Skip to main content

Full text of "Historie der boecaniers, of vrybuyters van America : van haar eerste beginzelen tot deze tegenwoordige tyd toe : met figuuren."

See other formats 


i . 


r 


,*. 


li 


!&., 


■* 


■^ 


^\ 


/5 


«Bk 


V 


Digitized  by  the  Internet  Archive 

in  2011  with  funding  from 

Research  Library,  The  Getty  Research  Institute 


http://www.archive.org/details/historiederboecaOOexqu 


HISTORIE 

BOECANIERS> 


O  F 


VR YBU YTERS 


VAN 


AMERICA. 

Van  haar  eerfle  Beginzelen  tot  deze  tegenwoordige  tyd  toe. 

CHet  Figuur  en. 


t'A  M  S  T  E  R  D  A  M, 

By  NICOLAAS  ten  HOORN,  Boekvcrkoopcr  ,  over 
't  Oude Heercn Logement,  1700. 


.«^  ö' 


^^ 


Y  oordeelen  het  t  eenemaal  on- 
noodig  ,  om  by  wyze  van  een 
Voor-reeden  ,  veel  van  het  vol- 
gende Werk  té  fpreeken ,  nade- 
maal  al  eenige  Jaaren  geleeden , 
een  gedeelte  van  't  zelve  met  een 
algemeene  toejüychinge  ten  dienfte  van  't  gemeen 
in  't  licht  is  gebracht  gewcefl:  ;  en  inderdaad  de 
wonderlyke  gevallen  en  ftoutmoedigc  ondcr- 
necmingen  daar  in  vermeld,  en  konnen  niet 
anders  als  zelfs  d'alderongevoeligfte  gemoede- 
ren, tot  verwonderinge  vervoeren,  hoewel  de- 
zelve niet  altyd  zyn  verzeld  geweeft  met  die  bil- 
likheid,  en  geregeldheid,  die  in  de  Chriftenen 
behoorden  uyt  te  blinken. 

Maar  nademaal  wy  hier  alles  by  een  getrok' 
ken ,  en  in  een  gevoegelijke  order  gefchikt  heb- 
ben ,  *t  geen  ooy t  in  eenige  taaien  ten  aanzien 

*  5  vaa 


VOOR-REEDEN. 

van  de  (Boecameys  gefchrecven  is,  zo  achten  wy 
het  niet  ondienftig  ,  tot  bceter  ondcrrichtingc 
en  genoegen  des  Leezers.  in  't  kort  de  byzon- 
derheeden  daar  van  op  te  tellen. 

Eerftelyk  hebben  wy  dan  al  de  Daaden  en 
Togten  der  !Boecamers  van  Jamaica  en  Tortuga , 
zo  Engelfcheft  als  Franfchen  ,  in  't  breede  voor- 
gefteld ;  en  wel  voornaamentlijk  die  uytgevoerd 
zyn  ,  onder  het  beleyd  van  Henry  Morga7i , 
plondercnde  Tuerto  Veio^  verbrandende  Panama, 
€.  S.  V.  bclchrecven  door  lom  Efquemelmg, 

Ten  tweeden ,  de  ftoutmoedige  onderneemin- 
gen en  verrichtingen  van  Menfchen  van  dezelf- 
de aard ,  onder  't  beleyd  der  Capiteinen  Sharp , 
Sa^kvis ,  CoxoHj  en  anderen,  op  de  Kuften  der 
Zuydzee  ;  ondermengd  zyndé  met  verfcheyde 
by zondere  gevallen.  Bcfchreeven  door  Mon* 
fieur  'Bafil^ngrofe  y  die  in  Perzoon  alles  by  ge- 
woond heeft. 

Ten  derden ,  een  Reyzc  door  de  jimericaan^ 
jche  Vrjibuytefs ^  gedaan  in  de  Zuydzee^  begin- 
nende van  't  Jaar  1684.  (omtrend  welke  tyd  de 
andere  haar  Reyzc  geëyndigd  hebben)  eneyndi- 
gende  in  't  Jaar  1 689.  zynde  befchreeven  door 
Sicur  Q{ciyeneau  de  Lujjan^  die  als  Vaandraager 
onder  hun  gediend  heeft. 

Waar- 


V  o  o  R  -  R  E  E  D  E  N. 

Waarlyk  al  de  byzonderheeden  ,  zyn  zo 
vreemd  en  over  wonderlyk  ,  dat  ze  my  ( ik  wil 
•'t  gaarne  bekennen)  20  meenigmaal  als  ik  er 
on>  kom  te  denken  ,  ten  uyterfte  doen  verfteld 
ftaan.  Ik  wil  niet  op  my  neemen  om  veele  der 
Bedryven  ,  die  hier  verhaald  worden  te  verdee- 
digen ,  want  in  de  beft  geoefende  Leegers ,  wor- 
den daagelyks  fpoorloosheeden  bedreeven  ,  die 
e  hoe  naauw  men  op  alles  acht  geeft)  niet  kon- 
nen  verhinderd  worden.  *t  Is  evenwel  aanmer- 
kenswaardig,  dat  onder  zulk  een  toomloos  Volk. 
als  de  Soecaniers  fchynen  te  zyn  ,  ten  aanzien, 
van  allen  andere ;  onder  hun  zulk  een  ordent- 
Jykheid  gepleegd  word ,  dat  yders  deel  en  ey- 
gcndom ,  zo  wel  {chynd  bewaard  te  zyn ,  als  of 
zy  een  Lid  van  d  alderbefchaaftfte  Gcaieente  des 
werelds  was  gcweeft. 

Tot  befluyt  van  'tgeheele  Werk  zyn  hier  by 
gevoegd  de  gevallen  van  Capitein  Montauban, 
op  de  Kuft  van  Gninea,  in  de  laatfte  Jaaren  vaa 
den  Oorlog  ,  tuffchen  Frankryk  ,  Engeland  en 
Holland ,  en  (choon  aan  hem  de  Charaéter  van 
I^^aaper  meer  eygen  is^  als  die  van  Soecanier  of 
J^rj^ffter  ,  zo  zyn  evenwel  zyn  Daaden  ,  't  ge- 
vegt  met  het  Engelfch  Schip  ,•  in  de  Lucht 
ipringen,  vreemde  ontkooming,  en  daar  op  ge- 
volgde perykelen ,  van  zulk  een  aard  ,  en  heb- 
ben 


V  o  o  R  -  R  E  E  D  E  N. 

ben  20  veel  gclykheyd  en  gemcenfch^p  met  de 
voorgaande  gevallen  ,  dat  het  een  groote  on- 
rechtmaatighcyd  zou  geweeft  zy n ,  dezelve  hier 
niet  by  te  voegen. 


;olioonl  ^... 


Be  S  C  HILYVIN  G  E 

'/  V ?i  c^c  ^^  W ië J'^a /V. 

AMERICA 


Fol:  I 

HISTORIE 

Der 

AMERICAANSCHE 

BOECANIERS. 


I.     HOOFDSTUK. 

't  Vertrek  van  de  Schrijver  in  dienft  der  Franfche  Weft- 
Indische  Compagnie  na  Amenca.  Ontmoeting  van  een 
Engelfch  Fregat ,  en  komfte  op  't  Eyland  Tortuga. 

^  Ucn  2tim  j^ap  Dcsf  gaars?  1666.  bccrrofiften  toj» 

ban  Havre  de  Grace  ntft  fjCt  ^CÖtO  Öe  St.  Jan,  ge? 

monteert  met  28  ^tuMen  en  20  iPnn  befjalüen  220 
pnfTagterö  /  toaac  onticr  öcgrccpcn  itoaren  te  50^ant5 
oen  tetoelfee  tn  öeiss  Compaötiie.ö  ïJtcnft  gr fonticn  totcri: 
öen.  ï^ojtjs  öaac  na  anöecöen  top  ontjer  Caap  Bar- 
fleur  om  te  Coniungeeren  met  7  antiere  ^f  ïjecpen  die 
ban  Diepe  flonöen  te  feomen  in  tiicnfl  ban  Öe5elbe 

a©c(t-g!nUifcïje  Compaonie  onöcc't  geleptie  ban  een(0o2ïcgfcï)ipgcmon? 

teect  met  37  ^tufeftcn  én  250  |Ban ;  (^Etoee  iïe5er  ^cljcepen  toaren  na 

Senegal  getif  fttnccrt  /  bijf  na  De  Caribifche  Eylanden  ,  en  't  OHfe  na  Tor- 
tuga. (Cciitiiil  ton  ï)tcr  bertoefDcn/  ijuamenüet  nogï)  20  antjcre  ^cijee? 
yen  bp  onö  bie  na  Terraneuf  alö  meöe  eenige  ï^olIantifcDe  ^cbcepen  fo 
na  Kantes ,  Rochel  al0  St.  Martin  toaren  gcbcftüiccrt  /  fo  bat  top  Dp  be 
;^o  Eeplen  (lerb  toaren.  <Doö  maalhten  top  onö  alïjicc  gereeb  tot  tegen? 
tocer  /  bcDbenbe  berigt  ontfangcn  bat  4  €nge:ffl)?  5p^egatten  pber  met 
60  ^tubhcn  gemortteert/  onber  Aidernay  op  onsfbtuPtten.  i^abatonfe 
SCbmicaal  /  5ijnbe  be  ïlibber  Sourdis ,  be  nobige  Oïbcrö  gegcben  ïiab  / 
gingen  top  met  een  boo^fpoebiae  toinb  onber  ^cpl  /  en  een  opftomenbe 
^^ift  beletteöe  b'  <!:ngelfcï)c  ^cbecpcn  om  onfc  aDIoot  t'  on' öeïiften.  3Bp 
ramen  onfe  ftoiusf  iipt  bKcfe  boo?t!e©panbt/  fobigtalömoiielijïilangö 
be  f  lanffbc  3^uft/  ontmoctcn'ïe  in 't  5epïen  een  ^rbipban  OoPcnde  bic 
aan  onfe  3fibmiraal  Blaagbe  bar  bp  W  moigen  boo2  een  5?2anffbe  00? 
bec  toasJ  o^Plonbect/  toaar  op  top  onö  bcjt  Debenomijcmteberboïgen/ 

A  boa 


« 

2  Hiftoric  der  Americaanfche 

öog  onfc  mocptcn  tonjs  te  uccgccfis  /  öoo?  Dtcn  top  ijtm  ntct  feonbcn  in^ 
Dillen. 

(Dnfc  ©loot  ticroo2faaïitc  in 't  5cplen  c^cn  gcnnoc  Ukcö  cnallarm  aan 

|)ct  l^oUi  langö  ïjc  5r2anfcl)c  J^uft  /  oo:öcclcntrc  on.ö  «jEngclfcïjc  te  5ijn  / 

en  öat  toP  na  ccn  ücguame  plaatö  foaten  om  te  Eanöcn ;  om  fjiin  Dese 

UKcfc  te  Dcncemen/  tconlicn  \xt^  on^Q  ©laogi^n/  Dog  bctrouidotien  3PonjS 

cVicntocl  niet.  ©crUolgenö  ïjuamen  top  op  öe  ïüeetie  Uan  Conquet  in  ©jit^ 

tanic  Ijp  ^c.'fant  ten  'Jïnfecc  om  öaac  on.ö  toater  in  te  necmen.  €n  onjj 

ban  alle  noottfaftelijMjeöen  alljiec  boojfien  Deübenöe/  berUolgtien  top  on- 

3e  ïtepö  /  l)oo:neemen.ö  $üntie  ï)et  Ras  Uan  Fontcnau  te  pafTeeccn  /  om 

öe  Sorlings  te  bcrmijöcn  upt  h^ce^  öec  €ngelffïïe  öie  öaar  omtrent  ftrup^ 

ften.   ^2^e5c  atUtct:  ïta.ö  loopt  feec  flerft  en  gestoinli/  rollentie  obec  ber? 

fcïjeptie  Steenrotsen  /  onclaft  3P  D^'ï^r  in  ^ee  aan  öe  jf 2anfc!)c  öufl  op 

te  l)oogteban48  gr:  10  m:  fo  öat  f^it  een  feer  gcUaarIpe  pafTagie  i$/ 

al  tie  ï!ot3en  alö  nog  in  't  geöeel  niet  öehenö  3üniïe. 

Ceremonie     3^ier  fian  i!i  De  plcgtigljepD  niet  Uooiöp  gaan  te  melDcn  /  toelfie  op  Dc5e 

der  Fran-   Doo?baatli  cn  ccntge  anDcre  plaat5cn  Doo?  De  Ecelieben  in  't  toerli  gcftelD 

fchc  in  't    ^Qj^  y  ^^  ijp  jj3^-,j  Doopen  genaamt.    ^t  fioog  ^öooteman  bcrhlccDe 

doopen ,  op  ^^^^  ^^^  beincljeli^fic  300?t  Mm  felccDing  /  Dat  licm  tot  op  De  boeten  liing  / 

met  een  mutö  op  bet  b^oft  Die  met  bet  getoaaD  ober  ten  ftomt  cn  feec 

pot3ig  gemaafet  ië  /  in  |iin  cegterbanD  baö  l)P  een  ijioor  boute  5toaarD  / 

cn  in  ibn  linbcr  een  pot  met  inct/  fijn  aanflgt  baD  bP  met  ï^oet  fcbzifi^ 

lijft  5toart  gcmaafet/  en  fijn  balö  toaö  bcc3ierD  met  een  öraagbanbecl 

felcpne  ftufejciS  böut.  ^uö  opgefcbiht  Debal  bP  al  öte  geene  re  roepen  Die 

tie3e  gebaarliifie  plaatjei  nopt  te  booren  Doojbaaren  baDDen.  CnbimDoen^ 

De  neDerhnielen  /  maabte  bP  met  inct  bet  teehen  Decs  ferupö  op  baar  boo?« 

boof  Den  /  gebcnDe  pDcr  een  flag  met  \}ct  boute  3toaarD  ober  De  fcbouDè;: 

ren  /  tertoül  onDertufff ben  De  omitanDerjS  pDer  een  1^m&  toater  baar  ober 

't  booft  toierpen  /  en  DujS  epnDigDe  De3''  Ceremonie,    ^og  Dit  geDaan 

3ijnDe/  moctl  pDec  Der  geDocpten  een  fïcjS  252anDetonn  geeben/  fettenDe 

tie3elbe  3onDec  een  tooo?D  te  fpieeben  bp  De  groote  .ïX^aft  /  felfjof  3tin  Die 

geene  Die  3oDanige  Dzanb  niet  bebben  /  niet  berfclK-ont»  ginDien  bet  ^fbip 

nopt  te  booren  Die  toeg  been  iö  gctoeefl  /  id  De  Capitain  berpligt  eenige 

JDijn  onDec  bet  ^^ootsSbolb  en  ^affagierjö  upt  te  Deden :  Dog  aangaanDe 

eenige  anDere  giften  /  Die  D002  De  nicutogeDoopte  gemeenlüli  gegebcn  tooj? 

Den/  De3elbe  too2Den  ontter  D'ouDe  Soelup  bcrDeelD/  Die 'er  onDer  mal^ 

fianDeren  eenö  boo:  biolijb  5i)n. 

;De  J^ollanDcrtf  geD2upben  meDe  niet  alleen  bi  DC3C  paffagie  /  maat 

ooft  boo2  De  ï^lippen  Barlinges  genaamt  (leggenDe  Digt  aan  De  ^02tugaal- 

fcbe  i^ufl  op  De  bcogtc  ban  ;?9  graDen  40  minuten  3!5oo2Der  b2eere/  en 

3ijnDe  feer  gebaarliih/  boojnamentliib  bp  nagt  te  paffeeren/  Doo2DienDe 

Ceremonie  iaot3en  iu  Dc  Dup|temi0  niet  f  onDerfcbepben  3ijn  /  en  \)tt  %anh  feer  boog 

dcrHoiun- 10)  Diergelijfteu  Ceremonie/  Dog  baar  maniere  ban  Doopen  iö  beel  bec^ 

ders  inzce.  ftgijignDc  b?  Dat  Dcc  JfJ^nfcDe  /  toant  ïjp  Die  geDoopt  (laat  te  too^Dcn/ 

too^D 


BOECANIERS.  3 

m^ti  ofïp  tm  miööaöioc  bntl  acmaaht  /  tjan  laaten  51»  öcm  ti?fmiaal 
Ijan  De  crootc  ïtcc  tn't  toatcc  Uallcn/  't  fief  een  meer  alJjgcmcciiccccfn- 
tien  l)p  Uco?  tie  ötcrDemanl/  in  De  naam  öecf  Prince  van  Oranje,  of  De 
Capitepn  Dcjï  ^cliipö  balt  /  alDuö  lMo?Dcn  5c  UccfcöcpDe  maaien  in  De 
groote  Ece  getiompelD.  tbüq  öp  Die 't  ecrfl  toalt/  öecft  D'  ecc  toan  met 
ten  CanonfcDoot  Deöcoet  te  tD02Dcn ;  De  gccnc  toelfie  ntct  toillen  Dallen  / 
moeten  ttoaalf  tlupUcrss  Doete  Detaalen/  en  i^'t  een  25ctielï)cböcr/  een£J 
50  bcel  /  een  ^affaoiec  geeft  50  bccl  't  Qcm  belief D  -,  inDicn  't  ^djip  D^iac 
nopt  gebancen  Heeft  /  moet  De  Capitepn  een  felepn  baatie  Wip  geiUen  / 
en  inDien  öp  Dit  toepgecDc  5ouDe  Ijct  ^ootoDolft  't  <0aljoen  ban  't  ^cljip 
afj'^agen;  al  Ijet  gelD  Dat  üp  De5e  Ceremonie  UecgaaDecö  tooaD/  too?ö 
In  ïjanöen  ban  De  ]||oogboDtöman  gejtelD/  Die'ec  Doo2gaan.ö  alöjeineen 
l^aben  homen  JBijn  boo?  feoopft  geen  Doo?  D' ouDe  ^celup  gcconfumeert 
too?D.  Orenige  feggen  Dat  De5c  plegtigüenD  D002  ï^apfec  Carel  De  ©iif  De 
lö  ingcflelD  /  fioetoel  ftet  onDec  jijn  #etten  niet  tt)02D  gebonDen,  <©og 
onö  niet  Lingec  met  Dese  gebjoonten.ö  opDouDenDe  /  laat  on.ö  tot  on5e  ïiepjï 
tocDccfteeccn. 

j^ot  i!aj$  gepaffecct  5ijnDe/  öatïï^  toP  W  öoet  toeec  tot  Dat  bJp  aan 
De  Caap  Finis  Terrse  Quamen  /  Dog  liiec  oberbtel  onjs  een  3b3are  tto:m  / 
toaac  Doo?  top  ban  onö  gefelfcöap  afcaaftten.  ^it  ontoeec  DuurDe  agt 
Daagen/  in  toelöe  tijD  men  fonDec  meDeltjDen  niet  fton  aanfcöoutoen  f)oe 
ellenDig  De  ^afl'agier^f  obec  ïjet  ^cïjip  fjeen  en  bjeec  rolDen/  tot  50  bec? 
re  Dat  De  ^ÖootögcfeUen  fcmtijDö  genooD5a3ftt  bjaacen  (cm  öaac  bjerfe  te 
Doen)  Daar  op 't  lijf  te  tceDen.  "^it  onftupmig  toeDec  obec5iinDe/  öaD# 
Den  top  toeDeccm  feec  boo?Deelige  èoelte  /  tot  Dat  top  onDer  De  Tropicus 
Cancri  Quamen. 

^Ut  toiecDen  top  Ql^  teboorenboo?DettoeeDemaalgeDoopt/  De5p2an^  Tweede  ce. 
fclje  bolbjengen  altooies  De5e  Ceremonie  onDer  Deje  Tropicus  alö  meDeon^  remonievan 
Dec  De  Tropicus  Capricorni.    <^x\  Dit  Deel  Deö  a©crelD^  fjaDDen  top  fcer  '''^°°P"- 
fcïioon  toeer/  tot  onje  upmemenDe  blijDfcriap/  naDemaal  top  groot  ge?  Gebrek  am 
bjeli  aan  toater  IjaDDen/  toant  Dit  Clement  toaö  50  fcljaacjSbpon.ö/  Dat  verfchwa- 
tóp  op  ttoee  Ualf  pintieö  DaagjS  De  M^n  geflelt  toiecDen.  *"• 

(©mtrent  De  boogte  ban  De  Barbados  ïtreegen  top  een  Cngelfcf)  ^3eaat 
in 't  ge5igt/  5iniDc  een  öaper/  Die  eerft  ^agt  op  onö  matilife/  Dog  ^ig 
te  5toa6  binDenDe/  toenDe  ï)P  't  aanflontö/  top  becbolgDen  tiem  ecnïge 
tijD  en  befcbooten  ftem  met  eenige  agtponDerö/  ebentoel  CcïiapceecDe 
IJp.    Cn  top  onje  tom^  berbolgcnDe  ficeegen  fe02tö  Daar  na  tjet  CplnnD  Komft  in  de 
jviartinice  in  't  ge5igt  /  top  fiaDDen  't  gaam  op  De  üleeDe  ban  St.  Pieter  ^^'[''"J'^''* 
gebjagt/  Dog  toiecDen  D002  een  ffcojm  becbinDert/  ban  bier  mcenDen  top  •'>'*"'^"- 
't  tot  Guadaiupe  te  Ijjengen  /  maar  ftonDen  i\pt  oojfaali  ban  De5elf De  ftojm 
Dat  CplanD  niet  berepfeen  /  50  Dat  top  on^e  fou?ö  ftelDen  na  't  Cplanö 
Tortuga ,  5iinDe  De  plaatcf  toaar  na  toe  top  geDeflincert  toarcn.  t©;i  boe* 
ren  langcf  De  ï^uft  ban  Punta  Rica,  't  toelfi  5117  fccr beimnfieliitun aan? 
genaam  opDoet/  sönDe  tot  aan  De  (Coppcn  Der?5ecgenmetfcDoone$!5of=* 

A  2  (en 


^  Hiftorie  der  Americaanfchc 

feil  Dütctctt/  öocn  ontïjefiten  to?  Hifpanioh  (toaac  bnti  to?  fifec  na  cm 
bcfcl)2ü\3inöc  öocn  fuKcu)  en  Inngö  öc  feufl  ïicen  5eplcntic  /  quaincn  top 
enntJcUift  tot  Toi  tuga  op  öcn  7ïïcn  S^Xr^  ^^^  ^tW^m  g,i,irö  ten  mnfter  / 
iTianr  ccn  5Jèan  in  öc  öcïiccl?  iJtePöïJ-'clooren  DcObcntic  i  IClïitcr  ï'^flcntop 
ïjc  oceijcrcn  Dcftootcnöc  aan  tic  ï©c(l-5!nlJifct)c  Ccmpagnf  e  /  en  !io2t«f  öaac 
na  toiccïï  !)ct  ^cytp  niet  eenige  ^alTagicrsi  na  Cal  de  Sic  öefouUen. 


II.     HOOFDSTUK. 

Befchrijvinge  van  Tortuga ,  des  zelfs  Gewas  en  Vrugten. 
Hoe  de  Franfche  zig  daar  tweemaal  geveftigt  en  'er 
weder  door  de  i5)?^w;^^r<^5uytgedreven  zijn.  De  Schrij- 
ver word  op  dit  Eyland  tweemaal  verkogt. 


Bcfchrij-  T  T  €t  <2rpïanö  Tortuga  legt  aan  tic  5^002ïj^iiïjc  ijan  Hifpaniolaopöe 
vingevan'c  1 — |  jjoogte  ötin  2o  gcaaïjcn  ;o  minuten  j^oojDcc  üjcete  /  enljeeftom? 


,,-,   y\ 

5^j"  .  JL  Xtrcnt  i6  itiülen  in  öai  omtrcti/  öe  Spanjaards  tiebbcn't  eec(töe5e 
naam  gegcben  /  om  bat  Oct  eenigcc  mate  be  gebaante  ban  ccn  groote  ^ee- 
^cOilbpab  ijceft/  bp  bun  Tortuga  de  Mar  genaamt,  ^n  31 mö  iö  fecc 
Söcrgagtig  en  bol  iliitjfleencn  /  ebentoel  bol  Ijoge  boomen  Ue  op  't  fjac^ 
(te  ban  bc5c  ifiot5en  groepen  5onbec  ecnige  5agt?  aarbe  /  toaac  boo?  bet 
feomt  bat  be  bJ02teliS  booj  fjct  grootjle  gebèelte  bloot  leggen  /  en  om  be 
ïlo"5en  geningect  ebcn  geliifi  be  klim  op  tegcnsef  on5e  aBallcn. 

^at  gcbcclte  beö  €planbsf  't  toelö  5ig  5^oo2btoaai;bö  ftccht/  i<J  f  ee^ 
nemaal  onüctooonb  /  b'  0025aaft  baar  ban  iö  cetfleliift  /  b'  manicfüih^ 
geib/  en  ongcfonrlKpb  /  ten  anbcrcn  bc  fcli02ïKpb  beef  i^uflö/  toa.uboo? 
be  Eanbing  'onmogclnfe  balt  al.ö  tuffcbcn  bpna  ontocga  iblijlic  j^tccnrot^ 
5cn ;  bit  tö  be  reeben  biaarom  tit  Eupb3ijbe  alleen  bctooont  toojb  /  't 
toelb  maar  een  tamclftbc  goebe  l^abcn  beeft  /  bog  beeft  ebentoel  ttoee  o^ 
peningen  of  Canalen  /  baar  toel  ^^cbceoen  met  70  ^tuhbcn  bonnen  boo? 
paffecren/  be  l^aben  5elf  ijS  $onbcr  pjijliel  en  ban  een  oroot  getal  ^cbcc;s 
pen  bebatten.  't  25ctooonbe  geöecltc  iö  in  nuarticren  bcrbcelr  /  ban  biel? 
fee  bet  ecrtte  bet  laage  Land  gcnaamt  biojb-  «©it  iö  toel  bet  booinaam* 
fle  om  bat  bier  bc  boojnoembe  i^abcn  iö ;  be  ^taö  iö  gcnaamt  Cayo- 
na ,  bier  tooonen  be  boojnaamjlc  en  riiliflc  ^lanterö  ban  bet  €nIanlT ; 
Öet  ttoeebc  gcbcclte  iö  gcnaamt  be  Middeiplantagic ,  bcö  ^cifö  gronb  iö 
nog  meefl  nicuto  en  tocet  men  ailecnig  bat  5cgocbtotbe  iCaüah  Manting 
iö-  i^et  bcrbe  iö  genaamt  Ringot ,  leggcnbc  na  't  lOOcit  cpnbe  ban  't  €p' 
ïanb.  J^ct  bierbe  en  laafte  iö  gcnaamt  debcrg ,  in  bJclhe  plaatö  b'  cer^ 
fle  plantagien  op  't  <!Eplanü  gcmaabt  ^ijn. 
vandeboo-  jï),-,t  f)ct  bout  aaugaat  bat  bter  maft  /  ton  bebben  rccbö  gc^xgtbatbe 
Tor"  u^a.    ïjoomctt  3cer  ïjoog  tw  bcrmaahlijb  boo?  't  oc5igt  5[)n/  toaar  böo?  't  but^ 

tcti 


BOECANIERS.  ^ 

icti  ttoüffcl  f  S  üf  5C  honncn  tot  bccltierDanlJC  ccO?i!pfi  qcbz^iQt  teojbcn  /  qc^ 
\vM  tjct  ö^cl  ^auDcUjout  /  't  toclh  D'  gntoo'juDec.ss  Bois  de  Chandelle  noc* 
men  /  50  Ueel  alsf  Kaarshout  oiti  Dat  Uct  gcltjlt  een  ftaar^s  bjantj  /  en  sc^ 
bjupfeen  3e  öct  tot  too?;fcn  om  tp  nagt  metc  te  toitTcfjen.  l^iec  toafl  me^ 

öe  Lignum  Sanaum  Of  Guaiacum  ;    tie.Ö  5elf£f  Öeugücn  5ljn  tOCl  beÖent/   Medicinal» 

boo2namentItj6  Dp  öte  geenen  Die  ïjaac  ^eugiJige  firagten  Venus  toetoepen/  K^"}«ion- 
fllö  meöe  Die  met  ftouDe  en  fïijmtge  ï^umeucen  gequeiD  5nn.  <©e  5^00^ 
men  Dte  De  Gum  Elemni  \joo2tD2engen  /  toaffen  Ijtcc  mcDe  in  gcoote  mee* 
nigte  /  alö  meDe  öet  Radix  China  of  China  wortel,  ^og  Dit  iö  $0  goeö 
niet  alö  Det  <Dotl-5]nDifcöe  /  öet  \&  fjcel  toit  en  5agt/  en  Dient  De  toilDc 
Etoijncn  tot  een  aangenaam  DoeDsel  al)S  3e  niet  anDcc^S  öonnen  UinDcn ; 
ooö  6>^eft  Dit  €planD  geen  gebjeli  aan  Aloë  en  een  meenigte  anDece^Be^ 
Dicinale  ÖcupDen ;  't  Ijicft  ooö  goet  en  Dequaam  !)out  tot  öoutoing  Uan    Timmer. 
^fljeepen  en  l^upfein    t©c  b?ugten  ^it  ijiec  meDe  in  meenigte  toaffcn/  ^°^^' 
3ijn  niet  minDec  tn  DengD  en  DeQuaamïjepD  /  alsf  Die  ban  D'  anöere  €p^ 
lanDen/  eenige  Dec  gemeenfte  3al  ift  maat  optellen  /  al3SDaac5nn/  Ma- 

gniot,  Patatos  Abajou  appelen/  Yannas,  Bacones  j  Paquays  j  Carolols ,   Vrugten. 

Mamayns ,  Ananas  en  UerfcöcpDe  anDere  3oo?ten/  te  lang  om  op  te  tei^ 
len.  ^artr  toaffcn  ooft  in  groot  getal  /  een  500^  ban  zoomen  Die  3e  Pal-  Paimitos 
mitos  of  ^almite  25oomcn  noemen ;  D*  ^nbJoonDerjS  toeeten  upt  De3e  boo^  ^°°'°'="- 
men  een  3celiei:e  bogt  te  tce.ftften  /  Dat  Daac  in  plaat3e  ban  a©iin  berflcefit  / 
en  met  Dc.ö  3elfs25  ölaDecen  Deööen3C  öaace  J^up3en  /  gelijft  top  D'  on3e  met 
pannen  Doen. 

(©p  Dtt  €pïanD  5ijtt  beel  toilDe  ^toijnen  /  Dog  De  45oubetrteuc  löeeft  ^üdczwij- 
|et  iagen  met  ï^onDen  (upt  b?ee3e  Dat  anDecö  Doo^DefelepnöepDDcjEf  €?;  "^"• 
ïanD0/  5e  t'  cencmaal  uPtgccoepD  3ouDen  to02Denj  Daai'  ban  bevOooDeh. 
^e  reeDe  toaarom  l]p  Dc5e  toilDe  Uccflen  tragt  te  üeïjouDen  isJ  /  Dattoan^ 
neet  men  bp  een  ©panDliifee  inbal  genooD5aafet  toierD  in  De  25offcf)en  en 
23ergen  te  toiifeen/  D'  gntooonDer^s  bp  Dit  boeD3el  Ijaac  leben  3ouDe  feon*  i 
nen  bcfjouDen  i  Dog  De3e  3oo2t  ban  ^agt  too?D  genoeg3aam  Doo?3ig3elf 
berbooDen/  upt  oo?5aa6  ban  De  beelbouDige  not3en  en  ^tepltcn/  De* 
toclhe  booi  't  meerenDeel  met  blepne  Digte  en  groene  (trupïien  bc5et  3ön  / 
toaar  Dooj  De  «giagcröV  eer  3c  bet  getoaar  too?Den/  banbobenneDerfio? 
men  te  ballen  en  elenDig  fjet  leben  te  berlic5cn. 

<©p  5eehere  tijD  Dcjef  "^aatüS  bomen  albicr  De  wilde  Duyven  in  30  groo^ 
ten  menigte  Dat  D'  ^ntooonDerö  Daar  t'  eenemaal  bp  leben  /  latenDe  boo2 
Die  tiiD  Dan  al  't  anDer  gebogelte  50  toilD  alö  tam  in  ru|l  /  op  Dat  alö  De 
toilDc  ^upben  agter  blüben  De5e  baar  pliatö  bonnen  berbnllcn.  iBaar  Grooceme- 
geiiib'er  in 't  gebeel  al  nictief  50  betmaablüb  is?/  of  bet  Isf  met  eenige  bit? "'""  ''"^' 
terbepD  bermengt/  50  to02D  De  toaarbepD  De5er  fpzeub  aan  De3c  ^upi  "^ '''''' 
ben  bebcftigt  /  toant  bet  faP3oen  i^  50  D?a  niet  berloopen  /  of  5e  bJoaDen 
5cDnnig  mager  en  bijter  Dat  men  3c  nautoliibsJ  met  De  tong  Durft  pjoej: 
ben  /  D'  oo23aab  De3er  bitrerbej^D  bJo?D  aan  een  3ceber  3aaD  toegefcb2ees 
ben  /  Daar5'  omtrent  Die  ttjD  op  aa3en  /  en  't  toelB  al|J  <i5al  30  bitter  tö. 

A  3  3lans^ 


6  Hiftorle  der  Americaanfchc 

2oc-  en  %aï)q0  t!?  Scc-ftant  Uinö  men  grootc  mccntatc  Ecc-  en  Eanö-CciilJiJcn 

Lïnd-crab-  jj^^n  tiW  n]^Q£miü\t  otoDtc /  cii  Qoct  0211  fiiiaaft/  5c  5ijn  goct  om'cc  De 

'  ïjncatcn  en  ^l^aUen  mcöe  te  UocDen/  Dog  ^ijn  fecc  fclmödiih  booi'töc* 

3fgr/  bc'ualücn  öatse  intiicn  te  bcel  gcgcetcn  to02ticn  /  3toahljepö  Dec  l^ccf* 

fencn/  en  gcoote  öü  3cling  tn'tljooftUccoo^sahen/  loaacïjoó?  men  soms 

tijtisj  tn  geen  quartiec  uutö  5ten  ftan. 

De  Fran-     ^g  5p2anfclje  3tg  op  Ijet  €planD  St.  Chriüoffel  geUcfltgt  fjeöbentie/ 

fchcn  2<rn-  jjjanten  aiöaac  een  300?t  üan  25oomcn  /  (Uan  öe  toel^e  tegentooo2titg  mtf? 

vaamn'fen  fcöïen  (tcootec  meenïgte  t.ö)  Dan  toelftccss  Ijout  3P  eentge  25ooten  en  ^oe* 

veiuaard  pccö  maahten /  lite3e/  metgenoeg3amemanfcl)apenl3anaHe.ötoeiuoo^:! 

aan  oman-  ;jfi^  5tjntie/  JDefttDaacD  aan  ^ontien  om  eentgc  antete  ^planöcn  t'  ont^ 

den'teont."  öeftften  /  ïïC3e  ban  St.  Chnftofixi  t'5cpl  gaantie/  Quamen  in 't  gc5igt  ban 

dekken.      Hifpaniola,  altoaac  5e  met  gcoote  b^eugö  boet  aan  %arHi  ^etteöen/  en 

Eanöbjaactö  Intteöhenöe  bonüen  5e  gcootc  meenigte  ©ee/  alö ^tieten/ 

ï^oeuen/  ^aartien  en  toilöe  Etoijnen/  bog  geen  boojöeel  metbitgeöiec* 

te  öónnentie  boen  3onbec  een  bequame  fcMuplplaatö  te  fjebben  /  alis  mebc 

Bet  oBpIanb  boo?  be  Spanjaards  teebelijb  toel  bebolfu  btnbenDe/  00?? 

teelben  3c  befl  te  ^ijn  fjet  €planb  Tortuga  aan  te  boen  en  t'  oberbat 

len  /  't  geen  3e  3onbec  eenige  moepten  bolb^agten  /  boo:  bten  bet  maac 

Eerfte    boo?  ticn  of  tfeaalf  spanjaards  öcbjaacb  totctti  /  tJie  De  ^janfclje  bieeb? 

J°™{^/^"  3aamlüft  inbomen/  en  be  ti)b  ban  feö  maaiben  /  3onber:  eenige  onnifl 

TonugT"^  Ö^t  €planb  be3ttten  Iteten»    (©nDcctul^rljen  boeten  3e  met  fjaac  Canootf 

fieen  en  toeec  na  Hifpanioia,  ban  toaac  5e  beel  3©olft  Cranfpojteecöen/ 

s\\  ten  laaflen  öet  geöeele  €planb  Tortuga  begonnen  te  beplanten. 

•^t  toepntge  Spanjaarden  alftfec  geblceben/  3tenbe  liet  getal  becjp^an^ 
fcljc  bagelüF  aangcoepen/  begonben  toegensS  ïiaai'  boo?fpoet  moepebjïi/ 
en  nijbtg  obec  bess  3elffiS  be5itttng  te  too?ben.  ^it  gaben  3e  aan  anöere 
ban  Ijaac  s^^atien  en  i^abuuren  te  bennen  /  bie  baat  op  berfcbcnbe  ©aac^ 
tupgai  bxl  gcttiapent  en  gemant  toerutleöen  /  om  be  Franfche  te  becb2n? 
ben.  ^C3e  togt  gelubte  na  öaac  bjenfcb/  bJantbenieutoebe^ittcrö/  btt 
groot  getal  Spanjaarden  3ienbe/  blooben  met  al't  geen  3P  OaöDen  tn  be 
55ofrcben/  en  ban  baac  bp  nagt  met  ïjaat  Canooief  na  Hifpanioia.  '^n 
bonben  5e  te  Itgtec  toecbftelltg  mabcn  booj  bien  5e  geen  3©?ouöïen  nog 
lomberen  bp  baat  baböen  of  gcoote  boo2raat  meöe  tebjagen.  l^tertoees 
feen  3P  mebe  in  be  ^öoffcben  /  30  om  boeb5el  te  5oeften  al.cf  om  bènmelüft 
aan  baat  ©?ienben  hennifVe  te  geeben ;  5eberliift  ooibeelenbe  toel  fiaaft  toe^ 
bcc  in  tlaat  te  5ijn  om  be  Spanjaarden  te  betöinbetcn  3ig  op  Tortuga  ficrft 
te  maben. 

«OnbertufTcIien  lieten  be  Spaniaards  ban 't  grooter  €)'lanb/  niet  na  om 
bc  Franfche  baar  nieiitogchomen  gaften  op  te3oehen/  inboor.ieentcnom 
3e/  tnbien't  mogelijft  toaö/  upt  be  25ofTcben  upt  te  roepen/  ofbanbon^ 
ger  te  laten  bergaan.  jIE^aar  bit  booinecmen  mifTiibte  baar  /  bor?  öien 
3c  toel  banft  bebonben  de  Franfchen  in  <0cfcbut/  Örnpt  en  3loot  baat 
meeflec  te  39ni  be  3©lugtelingen/  op  een  sehere  tijb  bennijTe  bebcmen 

ijeb.' 


B  o  E  C  A  N  1  E  R  S.  7 

gefibcntie/  tiat  te  Spanjaards  Dan  Tortuga  met  JBapcnen  en  ©oïli  fton^ 
trcn  oöec  te  feomen  om  jig  bp  Dte  ban  't  gtoote  (Éptanti  te  toeclaocöen  en  De  Franfche 
iant  af5amentiecljanti  te  UccljecUen  /  namen  De5e  öeleaentljepö  toaac  /  5°^^"  '"^' 
Ijecltctcn  te  ^doffcljen  en  ÏKertien  tocöct  na  Tortuga ,  berüJijtientie  l)et  ftlepn  Tortug'a. 
getal  Spanjaarden  öte  t'ïjup.ö  gcbleeUen  toaren,  ^tt  geöaati  5ijnbe  /  bec- 
jlerfeten  5e  fjaac  50  50  befl  ïïoiiDen  /  om  öaat  boo?  tre  Spanjaarden ,  inöfen 
3e  öet  toilöen  onïjecflaan  /  Det  toeöerftecrcn  te  Oeicttcn  /  006  jonöen  5p  aan- 
jtontö  aan  öe  <0ouUetneut:  ban  St.  ChriftofFcibetfoeftentieljuIpenontrerf  ?y  verzoe- 
flanö  /  en  öat  Ijp  Oaac  een  <6ouberncuc  gelief  öe  toe  te  fcBifeïJen  /  om  te  Q^uylt- 
ücrec  ti'eentJ2agt  onöcc  öaac  te  öonncn  onöecljauïjen  en  fn  alletjoojballen  ncur  van 
in  tïaat  ban  teaentoeer  te  3ijn.  «©e  <6ouberncut  ban  St.  Chrifloffei  ont-  ^'^^^"J^- 
fing  tiit  becioeli  met  beelbernceginue/  en  5onti  Ijaac  aanftontsS  jBonfïeuc  chnitoffei. 
Le  Paflèur  in  Qualitent  ban  (^onberiiciit  /  nebcn.ö  een  ^cl)ip  bol  B0I6/ 
en  alle  noot)5aalilpl)cöcn  30  tot  öaac  bcbeftiging  al0  tegenb^eec  tiicnttig. 
't  3©elh  3p  30  t!2a  niet  ontfangcn  ïjatitien/  of  be  aBoubewieuc  üeballjun 
een  5po?t  te  boutoen  op  be  €öp  ban  een  ftooge  l^lip  /  toaac  boo?  Ijp  liz 
l^aben  boo?  b'  gnfeomfl  ban  alle  ©panblpe  ^föcepen  en  anb  re^aac^ 
tupgen  feon  beb20ben*  (Cot  bit  5rO?t  feon  men  geen  toegang  öcbben/  alö  zy  bouwen 
bp  een  5eec  enge  paffagie/  baac  men  met  niet  meet  alss  ttoce  3^an  te  ge^  ""^^"'^'«=' 
ïp/  en  niet  3onbec  groote  moeptc  W  moefl  opklimmen,  ^n  't  mibben 
be5ec  0ot3e  toaiS  cetï  groote  fjolligljepb  /  ^at  nu  tot  een  9fimmunitic!jup$J 
bienbe/  bcïjalben  bat  fiiec  een  gocbe  gelegentDepti  toaö  om  een^Sartecpe 
te  bccbaacbigen.  3^et  5f02tbolboutot5ijnbe/  bebalbe<6oubernei»:ttoe0 
^tufïfeen  bobcn  te  bjengen  /  't  toelfe  niet  3onbeï  groote  atljtp^  en  moep;^ 
ten  bolb^agt  toierb;  ooö  bebal  ÖP  binnen  't  5po?t  een  ^\lp0  te  boutoen/ 
baac  na  b*  enge  toeg  na  öet  5?o?t  lepbenbe  te  becbieefeen  /  geen  toegang 
ïatenbe  alö  bp  een  ilabbec.  ©innen  öet  5r02t  fp?ingt  een  5rontepnfcf)oon 
5oet  toatec  /  bequaam  om  een  <6acni5oen  ban  bup3cnb  0ïan  te  b^enften. 
;!^e  Franfchen  albuö  in  't  be5it  ban  een  goebe  gelegentïjepb  5ijnbc  en  002^ 
beelenbe  Bun  nu  genoeg3aam  bec3cchecb  /  bcgonben  öet  €planb  te  bebols 
Ben  /  en  pbec  na  lebensS  onbecljoub  te  3oefeen  /  3ommige  met  ^agen  /  ce^ 
nige  met  Cabaftplanten  /  anbece  begabcn  Ijaac  tec  ^ee  /  om  langs  be 
Èuflen  bec  Spaanfcfie  (Cplanben  te  öooben  enl^aapen/  toelfie  öanbel  tot 
be3en  ftupbigen  bag  bp  öaac  gepleegt  too?b. 

]^et  bagelijfe.ö  aangcoepen  bec  Franfche  op  Tortuga  ftonben  onbectulTcöen  De  span- 
be  spanjaards  niet  al.ö  met  ni)bige  ocgen  aanfcboutoen/  b2cc3cnbe  bat  3e  ^"'^,!oo°' 
5elf0  50  boenbc  met  'ec  tijb  booj  fi:tac  upt  Hifpaniola  mogtcn  becb2eeben  a^e'^Vweedc- 
too:ben.    ^uö  een  gelegentljcpb  toaacneemcnbe  /  bat  bcele  Franfche  in  «aai  loc 
^ee  en  anbece  met  gagen  be3tg  toacen  /  lanben  5P  met  becfcbepbe  Ca?  t°""k>- 
nooö/  agt  fjonbect  .fDan  boo2  be  ttoecbcmaal  op  Tortuga ,  jonbecbatöer 
boo2  be  Franfche  bolbomentlijfe  bemecfit  to;ecb.    iBaac  binbenbe  bat  be 
45oubemeuc  beel  boomen  afgcDoutoen  fiab  om  be  ©panb  tebetecf  ont?    . 
befeften  /  alö  mebe  bat  5onbec  gcoot  a3cfclnu  toepnig  upt  teregten  toaö/ 
fieraatfiaagben  5e  tocgen^  be  beguaamtte  plaatjJ  om  een  jjattecpe  op  te 


8  Hiftorie  der  Americaanfche 

ccgtcn  /  W  5c  tod  Daajl  bcbor.tjcii  bc  €op  ban  een  ^crg  te  3ijn  /  5tcti< 
te  Dat  5:  ban  Daac  alleen  l)ct  5?o:t  li.iiDcn  bcfcl)ic:ni  /  öat  nu  mitjS  t)ct 
fifliappht  öcc  2aOomcn  tioö:  Ijaat  open  Lig/  tsicg!  ücflooten  $e  eenuieatc 
mahcn  om  ecnig  a3>rcï)ut  op  De3clUc  te  Di.nocn.  ^c^c  23cro  1$  tamelijö 
Boog/  tie  örupn  Ulati/  tian  toaacmcnljctoctj.cieaZplanöoUersienhcn/ 
3'tö"  omnngt  Dooi  cai  groot  getal  omccgnöUjh.cttotscn/  50  öat  baar  op 
te  ftomen  bpna  onm^gelnft  toasf/  en  noa5nn30uDe/  inbieitöeSjrarjjaards 
Ijct  mallen  bec  110025  poe  toeg  met  olicc^^toote  moeptcn  en  arbei'b  met  op 
bc  bolgenbc  toij5c  bnbernomen  liabtici». 
Mikeneen     «ï^c  Spanjaards  ija^ben  bccl  >$labcn  en  indiaanfchetocrliUebcnbpfnm/ 
•eg  in  het   Die  3e  Matates  of  Ijalftlatl)  nocmeiK  ^£^i  bcuoclen  3e  met  ijferc  tuerö^ 
lebergtc,    (ypgj»^  /  ^^^  ^jj^g  ijoo2  ^c  fiot3en  tjccn  te  Doutoen  /  't  toclfe  met  alle  bc^ 
bchlilnlte  fpocb  boo2  Ijm  bolbiagt  lutecD.    <zr:.  boo?  bc3e  toeg  bp  l)iilp 
ban  beel  toutocn  en  fiatroUen  ferecgen  3c  epnbelijfi  ttoee  flutJlien  (Oefclnit 
boben  /  om  tiaox  mcbc  be.ö  anöcren  baag.ö  Ijct  ^02t  te  befcfjieten.    ;dc 
Franfche  cnbcctutTcljen  /  ban  Dit  fjaar  boojncemen  bertoitttnt '  maaliten 
ellcö  tot  tegentoecr  gerccb/  en  (tertoijl  be  Spanjaards  met  fjt t  berbaacbü 
gen  bec  -23attei'pe  be3tg  toacen)  gaben  cont5om  benniffe  aan  ïjaar  gr3c(5 
fcöap  om  liaac  te  Ijuip  te  ficmen.    JBaar  op  aanftontö  üe  gagerö  b.in 
't  <Êplanb  bp  een  bcrgabccbcn/  baac  l}c  i^aapcrö/  tie  nog  niet  te  bcec 
ban  ijupö  toarcn  /  3ig  bP  becboegben  /  3lanbenbe  bt»  nagt  op  Tortuga , 
op  bat  5c  boo2  te  Spanjaards  nïct  ge3tcn  30ubcn  to02bcn/  en  te  bonfecc^ 
Depb  bCjS  nagtsf  Ijanc  berbec  gimflig  3ijnbè  /  behlommen  3e  gelnFicrlianb  / 
boo:  cenigc  toeegen  bp  ïjaac  befeent  tutïcïjen  be  ïtot^en  /  be  23erg  baac 
De  Span- bc  Span'aards  op  gepofteert  toarcn/  ter  3cibc  t\)t/  tat  te$e  (in'tminftc 
jaards  ver-  jj^^n  fjanc  !icm|t  nïct  bertoittigt)  gerect  ftonben  om  op  f  iet  5^o:t  buu:  te 
"^8«-       gL^^^l, .  fi^  niet  fi^ii  qtotte  fiirtc  f)aar  ban  agtcren  op  't  lijf  balinibe  btoon- 
gen  \}it  grootfte  gcbeelrc  ber  3cibe  ban  bobcn  nebertoaartö  te  fp2tngen/ 
'  banr  3e  te  pletrren  bielen/  3ecr  toepnigc  onrquamen't/  toant  tie  noglc^ 
Dereft    bcttbig  tn  !)aar  Ijanbcn  bfclcn  /  toieröcn  nebergcDoutoen.    Cenige  Span- 
Tiugt  en     jaarden  Ijabben  nog  bc  boet  ban  be  23erg  be{et/  maar  fiet  oefcljjccuto 
hciEybnd.  ^^^  Ö^"'"^  ^^"  geboob  toicrben  fjocrcubc/  en  baar  upt  gcloobenbe  bar  'er 
*  bobcn  caügc  boob'.iilic  cmlieeringe  3ijn  moefl  /  blooben  ;e  aanrtonbrö  na 
be  ^cefinnt  /  toanboopenbc  opt  Ijet  Eyland  Tortuga  tocber  t'  liei^tiinen. 
ZDc  <6cubfineur.ïf  ban  bit  Eyland  liebben  Ijaar  altooö  alö  <2:pgenaar{S 
en  abfolu'c  l)eeren  baar  ban  gebiagen  tot  Ijet  ^^^r  1664.  toanncer  bc 
Franfche  Wtft-lndjfche  Compagnie  liet  iw  be;!?  ijecft  genomcii/  ;cnbenöc 
bertoaartö  boo2  fiaare  <öouberreur.^t5onfTeiirOgcron.  ^^lamenbebeCO' 
lente  boo2  Ijaar  5elbe  boo2  ïiaar  paftoo:fl^  en  T»tcnaarö  /  boojncemensS 
3ünbe  om  b^n  baar  met  te  Spanjaards  een  Confiberable  lianbel  te  t;\)f 
ben  /  gdijfiertoüö  te  Hollanders  op  Curacao  boen ;  bog  bit  fiaar  booznec* 
men  ging  niet  beur/  3iinbc  tiaar  onmcge:iih  met  eentje  anöere i^atte  te 
ftanbclm  /  nabemaal  3e  b.in  begin  af  aan  geen  ^ccftcre  li.Tnbcl  met  fiaac 
cpgcn  55atie  Iionben  bajl  {tellen/  toant  op  b'  ccrftc  inflelling  bc3er  Com- 
pagnie 


B  o  È  C  A  N  I  E  R  S.  9 

pagnie  til  Vrankrijk,  tönrcn  5e  mct  tjc  üoobc^ö/  ^jngcctf  en  paiitcris  / 
töeilic  ö' ccrflc  53c5ittcrsf  ban  Tortuga  toaccn  /  obcccenocfiomen/  imtöcse 
alle  fjaac  nooöjaalilijlUjcöcn  0^  ccioof  Uan  ija^t  5Gui3cn  fioopcn.    ^^tt 
Otng  in  't  eecfl  bel  /  maar  lmt$  öaac  na  bcUonlicn  öc  5rctCtD0^.d  tcc  Com? 
pagnie  /  tiatse  Uan  öit  ©olö  nog  gelti  nog  toaacen  toeöecom  feonücn  ftnj? 
gen/  koaac  öoo?  5c  gcnüoD;aaht  toacen  cer.ig  gcl^apcnö  ©olft  ban  tscjS 
Compagnies  töegen  tn  't  €planö  te  Ijjengcn/  Dog  ött  of  icttccö  anöcris 
&on  öclpen  om  Uoo?  öe  tVoccöcmaal  eenige  Ijanöel  met  tiieüan't^^lanö 
te  (labilccren*  tDienUolgenjs  cicp  öe  (JTcmpagnie  önac  5?aci002.ö  te  rug  /    oe  weft- 
met  o?tJ?e  om  allejs/  Dats'op  öe  ^lantngic  Ijaööen  /  50  €pgenticmmen  /  c'^'^'^^^i* 
l^oopmanfcljappcn  /  alö  fenegt.gJ/  (fcoeUie  3ommtge  tot  20  anöccctct^o  veTaL' 
ftufiben  ban  agten  bccfeogt  totecljen)  te  becïjoopen»    €n  öuss  geraakten  Tortuga. 
al  Daar  boo?neemen;ö  in  ^upgcn  te  ballen. 

5dP  tic5e  gelegcntljepö  toicrö  jïi  alö  een  ïjnegt  ban  gcscptie  Compa^  De  Auteur 
gnic/  in  toienjss  liienfl  ift  upt  VrankrijkbertrolUientoacs/  meeöc bciUogt  "«■^'^  ^"■ 
tog  ter  qitaïJec  uure/  naöemaal  ift  in  öanöen  biel  ban  ö'  aïlcrto^ecötlc  ^^'' 
en  troutoloofle  menfcD  tiie  opt  öe^onbcfcljeencnOceft/  Dn  toass  alööoen 
OBouöeaicur/  of  «erDec  Hluptenant  <0etieraal  ban  bat  €planb.    ^ese 
.^an  DanbelDe  mp  op  b'  alberDarbjle  toijfe  bie  men  ftan  bebenfeen  /  en 
liet  mp  50banigcn  Honger  iijben/  bat  iti  geen  anbere  gebagten  Dnb  of  ili 
50ube  onbentiijöelijft  moeten  flerbcn/  niettemin  toasS  fip  genegen  bat  ift 
mijn  bjpöepb  soube  fioopen/  bog  niet  onber  be  p?ij0  ban  300  (luï^&en 
ban  agten/  baar  ih'er  liK^  tijtö  niet  een  in  be  aSE^erelb  Dab.  €inöeU)ft 
berbiel  ilt  /  50  boo?  ^t  menigbnlbige  (ïEUenbe  bic  ift  uinflonb  alsS  <6e^ 
moebicf  qucllinge/  in  een  gebaarliifee  ^icfitc/  bit  ongeluö  geboegt  bp  be 
reft  bjais  oo?5aafi  ban  mijn  gelufe/  toant  mijn  (©obloo^e  .!l3ectler  mijit 
tllenbige  (laat  5ienbe/  en  b?ee5enbe  bat  Dp  met  mijnleeben  5üngclbber? 
liesen  5oube  /  berfiogt  ttip  aan  een  aBonbDeeler  boo:  70  jtufefeen  ban  ag*    Hy  word 
ten.    TD002  Det  goeb  onthaal  ban  be5e  ttoeebe  j^eejler  /  bie  beel  beleef?  ^o"'^/^   ^ 
bec  en  bjiciiblper  toasf  alö  mijn  eertle  patroon  /  firceg  iïi  toel  Daafl  verkoel  * 
mijn  boorige  gc$ontl]epb  b?eber ;  öp  gaf  mp  öleeberen  en  goeb  tJocb- 
5el/  en  na  bat  iU  öem  maar  een  gaar  gcbienb  Dab/  boob  ï)p  mp 
mijn  b3Pöepb  aan/  alleenig  op  boo2)J3aarbe  bat  iïi  Ijem  100  fïufi&ert 
ban  agten  50U  betalen/  alö  ift  in  (taat  toaö  Det  te  (ionnenbcen/  toellic 
b?ienbiiilic  aanbiebinge  ifi  niet  alö  met  een  obergrootc  bjeugbe  en  banfe^ 
fegginge  fton  ontfangen. 

iSu  in  b2pDepb  3nnbe/  en  in  be^ielfbe  (laat  aïö  Adam  boe  ijp  eer(lge?  Hy  bekomt 
fcDapen  toaiS/  bat  ift  naaftt  en  ontbloot  ban  alleö  bat  tot 'ö  menfcïren  lee?  zijn  vry- 
ben  noobig  ijS/  en  niet  toeetenbe  D-e  aan  be  fioft  te  raaften/  namiïi  een  ^^y*^- 
bcfluPt  om  mp  in  b'osber  ban  be  öaaperiSof^ee-iïoobersJte  begeeben.  ^  "^^'ord  een 
^n  bit  ge5elfcïjap  bJierb  ift  50  boel  ban  beboo?naaiti(lealögcinecnc  50021 
met  een  algemeene  toefiemminge  ontfangen/  en  tot  ïiet  S!aar  1672.  bp 
Raar  gebleeben  3ijnbe/  in  boelftc  tijb  ih  al  banr  onbcrncemingen  buge^ 
öjocnb/  en  in  meenige  aanmecfelijfte  togt  gcbienb  ïjebbenbe  (baar  ift  be 


Zce-RoO". 
ver. 


lo  Hiflorie  der  Americaanfche 

%<:^tt  in*t  Vjccl30la  ccn  net  uccljanl  Uaii  5al  Doen)  ftcccöcfft  epntielp  toe^ 
öci-  in  mijn  3©aticcUinö. 

«Z^oo  ccc  iö  ött  liecliaal  tjcgw/  oo?ticel  ift  Oct  niet  ontïicnfti'T  ictö  ban 
ïjct  €planti  Hifpaniola  ('t  toclti  in  't  3Dettci;  gcDceltc  ban  Amcnca  legt) 
te  fcggen  /  en  na  nnjn  geringe  öequaam-  en  ecUacent-fjepö  een  feo?te  öcj; 
fcijjijbinge  öaac  Dan  te  öoen. 


Hi 


III.     HOOFDSTUK. 

Befchrijvinge  van  Hi[pamola. 

oBt  €planti  Hifpaniola  legt  cmtccnt  <8ofl  en  ïDefl  op  öe  ïjoogtc 
ban  17  gcaUen  tot  19  gcalien  5^oo?licc  Ijjeete/  't  öceft  ^00  jKij^ 
(en  in  ö'  omtreft/  120  in  öe  lengte  en  omtrent  50  in  tie  lueetc/ 
3iriiDe  op  ^cmmige  plaat5en  O^eeöcr  ett  op  5ommige  enger ;  't  toterö  al^ 
Ontdekt  by  öcrcerft  omöeftt  Doo?  Chriftophei  Columbus  in 't  giaar  1492.  tieten  Dien 
coiumbus.  cpntjc  öoo^  tje  ^^oninft  Ferdinand  ban  Spanjen  toass  i!Ptgc3pnticn ;  t'  5e? 
öcrt  toeine  tiiö  tot  nu  tce  öe  span; aards  baar  meefler  ban  5i)n  getoceft. 
^aar  5ijn  op  bit  (üplanti  bcrfdjcpbe  goebc  en  (lerlie  ^teetten/  fcftoonc 
^02pen/  en  een  groot  getal  bcrmahcUjfie  HuitDupfen  /  en  pantagicn/ 
betoelïie  al  t'  5amen  boo?  be  Spanjaards  bt?ar  geboutot  5i)n. 

Gelcgcnt-      ^C  ^OOfbjIab  iö  Santo  Domingo,  5ijnbC  St.  Dominicus  tOCgcbJiiben 

heyd  van    na  be  namc  ban  btcn  ï^eulig  genocmt  /  5'  i.ö  geleegfn  aan  be  Eupb^übe 

St.  Domm.  jj^j^  .j  cplnnb/  en  berfcDaft  een  nntnccmenb  ge5igt/  toant  liet  Hanö 

^°"  ront5om  geleegen/  i.ö  bcrcierb  met  ontelbare  riibe  piantagien  /  groene 

3©cnben  /  en  b^ngtüare  l^oobcn  bic  alle  beeinenö  en  bi^rfcljenbcnbcpti  ban 

uptneemcnbe  aangcnaame  b2ugten  ïiomen  \xn  te  lecbcrcn  na  ben  aaiö  ban 

W  3lantjen.  ^De  <6oubcrncuc  ban  bit  <ïcpltinbontl)oiib3iginbc3c<§taD 

W  bp  na  gcüjfi  alö  ^t  ©ooiraati-fcljuuj  i.ef  /  ban  al  De  ^tccöcn  /  g^o?; 

pen  en  iDlchUfn/  W  ban  Ijier  af  boeren/  en  Ijun  bcr^ien  ban  artgcenc 

bat  tot  'ö  menfcDen  lecben  nootiig  iö.    ^aar  en  boben  beeft  3c  nog  bit 

in  't  b-;3onbcr  /  boben  alle  anbere  ^teebcn  /  bat  3e  met  geen  anberc  i^a? 

tie  eenige  Iianbel  bjiift  alö  met  baar  epgen  3ijnDe  be  Spanjaards.    j^ct 

örootfte  gcbeelte  bcr  ^ntooonbcrsf  3ijn  tlpe  en  a^afle  ïtoopUcben  of 

3©inhe!i:rsf. 

Be  stadSt.     (Cctt  anbei'c  ^tab  bnn  bit  €planb  H  gcnaamt  Sant  jago  of  Sc.  jacob 

J^g°'         en  aan  bc3c  ï)cplig  tocgctoijb.    "^t^  öit  i(<  een  open  piaatjS/  3onDec 

iBuuren  of  ^tcrbte/  't  legt  op  be  Ijoogte  ban  19  graöcn  5^oo2ber  bicc? 

te,  <De  "tjntooontJcrö  ^m  mcefi  alle  g^angcr^  of  ï^iantercf  /  ö*  aannreti^ 

jenbc  3|[  "ïnbötjonbje  3':er  bcguaam  3ijnbe  tot  biergeliiUe  oeffeningen.  ^e 

^tab  \^  omringt  met  groote  aangename  DclDeh  Xixt  0130  bermaafrijft 

boort  m^^t  30»/  ^\^  ^i>J  ^a»  St.  Domingo,  be3elbe  5Ün  bcrbulD  met 

'     "  bJilb 


BOECANIERS.  ii 

taJïlö  m  tam  B«/  toclfec  m^  groot  getal  Bcüm  en  3|uuDm  tot  groot 
profijt  Uan  tl'  Cpö^nnacjS  «prIccUcren. 
mw  öe  Eupö5i)i3c  toan  't  <ü:ptónö  ïcat  ccn  nnöcrc  ^taö/  ^cnaamt  Nueiira  Se- 

Kucltra  Semiora  de  alta  gracia,  Of  OHJC  ÊicUc  BJOUtüC  Dan  i^0Dgcn5CLV  n»iora  de 

OCiU  5^c5C  3lanti|lreeö  geeft  grootc  quanttreut  Dan  Carao/  ban'ttoclïi  ^^"g^^u. 
öc  ^ntoomDec^f  5ect;  fcljoone  Cljocoiatie  maalicn.    ^iet*  groepö  meeöe 
<ïBenibec  en  (CnOaft/  oob  U3o?ïj  ijiec  \jcel  Calïi  gemnalit  tïan  ïjc  tieejlen 
tte  ïjtcr  omtrent  geUangcn  toortsen* 

ö'  gintooottöerjS  Uan  tiit  fcfjoone  ai;pïant«  Hifpanioiabaarcnöif^totlömet 
Banc  Canoe.ö  na  ïjn  €planti  Savona  ('t  toelö  ijfer  ttgt  öp  ïegt)  albaac  EyiandSa. 
5e  ljaacüoo?naam|te3©ifTcDerpf]ebDcn/  UooinamemïöfilJanEec-^fïjtïti^ '°"'" 
patöen/  Wc  op  een  5eliece  tijö  Uan  't  ^aar  aïBicr  tngrootemeentgtena 
toe  feomcn  om  fjanc  <ïcperen  te  ïcggcn  /  tiic  ^e  op  öe  ^tranö  in  't  5anö 
OegraUcn/  en  tioo^j  De  Ijctte  tier  Eon/  öie  tn  tje5e  d^uarticren  5ecr  üjan- 
öenb'  ï0  /  uptgeb2oepD  toojöen.  ïDtt  opland  tjeeft  tocpnig  of  niet.é  Dat 
cenige  opmerfiingc  tnaacöig  H/  3jjntic  jeer  cn\)2ugtbaariiptljooftJeban 
öejS  jelfjS  5antiige  gronö  /  ebentoel  i^  toaar  tiat  D«  Lignum  Sancium  of 
Guaiacum  fticr  m  ölepne  toeelgeptt  tt»ajl/  l3anï»elöec$f  geb?upötopopeen 
ontjcre  plaatö  tet.ö  jeggen. 

3©eflteiaafti  ban  St.  Domingo  ïcgt  een  groot  ^02p  /  genaamt  ei  Pue-  Afo. 
blo  de  Afo ,  ö'  ^ntooonljer.ö  Dan  öese  paatö  ti?ij\jcn  grooten  Dantiel  met 
tie  ban  een  anöec  ^o?p  in  't  mitstien  tie^es  vÊpïanti,^  geleegen  /  en  genaamt 
Sant  juan  de  Goave ,  iie5e  paat^S  Bceft  cen  öeftig  ge5tgt  ban  ]^ooben/  sant  jum 
55ofTfï)en  en  55eemtien/  baar  bet  meeöe  omringt  i^/  W  5^Ifs^  onber^  decoave. 
Doorig  3lanb  ütcht  3ïg  boben  be  20  .f^iilen  in  be  lengte  /  toaac  in  een 
groot  getal  bJtlDe  ^tieren  en  ï^oepen  bJepben.  ^n  bit  ^o?p  bjoonen  bp 
na  anbersS  niet  a\^  ^aagcrö  en  ^lagterö  /  W  be  geboobe  fZöeeften  \nU 
ïen.  't  3$  boo2't  meeftenbeel  een  30021  ban  menfcïjen  bic  top  balf  f[ag 
noemen  /  3ommige  5t)nbe  geteelt  ban  toittc  Europifche  menfcbeh  en  Ne- 
gers betoelfte  Muiatos  genocmt  to02ben,  ^nbere  ban  Indianen  en  bJitten/ 
bjagen  be  naam  ban  Meflicos ,  en  nog  anbere  ban  Negers  en  gnötancn 
geteelb/  b^lJiJ^"  ^^  naam  ban  Aicatraces,  beljalben  bit  3002tban©oUt/ 
5iinber  nog  50  bier  alief  in  anbere  pïaat5enban  VVeft-lndiënberfci)epbeanj 
bere  3002ten ;  toaar  ban  tot  reeben  ban  gegeeben  b)02ben  bat  tic  Span- 
jaards  mccr  gcnccgen  5iin  tot  be  Negerinnen  of  getaanbc  ^nbiaanfcïje 
3^20iibïen  /  in  bic  ïlScfterfcbc  ilanben  /  al.cs  tot  ïjaar  epgen  tot't  Cniro^ 
pifcï)  3D20ubJeUift  gef[agt  /  gelijft  alö  in  tegenbecl  be  Negers  en  Indianen 
grootcr  liefbe  tocDjrjn.en  aan  ^c  toitte  ©30ultjen  en  öe  3«lfte  W  't  nnafl 
baar  aan  bomen  {5ü"nöe  be  gcelc)  alö  ann  baar  epgen  jlDiibcn.  orm 
groote  quantitept  (Salb  en  =l|upben  too2b  ^aarlijbief  ban  be3eplaatöbcr^ 
boert/  toaar  in  ooft  al  baar  banbel  De<taat/  toant  toat  b«  S^nnb  aan? 
gaat  /  't  5elbe  ban  boo2  b'  uptnemcnbe  b20ogte  niet  bcbcutob  tooitien, 
^it  3ijn  ^e  boo2naamfïc  pïaat3cn  bic  lic  Spanjaards  in  tit  €Planb  Dc5ttJ' 

ten  ban  Cabo  de  Lobos  na  St.  Juan  de  Goave  tOt  Cabo  de  Samana  aan 

B  2  be 


ï2  Hiftorie  der  Americaanfcbe 

tic  i^oojtJjülje/  en  ban  D'  <©oll5ööe  na  öc  ^ec  ocnaamt  Punta  de  Efpa- 
da.  ^z  cefi  ban  't  €planti  hi^ittm  öe  Franiche ,  tiic  niceöe  giaagcr.ö  ai 
pantcïö  5nn» 
schoone      zz^ït  Ocptanö  fjccft  mccöe  jccc  fcïjoonc  ?[^aUcnö  btjoj  trc  ^cDccpm; 

Havens.       i)an  Cabo  dc  Lobos  tOt  Cabo  de  Tiburon  ann  De  3Bcfl5ijtlc  ban  't  <6p' 

lanlJ  5i)nl3ct  ten  minften  biec  öfe  in  beauanmïjepö  /  Ujcctc  en  benligfieub 
bc  ücjle  Ir^ibcnss  ban  Engeland  te  bobcngaan/  öcïjnlben  De5c  5i3nt!cc  ban 

Cabo  de  tiburon  tCt  aan  Cabo  de  Donna  Maria  nog  tbJCC/  cn  banbe5« 

Caap  tot  Cabo  de  St.  Nicolaus  ten  mtntlcn  tbJaalf.  ^n  pbec  be5eL-  l^a* 
benen  isS  een  t'  5nmenbloeptnö  ban  tb3ee  of  b?te  ooötre  üibtcren  /  tn  6e? 
toelfte  een  groote  meenigte  ban  berfcïKPöe  5002ten  ban  iDttTcljen  5ijn  /  5cec 
aangenaam  ban  fmaaft.  5©e  ^lanbcn  ijict  omtrent  bJo^ben  Dooj  toiitie 
cn  biepe  üibieren  üebogtfgö  /  50  bat  5e  gemafiftcIiUi  beboiibJb  ftonnen  too:? 
ben  /  5onbcr  bat  men  beel  b^ee.ö  boo?  bjocgte  Oeïjoeft  te  IjeDOen.  ^e 
^ee-Buiten  en  ^trantien  5ijn  meebc  5cer bermaalilijft ;  altoaar  hc  ^c ïjilb* 
patiDen  m  groote  meentgte  öaar  na  toe  begeebcn  om  baar  Speren  re  lega 
gen.  <©tt  €Planb  Ittitö  eertüöö  aan  bc  5^oo2b5übe  toel  üebolftt  en  met 
beele  paat5cn  en  <©02pcn  boojii^"/  öog  öc5clbc  öoo?  öe  Hollanders  ber* 
nielb  sijntie/  toieröcn  5c  epnOelijU  beo?  be  Spanjaards  boo?  't  mcerenbeel 
bcriaten» 


IV.     H  O  O  F  D  S  T  U  K. 

Van  de  Vrugten,  Boomen  en  Gedierten  op  het  Eyland 

Hi/paniola. 

D<!E  groote  ©elben  bfe  in  W  ojplanb  5ijn  en  5<g  gemeenelijft  tot 
bi)f  of  feö  3Xïi)\m  in  be  lengte  uptflrehhen  /  5ijn  30  fcDoon  cn  aan? 
gcnanm  aan  't  ge5tgt  /  boo?  be  groote  bcranbcring  ban  't  gcene  5e 
un  be  natuuj  boojtüiengen  /  bat  5e  De  finnen  ban  b'  aanfc bontocr  f  ee? 
nemaal  gebangen  ijouöen ;  toant  3e  niet  alleen  boo?  be  bcrfcFjepDenbcpb 
ber  booibjcrpen  bet  ge^igt  bccbcugen  /  maar  becl  ban  be5clbf n  beliagen 
be  reuh  /  Die  beel  toclijengt  tot  lis  fmaah  en  \k  luft  tot  eetcn  bectoeftt  / 
orangie-cn  boojnamentUjh  be  bcclbcnD  Der  Orangie-  cnLimoen-boomenDicfnertoaf? 
böomcn"     f*-'"  /  ^^^^^^^  5:mmige  funj  /  anDerc  foct  /  en  UicDerom  anDecc  tuft'clien  foet 
en  fun:  en  allccmg  een  aangcnaame  ïlijnfc Ijc  fmaah  Ijcbben ;  ücbalben 
bc3e  groepen  bier  een  groot  getal  anberc  3ö:ngten  /  alö  Citroencu ,  To- 
ronjas  en  Limas  r  't  bJcUï  ccn  3  ?02t  ban  ILimoaien  3ün  niet  grooter  aliS 
een  l^cnne  oE'V  en  toclfterö  blennte  bnar  Oiiberffbcpbeti  ban  bic  5oo2t/ 
Paimitas  W  gemccnlijft  im  Spanje  in  be3e  ^X^nDcn  gc^onbeit  to02Den;    "^c  Pal. 
boomen,     niitas  boomen  Die  btec  gcoote  Blafttcnö  Dcflaaïi /  3i)n  nptnecmenDc  Hoog/ 
bog  niettemin  bermaablijft  f  aanfcDoutoen  /  \)m  Doogte  ijS  ban  no  tot 

200  boc< 


~\ 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  15 

too  \)Octcti  5onlïec  taïiftcn  tot  aan  bc  (OTop  toe/  altoaac  een  jccRcre  ann* 
Cjcnnamc  lüittc  fubflantie  in  tsf  o^lp  toitte  Sömvofcool  /  Ujaac  iipt  De  bla> 
ijcrcn  Dnac  fjct  5aaö  in  iö/  iiptfp?upten ;  pöcc  .liBaanö  toalt  'cc  ccn  üiati 
af/  tcctDijl  een  anöcr  ter  ftifDec  tptoctiefomuptfp?upt/  Ö^tsaaötoo^ti 
maac  eenö  in  't  giaac  njp/  en  too?ti  Doo?  De  <?egel!5  Qmig  tct  bocDsd 
gc5oot.    ^e  toitte  fubflantte  Die  gelijtJ  öt'5f9t/  öotoen  in  De  (€op  ban  De 

fcCOm  iÖ  /   tö02D  DGO2  De  Spanjaards  eïJen  ncU)ïï  De  3^001  in  Europa  oe^ 

özuplit/  5e  fniïDen  Ijct  aan  Dunne  ftufejeé/  ftooljen  ijct  in  ftaac  oilas  en 
rjèbjunfecn  Det  bp  alle  30o?t  Uan  fpij5e.  ;©e  DlaDcccn  De5eï  boom  5ijn  fee^ 
Den  of  agt  Uoet  lang  /  en  D2ie  of  Wt  b,:eeD  /  5eec  bequaam  om  l)up5fn 
te  Dclifeen  /  en  bonnen  al30  toel  De  acegen  jlutten  alö  De  befte  pannen  in 
Europa,  ^e  geb?upben  5e  meeDe  om  gcroobt  bleefcö  in  te  pafthen  /  en 
maaften  'cc  een  50O2t  ban  €mmec^  af  om  toatcc  in  te  Djagcn  /  Dog  Die 
ïionncn  niet  bobcn  fcjS  of  agt  Dagen  Dnuren,  *!^e  fleelcn  Dc5ec  blaDeccn 
3tjn  ban  bupten  gcocnagtig  en  ban  binnen  toit  /  en  ban  men  'cc  ban  bin- 
nen  een  5eebcc  blieö  affcljiUen  Dat  5ecc  toel  na  't  pacbament  gcUjbt  /  en 
Daac  men  al50  bequaam  op  ban  fclijiibcn  a\^  top  op  pampicc  Doen.  «Bc 
^lammen  De5ec  boomen  5ijn  ban  5iüb  een  uptnecmenöe  Dibte  Dat  ttocc 
ijl^anncn  5e  quaUjb  ombaDemcn  bonnen  /  ebentocl  öebbcn  5e  geen  ba(t 
tjout  alö  maac  alleen  De  Dibte  ban  D?ie  of  biec  Dupm/  f)et  becDece  in^ 
toenDige  geDeeltc  5cec  fagt  5nnDe/  50  Dat  inDicn  men  bet  buptentlc  bout 
tec  Dibte  trnn  D2te  of  bicc  Dupm  Daac  ban  affcbilt  /  men  iKt  cefleccenDe 
ÖcDeeltc  gelijb  nieutoc  3^aa0  aan  flubben  ban  fnüDen.  (Omtcent  biec  boet 
boben  De  to02tel  maben  5e  in  De  flam  een  opening  Daac  Dan  een  5cebec 
nat  bomt  uiulebhen  Dat  in  *t  bo?t  aan  't  gcflen  caabt/  en  50  tlecb  toojD  Paimvijn; 
alss  De  bcfle  Wm  I  00b  ligt  Dzonfien  maabt  inDien  't  niet  matig  gcbjupbt 
jCDojD.  ^e  f  ranfchen  nocmcu  De5e  ^almboomen  Palmiüe  Franc ,  5e  gcoc? 
pen  50  biec  alsf  elDerö  in  b?abbe  gcbnDen, 

25ebalben  De5e  ceeDö  gcncembe  fBalmboomen  /  5ün  br^c  ni  Hifpaniola 
nog  biec  anDcce  jooiten  ban  galmen  /  Die  met  De  namen  ban  Latanier 

Palma  Efpinofa  Of  Doorn  Palm  ,  Palma  a  Chapelet  of  Paternoftcr  Palm  en 
Wijn  Palm  onDctffbcpDen  toO?Den/  De  Latanier  Palm  i0  50  boog  UiCtaljS 

De  Wijn  Palm ,  Dog  ^s"^  na  ban  De5clf  De  gettalte  /  alleenig  5nn  De  blaDen 
CeUjb  De  ïDajccö  Die  on5e  ©ioutoen  D2anen.    Ee  gcoepen  mee(l  in  een   Latanier 
ftccnagtige  5anD!ge  gronD.  ^aac  Dibte  iis  omtcent  fccben  boet  /  De  ftam  p^'»- 
f  ö  met  beel  jteebelö  of  Doornen  bc5et  Uan  een  balf  boet  lang  en  5cec  fcbecp : 
ï)et  b?engt  5bn  5aaD  boo2t  geliib  De  bobengenoemDe  /  't  geen  tot  bocDsel 
Ijan  De  toilDe  heeften  Dient. 

^e  Palma  Efpinofa  of  Doorn  Palm  toOjD  50  gCUOCmt  unt  bOOf  De  ban  DoornPalm, 

't  oncpnDig  getal  Doojnö  Daac  5e  ban  De  boet  tot  aan  De  top  meer  alö  De 
recDsfnenccmDc  meeDe  be5et  tsf.  «Z^je  Doomen  gcb?upbcn  De  ^Sacbari- 
fcbe  Indianen  om  baac  gcbartgencn  Die  5e  in  De  l^riig  bebomen  tjcbbert 
meDe  te  pijnigen  /  't  toelft  in  De5ec  boegen  toegaat :  %z  binDen  ïjcm  aan 
een  boom  /  Datt  neemen  5e  Desc  Doo?ncn  Daac  5c  ccn  poppetje  ban  Catoen 

B  3  aair. 


ï^  Hiilorie  der  Americaanfche 

nnn  Dom  't  ocen  m  (Olj^  o^öoopt  i.ö/  en  tlcclieti  5c  in  De  ^ijDe  b.m  trc  tb 
Icnötgc  <6c\3augcncn  /  30  titfi  dlö  öe  pcnticn  Uaii  een  cïL'eacl  /  't  neen  ccn 
tiiigelooffclijlïe  pijn  nan  De  ^yöelina  bci:oo?5cia[it  /  bcrüoigenjö  flee?icn  5'ec 
öe  t)2antj  in  /  toanneec  nu  tie  <0ebancene  in  't  rniööcn  Uan  öese  Cojmeit;» 
ten  fïnat  /  Uïo.jö  Dp  öeagt  Uoo?  een  Dapper  ^olDaat  Dte  Mp  ©./anöcn 
nog  öec  5dtoci:  (Comienten  niet  tojeefl  /  maac  inöien  ()i>  in  't  tegenöeel 
fcljKeutot  of  eentg  mi0baac  maafit  /  50  to02ö  ftp  maat  \3oc?  een  blooDatirö 
gefiouüen  en  ecntge  geDagteni.cf  ontoaavöig,  g^e^c  getooonte  Ijcift  m^  een 
Indiaan  öedjaalö  /  Die  mp  3epDe  Dat  DP  Dit  menigmaal  aan  5}jn  j^nan^ 
Den  gepleegt  Ijai:;.  <&o\\  5»jn  'ec  Ueele  CO^iftenen  Die  tcctojjl  5e  onüci-  Die 
25arbai:en  DürïieeiD  Dcbben  /  De5e  to^eeDijeDen  fjeDDen  ge5iau  ;©og  om 
lüeDcc  tot  De  Pnkkei  Palm  te  öomen/  De3el\3e  berfcDilD  alleenig  öiec  in 
ban  De  Latanier  Palm  Dat  De  DlaDeren  obec  een  homcn  met  De  Franc  Palm , 
öet  3aaD  iö  Dat  ban  D'  anDece  ^almboomen  gelijö  /  jünDe  alleenia  beel 
hMKt  en  ronDtc  /  bol  filepne  pitten  Die  0I30  goeD  ban  fmaali  jiin  alö  De 
a©alnooten  in  Europa.  <©e5e  boom  gvoepD  mecjt  in  De  moecige  en  lage 
gconDen  ban  De  Eec-ï^u|l. 
vijnPaim.  ^©e  Wijn  Palm  too?D  jo  gettoemt  Doo?  De  beelöepD  Dec  W^n  Die  men 
ban  De3elbe  bedcmr»  ^e5e  boom  gtoepD  op  Dooge  en  flecnagtige  ©ec^ 
gen/  en  iö  omtvent  40  a  50  boet  Doog/  tö  ban  een  toonDeciijii  maahfel  / 
toant  ban  De  bJo?tel  tot  op  De  öelft  i.ö  5e  maat*  D>ie  of  biet  Dunm  Dift/ 
niaac  boben  De  Oeïft  of  omtrent  ttoee  DerDe  ban  Deö  jclfsj  fioogtc  icf  5c 
50  Dift  alö  eeti  ttieldcmmer  /  ban  binnen  isf  5e  boï  ban  5eeftcre  fpcciè  aiiS 
«en  teeDere  ttriipli  ban  toitte  l^ool/  't  toelft  5eer  fappig  icf  /  en  aange^- 
naam  ban  fmaalt  /  Dit  fap  too?D  na  Dat  fiet  iiptgegctl  iö  $cer  ftlar e  eit 
gocDe  3Bi)n  /  5c  ftonncn  ïiet  met  tocpnig  moeptcn  befeomen  /  toant  De  boom 
met  een  meö  gehapt  OebOenDe  /  50  maaht  men  een  bici1?ante  openitig  in 
De3elbe  Doo?  't  toelfte  3e  ijet  pit  fineufen  /  't  geeti  Dan  met  De  fjanD  uutge^ 
D2uftt  toojD/  OebbenDe  Danr  toe  geen  anDere  toerhturgen  noDtg/  ban  De 
blaDen  maben  3e  baten  /  niet  alleen  om  'er  De  ge3epDe  bogtigljenD  in  te 
laten  be^inften  en  fupberen/  maar  ocft  om 'er  unt  te  D?inlien  /  fjet  Draagt 
een  bjugt  b^  na  al<s  D'  anDere  ^almboomen/  maar  3eer  felepri  en  aelijö 
nl0  !^crffcn  /  De  fmaah  i^  ïieel  goeD  /  maar  5cer  quaaD  bóo^  De  (teel  / 
beroo?3alicnDe  groote  pijn  en  bjurging, 

Pnernofter      ^g  Palma  a  Chapelct  Of  Paternoflcr  Palm,  DOOI  DeSpanjaards  CnFran- 

paim.  ^^h^,,^  ^g  gcnoemt  naDemaal  De.ö  ^elfjf  3aaD  3eer  behtoaam  iö  om  ^aters^ 
noflerö  en  ïtoofenranjefiesf  ban  te  maften  /  alef  5i)nDe  5cer  ïjaiD  /  ftienn  / 
en  gcmaftUjft  gaatjeö  Doo?  te  booren  /  De3ebierDe  300?t  groepD  op  De  vïop 
ban  De  t)oogtte  23crgen/  en  ijS  ban  een  uptneemenDe  Doogté/  5eer  Dun/ 
en  fteeft  toepnig  bldDeren. 
Abricoofc    l^ier  groepD  meDe  een  3eeftere  300Jt  ban  Abricoofcboomcn ,  toel&errf 

boom,  )y^nQi  tn  Dilite  met  on^e  gemeene  jlliloencn  obcreenliomt/  De  folcur  iö 
oöamig/  banfmnalï  ftomen  ^e  met  on^e  ^COrifoofcn  inKnropaobrreen/ 
De  (leen  ban  De3e  bjugt  i^  5*?  groot  a\^  een  Ji^^nne  orp.  ^DetoilDeEtoij* 

ncrt 


BOECANIERS.  15 

ttcn  ttm  5e  fjccl  öaacn  /  en  toojiicn  'cc  toouöcrUjft  M  irmt 

^c  boomcn  ccraamt  Caremite  51)11  i3p  na  Uan  ot'öaante  al0  on50  Pee-    caremice 
reboomen ,  tïc0  ^i\f^  V>?«ot  atiijöt  5ccï:  iDcl  na  on^e  ^?upmcn  Uan  ^a^  ^°'^"'- 
nititï  /  en  5i)n  Ijed  aangenaam  toan  fmaali»    t!^c  Dzugt  iö  üan  binnen 
jtoact/  Oecft  5omtüti0  ttoce/  jomtijöjS  ö?ie  of  bijf  krncn  ^0  groot  aJ^ 
3luptnen.    ^c5e  ^ntpmcn  5ijn  meöe  een  aangenaam  ï^m^c\  boo?  öe 
toitöe  Etojjnen/  trog  52  toojtien  in  jiilft  een  gtoote  ijeeltjepïjals^öc  Abri- 
coofen  lüet  getoonöen, 
^e  Gcnipasboom  bjoiij  Ober  al  op  fiet  gcö^ele  <£EpIanti  gcbünbett  /  5rjn*  crenipas. 
te  ban  geöaante  alö  on5e  l^rtelieboomen/  öog  fpjepö  5iin  (Cahfeen  fi?ee;  ''°°'"* 
öec  uPt/  öe  bnigt  \$  aiSgrauto  ban  coleur  en  50  tiift  alies  ttoce  bupflcn/ 
bol  ftlcinic  pitjèisf  met  een  tiiin  bUc0  Ijctiefet/  't  toelft/  fnöien  men  fjetin 
't  eeten  niet  af  en  öoct/  grootc  bcrftoppinge  en  pijn  in'tlicDaambccoo?^ 
5aafer»  3fll0  men  De  bnigt  onrijp  afplulit  en 't  fapöaacuptöjulit/  bjo^ö 
Ijet  30  5toart  alö  infit  en  i.ë  bequaam  cm  'eu  meöe  te  fcD^ijben  /  öog  öe 
ictteriS  gaan  in  negen  öagen  iipt /  en  toojti  D^t  befcljjcbene  pamiiec toe^ 
bec  50  bJit  aljS  of 'ec  nopt  op  gefcöJeben  bia^.    ï^et  öout  ban  tje5e  üoo^ 
men  ijS  5eec  baft  /  bigt  en  öarö  /  goeö  om  ^cöeepen  ban  te  boutoen  / 
naöcmaal  fjet  lange  garen  in  't  toater  ftan  ömiren  5onöec  te  becrctten, 

55c|)alben  öese  5ijn  'er  nog  bed  anbere  ^oo?ten  ban  bootnen  tocific  upt^ 
nementie  aangename  bjugtcn  boo?tb2engen  /  toelRcrsf  namen  iU  toinenis? 
boo?  een  groot  gebeclte  obecfia/  toetènbe  bat 'er  berfclKPöc  geleeröc  ^11^ 
treuren  gebonben  too?ben/  W  meerber  aanbagt  en  opmerbinge  ijcbben 
gebjupbt  om  5e  upt  te  bojfcDen  en  te  befcljjijben.  ^lleenig  5alib'ernog 
cenige  toepinge  optellen  /  al$f  baar  3ijn  be  Cederboomen ,  öie  in  bit  ge?  cedcrboo- 
tttltt  beiS  ^©ereltïjs  in  groote  menigte  groepen  i  be  Franfchen  noemen  5e  n^^"- 
Acajou,  en  binben  3e  beguaam  om  ^cljeepen  en  Canoês  ban  temabcn» 
^e5e  Canoes  5nn  gelijb  biepne  noepfc öuptiegf  /  en  too?ben  upt  een  boom 
geboutoen  en  uptgcbolb  /  3e  3ijn  50  ge3toinb  bat  men  5e  met  regt  i^ep? 
tuniKS  poftpaacben  50U  mbgeri  noemen,  b' indianen  mabcn  be5e  Canoes 
jonbcr  eenig  pfer  toerbtupg  te  gcbnipben  /  5e  bjanöen  bc  boomen  bf  be 
too?tel  af/  en  ban  toeten  5^  O^f  buu^  30bamrï  te  regeeren  bat  bet  niet  am 
berö  of  becrber  ftomt  te  bjanUen  alö  5c  ïjet  Ijebben  toillen.    dommige  canoe» ,  en 
Öebben  meffcn  ban  Öepflecnen  gemaaht/  toaar  mebe  5e  affcïjiipen  't  ^'^'^  ^''^%^- 
geen  te  beer  ingeb^anb  i$f.    52^u.ö  toeten  ^e  alleen  boo?  't  buu?  baar  W  '^^''^ ''°'" 
maalifel  te  geben/  en  bcgtiaam  te  mabcn  om  'er  60  of  80  Höjjlen  ^ee- '. 
toa^rtjs  in  te  ftonnen  baren  5Cinber  eenig  gebaar. 
3©at  aangaat  be  jHebicinale  getoaf!en  /  men  binb  Sicrbeboombiebe  ^ffdici^ale 

Gum  Elemi  bOOJtbiengt  /  al5f  mebe  Giuiacum  of  Lignum  Sandum  ,   Li-  ^o«"^"' 
gnum  AIoc  Of  Aloëhout ,  CaUla  Lignea ,  China  wortel  en  berfCftepbe  att^ 

bere  3oo?fen/  be  Mapouboom,  beïjalben  bat  3e  pebicinaal  i^/  to02b    Mapai., 
mebe  tot  Canoes  gebjupüt/  3iinbe  5eer  bib/  bog  i^  beelfïegteralsfb' A- 
cajou  of  Ceder,  toant  eenigjuiKS  fponcteuö  5i)nbe/  fupgt  5e  beel  toater 
in/  toaar  boo?  5e  gebaarlijb  i;4  mebe  te  baren. 


i6  Hidorie  der  Americaanfchc 

Acoma.  ^c  Doom  cjcntinmt  Acoma ,  tjcefr  Deel  ïjncb  en  3tocicir  \jmt/  bnn  co* 
Icuc  altf  palinljout  /  "t  tocUi  5ccc  Ocgiuiam  t.ö  om  telden  tot  ^iipöcr- 
molcnö  Imn  te  mahcn.  0im  Viinö  ïjicc  mcDc  in  öcoote  mcnifjtc  l)>-'t  ^ra- 

Brafilie    filite  Of  Brafilie  hout ,   cn  Dat  't  tOellie  ÖC  Spanjaards  Mancanilla  nocmcn. 

hout.  ^et  Brafilie  hout  tSi  UU  tn  Holland  CU  i3e  Nederlanden  5eec toClÜelient. 

*t  ïèo^DTjU  öe  Spanjaards  OOÏJ  Lennadcpeie  PaloQenaanit/  't  tD02ti  mccjt 

Of  allccmg  o^Ojupöt  om  te  toetteen/  't  ococpö  oberüloeöta  lanoöïJe^ee- 
iiufï ;  Ijoornamentujïï  tn  tteee  plant5en  genaamt  jacmel  en  jaquina ,  't 
toelft  tteee  jeec  lJcquamcl^nDcncaof55tipen3ijni  bequaam  om  De  groot* 
fte  ^cöecpen  te  fionnen  öergen. 
Mancanilla    "^z  öoom  Mancanilla  gcnaamt  croepD  Dfgt  aan  De  ^StranD  /  en  iö  Uan 
boom  is     natuure  50  ïaag  Dat  De$s  5elf0  tafeften  /  fioe  ftlepn  Die  5ijn  /  aUi)D  ijet  tea- 
heel  vergif-  (^ j  ^^^^^  j  jg  ti?aagt  een  I3?u0t  Dp  ua  gelpfi  on5e  goe  5oeten  /  maar  ban 
"*■  een  3eer  Vergiftigen  aarD  /  toant  pmanD  De5e  peppelen  gegeeten  ijebDenDe 

beranDert  aanjlonDiS  Dan  couleur  /  en  UjD  3ulfe  een  fclj2iinpen  bo2fi  Dat 
oeen  toater  genoeg  t.ss  om  3e  te  lefTcljen/  Dues  (lerft  ï)p  ra3enDe  in  een 
fe02te  tijD.  <^at  meer  i$  /  De  ©tfcfj  Die  ban  De3e  bjugt  eet  /  gclijli  ;om^ 
tijbiS  gebeurt  /  toojD  ttteDe  bergiftig.  ^e5e  boem  geeft  een  3eefier  bogt 
Dat  DiB  en  teit  iö ;  gelp  upt  De  ©ijgeboomen  homt.  ^nDien  men  Dit 
met  De  öanD  aanraafet/  Bomen  'er  aan(lonDiS  blaren  Die  30  rooD  30n  of 
5e  geb?anD  tearen.  't  <0ebeurDe  op  een  jeeöere  tüD  Dat  ih  5eer  ban  De 
Mosquitos  Of  3^uggen  geplaagt  teojDenDe/  een  tah  ban  De3C  boom  fneeD 
om  mp  boo?  een  toaier  te  Dienen  /  De  natuu:  ban  De3e  boom  mp  t'  eene:» 
maal  onbehenD  3ünDe/  Dog  ift  teierD  De  hragt  teel  ijnatl  Daar  ban  ge* 
teaar/  naDemaal  mijn  aattge3igt  DejS  anDecen  Daagö  3oDanig  ge3teollert 
en  bol  blaten  teaö  of  \\tt  t'  eenemaal  berbianD  toa^/  tot  50  bette  Dat  ih 
in  Djic  Dagen  niet  3ien  fionDe. 
Ycaoj.  «©e  jaco,  Doo?  De  Spanjaarden  50  genaamt/  H  een  anDer  5002t  ban 
boomen  /  groepenDe  aan  De  ftant  Der  ilibieren  /  DjagenDe  een  bnigt  alss 
on5e  ï^roo.oiejs  /  Die  aljS  5e  rijp  3ij"  5ffc  ban  De  teiiDe  Stoiineh  ge3ogt 
too?Den/  en  Daar  3e  better  ban  teojDen  al.sJ  on3c  aDcthenüS  Doo?  De  3oete 
%\\ix^.  ^e3e  boomen  teillen  een  5anDige  gtonD  Ijebben  /  3fln  3eet  laag 
ban  flam  en  Oebben  toijDe  tahfien/  teaat  öoo?  3' een  gtoote  plaatö  be? 
(ïaan.  D'  Abricoofeboom  Djnagt  een  b?ugt  bp  na  ban  couleut  alö  De  ja- 
co  of  Ycao ,  ban  gtoote  aljö  een  jiRtloen  /  De  {leen  ban  gtcote  al5f  een  ï^en* 
ne  €p/  't  binnenfle  ban  De3e  b2ugt  iö  geel  en  ban  een  aangename  fmaaft. 
3èo2D  D002  De  getingfte  en  atme  Franfchcn  in  plaatö  ban  b200ö  gegec^ 
ten ;  De  boom  teo?D  Deel  Ijoog  en  Diïi  /  en  gelijht  eenigfm^  na  on5c  I)ooö= 
(te  ^eeteboomen. 
Muggen.  a©at  aangaat  D'  Indacn  of  bloeDeloo5e  ^iertiejf  op  Dit  «JEplanD  /  jal 
\\i  alleenig  fp2eficn  ban  D2icDerle?  50021  ban  ,!^uggen  Die  De  menfcljen  \\\ 
't  algemeen  upmemenD  plagen/  Dog  boojiiamentlnft  De  lUlfie Die 'et nopt 
of  3êlDen  gcbjeejl  \M\i\ii^\  en  betbolgend  Ijct  HanD  nier  "teel  behenD  lijn, 
Ferftezoortb'  €et|le  300?t  x^  ban  gtoote  alss  on3e  gemeene  ^antDcbliegen  in  Europa. 

^e5c 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  i; 

©C5ê  bnllcn  öc  mcnfcOcn  op 't  lijf/  ttehcn  en  jupöcn  50  bcd&ïcêtrtnöat 
je  niet  \at\m  fionncn  UUcocin  alöen  tö  Doo?  Ijaac  cUerlait  o-noot;5aaftt 
ö»  na  tiltco.ö  taliftcn  V»an  boome»  te  QcO?upltcn  cm  5c  totg  te  toajc»  /  De 
Spanjaarden  tu  Die  ^(aatjen  noemen  5c  Mosquitos  of  .U'iiiaoen  /  maac 

te  Franfchen  Maranguines ;  öe  ttoeetJe  $002t  i^  t\kt  OtOOteC  alj^f  een  jgnÖj:     Tweede 

Crepntje  /  Dese  mnfeen  geen  ceUipö  gclijïi  be  boojgaantie  öoen  /  tiie.ö  jtin  "°"' 
5e  ooft  mtnöcf  te  berljocüen/  5e  5ijn  öcquaam  om  ÖC02  ïjet  für|le  3Tnv 
nen  of  %ahm  \y:cn  te  tjingen.  ^c  gjagcrö  5ijn  genooti5aaUt  Oaar  aan? 
gesigt  met3©crftcn<s  ïleujcl  telctlciiliencmbanDctflefcenOeU^ptejijn/ 
en  t;e0  nagt.ö  0?anöen  5e  altijö  («jraijaïi.ö  blatien  /  jonöec  tieselUe  50Utie  Det 
Daac  onmcgclijlt  3ijn  te  ftonnen  rufïen  /  Ijet  i^  toaac  Dat  $e  öp  Daag  al^s 
'ec  ecnrge  totnb  toaapD  niet  Deel  lafiigDaUen/  toantDoojDeminfcetoinö 
'ljöo?Dcn  ^e  Uccflcctpö.  ^c  DcrDe  3002t  Uan  iBuggcn  jünnictgcooteca'sf  Derde  zocrt 
een  mo(fart5aaD/  Ijaar  couleuc  isf  cooD/  Dcje  jlcfien  niet/  maat  öijten 
30  fcDecp  /  üat  50  hlepne  jteecrcn  bccco?5alien  /  toaat  Dooj  Ijet  aangcjtgt 
3toclD/  en  3eec  miomaaftt  toojD.  tO>e3e  tiaïlen  fjct  latïigftïjpDaag/  Dan 
Dat  De  ^on  opgaat  tot  aan  Den  abonD  /  Dan  nemen  3e  Ijaac  tujl  /  en  la^ 
ten  toe  Dat  De  menfcBen  [iet  ocö  Doen  ftonnen»  <©e  Spanjaards  noemen  De5e 

3003t  Rojados  3  en  De  Franfchen  Calarodes. 

b'  Infeden  toelfte  De  Spanjaards  Cochinillas  noemen  /  en  D'  Engelfchc  Cochinillas. 

Glimwormen ,  !ojo?Den  !)iec  meDe  gebonDen  /  Dc3c  3i)n  öp  na  eDen  eeniS 
(A$  Df c  toan  Europa ,  maac  toat  Diftftec  en  langec  /  3e  öcbben  ttoee  ftlep? 
ne  ttippcUicjS  aan  öet  OoofD/  toelhe  bp  nagt3oDantg  een  ligt  gcüen/  Dat 
tnticn  'it  D?ie  cf  Uiec  Op  malftanDcc  op  een  Doom  3i)n  /  men  Uan  bevce 
niet  anDer?s  3on  honnen  oo:Declcn  cf  Daac  üianDe  een  IjclDec  buuj»  gft 
DaD  eensJ  D?ie  De3ec  Coucheniilas  in  mijn  €ent/  Die  5u»t  een  ijelDetligt 
Uan  'et  gaUen  Dat  ift  gemah&elp  in  een  Doeft  Ron  3ien  te  lejen ;  ift  on^ 
Detnam  eenige  Daac  öan  in  Europa  te  brengen  /  maac  30  Daafl  5e  in  een 
feouDcc  Cltmaat  quamen/  (liecben  3c/  ooft  DaDDen  5ealceeD,ölioo2ï)aac 
tiooD  D002  De  becanDecing  DecEugt/  eaacfclJön3elteciocen.  <l^itfcDijn? 

3Cl  \0  30  groot  /  Dat  De  Spanjaards  met  gcOOte  ceDen  5e  Mofcas  defucgo  5 

Dat  i.ö  Vuurviiegcn  noemen. 

(Ooft  3i)n  'ec  in  Hifpaniola  een  5eec  gCOOt  getal  Grillones  of  Krekels ,     Krekels. 

De3c  3i)n  ten  aan3ien  ban  D'  on3e  Uan  een  uptnemenDe  groote  /  en  maften 
3ulft  een  gecaasf/  Dat  tnDien  pmanD  Digt  Hp  Daac  ftomt/  3p  ïjaac  met 
fingen  te  Decften  fcljieeutoen/  ooft  i.ö  ïjiec  geen  minDec  getal  ban  kruy- 

pende  gediertens ,  alÖ  Serpenten  en  anDece.  «©og  D002  een  ÜP30nDece  bOOJ-    SerpemcK 

5tenigljepD  Dess  d^cftcppecjS  /  Dcbben  De3e  geen  Uecgtft/  ooft  Doen  3e  an?  ofsi^ger, 
Decjs  geen  fcftaDe  aljS  Dat  m  Bogelen  toangen/  en  UoojnamentUjft  i^oen^- 
Dcrö  /  TDupben  en  Dtcrgclijfte ;  Difttoilö  3ijn  3e  in  De  l)up5cn  Dicnjltg  om 
3e  ban  ïtatten  en  .fï^upfen  te  fupUcren  /  3e  bieten  3eec  aacDig  ijet  gepiep 
Diec  bec^en  naboct*enDe  3e  te  bccfclmlften  en  on  fttiar  gemaft  tebanaen/ 
aio'  3'er  ceniae  betrapt  ftebbcu/  5upa?n  3cc  ecrtl  Det  blocö  upt/  Dan  De 
Dacmcn  toeg'toecpenDe/  3b?elgcn  3p  ftet  geïieele  licDaam  op/  Dat  D^afl 

c  b» 


1 8  Hiftorie  der  Americaanfche 

hl}  linar  bcrtccrti.    €cn  anöcr  30ö?t  iwn  lirunpcnö  gctiicrte  tp  W  <2:P' 

Vliegevan-  lanö  lüOJti  gcnocmt  Cazidoïcs  de  Mofcas  of  VJicgevangers  .  hC^e  naam  liS 

s^"-  l)aar  öoo?  öc  Spanjaards  ocgcUcn/  upt  IjoofDc  öat  3e  nopt  Di^Obcn  honncii 
Dcmcrljen  Dat  3c  op  cenig  anDcr  13OCD5CI  aiö  blicgen  aaööcn.  ^icr  liooj 
fean  niet  ac5cat  toozticn  Dat  titt  ^cljcp3d  ccing  lecD  ö'  gntooonïJcr^J  aan* 
öoet/  maac  iAt  tcjcnöccl  Uoo^'ieel/  naiïcmaal  öet  De  platjcnDc  en  moe* 
pcUUie  aKuoOfii  fonfumcctt. 

Land-  i^tec  3i)n  ooft  bcle  Land-Schildpadden  ,   DC5C  tDOzDett  mCCfl  in  moDttCC 

Schildpad-  en  ónöcrgciopene  BclDcn  uptoebJoepD  /  en  biojDen  Doo:  D'  ^JntooonDet^ 
s"'  k  Ö»^Octen.  ^.^cit  ölec  5nn  een  30021  Uan  Spinnekoppen  Die  3cer  grutojaam 
apmn.Kop.  ^..^^  t,c3cibe  3ijn  30  groot  m  een  gemeen  ep/  De  pooten  alö  toan  een 
Crab/  5e  3ijn  op  ijet  Ujf  Jjeel  yairig/  en  IjcDDcn  Uier  ^toarte  tanDen/ 
Uan  geDaanre  en  groote  al.ss  Die  Unn  een  Conijn  /  3e  bijten  3eer  fel  /  maar 
D.iac  Deet  icJ  niet  fetnjnig.  3'  <öntljouDen  ïjaar  meeft  in  De  ^aüen  \)aï\ 
De  l)up3en,  <Doh  binD  men  in  Dit  CpIanD  D'  Infia  in  't  Latim  genaamt 

Miilepedcs.  Millfpcs*,  en  tn '£  <ÖHehÖ  Scolopendria  Of  Veelvoet:  alÖ  meDe  Scorpioe- 

scorpioe.  „en ,  Dog  D002  (ÖoDjS  Uoo?5ienigöeiiJ  i^  nog  D'  een  of  anDer  bergiftig, 

"*'"•         ïDtint  inDien  't  al  geücurD  Dat  men  3omti)D3  gebeten  tooiD  /  30  Dceft  men 

eUcntocl  geen  ImIpmiöDel  op  De  IxionDe  han  Dom  /  en  fcDoon  ïn  't  eerfl 

Diar  beet  eentge  ontflebinge  en  3]tMclUngc  Derocjnialu/  ï)ct  bcrgaat  toe^ 

Der  Uan  3fg  3clf.  ^0  Dat  in  Hifpanioia  geen  Uergiftig  geDierte  gebonDen 

toojD, 

TBixd  berre  ban  D'lnfcften  gefpjotten  (jebbenDc/  3al ibictsJ 5eggen ban 

crocodii.  Dat  bcrfclj2ibbelübe  geDiecte  De  Cayman,  *t  toelh  een  3002tbanCiocodil- 

^'"-  len  iö  /  eh  Daar  Dit  <ï:planD  Qcel  bol  ban  ief ;  bjaac  bah  3ommige  3ijn 

ban  een  berfcDzibhelijbe  groote/  bsant  men  iieefi'er  gc3ien  Die  nietmin* 

Der  aïsf  70  boeten  lang  en  12  Dtb  toaren/  Dog  ïjaar  groote  io  30  ber* 

Haar  loos-  toonDcrlüh  luet  alsf  baar  tlimbciD  en  liftigDepD.    a©anncer  3e  Ijongerig 

^^y^^        3ijn  /  30  plaat3en  5'  baar  t^an  De  bant  ban  De  nibier ;  boojn.imentlijb  bp 

cenige  onDicpte/  Daar  bet  ©ee  Doojgaanö  gcbj  on  i^  te  bomen  Diinben 

of  ober  te  bJaDen  /  Dier  blijben  5e  3onöcr  eenige  bctoeging  leggen  /  en  ge* 

li)hen  3eer  toel  na  een  ouDe  boom  Die  in  De  ilibier  gcballen  3ijnDe  op  Ijet 

bjatcr  DJijft  /  oob  bcgeben  3c  Ih'icit  niet  ber  ban  De  banb  /  maar  bliiben 

ölti>D  in  De5elfDe  plaatö  leggen  loeren/  tot  Dat  eenigteilD^.toijnofJ^oe 

!nmt  om  te  Djinben  of5igteberb  rffcn;  Dan  ballen  3e  met  groote  ctauto^ 

f)epD  en  niet  minDer  felljcpD  op  baar  aan  /  en  De  piop  in  't  toater  geffeept 

fjebbenDe  laten  bet  berfmoren.  ;Dog  Dat  nog  toonDerlijber  i.of/  iö  bat  De 

Cayman  D:ic  of  bier  Dagen  eer  bP  op  DIcrgeUib  een  booinemcn  unrgaat  / 

niet  met  al  en  eet/  maar  3ig  iw  De  nibier  bcgcbenDe  3b3clnD  bp  toel  een 

êi  ttoce  (jonDcuD  ponD  (leenen  in/  toaar  D002  bp 3ia beeï  3toa'arDirr  maabt 

alö  te  boren  /  en  Dit  tot  3iin  natnurlijbc  fterbte  (Die  lieel  aroot  iö)  toe^ 

Doet/  om  Den  aanbal  te  fcb2ibbelijfter  en  bcr3eberDer  te  maben.    ^c 

p20p  Dncf  berflibt  3i)nUe/  latei  3e  De3clbc  bier  of  bijf  Duigen onDertoa^er 

oaaangeroerD  leggen/  toant  3e  bonnen  De  minjlc  lact  wkt  eeten  t'  en  ^ 

m 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  19 

Öct  D'iïf  ^crïot  i^/  öog  tonnnccc  pet  nu5otcrrebcö02tie'M'.öaïg'Dc(lmet 
6aac  fmaaft  obcc  ce.i  lionu/  Ucrfiinticn  3c  Ijct  met  Qvotc  ocJt^Otc  en  gul^ 
3to!)cpi3»  ^nDtcn  3c  ecnigc  j^urticn  ban  25ee!lcn  W  öoo?  ö'  gnluoon* 
ta:S  ia 't  iDclïi  te  öjogcn  5ijn  ocOanocn/  lionncn  Oeftomcn/  titc  flepen5' 
tn  't  toiitec  /  tDci'pcn  'cc  (iccuen  op  en  laten  5c  ecntge  öafjcii  onöec  toatcc 
leggen  tot  Dat  'ec  bet  l}m  afUalti/  öan  cetcn  5e  ijie  met  geen  minbcr 
graagte  til0  5e  De  25ee|ten  fclf  5ouDen  öoen.  ^ft  Ijcü  DtirgcUjK.'S  tnenig^- 
maal  fclf  gc5ten  /  Dog  bef) alben  mijn  eugcnc  onDecbinDing  /  tinD  men 
beel  ^cij:ijber0  tk  banDc3etDiccen[)anbelcn/  cnOiiacgcöaante/  groo- 
te/  gul3igïjepD  $c,  bcfcD2ööen»  a:en  jeftcc  geloof bjaarötg  pcc50on  bec^  ^^«■^-'^ 
ÖaalDe  mp  Dat  Dp  op  een  seöecc  Dag  aan  De  fiant  ban  De  ntbtcc  gegaan  èen  c"v-  '* 
5ijnDe  om  5ün  Barak  cf  Tent  te  toaJTcDeii/  50  tJ^J  5ün  toevlï  niet  Oegon^  man. 
nen  OaD  /  of  Daac  quam  een  Cayman ,  battcDc  De  (Cent  en  fleepte  5e  on= 
Dec  toater/  De  .il^an  begcertg  5ün  Cent  te  üeljouDen  ttoft  aaw  D*  anDcrc 
3ijDe  upt  al  3ijn  magt/  (jebbenDe  in  3i)n  monD  een  ^lagcc?"  mecj  (Daac 
i)P  Op  gebal  fjet  ilinnen  mcDe  fcljjaapte)  om  311  Deö  nooDo  5i)nDe  meDe 
tefionnenbectoeecen/  De  Cayman  döoj  Dc5e  tocDcrftanD  becgramD  /  ijuam 
ixj^t  De  nibicc  Dem  op  't  lijf  ballen  /  en  tcoü  f)em  met  een  gcote  ge3totnD^ 
^cpD  in 't  toatcc/  tragtenDe  fjem  Doo?  5i)n  getoigt  teberfmoren  -,  fiP5ig 
in  De  gcocMle  beclegentgepD  De.ö  3©ecelDö  üebinDenDe  /  en  Doo?  De  jteaac^ 
te  ban  fiet  ^icc  bp  na  tec  DooD  toe  geDnifet/  nam  3iin  me^  en  gaf  De 
Cayman  becfcïjepDc  lüonDen  in  De  bupö/  toaac  Doo»  fg»  fcljiclp  lo.sf  liet 
en  (liecf.  ^usf  upt  Dit  gebaac  bcclofl  5ijnDe  /  tcoft  Ijp  De  Cayman  upt 
f)et  toatcc  /  en  l)et  licDaam  openenDe  om  3i3n  nicutosfgieriglKpD  te  bol^ 
Doen/  bonD  öp  omtrent  De  IjonDcrD  ponben  getoiat  aan  ftcenen  in  31)11 
ma.ig  /  IjebbenDe  pDcc  jteen  omtrent  De  grote  ban  5iin  bupft. 

g^e  Cayman  i$  gemeenlijh  be3ia  om  ©liegen  te  batigen  /  Die5e3eecfel  oecaymans 
berbolgen/  toaac  ban  D'0025aa&  iö/  Dat  5e  tufTcfien  bel  enbleefcïjWep*  ^«voigen 
ne  ftliecen  ban  een  lieflijfee  ceuft  fjebben  b^  na  alJJ  Mufcus ,  De  ©liegen  "   *^^^''' 
be3e  ^romatifee  reuft  DeminnenDe  /  fiomen  Daar  geDuucig  op  't  liif  bal- 
len en  tteben  /  Duö  bcrbolgt  D'  een  D'  anDer  aUooö  met  een  ongelooffijfte  Ijaat 
en  antipatljt»  l^aac  maniec  ban  (Ceelen  en  jongen  upt  te  b^cepen  iö  aljï    ""«^  "»• 
bolgt :  ^e  naDecen  De  3anDtge  Danft  ban  centne  ïlibter  Die  tcgcn^i  öc  ^im  "ITonre - 
Der  ^on  legt  /  in  Dit  5anD  leggen  3c  baar  speren  Die  3e  met  fjaac  boet  be--  len. 
Dtfhlten  /  en  alleen  Doo?  De  Ijctte  Dec  Eon  uptgebjocpb  too?öen»    Eo  Dia 
feomen  De  jongen  niet  upt  De  Dop/  cf  3e  lopen DoouainatnurliifeeD^trt 
na  't  toater.   ©eeltijDcf  toojDen  De5e  €pccen  Deo:  De  ©ogelen  ontDeftt  en 
bernielD  /  toaar  Doo:  Ijet  gebeurD  Dat  alö  ^et  a^tifie  ban  De  Cayman  De 
ftomfle  ban  eenige  ©ogelcn  b2ec|l/  5p  Dihtoilö  tp  nagtliaararpcieiiop^ 
flobt  en  in  Daar  maag  üetoaarD  tot  Dat  l)ct  gebaar  ober  iö/  Danbegra- 
ben  3e  Dc5elbe  tocDcr  tot  Dat  5e  uptgcfcjcepD  vM\    ïDmncer  De  jiRceDec 
tec  biec  tijD  Daac  bigt  bp  ief '  loopt  3C  ftaac  jongen  te  gcm-jet  en  fpeelö 
met  baac  geliih  De  ^onge  ^Belpcn  met  Daac ^locr ;  teitoül  3e  Duö  fpee^ 
len/  lopen  3e  menigmaal  in  en  mt  Ijaac  iDoeDcr^s  licljaam/  cben  ge* 

c  2  lijli 


B 


2  0  Hiftorie  der  Amcricaanfchc 

Ii)Ii  öc  Conijncn  i\  cii  lint  ijinc  ï^olcn.  't  3Bclh  ifi  mcnigmnnï  fdf  arni 
ö'  anïjfcc  liant  üan  lic  ntutec  jlaantic  /  o«^3ici^  ï)fl-i  /  ^^  ^^lö  ih  tnn  ccn 
(leen  na  fliac  tcc  in  't  toatct  o^Pöc/  ftcop^n  3c  iwt  Xi2?5^  3ffr  ffllicliUi 
in  Ijaac  jilcctjccö  li)f.  ^c  manicc  ban  UDOittccling  tic5cc  ^Dieren  tö  obcc 
al  op  üc3clftic  ton3e/  cdiih  gc5C0t  iö/  en  op  Dc3clftie  m  Dcö  gaarö/ 
natJcmaal  3c  3ig  tnet  malfeanöcccn  niet  Uctmcngcn  alö  in  25locnmaanö, 
^n  tic3C  itanïïen  toojöcn  3c  Crocodiiien  genaamt.  9lll)oetöel  3c  in  ai> 
ticcc  praat3cn  toan  Weft-lndicn  te  naam  ycOücn  ban  Caymans. 


V.     HOOFDSTUK. 

Van  alle  zoorten  van  viervoetige  Gedierten,  en  Voge- 
len dezes  Eylands;  Als  mede  een  verhaal  van  deFraji- 
'fche  Boecamers. 

<em\'om  öc  ï)2ugtcn  tic  rjit  Eyland  boo2tb2cngt /  en  in  menigte/ 
5tli)h  gc5cgt  ie?/  al  ö'  Kylanden  ban  Amenca  obcrtccffcn/  30  i^ 
Ijct  mci3e  bol  ban  alle  3002rcn  ban  bicrboctirje  <0ctitcctcn  /  als"  Paar- 
den, Stieren,  Kocyen ,  wilde  Zwijnen  al?f  anöCCC/  bïc  niCt  a!lccmg5CCC 

bcquaam  3ijn  tot  bocD3el/  maac  ooli  om  \jtt  ^anb  te  üoutocn  en  Ijan^ 

bel  mebe  te  bjjjben. 

«'iUcHon-     i^tec  3i)n  een  groot  getal  toilUe  ï^onben/  bic  gaarliiliö  bcel  3öeebei> 

den.         niclen  /  toant  30  baad  Ijeeft  geen  iioe  geïialft  /  of  een  jTJcrrne  een  'Om- 

ïcn  getoo;pen/  of  be3c  wilde  Doggen ,  bianneer  3e  geen  tegenftanb  ban 

3©agterö  /  of  i^updiionben  ontmoeten  /  bieten  bc  jongen  op.  Se  lopen 

boo2  te  ^ofTcben  en  ©elbcn/  toel  biiftig/  t'fcflig  en  febenflig  (teert  /  en 

3i)n  30  fel  öat  3c  menigmaal  een  Ccoep  wilde  Zwijnen  öurbcn  aancnn- 

Den  /  en  liouben  niet  op  boo2  bat  3'cr  ttoec  of  Ö2ic  ter  neer  gcmaafu  lieb^ 

Aanmerke-  bctt.    <öp  ccn  3elKrc  b.ig  tocn'^c  mn  tm  Franfchc  Boecanier  eenbieembc 

i.jke  aaie  flcttc  ban  bit  flng-  .fRct  mallianüer  in  't  Beib  3ijnbe  om  te  ^agen  /  booj; 

H  "ndilf*"    ben  top  een  groot  gcraaö  ban  l^onben  bic  een  wild  Zwijn  rmrinat  Dab? 

°"  *"  ■     ben ;  top  begeerig  3ünbe  ijü  ft02töb3ijl  te  3ien  /  lieten  lic  tamme  t^inöen 

tU  bJP  bp  onö  O'ibben  iu  bebJaiinae  ban  on3e  ïinegtö  /  en  blommen  nbec 

op  een  boom/  30  toel  tot  on3c  3c'!ierl)cpb  alö  om  beter  te  (ionncn  lien/ 

ï)et  wilde  Zwijn  (lonb  alleemg  tegenö  een  boom/  met 3!in ffngranben 313 

bertoeercnbc  tegenö  ccn  gwot  getal  öonben  lik  bem  befloten  liaböen  /  en 

()  ib  alreebsf  met  3ijn  tanben  berfcbepbe  geboob  en  anberc  getoonb  /  liit 

bloebige  gebcgt  bnurbc  omtrent  een  uur/  tcrtoijl  bet  Zwijn  onbertHlTfben 

mniigmaal  onöemam  t' ontbluaren  /  einüelijh  nam  bP  bc  biiigt/  bogecn 

ïf)onb  bem  ban  agrercn  tnlopcntre/  bartebe  3ijt  ballen  /  ruhbenbebicmet 

fen  beet  ain  ftnhhcn/  b'  anbere  «Doggen  bc  bapj^rlici'b  ban  bn«ïr  Ca* 

mcraab  bcmcrèenbc  /  battcbc  iucDc  Ijct  Etoijn  en  boobe  Dct  flanflonbtf. 


BOECANIERS.  21 

;Dit  ö*^tJnmi  3ijnöc  /  ïcpöai  310  al  öc  l^ontjcn  i:ont50iti  öc  0oof  op  tü  gronö 
mDcc/  jonticc  3c  iiiin  terahen/  uingcnomcn  ö' ecrftc en öappcrficUan De 
ï)oop  /  Hit  aikmq  cccjl  l33ceö5amcli)iï  31311  bcftomfl  Haat  ban  at  /  en  öat 
ocöaan  5ijnljc  /  Uiden  'ec  De  rcjl  op  aan  tot  Oat  aUeö  toecffonöen  toasf. 
aBat  Ü002  een  gcDolg  50U  men  upt  öe3c  aanmecftelijftc  actie  anöecö  hon^ 
nen  trcfthen  al0  öat  felf  tie  heeften  niet  t'  ecnemaal  ijan  henntlTe  Dccoof  ö 
3i)n  /  en  öat  3e  onö  een  üetoijies  o^^^n  Doe  men  öe  ocnc  tite  't  UccDienen  / 
l)eljoo2öe  te  eccen  /  natiemaal  De3e  onretielijfte  TBUtm  i  tiie  geen  tiie  jijn 
leUen  teoenö  De  gemcene  BpanD  in 't  mcefle  öclJaac  OffldDïjaö/  alleecc 
en  eccbieöiijljcpö  belre3en. 

<De  (öouticcneuc  Uan  Tortuga ,  Monficur  Ogeron  öebinDenDe  Dat  De  toiï?  De  oouvcr- 
De  l^onDen  50  toeel  totlDe  Etoijnen  DoöeDen  /  Dat  De  gaocriJ  Dan  Dat  0:?^  "^""^  ^■^" 
lanD  grote  moepte  ïjaDDen  om  'ec  eenige  te  beftcmen  /  en  Daar  Doo?  De-  „agtTe 
Ijjeefl  3i)nDc  Dat  fjet  oaDinarp  boeDjel  ('t  koclft  ïjet  toleefcD  De3ei:  Etoijnen  wiidc  Hon. 
lé)  Daaft  op  Ijet  Eyland  ontb?cïicn  3011DC/  liet  in  Ijet  «gaat  1668.  een  demntte 
gvote  partp  Decgif  \xn  Vrankrijk  ftomen  om  De  toilDe  *!^oggen  upt  te  roe^  '''^^^"" 
pen  /  toanc  toe  i)p  ecnigc  ^aacDen  DoDen  liet  /  en  De5ellic  tocrgiftiat  D(^lJ= 
öenDe  /  op  3ehcce  plaat3en  liet  leggen  Daac  De  toilöe  doggen  gemeerili)& 
getooon  toacen  te  ftomen/  Dit  fejf  maanDen  agtec  een  gcDaan  3ijnDe/ 
toierDcn  ec  een  ongelooflijk  getal  geDooD,    ^og  Dit  alleis  toa.ö  niet  De^ 
Quaam  om  üct  gcfiagt  te  Doen  upt(terDen  /  of  Dp  na  te  becminDeren  / 
naDien  Ijet  getal  li02tö  Daac  na  Op  na  toeDec  30  groot  toaö  alö  te  boren. 
;De3e  toilöe  J^onDen  fionnen  D002  Ijet  3^olft  al3o  tam  gcmaalu  tooaDen  al.tf 
b'  ojDinarp  j^upölionDen.    3©ahnecr  De  ^agerö  in  Die  (j^uartieren  een 
toilDe  i€':ef  met  ^longen  binDen/  nemen  5e  Doojgaanö  De  gjongen  toeg/ 
en  met  Ijaar  na  Ijupö  /  en  toannecr  Die  groot  3ijn  geto03Dcn  /  5ijn  5e  beel 
bequamer  tot  De  '^m  ales  D'  anDcre  ï^onDen. 

llRiar  D'  opmerbc'nDe  3Ie3er  30U  milTcljien  Denlten  /  Doe  't  mogelij&  ' 
toaö  Dat  Dif c  30  bccl  toilDe  ^onDen  5oiiDen  geftomen  5iin  /  Dit  f)eeft  men 
De  Spanjaards  te  bJiin^n  /  Die  terbJiil  3e  5tg  ban  De 3e  <èplanDen  meeftec 
maahtcn  /  Dc3clbe  bctooonD  bonDen  D002  een  53arbarifclje  30021  ban  In- 
dianen ,  een  bjcllufttg  en  üeetlig  ©oift  alle  arUeiD  OatenDe  /  en  alleenig  tot 
moo2Den  en  DooDffaan  genegen.  (CcgeniS  baar  j^aDuuren  oo2logcnDe/ 
niet  upt  eeni  je  ftnat^ugt  /  maar  alleen  om  Dat  5e  tn  'Cnal  met  Daar  bec^ 
fcHilDcrt.  ^it  3©olh  OcfpeurcnDe  Dat  De  0egccri''ge  Der  Spanjaards  Daar 
in  baar  iniple  en  bccflagtige  gebJOontebeelbeDbJongen/  begonDen/  boov 
nameiitliUi  Doen  3c  3agen  Dat  3e  Daar  l^oninhrijben  en  3lanDen  in  üe3it 
namen/  een  onber5oen[übe  baat  tegcnjg  Daar  op  te  batten/  en  Daar  tegenjs 
te  gann  toaar  3e  bonDen ;  De  Spanjaards  5ia  5ienDe  ban  D'  Indianen  fcD2ifti 
ftelijft  geïiriat  /  en  nergcn<$  boo2  Daar  bcrraDerpen  3eber  5ijnDe  /  oofe  geen 
hanjS  3ienDe  om  3e  D002  beleef  tlienD  te  temmen  of  met  Det5b)aarDt'ober^ 
toinnen  /  namen  een  Defiupt  om  3e  t'  eenemaal  upt  te  roepen  /  Dit  D'  In- 
dianen üemerftenDe  /  bUigteDen  boo2  De  Spanjaards  en  namen  Daar  toeblugt 
tot  De  53otTcDen/  't  toelb  altoos  Daac  boojnaamfte  plaat3enban  Defentie 

C  3  3ün/ 


21  Hiftoric  der  Americaanfche 

5ip/  lOvitic  op  tjcsc  cetflc  \)ero\3craar0licc|^icutocï3crclïi/  C^onUenc?^ 
tj?u?htcn  om  in  't  tnhfrc  Dcc  ^oofTcljcn  en  ^^orecffcji  t)anr  ono\)crtoinli)he 
30pan^cn  op  te  3Cicheii  /  W  öaac  ödo:  o'-'ötooiiacn  loiccïJcn  Ijavic  ouöe 
fc!ji:niplaat3cn  te  bciiarcn/  en  occn  anïjccc  uiuUomfl  5icnt:e  ijaoc  Ijct 
5^Jöaarö  t'ontJCctDecpen/  Ijicc  op toicrlJün 5ommtae geöooö /  belichamen 
in  litoactiecen  gcpalu  /  en  aan  te  Ijoae  toeoen  of OJnocii  /  om  anöece  rot 
een  toaarfc[ioutoinöe  te  öienein    ^og  Dc5e  (itaf  Ijepli  toas?  ban  qtiaaij 
ceUoIg/  toant  in  plaatsS  ban  5e  öaac  boo:  DeU:ec(t  te  maliën  en  ijaactot 
Ocljoo25aaml)epb  te  brengen/  bcctoclite  (jct  in  baar  ^obanig een afgniscn 
ban  be  Span) aards  bat  5e  boa:namen  Ijaac  ge5igt  boe:  altooö  te  berbloc-- 
6cn  en  t'  ontblieben  /  toaac  boo2  Ot't  grootflc  bcel  in  looien  en  onberaacb^ 
fcDe  plaat5en  ban  bc  ^ofTcfjen  en  ^jccgen  quamen  te'ilecben/  iw  tocl&e 
plaatsen  ift  5clf  menigmaal  een  groot  getal  menfc!):n  beenen  ïj^b  binben 
leggen,    ^^e  Spanjaards  3ienbe  geen  meer  Indianen  upt  be  23ofTffien  iz 
boo^fcljijn  bomen  /  lieten  een  groot  getal  ^onben  W  5e  in  ijaar  öu»'5en 
Dabben/  toeg  lopen/  bese  geen  mcefterö  öcl)benbcom'ertel)ouben/  "be^ 
gaben  öun  na  be  55oiTcl)cn  en  ©elbcn  om  eenig  boebsel  te  binben  /  toaac 
boo2  5e  met  'er  irjb  x^t  ÖuP5cn  begonnen  t'  onttoennen  en  toilb  te  bjoibei». 
jiide  Paar-    (^p  öjf  Of planb  ^\)\\  mcbc  een  groot  getal  wiidc  Paarden ,  5e  3i)n  feieun 
*^'"-         ban  gcftalte  /  fto?t  ban  licljaam  /  grote  fjoof  ben  /  lange  !)al3en  en  bift  ban 
Deenen/  in  een  bjoojb/  ban  een  5ecr  ffegt  maalifd/  5e  lopen  gemecnlijfi 
met  troepen  ban  tbiee  of  \ii\t  Ijonberb  bp  malhanber  /  alttjb  een  booj- 
gaanbe  om  X^t  menigte  te  lepben  /  toanneer  3c  eenig  persoon  /  boo2  tz 
5l5o1Tc0en  of  öelben  repsenbe  /  ftomen  t'  ontmoeten  /  blijben  3e  (laan  /  en 
laten  f)em  30  bigt  bp  lïomcn  bat  öp  3e  bp  na  met  be  öanb  berepfien  fean  / 
ban  fcBielijö  te  rug  fpnngenbe/  begcbcn  5e  ijaar  op  bc  blugt/  30  raö 
toeg  icpenbc  alsf  3e  fionnen.    ^e  gjagcriS  bangcn  3e  alleen  om  be  ©ei^ 
len/  Doetoel  Ijct  somtijbis  toel  gebcucb  bat  3e  öetbleefcDmebebebJaren/ 
't  bJcUi  3c  rohen  /  en  tot  booiraab  geb2up&e'n  alö  3c  ter  Eee  gaan. 
v.ide  Stic.     I^ier  "30ube  coft  een  beel  groter  getal  wilde  Stieren  en  Koc)  en  gebons 
ren  tn  Koe.  tjcn  bJ02ben  /  inbien  3e  boo?  Ijct  gebuurig^iagfn  niet  beel  berminbetbcn/ 
'^'"*         ebcntoei  honnen  W  gene  toelbe  {jet  ftaar  toerh  mahen  om  3e  te  bobcn  / 
tot  bc3cn  Ijupbigen  bag  nog  groot  boojbecl  baar  bn  boen.  ^e  wildé  Bui- 
len 3i)n  5b3aar  ban  licljaam  /  3e  sullen  niemanb  befcljabigen  f  en  3?  bat 
5e  getergt  too?ben.    Ëiaar  Ijupben  sijn  ban  elf  tot  bertien  boeten  lang. 
Vogelen.      5©c  berfcöepbenljepb  ban  't  gebogelte  ep  W  ocplanb  iö  30  groot/  bat 
Set  lafiig  30U  ballen  inbien  ih  al  be  soojten  qu.im  op  te  noemen/  w^ 
5al  iö  allcenig  cenige  tocpnige  titt  booinaamft e  meiben  /  al0  bier  sijn  een 
Borch-    3ffefc  306jt  ban  Hoenderen  W  sig  in  't  OSofcl)  ontljouben  /  en  booi  Xic 
Hoenders.  Spanjaards  PintadasgenoemtbJo^bcn/  b' ^nbJoönberö  agrcn  besc  also  beel 
alö  W  in  be  fjupscn  uptgebjoepb  toojben.  ^^ber  een  H  belicnt  bat  be  Pa- 
F^pegayen.  pcgayen  blc  tóp  ïn  tiiropa  l)f bücn  upt  besc  *öuartf eren  gcbiagt  tooiben  / 
toaar  upt  ligt  af  te  meeten  i.ö/  bat  nabemaal  snih  een  a<^tal  'beser  ftlap^ 
pcnbe  3ii)ogeien/  niet tcgenflaanbe be berfcljepbenljepb be«s CUmaat?/  on^ 

brr 


BOECANIERS.  23 

ter  on^  bctoaai'tï  fiomcn  too^jticn/  een  becl  orotcrmciiigtctntiicEantien 
Sün  moet  /  altö.iiic  De  EiiQt  en  öcflelteniiS  Ij.iai'  natuurlijö  t.^.    ^c  Pa- 
pegayen  rtttifien  D^cU  nejtcn  <n  te  50'en  tier  Paimitos  boomcn ,  toelhcöo* 
Icn  te  üoren  tjoo?  anöere  JDogclen  ocmaa»u  3i)n  /  toanr  5c  5ijn  niet  bcQuaam 
cm  eenip  Ijoiu  /  Ijoe  5agt  tjct  lef  /  upt  te  Dollen  /  tjaar  beft  te  feiom  en 
domp  5ijnDe.  <Dit  geUicft  jjeeft  be  boo?3la'tc;e  natuu2  UerUulD  Ijoo?  ti'  ar* 
iies'ti  uan  een  anöece  j^O'jel  Carpentero  of  Timmerman  Qenaamt/  ïïe3e    Timmer- 
3lin  öan  grote  al<J  een  0>iiffD  /  maar  ö^öben  3ulh  een  gartie  en  lioo?*  '"'"*• 
t5?ingentje  öeft/  Dat  geen  pfer  gjnftrument  bcquamer  gemaafet  fean  too:? 
Den  om  een  boom  ivPt  te  Dollen  /  j)oe  DarD  of  Uafl  Uan  Dout  3e  5ijn  mag. 
«S>c5:  gaten  ttiojDen  Doo?  De  Papegayen  Ingrnomen  om  Daar  netten  te  bou- 
tojen.  èan  alle  5002tcn  ban  ïDupVicn  3rjn  D'  gntooonöer.ö  meDe  oïier\)loc*  DuyVcn. 
tig  y)0O23!en/  om  3e  te  eeten  nemen  3c  De5clfDe  tijD  üan't  ^I^^irtoaar  / 
fli.ö  te)?  te  teoren  ge3:gt  Dcbben/  fpKftenDc  tean  Tortuga.    (CutTcDi^n  De 
^ï>upteen  tean  bepDe  D'o^planDen  iis  tejepnigofgeenteerrcljil/  alleeiugDat 
De5e  tean  Hifpanioia  teJat  Dthlter  en  teetter  3i)n.    <2cen  anDerc  30O2t  tean 
lUepne  ©ogel^  fjier  te3o?tien  Cabreros  genaamt  /  en  gclijhen  5eer  torf  na    cabreros, 
«en  anDcre  5002t  tean  ©jgclen  getiaamt  Heronfetas,  De3e  a3en  op  Grab- 
ben,  in  De3e  jDogelen  teinD  men  feteen  onDerfcljepDe  éalblaaöies?/  en 
Daar  teleefcD  i^  30  bitter  aljef  Aloë.  tbc  Qajen  en  Ravens  Die  tuel  inflig    crajenen 
ma  ir  niet  teoo?Deelig  5ijn  /  mahen  Doo?  D^t  gcDccle  (CplanD  een  leelijh  ge*  Ravens. 
ffD2ceuto:  Daar  gete^oonlijft  teoeD5el  ijS  D^^t  telcefcD  Der  te^ilDc  l^onöen  /  of 
,  De  licDamen  Der  DoDe  5oec(len  f)ie  Doo^  De  Boccanias  geDooD  en  te^eg  ge* 
U)02pen  te302Den/  30  Dia  Doren  5e  ooft  niet  Dat 'er  een  ©ogelroer  of  jKii* 
fcet  gelcfl  teJojD  /  of  ?e  feomen  'er  in  groot  getal  tean  alle  5ijDen  na  toe  telie* 
gen  en  teerteullen  De  Hugt  en  55o|TcDcn  met  Daar  onaangenaam  geraajS 
Dat  men  Dr  ren  nog  3icn  fean.  ^e  teerfcDÜlen  niet  met  Die  tean  Europa. 

3^11 5al  Det  töD  5i)n  om  eensef  tean  De  Franfchen  u  fp^eöen  Die  een  groot 
geDeelre  tean  Dit  €planD  betejonen/  tejp  Dabben  alreDe  tecrDaalD  Doe  5e 
eerjl  in  De5e  HanDen  geïiomen  3ün/  nu  5ullen  tejp  alleen  tean  Daar  ma* 
nier  tean  leteen  /  getooontenö  en  Daar  geteJoonUjfte  oefeningen  DanDelen. 
||et  beroep  Daar3e5igtocbcgeteeniöD?ieDerlep/  of  tot^agen/  tot  pan* 
ten  /  of  alö  ^oteerief  De  Eee  te  fcDupmen  /  Det  i^  een  teaftc  getejoonte  on* 
Der  Dun  Dat  3e  een  C^imeraaD  of  |iactge3el  upt5oefien  /  met  teJien  3c  al* 
leiEf  Dat  5e  be3itten  bp  een  teoegenDe  in  gemeenfcDap  tean  gocDeren  treDen  / 
De  bJinf!  Dalf  en  Dalf  Daar  een  gefcDnft  tean  gemaafit  teJO?D  aan  bepDer 
5iiDe  onDerteftent  /  3ommige  (lellen  Daar  bp  De  langflleteenDe  .ïBetge5el  tot 
teolf^omen  erfgenaam  tean  al  Det  geen  D'  eerdftcrteenDc  ïtomt  f  ontrup* 
men/  anDere  Die  getroute^D  5iin  maben  Det  aan  Daar 3Bi)f  en jötnDecen / 
cnDere  teieDcr  aan  anDere  öJienDen.  <ZMt  gcDaan  3ijnDe  /  begeeft  5ig  pDer 
tot  3iin  beroep/  't  geen  altijD  een  tean  De  boteengemelDc  D2tc  i.sf. 

'©e  <giageriö  3ijn  teieDer  in  ttejec  50O.2ten  teerDeelD.  3©ant  5ommige  tean 
tee5e  giagen  alleenig  teJt'De  ^tieren  en  fö-repen  /  en  anDerc  alleentg  teJilDe 
Berftcnjï,   D'  €erfie  tean  Dese  500jt  ta)o?Den  Boecaniers  gcnoemt/  De3c  Boecanie». 

teiaren 


2  4*  Hiftorie  der  Americaanfchc 

toaccn  nog  niet  lang  cclcticn  omtrent  600  ftcrft  cp  ïjit  Cplnnö  /  nianc 
tui  rcl.ent  men  'cr  omtrent  300  /  tonar  Uan  De  orote  Uecminöerma  Uan 
ïxnVo  ©ce  ti'oo?5aaft  1.15  getoeed/  't  toelft  ^otiamo  10  oetoecft  dat  in  plaatje? 
Ijiin  fcoinjl  3^  arm  Up  ttie  fjantïcl  boieröen.    3Bnnneer  öe  Boecanieis  513 
in  De  53ofTc|jen  lKoel3en  om  toilDe  .^tieren  of  poepen  te  iaaen  /  ;o  blij^ 
hr.n  5c  Daar  ocmeenlnh  een  tf  ttoec  giaren  eer  3c  toeDer  t'  öupsf  fiomen. 
5^a  Dat  De  '^^i^t  bolbjaat  en  De  l^angft  UcröeelD  i.ö/  ^eplen  3e  oenteen- 
ii)ft  na  Tortuga  om  er  tocDer  toan  <0efcl)Ht/  CtrnpD  en  3I00D  en  anDere 
nooa5alielj)hyi:öen  tot  een  anDcre  onDerncmmc  te  Uoo25icn.  I^et  oUerfcljot 
ban  Ijaar  toinjt  nertceren  3e  3eer  nui|tiö/  en  geUen  Ijaar  tot  alle  3ooncn 
ban  onoeugDen  en  Debaucïjcrpe  ober  /  boo?namentlijh  tot  ^Dionücnfcljap  / 
tat  me:fl:  in  2D?anDctoiin  gefcfjieö  /  Die  5e  in  al  3UII1  een  obcrbloeD  D2in' 
ïicn  alö'  De  Spanjaards  Ijet  toater  /  3omtüD!ef  liopen  5e  t'  3amen  een  ^ijP 
a©i)n  /  fetten  3e  oUtr  ernD  /  (laan  'er  De  Doom  in  /  en  DonDcn  niet  op  ban 
D2inhen  tot  Dat  5e  leeg  iö  /  ooft  boeten  5e  Dapper  öaar  liifl  met  ©jowbj^ 
bolh  /  to.iac  toe  5'er  meer  ftonuen  binDen  aliS  3c  noDig  l)ebben.  a©ant  al 
De  l^erücrgicr.ö  en  l^oeren  bJagten  op  De3e  ongebonDene  23oecanier!S  eben 
gelijb  3e  t'Amnerdam  Docn  op  DehcmitebanD'OoMndifche^Ioot.  ^c 
Qc3cpDe  Boecanicrs  3i)n  3eer  bjjeeD  en  iCprannffcD  ober  Haar  önegtsi/ 
tü'i  berer  3ouDen  (jèbben  Gaky-ibven  te3i)n/  ofinDeHoiiandfcheRaip- 
huyzen  Brafiiiehout  t^  5agen/  al)S  3ulfte  ^arbariffDe  ,05ce|ter0  te  Dienen. 
^e  tbJctDe  5002t  ^agen  niet  alö  bJilDc  EbJijnen/  Daar  3c  Ijct  bleefcO 
ban  3onten  en  aan  De  ^lantcrö  bcrliopcn.  ZDe3e  ^ager.^i  Ijebben  De3elf? 
De  ouaDc  gctoooniensS  en  3ijn  al30  beel  tot  Debaucljie  genegen  al.ö  De  boo:- 
gemciDe/  maar  Ijaar  b)i)5e  ban  ^agen  lö  ij^el  anDerö  alö  in  Europa, 
toant  De3c  Boecanicrs  feic5en  eerfl  eenigc  plaat3cn  im/  Die  beouaain  tot 
De  gagt  3i)n/  altoaar  3e  D?ie  of  bier  a'BaanDen  en  3omtijD.cf  een  geheel 
gaar  alleen  in  't  ge3elff (jap  ban  bi)f  of  feö  3©?ienDen  /  in  goeDc  biienD^ 
fcDap  Doo2b2engen/  30Damgc  plaat3en  b302Deh  genocmt  dcza  Bouian. 
b'  CerfigemelDe  Boecanicrs  acco?Deeren  menigmaal  met  pianter.ö  om  'cc 
Set  gelieele  gaar  ban  fpi)3e  te  bcr3icn  /  Ujaar  boo2  3e  gemeenlijft  2  a  ;ooo 
pcnD  Cabaïi  genieten/  nebenö  een  l^negt  om  [jaar  te  belpen/  Die  ban 
fllle  nooD3afteU)böeDen  biel  boo?3ienb30^D/  baojnamentlijü  ban  lirupD  en 
2,ooD  om  mcDe  te  gagen. 
Planters,     ^c  ^lanterö  Ijebben  in  bet  gaar  1598.  Det  OjpIanD  Tortuga  eerfl  lit^ 
ginnen  te  bautoen ;  baar  eerfte  planting  bjaö  Tabak ,  fjet  toelft  tot  ber? 
bJonDering  en  bp  iiptnementljcpD  opgroepDe  en  3eer  gocD  bebonDcn  toierD. 
iPaar  upt  co23aah  ban  De  blepnte  Deo?  orplanD'cf  honDen  3e  wuat  ttiennig 
planten/  beel  jlnhlien  3lanDö  ooft  niet  bequaam  3ünDe  cm  Cabahboo2t 
te  bjengen.    3'  *OnDernamen  ooft  Snpfter  te  maften  /  maar  upt  Ijoof De 
ban  De  grote  onftoflen  ftonDen  3e  bet  tot  geen  effect  b2engen  -,  30  Dat  bet 
n\ee|le  geDeelte  Der  gi^bJoonDerö  3ig  (neüjft  top  alreDe  ge3cgt  bebben)  tot 
gagen  begaben  /  en  bet  oberigc  tot  Seeroben.    5:l^aac  De  gagerö  3tg 
epnDelijft  onbequaam  binDenDe  om  te  bonnen  beflaan  /  begonnen  mcDe  na 

ccnige 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  25 

fcm'gc  i;nnticn  upt  te  3icn  op  Hifpanioia  om  We  te  ijcDoutocn  en  (Cabaft 
te  planten,  't  €er|ï«  gtanö  Ciat  3e  öaac  toe  Ucclio3en  toaö  Cal  de  Sac 
aan  be  ^upti5ijöe  ban  't  <t:planti  ötleonn   ^e5e  gronU  betöcclticn  3e  tn 

ÜEUfCÖcpDe  htoaniccen/  W  genocmö  3i)n/  Ie  grand  Améc,  Kiepe,  Bo- 
chclois  }  Le  petic  Garve ,  Ie  grand  Garve  en  L'  auganne  ,  nltonac  3e  Öan  tijö 

tot  tijö  30tJamg  3ijn  tJcmieniötiuliDigt  öat  'cc  nu  bobcn  öe  tbjee  tiuu3cnij 
piantccö  3ün.  Sn  't  cerfl  (jcblicn  3c  beel  ongemaft  unt^tjlaan  /  toant 
tcïtoijl  3C  met  öaac  EanDDouto  tc3ig  toacen  /  feontien  3e  tian  't  €pïanö 
niet  gaan  om  pjobifle  te  ftopnn  ïDUongemalitöiecöUei-meecliecti/  öoo? 
ïjlen  3e  genoot!3aafet  toaren  tioo?  fptttcn  /  nceiOoiitocn  en  ö^antien  't  onepn^ 
tig  getal  to02telen  ban  ^^teupelbofcö  en  25omen  ujn  te  roepen  /  toant  toen 
ïje  franfchen't  eei'fl  in  De^it  namen/  toa??  Det  met  55oftcften/  tiie alleen 
tot  tooningen  öcc  toiltie  Etoijnen  firefeten  /  geï)eel  oUertoafi'en.  't  <z^ct|le 
mitJOel  öat  3e  bp  Oer  ïjanO  namen  /  toaö  öat  3e  ;tg  in  ölepne  partpen 
ban  ttoee  of  tijie  per3onenbcrt!eeltien/  Oie  3ig  een  gcnoeg3ame  toiiOte  ban 
clfeanUer  af3onOeröen  /  en  met  eenige  l^outom'etTcn  en  fiegte  mcntiftojt  ber^ 
3ien  3ig  in  öe  ^doffcften  begaben/  altoaar  3e  ban  tabben  ban  bomen  eeni? 
ge  i^utten  maabten  /  boen  begonnen  3e  jlrupben  en  blepnc  boomtieö  upt 
te  roepen/  berbolgen.ö  Oe  grote  af  te  feappen/  op  malbanOer  te  Dopen  en 
'er  öe  baanö  in  te  fleben/  öe  to03telen  30  beel  mogelijü  toa.sfoptetielben 
en  wpt  te  trebben;  't  eecfl  bat  3e  $aapben  toarcn  boontjeis/  ï^ic  in  be3C  Haar  cerft* 
=B;anben  in  bc  tiib  ban  ft^  ttieben  ri)p  en  gebjoogb  to02ben.  ^■''"g'=  ^^- 

^?ie  tlueebe  b?ugt  bie  3c  tot  fpij3e  plantcben/  toajS  een  500?t  bantoo?-  j-,"  °"* 
telen  Potatos  genocmt  /  W  in  niet  minber  aliS  btec  of  bijf  nsaanbcn  tot  r'ocatos. 
perfectie  bomen.  Ee  boben  3e  in  een  betel  met  fcpoon  toater/  ban  t^h^ 
feen  3e  een  blecb  'er  ober  omtrent  een  Ijalf  uur  tijbsS  /  toaar  boo?  3e  5a 
jagt  toojben  a\^  geboobte  Kaftaniën.  ©an  be3e  Potatos  maben  3e  mebe 
een  b?anb  Maiz  genaamt  /  ^e  fniiben  3e  aan  blepne  plabfes?  /  gieten  'er 
ïjeet  bjater  op  /  en  toanneer  5e  biel  booibieebt  5iin  /  perfTi^n  3e  't  booi  em 
boeb  /  en  Ijct  ;ap  bat  aloban  nog  bjabbig  iö  /  bJ02b  in  potten  gebaan  / 
baar  toe  ejcpjeé  gemaabt/  ban  laten  3c  !jet  tbxe  of  bJie  bagen  toerben/ 
gieten  IM  ban  ban  bc  ^jocfTem  nf '  en  iö  betbolgenö  beijuaam  om  te 
bjinben ;  3c  gebjupben  öet  met  grote  lutt  /  en  ïjoetoel  be  fmaab  ccnigtintiS 
fuuragtig  i.ö  /  isJ  3e  ebentoel  aangenaam  en  gc5onb,  ^e3e  bonb  ïjebben 
3e  ban  b' Indianen  gelecrb/  aljS  mebe  berfcbepbe  anbere/  toclbe  bie  Bar- 
baren uptgebonben  bebbcn  50  tot  bermaab  ale"  tot  lebcn$^  onberljcub. 

^e  berbe  bnigt  bk  bit  niaitogeboutobc  ilanb  boojtb?ngt  /  toaiS  Man-  Mandioca. 
dioca ,  't  toelb  b'  Indianen  Cazave  nocmcu  /  be3e  too:tel  bomt  niet  bo?2 
na  be  agt  of  negen  jPaanben/  00b  3omti)bcf  een  gaar/  tot  perfcftic, 
^[lö  3e  biel  rijp  i.ö  /  ban  5e  ttiel  in  ^t  gronb  tien  of  tbiaalf  ^T^aanben 
bliiben  icggen  5onber  te  beberben  /  maar  na  W  tijb  moet  3c  op  b'  een  of 
nnbere  toü3e  gebjupbt  toojben  of  3c  30U  berrotten.  aDan  bc3e  toonelen 
toeten  3c  een  Wom  of  meel  te  maben  bat  toit  en  bzocaicf/  entoaar  mee 
5e  üet  geb?£b  ban  't  gcmcenc  b2oob/  ban  Jioojn  gemaabt/  baar  r^^^c 


26  Hifloric  der  Americaanfche 

Itap.tïcn  t'ccncmaal  ban  üccoofö  5i)n/  UciUulIcn.  Ec  IjciiDcrt5cficrcöOï 
peren  of  iCinncn  ïtafpm/  Dwc  3c  öf  toonden  mci:^e  rafpcn  ocip  nicn  öc 
Mircdicwortel  in  Holland  öoct ;  toannccc  5C  nu  50  Uccl  gcrafpt  DcOüen 
alö  5c  noUiö  oojöcelcn  /  öocn  5CvïKt  rafpfcl  in  otoUe  Htnnen  Dochcn  en 
pccO'cn  'a  öc  bostigljcpö  uïu  /  öan  tooiö  Ijct  gcfift  en  gclpt  Dct  tod  fang^ 
fd  ban  Ijout,    ^l.ö  ïKt  meel  öuö  tocbcrcpD  iö  /  leggen  5e  liet  cp  Ijcete 
Pfcte  platen  en  laten  Ijet  tot  önnne  öoehen  öafeïien  /  öte  Dan  in  öe  'Sou 
ijoben  op  öc  fnu'3en  gdegt  too:ï)en/  om  Ocenöioog  te  to02ticn.  CnopDat 
'ec  iiicte  ban  bedocen  30u  gaan/  30  nemen  5e  Ijet  mcd  bat  niet  D002  De 
3ecf  gcpalTeert  is'  /  en  malicn  'er  ï^oelien  ban  /  ban  omtrent  biif  of  feö 
biipm  öiö/  öie  3e  op  malfeanüer  leggen  tot  bat  3e  beginnen  te  bcDecbcn ; 
l^iec  ma&en  3e  een  iD?anft  ban  Veycou  genaamt  /  baar  3e  fjed  beel  ban 
Doutoen  /  en  in  ber  baab  i.ö  Ijet  niet  minber  al.ö  onö  ^ebenter  ©icr. 
Bananas.      ^^  Bananis  tsf  gen  anbere  bjugt  /  baar  5e  een  uptnemenöe  bjanfe  ban 
maliën  Die  in  (leröte  en  liefïij&ljePö  ban  fmaaö  boo2  be  üefle  Spaanfche 
3Diin  niet  beljoeft  te  toijhcn.    iBaar  be3e  ö2anli  beroo23aalit  ligt  b2ons 
henfcljap  /  en  onttïcüing  in  De  ftecl  Daar  gebaarlijhc  Qualcn  upt  bolgen, 
Guincas    Guineas  agudos  iö  nog  een  anDcre  bnigt  baar  3e  Dianlï  ban  maften  /  maar 
agudos.      ig  ^  i^fjjj  iiKt  Q\^  öe  bao:gemelDe/  Ijoetod  D'  een  en  anbec  boojgaan.ö 
met  toater  becmcngt  too?D  om  ben  b02fl  te  leffclien. 
I^a  bat  5e  met  alle  300Ken  ban  too:tclen  en  bjugten  tot  '-el  menfcljen 
Manier  van  leben  noDlg  be5e  pantagien  beboutob  babDen/  begonnen  5e  Tabak  te 
Tafaak  plan-  planten  om  'er  öanbd  meDe  te  bzijben/  't  getn  op  bolgenDe  ton5e  ge* 
«»•  fcfjieD  /  3e  maften  aarbe  beDDen  ban  ttoaalf  boeten  in  't  bterftant  Daar  5e 

be  Tabak  in  ^jen/  De«  beDDen  tooiDen  met  Paimitas  blaDen  30  tod  be^ 
beftt  Dat  be  ^on  D'  aarbe  niet  befcljönen  ftan  /  alö  bet  niet  re'genb  too^ 
ben  5e  begoten  met  ïx^ttt  gdijft  top  on3e  ^oben  in  Europa  Doen/  toan? 
neer  nu  be  Cabah  30  groot  getoo:Den  isf  alts  ^onge  Latu  Salade ,  to02b 
5e  berplant  in  lange  regte  ïtijen  op  grote  ©elDen  /  5ettenDc  pDcr  plant 
b2ie  boet  ban  malftanber  /  De  bequaamfte  tijD  ban  't  ^a^t  bier  toe  iö  ban 
^cutomaanb/  tot  bet  eunDe  ban  ilentemaanD/  iw  todfte  jBaanDen  De 
mcc(le  regen  balt.  «©e  Tabak  moet  ooit  fojgbulDig  getoiebto02Den/  na- 
bemaal  De  minfle  too?tel  ban  ecnig  anDer  lïrupD  /  Daar  Digt  bn  ftomen^ 
be/  Ijct  groepen  belet.  5Banneer  bet  De  Hoogte  ban  omtrent  anDerljalf 
boet  beftomen  beeft  /  30  fnijDen  3e  De  doppen  af  om  te  beletten  Dat  De 
flrupft  met  te  boog  grocpD  /  en  op  Dat  De  plant  Diees  te  meer  ftragt  iiPt 
V  aarbe  ntag  trefthen.  «önDertufTcben  maftni  3c  eentgc  ^rfjiiuren  ban 
omtrent  50  of  éo  boet  lang/  en  30  of  40  boetm  b2eeD/  De;c  bullen  3e 
met  (lohften  Die  op  Hamen  leggen  /  en  bier  leggen  3e  De  groene  Tabak 
op  om  te  D2ogen  /  en  toanneer  3e  tod  bjoog  iö  /  balen  3e  \jc  blaDen  ban 
be  (teden/  en  laten  3e  D002  eenig  j^oift  (Die  3e  alleen  Daar  toe  geb2upften 
en  toten  3e  b002  baar  nrbepD  bet  tienDe  Ded  geben  ban  't  geen  5e  opma^ 
fien)  fpinnen.  5E>e  iCabah  beeft  onDer  anDere  De3e  epgenfrfjaïï"/  Dat  in* 
bien  Dct  blab  ban  be  flrupb  (tcrtoijl  3c  in  be  gronD  i.öj  afgetroftften^ 

to02D  / 


BOECANIE  R.S.  27 

tt)o?tr/  5e  tocUcrom  op  mm  uptipmt/  ten  minden  bicrmaaï  i)c^ 

*i^c  5f?anfcBe  pantccjs  op  Hifpanioia  fjcbDcn  aïtöö  onticc  öe  gcfioo?;^  DePiantcrs 
jaamDcpti  Uan  tie  <5ouUci:ncur0  tiati  Toi  tuga  cftl^an  /  öoa  met  sontiei;  «p  pO^»- 
becl  tcöcnfpartcltng  en  toanöunil.  gin  (jet  §aac  1664»  öaö  De  Franfche  Jeoouver 

Wefl-Indifche  Compagnie  ÖC  gCOntileaging  tOt  een  J^OlÖplantWgeop  Tor-  neurs  v;n  " 

tuga  gelegt  /  ontiec  't  \m\h  öe  pantecjS  ban  Hifpanioia  a\$  <©nöectitinen  Tortuga  on- 
liegcepenjcöaren/  Ut  befïupt  mlöDaagtic  öe  panters?  getoelöig/  nemen^  derworpen, 
öe  ijet  5eec  anaUjfi/  «^nöecöanen  geagt  te  toojöen  Uan  een  gemeen  gefel^ 
fcïjap  Uan  menfcDen/  öie  geen  magt  öaööen  om  f)un  5oDantg  te  maöen  / 
boojnamentUjb  m  een  Hlanö  jijnüe  't  toelft  aan  tie  l^ontnh  Uan  Vrankrijk 
ntet  toebeöoo?öe ;  ötec  op  namen  5e  een  Defïupt  niet  langer  boo?  tie  Ccm* 
pagnte  te  koerfieny  en  öJt  tifinpt  toaö  öequaam  genoeg  om  öe  Compaa 
gnte  tot  een  geöeele  berntettgtng  tree  Colonletetitotngett.  |Baacöc<0ou* 
Uerneur  ban  Tortuga ,  ute  reöelp  toel  ban  ^lanterö  boo?5ten  bja0  /  epn^^ 
tielijft  bemecfienöe  öat  W  5e  met  meer  gemaft  als?  De  Weft-indifche  Com- 
pagnie 5ouije  lionncn  tibJingen/  bonti  een  miDöel  upt  om  5e  met  een5oet 
lijntie  tot  5ijn  geJjoo?5aam[)epb  te  trefefeen.  f^p  beloof  öe  öun  öaac  feoop- 
manfcöappen  te  bectiecen/  en  upt  Vrankrijk  joöantge  ïletouren  te  öoen 
fiomen  öle  öaac  toelgeballen  50utien  /  onUecmfTcöen  gantielöe  fip  met  öe 
ï^ooplieöen  onbec  öanö  bat  al  be  ^cljepen  aan  fjem  jouben  geconflgneect 
too?ben/  en  niemant  met  bfe  pantergSbanHifponioiaeenigeöanbelsou? 
be  b^ö^n/  meenenbe  baar  boo?  beel  ongelegentDeben  tebobentefeomen/ 
en  öaac  50  boenbe  boo?  geöjefe  ban  allejs  te  boen  getïoo?5amen  /  ooft  quam 
]^u  ötec  boo?  5nn  oogmerö  te  becepfeen/  en  beiftreeg  met  alleen  ban  Sun 
be  getoenfcöte  onbecbjecplnge  /  maar  felf  eenige  ï^oopUeben  /  ble  belooft 
Dabben  met  bese  glanterjj  te  banbelen  en  bp  Dun  te  feomen  /  berlteten  gun. 

(Certotjl  be  jafeen  in  beje  flaat  toaren/  quamen  'cc  in  't  giaac  1669,    Ecrfte 
ttoee  ^cDepen  upt  Holland  met  alle  5oo?tbanfeoopmanfcöappengelaben  ^""^^M" 
aan  Hifpanioia,  toaat  op  be  pantecö  aanftonbis  refolbeecbenmetDun/  opHÏpr" 
en  in 't  toefiomenbe  tooo?  altoos?  met  be  Hollandcis  te  Oanbelen/  benïien=  niou. 
be  baar  boo?  5lg  be  geOoo35aamDepb  ban  be  <i5oubcrneui:  ban  Tortuga 
t' onttreöfeen  /  en  fiun  (boo?'tbecöbelen5ijnccboo?nemens?)tebJ2e{tenban 
't  gene  3P  onbec  jijn  <i5oubernement  geleben  D^ïbben.    i^iet  lang  na  be 
Bom^le  bec  Hollanders ,  Quam  be  <i5oubecneut  ban  Tortuga  met  een  bjel^ 
^ctonpenb  3^aactupg  aan  Hifpanioia  om  be  pantagien  tebc5tgttgcn/ 
bog  be  ^lanterö  beletteben  Hem  niet  alleen  Det  Hlanben/  maacbbjongen  DePianters 
ïjem  booj  Dun  oBcfcDut/  fpoebigec  te  bertcefihcn  ban  Dpgcftomentoasf/  "''^'^""°- 
bwis  begonnen  be  Hollanders  met  liit  5D0U1  Danbel  te  b^iben.    .fKaac  al 
be  ©?tenben  en  ^abcflaanbe  ban  be  oBouberneuc  bie  DP  op  Hifpanioia 
Dab/  geb?upliten  alle  mibbelen  Uc  5c  Itonben  bebenï?«?n  cm  ben  Danbel  te 
beletten ;  bit  boo?  be  panters?  bernomen  5iinbe  /  lieten  5e  D«n  bieren  / 

dat  by  aldien  ze  niet  af  en  lieten  van  haar  ftreken  ,  om  daar  doorden  han- 
del die  met  de  Hollanders  begonnen  was,  te  verhinderen ,  zy  zekerlijk  allc 

D  2  in 


2:%  Hiftoris  der  Amencaan^cfrtf 

in  ftukken  f;efcheurd  zouden  worden.     Cll  om  Ö:  Hollander*;  tioa  l);*rtltC 

te  bcrpliGtcti/  en  iDc  a3ou\Jcciiciir  en  ticö  5:lföanrï)iH.jrDiunantc'5oaT; 

Oatocn  5c  aan  De  tluce  ^èclKPcn  Groter  laöing  alö  5:  i:onr)i-i  tocnffijcn  / 

en  tl'  «Officiirsi  en  't  -^DontsUolli  Uclc  oifrm  en  p2CfcntLMi  nca^"^<^^  ÏKöOcn* 

öc  lieten  Ijun  to.l  Ucrnoegti  nn  fïnar  Hnnö  bcrtrcliUen.    TDc  Hollanders 

btonmen  önnc  na  üolocns  l)un  beloften  tocïjeroui/  en  bonöcn  D'  pan^ 

tece  /  met  öeel  oi'Otec  liaat  teöcns  öc  <i3ouüerncur  inaenomcn  al.gi  tt  Uo^ 

ten  /  't  5"  Ö003  De  gtotc  Ucrgenocgtnae  ötc  y.  nlccbe  D002  Den  finnöel  met 

De  Hollanders  öefctjcpt  fjaDtien/  of  öat  5e  too2  \)m\  toeöoen  ï)90pren  op 

Daar  3elf»ï"  toecDer  te  suilen  hennen  bcflaan  5onöec  aan  De  Franfche  j^a* 

tie  meet  te  DepenDeeren  /  altoosf  iy.c  't  toasf/  $e  namen  ff{)icli)fi  een  an; 

öec  beflupt  öat  U?p  UKemöer  toaö  aïö  't  Uortge  /  't  toelft  toa.é  om  na  't 

Bcfluyten  <!:uianD  tortuga  te  liacen  en  De  <DouliernGui:  aan  frulilien  te  fjappcn.  ^iec 

de  Gouver.  j,p  becsamclDen  5e  30  beel  Canoe.sf  alsf  5e  feonöen  Oeliomen  /  en  gingen  na 

neurtedo-  j-jifpaniola  t' 5eul  /  mct  boozncmcn  niet  alleen  De  «ÖouDerneuc  te  DoDen/ 

maat  ooh  \ju  geftecle  oEplanD  te  bemagtigen/  't  geen  ;eoo:DeeIDen  tege»» 

mxihheUjf!Ct  te  iJolbKngen/  iipt  Doof  De  ban  De  noDtge  inilp  Die  'et  f  al^ 

len  tijüen  upt  Holland  30U  gesonDen  too^Den.    *Doo?  De5c  miDDcIen  f)aD; 

Den  5e  in  Ijaat  gcDagten  al  ba|l  geftelD  /  om  een  nieutoe  ïlepubliift  op  te 

tegten  onaf  Danlteliifi  ban  De  Ijroon  ban  Vranknik.    it^aar  30  Dza  (laD- 

Den  3e  De3e  gtotc  omfeeetinge  ban  Daat  ïUepne  (laat  niet  begonnen  /  of  3c 

feregen  tijDinge  ban  een  Ooilog  Die  tiifTcOen  Die  ttoec  ^atim  in  Europa 

Viïa.ö  geDeclat cerD  i  Dit  tozogt  ^oDanig  een  ontfceltenisf  in  fjaat  geDagten  / 

Dat  3c  Die  onDetneming  lieten  ficben/  en  UicDec  te  eng  togen  5ontietieD.ö 

bejlaan  te  Hebben. 

De  Gouver.     aDnDcttuftcljen  fiaD  De  <6oii\)etncut  ban  Tortuga ,  30  tot  3nn  epgen  bcr? 

neur  ver-    3cbcting  alö  om  bit  ©olb  tot  Ijaat  botige  geboo:3aamlKTD  te  bicngen  / 

^°tvr*'ank'  °"^  ^^^^^  "*''  Vrankrijk  ge3onDert.    't  aSDeUiljem  toierD  toeaejl.-an/  en 

rijk. '    '  ttoee  €>02logfcljepen  na  Tortuga  ge3onDen  met  laft  om  onDec  3iinbebelte 

flaan  /  l)p  3ulb  een  aanmerbclijbe  onDerftanD  bebomen  fiebbenDe  /  3onD 

^e  tocl  toegerufl  na  Hifpaniola ;  30  D?a  3c  Daat  gebomen  toaren  /  "3on5 

ben  3e  een  geDeclte  ban  baat  öolü  aan  ïanD/  met  Doornemen  Ditl^olfi 

tot  een  ger]oo?3tinmbepD  te  DbJingcn  't  b^elb  3c  in  bun  bnrt  bateDen, 

HDaat  De  plahtetöljaDDen  30  Dia  De  bomft  Dè3ef  ^cfjcpen  niet  betno? 

men  /  en  ban  baat  boojnemen  bettoittigt  3iinDe  /  of  3e  uliigteDcn  aan? 

(lonDö  (n  De  23olTcbcn  /  tjaat  ^iiP3en  en  bccl  ban  baat  goeDeten  agtet 

ïarenDe/  Detoelf?e  aanflonDö  D002  De  Franfchen  3onDet  ecnig  meDelüDen/ 

felf  De  minfte  ïJ)utten  niet  fpatenDe  /  getoof  D  en  betb2anD  toietDen.  ^c 

<6oubetneut  Daat  na  toat  gebungsamet  b302öenDc  liet  fjun  toeten  /  Dat  / 

indien  ze  zig  weder  onder  ziin  £;ehoor2aamheyd  wilden  begeven ,  hy  na  een 

Df  Planters  vergelijk  wi'lde  luyftercn.  ^aat  op  Depantetö/  3ieiiDe  Dat  3e  gtfen  fnilp 

geven  haar  fe  bcttoagtcn  IiaDDen  /  3ig  00  eentge  l)002toaatDenö  /  Die  toebet 3iiD!3f  on? 

'*^"'        DertebenD  en  bet3egelö  toietDen  /  aan  De  <0oiibcnteut  obergaben  /"  Dog  De5c 

Sltticulcn  toietben  niet  flipt  agtetbolgb/  toant  ijp  liet  ttoee  ban  Deboo:? 

naam* 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  29 

naamilc  opTinnj'cn/  öc  rc(t  lu*mj  btu*ai{TcMur/  nut  bjpberïcf.  Met  wat 

Kacie  2C  goedvonden  te  mogen  handelen.   <ï^002  ÖCJC  bjpD'^-  b  ÜCiJOnöcn  jè 

Öaac  ipliiiitiiötcn  tocöcioni  te  Ijccboutocn/  tie  ccn  grote  Quniuitept  5ccc 
gocDc  i^aüali  üoojtü^^agt/  Uccüopcnöc  fJiaarlijlijS  tod  tutlcljen  öc  20  cit 
joooo  i'tollcn. 

<Dc  pan^cr.ïJ  lm/  ïicObcn  ninac  toeinifg  ^ïabcn /  en  tioo;j  gcö^cft 
Iwn  öC5cll!e  51311 3e  otntoou^aaïit  ^i\f^  met  ïnin  Ijnegts^  fjct  toctïue  öccn  / 
ticje  ï^ncötö  bcccmocn  510  noorgaansfUoojDetytibanöjic'^iami/  maac 
Daac  ,!il^ccftcr«s  men  Confcicntie  ï)cDi3cnï)c/  Danöclcn  tiihtoUé  met  Imn 
EïcDameu  gelijli  met  ^aaïöen  op  een  .t^acïn/  fjaac  aan  antjere  jBee^ 
flecö/  cöen  al0  5^  öe  Negers  Doen/  Ijei'liopenöe.  ga  om  fjaac  Danöeï 
tjoojt  te  5etten  /  gaan  sommige  Dan  f^m  eicpie^  na  Vrankrijk ,  Engeland 
ca  antierc  l.ant!en  /  om  eenige  Slonge  %khm  en  ^ongensf  nvt  te  hippen  Kinderdic 
en  öoo?  Ufltgöepti  te  Ueïlepöcn  en  oUec  te  boeren  /  öie  5c  üan  50  ti?a  m  ''^"" 
Ue^e  €plantien  niet  öcböen/  of  5e  laten  5e  aïö  paacöen  acöepöem  XBt 
lajt  Die  $e  Dun'  opleggen  /  W  tiec  Negers  öun  ^laöen  bcc  oUectceffe^iDe  / 
toant  tje3c  boo?  ceutoig  aan  öun  becbonöen  3ijniïc  tcagten  5e  te  üeDouUcn-/ 
waac  Daac  ölanfte  ünegtjs  niet  meet*  a\0  ö?tc  ^arcn  aanïjnnUerbontien 
jijntie/  50  fcDeelö  öct  D«n  ooft  niet  tscel  of  3e  leöen  of  (lecDem  <©e5e  cl^ 
lenötge  menfcïjen  5ijn  tioo?gaciri.ö  een  titoaal  ontieitoojpen/  Die  5e  In  öie 
l^toacttecen  Coma  noemen/  3i)ntie  een  bevobfng  ban  al  ïjaac  uptecltj&e 
fmnen»  <©e5e  litoanl  üjoiti  geoojöcclti  im  ö?  beranöering  ban  Imar  ge^ 
inoonliilie  lugt  en  Dactte  ijanbel  boo?t  te  ftomen  /  toant  tnhbJilje^  too^öen 
'ec  menfcBen  ban  goctie  ïiup3en  onbec  gebonben  /  tieteettierbanlicftaam 
en  3agtec  OT^gcboeö  3ijnbe/  boo?  be  fiegte  fpijiS/  lïlcbtngc  en  ruftplaatiS  ^^ 
ï)cel  Ugt  tot  be5e  fetoaal  berballen.  OBoti  toojben  5c  meniamaal  50  bj^c^ 
beliift  geflagcn  bat  3e  onbec  be  öanöen  ban  öaac  bJjebe  ,#eetter?s  boob 
neecballen.  't  aBclft  tft  blhfötlö  met  grote  bjoefljepö  oc3ten  geb/  en  5al 
be  bolgenbe  <6ffcOlebeni.cf/  bte  boo?  bes?  5eif0  cmifanbigljeben  5ceï:  aan^ 
merliciijlt  10/  onöer  bed  anbecc  tot  een  boo?bcelb  flrcïïlKn. 

€en  3chece  panter  ocffenbe  3oöamg  een  b3?eebOepb  aan  een  jijnec    crotc 
BnegtjS  bat  I)p  fjcm  noobJ^aaïne  töeg  te  lopen/  bog  na  bat  öP3tg eenige  J'^J^een 
bagen  in  't  23ofcb  berbo^gcn  Dab  /  toierb  lp  toeer  geBregen  en  aan  3i)n  piantcr. 
<J5oblo3e  jBeefter  te  rug  gebjagt  /  bf e  ïjem  50  b?a  niet  in  w  magt  Dab 
of  Op  bebal  ftem  aan  een  55oom  te  binben  /  bcrbolgen^  gcèjelbe  \\\}  Dem 
50banig  op  3iin  blote  rug  bat  ïjet  blceb  öcm  tappclingjS  b?  't  5lnf  neer^ 
liep/  en  om  be  fmert  ban  3ijn  UJonben  te  groter  te  maliën/  befmeerbcn 
ï)»j  5e  met  fap  ban  ^limoenen  bermengt  met  ^Dcper  en  Sout.    ^n  lie^t 
cUenbige  fitiat  liet  Dn  licm  24  uuren  aan  bekoom  gcbonbcnttaan/  teiaac 
na  bp  5ün  pijniging  toeber  begon  /  gee^elenöe  bcm  gelijö  te  boren  50  fclj^iö^ 
feelijlt/  bat  be  arme  blocb  met  be5e  fterbenbe  tooo?ben  be43ce(lgaf:  Ik 

bid  d'  Almagtige  God ,  Schepper  van  Hemel  en  Aarde ,  dat  hy  de  boze 
Geeft  toelaat»  om  uw  voor  uw  dood  zo  veel  pijnigingen  te  doen  gevoe- 
len} als  gy  my  voor  mijn  dood  doet  lijden.  Cenb^ej^mbe^aaïi/  ijnUjaar? 

D  3  ,  m 


3p  Hiftorie  der  Americaanfche 

vord  op  tig  De  gooöjte  bcctoonöinno  l  <ï^ii'it  liepen  na  ött  fcD^üifiehjfi  fm  ocen 

rcïï"'i"  ^^^'''  ^^  ^^^^  ö^öcn  tooojbp/  of  b'  ^imtiottge  öcgrcr/  Die  rle^  gccoep  oe^ 

wgcitraVr  5ec  oetojmentcecöe  bloeö  afl300?D  Ijaö/  liet  öe  bo^c  <0ee(t  toe  om  Dc5C 

Jöiicüarifcijc  en  onmcnfcbeli)hc  üoosstoigt  te  besitten  /  30  Dat  Die  5clf  Dö 

toicDe  OanDen  met  Dctoelöe  tp  50"  onno5ele  ï^negt  ree  DooD  gcpijnigt!  IjaD  / 

nu  tot  25eulen  Dan  5i)n  epgen  Sicöaam  (Ice&ren  /  tj?  fcIjeucDen  ^ijn  ep# 

gen  UleefcU  ban  een  /  en  beet  $ig  jelf  50öanig  Dat  \p  geen  menfclj  meec 

celeeli/  fcpjecntDcnDe  en  liuplenDe  Dag  en  nagt5onDecopl)oiiDen/  tot  Dat 

l)i>  epnDelijh  in  Dese  öafecnp  5ijn  <6eefl  gaf. 

rn  de  cari-     T^^c  pantecjCf  op  De  Caribifche  Eyianden  tjanDelen  Doo2gaan3e{  Sun 

bifche  Ey.   ijncgtsf  nog  erger :  op  't  €planD  Sc.  Chriftoffei  tooont  'ec  een  Bekefte  ge* 

zenogcT  naamt/  en  onDec  De  Hoiiandfche  i^atie  toel  bebenD/  Die  obec  De  100 

gcr.         ban  5ijn  !^negt)S  Doo?  gee3eien  en  flagen  om  öalö  geb?agt  Deeft.   D'  En- 

geifchc  gaan  al  meDe  op  De5elfDc  toij5e  met  fiun  i^negt.ö  te  toecö/  De 

grootfle  bacmDectigöepD Die 5e aan Daac plegen/  tö/  DatbDanneec3eom5 

trent  feiS  ^aren  geDienD  Ijebben/  (3ijnDe  altijD  boo?  feben  giaac  onDec 

'  Engeifche  becbor.Den)  5?  Dun  50Danig  bJieDclnb  ïjanDelen/  Dat  3e  Dun 

Dtoingen  om  'ec  JlBeettec  te  biDDen  fnm  aan  anDece  te  becbopen/  en  50 

op  nieubj  koeDec  een  febenjacige  DienftbaacbeiD  in  te  gaan.    gjb  Deb  'er 

Uele  gcftenD  Dte  Dusf  15  of  20  ^aren  geDienD  DaDDen  eer  3ebunb?pDfpD 

dEngeifchc  CïOttDen  bebomen.    0nDec  Dte  i^atte  iö  nog  een  anDcre  liatDe a©et/  Dat 

^^'\k^T  ^^^^^^  ^^"  'ï^^"  ^^"  ^^^  ^^^^  ^^^^^  ^^  ^^  «ïcngelfcDe  ^cbellingenfcDul^ 
Sïifchuid.  öig  ijS/  3onDec  De  magt  te  ïjebben  ban  3e  te  bonnen  betalen/  30  mag  De 
CceDiteur  Dem  boo?  6  of  8  .tti^aanDcn  berbopen.  ^og  omDe3ï;e5ecniet 
ïangec  met  De5e  en  Diergelijbc  (toffe  op  te  bouDen/  3ullen  top  obergaan 
tot  ïjet  befcbJiiben  Der  beroemde  en  geDenbtoaatDigfte  boojballen  en  on- 
Dernemingcn  ban  De  grootfle  Ece-ïloberiS  Die 'er/  30  Inng  tb  in  Die4B»e^ 
toeflen  berbeerD  öeb  /  getoeefl  3iin  /  en  mag  De  3le3cr  ber5eberD  3ijn  Dat 
Det  3onDer  eenige  3ugt  of  een^ijDigbepD  gefcbieDen  5al  /  Dat  ift  ooft  geen 
gefcbieDenttTen  3al  berbalen  oj)  goeD  geloof  en  ban  boren  3eggen/  maar 
alleenig  3öDanigc  togten  en  onDernemingen  ban  Detoelbe  iU  3elbeeenoog* 
getupge  ben  gctoecft. 


Vï.     HOOFDSTUK. 

Handelende  van  d*opkomft  der  voornaamfte  Rovers  op 
de  Kuil  van  Amcrtca.     Het  Roemrugtig  bedrijf  van 


I 


'Pierre  ie  Grand. 

1^  De  bortge  ^oof  D-Dceïen  ïjeb  iTi  berbaaïD  fïoe  \\\  geDtoongen  toaö 
mijn  lebcn  onöer  D' Amcncaanfche  Ecc-ïtobcrïf  te  Ixjagcn  /  toi?lfnoo2t 
ban  menfcljen  ib  ^oDanig  noem  om  Dat  3e  geen  (Commiftle  ban  eenfg 

Opper- 


BOECANIERS.  31 

<0ppcc-3©O2|l  ïKbben/  toant  t^  ï^oningen  batt  Spanjen  in  bcrrcfjcptje  gc^ 
icflciuljcöcn  Ijaac  3lfijc5tjntcn  aan  öc  feoninöcn  ban  Vrankrijk  en  Enge- 
land gC50nl3C!l  OfbÜenöe  /  om  te  klagen  over  de  overlaft  en  Beioertens  wel- 
ke die  Rovers  dikwils  op  de  Kuft  van  America  aanregteden ,  2ells  in  't 
midden  van  de  Vrede.  Èccgcn  aUijö  tOt  anttoOO^Ö  /  dat  zodanige  men- 
fchen  zulke  aóte  van  Hoftiliteyt  en  Roveryen  niet  begingen  als  Onderda- 
nen van  die  Kronen  ;  en  dat  daarom  zijn  CatfJOlJiftc  JiBajfCftcpt  tegens  hun 
mogt  procedeeren  als  hy  beft  oordeelde,  ^g  ^ontnh  ban  3©2anfei:i)Ö  zey- 
de  dat  hy  op  ?^ifpantOla  geen  Fortres  of  Kafteel  had  j  ook  de  minfte  pen- 
ning voor  Tribuyt  van  daar  niet  ontfing.  En  ö^  ^Ontnfe  ban  <!cngc{anlï 
voegden  'er  by  dat  hy  noyt  eenige  Commilfie  om  Hoftiliteyt  tegens  d'  On- 
derdanen van  zijn  CatïJoUjfie  ^iBajCflept  te  plegen  aan  die  van  ^amatca 

gegeven  had.  <0ofe  oaf  öic  öoninft  ntct  allccn  titt  anttooo2ti/  maat  om 
Ijet  ^qaanfcöe  J^of  te  üeDaacn  b3(crtj  öc  ^oubcrncuc  ban  Jamaica  op 
ontboöen  en  een  anïjec  in  Dcö  3elf.ö  plaats  a^ftclD.  W.  't  toelft  ebenbjcl 
tie5e  0obcr0  niet  feon  beletten  om  alö  te  boren  te  toerft  te  oaan.  TDog 
tct  top  ban  Oaac  (loute  actiën  öanbelen/  5uHen  top  eecfl  iebiS  ban  fjaar 
optiomft  en  oeffeningen  fpjefecn/  ooft  ban  be  boo?naam|ieonberDun/  en 
Haat  toö3e  ban  toecutling  eec  5e  in  Ece  gaan, 

b'  <ï^ec^e  ÖObec  W  op  Tortuga  betienb  toaief  /  toajS  CCne  Pierre  ie  Grand     Opkomft 

of  pctec  öe  <620Ot  /  geboortig  ban  Diepe  in  Normandie.  ö'  <ïEctfle  attk  r?/'^T 
bie  ijem  befaamt  maafite/  toa?ES  Oet  nemen  Dec  J^ite  ^Übmiraal  ban  be  ^  "" ' 

Spaanfche  J^loot  bp  be  Gaap  Tiburon ,  aan  be  3©ïtt5i)be  ban  Hifpaniola. 

't  3©clfi  öP  bolb?agt  aUcentg  met  een  25arfe  op  Ijebbenbe  28  USan.  ^e 
Spaniaards  gabben  tot  Die  tijö  ï)et  Canaal  ban  Bahama  ijeen  en  toeec  ge^ 
paffeecb  5onDct:  eenig  gebaat  te  b3e5en  /  toaac  booi  Pierre  ie  Grand  boo? 
be  Caycos  in  Ece  gaanbe  bit  grote  ^cbip  opbegcmaftfeeUjb|ictoij5cbte 
men  bebcnftcn  bon  in  banben  ficceg.  ^e  Spanjaards  liU  5e  aan  boo?ö 
bonben/  toiecben  aan  üanb  ge5et/  en  b^t  ^fbip  in  Vrankrük opge5on? 
ben.  ^e  manier  op  toclbc  bese  onbertsaagbe  ^iel  bit  grote  ^cbipaan^  zijnftouce 
ftlampte  en  berobcrbe  /  5al  tb  upt  bet  bag-berbaal  ban  b'  3fiucteur  met  o^^^rne- 

5i)n  epgen  toOOjbcn  ï)icr  inbOCgen.  De  Bark ,  jegt  bP/  daar  deze  Pierre  '"'"^^' 
Ie  Grand  met  zijn  gezelfchap  op  was,  had  al  een  lange  tijd  in  Zee  gezwor- 
ven zonder  eenige  prijs  t'  ontmoeten  die  waardig  was  te  nemen  j  en  door 
dien  ze  gebrek  aan  mondkoft  begonden  te  lijden  j  waren  ze  in  gevaar  om 
van  honger  te  fterven.  Zijnde  hier  door  by  na  tot  wanhoop  gebragt ,  kre- 
gen ze  een  groot  Schip  van  de  Spaanfche  Vloot  in  't  oog  't  welk  van  't 
Gros  was  afgefcheyden  ?  dit  Schip  refolveerden  ze  te  nemen  of  in  d'  on- 
derneming te  fterven.  Waar  op  z'cr  na  toe  zeylden  om  te  zien  hoe  fterk 
ket  was ,  en  hoewel  ze  oordeelden  dit  Schip  het  hare  ver  in  magt  te  over- 
treffen ,  zo  dwong  haar  eensdeels  de  nood  daar  ze  roe  gebragt  waren ,  en 
anderdeels  de  gierigheyd  om  de  kans  te  wagen.  Terwijl  ze  nu  zo  na  ge- 
komen waren  dat  het 'er  onmogelijk  was  te  konnen  ontvlugten  j  leyden  ze 
in  handen  van  haar  Capicain  Pimi  U  Crmd  den  Eed  af  om  hem  by  te  ftaan 

tot 


^2  Hiftorlc  der  Americaanfclie 

tot  de  laaüe  droppel  bloeds  ^   'c  is  waar  dat  de  Rovers  van  gedagten  wa- 
ren dat  ze   dit  Schip  onvoorzien  tot  tegcnweer  zouden  vinden  >   en  daar 
door  het  te  ligter  zouden  konnen  v£rmeeüeren.     Het  was  in  de  (chemer- 
avond  doen  ze  den  aanval  begonnen  j  dog  eer  ze  zig inwikkelden  bevolen 
ze  de  VVondheeler  van  de  Bark ,  om  ze  in  de  grond  te  boren  >  op  dat  haar 
eygen  Schip  onder  hun  weg  zinkende  ze  dies  te  meer  gedwongen  zouden 
worden  dapperlijk  aan  te  vallen  en  over  te  klimmen.     Dus  zonder  eenige 
andere  Wapenen  als  het  Piftool  in  d'  eene ,  en  het  Swaard  in  d'  andere 
hand  >  klommen  ze  over ,  lopende  al  t'  zamen  na  de  Kajuyt ,  alwaar  ze  de 
Capitain  met  eenige  van  zijn  gezelfchap  vonden»  fpeelende  met  de  Kaart  j 
die  ze  een  Piftool  op  de  Borft  zetteden ,  hem  beveelende  het  Schip  over 
te  geven.  '  De  Spanjaards ,   verbaaft  van  deze  Rovers  binnens  boords  te 
zien,  begonnen  te  roepen  ^CfujS  3^0^11  On.St!  5i)n  ÖCt  ^upbeljEf/  Oftoat 
5ijn  ÏJCt^  Ondertuiïchen  hadden  eenige  de  Kruydkamer  bezet  en  andere  de 
Wapenen  in  bewaring  genomen  j  al  die  eenige  tegenfiand  boden  dodende » 
waar  op  de  Spanjaards  haar  aanftonds  overgaven.  Die  zelfde  dag  was  door 
eenige  van  't  Bootsvolk  de  Capitain  aangediend ,  dat  de  Bark  dic  ze  in  'c 
gezigt  hadden ,  een  Zee-Rover  was ;  waar  op  de  Capitain  antwoorde  ; 

„  ^cTjoon  't  50  t.ö  /  30U  tft  öan  l?oo?  3ulh  een  onnozel  önactuno  alö  öar 
„iö/  UtcüaacD  $i)n  /  necn5eftec/  al  toa.ö  l)ct  ccn  ^cljip  30  groot  en  flcrft 

3>ali$  't  ttiyue  lÖ»  Zo  dra  had  Piene  Ie  Gr.nid  deze  rijke  prijs  niet  geno- 
men j  of  zo  veel  van  't  gcmeene  Bootsvolk  als  hy  van  noden  had ,  in  dicnft 
houdende,  en  de  reft  aan  Land  zettende,  zeylde  hy'er  mede  mVrank/ijl^ 
alwaar  hy  bleef,  zonder  oyt  weder  in  America  te  keeren. 

d>  Inwoon-     So  Ö2a  ïjatiöen  öe  ^lanterö  en  Sjagerö  Uan  Tortuga  ntet  gelioojö  litit 

ders  van    tic5e  öoüerö  3uUi  een  rijïie  pziiö  genomen  fjaïJöen  /  of  tjc  tanöén  üegon- 

^uinen  \^r  ^^^^  '^^  ^^  töatecen  om  Daar  bco2ücelti  te  Vjolgen  /  gelijft  coli  V>elc  ban  fjiin 

wt  Roven    IJBüt  tiagcli)li5C  l)e5tg{jetieii  öcrlatentie  /  liaar  öefl  öeöen  cm  eenige  hlenne 

lebegcven.  ^jarftcn  tc  Deljomèn /  en  tiaar  metic  öe  See  te  fcOui'ntcn.  jTJaarnietm 

lïaat  3nntje  om  'er  tot  Tortuga  eenige  in  fianlren  te  lirijgen  of  alöaar  te 

bouttien/  refolbeecticn  3e  om  met  Ijaac  Canocs  uPt  te  baren  en  3eeltierö 

te  3oeltcn  /  met  tje3c  Canocs  ftrupflen  3e  eerfl  op  Cabo  d'  Aivarez ,  aU 

toaar  öc  Spanjaards  gebJoon  toareh  ban  b'eene  ^tab  op  b' anber  te  ban^ 

öclen  in  blenne  ©aartupgen  met  bcbjdhe  3e  l^npöen  /  CaOaft  en  anbere 

ÖOOpmanfCljnppen  na  be  Havana  boeren  /  altoaar  b'  Europifche  Spanjaards 

Nemen  een  gcbjoon  5i)n  te  bomen.  ï^ier  toaé  bet  bat  be3e  itoberö  in  't  eerft  een 
groot  gecai  gpopf  getal  be^er  ©aartung'en  met  be  booj^epbe  ftoopmanfcbappcn  gela- 
^e"""^"  ben  in  Ijnnben  tncgcn  /  Xiic  ^c  na  Tortuaa  liiagten  /  en  be  Itoopm.inrcDap:^ 
pen  aan  bc  ^:§clicpen  tic  op  bun  toebcrfiomft  toagtcöen  of  bp  gebal  baac 
lagen/  berbogten.  ^ct  be  toinfl  be3ec  piij^en  boo23agcn  5c  baar  ban 
noob3abeli)Wjc'ben  om  anbcre  togten  t' onbcmcinen  /  bic  ten  beele  op  Cam- 
pcciic,  tw  ten  beele  op  Nova  Hiipanic  gcmunt  toaren/  en  in  toellie  bcn^ 
be  plaat5cn  be  Spanjaards  liic$  tiM  fen  grote  banbcl  bjcbcn/  op  biclbc 
iöuflcn  3p  ccn  groot  getal  üoopbaarbnff»)cpen  enooböibbJiloDeelearote 


gen 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  33 

^cTjÊpcu  bonücii/  ocft  ïjatiücn  5c  tu  mütöcc  nis?  een  .ïï^aanti  tijbs  ttoce 
ban  Ï3C  3toaöc(lc  ï^oopnaacöccö  en  ttoec  Qrote  ^cficpcnöieöcSpanjaards 

met  rilbCC  tot  Campeche  OClflöcn  D-'^t'^fn  OiW  na  Caiacas  tC  gann  /  ÏJCVO' 

beuö  en  te  (t2ro?tuga  opGeb,?.igr.    3SI  Ijet  ©olït  Dan  't  €p\avit}  öoo?  tie5e 
coctic  booitöting  aanacmocDIoti  boojnamcntlüö  binnen  De  tpö  tean  ttoe« 
giacen  ïjc  iHijhticmmen  l^an  !jct  €nianö  mcchclijh  bcrmccröerö  jfcnöe/ 
beaonncn  Ijct  Qctal  öec  mtict^  y^hxm  te  l^ermeeröcrcn  tiat  'ec  in  ho^tc    Het  get»v 
tijö  in  tJe  3^aUcn  tinn  tiat  fticpnc  oBi'lantj  oljec  be  ttointia  ^cïjcpcn  ban  der  Rovers 
öat  5O02t  ban  ï)olö  öccceö  lag^n.    a©aai:  op  be  Spanjaards  fjaai*  nobe^-  ^jr"" 
tpcn  niet  langcc  ïïonncnöc  öulben/ ttoce  grote  (0o2loöfcï)cpenu!fitru{teijen  *"  '   ' 
50  om  be  l^uilcw  te  bebepligcn  alö  op  be  ©panben  tö  licuptTai» 


VII.     HOOFDSTUK. 

Hoe  de  Rovers  haar  Schepen  toerullen  en  haar  Reyzcn 
rigten. 

E€r  be  t^ober.iS  in  ^ee  gaan/  geben  5e  fecnnijS  aan  pbcc  bie 't aan^;  noedeRo- 
gaat  b)at  bag  5e  aan  Doo2b  ijeöbcn  te  öcmcn  /  ü2cngcnbe  pberiBan  vers  haar 
30  beel  ponb  ï^nipb  en  2:00b  met  5tg  aljc^  3e  ooibeelcn  nobig  te  3uli  iSen! 
len  DcölJen/  toannecc  3e  nu  alle  aan  Doo?b5i)n/  oberleggen3eeciHb3aac 
5c  p?obifïe  3ullen  ftonnen  öeöomen ;  boojnamentUift  bleefcf)  /  nabemaal    «^ar  rc 
3e  \3\}  na  niet  anber$J  eeten/  Daar  boo?naam|le  fpi^ö  boojgaanjS  ©erïtenjS  ^S^èi' 
bleeff fj  3iinbe  /  en  \}a^t  ttoeebe  fpij5e  ^cDilbpabben  ^k  3c  een  biepnig 
30uten.  Eomtijb^  beccbcn  3e  b'  een  of  anbec  plaats^  toaac  be  Spanjaards 
gebjoon  3ijn  inm  ©ccftcnö  te  meflen  /  en  'er  menigmaal  ober  be  bup^enö 
jluft.ö  W  eeti  Hebben,  Ee  öomen  bp  nagt  aan  be3ê  plaat3cn/  cnbe^oe^ 
bersJ  bjoning  be3et  fiebbenbe  btoingen  !)cm  op  te  flaan  /  en  Ijun  50  beeï 
5^erftenjJ  te  gebeti  alsS  5e  begecren/  Oem  bjepgenbetebobeninbicnöpöct 
toepgerb/  of  ceniggerugtmaalit;  èa  be3eb?epgementenb)o?ben  menige 
maal  ooft  aan  be3e  arme  ^toiin-óoeberss  of  anbere  per3onen/  t^U  Ijaac 
in 'er  ïioberpen  tragten  te  berljinberen  /  in 't  bjecfi  gc(telb. 

tClbuö  bleefcD  genoeg  tot  ïjaar  ïtcpö  beftcmen  Ijcbbenbe  /  Rceren  3e  toe^ 
ber  aanboojb/  3e  fcljaffen  ttemaa!  baagö  /  enpberïinegtftrijgt50beel 
gp  eeten  ftan  /  3onbcr  maat  of  aebJigt  /  ooft  3al  be  l^oft  geen  meer  bleefcïi 
of  iebsf  anber.ö  aan  be  Capitairi  geben  aïjS  aanbemin^eiBatroojS.  %l^ 
liet  ^cïjtp  nu  biel  ban  ^S^eben.ömibbclen  boo23ien  i.ö/  50  oberleggen  5e  Artijketen 
toat  bjeg  3e  toillen  nemen  om  'er  geluft  te  3oeften  /  ooft  (lellen  3e  eenige  j"  ma?"" 
boo2b3aarben  in  gefc8?ift  bie  pber  berbonben  i$f  natefiomen/  enboo^al-  kanderenop 
ïen  of  toel  be  boojnaamfle  onber  liunonberteftenbtoojben/  fiiertoojbo?^  over  een    • 
bemeUjft  in  ter  neer  getlelb  ïjoe  beel  gelb  ^c  ijoof  b  boo?  Ijoof  b  boo?  be  i!ep!S  ^°'°"'' 
5uUen  Dcbben  /  aljJ  boo?  eerjl  Doe  beeï  be  Capitain  5^1  Ö^lJöen  boo:  5i)n 

E  ^cöip/ 


^^  Hiftorie  der  Americaanfche 

^cljip  /  ten  ttoccticn  ijct  ^nlnrtö"  ban  tic  ^cliccps-^imntiurman  /  't 
toclli  gcmccnlijh  loo  of  150  flufilicn  Uan  agtcn  homt  te  belopen,  g^an 
i)et  ^Mnriö  ban  lic  ïöonDljccIcc  en  boo?  3i)n  Itift  met  gcnce^mttiticlen  / 
tte  aemceniijh  gcfcljat  bioitj  op  200  of  150  fluljlicn/  cpntjclijli  toat  Pticc 
ljcl)002iDcn  te  fjebben  öic  öf  gebjonö  of  bcclnmlj  iö  of  cctito  ïiö  hbijt 
raaht/  alö /  boo2 't  berlteö  ban  tjc  ccgtec  arm  600 jluhhcn ban agten of 
6  ^laben:  boo:  De  linbec  arm  500  jtufiBen  ban  agten  of  5  ^laben/ 
boo^  't  rcgtec  been  500  flubficn  b.in  agten  of  5  ^^laben/  boo:  't  Unfecc 
btm  400  fiublicn  ban  agten  of  4  ^labcn/  boo2 eenoog  looftüMicnban 
agten  of  een  ^laaf/  boo2  een  binger  30  beel  alö  boo:  een  oog/  boo? 
^2Cbific  en  ©ictualic  rclicncn  5e  boo^gaanisf  omtrent  200  (iuhlicn  ban  ag^ 
ten/  bc  ^onbö  öa/'.r  be5c  betalinge  lun  moet  ftomen/  i.önietanbeceial.ö 
f)ct  geen  5c  op  be5c  togt  5u!len  homen  te  beroberen/  toant  anticriïntjS  iö 
onücr  bit  ©olft  tie5clföc  3©ct  aljcf  onber anberc S^ce-ïtobcrjef /  £een prijs, 
geen  betaling,  ^a  bat  nu  öe5c  5ommen  ban  bc  lioofösom  afgerroüfeen 
3i)n  /  too2b  tjet  oberfcijot  onbec  !jun  ccgtmatig  becöeclö  /  na  lie  rang  bcc 
per5:ncn  /  toant  lic  €miipt\  ftrijgt  booigaansf  feö  maal  50  bcel  alö  een 
getncen  jBatrooö  /  b'  anöerc  töebelfjcbbcrsf  na  P2opo2tic ;  maar  ban  bc 
meeftc  tot  ^c  minjlc  ban 't  53oot0boUi  feriigt  pbcr  cben  bcel  /  5:lffirögcn 
bc  gongensf  pber  eti\  ftalbc  po2tie/  nabcmaal  al^  3e  een  beter  ^fl)ip  al.ö 
jöaar  epgen  bcroberb  ïjcbben/  !jct  ber  ^ongenöpIigtiöljetborigc^rDtp 
in  b2anb  te  ftelicn  /  en  "er  ban  op  tt  berobcrbe  p2ij.ö  te  bergen. 
Zijn  mal-  £c  onbcrboubcn  3eer  goebe  02bje  onber  ö""/  toant  [jet  io"  5eer  (ïren^ 
lundtr  gtjj^^  bcrbobcn  toahneer  3c  ccri  p2i)ö  homcn  te  beroberen  /  bat  pmanb 
"■°"**  lebis  boo2  3tg  5*^lf  30u  beljoubcn  /  maar  ïjet  mott  allcisf  /  alö  reebö  ge3cgt 
(0/  gelijh  berbcelb  bJ02ben.  ga  5e  nemen  5elfbanmalftanbcren  een  picg^ 
tigen  <Cch/  bat  3e  Ijct  minjlc  bing  bat  op  tic  P2ijd  gebonben  to02ö  niet 
3uHcn  agter  bouöcn/  en  toanneer  bcbonbcn  to02b  bat  pmanb  be3c  €eb 
6omt  te  b2c&cn/  rjU  b302b  upt  bet  ge3e!fc(jap  berftoten/  3e  3ijnb'eente; 
genö  b'  anber  5ccc  beleef  b  en  meebjaarbig  /  30  bat  inbien  b'  een  iebö  ge^ 
b2f  clit  't  geen  b'  anber  fieeft  /  Ijp  D^'t  met  grote  gmegentlicpb  aan  Dem  33! 
gcben.  a©nnneer  be^e  nobcr^  een  prii.ö  genomen  (jcbben  /  3uUen  3e  aan^ 
jlonbö  \ii  mccfle  gcbnngenc  aan  %m'ïi  3cttcn  /  allecnig  eenige  bje.iitige  in 
Ö.iar  bienft  beöcubenbc/  W  ^c  ooh  boo2gaanjS  na  tbjcc  of  tiiic  garen 
öntflaan,  2c  3uUcn  boo2gan'i0  cm  3ig  te  berberfcben  bet  een  of  't  an^ 
bcr  <ï:Planb  aanboen  /  maar  tod  büojnamemliih  lic  3u!fte  bic  Su^btoaarbtf 
ban  Cuba  leggen  /  altoaar  3c  fjanr  ^cOeycii  fcbonn  mal?en  /  tertoiil  gaat 
b'  eene partp gagen /  en b'  anbere in \h\n Cnnocg' op ecrigc pjijafirunfTcn. 
©ecltöb<s  oberbaUcn  3c  b'  arme  ^cïjübpab  bi<^cDer.ci/  lik  3e  ban  btoüP 
gen  30  lang  3c  öaar  ftil  3ün  boo?  fiun  te  biffrljcn. 
vierdcricy  ^\\  berfclKt^bc  bcclcn  ban  America  to02ben  bierberftanbc  30C2tert  ban 
SdDad  ^flJilöpabben  gebonben.  b'  <ecr(lc  3C02t  3ijn  30  groot  bat  3e  tnfTcben 
iea.  ^  *  be  2  en  ^000  ponb  tocgen/  bc  ^cïnlben  3ijn  30  3aat  bat  men  3e  gemafte 
fechjö  met  een  mcj*  ban  fnijbcn  ^  maar  be3c  5ijn  «iet  bcqnaam  om  gc^ 

getcn 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S,  35 

0ttat  ti  tóojticn»  TBC  thjcctjc  5oo?t  3ijn  ban  een  nuööclmatige  cwte  m 
öiocn  Uan  coUuc/  Daac  ^ctjilDen  jnn  fjncöec  alsif  b'  eccjl  öcmclöe/  en 
5tjn  Dart  een  aangename  fmaaft.  ^^e  tscrtie  5oo?t  bccfcDcelö  tocpnig  tn 
öcöaante  ban  öe  ttoecöe/  alleentg  öat  öaac  Doof  Den  biat  öihftcc  5ört  /  3e 
too^tien  ban  te  5p^infcDen  Cavane  gcnocmö/  3ön  niet  goeö  ban  fmaaft. 
^e  biecöe  300?t  toojöcn  Caret  gcnoemti  /  en  Mjw  Die  ban  Europa  3cei:  ge? 
lijït/  De3e  joo^t  omljouDcn  önai*  omtrent  De  Élippen/  en  iebenban^ee* 
appelen  Die  omtccnt  De3e  jöüppen  gcoepen  s  De  D^ie  antiere  boben  gemel* 
De  3ao?ten  leben  ban  gcaö  Dat  op  De  5inDige  55anïienonDcctoatecb)a(l/ 
toeiHe  23an6en  30  aangenaam  groen  en  bol  graö  3ön  Dat3eDebccmafec^ 
Ipe  Hoilandfche  3©epDen  bjcl  geïijhen.  ^anr  €ncren  3ijn  Die  ban  De  M»arEi«. 
Crocodil  op  na  gelijft  /  maar  3nn  5onDer  fcfj^-l  en  aïleenig  met  een  Dun  ""• 
blieö  üeDelit/  3e  too?Den  ïangö  De  ^rranD  tn  3ulfi  een  grote  menigte  ge? 
bonDen/  Dat  inDicn  3e  niet  menigmaal  Doo?  De  Bogel^^JbcrmelDbJicrDen/ 
De  Ece  ban  ^cDilDpafcDen  30U  firtelen. 

^e3e  <!B>iercn  \jmm  3eftere  plaat3en  toaac  5e  alle  ^aren  fjaar  Cpe-  waarzedie 
ren  leggen/  biaar  ban  De  boo?naamjle  3ün  De  D?ie  €planDen  Caymanes  i^ggen. 
genaamt/  leggenDe  op  De  Doogte  ban  zo  graDen  15  minuten  |^oo?Dec 
b^eete  /  en  omtrent  45  iBijiet»  ban  Cuba. 

't  ^tf  aanmcrltenö  toaarDig  Ijoe  De  ^cïjilDpaD^en  De5e  €planDen  feott;^ 
nen  binDen  /  toant  öct  grootfle  geDeelte  ftomen  upt  De  Golf  van  Hundu- 
ras ,  't  bjelfi  omtrent  150  aiBijlen  Daar  ban  Daan  isf*  j^eeltpsf  gebcurb 
Öet  Dat  De  ^cljepen  Doo?  De  Dupfleröcpb  ban  't  toecc  geen  öoogte  öonnen^ 
De  nemen  op  öct  geïupD  Dat  Dc3e  ^cBilDpaDDen  in't3toemmenmaBen/ 
Daar  courö  rigten  en  Die  €planDen  öomcn  te  DerepBen.  5®anneer  fjaac 
tijD  ban  b?oepen  boo?bp  tö/  begeben  3e  Daar  na 't  €pïanD  Cuba 't  toelö 
Daar  goeD  boeDjel  berfcDaft  /  maar  30  lang  afö  3^  aan  De  Caymanes  5ijn 
ceten  5e  toepnig  of  niet.  %\^  3e  omtrent  een  jBaanD  in  De  Eee  omtrent 
Cuba  gebjeeft/  en  bet  gebJO?Den  3un/  bJOjDen  3e  Doo?  De  spanjaards  iw 
5ulft  een  grote  menigte  gebangen  Dat  3eDaar^teDen/  ^o.ipen  en  jDlcfis 
feen  genoeg5aam  'er  meDe  Itonnen  boo?3ten.  Ee  bangen  3e  op  bofgcnDc 
toij5e ;  3e  nemen  een  grote  ^pijfter  op  De  manier  ban  een  ï^arpoen  ge^ 
maafet/  Die  3e  aan  een  grote  ftoö  bail  maliën/  en  De  ^cDilDpaDDen  50 
D^a  3e  maar  boben  toater  Bomen  /  tn  't  Eöf  baerpcn  /  en  30  DoDen. 

D'  ^ntooonDerjS  ban  Nova  Hifpanie  en  Campcche  laDcn  Doojgaan.ö  Daat 
boojnaamde  BoopmanfcDappen  in  grote  ^cljepen.  ^ie  ban  Campechc 
3eplen  in  De  3©inter  na  Caracas  De  Trinidades  en  Margareta ,  en  feeeren 
Dan  De*s  ^omerö  toeDer  te  rug.  <©e  ï^oberö  De3e  tiiDen  toetenDe  /  ftrupf^    piaatz» 
fen  altoojs  tuffcDen  De  OobengemelDe  plaat3en/  en  inDien  3e  geen  aanmcr*  '^"'„iffkd. 
fielijlie  bupt  beftomen  Bonnen/  nemen  3e  gemcenUjB  gcbaariiUH'r  onDcr-  Rover» 
nemingen  bp  Der  DanD/  geU)B  upt  Det  bolgenDe  acinmccBcn.ötonaiDig  krujiren. 

bOO?beclD  blijfeen  ^aU   €en  3eBere  ïtOber  Pierre  Francois  of  PieterFranf-  Pierre  Fra«=. 

zen  genaamt/  met  31)0  25acB  op  DebbcnDe  16  ^Ti>an/  een  lange  tiïD  in  «^o^^- 
Eee  ö^ööenDe  öe3too?ben  /  op  De  ^c D<JP^n  BrupffenDc  Di«  ban  iMaracai- 

E  2  bo 


^6  Hiftorie  der  Amcricaanfchc 

bQ  na  Campcche  tc  ntg  tlonöcn  te  liomcn/  3onDcc  kW  op  tt  öocn/  Dtv 

(loot  cpnMijti  3ün  coucönaöeRanciienetefcttcu/  öaac  cm  Hijhc  ^aarl^ 

Danh  i^/  öclfdf»  iJP  '^lo  ^'^  ^''^  ^^^'^^  oP  öcïjtofjtebanttóanlfeiKenljalf 

öraati  5^oo?Ucc  i)?cct^    Cot  toclhc  BitTf Ijccp  giaaclijh.ö  tonn  Carthagena 

ttoaalf  23arücn  ontiec  Ijet  g^lepDe  tonn  ccn  (OoilogfcDtp  tooiticn  afgc5on=; 

Hy":»tn»  tfu  /  pDec  23atli  ïjccft  ten  mtnflen  2  l^cgcciS  op/  tJie  5cci:  bctjcnötg  in 't 

Riodeia     tJUPlicn  5ün  tcx.  tiicpte  ban  fcö  Uatjcm  toater/  alVoaac  5c  goeöe  part? 

'v^widdc  ^aarlcn  üinticn.    (öp  öc5e  ©loot  gcnaamt  De  Paarivioot  Ocffoot  Pierre 

pl"uvir.  ^  Francois ,  ccc  l)p  lebig  na  Ijup.ö  30U  liecven/  ccn  feanö  tc  toagcn.    "ïBi 

fchcrj.      25aclicn  lagen  in  be  mono  Uan  De  ïüDicc  dcia  Hache  ten  ^Cnhcr  /  Ijn 

<Oo?logfcöip  omtrent  ccn  Ijalf  |ïi)ijl  ban  öaac  af/  en 't  toaö  Ócfl  fltl  toc^ 

Der.    ^e  ^obcr  Imn  in  De5c  gcftalte  UcrfpicD  ïjebDeïïDc  /  liet  aanflonDö 

De  5eplcn  ballen  /  en  roepDc  (angjS  De  3©al  Ijeen  alö  of  ÖP  f  en  ^paanfcD 

jDaartupg  bJajS  gctoecH  Dat  ban  a'KaracaitJo  lüxiam  /  maar  50  D2a  f)aD 

Kccmcde  l)P  ^c  paadöanli  nfer  op  ^v/  of  Iji»  ücfpjong  De  Bifc  ^CDmiraal/  5iin5 

Vice  Admi-  Dc  ccn  ^cl)ip  ban  8  ^tuMtcn/  op  IjcDücnüc  60  jl>an/  gcbicDenDe  5tg 

"al-         ober  te  gcbcn  /  Dc  spanjaards  DcDcn  in  't  ccrtl  bjcl  ccnige  tcgentoecr  /  maar 

toaren  ten  laajïcn  getiooD5aal!t  Det  op  tc  gcben.  l^p|Tkii'c(lccbanDe30fcc 

Rcfoivcerd  ^IDmiraal  jijnDe/  refolbccrDe  Ijet  ^oMogfc Ijf p  aan  te  Doen  /  öopcnDe/ 

het  Oorlog-  fnDien  fip  't  5elbe  lion  berobercn  /  5ig  .05ecflcr  ban  Dc  Decle  ©loot  tc  ma^ 

fchip  aan  te  {,gj^^  ^^^j,  ï,e5en  cpnDc  iict  l]\}  aanttonDo;  3nn  ^arone  in  De  gronD  boren  / 

°'"''        en  op  W  ^cljip  Dat  D?  bcrbbcrD  l)aD  Dc  ^paai)fcljc  ©laggc  toajen  /  en 

ï)et  ^ünher  optöinDen/  Dc  mecftc  ^panjaarDö  D002  bclofren  en  Djengc^ 

mcnten  DtoingenDc  om  (jcm  tc  Helpen.    ,rDaar  50  Dia  DaD  l)ct  (DoMog^ 

fcljip  niet  bcfpcurD  Dat  een  ^cljtp  iipt  Dc  ©loot  begon  3?»'!  te  malicn  f 

of  Ijp  DceD  Ijet  5elbe  /  bJC^cnDc  Dat  l)?t  25ootöbolfi  booznèmcnef  toaö  om 

met  Dc  niihDoni  /  W  't  in  DaD  /  Ddo:  te  gaan.  <De  iiobcrö  Ijct  (Oozlog^ 

ffl)tp  mcDc  onDer  3epl  5tenöc  /  liacn  Hier  op  aanftonDö  af  ban  Dc^c  on^ 

iKrneming  /  Daar  5clf]ef  ii\  geen  jtaat  btnDcnDc  om  getociD  mer  gcto'clD  tc* 

gen  tc  gaan  /  öoenDc  allcenig  Dnn  bcfl.  om  upt  De  ^tbicr  \\\  't  ru'^mc  30p 

tc  ra'ïcn/  D^t  'OojlogrcDip  Dit  3ienDc/  maalrcn  'er  aanftonDjf  «^igt  cp. 

TBc  nober  /  om  't  <Oo?Iogfcl)ip  t'  onthomen  /  ^cttc  tot  3iin  o'igcluh  al  bt» 

veriic7en  toat  D^'  lionDc  /  bjant  Dc  totnD  bcainnenDc  tc  toahhercn/  r-iafucn  lün 

hanr  grote  grotc  0ic\\t  obcr  booiD  /  bJ.iar  Dooj  't  D^'in  onmogciijh  toa.ö  tc  ftonncn 

^^^^'        cnrbluatcn. 

TD002  Dit  ongelulihig  toebal  begon  liet  OoiIogfcDtp  lianD  ober  DanD  op 
Dc  ilobcc  te  toinnen  ca  Dem  cnnDdiilt  in  re  balen 7  mair  De^c  bebinDen? 
De  nog  22  gcjonDc  5lF)anncn  op  te  \)Mm\  /  Dc  rcjt  DooD  of  gctoonD  51111^ 
ti  I  gaben  De  mocD  niet  berloren  /  rcfoIbecrenDc  Daar  liunD  ten  Dunrflcn 
te  berbopcn  en  Daar  30  lang  re  toccren  aljï  mogclijlt  taaö  /  't  geen  3c  ooft 
Geven  haar  booï  ccntgc  tïjD  3eer  Dappcrliili  DcDen/  tot  Dar  5c  cnnDeli^ft  gcDttiongcn 
<»▼"•  toirrDen  3ig  ober  tc  gcbcn  /  ebcnlnel  onDcr  Dc^c  booibiaarDcn  Dat  5e  niet 
olss  :§)l'iben  30uDen  gcDanDcID  bJO^Den  cm  flccncn  te  D:artcn  cf  booi  Djic 
of  bier  blaren  tot  anDecc  arUcpD  gc&inpfct  toojDen  /  gclüli  alö  5^  ttiet  Dc 

3^cöcriS 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  37 

SlicacrjS  tiocn  /  inaac  önt  5c  «n  cccftcit  ann  ccn  l»??  Hlnut!  50utim  aan 
^lanii  ac5ct  lüö02ticin  't  <6ccn  Dun  tccgcftaan  totecD/  Uuö  mocjten  5c  jia 
met  art  Qm\  3c  oenomen  DaötsenoViecöeDen/  't toelfiaUeenig aangaap 
len  obec  De  looooo  (luftöen  ïitoam  te  üeö?aocn/  beOalUen  tiet  ^cDip/ 
P?ol3i|ie/  (boeteeen/  ^c.  al  Ijet  tejelftc  tiit tie ülpfte ^?p?s 5cu gcmaabt 
IjcDüen  Ut  5e  DaDöen  feonnen  toenfcften  /  en  W  5e  5eliecli)ö  toeg  gejleept 
30uöen  Ijebben/  intiien  3c/  gelülJ  oe3^öt  i&/  Öaac  ö^ote  ïlöafl  Riet  Uec* 
loren  ijaöDen. 

^ïi  oo?ïjeel  tic  %i^ct  geen  onöfenft  te  5uUen  öoen  om  een  antiere  on^ 
liecnemtng/  niet  minöec  aanmeclien^toacirtitg  aliS  De  reetjS  ijerDaalOe/ 
Diec  in  te  ijocgen.    €en  5eftece  ïioUcc  upt  Portugal  geboortig  /  en  öaac- 
om  Bartfioiomeus  de  Portugees  genaamt»/  mct  een  5531:0  Uan  Jamaica  /    Barthoio. 
Cemonteect  met  4  55a1Ten/  op  Deböentie^oiBan/  omtcent  Cabo  de  Cor-  ^*="'^*' 
rente  Op  Ijet  €planij  Cuba  ftcupffcnDc/  ontmoeteöe  een  groot  ^cljipho-    ""^^ 
mentie  üan  Maracaibo  eii  Cartagena ,  en  na  De  Havana  geDeflineecD  /  ges 
monteeiD  5ijnöe  met  20  ^tuhfeen  m  op  ïjcbbenDe  70  ,^an  fo  5I)afifag(ec$s 
alö  ^oot^üolh/  toeth  >§cl)tp  \p  aanflonD?:?  bcfloot  t' attacqueren  cnteiel  Neemt  een 
'cc  30  Dapper  op  aan  Dat  Ijp  't  3elbe  na  een  lang  en  5acDnefet5tg  gebegt  f°°V, 
bccoDecDc.  ^u$  jBeeflec  ban  't  ^cljip  /  en  De  toinD  contrarie  3ijnDe  om  tS 
na  Jamaica  te  lieeren/  refolbeerDen  3e  na  Cabo  St.  Anthonio  (aan  De 
aBeft^ijDe  Dan  Cuba  gelegen)  te  gaan.    <©m  alDaac  berfcD  toater  in  te 
nemen  /  ttiaar  aan  3e  groot  gcbjeh  ïjaDDen. 

4Dmtrent  Cabo  St.  Anthonio  geljomoi  5i)nDe/  ontmoeten  5e  op 't  on^  wordgeno- 
l300?5ienfl  Djie  grote  ^cbcpen  Die  ban  Nova  Hifpanien  itomenDe  na  De  «n^"  <="  ver- 
Havana  gingen  /  Doo?  Dcbjclften  3p  (niet  magtig  5ünDe  t'  ontblugten)  fjer-  '^'f  ^h?3. 
nomen  en  gebannen  toieiDen/  en  ban  al  Ijaar  fiiiftDommen/  Dic3eeer|l    ^   ^ 
eb:n  te  boren  bchomcn  IjaDDen/  'beioofD:  toant  De  p?i)0  D002  (jaarber^ 
obecD  lï)a?2f  gelaDen  met  120000  ponD  Cacao  en  70000  ftubfeen  bnn  ag^ 
ten.  fCtoce  Dagen  na  Dit  l)aar  ongeUift  beliep  Ijaareen5toare(l02mb3aac 
Ö002  De  ^f ftepen  bnn  maiïianDer  af  raaliten  /  en  Oet  grote  .^ècljip  Daar 
De^e  ïloberö  op  toarcn  geraaïite  in  Campeche :  beel  Der  boo.inaamfle 
l^boplietien  a.^n  boojD  ftomenDe  om  De  Capitepn  te  bertoclftomen  /  ïion^ 
Den  a.wftonDö  De3c  ^03tugccffï)e  ïïobec  /  Die  genoeg  onDer  Dan  Ocfaamc 
toaö  tocgcnjef  De  bccibouDigc  .^fKooaDen  en  aobernen  op  Die  l^ujïen  gc^ 
pleegt  /  't  geen  5e  nog  in  berfclie  gcljeugcniö  IjaDDen. 

;Dc>s  anDeren  DaagsS  na  Ijaar  feomfte/  5onD  De  .^I9agi<ïraat  omDege^  isingcvaac 
ba>^genen  bnn  boo2D  te  Oalen  en  na  Daar  berDienfle  te  (traffcn  /  maar  bje^-  ''='"  f'^^^"- 
jenDe  Dat  De  Capitcnn  ban  De  ïloberö  Dun  mogt  ontfnappen/  gelDïj  DP  fe^nwoidèa. 
(bp  \mt  te  boren  gebannen  getoecfl  3ünDe)  nog  eenö  geDaan  DaD/  oo?^ 
DeelDen  3e  beft  Dem  Dien  Dag  aan  IJ002D  te  laten  bcbaaren/  tot  Dat  5e  een 
<iBnlg  5ouDcn  opgercgt  DcDben  om  'er  Dem  Deö  anDeren  Daagö  aan  op  te 
fuiop'cn :  Dit  aerugt  ïilnam  Bartholomcus  toel  Daaft  ter  ooren  /  toaar  Doo? 
Dp  op  alle  miDDêlcn  beDagt  toaö  om  Die  nagt  t'  ontblugten  /  ten  De5ert 
f pnDe  nam  W  ttoee  aarDe  potten  in  Debjeltte  De  ^panjaarDiS  getooon  ^ftn 

E  3  3©D» 


3S  Hiftoric  der  Amcricaanfche 

aöijn  lipt  Spanjen  In  tie  Wcft-lndicn  te  D2cnoen/  en  (loptcn3cmctöiir6 

hiQt  toe  /  lioojncmcn.ss  5ijntic  om  3c  in  't  3\Joemmcn  te  ocOnu'hen  /  c)jin 

öelüft  tric  Qiiic  öie  in  Hit  ftuntl  onccUnren  öurhen  of  leDijjc  blnscn  ge? 

Diunïien.  <Dc5e  noDioc  boo2bercnDinö  IjeüOcnDe  gemnaht  /  toaore  öp  tot 

öat  3e  alle  iï\  fïaap  toacai  /  maac  geen  feanö  3icntie  om  iijn  bjagtet  /  tie 

Hy  dood  5eec  naacftig  op  Ijcm  pafte  /  t  ontblugtcn  /  fneeö  Dp  Ijciti  met  een  meo  / 

ïrrdercn  '^  ^^^^^  ÖP  Ü^pmelijH  Ijaö  Ujeten  te  Dehomen /  tien  öalö  af/  Daiic  opliet 

on"iug't"'  ÖP  5i8  3oet)e^  in  't  toatec  glijtien/  en  öoo?  beljulp  Dan  öe  itoee  gc3epDe 

feannen/  Ijoetocl  fip  nopt  geen  3toemmcn  geleecö  ïjaö/  gecaafttc  fju  aan 

S^anöy  lopenöe  aanflonöjs  ^^ofcljtnaaröö"  in/  altoaar  fïp  3ig  (niet  Der? 

Ijcnöe  te  Uoo2ffBön  feomen)  öJie  öagen  üerfföupltie  /  niet  antiero  uutti- 

gentie  alö  toilïjc  Èrupöen. 

^'ord  te      ^«^  iJolocnDe  Dag  lieten  Die  Uan  öe  ^taö  naarflig  na  Dem  in  't  25ofcö 

vergeefs     (öaac  3e  Dagten  t»at  Ijp  5ig  3e6erlp  in  ijcgeUen  öati)  5oeften»    't  3©.iü 

lezogt.      Barthoiomeus  upt  ecn  öolU  25oom/  töaar  in  DP  5ia  lïcrfcfjolen  Ijaïi  /  ge? 

noeg  lion  3ien/  en  Doc  3e  toetier  na  tie  ^taö  geheeiD  toaren/  öroop  fn» 

toetier  upt  3ijn  fcöuplplaatif  /  nemcntie  3ijn  toeg  na  del  Golfo  tnftc  om'? 

trent  40  jBölen  ban  Campeche  leggentie  /  altoaar  fjp  eintjelijö  na  beer? 

tien  öagen  rep5ensf  aanlitoam  /  gctiuurentie  toclfte  tijö  pp  untnemenDc 

Lijd  grote  Ijcnger  en  ti02(l  mocft  lijticn  /  geen  anliere  booacaati  bp  3ig  ijeübenöe  aljj 

armoede,    gg^  ïilepne  Caiabas  iti't  toatcr  gebulb/  en  öcbÏJenDe  niet  antier9totfpn5e 

alö  een  toepnig  iBofclcn  öie  ijp  bp 't  ^tranD  aan  tieülippenbong.  (On? 

bertuffcfjen  mo£Jl  tjp  eenige  ftibieren  palTeeren/  en  niet  bonnenbe  3toem? 

men  /  toaö  Ijp  tocöerom  in  be  groctfle  benautotljepb  beö  ïDcrelbö  /  cpn* 

beltjö  bonb  öP  aan  ^rranö  een  oube  ^lanft  leggeti  W  boo?  bc  Zeebaar 

ton.ö  aangcfpoelb/  baar  eenige  grote  ^ppcrö  in  toaren/  bietjn'ermet 

(tecnen  uptlilopte  /  en  niet  3onber  grote  arbepb  30  lang  op  een  fieen  fieep 

tot  bat  5e  bp  na  aW  meffen  fnijben  ftonben  /  toanr  meöe  fjp  eenige  tahfeen 

ban  ^omen  affneeb  /  en  be5elbe  30  goeb  alö  lip  bonbe  bp  een  boegenbe  / 

maalitener  een  53lct  af  baar  l)p  be  aibicren  mee  ober  geraakten.  (Cun? 

Komt  aan  beli)h  /  geiijH  top  gc3egt  fjcbbcn/  aan  Cabo  de  Golfo  mfteftomenbc/ 

oofütriite,  ijjii^^  lip  baar  een  iiooffcïjip  ban  5i)n  epgen  jl^ahherö /  bomenbeban 

«^lamaica:  aan  be3e  berljaalbcn  ijp  al  3i)n  ongeluhften  en  tegenfpoeben  / 

Bei<omtecn  uict  eciie  ber^oel'.enbe  om  fjem  een  ©aartupg  met  20  jï^an  tctoilie.ige^ 

vaartuyg.    ^jq^  /  xxnt  ïDcWi  ge3elffljap  alleen  Ijp  beloof  be  na  Campeche  te3ullcnftee* 

ren/  en  tjet  ^cfjip't  toelb  in  be  flibier  lag/  en  booj 't  toelft  fin  omtrent 

14  bagen  te  beren  genomen  toaö  getoeeft/  te  bcfpJingcn.    2e  ftonbeii 

aanflonbd  3ün  ber5oeb  toe/  en  maalneneen  iDaartnog  gerecb/  toaar 

mebc  \]p  f  3epl  ging  om  3iin  booznemen  upt  te  boeren  /   t  geen  ïio  oob 

binnen  be  agt  bagen  na  bat  lip  ban  Golfo  tnftc  bertrohftentoaö/  beftig 

bolbjagt.  tóant  30  bja  toaö  lip  niet  tot  Campeche  grftomen/  of  dn  boer 

met  een  onberfcïi20fifie  moeb  en  3onber  eenig  gerugt  te  mabcn  na  't '-Scfiip 

cl^mt  het   toe/  W  ban  't  ^cljip  meeiiben  in  't  cetft  bat  bft  een  ©aartnpg  toatf  't 

Schip  da*r  toelU  mct  (Contrabanbc  toaren  ban  Eanb  btoam  /  en  bcrepben  Dun  baar? 

om 


BOECANIERS.  39 

tm  tot  c^«i  tcöcntoccc/  öog  5^  bonöcn  ïnmc  tod  Datijl  iit  'cc  mcnfita  De?  •^y^r  s"'-  , 
ti2oacn/  toant  30  ötinjl  toa.ö  tie  ttoUcc  niet  aan  boojti  /  of  fp:ong  met  alle  iecES.' 
ifeaii  oDer/  toallentic  30  öappec  op  D"»  aan  Oat  tie  Spanjaards  in  6o?ten 
tijö  ociJtooiio^n  toaren  3ig  oUec  te  gcben. 

%m&  H^eeflcr  ban 't  ^cljip  3i)ntie  ftapten  5e  aan(!ontiiS  gct  tünlicc  en 
liepen  onDec  5epl/  upt  to2C3e  Dan  öoo:  eeniQe  antiere  Baartupgen  bec- 
Ijolgt  te  too?lien.  "^it  ocfcljiclje  niet  3ohöer  fiim  grote  bUiöfcljap  /  Baar 
in  't  l)e5it  ban  3uUï  een  bjaaf  ^cliip  3ientie/  boo?namentUi6  Portugees . 
bie  (bos:  een  ttoecbe  betanbecing  ban  't  geluft  nu  toebec  rijö  en  maotfg 
Oetoojbeh  toaö  /  banc  ÖP  ftojtjS  te  boren  op  W  3elf  be  ^cljip  ocbancen 
en  gcconbcmneerb  toa^  om  geDangcntetoojben)  bier  boo:  bcröoopte  gro^ 
ter  bingen  upt  te  boeren  /  baar  Iju  ooft  toe  50U  Rebben  Bonnen  liomen  / 
nabemaal  'er  in  't  ^röip  nog  een  3eer  grote  guantitcpt  njlïe  ftoopman* 
fcljappen  toaren  /  Dcetoel  'er  't  gelb  uptgeligt  en  m  be  ^tab  gcbjagt  toa.ö : 
maar  tertoijl  \)p  couxë  na  Jamaica  jtelbe/  toicrb  bP  W  't  €pian?5  Pïnos  Hy  veriiea 
aan  be  EuPb5ijbe  ban  Cuba  gelegen/  ban  een  ö^ftige  floim  aangetafl/  f''°'i^J'°' 
W  5ijn  ^cljip  tegetiiS  be  l^lippen  jardmos  genoemb  aan  fpaanbcren  fmeet.  '^"     '^' 
^^og  Portugees  met  5ün  ge5clfcljap  ontfttoamen  't  in  een  Canoë ,  toaar  ontviugt  in 
mee  5e  tot  Jamaica  aanfetoamen  /  altoaar  pti  met  lang  bleef  of  öp  begaf ""  ^*"°^" 
5ig  tocer  ter  Eee  en  tot  nieutoe  onbememtngen/  maar  toa.ö  altyb  onge? 
lufthig, 

^Kt  minber  aanmerhencitoaarbtg  ?nn  be  baben  ban  een  anbere  ïïo^ 
ber  HH  tegcntooo2big  nog  op  Jamaica  tooonb/  tU  in  berfcfjepbe  gelegent; 
Ijeben  toonberlpe  bingen  iiptgeboerb  beeft.  I^p  i^  een  Groninger  ban  ge^  RokBrazi- 
boo2te  /  maar  om  bat  bp  lang  in  25?a3il  getooonb  ö^ ^ ft  /  bebben  3e  Dem  ^'='"° 
be  bpnaam  ban  552a5iltaan  gegeben.    ^oen  be  Portugecfcn  be  Hollan- 
ders Brazii  toeber  ontnamen/  toaren  berfcöepbe^atienalöban baartoon: 
nenbe  {a\0  Engelfche,  Franfche,  Hollanders  en  anbere)  gcncob5aabt3ig 
clberö  bf ^n  te  begeben.  TDe3e  per30on  begaf  3ig  na  Jamaica  /  altoaar 
bP  niet  toetenbe  aan  be  boft  te  bomen  3ig  onber 't  ge5elfcbap  ber  öober.s? 
begaf,  ^p  boer  eerfl  e^ige  tiib  boo?  gtmeen  j^an/  en  bjoeg  3ig30toel 
bat  [)>?  ^^'^^  PïJf c  ont5ien  en  béminb  toierb  /  eenige  ban  't  25oot.öbolft  op 
een  3efiere  bag  met  bun  Capitepn  berfrbil  bcbbenbe/  liepen  betooojbcn 
30  t)oog  bat  5e  bcmberlieten/  to02benbeboo2^2a3iliaangebolgb/  toten 
:5e  tot  b«n  Hepboman  fi03en  /  en  ft02tö  Daar  na  eèn  blepn  3^aartupg  bc?    '^'°'<^  tot 
bomen  bebbcnbe/  maaïuen  3e  Hou  Capitepn.  ve?S 

ïDcpnig  bagen  bier  na  /  nam  bp  een  groot  ^cWp  feomenbe  ban  Kova  Kccmt«cn 
Hifpanicn ,  baar  beel  gelb  in  toa^J/  't  toelftbP  tot  Jamaica  opb2?,gt/  boo2  grootsch.p. 
toclhe  baab  bp  in  grote  reputatie  btoam  /  boctoel  bp  3ig  anbèrfmtö  3eer 
btoalüft  b2oeg  /  toant  bibtoil.d  b2onben  en  b3l  5ünbe  liep  Dp  langö  tic  fïraat 
alö  een  bol  menfcD  /  ffaanbe  en  toonbenbe  alle  hk  bent  tegenö  htoamen  / 
3onber  bat  'er  3ig  pmanb  tegencf  b02(ï  flellen.  Cegen.ö  be  Spanjaards  bab 
bp  een  onber^oenlpe  baat  opgebat/  en  toaö  tegenö  bte  ||atie  oob  30 
jöarbarifffj  böjeeb/  bat  öP'er  berfcljenben  aan  Boute  ^pecten  Deeft  been 

bja- 


4,0  Hiftorie  der  Americaaiifchc 

biaöcii  o\\:m  om  öat  3c  Dcm  peen  plaatsai  toilöcn  aanU)ij5cn  Daar  W 

©erijcnö  Uon  (tcclcn. 
Hyveriicft     <8p  ccH  ^cliccc  tijtj  Op  tc  ïtufl  Uaii  Campcciie  ftciirifTcntic  /  bjfcclï  DP 
zijn  Schip   Ö002  ccn  Bly.ue  tl02m  ücloycn  Die  31311  ^clnp  tcgcnö  ^trnnïï  nan  tluhfem 
cnontviugt  (j^gct/  lu'  Gccaaïitc  met  3iin  SBolü  in  een  Canoc  aanlXanö/  maacfton- 
ineceenca.  ^^^^  ^^^j,-^.^  ^^.^^  ^^^  j^^^^^  (Öctóeec ucbenij ccn tocPiuö  ïiruPö  en  3I00D üeci 

Ge;n    Ec  namen  aantionti.ö  Daac  toeg  na  Goifo  müe  (ticgemeencïDijft 

ïiec  iilo\3ec0)  Ipcnöc  op  tocoi  ot^otc  Donoec  en  ti02(t  /  tjclijft  oemecniijft  iu 

^ord  door  toocfte  plaateen  cebeucö ;  öoö  Öet  flfmjle  tian  alle»  toajS  tiat5e  Deo:  100 

een  party    ^paanfcljc  ïiuptccö  toccbolfjti  ijDtcrUcn.    Braziliano  ijct  nahenDc  oeUaac 

v?rviw    iJem^tlicnDe  /  moeöiaöe  3i)n  ge5cllen  met  öc5c  tooo^Uen  aan»    Makkers , 

V  "  '  3epDC  l)p  /  gy  ziet  het  gevaar  dat  ons  dreygt  voor  oogen ,  't  is  zeker  dat 
de  Spanjaards  op  ver  na  zulke  goede  Soldaten  niet  zijn  als  wy;  paft  het 
ons  dan  niet  beter }  daar  wy  dog  niet  konnen  (al  wilden  wy)  ontvlugten  9 
dat  we  haar  d'  overwinning  betwiften  ,  en  liever  met  het  Zwaard  in  de  vuyft 
een  eerlijke  dood  fterven ,  gelijk  het  dappere  Mannen  betaamt ,  als  ons 
aan  de  Spanjaarden  zo  lafhertig  over  te  geven,  die  ons  zekerlijk  met  d*  uy- 
terfte  Tormenten  ter  dood  zullen  brengen  ,  wat  my  aangaat?  ik  heb  be- 
lloten  my  tot  het  uyterfte  te  defendeeren.  ^CflOÜcrjStoarcnmaarDertiO 

tn't  öctal/  öog  öoo?  öaac  öappcre  <iDber(letiu^aangcmocötötl)ef[oten3e 
ccnparfa  t'  oUcrtotnncn  cf  tz  ftectoen.  l^iec  op  fteïöen  3c  fiaac  in  po(luu2  / 
toagcentic  30  lang  tot  öat  3e  öe  Spanjaards  ontiec'tDei:epfttianöun,^iDuö? 
Quetten  DaöOen/  W  5c  boe  30  geluftfeig  loflen  Dat  met  poec  fcljoot  een 
ïluptec  ban  't  ^aacö  geligt  toierD ;  ^H  ^cbegt  DuucDe  omtrent  een  uut  / 
toaac  na  öe  Spanjaards  De  Dliigt  namen ;  De  i^oberö  Dusf  ^l^eeflec  Uan  't 
5©clD  3i)nDc/  pIonDcrDcn  De  Doöen/  en  Die  nog  lagen  te  3icltogcn  met  De 
3^olDcn  ban  fjaat  .i^iusquctten  Uoojt  aan  ïiant  DelpcnDc  /  namen  De  iDaac* 
Den  Die  5e  \\\  't  èelD  VionDen/  en  beiboIgDcn  Duö  op  Dun  gemaft  Daac 
toeg.  2&?a3tliano  öaö  in  Dc5c  (IcijD  ttoee  DoDen  en  maat  ttoee  gehtoet^ 
ften  üeliomen, 

acet  3c  nog  aan  Goifotrifle  Tttoamen/  UcrfpieDcn  3c  centoeïtoegcrudc 

SDach  ban  Campcche  aan  De  l^uft  ten  %\\\\tt  leggenDc  /  om  eenigc  Ca- 

noës  Die  Danc  toai'cn  gefiomcn  om  l^out  te  laDcn  /  te  Defilien.    I^iei-  op 

5onDcn  3e  fe^  .^Tiian  iipt  om  op  De  Canoés  to  pafTen/  Die  'cc  Deief  ahöercn 

Daagiö  mo^genss  (tcïtoijl  Dct  B^olö  in  't  55ofc!)  toaö  gegaan  om  ï^ont  te 

ïjappcn)  jl^eeflcr  ban  toiccDen  en  fiet  aan  Dun  jlialJhcrö  toeten  lieten/ 

Nemen  eea  tic  3C  l)Oo?t  ijcmauDcn  en*ec  DcConbojccmeDebccoUecDen;  Duö  De  Deele 

Vloot  Ca-   3[^ioot  in 'er  getoelD  I<cDbenDe/  geO?aft  Daar  anDcrö  niet  nisr  ccnigeboo2* 

■oesmetdc  yg-^jj  /  -j  ^^^^  ^^  ^jjjfj  tuepnig  xw  De3c  ©aartupgen  bonDcn.  ;Dog  Dit  gè? 

tonvojer.   ^^^^  ^^^^^  ^^^^  ^^  ^aatDen  Die  3e  met  Daar  geD^agt  fiaDDcn  /  DerDulD  / 

Alsmede  tóelhe  3e  DoDen  en  3outeDen  met  Ijet  30ut  Dat  3e  Up  goeD  geliih inDc^arfe 

een  Schip    bonDen  /  en  met  ïjet  toelljc  3e  Daar  moeflen  lieliclpcn  tot  Dat  5e  Detec  frons 

vanNova    jj^j^  Dcliomen.    ïtojtö  Daar  na  nam  l)p  nog  een  nnDcr  ^cDip  Dan  Nova 

iiiipanicn,  ^^^^^^^^^^  liomenDe  om  na  Maracaibo  te  gaan/  gelaDen  met  bcvfcljcpDc 

hoop^ 


BOECANIERS.  41 

fioopmanfcïitippcn  en  ftimm  ban  mtn.   jBet  til  Het  tóclfic  W  tot  Ja- 
maica oeiuhhia  litoam  t'  acribecrm/  en  bolgcmj  fiaac  octoootne  <nïio?te 
Dao<^n  alle.9  toctiLtom  in  l^rccotn  en  i^octlmpjcn  ooojü^agt/  5<g  tot  alle 
500.2t  ban  ^^cbaucljerpc  obcrocbentje ;  ecnige  tic ^cc  0obcc$f  ftonncn  toci  in  oeRor«y 
ccn  naat  ober  tie  2  of  3000  (tuühen  ban  aoten  öoojb^engcn  /  ja  pbanlg  *""""'?  °^ 
allejS  opmaUcn  ö^it  5e  DcjS  anticccn  öaaoö  nanbjelühö  een  l^embti  aan  't  rJlr'S 
flüf  IjebDen,  gii  IjeU  jclf  Qs^im  tiat'ec  een  500  (tulUicn  ban  agten  aan  jaaoftuv- 
fen  cremcenc  ]^occ  caf  «Heen  om  fjaac  naaüt  te  mooen  sten»    .^:Bijn  ep-  '^e"  y='"='^* 
gn  aiBceflec  liógt  3omnjtiö  een  ^jjp  a©ün/  en  tjte  op  't  miööen  ban  öe  brcnVen''' 
jliaat  IcooenlJC/  ïjbjonc  ip  alle  öie  boo:üp  öuicen  met  Dcm  tcD?inhen/ 
Ijun  ti?epgcntje  anijcrflnt.ö  nm  een  ^itlool  te  öoojfclifeten  /  't  jdf üc  öecïj- 
fip  met  (Connen  25iec  /  öe  Djanli  ober  öe  flcaat  ööienüe  en  be  3lictien  ftaac 
lilcbercn  baat  ntee  tjegtetenbe/  sonöec  aQt  te  g^ben  oföPB^tgebJaabbe^ 
bo?f  om  niet. 

^c  i^obevö  5ijn  teaenjS  malïtanberen  jeec  milb ;  toanneer  pmanb  aï= 
W  bfïloren  jjeeft/  't  toelli  menigmaal  boo?  sulft  een  manier  ban  leben 
gcbeucb  /  5ullcn  5e  ijcm  toebecom  ban  aïle^s  cijBelp  meöcbeelen.  gin 
fecoegen  en  ^?inlïöup5en  fjeODen  5e  ntebe  gtoot  ccebjjt  /  bog  op  Jamaica 
bcboeben  3e  niet  al  te  biep  iw  fcbulben  te  berballen  /  nabemaal  b'  gn- 
tooonbcr.ö  albnar  malftanbec  ligtelüft  om  fcimib  berftopen.  't  ^ö  miin 
l^atcoon  gcüeuïb  bat  i)p  om  een  fcljulb  öie  bp  in  een  !^coeg  (baau  [)p  5un 
meefle  miböelen  in  becteerb  öab)  gemaafit  Ijab/  bechogt  biiecb.  <©e3C 
IKan  öab  nog  paö  bae  iBaantien  te  boceti  ober  be  3000  (tuöftetiban  ag^ 
ten  tn  getceb  gelö  geDab  /  Uk  alle  in  W  öo?te  tijb  boo?geb?agt  toaceu. 
^og  cm  bjebet  tot  onis  berHaal  te  ïieeren. 

I^a  bat  Braziiiano  buiS  allesS  boD2gcb?agt  Dab  /  toaö  Dp  genoob5aaftt  Braziiiana 
toeöec  in  Eee  te  gaan  en  op  nieuto  5ijn  gcluü  te  5oeöen/  Ijp  begaf  3<g  ij*^''*'  " 
bjebet  na  be  öu(t  ban  Campechc ,  3pbe  3ijn  gebjoonlübe  bec5amelplaa"tef ; '    "' 
bijftien  bagen  na  ^p  l»om(t  albaac/  begaf  fip  3ig  in  een  Canoc  om  be 
^aben  ban  W  ^tab  te  berfpieben  en  te  3tcn  of  öp  3ig  niet  ban  eenig 
^paanfcli  ^cftip  ^Ifieettec  hon  maliën»    .ïlSaac  W  toagf  30  ongelubfiig 
bat  öp  met  al  5rtn  ©olö  gebangen  en  aanitonbjs  boo?  be  <6oubecneHr  ge*    "«^ord  ge- 
bjagt  toierb/  bie'cc  in  een  flinftenb  gatb3ierp/  boojnemenjs  3rtnbe  fjaac  "^"s""' 
alle  op  te  finopen.  <Z?rt  5011  fjet  3onbci:  ttoüffel  in 't  toerft  geftclb  Ijeüben  / 
tnbien  ®?a5iliano  bc3e  3lift/  tie  öaac  ooft  bet  lebenbeljidb/  nietbebagt 
ïjatj ;  \}\}  fcö2eef  in  be  naam  ban  anbere  jftobergf  bieop^eetoaren/  een 
25?ief  aan  be  (lBonbemeuï  /  ban  ^nljoub :  Dat  hy  zorg  zou  dragen  om 

de  perzonen  die  in  zijn  handen  gevallen  waren  wel  te  handelen ,  want  in- 
dien hy  ze  in 't  minfte  kwalijk  handelde  j  zwoeren  ze  dat  ze  noyt  aan  ee- 
nige  Spiin^aardi  die  ze  in  handen  kregen  ■>  kwartier  zouden  geven,     «©eje 

ïiobcvö  bihtoiljef  tot  Campeche  cn  m  anbere  plaat3en  ban  Weft-indicn , 
onber  Span  jen  gcfjorenbe/  geboeefl  3i)ntie/  3ob2ee0bcbe<0oubcrneurbat 
tnbien  Ijp  be3e  flraften/  bun  ;ïlf>abiier,öbeelftb)aab30ubcn  bonnen  beb2i> 
ben/  toaatom  tjp  öa»ir  ontflocg/  ebenbjel  onber  <eèbc  bat5cboo?aitoo!eï 
-.  F  Daac 


^2  Hiftorie  der  Amcricaanfchc 

Veder  i"  ijtiQt  ^cc-itOVjctpüt  30uljcn  \3cclatcn.  <en  50110  fianc  aïef  gemecne  jRa* 
vry>^eyd  tro5cn  tiict  öc  Galioenen  na  Spanjcn»  ^n  öe5C  ïicp.ö  üJomicn  ^c  gc5ament« 
m  sinjen  Iftö  500  (ïuhhcn  üaii  agtctt  oöcc  i  30  Dat  3c  na  tjaat  aanhcmtic  alöaac 
gezonden.  tiKt  lang  Dlcucn  /  maac  Dant  ban  alle  nootJ5alicIn&öeöen  Uooj^tcn  ïiebüen^ 
Komt  we-  öc  /  liccL'ticn  5c  tocüccom  na  Jamaica :  üan  toaac  5e  tocöccom  aanflonljjS 
der  in  Ja.  ix\  ^cc  olttöcn  /  bct!?i)\3cnlïc  bed  gcotcc  öobecpcn  en  tojeeötietien  m  te 
^^'■'"'^  boren  /  boojnamentliift  D'  arme  Spanjaards  w  3^  tn  Dantcn  feregett  op  al^ 
berïinnöe  ton5e  tojmcnteercnöe. 

7Bt  Spanjaards  geen  ft^jicf  5fcntie  om  teö-s  optitt©olfuetoinnenof  Dim 

getal  te  bcrmintjeren  /  ücfiotcn  tjageliihjs'  Dct  getal  ban  fjaar  öoopbaac^ 

bcrö  te  bcrmtnöeren/  tiog  tilt  toa.ö  meöe  5onöer  b?ngt/  toant  öe  ao* 

bcrjs  50  beel  ^cD-^ren  niet  meer  in  Eee  btnöenDc  /  Ucgcnöen  (n  €roepen 

De  Rovers  te  bcrgatieren/  en  ïanötogten  in  Daar  gebieö  te  öoen/  ^teöen/  <©o?? 

beginnen    ^cH  tw  iDlefilien  berbjocflenue  /  plonöcrentie  /  b?antientie  en  robentie  al  Dv't 

t^onaerne-     ^.  ^^^^^  ^^^^^  ^^^  ^^^^  jCanötogten  eerfl  in  Dantien  nam  /  toaö  eene 

Louis  scot.  Louis  Scot ,  Die  De  ^taD  Campeche  ingenomen  en  geplonöcrD  Deeft  /  co^ 

betiöe  en  bcc\t)ocilenDe  al  Dct  getie  DP  If^^nDe ;  en  na  Dat  ïin  nog  een  grooc 

0ant5oen  D^ar  DaD  afgeDtoongen  /  De  ^taD  eerfl  beritet.  |^a  Scot  htoam 

Mansveid.  ten  anöer  /  genaamt  Mansveld,  Die  Granadainb:iDecrDeenDoo2D2ongtot 

in  De  Zuyd  Zee ,  tot  Dat  Dp  epnDelijïi  Doo?  gcb^iö  ban  bco:raab  genooD^ 

jaaïjt  bjaö  te  rug  te  feceren/  lp  nam  Dct  €planD  St.  Catharina  in/  aU 

toaac  DP  ecnige  gebangene  Dehbjam  /  Die  \)^\r\  De  toeg  na  Carthagena  in 

nieuw  Granada  gelegen  /  aantoe3cn.    TDog  De  (lonte  DaDen  en  onDerne^ 

janDavidz.  mi'igen  ban  eene  jan  Davidz  tot  Jamaica  geboren  bonnen  top  Dier  met 

5b3ijgen  niet  boo:bP  gaan /  toaar  bw  5omtniae  3:er  aanmeibcijift  toa- 

ren  /  boojnamentlrtb  ^ijn  toonDerbare  boo:5igri7De?'D  en  DappcrDepD  in 

Det  bobcngemelDe  lioninbcüb  ban  Granada  "betoonD.  ^C3e  noVier  een  qcf 

rupmc  tüD  in  De  GoltvanPocacaurogelu-uj'ftD^^DbenDe/  bmopDe^^cDe^ 

pen  Die  ban  Carthagena  na  is'icaragna  floitDen  te  bomen  /  te  pafTeh  /  en 

HyLand  geen  bxin  De5elbe  ontmocrenDe/  bcfioot  ten  laaflen  in  Nicaragna  te  %ma 

jianNica.    Dett  /  D<^t  ^cDtp  Op  Dc  Jiuft  bcrbcrgenDe.  t©if  boojnemen  (leibe  Dptoel 

"gna.        jjg,^^  ^-y^f  -ff  i,aa^  in  't  ijji^ift  /  nciticnDe  80  aPan  tipt  90  Die  D^^  in  alleiS 

DaD/  (toaac  ban  bP'er  tim  liet  om  op  Det  ^fbiP  te  pafTen)  Die  lp  gc^ 

ïiibcliib  in  D2ie  Canoës  berDeelDe  /  met  boojncmen  De  ÏJcrften  te  bcroben 

en  De  ï^up3en  Der  boojnanmfte  gititooonDcrö  ban  Nicaragna  te  oIonDeren. 

<Dnö  boeren  3c  in  \)aat  Cano.s  bp  nagt  De  CiibicrDienaDe^faDlenDe/ 

tp/  bP  Dag  Dnar  met 'er  ^f  Hupten  on^er  De  (€abften  banfèomen/  Die 

langsf  De  bant  ban  De  itibift  in  grote  menigte  groepen  en  ber  ober  Det 

toater  Dn'igen  /  bcrbcrgenDe.  tDe  DerD.'  nagt  aan  De  ^taD  g:bomen  5iin? 

De/  toierDen  ^e  toel  ban  De  ^cDilDtoagt  ontDebt  /  Dog  Die  iwenDe/  nlrf 

ÏIP  ^e  Spaanfch  Doo2De  fpjcbni  /  Dar  Det  ©ifTfberö  toaren  /  Die  iwt  ge^ 

toectï  3iiriDe  om  te  bilTcDc;^  tocDec  f  DupjS  btoamen.  Se  DaDDen  een  <^n^ 

Diaan  bp  Dun/  Mc/  om  Dat  3ün  ïl^cetler  Dcmtot^laafljaDtoillenma:» 

ben/ 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  43 

fictt/  ban  fiim  tocg  celopen  toa.s?/  Uese  fp?ong 't  ccrfl  aan  3lanU  en  öoo?^ 
(ïah  aant1:ontj.ö  öc  ^cöüötoaot  /  ött  öcöaiin  5ijnt!C  fitoamcn  5c  gclijficlijö    ^odm  de 
tn  öc  ^taö  /  caanöe  Uoon  na  D?fe  of  bier  léuP5<^  ö»'"  ^^  Uoojnaamjle  fn  kómVtf 'a 
^tcödingcn/  öanc  3e  5aoRij  aanftioptcn/  tictoilöc  odoUcnlje  tjct©2tem  destad. 
Den  te  5i)n  te  Deuren  opcnöcn  /  toaac  op  De  aoDec^  met  alle  magt  tn- 
Djongen  /  (tcelenDe  al  !)ct  gclD  en  EiltJec  Dat  5e  UinDen  ftonDen.    <©o&    piondete» 
fpaiUDcn  5e  De  ïjccficn  nog  gctoijDeDf  noen  niet/  Detoelfie  alle  5onDec  cenig  "e/ke°^" 
ontsag  of  eerbtcDigöepD  gcplonDccD  en  ontDcpltgD  tnierDen.  <0nDectufTcDm 
gaDDen  Dte  genen  Die  tjaac  öanDen  ontlJlngt  toacen/  Doo?  Oaaï  fcfijeeU' 
toen  en  ftermen  De  geijeelc  ^taD  in  opcoec  geb^agt  en  De  25utgeciJ  op  De 
been  /  't  todft  De  aotiecsf  DetnemenDc  aantlonDssJ  DeeD  De  blugt  nemen  /    ^^  "J^» 
een  gcore  0oof  en  eentge  geUangenenmetöaacnemenDe/  Diesemetöaac  ""     "^* 
ïepDen  /  om  Dat  inDien  eenige  Uan  öun  Doo?  De  Spanjaards  mogten  gefece* 
gen  toojDen  /  3?  De3e  üonDen  geb^upften  om  'ec  Ijaac  l^aöfiersf  meDe  te 
ïofTen»    ^u.sf  gccaafuen  3e  aan  öun  ^cDip  en  ftaöen  met  grote  fpoeD  in 
^ce  /  DtoingenDe  De  geliangenen  eer  3e  3e  toilDen  losf  laten  /  om  'er  50 
toeel  Weeicö  alö  3e  tot  Ijaac  iftepff  na  Jamaica  noDig  ïjaDDen  /  teDe30?gen/ 
Dog  50  D?a  IjaDDen  5e  ïjet  ^nfter  niet  geligt/  of  3e  5agen  een  €roepöan 
omtrent  500  Spanjaards  alle  toel  getoapenD  op  „^tranD  UcrfcDiinen/  op    vorden 
toten  3e  eenige  fcfjoten  DeDen  /  toaarDoo?3c03nrnooD3aafttenDèt^tranD  c°°!^,°?ds 
te  Derlaten/  Dog  niet  3onDer  groot  l)art3cer  ban  De  öobersf  met  50  beel  tlJeLefs 
^ilDec  upt  Haar  ï^eröen  en  ^up5en  toeg  te  5ien  3ePlen.  rcrvoigd. 

TBt  öoberö  ftregen  in  De^e  gelegentDepD  ober  De4ooo|luB6enbanagï 
ten  tn  gelD  /  beljalben  beel  ^ilber  en  ^utoeelen  Die  t'  3amen  tocl  ober  De 
50000  (lult&en  ban  agten  en  meer  toaarDig  toaren/  met  al  't  toelfte  5e 
6o?tö  Daar  na  gelufeftig  tot  Jamaica  arribeerDen»    ijïöaar  Dit  300?t  ban 
menfcDennopt  lang  jiaeefler  ban 'er  gelD  3ijnDe/  toaren  toel  8 aafltoeDer 
geDtoongen  Doo?  Diergcliifte  miDDelen  meer  te  30c6en :  en  Capitepn  Da- 
vidz  èo?t0  Dier  na  tot  MDmtraal  ban  7  of  8  ^clöepen  b'^rboren  ^iinDe  /  ^^"?a  h''^^ 
ging  met  De5e  j^loot  na  De  s^oojDfiufl  ban  Cuba  om  op  De  ©loot  ban  mïaai  van 
Nova  Hifpanien  BomenDe/  te  pafTen/  Dog  De5e^cöepenmifrenDe  gingen  de  Rovers 
5c  na  Fiorida ,  altoaar  f\p  5ün  ©olfe  EanDe  /  en  öet  ^teDebcn  genaamt  i^^^^^- 
St.  Auguftin  dela  Fiorida  plonDcrDen.  i^et  Cafleel  ïiaD  een  I3e3etting  ban  jerd  h« 
200  iBan  in/  maar  fionDen  ftet  plonDeren  Der  ^taD  niet  beletten»         stedeken 

(Cot  Duö  berte  ban  De  gelegentbepD  ban  Hifpaniola  en  Tortuga ,  alö  st.Auguftin 
meDe  |luft.ötoi)5e  ban  eenige  boojname  llobcriSgefpjofienbeBljenDe  i  ^uh  ^^^»^^o"- 
len  top  nu  berbclgaiö  De  DaDen  ban  ttoee  Der  bDOjnnamtle  ^ee-3^oberjS    ' 
berbanDelen/  toelfie  5eec  fcöjtfefeelijö  en  onmenfcöelyö  met  De  Spanjaards 
Ijebben  omgefpjongen. 


F  2  VIII.  HOOFD. 


^^  Hiflorlc  der  Amerlcaanfche 

VIII.     HOOFDSTUK. 

d'  Opkomft  van  Francois  Lolonois  en  beginzel zijner  Rq- 


veryen. 


irancois  "TT^  Rancois  Loïonois  toa«i  ix\  tiat  o«üccïtc ban  ©janTiCLjïi  öcüoten  't  tocIB 

Rolooois       IH  Les  Sables  d'  Olonne  Of  de  Sanden  van  Olonne^cnnamttUOJtl.  "^rt 

A  5nn  ^aiötr  toiccö  ()p  boe?  ^ncgt  of  ccr  ^labe  bolacnö  öe  boo^ae? 
mèlöc  octooontc  na  öe  Caribifche  Eyianden  bccöoctlj  /  ban  bjaaK  l)p  na 
3ijn  tijti  uptaftïtertij  te  ftcböen  tot  Hifpanioia  htoam.  ^icc  Icgaf  ÖP  5ti 
Ecnige  ttjb  b?  be  Jagers ,  ut  ijp  $ijn  ïlobcFpcn  op  bc  Span j aards  begon  / 
bebKlhe  bJp  tot  aan  5ijn  ongelubUtg  cpnbc  becbolgcnjef  bccDalen  5ullctt. 
Vaart  vooi    6jn  't  cccft  bccb  fjp  tbjcc  of  x^ixz  togtcn  alKf  gemeen  jl^atroojs/  baaac 

Matroos,      jj^  |jp  ^fg  55  öappcc  ÖbJCCt  /  bat  Op  be  gunfl  ban  Monfieur  de  ia  Place , 

Bekomt  een  al.ö  boeii  <èoubccne«c  ban  Tortuga,  b)on/  bic  bcm  een  ^cbtp  gaf  om 

«chip.       'cc  5ijn  geluH  mebe  te  50chen  /  bat  bcm  in  't  eerft  b^el  ^^'^^  liep  /  boo? 

bicn  (jp  ivi  feo?te  tijb  gcote  ïïpbommcn  bp  een  bergaberbc.  ïï>aac  5i)H 

toiecblieben  tcgcnsf  öc  Spanjaards  bJ.iccn  30bamg  bat  be  faam  baat  baii 

boo?  gebeel  Indien  bloog/  en  ^obanig  een  febJift  in  bc  spanjaards  bzagt/ 

bat  5e  in  3ön  tijb  ïiebec  bcgtcribccba^b  toilöcn  ftecbenofbct^cnipinbe 

gconb  boten  alss  5ig  aan  b  m  obergcben  /  toctenbe  bat  ^c  geen  genaöe  ban 

ficm  u  bertoagrcn  batiben.    ^og  bet  gelub  5cIö(hi  ftanbbaCig  3ijnbe  / 

Teriieft  ftccrbc  ftcm  Ha  cenige  tijb  Xiz  tlug :  toant  bP  bcriooj  in  een  itoatc  (lo?m 

het  in  een    jjj,^  ^^cöip  op  öc  Bufl  ban  Campcchc ,  al  't  ©olft  bjierb  gcbozgen  /  maat 

""'       30  b^a  toaccn  3c  niet  aan  slanb  geltomcn/  oftoietb^nboo:  De  Spanjaard» 

Word  door  becbolgb/  Wt  meefïe  p.:^ct  ban  bun  boob  fïoegcn  en  Lolonois  bbjetftc  / 

de  snan.    ^jij»  'ff  5cöcclijb  ftct  ^tcbcn  br  ingcfcboren  30a  bcUDcn  /  inbicn  \i'?  ^z  bol* 

kwcEii?''"   Ö«nbe  iifl  niet  gcD^upftt  ïjaö ;  bp  nicngbc  onbcr  bet  üloeb  bat  upt  3ij»t 

toonben  blocpbcn  eenig  5anb  /  toaar  mcbe  b?  5iin  aangc3igt  en  a'.ibere 

beclcn  ban  't  Eifbaam  befmeccbe  /  btuppenbe  50  onbec  be  bobcn  öie  baac 

ont]*omt  lagen/  altoaac  bP  50  lang  bleef  leggen/  tot  bat  be  Spanjaards  bet  ©elö 

jiec  door     iicfiaten  babben.    TDocn  (tonb  bp  op  en  begaf  3ig  na  't  J^ofcb  /  albiaac 

ftn  3»jn  toonben  bcfi  boenlijh  berüonb  /  toaac  na  bP  5ig  /  in  ^naanfcb^ 

Begceftiig  blcbeccn  bermonib  3ijHtic/  op  to:g  na  Campeche  begaf/  baac  V\v  cfnige 

'lacampe-  ^jobcn  outmoctcöc  /  Die  |)p  bJpb'-Pb  beloof  be  vMm  5c  bcm  toilDen  ge^ 

*^*'         booj3amcn  /  en  3tg  onDec  3nn  geicpbe  bctroutocn  /  't  toelïi  3n  a  innamen  / 

en  een  Canoe  ac(tolen  bcbbcnbe  /  bcgabcn  3e  5Jg  met  !)em  fn  Sec  /  en 

btoamen  gelufebig  tot  Tortuga ,  be  gcmfene  atDi^b  ban  alle  (6obIoo3bepb  / 

«n  gdijb  alö  be  btoceftpiaatö  bani^ïobcrcfen^Bicben/  t' acribwen.  ^z 

Spanjaards  onDertufff bcn  ccnigc  ban  3ijn  .fl^ahUccö  gebiinaen  bcbomen  beb^ 

öcnbj/  biclm  b^5.elïis  in  befiotc  aetogeni.c?/  cnb^oegcnöunDibtoiljïwat 

dac 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  45 

dat  van  hun  Capiteyn  geworden  was.     "tBk  lltCt  antier.Ö  toCtCHtrC  tOt  ailt-     r)e  Span- 
toOOJÖ  öaU^tt  /   dat  hy  dood  was.     't  3©clft  tiC  Spanjaards  ^OtiantiJ  Dcr^  ■'"''jf  ^^^°'- 

Deugtic  öat  5c  ©?cuaticbieccn  aanftaficn  en  <0oö  opcmiüö  Danhtm  öat  Dp  doodcT 
Daac  öan  5uUi  een  tojcöe  i^obci*  Ueclod  t)aö.  zijn. 

I^octocl  J)p  nu  tot  3ulft  ccn  lage  tcap  Uan't  öcluftgcb2agtlöa.ïJ/  firccg 
Ï)P  cticntocl  D002  3lifl  toeöcc  een  anticc  ^cDccpie  tn  5i3n  nia^t  /  bjnac 
hiee  tip  (ftct  met  21  iBan  Uemanö  gcbbenöe/  en  met  3©apetien  en  an-  f>aat weder 
öere  beljoeftcn  toel  boo35ten)  3tg  na  't  €planö  Cuba  öegaf  boo2  een  <§teï  '"^^^* 
öeften  deios  Cajos  gcnaamt  /  toelfeecjes ^ntooontierjS  grote  Dantiel  met  ^up^ 
öcn/  (Calwh  en  Eiiphec  öjijtien/  in  ftlepne  ©acöen/  aljö  3c  tDegenjS 
ö'  ontJtepte  langö  öc  i^utl  geen  gcotec  ^c^cpen  ïionncn  geOjupften.  =^icc 
meenöe  Eolonoiö  een  grote  Dupt  te  bc&omen  /  öog  öoo?  't  gocö  geïuö  ban 
ccnlge  ©iffrtierjs  öic  Ijem  5agen  /  en  tioo?  «SctiiS  genatie  onthtoamen  ö'  ^n^ 
tooonticrsS  ï)ct  gcUaac/  W  aanjlonöjS  een  25oïïe  oUec  Hanö  na  ö  Havana 
ftiecDen/  om  aan  tje  (6outienicuc  te  blagen  öat  Loionois  met  ttoce  Ca- 
noes  gcltomcn  toaiS  om  fjaac  te  beöectoen.  ^e  <6onbccneuc  bon  Dit  / 
naöemaal  ï)p  bjictocn  Dan  Campeche  ontfangen  fjaö  öat  Hp  öooti  toaö  / 
nautoeUjftjS  geloben  /  tog  op  ftaac  ccnflig  aanDouüen  3onti  Op  eeu  ^cljtp 
met  10  ^tuüfeen  en  90  .iBan  tot  Ijaac  öulpe/  gebenöe  öim  uptö^uöfie^ 

Ii)b  Oebel/  dat  ze  in  zijn  tegen woordigheyd  niet  weer  behoefden  te  komen 
t*  en  zy  ze  die  Rovers  t'  eenemaal  uytroeyden.     (Ccn  i3e5en  epnöe  gaf  fj? 

Ijun  een  Neger  metje  om  tooo?  5öcul  te  ölcnen  /  met  02ti2e  dat  ze  aanftonds 

al  de  Rovers  maar  zouden  ophangen  ?  uytgcnomen  hun  Capiteyn  Lolonojs , 
die  ze  levendig  na  d'  Havana  brengen  zouden,   "^it  ^C|)tp  aïribeecbe  tOt 

Cayos ,  uan  't  toclfi  öe  ïiobetiS  tijtJing  fetegen  /  öie  in  plaatiS  ban  te  blug^ 
ten  iKt  in  ïie  fttbicc  Eftera,  öaac  D^t  ten^nfteclag/  op5ogten/  eneeni^^ 
ge  3Ötffcficc.0"  betrapt  öebbenöe  DtDongcn  3e  Die  om  öun  bpnagtDemonö 
Her  ïJibier  te  toü5en»  Ec  fitoamen  omtrent  ten  ttoee  uuren  in  De  nagt 
Digt  bp  Ijet  ^c^tp  /  en  tie  ï©agt  fmn  toeroepenöe  van  waar  ze  kwamen , 

en  of  ze  ook  eenige  Rovers  gezien  hadden :"  3©aar  OP  3e  een  ban  be  gc* 
bangene  ©ifft fjerief  bcDen  antlÖOOZben  /  dat  ze  nog  Rovers  nog  ieds  dat  'er 
na  geleek  ontmoet  hadden.  9©cl!l  anttoO02D  f|aar  beeb  gelOben  Imt  be  00? 

bersBÈ/  ban'er  ftom|t  bertoittigt/  gcbloöcn  toncen.  vDog3cbcbonbenb3el 
Öaaft  Dct  terjcnbecl/  toant  met  ïjet  aanb2ffecnbanbenbagbJieïöen3eaan 
bepbc  3iiben  boo?  De3e  tbiee  Canocs  met5uibeengebjelbberp?ongen/  bat 
ïjoetocl  be  ^aniaacbsf  alle  mogelijbe  tegenflanb  boben/  3c  ebentoel  ge^ 
noob3aaf;t  totccben  ftet  op  te  gcben  /  too^benbc  boo2  be  KobersS  met  ^et 
é^toa^rb  in  hc  bupfl  om  laag  geb?eben.  Loionois  beebfjaaïöoeeenboo? 
een  boben  feomen  en  liet  5e  ftet  ï)oof b  afflaan ;  onber  anbere  fitoam  be  zijn  wrèe<u 
Keger  w  booj  ^cul  30U  gebienb  ijcbben  /  mebe  boben  /  W  3ccr  erbarm*  ^*=>''^ 
iijtf  om  nenabe  bab  /  3eggenbe  tegenö  Loionois  bat  f)n  aaiigcttclbe  25eul 
op  bat  ^clUp  toas ;  en  inbien  fjp  fiem  totlbe  in 't  E^bcn  fparen  /  fipal; 
lejS  bat  l)p  begeerbe  aan  f)em  gctrontoelyö  bJilbe  beöent  mafien ;  Loio- 
nois ïiut^  öcm  etïfl  al  toat  üp  toift  beöennen/  m  ö^balö^Dommetbe 

F  3  reil 


46  HIftorie  der  Americaanfchc 

rcfi  om  tt  DKnoen.  ;ü»u$f  b^igt  öp  5c  alle  tcc  öooti  /  uptöetiomcnccnliie 
Ö?  in  't  ScUcn  fpanclic/  en  aan  öe  a3ou\3cnwuc  \3an  ö'  Havana  te  rug 

3Óntl  met  De  llOlacnUe  DooöfCïjap  in  <i3efCÖ?ift.  Ik  zal  van  nu  voortaan 
jioyt  aan  eenige  Spanjaard  kwartier  meer  geven ,  en  ik  heb  grote  hoop  aan 
mv  eygcn  perzoon  dezelfde  ftraffe  te  volbrengen ,  die  ik  aan  die  genen  die 
gy  tegcns  my  gezonden  hebt ,  heb  doen  lijden  ;  dus  heb  ik  en  zal  verder 
tragten  de  vricndfchap ,  die  gy  my  en  mi;n  medemakkers  voornemens  waard 

te  bewijzen ,  t' erkennen,  ^e  (©oiiVierneuc  0002  tie3c  ètoaöe  tijöiugcge? 
Deel  ontflelb  /  jtooec  in  teGentooojöigljcpö  bnn  Vcrfctjentie  pec3onen  /  Dat 
Dp  nopt  aan  eenige  ïïoUec  Die  in  3ijn  öanDen  htoam  te  ballen  /  eenige  ge^ 
naDe  50U  Detoij5en :  maat  De  gjntooonDerjS  tian  D'  Havana  baDen  f)em  Dp 

3UUl  een  Doornemen  niet  te  toillen  bliitien/  ziende  dat  de  Rovers  zekerlijk 
het  zelfde  wederom  zouden  doen.  En  zy  hadden  honderdmaal  meer  ge- 
legentheyd  om  zig  te  wreken  als  hy.  En  dat  ?  genoodzaakt  zijnde  haar 
kort  met  viflchen  te  winnen ,  zy  hier  na  altoos  in  gevaar  van  haar  leven 

zouden  zijn.  ^00?  De5e  ïïeDenen  toieiD  ïjp  betoogen  De  jlrengfjepD  ban 
3ijn  <Êeö  te  matigen/  en  3ijn  toojn  toat  te  b2epDelen. 

5^u  fjaD  Loionois  UJel  een  goeb  ^cöip  bcfeomen/  maar  5ett  toepnig 
J^olö  op  en  ooö  bjepnige  boo?raaD  in  /  om  bet  een  en  't  anDec  te  bebomen 
rc5olbeecDe  bP  ban  D'  een  tot  aan  D'  anDec  i^ufl  te  bruplTen  /  't  toelb  öP 
eenige  ti)D  jonDec  goeD  gebolg  gcDaan  bcbbenDe  /  bcfloot  bP  na  Maracai- 
Hy neemt  bo  te  gaan/  altoaar  ïjp  een  ècDiP  «3»^  ntet  bcrfcfjepDeboopmanfcöap^ 
wn  Schip,  jjgj^  gciaDen/  Dt'bbenDe  ooft  becl  gelD  tn  tot  tnftgpinge  ban  Cacao,  iiöet 
De?e  pjij^en  bcecDc  bp  toeDecom  na  Tortuga ,  altoaac  bP  met  grote  blöD^ 
fcbap  ban  D*  ginbJoonDecief  ontfangen  toicrD  /  bP  ö'^cf  \)ict  niet  lang  of 
nam  booz  een  ©loot  (Die  bcbbiaam  30"  ?ouDe  om  500  iDan  te  bonnen 
obecboeren)  upt  te  ruften  /  en  Daar  meDe  ^teDen  /  ^o?pen  en  ©lehheti 
teplonDcren/  ooft  epnDclpilöaracaibo  in  te  nemen/  tenDe^enepnDetoid 
bP  Dat  bet  €planD  Tortuga  f)em  beel  bjabe  en  Dappere  |iBannen  tot  3ul* 
be  onDernemingenbcfttoaam/  bon  befcbaffen.  55cbalben  Dat  bP  berfcbep* 
be  gebangenen  in  5bn  Dienft  baD/  Die  De  bJcgen  en  plaatsen  Daarop 't  op 
gemunt  öaD  /  5eer  toel  beftent  toaren. . 


IX.     HOOFDSTUK. 

Loionois  ruft  ccn  Vloot  toe  om  op  de  Spaanfche  Eylan- 
den  in  America  te  Landen. 

Een  andere  T     Qionois  ban  Dit  jün  boojnemett  aan  al  De  ïlobcrö  Die  30  toel  t  ^1x0^ 

Ïo7pV zir   I      ö'^  "^Ö  ^"  ^^^  toaren/  henniffc  DoenDe  bcbben/  ïirecg  Daar  Doo? 

by  uionoif.  X->  in  toepnig  tiiDjs  ober  De  400  jRan  üp  een.    Jöcbalben  Dat  'er  nog 

op  Tortuga  een  anDer?  $iobcc  ton.isf/  Michaci  de  Bafco  genaamt/  Dre 

Doo? 


BOECANIERS.  47 

öoo?  5ürt  iltoDcrpün  50  bccl  rptiommcn  bp  een  sefcDjanpt  ö^ötifltDp'ei: 
op  3ijn  gemaft  Man  tiontie  leüen/  en  niet  meet  ücDoefDe  fn  Eee  te  gaam 
;©aar  en  öoUen  .liBaioo?  Dan  fjet  <!EplantJ5i)ntie/  öeseöe  grote  tocbecepö;' 
5elen  jtenöe  Die  Lolonois  maaftte/  becVioegDe  ^ft  Op  tjcm/  met  aanbie- 
öing  öat  fnöten  gu  öem  Det  öcöieD  oViec  öe  (troepen  te  Hanö  toilöe  la^ 
ten  (naöemaal  öet  gcDeele  5lanti  en  öeö  5elfje^  toegangen  fjem5eei:toclDei 
6cnö  toacen)  öP  öeel  aan  5ijn  gcluft  toiltie  IjebOen  en  met  tjem  gaan.  ^e 
Jitoamen  op  eentge  boo?toaacöen  met  malfeanöeren  oUec  een/  tot  grote 
U^cugtie  ban  Lolonois ,  öie  toel  totfl  öat  Bafco  boo?  een  goeö  ^oïöaat  öe:; 
faamt/  en  goeöe  <iDaöen  in  Europa  toecrigt  ïjati»  ^ujs  tiegaUen  5e  5ig 
al  t'  5amen  t*  ^cDeep  in  agt  ©aartupgen  /  ban  öetoellien  bat  ban  Lolo- 
nois (gemontcerb  jijnöe  met  10  ^tuftfien)  fjct  grootjle  toaief. 

%\\c0  ölaar  en  't  geöeele  ge5clfcljap  bcftaanbe  in  660  per5onen/  aan  Gaant'aey? 
boojtj  3iintie/  gingen  5e  in 't  laaft  ban  9ïlp,nl  onber  5epl/  f  ounef  flellenbe  "'^'o/neme 
na  Bayaha ,  leggenbe  aan  be  5^oo?b3i)öe  ban  Hifpaniola.   ^ifjier  ftregen  ^^ 
5e  nog  eenige  ^^mfclje  ^agerö  in  baar  ge5elfcl)ap  /  lik  b?ptoillig  fjun 
biend  aanboben/  en  ber5agen  Daar  öier  ban  ©ictualieenanberenoobja- 
feelijliïjcben  tot  öaar  iftepjs. 

©an  Ijier  gingen  5e  toeberom  be  laafle  ban  ^jiiïp  t'  5epï/  tours?  flel^  Gaan  weder 
lenbe  na  b'<©ofïpunt  ban 't  €pïanb  genaamt  Punta  de  Efpada ,  ïjiecom^  czeyien 
trent  een  ^cijip  in  't  ge5igt  fitijgenbe  ban  Puorto  Rico  na  Nova  Spanje  sp'Sch" 
gaanbe  /  gelabcn  met  Cacao  /  bebal  Lolonois  be  refl  ban  be  Bloot  Ijcm  scilip. 
jbp  Savona,  ten  «©o(ten  ban  Punta  de  Efpada  leggenbe/  in  te  toagten/ 
tecbJtjl  Op  boo?nemen!S  toaiS  W  ^cjjtp  alleen  te  beroberen.    ^e  Span- 
jaards  teebjS  tbjee  uuren  met  ïjaar  gebogten  ïjebDenbe/  en  toel  toetenbe 
bat  tjet  ïloberies  toaren/  boilben  ebenbjeï  niet  blugten/  maar  toelgetoa^ 
pcnb  en  boo25ien  5ijnbe  berepben  f}m  tot  berbere  tegentoeer/  maar  bja* 
ren  ebentoel  epnbeliift  /  na  bat  be  flrijö  b?te  uuren  gebunrb  fiab  /  ge? 
btoongen  5ig  ober  te  geben.  Ee  bonben  in  W  ^cötp  120000  ponb  Ca-   Dcszeifs 
cao ,  40000  ft'iïiften  ban  agten  in  gelb  /  en  be  toaaröe  ban  omtrent  nog  ^^^"'^' 
loooo  in  <g!ubjeelen.  Lolonois  3orib  bit  ^cbfp  aanftonbö  na  Tortuga  om 
baar  te  lofTen  /  met  bebel  ten  fpoebigtten  mogelijb  na  Savona  te  öeeren  / 
altoaac  Ijp  't  30ube  inbJagten.  <©nbertufTcbcn  be  refl  ban  be  aèloot  om:: 
trent  Savona  feomenbe/  ontmoete  een  aiiber^cbipöomcnbebanComan, 
met  ï^rijgjesbelj-eften  en  gcïb  tot  betalinge  bec  besetting  ban  Hifpaniola 
gelaben/  't  toclft  3c  3onber  eenige  tegenftanb  namen/  öoebjel  bet  met  8 
ètubften  gemonterrb  toa.ö.    J^ier  bonben  5e  in  7000  ponb  ^öuöbrupb  / 
een  groot  getnl  .f^usfquctten  en  biergelübe  met  12000  ftuftfien  ban  agten» 

^e5e  geUUïbtge  ljegin5elen  moebigben  be  t^oberef  getoelöig  aan  /  booj* 
namentbiö  nabten  5e  in  een  feoKe  tijb  baar  ©loot  bjeber  geremiteerb  bab? 
ben.  W^nt  $0  b^a  toaief  l)?t  eerfle  ^cfiip  tot  Tortuga  nietgearribeerb/ 
of  be  <0ouberneur  gaf  ïi^fl  öet  3elbe  aanjlonbjS  t'  ontlaben/  en  5onb  öet 
6o:t0  baar  na  met  berfcbe  boojraab  en  anberenoobtoenbigöeben  aan  Lo- 
lonois te  rug  /  op  bit  ^cDip  öegaf  3ig  Lolonois ,  fjet  bocige  aan  5nn 

iBaö* 


^8  HiAoric  der  Amcticaanfchc 

jföaftftcc  Anthony  Depuis  gcnaamt  oUerlatcnöe.  j^nfjaöooTiwtiigtocrfdj 
3DcUi  geftttocn  in  plaatö  Uan  Die  ö^ncn  W  Dp  30  in  't  nemen  Dcc  oe5epDe 
p?ii0  alsf  0002  5iehtc  Dcrloren  öaö/  toaac  öoo?  ön3igin  aoeöcflantDonö 
om  öc  i:icpsf  na  Maracaibo  looojt  Kfcttcn.  <©c5e  plaats  legt  in  Ijct  3tanö? 
fcljap  tiaii  Nueva  Venezuela  op  te  Ijoogtc  ban  i2  graUcn  lo  minuten 
^coitiec  D2cetc  /  boo?  te  23ap  leggen  ö'  <!Eplanticn  Ontga  en  Monges , 
D'  (©cttlïoch  tian  öe  23ap  tö  Cabo  St.  Roman ,  m  ijc  a©eStjctft  Cabo  de 

Caquibacoa  genaamt ;  öe  55ap  tiJO?tl  ÖOO?  50mmige  Guolfo  de  Venezue- 
la genaamt  /  maat  tie  ï!tUcrs!f  noemen  5c  de  Bay  van  Maracaibo.  gn  De 
monD  tejcc  <8olf  leggai  ttoec  €planDen  omtrent  <©ofl  en  ïBett  /  Dat  te*' 
gcn.ö't  boften  legt  i-ei  genaamt  JUa  delas  Vigiiia  ofljetwagtEyiand,  na^ 
tcmaal  op  't  miDDen  ban  tit  €planD  een  öoge  «©upn  iö  /  op  üetocifee  eea 

3©agttiupö  (laat.  't  SfinDeC  i^  genaamt  llla  dela  Palomas  of  DuyvenEy- 

Meyr  van  land.  (CulTrijen  De5e  tto?e  €planöcn  i.ö  een  ölepne  Zee  of  eeröec  |Bep|  ban 
Maracaibo.  jq^j  yjjgfgj  >(  ^j^jjj  6o  piülf"  ^ep  EanDtoaflcö  in  eti  30  jBnlcn  toijD  iö/ 
en  cmlaft  5ig  tuffcöen  en  agtec  De5e  €planöen  om  /  in  Zee;  opöetDuy- 
KaftccL  ven  Kyland  iö  een  feafteel  om  aan  De  ^^cljepen  't  infeomen  ban  Dit  jBepj 
te  üonwen  beletten  /  toant  tnec  iö  Ijct  jlöcpj  niet  botaen  een  ï^attonfcOoot 
ban  8  ponD  toijD.  <ïcn  aan  D'  anDece  hant  leggen  tttieebanhen  Daar  maac 
14  boet  bjntec  ijS/  toaac  Doo?  De  ^cDcpen  gonooDsaaht  5iin  Digt  Op  Dit 
ïiafleel  ï)eea  te  moeten  lopen ;  Daar  3ijn  iu  Dit  ifRen?  nog  beel  anDece 


Zandban' 
k«n. 


^ 


anDbanfien/  biaac  ban  3ommige  10/  anDere  niet  boben  8  /  7  en  6  boet 
bjatct  öcbbcn/  Die  alle/  boo^namcntlijli  aan  SeelieDen  Die  Daac  nietbe^ 
ftenD  3ijn/  5eec  gebaarlijft  50"*  3*3"  öe  a©ett5öDe  ban  Dit  jPep?  legt  De 
^taD  Maracaibo ,  Die  5ig  3ecc  bermafielijlt  boo?  't  oog  bertoonD  /  al  De 
I^up5en  lang^  !)et  biatec  geOouteD  5iinDc  ftebben  aan  alle  lianten  een  aan^» 
genaam  upt5igt/  3'  i$  ooli  reDelijIi  bjel  bebolbt/  en  toozD  bet  getal  Dec 
Maracaibo.  ^nbJoonDetö  (De  èlaben  Daac  onDec  begrepen)  op  omtrent  bier  Dup5etiö 
gefcöat.  't  ï^an  omtrent  800  toeerbare  .#lannen  uptleberen  /  alle  ^pans 
jaarDö  3iinDe ;  Daar  i^  een  ^arocDie  fecrft  Die  toel  geboutoDcnbercierö 
tö/  bicrU^loofler^  en  een  <6aftïjupff ;  De  ^taD  toojD  D002  een  onDer  <6ou* 
bcrneur  Die  ban  De  <0oubemeur  ban  Caracas  geflelD  to02D  /  geregeerD  i 
Den  DanDei  Die  Daar  geDjeben  toojD  /  beflaat  meejl  in  DupDen  en  (€a* 
Dafi  /  D'  gntooonDerö  3ijn  jeec  rijb  in  30ee  /  en  Hebben  beel  ^Dlantagien  / 
Die  3ig  ober  De  30  .^^iilen  in  bet  HanD  upttlrclibcn  /  tót  aan  Ijct  grote 
;z?02p  Gibraiter  genaamt;  altoaar  grote  Quantitept  Cacao  bergaDcrö 
too,2D/  nljS  meDe  beel  anDcre  2fiarDb2ugten  /  tot  onDcrbonD  ban  D'  ^lu 
tooonDersf  ban  Maracaibo.  3tl50  toegen.ö  De  Droogte  Der  gronD  omtrent 
Maracaibo  Dc  b?ugtcn  niet  toaffen  toillen  /  en  in  't  tegenDeel  De  ïanDen 
omtrent  Gibraiter  niet  bebtoaam  5nnomfeoepenof^cl)apentetoepDen/ 
30  3enDen  Die  ban  Maracaibo  in  mangeling  ban  De  biwatcn  /  alö  <étane 
gie/  ilimoenen  aljef  anDere/  Die  3c  ban  «öib2altcr  ontfangen  /  aan  Dc^ 
3elbe  een  grote  ijuantitept  bleefcb.  ©002  De  ^êtaD  iö  een  ffbone  ^.iben  / 
ölb«^ar  3e  gelegentijepD  !)ebb«n  om  alle  500?tcn  ban  ^cDepen  (e  fionnen 

tim* 


BOECANIERS.  49 

timmeren  /  ï)ct  ^oiit  met  Mepnc  onftoflen  feonnentie  üeficmen.  Tl^fgt  bp 
tic  ^ta3  legt  00b  een  fticpn  €planujc  genaamt  Borrica ,  aitoaac  5c  gtoot 
getal  <0cpten  toepöen/  öte  5e  meet  om  te  J^ellen  alö  öetbleefcöof  melö 
Souijen.  <0o&  öebben  5e  toeel  ^cöapcn  /  maat  tte  ?ijn  52ei:  lilepn.  (Op 
f  enige  €plantjen  in  öet  iPep?  gelecen  en  in  antiecc  plaatsen  Daar  omtrent 

5ijn  lïeel  wilde  Indianen  ïJie  te  Spanjaards  Bravos  noemen/  tiese  JjeÜÖen     '«'ildcltT- 

ti  Spanjaards  nopt  feonnen  temmen  of  t'  ontier  O^engen  /  3c  toonen  mecfl  '^'^""'' 
aan  öc  3(©e|l3pe  ban  't  iBcp?  /  in  lilepne  ï^nttcn  op  55omcn  cetJoutDö 
tiie  in  't  toater  (laan  /  tsit  öefcDieö  om  te  fetcr  bebJöö  te  ^ijn  ban  't  on? 
epntiig  getal  Mosquitos  of  .üKuagen  öie  Daar  onopfjouUelij!!  nagt  en  liSQ 
plagen ;  aan  ö'  (Dofisijöc  ban  't  gescpöe  0im  3ÜJ^  Deele  ;!^o?pm  boo? 
j^iffcöerjS  bctooonb/  bie  alle  ijaar  $)utten  op  55omcn  gcboutoti  öebben/ 
ccn.öbeeljS  mebe  boo^  be  3|Kiiggen  / "  en  an«crj5beel0  booj  be  beelbulöigc 
toaterbloeben  baarsemebegeplaagtboojben:  toantöet|Bep?tenminflen 
booj  ober  be  25  öibieren  geboeb  too^benbc  /  V^clb  aijs  öet  bcel  regcnb  50? 
banig  op  /  bat  öet  ïanö  tod  ober  bc  ^:k  05iilcn  ber  cnbec  toater  gejtelb 
toojb  /  ^et  <©02p  G)braiter  raaht  menigmaal  50  biep  cnber  toater  bat 
b'  ^ntooonber.ö  gebtoongen  too?bcn  3ig  öp  öare  ^lantagten  te  begcben. 

Gibralter  omtrent  bcertig  .^ijlen  intoaarbö  aan  be  ftant  ban  't  il^ep?   Gibraiwr. 
gelegen/  too?b/  gelijü  reebjj  ge5egt  tö/  ban  Maracaibo  metbleefcöber? 
3o?gt/  't  to02b  omtcent  ban  1500  menfcfien  betooonb/  toaar  onber  400 
behtoaam  3i)n  cm  be  3©apenen  te  ftonnen  blagen  /  't  5jjn  mecfl  a©infte- 
ïier.ö  en  3£mbagtj$Iieben:  in  't  omleggenbe  Sanb  3i)n  beel  ^lantagieti 
ban  Zuyker  en  Cacao  met  bele  fjcge  en  ff  lione  tornen  omringt  /  3ccr  be^ 
Ètoaam  tot  timmeren  30  ban  $|uï-5cn  alö  ^diepen  -,  onber  be3c  ^ijvi  beel 
Ceberbomen  bie  ban  een  grote  hikc  5ijn  /  en  ban  toellie  3e  in.it  een  (tuö    cederba. 
fen  500?t  ban  ©aartupgen  toeten  te  mafeen  W  aTDar^seplen  Itonnen  boe?  °'^"' 
ren  /  en  boo2  Dun  Piraguas  genoemb  toojben.   Jget  gegeele  3lanb  ief  met 
fcDone  0ibièren  boo?3ien  langö  toelfte  bepanragien leggen/  entoanneer 
Uet  niet  regenb  laten  5c  Ijet  toater  boo2  eenige  floten  /  baar  5e  ^Inp^- 
)e$s  aan  ïjebben  om  Det  te  ficnnen  (tutten  /  boo:  bc  j^elben  en  #lantagien 
lieen  lopen.    Ee  planten  ïner  ooft  beel  (Cabali  bie  in  €uropa  3eer  geagt 

i$  I  en  Tobacco  de  Sacerdotes  Of  Papen  Tobak  gcnaamt  to02D.   Ee  ïieB-    Papen  To 

ben  onber  Dun  gebieb  omtrent  20  jBijlen  Hlanbö  /  't  toelft  booj  Ijoge  ^sec-  ''^k. 
gen/  W.  altoos  met  ^neeuto  bebefet  3nn/  omringt  i^ef.  3llan  b'  anbere 
5ijbe  beser  55eigen  legt  een  ^tab  genaamt  Merida ,  baar  Gibralter  m-  Merid». 
bcr  geboojb  -,  al  be  hoopmanfcDappen  to02ben  op  Jï3upl-af  3el.ö  ober  be 
23ecgen  baar  Deen  geboerb  /  bog  maar  eenmaal  in  't  ^aar  /  upt  Doof  bc 
ban  b'  onlöbelijüc  Itoiibe  op  be5e  Doge  ©ergen  \  in  bertoiOeling  be3cr 
lioopmanfcDappen  ontfangen  5e  ban  Merida  toebercm  j'Keel/  bat  ban 
Peiu  ober  Stafc  ftomt. 

't  l^eeft  oniS  goeb  gebagt  albucf  een  Ro:te  befcD^ijbinge  ban 't  ,^eti2  ban 
Maracaibo  te  boen  /  op  bat  be  Heser  een  beter  bcnriü  30U  lionnen  D'^bben 
ban 't  geen  be  iflober.ö  in  bese  plaatis  Debben  uprgeregr, 

G  .  Lolo- 


^o  Hiftorie  der  Americaanfchc 

Lolonois  met  5i)n  gcOcclC  ©loot  tn  De  Golf  van  Venezuela  gcftömCtt 

5ijntie/  oino  üuptcn't  Qt^t  ban  tJCVigiliaofwagtEylandtcii^lnbcclcö' 

Komftevan  0^11/  '&  antjcceii  öaagö  D?oeg  Qm  Ijp  toetiec  oiiDcc  5cpi  na  De  mono  ban 

Lolonois  in  't  ^:)^2  Uau  Maracaibo ,  altoaac  5e  tDcDcc  fiet  2inhef  lieten  uallen  en 

de  Golf.     jjgjj  j^Qijj  3tanDcDe  om  fjet  5po?t  de  ia  Bara ,  't  toclft  tjun  D'  tnfiomfl  ban 

't  .^^ep2  hon  bcDlfpiuecren  /  t'  attacQucrcn.  ^tt  f  02t  üeflonD  alleen  upt 

cemae  ^|)an$ili02ben  ïonDsJom  een  25atterpe  ban  i6  (lufehen  (ïTanon  ge* 

(lelD  /  en  ecnige  aacDe  Daat  tegenief  aan  gctoo?pen  om  Die  ban  binnen  te 

Debhen.  ^e  ixoberiö  omtrent  een  M^vfi  ban  fjct  ^02t  gelanD  ^i^nDe  /  De^ 

gonDcn  Ijct  reeDjS  te  naDercn  /  alö  toanneec  De  <Doubecneuc  ban  't  f^on 

eenig  ©oiö  in  een  ï)tnDei:lage  lepDe/  met  laft  om  5c  ban  agtccen  te  bè? 

fpjingen  toanneec  D^  ^^^  ^or^n  een  nptbal  Doen  3ouDe.    i^aac  De  no^ 

beVö  Dit  gettiaac  geü)o?Dcn  ?nnDc  en  \)m  te  boten  UomenDe  /  ffocgen  5e 

30  bolhomen  Dat 'et  niet  een  ifföan  bieDec  tn  't  5fo?t  feon  ftomen  /  Dit  gc:; 

Daan  3iinDe  aDbanccecöe  ^lolonoi.s  met  5ijn  liRahhecö  aanflonDs'  fjet  f  02t. 

Veroveren  't  ïDclft  5e  na  een  gebegt  ban  omtrent  D?ic  uuren  DemagtigDen  /  3onDec 

het  lort.     fgnig  anDer  gctoecr  al$s  EtoaarD  en  pftool  geb2upfet  teïjebben.  (önDer^ 

tulTcDcn  blaren  eenige  cntblugte  ^paniaarDjsi  ban  Die  gene  Die  in  <em' 

bufcaDc  gelegen  [jaDDcn/  na  Maracaibo  gelopen/  roepenDe  dat  de  Rovers 

aanftonds  met  ccn  niagt  van  over  de  twee  duyzend  Man  daar  zouden  we- 
zen. €n  al50  Dc5c  ^taD  eertüDö  Doo?  Dit  5002t  ban  öoih  noa  eenö  tn^ 
genctnen  en  geplonDcrD  bjass  gebjeeft/  en  ban  bJcUico^lcnDeDc^urgerüS 
nog  een  berfclje  ^cljet?  w  Daar  gcDcigten  liaDDcn :  biagt  Dit  gcrugt  fjaac 
in  3ulft  een  b?ee.ö  en  bcrfïagcntljcpD  Dat  pDer  3ün  iJcfl  bccD  om  Min  ace* 
Deren  te  paliljen  en  in  Canoes?  en  anDcre  Baartupgen  gcfcljcept  3tjnD'c  na 
Gibraiter  te  blugteiu  nlbj^ac  3^  ooft  aanflonDgs  aDbö.ö  gaben  DatDe^os 
bcrö  Ijct  ^02t  ingenomen  OaDDen. 

^2  nobcrö  Du.ö  Hlleeflet  ban  't  5f02t  3nnDc  /  ma.ifetcn  aanfronDcf  Dun 

tbcriiiiuninge  aan  Die  ban  'er  ^cljcpen  bcbcnD  /  met  02^2e  cm  bcrDcr  in^^ 

bJaavD.sf  te  lïomen  /  ïjcbbentie  geen  gebaar  meer  te  b2C3cn.    l^er  oberige 

'tTcik7e  ban  Den  Dag  toietD  beficeD  otii  Ijet  ^02t  te  flfgten;  30  berb2anDeDen  De 

iicgtcn.      ]CïoopaarDen  /  bcrnagelDen  De  ^tuhl«n/  en  berb2anDen  alk^'  Dat  3e  niet 

mee  fionDen  flcpen  /  booztjS  toierDen  De  DoDen  begraben  /  en  De  gefttoet; 

(len  na  De  löloot  gc5onDcn  /  Deö  anDeren  Daagef  b20cg  ligten  3c  \m  3(n^ 

FnnaMa-  feer  oui  ua  Maracaibo  ('t  bjclh  mavU  omtrent  feö  Jl5nlcnban't^02tgc5 

tacaibo      jfQfii  ijj^  (c  gaan.  .fDaar  al3a  De  toinö  ftcel  ging  leggen/  feonDcn  3e  Die 

'fyien.  gcljcele  Daa  toernig  b02Dercn  en  moeflen  ïjct  Cp  betluagten  /  De  bölgen^ 
De  mo2gcn  htonmen  3e  in  't  gc3iijt  ban  De  ^taD  /  en  maaïtten  Haar  ge^ 
recD  om  onDcr  't  fabcur  ban  ftaar  <6cfcluit  te  ïanDen  /  b2C3enDe  Dat  De 
^panjaarD^  ;lg  in  't  25ofc!l  mogtcn  berb02gen  tiebben.  Se  DeDen  al  Ijun 

zcLanicn.  3DoUi  ïw  dTanöco  gaan/  Die  3e  ten  Dien  epuDc  mcDe  gcb?agt  DaDöen/  en 
Doen  3C  Ijet  ^tranD  begonDen  te  naDeren/  fcftoten  Die  ban  De  ^cfjepcn 
met  liun  grof  »0^^fcï)ut  /  en  De  ïjelft  Der  genen  Die  in  De  Canoes  tnaren 
met  IjMt  Wm^  5pofcD^anrDss  in/  tcrtoyl  D'onDcre  D^lftonDertuffclien 


BOECANIERS.  51 

aart  %anti  (ïaptc  /  öoö  5e  Uecnamcn  ntcmanö :  baar  op  Btóamm  5e  in    Komen  in 
iïc  i^taD/  toclfecrsf^ntooonUccsf/  aisj  mbis  gc5cat  tcf  /  mctöaaca^^oii?  ^estad.d.e 
toen  en  !^inöcccn  tn  öe  25otTc9cn  m  na  Gibraker  gcuio^cn  toaccn  /  laren-  viHdcn!"" 
te  Daat  l^upscn  ban  alle  <J2ettoawn/  alsf  jï)ccl/  25:000/  ^pcft/  ^ocn^ 
öcref/  3©i)n/  55:anöcto()n  de.  tocl  tooo:^ten/  toa.u*  itieDe  öe  noDccsi 
Daac  lufttgr  Djolijft  maaftren/  naticmaal  5e  in  Deti)öbanViici:tocf?citc[eeji 
Ocleoentljcpö  gcDaö  tjatiöen  om  'cc  ,fDaa3  50  tocl  te  Uullen.    ^iantloiiöfif 
namen  3e  De  üefte  j^unsen  ban  öe  ^faö  in/  tlellcntje  bocjtiS  ïDagtm 
taac  je  fjct  notiig  oo^üetiticn  /  öc  (620te  fecuft  öienöe  Dun  bóo?  ecu  algc:: 
meen  Corps  de  6uarde.    ^t$  anöfVcn  tjaagiS  5onï3en  3e  160  5^an  ilpt 
cm  te  5ien  of  3e  ccnige  ^ntoocnöcc^  in  öe  25o|TcOcn  Daac  omtci?nt  fton^ 
öen  0P30chen  /  tie3e  pactp  fetoam  tiicn  3elf  ïjcn  abonö  toeöerom  /  met 
Ijaac  Djengenöe  20000  (tufeficn  ban  agten  i  berfcfjentic  :iJBupl-€^clö  met    BrCTg&h 
Jt^upieicaati  en  lioopmanfcftappen  cclatrcn  /  en  ttoiittia  o^^banaencn  /  50  fan'buyten 
5.t)annen/  ©joutoen  aljs  ï^inDcren/  ban  Dctoelfec  eenige  cp  De'pijnüanft  in. 
oelcgt  toiecöcn  om  'er  te  öoen  ftlappen  toaac  3e  öe  rcft  ban  'ec  goctieren 
bccbo^gen  Daööen/  maat  öonUen  {^n'it  niet  upt  ficpoen.  Loionois  (tiie 
'er  niet  beel  om  gaf/  of  O?  tien  of  ttoaalf  Spanjaards  in  fiocïen  bloeöe  Loionois 
om  öalsi  bjagt)  tcoö  3ijn  ^abel  itpt  en  ttapte  in  teaentooojtJigDepti  ban  ^^p^«" 
h'  anöere  gcbangenen  een  ^paniaacb  in  (tuöfien/  jeggentje/  indien  je  inTuSen. 

niet  wild  verklaren  en  bekennen  waar  je  de  reft  van  ie  goederen  verbor- 
gen hebtj  zo  zult  gy  alle  dezelfde  gang  gaan.    <©002  toClÖC  to2ect!l)entl  f)ï> 

'CC  epnöelp  een  30  bcc  licecg  bat  öp  öcm  beloof  öe  bc  plaatö  te  3ulleh 
flantoij3cn  altoaac  be  ce^  bec  Spanjaards  3tg  becfcïjolen  Ijtclbetn    <t^og  ze  gaan  om 
bie  genen  W  geblugt  toacen  Dicc  ban  ticnniffe  üeltomenbe  en  bat  3e  bec-  ^"'^f'^  '^ 
feUbt  toareti/  becanbecben  ban  plaatsf/  begcabenbe  fjet  obecfcDot  ban  „aV/ "aê 
tjaac  ïijjhbommen  in  b'  aacbc/  30  bat  Set  be  ïtobecö  onmogelfiïi  toaö  spanjaards 
cm  öaac  te  bonnen  ontbefihen  /  inbten  3e  ban  fjaac  epgen  a^olft  riet  De-  viugten. 
felapt  toiecben.   <0oh  toaren  be  Spanjaards  (pbec  bag  ban  plaatïf  en  006 
menigmaal  ban  ^öofTcDen  beranberenbe)  30  bang  boo:  el&anöeccn  bat  3elf 
be  J3abec  3i}n  epgcn  Eoon  fttoalijft  b02|t  betcoiittien. 

5i5a  bat  be  i^obec.ö  bijftien  bagcn  tot  Maracaibo  bectoeft  Dabben  /  na^ 
men  3e  boo2  om  na  Gibraiter  te  gaan;  b'^ntooonbec.öDiecbanöennitTe 
beïiomenbe/  en  bat  3e  becbec  boojnemcn^  toaren  om  na  Merida  te  aaan ; 
gabcn  baac  ban  aan  be  <0oubecneiic  ban  bre  plaats  (bic  een  bappcc^ol? 
baat  toajS/  en  eertübsf  in  Vlaanderen  gebicnb  Dab)  ftennijTe/  bictotant^ 

to003b  gaf/  dat  ze  geen  vrees  zouden  hebben  j  nademaal  hy  hoopte  in  't 

kort  in  ftaat  te  wezen  om  de  Rovers  uyt  te  roeyen.     3CDaar  op  Dp  OCÖ  DeGouver* 

met  400  toelgetoapenbe  jKannen  tot  Gibniter  fttoam  /  en  bcbal  b'  5!rt;  neur  van 
tooonberö  3ig  00Ï1  in  be  5©apcncn  te  Dcgeben  /  30  bat  lp  in  alleö  800 1^"'^^ 
3iBan  ftecft  toasf.    jT^et  be3elf  be  fpoeb  liet  DP  op  't  ^tcanb  een  ^atte^  ^o^M^n"ot 
rpe  met  20  ^tuhften  Canon  becbaacbiaen  en  met  ^rDatioïiojben  beftften  /  Gibraicer. 
op  een  anbeve  plaatö  maalue  Du  een  öatterne  met  8  ^tufthen ;  ^it  ae?    ^°"  "«s 
baan  5ijnbe/  liet  D?  een  enge  tocg  ïiic  na  Det  ^o?p  Icpbe/  en  bDO?  toeï=  ^ïpenen'" 

G  2  i\^  komen. 


^  2  Hiftorie  der  Amerlcaanfchc 

öe  te  i^ti\itt^  psffcccm  moeiten/  ttoppcn/  en  een  anöcc  00C12  fict^orfli 
en  jpEioccatfcn  maöcn/  toclfec  Uoea  aan  öe  aoöecsi  t'  cencmaal  onlichenö 
toasf. 

De  Rovers     ^e  ïJlobcctS  Datt  öc^c  tocïjeceplijelen  niet  toetenUe/  en  al  Daar  oeban? 

komen  in 'c  QciKn  en  ïloof  tngcfcöccpt  öebüenljc/  namen  fjaac  tocg  na  Gibraker, 

gezigt  van   ,„^^^-^j.  ^Qg  5^  jn '(  gt'^jgf  ^j.^n  ^ji^^e  plaatsS  liïoamen  /  jagen  ^e  tie  J^Oiunh? 

o.brajter.  j..^,^^  ^öUiggc  Uan  Ijct  <DOjp  toaien/  en  b'  g;j\xioonticc0  Dcccnö  om  önac 
J^iiP^en  te  befcliccmen.  Lolonois  öceti  öaac  op  öe  ïicljgöcaati  bergaöe;» 
ren  om  t'  obecleagcn  toat  Dem  te  öoenflonti  /  (ïellcnDe  ö'  iöfficteccf  en  fjct 
©olh  öc  ocote  fijöafiiiöep6lje5econtieniemtng(nat3emnalöeiêpan)aactJÉS 
50  lang  ti)ïJ  geljaü  iieüüenöe  om  5fg  in  ftaat  Pan  tcgentoeec  te  flellen  /  een 

Annfpraak goeö  öeel^olft  cn  'Jilmmumtie  üp  een ïjaUöen) Poo? ogen ;  desniettemin , 

vanLolo-     jcpöe  l)ïJ/  hebt  maar  goede  moed.     Wy  moeten  ons  nu  als  dappere  Sol- 
"°'^'  daten  kwijten»  of  ons  leven  met  al  de  Rijkdommen  die  we  bekomen  heb- 

ben j  verliezen.  Doet  gelijk  als  ik?  die  uw  Capiteyn  ben,  doen  zal.  Op 
andere  tijden  hebben  wc  wel  met  minder  Volkals  we  nuin  ons  gezellchap 
hebben  ,  gcvogtcn  ?  en  wel  groter  menigte  als  'er  in  het  Dorp  wezen  kan  > 
overwonnen.  Hoe  meer  ze  in  't  getal  zijn  ,  hoe  meerder  Eer  cu  hoe  gro- 
ter Rijkdomm.en  wy  zullen  komen  t' overwinnen.   (ID.intöe  tïoPer^beeli 

öen  3ig  in  öat  alle/  of  Ijet  gcootHe  gcöeelte  öec  ftijhöommen Pan ö'  gn^ 
tooonöecö  Pan  Maracaibo  na  Gibraiter  geïj.'agt  Pjaren.)  |^a  dit  gefpjeft 
Pelooftien  5e  Düw  alle  te  Polgen  cn  te  gcljDOijamcn.   ïDaac  op  Lolonois 

0ntP)OO2tie  /  't  is  wel  j  maar  gelooft  my  ook  5  dat  d'  eerfte  Man  die  vrceft , 
of  maar  eenige  fchijn  daar  \m  betonen  zal  in  't  gevcgt ,  door  my  onder 

de  voet  zal  gefchoten  worden.  .^Bct  tiit  Poo?nemen  gingen  je  omtrent 
een  htoartier  0ï{)\^  Pan  fjet  tD02p /  oni3cr  be  3Dnl  ten  Hiter  leggen. 
Landen  ^e0  anUercn  tiaagsS  uiDigencs  Poo:  i^onnen  opiiang  Eantjcn  5e  ;8o  iTïan  1 
haar  Volk.  ptier  Pooi^ten  Pan  een  gocö  aoec/  een  paar  pniolcn/  een  ^abel  en  30 
fcpoten  l^rupö.  sjia  Pat  5e  malfiantier  Pe  öanïï  gegepcn  paQöen  ten  te^ 
feen  Pan  getrouPJigljepö  /  cn  Lolonois  Puö  paar  aanrpjchcnPe  /  komt  mijn 

Broeders ,  volgt  my  maar  en  hebt  goede  moed »  OcgonPcn  5e  Pc  matfCp  / 

Marchec  PolgenHc  öe  (öitifc  /  W,  mecnenöe  paar  Pjel  te  gelenden  /  paar  aan  ö« 

fennaGi-   pjeQ  P^agt  W  Ö30?  Pc  oBouPccncur  getlopt  toarf/  en  naöemaal  5e  pier- 

braiter.      ^^^^  jjqq,  ftotiPcn  /  jogtcn  jc  30  lang  tot  "^^K  5c  ö'  andere  /  die  'doo2  't 

25ofcp  en  aBoerafTen  gemaaht  Piasf/  gePonden  Padden  /  en  die  de  j§pan^ 

jaardö  na  paar  P3elgoPal(en  Ponden  Pefcl^teten.  ;E>e  ïtoPerd  gaPen  cPen- 

Snijden    pjel  pïcrom  de  moed  niet  Pcrloren  /  maac  Papten  een  partn  taPften  Pan 

«kkcn  van  ^jouicn  dtc  jc  in  de  pjcg  PJierpcn  om  \\\  de  modder  niet  te  PlijPen  (Ic^ 

dorr'"^-  ft^'^i  ondertuffcpcnfcPotcndeSpanjaardsmetgrof«0cfcput5odanig/  dat 

ras  te  ko.    5e  dooj  't  gedjupsr  en  de  ^ooP  /  Pp  na  poren  nog  jien  Ponden,   ^i^ndc^ 

"«'•         liiP  Ptoamen  5c  op  de  Pafte  grond  /  maar  daar  Ponden  5«  een  ^Jatterpc 

met  6  ;^tulihcn  sScfcput/  die  met ^cpioot en  3l^us?qnctUogeIö geladen/ 

aanfiondö  op  paar  geloil  PJierdcn  /  en  de  Spanjaards  daar  op  uinPnilcn;» 

te/  Pjongcn  met  3wlö  ccn  gctocld  op  \yux  aan/  dat  de  ïloPcrsf  Pcgona 

neit 


BOECANIERS.  53 

neti  acontï  te  gcUcn/  berfcljenti?  ban  ïjun  cceti.ss  öoau  of  öC^itDetjl  5ijntic  /   Geraken 
titt  öeetj  öurt  t^  i'-ïOi  d^ai  om  te  5ieii  of  5c  geen  anü^re  koeg  fiontienDm'  ^^^cde 
ten/  öog  öe  ^paniaatö.ö  ücïe  23omcn  om  öcc  gcijouto.ni  ijcbUcntic  om  fif'ëieït 
öe  ptiffagte  te  beletten  /  50  ftonïjcn  5c  geen  anticce  binliin  /  maar  lUiicm    '' 
getiiongen  op  ïj!;5elf  öe  biciïec  te  heecen  öaac  5c  öan  öaan  gebomca  toa- 
ren  /  toaac  op  öe  Spanjaards  gcUjft  te  toorcn  trniu  op  fjaac  galicn  /  Dog 
öeöen  geen  mcec  uptöallen ;  Lolonois  oljec  öe  ^cöinofeojbvni  niet  fton^ 
nenöe  ftomcn/  toaö  geötoongen  een  ouöe  ^tratagcma  te  geb?uphen/ 
toaac  Ö002  f]p  03ft  öe  Spanjaards  Oeö?oog  en  obectocn. 
Lolonois  tcaö  fcïjtcUjft  mct  al$ijn©olfetecug/  5tgbepn5enöeöebïugt 

te  toülen  nemen  /   toaac  op  öe  Spanjaards  (UptCOepenöe  /   ze  vlieden  ,  ze 
vlieden,  laat  ons  haar  volgen)  mct  gCOte  Öt.ÖOJöJC op  Daat UptÖtelen.  |^a 

öat  5e  een  gocö  pili  tot'g^  tfan  öe  ^atterpe  afgetcoïilientoncert/  'ttoelö 
ïieö  iaobec^  eenigfle  oogtott  ïua.sf ;  Uiden  5e  onücclxiagt  met  öé  j^abcl  in 
öe  Uupd  op  Daac  aan/  öoöenöe  ober  öe  200  ^an/  enöereflcpöcblugt 
tJJijöenöe  maaftten  5e  m  iBecftcc  ban  öe  ^attet?e.  ^ie  tn  öe  ^Satte-  Bekomen 
ïpe  met  8  ^tuöfien  toacen/  gaben  Baat*  op  conöitte  öat  5e  ^tpfiiSgenaöe  d'overwin.- 
3ouöen  öebben/  ober»  ^e  ïtober.ö  nn  jBeefiec  ban 't  ^o^p^ijnöe/  na-  "'"^^* 
men  öe  ^paanfcïje  ©lag  af  en  flahen  öe  {jace  toeöer  op.  €n  namen 
alle  öie  5e  ïionöen  binöen/  gebangen/  öie  5e  tn  öe  <6>ote  a^ecH  joegen/ 
altoaar  5e  een  pact?  ^tufihen  <0cfcDut  na  tocbjagten  en  een  ^Sojfttoee* 
ring  opbJtecpcn.  ©2C5enöe  öat  öe  Spanjaards  bieöer  eenig  iDolti  \)p  een 
bergaöccö  Ocbbcnöe  Daar  toeöecom  jouöen  feomen  be^olïen  en  ban  öaac 
boen  ber[)up5en  /  maar  öejS  anöeren  öaagiS  alless  berjterlit  5tjnöe  /  toa.^ 
ï)aar  bieegf  ober/  5e  bergaöecöen  öe  öoöen  b?  een  om  5etebegraben/  en 
bebonöèn  ober  öe  500  spanjaards  berflagen  te  öebbcn/  beöalbcn  öe  ge^ 
Ijbjetflen  tn't  <©02p/  en  öie/  öie  in  öe  éoffcljcn  aan  öaac  toonöen  fticr^ 
ben»  <0oö  öaööen  öe  öoberö  obec  öe  150  gebangenen  en  bp  na  500  ^la^ 
ben/  beDalben  bcel  ©joutoen  en  ïitnöeren  bebomcn»  3dan  fiaar  epgen 
3©olft  toacen'er  maar  alleentg  40  gcöooö  en  omtrent  80  gehtoettl  /  toaar 
ban  öe  meefte  /  Ö002  öe  hbiaöe  Éugt  öie  öoojt5en  en  anöere  fetoalen 
boo2tb:agten  /  fetoamen  te  fterben»  <©e  berflagcnê  i^paniaaröjs  toicrpen 
5e  in  ttoee  ©aactupgen/  en  omtrent  een  bbiartier  liBtjlö  öaar  mee  tn't 
aijBepj  gebaren  59nöe  /  lieten  5e  5e  5inïten»  ;©it  geöaan  $ijnöe  /  berga? 
öeröeh  5e  al  öet  ^ilber/  ^upöraaö  en  èoopmanfcljappen  öie  5e  befeo^ 
men  ftonöen/  (Ijoebjcl  öe  ^paniaarö.55  tiet  mecjle  goeö  öat  5e  niet  meöc 
feonöen  nemen/  502gbulöig  bcrbo2gcn  Ijaööcn)  en  niet  te  b:eöen  5nnöe 
met  ijct  geen  5e  alrecösf  befeomen  fjaööen  /  tragten  5e  gejlaötg  meer  en 
meer  te  bcbomen/  5elf  öe  gagerö  en  panter.^  op  tet  ©clö  niet  fparen* 
öe.  ©eel  ban  öe  gebangene  Spanjaards  fiicrbcn  onöer  öe  öorrible  pijni^ 
ginge  öie  5e  ïjaar  aanöeöen  om  te  bjeten  toaar  öaar  gelö  en  gutoeelen 
tearen  /  toaar  onöer  5ommige  toaren  öie  nietö  Daööen  en  ooft  nietö  tot? 
Hen/  anöere  ontfeennenöe 't  g^en  5e  toiflen  (Ionöenöe3eto2eöeöooöbloe&^ 
moeöig  u^u   (Ooft  öaööen  3e  geen  18  öagen  m  öesc  plaats  getoecjl  of 

e  3         ■  ijet 


54  Hiftorie  der  Amerkaanfchc 

*"'"d^or'  ^'^"^  ^  ^J-f  ^^'?P  tocUcnmaactocpiuaicUcn.ömiööelcn/  Uooziiamcmiijli 
hüngen  bïccfcD  /  en  't  octn  'ec  nog  toa.ö  beljiclDcn  5c  üooj  ^ig  /  3onïiec  ö'  nrme 
geUangcncn  icöö  metc  te  Deelen/  Die  3c  aUcentg  een  toepnig  bicefcD  Uaii 
5l5u5;l-aB5cl.$S  en  €5».'I)S  tocöcelöcm  5llleenig,ecn!ae  ©?ouUjen  tiic  üctcc 
rjcDimö  tDfccticn/  om  öat  5c  (5ommiöc  Ö002  bloang  enanömgetoillig/ 
öog  mccfl  13002  fjongcctfnooö  getiloongeti)  Daac  begeerten  toejio^Den. 

^a  öat  5C  èpnUcUjft  omtrent  een  .^Kiaanö  alDiec  ïjim  geljouöen  fjaö^ 

ten/  5ontien  $e  Wt  gehangenen  na  De  Spanjaards  Dic  U\  De  23oflcDengc;: 

UloDen  toarejt/  cplTcljenDc  tien  DuBenö  ftufeöen  toan  agten  tot  mauDfcöats 

Brandfchat.  tuig/  DiepgmDc  Op  tocpgcring  Det  öecle  m>o?p  in  ö' afcfj  te  leggen  /  öiec 

ten  het     toe  gtilïcn  ^e  ^m  maar  ttoce  Dagen  tijD.    .#aar  De  Spanjaards  niet  in 

^°'P"       (laat  getoeèjt  ^ünDc  om  3ulft  een  grote  fom  penningen  30  D?a  Dp  een  te 

Steken  het  DergaDercn  /  (tahen  De  0o\jer.ö  op  UerfcöcpDe  plaat5en  De  D?anD  in  De  J^iip;: 

in  biand.     jcn :  töaar  op  De  ^ntooonDerief  fjaac  DaDen  fjet  Uiuii  te  totllen  üluffctjen  / 

en  Dat  l)ct  gelD  aanflonDsf  Dp  een  30U  gcb^agt  tDOJöen  /  Dit  tuierö  öooj  De 

Veteris  toegcftaan/  DocnDe  ftaar  beft  om  't  Win  te  (lutten/  maar  niet 

tegenftaanDc  al  fjaar  poging  toierD  een  geDeelte  toan't  ïBoi^t  en  Dc^ioo- 

(ler-Óerït  D002  De  öjanD  bctflonDett.    ^a  Dat  5e  De  ge5fpbe  fomme  ont^ 

fangen  IjaDDen/  ü^^agten  5e  al  O^iar  genomcne  jFEijhDom/  met  een  groot 

getal  ^labcn  Die  Ijaac  öansoen  niet  öetaalD  IjaDDen/  aanboo^D,  3©ant 

3e  IjaDDen  al  De  getoangencn  op  loogelD  gcflelD  /  en  De  ^laDen  mocfieti 

cben  gelijft  D'  nnDerc  boo:  een  5eRere  fomme  gelDö  gelofl  tnojDen.    ©an 

Komen  we-  ïjier  gingen  5e  toeDer  na  Maracaibo  t'  3epl/  en  bjagren  Die  ^taD  tocDet 

dettotMa-  tn  De  grootflc  \3n:bna|U)epD.    Ec  3onDen  D?ie  of  Uier  gebangenen  na  De 

"t'ïchen  1^^*^^  ^^^  ^^  «6cuVicrncnc  en  D' ^ntooonDerief  te  jeggcn/  ze  zouden  hun 

30000 ftuk-  30000  ftukkcn  van  agten  rot  brandfchatting  aan  boord  ftiercn ,   indien  ze 
ken  van  ag-  niet  wederom  geplonderd  wilden  zijn  en  de  Srad  in  brand  geftekcn  hebben. 

b'"  Th    <0nïJertu1Tclien  boeren  een  partp  öobcrö  aan  gtanD  /  nemcnDe  al  De 

ting"e.    ' '  ^f inlDerpen  /  55celDen  en  ï^loftften  upt  De  ï^crlien  ten  platten  ilanDe  / 

en  bsagten  3c  ècDeep.    €pnDeUjh  fttoamen  D'  iiptgc3onDene  Spanjaards 

toeDerom  /  met  o^Dje  om  t'  accojDeerni  /  Die  met  De  KobetiS  ober  een 

ontfangen  ftfeamen  Dat  3C  200D0  ftuïjfecn  ban  agten  en  ^00  =fóoctjee|ten  3ouDen  ge? 

20C00  en    ben  /  mit0  Dat  3e  geen  berDerc  bpanDfcljap  plegen  30uDcn  /  maar  aan? 

sooKoc    iiQj^jjjg  ^^  ^g  betalinge  3onDen  bertrefeften/  geUjlJ  ooli  gefcljieDe  /  U3ant3o 

^"*     Dja  tiaDDcn  3c  De  heeften  niet  gejlagt  en  aan  boo:D  of  gingen  met  De  ge? 

Gaan  t*  ftecle  ïfHoot  t'  3epl  /  tot  grote  bzcugDe  ban  D'  gnbJooiiDerö  /  3ia  ban  3ul? 

7eyi ,  maat  fie  onbjelftomc  gaflcn  ontffagen  3icnDe.  lïiaar  Dne  Dagen  Daar  na  bJier? 

komen  we-  j,^ j^  ^g  txjeDerom  met  nteutoe  b:e3c  en  bertoonDcringe  bebangen  /  3ienDe 

püooï?""  öe  iPiobersf  toeDerom  berffliiinm  /  maar  5e  toierDcn  bnn  Dc3e  b2C3e  ber? 

lo(t  toannccr  een  De3er  öobcrö  Die  ban  Lolonois  afgr^onDen  toa;^  /  een 

bekwaam  Piloot  vcrzogt  om  een  van  'er  grootfte  Schepen  over  de  gevaar- 
lijke Banken  die  aan  de  mond  van 't  Mevr  leggen?  te  helpen.  3©Clftber* 

50cft  of  ccr  bcbcï  aanfïonD^J  toegc^aün  torerD. 

2e 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  55 

^t  TjciUïïcn  nu  bolfiomcn  ttocc  m^aanticn  tit  005^  piadtjcn  /  toanr  in 
5e  50  ijed  tozccö-  en  moetiyDtUtgljcöcn  o^Pl^öt  öatJöcn/  octoccft/  tonn^ 
nccc  5e  coucö  na  Hifpanioia  ftdöen  en  inaGtöagcnönacnaaanhtoamcn/  Arrivecreu 
latentie  Det  ^nfter  ïsallen  tooo?  ccn  plaatjs  g^naamt  lila  de  la  VacacfKoe  ^-^"''p** 

Eyland.     «DU  Orplariö  InOJtl  ÖOO;  Franfche  Boecaniers  fcettJOOnö/  W  \itt 

blcefcè  öat  3e  cclianacn  ïjcüOcn  öoojgaanö  aan  öc  iioViersj  /  Die  öaac  aam 
liomen/  Uerhopen.    mWi  öjaaten  5e  Daar  geroofde  t\m  aan  Eanö/ 
Dm  D^t  bolgenö  o^trec  te  tierUeelen»  €n  beöontien  Ijet  gelö  en  öe^utöcc^   verdeeien 
Jen  o\jec  tie  260000  jtuftfecn  Dan  agten  te  momeeccn,  ;De  <0etoontien  en  foofdf  * 
j^ecminfiten  fecegen  D002  't  miflfen  ban  fiaac  ledematen  eccit  Oaac  öeel/  buyu 
Ijerbolgenö  totccti  D^t  ongemunt  ^iïbec  gctoogcn  /  en  pöec  ponö  tegenjs 
tien  jtuïïftcn  toan  agtcn  gercficnö/  öefjutoeclcntoiertiaiuptonïmntie/  of 
te  Doog  of  te  laaa  gcfcljat.    to^it  gedaan  5nntic  /  toiccti  pöcc  tocdec  een 
ijreti  afgenomen  dat  W  nictjS  gefmohïicld  of  agtct  gehouden  Dad*   ©cc* 
Dolgenö  ftcceg  pdec  3nn  deel  tn  geld/  Dcöaïbai  dat  pder  Ji3i^annoglucl50 
aan  Eijde  /  itnnen  aljS  andere  goederen  oUer  de  100  (ïulihcn  ban  agren 
ljeli\üam  /  Ucrbolgensf  traden  5^  tot  de  tjertreeitnge  der  pojtien  Uan  d'  O^ 
berledenen  /  't  toelö  aan  fjun  3©?ienden  gegcben  tofcrd. 

^e  geöcele  berdeeltnge  nu  gccnndigt  3önde/  gingen  5e  na  Co^tuga  Komen  tot 
t'  5enl  /  altoaar  5e  een  ,#aand  daar  na  tot  grote  bjcugde  ban  de  meejte  Tortuga. 
<ÊPlandcrö  aanlitoamen  /  dog  de  mcefïe  üoUersf  tonrcn  niet  lang  jl^^ce* 
fïer  ban  'er  geld  /  binnen  de  tüd  ban  djie  toeften  alle.^f  berdoDDeld  ïjebbens 
öe.  èo2té  te  boren  toaren  Bier  ttoee  ^c^epen  met  3Bijn  en  ^S^ande^ 
toijn  geladen  upt  ©?an6ri)ft  aangeöomcn  /  toaar  doo?  die  50O?t  ban  d?anö 
op  de  fiomit  der  0obersè  nog  redelp  fioopss  toaö  /  maar  't  en  duurde 
«iet  lang  /  toant  feo^tsS  daar  na  toierd  een  ftoop  5ö2andetoün  boo?  bier 
fïuftficn  ban  agten  berfiogt.  «!5e  (©ouberncur  ban  ïjct  Cpïand  ïiogt  de 
geljecle  lading  ban 't  ^cljip  met  Cacao  geladen  /  öet  ttointigfte  deel  ban 
de  toaarde  daar  niet  booj  betalende.  «De  ï^erbcrgen  ïiregen  bolgen^f  de 
getoconte  der  iltoberö  ftet  gcöotjte  gedeelte  ban  't  geld  /  en  de  ]^oeren  de 
rctl/  toaar  doo?  3e  lt02tö  daar  na  tocder  genood5aaftt  toaren  doo2de3elf^ 
ïie  onbetamelpe  middelen  gelpi  al^  te  boren/  ander  geld  te  5oe&en. 


X.     HOOFDSTUK. 

Lolonois  maakt  nieuwe  toebereydzelen  om  de  Stad  St. 
Jago  Deleon,  mitsgaders  Nicaragna  in  te  nemen,  al- 
waar hy  elcndig  aan  zijn  eynde  komt. 


L 


oionois  iireeg  doo?  deje  laafle  togt/  nademaal  \p  5"ïfi  f<Jn  aan^-  Nieuwe  toe. 
merhcliiBe  itijfidom  t'Dupö  bjagt/  grote  agting  opTortuga,  be;^  bereydzc- 
ijoebcndc  nu  niet  mw  met  5uUi  ccn  moepte  ?^olft  bp^cnteberga*  ^^"' 

tieren 


^6  Hiftorie  der  Americaanfche 

ötrcn  cm  onlicc  Ijem  te  ctencn/  ijoo?  öicn  'cc  br/toüUVr  mem:  tüt  ftfm 

litomtien  alsf  l)p  Uan  r.otcn  IjaH/  pöcc  ccn  5ulh  een  becttoutocn  op  ïjati 

ÖcUbmtic  öat  5e  ooiöcclöcn  in  3ijn  gc3clfcUap  liolhomcn  CctoaaclJ  te  5i)n  / 

Nemen  voor  fcöoon  i,t  M  3^"  '^  Otooifle  Qt\)aai  fclcot  flclöcii/  tiicö  Ocfioot  fjp  cm 

naNicara-  ttöccDc  toot  iia  't  iBcp?  taii  ^'Icaragna  te  ijoen/  en  alöaai:  30  tocel  ^te- 

gna  te  gaan.  ^^^^  j,^  ^o^pcn  tc  plonöetcti  al.ö  l)p  ftonöe. 

Loionois     ^n  öat  Ij?  3rj«  nieutoe  toccu|lmgc  alommc  behcnö  tjcmaaltt  Bat>ïJ^  / 
vergaderd  flïö  mcöc  tie  tijö  iian  3ün  bectrcö  /  ftreeg  Op  ten  ücflcmtien  Daoc  al  3i)rt 
^°*'''       maöt/  bcftaaiite  tn  omtrent  700  jDan/  üp  een.    jKet  300  bnn  Iic5el5 
ben  Ocmantien  iy?  tiet  ^cïiip  ^at  l)p  tot  Maracaiboöcnomcn  ïiati  /  Dercfl 
ijcgaum  Ijaac  op  toijf  anticce  hlepnöcc  ^cftepcn  /  50  Dat  Ijaac  ï>loct  iipt 
fcjs  ^diepen  beftoriö.  t'  €er(le  plaat$  öaac  5e  na  toe  5cpltien  /  teajS  Ba. 
G;»annaBa- jaha  m  Hifpanioia ,  om  ólDaac  Ijaac  <;§cDeep.ci-beDoeften  tn  te  nemen/  't 
laha.        toelft  gcöaan  5üntie/  3ctten  3e  ïjaac  couc^  na  een  plaatief  a^naamt  Mata- 
tn  van  daar  jj^^^a ,  leöQcnUe  aan  öe  EuptJ5ijtie  ban  Cuba,  om  alöaac  3obeelCanoes 
na  Matama-  ^^  ^^^^^  ^j^  ^^  ficijgen  fionöcn.  3©ant  op  tie5C  plaatse  toonen  beel  Btf< 
fcöer${  tiie  met  Canoes  ^cBtltipaböen  bangen  en  na  öe  Havana  bjengen, 
jèan  lïe5e  elcnDlge  bloeöjS  nntnen  5e  tot  Ijaar  grote  tijocf  ijepD  30  beel  Ca- 
noes al35  3e  ban  noöcn  Ijaölien  om  önac  Bolli  De  mhUt  op  te  brengen  / 
't  geen  met  groter  ^cïjepen  D002  ö'  onUieptcp.jS  onmogelijh  toa.ef.    ©au 
Ster  gingen  3e  na  Cabo  Gracias  a  Dios ,  gelegen  op  be  ïjoogte  ban  15  gta^» 
ben  éoo?ber  b;mt/  en  omtrent  100  lïiülen  ban  {jet  "€planb  Deios  Pi- 
nos ,  bog  tertoijl  3e  In  Eee  toaren  firegen  5e  grote  (lilte/  b302benbeboo? 
be  (Iroom  na  be  Golfo  de  Honduras  geb?eben/  3e  bebentoelönarupter* 
fte  bejl  om  toeber  te  toinnen  't  geen  3e  berloren  öabben  /  bog  te  bergéefsf/ 
«abemaal  be  totnb  en  ftroom  Dun  bcpbe  tegen  totuen  /  bcljalben  bat  ïict 
^cïjip  baar  Loionois  op  toasf  be  rcft  niet  üonbe  bolgen  /  en  ïjct  f[im(lc 
ban  allen  toaö  bat  be  montiïwil  Daar  Dcgon  t'  ontbjcficn  /  toanrom  3e  ge- 
iioob3aaht  toaren  l)n  ecifle  ilanb  bat  3e  öerepïjen  f?cnben  ann  te  boen  / 
om  toeber  nieutoe  monböofl  te  beliomen»    3©aar  op  3e  ban  met  ïjaac 
Kömcn  in  Catioej^  tn  be  ïiibier  Xagua  fttoamcn  /  W  boo?  ^nbianen  betoocnb  too?b. 
de  Rivier    ^clfterjS  toonlngcn  5e  pionberben  /  altoaar  3e  een  grote  partp  <:§paanrclie 
EÏberoven  (^artóe  /  ^xc  $c  Mais  nocmen  /  bonben  /  aljS  mebe  beel  3©erl}enei  en  ^oem 
i' Indianen,  berss:  l^ier  mebe  nog  niet  te  bjeben/  befloten  3c  alDier  beter  toeber  af  tê 
toagten/  en  onöcrtufTcOen  al  be  ^teben  en  ;ii>o?pen  bie  langö  be  Jiufi 
ban  be  <0olf  lagen  /  te  plonberen.    ;Du;S  boeren  3e  ban  b'  eene  piaatö 
tot  b'  anbcre  /  geftabig  meer  monböod  /  baar  3e  nog  niet  ten  bollen  ban 
boo?5ien  toaren/  3oehenbe.  5^a  bat  3e  beel  paat3en  en  ;z?.''2pcn  fcDoon 
gebeegt  babben  /  altoaar  5e  niet  beel  ban  belang  bonben  /  litoamen  3e  ten 
Komen  te  laajieti  Q^tt  Pueito  Cavaiio.  ^Ultoaar  be  Spanjaaidsttoeepahljiip3eribebtf 
ïïiö°^'"  ^^"  ^^'^'^  5^  ^^  hoopmanfcb-ippen  t^k  iipt  fiet  3lanb nomen/  inöctoarcn 
Nemen  een  tot  be  ftomfl  bBb  be  <§cl)epen  /  baar  bonben  5e  een  Spaanfch  ^cbip  met 
^root        24  ^tiiWien  (irSeffftnt  en  16  23citTen/  't  toelïi  5e  aanflonbö  tocg namen/ 
spaanfch    yjj^^^  pj,  ^^  ^T  anbfben  /  en  bc  ttoec  $)aliDuP5cn  nebenjs  eenige  anöerc 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  57 

l^urjcn  tie  'tt  omtrent  (tonnen  /  berïjjanïien.  Ee  ftcÊtoaiilen  ocfj  bcci 
Ocütingenen/  öaar  3e  öe  groottlc  to?ccti9etJcn  mcöc  piccoöcn  t;ie  men  hm 
iJcDenticn.  Lolonois  paö  Èc  oftooonte  önt  toanncec  tïp  eenige  personen 
ccpijitot  fiaö  tJte  niet  totlöen  beïiennen/  50  nam  [)?  aanfronösi  5iin  i^ou^ 
toec  en  fiapten  5e  tn  (luöhen  /  tocnfd)cnöe  Dat  Ijp  50  al  öe  Spanjaai-ds  mogt 
toen  tiie  in  De  JDcrelö  toaren.  <ï3n  toamieec  Ijet  geDeuctJc  \iat  eenige  öc;' 
3cr  elenöige  gebangenen  (öoo:  be  tojetic  pijnen  geïjtoongcn  5iintie}  Dun  be^^ 
loof  öen  tie  plaatsen  aan  te  toijjcn  altoaac  D'  anöece  spanjaards  berbo?gen 
toacen/  en  natiecöanö  niet  magtig  toacen  f)ct  selbe  te  Uolb:eiigen/  tiié 
tiJieröcn  öoo?  DupsenöerDanïje  ,€02mcnten  tec  ijooö  geb^agt. 

35a  Dat  3e  al  De  gebangenen  om  't  Seben  geb:agt  ï)atiöen  /  (iiptgcno? 
men  tbiee  Die  3e  Detoaaröen  cm  booj  <6ttifen  te  Dienen)  tcoft  Lolonois  met 
300  B^an  (larenDe  eene  Moïfcs  van  Wijn  al.ö  bebeiÓebOec  obet  De  refl 
ban  3i)n  ©olfe)  na  een  ^taD  Sc.  Pedro  of  ^t.  ptetec  gcnaamt/  10  op^^^^heeren 
12  .^Bijlen  ban  Pueno  Cavallo  gelegen/  omtrent  D?ie  jBiilen  toeegsf  ge^-  st  Pedro 
bc?DerD  öföbenDe/  ontDcinen  3e  een  Spaanfche  ^tnDerlage/  Daars'eaan^   komen  by 
(lo'nDss  met  D^t  EtoaarD  in  De  bupfl  op  aanbielen/  en  [jcetoel  De  Span-  een  Hinder, 
jaards  5ig  in  't  eerfl  ilöanlijft  fctoeten/  .toierDen  3e  ebentoel  ten  laaflen  «^^^„„"ds 
boo?  De  grote  furie  Der  i^oberö  geDtoongen  te  bHjfeen  en  Daar  ï^eplinDe  i^ezeopdê 
bUigt  te  (tellen/  latenDe  belc  DoDen  en  gehlpoetsen  op  De  plaats  leggen /  riugtdrij- 
toelfte  laa(le/  na  Dat  Lolonois  Daar  eer(t  DaD  DoenantbJoojöenop'tgecn^^"- 
ÖP  Daar  biaagDe/  Doo?  ïjcm  in  fioelen  bloeDc  geDooD  bJierben,    3^n  Daö 
och  eenige  gcbangenen  behomen  Die  niet  gchb3et(t  toaren  /  Dese  bioeg  Ijp 
Cf 'er  becDer  op  nog  meer  spanjaards  in  ^inDerlage  lepDen/  toaar  op  3c 
tot  anttooo:D  gaben  ban  ^a/  Doe  liet  DP  een  boo2  een  bn  Dem  öomen  / 
en  b?oeg  Daar  of 'er  geen  anDere  toeg  toaiS  aliS  Dese  om  na  De  ^taD  te  fto* 
men  /  ('t  geen  Dp  DeDe  om  De  ï^inDerlagen  te  bermijDen)  Dog  3e  antbJoo^* 
Den  Dem  alle  upt  een  monD  Dat  'er  geen  anDere  toasf.  ^oe  DP  5e  nu  alle 
geb^aagt  DaD  /  liet  D?  ^^  ttieDerom  bn  een  brengen  /  b^agenDe  Daar  Doe 
nogmaalö  of  5e  Dan  gee"n  anDere  bieg  toiiten/  toaar  op  5e  alle^^cenge? 
anttoosjD  liebbenDe/  bJicrD  Lolonois  met  sulftcenfcDJifihclijliebocöDcpD   schrikke- 
ingci^omen  Dat  DP  ^ijn  EtoaarD  nam  en  'er  De  bo2(t  ban  een  Dcser  ara'ne  1;^^^'"" 
^panjaarD0  meDe  opgeftapt  DebbenDe/  ruftte  Dp  'fr  't  ^art  nvt/  Daar 
Dp  al.ö  een  KasenDe  3©olf  in  beet  /  3cggenDe  tegenjs  D'  anDere :  Ik  zal  met 

u  allen  even  dezelfde  gang  gaan  indien  gy  my  geen  andere  weg  wijft.  <©e3e 

crme  menfcDen  Dier  D002  ten  uprerften  berfcDnïit  /  beloof  Den  Dem  een  an* 
tjere  toeg  te  sullen  toü5èn  /  Dog  sepDen  Dem  met  een  /  Dat  Deselbe  seer 
moepcUiii  en  cngemaftfeeliift  toaö/  cbentoel  om  Die  tozeDe  (€ijran  tebol=» 
Doen  biagtcn  3e  Dem  op  t!c$elbe  /  Dcg  D?  bebinDenDe  Dat  3c  in  Der  Daaö 
niet  te  gebnirften  toaö  /  bJierD  IJP  genooDsaaln  De  borige  toeg  te  nemen  / 
in  grote  booóïKpD  Dese  tooo2Den  uptenDe:  Mort  Dim,  hs  EfpAgnkh  me  Ie 

paycront.     By  Gods  dood  ,  de  Spanjaards  zullen  my  dit  betalen. 

.  Tü^eö  anDcren  Daagö  biel  Dn  tn  een  miDerc  ^inDer  lagc  /  Die  DP  mei  3ul!i    vak  in  de 
ten  gcteclD  aanta(te  Dat  in  minDer  alö  een  uiir  De  Spanjaards  op  De  blngt  7",'!""'"' 

H  ge^a*  ^"^'^'' 


^  S  Hiftorie  der  Americaanfchc 

ccfïagcn  tn  5ct  mccdc  öccl  op  öc  plaats  ocöooti  tDt.rcn.  Ccnï.icffmortti 

Ontmoeten  HioctcDc  ÏJp  Dc  öcclic  l^mticcla.ia  ötc  ï»ccl  flcrluc  en  bo:2DCf!iocr  pcpo 

de  derde,    ^fgjij  toajg  alj0i  öc  tUjcc  1)0110?  /  ^^ë  nut  tcgcntttinnDc  ttooi  o  tip  3c  tod 

^aafl  Uoo?  't  ocftflöiö  gojen  bnn  j^antcrnuntcn  30  tod  alsf  öc  ijoriac  öe 

tolugt  te  nemen  met  5ulU  een  gvoct  bcclieö  Dan  ©olh  Dat  eet  5^  De  ^taix 

ftonDcn  ücccpïien/  Ijet  ccootflc  oeDwltc  öan  lum  cf  DooDofoetoonDtoaief. 

^aac  toa0  maat  een  paD  Dat  na  De  ^taö  lepDe  /  enDcojDe^paniarrDsS 

i)t:n  gocDe  5D0?|itoceringe  l30o?5icn/  en  De  re(l  Dan  De  ^taD  tonjoironDtf* 

cm  beplant  met  een  3002t  ban  25omcn  Die  3e  Raquekcs  noemen/  tte  30 

bol  ffljerpe  Doornen  5i)n  Dat  öct  onmogcliift  iö  om  'er  Doo?  te  feonnen  ho* 

men.  Ee  3ijn  0imi;iec  alö  De  Djie  J^oeljcn  Die  men  tn^i:ucopageU?uplit 

Da^c  een  ^teget:  pafTeeren  moet. 

Naderen  de     3©anneeE  Dc  ^paniaorD.ö  Die  agtec  De  Baricades  lagen  /  De  nobercf  (tt 

sud.        't  gc3iat  ftregen/  begonnen  3c  Dappec  met  Canon  op  Daar  te  fpeelen/ 

maat  30  baaft  De5e  bemcrbtenDatDe^pnniaarDjsgeïeeDtoarenombuu? 

te  gebcn/  bielen  3e  plat  op  baar  bupb  neer  /  en  Doe 't  «©efcbut  gelcft  toajeï 

Welen  3'ec  met  =|anDgranaten  en  blote  EtoaacDen  op  aan/  DocnDe  De 

i§paniaarDö  grote  fcbaDe  /  Dog  bonDen  met  Dc5e  eerfte  aanbal  ebentoel 

geen  JlScefler  too:Den/  toaar  Doo?  3e  genoijD3aabrtotcvDenaftetreb!5en/ 

toaar  na  3c  Den  aanbal  met  minDer  iDolh  bernieutoDcn  /  en  50  lang  toag^ 

tenDe  met  fcljieten  tot  Dat  5e  3ecr  na  bu  toaren  /  nam  pDer  3nn  jDan  50 

toi.ö  Dat  inet  pDer  ff beut  een  |Ban  DooD  of  gelitoetft  \m^.  ^e  (ïo^m  tot 

aan  Den  3fcbonD  geDuurD  bebbenöe  /  (ïaben  De  ^paniaarDö  een  toitte  iDla^ 

Dicbyac  upt/  en  beï3ogten  te  patlemcnteeren  /  'teenigttcDat3cber3ogten/  ïoa^t 

coordover-  dat  de  Rovers  aan  d' Inwoonders  maar  twee  uuren  tijds  zouden  geven  om 
i^^^'  haar  met  eenige  van 'er  goedtrcn  elders  heen  te  begeven.     ^Jt  toegeflaatt 

3ijnDe  btoamen  3c  tn  De  ^taD/  en  bleben  Daar  Dege3frDe  ttoee  unreit 
3onDer  De  mtnfle  bpanDfcDap  te  plegen,  ^og  30  baa|t  toaö  De  tijD  niet 
ober  of  Lolonois  bebal  De  ^ntooonDersJ  te  bcrbolgen  /  en  niet  alleen  baat 
goeD  Dat  3e  meDe  genomen  baDDen  te  ontnemen  /  itiaar  ooh  De  personen 
3elfö  gebangen  te  nemen  /  alboetoel  ï)ct  grootfle  geDeelte  Der  goeDercn  m 
fioopmanfcbappen  30  toel  berboigcn  toaren  Dat  De  tiobcrö  3e  niet  bonDen 
WnDen/  uptgenomen  eenige  ^cDere  Robben  met  Am  1  ofgnDtgogebulD» 
CpnDeliib  na  eenige  Dagen  albier  ber Jocft  /  en  bolgené  baar  getooonte  3eec 
Verbranden  ff luibhelijbe  moeDtoiUigljcDcn  gcpleegv  te  IjtblKti  /  lepDen  3e  De  ^taD  in 
de  Sud.  ïj'  .^j-ff)  en  namen  al  mcDe  Dat  3e  hcnDen.  %hï\  Dc  2;ce-bant  ftomcnDe/ 
altoaar  3e  een  geDeelte  ban  te  Ijarcbp  De  ^tbcpep  gelaten  baDücn/  boo2^ 
Den  3e  Dat  De3c  langö  De  ïtufl:  gctoee(l  en  eenige  a^ïftf berö  gebrcgcn  baD^ 
ben/  Die  bun  ge3egt  baDDen  Dat  i\}  Dc  lüibiec  Guatimaio  een  ^fbip  npt 
Spanjen  bertoagt  toierD.  aBaac  op  3e  bcfïoten  na  D' <i:planDen  /  Die  aan 
b'  anberc  3i)Dc  ban  De  <ï3olf  leggen/  te  gaan/  om  alDaar baar  ^f bepeti 
ffboon  te  maben/  latenDe  ttoee  Canoes  boo?  De  monD  ban  De  aibier  Gua- 
timaJo  leggen/  om  ï^p  bet  ge3epDe  ^fbip/  Dat  npt  Spanjen  bcrto.igt 
toieïD/  te  paffen,  ^og  ijaöï  boojnaawific  oogmctb  Dat  3s  na  De3e  i^p^ 

lan? 


B  0,E  C  A  N  I  E  R  S.  59 

f nntieti  gCngm  /  luas?/  omlccftoötte5ocöcn/  toetcnUctiat'etbéd^cpö* 
païïöcn  op  öc5e  plaat5cn  gcbonöcn  to02tïciiDie5ecclefthectoartfmaafe3ört. 

98löaac  gehomen  5tinöe  /  Detfpjcpticn  5e  jtg  üan  malfeanïïeccn  /  pöcc 
partiï  een  behtöame  plaatö  tot  öiar  ?5iiTcOcrp  bei*6tc5entie.    ^e  oiii3ec:ï 
(lonöcn  ooft  i^cttm  te  Uiepöen  om  ^;§rl]tlïïpa')Dcn  te  toangen.  ^e5e  0n^ 
ten  maaftten  5:  toan  öc  Oaft  tnn  een  5cftecc":3oom  Makao  gcnaamt/  öan  Nf^kenNet- 
toclftc  Oafl  5e  oofi  €oiitoen  en  ö  löclssf  tueten  te  maften  /  50  öat  geen  ^cljip  ft^""'"^'*' 
alei  5e  De3e  tornen  ftonnen  bcftomen  /  om  Couto-toccft  b^öoeft  Ueilcgen  b^cT 
te  5ijn.    <0p  5ommfge  plaat5en  Utnöen  3c  meöe  een  gcote  beelïjeptj  toan  Grote  qusn. 
Pik,  örit  Ö002  öe  Eee  aan  ^trantj  gefpoelö  too^ö.  ^it  Pik  gcliiftt  met  5 ">'/'''* 
na  öat  Uau  Europa ,  maac  H  öan  coulnic  en  g-röaante  ató  Oct  ^eefcöupm  Bcmmen* 
öat  öe  i^atuuj-feenöecef  Betumen  noemen.    iBiinsS  002tieel.ö  10  fiet  niet  genaamd. 
anöccsf  al0  JBafcfj  met  ^anö  Uecmengt  /  't  toelft  booj  jtojm  in  ^ce  ge? 
lüöo:pen  en  toeöec  aan  ^tcanti  gebjebcn  U3o:ti.   5Bant  in  De5e  <i5etoc(ten 
3ijn  grote  menigten  toilöe  23pen  Dïe  Da=^c  l^oning  in  De  ^omen  maften  / 
en  Het  gebeucö  ötfttoilisf  öat  Doo:  een  gcote  (toim  öct  3©afcl3  met  öe  ^o- 
ning  Die  aan  tie  ^omen  öangt/  t'  ^eetoaacö  ingcöjeUen  toojö.    ^om* 
mige  s^amiu-ftuntiige  5^göen  Dat  lieï^oningcn'ta©afcl)öoo2't5outUja^ 
tec  afgefcïjcpben  lijntje/  öet  Amber  de  Gris  boojtbjengt.    '^it  getooelen    '»'"«•'«: 
I.0  te  Uwacfcljijnlijftec /  naöemaal  Oet  Amber,  atö  b«  eecfl  aan  ^tcaniï  ^I^^^'^"^ 
geUontien  tbo2ö  /  nog  toecft  ief  en  na  't  3©afclj  tieftt.  iJomc. 

g^og  om  tnetiec  tot  onsf  becDaal  te  fteecen.  ^e  i^lobecj*  maaftten  fiaac 
^gcöepcn  op 't  fpoeötgüe  fcijoon  om  geceeö  te  toefen  tegen.cs  De  ftomjt  ban 
't  ge5cptie  ^ctjip ;  onUa-tiilTcö^n  boeten  5e  met  Daac  Canoe?s  langiS  öe 

ï^ll(t  ban  Jucatan.     ^Itoaac  beel  Indianen  ttionen  Die  op  ö*  Amber  de  indianen  op 

Gris  paffen/  toelRe  langö  Die  ï^uft  aan  ^tcanb  geb2eben bJ02li.  ^nna-  w^^in''*" 
öemaal  top  ban  iïe5e  Indianen  getoag  maften  /  jal  öêt  niet  onaangenaam  ^ 
5iHt  bat  top  iebsf  ban  Itaac  <0oDöbientl  en  Ei^ben0toij5e  5eggen.  èe  öeb? 
ben  nu  al  boben  be  ïjonbecö  <g!acen  onbec  be  btoingelanbp  bcc  Spanjaards 
netoecfl  /  en  boo2  ftun  tot  allerftanbe  bienfl  geb2upftt  /  toant  toanneec  een  . 
^paniaai'b  maac  een  ;§Iaaf  of  önegt  ban  nobcn  ïiab  /  3onbcn  5e  maac 
om  een  ban  öe5e  mcnfcfjcn/  Die  Hun  ^0  lang  moeiten  Dienen  aI0  't  ïnm 
bcïjaagbe.  ^e  toiecDen  D002  De  ^oanjaacDö  in  De  begtn5elen  Dec  Cljn-  HaarOods- 
^elijfte  <j3oDi5Dienft  onDectoe5en  /  en  pDec  ^on-  en  l^eplige-Dageen^itc?  p^^J^  ^" 
^c  aan  l)un  toege5onvjen  omDentDienfltebercigten/  maac  nabeclianD  /  tenr°"' 
upt  toat  co23aaft  toeet  men  niet  /  bertoiecpen  ^e  toeD'com  ?ccc  fcDielijft 
De  Cb2i(leUifte  ïtcliegie  /  en  micfftanDelDen  De  ^2ie(lec  Die  ftun  gc3ontien 
toatf.    T©it  becbittecDe  De  ;§p.iniaacDjS  5oDanig  Dat  3e  eenige  Dec  boojs 
raamde  in  De  gebinftenisf  toiccnen. 

f35cc  DC5CC  ginDiancn  i)aD  /  en  ï)?cft  nog  3i)n  epgen  a5oD  Die  Ijp  DienD 
en  annbiD/  't  iö  eenbcctoDnDeccn^toiarDige5aiftï)oe3emetlia''cnieuto- 
öcboo2ne  ftinDccen  ïianDelm.  ^1  D2i  a!ö  ïjer  m  3©:ve!D  io'  gcftomen/ 
D2'?ae!^  5e  ï)cr  na  Ha  ir  ^cmtjel  /  a'toaac  een  \\tim  bnn  afcfi  gcmaaftt 
tooib  Daac  Bet  ftinD  naaftt  in  't  miDDen  ingclegt  too2D  /  latenDe  öct  Daac 

Hz  De 


6  o  Hiftorie  der  Americaanfche 

öe  ganfcljc  n.igt  nfct  3ontiec  groot  ocbaac  allccnig  icagcn/  onticctuTcöm 
blijft  öc  €cinpcl  aan  alle  ftatitcn  open/  53  Dat  alle  50021  Uan  25cc|ien 
öaac  Ijjpelijft  in  en  upt  honnen  ftomen»  ^eö  Uolacnöen  6aig<s  Itomt  tie 
©aöec  met  be  naalte  ©.ïienDen  ban  't  hinö  toeticcom  /  om  te  3ien  cf  5e 
tje  tceöen  of  boetftappcn  Uan  eenig  ïOicc  in  ö'  afcl)  getoaic  toojDcn.  ^it 
niet  üinöenöe/  laten  3e  (jct  tocöcc  leggeri  tot  50  lang  Dat  cenig  25eeflö^t 
feinD  genaDccD  /  en  l)ct  tcBen  Dan  5i)n  poten  agtecgclatcn  fjccfr.  Han  Dit 
5©icc/  't  31J  toat  \M  i^/  l»o?D  Dit  nicuto^eöoren  ^fO?p3el  al0  aan  5ijti 
<0oD  toegetoi)D/  en  iö  Op  al  3n"  HeDen  UecbonDen  fjet  te  eccenenaante 
liDDcn/  aliS  5ijn  ^atcoon  en  ^S^^ffljecmer.  Xe  offeren  aan  Ijaac  <ï3oDen 
offetöanDen  ban  biuu  /  Daac  5e  een  5:ftece  <ï3om  /  Op  l)nn  Copat  ge? 
naamt/  Die  een  3ecc  lieffijfie  ccuU  Dcefr/  tntoecpcn.  3Banncei:  tjct  lunD 
nu  tot  3iin  giacen  gefiomcn  isf/  50  maften  3ijn  (DuDecsf  Ijcm  DehcnDtDfe 
i)p  aljS  3i)n  (0oD  moet  ceccn/  Dienen/  en  aanbiDDcn/  toaac  opliPnaDe 
(Cempel  gaat  en  Ijet  gc^epDe  25eetl  offecljanDe  Doet.  3©annecc  ijem  nu 
naDeïOmö  eenig  leeD  gcfcljieD/  of  umanD  Ijem  ïttoaaD  Doet/  30  Doet  Ij? 
Dit  25ee|ï  offerUanDe  /  Waagt  fjet  't  ongelnfi  Dat  Ocm  aangeDaan  iö  /  eit 
üiD  öet  tD>aaïi  Daar  ober  te  toillen  nemen ;  ooft  geücurD  !)ct  menigmaal 
Dat  Die  gene  Die  Ijem  ïjet  ongeljjli/  Daar  ïjp  ober  lilaagt/  aangeDaan 
fjceft/  Doo?  5ulhc  ^ii^zn  geDooD/  gebeten/  of  anDerjintiS  üefcljaDigt 
too:D» 
O^p  Dc^e  ^uperfiitieufe  en  ^fifgoDifcfje  toij5C  (eben  De5e  eicnDige  tn  on? 

toetenDC  Indianen  Die  D'  (gplanDen  in  De  Golf  van  Honduras  en  De  l^uft 

ban  jucatan  Detoonen.  ^n  bielhe  EanDen  5cer  fcïjone  plaat5en  gcDonDen 
fcjo?Den  Daar  D'  ^nDianen  gcmeenlijft  Ijaar  l|u»J5en  Doutoicn.  ^it  ©olö 
i$  malftanDer  met  3ecr  getroul»  /  en  gebzunftcn  bzeemDe  plegtigltcDen 
omtrent  Daar  j^ntoelühen.  ïDanncer  pmanD  onDer  Haar  een  ^ongc  iboq^ 
ter  ten  J^ubjelijti  begecrD/  begeeft  Ijn  3ig  bt;  De  3©aDcr  of  ccii  Dernaafl[e 
3©:ienDen/  Die  fjcm  3eer  nauto  onDecbzaagt  lucgend  l)et  boubjen  ban  De 
^lantagien/  en  Diergelijfte  anDere  Dingen.  gnDien  bp  nu  na  De  3in  ban 
3ijn  tocfiomcnDe  ^cljoon-BaDer  geanttooojD  Ijeeft  /  geeft  Die  t)cm  een  ^ijl 
en  ^oog  /  met  Dctoelhe  \)p  ^iq  na  De  ^ogter  begeeft  /  en  geeft  ïjaar  een 
ï^ranis  ban  groene  blaDeren  gêblogten  en  met  bJdriehenDe  bloemen  ber? 
mejgt/  Die  3e  berpligt  iö  op  baar  f)oofö  te  5ctten/  en  De  gene  Die  3e  te 
boren  geD^agcn  Ijeeft  Ibeg  te  Doen/  (Ibant  l)et  i^  een  gebiupb  onDer  D« 
*©ogterö  Die  nog  ïBaagt  3nn  /  altooef  een  föranö  ban  bloemen  op  Haat 
ÖoofD  te  D:agcn.)  aBaar  na  pDer  3nn  patroon  gaat  offeren  om  te  bcrncs 
men  of  Oet  J^umeliifi  geluhbig  3al  M)^  of  niet.  BerUolgcn^  homen  al  De 
3D2ienDen  ten  l^nïï5e  ban  De  ^jnnDcf  3i^aDer  bi»  een  /  altoaar  een  3c&ere 
D2anb  ban  Mais  of  Indiaanfchc  Tarw  gemaaftt  b)02D/  Dan  geeft  De  jèa? 
ter  3';jn  ^ogter  aan  De  ^diuuDegom  in  't  bm)\\  ban  al  De  iDïienDeti  ten 
l^utoeliUt.  ^Deö  anDeren  Daagef  ftomt  De  TDorttcr  bp  baar  moeDer  /  nc^ 
mcnDe  in  Deö  ^elfcf  tegentooo2DiglicpD  bet  i^ranöje  bai  Haar  Doof  D  /  rufts 
öenDc  Iju  in  (luIiUen/  en  malienbe  m\  groot  öcfcD2ep  en  mijsfbaar.  öele 

anDcce 


BOECANIERS.  6r 

mtm  tjfriïtn  50uticn  top  Uan  Ijet  3lcbm  en  trcoctooontcncftrcjcc^ïitiia^ 
nen  ftöiincii  btJbjcnacn/  Dog  0?t  tö^  n)ï»  onsf  Ucdjial  te  toccUolgcn. 

^e  iïoüeccf  IjaDDen  centgc  Canoc$f  öan  ö'  indimen  gcuomcn  ^ii  op  Qet 
€'Ma;iti  Siinbaie  tooiieii/  icggentie  omtrent  üi)f  31B  jlcn  ban  öcöuftUan 
gjiicatan.  <0p  öit  <!E^Hanlj  bomt  toecl  Amber  de  Gris ,  DoojnamentUjff 
5p  cc:t  |t02m  upt  Oen  vü>o(ten.  (CutTcD^n  öit  Cpianö  en  tie  Ualtc  ^ufl  ttf 
fict  Deel  onOicp/  50  Dafec  aeen  gcote  ^cljepen  öoojftonnen/  opöit^p? 
laaö/  alö  mcOe  op  Uc  bafle  ï^ujl:  toojiï  ücel  Campeche-hout  gcüonOcn/ 
en  Peel  anöec  Pecto-ïiout/  't  tocUt  in  Europa  5eei;  aeaattsf/  enno0mccc 
5nn  50UOC  intiicn  men  öe  hennilTe  fcc  ^nOtanen  l)aö  /  trte  'ec  een  Pccto 
toan  toeten  te  maften  Oie  nout  PccDIifu  of  Pan  coleuc  PcrfcDtct. 

5^a  trat  öe  iflopec.ö  tn  Ote  <0Dlf  ö?te  5|ïöiantien  oetoced  ftaOöen/  few? 
(ren  3e  tijöing  Oat  Det  Pectoaate  Spaanfche  ^cïjtp  gehomrn  toaö  /  toaac 
op  5e  Oaac  op  't  fpoeOtgfl  5eplPaairtiig  maafeten  /  aaanöe  na  De  plaats 
taac  't  ^cftip  tm  %\\\m  lag/  en  mM  öe5ig  om  öe  goeöeccn  te  lofTen/ 
onöectutTclien  jonöen  5e  eenige  Pan  ijaac  lïlcpne  j^aaccupgen  om  op  een 
55arfte  te  paiTen  Die  3cec  rijft  g.laöen  met  Zilver,  Indigo  en  Coucheniiie 
Pan  UoPen  fttoam,  ^ie  Pan 't  <;§cljip  ftennifl'e  Peftomen  ijebbenöe  Dat  De 
0oPeriS  op  De  ï^ufl  toaren/  DereuDen  aUeö  tot  tegentoeer  /  3ijnDe  gemon:» 
teerD  met  42  ^^tuftften  en  anDere  J^rijgöüeljoeften  en  130  jBan/  Dital^ 
ieö  öenam  Loionois  De  moeD  niet/  Die  öet  met  5ün  ^cljtp  gemonteerö 
met  22  ^tuftften  /  nePenief  nog  een  ftlepne  Saeria  of  ©lieDoot  aan  boo?ö 
lepDc  /  Dog  De  Spanjaards  pertoeeröen  3ig  50  toel  Dat  De  KoPerjö  gcnooD- 
5aaftt  toierDen  af  te  toijften  /  maar  tectoiil  3e  nog  tcgenjs  De  spanjaards 
DoenDe  toaren  /  fttoamen  Pier  «itanoeiS  met  ©olft  onDcr  faPeur  pan  De 
jHooft  Itet  ^rl)ip  enteren  /  en  Dtoongen  De  Spanjaards  3tg  oPer  te  gePen.   Nemen  een 

?^et  i^cftip  genomen  3i)nDe/  PonDen  3e  30  Peel  Pupt  niet  alö  3e  geDagt  ^'^Ji'p- 
DaDben/  3ünDe  al  meefl  ontlaDen/  al  't  geen  3e  'er  nog  i\\  PonDen  toaö  weynï" 
Vijftig  %aft  ^fer/  een  partp  Vampier/  eenige  aarDe  potten  mefjBijn/  rijkdom  in 
en  eenige  anDere  Dingen  Pan  ftlenn  Oelang.  ^■n'^^"- 

3^3  't  PeroPeren  Pan  Dit  ^cljip  riep  Loionois  De  to'ïgvifraaD  Pp  een/  voomemea 
en  (lelöe  P002  om  na  Guatimaio  te  gaan.    3§ier  op  toaren  De  (temmen  ^»"Lo1o- 
berDcelö  /  3omm.ige  De  Poozflag  toejtemmenöe  en  anDere  Die  tegenfpje^  SuaSo 
feenDe/  PoojnamentUift  De  3oDanige  Die  nopt  meer  Pp  De  iloPerö  gcpa-  «gaan. 
ren/  nog  op  3oDaniae  togten  getoced  ftaDDen/  en  paar  fngcöeelD  paDDen    ^^^^oor 
toanneer  3e  nii  Pan  Tortuga  P002  D'  eerttemaal  t'  3epl  gingen  /  Dat  De  fluft-  "J^S.^  • 
hen  Pan  agten  30  gemaftftelpft  alö  De  peeren  Pan  een  ^oom  te  fcpuDDen  cptokcn 
toaren  /  maar  nu  iw  paar  meening  DeD^ogen  3ijnDe  /  en  Peel  Dingen  an^  ""''^' 
Derö  PinDenDe  alsf  3e  gcDagt  fj.töDen  /  toilDen  3e  toeDer  na  ïjnH  /  D'  an? 
Dere  3tooeren  Dat  3^  li^Der  Pan  pDnger  en  ongemaft  toilDen  flecpen  alsS 
3onDer  een  Deel  gelD  toeöer  V  pupjs  te  fteercn. 

I^i?t  grootfïe  geöeelte  De  PoojgcftelDe  togt  niet  Dienfttg  oojDeelenDe/  Per?    scheyden 
lieten  Loionois  en  De  reft,  (0per  De3e  toaö  PePelpePPer  Movfes  van  Wijn ,  van  mai-  ^ 
Capitepn  Pan  ö^t  ^c^ip  Dat  5e  te  Puerto  Ovalio  genomen  DatiDen/  pia '''°'*'"°* 

,     H  3  5iia 


62  Hiftorie  der  Amcricaanfchc 

5j)n  courcJ  iaetjec  na  Tortuga  (iciöen.  <ecn  anocc  Uan  5ijn  iBafefecüjU  qt» 
najmt  Pien-e  Ie  picard ,  3icni3e  öat  ö'  aiiöcce  Loionois  üccUcteii/  ücfloot 
Eeni;;e?aan  bati  gcUjïic  tc  öpcH  /  gaatiUc  langij  öe  Uaflc  Jjuji  tot  aan  Cofh  Rica ,  al^ 
m  coiu    toaac  Ijp  aan  öc  iltbicc  Veraguas  EanDeöc/  en  met  5ijn  Bolft  in  goctic 
*■'"•        o.2D,2e  na  't  ^tcDcIicn  Veragua  twh  /  en  Ijet  3cIUe  /  Ijoctoti  öc  .^èp.injaauöjS 
riondeien  alte  moöcUjlic  tcgcnftantiticOen/  plonöecöcn/  nemcntie  ccniac  uan  ö' gjn* 
vcMgua.    tDoonöcrö  gehangen  /  öog  ftcegcn  Dicj  geen  bupt  toan  cenig  üelang/  al5o 
öc  plaarö  Ijecl  acm  tjS/  geen  nnïjece  Oaiöel  fjcDüenöe  alö  Ijet  tocrhcn  in 
öe  <0oiili-mijnen/  Daac  eenige  Uan  ïi' ^ntooonöertf  op  paiTcii  /  Diuingcns 
De  öe  ^Uiben  in  öe  ©ccgen  te  toerhcn/  ti*  aai'lie  öaac  upt  te  graUcn  en 
in  tie  naaftgclegene  «iüicctctoatTcöen/  Daar5etioo?gaanö|lu!i|eö<j5ouïï 
in  tJinöen  501  groot  a\$  €mtocten/  eenige  gcotec  en  ooh  eenige  fUepnDec. 
^e  ï^oUcrö  bclitoamen  in  aUejS  omtrent  agt  ponti  <i5Duti  /  ujaac  meDe 
5e  toeöerom  fteccöen ;  [laac  Ijoo^nemen  tDa.ö  getoecft  om  liogec  op  tc  gaan 
na  een  ^taU  gcnaamt  Nata,  gelegen  aan  lic  Eupö-Eec/  en  üetooonïï 
ïjm  ^cit  ijeel  cijftc  t^ooplicöen/  toclftcis?  ^latJen  iix  tie  iBijnen  üan  Ve- 
ragua arücpticn»  .^aac  ftonöcn  tot  Daac  Uoojnemcn  niet  liomen  unt  ï)oofs 
öe  Uan  De  grote  menigte  ^paniaartijS  ïJie  ban  alle  hanten  Dp  een  gchomen 
toacen  om  Ijaac  't  öoóf  D  te  bieöen  /  toaac  ban  50  tijoige  üennifTe  ïicegen. 
Loionois  Du0  ban  ^ijn  .ilDahfterjS  beclaten  3ijntie/  bleef  alleen  in  be 
Golf  van  Honduras ,  5iin  ^cljip  te  gcoot  5ijntie  om  50  bJcl  tcgenö  ftroom 
Loionois  op  te  ftonnen  Eabecren  al0  tic  ligter  ^cljepcn.  ^aac  bp  fjaö  l)n  gcüieft 
lijd  gebrek  asii  montiftoft  /  toaac  boo?  5e  ptiec  bag  gebtoongen  biacen  aan  J^anb  tc 
aan  mond-  g^^^^^j^  j,j|,  onbecboub  tc  5oeften  /  en  niet  anöecjai  binbentie  toacen  5c  genoob* 
3aa&t  om  9!pcn  en  antiece  zwieren  te  fcbieten  en  te  eeten. 

<:pnbcUili  btoam  \]p  na  beel  3uftlielen!e{  üoben  Cabo  de  Gratia  a  Dios 

bp  een  5di€r  oiï^lantjebcn  gcnaamt  Wa  de  las  Pertas ,  baar  ttoec  ceöelüiie 

vcrwyid  O'^ot^  €planbcn  bigt  bn  leggen/  altnaar  Ij » 30»  ,§fbip  op  een  Sanbbanft 

7i3n  Schip   ber3CPi5c/  en  alljoctoel  3e  met  alle  .it^an  batic  ücji  öeöen  om  bet  <ï3e^ 

bycB-yiand  fcfjut/  |9fcc  /  cn  anUcrc  3b)acc  öinaen  te  loJTen/  op  bope  baar  Ö002  bet 

^fbip  toeöcc  3^lot  te  bcijgen/  bet  b)i«  egtcr  bJiigteloo^  /  toaar  Ö002  3c 

ctMibcUifi  genooö3aabt  toacen  bet  ^fbip  te  jïopcn  /  en  ban  ïj^t  5)|oiit  'm 

?3fcr  bat  3c  öaac  af  bregcn  tc\\  Barque  Longue  tc  mahen.    ïDp  3ullen 

b.iat  baat  een  toennig  mctie  be3ig  laten  /  en  o  ibcctuffcbcn  een  ho?te  bc^: 

fcb?nbinae  ban  be3c  ^planötn  en  bc^  3elf0  ^ntooanöcrtf  öoen. 

Indianen  op     ï^ct  ^ï^lanö  de  las  Pcrtas  ncbcn«{  bc  tWc  anticrc  orplanben/  toojbcn 

-cEyian- booÜ5c!icce  Indianen  üctooonb  btcmcnmctccgt  ïDübc  mag  nocmcn/  na^ 

bemaal  5c  nojJt  mot  ecnig  CUitllen  meitfcb  gefpiobcn  of  omgang  gcbaö 

beböen  -,  3c  3iin  blocft  ban  Hicbaam  cn  3eer  gc^^jotnb  /  bonncnbe  barbec 

alö  £cn  ^aarb  lopen  /  cn  in  't  bunbcn  eri  lan.i  onbec  toater  te  Oliibcn  beb* 

ben  3c  Dn  na  bunef  gclijb  niet.   Ec  bcütwn  ecn^  iKt  ^'ibec  ban  f  ai  öo^ 

bet/  ober  be  600  uonb  toca.'nbe/  ba'i  bc  gronbopgcüaaib/  en5ijrt|ta' 

bcltouto  om  ecu  ö^ip  brrtl  gi^niaalit:  tMir  gciircr  lo'  baii  boir  33nörc 

'^"'lige  pfcre  punt/  geü2uphc:iöc  in  bcjs  5clf<]i  plaats?  ccn  J^ai'ctanb  '  5e 


de  lasPcr- 
tis 


BOECANIERS.  6$ 

ficbïjm  cc^  ^iil  of  23003  alö  tiMnucre  Indianen  Ijfbüen/  maac  Q[Ctj;iin? 
tien  ccn  50on  tj'an  3C«iaanni  tiic  cmtrnt  miDcröalDc  baöcm  Icinc  5ijn.  %t 
tlcbOcn  Ucle  |31ontaötf »■  i\'^  "f 2^oj■clI  /  tinoï  5c  ücrfcfKptic 3002tcn  Urn  ©jug^  Haar pian. 
ten  tJail  gemeten /  nlö  Patatos,  Bananas,  Racoven,  Ananas,  en Uelc an?  "S'^- 

tere  3002trn.  Ee  tooncn  fn  geen  l^i'P3fn  OcUJÏ*  IJC  mee(le  antiere  India- 
nen. <Cenine  peggen  Dot  \t  menffljen  Ulecfrö  eeten/  't  toelfi  ooft  öoo?  't  fetenmen- 
geen  'er  geüêmtie  tetlxJöl  Loionois  öaac  toa?  /  genoeg5aam  blecfe,  5©dnt  ^"vcoibeSd 
ttoec  ban  5iir«  ©olö/  ö'cenc  een  Fransman  en  D'antec  een  Spanjaard  jijn^  ^Izl^, 
ïje/  gingen  $ontict  eenig  gelDcer  aljS  een  0oec  l)p  5tg  te  fjcböen  met  mal= 
feanteren  in  't  ^ofcfi  /  altoaac  5e  tioo?  een  €roep  ^jnöianen  berbolgö 
totcröen  /  öc  Fransman ,  na  Dat  fjp  5i)n  Hoec  gclofi  Daö  /  nam  tie  blngt 
en  onthtoam  fjet  /  maar  öe  Spanjaard  30  ca.ö  niet  in  't  iopen  5ijnöe  bleef 
agtcr  /  en  men  fireeg  geen  tütiing  Dan  Ijem»  <Êenige  Dagen  öaar  na  gin;: 
gen  ttoaalf  ^ober'ïj  /  aUe  toel  getoapenD  /  na  't  !23ofcD  om  fjaat  jBafefiec 
te  3oe6en  /  onöet  De3C  toa«J  oofe  De  Fransman  Die  öun  gelepDen  /  en  ooö 
De  pïaatö  toecö  Daac  öp  Dcnt  't  ïefl  gelaten  Datr»  s^iec  bonDen  5e  Dat 
D'  ^nDianen  Dum2  aangeflofeen  DaDDen/  en  een  toepnig  berDcr  5agcn  5e 
Écniae  menfcïic  becncn  leggen  Die  gebzaDen  lonten  en  Daac  nog  eenig  ölceft^ 
enn  toaö  /  ncDcnö  een  öanD  Daac  maac  D^ie  bingerö  aan  toacen  /  toaac 
D002  {ai50  De  spajijaard  maac  D2ie  bingeciS  aan  3ün  eene  OanD  gepaD  öaD) 
5e  tier3efterD  toacen  Dat  ö^t  D'  arme  Spanjaard  toajf/  Die  5e  gebjaDen  en 
geneten  tiaDDen. 

^e  gingen  öecDec  fiet  55ofc0  D002  om  te  3ien  of5egcen^nDtanenfi0n'  zodccrma. 
ten  otitDcbljen  /  epnDelp  DonDen  3e  een  gcoot  getat  bp  een  /  Die  Oun  beft  indianen,  e^* 
teDen  om  t'ontWugten/  maac  5e  agtecïjaalDen 'ec  eenige  en  bjagten  Dijf  ^n°J^'"" 
jDannen  en  bier  3©20utoen  ar^n  boo2D.    Ee  tnenDen  beel  moenten  aan  / 
om  3ig  aan  Ijaac  te  Doen  bccflaan  ?  en  fjaac  gencgentlicpD  te  tninnen  / 
p2efe"nteerenDe  f)iac  bcrff f)epDc  fnunflertngen  /  a'l.ö  Éoralcn  /  ^rDeffen  en 
55iilên  /  't  geen  5c  aannamen  /  maar  toilDen  geen  eeten  of  D3in6en  pjoe? 
ten.    't  5tBa0  ooft  aainnerhelp  Dat  30  lang  aliêf  3e  geUangen  toacen/ 
f  een  D*  anDec  niet  een  tooo2D  toefp2aFi  /  30  Dat  3icnDe  Dat  De3e  acme  men? 
fcljcn  3eec  betjeefl  toacen/  3e  öaac  nog  eenige  frtepnigöcDen gaten  en  Ite^ 
ten  3e  lopen. 

^oe  3c  tcrtroïiftcrt  DeDen  3c  tefien  Dat  3e  toeDec  toilDcn  ftomen  /  maar 
tat  tergaten  3e  Oadft  /  toant  t'  3eDerD  Rebben  3e  ftaar  niet  meec  terno? 
men.  ODt^li  tiotiDen  5e  naDerftanD  nog  tan  Dc^e  gettingenen  /  nog  eaiige 
antece  Jndianen  Op  l)et  (ÊplatiD  /  eenige  tijDing  bcftomcn  /  toaac  D002  5e 
geloof  Den  Dat  5e  alle  bp  nagt  na  De  ^abuucigc  €planDen  ge3tocmmen 
toacen. 

(i?nDectiifTfïKn  DeDen  De  ti^^Mm  Tiaac  itpter(!e  beft  om  \ytt  ^clnp  te  sropcnh« 
flonen  en  De  Barque  Longue  hlaac  te  maften/  maac  3ienDe  Dat  ftet  nog  schipco 
tjn  toat  30U  aanlopen  eec  alleö  ftlanc  toasf/  begonnen  ^e  eenige  fluftften  ^^^^"«o 
%mM  re  bcb^ntoen  Daar  3e  Ftanfche  Bonen  in  5aapDcn,   Die  binnen  De  Lon^ul 
tijD  tan  fesJ  toefteti  njp  toacen/  al§i  mcDe  teel  anDecc  ©^ugten  alö  in- 
diaan- 


G^i  Hiftorie  der  Americaanfche 

diaanfchc  TaiW)  Bananas ,  Racovens  en  antictcn/  50  Dat  ^C nil  CCCll  nOOÏÏ 

iniDöcn  om  Viaii  [jonocc  te  becgaan.    ^a  Dat  3c  op  tic5c  luijic  fjiei  Dijf 

of  fcjs  aiil^aantcn  Ucrtocft  öatiUcn/  en  Ijaac  55oot  filaarocmanht/  befio^ 

ten  3C  na  tie  txiWt  ^I^icarnana  te  scplcn  om  alöaflc  centgc  Canoes  t:  fccs 

ficmcn/  en  met  öeseiUc  Ijaat  rc(tccmitie  aCDabfier.ö  af  te  Dalen/  alsoött 

Baartiino  50  bed  menfclicn  niet  Doeren  hentie  /  en  cm  alle  moeptcn  öoo? 

te  ftomcn  toicrpen  3c  D^-'t  Slot  tuie  Dat  gaan  en  toie  bat  blijDeu  30110e :  De 

Delft  Uan  't  ©oll»  begiiDen  öJflc  tn  be  ^axqmi  en  ecnige  Canoejsf  Die  3e 

nog  DaDDen  /  en  ö'  anDcre  Ijelft  bleef  op  Det  €planb.  Lolonois  (Die  in  De 

vaarmcdc  Jöaroiie  gegaan  toaö)  litoam  na  toepnig  Dagen  3eplenj0f  in  De  ïübier  Ni- 

Loiono.s     caragna.    ^itoaac  ïjfm  öct  oitgeluh  oberbiel  Dat  Ijem  lang  op  De  Diclen 

Rfvïcr  N.    bcvbolgt  DaD  om  Dcm  regtbecrDiglijö  te  (traffcti  toegen.ö  De  beelfjePD  3(j* 

carai-na  bc  ncc  ffljr»[iMi)lte  miöDaDen  Die  DP  in  3ijn  ïcben  beDjcbcnOaD.  JDantDP 

ï^t.       bJierD  alljicc  Doo:  een  psrtp  Spanjaards  en  indianen  ontDeht  /  Die  fiet  groot- 


Jcett. 


7in>°voik"  ^^  geDeelte  ban  5i)n  .jBalifeer.ö  DooD  floegen/  en  Ijo  ijaD  met  öêtcbcrige 
£c!iaoen,en  b^i  3jjn  ©olli  geiioeg  te  Doen  om  De  25arli  tocDer te befeomen.  €bcnbjel 
onckSmt  niet  tegenflaanDe  Dit  groot  berliesS/  befloot  Ijv  niet  toeDec  bp  3iin  fï)alï;» 
^""oüd'"'  ^^^"^Z  ^^^  ÖP  op't  €pianD  de  Pertas  gelaten  DaD/  te fiomen 3onDer  eent* 
* " "  '  flc  Canoeö  meDe  te  brengen  /  ten  De3en  epnDe  nam  ï)p  boo?  cm  op  De  feufl 
ban  Carthagena  te  gaan.  flSaar  in  De  45olfbanDaricnfecmenDe/  toietö 

SP  bO?t!S  na  5ün  feomfle  ban  De  a©ilDen  (Die  De  Spanjaards  Ïndios-Bravos 

noemen)  met  3im  30olli  obcrballen  en  gebangcn.   ^ie  [jem  aan  (lufifeen 

Zijn  dood.  ftapten/  en  biieDen/  bolgensj  l)ct  betbaai  ban  een  5ijner  mcDe-mahheriS 

Die  Dc5elfDe  flraffe  met  groot  gebaor  ombliigt  bia.ö.  ^it  toaöbeto^pn* 

De  ban  Lolonois ,  Die  in  3ijn  lïeben  50  beel  fcï):ihheliibe  en  berfoepelijfte 

DaDen  beD2eben  en  50  beel  onfclnilDig  bloeD  bergoten  [leeft, 

fiocdere-     l^ct  anDei:  ©olb  Dat  op  bet  orplanD  de  las  Pcrtas  gebleben  toajef  /  De 

fteeiendc    mw^c  tijDing  ban  [jnn  Capitepn  of  meDe-mahlierönietbcnctnenDe/  bc^ 

ritfn'     6nben  tjacU  op  liet  ^cïjip  ban  een  3ebere  «ober  Die  bn  gebal  Die  toeg 

"  bbJam.  *De3e  ï;icbi't  btoam  ban  Jamaica  met  boo:iiemen  om  aan  Cabo 

Komen  aan  Gratus  a  Dios  te  Sa^Den  /  cn  D^i  berDf r  met  baar  Canoes  De  nibiec 

caboGra-  j,p  j^  ^j^-jf fp  /  en  De  ^taD  Cariagena  te  bcrobcrcn.   ^e3e  ttoee  Croupeii 

^«'vo''ór!   ïiobcrö/  nu  met  malbanDeren  gcconjungecrD  3iniDe/  biaren  toeDcriijDö 

nemen  om   |)eel  DlijDe  /  De5e  om  Dat  5e  (nu  merbelijft  berficrlit)  groter  Ooop  baDDen 

ra  cartnge-  pj^^  ij^^-jj  uooincmensf  te  bolbjengen  /  en  Die  /  om  Dat  5e  5ig  urn  [jaar  ar-- 

«aiegaa..  j^^^^^jj,,  /  ^j^^jj^  ^^^  gcD^'b  berloft  5agcn/  Daar  3e  nu  omtrent  De  tijD  bait 

tien  j^aanDen  in  gctoeeft  toaren,    So  Dia  3e  nu  aan  Gratlas  de  Dios 

geïicmcn  blaren  /  begaben  3e  5ig  /  500  0im  in  getal  ^ijntic  /  in  ber? 

ff ficpDc  Canoes  CU  bocren  na  De  motïD  ban  De  Hibicr  /  latenDc  alleenig 

bijf  of  fc!(S  personen  op  pDer  <:§rbip  om  3c  te  betoarcn ;  3e  namen  geen 

booiraaD  ban  fpii3e  meDe/  al30  5e  geloof öcn  ober  al  Daar  3e  blramen 

genoeg  te  lUllen  binten/  maar  De3e  bunnc  f)cop/  niet  op  «öoD  gegrcnö 

3ijnDc/  biel  ganfcliclüb  tegcnö  bun  gcDagten  upt ;  toantD'  indianen  baar 

licmite  gettiaar  getoo?Den  3ij"^c/  toaren  alle  gebloDen/  latcuDe  ni  baat 

l^up. 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  6f 

^up5cn  of  panttioten  öfe  5e  laiiorö  öe  ïiibicc  IjcbDcn/  c^im  öc  niinflc 
Uoo2ranti  -,  toaac  öoo?  5c  in  h02tc  twijcn  lui  D.u  5e  ijaac  >éc[jcpcn  UiTla^ 
ten  IjaDlicn  in  gcoot  ^tDKh  en  öongeronooU  becUielcn ;  mant  tje  Ijoop  ban 
in  't  iion  ö^ote  Dupt  te  5ullcn  befiomcn  öceD  ïjaac  ticselUc  uict  Iijti5aam' 
ijepD  l3cctj?agen  /  bccgenoeaentie  sig  met  een  bepnig  gcoene  ïïicuptien  tic 
5C  langö  öe  öant  öec  ïiiljicc  bonüen. 

,|Baac  na  Jsat  5^  «"  beerticn  Dagen  onticutocgen  getoeefl  ijatsüen  /  De^ 
gouncn  5e  fiauto  öoo?  De  öongec  te  toojtjcn  /  luaar  op  5e  Uciïoten  De  Hts 
tjiec  te  betlaten  en  ^ofcDtoaaiDgf  in  te  gaan  om  te  ^ten  of  5egecn^o?p 
feonDen  ontDefifeen  Daac  5e  eenig  onDccDouD  ftonDen  binDen  /  maac  at  cm 
ï\Ut/  toant  na  ecnige  Dagen  \ja  23ofcï)  Doodlopen  te  Rebben  /  5onDeceeni5 
ge  troofl  te  toinDen  /  teacen  3e  gcDtocngcn  toeDec  na  De  miUtt  /  en  Ucc^ 
bolgenö  tocDec  na  Daar  ^cöcpen  te  feeeren.  g}n  De5e  mocpeUjfic  togt 
Uectiielcn  ^e  tot  julft  een  upterde  nooD  /  Dat  3e  niet  alleen  f)aat  ^cOoenen 
en  ^cDeDen  ban  fjaac  ^toaarDen  tn  aiSc^cn opaten/  maac  5elf0 IjaDDen 
5e  lioo?genomen  inDieti  $e  eenig  Indiaan  honDcn  Dcfeomen  /  ïicm  Daar  bimh 
tot  een  graf  te  geben ;  epnDelpö  btoamen  ^c  aan  De  Eeeftant  /  altoaac 
3e  eenige  lebeniêimiDDelen  öebtoamen  en  miDDel  om  mcerDer  te  Uefeomen  / 
ebentoel  flierf  Det  meefle  geDeelte  D002  5lïjahljepD  en  ongemafi  't  lueift  5c 
iiptgcftaan  öaDDen  /  't  oberige  berflrópDen  Uier  en  Daar  /  en  eenige  raaö^ 
ten  Daar  na  in  De^eïf  De  jtcih  Daar  Lolonois  iw  geballcn  en  gefnenbelD  toajj. 
^i\  3ullen  top  obergaan  tot  fjet  befcö?ijben  Der  DaDen  ban  Capitepn  Hen- 
ry  Morgan ,  Die  mcn  met  regt  De  naam  ban  De  ttoccDe  Lolonois  3011  mo- 
gen gcben  -,  niet  minDer  /  nog  fiem  cngelp  3iinDe  /  30  toel  in  5i)n  beDjijf 
tegeni3S  De  ^paniaarDjj/  aïjs  in  't  beroben  ban  becl  onrt03ele  menfcDen. 

XL     HOOFDSTUK. 

Opkomft  van  Capiteyn  Henry  Morgan 3  zijnTogtenen 
voornaamfte  Daden. 

Capitepn  Henry  Morgan  toaö  ecn  Engelsman  ban  gebOOJte  /  Upt  DC     Af  komft 
^iobincie  ban  Wales,  ^ijn  ©aDer  toaö  een  ï^ijfee  ^oer  of  %\v  ;;^"  "^"^y 
herman ;  maar  ïjp  in  3iin  ^eugD  geen  5in  in  De  HanDbouto  ïieb^      23"' 
bcnDe  /  berliet  5iin  geboojte  plauiï  en  begaf  3ig  na  De  Eceliant/  om  ee? 
ni^e  anDere  be5igï)cpD  te  5oeften  Die  beter  met  3jjn  Ijumcur  ober  een 
litoam.  (fpnDelijIï  htoam  !jp  aan  eenï^abenaltöaarbcrffïicpDe^cDepen 
Die  na  De  Barbados  gingen/  ten  ^nber  lagen,  l^p  bcfloot Dc3c ilcpö me?  ,"^s"t« 
De  aan  te  nemen  /  ücgcbenDe  3ig  in  Dienjl  ban  een  /  Die  (bo'lgcnö  De  ge^  dos. 
teoonre  Der  €ngelff  Ijc  in  Die  plaat5cn)  ïjem  30  D2a  ïjp  Daar  aan  3lanD  ge^ 
homcn  toaief  /  berbogr.   ^p  DienDe  Daar  3i)n  tüD  iipt  /  en  bJpliepD  befjo^ 
men  ï]cbbenDc /  begaf  ftp  3ig  na  Jamaica  om  3ijn  geluTt  te  50eïtcn.  l^ier  En vandaa» 
bonD  l)P  t^fc  ïi$of-jSc[)epen  Die  gcreeD  lagen  om  in  2ee  te  gaan  /  en "» Jamaica. 

I  naDc> 


66  Hiftorie  der  Americaanfche 

naïjcmaal  I)t»  nfctjs  Op  ijnnöcn  \m  Ocfloot  Ijp  mcöc  te  aaan  m  t*  ocffci* 
ntnijcn  Dan  bat  300?t  ban  menfcljcn  te  Uolgcn.  ï^p  Icciöe  in  't  ftojt  bol- 
Beeeeftrig  lioiucii  I)aac  maiitcc  üan  3lcUen/  en  Diie  of  bicc  Cogten  inct  Ijanc  0^=» 
in  dicnd  i,aaj,  i^cbbcnöe/  met  oocïj  oeUola  en  tooo^Ucel/  fttoam  l)u  met  eentgc  Uart 
vandeRo-  ^.-j^  |X)a!iftccö  (Ute  Dp  tJC5clftie  ncp5cn mctJi? ee.iig  gelö  oüergegaarD  Daös 
Bekomt  een  öeii)'  oUcf  €cï\  /  Otti  t'  ^.MWïi  cm  ^cï)tp  tt  ftopen  /  't  toclïi  geïjogt  fjeü? 
Schip.  iientie/  niaaliten  3c  Ijcm  met  Uolhomcn  toc|ïemminge  Ijm  Capitepn  en 
25ebclï)ebbcr. 

,lli>ct  ti(t  iDd)(p  ötng  8p  ban  Jamaica  t'5epl  omopöe^^udbanCam^ï 

pecijc  te  fecupffcn  /  tn  ïxtellie  nep5e  Ijp  tocrfc Ijepijc  ^cljcpen  toeroberöe  / 

met  tetoeUic  ijP  3cgenpialenö  toetetliecctie.  ï^iec  bonïï  [p  een  outie  öo? 

Mansveid  ^ct  gcnaamt  Mansvcid  (öaac  top  l)iec  boten  alrecD.ö  eenig  gctoag  ban 

een  oude    gcmaalu  ïjcböcn)  b^m  om  een  3S>loot  toe  te  ruften  en  öaac  meöe  een  %an^ 

Rover       tjfng  aan  tic  bajle  ï^ujl  te  tïoen.    Mansvcid  3icntie  Morgan  met  30  beel 

533i)3cn  te  rug  Itomen/  oozUeelöe  fiem  een  öappec  lïQan  tc3nn/  enftoosS 

Maakt  Mor.  fjcm  tot  vice  Admiraal  ban  3iin  ©loot/  en  in  a\W  bijftten  ^cijcpen  en 

gan  Vice      500  i^W  /  30  Walcn  alÖ  Franfchen  (leftJ  3Önöe/  gingen  3e  ban  Jamaica 

Admiraal.^  (.  .j,p|  /  ff|  lito^men  Iioitö  öaac  na  aan  't  €planti  Sc.  Catharina ,  gelegen 
EWandst '  bï»  bc  baftc  Mü\t  ban  Cofta  Rica ,  op  De  Ijoogte  ban  12  graöcn/  30  mi^ 
cacharina.  Hutcn  l^oojUcc  bicctc  /  cn  omtccnt  35  üBiilen  ban  tjc  nibier  Chagre.  %u 
toaac  5e  \)h  mccflc  geUeelte  ban  baat  ©olli  betren  Slanben  /  W  Oct  Spaan- 
fche  (©uarnifoen  btoongen  al  bc  ^tetïitcn.ö  ban 't  ^planbobectcgeben/ 
Nemen  het  ^3»^  5^  aanflonb.sf  om  bet  totetpcn/  iiptgc3ontictb  een  /  Xicint^^  loo  jiöan 
in.  ban  ï)iat  epgen  aDolft  /  en  al  de  ^labcn  bie  3e  ban  be  Span;aards  geno- 

men Ijaböen  /  in  lepbcn.    .^n^et  ^c  tc(t  ban  baat  Bolh  togen  5e  na  een 
Met  nog  een  anbcc  lilcpn  ^planbjc  /  30  na  aan 't  baftc  Ennb  gelegen  bat  men 'et  met 
ander  kicyn  cctt  ^2iig  lion  op  fiomcn  /  biet  b?agten  3c  al  't  <0eff  imt  op  bat  5e  ban  't 
Eyiand.     ^^^^^^  (Èplaiib  bcliomcn  babben  -,  toaat  na  3c  al  lic  l^up3en  ou  't  gtote 
€Planb  bctbaanben/  en  bet  ïiafted  ban  allcüJ  biel  boo25ien  latcnbe/  be? 
r  n  ede  gaben  3e  baat  met  be  Spaanfchegcbangenen  in  Eee/ bie  3e  ebentoelï;02tö 
ii^zcccn    iaat  na  aan 't  baftc  5lanb  hr^  Pucno  Vcio  aan  3lanb  5etteben.  idctboi;: 
komen  aan  ^cHö  3CPlbcn  3e  laHgö  bc  ïiiift  ban  Cofta  Rica  tot  bat  3c  aan  be  aibiec 
deRiv.cr    q^^^  ïiUjamcn /  nltoaat  3c  3<a  toebec  te  ^lanb  begabeti  /  boojnemcniS 
^'       3i)nbe  al  be  ^02pen  baat  èmttent  gelegen  te  plonberen/  en  30  boo?t.iJna 
be  ^tab  Natta  te  gaan/  om  baat 't  5clfbc  te  boen. 
De  Gouver.     ^c  <0oubctneut  ban  Panama  ban  be  fioniftc  ^a  Hobertf  cn  be  Onanb^ 
neur  van    lijiibcbcn  bic  3C  plccgbcn  bertoittigt  /  ocjbcelbe  bet  3iin  pligt  om  'et  met 
^'"kTar   ^"^"*^  ®'^^''  ^^ö^"  ^^  ^^*'*"*  ^'^'^  bomfle  becb  \ic  nobctö  fcbieliili  te  rug 
ïcgeS. '     ttebhen  /  3ienbc  rmt  bet  bcele  Ennb  in  allatm  /  cn  baat  booinemen  be? 
ïienb  en  berbolgcnö  boo:  tegcntooojbig  bctijbelb  toajef.  l^kt  op  ücgaben 
zekceren  3e  baat  tocbct  ua  Sc.  Catharina  om  te  3icn  boe 't  met  be  loo  .fBantoaö 
weder  na    bic  3c  baat  tu  bc5ctting  gelaten  babben ;  tot  <f5oubetncur  obet  tit  JDo'.lt 

Sc.  Cahari- jjj.^^j  ^^^^  Fransman  gCflClb/    gcnaamt  Ie  Sicur  Simon.     Tl^ic  5fg  in  bC3C 

"*•  U'tcning  [jeel  toel  btocet/  bcböcnbc/  tetbJijl  M^nsvdd  niet  tegcntoooz? 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  G^ 

öig  IjöaiS  /  ïjct  crotc  ^^pfanli  fn  een  5ccc  qocïïc  (laat  Uan  tcöcnlucet  gc^  vinden  aiie 
flclö.    oBn  ïjct  hlepnc  €plantr  tiocn  ücplantcn  /  't  toclh  tn  lioitcn  tijü  50  '^'"g^"  >" 
toccl  fiaö  Qt^cucn/  öat  5c  öaac  tiooj  niet  aUccn  booj  't  tcgentöooitiigc  öe  8°'^'^^^*"^ 
3©loot  ftonöÉii  ceUictualtccmi  /  maac  self  acnocg  IjaöDcn  tot  ccn  ttoccöe 
©oiagic.  Mansveid  toa.ö  5cec  gt'ncgcn  om  l3C5c  ttoce  (gnlanticn  \\\  aitoogi  Mansveid  i<f 
DuuccnDe  De3f tting  xz  nemen  al5ö  't  5ecc  Uiel  booj  tse  ïïobcr^  gelegen  toacf  /  ^"'  senc 
50  om  De  nabpD?pö  öcc  ^paanfcöe  ifeujl/  al.ö  om  Dat  ijet  Ijeel  gcmah^-  S?a^ina' 
fielüft  te  üefclictmen  toa.cf,  tebehou- 

^vix  op  bcfioot  Mansveid  om  toeUcr  na  Jamaica  te  ftceccn  /  en  ban  öaac  '^^"■ 
ê^ccoiicö  na  St.  Catharina  te  5cntïen/  op  öat  5c  \\\  Ciö  ban  ecntgc  ober^  Ta^atcïo"^ 
lïal  in  ftaat  ban  tegcntoeec  mogten  5ijn.  Eo  ti?a  alKJ  ijt>  tot  Jamaica  aan-  bnderftand 


te  verzoe- 


btnam  /  begaf  fip  3fg  na  öe  <0oubcrnein:  /  Dte  Ijp  5ijn  boo^iiemen  aan^ 
titenöe/  maac  öe5e  bectotecp  tJte  boojjïag  upt  b?c5e  ban  5nn  .f^ecflrrbe  '"^Èathem 
Konink  van  Engeland  temiofiagen/  bcljalbcn  öat  t);' ooh  /  tnliicn  f)p  Ijcm  geweygerd 
De  bcc5ogfc  manfcljap  tocflonti  /  baat  öcoj  be  magt  ban  't  oüplanb  baat  ^^ord. 
fiti  <0oubernem:  ban  toaö/  te  5eec  berjtoafeften  5011»    3Baac  op  Mans- 
veld ,  toetenbe  bat  Qp  ban  5tg  3elf  fn  geen  flaat  toasf  om  5ijn  bob?nemen 
upt  te  boeren/  5fg  na  Tortuga  begaf/  altoaac  f)P  (eec !ip 3ijn boo.^nemen    Gaat  na 
tot  be  biab  brengen  ftonbe)  ban  bc  boob  toeggcruftt  toiciö.  Tortuga. 

Le  Sieur  Simon  (©OUbCCneuC  ban  St.  Catharina  gcen  bcmlnfietpinge  ftf^ft" 

ban  Mansveid  5ijn  aCbmtraal  bcftomenöe  /  biaö  ten  uptcttlcn  begccrig 
om  'er  b'  0025aafe  af  te  toeten.    (©nöertulTcïjen  ?ag  Don  joan  Pei  ez  de  De  oouver- 
Guzman  iyAt  nteutolijbsf  tot  öct  <ï5oubecnement  ban  Cofta  Rica  geftomcn  "<="[  ^^"^ 
toaö)  bat  öet  met  ö«  ^nttejsf  ban  Span  jen  niet  obec  een  fetoam  "iAi^v^  fchn,fta?n 
lanb  in  be  ïjanben  bec  ïlobecjS  te  laten.    3©aacom  bp  een  ConfiberaWe  die  vin  st. 
Inloot  toerufle  en  baac  na  toe  3onb  cm  bet  te  ijcctóinnen  \  bog  eer  bp  catharina. 
eenfg  gctoelö  gcbJHuftte  fcfueef  bo  een  252Ïcf  aan  ie  sieur  Simon ,  toaac 
in  bP  Ö^m  een  aanmcclielijbe  becgeltiinge  beloof  be/  inbicn  bP  Dct  €ps 
ïanb  aan  5nn  Cathoiijke  Majefteyt  goebtoiUtg  toilbe  obecgeben/  Dog  bp 
tocpgectng  en  inbien  öp  bcm  Daac  toe  btoingen  moeft  /  5tooer  ïjp  yem 
ten  upterjten  te  5uUen  ftcaffen.    Le  sieur  simon ,  geen  banjs  5ienDe  om 
bet  Ocplanb  5onbec  nieutoe  éwlp  alleen  te  bonnen  befenbeeren/  ooö  bp  30 
DoeHbe  geen  boo2beel  booj  bem  of  3iin  ©olft  fionnenöe  beoogen/  gaf  bet 
eenige  toepnige  tegenftanD  op  De5elif De  boo2toaacöcn  /  alö  3e  bet  ban  be 
Spanjaards  bebomen  baDDen  /  toebec  aan  bun  obcc.    ^Bemitg  Dagen  na 
b'obccgabe/  btoam'ec  een  Engeifch  ^cbip't  toeib  \it  45oiibecneuc  ban 
Jamaica  on^ec  b^nb  met  eenig  3Bolft  Ijaö  afgc5onöcn  /  booj  St.  Cathari- 
na ,  toaat  op  De  spanjaards  b'  Engclfche  ©laggc  Ueten  toafen  /  en  ötoon^ 
gen  Sieur  Simon  aan  ^tranb  te  gaan  en  Xs'^t  ^cbip  tn  De  ï|aben  te  Doen 
bomen/  toaac  op  5e  alle  gebangen  toterDen.  €en  3ebec  Spaanfch  ^nge^ 
nieuc  \ytt\i  een  berbaal  ban  't  bccnemen  De3e!S  €planDcf  Doo?  De  Span- 
jaards ,  tn  ^niö  laten  iiptgaan  /  't  toelft  top  niet  onDienfltg  geagt  w\Si- 
ben  (re  meer  om  Dat  3e  ban  een  3aab  ban  50  toepntg  belang  3ulb  een  gto* 
ten  opBcf  maften)  Ijicc  in  te  boegen. 

I  2  Een 


68  Hiftorie  der  Americaanfchc 

Een  net  en  waaragtig  Verhaal  van  de  Grote  Vi^ïrorie  door  de 
Wapenen  van  zijn  Catholijke  Majeflejt  tcgens  d'  Engelfche  Ro- 
vers bcvogten ,  onder  het  bcleyd  en  dapperheyd  van  Don 
Jan  Perêz.  de  Gnz^man ,  Ridder  van  d'  Order  van  St.  facob , 
Gouverneur  en  Capiteyn  Generaal  van  Terra  Ftrma  en  de 
Provintie  van  Fer^guas. 

jj  U  €t  öoninficp  Unu  Terra  Firma  't  töclft  U<in  5tö  3Clf  (tcrfj  Qtcnocg 
j5  ■*-'-i0  om  oc:tc  5DIoten/  en  UoojnamcntUjh  öc  ttoUicjS  ban  Jamaica 
jjtcgenjf  te  honncn  (laan  en  te  bccdcojen/  Daö  öoo?  üctfcftcpöc  tocacn/ 
3,tnöinöe  Odiomcn/  tjat  14  Ocngclfclie  ^cljepen  op  ïjc  33u|ten  aan  sijn 

35  Catholijke  Majefleyc  OclJOCentie/  flCUpjlen. 

,>^en  Hticn  ^uli»  1665.  litoam  tot  Panama  tüöingc  trat  öe  JüoberiS 
„  aan  Puerto  de  Naos  gctoecft  toaren ;  ï)et  ^;êpaanfclje  <i5uatnl5oen  Uan 

» 't  €pla!lö  St.  Catharina ,  UJClfiCfjS  OBOUbcrncnr  Don  Lrtevan  del  Cam- 

3jpo  toass/  ocöVDongcn  ïjatitien/  en  ïjaac  3clVie  bmi  't  oc5eptje  oüplanö 
3j  jï^ecftcc  Qcinaaftt/  ncmcnDc  ö' gjntooonticcö  o<^toangen/  enbenndenöe 
j5  al  't  geen  5e  ïjtoamen  t'  ontmoete-^  Omtrent  tec  5elUer  tiiö  ontfntg 
3j  Don  joan  Perez  de  Guzman  bn5onttet:e  ontjctrigtinge  Dan  öe^c  üolje? 
55i-pen/  ticoj  eentoe  Spanjaards  tJic  lipt  \\zi  0f5eptie' Crpla  10  ontblitm  toa- 
5,  ren  (en  toten  f)?  Debal  na  Puerto  Veio  te  öleptien)  öat  Ijeae5en6e  ao^ 
5,  \stx$  ten  ttocetien  Uan  ^loepmaanö  Dp  nagt  op  ÏKt  (Cplanti  gehomen 
5,toaren/  5onticc  öat  Die  Uan't€planti!Kttonrengetoaargeto02ïJcn/  eti 
,5tiat  5c  tje  bolgenti?  mojgen  na  eenigc  fc{Krmm5cring  .^iDeeflcr  Uan  al  öe 
35  ^tecfttenö  toaren  getooiöen  /  en  al  ö'  gntoootitierö"  en  ^olöaten  tJte  't 
5>niet  honöcn  ontblugten  geUangen  genomen  Ijaböcn.  ï^icr  op  fteeft 
„  Don  Joan  öe  i^rijgtfraaö  öoeii  Ucfgaöcrcn  /  aa  >  öetoclhe  fm  Deficnö 
,5  maaftte  öc  grote  l)002tgang  tie5er  ïtobcrö  in  tie  ^lanïjcn  onöcr  't  gcbieö 

,5  ban  5iin  Catholijke  Majeftcyt ,  UOOJftcUenöC  /  dat  het  volkomen  nood- 
3)  zakelijk  was  om  zodanig  een  magt  na 't  Eyland  St.  Cdth.iri/ht  te  zenden  > 
35  welke  bekwaam  was  om 't  zelve  van  de  Rovers  te  hernemen  ;  d' eer  en 
3, 't  voordeel  van  zijn  Majefteyt  van  Sp.vijentcn  hoogftcn  daaraan  verknogt 
„zijnde  3  want  dat  andcrzints  de  Rovers  door  zulke  ConqueÜen  in  vervolg 
,3  van  tijd  gemakkelijk  al  d*  omleggende  Landen  zouden  konnen  t'  onder- 
35  brengen.  JBaar  Op  $Otïimtge  mi  anttoOOJÖ  gaben/  dat  de  Rovers  op 
>3  't  gezeyde  Eyland  niet  konnende  beftaan  5  het  van  zelfs  weder  zouden 
33  moeten  verlaten  ,  en  dat  het  dienvolgcnde  niet  nodig  was ,  ziginzovelc 
35  moeyten  en  koft«n  te  fteken.     Don  Joan  tlC<?  niet  tcaenftaantie  alö  eeti 

33  erbaren  en  Dapper  ;§oltiaat  /  gaf  Oebcl  om  ecntge  böoiraatj  na  Puerto 
3,  Veio,  boo2  ï3e  iDilttic  te  (lieren/  cnl)egaf3igielfDcrtoaartiöniet5on:: 
3)  ter  5j)n  a^ebcn  in  groot  gebaar  te  (lellcïi  /  altoaar  Du  op  ben  ttoeêtien 
35  ban  tlioopmaanb  (met  mee(l  al  liet  gene  tot  be^e  iCogt  nobig  toatf  tu 
?3  Ijnnbcn  ïjeübcnbc)  aanïitoam.    C^icr  bonb  l)^»  iit  be  J^abcn  een  goeb 

"^cljip 


BOECANIERS.  69 

j>  ^Cljip  tW  toCÏ  gcmontCCCti  /  a^naamt  öe  Su  Vincent ,  Öe  Compagnie  der 
„  Negros  tOCÖcljOCCnDC  /  't  tDClh  DP  na  ÖCt  €plantl  St.  Catharine  50110/ 
„(tcUcnÖC  öanC  op  tot  ^ScUCltjebbCC  JofephSanchezXimenez^iRajOOjbsn 

„  Piierto  Veio ,  tjcmaniicntic  [ict  5cl\3c  met  270  ^oltiaten/  ^7  Ijaii  tite 
jjocnc  ötc  op 't  C'^5cntie  ^planb  gcbanöcn  toacen  gctoccjt  /  34Spanjaards 

j^Uan't  «©unCWOCn  ban  Puerto  Velo,  29  Mulatos  ban  Panama,   12  In- 

„  dianen  5cci*  ccüarcii  om  met  55oog  en  ^ijleii  om  te  a^an  /  7  ecbarene 
5,  en  Defttoamc  Ccuflapelö  /  ttoee  Eti-'utcnantiS  /  ttoce  ptjloten  /  een  l^eel? 
5>  meettec  en  een  öeliQieux  ban  ö'  <0?tJ?e  St»  Francifcus  tot  fiaac  25iegti 
5>baöec. 

„  Don  joan  gaf  feojtjS  öaac  na  aan  al  öe  (Dfftcfecen  onUertiötina  fice 
5ï5e  Ijaac  öaööen  te  ö^acen/  jcggcntje  öat  te  <0OHbecneiic  ban  Cartha- 
„gcna  ()un  met  meer  Bolft/  Baactiinocn  en  ai 't  geen  5e  bevöcc  tor  öic 
3,  onöecneminge  ban  noljen  50ulicn  Ijcbben  /  boowcn50utie/  ö':DOentie  ten 
„tien  epnöe  reeöiS  aan  öie  <j5oubccneiic  gefcljieben.  T^cn  i4öenbanties 
„  5elf  öe  jBaanb  begaf  5ig  Don  joan  t'  ^^cöcep  om  D^t  <êc8tp  npt  tie  i^a- 
5,  ben  te  geleptien  /  en  3! entie  öat  be  totnb  goeb  toaö  riep  Ijp  al  't  ©olli 
3jbp  een/  en  beeb  een  aanfp?aaft/  OunaanmoeötgenbeomtegensfbesBp? 
„  anben  ban  Daar  Eanb  en  laeUgie  bapper  te  ftrijben  /  en  boojnament^ 
„lijft  tegenis  Xiic  onmenfcDclüïje  öoberiS/  ^k  50  beel fcD3iftlieïi)Re tojecb- 
j^Öeben  aan  b'  «önberöanen  ban  ^ijn  Catholijke  Majefteyt  geplecat  Daö^ 
5)  ben.  iBct  een  aan  pber  ban  Ijun  5eer  mitbe  beloningen  belobenbe/ 
5j  boo^namentlp  W  gene  tk  jig  biel  in  be  bienfl  ban  \jmt  ïaoninft  en 
5j5lanb  jouben  feomen  te  fctoijten.  j^et  be5e  rebenen  nam  Don  joan 
5>  3ijn  affcöepö  /  en  Oet  ^cljip  ging  met  een  boo2fpoebige  bJinb  t'  5cpï. 
3,<©p  ben  22flen  fetoamen  5e  tot  Carthagena  en  üobenbcè^ouberneureen 
35  5S2ief  ban  b'  €ebele  en  bappere  Don  joan  aan  /  t}k  beselbe  aannam 
3,  met  öetnuginge  ban  grote  nenegentljepb  boo?  be  pet50onban  Don  joan 
3,  en  tot  5ijn  ^^^aiefleptss  bien'n  /  en  jtenbe  bat  Daar  boo^nemen  met  5ijtt 
3,  begeerte  ober  een  ftbjam/  beloof  be  l)p  Dun  bp  te  (laan  met  een  5?:egat  / 
33  een  «6aDoot/  een  55arft/  en  126  jBan/  te  toeten  beene  Delft  upt5nn 
33  epgen  a3uarni5oen  /  en  b'  anbere  D^Ift  iï^iilatoiS»  ^uss  ban  alle  nooö^ 
3,  toenbigDeben  tocl  boo25icn  jiinbe/  berlieten  5e  op  ben2benban(ii)ogft^ 
33  maanb  be  ^aben  ban  Carthagena ,  en  ftregen  ben  loben  be  31fc)efl5i)be 
3)  ban 't  €planb  St.  Catharina  in 't  ge5tgt/  en  niet  tegendaanbebatjete^ 
„gen  toinb  Dabben  bcrepluen  5c be ^aben altoaar 5c Det ^ünficr lieten bal^ 
,  33  len  /  Df böi^nbe  een  ban  Daar  •önrften  op  be  3^lippcn  genaamt  Q.uita  si- 
3,  gnos  boo2  fio2m  berloren. 

,3  <©e  öoberö  on5e  ^cDepfn  ten  ^dnfter  5ienbe  (tomen/  fcDoten  aan^ 
„Hcnbjs  b2iÊ  fcDtten  met  fcDerp/  tk  met  bc  5eifbe  munt  betaald  toier^ 
»  ben.  ^iit  op  ^onb  be  |Baioo2  jofeph  Sanchez  ximenez  ecn  ban  5ijn 
3,  iötficieren  aan  3ïanb/  om  be  ïtoberö  te  fommeeren  in  be  naam  ban 
33  5ön  CatDoUjfte  j^aictïept  D^t  €planb  ober  te  geben/  nabemaal  ^eljee 
» iu  't  mibben  ban  be  j^jcbc  tuffcD^n  be  ïtronen  ban  Span  jen  en  Ênge- 

i  3  jsland.y 


70  Hiftorie  der  Amcricaanfche 

„  land ,  öcnomcn  ijatiöcn ;  tii  inbicit  5c  fjalftcrrig  üIcDen  /  öat  Br  tjaac 
o  altema.ll  tjoo?  öc  fcDccpte  öcsr  Etoaacöef  3011  öocn  onibomen.  ïDaac 
j,  op  tic  ilobccö  ten  anttooo2ö  Qa)icn  Dat  !jet  €planD  ecctiitiicf  onöec  öe 
j^l^roon  Engeland  bel)002ö  öaö»  <ïcn  öat  tn  plaatiS  Uan  oöcrgeUcn/  3e 
5,  Dct  ccröcr  tot  De  laafte  öjoppel  WoetJjS  toilöen  üefcöcrme  u 

5,<2Dp  3D2pöao  tien  i3tjen  ötoamen  ö^  i^cgcoö  ban  tic  ©'Mnti  aan 
5,  boo?tJ  ban  on3e  ^ömlraal  3toemmen»  ^e3e  b^aöten  bon^  fdjap  Dat  al 
„De  iloücrö  op  Hu  €vlanD  met  meet  alö  72  in  getal  toaien/  en  Dat 5e 
j5tn  otote  UcvbaattijcpD  toaccn/  3icnDe  3ul!ï  een  aanmcrhcloöe  magt  te^ 
jj  genö  Ijun  Uomen.  ïDoo:  De5e  ftonDfcljap  bcfloten  De  ^paiijaacD.ö  De 
j,  5p02tcefTen  te  o^nahen  tectoijl  De  jHobecö  (leife  op  Ijaat  fc!)oten  /  't  toelft 
3j  aari  on3e  hant  Dapper  beanttooojD  toiecD  tot  in  De  Donftece  nagt  toe. 
5j€>p  ^onDag  Den  isDen  3ijnDe  De  Dag  Dan  on5e  HlicUe  Bjoiitoe  ï^cmei^ 
jjViaaiD/  ïjct  tocDcc  (lil  en  D^lDec  5DnDe/  naaiDcrDen  5eopUolgenDe 
jj  ltDi)3c* 

» l|et  ^cöip  St.  Vincent  aljS  5fiDmicaal  beft Doot  De  ^öattecpe  genaamt 

jjle  Conception. 

,,ï^et  ^cïjip  De  St.  Pieter  alö  Jöice  aCDmitaal/  lofle  3ün  (©efcöut  tc^ 
33  genö  D'  anDere  ^attetpe  genaamt  St.  jacob. 

„  <0nDertutTcöfn  totetD  tjet  ©olö  met  floepen  aan  EanDgeD?agt/ 
3)  mai:cf)ceccnDe  na  De  poft  de  Cortadura  genaamt.  ;©e  Eieutenant  Fran- 
3,  cifco  de  Cazeres  Degeerig  5önDe  De  (terbte  Der  ©panDcn  t'  ontDchftcn  / 
„begaf  5io  alleen  met  15  jjBan  na  't  5p02t  de  Cortadura,  ma.ir  toiccD 
„  toel  öaaft  gcDiuongen  te  toijhen  D002  't  Ijcbtg  fdjicrcn  Der  ©nanDen  /  Di« 
„onDec  anDeien  ^O^geljS  DaöDcn  ban  60  gijpen  Die  3e  in  een  cep^s  af^ 
3,  fcljoten. 

3,  s^iet  tegenftaanDe  De  OttteDer  ©panDen/  gingCapitepn  Don  jofeph 
3,  Ramircz  de  Leyva  mct  60  |Ban  Ijet  :^02t  Dc(lo2men  /  en  Doctoel  'er  tcc 
,,  toeDec3i)Den  3eec  DatDnehtnggelJoatentoiecD/  toicrD  fjp  cpnDclp  .iBec- 
3,  |tec  /  DtDingenDe  hc  aoUer^  Dat  5^o?t  ober  te  gebcn. 

3,  ^an  D'  anDere  ftant  troft  CajJitenn  joan  Gaicno  met  90  .iBan  oUec 
„'t  gebergte/  om  D002  Die  toeg  tjcti^afieelSt.  Tercza te be|lo?mcn.  (On- 

3,  DcrtllfTcDcn  toaö  De  .f^a)002  Don  jofeph  Sanchcz  Ximencz  alö  Oppcr? 

3>  bcbelDcübcr  met  De  re(l  ban 't  ©olft  in  bier  floepen  D002  De  $^abcn  ge^ 
„ftomcn/  en  htonm  in  tocertoil  ban  De  ©panD  te  5lanD  /  ter  5clber  ftonD 
35  Dat  Capitepn  joan  Gaieno  5t)n  ©olh  tot  De  fto;m  aanboerDe.  Eo  Dat 
3itn\&  Öolft  D^ie  aanballen  DecD;  op  D?ie  bcrfcDepDe  oo2Den/  op  een  en 
„De3clfDe  tijD/  en  met  grote  DapperljepD;  toaar  D002  De  ttoberö  5ienDe 
3>alreeDsi  bcel  ban  Daar  ©olft  geDooD/  en  Dat  3e  liet  onmogelijft  langer 
3>  feonDen  uptbarDen  /  Daar  ncbenö  Det  gcDeele  €planD  aan  om  obc rga^» 
3,  ben.  <Onö  IDolh  Uet  aanjlonDö  De  ^paanfcDe  iDlaggc  toaien  /  en  Danli- 
„te  <0oD  aimanttg /  Dic  Daar  op  3"lft  ccn  «ptmuntcnDc  Dag/  3uUi  een 
„grote  en  gcluhlugc  ©icforie  DaD  gelicbcn  te  geben. 
>,l^et  getal  Der  DoDen  ban  De  DpanDcn  toasffesf/  bccl  getoonDcn  en  70 

3jge? 


BOECANIERS.  71 

„octtanacncn/  en  aan  on5e  5üi3c  toa.cf  allccnia  ccn  jü^an  octiooti  en  bicc 

„3©jj  UonUen  op  ïjct  €pïmili  800  ponti^u^ïmipli/  250  ponö  iBiisJ^ 
j,  quctöogelö  /  en  Uccl  anttcrc  «Oo^loooljcljocftcn.  <Onticr  tic  gebangcncn 
„  toiccticn  ttoee  ^panfciarö?'  af^ont"-'n  /  W  ör  3!Dapcncn  onöcc  hc  En- 
„geifche  tcaenö  5ijn  Catïioltjhc  .fiBajcftcpt  octi?agcn  öatöcn/  öesctoiec* 
5,  öen  Ooo?  bctoel  Uan  tic  ïBajoo?  Uesf  anöctcn  öaagjS  oearquebufccct. 

„  ^e  lotje  öag  \jan  l|ecfflmaanlJ  ötoam  een  <Ênaclfcl)  ©i'Jactupg  m 
>5  't  öe5tOt  toan  't  €pïanti  /  öft  Ö002  tic  irBaioo?  öan  berce  oc5ten  5iintie  / 
j,  Ocbal  l)tJ  Ie  sieur  simon  öie  ecn  5p3ans"man  toaö  /  om  aan  öoo2ti  ban 
„  Uil'  ^cïjip  te  gaan  /  en  te  3eggcn  öat  liet  Cnlanö  nog  Engeifch  toais  / 
„  tDclli  bcbcl  l)p  Uolüjagt ;  toaac  op  ïjet  ^cljccpje  tn  öe  ||atoen  htoam  / 
„op  öebbentic  14  ,i3^an/  ecn  ©jonto  eti  Daac  ^ogtcr /  öte  aanjtonöüJ 
„  alle  geüangcn  genomen  totecöen. 

„U'  Engeifche  0oPec3ef  totccïjcn  alle  na  Puerto  Veio  gcboccïï/  uptge^ 
„  nomen  ti2te  /  tJte  Doo?  beUel  toan  tie  <6ou\Jccneuc  na  Panama  gcbocrö 
„  toiccUcn  om  aan  Ijct  Kafieel  St.  jeronimo  te  toctfien»  ;Dc5e  ^tcrfete 
,A$  een  uptncmcnïï  toecfttluft/  «n  5eec  flecfi/  3ijnDe  tn't  mtöticn  bantjc 
55l^abcn  gcbonlDïï/  toan  3cec  fiacticilcen/  baneenbtcrftamigefo^m/  öe 
,jfioogte  tö  ban  88  <6eometrtfcöe boeten/  tie  jouuren 5ijn  14 boeten ötö/ 
j,  en  öe  (0O3tiijncn  75  boeten  ^iameter^  ^tt  l^ajlcel  i$  gcboubiti  ten 
5j  ftofle  ban  bcrfcljepije  btJ3onticre  personen  /  öe  <0oubccncuc  ban  De  ^taö 
5,  Öct  gcootflc  geöcelte  ban  't  gelö  öaac  toe  gegeben  öebbenöe  /  50  öat  öet 
„  5ijn  iBajejlept  nfetjsf  öet  minfle  fiomt  te  öoflen. 


XIL     HOOFDSTUK. 

Befchrijvinge  van  't  Eyland  Cuba.  Morgan  onderneemt 
het  Eyland  St.  Catharina  te  houden ,  en  tot  ecn  fchuyl- 
plaats  en  Rovers  neft  te  maken ,  dathemmiflukt.  Hy 
doet  een  Landing  en  neemt  de  Stad  el  Ptterto  del  Prin- 
cipe in. 

^Cpttcpn  Morgan ,  5tenöc  bat  5ijn  3©oo??aat  en  iCbmlraal  Mans-  capite^n 
veld  oberlcöcn  bJa^  /  gebjupöte  alle  mogcUjfee  mtböelen  om  't  €?-  ^°'ë^"  °"' 
lanb  St.  Catharina  tc  bcïjoubcm    Eijtt  boo^naamflc  oogtott  bJas?  sj.TaXri- 
om  Ijet  tot  een  bcrbUjfplaatiS  en  toebliigt  öer  0obcr.ö  ban  bic  <6eb)c|lcn  na  te  hou. 
te  maften  /  en  Ijet  in  een  flaat  te  (tellen  /  om  öaac  gcroof  öe  bupt  tn  alle  '^^''• 
5efecrbcpö  baac  te  honnen  bergen ;  ten  öesen  epnöe  Het  f)p  nietjS  onaan^; 
gcroerö  /  fc BJüticnöe  aan  berfcècpöe  ï^oopUcöcn  tn  virginia  en  Nieuw  En- 
geland met  bersocft  om  l)em  p^öbijle  en  bcljocften  te  5enöen/  toaaröoo^ 


72  Hiflorie  der  Americaanfchc 

l)P  Doopte  öct  €planti  in  5»lö  ccn  goctic  fraat  bantcgcntoecrtcbicnocn/ 

Dog  zijn  bat  IJ?  occn  of^Jaac  Uan  ccniöe  fiant  te  b2C5eii  ijaö.    «Doo  öit  5iin  tooo?? 

voofncmcn  neitieri  Uicl  in  öungcn/  naïjcmaal  öe  Spanjaards ,  aliS  öe5egt  iö  /  öetCp- 

vauindu).  j^^j^^  ^^^^^  ijcrnamen.    l^iccom  liet  Ij?  ctocntoel  öe  moeö  niet  3infccn/ 

uiaac  Decoii  in  't  tegcnDeel  nieutoe  toooinemcnjs  te  fiticöcn.  $^n  liet  eer(t 

een  cêcljip  toeuuden  om  berUolgenö  een  3©loot  te  üeraaDcccn  ^o  oroot  en 

frtcli  alö  tjp  fïonöe  /  't  bjclft  tjem  oofe  in  't  öo?t  na  tocnfclj  oeiulite  i  ce- 

toenöe  pticc  liö  toan  5ijn  3Dloot  lafl/  3iO  «a  tJe  EuplJhapen  üan  Cuba  (5i)ns 

Hy  ruft  een  De  ö'  alcemeene  bci:5aauiplaat$^)  te  begcUen/  allnatU  [jp  Uoojoenomen 

andere       jjjj^  ff j^  ^djgefraati  te  Doen  Uecgaticccn  /  om  t'  oöerleoaen  toat  Uefl  Dien^ 

Vloot  toe.   jjg  gg^aa,^/  en  toat  plaatse  eec(l  aangetafl  te  toojtien.    ïDp  5ullen  öem 

met  tic3e  toeberepïi3cien  een  toepnig  l)C3tg  laten/  en  onöectiilTcDen  ecu 

öo?te  befclniiUtnge  ban  öit  €planli  Doen. 

Befchrii-      ï)et  <ï:planD  Cuba  legt  (0o|l  en  a©e|l  /  op  De  fioogte  \ym  zo  tot  23 

vingevan't  gcaócn  |3oo?tici:  iJKete/  5önlje  omtrent  150  ^uptfct)e  naijlen  lang  en  40 

Eyiand  Ca-  jj,^^^,^    e^n  ünigtüaacOepti  üeljoeft  öet  boo?  't  €planD  Hifpanioia  niet  te 

*■  toijlicn/  ücDalUcn  Dat  Ijet  Deel  Dingen  uptleberD  om  boopmanfcDap  me? 

De  te  DzijUeu/  gelijft  aljS  ï^upDen  Uan  UerfcljcpDc  23ee|len  /  enin*tbp5on?- 

Dcc  De  5iillic  Die  in  europa  Havana  Hu>  den  gcnaamt  toojDen ;  't  i$  aan 

alle  ftanten  met  becl  ftlepne  CplaaïJeltenjS  omringt  Die  5e  Cayos  noemen. 

<©p  Det3Clfte  De  öoUcrjS  meejl  Qaar  DergaDeringe  DebDen  /  en  raaD  fjou* 

Den  op  toat  toij3e  3e  Oefl  De  ^paniaarDjS  lionnen  plagen,  't  S«s  ooft  met 

Havenen.  ucrfcDepDe  ftgone  0ibicren  Ï300?3ien/  en  bcfttoame  l^abcnjEf/  alöSt.  ja- 

go  )  Bajame  >  Santa  Maria ,  Efpiritu-Santo ,  Trinidad  5  Xagua ,  Cabo  de 

Coricnte  cn  anDere.  TZ^e5e  3i)n  alle  aan  De  EupDhant ;  en  aan  De  iSoo^ti? 

3ijDe  3i)n  la  Havana »  Puerto  Mariano ,  Santa  Crus ,  Mata  Ricos  en  Bar- 
racoa. 

Steden.       ^it  CpUittD  fjeeft  ttoce  J^oof b-i§teDcn  /  onDer  toellic  al  D'  anDere  <§te? 
santjago.  ^gfi  crj  tï^'o2pen  moeten  ftaan,  D'  €er(lc  ijS  Sant  jago  of  St.  jjcob ,  aan 

De  ^upDliant  ban 't  OrplanD  gelegeiv  en  Dceft  teDdftban'tdJplanDon? 

Der  Daar  gebieD ;  en  too?D  ban  een  5©i1TcDop  en  <i3oii\)erneur  gcregeerD. 

^e  ^teDen  en  ZDojpen  Daar  onDer  DorenDe  5iTn  Efpiritu-Santo ,  Puerto 

de  el  Principe,  cn  Bajame  aaU  De  ^unD^ijDe  /  enBarracoa,  cn  de  los  Ca- 
yos aan  De  3^oo2D3öDe.  ;De  mecfte  l^egotie  Die  Dier  gefcDieD  ftemt  ban 
De  Canarifche  Eyianden ,  DertoaartjS  3e  vTabali/  Cupfter  cn  ïl^upDen  flie? 
ren  /  Die  ban  D'  onDerDorige  ^tcDcn  en  «ï^ojpen  in  De3c  ^taD  gebjagt 
too?öen.  €erti)Dj2{  iö  De3e  ^taD/  alljoetoel  3e  Doo?  een  iinflccl  bcff licrmD 
too?D  /  Doo?  öc  i^oberiS  ban  Jamaica  cn  Tortuga  elcuDtg  gepionDerö  ge? 
toeeft. 
Haviina.  ^c  ^tob  Havana  legt  aan  De  |5002Dtoe(t3iitje  ban  't  <!cPlnnD  /  en  i.tf 
ccn  Der  ftcrftlle  piaat5en  ban  geljecl  JDeft^jnbicn  /  Dee  3clfiS  gebieD  (Ireht 
3ig  ober  D'  anDere  Delft  ban  't  OrplanD  j  De  ;^teDen  Daar  onDcr  DorenDe 
3ijn  Santa  Crus  aan  De  ,5^002D5i]De  /  cn  La  Trinidad  aaM  De  SnpD3iiDc  / 

in  Dctocllie  grote  Dantel  met  Cabali  gcD?eben  too:b/  Die  3e  na  Nova 

Spanje 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  73 

Spanje  cn  Cofta  Rica  senijcn/  tjcöalbcn  Uccl  ^cöcpenmctliC5étoflcenöc>' 
laöm  W  na  Spanjen  en  auDercöcclenljan  Europa  gc3onDcntoo?lJcn.  ^e5e 
^taö  too?ö  öoo?  ö^ic  ocotc  cn  (Icrlie  l^afleelcn  befcöermö  /  tttiee  aan  De 
l^aUen/  cn  ccn  op  ccn  ©ecg  Qclcgcn  l^U  De  ^taö  Dtoingcn  ban.  ^aac 
3jjn  oljcc  öe  loooo  gjntooonöcr^.    <©c  ïjooplieticn  Daac  tooncnöe  fjan^ 

tlClcn  op  Nova  Hifpania ,  Campeche ,  Honduras  cn  Florida.  %\k  ÖC  ^C\}C' 
pen  ban  Nova  Hilpania ,  Caracas  >  Carthagena  cn  Cofla  BJca  Öomcn  DaaC 

altijD  aan  om  toecbccfmoc  toanncci*  5c  na  Spanjen  gaan  /  al^o  5c  i3c5c  tocg 
altoo.ö  Ijccn  moeten.  ;©c  Spaanfche  Eilliec-jDloot  öomt  Diec  mcïjc  altijö 
aan  cm  öe  rc^l  ban  öaac  ÉaOtng  in  te  nemen  /  50  aan  Huyden ,  Tabak 

Q\$  Campeche  hout. 

Capttcpn  Morgan  ijaö  neg  geen  tWt  lïöaanDcn  in  lie  Zuyd-Kayen  bait 
Cuba  gelegen/  bianneec  Ijp  al  een  ©loot  ban  12  Eeplen  en  omtrent  feben 
Ijonttecö  ifean/  ten  Dcele  Franfche  en  ten  Deelc  EngelfcheOpecnöab»  ^p 
fielö  Ijiec  een  algemeene  0natJ  om  t'oberlegaen  Usat  men  (lonöteboen/ 
3ommioe  co?tiecltjen  tjat  ïjet  beft  30U  5iin  üe  ^tab  Havana  bp  nagt  t'  ober^    Neme» 
ïompelen/  't  geen  3e  3cnDen  gemahhcïüft  te  ftonnen  gefdifetien  /  tnl!ien5e  !?H°^nj^ 
maat  eenige  bjepnigc  «0ee|leU)ften  lionöen  gebangen  ftrijgen/  ia  bat  5e  te  gaan! 
be  ^tab  feonben  plonberen  eet  bat  be  ï^afleelen  in  tïaat  ban  tegentocec 
feonben  toojbcn  geb?ag^  3Cnbece  (lelbcn  boïgcnsS  be  becfcljepbcnfjepb  ban   verfchej-. 
gaat  oojbeel  tocbcc  anbere  onbecncmingen  boo?.  ,!^aac  b'  cecfle  boo^flcl  ^enheyd 
btecb  beibjo^pcn/  nabemaaï  bccfcöepbe  ban  bc  ïicberjs/  bieten  anbere  jY^"sevoe. 
tijbcn  in  bc  boo?3epbe  ^tab  gebangen  toacen  getoeefl  /  eenparig  ber5eï 
ftecben  bat  'er  met  minber  aljs  1500  J^an  niets?  ban  gcbolg  50U  ftonncn 
pebaan  tooiöeti.  <Daar  cn  boben  bat  3e  met  al  bit  ©olU  eerft  be|)002ticn 
na 't  €planb  de  los  Pinos  te  gaan/  en  banbe3elbeinblepne©aartiipgcn 
tmtrent  Matamona  tc  bocn  Slanbcn.  't  ï©eUt  14  Itöijlen  ban  be  ge5epöe 
^tab  gelegen  i.ö/  en  ban  5ou'er  öanjs  5ijn  om  ijaar  boo^nemenjs  wptte 
Uoercn. 

€pnbclp  geen  mogelijïtbcpb  3ienbe  om  5ul6  een  groot  getaï  ©oUt  bp    «ebben 
fcn  te  bcrgabcren/  bejtoten  5e  met  ber  geen  5e  bp  een  Dabben  een  anbere  p"n?dS 
paatö  t  obcrballen ;  onöer  allen  toa.ö'er  een  bic  boo^flelbe  om  be  ^tab  Prinape. 
cl  Puerto  de  el  Principe  aan  tc  tallen  /  3eggenbe  /  bat  ÖP  be  53laatss  toel 
licnbe/  en  al30  3e  biat  bec  ban  be  ^ee  gelegen  boaiS/  30  toaö  fjct  nopt 
boo?  eenige  aoberjef  geplonberb ;  toaar  boo?.  b'  gntooonber.ö  5eer  rijö  toa* 
ren/  öanbelenbe  niet  aljsf  met  gereeb  gelb  met  liic  ban  Havana ,  W  f^m 
een  gcitabtleerbe  i^egotie  bebben  /  boo;jnamentU)li  in  l^upben.  ^e3c  boo?^ 
flag  toierb  aanflonbis  boo2  «ïTapitepn  Morgan  en  beboo2naam(teban5i)ii 
mcbe-mabbcrjes  toegeflemb/  bier  op  gaf  f)P  aan  pbcr  Capitepn  bcbel  om 
't  3ïlnfter  te  ligten  en  onber  Eepl  te  gaan/  courjS  (lellenbe  na  be  23ap  el 

puerto  de  Santa  Maria,  niet  bcr  ban  el  Puerto  de  cl  Principe  gelegen/  al* 

toaar  gebomen  5iinbe/  gebeurbe  bet  bat  eenbcrgebangcneSpanjaardsbie 
op  be  aDloot  bja?^/  bp  nagt  aan  %m^  3b3om/  begcbenöe  bigban 't  eene 
<i?planb  met  stocmmen  op  Ijct  anber  /  tot  bat  öP  epnbeliib  aan  Puerto 

K  de 


7^  Hiftorie  der  Americaanfchc 

Haar  voor.  de  el  Principe  fitodm/  altoaac  lip  Htin  t' ^nlöoonöcrö 't  boojnmKH  tiet 

nemenword  ^oUcCïü  ücbmti  iiiaahte/  't  \uclhfi:iuptD'iacocfpje(if)aDl3i:r(i-aan/  lioc^ 

°"ri'span.  tod  3c  meciiticn  önt  Ijri  öccn  Lngdfch  lierftonïj.  <Dp  tiesc  tDaarfcöoiitomg 

jaardsbe-   bCGoivicn  aanftonöo  tt  Sjanjaards  (jaar  ï^nfiöonimcn  te  ijcrbccgcn/  cu 

rcyden  hun  jjjjf  roccC'.öc  oocDcrcH  tocg  te  5cnljcii.  <Dc  <0otitJcmcur  fa2aat  aantlonli.cf 

"V/sen-    fli  't  5^olft  ban  öc  ^-ab  /  50  tocl  ©ipc  alö  ^(aben  /  in  öe  ïBapcncn  / 

tn  met  een  ocbcelre  Der  3clbe  belette  !)n  een  53:ft  baar  be  öobcrcf  nooDs 

3afeeiijh  boo:bp  mofflen  /  en  bcbal  een  oroot  pprtu  25omcfi  cm  Per  te  Ijou^ 

toen  en  btocce  oPcr  bc  JBcg  te  leggen/  om  be  pafTaoie  te  Pcrlitnbecen ; 

berPoIgnö  Ijab  \)p  op  b. rff ï)cPbe  plaat5cn  een  partn  ©olft  in  ï^inbcrUv 

oen  aelc0t /  bie  eenige  ©rlbtlulj}!^ö  bp  Ijiar  Ijabben  om  op  be 0obcrö te 

fpeelcn  /  en  ftaar  iïiirfcli  te  berin  'beren  i  met  be  rc(l  ban  't  ©olfi  /  5ijn* 

t£  in  alle«  omtrent  800  iKan/  begaf  Hp  ;ia  bigt  onber  He  ;§tab  in  een 

fctioon  rupm  a^cib  /  ban  toaat  fip  be  J^pbnb  ban  berre  hOHbc  sicn  aan* 

bomen- 

Capitepn  Morgan  met  3ön  B0U1  nu  in  aantogt  3i)nbe  /  bonö  be  toe* 
Cangen  na  He  ^rab  geflopt/  toaar  op  Ijp  3im  tot^g  boo?'t  23ofclï  nam/ 
't  geen  l)P  met  groot  ongcmalt  pa^Teerbe  /  hiaar  baar  boo2  ebentocl  bec^ 
ftW'PHs  l^inberlagen  bermiibe ;  ennbclrjft  htoamen  3e  aan  Ijet  iDelb  bat 
be  Spanji'ards  Savana  r.oemen.  Eo  bM  be  <6ouberneur  Ijaar  3ng  aan^ 
hamen/  öetactteerbe  l)p  een  €roep  Hupterö  om  Daar  te  Cljargeeren / 
^openbc  bat  bie  in  (laat  3cutJfn  5ün  om  'er  te  bertlrojen  en  op  be  blugt 
te  b2iiben  /  bog  HV.  biel  tegenö  3iin  gebagten  upt  /  toant  be  0obcrö  in 
coebe  02ber  met  (laanbe  (Crommel  en  bliegenbe  Baanbelö  booifrceftben? 
be  tot  bat  5e  na  bp  be  0iunerp  ït^uamen/  begonben  liaar  te  berfp^cuben 
en  een  Oalbe  0i:^an  te  mahen  /  baKenbe  boe  te  gelüït  op  be  Spanjaards 
aan/  HH  5ig  booj  een  toiil  b:p  loei  hUJcten/  m.:?ar  be  aobcrö  5cer  be^ 
ïienbig  met  Uaar  <6ctoecr  honnepbe  omgaan  en  3eer  toi<3{  ffliictenbe/  en 
i[)nn  ^ebell)ebber  nebcnof  beel  gcmccne  polbaren  recbö  gcboob  liebbcnbe  / 
bbjoitg  be  red  na  't  55off U  te  toiifjen  om  met  meerber  3efter!icpb  te  hon* 
nen  ontblugten/  bog  eer  3e  l)et  feonbcn  berepften  bsaö  liet  mce(ie  beel  ban 
gun  al  onbct  be  boet  gefcboten  /  latenbe  aan  beeö  nieutogeliomene  ©p^ 
anben  be  bolhomen  obertoinninge.  «De  fiobertf  (jabben  in  bit  gebegt  / 
bat  omtrent  4  uuren  gebumb  liab  /  3cer  bjepnige  boben  en  aclitocffiai 
MemeB  de  belijmen.  Ee  bcgaben  baar  bo02t  na  be  ^^ab  /  altoaar  3e  toeöer  00 
Stad  in.  nieub)  grote  tegeiiftanb  bonben/  nabeniaal  bie  gene  tic  binnen  be  ^fab 
gcblebcn  toaren  fiaar  3clbe  ten  unterflcn  bcrbjerrben/  en  bele  bin  finn/ 
be  30panb  in  be  ^tab  3;etibc  /  floten  baar  in  'er  ïl^up^en  op  /  fcbietenbe 
upt  be  ©enftercf/  't  tóelh  be  Hoberö  5ienbe/  begonnen  3e  te  b2engcn/ 

jeggenbe:  Indien  gy  de  Stad  niet  gocdwillig  overgeeft  en  van  fchicten  op- 
houd }  zo  zuJt  gy  ze  aanftonds  in  ligte  vlam  zien  ,  en  uw  Vrouwen  en  Kin- 
deren» gefchonden  en  voor  uw  oogcn  aan  l^ukkcn  zien  kappen,    (öpbe^e 

b2epaementen  aaben  (laar  be  Spanjaards  op  bioïretic  ober/  fjopenbc  bat 
be  fioberj^  ba^r  tiiet  lang  3ouben  bonnen  blpbcn. 

2:0 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  7^ 

^0  lJ?a  tie  lüobscsf  De  ^taö  in  ijun  cetoeiöfjatJlien/  fïoten  5e  aï  öe  oe* 
bangciien/  50  iB.mncn/  aa?outocn/  ï^tn^cccn  en  ^labcn  tn  tocrfcDeuöe 
l^kchcn  /  en  piontiecöen  Doe  allcsJ  toat  5e  ftcnöcn  Dintien,  3©aac  n<v  5e  be- 
gonDcn  op  ^artp  te  lopen  /  Dmioenöe  J^agclijftö  Deel  goeöercn  en  cetian^ 
oenen  binnen/  neben.ö  beel  möntibcfl  Danc  5e  Uolgenij  Dnn Qctooonte goe^ 
tje  tiet  mebe  ma.ifttcn  /  5cnöei:  bp  na  ecnjs  om  tj'  arme  getoangenen  te  öcn^ 
feen/  tiie  3e  Uan  Ijonöcc  lieten  becgaan/  en  tiagelnftjS  onmenfcBcliiH  pi> 
nigöen  /  om  'ec  te  boen  behennen  toanr  5e  Oaac  goeöecen  /  gelb  en  ftoop^ 
manfcljsppen  Decbo?gen  Dabben/  5elf?:f  beé20utDencnöinberenHietfp:V 
cenbe/  bie  ^e  niet  met  al  t'eeten  gaben/  toaac  boo:  öct  gwotftc  gebeelte 
elenbig  aan  öaat  epnbe  fetoamen  /  en  ban  öongcc  (liccben. 

g^oe  nu  be  bupt  en  leeftogt  fcöaacüJ  begon  te  to^zben/  oojbeelben  5eBefluytent8 
fiet  tijb  te  5i)n  om  te  bertceliften  en  op  anbcce  plaat5en  öaac  gèluB  te  30e;  ^"^"'^'^«="' 
feen/  3eggcnbe  tegen.ö  be  gebangenen/  dat  ze  moeften  bedagt  zijn  om  geld  De  staden 

uy^te  vinden  om  haar  zelve  te  rantzoeneeren  »  of  dat  ze  anderzints  alle  na  ^^'^j^"p"j'^" 
Jamakd  zouden  getranfporteerd  worden  j  en  indien  ze  behalven  dit  geen  geftclcf 
brandlchatting  voor  de  Stad  betaalden»  zy  dezelve  zekerlijk  in  aflche  zou- 
den leggen.  3©aac  Op  be  gebangcne  Spanjaards  onbec  fiun  bier  mcbeg&ï 
bangene  nomtneerben  om  te  3fen  of  5e  be  gc^pfcOte  Contributie  bp  een 
feonben  brengen»  ï©e  ï^obcrgf  onbertulTcljcn  om^er  te  betocgcn  bie^f  te  eer? 
bec  met  be  penningen  tocberom  te  ftecren  /  pünigben  bcrfcDcpöe  ban  "i^t 
gebangenen  in  Haar  tegentooo?bigOepb  /  eer  5e  bectroftften ;  na  ecRtge  ba^ 
gen  heerben  b'  uptge3onbene  Spanjaards  toebec  te  rug/  $egöenbe  tegetijS 

Capitepn  Morgan  >  we  hebben  op  en  neer  gelopen  >  de  nabuurige  Boflrhen 
en  de  meeft  verdagte  plaatzen  door^ogt  j  en  zijn  niet  magtig  geweeft  om 
yraand  van  ons  Volk  te  konnen  vinden?  en  gevolgelijk  geen  vrugt  van  on- 
ze Ambaflade  konnen  trekken  ?  maar  indien  't  uw  belieft  een  weynig  lan- 
ger geduld  te  nemen  ,  zo  zullen  wy  zekerlijk  zorg  dragen  dat  al 't  gene  gy 
eyfcht  binnen  de  tijd  van  vijftien  dagen  betaald  word-  't  3©Clh  [)un  Ca^ 

pitepn  Morgan  bergunbe;  maar  fe02tö  baar  na  fettiamen'er  fcbcn  cf  agt 
i^obcrö  tn  be  ^tab  bie  boo2  be  ^oiTclicn  en  ©elben  op  ^arta  gelopen 
Ijabben/  bjengenbe  onbcr  anbere  gebangenen/  een  Neger  bie  eenigc  ^^ie^  ^.°"^*^*'- 
ben  bp  5tg  dab;  Capitepn  Morgan  be3elbe  gele5en  liebbenbe/  bonb  5e centJ'e^Bne- 
booj  be  <6ouberneur  ban  Sant  jago  gefcOjeben  aan  eenige  ber  gcbange^  van  vans<, 

nen/  en  ban  ^nfJOUb/  dat  ze  niet  al  te  groten  haaft  zouden  maken ,  om  J^go. 
eenig  geld  voor  haar  Stad  j  perzonen  als  anderzints  aan  de  Rovers  te  be- 
talen i  maar  dat  ze  in  't  tegendeel  dezelve  zo  veel  als  mogelijk  was  door 
uytftel  en  verfchoninge  zouden  zoeken  op  te  houden ,  verwagtende  in  een 
korte  tijd  door  hem  verloft  te  zullen  worden  >  nademaal  hy  zekerlijk  tot 
haar  hulp  komen  zoude.   (0p  be5e  ftonbfcliap  gaf  Capttepn  Morgan  a^lU?     't  Welfc 

(tonbsei  Ipfl  om  al  be  plonbering  aan  boojb  te  brengen  /  en  liet  met  een  daïz^vcr. 

be  ^nanjaaibö  aanbienen/  dat  ze  de  volgende  dag  zouden  hebben  haar„ckkcr,.  ' 
Ranzocn  te  betalen  j  willende  geen  moment  langer  wagten  j  maar  de  Stad 
in  d'  afch  leggen  indien  ze  in  gebreken  bleven  om  de  gecyfchte  fomme  te 

K  2  vol- 


7  6  Hiftoric  der  Americaanfchc 

voldoen,    gn  lïit  tJJCpgemcnt  mnahtC  Morgan  tcgciljel  De  Spanjaards  (ycm 

cctoiiö  Dan  ïie  55?tei3cn  Ijie  ö?  onöcrfcDcpt  tjaD ;  5?  caucn  Ocm  ten  ant= 

toDOJÖ/  dat  het  hun  t' cencmaal  onmogelijk  was  om  zulk  een  fommc  gcids 
in  20  korten  tijd  by  een  te  konnen  brengen ,  nademaal  haar  mede-burgers 
in  'c  heele  Land  daarom  heen  niet  te  vinden  waren.     Ctipitcpil  Morgan 

toifl  ten  nollen  ü):l  IjciacUDO^ncmcn/  maacnietttien(Iiijoo:ïJeelcnöctiaac 

langcc  te  OUjbcn/  epfcïjte  ban  ïmn  alleenig  Uijf  !jonticrti<0jTenofïitoepen 

met  oenoeg5amc  guanttrcpt  ^out  om  5e  in  te  jouten  /  ontiec  bctiing  bat 

5e  3e  Ijcm  aan  boo^ö  mocflen  Icbcrcn.  ^U3Sljertco{ïDPttictal5i)n©Dlft/ 

nemenöe  aUeentg  feö  Uan  öe  boo?naam|te  cebangenen  alö  pantiölieljeii 

met  Ijem.    v©e  bolgenüe  öag  biagten  öc  Spanjaards  tic  23ee|tcn  met  !)ct 

^out  aan  öe  ^cDepen/  eptTcfKnöe  be  gebangcnen  toebecom  /  maar  Ca- 

jpitcpn  Morgan  töcpgccbc  5e  obec  te  geben  eet  bat  3e  3iin  HDolli  gebolpen 

yabtjcn  be  ^öecjlen  te  boöen  en  tn  te  3outcn ;  bit  gefcïitebc  met  alle  mo^ 

Oelpe  \miï/  bccbenbc  Ijieu  niet  langer  bhjben/  upt  bze^c  ban  booj  be 

magt  iiic  tcgenöfKmbpeengebzagttoicrb/  oberballentelioojben.  3Baac 

na  \p  be  i^o(lagicr£f  m  Ujpbepb  jtelbe  i  onbcrtufTcben  raaftten  tulTcDen 

Twifttuf-  b'Engeifche  en  Franfche  eenig  berfclitl  uptbolgenbeoo33aaïi/  tectoülcen 

fchcn  de    5cfterc  Fransman  met  bet  boben  en  tn30iucn  ber  heeften  be3ig  toaö  /  bab 

Rovers,      jjpj^  Engelsman  i)em  be  .^crgpijoen  (baar  bit  3002t  ban  ©olh  beel  toech 

lja\i  mafeen)  ontnomen/  bier  op  baagbcn  3e  malftanber  tn  ttoce  gebegt/ 

en  op  be  plaatief  ban 't  gebegt  bomenbe/  flah  b'  Engelsman  opeenbcrras 

berfcDc  toij3e  be  Fransman  ban  agteren  boo2  beiïugbatï|iib3obter'3Car^ 

be  biel  /  toaar  op  b'  anbere  Franfchen  op  b'  Engeifchen  bJilöcn  aanbal* 

Datby»e.ïen/  maar  Capirepn  Morgan  bebiebiabe  !jun/  nabien  bp  be  miöbabec 

legt  word.   i^  ÏJ5  hetenö  floot  om  na  Jamaica  gébbecb  te  bjojben/  en  beloof  be  \\m 

gcm  baar  te  3Ullen  boen  (traffen. 
zc  vertrek-     31111e  bingen  nu  gcreeb  en  aan  booibgebaagt/  en  be  gcbangenen  in  bjp^ 
ken.         ftepb  geflelb  3ünbe/  5eplben  5c  ban  baar  na  een  5cher  <Cplanb  albjaac 
Capitepn  Morgan  boo:genomen  bab  een  berbceling  te  maliën  ban  't  geen 
3e  op  be5e  (vEogt  bcfeomen  babben.    llliltiaar  gcbomen  3nnbc  /  bonben  5c, 
omtrent  be  toaarbe  ban  biiftig  ^np3enb  (lubben  ban  agren  in  gdb  en  goe- 
beren  te  bcbben  /  be  foni  •  lerenbc  baarbc  bet  een  algcmcene  bjoef  bepb  / 
3ienbe  3ulh  een  geringe  bup»-  /  bie  niet  groot  genoeg  biasf  om  'er  tot  Ja- 
maica baar  fcbitlbcn  mebc  te  bonnen  betalen ;  bjaar  op  Morgan  baar  bobi^ 
floeg  om  nog  b'  een  of  b'  anbere  plaatö  te  gaan  plonberen  eer  ^e  na  bupief 
ficcrbcn/  maar  be  Franfchen  met  b' Engeifchen  niet  ftonnenbc  ober  een  ho? 
schcvdcn  ^^^  I  bcrlieten  Capitepn  Morgan  met  tit  ban  lijn  ^atie  /  niet  tegen- 
van  mal-     t^aartbc  al  3ün  oberrebitige  baaar  boo2  bP  tragte  baar  in  ^ün  ge3clfcbap 
kunderen,    te  boubeii.  tDuö  fcbcpben  3e  met  alle  tebenen  ban  biienöffbap  ban  een  / 
in  Capitepn  Morgan  bcrnicutotie  bun  3ün  beloften  om  obcrbemiööabcc 
«^uflitie  te  boen.  't  3Dclb  bp  00b  bolbaagt/  toant  30  baafl  toarf  bp  niet 
toebcr  tot  Jamaica  gebomcn  of  bP  liet  bem  opbangen  /  't  toeift  aan  be 
5p2anfcDe  3;iobccjj  al  bc  Dcrnpcginge  gaf  bie  5e  honöen  bjenfcben. 

XUI.  HOOFD- 


BOECANIERS.  77 


XIII.     HOOFDSTUK. 

Capiteyn  Morgan  is  van  voornemen  de  Stad  JPuerto  Velo 
t'  overvallen  en  te  pionderen,  't  welk  hy  ook  met 
wcynig  magts  verrigt» 

E€nfac  moöcn  öcnöen  öat  natiemaal  öe  Franfchen  Capitcum  Mor-  Morgxnruft 
gan  ücclatcn  ijatiticn/  ö' Engeifchen  allccti  tiict  maarig  toarcn  nog  eennieuwe 
ooft  m^  moctiiS  genoeg  OaDöcn  om  5ul&c  grote  Daöen  al.ö  te  boren  ^^o''"'"=' 
t'  onöcrnemen :  maar  Capitcpn  Morgan  iicrtocïire  Doo?  jijn  looo?tien  ^0* 
öamg  een  gecjl  en  moeö  iw  5ijn  ©olft  öat  öiar  3^erten  fcöenen  te  b?anöen 
na  een  nteutoe  (<Eogt  /  ^iintic  alle  üan  geboden  öat  ïjet  untUoeren  ban  5ijn 
ïjebel  ö'ecmgile  en  5eïièrjlc  mttiDel  toaö  omiliilJtJommcntebcrgalieren/ 
toaarom  5e  ooft  alle  met  een  uVtnemenöe  mocö  Ocfloten  licm  te  bolgen, 
<£en  5cfterc  nober  ban  Campeche  berboegöe  5ig  meöc  bp  Capitepn  Mor- 
gan om  onöer  5ün  gelcptic  nieubjc  booiöeelcn  te  jocften  /  toaar  boo?  ïjp  in 
mepnig  bagen  een  ©loot  ban  9  50  gcote  alsf  ftlepnc  ^cöcpen  /  en  460 
3löan  üp  een  D^b, 

W.t$  gfceett  5nnbe  gingen  5e  t*  50111  /  Capttepn  Morgan  jnn  boojnc^ 
men  aan  nicmanb  boo?  alö  nog  bcftcnb  maftenbe  /  allecntg  maar  5cggen? 
be  bat  l)p  niet  ttoüffelöe  of  5c  50iiben  op  \}tt,t  0cp5c  een  riifte  bupt  OcftOs' 
men.  ^p  (telbc  5iv.i  couris  na  öc  bajle  Bufl  /  en  fttoam  na  toepnig  ba^ 
gen  met  5nn  ©loot  in  't  ge5igt  ban  Cofta  Rica ,  50  b^a  babben  5e  bet 
fSLanb  niet  ontbeht  of  Capitenn  Morgan  gaf  3nn  boojnemen  aan  be  Ca* 
pitepng?/  en  ft03t<Ef  baar  na  aan  't  Deele  ge5elfcbap  te  bennen/  ftp  5epbe 
Dun  bat  Dp  boojgenomen  bab  Puerto  Veio  bp  nagt  t'  oberballen  en  te  plon;= 
beren/  en  om  baar  aan  te  mocbigcn  boegbebpbaacbp/  bat be$c onber^ 
ncmingc  niet  bjel  miffen  ftonbe  /  nabemaal  lyp  bejelbc  bab  geliepm  ge? 
fjoubcn  5onber  aan  pmanb  te  openbaren  /  toaar  boo?  b'  ginbjoonberé  geen 
tijbinge  ban  5iin  ftomfr  ftonbcn  ftcbbcn ;  toaar  op  5ommti}C  ten  anttoöoib 
gaben  /  bat  5e  geen  ©olft  genoeg  babben  om  5ulft  een  ftcffte  en  grote  ^tab 

te  oberballen  /  toaar  op  Morgan  5cpbe  /  is  ons  getal  kleyn  ,  onze  Herten 
zijn  groot  5  en  hoe  minder  Volk  wy  hebben ,  hoe  groter  yders  deel  in  de 

buyt  zijn  zal.  J^ier  op  boo?  be  boop  ban  5ulft  een  grote  Sijftbom  te  5111^ 
\m  bcfiomen  aangebseben  /  (lotiben  5e  be  boo?genomen  (Cogt  bolftomen 
toe.  lï^aar  op  bat  be  %t^zt  te  beter  be  floutbenö  ban  bit  beftaan  50U 
bonnen  begrijpen/  5al  b^t  noob5aftelijft  jijn  U\i^  boo^  af  ban  bc5e  ^tab 
te  fcjeften. 

v©e  ^tab  Puerto  Velo  legt  aan  Cofta  Rica  Op  bc  ftoogte  ban  10  gra*  sefchrij. 
ben  5^oo2öer  bjeete/  en  omtrent  14  jBijlen  ban  be  Golf  van  Daricn,  en  StoTc 
ö0t  ijBülen  betoejten  Nombre  de  Dios.    't  a©o?b  geoo?bcclb  be  (lerftfte  b. 

K  3  ©laat^ 


7$  Hiftorie  der  Amencaanfche 

Planrc?  fC  5ijn  Die  tJC  |$nmnh  Uan  Spanjen  in  OflJCCl  Weft- Indien  bC5Êt/ 

uprocnoaicn  Havana  dl  Carthagena.  l^tcc  31)11  ttöcc  üp  na  onlüoinlijUe  iüai 
ficclcn  t)!c  aan  te  monu  Uan  öc  l^aVjen  leggen  /  toaac  Doo?  occn  ^ün^ 
noo  cciita  ^Daartu'ö  ^ontier  ticrlof  upt  of  m  ban  homein  ^c  üc5etttna 
bedaar  upt  ïi2ie  ijonDccD  ^olUaten  /  en  in  tie  ^raö  siin  omtcent  Uiec  ïjon:: 
öecn  C>in^öac finnen/  maac  öe  l^oopUt'Ocn  toonen  Ijiecniet/  allecnigsijn 
5c  lïicc  toatinciv  öe  Gailioenen  tionun  \jan  (of  gaan  na)  Spanjen ,  upt 
0025ati[i  Ua;i  De  onge5onlje  üugt  öie  Doo?  öc  Dampen  Die  upt  Ijft  oeb  rgte 
(lijgcn  bt'i*oo25aalu  tooiti/  50öat/  Uoctoel  5e  Ijaac  Uoointiamfle  p^iftljup^ 
5en  tot  Pi.erto  Vcio  liebOen  /  ?€  cUentotl  lor  Panama  tDonen  /  ban  toaac 
5c  Ijct  Stlbcc  tcjenö  öat  De  Gaihoencn  öcitpagt  tooaDen  /  op  .ï^upl  <!r;elö 
t)erU)cAcU*r)S  brengen  /  nlö  meöe  toanneer  De  genepen  ban  De  Compagnie 
Dec  Negers  taac  aanbcmt  1  om  ^laben  te  betbopen. 
Komen  aan  Cpitew  Morgan ,  üic  Dc5e  èuft  3eec  tócl  teften^  toaö/  fitoam  met 
Nao"°'^^  Jün  0!oot  tegens  öen  abonD  boo?  Pueno  de  Naos ,  tien  iBnlen  bctoeflett 
Puerto  Vclo ,  bttbolrrenö  3eplDc  Ijp  De  3©al  langö  tot  aan  Puerto  del 
Pontin  omtrent  bier  jP'Uai  ban  De  ^taD  gelegen/  altoaat  3c  Ijet  Knhcc 
lieten  ballen/  en  met  alle  |Kan  in  De  ^ootKJ  en  Canoeö  (lapten/  laten^ 
De  eenig  toepnia  ©olh  op  De  groepen  om  3e  te  betoaren/  en  De  bcigen* 
De  Dag  in  De  J^aben  te  brengen»  <Dmtrent  ter  miDDernagt  btoamen  3e 
En  van  daar  aan  cen  paatö  genaamt  Eftera  longa  lemos,  altoaar  3e  aan  21  anD  (tap* 
aan  fuerco  (jn  /  en  boou  na  D'  eer(le  po(l  ban  De  ^taD  togen.  Ee  D^DDen  in  fjaac 
ge3elfcbap  3e&ec  Engelsman  Die  te  beren  in  Dfc  ï^toactieren  gcbangcn  ge^ 
bjec(l  ^i]nDc/  baat  nu  tot  een  <asiW  (Irebte/  aan.l):mennogD2ieofbiec 
anDcre  gabeii  5e  bebel  om  De  ^cliilDtoagt  te  bangen3o'tmcgel0I«b)a«f/ 
of  bem  anDcrö  op  De  plaat.ö  te  DoDen.  jit^aac  5e  oberbidcn  bem  30  gauto 
en  nnberbjagt  Dat  bp  geen  ti)D  baD  om  te  bonnen  fcliieteti  of  eenfggerugt 
te  maften/  bjengenDc  \]im  gebonDen  boo:  Capftepn  Morgan,  Diefjem 

b^Oeg/  iioe  de  zaken  in  de  Stad  ftondcn  ,  en  hoe  fterk  ze  daar  binnen  wa- 
ren ,  met  anDere  om(lar.DigbeDen  Die  Ijp  begeerDe  te  toeren ;  na  pDec  b^iag 
DeDnt  3e  b''ni  Dnp3enD  D^epgementen  /  om  bem  te  DoDen  inbien  bp  De 
toaarbepD  niet  fpjaft.  3®aac  op  5e  De  ^taD  naDecDcn  /  DoenDe  De  ge:; 
5epDc  ;§cli!lDtDagt  boozgaan/  en  omtrent  een  btoarticruureiboojtaeToft^ 
ben  bcbbente/  btoamen  3e  aan  De  HcDout/  Die  3e  aanflonti^  om3ingel5 
Den  /  cm  Daar  D002  te  beletten  Dat  'er  geen  ©olft  upt  30U  bonnen  bomen  / 
Dce  DeeD  <Capitenn  Morgan  D002  De  gebangen  ^clulDto^gt  Dc^clbe  opeps 
fcben  /  D2cpaenDe  inDien  3e  barDnebbig  bleben  /  geen  bbJirtift  te  3ul(en 
gcben/  maat  3e  alle  in  (lubben  te  happen/  maar  Die  ban  binnen  op  Dc5e 
Djepgemcntcn  geen  agt  gebenDe  /  gaben  aan(lonD«  bnu2  /  toaar  Ü002  De 
^t.iD  begon  in  allarm  te  rahen/  maar 't  en  DuurDe  niet  lang  of  Die  ban 
binnen  toaren  geDtoongen  3ig  ober  te  gcben  /  30  D2a  De  ïtoberd  'er  bin- 
nen maren  /  toilDen  3e  30  goeD  3ii"  M  baar  tooo2D  en  baar  D2epgemen^ 
ten  na^^cmen/  toaat  op  3e  al  D' «CVTifiiTcn  en  ^olDaren  in  een  plaat.ö  alö 
gebangenen  opgcfioten  !}(bbcnDe/  De  b2anD  (n  öct  23uöbrupD  ('t  geen  3e 

Daac 


J:.'-.-^^  JD^£/.  J>j^  :  -ry 


s^~ 


\/ 


hM^ 


'f^m 


^^.^^ 


►     *■ 


-tM^^ 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  79 

l>aac  in  ^Wi  quantitept  bonöcti)  (lahcn  /  latenue  De  üleliont  mét  al  De 
j^panjtiarDiS  Die  'cc  binnen  taaren  i,\  De  Éuot  blicoen.  ^it  g^Daan  3ijn^ 
De  /  toccboloDcn  5c  D«  loop  Dan  Oaac  o\3crtoi'minoc  en  htoamcn  m  De  ^taD  /  Komen  in 
tcrtoiil  De  mceflc  «^IntooonDctö  nog  te  bcDDe  toacen  /  maat  anDcrc  D002  ^«  S"*^- 
't  gccugt  ontUJaalu  en  Det  eralte  b2C5cnDe/  toaren  De5Ja  om  Ijaac  H^lcp"* 
noDif n  en  <i5clö  in  putten  en  ^öaïilicn  te  fmijten  of  5e  in  anDctc  plaat5cn 
onDec  De  oronD  te  toccDcrocn  /  om  5a  Deel  maaelijli  Daac  Doo?.  Doo>  te  hos 
meii  Dat  5c  niet  t'cenemaal  faecoofo  toierDen/  een  pactp  Dan  De  HotoecjS 
tegabcn  Ijaac  aanftonDjS  na  De  Jilooflerö  /  nemenDe  al  De  <0ee(telijhcn  o?^ 
Ijanaen.  ^e  <6ouberneuc  ban  De  ^taD  Doo?  De  Qtot^  toectucvcinije  niet 
maaia  5iinöe  De  ^teDelinaen  bp  een  te  tocrgaDeren/  toaö  in  een  Dcc  $ia* 
(leelen  o>-'b):ïicn/  touuccuDe  onopliouDelült  op  De  tl)bercf/  Die  öem  ooïi 
niet  fcDulöig  bloben/  mihftenDe  30  toel  op  De  <ï3cffïmrgaten  Dat  De  ^pan^ 
JaaiDjS  ten  minden  fcDen  of  agt  .^Ban  hlJOijt  laahren  eet 5e een ^tiih fton# 
Den  laDen,  TDit  o^begt  DuucDe  Dan  'ë  mojgenief  met  (iet  aanbjeftcn  Dan 
tien  Dag  tot  op  De  miDDag/  in  De5e  tijD  De  obectoiniinge  nog  in  ttoiiffel 
(laanDe  aan  toat  ftanr  5e  toilDe  oDerDallen  i  epnöelp  De  0ober?{  3ienDe 
Dat  ?e  Deel  ©olïi  reeDss  Derloren  tjaDDen/  en  nogtoepnigopDc5eofD'an^ 
Dece"^-tteelen  getoonncn  /  begonnen  met  l^anDgranaten  te  gofen  /  en  tcag^ 
ten  De  ^oo^ren  te  DecbzanDen/  maac  Doen  5c  Daac  Digt  onDec  fitoamen  jVd""^" 
Meten  De  Spamaaids  gcote  (leenen  en  aacDe  potten  met  ^uöhrunD  gebulD  ui,  ^  "" 
ban  boDen  ncDec  ballen  /  Die  aan  De  ïtoberö  grote  fcliaDe  DeDcn.  Cams 
tepn  Morgan  Dc5e  feloebmoeDigc  tegcnftanD  3ienDc/  begon  ceeD^t  tetoan^: 
gopen  en  tóasf  ten  epnDc  ^aaD  /  niet  tnetenDe  aan  Voat  feant  bP  5ig  fiee^ 
ren  jouDe/  alö  toanneec  ö?  Dan  een  Dec  ölepnDec  feifleelenD'  (JE'^gelfcDc 
35!ag  3ag  aftoajen/  en  fio?t.ö  Daac  na  een  €coiip  \i:irx  3iin©oiftnaUem 
toeftomen  /  cDcoetiDe  met  gcore  blüDfcbao  Vk^orie.  ;3^tt  \3}i:litc  tocDec  op 
meutö  5nn  moeD  op/  en  in  fjem  een  Da(l  beffunt  Ijet  bofte  toat Ijet toilDe 
ö'  a'Dece  =|^a|leelcn  te  toinnen ;  te  meec  al30  De  Dooin.iamfle  Dec^teDe* 
ïingen/  met  al  fjaac  meefte  cybDom  en  öet^ilbecbanDe  toftcn/  Daac 
(n  gebliigt  toacen. 

(Cen  De^en  epnDc  liet  Di^  in  Dec  iil  tien  of  ttoaalf  HaDDccief  maften/  50 
ijzeeD  Dat  D2ie  of  toiec  jü^an  te  gcliift  Daac  bp  ftonDcn  opftlimmen.  ;©it 
CeDaan  5nnDe  /  bebal  \v  al  De  <ï5ec<leliiftcn  Die  fin  gebangen  genomen 
5aD  /  50  toel  |ï>annen  alö  ©joiitocn  /  Dc5elDe  tegcnïf  De  mmicen  aan  te 
5ctren/  Dit  liaD  bP  be  <6oubeineuc  eecfl  laten  aan5eggen/  maac  Die  gaf 

ten  anttoOOiD  /  dat  hy  zig  zelf  niet  Levendig  zou  overgeven  ,  en  dat  hy  doen 
konde't  geen  hy  wilde.  Camtcp-'J  Morgan  gelCOf  De  CDc:  toel  Dat  De  (JpOU? 

becneuc  /  5ienDe  50  <öecfteliiftc  jRannen  alö  ©loutoen  tooo:  bet  gcootfle 
gebaac  bloot  gcftelD  /  3ün  untecfle  ftragt  en  tcgcnftanD  niet  30U  Decben  to* 
tien/  toaaccm  öp  De  jraDDecö  aan  baac  inïMnDengaf/  DtoingcnDe fiim 
Die  aan  te  boecen ;  maac  ïip  toaö  gcoteljiftö  in  3iin  ooiDcel  en  meeninge 
fccD2ogen  /  toant  De  <ï5ouberneuc  /  alö  een  biaaf  ;§olDaat  5ijn  plint  be* 
tcagtcnDc/  fcDoot  3onDec  onDecfcïjepD  al  't  ö«n  te  na  onDec  Dg  3©aiien 

ittoam 


8o  Hiftorie  der  Amcricaanfchc 

fetotim  ontjcc  \30ct  /  tcttoiil  onïJcctufTcDcn  te  iöccfreliifecn  nfct  na  en  lieten 
te  vccpcn  m  Ijtm  te  bitïïïen  üp  al  be  J^crliocii  in  öcn  l^ctncl  /  om  l)ct  Jiiaa 
(lecl  oUcc  te  ccVicn  /  en  30  tocl  Ijun  alö  ooft  5i)n  epgcn  Icticn  te  fpaccn  / 
tjoo  alleö  te  Dêrijcefö"  /  toaac  Doo?  ooh  Ueel  5li5onniüen  en  i^onnen  Ijct  le^ 
Uen  Uctioren  eet  5e  tie  jilatJtec.ö  Uonöen  annüjenoen  /  tjog  Di^elbe  gctigt 
Öebüaiöe  /  lUonimcn  De  ilobersS  in  groot  getal  en  niet  nnnöec  Dappcrljepö 
DierwTcr-  mct  ï^anögcnnnten  en  ^tinlipotten  na  Dolien  en  gecaafeten  op  te  a©allcn  / 
«veren.  )aj^cit  0002  öe  spanjaards  De  moeD  üerloren  gaUen  /  De  JDapenen  toeg  toiec^ 
pen  /  en  om  ^liifiögenaDc  baten  /  uptoe5oiiDerD  te  Ooubcrneuc  /  Die  geen 
liinacficc  ücgcerDe  /  maat  nog  licrfrt)epDe  Hobcrö  met  5iin  engcn  ïjanö 
omüjagt/  en  coh  niet  toepnig  ban  5i)n  epgen  JDolh  Die  De  JDapenen  neec 
fmeten/  en  Ijoetoel  De  iloUctö  ï)cm  b?oegen  offjphtoartierDegeecDe/  50 

De  Gouver-  tOepgeiDC  ïlp  Ijet  ftanDbatitglljfe/  5CggcnDe:  Het  is  beter  voor  my  als  een 
neur  wil  2ig  kloekiTioedig  Soldaat  te  flerven  j   als  opgehangen  te  worden  als  een  flauvv- 

nietover-    hcrtigc.  €n  tjoctDel  Dc  Sotoetö  t)aac  uprerfïe  Dc(l  DeDen  om  fjemgebana 

^''''^"'       gen  te  ftrijgen  /  Daac  en  botocn  ooh  5nn  3D?outo  en  TDogtec  D002  meing^ 

bnlDiae  tranen  en  fmelien/  !jem  op  Ijaac  ftnpenleggenDetragtentcbetoe^ 

gen  om  htonrtici:  te  ber^oefien  en  5ijn  31  eben  te  beyouDen  /  't  mogt  al  niet 

vordge.  ijelpen/  bcctoeevenDe  3ig  30  IjatDnchhig  Dat  3c  gcDtoongen  toacen  ïjcm 

dood.        tf  DoDen. 

S^a  Dat  liet  öaflecl  obergegaan  \na$  /  't  toelh  tegenö  Den  abonD  gc^s 
fcDieDe  /  toierten  al  De  gebangenen  Daar  binnen  gebiagt  /  Dog  De  jTDan:» 
nen  en  ï)2outocn  pDer  in  't  bp5onDer  /  (tellenDe  een  3Bagt  cm  op  'er  te 
paffen  /  De  geïitoetflen  toierten  meDe  in  een  bp^onDer  Uertrcb  geb2agf. 
;Dit  gcDaan  5ijnDe/  begonnen  3e  Uolgenö  Ijaat  gctooonte  lullig  teb2afTen 
en  te  3nppen/  bcrbolgend  aan  't  ï)20utoen  en  jt^aagDen-fc IjenDen  /  Die 
IJ002  't  EtoaarD  geD^epgD  /  gcDtoongen  toaren  Ijaar  2;if Ijamcn  aan  De3C 
<ï5oDIC3e  menfcljcn  t'  onDcrtoetpcn ,  intien  'er  Die  nagt  maar  bijft ig  ftloeli^ 
moetigc  ;rnannen  getoecfl  toaren  /  3e  3ouDen  gemabliclijli  De  ^taD  toe^ 
ber  Dcrnomen  en  al  De  fioberö  DooD  geflagcn  ïjcbbcn. 

l^c  bolgenDe  Dag  (DebbenDe  geplonDerD  al  't  geeti  5e  beïiomen  ïionDcn) 

begonnen  3e  De  gebangcnen  t'  onDerU2agcn  /  ccrfl  tote  De  nijfifle  ban  ïiini 

toaren  /  en  Die  Ijaar  aangetoe5en  3ünte  /  bioegen  3e  fjaar  l)cel  (c Iierpelufe 

toaar  Ijaar  gocDercn  berb02gen  toaren  /  en  toanneer  3e  liet  met  tooo2Dai 

De  gevan-  nict  upt  Daar  ïionten  trcbl.cn  /  toierDcn  3e  aanflonDö  op  te  ^iinbanb  ae^ 

penen  wor-  ff^f  /  f^  30  Uing  gcpjjnigt  tot  Dat  3e  bebenDen  of  De  <6cc(l  gabcn.    ^c 

ijcn  gcp'j-   p2cfiDent  "ban  Panama  onDerriitTcljcn  töDing  bcbomen  licbbcnte  ban  't  im 

nemen  en  plonDcren  ban  Puerto  Velo ,  DeeD  alle  naar(lig()epD  om  een 

magt  bp  een  te  bcrgaDeren  en  De  Hbber^  ban  DaartcbcrD2iiben.  .iDaac 

De3c  gaben  op  Die  toebercpD^elen  toepnig  agt/  natemaal  3e  liaar  èt\]c^ 

pen  bp  Der  ïpnD  IjaDtcn/  en  alö't  nauioDe  meenDen;e  De  ^taD  ui  b2anD 

te  flebcn  en  Ijanr  op  De  Afliepen  te  bertrebben ;  3c  linDDcn  nu  biifticn 

Dagen  te  Puerto  Velo  getoecfl  /  in  toelbe  tijD  3c  becl  3Dolb  30  D002  D"  civ 

0e3onDe  3tugt  nljff  Ijiar  ongcbonDcn  manier  ban  ilebcn  berïcren  liaDten, 


BOECANIERS.  8r 

l^tct  op  üeccpücn  5c  ijnat  om  te  Dcrtrefeftcit  /  \3oo?5icntic  öc  ©loot  ban  öc;  Bcrcydcn 
noeo5ame  ©iaunltc  en  Doo^rnati  tot  ï^a^^t  ïtcp^e/  en  D^iotcn  al  Dnac  ge*  '^"'^«7'''= 
roof  De  öupt  en  plonöering  aan  üoojU.  «ïDnticnufTcncn  liet  Morgan  nan  ^  """"'"• 
öe  geUanaenen  toeten  Dat  Ijp  üjanöfcljattinö  Doo?  tic  ^tati  totltte  Jjeüben  / 
of  öat  Ijp  5c  anticv3tnt3ef  tot  Oc  gconö  toe  toilöe  af  lijantien  /  en  öc  ï^a? 
fïeclen  laten  fpjingen/  DeUeelenlie  met  een  om  op  't  fpoeötgile  ttoee  per^ 
3onen  upt  te  5enOen  om  tie  gccpfcljte  fomme  /  sijnöe  fionüerti  tiup5enö 
flulilicn  Uan  agten  /  te  öcrgatJcrcn  en  op  te  brengen,  ^e5e  ttoee  ^an^: 
nen  Degaben  ïjaac  na  öe  p^efiüent  ban  Panama ,  Ocrtgtenïjc  ïjcm  ban  al 
't  geen  tot  Pueito  Velo  omging,  «©e  ^lefltient  nii  eenig  3èolft  Dp  een 
Debbeuïje/  begaf  5tg  baat  meöe  na  Pueito  Veio;  öe  ïtcbcrjS  l}kt  ban 
bevtoittigt/  in  plaatiS  ban  te  blugten  /  gingen  liem  te  gcmoet  /  en  plaat? 
(ten  Ijontievb  toel  getoapenbe  jDannen  aan  een  enge  toeg  tiie  bp  pafTeecen 
mocfl/  Die  ooft  een  groot  beel  ban  jijn  ©olh  op  be  blugt  flocgcn;  bit 
noobjaalite  boo?  bie  tijb  öe  ï^iefibcnt  cm  te  rug  te  trebfien  /  3ig  nog  niet 
(lerli  genccg  binbenbe  om  ieDö  bcrtier  t'  cnbernemen  /  oiibertufTcOcn  5onö 

|)p  een  250öe  aan  Morgan  om  Ijem  te  5eggen  /  dat  indien  hy  niet  aanllonds 
met  zijn  Volk  van  Puerto  Vdo  vertrok  j  hy  in  't  kort  hem  met  een  grote 
magt  meende  by  te  komen  en  dan  nog  hem  nog  ecnige  van  zijn  Volk  kwar- 
tier te  geven.  Capitepn  Morgan ,  w  (toetenbe  bat  bp  ten  ailcn  txïtit  5ijn 
ijertrct  in  be  ^cljepen/  W  Ijp  \y^  bet  banbïjab/  bon  nemen)  toepnig  na 

be5e  tijepgementen  gaf/  anttoOOjDe/  dat  hy  de  Kaiïeclen  niet  wilde  over- 
geven nog  de  Stad  verlaten  voor  dat  de  geëyfchte  brandfchatting  betaald 
was }  en  indien  dezelve  niet  betaald  wierd  >  dat  hy  zekerlijk  de  heele  Stad 
in  d'  afch  zou  leggen  en  dan  vertrekken.  Maar  evenwel  eerft  de  Kaftcclen 
laten  fpringen  j  en  de  gevangenen  om  hals  brengen. 

^e  <0ouberneur  ban  Panama  Defpeurbe  gcnoegjaamupt  bit  anttooojb 
bat  bp  op  generiep  toii5e  bet  ï^erte  ber  üoberö  5011  bonnen  berniurru^ 
toen  of  baar  tot  reuen  bjengen  /  toaar  op  bp  befloot  be  ^tebelingen  met 
gaar  te  laten  omfp?ingcn  /  Die  baar  op  in  toepnig  bagen  De  bonDerb  Dup^  de'rs™"' 
5enb  fluMicn  ban  agten  tot  ranD3oen  ban  baar  to?eDc  gcbangenijs  tnoeften  len  een 
opbzcngen.  .ïBaar  De  pjefiDent  ban  Panama  5eer  berto-onDerb  3iinDc  boe  groot  rand- 
bat  bier  bonbecD  .iTSan  3ulft  een  grote  ^tab  en  50  beel  (lerlie  l^afleelcn  d^'sud°' 
baDDcn  bonnen  innemen/  alleenig  met  banbgetoeer /  te  meer  naDemaal 
bP  toitl  Dat  De  ^tebelingcn  ban  Puerto  Velo  altijD  De  lef  baDDen  gcbab 
ban  3elfö  niet  alleen  gocDe  ^olDatcn  te  5iin/  maar  DieooönoptDemocö 
ontb20ben  baDDcn  om  baar  ^êtab  toel  te  befcbermen ;  5onD  pmanD  aau 

Capitepn  Morgan ,  bet50ebenDe  het  geweer  te  mogen  zien ,  daar  hy  met 
zulk  een  kragt  zo  een  grote  Stad  had  weten  mede  te  dwingen.  (JTapiteptt 

Morgan  ontfmg  Xit^i  éoDc  met  grote  beleef tbepb  /  en  gaf  bcm  een  0oer 
met  een  gebulDe  piatroontassj  om  aan  De  p^efiDcnt  3ün  |[^:iecfïertcrugte 
bjergen  /  bclaftenbe  beiti  met  een  aan  3nn  ^eer  te  3eggen  /  dat  hy  ver- 

zogt  dit  klcyne  ftaaltje  van  de  Wapenen  waar  mede  hy  P«fr/o  Fc/o  ingeno- 
men had ,  te  willen  aanvaarde»  en  een  Maand  tien  of  twaalf  te  bewaren  » 

L  na 


Si  Hiftoric  der  Amcricaanfchc 

na  welke  tijd  hy  beloofde  tot  P.vi.ima  te  zullen  komen  otn  ze  wederom  te 

halen,  ^c  ^jcfiticnt  50110  Uit  ©^cfcnt  aan  Capitcpn  Morgan  ho2tö  taac 
na  Wii-t  te  ciio/  ncücnö  een  fcnic  ïtino  Die  ftp  fjem  Dercecöe/  en  tie5C 

B0OtJfCl)ap  /  dat  hy  hem  bedankte  voor  de  gunft  om  hem  Wapenen  te  wil- 
len leencn  die  hy  niet  van  noden  had  >  en  hem  verzogt  de  moeytc  te  wil- 
len fparcn  om  tot  Panam.i  te  komen  gelijk  hy  tot  Punto  J'elo  gedaan  had  , 
want  dat  hy  hem  verzekerde  dat  het  hem  hier  zo  wel  niet  zou  bekomen 
als  het  daar  gedaan  had. 

liia  öat  capttepn  Morgan  5ijrt  ©loot  ban  alle  nooti5aBcliiftDctJen  toel 
boo23ien  /  en  Dct  befte  <6pfcljut  ban  be  ï^afrcelen  aan  boo2tr  Ijaïj  laten 
bjeiigen/  en  De  re(l  Doen  bcrnncclcn/  ctna  l)P  met  Dcjelbc  ban  Puerto 
Veio  t'  3cpl/  en  titoam  toepnig  Dagen  Daar  na  in  De  Zuyd-Kaycn  ban 
Verdeden  Cuba  t' citiibeetcn  /  altoaflc  3c  Ijaar  gcroof  De  Dunt  becDeelDen  /  cnüebon^ 
«e  buyt.  tien  iu  gcrecü  gclD  te  licübcn  ttoce  ïjonDccD  en  büftig  Dup^enD  (Tufifien  ban 
agten/  fccljilbcn  al  Dclioopmanfcliappen  ban  51  innen  /  ÈijD:  alö  anDerc?» 
aÉct  Dc5c  ïiühe  Dunt  5cplDen  5e  na  Jamaica ,  altoaac  3e  in  alle  obcuDaaD 
en  ü:ooDD:onhen{jcpD  bolgenisJ  fjaac  getooonte  beilJbJijten  't  gene  anDcre 
met  gcotc  acbcpD  en  fiommec  bcrgaacD  fjaDDcn» 


XIV.     HOOFDSTUK. 

Capiteyn  Morgan  neemt  de  Stad  Maracaibo  op  de  Kiifl: 
van  Ntieva  ^^eneztiela  in.  De  Roveryen  in  het  Meyr 
van  Maracaibo  gepleegt ,  en  het  Ruineeren  van  drie 
Spaanfche  Schepen  die  de  Rovers  het  uytkomen  trag- 
ten  te  beletten. 


Eennieuwe  1^  T «^ct  l^m  «3  fiaac  ïiomfTe  tot  Jamaica  ïiaDDcn  5c  al  önar  üobert^ 
Jogt  on.  r^j  QcmclDc  j^ühDommcn  DoojgeDiagr/  b3nar  Doo?  5c  toeDerom  gc^ 
«tcrnomcn.  j^  ^  nooD5aalu  toaccn  een  nuDcre  iCogt  üp  Der  IjanD  te  ncm  n  om  nieu; 
bJc  b0O2DceIcn  te  3oehen»  Ccn  De3en  cpnDe  bcbal  Capitcpn  Morgan  al 
bc  CcmmanDeurö  Der  ^cljepcn  311;^  na  de  la  vaca  ofljetkoeEyhndten 
SiipDen  ban  Hifpaniola  gelegen  /  te  ücgeben.  9llb)aar  een  groot  getal 
anDere  30  Engclfche  aïö  Franfche  0obcr0  meDe  na  toe  bloenDcn  om  met 
CaMitepn  Morgan,  toicnö  naam  nu  Doo?'tomleggcnDe3TanDtoa<sruat' 
baar  gctoojDcn  /  aan  te  fpannen.    ;Daar  toaé  Doe  ter  tijD  een  Engcifch 

^C()ip  gcmontCCrD  met  :?6  ^tUhhen  ban  Nieuw  Engeland  eeifl  tot  Ja- 
maica aangeljomen/  Dit  ^cljip  bccbocgDe  3ig  upt  laft  ban  De  <6oiibeC' 
ueur  bp  Capirepn  Morgan ,  ont  3ijn  aöloot  te  bcrjlcrfien  en  ficm  meer^ 
Der  moeD  te  gcbcn  om  groter  Dingen  f  onDernemen ;  met  Dc3e  onDerflaiiD 
cojDcelDe  Morgan  5iö  nu  maotig  genoeg  te  }ip  /  maar  Dier  lag  nog  een 

Franfch 


BOECANIERS.  83 

Franfch  ^cljip  met  24  ^tnfeftcn  en  12  23atTen/  't  toelfi  Morgan  mciie 
gaacn  oeöaD  OaU  /  maac  De  Franfche ,  0'  Engeifche  niet  öccöciiDe  Uec^ 
tcoutoen  /  toepgccticn  t)et  5ellie. 

g^c  5p:an[cije  0ouer.ö  tot  ttt  ^clitp  DcDorcntie  f^iDtien  tn  Sce  een  En- 
gelich  a^namii'ö  ontmoet/  engeüKli  aan  33ictualic  tjebOenöe/  i}Mtn 
3e  eenige  monöliDfï  im  öet  Engeifch  ^cDip  aeöaalö  5onticc  te  betalen/ 
milTcDien  geen  gcrccö  gelö  aan  tjoo:ti  öebDcnDe/  aïlecnig  gaDcn  5e  Daac 
3DitTclb?ieöen  op  Jamaica  en  Tortuga  om  altiaac  Ijet  gelU  t'  ontfangen* 
Capitcpn  Morgan  Xtan  m  boo?üal  fccnnife  Deübenöe  /  en  geen  üan^  5ten5 
De  om  De  Franiche  Capitepn  te  betoegen  Dcm  te  Uolgen  /  befloot  De5e  ge^ 
ïegentDcpD  tot  een  Dcftmantcl  te  nemen  om  De  5r-an.6mc'!n  te  beDerben/ 
en  5nn  to2aaft  te  bolDcen.  ï^kt  op  onDec  fcDijn  üan  biienöfcDap  De  Fran- 
fche Capitepn  met  eentge  ban  5ün  lÖoUi  /  op  't  grote  Éngelfch  j^ctjip  Dat 
(al.ö  ge5egt)  eec|l  tot  Jamaica  gefeomen  boa.ö/  te naft  genoDigt  IjebbenDe  / 
nam  l)p  5e/  30  D:a  5e  Dnac  bevfcDenen  toacen  /  gebangen/  enfcIienDe  bol- 
Doening  ober 't  ongelijfe  Dat  3e  öct  Engeifch  ©aacmpgöaDDenaangeDaan» 

Eo  D2a  OaD  Capitcpn  Morgan  De  ge5epDe  Franfchen  niet  gebangen  ge? 
nemen  /  of  Ijp  liet  De  Capitcpnen  bp  een  roepen  om  f  oberleggen  biat 
plaatö  men  Ijet  eerft  30U  aantaften.    aOaar  op  begoten  toierD  eertl  na  't 
<ÊplanD  Savona  te  gaan/  en  mallianDcren  Daar  te  toagten/  en  Dan  bcc^ 
Der  te  oberleggen  ïoat  men  Doen  30uDe.    ^it  beflnpt  genomen  3iinDe  / 
begon  men  op  Dit  grote  ^cfiip  luflig  b2olpte3ünenböaftïieromteD2!n? 
öen/  beel  ge5onDïjcDen  bJierDen  ingcftelD  /  en  Daar  op  ö^t  <0efcDut  ge* 
loft  /  maar  tertotjl  3e  in  't  miöDen  ban  öaar  b?eugD  /  en  't  meefle  BolB 
D2onïien  biareti/  30  bloog  öet  ^cDtp  met  Djie  OonDevD  en  bijftig  Engel-    Eeneroo» 
fche ,  nebenö  De  Franfche  gebangenen  Die  iri  De  floft  lagen  /  rc!3ielijïï  op,  ^^If  '^°?' 
(omtrent  Dertig  Jï^an/  toaar  onDer  De  Franfche  Capitenn  /  DieinDe|^a=  gefprongc"* 
iupt  toaren/  ötoamen  'er  af/  toant  De  Engeifche  ^cfjepen  (leböen  De  metverfies 
l^riipDbamer  gemeenlijb  boo:  in  't  ^cl)ip.    't  aBaö  geloolfeliifi  Dat  'er  j[^"  32® 
bcei  meer  30uDcn  afgeücmen  Di^bben  inDien  5e  50  obertollig  Djonben  niet   ''°' 
getoeeft  Iraren, 

^it  berlieö  baarDe  grote  berflagentBepD  in  D'  Engeifche ,  3e  toifien  nfet 
b^  bjat  boo?bal  Dit  toeaehomen  toaes  /  nog  bJie  3e  De  fcljulD  tjaDDen  te  ge? 
ben/  maar  epnDelijïï  toierD  De  fclmlD  op  De  Franfche  gebangenen  getoo?? 
pen/  Die  3e  berDaatïjielDenDatupttojaaft/  ïjoebjel met berlieö ban öaac 
epgen  grcben  /  De  bianD  in  't  55uöIii'upD  30iiDen  geftoftcn  Ijebben.  53p 
De;e  befcljulDiginge  bcegDen  3e  nog  eenige  "anDere  /  (om  Ijet  ^cljip  met 
al  Dat  'er  in  boaö  pjij^  te  Ijebben)  3eggenDe  Dat  De  Franfche  boo^genomen 
DaDDen  cm  op  D'  Engeifche  te  roben.  ;©e  gronD  ban  De3c  befcijulDigtng 
toaö  een  CcmmifOe  ban  De  <öciibcrnciir  ban  Banocoa  Die  3ein't5r2an? 
fclje  ^r^ip  gebonDen  DaDDen/  biaar  in  De3etooo?Dentoaren:  Datdege- 

zeyde  Gouverneur  aan  de  Franfche  verlof  gaf  om  op  alle  Spaanfche  plaarzcn 
te  handelen  &c.  als  mede  op  d'  Engeifche  Rovers  te  kriiyfTcn  in  wat  plaat- 
zen  ze  zouden  mogen  vinden  >  uyt  hoofde  van  de  veelvuldige  Vyandliik- 

L  2  heden 


i^  Hiftorie  der  Americaanfchc 

heden  die  ze  in  tijd  van  Vrede  tuflchen  die  twee  Kronen  ,  tegcns  d'  Onder- 
danen van  zijn  Catholijke  Majefteyt  bedreven  hadden.  v©C5C  COlTtmiffiC  / 

ïjocbJd  5C  niet  anticcjS  tiJasi  alö  een  Xtm  toelating  cm  in  alle  Spaanfchc 
i^aücncn  te  nionen  ftomcn/  \3ii\:t^  tJ002l)ancuuoönpti.ilöofIjctecnunt; 
önihhclijhe  o?ticc  toajS  om  ïtoUecnen  en  (0o?log  tcgen.ö  Dun  aan  te  Uan^ 

oen/   en  Dnt  Upt  tJC5e  tODO^tien/   als  mede  om  op  d'  Engdfcbe  Rovers  cc 

'  kruyOcn.  €n  fcboon  öe  Franfche  gcnoca5.:ïcim  öe  toacc  5in  bciat  ban  unt5 
lepöen/  5e  ïionöen  önac  ebentoel  boo2  Capitepn  Morgan  en  5ijn  raaö  niet 
5tinUeren  /  \i\z  ^cDip  en  BoUi  Ucc5chectien  en  na  Jamaica  5onti.  ^Ux. 
tjccö  öe  Capiteun  5ijn  uptccile  Ijcjl  om  ïïeot/  en 't  ^cljip  toecc  tz  tici> 
0en/  öoö  allejsf  te  Ueca^efijf/  toant  iw  plaat.öUaniiegttcücftomen/  fme? 
ten  5e  Ijcm  in 't  oeVianaenljnpiS  /  en  ö^epgöen  fjcm  op  te  tjancen. 

ailcït  tjaacn  na 't  Dcdie^  lian't  oc5cptic  ^cl)tp  öïUal  Cipitepn  Morgan 
tic  5ltcljamen  ticc  aencc  tsie  opaefP^onccn  toarcn/  en  nu  in  Scclnaeneti 
tïjcUen  /  OU  te  UilTcÖ^n  /  "^"^t  om  3e  een  COnHelriftc  üegralienicf  te  üe5oj? 
oen/  tuaat  om  'ec  Uan  Danc  lUcUecen  te  bei-oUcn/  en  intiicn  eenige  uiti 
tic3elbc  een  goiitie  iling  aan  öe  bingec  öalitien/  fneöcn  5e  öe  Utnacc  af/ 
toanc  na  5»?  5e  toeöecom  in  Ecc  öoptJen  tot  een  pjop  öec  ^apen»  c?pn* 
öelüfi  oingen  3e  na  Savona  ijaar  \3:r5amelplaat.öt'  3cpl/  5ij'ntic  i5c§cöe* 
pen  ftech  /  Capitepn  Morgan  ftet  otootde  lioerentic  /  ^ijntie  gemon* 
teci-ti  met  14  ;§tXi\\\\\m/  't  getal  Uan  5ijn  ©olft  toaö  in  allcief  negen  Don* 
öetïï  en  in  tie  f  fc(!ig  (lecïtV  na  ecnigc  Dagen  5cplcn?J  ïiVoamen  5e  aan 

Cabo  de  Lobos  tcn  Eupöen  Uan  Hifpaniola  gelegen  /   tUffclKn  Cabo  Ti- 

buron  cn  C^bo  Punta  de  Efpada ,  tticHie  Cnap  3e  \\\  öc  tüö  ban  Ö2ic  5©e*« 
ften  ïjoo?  bc  gebuucige  tegenbJinben  niet  öonbcn  te  Doben  homen  /  epnbc«» 
lijlï  oci'a«il«f"  5"^'  öaac  bobcn/  t\\  ïu-egen  een  ;§cl)ip  in 't  ge^tgt/  bat  3c 
bebonben  een  Engelfch  aöaactupg  te  5ijn  bat  unt  Engeland  htonm/  'en 
ban  't  bjelli  3e  boo?  gecceb  gelb  eenigc  ©ictualie  ftogtcn.  (^apitenn  Mor- 
Komen  gan  bccbolgbc  3ijn  Couciei  tot  bat  ïjp  \\\  ^t  'B^va  ban  Ocoa  fi\»am  /  Oicc 
t'  Ocoa.  jonïj  iju  cenig  jèoUt  aan  ^an^  om  toatec  te  ïjalen  cn  \\\  Xi<i  23offf ben  be 
fiofl  te  3oeïjen/  om  Ijaac  Victualie  te  fparen/  Xixt  aDolhfcbootallcötoat 
Daar  boo^fttoam  /  30  Itocpcn  /  ^cbapen  /  alö  mebc  ecntge  baarben. 
:©c  Spanjaards  bit  500;jt  ban  ^agcn  niet  Uïcl  ftonncnbc brrbiagen /  brflo* 
ten  Daar  een  ^otö  te  fpceicn  en  te  miölenüen  -,  3'  ontboben  bier  Donbcrb 
jflDan  ban  Sant  Domingo,  bat  baar  bigt  Op  gelegen  is/  cn  lieten  al  Dct 
©cc  ban  be  Eecfeant  itanbUJaarb  injagen/  op  bat  Xiz  ïiobcrsf/  alö  5c 
Ujebcr  htoamen  /  geen  onberboub  30uben  binben.  5^a  eenigc  bagen  ïitoa* 
men  bc  iiobercf  bieberom  aan  3lanb  om  tc^agcn/  maar  niet^ö  nonnen* 
Xit  behomen  /  gingen  een  partp  ban  in  bc  büfrig  berber  asofcbtoaarb  iw  / 
toaar  op  be  Spanjaards ,  bic  OU  al  Daar  bebjegingcn  agt  gaben  /  een  Croep 
ïioepcn  b002  ben  bag  lieten  ftmicn/  (Wlcnbe  baar  biic  ofbier.U'ianagï 
ter  alcf  om  be5elbc  b002t  te  bjiibcn/  30  Daaiï  Dabben  bit  ht  nóberönict 
0e3ien  of  bielen  'cr  op  aan  cn  fcDoten  'er  een  partp  ban  onber  be  boet  /  bc 
Spanjaards  lictcit  'CC  in  't  ccrfl  begaan/  mant  boe  5e  \ii  gefcDotcnc  55ecf 

(Icn 


vona. 


B  O  E  C  A  N  I  E  R  S.  85 

ftm  tocö  Volïticn  tj?agcn/  WUn  5e  met  al  Ijaacniaatopticiaobccjefaan/ 
rocpcnüe  Mata,  Mau,  fla  dood,  fla  dood,  töa(!c op Ije ï^oberjJ oeötüon:s 
öcn  tontcn  Ijaac  ïxoof  te  yjctlaten/  en  Daac  in  ^oftuu:  te  (lellen  /  tertoi)! 
ö'  ccne  Delft  Uan  Ijatic  fcDoot/  30  latien  öe  antiere  Ijclft  toetieiv  retireer 
rentje  oeftaöig  iw  ooeöe  ojïjec  afltec  upt  tot  Uat  5e  IM  53ofcl)  toeöec  De- 
cepftten/  Doe  begonnen  5e  felDec  aljS  tetoocen  tcfcljieten/  iioijentie  een 
ocoot  getal  öec  Spanjaards ,  tte  öit  öaac  groot  ItecUe.ö  $tentjc/  5tg  t?oo? 
öe  blugt  tragten  te  faiueecen  /  toaac  op  öe  i^oVtecjS  (öaac  3tentie  toüften 
en  niet  te  tijcöcn  met  öet  htoaaö  Dat  5e  ïjaac  alceeDe  öaDDenDoenlnDen) 
liaac  m  ijn  55ofcD  UectoolgDcn  en  Ijet  gcootfle  Deeï  tec  neDec  maafeten. 
Capitcpn  Morgan  tcn  uptctjlenUectloojD  met  Det  gene  boojgeballentoaö/ 
ging  5dfieJ  öc0  anDcren  Daag$s  met  ttoee  ijonDecD  0ïm  in  't  25ofcö  om 
na  De  rcft  Dec  ^panjaacD.??  te  3oehen  /  maat  niemauD  UinDenDe  /  toolticeD 
fjp  3ijn  löjaaït  aan  De  ï^up5en  ban  D'  acme  ^ceccn  /  Die  De5e  ©clDen  en 
iécfrcljen 't)iec  en  Daac  DetooonDcn/  Dan  Detoeiljen  öp  een  groot  getal  in 
D'  afcl)  leuDe  /  toaar  meDe  Ijv  toeDec  na  ^i)n  ^cïjcpen  feeecDe  /  eenig5int!(ü 
toolDaan/  Dat  öp  $i)n  j^panD/  't  toelfe  jijngcoottleUermaafitoasf/  eeni;* 
ge  fcDaDe  IjaD  toegeöoegt. 

Capitcpn  Morgan  met  groot  ongeDnlD  een  lange  tijDnaeenigeban5ijn 
^toepen  getoagt  ö^ööcnDe/  Die  nog  niet  opfitoamen/  Ijcfloot  5onDcrDe^ 
3cll3e  t'5cpl  te  gaan/  na  Savona.  tnitoaar  gcfiomen  jijuDc/  engcentian  Gaan  na  sa- 
3ijn  ^cljcpcn  fiomcn  5icnöe  /  toaö  Dp  meec  berlegen  en  ongeDulDigct  alsS """" 
te  Uoren  /  li?c5cnDe  of  Dat  5c  ijcrongeiulu  toarcn  /  of  Dat  Op  5onDcr  Dcsei? 
He  5ijn  Uoojnemcn  5oiiDe  moeten  iiptboeren.  iBaar  nog  èenige  Dagen  op 
Daar  ftomfïe  toillenDe  teagten  /  en  geen  grote  iJoojraaD  \jan  HlebenömiD^ 
Delen  öebDenDe/  3onD  |)p  een  (»Eroep  ban  omtrent  (jonDerD  en  bijftigjlSan 
na  Hifpanioia,  om  alDaar  eenigc^ojpcn/  öp  Santo  Domingo  gelegen/ 
te  plonDcren,  j^aar  De  Spanjaards  uan  fjaar  fiomtle  Uertoittigt/  toareit 
30  tod  op  Raar  DoeDe  en  tot  teacntoeer  DerepD  /  Dat  De  ï^oberiS  fiaar  niet 
Do:rten  aanDoen ;  lnc3cnDe  ecrD'cr  met  leDige  fjanDen  te  rug  na  Capitepn 
Morgan  te  feeeren/  aljs  in  3ulft  een  Defperate  onDerneming  te  Ueronge* 
JuWien. 

€pnDeliïft  Cnpitepn  Morgan  ^tenDe  Dat  5ürtanDere^cDepen  niet  fttoa^ 
men  /  monflcrDe  5ijn  3©olft  Dat  ïjp  ön  Ijcm  BaD  /  't  to'elh  ijp  bebonD  onv 
trent  Uitf  lionDcrD  ^an  te  5i)n/  De  ^toepen  Die  agter  bleben  toarenfe^ 
ben/  en  Die  Dp  bp  öem  öaD  agt  in 't  getal/  bJaarbanBct3ijner)etgroot;= 
(Ie  toa.ö.  I^p  ïiaD  eerft  befioten  langö  De  ï^uft  ban  Caracas  te  baren/  eit 
alDaar  al  Dé  ^teDen  en  ^o:pen  te  plonDeren  /  maar  5ienDe  Dat  3önmagt 
te  stoaft  toaiS  /  beranDcrDe  f)p  Doo?  De  raaD  ban  een  3i)ner  Capitepnen 
Dnt  een  Franfchman  toass/  batt  booinemen  -,  DejeonDerLoionoiiDe^taö 
jBaracaibo  DebbenDe  öelpen  innemen/  toaö  al  De  toegangen/  toegen/ 
magt  en  miDDclen  beïjenD  /  om  Det  tm  ttoeeDemaal  onDer  Capitepn  Mor- 
gan lipt  te  boeren/  aan  toien  Op  ban  allejs  opening  geDaan  OebbenDe/ 
bonD  Die  sijn  booafïag  gceD/  toaar  op  5e  aanjionDjef  Ijet  ^nfter  ligteDen 

L  3  m 


8<>  Hiftoric  der  Americaanfche 

en  onticc  5epl  öwgcn  /  Courö  (Icllentie  na  Curafou ,  liit  iix  't  Qt^i^t  \)tbi 
Komen  tot  Dcnöc  lictcn  5c  Ijct  na  't  <evlam  Cuba  5a&ücn/  omtrent  ttoaalf  iBiilcn 
Cuba.  ijctocflcn  Curafou  gclcocn  i  op  Dit  €Plflniï  l)ceft  tic  l^oUantifcl)e  ïèeft-^ns 
tJifcDe  Compacnie  ccn  lUcpn  <0uacnl5oen/  't  too^D  öoo^j  indianen  bc^: 
tooonD/  Die  ten  aan3ien  Uan  De  Heligie  onDec  De  Spanjaards  (taan/  Die 
'ec  alle  giacen  een  ^jicflcc  senDen  om  D^t  Sacrament  na  De  rtoomfclje 
tDij5e  aa.i  Ijnnc  upt  te  Declen.  <©e5e  indianen  [janDelcn  met  De  ïïobic<s 
Die  Daar  hemen/  en  ruplcn  ^cljapcn/  Hlammcren  en  ^ohlicn/  tegeiig 
%mm/  iöaacn  en  anDere  Dinötu.  J^et  3lanD  is'  ijcel  Do;  en  onüjugt- 
ijaac  /  aUeenig  Ijebben-  De  ^ntooonDecief  een  gi-ote  menipte  ^cljap'en  en 
25oWten  /  netoenö  eenige  ^paanfclje  tCactoe  Die  5e  Daac  3ajen  /  luaac  me^ 
De  5n  Ijaac  geneeren.  <Dit  €planD  D?engt  beel  üenijnige  ^l^irccn  boon  / 
al*S  ^langen/  511DDec^/  ^pinm&oppen  en  50  boojrsf/  De5elaafte5ijn5o 
Uergifiig  Dat  toanneec  3^  pmanD  homen  te  Dijten/  OP  in  na3ernp  fterft  j 
en  om  3e  te  genc5cn/  binDen  5e  De  gebetene  aan  fjanDen  en  boeten  /  en  la- 
ten ijcm  50  33nDcc  eeten  of  D?inlien  biec  en  ttointig  uncen  lengen/  na 
toellie  tpD  öp  ban  3elf$f  genceft/  maac  inDicn  Jjp  Uomt  eenige' Djanft  i\\ 
Die  tiJD  te  nuttigen  /  30  meet  f]p  3elterli)h  flcrben.  Capttepn  Morgan , 
gcliih  gc5eat  i$/  boo.2  Dit  €nlanD  IjefJinliecöcbbenDe  laten  ballen/  hogt 
bnn  DginbJoonDei-sJ^cöapen/  3£ammeccn  en  leyout  /  50  beel  alö  fjp  booz 
5i)n  geljeele  Bloot  ban  Doen  IjaD  /  en  na  tbjee  Dagen  alDaar  bertóeft  tè 
!)cbben/  ligte  DP  bp  nagt  aCnfeec  en  ging  t'3cpl/  om  Dat  5c  niet  5ien  30U5 
Den  toaac  Ijp  't  na  toe  toenDe.  ^eö  anDecen  Daagö  litoam  fjp  in  De  ^ap 
ban  Maracaibo ,  en  anïjecDen  bupten  \}ct  ge3igt  ban  De  Vigiiia.  «De  nagt 
geftomen  5ijnDe  /  gingen  5e  bJcDec  onDeir  3cpl  /  en  htoamen  Deö  anDcrcn 
Komen  voor  bat"!gö  bo03  De  55acte  ban  't  USep?;  De  Spanjaards  ïjaDDen  t'  5eDecD  Dat 
'tMeyrvan  Lolonois  Diiac  geUJcefl  bjaö  /  een  anDec  f  on  gcboubiD/  iiPt  fjet  bjelfic 
Maracaibo.  ^^^  ^  tecbjijl  De  ïtobecö  be3ig  bjaren  om  Daac  3Öolft  in  De  floepen  te  Doen 
Ze  Landen  gaan  om  te  ilanDen/  onopljouDelijftbuuJOpljaacgaben/  't  toelft  tot  aan 
Den  abcnD  DuutDe  /  al.ö  toanneec  Morgan  ijct  $ia|leel  naDccenDe  /  bebonö 
En  nemen  Dat  De  Spanjaards  Ijet  jelbe  bcrlateii  OaDDen  /  3e  DaDDen  een  grote  Ijoop 
het  Kaüeci.  ^juoiiruPD  tH  De  ÉelDcr  iiptgc|i02t  en  een  enD  bianDenDe  3ïont  Daar  bp 
gelcgt  /  om  De  Kober^  met  Ijct  üjaflccl  in  De  3lugt  te  Doen  bliegen  /  't 
geen  ooft  binnen  een  htor.rricr  uitr.ö  gcfcDieD  ^ou  3ün  /  inDicn  Morgan  aU 
lec^  Doo2fnuft'clcnDe  ï)ct  %mt  niet  gebonDen  en  tocg  ge  Daan  fjaD  /  toaac 
Doo?  l)p  5ijn  epgen  ^teben  met  Dat  ban  ^ijn  afRahherö  litoam  te  befjon* 
Den.  J^p  bonD  f)ier  een  groot  Deel  55u0hruPD  Daar  Ijp  5ön  ©loot  meDc 
boo25ag/  bcrbolgen^sf  liet  Dp  De  IBallen  om  ber  toerpen/  ï)et  (ècfcriut 
bernagelen/  en  een  groot  Deel  .^DaöQuetten  en  anDcr  OoilogögereeDfcDap 
aan  Ooo?D  brengen.  TDe  bolgenDe  Dag  begaben  $e  Daar  toeDiTr  t'  jécOcep 
cm  na  Maracaibo  te  gaan  /  maar  honDcn  bcrmitö  Dct  toatcr  5cer  laag 
toais  met  Daar  ^cDcpcn  niet  ober  De  25anli  Dicboo2r)ctfl">ep>iegt/  fio"^ 
men/  toaac  D002  3e  genooö3atilJt  toaren  3ig  in  De  floepen  en <ranoe.{j te 
bcgebcn/  \sjMt  mcDe  3p  De.ci  anDeren  Daag.ö  boe:  Maracaibo  fjtoameit/ 

en 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  8/ 

en  ïiiiat  l^oUi  o^lanö  öcbDcnöc/  txolilun  5e  aanftonbsf  m  öc  ^mti/  tic-  Komenvoor 
WlUt  5e  ocUife  al0  (jet  5pon  mcöc  bcrlaten  toonticn  /  al  ö'  gntooonlicL'0  ^^'"„"èi" 
5i)nïïc  25ofcljVünntti.ö  fnacWuot  /  en  niet  al.ö  eentge  arme  en  oeDzcïïftelij;  de  s^d 
6c  mcnfcDcn/  Die  niet  gaan  bonöcn  ooft  niet.sf  teViccliescnljatJOen/  aatci;  verlaten. 
latentie. 

Eo  D?a  toarcn  öe  iloUcrö  niet  in  öe  ^tatJneIiomencf5oatenalIer)oc? 
lien  D002  oui  te  jten  of  'ec  ooft  ergeiiüS  ectiig  3Öolft  tJie  Ijaat  op  't  onUcC' 
bjaotsi  niogt  obccuallcn/  Uerüoagen  lag/  maar  geen  oncaati  toememen- 
öe/  üegaf  5ig  PïJec  Compagnie  of't3©ol6toanpticc^cDip/  natieï^up^ 
5cn  Die  Ijaac  't  Defl  aanjlonöen  /  maftcnöc  Uan  De  ^ecft  Onai*  algemeenc 
Corps  de  Guarde,  toaac  na  je  bolgen.ö  gc\uoonte/  5cec  mocDtoillig  en 
ft?ooDD2onften  jig  UegonDen  aan  te  (tellen,  tbc^  anDecen  Daag^f  5onDc'n  5e 
een  (Ccocp  ban  IjonDerD  j^an  u?n  cm  te  5icn  of  5e  geen  30olft  of  geWug^ 
te  goeDevcn  ftonDcn  agtcrljnlcn/  Dcje  fttoamen  De  boïgcnDc  Dag  te  rug/ 
met  öaac  l)?engcnDe  Dertig  pcrjonen/  50  ^^amien/  3§:outocn  afö  Min-  Brengenee. 
Deren  /  en  Uijftig  .ïBuPl-ócjelö  met  gocDeren  en  ftoopitianfcftappen  gela-  "'fen^van"* 
Den.    ;Dc5e  êlenDige  gehangenen  toiecDcn  jeer  5toaar  gepijnïgt  om  'er  te  Ctenin. 
Doen  öeUjDen  toaar  l^ast  meDe-^ntooonDer.ö  met  öaar  goeDeren  toaren  /  Die  ze  «re- 
jommige  toierDen  met  €outoen  gcljonDen  aan  Ijaar  ;!^upmen  en  grote  '^^''j'^p'J- 
(€oonen  /  mafienDe  Dejdbe  aan  Uier  opalen  baft  /  toaar  na  5e  met  (loft^  "'^^"' 
lien  op  Die  (Coiitoen  üegonDen  te  flaan/  Dat  een  fcljnftftcUjfte  pijn  aan  Die 
menfcDen  Ueroojjaaftre  /  anDcre  (laften  5e  b:nnDcnDe  üoriten  tufTcöen  De 
j^ingcr.ö  en  Coonen  /  en  tocDcroin  anDcre  bonDcn  5c  Dnnnc  (Coutoen  om 
Het  l^oof  D  /  toelfte  5e  Dan  ^0  lang  omD^aapDcn  Dat  Ijaar  D'  oogen  aiss 
<encren  upt  I)ct  l^oof  D  puplDen.  <ên  Die  niet  toilDen  of  toiflen  f  ontDeft^ 
6en  toierDen  epnDclüft  DooD  gef[agcn  i  Dit  DuurDe  50  omtrent  De  t ijD  batt 
D2ic  JBeften  /  in  toelftc  tüD  5e  Dagelijftö  a^olfi  op  partp  uptjonDen  /  Die 
nopt  5onDcr  birt  toeDcr  te  rug  fttoamen. 

Capitcpn  Morgan  nu  omtrent  lionDecD  ban  De  booinaamfre  ^ramiUeit 
met  ai  liaar  goeDeren  in  jijnmagtljcbbcnDe/  bejioot  (gelijft  Loio'nois  me? 
be  te  boren  gcDaan  ftaD)  na  Gibraiter  te  gaan.  (Cen  Dcjcn  cpnDe  5ün  Gaan  na 
5^loot  ban  aUc^  tod  boo25ien/  en  De  gebangenen  aan  boo?D  gcb^igt  l)cb?  GibraUer. 
benDe/  linten  5c 't  'JCnftcr/  en  gingen  t'jcpl/  bntleUjftboo?genomenöcD* 
teuDc  inDten  5e  ecr.ige  tcgenffanD  fttoament' ontmoeten/  een ^lag te toa^ 
gen.  OnDertutT'"iien  b.iDDcn  ^e  eenige  gebangenen  boo?  af  na  Gibraiter 
gcjonDcn  om  D' gjntooonDcriS  tot  obergabetcbctoegen/  enDatanDerjtntjS 
Capiteun  Morgan  gaar  geen  fttoartier  50uDe  geben  /  maar  5c  alle  D002 
'tEtoaarD  ombiengen.  öooj  Gibraiter  fiomenDe  /  toiecDen^ebaiiD^'^rt^ 
booonDcrö  Dapper  met  Canon  begroet/  maar  De  Hobcrö  in  plaatje  ban 
baar  Doo?  ftleanmoeDig  te  bJO^Den/  gaben  maiftanDeren  moeD/  jeggen^ 

De :  We  moeten  ons  voor  eenmaal  met  bittere  dingen  vernoegen ,  om  dies 
te  beter  de  zoetigheyd  die  deze  plaats  voortbrengt ,  te  konnen  proeven. 

^e.cr  anDeren  Daagö  mo2gen?s  met  ïjetaanbjeftenbanDeDagtoierDfiet 
3O0IU  aan  =ilanD  gejet/  en  Doo?  De  boö?gemelDe  fransman  gelêpD  jijnDe/ 

troft^ 


8S  Hiftorie  der  Americaanfche 

tcoMtcn  5C  niet  öooj  De  gcmcenc  tocö  /  maat  Dtocug  öoo:  't  fSofcIj  op  &ct 
;D02P  aan  /  latentie  onDccaitTclJcn  eenig  BoUi  op  D'  ozöinaru  tocrj  cm  Daac 
liooj  öc  Spanjaards  tc  mtölcpDen  /  öog  Dc5e  Uoo?30?oe  UJa.3  onnoDig  /  jcoant 
ö'  gnttiooüticcö  Ijet  fmcïteliib  geboel  nog  DelJbcnöe  ban  't  gnie  Lolonois 
ttoce  gra-en  te  Ï30itn  öaaï  CetiKüen  Dat»/  oojtieelöm  fict  ntct  ticultgöe?? 
ttoecöe  ftoot  af  te  toagten/  maat  fjet  <6efcl)utl3ernagelentieenf)ct25ncf' 
Het  Volk  hcupö  toeg  genomen  Deböcnöc/  toacen  5e  met  al  Ijaac  gccöecen  en  Xlijh.- 
viugt.  tiommen  gcblugt  /  30  ^at  öe  öoUer.ö  /  toanneec  5c  tiaac  litoamen  /  nte^ 
mantj  in  ijet  ^ozp  Uonticn/  alsf  alleen  een  amie  bloeö  Die  gclj  toaö  /  De3C " 
li20£gcn  3e  toaac  Ijeen  ö'  gintooonDcrsS  gcülugt  toarcn  en  toaar  3e  Daac 
OoeDccen  becboigen  öaDDen  /  op  al  Mlvc  en  Dicvgclijlic  b:agcn  Ijp  niet  an- 

öeCÖ  antVDOClbè  als/  ik  weet 'er  niet  af,  ik  weet  'er  niet  at.     3Baac  OP 

2e  pijnigen  jc  Ijem  Uafl  üouDen  en  toipten/  Doe  begon  De  bloeD  te  roepen :  Ey  pijnigt 

een  arme     niy  niet  meer  >  maar  gaat  met  my ,  ik  zal  uw  al  mijn  goed  en  Rijkdom  aan- 

f>^^'  wijzen,  't  ^DönD  Dat  5e  meenDen  Dat  Bp  in  Dec  DaaD  een  üp  per3oon 
toacs  /  Die  3ig  in  3ulfe  een  flegt  gelüoaaD  UccüleeD  ïjaD  /  en  5ig  maac  geft 
Ijcw^öe  /  3p  gingen  Dan  met  Oem  /  en  l)p  b^agt  fjaac  aan  een  arm  elcn- 
ïiici  l^utjc/  altoaac  Dn  eenige  aarDc  j^cDotelen  en  anöece  Dingen  ban  geen 
toaaclicn  IjaD/  nebensi  D2ic  (lubben  ban  agten.  i^iec  op  bjoegen  5eljem 
na  3i)n  naam  /  biaac  op  Dp  aanflonD.ö  anttooojDe :  Mijn  naam  is  Don  Se- 

hadiaan  Sa>iche:{i  en  ik  ben  de  Broeder  van  de  Gouverneur  van  Ai.i>.iCii/i>o. 

^it  gefebe  anttoor?D  namen  /  30  't  fcDcen  /  De3e  onmenfcïjelijbe  f  ieleii 
boo2  toaacljepD  aan  /  toant  30  D?a  DatJtien  5e  Dit  niet  gelioo:D  of  bonDen 
ftcm  löeDercm  bafl  en  bJipten  Ijem  /  IjangenDe  een  gcote  3toaai:te  aan  3ört 
Öaljf  en  boeten  /  ooft  namen  5e  Paimifte  blaDecen  tiic  5e  bianDenD  onöeu 
Die  onder  3ün  aangc3igt  Ijiclöen/  ontec  toelltt;  Cojmcnten  lp  binnen  een  D^If  uut 
^cTormen.  (jj^jj^  ^,0  <^ec(i  gaf/  Doc  fiKDai  jc  De  CouUJen  af/  fïeepten  Dcm  in  't 

«enllerft.      <^^(^^^  ^^  ^ff^j^  Jjf^  ïjj^^,;  ICggett. 

<De3elfDe  Dag  ging 'er  een  ^artp  uut  om  te  5icnof5*eenigeg!ntooon^ 
Vangen  een  Det.ö  öonDeu  Detcappeu  /  Dc3e  b2agten  een  25oei:  met  31  n  ttoee  ZDcgterjS 
Boer.        iiictie  tc  rug  /  Die  3e  D?epgDen  te  pijnigen  inDien  I)n  fjaar  De  plaat3cn  niet 
aanbjccö  altoaar  D'  ginbJoonDcrö  3ig  bcrbojgen  ijaDDen.  ^e  ©oer  bJifl 
f  enige  De3er  plaat3en  /  en  3(enDe  3ig  3elf3$  met  De  pünbanb  geDiengt  / 
ging  met  De  ïloberö  om  3e  aan  tc  tojj3en  /  maar  De  Spanjaards ,  3icnDe 
Dat  Ijaar  i^.'anDen  aan  alle  banten  De  25ofTcl)cn  Doo2brunfrfn  /  toarcn 
berDcr  55ofcbtoaarD  ingcblugt/  albaaar  3c  l^uttcn  ftaDDcn  gcboutoDban 
tahhen  en  blaDercn  ban  -;3omen  /  om  Daar  gocDcrcn  boo:  De  negen  30  3c 
bc(l  honDen  te  bergen.    JDaar  D002  Dc3e  530':r  geen  33olb  bon  binben ; 
maar  De  HoberiS/  gelobenDe  Dat  Dp  Dun  mi.ölepD  en  beD2ogcnDaD/  na- 
men Dem  niet  tegcnflaanDc  al  3ijn  bpgeb2agtc  bcrfcDoningen  en  biDDcn/ 
Die  7e  op.  en  Dingen  Dem  aan  een  53oDm  op. 

hangen.  xi^ant  ua  bcgottncn  ^e  in  troepen  imt  tc  bcrfp2epDcn  om  De  pianta^ 
gicn  D002  tc  3oeben/  toant  3e  toijten  Dat  De  Spanjaards  Die  gebliigt  toarcn 
niet  lïben  UonDeii  bp  't  geen  De  %?ofTcDcn  boo,2tb2agten  /  maar  Dat  3e  mi 

en 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  89 

crt  bnn  acnooli5anïit  toni-cn  513  opDancpantaGiciucOcacbcnömïcUcn.cf? 
mititjclcn  te  öalcn»  J^tcc  Uonöcn  5c  ecu  ^laaf  /  ötc  5c  aouUc  53cr(ïcn  en  vinden  eert 
5ijn  ijjnïiepti/  met  Ijem  mcöe  na  Jamaica  te  nemen  Deloöf Den/  tnöien  \)\y  siaaf  nieTe 
ïjtini;  VöUDe  aantoij5en  toaac  ö'  ^ntooonöcrö  üan  Gibraker  510  DccfcOo-  ïiromko- 
len  ïjaDöcn.  5^e5e  Neger  öjngt  l)aac  op  ccn  plaatö  öaac  een  pactp  Span-  pen. 
jaai-ds  toaren/  tJie  5c  aanitontie^  GcUanacn  namen/  öt'bicöcnöc  öe  ^laaf 
eenige  öan  tieselbc  U002  ö'  cogen  öan  ö'  anDcrc  te  öcöen  /  op  öat  ïjp  Dooj 
tie5e  Deoane  mi.ötiaaö  nopt  Ijaat  <0otJloo?s  gcjcIfcBapHecIaten^outie»  TDc 
Neger,  Mgenö  O-nacöeUel/  beïïKef  Ueel  mooiDen  en  moeïïtoillioijcöen 
op  De  Spanjaards ,  en  Uolaöc  D'  ongcluftlngc  l^octjlappen  öec  Jlloüerssna/ 
öie  na  agt  öagen  ti)H  toéöec  tot  Gibraker  htoamen  met  beel  geUangenen 
en  eenige  3ï)upl-€5ciö  met  ftofielijhe  goctjercn  öd^öcn.  Ee  ontjecb^aag*: 
öen  tie  gcUangenen  {W  in 't  gcljeel  omtrent  ttocc  DontiecbenUijfiiginge; 
tal  toaren)  poer  in  't  Op5oni3er  /  toaar  5e  öc  rc|t  toan  Daar  goctieren  DaD^ 
öen  toerbojgen  /  en  of  ^e  Die  uan  Da^^r  mctie-^urgerö  niet  töiflen  /  en  Die 
niet  VijpUnllig  toilDcn  Dehcnnen/  toierDen  op  ccn  onmenfcDcïijfie  töi)5eöc? 
jpünigt.    OnDer  anDere  getoangenen  toas^ 'er  een  ^eïicc  ^oztugeciS  /  Die  vrede  daad 
0002  een  Neger ,  DoctDcï  baifcDeUjli  /  aangebjagt  toierD  Dat  D?  3^^ r  ï^ijft  aan  een  om- 
toaief  /  De5e  ji^nn  DcDolcn  3c  jyn  ïiüftDommen  aan  te  toi)5en  /  5ijn  ant-  ^^  3°""" 
IU002D  toasf/  Dat  l]p  niet  meer  alö  ïjonDcrD  tluMten  ijan  agten  in  De  aBe^  ^"^^ ' 
relD  DaD  /  Detoclfte  Ijcm  Vm^c  Dagen  te  beren  Doo?  5ijn  ï^negt  ontflolen 
toaren ;  WM  tooojDen  /  goetocl  fip  5e  met  beel  ccDen  en  ftoge  Detupntn^ 
gen  Debe(tigDe/  geen  ingang  Dp  öaar  bonDcn  i  maar  D<^ïn  i^aft  gcbonDcn 
öebOenDe/  en  geen  agt  flaawDe  op  3ijn  Ijoge  blaren  Die  Diep  inDet'  fejlig 
toaren  /  toipten  5e  Bern  /  en  blaften  DeiDe  $i)n  ^rmen  bp  De  ^cDouDersï 
aan  fluftften. 

I^et  De5e  to2eeDï)epD  fjieïDcn  5c  niet  op  /  toant  f)p  niet  magtig  5iinDc 
te  beftennen  't  geen  pp  niet  en  toi|t  /  begonnen  3e  '^nxi  op  een  beel  ^ar^ 
barifcber  toij3e  te  pijnigen,  Ee  bonDen  öcm  met  fCoutocn  aan  bepDe  3iin 
vDnpmen  en  grote  croonen  aan  bier  palen  op  een  5eberc  tufTcljen-toiiDtc 
in  De  grcnD  gcfiagen  /  30  Dat  De  3toaarte  3iin.ö  licbaamo  aan  De3e  €011* 
toen  ïjing  /  Doen  floegen  3e  met  grote  flobficn  met  al  Daar  magt  op  Dc3c 
(€outocn  /  toaar  Doo?  3ijn  licbaam  begon  te  fcljuDDen  en  De  3cnutoen  te 
leWien/  Dcc  namen  5P  een  (leen  Die  meer  alö  ttoee  ÏjonDcrD  ponDen  tooeg 
en  lepDcn  Die  op  3ün  flenDcnen  /  toaar  na  3c  een  partp  Palmifte  blaDeren 
namen  Die  3e  onDer  ö^ïti  in  De  b?anD  (laben  /  en  Daar  Doo?  elenDig  3ijn 
aan3igt  ber3engDcn ;  ten  laaflcn  /  3ienDe  Dat  5e  nog  D002  De3e  nog  geeni? 
ge  anDere  piiniging  icDö  upt  bem  bonDen  trebben/  ontbonDcn  3e  De  boo?^ 
ben  en  Djocgcn  bem  balf  DooD  na  De  l^erb  /  altoaar  5e  ïjaar  Corps  de 
G  narde  ijaDDcn/  bier  DonDcn  3c  bem  tocDer  aan  een  Der  f^ijlaren  ban  De 
fecrb  ba(t  /  latcnDc  fjem  in  Die  ftaat  3onDer  D^^»ïi  öp  na  icDö  te  eeten  te 
gcben  al0  een  blepn  toepnigjc/  toaar  bp  Ijcm  onmogelbb  toas  't  Hlcben 
te  bonnen  bcbouDcn.  JDier  of  büf  Dagen  in  De3e  (laat  Doojgebsagt  bcb^^ 
benDe/  bcrsogt  W  Dat  een  Der  gebanaencn  bp  öcm  iiiogt  bomen  /  D002 

M  toien^ 


I- 


^o  Hiftoric  der  Americaanfche 

toicn^  tccijocn  \}^  üdoof  De  ccnig  gclö  te  5ullcn  Uccio^gcti  om  Daar  bcrrccr* 
te  UolöDfïi.  ^c  gcljanociic  hie  Ij);  tcr;ogt  tDicïtJ  bn  ijcm  gcü-\iot'/  Cit 
iM  iJiit  fn»  met  ti:^elbe  gcfpiohcn  ïiaö/  UcIoofEieljnbijftKnticctitlnblJCii 
ban  aatcn  üoo:  viin  n.'!n50CM  te  3ullc!!  geUcn/  mnac  ^ptoacentiooiiiilfi 
een  gcvinne  aanbuöiiig  toof/  en  in  plnaro  Uan  tie5ciue  t' outfangcn  /  ijlocs 
gen  5e  Ijcni  geirielDig  /  3eGgciiöe :  Oude  Schdm ,  in  plaats  ^ an  vijf  hon- 
derd  flukkcn  van  agten  moeft  gy  van  zo  veel  diiyzcndcn  fpreken ,  indien 
gy  hier  uw  Leven  niet  wild  verliezen.     <ï:Pntlc!i)h  na  tluP5enti  letUi-gm; 

gen  öat  Ijn  mnar  een  elcnöig  en  arm  inmi  luae'/  öie  cmöefjoit  ti\ami 
ncn  l^erücrg  l)ieltj/  Utoamen  5c  obcc  een  U002  1000  (lulUicn  ban  aatcn/ 
tic  Ij?  opbiagt  en  Daac  0002  5nn  Uiphenö  belilöam.  g^og  toa.ö  30  ber^ 
lamïj  tsat  Ijet  bn  na  onmogelüli  fcljccn  Dat  fjp  eentge  toelicn  landec  5011 
[)cübcti  lioiincn  IcUen. 

©cel  anUei-e  pijnigingen  alö  öe3e  tik  5e  aan  öe^onugeeöïjntJticn  boen 

lijbcn  /  ocffcnben  5e  aan  b'  arme  Spanjaards ,  jommige  bingen  58  bn  be 

ÖenmciüUc  ücbcn  op  tot  bat  .3c  boo?  be  xtoaactc  ban  't  licljaam  af  bal? 

lenbe ,  be3clbe  ban  D'in  Ucliamen  afgefcDcHcb  toicrbcn  /  en  inbien  3e  ban 

cenjge  genabc  aan  be^c  arme  menfcljen  nog  toilbcn  bctoij5cn  /  bat  toajes 

bat  5e  iMac  boo2|lalKn  en  53  aan  een  {502te  boob  Inelpen  /  ar!bei'3int,ö  \Uf 

ten  5c  be^elbe  in  ijic  clcnbigc  uünen  leggen  tot  bat  3c  be  «öeeit  aaben/ 

bat  3omtiib0  nog  toel  biec  of  biif  b.igen  aanliep.  3tnbetc  tiegtcn  3e  aan 

tcw  ïicuncs  /  en  ftahcn  b2anbenbc  gr  onten  tulTc Ijcn  Ijare  I3ingei;ö  en  Coo? 

nen.    ^nbere  (liiüen  3e  met  te  Doeten  m  t  bpcc  en  lieten  3e  30  lebenöig 

b2aben.  vDc5e  en  bieigelühe  lü2ccbl)eben  aan  be  blanlic  mcnfclien  gcplcegt 

tjcbbenbe/  begon  bet  ïui  bc  beurt bcr  Negers,  liaar^laben/  telti02ben/ 

bk  ^c  met  niet  minber  onmcnfcbeüih'.iepb  banbeiben  alö  baar  jTRecflerfi?. 

(Onbcr  bc3c  ^'tiben  toaö  'er  een  bic  Capitenn  iMorgan  beloof  be  om  fiem 

tn  een  tMXtkt  ban  't  jKer2  te  biengen  /  altoaar  t)n  een  ^ü]ip  met  biet 

^arften  3on  btnben  3eer  rijh  gclabcn  metgoeöeren/  b' ^-itooonberö  ban 

Fen  Slaaf  Maracaibo  toebeïiorcnbc  /  be3Clbe  or.töcfite  ooit  bJaar  be  (öoubcrneur  ban 

ontdekt      Maracaibo  met  te  mccflc  üicutocn  3ia  bcrbojgcfi  bieib.  ZDit  allccf  ont? 

Go!.verncL.r  ^^^^^  \]\}  I  Dp  bc  grotc  b2rngcmcntcn  t\e  3c  licm  bcbenb.mti'm  tetoilien 

is.  opUanacn  inbien  f)w  niet  bclicnbc  't  neen  lin  Inift.  Capitepn  Morgan  ^onb 

baar  op  aanflonbö  tbjce  lionbeib  ;TX"5an  inttoeeiDaartungennabetübjec 

.  capiteyn  om  te  ^fOcpcii  op  \e  3oclien/  en  lip  3clf  met  ttoec  bo'nbcrb  en  biiftig 

Morgan      ^y^jy^  onbcmam  be  <6ouberiieur  gcbangcn  re  nemen ;  be3e  €belman  bib 

^cmöp'tc"'  ^ia  OP  "n  Wenn  (Cjilanb/  bit  in 't  mibbcnbanbefttbierlag/  beaeben/ 

7üfkcn.      't  tuellf  \\\y  50  bcel  mogcliib  Ibao'  Ucrflerlit  Ijab.  ,iTiaar  borenbe  bat  ^;ki 

pitenn  Morgan  in  ï)er3o:n  >  met  een  grotcmagtinaantogtbjaöombcm 

te  3oeftcn  /  berliet  bi>  't  cplanb  en  begaf  3ig  op  een  Berg  baar  niet  bec 

af  gelegen  /  tot  beVoelbe  ^eew  toegang  loaö  alö  boo2  een  3eer  enge  toeg 

banr  maar  een  .U^an  t'3eiTen.ö  bn  op  bon  bomen.  Capitepn  Morgan  biaij 

ttoec  bagcn  onbertoeeg  eer  lin  aan  't  blenuc  <Cnlanb  bomm  bonbc  /  bcr- 

bolgenö  mcenbc  ln>  be  2?crg  te  beftlimmen  baar  bc  (0OHbcrncur  toacf  / 

inbien 


BOECANIERS.  91 

Intiicn  fjet  fjcm  m«  ontraöcti  toasf  c<^tocc(t  /  niet  alleen  upt  Dooflie  ban  öe 
f ngrc  ticjS  tocöö  öte  tot  tic  ^cra  leiöc  /  alö  cm  önt  öc  <6oulïcrncuc  ban 
alle  ?lnimumtte  toel  boo25icti  toa.ö  /  en  licïjalbcn  tiit  bJa.ö  'er  ^iuiii  een  qc^ 
toclöige  üegcn  acballcn  öat  al  De  ^agaoic  en  't  jSu.öhcupiJ  ban  De  00^ 
bcr.ö  nat  toa,ö  öctoo:ticn.    vDoo?  Dc^e  ncöen  Datiöen  5e  ocli  bcel  ©olh  / 
als  meöe  ecntgc  3^20ubjen  en  l^inbcren  neben?$bc!c  JB^Pl-€5clömct^l' 
bcr  en  ooeöf ren  gefaDen  (in  't  palTeecen  ban  een  ttibicc  Uie  fcljidijïj  htoam 
te  stoellen)  betloren.  S-o  bat  be  5aften  ^U0  t\)M  met  Cnuitejm  Morgan  tn 
een  ffegte  (laat  toarcn  /  en  iiibien  öe  Span jaard^  maar  bijftig  bjclacto.ipentic 
jBannen  boe  tec  tijb  gcDaö  Ijabbcn/  ^e5oubengemr.bftcliiltalbc0obccj3r 
tjcbbcn  ftonncn  bcrnielen.  jHaac  be  bksc  bie  bc  Spanjaards  ten  eecften  op- 
Oebat  Ijabbcn  toa$J  50  ovoct  /  bat  5e  bp  nc{  geen  blab  ban  een  23oom  Doo:^ 
ben  ritselen  of  3c  meenben  bat  öct"  nober.sf  toarcn.  ^^abatcnnbelpCv    Dezetoge 
pitepn  Morgan  mct  5ijn  ©olfi  op  be5c  tcgt  menigmaal  een  öalbe  of  een  negens  haar 
licelc  jEijl  tot  aan  be  mibbel  toe  booj't  toatec  Oab  moeten  toaben/  ont^  kom'^nS^" 
fetoamen  3e  öet  gebaar/  maar  Dctgvoor|legebccUeber©?oubJenen  Jiin>  «vtcVvau 
beren  (lierben.  len 

;Du.ö  litoamen  3e  ttoaalf  bagen  na  bat  5c  tiptgctoaen  toaren  cm  bc  zo  keeren 
<Douberneur  te  5oelten  /  met  bcel  gebangcnen  toeter  te  Gibi-alter.  (Ctoec  J^^u' ""f 'r"' 
bagen  baar  na  fttoamen  be  ttocc  urirgc^onbene  3Daart«ngen  mcbe  te  rug  /   '  "  ""^' 
met  Raar  b^engenbc  öet  ^cïnp  en  be  bier  25arlien  ncbenö  eeiüge  gcban^   Een  schip 
genen/  maar  f)et  bf(le  gebecltc  ber  lioopmanfcijappen  ble  in  be^e  a^aar-  ^",."" 
tupgen  getocefl  Dabben/  toarcn  booj  be  Spanjaards ,  w  ban  Daar  ftom^  nomen". ^^* 
(Ie  bertoittigt  toaren  /  reebö  ontlaben  en  in  berseöering  geb2agt/  toelfte 
berber  boojgenomen  Dabfcen  50  b^a  be  goeberen  gelofl  toaren  be  BDaar^ 
tupgen  te  berbianben ;  bog  3c  fiabben  ebentocl  3ulfi  een  groten  baad  niet 
fionnen  maften  /  of  (boe  be  nober^  Daar  fttoamen  oberbaïlen)  baar  toa^ 
ren  nog  een  grote  patT  goeberen  in  /  bic  boo?  be  fxobcr.sf  met  grote  Dlijb^ 
fcDaa  na  Gibraiter  gcb:agt  toierben.    Ba  bat  3c  nu  bDll?omen  bijf  toe^ 
feen  al^eefler  ban  ^c  plaat.e"  toaren  gctoeejl  en  5cer  becl  jBoo^berpen  /  ito* 
bcrnen  /  ©joutoeftragt  en  biergeiiifte  grutoelen  beb?eben  Dabben  /  beflo? 
ten  3e  te  berereftften  /  maar  eer(l  bebolen  3e  eenigc  ber  gcbangenen  /  3tg 
na  be  ^ofTcDen  en  ©elben  te  begebcn  /  om  bjanbfcDatting  boo2  bc  paati^ 
op  te  3oe[?en.    TDese  arme  menfcDen  uptgaanbe  en  b'  omleggenbe  25of' 
fcDen  en  Belbcn  boo25ogt  Debbcnbe  /  fttoamen  toeberom  /  3cggenbc  te^ 
genö  Capitemi  Morgan  bat  5e  bp  na  niet  magtig  toarcn  getocefl  om  nmanb 
te  binben  /  maar  Dabben  ebentoel  teaencf  W  gcnni  bfc  3e  gcbonben  Dab^ 
ben  3ün  enfcD  bwftent  gemaaftt  /  bog'Cie  Dabben  Dun  ten  anttouojb  gegcs 
ben/  övit  ^t  (öouberreur  Dun fcDerpelnfi bcrboben Dab eenige bjanbfcDat* 
ting  boo2  't  ^02p  te  betalen  /  ebentoel  baben  3c  Dcm  een  \ximm  gebulb 
te  toiUcn  nemen/  boo2  bien  3eDunbe(ltoilberiboenombüfbuP3e!ib(luö^ 
lun  ban  agten  onber  maïhanber  te  bcrartbcrcn  /  en  boo2  be  r:(l  toilben  3e 
Dem  eenigc  ban  Daar  mcbe -^urgerö  tot  ^anb<Slicbcn«ïaren  /  ^k  Dp  'ia 
Maracaibo  ftou  mcbc  ucmcu  tcr  tnb  to^  bat  D^  bcUiomen  bolbaan  toae?. 

M  2  €api^ 


^z  Hiftoric  der  Americaanfche 

CapitCpn  Morgan  lUl  50  lang  1)311  MaracaiboöCtoCC(tf)Cl)l)ent!C/  cnlocs 

tcntic  önt  te  Spaiijaaids  ocnoeg5anic  tijti  Ijntitjcn  gcljaö  om  Ijnnc  5cH3etö 

l)cv(tcrlicn  en  ^ün  Mmtc\\  urt  liet  SV.m  te  toccljinticcen  /  Dcvgunijc  Imnc 

\3002rtcl  /  en  manluc  50  bccl  Ijnafl  alö  mogclijh  toa.o"  om  te  Uccm  Uheir. 

^^èl;  öcc  gc^nnacncn  op  t\an50cn  ocjlclï'  öeDücntic/  (telöe  Dp  3e  alle  in 

Ijiuljenti  /  uptge5ont!Ci-ti  üicc  tic  Iji^  tor  ^anööUcDcn  [julö  /  tot  öat  ^c  ^jjn 

öcf<5fcl)tc  fom  l)ctanlti  ^ouöcn  Iicbbcn/  maat  De  gcbangcne  ^iaUcn  Oe^ 

lltelti  ijP  üp  3ia.    <!B>c  Spanjaards  Uaöcn  Ijcm  öe  ijoiKngcmciDc  g^ïaaf  te 

löillcn  aan  Dun  ctocraclJcn/  't  inclli  Dn  iucpgcröc/  mctcnöc  Dat  3c  ftcm 

5c{ici-l»h  IcüenDig  UccDjauD  50uïJcn  Ijcüücn.   aBpnDclijri  ligten  3e  Dct  nn^ 

Gaan  na  ticu  cH  Gingcn  in  allcc  Daafl  na  Maiacaibo  r  3cj>l /  altoaac  5e  bicu  Dagen 

Marjcaibo.  jj^-j^-jj.  ^^^  nanï'.toamcn  /  en  alle  Dingen  r.og  DonDea  gelijfi  alö  5e  3c  gelaten 

ïjaDDen.  .fDaac  Dicc  (ircgcn  5c  üan  een  aum  ouD  .fjl^an  Die  3c  allecnig  in 

Bekomen  tic  ^taD  5ieli  UonDcn  leggen  /  De  tijDinge  /  Dat  D2ic  Spaaniche  Ooilog* 

tijdinge  dnt  ^^^^^p^^^  \jq£,2  dc  monD  Dan  't  ^ym  aeliomen  Inr.ccn  /  cm  op  De  te  rug 

ScsSc-"'  l\:m  Dcc  0oberö  te  paffen/  Daac  en  üo\)cn  Dat  Det  ïiafleel/  meDcaan 

pen  op  haar  tie  HionD  öau  't  .iDcpj  gcleaeu  /  toeDec  in  een  gocDe  ftaat  Uan  tcgcntoccc 

paflen.       ^yy^^  gcü?agt  /  CU  Uan  <i5cfcljut  /  JDolU  en  alle  3oo?t  Dan  Simmunitic  tocl 

Uoo^^icn. 

Téit  Uci'Daaï  lion  niet  anöerö  a\fi  Det  rjcmoeD  ban  Capitepn  Mergan 
5cei:  ontcuftcn  /  Die  nu  3cec  üeliommeuD  toaiS  Ijoe  Dp  iwt  en  Doo?  D'  enge 
monD  Dan 't  jïiep?  50U  gecaUen.  l^n  3onD  aanftouD.ö  een  Uan  3i)n  ligtflc 
3!)aattHpgen  af  /  om  na  Dc  monD  Uan  De  Lagon  te  gaan  /  en  te  3icn  of 
De  3alien  30  toacen  alö  De^e  ouDe  ^jRan  Ijcm  Uertclö  IjaD.  «De  UölgenDe 
Dag  fttoam  Ijct  ^cDcepie  tocDec  te  cug  /  niet  alleen  ïjct  gc5cnDc  OeUcdis 
gcnDc  /  maac  UeL-3cltcrcnDc  Dat  ^e  30  Digt  l)p  De3C  <;§cl)epcn  gctoecfl  toa- 
ren  Dat  3e  groot  gcUaar  Uan  't  «ScfcDut  iMDDcn  gelopen  /  UoegenDe  Daac 
Ï)P  /  Dat  \)tt  grootjle  ^cDip  gcmontcerD  toarJ  met  40  /  fjct  ttoceDe  met 
30/  en  l)ct  lilcpntlc  met  24  ^tiil?hcn;  Dc3e  magt  Uccl  groter  3ijnDe  m 
Die  Uan  Capitcpn  Morgan ,  üaarDe  in  De  laoUercf  een  algcmcciic  Uerfïa^ 
gemljcpD/  UJien.ö  grootje  .:^fl)ïpmetOoUenDei4^tulihenUoerDe.  ^Dcc 
ccn  oo2DeelDc  Dat  capircpn  Morgan  nu  Dc  mocD  mccft  laten  Uallen  en  lio? 
pclooö  tóojDcn/  arn'imcrïicnDc  Dc  3\uaiiglicpD  om  met  3iin  lilepnc  iDloot 
mlöDcn  D002  3«llic  grote  ^diepen  en  l)ct  iiaflcel  Ijccn  te  gcraïicn  3onDcc 
ï)ct  grootfte  acUanr  ïipt  te  fr.ian/  en  om  Dooï  ccnige  aiiDere  toeg  ter  Sec 
öf  te  31  anD  t'  ontlicmcn  Ujacf  geen  ïjan.ïJ.  Capitcpn  Morgan  tochte  om 
Der  Dc3c  Uiitommcringen  op  nicuto  3iin  mocD  op/  en  Uajt  (lellenDc  om 
3tg  3elf  iw  allen  Declcn  onbcUiccU  tcljouDcn/  3onDOp(toutmoeDigecnDec 
gcUangene  Spanjaards  aan  D'  2tDmiraal  Uan  Dc  D2ic  beliepen/  epOclten? 
ëc  een  aanmcrfteliilie  3omme  gclD.S  omDc^taD  MjracaibonictinDcafcD 
te  leggen  ,  Dc3c  .iXlan  (Die  Uan  De  spanjaards  met  grote  UertoonDeringtoe^ 
gcnss  Dc  tl^iue  epfcO  tier  tioUcrtf  toierD  aangcIioojD)  ïiccrDe  ttoee  Dagen 
Daar  na  tocDcrom  /  U:cngcnDc  Uan  De  gc^ePDc  JCOmicaal  een  ^ikf  aan 
Cnpttcpn  Morgan  3  Uan  Dc  UolgcnDc  ^nljouD. 


BOECANIERS.  93 

Don  AloHz^o  del  Campo  de  EJpInofa ,   Admiraal  der  Spaanfche 
Vloot,  aan  Henry  Morgan ^  Admiraal  der  Rovers. 

H  Ebbende  door  al  onze  Vrienden  en  Kabuuren  d'  onverwagte  tijdinge 
bekomen}  dat  gy  de  ftoutigheyd  hebt  gehad,  om  in  de  Landen,  Ste- 
den en  Dorpen  onder  de  gehoorzaamheyd  van  zijn  Catholljke  Ma^efteyt , 
mijn  Heer  en  Meefter  behorende  3  Vyandlijkhedcn  te  plegen.  Zo  ben  Ik 
volgens  mijn  fchuldigc  pligt  hier  gekomen  j  en  heb  het  Kafleel ,  dat  door 
uw  5  van  een  party  laf hertige  genomen  is  gcweeft  5  wederom  herfleld  j  en 
het  Gefchut  dat  door  uw  vernageld  en  van  boven  neer  geworpen  was  >  we- 
der opgeregt  >  en  alles  weder  in  ftaat  gcfteld  om  uw  d'  uytkomfte  van  'c 
Meyr  te  betvviften  j  en  zo  veel  afbreuk  te  doen  als  mijn  pligt  van  my  komt 
te  eyfTchen.  Niettemin  indien  gy  te  vreden  wild  zijn  om  met  alle  onder- 
danigheyd  over  te  geven  al  't  gene  gy  nevens  de  Slaven  en  andere  gevan- 
genen genomen  hebt,  zo  zal  Ik  uw  zonder  eenige  moeyte  of  verhindering 
vryeliik  laten  pafleeren  ,  op  voorwaarden  dat  gy  uw  aanftonds  na  uw  Land 
zulc  begeven.  Dog  indien  gy  eenige  tegenftand  of  hardnekkighcyd  toond 
regens  deze  voorwaarden  die  Ik  uw  aanbiede ,  zo  zijt  verzekerd  dat  Ik  ee- 
nige ligte  Vaartuygen  van  Caracdi  zal  ontbieden,  waar  mede  Ik  mijn  Volk 
na  Maraciibo  zal  laten  komen ,  en  uw  al  te  zamen  door  het  Zwaard  laten 
ombrengen.  Dit  is  mijn  laafte  en  volkomen  befluyt,  zijt  daarom  voor- 
zigtig,  en  misbruykt  mijn  goedheyd  door  ondankbaarheid  niet.  Ik  heb 
zeer  goede  Soldaten  by  my,  die  niet  lievers  begeeren  als  zig  op  uw  en 
d'  uwen  te  wreken ,  over  ai  de  wreedheden  en  vuyle  onwaardige  daden  die 
gy  op  de  Spttatifche  Natie  in  yJmerica  gepleegt  hebt. 

Gedateerd  aan  Boord  het  Konings  Schip  de  Magdal ena ,  leggende  ten 
Anker  voor  de  mond  van  de  Lagon  van  Marncaibo  >  den  24^*^"  van 
Grasmaand  1669. 

Don  Alou:{o  dd  Campo  de  Efphiofa. 

Eo  tja  alö  C^ottcnn  Morgan  ÏJC5C  ^2icf  ontfangcn  ïjaU  /  riep  öp  al 
5ijn  BolU  op  öc  i^ax\\k  toan  Maracaibo  Dp  ccn/  enöeföncfm'tFranfch 
tw  Engeifch  i)cObcnDc  öocii  Vjcttalcn  /  Ltö  Dp  tjaac  tjc$clbe  booj  /  en  tojocg 
Daac  al  te  5amm  toat  Dat  $c  mi  licViec  öom  toilöcii/  of  al  Det  goeö  öat 
5c  ücifomcn  fiaböcn  oUec  it  gelicn  om  een  b2Pe  tioojtoat  te  IjcDöcn  /  ofUe;' 
lici;  öaar  om  te  üeoten^J  a©aac  op  5e  alle  ftloefimoctiiohjlï  anttoo02öen/ 
öat  5e  iteU^c  tot  öe  laajle  tJ>oppel  bloctïö  toilöen  Uegten  /  al?i  ^0  Uatelijlt 
öe  biipt/  Die  $e  met  50  bcel  (teUanr  Uai  Ijaat:  SleUm  Miomen  Doötien/ 
oljcc  te  (teben.    «Ontiec  anöeccn  luaö  'ec  een  tiie  aan  Capitepn  Morgan    vooro-ig 

3Cptie:   Draagt  gy  maar  zorg  voor  de  reft,  ik  wil  alleen  met  de  hulp  van  vanccndci 
twaalf  Man   aannemen  het  grootfte  Schip  te  vernielen ,   en  dat  op  deze    °^"^' 
wijze :  Wy  zullen  van  het  Vaartuyg  dat  wy  in  de  Rivier  van  Gihaher  ge- 
nomen hebben  ?  een  Brulop  of  Brander  maken,   en*  op  dat.?e  niet  bemcr- 

M  3  ken 


94  Hiftorie  der  Americaanfche 

ken  dat  het  een  Bi  ander  isj  zullen  \\y  op 't  Dek  en  tegens  Boord  aan  een 
party  Stokken  met  Mutzen  daar  op  ftcllen,  't  welk  fchijnen  zal  als  of  het 
Bootsvolk  is>  de  Poorten  van  't  Gefchut  zullen  vvy  vullen  met  Hout  na 
gemaakt  Canon,  d'  Engel fcbe  Vlagge  zullen  vvy  van  boven  doen  afwaien  > 
en  daar  door  de  \'yanden  in  't  geloof  brengen  dat  het  een  van  onze  befte 
Oorlogfchepen  is  om  haar  te  bevcgten.    ^Dtt  l)002ftcl  totccti  bnu  pDcr  nail- 

ocnomcn  cu  aocöacftcuciï  •-,  Ijoctoci  Ijaar  \3^c3c  tjicc  too?  niet  hon  t  ccnc^ 

maal  Ucnomcn  to02öcn,  3©ant  niet  tcgcnaaantjc  Dit  ücflupt  /  50  tragrcn 

De  Rovers  jg  öc.ïf  aiitictcn  tiaagö  met  Don  aIouzo  tot  ccn  bcrodiift  te  ïtonien  /  m\ 

wragcer  tot  jj^^^ii  epuDc  30110  (ïTapitepn  Morgan  ttocc  personen  aan  fjcm  tcc  met  tic5e 

hjktrko-  i3OO?(teUin0 :  Eerj\eUjk_,  dat  hyJW.jnrc/ï/^o  zoude  verlaten  zonder  eenigefc ha- 
men, de  aan  de  Stad  te  doen ,  of  eenige  brandfchatting  daar  voor  te  genieten. 
Tot  tweeden  >  dat  hy  de  helft  van  de  Slaven  en  al  d'  andere  gevangenen  in 
vryheyd  zoude  ftcllen  zonder  eenig  losgeld.  Ten  derden ,  dat  hy  de  vier 
voorname  Imvoonders  van  Cihralter  >  die  hy  als  Gijzelaars  voor  de  beloof- 
de brandfchatting  mede  genomen  had ,  op  vrye  voeten  zou  ftellen.     TJ^it 

't^xeikvan  öoojflel  toircö  m  onDetamelp  öoo?  Don  Aiouzobanticf)anUoetoe5cn/ 
de  hand     ooii  jjjijöf  jjp  na  geeniö  anUet  Dergelüö  lurfifceti ;  maat  jonti  tiesc  ant^ 

zem  ^*^**^*  ^0020  tC  tUQ :  Dat  indien  ze  binnen  de  tijd  van  twee  dagen  zig  niet  goed- 
willig  wilden  overgeven  op  voorwaarde  in  zijn  Brief  vermeld  >  dat  hy  dan 
wel  kans  zag  om  haar  met  geweld  te  dwingen, 

Beiinytcn  (JTapitepn  Morg3n  fjaö  50  ö:a  ï)c$e  DootjcDap  Uan  Don  Aiouzo  niet  ont^ 
omteveg.  fangen/  of  lip  manhrc  3ig  ^lagUaartiig /  met  een  Dnfl  üefiupt  om  nu 
""•  nietef  tec  aiDereltj  in  te  toilltgen/  maar  met  ae\iielti  5tg  tie  Doojgang  te 
openen,  ^erftclüh  Ijebal  fjp  al  De  ^laUen  en  gc\3angencn  Ua(l  te  binDen 
en  toel  te  Detoacen ;  ten  ttoeeDen  öetial  l]i»  al  't  Pift  /  >2reer  e!t  ^toabel 
Dat  in  De  ^taD  luaö  Dp  ccn  te  UcrgaDeren  om  Det  Doren  gemclöc  ^cfjip 
toe  te  maften/  ïjet  ttupm  luicrD  gebulD  met  ^almijle  DlaDeren  Die  in 
Ceer  en  ^toaDcl  gcDÓopt  toaren/  onDer  pDer  Der  tocgemaahte  Doutc 
^tuïihen  <0effï)iit  InierDcn  becl  ponDen  öuöhrupD  gelegt  /  en  op  Dat  Ijet 
23notirunD  te  üeter  3i)n  liraat  3011  lionnen  tonen  /  luierDcn  De  ^alften  Die 
onDer  Den  oUerloop  itiarcn  fjalf  in  ftnlilien  gc5aaöt  /  ooh  toterDen  'er  nieu? 
toe  ^ooncn  iWi  ^düp  gemaaftt/  in  DetoelHe  iJlenne  Negers  CrcmmclcS 
in  plaatö  \iR\\  (6efcljut  geleat  toierDen  /  epnïJeUift  toicrDcn  lango"  ijct  23002D 
$)outen  ge^et  met  jT)iit5en  Daar  op/  50  Dat  liet  menfcljen fcljenen te  3ün. 
Krijgsiift.  TDc  ^;anber  Duii  tocgcmaalu  3iiitDe  /  l)cjlot<n  3e  na  De  monD  Vi.in  't  .n^ep» 
te  5cplen.  9ille  De  geUangcncn'  toierDen  in  een  grote  23arfie  gc5et  /  en  iti 
een  anDere  ^arfi  ;ctten  3c  De^Dioutoen/  neUcnö  al  Ijct  ^:§illier  /  ^rtoee^ 
Icn  en  anDere  Dingen  VianDe  ttieefle  toaarDe  /  en  in  nog  er^tge  anDere  ':!5ar' 
ftcn.  toieiDeti  De  %>a(cn  tnet  gre^ercn  en  hoopmnnfrfiappen  gcffliccpt ;  nDer 
Der  ^ailien  Ijaö  ttoaalf  toelgetoapenDc  jBanncji  op.  ^c  ^^.mviDcv  liaD 
la(l  tJ002  al  D' anDere  ^cDcpen  Deen  fc  ^epleti/  en  a.intionDö  ï)ctaroü;(te 
^fliip  aan  ^ooiD  te  hitimpcn.  9f lleö  gcrceD  5iit  De  /  n^m  Capi'cini 
Morgan  \\m  allc  ïjocfD  Dco:  Tioof D  Den  <CeD  af/  met  De(iy;g«ig  Dat  3c 

tot 


ie  «ever» 


BOECANIERS.  9^ 

tot  tre  Inaftc  tjoppel  DIocDö  5oiiöcn  ücgtcn  5ontici;  fttoacttcc  te  Ijcöcccen/ 
tjclobcntic  tjjc  öcitc  tite  510  Uoci  litocct  /  tDcl  te  belonen. 

fl%lct  ött  lilocftuioetitö  öefiupt  gi^a^n  5e  op  tien  Dci:ttafl«?n  ban  <6?a!S' 
maanu  öcjs  ^aar.ö  i669.  t'5ePl  om  De  spanjaards  optesoclien/  enüon^ 
ten  öe  Spaanfche  jDloot  tn  't  miööen  ban 't  J^aactuatec  ten  %ï\\m  leagen.  Komen  te. 
Capitcjin  Morgan  liet  omtrent  een  CanonfcDoot  Dm  Ijani*  af  mcti'c  ()ct  g^ns  den 
annftcc  uallen  /  ai50  't  veeöiES  laat  toaö ;  öei;^  naotsi  tolccti  üeljöOJiijhe  5l3aat  soalnfche 
oeflelö  /  eii  öc  bolgenöe  mo;jQ:cn  met  Ijet  aanO^ehen  ban  ïjc  öag  ïioten  3e  vioot. 
't  ^ünftec  en  htoamen  veot  op  öc  Spanjaards  aan/  öteaan^onö^metieon'  j^ 

ticc  5cpl  oinacn.    <De  25iflnt!ei:  boo2  upt  en  na  ïjet  örote  ^tljip  jenien-  j 

te/  raalitc  toel  aan  ï)cm  baft;  öe  Spanjaards  nu  al  te  laat  bemcrftenöc 
tiat  ttet  een  ^?antiet:  toa?^/  öeöen  te  becoeefis  Ijaai;  Deiï  om  ban  Dem  ont^ 
flaaen  te  bjojtien/  toant  öe  blam  aanflonö^  obecflaanöe  in  beÈeplenen 
't  3©anti/  bertccctie  in  't  fio;zt  öc  o^Dceic  aiot<^r<lcben  /  ttiaac  ïjooj  ï)ct 
fetoam  te  5inlien.  <©e  ïtobecö  toilöen  ecnigc  pec^oiten  /  tJte  ïjaac  beft  be^ 
tien  om  aan  %m'ü  te  jtocmmen  /  in  öanc  ©aartiipöen  becgcn  /  maac  3e 
toilticn  liebec  tjet  E^ben  beriie3en  alö  tjct  3elbc  ban  Daar  Ijanö  t'  ontfan^ 
oen.  ï^ct  tbjeeöe  Spaanfche  ^tl)ip/  3H'n^s  ö'  ^tjmicaal  b^anüen/  niet  Die 
bn  toebal/  maac  boo?  lifl  ban  be  li^panben/  becaf  315  na  't  5po?t/  al^  nieicn. 
toaac  bet  aan  be  öconb  bafl  vaahte  /  en  3ienbc  bat  be  ï^obecö  na  öaac 
toe  hbjamen  /  (Taften  'ec  3^lf  ö^  öjanï'  t'i  /  op  bat  be  m\yit^  Qtm  booj^ 
beel  baac  bn  3out!en  mogen  ïjcbben.  J|et  bccbc  ^ci)tp  geen  feansf  3tenbe 
om  te  bortiien  ontblugtcn  /  moeil  3tg  obergebem 

^e  noberö  ten  uptertlen  obcc  be5e  obectoinninge  /  bie  5e  tn  30  tocp^ 
«tg  tijbö  en  itiet  5uUi  een  ongelijlifjenb  ban  magt  bebogten  babben  /  ber^ 
bUjb  /  toierben  öoogmoebigec  alö  5^  o^Jt  te  boren  gebjeefl  toaren  /  en  naa 
men  booj  be3:lbe  te  berbolgen ;  ten  bicn  epnbe  met  al  Ijaar  magt  3ig  te 
^anb  begebenbe  om  bet  Ênfteel  te  becmeeflecen  /  't  toelb  ban  ©olh  / 
<ï3ercOut'en  Ammunitie  toel  b0D?3icn  toaö/  baar  3P  tn't  tegenbeel  geen 
anbere  jDnpenen  alss  baar  itoerjS  en  eenige  l^anbgranaten  babben  /  bn$f 
toaren  3e  be  gcbeele  bag  be3tg  om  \)n  ïiaftcel  met  bun  ïtocrö  te  befr bfe-  zetragtcn 
ten  tot  aan  bën  abonb/  boe  onbernamcn  3e  natier  onber  bc  ï©alten  te  bo^  hecKaiWci 
men  om  met  be  ï^anbgranaten  te  toerpen/  maar  be  Spanjaards,  booige?  ;.^J^'^°''^" 
nomen  bebbenbe  baar  'Heben  ten  buurftenteberhopcn/  fcöotcn  30  binnig  Dog  te  ver. 
bat  be  itoberö  reebö  ober  be  bertig  .ittJan  boob  en  niet  minber  gebujetfïen  8«^^' 
ïjcbbenbe/  gcnoob3aabt  toaren  tetoijften  en  3ig  na  Oaar  ^cDepcn  te  bc- 
öeben 

;De  Spanjaards ,  gclobenbc  bat  be  noberö  be  boïgenbe  bag  be  ^t02m 
30ubcn  bernieutoen  en  (öcfr but  aan  Slanb  brengen  /  arbcpben  bc  ncOeelc 
hagt  om  alleö  tegen  ïjaar  bomfte  in  ftaat  te  tlellen  /  boo?namentUjl!  om 
ecnigc  ï^eubelen  te  flegteit  bie  baar  in  be  toceg  toaren  /  maar  Morgan 
Dab  geen  gebagten  om  toeber  te  bomen.  <ï^e.ö  anberen  baag^ef  3agen  5c 
tenige  Spanjaards  bie  na  't  lB?aft  tollben  3toemmen  om  te  3ien  of  5e  nog 
eenige  0ijbbom  baar  u»n  bonben  \)\^cïki\  i  maar  't  toicrb  \ym  boo?  be 

laoberjs 


96 


Hiftorie  der  Americaanfche 


itobcrö  Mn  l  tic  ^c  opuifcljtcn  en  acUniiöcn  nnmcn,  Onöcr  antritc  tjc? 
Dnaocncn  tiic  iic  op  l)ct  lUcpnc  ^djip  Dat  3c  UccoUecD  DatiUcn  /  Dcliomcn 
Ijaöticn/  tuaid'cc  ccn  ©2ccniticUm3  öat  een  ^tiiuimantoaö/  tJic  Dn  Vicc^ 
ff licpöc  öingcn  ü:ocn[  /  aï0  Doe  bccl  DoKi  Die  tJ2tc  ^cDcpen  Daööcn  op 
GcDaö  /  of  5C  nog  meet  ^cUepcn  Ucctoaötcnöc  tóacen  /  lian  toat  piaarö 
5c  öct  ïaaft  Vian  Daan  Uöaren  gchomcn  /  en  50  Uooitcf ;  tuaac  op  \\\}  \\\  't 

Spaanfch  aiUto002ÖC:  ,■>  Mijn  Heer,  5epöe  \}V I  ik  bid  uw  Ichcnkt  my  't 
55  Leven  ,  .en  laat  niy  geen  leed  aangedaan  worden  ,  "nademaal  ik  een  Vreeni- 
35  deling  ben  onder  d(^zc  Natie  die  ik  gediend  heb,  Jk  zal  uw  opregtig- 
jjlijk  verhalen  al 't  gene  voorgevallen  is  tot  onze  komftcin  dit  Mcyr.  U'y 
3,  zijn  door  bevel  van  de  Oppcrfte  Raad  van  State  in  i'/j^w/t  met  ons  les  Oor- 
jj  logfchepen  na  de  IViji-itidim  gebonden  om  op  d'  Engdjche  Rovers  te 
3,kruy(Tènj  en  haar  zo  't  mogelijk  was  uyt  deze  Geweften  uyt  te  roeyen. 
35  Dit  bevel  wierd  gegeven  op  de  tijdinge  die  aan  't  Hof  kwam  van  't  in- 
3j  nemen  van  Pnoto  Velo ,  en  andere  Plaatzen.  Van  al  welke  Schaden  en 
33  Vyandlijkheden  hier  door  d'  Engdfche  bedreven  ,  menigmaal  zeer  droe- 
3>vigc  klagt^n  aan  zijn  Catholijke  Majefteyt,  en  deszelfs  Raad  aan  wien 
33  de  zorg  en  behoudenis  van  dtzQ  Nieuwe  Wereld  behoord  ?  gekomen 
33  zijn;  en  hoewel  het  Hof  van  Spiinie  vcrfchejrde  malen  door  haar  Ambaf- 
3}fadeurs  by  de  Konink  van  EngeUvid  daar  over  klagtig  zijn  gevallen  3  zo 
33  heeft  dog  zijn  Majefteyt  van  Groot  Brittanie  daar  altijd  op  geantwoord  3 
3,  dat  hy  noyt  eenige  Commillie  om  op  d'  Onderdanen  van  zijn  Catholijke 
3,  Majcfleyt  eenige  Vyandlijkheden  te  plegen  ,  gegeven  had.  Waar  op  de 
33  Catholijke  Konink,  voornemende  zijn  Onderdanen  te  wreken  en  de  da- 
5,  ders  te  flraffen  ,  beval  deze  fes  Oorlogfchepen  toe  te  ruften  en  hier  na  toe 
3,  te  zenden  ,  onder  't  bevel  van  Don  yluguftin  de  Bufios ,  die  als  Admiraal 
33  het  grootftc  Schip  voerde  3  genaamt  N;  S:  de  laSoUd^id ,  met  48  Stukken 
33  en  8  Ballen,  Vice  Admiraal  was  Don  Aloic^o  del  Campo  tj  Efpinofj ,  voe- 
3}  rende  het  tweede  Schip  3  genaamt  la  Conce\)tion ,  met  44  Stukke  üefchut 
35  en  8  Baflen ,  en  dan  nog  vier  Schepen,  Het  eerftc  genaamd  de  Magda- 
oilena  met  t^6  Stukken  en  11  Ba(Tcn  en  250  Man,  het  tweede  genaamt 
oiSt.  Lodou'ijl{^mct  z6  Stukken  en  i2  BafTen  en  twee  honderd  Man,  het 
3,  derde  Lt  M.u/jucf.t  met  16  Stukken,  8  Baflen  en  honderd  vijftig  Man, 
3,  het  vierde  en  laafte  genaamd  N;  S:  dd  C^irmcn  met  i8  Stukken  3  8  Ballen 
,3  en  honderd  vijftig  Man, 

,,Tot  Carthngenu  gekomen  zijnde,  ontfingen  de  twee  grootfte  Schepen 
3,  ordre  om  weder  na  Spanje  te  keeren  ,  wordende  te  groot  geoordeeld  om 
3,  op  deze  Kirflen  te  kruyllen  ;  met  de  vier  overige  Schepen  vertrok  Don 
35  Alou:(o  del  Campo  ij  Ej'pinof.t  na  Campeche  om  d'  Engel fche  op  te  zoeken  , 
33  alwaar  gekomen  zijnde  ,  overviel  ons  een  hevige  Storm  uyt  den  Noorden  , 
35  waar  door  wy  ccn  van  onze  Schepen  kwamen  te  verliezen  ,  zijnde  het 
„  laaftgenoemde.  Van  hier  gingen  wy  na  Hifpanhla  t  zcyl ,  en  kwamen 
3,  in  wcynig  dagen  tot  Santo  Domingo  ^  alwaar  wy  tijding  kregen  dat 'er  een 
33  Vlooj  van  Jammen  die  weg  gepaflècrd  was  3  en  eenig  Volk  geland  had- 
den 


BOECANIERS.  ^7 

5;.dcn  aan  Aha  Grada,  waar  van  cf  Invvoonders  een  hadden  gevangen  ge- 
j,  nomen  j  die  bekende  dat  haar  voornemen  was  om  de  Stad  Caracas  te  plon- 
>j  deren.  Op  ÓQze  tijdinge  ligte  Don  ^/o«;^o  aanflonds  het  Anker  >  enover- 
5)  ftekende  na  de  vafte  Kuft  j  kwamen  wy  in  't  gezigt  van  Caracas ,  -dog  von- 
s>  den  ze  hier  niet ,  maar  wy  ontmoeteden  een  Bark ,  die  ons  verzekerde 
5>  dat  ze  in  't  Meyr  van  Maracaibo  waren ,  en  dat  de  Vloot  beftond  uit  fe- 
5j  ven  kleyne  Schepen  en  een  Boot, 

3>  Op  deze  tijdinge  kwamen  wy  liier  ;  en  voor  de  mond  van  't  Meyr  ge- 
»  komen  zijnde  j  fchoten  wy  om  een  Loots,  Die  van  't  Land  bemerken^ 
5>  de  dat  wy  Spanjaards  waren  j  kwamen  met  een  Loots  aanftonds  aan 
5>  Boord  >  en  zeyden  ons  dat  d'  Evgclfche  Maracaibo  hebbende  ingenomen  > 
35  nu  bezig  waren  om  Gibraltar  te  pionderen.  Don  Alou^o  deed  op  deze  tij - 
j)  dinge  een  fraje  aanfpraak  aan  zijn  Soldaten  en  Bootsvolk ,  haar  aanmoe- 
3j  digende  om  haar  pligt  wel  te  betragten ,  en  belovende  dat  al  het  gene  zy 
5,  van  d' Engelfche  zouden  komen  te  nemen  ,  onder  haar  verdeeld  zou  wor- 
53  den.  Hy  beval  het  Gefchut  dat  wy  uyt  het  Schip  't  welk  wy  verloren 
3)  hebben ,  geligt  hadden  3  op  het  Kafteel  te  brengen  ,  nevens  nog  twee  ag- 
33  tien  Ponders  van  zijn  eygen  Schip ;  wy  wierden  vervolgens  binnen  ge- 
33  looft  3  en  Don  Aloit^o  beval  het  Voik  dat  aan  Land  was  voor  hem  te  ko- 
3>  men  3  't  welk  hy  beval  het  Kafteel  weder  te  bezetten  3  verfterkende  het 
3,  Guarnizoen  met  nog  honderd  Man.  Korts  daar  na  hoorden  wy  dat  gy 
3>  lieden  van  Gibralter  te  rug  tot  Maracaibo  gekomen  waard  ;  waar  op  Don 
33  Alouy^o  een  Brief  aan  uw  fchreefs  om  zijn  komft  en  voornemen  aan  uw 
,3  bekent  te  maken  3  uw  vermanende  wederom  te  geven  't  geen  gy  genomen 
33  had.  't  Welk  door  uw  gewcygerd  zijnde  3  vernieuwde  hy  aan  zijn  Sol- 
33  daten  en  Bootsgezellen  zijn  beloften  3  en  haar  al  te  zamen  het  Nagtmaal 
13  op  de  Roomfche  wijze  hebbende  laten  ontfangen  3  verbond  hy  ze  mee 
33eedcn  om  aan  d'  Engelfche  geen  kwartier  te  geven.  Dit  is  ook  oorzaak 
33  geweeft  dat  'er  zo  veel  verdronken  zijn  3  die  om  geen  kwartier  dorften 
33  roepen  ,  wetende  dat  ze  het  idk  niet  mocftcn  gegeven  hebben.  Twee 
33  dagen  eer  gy  tegens  ons  aankwam  3  kwam  een  Neger  aan  Boord  by  Do7i 
33  Alou^o  3  zeggende :  Mijn  Heer ,  gy  zult  gelieven  wel  op  uw  hoede  te 
3,  zijn  3  want  d'  Engelfche  hebben  een  Brander  gereed  gemaakt  3  met  voor- 
33  nemen  om  uw  Vloot  te  verbranden.  Maar  Don  Alou^o  het  niet  konnen- 
33  de  geloven ,  antwoorde :  Hoe  kan  dat  wezen  ^  Hebben  ze  wel  verftand 
33  genoeg  om  een  Brander  toe  te  maken  i  En  wat  voor  gereedfchap  hebben 
33  ze  dog  daar  toe  t 

^^e^e  ^ticcmnn  al  tiC5e  tiingcn  o?licntïü6  aan  Cnpitcpn  Morgan  Mm 
ïinalb  fjfOcnïJc/  tofci-ö  5ccc  tod  Ijan  Ijcm  geDanlicitJ  /  en  op  ccniöcUoo?:: 
ticcUöe  Dcloftcn  tic  Ii?  Ijcm  tccö  /  fticcf  ftp  in  5ijn  tiicnft ;  ï)p  ?cptic  Ca? 
jjitcpn  Moroan  Dat  xw  \)tt  öcotc  jêctjip  tiat  öC5onTicntoci3Soi3i:ctict)ccnig; 
ïJUBcnö  (liiftftcn  ban  agten  aan^imcctoas?/  cnljattJttiï'oo^jnafttoa.ö/ 
toaarcm  ecnigc  spanjaards  üu  't  ïDiaft  toarcn  öctoccfr.  ïDaac  ou  Capb 
tfpn  Morgan  ccn  tan  ^ijn  ^rfjcpcn  öcUal  cnvrmt  liet  50?alï  te  bliibcn/ 

Ts  en 


98  Hiftorie  der  Amcricaanfchc 

cit  te  5icn  of  5C  ceina  ^ilUcc  Uonöcn  opUiOfftcin  (OnöcctufTcricn  ftccröe 
Keeremve-  !)!ï  mu  3\y\  öloot  ivcDcc  mi  Maiacaibo ,  altoaiic  l)?  Dct  grote  s^cljip  öat 
der  na  Ma-  jp  Qcnouicii  IjatJ  /  ticcD  IjccflcHcii  /  cii  boo>  310  5^ If  Ham  /  CU  ïKt  neen  fju 
racaioo.  -^^  ^^^  ^^^^  gcUoccö  D^ö  /  o^ïf  ÜP  3311  ccü  .^ijncc  Capitcpnen.  Bcrüolacnss 
EvfTchen  30110  l)u  ccii  2500^  aaii  öc  ïtDmiraal/  (bic  met  De  23oot  aan  5ianö  gc^ 
op  niemv  jjjugt  jj^  jj^ '(  ïiaficcl  öcraaUt  toa.sJ)  cplTcIjcnïJc  bjanöffliatniis  Uoo?  De 
ti"         "  ^tat!  /  of  DzcugDc  De5clï3C  ten  uptcriten  te  Dcctoocflcn. 

xs^c  Spanjaai  ds ,  3ienDc  önt  3c  oUcc  al  tcgcn.é  De  ïtoUcrö  toarcn  te  üojt 
-  geliomcn  /  en  nïct  tocrcnöc  ïjoc  anDcciS  üan  üanc  oiuflaacn  te  UiojDcn  /  üc* 
fïotcii  D^anDfcDattina  te  Dcralai  /  Ijoetocl  Don  aIouzo  Ijet  niet  totlöe  toe;: 
(ïcmmen»   ï?)tcc  op  lOnDcn  5e  pmanD  aan  Capitepn  Morgan  om  te  toe- 
ten )s)at  fom  Iju  ci?fc\vx  1  tjp  anttooojDe  Dat  Ijp  I3002  Dertig  Dup5cnD  fluh^ 
ïicn  ban  agten  en  bi)f  D^nDeiD  ïtoebeeficn  De  oebangeneninbjpöepDtoil? 
Fn  bcko-  De  ffcllen/  en  geen  leeD  aan  De  ^taD  Doen.    €pnDclijïi  htoamcn  3e  D002 
nien  20000  ttointig  Duj^cnD  ftuftlien  Dan  agten  en  bijf  ïjonDcrD  f25ee|tcn.    tDc  bof^ 
a^"en  en"""  O^nDc  Dag  Óiagtcn  De  Spanjaards  al  De  i^ocbceftcn  Die  3c  belooft  IjaDDcit 
soo  Koe-    met  een  gcDèelte  ban  't  gelD  /  en  eec  5e  ijct  blecfff)  inge5outen  OaDDen  / 
b«eften.      ijjagfen  3e  ïjct  anDecc  geDcelte  mcDc  op.  aQ3aac  op  3e  Dcgcbangencntoeif 
Dccom  epfcïnen  /  maat  Capitcpn  Morgan  toilDe  De3clbc  niet  obergeben  / 
5eggenDe  Dat  Ijp  De3elbe  30uDe  obergeben  50  D?a  Ijn  bupten  't  bere'ph  bait 
't  éefcljiu  Dess  öafleelüS  bjaö  /  DopenDe  Daar  boo:  een  bjpe  pafTagic  te  be^ 
fiomen.  a©aar  op  Dp  met  3ijn  onDeriicbbenDe  idioot  na  De  monD  ban  De 
Lagen  t'  5epl  ging  /  altoaar  3e  Det  ^cl)ip  Dat  3e  Daar  gelaten  DaDDen  / 
Krijgen    oog  bonDcn  leggen  /  't  toelü  ober  De  biiftien  Diip^tmD  (lühlien  ban  agten 
ever  de     Uit  iKt  aöiaft  gebïfcBt  Dab  /  Dcljalbcn  bcel  <;§ilbcrtoerh  /  alö  Ocbeflen 
klnvan^"'"  ^''^  ^cgcniS  t\\  DicrgelüïtC  /  en  een  grote  Quantitept  flufthen  ban  agten  Die 
teniiychT  0002  De  firagt  ban 't  bpcr  nefmoUen  en  in  een  gelopen  toaren. 
v'rak.  Capitepn  Morgan  niet  biietenöe  doe  fjp  ücfl  een  b2pc  pafTagie  50U  ber^ 

firiigen/  en  \yti  43efcl)itt  ban 't  ïiafteel  bermijDen/  liet  aan  alDcgeban^ 
genen  toeten  /  Dat  3e  moeiten  tragten  De  «0oiiberncur  te  betoegcn  om  ïiem 
\^t  bjpe  Dooitogt  te  bergunncn  /  of  \\\W\\  Dp  't  toengerbc  /  Dat  3e  ^eïter;» 
liili  alle  aan  De  ïDanten  Omnen  !25oo?D  ban  De  ^djepen  gebonDen  3"ouDeit 
to02Den  en  ten  Doel  ban  't  <0cfcl)ut  gc(teID.  aBnar  op  De  gebnngeiien  bp 
ttw  litoamen/  en  eenige  iipt  De  ïjnren  na  De  3tDmiraal  3onDen/  Dieljem 
f  baDen  /  meDclijDen  met  De5e  beö2oef  De  pcr3onen  Die  met  i)aar  3Ö;!0utocri 
en  ]^tnDeren  in  De  magt  Der  ïtobcrö  toaren  /  te  toiKen  ïjcbüen  /  en  3iin 
to0O2D  te  geben  om  De  ©loot  Der  Hoberö  b2p  te  laten  bertrehhen  /  3iin3 
De  Dit  D'  ccnige  toeg  om  !)et  Ecben  ban  De  gcbangenen  te  bebouDcn  /  Die 
anDer5tntö  met  fiet  EtoaarD  en  De  <0alg  gcDicngb  toicrDcn  /  inDien  fi» 
Dit  Haar  ootmoeöig  bcr3oeli  niet  tocftonb.  fn.iar  Don  AIouzo  gaf  fjaai; 

een  fCbi^rp  bertoiU  /  3eggeilDe :  Jndien  gy  lieden  20  getrouw  aan  uw  Konink 
waard  gcweeft  om  d'  inkomfl  der  Rovers  te  verhinderen  ,  als  Ik  zal  wezen 
oin  haar  d'  uytkomft  te  beletten  >  gv  had  noyt  uw  zelve  nog  onze  geheele 
IS'atic  dit  ongemak  op  de  hals  gehaald ,  daa;  ze  nu  door  uw  kJeynmoedig- 

heyd 


BOECANIERS.  99 

heyd  onder  zugten  moeten.  In  een  woord ,  Ik  zal  nimmer  mv  verzoek  toe-     De  vrye 
ftaan ,  maar  in  't  tegendeel  mijn  beft  doen  om  het  ontzag  't  geen  men  aan  «loo^ogt        , 
miJB  Konink  fchuldig  is  j  volgens  mijn  pligt  ten  uyterftcn  te  handhavenen.  ne^weyeerd. 

^[tm  inocftcn  ö'  iipröC5onDcnc  Spanjaards  niet  ci'orc  D?ocf  fjcpü  /en 
jonDcc  Doop  Dtit  IjaciX  bcr30cïi  50U  bcröunö  tDo?ticn  /  tocticï  te  cuaöc  fice^ 
ren  /  3eogcnt!c  tegcnö  Capitepn  Morgan  tont  anttooo:ti  Dat  5e  üchonicn 

gatlÖCn.     3©atU  op  Dp  ten  anttoOOJÖ  Ijafl   indien  Don  AIou-o  my  niet 
vry  willig  wil  laten  vertrekken  j  zo  zal  Ik  wel  middel  vinden  om  het  tegens 

Zijn  wil  te  doen.    ^iet  op  maaïJtc  Dp  annflonöjS  een  Ucröccling  V:an  öe   verdccicn 

öupt  üie  5e  oenomen  ijatiDen/  Ujesenöe  Dat  fjp  geen  gcleoenrljepö  nicot'^^""^'' 

ijebDcn  Din  l)ct  op  ccn  anticce  plaatsf  te  fsonren  Doen  /  al30  lig^  ee:t  .^tc:m 

tje  beliepen  bnn  malliantjei-en  sonftonnenaffcïjeptien/  ten  antJcccii  b2cc.£jj 

te  Op  bat  een  üer:  Capitepnen  met  fjet  Gio-tilcöeöcelteliccbupt/  Detoel^ 

fte  in  öet  ccne  ^^clnp  mecc  alö  in  Ijet  anöere  toas?/  mogt  Doodgaan. 

;©uö  Dolgen^  gaat  jèctten  en  gctoconten  eerjt  een  €cti  geüaan  fietben^ 

iie  öat  5e  niets"  30utien/  of  ïjaölien  agrergeljoutjcn/  lj?agten  3e  alle.ö  Uoo? 

öen  Dag  /  en  De  ïlieftening  Daac  Vian  opgctroUften  3ijnDe  /  ïjeUonDen  3e  De 

toaarDe  bnn  ttoee  DonDccD  en  Uüftig  Dup3enD  (luhHen  Uan  agtcn  tn  ^iU 

htt  en  gutoeelen  te  IjeDben  /  OeljalDen  een  grote  menigte  ïtoopmanfcfjap- 

pen  en  öeel  ^laUcn ;  al  [)ct  tocifte  op  pncc  ^cljip  na  't  getal  Uan  't  éolfi  !] 

Dat  3e  op  öaDDen/  berDtelD  toiecD.    ^it  geDaan  5i)nDe/  Dleef' ec  alleen  11 

ïK  3toavtg!Kpti  o\3ec  öce  3e  fteft  tooojbp  Det  -l^afteel  enuptöet|ï>cp?3QU:: 

Den  gerahen/  ten  De3en  epnDe  öeDagten  3c  De  MgenDc  lift.  ^eDaglJoo:    KrijgsUft, 

De  nagt  toaac  in  3e  tooojnemenjs  toaren  om  upt  te  lopen  /  (Êmu.^roneecï 

Den  5e  toeel  Mm  Ijaac  ©oUi  in  Canoes ,  alss  of  3e  toeDec  toilDen  3LanDen  / 

en  aan  ^tranD  geroepD  öeDbenDe  /  WeVien  3e  eenigc  tijD  onDec  De  fBcmen 

Die  aan  ^tranD  (icnten/  en  met  Baat  taliüen  oUec 't  toatec  Dingen  /  leg? 

gen  /  tertoiil  ging  Ijet  ©oltt  plat  op  Ijaar  Ijupu  in  De  Canoes  neerleggen  / 

to^ar  na  De  Canoes  alleen  met  ttoee  of  D;!ie  |Ran/  Die  meii  ^licnftcnDe/ 

toeDec  na  ^oojD  coepDen»  ^De5e  Ualfcfic  üanDing  toieiD  Dien  Dag  tot  Uer* 

ffliepDe  rep3en  ïjerïjaalD  /  toaac  Doo?  De  Spanjaards  geloof  Den  Dat  De  öo? 

bersf  Uan  Doojnemen  toaren  Die  nagt  öet  ï^afteel  met  ^tci:mliDDcrö  te 

Ijeftlimmen  /  toclftc  to2e3e  Daar  Det  mee(ïe  Deel  Pan  't  <6eff  luu  ncöenö  Ijaac 

mee(te  magt  na  De  HanD^üDe  DeeD  toenDen/  latenDc  De  Eee3ijDe  boo?  't 

mecrcnDeel  Dan  magt  ontbloot, 

5©e  n.'igt  neftomen  3iinDc  ligten  3e  't  3Cnïier  /  5Ctten  De  Eeplen  op  en  lie? 
ten  liet  Dp  fJelDcr  fDaauligt  I3002  fïroom  tot  onDer  't  Ctafteel  af D:iiDen  / 
Doe  3ctten  3e  alle  Eeplen  bv  /  en  liepen  toat  3e  UonDen  fjet  l^aflecl  Uco:? 
bY>,  ^e  Spanjaards  Dit  DemerftenDe  /  üjagten  in  aïlen  ()aa(t  liet  <jI5efcïjut 
aan  De3e  3iiDe  en  begonnen  lujlig  bper  te  gePen/  maar  De  ï^oper.ö/  een 
ijno^fPoeDige  toiuD  liebbentie  /  toaren  öet  meefte  gebaar  al  Dooibp  eer  fjet  Raken  voor 
lanf^eel  Ijaar  eenig  ïitoaaD  lion  Doen/  50  trat  3e  maar  tocpnig  ©olltPerj  ^>  Y^''' 
ïoren  /  en  geringe  fcDaDen  tinit  ï)aar  ^cljepen  fetoamen  te  liiDen.  ^oe  ^e   *"'  * 
Irnpten  liet  berepfe  Pan 't  <0efcl}«t  toaren/  5onD  Capitcpn  Morgan  De  ge? 

N  2  Van-' 


r 


^'ordcn  van 
een  7warc 
Storm  0- 
vervallcn. 


Haar  Mat 
kers  die  by 
Cabo  de 
Lobos  van 
haar  waren 
afgaraakt 


Worden 
tloor  de 
Spanjaards 
gefiagcn. 


lop  Hiftorie  der  Amencaanfchc 

bangcncn  ban  Maracaibo  met  m\  ^arïi  na  KLanD  en  ttclDe  Daac  in  D??^ 
l)cpïï/  manc  tic  aBiJ3claac,ö  ban  dbrakcr  bcljtclö  Ti?  op  5tg  om  öat  5c  Oct 
rcftanö  tcc  üinnufcljattinö  nog  niet  bctaaïti  fiaööcn.  «^iiipji  al.ö  5c  bec^ 
trotihcn  /  ïjali  Capircpn  Morgan  Ijcbolcn  ecïuac  fc Dotcn  op  \}ct  jpojt  te 
boen  /  al5J  om  5i)n  affcDepb  ban  ïjaac  te  nemen  /  b03  toicib  niet  üeant- 

b)002ll. 

^eö  anticren  baaaö  toieröen  5e  ban  een  5toare  ^to^m  belopen  /  toaac 
boo2  5c  genooti5aal?t  Uiaren  cm  op  bijf  of  fcö  baticm  biarec  te  3ïnhecen  / 
maar  be  ^:c:m  bermccrt^ecenöe  en  b'  ^Inhers?  niet  lionnenbe  fjouben  / 
bjaccn  5c  oenoobsaalu  Eee  te  hiesen  /  met  groot  gebaat  ban  te  beconge^ 
luhUen/  en  inbien  5c  aan  ^tcanb  gcfmeten  toicrben/  toaö 'ec  geen  Doop 
om  /  ban  bc  Spanjaards  aan  b'  cenc  /  of  ban  b'  indianen  aan  b'  anbere  hant 
centge  genabe  te  bectoagten ;  cpnbelijli  begon  ïis  bJinb  te  gaan  leggen  /  tot 
gcotc  bjeugbe  ban  bc  gebeele  ©loot. 

(CerbJiil  Caplrepn  Morgan  boo2  't  plonbecen  be5cr  53laat5cn  orote  bimt 
beliomen  bab/  Ijabben  in 't  tegenbeel  3iin  at^.ifthcrj:^  /  Die  üp  Cabo  de  Lo- 
bos ban  Ijcm  af  geraalir  toaren/  scct  beel  elenbe  uprgcftaan/  entoaren 
v\  al  Ijaac  onbernemingen  3eec  ongcluhlüg  gcbieefl.  (€ot  Savona ,  öaac 
j;ïenbebou5-plaat0  /  geltcmen  5ünbc/  b«ibben  5e  Capitepn  Morgan ,  nog 
geen  ban  3nn  iBibbecö  albaac  gebonben/  ooh  fjaböen  3e  fjet  gclufe  niet 
gcijab  om  een  ^2ief  Hii  (ts^am^pn  Morgan  baac  op  5bn  bectreft  (op  een 
plaatiS  albjaac  5e  be5elbe  na  alle  fcDijn  belj002ben  gebonben  te  ljebüen)gc^ 
laren  Ijab/  baac  te  binben.  ^uö  niet  bjctenbe  toat  Courö  te  nemen  om 
Öem  op  te  5oefeen/  befloten  3eb'eenofb'anbeccï5Iaatöteplonberen.  Ee 
boacen  in  alleö  omtcetit  biet  Donbecb  |ï>an  (lecli  met  bier  ^rbepen  en 
een  55atb  /  en  ma^iöten  eene  Capitepn  Haniei ,  Die  5tg  toel  geö2agcn  Dab 
In't  innemen  ban  Puerto  Veio ,  tot  liaac  (OppecTjoofb.  ^!ie5ccnbernam 
be  ^tab  Comanago ,  gelegen  op  lic  i^uft  ban  Caracas ,  omtrent  t'  fcfiig 
jlföiilen  betoeften  bet  <:?nlanb  de  la  Tiinidad ,  t'  oberballen.  3tll'oa.ic  gc^ 
fiomen  jiinbe/  beeb  Dp  3nn  Bolb  5lnnben/  en  boobe  cenige  Indianen  bie 
aan  ^tranb  toaren/  maar  be  ^tab  naberenbc  /  toiecbcn  3e  ban  be  Span- 
jaards en  Indianen  30  fcljerp  bciegenb  /  bat  3c  met  groot  bcrlicef  en  toan^ 
02ber  genoob3aaftt  toaren  Uieber  iia  baar  geitenen  te  toijben.  <!rpnbeIiiH 
libjamen  3e  tot  Jamaica  aan  /  altoaar  baar  n^alifters"  /  bic  met  Capi- 
tepn Morgan  na  Maracaibo  getoccft  toaren/  bappec  met  baar  fpotteben 
en  liC  gcft  fcljoren/  3cggcnbe  tegcnö  Ijaac:  Laat  ons  eens  zien  wat  roor 

geld  dat  je  van  Comanago  gcbragt  hebt  >  of  het  wd  zulk  goed  Silver  is  als 
dac  *t  welk  vvy  van  Marncaibo  gcbragt  hebben. 


XV.  HOOFD. 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  loi 


XV.     HOOFDSTUK. 

Capiteyn  Morgan  begeeft  zig  na  Hi/pamoIaomMa.a]:ccn 
Nieuwe  Vloot  toe  te  ruiten 3  en  op  de  Kuilen  van 
Weji-Indien  te  gaan  Roven. 

C^pitcpn  Morgan  Ijcmcrlitc  nu  lint  fjct  ö^l«R  (öoo:  't  cocö  öcUo'ö 
iw  al  5ijn  onöcrnemiiigen)  ï)cm  aimiTtg  toacf/  toaac  tioo?  [)P  /  0^^ 
liiti  Oct  ocmccnlijh  met  De  mcnfcl)ciijiic  5a!jen  oaat  /  na  ocotcc  \a' 
Ren  ücgon  te  tragtcn  /  't  toeUt  Ujj.ö  om  De  ^taD  Panama  te  plonDcrcn  / 
toaac  toe  Ijct  ccluh  tjem  ooit  /  IjoeUiei  Dooj  DupsenD  3toaci0D^öcn  /  epn^ 
teïrjft  b2agt/  alief  top  xn't  Dtbola  bcïljalcn  jnUen. 

ènpitepn  Morgan ,  5tcnDe  Dat  bcel  Uan  5ün  «officieren  en  ^oïDaten    capueyn 
Daar  c^^ïJ  /  ï^'^t  5^  eerft  30  ftostclinacf  Uehomen  IjaDDen  /  reeD^  in  alle  ^^""^ê'^" 
oDcrDaaD  en  <0oDlooöl)eiD  fiaDDen  Doo^geD^iat  /  en  item  (leeDé  aan  De  oo-  men'heb-" 
ren  cclDen  om  tticDcr  een  nieutoe  togt  t' onDerneme n  /  Ijefïoot  5ijn  goeö  ge^  bende  een 
luii  te  boloen.    <ïEn  De  monD  Uan  Ueel  ^ntooonDcrsi  Uan  Jamaica ,  Die  "''="^^'=  ^°5' 
ff ÖulDcpffciJerJS  toaren  ban  5ijn  ©oUt  boo?  guote  fommcn  /  (Dooj  De  ijoop  "      ' 
en  üeloften  ban  groter  DaDen  al.ö  booïïieen  Doo?  eennieutoetogttcbecrig* 
ten)  gejtopt  öelJbenDe/  toaar  D002  l)p  50  beel  J^olh  lionDe  ligten  aJief  !)p 
toilDe  /  nam  boo?  een  nieutoc  ©loot  tce  te  ruften  /  en  De^elbe  aan  De  EupD- 
3iiDc  ban  *t  €planD  Tortuga  Dp  een  te  Doen  Itomen ;  ten  De5en  epnDe  fcïjzeef  schrijft  aan 
Dp  ^3icben  aan  al  De  boojnaamftc  j^oberö  alDaar  toonenDe  /  al0  meDc  ^ ;=f<"<:h^'y<^^ 
nan  De  <6ouberneur  en  ï^ianter^  ban  Hifpaniola,  Daar  3i)n  booinemen  ^"^°""'' 
DehenD  nifihenDe  /  en  noDigenDe  om  Daar  meDe  te  berfcDünen  inDien  5e  ge^ 
negcntl)cpD  inDDen  om  met  Dem  te  g:;an.    (Dp  toellje  tijDinge  een  groot 
getal  ban  Dit  3Öolli  met  ^cDepen/  ^acUen  en  Canoeef  na  De  DeftemDc  Die  in  groot 
^laat.ö  toebloepDen/  genegen  3iinDe  om  Dem  te  bolgcn ;  en  beleDie  geen  s^taiby 
gelegentDeplï  DaDDen  cm  ter  Ece  te  öonnen  Romen/  Itegaben  Daar  j,p  hem  komen 
toeg  D002  De  BoffcDen  Deen/  en  Rtoamcn  Daar  niet  3onDer  groot  ongemaft 
uptgeflian  te  Debben/  bp  SanD/  30  Dat  52  alle  op  De  beftemDe  ^laarö 
tegenbJOOjDig  en  gereeD  toaren  op  De  Daar  toe  gcflelDc  tüD  /  3ijnDe  Den 
tiier  en  ttointigfien  ban  aDiinmaanD  Deö  ^laarö  1670    Captrepn  Mor- 
gan bleef  niet  in  gebzeften  om  met  3ün  ^t\\\^  in  De  ©ap  genaamt  Port 
Couiiion,  tegen  ober  D«  oEplanD  de  la  Vaca ,  ^ijnDe  De  beftemDe  paatö  / 
te  berfcliünen  /  en  alDaar  Det  mcefle  geDeelte  ban  3i)n  magt  binöenDe  /  DeeD 
l)-o  een  l^rijgsraaD  \3:^  een  roepen  /  om  t'  oberlegnen  Doe  men  beft  monD^ 
feoft  boo2  30  beel  a^olö  50U  öonnen  binDen.  3©aar  op  befloten  toiecD  om 
bier  ^cDepen  met  een  ^arfi  en  bier  DonDerD  iBan  na  De  baite  Jtufl  te  "y^«ndee. 
jenDen  /  om  eenige  ^laat5en  te  plonDeren  Daar  men  5cbecliift  Maïz  of  pST,  om 
Spaanfche  Tarwe  30UDC  bonncn  binDen.  <©e5e  rf^cDep?n  gingen  na  De  6i;  mondkoftcc 

N  3  bier  gaan^l^»^ 


102  Hiftorie  der  Americaanfche 

Wt  de  la  Hache  t'  5Cpl  /  üoo2ncmcn3S  jijnöc  om  altraat  m\  ^tcticlicn  ia 

Rancheria  ocnaamti  /  ('t  tociu  tioo?gaau0  Ijn  bcfl/  ijoüc»  al  ö'  anöcte 

plaat5cn  öanc  omtrent  o^l^ocn/  ^a"  MaVzUoo^stenfö)  te  gaan  innemen. 

ODnöcrtulTcDcn  5onö  Morgan  ccn  anöcrc  pactn  upt  /  om  tn  öc  ^SoJTcljcn 

te  oaan  ^agcn  /  tite  een  Qtoat  a^tal  23ee(lcn  fclicten  /  en  in50iuelien.  ^De 

ren  bleef  bp  öe  ^cljepen  /  om  5<J  te  ïitelfjalen  /  fcDoon  /  en  gecceb  te 

maften  /  op  tjat  5e  tegenö  De  fiomjl  Uan  'er  meöemahfterö  alle^  cereeö 

moöten  OcDDea  om  't  5infter  te  ftonnen  itgten/  en  Daar  Doornemen  te 

Uolgen. 

^eis  öaacn  na  öat  tie  bier  Doo?5eptie  ^cDcpen  t'  5epl  oesaan  toaren  / 

ry.e  voor  fttoamen  3c  in  't  o:5iot  iJan  Rio  de  ia  Hache ,  altoaar  5e  een  moeiHiijtic 

Rio  de  Ia    iiijfg  ftreöen/  toaat  öoo?  öe  Spanjaaids ,  tiie  üemerht  DaöDen  öat  Ijet  ©i»^ 

■  n^ln         flttöen  toaren/  oenoeö5nme  tüu  Ijatitien  om  Dnar  tot  tenentoeer  te  berep^ 

öen  /  ten  minften  om  Ijaar  befte  ooeöeren  te  bergen  /  op  öat  5e  u.in  Die 

30?a  ontftaoen  /  iJtc.ss  te  beter  3ouï)en  bonnen  blugten  inötcn  5e  niet  maOi= 

tio  toaren  öe  i\t))itt&  te  bonnen  tegenjlaan  /  toant  De3elUc  al  30  DilttoUö 

op  tje3e  |^u(l  gctoeeft  Dat  5e  genoeg  gclcetö  IjaDDcn  Doe  5e  Ijtiir  in  3ulii 

cci\  gelegentDepD  beDoo^Den  te  D?agen  i  baar  lag  bieö  tijü^  in  De  Hibiec 

een  <§cljip  öat  Uan  Cartagcna  gebcmcn  toaö  om  MaVz  te  laöcn  /  en  ge^ 

Fn  een    recö  toaö  om  te  Uevtrebben.    ^^it  ^cl)ip  mecnöe  Haar  t'  ontftomcn  bu 

Schip,  met  nagt/  maar  5c  paften  30  toel  op/  öat  Det  in  Haar  fjanöen btoam  teUal^ 

jeirifemcn  ^^^  I  ^^^"^  "^^^^  3^  öDO?  een  groot  gcöeclte  bcbtoattien  öat  gene  toaarom 

5e  uprge5onöen  toaren»  TDe  Uolgenöe  moigcn  met  ftct  annbjeften  ijan  öe 

öag  btoamen  öe  ^cljepen  ïjeel  öigt  cnöer  öe  aBal  /  en  öeöen  Daar  ©olft 

^anöen/  Ijoetocl  öe  span)  aards  een  ©o^fltoeering  gemaabt  Daööen  tec 

plaat3c  öaar  öe  iioberö  gcnooösaabt  toaren  te  jjanöen  /  en  in  't  cerfl 

goeöe  tegcntlanö  öeöen/  toaren  3P  cbcntoeltenlaattengenooö5aafitöe^els 

13C  te  toerïatcn  en  3tg  na  öe  ^taö  te  begeUen  /  toojöenöe  öoo:  öe  aober.ö 

geUolgö.  ï^iier  beacn't  geUegt  tocöer  te  Hernieutocn/  't  toelii  totaanöen 

nbonö'  öuuröe  /  al.ö  toaniiccr  öe  Spanjaards ,  recöö  een  groot  öeel  30olb.ö 

berlorcn  liebbenöe  /  en  öe  ïxoi^erö  maar  toepnig  ff liaöe  ïiebbenöe  aange^ 

Komen  in  öaan  /  31!!  op  Öe  iJingt  bcaaVten/  gebcnöe  öe  ^taö  aan  Ija.u*  ten  beflcn* 

ciesu<j.  ^    ^^t*  iiioViersf  in  öe  ^taö  l:omenöc/  en  5ienöe  al  ï)et  ©clh  gcblugt  en  öe 

cn"ï'cVne"-^  l^iip^cn  leöïg /  bolgöen  öc  Spanjaards  aiU'.ftonöö  agter  na  /  ban  öetoelHe 

inani  veria-  %i  tiw  partp  figterljaalöcn  en  gebangen  beUtoamen  /  öie  5e  aanflonöö  pii^ 

1;  ten  vinden.  x^\f^^\\  om  xz  toctcn  tönar  3e  Daar  goeö  berbo:gen  liaööen/  ^rmmigcöc 

ceSic       PÜ'^  "i^t  lionnenöe  nptflann/  toaren  geötoongen  om  te  bebcnncn/  en  ^a^ 

Spanjaards,  gette  öïc  !iiet  bcbennen  toilöcn/  toieröen  onmenfcbeliUi  grDanöclö.    30er* 

diczcpijni.  uolgend  begonöen  3c  op  ^.irip  te  lopen/  en  in  öe  tiiöbanbecrtfenöagcn 

^*^"*  öat  3e  Dier  toaren/  bebtormen  3e  nog  btel  nebangenen  en  bnpt/  toaac 

op  3e  befioten  toeöer  na  Hifpaniola  b^i  D'^nr  ,iT>alihero'  tebeeren/  tenöe^ 

3en  epnöe  30nöen  3c  cenige  öer  gebangeticn  na  öc  55c.f  rlien  cm  na  öc  reft 

ban  Daar  nieöc-x>nraer4:«  te  ;oeben  /  en  xt  neggen  /  ö.it  3e  mccften  beöagt 

3ün  om  lo.o'gclö  booi  öe  gcaangcncn/  en  li:anöfcljattinc  boo^^  öe  >$taö  op 

te 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  103 

te  bjcngen,  ^c  Spanjaards  öaDcn  tnat  op  ten  mutooosti  /  ötit5eoccngcitJ 

of  fllUcï  IjatJticn  /  maat  inöicn  5c  te  bjcöon  toilöcn  sijn  met  ccn  quanti- 

tcpt  jMaïz ,  50  totltJcn  5c  30  tJccI  gcbcn  nlsJ  3c  tionöcn.  TDe  Hoücr.ef  /  ötc 

ött  licDcc  Unböm  alei  ocrccögclD/  namen  öit  nan  /  en  litoamcn  met  (Mdi; 

obcu  een  öat  ;c  bicc  t!UP3enti  Hanegas  MaVz  (3iniöc  omtrent  IpntrecD  ^laft)    Bekomen 

30uDen  opüjengen  /  't  inelh  binnen  öe  tijö  üan  tine  öagen  (al30  De  span-  4000  nane. 

jaards  ten  ip.^tecflcn  yjeiinngöen  om  ban  bit  onmeiifcr)cfüft300?tban3êolö  s^^  Maïz 

maau  ontffagcn  te  toe5en)  gebaan  toierb.  E'o  b?a  Ijabbcn  be  nobcr.ö  be  fchYtting" 

MaVz  ncbcnis  ïjanc  gccoof  be  bnpt  niet  aan  23oo?b  /  of  je  ligten  Ijet  3ln; 

fiet  en  gingen  na  Hifpanioia  t'  jeni  /  om  aan  Capitepn  Morgan  reRenfcljap 

te  gcben  bnn  't  geen  5e  bcrrigt  t)a?ïben. 

^e  fjabben  op  öc^c  tot^t  bi'if  irelicn  boo:geli?agt  /  toelfe  lang  uitblijben 
Capitepn  Morgan  bp  na  bec'b  toanfiopen  bat  5e  out  toceccm  joiibcn  fto^' 
men/  biejcnbe  bat  ^c  in  ïic  Danben  bei*  Spanjaards  mogten geUaUen 3ijn ; 
te  meer  nabcmaal  bèje  fBIaat.ö  baat  3e  na  toe  gerogen  toaren  /  ban  Car- 
tagena  cn  Santa  Maria  ^ccouïSJ  fton  beliomen.  2£an  b' anbece  6ant  bjeeö^ 
be  Op  bat  3e  op  H'.^t  tcgt  een  gcotc  bupt  befeomen  ücbbcnbe  /  baat*  mebe 
mogren  booigegaan  5ijn.    ^Viant  3ienbe  cpnbeiijö  be  ^ctjepen  in  groter    Grote 
geta'l  toebecfïecrcn  alief  3e  uptgegaan  toaren  /  breeg  ïip  nieutoe  moeb  /  en  vreugd 
bit  gejigt  bnarben  in  ftem  cn  3nn  jBaMterö  ccn  iiptnemcnbe  bjcugb  /  '^°°' ''"'^ 
boojiiamentlüft  boe  5e  be5clbe  met  MaVz ,  bnac  5e  groot  gcbieh  aan  Ija^^^  kLlt'ver- 
ben  /  bollaben  bonben.    Cnpitepn  Morgan  ïic  ge^cpbe  Maïz ,  a\$  mebc  oorzaakt. 
ijct  bleerclj  bat  be  gagerö  gefcDoten  cn  ingejouteh  fjabben  /  op  be  ^ü]^^ 
pen  bcrbcelb  fjebbenbe/  begoot  te  bcrtrebfien/  <^öurö  ftellenbc  na  Cabo  ze  gaan  na 
Tiburcn ,  altoaar  l)p  boojgenomen  ïjab  tjet  laatte  befïupt  te  nemen  /  toat  cabo  Tibu- 
^laat.ö  5e  50uben  aantaften.    Eo  bja  toaren  5e  öier  niet  gcbomen  /  of ''''"' 
3e  f-regcn  nog  ■:m(sc  anbcrc  ^cftcpcn  bp  önar  ^U  eerfl  ban  Jamaica  gc;; 
bomen  toaren  /  30  bat  nu  Daar  53loot  bciTcnb  nvt  febcn  cn  bertig  ^flK'    Bevinden 
pen  /  op  Debbenbe  omtrent  ttoce  bm^5cnb  polbaren  /  bcDalben  be  jéootsf?  ^aar  in  aiies 
0e3eilen  cn  gongen$f.  l^et  groot(tc  ^\]\p  toao"  gcmonteerb  met  22  ^tiib^  ^(J^^''^^ 
ben  <0efcbut  en  fe.cl  jBctalc  ^aflen  /  b'  anbere  ^diepen  babben  3C!mmis 
ge  20/  3ommige  18  cn  3ommige  16/  cn  Ijet  minfle  3©nartupa  4  ^tufo 
ben  op    ©erbercs  toaren  32  ban  23uébrupb/  ï|anbnranaten  en  anbcrc 
jBïcrtocrbcn  5ccr  toel  boo:3ien.    Capitcpn  Morgan  3Üift  een  groot  getal 
^rbcpen  br}  een  bcbbenbc/  berbeclbe  be3elbe  in  ttoce  öoofb-bcelen  /  ftel? 
ienbe  ©ire  3ttimfraal  en  anbcrc  ï^oofb-tOfffcieren  aan/  cn  gaf  baar 
CommiffTe  om  alle  *,oo2t  ban  üpaiitifcbap  tegcn.ö  be  Spaanfche  ^atic 
te  plegen  /  en  al  be  -§cbepen  ^k  5e  in  ^cc  of  in  ecnige  ^abcn.ö  3ouben 
mcgen  binben  /  ban  Daar  te  nemen  /  alö  opetibare  aöpanben  ban  ïic  öroon 
ban  Engeland,  ^it  gcbaan  3ijnbe/  rtep  bp  al  ^^  Capitepncn  cit  anbere 
<2?fTicieren  bp  een/  en  ttth  baar  in  bc  naam  banart33olb/  ecnige  3£r? 
ticulen  onberteftenen  /  toaar  in  baflgctlelb  toierb  bat  Tjp  /  alö  (Opper-be^   Articuïen 
belbebber  /  bet  Ijonberbflc  beel  ban  al  't  geen  3e  bcbomcn  30uben  /  boo2  <iic  «ondet 
lipt  50U  trcbbcn»  ^at  pbcr  Cnpitepn  boo?  3i)n  ^cljip  agt  ^T^m  pnr^  Ten  mXV. 

ten 


104*  Hiftorie  der  Americaanfche 

(cn  Bcfjalbai  ^ijn  c^ïcc»  pact  ïjeOücn  50utie.  ^c  3Dontiï)ceIcc;S  Dcliniuert 
ïjaac  ,fD  nrsf  ïiccl  /  tiwcc  Ijonöcuö  (luUUcn  ban  aatcn  boo>  ijaat  Mijl  met 
ÖeneeömiöDelcn.  ;De  (^tmmccUcticn  Donöcrö  (luftïicn  lian  agtcn/  hc^ 
BalUm  ïiaac  pnrt  netociiiö  öe  bcfle  i^an.  «De  toccgelöinocn  toiccticn  op 
öc5e  Hep.ö  Uccl  ïjoöci:  ocflelö  aliS  te  öocen ;  aIsS  boo?  't  beclfcö  Uan  Deoöe 
23cencn  1500  (lufeüen  ban  aoten  of  15  ^laben/  boo> 't  beclicö  ban  Dep^ 
öc  öe  ï^anücn  1800  (luWien  ban  agtenof  iS^laben/  boo?'tbcclicöban 
een  l^oèt  /  't  3P  rcotcc  of  fitnftcc  /  600  (luftfeen  ban  aatcn  of  6  ^laben  / 
boo2  een  l^anö  50  becl  alö  booj  cm  3Doet.  ©002  't  bccUe.ö  ban  een  «aoa 
100  flufehcn  ban  agten  of  i  ^laaf,  CpnticUjtJ  boo:  tJic  gene  Die  5igtoel 
fitoamcn  te  ftbaijtcn/  al.ö  öie't  eecfl  Dtnncn  ecntg  ïjaflceltaafiten/  óföic 
öe  adlag  ban  eenig  5po?t  5011  flcijften  en  ö'  Engeifche  ©lagge  toeöec  op^ 
'5etten  en  30  boojtö/  lepben  5c  50  (ïuöfeen  ban  agten  toe.  %l  yet  toelfie 
upt  öe  gcmcene  Dupt/  ecc  öcs^löe  becöeelö  bJtecti/  30utie  genomen  bJO'^ 
ben. 

^it  Contract  gctcïienö  3i)nbc/  bebal  Capiteim  Morgan  5iin©fce3Cö.' 
mtraal  cn  Capirepnen  alle.ö  geceeb  te  maften  om  een  öe3cc  ö^c  5Dlaat3cn 

t'  ObCCbaUen  /  te  bJCten  Caitagena  ,  Panama  Of  Vera  Cruz  ,  niaac  tjCt  3tot 

Ze  hebben  btcl  Op  Panama ,  alö  be  cijhilc  ^ïaatö  ban  alle  b?fe ;  bog  al30  öaac  be 
het  op  ra-  tocgcn  na  ötc  ^taö  niet  tod  Dehcnb  toatcn/  ooabeelöcn  5e  Tiet  noobjafte^ 
nnmr,  00.  j..j^  ^^^^  jj^,^  a?pia>iö  Sc.  Catharina  in  tc  «cmen/  altoaac  5e  toel  eenige 
pcr3oncn  soutien  binben  om  ï)aac  boo?  <6tb5cn  te  Dienen/  al5o  Daar  öoo?^ 
gaanss  bccl  ^anbiiten  ban  Panama  en  anöece  piaaticn  Daac  omtrent  gc^ 
bonDen  bJoiDcn  /  Die  5eer  gocDe  ftennilTe  ban  (jct  3lanb  en  De  toegen  fieb^ 
ben.  HiHaar  eer  5e  boojtgingen  /  maafitcn  5c  nog  een  51cticul  /  Dat  in? 
Dien  ïict  gcöcuröc  Dat  3e  ccnig  Spaanfch  ^diip  htoamen  t'  onttnoctcn/  30 
50U  De  Capitcpn  Die  ï)ct  3clbe  eerfl  €nteröe  /  of  nam  /  ïjct  ticnDc  Dèeï 
ïjeübcn  ban  De  toaarDe  Dat  in  't  3clbe  gcbonDeti  toicrD. 


XVI.     H  O  O  F  D  S  T  U  K. 

Capiteyn  Momn  gaat  met  zijn  Vloot  na  't  Eyland  St. 
Catharwai  't  welk  hy  inneemt.  En  zend  vier  hon- 
derd Man  na  't  Kafteel  ChagrCi  't  welk  ze  mede  ver- 
overen. 

Vertrekken  y^  ^Cpitcim  Morgan  ging  met  5{irt  onDcrbebbenDe  a^Ioot  op  Den  i6Dc 

van  Cabo  ■  "  "  _  . 

Tiburoiii 


rama  g 
niunt 


c 


ban  ïlDintermaanb  Dcö  giaarö  1670.  ban  Cabo  de  Tiburon  v  3cpl/ 
en  fitoam  bier  Dagen  Daac  na  in 't  ge3igtban'f<enlanD  Sc.  Catha- 
rina, 't  toelh/  alö  ticH  tc  boren  ge5egt  iö/  mi  tocDcr  in  De  magt  Dec 
spanjaards  toaö/  en  Op  't  tociïic  gcmcenlijh  al  De  fitoaaböocnDcro?  ban 
D'  anDere  spaaniche  53laaf3cn  iw  WcA-Jndicn  gebannen  to:?2Dcn.  XBit  <ïrns 

lanD 


B  o  E  C  A.N  I  E  R  S.  105 

lantï  i$f  ö«^ïcgên  op  öe  fjooötc  öan  i^  oraöcn  en  20  mimtttii  ^oö?licc  l)?cc^ 
te/  en  ïjeeft  omtrent  fetoen  ^paanfcljc  ilDiJlcn  in  öeroniJte/  cnöjtetntie 
langte  en  b?eete.  %\\)itt  ffomcn  /  eUen  odijfe  alö  tot  Tortuga ,  op  5efiece 
tijö  ticss  ^aacjS  een  grote  menigte  ^upuen»  ï^ct  too?ö  uoo?  Uier  0ibie* 
ren  tsoojtoaterö/  öan  öetoelftc  ttoecalt0liticö^omer!StiJoog5ün.  ö'^n^ 
tooonöcrsJ  ti?i)Uen  geen  öanöel  of  ïioopmanfcijap  /  ooii  ülantcn  5e  geen  mcec 
©?ugtcn  al.ö  3c  Uan  notien  öeDben  om  Uan  te  ^eUcn'/  ï)ocüjel  öct  Eanö 
jecr  befttoaam  ^ün  50utie  tot  (Cabaftplanting. 

Eo  li?a  ma.eJ  Capitepn  Morgan  inet  5ön  3©loot  niet  booj  't  <gplanti  ge^   En  komen 
ftomen/  of  l)p  3onö  een  39ner  befle  Ije3cpl3e  ^cljepen  natie  mono  ban  öe  voorst.ca- 
I^atien  /  om  te  5ien  of  öaar  eenige  jDanrtungcn  lagen  /  en  öie  te  Deletten  ^^"'"'" 
na  öe  üajïe  ïfóujl  te  gaan  om  altaar  tiiöinge  Dan  öe  fiomtl  5i)ner  ©loot 
te  ïjjengen;  tie^f  anöeren  öaagö  moigenö  Uoo?  Ewnen  opgang  fetoamöe 
©loot  ontier  öet  oBplanti  aan  een  |3iaat^  gcnaamt  Agnada  Grande ,  tm 
5fnbcr»    Capitepn  Morgan  öeeU  ï)icr  Dup5cnï)  .ïBan  aan  5lanti  3ettcn  /   capiteyn 
met  betoelfte  fjp  3ig  25ofcD^aarö  in  öcgaf/  5ontïer  eenige  Ó0i^3fn  bp  3ia  m°tTo"o?" 
te  Debbcn/  algf  allecnig  eeniae  ban  5ijn  epgen  j^oUt  öie  alljier  ecrtijïijï  met  Man  te 
Mansveld  gctoeejt  toaren,  z©e3elf  te  tag  htoamen  3e  aan  De  ^laatsf  aU  Land. 
toaar  be  <6ouberneur  boo?  besen  5ig  pleeg  t'  ontUouben/  Dier  bonben  3c 
een  25atterpe  genaamb  la  Piatta  Forma  Sant  jago ,  maar  geen  ©olli  baar 
in/  nabemaal  be  spanjaards  na  D^t  felepne  €planb  gctoeften  toaren/  't 
toelfi  /  geli)li  te  boren  gc3egt  10 1  30  na  aan  Ijct  grote  legt  bat  men  met 
een  25nigge  ban  't  een  op  't  anber  lian  fiomcn. 

^it  blenne  €planb  toaö  ronbicsom  met  5p02ten  en  53attcrpen  30  toel  ber^ 
(Icrlit  bat  Ijet  y:^"^  na  ontoinbaar  toag^ ;  30  b?a  3e  be  0obcrsJ  in  \  ge3igt 
feregen  /  fcDoten  3e  30  tlerö  /  bat  3e  genoob3aatu  toaren  515  te  rug  te  be^ 
geben  en  ïjaar  nagtrufl  te  nemen  in  't  open  3©clb ;  bit  fttoam  ïjaar  niet 
lujeemb  te  boren/  nabemaal  3e  tocl  meer  bicrgelijfie  i^ujtplaatsf  getooon 
toaren  te  nemen/  maar 't  geen  fiaar't  mcefl  plaagbe/  toass  be  Ijonger/ 
nabemaal  5e  bien  geljeele  bag  niet$f  gegeten  Dabben,  (©mtrent  mibber-  i.ijdenveei 
nagt  regcr.be  Ijet  getoclbig  ïjarb/  en 't  toecrtoa.é3C!öoubbat3eöetfttoa^  ongemak. 
lijli  lionbcn  Oacben/  toant  i)et  grootfte  gebeeltc  Dabben  niet  meer  alleen 
23?ocli  en  een  ï^emb  aan/  3onber  iioulTen  of  ^cöoenen.  ^pnbclijïj fme^ 
ten  3c  eeniae  Il)jjp3?n  onber  boet  om 'er  bp  te  toarmen.  ^ebolgcnbcmoj^ 
gen  met  D^ t  aanbieöcn  ban  be  bag  /  begon  be  liegen  op  te  Douben  /  en 
3P  Dnar  getoeer  Dlaar  Debbenbe  gemaaftt/  begonben  boo2t  te  trelifien/ 
maar  h02t.is  baar  na  begon  Det  toeber  (lerfier  M  te  boren  te  regenen  / 
toaar  boo?  3e  Det  ^02t  niet  Uerber  boetten  naberen.  ^ier  boo2  geraaftten 
3e  \\\  grote  berffagentDepb  en  gebaar  /  too?benbe  aan  b'  eene  fta'U  boo2  't 
Dtoaab  toecr  geplaagt/  aan  b'anbcre  bant  bco2  öoubeennaaluDepb/  en 
nan  bc  bcrbe  liant  boo?  Donger;  epnbclnli  bonben  3e  toteenftranltetroofl 
in  Daar  berb2let/  een  oub  ^aarb  in  't  ©elb  't  toelft  be  Spanjaards,  om 
bat  Det  bol  3toeeren  en  gaten  toaj3  /  Dabben  tocg  gejaagb.  ^it  toierb 
aanjlonbsf  geöoob  en  gcbïlb  en  met  lilenne  fiuD)c<s  ömgcbcelb  ^obeeraiö 

o  't  rcn^ 


io6  Hiftorie  der  Americaanfche 

't  renfim  hon/  bit  biccfcïi  totcrö  ccrfl  ccn  tocpnta  gcDjatim/  en  30  f  nog 
l)p  na  rat-ruto  3ijntic)  DcrfcDcnvö  en  na  öc  maag  G«^;onticn  cccticr  alö  ijon^ 
(jcriQc  iBolDcn  al.ö  menfcljcn.  «De  ncrtcn  nkt  oplioiiöcntic  /  tjcfpcuctic 
Capitcim  Morgan  gcnocQ^nain  önt  fjct  ©olh  Dcmocö  begon  t'  ontöallcn/ 
Ijofcnöc  ooft  Uelc  Uan  Diui  5CGGcn  bat  5c  te  rug  en  ircbcc  aan  53oo:ti  toif; 
ben/  toaarom  \]v  Oefioot  een  ffl)t:lüft  tjulpmibbel  te  30cften.  (Cen  be3cn 
cnnbe  Itet  i\p  m\  Cmoc  gcrecb  maften  met  een  tDUte  Blag  /  toelfte  ïji> 
7e  eyfTciien  aatt  bc  <6oiOjernciii-  5onb  met  be3e  öoobfcftap :  Dat  indien  hy  zig  zelf 

het  Eyland  mgc  al  2ijn  Volk  binnen  de  tijd  van  vier  uuren  niet  wilde  overgeven  ,   zo 
"^'  zwoer  hy  dat  hy  hem  met  al  zijn  gczelfchap  om  hals  zoude  brengen  zonder 

ymand  te  fparen. 

TBt0  namibbag.jj  ftbjnm  ^c  Canoe  met  be5e  anttooojb  te  rug :  Dat  de 

Gouverneur  twee  uuren  tijds  verzogt  om  zig  met  zijn  Officieren  te  bera- 
den ,  na  welke  tijd  hy  zijn  befluyt  bekend  zoude  maken.    «De3C  tijb  ijeC' 

De  Gouver.  ïopen  3i)rtbe/  5onb  be  <0ouberneur  een  Canoe  met  een  ©jebcDlag  en  ee^ 
ncur  ver-  j^g^  Spanjaards  om  te  Capituleeren  /  maar  eer  3c  aan  gla-ib  traben  /  ber^ 
"/land"  ^ogtcn  5e  aan  Capttepn  Morgan  bat  fjt»  yaar  ttoee  per3oncn  30  lang  al.ö 
<0y3claar.ö  totlbcn  geUen  m  plaat5c  ban  be  ttoee  ïiic  3p  aan  Morgan  3en5 
ben  30uben/  't  Inelft  Ijanr  bergunb  tnterb  /  5?nbent!e  ttoec  Capitcpncn  ten 
onbcrpanb  ban  be  berenfctjte  ber3efiering.  <De  ttoee  Spanjaards  bp  Mor- 
gan geftomen  5iinbe  /  3enben  bat  Ijaar  oBoubcrneur  in  een  bolle  bergabe^ 
ring  bcffoten  Dab  l)ct  Orplanb  ober  te  geben  /  nabemaal  f)P  met  geen  gc^ 
noeg5antc  magt  boo?3ien  toaef  /  om  Ijct  tegen.ö  3ulft  een  grote  Armada  te^ 
nen.ö  te  feonnen  Ijouben.  0iaat  ftv  ber3cgt  mt  een  3eer  emftcUift  tidt 
Cajjltepn  Morgan  be  bolgenbe  ïirhgölttl  5ÓU  gebzupftcn  /  om  baar  boo? 
ö'agting  ban  Ijem  en  5nn  (8fftaeren  tcbetoaren/  'ttoelfttoacf:  DatCa- 

piteyn  Morgan  met  zijn  Volk  by  nagt  aan  de  Brug  zou  komen  die 't  grote 
Eyland  van  het  kleync  fcheyd ,  en  aldaar  het  Fort  St.  yeronimo  te  beftor- 
men.  Dat  ter  zciver  tijd  de  geheele  Vloot  onder  het  Kaftcel  S.uita  Tirc:^.r 
zoude  komen  om  het  zelve  te  befchietcn  ,  dat  men  ondertufTchen  eenig  Volk 
zou  afvaardigen  na  de  Batter)^e  St.  Matheo,  die  de  Gouverneur,  wanneer 
hy  van  't  Fort  Jo-onimo  na  't  Kafteel  zoude  gaan  j  de  pas  zouden  affnijden 
en  gevangen  nemen  ,  en  hem  dan  'm  fchijn  dwingen  om  het  Kafteel  te  doen 
overgeven  ,  en  d'  Engdfclpc  in  fchijn  van  zijn  eygen  Volk  daar  binnen  te 
brengen.  Dat  'er  ter  wederzijden  gcduurig  ftcrk  zou  gefchoten  worden  ,  maar 
alleen  in  de  Lugt  en  met  los  Kruyd ,  zo  dat  'er  ter  wederzijden  geen  fcha- 
de  door  mogt  gcfchicdcn.  En  op  deze  wijze  twee  zulke  Confiderable 
Sterktens  ?  de  voornaamfte  van  het  Eyland  >  in  handen  hebbende ,  dat  hy 
voor  de  reft ,  die  van  zig  zelf  in  zijn  handen  moeftcn  vallen ,  niet  behoef- 
de te  vrezen. 

Morgan       Morgan  fionb  bc^jc  boo2f[ag  toe/  bog  onber  boojtoanrbe  bat  3e  be3eli 

ftaat  zijn    jjj»  gctrouVöelüft  30uben  bolDjengcn  /  of  bat  3c  anber3iiit.tf  geen  fttoartf cc 

voordag     j^  uerbJagten  fjabbcn  i  bit  beloof  ben  3e '  en  namen  Ijaar  affcDcnb  om  aan 

ï).iar  »0onbcrnc«r  rcftcnfrlinp  ban  \)m  .i^cgottatie  te  aebm.  ^Canflonbjs 

baar 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  107 

öaiii'  m  bcbal  Cojpttepn  Morgan  uat  tic  gcljcclc  Bloot  m  bc  ï^abcn  50UDC 
fiomcn  /  f  n  nan  3ijn  j^oUt  tiat  3c  Ijaav  oct^t-ö  30uDcn  maften  om  W  naot 
Df t  ^02t  jeronimo  tc  ïjetto|mcn.  ^iij?  Ocoou  tie5e  UalfcDc  ^tu?m  /  met 
Dnopl)oiiticli)fï  fcüictcn  ^cin  Ujct!CC3ijt!cn  met  [0$  ^ruPD.  OcpntieUjli  ua^ 
men  De  0oUer.ö  al  öe  ^tevluen^  in/  en  toicvDen  .Tl^eeflec  ban  Ijct  €?-  En  krijgen 
lanö/  öoentJC  al  öe  Spanjaards  in  De  pei'ïi  gaan.  Capitepn  Morgm  liet  '^"Eyi.md, 
nan  De  <0ouüccneui;  toeten  Dat  iw  50»  B0U5  üp  een  moefl  maften  te  Ijou^ 
Den/  toant  inDien  De  ncüctö  cchige' Spanjaards  op  De ^tcaat ftïuamen te 
DinDen  /  30  50uDen  5c  3eftetlijft  op  Den  loö  li>anDetT. 

^it  €planD  op  De3e  tojHe  in  iwac  maot  ccftcegen  DeböcnDc  en  allcis  in 
goeDe  ojüec  ceOjagt/  ItegonDcn  De  iioUcr-^  eenmewtoe€>c?logaanteljan^ 
oen  tegen.ö  De  l^oenDevo  /  ïiaiuecen  en  ^cliapen  /  nu  tjn  na  niet  anDec^s 
DenftenDe  alss  om  te  Doben/  OjaDen/  eeten  en  goeDe  cier  te  maften/  Doe 
3e  ï^out  gel)?eft  OaDDen/  öaalDen  3e  eenige  4>u?3enonDccUoct/  Uantocl? 
heciS  J^out  3e  Upec  (looftten  /  geliift  5e  te  V-oren  in  't  ©elD  meDe  geDaan 
lÖaDDen.  ^eö  anDecen  Daagö  toiecDen  al  De  geUangencn  getelD  /  en  üe* 
UonDcn/  50  liBannen/  Bjouiocn  alö  ïJinDecen/  Mict  ijonDecDenttointig 
in  't  getal  te  3nn/  te  toeten  190  ^olDaten  Dan  't  (6uarm3oen/  40  fjn^ 
töoonDecö  Die  gettoutoD  toaven  /  43  l^inDeren  /  5 1  ^laben  De  ï^oninft  toe? 
ïjeOorenDe/  met  8  ï^lnDecen/  8  ^Sanöijten/  39  Negers  particuUccentoei 
MjorenDe/  27  Negerinnen  en  34  ï^inDcren.  ïDe  itoDerö  onttoapcnDen 
al  De  Spanjaards  en  3onDen  5e  na  De  piantagten  cni  De  ftojl  te  3oeften/ 
maac  De  ©zoutoen  Ijleben  in  De  l^crft  opgefioten. 

TDaac  na  toiecDen  al  De  5fo?tificatien  ban  't  €planD  ljc5tgtiat/  en  De^ 
toonDen  negen  in  getal  te  5i)n/  te  toeren  l)et5f02tSt.  jeronimo  ftp  De  ©2ug 
gelegen/  met  8  ^tuftl^en <6efcïjut /  fcDietenDe  12/  8 en 6 ponD ^ogel-cf / 
met  6  (Djgeipiipen  pDec  Dan  10  jTüuennetten  /  ftenebeniei  nog  60  jbucf? 
Quetren  /  met  ÉcunD  en  anDere  Hlmmunitie  na  aDDenant.  ^e  ttoeeDe 
5f onreö  /  genaamD  Sc.  Matheo ,  ijaD  Djic  ^tuftftcn  <0effl)ut  /  pDei*  fcDie^ 
tenbe  8  ponD  !^ogcl.(f,  ;De  DcrDe  en  Uoo?naam(ie  toaö  ï)et  $ia(lcel  /  ge^^ 
naamD  Santa  Tereza,  boo?5ien  met  20  ^tuhften  <ï3efcRut/  (cljietenDe 
18/  12/  8  en  6  ponD  i^ogeï0/  Daac  Up  10  <8?gelpi)pen  pDec  toan  lo 
^uöquet-^lopcn/  ncïjen.ö  nog  90  .iBu^fquetten  /  ènDeelanDecc<0O2logö^ 
öeDoeften.  »JMt  ïjafteel  toajS  ban  l^alft  en  ^teen  geftoiitoD  /  met  5eec 
Diftfte  afDuuren/  en  conDietom  een  D2oge  «6?agt  ban  omtrent  ttointig  boe? 
ten  Diep  /  Da -r  toaö  geen  ingang  alö  D002  een  poo2t  met  een  öalD2ug  / 
in  't  miDDen  ban  't  ïü'afleel  toa^^  een  ^crg  Die  conDöom  Demet3elD  toaö  / 
op  toelfte  biet  ^tuliften  <0efclnit  lagen  /  toaar  meDe  3c  De  ^^abcn  ftcnDen 
Defcljieten  /  aan  De  Secbant  toaef  Det  ten  eenemaal  ontoinbaai'  /  im  Doof? 
De  ban  De  l^lippen  Daac  fjet  meDe  omringt  toajS  /  en  Daac  De  Eee  onop? 
IjouDelijft  tegenö  aan  fïaat  met  een  gcote  ftcagt.  9ian  Del.*inöfianttoaieê 
jfiet  meDe  ijeel  (tecft/  leggenDe  op  een  ©erg  Die  ontoe ganftdiift  toaö  /  alö 
alleen  D002  een  tocg  ban  omtcent  4  boeten  l)2eeD.  ^e  btcröc  5p02tceö  toaö 
genaamD  St.  Auguftin,  boo23ien  met  ?  ^tuftften  <ï3efcDut/  fcl)ietenDe8 

O  2  en 


loS  Hiftorie  der  Americaanfche 

en  6  ponti  Bfcr.  ^C  bijfÖC/  OCnaamö  Ja  Platta  Forma  de  Ia  Concep- 
tion ,  DnU  2^3CotponlJcr0.  vDc  fcébc  /  St.  Salvador  GcnaamD  /  fiati  me- 
ïje  met  mcci-  alö  ttocc  ^tiilihnn  ;Dc  f.Ucnöc  /  oenaamti  Platta  Forma  de 

los  Artüleros ,  mcUC  tlDCC  ^^tuflhcn.    ^C  ClQtiïC  /  GCnaamÖ  Santa  Cruz  , 

Daö  3  ^tuWicn/  m  tic  ncocnöc/  ccnaamö  ciFuertodcSan  jofcph,  fjali 
6  ^tiihïïcn  «öcfcliut  fcDictcnDc  12  en  8  ponö  ^fa '  netienj^  2  0:acl* 
püpeu  pöcc  toan  tien  Slopen  /  en  zo  Mlmqncttcn  met  jticunö  en  5I00D  na 
atibcnahf. 

gn  Ijet  .fDaca^iin  toontjcn  5e  obec  öeUertiatiimjcntiponïï^Snöïirimtr/ 
fieneUeno  becl  anberc  Kmnuiintic  /  't  tüclh  D002  tie  noberö  aan  23oo:ïj 
gcüiagt  tDici-li ;  al  't  Oefciiut  toictti  üernaoflö  öe  ïtoopaacöcn  bcrbjanö 
en  tic  ^02trcffen  gcöcniolicrD  /  uprgexonticrö  Ijet  iUafleel  Santa  Terezaen 
Det  ^02t  St.  jeronimo ,  alluaac  5c  aBaat  op  tifeltien.  "^acit  na  liet  Ca^ 
pttepn  Morgan  ontier50cli  tioen  of 'fconDccöeacUangencnoohecniae23an^ 

Drie  Ban-  öijttn  0^1  Panama  Of  Puerto  Ve!o  töarcn;  Da'ac  op  töicröcn 'CC  ö2tclioo: 

dijten  ge.    ijcm  gcUjiiijt  ölc  Ijet  Hand  en  De  aBegen  alöaac  ^at  tod  üehenö  toaven  / 

vonden  om  jj^^g  ^jq^^  jj^  £,f  3c  5ijn  i0tti>en  tolltien  toe5en/  en  Ijem  öe  toeg  na  Pa- 

l^'r2?t  n^'n^  toi)3en/  't  toeUuntJien  3e  tocl  toolbjagtai/  beloof öc  fin  ïjun  niet  al^ 

namatedie.  leen  iiot  Dc5e  flaïjeoip  te  UeclctTen/  maac  öaac  en  Uoben  ïjun  Ptiec  een 

"«n'         sBaneJ  patt  ban  tje  Oupt  öic  5e  5ouUentieroUecen/  tegcDen/  aibunmei 

De  na  Jamaica  te  ncmcn.    ^:ie  öoojltel  toierö  D002  De  23anDijten  blijDe? 

lijft  aangenomen  /  Die  Ocm  beloof  Den  trouto  te  5ullcn  Dienen  /  booina^» 

mentUili  een  ban  De  Djie/  Die  De  grootfle  ^cljclm  /  TDiefenrDooiDenaac 

toas"  Dan  alle  /  en  eec  DerDienD  IjaD  leDcnDig  gcraDbjaalu  te  tooiöcn  algf 

een  DannijTement  op  Dit  <eplanD.  ;Dc5C  »6oDlo^e  Doo.ötoigt  DaD  een  grote 

magt  oDec  De  ttoee  anDcre  aaiigencmcn  /  leDenDe  met  Imn  na  3ijn  toelge^ 

ballen  /  5onDec  Dat  D'  anDeren  ecnig3int.ö  5iin  üebel  Dojjten  tegenfpzeften. 

vicrSchc.  Morgan  mi  Ijet  geen  fp  3^0t  gcbonDen  DcübenDe/  bcbal  bier  ^cFjcpen  en 

pen  worden  ecH  25atft  gcceeD  te  maften  en  met  alle  nooDtoeuDigïjcDcn  te  ber5ien  /  om 

uytgezon-    jjfj  5^aficel  ban  Chagre ,  gelegen  nm  De  mcnD  ban  De  ttibiec  ban  ^k 

K!ftee"ich"  "«1'ini  /  in  te  nemen  -,  \\v  toi:De  Daar  met  3iin  ftecle  iDioot  niet  na  toe 

grctevero-  gaan/  om  aan  De  Spanjaards^een  agterDcgt  te  geben  Dat  ;e  fjct  op  Pa- 

vercn.        „ama  gemiuit  [jaDDcn.    «2?p  De3c  beliepen  toiciDcn  bicc  fiDnDerD  jDan 

gclegt  om  De^e  5i)n  02ijcrc?  iiPt  te  boeren.  OnDcrtufTrlien  bleef  fin  met  De 

re(l  ban  3ijn  l^ïoot  op  liet  <^n!anD  St.  Cathanna ,  om  alDaac  tijöinge  te 

bertoagten  ijoe  't  met  liaar  afgelopen  toasf. 

Ober  De«  hlcpne  ©loot  IiaD  Capitepn  Morgan  tot  XDmiraal  geflelD 

eene  Capitenn  Brodcly ,  Die  lang  iw  Die  <6etoetlen  gebaren  /  en  beel  no^ 

berpcn  op  De  Spanjaards  geplecgt"  IjaD  /  toaar  D002  3ijn  naam  ;o  toel  om 

Der  De  Hoberö  ald  onDer  3!in  DpanDcn/  De  Spanjaards,  rugtbaar  toasf. 

Komen  in  'i  702K  Dagcn  na  5nn  biTtrcft  fttoam  tip  in  't  ge5igt  ban  't  gr^enDe  öafteel 

gezigtvan    )y^^  Cïugre  bp  Dc  Spanjaards ,  getiaamD  St.  Lourens.  tnjt iiafrcellegf  op 

'tKaüeei.    ^^^^  ftoge^^etg  aan  De  mcnD  ban  De  nibier/  lö  tonDoom  met  paüiTa^ 

Den  berflcrftt  Die  met  aacDe  ban  binnen  gcbiilD  5ijn  /  De  jöcrg  i^  bobcn 

D002 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  109 

liooj  «rt  43jagt  afccfncljcn  W  tcctia  boeten  DCep  f 07  Dct  Jtaftecl  ïteeft 
nianc  ccn  tiiönna  met  een  aDnlDzug  ötc  otjec  tic^c  «02tiot  öcen  Icgr.  3flnn 
öc  Hanöüant  Ijccft  Iji-'t  bicc  23a|iionjS  en  aan  tie  ^i:criiant  ttoce  i  He  Eunös 
3ijöe  tfii  t'  eenemaal  onaemafiltelnli  öoo:  öc  (Icuite  öan  öc  ':23ci*g  /  en  öe 
53oo2ö5i)öc  iö  öooj  öc  ïtiUicc  omrtnot/  öic  Incc  ïiccl  Djccö  ïk*,  €)nöec 
flan  bc  Doet  Uan  öc  55crö  i.ö  een  (terh  5*o?t  met  8  orotc  ^tuhlien  45c^ 
fcOut  Doojiien/  om 't  inhomen  in  öc  ïiinter  te  ödetten/  toat  öiepei:5nrf 
ttocc  ^atternen  pöec  \3an  6  ^tuhhen  /  öic  meöe  öc  mono  öcc  0iUiec  öc^ 
fenöeercn.  ^Daac  Op  ^ijn  ttoec  ocotc  ^aïiöup5«^n  met  alle  3002t  üan  ^Cm^^ 
mimitie  en  ïiooj:manfcöappen  {tic  upt  Det  omlegaenöe  JLanö  ïjcrtoaartïJ 
(jelJ2a0t  toojöcn)  Uoo25icn/  üpöe^c^aftDupi^niööe^capöicinöefBeig 
oemaalJt  ié/  toaar  meöe  men  bbVien  tn  't  feaHecl  ftan  homen.  9Can  öc 
aBctl5ijöc  iö  een  IDaUen  bob:  hlepiic  ^fljcpen  /  met  een  (roeöc  llnïier- 
oronö/  en  (cben  of  agt  baöem  toatcr/  en  regt  boo?  öc  monööer  ittbicc 
legt  een  grote  ïUUp  W  men  niet  alö  öp  laag  toatec  fian  ontöcljUen. 

^e  0obcr0  gingen  in  een  lilepne  ï^iaben  omtrent  een  B^.iW  Dan  't  öa- 
(leel  ten  ^nher  leggen/  en  öesi  anöeren  öaagjS  mojgen^  met  ïjetaanü^C:: 
ften  ban  öc  öag  toleröen  5c  aan  5lanö  gcset  /  en  marcljeeröen  aanflonöcf 
öoo?  Ijct  53ofri)  cm  Ijet  Éatteel  aan  öic  hant  te  be(to?men.  ftiaar  öoo? 
ö'  cngemaïiltciiifinenö  öcr  toegen  /  öic  3cer  jnocrafHg  /  Itlipptg  en  met 
^nrupltcn  betoaOen  toaren  /  toaö  Ijet  al  ober  öc  ttocc  uuren  in  öc  namiö^ 
öag  eer  3c  bp  't  ï^afteel  ftonöen  ftomen ;  altoaar  gcfeomen  3i)nöc  /  toiec^ 
öen  5c  luftig  ban  öc  Spanjaards  met  Canon  begroet  /  toaar  öoo;;  3c  bcel 
j^olh  berloren  al3o  3c  Ijcel  bloot  ftonöen.  ^it  berbaajSöc  öc  itoberögc^ 
toelöig/  niet  toetenöc  ïioe  3e 't  beft  30uöen  aanleggen/  toant  aan öe3c 3i> 
De  toaren  3c  genooö3aaht  Oct  !^afteel  te  bcflojmen  /  en  ban  öc  Tjobf  öen 
tot  öc  boeten  bloot  (iaanöe  honöen  3c  niet  een  boet  5onöei:  gebaar  boojt 
jetten.  23eïialben  ^at  Dct  Itafteel/  30  öooj  öc!e{3clf}:{  Situatie  al.ss  .^terfttf 
te  I  daar  aan  tiw  goeö  gcöolg  öecö  toanliopcn ;  en  toeöerom  tt  Itceren 
Ö02jlen  3C  ooft  niet  /  upt  b:e3c  ban  0002  Daar  iïtJaMier.ö  befcOiobt  te  to02=; 
öen.  (ï^pnöcliih  bcfloten  3e  öc  ^to?m  en  baar  Eeben  tt  toagen/  trcti?  'cv^cikzc 
ftenöc  met  bet  Ztoaarö  in  ö'  eenc  /  en  öc  ll^anögranaten  in  ö'  anöcrc  fjanö  ''^ci'o'^m«="' 
na 't  liafleel  toe/  maar  öc  Spanjaards  öertoeeröcn  3ig  öapper  /  fcljietcn? 
öc  onopbouöelijft  met  grof  en  ftlepn  <5efcbut  /  en  öc  ttoberö  om  'er  te  tcr;ï 

gen  toeroepenöe:  Kom  aan  gy  Engdfche  Honden,  \yandcn  van  God  en  de 
Konink  ,  en  laat  de  reft  van  uw  Makkers  maar  mede  komen  ,  gy  zult  even- 
wel deze  reys  tot  Pamma  niet  komen.     Cpnöclüft  toarcn  ÖC  flObCriS  gC? 

Dtoongen  te  retireeren  /  maar  tegenö  öen  aUonö  btoamen  3c  toeöerom  öc 
;§t02m  berbatten  /  fjopenöc  onöer  fabeur  ban  De  ïl^anögranaten  ober  öc 
paliffaöen  te  raïien.  Ccrtoijl  ^c  bier  mcöc  be3ig  toaren  /  gebeuröc  'cc 
f  en  3eer  aanmerftelijft  toebal  /  't  toelft  baar  ö'  obertoinning  toebjagt.  €en  vreemd 
öcr  noberö  met  een  ^nl  Ö002  en  Ö002  öc  ^f bouöer  gefcbotcn  3iinöe  /  trofi  werai. 
Öc5elbe  ftoutmoeöig  uPt  öcïDonö/  (^toecrenöe/  inöien 't  na  3bn  3in  uPt- 
Die!  /  öat  Daac  ÖC3C  fcöoot  öuu:  50U  bomen  te  jlaan)  toaac  op  bp  eeriia 

O  3  Catoen/ 


iio  Hiftorie  der  Americaanfche 

Catocn  /  bilt  Ijp  in  5ün  5ah  Daö  /  aan  öc  pi)i  Ua(t  ocmaaUt  BcbDcnöc  / 
(tali  ö?'t  i\\  tic  liia.iö/  öoe  ftali  DP  ÏJC  Pi}i  in  31)11  0occ  en  fcljoot  tic5cU 
bc  te  cuö  na 't  liaitccl/  en  |up(l  litoam  licsclUc  cp  ccn  Dccï^upjcn/  tic 
in 't  Itajtccl  (lonöcn  en  met  i3alini|le  üiaticvcn  ücDcftt  toaien  /  te  ballen  / 
't  tocUi  tinau  öoo?  in  b?anti  ocranlue  en  nog  ttoeeofö2icl^up5enaanftnf{. 
^it  \3iiah  D002  bc  Spanjaards  30  ti?a  til.ö  Ijct  tocl  uoöig  toaö  niet  Ocmerln  / 
toant  Ijct  buu3  boo?tfïaantie  gecaalue  aan  een  pactp  ^uofirupöö  /  't  töcili 
öaau  öoo?  opbUegcntie/  een  grote  öectoQejiingc  /  en  gem  nunöec  oiitlUl- 
teniffc  aan  De  Spanjaards  betoo35aahte  /  öie  /  aUo  3e  toepnig  toatci:  /  en 
tie  Dianö  niet  tijDig  genoeg  ge5icn  tjatitien/  niet  toitïen  Ijoe  3e  iït3t  lUe  5011^ 
ten  ftonnen  OUilTcÖcn.  tdc  flotiec.ö  onDectiitTcljcn  ijct  ongeluh  öcc  Span- 
jaards ,  en  fjct  goeti  gebolg  ban  öe3c  5Bt)l  uemcchenöe/  toaren  öaac  Dooj 
uptnemcnö  bcublijti/  en  öe3e  gclegentijcpti  (tecbJijl  tic  Spanjaards  in  gtctc 
beclegentljepö  en  Oc5igDeï'ti  üJaren  om  't  bun?  te  blufTcljen)  toaacnemcn* 
Ue/  bcgabcn  ïjaai*  fn  öc  oBjagt/  tragrentie  De  paUfTaDen  in  De  l)2anD  te 
(letten/  't  toclh  Daar  na  Ijaac  toenfclj  geiulite/  tjoctoel  niet  3onuec groot 
beclteev  toant  ö:  Spanjaards  ijct  3i2)olft  in  De  <62agt  3tenï3e/  fmcten  beel 
^tUftranfren  /  ^tinhpotten  /  en  j>otten  met  25u0!4nipD  met  b:anDcnDc 
llonten  Daac  aan  ban  Uoben  neec/  't  toelh  menig  ïiobcr 't  Eebcnhoften. 
(Êbcntoel  honDen  De  Spanjaards  öiec  Doo?  niet  beletten  Dat  De  palltfaDoö 
boo2  miDDei-nagt  m?:tl  alle  Doo?b2anD  toaten  /  bJaac  D002  D'  aacDc  /  Die 
'ec  ban  binnen  tegen  aan  lag  /  ban  bobcn  ncDec  in  De  vöjagt  ftoite  /  :^o 
Dai  5C  nu  50  toei  alss  De  noberjS  booz't  fclncten  bloot  (lonDeii/  Die'erDbc 
ooft  Dappec  ontict  loö  bianDen.  ^it  DuutDc  tot  omtvcnt  tie  miDDag  /  alö 
bianncct:  De  aobetö  /  3icnDc  Dat  D002  ïict  buuj  een  bcftlnanie  232efcn  ge^ 
maaftt  biaö  /  met  een  grote  furie  ten  ^t02m  liepen  /  en  Ijoclnel  De  *6ouï 
b:rneur  met  een  pactp  uptgele^en  iDollJ  Deiclbe  liloeftmocDig  boo?  een  tijö 
Veroveren  bcrDcDiaDe  /  50  Djongcn  De  ïtoberjö  met  getoelD  'er  op  in  /  en  tnaaluen 
hctKaüeci.  [)nar  epnDelijli  ban 't  tmtlecl  J^eeftcr.  D' <0bcrgeblebcne  Spanjaards  fp2on? 
gen  Daar  op  ban  boben  neer  ban  't  ïiattecl  /  toaar  D002  De  meeflen  De  Ijalö 
b2aftcn /  toillcnDe  lieber  op Dc3c  b3«3e  Ijaar  ^eben  epnDigen  alö  cm  Hiifé^ 
genaDe  biöDen.  ^e  (©oi'.berneur  toai^s  in  een  Corps  du  Guardcgebjcbcn/ 
boo2  Detoelfte  ttoee  ^tuftlicn  <0crctjut  geplaatfl  toaren  /  ï)ter  bcrtücerDe 
I]p  3ig  nog  30  bcel  ïjp  f?onDc  3onDcr  l'.toarticr  te  toillen  fjebbcn/  tot  Dat 
[)p  D002  een  -iX'ïucnnctlïogel  Doo?'t  ï-^oofD  gcfcljoten  toicrD» 

<De  ïxobcrö  bonDen  nog  omtrent  Dertig  .TPan  in  't  ïialtee!  /  toaar  ban 
'er  geen  tien  ge5onD  toarcn ;  Dc5c  bcrintcDen  Ijaar  Dat  'er  negen  of  tien 
B5an  na  Panama  gclilugt  bjaren  om  De  tijDinge  ban  Daar  liomfte  bcftcnD 
te  malicn.  (^De^c  Dertig  jBan  toaö  Ijet  oberfcliot  ban  D2ie  iionDerD  en 
beertien  Die  op  Dir  li.iflcel  in  <6uarni5Ócn  gelegen  IjaDUcn  /  toaar  ban  niet 
een  (Dfficter  in  't  Jleben  geblcben  toaöo  ^^  3epDen  onDcr  anDeren  Dat  De 
<0oubcrneur  ban  Panama  D2ie  toehen  gclcDeii  tliDingc  ban  Cartagena  be? 
ftomen  IjaD  /  Dat  D'  Engclfchc  itobcrö  een  Dloot  aan  liet  (üplanD  Hifpa- 
nioia  bp  ccu  bcrgaDcvDcn  om  De  ^taD  Panama  te  bercbcren  /  DatDitont^ 

Dcïit 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  m 

tjcfit  toaö  tiooj  ccn  «Dcfcctcuc  ttc  ann  Rio  de  la  Hache  ban  00  ïtobcrö 
)3icci  odoyai  toaö/  öat  De  «öouDccncuc  op  öc3c  tijtJitiöe  aantlonös'  164 
3l3an  met  bed  j^ooicaaU  en  3lninninttic  tot  bcrftcrïnuG  ban  Dit  ïinflccl 
OC5onïïen  ï]ab/  biaac  öoo:  Ijct  a3narni5ocn  Uoe  314  ïBan  (icift  toaö/ 
alle  bJdgebJapenïï  /  bat  bc  <0oubernci!c  ban  Panama  oolj  langö  tic  ntbia* 
ban  Chagre  bcd  a^olli  in  bctfcbcpDe  l^inbcrlagen  odcot  Dab  /  en  bat  W 
met  3600  5il3an  in 't  ^ii'ü  bp  Panama  na  Daac  homfl  toagtebe. 

^tt  bccobcren  ban  bit  ïJattcd  (lonb  be  sobcriS  ijcd  öicc/  inbcradiji 
fiina  ban 't  c^ccn  5e  ccbJoon  toaccn  te  bci*Uc$en/  toant  ïjaac  3Dolfi  tellen^ 
te  I  bcbonbcn  5e  obec  be  Ijonbccb  boben  /  en  t'  febentig  ö^fttoetflen  te  öeb* 
ben.  Se  bebolcn  "^z  Spaanfche  gcbanaencn  cm  öaac  epacn  boben  ban  bo? 
ben  nebcc  ban  be  23crö  op  ^tcanb  te  tocrpcn/  en  nlöaar  fiiuïlen  te  ora^ 
ben  om  5e  te  begtabcn.  ïDe  gefiboctflcn  bJtecöcn  in  be  ^m\  gcbiagt/ 
ban 't  bJdö  5e  een  <ï5a(lbup.ö  maalttcn/  biec  baicrben  be  jD20utocn  mcbe 
tn  opgefïotcn.  «Ooft  toictb  be  öecït  tot  een  piaat.ö  ban  be  ♦èobloofïe  on^ 
tugt  gemaabt  /  nabemaal  bc  nobcrss  niet  nalieten  x^z  arme  beb?oef  be 
3ÖjoHtocn  te  fcöcnben  en  te  tni.öb?upben. 

(JTapitepn  Morgan  bleef  niet  lang  na  't  bcctceh  bec  biet  ^cDepen  op  't 
<j3planb  St.  Catharina,  maac  eet  DP  banbaac  bertrolilietïjpalbebooj? 
raab  alö  mcbc  be  MaVz  en  Cazave  (baac  5c  itieöe  in  bc5e  ïibjnrticccn 
23200b  ban  öabben)  aan  25002b  brengen/  op  Ijoop  ban  'cc  bet  (önacni^ 
5oen  ban  Chagre ,  inbien  bet  ï^afted  becobecb  biaö  /  mebe  te  boo25icn.   capitej-n 
%\  bet  (öefcbut  liet  DP  op  een  5cbcre  plaatjS  in'tbjatccfmijten/  om  Ijet  ^^°'='" 
t'  eenigec  tijb  toebec  op  te  bonnen  bifTcb^rt  /  toant  bP  toa.ö  boo2ncmen^  lhag?e. 
om  bit  <iBplanb  in  te  Ocuben  en  tot  een  itoofneft  te  maben ;  al  be  J^up^ 
5en  bJiecben  becb2anb  en  be  gebangenen  nam  b?  mebe ;  baac  op  ging  ö? 
t'  5cpl  en  bbjam  agt  bagcn  baac  na  booj  Chagre ,  en  b'  Engeifche  a^lag^ 
ge  ban 't  =öafled  5icnbe  bjaien/  toiccb  bp  met  5ulfeeenbInbfcDapbcban^ 
gen  /  en  maabte  sulb  een  baajt  om  \\\  be  ïtibiec  te  bomen  /  bat  bp  baac 
boo?  5ijn  cpgen/  en  nog  bicc  anbcce  ^cbcpen  op  bc  bïinbe  Ulip/  tvi    ver^eyia 
boo?  be  monb  ban  be  ilibicc  legt/  bcc5cplben»    ï^et  iDoüi  en  be  goebc*  ^'j^schip 
ren  toiecben  gefalbcect  /  ja  baac  50U  ban.ö  geteecd  bebben  om  'cc  be  j^cbe-  IJler  "nlere. 
pen  mebe  af  te  heugen  /  inbicn  'cc  geen  bacbe  i^oojbe  toinb  toa.ö  opgc? 
ïiomcn  /  bjaac  boo?  5c  in  (lubben  gcffagcn  toiecöen. 

Eo  b2a  Morgan  in  't  i^afted  btoam/  teiecb  bP  ïJan  bc  ïtobccö  met  vordmet 
ncoot  geiupcb  en  blti^fcbap  ontfangen.  l^p  bcbal  aanjlonbcf  be  gcbange*  grote  bii;d- 
ficn  om  aan  't  toecb  te  gaan  /  en  't  ncbigc  te  rcpaccecai  /  boo2namentUib  Kafteei"ont. 
nieiitDc  ^alifTaben  conbiefom  \iz  25iiptentocchcn  te  maben.  ^aac  toncen  fangen. 
00b  nog  eenige  Spaanfche  Baactupgcnin  be  nibiec  W  be  Spanjaards  Chat- 
ten  noemen  /  en  bienen  om  tt  boopmanfcbappen  tz  0ibiec  op  en  af  te 
b2cngen/  00b  om  na  Puerro  Vcio  en  Nicaragna  te  baten/  be5e namen 5c        * 
en  lepben  op  pbec  tbjce  ^tubben  <0ercbut  en  bicc  23atTen  /  oob  toiecben 
'cc  nog  btfc  ligte  ^rbcpcn  en  al  be  Canoes  toegecufl  om  be  Hibiec  op  te 
bacen,  ^n  bet"  !;$a|led  totccb  biif  Donbcvb  ïBan  /  en  op  "^z  ^cDepcn  bon;= 

berb 


112 


Hiftorie  der  Americaanfche 


.ertrckt  na 
l'anama. 


Il  öctti  m  Uüfti0  ïBan  cclatcn.  ^it  actjann  3ijnDc/  begaf  Cnpit^pit  Mor- 

gan 3(g  aan  't  Ijoof  ö  Vian  ttoaalf  ijontictö  jl^an  na  Panama ,  [jn  nam  tocp;: 
niO  Icbcnomtöljclcn  met  3ig/  op  öoop  öat  5c  Op  De  Spanjaards ,  tiic  iji» 
toifl  tiat  op  Ï3C  toeg  in  ï^inïjcclagen  leplien/  genoeg  j^ictualte  5oul3eh 
Dinöen. 


XVII.     HOOFDSTUK. 

Capiteyn  Morgan  vertrekt  met  twaalf  honderd  Man  van 
Chagre  om  de  Stad  Fanamd  te  veroveren. 

Capiccyn  /"^  3Cpitepn  Morgan  bettCOft  ban  't  3^a|teel  Chagre  na  Panama  op  öen 

Morgan      f        ^<^^^  j^gn  3louïömaanti  tiejaf  g;aar$f  1 67 1 .  bn  (jem  ö^ïöcnDe  ttoanlf 

■° '  V^  öontjecti  .rt)an/  Uyf  ©aactupgen  met  <0efcöut/  en  ttocc  en  öec^ 

tig  Canoes.  ö'  <ï:ec(le  Dag  aUanccecöcn  5e  maar  fe.ö  ^paanfcDc  jRijlen  / 
en  ïilxiamcn  *ian  een  ^laatö  genaamö  de  los  Bracos ,  alöier  ging  een  par^ 
tl»  Uan  ï)ct  35:lh  aan  3lanö  om  te  f[apen  en  p^ac  3leDen  ecn.ö  \m  te  ceft^ 
Iten/  nnöemaal  5e  in  De  ©aartupgen  öeel  Digt  üp  mnllianDcrm  im^Deu 
moeten  5itten;  ecnige  tijD  gecud  licDücnDe/  DcgaUen  ^e  5ig  om  monDhod 
te  3oelien  na  De  omleggenDe  piaiuaoien  /  maar  honüen  geen  Dictualic 
Uinüen  /  aï30  De  Spanjaards  gcUliigt  en  alleö  meDc  genomen  fiaDDen.  "^^t 
Dag  /  5önDe  D'  eerfïe  Unn  Daar  ïxcp.ö  /  IjaDDen  3e  alreeDö  3ulft  ten  fcDaarff^ 
l)cpD  Uiin  ilebcnömiDDelen  /  Dat  ïiet  gi'ootfte  geDcelte  ban  fjim  gcDlnon- 
gen  toaö  3ig  alleen  met  een  Püp  vtabali  te  bcrnoegen. 

:©e  bolgenDe  Dng  tegen.ö  Den  aUonD  litoamen  3e  aan  een  piaatcf  ge^ 
naamD  Cruz  de  juan  Gallego,  alftier  toaren  3c  gcnooD;aalit !)iiar Daar- 
tungen  te  laten  bliiben/  naöcmnal  De  niDicc  Doo:  gcb^cH  ban  negen  3cec 
ö3oog  b-iaö  gduojDen  /  beljalben  Dat  'er  ooh  beel  •:somcn  \\\  gcbnllen  ba- 
ven.  ;dc  <êiD3cn  5epDcn  Ijnn  Dat  omtrent  ttoce  .TDjjlen  bcrDer  op  [jet 
ilanD  behtoanm  genoeg  bjaö  om  De  itenö  te  ^r  anD  te  Doen ;  ïjier  op 
bJlerDcn  IjonDcrD  en  feflig  ^.m  op  De  Daartiipgcn  gelaten  om  De3elbc  te 
betoarcn  /  op  Dat  3e  in  tüD  ban  nooD  tot  een  toebingt  honDm  Dienen. 

^e  bolgcnöe  mc:gen  /  >ünDe  De  Da'Dc  Dag  /  hbiamen  3e  alle  aan  HanD  / 
uPtae3epD  Die  genen  Die  op  De  Daartnugen  moeften  pallen  \  aan  De3c  gnf 
Capitepn  Morgan  innD:uhlicliih  bebel  Dat  5c  niet  ban  De  Afliepen  /  en 
aan  ilanD  3auDen  Ijebben  te  gaan/  b:c3cnbe  Dat  3e  D002  De  Spanjaards, 
Die  3tg  in 't  ^ofcl)  ('t  toelfi  30  Digt  toaö  Dat  men 'er  niet  Ijon  D002  3ien) 
niogten  bcrbo:gen  ïjebben  /  betrapt  3onDen  b302Den.  ZDe;:  mo:aen  beaon^ 
Den  5c  Daar  marfclj/  maar  men  bonD  De  toegen  30  btoaaD  Dat  Capitemi 
Morgan  002DeelDe  ïjet  beter  te  3nn  om  eenige  ban  ;ün  iDoHt  in  Canocs  ,'ljoe- 
bjel  met  grote  moepte  en  arbcnD)  na  een  piaatè  genaamD  CcJro  Bucno 
te  boeren/  gelijli  gefcDieDe/  Uniar  na  De  Canocs  te  rug  btoamen  om  De 

reft 


\ 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  n^ 

ccjl  mct!C  u  ïjalcn  /  30  öat  3c  alle  tcscnis  öeii  aUonU  tcc  ccjcptjc  piaatc? 
(lUjiinicn.  <Dc  öobct.ö  toami  nu  3ccc  Dccccrig  om  icniQc  spaniaards  of 
Indianen  t'  otitmoctcu/  cn  €ctliiaccn  tc  ücïiorncn  om  Daac  üupfi  k  Xmh 
Un/  natiicn  5c  fiaiiUJ  Uan  Dongcc  ücöonöcn  tc  U)02tjcn. 

m>?  iJiccöc  öag  marcIicciDcn  [)ct  orootftc  geticcltc  Dcc  ïiObcriS  /  0002 
ccn  Ijan  De  a5iö5cn  odcnD  5üntic  /  tc  %an\i  1  De  rcft  Uocreii  met  öe  Ca- 
noes  De  nttJici;  op  /  3i)nDe  Doo?  een  anDece  (0iD0  cflepö  Die  altiïD  I3002 
\\\}X  tooö  om  aan  toeDcc3i)Dcn  öcr  ütUicc  De  ï^tuDci-lagcn  Dcc  Span/aards 
t'  ontDeliftcn.  *Z!>C3C  IjnDDen  ooh  ï>erfpicDer.ö  /  Die  Udo?  De  ïtoUccö  ijcen 
liepen  cn  op  Daar  Doen  toel  aot  caUen/  cntcnminflenDeDarenfcöuucen 
te  Uoien  ftonDcn  toaarfcljoutocn  Dat  De  ïioUcrö  in  aantoat  toacen.  a?m^ 
trent  De  miDDao  Utoamen  5e  aan  een  plaatö  oenaamD  torno  Cavaiios , 
Öiec  üegon  De  èiö.ö  te  roepen  Dat  öP  cc»  linDcvlaag  Dec  spanjaards  ijc^ 
mcrfttc  /  $ijn  flem  Viecoo?5aaïue  ccn  ocote  blüDfcliap  \\\  De  Occten  Der  fto- 
ber.ö  /  ïjopenöe  Dat  3c  nu  \.€^^  behomen  30uDcn  om  liaar  uptncmenDe  ïjons 
per  te  Uer3aDioten,  .ïl^aar  Doe  3c  aan  De  plaat.ö  litoamcn  /  bonDcn  5e-De^ 
5elUe  Vicrlatcn/  en  De  Spanjaards  gcUliKtt/  nietje  aater  oeiaten  DeDDcnDe 
(tlö  eenioe  Iceoe  leeDerc  S^alilicn  en  cenige  ftvunmelen  23?ooD  Die  3e  op  De 
CronD  /  Daar  3e  ococten  OaDDen  /  IjaDDcn  laten  leggen ;  Wx,  Doo?  Ijer* 
ftoo2D  3ijnDe  /  DaalDen  3e  eenige  J^un.öiccf  /  D002  De  Spanjaards  Daar  ac:= 
maaïtt  /  onDcr  boet.  €n  riet  anDerö  UinDenDe  /  aten  5e  De  leeDere  ^ali^  Lijden  g»o. 
ften  (pDec  Die  na  3ijn  fmaali  toemalicnDe)  met  grote  graagte  op/  iatertc"''""^". 
neg  cm  liet  grootjle  (luïi  UcgtcnDe/  30  Dat  Die  gene  Die  een  lecDere  ^afi 
Ijcliomcn  liaD/  üIp  toaö  inDien  D»V^t*  waar  cen(tulJUanmogtlief)ouDan 
5>a  De  giote  ban  De  plaatö  ooiDcelDcn  5e  Dat  'er  omtrent  üijf  DonDerö 
Spanjaards  in  mocften  ge\Dcc|t  5ijn.  |5a  Dat  3e  nu  liicr  een  luennig  ïjaD^ 
Den  uiïtgerult/  en  Daar  3cllien  met  Dit  Heer  óntljaalD  /  enDeiiongertoat 
gcftilö  /  trolihcn  3e  tocDerom  boojt  /  cn  ïitoamen  \é  aUonDef  aan  een  ^laatö 
genaamD  Torna  Muni,  altoaar  3e  tocDer  een  l^inDerlagc  UonDen  /  Dog 
meDe  geliift  De  Dorige  toerlaten-  Ee  3ogten  in  't  tipgelcgen  23cifcïj  /  maar 
ftonDcn  riictö  t'ceten  ViinDen/  al30  De  Spanjaards  De  boo23igtigl)epD  IjaD^ 
\ii\\  gcDnD  om  niet  f)et  min(te  Dat  tot  onDcrljouD  (Ircfthen  ftoiïDe  agrer  te 
laten.  ^0  Dat  Die  gene/  Die  Uan  ïiaar  miDDaanicial  nog  een  ttuïiie ilecc 
[jaDDen  oUcrgcftouDen  /  DUjDe  toaren  om  'er  Daar  aUonDmaal  meDe  te  Doen/ 
cn  ccn  D3onh  toater  toe  te  DiinDcn.  Sommige  Die  nont  upt  Daar  .ïDoe^ 
tercf  ïtcuïicn  gelDccjl  DcODcn/  30uDen  honncn  bejagen  Doe 't  mogcliihUjaö 
Dat  De  iiober.ö  3uUic  (lulihcn  Heer  /  Die  DarD  cn  Dioog  toaren  /  DonDcn 
reten  cn  Uertecrcn  \  3©aar  op  top  anttooo:Dcn  /  Dat  inDien  3c  een^  gcs 
loaar  toicrDcn  toat  DongeronocD  toaö/  3»»  mcDc  Die  3elfDetocgtoel30Us 
Den  binDcn  /  Die  De  üoberö  geüninhtcn  /  cerft  maften  3e  *t  ileer  D002  nat  / 
cn  Dan  ftloppcn  3e  't  tufTclien  ttoee  ftcencn  tot  Dat  Det  ieenig  cn  toeeft  i<s  / 
Dan  ffDiapcn  ;c  Det  Dapi  Daar  af'  cn  bjaDen  Oct  op  ftolen/  ftcrl^en  Ijet 
Dan  in  lilcinie  (tuhicö  ch  fliftftcn  Det  30  Doo?. 

^e  böf  De  Dag  *iJ  mo2gen.ö  met  Ijet  aanD2cften  ban  De  Dag  tronitcn  3c 

p  tocDcc 


I 


1 1^  Hiftorle  der  Amcricaanfche 

tocöcc  boo?t/  m  ütoamcn  cnitrent  tic  miööag  aan  ccn  ^LiatjJ  öcimamtT 
Baibacoa ,  l)icc  Uontcn  3c  tocöcc  öc  tellenen  lun  ccn  an^iccc  H^inöcrlang  / 
öoa  mctjc  letita  en  gclnli  öe  to:riiïe  Ucrlaten.  ^aai*  tonren  eenigc  fDlan^ 
taaien  öi  it  Ij)'  /  öie  öe  öoUcriei  D002  en  tjooj  5ogtai  /  niaac  honöcn  menfclj 
nog  ;©ter/  nog  tcttoeö  liinöcn  om  Daac  i)onaec  te  baeten.  <i?pntieli)l! 
ober  al  cp  en  neec  oclopcn  m  alleö  öooj5oat  IjeüDc.iöe /  Uonöen  3c  een 
luiPl  tic  ecr(t  ntciito  geacnUen  fftjeen/  toaac  tn  5c  ttoce  3aülien  .#Jeel/ 
ceniac  €arUj  en  jBsugten  ^tc  öi;  Spanjaards  piantanos  noemen  /  nebcngi 
ttoeê  grote  potten  ai^nn  bonöcn.  Capitcpn  Moi-gan ,  ^tenöc  üat  cenige 
öan  3ijn  Bolft  tn  nn  ömö  iMn  Dongcr  ttiaren  /  bebal  fict  gene  5e  gebons 
lici\  "fjnöijfn  om  te  öeclcn  aan  tJic  gene  öte  Ijet  meeft  ban  noïicn  liaööm. 
|i>a  öat  3C  Daar  een  bjepnig  bcrbcrfcljt  liaööen/  togen  5e  toeöer  boojt/ 
m  bic  gene  bic  5toah  toaucn  begaben  ïjaar  in  De  Canocs ,  en  bic  in  be 
Canoes  gebjccd  bjaccn  /  mocften  Daar  te  ïanb  begeben.  ^u.ö  bccbolg^ 
ben  3e  \)aat  Jflcnö  tot  laat  in  ben  abonb  /  toannccc  5c  bn  een  ^lantagie 
ftbjamcn/  baar  5c  bic  nagt  blebcn  5onber  icti^  te  eeten/  te  spanjaards 
30  bjel  Dier  alö  op  be  bovigc  plaat3en  allee?  bjcg  genomen  Debbenbe. 

;©c  fcüSbc  bag  bcrbolgbcn  3c  Daar  toeg  ten  becie  bp  ïanb  /  tm  beelc 
bn  3t)arer/  Doetijcl  5c  mciigmaal/  50  om  b' ongcmabhelijliDcpb  bec  toeg 
alö  Daar  5\»ahDepb  /  moetïen  rufïen.  Orn  bc  Dongeu  niet  langer  bon* 
ntnbc  tegcnflaan  /  aren  3c  bhben  ban  25omen  en  gracf  /  50  bat  Det  elen^ 
big  nu  met  Dair  gcfcDapen  ftonb.  (Omtrent  be  mibbag  btoamen  5e  aan 
een  pumtagie/  altoaar  5c  een  l^upsf  bonöen 't  toclb  bol  Maïz  toaö  /  aan- 
flonbö  tDierben  be  beuren  aan  ftiihbcn  gedagcn  /  en  5c  aten  30  beel  bioog 
üpt  tt  Danb  al£f  5e  bonben.  ZDaar  na  toierb  Det  oberfcDot  geliibelüU  on^ 
bcr  \jaM  toerbeelb  /  brügcnbe  Pbcr  ^Xlan  een  gocbc  vartp ;  albuö  Daar 
^crt  gcftcrfit  Debbenbe  /  trobben  5c  toeber  boÖ2t  /  en  omtrent  een  jl^öl 
Uoo2tgegaan  Debbenbe/  ontöcftten  3c  toeber  een  l^inberlaag  ban  indianen, 
Eo  b2a  Dabben  3e  be3elbe  nier  ontöeht  /  of  3e  toicrpen  Daac  MaVz  toeg  / 
Dopenbc  bat  3e  nu  anberc  fpü3e  iw  obcrbloeb  3ouDcn  binöcn.  .fiyiar  3c 
toaren  gctoclbig  in  Daar  meemng  bcbjogen  /  toan^  ter  plaat3':  h'rmenbc 
baar  5e  b*  indianen  ge5ten  Dabben,  bonben  5c  nog  Indianen  nog ïebaief^ 
mibbclcn.  iDaar  aM  b'  oberbant  bcr  ilibier  3igcn  3e  omtrent  Donberb 
Indianen  bic  tocg  Itcpai/  cenlgc  bcr  Cioberö  fp2ongcn  in  bc  fiibicr  om 
ober  te  3b3emmen/  en  te  3icn  of  5e  cenige  Indianen  bcbomen  cnagterDa- 
ïen  fionben ;  bog  te  becgeefief  /  boant  b'  indianen  bccl  beter  te  boet  3iinbc 
alö  tz  noberö/  fpottebcn  met  Daar  en  fcDoten  *er  ttoee  of  b2ic  met  Daar 

33ij?en  bOOb  /  rOCpenbe :  Ba  l  Pmos  ,  a  l.t  Savmia  ,  d  II  S.iv.wa  i  Ha  !  gy 
Honden)   op   het  Veld  >   op  het  Veld,   zullen  \\y  malkandercn  vinden. 

ï©e3en  bag  honben  be  ïtobertf  niet  berber  b002t  trdiben  /  ni30  3c  aan 
b^  anberc  fiant  bcr  nibiec  moeflcn  5iin/  om  Daar  tïepo  te  lanb  boo2t 
te  5ctten.  ^uö  namen  5e  Dier  Daar  nagtrujl  /  maai  Det  flapen  toaö  niet 
bccl  /  bog  Dcf  murmureeccn  ober  Capitepn  Moi -^an  (bic  \)acit  be3C  toeg 
gclepb  Dab)  bicö  te  groter.    SEommigc  toilben  toccc  te  rug/  maar  an;= 

bcrc 


BOECANIERS.  115 

nttc  fttt  berfocpcntic/  5cpDm  Ucbcc  op  tje5c  plaatjj  te  \s)i\\cu  (la-\jcn  alö 
ban  li.iai'  onticincminöe  af  te  toiiftcn ;  öog  Ijaac  inocö  ücgon  Ujctici-om 
te  toahlicrcn  Ujannccc  3e  ccn  Unn  Ijaac  <j3iö5cn  öoojïscn  5C0jcn:  Dat  het 

niet  lang  zou  aanlopen  of  ze  zouden  wel  Volk  en  gevolgclijk  ook  wel  Eet- 
waren vinden. 

;occf  anöcrcn  öancjS  mojöctref  /  5ijnlic  öc  fcUcnöe  tjag  /  mnafitcn  5c  Iiaac 
(jctoccc  Uaai'tiig/  fc'Sietentie  al  Dnac  i^ocr.cf  af  en  Dcp^octJcntic  tic  (tccncn  / 
op  Dat  5C  niet  tocpgcrcn  soutien  alö  5c  ün  tic  ©panö  fitoamcn.  ^it  ae^ 
öaan  jijnDe/  Dcrltetcn  5c  tjc  plaats?  üaar  5c  gcfïapcn  tjaUöcn/  Die  Santa 
Cruz  gcnaamö  toasi  /  en  lieten  fjaac  tnet  öc  Canocs  aan  ö'  anticue  hant 
tcc  nibicre  üjcngcni  omtrent  öemititiviöri\x>imaiieaancen;Do;jpCruz 
gcnaamti  /  teitoiil  ^e  neg  al  een  ftiUi  Inccgis  öaac  lian  tiaan  toaren  /  5a* 
gen  5e  een  grote 'rodïï  opgaan/  tiit  gc5tgt  baartie  tn  ïjanr  een  grote  bjcugti  / 
J)opentie  nu  ©ölli  en  €cttoarenino\3erUloetite3uUcn\)intien;  öuömaaft* 
ten  5e  50  beei  fpoetJö  al0  mogclijft  toaö  /  ö'  een  ö'  antjcr  aanmoeöigen^ 

te /  5eggcntie :  De  Spanjam-ds  hebben  iceds  vyer  aangelegt ,  om  te  koken 
en  te  braden  't  geen  wy  van  de  middag  zullen  ecten.    CputlClijft  Ötoamen 

5e  moeöe  en  bestoeet  aan 't  <ü»02p/  maar  bonöen'er  niet  een  menfcDnog 

cenigc  (Jrcttoarcn  tn/  5e  bonöen  tod  grote  bncren/  maar  ttc  (treftten  !jaar 

tot  geen  Uooitiecl/  toant  öe  Spanjaards  D'!tJticnlioo:ï)aarV>crtrcftj;t!cr5ijn 

5^unö  \\\  D?anti  gcftoftcn/  Ijcljaltoen  tie.ö  ïiontnït.ö"  pahïjupsen  en  .^tallen. 

55De  23eefTen  [jaötien  5e  metie  genomen  /  en  DcitiDcn  niet.ö  agtcr  gelaten  aIjS 

«enige  Itatten  en  ï^ontien/  Die  jcaanftontt.o'tiootifffiotcnenopaten;  emi- 

öeliift  lïontjen  3e  x\\  öeö  lioninltö  ^tallen  15  of  1 6  ^otani  met  Peru  3©ijn  / 

en  een  leeöcre  Eaft  met  23200ti  /  maar  50  ti?a  öatJtien  5c  ban  öeselUe  niet 

gcï)2onlien/  of  5c  toiertjcn  (jeel  3ieft/  toaartioo?3:gelocföenDatDca©ijn 

Vergiftigt  toaö :  tilt  maaft  e  een  algemecne  berbaajlDepti  /  toant  nu  co:* 

Deelöen  ^e  Dat  3e  alle  oiibermijDeljjfi  moc(lcn  berloren  gaan.    ^cg  De 

luare  oo:5aaft  iraö  Dat  ^e  op  tócgalDerljanDebmntglKPD  gegeten  ïKbüen? 

De  't  tDcUt  De  .ïl^ang  niet  lion  bcrtccren  /  Doo?  't  Djinhen  ban  De  3i)ijn  't 

3clbc  tocer  wioe(ten  obergeben.    (Êbentocl  liiaren  5e  l)ier  Doo?  30  afge^ 

mat  Dat  3e  Die  agtermiDD'ag  niet  beiDer  boo2t  honDen  öomen  /  maar  ge* 

nooD^anlit  toaren  Daar  tot  De  bolgenDe  mojgen  te  Dliiben.  <©it  <Do?p  legt 

op  De  l]oogte  ban  negen  graDen  en  tbiee  minuten  i^oojDer  bzeetc  i  feö  en 

ttointig  Spaanfche  .#ftien  ban  De  itibier  Chagre ,  en  agt  ban  Panama. 

*Dit  \^  De  laafte  paatiS  Daar  men  met  iDaartuiJgcn  ftomen  fean  /  toaar^: 

om  ijicr  païtf)mi3en  gclioutoD  3ijn/  Daar  De  ftoopmanfcDappaun  gelio?;: 

gen  en  met  |Duni-a:;e{ef  na  Panama  geD^igt  bJoiDen.    I^ier  toao^  Capf^ 

tepn  Morgan  gcnooD3anht  5i)n  Canoes  te  laten  /  m  5nn  öollt  /  ï)oe  3lt>aB 

3e  colï  bjaren  /  te  5lanD  te  Doen  gaan ;  maar  om  Dat  ïjn  aan  D'  eene  ftant 

bjeeöDe  Dat  De  Canoes  mogten  (tertoül  3e  aftoesig  toaren)  toeg  genomen 

too3Den/  en  aan  D'anDere  ftmt  te  beel  Ooift  noDig  IjaDDen  om  3e  te  De^ 

ffljermen  /  50  Dcfioot  ïjn  3e  toeg  te  3enDen  na  De  plaatö  Daar  D'  anDere 

lagen/  niet  meer  aljs  een  Dp  3ig  DcïjouDenDc/  Die  Dp  bcrDojg '  om  Daar 

p  z  meDg 


Ii5  Hiftoric  der  Amcricaanfche 

metïc  in  tiili  ban  nooö  atjüijsf  te  üomien  ocbcii.    <Ên  naticmaal  jfcj  bccl 

Spanjaards'cn  Indianen  ,  \}k  UPt  IjCt  <©02P  QCUlUOt  toarcn  /  oy  ÖC  11.13(1* 

gclcgeiic  pantaoten  Ucicn  3tcn  /  50  ücbal  Capitcpn  Morgan  öat  cccn  X>o[U 
Mvt'\]it  ;Do:p  5011  ïjc'obcit  te  lopen  of  moeften  ten  nünfrcn  ïjonöcrö  i\\  't 
Cctiil  njn  /  upt  b2C5c  Uan  anDer3tntö  öoo?  öe  Dpanöen  obcrUallen  te  too2* 
öen.  TDoa  öit  gcboö  toiecö  öoo?  een  pnrtn  oUectceDen  /  uin  Oeaecrte  om 
jfLeüenomiöticlen  te  joeüen  /  manc  5c  toaren  ülijtie  om  toecc  na'  't  iDo^p 
te  UUiatcn  /  al50  3e  0003  een  pnrrp  Spanjaards  en  Indianen  fjeftig  Ocfp^on- 
(jen  tDicrtien/  ötc  een  ban  tie  tjace  aebangen  tocg  leröen.  So  öat  De  tuaït:; 
fieiUepti  en  502g  ban  Capttepn  Morgan  niet  genoeg  toaus  om  alle^  te  fton^ 
ncn  bbojftomeh. 

ö'  3Cgt(le  Dag  in  De  mojgenilcnD  /  5onD  Capitcpn  Morgan  ttoee  rjon*: 
DecD  iRan  I1002  «Pt  om  te  3ten  of  'cc  op  De  toeg  ban  Panama  ooit  eenig 
©oUi  in  ^inDedagen  berbojgcn  lag.  .f^a  een  mnrfci)  ban  tien  miren  fttoa^ 
men  5e  aan  een  plaats  genanmD  Qiiebrada  Obfcura ,  altoaat  öanc  D2ic 
of  biec  Dun5enD  pijlen  na  't  3tnf  gefcijotcn  toierDen  ^onDec  Dat  5e  pmanö 
jagen/  of  ban  toaac  5^  litoamen/  lioetoel  3e  ban  gcboelen  toarcn  Datje 
ban  Ooben  ban  De  25erg  ïitoamen  /  Danc  Dê  toeg  in  Detoelfie  3P  toncen  / 
miDDen  D002  aegcaben  toaö/  en  30  eng  Dat'ec  maat  een  gelaDen  jDupI- 
<ïr3el  t'  cfTenö  Doo?  ïion  liomen.  €iniDclijh  Dit  fcDieten  een  toepntg  óp? 
DouDcnDe/  ttofelien  3e  boo2t  tot  Dat  3e  aan  een  i^Sofcf)  fttoamen.  ^ierja* 
gen  3e  eenige  Indianen  50  ïmcD  aio"  3e  iJonDen  Doo2't  ©ofcft  lopen  om  eert 
anDere  poft/  Daac  5c  b002üp  moeften/  in  te  nemen/  en  fjaac  alötebo* 
ren  f  ontïialen.  €bentoel  toaö  'ec  een  Ccoep  Indianen  Die  op  De  plaattf 
(ïanD  ïjielDen/  met  boo2nemen  cm  te  begten/  't  toeift  5c  ooft  met  grote 
DapperlKPD  DeDen/  tot  Dat  ijaac  Capitepn  gefttoetfl  5jjnDe/  neDerbiel/ 
en  bcetoel  t]p  aan  3i)n  Ixbcn  toanïjoopte  /  30  toaö  ebcntoel  3ijn  moeö 
groter  aïö  jijn  Itragt/  toant  geen  litoartier  bègeerenDe/  rigte  i)p3ig5elf 
nog  op/  en  met  een  onbci-rcl)2onfie  moeDjiinAzagayacfgabeinnhemert' 
De/  mcenDe  nog  een  Der  Hoberö  te DooïfcDieten /  Dogeerliutot3ijnboo2' 
Hemen  htoam/  toierD  OP  DooD  geffl)oten  -,  Dit  toasf  meDe  Dct  nooDlot  ban 
beel  ban  3ijn  jRahhersf  /  Die  alö  goeDe  ^olDaten  tot  Deffïjermtnge  ban 
Daar  ïariD  /  fjet  3leben  nebenö  Ijaar  Capitepn  berloren.  "H^t  t!ober,^ 
tieDen  baar  Defl  om  eenige  Indianen  gebangen  te  ftriigen/  maar  al3o  3e 
Deel  fncl  in  't  lopen  toaren/  ïionDen  3e  Dc3elbe  niet  agtciïialen.  ^n  Deje 
ontmoeting  DaDDen  De  ïiobcrö  agt  DoDcn  en  tien  gehtoetflen  bchomen/ 
en  in  Der  DaaD  inDien  D*  Indianen  mocDo"  genoeg  gcljaD  fiaDDen  /  3e  3011^ 
Den  De3e  paffagie  30  toel  IjebDen  Tionnen  DefenDeeren  Dat  'er  niet  een  Dec 
ïtoberiS  3on  liebben  ïionnen  D002  ftomen.  €enige  tijD  Daar  na  litoamen 
3e  aan  een  open  aDlalite  met  v62a(!f  Detoaffen  /  Doe  ftonDen  5e  ban  baar 
3ten/  en  ontDchteii  een  jinh  toeegcf  boo^  upteenpartp  Indianen  op  De  top 
ban  een  53erg  Dint  aan  De  toeg  Daar  3e  moeflen  Doo2treliIten  -,  tertoijl 
men  De  gehtoetflen  berüonD  /  3onDen  3e  bijftig  ban  baar  gautofte  it^an* 
wen  upt  om  te  jien  of  men  eenige  ban  fjaar  bon  agterDalen/  Dog  al  om 

niet/ 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S,  xiy 

nfct/  tomit  tioo?  ïjiiac  ge^tointiDcpïi  ontfetonmen  5e  D<^t/  en  bertüonöcn 
ïjaac  ftojtö  Daar  na  toccc  op  ccn  anöccc  plaatö  /  roepcnöe  a(.ö  te  Uocen  / 

<(  //ï  Sazwia  >  <t  /<z  Savana  j  Cornudos ,  Paros  highfes :  Ka  't  Veld  ?  na  't  Veld  j 
gy  Hoorndragers ,   gy  Engelfche  Honden.     J^iec  bia.Ö  CCtl  2150ffÖ  CU  ann 

töcöcc5ijticn  ccn  55crö  /  op  ccn  \3an  öctocUic  ö'  Indianen  toarcn  /  en  op 

t'  anöcrc  ÖC  0Ol)Cl'$f.    Capitcpn  Morgan  OCÏOOföC  öat  ÖC  Span/aards  t)tCC 

mm  m\  (ïBmüufcatic  DaODcn  /  al50  De  plaatjs  'cc  5ccc  h)ci  na  geicacn  toacf. 
Om  titt  t'  onïjec5ocftcn  jonu  f)p  tem  Dontictö  jBan  iipt  i  De  Spanjaards 
en  indianen  Dc  ttoUccsJ  5ienDc  Dc  25ero  afliomen/  DeDen  ban  öelijhen/ 
öisi  of  5C  een  ocijeat  DaDöcn  toillcn  toaöcn.  iBaac  in  't  25ofcl)  ftbmens 
De  liepen  5e  toeg/  en  toieiDen  niet  nicec  öe3ien/  latenDe  aan  Dè  ïtobcriS 
ten  b2JJe  Doojtoot.  (iZ:eöen  Den  aDonD  öcgon  ï)et  (ïerïi  te  regenen/  'ttocUt 
De  ïtoUccjiJ  fpocDigec  DccD  Uoo?ttrcfiften  /  en  na  ecnigc  H^upjen  5oeften  / 
om  Ijaar  gctoccc  D?oog  te  ftouDcn/  maac  D' indianen  ijaDDcn  alDej^up^ 
5en  in  0?anD  gciïoficn  en 't  ©cc  tocg  gcDjcDcn/  op  Dat  Dejpiobccö/  geen 
j^utï5cn  nog  €cttoai'cn  UinDcnïJc/  gcnooD5aafit  5ün  5onDcn  te  rugtefeee? 
ren.  *Dog  na  iang  joeften  UonDen  5c  eentge  ï|acDec.j$  j^utten  f  maac  nietes 
'ec  in  te  eeten  /  en  naDien  5e  niet  bcel  3©oUï  in  Dc5e  J^utten  feonDen  Der^: 
gen/  30  toiecDen'er  iipt  pDec  Compagnie  een  jcftecgetaltngelegtom  fjet 
getoecc  toel  gaDe  te  fïaan.  ^c  rcfl  Uan  't  33olft  mocfl  in  't  open  ©clö 
l)li)Den  leggen/  altoaac  je  Die  nagt  Deel ongcmaft uptflonDcn /  naDemaal 
De  0cgcn  niet  boo:  '^  mo^gcnö  opfjicID. 

;dc  Uoïgenöe  mbjgcn  met  D^t  aanüjchen  b.in  De  Dag  /  toeïfte  De  negen? 
De  toasi  uan  Desc  mocpelpe  ïtcpss  /  ücgaf  Morgan  jtg  tocDec  op  tocg  / 
na  Dat  5e  omtrent  ttoce  uuren  Vioojtgetrolificn  DaDDen  /  ontDefiten  5e  om- 
trent ttointig  Spanjaards  om  Op  Haar  Doen  te  letten  /  5e  DeDen  toei  Daar 
Ijcfl  om  5e  te  agterljalen/  maar  feonDen  niet/  naDemaal  jcjigDoo^eeni^ 
ge  DppaDen/  Detoelfte  aan  De  0ober${  onbelienD  toarcn/  toiften te falbee^! 
ren.  €cn  laaften  fttoamen  5^  op  een  8oge  ©erg/  ban  Dctoelfte  3e  De 
EupD-Scc  feonDen  3ien/  3e  jagen  ooft  een  ^cljip  en  fc0  25arftcn  Die  ban 
Panama  fttoamcn/  Courö  (tellenDe  na  D'OrplanDcn  Tovogacn  Tovogiiia. 
^it  gc3igt  {M  of  5c  nn  ten  epnDe  ban  fjaar  arbcpD  gcliomcn  toarcn) 
baarDc  in  Daar  een  onuptfpichcliifte  b?cugDe/  Die  nog  bermeerDerDe/ 
toanncer  3e  ban  De  ^crg  af  htoamcn  i\\  een  grote  blafttc  Die  bol  3©ee  toa$f  / 
Daar  3e  aanftonDö  een  groot  getal  ban  onDcr  De  boet  fcftotcn  /  en  tertoijl 
D'  cene  partp  De5(g  toaö  om  De  ^tieren/  ïjoepen/  §BaarDen  en  €5clief/ 
Die 'er  toel  ftet  mcefl  toaren/  te  DoDen  en  te  billen/  toaö  0'  anDcre  partp 
Ijejig  om  ^om  te  ïjalen  en  bper  te  maften  om  fjet  bieefcO  te  tJ?aDen ; 
't  toelft  3e  aan  (luftften  fncDen  /  en  op  [jet  bper  toierpen  /  en  eer  J)a  pajS 
ïjalf  gebjaDcn  toaö  in  't  %i\f  flingerDcn  Dat  fjet  b-ocD  Daar  bp  De  mono 
nccrlicp  /  toaar  D002  3c  eer  Canibaien  aijs  Europeanen  gcicftcn.  i^a  Dat 
3e  ftaar  Honger  nu  ter  Degen  geboet  DaDDen  /  bebal  Capitcpn  Morgan  Daau 
marfclj  boozt  te  3etten/  jcnDcnDc  tocDcr  bijftig  5l^an  boo2uptom  te5ien 
tf  3e  eenige  gebangenen  fionDen  beftomen  /  toant  öp  toa^  3ccr  berlegen  Dat 

P3  ïj? 


1 1 8  Hiftorie  der  Atnericaanfche 

!jp  in  tie  ritö  Uan  negen  Dagen  nieinnnö  Udö  bonnen  üchomcn  cm  [icm  \3m 

bc  magt  ^it  Spanjaards  tc  becigtcH ;  omtccnt  Den  aUonö  ontDchten  5e  om^» 

trcnt  (ïx^tc  IjonDcrö  Spanjaards  Dic  \mt  toeriepen/  maat  3?  hontien  niet 

Komen  in  'c  Decflafln  Ujat  3e  3cpfcifn.    Uoit^  Daac  na  öregen  5c  De  (*Coo?n  ban  Fana- 

gczigt  van   ma  In  't  ge3igt  /  toaac  op  5c  begonnen  ban  bieugDe  te  fel )?ecutoen  en  tjaac 

aescad.     i^QcDcn  om  !joog  te  toecpen/  alö  of  5e  alrecDe  De  jöicforie  bcbogten  en 

Ijaac  boo:ncmen  bolbiagt  IjatJDcn.    Ee  begonDen  De  Ccompctten  te  (Ie? 

feen  en  De  Ccontmelö  te  roeren  om  Daar  Iikuqö  te  beter  im  te  D^uhlien  / 

op  DU  gelupD  Utoamcn  omtrent  Duffig  i^uptercf  upt  De  .^taD  omtrent  een 

jBiOJquct  fcïioct  ban  Daar  af/  Die  meDe  een  Crompe'tter  bn  ijaac  tKb# 

bei'iDe  Uiflig  iieten  opbla5cn/  toaar  na  5e  De  i^oberö  toertepen/  Pen-os  i 

Nos  l'crcmos  :    <!Dat  tö:    Jou  Honden!    Wy  zullen  malkander  by  komen, 

^aar  op  bettroDöen  3e/  beftnlben  febcn  of  agt  Dte  omtrent  Daar  blebm  / 
om  op  Daar  bctocgtnge  agt  te  geben.  vDe  Hobcrö  befioten  Daar  Dier  ne^ 
Der  te  flaan  en  De  nagt  te  Campceren  /  met  ongeDulD  na  De  moigen  toag* 
tcnDe  /  toanneer  3c  boojncmenö  bjaren  De  ^taD  t'  attacouecren. 

^e  ticnDe  Dag  'ë  mojgenö  b;ocg  Det  ©olü  in  02Dcr  gcfrelD  Dcbbcntie  / 
trohlien  3c  met  Ofltinöe  Crommelö  en  blicgenDc  ©aanDelsf  regt  op  De 
^taD  aan.  jRaar  een  ban  De  a3iD5en  bcr3ogt  Capitepn  Morgan  De  grote 
toeg  niet  te  brillen  DouDen  /  al30  De  Spanjaards  5efierli)li  Daar  eenlg  ©olft 
i\\  l^inDerlagc  gelegt  DaDDen ;  Dn  nam  De3e  raaD  aan  /  lnc;enDe  een  an^ 
Derc  toeg  D002  't  23ofcD  /  Doctocl  Dc3elbe  5eer  moepelijli  en  bcrDjtetig  biel. 
<©e  Spanjaards,  3ienDe  tegenjU  Daar  bertoagting  Dat  De  nobcr^  een  anDe^ 
cc  toeg  genomen  DaDDen  /  tonrcn  gcnooD5aaht  Daar  te  gemoet  te  trefUwn. 
l^aar  magt  befionD  in  ttoeeaüöguaDjonö/  en  bier  ï5ntaillonö  öoetbolD  / 
eii  een  grote  inroep  gctergDe  ^tieren/  Die  D002  een  groot  getal  Indianen , 
Haifilagten  cn  Negers  booKgebicbcn  ttiicrDen.  ;De  ïfobcrö  bol  moeDö  en 
in  goeDe  02Der  boo?ttreliUenDe  /  Dtoamen  op  De  top  bait  een  Denbel  /  ban 
toaar  3e  De  ^taD  èn  't  omleggenDe  3lanD  ober3ien  ïionDen.  i^ier  ontDeft> 
ten  3c  De  magt  Der  Spanjaards ,  Die  3e  ongeljih  groter  alö  De  Dare  bon^ 
Den/  toaar  D002  ^e  eenig^intef  met b2e3e bcbangen  bJierDen /  cnDe^enDag 
aan  een  gocDc  uptbomfl  bcgonDen  te  ttoiiffelen  /  3c  3agen  nu  Dat  3e  D^i^c 
3elbe  in  groot  üebenogcbaar  gebiagt  D'iDDen/  en  Dat^e  moeften  óf  ober^ 
binnen  /  of  fneubelen  /  toant  ban  een  3DpanD  Die  3e  30  ;cer  getergt  /  en 
aan  toicn  3e  ^0  bed  toiccDDepD  gepleegt  DaDDen/  lua'tfgcengenaDe'teDO' 
pen.  ^e  moeDigDen  epnDcljiD  malDanDeren  aan  en  bc'floten  De  ï>nanD 
flag  te  leberen  /  toaar  op  ^c  Daar  in  Diie  Dopen  berDeelDcn  /  ;enDenDe 
ttoee  lionDerD  Boecanicrs ,  Die  3ecr  net  ffDieten  DonDen  /  boo2  im ;  Duö 
trobhen  3e  De  ^eubel  af  en  De  Spanjaards  te  gemoet/  Die  Daar  op  een 
fcDoon  blab  iDelD  intoagtcDcn.  Slo  Dia  toaren  De  rtoberö  niet  in  De  blabtc 
geftomcn/  of  De  Spanjaards,  een  groet  gefcDieeuto  maDcnDe  enroepenDc 
Raken  met  Viva  el  i^tv  /  Lang  iccf  de  Konink!  biclen  met  Dc  i^uiHcrn  OP  Daar  aan  / 
de  Span-  j,j,g  töicrDcn  aan  cci\  fDoeraö  gedut  /  Daar  De  paarDen  niet  tocl  D002 
ie"  Bu'"  ïionDen  Dometi.  U^c  ttoee  DonDcrD  ilDan  Die  De  boo?togt  D^ttiDen  /  na> 
^    ^  men 


BOECANIERS.  119 

men  5ê  Tjtcr  toanc  /  en  Uccjonöcn  liet  gcbcot»  ^c  spanjaards  bcrtnccrtrcn 
3tg  öappcr  /  en  tcljcn  Daac  uptccflc  Ucft  om  tn  te  bjefecn  en  Daac  in  ïjiis?^ 
02ö?e  te  bienrjcn  i  öaac  op  begon  Ijct  iDoetUolft  t'  abanceeren  om  öe  f^up^ 
ten»  te  fccontieeren  /  maat  toiectjen  öaar  in  ban  ö'  anöece  €roep  0obec.i2{ 
bcrDintjecti  /  öie  ?ig  met  ïiaac  beconöen  in  tetoiftftelcn.  ïDaac  op  h'  In- 
dianen öe  ;^tiecen  ban  ac^mm  op  tie  ïlober.ö  meentten  in  te  Ujnben  /  öorj 
te  tctDe  €coep  ïtobcr^ss  Dit  ^ienöc  /  feeecben  Mq  om  /  en  een  fcftiiliheUiö 
Ocfcii:ecuto  m.ihenbe  en  met  Ijaac  Baanbel^  toajcnbe/  ooli  eenige  frljo- 
ten  op  be^e  heeften  boenbe/  maahten  5e  öe3elbe  50  berfcljiüu  bat5e3ig 
tn  fpi)t  ban  ö'  aanboecbcrö  omficetben  en  toeo  liepen/  bjaac  opb' india- 
nen $ig  mebe  op  be  bluat  bcgaben»  J^et  oebCQt  omtrent  ttoee  uuren  ge?  En  beico- 
tuurb  tKbbenbe/  toaö  öet  grootfte  gcbeclte  ber  Spaanfche  iiupterp  ber*  ^<^^^'°^'^^* 
flagen  en  \it  re(t  op  be  blugt  gcb:eben;  fjet  ©oetboUi  bit  3ienbe/  en  bat  '"""'"s^* 
ïjet  onmogelvb  toaö  be  ï^obcr^  langer  te  ftonnen  tegeultaan  /  fcöotenDaac 
JBn^ouctten  loö  /  en  baar  op  bc5elbe  tocg  toerpenbe  ;ogt  pber  na  een  gocb 
Deen  liomen.  ^e  ilobcrö  Uiaren  ia  cscw  fiaat  om  'er  t'  agtcrbolgen  / 
3ijnbe  boo:  be  lange  togt  en  't  gelebene  gcb:eö  5eec  bcrmoet'b  en  afgeinat ; 
maar  liregen  ebentoel  nog  berfcljcpöe  spanjaards  ^u  geen  luinö  ^icnbe  om 
na  Ijaar  3in  te  ftonncn  ontblugten/  3ig  in  Ijet  ^Uli  (bat  langö  beftanten 
ber  nicpne  ïtibieren  en  iBoerafTen  baar  omtrent  toaft)  berbojgcn  Dab^ 
ben  /  bjclhe  3c  3onbcr  genabe  boob  Hocgen.  <!renige  ^Bonntüen  bJicrben 
mebe  gebangen  boo?  Capitev-n  Morgan  gcb^igt ;  maar  D?  boof  boo?  Ijaac 
fiermen  3nnbe  /  bebal  3e  te  boo2fcl]ieten  /  't  bjelfe  ooh  aanflonbjs  gcbaan 
toierb.  6o2t!S  baar  na  bJicrb  'er  een  Spaanfch  Capiteini  boo:  [jem  ge^ 
ï)2agt  /  bic  te  3cer  fcïjcrpeliili  onberbaaagbe  /  bi53onberlüli  toaar  in  be 
magt  ban  \ik  ban  Panama  beftonb  /  bie  baar  op  ten  anttooo^b  gaf  bat 
ïiaar  ganfcljc  magt  bcflonb  in  bier  ïjonberb  paarben  en  bier  en  thJintig 
Compagnpen/  pber  ban  lionberb  iVi^m  ©octbolö/  feö^onberb  indianen 
en  eenige  Negers  w  geftelb  biarcn  om  ttoee  bui'3cnb  ^tieren  op  b'  En- 
geifche  in  te  b?i)bcn/  en  Ijaar  baar  boo?  in  Confufle  te  b^jengen/  bat  3e 
op  bcrfcljepbe  plaat3en  in  be  ^tab  iïetrendiementcn  gcmaaftt  Dabben/ 
en  eenige  -25atternen  met  bed  <ècfcfiiu  berbaarbigt  /  bat  'er  op  be  toeg 
tik  5c  boo2  ntocflcn  een  ïtcbotite  baae?  met  agt  .i^ctale  ^rutilien  en  bijf^ 
tig  ^a\\  <Ov  Ut  rapo2t  gaf  Cauitenn  Morgan  aanflonbö  02b2e  een  an^ 
bere  bjcg  te  neiwcn  /  maar  eerft  3ag  ï)v  3i)n  (Croepen  toeber  ober  /  en  bi^ 
bonb  ï)ct  getal  ber  boben  en  gelitoetllen  bccl  groter  te  3Jin  alö  \]p  in 't  eerfl 
gelooft  Ija"?.  33an  be  Spanjaards  bonben  3e  fejs  Ijonberb  boob  op  be  plaatö 
leggen  /  bcljalben  be  gehbjetften  en  gebangenen.  XBt  ïioberö  Ijaar  getal 
iiu^  berminbcrb  3ienbe  /  toaren  'er  in  't  minfl  niet  boo?  feleunmoebig  ge^^ 
toojben  /  maar  in  't  tegenbeel  met  bieiS  te  meer  mocb  ontfteljen  /  ;tcnbc 
toat  groot  boo2bcel  5e  tegenef  Daar  Bnanbcn  beliomen  Dabbctt.  ^a  bat 
5e  nog  een  iMennig  geruft  Imbben/  maaltten  3c  ïjaar  tocber  ftlaar  om  mi 
be  ^tab  te  gaan  /  en  5toöcrcn  malftanber  toeber  op  nicuto  tot  be  laa|lc 
b^oppel  bloeb  gettouto  en  bp  te  3iUlen  blijben ;  Ui^  trolifien  5e  toebec 

boo?t/ 


120  Hiftoric  der  Amcricaanfchc 

boo?t  /  ncmcnlie  al  tjc  oebanacncn  met  ïjanc»  gjn  öc  ^tab  fiomcnti^  / 
Ijonbcn  $c  gcotcc  tcocnilanö  alö  5c  ceDaot  DalJöcn  /  toant  De  Span j aards 
IjatJöen  op  tocci'cljcrïJc  plaatsen  in  tje  ^taö^dojfltocetiiiacnaemaalitmet 
<5efclnit  tocl  Uoo?3icn/  't  toclh  met  ^cljjoot  gclaöen  00  fjaac  m  ü^m^ 
Den/  toaac  D002  5e  n'tiec  (tap  onUecmijtielnh  Ueel  aBollimccjïcnDcrliesen, 
^it  openüaac  ^IcbenjsioelJiïiic/  nog  Ijet  oe3iOt  btin  50  bclc  tile  aan  liaac 
5i)ï)e  neerUicïen  /  ïion  Da^it*  niet  beletten  öat  5c  ocjlaliia  aee.i  oroüö  toon? 
ncn ;  en  alljoetoel  lie  Spanjaards  niet  nalieten  \}an  onopDoiitïeljifj  te  fcHte* 
ten/  en  allejs  te  öocn  Dat  \}n.u  mooeliili  toaö  tot  tegentücer/  50  luaceit 
Veroveren  50  cUeiitDel  na  een  oebcot  VJan  tijic  uuren  öenooti5aaïu  !)et  op  te  (t^bcn  / 
de  Stad.  en  te  itoUericf  ,iiDce|lec  üan  öe  ^tati  te  laten/  tie  alless  dooö  joegen  en 
Uerflropöen  öat  Daac  tcijenjef  (lonti.  D'  ^i.itooonticr.ö  öatJDen  Ijaac  befle 
goetcccn  na  bcctiec  afgelegene  en  Uecbojgen  ?3Iaat5en  Uersontien ;  Doctoel 
5e  tn  öe  ^taU  nog  lierfcDepbe  3©alif)uy5en  bonöen  opgepjopt  ban  aller^ 
Danbe  ftoopmanfcïjappen,  Eo  ti:a  ti'  eerfte  fiitt^  obec  toajef/  liet  Mor- 
gan  3iin  30oll!  toeöec  bp  een  bergatieren  /  en  bebal  Oaac  op  grote  (iraffc 
geen  a©ijn  te  p?oebcn.  tDe  reUcn  bie  Ijp  baar  ban  gaf/  toaö  bat  D?  hen* 
nitTe  bcftomcn  Dab  bat  tic  Spanjaards  al  be  a©ijn  bergiftigt  Ijabben.  %U 
Doctoel  men  geloof  be  bat  O»  be5e  bO025iatige  ojber  gaf  om  ^c  bjonften- 
fcljap  in  5i)n  aDoili  te  betDinbccen  /  nabemaal  Öp  niet  toifl  of  bc  ppanö 
niet  toebcc  50U  ftomen» 


XVIII.     HOOFDSTUK. 

Capiteyn  Morgan  zend  eenige  Vaartuygen  iiyt  op  Roof 
in  de  Zuyd-Zee.  Verbrandde  Stad  Panama.  Ro- 
veryen en  wreedheden  door  de  Rovers  hier  geplecgt. 
En  haar  wederkomll  aan  het  Kaflcel  van  Chagre» 


N 


■H  bat  Capttepn  Morgan  Xit  nobtgc  o.2ber.ö  in  be  ^tab  gefielb  fjab  / 

Ocbal  Ijp  bijf  en  ttoimig  ^m  een  grote  -Barlt/  W  bjMeegtoa^ 

ter  in  be  mobber  ban  bc  ï^aUcn  bjaö  ülijbcn  fitten/  uptteü:en# 

i/ie  door  gen.   ;©c5clf  be  bag  omtrent  be  mibbag  bccb  ï)p  Ijepmelijft  op  berfcOcn* 

Morgan  in  tic  plaatscu  bc  Diaub  in  be  ^tab  Hehcn  /  niemanb  ixietenbe  bJie  ^z  ;§tiip 

brandgcfto.  j^^^j  ^y^y  -^^  [jjgj^jj  ^j^fcu  /  Uccl  Hilnbcr  luat  tiXitw  Morgan  iiab  om  ï)ct 

tcM  wör  .    j^  jjj^  ^  ,j  ^^jjj  ^i^j^  j^^  jj^^^j^  liupbigcn  bag  onöeïicnb  i.ö  gcblebcn.  ï|et 

bpec  nam  30banig  toe  bat  "tegen;*  ben  abonb't  grootltegcDfciteber^tab 

in  ligtc  blam  flonb.    Capitepn  Morgan ,  liemerhcnbe  \i,^t  liet  jDolli  uw 

aan5ien  ban  besc  baab  een  fitnaab  oog  op  ïicm  I)ib  /  gaf  boo2  bat  be 

Spanjaards  Ijct  5clfcf  Dabben  gcbaan.    Beel  ban  't  iDolli  \im\\  Oaar  bcfi 

om  be  blam  te  blujTcDcn/  en  boo?  jjet  laten  fp.M'ngcn  met  :BujBihriipb  ban 

ccnige 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  121 

ccnföe  l^iiP5cn  ijct  tooo?tlopcn  te  öclettcn/  öog  nlleö  te  Uergecfsf  /  tonnt 
tocinneci;  öc  t^fliiO  in  een  ^ttnat  maat  Dcfjoii  te  ïicgten/  50  toeren  öc 
^uP5en  binnen  tie  tijD  Uan  een  hik  of  ttoce  alle  m  tie  D?anö  en  toel  Dcia^ 
m  holen ;  alle  of  De  mecfle  ]^up5en  in  öejc  ^tatj  toaren  Uan  Cederhout , 
net  en  öeftiö  opgeöoutoö  /  en  Uan  Dtnnen  5cec  ïioflelijli  met  ^cDilöcrpcn 
en  (Capijten  Ocljanoen/  öie  öe  Spanjaards  niet  ïjatiDeh  Uonncn  toeg  Ween 
en  nu  altcmanl  0002  öe  Ulam  becjlontiert  toiccOcn. 

TDa.ii:  loarcn  in  tje\;§taö  feUcn  iBnnncn  ï.iloo|ler$f  en  een  öjontoen/ 
ttoee  fcljonc  jfeetRen  en  een  <6atlDupss/  De  ïjcrftcn  en  ïilODltcrc^  toai*ett 
lian  binnen  5ecc  lioflelijft  l3erciecö  met  ^cljilDerpcn  /  maac  öet  «6011D  en 
^tlüectoerh  öaDDen  De  iBonnihen  meDe  genomen.  J^iec  toacen  ttoee 
Dup5enD  Deftige  oBeDoutoen  /  Die  Doo?  f)ct  gcootfle  gcDeelte  Uan  ^cct  cijfte 
i^ooplicDcn  bctooonD  toietDcn  /  en  Dan  nog  D;jie  DupienD  gemeenc  l^ipf 
3en/  en  5eet  Ueel  ^tallen  Dan  jDoerlieDen  Die  öet  ^ilUcc  ban  Da.ic  na  De 
^ooiDhant  Dingen ;  ronDoom  De  s^taD  toacen  ^ecr  Ueel  UnigtDave  23oomi 
gaarDen  en  bcimaïielijïjc  iCupnen /  Die  aan  D'  ^ntooonDel-.ö  Ijet  geljecle 
gaat  D003  een  Uecmaftelijfi  ge5igt  en  aangename  ©engten  becrcDafren. 
^2  Genouecfen  ïjaDDen  ecn  5eec  flan3ienli)h  J^upö  tot  De  Neger  èatiDel  itt 
lie^e  ^taD  /  't  toeiii  meDe  tct  De  gconD  toe  nf  ü2anDe  s  DeDalPcn  al  De5e 
<0eOoutocn  toieiDen  'et  nog  ttoee  ïjonDecD  ^aïiD«P5en  Doo?  't  M-^^tt  \}':u 
teecD/  en  met  De5elDe  Dele  ^laUen  Die  Ijaac  Daac  in  UecDo^gen  DaDDen/ 
met  een  onnoemelijfi  getal  ,:§ahhen  met  0ïci\  /  Die  Uiec  toeften  Daac  na 
nog  fmeulDen.  =^ct  gcootfte  gcDeelte  Dcc  ï^cUecüS  CampeecDen  geffaDig 
eben  Duinen  De  ^taD  /  geen  anDece  gcDagten  ijcDDenDe  of  5e  joiiDen  D'  een 
of  airtjece  Dag  Dooi  De  Spanjaards  tosDcc  DcUogtcn  toojDen/  Diesetoijlen 
Dat  in  't  getal  De  ïioPeciS  Ueu  oDectceften.  5^aac  gehtoetftcn  lieren  5e  in 
een  ïjerli  Diengen  Die  rog  (laanDe  gebleDen  toaj:?  /  D'  anDece  alle  Doo?  't 
hpit  DecflonDen  3t)nDe.  «Dit  geDaan  jijnDe  /  3onD  Capitepn  Morcan  een 
Conbop  Pan  QonDecD  en  Pijftig  jHan  met  eenige  ©ictualie  na  't  Éatleel 
ban  Chagre ,  om  Daac  ïjet  nieuto^  te  brengen  Pan 't  innemen  Pan  Panama 
en  3ijn  geUiüïtige  oPertoinningc ;  Dc5e  Ccocpen  totec-Jen  een  (luli  toeea.ö 
bupten  De  ^taD  uptgclcpDc  gcDaan  /  onDectufl'cöen3agen5ePanPecccto'el 
grote  Ccoepen  Spanjaards  Doo?  Ijet  ©elD  Deen  en  PJeec  lopen  /  Dog  toan* 
necc  men  maac  fcpön  begon  te  miifeen  om  na  ïjaac  toe  teftomen/  Plug* 
ten  3e  aanilonDö  50  cais  3e  ïionDen  Pan  Daac  af.  tDeö  namiDDagjj  fteec^ 
De  Morgan  mct  3ijn  Croepen  toeDec  in  De  ^taD/  opDatpDcc3ijniloge# 
ment  toeec  mogt  nemen/  toelbe  5e nu fttoaliift lionDen PinDen /  al30toep:: 
nig  ï)uv5en  De  DjanD  ontliomen  toacen»  «©oe  begcnDen  'ec  ecn  pactp  in 
De  pupnpopeti  te  to?oeten  Pan  De  PecbjanDe  en  ingePallen  ïl^up3en  /  0!=» 
toaac  5e  noa  een  gocDe  bupt  ann  fi'bcc  en  gelD/  't  toelh  De  Spanjaards  in 
putten  Pcctioigai  DaDDen  /  PonDcn. 

«De.ö  niiDeicn  DaagiS  5onD  Capitepn  Morgan  ttoee  Ccnepen upf  /  pDec  "y  ««^ 
Pan  IjonDcvD  en  Pjjftig  0ian/  om  De  gePlugte  ^ntooouDeré  op  te  3oeften.  pc"J'°^n; 
;E)e3e  D'  cmleggenPe  ©elDcn/  ^offcljen  en  Reegen  Doodlopen  ïjctJbenDe/  a-insvoon- 

\  ^  Q.  Ucec^ 


122  Hiftorie  der  Americaanfchc 

éersoptc    ftcccöcn  tbJ«  ötiQi^n  tisjtic  iw  te  rug/  met  imt  0:cncicnïic  ober  te  tWc 

zoeken,      (jonücrö  ccUangcrcn  /  50  .fl^d-niai  /  ©2outecn  nla. ;^^l2bci>.  <De^clf öc  ïi-ijj 

fetorttti  meüc  ceit  öer  ^vlteii/  Ö002  CïptfeïJrt  Morgan  in  te  ï2!ipli-^cc 

0e5ORï3en/  töeöcr  te  rtig/  mctic  üjcn^entic  öne  aitiicrc  Surften  Cte5CGc^ 

nomen  O^ötien ;  iHaar  5c  5£iut5cn  tiej:  |3:M5cn  riaarn  Ijcöutn  toillcn  gcueii 

Een  Rijk  cii  Hoa  l>2n  ivKec  Op  öc  lioop  to?  /  iscoï  een  (ötUlrocn/  't  torllt  iririifui- 

eaihoen     icufdifft  oHtliDmcn  tcias/  aclntien  5üriöe  met  öciS  fïor.inft'?  ^tlUer  /  ciial 

hel'"""'     g^iiljaeclcn  en  Dcff c  ooeöcteh  bnn  öe  Uo:2itami\tte  ^ogplicöen ban  Panama. 

^oï!  tonreii'er  Jri  re  ^eiijönen  irtmetticücrdecfclenbanljiinr^öcrh/  Dc^ 

ftnvintie  tn  nemaaftr  <0ouö  /  ^ilüer  en  aüöcrc  öinacn  ha'A  gro^c  loaac:» 

tjen.  ïDtt  ^fl)io  tono'  maar  ailecn  met  feöen  ^tuhhcw  «öefcDst  en  tfcn 

of  ttoaalf  .fBitcQuctten  l3DOï5icn/  3nntic  ooit  niet  biel  toegetaheiti  /  niet 

anöerss  Ijcböcnöe  aiss  5ijn  <0n53er5Cplcn  /  öaar  en  öobcn  ïiaöiien^e  nroat 

oeö?eïi  aan  Uerfcö  lyater/  n.iöcmaal  ljaar<;§ïcc})/  me  5c  met /ebcn  jBan 

om  Itjater  uptacionöcn  Ijatröcn  /  tioo:  öe  Jioberö  genomen  toa<$  -,  Uait 

tie5e  fcb.n  ai^an  tnais  Ijct  Dat  5e  öit  Oerigt  ontfirgen/  en  ö'  oiimogeliift^ 

Öepö  öat  ïjet  (^allioen  /  tntiicn  5e  'er  gagt  op  maaïtten  /  ïjct  fton  ontho*: 

Door  haar  men  i  maar  5e  Ijaööen  groter  lltH  om  5ig  bol  en  ^ati  te  5»,ppai  /  en  öaar 

eygen  agtc-  j^j^  ,^g(  jj^  g^btitigcne  Spaanfciie  3[^20UbJen  booz  tê  brengen  /  alö  5ulft  een 

""^  ""^  '    groot  boo:tïCfl  te  üeiagen ;  boant  öe^c  eenige  pjjjjj  toasf  meer  böaarb  alö 

al  öet  gene  öat  5e  tot  nog  toe  tit  Panama  en  ö'  omleggenbe  i!»!aat5en  be^ 

fiomen  ïjabben»  ^eö  anberen  öaagsf  ebcntoel  berouto  brftgcnbc  ban  [jaar 

onagt5aaml)c|ïïj  /  ruflen  jn  met  alle  fpoeö  ï^ar  55arR  toe  cm  bet  éal^ 

Itoen  óy  te  moeiten/  maar  te  bergeefiss/  al50  De  spanjaaids  tbjce  bi-gcn  te 

boren  bennijTe  bcftomen  b^böen  bat  be  ïlobcrjJ  met  beel  ©aartungcn  in 

Eee  toaren/  en  baar  oy  na  berber  afgelegene  en  onbebcnbe^iaat5enge^ 

blugt  toaren. 

Nemen  ee-     TDe  j^oberiö  bottbett  aanb'  <^nianbat  Tavoga  en  Tavogiiia  berffbcnbc 

tmge  Barken  ^garfteii  mct  goöbe  boopmiinfcliappert  geinöen'/  bic  5c  alle  namen  en  tot 

Panama  opb!agten.    ^llbJ.Mr  5e  am  Capttcnn  Morgan  een  net  berftaal 

öeben  ban  at 't  gene  boo^geballen  toaö;  bc  acbangcnen  bcbefliaöen 't  ge^ 

^c)}\K/  bnar  bi^^bocgcnbe  t:if:  50  5c(wlnft  ini^tentoaar  bet  Gaiiioen  als? 

boen  toacf  /  bog  bat  na  alle  fcbiin  öet  ^elbe  jui  Mm  anbcre  |)laat5cn  met 

meerber  Bolft  ^on  beifterfit  ^ün.    to»tt  betooog  Capitcnn  Morgan  op 

nteuto  al  bc  ©aar^wrujen  b:c  i\\  be  Siaben  ban  Panama  lagen  im  te  3cntf 

ben  om  Fjet  op  te  50ebcn.    TI^jc  2?arf{cn  /  bier  fn  't  getal  ^ijnbe  /  boo:^ 

5cgfen  ni  b'  omlegacnbe  ^nnen  en  S^abencf  ^^nber  bet  te  bonnen  binben  / 

boaar  op  3e  na  ngt  bagen  in  ^  :e  gcioccjt  te  bcbOcu  /  bcffoten  na  Tavoga 

Ai?mcJe  en  Tavogilla  te  gaan.   ï^ier  bonbeh  ^e  wn  rebelijft  goeö  .'^fbtp '  niciiUï* 

c*n  Schip.    j^(jg-  yj^i,  payi-a  g^ftomcn  /  en  gclaöen  met  ^rabencn /  2cep  /  ^nnfter  en 

^ioliupt/  ncbencf  tbointig  bnp^enb  (ïiiftljcn  ban  agtcn/  't  boelb  5e  5on? 

bcr  be  mfn(!e  tcgenflanb  namen/  en  met  be5e  bwin  tot  Panama  bcerben 

cenig^ln^cf  bcrer  te  bjeben/  boclocl  nog  iKel  mij$noegt  bat  5c  öet  Gaiiiocn 

«iet  Ijabbcn  bonnen  agtcrljalen. 

m 


B  o  E  G  A  N  I  E  R  S.  123 

l^ct  Coitbon  i3;it  Cipitcpn  Mm-gan  na  i)'?t  'öiiltcel  bnn  Chagre  gcson? 
ten  Ijnt!  /  tsrcctrc  omiccnt  ta*  5clUe  ttjö  toeteer  te  rog  /  5ixr  oocüc  tijïiin^ 
CC  nicijc  Ojcngcnrif,  Wmt  tcctoyl  Ctipücpn  Morgan  o?  m^  ilcp^  na 
Pai.aina  toiï.cs  /  Daöticn  ttc  (jcncn  tie  öp  in  't  BaUcci  Uan  Chagre  gcïntm 
iJ.-.ti/  tlDcc  ^athcn  untgc^onöcn  om  re  lini^tTai  /  me  een  Spaanilh  ^cljfp  dc  Rovers 
liomenfee  t'  onn^Dcren  janflontisf  giagt  öaac  op  waaftten  /  en  m  in  't  ce*  ^oc  chagre 
3iöt  Han  't  i^aflcd  üerbolotien.  ;©it  Doo?  tic  iJoDoc?  irte'tn  't  üaüecl  toa^  Jrcd'"een 
ren  Demcrïit  lünöe/  lietciï  W  baac  op  annftonïü^  t!C  Spaanfche  3öïag  töa?  spaanfch 
jen  om  öaac  öoo?  !jct  ^clnp  't  toclft  U002  öc  föacftai  blugteöc  /  te  fcetcc  J^chip. 
te  teö^icgcn  i  en  U'  ntme  Spanjaards ,  mceuentie  ï)nar  tocblugt  cutter  ftet 
ifenjlcel  te  nemen  /  rnahten  D.^ac  ttoo?  tn  "t  net  en  toiertien  gcUangai.  <2)e 
3l.iDing  fea.j  't  ^c^cvfyc  ^cïjtp  üettC'';.ti  in  montsJtct?  /  en  ntctsj  don  aange^ 
namcc  aan  tjie  Dan 't  Ö^eel  5ijn  alcf  W/  nat^miaal  5^aIi*eet!cgrcotge^ 
biih  Daar  aan  üe^tcutsen  te  Ujtren.  <©it  goeö  geluft  l^an  tsie  han  Chagre 
Ctaf  oo2^aa?i  aan  Capitei^n  Morgan  cm  Inngec  tct  Panama  tebiijtjen/  en 
öoo?  't  cmlcggenöe  Éantj  te  tlropen.  €n  tfctoijl  tiie  bnn  Panama  ti«tj  te 
Sï^ahö  t)C5tij  toaccn  /  50  ln^^ren  tJie  öan  Chagre  bcstg  met  Uapcc?'cn  cp 
öe  |5oü2tf  Ece,  Capttcpn  Morgan  ^onö  ïïagelijfiïS  ^artpen  ban  oljec  öe 
ttoee  lioutiati  ^l^an  ui>t/  en  50  D?n  ti'  ecnc  |)artp  te  nig  fttnam/  (icnö 
t'  miticre  gcreea  om  nn  te  gaan  /  toaac  öoo?  5e  in  fto?ten  tiyn  Ueel  i^üfi- 
fecmmcn  e"n  ge\3angcnen  Dcfttoamen  /  öte  5e  jcec  to^ticïijft  pijnigden  om 
iiaac  te  ïioen  seggen  toaac  öaac  crgen  tiljs  meöe  tje  goefcren  ban  ijaac 
nieöe-^Surger^  gcDleben  toaren.  I^et  geöeurt^e  fjicr  öat  een  nmie  Dlcetr  vreedhcyd 
In  l)et  ^utJ.ö  Uan  een  l^eec  ban  aan3tcn  gcbonöen  töfei'ti  /  tstc  in  öejc  al^ '°'  ramma 
gemeene"  liertocrctngc  een  (€nffeta  55?oeïi  ban  5iin  .^eefïer  ïjaö  aange^  s^p^^'^s^- 
troftïien  baac  een  ^ilbere  Sleutel  aan  fjtng.  Ep  fit  jienöe  /  b^oegcn 
ïjem  toaat  Ijet  CaDinet  bjasf  baac  tic5e  Sleutel  toe  tjoo?tre  i  Eijn  ant^ 
iMoojö  toasf  /  bat  l\?  niet  toj^i  toaac  't  ^elbe  gebleben  toass  /  maau  üat  ïju 
te5e  tï53oeït  in  jijn  fï^eefteuö  i^^uwö  binbenbe  leggen  /  Dp  be  ftoutlj^pb  UaS 
genomen  cm  5e  aan  te  tcehficn  en  te  bjagen.  ^»j  geen  anöec  fln(bJODjti 
lipt  t)cm  ïimnienbc  trefefsen  /  ttiiptcn  Ijem  3iin  3tcmen  iipt  \]ct  Eib  /  boe 
I)ón\3en  5e  een  touto  om  Mp  i^oof  b  /  't  toeUï  5e  ;o  ïang  tceb?aanbcn  tot 
bat  ^ün  (Oogcn  50  bift  al$f  €peren  baai*  npt  jtoollen/  en  boojbcjepüni^ 
gingen  non  geen  anttooojb  na  ïjaac  5ïn  tionnenbe  Oefiomen/  Dingen  5e 
l)cm  Op  'i\n  ^Vim\\]\\2  %ctit\\  op/  gebenbeïjem  in  bieoniijbelijfte  pijn  nog 
eeii  onteibaac  g::tal  ^aq^it  ©etbolgenij  fncbcn  5e  jijn  jèeucf  en  C>oi'en 
af/  en  ^engben  3nn  31ange5igt  met  b^Tibcnb  flroo.  oBpnbeUjft  boe  be5e 
arme  Slijbeling  onbec  be5è  onberbjageüifte  Piinen  begon  te  be5b3üften  èn 
iiz  fn^aoU  te  bcrlie3en  /  en  be^e  oitmenfcJjclijïie  25euïen  nu  ooit  alle  baop 
bnicren  dabben  om  eenfge  beftcntenilTe  upt  bem  te  3uUen  honnen  balen/ 
gebotren  3?  een  Neger  sm  ï)em  te  boo2|leften  /  ïik  een  epnbe  ban  baar  vip 
bigingcn  en  ban  5jni  ïcbcn  maabten.  (0p  be3e  toij^e  epnbigben  inebc 
bcel  ant!cce  ban  bic  elenbige  ncbanncnen  öanr  baiTen/  3nlbe  Cragcbpcn 
ijn  gemccne  bcmiaab  en  b02t<5b3ül  "ban  be5c  iioberjs  5ijnbe  /  bie  in  be*c 

Q.2  ijaac 


I2j^  Hiftoric  der  Amcricaanfchc 

liaac  töKclJÏjetjcn  noa  ^cre  noij  *Oii':crlïom  fpaartjcn ;  tsc  5l^cinn(ftcn  en 
^?ic(lcc0  oaüen  ^c  mtnoet  htoarticc  al.ö  ccnioc  anöccc  /  mi  30  5c  ccn  «lan^ 
mcchfUjfic  fomnic  aclD^  Ddo?  Daar  aant5ocn  toiftcn  op  te  Djcnacn.  ^e 
aèioutócn/  intJicn  5c  Daac  onfuPiicce  begeerte  n(cttoiiticntoc|ïaan/  totec^ 
ten  niet  betec  ai^lJ^nïïcltï.  ^n  Dtt  point  gnf  Capuepn  Morgan  ijaac  fteen 
0oeU  ercmpel/  koant  tnliinrec  caurjc  mocje  ©2ouU)  gcbn^aen  en  Jn'3ijn 
tegcntooo2lJtgljeyi3  geb^agt  ixijertj  /  gcb:un!ue  f)n  qUc  mttöelcn  /  30  toel 
Datüe  al^  3aatc  /  om  5c  tot  5i)n  toiUe  te  fecijaen ;  tot  beoeilinoe  toaae 
toan  /  3Hlien  ïdp  ccn  ftoit  ïjerftaal  öoen  üan  een  ©2:uiue  ïx>icn<s  Deugt»  m 
(lantbaftigljcpö  t^opf  i^  UcvGCfenDet'tï  bctjoojtic  oefielö  te  to02öcn. 
Deugd  en     (8ntJcr  öc  (jctiangenen  Die  0002  De  ïlobcrö  ban  Tavoga  en  Tavogiila  tot 
ftantvaftig-  panama  gcb2agt  totctDcn  /  toa0  een  OjeDel  3Ö20iitoe  Uan  gocDc  ftaiiD  /  en 
eSspVan-  Ö^"^»  minDcc  Deugö  en  eccbaacDci'ö /  3e  toa.d  jong/  en  30  fcDoon  Dat'ev 
fche  vrou-  mliTcDii^»  toepmn.e  tn  Luropa  30uDen  te  Dtnïjcn  5i)n  w  Ijaac  oücrtucjfen. 
««•  ^aac  iBan  (Die  alDaac  ccn  Uan  De  üiM^  l^oopUcDcn  Ijoaö)  Uan  DunjS 

en  na  Pcm  gebaren  3ijnDe  om  3ijn  fioopljnnDel  tcD^übcn/  3otoa0"3Pmet 
cenige  ban  [jaac  3D2icnDcn  op  De  ïtomfte  Dcv  aobct.«s  gcblugt.    Eo  D2a 
toaö  5e  boo2  Capitepn  Morgan  niet  bcrfcljencn  /  of  ij»  toierD  ttiet  een  on^ 
'  feupfcQe  begeerte  tcgcnö  tjaar  ontftcften  /  en  bcfioot  fjoat  tot  3ijn  toil  te 

ftcijgeni  !)ier  op  liet  öp  fiaac  in  een  ©cttreh  {rtlecn  biengen  en  gaf' er  een 
js'egerin  Cf  ftoartc  i320uto  om  op  [jaar  te  paffen/  cnïjanDclDelj.iarmct 
"alle  refpect  met  Daar  flaat  obcreenfjcmenDc.  ;De5e  arme  beD20cf  De  ©20uto 
LaD  met  bccl  Diblien  en  tranen  Dat  5^  b?  ïjaar  ©2ienDen  en  anDcre  ge- 
bangenen  mogt  gcDupöbcft  tooiDen/  b2C5cnDe  Dat  De5c  onbcitoagtc  be* 
lecftljcPD  ban  De  BcbcUicbbcr  ncrgenjs  anDerö  toe  30U  rtrcWicn  alö 
tm  Oaar  ftunefjeuD  lagen  te  leggen.  jTRaar  Capitcpn  Morgan  toiiDe 
tn  gencrlcp  toi)3e  Ijier  na  lupjleren/  maat  bcbal  Dat  men  ij.ijr  met 
mccrDcr  50?gc  al.ö  te  boren  50U  oppafTen/  en  ïjaar  ban  3i)n  cj^gen  £afcl 
fpii3igen. 

«De5e  <Dame  liaD  ecrtijDö  3ccr  b2eemDe  gcrugtcn  hjcgenjj  Dc5e  noberjS 
OCD002D/  alö  of  ïiet  geen  mcnfcfjcn  toaren,  maar  vii  3ag  3e  tocl  Dat  3c 
geen  gcDaamc  ban  23ec(lcn  IjaDDen/  ooit  begon  3c  toat  beter  gcDantcn  ban 
Ijun  te  ftrijgen  /  3icnDe  De3C  grote  bclccftlicnb  cngeDicr.fligDcnD  b?^^  Mor- 
gan ,  Die  3e  ooli  menigmaal  bn  «öoD  engeruö(C{i25rtii3hoo2Dc3toccren/ 
in  toicn  3e  mecnDe  Dat  3e  niet  geloof  Den.  JCangaaiiDc  De  nnmcti  b.in  Ro- 
vers en  Dieven  Dic  mcn  Dun  gcmecnli)!»  gaf/  Daar  untef  3»»  30  3cer  niet 
ober  bcitoonDcrD  /  bJctenDc  Dat  onDer  alle  55atien  in  De  ganfe De  aCÖcrelö 
nienfcDcn  gebonDcn  bJicrDcn  Die  «ÖoDlcoö  en  tot  Det  gocD  ban  Daar  cben* 
na.ilien  gcncngt  toaren.  «öclijh  Dit  /  toaö  mcDe  Dct  geboden  ban  een  an^ 
Dcre  ©20uto  tot  Panama,  Dic/  ccr  De  ïtobcrö Dier Dtoamen /  gemccnlijft 
plag  te  3eggcn  Dat  5e  3eer  nicutojögicrig  toaö  om  ecnöcai  Rover  te  3ien/ 
iiaDemaal  Daar  at^an  menigntaal  tegenö  [laar  ge3cgt  DaD  /  Dat  Det  neen 
mcnffben  toaren  gelnh  anDere/  maar  in 't  tegenDcel  onrcDelijfie  ^Secftcn. 
3©aac  op  De5c  onnoselc  t>20uto  /  ;o  Daad  3e  een  Dc3er  Hobcrö  gc3icn 

DaD  / 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  125 

1^50/  fitltlï  lUtCtcp:  Jefus  zegene  my!  deze  Dieven  zijn  cvea  gelijk  de 

^C5C  Ualfcljc  bcleeftfjcpö  toan  Ctipitcpn  Morgan  tccjcn^  üc^e  jD^oulrc 
bccanöcctic  in  't  fto?t  (aclp  liet  tiihtoil.^  ga.n  met  tjic  oenen  Die  pKtem 
öccccn  en  niet  UerlinjQen  fiomïen)  iw  een  ^ticOarifcljc  toaeetiljenö.  jBant 
na  ^üt  W  Ö2fe  of\na  tiagen  na  een  tjaactoas'ftomen behoeften/  enDaac 
met  toelc  ocplc  ^ifcourfen  ontierljoutien  en  tic  ijolbjenging  üan  5iin  onliuui 
fcfje  Oeceerte  \jec5c0t  Oaö/  oeït  fjaac  beel  oBouti  en  ^utoeelen  ï)nö  aah^ 
ceöoten/  toelfec  tioo>  i3C5c  Bupfcïje  ©kuüj  berfmaaö  en  actoepoccti/  en 
5iin  üegeette  met  l3eel  öeleeftljcpti  en  bctmoetiigc  en  ^ctiic^i  untti2u!i5clen 
ban  öc  tjanti  gctoc^cn  toicttien :  ^0  ücranöcrïjc  ï)p  anndoiiöö  ban  Coon  / 
liiepaenöc  ïjaat  mét  tiup5cntieröanl3c  toKctiDetien  en  Dacöe  U.^nDciinoic  /.  cp 
aile  toclïtC  50  öitlUoefemoctitgamtooojïï  gaf.  Mijn  Heer,  sepöcBp/  mijn 

Leven  ftaat  in  uw  handen  ',  maar  wat  mijn  Lichaam  aangaat ,  ten  aanzien 
van  't  gene  gy  van  my  begeerd ,  zult  gy  eerder  de  Ziel  door  uw  Wapenen 
daar  van  affcheyden  als  dat  Ik  uw  verzoek  en  begeerten  zou  toeftemmen  of 

inwilligen.  Morgan  öit  öaac  öeltiöatiig  bi^im  Ijotentie/  tJcbanjaatban 
'cc  befte  hleticren  te  bccoüen  /  en  tn  een  liup(terc  fltnRentre  ï-ieltiec  te  Ujcr* 
pen  /  altoaac  fjaac  50  toepnig  fpij^e  en  tijanU  tocgctieelö  toterö  öat  5e 
litoaïijft  Det  3leUcn  öaac  bp  ïion  beliöuöcn.  Onlici:  t!e5C  Darbc  en  IstoaUc 
bejcacningcn  bati  tie5c  t!cugti5ame  ©joutoe  <öoti  öagciijlvö  om  geöulti  en 
(tantDajliglicpD.  ifRaac  oTapitepn  Morgan  nu  f  eencmaaloUcrtupgti  ban 
Uaac  luipfcï)  üoojnemen  /  en  ö'  oo25aafi  ban  5ön  Darbc  fjanöel  met  [jaac  / 
gaarne  toillenöc  betjebïicn  (nabemaal  beel  ban  5i)n  ©Jicntien  met  fjaac 
(laat  öcernfö  Oebbenbe/  öüm  öaac  o\jer  aanfpiaften)  gaf  boo:/  öat  $p 
5ijn  l33tentihjWjcpti  en  5agt3tnmgïiepö  mtob2up6cnbe  /  met  be  spanjaards 
onöeciing  Ucrflanb  en  <ö:o2cefponöentte  Daö  geljouöcn.  ^h  ben  5clf  een 
oog-nctupge  liiec  ban  getöceft/  en  50U  nopt  gebagt  Debben  bat  50 
bccl  bup.9l)cpb  en  rrantbvi|ltg!]cpb  tn  bc  aBecclb  te  bfnbcn  toaö  inbtcn 
mijn  epget^  öorcn  en  (öogcn  mp  baar  niet  \ian  bcr5cfiecb  ïjabbcn.  i©og 
ban  be5e  onbecgclyhclijfie  3ü)2outoe  sullen  top  in  t  berbolg  kW  meec 
jeagcn. 

sla  bat  Capitcpn  Morgan  nu  bolle  b2ic  toefien  tot  Panama  gctoecft    capitem 
Öab  /  bcbal  Ijp  alle  bingen  tot  5ün  bcctreli  geceeb  te  mafien.  ^^  gaf  Ia(t  ^S'zio 
ac\n  pbec  Compagnie  ban  5ijn  jDolö  /  50  bed  ïaflbjagenbe  23ceflen  op  te  gereed  om 
^ocben  alö  ncbig  bjaren  mi  be  l\im  ut  plaatse  te  b2cngcn  traai*  bc  Ca;  ^^  vertrek. 
hce0  lagen.    Omtrent  te  bescr  tijb  toaö  lucr  een  groot  gerugt  /  bat  een  ''*"• 
aanmerlicliif^  getal  bcc  itcbcrjS  boo^gcnomen  Dabben  om  Capitepn  Mor- 
gan tebcrlatcn/  en  fjct  ^cDtp  bat  been  in  bel^abcn  lag  te  nemen/  en    Eent-za. 
baar  mebe  in  be  Eupb-Eee  te  gaan  ïtobcn  tot  bat  5e  genoeg  Oabben ;  en  ;?n™d" 
ban  ober  Ooft:;Jndicn  toeber  in  Europa  te  Ijccren,    (^cn  toellicn  epnbc  5c  ontdekt. 
becl  jTJonbhcll  /  ^iisltrupb  /  3^cgel0  en  alle  anberc  Ammunitie  Dp  een 
bergabcrb  en  in  berfcliepbc  Ijepmelijfte  plaatsen  berb02gcn  Ijabben.  2£liS 
mebc  ccni0  sbiaac  <6efcDut  om  Daar  baar  mcbc  op  't  een  of  anber  <epf 

Q^j  lar.b/ 


^126  Hiftorie  der  Americaanfche 

lanti/  *t  tocUi  ijanc  tot  qcw  fcljupl-  en  Uccüiijf-piaat.ö  50U  fionncnfeicjicn/ 
te  bcrflcrlicm 

<©it  Uco2iicm:n  5011 5c{icrlp  tot 'cc  ö:iatJ  acftt>ntcti  5iln  /  tnincndTnpi^ 
teun  Morgan  uïct  tjjötg  t;oo3  een  öcc  meïïiflanïjecö  toa<*öctDa?r|i1).i«toö 
oetoo>öcn  /  tonac  op  \p  ücUel  gnf  öc  |ï>?fïen  Uan't  ^rïupaf  tch,ip].m 
en  te  toccb?antcn /  Dcncbenïf  al  a'antcre  ^aröen  tic  in  öcl^ilien lagen/ 
toaat  öoo:  t)P  tit  ljoo?;iemcn  UertjöelD:,  <©oe  5onti  Ijp  eeuige  spanjaa.ds 
uut  om  gclb  op  te  $oe{icn/  50  oni  iwac  jeifis  alö  fj.ia'citicüe-ccc.waenen 
en  öe  «öeetlclö^ien  te  lofTcn/  Daac  en  boPen  tiePal  ijp  al  't  <0ctcljiK  ban 
öe  ^aJj  te  becnaaden  en  t'  onb^nplt  te  mafeen  -,  ter  ^dPc  tijtj  ^o  ^b  ïr^  ooFi 
eea  jleclie  partp  upt  cm  öe  a3oiibecneuc  Uan  Panama  cp  te  5beüen  /  ):m 
toien  botiöfcliap  ton.ö  ingcbjagt  Dat  Op  liccfcftcptic  l^inUcciagen  gclegr  fjaïï 
op  öe  tocg  ötc  51:  te  rug  moejïen.  #3ac  öe3e  pactn  ftceröe  {^o:t.ö  öaac 
na  tocöeK  te  vug/  3cggeaöc  öat  5e  öe  mtntle  teiicncn  Par.  3oö.ini,ic  inn? 
öerl:igcn  niet  ge-ien  ïjaööcn/  tot  bcpcftint^g  toaac  ban  fciagtcn  5:cciuge 
gcbangcnen  met  ï)^ar/  luellje  bcrhlaacDen /  öat  te  g.5cnöe  ^cuba-ncui: 
toel  boojncmcnö  toaït  gctoecfl  om  cenlge  oppofitte  bn  De  toeg  te  maliën  / 
maar  öat  Ijet  aOoUi  öanr  toe  gefcljilit  /  ontotlltg  bjaö  gcteecft  om  lj:t  ^cl* 
be  in  't  toerh  te  flelien  /  50  öat  \jp  bp  gebjdi  bati  noöige  miööelen  gencoö^ 
5aaht  toaö  gctoeett  MP  boo?nemen  te  il^-rfKn. 

Ze  vertrek,     (^p  öcn  bjcc  en  tbjinttgfïcn  ban  ^p:joftöeImaanö  öeö  ^aarö  1671. 

venranPa-  )y^^i^Q\^  Capitepn  Morgan  Pan  Panama,  Cf  ecröcr  ban  öe  piaatoöaaröc 
^taö  Panama  acftaan  tjaö/  met  5ig  nemet^.ije  l)0!iöcrö  bijf  en  t'fcbcntig 
.ïX>upl-<!?^clö  gclaöen  itict  <Öouö  /  ^ilbcr  en  aiiöcre  liO|lcIijHlicö:n  /  nc; 
bcn.ö  fe<s  l)onterö  gcbangcnm  /  30  j>>annen  /  iD^rubJcn  /  litnlercn  alö 
^(abetn  ^ie  3elf  öe  öag  febjamcn  3e  aan  een  ttibier  öie  omtrent  ten 
iXiiW  ban  Panama ,  Ö002  ecn  aangetiame  blahte  loopt ;  !)ia  (leiöc  Mor- 
gan 5ijn  33olft  in  goeöe  wöer  /  50  öat  öe  gebangciten  \\\  't  nitööen  htüa^- 
men/  en  ban  öe  itobcrcf  aan  ailc  3nöcn  onirtiujö  toicr'ren;  altoa.u*  niet 
nnöcrö  geljoo:ö  toierö  eI0  bcöioeföe  hlagten/  teeencti/  fjitjïjcn  ra  bange 
3ugtingen  ban  30  beïe  3!>?oubïtn  en  Binöeren  /  öie  geen  anöere  gcöantcn 
Uaöiicn  of  ^c  3Ciiöcn  ö-:02  Caintenn  Morgan  toeg  gcb3crö  en  alcJ  ^^^labcn 
berficgt  bsoiöen.  ^cUalten  öat  ötc  rlcnöige  gebangcnen  ^eer  grcte  Ijon- 
ger  en  öü.ifr  motTrcii  m/tjiaan  /  't  bJclb  Morgan  ijar.r  met'  boojöagt  öecö 
liiöcn  cm  'er  öiesf  te  éeröcr  te  öbiinnen  Ijet'i^anf^oen  öaar  ijn  3c  l)oofö 
boo2  ftcof b  op  gcflclö  fjaö  /  op  te  brengen,  ideel  ban  öe  öioiibicn  ba; 
öcn  Morgan  mct  tvaucn  en  geb:geji  Inmen/  öatl;pbcgtoiltercelatcnöat 
3c  na  Panama  tócöcr  mügtcn  Iiecrai/  om  alöaar  met  ïiaar  jTianna  re  Icr 
ben  in  frroo-ljtirteii  öie  5:  toilöen  opregtcn.  ;TBa3r  fjn  gaf  ;n!antb)oo:b: 

Dat  hy  hier  niet  gckcmcn  was  om  klagen  en  kermen  aan  te  horen  j  maar 
om  «cld  te  zoeken;  dat  ze  daarorii  behoorden  het  zelve  op  te  üócken  waar 
het  maar  was  te  bekomen  en  het  hem  te  brengen:  dat  ze  nndcrziiits  haar 
verzekerd  mogtcn  houden  om  na  zodanige  Plaateen  vervoerd  te  zuilen  wor- 
den ,   daar  ze  liever  niet  wilden  zijn.     ï^e  bClgeUöe  Öag  öflt  3C  fiaac 

mar;  Cl) 


Mma. 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  127 

marffft  toctrcr  Dcgtmnm/  Dcotsn  mcöc  ftct  hlascncnficcitifnopnicuuj^os 
tiAnia  tjnt  Dct  lj:;t  fir^rbile  l^n't  D>'mi  tot  nKticiij?3ai  5011  ü.lDoocn  licLibcit. 
.fBnnc  (JTnntcïïn  Morman  {,-10  ren  |Tii«  tot  toepma  mcïj.liiticn  öcncgcn) 
to:i5f  öiitic  Dco!  tn't  mir:fïc  riet  fcctooocn.  Ec  tr:!ificn  in  Dc3ClfDc  ozDcc 
nicf  te  tooccn  Itoo^r/  b.iD:ttC!^.tic  b'  clcnMgc  Spanjaards  bpna  op  pticc  jlap 
tioo:  ïje  no\>T3  Konö  en  üimiVi)  gcfTagcn  /  cm  fniiU-  (Icrficc  fe  boei]  u?02t^ 
Onar?,  *Dic  fcfwic  en  taivj^^anlc  5Bwiitoe  Cnnr  top  VJ::n  tocacncf  ijaac 
onUccgcliiftcIüïtc  ftantlja^tcR^erö  en  ftu)»s:«ïjct'ö  te  Itoren  )ia'A  gefpjohcn  [)cD= 
ben/  ititcrb  tuf-f^i^  tto:e  ïïObcr?$  cp  ïjaac  5clf  Ijan  ö'  nnterc  gcöanac^ 
nen  afac^onbccb  meöc  gcban-jcn  toeg  rrcticerö ;  5e  öeeb  boo:  ftnnc  ftlng^ 
ten  be  31  ügt  tocticrgalmcn /  roepenbemcnfamaal  bc  ncüerö  toe/  en  jen? 

bc  tegcn.Ö"  ÏJlin:  Dat  ze  aan  t^vee  Geelïtlijkej  in  vvien  ze  haar  betrouwen 
gefield  had ,  order  had  gegeven  om  op  een  zekeic  plaats  te  gaan  ,  en  20 
veel  geld  te  halen  als  haar  losgeld  kwam  te  belopen  ,  -dat  deze  beloofd  had- 
den het  zcWe  getrouwelijk  te  zullen  volbrengen  ,  maar  het  geld  bekomen  - 
hebbende  ?  hadden  ze  in  plaats  van  het  haar  te  brengen ,  't  zdve  op  een 
andere  wiize  ?   en  om  eenige  van  haar  ej'gen  mede-broeders  te  lollen ,  ge- 

bruykt.    Tj^^t^t  Muplc  baaü  bec  oBecftcUjljen  totccb  boo?  een  ^laaf  /  bw 

een  252tef  aan  be  Uoo:5e|»be  3©:oulne  luagt/  ontbeïit.    I^aac  hVcitm  en 

b'  oo25aaft  ban  be5T!be  ?an  Capttcpn  Morgan  tjcljenb  gemaaht  3ijnbe  / 

O02beelbe  ï)^  Tjct  bientliij  5ia  ^<'i^t  o?  t' jnfozmeei-en  /  en 't  5elbe  UJanc  De? 

binbenbe  /  boojnamertliift  boe  l)p  f»ct  boo:  bc  gc5cpbe  <ï3eefleliiftcti  (tjoe? 

löcl  cnbec  eenia-:  b?u5claatiöe  ontrcOulbIningen  a\$  bat  5c  [jet  gclb  inaac 

V1002  een  liaci  of  tJjoee  Dabben  genomen  /  binnen  toelftc  tijb  5e  toebec  nn? 

bere  fommen  gclb.gf  bactoagtcnbe  iD.iren/  om  ïjct  toebct  te  betalen)  l{oo?? 

bc  bebefltgen/  (Iclbe  Ij?  be  ©20utoe  (bfe  öp  anberö  booigenomen  liab   ReSpaan. 

na  Jamaica  te  boercn)  in  b2JJfjcPb  /  maat  bc  ttoee  <öcefïeliiften  moeflen  in  ^""^^  ^''°'^- 

Daac  plaatö  gebangen  bhjbcn/  bic  I)p  na  fiaac  bcfbienfleh  Oanbelöe.       vryheydèe. 

5^a  bat  <Ö^apiteprt  Morgan  tOt  aan  [jet  <©02p  Cruz ,  aan  b'  öebec  ^ct  fteü. 
tiibicrc  Chagre  gelegen  /  geliomen  toasJ  /  beeb  f  ju  onbec  be  gcbangeneu 
een  bebcl  af  Itonbigen  /  bat  pbec  ban  [jaac  binnen  te  tijb  ban  b2ie  bagcn 
5!jn  tiönt5ccn  5011  IicDDen  cp  te  b2cngcn  /  of  bat  5c  anber5i'"!t.sf  na  Jamai- 
ca 5oiiben  gcboecb  to02ben.  (OnbectiïfTclien  gaf  fju  mebc  ïaft  om  50  beel 
Rijs  en  MaVz  baai*  omtrent  bP  tm  te  betgabcrcn  alö  tot  ©ictiialieering 
Ijan  $ijn  ^cïiepen  ban  noben  toaie?.  3^icc  D2aatcn  een  bcel  bec  gcbannc? 
nen  Ijaac  lo^gdb  te  berbe  /  maar  bele  anbccen  honbcn  fjet  Cfclb  niet  bp 
een  ï-riigen.  <Dp  ben  bijf ben  bïïn  Jfentemannb  bccKet  D».*  bit  ;©02p  en 
bccbolgbe  5!jn  mi^$  I  met  5ig  neme  ibc  al  be  Oitpt  "^xt  fjp  ftonbe  /  alss 
mcbe  c:nigc  nicu\»c  gcbangcnen  bic  Ijp  liiec  omtrent  beTjomen  fjab  /  met 
W  ban  Panama  bic  ïiaac  0ant;oen  nog  niet  betanlb  fjab^en.  .iPaar  be 
ttoee  <öec(ïdijfecn  bic  ijct  gelb  ban  be  boo2gcmelbe  BD^outoe  miöb?unfit 
[jabben  /  luierben  b2te  bagen  baat  na  boc2  anbcre  personen  /  bic  meerbec 
Tnebclijben  met  fjun  aio"  5P  met  anbcrc  geljab  Ijabbcn  /  geloft.  «ï^oc  5c 
fjalf  toege  ban  't  J^ificel  ban  Chagre  gcltomcn  toarcn  /  bebal  Capitenn 

Mor- 


1 2-8  Hiftorle  der  Americaanfche 

Morgan  \)ct  JDoIIi  tc  mourtcccn/  en  Doof ö  tooo?  Ocofö  tien  <jBctï  af  tcnc^ 

«icn  Dat  5c  met  Dn  \\m\U  5cif  tot  Uc  toaaröc  v>an  ccn  ^cOcUiiiij  ijnööen 

fiötcc  oeljoiilien.    l^ict  mctc  nog  niet  Ui'cnocot/  naUcninal  Dt;  toifl  Dat 

öat  5oon  toan  30oUt  'et  ntct  V>cel  na  3011  Ujao^n  om  ecu  Ualfcije  CctJ  upt 

Épocn  tooo3tJeel  te  tioen  /  UeUal  Dp  V^tt  een  op  't  naulüfl  30  in  üaar  Ble* 

öcccn  ölö  25uU3alifïen  te  ïïoo?5oeften  /  en  op  Dat  lJC5C  o^t-eï  tioo^:  31311  mcr 

öc-malihecö  niet  hlüalijïi  tnoot  oc'^omen  löo?ljen  /  liet  ö?  toe  tiar  t)p  3elf 

tot  in  5i)n  ^cljocnen  tioo25oct  totccti ;  ten  lie5en  epnöc  UJievD  ün  oemeenc 

tocjlemmina  upt  pöec  Conipaonic  een  per30on  oeli03en  om  al  ö'  anïiere 

f  ontier3oehen.    iE>e  hranfchc  ïioüerö  tiic  in  ï)e5e  torjt  adjMpcn  fiatiöcn/ 

,     toaren  met  tie3c  niaiujc  p?acti)h  Dan  oni3ci-5ocUina  Deel  Utoalijti  te  üicöen  / 

maat  öoo?  tien  ^e  3aocn  öat  Dnac  getal  tc  lUcnn  ijoaö  om  3ia  tcgcnö  ö'  En- 

gelfche  aan  tc  ïianten  /  toaccn  3c  oeöluongen  3ig  t'  onticctocrpen  eii  Ijet  tce 

te  laten.    ï)ct  outicr50ch  getiaan  5i)ntie  /  gingen  3c  toctjec  f  ^cljcep  en 

Komfn  wc  iitoauicn  op  Uen  ncgcnUe  Uan  Eftitemaanb  tooo2  't  ïiafteel  Uan  Chagre  ten 

chae""      ^Cnlier.   l^icr  Uonöcn  5e  nog  allc.ö  in  goctic  (laat  /  uiJtgc3ci'tj  öc  gcfttnct; 

^  '     (ïcn  tie  3c  op  Iwx  Dertrcft  öaat  gelaten  DnDïïcn/  ïian  tóeUie  Ijet  gcootjle 

getal  aan  Daac  luonöcn  tnaren  oUcrleöcn. 

3ian|lonti.i*  na  3i)n  ftomfle  aan  t)ct  ïlia|tccl  ban  Chagre  5onti  Capitern 
Morgan  ecn  gcotc  25ai1i  met  alle  De  gehangenen  Die  Dv  op 't  ocnianD  St. 
Cacharina  bcliomcn  l)nD/  na  Pucrto  Vcio,  ïian  Dcd3clf0  gnluconDerö  een 
aanmcrhdijhe  fommc  gciDö  epfTcDcnöe  Poo?  üianDfcDatting  ban  't  ïtafïeel 
ban  Chagre ,  Daai*  ijp  alööoen  toaö/  DzepgenDe  Dct  5elbe  anDcciintö  te 
bcibJocttcn ;  toaar  op  Die  ban  Puerto  vdo  ten  anttooo2D  gaben  bat  3e  De 
minfte  penning  Daar  boo?  niet  toilöcn  Detnlcn/  en  Dat  D'Kngcifche  baac 
De  bujt  meDe  Doen  mogtcn  aiö  3c  bJilDcn.  3X)anr  op  ccn  bccDcelingbanDeünnt/ 
uordvcr.   Dic  3e  iw  Dc3C  geïjccle  "üepcs  bchomcn  DaDDcn  /  gcmaalit  toicrD  i  rlat 
dccid.       «Compagnie  /  en  bcvbolgcnö  rtier  pcv50on  in  't  b?5cnDcv  3i)n  Deel  Daar  in 
ontfaiigent:e  /  of  om  beter  tc  3cggc\i  /  ontfangcnDe  30  beel  boe:  fjaar  Deel 
nlö  Capitcpn  Morgan  Ijaar  gunDcn.    aBant  De  rcft  ban  31)11  mcDc-mnfi; 
fjcrö/  3clf!$  Die  ban  3ijn  engcn  ,5öatic  mnrniurceiDcn  ober  De3c  3ün  Ijan* 
Deling/  en  ont3.^gen  3(3  niet  licm  i\\'t  aange3!gt  te  bcrbJiitcn/  DatbnDe 
Dogtr.ct  bcflc  '5;ub."ieelcn  liaD  agteu  en  boo?  I)em  3clf  bcl)onDcn.  at)ant  5eoo:Deeli 
red  mis-    Dcn  Ijct  onmogclijti  te  3iin  /  Dat  Daar  lioof  D  boo:  Doof  D  niet  meer  alö  ttoce 
"Knu.r  ï)3"ö'-'r'3  ftuWicn  ban  agtcn  3011  tocliomcn/  ban3Dbcclrij{icplonDcriiaen 
'  Die  3e  gcDaan  DaDDcn :  tocüic  ftlcpne  fommc  3e  al  te  gering  oo?DeeIDén  / 
booj  30  l'Cel  arbenD  en  gebaar  ald  3e  DiiöDen  uptgcftaan.  'XOaar  Mor- 
gan liet  Dc^e  en  Dicrgclijbc  lilagten  3i)n  Dcbc^öorcnaauDorcn/  boo^geno^ 
men  DcbbenDe  om  liaar  30  beei  mogclijb  toaö  te  bcözicgeii.    (CunDelijfi/ 
Morgen  het  MmXic  ^ÏQ  ^(\f  ^M  bclc  bcrifpiiigc  1  ban  3iin  iDoUi  onDcrluDjpcnV  en"  liet 
misnoegen  ncPolg  Daac  ban  b2i:3cnDc  /  ooiDcclDc  l)i»  Dct  niet  bculig  booï  Dem  om  lan* 
vKz^cÜe*    Ócc  tot  Chagre  tc  bliiben  /  Dieö  bebal  \]v  't  <6fffDnt  ban  't  X$a|lcel  aan 
560C2D  ban  5i)n  ,§cl)ip  te  bzaigcn/  De  JDaiU-n  om  bcr  te  lucrpen/  De 
(Cimmccaatijc  te  beibjaiiDen/  en  alless  Dat  5c  bonten  te  ruineeren.  "^it 


I 


B  o  E  G  A  N  I  E  R  S.  129 

aeöann  3iP^i  I  begaf  Dn  5ia.[;e?mcUjlJ  aan  250020  bnn  3ijn  qtgcn  ^c!)ip  /  Gaat  au 
en  3onöci-  trc  mtnfle  ficnniff^  aan  5iin  tnetie  maliferrsf  tz  gcbicn/  (in!i  |;]lï  '^'^o^- 
in  ^ce/  tDo?öcnDe  alleen  öoo?  ö^ië  of  bïec  ^clj^pen-upt  De  tjccïc  Bloot 
ÖcUoloö  /  't  toclft  (50  M  tre  Franfche  jtg  altoo.ö  inöeelDen)  trc  3iiiïic  itj^i^ 
ren  die  nebenief  Capttcun  Morgan  tjaar  Deel  fiitiöcnöcliatiinïietDctlebccl 
Der  Oupt  Dtc  5e  in  öe  bectiecUng  aotcc  ö^Oouöen  fjaööen.  5^c  Franiche 
50utïen  5ig  oancne  op  Morgan  en  3iin  gebolg  toiUen  geto^ohen  \}%\mi 
ïnöten  5e  ïntn  tn  Eee  fjaöDen  liomcn  t' ontmoeten  i  maac  3e  tDaceii  \im 
alle  nooD5aftelnïiÖeDen  Uec|lofien/  en  ïjaODen  genoeg  te  ö:cn  om  50  bcel 
piobifle  11)?  een  te  feciigcn  Dat  5e  Ijaac  ïHepsf  na  Jamaica  fionDen  goeö  ma- 
ften/ naöcmaal  öp  Öaac  ban  allejs  onUoo?5ien  gelaten  Da^J» 


XIX.     HOOFDSTUK» 

De  Reyzc  van  d*  Autheur  in  zijn  wederkeeringc  n^Ja" 
maica  langs  de  Kuil  van  CofiaRica.  En 't  gene  hem  op 
die  Reys  meeft  merkwaardig  ontmoet  is. 

CUpftepn  Morgan  gaö  onis  al  t'pmen  in3iU6eene!fnlifoefiaa^gei; 
laren  /  Dte  oni3f  lebenDig  tioo?  oogen  jlelöe  iuat  beloninge  De  <0oDi; 
looofienD  in 't  epnDe  berötcnD ;  toaac  D002  top  DeljoojDcn  geleerD  tê 
f)  üüen  Din  0115c  Daöen  in 't  toeöomenüe  te  Uecbeteren  en  02Dcntlnft  aan  te 
ilellen.  iBp  toaren  in  3UI&  een  nooD  geb^agt  Dat  pDec  Compagnie  /  30 
Engeifche  alö  Franfche ,  geDtuongen  5i)nDe  ijaar  5elf!Sf  te  lielpcn  /  3ig  ban 
malftnnDcc  mocften  affctiepDen/  en  bccfcïjepDe  Compagrien  namen  bec^ 
fcIjepDe  Courfen  tn  Haar  te  rug  rep3e  na  Jamaica ,  om  W^  te  beter  De 
6011  te  5oehen.  ^e  partp  Daar  ^h  onDer  bef)oo?De  /  (lierDe  langö  De  ï^ufl 
ban  Cofta  Rica ,  50  om  monDlioit  te  3oehen/  alömeDeom  on^i^^clnp  in 
D'  een  of  anDer  ber3eïicrDe  plaatö  te  b?engen  om  fcljocn  te  ma&en/  al50 
't  5elbe  3eer  bupl  en  onbehtoaam  tot  scplen  toajS  getoojDen,  ^nöo^tcDa^ 
gen  htoamen  bjp  aan  een  ©aap  genaamb  Boca  del  Toro ,  altoaar  alttjD 
een  grote  menigte  ^cUilDpaDDcn  /  Die  goeD  om  t'  ceten  5i)n/  gebonDen 
tt)02De!K  Ee  fteeft  oititrent  tien  jÉijïen  in  D'  omtreft/  en  tnojD  Doo?bele 
fjlepne  CnlanDieö  omringt  /  De  rf^cljepen  ftonnen  fjier  in  bepiigDepD  leg;= 
gen.  ^e5e  CnlanDfeö  bJo?Den  Doo?  een  3002t  ban  indianen  betooonD/  Die  ^y^^^^f' 
nopt  D002  De  Spanjaards  ïjebben  ftonnen  t' onDergeb:agt  toojDen  /  toaarom  fndiaRcl! 

3e  De5elbe  Indios  Bravos  Of  Wilde  Indianen  noemen,     Ee  3ljn  \X\  fpiaaït  bewoond, 

5eer  ban  mniftanDcr  bcrfcöillenDe  /  en  Dit  ié  oo?5aali  Dat  3e  geDuurig  te- 
geniEf  elftanDer  Oorlogen,  fllan  D'  <Do^l3i)De  ban  Dese  ^öaap  51)"  eenige 
Indianen ,  Die  eertüDïf  bcel  f)anDel  met  De  ïtoberiö  Diebcn  /  Mtx^t  berfcbepi: 
öe  5002ren  ban  bieren  Die  3e  gefcboten  of  gejaagDfjaDDen/  berhopenDe/ 
alö  meDe  alle  30o?ten  ban  ©2ugten/  Die  5e  berruplDenboo?P5erein|lru' 

R  men: 


i^o  Hiftorie  der  Americaanfche 

mcnten  \iit  \mt  Iï:o?  tic  ilobrrö  ocDiagt  tóiccticn/  ooft  booi  CoimIchciï 
antjcccfiuipjlcn'nö/  öic  5e  Ooair  agrcn  niss  ftoflclijft;  ^utocclcn/  toclfte 
ij;»  ïjiai*  niet  o^aöt'cf  co!i  bilunli  3i)i).  .ïBnac  tiC5c  s^cgotic  en  üc  b^icnö^ 
fcljnp  tiifTcDcii  Ijun  nnm  Ijaajt  ccn  cnntjc/  al50  öe  noDccö  Ucic  tojcctJOc- 
öcn  tcjcnö  O^inc  ücotnacn;  öoöcnljo  öc  jRanncn/  en  öc  3Ö?outocn  tocg 
ncmciilic  om  5c  te  iinöbiupl^cn. 

a©p  öWöcn  aan  3lanb  om  ccniae  mont»ïio(l  te  ^oeften  /  al50  onsi  öc  nooö 
^ccc  D2ong/  maar  toe  ftonöcn  anöcco'  niet  alö  ccntgc  CroroïJHö  oZncrcn 
binïien  /  ö.^ac  toe  onsf  mctie  itioeflcn  Vergenoegen.  a©anr  op  toe  refolücer- 
Den  toeDec  t'  5epl  te  gaan  en  ^Oofttoaarö  ann  te  flieren/  tjog  ontmoeten^ 
Ontmoeten  jjc  öue  ^BHCften  Uan  ontf  e^^gen  gc5elfc[iap/  't  toelft  0002  Capitepn  Mot- 
drie  Barken  g.„  ^^^  ag^ctgelatni  /  Die  on.ö  3cpöenlïat3e\3euöec(Ootltoaactjaanfjati'' 
Makkers!  öen  getoeed  /  maat  öat  5e  niet.tf  tot  Dcrsabiging  Dan  ïjaar  grote  Dongec 
Öatiöen  ftonnen  binticn  /  en  öat  Morgan  5clf^  met  50n  33olft  tot  5uUi  ccn 
upterflc  gcö^agt  toaren  Dat  ^e  ïjaar  met  een  5eec  gering  ïtant5oen  moe- 
ften  te  UjeDen  üonDcn  /  50  bcranöcrDen  top  ban  Courief  en  gingen  toeDec 
afl^efttoaarD  aan/  en  bonDen  tocl  Ijaail  een  grote  menigte  ^cDilDpaDDen  / 
meer  alö  toe  ban  noDcn  DaDDen  om  'er  on5C  jDanrtungen  meDe  te  ^Oictua- 
lieeren.  EijnDe  f)iec  D002  nu  ban  gcnocg5ame  ©ictualie  boo25ien  /  50 
öel)?aïi  onjsf  anDecef  niet  alö  bcrfcD  toater/  men  fton  toel  toaterö  genoeg 
op  De  naDuurige  €pIanDen  beftomeit/  maar  top  Do2(ten  Onna  niet  San? 
ben  upt  Doof  De  ban  De  boo23cpDe  aDpanDfcöap  tuffctjen  De  ï^oberief  en  in- 
dianen, maar  aï50  nooD  3©ct  b2eeftt/  50  toaren  top  genooD5aafit  te  Doen 
50  aïjES  top  fionDcn  /  en  niet  alö  top  toilDen.  3Baar  op  top  on$  al  t'  5a? 
men  te  geliift  na  ccn  ban  D'  €pïanDen  üegaben  /  en  50  D2a  top  gelanD  toa? 
ren/  öegaf  3ig  D'  ccne  partp  na  't  ^SofcD  om  op  D'  Indianen  te  patT^n/ 
tertoijl  D'  anDere  partp  De^ti  toaö  De  löatcn  met  toatcc  te  bullen.  a©p 
vorden  ïjaDDcn  ttog  geen  uur  aan  3I.anD  gctoccfl  /  toanncer  D'  Indianen  5eer  fcWe^ 
door  d' In-  lp  VJ002  Den  Dag  fttoamcn  fp>ingen/  en  op  onö  af  htoamen;  een  ban 
viïlcü  "  öniS  Jèm  begon  te  roepen  Wapen ,  Wapen.  aiDaar  op  top  aanftonDö  (iet 
Hoer  m  De  DanD  namen  en  lujlig  onDer  ïjanr  buu2  gaben ;  Dit  DeeD  Dun 
(lil  tlaan/  en  fto2t  Daar  na  3ig  op  De  blugtüegcben/  en  in 't  23ofcï)  Oaac 
te  berbergen.  JDp  bcrbolgbcn  Oaar  /  Dog  niet  bcr  /  al30  top  Dcgeerigcc 
toaren  om  onsJ  toater  in  te  neme»!  alef  ccnig  boo2Deel  oponjeaDpanDcnte 
beljalen.  ^:c  top  te  rug  ïjtoamcn  /  bonDen  top  t\xfcc  Indianen  dooD  op 
^tranD  leggen  /  een  bnn  öc5clbc  fclicen  na  5ijn  opfcïjift  toel  een  per50on 
ban  acin;ien  onDer  Dun  gctoceft  te  ^ijn  /  toant  om  3ijn  3lifï)aam  DnD  lp 
een  a502Del  5eer  fraap  en  rijUcUjli  getoebcn/  en  cm  3ijn  3£an5igt  D2oeg 
fin  een  55aarD  ban  ^iti:\ff\f  <6ouD ;  Dat  iö  te  peggen/  ccn  fmalle<6ouDe 
5Dlaat  met  ttoce  (Icengcn  bafïgcmaalu  Ding  Dem  ober  De  ilippen  en  bc* 
M\tc  5nn  25aarD/  of  DienDe  in  piaatö  ban  De3clbe.  2ün  iDapenen  toa* 
ren  gemaaftt  ban  floWien  ban  Paimitc  ^omcn  5eer  net  getoerftt/  aan  't 
cene  cnD  toaö  een  5002t  ban  ccn  ïl^oelï  bajtgcmaaln  Detociftc  toel  fcOcen 
Doo?'t  bpcc  gcDacD  te  3ijn.  ^Dp  ijaDDcn  gaarne  met  ccnigc  De3ec  india- 
nen 


BOECANIERS.  131 

nen  ö^fP^olim  om  te  3fcn  of  top  öe  b?<cntifcBap  en  öanöcl  met  ö^Jar  niet 
toeöec  fïcnöcn  fjecnieutocn  /  maat  Ijet  toa.ö  onmoaelp  Ö002  iiim  5e  te 
toilö  en  ff  Imto  boo?  on.?s  toacen ;  öi'cö  Uulöcn  top  onse  Baten  met  toatec 
en  b^iötcn  3e  aan  250D?tr.  ^e  toolgcnte  nagt  Dooaticn  top  aan  5lanti  een 
ocoot  cefcDjecuto  ontjec  ö'  Indianen ,  't  tocUi  onss  Dccö  öeloben  Dat  5e  mecc^ 
ïiec  3©olfi  tot  öaac  fjulp  öaööen  Dclicmcn/  of  öat  5e  öe  öooö  Uan  De  Uoo?* 
noemöe  ttoce  menfcöcn  üetoeentien.  ZDese  indianen  feomen  nopt  opEee/ 
üoutoen  ooli  oeen  Canoës  of  eentge  anïjece  ©aactuugen.  Cpnöelijli  na 
öat  top  ?aöcn  Dat  ïifei;  niet  tiooj  cn.ö  te  Doen  hk\  /  Defloten  top  na  Jamai- 
ca te  Eeplen ;  top  ilaUcecDen/  al50  De  toinD  oni;?  tegen  liep/  totboo:  De 
mtbiei;  Chagre ,  altoaac  top  een  <;§cDfp  in  't  a^5iöt  ftregen  Dat  op  'onö 
^ast  maahte  /  top  toacen  in  bjee.ö  Dat  Ijn  een  Spaanfch  <§cïjip  toacf  Uan 

Carthagena  fiomenDe  Ottt  gct  ï^ajleel  ban  Chagre  ('t  toelft  nu  DOO?  De  ïtOi 

Ijccss  Declaten  toassf )  toeDcc  in  öc5it  te  nemen  en  te  öccboutoen  /  toaarom 
top  alle  Ecplen  ï>P3ctteDcn  en  lieten  ï)et  Ijoo?  toinD  aflopen  om  t'  ontblug^ 
ten ;  maac  Ijet  iêcöip  lilcehec  in  't  Eeplen  jijnDc  aW  top  /  öaalDc  ouss 
in 't  ïïO?t  in;  Doe  sagen  top  Dat  (jct  een  öan  onse  .^ahlierss  toass:  Oaac 
boojnemen  toa.ö  getoeejl  om  na  Kombre  de  Dios  te  gaan  /  en  ban  baac 
na  Carthagena  om  f02tupn  te  5ocRen  /  maac  al^o  De  toinD  Dun  tegen  toaef 
fiefloten  5c  fn  onö  geselfcljap  te  gaan  na  De  J^laatJü  ban  toaac  top  gelio^ 
men  toacen/  gcnaamD  J3oca  dei  Toio. 

^it  toebal  en  ontmoetinge  5ette  in  ttoee  Dagen  on5c  boojgenomene  ïteptf 
meecDcc  te  cug  alö  top  in  beectien  Dagen  gctoonnen  IjaDben.  Wp  Dieben 
ebentoel  maac  eenige  Dagen  in  De  boo25epDe  ^aap/  toaac  natopoaöna 
een  ^laat?s  begaben  Boca  del  Dragon  genaamD  /  om  alDaac  eenige  gte-    ^^""  "^ 
beaömiDDelen  te  3oelien/  boo?namentlp  een  scïtcc  <l^icc  te  bangen/  Dp  D?aeon^^ 

bc  Spanjaards  Manentin ,  en  Dp  De  Hollanders  E'ce-ÏJOC  genaamD  /  naDe;   Zee-Koc 

maal  Det  ï^oof  D  /  ^m$  en  CanDen  Die  ban  een  öoe  5cec  gelijh  3ijn.  ^it 
5©iec  ontljouD  5ig  gemeenlijft  in  en  onDec  't  toatec  /  op  eenige  plaatsen 
Daac  De  gconD  met  een  sehec  500?t  ban  <0?aö  betoaflen  i0.  't  l^ecft  geen 
<Doccn  /  maac  in  De.eself??  plaatief  ttoee  gaten  Daac  men  fttoaliifi  een  pinlt 
30U  ftonncn  inflefien/  aan  De  ]^al.ö  5ijn  ttoee  ©innen/  onDec  toellie  ttoee 
=P2ammen  5ijn  /  gelijè  De  5502|len  ban  een  3Ö20uto  /  't  Dceft  een  ï|upD 
ban  f oulcuc  alcf  De  Barbaryfche  j^onDen  /  Deselbe  iiS  op  De  ïtug  toel  an^ 
Decöalf  Dnpm  Dift/  en  toanneec  3e  geDjoogt  \0/ 10  5e  30  fïijf  alö  3Bal? 
bifröbeen  en  öeRtoaam  om  3[DanDèlilol5ftcn  ban  te  nialicn  /  onDec  De  23upfï 
10  De  l^upD  DunDeci  aan  pDec  3i)De  ïjceft  Ijet  fejlicn  ïitbDen/  ban  bin^: 
nen  Ijecft  ïjct  3r ong  /  Hebec  en  «öeDacmte  tot  De  ^tcccn  toe  gelijft  een 
350e.  Ee  becmengen  5ig  25uph  tegenö  25upït/  Ij^t  .^ï5anneftén  [leefteen 
peeö  geüift  een  ^ul/  en  Ijet  aöiifje  Daac  natuu?  geliift  een  ïtoe  omtcent 
een  fpan  luceD  onDcc  De  35abeU  't  JDiifie  Dsaagt  maac  een  giong  t'  ef^ 
fensf  /  maac  Doe  lang  3e  Djaagt  Deb  ^h  niet  fionnen  bcmemen»  <!^3c 
<©iccen  3iin  seec  ganto  'bangeDoo>/  toaac  D002  De  aDiiTclKcs:^  gcnooDjaaïtt 
;:ijn  seliece  fi02te  ciempicc?  te gcbninhcn /  D002D' Indianen  Pagavos,  mli^ 

R  2  '  "  De 


1^2  Hiftorie  dei  Americaanfche 

tie  Spanjaards  Canelettcs  ocnaattiü/  toaac  iticöc  3c  3tint!ec  ö^minflcgcï 
tugt  öpna  te  ntnficn  ftonncn  roepen ;  3c  fpjelicn  ooft  niet  tegcn.ö  malftan^- 
öcr  /  maat  tiocn  alleen  tdicnjsl.  ^C3C  Manentins  too?ticn  op  öc?ellie  toij5e 
alö  te  ^cïjtlöpaUïJen  celjacpoeneecr/  maac  öe  l^acpocn  Ucrfcliilti  aliccs 
nig  fjict  in/  tat  tiese  aan  't  enti  ttoee  Daftcn  fjceft  en  een  tocpina  langec 
lef.  ^e3e  stèren  5ün  ban  ttotntig  tot  inec  en  itofntig  Uoetcn  lang  /  Ö^t 
yjleefclj  t^  goet  omt'ectcn/  3i)ntjeï3anoetiaanteal0ïinlftfblccrcl)/  maac ' 
ban  fmaali  alö  ©ctfeen^  Wcefcl)  /  't  D«ft  bcel  3©ct  of  i^eu5el  't  tecift  De 
iïobccss  fmelten/  in  aacöe  potten  Ijcuoacen/  en  in  plaat.ö  uan  mv^  ge^ 
ü^upfecn. 

't  <0eüeucïje  op  een  3cftetc  Dag  öat  top  geen  ban  lje5c  bieren  Dcbben- 
öe  {tonnen  bangen  /  eenige  ban  onö  ©olft  om  te  fcfneten  en  een  andcce  pac? 
tp  cm  te  bifTcljen  uptgtngcn/  bfe  een  Canoe  met  biet  Indianen  ontöetitenj 
De5e  öaötien  on3e  Bnactir^'gen  30  ö?a  niet  in  't  ge5tgt  gclu-cgen  /  of  3e 
roepben  met  alle  mogelijke  fpoeb  te  rug  en  na  l.anö  toe  /  totllcnbc  tnet 
onö  ïi^obctcs  niei^ef  te  öoen  ftcDben.  5Bp  bolgijen  Daar  na  /  maar  al50  3e 
beel  fnelDer  in 't  lopen  al0  top  toaren/  50  ontblugten  Be^ofcDtoaarö  in , 
Grote    ia  bat  meer  iö/  5e  Dabben  ijaar  Canoe  op  ^tranb  getrohhen  en  meöe 
iterkteder  fjjofcïjtoaacb  ittgebzagen  aliS  of  3e  ban  flroo  toaö  gcmaafu  getocefl  /  al- 
indianen.    jjj,gyjj^j  ti!>5eibe  Ober  be  ttoee  biip3enb  ponD  toocg  /  't  toeUi  top  te  toeten 
fetoamen  0002  ta  Canoe  3elf/  bte  top  naberljanb  bonben/  en  baar  top 
genoeg  mebe  te  boen  Ijabben  /.  öoetoel  top  elf  in  't  getal  toaren  om  3e  toe- 
bcr  in  't  toater  te  Uriigen.  ïöP  Ijabbcn  een  itootöman  Dn  onö  bie  meer- 
malen in  Die  ü^tonrtieren  getoceft  toaö  /  be3e  .fBan  berljaalöe  ontf  bat 
eenige  garen  te  boren  een  Bloot  Der  üobcr.ö  aan  bc5e  ^laatö  geöomcn 
5ijnDe/  eenige  Canoes  na  l,anb  gebaren  toaren  om  ©ogclen  "tefcbieten , 
tertoiil  3e  Ijicr  mebe  be3ig  toaren/  litoamcn eenige  Indianen  boo:  ben bag 
fpjingen  en  oberbtelen  eenige  ban  't  a^olli  W  tot  betoaringe  Der  Canoes 
neflelb  toaren  /  bjagcnbc  De3elbc  met  grote  gc3toinDljcPD  en  eer  3e  Dooi 
ftaar  IKalihcrö  ftonben  ont3et  toojben/  ^oofcbtoaarD  iii.    TDeö  anbcren 
baagcf  ging  b'  311bmiraal  met  bijf  Ijonberb  ^mm  aan  3lanD  om  te  3ien 
of  bp  5i)n  ©oUi  tocDer  Uon  ücitomen  /  tttaar  5e  3agen  3nUi  een  groot  ge> 
tal  indianen  Op  baar  afliomen  Dat  5c  genooD5aabt  toaren  op 't  fpocbig'fte 
te  retireeren ;  bejUuucnbe/  Dat  inbicn  ^oDanig  een  tnagt  nlö  Die  toaö/ 
nietes  bab  bonnen  uptrcgtcn  tot  tocDcrbcbomingc  bnn  baar  .rDahhcrö  • 
top  ooi?  Daar  niet  langer  bebooiDcn  te  ülijben»  ^it  to;ogt  in  onö  30  beel 
b?eeö  bat  top  ontf  D0C12  pabren/  De  Canoe  met  ones  ncmenbe;  toaar  in 
top  niet  anDerö  bonDen  alö  een  |$et  /  en  bier  (lobhen  ban  ï)almbout  ge^ 
maaht/  pber  omtrent  fcben  boeten  lang/  aan 't  cenc  eunbe  toaren  feben 
of  agt  ï^aben  /  en  aan  't  anber  epnbe  flegt  en  fptrö  toelopenbc ;  top  002 
Deelben  bat  Dit  baar  9©apenen  moeilen  3ijn.  iE^e  Canoe  toaö  ban  Ceber- 
bout/  maar  3eer  plomp  untgeboutoen/  't  toclb  ontf  DeeD  geloben  bat  Dat 
^èolb  geen  nfere  <5In|lrumcntcn  moefren  bebüen. 
j^an  Boca  defDragon  e^nbclpb  bertrebbenbe  /  btoamen  top  omtrent 

een 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S,  13^ 

cm  etmaal  ijaac  na  aan  ccn  paatsf  Rio  dcZueragenaamö;  aI\Jünnrtop  Komen  2an 
eentö^  3^up5en  bonlicn  onöcc  tic  ^taö  Carthagcna  ücliorcnöc/  en  tioo2^'"'^'=^"'=* 
Spanjiards  Octoo-onD.  €n  al5o  ïJJ?  ö^sn  <^clUlopatii3en  ïico  öc.$5cif!9  €ne'^ '" 
ren  öaïiticn  fionncn  toinöcn/  te  Uangfl  ijcc  Mancmins  ooit  tjccl  foöcrjijn* 
De  uptgcüaUcn/  30  öat  top  öaafl  flonDcn  gcUjcli  te  Uitien/  öefiotcn  öjp 
öe5e  'Spanjaaids  cm  Dtfltc  te  geUen/  maai:  3P  ijatiöen  De  beleeftfjcnD  niet 
om  onj$  in  te  toagten  of  t'  ontfangen  /  5ijntic  in  't  tegenDccl  geblugt  met 
al  Dat  5e  DaDDcn/  on^  niet  als  De  leDigc  Ï^up5cn  agtcc  latcnDc/  50  Dat 
top  onsf  met  een  ^cftecc  ©?ugt  Die  alOaac  toatl  /  en  PJantanos  genaamö 
toOiD/  moejien  ftcDelpcn ;  top  UulDen  onje  51?acfien  met  Dc5e  Piantanos, 
en  berUolgDm  onse  itcp^/  5CPlcnDe  Digt  lang.ö  De  ï^ufl  omtejtenoftop 
een  goeDc  55ap  honDen  UinDcn  om  onö  ^tljip  (Dat  nu  $eec  Icö  toa^f/  50 
Dat  top  geftaDig  nagt  en  Dag  geDtoongcn  toaren  een  Deel  ©olfe  en  al  m\$z 
^mm  aan  't  pompen  te  (lellen)  te  !^telï]alcn.  «©esc  mtp^  DuurDe  om- 
trent ijeectien  Dagen/  in  toelfce  tuD  top  in  gejlaiJigebjcejStoarenlïan^in^ 
lien ;  cpnDeUjft  fetoamen  top  in  een  f25ap  gcnaamD  De  55ap  ban  53ïècl5? 
belD/  Dusj  na  een  5cïiere  ^otocr  genoemD  Die  Ijicrgetooontoastefeomcn- 
Certoijl  ö'  eene  pactp  ban  oniS  ©olft  fiiec  De3tg  toagf  met  ïiieJOalen  en  't 
^cDtp  te  <?ralefateren  /  ging  onDcrtuffffien  D'  anDcre  pactp  in  't  ^Sofcl)  om 
te  fcïjietcn;  top  bonDcn  Ijier  toilDe  a^erfeenöDieDes^abclopDei^ngDeD^ 
Ijen.  "^OQ  m$t  booinaamtle  De3igï)epD  öefionD  in  Phayfantcrk  en  Apca 
te  fcincten/  on3e  acOepD  in 't  fcf)teten  toierD  on0  Dooj 't  Ucrmaah  Dat  ons? 
ö' Apen  aanDcDcn  genoeg  bergolDcn/  topmoeflentoel  15  a  löfcfjotenDom 
eer  top  Djie  of  bier  ban  De^clbe  ïionDen  DoDen  of  Deftomcn  /  50  anrDig 
toiflen  5e  (alïjoetoel  jtoaar  getoouD)  cn5e  ïjanDcn  t'  ontblugten.  't  Wa^ 
ooit  aacDig  te  5ien  öoe  De  aaBiifie^s  npm  Haar  jongen  eben  gelijli  De  Ne- 
gerinnen Daar  IttnDcren  op  De  ï?tug  Droegen,  a^annecc  pmanD  onöer  De 
25omen  /  Daar  Dc3e  ^i:ren  op  3ttten  /  Doodgaat  /  50  3unen  3c  ^M^ar  <©?cft 
ïjem  op  't  ï^oof  D  eti  De  ^^leDeren  toerpen  ^  toanneer  in  ftomt  te  geDcu;: 
ren  Dat  men  onDer  een  pactp  fiamt  te  fcljietcn  /  en  ccri  Der  5clbe  te  toon^ 
Den  /  50  3ullen  al  D'  anDcce  bp  ftcm  feomen  en  Ijaar  ^oten  op  De  toonDc 
leggen  om  Daar  Dooj  bet  öloeDen  te  beletten/  5e  3ullen  ooli  5eï!ere^cup^ 
Den  nemen/  Die  ïntautocn  en  Dan  op  De  toonDe  leggen.  "JSl  ïjet  toelfeemï» 
in  grote  bectoonDecing  b;»agt  /  3ienDe  Die  onreDelijhe  ,^f ljep5elen  5ullte 
b^eemDe  DaDcn  üèöjüben  /  Die  gcnoeg5aam  öctupgDen  De  <6£troutóf)epD 
tn  üicfDe  Die  5»e  ellianDcc  tocDjocgen. 

<Bp  De  ncgen'Dc  Dng  na  on3c  aanftomffe  /  tertoiil  on5e  ^labinncn  in  baat: 
getooonlijhe  oeffcningcn  /  ban  .j^cftotelen  toalTcben  /  toatec  balen  en  30 
boo2^ö  be5ig  toaren/  begon  ircn  ban  baar/  Die  een  Ccoep  Indianen  tn  't 
23ofcb  ge3icn  baD/  fcbielijö  te  roepen  indianen ,  indianen,  apop  liepen 
nanflcnDö  na  on3e  aOBapenen  en  tot  baar  berlofflng ;  Dog  in  't  25ofcb  fto- 
menDe/  bonDen  top  Daar  geen  indianen ;  maar  ttoee  ban  onje  ^labnv  ;ï'«^eesia. 
nen  op  De  plaatsf  (met  Pülen  Doozfcboten  5nnDe)  DooD  leggen,  gn  baar  TeTd"  o^d' 
gltcöamen  flaben  30  bcel  i^ijlen  aljs  of  3e  met  een  bp5onDere  5o?ö  Daar  mdianen 

K,   5  ij)  vermoord. 


i^,^  Hiftorie  der  Americaanfche 

in  gejlohcn  bJai'cn/  toant  een  ^ijl  toaö  anöcrjj  genocö  om  een  menfcO 
cm  't  %c\}c\\  te  Dingen.  ^e5e  pijlen  toacen  alle  Dan  een  rai*e  geöaan^ 
te  /  3(jnlie  agt  boeten  lang  en  omtrent  een  Dupm  tiö/  cm  't  eene  emiöc 
toaö  een  ©uu?(leen  en  een  ïjoute  $|aa&  met  een  ftteng  aan  't  EtcDaam 
ban  De  pjl  öajl  gebonnen/  aan  't  antiec  epntie  toaö  een  biechant  öoiu  ales 
een  l^oljcc  gemaafit/  toaac  in  eenige  fleentie.ö  toaccn  Die/  aijs  men  De 
pijl  coecDe  /  eenig  geluuD  gaben  i  De  Pijl  3elf  toajs  ccoD  ban  couleut  / 
3eec  ülinüenDe  en  glaD  alö  of  5cgcpoli)flö3a3S/  5e  blaren  alle  5onDec  eenig 
rfer  toerhtupg  gemaaftt  /  biant  al  bjat  D'  indianen  maften  /  too?D  eerd 
met  3^uu?  ftonjïiglijti  D002  gaar  gcljarD  /  en  Daar  na  met  ©uu:jleencn 
gepolijtl  y  bjp  toarcn  ban  geboelen  Dat  Dit  IDapenen  ban  Ijaac  Capite?-- 
nen  toaren.  T©e5c  Indianen  5tjn  ban  een  robufle  geflalte  /  tlerh/  engauto 
ter  been.  3©e  5ogten  met  grote  naarfligfjepD  fjet  25ofcD  Dooi  /  maar 
fionDen  geen  boetflnppen  gctoaar  too^Den  /  ooït  3ogtcn  ton  of  5e  ergens 
eenig  aOaartupg  mogten  becboigen  öebben/  maar  nietö  biiiDcnDe  /  hecr^ 
Den  bjp  bJeDer  ha  on5e  30anrtupgcn  /  en  al  onss  goeD  getmünrgueert  ticb^ 
benDe/  (lafien  b)p  ban  HtanD  /  b?e5enDe/  inDien  3e  onö  Daar  mogten  btn- 
Den  /  Dat  5e  met  al  f^nat  magt  bjcerom  mogten  fiomen  en  on.d  oberbJcl> 
Digen, 

^e  grote  bacejS  Die  top  (toegen?S  DeDooDbanon5cboo!3epD0ttoee^la' 
binnen)  boo:  Dc3c  indianen  DaDDcn  opgebat/  DeeD  on.ö  30  Dja  ton  ijóntien 
Gaan  na  bcin  Ijïcr  bcttreWien  /  Courö  ttcUcnDc  na  Cabo  Gratios  i  Dios ,  altoaar 
cabo  cira-  \yyii  cpnDelijti  Ijooptcn  alebcn.ömiDDelen  te  3ullen  binDen  /  toant  gemeen^ 
aiwaar^zc''  ï^^^'  ï^omcn  Ijicr  bccl  nobcr!S/  Die  met  De3e  indianen  in  alle  bjientifcDip 
grote  on.  IjanDelcn.  ^an  Dc3e  pinatfS  gcliomcn  5ünDc/  toaren  top  5eer  bcrl)engD  / 
dcrfbnd  <j3oD  3tlmagtig  DanUenDe/  Dat  öP  ones  upt  30  beel  gebaar  berloft  en  tot 
bekomen,    jj^»^  piaatö  öcOiagt  DaD ;  altoaar  top  löolh  bonDen  Die  onjs  alleb?icnD^ 

ff Ijap  bctoe5en  /  en  onief  ban  alle  nooDtoenDigDeDcn  boo25agen. 

Kopen  hier     't  ^ö  ccn  gctoconte  Dier  Dat  al.ö  'er  eenige  Hobcrjef  aanhomcn  /  pDer 

eenvromv  \)nn  fjlm  Dc  bipIjcpD  ijecft  om  booj  een  .ïDcöV  ouDc  55ijlofï?!almteöeen 

Inu'iiclHf  Indi^-in^^^lic  3320uto  boo2  5ig  5elf  te  hopen.    ;©oo?  Dit  Contract  iö  Dc 

"^    "  °'  ©2onto  bcrOonDcn  om  50  lang  De  Cxobcr  Dier  iö  /  bi?  Dcm  te  blubcn  /  ^c 

i^tcnö  Dem  onDcrtiiffcljcn  met  allcrDanDe  fpn3e  Die  Det  ÉanD  booitbicngr . 

<De  TïObcr  Ijceft  ooft  mcDc  bivDcpD  alö  't  Dcm  belieft  te  gaan  ^agcn/ 

3öi(TfDen/  cf  eenige  anDere  tnDfto2ting  ^ri  Der  DtinD  te  nemen/  maar  't 

to03D  Dem  niet  toegelaten  eenige  J^oftilitcpt  of  fiobcrpe  op  D'  gntooon^ 

Dcr^"  te  plegen  /  naDemaal  D'  indianen  ban  3elfjcf  al  't  gene  Ijp  bcgecrD  of 

ban  noDcn  Dceft  Detn  tocbicngcn. 

Bcfehrij.     'C^ooj  De;e  geDuiirigc  berfteering  De5er  Indianen  met  Dc  tïoberc?  ge>- 

vin^e  dezer  bcurD  ftct  Dilitoilsf  Dat  3e  met  |m"  inEeegaan/  en  eenige  garen  bp  Dun 

Indianen  en  \j\^\yc^  ^^t  5C  tócDcr  f  \]U)}^  ftonicn  t  toaar  D002  bccl  Indianen  Engelfcli 

VanL?vc"n''  f»  Franfch  honnen  fpjclicn/  en  eenige  ban  De  nober.ö  Danrlndiaanfciic 
fpiaaft.  .fiaDcmaal  3c  3eer  net  met  De  ï)arpocnen  bonnen  omgt\in/  3i)n 
3c  De  Cxobcr?:?  3ccc  Dicnjlig  cm  Daar  ^cfjcpcn  ntet  Mancntins  en  Schild- 
pad- 


BOECANIE  R  S.  135 

padden  tc  jDictitaUccrcn  /  toant  ccn  tic5cc  indianen  VS  nlïccn  maatio  cc- 
noco  om  ccn  ^cljip  met  DonOccö  jlyan  ban  ccnocgsame  fpi)3c  te  Mü^tp 
oen.  5Bp  Ijaötien  ontiec  onse  Ijoop  tlnee  HoUcrö  Die  ö'  Lidiaanfche  fp»anft 
U:p  tocl  fp:eficn  hontien  /  too?  toelficr^  ï)ulp  ili  mp  Uan  öaac  actooon^ 
tenö  en  5reuen.ötojj5c  Oeeö  onöerrigtcn/  toaac  üan  il\  een  Iton  berDaal 
öocn  5aï» 

"^it  €planö  D^cft  oititrcnt  öertta  iBijlen  in  ö'  omfreli/  en  too?ö  nlcs 
ccn  filcnn  (0cmcenebc|l  /  3ontïer;  l^ontnh  of  «Oppcc-ï^ccc  /  bc(ttccti.  Ee 
ontierljoutien  geen  Ijanöel  of  eentöetl?tentIfcöapmetantJecenabuurï3e€»^' 
!antIen  /  en  Ueel  minöec  met  De  Spanjaards.  ^c  5ön  tn  't  celjcel  maac 
een  Wcpne  i^atie/  toelhccjS  getal  niet  öouenöefcflienoffebcmtcnöonbecü 
Eicicn  fiomt  te  belopen.  Ee  öeDDcn  eenige  tocpnige  Neger  ^laljen  cn^ 
öec  fjun  /  öic  na  geleöcne  ^cljfpö^euft  öiet  fetoamen  aan5tüemmen ;  toant 
tre5e  Negers  mct  een  ^tïjip  na  Tierra  Firme  ae5ontien  ^iinöe  om  alöaac 
m  ^laUen  Decliogt  te  too^tien/  liepen  ö«  ^clilp  af/  öotienlie  öe  Capi^ 
tepn  en  23oot.9ïJol6  /  tooo?ncmenjS  5ijntie  tocDcu  na  Daac  ilanö  te  fieeren  / 
maac  geen  ftenniffe  ban  öe  ^eebaact  öcDbenöe  /  fetoamen  5e  met  Oaac 
^c!]ip  öiec  omtrent  te  ^tranöen.  5llDoetDel  5e/  gelijfige5cgt(.ö/  maac 
een  filepne  i^atie  uptmaften  /  50  5ijn  5e  ebentoel  aW  in  ttoee  500?ten  Uec? 
tieelö  /  ban  öetoelüe  ö'  eene  500?t  öe  gronö  beüsutocn  en  ^lantagien  ma* 
!ien  /  maac  ö'  anticce  300?t  i.ö  50  lup  öat  3e  tie  moeö  niet  Oebljcn  om  ^nu 
ten/  ift  laat  (laan/  ï^up5cn  te  öoutoen.  ^e  ontöouticn  fjaac  gemccnijift 
ïangjS  öc  Zeefeant/  lopenne  op  en  neec/  jontiec  $0  becl  te  toeten  of  altooö 
50?ae  te  usagen  om  "iwx  HlicDamen  boo?  öe  ïtcgen  (Die  Difttoilö  balt)  te 
befcButten  alö  alleen  met  eenige  Palmite  DlaDeren/  De5e  leggen  5c  op  Daac 
5^oof  Den  /  en  feeecen  Dan  Daac  met  De  0ug  na  De  toinD.  ^e  gebjupfecn 
geen  anDece  feleDing  al?f  een<6o2DelomöaacmiDDelba(tgemaaftt/  toaac 
meDe  3e  Daac  ^cljamelftepD  üebefefecn.  ^e3e  «^oiDelö  b302Den  ban  ballen 
ban  25omen  (Die  3e  op  (leenen  toeten  3agt  te  mahen)  gemaabt.  Ee  ge^ 
bnipften  De5elbe  ooft  om  op  te  flapen/  uptgenomen  eenige  bJcpnigeDiesc 
ban  Catoen  gcmaaftt  ftcbbcn.  ^aat  getooonlijïie  3©apencn  5i)n  anDccö 
niet  alö  Azagayas  of  3Bccp-fptet3en  /  Die  3e  met  pfere  punten  of  ï^ape^ 
tanDen  befïnan  en  tot  gebjupft  befttoaam  maften. 

^e  toeten  eenigccmaten  Dat  'ec  een  <0oD  i$/  ebentoel  leben  $e  5onDec 
eenige  <6oDéDicn(l  of  aanbiDDinge/  en  50  bec  alö  ift  fieb  ftonnen  berne? 
men/  50  geloben  3e 'ec  ooft  niet  in/  of  Dienen  De  ^upbel/  geUjftbeelan^ 
Dere  Americaanfche  f^atien  Doen;  ooft  too?Den  5e  ban  öemnietgeplaagö 
gclijft  f\p  anDere  i^atien  Doet.  ï^anc  gctooonlijfte  fpü3e  beftaat  boo?  't 
mcccenDeel  in  becfcgepDe  300?t  ban  ©jugtcn  /  3uUr:  alö  Bananas ,  Raco- 

ves ,  Ananas ,  Potatos ,  Cazave :  3e  ficbben  OOft  Crabben  en  eenige  toep^ 

nige  ©ifcB  Die  3e  in  ^ee  met  öaac  pijlen  fcöieten.  ^e  3ün  ceDelijft  toel 
crbacen  in 't  maften  ban  3eftece  aangename  en  leftftece  ^janfien/  De  ge^ 
meenfte  onDec  De5clbe  to02D  Achioc  genaamb :  De3e  <D?anft  too?D  ban  eett 
5eftec  3aaD  ban  Paimiiïe  jaomen  gemaaftt/  Die  3c  in  fjcet  toatec  flam^ 

pen/ 


1 36  Hiftorle  der  Americaanfche 

pen/  en  ïïuU  laten  l323mltcn/  iwaac  nn  $c  ijct  nat  3^qm  afaicrcn ,  öc;y 
;3?:anh  Wuft  een  aanacnamc  fmaali  en  vs  jCcï  \)ocö3nam.  Ee  mahcn 
coh  een  vDJurJt  ban  Piatanos  >  ïje3e  üneten  3e  met  ftouö  toatcc  /  Doen  3e 
tJan  in  orotc  CahbaflTcn ,  en  laten  liet  30  oitirccnt  aot  öagen  daan  /  oc>- 
öuurenöe  toellie  tiiti  Ijet  toecht  o^ijö  tie  aOijn :  öi^e  ;©:anh  ttiojti  öoo? 
I)aar  urt  bermaaïi  a^'ö^on^cn  en  alé  een  oroot  Reoaal  cebjunht  /  5otia£ 
jooanneec  3e  ecntge  B?ifnïJen  of  li^aöeflaanljcn  notiiijen  /  ^  [lun  niet  De? 
ter  M  met  öc^c  aangename  tZ^ia^h  bonnen  ontlialcn.  Ec  bcreoDcn  nog 
bevfcöeptje  anöecc  «Dianfien  /  öic  top  om  ho?it)epö6  toitle  5ullen  oUerflaan. 
Ee  5nn  5eer  onbetiielien  in  't  üereptsen  ban  tiaar  fpu3e ;  30  öat  3e  ^^U 
ben  D'  een  öen  anber  met  ^anqiietten  5nIIcn  onthalen  /  maar  alö  3e  an^- 
ïjece  noöigen  /  50  üec3De'[ïCii  3e  Ijun  alleenig  om  te  homen  en  Dan  fiaac 
ïB^iUti  re  tjr.ni'.cn.  Oüer  öe  genotitatJe  personen  aan  fjaar  l^nn3en  feo; 
men  /  50  Uannncn  tJie  oenen  öte  [\m  bcrtoaatenöc  3ijn  eer(t  foar  ^an 
3eec  net  /  en  Icflinlicn  ïiaar  •lanri[e5iöt  met  vD!p  ban  Palm ,  gemengt 
met  een  5chei-  3\iiart  bertofel  /  toa.^c  tioo2  3e  3eei'  leeluft  'er  upt  5icn.  tb^ 
3B:cutoe.i  befmeeien  ïjarr  met  een  ar.ber  5002t  ban  ooeb  /  't  bJelfi  fjaac 
50  rooti  tioet  ;!cn  alö  Carmo3nn  -,  ött  3nn  Daar  oi'octftc  pjonfterrcn  en 
opfcljililnnceii.  TDit  cjcUaan  3nptio/  gaat  tin  bic  De  <6aften  bec3oat  l)ccr't  / 
en  neemt  3ijn  ïöapenen  /  t  toelh  me  of  bier  Azagayas  3ijn  /  toaac  mcbc 
ÖP  3lg  uyt  3im  ï^ut  berjeeft  /  en  omtrent  bjic  of  bier  bonbecb  treöen  bcc 
naat/  om  bc  genoöiobe  per5onen  oi?  te  toaaten  en  t' ontfangen.  Eo  bia 
öiö  be  ©jientsen  nu  nabn  cebomcn  ^iin  /  balt  bn  op  be  gronb  en  birift 
5onlier  cenlac  betocghig  blaft  op  3iin  '3ianoc5tot  icgaen  alsj  of  Ijp  booD 
toaef.  <©an  feomcn  be  oeno^iaöe  ©?ieiiben ,/  nemen'  bem  op  en  5etteii 
fjem  regt  op  ^iin  Boeren/  en  gaan  ban  cc^amentliiö  na  De  éin:  Daar 
geftomcn  3i)nbe  /  ocb2upften  De  <0a(len  bedelf  De  Cercmo'ue  /  ballenöe  op 
bc  Qronb  /  eben  oeliih  be  j^obtaer  te  boren  gcbaan  \M(ft.  C^n  \iqt  3e  Ijmx 
een  bOG2  ccn  op/  en  oeeft  bnn  De  banD/  b^enat  3e  in  3nn  19'ut  en  boet  5c 
baar  nebcr3ittcn.  (^e  ö^oubjcn  gcDninben  bn  De^eoelecjcntbenDtocipnio 
of  geen  picgtigljcDen.)  lilDn^  in  l^iinö  gcOjagt  3nnDe/  too^D  PDer  ban 
bun  een  Caiabas  baar  omtrent  ttoee  ^Bingelen  nat  in  ban  /  aaimeboDcn ; 
jünbe  bol  Achioc ,  {-ijnbe  bpna  50  DUi  al^S  binDcr  pap)  't  toeili  5e  moe? 
ten  untdobbcren.  a©anneer  bc  CalabaOcn  leDig  3i)n  /  bomt  De  .ïDcciTei; 
ban  't  i^unjs  en  neemt  met  beel  plegrigbeDen  pDer  3nn  Caiabas  af.  XBit 
öjf'^ben  tot  bier  tcc  too2D  n^aar  al0  Dé  toelbomfl:  gerehenb/  toaar  na  3e 
ban  be  ^2anb  bJinbcn  iMar  5e  ap  genoDfgb  5ijn.  ^aarnabolatbct5mï 
gen/  bantTen  en  i)et  liefïi03en  Der  ©20utoen/  en  tm  tcben  ban  De  lief  De 
tU  3c  De  3i^2outoen  ^^eDjagen  /  nemen  5e  3omiüD30(  baar  Onlen  en  Doo?^ 
boren  Daar  mcDc  baar  €eeMeDen*  ^it  fion  ib  in  't  eerfl  /  lioetoel  bet 
mp  mcnfgitiaal  ber5eherD  toierD  /  niet  geioben  /  tot  bat  epnbelijft  miji^ 
cpgen  (Dogen  getnngen  baii  Dc^e  en  Diergeüihe  'lïctienlöaren.  Eegeb:np^ 
fien  bC3e  Ceremonie  ban  baar  (iiTeeMcDen  te  Doo2boren  nier  alleen  bi»  De3C 
gclcgentbcpD/  maar  00b  toanneer  5c  met  lief  De  tegcnij  een  ©20uto  onta 

flelict^ 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  137 

(Iclicn  5ijn  om  öaar  tjooj  öc  öcootDcpö  l^an  fiaacöcnf3<?ntD^tn?nflant? 
Ijatlioüci'ö  te  fienncn  te  gctoat. 

^c  nullen  o«»  3lonflc  ;Dogtcr  5onlicctocflcmmingeUan9aac4Duliec!S 
tcu  i^iauciijü  ticmcin  gintiicn  ptnanD  ban  Ijiin  gencöcn  iss  ccn  ©20uto 
te  nemen/  üeoccft  fip  3ig  üp  Deö  ^ogtecis JDaöec /  öfc (jcm op ijerfcDcp^ 
öe  punten  (De  $|iiP0'fjouliina  üetïeffertDe)  ontjecöjaact  /  toclöeöemccnlijft 
3ön  of  öP  f "?«  Azagav  mahat  Ran  /  en  cf  lin  een  l^arpoen  ftan  maficn  / 
of  D?  een  Sijn  öan  ti^^ajcn.  gnistcn  f)n  nu  op  allc^  tot  oenoecen  öcö  ©a^ 
t!ei\ö  anttojoojö/  50  roept  tic  aDaticc  öat  i?e  ïDootec  bp  Ijcnnaüiomcn  en 
een  Caiabas  Uol  Achioc  mcUe  üjengen.  I^icc  tj?inïit  Ij?  eccft  Uan ;  öan 
'ceeft  öp  öe  l^op  aan  De  gonge  jT2an  i  en  DtetocDecaanDc^SnipD/  Die 
5e  uptDjtnBt/  en  Ijitt  meDe  t.ö  (iet  ^utoelüft  Gc«^aalit,  ïDannêec  pmanD 
tm  Caiabas  met  ^2anft  aai^öcOoDen  too^D  /  moet  f)P  Die  uptD^tnhen  / 
maac  in  't  (luft  ban  l^utoelijhen  toojD  fjet  (öelijli  reeD^f  mm  iiS)  Dooj 
Öaac  Djit'n  geconfumccct/  hcüOcnDe  De  ^niPö  ïjct  nï^ootflc  Deel. 

«©e  ©?outoen  3ul(en  na  Det  fSaten  geen  ^raambcD  ijouDen  /  nog  De 
iBannen  ooft  niet  gelijft  De  Caribes  Doen.  jTiaar  50  D?a  De  ©2outo  Ucc^ 
ïqd  icf  /  gaat  -^e  na  De  naa(tgelegene  ïtibiec  of  55?on  /  altoaac  5e  liet 
nieutogeöorene  ^cöep3cl  toafcöt  en  in  een  Dan  Daac  <0O2Delsr  optoinD : 
ïjit  geDaan  sijnDe/  gaat  5e  toeec  tot  ïjaac  getooonUift  toecft.  a©anneecDc 
aii^an  (leeft/  too?D  öp  Doo?  3ijn  ©?outo  3elf  begr'aUcn  met  al  3ijn  Aza- 
gayas ,  <ï5o?Del,ö  en  (9o?-giul3Jeelen ;  een  gelieel  ^aac  lang  ftomt  3P  Da^ 
gelijfijS  aan  't  <i3?af  Dan  fjaac  obecleDene  iBan  /  Ijem  eeten  en  D:infteit 
JjjengenDe/  5e  cefiencn  Ijaac  ^acenöpDe  jl^aan/  flellenDebijftieniBaan 
jp^aanDen  Uoo?  een  ^aai*. 

Eommtge  ^cïjJijüctjS  ban  Ije  Cai-ibifche  Eylanden  bebetligcn/  Dat 
ïie5e  plegtioöcpö  ban  eeten  aan  De  <©oDen  te  brengen  algemeen  on^cc  [jun 
fjS;  en  Dat  De  ^upbel  aan  De  <6?aben  ftomt  en  Oet  eeten  en  Djinftenbjeg 
ÖaalD.  |I>aac  ift  toeet  Det  tegenDeel  /  naDemaal  ift  3elf  menigmaal  De3e 
offerljanDen  Ijelj  tocg  geljaalD  en  opgegeten ;  toetenDe  Dat  De  ©engten  in 
tje3e  gelegentljepD  gclijupftt/  De  a'DeclJefïe  3ijn/  en  De  ^?anft  mcDe  ban 
te  befte  500?t.  ^lö  De  JBeDutoe  Dit  ^aac  ten  ennDe  gcb^agt  ïjeeft  /  30 
openD  3e  Det  <62aif  en  neemt  'ec  al  Ijaac  ,ïKan=2f  bcenDeren  upt.  <©e5e 
bjafcftt  3e  ïiecl  fcljoon  en  laat  3e  in  De  ^on  Drogen :  toaac  na  3e  Die  h^ 
malftanDercn  bint/  en  in  een  Cabala  of  kaftje  Doet/  moetenDe  De3elbe 
Dan  nog  een  gjaac  lang  op  ïjaac  üïug  Dragen  bp  Daag  /  en  Decf  nagtjs 
baac  op  flapen.  2ïlö  Die  tijtx  om  iö/  ijangt  32  bc3elbe  aan  De  po(l  ban 
fjaar  epgen  Deuc  iuDien  3e  een  i^upjsf  Ijeeft/  en  inDien  niet/  30  öangt  3e 
Die  aan  De  Deur  ban  Daac  naaflé  ^uu?  of  5^?icnD. 

ïDe  JBeDutoen  mogen  boïgenö  Daat  gebnipft  boo:  De  ttoccDemaalntet 
rroutocn  eet  Dc3e  ttoce  boo?5cpDe  garen  bcrlopen  3ün.  ^c  jt^nnnen  3i)n 
niet  berpligt  omtrent  Ijaar  ©Joutoen  Dicrgelijlte  Ceremoniën  toaar  te  tte^ 
men;  maar  inDien  een  ilober  een  indiaanfcHe  ©jouto  getrcuUit»  lieeft/ 
30  ijEf  3e  berbonDen  in  alle.5  te  Doen  alKJ  of  öP  ^en  indiaan  toa.ef.  ^e  Ne- 

S  gers 


138  Hiftorie  der  Americaanfche 

gers  op  tiit  Cplnntï  Icücn  in  nïlcii  tigclcn  l»:lgcnö  üc  gcluoonfc  ban  luiac 
Evinti.  C>it  tö  l)ct  öccn  't  tocUi  i(i  Ijcü  Tionncn  ticcucmcn  tcrtoijl  ia  Daac 
öctoccfl  ben  /  nu  5Ullcn  ton  onjc  Hcnö  bccbolgcn. 

I^a  öat  top  onö  op  uit  €nrnö  acno:a3anm  UcTUcrfcOt  /  en  50  bed 
tm  moficlijh  toaö  ban  allcö  b3025icn  ö.iböcn/  gingen  to?  tocticrom 
Gaan  na  't  t'  5Cpl  /  CoutjS  tlcllaitjs  na  l)et  (Cplnnb  de  los  Pinos ,  nltoaar  ton  na  bccc^ 
Eyiandde  (fcn  bagcn  ^cnlcnö  nanhtonincn/  en  gettoongcn  tonren  onö  i3,-»artung 
losrinos.  ^^  bermahen/  't  tocih  30  kb  toaö  gctotztim  öat  men  ïjct  nic*  mccc  lio* 
ben  toatec  ïïon  bontten.  ï^iec  00  bccöeelöen  ton  ons"  5elbc  nlö  te  beten  / 
5ommine  om 't  M>(l]W  te  brtmahen/  en  antiecc  om  te  iDi^^cDen :  lil  r  in. 
toaren  ton  50  geluftliig  bat  toe  in  öe  trb  ban  feci  of  fcb:n  uuren  Dtfcö 
genoeg  bobben  cm  bun5cnb  meiifcben  mebe  te  fi.iii3igen.  ïDn  ijab^ien 
eenigc  Indianen  ban  Cabo  Gratias  a  Dios  bn  onö/  öie  5eer  gauto  in  't 
5agen  en  ©ifTcfjen  toacen  /  b002  bec  jcibcc  ïjulo  boDcöen  en  5outeben  ton 
mebe  een  groot  getal  toilöe  ï^oenen  /  toaac  booj  ton  on3e  fpngcrige  ,fRa* 
gen  nu  genoeg5aam  ItO.iDen  ber^aöigen  /  en  ond  ©anrtupg  feictualiee* 
ten.  (Tï?e5c  Uoenen  3iin  eertnbö  booi  be  Spanjaards  op  üir  «ènlanöom  te 
bermenigbulöigen  gebzagt»)  a©p  50tueben  mebe  een  grcot  neral^rtiiiö- 
pabben  in  /  bic  bier  iw  grote  beelbenb  gcbonbcn  tooibcn.  TDc^e  ömgcn 
becb  ono"  b'  elcnöc  hit  ton  te  beren  Iiatiiien  ui-rgeflaan/  gebeelberTcrên/ 
en  ton  Deaonben  numalft3nbercntocbcc23?oebertencemcn/  toeïbenaam 
altoo.cJ  gcüjuubclijü  onbcc  on.ö  toa.3'  /  maat  in  on5c  elenbe  unt  gcDiunb 
toaö  aeraaftt. 

Ccctoijl  ton  biet  lagen  /  leef  öcn  top  in  «'^lle  toeelbe  /  3onber  nmanb  te 

b2e5en/  toant  ton  5ouiJen  bc  Spanjaards  meer  alö  3n  onsf  3ocheiu  alleen 

nig  toaten  ton  g:noob3(!atit  bn  naat  gocbejBagtboo:  bc  Crocodillen  (bic 

biet  iw  grote  menigte  3ün}  te  b'Uiicrt.    ilDant  aio'  be;e  TJ^icten  bongcrig 

$iin/  3uIIcn  5e  een  ,fDan  aanballcn  en  beniielcn  i  geliib  alö  aan  eciïban 

>>n  Rover  ou^c  ^TJaMterö  ten  bcele  gcbcurbc/  tU  met  een  Ncaer  tn  t  C3ofcb  gegaan 

^%orddoor  -^jjj^>j^  jv^,^  Ciocodil  aautrÖf  /  öie  met  een  onnelcoffeiiiïie  baarbiabenö  op 

"rover!*  ÏKnt  aanbid/  bn 't  23ecn  batte  en  bem  cntiet  boet  baalöc /  tettoijl  bc 

'kallen.       Kcger  3ig  onbertufTcben  on  bc  b'ugt  begaf.  ï)n  ebentori  een (ïcrb  en  moc^ 

big  ,iT>an  3nnbc/  trob  3!jn  Uled  't  g:ën  bn  bn  311  bab/  en  na  een  qc^ 

baarliib  gebegr/  bDOöe  bc  docodil  -.  maat  bleef  met  een  /  30  boo2  bet* 

mocnMicnb  ban  't  gebegt  /  alö  betlieö  ban  bccl  U^:^  /  altf  boo^  op  bc 

plaa^o'  leggen  -,  tooiöcibc  boo2  ^c  Neger  (öietocbercmgeftomento<iefo?n 

^      te  3ien  toat  ban  bem  toa<$  geto02t;en)  ni  bic  fl-aat  rrcbmiöen    bic  bem  op 

.  3ün  aug  nam  en  toel  een  fi\i)\  ber  tot  aan  b:  ^ccfeant  ïr2oeg :  altoaac 

to?'  bem  in  een  Canoë  lenbcii  ei  aan  3302Ö  üiagten.    .^a  Mt  gcücurb 

toaö  b02jl  niemanb  ban  ontf  3onber  g^eb  gc^cTc bau  3ig  met  in  't"  ^ofcli 

bcgeben;  maat  ebentoel  begccrig  3ünbc  om  toj.rib  te  iienun  toegen«  bet 

cngebal  on3e  itOabber  obergebomcn  /  gingen  be  bolncnbc  bag  met  rroe* 

pen  b'D02  't  ^ofcb  en  bonbcn  eenigc  Crocodillen ,  w  ton  öoob  noegcn. 

«Dese  Tuieren  btoamcn  alle  nagtcn  nm  cnsc  ^fljcpen  /  flnnnt"^  ^^  P^^ 

ten 


i'^er-^te  J^e:'/:J*^jr.j:^S. 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  139 

m  tp  hi  ^crfujoutcn  om  öa^c  0«  op  te  felimmcin  €>p  ccn  nrtrjt  ffocgcn 
toe  cc»  Dc^fc  ^icccn  niet  een  pfcre  =!l^anli  \3a.1  onöeccn  in  üe  i^iinö  /  ij? 
tonö  50  iïom  tiat  in  ulaatsj  ban  te  bluöten  c!i  ^tg  na  Ocneöen  te bcocUen) 
Dl-  cp  onö  annhloani  /  50  öat  top  Dcm  met  ^oeUocten  alsf  anöersf  moc^ 
(len  üooö  (Taan.     • 

3!>a  Dat  top  l}\ct  ccnige  tijti  ceWeben  en  m$  ^cljtp  toetrec  bermaafjt 
Datjoen  /  oingcn  top  nn  Jamaica  t'  5cpl  /  oltoaac  top  na  een  boojfpocöüje  Komen  tot 
Jiepö  ödjaö  te  lyMm  in  toenmn;  öagen  aanhtoamen,  Capttcpn  Morgan  Jamaica. 
toa.s?  13002  on5  fjtcc  meöc  al  aangcfiomcn  /  inaac  ïjaö  nog  accn  ban  3ijn 
H^afiljcrö  Die  Ijp  aatec  cdaren  Öaö/  öe5ten/  en  toai'en  top  ö'  ccifle  öte 
na  tjcm  tot  Jamaica  htonmen  f  acriUecrcn.  ^p  toass  alötiocn  b:^hj  om 
3©oih  te  tociUen  en  üp  een  te  toergötiereu  om  na  't  <icpïanö  St.  Catharina 
te  ^entjcn  /  't  toclh  ()p  boo^nemensf  toa<J  te  ^ojttficeeren  en  tot  een  acmec^ 
ne  "toebUigt-plaat^  öei*  aobergi  (oelijft  reetJjS  gejegt  iiS)  te  Ijouöen.  .ïlDaac 
t!it  3ün  Uoojncmcn  toierö  fiojtö  taac  na  UerDintJecti  /  D002  De  ftomjïc  ban 

CCn  O0?l0nfClnp  llpt  Engeland  W  02tJ?e  lian  De  ïiOninli  ban  Groot  Bric- 

tanicn  meDe  üjagt  /  toaac  bp  be  <0ouberneur  ban  Jamaica  op  ortboDen 
toicrö  om  3ig  aan 't  ^of  ban  Engeland  te  becanttooojDen  tocgcn^  fjet  fa- 
boctfeei-en  bec  iiobccö  in  Die  ï^toartieren  tot  groot  nai3cel  Dcv  a?nDcc5a5 
ten  ban  De  3^onin!i  ban  Spanje ;  ly:t  ge^epDe  ODoiicgfcDip  bi^^gt  mcDc  een 
nicutoe  <6oubcrnein:  ban  Jamaica  in  pfaatö  Dcc  boo^gaanDc.  ZDc3e  i^ecc 
toa^  50  D2a  niet  in  3iin  ampt  gctccDen  /  of  5onD  becfcïjcpDe  ^cljcpen  na 
alle  Spaanfche  i^abenö/  om  De  Spaanfchc  <èioubecneur,ö  te  bcr5cheren  ban 
De  gotDe  Cojccfponfjentic  Die  De  =^oninft  ban  Engeland  5i)n  ijlDeeflcr  gece^ 
foibecïD  toajef  i.i  Die  üatoactiecen  met  3ijn  Cathoiijke  Majeficyt  t'  orïDers: 
|)ciit!en.  Cn  Dat  ï)p  ban  3ijn  ,^aic(lept  en  Deö3elf.ö  gcljcpme  ïiacdi  / 
fcljerp  en  uptDnihhelijft  bebel  ï)aD  ontfangen  om  in 't  toefï:mcnDe  niet  toe 
te  laten  Dat  ecnigc  3J?ober  ban  Jamaica  upt  3011  gaan  om  De  mintte  ï^oflis 
Utept  of  ïftobecpe  op  De  Spaanfche  i^atie/  llanDen/  of  ooft  op  eenigeans 
Derc  BcUieren  Diec  naüunrige  OrplanDcn  te  plegen. 

^e5e  ozDerö  ober  al  berüjepD  3iinDe/  30  begonnen  De  t^obcröDicnog 
in  E'ce  toarcn  fjcm  te  b2e3en/  en  Dojften  op  't  ge3cpDe  (ÊnianD  nier  toe? 
Der  f  Inipö  ftomen  i  maar  bleben  in  ^ee  bolfjcrDenDe  in  't  plegen  ban  alle 
3©panDUtlibcDen  Die  5e  ftonDen.  <!F>e5clfDe  illobcrö  namen  en  plonDcröcn 
een  confiDcrable  ^laatief  op  bet  €pIanD  Cuba  gelegen  /  la  Villa  de  los  Ca- 
)os  genaaniD/  nltoaar  3e  allerbanDc  3oonen  ban  onmenfcïieliifte  en  ® ac^ 
barifclje  to^eeDbeDen  aanregteDcn.  iBaar  De  nieutoe  <0oubcmeur  ban 
Jamaica  htoeet  3ia  50  toet  in  3iin  pïigt/  en  bolgen??  De  02Derö  Die  fip  iipt 
Engeland  ontfangcn -ftaD  /  Dat  bp  eenige  Der  booznaamfte  ttobcrö  in  !)an? 
bui  fereeg  /  Die  bp  liet  opbangen.  ^e3e  ftrengbcpD  DecD  D'  anöere  ï!o? 
btrö  /  Die  nog  bunten  toaren  /  op  baar  bocDc  $iin  en  na  't  <!!planD  Tor- 
tuga  bliigren  om  niet  in  3iin  banben  te  ballen;  bterberbocöDen3e3iabp 
De  Franfche  Hnbcrö  Die  op  Dat  €planD  toonen/  in  toelftcr.ö  ge3clfcDap 
;e  tot  De5cn  ïjupDigen  Dag  Daar  noa  ontljouDen. 

S  z  XX.  HOOFD- 


x^o  Hiftoric  der  Americaanfchc 


XX.     HOOFDSTUK. 

Verhaal  van  de  Schipbreuk  door  Monücur  Bertrand'  O- 
geron,  Gouverneur  van  T^r///^^,  omtrent  d' Eylanden 
Guadanillas  geleden.  Hy  en  zijn  gezelfchap  verval- 
len in  handen  der  Spanjaards,  Zijn  lift  om  zijn  Le- 
ven te  bergen.  Zijn  aanflag  op  P  tiert  o  Rico  om  zijn 
Volk  te  verloflen ,  't  welk  hem  miflukt. 


N 


511  tic  tOÖt  op  Panama ,  fjaUtren  ö'  ^IntoOOntlcrjS  ÖCC  Franfche  dlxn 

lantjen  in  America  tn't  ^aac  1673.  («ctoiil  ücn  (0O2log  in  Eu- 
ropa tUJTcDcn  Vrankrijk  Cn  DC  Vercenigde  Nederlanden  30  ÏJCftiö 

toocöe)  ccn  confiöcraWc  ©loot  bp  een  Dcröatccti/  om  öe  ^Iaat5cn  öe 

Vereenigde  Nederlanden  in  Weft-Indien  bCÖOCCnUC  /  tt  iJCCOUercn  en  rui^ 

nccccn.  €cn  tJC5cn  cpnöc  ïjaD  öc  Franfche  ^ömicnal  al  öe  ïtobcrö  en 
j^oluntaircn  ^u  Ijp  Bon  Ijetocöcn  bp  een  oeb^agt ;  en  .^Töonileur  d'  öge- 
ron ,  (©oubcrncui:  l)an  Tortuga ,  ijaö  een  (DozloofcDiP  tjoen  boiitoen  /  qc^ 
naamtJ  d'  Ogtron ,  't  toclft  Ijp  ban  alle  2£mmimttic  tocl  öccöbooj^imcn 
met  bijf  fjonöecti  Boecanitrs  Dcmanucn  /  al  t'  5amcn  liloch  en  tocibcUarcn 
jDolft/  op  tocift  <i§cljtp  l)p  5ta  in  per30on  meöeücaaf.  ï^aac  cccjie  boo?^ 
nemen  toa.ö  om  't  <ï3planti  Curacao  te  UcroUcrcn  /  maar  öit  bDo?nemen 
fitoam  öoo?  ^cfjipbKuU  te  berijöelen, 

Eo  ö^a  alö  allcjs  oerccö  Itjaö  ctna  ti'  Ogeron  ban  Tortuga  t'  3cpI/  om 

$iO  bp  ije  ©loot  te  bcrboeoen  en  f) aar  ö^nomene  ïtcfolutic  in  't  ineift  te 

jlcUen.    j^aac  ten  SEuptJcn  ban  Sc.  juan  de  Pucrto  Rico  ocfiomen  5ijn? 

bc/  toiccö  ftp  3cecfcDieU)ït  0002  een  oetoelöigc^to?m  obetballen/  bte 

i' Ogeron  W"^  "^^"^  ^?cöat  omtieiu  b'  Ornlantien  Guadanillas  te^enö  bc  ttot^enen 

lijd  Schip,  aan  fpaanöcrcn  fmcct/  bjaar  boo?  On  gcbtoongenbJiciöBtgmctöcjjoot 

breuk.       (e  falbeccen  en  na  %m\3.  te  baren. 

^ejs  anberen  baaaüS  aan  3lanb  aclicmai  ^ijnbe  /  bJicrbcn  3c  boo?  ^t 
Spanjaards  ontbclit/  bcbJcUic  (l)aar'boo?  Franfche  ilobcrönemcnbc/  bic 
geliomen  toatcn  om  bet  (Êplanb  toebrc  te  plonbercn/  gcUih  3c  te  boten 
öebaan  babben)  Ijet  ceöccle  3tanb  in  roere  b^acten/  albaat magt bp een 
tcobben  en  op  baar  aan  hbiamcn;  d'  Ogcron  met  3i)n  ©oUt  niet  in  (laat 
jijnöe  \yi}  o^bicb  ban  aBapenen  om  eentoc  tegcnfïatib  te  boen  /  bab  bol? 
öcnö  gebjupb  om  ïibJarticr.  .fl^aac  U  Spanjaards  \it  fcluililtclüïic  to^ceb^ 
*•  bcbcn  boo2  ^t  aobcrjö  op  bcrfcljcpbe  tiibcn  gcpleeot  /  nog  bcrfcb  in  gc^ 
bagten  bcbbenbc/  baöben  geen  mebelijben  met  baar/  maar  fjaactocbu^ 

lUenbC/  HaJ  gy  dicffchc  Honden  j  hier  is  geen  kwartier  voor  u  j  bielen3C 

met  een  grote  toocbe  op  'er  aan  en  bobcn  bclc  ban  fjun.   ^pnbelijh  bc^ 

rncr:: 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  141 

mcrfecniie  bat  5e  De  mfrtflc  lücbcrdanli  niet  boöen  /  noö  ooft  rjcen  3Bapc? 
ncn  öaöticn  om 'cc  te  bccöeöiacn/  Deaonncn  5e  tont  te  üeöarcn/  en  na* 
men  öe  oUcrise  tJic  nog  in  't  ÊcUen  gcblcUcn  tonren  /  ccUanacn,  jnaac   ^^  ^^rd 
1105  al  öcftaöig  Vicrmocticntic  öat  öie  onoduftfiigc  mcnfcfjcn  gcRomcn  toa-  5°°""  '^'j 
ren  met  boo:nemcn  om  ireticrom  Det  Cplanö  in  te  nemen  en  te  bcctooe^  gevailcn/ 
flen/  50  öontjcn  5e  DeselUe  met  toutoen  paac  aan  paar  aan  clftanöeren 
batï  en  D^etoen  5c  öoo?  \M  25ofcD  öcen  in  [jct  open  ©clö.    (€ot  öujS  toer 
OcUomen  3ijntie/  to?oeaen  5e  Ijun  tnaar  öun«0ppec-l)oofbaeületoentoa!S: 
Ujaar  op  5e  eenparig  (boo?  jBonfieuc  d*  Ogeron  taar  toe  toer5ogt3üntJe) 
ten  anttooojb  gatoen  /  bat  Ijp  in  be  ^cljipb?euft  toerbionhen  toiajc?.  ïDant 
Ogeron  ontcftenb  aan  be  spanjaards  30nbe/  Otelb  ?ig  onber  öaar  alcf  een   veynftzig 
onno5ele  <öcfi/  en  toJifl  3»)"  geb2ag3ogeüUjh/  en  3ijn  getoaanbe  gcliijePb  ^''*' 
30  natuutlijö  aan  te  (tellen/  bat  be  Spanjaards  öem  niet  bonben  gehjft  3c 
3Ön  ©olft  gebaan  Dabben/  maar  lieten  fiem loö lopen /  omtottoccmaaö 
tn  tijbhojtinge  toan  be  gemeenc  ^olbatai  te  bienen/  betojelbe  öem  nu  en 
ban  een  fneebe  23200b  en  anbere  fpij5e  gatoen/  baar  in  't  tegcnbeel  al 
ö'anbere  getoangenen  50  tojcpaig  ftregen  bat  5e  nautojelp^fljet  Eetoen  baar 
t)p  feonben  beftouben, 

<0nber  be  Franfche  3;iotoerjS  toa.ö  een  barbier  /  ^k  eertijbss  een  aans 
metbelijbe  btenft  aan  be  Spanjaards  betojc5cn  ïjebbenbe/  boo?  Daar  ont^ 
bonben  en  in  to2Pïjepb  geftelb  bJiecb/  gaanbe  tojpeUjft  op  en  neer/  gelüft 
d'  Ogeron  mebe  tcclj.  5ïan  be3e  23arbicc  gaf  d'  Ogeron  3ijn  toooincmen 
toan  te  toJtllen  tolugten  te  bennen :  't  tojelh  3e  bepben  in  't  tojcrïi  (lelben  /  E"  begeeu 
begetocnbe  !jun  in 't  25ofcD/  öopenbe  baar 't  een  of' t  anber  te3ullentotn^  ^'s  7  '^^ 
ben  om  een  ©lot  te  maben  en  baar  mebe  na  b'  een  of  anbere  ^laatö  otoer  ^ 
te  (teben/  IjoetoJel  ^e  nietjS  ter  aBerelb  anberö  W  Daar  Dabben  om  't  een 
of  anber  3^aartupg  toe  te  rujten  alö  een  i^abme.ö.  s^a  bat  3e  be  geDeele 
bag  boo? 't  föofcD  gegaan  Dabben/  btojamen  3e  tegen.ö  ben  atoonb  tegenö 
Daar  toertojagting  aan  ^tCvinb  /  maar  ;cnbcr  kti^  te  Debbenxim  t'  eeten  / 
of  een  toerseberbe  plaatjS  te  bieten  om  ïjaar  toermoepbe  Slcben  te  ru(l  te 
leggen.  Cpnbelüb  bemerhten  ^c  bigt  aan  ^tranb  een  grote  menigte 
BifTcben/  Hp  be  Spanjaards  Corlobados  gcnaamb ;  be5e  ©iffeDen  bomeii 
gemeenliib  bigt  aan  ^tranb  om  3ebere  blepne  ©iöiejS  baar  3e  op  a3cn  / 
te  toertooïgcrt.  ©an  be5C  ©iffcDen  toongen  5e  30  toeel  alsf  3e  nobig  Dab* 
ben/  en  met  Dct  to?iitoen  toan  ttoiee  Doutjeö  flerb  tcgenö  een  bregen  3e 
touu2/  toJaar  mebe  3e  bolen  maabten  om  5e  te  bjabcn»  «E)etoolgenbcbag 
trobbcn  3e  te  toierb  om  l^out  te  Dabben  en  een  ©lot  te  maben  /  om  baar 
mebe  na  't  €planb  St.  Cruz ,  '( tojelb  onbcr  be  Franfche  beDoo?b  /  otoer 
te  toaren. 

(^ertoijl  ^e  Dier  mebe  be3ig  toaren  /  ontbebten  3e  toan  toerre  een  Canoe    zien  een 
tk  regt  op  be  plaatö  /  baar  3P  toaren  /  aanbtoam.  l|ier  boo2  betojeed  f^'o^^^vau 
3ijnbe  bat  3e  mogtcn  getoonbcn  en  boo2  be  Spanjaards  toebergetoangenge?  len. 
'  nomen  too?ben  /  toeben  3c  in  't  23ofcb  tot  bat  3e  bonben  onberfcDepben 
toat  ©olb  in  be  Canoe  toaisf.    arpnbeiijb  bemerbenbe  bat  'er  niet  meer 

s  3  al« 


1^2  Hiflorie  der  Americaanfche 

al0  ttocc  Ititin/  't  occn  tod  ©üTcUcrö  fdKncii/  in  to.ucn/  b.tfotcn  5c 
Daav  %cDji  te  tonocii  /  en  3to  jKccftcc  Dan  öt  Canoe  te  malicn.  $i02t.j:{ 
èaat  na  bcaicrhtcn  3c  Dat  ceu  ban  Dc5c  ttocc  mcnirljcn  /  5ijnt!c  ccn  Mu- 
lato  of  Haifiiag,  5ijn  Caiabas  op  öc  ïtug  IjiWQ  CU  na  ccn  bpijcic.jcne  552on 
öing  om  ticrfcl)  toatcr  te  Ijalcni  ö^anöir/  DatccnSpanjaaidtone/  ölccf 
hp  De  Canoc  !)em  intoagten,   Ev  ijun  becUeelö  en  to.i.i  mallianticrcn  af^ 
Ocfclicpöen  3icnöL'/  iJiclcn  cp  tie  Muiato  ecrft  nan/  cnliborDcnljcmmet 
ï)et  l^nlnnejs  öe  öoo.    ^e  Spanjaaid  beoaf  3I13  op  ti:  gcrügt  na  öc  Ca- 
noe ,  mi  enentïe  t'  om\jlngtcn  /  nia.u  3c  3arcn  licm  u  tio.n  op  De  leiden  en 
Oocgcn  {):m  tjooö.    <ï?it  oeDaan  3nntie/  Ijaalticn  5c  "t  iltclj\ini  Dan  De 
iviulato  't  to:l{i  3e  bp  t  nnDec  in  De  Canoe  totccpen/  cm  3c  alle  ü:pDe 
f  EeeUJ:-!arD  in  te  ü:cnrjcn  en  De  3?i(Tcl)en  ten  piooj»  te  ocDcn/  en  Doo? 
Die  miDöel  De^c  DaaD  Doo?  altooö  D002  De  Spanjaards  te  liëelen.    ,f!>a  Dat 
3e  30  Ueel  UerfcO  toatrc  liaDDen  inoenomcn  alö  3e  fjonDcn  /  atnae'n  3c  Uan 
D fac  t' 3epl ;  Die  Dag  3crlDen  3e  langö  De  l^utl  )iim  Pici to  Rico  ror  aan 
Cabo  Roxo.    ©an  Daai'  ftalien  3c  oDci:  na  Hifpai  ioia,  ailnaai*  3:  Ij.iac 
iTDaïilierö  en  gc3elfcl)ap  ïionDen  binöen.    5?c  jlvoom  en  toniöcii  )joci^c\\ 
En  waar  \),vt  30  nunflig/  Dat  3c  in  tionc  Dagen  aan  t  gc3epDe  (ïjjilan^  liUiamcn  / 
mede  7e  toe  '^^^^^  ^p^  ïDioat.ö  penaamD  Samana,  aitoaac  5e  een  partu  Dan  Ijaac  jDolïi 
tlZZcn.  Dongen.  ' 
d'  ogoron     d'  Ogeron  tot  Samana  aan  JTanD  getreDen  3nnDe /  licbal  De  barbier  ;o 
vergr.acrd  ^jjTd  ©olh  alö  l)ïï  In  Die  Ittoartieren  hen  bebonicn  tetoerDcn/  ttrlüiil  Dn 
om  2ij°n'    5elf  Dei-tvoïï  cm' te  3ten  ï)oc  't  met  De  3alien  op  Torcuga  (lonD:  allnaab 
Volk  re      gcliomcn  3nnDc  /  DeeD  l)P  3ijn  uptciftc  bejt  cm  ^diepen  en  3r»olli  bp  een 
verioiicn.    l^  fuligen  /  om  Daar  meDc  na  St.  jan  de  Pucrto  Rico  te  na*n/  en  3ijrt 
jDQlb't  todh  lip  (geUjfi  ge3ent  tö)  alDaar  m  een  3cev  dcnïjige  (TaatgeiOf 
ten  fiaD  /  te  ijevlctTen.   ^n  bozte  tiiD  ïjaD  l)p  ccn  gocD  getal  ^r Depen  en 
ï>olli  bp  een  üecgaöciD  /  toaac  mcDe  l)p  Uan  Tortuga  t'  ^epl  ging  na  Hi- 
fpaniola,  om  alöaac'c  HDolb  Dat  Doo?  De  25arbtcr  gctooibei  iuaef/  in  te 
nemen.    aiDanncec  !)p  nu  alljet  JDolfi  aan  2i5oo:D  DaD/  DeeD  Ijp  f)u:i  De 

bOlgenDe  aanfpia  il :  Gy  lieden  hebt  zekerlijk  alle  van  deze  togt  grote  buyc 
en  Rijkdommen  te  vcrwagten  >  laat  daarom  alle  vreze  en  bloohertigheyd 
door  u  lieden  aan  een  zijde  worden  gclkld  >  en  in  't  tegendeel  uwe  Herten 
met  moed  en  dapperheyd  vervuld  worden.  En  dus  doende  zult  gy  u  zel- 
\en  verzadigen  met  dat  gene  ?  't  welk  de  blote  hoop  u  tegenwoordig  be- 
looft. |lDec  ban  bun  (leunDe  3eec  op  De  bdofren  Dan  d'  ügeron  ,  en  De3c 
3ijn  tooo:!ï3cn  baarDen  grote  D:eu:}D  in  (jaar  gcmceD ;  't  Irieift  d'  Ogeron 
5ienDc  ging  blnmocDig  t'  5epl/  Coui\ö  ftdIcnDc  na  PuertoRico.  gn'tgc? 
3igt  Dan  't  3IanD  gdjcmen  3ii"De  /  gebnipb'en  3c  niet  anticrcf  aio  D'  <OVi 
Der3cplcn/  op  Daf  5e  niet  (eer  Dat  5caanDc5I>laatögc!iomenl'DarenDaiU' 
3e  boojncmcnjj  toaien  te  JtauDen)  Doo?  De  Spanjaaids  mogtcn  cntDeht 
ibOjDen. 
De  Span-  .fjict  tcgcnflaanDc  Dc3c  Doo230?ge  toaren  De  Spanjaardslian  fianr ftomft 
ja.uds2ijn  uectoitiloD  /  en  DnDDen  ijaac  tor  tegenflanD  beccpD/  ocb  eeuigc  (Croepcn 

nuP' 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  143 

ïluptcr^:?  ïnnoö  öc  ^tcanti  om  Ijnar  't  ïïnnöcn  te  üclcttcit.  d'  Ogeion  Drt  mo  zijn 
3!cnUc  bcVinl  De  ^cljcpcn  Diot  cnDec  tie  Jöal  te  lopen/  öoc  fceoon  ïii»  lu?  voornemen 
jïta  Viiuu  te  oeUen  en  Dtoona  t!,itn:  tjooj  öe  0uy terne  $tg  tn  't  25cfcl)  te 
rettreecen  /  Ijiec  lagen  Ucel  Compaanien  ©oetbolh  plat  op  öe  aronö  Met' 
B02öen.    ^e  ^oUecsf/  ^tenOe  öe  0u).>teip  octochen  /  Eanöen  op  ïjaac    "v^k"'^ 
gcmalu  en  Onna  geen  hüaaali  U?c5eutie  tcc  plaa'5e  Daar  5c  totfientratöe  ^'^"  ° 
Kuptccp  geen  tiienfl  öoen  ftonöen  /  troftf?en  ^ofcljUDaarö  tn  /  maat  50 
Ijaafl  toaren  $e  in  öe  S^inöerlage  niet  berUallen/  of  öe  Spanjaards  fobcc 
cnö  fp^ingenöe)  bleien  50  öappec  op  'et  aan  öat  3e  5e  tn  ïiojte  tijö  tn  toan-  "«'ord  gefia- 
o?örc  ijjagten  /  en  Haac  ölnonöm  ^0  aïö  5e  fcefl  fionöen  515  met  öe  Uliigt  s^e„  bered 
tn'ec  beliepen  te  bergen/  latenöe  Ued  öoöen  op  öc  plaats?  leggen.  zigmetdl 

d'  Ogeion ,  l)oetoel  D?  öit  gcVJaar  meöe  onthomen  toaö/  ïjaö  lieUec  tn  viugt. 
't  gcljegt  gefneuüelö/  alö  ic  fcBanöe  te  Ipeiv  tocllie  Ijet  fitoaöe  gcöolg 
ban  öc5e  onöecnennng  ftem  op  3ijn  agtbaacljenö  ff Ijcen  te  5iiilen  üjengen ; 
öeljalöcn  Dat  öte  genen  Die  \p  onöeniomen  Daö  te  UerloDcn/  Ijiec  öoo? 
in  giotei'  elenöe  (tonöen  te  gecaïien;  Ijp  moefl  ebcnVuel  onUevrtgtec  5aïiè 
bectueWten.  <©e  Spanjaards  üicben  50  lang  aan  ^tranö  tot  öat  öe  ©loot 
upt  't  gestat  toaö  /  o^öcttufTflien  Indpen  5e  De  gchtoctflen  Uooit  aan  fiant  / 
en  fneööi  De  öoöe  Htcöamen  ^^euss  en  <öoren  af/  cm  Die  aan  öe  liortgc 
gebangenen  te  Vierroncn. 

5^a  öat  öe  ©loot  Dcrrc^ftfien  toaö  (lahen  öe  Spanjaards  ©leiigöe-bnu^ 
ren  <:^an/  en  ljcö;ïe\3en  grote  blnliftliap  ol5cröc5ci:lj:rtotnnsngc/  maar  De 
Franfche  gcUai'tgetien  toiecöcn  D'^röcc  alö  te  lideen  goijanöciö.  ©an  Daar 
elenöe  en  Daröe  toöel/  ief  öe  ^cet  Jacob  Binkes(öoenmaalï$25ebeU)eD;ï 

Öec  OÖeC  ecntge  (©OjlogfCljepen  ten  Diende  öec  Heeren  Staten  Generaal  der 

Vereenigdc  Nederlanden)  een  goeö  (0og-getutge  gctocefl  /  Die  cm  üerUer^ 
fcljinge  öaac  gehomcn  3!inöe  /'  3ulft  jeen  meöelüöen  niet  öc5e  elenöige  mcn^s 
ff  Den  ftrceg/  öat  Ijn  Inif  of  fed  ban  Ijiin  {tcelogetoüKS  Vxieg  nam  en  op  3im 
^cïjin  betDo3g  i  't  ttJclft  öe  Spanjaards  m^at  öte5$  te  meer  beröittecöen^ 
Vuant  ftonö  Daar  na  3onöe!^  3c  öc  reft  Der  geUangenen  na  De  fi|oof  ö-^taö 
ban  l)ct  €nlanö  om  aan  De  ^oitificatten  t'.  aröeuöen.  €n  Dóc  öit  bncrft 
gcöaan  toaö  /  toictöen  3c  öooj  öe  <0ouberneuc  na  ö'  Havana  ge5onöcn  / 
alloa^c  3e  meDe  geb:upht  bJieröcn  om  Die  ^taö  te  berjlerfien»  üfiec 
mceften  "3e  bn  Daag  tocrlien/  cn'ö  nagfö  toieröcn  3c  in  De  gebanbeniö  op:= 
gciloten  /  00  Dat  ^e  niet  ieö?f  btnaaö??  tegenö  De  ^taD  mogten  b;oiibJen ; 
toant  3e  toaien  bebjeeft  öat  3e  De  ^taXi  mogten  becfpieöen  /  en  Daar  na 
nl?f  5c  bn  friac  ©olb  gebomen  ^larcn/  öe^elbe  t' ecnigec  tijö  oberballen : 
ban  't  to-M.be  öe  Spanjaards  menigmaal  pjoeben  geljaö  ficbben. 

^aac  na  toieröen  3e  i  1  berfcljenöe  reppen  alö  'er  ^diepen  ban  Nova 
Hifpanicn  nantieftomcn  toaren  /  na  Europa  gcbocrö  en  tot  Cadix  aan  3lanö 
ö:3cr  jBa^r  niet  tcamjiaanöe  öe5e  v  2gbuIDigf)epö  Der  Spanjaards  om 
öir  Bolft  te  beifpjewöen  en  ban  een  te  fctienöen  /  ^0  bbJamen  3e  cbentoel 
feojtcf  Daar  '-a  br^-n  al'e  v^  VranKrijk  tocDcr  bnecn/  en  bcffoten  met 
t'  cccjle  gelegentljepö  tocöec  na  Tortuga  te  ïiceven ;  ten  De3en  epnöe  (ton;: 

Den 


144         Hiftorie  der  Amcricaanfchc  Boecanicrs. 

Ucn  5C  malftanücrcn  oetcoutoelp  bp  /  30  Dat  in  fiojtcn  tijö  (jct  of oorf?c 
öcljccltc  tocöcc  op  Toi  tuga  fetosmcn  ncflclcn.  ^Ifitcc  ruflcöcn  5e  toctici: 
ccn  i^tcutoc  iDloot  toe  (omDaaco^lcUencïampcnoptieSpanjaardstctoje' 

lm)  OnÖCC  ÖCt  bClepÖ  toan  ecne  iBOnflCUC  Maintenon ,  «en  Franfchmati. 

jBct  Dese  jDloot  litoamcn  3c  aan  't  €planti  de  la  Trinidad ,  tufTcücn  ijct 
<ïEpInnli  Tabago  ctt  öc  liufl  Dan  Paria  Qelcacn,  ^ft  Cplanö  plonticcöen 
5C  en  l)?atilifcljattcn  Bet  öaac  na  op  öonöccU  Dup^cnti  fïuhficn  Uan  agtcn. 
30an  öaac  UcctcoöBen  52  ttitt  boojnemcn  om  De  ^taö  Caracas  (fcêupn 
tC0cn  o\)er  öet  €planD  Curacao  öclescn)  in  te  nemen  en  te  pionDccen. 

Eynde  van 't  Eerfte  Deel.. 


HISTO- 


Fol:   I4f 

HISTORIE 

Der 

AMERICAANSCHE 

BOECANIERS. 

IL       D     E    E    L. 


I.     HOOFDSTUK. 

De  Capiteynen  Coxon ,  Sa'isjkins ,  Sharp ,  en  anderen  gaan 
met  een  Vloot  na  Darien.  Haar  voornemen  om  in  die 
Geweften  te  Roven  en  te  pionderen,  't  getal  van  haar 
Schepen  3  en  haar  magt  te  Water  en  te  Lande. 

91ln  «n  paatö  öcnnamö  Boca  dci  Toro  \»as?  ö'  al*  K.arRen. 
öcmccne  bec5amei  plaatö  ticc  ©loot  /  W  onlnncicf  Uoo?  'i">  o"'- 
öc  ttoeeöc  maal  Puerto  Veio  tnacnomcn  en  ocplonöerö 
Datr ;  tic  öiific  piaatö  neg  ccnö  te  Uorcn  tngcnomcu 

5i}nt!C  OnDCC  ÖCt  L'Clcnö  Dan  Henry  Morgan  (al.cf  In  't 
€ct(Te  TDcrt  Uciijaalti  to.)  If^icc  lagen  tlxicc  anöfre 
^cïjijpcn  s  Det  cene  fcefiorentie  aan  Capitepn  Peter  Har- 
ris  ,  en  't  anticrc  a»in  Capitenn  Riciurd  Sawi  ins ,  ttoec 
Engclfche  Ecc-0oUer35f.  "SMtx  feregen  top  tijtiingc  Dat  'er  tufTcftcn  De 
Spanjaards  en  D'  Indianen  ban  Darien ,  Dlc  genieenlijfï  tegen<J  malftanDcc 
(Dojlog  boeren  /  een  3^?eDc  getroffen  toac^.  3CI.Ö  meDe  Dat  5e  t'  ^eDerD  fjet 
Hupten  ban  De  BjeDc  5eer  getrouto  öaDDen  DetoonD  te  jijn  aan  Capttenn 
Boiirnai.o ,  een  Franfch  55eUeU)eDDer  /  in  een  aanflag  op  een  ^Uox^  ge^ 
noaiTiD  Chepo,  Digt  aan  De  ZuydZee  gelegen,  ^at  D'  Indianen  ï)cm 
beroer  lieiocf  D  ijaDDcn  te  5ullen  gcIenDen  na  een  grote  en  rijlte  ^laatö  ge^ 
naamö  Tocamora,  toaar  op  Capltenn  Bournano  bun  beloof D.fjaD  bïn^ 
ncn  De  tijD  ban  D:ie  ^aanDen  met  nieerDer  ^cticpen  en  a3olh  toeDcr  te 
5ullc!^  Iicmcn.  TDit  DecD  onö  tuet  maUianDeren  obereenlïomen  om  na  De 
he^'-'^De  pia.nö  toe  te  gaan /  ten  Dien  epnDe  begnben  top  on?:?  na  eenige 
Snuoïv.tr.cn  cnDer  De  jU"<ï  (Op  Dc  Spanjiards  Cucvas  gcnaaniD)  om  al^ 

't  -         Daaa 


^r 

^- 

- 

-  107 

6 

- 

- 

-    ^6 

I 

- 

- 

'    55 

z 

- 

- 

-   40 

o 

- 

- 

-    45 

o 

- 

- 

-    24 

o 

- 

- 

-    ^5 

o 

- 

- 

-    20 

146  Hiftorie  der  Americaanfchc 

tJtinu  rnr^c  ^cljcpcu  te  liiclïitilcn  cii  te  kalefateren.    |^n  önt  ton  on^e 
^cljcpcu  toeöcrom  lUtiar  iMtrlïcu/  Ijtoamcri  >m  ïjjcöcr  Iru  ccn  aan  ttw 
ocplanö  I)r>  oiiö  tic  Wacer-Kay  ocnaamö  /  en  DcUonöcn  on.ö  ftccft  te  jyu 
m  iJoloö : 

Capitcyn  Cö.vc«  voerende  een  Schip  met  8  Stukken  en  9  7  Man. 
Capitcyn  Harris      -     -     -     -     - 

Capitcyn  Boumauo     -     -     -     -     - 

Capitcyn  Satvkins     -     -     -     -     - 

Capitcyn  i'/;.'?r/>     ------ 

Capitcyn  Kook^     _     ^     _     _     -     - 
Capitcyn  Alefion      -     -     -     -     - 

Capitcyn  -^öt^     ------ 

Capitcyn  M.icket     -     -     -     -     - 

oannt'zeyi  (0p  öcH  Ditc  cti  ttofntfgflcn  baü  ïcntcmaanö  DcjS  «giaarsf  1680.  oin- 
en  komen  Qcti  töp  liau  fjicr  t'  3cpl  /  CU  öcïjeti  in  on5c  tocö  ö'  Cpianticn  gcnaamti 
zambhs  Zambias  aan.  ^C5c  Cplanticn  (Icehlicn  5iiJ  not  i^ijlcn  in  öc  lenotc  unt  / 
en  ïcogcn  Uccrticn  f^\)\z\\  a©e|ltDaarti  Uan  tie  0tbtcc  ban  Darien.  (Ccc^ 
iDijl  tojt  Ijtcr  ten  ^nher  liacn/  litoamcn  becl  Jndïancn  50  jDanncn  alö 
?D20utocn  om  onjS  te  be5oeIien:  5ommi(ïc  b^aaten  Piantanos ,  anbcretoc- 
Dcrom  anïicrc  ©moten/  öic ^c met onüJ bcrruplöen boo2 Coralen /  ^;\skr 
ben  /  jticfTen  en  bieraelijhc  aiepnigl)ctien  /  tnaac  't  Uefd  bat  5e  ïjebben  / 
^iin  ^ülen  en  l^aftmefTen  om  53omen  meöe  te  bellen.  ZDe,TPam;cnoaart 
ijiec  uaaRt  /  öcbbenbe  alleeniö  een  ftbecpe  en  Ijollc  tip  ban  *i3cub  /  Etf^ 
ber  of  23a(l  ban  23omen  Gi.'i«aaïn  /  i\\  tJctóeiUe  5c  Ijaar  bcpm:liilie  leöen 
fleïjcn  /  en  Die  ^e  met  een  tlveiio  om  'er  mitiijci  baft  mahcn.  Se  Xix^s\,m 
tct  cicraab  in  Daar  5^cu3en  een  a3o»be  of  ^^ilberc  piaat  alö  een  liarjc 
litlaan  ocmaaïtti  bic  5e/  bianneer  3e  biinften/  met  b'cenc!)intiopï)oii' 
ben  /  terbJijl  5c  met  b'  anbece  lianb  be  ï$op  opUaten.  vDe  .!i:)annen  be^ 
fcDilbercn  ïiun  5omti)b.ö  met  ^bJ.irtc  ftreftcn ,  en  bc  i:>20ub)en  met  robe. 
^e  3D20iib3cn  bjagen  een  rebeliihe  bilüK  ring  ban  <ï3onb  of  S^ilber  in 
Daar  Demen/  en  behïicn  baar  ^X^m^  met  f?n  ^x^^tx*.  Se3ünin'taï^ 
gemeen  tod  gemaaïit :  en  beb  ift  'er  ecnige  onber  liaar  oe5ien  "^it  frajec 
alö  be  fraiïfle  in  Europa  toaren/  en  toeUjcref  ban?toittertoaöalG'tfün^ 
fie  en  toitfte  Jdlasf.  5iït^cn  3egt  ban  baar  bat  3c  beter  bi»  bonlier  bonnen 
5ien  alö  bp  t  ligt. 
Veranderen  ^e5c  Indianen  \^;3^\ii\\  geen  bcljagcn  in  onö  booinemen  ont  na  Toca- 
mora  te  gaan  /  en  ontrabcn  bet  on"ö  /  met  bervbering  bat  onö  be  mnrff H 
baar  na  toe  te moenelijh  3011  ballen/  al30  bc  toeg  3eer  ©ergagtig en on^ 
betooonb  toatf  /  en  iiutnemenb  3toaar  3011  ballen  om  onbertoceg  ergcnö 
<!Jettoaren  boo:  onö  JDolb  te  behomen.  tDaar  beneben  boben  3e  ontf  aan  om 
ons  3onber  ontbebt  te  tooibcn  te  aeleuben  tot  op  toennig  uuren  ban  Pa- 
nama ,  inbien  top  genegcntDcpb  Dabben  om  baar  na  toe  te  gaan  i  altoaar 

toe 


van  voor- 
ncaxcn. 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  14.7 

toe  toiflcn  öat  W  nUt  milTcn  50uöcn  ccn  öocöe  lücpö  te  öocn.  óp  trcse 
en  nnticcc  rcticncn  Die  5e  oncf  Uoo^ïjicltien/  ücjloten  toe  tie  toat  op  Toca- 
mora  tc  liitcn  Ijareii  /  eii  Dtc  btin  Panama  (jp  Ï3CC  Oanö  te  nemen,  ||5a  Dat 
Dit  Deflimt  aenomcn  tonö/  fcIjcpDen  De  j^cDepai  Uan  <ö:at3itenn  Bouma- 
no  en  Capitepn  Row,  jijnöe  aï  t'  5aiuen  Franfche ,  Uan  onö  af/  5ijnDe 
cnaeneoen  om  na  Panama  te  caan/  en  UeclilaarDen  Daac  5elfiE? eenparig/ 
teaen.ö  een  lance  mnrfclj  im  EanD:  50  lieten  top  Daac  aan  De  Zembias. 
j^m  fttec  öcleuöen  oniö  een  indiaanfchCapitenn/  genaaiuD  Andreas ,  na 

een  anDec  €>'lanD/  lm  D^  Lingelfche  genaamD*D^t  Gouden  Eyland,  leg; 

gcnDc  eeniö3iniö  3öe|tcUjft  ban  De  crote  jïtiUiecUanDarien ;  altoaactou 
in  allejs  feUen  Eeplen  5ijnDe/  op  Den  DecDen  Uan  <6^a.0"maanD  De.ö  ^aaïè 
1680.  fetoamen  t'  avrfUeeren. 

ö'  Indianen  aïTjiec/  galjen  on^  ftenntfle  Dan  een  paatö  acnaani'5  Santa 
Maria ,  leggenDe  aan  een  cfote  ïiiWt  ban  De5elf De.naanï  /  Dctoelfte  bu 
De  <0oif  Uan  Sr.  Michiei  i\\  De  Zuyd-Zee  loopt.  ^©at  in  Dese  paatics  biec 
DonDecD  ^olDaten  in  <iS>unvni50cn  lagen ;  en  Dat  beel  <0onD  't  toeUi  upt 
ï)et  <0eUérgte  Daar  omtrent  UecgaDecD  toiecD  /  ban  Daar  ua  Panama  toiecD 
ceboecD.  ^at  (n  gebal  top  Daac  geen  aenoeg5ame  bupt  50uDen  binDen  / 
tian  Daac  ter  £ee  na  Panama  fronDen  baccn  /  altoaar  top  niet  ligteljjli  in 
tm  bcio:nemen  ban  Dupt  tc  Deiagen  soutew  ftonnen  mffTett.  vDe^e  be^ 
tocegreDenen  Der  Indianen  gcUjfuen  onsf  50  toel  /  Dat  top  op  Den  bi)f  Den 
ban  <62aomaanD  D?ie  DonDeiD  en  een  en  Dertig  -jfDan  DeDen  üanDen/ 
ïatenDe  Capitepn  Aiefton  en  Macket  met  eenig  ^oot^bolft  tot  betoa^ 
ïingc  Der  ^cljcpen  tn  on.ö  aftoesen. 

;ï^it  Bolö  't  toelft  gelanD  toaö/  öaDDen  pDer  D?te  of  bier  l^oelten  (bp 
öe  Engeifche  Dough-boys  genaaniD)  boo2  üaar  monDfeofl ;  en  toat  De 
Djanft  aanbelangDe  /  De  ï^ibieren  befcïjaften  Daar  De5elbe  genoeg.  ïöe 
toierDen  in  bcrfdiepDe  €roepen  berDeelD/  en  cpDebolgeiiDetoij3eonDeC' 
fcfietïDen:  «Gerjtelüft  Capitepn  Bartholomew  siwrp  met  5ijn  Compagnie 
ÖaD  een  rooD  3ö;ianDel  met  een  boö  groene  en  toitte  Einten.  TDe  ttoeeDe 
Compagnie  gelei^D  Doo?  Capitepn  Richard  Sawkins  boerDe  een  rooD  aDaan^ 
Del  met  geele  „Strepen.  <©e  DerDe  en  bierDe  compagnie/  toelfte  gelepD 
toierDen  D002  "Capitepn  Peter  Harris ,  DaDDcn  ttoce  groene  öaanDeljCf.  ^e 
bijf  De  en  feefDe  /  onDer  Detoelfte  eenige  ban  Aiefton  en  Mackets  ©olft  toa? 
ren/  manftten  meDe  ttoee  berDeelingen  of  Compagnpen  iipt/  toojDenDe 
gelepD  D002  C-^Pitepn  John  Coxon ,  en  IjaDDen  pDa*  een  rooD  ©aanDcl. 
"JDt  febenDe  /  toojDenDc  gelepD  Dooi  Capitepn  Edmond  Kook ,  boerDen 
ccn  rooD  ©aanDel  met  geele  Strepen  /  en  een  ï^anD  met  eai  EtoaarD 
boo2  5nn  ^Debic?.  ^lle  of  De  meefie  ban  Itun  toaren  getoayenD  met  een 
3^uu2-0oer/  ^ittolen  en  een  i|outoer. 


TI.  HOOFD- 


1^8  Hiftone  der  Americaanfche 


II.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  marcheeren  na  de  Stad  Santa  Maria  met 
voornemen  om  dezelve  te  veroveren,  d'  Indiaanjche 
Konink  van  Vanen  komt  hun  te  gemoet.  Moeijelijk- 
heden  dezer  mari'ch. 


Trekken  na  1^  T  %  tiiit  lup  Op  tjc  Jiuft  b.m  Darien  odantj  /  en  in  Cömptitjnpcii 
Santa  Maria  rvj  jjerticclti  Uiarcii  /  olö  Ijïcc  boVicii  gc5cgt  ïo/  bcgontjcii  top  or5e 
JL  ^  marfcl)  na  Sama  Maria ,  ö'  Indianen  on.ö  \\\  Dit  onbchcntic  jf  anö^ 
fcönp  13002  «Citi^ni  tJicncnöe.  51De  tcoli'icn  in 't  ccrfl  langö  tJc  (tant  bait 
ccn  Boicï)  /  tw  öoCn  ober  ccn  ^jiUjam  ban  ünna  een  jDnl  iw  De  lingte  / 
toaar  na  toi;  tlrtec  .mijlen  bcc  Doo:  ccn  >23orcli.^atiae  ©alcne  oinocn  /  al^ 
toau*  ton  fjicc  en  Daar  ccn  ouïic  ^lantagic  5ngen /  en  ïiatiöcn  m\  ooetjc 
tocg  om  Dcd2  te  gaan ;  bcrbolgenis  htoamcn  toe  aan  öc  hant  ban  een  fii? 
bier  Detoclftc  op  bclc  plaaf3cn  02003  toa.cf  /  altoaar  top  eeiiigc  l^utten  op^ 
rcgtcöcn  om  in  te  bcrnagtcn. 

9i;i]icL'  bcrbocgöc  5ig  ccn  antjcre  Indiaan  Iju  ono"/  gcna-:TmD  Antonio, 
Dctocllic  toaö  ccn  booinaam  ^cbclïjebüec  /  c;i  iw  Dec  öanD  ooh  ceniRan 
ban  goctje  ïjocöaniglicïjcn.  ^e5c  fndiaanfchc  ^cbellicbbcr  mocöigöc  on<s 
maatig  aan  cm  bc  iicnö  naSanra  Maria  boon  te  5Cirfn  /  en  bdoof  De  on;c 
Sö^cnboman  te  toillcn  ^\)\\ ;  5cggcnl3c  bat  iin  aanftcnbsJ  gaarn  met  oiisf 
toiibc  gegaan  Hebben  /  maar  bat  3iin  lii/.D  iKci  ;ich  log :  bog  bat  fjt» 
toel  bcr5clici;ti  toa0  bat  ï)ct  ^t  bolgcnbe  bag  ^hïMva  30U ;  en  bajt  toiibc 
ïin  onö  ^flicriiih  bolgcn  en  inliilcn.  ^ï^aac  bmc>;cn  bcr5cgt  lip  oiiö  bat 
ton  niet  in  Ijct  gcasf  ^Dubcn  ncbcdcggcn  /  ii:n  b2CiC  ban  bc  mcnfircnfc 
Adders  "iyxt  Haar  gcmccn-uli  in  bj;c  pLaaticn  ontUonbcn.  313P  b2alicn  ccni= 
ge  ban  'iit  frcmen  bic  in  bc  uibicr  lagen/  aan  ftiiftUcn  /  en  bonben  'cc 
bccl  fn2cnliclcn  «jjon^ö  in  Oliiilien  i  bc^e  ftccncn  to)2bcn  mcr  ccn  (lcrl?c 
IDlocb  ban  bc  naadgclcöcnc  a5crgcn  afgcb2.b:n.  :dciC  bag  bcgabcn  'er 
vicruytae  bicr  ban  om(]S  33olli  boo2  bcrtnocnblKpbtocbct  na  bc  j^clicpcn/  ;n  bat 
h..rckccrcn  \jjn  v\  allcö  nn  b:ic  Ijonbccb  U)2i\\  en  ttointig  fI3an  frcrh  toarcn  /  mctfctü 
'^ ''"^■.  Indianen  cm  cno'  tc  gclcnbcn.  TDc5e  nagt  biclch  'er  bccfr bcPtic  ilcgcnbuncn. 
TDc  bolgcnbc  bag'  tcclilicn  toccbcu  ccn  5ccr  ftrnlc  25crg  '  cnaanb'an^ 
bcrc  ^yXii:  aan  bc  boet  ban  bc;clb.v  blcbcii  toe  ruilen  aanbcnOcbcrban 
KW  iiibicc/  bic  (;:»  alë  Ctipitom  Andrcas  ono'  ^cnbc)  in  Xiz  Zuvd-Zcc 
loopt/  ^ttnbe  bedelf  l!c  ntbicc  aan  bctocllic  bc  ^rab  Santa  Maria  gelegen 
toacf.  'Biin  Dier  bcrbolgbcn  toe  cn5c  marfcl]  tot  op  bc  mibbag  /  toan^- 
ni-cr  ton  ccn  anberc  !3crg/  bccl  iiogcr  alö  bc  boo2ga':nbc  mocflcn  ops 
Mnnmcn.  ï^icr  toarcn  ton  biïitoiiö  en  op  bcMc  plaateen  in  groot  ge 
baar/  tonnj  bc  ;s5crg  toacs  50  flcpi  en  Dct  i^Ci^  50  eng  bat  'er  maar  iti\ 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  149 

IKatt  te  ocliife  0002  op  Ifon  ölmaitein  (Ccgcn.ö  tien  nbonb  filünmcn  ton 
aan  f  nntjcrc  voöc  Unn  öe  23cca  en  Ucrnagtra  ann  tie  fiant  ban  öc^cif  öc 
ïltWcc/  tjcb'jenUc  nn  01150  rchcnina  tuctmacmtrcntaaticnjpijlcnlriccjjöS 
ÖcUojaccti.    ^C5e  nnot  Uicl  'cc  tocïjcc  ccnigc  ncöcn. 

ïDc  bolgcn^rc  mo^cn/  ?i3nticö:nfcUcnticnlinn»0:nömi'!nntj/  bcrliolg- 
tien  ton  on^c  itcvs"  /  naartoe  gctiuucuj  lang-j  he  U0025CUÖC  niHici:  /  ttc 
top  bnnn  rbjc  Jjalbe  rt^wl  ötocco  moeiten  obectrchftcn  /  gaantie  3onuöö.£{ 
tot  ïJc  finnen  en  5omri)b3  tot  öe  mtööel  boo:  't  toatcr  en  een  ^ccc  flerhc 
ïoop.  i^egcnö  bc  mibtiag  blcamen  irn  nr»n  een  ^Uat*^  nlluaac  tec  eeni?   Kor-entry 
Qe  Indiaanfciie  l^up^cn  bcntJeil  /  tiie  3eec  groot  en  net  loavcn  /  öc  5ijïJen  ""^SfchT 
toaren  ban  Paiinite>5cmcn  tpacliDub3ti  /  en  ïjet  öaö  ban  toiiöe  iicttin*;  Huyzen?'' 
gen  /  obei-Dcln  met  Paimitc  Royai ,  mant  bcel  linlöfiec  al.sj  on3e  l^up5en 
op  Jamaica.    Ee  ïiati^^cn  beel  ?tfrfljnt5cl$  of  ©ectceMien  Dp  be  grcnb  / 
niaac  neen  boben  cm  met  trnppm  op  te  blimmcn.  €ei-  tie5ec  plaatje?  bia- 
ren  bier  Hunnen  omtrent  een  frcen  b302p  ban  ben  nnbeven  gelegen  /  en 
1)002  nbec  ban'bc^elbc  een  lange  IDanbel-Haan.  Omtrent  een  f jalbe.iHijI 
ban  beic  plaatö  tooonb  iii  ï^oninlt/  of  oppecfte  ^cbelfjeDbcc  ban  be3C 
Indianen  ban  Darien ,  bebjeUie  ons'  mft  3iV'ifcomngtn  en  familie  I-toam   n?  Konjnk 
bf3oelicn  in  Jioninlilp  netoaab:  3ün  föroon  toao.gmiaahtbanfmaltoit  v^^^"'*^" 
ïtieb  /  3eci'  lio.  ftig  geblogtcn  /  en  ban  ütnncn  nebcerb  met  tcobe  'Zi)'^^  I  bezoeken.' 
rcnb5"cin  fjct  mtöbên  bjaö  een  bimnc  «Öoiibe  ^laat  omtrent  ttoee  bnp? 
mcnb?erb/  en  ngrcc  baftgcmaalit  /  in  bebjcllicttoee  of  biieStruys- veders 
(lalmn  Om  be;e  plaat  lóao"  een  ^nocr  ban  (6oube  CoiMlen/'bctoelftc 
gvorec  buren  olg"  nemeenc  <ï:ibJten  ;  rn  onber  bieilie  be  rcobe  ©oertng 
ban  "^i  ïico:n  tion  ne5ien  b302ben.  ^n  3iin  i^euö  ïjnb  Ijp  een  goiibe  plaat    zijn  op* 
In  \it  f02m  ban  een  Iialbc  jfDaan ;  en  in  pber  O02  een  grote  <23^ube  itittg  ^'^^'''• 
önifc  bier  bupmen  in  5iin  ^Diameter  /  ^r^et  ee»  ronbe  biïiinc  <öoube  plaat 
ban  bcidfbe  b^eete/  bJt^u'  in  tt'\  rcnb  gaatje  toasf  boo2  Vueiïje  3e  in  be 
ïit'ng  !ung.  l^n  Iiab  een  bunne  bJttte  Carocnc  ïtoft  aan  \i\t ïjcmtot ober 
bc  iïiunen  Ijirig/  inaar  d,^\\  rcnboom  een  5^ran!eI)ingomrren!:b}icbuP' 
men  bieeb  \  30  bat  bJu  xm  boof  bc  ban  be  lengte  bcr  Holi  niet  alö  3iin 
blO:e  Cnthclö  3ien  bonben.  ^'.^  5iin  Ijanb  bib  Op  een  lange  giinjlerenbc 
San<s  bic  30  früern  alö  een  .il^eo"  toaö.    l^^u  bnb  "^-ixt  Eoncn  Du  I)em  / 
XiKt  rbi'r  een  biirtc  n^b  ^^'\  en  baar  ;ftpeeucn  in  be  banb  babben  /  ftaait; 
be  blootelioofbö  bn  Irm  ;  neUiti  als?  nog  agt  of  negen  Per3onenbin3ijn 
gebolg  mcbe  bebcn.  Eiin  Ctohingin  b2oeg  een  roobc  ^ü2ep  betoelbe  om 
ïjair  mtbbel  toegclionben  toa.s/  en  nog  een  anberc  \i\t  ftaar  ïoö  ober  't 
l^oofb  en  :§cboiibci-en  bing  /  5e  l]nb  een  bicnn  '^x^'^  in  baar  ?trmcn  /  en 
tlticc  v!?:gtercf  '^xz  bp  ï)aar  (lonben  "^xz  bcnbc  ï=;ub3baar  toaren  /  en  b  \ir 
3i:-:n3!gt  ü*jna  ncbeel  met  rocbe  flreïten  of  frrcpcn  bebclit  babbcn  /  om 
iia.ir  ï^''lo"  en  Kvmen  toaren  5e  lieloben.met  fnoeren  bnn  blcp;ic  Coralen 
b.-'n  berfcbepbe  coleuren.    ^e3e  Indiaanfche  öjontocn  ban  bc  ^jobintic 
ban  Daiicn  ^jin  in  't  algemeen  3efr  teabber/  aarbig  en  blpgeeftig;  bog 
cbcntocl  5ccr  gefcfjibt  /  en  5C2gbulbir^  in  be  tcgentocojbigljepb  ban  baoc 

T  3  riiiaiv 


150  Hiflorie  der  Amerkaanfche 

jDnnncn  /  bJicn^  jaloufrc  5?  5^fc  b?c5c;/.  a©c  maaïitcn  met  tiC5e  india- 
nen ceu  iiuplcOunt/  öoo?  .iBcffcn/  .^êpdöcn/  ^s^aalöen  en  Dicrödijfec 
fnupitcrina  i  Wti'^c  in  on3c  Oanöcl  mcr  yaac  Uontjcn  top  5c  5cci:  f[im  en 
ti002trapt.  3Dc  ülcljcn  Ijict  t>e  tijCi  ban  ccn  Dag  ftil  Icaocn  /  en  Ucrti05m 
onöcvtuOc(]cn  Capttcpn  Sawkins  om  öe  Dcrlorcn  tjoop  te  lijöen  /  acuentie 
l)cm  ten  Ciien  ennïje  De  \\tiit  Uan  taötentiij  j^l^an.  ;De  ïicninh  ftiecDen 
onö  ptjec  tijte  Piantanos  nict  i^uplicc  nicticn  om  aan  te  3una'-n  tot  een 
picfent ;  maat  öoc  hit  cp  luaö  mocjlen  top  tocöecom  aan  't  Uerrimlen  / 
of  ban  ï)ongei:  (Icrbcn;  toar.t  De  ïionjnh5clf  ontzag 3ia i^if torn  3ijn  Pian- 
tanos met  onief  te  bcvljantjclen.  ^e^c  5002t  Uan  aDnigten  too:Den  eei H  töi 
53ap  ocmaalit/  Dan  tufTcljcn  ttoee  DlaDen  ban  Deself  De  23oom  geleot  /  en 
30  met  toater  öcimtttgD  \  toelfie  toeüevepDinge  3P  Mifcdaw  noemen. 

5!>en  negejiDcn  ban  iöjaomaantr  berboloDen  toe  on^e  marfcl)  Inmj^  Deit 
<Debcc  ban  D«  Oobcngcmelï^e  ïïtbiec  /  binDenDe  tn  on>e  toeg  l)ier  en  Daar 
tm  l^upsf.  D'  C-pocnnncos  ban  De  Ï^up3en  (ionDeti  gemeenlijft  in  De  Deiic 
en  galïcn  pDec  ban  cnö  iirt  boo?üpgaan  ofeen  rijpe  Piantanos  of  een  joetc 
Cazavie  wortel.  Eommtge  bait  l)wn  toilDai  onö  getal  opnemen/  toec^ 
penDe  een  Jtoo^n-gcaamie  ergens  in/  boo2  pDet  jBan  Die  boo^bp  tcoft; 
toam  3e  toeten  geen  gtotec  getal  alö  ttointig  op  te  tellen.  ;Die  naat  litoa^ 
men  toe  aan  Djic  grote  indiaanfche  l^up3en/  altoaar  top  on3c  berblijf- 
plaate?  nameit/  Ijet  toeer  toaö  De  geljeele  nagt  hiaar  en  DclDer. 

«De  bolgcnDe  Dag  Oegabcn  'er  Capitepn  Shai  p ,  Coxon  en  Kook  met  om^ 
tccnt  t'  fcbentig  jBan  in  beeriien  Canocs  op  De  nibier  /  om  De  (iroom  af 
te  glijDen  /  ih  toaö  meDe  onDer  W  gstal ;  en  top  fjaDDen  in  cn$  geseb 
fcl)ap  on5e  Jndiaanfche  Capitepn  Andieas,  bnu  toien  Dier  üoben  aetóag 
ies  gemaafit;  belialben  Dat  toe  in  pDer  Canoc  nog  ttoec  indianen  fjaDDen 
tm  onö  De  itibier  af  te  ftieren.  Maat  toarcn  top  bermoepD  Doo?  't  ép^ 
5en  ober  SnnD  /  't  i^  refter  Dat  top  nu  in  on^e  Canoes  in  nog  beel  emec 
jlaat  toaren;  tonnt  ter  Dillantie  ban  üpna  pDcc  (leen  toojp  toarentocge* 
Dtoongen  upt  on^e  ©aartiipgcn  te  (tappen  en  Deselbe  ober  De  ,;§anDplai: 
ten  of  Hotsen  te  ï)alen :  Daii  tocDec  ober  25omen  Die  Dtoarö  in  De  ntbicc 
lagen  en  De^clbc  ge(ïopt  IjaDDen  /  toaar  Dooi  3e  cn^e  Dooibaart  berbin^ 
DcrDen ;  ja  sclf^:?  berfcljepDe  rep3cn  ober  De  punten  ban  't  3lanD.  T^ie 
nagt  rigteDen  top  tM  aan  De  öebev  Der  ilibieie  inittcn  cp  cm  in  te 
ffïiunïcn  /  en  01130  bccmocptre  leDeti  tot  De  bolgcnDe  morgen  upt  te  ru(tem 

Op  Den  clfDen  berboIgDen  toe  ense  Hensf  De  geïjeele  Dag  lang  /  metDc^ 
3elf  De  nrbenD  en  moepten  alö  De  Dag  te  boren,  gn  De  nagt  litoam  'ec 
ccn  Tijger  Dtc  oiijS  ceiuge  tijD  Dlcef  (ïaan  aaiihjüien  /  maar  toe  Dj:(len 
geen  biut?  op  l)cm  geben/  upt  b2C3e  bati  D002  't  gelupD  tnm  ^napïja* 
nen  ontöeht  te  sullen  tooiDen :  toant  De  Spanjaards  toarcn  /  50  onö  gesegt 
.toiecD  /  niet  ber  ban  De 3e  »>laatö« 

jiiaiir  De  boIgeuDe  Dag  v-\i^  onse  arbcPömsoigcerDerberDuDücIDaluS 
bermlnDcrD ;  nict  alleen  cm  De  mrepeiiil'.'KDen  b"in  De  toen  Dic  onlijDeï 
lijli  toarcn/  maar  boc?nauicntIijft  ober  't  aftoesei)  ban  't  gro.ö  ban  oius 

poia/ 


:B  O  E  CA  NIER  S.  i^-i 

jBoIJi/  DtW  toicn  top  öaaoö  te  Domi  toarcn  aföccaaftr.  3Bnnt  nu  accit 
tping  bnn  Ijim  Ijoccnöc/  toicröcn  top  olJci-  ö'  Jndianen  ca  Dnac  fanti 
5CCC  cratonnia  /  bK3cntie  öat  Ijct  büo?ttcmcn  Uoii  öü  Bolft  toaö  om  o»5e 
magt  ccrft  te  bcröcclen  en  Daat  na  ons?  aan  on5c  onVïcr50cnli)ftc  ©-lan^ 
öcn  /  öc  Spanjaards ,  u  UcrcaiJetK  «S^ïe  narct  uamcrt  top  toeöcc  onse  naöt^ 
m\l  fn  l^uttcn  /,  al^  fitec  boUcn  t^rnxtl^  i^. 

ZDesf  anticccn  öaao.sf  /  3ip^^  ^ina^öag  /  UiJcUoIgücn  top  on5C  0cpö  na 
öcncDcn/  en  fitoamcn  tiarnxn  punt  Sanö.sf  altoaac  een  anöerc  ann  313 
met  t!e5C  iliUtcc  tocccenicjtJ.  I^iec  /  na  toe  Uecjlonïicn  /  toaö  öe  o^tooon? 
ïijfte  l3er3amcl-plaat.ö  öec  Indianen  ban  Danen ,  toanneec^eUoo^öcnomcn 
IjeDbcn.tn  een  Êtrï)anm  op  te  tcefthcn  /  en  tecjen  ïjaac  ouöe  SDpantien  De 
Spanjaards  t'  <0o2loaen.  l^tcc  öïclöen  toe  Onlte/  toagtcntie  na  öereftban 
tin5c  moott  en  a^ollï :  toant  tie  Indianen  fjatitien  nu  pmanö  ban  tic  ïjace 
iiptacionöen  om  3e  op  te  $oeïien  /  3i)nöe  5clf^  nu  ntct  toepntg  öeHommccö 
obec  bn^e  mionoeoinö  en  erötoaan,  g[n  De  namiööag  fetoamen  on3e 
jflSaïilKTö  na  onö  toe  /  en  toacen  ïjooglüh  Uerblijö  om  m^  te  3ien  /  3fen? 
öe  niet  minöer  boo2  onief  l)C502gö  getoeeft  M  top  U003  Daactoacem  a©e 
fileben  en  ruften  fjtec  De5c  nagt  /  met  boo?nemen  om  oh3e  3©apencn  ftlaar 
te  maljcn/  öetoeïlie  top  nu/  30  on.ö  ge3egt  toiecö/  ï)nafl  ban  Doen  jou? 
öcn  ï}c]3bcï\. 

«Deö  anüeren  itaagö  mD:gen!E?  met  fjet  aanlj?cftcn  ban  be  öag  bertrofe? 
licn  toe  ban  lm  1  ^ijnbe  beje  bag  öe  laajle  ban  on3e  macfcft  /  toe  fjab^ 
ben  agt  en  t'  fcflig  Canoes  bp  ons$  /  en  toaren  met  onief  x^ivi  Oonöerö  en 
feben  en  ttotnttg  |t)an  (Engeifche)  (tecft/  en  bijfttg  Indianen  bte  onss  tot 
<j3ib3cn  btenben.  (€ot  be  bobengemelöe  punt  fjabben  on0  b*  Indianen  met 
lange  floftlien  üeftuurb ;  maat  nu  maafiten  toe  onö  ïttemen  om  mebe  it 
roepen  /  toaac  mebe  top  alle  mogeUjüc  ïjaafl  maaftten  /  onbectoegen  ont^ 

moeteben  toe  ttoce  of  bne  Indiaanfche  Canoes  bCtoClftC  mct  Plantanos  ge? 

ïaben  toaren.  (omtrent  itt  mtbbcrnagt  arribeecben  en  ELanben  toe  om^ 
ttcnt  een  iMlbc  fcïvX  bair  bc  ^tab  Santa  Maria ,  baar  toe  't  op  gemunt  ze  komen 
Öabben  /  bc  plaatis  baar  top  Ennben  toa.ö  50banig  mobbcrig  bat  toe  gc^  ^f^. 
noobjaalit  toaren  om  'er  on5e  Jitfcmen  ecrfl:  op  te  leggen/  en  bcrbolgcnö 
ortö  bp  \iz  taftlicn  ber  55omcn  baft  te  bouben  om  'er  niet  baliS  ober  ficp 
in  te  5infien :  baar  na  toaren  toe  gcbtoongcn  onje  toeg  boo?  't  25ofcb  t« 
nemen/  attoaar  top  on3e  nagtrujl  namen/  upt  b?e3e  ban  boo?  be  ©P- 
anb/  w  top  nu  30  nabp  toaren/  onrbeftt  te  to02ben. 


aan 
Santa  Ma» 


III.  HOOFD- 


D 


152  Hiftorie  der  Axnerkaanfchc 

—     '  I  ■    f  ■  — ^ — — I 

III.  HOOFDSTUK. 

Ze  nemen  de  Stad  Santa  Maria  'm ,  zonder  verlies  van 
Volk,  maar  bekomen  weynig  buyt.  Befchrijvingc 
van  de  Plaats.  Ze  befluyten  om  na  de  Stad  Vanama 
te  gaan. 

€  toolacnïjc  mo2öcn/  5i)ntjc  tDonbcrtiag  tic  bijfrtcrHjcbnna3:aö= 
lïiiinnc  /  met  Ijcc  aanbieden  ban  öe  Dag  ïjoo:öcn  l»c  ccn  liiqjn 
^tiiïi  <6(^fflJiU  in  öc  i^tati  lolTcn  /  en  !ï:?t0  öat-^r  aan  ccn  Ccoir.^ 
mcl/  tlaanöc  ccn  Travailicr.  i^icc  Ö0D2  gcraahtcn  toe  m.^t  De  flaiip/  en 
pDcr  5i)n  ïD.'»ncnen  opgcbat  DcbbenDc/  fcclDcn  toe  onö  in  o?öcc  en  mar? 
rï)ccrDcn  na  De  ^taD.  Eo  Dja  tonrc^i  toe  upt  Ijet  ©ofcf)  nier  in  't  open 
ï>i1D  ncliomcn/  cf  totcröcn  0002  DcSpanjaardsonrMu/  Die  al  ccrigctijD 
te  Uorcn  ban  on3e  homfle  hcnniffe  0e[ij:cöcn  ïjatjDcn  /  en  DcrcnD  toaren 
om  onö  t'  ontfangcn/  DcbDcnDe  alrccD^^  al  ftaac  fcljatten  ban  v0ouD  en 
Stlbcc  na  Panama  gc5ouDcn.  Ec  liepen  annHonDc.  !\a  een  groot  Paiizada 
fpoit/  b.m  't  \i:szi\\z  pöcc  paal  ttoa^ilf  boeten  fjoog  toaö/  ban  toa.-ic  5e 
7ebeftor.  Uiffig  buu2  cp  m^  bcgonDcn  te  gebcn ;  niaac  on5e  boo2l)otDe  niFiten  'er 

men  hcc    jjp  ^^,-,5^  /  ^j^  ^,jj,  q^  |jj^,p  Paijzadas  om  bcc  gcCmetcn  ticbbcnDc  /  D>ongen 
wcik7c  int  5rC2t  en  gcraalucn'ec  aTiccfter  ban  \  aan  on5c  5iibe  IjaDDcn  to)^*  maar 

veroveren,  tbjcc  gcljtoctdcn  cn  geen  DoDen  /  hcctocl  binnen  De  iDlaatcf  Wx^iz  IjonDcrö 
en  t'fcitig  5^annen  baren/  ücDalbcn  toellj  getal  ge5egt  toicrö  nog  K)ssit 
ï)onDerD  anDcre  af  toe5ig  te  5ün  /  om  in  De  nabuucigc  (©ouDüTiijncn  te 
tocrljcn/  of  cerDcr  om  1)ct"<!5ouD  tocg  te  b2Cjgcn  't  toelfi  aIrccDe  \\\  De 
^taD  toa.5S.  ^e;c  a3onDc  fcDat  to02D  D002  een  anDcre  arm  ban  De^e  nt^ 
bier  in  De  ^taD  neb2aat  /  ban  De  nabuurigc  43iberatcn  /  altonar  gclocf  D 
to02D  De  üiUïft^  JKiinen  ban  indien ,  cf  xtw  minftcn  ban  al  De5e  gcDcel? 
ten.ï^  Di'ö  IBcderfclien  JBcrelDjS  te  3iji\  30an  De  spanjaards  toaren'cc  in 
De  ;§t02m  fc!$  en  tbJintig  gcDooD  en  fcfricr.  gclitoetfl ;  maar  ïjaat  <Oous 
bcrneur/  ïjanr  P2ic{tcrcf/  en  al  ofmcetlljaarpcr3oneiibanaan5ien!jaD* 
Den  fjaac  met  De  blngt  gefalbecrD. 
Bcfchrij.     5^a  Dat  ton  't  5=^o:t  ingenomen  (laDDeit/  50  toaren  ton  in  geen  anDcre 

vinge  der    gcDagtcn  of  tóc  50uDcn  'er  een  aanmcrUclijhe  ^taD  br«  gcbcnDcn  f jcbbcn  / 

Marif""  *^''*''^  '^  '^^'^'^  ^'^'  ""^^  too.inig  tegencf  cn^e  gcDagtcn  \mi  Doen  ton  niet 
alcf  ccnige  toilDc  l)uP5cn  5agen  ban  notfin TgcmaaHt/  aUo  öf5epiaatcJ 
maar  DicnDe  boo2  \\^i  <6uarni50cn  't  toeUi  (jiêr  gclegt  toojD  om  D'  Jndja- 
ncn  (Die  een  DooDli)lie  Ijaat  tegenö  De  Spaniaards  D2agcn  cn  menigmaal  re> 
bdlcercn)  in  toom  te  IjouDcn.  ,ït)aar  bcc  f[cgt  De  plaatö  toag"/  ontf  ge* 
luli  toatf  nog  bccl  fiegtcr ;  toant  toe  litoamcn  allccntg  ö?ie  ^^m\  te  laat  / 
anDerjS  öaDDcn  toi'  omtrent  Djie  fjonDcrD  ponDcn  a3ouD  gchvcgen  /  't  toclFi 

nu 


BOECANIERS.  ly^ 

mi  ïïoo?  «n  23nrh  na  Panama  ocUocrD  toaiS/  toclfec  25ar(i  iUjcc  of  ö^ic^ 
maal  '0  ^aariS  ban  Daai*  afgc5onticn  töo?b  om  fjet  <8ouli  /  öat  urt  Ijct 
«©cbcrotc  tot  Santa  Maria  ccüjagt  Uio?ti  /  Of  te  Oalen-  Eo  t!?a  al.ö  toe 
öe  pi-'atjï  genomen  DaöDcn/  htoamcn  ö'  Indianen ,  titc  onöci'  on0ge5Cl^ 
fcimp  ücl)oo?tjcn  en  onö  Doo?  «öiöscn  gctitenti  IjaöDen  /  inöe^taö,  toant 
öoc  5c  Ijct  gerngt  Dag 't  <0cfcljiit  gcDoojö  !)aliti^n/  toat-ii  ^c  5otierlcgcn 
gctoccft  öat  5c  tjc  Paiizados  ntct  tjatitun  ïjcvüen  naöeccn/  maar  ïja^öcn 
Daac  5clf3S  in  cm  feiepnc  hiinl  50  to:l  Uecbo2gcn  geöouUcn  Dat  De  ItogeLö  / 
tertoijl  top  bogfcn/  fjaat  otocct  fioofö  gcülogcn  toaccn. 

ma  Uontjcn  eii  Ucrloflen  toe  D*  ouU|tc  ^ogtec  Dan  te  ï^oninft  ban  Da-  vcrio/re* 
rien ,  (Uan  toten  Otec  botoen  ti  gctoafl  gemaaïit)  tic  50 't  fcftcen  lioo:ceti  do.^?'"''* 
ban  öe  ^olöaten  ban  't  <6uacnt50cn  met  getoelü  unt  Ijaar  ©atieco'  ï|!i?${  ^"^ ' 
toaö  toeg  genomen/  en  3toangec  bp  Ijem  toasJ.  .f^i  öet  gebegt  toiccoen 
'er  öoo,:  b' Indianen  nog  bcii  meet  spanjaards  om  balö  geb:agt  alief 'ec  in 
bc  ^to:m  gcfncubclLi  toarcn  /  toant  3e  namen  3e  in  bc  nab  JiTclegeni:  ^op 
feilen  tóaar/  altoaac  5c  5<^  met  öaac  ^piet5en  boojïiepcn.  ai!^<iriï"3oö^a 
öB  top  bc3e  bnac  tojccbfKïiD  becnamen/  lieten  toe  niet  een  Spanjaard 
meer  upt  t)et  fojt  gaan  /  altoaac  top  3e  alle  gebangen  öielbcn»  Capi^ 
tepn  Sawkins  begaf  3ig  met  een  partp  ban  tien  iBnn  in  een  Canoe  óm  be 
iflibter  af  te  baten  /  en  50  't  mogclüh  toaö  be  ©lugtelingen  /  bic  be  boo?^ 
naamfte  ban  be  ^rab  en  't  <0uacni5oen  toaren  / 1'  agteröalen.  €n  0150 
top  nu  iw  on3c  grote  bectoagting  ban  ï]iec  een  grote  bupt  te  5unen  bin^ 
ben  t'  eenemanl  beb?ogen  toaren  /  30  toaren  top  ongen:geu  tm  30  bcr  boo? 
niet/  of  met  leegc  Danöen  te  rug  te  öomen /  te  meer  nabemaal  top  toitlen 
toat  grote  5Citj6^ommen  Ijier  niet  bec  ban  baan  te  binben  toaren  -,  toaac 
op  toe  befïotên  na  Panama  te  gaan  /  toel  ber3eBerb  5önbe  bat  inbien  toe 
bc3''  paatö  fionben  beroberen/  top  albaar^cïjatten  genoeg  3oubenbin5 
ben  om  on5e  bnnger  na  <6oub  en  Eilber  genoegzaam  te  ber5abtgcn.  '51>ie 
éStab  bet  ^afebutïjï  3ijnbe  ban  al  W  <ï3oiib  /  Eilber  en  ijc  gutoeclen  / 
betoelfte  ï'pt  be  jïönncn  ban  gebeel  Potofi  en  Pemgegrabentoojben.  (Cen 
be3t'n  cpnbe/  en  cm  eenine  upt  cn3e  Compngnie  te  bcliaaen/  berRo5en 
top  Capitepn  Coxon  tot  dn5C  "<0eneraal  ofnli;icmccn^cbciïKbber.  ©00? 
tivi0  bertrelj  3onben  toe  be  tocpnige  bupt  bic  toe  Ueftomen  fjabben  /  met 
eenigc  gebangencn/  onber  öct  gelepbc  ban  ttoaalf  jlSan  ban  onsi  ©olö/ 
na  tii  ^jècljcpen  te  rug. 

SBlbuö  maafeten  top  oniS  gcreeb  om  bïe  gcbaarlijfte  aanflagop  Panama 
in  't  toerfi  te  ftellen.  |E)aar  b'  indianen  w  on.cf  gelepb  babben/  eenigc 
31t5efTon/  gebaren/  ^^abmciTen/  2?iilen/  |3aalben  en  Coralen ban onjj 
rcebö  bebomen  bcbbenbe/  toilben  niet  langer  bp  on.ijf  blpben  /  m-iarfteer; 
ben  alle  of  altcoo  be  meefte  ban  bun  na  baar  ï^unö.  ;^^og  be  Ctoninfi 
3elf/  Capi' cm  Andreas ,  Capiti'pn  Antonio,  beöföomnNSoün(bpbe 

Spanjaards  gcna-mb  Bonete  de  Oro ,   Cf  ÜtOUinb  Goude  Kap)  ald  mcbc 

5ijn  ij^ecf  /  toilbcn  onö  niet  berlaten  /  maar  brflotcn  met  onsf  na  Panama 
te  gaan  /  upt  een  begeerte  W  3e  babbcn  cm  W  ^tab  bcrobcrb  en  ge^ 

V  ,  pion- 


i^.j,  Hiftorie  der  Americaanfche 

ploiiCcftJ  te  3icn ',  ja  He  ï^oiunh  beloof öc  n\öicn  't  noötg  tonö  t\\\  met  büf^ 
tig  tJUx'5cnD  0im  ^ig  bp  on.^  te  tociboegem  ^cljalUcn  tocUie  belofte  ijaU^ 
öcn  toü  nog  een  anbcce  jeec  aanmerfielijfte  aanmoetJiging  om  tie5c  nep0 
t'  ontiecnemen ;  Uoant  öe  Spanjaard  bic  be.ö  üoninft.ö  ^ogtct  (al$f  ceebsS 
0C5egt  iö)  met  getoelb  gefcijaaüt  Ijaö  /  Ujesenbe  bat  top  !)em  tei*  genabe 
ticc  Indianen  joubeu  latcH/  baac  ïjp  niet  bccl  gocbjS  Uaii  tc  liectoagtcn 
()ab  /  nabcmaal  5c  30  to:ebeUjlt  tegen  be  red  Dan  ^ijn  .ïtiahfierö'  Ijaar  bc^ 
toonb  Dabben :  pab  om  3iin  Icben  te  lieljonben  /  aan  on<j  beloof  b  bat  fjp 
onö  niet  alleen  iit  öc  ^tab  30U  toeten  te  ficlpen  /  maar  3e!fo"  tot  U002  nc 
beur  Ijan  be  <0ouVicri'.eur  Uan  Panama  's  25ebliamer  /  en  bat  top  .ïDceficr 
ban  Ijem  en  be  gcDeclc  ^tab  50ubcn  5ijn/  eer  top  boo?  be  Span j aards  ont^ 
belu  honbcn  too?ben. 


IV.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  verlaten  de  Stad  Santa  Maria,  met  voor- 
nemen om  de  Stad  Panama  in  te  nemen.  Uytnemen- 
dc  moeyelijkheden  en  gevaren  dezer  Reys. 

Ha.uver.  "V  T  911  bat  tóp  alleen  ^t  tiib  ban  ttoec  bagen  .mieefter  ban  be  ;§talii 
r^  m"      r\j  ^'^""  ^^^^^^  getoeefl  toaren/  bertroftften  toe  ban  baar  op  Eatur^ 
anta.  a-         ^  ^^^  ^^^  fcbcnttenbett  ban  <0?a${maanb  beö  gaarö  i«ï8o.  a©p 


CU, 


begaben  msi  alle  in  bijf  en  bertig  Canoes  en  een  Piragua  w  top  fjier  gc^ 
nomen  Ijabben  /  bctoelfte  boo2  be  ^tab  ten  %v.\\i:t  lag.  ZDuö  3eplbcn  / 
of  eerber  roepben  toe  be  ilibier  af.  (ön3c  gebannenen  /  be  Spanjaards , 
baben  3eer  ernftig  bat  fjet  Ijaar  mogt  toegelaten  toojben  om  met  oncf  te 
gaan/  en  baar  niet  ter  genabc  ban  b'  indianen  gelaten  te  to02ben/  bic 
ïjaar  geen  barmljertigDepb  betoij5en  5onben/  cntoicneftoieeblicben^Pten 
upterflen  bieesSben.  .f  Kaar  toe  Dabben  50  beel  te  boen  alö  toe  ftonben  om 
boo?  onö  3elf0  een  genoeg5aant  getal  ©aartupgen  te  btnben  /  al?o  b'  In- 
dianen w  onjS  berlaten  Dabben  /  50  beel  Canoes ,  ten  beelc  met  toeflcm^ 
ming  /  en  ten  beclc  biefagtig  met  Daar  genomen  Dabben.  Se  toiften  eben^ 
toel  'ftO2t0  baar  na  nog  eenigc  oube  Canoes  te  binben/  en  boo?  bit  mib^ 
bel  30  toel  boo2  Daar  leben  te  302gen  /  bat  3e  met  onö  gingen.  3D002  onö 
bertreh  berbjanbeii  toe  Det  5f02t/  be  J^crli  en  be  ^tab  /  ten  ber3oelie  ban 
lic  Itoninlt  /  W  5eer  tegenö  be3elbe  ber(loo2b  en  ingenomen  toaief. 
Ongeval  de  <0nber  be3c  Canoes  toaö  Det  miin  ongclult  /  om  'it  een  te  Debbcn  be^ 
Schrijver    ijjelftc  3eer  5toaar  en  gebolgeljid  ooft  5cer  traag  toajJ  /  toaar  boo?  top  een 

"" toepnig  ten  agteren  raaliten  /  en  \U  Dab  niet  meer  alö  bier  jlDan  hp  mp 

in  be  Canoe;  cn  aUo  bc  (Sb  berfcDepbe  ^anbtge  onbicptenjs  bcroo25aaft' 
ten  /  en  top  niet  ter  begcn  toiften  toat  Courö  top  lionbcn  moeflen  /  30 
Ijabben  toe  't  ongeluh  om  üoben  bc  ttoec  jfDijten  ber  in  een  onbiepfc  te 

ftuu 


overkomen. 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  155 

fïuurcn  /  ict  toe  onse  mi^fïaa  c^toaac  toiccöcn.  i^icc  op  tonrcn  toe  gc^ 
nootirinht  te  lilijUcn  icagcn  om  na  öc  0loeti  te  toagtcn  v  tonnt  met  3mft 
fen  3totiac  B^aaitiipö  tegcn^  Cp  op  te  rocijen  toasf  t'  ccncmaal  onmogc^ 
liift.  Eo  02a  öc  ©locD  infjtoam  tcenöen  toe  tocöcc  toeg  om  on3c  Hcnö 
te  tocrUoiDercn/  en  maaliten  alle  mogclijftc  ijaajl ;  tJog  al  onsepoginaeti 
toaren  te  bergeefisv  toam  toe  fionöen  on^e  iHalïhecö  nog  Dinfcen/  nog 
infialen,  *!^u.ö  omtcent  tm  tUn  uuren  fn  öe  nagt  toeöeccm  leeg  toatec 
5i)nDe  /  ftahen  toe  een  atem  in  De  ïtiDiec  öaac  toe  0115e  Canoe  aan  üajt 
maaliten  /  en  gtngen  öoe  üp  beurten  flapen  /  maar  ijet  öceö  De  gcijeclc 
nagt  niet  al.ö  regenen  /  toaar  tioo?  top  tot  op  tie  ijupö  toe  nat  toieröen, 

jTDaar  öe  bolgentie  mojgcn  met  Ijet  aanOjefeen  ban  De  Dag  rocpöen  toe 
toeöcr  tie  ïiibicr  af  alö  te  boren  om  on.é  ©oll!  in  te  fjalen  /  en  na  Dat 
top  nog  omtrent  ttoec  flMjlen  UoojtgercepD  IjaDDen/  toaren  toe  50  geluft;: 
feig  om  5e  t'  agterDalcn :  toant  5c  öaDDen  Die  nagt  in  een  Indiaanfche  ^ut 
of  Embarcadero  gelegen  /  en  tot  Die  tijD  Desig  gctoee(t  om  toarer  in  te  ne^ 
men.  ^oe  top  te  De3er  plaatö  geBomen  toaren/  3epDen  5e  onss  Dat  to» 
niet  toergeten  moejlen  om  on3e  ©aten  alDaar  mettoaterteuullen/  toant 
ijat  toe  anDerö  in  De  tijD  toan  fe0  Dagen  geen  toater  30uDcn  honnen  Del^o* 
men.  I^ier  op  gingen  toe  met  onö  öijben  omtrent  een  btoartier  jBijlö 
ban  D'  Embarcadero ,  na  een  filepn  ftaanD  toater  om  on3e  Caiabazas  re 
bullen  /  maïtenDe  alle  mcgelijlie  Daaft  om  te  rug  na  on^e  Canoe  te  lio; 
men:  maar  Doe  top  te  rug  gefiomen toaren /  b:nDentoc"nietecnbanonö 
3©o'&/  5P  3iinDc  alle  bertroftften/  en  alreeDe  upt  onsfge3igt»  EoDanigiJs 
De  getooonte  ban  Dit  30O2t  ban  menfcljen/  Dat  5c  'er  in  't  minjl  niet' na 
bjaaen  toien  3e  ban  Daar  ge5elfcfiap  licmen  te  bcvlie5en  of  agter  te  laten. 
ilier  Doe:  toaren  toe  nu  meer  DefeommerD  alö  te  boren  /  b:e3enDe  Dat  toe 
tocDer  in  Dc5elf  De  ongeballen  30uDcn  raïien  /  Daar  toe  eerft  ebcn  uptgeho- 
men  toaren.  ï^icr  op  rorpDen  toe  ïjaar  na  /  30  beel  in  onö  bermoacn 
toaö/  maar  alic?^  toaö  te  bergeefs?;  toant  in  De  monD  Der  ilibier  5ijn 
3U!Ïi  een  groot  getal  grote  en  felenne  €planDen  Dat  Ijet  m^  l  Die  l)ier  t'  ee? 
nemaal  onb.lienD  toaren/  niet  moepeljjïi  büi  om 'er  in  bcrloren  te  ralien; 
Deö  met  tegenftaanDe  bonDen  top  epnDelüïi  /  Ijoctoel  met  beel  moepre  en 
arbei'D  /  De  monD  Der  Hibier  /  Detocllte  D002  be  Spanjaards  Boca  Chica , 
of  De  Kleyne  Mond  gcnaattiD  toojD»  5T5aar  tot  onö  ongeluft  begon  De 
©loeD  in  te  ballen/  en  De  ttrocm  met  3ullï  een  getoelD  tegcnsf  onö  aan  te 
lopen/  Dat  alhoctoel  toe  niet  boben  een  fleen  to02p  ban  De  gc5epöemonD 
(Die  ïiter  niet  bobcn  een  fdnX  toüD  is")  af  toaren/  top  ebentoel  D002  gee^ 
ncrïianDe  miDDel  ïionDen  naDer  ftomen.  TDieö  toaren  toe  genooö3atiIit  na 
31  anb  te  baren  /  't  geen  ton  ooft  berbolgen.ö  DeDcn  /  om  na  't  lioogtte  toa- 
ter te  toagten.  ïDe  HaalDen  on3e  Canoe  30  Digt  aan  ^anö  aïö  toe  ïion? 
Den/  en  na  Dat  ton 'er  uptgefï.ipt  toaren  maahten  toe  onö  touto  aaneen 
'3oom  baft/  Dctoelbe  (al;o  't  ^izx  bpna  bier  baDem  Diep  bloepD),bpna 
t'  eencmaal  onDer  toater  (lonD. 

SEo  D:a  aio"  Oct  .Cu  beranDerDe/  roepben  toe  tocDcc  ban  Dier  na  een 

V  2  €plai:D 


1^6  Hiftorie  der  Americaanfche 

ojplanti  omtrent  anöccDalf  jl^ijl  Uan  De  mono  iïccittbiccmbc45olfban 
St.'  Michicl  gclcöcrt.  I^icc  Dcgon  't 'cc  bang  met  on.ö  lu't  te  5ten/  toant 
al50  on5C  Canoe  bpna  ttointia  toet  lang  /  en  op  jijn  öjeeöft  nog  geen  an^^ 
öerDalf  boet  toiiö  toaisf  /  50  öat  men  maat  eben  uiaatö  ïjnb  om'ec  in  te 
üonnen  5(tten/  50  toncen  top  op  De  minfle  flag  ban  't  toatec  't  toelö  te? 
gen  De  ^iiöc  ban  on3e  Canoe  aanffoeg  /  in  gebaar  bnn  obcrflelpt  te  too^^ 
Den.  3Be  htoamen  ebentoel  aan  't  boo!5epDe  orpIanD  t'  arctbeccen  /  al^ 
toai'^r  toe  on5e  nagrruft  boo2  Die  nagt  ïjiclDcn  /  mnac  De  D^oebigjle  nagt 
Die  ift  tot  Die  tüD  toe  in  mijn  g.infcl)^  Icbcn  ücpiocft  fjcb  -,  toant  ijct  ce? 
genDe  De  gefjecle  nagt  5onDec  opljcuDen  /  50  Dat  top  ban  't  Ijoof  D  tot  De 
boeten  nat  toaren  en  niet  een  D^ogeDjaaDaanonöiliif  iiaDDen/  ooftöon^ 
Den  toe  D002  De  ficagt  ban  De  0cgen  't  mt.'de  buu2  niet  aanbouDen  om 
onjs  te  D?ogen  of  te  toarmen.  ^an  D'  anDece  ftant  toicen  top  jecr  bes 
50?gD/  onö  5ienDc  ban  De  cefl  ban  onief  ge«lfcftap  afgefcftepDen  /  en  fee? 
ncmaal  ban  alle  mcnfcbeUifte  tcood  beroof  D :  to^mr  aan  D'  ccne  5bDe  toicc^ 
Den  ton  D002  een  grote  Eee  /  en  aan  D'  anDcre  3üDe  t»oo2  De  grote  magt 
on5irr  ©panDen/  De  Spanjaards,  omrtngD;  onDcrtufTcben  3atentoeineen 
<icüerfcljaal  /  om  30  te  fpjcöen/  in  plaatöb<ineen^cbip/  3onDer50beel 
alö  een  W)}:\iii  ïileDcren  te  fieljben  om  onö  tegenö  De  flrengiKnD  ban  't 
toecc  te  befcTiecmcn  /  toant  ter  Dier  töD  baD  geen  ban  onö  een  ^c boe  aan 
3ijn  boeren.  »0oft  3ogtcn  toe  ober  al  om  te  5ien  of  toe  toatec  honDen  be^ 
hemen/  maar  feonDcn  Dct  nergens?  binDen. 


V.     HOOFDSTUK. 

DeReys-befchrij  ver  lijd  Schipbreuk  3  word  door  de  Span- 
jaards gevangen ,   en  door  een  vreemd  Toeval  won- 
derbaarlijk verloft. 

O^  iP.aanDag  Den  negenrfenDen  ban  <02ciömaanD  /  baalDen  ton 
on5e  Cai.oe  toeDer  in  't  toater  /  en  50  nat  en  ft:uD  a!ö  top  toa^ 
ren/  ban 't  boo25epDe  <ï?nianD  bertrcfttienDe /  rcepDcn  toe  na 
Puenta  de  San  Lorcnzo.  gjn  on^e  toen  ontmoctcDcn  top  berfflKpDe  ^rn^ 
lanDen  /  Die  Daar  omtrent  berfb2epD  lagen,  l^ier  htoam  ijet  'er  tocDec 
met  onö  op  aan  /  toant  met  5ulh  een  lofnp  en  ftlenn  aDaartupg  in  't  tuv^ 
me  3op  5ijnDc  /  baD  een  jBan  /  ia  ^omtijbö  toel  ttoce  genoeg  te  Doen  om 
liet  toater  /  't  toelft  ban  alle  fianten  in  on^e  Canoe  htoam  /  upt  te  bo5en. 
iSa  bat  top  nu  een  tüD  lang  met  De^e  ongcmahhen  getobt  baDDeit  en  Digt 
aan  een  De;er  €planDcn  toarcn  gehomen  /  50  bomt  er  een  See  Die  De  Ca- 
noe 't  onDcrfle  bobcn  (Taat ;  maar  naDemail  top  al  t'  5amen  honbcn 5toem^ 
men/  50  geraahten  toe  tocl  Inaft  f?an  %an'a  1  en  on5e Canoe  btoant  me^ 
De  agta*  on.ö  aantupmelen.  <0n5c  3©npenen  toaren  ban  binnen  in  De  Ca- 

aoe 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  157 

roe  baft  öfïJonTicti  /  en  on5c  j^napD^nm  /  CaröccsJöoscii  en  !^ruï^tiï)oo:n<:s 
met  actö.ifl  ^Iccc  toel  OetonacU ;  maac  al  on.ö  b^ooö  en  berfclj  toatec  t'  ee^ 
nemaal  üetïo^bciu 

5Sa  Dat  on5e  Canoe  tioo?  Ije  ftragt  tiet  ^aren  aan  ïanli  cefmcten  toasf  / 
50  toaeJ  onjS  eccfle  toccH  om  'er  onse  ïlDspcnen  upt  te  nemen/  en  toeliec 
ölaac  te  maften,  ^it  Ijaöticn  top  nautolüftïS  öetaan  /  of  toe  5t^öcn  ecu 
anticre  Canoe  een  toepnig  ban  onef  /  tuftdjcn  een  öroot  actal  öUppcn  öaac 
i3it  €Planö  mcöe  omdnglj  <ö  /  l)ct  5clf  De  ongciufe  oberhomen.  ;De  rec^ 
5onen  Die  ^cljipüKuH  letien/  UcbontJen  toe  feö  Spanjaards  te  5i)n  ban  't 
<0uacnt5oen  ban  Santa  Maria,  tJie  een  ouöe  Canoe  öcbcnlien  tjctjDenbe/ 
onö  naöeboïgti  toaren  cm  De  to?:cD{)epD  Dcc  Indianen  t'  ontbUiGten.  g^c 
fi^iiamen  aanjlonDö  na  on^toe/  en  maafeten  onó  bum  /  toaat  op  toe  on3e 
fpinc  bjaDen  en  t'  5amen  in  bjtcnüff Ijap  opaten ;  maat  toe  fjaöben  otoot 
oeb:eft  ban  toatec  /  en  totflen  i:ier  toaat  top  tebö  beftomen  fionben,  <an5e 
Canoe  tonö  Doo2  be  <0olben  cebeel  op  ^ttanb  getoojpcn  /  ^0  bat  toe  üup^ 
ten  bjeejs  toaren  tii^t  5e  mog?  aan  (luhi^en  oefmeten  too:ben ;  maac  Die 
toaac  in  De  Spanjaards  gehomen  toaren  oub  en  canfi  5ijnDe  /  \iym\i  tutTcDen 
be  Hot5cn  aa-^  Dun5enD  ftuhhcn  bcrmo2felD. 

iBün  öC3dffb.ip  toilDen  nu  niet  betDec  boo?t  /  maar  toeerom  Beet  en  / 
tn  eerber  onbet  b'  Indianen  binben  tonnen  /  inbien  3e  De  ^tOcpcn  Die  toe 
in  De  .f^002D-2^ec  agtctaelaten  baDDen  /  niet  toeDec  ïionDen  bctcnhen ;  mant 
met  beei  moepten  betooog  iö  Ijaac  ten  mtnflen  nog  een  Dag  langer  ber? 
bet  op  te  gaan  /  en  inDien  top  on^  ©olh  De  bolgenDe  bag  niet  50uben  fto  - 
men  te  binben  /  beloof  be  ife  bun  aïleö  te  boen  bat  5e  begeetben.  ;duss 
bj-igten  toe  ttoee  of  b2ic  uutcn  ban  De  Dag  Doo?  om  on5e  5ai'en  t'  ob:r^ 
leggen  /  maar  30TiDen  met  een  een  HDan  upt  om  toagt  te  bouDen  en  aan 
tiiie  bamen  upt  te  3ien/  im  b2e5e  bai)  eenige  obecbal  bet  indianen  of  an^ 
bere  ©panDen.  «önvrent  be  tiib  bat  toe  in  on5e  raaD-betgabeting  tot 
een  beflbn  gcftomen  toaten /  betfpiebe  on5e  ^cbilDtoagt  een  Indiaan , 
tk/  50  Dia  bp  onö  ge3icn  ?iab  /  in 't  25ofcb  liep.  gb  3onD  aanftonbes 
ttoee  ban  miin  gf3e;rfbap  ftem  agtet  na/  W  bem  agtcrbaalDen  en  be^ 
bonDcn  een  ban  on5e  b2icnDUiftc  Indianen  te  5*^.n.  ï^p  b2agt  bun  aan  een 
jïlaatjï  niet  bet  baat  ban  baan  gelegen  /  altoaat  nog  feben  anbere  ban 
3ün  gc^clfiiiap  toaten  /  met  een  gtote  Canoe  liit  5e  meDe  gcb2agt  baDDen. 
'^^  btoamen  trt  rilaat3c  Daat  ih  met  De  tefl  ban  't  gc3elfcbnp  toaef/  en 
fcbenen  berbInD  te  3ün  rm  end  biet  t'  ontmoeten,  gft  biocg  b"n  bp  tc^ 
fccn.'S  toait  on«  anDct  JDolb  toaö/  toaat  op  3e  mp  te  bennen  gaben  /  Dat 
inbien  top  met  bant  in 'er  Canoe ,  Die  beel  gtotct  alöb'  on3etoa(!f  /  toiU 
ïan  gaan/  30  50uDen  top 'et  De  bolgenDe  mo2gcn  bpfiomen.  tDe3etijDtng/ 
alö  itgteltjb  ban  geDagt  too?Dcn/  DeeD  w^  tjet  ^ett  niet  toepnig  bet' 
lieugen. 

«C 'ni^onbiS  na  be3e  b?ienbc!tifte  noDigtng  b2i>egen  3e  onö  \s)\i  Dieanbe? 
te  fp^  jl^Tincn  toaren  Die  5e  in  onjs  ge3cifrbip  5^gen/  toant  3e  ftonDen 
ligtelijb  befpcuren  Dat  toe  al  t'samai  ntci  ban  eai  en  De3elf  De  ^tanDaarb 

V  3  toaren; 


1^8  Hiftorie  der  Americaanfchc 

toarcn ;  tóe  ^cpïjeii  liaar  !jct  toaccn  Wankers ,  't  toclfe  öc  naam  tö  öi^  5e 
ocmecnlijfe  aan  De  Spanjaards  gcbcn.  l^aac  ttoccOc  b?aaö  toa.ö  of  3c  5c 
50ui>cn  om  tjalö  brengen  i  insaac  ih  gaf  'er  ten  anttóoo:ö  Dat  tft  in  gte^ 
nerlcp  toi)5c  Daar  toe  Ucrflaan  30U ;  met  toelft  anttóoojD  3u  \)oo?  Die  tijD 
te  VJieDcn  icljcnen.  jDanr  hoitp  Daar  na  /  Dat  iïi  mijn  rug  hccrDe  /  30 
IjaD  mijn  ge3dfcfjap/  meenenbe  DitirDoo?  D' Indianen  te  Ucrplujten/  ijim 
toeachmht  Dat  3c  De  Spanjaards  DoDen  3ouDcn.  ^e3e  arme  menfcficn  Ijet 
gcijaar  UemcrhcnDe  Dat  ï)aar  ober  't  IjoofD  Ijing/  DcgonDen  Deerlp  te 
roepen  en  te  hermen  /  toaar  op  iö  mp  omheerDe  en  noa  eUen  tijDö  genoeg 
ïitoam  om  'er  bp  't  letien  te  üeljouDen/  maar  tfe  toaö  met  een  gcDtoon- 
gen  om 'er  mijn  ftem  te  getoen  Dat  5e 'er  eenl3anDcfe3toteen^iaaf30U' 
Den  mogen  fjouDen.  ï|ier  op  gaf  iö  De  Canoe  Daar  ift  mebe  gefaomeu 
ïaa^  aan  De  tiijf  oHerige  Spanjaards ,  en  Dcbal  l)un  Dat  5e  'er  Deur  30uDcn 
pahben /  upt  ti2e3e  Dat  De3e  toieDc  Indianen  tiaar  toooiD  niet  mogten  Ijou^ 
Den  /  en  5P  ö^t  3elf  De  geUaar  mogten  lopen  't  toclö  5e  eerfl  50  eUen  ont* 
fiomen  toaren, 

5!5u  <6oD  Danïi  in  't  ge3eïfcf)ap  Der  Indianen  3ijnDe/  geraaftten  toe  in 
een  grote  Canoe ,  Die  beter  ttoiiitig  Jt5an  30U  bonnen  Doeren  alö  D'  on3e  / 
Die  top  geUaD  IjaDDen/  öijf  i  ooft  liaDDen  b' indianen  een  3eer  goeD  Sepl 
tot  De^elüc  toeten  te  beftomen ;  30  Dat  top  /  liebb:nDe  een  friO'cDe  iiütrlte  / 
Dan  liicr  t'3epl  gingen  en  fclioon  toeg  fpoepDcn  /  toton^eonepnDigebzeug- 
De  /  3ienDe  onö  3elfs$  nu  30  tocl  geljanöclD  /  en  30  geiuhfiig  ban  D'  elen^ 
Den  /  Die  top  30  li02t,9"  geleDen  DaDDen  /  lierlofl.  CcgenjS  Den  abonD  re? 
genDe  liet  eenige  uuren  na  een  3eer  fïerlt/  en  De  nagt  tonsf  3eer  Donher/ 
omtrent  ten  negen  uuren  m  Den  abonD  5agcn  top  tegenö  onieï  ober  op  't 
bafle  ^ilanD  ttoee  buuren  i  De3elbe  toicrDen  30  (jaait  ban  D'  indianen  niet 
ge3ien  /  of  3e  begonDen  ban  bjeugDe  te  fclpecutoen  /  roepenDc  Capireptt 
Antonio,  Capitepu  Andreas !  3nnDe  De  namen  ban  ba.ir  ^ebcibebberö ; 
en  tot  bebefliging  Dat  3e  ber3ehcrD  toaren  Dat  Die  buuren  Doo:  haar  ge^^ 
3elfcl)ap  toaren  aangcfiohen  /  50  maaliten  3e  alle  mogeliifte  fpoeD  om  'ec 
na  toe  te  baren,  einaar  30  D?a  toaö  on3e  Canoe  niet  tufffbm  De  23ar? 
ning  Digt  aiin  -^trauD  gi  homen  /  of  Daar  htoamen  u"t  Ijet  23ofcl)  obec 
De  feflig  Spanjaards ,  mct  ïinuppelö  en  Diergelnh  getoeer  getoapeiiD  /  boo2 
Den  Dag  fpiingen/  en  aan  toeerbanten  on3e  Canoe  baft  liouDenDe/  Inal* 
Den  3e  Dc3elbe  Deel  upt  l)ct  toater  op  ^rranD  /  en  namen  op  't  onber^ 
toagtfl  onö  met  ond  biiben  gebangen;  toant  D'  indianen  toaren  30  D2a  3c 
onraaD  bemerh  en  ober  2öoo:D  gefp2ongen  /  en  met 'er  Ijaatl  23offbtoaarD 
ingeblugt.  .iBijn  ge5ellen  blcben  berbaafl  ftaan  fiijlien  /  ih  batte  nog  mijn 
Hoer  /  DenhenDe  nog  eenige  tegenflanD  te  Doen  /  maar  alleö  toatf  te  ber? 
geef5S/  toant  3e  \)k\M\  nip  met  fiaar  bier  of  brbni  baft/  en  beletten  mp 
Daar  D002  eenige  Da.iöüjbbcpD  te  beDjijben ;  ib  bioeg'er  ann(lonD<$ofeei 
nige  ban  dun  Franfch  of  hngcifch  honDen  fpieben:  maar  3e  gaben  ten 
finttoco2D  b.in  neen.  l>ier  op  fpiab  ib  tegensf  eenige  ban  fiiin  Die  't  ber^ 
flonDen  in 't  Latijn ,  50  gocD  al.cs  ili  ftonDe/  en  htoam  Daar  Doo?  ebentoel 

bp 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  159 

bp  mp\fm  \mt  gclcgemDcpö  te  bccftaan.  ï^cttoarciiSpan;aardstitetioo2 
on5c  Engelfehe  pactp  aWjKt  Qnw  %n\\tj  0^521  toarcn/  uptb^^e  Dat  inöicn 
3c'ec  naDcc  aan  Panama  mootcn  Ujcngcn/  ccinacbanDimmootcnï{om<:n 
t'  ontDluotcn  en  on5e  marfclj  na  tte  ^taö  ontöcftïam.  ^e  Djactcn  mp 
bccuolöcnss  m  ccn  ftlepnc  i^iit  öte  3e  ban  tahlicn  toan  fBomcn  opaccigt 
ijatiöcn  /  en  ücö^cbcn  Daar  ocotc  b?cf30Dc  Dat  5c  on$s  gcbangcn  ccïfrcocn 
SaDDcn  i  alrccöc  in  öani*  ö^öagtcn  UoonicnicnDc  om  on.ö  op  De  (Iccnafle 
ton5e  te  ïianDelen/  boo?  Dat  ton  in  Die  l^tDarticcen  ccfiomen  toaren/  en 
boojnamcntïijft  Dat  toe  Daar  ^taD  ban  Santa  Maria  ingenomen/  geplon^ 
DetD  en  berb?anD  OaDDeiT.  iBaac  tectoijl  De  Capitepn  Diec  Spanjaards  öe^ 
5ia  toa.ö  met  n\p  t'  onDecbjagen  /  50  ftcmt  een  ban  Die  spanjaards  in  /  Die 
ïft  op  't  boojgcüocmDe  <ÊplanD  in  't  lebcn  ftcTjouDen  en  met  mijn  Canoe 
tocg  g:5onDcn  fjaD;  berüalenDe  ïjoe  bjienDeip  ift  tegensf  tjem  en  5i)n  mc^ 
De-mdliUcrö  toaö  getoccil  /  met  Ijaac  tegensi  De  toKeD!)epD  Der  indianen 
te  bcfcöeimen  en  in  't  leben  te  beljouDcn. 

I^a  Dat  De  Capitepn  ö^m  met  aanDagt  aangegoo^D  DaD  /  (lonD  öp  aan^ 
flonDsf  ban  5iin  ^toel  op  /  en  ómljelsDe  mp  /  5eggenDe  Dat  top  Engel- 
fchen  bJienDlijfee  iDpanDen  en  goeD  ©olB  toaren/  maac  Dat  D*  indianen 
^clielnien  en  een  berraDecfcOe  i^atie  toaren.  ^aar  beneben  bei:5ogt  ïjp 
mp  öp  Item  neet  te  5itten/  en  ban  joDanige  fpijje  te  nuttigen  al^  Doe: 
onö  gc5clfcljap  aan  Ijun  /  Doe  3e  ban  EanD  gingen  /  gelaten  toa.ö»  ^oe 
5epDe  ïjp  «tP  /  Dat  'i)p  boo?  De  b^ienDfcljap  Die  ift  aan  3nn  HanDsflieDen 
fietoe3en  !)iD/  cné  öet  lebeh  en  on3e  bzpDepD  fcljonft/  't  toelft  öp  3e6ec^ 
ïijft  ons?  anDer5int32f  5011  ijenomen  öctJben.  €n  öoetoel  8p  in  't  eerft  niet 
toel  fton  benupten  om  D'  indianen  in 't  ïeben  te  fparen/  50  pacDonneerDe 
fip  3e  ebentoel  om  mijnent  toil  en  jlonD  ttc  Dat  ift  5^  (inDieni&5ebinDen 
fion)  met  mp  nemen  inogt.  ^aac  en  boben  bebal  fip  mp  DeCanoetoeec 
na  mp  te  nemen  en  in  <i5oDsf  naam  te  bertreftften/  3^ööcnDe  Dat  ÖP  onsJ 
toenffftte  30  gcïuftftig  te  mogen  3ijn  /  a\&  top  eDclmoeDig  toacen.  f^kt 
tp  nnm  ift  ban  Ijcm  oorlof/  ftoetoel  f)P  mp  5eec  b?ienDeli)ft  noDigöe  om 
Die  nagt  bp  ftem  te  blübcn.  ^ift  3ogt  ober  al  en  bcnD  epnDelijft  mijn  in> 
diancn,  Detoelfte  Jjaai:uptb2e3ein'tÜJveupclüoffl)becbo?gcnDaDDen.  ^a 
Dat  ift  fjaac  gebonDcn  DaD/  lepDe  mp  De  Capitepn  met  grote  beleeftftepö 
na  De  Canoe ,  cn  na  Dat  mijn  ge5ellen  en  D'  indianen  na  mp  'er  meDe  in^ 
getreDen  toaren/  30  (geliift  5e  oniS  eerU  op  ^franD  getroftften  fiaDDen) 
DutoDen  3e  cn«  toeDer  in  Eee.  ^e  gefjeele  nagt  /  gclijft  recDs:?  ge3egt  iö  / 
regenDe  fiet  lw\  liarD  /  en  top  Do?(len  onö  nergenö  toeer  aan  3lanD  bege* 
ben  /  naDemaal  Det  ober  al  (gelp  De  EeelupDen  Ij^t  noemen)  een  Yfere 
Kuft  toatf. 

TZDe  bolgenDe  moigen  geftomen  3!jnDe  /  5eplDen  en  roepDcn  toe  tot  om:= 
trent  ten  tien  uuren  /  toanneer  top  een  Canoe  ontDeftten  Die  met  alle  mo^; 
gelijfte  fpoeD  op  onsf  affttoam.  ^oe  3e  naDer  fttoam/  5agen  toe  Datö^t 
gen  ban  on5e  epgen  Canoes  en  ©olft  toajS  /  Die  on3e  Canoe  boo?  een  Spaan- 
fche  Pcriagua  gcnomen  DcbbenDe  /  in  Der  iJl  na  m^  toe  geftomen  toaren 

om 


i6o  Hifloric  der  Americaanfche 

om  ortö  te  Ijcb^atcn.  ^p  tonrcn  5CC1;  Vicrljniötj  in  \wx  V  ontmoeten  / 
en  5';  celcptjcn  onö  aniifldntiïS  wa  tic  rcft  ban  m^  ge5:licljap/  XiU  tieiJ 
tiitijj  upt  een  tiiepe  55ap  ïitonmen  Detuelftc  ngtec  «i;  fjoac  ilctö  Icptie/ 
nltoaar  5c  Uie  nnot  en  öe  bolgenöe  moiacn  ten  Knftec  gelegen  liütitjen.  a©p 
tonrcn  al  t'  5vimcn  Derb'iiö  öcn  een  hm  anöcu  toeer  te5ten/  n-ileniaal^c 
mp  met  mi)n  gcscllen  r^eöjS  tjoo?  Ucclocen  gefdjat  öaDDen. 


VI.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  vervolgen  haar  Reys,  tot  dat  ze  in  't  gc- 
zigt  der  Stad  Tanama  komen.  Ze  bekomen  onder- 
weeg  verfcheyden  Barken  en  Gevangenen.  Worden 
door  de  Spanjaards  ontdekt.  Ze  belaften  d'  Indianen 
om  de  Gevangenen  te  doden. 

zeVomcn  -^^  T  %  tj^-jf  top  UU  tDctiec  tjp  cen  geïicmen  toiten/  begaben  toe  mi 
dMM^nu  IxJ  0^5'irtienrlnïi  na  een  Cplanti/  cmtrent  fcbcn  j^iilen  b.m  öe  vioo:^ 
nos/"  '  -^  ^  nocmtie23ap  gelegen.  «Op 't  ïjoogjle  gedeelte  bnntiir€Planöl]ou? 
ten  tie  Spanjaards  een  JBagt  of  Kijkuyt  nnt  b2e5c  tioc?  tic  noberjof  of  an* 
tere  ©panticn.  Cegensf  öen  abonti  fitoamen  top  aan  't  <Cplanti  /  en  na 
öat  top  gelanD  toaren  /  fïlommen  toe  ün  een  5elicce  (leplte  op  /  en  htoa^ 
men  aan  een  Wepne  l|iu/  altoaac  öe  JDagrer  3nn  tooning  liatr.  a©p 
cDerbiclen  ij'oiiUe  i^an  öie  ïjtfr  De  ïDngtljati/  en  ontf  met  getoaar  toa;tf 
gctooiïjen  eer  top  Digt  boo?  5nn  l^utie  gcliomcn  toaren.  j^p  5cptje  opkj 
0002  onlJcrb:agrig  /  öat  top  alö  nóg  met  öoo?  De  Spanjaards  ban  Panama 
bp  5nn  toeten  ontöcht  toaren ;  't  toelh  oncJ  getoelöig  aanmor Digöe  om  onjef 
boojnemen  ban  ö(e  ^x^Xi  t'  oberrompclen  in  't  tocrft  te  flellen.  5Dc3C 
piaatjsf/  inOien  ift  fjét  toel  omljoiitien  Ijcü/  toa.ss  gcnatimD  Faroi  de  pian- 

tanos. 

DcBoeca-     ^xtt  fitoam  fiojtö  Daar  na  een  ^jnrti  ten  311nfier/  betoelfee  aanfionb^sf 

nier»  ne-    tjooj  ongf  ontDelit  tolerD ;  toaar  op  top  op  t  fpccDigtl  ttoce  ban  on3e  Ca- 

S"?!!    "^^^  bemantien  /  Dic  Dc^elfDe  beroberöen.    j^a  bat  top  be  ^er^on'en  W 

pnnama.     toe  aan  f25oo?b  bonlicn  /  onberbjaagb  fiaöben  /  berflonben  to:  bat  5c  om^ 

trent  agt  bagen  ban  Panama  getoecfl  toaren/  en  eenige ^olöaten Dabben 

m  geliab  bie  5c  op  een  ^eftere  pmu  ^lanbjs  niet  ber  ban  bit  ori-laiibont* 

fcbecpt  ïia?):;en  /  om  5eiiere  Indianen  en  Negers ,  bte  becl  htoaab  baar  om-- 

trent  beb2cben  fiabbcn  /  te  bebegten  en  in  te  tomen.    3öa  bat  bc  25arft 

genomen  toaö/  toaiö  vber  ban  am  ©olft  eben  graag  cm  'er  in  te  rahen  / 

en  boojnamentlirft  bie  genen  toelfte  be  filepnfïe  Canocs  luibben  /  50  bat 'er 

lionberb  en  feben  en  bcrtig  Wim  ban  onö  ge3elfffnp  3ig  op  «em'uiiqueer; 

ben  met  ^t  C'^P^^^pnen  Biitholomcw  Sharp  en  Kook.    i^et  oberige  gc:^ 

becifc 


BOECANIERS.  i6i 

ttócïtó  biin  ïjc  n.iat  blcMm  tdp  aan  Uit  o^rianö  icg.jcti/  met  boosncmctt 
OW  iKö  atiljcren  ön^g?*  o"5c  ïtCP5$  U:o2t  te  s^rtcn. 

;De  niorjcn  ccöomcn  5ünïJe/  bccanticiDe  iïi  Uan  Canoc  en  Dcgaf  mo 
iti  een  anörrc/  Die/  öoctocl  5c ïilemiticc alö öe öoriöe toaö /  cbcntoclmct 
öctec  0C5«^'fc!)ap  l30035icn  toa.sf,  ©an  öit  èplanö  Uccrrchheiiöe  /  ccepöen 
toe  öe  oeDctic  öag  lanj  o\jcc  ö' onöicptcn.sf  omtrent  een  ifDülUan^lanii/ 
IjeObcnöe  ^omtiiti.fef  niet  Wom  öe  bicc  boeten  toarec/  en  Uur  te  gconö.  gjn 
be  namiöD^a  dinöeïucn  toe  een  25ac[i  in  Sce  /•  tjaat  toe  aanflonöö  ^aöt  Nemen  no^ 
op  maaftten/  tor^tientie  toe?  tie  Canoe  in  tietocUse  Captteim  HarristoasS  ^-^^'^'^•^ 
na  fen  fteUnj  a.Ucot  ücrobcrti ;  toe  lieten  aan(lontij5  öecrig  iBnn  op  De- 
3etoe  obti'oaan.    ïZ^it  ijertooïgm  Mm  üit  ©aartupg  tii.TOintïectie  50  Uer 
on5e  0cn0/  en  ffDepticn  on.ö  soDaniö  Uan  een/  Dat  De  nagtDaacopUiU 
lenDe  /  top  t'  eencmaal  l\in  malftanDeren  af  raaïit en.    a©p  üeaaben  cnsê 
met  on^e  Canoe  na  ^auD  /  altoaac  top  Die  naat  bU)^iih    ^e'  bolo:nDc 
mo?gen  rcepDen  toe  «a't  €pïanD  Ghepüio,  altoaac  on5e  alacmecne  Ucc* 
5amel-plaat0  ocjlclD  toa.ö\    (DnDectoeöen  berfpieöen  toe  tocDecom  een 
25aift  onDer  5epl  s  C^^pitepn  Coxons  Canoe  toa.ö  D'  eevfle  Die  'er  op  af 
fetoam/  maar  al50'er  ter  5clfDe  tijD  een  fcilTrije  Ijocite  opïitoam  /  ^oge^ 
raahte  5^  toeg  na  D'  cerfte  aanVJal  /  iw  Detoeiiic  3e  in  De  öe5cpDc  Canoe 
eene  jBr.  25ul  DoDen  en  ttoec  anDere  litoctjlen.  ïDe  toarenUocitbance- 
Daotcn  Dat  De5c  ^arö  boo:  onus  tot  Panama  $ou  aeralien  /  en  aan  Die  ban 
De  ^taD  ban  en5e  ftomfte  hennijTe  oebcn  /  't  tocilt  ooft  ^oDanig  nptlneï. 
tfer  toajS  ten  ttoec  uuren  in  De  namiDDag  eer  al  on5e  Canoes  aan  Che-  Komen  aa» 
pilio  öp  malftanDeren  geftomen  toaren ;  toe  befttoamen  op  Dit  C-f lanD  ch^J,Sf"/ 
bcertien  gebangencn/  $0  Negers  aiö  Muiatos,  alö  mcDe  gocDe  boo:caaD  Aiwaa^'ze 
ban  Piantanos ,  ttocc  bet'C  ©erftenè/  en  5eer  goeD  toater.   3ï)aar  naDe^  veertien  ge- 
maal top  geloof  Den  Dat  toe  Doo?  De  boo^gemelDe  ^arfi  nu  alreeDe  tot  ^='"g«"^" 
Panama  otttDcftt  toacen  /  30  re50lbcerDcn  toe  onDec  onö  geen  tijD  te  ber^  ^^^''"'^''' 
3urmen/  maar  ten  eerften  ban  Dit  (jrplanD  te  bertreftften/  opDatinDien 
toe  De  ^taö  niet  fionDen  ftrijgen  /  't  toelft  top  oozDeelDen  nu  Dnna  onmo? 
gclijfi  te  5nn/  top  ten  minftcn  Ijaar  genepen  mogten  oberballen  en  ber- 
oberen  /  en  Daar  öooj  on.ö  iiBeefter  ban  Die  Eccn  maften.  (Cot  Chepiiio 
namen  toe  nog  een  Periagua  Detoelfte  top  booj  't  €planD  ten  ^nftcr  bon^  F"  «^^n  pc. 
Den  leggen  /  en  DeDen  'er  aanflonDö  eenig  3Öolft  op  obergaan.  ïDe  bleben  '"S"^- 
ï)icr  maar  tocpnig  uuren  /  en  roei^Den  omtrent  ten  bier  uursïn  in  De  na- 
iuiDDag  Ijier  ban  Daan  in  öoop  ban  boo2  De  naade  mo:gen  Panama  te  üe^ 
repftcn/  't  toelfte  maar  febai  .ïBülen  ban  Chepilio  lepD.  ,!i:>aar  eer  top 
non  ban  Chepillo  ber^rolilien/  toierD  D002on5e  ^ebcUjebbers^  upteenigc 
reDenen  Die  ift  niet  Deb  ftonnen  DoojgronDen  /  goeDgebrnDenom  'er  ban  De 
gebangencn  Die  toe  genomen  ftaDDen  t'  cntflaan ;  toaar  op  aan  D'  india- 
nen ln(t  gcgcben  toierD  om  De  ge5eiiDe  gebangenen  op  ^tranD  in  't  ge*  Geven  uft 
5igt  ban  De  geïjeele  Bloot  om  ïjalö  te  bjengen.  tDe5e  5cecberbliiD  3iinDe  J-"„t'/om 
ban  aclegentïKPD  te  licbüen  om  'er  op  Daar  BpanDen  /  ftoetoel  iw  ftoelen  degelange. 
WocDc  /  te  tojeften  /  tijDen  aanjlouD.ö  te-toetb  om  Ijet  te  bolluengen ;  tiiaar  ncn  te  do. 

X  De  '^""' 


102  Hiflorie  der  Americaanfche 

öc  öe^'^Jn^^cncn/  Ijoctocl  ^c  geen  aöBniKncn  ïjnötiai  om  '<x  ti  bcctoeercn/ 
maaütcircbcntocl  ceii  bdca  öoo:  öic  23ntl)ariffl)e  Indianen  in  fpijt  uan 
ï).7at  icrnfcn/  ^ogcn  en  |)i}len/  en  oemaftten  in 't  25ofc!i  üan'tgc3e0^ 
ö:  <!:ulnnti/  allccnia  maat  een  ,fDan  Uccloren  Ijcüljenöe.  ïD^coepöenöe 
gcïjcele  nagt  öoo?/  Uoctoel  Ijet  gcttaöig  rcgcnUe, 


VII.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  komen  in  *t  gezigt  van  Tanama.  Worden 
door  drie  kleyne  Oorlogfchepen  ontmoet ,  die  ze  met 
agt  en  t'  feftig  Man  befpringen ,  t'  eenemaal  Haan ,  en 
twee  Schepen  veroveren.  Ze  bekomen  nog  eenige 
Schepen  aan  het  Eyland  Vcrko  voor  Panama. 

Komen  in 't  Tp^  <ij  Uolgcntic  mojgeu/  5ijntic  öcn  ti2ie  en  ttointigflen  ban  <02a«?^ 

RC7>gtvan    I     1  ^y^^^^-^  ^^^  gaawf  1680.  litoamcn  toe  1300?  ^omic  opgang  in 't 

JL^  ac5tgt  ba  1  tic  .^taö  Panama.  ïionö  öaac  na  5aacn  toe  mcöc  tic 

^fDepcn  aan  tic  ge^epöe  ^taö  DeDorcntie/  tictoelfte  boo?  een  (Culanö  ge^ 

naamti  Puico,  onïtccnt  i\üc^  ,iT5i)lcnban  Panama  gelegen/  ten  'jmnliec 

lagen.    Cx^  Dit  Vioo25eptje  (j^nlantj  5ijn  berfcöcptic  5^ahl)u)i3en  geboutoö 

om  tjc  goetjcrcn  tiie  H?t  tie  Afliepen  gelofl  UoozUen/  in  op  te  fiaan.  ce 

bier  tijlj  iagcfl  'et  ten  %\\htt  biif  grote  j§fl)epcn/  en  öjic  rcbeliiftc  grote 

^arftcn/  gcnaamb  Barcos  de  la  Armadiila  Of  hlcpnc  «Oojlogfrtjcpcn, 

v-orden   ;oe5c  b3icvtien  op  't  fpoeöigfl  ücmanb  /  om  onö  tö  bebegtcn  /  en  te  Oclet- 

'1"°'^  ^'=,    ten  ban  ieïJsf  op  öe  ié^ic^  t' ondernemen.  2o  b^a  ^e  ontiJ  \t\'t  ge^igrftre^ 

ontdekE. '  OC"/  ligtcn  ;c  't  3tnltcr  en  ncranlucn  miber  ^cpI.    <0n5e  tttiee  Pcrugua? 

5cer  itoaar  j;ijnöc/  fionben  50  toel  met  rocijai  altf  bop  bie  in  be  Canocs 

Iparcn  /  niet  boo^tltcmen  /  50  bat  top  eat  rebelijli  (lub  toeegef  booj  i»pt 

raaïifcn.    orn  ;n  on5C  bj)f  Canoes  (toant  ^0  beel  toaren  toe  ini  in  t  ge^ 

tal)  ïjabben  toe  allecnig  fe.sf  en  bertig  .^Dan/  bic  in  een  ^eer  flcgtc  jlaat 

toaren  cm  te  begten  /  alsf  ^ijnbc  boo:  't  gebuurig  roeiien  5ecr  bermocnb  / 

Getal  van  't  oclt  5eer  tocpnig  in  't  getal  /  i\\  bcrgdiilnnge  ban  tt^  Opanbö  magt  /  W 

Volk  aan    onbcVtutVf  Ijcn  blaïi  booj  be  toinb  op  onö  af  litoam  /  50  bat  toe  ünna  bjeesr^ 

dcn.'"'^"    ^1^"  ^"^^  5^  ö"^  50uben  obcr^enlen.    aDaar  op  toe  b?  bc  \yivï\i  op  roeP« 

ben  /  en  icrtoijl  toe  Ijicr  mebc  be5tg  toaren  fttoam  on;e  hlqijtfle  Periagua 

mcbe  op  en  biiJ  onö/  in  be3elbe  toaren  ttoce  en  bertig  .fDaiï/  50  bat  toe 

nu  in  alleö  agt  en  ffeftin  fDan  toaren/  \i\i  in'tgcbegtbanbieöagtoa^ 

ren  ingctoibUelb ;  bc  Itoninft  ^elf  toaö  in  bc  boojacwdöe  Periagua  en  een 

ban  't  getal.   <0p  b'  ^bmtraal  ban  be;c  biic  ftiennc  Oozlogffbcpen  toa^ 

ren  feö  en  tagtciuig  Bifcaycrs .  betoelfte  b'  agting  fjebben  ban  bc  ücfle  2ee^ 

ïiebcn  en  ,;§olbatcn  onbcr  bc  Spanjaards  te  3i)n.    ;dc5c  toaren  alle  j3'p* 

toiU 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  163 

toillfttcn/  met  Doojtuiot  öcfeomcn  cm'ec  öappecDcpö  te  Dctonen  onbcc  ijct 

ÏJÉÏJti  lUin  Don  Hiacinto  de  Barahona ,   ^ocg  "Jltimtcaal  Dan  ÖtC  Eccn. 

(0p  Ijit  ttDceöc  ^ct)ip  toarcn  fcUen  en  t'  fcüciuia  Negers  ontrcc  't  gebtcö 
ban  m\  ouöc  en  ftoute  Spanjaard  ü\H  Andaiuiïa  In  Spanje  öeboo^ttg/  ge? 
naamö  Don  Francifco  de  Peialta.    (0p  [jct  DecUe  tpacen  hijf  m  t'  feftig 

Mulatcs  of  getaande  Mooren  ,  ontrec  't  COmitinnÖO  ban  Don  Diego  de  Ca- 

rabaxal  i  50  öat  $e  in 't  fleïjeel  ttoce  Donöeiö  en  agt  en  ttointtj  ,fBan  ftcrft 
toarcn.  ;©c  25etivü)ebt)ct$f  IjatJöen  een  bcflunt  genomen  en  flrtcte  o^Derö 
ge<jeUmom  aan  mix  tct  Rovers  of  Boecaniersftujattiec  te  getoenv  maac 
5ullJe  bloetJige  Oeüeclc»  griiUifecn  5elöen, 
Cnpttcpn  Sawkins  Canoe  cn  öte  baac  tfe  in  toa.ö  toarcn  beei  te  %p^  Geraken ;« 

toa.Uö  Uan  ÖC  reit.     Eo  Öat  f)et  <;§CtJip  ban  Don  Dicgo  de  Carabaxal  '^ge^^St' 

UifTf oen  onö  iJo>De  fttoam  /  gebentie  aan  mp  te  iloef tDaarö  en  aan  f)cm 
te  l,pb>.?aï!3  He  bolle  Haag/  toaac  Ö002  DP  bici:  jit^nn  in  öe  55ine  en  een 
jï^an  in  mijn  Canoe  libjctjle.  H^aac  lp  betaalde  öc5c  pafl'agte  tuffcöen 
on<3f  üepög  öoo^  /  53  ötec  /  bat  D?  niet  öa«3ftig  bjasf  om  bjeerom  te  fto^ 
men;  bi»int  top  bobebcn  meton56cerjle<èD^^i'gebcrfcDep:jeban3ijnBolft 
op  öe  ^efilietn  ^uief  geraahten  toe  mebe  geliift  öe  rejl  bobcn  toinb, 
b'  ^ïömiraal  ban  b'  Annadiiia  of  Kieyne  Vloot  fttoam  mcbe  aanHonbjS 
op  onsf  aan  /  on.ö  bpna  geen  tjjb  gebenbc  te  laben  /  bcnïientje  met  al  50 
toepnig  fcbaöen  tm  alle  boosDp  te  palTccren  al.ö  ïjct  ecifte  ^cïjip  m^aan 
fiab  i  maac  ftet  Ocïitoam  ïjcm  30  toel  niet/  toant  toe  toaren 50 gclufefiig 
bat  toe  be  jl^an  aan  't  aoec  boben  /  toaac  boo?  ïjet  ^cïjip  in  be  toinb 
op  Uep  /  en  ïjaac  Eeplen  op  be  jt^^ft  raaötcn.  ^002  bit  mibbel  Oab^- 
ben  toe  tijb  om  onbec  jijn  ^gterfteben  te  ftomen  /  en  gebuurig  buu2  ge^ 
benbe/  boben  toe  alle  W  na 't  Bott  litoamen/  beöalben  bat  toe  jijn 
öcoot  Ecpl  en  25?a.ö  aan  fliift&en  fcDoten.  ^^u  ötoam  Detberbe^cljip/ 
toaac  op  Capitenn-Peraita  toaö/  gaat  9£t!miraai  te  ïjulp.  mé  op  be-: 
gaf  Capttepn  Sawkins  (toien.é  Canoe  onbnipbbaar  aaiiaaftt  tóas";  3tg  op 
bc  Periagua,  en  b*  tïömiraal  aan  onö  biec  Canocso'berlatenbe/  ontmoet 
tebc  bc  ne5cpbe  Peraka  cn  lepbcn  malfianbccen  aan  ^oo:b  /  toaac  op  een 
l)cet  gcbegt  bolgbe.  €ertoiil  toe  tiu^  iiigctoüiJielb  toacen  /  toenbc  Oet 
cecfle  ^fiiip  /  om  b'  5tbmicaal  te  fiulp  te  tiomen.  ^It  boo:  onö  be^ 
merfet  3wnöe  /  en  toel  boo25icnbe  Tjoe  bacb  fjct  on.ö  ballen  30»  Inbien  ton 
ban  b'  Sbm'caalö  ^gtcrfleben  gcbaeben  toiecben  /  beffoten  [lem  in  5ürt 
boDjnemen  boo2  te  ftomen.  a©aac  op  ttoce  ban  on3e  Canoes ,  te  toeten 
tic  ban  Capitepn  Springer  en  be  mijne/  afitonbcn  om  bcm  toaac  te  ne^ 
men/  öp  fitoam  blaft  op  b"  aCbmicaal  aan/  liic  op 't  ^cnnebeït  flonb/ 
cn  met  5ün  i^cusboeft  Dem  toenfite ;  maac  toe  namen  Hem  in'tmiöben 
ban  3iin  toeg  30  toel  toaac  /  bat  inbien  bP  »iet  getoenb  bab  /  top  5cfter' 
lüh  ïjcm  aan  ^os^b  gcbcmcn  5Ciibcn  beblicn.  JBe  ffbotcn  ebcr.toel  30 
bccl  ban  3iin  33olb  onbec  be  boet/  bat  lip  bpna  geen  Boib  genoeg  btelb 
cm  't  :§cfjip  te  cegeccen  i  maac  be  toinb  bcmnnenbe  optehoelen/  liitm 
3e  Daac  bc(t  om  toeg  te  caben  en  banc  icben  te  falbeecen. 

X  2  m 


164  Hillorie  der  Americaanfche 

^it  :§fï)ip  tiat  tot  cnt;ct  Uaii  U'  ^Ituiifranl  Gchomcn  toiis* '  tm«f  opte 
Wugt  QcD:cben  ;iinDc/  hVD.imcn  toe  tocticr  op  ö'  HDmtraal  af/  ocümöc 
fll  t'  5amcn  ccn  liinöc  fc!l2cciito    öctocUic  öoo:  ons"  Oolli  in  De  Perucua , 
IlDctócl  een  ftuh  toeeaö  bnn  ons"  af/  üeanttooo:ti  toicrö.  «OnnertufTcfjcn 
litoaincn  toe  toeter 'cnti:r  ;iin  3larer(lfben  '  en  tiHötren  Iict  aclufe  üan 
Doden  d'  ö'  KömiraM  3clf  en  öc  Uoo^natimfic  piloot  U.in  't  .^clup  te  boDen  ;  toaac 
Admiraal    jjqq,  ^f  {jiij^j  ('  cciicmual  oriiiiiianfj  toiecttni  /  cii  ^icnöe  to.it  een  üloeöigc 
raa^X'pi  JB^fTacre  ton  reeöö  oni3er  Haar  getraan iiaööm  /  braon  'er  Ue ntoeD  t'  oni^ 
loot.       '  5inlien  /  ;o  Dat  ;e  ( ttoee  D:rDe:iDeelcn  ban  !iaac  3Öolh  rteDooD  en  U:el  aiv 
berc  getoonö  5nntïc)  cm  titoartiec  riepen  '  't  toclft  Iiaar  berfclKpDe  ma- 
len aanijeüoDen  en  tot  Die  tüD  toe  Dooi  Dun  ïwrDncbWg  gcto:i>cerD  toa?f, 
cjpitevn  Capitcini  Coxon  toao"  D'  eerflc  Die  ober  fpiono  /  niet  5ta  nemenDe  Capt- 
Harris  word  fcpn  Harris ,  Dte  D002  benDc  ;iin  a3eenm  oefflioten  bias"    toannecr  \\n 
gefchorcn.  c^urn^ocDia  Dn  De  ;nDe  ban  "'t  ^fliip  tragreDe  op  te  iUimmcn.    "^k 
;êrlitp  Diid  aenomcn  ^ünD;:,  bMgten  ton  al  o:i.k  cchtoetflen  aan  ':3oo:D 
ban  t  ^elbe/  en  bemanDen  aanftonDd  ttoee  bah  on;c  Canoes  om  Capi- 
d' Admiraal  tcnn  Siv.kiiis  tf  luil'j  te  lifmen    Die  alreeDc  D:iemaal  Doo?  Penka  (';o 
word  vera-  Dauüer  ïitoeet  hv  ;ia)  toad  afgetlaaen.  Orn  in  Der  DaaD  om  on;e  udi^aoi 
verd.        ïj,».,  jif j  {j^^f f  t^,  fjf-^.»„  /  g^^cn  mcnfc[)en  in  De  JOcrelD  bonDen  liaar  bctcc 

htoiitcn  alö"  De^e  SraniaarJs. 

I^a  Dat  ton  Digt  aan  rerjlta'üJ  ^ijDe  gehomen  toarcn  /  aaben  toe  f^m 
een  bolle  b'.injt  Cto'aelö'  /  bertongtenDe  niet  minDcr  ban  bem  toecrom  f  ont-- 
fangen;  maar  in  plaafö  ban  bit  /  ;ngcn  toe  frliielnli  bet  D0H1  öat ag'er 
De  ïl^iift  (lonD  m  De  Sngt  bitegen  '  en  eenigc  ban  !]un  toeDer  op  l)et 
^eb  01  nnDerc  in  De  ,_.ee  neDerballen.  tDit  ongebal  toas  ;o  D:a  niet 
oefcbicD  /  Cf  baar  Dappere  Capiteun  Fcralta  Cegaf  M-ci  ober  ^ctiiD  '  en 
fireeg  berfiiie^De  ban  xm  Dolb  in  fpijt  ban  al  o'ncf  fffjieten  toeDer  in  't 
^fbip-,  boetoeï  bn  ^df  aan  benDe  ^ijn  lianDen  5eer  geliianD  toacf.  fDaar 
txeliih  altf  ;clDen  een  ongeliib  alleen  bomt  /  50  gebeiuDen  't  Dat  tertonl  fu» 
be;ici  toao"  cm  v,v\  D:lb  op  te  biffcben  en  bet  gebegr  tebermeutocn  een 
anjcre  ron  met  ïtninD  buin  batte/  en  berfcbenDe  btn  x\\n  OoIIt  /  Die 
Ahtrfdctn  De  vSnIi  rt^nDcii/  DeeD  opblicgcn.  OnDer  De;c  iiDoh  m  brrtorrring 
capiu-yn  f^ï.^inptf  <f  auitci.ïn  Sawiuns  bnii  aaii  :3oo!D  ni  beroberDc  bem.  ücot 
""■"'  na  Dat  Dit  ;^c\]irs  geiiümen  tods"  /  begaf  if;  mn  a^n  C!?Dr:D  cm  re  ;ien  in 
toat  ftaat  ?e  tonren  m  iw  Der  DanD  bcb  tb  mijn  leben  ;nlfi  een  elniDig 
ge ^igt  ntet  gezien  •  toam  Daar  toat  wkt  een  j'Dan  op  cf  Ijn  toa?'  DooD  / 
Cf  ;cer  ^toa.ir  gebto:t(t  /  of  ffbMlibelvUi  Doo:  't  ':3n3bnniD  bfrli:anD  ^  tot 
;o  bcrre  Dit  lia.ir  ;toarte  bunD  op  berfcbenDe  nlaar;cn  toit  artoojDen/ 
ên  oti  vintierc  plaateen  bel  en  bleefeb  Dooi't  3u3lininDtoeggêrubttoaïf. 
5^a  D-rt  ih  banr  eïenDe  bebiaartt  liaD  f  beaaf  ib  mn  aan  "t  '^odjD  ban 
D'  HDmiraal  /  om  te  ;ien  ïioe  bét  Daar  gcfcbapen  (lonD.  i^icr  ?ig  ib  't 
geen  mn  tn  -ta  DeeD  berfteenen  /  en  nanbielubs  Dooi  nmeinD  anbers  alei 
cnö  e'^:te:i  Oolb  Die 't  nebenjs  mn  geiten  bebben  ;ou  bennen  aeloo^'D  too:- 
Den.  Dan  fe^  en  tagtentig  JDannew  Dic  booi  t  gebegt  op  Dit  .:èrbtp  o^ 

toecft 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  i6f 

toccfl  toarcn/  bonten  top  'er  rtoo  ijüf  en  ttomtig  in  't  Icben/  50  öat  ec 
ccn  en  t'  fcjltg  in  De5e  53ataille  ocineiibelD  to.ircn/  en  Dat  mcecicf/  üan 
tje5c  ünf  en  ttoiniiö  toarm  'er  maar  aot  üclilnaam  om  De  ïDapcnen  te 
fconncn  Uoeren/  tie  reft  5cer  3toaar  octoonö  iijnte,  ï^aarblocöftroomiDe 
üUcr  Dc  «Dehhen  /  en  in  't  aeÖ'-*elc  ^cl)ip  toa.ö  nautoclijU  een  plaat.s  te 
blnöen  me  Dan  blocö  üebJijö  toaö. 

;Du.ö  onö  ïBecfler  Uan  tie  tto:e  feïcpne  (DoiïoofcDepen  gemaafit  fieD^ 
Ijentie  /  liaceg  Capitepn  Sawkins  aan  De  acbangencn  /  !joe  üeel  ï)olft  toel 
aan  ^oo?ö  toa^  ban  pet  grote  ^^cljfp  't'  tociö  ton  ban  berre  in  De  l^a^ 
ben  ban 't  €planD  Penco  3agen  Icajcn/  alö  meöe  Ijoe  bcelöolötod  op 
al  D'  anDere  fUennDer  ^cl)epen  toasf.    Capitepn  Peraita  Dc5c  biagen  Ijo- 
cenDe  /  DeeD  5i)n  bejl  om  Capitenn  Sau  kins  t'  onrraDen  Daar  na  toe  te  .vem«n  noa 
caan  -,  segvjcnDc  Dat  op  f)ct  arootflc  alleen  D:ie  IjonDcrD  en  büftig  jxian  eemge     " 
toaren/  en  Dat  Op  De  reft  al  te  toel  bD025ien  3011  binDen/  om  313  te  De^  schepen  in 
fcnDceren  /  in  cad  Dat  tjp  boo30f"om:n  'öaD  om  3e  te  bcfpjingen  :  maar  vL  Pcri?». 
een  ban  5iin  ©oUi  /  Die  op  fjct  Deh  bp  na  lag  te  3teltoog"en  /  toeerfpsali 
Dem/  jcggenDe  tegcniS  Capitein  Sawkins,  Dat'er  niet  een  liBan  aan  Doo:D 
ban  al  Die  ^cïjcpcn  toasf ;  toant  Dat3'er  al  te  5amen  afgenomen  /  en  op 
De3e  D;ie  ^cDepcn  gcnaamD  D'  Armadiihof  kieync  Vloot ,  ge5et  toaren 
tuil  cnsf  té  Uebegten.    9lan  Dit  berDaal  ftomenDe  upt  De  monD  ban  een 
fterbenD  mcnfcl)/  gnben  toe  geïocf  /  en  onö  na  'tge3epDc  ornlanD  Degee^ 
ben  IjebüenDe  /  öegabcn  toe  cnef  boo2t  op  De  ^clKpeii  /  maar  bonDen'ec 
geUift  I)p  gc5egt  tiaD  niet  een  iBan  op.    ^et  grootfte  ^cljip  genaamD 

la  Santillïma  Trinidadof  de  Heylige  Drie-eenigheyd  ïjaDDenfe  in  D^anD  ges 

flohcn/  en'er  een  gat  ingel)002D/  maar  toe  liaDDeri  fjetgeluöDat  beblam 
noa  toepnig  bat  genomen  DaD/  50  Dat  top  't  met'er  Ijaafl  lunbregen  /  en 
tolt  ï]ct  lel!  (Topten  /  Dit  geDaan  3tinDe  biagten  toe  cn5c  <6elitoet(ten  aan 
boo2D  en  maaluen'erbooj't  tegentooo3Dig  ono"  ï^ofpitaal  ban. 

5^a  Dat  top  onö  bcriie.ö"  ober3ien  liaDDcn  /  uebonöen  top  agticn  jtlan 
ban  onö  330111  in 't  gebcgt  gc3ncubclD  te  3nnen  ttoeeen  ttoimig  gehtocft, 
De5eD:ie  Capitetnen  tegensf  bjien  topgcilagentjaDDen/  liaöDe  bp  De  Span- 
jaarsDe  lof  /  Dat  3e  De  Dappcrjte  ban  De  gclieele  Zuyd  Zee  toaren/  enin^ 
beiDaaD  5e  bcrDienDcn  De^elbe  oelijh  ligrelülf  upt  lictberljail  ban  Dit  bloe? 
Dig  gcbegt  af  te  mceten  i^.  tboe  Dct  Da'rDe  .:6cl)ip  5ig  i\vt  Oet  gcbegt 
begaf  en  toegblooD  /  ontmoete  ïjct  ttoee  anDere  ^flirpcn  Die  upthtoamen 
tot  baar  Inilpc ;  maar  bet  gaffe  50  toennig  aanmocDiging  /  Dat5c  a!ieD2ic 
toeDer  te  rug  becrDen  5onDêr  3ig  te  Derben  iiitoiblielei],  iDe  bcgonDcn  bet 
gebegt  omtrent  een  balf  umna^onne  opgang/  en  tegen  De  mi^Dag  baD- 
Dcn  toe  De  -Bataiile  g'epnDigt  en  D'  obevtoiiming  t*  eenemaal  bcliouDen. 
C^rtoiil  Capitein  Pcraita  on^e  «Ccbangene  toasf  /  b.Mfi  l)\f  meenigmaal 
toegcnöon3C  DaoperltcpD  inöc5e  tooojDen  xm/  waarlijk  gy  En;;rcifj:.c  zijc 

de  Dapperflc  Mannen  van  de  geheele  wereld  >  die  niet  anders  zoekt  als 
voor  dcvuyü  te  vcgten  ,  daar  and're  Natiën  alle  mogelijke  middelen  be- 
tlenken  om  zig  te  venchanzcn. 

X  3  €tocc 


IÓ6  Hiftorie  der]Americaanfche 

(CtocctJiiofn»i'5'tOctoccttJccn:ocbcntoc(Capitiln  Peter  Harhs,  ccnïJMaf 
tti  (lout  ^olöiiat  /  en  Dapper  Engelfchman  ,  gcljocen  <n 't  <02aaffcl).ip 
capiteyn  Ke,,t  i  üJicntf  öooö  ooh  5eei:  tJOOJ  on.ö  üchlaagtj  toferti :  Ijnflierfaantie 
}J'T'  toonticnin  'tacbcat  ontfanccn/  en  bcnctoen.ö fiem  allecnignoc  eeniDan; 
al  tl'  anöïc  oditoctften  htoamentDe^cl:  op.  Zt\r\^c  m  hm  Panama  gcfeo* 
men  '  U:ocg  ih  Don  Fiancifco  de  Peralta  bcele  Dinijen/  raftcntre  De  (laat 
en  oflfö^tttliepö  ban  öee^e  ^taö  en  't  oitileijoenöc  itanö ;  toaac  op  DP 
mp  De  uolsenDe  bolöoeninöe  oaf» 


VIII.     HOOFDSTUK. 

Befchrijvinge  van  de  Stad  Panama.  Wat  Vaartuygen  de 
Boecaniers  voor  deze  Plaats  genomen  hebben.  Capi- 
teyn  Coxon  keert  met  t'  feventig  Man  te  rug.  Sa\Z'ki?is 
word  op  nieuw  tot  algeme9a  Bevelhebber  verkoren. 


Bcfchri  -  T^^  UcrcemDe  <$taö  Panama  ïeot  op  De  ïjoocftc  ban  negen  graDen 
v.nj-c  van '  I  1  l^oojDec  U^ccDte  /  en  IcpD  !n  een  Diepe  -23ap  in  De  Zuyd  Zee ,  boo:- 
de  nieuwe  JL_>/  (uD$f  (li3nD5C  Utec  mulen  «©ofteiyfïcc  /  toanncec  5c  D003  SirHen- 
stadPam.  j.y  jviorgaii  iiineiiomcn  bJiecD  :  maac  naDcmaalse  aliS  Doen  bcrbjanD 
toiccD /  en t'  3e'Dat  Dic  tüD nog  Djiemalen /  50  tjcülicnse  De  5lieiiU)c  ^taD 
bk'CpIaat(lDaar5e  nu  jlaar.  D'<OuDe  ^taD  U«i:D  nog  D002  ceingcarme 
meiifclKn  üctooontcnDcïDom  licrhiiöDaac  nog  /  Detoelhc  ban  bcrrc  een 
fcaap  aan5ten  f)ceft  /  niet  ongeiijh  Dte  ban  Sr.  Paul  tot  Londen.  ;Dee3C 
^ieülxie  ^tiiD  ban  DeUJcllie  \[\  fpiccli  /  19  bcel  gtoorer  ald  De  sOuDetoaö  / 
entöbooi  't  grootfre  geDccltc  bangeOalUie  ^tecn  opgeüoiitoö  en  met  Ze- 
gelen  ücDcIn.  ^^e  lierlicn  3ijn  irog  \m  bolboubiD  /  Dr^elUe  ;nn  agt  m 
getal/  biaac  ban  DebooinaamfleSunaManagenaamD  itf.  ;Dee3c:§raD 
beeft  cmtrcnD  ant^crUalf  mijl  in  De  lengte  /  en  ober  een  mijl  in  De  b:eette  i 
De  Dupfen  3i)n  booi 't mccrcnDeel  D:iebecDiepingenï)oog.  3'2iïronDom 
bctoalD  /  en  liceft  ttoee  pco2ten/  iintge3CiiD  ter  plaatje  altoa<)r  ecn5;ni 
bam  in  De  ^taD  homt  /  Die  tot  een  l)aUcn  Dient/  en  ün  Detoclliemet 
l^oogtoater  ^^arhcn  in  De  j^taD  honnen  fiomen  om  De  ^ntooonöcr.ö  ban 
alle  3oon  ban  oEi^ttoaren  en  anDa*e  nooD^aaniiifilicDen  te  booj^icn.  l^iec 
leggen  altiiD  D?icl)onDerD  ban  Deö  itioninliö"  SolDateu  in  be3etting  ;  Ïk- 
Uafbcntoellt  getal /Daar  iMiHcia  untnog  ellefUonDcrDït^anbaniiUefoleuï 
ren  ücdaat :  m.iar  tentijDe  ban  on^e  hom(le  dlDaar/  ma's  (jet  meefteDecl 
Der  ^olDaten  in't  De  ^mD  ;  "ttodü  De  rc|tiii  groorebernagentO:>'D  Ü2agt/ 
DooiDien  3e  maar  'ö  nagt?  re  booten  heninffe  geliregen  üaDDen  Dat  bjn  in 
De  /uvd  Zcc  toaren  /  t  toelfi  cnö  DeeD  gelobni  Dat  iuDim  b3e  inplaattf 
ban  Ijaar  j^cDcpen  aan  te  tallen  /  onjj  aan|lonD.o  te  =IIanD  DaDDen  bcgee^ 

ben/ 


BOECANIERS.  167 

uen  /  top  5chccïiïft  5iBccflcc  Dan  öe  ^\am  $ouljni  rjctoojtjen  ^ijn  /  booj- 
namcntUjU  aanmcihcnöc/  tint  Daar  öooinaainflc  .^anfcljap  /  (tfimcen 
öe  3iitïw  alö  fonlici:  ttoijffel  ij.iar  Deflc  Eolöaten  toarcn )  nnn  boo2li  bait 
ücn  H^'intraaï  toaceiu  «omtrent  fcUcn  miiUii  in  't  rontic  lian  tic3e  ^tatJ  / 
iö  al Ijct EanD Savana ,  5oal0  3c  IjctiiiD^  SpaanfcheiCnal noemen/  önt 
iö  te  5cogcn  een  effen  en  rrci^hc  gciHiti/  allccnig  toojuen  ïjter  en  öarc 
eemoe  plaat3cn  ^ofcfjaatig  ïnnb  öC3icw,  ^tt  Hnnö  iis  bol  Vacadas ,  al:^ 
tollat  Dccle ;D2tften  (i^fTen  enöoeucninaeöouïien  toajtren/  enötcncn  ooTi 
tot  aBacDttoo^nö/  om  öe  aannnöcrtng  öec  aDpanUen  te  Eanö  te  ontiefi^ 
öeni  De  <02onti  Daac  De  ^taDop  (laattjOf  5eecUo0tr3/  'ttoclftDeplaatjGf 
3eec  onae5onD  maaht.  Ir^ct  a©atcc  1$^  meeDc  tooi  JDoimcn/  'ttoelft  fieel 
naDcclig  U002  De  ^cljcpen  iö ;  en  Dit  tsf  ooh  De  reeDen  Dat  Deö  föoninfts 
^cïjcpcn  altijD  tot  Lima  Dc  ï^oofDftaD  ban  Peru  icgjcn  /  iiptae3cpD  toan* 
neer5c  tot  Panama  itomen  /  om  alDaac  Deö  öoninUjs  EilUei;  te  Djengem 
'ttoelftallecnigteöcnjEf  Die  ti)Dii5  /  alöDc30loot  Dcc  Gaiiioenen  upt  Oud 
Spanje  ftomt/  om  fjet  DertoaacDsf  te  Dingen.  €en  nagt  na  on3efeomfl 
alt)tec/  toonDcn  toe  becfcliepDe3©o?mcnban  omtcent  D^ie  IttoactDupm^ 
in  De  lengte/  in  on3e ^cDlaftenö  enl^leDeren, 

31ian  De  tooozgemelDe  (gplanDcn  ban  Perico  feceegen  top  (ti  allejS  bijf  cetaider 
^cljepen/  Oet  eertïe  en  gcootfle  toaö  /  al^freeDsf  m^^t  i^  DeTrinidad  schepen 
genanmt  /  bcs'^elfiS  laDing  DejtonD  in  ïDijn  /  ^uwftcc  /  ^unftergebali  oenÓienr 
(ban  't  tocUi  De  spanjaards  in  Die  \]cti  Hanben  een  groot  geüjupïi  maften ) 
l^upDen  en  Ecep.  I^et  ttoeeDe  ^cljip  toajes  ban  omtrenD  D?ie  OonDerö 
gr  aft  /maar  niet  meer  aliefljalf  bol  laDen  /  met  ^ftc^taben/  'ttoelfi 
een  Dcc  booinaamfte  l^oopmanfcDapprn  i$  Die  in  De  Zuyd  Zee  geD^^agt 
tooiDcn»  "(Bit  ^cïiip  lieten  toe  met  De  SaDitig  berb?anben  /  naDeniaal 
De  spanjaards  boojgaben  Dat  3e  Die  l^oopmanfcOap  niet  ban  noDen  paD? 
Den  /  en  ftet  Daarom  niet  "toilDen  lofTcn.  l^et  DcrDe  toaö  ban  om^ 
tcen^  ïlonDcrD  en  tag^entig  %ciiï  m  met  ^uniicr  gdaDen  /  Dit  .^^ffitp 
toiccD  aan  Capitein  Cook  geaecben,  l^ct  bicrDc  toaö  een  oiiD  ^^cliip  ban 
't  fcflig  3laft  met  fideel  gelaben/  Dit  ^cliip  bcrD?anöen  toe  meeDe  met 
Deö3clf0  3laDing ;  aatenDc  ^cljip  nogll nDing  Dieö  tijDö  nier  ban  noDen  te 
Dcbbcn.  l^ct  bijf De  ^cliip  toaö  een  ;§cöip  ban  bijftia  Ea(t  /  't  toelfe  be^ 
nebenö  icu  Periagua  Doo?  Capitein  Coxon  toanneec  fjp  onis  berliet  mee- 
De  genomen  toierD. 

tCtoeeof  D2ie  Dagen  na  C115C  homfte  boo:  Panama ,  öe3ïoot  Capitein   c^pitejii 
Coxon  (upt  eenige  naDenften  /  Die  onö  <0e^elfcl)ap  tegeniö  Ijcm  fjaDDen  op?  ^°^°" 
gcbar/  en  Daar  ï]u  3eec  moeiieliift  ober  toa.ö)  on.ö  te  berlaten/  enDooj  ïïcmVc 
De  3clfDe  toeg  Die  Ijp  gchomcn  toaö  /  toeDec  na  on3e  ^;§flicpcn  in  De  rug. 
Koord  Zee  te  fteeren  /  DctoegenDc  berfffiepDcn  ban  onö  (6c3clfc[jap  /  Die 
't  meefl  met  Rem  IjielDen  /  en  't  mecfl  tot  3ijn  bcrDeffmg  ïjaDDen  toege^; 
fijagt/  ban  onö  af  te  ballen/  en Dem in 3iin  nePö of .fX^arfcij ober Eanö 
öe5'^5ff Hap  te  IicuDen.    vOe  b^üjnaamfle  do23aah  ban  Dit  naDenften  /  toaö 
SünagterlijftDepD  in  Dct  laatftc  gcbegt  met  D'  Armadilla,  raftenDe  toeift 

point 


i68  Hiftorie  der  Americaanfche 

Voint  5ommfac  m  niet  onr5agci»  i)cm  Uod?  ccn  DlooDaarö  te  tJMntJmcrïtCii." 
ï^  troli f- Hcntiö  ïUtnUDH  cn.o  i3cilü  Danonjsf  af/  öctodlu' mcc  i)ctü:02? 
gcmelte  ^cljip  cuPcnagua  310  mctijcmtc  ruo  en  na  oc  mout  bati  oc  ai- 

bia  Santa  Maria  beaaUi'n.  ^U  5l}n  ge5ClfCijap  troft  intCDC  f  ma  O'  Jnduan- 

fche  Jioninti/  (JTapitein  Antomoen  Captteln  Andrcas ,  ij.iDaUe  011031)115 

i3c  /  uec308teüctfcljoontï  te  to02öcn  Uan  iangrc  Dp  omö  te  bd  ben,    g>e  SUo? 

ninft  Uci-50öt  cUcuto^l  öat  top  niet  te  uunDcc  afb^euh  aan  cn5e  algcnu'cne 

jBpanti  De  Span j aards  50U;Jcn  tcagtcH  te  UocH  /  alücfij  ^.cioonlnlibnonö 

teaenUJoo^tifa  toa.ö/  en  op  tiatlüp5i'.nimogten  Do:  öctroutoelr,ti  tjii  met 

onsf  öagt  te  Oinöelen/  ücbal  (jp  tct  5elbc  töD  ücpöe^^ó»^  Eocn  en  Jjeef 

capiteyn  3011  öc  30?gc  CH  toc5igtUan  («rapitein  Sawkins,  tJie  vu  Oii3c  mei;Uj  gtho- 

sawkins     ren  «Senecaal  ofalöcmcen^tU'.lljeOticf  toa.0  /  in  'i:aftDe3>n  Uaii  dTopt? 

afwScn  Jan  ^^^^  ^"^^''P»    ^^  ^^^^  Armadiiia  ,:^üjcpcn  W  toe  genomen  Ijaöfcen  /  fiAicn 

capitcyn    tóe  meeöe  in  tie  Ujanö  /  öaac  nietp  hctn  al^  öe  Ecplen/  cu  't  i€outotoeilt 

Sharp  tot    beljouöcntie  /  en  met  tiee3c\3ei'b2ant)rn  \m  nog  een  fUepne  ^atU  /  öie  iti 

BeS'b    ïï^  ^^^-^  *^^^'*"^  /  gelaöen  met  ï^ocnDettf  e  >  <i5eüogelte, 

ber  gckol      <öp  ^cnöag  Den  Injf  en  ttointigtte  ban  «öjaomaanö  /  ïitoam  Capt^ 

2cn.          tem  Sharp  met  5ijn  ^auïi  en  ge5'ifi:DtiP  in/  en  bccboegöe  3ig  toeDecüi», 

onö :  3ün  af  tocc3cn  toaiö  Ö002  gcb^ch  ban  a©nter  bcroo?5aalit  /  't  tocift 

l)im  özong  «a  öcs^Koninks^plantjen  te  loopen  /  alöaac  getiomen  5ijnöe 

bonö  Ijp  een  nicntoe  25ncft  /  tJie  l)p  aanflonöö  nam  /  en  bccüanntie  31  jn 

outie  /  ïJit  S^aavtung  toajS  iiptnemenöe  toel  De5eplD.    €cn  Dag  of  ttoee 

na  't  accibimenö  ban  Capitcin  Sharp  ,  Istonm  Ijct  Bolft  ban  Capitcin 

Harrismeetie  in/  tie3c batticn  meeöe  een  23nrft gcwmcn /  en  öe mallen 

ban  Daar  epgcne  25ai1i  geliapten  ober  O0020  geto02pen  tjeDücnöe/  Daö* 

tiende  •!C3clbe  öuies  scnUcr  JlBaflcn  of  Scplen  met  öe  <0ebangencn  bie5C 

op  be3e^arlïgelri:egcn  IjatiOen  laten  önjbcn.     ^t  bolgenöe  Dag  namen 

toe  nog  een  ^arli  Ucmentie  ban  Nata  en  gclaöen  met  Ocbogelte  alö  De 

borige/  mettie3c  ^atU  3oni)entocbegcmeen(le  <Ocbangenen  Die  toe  aan 

onö  boo2t>  DaDDen  tocff). 

5^a  Dat  toe  Den  ti)D  ban  tien  Dagen  booj  Panama getoeefl  OaDDen/  lig^ 
ten  toe  op  Den  ttoeeDc  ban  fBloepmaanD  Jjet  ^tniier  /  en  gingen  ban  liet 
CplaiiD  Tciicot'  3epl  /  on^  DegebcnDe  na  een  anDer  €nlanD  ttoee  mijUn 
2c  gaan  na  \yix\}it  gclcgen  /  gcnaamD  Tavoga ,  op  Dit  OjplanD  (laat  een  ,:§feeDit": 
Tavoga  toelfj  De3clf  De  naam  boerD  /  en  iipt  omtrenD  jjonDccD  l)tuP5cn  Dcflaat  /  50 
D2a  iKt  öoih  De  hcm|t  ban  oiT3e^tDcpcn  getoaar  toierben/  namen  3c  aU 
Ic  Debiugr  tiTtoül  toe  liter  lagen  /  gcDeurDen  t  Dat  eenige  ban  onö  boUi  atin 
gr  anD  en  Dioiilien  :;iinDe  /  een  Descr  l^un3cn  in  OjanD  fr ahcn  /  toaar  Doo? 
nog  anDere  ttoanlf  l^uufen  Doo?'t  bierbi:rtcerD  toiecDcn/  eerpmanDaan 
BlanD  Uon  geraahen  om  De  ^lanD  te  üluffclicn.  ^DiiarïitoamcnaanDit 
<ïrnianD  bcvfcDcpDen  SpaanfchcCtocpIieDen ban  Panama,  en berhogten onjS 
joDanige  goeDeren  Detoclüe  top  ban  nooien  UaDDen  /  en  ftogten  meeDe  beeic 
ban  De  gceDcren  Die  top  in  Ijaar  epgen  aDaartimgen  genocmen  DaDDen.  ^i 
oaben  onsf  meeDe  beo?  pDcr  gebaugcne  Neger  Die  top  nan  Ijaar  oba*  gob:n  / 

ttoeö 


I 


BOECANIERS.  169 

Itoct  l^onticrti  (Inöhcn  ban  ^atcn.  ©an  Dit  €i'lanti  ftonbcn  tue  gcmaB- 
felp  al  tic  ©aariiinocn  Dte  upt  of  in  Panama  htoamcn  /  5icn  ;  m  toe 
feccgen  Ijtcc  noö  UccfcljepDe^öarhm  met  ï|ocn?icr0  cu  (ïBcbogcltc  gelaöen. 
3Ïat  tragen  na  01150  ftomilc  op  Tavoga  ,  nimcn  toe  een  <§cljt»  /  feos» 
mcnUc  toan  Tiuxillo  en  na  Panama  ncDc^ineccö»  gjn  Dit  ©a.Ttiipg  lion- 
tien  toe  ttoec  tiu?3cnlj  potten  met  Wi\\\  /  toljftig  porten  met  25u.öïii'U'^ö 
en  een  en  bijftiij  öuii5enïj  ^uiUïien  ban  3Cgten.  ^tt  gciti  to.i0  ban  bie 
^tab  tot  betalingc  ban  bc  55c^ettii'.g  ban  Panama  oe3onben.  3Be  fireegeit 
boo?  't  ©olft  ban  be  ge^epbe  p^uüS  Ocrigt/  bat'cc  nog  eenanbeCrf^fbip 
met  öonbetb  bupsenb  <;$tuïiJ^en  ban  9tgten  geïabcn  ban  Lima  na  Panama 
(lonb  te  ftomcn/  en  Hm  l]i?t  jelbe  ïjaaftmoc^  opfcDieten/  al5ofjetmaac 
tien  of  ttoaalf  bagcn  na  lia^^c  (lor.ti  te  bertrcftften.  (Ctoce  bagen  tjiccna 
namen  to?  een  anbec  f^rljip  met  .iDeel  geladen  /  tot  Tiuxülo  t'  {]uv$ 
DoorenbCi  bit3ÖoUi  bebeHigöen'tgeenb'  cetfre  onö  bnn  bat  ciihe  ^rf)(p 
öe5epb  ïiabben  /  baat  bp  bocgenbe  bat  D"t  binnen  agt  of  ticri  bagen  tot 

Panama  ftonb  te  $\p, 

Cectoiil  toe  tot  Tavoga  lagen/  3onb  be  ^^jcfTbcnt  ban  Panama  eenige 
ifóooplieben  aan  on.ö  /  om  te  becneemen  toatto^^  inbie  ï^toariictentebocn 
Ijabbeni  toaar  op  Capitcin  Sawkins  ten  anttoocjb  ■•af/  dat  we  geko- 
men waren  om  de  Konink  van  Darién  die  de  regte  Heer  van  Pauama  en 
't  omleggende  Land  was ,  te  hulp  te  komen  ,  en  nadcmaal  we  ten  dien 
eyndc  zo  ver  gekomen  waren,  was  het  niet  meer  als  reden  5  dat  we  eeni- 
ge voldoeninge  erlangden;  dien  volgende  indien 't  hem  beliefde  om  vijf 
honderd  Stukken  van  Agten  voor  yder  Man  ,  en  duyzend  voor  yder  Bevel- 
hebber ,  aan  ons  toe  te  zenden  j  en  d'  Indumcn  niet  verder  te  ontruften , 
maar  toe  te  laten  datze  haar  eygene  magt  en  vryheyd  gebruyken  mogten , 
als  wettige  en  geboren  Heeren  van 'tLand  tocüond  te  doen  j  dat  we  dan 
geen  meer  vyandfchap  pleegen  j  en  vreedzamelijk  weg  zouden  trekken ; 
maar  dat  we  anderzins  hier  blijven  >  en  haar  alle  mogelijke  fchaden  zou- 
den tragten  toe  te  brengen.    <©002  be  J^ooplicbcn  HXZ  batl  Panama  af  en 

aan  htoamen  /  berf^onbcn  toe  bat'er  een  «zSifcbop  tot  Panama  toco^bcn  / 
3iiPbe  ecrtüDö  ^Jiffcboti  tot  Santa  Martha  gctorefl  /  en  toanneer  Capi^ 
tenn  Sawkins  nu  omtrenb  bier  ofblif  faven  geleben  bc  boo25epbc  ^lantjei 
twam/  ïjabbtJ  beboo2noembe25iffcl)opgcbangrn  gcftreegen/  bogftonsf 
bn.ir  na  op  bjije  boeten  geftelb.  Ca^nteun  Sawkins  bit  bccnemenbe  /  5onb 
|)rmttoee  EuPber55:ODbEntot  e''np2efrnt/  enontfingbeöanb'rcnbaagiS 
i!*^n2bc  jclfbel^oouman/  bie  bc  ^uuiier  ^joobeii  gebiagt  bab  /  een  gou? 
be  ring  >ian  x^z  '^ifTcljOp  tor  toebccbergelbinge.  Ooh  cntfing  Capircin 
S..wkins  een  ©2tef  b?nbe  ^lefibcrt  /  toaar  \w  bn  onber  anbcrcrcli2cef : 

Dat  nadcmaal  we  £«gf//c:/;f  waren?  hyverzogt  te  weten  van  wie  wy  onze 
Commillïe  hadden  ,  en  aan  wien  hy  behoorde  te  klagen  over  de  fchaden  » 
die  wy  hun  alreeds  hadden  aangedaan  .-'  5©aar  op  Capttcin  Sawkins  tOt 
amtoÖOlb  5Cnb  :  Dat  zijn  Gezelfchap  ais  nog  niet -geheel  by  den  anderen 
was;  maar  zoo  dra  zoudcnzc  niet  gekomen  zijn,  of  hy  beloofde  hem  tot 

Y  Fana- 


ijo  Hidorie  der  Amcricaanfche 

Fayinma  te  komen  bezoeken  ,  en  zijn  Commiilic  in  de  mond  van  't  Oe- 
fchut  me  Je  te  brcr-g.  ii  >  als  wanneer  hy  dezelve  by'c  Licht  van  't  Bus- 
kruyd  klaar  zou  kouncn  \Q^ze.i\. 

CapireinSawkins  i);ti  gancncnog  toat  lanaccop't  aSpianU  Tavcgagcs 

blcb.M  /  om  na  't  ü:l3: lo^meltic  iliihc  ^cljip  te  tjonoten  ;   maac  on.tf 

©Dlli  iu.10  5oDaiüg  in  Hcvlangd  na  Ucrfcljc  (ïEcitonccn  /  tjat5C  Dooj  m- 

ncrfjanïïc  ccDc.icn  cmac5ct  /  nog  5clf0  öoo?  öa^c  cpgen  Doo2ticcl  toccc^ 

Ijoutjca  ft  nöcn  tooiöcn.    ZDienUolgentie  ligtcn  toe  op  öen  Uiiftienöe  Dan 

jafr"na"'t  Bioe>  maand  l)ct  Jlnhcc  cn  gttigcn  na  't^planli  Otoquet'  jcpl  /  altoanc 

Eyiand  O-  gcliomcn  3önticbcaai3cn  tDc  onö  aanftonjS  aan  %mXy  om  ©ogclen  en  toiU 

toque.       x\z  güJijtien  te  ff  Dieren  /  Dan  toelfte  top  een  rcöeliift  getal  bcfttoamen. 

En  v«-     ©an  Otoque  5fPiDen  toe  na  't  €planD  Cayboa  ,  toclfte  ^laatö  ^ecc 

der  nacay.  Uermaarö  <ö  toegenö  De  ^aactoifTcljenie  i  en  tö  omtcenö  agt  nnjfenban 

^°''         een  anticre  fDlaa^ö  gcnaamö  Puebia  Nueba  gelegen,    «©ntiertoegen  Mtu 

ïcrcn  toe  ttoee  ban  cn3e  ^acften  ban  toelöe  ö'  ecne  bijftien  en  D'  anïïew 

feben  5iBan  op  Ijab. 


ÏX.     HOOFDSTUK. 

Capitein  ^^-ó^^^/w^  Opperbevelhebber  der  Boecamers  word 
voor  Puebia  Nneba  gefchoten.  Capitein  Sharp  word 
in  debzelfs  Plaats  gekozen.  Veel  van  haar  Volk  ver- 
laten hun  en  keeren  over  Land  weder  na  Huys. 

%  öat  too  bD02  Cayboa  ten  3C'ifter  gefiomen  toaren/  begabenoiv- 
5ettoce  53cbcil)cüber0  Capitein  Sawkinsen  Capitein  Sharp  (iaat 
"met  omtrenu  't  fcjlig  lülan  op  't  ^fliip  ban  Capitein  Cook  na 
te  .^onïJ  öcr  ilibicr/  aan  öetoclfte  Puebia  Nueba  gelegen  iö  :  altoaac 
geliomen  3i)nlic  /  ücgaben3e  Daar  in  Canocs  ,  toaar  meebe  ^c  De  ï^ibiec 
op  boeven.  ^Ili  toajS  meöe  tot  tiec3C  i^ogt  gclio03en  /  maac  't  geDcuclie 
mpniet  te  Eanben/  a!30  \\\  bcbel  hreeg  om  op't  «^cfjip  ban  Capitein 
Cook  te  blijbcn  /  teitoi)(3c  De  ^tab  3onben  gaan  bcfloimen.  föaac  ö* 
giitooonbcrö  liicr  /  toaren  al  te  toel  op  be  ftomfle  ban  on3e  ji9artP  W 
repb.  (Dmtrenb  een  mijl  beneben  be  §tab  /  I)  ibben5e  gcootc  25omen 
neergcl)oiitoen  /  en  btoarö  ober  be  jflibier  gelepb  /  om  baar  booj  ijet 
opliomcn  b.in  be  ©aarfujigen  te  beletten  /  ooft  Dabbende  boo^  be  ^{^\^ 
cenige  5502(ltoeeringen  gcmaaht ;  boo?  een  ban  Xii^^t  baacf  {jft  bat  Ca* 
pitein  Sawkins,  toanneer  hpaan't^oofb  ban  cenig©olft  baar  tegenop* 
savIkiSreè"  ''^P  /  ^iKiibelbc  i  een  jjKan  ^n  (tontmoebig  m  bapper  m  pmanb  50U 
d^^,  ^ '  Itonnen  5iin  /  en  W  nebcntf  capitein  Sharp  boben  alle  anbcren  ban  al  ontf 
j^oUi  upmcmcnb  bcminb  toleib/  ooft  bcrbienbc  fin  't  5elbc/  toant  tot 

mogen 


N 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  171 

WOÖtnmCt«Ot  ïï'  €it  Utetop  iWt  gcöcgt  tCCCnö  ö' ArmadilIaOfKleync 

Vloot  boo?  Panama  bcD'iiJlöcn  /  aan  ijcm  tocfclj2pen  /  b-wnamcnuyö 
toe?  ötcn  Capitcm  Shar^  gelp  rceD^  öescgt  iö  tfn  tijöc  öau  öat  öloeDig: 
öcbcat  af tocc5tg  toas^.  3l«  Ö«?t cngeUiüliij  bcfto^men  ban  üecsc piaatö 
tDiccbenrc/  betjdlUcn  Capitein  Sawkins  nog  ttoce  iKan  öioc  gefcljotcn/ 
fii  öjie  nnccre  t.i  ö'  5fifiogt  na  Ijaac  CaiioesS  ( 't  toefïi  tn  gocöe  oiïat  gc^ 
fciitcDc )  gehtoctft.   S^  't  af öarcn  Uan  te  ïtiViüc  nam  Cu-itcm  Sh.rp 

ten  ^Ctjtp  /  toelliCr0  Jtating  UcHontl  in  Indigo  ,  Otto  ,  Manteca  of  Bo- 
ter en  Pik ;  en  becb^antic  nog  tlrec  anticre  ©aartupgcn  ban  to.pnig  toaar^ 
Den.  TDujS  fttoam  ÖP  tocDcc  aan  25002I3  ban  ousf  ^cljip  /  fcooj  't  bec^ 
UejBi  ban  30  tuaaf  een  vDcdgcnoot  in  5iin  geballcn  aio  Capitcin  bawkins 
toajEi/  3ecc  bebjotfö  ^ijntïc;  3ijn  ^ooti  toiccb  5CC1:  bejammcrö  /  enbcr? 
0025aafite  eenanberc  ^atrp  ban  cnö  ©jlft  te  mup:inceren  en  oncitebcc^ 
laten/  ftcecentie obec  ^tanötecug/  gclijU  Capitcin  Coxon  met5ün©olö 
te  booten  gcbaan  öaböcn. 

<©He  öagen  na  be  ^ooö  ban  Capitcin  Sawkins  gaf  Capifcf n  Sharp  Die  capiteyo 
In  iïe!el5dfö  plaatö  tot  «öüpccbcbclUcbbet  g.feoosen  ïüq^  /  ftet  ^ftiip/  desSfs" 
boo2ïKnunt!eaibiccban  Puebia  Nucbagenoomcn/  aanCapttcin  Cook,  pbacs  ge. 
fiebcelenbe  met  een  Dat  ïjct  ouöe  ^cljip  tot  nu  ve  Deo?  Capitein  Cook  kozo»- 
geboecD/  ten  Dtenfle  ban  f)et©ol&  5i)n  5011/  't  toelft  boo:  genomen  Daö 
oniS  te  becfaten  en  te  rug  te  fieeccn,  ©crbolrtenss  begaf  ijv  5ig  aan  ^oo2D 
ban  De  Tnnidad,  jijnDe  fjet  gcootfle  ban  on5C  ^cïKpen/  enbjoegalDet 
3©olö  bjie  ban  fjun  meDe  bectceöhen  bjilDen  /  of  öiijben  cm  D'et  boojne* 
wen  't  bjelö  Doo?  Capitein  Sawkins  onDecncmcn  bj.^is  /  upt  te  boeien  / 
Dit  b)a)S  om  in  De  Zuyd  Zee  50  lang  te  binbcn  /  tot  Dat  5e  een  gcnoeg5a^ 
me  55iipt  behomcn  ïjaDDen  /  en  Daiï  D002  De  ^traat  ban  Mageiianes  te 
rug  re  ftcercn :  ^p  boegtie  ï)ier  bp  Dat  ïyp  geen  b2ee5c  ïjaD  /  nog  in 't  min^ 
(Ie  ttoiiffelDen  cm  pDer  HBan  ban  De  geenc  Die  bpfiem  Oïeeben/  ttetiDup;: 
5enD  gulDcnö  Doo?  De  b?ugten  Die  3e  upt  Dee3e  Jlepief  (tonDen  te  rapen  / 
te  Doen  genieten.  3C!lc  De  geenen  Die  't  5eDerD  't  bcr treft  ban  Capitein 
Coxon  ,  uptïiefDe  tot  Capitctn Sawkins bp  Hem  gebleeben  toeren/  b?ili 
ben  nu  niet  langer  blijben  /  maar  Djongen  fierb  op  ö  lar  bcrtreft ,  onDer 
bit  getal  moet  ift  beftennen  /  Dat  ift  meDe  toaö  /  D002  Dien  mp  De  ge^ 
ba^rlüüe  geballen  Die  bjp  Daffcliifeief  morftcn  onDergann  bcgonDcn  tcaen 
te  (taan  ;  manr  aliS  ih  mp  aan  D'  anDere  bant  bjcöcr  te  binnen  bjagr  / 
bat  tou  on0  bocDcr  in  fjrnDcn  Der  Indianen  ( D002  toieno  SlanDen  top  trefi^ 
hen  moeftcn  )  begeeben  moeflen  /  Dat  f)et  0egcn  45etp  op  |)a  Deii  toaö/ 
teaar  DD02  De  ftlepne  ©eebicö  5ecr  Deo?  't  toater  (lonDen  te  3tocUen  /  en 
on^*'  iiev^  gebaarUih  maben  /  en  Diernriüfte  3taario()eDen  n^ccr  /  30 
bleef  ifttuffcljcn  bciDen Hangen/  epnDeljihbffTootiftte  binbcn  /  boftoei  Diie 
entfci^ia  0^.m  banonö  ©elft  De  ï^rnff  ebcntoel  aann.'^men  /  met  ïj'^ar 
reemenDc  D'  Indnanfe  fioninftö  Eoon  /  e-^  De  retT  Der  anDer«'  India-  ^"*.^ 
ncn  .  om  tiaar  tot  CtD^rn  te  Dienen.  Ee  br-'^Dcn  alö  rccDsef  ge3cgt  te'  \.l^^\  " 
Ijet  i^cyip  ban  Capitem  Cook  ,  cm  öaar  ober  te  boeren/  en  u^^t  nn5e 

Y  2  ©ictua^ 


Man 
crirekktiv. 


172  Hiftorie  der  Americaanfche 

j^ictiKiUc  toicvU  I).\ic  50  Deel  tocacöcdö  i.Ui  U003  ö2icm.ial  Dinr  o«ai 

€crtoijl  ton  fjicc  tot  Coyboa  Inricn  /  bonccn  toi  5ccr  aocöc  ^cöilö» 
païJticn/  ooh  öootien  toi-  ctfclöftc  Crocodillcn ban  ccnon-cmccne  lengte/ 
3ommiöc  cbcr  üe  ttointia  ttce^cn  Inng  3ijntic :  manr  ili  bon  ntiDerö  niet 
bir.lien  of  5c  toiicen  5eei:  fclinto  Mooi  öc  mcnfcljcn  /  en  moöcn  30  Dja  5e 
onöbcrnamen/  ban  ons  af.  <Du  €Plmö  lepD  ^,  ^.  *0.bmi  De  mono 
tict  OobcnG^nirtöc  fxibier-  ^ü^n  öe^upboofl  5iiDcban  Du  Ocplanö  iö  cett 
Sanöplaat/  Dic5iaeenl)ierenöcelmijlj:f  in  De  ^ceiunflrclu  /  agtec  iHf 
jclbc  ^nhciDen  to.'  op  bcectien  ©aDem  3©afer.  J^ct  (ï^planD  ijeeft  aan 
be5e  3iiDe  ttoec  oroüte  ^nijen  /  en  omtccuD  een  (Icentoojp  ban  een  Dcc 
3elbc  iö  een  3oet  (lannD  iBater.  't  (©cbeurDe  eenö  Dat  tö  mp  ln't5elbe 
toafffite/  flaanöe  ontjer  een  Manzanilla  53ocm  /  onDertuffcften  begon fjet 
tm  tocpnig  te  ïtcgcncn  /  toaac  D002  cttelühe  D20ppelen  JBaters  bnn  De 
55oom  op  mijn  Olote  OurD  htoainen  te  ballen  /  De3c  Djoppclen  betoo?^ 
5iiafitc  anntlonDö  roDe  blchftcn  /  Die  mp  meet  al0  een  toeeö  lang  3eec 
gcoote  pijn  bcf0023aaïJte  en  5merten  al0  of  Ijet  gebjanD  toacf.  gft  at 
Öiec  uptnenienDe  gcoote  €)e(lecö  /  Die  ih  genooD3aaht  toatf  in  bieten  te 
fnüDcn  3i)!iDe  a\^  Dan  nog  poer  litoncticc  een  gcoote  monD  bol. 

;©jic  Dagen  na  't  bertccft  ban  De  iBuptinerrDerö  /  iïebal  Capitefn 
Sharp  ïict  ^fl)ip  op't  tóelfi  ift  tot  bu  toe  gebaren  IjaD  /  te  berbzanDen/ 
allcenig  om  Det  |i(Crtoerïi  te  gcüniphcn.  '<De  3Iaötng  toclbe  in  5Beel  bCf 
(lonD  /  fcDcepte  toe  in  De  laatfle  53?ijö  in  De  fiibier  ban  PucbJa  Nueba 
genomen ;  eii  Cipitein  Cook  alö  rceöö  gc;egt  iö  toierD  alö  Capitcin  op 
't  5clbe  geitclD  /  mnar  t  ^cliecpssbolfi  toilDe  na  3nn  bebel  niet  lup^ 
fïecen  nog  langer  met  l)cm  baren  :  liter  op  begaf  Ijp  3ig  aan  25002D  ban 
on3en  3CDmira"al/  en  berlilaarDe  Dat  fipniet  langer  ober  3ulft  eenonftan^ 
treibaar  ©olfi  't  bebel  boeren  toilDe  /  DienbolgenDe  toierD  eene  John  Cox 
iniiinplaatögedelD.  ïï>cbolgenDe  Dag  liepen  D2ie  ban  on3c  <0ebangcnen/ 
te  toeten  een  Indiaanrch  Capirepn  en  ttoee  Mulatos  ban  oncf  toeg  en  ontblug^ 
ten't;  berbolgenö  toierD  Dienfliggeoo^DeelDCapirein  Perakaop  't^tlnp 
ban  .ïlfir:  Cox  te  berplaat^cn  /  't  tocUi  gcfrliieDen  op  Dat  lp  Don  juan 
Die  ^sebelljebbcr  ober  't^cljip  met  gelD  toaö  Dat  ton  genoinen  IjaDDen/ 
nier  l)inDerlüli30u  5ijn  /  toant  Dcevi^.#an  liaD  groote  Dingen  boo2  onö  be^ 
loof  D  te  Doen  /  enonö  naberfcliepDen  plaat5en  te  gelcnDen  /  Daar  grooterijö^ 
bommen  toaren/b002namentlüli  na  Guajaquil,  altoaar  fip  3epDe  Dat  toe 
onö  Silber  toel  mogten  laten  leggen  en  on5e  ^fïicpenmet»0oiiDlaDert. 
CaPitein  Sawkins  ftaD  al  een  aanflag  op  Dee3e  ^laatö  gcfmeeD  geliaD/ 
en  50U  D'^^elbe  ^eïjerlüh  uprgebcerD  bebbcn  /  inDien  De  hoppigljcpD  ban 
5iin  ©nlft  ficm  niet  na  't  oBpianD  Cavboa  gcbiagt  liaö  /  altoaar  l)p  't 
leeben  htoam  te  berlie^en.  ^c^m  nagt  liaDDen  toe  3ulft  een  bcrfffi2ift5 
ftelijïten  ^onDer  en  25ltrem  alsS  ih  niiin  leeben  nopD  genD02D  of  gezien 
Deb.  <0n3e  <ï?iebangenö  ^cpben  onjS  Dat  De5clbe  in  De3e  59laat5en  me^ 
ntgmaal  30  teS^anbalj^ter  ^ee;groote  fcfiaDen  beroo?3aaHten  ;  ooit  be^ 

bon^ 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  175 

bonö  ift  tiaton5c  orootc  iBaft  eentgsintöliatu:  öoo?  öefcDatitöt  \an0,  ï^ct 
ïlcoei^  <6cp  nu  Qeftomcn  5ijnlïe /  öebonlicn  toe  öeïStnö  mccft ^.  3©. 
JÖoetoel  niet  3onticc  Ucel  (lUtenjsf» 


X.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  vertrekken  van  't  Eyland  Cayboa  na  'tEy- 
land  Gorgona  alwaarze  haar  Scheepen  brengen.     Ze 
veranderen  van  voornemen  en  om  in  plaats  van  Gua^ 
jaqml ,  Jlrica  te  gaan  Plunderen. 

AUleögcrccö  öemaaftt  Ijcböcnöe  /  owfjcn  toe  op  ^onttarj  öcn  fcsf^ 
tieban  Wiedemaand  tiejEf  iaacsf  16S0.  Üan't  €lHanö  Cayboa  t'  5epl  / 
öc  ïl3intï  5ijntje  ^.  ^.  3©.  en  on5c  Couc0  <©♦  ^.  (ï^.  en  ^,  <B* 
met  tocpntg  ftoeUcn  /  't  toelft  öe  Qeele  bolgenöc  öag  tuurtieii/  Den  Dec- 
trcn  öag  toasf  nog  al  tocpnig  meer  alisf  een  Calmte  /  onöcctutTcfjen  toïec^ 
öen  toe  Ö002  öe  Stroom  5eec  om  öe  a©e(l  geö^celjcn  /  met  ^onne  ODp^ 
oangontöeftten  toeQuicara,  leggenöc  i^.  3©.  ten  3©.  bijf  miilen  UanonüS 
af.  TDontiertiaa  öcn  tiende  Daööen  toe  nog  al  toepnig  en  baciaDle  3©in? 
Öen.  ^C5e  Dag  5agcn  toeUeel^cgilöpatiDen  op  EeeDjijben/  toaacop 
top  on5e  55oot  upt5etteöe  en  fetoamcn'ec  Op  een  /  Die  315  niet  tocrcoec*= 
ïie  Uoo?  tiat  öp  getroffen  toasf  /  en  alö  öoen  nog  niet  na  De  gconD  5onft 
maar  ttagtebe  toeg  te  5toemmen.    <l^e  ^ee  iö  öiec  omtcenö  Uol  öan 

berfCDepDen  500?tenban  ©ifCft  /   al^  Dolphijnen  ,  Bonïtos,  Albicores, 

Barbeden,  Oudewijvcn  en $0  boojtö /  Detoelfte  met  öcele fcFiolen gcftaDig 
om  on$f  ^cljip  fitoamen  ^tocmmen.  <©e  toolgenDeDag/  jijnDeiOjpDag 
ïjaDtien  toe  nog  al  toennig  3©inD  /  met  berfcDcpöc  regen  üuijen.  ;©icn  Dag 
namen  toe  opferbatie/  en  ücUonöen  onö  op  fc0  <6?tiDcn5^oo?Derü!eete. 
(€cgenKJ  Den  abonD  fireegen  toe  een  fraije  ftoelte  upt  l)ct  ^.  W-  on5e  CourisJ 
3nnDe  ^.  <§.  (©.  (0p  ^aturDag  IjaDDen  toe  De  ïBinD  è-  met  Donhere  Uigt 
en  bcel  ^egenbuijen  /  on3c  Coursf  toasf  3©.  ^>  W-  ^ecfe  Dag  üerigteDen 
onfe  Spaanfche  (6et«nngenen  onjS  Dat  toe  geen  toafie  3©inD  te  bertoagten  fiaDa 
öm  eer  Dat  toe  opDeïjoogtetoan  D?ie  graDen  fttoamen  /  'ttocift  top  ooft  öp 
ccbarenDïjepD  al30  öebonDen.  (8p  Den  febentienDe  ban  Wiedemaand 
omtrent  ten  bijf  iiurcn  in  De  iBojgenftonD  /  onDeftte  toc^anD/  't  toelft 
3ig  5eer  laag  op  DeeD  en  bol  ^aüen  en  ^nliammen  toaö.  3©e  b2oegen  aan* 
(tonDö  onfe  ploot  toat  beo?  itanDljertoaö^  3!Baaclipgnftenanrtooo?ö 
Dat  Ï)P  't  niet  en  toift.  3©aac  op  top  iBonfr.  Cox  aan  boojD  Deöen  ftoomen 
öie  iapitein  Peraita  met  3ig  bjagr.  «ï>ee3e  i^eec  gcb?aagD  3nnöe  gaf  boo?t 
ten  anttooo^D  Dat  ftet  5^anD  't  geen  top  5aagcn  /  fjet  EatiD  toaö  ban  Barba- 
coa  ^ijnbe  boo?  't  meetenDeel  een  3©oeft  en  onbetooonD  ^anDfcDap.   3Der^ 

y  5  öec 


gona 


1 7^  Hiftorie  der  Americaanfchc 

ïcc  tjcriötetié  lp  cnöDat  omtrcnUttcnjjiaijKnteSlitiJaacïibanon^af  em 
OSpUinD  lag  genaamö  Gorgona ,  't  toeih  30  lp}  3c>  De  cc  Spanjaards  ljcrmi> 
öen  en  3ellicn  ötat  'er  Dp  bttjninai  /  im  tjoof  öe  öan  öc  geöuuriije  ïlegen  ötó 
't  ocücclc  ^  jac  too2  /  Daac  htoam  te  uallcn,  Capttcin  Scharp  titt  beciot 
'oan Capitein  Peralta ge!jOo?ti  IjebbcnDe  /  oo?beciöe  Ijct  ges .pöe  €nlanö  een 
3eec  tjcauame  plaat-s  te  3ün  oiti  'cc  on3e  ^cljcpen  te  bzengen ;  en  Dat  nate* 
maal  De  Spanjaards  \)ut  ntctgetooon  toacen  te  hoornen  /  top  na  allefchijn 
jouDcr  ontDc'vit  te  to02Den  fjicc  fionDen  bltjbcn  Icgien/  en  De  Spanjaards  on« 
DcrtutTcljen  toan  geïiagten  toojDcn  Da^  tou  iitt  De3e  ^ee  bertrobften  toarcn. 
(Cer  De3cc  tijD  toaö  l)ct  Dat  üi  etnflig  bccouto  hrceg  Mm  in  De  ^uiD  ^ee 
gebleeben  /  en  niet  tnei !]«  ge5elfcljap  't  UJdft  onsf  Uerlaten  öaD  na  ^^uio  ge^ 
ttolihen  te  5i)n,  3©ant  iU  toift  en  fton  Ugtelijli  naDenhen  Dat  D002  Dit  D2aa« 
len  De  Spanjaards  ti)D  30iiDen  tüinnen  /  en  in  flaat  5ï)n  om  op  alle  59laat3en 
langöDe  Mnft  Dan  on5e  fiomfle  ftennlffete  geben/  toaac  Doo^  bo?  in  alle 
ofDemeefle  Dan  on3e  öoojnemencf  5ceherliili(tonDcnbecl)fnDettteboo2öeiT. 
jinaac  Dte  ban  onö  ge3'-'lfcliap  Detoelfte  Ijct  gelD  in  De  b0023epDc  3^2ü3en 
genoomcn  /  bclioiiDen  DaDDen  oberflcmDen  D'  anDecen  Die  Daar  56npt  met 
Koomen  fpeeicn  bcrlooren  Dabben  /  Du.ö  begaben  toe  onjj  na  't  gejciDe  <z?planD  al- 

aan  het  Ey.  ^^^^^  ^^  DeDouDcn  aanhtoameH. 

land  oor.  <0n3c  gebangencn  jepDenonö  Dat  teegen  ober  bit  €planD  aan  O^tbafle 
3lanb  op  een  groote  Laguna  of  Meir  een  indiaanfche  ^taD  toaö  altoaar  beel 
<0ouD  grein  toaöiDat  bijf  Dagen  5eilcn.ö  Deiittbier  op  öan  t  ge^cpbeiMeirbicc 
Spaanfchejêuper'3!nrenDanten  tooonen/Dicban  Dun  pDer  Dct  op3igt  ober  bijf^ 
tig  of  fefli'g  Indianen  Dcbben  Detoclhe  gebnipfet  toojDen  om  D^t  a5ouD  t  onu 
toangen  ban  D"  eerjte  Colecteurö  of  ©inDerö :  Dit  3nn  ten  miiitle  feeb^ntig 
of  tagttg  spanjaards  beneUcne  een  3ecr  groot  getal -êlaaben  /  Die  omtrenD 
Htjf  en  ttointig  of  Dertig  Daagen  5eplenöDe  Jiibier  Dooger  op  tocoien  alö 
De  ge3epDe  ^upcr  ^ntenDanten,  ^at  'er  pDer  gaar  op  een  5eeliere  tIjD  een 
^cDip  ban  Lima  De  l^oofDflaD  ban  Peru  ftomt  /  om  Dct  <6ouD  af  te  ïiaalcn 
Dat  Dier  bergaDerb  too?D  ;  en  met  een  Dit  löolb  ban  alle  nooD3aahiiiftDcDen 
te  boo23icn  /  en  Dat  men  om  ban  Daar  tot  Lima  ober  S^anD  te  rep3en  bolle 
fejS  toeeften  nooDtg  Dceft- 

Capitein  Sharp  gaf  Dit  €planD  De  naam  ban  Sharp's  (gpianDtop  icn^ 
fierbcn  aan  De  ^uiD  3üDe  ban  't  3elbe  aan  De  jiaonD  ban  een  3cer  fraaije 
ilibier  Die  3ig  Dier  in  ^ce  ontlaft.  ^aar  beDooren  omtrent  Dertig  BU 
bieren  en  Reenen  tot  Dit  €planD/  alle  toclhe  aan  berfcDeiDehantmb.m't 
<cplanD  ban  De  0ot3en  ballen.  <ï^e  geDecie  omtrch  ban  't  3clbe  iö  cmtrent 
D2ie  mijlen  en  een  Dalf  /  3iinDe  Doog  en  25crgagtig5anD/in'rge3epD  alleenig 
onn  Die  3i)De  Daar  top  ten  %nh(t  langen.  JDaarom  top  Dief  op  omtrnb 
flgtien  of  ttointig  ©aDen  toarerj»  oncr  ^c\)\v  maarDcn  en  begonnen  t*  ontra- 
Reien  /  maar  toe  DaDDen  toel  bier  of  biif  Dagen  tocrft  eer  toe  on3e  geniën 
feonDenDjoog  ftrünen  -  Deo?  Dim  'er  nagt  en  Dag  bmia  poer  uur  een  fieegen 
blaag  Dtoam  ï^et  bafte^  ^D  't  toelh  ten  <Or.(te  ban  Dit  *2rplanD  i^  geleegen 
<»i.3ig  J^oo2DtoaarD3J^upt(lccht/  tjs  uitneemenD  Doog  en  $©crgagtig/  en 

Rh 


lierfd. 


B  O  E  C  A  N  I  E  R  S.  17^ 

altiilJ  BcnceUritj  /  mtoc5crö  allecnia  «ict  ^onnc  oüannc  /  al.ö  toaimccr  öe 
(^Toppen  dir  25crocn  310  ycliscc  opbocn.  )^nn  öe  '^uiii  51JÖC  toan  iitt  ^p^ 
\ar\t}  nltoanr  tDp  OflÖbOC3CG'i30^/  ^finhccöm/  ftonticn  top  ccn  ï:unt  ban 't 
lanac  baflc  ^auD  3icn  /  Det  toclfe  513  opDceö  al.ö  ^Doomcn  Die  upt  öct  toatcc 
Crccnöen. 

(Dp  ^aturöfliïïicn  bcröc  ban  Hooymaand  liooticn  \at  ten  ^lang  tJtt?  bccr^ 
tien  Duimen  öiH  en  elf  Poet  lang  toasf.  ©an  öcn  ^erticntlc  ban  Wiede-  ^°°'^'"' 
maand  tottie5eiiagtocöatitien toe  02000  tocfr/  'ttoeUi  öoo?  onsc  aebangc^-  sTa.gr°" 
ncn  Spanjaards  aijg  iet.ö  toonïjerlijöö  o^ceeïiaili  toiccö.  ^öcc  öag  sagen 
toe  Walviflchen  öic  öilitoilsS  ontiec  on0  ^cljip  fttoamcn  öJteben  /  toe 
^Scljotcnec  meenigmaal  na  /  maat  ticï^ogcl.ö  flcuptcöcn  ban  Daar  Etcïiaa^ 
men  af.  <0nfe  boojnaamfte  en  Dejle  ^pi)5e  Oeflonö  in  Jndiaanfchc  Conij- 
nen ,  Aapcn ,  Slangen ,  Oeflers ,  cn  eenige  anöei'c  5002ten  ban  goeïje 
j^ifcf)  /  en  eenige  tocpnigc  Tortelduiven.  3©e  bongen  öiec  een  Luijaard , 
'ttoelft  een  23eefl  i^  Dat  öoo?  3ijn  u^tnemenDc  tcaagDeiD  öcese naam /Die 
Ijet  Doo?  De  Spaniaaids  gegeeben  iö  /  3ea*  toel  berDiênD. 

9Can  Dit  CplanD  (liecf  jofcph  Gabriëi  een  spajijaard  uitChiieban  ge^    Een  der 
l)002tc  /  Die  onfe  piloot  5011  getoeeft  5ijn  na  Panama ,  öet  toa.ö  De  jelf De  spaanfchc 
fjBan  Die  D'  Indiaanfche  l^oninhsS  ^ogtec  toeggeboerD  engetroiitoD  DaD/  g/^»;]8^"™ 
l)p  liaD  5ig  altoojÊf  ;eec  oprecht  en  tcouto  aan  oujsi  DetoonD  /  50  uit  ontDeli* 
feen  banbecfcDciDelUomplotten  Der  gcbangenen  tegcn.ö  oï\0/  alö  anDer?!?. 
I^P  (lierf  na  D?ic  Daagcn  3ieluen/  (ttoee  baii  toclfie  Dp  öcel  ^inneloo^  lag) 
aan  een  litoaaDaacDige  i^oo2tö. 

I^a  Dat  toenutoeDer  alless  ölaargemaaftt  OaDDen  om  te  bertreMien/ 
gaf  Capitepn  Sharp  on$i  te  ftennen  /  Dat  !)P  toegen$f  Oet  boo?neemen  om  na 
Guajaquii  tegaan  /  ban  beflupt  beranDerD  toaj?/  D002  Dien  ijpgeloofDe 
bat  Dec3e  togt  seefeerlp  te  bergecfjS  en  top  in  all  Dee3e  tijD  na  alle  fc[)i)n  Doo? 
De  Spanjaards  ontDeht  50uDen  3mi,  "^it  3eggen  D^agt  onö  in  groot  berfcijil 
toat  Cour tf  toe  (lonDen  te  neemen  /  en  't  3elbe  50U  3eelierlijli  Ijooger  geloopcn 
Debücn  in  Dien  eenseefier  ouD  |Ban  /  Die  lang  bp  De  Spanjaards  gebaaren  IjnD 
onontct  gcregtljaD  Dat  ^p  onsf  na  een  plaatjef  toilDe  Dicngen  genaamD  Anca, 
in  toellic  ^taD  30  öP3epDe  al  !)et  ^ilber  ban  PotifbChuquifaca,  enberfcfiep* 
Den  anDcre  plaatse  in  't  %anD  caltoaarïjet  selbe  lüt  De  jöergenen  ïBijncn 
gegraben  toierD)geb2agt  toierD  i  en  Dat  öp  niet  ttoijffelöe  of  toe  30uDen  Daar 
ten  minfle  ober  De  ttoee  DuisenD  ponD  pDer  ijBan  tot  2?  uit  beitoomen  /  toant 
Dat  al  Set  Eilber  ban  De  geöeele^uiDEee/  Daaralöin'tgemeene^^aö* 
f)uiö  gebjagt  toierD/  en  betoaarD  /  tot  DatfietDoo2De^c[)cepen'erban 
Daan  toierD  gcljaalD.  5©oo2  Deese  reeDen  betooogen  3ijnDe  /  en  Deselbe  im* 
Der  obcrtooogen  ï)ebbenDe  /  beflooten  toe  epnDeïi)h  om  'er  na  tce  te  gaan  / 
In  öoop  ban  Jjet  30  te  binDeti  al$i  Dese  C>uDe  it^an  onjs  gesegt  DaD. 


X  I.  H  O  O  F  D- 


176  Hiftorie  der  Americaanfche 


XL     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  vertrekken  van  't  Eyland  Gorgona  mee 
voornemen  om  Artka  te  pionderen  ,  ze  raaken  van 
malkanderen  ,  maar  koomen  aan  d'  Eylandci^^f  ld 
Tlata  of  Drake's  Ey landen  weder  by  een. 

O^^onliaö  iJcntJijfcn  ttDtntfgde  ban  Hooymaand  aiiujfrt  toe  met 
een  fraijc  üocitc  lipt  fjct  l^.TD.  \y^^y  Gorgona  f  3c)pl  /  mant  met 
e^onne  OnDcraang  beaon  öc  hocltc Irinö  oöcr  fjanö  tenu:>Deren/ 
tn't  epnlJclijhtioolJ(ttl  teto02ï3cn;  tjeUolocnöc  nio2octionrrenïitcttofeuu^ 
ren  hrcegen  toe  een  %m^  ïBtntiie  /  't  toelü  ono  omrcenü  fco  mitm  bn  bleef/ 
toaar  tio^i  top  onö  teoen  tic  mitiöao  omtrenöbijf  en  een  [jalUc  miil  ^unti^ 
toefl  ban  Gorgona  bebonben.  ^n  be  namtöbag  hrergen  toe  een  flethe 
3laniitotiilJ  /  en  De  öflJ^elc  nagt  rcgenbe  fjet  bp  na  jcntiec  cpljoiiöen  / 
toa -IC  öcoj  Ijet  be  bolaenbe  morgen  3eec  nebeiagtiö  toaó  tot  omtreiib  ten 
tien  miren  /  toanncer  f)et  ophiaarben  /  en  5aoen  toe  boen  liet  <j?n!anu 
Gorgona  omticnb  ttoaalf  mijlen  «O.  |5.  <D-  ban  onö  affeoofn.  Tl^cc^t 
bag  ïjaöbai  toe  lic  3©inb  E-  ï©.  be${  abonbö  omtcenb  ten  tien  uuren 
bcbal  Capitepn  Sharp  bat  ih  mp  na  Capitein  Cox  50U  bcgeeben  en  fjcm 
jeggcn  ^nt  l)p  berber  af  moeft  ïicuben  /  upt  b?ee3e  bm  al  te  bigt  aan 
^tranb  te  rakn  /  maat  !)p  anttoooibe  bat  Op  tocl  toifl  toat  ïjcm  te  boen 
(lonb.  ;De0  anbercn  baagö  mo?genj5  bioeg  toaö  ftti  oniS  upt  Ijct  gc5tgt  / 
l)et  toeet  toaö  ïjeel  nebelvigtig  en  (lil  /  maar  omtrenb  ten  agt  uuren 
filaarben  Ijet  op  /  bcg  toe  honben  Ijcm  ebentoel  niet  5ien  /  toaat  upt  toe 
bcfloten  ( aliS  ooft  toaar  toaö )  bat  toe  fjcm  in  bcr  bonhcr  boo2  ;iin  liaftf^ 
tctrigljepb  berlooren  liabben.  '^u0  toaö  onö  ^ömiraalö  ^gfljip  alleen 
en  top  Oabben  Capitepn  Cox's  ge5elffl)ap  niet  langer  tn  on5c  0  pcj/ 
tot  bat  toe  aan't^C-pIanb  de  h  Platahtoamen/  altoaar  toe'tgeluhfjab^ 
ben  ban  Ijem  toeber  te  binben/  ;o  alö  in  't  bevbolg  5ai  ge5cgt  toc^:be'\ 
^it  toeer  be3e  mojgen  3cerhlaar  3ftnbe30  Itonbentoc  Gorgona  omtrenb 
feftien  mijlen  <D.  ^,  «D.  ban  onö  af  3ien  leggen,  ^c  gelieeie  bag  bleef 
fiet  (lil  tot  omtrenb  bier  uuren  in  be  hamitibag  /  toanneer  toe  Ut  ï©inb 
3©.  ;§•  W*  fireegen/  bie  50  be  giiieele  nngt  boo2  tooep. 

;Deö  anbren  baagicf  ï^abben  toe  nog  al  be  3elf  be  ï©inb  met  frifTr Ije  ftoelte. 
<C>mtrenb  ten  bier  uuren  in  bc  namibbag  htoamen  toe  tn'tgr3igrban't 
^planb  del  Gallo ,  't  toeili  iïi  giö  omtrenb  agtenttoinrig  mijlen  ^.  W-  ban 
Gorgona,  en  negen  miilcn  ten  OoOmban  'tb.ifte  ^an^  af  te  leggen. 

"^c  liolgcnbe  bag  ^iinöe  ben  bcrfigfle  banl-loovmaand  |]a^be^toe  bViBinb 
nog  al  ebai  cen^.    Omtrenb  ten  b^ie  uucen  in  be  namibbag  5agen  toe  ren 

onber 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  177 

anöec  Cplanli  ofnnamti  Gorgonüia ,  omtrcnö  fcjs  of  fcbcn  mjjlcn  toan 
Gaiio  icggcnöe. 

^en  een  cwticctfofï^  ïJan  Hooymaand  en  ecrjle  /  ttoeetie/  öcctte  en  biecDe 
toan  Oogftmaand ,  öaöDcn  toe  nog  al  öe  ïDinti  3©»  ^.  a©.  tocrmcnjö  met 
Jleegcntjuijen  in  öe  namiöljao  5agen  toe'tïanö  Ijansan  Matheo,  en  te- 
gen Den  abonti  tic  Caap  ban  San  Francico. 

TOi  ti?lc  bolgcnüe  Oagcn  DaOUcn  toe  goeb  3[0ccr/  öe  ïDfnö  nog  al« 
booren. 

<0p  Sonöaglïenagiïe  ütoamen  toe  öfgt  ontiec  een  tollöen  25crgagtig 
3Lanïj.  Ooft  ^aagen  toe  tic5c  öag  Cabo  PaflTio  onncenli  t(cn  mijlen  te 
^ocf  toaarti  ban  oaö  af  leggen. 

^ebolgcnöeöag  IjaöDen  toe  ff öoon  JBcec  /  enfrffcDci^oeltc/  toeoD? 
ferbeerïïcn  bat  Cabo  PafTao  bne  punten  maaht  tuffcljen  ^c  toelfte  t\3ict 
25aijcii  5ijn/  öe  ^JijtoaacDfre  bnn  bc  ttoee  iö  b2fc/  en  b'anbjebicc  mij- 
len lang/  aan  bCiClbc  gcenfr  een  aangename  öaleöe.  On^e  <Óebangenen 
3cpöcnon32i  bat  siooiötonnvö.ö  ban  u^c  Caap  5ceftreindiaanentooonen/ 
bfe  Maiz  enanb^e€ettoaacen  becftoopen/  aan  nllcrfjanbc^rficepen  W 
haat  hoornen. 

<Dp  ben  elf  ben  bonben  toe  on.ö  |5.  |5.  W*  ban  Monte  de  Chriflo , 
3i)nbeeen5eec  fjoogecnronbejöerg.  fjn't5e)inen5aagentoemecnigteban 

water   Slangen  ban  berfCljepbe  coleuren.     25epbe  be  Spanjaards  en  Indi- 

aanen  5ijn 3cei: beb?eefl  boo? be5e  ^langen/  geloobcnbc  bat  ijaac  beet ongc- 
nee5eli)fet0.   (Cegen.ö  ben  abonb  btoamen  toe  in  't  gesigt  ban  Manta. 

<©p  ^onberbag  ben  ttoaalfbe inbe  3T>o:gcn(!onb  3agen  toet'  €planb    Komen 
deiaPiata  omtccnb  bijf  mijlen  ^.  a©.  ban  on.ö  afleggen.  ïDebcfiooten  ,"",Vf* 
bit  €Planb  aan  te  boen  /  en  te  sUw  of  toe  eenige  Gcyten  nuijUt  in  't  totlb  pi"„    * 
loopen  beftomen  ftonben  /  toant  toe  Dabben  tecbe3ei;  tijb  geen  anbie  3@tP 
tualteal!S|Beelen3©ater. 

^ejs  anb?en  baagö  mo^gea.elomtretib  ten  fe0  uuten/  fitoamen  toe  on*    Aiwaarre 
bet  öet  boo:3epbe  €planb  de  ia  piata ,  en  ijiec  bonben  toe  op  f  onbec^  ?ix  wcd« 
toagfl  tot  on5e  groote  b^eugbe  fjet  ^cbip  ban  Capitein  Cox,  ( t'toelft  vinden. 
beectten  bagen  te  boore»  banoniS  af  gecaalit  toa.ö)  ten  3finftec  leggen/ 
jijnbe  biec  bagen  boo?  onö  Stee  gcarcibeevb  /  en  nu  gerecö  om  toeebec 
ban  bier  t'  3epl  te  gaan.    (©mttenb  ten  feeben  uuren  fttoamentoe  mebc 
ten  ainliec/  en  toiecben  aanflonb.ö  boo?  t' anbje  iScbip  tegcoeb  /  en  met 
een  lebenbige  Schildpad,  en  Gcytbeceerb;  l^et  ©olh^epbc  onjSbatöiec 
beel  Schildpadden  aan  ^tranb  te  beftomen  toacen/  en  bat 'er  ooft  beel 
gocbe  33tfcfJ  te  bangcn  toaïJ.    I^et  €planb  lö  aan  alle  3ijben  ïjcel  (til  /  .  Befchrij. 
30  battec  geen  Stanbtiig  10/  alö  alleen  aanbe  5^.  O.  ^ijbe/  altoaac  top  aut^ïld. 
op  ttoanlf  babem  toatefö  'Jtnftccben.    <Dmtrenb  een  flaöie  ban  ^tranb  / 
iiö  een  ïicupö  f  toelft  albaac  boo2  be  Spanjaards  toanneer5e  W  €planö 
ontbrliten  iö  opgcregt.    «Dnac  i.ef  niet  een  osoom  op  bit  ge Ijeele  €planb  te 
totnbcn  /  manr  beel  ftteupdüoicb  /  t'  toelft  tot  boeb^icl  beo: be  Gcyten  bient/ 
bie  Ijtcr  in  gcoote  meenigte  sm   ]^et  ^tcanb  i^  ijcel  Darb  en  i.ö  biet 

z  geen 


lyg  Hiftoric  der  Amerlcaanfchc 

gcentoatcc  tcmnljert/  alö  nllccnig  aan  öe  S.  JD.5üöc/  anöaatfiet  liooj 
öemccnijtctjcr  iiot5cn  en  gueote  bjciunöl^pna  Uoo?  De  55ootsS  omnogclijh 
H  te  honneii  landen. 

^it  (üüianïï  ijeeft  5iin  naam  ontbangcn  Uan  Sir  Francis  Drake  en  5ün 
öcfaamiïe  ijaalicw  /  toant  Ijct  too?ti  ge5egö  Dat  fjp  tJiec  een  toecDecUng 
maahten  Uan  be  gcoote  pacn)  Silbcrö  Die  Ijp  ban  De  Spanj aards  genoo* 
men  Ijaö/  en  t'  3cllie  met25aliften  bol  aan  pDec  j^an  ban  3i)n  gc^elfcftap 
toeDeclDen.  ^e  Spanjaards  bccsceficcen  aljS  nog  nat  [)P  te  Dtcn  tijD  met 
fiowDecD  enbcectig  tonnen  Etlbec/  enfeflien  baööcn  gcmiuiD  <6elDüoo? 
pDec  fDan  Ochtoam/  iiirüK  bijf  en beettig  tn  't  getal/  3e  bjaccn  5elf(f 
Ocnooö3aaht  om  bccl  Eilbcc  obct  5Öoo?D  te  toecpen  /  D002  Dien  3'jn 
^cl)ip  l)ct  alleis  niet  fion  boecen.  ^002  De  bevöeelitig  ban  De5c  gcoote 
25upt  i^  öet  Dat  De  Spanjaards  Dtt  €planD  !)Ct  Ci'lanD  de  Ja  Plata  ,  ctt 
top  Oct  3clbe  Drake 's  <cplanD  noemen. 

<0n3e  <0ebangenen  beilja^ilöen  onis  meDeDat'cc  tentijDc  ban  Olivicr 
Cromwel  een  3ccliei:  <§clnp  met  feebentig  metale  ;§tuö6en/  en  ten  mtn? 
(Ie  Dertig  ,05ilioencn  ^tuhïienban  agten  inO:bbenDe/  ban  Limauptge^ 
50iiDen  toierD.  aDelhc  groote  fommc  (öelDjei  D002  De  öoopiteDen  ban 
Lima  aan  Uoning  Carel  de  tweede  tot  etn  bereering  ge3onDen  toictD  / 
om  l]em  in  3i)n  berleegcntfjcpD  en  25allingrcOap  t'  o  ;Der(l^nen/  maat 
Dat  Dit  groote  en  riilie  ^clitp  omtrenD  Manta  htoara  te  becongeluööen. 
(Of  Dit  toaaiijcpD  tö/  30U  ih  DarD  ttoiifelen. 

3flDc  namen  Hier  upt  Mn  Cox's  ^cl)ip  D'  ouDc  Moor ,  Die  boo2  gaf 
Dat  lp  on5c  piloot  toilDc  5ijn  /  om  onö  na  Anca  te  brengen,  ^it  toiecD 
gcDaah  upt  b2ee3e  ban  t'  ongcluh  te  (jcbben  ban  Capitein  Cox  toeDec  te 
beilic5en.  Capitcin  Peraka  bectoonDecDen  5ig  mcenigmaal/  Dat  toe  in 
30  bo.nc  ti)D3o  bccl  gctoonnen  liaDDcn  /  en  tot  Dtcctce  gc6omen  toaren; 
^aac  3P  i\\  't  tcgenDccl  mccniamaal  obcc  De  5cif De  rucpa  D2ic  ja  biec 
ïDaanDcn  bcc3ig  gctoecft  toaren.  M>(iat  Dp  geloof  De  Dat!)anc  lange  en 
mocpeli'lic  nep3e  D002  Oet  al  t?  bcei*  ban  JlanD  af  IionDen  beroo23naht 
toa.ö.  ïDaac  en  üoobcn  3e!3De  !)p  onö  Dat  inDicn  top  na  D'  «Jruianöcrt 
bnn  Gaiapagos  fïcgaan  toaren/  gclijh  top  eenö  öaDDcn  bD02genoomen  tt 
Doen  /  Dat  toe  ban  3ecc  grcote  feaimteniei  en  itroomen  ontmoet  3ouDen 
Öebbcn  /  iw  toellie  bccl  ^rOcepen  bcrgaan  3ün. 

aBc  ïm^cn  en  30utcDen  aan  Dit  OrplanD  een  gceD  getal  Gcyten  eti 
Schilpadden.  Orcn  |Kan  ban  on.ö  iDolli  (laanDe  tn  een  hlepne  asnp/ 
ftcecDen  op  een  Dag  febentfen  Schilpadden,  ©clialben  toelfj  grtii  otttf 
anDcr  iDolft  ooft  berfcDcpDen  iub2agten.  Capitein  Sharp  toifl5c  30  tocl 
a\^  De  bcfic  ;§fl)ilDpiiDbanger  te  bangen/  entoaiö'er  3ecc  gauto  op. 
J13aac  toe  bcbonDcn  Dat  De  Schilpadden  aanDe3c  3ijDe  30  groot  nog  a.m» 
genaam  ban  3maali  niet  toaren  alö  Die  aan  Du  ^oo2D3ijDe  ban't^niani 
gebannen  toiêrDcn.  3©e  honDen  ooft  met  gemaft  pDcr  Dag  ober  De  fjotv 
DerD  Gcyten  DooDen  en  in5outen.  5©e  mecfle  tftD  Dat  top  frier  toaren/ 
fiaDDen  toe  Dep5iö  a©eer  /  alleenig  begon  nu  en  Dan  De  2on  Doo?  te 

bjcc' 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  179 

Ijiecöcrt  /  tn  50  f^m  tt  fcfinncn  /  öat  5c  blaarcn  in  't  amijfflt  ban  bcr^ 
fcöepDc  totm  onö  ©olfi  bianöcn.  <en  tont  mp  aanoaat/  mijn  aan3fgt 
fn  lippen  toarcn  50  UcrU^anö  /  öat  il\  5e  in  ö^cn  fieele  a©ce6  toccc  te 
«Ot  öon  öcijöcn. 


XII.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  vertrekken  van  't  E y land  dela  Plata,  om 
haar  voorgenomene  Reys  na  j^rica  te  vervolgen.  Ze 
neemen  onder  weegen  twee  Spaanfche  Scheepen ,  en 
krijgen  kondfchap  van  de  Vyand. 

N^  öat  toe  on3c  inaesoutcne  Geyten  en  Schilpadden  aan  l)00?Ö 
öeb?aat  Ijabtcn  /  oingcn  toe  op  ^ingssöag  tJcn  fcljcntfcnöe  bnn 
Oogftmaand  tian  't  OEplanÖ   de  Ia  Plata  t'  5CpI.     TDc  ÜOlgentiC 

mojocn  met  öet  aanbjecftcn  tjan  tie  Uag  /  bc\3ontien  toe  onjs  feben  of 
agt  mijlen  ten  a©c(le  ban  't  €p{antj.  (Omtrenö  öe  mititiag  D<^^tiöcntoc 
't^lanö  upt  öct  gc5igt.  j^atiemiötiag  ftreegcn  toe  te  a©inti  „è-^.ï©. 
en  toacen  toe  Ijerfcöcpöe  malen  genooösaaöt  /  ïjet  anö^e  ^cDip  in  te 
toagten. 

«De  Dolgcnlie  tag  öaötien  toe  nog  al  teJBinö  ^.  ^,  3©.  en  onje  Cour^ 
a©e|l.  ^omtijtijs  öegon  öe  3©tnD  te  öjaaijcn/  maac  Dinnen  een  fetoar? 
tiet  iiucö/  heeclje  5e  toetiec  ^.^-3©. 

<Op  öm  ttointigtte  ijeranöecöe  top  öan  €oütë/  en  gingen  i§.  (O.  maar 
Balilien  toemiig  feoelte.  a©e  toonnen  gejtaatiig  seec  Deel  Uan  't  anïï:e 
iScDip/  'ttoelïi  onsJ  5eec  berleegen  maaöten/  en  on$5  ooh  seec  ijerBin- 
tecöen. 

^ejs  anlïje  tiaagö  öe  3©intinog  al  ^.  ^.  3©.  öe  Cour^  ^.  <D.  ten  ^. 
ïiog  met  toepnig  fioelte.  ^tec  fetoamen  toetiec  seecUeel  Doiphijnen ,  en 
anljje  ©ifcDen  tont5om  ones  ^tgip  5toemmen. 

^e  toolgentie  mojgen  5aagcn  toe  toetiec  Det  €planti  de  la  Piata  om* 
trenti  fes  mijlen  ^.  <&.  hm  oniS  af  leggen  /  ooft  5aagen  toe  tie  5elftie 
öng  een  antiec  <2rplanti/  tiigt  onüec  t'  toafte  i:anD  gcleegcn/  genaamö 
Soianjo.  (0n5C  Coutij  too^  ^.  <9,  ten  ^.  en  öaööen  tie  3©inti  ^.  JB. 
ten  j§.  ^e5c  öag  tjeuonïjcn  toe  toeberom  tiat  Oet  ülepnfle  ^cDtP  on.cs 
niet  toepnig  Ueröintiertieo  /  nl50  toe  meec  alsS  Ö2ie  miren  mocjlen  bpleg* 
gen  en  Ijanc  intoagten.  <Ocfi  fietoonUen  toe  tiat  Doe  toe  üectiec  ban  Eanö 
toeehen  /  ï)oc  toe  mintter  toinö  öaHöen ;  <ê\\  öat  toe  ontier  tje  ïDal  al^ 
tiyii  ban  een  fcitTcDc  iioeltc/  öoetoel  altp  ccbcn  üoo^tjeelig/  becseefteclï 
fiontien  5!jn. 

z  2  g^eis 


i8o  Hiftorie  der  Americaanfchc 

^:ö  ant52C  tjatifjci  3ijntie  öeu  D2tc  en  t\xttntia(ïu  /  öaöïicn  tecticJBmt» 
^  ïè-  tcn^.  en  ^.  ^.  3Ö-  Omtrcnö  fc0  mülen  ^.IB  Uan  on.öaf  / 
Dintichfjcn  toe  een  lange  en  cffe  25ccö-  ^&  »^»n  Üct  boo:  een  Cplanö/ 
mii.^r  naUccD.mö  bcbwitien  toe  tjet  em  punt  Uan  'tUafle  3lanti  tt  5ijn/ 
0enaamtJ  Piaua  de  Santa  Heiena  ,  !)et  üpö^l'^'ö^^  3lanD  isf  5eec  laatj  / 
50  Dat  fjet  op  ttofc  miilcn  tufTcDcn  toijöte  n(et  fian  oc3ien  too?Dcn.  ^g 
Spanjaards  Ijebben in tU laao« Eant  goeöe  öelrgentDepö /  om  Pik,  Teer, 
Zout ,  en  ecnlgc  anD?e  titngen  te  maaben  /  ten  toclhen  cpnöc  3e  hier  ooft 
berfcljepDe  i^upfen  licbüen  /  en  een  .0>ontnïi  tiietjtec  alöljaac  J^apcüaan 
tJicnö.  ©an  f)er <rplanD  Solango  tot  Dc3e plaitji  /  relieno  men omtccnö 
elf  mülen.  (Ccctoijl  toe  in  te  namlDtJaa  Oee3io  toaccn  om  met  Jtabee* 
ten  öe  punt  te  booUcn  te  Romen  /  ontöeftte  toe  een  5epl/  'ttoclh  toe 
bermoeliert  een  ^arh  te  3ijn  /  toaac  op  toe  aaiflonöö  on3e  C^noe  upt* 
Settenöe om l)et  te  beuPolgen  i  ï^et ©aacruPa  beg.if  3tg  cegt na  3lanli  toe/ 
Én  toaö  niet  anöctö  aiö  een  3©lot  /  't  toelfi  50  D2a  niet  aan  Xanö  ae^ 
fiomen  toaö/  of  Ijet  lèo\l\  nam  fjet  ^tvl'tt  af/  enfpxpDcn  öct  op  ftet 
3B:.inti  /  om  Dct  te  öjoogcn.  fCct  5elPt'c  t^D  htoam'ec  een  Indiaan  te ^aacö 
op  ^tranö  /  öie  on5e  Canoe  toe  cicp:  3|IÖait  onjei  ©olh  Pjee3enöe  Dat 
inïïien  5c  te  na  aan  „;ètranti  htoamen/  3e  ontöclu  moctren  to02ben/  toic 
top  toarcn/  ftcecöen  tocöcc  bp  onö  te  rug.  ^n  ïïe3e  ïitoirficcen  fjebüeti 
ö'  Indiaanen  geen  Canocs ,  nog  ooft  geen  J^out  bat  behtoaam  lö  om  3"ec 
Dan  te  maaften.  ^^öicn  toe  0002  bit  acme  iDoih  ontbeht  getoeeft  toa^ 
ren  /  50  30i?bcn  5c  na  alle  fcUün  3eet  bebieefl  Poo^  onef  getoeeft  3ijit. 
USaac  3e  Pccroecben  Ijnac  niet  om  toeg  te  loopen/  toaar  im  toe  bcjioo;» 
ten/  bat  5e  onjö  niet  naamen  U002  't  geen  toe  toacen.  ïDc  3,iagen  een 
groot  ^ab  /  lepbenbe  na  't<0eberge  /  toaat  boo:  toe  geloof  bc  bat  hit  een 
Kijkuyt  of  ïDngtplaatö  toaötot  Pei'3ccltcring  ban  Guajaquil.  (iEiiiTcfjen 
biet  en  Puf  uuren  litoamcn  toe  bepunt  re  booUc»/  en  bne  ontbclnen  toe 
t}c  punt  Chandy ,  omttcub  fcö  müloi  ^.  ;§.  »0.  ban  bc3e  pniu  afleg- 
genbc.  Op  't  cctHe  gc3igt  bcrtoonb  Ijet  5ia  al0  een  lang  Cplanb/  maat 
lager  ald  punt  Hcicna. 

«öu  ben  bier  en  ttotntfgtle  beflooten  toe  ftet  ^cltip  ban  Cauitefn  Cojc 
te  flecpcn  /  alfo  fict  5elbc  on.ö  meer  en  meer  in  on^c  ftepöbcrlunberben. 
9n  be  namiöbag  bcrloorcn  toe  't  gc5igt  ban  't  2^anb  in  't  oberitcchen 
jTa  Cabo  Blanco  hc  5Binb  toatS  boe  §.103.  ten  §.  en  on5e  Courö  ;§,  ten 
<D.  aan  't  cnb  ban  bc3e  <ï5olf  his  tufTclien  be  ttoce  boo2rjemclbe  Caapen 
iö  /  legt  be  ;§rab  Guajaquil  3i)nbe  een  5cer  riiftc  ^laattf  en  b'  Embcr- 
f adcro  Of  ^ccftabcn  /  ban  bc  groote  ^^tab  Qiiico,  <©e  Jjo^plic^en 
ban  lyhm  3cnbcn  Ijct  <0elb  bat  3e  na  Spanjen  moeren  3c«ben/  boojgaan* 
met  ^arhcii  na  bc3c  plaitef  /  om  boo2  bit  mibbel  be  Ccnbop  i^elben 
t' ontgaan/  bic^c  anbcr3i^ö  nan  beïtoninft  30uben  moeten  betalen/  toan^ 
neer  3c  liet  aan  55oojb  ban  bc  iDloot  lieten  biengen.  ^lerhomtbcela5oub 
ban  Qimo ,  en  3eet  goeb  en  (tcrft  biech  %^\m  /  ooh  25eelben  tot  ge? 
bjupö  bet  ^etftcn  /  en  bcrfcDepbe  anb;c  bingen  ban  gtoote  toaatben : 

maat 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  i8r 

ntaac  boo?«amciijft  Cacao-neuten  öa.ic  3C  Chocolade  ban  maften/  Die 
men  geloof  tl  Ijiec  öc  üefle  te  5iin  /  tJ:in  uc  oeljecle  tocielö.  ;!?e  ^raö 
Guajaquii  Ur|tnnt  uj't  omtcenD  ijDiiöecö  en  hijfm  gtoote/  en  ttoecinaal 
50  Ueel  hlcpnc  ï^upfen.  ]^ct  Ujaö  öejc  ^laD  Daar  Capiteiii  Sawkins 
DoojnoemD  t)et  oog  op  DaD.  JBannecc  groorc  ^cBeepat  tn  lïC5e  <©olf 
feoomen/  30  3finlieccn  3e  üunten  Lapina ,  en  ^cljecpen  Dan  Daac  %Mï\q 
in  hlcpuei;  ©aacmpgcn  oVicc  cm3c  na  öe  ^tnn  te  boeren. 

(CegensS  öen  abonD  3aagen  bje  een  5epi  ^.  3^.  (O.  ban  onö/  toaac 
op  toe  K^anflonbsf  Ijct  ^cljip  Oat  toenatïeeptc  m  maahten/  en  ec  gagt 
op  maaluen.  <©oo?  be  Donfterljeipö  ban  Den  abonïï  ütoamen  toe  al  D^el 
btgt  bp  't  iDaamipg  /  eec  3^  ono  5aagcn.  iKaac  30  Daafl  3e  onö  ge* 
toaac  toiecoen/  lieten  3e  Ijet  boo?  toinö  afloopen/  30  bat  öet  aleenfge 
tüb  DuucDen  /  een  toe  Daar  öonben  tnljaalen.  3©e  riepen  baar  boo? 
mibM  ban  een  Indiaanfche  (6ebangen  in 't  Spaanfchtoe/  enOebolenbaac 
te  (irijftcn ;  Ee  gabni  ten  anDtooojb  /  bat  3e  onjs  in  't  feon  toel  Dtoin^ 
gen  3oiiDen  /  om  \}ct  5clfis  te  Doen.  l^ter  op  lofien  toe  ettelpe  ^mlw 
feen/  maar  toierben  bapp>r  met  IjanbbutTen  UeanDtooo?D/  DnjS  DuurDe 
|)et  gebegt  meer  alö  een  Dalf  uur/  en  30U  nog  langer  geDuurD  (jeDben/ 
tnDi.n  toe  De  iBan  aan  't  iKoer  niet gebooD  IjaDDen  i  3©aar  na  niemanb 
ban  bun  30  ftout  to.iö  om  5ijn  plaats  in  te  neemcn/  en  na  Dat  toe  Dooj 
een  ttoeeDe  (cljoot  baar  l^oof  Dtoutoen  aan  (tuftften  gtb?ooften  ijaDDen  /  te* 
Qonnen  5e  erbarmelijk  om  fttoartier  te  roepen  /  'ttoelft  ijaar  bergunb 
toierD.  <DU3  toierDen  toe  mcefler  ban  't  ^cDip  /  toaar  op  toe  bijf  en  verove» 
bertig  |Ban  bonDen  /  ban  toelh  getal  bier  en  ttointig  gcboorene  Spanjaards  ren  ccn 
toaren/  3e  tjaDDen  een  en  bertig  ^anDbuffen/  en  anD?e  3©apenen  naab*  ^^'J'- 
benant  om 'er  te  berDeDigen.  Ee  bcrölaarbeti  naberbanb  Dat3e  onö  niet 
anöerö  Ij.iböen  bebogten/  alö  iipt  een  Bravado,  boo?  Dien  3e  aan  12;anb 
beloof  D  DaDDen  bet  3iibc  te  Doen  /  30  toanneer  3e  onö  op  ^ee  fitoamen 
t"  ontmoeten,  ^c  Capltein  toa.ö  een  53er50on  ban  aan3ien  /  toienö  2520Cs 
Der  (t'3eDerD  De  bOOD  ban  Don  Jacimo  de  Barahona  Die  Dooj  onö  in 't  ge* 
begt  boo?  Panama  geDooD  toierb)  tot  311Dmiraal  ban  De  Eee  Armada  toaö 
aangeilelD.  23eöalben  De  Capitein  ftrcegcn  toe  nog  bi)f  of  feö  anDje 
Per^oonen  ban  aan3ien  gebangen.  ^ti  Dit  gebegt  DeeDai5e  on.0  meebe 
ni  t  tocprig  fcbaDc  aan  3©anb  en  iCoutoerb  /  bebalbm  Dat3e  ttoee  Mcin 
ban  onö  32>olh  ötoeftcn  /  en  een  DerDe  M^w  toicrb  D002  b'  onagt3afm* 
Ijepb  ban  een  anDer  ban  onö  ©olh  meebe  3toaar  gefttoeft  /  Doo?  een  ^U 
fooi  'ttoelft  te  frbielijft  lo.ö  ging.  ^e.ö  nagtss  ten  elf  uuren  namen  toe 
onse  Couriö  a©c(l. 

^eö  anDje  Dnagö  mojgenö  met  bet  aanbieeften  ban  be  Dag  /  gingen 
toe  aan  25oo?D  ban  De  genoomenc  'Btitii/  en  IjaalDen  nog  eeniae  (j^eban* 
genen  Die  toe  aan  onö  25002D  bzag^en  /  om  'er  t'  onDcrbanngai  /  en  te 
3ien  toat  honDfcbap  toe  upt  baar  beftomen  ïionDen.  <Oe  Capirein  ban 
be  ©arli  Dat  een  3eer  fraap  en  beleef  b  i^eer  toaö  /  bolDceb  o  3e  begeerte 
in  bit  punt  bOlBomentlÜb  5eggenDC/    Mesjeurs ;    ik  wcec  dat  ik  hecden 

.    Z  3  door 


1 8  2  Hiftorie  der  Americaanfche 

door  de  verandering  van  't  geval  uw  Krijgs-Gevangcne  ben  ,  ook  weet  ik 
dat  geen    Geld  voor  't  tecgenwoordig  magtig  is  om  my  uyt  uw  handen 
te  verlofTen ,    waarom  ik  geen  voordcel  hebben  kan  >   om  uw  leugcnen  te 
vertellen;   en  indien  gy  lieden  ook  bevond  dat  ik  het  doe,  zo  ben  ik 
bereyd  de  zvvaarfte  ftraffen  die  gy  my  zoud  konnen  aandoen  t'  ondergaan. 
Het  verftrooijen  van  onze  ArmadUla  en  't  neemen  van  verfcheyde  Schee- 
pen vcor  Panama  kwam  ons   omtrend  fes   Weeken  na  't  gebeurd  was » 
door  twee   Barken   die  van  daar  kwaamen  ter  ooren.     Maar  ze  konden 
ons  niet  berigtcn  of  gy  lieden  voorgenoomen   had  >   verder  Zuydwaards 
aan  te  gaan  j   allecnig   vcrzogtcn   ze  ons  na  Panama  op  't  fpoedigft  alle 
hulpe  ter  Zee  toe  te  zenden  't  geen  ons  moogelijk  was.    Hier  op  zon- 
den we  aanftonds  over  Land  na  Lima  de  tijdinge,  dat  gy  lieden  in  deze 
Zeen    waart.     Verzoekende  dat  ze  al  het  Secours  dat  ze  konden  zenden  > 
wilde  afvaardigen,  om  het  by't  onze  te  vervoegen.     We  hadden  ter  dier 
tijd  twee  of  driegroote  Scheepen,  in  onze  Haven  leggen,   maar  dezelve 
waren  al  t'  zamen  onbekwaam  om  te  konnen  zeylen,     Uyt  deze  reeden 
deed  de  Vicc  Roy  van  Peru  tot  Lima  drie  groote  Koopvaardy  -  Scheepen 
prelTèn  ,   en  op  't  grootfte  liet  hy  veertien  ,    op  't  tweede  tien  ,   en  op 
't  derde  fes  metaale  Stukken  leggen,     By  deze  drie  Scheepen  voegde  hy 
nog  twee  Barken,    op  alle  welke  hy  feven  honderd  en  vijftig  Zoldaten 
liet  leggen.     Van  dit  getal  landenze  honderd  en  't  feftig  Man  aan  Puma 
de  Santa  Hdoia  ^    de  reft  wierd    na  Payiama  gevoerd ,    met  voorneemen 
van  uw  daar  nog  vindende  te  bevegten.    Behalven  deze  magt  leggen  'er 
nog   twee    Oorlogs  Scheepen  ,    die  grooter  zijn  als  de  voorgemelde  tot 
Lima ,  de  welke  met  alle  fpoed  uytgeruft  worden ,  om  uw  te  vervolgen. 
Een  dezer  Scheepen  heeft  les   en  dertig  metale  Stukken  op ,  en  't  andre 
dertio.    En   de  Vicc  Roy  heefter  behalven  het  Bootsvolk  vier  honderd 
Soldaaten  opgelegt.     Ook  is  'er   nog  een  Oorlog  Schip  kleynder  als  de 
voorgenoemde ,  genaamd  de  Patachc.  Dit  Schip  is  gemonteerd  met  vier  en 
twintig  Stukken  ,  en  was  na  Arica  };czonden  om  des  Koninks  Zilver  van 
daar  af  te  haaien.     Maar  de  Vice  Roy  kenniflè  gekrecgcn  hebbende  van 
't  geen  gy  lieden    tot  Panama  verrigt  had  ,    zond   zulk  een  flrikte  order 
aan  dit  Scliip  van  weerom  te  koomen,   dat  het  geen  tijd  had  om  cenig 
Zilver  mecde  te  konnen  neemen.     Nu  leyd  de  Patache  in  de  Haven  van 
Callao  gereed ,   om  op  d'  eerftc  gelegentheyd  of  tijdinge  van  uw  komftc 
daar  omtrend  uyt  te  loopen  :     Ook  is  'er  aan  alle  plaatzen  van  de  Kuft 
laft   gezonden  om  goede  wagt   te   houden,     t'  Zederd   hebben   die  van 
Mtvita  ons    tijding  gezonden ,  dat  ze  twee  Scheepen  in  Zee  hadden  ge- 
zien ,    die  Plaats  paficercn.     Ook    hoorden  wc  van  d'  Indiaatioi ,    dat  ze 
uw  lieden  gezien  hadden,    en  dat  ze  verzeekcrd  waren  dat  een  van  uvy 
Vaartuygen  het  Schip  la  Trinidad  was,  't  welk  gy  lieden  voor  Panama  ^e- 
nootncn  had,  alzo  dit  Schip  in  deze  Zeen  zeer  wel  bekend  is.     Hier  uyt 
bcliooren  we  dat  uw  voorneemen  was  om  hier  omtrend   iets  t'  ondernee- 
ir.cn,     Isu  deze  Bark  waar  in  gy  ons  gevangen  gcnoomcn  hebt  na  Pana- 

m.t 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  183 

ma  gedcftineerd  zijnde  j  zo  zond  de  Governeur  van  Guaja^ni!  ons  eerft 
mee  dezelve  uyt ,  of  't  moogeli)k  was  uw  te  kennen  ontdekken,  en  in- 
dien 't  gebeurde  dat  wy  uw  ontmoctcdcn  ,  en  ons  te  zwak  bevonden  > 
20  had  hy  ons  bevoolen  de  JBark  te  Stranden,  en  ons  weg  te  pakken  > 
dog  anderziiKs  uw  met  het  Volk  en  Wapenen  die  gy  ziet?  te  bevegten. 
Zo  dra  wy  hoorden  dat  gy  lieden  in  deze  Zeen  gekomen  waard  >  heb- 
ben-wy  tot  befcherminge  der  Stad  twee  Forten  doen  bouwen,  en  met 
Gefchut  verzien.  En  m  de  laafte  Monftering  de  welke  even  voor  ons 
vertrek  gefchicden »  bevonden  we  agt  honderd  en  vijl  tig  Man  >  van  alle 
coleuren  ,  in  de  Stad  Guajnquil  te  hebben  j  van  welke  twee  honderd  Man 
aireede    in  de    Wapenen    waren.     ^ii0   CPnlJi.lte  te  C-ipitCitl  3\in  bcc- 

Daal.  (Ccocnö  tic  mjöüaö  onttaftclöc  top  tie  ocnomcne  ^öach  /  toaac 
na  toe  3c  Uctcn  3tn{ien.  3i^crl)0lgcn?f  oinocn  toe  ^.  ^.  (0.  en  natjcc^ 
Danö  ^.  ten  3D.  en  ^.  ^.  3©.  aan.  \€'i(ii^^  öen  aUonti  jagen  toe 
Punta  de  Santa  Heiena,  omtctHö  neccn  miiUn  |^.  (©.  ban  onjEi  af  leggen. 

^e  UolgenUe  üag  3ijntie  Hen  fej?  en  ttotnttgite  /  toajsf  onjc  CouriJ  ^. 
^eje  öag  rccftenöe  toe  al  on3e  plunDeting  eenö  op/  en  öebonöen  bejcl^ 
toe  tot  tJ2ie  tiup5enï3  ttoee  ftonUerö  en  fe0  en  t'  3ee\jentig  ^tuöhen  toan 
agtcn  te  beloopcn  /  toeUie  ^omma  bectrolgensf  gelpelj^h  onöec  on^df  toer^ 
Deelö  toiecö.  3©e  pijntgïje  meeöe  een  iBonnlfe/  tie  op  te  boojnocm^ 
te  %jxc\\  I  pjeeftei*  toa0  gctoeeft  /  epntelijö  fcljooten  5e  ficm  ontec  boet 
en  toterpen  ïjcm  eec  öP  ^og  öoot  toa.ö  öupten  25o0?t,  "^z^z  tojcetïjept 
fclioon  ifi  3e  (n  mijn  ïject  Uecfcepten  /  moed  ih  eUentoel  toeflaan  en  mijn 
mont  Houten/  3ontcr  ftaaï  te  tucUcn  tegenfpjeeften  of  DeflrafTen,  gin 
te  namittag  3agen  toe  toetecom  ^ant  /  en  on5e  piloot  jepte  oniS  tat 
toe  omtrent  feflien  mijlen  aan  2^?  ban  Cabo  Blanco  toaren.  a©aac  op 
toe  ttgt  enter  te  3©al  af  en  aan  Hieltcn. 

"^z  tolgente  mojgcn  Ijatten  toetoepnfg  3©ïnt/  toaar  too2  toe  niet 
bcfl  gana  maafsten.  i^c  3lcef toaatt  ban  ons$  ftonte  toe  bcmcrïien  tat 
te  bafte  öuft  ijoog  Eant  toa^/  3ijnte  toitagrige  l^lcp/  bel  toittcïtot? 
jen.  <!De5e  morgen  bcrïjaalten  cnje  <i3ebangenen  onef  in  een  gemeen  ge- 
fpjeö/  tatje  te  Wepne  25arft  tie  toe  ontertoeegen  berloorcn  fjatten/ 
toe  toe  na  't  €plant  Cayboa  gingen  /  bernielt  Oatten.  ï^et  tieefe  fip 
Öaar  onterrinring/  tatje  meenten  na  te  BokkeKaay  te3eplen/  omonö 
baar  te  binten  /  aljo  5e  geboo?t  Datten  /  tat  Capttetn  Sawkins  gcjegt 
Dat  /  taar  na  toe  te  toillen  gaan.  (0'^tertoeegen  Datten3e  't  €plant 
Gailo  aangeöaan/  en  too2  (laaV  Indiaanfche  f^iioot  te3toahte  ban't3el^ 
be  berftaan  Dctbente /  Datten^e  'tgctoiagt  om  fl'ïn  4ant  te  (lappen/ 
te  plaa^ö  te  necmcn/  e»i  t2ie  toitte  iD?outoen  gebanölüft  met  Daar  toeg 
te  boeren,  ^a  tatje  ecnige  tijt  in  ^ee  geftrupft  Datten  /  toaaren  5c 
toeter  aan  't  bor'23ePte  ^plant  gefeoomen/  en  al  taar  ttoee  of  t2te  ta* 
0cn  berlMerben  DebOente/  toaren  5e  toeer  in  Eee  gegaan.  |^a  t?ie  of 
bier  tanen  toaren  3e  aan  een  ftiepne  öaap  gefeoo'men  /  omtrent  biet 
mijlen  ban  't  boojndemte  Otplant  afleggentey  maar  tcrtoijlje  tuöber*. 

ffljep>- 


184.  Hiftoric  der  Amerlcaanfche 

fcljcptje  maaien  fn  en  upt  Ucpcn  /  öcbcucöcn  't  Dat  ccntoan  5aat  dEfcban* 
oenen  Dct  ontDluste  op  't  ocoote  %a\\^  /  en  Uan  öaac  Uijftia  iBan  met 
^uurroer.ö  boo25icn  meeöe  b^aot/  Ï>e5e  5t0  in  Dinöetlaaoc  geieot  IjelJ* 
benïje  /  öooteDen  met  Dct  ecrfte  Duur  geeuen  fcjs  ^an  uan  öe  fceïjcn/ 
ti(e  in  Ue  25aclJ  toacen.  ö'  €enc  titc  nog  otoccig  bleef/  Dehtoam liloacs 
tiet  Dan  te  ©panti ;  €n  öP  toa.ö  öet  Die  onö  boojneemen  ban  ü?  ^taD 
Guajaqiiii  t'  oUerbaHen  ontDefttcn.  <Doh  UecDaalDen  on3e  «©cUangcnen 
ond/  Dat'cc  een  tjcflag  op  alle  ^clu'epcn  gelcoD  toaef/  om  niet  upt  De 
l^aüenen  te  Uertrchlien/  upt  U2CC5C  Dan  in  on3c  ïjanDcn  te  ballen,  ^^ese 
namen  toe  obfetbatie  en  bebonDen  onjsop  3.  <6?aaDen  50.  juiin:  ^.  bzeete. 

^eö  anD?e  DaagiS  3iinDc  Den  agt  en  ttointigde  /  nameti  bie  al 
fiet  aOatec  en  't  meefle  geDeelte  ban  'tïBecUipt  Capitein  Cox's  ^cl)ip/ 
en  na  Dat  ö^t  S^olft  op  onö  ^cljip  obcrgcUoomen  toasf  /  boo?Dcn  bjcc 
een  gat  in  /  en  lieten  D^t  $inlten.  i^u  toajes  ons$  getal  DonDciD  bccrtig 
Höan  /  tbjce  ^longenief  en  byf  en  bijft^O  <©ebangenen  /  alle  op  een  en  'tseU 
be^cBip. 

<©p  Den  negen  en  ttointiofle  fjaDDen  tóe  De  a©inD  ^.  ^.  3©-  met 
(tijbe  ftoelte.  Capitein  Pcraite  bctljaalDe  m^  Ijicc  Dat  D'  ectjle  plaatje 
Die  De  Spanjaards  na  Panama  in  Dc5e  <0cb3e(len  gefligt  ïiaDDcn  /  toajj 
Vreemd  Tumbcs ,  (iiu  aatt  Jtp  ban  onjS  aflcggenDe.)  <E>at'ec  een  ï)2ie(leï:  met 
verhaal.  ^^  j^cupjS  in  5ijn  oanD  toajSaanJLanö  getcceDen/  tectoijl  tien  Dupsenö 
Jridiaanen  fjcm  met  becbJouDering  aanjagen,  ^at  Dp  30  D2a  geen  boet 
aan  3lanD  gc3et  DaD  /  of  Dat'ec  tbiee  Bteeutoen  im  fiet  55ofcli  gebomen 
hJotcn  /  en  na  De3elbe  ttoee  (Cijgerö ;  s©at  De  p?ie(lei;  fiet  it^cnpief  De5e 
55ee(len  smt^  op  De  rug  gelegD  fiebbcnDe  De3clbe  aanflonDji  toaren  ne^ 
Dergeballen  en  't  3elbe  fiaDDen  nangebeeDen  /  'ttoclh  aan  De  toaarfiepö 
Dec  Cfi2i(lclnfte  (©oDöDienfl  3ul&  een  groot  gctupgcnijsf  gaf/  Dat  D'  In- 
diaancn  in  fiojte  tljD  De3elbe  omfiel.öDen. 

^t0  anDje  Daagö  biajj  De  a©inD  ^.  j§.  O.  b^c  oo^DeelDe  fiet  Dien? 
flig/  De3e  Dag  toat  Dieper  SeetoaarD  in  te  fiouDen/  uptb?ee3ebanDoo? 
bic  ban  Payta/  'ttoelhntet  berreban  on^ei  aflag/  ontDelit  te  bJo?Den. 
^e  jBojgenfionD  toa^Ef  3eer  Dep3ig/  maar  tegcnö  De  miDDag  ïilaarDen 
't  op/  toannccr  toe  een  3epl  3agen  't  toelh  eben  al0  top  Cour.öging(D. 
ten  ^.  5:EJaar  Doen  toe  allengjs  naDer  fttoamen/  bcbonDen  toe  't  niet 
anDeriS  alsS  een  iDlot  met  een  3epr'er  op»  4Dn3e  piloot  raDe  onö  Dat 
toe  onjsf'er  niet  mee  bemoeijen  30uDen  /  toant  Dat  fiet  ttoiifelagtig  toajJ 
of  top  3e  30uDen  ftonnen  infi-ialen  of  niet/  eninDientoergapt  opmaafe 
ten/  30  3ouöen  5e  3eclieili)f{  toeetcn  Dat  toe  KngcifcheVrybuijtcrs  toaren. 
5©e3e  3©lotfen  ïioniien  3eer  tocl  3eplen  /  en  3omnnge  3ijn  30  groot  Dat5C 
fionöerD  en  büfrig  pnftïien  jBeel  ban  De  ©alepen  na  Panama  hennen  b^en? 
gen  /  3onDer  Dat  De5elbc  nat  too^Den.  «Oe^c  Dag  bebonDen  toe  onjS  bp 
obferbatie  op  bier  <0:aaDen  bijf  en  bijftig  .fOin:  .:§iipDer  bieete/  en 
fiaDïJcn  punta  Paiina  5^.  <&.  w)  ^,  fc0  mijlen  bnnrnjSaf.  Cn  Ja  Silla 
de  Paita  ^.  (Q-  ten  <0.  omtreuD  agt  möUm   5©c3elbc  fieeft  De  geDaante 

ban 


! 

B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  i8^ 

ban  «n  fjooc?  5ftcra/  en  öe  ^taö  Paita  legt  aan  ccn  ^frpe^Ba»/  om^ 
ttcnö  ttocc  mi)lcn  ï.Ptoaai-ö  ban  tJC5e  tZÖcrg ;  «©C5eltie  öienö  boo:  em 
Embarcadcro  Of  ^^bcH-^taö  btin  ceii  anöjc  groote  ^tati/  omtcciiöDcc^ 
ttcji  mi)Un  fioogec  op/  tii  ccn  secc  bacc  en  onöjugtüaac  ïanD  gelegen/ 
gcnanmö  Puira. 

<0p  ïDócnöör'g  tjcti  cerflc  ban  Herfftmaand ,  tons?  on5e  Cour.e?  ^.  ten    ontdek- 
ïD.    «2»co(  |l5agt0  5aaen  toe  icr.ö  alö  ccn  Itgt/  en  öeïS  a:ii32e  'J^^uia^lj''"  aTarze 
niojgcn.ö  sagen  toe  een  jeui/  ban  totiac  toe  geloof  öen  \y:t  ligt  baa  Daan  Jlgtopma- 
gehomen  te  3ijn.    TDit  ©aactuuïg  toiiiS  omtreitö  fcjs  mijlen  ban  onsi  /  ^en. 
en  5eplöc  bt>  be  ïBinti  /  gcii)ïi  toi».    5^c.0  ^agtö  toacen  toe  omrrcnö 
bicc  mijlen  aan  ïp  ban'ec  af/  maar  Daac  biel  fcliicliili  ^ulö  een  gcoo- 
te  iBtU  /  bat  to:  liaac  ur t  Ijct  gc5igt  becloorcn.   ï^et  3©cer  toaö  te  De-- 
jet  tijb  30  houb  alö  ïj:t  tn  Engeland  in  ZJagtrraand  tcf.    Eo  mccnigm^Tnl 
0I3S  top  met  ond  ^cHip  toenben  /  bce^  liet  anbze  liet  5clf  De.    <0n5e  p* 
ioot  5ei'Ce  cnö  bat  Ut  ^cDip/  elf  bagcn  boe?  Dar  ton  Oaac  namen/ 
im  Guajaquii  gcBcplD  toa0/  Dat  ijct  met  €outoêrb/  ïDoUe  en  Catcenc 
glahenen  en  anDjc  .ïBanufactwen  /  Die  tot  Qinto  gemaaöt  too^Den/  gc^ 
laDen  toa<j.    Cn  Dat  \jp  gcljoojD  öab  bnt5e  ccn  0ï:^  toarcn  fetoijt  gc;: 
raaftt  /  toaarom  5e  tot  Paite  toncen  ingeloopen. 

^c  bolgenbe  ||agt  jagen  toe  baat:  D002  't  ligt/  't  toelftjc  boojonagt- 
jaajubcpb  cp  ïiaböen  Doo^  toelb  miöDcl  top  f^^av  ccgtficecft0  lionDen 
bolgen.  5ln  De  jlSojgenflonb  tofi0  5e  nog  cmtccnD  Diie  mijlen  booi  on.e?. 
I^aDDcnse  De  minfle  fetoaDe  gebagten  bnn  onö  gebab/  50  jouöenje  Ijaac 
jonDec  ttoijfel  na  %Si^  Degcebcn  f^cbbci^  /  maat  't  fcljcen  Da:5e  geen 
beseffen  ïjaDDcn/  bat  toe  ^agt  op'cr  maabten.  l^t  3Bcec  toierD  toeDec 
Deel  Dcp5tg/  50  Datse  onies  omtrenD  ten  elf  uucen  upt  bet  gejigtraaliten. 
(€er  De5ct:  tiib  baDDcn  toe  een  gegecle  a©ceh  getoec^l  /  b.u  toe  m$  met 
ttocc  teugen  ïDatcrö  iit$  baagsj  moeften  bcbelpen  /  30  fl^gt  toncen  toe 
Daac  ban  boojsieu.  gn  De  namiDDag  breegen  toe  bet  ©aactupg  toeDec 
in  't  gc5igt/  en  '!ö5^ag.ö  toarcn  to'er  nog  omtrenb  ttoee  mijlen  af. 

<Ov  ben  bicrDc  ban  Herfflmaand ,  met  \)ct  aanb2ecben  bnn  De  Dag  / 
5agcn  toe  bet  ^cbip  omtrenb  een  mijl  te  3loeftonarD  ban  onö  af.   én 
<n  De  namiDDag  htoamai  toe  tot  op  een  i^u^bet  fcboot  Ï3p  baar/  alö 
toanncer5c  bcmerfttcn  toie  toe  toarcn/  en  Daar  op  aanflonDo"  baat  5Cplen 
frfeclien  /  toe  toicrpcn  bet  3B;ot  onDer  mii  l  toie  eerfl  oberfpjmgen  50U. 
I^et  Xotbtel  De  l^onDetóagt  te  beurt/  30  Dat  ttointig  3iï5an  tot  Die  Wm 
beboorcnbe/  oberblommen.    3©e  bonbenbibit  ©aarmpg  bijftig  pafi^    En'cfci- 
feen  met  Cacao-nootcn  ,  ban  toelhe  men  De  Chocolade  maabt  /  en  i^cer;j=^''"°''^" 
bcel^ablicn  met  Ruwe  Zijde,  JndiaanfcheCatoeiien,  en  garen  l^oiiffcn  i  ""' 
TDif  toao"  bet  booinanmfte  ban 'er  5laDing. 

<Dcsj  anbje  Daagö  lieten  toe  't  bcoinaamjle  ban  De  3laDing  aan  onö 
55002D  bjengen.  3;n  't  fiupm  bonDcn  toe  eenig  «Coutoerft  /  gelüb  aliS 
Isicholas  Morcno  ,  oïije  fi^iioot  onö  ac5epD  baD.  HDanr  't  grootfle  ge* 
DecUe  toa0  bol  (Cimmcröout.   <©cb  bonDcn  to'cr  ccnig  Osnabrugs  Lin- 

A  a  ncn 


iS6  Hiftorie  der  Amerlcaanfche 

nen  in/  bmi  't  toclh  toe  naöecDanti  eeniac  232am5cjilcn  maafttm.  ©e 
<ï5cUaiioc«cn  bciljaaltiai  on?  Dat  liet  nuneocnttvn  Dagen  Qcieöcn  toaef/ 
Dat  3c  tian  Guajaquil  )3itiïci\  t'  5cpl  acOïJiï" ;  öat  3C  tod  tian  oncf  bcDjijf 
1)30?  Panama  ocf)oo?t  luöDcp./  wvMt  Dat  5c  Dc  nuiitlc  gcöagtcn  nictfjaDs 
lK\}/  Dat  toe  50  UcrrcEiipMnhsouDcn  homen/  en  Dar  5c  lunöicnï^oof: 
De  Det  mfntle  ïDanfïoutocn  niet  Dan  onö  DaDDen/  fcüoon  5eonöalboo2 
ttocc  of  D^ie  Dagen  in  Zcc  oc5Jen  IjaDDen/  en  Dat  toe  geflaDig  öaac  bolg- 
Den ;  Dat  3e  't  anDcrJS  jeelrerlijö  na  EanD  jouDcn  oc3ct  UcüDcn  /  gn  g^* 
tragt  on5e  ijanDen  t'ontftcmen, 

ZDe  DolgenDe  ||Bo?gen  namen  toe 't  obecige  ban  De  (ï^oeDecen  /  Dieonö 
aantlonDen  upt  De  pJij.jJ  /  toaac  na  toe  De  meetle  Dan  on5e  <6eDangenen 

^  op  DeselUc  DeeDcn  obecgaan  /  en  na  Dat  toe  De  iBaflen  gefeapt  en  obcc 

250O2D  geto02pcn  öaDDen/  uptae5cpti  De  l^ohlie-mall/  Die  toe  flaanlie^ 

ten  /  öatoen  toe  Daac  een  5?o&  /  om  meDe  te  5eplcn.    <Ên  een  partp  3Ba^ 

ter  en  iBeel/  en'Daac  meeDc  3onDen  toefjaactoeg/  niet  langec  met  fjaac 

2e  zenden  totllenDc  beftommecD  3i)n.    CDentoel  öielDen  toe  noo  eenige  Dan  DeDooj^ 

de  meeite  naamjlc  (0eDangenen  bp  onö/  aliS  Don  Thomas  d'  Argandona ,  Die  Ca? 

Gevangc     pjj^jj^  jjj^^g  yjgj^  »f  ^cljip  DOO?  Guajaquil  genomen  i  Don  Chriftoval ,  en 

nen  weg.  ^^^  Balthazar  bcPDe  <eödlicDen  Dan  aan3ien/  in  't  jelfDe  ^cïjipceno^ 
mens  Capitein  PerakaenCapitetn  Morenaon5e ploot/  enttoaalf^la* 
ben.  i^a  Dat  toe  on5e  piunDcring  oDergefcgeept  en  on5e  ^?nö  toeg  QCf 
5onDen  IjaDDcn/  30  Dciftogten  toe  eenige  ötflen/  iZ^oo5en/  en  anDzeDin* 
gen  /  Doo?  een  uptcocpen  D00?  De  s^afï.  53P  <©öfecDatie  bcDonDen  toe 
m&  op  De  l^ooote  Dan  feDen  <3;aDen  en  een  Min:  <er\  ift  ceebenDe  Dat 
toe  omtcenD  Dijf  en  Dertig  mjjlen  Dan  3lanD  toacen. 

(Dp  Den  feDenDe  Dan  Herfilmaand  gingen  toe  De  geF)eeleDag.;§.^.  3©. 
tn  ^.  W*  ten  ^.  XDese  Dag  ^nctf  een  iBan  Dan  onss  oc3elfcöap  ge^ 
naamD  Robert  Montgomcry ,  5i)nDe  De  5elf De  iBan  /  Die  D002  D'  onaot» 
jaamljepö  Dan  een  anDec  Dan  on$?  ©0I6  met  een  ^iftool  D002  't  25een 
gefcljooten  toa?s.  <©oft  maafeten  toe  be5e  Dag  een  DerDeding  ban  De 
^\m/  in  De  laafle  ^?i).d  genomen. 

^c^  ïDoenöDagö  mojgenjS  toierpen  toeon5e  obedeeDene  in  See/  en 
gaben  i)cm  Djie  ^albooö  tot  3ün  ïpflatie.  '0  s^agre"  te  booten  sageft 
toe  ligt  /  'ttodli  onttoijfdüaac  ban  eenig  ^cDip  te  iptoaatD  ban  onj* 
af  fetoam  /  maat  toe  DielDen  ban  't  5elbe  af/  niet  begeerig  3i)nDe  om 
meer  jeplcn  te  5ien/  Die  ons?  in  on3e  illeoö  na  Arica  bonDen  bccbinDe^ 
ten.  ^p  <abfetbatie/  Dese  Dag  genonten  bebontien  toe  8.  (0?aDen  00 
iülnuptcn. 


XIII.  HOOFD- 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  187 


XIII.     HOOFDSTUK, 

Vervolg  van  haar  lange  en  moejelijkc  Rcys  na  Arica, 
ze  lijden  onder  weegen  groot  gebrek.  Worden  rot 
Arica  ontdekt,  en  durven  niet  Landen,  door  dien  't 
geheele  Land  in  de  Wapenen  is.  Ze  gaan  van  daar 
na  Fuerto  deHilo»  digtby^r/f^,  alwaarxe  Landen, 
en  met  klein  verlies  aan  haar  zijde  ,  de  Stad  in  nec- 
men.  Ze  worden  eyndelijk  door  de  Spanj aards  be- 
droogen  ,  en  gedwongen  met  fchande  van  daar  te 
vertrekken. 

O^  5©onlicrliag  Hm  nceaenöc  ban  Herfftmaand ,  bccbolöïïe  toe 
on5e  Coiirsi  ^.  a®.  ten  ^.  aijs  tiaag^  te  tooorcn  /  toe  liaïïticn 
Dc3C  iaatle  toiec  en  ttotntig  uuren  ^^tt  tocpntg  3©inö  /  toaac 
öooj  tDc  tocpnfg  \sitQS  feonöen  Uojöcrcn  /  en  ö^nootsaaöt  tuaren  bp  na 
poer  biet  of  bijf  uuren  te  toentieri. 

;©cig  anï3?e  öaao^  tocöec  <©bferbat(e  öenomen  ftebbenöe  /  ftebonöen  toe    Krijgen 
tnö  op  9.  <è3aD:  00.  i^fn:  ^tt  3©ecr  toaö  nu  töcerbceia©armecalö  H^^ 
te  boocen/  maar  niettie5e  W&tmtc  ficccgen  toe  beel  ^tof-rccgen.  €ej  \^eéc. 
öens  Den  abonö  Rceegen  toe  öe  JBtnö  ^.  (©.  ten  <©.  met  (tiibe  feoelte. 

^e  i^agt  öaac  aan  bolgenbe  ^autoUe  fjet  jeer  ftecö  /  toe  toaren  nu 
ter  tnö  5eec  fieestg  om  ban  't  Osnabrugs  Linnen  <n  be  boojnoembe  ^2ni« 
gei^omen  /  $eplen  te  maaften.  5©e  bolöenbe  iBojo^n  bebonben  toe  bp 
<i^bfcrbatie  10.  <6?ab:  9.  HSfn. 

TDaag0  baar  aan  reefeenbe  toe  met  een  ^.  ^.  3©»  cang  /  Wee  en 
berttg  mnlen  bettierb  te  öebben. 

<Den  öectienbe  tn  be  namilJbag/  gabben  toe  een  grooteberbupflcrfng 
in  bc  ^on  /  bctoelhe  ban  een  tot  b?te  uuren  tn  be  namibbag  buurbcn. 
^e  X©inb  begon  30  Ijacb  op  te  öoelen/  bat  toe  on3e  |BarjS-5^Pl^rt 
tn  namen. 

tDfii  betnicnbe  fiabbcn  toe  een  bcnfire  ^o^gen  /  omtrenb  ten  agt 
«mvfrt  Wactben  Det  op/  aïtf  toannecr  toe  onje  boo?  |BariS-5cpI /  enom^ 
trcnb  be  Jüibbag  onö  groot  jlï9ariö-^cpl  toebercm  op^cttebe.  W(  ree? 
hcnbc  bf^e  bag  met  een  i§.  3©»  ten  i§.  Ccurjef  omtrenb  fe.ö  en  ttointtg 
miifen  bcrtfcrb  fe  bcbben. 

^a\  biifttcnbe  toni^  bet  bcp^fg  JDcer.  <0n5c  CourjJ  ^.  3©.  €n 
smtrcnö  bier  en  ttolntig  mijlen  bcrttcrb. 

Aai  ©an 


i88  Hiftorie  der  Amerlcaanfchc 

3^an  ticii  fcjltcnlïc  tot  tien  ncncn  en  ttointtadc  t"^  3©inö  m  Cour^  6n 

na  nlö  Uooccn.    TBe^e  ^aqt  IjntJöcn  boe  tmcDc  hocïtc/  cnönc  cf  Wcc 

Haar      f toitrc  nccccn-buijcn.    «Dit  luajs  fKt  cfrftc  Dat  tuc  fionöcn  ^cQocn  tuf^ 

Ranrzücn    j-f^^j^  c^^Ijo  Francifco ,  rn  Iji'-c  iilccöcn  gcDiiti  te  IjcüDcr.  '5©c3c  Daa 

Se7J"   toi^iïï  o'isE^  ï!tint30cn  tcrmiiiDcrti /  op  ö2ic  en  ccn  ïjalf  pint  a©atcc/  en 

een  üocft  oeliocfit  25?oöti/  te  Jï5nn  Ptiec  öag. 

ïDcn  ïjerttcn^c  Umi  Wijnmaand  ,  5,'!gcn  toe  een  WalviTch,  *t  toelft  toe 
boo:  een  onfenlüaac  tecücn  nnmcn/  Dat  toe  niet  hit  ban  SnnD  toacen/ 
't  toeUi  toe  nu  iw  tocpnig  üaocn  Doopten  te  5icn» 

^ejS  anD:c  DaagiS  toaö  ijet  ïjecl  (til  en  Depstg  ïlDccr  /  tot  in  De  na^ 
miDDaa  /  tonnneec  't  opftlaaren  en  een  fjcete  Dag  maalitcn.  ^i^  Dag 
jagen  toe  becfdjcpDc  Iilcine  HanD-bogel^/  Die  wen  bolgcna  't  5cggen 
ban  on^e  ploot/  een  of  ttoee  Dagen  3eplen.ö  ban  SanD  ftomtte  5ien. 

Op'EonDag  Den  febenticnDe  ban  Wijnmaand,  in  De  |Bo2gcn(tonD  33- 
gen  toe  ^anD ;  fUaac  't  JDcei*  toaö  50  Depjig/  Dat  toe  in  t  ecrfl  niet 
5ien  honDcn  /  of  fjct  SanD  toaö  of  niet.  ^t  lag  ointcenD  agt  mplm 
ban  onö  af  /  en  bcrtoonDe  jig  a{$  een  Ijooge  en  tonDe  J^erg.  ©an  gc^ 
Daan-e  omtrenD  alsf  een  jiipftec  25?ooD. 

ZDen  ttoee  en  ttointigfle  jagen  toe  't  3lanD  blaft  boo:  onsef  leggen/  on^' 

je  ï^iloot  gebjaagD  jijnDc  /  toat  boo?  ilanD  Det  toaö/  anttooojDeDat 

[Kt  toaicf  Punta  de  Hiio.    TDaac  ïjS  pDec  iBojnen  en  9llbonD  een  ölaa? 

rigOepD  obcc  Dejc  ^unt/  't  toelft  omtrenD  ttoVe  of  D2ie  uuren  DuurD/ 

en  Doo?  De  aDÖecrfcljitn  ban  De  ^on  /  op  !)ct  barre  en  janDige  Eanö 

Ze  lijden  berooj^aaïit  too;:D.    «Deje  Dag  ïjaöDen  toe  jeer  toepnig  ïBinD  /  en  't  groot 

groot  ge.   gcD2cli  Dat  toe  aan  ïDater  ïjaDDen/  bcroo2^aahte  jccr  bcel  ontrufling  in 

brekaan     qj^^j  ^j,jjj     ^^^  ^^^  aangaat/  i\\  moet  beliennen  Dat  ih  '&  Jlagtsf  bï> 

""'      na  ban  ;oo?(l  niet  flapen  feon.    3©e  ^ouDen  gaarn  Ijicr  ergcnö  gelanb 

Öcbbcn/  cm  iBater  te  joeRcn/  maar  De  bieeö  ban  ontDeftt/  en  DeftenD 

te  to02Dcn/  beriiinDerDen  onö/  toaarom  top  tnoe>itaiijfi  een  Deflupt  na^ 

men/  De  <E>02(1  nog  \xmm  langer  te  berDjagen/  fcDoon  toe  nu  niet  mcec 

01.^  pDer  een  Dalf  pnt  Daag«  ïjaDDen. 

Bcfluytcn    <0p  tieu  bïeï  en  ttoiutigile  htoamen  toe  boo2  Mora  de  Sama ,  Dejeöag 

■'  """    bcftootcn  toe  Dat  TionDert  en  ttoaalf  5ï^an  na  ITanD  jouDen  gaan.    i^e^ 

gciiiS  Den  abotiD  jonDen  toe  tagtcntig  jt9an  /  in  bier  Canoes ,  na  een  jee^ 

ftre  0ibier  /  genaamD  EI  Rio  de  Juan  Diaz  Digt  Dp  Mora  de  Sama  ge* 

leegen/  om  te  jien  of  jv  Daar  eenige  3DiffciKrö/  en  ban  Devlbc  ijonD^ 
fcliap  beliomen  ftonDen  /  ïjoe  't  met  De  jahen  langö  De  3^u(t  fto*?D. 
g^eje  Canoes  fttoamen  Desi  anDze  ^aagcf  moigensf  te  rug/  met  rüDing 
Dat  jc  neg  De  laibicr/  nog  ooh  D«  jOifTcö^rjS  öaac  J^upfcn  BaDDen  fton^ 
nen  binDetn 

TDen  biif  en  ttointigtte  'lö  abonbö  ten  feö  miren  /  gingen  toe  ban 
55002D/  om  Arica  in  te  neemen/  en  fjaDDen  beflooten  onurcnD  eenmiil 
ban  De  ^taD  te  EanDen.  3©e  toacen  Doe  top  liet  ^fljioberlie^en/  n:g 
cmtrenD  fed  mijlen  ban  De  ^^taD  /  toaac  Doo?  toe  gcnooDjaalu  toaren 

De 


te  Landen. 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  189 

te  (jcïicclc  .f^not  o)jcc  te  rocijcn  /  op  liat  toe  boo?  ^.ig  tie  plaats  tot 
on3e  SnnïJing  üsflcmö/  nog  mogten  OcccJ'ftcu.  JïDannecc  toe  nu  tcgencf 
ï)ct  annüzcehcn  Dan  Dai  ^ag  /  öigt  üp  De  piaatö  btoamen  /  t>cn:;en  toe 
tegen.ö  cn5C  Ucrtoagttng  Dat  toe  ontöcfit  tonrcn  /  en  üat  5e  ïangcf  öe  ijufl 
ei:  0002  't  omlcggtMiDe  ita^iö  Uan  on5e  tïomiïc  5celicre  Iicrint0  liaDöcn. 
"Oc^  niet  tegcuttaatilie  30uDen  toe  ebcntocl  Dc^uuöiiig  onücrncmcn  Ijeü- 
jbcit/  Ijaotien  toe  mani:  een  plaats"  Daac  toe  honnen  toinöen;  liKaai:  öe 
^ce  fiocg  met  511111  een  getodD  tegen^  De  iict5cn  /  Dat  onse  i^aaitup' 
gen  in  öonöcrD  Dau5cnD  (luïiljcn  ge5mectcn  30Ut!e  tooiDcn/  en  top  In  ^t 
gcootfle  geüaai*  cahcn/  b^n  onje  ïéapcnen  nat  en'tonüni^ft  u  maften/ 
tnöun  top  't  gctoaagD  DnDDcn.  tbs  ^lai*  toas?  conD5om  met  iKcfcDep^  Msar 
De  tcocpcn  ituptecKJ  öc3ct/  alK$  meDe  De  toppen  Der  25iTgen/  50  Dat  Det  derven  het 
fcljccn  Dat  !jet  ge|j:clc  omleggcnDe  5lanD  op  De  ^een  toaó  /  om  onö  te^  SèVn^ï"^"" 
gen  te  (laan.  Ec  loflcn  een  fïuft  a3:fföut  op  ons/  maar  toe  gaPci]^  geen 
anttooo:D  /  en  UcerDen  toeDcc  na  on.ss  i^cDiP/  om  Decter  gclegcntöepö 
öf  te  toagfen. 

;De  25erglïan  Arica  i^  5eer  JBit/  't  toclft  allccnig  Doo?  De  D?eft  Der 
3E>ogclen  Die  in  uptneemcnDe  menigte  op  De3e  25erg  (jaar  l^eflen  öeü^ 
ïjen  /  l)croo^3aaftt  to02D.  €e  gtptoaacD  ban  De  ge3ipbe  53erg  legt  een 
felein  CpIanDie  /  omtrenD  een  miil  Pan  ^lanD.  ü^e  5agen  omtrenD  een 
Ijalbe  mijl  baii  Dit  <ïBnlanD  fcjs  <;ècï)cepe«  ten  5finDer  leggen ;  ©ier  brni 
bc  toelfte  lagen  met  Doojgcfriiote  ^tcngett  /  en  D'  anDje  ttoee  lagen  3epls 
cecDe,  3IDe  bJ^egen  on3e  piloot  iia  De3e  ^cljeepen  /  en  DP  5epDe  onö 
Dat  een  ban  De5clbe  gemonteerD  toaj?  /  met  feö  ^tuftften  /  en  D'  anDje 
allecntg  met  bier.  '€>m  booznemen^  op  Arica  tot  Dujss  becre  mifluftt 
3i)nDe/  beffooten  toe  onj$na  't  ^o?p  Yio  te  Degeeben/  omalDaar^a* 
ter  in  te  neemen  /  en  te  jie»  of  top  eenige  berb^e  öonDfcDap  Oefiomen 
feonDcn. 

<0p  Den  feben  en  ttointigfle  jonDen  toe  bier  Canoes  met  bijftig  iBan    Neemew 
om  Ylo  te  plonDeren  /  en  Deö  anD^e  Daagö  namiDDag  fttoamen  toe  ttoee  het  Dorp 
mülcn  ban  't  boojnoemDe  <Do2p  ten  31inftcr/  alö  toanneer  toe  ttoee  ©lag^  ^^°  '"• 
gen  3agen  aftoaijen/  en  ftcatss  Daar  na  tüDinge  fercegen/  trat  oniS  3©olft 
fjet  ^:>02p  ingenomen/  enD'  Engeifche 3Biangen opgelet  ïjaDDen/  en  Dat 
De  Spanjaards  in  't  <0ebergtc  getoeeften  toaren.   ©erbecö"  berl)aaIDcn  3e 
otid  Dat  3e  na  Dat  5e  gelanD  toaren/  onDettoeegen  eenige  ijïupter!Sf  op 
^tranD  ontmoet  IjaDDen  /  Dog  Dat  De  3eibe  na  't  toiffclen  ban  eenige 
toennige  ^rijoten  /  De  ©lugt  genomen  DaDDen.    TDat  5e  iw  De5e  öleine 
^cficrmiU3el  een  Indiaan,  ban  't  |BaarD  geligt  ïiaDDcn  /  Die  eben  boo? 
3i)rt  Sterben  f)aar  ge3egt  OaD  /  Dat  3e  on5e  ftomtle  ncegen  Dagen  te  boo^ 
ren  ban  Lima  ttiDing  geftreegen  IjaDDen  /  en  maar  Daagö  te  booren  ban 
Arica.    5©c  botiDen  in  Dc3e  plaatö  een  groote  panp  Pik ,  Teer ,  Oly , 
Wijn,  Meel ,  en  berfcïjepDe  anDze  Dingein 

<©ess  anDze  Daagö  ftD3en  toetfeflig  jBan  upt/  Die'tbefl  ftonDen  ©oe^ 
Kccen/  enbebolen  f)un  öc  bp  geleegene  ©aleije  te  Doo?  5oeftcn/  toebon^ 

Aa  3  tteïl 


1 


i^o  Hiftorie  der  Americaanfche 

öm  öcjclbc  jccr  bccmabelijït/  5öntie  o\3cc  al  bcpiaiu  nuf  Vygcn,  0!y- 

Zc  komen  vcn ,  Orange,  Limoen,  Cll  DCCl  ailÖK  annauiamc  a^;u,»tüc:mti1.    (©IH^ 

aaneen      (jfjiD  \jtcf  iiujicn  ötcp  til  öc  J^alcijc /  htó^iiwen  toe  aaa  een  üroocc  Sup^ 

Sfiwe  c     fi^f   platUtlOlC  /    of  Jngenio  de  Azucar  ,  gclljfï  m  ÖC  Spanjaais  nOCltlcn, 

Igtcc  Uonöcn  inc  een  ocootc  pactp  Oiy  en  Siroop.    iBaar  tie  itieefle 

Éup&CC  i);ltJl3cn  3tJ  \3CCD0?ÖCn.  JltSt:  Cox  j  üi  en  t.n.  Cauuirs  ccrt 
Duytfcher  (Ctl  nlÖ  DOCH  On5C  i€Olft)  bcgaDcn  On.Ö  na  De  Span^aards ,  met 

een  toitte  ©2eeUe-Ulaa»  Se  ontmoeteoe  on^  ö^el  beleef  ö/  en  beloof öe 
oniS  tagtentig  ï^oo?n-beetlcn  tegeeben/  tot  25Mntifcöatdiia  ban  bc  ^up;? 
ftei;  plantagic  ont!jer  bcbing  bat  ban  bcseloe  nog  bebuclun /  nog  gcpion? 
bcït  3011  iDOjben.  ïDe  hluanien  met  Ijaat  UJccgcnö  otr  getal  oüece-Ti/ 
mita  bat5e3e  on^f  ïn^  anbze  baagö  mt:iDag0  am  be^ibcniouDenlrbe^ 
ren.  aBaac  op  ban  Capitein  sharp  nog  cicn  5elfbe  aba.ib  ttointig  .fföan 
na  be  l^aben  3onb  /  met  fcljècp  bebel  bat  on5c  3DolH  geen  ijci  miii(te 
htoaab  ann  be  Spanjaards  (bie  be  Jöeejlen  na  benebcn  3ouben  béngen/) 
30ubcn  pleegen. 

TBt^  anbje  baagö  moigensJ  htoam'ec  een  Spanjaard  met  een  ©jeebe^ 

blag/  bp  Capitein  Sharp  on5e  23ebclOcbb£i:/  tjem  5eggenbe  bat'ec  airee^ 

be  feflten  «©ffcn  na  be  i^aben  ge5onbcn  toaren  /  en  bat  De  cefr  jechcciijö 

bejö  aiib?e  baagö  mozgeiijS  (tonben  te  bolgcn.    ï^Ut  op  üceegen  toe  02b« 

ban  te  rug  te  tcelilien  /  en  onjS  toebec  aan  2&co2b  te  bcgeebein    3© lac 

op  pbec  |C5an  30  bcel  Eupöet  met  3ig  nam  alö  't  fjem  belief  De  /  maac 

boe  toe  aan  be  ï^abcn  htoamen  /  Doodben  toe  bat'et  niet  een  ©ec(l  ge^ 

b?agt  toasr/  't  tóclft  onis  b*  een  of  anb^e  trch  baii  be  3©panb  becb  bec^ 

moeben. 

Biezc  al-     "^^  bolgettbc  |lKo?gcn  begaf  3iö  bn5e  ^ebelbebbec  $i\f$  na  't  <0e? 

70  7cbc.    bergte/  en  fp?a!i  met  be  Spanjaards ,  öunb:agenbetoat  b'  oo25aali  toatf/ 

vonden  dat  jjgt  jg  fj^^j  bflofte  niet  na  ötoawen.    £e  gaben  ten  aiittooo2b  tjaf^it 

hct^n^«  wel  3öec  jceficclp  be3e  i^agt  (lonb  te  ftomen  /  maac  inbien  fjei  niet  mogt 

met  haar    gcfcl)teben  /  bat  be  jBeeüec  of  <Êpgenaar  ban  be  Eunftcr  plantagie  nu 

meenden,    toebec  ban  Potofi  toaö  te  cug  geBomen  /  met  tolen  toe  inbien  fjet  oniej 

gelief  be  een  nteuto  Contcact  ftonben  maften/  tot  beljoubeniö  ban  5ijn 

i^im  en  <6oeb?en  /  toienjef  gntrefl  Ijet  meet  alö  be  Daare  toa?f/  om 

bc5elbe  te  beDouben.    jBet  bit  anttooojb  feeerben  on5e  ^öcbelljebbec  te 

rug/  en  top  befiooten  tot be0  anb^e  baagi*  te  toagten/  om  te  3ien  of 

be  ©eeften  öomen  5ouben. 

*Deö  anb?c  baagcf  mojgentf  ten  agt  uuren  /  fito.im'er  een  Span/aard 
met  een  ©jeebe-baantie  /  ons  leggen  bat  Itet  50  liarb  tooep/  bar  5c  be 
5öec(len  niet  biiiben  honben  /  bat  toe  3e  anber0  al  3onDen  gcfjab  bebben. 
IRaar  bat  5e  3onber  be  minfte  ttoiifel  tegcntf  be  ji^töDag  gcieberb  50U^ 
bal  toojbcn.  jKaac  be  jiKiDbag  gehcmen  3ünbc  /  bernamen  toe  nog 
al  geen  53eeflen  -,  aBarU  op  toe  nu  otiji  J©atec  ftebbcnbe  ingenomen  / 
bfflooten  oitö  op  be  ©TMnb  bic  toe  lila^ir  ^igen  /  bat  im  btoaabaf  met 
onjj  in  't  3in  mucfi  AltbDen  /  of  uw  nunfte  onoi  tragte  te  mi.olepben  / 

ie 


BOECANIERS.  191 

te  tD?ccfecncn  paar  nllc  lecö  toe  te  Dienden  :  ten  mtnfte  om  tje  E«P'    inbrand 
hcc  plant.igtc  in  bjnnö  te  tleeft-n/  en  te  Ueiniclcü.    UUt  op  ücgabciVci:  ft«ken. 
feftia  5Tönn  na  tie  panrnoic  /  en  (laBcn  fKt  If^ur^?/  fjct  0ieïj/  en  t^ 
^Polen  in  De  Ü2cinlr.    9Cl  Ijct  öoopcc  öfc^etJfcDnp/  en  een  nrcujte  nicc;; 
iiiarc  ^otien  met  Oiy ,  lj>nhcn  toe  in  (lulificn.    <©it  ocUaan  3iinöe  fteec* 
tien  toe  oUcc  "t  «öeDccote/  't  iüclft  toe  na  tint  to'cr  op  gefilommcn  toa* 
ren  5eei*  Viermalielijh/  etfcn  en  celijft  bonöcn  /  toeticcna  öc  l^nöen  te 
rug.    ^H  toiï^  een  ocoot  (^cMi  U002  on.s?/  öat  toe  De5c  ïïDeg  namen/ 
toant  toe  5aacn  ban  't  OeOergrecen  (Ci'ocp/  ban  cmtrcnti  tijic  fjonöeiö 
ï^upter^f/  ban  tie  |5oo2tifiant  ban  tre  23i!ap/  met  loffe  i€oom  op  oniJ 
3^016/  (trie3e  noa  ntet  toaccn  gctoaac  gctoo^tien/  noa  ooö  geen  Qetjag^ 
ten  öaïJtjen  /  üat  Ijet  ^Oiaat  ban  öe  3©panö  50  na  op  öanöen  toaöj  aan* 
ftomen.    vDcoj  tit  oe3töt  o' aUameerö  5iinöe/  3meeten  toe  öe  Eu?Rec 
bte  toe  pbec  noo  mcüe  genomen  Ijatiticn  ban  onjef  af/  en  troftfeen  aan- 
dontJjf  be  lOpauD  te  gcmoet/  om  onbectufJcljen  onö  ©oUï  tiibtea^eben/ 
ban  3ia  in  flaatban  tcgentoccc  te  tlellcn.    ^e  öpanb  onisf  in  goebe  02^    Drichon- 
b?e  5tenbe  aannabien/  toecft  te  rug  en  begaf  310  na 't  (iS'^bergte  om  onö  ^"'ifo"^;„ 
t'  omringen/  top  bit  bemernenbe/  begaben  onjj  meöe  te  rug/  en  op  't  „a  haar  toe. 
45eöecgte  /  altoaac  toe  30  bet  alsf  toe  5ien  feonben  /  meer  en  meet  ©olft 
getoaac  toierben  /  na  onö  toe  te  bomen  /  30  bat  ïjaac  jlSagt  pbee  uut 
meclieliib  bermeecbecben.    (Doft  3agen  toe  berfctjepbe  ban  ïjun  na  lii    ^"  ^'^" 
a©agt-Derg  rijben/  en  ïjet  ^tcanb  langnJ  3ien/  't  toelfi  on^  h^c^  b^ee^  def  xro^r 
5en/  bat  3e  nog  al  meer  aÉagt  hic  toeg  te  gemoet  3agen/  bie5e  pbec  pennadc- 
ogenblift  bertoagtenbe  toeren.    <DnbertufTcï)«n  fiielben  toe  gcbuurig  met  "v    .^ 
ïmn  ^cfiut-gcbaacte/  30  beel  be  ^ag  fion  toelaten/  maac  be  5^ngt  ^3,^  doet 
gehomen  3ijnbe/  beffooten  toe  on.ö  (liUetic^  boo?  te  pafthen/  cnbcöufl  befluytentc 
t'  onitoiiben/  altoaac  be  ©panb  tegenö  on3e  hcmfte  ^0  tocl  <i5etoapenb  ^«creiiken. 
toai*.    3©e  öabben  ebentoel  nog  een  gcoote  föifl  3upiier  /  bertig  potten 
(Olp/  en  een  groote  pactp  €iipn-b2ugten  /  ^2oenten/  en  30o?telentot 
5Bupt  bebomen/  tiic  toe  mebe  aan  25oo2ö  bjagten» 


XIV.     HOOFDSTUK. 

De  Boecanicrs  vertrekken  van  Tlo  na  Coquimbo.  Ze 
worden  ontdekt,  evenwel  Landenze:  Worden  door 
de  Spanjaards  ontmoet ,  dieze  op  de  Vliigt  drijven. 
Ze  Veroveren ,  Pionderen ,  en  Verbranden  de  Stad 
la  Serenay  een  Krijgs-lifl  der  Spanjaards  ^  om  haar 
Schip  in  brand  te  fteken  >  word  ontdekt  en  voorge- 

ko- 


192  Hiftorie  der  Amcricaanfche 

komen.  Ze  worden  weder  door  de  Spanjaards  be- 
droogcn ,  en  gedwongen  van  Coqmmbo  re  vertrekken , 
zonder  Brandlchattmg  voor  de  Stad ,  nog  eenige 
Buyt  van  belang  bekomen  te  hebben.  Ze  ftellen 
haar  voornaamfte  Gevangenen  in  Vryheyd. 


D 


€  bolgcntjc  jl^nzncn  5ijnl3c  ^Bocnötiaa  ten  ticcüe  l\in  Zbgt- 
maaiid  ,  oitiijtn  ïöc  ointuató  ten  fcUcn  uuren  bnn  Yio  fje^Jl. 
a[©c  5nac!i  t;c5?  il^^c^öcn  op  <§tranlï  rtct  boDeti  De  büfng  i^^a'n/ 
Ijan  Des  3£>pantJiS  magr/  't  luclh  ono  fceeö  ücrmoctien  öa^  De  rc(l  tjaac 
3DacinDcl0  ücciatcn  /  en  tn  öe  öo^ftcrlicpi  Deö  i^agtss  cic^DcferrecrD  tod^ 
ren,  gjnDten  Dat  30  toaö  /  30  tonrcn  top  D'  een  boo2  D'  aiiDer  DeU^ecfl 
octoeeft.  €n  celijd  Uou  't  ïai  D  beiiicten  upt  b:ec3e  beo?  Ijciar  meenig? 
Ui  50  ö^iïJïïfn  ^P  ba'^r  ^tauDaiiröen  Verlaten/  upt  b:ec5e  üan  on5e  ge? 
2c  worden  Duuctgc  fltinballen.  3©e  toarcn  te  De3cr  ti)D  getoelDig  met  De  eSf fKuc^ 
""'""  .  bupli  gehlüclD/  't  toelh  toe  oojDcelDc  boo^t  te  tiomcn  Dooj  't  groot  onge^ 
geSd"  maft/  en  gcüKh  aan  ücbco2Ujh  ©cfDfcl/  't  tociü  toe  berfcliepöe  jli^ian^ 
Den  gdeeDen  ï;aD?)en  /  IjcübcnDe  niet  aiiDerfli  nl.ö  25200D  en  W^t^t  ge^ 
ïjaD.  ^Üllecntg  tot  Ylo  DooDeDetoe  een  Jlöup[-e5el/  'ttoelh  Doo2Degee? 
ncn  Dic'er  ban  ^aten  boo:  .5eec  goeöe  ^in]3C  geoC2Declö  toicrD.  m>e 
Spanjaards  (jaDDcn  fll  öaac  €cttoacen  nieDe  gefieept/  alleenig  ftrecgcn 
toe  onDec  De  punDering/  een  pactp  goeDe  Chocolade/  't  toelh  De  Span- 
jaards 3eei:  t)oog  agtcn  /  en  ban  Dc3c  aangename  <©?anli  /  tjaDDeti  toe 
pDcc  3É02gen  De  05an  omtrenD  een  ^imi  tot  Dat  f)et  op  toa.cf. 

(ïDp  ren  negen  en  ttointtg|le  5agen  toe  ttoee  of  Djic  groote  t!>ogeli$ 
In  De  %mK  bliegen.  <0n3e  ploot  ^t\fXiz  tm  Dat  De5c  ©ogel.ö  3fg 
omtrenD  febentig  of  tagtcntlg  nitjlen  ban  't  €planD  de  juan  Fernandes 
beoüincn  te  Jaten  3ten.  TDeö  l^agtjs  5cplDcn  to*  ober  )ai\t  3©atcr  /  ge? 
liib  of  't  een  55anh  toacf  /  omtrenD  een  mjil  lang  /  en  na  onDer3oeü  De? 
bonDen  toe  't  niet  anDecö  aïö  groote  ;§cl)óolcn  Anchiovas  te  5ijn. 
zczien  <^P  ^^^  ttoeeDe  ban  Wintermaand  5eer  bjoeg  in  De  ^rKo?gentlonD/ 
Land.  jagen  toe  EanD  /  't  toelft  toe  DcbonDen  De  |iu(i  ban  Coqmmbo  te  3ijn  / 
onurenD  De  jtDiDDag  toaren  top'er  omtrenD  fejefmiilenaf.  <©ejö^agtiS 
jctteDe  top  on3e  Canoes  upt/  toaer  in  3ig  f'>onDerD  |I5an  fiegaben/  en 
ömflcnDjS  ban't^cï)ipafroepDen/  met  booinemeti  om  eenfrajjc  ^taD 

DOO;  De  Spanjaards  la  Cividad  de  la  Screna   geUflimD /    t'  CbcrbaHen  en 

7eï-an.  te  pIuiiDcrcn.    JlDannecr  toe  bnn  öet  ^c!)fp  bcrrrenfim  /  mutflen  toe 

denrn  ver.  j^og  onitreuD  ttócc  miileu  roeiien  eer  toe  aan  5tanD  fiODöen  nomen. 

spSrcfs  IKaar  't  gcbcuiDe  Dat  De  Canoe  (Daar  \\\  in  toasf;  3rer  groot  en  3toaac 

'  3i}nDe  /  in  bcrgcijiluna  bmi  D'  anD^c  /  Dc3clbe  riet  licn  bolgen  /  Dit  toasi 

De  recDcn  Dat  ïjct  al  ïilaar  <Dag  toaef/  eer  toe  ann  een  ^ecfter  ï>aïi? 

DirpjS  litoamcn  /  Dat  op  ^tranD  gcDcutoD  toacf ;  't  toclh  toe  Debor.Dcn 

Dat 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  193 

fcat  cnö  ©oïft  tn  tie  üuifleröcpti  tic0  nagtiJ  Mm  öpoctroïifecn  ijoaren  501^ 
öcc  Ijst  gt^im  t2  öeDbciu  Eo  tja  alö  3c  oclanö  toaccn  ö^iöDct]5c  bouDcc 
onjf  tn  te  toagten  öaac  na  öe  ^taö  toe  bcgcDcn.  iBaac  5e  toacen  nog 
met  bejte  tooo?i  gctcofeöcn  /  toanneec  3e  tot  öaac  gcoote  fpijtenleetitoe5cn 
bcHontjen  /  Uat  5e  30  bjcl  ijiec  mceöe  alö  totArica  en  Yio  ontDeöt  toas» 
ren.  JlDant  een  pact?  Dan  ontcentj  ïjontiecö  iltnitec.ö  Ijtelen  op  't  onUcc*: 
toagtfl  op  Ijaac  aan  en  caalucn  met  ïraac  tn  't  gcbegt.  a©p  öte  agtec 
to.uen  Ijet  fcljicten  ijoorenöe  /  üolgtic  Ijaac  op  öc  pielen  en  maaïiten  alle 
niooöcli)fte  tjaafl  m\  tot  ïmt  Ijuipe  te  fiomen,  jBaac  eer  m  öe 
plaarsJ  ban  't  geuegt  fionöen  Ijcrepften  /  öat^öcn  5e  tz  Spanjaards  altceDe 
tierfiropö  en  geötoongen  na  i3e  ^aïï  te  blugten. 

^tet  tegenflaanöe  tje  ©panö  f  eenemaal  toerdcopö  103331/30  D^r5a* 
mellic  je  toclietoïti  cnttrenö  een  IDijl  Uan  te  ^taü  /  en  'tfcfieen  Dat  5e 
onjS  öiec  totltien  (nluagten  en  't  geöegt  toecntcntoen.    j^aac  50  D|a  cn5e 
ntagt  nu  tn  t  geOcel  üp  ten  tintiewn  toajs  ücflaantie  in  bicc  en  taatcntig 
IBan/  (De  ceft  tot  üctoacinge  öec  Canoes  gciaatên  5nnDe)  tcoliücnlu: 
in  goctie  ojtiecna  Dun  toe  om  'ec  f[ag  te  leebercn.   jKaar  toe  topnatec 
htoamcn  3aaocn  toe  ftlaac  tat3e  't  Degten  utet  in  't  3fn  Datüen  /  toant 
5e  toeefeen  tooon  te  rug  en  reeöen  lioo?  onjS  öf enen  /  ti?agente  toel  3o?g 
tat  3e  niet  öinnenö  ^cDeutö  fttoamcn.    a©e  boïgte  Ijaat:  op  't  ^poo? 
waac  Ijebonten  epnöelp  öat  3e  onsf  t'  eeneittaal  Vjan  te  lueg  ttc  na  te 
^tat  lepte  afüiagren  /  toaac  op  toe  't^trant  Ucclieten  en  onss  ttoar.s 
öUec  't  groene  i^elt  UegaUen  om  te  3ien  of  toe  niet  toeter  op  te  regte 
a©fg  öomen  ttonten  /  ontertulTcD^n  mocjtcn  toe  berfcljej^te  ^ïooten 
tioojtoaten  /  en  toerïjolgenjs  ötoamen  toe  aan  Uerfcï)epte  ^upfen  tic  toe 
öUe  leetig  en  toerlaten  toonten  /  ooh  sagen  toe  in't~5^elt  Ueel  kaarten/ 
en  anter  ©ee  toepten.    €intelp  Iitoamcn  toe  aan  te  ^tat  Ja  Serena 
tetoelfee  top  Udgensê  't  jeggen  öan  on^e  piloot  maar  een  ölepne  pïaatsf  mc^n^deswd 
mcente  te  3ijn.    iBaar  öetoonten  nü  regt  Det  tecgenteel  /  toant  toe  ia  seren» 
Ijonten  'er  feeben  grootc  l^crfeen  en  un  Jjapel  in.    3i^ter  Uan  te5etoe  "»• 
toaaren  ]fóloo(ler-^erhen.    <Cn  ptcr  ï^crh  Dat  3i)n  <2B?ge(sS  tot  te  tienft, 
jDerfclKPte  ban  te  i^upfen  latten  ïwar  25oomgaarten  en  €fiupnen  / 
3|jnte  J^upfen  en  ^iipnen  30  net  en  3icrli)fi  ontertjouten  tat  Ijet  en  iufl 
toajJ  cm  te  3ien.     ^n  tr5e  €upnen  bonten  toe  Aardbezien  50  gwot 
alö  Okkernoten  CO  ban  een  uptnemente  fmaaïi.    ^n  een  tooojt  alleKS    q 
toajs  fjier  tipniement  en  teltcaat  /  gaante  te  bertoagtinge  tie  to'  er  af  Anrdbce. 
Datten  berre  tetooben.  ^e  ^tattoaitStoo^allerDante  soojtbanl^ante^  zien. 
(anrjsi  üctooont  toaaronter  eenige  Uoop^ieten  toarentte3eerrpgeacDt 
toierten. 

;!^'  gntooonteriS  ban  ia  Serena  toaareit  op  on5e  aannateriitg  alïe  ge? 
bïugt  en  Daöten  Daar  Oetle  roerente  <i5cctcrcn  en  ^ntocclen  mecte  ge? 
noemen  /  en  't  geen  5c  niet  Dnttai  ficnnen  mcetzagen  cii  nog  ban  eenige 
toaarte  toaef  /  Datten^e  bcgraaben.  ^eö  niet  tcegcuftaante  ftrcegcn  toe 
een  HQonmh  in  te  ^tat  gebangen  nebenis  ttoee  Chiienos  of  Spanjaards 

B  b  wpt 


En    nee- 


i^^  Hiftoric  der  Americaanfche 

upt  Ijct  !^ontnltcijh  Chüc  geUoojtig»  ^C3c  <0eöangenen  b^cBaalUcn  oniJ 
iJat  te  ^panjaacDö  op  f^a  Ijooccn  Uan  0113?  homiïc  mccfl  al  fjaat  Chi- 
Icaanfche  ^laaücn  gcUooti  ïjatiöcn  upt  U?cc3C  öat  5c  tot  ö'  on3c  30uticii 
oUccloopcn  /  Dat  toe  al  bicc  öaagcii  booj  onsc  ^lauDiiiö  ban  Daar  feuft 
ÖC5{cn  toarcn  ;  al  tocUic  tijti  3n  bcftccti  Ijatiöen  iw  't  oppahhcn  en  toeg^ 
5cnticn  ban  Daar  Silbcc  en  <0ocDeccn  i  en  Dat  5e  ban  Anca  rfcftigiBan 
tot  btcjlcrhing  ontbanacn  tjaDDen. 

3^a  Dat  toe  cnö  iBccflec  ban  De  ^tab  gemaafet  TjatDen  /  htoam  'ec 
Die  3elbc  9fibonD  een  Neger  ban  De  Spanjaards  tot  onjU  obcrloopen.  ^v 
becigteDe  onjSDatDoen  top  boo?  Panama  toaacen  /  top  alDaac  onDer  an? 
Dece  een  Neger  gebangcn  gcftceegen  IjaDDen  /  Die  boo?  De  bede  piloot  itt 
De  gebcele  ^iiuD  see  /  en  boojnaamentlp  na  Dee^c  plaats  en  De  üud 

ban  Coquimbo  j  geacftt  toterD.  Cn  Dat  inDicn  De  Spanjaards  al  De  Ne- 
gers tot  Dec5e  ^taD  DcïjoorcnDe  /  niet  bccDcc  3laiiDto.iaiD  fn  geboctD 
öaDDen  /  5p  alle  ^echcrlüli  tot  onjS  3ouDen  ijebüen  obcrgcloopen. 

^esf  laatDDccnagt^  ging  on5e  25ooD$fman  bec^elD  met  beertig  jjlSan 
en  een  Chiieaan  tot  öaac  <Bi^$  I  De  ^taD  upt  /  om  te  3t:n  of  5e  De 
plaatö  iJonDen  uptbinDen  Daar  De  Spanjaards  baat  berfcDuplD  en  gocDoren 
en  gelD  bcrüojgen  OaDDcn.  jBaar  eec5e  Daac  fitoamen  toaten  De  Span- 
jaards (Die  Doo?  Ijaac  geljepmc  bccfpieDeciQi  Die3e  inDe>StaD  fta^Dcn/ge* 
toaatfcboutoD  toarcn;  met  ïjaac  ©20utoen  en  öinDecm  na  bcrDcc  afge:; 
ïcegenc  piaat3cn  geblugt.  Eo  Dat  onö  ©olfi  met  Dit  5ocftcn  nier  an- 
Decö  al0  een  Jndiaanfche  ©louto  en  D2ie  ïiinDeren  ;  maat  geen  (©ouö 
of  Siilbcc  bonDen.  ^e  bolgenDc  jCDo^gen  litoam  orns  ^rtiip  boo>  bet 
boobcngcmclDe  5^ahï)upiS  gcnaamD  Tortuga ,  omrcenD  een  ^taDic  ban 
3Xanb  op  fcben  ©aDcm  3®atei*  ten  9finhec. 

^esJ  ^aturDag0  IDozGcnsi  Den  bierDe  ban  Wintermaand  fitoam  'ec 

cenige  Spanjaards  met  een  i^jeeDe-baan  in  De  ^raD  /  baat  aanbzcngen 

toaö  om  booj  De  ^taD  ?3ianDrcl)atting  aan  te  öieDcn  /  toant  bet  ff  been 

Dat  5e  bjceöbcn  Ddoj  Dien  toe  niet  bcel  pionDecing  in  De  3clbe  ücfioo? 

De  Span-  men  baDDcn  Dat  toe  3c  \\\  D'  afcö  50uDett  loggen.    ^cboo:naam(te  %ti 

jaards  bc  beUjcDDciiS  litoamen  baac  op  tec  toeeDer5jiDm  ^'^  malhatiDeren  en  obec 

'"""""oftuk  ^^'^  ^^''^  ^'^  Spanjaards  DciGf  anDfce  Daag0  in  't  gebed  een  fomina  ban  bijf 

?en  v°an  ag-  ciyncgcntia  DuP3c«D  (tuïiüen  ban  agten  tot  t^janDfc batting  5ouDen  be^» 

ten  tot      taaien,    ^n  De  namiöDag  toiecD  ili  met  een  pactp  ban  ttoinrig  n^an 

ïrandfchat- j^^^  De  25ap  ban  Coquimbo  f(e3onDen  om  eenigc  croeDcrenDie  top  in  De 

*"'^'        ^taD  nog  gebonDen  bnDDcn  M  weeDe  eenigc  ^ettoareu  DectoaacDiS  en 

na  on<s  ^cbip  te  brengen. 

^ciJ  aiiDcrc  Daagcf  ^Ti^oigcnö  btoam  iïj  met  Dct  ©olft  toeeDcc  te  rtig 
uptgcnomcn  fcis  .fban  Die  ili  agtec  liet  om  aan  't  epnDe  ban  De  ©aap 
op  cn3e  Canocs  te  pafTcn.  «Doe  \\\  \\\  De  ^taD  fitoam  booiöe  \\\  Dat  De 
spanjaards  baac  bcloften  gcbjooftcn  en  bet  beloof  De  öanD5oen  niet  opge^ 
bjagt  baDDen  /  maar  tot  De  bolgenDe  iRoigen  ten  agt  uuren  uptftcl 
bei^ogt.   '©cjs  SïbonDjSS  ten  neegen  uuren  30  m  top  t'  famen  in  De  ^erb 

ban 


Jk 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  19^ 

Uan  St.  Juin  toaren  altoatit  to?  ons^  ^oofbtoagt  en  Doopnaam |lc  Corps 
du  Guarde  inclticn  /   Doclöm  töc  een  ^BacöDcDfnöC  W  (öoeUJcl5c  geen  ^«  g«^oc. 
fciiaaöe  üei;oo:3a.iUtc;  on.ö  ötoote  on:tïelteniiTc  aanüaagr.     (Omtrenö  Aardbeviiu 
iXlttitiecnajt  oiienöe  tie  Spanjaaids  een  ^lup0  en  ikten  fict  3©atcc  met  ge 
Oi-üorc  bragt  fn  en  cm  öe  ^taO  loopen  /  met  Uoojnemen  om  De  ^taö 
Ijicr  Doo?  onöet  luater  te  5etten  en  on.ö  te  ötotngen  De  paatjf  te  Mcxiaa^ 
ten/  of  ten  min(te  öat  5c  tiiejsf  teligten  öe  Blam  50utie  Bonnen  blufcDen 
inDien  't  gebcucöcn  ïjat  toe  öe  ^ta&  fttoamen  tn  b?anö  te  fleeöen. 

I^a  Dat  toe  tot  '^5  anöecen  Daags?  jKojgenss  ten  agt  uuren  getoagt  ^^.  ^«j- 
DaDDeii  5onoet  Dat  to?  pmanD  Dec  Span j aards  5agen  opDagen  om  De  l\ll 
$62anDfcliatttng  te  öctaalen  /  ftaaften  toe  De  ^taD  op  üecrcljep^^e  plaat- 
5en  in  üinnD  /  en  al  t)et  gcene  Dat  top  nog  öaDDcn  honnen  binDen  met 
0110  neemcnDe  trolifeen  toP  te  rug  na  on.d  ^cDtp.  <0nDertocegcn  bielen 
toe  op  een  ï^inDcrUigc  Uan  €toee  öonDerD  en  Uijftig  nuptei\0  Die  5ig  in 
De  teeg  berb02gen  öat'öen  /  met  tooojneemen  om  InDien  toe  toeDcccm 
een  ftlepne  pact?  ban  oniSJDolfrmet  goeDecen  na  't  ^cötP  ge5onDen  fjaD* 
Den  /  Dc5elbe  te  oberUaUen»  ^oe  top  aan  De  Eechant  Utoamen/  ftcee?  Eenkrijgs». 
gen  toe  De  tüDitigDat  De  Spanjaards  Deo?  een  ongetooone  ïJnja^Iift  ge^  ''^  dervy- 
tcagt  ï)3DDen'  mii  ^cljip  te  becbjanDen  /  en  öet  op  De  bolgcnbe  toij5c  onSëkr 
önDemootnen  DBöDen,  Ee  ïjnDDen  een  ^aacDeljupD  alö  een  ^al\  Digt 
toe  genaapD  en  aljS  een  25Itia0  met  toinD  opgebulD.  ©p  Dit  ©lot  toaag^ 
De  een  |Ban  ban  (IranD  te  3tocmmen  en  3ig  onDcc  D'  agteritecbcn  ban 
onjS  ^cï)ip  te  begecben  /  altoaac  gefeoomen  5ijnDe  DaD  ÖP  3Berlï  / 
Etoabel  /  en  anDere  bjanDenDe  (toffe  aan  't  ïloer  gefiegt  en  met  een  %mt 
in  De  b?anD  gcfiofeen  /  toaac  D002  in  ïio?te  tijD  Det  3i!oec  in  b?anD  en  't 
^cDip  bel  rooft  toaüJ.  <Br\ë  3^olft  Doo?  Deese  rooft  berbanfl  en  in  rep 
en  roere  /  liepen  l)et  ^cïjip  op  en  neer  /  bjeesenDe  Dat  De  <ï5ebangenen 
get  ^cï)ip  in  öjanD  gcftooften  öaDDen  cm  Daar  Doo?  Ijaar  b^pöepD  te 
fieftoomen  en  on^  te  bcDerben.  <ÈpnDeUjfi  bonDcn^e  upt  toaar  't  bier 
toaiS  en  ïjahtiiw  Wet  geluft  om  't  tijDiglijft  te  bluiTf Ijcn.  Eo  D^i  aljJ  5e 
Set  upt  geDaan  f)aDDen  5onDen5e  'De  fiöoot  na  l^anD  altoaarse  De  boo?- 
cemelDe  l^upD  'en  ïjet  Sont  (aan  bepDe  njDen  bjanDenDe)  bonDen  /  en 
gier  DooJljetljeeletoerftgetoaartoierDen.  3©anneer  toe  bp  Det  ^aftöups^ 
aan  De  Seefeant  fttoamcn  (telDe  toe  on5e  gebangen  i^onnift  en  een  anDer 
(ÊDclman  Die  tot  naftoominge  ban 't  belooföe  itant30cn  on5e  <Op3elaac 
toaief  /  in  bjpljepD..    a2n  Doe  top  aan53oo?D  fttoamen  (leiDentoe  meeDe 

Capitepn  Peralta  5    don    Thomas  d'  Argandona  ,    don  Balthazar  ?    don     ze    zet- 
ChriRoval  ,  CapttepU  Juan  ,   De  Piloot  '$  jBafefjer  D'  oude  Moor  en  ber^  ten      haar 

fcIji^pDe  anDeren  ban  on5e  boo?naam(ïe<0ebangenenop  bjlje  boeten,  ^itt  ^oo^aam- 
toe  toicrDen  toe  betoocgcn  /  eenöDeelö  om  Dat  toe  niet  toel  toifïen  toat  genen"''^*i'n 
toe  langer  met  fianr  5cuDen  uptrecljtcti  /  en  anDcrjöDeeliS  Dat  toe  bjeesf*  vnheyd. 
Den  /  Dat;e  D002  't  boojbeelD  ban  De  boo?5epDe  misflufite  ï^riigieflifl  f 
tcnigcr  tiib  mogtén  bdfoengen  't  geen  D',  anDere  met  -30  beelfcïjön  ban 
ÖceD  öc^clg  onDernoomen  DaDDcn. 

Bb  2  XV.  HOOFD- 


t^ij  Hiftorie  der  Ajnericaanfchc- 


XV.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  gaan  van  Coquimbo  na  't  Eyland  van  Ju^ 
an  Fernandez  t'  zeyl.  Ze  muyten  onder  malkander 
en  kiezen  ïVatlmg  tot  haar  voornaamile  Bevelhebber. 
Ze  ontmoeten  drie  Spaanfche  Oorlog-Scheepen  diezc 
ontflippen. 

O53<©in0ÖÖflÖtienfCC\)CnDe  ban  Wintermaand  gingen  10e  ban  Co- 
quimbo t'  5cpl/  CoursS  flcUcntic  na  't<ïEplanïïbanjuanFernan- 
dez ,  altoaac  top  op  öcn  bgf  en  ttotHttgtle  aan&toamen  en  In  een 
fcaje  55ap  aan  de  EupD  hant  ban  't  gemelöe  <!BuIanti  fy:t  3tnhec  lieten 
ballen  op  elf  baöem  toatct  en  omtrent  maar  een  ^atile  ban  ianö.  ï^et 
fïimöe  toajj  öat  tiee5c  ^ap  liloot  laa  boo:  öe  2npöe  tot  lie  ^upo-oofle 
3©intï  /  toaarom  top  een  Canoe  uprjonDen  om  te  ^len  of  5e  crgenö  een 
anttere  plaatö  binöcn  Bonticn  altoaac  toe  boo:  De  ^upölijfee  3Binö  öie  't 
meeften  tiili  op  tie5e  ï^uflen  toaaptJ  feonöen  Ijcbzijb  5nn.  <9oh  5onti  on^ 
3e  25ebcUjcbber  500  beel  BoUï  al$f  ïjp  mlffen  hon  na  Hanb  om  ©oftïien 
tcbangcn  W  in  gcoote  meenigte  op  Dit  <ÊPlanD  gebonDen  toojDen/  ge? 
ïp  5C  ooft  Dien  Dag  ober  De  f  fcflig  (luft$j  DooDen  en  aan  55oo?D  D^ag? 
ten.  «©e  boo?5epDe  Canoc  te  rug  homenDe  Dsagt  tijDing  Dat  'er  aan  De 
5^oo2D$i)De  ban  't  opland  in  een  anDere  25ap  5cer  goeDe  3Cnftcr  gronD 
tonö  op  bcerticn  3öabem  toater  /  en  niet  bobcu  een  ftteartier  mijlef  ban 
Hauö  /  Datec  ooft  becl  bout  te  beftomen  toaei  /  Daar  in  't  tegenDeel 
ter  plaats  Daar  toe  nu  laagen  niet  een  fïuü  Ijout  «og  selftf  een  graiaije 
gebonDen  toicrD. 

TDeö  anDere  Daago' jijnDe  Den  feeben  en  ttointig(!e  baDDen  toe  een  5toa* 
re  (l02m/  maar  tegen  Den  miDDag  begon 't  toeci-toat  tebcDaarcn/  aljel 
toanneer  toe  nog  ttoce  bonDect  potten  toaterief  inftreegen  /  't  toelft  toe 
meer  alö  een  jïïijl  ban  De  plaatö  Daar  toe  ten  ^ünftcr  lagen  ban  Daan 
moeden  liaalcn  /  en  tettoijl  D'  eetie  partp  ban  onö  iDolft  fiier  meeDe  bee? 
^ig  toaiS  /  toaiS  D'  anDcr  pactp  beefïg  met  ^oftjenp  te  bangcn  gclijft  De 
baagö  te  booten. 

Op  Den  agt  en  ttointigjle  begaf  üi  mp  Deö  mo:gen(J  met  tien  anDe^ 
re  ban  m&  ©olft  in  ttoec  Canoes  na  3lanD  om  toater  te  fjaalen.  "^aat 
gehomen  ^ijnDe  begon  De  toinD  ^oDanig  op  te  (teelten  Dat  bet  onö  on^ 
moogelijft  toaö  te  rug  na  't  ^cljip  te  honnen  ftomen.  «HMeiS  tor^ren 
toe  genooD3aaftt  ïjiec  te  blijben  leggen  en  te  toagten  tot  Dat  De  3©inD 

toat 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  197 

toiit  50U  0aan  Iccom.  5©c  3©<nti  onticctufTcDs^n  Danti  o^c  Danti  Urr* 
mwcöeccnöe  50  tea.jJ  ons  ^cDip  gcnooöjaaht  3ïö  onöcc  Scpi  te  Dcijcc^ 
bm  niet  $ontiec  getoaac  toan  te  ^tranöen  ;  ^n  acw-iftic  cücntocl  nog 
oelufeftelijft  De  55ap  «Pt»  (^^^cgenö  öc  iBiXitiag  ücp^oeftie  ift  of  \l\  Det 
^ftjip  !ion  bolgen  maac  toajef  genooöBaaftt  te  eng  te  Ueecen  en  tot  te? 
geriaf  Den  3CDonD  te  toagtcn  /  al.ö  toamtccc  toe  met  ons?  itoee  Canoes 
toeöcrom  toaagDen  upt  te  loopen  ♦  j^aac  Det  tooep  30  fel  Dat  toe  ge* 
nooösaalu  toacen  öl  on3c  potten  met  aOatec  oUec  513002D  te  toerp^n : 
toe  htoamen  eöentoel  Deö  nagtjS  tcc  plaat3e  Daac  toe  onjs  ^cljip  mmv 
De  te  toinDen  (genaamD  De  vaifche  wilde  Havenj  maac  öonDcn  Det  5clDe 
Ijfec  niet»  ^i<:t  op  niet  tocetcnDe  toat  te  Doen  /  DegaDentoe  onjs  aan 
ftanD  en  DaalDen  on3e  Canoes  meeöe  op  ^tcanD  /  ijecUoIgen.ö  maafeten 
toe  Dier  om  on3c  lilccDeren  te  D?oogen/  toaac  na  toe  m^  met  Ijöngenge  • 
3Höaagen  /  (al.ö  ïjeüücnDe  DaagsS  te  booren  toepnig  of  niet  gegeeten;  tz 
ïuft  üegaabem  3©e  3aagen  aan  De  3ijDe  ban  De  ^ei-g  Daac  top  onDec 
lagen  5cec  Deel  (joolen  gelp  Comjnen  ijoolen/  maac  DeDonDen  De5elDe 
öe  nellen  en  cu(tplaat5en  ban  een  meenïgte  3i^oogelen  te  5ijn/  Die  jtg  op 
bit  €planD  ontfjouDen/  toojDcnDeDoo?  De  Spanjaards  Perdeias  genaamD  j 
(Cectoijl  top  bee3ig  toacen  om  onief  te  D?oogen  en  toacmen  geDcutJ 
ben  't  Dat  een  Dee3ec  a^ogelen  ban  Dooben  neec  in  't  biec  6toam  bal^ 
len. 

"^c  jB02gcnttonD  gefiomen  3ijnDe  öegaben  toe  onsf  nog  booj  ^onne 
<Dpgang  Uccöcc  |^oo?DtoaacD  aan  om  na  on^  ^cDip  te  3oefecn  't  ïsiclU 
top  b?eeóDen  bcrloocen  te  OeDben  ;  iBaac  toe  toacen  nog  niet  bec  ge^ 
gaan  alitJ  toanneec  toe  bet  in  ^ee  ontDefiten  /  fjiec  op  gingen  toe  een 
5oeb  %m'ü0  obecen  fttoamen  becbolgenss  aan  een  5eefeere55ap/Dieom;' 
tcenD  een  0i\)\  Diep  en  niet  Dooben  een  fjalf  iBöl  D?eeD  toacf  /  Difc 
maaftte  toe  aanflonDö  een  goeD  bicc  op  Dat  oniS  ^cbip  30u  ftonncn  3ien 
tóaac  omtrenD  toe  toacen.  a©e  bonDen  biec  Digt  aan  ^tcanD  toatec  / 
en  bout  in  obecbloeD  /  00b  5agcn  toe  in  De  215ap  een  3eebec  30o?t  ban 
een  <Diec  't  gccne  ib  mp  inöeelD  f)ct  3elf  De  te  3ijn  't  toelh  Doo?  3ommi^ 
ge  (i§ct)2iibecies  een  Zee  Leeuw  genaamD  too?D.  ^C5c  ïi^iecen  ijcbben  ^y'^n 
[jet  boof  D  aljS  een  ïeeuto  /  en  biec  binnen  niet  ongelijb  Die  ban  een  Leem/* 
^cDilDpaD  /  b^t  agtecfte  geDeelte  loopt  ftpna  toe  al$f  De  flaact  ban  een 
©ifcb  en  iö  aan  't  epnD  binacijtig  i  tllö  5e  aan  5lanD  bomen  fïeept 
baac  't  agteclijf  m  ;  ^e  56?ullen  eeben  alö  een  E^euto/  Ijn  becle  52^iif 
U  baac  met  !i03t  Dift  bfïp?-De5et  ban  een  iBupöbaale  ccleuc  /  3e  3i)n 
tuffcben  De  itoa.ilf  en  beectien  boet  lang  /  en  omtrcnD  elf  of  ttoaalf  boet 
ïiiU.  Ctoce  lEan  ban  onö  ©olft  toacen  lang  DoenDc  om  te  5ien  of  5e 
Dit  sDiec  met  gcoote  fteenen  bonDen  DooD  5mijten  maac  't  toajs  öaac 
onmoogelijb. 

gn  De  namiDDag  btoam  'cjp  een  Canoeban  55oo|D  met  eenigeoEettoa? 
ren  boo:  onö/  Die  top  nooDig  ban  Doen  baDDen  al3o  toe  al  ^auto  ban 
I)ongec  begonnen  te  to02Dcn  /  bojtsf  Daac  na  btoam  onse  gcoote  ^^loep 

Bb  3  mee? 


loS  Hiftoric  der  Americaanfché 

mccöc  met  ccnig  3Dolïi  Dm  fjout  te  ftoppcn.  E^  3^'^^^  otijö  ttnt  f]ct 
^cijlf)  til  ö'  nnöece^ap  ten  %\\Uit  öeUoomcn  toaje ,  maac  Datbtnmnccn 
l)alf  luic  tijöö  öe  ï^aDel  DjöU  en  3p  gcnootJ^a.^Ut  tonrcn  ïjct  ^niicc  te 
laatcn  3ttten  en  t'  Ecctoaacö  tn  te  fleeftcn  /  en  öat  doo?  Ue  Eanti  3©m& 
Bet  nl0  nog  onmoooclijli  tonö  in  te  honnm  hoornen  /  toant  öat  5e  Uec- 
fcïKPte  maaien  met  ïjet  ^cDip  al  Dfnncn  't  3lanö  geHoomen  5ijnDe  /  t' 
cUïcii^  Ö002  öc  a©tnU  Die  reut  tie  253"  uptlito:im  toeoec  upröcöjecUcn 
toierïjcn.  *©c  nnot  ocftoomen  5ijntje  maaliten  toe  on5c  25ctiDcn  öan  ba^ 
ren  firunt!  /  't  toclh  tjicc  m  oroote  meenigte  tonfl ;  en  dc3  antiece  Dnnoö 
mo2gcnö  begaben  toe  oujsf  om  on5e  potten  met  to-itec  re  bullen  en  ftout  te 
feappcn.  ^n  öe  namttiisag  gingen  agt  aan  oiijS  cllcben  met  een  Canoc 
na  25oo?ti/  bie  toe  metCcttoacin  boo?'t  ©olö  bat  aan  glanb  gebleeben 
toaö  /  tocbec  te  rug  5ontjen. 

TDaagö  baar  aan  alle  3to.irigl3feben  en  beel  gebaaren  te  Doobcn  Roo* 
menbe  /  htoamen  top  in  be  namiDbag  met  ïjet  ^cljip  orbiifiien  i^abem 
toaterö  en  omtrenb  een  ï^abel  lengte  ban  ^tranb  ten  ^uhcr.  aBebon^ 
ben  aan  bit  orplanb  julft  een  mecnigte  ban  berfcDepbe  5oonen  ban  ©ifr ij 
bat  ttoee  ^an  ban  onö  ©ol6  in  minber  nlö  ccn  uur  ti)b  /  genoeg  ban^ 
gen  fton  om  'er  oniS  gcfjeele  ge5e;fct]ap  mcetie  te  fpij^tgen  /  ocb  bingen 
toe  ï)icr  Stemkrabben ,  w  grooter  toaren  nlö een gemeene  Kreeft.  On^c 
piloot  berDaalben  ons?  bat  eenige  Slaarcn  gcleeben  een  ,§clnp  üp  bit^u- 
lanb  berongelufiten  /  baar  maar  een  jDan  af  htoam  W  3ig  öe  tijb  ban 
biif  iaaren  op  bit  €planb  alleen  ontDielb  eer  bat  'er  een  ^cljip  bee3^ 
tóeg  htoam  om  f>em  af  te  öaalen» 

O^p  ben  eerfte  ban  itoutomaanb  beö  jaariS  kjSi.  (tierf  een  ban  on«? 

boo?naamfle<èe=?elfcöaptoiens{  naam  toaö  John  HiiHard  aan  Ijet  toatcr. 

(Dp  ben  bierbe  tjabben  toe  5ulfeefcl)2tliliclijUe  ttuh-aODinben  bat  b'eene 

3^abel  biaft  /  en  inbien  b'  anbcre  niet  gcljouben  fiab  30  5outien  toe  3ees 

fccrltih  tegen^  ^tranb  gebjeeben  fjcDDen.     ^n  be3e  23ap  baar  toe  ten 

mnfecr  lagen  liep  een  3ecr  flcr&e  Stroom  be25ap  in  en  upt/  300  bat 

l^ier  allejs  on5eefeer  boo?  onö  toaiS  /  en  't  geen  niet  toepnig  tot  benncer;» 

bering  ban  on3e  ongeruftfienb  ftrehten  /  toaö  bat  al  onö  3©olü  aan  't 

aa?t  Muy-  muptett  floeg  en  teegen  malhanbercn  berbeelb  toaö  ;  Eommige  toilöe 

tcfl.  na  Engeland  t'  Ijupö  fieeren  /  of  na  on3e  55uptenlaiibfcUe  pianragien 

(taan  en  batr0nb30m  America,  bOO?  bc  Magellanifche  Straat  ,  'ftelijlJ  Ca^ 

iJitepn  Savvkins  boojnecmen.ö  toaö  getoeed  te  boen  ;  3inbere  toilben  nofl 

En  ver-  iattger  bljiben  en  beese  Scen  booj&rupfTcn  tot  bat3e meer  23unr  Ochoo^ 

kiezen  ccn  men  fiabbcn.    <0n3e  berbeelöliepb  liep  ennbelt)h  50  Ijoog  bat  be  .iï)up^ 

ni«uw  Op.  icx$  Capttepn  Sharp  ban  3iin  55ebiening  af^ettebc'n/  beru)'gent?e  bat '5e 

p^rhoofd.    jjg^  j^j^f  |3j^ggj  toilben  gel}3o;J3amtn  ;  ©erlne5enbe  tot  Opperbcbelbeö? 

ber  ecne  John  Watimg  3ijnbe  een  oub  Eeeroobêr  /   en  lik  b'  agring  ge? 

toonncn  Dab  ban  een  (tont  Seeman  te  3iin.    zpe5e  bechle^ing  boo?  bc 

toöo^naamfle  ber  jKupteliugcn  aebaan  3i)nbe  toaö  al  be  reft  gebtoongcn 

fjet  3elb8  toe  te  (lemmen  /  en  Capitepn'  Slurp  ban3ijn  ge3ag  af  te  flaan. 

TDeö 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  199 

^è^  m^m  iwiaöö  mojgcnï?  Dcgon  trr  3©t!^ö  teccc  öacbop  u  (Iccftcn 
ftt  onjS  Bnhcc  w  öjcggen  /  toaac  op  toe  Oeiïootcii  Ijccse  cjcüaaclijlie 
piaatei  te  öcrl:it«i  en  na  öc  llDcft  ©np  te  5e5)icn  altoaar  to?  op  toüf  en 
ttoJntig  Baticin  JlDarccö  ten  -Jfiiifiec  hteamen  /  en  oïiö  ^cOip  omtrenU 
ccn  titoactiec  SDü'es  Dan  jranti  Dcvtupöcn.  llDc  bontifn  in  tJce5e  2aa? 
een  ïjrunö  in  De  25a(l  ban  een  23ooin  geïnecljcn  met  berfcijcpöe  letteren 
öaacnceücncf.  <De5e  DaaOelioitien  eeue  WiiUam  Cook ,  ^tennat  toau  4lai 
pitcnnEdmundCook  ,  öatsijn  |Bce(lec  in  oEngelanli  berfcljcptie  malen  ^0- 
Uomie  met  Ijcm  gepleegt  Oaö  /  öat  lp  't  5cll3c  meetse  op  Jamaica  ,  en 
cenö  in  Eee  Uoo?  Panama  geUaan  [jaïJ.  Eijn  fcljjifen  tioo25oeftenöe  Uonöcn 
toe  een  papier  toaac  opalon5c  i^aamen  ftonticn  't  todtt  top  bermoeDen 
öat  ï)p  aan  De  Spaanfche  <iEietiangencn  ïjaD  toillen  oüi'tDanDigen.  €>n5e 
55ebcincböec  gaf  o?Dcc  Dcm  in  D'  ^secjs  te  5etten  't  toelft  ooft  aanjlonDsS 
gefcljieDcn. 

5^en  neegenDe  ban  Louwmaand  ^onDag  3pnDe  /  liiclDen  toe  De  jelbe 
pïegteliift  en  Dit  toa$f  D'  eerfle  ^onDag  Die  toe  (na  De  DooDban  on5eDap^ 
pee  ^eUelljebbec  Capitepn  Sauwkins^met  algemeene  toeftemming  enöe* 
Uel  Uiecöen. 

^e  öolgenDe  D.^g  toarento^  Dee5fgmet  3©atec  en  l^out  in  te  neemen/ 
ooft  ?onDen  toe  ttoee  ban  on5c  Canoes  na  D'  anDece  ftant  ban  't  €Pïanö 
om  23oftlicn  te  bangen  j  3©ant  aan  De  onb^ucötbaatde  3i)De  ban  't  <^p=> 
ïanD  liinD  men  De  befle  /  en  't  ijS  onmogelijti  te  3lanD  ban  D'  eene  5ijöc 
tot  Den  anDcreteïionnert  fiomem  (Ocftbingm  toe  alle  Dagen  in  De5e  25ap 
cengrootemeemgte  ©ifcö/ toaac  onDcc  eenigc  toawn  Die  obec  De  ttoin- 
tig  ponDen  tooegen  en  De  lilepnfle  ©ifcft  Die  toe  bongen  tooeg  obec  De 
ttoee ponD.  «DpDit  €planD  gcoeiien  5ee6ece  zoomen/  toelfecciS  toppen 
toeefi  5iin  en  Doo?  onies  getijupöt  toiecDen  in  pJaatjSUan^ÖupjCifeool/sünDe 
Ijpna  eben  eenö  ban  fmaaft. 

^ejj  jlBocnéDagö  mojgené  ftcecDen  on5e  uptgejonDene  Canoes  toeDec 
te  cug  fcïjtetenDc  tcctoiil  5e  na  on.ö  toe  btoamcn  eenige  fcljooten  om  on$J 
te  toaacfcUoutoen.  |^a  Dat  $e  aan  25oo?D  gefeomen  toacen  jepDen  5e 
on0  Dat  5e  Ditc  5cplen  cntDeftt  liaDDen  /  na  Dit  €?IanD  toeïtomenDc  eH 
Dat  5e  geloofDe  Dat  Ijet  Djic  (Do?log  ^cFjecpen  toarett.  «OmtcenD  een 
Dalf  uiic  na  Desc  tijDing  5agen  toe  De^e  ^cljeepen  te  SPtoaacD  ban  ïjet  ontdek- 
CplanD.  ^icc  op  na  al  on.cf  ©olfi  't  toeifi  te  Wt  tijD  aan  Eanö  toa^ö  ^^  «^"^ 
aan  23oo?D  ö<?bbenDe  Docnfeomen/  iiptge5epD  eens  Wiiiiam  een  half  g^'J^'j^s 
flag  Indiaan  Die  op  't  €planD  blctf/  al50toeljem  Doo?  on$f  frïnelijft  bec- 
teef!  niet  feonben  cii?5oeften  /  ïigten  toe  aanftonDjJ  onje  31!tiftecö  èn  (laa^ 
lien  in  ^ce  /  ïioutJcnDe  liet  30  Digt  bp  De  ï©inD  alö  toe  ftonöen.  J^et 
öcoctfte  ban  De5e  Spaanfche  (Dojlog  ^cljecpen  (toant  Dit  DIeeft  Dat  5c 
30oDantge  toaren  toaief  genaamt  el  Santo  Chrifto,  3i)nDe  gemonteecD  toet 
ttoaalf  ^tHfifeen  /  ï)et  ttoeeDe  nemiamt  Santé  Francifco  DaD  tien  ^tufe= 
feen  op  /  De  naam  ban  ïiot  DerDe  öeü  ife  bergeeten.  Eo  Dja  5e  onies  33^ 
oen  (laafeen  5?  ï?c  ^loeDblag  op  /  m  top  om  te  toonen  Dat  toeboo? 

Öaar 


200  Hiftorie  der  Amerlcaanfché 

Daac  niet  l)c\)2ccft  toarcn  öccDcn  Uau  o^ülicn.  a©c  l)ielt<n  gct  tJi'öt  bp 
ïjea©tnticntoa'icen  niet /om  tic  toaaclj^pö  te  5eoöcn/niet  3ccc  QGneegen 
cm  te  bcotcn  /  te  meet  om  dat  on5c  tt^entooo^öige  ^BtUeUjebbec  Wat- 
ling  3t5  11^?  flaiitoljcttiö  toonden.  3©at  de  spanjaards  aangaat  3e  fion- 
den  cemahhcli^i  du  onsi  gtiiomen  liedden  doo2  dien  toe  decfcfio-de  ma« 
ïen  moGftcn  olicileggcn  /  maat  5<J  tnaren  5cntieï:  ttoijffel  te  blootjcttig  / 
en  mi(Tct)len  mindec  gaieegcn  om  een  gedegt  met  ttm  te  toaagen  /  aljS 
toïï  om  cn^f  met  ïMat  in  te  totuiielen. 

XBc^  andere  daag^i  mojgcnsi  5agen  toe  een  don  de  doorgemelde  <O0!i 
ïcg  ^cljcepen  ondec  de  Eijtoaacd  3nde  dan  Ijet  €Pland/  en  toe  geloofd 
de  dat  de  ttoee  andere  daar  omtrent  meede  ten  9(lnfaer  laagen.  iCegcnö 
de  ijBtddag  Ijtclden  toe  't  na  't  opland  toe  alüS  of  onö  doorncemcn  toaö 
Jjaar  dp  te  domen  /  maar  in  de  5^amiddag  fielden  on5c  ^^edcldedbec 
oaö  doo2  of  't  ntct  defl  toaö  one^  5agie.ö  doo?  te  pahfien  i  't  toclh  ton  aU 
Di«e  de  jg  toefïemden.  '©e  nagt  Ijicr  op  indallcnde  met  een  fcifclje  ^.  ^.  O. 
;S  ^"'  3©ind  /  namen  toe  on^c  Courö  |^.  o.  ten  5^.  en  gaden  l)aar  ftap^ 
tjeö  de  flip  /  na  dat  toe  öaac  de  doo?leedene  dag  en  daagjs  te  dooren 
geduurig  uitgetart  öadden. 


XIV.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  vertrekken  van  't  E y land  van  Juan  Fer- 
nandez  na  dat  van  Tqtieqne  ,  ze  bekomen  verfchey- 
de  Gevangenen  en  kondfchap  hoc  de  zaaken  tot  Art- 
ca  flaan.  Wreedheyd  aan  een  dezer  Gevangenen  die 
haar  wel  ondcrrigt  had  gepleegd.  Ze  neemen  ten 
tweede  maal  voor  om  Arica  in  te  neemen  en  te  pion- 
deren ,  maar  worden  met  groot  verlies  te  rug  gedrec- 
ven.  Capiteyn  JVatlmg  word  in  deze  aanval  gedood 
en  Capiteyn  Sharf  aanftonds  weder  in  des  zelfs  plaats 
gekoozen  ,  die  haar  ftoutmoedig  afleyd,  en  na  veel 
gevaar  uytgeftaan  te  hebben  weder  aan  de  Cames 
brengt. 


N 


%  dat  toe  dnö  dan  on^e  ©panden  afffftepd  genoomen  fwdden/ 
bedotten  toe  doo?  de  ttocedemaal  na  Arica  te  nam/  e»'  te  3icn 
of  wsi  nu  \jtt  geluh  met  tcw  gimfttgcr  oog  toilde  aansien.    (Op 

den 


<^/-if2fe  J>ee/.J*a^ ;  ZOJ^ 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  2ot 

ll^'.WCC  en  ttofniioftcUan  Louwmaand  j.igcii  tDC  %aï\'ü/  CliaÏ50  on5cp'i 
ïoot  5Cptie  tiiU  l)ct  <^plant»  Yqucque  [)tci:  omtfCütJ  leggen  mocft/  üegaf 
OKje  53cUdïjr  l3üec  Capttepn  Wading  3tg  met  bijf  en  ttiJiiutg  jBnn  tn 
tteee  Canocs  cm  't  Uoo^sepüe  €plana  op  te  50clien  en  in  te  neemcn/en 
tesitn  of  3e  ttaiic  geen  fionöfcïjnp  Micmcn  ftonöcn  t>oe  't  metDe  «aaften 
tot  Arica  geleegen  toasf.  ^css  namtöDagsf  ten  btec  uuren  btoam  een 
tiescc  Canocs  te  cug  met  tijDinge  ijat  5c  't  lioo25epöc  €planö  niet  Daö^ 
ten  feannen  toinDen  fcfjoon  5e  'ec  met  alle  naacfligDcpö  na  gesogt  ïjaö* 
Den.  (€egenö  ïïen  aUonö  ötoam  ö'  anöece  Ganoe  mctie  te  cug  i .  tic5cHJe 
toiijsf  aan  ör  Viajle  !^u(ï  gctoecft  /  altoaac5e  een  boetpat;  gcUonoen  öaö^ 
Den  't  UjeUi5e  cenige  tiiö  getiolgö  OebDinöe  fjatJöensc  ecnöooöe  Walvifch 
geliontien  /  met  toicn^  üeenen  De  spanjaards,een  ]^ut  geboutotï  en  een 
Ï£rup0  Daar  op  gcftciö  IjalJöen/  Ijiec  laagen  odïï  Uerfcöcnöedufthenban 
0eb:obcn  aacöen  Uaten  :  5e  tjaDDen  ooJi  aanaiemecbt  liiU  fjicc  omtrcnö 
Deel  23aapen  toacen  /  ooft  gceDe  EantJtng /^en  3£iftei:gronD  boo?  öc 
^êc^eepcn.  ^e0  eDonösJ  ten  feeben  uuren  5onDen  toeeDer  een  ban  on5e 
Canoes  met  ber.ö  ©olft  om  na  't  3eifDe  €planD  te  5oeften  /  Des?  anDere 
Daagiai  miDïiag.ö  slagen  W  Dlgt  ijp  een  \33itti:  ïlor^  /  een  grootc  rooö 
opgaan  't  toelft  een  teeften  biajS  Dat  Dit  öet  €plaiiD  en  't  5elbe  D002  on<s 
jéolft  gebouDcn  toaö  ;  Dier  op  5onöen  bJie  aanfronDö  een  tbJceDc  Canoe 
met  meerder  a^olfi  na  Daar  toe  om  Daar  in  'er  onDerneeminge  ücljulp* 
5aam  te  3ijn  /  maar  onDertuffcDen  fttoam  D'  cerjie  Canoe  te  rug  /  bier 
iöcbangenen  meeDc  b^engenDe  al.ö  ttoee  ouDe  toittc  lïSanncn  en  ttoee 

Indiaanen» 

D'  ?CnDerc  Canoe  Die  't  laafl  afge5onDen  toaé/  ï)?agt  Siroop,  Vifch» 
en  ttoee  potten  met  3©ijn  meDe  te  rug  /  5e  DaDDeh  aan  een  ^02p  ge- 
toeefl  upt  omtrent  agtien  of  ttointig  ^upfen  beflaat:Deneeben.ö  een  ftlep;: 
ne  èapcl  ban  (leen  opgebcutoö  ;  fjiec  öaDDcnie  omtrent  büftig  s^iWf 
feilen  gcbouDen  /  nmar  De  5elbe  toarcn  mcefï  alle  op  Ijaar  ftomfle  ge^^ 
bfugt.  <©aar  ftomen  meenigmaal  ^arücn  ban  Arica  aan  Dit  €planD 
om  ^otaarDe  te  ijaalen.  D'  3icme  Indiaaniche  ^nDoo?lingen  ban  Dit 
(ÉplanD  3nn  genooD5aaftt  al  fjaar  berö  ïDater  Datje  geüjupficn  elf  mij^ 
len  ber  Dier  ban  Daan  upt  een  ^ibier  genaamD  Camaroncs  te  Oaalen. 
't  S^  een  (lerö  en  robujl  ©olft/  3e  gaan  t'  eenemaal  naafet  /  en  leeben 
gelijB  ©eeflen  /  5e  fiautoen  altoosi  een  jeefier  3O02t  ban  blaDeren  Die 
Dier  toaffen  /  en  ban  3maaö  3i)n  alsS  on3e  Lamier-biaaden  ,  30  Dat 
Jaar  (CanDen  D002  't  geDuurig  gebjupft  geDcel  groen  gcberfD  3ijn. 

^e.ö  anDecen    Daagö  jlS02gensJ  onDerb2oegen  toe  een  De3cr  ouDe 
ll^annen  Die  toe  Daag^  te  boeren  op  ftet  éplanD  gebangen  Deftomen 
ïiaDDen.    iBaarDoo?  Dien  toe  öem(na  omu  geboejen;  op  berfcDepDe    vreed- 
feugeneti  DebonDen  raaftenDe  Arica ,  30  Debal  on5e  53ebeU)eljber  Dem  ^^l'^  ^^J 
DooD  te  fcliicten  't  geen  ooft  berbolgeniS  geDaantoierD.    <ïI^n3egctoee3eneMan  pc. 
53cbcn)cl)ljer  Capitepn  Sharp  toa?S  ober  De3e  tojeeDljepD  jeer  ontflelD  en  picegd. 
tragte  Ijet  D002  alle  miDDelen  teegen  te  BouDen/  maar  3ienDe  Dat  l)P"t^f^ 

Cc  bcc* 


202  Hiftorie  der  Amerlcaanfchc 

bermogt/  50  nam  !jp  tontcc  m  toafcijtc  5ijnljanïjcn  /  5cagcntie/  Vrien- 
den >  ik  ben  reyn  van  't  bloed  van  dezen  oude  Man  ^  en  ik  verzeeker 
u  dat  als  we  voor  Arica  in  't  gevegt  koomen  >  deze  vvrcedheyd  ons  zal 
betaald  gezet  worden,     't  Wi\U  OOH3O  UptUiel  al^  ttie  til  't  UUCiïOlg  SCg;» 

gen  3uiun. 

tl'  ^Cnöccc  ouöe  ïBan  onticcbjaagt  5üntic  /  jcPte  öat  ïjet  €planlï  Uan 

Yqueque  He  (©ouUccncuc  öan  Anca  tocöcljootciitie  /  tlc'ec  Cngenaac  af 

toajS  :  tiat  W  5clf  Ü^t  opp^cat^Utcö  obcc  Uecctigof  Uöf(tabanöc0«ï5ous 

bccneuriS  jlaabcn  öaU  /  öte  ten  pjofjjte  ban  öe  oc5cpöe  <6oubcrneui:  / 

©ifclj  bongen  en  ö20ogticn  i  öebJelbe  natierfianö  ijoo?  f)em  aan  De  gin^ 

lanöfcDe  ^leeöen  berhogt  toiccti  /  enb3aaï:boo?Origcbotboo?öeclftlDam 

te  tieftften.    ^atsc  tot  Arica  een  25atterpe  opgecegt  en  ttoaalf  jiSctaa=» 

Ie  ftutifeen  Uaac  op  geplant  Daötien.    ^at'ec  tbjee  gcoote  plaat3en  bja* 

ten  /  IJ'  eene  omtrent  tien  en  b'  anöere  omtrent  büf  en  ttointig  HSijlen 

ban  Arica  geleegen  nlb3aar5e  boen  top  ö'  eerflemaal  boo?  Arica  toaren/ 

al  öaac  oBoiib  /  Eübec  /  en  gintoeelen  na  toe  geUzagt  fjatjöen  ;  en  of3e 

fjet  5elbc  nu  toeerom  gebaald  öaöDen  of  niet  Dat  bp  Dat  niet  toift  te3eg* 

gen.    ^at3e  nu  omtrent  agt  Daagen  gelceDen  Doo?  een  b?ief  ban  Arica 

berftaan  OaDDen  /  Dat'ec  alseTDoen  ttoee  ^cljeepen  en  een  Odarh  ban  Chi- 

le ,  alDaac  in  De  l^aaben  laagen.    v©at  'er  Daag^  te  booren  een  ^ofl 

boe?  gefroftftcn  toaö  Die  De  tijDing  geb2agt  baD  Dat  toe  tot  Coquimbo 

getoceft  toaren.    ^at  Ijet  be3lag  op  alle  ^cbcepen  om  De  l^oozDgaan^ 

De  afgenoomen  toaeJ  en  aan  De^elbe  bjp  berrceft  bergunD.    <Èn  epnDe^ 

ïijft  Dat  ïjct  i^riigöbolft  't  toelft  ban  Lima  na  Arica  geboerD  toaö  /  nu 

ban  Daac  na  Buenos  Ayres  toaiö  geüiagt.    %\  De3e  Dingen  bebaagDe 

onjai  te  toonDec  toel  /  en  boetoel  (Capitenn  Sharp  on0  toaarfclioutoDe  toel 

op  on5e  öoeDe  te  5i)n  en  onö  ber3eeherDe  Dat  Arica  toel  berflerlu  toaiesen 

beetec  alö  te  booren  /  30  toilöc  bet  onfreluft  Dat  top  5i)n  ceeDenen  geen 

geloof  gaben  /  en  3ijn  Derigt  alö  een  treft  aanmerfiten. 

zcnecmen     <^P  bJpDaij  Deu  agt  en  ttoimigfle  ban  Louwmaand  namen  toe  De  25at& 

de  Bark  van  Dïe  na  De  i'^ibiec  de  Camarones  getoec(t  toaö  om  toatcr  boo2  't  €planö 

't  Eyiand.  te  baaien.    oDmtrenD  ter  miDDeriiagt  begaben  toe  onö  op  De5e  25arft/ 

en  in  biet  Canocs  om  A-rica  bn  berrafflng  in  te  neemen.    a©e  roepDen 

en  3eplDcn  De  geljecle  nagt  D003  om  aan  Hanb  te  Romen  ;  met  bet  aan* 

biechen  ban  De  Dag  htoamen  toe  onDec  llanD  altoaac  toe  ons?  De  geliec^ 

Ie  Dag  agtec  een  ïtotö  betbojgen  bielDen  /  en  De  nagt  gebomen  5nnDc 

boeren  toe  toeDec  boo^t.    ^esf  anDerc  Daagö  met  Eonne  opgang  %an^ 

Den  toe  omtrent  biet  fiBölen  ten  S^upDc  ban  Arica,    3©e  DeeDen  in  aU 

ïeö  ttoce  eit  't  negentig  |I9an  aan  SauD  gaan  /  De  re(l  bleef  om  De 

zc  Landen  ï>anrtupgen  te  betoarcn  op  Dat  top  in  baö  ban  nooD  een  beplige  toijö 

,n  bcfi.r-  mogten  bfbben  ;  aan  Dit  ï>olH  gaben  toe  uptö2uhftelijft  bebel  DatinD^en 

men  de     toe  ban  De  ^taD  of  't  omleggcnDe  ©elD  maar  een  rooft  DeeDen  opgaan/ 

st«d        öat  5e  Dan  maar  met  een  Canoe  onsi  na  De  ^aben  ban  Arica  jouDm 

bolgen  i  maar  in  gebal  top  'cc  ttoec  DeeDen  opgaan  bat3e  Dan  onieJ  al^ 

te  3a.' 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  203 

tt  janun  \jMjm  te  bolöcit/  anecniö  toijftfen  ja'^an  fn  rst  30aiimi?om 
ïaatcntjc.  ^n'tboo?ttccli6enina  tie^taö  ftlommcn  toe  tm  (tcpie  25cco 
op  /  ban  tpaac  toe  niet  ten  iBan  ban  De  j^panö  g^toaac  toücöen  /  't 
tociïi  onjS  ticcïï  Ijoopen  öat  toe  aiü  nog  niet  ontïicftt  toaren  /  en  öat  top 
5e  5cchcclüft  op  't  onbectoaatft  50uljcn  ïïonne'.i  oDerUallen.  iDaac  toan^ 
neet  toe  omtccnö  öalftocegen  ïje  ^tatigehomcn  toacen  5aaöen  toe  ö?te 
üupterö  tre  a©aötbetg  oj-Tpen  /  De5e  ono  getoaac  getoojïien  5ijni3e  / 
reetien  op  een  UoUe  gallop  na  De  ,§taD  om  ban  onje  aannaDecinge  iien- 
ntfTe  te  gecben.  <©n3e  25ebeli)ebbec  Watling  h-ro.ö  beertig  ^aniiiuons? 
3^olft  cm  {jet  ^o?t  te  bcftojmen  /  en  5ontï  on.ö  ten  eertïe  öcctoaarö.ö  j 
toe  öatsben  tien  ï^anögcaten  bp  onjs  eii  btelen  met  öe5elbe  en  onsc  ^anb? 
üuffen  ftoutmoebtg  aan  /  maac  5tentie  öat  onjS  anDec  J^olö  in  gcbaac 
toajef  ban  öooj  't  gcoot  getal  bec  ©panben  öct  te  fetoaab  te  ficögen  /  50 
gaben  toe  bc  (lo?m  ober  /  en  liepen  met  'ec  imit  na  öe  ©alepe  om  fjun 
te  ïjuïp  te  ftoomen  ;  ötec  toiis  ïju  gcbegt  ttoijlfelacötig  en  Dabïjen  be 
spanjaards  uvt  öaac  bupten  toecöen  alrecbe  b?ie  jJEian  ban  oni^  ©olö  ge^ 
boob  en  ttoee  gefetoetfl  eer  toe  tetief  op  \mt  ïionbcn  toinncn ;  maat  on5e  tooe? 
bemetou5etoonbenbecmeecbecenDc/  begonnen  top  aUenM  bco?t  te5etten 
<n  bjeebcn  epnbelöfe  be  J^panb  upt  fjaac  iBccfien/  bnUcnbc  pbec  Straat  nie  ze  in- 
bet  ^tab  met  boobe  itc^amen.  jBaac  be  ©panben  DabDch  in  be  necmen. 
^tab  betfcijepbe  25o?(ltoeetinge  gemaafit  /  en  boo?  bien  toe  geen  ©olö 
genoeg  Ijabben  om  alle  plaat5en  te  honnen  beletten  /  50  gabben  toe  Qaac 
nautoelijöjs  upt  een  plaatjs  gebjeeben  of  5c  fetoamenboo?  een  anberetoeg 
toeberom  /  en  bemanben  be5elbe  toebec  met  betref  !Bolït. 

^n  pbec  plaats  baat  top  be  a^panben  obertoonnen  be&toamen  toe 
een  groot  getal  gehangenen  /  meer  inberbaab  alef  boo?  5ulö  een  filepn  ge^ 
tal  ©olfi  als?  top  toaren  /  bicnjtig  toa.ö.  ^cse  <0ebangenen  bcrigteben 
onjj  batje  al  ober  ^^U  bagen  ban  onje  feomfle  aan  't  €planb  Yquequc 
feerniiffe  Beöomen  Debüenbe  /  alle  uuren  onö  Dabben  te  gemoet  ge5ien  / 
toant  batje  batl  (telben  bat  toe  ten  ttoeebe  maaien  een  aanf[ag  op  be 
^tab  boo?  Dabben,  ^at'er  bier  Donbcrb  Eolbaten  ban  Lima  in  be 
^tab  ge&omen  toaren  tu  ïBapenen  boo?  feeben  Donberb  |Ban  Dabben 
meebe  geb?agt  om  'er  bet  Blanbbolb  mecbe  te  boo?5ten  en  te  aUBapenen  / 
en  bat  in  be  ^tab  fess  Donbcrb  en  in  Dct  f  o?t  b2ic  Donberb  a©elgctoaa^ 
penbe  iBannen  toaren. 

"^m  jiacefler  ban  't  groottle  gcbeelte  ber  ^tab  5ijnbe  /  5onben  toe 
pmanb  na  't  ^o?t  om  't  5elbe  op  te  epfcDen  /  maar  3e  toilben  on$s  geen 
anttooo2b  geeben  ;  Dier  op  trobfeen  to'er  ten  ttoeebe  maale  na  toe  /  en 
beflojmbe  Det  DcftioUjfe  een  gerupme  tijb  maar  3ifnbe  bat  toe 't  niet   z,i,eftor 
lionben  magtig  too?ben  /   bcgaben  toe  onö  op  be  top  ban  een  nabp  ge^  „jen  het  ' 
Iccgcn  l^upis  ban  toanc  toe  in  't  fazt  öonben  fcDieten  /  bcobenbe  en  lort. 
litoetfcnbe  op  onö  gemaft  al  toie  te  boojfcbön  fttoam.    iBaar  tertojjl 
toe  Dter  mecbe  bec3ig  toaren  /  Dabben  be  épdnöcn  berfcDepbe  poften 
in  bc  <$tab  toceber  ingenomen  /   en  begonnen  onjJ  in  groot  getal  f 

Cc  2  omj= 


204  Hiftorie  der  Amcricaanfchc 

omrinfjcn  met  böojnecmcn  om  on^  af  u  3nnUcn.    l^Ut  cp  iMtiren  toe 

öcötooitöcn  ten  ttoccïjc  maal  Uan  't  ïiaftccl  af  te  tcckiien  cnljun  ijoofö 

te  bieden.    '5^it  öaööcn  toe  $o  Dja  niet  gcliaan  of  cDaae  aetal  pbcc  o- 

Oenbliïi  bccmecctiecenöcj  bebonöen  öat  3e  onjS  te  magtia  toaren  /  toaat^: 

om  to?  't  bett  oo^öcelöe  te  toijRen  na  öe  plaatö  Daac  tou  on5e  gcbtoet<s 

flcn  öaböcn  laateti  béngen  om  Uecbontien  te  toojDen  ;   onbertufl'cöcti 

toiecö  on5e  nicutoe  ^Sebcïljebbcc  Watling  ,  bepue  on5e  ïjtoactici--mec* 

vat?ing"^"  fteciEJ  /  en  een  groot  getal  anUerc  ban  onö  3Öolft  gebooö  en  geen  mintiec 

met  ver.    getal  gdïtoetft  /  en  tic  3iE)ranïJ  begon  on.ö  langö  ijoe  mcec  te  benautoen 

fchydc  an-  50  ïj^t  toe  in  een  bectoartic  ilaat  taabten  /  en  't  fcïjeen  ccc  tjat-toe  \]Kt 

dood  ^^*    flll^  B^t  lecben  \jcclie5en  50uticn  alef  Ijct  gebaar  ban  tic3e  bloeötge  Dag 

ontbomen.    5^11   begonnen  on.ö  be  tooo?ben  ban  Capitepn  Sharp  ,  tiie 

1}P  onss  toebuutobe  toanneec  top  b'  oube  Meflizo  Indiaan  ( lik  top  op  't 

OEplanb  Yqueque  (©ebnngen  gebceegen  ïjnbtien ;  in  boelen  bloebe  ber- 

moo?ben  /  toebec  in  gebagten  te  bomen  /  en  boo?  't  bctt  te  3nijben  /  en 

ijebonben  bat  5i3n  5eggen  niet  al^alte  toaai*  toiecb/cnbaton3eto?ceöijcub 

m^  toel  biet'  toierb  betaalb.    <Duö  aan  allcbantenmet  503gc  en  gebaac 

omringb  5ijnöc  en  in  gcootc  toano:bec  /  5onbec  OppecDoofb  /  toaren 

toe  bUjbe  om  't  oog  toebec  op  on3e  goebe  oube  ©cbelbcbbec  Capifeim 

sKarp  op  Sharp  tetoerpen/  en  Oem  te  3mccbenbat  bp  mcebeli)öen  met  on3e  (taat 

nieuw  ver.  toilbc  tjebücn  /  en  onö  af  boeren,    ^et  toaiS  al  een  bip  lange  tiib  eec 

koozcn.      gp  op  onjj  ber$oeb  toiibe  agt  geeben  /  jobanig  toaö  bp  (ober  't  mupren 

Uan  onö  ©olb  tegen  bcm)  misfnoegb  /  maar  epnbciijb  nam  bp  op  ontf 

crnitig  bibbcn  en  5mecben  Det  (ïl^pperbebel  toeberom  aan  /  ni  begon  b' 

o?bersJ  om  onö  in  5eeberbepb  te  (lellen  toeberom  upt  te  beelen.    ^p  bab 

gaarn  on5c  attDonbbeelerjJ  mebe  afgcbcerb  /  maar  boo2  bten^c  tertoijl 

toe  bet  5^0K  bcflo^mbe  /  baar  bol  en  bjonben  ge5ocpen  bnbben  /  ^0 

toiibe  3e  niet  bomen    toanneer5C  geroepen  toterben.    <De  ©panb  bab 

alrccbe  agt  en  ttouuig  jl^an  ban  onö  5Dolft  gcboob  of  gebangen  /  en  ag^ 

tien  3toaar  gebtoetfl  /  oob  babben3c  onjs  alrcebe  ^c  ^rab  to'eber  iiptgc^ 

3laagen  en  bcrbolgbe  onö  in  be  Savanas  of  l)et  open  i!)elb  ;  maar  nu 

5ienbe  bat  toe  on$f  toebec  in  een  5lootcn  en  Jjaar  't  boof  b   begonnen   te 

bieben  bn(t  be^looten  bebbenbc  tot  be  laajte  iiI5an  te  begten  /  30  liepen  3e 

toeberom  in  be  ^tab  en  begaaben  baar  acbter  baar  2502(ttoeertngen. 

^uö  toogen  toe  in  goebe  oibcr  af/tooibcnbcboojbe  ïïuptcr!»  gcftaabig 

Ze  trek-  gepolgb  /  bie  niet  a^ieten  gebuurig  U  tocg  langcf  /  bnnr  op  onofte  gce^ 

ken  met    ijfn  /  bonbcnbe  Imar  (laag  bnpten  't  bcreph  ban  on^f  gefr but  /  al50  't 

lllTil'    ÏW«re  omtrcnb  een  berbe  becbcr  alö  't  on^c  ftonbe  toercpbcn  /  toe  na^ 

men  be  Eecbant  tot  on5c  meerbcr  beplinbepb  /  't  toelb  toanneer  bc©p^ 

Fn  ko-    ^"^  5tJ0  /   30  begaben  5e  baar  op  't  03  *bfrgte  /  ban  toaar  3e  grootc 

men  asn     (leencn  crt  (lubben  ban  üot3en  lieten  afrollen  om  ontfte  bcrpletten.    <©n? 

h.ur  V2ar.  bertuffcben  btibben  W  ban  be  ^tab  on;c  iBonbbeelerö  en  't  nnberc 

«uyRcn.      j^Qjj^  jjgj  ^g  gebangen  genomen  babben  onberb?aagb  /  en  be3e  beclM.if:: 

ben  Dun  toat  oibec  top  aan  't  ©olb  bat  tot  betoaring  ber  j^aartup* 

gen 


BOECANIERS.  205 

fC'1  c^Tnaten  toaö  ofO^fticn  ij:(t\im  -,  iraac  op  5e  öntiflonDsf  op  ttoce 
plaateen  te  oh  trecöni  opgnan  't  tociö  D002  ou0  3i^olïi  tn  öc  Canoes  ooïï 
tcnuTfJt  totccti :  öit  too^  f)et  arootflc  getJaac  üan  al  't  cccnctD.'  tot  nog 
toe  Uv.ijDcn  iiptacflaan  /  toant  toarcn  toe  niet  tcc  5el\3e  ti)ti  aan  öe^ce^ 
fcant  oeïïcnicn  50  ^ouötn  on5e  ï^uacjupgm  tocgöcbaaren  Ijetfien  ( ^m^ 
ije  alrccöc  ouöec  Se»>I )  en  to^j  onbecmötieUjIi  omoeliomen  jijn.  ii^u 
öccaahte  toe  nog  o^luli&fUjïï  üan  Eanb  /  en  '0  aUonöiS  ten  ttcn  uuren 
aan  ^0020  üan  ons?  ^cöip  /  tjeDbentie  ötc  geljcele  dag  met  De  ©panö 
tn  een  Olocöfg  geUcgt  tngetotliïiclti  getoeejt. 


XVII.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniersgi2inY^n  ^ylrica  t*  zcyl  na  G//^^rö , alwaar 
ze  eetwaaren  bekomen  ,  ze  Landen  wederom  tot 
7I0  om  haar  over  de  voorige  beleedigingen  te  wree- 
ken  ,  en  neemen  alles  meede  datze  konnen  vinden. 

03^5e  togt  op  Arica  tiujS  mtjSïufit  5nntje  /  bïeben  toe  öe^  antic^ 
re  ïjaag0  boo:  en  tn  't  ge3igt  bati  öe  ï^aben  fituplTen  /  om  te 
5ien  of  5e  tietjfc  ^cïjcepcn  öie  toe  tn  De  J|aben  öaööen  5tenleg^ 
gen  ooli  toiiDe  iipt  jenDen  cm  onjef  te  üebecfjten  /  en  Doopten  onse 
mocD  op  De5cibc  te  feoelen  en  onö  te  tozeeöen  ober  De  neerïaag  Daagief  te 
booren  tn  De  ^taD  gcf  reegen.  jOÖaar  on5e  bcrtoagtingc  toa.sf  tn  Dtt 
punt  te  bergeef^f  al50  'er  niet  een  ban  De3e  ^cïjeepen  te  boo?fcDün 
htoam. 

<De  ï|ntïfcn  tn  De  ^taD  Arica  3ön  ntct  bcben  D'  elf  boeten  ï)oog  ert 
bvin  geen  (teen  of  liout  maar  ban  aarDe  opgcboutoD.  v^e^taDi.öbter^ 
ftant  /  en  aan  D'  eene  liocft  (laat  öet  ï^afïeel  't  toelft  D002  De  naOpgelee? 
gene  55erft  gemattftelijfi  jclfjsi  met  felepn  ^cïjietgetoeer  fian  öeDtoongen 
to02Den.  TDc5e  plaats  iö  D*  Embarcadero  Of  ^abenftaD  ban  al  D'  om? 
JeggcnDe  ^ceeDen  /  en  al  fiet  Etlbcr  Dat  tot  Lima  De  l^oof  DjiaD  ban 
Peru  gebjnat  toD2D  /  too^D  ban  Daar  liertoaarDjS  gcIjaalD. 

;Deö  anbere  Daagö  jijnDe  Den  ecrfle  ban  Sprokkelmaand  gingen  toe 
ban  boo2  Arica  t'  S^epl/  Coiirö  (lellcnDe  na  Guasco  ,  Dee3e  Dagber- 
DeelDe  toe  't  oberfctjot  ban  't  Eilber  tti  berfcDepDe  booctge  plunDerinj: 
gen  gehtcegen  /  DeloopenDe  pDer  jBans^  Deel  tot  feeben  eiï  Dertig  fluft^ 
hen  ban  agten. 

<iDp  Den  bcerttenDc  flicrf  WilHam  Cook  ,  Dienaar  5i)nDc  ban  Capt^ 
tti^a  EdmundCook,  bantoic  fjier  booren  gefp2ooficn  ijf  i  Opliet  niet  na 
tot  in  5i)n  upterjt?  3ön  Höeefter  met  De  boo?noemDe  <6oDloo3$D^Pö  te 

Cc  3  öd^ 


<2o6  Hiftoric  der  Amcricaanfche 

UcfcljulDiGcn  /  scgqcnöe  mceUc  Dat  3Dn  JiBecficc  toctfcDcptié  malen  tc^ 

ÖCnjf  i)em  Of5<^Öt  Ö'"^^  /    ^^^"^  ^^'  8^^"  zonden  was  om  ons  te  beftetkn  , 
die  het  geen  zonden  oordeelden  om  de  Spanjaards  te  bcroovcn. 

<9p  Den  tto.inlf  De  öan  Lentemaand  fttoamen  toe  in  't  Ok5igt  toan  't 
4BPlanö  Baxaros ,  aliuaarse  'töoopafmcUen  /  toclfi  5l>crnal  tn  gcoo^ 
te  DeeUjcpD  Ijtec  upt  Ijet  <Ocüecote  too2ö  geacaaUen.  ï}ct  3t,inD  na  De 
^eehant  i0  ftcenaotiö  /  en  Dinnen  tn  Deel  5anöig.  Omtrent  agt  of  ne? 
öen  mijlen  te  ^ptoaacD  i^  een  j^otjsaa'iije  punt  /  en  omtrent  een  Dalf 
mijl  toan  De5e  punt  homt  men  tn  De  ^aaDcn  Dan  Guasco. 

mWt  o^öomen  Jü^ö^  3onDen  toe  feflig  iBan  na  %m\i  om  te  5ten 
Ze  Lati.  of  5e  eentge  cettoaacen  ftonDen  ücfeomcn.  ^o  D?a  f\tt  =llanD©olh  onö 
^*'"'  jag  ltepen5c  met  alle  magt  toeg  s  toe  hcecgen  ebentocl  een  indiaan  gè? 
Dangen  /  Die  on.ö  omtrent  fesJ  of  feeDen  iBijlen  Slanüto^-arD  tn  bjagt 
aaneen  Indiaanfch  7Bo2p  upt  t'feeDenttg  of  tagtenttg  J^npim  beft  ^inöe; 
Dan  ölfc  gingen  toe  toeDer  te  rug  na  De  ï^crö  De  to£iüc  omtrent  Dier 
jïöijlen  Dan  De  ^eebant  legt  /  altoaar  toe  on5e  nagtfull  DielDen.  ^et 
ÉanDfcöap't  toelh  aan  Defe  ^aDen  gcen(t  iiS  Dol  tam  3^ce  aljS  a^iTcn/ 
l^oepen/  ^r Ijapen  en  45epten  /  en  toojDDoo^eenuptnemenDeDerfctjeat^ 
Dier  DctoatcrD  /  maar  ïjet  Dalt  5toaar  om  toatec  te  honnen  Oeöomen 
al$o  De  25a  licn  jcer  Ijoog  en  (tepl  5ijn.  3©e  maaluen  eDentoe!  Dar  toe 
Djjf  OonDcrD  potten  met  toater  DulDen  /  oo6  Itreegen  toe  DonDerD  en 
nTen  viaü.  twintig  ^cDnapcn  en  tagtenttg  <(5epten  /  maar  D'  (öfTen  DaDöen  5c  Der^- 
aiie.  Der  SanDtoaaröjS  ingcDieeDen.  I^et  onDeröoorige  EanD  Dan  Guasco 
too?D  Doo?  een  onder  Gouverneur  en  een  Monnik  OcfiterD  /  en  ftaat  on? 
Der  De  ^taD  la  Sarcna.  ||ier  toad  ^oo?n  /  Crtoeten  /  ©oonen  en 
DerfcöepDe  anDere  5oo?ten  Dan  45?aan ;  en  ten  aanjien  Dan  De  Djugten 
DeDoeft  De5e  plaats  Doo?  Coquimbo  nfet  te  toijften.  3BeDonDeii  Ijter  ooö 
een  ïkoo?n  poolen  /  en  omtrent  ttoec  OonDerD  ^cfjeepel  öoo?n  /  't 
toelft  top  aan  55002D  Dan  onid  ^cfttp  D?agten»  ^Der  l^upö  Dan  eenig 
aan5ien  Dier  /  OeeftïBater  aDeren  Dte  D002  fjaar  J^oDen  of  €upnen  Deen 
Dloepm,  D'  g!ntooonDer0  öaDDen  liaar  a©ïjn  /  en  Ijet  üeft  Dan  fiaac 
^oeDeren  DerDo?gen/  IjcDüenDe  onö  D002  on5c  fiomflc  tn  Sec  ontDeftt/ 
50  Dat  DeljalDe  De  DoojgemelDc  ^cDaapen  en  <öepten/  onse  23upt  ïjtec 
Dan  toepnig  belang  toa.ö. 

3Sa  Dat  toe  onje  <i5eDangenc  Indiaan  jijn  D?pïiepD  gefcöonften 
DaDDen/  gingen  toe  op  ^ingieiDag  Den  DüftienDe  Dan  Grasmaand  Dan 
Dier  toeDer  t'  Zepl.  <^v  Den  ttointigtlc  fetoamen  toe  in  't  gejtgt  Dan 
Morro  Morcno ,  ^jjnDe  DuiöDanige  genaamt  om  3ijn  Coleur  /  't  5elDe 
tjS  een  grootc  Doogc  ''öetg  c\\  Dertoont  ^ig  Dan  Dcjre  gcijjli  een  CttianD. 

Op  Den  ttocc  en  ttoüuigfte  5onDen  toe  on5e  55oot  en  Canoc  toe!  be^ 
manD  om  De  ïlcDier  Loa  op  te  30chen  /  De^clDc  htoamen  DeiS  namiD^ 
Dagö  toeeDer  te  rug  5onDcr  Dat^e  De^eïDe  Daööen  tonnen  DinDen. 

Op  EonDag  Den  fceDen  en  ttotiitigfte  htoamen  Djc  tn  't  gejigt  Dan 
Mora  de  Sama  De  la  Cumba.    (Cegenjj  Dew  aDonD  bcgaDen  toe  onjS  met 

on3e 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  207 

tnje  55oot3S  m  Canoes  bnn  -250020  om  Yio  te  otocctoaUcn  /  en  DatJticit 
!)ct  gcluh  Uan  te  ^lanDen  jonDcc  onttjcftt  te  too?tien  ;  omrvait  tec  miö*  ?„7i"' 
tiernnat  litoamcn  toe  (n  De  plaats^  /  altoaac  toP  al  ö'  ^ntooonöccö  ge^ ''' 
nut  Uonticn  Ugqm  5faapen  /  öts  top  meefl  alle  Deneïienci  een  jBonnift/ 
0cl3anucn  feceegen.  ^e  <0cl3anöencn  UerOaalöen  onö  tat  in  Arica  noö 
tten  iBan  to^m  onisf  ©olb  tn  't  HTeebcn  toaren  /  Uan  toelUe  ti:ie  a©onD^ 
ÖecUcö  toaren  /  en  Dat  De  ce(l  ban  onji  3i!>oni  aan  Ijaac  aBonDen  toarcti 
getturUcn.  ^at  De  Spanjaards  ban  Arica  aan  Dte  ban  Yio  beftcnD  oe^ 
maaht  OaDDcn  /  Dat  top  t'  febentig  jBan  ban  Qaac  a^olft  IjaöDen  ge- 
DooD  en  meer  alö  Djicniaal  50  beel  gehtoctfl.  ji^aac  D'  gintooonDccsï 
f^Ut  5cpDen  onö  Dat  ban  bof  en  bcerttg  ^m  Dic3e  ban  t)tcc  tot  ö"IP^ 
ban  Die  ban  Anca  ge3onDen  tjaDDcn  /  niet  mcec  aljS  ttoee  H^an  leeben* 
Dig  toaren  f  öupjS  geöomen.  a©e  bulöen  öiec  50  beel  3©atec  al.ö  toe 
toilDen  /  ooft  ftreegen  toe  Ijiec  agticn  potten  5cec  goeDe  Wip  I  en  een 
groote  partp  nieutoe  j^ijgen.  "^^ingsDag  Daar  aan  begaben  toe  onö  na 
't  ^upüertoerö  Daar  toe  fjier  boorcn  ban  öebben  gefpjoofien  /  altoaac 
toe  De  bnigten  iuptl  rijp  en  bchtoaam  om  te  eeten  bonDen  \  \yia  laa? 
Den  toe  feeben  jBupre'5elö  met  Eupfeer  en  ^proop  Die  toe  na  üeneeDen 
jonDcn.  D'  "^ntooonDerö  5epDcn  onsS  becDer  /  Dat  De  jüanfcDap'Die 
geftcmen  toaö  om  ons?  te  bebccjjten  toanneer  top  D'  eerfle  maal  fliec 
fttoamen  /  meeflenDeel  upt  ^ongen^s  DeftonD  /  too?DenDe  Doo?  een  En- 
gelfch  igDelman  Die  aan  een  ^paanfcDe  ©louto  tot  Arequipa  getroutoö 
(ö  /  gecommanDeerD»  <©at  D'  €pgenaar  ban  Set  boo?noemDe  ^upfiec^ 
toerö  /  De  ^t«D  Yio  in  regte  Detroftfien  Qab  /  boo?geebenDe  Dat  Oet 
geen  Engeifche  Roovers  toaaren  Die  ftcm  üeroofD  en  5ön  Ingenio  ge* 
plimDecD  DaDDen  /  maar  Dat  De  ^teeDelingen  Set  5flf$^  öaDDen  ge^? 
Daan. 


XVIII.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  vertrekken  van  Tlo  na  de  Golf  van  Ni^ 
coija.  beeven  en  veertig  Man  van  haar  Gezelfchap 
verlaaten  haar  en  gaan  over  Land  na  Huys.  Ze  nee- 
men  twee  Barken. 

N3il  Dat  toe  on^e  <0ebangenen  en  55npt  nan  25002DgeD2agtöaö^ 
Den  /  gingen  toe  nog  Dien  ?clbc  abonD  ban  Yio  t'  Eepl.  <DpDert 
fefticnDe  ban  Grasmaand  fitoamen  toe  in  't  ge^igt  ban  't  oEp* 
ïanD  de  la  Piata.  "^t^  anDere  Daagö  mo?gen.ö  begonnen  ons^lBuptelin* 
gen  toeeDer  op  rteuto  in  open  becDeeltUepD  upt  te  berden  /  5^  jal^ö^n  '^ 
ocDertDatse  Capitepn  Watiing  geltoo5en  enCapitepn  Sharp  afgesetDaö^ 

Den/ 


2oS  Hiftorie  der  Amerlcaanfche 

oen  /  not^t  r^öt  toeijcc  ücijjcDiitt  oeöJtcfl  -,  nictö  hon  Dnac  tiu  licbjcetit^ 
gen  /  nlö  iïat5C  onö  tocclteten  m  'ec  Uan  öc  tefl  on3t.o  of5^l|fI)"'P9  af^ 
fcfjcpljcn  /  oclijli  5c  Det  ^clUc  ooh  öc5c  Uag  tn  't  locrli  (Iclöcn  /  Ucilaa- 
tcnlic  fjct  ^cljtp  ten  getaale  ban  fecbcn  en  bcertig  jDan  /  met  l)oo?nce^ 
men  om  o)Kt  %oM  te  rug  te  ftceccn  tioo?  te  3cif  öe  lueg  t^a.ir  5e  bp  (n 
tiese  ^ee  o^fioitien  tonrcn  /  5e  namen  bijf  jlaabcn  mectic  /  om  iiaac 
in  be^c  cepjS  tot  <©tïi5en  alö  anoci5int0  te  bicnen. 

(©p  beti  fcö  en  ttomtlaflc  Jibiamcn  top  aan  't  a:pl«nb  dd  Cano  ten 
Slnfier.  <0p  bit  €planD  groeien  meemote  Cacao  Zoomen  /  onh  ^m^ 
een  toe  DJ^c  aan  ^rranb  ettclnhe  ©arheaö  toaac  b.in  to  et  ecU  fcfjoo- 
ten  necbenö  ttoct  2&töaen»  Torteiduyven  bonben  toe  bier  in  oiotte 
meentgte  en  006  obecbloeb  ban  j^ifcö  tttaar  met  een  5eec  htoalijb  t^ 
bangen, 

<öp  lim  agt  en  ttointigfle  gingen  toe  toebec  ban  bi^c  f  Sepl  /  en 
op  ben  feöbe  ban  Bioeymaand  litoamen  toe  i's  be  <i3oif  ban  Nicoija , 
be0  mibbagiS  3aagen  toe  Pueno  CaWeio  3l0D?be  ban  ou0  affoggen. 
^^.ö  anbecc  baagö  mo?gensü  bcaaf  tb  mp  mer  eenig  ge5eifcbap  in  een 
Canoe  om  na  een  plaats  te  5oeben  boo?  onö  i^ciiip.  (0p  b'  ieplanben 
betoelhe  bigt  onbec  't  ba(le  ^linblegaen  bonben  toe  becleboolcn/  maic 
toepnig  of  geen  ïBatec  tn  bc5clbe.  (0p  een  b:5cc  (gr-lanoaibonDcntoc 
een  poeö  en  beel  leege  aOatec  baten  /  toaac  upt  toe  licljtclrjh  bonöen  af- 
neemen  bat  ïjiec  onlang^  ©olb  mocft  gctoeefl  ;i)n. 

<Dc?f  nnttcre  baag0  mojgen.ö  begaf  Capiwnn  Sharp  5ig  met  t\XKC  en 
ttointig  Jtlin  in  ttoec  Canoes  ,  om  te  3icn  of  bp  bier  omtrent  crgenef 
eenige  ©nartnpgcn  of  JDolö  fton  agterljaalen.  (<ï:egen0  te  i  abonb  bto  im 
een  ban  be  Canoes  toebcr  te  rug  /  cpfcljenbe  meer  JDolti  en  BBapenen 
al30  3e  ttoee  Eeplen  in  be  <0olf  ontbebt  ïjabben.  J^icr  op  bcgabcn  (jaac 
agt  ban  onö  inbe  Canoe  barenbe  met  be5elbe  na  't  <!:pla!;b  Chria  al* 
toaar 't  anber  ©olb  toaiS/  ttoee  ban  be5clbe  berboegbe  3(g  bp  b'  an^ 
berc  partp  /  en  b'  oberige  feiS  toieröen  beboolen  be  iO^bangcnen  te  be^ 
toaren  bie5e  op  bit  €planb  bebomen  ïjabben.  W^  toonöcn  onö  aan 
be3e  .05cnff ben  bfcl  biienbelijb  en  beleefö  /  nabemaal  toe  bebonbcn  bat5e 
5eer  geboelig  toaren  ober  be  tojcebljebcn  bte  öe  Spanjaards  aan  baar  ^^a* 
tie  babben  aangebaan  /  toant  Ut  BDolft  isS  in  boorigc  tijben  een  groote 
l^atie  getoeeft  /  maar  3c  5ijn  boo?  't  meerenbeelboo?  be  Spanjaards  upt; 
gctocpb  en  gebempt.  ïDe  bonben  op  bit  €planb  agt  of  neegen  tjupfen 
en  blepne  Stapel  toaar  in  toe  oniS  berblijf  Ijielben  /  onbcrtiifTcben  begaf 
een  on5cr  Canoes  3ig  omtrent  een  jBöl  in  een  ^nbam  ban  be  Eee  op  /  al; 
toaar3e  ttoee  föarbcn  berraftcn  en  toegnaamen  /  3ijnbe  öe  3clbe  ttoee 
Scplcn  b{e3C  te  booren  Ijaööen  ge3ten.  a:en  be3er  23arben  bebonöen 
toe  öe  3Clf  öe  te  3nn  ölc  toe  boo2  Panama  genoomen  baööen  /  )3)iiat  ban 
in  't  begin  ban  bit  bcrbaal  gctoag  i<s  gemaalu. 

vDcö  Biaanöagö  bier  aan  ligte  toe  't  "JCnber  en  öKeben  met  onsc 
25arben  be  ^nljam  af  na  on.ö  ^f Ijip.    <©c  «öcbangencn  bcrbaalöe  onö 

bat 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  20$ 

Dat  öóe  top  te  booten  trnct  om  öc  ï©cfl  (n  ös  Secn  toa«n  /  rjat  'et 
öoe  fjonöfcö  iBan  te  Puerco  Santa  Maria  laagen.  ^nt  o«?s  ©olü  öte 
onjs  aan  't  <ÊplanD  Caybo  bcclaaten  tjaDOen  /  D'  antjctc  25ach  tite  toe 
in  't  öcttoaacöö  seplen  öaDDen  tocrlooccn  /  ontmoet  öaïJöcn  /  en  öatse 
30  iiC3aamf  ntlr.ft  olïcc  Hlanij  te  rug  oetoogeti  toaren»  «ï^at5e  tn  tje  5^0D?li^ 
3fe  Diöt  üu  Puerco  veio  ccn  goeö  ^cöip  ccnoomcn  fjaötien  /  met  hooio 
ncimen  om  'cc  oj)  De  Spanjaards  te  tojecïicn  al50  lie  tic  U^cnö  trcr  0"t# 
bier  öan  Santa  Maria  gcfiopt  DöUöcn.  <©m  öaac  too:  De  ^afTaaie  na 
öc  Eupö5ce  tioo?  tiie  toeg  aan  o\\0  3ÖoIlï  te  UecDinticccn 

^e^  nagtö  begaf  3fg  onje  55e\3clljcbücc  met  Wt  en  ttofnttg  jBan 
na  een  anöcre  ^n^am  altoaac  !jp  berfcDcnbe  <i3cbangenen  Defttoam/  en 
ontjer  ïïc5elüe  ten  ^cöeepjS  ((Efmmccman  met  5ün  ©olö  /  Uetoclbe  öce? 
3i,j  toaarcn  alöaac  ttoee  gcoote  ^cöccpcn  boo?  öe  spanjaards  te  öou- 
toen.  a©e  beef  en  liit  ©olfi  een  ©lot  maalicn  om  'ec  öe  JBecfttupoen 
en  <6itcebffl)appen  tiaac3e  mebe  gctocrftt  öabben  mcbe  na  öenccöcn 
te  bjcngcn»  ^e  beeöen  fjet  meefie  ^5cctoerfi  tn  een  ^oree  /  betoelBe 
3ulfe  ee;i  gcoote  3toaacte  niet  bonnenbe'  bcccen  onöc ctoegen  3cnr!  /  toaac 
IJ002  een  Schotsman  genaamt  John  Aiexandercngeluïifeclijö  fttoam  te  üec^: 
bjiiiften. 

;©e)S  anbcce  baagö  fetoam  ftet  EicDaam  ban  be  bocjnocmbe  iBan 
na  benecben  b?ijben  /  toe  namen  Jjet  op  en  totecpcn  ïjet  öe  boiijcnbe  mo2* 
gen  bupten  55oo2b  /  geebenbe  öet  ^^U  ^alboojf  tot  3ijn  ^öccraabentjS 
of  ilijfe(tatie,  ^ien  bag  toaaren  toe  bec5tg  met  onö  toatec  te  Daalcn  / 
coïi  3onben  toe  een  spaanfche  ï^oopman  bietoe  onbec  b'  anbcce  a^eban- 
genen  befeoomen  ljai»bcn  /  na^tanb  /  om  te  3ien  of  DP  eenige  <©fTen 
hw  behoomen  tot  3^an3oen  ban  be  ^UixW  ^ach  boo?  on$j  genoo^ 
men. 

Op  ben  feebcntietibe  liep  een  indiaanfche  jongen  ban  onistoeg  fiPDab 
Capttepn  Sawkïns  alö  ^ncgt  gcbienb.  3Be  toacen  bc5e  bag  beëdig  met 
Aiikruyken  ban  iic  ^tecncot3cn  in  2Jce  te  plubften  onbec  bctoclbe  top 
eenige  bonben  30  groot  alö  een  paac  bupflcn.  <©e]S  nagtö  ïiabben  toe 
5eec  htoaab  tocec  met  ^ul6  een  becrcfj?i6öclnfie  TDonbec  en  25liï:em  bat 
aUcsib?e«nbe  en  toel  ttoee  uucen  na  een  /  belugt  30  ligt  alss  bagtoaiJ. 
l^icc  cp  bolgbe  een  3cec  3toaace  3lag  ceegen  W  't  meeflcnbeel  ban  bc 
nagt  bup?ben. 

<9p  ben  brjf  en  ttointig^e  3eitenbe  toe  on5e  Spaanfche  ^tDeepjS  €im:= 
meclteben  /  b'  oube  ploot  /  b'  oube  Spanjaard  tik  toe  aan  't  <!Eplanb 
Yqueque  geficcegen  öabben  /  en  becfcDepbe  anbece  Spaanfche  <©ebange^ 
nen  en  ^inabcn  in  bjpljepb  geebenbe  t)aac  be  nteutoe  25arïi  /  tjk  toe 
fltec  gcnoomen  liabbcn.  j©aac  b'  oube  25ac6  oo^beelbcn  toe  btenfiig  te 
Doubcn  en  mcebe  te  necmen  /  op  be  toelfee  toe  fe.ö  |Bnn  ban  on^  3©olö 
"(Iclbcn  en  ttoee  ^laabcn. 

<DP  ^i:i^  feebcn  en  ttointigfle  öebonben  toe  onjS  b002  be  ^tcoom  tot 
aan  Cavaiio  te  tug  gebjceben  /  toe  bleeben  bese  en  eenige  bolgenbe  ba== 

Dd  gen 


2IO  Hiftorlc  der  Americaanfche 

gen  boo?  ^tit  plaats?  ten  ^nftec  icaacn  i  en  namen  ïjiec  toeöec  3©atec 
tn  /  toe  bongen  fjfcc  ooft  gcoote  meenigte  ©ifclj.  gjft  535  Difc  een  wit- 
te Bruynvis  ,  't  toclft  Ö002  onse  «©cUangcncn  alö  iet!^  jelösaamjS  toiecö 
geoojöcelö.  (Cectoöl  toe  Di^c  laagen  Uep  een  Cannis  Marci  onse  (€olö 
Uan  onis  toecD- 


XIX.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  gaan  van  Nicoija  na  Golfo  Duke.  De 
Spanjaards  dwingen  d'  Indiaanen  van  Vanen  vreedc 
met  haar  te  maaken. 


o 


p  öen  ectfle  ban  wiedemaand  gfngen  toetoeöecbanfifec  t'^epi 

en  ftceegen  bejs  anticre  öaag0  Ijct  3lanö  ban  Puerto  de  Veias  fn 

't  ge5tgt,    (CegenjS  tten  abonö  öeeD  onse  ^cbelljebïjcc  onjS  bp  een 

toepen  en  on5e  geboelen.ö  afbjaagen  toat  Coutö  top  bccïïcr  beft  oojbecl^ 

ben  te  ncemen  i  na  bat  toe  aUc^  toel  meenben  obcctooogcn  te  Dabben 

be5looten  toe  na  Golfo  Dulce  te  gaan  en  albaac  on^  ^cbtp  te  brengen 

en  ban  berber  onbcr  b'  Equinoaiaai  te  brunffen  op  boop  ban  albaarna 

nu  50  lang  gc5uhftelb  te  bobben  een  gocbe  2?upt  te  behoomcn. 

Ze  ko-       ^^p  J3fi^  |-f^t,g  ft\xiamen  toe  omtrent  een  ^\){  binnen  De  jBonb  banbe 

Gorfo'"Dui!boo?5epbe  <6olf  op  aat  en  een  Dalf  Babem  toater  ten  aCnher.    ^ejcf  an;= 

«.  bere  baagö  boeren  toe  nog  omtrent  ttoec  jTSijlen  öooger  op  en  btoamen 

tegeniS  ben  abonb  op  fceben  en  een  balbe  baöem  toater  toeer  ten  3fn^ 

her  /  ^n  reegcnbe  be5e  gebeele  bag  500banlg  al.ö  of  bet  met  emmeren 

wpt  Xyt  lugt  gegooten  toterb. 

<©p  ben  agite  boeren  top  toeeber  booget  op  i  boe  booger  bat  toe  htoa^ 

men  boe  biepcr  bat  toe  be  <0olf  bonben  /  en  epnbeliift  geen  gronb  5elf 

met  bertig  iDabcmïJ  5lli)n?2?.   5Bc  5onben  bese  bag  cenon5er  Canoes  upt 

om  toater  en  een  bcbtoaame  plaats  boo:  onjs  ^clnp  te  5oeftcn.    i^a 

bat5c  nan  3lanb  gehoomcn  toaren  bonöen5e  een  Indiaan  en  ttaee  gion^ 

^"/^h"   ^'^^^  /  ^^^^^  gebangen  namen  en  aan  55002b  li?agten.   aiBebanbelbe  Dun 

«nfchecjc-  B^^l  bzicnbelp  geebenöe  bun  eeten  en  blecberen  /  toant  3e  baöDen  nietjS 

vangcncD.    aljdf  be  233(1  bfln  een  ^oom  om  'er  naahtbepb  te  beüben.    l^un  onber* 

b2aagenbe/  50  bedgten5e  on.ö  bat 'er  een  Spaanfche  ^Biieitcii:  bp  bun 

baö  getoeeft  en  b2ecbe  met  baar  iSatfe  gemaaht  /  en  bab  baar  fcber^ 

pelnft  bcrbooben  bv  eenig  ^cblp  of  ©aartupg  te  ftoomen  /  't  toelft  roo- 

be  Blaggen  boerbe/ toant  bat  bat  Engdfchc  toaren  bic  bun  ^ecberlijh  om 

\yM  5oubc  bjengcn.    <0cb2aaob  Mjnbe  toaarbe  ï!>2tc(ler  toa<:t  i  30  mt^ 

tooo?ben3c  bat  |)P  na  een  groote  Spaanfche  ^tab  toa.ö  gegaan  /  bijf 

ffaap 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  211 

3laap  ( ^^r\tt  lïao  c^5en )  Hanötoaarö  ingclcegcn.  ^itt  m  \kt  ö'  in- 
diaan öc  t\3)t  ^onocnis  3ijn  i^Cnöcccn  Dn  onö  ülïjljcn  /  en  oing  fjecn  om 
meec  anöcce  indïaanen  ijp  on.ö  te  öaalcn  /  tie  00&  öo?t.ö  öaac  na  bp  oojS 
fetoaame»  /  Homng  ,  Plantanas  cn  aiiöcce  Vimatcn  mceïjc  bjenöcnöe  Die- 
5c  aan  onsf  bfcbogten  of  tegen^  anUece  ïJingcn  ruplöen.  ^c  ïjaötren  al- 
toojef  Dtï«c  ^iilen  bn  3tg  /  tie5elbe  toacen  aan  't  enö  met  ^fec  Ijeflaa' 
öen  en  50  fcljecp  alö  eenfö  ^cDcermeö. 
€en  öcr  <0c\3anöcnen  Die  toe  in  De  Golf  van  Kicoija  (jcftrecgcn  DaD^ 

Den  Öecljialöen  OnjS  fjiec  /   Dat  De  Spanjaards  D'  Indiaancn  ban    Daricn 

't  5eD;cD  0!i*j  ticctreli  toan  Daac  /  een  ©jecDe  ïjaDöen  afgcDzongcn  op  De  .vijze  d*"^ 
DoïgcnDe  ton5c.    €cn  3eeliec  Franfchman  Die  aan  'tCplanD  Tovoga  Uan  spanj.ards 
tinö  tot  De  Spanjaards  toa.ö  oUcrgeloopcii  /  toicL-DDoo?Dunmeteen^c()tp  '^'  indianen 
na  De  ilDonD  Dec  i^mc  (Die  D002  Die  5|)20üintie  ïjeen  locpenDe  ^ig  in  De  J'l"  f^'/Jde 
SupD  Ece  6omt  t'  ontlaften )  gesonDen  ;   altoaac  geïioomcn  3ön^e  be^  gedwongen 
oaf  W  3iö  in  een  Canoe  na  ÉanD  /  5cggcnDe  teegen^  D'  Indïaanen ,  Dat  hebben, 
D'  Engcifchen  Die  Doo?  De3e  ac©eg  in  De  ^upD  ^ee  geöoometi  toaren  / 
m\  toceDfc  Dier  toaccn  te  ïug  gcftoomen  /  en  bjoeg  gun  of;e  niet  30 
bJienDeiijö  en  goeD  toilDe  5ijn  /   om  aan  23oo?D  te  öoomen  /  en  De3e 
Engeifchen  f)at\t  ©jicnDcn  na  EanD  te  gcïepDen  i  D'  arme  mi.ölepDe  In- 
dïaanen toaren  3cer  öcrïjeugD  De5e  gceDe  tijDinge  te  !)ooren  /  en  beertig 
Uai  De  boo?naamtle  u?t  D«n  bcgaal^en  'er  aanflonD.ö  aan  25002D  ijan  't 
Spaaiifche  ^cDip  /  altoaar3e  aanftonD.ö  bajl  geöouDen  en  <8cbangen  na 
Panama  geïjjagt  toierDen  j  Dier  toaarense  neDtoongen  toilDen5e  in  M^p^ 
SepD  gefielt  toojDen  /  op  3eer  naDeeligc  UoojtoaarDen  een  j^?eeDe  met  De 
spanjaards  aan  te  gaan, 

Certoijl  toe  ï)ier  ïaagen  om  onö  ^cptp  teferengen  /  boutoDe  toe  een 
^upö  op  ^tranD  om  30  lang  onö  Uerblijf  'er  in  te  neemen  /  en  alle  Da? 
gen  ging  een  partp  ban  onjs  ©olfe  upt  ©iffcD^n  /  mlffenDe  noopt  met 
een  b?abe  Eoo  t'  \jiw$  te  fioomen.  D'  indiaanen  fetoaamen  pDer  Dag 
in  onö  ge3elft|)ap  /  eetenDe  en  D?in6enDe  /  5eer  gemeen5aam  met  on^ 
omgaanDe. 

<0p  EonDag  Den  ttoaalf  De  met  onö  a©erft  boonbaarenDe  /  en  bee5ig 
50nDe  met  ïjet  rupm  fcSoon  te  maften  /  30  toierD  iö  en  berfcïjepDe  anDe^ 
re  ban  on.ö  ©olft  fctiieliife  t'  eencmaal  blinD  /  too:DenDe  fjet  3elbe  na 
onjS  geboelen  D002  De  bupIigüepD  en  lunneemenDe  mo2fTgBepD  beroo?? 
3aa!it  /  toant  30  Dja  toierDen  toe  niet  tocDer  in  De  berfcbe  lugt  gebjagt 
of  't  ging  f  eenemaal  ban  3elfjS  toeer  ober. 

<©p  Den  D2te  en  ttointigfle  liepen  ttoee  Negers  ban  oniS  toeg  /  V  eene 

toaö  genaamt  Hemando  ,  D002  onsS  met  Don  Thomas  d'  Argandona  Op 

De  Jöuft  ban  Guajaquii  genoomcn.   €n  D'anDer  toasfSiivefter  genaamt/ 
cn  D:02  onö  tot  Yio  gebangen  gcfireegcn. 

jBicr  Daagcn  ï)ier  na  tragteDe  ttoee  ban  on5e  gebangene  Jêlaaben  fjet 
mecDe  t'  cntbUigten  /  D'  ccne  toaiö  genaamt  Francifco ,  3iinDe  een  is'eger 
Doo?  on.ö  op  't  boojgemelDe   Cacao  ^cljip  gebangen  gefireegen.    5^e 

Dd  2  naam 


L 


312  Hiftorle  der  Americaanfchc 

iia':^m  Dan  b*  onlJÉre  toais  mccöc  Francïfco  ,  en  boo2  Panama  oenoomcnj 
maat  \mt  Wugt  Dab  geen  öcUolg  /  al30  toe  l)aac  cersc  aan  3lauti  qc^ 
3toommcn  toacen  /  tteeöcc  ftccegen. 


XX.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  vertrekken  van  Golf  o  Ditke  ,  om  onder 
de  Equino^iaal  te  kruyflen  ,  ze  neemen  een  rijk  ge- 
laade  Spaans  Schip  met  feeven  en  dertig  duyzend 
ftukken  van  agten  ,  behalve  't  Zilver  en  andere 
Goederen.  Als  meede  een  Pakket  Bood,  gaande  van 
Fanama  na  Lima, 


o 


1^0  ^cl)tp  tocöecom  Waar  en  allcjS  ts^nttt  gemaaht  fjebbcnlic/ 

glnoien  toe  op  tjcn  agt  en  ttofnttafte  Uan  Wiedemaand  toeöerom 

t'  Eepl  met  tooojneemen  om  onöec  ö'  Evenaar  te  lirnpffen/  ge^ 

Iijli  alö  te  booren  onöec  ome?  bejlooten  toaö  /  en  te  jten  of  toe  ter  Ece 

toat  geliiftlngec  mogten  toec3en  en  toat  m?er  Diipt  öciaagen  /  tjoo?  Uien 

onse  togten  te  3tanö  tot  nu  toe  jeer  ongelulUiig  toaren  uptgcViallen. 

zc  ont-      (Dp  öcn  tienöe  Uan  Hoymaand  ficeegen  toe  tegen0  De  miööag  op  öe 

dekken  een  jjoogte  Uan  Puerto  de  Tiicames  cea  g^epl  tn  't  oog  /  öaac  toe  aanflonöjS 

7c^  jagf  op  ï^föt  op  niaafiten  /  en  Dess  aUonöjS  omtrent  aot  uuren  UccoUeröen  /  toe 

maaken  en  öcUontien  /  !)et  /  ftct  ^cï)ip  San  Pcdio  tt  ^\]\\  I  't  toclfïtop 't  boojleebenc 

veroveren,  iggp  gcnoomcrt  fjaöDcn  /  jijnlic  alööoen  ban  Truxiiio  na  Panama  getie^ 

(tinecrö  /  en  met  aBrjn  /  ^suöfirupö  /  en  ftuhhen  ban  agten  gelatien 

aljö  Dier  booren  berftanlti  f.tf.    31i)e  namen  fjet  ttoecmnal  \\\  mtntier  als? 

beertien  il^anntien  x\)^^  ;  ftet  fiaö  nu  aan  25oo:ti  een  en  ttointig  bup^ 

5entr  fluhhen  ban  agten  in  agt  hiften  eti  nog  3efi!cn  ljup3enti  in  3a&ften  / 

üeftaibe  een  grootc  partp  Cacao  55ooten  (toaac  in  Ijaar  mecfle  latjing 

iJeftonb  /  )  een  partn  ongemunt  ^ilber  en  eenigc  anöere  gocöeren.    3©c 

bonben  'er  beectig  .il^an  op  /  bcbalbc  nog  ctteliilte  ^^ooplieöen  en  Höon# 

niben  /  öie  toe  alle  op  ome?  ^clUp  gebangcn  DielDen. 

(Dp  ben  öertienbe  ïitoamcn  toe  boo:  be  ^aan  ban  San  Matheo  maac 
b02(len  'er  niet  binnen  loopen  /  boo?  bien  toe  cenige  indiaancn  3aagcn  bic 
een  groot  bier  op  ^trnnb  Tiatiben  gemaaht/  't  toclfi  ton  ooibeclbcn  boo? 
f|un  met  boojöflot  gebaan  te  5ijn  /  om  ban  on5e  homfle  fiennifTe  te  gee^ 
ben.  l^ier  op  bcgaben  toe  onö  na  bc  ïtibier  ban  Sant  jago  omrrenb  fejS 
jKiilen  .f^002b  <Do(l  ban  ^t  boojgemclbejsaap  afïeggenbe.  ^eö  <©ons 
berbagö  /  3D?pbag;ES  en  ^nturbagö  toaren  top  beëdig  om  be  m^  te  Iof> 
fen  CU  30  bed  Cacao  obcï  te  neemen  aW  top  bfcnjlig  oo?beelben.    «©te 

ge^' 


B  o  E  C  A  N  I  E  K  S.  213 

ftcöaan  5i)ntic  finpicn  toe  öe  ocoote  a^aft  ober  lJoo?t!  /  en  ö^bcit  3c  öoe 
aan  0115?  ouDc  ^laaUen  /  Uod?  tie  bceltoouöioc  tJtcnften  t)ic5c  onö  ocs» 
Uann  öaUïJcn  /  toe  Uctcn  tinac  alleen  {|et  ocoot  Ecplüeljaiiticnen  5otoegi 
luaarcn  ;  allcentg  Ijiclöcn  toe  Francifco  dc  Neger  nog  getianacn  /  ^^ijnöc 
öte  occnc  Die  gctragt  D^ö  ii^ct  stoemmcn  t*  ontUIugten  aljS  Jjiec  bcocen 
berDaalö  tef. 

<©eis  Sontiagsf  ücgaben  toe  cn.tf  met  öe  föoot  en  ttoee  Canoes  Dan 
25002Ö  /  om  De  ötbjec  Sant  jago  op  te  3oehen  ;  Die  toe  ooh  Uonöen  / 
toe  ülceUcn  ücief  jBaan  en  ;E)ing0öagss  boo?  De  mono  öec  ïiiUtcc  leggen 
om  toatcc  in  te  necmcn  Daac  top  gcüjcïï  aan  DcgonDcn  te  lijlien  /  en  moeden 
Det$elbe  mccc  al0  bicc  iKijlen  De  itibicc  op  gaan  fjaalcn.  Sian  De  liant  Dec 
Jltlbiec  UonDen  toe  oUccblocö  ban  goeDe  Piantanos.  aöB?  5aagen  ooh  bci> 
^tïMtii  Indiaaneii  maac  ftonDen  Daac  niette fp^eelicnfioomcn/  DoojDien^ 
3e  te  fctmto  boo?  on^ef  toaren. 

(Dp  a©oenöDag  Den  ttointfgfle  becDeclDe  toe  on5e  pïunDcring  /  of  om 
6«ter  te  5eggcn  becDeclDe  toe  een  geDeelte  ban  on5e  Oupt  /  üetoacenDc 
te  t:(t  tot  naDec  geleegentöepD.  vÊ>n5C  (6cbangenen  onDerb?aagD  3ün^ 
De  /  üectgteDen  onö  Dat  De  Spanjaards  on3c  ^nftccjs  en  ï^aöel.ö  Die  toe 
aan  ï]ct  ^planD  ban  juan  Fernandes  l)aDDen  laaten  3itten  /  toeDcc  ftaö- 
ten  opgebifl/  en  Dat  3e  De  Mosquiro  Indiaan  Die  op 't  boojnoemDe  €p^ 
ïanD  gcüleeben  toajof  /  ( Doo?  't  ligt  ban  een  biet  /  't  toelh  tjp  bp  nagt 
0e(loolu  liaD )  IjaDDen  ontDefet  en  gcbangen  ^lefeoomen.  ^at  'ec  ten 
nieutoe  ©ieerop  ban  Peru  tot  Panama  gehoomen  toajS  /  en  Dat  Dp  3ig 
op  een  ^clitp  b.^n  bijf  en  ttoimig  (tiibüen  ( aljï  Doen  tot  Panama  icg^ 
genDc ;  niet  DaD  Decben  fiegecbcn  cm  'ec  meeDe  na  Lima  t'  3eplen  / 
lipt  b2ee3c  ban  on&  op  Ece  t'  ontmoeten  ;  maac  Dat  öp  toilDe  toag^ 
ten  tot  Dat  D'  Armada  ban  Lima  litoam  om  fjcm  af  te  fiaalen. 

(©p  Den  feeben  en  ttointigfle  in  De  jKoigenflonD  paffcecDen  toe  Cabo 
PalTao  ,  en  De3elf De  |Bo?gcn  omtcent  ten  fecbcn  uuren  3aagen  toe  €>*  ^» 
<D.  ban  onö  een  Eepi  Digt  onDec  't  ilanD  /  toaac  op  toe  aanflonDsS 
ttoee  Catioes  üemanDen  en  'ec  iacgt  op  maalnen  /  en  tegenö  De  HSiD- 
Dag  naamen.    3©e  DebonDen  ftet  een  Barco  d'  Avifo  of  Bakquec  Bood  te    ^e  nee- 
^^w  I  gaanDe  met  55jicben  ban  Panana  na  Lima.     (ÓnDcc  anDece  <0e?  men  een " 
bangenen  bonDen  top  'cc  ttoee  jB?outoen  op  /  Die  boo?  ^^affagieccs  na  PaWauet 
te  laad  gcnoemDe  plaats  meenDen  te  gaan  ;  De5e  5epDert  on.ö  Dat  3e  ^°°*^ 
tot  Panama  acljjO^D  BaDDen  Dat  top  alle  mi  De3e  ^een  /  en  obec  3lanö 
te  cug  getcofelicn  toacen  /  en  Dat  De5e  tijDing  Ijaac  IjaD  Doen  ijeffupten 
cm  De  öepiS  na  Lima  te  toaagen.    ZDat  De  nieutoe  JDicecop  ban  Peru , 
ban  toicn  \y\tx.  booben  gefpiooficn  ief  /  ban  Panama  bectcofifien  toaiSon^ 
tec  't  gelcpDe  ban  D?ie  «Oo2log  ^cljeepen  /  \yi,t  cene  met  fefiien  /  fjet 
anDece  met  agt  /  en  't  DecDe  met  fes?  (twh&en  gemonteecD.     ^at 
*ec  een  algemeen<>  3!)?eeDc  obec  geOeel  Europa  toajS  /  uptge5epö  Dat  De 

Engelfchen  tCt  %%^  %X^  De  Spanjaards  te  ^.ant  tcegen^  D'  Algerinen  «00?* 

loogDcn. 

D  d  3  ï©e$f 


21  j^  Hiftorie  der  Americaanfche 

•^t^  antJCÏÊ  ïïtinO!0i  ÜJaCUl  top  IJCC5I0  met  tjCt    Pacquet  Bood  te  b002* 

jocfteti  niaac  Uonticit  'te  nietiS  toan  belano  in.  tgn  r.tcr  aenrcgcn  5131100 
cm  onis  met  xmct  te  ücfiommerett  olö  top  tod  ücijctrc.i  ïionöen  /  53 
fcïjonfien  top  öe  (Detinngcnen  fjaac  tijpDepö  /  ö^^fn  [wac  ïjc  55aïö 
toeecom  en  Ueten  'a  ^cplen. 


XXI.     HOOFDSTUK. 

De  Boecanlers  neemen  weeder  een  Rijk  gelaaden  Schip. 
Ze  komen  aan  't  E y land  de  la  Flata  ,  ahvaarze  in 
groot  gevaar  zijn  van  door  haar  Gevangenen  en  Zla- 
ven  omgebragt  te  worden.  Ze  vertrekken  van  daar 
na  Payta  ,  met  voorneemen  om  die  plaats  te  ver- 
overen. 


D 


€  DDlfien^e  iBojgen  nö  öat  top  't  l30025Cptie  Pacquct  Bood  tocc^ 

ac5onlj"en  IjiiöUen  /  ontDcftte  top  een  anüec  Eepl  tiigt  onticc  't 

%m^  ijcen  licuvipenüe.    «Dit  fcïjcen  een  3toaar  ^cl)tp  te  ^ijii  en 

ticcö  onjs  Onna  odooben  öat  \yti  een  toan  fiaar  tooo?naamfte  (Öozlog 

^"^ ""'  ^cDeepcn  toaö  /  't  toclh  5e  iiproe5ontien  öaDDen  om  onö  te  Vernielen. 

djk  geia.   ^e.ö  niet  teocn(taantie  üefloot  on^c  bjate  en  öappecc  55ctocl!icbbec  Ijet 

den  Schip,  jcitoe  te  bcUecDten  en  Daar  (of  jp  ons ;  te  UccDUecen.    ^ce'  toe  naUec 

fttoamcn  öeUonöen  toe  tjct  een  oroot  Éooptiaacöpman  te  5ijn/  gaanöe 

3eec  öiep  ;  Op  Daar  ïïoomcntïe  oaUcn  5c  onö  öc  üolle  laao  upt  feö  (luli- 

ftcn  /  en  't  fcïjeen  of  5c  Uan  oföagtcn  toacen  /   ïiaac  pnrtp  tegcnö  onö 

goeö  te  maaben  i  maat  toe  anttooo2Dc  ïjaac  50  öappcc  unt  on5c  KViw^i 

hetten  /  Uat  5c  toel  öaafl  öeeter  hoop  Degonöcn  te  getoen  /  en  luptifteelsJ 

om  htoactiec  te  toepen/  't  toelh  tjoac bergtinö  toicclr.    Capiteun Sharp 

toajS  ö'  eetfte  We  met  De  EaDcl  in  öe  Uup(loüer|laptcn  /  toojöenDetioo: 

ttoaalf  jBan  ban  on?{  3iDolfi  gcbolgö. 

^e  (©eüangenen  ontietbiaagti  sijnöe/  5<^PöenljatBet<;§cfnpgenaamö 

toaiS  cl  Santo  Rofaria  Of  de  Hcyligc  Rooze-krans  ,   tJat5e  Üeertig  ,liï>an 

op  geliaö  inööen  /  öat  toe  ïmn  Capi^enn  genaamt  Don  Dicgo  Lopes , 
öaar  ^cïiccpö  (Ctmmcrman  /  en  een  53ooti.«gc^cl  /  met  Oct  eerfïe  Uier? 
gee\)cn  IjaDten  tiooti  gcfcïiootcn  /  en  tat  ïict  ijeiiieö  ban  fjaar  25cbel? 
!)cDbcc  ^ijnöe  een  erb.uen  en  Dapper  jTÏÖan  gctoeeft  /  Ijun  30Daniö  De 
mocö  DaD  Doen  3inhen  /  Dat  5"?  boo?t  befiooten  ^ig  ober  te  geebcn. 
5^at  Daag${  xt  booren  eer;e  ban  cl  Caiiao  x  %m  'gingen  '3t)nDe  ban 
Daar  na  Panama  geDcftiiicerD  / )  tm  3!^olfi  't  toelfi  ^e  tot  Arica  gcbam 
gen  g^ïit^ö^n  ijaDDen  /  \\\  Die  plaat.ö  gei)?agt  toaren  /  en  Dat5e  ban  ai 

Dct 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  215 

Ijct  JBolft  en  in  't  Dn5onöcc  toan  öc  a^^outoUcïJcn  /  ^m  Dclccfö  ocDnn^ 
öelö  toicctjen.  €n  Dat  ccn  on^cc  a^onbïjcclcrsf  ft  toclïi  top  cdoof öm 
Mr.Buiiok  te  3ön/)  nog  tot  AikatoniiJ. 

W^  ülccbcnbcin  31^2^0.10  tien  nccacn  en  ttoint<o|lctot3Bocnotragtina«: 
aan  l^olgentie  onöcc  Cabo  Pafiao  ten  9£nïiec  leggen  /  onïJcrtufTcljen  bce- 
3tg  sijnöc  met  öet  goeti  mn  öe  p^g.ö  te  lolTen  eti  obec  te  neemen.  jèe 
Uonöen  'er  een  goeö  tjcel  Eilljec  in  /  en  een  pactp  gemunt  geïö  /  ne? 
UeniÊi  fe.ö  ïjouöecö  en  ttoin(ig  potten  met  Wm  en  25?anöctoijn  /  en  een 
parti»  antiere  goctseren  ban  mintiec  toanutien.  5^a  öat  top  'ec  toecljec 
uptgenomen  ïjaötien  't  geen  onö  tiicnte  /  Itapte  top  De  liBaflen  obec 
55oo?D  /  aUeen  De  ^ohftcmaft  (taan  latenDe  /  en  gaben  Doe  De  <!5cban^ 
genen  bjpOepD  om  'ec  meDe  toeg  te  Eeplen,  2fiileen  beliielDen  toe  een 
jBan  gcbangen  /  ('5ijnDe  een  Bifcaijer )  om  Dat  öp  upt  5ig  5elf  gc5egD 
IJaD  Dat  W  een  Dec  üefte  ©ilooten  in  De5e  Eee  toasJ. 

<©p  Den  fessDe  ban  Oogftmaand  berDeelDe  top  öet  gereeDe  gelD  Dat  toe 
in  De  Rofario  on5e  laajtgcnomene  p;i)!ef  gefeteegen  OaDöen  /  IielopenDc 
pDec  USansf  Deeï  op  biec  en  't  negentig  (luhfeen  ban  agten.  ;©e5e  Dag 
cenige  552ieben  in  De  boo?5epDe  pii]^  genomen  /  nalee5enDe  /  fitoam  iö 
iïaac  upt  te  beriïaan  Dat  De  Spanjaards  een  jBan  ban  on5e  laatfle  par* 
tp  3öolii0  Die  oujS  berlaaten  fjaDDen  /  gebangen  gcBreegen  IjaDöcn.  ^at 
D'  anDeren  geDuucig  met  fiet  EtoaarD  in  De  bupfl  De  Doo?togt  moeflen 
openen  /  en  Dan  tegcner  De  Spanjaards,  Dan  toeDer  tegenjs  D'  Jndiaanen, 
(Die  't  5eDert  oniS  bertreft  alief  reeD.ö  gejegt  10/  b?eeDe  met  De  spanjaards 
gemaafit  öaDDen )  moeden  becgten.  <!^aton5e  De  Engeifchen  onDer  an^ 
Dere  Spanjaards ,  De  2520eDer  ban  Capitepn  Ainentos  enCapitepnAlonzo 
geDooD  liaDDen.  €n  Dat  tien  ^cöecpen  met  Vrybuiters  upt  De  5S002D? 
5ee  geöomen  toaren  /  met  booinecmen  om  ober  3lanD  in  De  ^upD? 
5ee  te  öomen  geliih  top  geDaan  ïjaDDen  /  maar  Dat5e  Daar  in  /  Doo? 
De  groote  en  gcDuurige  reegen  Die  omtrent  D'  (ïEplanDen  genaamt  De 
Zambias  geballen  toajS  /  berDinDert  toaren  en  genooDsaalit  te  rug  te 
feeeren» 

<0p  Den  ttoaaïfDe  fttoamen  toe  aan  't  CpïnnD  de  ia  piata  ten  tinfeer  /    zc  ko. 
en  5onDen  on5c  55oot  met  eenig  3©olft  na  EanD  om  25o&ften  te  fcFiie^  men  aan '% 
ten  /  mactr  bcnDen  De  5cibe  beel  fcliutoer  al0  boo?leeDe  ^aar»    gin  Den  f  y'^"'^  ^^ 
31bonD  htoamcn  on5c  ^laben  met  malftanDeren  ober  een  /  en  jmeeDen        *' 
een  Ccmplot  om  oncf  alle  tcrtoijl  top  (lieren  Den  f)aW  af  te  ^npen  5on* 
ter  pmant  in  't  leeben  te  fuaaren,    Ee  ijaDDen  De3e  nagt  De  üehtoaanti 
(ïe  geoo?Deelt  om  Dat  toe  met  Djinften  I)ee3ig  toaren.    ï^et  toierD  eben;: 
toel  nog  tüDig  Doo?  een  ban  öaar  iBafifiersS  aan  cnjc  ^ebelïiebber  ont*    ^j^.,^, 
Deïtt ;  toaar  op  een  Der  3elbe  genaamt  Sant  jago  ( Doo?  onjs  ban  Yque-  ze  door '' 
que  gei)?agt  /  en  5ijnDe  toel  rre  boojnaamfle  aanlegger  ban  't  toerfe )  o- 1^^"  sh- 
ber  25oo?D  fp?ong  /  maar  toierD  Deö  niet  te  min  D002  onje  Capitepn  ;;^" '"^'^3! 
in  't  toatec  Doo?fcDooten  /  en  Duö  boo?  5ijn  berraaD  ïietaalD.    D'  31InDere  raaken. 
lepDen  al  te  samen  De  fcDulD  op  Dese  ^laaf  /  en  Daar  meeDe  ging  't 

50 


2i6  Hiftorie  der  Americaanfche 

30  öcuc  /  0002  tien  toe  nUt  ocnetocii  toaccn  oc  5aaft  Uccucr  ic  onïjin:^ 
30c8cn.  a©e  iJlectien  tot  op  Oen  fcfttenöc  aan  öit  €rlflnt>  UQqen/  on^ 
öectufTclJfn  onö  met  öf  ïBijn  en  ^öjanijebJijn  in  De  laaftc  piij^  geno-- 
,men  /  luflio  ^JOluïJ  maftentie. 

^ese  Dag  in  öe  nanuööao  otuflcn  toe  Dan  fjict  f  $eiïl  /  met  Uooj^' 
nemen  om  Payta  in  te  necmen  /  en  op  Den  ncrien  en  ttointiaflc  Dan 
Oogftmaand  DonDen  toe  on0  5elt)e  met  Det  aanb^efien  btin  Den  Dag  Digt 
onDec  Pena  Horodada ,  't  toeltt  eni  Ijoogc  en  (teplc  öot$f  iö.  ©an  De3e 
plaats  EeplDen  toe  met  een  ^lauDtoinD  /  en  5onDcn  ttoee  toelütmanDc 
Canoes  ban  25002D  /  i)oopenDc  50  geUihliig  te  3iin  ban  De  ^taD  Payta 
in  te  neemen  5onbec  ontDefet  te  too?Den.  j^aat  't  fcljeen  Dat5e  Uan  on? 
5e  ftomOc  op  Die  ï^njt  ftennifTc  gcftceegcn  fjaDücn.  a©ant  5e  ijaDDen 
ttoee  Compngmen  ^upterö  /  en  een  Compagnie  ©oct  3öolb  tot  öaac 
Öulpe  ban  Piuia  gdneegcn  /  ooft  lmDDt'n3'j  langjs  De  Eie  ftant  /  en  De 
gcoote  5^erh  Die  aan  't  enD  ban  De  piaatjs  flaat  /  23L?(ltoeiingen  ge? 
maaftt.  ©an  De3c  pïaat;en  /  en  ban  een  25crg  Die  De  ^taD  Dcht  / 
gtjben  5e  op  onjS  ©olli  Die  in  gaac  ontoeetenHepD  ccgt  op  't  ;êtranD  aan 
coepDen  injliginkC  /  en  Dit  toaiö  De  beljouDemö  ban  oiiö  ©olli ;  3©ant 
TiaDDen  De  Spanjaards  l)un  met  ©?ecDe  aan  3lanD  laten  öoomen.  Se 
30uDen3e  3ceherU)U  alle  in  De  pan  IjeDbcn  fionnen  öahben ;  maac  De 
beeö  bedjinDect  De5e  5Satie  altijD  /  of  ten  minfle  in  meefl  aUeon3e  on? 
Dernccminger  De  obectoinning  te  beüoomcn, 

(DnjS  ©olh  ï)anr  3':lbc  Duö  ontDeht  5tenDe  /  en  De  ©panD  gccecD  om 
'cc  t'  ontbangcn  /  heecDcn  te  rug  eti  ï^toamen  toeDec  aan  23oo?D  3onDct 
Iijet0  te  Ijebücn  hennen  uptboecen,  ^Ut  op  Dejlooten  toe  na  Colan  te 
gaan»  ^C5e  plaatö  i^  omtcent  D?iè  maal  30  groot  alö  Payta ,  fiet 
to02D  meeflenDeel  Doo?  ©ifVcDerjS  DetooonD  /  Die  De  ^ifcij  na  De  meejte 
3lanDjlceDen  ban  Peru  3enDen  /  ooft  boo?5ten5e  Paita  itiet  toater  ban  De 
ïiibier  Colan  Die  Digt  boo2bp  De  ^taD  Ijeen  loopt,  ^ier  hoomenDe  33- 
gen  top  Dat  De  Span j aards  hieeDc  toel  op  fjaar  fjoeDe  /  en  Dat  'er  booj 
onjSnitaljEf  (lagen  te  bertoagten  toaren-  ïDaarom  top  fnuöupten 
l)?op  5nnDe  b-m  ecnig  goeD  berDer  op  De  !^u(!en  Der  EupD^ee  te  Doen) 
beffotcn  alle  onDerneemingen  te  laten  baren/  en  naDe^traat  ban  Ma- 
geiianes ,  cn  50  berDcr  na  Engeland  of  ccnige  on3ec  plantagie.ö  in  Weft. 
Indic  te  3eplctt. 


XXII.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  komen  aan  een  onbekende  plaats  ,  die  ze 
de  naam  van  de:»  Hertogs  va?i  Jorks  Eylanden  geeven , 

van 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  iif 

van  waar  ze  weder  vertrekken  om  na  de  Straat  van 
Magellams  te  zoeken  ,  dieze  niet  konnen  vinden. 
-  Ze  komen  na  lang  zukkelen  aan  Anttgo  ,  waar  de 
Schrijver  zig  op  ccnEngelfch  Schip  begeeft  en  behou- 
den in  Engeland  aankomt. 

O^  Den  tmaaïflje  ban  Wijnmaand  omtrent  ttocc  uuren  iwo?  tien 
Dag  geöeurUen 't  trat  top  üp  groot  gelirti^lanö  gctoaac  toiecöen. 
j^et  toaiS  een  groote  genaatic  «©oOjö  tte  oi\0  ter  tie5er  trjO  Oe? 
poeöe  toooi  't  toergaan  ;  JDant  toe  toarcn  al  Deel  titgt  onöer  Eanö  eer 
toe  't  sagen,  l^ct  toasJ  goog  Eantr  en  Daar  lagen  ober  al  een  gcoot 
Deel  €pianDen  berfp^epD.  a©e  (üerDcn  tiifTcÖen  öeselbe  en  't  bafie 
^lanD  Dooj  met  30  beel  jojgbulDigBcpD  aljef  toe  feonDen  /  en  epnDelijït 
fetoamen  toe  aan  een  paatjs  of  eecDcr  2?aap  /  altoaar  top  oojDeelDen 
beplfg  te  fionnen  leggen.  <^n  al50  top  Ijit  fjooge  EanD  reeDss  ronDfom 
met  fneeuto  DeDefit  jagen  /  ooft  niet  toel  totflen  öce  De  éêtcaat  ban 
jviageiiancs  te  bïnDen  /  en  De  tijDban't  ^aar  al.KJ  anDere  cmjlanDigDes 
Den  naDer  fitoamen  te  obertoeegen  /  50  Defïooten  top  (inDten  toe  fpöjc 
genoeg  binDen  feonDen;  öter  tot  tn  't  ©oojiaar  te  blpen  leggen.  <©n5e 
Capitcpn  gaf  Dcje  o^planDen  De  naam  ban  DejS  Hartogs  van  jorks  Ey- 

Jandeu. 

(©nje  Canoe  na  EanD  gejonDen  öebbenDe  fitoam  tegen  Den  3lbonD  te 
rug  /  tnct  feeben  b:abe  <èan5en  en  eenige  Wepne  ©ogeïen  Dieje  gefcBos» 
ten  ÖaDDen.  l^t$  anberc  DaagiS  boeren  toe  tocDcr  na  3tanD  ffljtetenDc 
bcrfclKpDe  oBanfen  /  en  beel  j^ogelen  ban  geDaante  omtrent  al.ö  een 
SCrenD  maar  Difefekr  ban  teb.  3©e  bingen  ooft  een  meenlgte  ©Ifcö  / 
en  bonDcn  Bier  beel  jl^cffelbanöen  /  Dte  s^tt  toel  met  Die  30o?t  ban 
3©<ffD  /  aljS  meeDe  3£Uftrupfeen  gejlcffeerD  toaren.  (Ccrtoijl  on^ef  3^olft 
gier  tn  Daar  liepen  te  snuffelen  /  htoamen  5e  aan  een  plaats?  altoaarje 
<25?aef  omtrent  een  ©aDem  lang  tn  malfianDeren  gcblogten  /  en  aan  't 
cnD  met  een  ftncop  baft  gemaaftt  bonDen.  <©p  anbere  plaatjen  bonDen* 
5c  een  partp  jKotTelfcïielpen  leggen  /  en  epnDeltjh  5agen  3e  beel  boet^ 
(tappen  ban  lï^erfcben  (n  't  janD  fngeD?ufit  /  toaar  upt  3e  seefterlijft 
beffooten  Dat  Dtt  ïanDffljap  D002  eenige  indiaanen  moefl  DetooonD  mp 
Den  i  maar  toat  3^  S^gten  3e  ftonDen  geen  iBenfcf)  binDen. 

dBp  Den  feeben  en  ttointigfle  htoam  onse  Canoe  (Die  top  na  De  om- 
leggenDe  plaatsen  gesonDen  BaDDcn  /  om  te  sten  of  'er  ooft  Indiaanen 
op  gebonDen  toierDcn )  te  rug  /  met  een  Doree  agter  aan.  ^n  Deselbe 
toaren  D?ie  indiaanen  gttoceft  /  Die  30  D2a  5e  getoaar  toierDcn  Dat  men 
Baar  meenDen  te  net  men  /  ober  25002D  fpjongen  om  t'  ontblugten  /  onjs 
©olft  BaD  onboo?3lgtett)ft  een  Der  selbe  tn  't  agterbolgen  DooDgefcfjoo^ 
«n  /  De  ttoeeDe  een  3^gcutoe  siJnDe  ontblugteDe  DaarDanDen  ;  maar  De 

E  e  Der? 


2i8  Hiftorie  der  Amcricaanfchc 

öccöc  jijnöe  cm  Dzntjc  gionacn  önn  omtrent  agttcn  garen  ouD  lirceacu 
5c  öcUnngcn  en  üjagtcn  Hem  metie  aan  ':J5oo:ti.  i^p  iiiaö  alleen  met 
een  iïoübc  toel  beöeöt  /  Dcbüentie  niet  t^r  toerelö  anljcröi  aan  ?  ijn  toa.ö 
fcïjeel  üan  o^Stöt  /  en  Ijaö  Oeel  öo?t  ïjap?  op  5ijn  öooft.  aflDe  ètelticn 
Ijcm  op  on0  ^cljtp  /  en  Ot^ben  öem  üe  naam  ban  Onrfon.  gjn  't 
mtUUen  l3an  tjc  Dorec  öaïJliense  een  öiec  t)?anljentie  /  en  toe  yjontien  'cc 
fen  i^et  in  om  Pinguincn  meöe  te  toamjeh/  nebenö  een  fenoöögclpon^ 
3e  ï^olUen»  Eijn  €aal  ftonöen  toe  ntet  berftaan  /  maat  \)p  Deeö  onjS 
teeften  öat  'er  öooger  op  meer  jïSenfcljen  tooonUen  /  't  toelft  ooft  Doo? 
onj$  löolö  üeUejiigti  toferö  ïjfc  eentge  Jndiaanen  sepöcn  aan  flrant  a^Bten 
te  Debben. 

ep  öcn  öertf  Olie  begaf  fiq  on5e  Canoc  toeöer  ban  25oo?ti  om  na  eettoa* 
ren  en  Indiaanen  te  5oefien  ;  3e  boeren  in  Uerfcljepöe  Lagons  Die  5c  op 
't  nautoft  lJOO?3ogten  /  maar  bonüen  niet  aïsf  op  een  plaatö  ttoee  of  D^ie 
l^utten  dog  geen  iBenfcO  in  De  3el\)c.  Ee  JjaDDen  getragt  eentgc  Pm- 
guincn  te  Uangen  /  maar  De5el\3e  toaren  te  fcljuto.  Eo  Dat5e  '&  anDe- 
reDaagsfteruglitoamcn/  niet  anDerss  aljS  een  partp  iJSofTelen  meDeb^en^» 
genöe.  (©n^e  geUangene  Indiaan  toitl  De3e  iKoflelen  met  3ün  3Oinger0 
beeter  t'  openen  alss  onsf  31^010  met  Daar  iBelTen. 

^aDcmaal  top  5agcn  Dat  Doo?  gcb;eft  Uan  nooDig  boeD5cl  fjct  ijooi 

onjs  onmoogelijft  3i)n  50uDe  Dier  De  ïDInter  ober  te  ijonncn  brengen  /  50 

UeranDcrDe  top  ban  boojneemen  en  bcffooien  te  bertreftften  om  na  De 

monD  Der  Straat  van  Magciianes  te  5oefien.    ^ier  op  bfelen  toe  luftig 

aan  't  toerft  met  öout  en  toater  in  te  neemen.    <itn  op  Den  bierDe  ban 

siagtmaand  alle??  ftlaar  gemaafit  öcbbenDe  gingen  toe  ban  fiiec  f  3tnu 

Me  boeren  tot  op  Den  agt  ^n  ttointigjle  ban  Louwmaand  Deiet  giaa'rsS 

j6Si.  5onDec  eenig  3lanD  gesicn  te  öebben.    |ï3aar  Doe  toaöS  IjctDae 

top  omtrent  een  uur  boo?  Dag  tot  on5e  groote  blijDfcOap  ^.  „§.  w. 

ban  onö  af  2.anD  ontDeïucn  (  't  toelïi  top  bebonDen  De  Barbados  te  5ijn, 

Koo«en  ccgenjS  Den  mtöDag  litoamen  toe  tot  op  een  M\)l  ban  JLanD  /  en 

bndos^d  "I  P^epDenecn  53arli  ücDooraiDe  tot  De.ö  ïioninft.ef  ipregat  De  Richmond  aW 

ze  niet  (ï«.  Doen  booj  Bridge  Town  tcn  ^CnHer  icggenDe  ;   5e  htonmen  Digt  aan 

ven  inloo-   25002D  en  5ePDcn  Onö  Dat  'er  tUffcDcn  De  Spanjaards  en  Engelfchcn   ccrt 

ï""'         3ö?ecDe  geflootcn  toaö  ;   maar  ijoe  5eer  top  Oaar  nooDigDe  toilDen3c 

niet  ober  Iioomen.    JDp  IjoorcnDe  Dat  'er  een  fregat  aan  De  Barbados 

lag  /  üatJDen  ftet  fjert  niet  om  'er  in  te  loopen  /  b?ee5enDe  also  top  in 

on3e  gcTjeele  itepjs  ^onDer  Commiffie  gebaaren  öatiDcn  /  Dat  3e  oniaf 

Gaan  na  ^^^  ^^  Rovcrs  30uDen  aoiitaftcn.    ^icef  befiooten  toe  na  't  <ÊplanD 

Anlego.     Antcgo  \t  gaan  /  altoaar  top  op  Den  eerfle  ban  Sprokkclmaand  aanötoa» 

men.   3Dc  5onDen  aanflonbKS  een  Canoc  na  3lanD  om  aan  De  «©ouber^ 

ncur  berlof  te  ber5oel!cn  \\\  De  l^aben  te  mogen  bomen.    ^Dog  't 

toierD  ond  Doo?  ïjcm    glaD  afgcflagcn.    ^ier  op  litoamen  toe  met 

Alwaar-  malïïanDeren  ober  een  /  om  onjs  ^cljip  aan  De  3ullie  ban  onjj  ge3et 

schipwcf  f^D^^P  ^^  öccben  /  öie  ijaar  gelD  't  toelfie  5e  in  Desi^  i^iepjs  booj  Daar  Dee| 

teven,  bC^ 


BOECANIERS.  219 

öcftoittcn  fjaïJtien  /  niet  fpéeïcn  DaliUcn  betloorcn  ;  en  onö  ödn  becbol» 
Qcnö  op  ttoee  ^cDccpen  te  bcgccucn  öie  na  Engeland  (lonöcn  te  i)cctre&? 
ften.  ^It  nu  50  Uafl  o^^fï^Iö  3Ü«öc  Desaf  lö  mp  met  noö  öectten  iBan 
ban  onö  o^5^lfcDap  aan  25oo?ti  Uan  Capitcpn  Robbert  Bortcus  ^cDtp/ 

Öenaanit   ÖC   Lisbon  Marchanc  ,   en  OP  tcn    Cïföe  Dan    Antego  f  jepl     pg 

öaanöe  /  htoamcn  toe  op  öen  feiS  en  ttotnttgftc  ban  Lentemaan4  Ut^  schüjret 

§!aaCÖ  1682.  tot  Dartmouth  tn  Engeland  ÜCljOUiJCn  te  ïantl.  komt  in  Eo- 

'  geland, 


Eynde  van  't  tweede  DEEL. 


Fol.  I, 


HISTORIE 


Der 


AMERICAANSCHE 

BOECANIERS. 

DERDE      DEEL. 


I.    HOOFDSTUK. 

Des  Schryvcrs  geneegentheyd  tot  Reyfen.  Embarqueert 
zig  tot  Diepe  om  na  AmericA  te  gaan.  Begeeft  zig  on- 
der de  Zee  Roovcrs. 

*  ^!2f  m^  8«l  onacbjoonc  jaaö  booj  ttn  ï^fnïi  Des  schry. 
tiat  tot  Parys  ocDoorcn  iö/  om3ünfonnnn  clöcrtf  l"^.f- 
te  50chcn  /  en  een  Uafl  boo?nccmen  te  DcRouDcn  "„  eerftc 
om  een  iKan  te  toojöen  in  gebaar Inïie  oebnllcn  gcvaiicn. 
IngetDihhelö.    ^e5e  ;êtati  in  tJctoeme  Ue  mcefle 
tDonöjen  tjc0  tocrelJJö  öcbatt  3yn  /  en  tJie  mif^ 
fcfticn  öe  ocootfïe  i.ö  öic  men  3011  ftonncn  binbcn  / 
Ddjoojb  in  mijn  oo?ticel  ooli  te  Boon-angtjoobm 
alle  anbjc  op  Den  aarbboöcm  te  öeDüen.    lïiaac 
toie  isf  (JU  Dtc  be  oeljepmcn  öec  S^atuuc  öan  ontöehhen  en  recüen  acc^ 
ben  /  ban  eenige  30o?t  ban  ncpgingen  l)ie5e  in  't  oemoeb  bcc  .^terbc:= 
linoen  toecfet  i  ten  aan5ien  ban  mijn  5elb  /  moet  i'^  Ocfiennen  öat  itt 
in  öcen  (laat  ben  om  reeftcnfcöap  ban  be  biepte  mijnö  ücoecrte  te  gce? 
ben ;  al  bat  iö  ftan  5egoen  ties  /  bat  ih  altooö  een  5ecc  uptneemenbe  be- 
öeecte  tot  itlepfen  geftab  IjcD.    ^ft  biaö  nog  nautolijfijES  feeben  gfaaccn 
oub  bjanneec  ift  boo?  eenige  ingeboojne  b?ift  baar  \\\  geen  meefler  ban 
toaö/  mp  3elbe  upt  mijn  ©aberö  ïjnpö  begon  te  on't(Tcf(cn  :  *t  ^.ö 
toaar  mijn  eerfic  om3tocrbing  toaiJ  niet  ber?  /  nabemnol  mijn  xttXi^z 
ouOeriycim  en  jïerbte  D^t  tuet  b^Ubt  toeiaatcn,  maar  't  gefcliicbc Diepte 


^  Hiftorieder  Americaanfche  * 

tiihtonfct;  en  TjcU  tft  mccniomaal  mijn  ouöetjs  öc  mocptm  aanoctmnn 
tjat3c  in  De  öoo^ftaö  en  bte  plaats  tocine  top  ia  Viicttc  noemen  /  na 
mp  Oebücn  moeten  50ehcn  :  eüentoel  f)oc  ocootcc  ih  toiccti  /  lioc  oofi 
mijn  iipttocpbniQe  orootec  toarcn  /  en  ih  beöon  mijn  3clb  Dp  trappen 
ïjet  oc3iot  Dan  Parys  t'onttocnneu. 

^e^e  om3toerbenöe  aartj  toajS  noa  met  een  anti?e  beroefelfcftapt  / 
tictoelfic  ift  niet  ïlvii03"0tlo  bcrb  noemen  /  maar  bic  eticntocl  30tianig 
toa.ö  Dat  3C  een  oniïptipzcclilijtjc  begeerte  in  mp  to:ogt  om  öeen  of  an^ 
D^e  Oeleegecina  of  Delbslag  üp  te  toooncn  :  iöftonljctocIupööcriCrom' 
melen  in  be  fïraaten  met  Dooren  3onber  intoenbig  een  gcoote  Ujciigb  en 
öetoeeginge  te  boelen,  't  aDicl  cpnbclijU  500bamg  iipt/  bat  \\\  een  offi-- 
cier  ontmoete  /  baar  ili  maar  topnigc  ïicnnijTe  aan  l)^\s  i  maar  mijn 
6cijgö3iiotigc  geeft  maaftte^mptücl-ftaafl  genefgcnoml)cmmijn©2icnb 
te  maliën.  ^\\  5ag  ïicm  aan  alö  een  persoon  bic  mp  in  mijn  üoo?- 
neemen  3eer  bienftig  lion  sijn  ;  en  ftet  toajS  met  bit  instgt  bat  \\\  mp 
toclcpbe  om  ficiri  te  bicnen.  J^ct  beleg  ban  Condé  ter  bc3cr  tijb  begon* 
nen/  en  ftp  bcrpligt  3ijnbe  om  met  3iin Compagnie  te  bienen/  boobifi 
ï)cm  een  <Dcegcn  aan  bic  tot  bese  tijb  geen  goeb  nog  lïtoaab  aan  pmnnö 
Öebaan  Oab  maar  \i\t  \\\  3ecr  gaacne  30U  toillen  gcü^uplicn.  IJicr  toaö 
Öet  bat  Dp  mp  oprecftte  teehenen  ban  5ijn  bjienbfcliap  gaf  /  toant  bp 
nam  mp  mecbe  en  fticlb  mp  bc  geljeeie  Campagne  bp  3ig  i  boe  be3elbe 
0'epnbigb  toa0  hecrbe  \\\  met  ï)em  te  rug  /  geensinö  mocbc  of  gcbiö- 
courageert  3ünbc  ban  ben  oojlocö  /  gelijft  fiet  mcefle  gebceltc  ban  \s\\\\ 
3ijn/  bic  maar  ebcn  "i^t  p«^oef  baar  ban  gebab  Debben.  ^^it  toa$f  mijn 
nerflc  geball. 

J^ct  ttocebc  toajS  op  bcr?  na  30 'goeb  niet  /  aUjoetoel  bet  met  mijn 
fmanh  en  bc  begeerte  mijnjs  Ijerte  ober  een  fitoam.  ;Dit  toaö  bat  iö 
Cabet  toiccb  onber  bet  Regiment  jX\iriner?5  :  maar  \\\  biel  inbanben 
baneenCapitcin  bic  bjonbeclijh  bcUtoaam  toajsi  om  bj  iunbjen  ban  fat? 
3oen  bet  «0clb  iipt  bc  bcur0  te  trcbben/  30  bat  bese Campagne/  ni  be- 
belfteib  bab  gcboopt  bc  ï^oninH  eenige  bienfl  te  sullen  bebbengebaan/ 
tocg  liep  sonber  ietö  iiptgeboerb  te  bebben.  ilSijn  Baber  paf  mceralios 
bP  belooföe  en  ih  berbicnbc  /  om  mijn  ontslagmg  ic  bchomcn  en  mijn 
cenö  in  bolle  B?plicpb  te  ftellen  /  om  't  een  of  't  anber  bat  myn  beft 
aantlonb  bp  ber  banb  te  batten.  3^et  toaes  mifcbien  sijn  genegcntbepö 
met  bat  ib  30  boen  sou  /  maar  't  toaö  ^t  mijne  /  en  Ui  toaö  niet  lang 
met  30cben  besig/  toant  "^^  43.2aabc  b'Avcgcan,  tolen0  personele  ber- 
bienfie  bem  onber  bc  Franithc  c^uarbe  genoeg  Xi^i\ii  upimiintcn  /  nam 
mp  met  sig  in  't  beleg  ban  Sc.  Guiilain  .  altoaar  ib  niet  mifte  nictoc 
bermaablnblieeben  in 't  gcbjnph  ber  JDapenen  te  bmben/  boe  beet  bat 
ïjet  'er  gaan  mogt.  gn  bit  beleg  htoam  becl  bolb  te^ncubelen/  'ttoelft 
cbcntocl  mijn  begeerte  "^Xi  \\\  bab  ban  mim  Iceben  tetoaagcn/  nietbeeb 
bcrbcelen  :  en  fcboon  mijn  oubcr0  (bic  besc  mijn  toilbc  aarb  nietöon^ 
ben  berb^aagcn)  in  Doop  blaren  bat  Dct  ongmiab  i?v\^  op^IocDP^  mp  tot 

ilnbe'i; 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  5 

öitti26  3tnncn  Djcnacn  50utic/  30  toa«n  31?  ebcntocl  \m  ni5êa*nii9lcplt.- 
toarir  ift  9.10  nujn  boeten  30  ti^i  op  öc  (imaten  ban  Parys  niet  oeset/ 
of  th  toaö  *ec  al  moetje.  'M  D^^ö  anïicrss  niet  alö  ïtcp5en  in  't  I)ooft/ 
en  öe  langflc/  en  tJtc  niet  Det  nieetleoebaarbentienoötoaarcn/  fcljecnen 
ntp  öc  bette.  JDant  een  pec50on  noopö  iipt  3Ü11  öaöerlanö  te  gaan  / 
en  ontocetcnb  te  5ijn  fioe  Oet  opanti^eplaat3entie0aaLöDotiemötoeoinö/ 
■fcOeen  mn  een  3aa!i  te  3Dn/  bic  beel  beetec  aan  een  i)?oub3  alö  j,Ban 
paften,  maat  bp  SanD  te  ceP5cn  öaot  \U  bepbc/  lang/  en  onoeniaf?* 
Belijft  te  3ün  /  biaarom  ih  befloot  nip  op  3ce  te  beoceben  /  en  bat  ih 
op  bic  toü3e  cecbec  en  gcmalihclö&ec  mön  boo?ncemen  30U  (tonnen  bec- 
bulien. 

IBijn  cöubcrö  ftelöc  nïlcjs  bat  tn  Da^c  becmooöen  toaö  m  't  toerli/ 
om  mp  ban  bit  beflupt  aftctrcliften  /  maac  't  mogt  niet  belpcn.  <!:rt 
om  be  ItiaarDcpb  te  5C0öcn  /  ift  toiccb  boo^  nnjn  oencecjcntOeeben  biec 
in  oberDcecb;  boaarom  3c  epnbelijft  (3ienbe  battec  niet  anöecjafinteboen 
toaö)boo25loegcn/  bat  ift  een  itepse  na  Sr. Domingo 3on boen/  albjaac 
16  b2ienbèn  /  en  befcfietmino  in  caö  ban  noob  binben  3on  ;  en  nabe? 
maal  ift  nu  toel  bec3o?ob  in  ^ee  fton  gaan/  ooft  mp  niet  beel  berfcfjil- 
bc  toaac  Been  tft  ging/  en  bc5^  booj5lag/  met  mijn  boojneemen  en  b«^ 
gcerte  obec  eenfttoam/  50  toasj  ift  3cei:  gcreeb  om  te  geftoo?5amen. 

Diepe  toaö  tc  plaat5  baac  ift  fcljeep  ging  /  en  ban  toaac  ift  op  ben  c^^tran 
bijföc  ban  Hentemaanb  bcö  SaacjS  1679  bcrtroft;  metgi-ootecbecnoe^  Diepe  na 
Oinge  alö  ift  5on  ftonnen  uptb?uftften  :  bat  oBlcment:  't  toclft  in  't  alge-  fzïvT" 
meen  be  mcnfcben  fcljjoomlijft  boo?ftomt/  fcfjeen  mP  't  aanminnigften 
aangenaamfte  beicS  toerelbö.    ^^toinben  (om  30  te  fpjeeften)  b^agtcn 
mu  bermaaft  aan;  toant  ift  bonWat  bp  na  pbec  \3)intiH  ^at  iw  öe3ep» 
len  blocö/  onïJ  on3e  toeg  geluftftelüft  titc\i  bo?bcren.    €ï\  ift  toaö  3oba^ 
nfg  becbeugb/  mp  tp  3ulft  een  blottenb  eplanbic  bebinbenöe  /  bat  Bet 
gebaat  baac  on3c  itcpjS  mebe  becmengb  toa.ö  niet  eenö  in  mijn  ge^ 
bagten  fttoam.   Saat  baacom  nicmanb  bectoonbccb  5ün  bat  ift  'er  nietsf 
m  mijn  bagberbaal/  ban  fpjeeft.    <Én  nabemaal  'ec  anbjc  per30onen 
gebonbcn  toosbcn  \iH  nauftcurig  genoeg  bc3c  33aacb  bcfcfpeèbcn  bcbbcn/ 
3al  ift  alleenig  5egg'.'n  bat  top  boo:  <0ob0  gcnaöc  gcluhftig  tot  St.  Do- 
mingo fttoamen  t'accibeeren. 

^ft  bleeb  Biec  obec  bc  biie  giaaren  tijbjS  /  niet  50  3eec  om  't  3lanb 
te  be3ien  a\&  tod  boo?  een  gclegcnOcpb  /  bit  \m  niet  toeliet  Biec  ban 
uaan  te  ftonnen  ftoomen;  ^ft  bonb  mijn  3e!be  albaac  aan  een  Franfch- 
man  geftcetcnb/  bic  30  bec?  toaö  ban  bk  naam  tebecbienenbatftPboo? 
5ijn  bccBacbe  boo3Bepb  eec  een  Turk  fcBeen.  iBaac  al  b'elenbe  ik  ift 
onbec  Bcm  geleeben  Beb  becgccf  ift  Benï  ban  Berten  /  baft  boo?  genoo^ 
men  Bebbenöe  5ijn  naam  (^k  ift  tcc  be5ec  plaat5  niet  3al  neberftcllen)  te 
bergceten.  iBiin  gebulb  epnbciijft  ten  epnbe  gccanftcnbe  en  be3e  elcnbe 
ïjaac  ift  onbec  gcbnifttlag  en  geen  enti  aan  3ag/  moebe  3i)nïje/  ijtcij  ift 
roijn  ftlagten  aan  iiBonfieuc  de  Franiqacnay ,  besê  Jioniuft^  %Hmmai\t/ 

^  2  lik 


* 


4  Hiftorie  der  Americaanfche 

tiicïrt  pïaat5  biin  t'obcdcetienc  »i5oubcrncui:  tJit  ampt  toaatnattii  5iju 
<ÊöclmoctJiof)cpti  boajei  50  o^oot  öat  Iji»  inp  in  3ijn  epgcn  ^upss  nam/ 
flltoaac  ift  fc^ef  ocOcclc  maanöcn  ülecU. 

<Onticrt«rcftcn  Dab  ih  oclö  gcöo^ot  /  en  tft  oo?liccltic  öct  öc  pligt  ban 
fcn  ccrljift  i^an  te  3i)n  tjet  3clbe  toeetjcc  te  Dctaaicn.  iBijn  <OubcrsJ 
joiiöcn  mifcOUn  bjcl  fjccl  gaacne  mün  fcftulö  Detaalö  OcbDcn/  maac  3? 
fionöen  ban  mp/  nog  th  ban  Ijaac  bc  minUe  tijbing  nictïioorcn;  cnöe 
b^uUcn  bic  3c  aan  mp  5onöcn  /  gingen  boo2  3ulüc  gcbicndtgc  lianbcn/ 
5"^"yj"°  bat  3C  on.ö  IjU  Dj{cb  pjn  b.fpaarbcn.  ïDaacom  ih  gcnoob3aa[it  toatf 
wwoidcn!  oai  op  een  anb^e  to!i3c  mijn  3clb«te  rebben,  g^icö  bc5loDt  ih/  mijn3el^ 
be  in  \  uc3:lfcD'«P  bcc  Viybuytcrs  te  begecben  /  en  met  ïjnn  een  i1cp3e 
te  boen/  en  tot  I)':t<i(inge  ban  mi)n  fcljulöen/  30  beel  gelb  alö  iö  feonbe 
ban  be  Spanjaards  te  b02gen.  ^e3e  3Do?t  ban  üo?ging  öeeft  bit  boo^ 
beel  bat  men  \t  geen  (C'bltgatie  ban  ftoeft  te  teehenen  om  ïjct  bjcbec 
te  betalen/  gelijfi  al0  in  onö  lanb  gebzuphelijfe  ifi  ;  toojbenbe  aljs^'tge- 
bolg  ban  een  recfttbaarblge  oo?locl)  gcfcbat ;  tn  nabemaal  \ie  plaat5 
baac  't  gefcntei  aan  geene  3ijbe  be  Hinfe  isS/  i^  'ec  ïjiec  geen  Oaan  bic 
*ec  na  ftcaapb  :  DcOalben  bit  30  mogen  top  Ijkt  aanmerften  battec  Ql& 
boen  een  fcljeuring  tufeljen  be  ttoee  öcoonen  toa^/  en  bat  top  banmöh 
i^ecc  ben  ïlbmicaal  een  fo?mee!c  CommiffiÊ  Datiben  om  be  Spanjaards 
te  btoellen. 

3U  beboefbe  niet  beel  b?ee3  te  IjeöDen  om  een  Capitein  te  binben  bfe 
inp  aannam;  en  nabemaal  'ec  bie0  tijH  niet  beeletoarenbaacih'ioog 
op  hon  toerpen  /  30  bab  ih  mijn  fteuc  ftaajl  genoomen.  Laurens  de 
Graafï  toaö  be  man  bic  ih  mp  inbegtie  een  goebc  Eee  0ober  te  3iiiicrt 
3i)n/  en  Doctoel  Ijp  \)kt  nog  nietTange  toaö  g'ajcibcerb  getoeefl/  5a 
moed  ftp  ebentoel  om  bc5clbbe  oo?3aah  alss  ih  bertrehhen»  3©p  toaren 
in  topnig  nucen  toel  metmalhanb?eteb?eeben/  entoicrbrn3iilheiD^icn- 
ben  alö  bic  geenm  getooon  3ün  /  tk  met  clhaac  ïjet  3elbbe  p?i)hel  ban 
't  gcbal  moeten  nptflaan/  en  fcbijnbnaiiiih  in  't  5elbe  beigann  hennen. 
I^oetoel  bu  laafie  't  minfl  ban  on3C  gebagtcn  toaren.  3h  bab  genoeg 
te  boen  om  op  mijn  bertreh  te  benhen/  ih  bersng  mp  3clb  ban  3Das 
penen  en  anb^e  ndob5aahli)hï)eeben  /  tot  lall>:n  ban  ijl^lonfieur  de  Fran- 
qucfnay ,  bie  mp  mct  beel  genegenthepb  eerig  gelb  bcrfcïjoot  /  't  toelfi 
th  Ijem  't  5eberbtoeberbetaalbbeU;  ï^ogtoienjcibjienbfcliap  t'mptoaartjef 
th  nopb  beigeeten  ^il.  <il!pnbeli)h  htoam  be  bon?  mp  gctoenfïe  bag/  en 
thmagmettoaar'KPb  5':ggtn  bat  in  mijn  gebagtcn  /  bet  een  bcr  Dejlc 
ban  mijn  ganfchc  lecbenö  loop  toaief.  (Dp  ben  2iftc  ban  Elagtmaanö 
bcKS  ^aariS  1684.  gingen  top  ban  Pint  Guavcs  ten  getale  ban  bonberb 
tn  ttoiiutg  ji!)nn  aan  boo2b  ban  een  ^2ij«/  eentgc  tnb  te  boren  boo: 
<ltapircin  Laurens  de  Graaft,  Dantic  Spanjaards  (^k  be3e!be  aljcf  eenab^ 
bijö  '3'»gt  ban  Canhagcna  na  Spaiüc  gc^cnbcn  (laTiber)  genomen. 

One"  boo2nccmcn  toaö  om  onö  ^doc  bp  een  ©loot  bcc  Ece  ilobersJ 
te  berboegen/  bie  top  in  Doop  toaren  om  boo?  d'Havana  (een  groote 


BOECANIERS.  5- 

^tati/  aan  bc  s^oojö  jijöc  ban  't  oJpianti  Cuba  en  omtrcnb  \)tmm 
mijlen  ban  Sant  Domingo  (jelecocn)  t'ontmocun. 

4Dp  öcn  4Je  ban  JBintcrmaanö  Utoaamen  top  onticc  öct  Schildpad- 
den Eyiand  tcn  anHcc  om  toatec  in  te  nccmcn  /  en  op  tjen  6jc  ötnocn 
top  toccöcc  't  5cpl  na  öe  hu|l  ban  St.  Domingo  fcetoclftc  ïjicc  maac  ö?ie 
mijlen  ban  afi&j  en  altoaac  top  ccciï  op  öcn  r2ie  dtoaamen  t'a?n? 
bcecen/  boo?  Gaap  Fran^ois  tcn  anfeec  hoomcnOe  /  altoaac  top  be  rcfl 
ban  onjs  toatec  en  öjanbDout  innaamen.  ^C5c  p!aat5  bcrlteten  top  op 
öcn  iT'^e  en  toiccDen  ttoce  mijlen  ban  bc  ceebc  booj  een  felle  ^oojbe 
tomb  aanoetaft  /  toaac  boo?  top  onjc  Elocp  htotn  caafttrn.-  KïcQcnjS 
ben  abonb  3cplbe  top  na  een  bcc3eehccbeplaat5  teïiig/  altoaac  top  ttoee 
öaocn  oenoob3aaftt  toacen  te  ülpben  kg^m  om  na  een  Canoetctoaoten 
bie  top  na  be  Gaap  (baac  top  ban  baan  ochomen  toacen)  aesonbennab^ 
ben/  om  't  oeen  top  tot  Dct  opmafeen  ban  een  ^(eutoe^loepbannoo? 
ben  ftabben  te  feoopen. 

<öp  ben  ttointiaftcn  maafete  toP  oniS  toeeber  filaac  /  en  becben  onjs 
fied  om  Ie  Vidoricux  in  te  ftaaleii  /  3önbe  een  ^cliip  bat  tot  Nantes 
tljupisf  l)oo2be/  en  met  onö  ban  be  Gaap  offïomen  toa.ö/  3ijnbe  na  be 
wind  Eyiandcngcbefïineert/op  Ocöbenbe.bcCommanbeucban  Sr.  Laa- 
rens,  Sluptenant  <8cneraal  ban  be  Franfchcogplanticnenbeüiuftenban 

Tierra  Firme.  d^U  lEonfUUC  Begon  ^ntcnbant  bCC  gilflitie/  ^OUcp/ 

en  j?inantie  in  tik  htoartieccn/  en  toien  top  tot  (iTonbop  öienbe/  upt 
Jijcesf  ban  boo?  be  Spaanfche  Pirogues  W  baacomtcentftriipften/  obec- 
ballen  te  3ulleh  too?Den.  €r\  inberbaab  top  Dabben  öcoote  reeben  om 
boo?  be  DeDoubeni?  ban  W  J^ccccn  (t)ic  op  alle  be  Colonicn  be3ec  acp- 
lanben/  toegensJ  be  ooebe  02bec  hic  3e  öcïjoiiben/  be  giuftitie  bie  5e  qc- 
ïjantljaabt/  en  bc  cufl  bic  ijet  ©oUi  onbec  Daar  oenooten  ftabbcn/  3ccc 
n'acljt  toierbcn)  te  so^ocn;  maat  toPhonbcnonmoocelühïiet^cDlpniet 
toecbec  m  't  oc3iOt  hrijgen/  al30  top  niet  toiiïen  toat  Coursi  l)ct  ocnoo- 
men  öab. 

g^en  bjteenttointiofïc  bcrbolöbc  top  on3c  cpoeConrsf/  entegenjssbcn 
abonb  ontbeluc  top  een  (§cIjipaanlpbanon^7  baac  top  jacDtopmaaft- 
ten/  maac  't  toacljtc  onsf  in^  en  boe  top  'cc  bp  aefiomen toacen bebon? 
öen  top  't  Capitem  ie  Suer  ban  Diepe  tcsijn  /  boccenbeeen5fluptd'A- 
maranihai  topbeclictenlKmaan|lonb0enbccbofobc  on5c€our.cf.  iBaac 
op  ben  iyftc3ijnbc  KcrsdagijabbcntoP  gtootc  ftalmtc/  toclfte  tot  lii^  bol- 
genbc  bag  biuicbc/  alö  toannecc  be  toinb  contcarieliep/  enonjsbtoong 
te  rug  te  loojjen  na  Piatta  op  bc  $iu|l  banSt.  Domingo,  altoaac  ton  tot 
[)et  cpnbc  bec  jiaaanb  blceben. 

^öpben  cerfteban  ïoutomaanb  bejS  «giaarsf  1585-  fetoamen  top  be 

Gaap  St.  Francois  cn  ^i  bolgeubc  bag  Gabo  Gabron,  cn  Savona  ,  3Ön^ 

ïje  alle  aan  lic  3elbbc  iiuft  geleegen  /  te  boobcn  /  en  bic  bag  itkvf  een 
man  ban  onö  ©olö. 
ai>p  ben  bicïbe  5cplbc  toe  in  *t  pc5igt  ban  ia  Mona ,  en  baao.ö  baac 

311  3  aan 


6  Hiflorie  der  Amcricaanfche  • 

aan  boc«n  toe  boojbp  't  (ï^pUmti  baii  Pucno  Rico  en  ia  Savona  en  boen 
ginoen  toP  ^.  O.  en  ^,  tot  Den  clföc/  toanncce  top  b'Cplanöcn  ban 
Ave  ontljcliten/  toaac  na  toe  toP't  D?aoenöe  ftielöen  tot  aan  bcnabcnb/ 
en  raaliten  'cr  öeö  anbecen  daagief  mojgcn^  ten  elf  uuren  boD2bp  /  bou^ 
benöe  gcflaaöia  be5elbtic  CouriS/  tot  Dat  top  aan  't  <eplanb  de  ia  Roca 
fetoamen ;  altoaac  nicö$  een  renbcsbou.ö  toa.ö  ban  01150  sOo:loofcfjeepen 
bie  top  300tcn. 

<öp  ben  13de  ten  feebcn  uuren  fn  bc  ttiojgenflonb  ontbefttcn  toe  bet 
bafïe  lanb  ban  America,  be  boloenbe  baa  breecen  top  groote  flilte/  be- 
tociftc  buurbe  tot  ben  bijfttenbc  'jS  mibbago  /  toanneer  top  een  frifcbc 
fioeltc  breeocn/  en  oino^n  B-^^  <D.  tot  aan  ben  feebenttenbc/  toan? 
neer  toP  30  alö  bc  liÊaan  In  *t  onbergaan  toaö/  loeftoaarb  ban  on$faf 
ttoee  ^cïjeepen  en  biet  Jöarhetf  w  't  gc5igt  breegcn/  bit  bcebonjsaUcss 
Inlaat  ma^en. 

<0p  ben  agttienbc  met  f\it  aanbjceften  ban  ben  bcg  btoam  een  bc^cc 
©aartupgen/  3önbc  een  Tartanc,  gecommanbcert  boo?  Capitein  Jnn 
Rofe  op  oniS  aan  om  onef  te  pjcpcn  ;  en  naöemaal  on^e  (Capitein  een 
«tommilTic  ban  tjc  a3?oot  'JCbmtraal  ban  Vrankryk  be<J32aebdc  Thou- 
loufe  l)ab  /  gaben  top  ten  anbtooo?b  ban  Parys ,  en  flahen  on5c  3Ölag 
op;  maar  Rofc  lik  ornei  30  niet  toilbc' bennen/  en  geloobenbc  bat  to» 
geen  anber  boo?neemcn  Ijabbcn  (boo?  oniS  een  JHoninfiiS  ^^fbip  tebepn" 
3en)  aljS  om  maar  ban  bcm  af  te  raaben  /  gaf  onö  ttoee  fcliooten  om 
cn^tf  te  boen  ttrijhcn.  I|iec  boo?  Ijcm  toaarlijfj  boo?  een  Spanjaard  aan- 
3ienbe/  30  3loegen  top  ettelöbc  baten  25u0b:iipb  be  bobem  in/  omoiiö 
^c\)i\i  in  be  Uigt  te  boen  blicgen/  eerbec  alönibcïjanbcnbanbatöolö 
te  balfen/  i}ic  noopb  btoarticr  gceben  /  maar  gctooon  3ün  otn  onö  alle 
bebenHelijbe  tormenten  te  boen  lijben  /  beginncnbe  gcmcenlijb  met  ^c 
«ïTapitcin/  bie  5c  met  be  CommttTie  om  31)0  bal^s  opljangtn  :  jj)aar 
een  ban  be  ttoee  ,§cl)eepen  btoam  in  een  oogcnblift  l)p  0110  /  en  onsf 
bcnnenbc  beeb  onö  teeften/  *t  toclb  onö  te  mcerbergcnoeginge  gaf/  bat 
in  plaat3  ban  ©panben  toaar  boo?  top  baar  aanjagen  /  3p  niet  alleen 
blceftcn  5i)?icnben  te  3Ün  /  maar  be5tiböc  ^cOeepcn  tik  top  Ijoopten  tt 
binben/  30  bat  top  bic  bag  met  b'ecn  ben  anber  te  bcsocbcn  booiüMg- 
ten. 

Ocen  ban  bcfc  ttoee  ^cbeepen  Oeboo?ben  aan  kapitein  Mlchaei  Lan- 
dcrfon,  en  toa.ö  genaamt  ic  Mutineux  maar  eertijbö  de  Vrccdc,-  en  't 
anber  beboo^ben  aan  Capitein  Laurcns  de  Graaf,  en  toacs  gcnaambbe 
Ncptunis ,  maar  te  boorcn  t}c  St.  Francifcus,  toclfi  ^cbip  bp  beri.iten 
bab  /  boen  bp  met  5ijn  pjpsf  tot  St.  Domingo  btoam  /  om  eén  nicutoc 
CommifTic  ban  xjt  '^ouoccnewr  te  beljoomen  /  al5o  5ijn  cpgen  upme- 
bienb  Dab.  ^t  <Cer)li  ban  bc5c  ^cbccpen  toaö  gemonteerb  met  bijftig 
en  't  anber  met  bier  en  bccriiattubdcn/  en  babbcn  alle  bepbe  ttoee  Spaan- 

fchc  Armadillcs  gclueclt  /  todbc  't  ^aar  te  boorcn  ban  Carthaj;cna  af' 
OC}0nbcn  3i)nbC/  om  bc  ^CDCCpen  30  ban  Laurcns  OljS  Michacl,  alö 

tk 


BOECANIERS.  7 

ijïc  ban  bc  Capitcnrö  Joan  Qact  en  ic  Sage  te  nccmcn  /  stM  öp  tk 
occncn  ocnoomen  toiccöcn  /  Oaac  5c  mccftcc  ban  mccnöcn  te  too^ticn : 
ïjc  bicc  Coachen  toicvöen  acbocvö  bp  bc  Capitcincn  /  Rofe ,  Vigneron , 
la  Garde,  en  ccn  Engeifche  Ba'caöcc  ban  Jamaica ;  tou  toiccbcn  bocj 
ïjaai*  onbccriot  bat  3c  Dicc  omtccnb  toaotcnöc  toar  en  na  bc  PetachcMar- 
gacrita,  cn  ccn  öloot  Spaanfchc  üsoopbaaibcr.ö  bïc  semcenöenbatbc^e 
Ujco5oubcnfiomcn/  en  ijoopten  te  nccmcn. 

<Op  ben  neacnttenbc  be3looten  top  be5c  pofl  te  beclaten/  en  tici:^c  nl 
bat  mocdijft  toa.ci  om  be  (jooote  ban  't  orplanb  Curacao  (ban  't  tocifie 
een  oroot  ccbcelte  be  Hollanders  tocöcRoo?b)  te  ftnJGcn.  a©p  senlbcn 
in 't  ocsiflt  ban  bic  ban  Boun  aira  <;n  Roubc ;  op  Den  5elbbc  ttiq  uw 
ttoee  uuren  in  b'agtecnubbaö  maaötcn  top  lacljt  op  een  viaatnfchc 
230rlt/  betoelfte  ban  Guaira  (aan  bc bafïe  Éuft  qelct^ocn)  na  ^c  ;5>taö 
Curacao  ginfi ,  top  anftcibcn  bicn  abonö  ttoee  mijlen  ban  be  o^mclbc 

^tab  in  be  J^abcn  ban  San6la  Barbara. 

(Op  ben  ttomtiatïc  3onbc\ktop  be  23ai-ri  ban  Capitein  ia  Garde  na  \ic 
^tab  /  om  ban  be  <èonbcrneuc  bcriof  te  ber3oclicn  eenigc  fDaflcn  te 
moacn  ftoopen  boo?  't  ^cïjip  ban  Capitein  de  Graaf,  toclfte  booj  een 
<Djcacn  be3clbe  üp  't  €planb  St.  Thomas  bcrlooren  fjab.  jBaac'ttoicib 
ones  bolfioomen  boo?  Ijem  octoepoccb  /  en  be  pookten  booj  on5e  neu.ö 
toeoc5lootcn.  <0p  He  tocbechomile  ban  be  23arfi  /  en  't  becftaal  ban 
bcö  éoubecneiir.ö  tocpijccina  /  toicrb  ift  uptocfcljifet  om  ïjm\  een  Copp 
ban  on5c  CommifTie  te  bjcnocn/  Doopcnbc  ïjcm  boo?  bft  mibbci  te  bc^ 
toceocn  om  oniS  bcr5ocft  te  bcraunnen  ;  maac  Op  DIccf  ilantbafïia  in  't 
tocpgeren.  «Onbertufclien  fcfi2cumbe  een  panp  ban  ons  bcctsbolft  niet 
aan  ïanb  en  in  bc  ^ètaö  te  ïioomcn/  na  bat3e  üaac  3i)bgctoeccaanbc 
^co2t  oclaten  ijabben. 

^p  ben  b2teenttointiotteIioten  onje  <§cBeepen  flct  anfiec  omnaSan- 
aa  Crux,  't  toeifi  fecben  mijlen  ban  be3e  <;§tab  aflegt/  te  5eplen  /  en 
tn  on5c  paffagic  boo?bp  fiet  jp02t/  bcgcoetcbe  top  'f3elDe/  toiecbenmet 
een  gelijft  öi^tal  fcïjootcn  bcanbto08?b  :  maac  be<i3onbecneucbebinben^ 
be  batiec  obec  be  ttoee  fionbcrb  0>an  ban  onjs  ©olft  in  be  ^tab  toa- 
ren  /  liet  op  ben  bier  en  ttointigttc  met  ;€rommel3lag  af  öonbigen  /  bat  fjct 
3ijn  teil  toaö  bat  top  5oubcn  be  ^tab  riipmen/  en  oniSaaniïonbö  tocc- 
ber  aan  boo2b  ban  on3c  ^cöcepcn  bCvaccbcn  /  en  bat  Dp  onö  üslocpcn 
toilöe  gecben  om  'er  onö  na  toe  te  b,2enGen  /  mitsf  ttoee  tluhïicn  ban 
agten  be  iiBan  aan  f)em  üctaalenbc  ^ö  Oemeröte  aaniïonbsS  tocl  bat 
i]n  niet  toilbe  bat  top  te  ianb  te  rug  3oubegaan/  nabemaaltopbancen 
jfeeer  ober  moeflcn  't  toel6  aan  be  i3oet  ban  't  5?02t  (egt  /  en  't  toclö 
Bp  onö  berüooben  Oab  te  paffeeren  j  bit  Hic^  mp  bp  ftem  gaan  en  5cg? 
gen/  bat  top  tjem  boo?  3ijn  Eloepen  bebanlitcn/  bat  top  PirogucsOab^ 
ten  om  onö  bertoaacbjS  te  üj^mgcn  ;  en  bat  top  anber.ö  geen  boojnee* 
men  l)'"'bbcn  om  te  lanb  te  gaan  alö  om  bat  ton  gaarn  toilbc  toanbe- 
Hen  ;  op  't  toelft  fip  anttooo^b^  /  bat  b'lntooonbcrjs  bnar  b^'e3E(agtI(ï 

toarca 


8  Hiftorie  der  Americaanfche 

toacétt  om  onö  öc  ocicgcntfjcpïj  ban  ïj^^ac  €planti  te  ïatcn  3t^n  J  öwiJ 
hjaccn  top  ttocc  biigcn  onöcrtoeeöcn  ccc  top  San6U  Crux  ftoiiöcn  ücccp? 
ftcn/  altoanc  01150  iScljccpen  na  on0  toacfjtcntic  toaccn. 

l^aticrOanö  Htoamcn  top  t)'oo25aa(i  ban  öcö  «öoubcrncucjei  luiijnoc^ 
Qtw  tcocn^j  on.ö  te  toeten/  't  toelh  toasi/  öat  be  ^clicep^n  ban  be  Ca- 

pitctnen  öe  Graaf  en  Landerfon ,  b002  de  Havana  ttoee  Hol  landfchc  <§Cljeei 

pen/  betocUic  boo?  bc  Spanjaard?  Ijebjaat  toarcn/  en  ttocc  Oonbccbbup? 
3cnb  (iuhhen  ban  agtcn  aan  boo^b  öaböen/  toaac  ban  b'cene  Ijclft  be 

HoIIandfclie  WclMudifchc  Maatfchappy  en  b'anbcrc  [itlft  ti  Spanjaards 

toc&toamcn/  ïjabben  ocnoomen.  "H^e^t  laatfte  te  toccten  be  Spanjaards 
(met  Wim  top  lu  oo^Iocli  toacen)  b'eentge  5iinbe  tsU  geplonbccb  toarcn/ 
toicrbcn  fcOabclooö  geftonticn  boo?  be  Hollanders  /  toclhe  't  üebcl  obec 
be  oe5epbe  ^cftccpen  Dabben/  en  bie  met  öun  b'anb^c lionbcrb bup3cnb 
(lubüenbanac(jtcn(bfe  boo?  be  Vrybuyters  niet  aangccoccb  toiccbcn/ 
al505e  met  lik  i^atte  in  ©?eebe  toacen)  bcdbcn;  maafienbe  [jaacpjin' 
dpalen  liötclijli  toijsï/  bat  Ijaac  aKeö  ontnoomentoajs/  en  bu.ö  moeflen 
top  om  be  bcbacflccpc  lik  be3e  Ho'iandcrs  HgcniS  D^ac  cpgen  Bolö  0^ 
pleegb  ftabben  /  lepbcn. 

<Dp  ben  fecben  en  ttointiofte  gingen  top  toccbec''t5cpl/  f  oiirjj  flcïlen^ 
öenaCaboia  Valkaan 't  bafte  lanb  ban  America,  altoaactopboojnee- 
mm^  toacen  on.ö  3elbe  hiaac  te  maften/  om  op  bc  Pctachc  Margucrita 
(baacalcccbebangefpjoofteniö)  te  paffen  :  bc3clbbc  bagfcïjepbe  bc  23arö 
ban  Capitcin  Vigncron  ban  o\\&  af  1  om  tocbcc  na  be  öu|t  ban  Sr. 
Domingo  tc  ftcecen/  nabemaal  5e  geen  a^olft  genoeg  ïjabben  om  letiJ 
te  fionncn  onbecnecmen/  D^l'I^^nbe  niet  mcec  M  ttointig  jiIDan  aan 

b002b. 

<0p  ben  bectigfle  aan  be  boo?5ctitic  €aap  gclöomen  3öttbe/  lieten  top 
't  anftec  ballen  i  en  on^e  eecfte  532g  toasf  om  cenigc  ^cDilbtoagten  /  ten 
^tiak  ban  bijfticn  op  be  ïjooglte  plaat3en  upt  tc  3cttcn  /  om  onö  tc 
toaaifclioutocn  toanncec  3e  be  Petachc  fttoamcn  t'ontbchften  ;  maac  be 
bolgcnbe  bng  bonöcn  top  't  Dctcc  gccaabcn  ()ct  bolgcnbe  in  't  toccft  tc 
(lellen/ om  honbfcljnptcDcftoomcn  :  top  3onben  opbcncccftcban^pjoö^ 
ftelmaanb  be  25arft  ban  Capitcin  Roic  na  be  monb  ban  bc  tilbicc  la 
^chc  aan  bc  bafïe  üu|l/  3i)nbc  omttcnb  ttointig  mijlen  ban  beCaap 
(baac  top  alö  boen  toacen)  gclecgcn  /  too?bcnDe  boo?  Spanjaards  be- 
tooonD/  onbcc  fcftijn  om  met  Oaac  te  ftanbclen/  maac  jn  bcc  baabmct 
boojncemcn  om  cenigc  geuangenen  tc  üehoomen/  en  upt  bc3clbetebcc* 
necmcn  of  be  Pctachc  bic  tocg  gcpaffeerb  toa^  of  niet/  toant  gemeen^ 
Ujft  toiiJ  3e  in  W  ilibiec  gctooon  iiw  gebcclu  ban  Ijaac  laabing  in  xz 
ncemen. 

(Cectojjl  top  na  be  te  eng  ftomfle  ban  bc3c  25acTi  toagtcnbe  toaarcn/ 
gina  ift  met  ecmg  aDolh  aan  lanb  om  't  3'-iüe  cenö  te  üc5(cn.  fjft  bec- 
êoiiD  bat  Oet  5clüc  booj  ccn  to2ccb  /  toilb'^i  üacbaarifcDc  Indiaanfchc 
^atie  Dctooonb  toiccb/  bic  geen  JDzienb  /  of  gemeenfcüap  met  eenigc 

onbjc 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  9 

anti?ÊboIftctcn  tcc  toccclö  ficObcn/  3cltiö  nictmct  de  Spanjaards  bic  ront;: 
?om  Oim  tooonm.  ^c  Dccftmticn  en  ccteii  5onlïcc  onticcfcftcpö  toat  5c  maac 
öcitingcn  honncn/  en3un  booj  nictiS  alö  alleen  boo?3toaactien  en  tJierge^ 
lijfteluapenenUectiaacöj  maacbierroccjS  en  öieroelijöe  agten3eniet  met 
al}  toplnclöen  onö  bolbaan  tiat  1»^^  tn  on3e te riuj homfl  Ijet  oe3tot  ban 
Oaac  DaötJcn  /  3onticc  öe  nicto«foierioöcPti  te  Dcl^öen/  om  ( öoo:  Uccti« 
tlanbtoaacö.ö  in  te  öi^an/  taacU)?  nietje  te  öoenljaDöen;  Daactanticn  te 
ïJep^oeben, 

31&  fton  tec  lie3ecpIaat!S  niet  toel  nalaaten  om  een  boo?öeclbteoeebeit 
ban 't  gene  ift  hom  te  3coöcn.  ^clBarquiiS  de  Maintcnon,  45oiibccs 
neucban  MaryGaiiant,  boecettöe  een  ban  'siüoninh.ö^c^ecpen/  Oati 
een  ^jijjS  genoomen  /  gemontcertr  met  beectien  liiiliften  1  en  3ig  aan  Ooo?ti 
ban  't  3elbc  Ocgccben  (jebbenöe  /  gccaaftte  op  een  3eeöre  bag  ban  sm  tipgen 
eScOip  afgefclKPiJen /  toaat  boo:  öp  genoob3aaïit  bjaö  (om  toatec  tn  te  nee^ 
men)  öet  anhec  boojBocadciDragote  laten  ballen/  bJdhc  plaat-ï$  boo? 
be5clbe  3002t  ban  ludiaanen  alsf  aan  €aap  ia  Vciia  betooonb  bjoib.  ï^u 
B^agt 5Ön  ^écfjip  55  bigt  onbec  't  Hanb  M mogcUjti  toaö /  en  3ijn  gcfcljtie 
aaneen3übegeb2agtbebbenöc/  3onbtjp/  onbec  fabeuc ban 't  3elbe/  5ön 
^loep/  met ttoèe en ttointig toel getoapenbe mannen/  nalanb/  omtoa^ 
tec  teftaalen.  ^C3e toilbe  Indiaanen  aanflcanb  becDojgen  geleegen  fjcb* 
benbe/  gaaben  be^loep  geen  töb  om  te  lanben/  ma.ic  ljun3elbertrjaliS 
obec  ftopin'ttoat'c  öegecbenbe/  felampten  be  fïoepaan/  enbjagtenbc^ 
5elbe  /  in  fprjt  ban  't  gebuucig  fcfjieten  /  't  toelh  ban  't  fcfjip  op  ftaac  gebaait 
toiecb/  metbe  ttoceenttointigman  amSlanö/  altoaac3e*tbDift  boob-- 
fïoegen  /  neemenbe  baac  na  pbcc  3ün  man  op  be  cug  /  en  bjoegen  51;  tocg  ,- 
bitgcbaan3i)nbe  lu'ecben5ctoccbccom/  3toommen  na'tfcljip/  en  meen- 
benbefiabelö  aanttiibiien  t«  fnijöcn/  opijaop  bar  ïjet  fcfjip  baar  boo^  aan 
flcanb5oiihomcnb?ijben/  cn3pbanbiegeencnbieaaiiboo?btoarcn/  ban 
öe3clbe ^^\m  mogtcn  geeben.  f^aac  't  goeb  geluh toilbc  bat 3e ti)b  {jabben 
Dm  be  3cplcn  ftlaar  te  maften  /  en  berbecban  ffranb  af  te  raalien. 

(©pbenttoeebe  toaccn  toPDee5tg  met  oniei  ^cl)tp  te  calefatecen/  en  op 
ben  agfie  htoam  be!2öachb'artCnpitetnRore  toebec  te  cug/  met  tijbingc 
tiat30b2a3einbemonb  ban  bei^ibiec  laAche  g'anfterb  toacen/  öabben 
3eeenhlenneCanoenu'tfeöEngeifchena  lanb  gc3onbcn/  be5e  toacen  ban 
onöge5eircbap/  en  ïjaac  natie  in  b?eeben  metbe Spanjaards  bie met Daac 
ober  een  ötoamen  /  bat  3e  be  bolgenbe  mojgen  met  ^oune  opgang  een 
fcöoot3oubeboen  /  tot  teehen  bat3c  3oubcn  aan  boo2b  üoomcn  om  met  Ijaac 
teljanbelen,-  bat3einbenagtbcctigman  aan  lanb  habbcnge3onbcn/  om 
cenigcbec Spanjaards bie af  en  aan  5CiUbegaan/  t'obciballcnengebangcn 
tcneemcn-,  maac  bat  be  Spanjaards,  beflcihbieboo^Dïii^rGcfpnüiicntoajss 
ÖCtoaargetoo?ben3ijnbe/  be  gefjecle  nagt  gebiecb  /  en  baac  boo^O^^t  gans 
fcöeïanb  in  allacm  gebjagt  öabbcnj  bat  be  bolgenbe  mo?aen  onsi  bolii 
cett  fcOoot  ftabben  gebaan/  en  Engcifche  Plaggen  opae5^t '  bog  5onbei: 
biiigt/  toantbatbg Spanjaards  na  alle  fcöijn  geen  geneegeiuijepb  öabben 

1 11.  Deel.  ^  tot 


lo  Hiftorie  der  Americaanfche 

tot50tirinfoéoocticrcn  titc5cbcmerfetcn  öattpp  met  Daar  toilDc  bcröantic^ 
\m/  3obaton.öbolh  bcmcrftcnöc  batljanrboo^ncmicnmi.eluhttDaies/  [jct 
anhcc  opoctDonDcn  en  toctiei:  na  onö  toeoe5epltJ  iiiaren. 

iDiinnecr  top  ten  laafle  ban  geUoelcn  toaren  /  tiatter  geen  fioop  toajj  tiat 
bePatache  Diebca  hoonicn^oubc/  ïncldcntop  aanl)oo2ö  lianon6e§cl)ip 
ferijgöraaD/  om  t'obcrlcoocn  of  men  niet  iet^anöcrö  in'ttocrh  honfiel» 
ïcni  maac  nalicmaal5e  mctCapttepn  Laurcns  de  Graaf  (Die  ttoceöcröc 
panen  ban  't  ^fl)ip  öe  Ncptunus  toehtoam  j  nkt  feonbcn  obereenhoomcn  / 
troo j  bicn  ï)p  ben  baaö  ober  ons  begon  te  fpeelen  /  30  toaren  'er  feeben  en  tag^ 
tcntig  bie  3ijn  ^cbip  berltcten/  en  3ig  aan  boozb  ban  be^jyo  ücgaben/ 
fnbetoelhe  top  ban St.  Domingo gehoomen  toaren/  en  opbenbcrtienben 
ban  l)em  affcljepben.  ^p  ligie  het  anher  en  ging  toeber  bertoaarbö  t'3cpl ; 
Capitepn  Michacl  en  Capitepn  Rofe  toonben  mebe  Ijet  anher  op  en  3eplben 
naCarihagcna,  entopbicnicttoifien  toattotQtopncemcntoilben,  bolg* 
bcnbc3elaatten. 

<Dp  ben  bi)f  en  ttointigflen  ftabben  top  een  ftacbe  floober  upt  ben  oofTcn  / 
bie  onö  boojlip  ccnHibKr  b?cef  bp  bc  Spanjaards  Rio  Grande  genaamb/ 
altoaar  top  mecnbe  toater  ingenootiien  te  liebüen  /  't  toelft  ban  be  monb  bcc 
ïïibier  tot  ^2ic  of  bicrmiil  in^ee  3oet  blijft/  ïioetopnig  bat  bet  ooh  ree- 
Ocnb/  mitö  bat  men  banboben  af  fcliept-  <!De  3elbbc  bag  omircnb  ten 
b^ie  uuren  in  b'agtermibbag  ^agcn  top  Ma  Donna  de  ia  Poupia ,  't  toelli 
aan  be  bafle  ftuft  Itgt  /  en  be  3e(lienbe  anhcrbe  topboo?  b'o^planbcn  St.  Pcr- 
nard ,  ban  toaar  toP  in  ben  abonb  alleen  met  Xi^U  Pirogues  bertrohftcn  /  om 
op  be  Ijoogte  ban  Canhagena  te  geraaben '  cntc3ien  of  top  geen  pjobifie 
honbcn  binben  'ttoelli5c  gcbuurig  na  bic  plaat5  bjengcn/  cnon.éboo^' 
neemen  bab  00b  bet  gctoenfcbte  gebolg. 

3Bp beerben  op  ben  agtienbe  te  rug  met  feeben  Pirogues  gelaaben  met 
IVlaü,  bic  top  p^i)0  gemaaht  babbcn:  top  berflonben  boo?  be  Spanjaards 
bie  toe  in  be5elbc  bonben/  battcr  ttoecGaiiiocncn  booj  Canhagena  lagen/ 
en  bat  bc  Spaanfche  Fiota  tot  Porto  Beio  lag/  ban  toaar  itoee^flicepcii' 
Bet  eenc  bocrenöc  ttointig  en  bet  anber  bicrenttoinngitiibben/  (lonben 
metbenccrftc  uPt  tcloopen ;  maar  top  oo^beelben  bet  nut  bienitig  om  baac 
op  te  paffen  /  nabemaal  3c  onjei  bc  nette  ti)b  niet  toijien  te  mclbcn  /  toannccc 
3c  (ionben  te  bertrehben. 

<0p  ben  ttoeecnttointigflc/  beö  mibbagö  gingen  toP  onber  3epl  /  m 
tcegcnÉf  ben  abonb  ontbchten  top  Point  Picaron,  en  b*a?Planbcn  de  Pai- 
mas,  besfnagtjSomtrenb  ten  ttoee  uuren  geraahien  toi^erbocjüp/  bebol- 
oenbemojgen  bonben  top  onö  ban  beCapiteinen  Michaci  enRofc  gcfena- 
ceerb  /  toaar  op  toP  een  beflupt  namen  om  het  bafle  üanb  te  boo2hrun(Ten 
tencpnbeominbeZuyd  Zee  te  geraahen:  ten  bien  epnbe  3eplbèn  top  na 
i3C  Bnp  ban  Lisie  d'or  of  Gouden  <CpIanb  /   't  toclb  b?02  b'Indiaancn  bail 

Sambesbiccn3eb2ienben  3ijn/  bctotoonb  tooib/  om  ban  baar  te  bcrnec^ 
men  toat  gcboIg b'anbze  V r vbuy ters  (tu  50  ono  ge^cgt  toasf /  ^cniflc  niaans 
^cntcboo(^nbe(toaaa.ci  gegaan  toac(n)  geljabljdObcn. 

JDmi 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  ii 

a^an  ben  öjtc en ttohutotlc  'iSnmt^  tot  öcn  Wt  en  ttofntfoftc  fjiclbcn 
h3P  t  ö?agcnïïc  /  bc\32ec(t3unöe  omonö  m  bc<jBuIpO  Dan  Arian  tcDcgfc^ 
\)m/  öicmo?ocn  mctljct  al^nü^'e&cn  öanöeöag  ücgabm  top  on.öbigtcc 
onöec  't  Hanö  /  om  te  toceten  toaac  top  toaren.  €«fTcï)en  tic^c  <6olf  en 
Caöo  Matamc  oebeucben  een  5cec  aanmccftcliih  boo:ual/  topOaöben  in 
ecnbccPirogues  toaai'  ban  {ikt  boobcn  oefpjooftcn  lè  /  eenEolöaat  (be^ 
yoorcnöe  tot  De  Spaanfchc  Gaiiioenen)  gcbangen  bclioomcn»  iDesc  man 
namiiPttoanboop  ombatOP5ig  gebangcn  5ag/  Ijoctoeltjp  beleeft  genoeg 
gebanbclb  toierb  /  eenbeflupt  gclijlï  alö  iipt  Ijet  gebolg  bleefi/  om3tg3elb 
in  3ee  te  flo?ten  en  te  becb^inhen  /  ten  be3en  epnbe  beg.if  bp  3ig  toel  böf  of 
f£0i:eP3enop'tbeb/  5onbec  be  magt  te  Ocbben  ban  3ijn  boo?neemen  in 't 
toerfue  {tellen/  en  bat  na  alle  fcbjjn  upt  een  bepmelöbe  tegenjïanö  tikl]^ 
in3tg3elübcbonb:  maac  epnbelijfi  bolb^agt  bp'tebentoel/  'ttoelhinmp 


contrarie  liet  geen  in  bicrgclijlic  gclcgcntbeöcn  gcmcenlijft  gcbenrb/  bet 
iicbaam  'ttoelh  met  groote  fttagt  in'töïater  geftojttoaji/  een  lange  tljb 
opbeilngneuenö  Oet-êclnp  bleef  bjijbcn/  boetoel  Op  na  on3e  geöagten 
alleögcbaan  bab  batbp  bonbe  om3ig  te  betbjinfeen;  maar toanneer  top 
epnbelp  upt  meeöelepben  om  ïjem  in  't  leeben  te  bebouöen  /  een  touto  upt^ 
tóierpen  om  Hem  baac  aan  bafl  te  bouben  /  30  toepgerbe  bP  bit  niet  al^ 
leen  /  maac  beecben  5tg  met  getoelb  op  5ijn  aange3igt  /  en  ging  30  te 
gronb» 

(©pbenbiifcnttointigtle  besSmojge^iS  tenelfimren  fttoamen  top  boo? 
rifle  d'ot  of  Gouden  Ey  land  t'arribeeren  /  en  't  anher  in  De  gronb  te  toer* 
pen.  3©p  loftenter3elber  tijD  een  fliife  oBefcïuit  omb'lndiaancn  banon3e 
fiomfl  henniffe  te  geetoen-  ©crbolgcnö  begaben  top  onj$  aan  Sanb  om  te 
3icn  toat  0002  een  ©lag  bettoaö  Die  top  ban  beer  gc3ien  baDDen  /  altoaac 
ton  D?ie  mannen  bonöcn  üeboorenDe  onDer  't  ge3elfcbap  ban  De  Capitepncn 
Grognier  en  Lefcurier ,  De3e  3epDen  oniS Dat  3e  baar  gcblceben  toaren  /  om 
bat 5e  met  b'anD^e  Vrybuytcrs  Die  onDer'tgelcpDe  ban  De  boo25epbe  ttoec 
Canitepnen  na  be  Zuyd  Zee  gegaan  toaren/  niet  mecDe  liaDDen  toillen 
gaan  /  en  Dat  3c  Dc3e  I31ag  50  D?a  3e  onef  ge5ien  baDDen  /  baDDen  opgctloo- 
Ken  /  tot  teehen  Dat  top  bp  baar  hoomen  3ouDen. 

;©en  feö  en  ttointiofle  htoamen  eenige  indiaanen  met  b?icben  aanonö 
boo?b  /  toelbe  g'abjeJTeerb  toaren  aan  D'eerfle  VrybuytersDie  opDe3e  plaatjS 
50uDen  ten  anher  hoomen  /  en  ban  inboub  Dat  3e  ten  getaale  uan  bonDerb 
en  t'3eebcntig  na  De  gc3CPbe^ee  bertrohhen  toaren/  en  hoHjö  te  booren 
nogbonDerDenbijfticnEngcifchei  bcbalUenbit  gaaben3conö  eenige  on- 
bcrcigtmge  boetopon^teegenö  D'Jndiaancn ,  Doo2  toclher.öllanöentop 
moeflen  trehhen  baDDen  te  Dzaagen.  ï^iec  boo?  toierDen  top  ten  bollen  in 
\}tt  boojneemcn  Dat  top  baDDen  om  be3e  togt  t'onDerneemen  bebeftigD: 
tuboKb)eltopiTiaac(«bengntagtentigman  flerh toaren/  somaahtentop 


iz  Hiflorie  der  Americaanfche 

onef  f cbcntod  Of cccö  om  te  bcrtveliften.  (Onticrtufcfjcn  htoariKn  \t  £mU 
gcanöje  Indiaanen  aan  boojö/  tioo?  Uödlic  top  onöerrigt  tolecDcn/  öat 
Capitcin  Grognier ,  en  Capltetn  Lefcuricr  noo  in  ï)nac  Slanöen  tn  nog 
niet  na  öc  Eupti  ^ec  gcoaan  toaren  /  bit  öeeb  oniS  aan  \\aaï  fcljjijben  /  en 
lieten  Oaai*  toeeten  öat  top  ftonïicn  Op  öaac  te  ftoomen  /  scnöenöe  tie5e  t)?ief 
met  een  tic5ec  Indiaanen  na  ftaac  toe. 

<Op  tJen  feeben  en  ttointtofle  omtrent»  te  mibtjag  jaagen  top  beCapi- 
tefncn  Michaci  en  Rofe  in  De3elbtjc  il|aUen  hoomen.  <Dit  beeö  onö  aan- 
(lonbiö  aan  ücojb  gaan  om  te  becneemen  tot  toat  epnbe  ölec  ten  anlier  btoa^ 
men.  Ee5eplJcnon3S  bat 3e  op  eenSpaanfch^cljip/  gcnaambd'Onvcr- 
tzaagde,  homcnbebanSt.  Jago  jagt  öabben  gemaaftt ;  maar *t3elbe  niet 
f)i bbinöe feonnen  inliaalen/  toaaren 3c  in  be5c  l^aUcn  ale  be naajlt  3ijnbe  / 
gclioomen  om  toater  i\\  te  neemen.  Wp  bertoonben  \]iw  be  lijicben  bie 
topont\3nnoenï).'bDen/  betoelfte  in  beele  ban  liun  een  begeerte  tojcgt  om 
onö  getal  te  ftelpcn  bermeecbcren  /  tot  30  be^re  bat  ïjonöerö  en  agticn  man 
fiet^cinp  ban  Capitein  Michaci  berlieten/  en  al'tl^olh  vun  Capitein 
Rt)rc  3(jnbe  bterenffeltigman/  tik  ftaar^cDip  nabat3eb'epgenaar.öbe 
toaarbebetaalbftnbben/  berD?anben;  top  b^ialben  boe  niet  lang/  maar 
op  ben  negen  en  ttointigfïe  on3ee$cljeepeh  berlaatenbe/  begabentoe  onjS 
aan  lanb  /  altoaar  top  ten  getale  ban  lionbcrb  negen  en  t'fciïig  man  Cam= 
tjeerben,-  entoaff)eti§cDip  aangu'g  liet  toelti  aan  on.ö  in'tl)p3onbcrtoe; 
oeljoo^ben/  *t3clbe  lieten  top  in  iianöen  ban  Capitein  Michaci  inplaat^ 
ban  Dct  te  becb^anben. 


II.     H  O  O  F  T  S  T  U  K. 

De  Vrybuyters  gaan  over  Land  na  de  Zuyd  Zee. 

lütts^ZT  ^^^  ^onbag  ben  eerfte  ban^Ientcmaanb  bejögarrssi  1^85.  na  bat 
over  land    f     Ë\3ip  onö  in  be  Oöfcbecminge  brjg  tHlberlioogfle  üeboolen  Dabben/ 
na  de  Zuyd  V^  begabentopott^  onber'tgelcpbc  ban  beCapJteincn  Rofe,  Picard, 
*         en  Dcsmarais ,  met  ttoee  Indiaanfchc  ^ib5en/  en  nog  omttenb  beertig 
manbanbie5^atie/  bctoe?hetop  mcebe  namen  om  be  üagagie  te  ïjelpen 
ii?aagcn  /  optoeg.    31Dpbo?bctbe  biebag  nictOooben  be  b?ie  mijlen  /  en 
ieegerbe  onö  aan  be  bant  ban  eenöibiec/  na  bat  top  bo?  ecnilanbfcliap 
gctrohhenöabben/  'ttoelftonocantlonbö  eenfcl;?iliÏHUjtj  gc3!gt  bertoon^ 
be/  en  3cec  mocpelijh  beroonben  te  3iin  om  boo?  te  trehluMi    30boo?be 
fiooge©ergcn  aljs  onboo?b2inoefijlie25ofc()en  baar't5clbe  bol  banijö:  en 
be  moepelijnftcpb  ban  on3c  repiS  becmecrberbc  gcflaabig  bco2  be  grootc 
reegen  iik  t}ië  anbK  baagö  biel.    <0\n  niet  te  fp?ecfien  btit  m  öct  neber^ 
baaien  ban  be  25eroen  /  betoelfiebon  een  ongemeene  ftoogte  3ijn  /  top  nog 
toojbc3toaavt^banon3e2timmmutie/  3©apencn/  cnanb2epfr^(0erceb' 

fcDaP' 


BOECANIERS.  13 

ftÖflPP^n  bic  top  mctie  ti?ocecn/  5céc  ocö?»ht  toicrtrcn:  na  bat  top  ban 
't  gebcrote  af htoamen  ocicahte  top  in  ccn  blabtc  /  tik  Ijoetocl 'er occn  toeg 
noöboctftappenintctJinöentoasJ/  cbentod  onjs  scecflemafthelijUfcDccn/ 
maat  toe  toacen  oenooti5aa{«  in  öc  fpatie  ban  onurcnti  ttocc  mijlen  /  \x\ztt 
nljS  toiecenbccctigmaal  ccn  en  tit'5elbtic  ^tbicr  titoac0  öoo?  te  trebfien/ 
tietoeUtc  (tjoo?  Dien  5c  tufcijcn  sccc  fïibbsnoc  ïlotscn  boojlicp)  onsfoïoos' 
te  mocpten  becoojsaaüte  om  obec  te  gecaahen  /  3Ünï)e  ocöuung  in  ge- 
baar ban  ballen. 

<öp  Den  bicrDc  htoamen  top  aan  een  Indiaanfche  Carbet,  'ttoelft  een 
3eeh2e  rupmt  bciblii^plaatö  i'ö'  omtrentj  gcDoutoii  alji  een  jêcïjnur/  (n 
betoiUie  Dat  55olö  netooon  5ün  Op  maJianbjs  te  ïioomen ;  l^ter  Dlceben  to^i 
be bclgcntje bag  flïi  leggen/  om  upt^iaagen  te  gaan/  bniDcnbe  liier  een 
groot  getal TDieren  en  aile30o?tcn  ban  ^i^ool^n:  onberanb?en3aaQ!entopj^j3^j 

een  300at  ban  een  iDier  't  toeiö  b*Indiaaneii  Manipourljcs  en  top  Klaver  rijes.      " 

noemen/  naöemaa!  alö3cgaan/  pöcc  ban  finac  boeten  bc gebaantc  ban 
bil  blcib  in  be  gronb  inb?nöticn.  55it  <©ier  igi  30  groot  al^  een  ïilpne  00  / 
maar  't  ljeefc5uU^  lang  liair  niït  opbe  bupb  /  't  Beeft  hojtc  boeten  /  't  ïjoofö 
ijSöatbaneen€3elgelijh/  allecnigbatbeneu0  to3tfi)it3erifii/  'tontftoub 
5ig  30  toel  op  be  gronb  ber  0iüieren  al0  op  bjoog  lanb.  ^e  fieüben  fiicc 
meebe  een  30021  ban  toilbeEtoijnen/  WWk  iic  nabel  op 'er  rug  ticüüen.  Navei 
ï^ier5nnmebe  een5002t  bankieren  bie3e  AgomiiisenOviaiiisnoemen/  verkens. 
toelhcüepöe30b'ecnal.efanb?e/  na  bat  30021  ban  fcfiepselengelyhen  toelhe 
top  in  ©?an6repti  /  Indiaanfche  Verkentjes  noemcn/  maar3önüeelgroo> 
ter.  <0>'2tapen  ban  bit  Slanbfcïjap  3ijn  bpna  30  groot  al0  c^cftaapen/ 
Jcebeninbe3QilbernifTen/  enfeoomen  5elben  ban  ^e  boomcn/  altoaar3e  Aapcr: 
altoos» J)aarboeb3el op toceten  te  binben/  3e  3ijn  30  (jacbbogttg  en  taap/ 
tat  al  too?ben  5e  met  een ^napDaan  boo?  be feop  /  of  üepbe  be  fcOoubeten 
gefcDooten/  5e  cbcntoel  niet  op  be  gronb  3ullen  ballen/  en  beetttjbö ijoc 
jeer  men  3ün  beft  boet/  3ün3e  ebentoel  30  flim/  bat  3e  in 't  ballen  baar 
flaarienb;e5eerlang^i)n/  om  be  tali  ban  een  boom  toeeten  te  flingecen/ 
cnbe5elbe  baar  aan  befterbenbe'  30  bigben  3e  3obnngen  totbat^eberrot? 
ten/  en*t  1$  onmoogelüïï  om 'er  bp  te  hoomen/  nabemaal3e  in 't  alge* 
meen  bc  ijoogfte  25oomen  tot  Daar  toeblugt  en  berblüf  plaats  nee? 
men. 

g&öan  5onber  mp'ecalgf  nog  ober  te  bertoonberen/  niet  in  gebagten 
bjcngcn/  't  geen  ih  eenss  een  be3cr  bieten  hcz^/  betoelfte/  na  bat  iftmet 
mijn  ^napliaan  ettelijfte  fcijootcn  op  fiem  gebaan  /  en  baar  boo?  reebief  een 
fluh  ban  3i)n  biiph  toeggenoomcn  ijab/  tot  50  berre  barter  be  bermen 
uptbtoamen/  5ig3clbeebeutoelmct  een  ban  5ijn  pooten  (of  banben  )  aan 
betah  ban  een  boom  bnjtlnelb/  tertoijl  lm  met  b'anbjc/  3ijn  f|ngetoan? 
ben  in  bata^becUeban^nnbiiplibiagt '  'ttoelft  nog  beci  toaief.  <0oft  toajS 
•ereenanöcrbetocllieiftmet  eenèi'pacftoogcl  btoerö  ober  he  neuöfcOoot/ 
öc3e  m  booz'ibloeb  tjc^tupt  be  toonbe fetoam geülinb 3icnbe /  b.ï^'50bcel 
(ïiml)epb  bat  lip  eenigc  blaabcn  ban  beboom  nam  baar  JjpopHonb/  en 
wetbc3clbc't  bloeb  telften^  aftoifcljtc»  Wt 


14  Hiftoriedcr  Americaanfche  • 

3©c  bonticn  ötcc  mccbc  Harats ,  'ttnilh  ccn  5oo?t  Dan  30ogdcn  i^aM* 
tccnö  cenö  30  gcoot  al.ö  on5c  ^apconijcn  /  tie  3c  3ea  gcipcn  /  en  occUm 
bpna't3clbtieoelupt :  ttuiai' tiaarBi'cöcccn  3ijnoncpnöiö  tojcr/  laant 
ijaacUjichen/  cnftaatt  öic  3ccrlanö  i$/  3un  Uan  3ui{i  ccn  Iccbcnöioe  en 
bloeijcnöe  colcuc  /  bat  men  ec  b'ooaen  niet  op  lian  beften  3ontJei-  öat  3e 
oecos.  fcliceitieren.  «öoh  bonben  top  Ijter  Boooelen  ocnaaniö  üccos ,  fcte  relJC:: 
lijfitoelgelö&cn  naon5eiaalhoenni/  maar  met  bat  onberfcDepïj  öat  tie3e 
een  hlpne  ©eeDerbofcU  op  Ijaac  ï|oof Den  licbbcn  /  bi;na  o^ li)lH'nbe  een 
l|anecam/  en  een  ocdcronbie  rQnt3om  !)nar  Dcgnij  3e  beifcliillen  ban 
ben  anb2e  in  coleiir ;  be  ï^ecren  ban  be  Igaan  na  't  locb  /  en  Die  ban  bc  lienn 

Veldhoen-  j^g  '( ^'a)ciït  3tot)menbe.    <I^e  ©clblioenber0  3ijn  orootcr  al0cn3e  Euro- 
"'•        pcaaniche,  enljaor  blcefcl)  10  totttcL-  maat  30  gofb  met  banfmaah/  en 

piv»yzan-    3ijnoolianbcr8  0cifchi-nb  ai0  bon3e.    JBat  aangaat  be$)liapfanten  be; 

**°'  3elbe3!JnbtP"ber  alsj  bic  ban  Eunipc ,  ennergine  na 30  aangenaam  ban 
fmaafe/  maac3ünanbei0  bpna  ebcneen^  ban  gebaante.  23el)alben  hc=> 
3C/  3on 'er  m  bit  Hanbfctiap  een  groote  metninte  anbere©oogelen/  met 
toelher0naamtntop  onnoobig  oo?beclen  btt^curnaal  te  bullen/  enboo? 
bienb'<ï?planben ban  America  bol  ban  bL3clbe3ijn/  5010'cralreebe  mbc 
l)efcD?iibinge  ban  hk  lanben  genoeg  gctoag  ban  gemaaht '  bies  oojbeelc 
top  genoeg  gcbaan  te  beüben/  ^at  top  be  5ulhebie  tnbe3e<Z:pUinben  met 

n  d  ff  gf^o"öen  too?ben/  of  ban  «n  anb?e  3oo?i  3nn  /  homen  op  te  noemen: 
"^  '  ^"'  bcg  bit  5uHen  top  'er  nog  bp  boen  /  bat  ï^aagbifTen  ban  berfctiepbe  3oo?t 
J)ier  m  gioote  meenigte  gebonben  too?ben  /  Ijaiir  IDIeefcli  lo  gocb  om  t'ceten/ 
en  Iiaar  Orpercn  bie 30  groot  alöiDiipbe€peren  3ijn/  Ijeüben  ccn  nptnec^ 
mciibefmaah.  ^e3e^acïuflrchten  onö  tot  groote  bcrtrocfln  ge  en  ont^ 
3et  toeegcniö  be  l)onger  tik  top  nptgeflaan  liabbcn  m  be3e  on5c  0cpj5 ;  maac 
hit  reehen  tb  niet  in  bergelijhmge  ban  b'elenben/  bie  top  meen  groot  ge? 
tal  anb?e  geballen  nog  (lonbin  te  Icpbcn. 

<Êpnbelüh  naeen3eermoeijeli)fic  en  ongemaWi)!ie  togt  ban  fe0  bagen/ 
3db0  boben  alleiei  bat  30U  bonnen  bebagt  tooibcn/  htoamcn  top  aan  bc 
Ölbier  bie  boojbeSpaojaards  en  Indianen  BocadciChica  gcnaambtoo?b/ 
en  bie  313  3elb  m  be  Eupb  Eee  omlaft. 

>©pben  feebenbe  b^agten  on.ö  b'Indiaancn  ban  tjk  plnat0  bp  eentgc 
25oomcn/  biebebtoaamtoaren  om 'er  boo?  onö  Canocs  af  te  niaaben/ 
en  bnarmeebe  af  te  baaren/  om  in  beZuydZcc  te  (joomeni  top  bleien 
nanftonbjï  met  on3e  pfre  toerfuiipgcn  en  gerecbfc liappen  /  bie  top  meebc 
gebjagt Oabben /  aan  ttoerft/  nabattopmetbeCapiteinen  be3erhidiaa- 
ncn  ober  een  gehoomen  toaren  /  om  on0  onbertufclicn  te  boo?3ien  met  3Lc^ 
bengmibbelen/  beftaanbc  m  Maü,  Potatos  Bananos,  enMaguicn  too?* 
telen  /  tot  bat  top  met  onö  tocrfi  gcbaan  3oiibe  l)cbben  /  op  boo?toaarbcn 
bat  top  3e  toebcrom  baar  boo?/  3lal»en/  jï^cfTcn/  <6aa;n  SSaalben/ 
^pelben/  <^cl)aaren/  ï^afimefTcn/  23ijlen/  i^ammen/  en  biergelpe 
3©aaren  ban  topnig  belang/  en  bic  3e  3cer  boog  agtcn/  3ouöe  geeben. 
^flioonbc3ca3ilbe  cbentoelnietontoeetenbc  3ön  ban  Jjct  boojbccl  bat 5c 
onber  ijaar  idb.ö  uB  bc3c  bmgen  bonnen  trebben.  ^ct 


BOECANIERS.  i^ 

^cttoaö  boo?  ccn  groot  ocöcdtc  met  öe5cDoöbci:pcn  battop'tïceben 
itiocjlcn  Ijoutocn  /  en  met  laai  ocöuurcnöc  on3c  pafTaoic  öoo:  ftaac  3lanö/ 
ccnoocöc  corrcfponticntie  te  ontjcrfioutjen ;  niaai-'toecnbcoclleltcntsjöcc 
5aalicn  nog  lioo2öccHgcc  Uoo?  ono  maahtcn/  tDaöljctgcl30dcbat3e  tiU& 
tijÖÉj  liaöDcn  /  Ujcgcn0  öc  htoaöc  Ijanöel  tiic5c  ban  be  ïjanbcn  bcc  Span- 
jaards  ontbangcn  fiabben  /  tcgcnö  bc  bjclftc  5e  50  ingcnoomcn  toaaren  / 
öflt3e  on5c  l)"lp  bcr3ogten  om 'cc  op  bc3crbc  te  iDjeclKn.  €u  Ijab  öet 
Jjieiomnictgetoeeft/  Detsouboo?  onö  een3ccc3tDare  inbien  niet  t'eene- 
maal  onmoogclnhc  3aah  gctoecft  3ijn  /  om  tegemef  ftaac  toil  booj  liaac 
%ani3  neen  te  treftUen/  niet  alleen  npt  ïjoofDe  ban  tiaac  getal/  't  toeift 
onttDijfeibaar  liaar  beel  flerftci:  iatti  3iju  aio  top  maai-  ooh  upt  (jooföe 
ban  be  mecnigte  bet  HBiIbernifTen  /  en  mocpelijlic  paffdgien  baar  Haac 
Htanbfchappcn  meebe  beicmmcrb  3ün  /  en  baar  top  onmoogcdjh  booj 
fjabbcn  honnen  ftoomcn  /  inbien  top  niet  cenige  upt  be  ftaare  tot  on3e  (öib- 
3en  gcliab  habben.  iBaar  booben  bit  alleö  oojbcelben  top  om  3elbe  on^ 
öerbitBolh  30beplignict/  bat  top  niet  gebimrig  opon3efioebe3oiibe3ijn/ 
nabemaal  top  tocl  ber3ecftcrb  toaaren  bat  bet  een  3002t  ban  bolh  iö  /  altyö 
tenbicnfle  bergcenec  bicbaar'tmcefl  gecbtt;  en  bat  fchoon  3e 't  eene  oo- 
genblib  on3e  oocbcb2ienben  fcbijnen  te  5ijn  /  3cbctanbecoogenbli{}toebci: 
b2ienben  ber  Spanjaards  (bic  baar  nabec  naOuuren  3ijn)  &:nnen  too?^ 
ben,  ï^aac  bcrrabcrfcbe  ï^anbclingcn  3ijn  aan  centge  Vrybuyters,  ïiU 
(iltebcelbetroiitocn  op  l)aar  geflelb  Ijabben  /  booblijbgctoecft/  toanncec 
3e  in  een  hlpn  getal  boo?  baar  lanb  trohhcn  /  gaf  bit  Dolb  baar  ban  hen; 
ïiijTc  aan  bc  Spanjaards,  en  Op  bat3c  een  nette  rceftcnfcbap  ban  bun  getal 
mogten  gccbcn/  namen  5e  baar  in  een  3ceb2e  engte  toaar/  en  op  pbec 
jèan  bic  boo2lJp  troft  /  beeben3e  een  Mau  i^oo2n  in  een  Caia'bas , 
toanncec  5c  ^z  Caiabas  aan  bc  ©panb  b?agtcn/  bic  baar  mcfucejS  baac. 
na  ftonben  neemen. 

;3f^aac  iö  geen  teeben  ban  *0obs"bicn(t  of  bc  bennifTc  ban  <0ob  onbec 
baac  te  binben  >  3eboubenbetbaarboo2  bat5cgcmeenfcbap  metbe^up^ 
bel  beljben/  altooö/  toanncec  3e  ietö  toceten  toillen  /  30  bjengen3c  bg 
nagt  inbeBofcbenbeuc  om  met  b:m  te  caabplcegcnj  en  bit  i.ö  3celiec/ 
bat  3e  5omtijbö  onö  ccnigc  bingen  boo23cgt  liebDen  /  bic  naberbanb  met 
al  3ün  omftanbigbeben  /  gelijh  5e  onö  boo?3cgt  toaren  /  toaar  üebonbctr 
3Ün.  Ec  Icpben  een  om3toerbenb  Iceben  /  en  boubcn  baac  Derblijf  op 
geen  5eeh2e  plaat3en.  ^n  't  gemeen  cigten  5c  baac  \fbüpa$  of  jutten 
aan  be  bant  ber  nibicrcn  op ;  altoaac  5e  berbUjbcn  tot  bat  3e  b'onberftanö 
bic  3c  baar  omtrenb  bmben  bertecrb  beüüen  i  en  aljesbitgebaan  i^'  gaan 
3e  en  boen  bet  3clbbc  omtrenb  een  anb2e  ttibier/  en  op  be^etoit3eb2cn; 
gen  3c  baar  clenbig  lecbcn  boo2.  ^c  gaan  naabt  /  iiptgenoomen  bat  3e 
ccn  gcbccltc  ban  baar  bcpmeUihe  Uebenjiict  een  dub  oBoiib  of  Eilbcc/ 
bat  alö  een  önarobomper  gcmaabt  iö  ftoomen  te  bebben  /  en  inbien  ih 
fionbcnbcn  bat  3e  oonb  3nlh  een  bmg  a^Mcn  babbcn/  3a3ou  i6  baftelijft 
öcloobcnbat3^  «nmobel  baav'naoijnoomcn  b^bbi^it. 

3©anif: 


i6  Hiflorie  der  Americaanfche 

a©annccc  5e  ^aftcrccccn  of  ccnioc  ï^lcgtioc  ©pccnftomft  öcbDcn  / 
öoen3c  een  Catocne  üo\\  aan/  boclhc  upt  ccn  (tuft  gcmanfttiss,  cn'tiief 
ccn  ocmccn  ocD?upfi  onbec  Ijun/  Dat 5c  op  ccn  oroor3c  tDi)5e/  itn  (tuft 
<ï3ouö  ban  een  lanlilucrpiöc  oeöaante  aanftaaci^cii.ö/  öie  boo?boo?ö  lö  / 
DcüDcn  Danocn  /  en  Ijiec  mceöe  ücöunhcn  3c  tjaac  5clbei  50  fraap  re  5ijn  alst 
pmanö  tcc  3©crelö.  3©nt  tie  ©20uVDcn  aangaat/  ötc  bcöchucn  fiaac  ban 
öc  miööel  ncöcctoaarbiEJ  met  een  Catocne  WeeD  /  't  toein  3c  5^^'^$  maaften  / 
en  op  öat  3e  te  fraaijcr  moooen  fcljijnen  /  30  coleucen  3c  fjaar  aanac* 
3(0t  met  Rücou ,  't  toelft  een  ftlpn  o«in  i^  /  en  een  t)?upn  rooöe  co* 
leuc  bectot. 

<©p  tjen  ti2ie  en  ttointfails  /  toanncec  bjp  Oet  Oontoen  on3ec  Canoes 
O'epnöioö  liaööen  /  toiecb  onsf  booj  een  Ind.aan  tiie  ban  ftet  oelcPöc  öec 
jonöectï  en  bijftien  Engeifche  na  De  Zuyd  Zee ,  (daac  top  öiec  booben  ban 
oefp?ooftenI:jcbben)terugochoomcntoa]S/  betijtrina  gcb:agt/  öat3con> 
bei'DetbcbelbanTownsicy  baacCapitein/  ttoec^cljccpcn/  banLima 
feomcnbc^  en  met  monöhofï  oclaaöcn  /  genoomcn  baböcn.  l^p  biciqt 
eenilDan  met  bem  banCapitein  Grogmcr's  ©olft/  bte  tectoijl  3onmaft^ 
iKïfi  m  bc  5clbDeï!ibfec  baai*  top  b'on3eocüoiitDïJT)abbcn/  bcc3io  toaren 
öctoeefl  om  fjaac  Canoes  te  boutocn/  boo? 't  blagen  In  be^ojfcDen  toajs 
bcrioorcH  gecaaftt. 

>0p  ben  agt  en  ttointtgllc/  ftrecgen  top  boojeen  l ndi aan fch kapitein/ 
tiic  Capitein  Grognicr  en  €apitetn  L'Efcuricr  na  hc  Zuyd  Zee  gclepb 
[jab/  een  Jöjicf  boo?  tiz  boo?nocmbc  Capiteincn  aan  onö  gcfcbjecben/ 
toaacin  3e  onö  lieten  toeeten/  bat  3e  aan  bc  KoninkscCpianbcn  na  oniJ 
5onbentoagteh/  en  ber5ogtenon.ö/  geen  töö  te  bcdic3en  /  omtehomen/ 
en  onabeel  in'tneemcn  bcc©Ioot  banPcru  (bic  5e  bcrtoagtenbc  toacen) 
te  ïjcbben  :  maac  toat  moeptcntopaantoenöc/  30  honbcn  top  bDort  laaft 
banEentemaanb  on3e  Canoes  niet  gcbaan  ftcygen/  toanncec  top  be3el' 
be  in  iic  itibiec  biagten. 

<0p  ben  eerfte  ban  (ÖMfifmaanb  bertcoftftcntocmct  bcerticn  Canoes, 
pbcc  ban  ttointig  riemen  /  en  gelepb  boo?  ttointig  Indiaancn ,  tic  tc^c 
gclcocntbcpïi  toaarnamen/  om  bed  aan  bc  bupttcbcbbcn/  bic  5c  geloof 
be3ob2atopinbeZuydZ8c  geftoomret  toacen/  bat  top  op  beSpanjaards 
fïonben  te  btöt^nlen. 

<Dpbenbiccbe  bigben  top  ftill  leggen/  om  onöüJoUi  bat  agtccgcblee- 

bentoa.Éf/  in  te  toagten/  en  on3e  Canoes  W  boo2  bc  i^ot3cn  en  ^anb-- 

plaaten  bic  top  in  bei^ibiec  ontmoctcbc/  3cec  bcfcöabigb  toacen/  te  re- 

parcecen.    't  ^a  niet  te  gelooben  toat  mocpten  toe  Ih'^^iim  om  3e  in  't 

gcoote  toatcc  (altf  ift  bet  noemen  mag)  te  brengen/  toanttoo  fttoamctt 

plaat3en  t'ontmoctcn/  baac3e  b:oog  biccbcn  (ïeclien '  30  bat  ton  3c  ecnis 

0:cmaten  moeflcn  öiagcn.    ^e3c bag  fticcf  ccn  ban  onö  jDolft  aan  be  Hoo^ 

beïoop/  bit  ^cccohbcconcfbegfu  in  3to."'niT  te  gaan/  upt  oo:3"ïaft  ban 

onö  lang  ballen '  Ijct  D^^cbe  boeö3el  bat  topnuttigben/  en  oï\^  gcflaabig 

tobben  in  't  toatcc,  ^ 

«Op 


BOECANIERS.  17 

(©p  bm  bijfbc  gingen  toptoceöccboojt/  gn  tcegcnöbcnabonb  bontre« 
top  öc  ïlibicc  öiepec/  maac  30  bol  baiï/  en  üclemmccö  met  23oomcn/ 
toelftedooidelDloetJ  öertoaaröö  gebjcebentDaten/  Daton5e  Canoes  pbec 
oogenblifi  m  gebaat  ban  bccgaan  biaccn;  enöcse  Dagfliecben  ttoee  ban 
onö  BolU. 

<©p  ben  fcööe  gecaalnen  toe  in  't  gcoote  ïDntec  /  altoaac  be  ^ibiec 
topbcc  en  biepec  i^/  en  bie  bag  biceben  top  aan  bc  ban&  leggen/  om 
on5e  ^ahften  /  tiiz  boo?  te  ileegcn  /  toeUie  be  bag  te  booren  geballen 
toaö/  boojnat  getoo?ben  toacen/  te  beoogen  i  een  anbec  ban  on^  3ÖoUi 
fttecf  be3e  bag. 

©an  besen  bag  af  tot  ben  elfbe  toe/  beeben  top  al  toat  toeftonben  om 
aan  be  monb  bec  ^tlibiec  te  gci-aaften/  altoaac  top  (boo^  een  indiaan  tii^ 
met  een  hlpn  ©aactupg  geftoomen  toaö  om  onö  t'ontmoetcn)  onbercigt 
toiCCben  bat  b'Engclfchc  en  Franfche  Vrybuyters  in  een  ftlpne"Bap/  hU 
aan  be  monb  bec  ilibicc  lag  /  ecnig  i^oo2n  ann  lanö  fjnbbcn  boen  ö?cngcn  / 
om  on0 te bcrbcrfclicn  alötop  bcctotiacöö  htoamcni  toant3eljabbcn  ligt 
bptiaaccpgcn3clb0/  (bie  30  groot  gcb^li  ann  monbhofl  gelecbcnOnbben) 
ftonncnbcnüenOoe't  met  onjs  gcflelb  toa^/  enmbecbaab/  topljabbcn  3a 
topnig  bat  toe  beman  pbecop  ecnDanbbol  caiitoeMaii  'jSbaag^gecam^» 
3oeneccb  toacen. 

^c  3clfbc  bag  ontfingen  top/  boo?  eenige  anbje  Indiaanen ,  bie  onse 
4Bib3cn  hennifTe  gaben  om  bet  te  3cggcn/  tijbinge/  bat  onurenb  <!^iip- 
3cnb  Spanjaards  ban  on3e  öomfl  onöcrrigt  3i)nbe/  te  lanb  be  Ribicc  op 
fttoamen  /  met  boo?neemcn  om  on.ö  in  een  l^,mbcclaagc  te  üetcappcn  : 
l^ieropbcOootcntoe  niet  boon  te  baren/  aliS  inbenagt  en5jnbcr  geriigt  omkomcB 
te  maften/  op  bat  toe  3e  30  mogtcn  mijbcn/  en  bit  biel  na  on3C5cbagten  deHi.der. 
upt.    USaac  top  bielcn  in  een  anö?e  bctïommcring;  en  bat  toaiS  bat  top  i-^g'.  der 
b?eembelingen  in  bit  getoed  3[jnbe/  en  niet  meec  aljS  on3e45ib3en  toee-  spanjaards. 
tenbe/  boe  flcrh  be©loeb  in  bc5eilibiec  ging/  boo?  tic  3elbe  oberballen 
toierben/  en  niet  alleen  met  on3eCanoes,3eer  bec  terug.bjceben/  maac 
een  ban  on3e  Canoes  toicrb  bob:  een  groote  25oom  bic  ni  be  nibier  ge^ 
ballen  toajei/  en  boo?  be  ge3tointl)epb  ban  be  ftroom  boo?tgeb?eeben/ 
in  be  gronb  getioo?b/  maac  geen  ban  al  't  boUt  bcrbjonfti  allcenig  toa^ 
ren  be  3©apencn  en  l'timnnitie  bcrlooceni  't  toelft  cbentoelinon.»jniet 
anbecjJ  al0  cenig  becbjict  bon  baarcn/  3ienbe  oniEJBolft  onttoaapenb  in 
een  lanb  /  baar  top  geen  boetllap  honben  t3oo?i3cttcn  5onbcc  gdccocntbcpb 
te  iiebOen  om  bc^elbe  te  g  bninhcn  ;©tiaac  om  onö  bi:3e  ong<?ru|tlicib  te 
beneemen/  fjeliebbc  öct  «0ob  ecnigc  ban  onö©olh  toeg  te  nccmcn  /  bic 
l^aac  toapenen  aan  W  gccnen  totifte  Daac  epgcne  berlooren  babben/ 
obeclieten. 

a©anneectoe  nu  uut  bc5e  perii&elen  bcrloft  toacen  /  gaben  on3e  <6ib3cn 

On0 be  raab  om  3agte0  te COeijcn  /  Upt  Ö?ee5e ban  b002 b'I nd iaan fche  Span- 
jaards Cbtcon3cbpanbcn  toacen/  en  eenige  mijlen  aanbc3e3ijbc  bc  mono 
banbeöibiec/  in  een  plaats  gcnaamb  Leftocada  iepben/  en  op  onö  te 
III.  Deel.  C  V^^^^ 


i8  Hiftorie  der  Americaanfche 

pafTcn  m  t'obctballen)  odjoojti  te  toojöcn.  a©P  bolotjc  Raac  raab/  en 
öoctdp  omticnö  tcoen  0UeL-öcgc3CPöe  plaatö  o^hooincn  lüaicn/  altoaac 
öeilitiiec  \}ecl  Ü2ccöi.ö/  fcOihten  top  01130 Canoes5ooöaniGcc  toij5c/  öat 
3cöoo2üc0iilp  ban  öe  nagt  bed  tounigcc  nrt  gctti!  fcïKcncn  tcsjjn  als  5c 
in  öcr  öaaö  toaccn.  l^ii  öc5e  Indiaanichc  Spanjaards  cciiigc  fcDcmcrniij 
banonöliaööen/  b^oegcntoieöaartoaö/  toaarop  01130  a3tt'3en  ten  anös 
tooo2öoaben/  öat  liet  geen 3c  3aocn  niet  anïjecö  alö  cetug.lDaartungen 
to.ii'cn  Die  Oaac  loeftinamen/  en  metöeitiell}C5e  naöc  ZuydZcc  oingcn 
om2ont  te  fjaalen;  enOierboojDefpaaröcntop  öe  moepicn  om  nut  Die 
^ciiclmen  Ijanboemcen  te  to02öcn, 

ODp  ttm  ttoaalfdc  in  öe  nio?gen(lonlJ  gingen  top  boo?  Jtnfict:  leggen  / 
0I30  De  Idloeö  inhtoani  /  en  ten  tien  uuien  jingen  top  toccöet  boo?t  /  maat* 
tegen  De  miDöag  betcoh  öeEngt  3oDanig/  darmen bpna  ban'teene  enti 
ber  Canoc  tot  aan  l)et  antjcrniet  3ien  hon  /  en  f)ier  cpbolgbe  3nlbeen  bec- 
baarlijr^e  0eegen/  bat  toe  pber  oogenbiiït  beb^eeit  toaren  \3m  u  suU 
len  3inhen  /  Ijoetocl  toe  in  pöec  Canoc  ttoce  jBan  baööen  /  öic  gc- 
bunrig  bet  ï©atec  upiljoo.ööen ;  geöuuccnbe  be3c  ti)b  üiaf  een  ban 
oniö  miu. 
Koomen  in  >0nucenti  tec  miöbernigt  gcraafttcn  top  in  be  monb  bcc  ïtibier/  en 
de  zuyd  berbolgeniS  in  öe  Zuyd  Zcc,  aanjlonDo'  üegabcn  ton  onö  naöeboo23ep5 
^"'  be  Bap  /  om  te  ^m  of  top  'ec  be  pjobifie  bie  onö  gi'5egt  toaö  öattec  toce^ 
fen  3on/  honbenbmöen/  top  bonben  3'ec  ooft/  maar  eer  top  inöe3e25ap 
fttoainen/  ontmoetcöetopeenCanoe  ijanCapiteinGro^nicr,  bicnebengJ 
ttoee^ai  hen  öie  ten  ?(!nher  lagen  /  na  onö  magtenbc  toaren.  2Se  toaren 
boo2  be  Engel fchc  ejcp2eö  afge3onben  /  30  om  on3C  Canocs  ter  plaatjS 
te  brengen  ï)ai\t  be  Vrybuyccrs  toaren/  al.öomonjs  nolj  meer  monbhojt 
te  bjengen. 

«0p  ben  bcrtienbe  in  be  mojgendonb  /  b?agten  top  on5e  Sieften  aan 
boo2b  ban  bc  ttoee  Barhtn/  ombieötemeergemali  te  bcbben/  berUol= 
genö  ligte  top'tlnher/  omgc3aamentIi)hnaeina?planbtc3epIen/  om^ 
trcnb  bier  mijlen  ban  be  monb  bernibterg.lccgen/  altoan-  top  onö  bc 
tijbbanttoec  bagenberberfclite  met  be  <ï?ettoaarcn  boozb'Engcifchc  on^ 
f e^onben  /  't  to  ih  on<s  geen  hipne  berfitoihlnnge  toeb:agt. 

"*0p  ben  fcfticnbe  gingen  top  toecbcr  t'5epl/  om  b'Engcifchc  en  Fran- 
fchc  ©loot  op  te  30cfien  '  toelherö  renbe3bou!ef  toa.ö  om  of  b002  Panama 
of  boo?  be  K.Miinks  *i2planben/  tik  niet  berre  ban  beje  iïibier  oclecgen 
3Ün  /  te  hrunffen.  • 

Op  öen  agttcnbe  btoamen  top  boo?  be3e  (Cplanben  tMrrtbeeren  /  be- 
5elbe  fen^en  berng  mijlen  beooflcn  ban  Panama ,  het  grootjle  gclijfu  eer 
f)et  baflc  lanö  alö  een  ^planb  /  30  groot  en  bcegagtig  boet  Ijet  3ig  op: 
't^elbe  to02b  ban  3ob.intge  Negers  betooonb  '  bie3e  Marons  of  IDIiigte- 
Itngen  uan  be  Spanjaards  noemen  /  bctoelftc  ban  baar  meeflerö  tot  Panama 
en b'omleggenbe plaateen toenloopenbe/  bit<ï^planb  totecnfcbupl  enber- 
tlöf  plaat?  ne^men.    viE>e3e  bóg  ilierf  een  ban  onji  miU- 

30p 


I 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  19 

3BP  fttoamcn  in  ticse  ^cc  /  op  ccn  ^m  htoaUc  tüö  /  toant  op  bÉ5c  fjooo^ 
te  3ün'cc  ccnioe  Sl'iren  /  toaartn  ïjct  öc  tijti  banfeömaanticn/  alleöaas 
ÖÉH  ïticöcnö  /  en  top  htoamen  incc  net  op  3oöan!o  ccn  fapfoen. 

1^15011  iiiijnö  oojöeelö  niet  btoalijh  ocüocgö  tjcDücn/  ecc  ift  met  (iet 
berljaal  ban  on3c  ocUal'cn  boonoino/  öat  \\\  ta  öc^cc  plaat3c  een  lanoc 
gn  nette  2öefclijübinoc  öcebe  ban  Cie  ZuydZec,  en  Dit  biccDe  ^ecl  öe.ö 
artDccdtrö/  'ttoelh  öoo?  tje3clbe  befpoelD  too?ö,-  maat  naöemaal  iü  geen 
anöec  boojnccuien  ïjcb  al0öat  gene  te  befcl]?i)bcn  /  'ttoelft  top  baar  üec* 
cigt  en  iiptgcboccb  hebben/  en  bat  ooh  Dit  ilanDfcïjap  UjcI  genoeg  ent- 
beftt  lö  Do'o?  De  EanDtiaacten  ïiii  'tt  ban  gemaafit  3ün  /  30  üjU  \h  De  3tee3ec 
tot  De3elbe  toij3en. 

't  go  boobcn  De  tien  ^aaccn  geleeben  bat  tit  Spanjaatds  bie  ïangö  bc 
batle  Éufi  bjoonen/  nictgebjcetcnljcbben  b3at€)o?IocO  biaieJ.  Ee  leef: 
be  liicc  in  een  Diepe  rutl  en  b?ceDe/  en  bc  ©unctoapenen  toaaren  onDec 
ï)aac  bpna  in  geen  geü2iip{i ;  maact'3cDecD  De  ti)D  Dat  top  De  toeg  iiptgc^ 
bonDen  ïjebben  om  ïjaac  te  gaan  üc3oeöcn  /  bebben  5e  b'Engeifche  ban 
Jamaica  onbec  baac  gcbjagt.  iBaac  alfioetoel  'ec  teegentooo?Dig  een 
reeDciuhe  nieenigte  ban  be3elbc  onbec  t^aat  gebonben  toojDen  /  30  3al 
Ébentoel  bet  berbolg  ban  bit  l^erftaal  genoegsaam  loonen  bat  3e  baarom 
niet  te  meec  Ïmja3i»0tig  al0  te  üooren  getoojDen  3ijn:  maacDiberfTeln- 
diaanen  Dte  een  gebeelte  ban  Chili  betooonben/  3()naltoo0  !jaar  geffaagc 
bpanben  getoeetl  /  en  be3c  3ijn  een  ©olh  ban  een  grootc  lenote  en  maaft3el/ 
tik  fiaac  öe  mecilcn  tijD  met  gebuurigc  eojloogcn  htoellen  /  en  toanncer  Ija 
QcbenrD  Dat  3e  eenigeSpaniaaidgebangenbrijgen/  fnijben  3e Dcm De b02tl 
op  /  en  baaien  'cc  bet  «aert  IccbenDig  iipt. 

(OV  ben  tbjee  en  ttointijtle/  3Unbe  Paafchdag,  fetoam  besloot/  Ijit 
boo2onö  in  be3e  Eee  geraaïu  toass  /  booabeKoninksoEpIanDen  (altoaac 
top  toaren)  t'arnbeereni  bè5elbc  bedonb  iipt  agt  ^epicn  /  betoclfie  De  i^ijft 
mét  De  ttoee  ^arften  /  Die  3e  uptge3onDen  baDDen  om  op  on3e  ftomtte  Xof  der 
te  toagten/  in 't  geljecl  tien  .^ctieepen  uptmaafttcn/  aLö  ii?  De  bolgen^  Bocriecs 

be  liift  blijbt.  fVf ''^" 

'cEerftc  't  welk  als  Admiraal  diende,  was  een  Fregat  gemonteerd  met  "^"'* 
26  (tukken,  gevoerd  byceneCapitein  David. 

't  Volgende  als  Vicc-admiraal  voerde  i6  ftukken ,  onder  't  bevel  van  een 
^viens  naam  was  Sammes. 

Het  derde  en  vierde  waren  twee  Scheepen .  gecommandeerd  by  Capiicyn 
Townslcy. 

't  Vyfde  was  een  Schip  't  welk  dertig  ftukken  kon  voeren,  maar'erniet 
een  had ,  wordende  gevoerd  by  Capitein  Grognier. 

Het  Tesde  was  een  kicyn  Scheepje,  waar  op  was cene Capitein  Bran- 
dy. 

Het  feevende  was  mede  een  kIcyn  Scheepje  ,   waar  op  Capitein  was 

eeneSamley. 
Het  agrte  was  een  Barquc  Longe  ,  gevoerd  wordende  by  ecti  Kwar- 


20  Hiflorie  der  Americaanfche  ^ 

tier-mcefter ,  met  een  detachement  Volk  uyt  de  gchcelc  Vloot  getrok- 
ken. 

Het  ncegendccn  tiende  waren  de  twee  Barken  die  ons  in 't  gcmoct  kwa- 
men, d'cenegcvoerd  wordende  by  Peter  Hcnry,  en  d'andrc  by  een  Kwar- 
tier-mceÜcr. 

©an  aüt  besc  25cbdricbbcc.0  tonö  €tipitcin  Grognicr  allccntg  ccn 

Franfchman.  al  ti'iinö?c  toaarm  Engellchc,   uptqC5tPö  David,  tic  ccit 

Vlaming  toajEf.  l^ctotfjccU öctalban  on? i^olö  toiccö gcrcchcnö  omtrcnD 
t\f  ftonbcrö  t<>  3i)n. 

ISu  3al  Dn  niet  onbienüto  3ijn  bat  th  boïcjcn^  'tbciiot  't toclhift tiaac 
ban  ontbangcnlieO/  een  fao?t  bcrljaal  öoe  l)oc  al  tiC3c  ^cliccpcn  inljaac 
ï)antJin3ijnof ballen/  aljStneöetioojtoatmitJöel  en  optoat  ti)ti3c  in  tic3c 
i^ee  oernnlit  3ijn. 

gn  oetioloe  ban  ban  ti'o?licr  f^m  bobcn  öeftoutien  /  3al  ih  met  b'Htimi; 
raal  bi.qi»nen/  toaiir  banb'Engcifchc  epgenanröbjarcn/  bc5e  obcircm^ 

pclben  int^I'^iT  ^^82.  op  bcl^uft  ban  St.  Domingo  cenBurque  longue, 

toebelinorenbe  een  Fratiich  Capttein/  genaamb  1  nüan,  bieboetei  tijb 
meteemocban3nn©olhaanlanbtoaö/  toaotcnbena  een  noebe  bJiriri  om 
t'3amen  te  3eplen  en  op  be  Spanjaards  te  feaapen  /  licüüchbc  een  Com* 
miffic  ban  HQonftcur  Povenfay ,  bie  boe  tcc  tijb  <ï5oiibcmaic  ban  tat 
igplanb  bja^.  b'Hngelsman  bie  be  (ïei"hfletoa$l/  bjeef  Öe  Franlchman 
vpt  be  25arfe/  met  bctDelfte3c  na  't  <ïrplanb  de  la  Tortiiie  5enlben/  aU 
toaac  ^aarlijfiö  een  groot  getal  ^cljeepen  getooon  3i)n  te  hoornen  om 
^out  in  te  neeiticn.  ï^et  ttoeebe  bat  3c  beebcn  /  toa^  liet  neemen  ban 
«en  Duytfch^ctnp/  'tbelli  nu  boo?  ^Cbitiiraal  bienbcn/  en  in 't  toclbc 
3e  3eplbLnboeb)p  beZuydZec  berlieten/  't  \ïimt  g'ooibeelb  batïjct  tot 
Hamburg  t'fiiipjS  Oab  t)cl)oo?D.  <De3c  Engcifchen  totecben  Eee  Hoober.ö/ 
Dnbcr'tüclepb  ban  een  Capitepn  ban  baar  epgen  spatie/  en  üebjceben  30 
beel  onbeugenbc  baaöen  /  niet  alleen  aan  ©jeeiiibeUngen  /  maar  3elb9  aan 
iJiebanftaar  epgen  j^atic  toaren/  bat 3c  cpnbelöh  upt  bKejS  ban  acfiter^ 
ïiaalb  te  toozben/  boo?  bc  Straat  ban  Magciianes  upt  be  Noord  in  be 
Zuyd  Zee  fetoamen. 

Eeiiiclbenboo?  omtrenbbe  tijb  ban  agt  maanben  /  maatfcftappp  met 
cenWpn5p2egat  boerenbc  agticntluhhen/  'tb3elh3eh02fönaliaarftom5 
<lc  in  be  Zuyd  Zee  btoamen  t'ontmoeten/  er.  toclfier0  IDolft  upt  Engci- 
fche,  Franfchc,  en  Vlamingen  üeflonb:  maar  baar  goebc  t'3amenl)an5 
öcling  met  be3cflooberöb3aö  ban  geen  lanae  buur/  toantopeen^eefuc 
ti)b  berfcbil  met  benanbergeïirecgcnDcüüenbe/  50litoam  liet  ftlnne^je^ 
oat/  'tbjclh  bet  üeft  bc^plb  toaö/  op  baar  af/  en  gaf  *er  bc  bolle  laag/ 
ber3elb  ttiet  een  blugt  fDujöhet-hoogiiö  /  toaar  na  bet  beur  gmg :  biec 
boo^htoamen  beCapitctn  en  ttointig  IDan  ban  3i)n©olh  te  fneubelen/ 
tn  todher0plaatss  boo^trefleerenbeJDolfi  beboo?noembe  Capttein  David 
Ocboo3cn  toierb. 

3^at  filpnc  5f?cöat  banfefiien^tufelicn/  gccaahtcn  ecnigctpbbaarna 

mccbc 


BOECANIERS.  ii 

IttCCbetJOöltiC^trtint  ban  Mcgellancs  in  t}C  ZuydZee,  ttip  tofiTb  boo? 
Écn  ban  Dnai- Conftapclö  o^jfOt'  öat  (iciöcn  Hertog  van  Jorkioelttoam/ 
en ö-it ïjct  onöct  boo?ttJcnti5cl  ban  met  öc Spanjaards  te Ijanöclcn /  totgccn 
anöccepnöetoaö  uptac5onöcn/  alö  om  De  oclccrrcntïjepti  bec^^tecöen  en 
Eee-tiabentn  te  befpicöen     0i\  Capucin  David  ftaac  üoomenbe  i'ont* 
moeten/  J)aöCcïpiteinSamme!.aan$i)nüoo2tiöocnïïOomen/  enoebjepoö 
te  3i«llen  tocgneemcn    inöienl)pmetlïemtoi(tJe  gaan  om  op  be  Spanjaards 
te  haapai ;  bc3e  310  5eib  te  3toaü  ücbinöcnöe  om  f)em  te  honncn  tcoen? 
flian/  booöecrbcrfieimetöeïtoobec  te  toillen  lioubcn  alö  aenoomen  te 
too2bcn  /  en  tJC3c  ttoce  namen  t  samen  eenarootncralf3?ij3t'n  /  bctoclhe  3c 
naöai3ecalleöiiptijcnoomenDat)ticn  bat  (jaac  aa'uft^nb  /  bcrü?anbc  of  m 
tie  occnb  boo2ben. 

©mtienb  èen  <g!aac  baar  na  ftbjam  Capïtem  Townsicy  met  fton* 
öerö  en  bnftien  Engeiiche  ober  lanb  in  be3e  Zee,  en  nam  aan  DeKo- 
ninks  Ocplanben  ttoee  ^cfieepen  /  o^Iaaben  met  »25ettoaren  en  anb?e 
3©erberfcf)tnae/  (ban  bjclüe  top  alieebc  o^fP^ooticn  ïjebben)  lioomenj= 
ög  ban  Peru. 

<©mtrenb  een  maanb  baac  na  fetoamcn  be  Capitcinen  Grognicr  en 
L'cfcurier  met  ttoee  Donberb  en  t'3cebentig  r^an  /  meebc  ober  lan& 
fiertoaartsf  j  en  onbervigt  3ijnbe  bntb'Engcifche  li)Ioot  boo2  Panama  lag/ 
tegabcnftaacopeennagt  na't€Plnnb  lavoga  ttoee  mülen  ban  Panama 
Ocleegcn/  bantoaac3e  eene§cl)ipontbe!itcn/  'ttoclftinligtcbjanbftonb/ 
en  met  Oet  aanbjeehcn  banbebag3aagcn5eb'Engeifchc  onbcr  3epL  ^e 
fetoamenaanüoojb/  en berflonben bat Cnpitem  David  een^cïjtp  genoo^ 
menljab  genaamb  leSaind  R ofe,  met  Uoojn  en  ïDijn  gdaaben/  60* 
menbe  ban  Truxiiio  na  Panama;  be^2efibentbanbc3elaailcplaat.öï)aö 
pmanb  na  Dem  toegc3onben/  om't^clnp  toebcc  tntehoopen/  tenbien 
fpnbe  30U  l)p  aan  b'OSplanben  be  Pcricos  ïjomen  /  toelfte  omtcenb  een 
mijl  toeegö  banbeie^aabcn  leggen.  iBaac  in  plaats  ban  Oaac  Oetgelb/ 
toaarm  3c  boo:  liet  ^cljip  ober  een  gehoomen  toaaren  /  te  3enben  /  3a 
5onb  Op  een  Szanbec  op  Dem  af  /  bbg  be3clbe  boo?  be  blooftepb  en  oh* 
fiunbc  ban  be  2d:bclbcl3bcc  /  confumcerbi  5ig  3Elb  /  3onbec  bet  anbcr  ^êcliip 
cenigcinnberteboen;  en  bit  beebCapitein David  beSainöRofeaan  €a? 
pitein  Grognicr  en'tBolfa  banC^pitein  L'efcurier,  betoelhe öaaï €apis 
teinreeb^berlooren  Ijabben/  gceben. 

3Bat aangaat b'an ci?e büf ^clieepen  /  gcbocrb  Dp  be  Capiteinen  Brandy, 
Samciy,  Peter  Henry ,  en  ttoee !]itoartiec-mccttecj2?/  be3elbe  toaren  boo? 
Iie3e  ttoee  eerftcjfzegatten  meebc  ban  be  Spanjaards  genoomen/  en  toaren 
boo?  ïiaac  üetoaarb  boo2  bic  geenen  ^ic  bcrtoaarbö  obec  lanb  tlonben  te 
ftoomen.  jUSaac  ban  all  on5c  .^cbeepcn  toaren  'er  geen  alö  be  ttoee  eerfïe 
tiiegefcbut  boerben/  ii'iinX)^^  agt  Ijabbcn'er  geen/  3iJnbe!^oopbanrber3S 
octoecit/  bicinbe5eZce,  nltoaarniemanb  al03P3eIbö  een  gerupmetiib 
öe3cPlb  (jabben  /  gctn  <6i.fcl)ut  noobm  ïiabben.  <ên  nn  gc3egt  öebben:^ 
te  't  geen  boo?oebaikn  toa^  m  t)iy  ©loot  t'saamcnlitoamj  30  3"i' 

C  3  l^ 


2^  Hiftorieder  Amcricaanfche  • 

kn  töp  to^cUcc  boo?tUaarcn  m't  Ijcfcljjyücn  on3ci-  O'-'ü^lIc»  f'3cbcrb  ov.^c 
t'3iïmcn  fiotiitti:. 

<Opöcn  t!i)f  en  tVointiotlcban  Gra«.maand  /  namen  top  ccn  «itJböögatOt 
ÖHtinöc  na  öc  iDloot  ban  Fcru ,  öctodhc  alöDocn  ni  i3c  ïiabcn  ban  Caiia  .  ren 
anlicc  lao /  't  5dbc  l)aö  ccnigc  Cachetten  ban  Madrid  na  Panama ,  en  25^icf 
ben  ban  öc35icerop  ban  Lima  m/  niljetoelfte  bi*rnielb  (lonb/  nptlioebecl 
«Do^looff (Kepen /  '23^intierö/  en  3^oopbaarDcr6  be  Bloot  b.flonb  /  en 
omtrenb  toat  tijb  beselbe  tot  Panama  3on  fionnen  tioonicn.  3De  bclgcnb» 
baa  ejcamineccbe  bJc  te  Commanbenr  ban  't  H^bnö- jacht  /  maar  top 
ftonben  geen  particularitcpten  upt  Ijem  trclihen  /  3coacnbe  bat  boen 
ÖP  3flo  bat  l)p  na  alle  fcHijn  tïonb  genoomen  te  bjojöen/  30  Ijab  fjj» 
bc  éafthetten  besf  i^oninhj!  ban  Spanje ,  en  tm  Uci^is  met  ginbjeclch 
obec  boo^b  gebjojpen. 

<8p  ben  fccben  en  ttointigfle  onbcrbjoegcn  toe  te  piloot  /  tie  na  't  booj; 
bcclb  ban  bc  Commanbeur  ooh  ntctief  ontbcfthcn  toilbc/  5e  ïjabben  315 
.flan  malftanberen  met  ecbe  bcrbonbcn  /  eecber  liet  leeben  te  berlic3cn/ 
aljEf  ccnig  gcliepm  t'openUaccn  /  of  ftet  gc3epbe  ^ahfict  in  lianbcn  Dec 
Viybuy tcrs  te  latcn  ballen.    <0p ben agt en tbJhuigile fturben  ibjec  man 
ban  on0  i^olh. 
(€egenö  ben  abonb  ban  be5dbe  bag  bcrtrcfïficn  top  met  ttoee  en  ttoinng 
Grieken     Canocs ,  bemanb  met  bijf  Ijonbcrtj  fBannen  /  om  laSippa,  een  hlpnc 
wateoort    ^tab  omtcenb  fceben  mijlen  ban  Panama  gdcegen/  ui  te  neemen;  en  op 
van  Volk    öen  negen  en  ttonuigde  omtrenb  ten  tien  uuren  in  te  mo2gcn(lonb/  ont* 
befuentopttoeCe^cOecpcnbicopon.öafhtoamen/  en  betodhcboe3enabec 
fetoamcn  toe  bebonbcn  ttoee  Pirogucs  te  3ün/  en  met  Grieken  Oemanb/ 
'ttodfieen  ï^olft  i.öuptbcrfcDpbc  laaiien  t'3aamen  gcboegb/  aan  toien  bc 
Spanjaards  be5c  naam  gcgeeben  Debüen  /  en  0ie3c  in  Daar  oo:loogen  geOnn»^ 
ften.    ïï^it  ï)oUir)cbücn5eeeniQctijb  geleeben  upt  be  ,!^ao?b  Eee  op  be5c 
5^utïgcü^agt/  om 'er  tegcnjS  oncj  te  befclicrmen/  boo:  bicn5e  Haar  00?- 
beden  üceter  ^olbaatcn  te  5ijn  aljoi  baar  3dfö.  3Bc  5onben  aanftonbo  ttoee 
ban  on3c  ücjl  bc^cplbc  Canocs  met  ttointig  tod  gctoapenöc  Jïlannen 
pbcrbcmanb  na  ijaartoc/  om  3c  te  üedooficn.    ;3r»e3c  Grieken  bie  oncf 
tod  liaail  namen  boo? 't  geen  toe  toaren/  me  Vrybuytcrs,  toefbe  nietlang 
omliaar3dbenopeenbcrvCplanbenbiefnbe23aapban  Panama  Icgnen  te 
falbeeren;  maaralö^ebigtaan  lanb  btoamcn  berlcorenu'  een  ban  liaac 
Pirogucs betoellicaahHubhen  Darde/  en  lieten  onö  b'anb^e;  3e  gcraafnen 
berbolgcn0mctbaarllDapfnaien3:bed  ?l;mmiinitie  aio  3c  (laöbm  ïjon- 
«en  bergen  opeen  rp3enbe  vO-önb  /  altoaar  5c  een  iDlag  ban  unttanmg  op- 
flaücn/  en  luflig  op  onö  bcgonben  bmir  te  gceben.    <jrn  boo?  bien  be 
plaatö  baar  top  tragre  te  lanben  /  3  er  ongem-tliljjli  toaö  om  bp  cp  te 
ftomcn/30  toaren  top  gcnoob5aafu  een  groote  ombaarb  te  mnficn  /  om  öoo? 
een  anb?e  tocg  üp  (Mar  te  \m\h:\\  altoaar  ton  on^c  Innöing  beel  gcmaltlijliec 
bonöcn.  <j2piïbdi)(i  na  bat  top  omtcenb  bctijbbanccnïun:oebootenbabs 

btn/ 


lieti;. 


BOECANIERS.  23 

tj^n/  ttoongcn  top  tiaac  te  bIuöcnert3io  in  tjc  25ofTcöctucbcrfcFiupIen/ ^^'t" 
ttoechcccgcn  ton  *cl-  ocuanocn/  en  bonöcn'cctui'cöcn  öe  byf  en  ttointiö  vnbuyters 
en  öertio  op  öe  plaiitö  öooö  leggen.  gcü^gea. 

lBntoieiöenlianDe5c  ttoeegcUangenenontiemgt/  bat  bic  geenen  toel- 
ftc  gcblugt  toarcn  '  mctboobcnDenontJcibiBaniïerfttoaren/  bat  top  5c 
oeuuihftclijlUtonDenobermeettien/  mbicntoetoilöen/  naöien'ee  beeloe' 
btoctrtcnonbcrlnIntoarcn  :  5c.5ePb<:n.oni5  ooh bat 3e  tijbingtian Panama 
Oct-.iecgin!].''t)&cn/  banecnbcr|ïcihingetiebe3Ötoot  ber  Vrybuyters  iiPt 
beS^oo^bEeegctïreegenïjabben;  batbe  ^jcfibent  ban  bic^tabbaacop 
een  abUi)s?  ^aclu  na  Limage3onben  ïjab  /  om  be  a^icc-ilop  rebecpligten/ 
beT^oopbaarbp  ^clicipcnm  bcïiaben  tcboubcn  tot  nabcc  ojbciv  en  met 
alle  fpoeb  een  Bloot  Oorlog  ^cljecpen  toe  te  cufien  en  upt  te  3cnben  om 
onö  iiot  bic  ^Zecn  te  b^pben  :  maac  top  ïionöenopD2tbecöaalbanbe3e 
ttoec  gcbnngcncn  niet  bcel  (laat  maften.  • 

jDabitboojbeel/  onötoeebcrbpbercftban  on5cCanocs  bcrboegb  fieD- 
M)ic  gmgcn  top  boo2t  om  onö  boosneemen  tegcnö  la  Scppa  111  't  toerh  t8 
flcllcn ;  maar  nabcmaal  top  eei*  bat  toe  bp  be  plaat.ö  fioomcn  öonben  /  ge^ 
iiocb3aafn  toaccn  omtrtnb  ttoee  mijlen  eeh  5eer  fcaaije  öibier  ban  be  3eifbe 
naam  op  te  baaren  /  en  cp  toelfter^  ban!?  of  ocbcc 3e  altijb  Vigies  of  ^clnlb? 
toiigtenliebbentiaan/  5ohonbentopniet  becmpben  ban  ontbclit  te  tooj^ 
ben/  cnbc^tabinnllarm/  enbcrepbtotteegenflanb  te  binben  t  maac 
bed  niet  te  niut  bielcn  top  'ec  met  5ulft  een  furie  op  aan  /  bat  top  'et  met  bec? 
licö  alken  ban  een  Jïïan  /  baafï  mecfïer  ban  toiecben  i  bog  al5o  top  'ec  geeit 
grootebiipt  bonben  boo2bien  5e  bet  meefïebanljaai:  ooebjcn  bci:5onben  en 
gefalbeett  dabben '  30  Heccöen  to » iDccbec  n  i  on5e  Ganoes. 

35abcmaal  ifebihtoils^gclegcntbepb  ^al  fiebben  om  banfict  tooo2b  Vigie 
nctoxig  cc  maften/  503artnietonbicnttig5ijn/  om  \]kt  tecplaat3ete3eg5 
ncn  /  bat  bp  Vi^ie  niet  anbet.ö  berftaan  tooib  al0  Ijet  5etten  ban  een  iBagt 
3Otetoateral0telflnïJ/  enbe5etoo2benDoo?öeSpf»njaards  Vigies  genaamb. 
^c  onberljonben  een  groot  getal  ban  be3elbe  /  bp  al  baar  ^êteeben  en  ij^ap 
oen/  5elföenftelbet^upren/  ftcbben  perfocncn  tuc  3e  op  te  ronb3omleg^ 
nenbe  boogtcnö  en  aan  be  ftanten  ber  ïxibieren  (lellen  /  altoaac  3e  (jaac 
©aarben  nagt  en  baggereeb  en  bp  baar  bebben/  om  30  baa(t  al.ö3ecenige 
BpanbgetoaartooJbcn/  bc  Spanjaards  baar  ban  in  berplftenni()*ctegee- 
ben/  bie  baar  baar  op  aanfionb^  niet  tot  begten/  maac  tot  Iju  oppaftfteu 
en  toeg  3cnbcn  ban  baar  gereebe  goeb2in  gcreeb  maften. 

(Op  ben  eerden  ban  I  ^loey  maand  fttotimen  toe  toeeber  bp  on3e  ^cbeepen/ 
iiie  a  in  een  3eer  bcrmaftelijft  €planb  /  genaamb  Scpiiia ,  omtrcnb  een  mijl 
banbemonbbcrttibieriaSeppageleegen/  naonö  toagtcniic  toaren.  <Dc 
\3ermaftdiiftbeebenbietoPmbe5e  plaateen  genooten/  berbienen  met  regt 
gebagf  tctoo2ben/  bien  bolgcnbc  jal  ift  üiec  ter  plaatse  een  fto?tcbefclj?p^ 
bingc  baar  ban  boen. 

"jlllebe^c  <»B»)lanbcn  3iw  50uptneemenbbermaftelnftbat  5cgemeenlüft  bc 
Cupnen  ban  Paoaraa  genaamb  toojben/  en  bit  met  st^er  goebc  ceeben/ 

naöc^ 


24  Hiflorie  der  Americaanfche  • 

natJcmanlfict30oUibana  insicninöiCiêtaö  pDcc  ban  ftun  een  tJC5fc  ($pt 
ïantjcn  tochomt/  en  Ijanr  ilu(löiiP3in  op  öe3elUe  Hebben/  mcr  cierlijfte 
25oomoaartJcn  /  öoo:  aanflenamc  jpontepncn  en  een  ocoot  getal  ^pjingeii 
bebonuoö/  enöoo?eènbcclDonöerluftcbei-fcöcpDenr)cpbban  25Ioeincn  en 
3aömin23oomcnobecalberciecD/  en  bol  ban  een  onepnöig  getal  ban  al- 
i)crl)anbe3oo?tenban3©?ugten/  bant3etocllttilun'tbp5onöci:  op  bjeröer* 
Iep  300rten  /  öiegenaamö  3ljn  Sappüia,Sapütilla,  Avocata  en  las  Caycmites 
Ijcbagtgegeeben. 

b'a:er(le!öeenB2Uöt/  üpnaon3e  peeren  gelp  maac  ban  berfr Fjepbe 
Ocootc/  befcimtögromagtig/  en  ban  binnen  in 't  miööen  31)11  ttoce  her- 
ncn  ban  een  epconbe  gcdaltc  /  en  30  glab  of  3e  gcpalijfl  biarcn  /  in  De  groot- 
(tc  a^^uqten  onuccnb 30  gcoot  a\0  een  gemeenc  neut  :  toanneec  öe3e  Jè^ugt 
rijp  i&  / 10  3c  3cei:  5agt/  en  al0  'er  be  fcliil  af  10  beeft  Ijet  bleefcD  een  3eec  coobc 
(Oleur /  5'  iö  3eec  3oet  en  nptncemenb  ban  3maah. 

^e  ttocebe  10  bpna  ban  be3clf be  gcbaante  al0  ïic  boorigc  /  maac  30  groot 
niet  :  3' i0  ban  een  3eer  aangename  fmaalt/  enonberbefcljiibaneen  toit^ 
tecoleur. 

^e  berbeiö  bpna  eebcn  eenöban  gcbaante  aï0  een  Quecpccr ,  nptge5epl5 
batbefcbilbjatgroenberiö  :  bc3e  ©?ugt  moet  ten  bolle  rijp  en3ecr3agt 
5ijn/  eer3egegeetenbanb3o?bcn/  ban  i0  bet  ©leefcfj  3Ob)ital0fneeubj: 
öeSpanjaardseeten3c met lecpel.öalóbjpbeir^oom boen/  en  in  berbaabbe 
fmaah  iö  bpna  eben  een0. 

<©ebieibci0gclüfieengrootePruymvanDamall,  en5eerfmalielijfe. 

25cbalbe  be3en  en  een  groot  getal  anb?c  Daigten  toaar  mecbe  bit  èanb- 
ffOap  in 't  bp3onberge5eegcnb  10;  5ob^cnob  bet  ooft  een  groot  getal  anbze 

ï^^ugten  bOO^t/  W  in  Europa  gemeen  3ljn/  al0  Abncüfen,  Granaat- 
i\ppc!<;n,  Goyaves  Gencvctbclkn,  Cacao,  Vygen  van  Provcncc,  Fran? 
IcheenSpaanfchc  Meloenen*  alle  300?tcn  ban  Orangien  ,  Citroenen  en 

Limoenen,  öan  alle  bjclfieib  geen  naber  bcfcbnjbmgeJjoen  3al.  UI  be3c 
rijhegefcbenhen  ban  ©iiigten  /  en  3upbcc  ïDatcr  tik  in  be3c  o^planben  on0 
0002  Diouto  |5atura  toerben  aangcbooben  /  (lcclucnon0  tot  geen  hiepnc 
'bcritbJililnngc/  nasobcdimoepten  en  ongcmafi  tik\33i^  in  on5e  pafTagie 
ober  lanb  uptgcftaen  Uatiiicn  :  om  met  te  fpjcehen  b.m  be  b^igtbare  ^Öogfl 
öietopban  Maizcn  Rys  biaar  mebe  bc5e  Ocplanöcn  bebefit  bjaren/  baö- 
ben/  en  bjelluli niet  geloof  bat  bc  Spanjaardsgc3apb  Dabben/ met  bir  ge^ 
bagtcn  bat  top  3e  maapen  3oiiben. 

*öpbenaoilebanBiüeymaand  fn  be  mo?gcnflonb  3eplben  toe  banïjiec 
en  paffcerbcnb'oiibe  en  löicutoei^tab  Panama  i  b'oiibe  b)a0bie/  bieboo? 
be(6encraal  Morgan  in  bet  ianr  lóyomgenoomcn  en  berb^anb  baicrb.  l^e 
l^ecben  en  $Jup3en  -^cfteenen  3obLui  toP  ban  bcire  3ien  lionbcn  /  3ecr  fraap 
gcboubjb  te  3ijn ;  be  nicutoe  j§tab  10  alleen  bcrflcrlu  en  met  een  gocbe  toaf 
omringb.  <©e^e^tnb  beeft  bit  ongcmah/  bat  al3o  3e  aanecnïieKingdees 
flcni0/  enbe2eel)KT3eecflerhebt  /  alle  bc  gcoote^cDeepcnbie binnen 
«enmijlbanbcplani0i«ooment'anbecen/  b?oogblpbcn3ittcn  ;  ujefibia^ 

men 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  ly 

öen  l3oo?bp  5cplcn/  en  litoamcn  Uccbolocnö  \)002  Tavoga  mi  anftcc  /  'c 
todh3iat)oo?öcctiaIssofljctccnh!cpn  bctooUiTd  afplanö  U)a$f/  5u  aange- 
naam en  UecmaRdiih  toavcn  öc  liiipfen  en  i^ïTupncn  op  tiet  5CiV)c. 

«Op  ben  nceocnöc  bjeeutoöc  toe  al  on5e^£l)eepcn/  enbebolocnbebaö 
3ontietoeon3e  Barque  Longue  uptoui  tchriipffcn/  cnonjalicnniOciegecbcn 
fll.ö  5e  be  Spaanfche  Vloot  tn  'toc5totftreeo-  €nc!pb£nöcitienDelio03en 
tocöc  ^cljeepcn  unt/  bic  be5elbc  30uben  b:begten.  Capitcin  David  en 
Capiwm  Grognier  toictben  ocfïclb  om  lic  Spaanfche  Btömitanl  aan  te 
biampcn.  Capitein  Suam  en  Capitctn  Trowniley  lic  30icc  tJibmiraal  Ca^ 
pttein  Peter  Henry  enecnbanbepjü3entianCapitcm  Trownflcy  bc  Peta» 
chc;  on3c  232anöec  mocfl  310  «tJp  on3e  ^bmiraiil  ftouben.  <iDn3c  anb^c 
^cüeepenflonbcnbercftbanliaac  ©loot  na  Daar  fteilite  te  beUegtcn/  m 
on3c  ocitiaapcnbe  Pirogues  3ouben  beö  3^panb0  afOouben. 

afl^eOoo?bcnbe3ebao  tot  Panama  (Icrli  lipt  occfocfcliiitfcfiieten/  3onbec 
bat  toe  ö'oo23aah  gifTen  lionben ,-  op  ben  beciiienbe  b?agten  toe  beectig  \3an 
tmc  gebangencn  ^ic  ono  3cec  tn  be  toceg  toaren  /  iiict  op  Tavoga  aan  lanb/ 
en  boe  ligten  toe  onö  anftec  om  aan  Cabo  Pin  na  be  J^loot  te  toagten  :  maac 
btttoa^t'eenemaalonnoobtg/  nabemaal  bc  ©loot/  30  toel  geneegen  3ijn? 
ticomon!Sfbe3emoententefparen/  alö  te  bermcpbcn  bang'attacgueectte 
tooaben  /  alceebe  bnpten  on0  toeeten  tot  Panama  g'njnbeetb  toaie^. 

Jjabemaal  toe  tot  nu  toe  Dtec  met0  ban  toifttn  /  en  on5c  25acft  te  r«g  gc^ 
ftoomen 3ijnbe /  onö3epbebat5egcen  c^cficepen dab 3icn  pafTccren3o  gm=« 
gentoeonberbeKoninks^pIanbcn  tenanftcc  leggen/  altoaar  be  gcïjcelc 
bloot  ben  €it  afgenomen  toiecb  /  bat  toe  b'een  ben  anbcr  bc  toaarbc  ban  ectt 
ftiifiban3igten  niet  te  ho?t3onbe  boen/  tnbienon!5<i5obb'obectoinnnige 
oberdeSpanjaardsgeUefbetegeebcn.  <©p  ben  feebenttenbe  (liecf  een  man 
banonö©olfe. 

<0pben  neegcnttenbe  gingen  toebei*  t'3^Pl/  en  htoamen  tm  anftertüf=j 
fclicnfietgcoote^planb/  en  b'€planben  iik  in  't  ooflec  C^naal  leggen/ 
bOQJtoelftetopbagtenbatbe  Bloot  bic  toe  bcrtoagtenbe  toaren  paffeeeett 
3011.  <©p  ben  agt  en  ttomtiglïe  (ticrf een  anber ban  on^  ©0I6.  ^c  bolgen? 
bebagmaahten  toe  onötoeeber  Maar  en  5eplbentta  Cabo  Pin.  #p  ben  eett 
en  bertigfte  maaftten  toe  iagt  op  ttoee  ;§  cliécpen  /  bic  toe  beo  nagté  tocber? 
om  lipt  onö  gc$igt  berloorcn  /  en  bctoelfje  on.ö  boo?  't  betbolgcn  tot  aan  be 
ftlepnc  €planbcn  ban  Praama  te  rug  bjagten  /  altoaar.toe  op  ben  eerfle  bart 
30©icbemaanb  f)ct  anfier  uptl-nrcnicn}  bc  3elföe  bag  oberbiclcn  toe  ttoee 
Grieken,  opl)ct€pianbbaai  toctecgcn.ö  Ijaar  gcflagcn  Ijabben/  boe  toe 
ginncn  om  ia  Seppa  in  te  neemcn. 

Óp  ben  bierben  3onbcn  toe  ttoccCanoes  na  ïjctorplanb  Sepiiio,om  te  3icn 
of  toe  eeninc  gebangcnen  faclioomcn  /  en  cenige  tpbing  upt  Ottn  bcrneemen 
feonbcn.  'lllbaar  namen  toe  een  ^fliip  met  panf^cn  gclaaben/  'ttoclïi 
t>002  bc  Spanjaards  na  Panama  floub  gct'jagt  te  too^bnv  tot  opDoiitoing 
ban  ttoee  Per iaguas,  in  plaatjSbec  geemn  bictopgenoonunljabbcn.  ï|et 

III.  Deel.  1^  ©OlÖ 


x6  Hiftorie  der  Americaanfche  • 

©oïhbctfotmon.ö/  tiatöaacölootopbcnttoaalföe  ban  ^Slocmttaatib  in 
Panama  oeraahttoaief/  Dat  3c  op  Oen  öectientie  im  ^c(ct]ut  uut  b^cugöc 
ncloft  IjaöDcn  /  cnöat5o  ijia  al0  5C5tO  bcrbccfcïn/  De  ^c(ji?cpcn  ochicl- 
Uaalö/  cnbemanD  DaDDen/  tlonDcn  upt  te  loopcn  om  or\0  te  Ocbcoten/ 
en  Dat  5c  in 't  fi02t  ocreeö  30ubcn  5ijn. 

Sispaan        ^Op  Dcn  feebenDc  omtrenD  De  miDDag  gaf Capttcin  Grognier ,  Dieber? 

fchc Vloot.  Deral.etopban'tOEplanDtenanliculao/  onjStetlicn/  DatftnDc  Spaanfchc 
aDIoot  onfDclucn  /  DcftaanöcinfccbcnEcplen  ;D(tDeeD  fip  Doojfeebenmaal 
SijnlDlngopcnnccctelKPffen  :  töcmaafucnonöboo2tüiaac/  en  Doe  \x>p 
boo2l)»iDcpiintban'tarp'lanDhtüamen3aocn  toe  feebcn  oi'oote  -Scliccpcn 
op  on  è  af  hoornen/  Ij^DDcnöe  De  DloeDblag  agtec  af  bjai)cn.  5^11  toaöfiet 
DatDcboopDïe  onö  ©olh  bcrlooren  DaD/  toanneec  3e  becfïonDen  Dat  De 
©loot  tn  Panama  ocraa&ttDa'0/  tocDer  begon  te  Ijeiiccben/  en  De  begeer^ 
te  Die3e  baDDcn  om  'erop  een0  anDer^s^  boften  te  bejrijben/  moeDigenDc 
gun  3oDamg  aan/  Dat 3e  liaar  boeDen  in  De  Scetoicrpen/  alö  DcnöenDc 
bat3eDeSpanjaardsreeD0onDcrDe  bn(c  baDDen.  3ï3e  (lelDcn  on5c  ^tlice^^ 
pen  in  o?Der/  en  Doe  bettoifle  toe  baac  De  toinD  Die  Doe  ter  tijD  toefteliiö 
liep.  «OmtrenD  ten  D?ie  uuren  in  De  mïDDag  breegen  toe  De  toiiiD  ban  bun  / 
iiptgcnoomen  Capitein  Grogmcr  Die  mi(ic  om  Dat  bp  na3bnCanoc  Die 
UanlanDbtoam/  mocfltoagten.  <Ön5e?lDmiraal3ig3icnDete  loeftoaarD 
banDcSpann(chcït)icc-3lDmiraaI/  gaf  onö  teebcn  banbemtebolgcnom 
ïjcmaantcfalampcn,-  tcnDe5cncpnDeb^eeDentoeon3e23bnDe/  maar  on? 
3c  ©ice--3tDmiraal  nam  3i)n  ©lagin/  ten  tceben  Dat  bP  'tgebegitotDc 
boIgenDe  mojgcn  toilDe  berfcbupben  /  boopcnDe  Dat  Grognier  xinDertiif- 

Daarzeme-  fcben  in  Dc  nagt  meöcDoben  toinD  30U  honncn  oeraaftcn  ;  met  ^onne  on- 

veg't" faken  bcrgang  bcgcoete  onöDeSpaanfche  ©ice-^CDmiraal  /  Die  aan  ipbanontf 
toa0/  metfcebenftbooten/  3onDcrfcbcrp/  en  toicrDDoo2on3e3ïDmiraaI 
met  De  bolle  laag  met  fcbcrp  beanttooo?D.  ^enaatonDcrtuffrbeninbal; 
lenDe/  toierpcnDeSpanjaards,  DieDe(lroomcntufTcbenDc3ettoee  <Cplan- 
öcnIoopenDe/  beter bebenDtoarenalö top/ bet anbccupt  :  en3onDenecn 
filcpn  Daartupg/  't  toclb  een  lantaarn  boeröe  om  itoee  mijlen  aan  b» 
ban  ob0  tenanher  te  gaan  liggen  /  om  onö  bier  D002  te  miöIcnDen  en  balfcbc 
Oiffing  te  mahen ;  en  in  Der  DaaD  toe  IcpDen  De  gcbeele  nagt  bp  1  om  De  boI- 
genDe mo2gcn  boben  toiuD  ban  De  lantaarn  te  3yn  /  Die  toe  boo?  De  gebeelc 
©loot  namen. 

(Op  Den  agde  met  Eonne  opgang  3agen  toe  on^e  mieHag  /  en  toaren  alle 
tenupter|leberbaa(lon]ef3cIf0aan1ipbanDeief  ©panDö  ©loot  te  binDen/ 
uptge3epD  De  <§fbep?n  b w dlapiteln  Grognier,  Capiienn  Trownney, 
tn  De  pjijö/  Die  te  loeftoacrD  toaren  :  maar  't  ongcinb  toüDe  Dat  Dit 
^cbcepcn  toaren  3onDcrgcff  luit  :  De  Spaanfche  ©loot  een  uur  na  ^onnc 
opgang  toeDer bet  anberupttoerpenDe/  DeeDen  toe  ontf  bcfl  om  tocDer  bo- 
ben totnD  te  geraaben/  maar  baar  iDice-Hömiraal  Die  3nn  anbcr  op  eti 
neerbaD/  en5ijnEcpIcnmaarop(tootgaarnge3et/  3lenDe  De  toinD  bem 
0un|lig  biel  aanHonD^ai  op  onse  ^Dmiraal  aan.  «Onsc  ©icc-!^Dmtraai DeeD 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  2,7 

aïïc0t!titïipTton  om  fjcm  te  ïinlp  te  ïionicn  /  toniu  ï]p  toa.sf  rccb0  5^frt'002 
't  Spaanich  a3cfcl)ut  bcfcOaDicjD  i  öoo?  5ijn  homftc  bcrpliate  ïjp  {jct  Bpanösf 
^cljiptcloefluaarti  af  te  Douöen.  3Bp  traotc  De  ocljcclc  öag  öc  tointj  te 
toinnen/  tioo  te  beraeefj^ ;  tcctoijl  tie  Spanjaards  onöertufTcOcn  /  onöec 
tDicnö43cfcl)uttop  oniS  ücüonOen/  on0  5ccc  Icelijft  tcpfterDcn.  ïS>!t  öeeö 
on5c311vimicaalen©iCc-?£ömicaal5ioliigtDp  een  Ijouöcu/  ciï  een  bcflupt 
neenienomeeröecbeotentjerftantite  fncnbclen/  alö  toe  te  laten  battcrccn 
^cbtpbanbe  inloot  5011  ocnoomen  toojöcn/  öoetocl5e  baar  antiec5lnti$s 
8enoea5aambonbGnfalbeecen/  mtiien5eoetoilbDatiticn/  boo?Dien5e  beel 
beetec  alö  De  Spanjaards  bc3^PlD  toacen. 

Capitein  Townflcy  bobtn  totnb  ban  De.ö  ©panböBIootBijnDe/  5onti 
op  De  miDDag  5Ö»  Periagua  aan  boo?D  ban  D'JüDmiranl  om  3ijn  ojDcrjJ 
t'omfangen  /  al30  De  ConmianDeuc  Doo?  een  iaoncn  feogcl  /  bcpXik  3ijn 
fieenen  afoefcliooten  toaren.  <0mtrenD  ten  ttoee  uuren  5onDcn  De  Span- 
jaards een  ^ctitp  ban  agt  en  ttDtmioHnbhen  om  Capitetn  Grognier  ie  be? 
letten 510 bp  onid  te  berboerjen;  bcbücnDe  upt  eenige  Spanjaards  Die  on3e 
gebanoenehoetoeefltoaren/  berftaan/  Dat  bp  De  (lerbfte  ban  DegcOeelc 
jiloottoaö/  banhlGpnfcbietGctDeer/  en5e  toaren  Dtegftemeerboojtjcm 
bebjeelï/  toanneer3e  tjoo^Den  Dat  al  3ijn  a^olh  Franfche  toaren.  €pnDc:: 
!p'on0  teegen  Den  abonD  3eer  D002  baar  oBefcbut  gebeubt  5ienDe/  (toant  De 
Spanjaards  totlDeon.ö niet aanblampen)  befïootcn  toe/  D002  De  gimft  ban 
cenboojDeeligeboelte/  De  ©ice-ICDmiraal  /  Die  't  befl  be5eplD  en  on?  't 
meefïe btoaaD DeeD /  aanboojDteblampcn  :  maar  teitoijl  toe  bier  mcDc 
bee5ig toaren/  beerDe  De  toinö.  <0p  De3e  toijje  bertoeerDc  toe  on^J  50  toe 
bedbonDen/  totöatDenagtinbiel. 

I||et  ;écbfp ban  Peter  Henry  Daar  ih  op  toaief  /  boben  De  fionDerb  en  ttoin? 
tig  i^anonfcbooten  ontfangen  bebbenDe  /  toa.ö  geDtoongcn  3ig  Deur  te  pab-- 
fecni  DiiDoo?on3e'XDmiraalen©ice-2CDmiraal  bemerbt  5ijnDe/  5onDea 
3G  baat  Periaguasf!e3egeDuurenDe  bet  gebegt  bp  baar  geOonDenbaDDen/ 
naonötoe/  omonefte  belpcn/  Doo?  Dien  3e  3agen  Dat  top  in  een  btoaDe 
(iaat  toaren.  ZDc  ï)panb  bet  mceöe  bemerbenDe  /  5onD  een  ban  baar  blcp^ 
ne  jècbcepcn  om  ohö  te  berbolgen/  maar  Doe  Dit  5iig  Dat  top  Demiine 
maabtenonrerintetoagien/  gaf3eoni5agtienicDooten/  en  befrDe  tóeec 
tp  baar  ©loot  te  rug. 

(©n5e lange  23arhgeDuurenDe  DMCtie  5ccr  ffegt  gebanDelDGetocef!3ijn' 
De  j  30  toaö  bet  IDolh  gcnooD3aabt  baar  te  berlaten  /  en  geen  ?ijö  ijcbbenDe 
tim'erielaten3inben/  toierpen3e  eenige  fluüiicn  «©cffbut  Dic  'er  De  ?[D' 
miraal  bab  laten  opleggen  in  Eec/  en  berbolgen»  beonbi:n3e  baar  aan 
boo?D  ban  een  Der  anDie  ^f beepen.  ^c  Spaanfchc  gcbangenen  Die3'erop 
gelaaten  baDDen  nu  3t':nDe  Dat  3e  in  b^nOi^rb  toaren  /  Decben  baar  biH  om 
'erfapDeSpaanfche^tDmiraaltebegeeöen/  maar  bp  De3e  23arii  boo2  een 
552anDer  aan3f enöe  /  fcboot5e  in  De  gronb  eer3e  bp  bem  bon  boomen  /  niet 
tenbenDc  Datter  3ijn  engeii  ©olb  op  toaef. 

(©pOcn  neegenDe  saaien  toe  nog  on^^'"og  De  Spaanfchej^loot/  'ttoelft 
':  .  .  ^  i    /  on.ö 


aS  Hiflorie  derAmericaanfchc  ' 

oniESticctircfolbmcnomnati'^pïanbcn  ban  St.  Joan  de  Cacbio  tcö^'^an/ 
öetotiftebicc  en  ttointio  molen  ten  toelle  bnn  Panama  iegacn  /  altoaiic  top 
inetüeOuIpUancenooiïelijfiüocUjeopDenUceriicntic  aiiibecrticn ;  toe  üc- 
oaben  on.jj  aanftonö.ö  na  lantï/  en  bvt  toaef  l)ooa  tijti/  tonnttocliaööcn 
t'3etieiöl3etijöban'ti3cbc3tbijfboettotiterincjel].iö  :  toe  lieten  geen  liiïi 
beclooren  gaan  /  om  onöinjlaat  te  Hellen  ban  tocö.r  booj  Panama  te  loo* 
pen/  op  bat to: toeten moGtcntoatonse  ölootoberocltoomcntoiö/  öaac 
toe  5eer  obec  be5o?gt  toacen ;  Jjoo  op  ben  feiei  en  ttointtgltc  toicrb  om  bc;elbe 
öenoomen/  alötoanneertoe5C5aaaen  op  De  ^elföe  plaats  ten  ander  lioo^ 
men  baar  top  lagen,-  3c3euDcn  onö  bat  5e  t'5eberb  onö  be>:ircfi  met  mecc 
Oebogten  dabben  :  bat  bê  Spaanfchc  Bloot  opbcnnceoenbembenabonb 
omtrenn  een  l^anonfclioot  L>an  on.ö  ten  anfier  toaö  gclioomen  /  en  bat  b'ecn 
en  V.inbccsig  op  ben  ttcnbelilaargemaalit  licübcnbe  /  bc  Spanjaards  tocbec 
nabetiibcnban  Panama ge5eplb  toaren ;  bat  Capttein  David  3ecr  bcfcliai 
tiigbtoa.sicnttoee  fcljootcn  gchrcegen  Oab/bie  3nn  Oalbe  roer  Oaöbentoeg 
Oenoomen/  maar  bat  l)p  niet  meer  al0  fes  gehtoeflen  behoomcn  ïiab ,  en 
een  iX)inberlooren;  batCapiteinSammcs  met  minber  geliaüenb  toaiS/ 
öat  bnna  3ijn  geljeele  ^jJicgcl  toaö  toeg  gefcDooten  /  en  bat  Dn  berfclicpbcn 
flïjootentnfTfcUt'rttoinbentoatecgebrccGcniiab/  bat  3»jn  Stuurman  l)et 
goofb  booj  een  öanon  boogcl  toas^toeggenoomen.  JiDaar  bat  lip  anbcr^j 
«iet  meet  afö  luie  gehtoeften  Dab :  en  in't  ftojt  bat  ai  b'anb2c  minber  ^cbec- 
pen  niet  een  iflöanberlooren/  en  maar  toepnige  gebtoeflen  Dabben,  l^ici: 
mag ih met toaarDepb 3cgoen  /  bat  Dct  een  bjcemb:  en  toonbcrbaarlöbc 
^aalitoaö/  battopbie3ulfte  elenbigc  ^cDecpcn  Dabben  en  30  tocpnig  m 
oetaltoarcn/  3nU!  oen  conftb:raüle  jOIoot  in  bergclufJingbanb'Dn^cmag^ 
tig  toaren  te  bebegten  /  en  teegen  te  tlaan ;  toant  Daar  ?lbmiraai  toaö  een 
^cbipban'tfeebentigfïubben/  Dniuel  't  maar  fc^  enbiiftig  ftuhlienop 
ïjab  /  om  bat  Det  te  onb  toaa.  <De  ©tce-HlbmiraalDab  Dcertig  jlnDDcn  op/ 
l^oetoel  3'er  feftig  Don  boeren  \  bic  toaö  een  3ccr  fraap  en  L*3el  be3eplb  -Sc'iip/ 
Soctoeloub.  ïDcPctichctoaöeen  ^ctiip  ban  beertij  (tuhhen/  Doetocl  't 
maar  met  agt  en  ttointtg  gemonteerb  toaö.  <D  Behoudenis  Dib  agttcn 
fliiDftenop/  maartoaö3otoelal0be  Pctachc  gebO'Jtob  om  'er  beeriig  te 
feonnen boeren.  b'2Cnbereb?ie toaren  omtrenb  ban  be3elfbc  ftoaartc ;  be- 
ïialbe  besen  Dabben  5e  nog  eenige  252anbcr!ö  baar  3e  «©cfcDut  op  gejïelb 
jDabben  /  op  tmt  top  3c  niet  necmen  30iiben  boo?  't  geen  5c  i»  öcc  baab 
baren. 

ginbien  top  be3c  ©loot  (geliilï  top  geDoopt  Dabben)  ontmoet  Dabben  cct 
5e  meerbec  magt  tot  Panama  Dab  ingcftreegcn)  iD  ttojifelmetofoeiaaö 
3^oubenal0 ban  een  gcDeelanber  aandien alpi  nii  geDab  Debbcn/  en  toiMec* 
"ftedü^ïban  Daar  Scheepen  meefler  getoojben  3ijn  /  met  nenoeg^amc  HiiD* 
öommen/  om  'er  gcninhbclüD  ban  te  leebrn/  en  bebiènb  te;ijnbiineen 
onepnblge mocpten en arbepb  liicW nogbzie ^aariMi ni bc^e  tnb  Debbcn 
itiöctcn  nuffnan  /  30  toel m bicplaaQcn/  al^  m.onsc  ti  tuQUmp obec 

<0p 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  19 

<©pbi?nncflmcntto(ntioftcbcrtccfïïJcniïJcUnnti'€pIanöcnbnnSt.joan 
deCucbio,  tcna<^tanlclviuö?icOonDcit)  J:^^i.^n/  in  UijfCanocsmet  boo?> 
ncmtcn  om  öc  ^taö  Pueblo  Nuevo  fi:is  imjlcn  Ijtcc  ban  baonoclccoen/ 
t'obccballai  /  Dcopcntjc  banc  caiigc  bco^ranö  ban  cctbjarcn  te  bir.bcn/ 
hjaartiantopgcbjcf}  bcaonöcn  te  Upöen.  (Dp  ben  een  enbertiofïe  gclanö 
3Önbe(  ftrccocn  toi  een  getuind  oebangen  /  maar  ö'anb^e  cntOu-'pten  't  / 
en  bit  toaö  b'oo?5aaft  bnr  toe  tnuöefit  intccbenj  toe  toaccn  om  aanbe3e 
^fabtc6omcuoenoob3naïjtomtrenbttoecnu)lencen3eecfraijefitbM  op 
te  baren/  en  ten  bten  epnbe  be  bloeb  toaar  te  ncemcn.  ^oe  toe  aan  be  ^lab 
fttoamcnbonöcntoe  neg  JBoiïi/  neg  ectlüatin  in  be^clbe/  toatu*  op  top 
3eopbenbercebanHouymaand  toeberom  bccUctcn;  en  bc  boloenbc  tidci 
in 't  to  eeom  öecreii  met  on3e  Canoes  na  be  Bloot/  ;ngen  toe  een  25acli 
oaartopjacttt  opmaafttenenbecobeibe/  en  op  ben  büfben  occaafucn  toe 
toeber  bp  on3e  ^clieepcn. 

l^teraecaatuetoemctb'Engcifchcn  inberfcftü/  boo?  bicn5e (mccrber m  d'Engci- 
0eta!3önbeal0top)oba-al(eö  be  m;:.f!c  )^iiXic  fpeelen/  tot  30  bejce  Dat  ^^^'\^';' 
CapiteinTrowntky  I)ct^cï)ip  't  tolUi  boo:  Capttein  David  aanCapi=  gên.^n  in 
teinGrogmergegeeticn  toacstoilbetocgncemcn/  en  'ec  5ün  rpgen  boo?  m  verichii, 
bc  plaat0  oeeben,  a^aar  nabemnal  Dp  Oebonb  bat  l)n  mei  0">anncn  te  boen  fcheyden 
fiab/  bieDoetoclminbecincjetal/  5(030  Itot  niet  lieten  rmöciooren/  UetkandTrin 
Dp  epnbeliili  5i)n  epfcl)  baacen  i  maar  boo?  bien  toe  eUentoel  3aaoen  bat  5e 
niet  nalieten  üp  alle  cjcleeacnificeben  be  öaaé  obec  onö  te  fpeclcn  /  30  fcftepbc 
toeonöbanfjun  aften  getaale  ban  ftonbcrb  en  bertia  iDan/  üeDalbe  't 
3öoUibtin  Capitem  Grognier  bie  nog  ttoee  Donbecb  ijKan  tlcrh  toarcn/ 
iï\  begaben  onö  op  Det  €uiiïnb. 

ïDaar  toaö  ooö  nog  een  anb?c  reeben  /  bic  ome?  ^cct  ttoeebjagttg  too?ben/ 
*ttoelhtoa0l)aarongobb:i;cl)tigftepb  teegenö  onjc  (6oböbienft/  toant<5C 
cnt3aagen  3ig  niet  toanneer3e  in  eeti  föerh  oeraaïucn  /  met  fiaar  l^ontoeisf 
b'armen  ban  een  Crucifijc  aan  fiiMxm  te  ffann  /  en  liC  25*^^elben  ber  ïl^epli^ 
oentebernielen.  €n'ttoa£iboo?namcntIiUiboojbe3e  fcljjiftlijhe  bis502b2e.ö 
bat  be  Spa  njaardsonö  in 't  algemeen  ïjaaicbe/  gelyö  top  iipt  l)aac  onber- 
fcD^Ptc  ©Jieben  te  teecten  lïtonmcn. 

Op  ben  neegenbe  fttoamen  b'Engci  fchcn  omtccnb  bijf  of  feitS  mölen  ban 
bc  plaatöaltoaartoP  met  Ijetmaaften  ban  Canoes  bee3ig  toaren/  ten  an^ 
her  /  om  'er  ooh  ecnige  boo?  ö"n  te  maahen  /  in  plaatjs  ban  be  geenc  i)k  3c 
50toel  alö  top  in'tgebcgt  tegenief  ^c  Spanjaards  berlooren  ïiabben.  3Be 
begaben  onö  in  't  üofcl)  hk  in  bc5c  litoartieren  bigt  aan  bc  2ee  ftaan  /  ont 
fenigc23oomen  uptte50cïien  bie  onö  bienUig  toaren/  't toelftgemccniijfi 
b'Acajou  enMapou  23oomen  3ün/  al.ö  3ijnbe'tbi:il'  te  bearbepben/  on- 
ber  betoelftc  top  eenige  ban  3oöb-inig  een 'lengte  bonben  /  bat  b'enftelbc 
(tamnabat3cgeOoutocncn  iiptgeDolb  toajS/  obec  bc  tagtcntigiBan  fiort 
boeren. 

Ccitoijl  top  met  fiet  bontoen  0rt5er  Canoes  öee3!g toeren/  ïitoam  een 
j^cljilbtoagt/  (bic  top  bp 't  ^canb  op  een  rjoogc  boom  gcttulb  Dabben/  om 

^  3  toer 


30  Hiftorie  der  Americaanfche 

toe «3fcn bilt  b*Engclfchcn  bictoitlm  tiat  top  met  on5C  Canoes  D«5iö  tolt* 
ren/  on5c  ^cljeepcn  niet  niogton  tocg  nccmcnr  al0  mecöc  om  te  letten 
offer  ooh  eenuj  Spaaofch  ^cfiip  fufcijen  ftet  bajle  JlnntJ  en  't  €planb  bnac 
top  np  tonrcii  Ö002  mogt  3cPleiO  on.0  aanbicncn  bat  lip  een  ^clitp  in  £cc 
530  /  Concjö  flellenbe  E.  JD  ten  5©.  toaac  op  top  aanflonbö  ^ncDt  maaft- 
ten/  CH  boe  top'ec  bp  htoamen    bebonoen  toe  't  een  hlpn  öaaitupo  te 
3nn/  too:öcnbeocboei*bbpCapiteinWiinet  een  Engeiichman,  entoienis! 
<;§cbefpöbolti  beflonb  upt  becrtio  Engeifche  en  elf  Franfchc,  ban  toten 
top  tot  nu  toe  niet0  ocboo2b  baöben:  maar  5c  5epben  onsei  bat  5e  al  een 
ÖcnipmentijboclJ^ebenobccIlanbnabeZuyciZee  toaren  ocOt^ti"/  en  bat 
3e  onlanflö  een^cbtp  metÉoo?n  oelaabcn  uptbe^abcn  ban  Sanfonnat 
oenoomcnbabben/  enbatjebanbaacnabcEupbluitl  ga^nbe/  ber|laan 
i)abben  batbeBiceitopbanLuna  een  Spaan ichc  ©loot  liab  iiptoe5onben 
om  be  ©?pbupter0  te  bebegten  en  te  bcriagen    toaar  booj  3^  te  toecten 
litoamen  battec  nog  anbere  nooberis  in  bc3e  Ecc  toaren  j  en  bat5eopbe3e 
öoebe  tijbinge  onsef  tragtebc  op  te  3oelien  >  om  bcel  in  *t  beroberen  ber  ©loot 
rttoelh3ConfeplbaarlnclDen)  te  bebben/  maar  bat  3e  boo?  Panama  boo* 
menbe/  altoaar  3e  in  boop  toaren  on^ef  t'ontmoeten/  berflaan  babben/ 
bat  bet  gebegtalreebe  ober/  entopnab'vüplanben  ban  St.jan  ocgaantofl; 
ren:  b'anbcreEngeifchcn  bie gelijb  recbss  ge3egt  ijef/  omtrenb  bijf  of  feiJ 
iinjlen  ban  on0  af  ten  21;nber  lagen  /  babtcn  mcebe  een  Canoe  uptge^ 
3onben  omte3ien  \Q^i  bit  boo?  een^oarb  toa0/  en  toaren 'er  bpna  al5o 
i)^abpal<!Ètop/  'ttoclbon03eerberb?ietigmaaftten;  toantbe3e25arb  met 
«Êeitoaren  gelaben  3ijnbe /  30  babben  ^\t  Engciichen  bc3e  nictogcboomenc 
30  toel  toeeten  te  bep?aaten  /  bat  3e  op  be  3elbDc  plaat?"  baar  3P  laagen  mee- 
ie  ten  anher  gingen  leggen/  uptge3epb  be  elf  Franichcn  bie  bun  bcrlictctt 
en  \y^  on$r  bleeben. 
Bc'chtii.      <Z^it  €planb  ban  St.  Joan  de  Cueblo  iö  omirenb  ttoaalf  mijlen  in  b'om^ 
vingevan    treft/  leggcttbe «Öofl /  3©cfl/  Eiipbcneni^ooiben/  tijfmblenban'tba^ 
^t.Ln  de    (icEönb/  ban'ttoelbebet  boo?  een  eng(ïranaal  (öatinöcrbaab  nietan^ 
cueblo.     ^^^^  jj^  ^^^  ^^^  ^^^^^  ^^^j^  jjj,  ^j,j,  jjj^  tufcben  bepbe  lanben  boo?loopt}  i0  af 5 

gcfcbepben.  't  'J0  onbctooonb/  3eer  ^dergagttg/  en  bol  ©ofcbcn  /  en 
boo?3cer  fraije  ïiibicrenbcbogiigb;  betflrelubeSpanjaards  tot  geen  nut/ 
fllo"  alleen  bat  3'  er  jl^aften  ban  baan  baaien  /  W  3e  biec  in  oberblocb  fion^ 
nen  beboomen.  EÏDanneertop  op  W  <ï:planb  htoamen  /  bnböcn  toe  geen 
nnbcrecebacbten  /  aló  bat  toe  bier  3eei-  toel  gcbaaren  30uöen  bebhen/  30 
toeltoaöbetboo?3ien  bantoilb©ee/  2lpen/  ?lgoutilla,ö/  enbe23anben 
Jool^fbilbpabben;  maar  toe  toicrbenbanbe3e©oo2beelcn  boo?  ttoccber? 
ïianbcongemabhenbcrltoobeni  Ijeteerfte  tono  bat  b'EtiRcifchcn  in  min^ 
ber  alöbcerticn  bagen  tüöxj  3itlft  een  bcrtooctlinge  onberDe3e^cbilbpab'' 
ben  babben  aangcrcgt/  batter  na  tit  \\\Xi  3eer  toepnige  meer  aan^lanö 
fetoameui  'tanb?e  raabte  on3e  gacbt/  Dctoelbetoe  na  eenigc  bagen  ge* 
noob3aabt  toaren  te  berminberen  ,•  toant  nabemaal  toe  biec  ter  plaatfc 
langer  bleeben  al.ö  toe  gcbagt  babben  /  30  toaren  toe  genoob3aabt  onjtf  butf? 

haipö 


BOECANIERS.  31 

firupb  te  ücfpnrctt/  upt  b?cc3c  ban  tic  Spanj  aards  öic  on.ö  mootcn  obecbal- 
!en/  50  ïjaitöc  ten  gctaalc  ban  ti?ie  ftonbecö  mbectiolBan/  een  o^Occl^ 
IllSaanö  op  öit  €planti  ülecben/  3onDcc  meer  aI0  ttoee  .j§cï)ilöpaööcn  fn 
aot  en  bccvtig  uiiicn  te  eeten  /  üeOalben  öat  toe  ecnige  B?iioten  in  't  2öofcD 
30oten  om  ban  te  Iccbcn  /  boo?  't  eeten  ban  Dctociftc  3ommioe  ban  on^  ©olö 
fïiccbcn/  lJ002tiien3c bc  aarti  ban  öe3elbe  niet  hcnbm. 

g^aar30nopbit'ï^planb  een  3celiec  5003t  ban^^^erpcnten/  totenjEffïee-  serpenten. 
oen  30  ocbaarltjü  3i)n  /  bat  tnbien  men  niet  een  3eeftere  Bjugt  bp  3tg 
b?aaat/  om  alsf  men  oejloohen  too?b/  aanftonbsS  te  feaautden  en  op  be 
toonbe  te  leoaen  /  men  onbermepbelijlt  aanftonbö  moet  lïeiben  /  oeUjft 
top  bp  erbarcntïjepb  aan  eeniöeban  onöJBoIh/  bietopopbie  toü5e  ber* 
loórcn  Ijebbcn  /  onberbonben  OeDüen  /  en  Uc  in  baac  (terben  /  boo?  be  ftraat 
ban  't  bicc  't  toelft  bit  becaift  in  Ijaac  licljaamen  htoam  t'ontdeefien  /  on^ 
lepöcljjhe  pijnen  uptftonben.  <De  X^oom  op b  :toeU»e  be5e  BjiiQt  toafl  /  iö 
ban  Ijoogte  en  ülab  5ccc  on5e  Amandei-büomen  oelijh;  maar  be  l^juqt 
Oeli)lit  tocl  na  be  Zee-Kaftanicn  ,  (joetocl  5e  ecnigfintö  <03ep0abtiö 
ban  Coleur  /  en  bitter  ban  fmaah  i0  /  bc(liiptenbe  in  't  mibben  een 
toitagtioe  ^tmanbel  /  't  t.ö  bp  geen  anbje  naam  aW  Serpcms  Zaad  De^ 
licnb. 

llQen  binb  \)Ut  mebe  een  groote  mecnigte  Caijemans  of  Croeodiiien, 
bie  in  tc^a/  tïibicrcn/  en  op'tb^oogeEanb  5ig  ontbouben/  en  ban 
cen3eerberflinbenbe  aarb  3i)n/  gcfijlttop  tot  on0  leebtoce3en  boo^'tber- 
ïieö  ban  ecnige  ban  on.öaDjïlfi/  bieboo?be3e«©ierenbcrflonben  3ön/  on* 
berbonbcn  licbUcn. 

b'Engcifchen  Uk  OHjS  beclatcn  önbben/  3onben  opbcnfecbenenttoin^ 
tigfleaanon^een  J^toarticr-mccfïer/  om  tebcrncemenoftopon^  toecbcc 
bpljaar  toilben  berbocgcn  /  al505el)'iacte5toahoo?beelben/  om  bc  ^tab 
Leon  baar  3e  't  oog  opOabben/  inteneemcn.  (gn  inbcrbaab  top  moe>- 
(ienbclicnnen  batgrootgebjcft  te  lepben/  5ulheenfcli?ihli)[i  bingiö/  tat 
ïietüpnaonmoogelijlibalb/  toanneer^cr  een  geleegentbcpb  boojhomt  om 
'er ban  berlofl  te too?ben  /  be3eibe  te  laaten  flippen.  a©c babben b'Engci- 
fchen eens5bcel.sJiipirecbenban'erbeeifcli3iigt/  en  anber^bcelsf  uptÖJJof' 
be  ban  U-iar  ongob0bienlligï)cpb  /  't  toclft  top  niet  berbjaagcn  fionben  / 
berlaaten  /  en  nu  toarcn  top  op  't  punt  om  baar  aanbiebinge  aan  te  nee- 
men.  b'-ïSettoaren  toarcn  aan  baar  5ijbc/  en  bittoa^ecngocblohaaöboo? 
cnö  lOoUi  't  toclH  boo?  i^ongersnoob  op't  punt  toaö  ban  te  bc3toijfien.  ïDc 
V)20cgcn baar  aan|ïonb0  om  ccnigccettoarcn  :  ennabemaal  toe  maar  een 
^clupOaböcn 't  toclbonjS  al  t'5aamcn  niet  boeren  fton/  bat3c  onö  eenan? 
bcr3oiibcnoecben/  boojbien  toe ongcneegen toarcn/  om  alsfteboorenop 
liaaricliecpenbcrbeclb{gtoo?ben/  maar  bit  toilben  5e  on0  niet  toefiaan. 
^nbcrtufffben  (tertoijl  top  bcflooten  babben  bier  niet  ban  af  tetoijhen) 
b2ong  be  bongec  bertigiRanbanonjS  ©olb  baar  bp b'Engcifchen  te  begcc? 
loen  boo2  bien  5c  niet  magtig  toaren  bet  ballen  langer  upt  te  bonnen  tlaan. 
(Ottbenbiecb^  ban  Oognmaand  jiierben  'ec  biet  ban  on.<J  j^olft» 


3^  Hiftorieder  Americaanfche 

TBac  top  toijïcn  bat  ö'EngcUchcnucctcohhcnUjnrcn/  öfoabmtoüoniS 
optJcnnccócnoctLiiactaalcbanlionötTöcn  ttüimig  |,lönn/  onDcc  't  ü;.bcl 
banCcipircniGn^giiicr,  iabijfCunocs,  en  Uctm  ttoec  Donöccb  jBanop 
ïjct  dempen  op 't  ^JiptaiiD/  bc^cUnöe  mccc  Ganocs  te  boutocn/  en  öaac 
"na  obcc  te  Uacen  na  't  ba(lc  lanö. 

55a  Dat  toe  ücrtcoftHcn  toacen  htoamen  toe  op  ben  tjcctienbe  aan  em 

Haifon,  'ttocl'ieen3-jO?tbancen  Oocbc  tö/  nitotiac  öe  Spa^jaards  fjnac 

©ce  aatifofificn  :  5c  toas  m  ti:  n.ibuucfcijap  tai  öc  ^tati  St.jago  gcleegcn/ 

tJcUJcUie  omtraiö  ttomiia  nu)lcn  ban  Joans  <!2Planöen  nflctK.  §et©olft 

ijat  tDcop  Dc^e  Hatto  banöen  /  namen  toe  ocbanoen  /  toaar  onbcc  be  05ccs 

ftettoajS/  bïconötoce^/  cngdepbcn  om  een  Euplicr  plantaoie  aan  öe 

0ibiec  öan  St,  Jago  ocUegen  /  in  te  neemen  /  altoaac  top  ontbeht  toierben. 

3Beonbertaflenon3egebnngenenb'eenna  b'anbec  om  te  toeeten  of  3e  letö 

banon3efcI)epDingebanb'EngeirchenUji(ïen/  met  liaac  te  3eggenbaitoc 

upt  be  Noord  Zcc  htoamen  /  en  Dat3e  onö  toi)5cn  moeften  )Joaat  be  üoeca- 

nicrsof  Vrybuytcrstoacen/  bte  3e  3epben  bat  in  be3e  Ecegeftoomcntoa? 

ren.  Selgabtn  onö  ten  anbtooozb/  bat5c  na  St.  Jans  Cplanben  gcijaan 

toacen/  om'ecteï)erftellcnbnnbefc{iaabcnbie3eboo?  be  ÖlootbanPcru 

Qcleeben  Dabben  /  met  anb?e  oaiftanbigliceben  üic  toe  beeter  toiften  alö3u  / 

3onbec  onö  een  tooojb  te  3eg3cn  ban  't  gcen'ectuffcftcnb'Engcirchcncn 

<0nötoa.öboo?gcballen  :  toaar  npt  toe  bcflootcn  bat  3' er  ooü  niet  ban  en 

toifïen/  en  toeöjcn(ten  toel  bataIbeSpanjaards*ei:3otoepnigbantoiflen 

aI03P/  upt  b2ee5e  bat  on3e  affcljcpbingc  \jciat  tot  aanmocbiging  mogt 

tli'clUicn/  onion0tcbefp?ingcn. 

5i5a  be5c  Itonbfcliap  5onben  toe  een  Canoe  bic  toe  in  be5eiüibiec  genoo- 
mcnbabbenaf/  om eenuje^ettoaren bic toeinbe^e  Hatto  gebonben  öab; 
öcn  /  aan  onö  ©oIU  te  bjcngen  /  en  ï)aac  befieno  te  maahen  bat  toe  na 
Panama  gingen/  om  te  3ien  of'ec  gelecgcnilienb  toa.ö/  om  eenige  ^ac 
licn  te  neemen/  opbattoe30boenbemogtenbanSt.jans<ï:iiianöen  gcraa= 
Umi  nabcmaalgc(i)lireebögc5coti.ö  /  onjs^djip  niet  groot  genoeg  toa.ö/ 
om  onö  al  t*3amcn  te  bonnen  boeren  /  en  bat3c  30  ii2a  be  Can  ces  gereeb  toa- 
ven/  naPuebio-Nucvoftonbentegaan/  omecnige  ^Ceitoaren  te  befiooi 
men  /  bjanr  meebe5c  tot  on5c  toceberUomfl  lionben  bcftaan. 

ÏDc  traben  omtrenb  bcerticn  mijlen  ban  Panama  op  ben  böftienbe  aan 
lanb/  enlioetoeltoegccn<0ibKJ()abDen/  raabic  toe  booi'ri^aane-gchrap 
bp  een .3cer fraaije  Eilancia  alö  5e  ()ct  noemen  /  't  toclh  een  ii>iinci  10 tic\t  af- 
leenftaat/  btcr  hregcn  Ido  bijniggcbangcncnbanbepbc^ite/  cnmoec 
be3elbc  een  ionge  iTi)an  en  iDioilü  ban  aan3ien  /  bic  ?nö  beloof  De  loögelb  te 
3ullen  betaalcn  inöim  toe  l]:iar  op  't^lfpla^bIg^ua^aü2agten/  omtienb 
cenmölban't  groote  geleeger./  almaar  niet  anöcrsf  al9(  Hecgcntoatcc  te 
bcüoomeniö/  'tlmllnn bcliloobcnber :§tcenroi3cn|taaf. 

aOÖeblcebcntotoyt'enngtcnttointigfte  na  'r  boojgemdbe loögelb  toag? 
ten  /  alö  toanncer  't  om  tod  üct  aaib  iPicrö  /  toa:]ir  op  im  bertrohbcn  op  tic 
tybingbat'ecomtrcnbaötmüldiljoogcr  op/  een  ilibier  toa.ei/  toaar  in 

ttocc 


BOECANIERS.  35 

ttoee  BatfiÊii  Iflöcn  mèt  Maiz  gcinaöen  /  öcVödhe  toe  op  ben  mt(\m  ctt 
ttoiiuiotictianhlamptenciDja-oUccïJcn.  ©nn  Iiicr  (Iclöcu  toe  tocröcr  01152 

COi.CönaSt.  Joans<!jnlniltJ/  frltodilC  toe  op  ben  bcrbC  \3CM  Herfftmaand 

aanfito:.mcn.  <lDnöDolhUcil)cialöcnon0batlit)nti:röb.in  Urn  vtoiitirbnn 
agt  en  tneeocntia  te  c^O  Oi-'hoo'iit'n  tonren)  pp  ben  bijf  en  ttointtolte  na 
Pueblo- Nuevo  gegaan  toarcn/  Qilijl\  top  jjun  bcboolcn  babben  /  bat  5e 
opbenfcebcn  en ttointigfle baar gcftoomen  maren/  en  lioetoe!  5e  boo?  H 
dSciulbtoagtcn  ban  tz  ^tab  ontbefu  toarcn  /  ebentoel  mer fier  ban  be3clbe 
toarengctoo?ben/  bat3*ecttoeebagenbeï:toeftlMöben/  fclioonie  gebiiiis 
rtgboojbeSpanjaardsbefloolu toarcn;  batbe  Bcbelftebüec  ban  be  plaatiS 
met  een  iCrompcttcc  gchoomen  toaö  /  om  met  'er  te  fp^'ctien  /  en  gebMagö 
f)aötoaarom3ctoittei!>laggenbocrben/  nabcmaal  5e  Eogcifchcn  toarm 
(toant  baarboo?  bielbïiP5c)  maacbat5ebem  jonbcr  3ijn  nietoögierign-nb 
tebolboen/  geotoongen  (laQöen  ie  gam  ban  tojacbp  geftoo-nen  toass. 
^^•itaarban.)iin/  een  ttiUitocegöban  be  3Bipen  plaats  gegaan  3i)nbe/ 
booJbonberbenbijfngSpanjaards  ontmoet  toarcn/  bie  5ulli  eenülcpn  gc^^ 
talbpecn5ienbt/  mctgrootebiïppcrtrpb'ec  op  aan  geüall:;!  toarcn)  eti 
ttoee  üan  t)un  gcmafTacceerb  ïjeibben  /  5onber  ebentocl  D'anb?e  fe^ tjic  Ijaac 
albepn5enbebappecUcctoeecben/  te  honnen  beletten  toeec  bp  bc  D^ia'cte 
fioomen. 

<öpbenbterbe  mngcntoeto:ebecuptmctfc£JCanocs,  inOebDenbcriorti 
berbenbcertig  flian/  ban  betoeUic  toe  ttoee  bet  icdecröe/  om  nabeHat- 
to  te  gaan/  en  te  5icn  of  bet  loögeloboo2beiBcc(ler  bic  toe  gcbangcn  b!c(^ 
ben'  gefioomcn toa0.  j^etbe uier anberebcgaben toe onof  na  De  EuUiUT 
piantagie  aan  De  aibier  ban  Sc  Jago  gelecgen  /  om  cenige  Supfter  üeete^ 
len/  bietoetiannoobenljaDben  te  behoomen.  ^HlDaar  toierbcn  toe  üerigt 
Ijat^i  <0ouberneutbanSt.Jago,  na  onjöbectreft  boetoe  b'ecrflemaal  fvec 
getoecftijabbcn/  metagtl)onDerbjiBinbcrtoaartö  geftoomen  toacf  UDe 
blecücn  tot  op  Den  neegenbe  m  be3e  plaatö  /  om  na  't  anttooo^D  ban  een  ons 
5ec  gebangenen  te  toagtcn  /  lik  toe  aan  bc<l5oiibcrncur  ge^  jnbcn  baböcn/ 
om  Ucm  te  5eggen  /  Dat  niDten  (]p  gcnecgenaiepD  bab  on  met  3iin  ngt  bons 
Dcrb  (iBanöectoaarbö  te  hoornen/  top  berepb  toarcn  om  bem  intetoag* 
ten;  maar on5e geUangcnc  met  tocerom  bomcn::!e/  en  geen  tubtng  bec- 
neemenbe/  bertcohhcn  toe  (na  baion5e  ttoee  Canocstoeberb»  onö  gehoos 
men  toarcn)  ban  bier/  enfetoamenopbenclfbeaanboo^öbanon^  ^ècbip 
(n  De  ttoee  OSarUen  /  boo?  't  <ïJnlaab  St  Jan  tairibccren. 

<ir>p ben bijftienDehrengbe  toe  on3c  ^c'icepen  /  en  mmen  toater  en  ftonb 
fn;  toetooubcnbit€pIanböerlatenbeübcn/  mblcn  bet  met  agticn  baa^ 
oen  na  malhanDcr  gebmirig  gerccgenb  /  en  5ulft  fetoaaD  toeer  gemaaftt 
l^ab/  öatftetonöonmoogeU)fttoatfom  op't  beft  teftonncn  bipücn/  b  b^ 
6enbebc^onnaIlDietijönieteenöge5ieri  :  en  om  be3c  reben  iö  ftetbat 
bcSpanjaards  De  tuffcbcntoöbte  ban  be  Ü5ap  ban  Gurg(>naenbH€p(anö 
ban bt.  Jan,  dcDruypingevand^  ZuvdZce  nocmcn.  xRen  UctU  ^K(  ge? 
fi^cU  3laac  boo^  maac  bi;c  maanben  Qo:b  to«i;  /  to^iH 5ön  Wimermaand , 

<S  LouvT- 


34»  Hiftorie  der  Americaanfche 

Louwmaand,  Sprokkclmaand,  m  Lentemaand;  Ö'ant)2C  agt  ttlflantïCtl 
cccacnö  0ctbpna5onöei:opï)outien/  m  bccoo?3aaïn  niet  alleen  öe  aootic- 
loop/  maacïÉJ  30&toaatjaacötg/  bat  (nbicn  pmanb  ttoce  of  b2ic  maaien 
nat  iö  o^toccft  /  3onbcc  m  5<?lf  aanlïonb.ö  te  ö2000cn  en  te  becfcOoonen  /  jc 
to02mentiifTc()enbelenbleefcIjboebboo2thomen/  \3an  gebaanic  bj'naal.ö 
fjet  onberfle  ban  een  fcïjaot  /  en  omtrcnb  een  ïjalbe  bincjec  laiuj. 

j^cttocccopbtrtbiecbebanWyninaandDegtnnenbcopte  hlaarcn/  toer* 
mxiiiluenn)eon5:2epicnbic  ^eec  be?cot  toaien'  en  maaJuenon.i  gcrccb 
omtebcrrrehhsn.  ^e5ebnoto(ecbeenjBiinban  onöï)olfiboo2  e^n  ^cc* 
pent  in  'i  been  '••  jl^often  /  iiii^t  ï)p  anndonöjS  af  flierf  /  boo2  i>io^  fin  geen 
30^0  j^biaagen  Oab  /  om  ',iq  ban  't  bao23CPbe  genceisnuböel  ttboonfcn. 

<0p  ben  ?.i}\U  i!ieö  hla.ic  ocmaafit  licbücnbe/  oinaenbjennRcaicguo 
't3^pl  /  toel&c plaat»  oeectlcj  <nijlen  W*  3S.  W-  ban  't  €)»i.inb  i>r.  Jan ,  en 
tWe  Oonbecb  en  't  fcltig  mijlen  ten  toc?lcn  ban  Panama  legt.  3Be  liabben 
totaaiiDertclfbebelüinbÊ.<D.meftocpnig  iioeltcn/  en  op  bentloaalfen 
tieciientiegingentoea©»J^.3©.ent£gi:n0ben  abanb  litcegcn  toe  't  itanb 
jn  't  gc3igt.  <©p  ben  Ucectienbe  fiabben  iue  een  Oarbc  liooftec  upt  ijm 
^iipDcn/  'ttoelftonö  alon5cE€plen  tsitti  inneenv-n/  tot  op  be  miöbci'; 
nagttoanneccfiotftalmboiei'b/  tot  op  ben  f*'ebcntienbe/  Uianneec  toe  tee- 
öenjSbc  mibDag  boo?  een  ijacbcEuab-loclïe  tnmh/  mtt  gi'oote  itojtree^: 
peno  üermcngb/  obcrballcn  toiccben  /  toaac  booj  toe  ban  oi;3c  tU3ce  23afï 
fien  afinotif  en  :  Oettoeecnam30banigtoe/  bat  toe  geen  oi:'3agtcn  Dabben 
ofonöfaatfleiujctono'gchoomen  :  nnac  Oct  toecr  bcöaai\nbe/  30  b^^g• 
tentoebl,nnegentlcnbeboo2mcton5e£eple^tc  lappen  m.t  cn3eièembcn. 
(2Ceocnbcnabonb3agcnto:lanb/  en  bcbonöcn  fiet  be  ^^\}  ban  Caidaira 
te  3ön.  (0p  ben  itonuigflc3eplben  toe  in  't  gc3igt  ban  bie  ban  Coiebfu ;  ban 
ilicrbiböentoegemaatiobtoeetcneeniStipb  oojle  toinbi  en  op  ben  een  en 
ttomngtb?  geraalite  toe  op  be  I)oogtc  biJn  be  Papagayr.s» 

<0?j  \}i\\  ttoee  en  rtolntigtlc  óebonben  toe  on?j  tccgcn  obec  Rcaioguo ,  een 
plaitiS aanmcirienö to.jaci'ig /  uoo? 3|)n Odocrc 25tH-ocn / banijc 'Aucijt om^ 
ringbia;  en  ooojnamcntiij^  boo?  een  Ijoog.'  ^ulpiicragugr  25crg  bie 
Qcbiuing  b^anb/  en  todljeri*  fmoofi  en  b.«.np  3ig  een  gcon  (tnUtoecgct 
Icmt te üerrp?entjcn  '  niaac be bolgcntif  nagt b^eeb  on^be (Icoom  tluint'ig 
inülenteloe<toaai*öb''nbe3eplaat?:f.  V\}  Dcnbiecen  tojutiiriüe  3CHib;ntoiï 
bier  ban  on5eCanocs  lipt/  met  Iionbe^b  ^ó}ai\/  om  te  3iin  of  to:  eenigc 
geb.nigeni.Mi  honb^^  btUoomen  /  cm  ;. nige  onti'.':vigi inac onifangen  tocgen^ 
be3e  «iiiuten/  baavtounoopb  rc^.oorengctoeciitoaun. 

Opi^eubiTfcntirintiil.  icgabcntocmiö  aan  lanb/  en  na  een  nHrfcf) 
banb^tcui'.nn/  utoamentoc/ancen  Hatto,  aitoaar  top  eang  iDolO  oe- 
bangenfiiecgai/  bic 0iii';3cpben bat  b'En^cifchca  tjc  ^uiö  Ljoi»  Ij.itibrn 
In  jcnoomcn    enbie^MnKcai<:,:;.i»bei;b2anbOabben  :  biib'^^ntooonbcres 

b:«n  l.cgoria,  Gianada,  Sanlunn;<t,  St   Michicl,  St.  SnlvaJor  gn  Villa 

Nueva/  tocIfitMiaüimr-tïcebenban  be  boojgcnocmbe  ^ijn/  ren  auimec^ 
fielijlic  Urjtecïiinö  ban  Dolii  aan  bi^ ban Lcoi)iöe3C»nben Dabben/  maac 

bat 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  ^^ 

tJiitMcb'Engcifchentiicalbonr  t^ic  tifloni  bertccfD  f>itilifn/  met  ïicttcrt 
tiectJcnmtacQLiccrcn;  dat  ö'Engcifchcn  ftaac  Ucrfcïicpöc  maaien  ijotitcn 
iiptocöaagt/  onr.ntieSavaiia  tot  tm  ccbtot  te  ftocmen/  'iVudUDot-jöc 
Spaiijaardsoctlaaöigoctoepöcvötoiecti/  onlicc  UoozgccUcn  tiat3c  neg  niet 
alle  Op  een  oclioomcn  toöarcn  /  Dat  ijöbatse  tot  mi  i oc  niet  meer  ali^feieftces 
gen.ö  een  toacen  /  m  tiatse  toagten  toiltien  tot  öa  t3e  tiutJbelö  30  beel  in  getal 
toaren. 

<©ptienfejSenttointioflvMiep  een  ban  onje  Btoactief-mecfterö/  $ijnöe  Een  Kwar- 
ten Cataioniaan  ban  gcboo?ie/  tot öeSpanjaatds ober,-  't  bjeih  on0  te tner  "";"'"' 
tijti  bcrliintieröcrt  /  om  na  öe  ^taïj  Granadatcgaan/  tonnttoettopfelöe  to?  de^' 
nietofljpDaöon^boojnecmenomöie^tatiin  te  ncemcn/  aan  öe  Span-  spanuurds 
jaardsonttjeftt.  over. 

»©pöen rebenen  ttointigfte begaben  toe  oniS  toebec  aan  boo?ti  banon^c 
Canocs,  omnabej^abenban  Rcaieguotegaan/  altoaac  top  onief  ^cOtp 
beboolenbaöbcnte  hoornen  :  toe  feonöcn  ncrgen0  aan  öe  É-fï  lanben/ 
boo?  bten  'er  öc  Eee  met  een  jupöelljfte  toinb  30  fterft  tegcnjEf  aanfïoat  /  bat 
6etonmogeli)fn0/  om 'er  bigt  bp  te  ftonne n  ftomcn* :  ebentocltragtenfeis 
l^anbanomsf  ©olh  met  3toemmen  aanlanb  te  i^aabcn/  om  ecnigeCa- 
labaflbn  met  3©ater  te  bullen/  maar  3e  ftonben  niet/  Ö002  bicn  be  Span- 
jaards  onss  te  lanb  geflaabig  bolgben/  toaac  boo?  Dct  gi-lJeurbe  batter  een 
ban  be3elbc  ongcluhbclijh  beröjonfi. 

<Op  Den  eerftcn  ban  siagtmaand  htoamen  toe  in  be  l^aben  ban  Reaieguo, 
altoaar  toe  on^^rbip  ten  anïier  bonben  leggen»  ï^aar  3i)n  ttoee  toegan^ 
Oentotbe3e^aben/  ban toelhebeloeftöaarbftcbe  befte  ijS/  be3elbe  t0  5eei: 
Éng/  en  belialbe  bit  3ün'er  ttoee  Motus  of  sfeeubclen/  biebe  ttoee  punten 
baar  ban  fojmeeren.  Op  een  ban  betoelfee  be  Spanjaardsbocjgenoomen 
IjabDen  een  5Fo?t  te  boutoen,  ^aar  balb  een  5eer  fraije  ïïibier  in  öe5e  %ii 
ben  /  W  öc5elbbe  naam  Draagt  al0  be<;§tab.  E'  iö  booj  alle  tointien  be^ 
fcfiut/  enbinn^nmfünbijf  €planben/  W  3eer  bcbtoaam  3ijn  om 'er  bc 
^clieepentehrengen;  men  boeft  maar  bzic  mijlen  ban  IjierbeïJ^jbier  op 
tebriren  /  eer  men  aan  be^tab  Bomt.  <Dmtrenb  een  muobetfcboot  b.^n 
be5elbeljabbenbeSpanjaards3eerfraaije  ^cöeepö-timmertoeiben  tot  tjet 
boutoen  ban  baar  iêcbeepen.  <De  ^tab  toojb  öoc?bc3c  ïtibier  beftjoelö  / 
cnflaatineen5eerfcboonSanbrc!)ap/  't  toelh  Doo?berfcI)tpöeiI!ibicrtie,j:s 
bebogtigb  too?ö ;  öe  ïaechcn  en  i^upfen/  ïjoetoel  balf  afgeb?anb/  fcljee^ 
nen  ons  5eer  fcboon  getoeeft  te  3ijn.  3©e  beüben  nog  bcrgccten  te  5eggen  / 
bat  bc  0ib(er  baar  toe  ban  fp.'eeben/  agt  armen  beeft/  bpbetoelhëalle 
bingen  3eergcmahlitUjhgeü^igt  bonnen  toojbcn  na  be^ojpen/  ^vvlKt 
l^lantagien/  enHaito's,  banDciüelbebit1l:inöffliorboli0/  er  be^nr- 
gcr0banbe5c^taö/  alömeöebanbe  nabiiungc  ^teebcn/  toebebooren» 
(0p  ben  ttoeebe  namen  toe  ttoee  ban  be5e  Hattos  in/  ban  ttiaar  ire  centge 
(Êeitoarcn  b?agten  /  aanbiegeencn/  Uk  ma  b'^t  brengen  banend  ^djip 
beëdig  toaren. 

^p  ben  fejsbe  bertrobbcn  toe  ten  getale  ban  öonbecb  enbijftigitaan/ 

C  2  en 


^6  Hiflorie  der  Americaanfche 

tnoptjmötïittleftrccocntöcccniae^cnilötoaotenbantie  ;§tab  Lcon  oc^ 
bangcn/  tJicon^ontic^ngtcn  tiatur  ttocc  tiup5cnïj  05an  inbc^iaötoa* 
ten  /  öctoclhc  op  ïjjtir  octal  niet  tiurbcnöe  (leunen  /  al  Oaar  rocccnöe ^Ooe- 
tcren  op  een  Pcr5eeljei-öe  plaatö  ocbjaot  Ijaöben.  JDc  heccDcn  op  Dm  nee- 
öcnbe  toecöec  aan  Ü002ti  /  en öc  uoloenöe  i3ao  Oeaaben  toe  onö  na  een  Eup^ 
ha  pinntaoie  /  ttoee  mijlen  Ijan  Dc3e  ^taD  oeleeacn  /  altoaac  toe  ter  nuD-' 
btrnaataanfttoamcn/  maarbonticn'eroeenlc\3cntitoe$!eI  op/  naöemaal 
Öet  a^olft  (op  Det  oecuot  Dat  lierfp?epb  toaö  /  tattoc  cenioc  3Baoten  ocUan- 
oen  gcnoomcn  tjaööen)  ftaac  in  De  ^taD  begceben  haöDcn.  ibacr^oalsf 
tocbee3igtoarenomtoeei:terugcnaant)oc?Dte  Uecren/  ontmoeteDc  onse 
SliUant-garDe  /  een  Deiacticment  öupterp  Die  5c  aanflonDjS  op  De  bliigt  D:ccs 
ben  /  en  De  €apif  ein  gcbangen  hceegcn  /  Die  op  on5e  onDectJzaagmg  5tpDc/ 
öat  lip  al  lang  gelct-Den  ban  ons  gefioo2ö  fjaD  /  maar  niet  toeeteuDe  toat  tnol 
top  fp^iafjcn  /  3n  iviDDen  5e  in  *t  eerftgenoomcn  boo:  een  Compagnie  ban 
tto'.'ei]on;3erDcntagtenttglVlu!atos,  Die  tocctenDe  h^t  toe  gelanDtoaren/ 
iipjgetrohhcn  toaren  om' ons»  te  beucgtcn/  en  Dun  abonDaan  De  3nnfiec 
3^;antaaie|tonbcnfi?boomcn;  toe  b^oegen  DcCapitein  toat  boo2bolh  liet 
U)a0  öat  I)p  aang^bocrö  ïiaö  /  toaau  cp  \)p  ten  anDtoco?ö  gaf  Dat  liet  een 
troep  iluptcrötoaren  Die  De  af)'cl)eevtpiaat5  tot  Die  plaritagie  beOocrenDc 
betoaar'J  fiaDDen.  €n  Dat  De<6ouberneur  ban  De  ^taD  te  toceten  gcliooi 
HiensmiDc/  Dat  toe  inDeliabenbanRcaicguogehoomcntoaren/  (juno:? 
,  öer  IjaD  gcgeeben  om  op  30Danig  een  top^e  te  retireren  /  't  toclli  oniö"  te  ber^ 
flaangaf  Dat  on3e  bpanDen  3eer  goeDe  toigt  IjtclDen  toanneer3e  niet?  te 
b?ec5en  öaDDen/  en  Deur  flonDen  te  pahhen  30  Daa  3"?  ons  3agcu  naDec 
ftoomen. 

<&p  DenDertienbeberUetcn  toetoeeber  on3ebaartiipgen  om  een  25urgfit 

öenaamD  Pueblo  Vicgo  omtrenD  Djie  mplen  boben  De  ^taD  Riaicguo  ge* 

leegeninte  nemen;  toe  troïiücn  D002  De3e  laajl  gcnöemDe  plaaï3  Die  toe 

t'enemaalDoo2De3:!be^ntooonDer.ö/  i!ptnoofDebanDeb£rianningcDie3c 

tegcnjs  ïjaar  3clben  ïjaDDen  iiptgeDonDcrD  /  bcrlaten  bcnDen. 

Eenoud        dommige  3nllen  mifcl)icnban3n||j  eenuptrpo2igOcpDbettoonDerD3pn/ 

fan  ver      f^jentoel  10 'er  niet  toaaragtigec  alö  Dat  toanneer  De  Vrybuytcrs  ettcipfie 

bannhgc    iiiaalcn  een  enDcselbDe  plaat3  ban  linn  genomen  ïjebbcn/  Dat  Dan  iwac 

der  >pa .    ^jclaten  De3clbe  berb.innen  en  bejbloiben  toanr  na  3c  5e  feencmaal 

Amcii«     bcrlaten/  ja  Datnjeeri!ei3eftebbcn  3?lfpi)aacDooDenDicopDc  pla.-'t^Dco: 

onö  bcr3lagen  toaren  met  toillenbcarabcn  /  Doo2bien3e  om  De  boci3epDè 

recDen  /  ftaar De  Cipifielphe  bcarabeiiio  ontoaarbtg  oc?DcclDen. 

(Op Den  a^eertienDe  m  De  mojgenflonD  toaö  l)et  Dat  toe  tot  Pueblo  Vicgo 
aanl5toamen3nnDe  al  Daagss  te  booten  DoozDe  lung.ttt'lDc  t^clulDtoagten 
ont^üehtgctoecfl/  30  Dat  toe  De  bpanb  ia  De  groote  liccfi  becflcrbt  en  om- 
trenD  DonDerD  en  bpfiig  pnc^rDcn  op  liet  pipn  nonöen.  ÏID^  tnDen  aanflonDsf 
te  toerh  /  en  na  De  t toecDc  of  DcrDe  dTOarge  D2.eben  toe  3c  op  De  bitigt  /  maar 
DegeencnDieiinDe  heih  toaren/  liuiDcn  fiet  cntrenD  een  \]Mf  m\v  langer 
upt/  toaacna3eïïebUiötnamenDoo^cenDei!ctoelbe  agtectie  liamcr  tods 

Daac 


BOECANIERS.  37 

iiSiiit  bcftcrh  toercicrrcicn  lulxivincö  too^Den  /  en  Dtiac  top  niet  op  gcicc 
liatitimomjc  te  bec3rthcrcn.  a©c  Dleriien  anttcchalbc  tiag  in  tïc3t'plavir5 
en  Diocgcnjoopöe  ï)ruiLbcn  bic  toe  gchrcecen  tiaöDcn/  alij  op  on3e  cug 
fll  ö'cettoarenmcedictoebchoomcnbonöai/  toaac  luceöetoe  op  licnfe.0; 
tïenDe  toccr  öp  onö  ^f  IjiP  fitoamcn. 

«DpDinagttcnDe  gingen  tot  to.cDer  ficenomeen  Eftancia,  omtrenöans 
ÖerljnlfmPl^3"öcboo25cptJc^tatigelccg*n/  mre  nemen/  en  tie  meeflec 
btctoegetjangen  namen 5ci'tJe  onö/  öat  öejelPe  öagtat  top  tran  Pucbio 
Vicgobertrnlifien/  fejs  ijonöecb  man  in  tnnlicrlage  gciegb  baren  ont  op 
ons  te  Puffen;  maac  is-M  toeontöcetenöe  eenanöjc  toeg  gnoomcn  tjaö^ 
ben.  <2^p  oeneen  en  ttointtgfte  fteectri:  toe  met  on^e  gcbangcücaan  boo2ti/ 
öie  onö  Oelooföc  ecnige  ecttoaren  boo:  3Pn  lotfgelb  ce  5ulUn  besojgen  s,  en  tre 
btifaenbeiDng  5ontJcntoc  een  anïijc  geüangene  aan  Eaub/  om  te  5ien  of 
men  5e  Ijnaft  bcf^omen  fton. 

Opbcnbicreintoinrinttcfttoam  een  Spaanfchoffidec/  bieonöcenO?ief 
b^igtbantie  ^tatiftiuibec  o^^neranl  ban  bc  iBjobineii:  (en  na  aUr  fcïjpn/ 
boo^ozticrbcinbcsöcnerac!!  ban  Cofia  Rica)  toa.ic  m  Oponjs  liet  toeeten 
öattereen  ^2:tc:e  gcflooteni  toaiS  tufclim  be  ficoone  Vrankryk  ^n  Spanje 
boö?  öe  tpb  ban  ttointig  iaacen ;  en  bat  5c  ge5nm;nt!ph ben  <Oo?Ioct)  tegenjj 
d'ongeioüvigentlonbenboci2tte  3etten.  ^at  toe  öaaiom  beboojoen  geen 
berbec  ©panblpftbeben  te  pleegen  /  en  bat  inbien  toe  genegenibepb  babben 
tm  na  be  5^oo?b  5ee  ic  gaan  /  top  bjpelph  bp  ïjun  mogten  feomeii  en  met  be 
Gaiiiocncnüan3pn.fiSiiieftent  na  Europa  oberbaren.  3©P  o«iben  ïr.in  een 
anttooo2b  ober  een  hpmcnbe  met  Ijaacaanbiebinge  boc2  bientopbe  htoabc 
Oenegentbepb  W  be  Spanjaards  cni?  tocbjoegcn  genoeg  bctoult  toaren. 

«Opbcnbtec  enttointigftehtengbctoè  on3e  i§fbeepen/  en  be  bolgenbe 
öag 3ettetoe  ecnige  gcbaiicitncn  aan  ïHanb  /  batoe  tiaar b?plteiibfcl]onfeca. 
iénopbenagtcnttointiotle  maaUren  toe  nn^x  gr  reeb  om  re  pertrcïihen  en 
na  on3e©arbcn  te 3ceftenbie  ton  op't  €n\ot  öbrai  St. Joan  dcCuebio  tot  een 
itenbc5bou.öplaat3  gedelb  Rabben/  inïüen  toe  ban  mal.S-anbie  litoamen 
afteraahen.  s^abattopuptbe  fiaben  bcrtiohhen  toaren  gabenbe  Span- 
jaards boo?  bieren  bic3è  lingöbebnflaanft.iaöen  /  te  hennen  toatconr.ö 
tocgenoomenliaöbcn  *8pDen  bcrbenban  Wintermaand,  bcbonben  toe 
onö  boo2  een  ^toofter  im  ben  noo2bnoflcn  ober  be  bonberb  muien  3ce' 
toaarbö  ingeb?ecbcn  te  5pn  /  toaar  optoe)V£ii:bp  naSIanb  fïaaftcn/  en 
litoamen  op  ben  bPföeaan9lnnb;toe3onbenb2ie  Canoes  met  i'fcebentig 
inanuptombebiipbanCoicbra  ober  tcbarenentc3ien  o^3eergenö  Iang0 
be  bufl  eenigc  eettoarcn  honbcn  opboen  /  al0  mcbe  om  on-ef  .;§f fjip  boo?  ec^ 
mget'pbban3obec(m3n'3eni'ontlaflcn/  toanttoc  ïiabbennog  topnigeet^ 
toaren  genoeg boo2begeenenbie 'er  opblcebrn  en  na't<Êpl3nbSt.  lan  gin^ 
gen  :  toanttoitb'ecitearen aangaat  tik  toe  t'3amen  gcrc!'2aapt  babben 
teitonl  tol  in  be  baben  ban  Rcaieguo  :agen  öc3cïbe  en  toaren  met  beel'toant 
dcSpanjaardsbanoM}':  homfl  bcrvuittigf  ;pnbe  babben^ebtropm'tlanö 
Seb9ecb/  tocrtoaavtsi  topmei30toepniobolö  niet  Qaun  bo^jlen  bx)0?bicn 

€  3  top 


• 


3^  Hiflorie  der  Amedcaanfche 

top  naö  mt  ten  bolle  lian  'oaac  ftlooljcrtioljcpb  b£r5chcrt)  toaren. 

<0c(latiioon5c  €onrö  lang.ö  öc  buttl)3itöcnöc  ^onbi:n>:n:  op  Den  aöt=f 
tfenbcUpfttolï^t'ïnuiti^ic  Canocsaan  Uinö.  om  öc^^iüD  bmi  Eiparfoin 
te  nccmcn  /  t3C5clbc  Icot  omtrcnö  D?ic  mijlen  Uan  Gaidar  ia ,  en  öicnt  toi  een 
Diibcn ban be^elöe ;  omtiinDlietberticnbcel  ban  on^c  Uieo  attrappceiben 
Ujecentoe  Vigies,  bie  onösepben  bat 'er  bcluilbc  b'^nbJoonbero  nog  bpf 
èonbecb  SBan  ban  Canhage  tot  Ijaar  Ijulpc  m  bc  ^iciti  ochoomcn  toacen/ 
opbetnbinijcbaton3e25richen  inbeüap  tenaiifici:  cjehoomcnbatiren/  upt 
bcb)elftc5e  eben boo? on5e homilc  eei!t  bectcofthcn  bj-.cen.  Op  ^c}C  fionb- 
fcïjnp  beoonben  toconö  te  bcbenhenofOctnfetbeetecbjaiESbc^e  onöerncc- 
minae  tot  op  een  anbcr  tpb  upt  te  rtellcn  ^  bjaau  op  toe  ono  met  alic  fpocb  te 
cug  beoiiben/  maar  met  3ulh  ocb:ch  aan  ^-cibjaren  bat  b)e  oenoobsaa&t 
toarcn  be  paarben  ban  bc  ^cbiibtoaattn  te  booben  en  op  te  eeten. 

Caidariaiöeenbapt'toelh  benaam  bjaagt  nafc.ö  JiBacia5pnen  ïjk  om? 
trenb  b?ic  mplen  ten  ooflte  ban  be  monb  ber5elbe  leooen  besc  b.^p  betoelftc 
boo?  sommige  1lanbüefcl)?pbcrj$  Nicoya  oenocmb  toojb/  f.ö  een  ban  De 
frapde  tjabenen  ban  be  toecelb  ;  3c loopt  omtcenb  ttoaalf  mijlen  ïanb- 
töaacbjS  in/  en  Debat  in  sig  eengroot  getal  €planben  ban  becrdjepbene 
grooten-,  baar  i^geen  alö  een  ooftelphe  toinb  bic  ftaac  fcljaben  ban  i  be 
gronb  ban  be  23ap  i$S  open  boo?  bcrfcDepbc  fraiie  0iuieren  bie  *er  $ig  in  fto- 
men  t'ontlajicn/  en  bpbefcöeliic  men  na.becfc()cnbc^^02pcn/  Hattus  en 
Euplicr^lantagten/  feomenftan/  bantoelïiebii1£anb|c^apbolijiJ,  git 
ïjcb  bi-Tgcetcn  te  5coacn  bat  tic  ftö  i,l)aga3ijn  :a  ban  Caidaira ,  ban  hjclfte 
Öiec  boeren  gefpjoolieni.gi/  ten  beelen  boo:  b'^In^oonber.ö  ban  Canhage 
gebontobBijn/  totgrooter  gemaft  ban  bc  D^nbel/  tU^^/  met  ^U  op  be 
feiift  ban  Peru  bjooncn  liomen  te  b?pben. 

<0p  ben  tienbc  onö  toeber  in  on5eCanocsbegeebenriel)Denbc/  boeren 

toenacengrooteBanancty  aanbe5elfbe  ^aapflaanb:;  Ciet  ifi  een  reegel 

V  B?ugtOoomen  bic3c  Bananicrs ,  en  ber  5elbe  B.jugten  Banauas  noemen)  en 

ien7cTiV  ï^'^ïï^'tt  on3e  Canocs  met  Bananas.    Tjj>oe  bje  aanlanb  fitoamen  oberbiclen 

vanNico    tocbc Ujagt ban bc  hlcpnc^tab Nicoya ,  maar  al30  tnc  nog  eengoebfluft 

yj.  toecgobanbit  plaafojc  nf  toarcn  oojbeelbc  top't  niet  bienflig  baar  na  toe 

te  gaan/  maar  flclbcn  on3e  coHr^  na  Punta  Borica,  altoaar  top  op  ben 

becrticnbcn  aanljltnmcn  ;  bit iiS  een  5ccr  bermaalielnfic  m  luUigc  plaaiis  / 

en  onbcf  anb2c  binoen  itonben  U)p  onö  niet  alö  berbionbercn  /  ober  een  laM 

ba  t  bi)f  regelen  Cocosboomcn ,  bie  3iglangöbe  üanh  ober  bc  bijftien  mp 

len  uptdreïit/  en  bit  in  5nlh  een  nette ojbcr  /  bai(fcl)oon  Het  3clbc  niet 

anbcröalö  een  töerlt  ber  l^atuur  i^/  3onber  bc  miii(ichon|?)!)etrcfn)nb 

alij  of  3*er  met  lianben  gcplanb  5ijn.  Wp  berltctcn  be5c  plaats  op  ben  itoin? 

tigflc  /  ftoubenbe  gcftabia  on5c  conr.ö  langö  be  tiu|h 

C»p  ben  tbjceentbjlntigltc  geen  iDictunlp  «iieerljcl)I)cnt»e/  3onben  toe 
fcflia  C.)H'A  in \im Canocs  na 2lanb /  om  te 3icn  of  5e iaQ  uoo? bn0 ftonbcu 
biuiMi.  J^a  bat  *x)"  ocntrenb  een  mijl  laiibtoaaröö  ingegaan  tocn-en / 
litoaaiMcnuii'bpcenfcaue  liauo,  altoaar  top  ttoee  pcrjooncn  gcbangen 

Iircegen/ 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  39 

6«Ê(jcn/  53Könö5$t)!DCrti3nt^ciit.iiiranïjecï)nlf  oiijl  \jnn  tic  ^tnti  Chiri- 
quita  af  toarcn '  en  Dat  fco  Ijontjeca  lï^-in  in  bic,p!ai*?tsi  iaaacu-'-Ti^it  dciti  cnö 
albe  iDictinitc  bic  toe  ftfccbonljcn/  op  't  fpoebtatlOpccnpahUcn,  omfjct 
tec  plaatse  te  l)2cncim/  baartöp  my:  Canocs  oclaotcu  Hi^bbcn/  nui.u  in 
on5ctcruo!i:iTijtcDcrVM'iarbö  Uonbcn  toe luer  ftcnbccb  l^panblijhc  Hiipï 
«r$(mbcto:o/  ï^^i^'^  ^^  S^-'^i^'^^iÖ  bcmi^enbi.'  mcc^«  in'tgcücgtcaaatcn/ 
toe  htoaincn  cbentod  epnbc(;}h  aan  be  Eeefiant  /  en  üu  on^c  Canocs.  (Dn- 
3e  ©panbcnnoobiobe  on^  met  ^m  bacpgcnöc  taal/  om  na  Oaac^ra-jtc 
oaan/  öaac  top  booj  tcacn'-^ooiöig  (jcen  lu'ï  toe  ftaöbcn  /  maacüU^ebcn 
cbentod  tn  ocen  aebjcehen  bte nobbtgtna  aan  tr neemcn  /  en  ooli  reniae  ^a-- 
oen  tncr  na  te  hoornen.  <0nbertu(Tcl)en  ftahen  toe  ban  3[a«b  /  en  boeren  na 
'tOIanbSt.Juan,  altoaartoncobeneecjlctian  Louwmaand  beöiïaicö 
J6S6,  aanhtoamcn/  en  qn.ö  ^cljip  en  ttoec  25acncn  ten  anlicc  bonben 
legsen. 


III.     HOOFDSTUK. 

De  Boecaniers  neemen  de  Sr^idchiriquitain,  en  verbran- 
den de  zelve.  Ze  be^^egten  de  S^anjaards  ter  Zee. 
Verbranden  de  Srad  Granada.  Ze  krygea  verfchil  en 
fteJIen  verfcheyde  courflen.  Ze  neemen  U  Vill'Uy 
alwaarze  groote  buyt  bekoomen,  dewelke  haar  we- 
der door  de  SpanJAards  onrnoomen  word. 

O!^  ben  büfbenbin  Louwmaand  tn  bit  nietoe  ^aac/  bectrofifien  toe 
imgetaU' ban  ttoeeOon^eiD  en  bccfig  fi*?5an'  en  agt  Canoes,  om 
b'gntooonberöbnn  Chiriquitu  tcgafin  Desoclicn.  €n  al50öct  d^p^ 
!anb  ban  St.  juan ,  omtrenb  ttoiuü:?  }x\\]h\\  nan !)aar aflegt  /  fttoamen  toe 
«erft  op  ben  feöbe  ter  mibbernaot  aanSanb  /  5onbt'contbeluteto02bcn. 
jBiacnabemnal  ton  acen  *6ib5'b:''  oró  :?at>t?En,  ^DmarfljeetbinlinTt'ot 
aan b: mo;jgenflonb ^ :nbcr  mn:tnb  te  *,jeiu  <0p  i?cn  fe:.benbc  ftfclct^n  toe 
onsf  bc gclj^\It nagt ïh  een ï3of'. O  bci'Oo?gen /  maar  50 b?  1  ben ':- nhcc Ind / 
troh[i:ntoctoebt"rom  boojt/  totorbe -ngtfli  m  be  niojgenfronb/  toan- 
neer  to?  onö  toebcr  in  .-en  -^nbccfiicnn  J3»-';rr)berfcliuy(ben/  en'erbegc^ 
ïjeelebagobrrblceben/  Dier  toic^bi-n  toe  en  tl  getoaar  bat  topaanbcbcr^ 
feeccbe  ^ijbe  b^r  i^ibier  geland  nraren  /  oï^o  top  aan  b'anbere  fiant  3ijn 
moeden,  ^ittoarf  nranftetrooftboojcen  löclö  aljaitop/  't  toelRiccbiEf  af; 
Oein  n  toajs  ,•  30  '52a  be  n:.gt  r'oentoel  toeberom  gebalkn  toa^/  Degaben  toe 
onjfsoub^rbeelfpel  te  maaften/  te  r«a  ^^  o»5^  Canocs,  en  boeren  met 

ïjcsclbc' 


40  Fïiftorie  der  Americaanfche  • 

tie5dbcbct!tbicrobcr.  'Jil:in  ö'anö^e  3ijDc  at'Moomcn  ^iintn/  obec^iiclm 
niefsn'e"'  toc öf  ^fiöo  ojicijt /  0302  toicn  töc  öcdcOt tDjcrbcn bat  öc  ,Spaiijaardï  op 
mcnchiri-DetftooccnbattüPopeen  UtinD.iar  H^ttos  gctogefl  toarcn/  at  yaac  U»jflc 
qu.ta  in.     gocöercii  {laötji'ii  opocpafn  en  ber3cnbcn. 

ÏDc  fetoaamm  op  ben  nccQcnbc  ttocc  uuren  booj  b.iototChiriquitam 
obcrbiclcn  n!  b'OInlrioonbf rö  /  biemctmalfianb^'nttoct'bagenna  ccn/  in 
Oi-octbaTclnlO'-'toccfl  liabbcn/  tococne  het  tioen  ber  itonbe;  na  tat  toe 
fiaartnaocbeüclB.irniooi-'^ïctbbaöbcn/  5epbetoennnbat  b.itonöaanoing 
en  bat  ton  oelioonien  toarcn  otn  \m\  öie  mocptcn  en  arbcpD  tcJbetparen: 
toehtoanienoohop  t'onbcrtoagtfl  m  haar  Corps  du  Guardc,  altoaac3C 
3aatentefpcelcn/  en  30  h^a  3con0  QC\x}^at  toierben/  nieenbc  5e  nog  na 
ïjaac  o^toccc  tcloopen/  en  Oaac  te  bertoeercn/  maar  3e  htoaamen  een 
topnigtclaat/  entopont0oeo«nhaai:banbicmoepten.  31De  toiecben upt 
ftungctoiacbat'creén  hlcpn  j^rcijat  op  be  flcbier  lag/  t  toelh  ober  be 
Sanbbanfe/  bieboo?bciTionbberfï!bi?rIegb/  niet  honnenbc  gcraaftcn/ 
0^noob5aaïutoas§oetoeeflierua  te  hooincn/  en  b'aJcrtoaren  (met  toclftc 
5e  oeiaabrn  toao)  tocbcr  reloffen  en  aan  Hnnö  te  bicngen. 

O^intrcnbt^n  ttoee uuren rn bc namibDaii^aaacn toe  eenigc  Spanj aards, 
fneenl^up^eenftufitoi-ejöüuptcnbe  ^tab  geieegcn.    gjn  bcanf  inp  'cc 
met  bier  jDan  na  toe/  om3'erbanbaante  ijaalcn/  maar  boe  totï  nabec 
htoaamen/  begnabcn 'er bie  gcenen/  ^k  ton  gezien  liaöben  /  (en  inm  niet 
bectoonbOabbenalöomonöuptteloMftcn)  in  ï^nps/  imt  lyct  toelbhoajj 
öaarnaounrenbiionberbcnttonuig  naanüaozben  bag  htoaamen  fp^in^ 
gen/  bie on^a.in alle hanten50obanigür5cttcben/  bat  (ia  onö  onmoogc* 
Dc  schry-  (y{,  ^aö  te  feounen  ontblugten.    3©P  beffooten  om  berïialben  niet  geban^ 
gjjjj.f^-gentegeeben/  maaronöteebcntenbierilcteberhoopcn;  ten  toclheennbg 
top  rug  tegen  rug  guigcnitaan/  om  ben  I9»>anb  aanalU'fnntcnftetlioofb 
te  fuinncn  bicbcn/en  in  be^e  geftalt e  ï)f  elöen  toe  't  ober  be  anberltalf  uur  un/ 
na  toclftctnbO.t>0ob  belief  be/  barecnigebanonöDoIli/  i)ic  eerflmeen? 
benbattoenaecnigtoiticbooten/  maar  nabedianb  berfcbepöe  ^!3u(Tencc 
Cdijh  Iojïb?anbcn  /  en  't  gefcbjeeuto  Ijoorenbe  /  opbitgerugtaanhtoafnen» 
Dog  word    Eob?abeDpanbbitom3ctrgnnberen/  nnafuen  3e  3uifi  een  fiaatt  om 
jiogtvdig   focgteraafien/  bat  bet  onm  nielijh  toaö  Inar  i'aaterbaalen  :  <©c5eon5 
ortzet.      öerflanb3Dnetbanpa9hoomcnbC/  bi.mdbön.öf)et(eebMVtoantbc  ©nanö 
alreebe  ttoee  nï5an  ban  onsJ  geboob  bebüenbe '  en  be  beröe  gehtoe<l  en  ber^ 
minlu/  toa0  liet  niet  moogeluh  Deel  langer  tegenï*  een  Oagci  banmnötiuet 
ftoogel;*/  bie  ban  alle  hamen  na  oneg.fcfiooten  toierben/  te  homun  im^ 
ïiouben-    'ttïBcen  toonöerbaarlijh  toaö/  10  J}r\t  tft  m  bit  gebegt  niet  een 
fetoeffimr  on-fing.    <E>e  Spanjaards  lieten  Mrtig  |t)an  boob  op  be  pla.itö 
legjai '  en  biicf  bertoeerbo  tou  ons  al6toanbOv»pige  menfcljen  /  en  om  allctf 
in  tentooo^D  te 3egoL'U  /  alfifVrybuytcrs. 

aptb2ee3ebatöe\Dnanb3iginDet^uiiren  hier  en  baar  mogt  berffhup? 
ïen/  enrin3etoicht  bnnncluoberbalkn.  30tl.inhentoe'ie3elbeinb?anben- 
,öegaaoenon.öii\bc  groore  j^ecU/  altoaar3e  on.ö  met  bo^flv^n  Ocfp^ing.n/ 

maai; 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  41 

inaacltctcncbcntod  niet  naljanbe^eeentge  mtüeifietfcDooten  ban  tph  tot 
tpö  op  om  te  lofTen. 

Chiriquita  10 ccnhfpnc^tabflaantjc (neen effen Savana,  Oetlanb  toojö 
boojberfcljepDe^eehieööic'ec  boo:  fieen  (oopen  betoaterb/  rontsombe 
^tab  fiaan  een  oroot  getal  Battos.  b'^ntooonberjs  b^ijben  geen  anöK  fjan? 
bel  al0  in  iCalh  en  Heer :  be  l^aben  of  iaap  legt  aan  een  fcape  öibtcr ,  bmc 
i&  maac  een  toeg  om  boo?  bc  nionb  öer 5elbe  in  te  homen  /  en  De  Spanjaards 
3elbe  berben'ec  met  fiaac^cbeepen  niet  in  hoomen  jcnbec  HootiS.  <0m 
ban  be  ^abcn  te  lanb  na  ttc  ^tab  te  Hoornen  beeft  men  b^te  miilin  noobig  / 
maacboo?3ui&  een  becmabelijhe  toeg/  bai  3e  geen  menfclj  in  be  tnerelb 
50uUonnenberb}(eten/  al$(  alleen  ^ulhbollial^  top  toaren/  bie  geen  anD^e 
gebagten  babben  al.ei  om  lètctualie  te  beboomen  en  on^e  bongec  te  beisaot- 
gen/  bebbenbebanbenbijfOe  bat  top  onse  S^aartupgen  betlteten  tot  ben 
neegenbe  bat  top  be  (§tab  umaamen  /  niet  met  alle  gcgecten. 

<0p  ben  tienbc  beclietcn  toe  be  plaatjj  /  en  be gabr n  on.ö  met  be  gebangc* 
tten  na  een  €planb  op  bcïübicr  gelegen/  om  atöaac  na  bunloegelb  te 
toagten/  bKesenbe  bat  inbien  top  t^  lanb  na'tgelb  lagen  te  toagten  be 
Spanjaards  önberttiffcben  een  gcootemagtbp  een  mogten  riihhen  om  onj$ 
op  een  bottalle.j^i  te  betalen;  baacin'ttegenbeel5enietal.omet  Elocpen  op 
bit  €planb  hoornen  ftonncnbe  /  ftonben  top  altijb  een  oog  in  't  3epl  Ijouöen» 
(€ei:toültoponbectu(Tcbenbee3igtoarenom  na  on3eCanoes  te  beecen  tiiz 
tnbef^aben  ban  Chiriquita  na  on0laagen  te  toagten/  toierben  toeboojbe 
Spanjaards  upt  ecn  ï^tnberlaag  obecballcn  /  maac  't  en  buucbe  niet  lang  of 
toeiiabbenset'eenemaalberflcoopbenopbebliigt  geb2eeben/  toaar  na  3e 
een  pei:30on  aan  on0  3onben  om  be  gebangenen  toebec  t'epfcöen  /  seggenbe 
bat  3e  be3elbe  toebec  3oubcn  tcagten  te  behoomen  of  tnb'onbectotnbtng 
3neiibelen.  ^Begaben  aan  be  boobfcliappec  ten  anttooozb  liat  toe  geceeb 
toacenom5eobectegebeninbien3c'tbectbabbenom  omiw  be  Savana  te 
Zoomen  ontmoeten  en  3e  ban  on0  af  te  balen  /  en  bat  toe  baac  bec3eeh?cben 
inbien3e  toebecom  maac  een  muobetfcboot  op  oniai  lollen  /  geen  ban  bun 
allen  btoact(ec30uben  bebüen;  bit  betneebecbe  Ijaac  Ijoogmoeb  30obanig 
bat  top  3e  t'3ebecb  niet  meec  3aagen. 

^ob^aalsitopaan'tboo^genoembeaBplanbge&oomen  toacen/  3onben 
toeeemgebanon3eCanoesbmnabelaaöingban*t  jpcegatte  5oehen.  «©n^ 
becbepafihaabie  bonben  toe  eenige  b^teben/  bie  one(  onbec  anb^e  bingen 
te  Hennen  gaben/  batb'?ibmiraalbanbePerufche  ©loot  tot  Lima  toebec^ 
flefteecb  3önbe  /  met  al  bet  Bolh  3nnbe  biec  bonbecb  in 't  getal/  boo;  be 
&irembecb?anb  toaö  /  en  bit  toaö  Dicö  te  toonbecUjbec  /  otn  bat  geen  lee^ 
benbig  menfcb  gebeugeniö  b'Jb  in  bat  ilanbfcfjap eentge  ©onbec /  ©lijcem 
of  ceegen  '  gcboo2b  of  gc3ien  te  Ijcbüen. 

(Opbenfeflicnbebceeaen  toe'tgepfcflte  loiSgelb  boo?  on5e  gebangenen/ 
b}aecnatoebe3elbetn  bipbepb  gcflelb  bebbenbe/  on0  na  on^  ^clnp  fn^ 
flaabenboojSt.juans(ï£planbten  anbec  leggenbe.  <©p  ben  ttolniigfle  bsf 
Sloocen  W  onb^c  onj$  selben  menige  Feruoguas  te  boutocn/  0130  top  onj$ 


4i  Hiflorie  der  Americaanfche 

^cftip  boo?  Qib^th  ban  jcplcn  niet  langcc  honiïcn  gcD2up&cn  /  en  ï\M  ftaö- 
Dcnom'erecnigctemaahcn/  ooft  niet  macfttfo  toarcn  om  ban  tre  Span- 
jaardseenioc^cOccpcntcbetobctcn/  al50  5e  t'scticrt  onfc  l?omftc  in  tic5c 
3ccn/  bc  ^c(i:cpbaacl)  t'cencmaaloeftcemö  en  ccn  Oc5lag  op  alle  e^cljecs 
pen  oeicoti  l]nblien.  <Dp  tien  ttoee-en- ttüintioftc  fioo^cn  toe öc  grootftc  boo; 
tncn  upt  aan  oc  hant  ban  een  5eec  fcaai)e  nitiec  (ïaanöe  om  'econfe  Canoes 
en  Pcrua^^uasbantemaahen. 

(ïT^pticnfcebcn-en-ttointtofl!' jagen  toe  fceben5eplen  in  ?ee/  *ttociri  on0 
op  *i  rpittiigfle  biif  Canoes  ticcb  gcrcctï  maaftcn  orh  te  3ien  tont  boo:  Baar? 
tupgen  bet  toocch  en  ^0  al0  top  om  ïie  boeh  ban  't  «ïEnianb  h'tnamcn  ont^ 
bcbtcntoe  ttoaalf  Peruaguas  en  b^ie  Barque  longc.  ïDe  namen  ^e  aan? 
ity:.:^  boo?  be  ©loot  ban  Peru,  toelhe  titoam  om  nnöoptc^oeften;  toe 
oabenonö©olftbtecban3onlJkttijbber5«pm  hennifTc/  en  bcjlootcn  met 
eenomai'tgrcnctoptn't^cbip  öabben  in  onjü  ©mft  obcc  te  ffbeepcn/ 
en  met  t)e5clbe  be  iHtbiei*  op  te  banren  baac  on5c  ^fbrcpötimmcrtocrf 
toaö'  enalbaar'Jeftomflcnmi  onjc  l^panben  af  te  toagten^  bif  albnac 
onjeJ niet  honöcn bcfpiingcn  ^onbcc  «cel  bolft  te  berltC5en.  ^c  ftLibrn  bit 
be^luptaanttonböin';  toecïi/  en  al^o  on^ei  ^cbtp  m  bic  ^liincr  niet  !ion 
0eü2agtton?bcn/  fertebetop'topftcanö  op  bat 'er  be  Spanjaards  geen  ge? 
not  ban  bebben  50nben  /  en  bet  5elbc  toeber  in  (Ta."»t  bjeni^cn  ba«i  bet  te  feon- 
ncn  gebiupbcn  /  toelbcc3tbecb3i)nbcbat3egcUjftaI.citop  geen  geb?eh  aan 
3eplenbabbcn. 

<0pbenagt-en-ttoint!gftefitoamon3efcbt!btoagtort$f  3eggen  bat 'er  feef 
Peruaguaslangöbetlranbbccne boeren/  bit  bceb  onö aanflnnbö  bonbcrb 
en  biiftig  man  aan  bc  bcpbc  banten  ber  öibicr  in  binbcriage  Irggen  /  to^ar 
na  toe  ttoee  Canoes  iipt^onbenbu' na  bat3cbi!ng''3ienbabbcn  te  rug  btoa^ 
men  /  bcpn5enbe  te toiUen  oniblngfcn  /  cnbaarbooi  baar  ann  temoebracn 
om 'er  iacbtoptcmribcn;  maarbe  bpanb  beo:  ccti  firiiaoüd  b2ce^enbe/ 
begaf  3ianantionb?na  oniS  ^cbip  bat  op  (Iranb  bn(l  5nt/  en  bcgonbcn 
bet3clbci)cft(g(c  btfcbicten/  boetoe! 'er  niet  aio"  een  arme  bat  op"  toaffi 
epnbcUibbcmedïcnbcbat'erniemanbop  toaö/  hlnmptcn^e'tbappr  aan 
en  ff aaben  bet  in  bianb  :  toaarna5eop  ben  eerfte ban  Louwmaand  toebcc 
toeg3nïlben/  laatenbecn^  met  bieebc  ones  toerb/  tnettoelbc  top  beje  ge* 
ï)cele  maanb  bcc3ig  toaren  ten  epnbe  bjcngcn. 

a©rïbirflonbcnnnberbanbbatb'?tbmiraal  ban  beje  IDloot/  o^ber  bab 
omeehigc©dbtiubbi:naanlanbtcb2enaen/  en  baar  me^e  50banige  ber- 
flerbingealö5cmecnbenbattoeopbit<éplanbgebcntoö  ba^ben/  om  ber 
tefcbicten  en  ter  ncebcr  te  toerpen ;  om  bit  te  geloobcnbctooogen  3ijnbe 
boo2*tberbaal  ber  gebangenen  ble  toe  b^ar  tocbcr  ge3onbcnbabben/  m 
t}U  toe  om5e  te  mificnben  /  berfcbepbe  maaien  gebMagb  batben  of 'er  geen 
ïiöet5elaar0onber  bun  toaren  om  onö  toerh  te  boen/  00b  ctfclühe  renjen 
cenigconberbnn  berpligt  babben  om  een  3eefter  getal  ftecnen  tot  loogelb 
boo2  onö  op  te  bjcngcn  b"etoelto^3e  In'tminftnietbannooben  babben. 
gin  bèse  maanb  flterben  beecticn  man  ban  onsi  bolft. 

<iDp 


BOECANIERS.  43 

©p ben  beer ttcnbc  ban  Lentemaand  bcrttofeben  toe  ban  't  oEpIanb  St. 
Janmetonse  ttoce  23arhen/  een  öalbe  <0alep  ban  beectig  nemen/  tien 
ocootc  Peruaguas  ew  tien  felepne  Canoes ,  ( alle  uitgenoomen  onse  ttoee 
25aclien  ban  Mapouhout  geboutob )  metboojneemenomöe^tati  Grana- 
da.  nuomtcenö  ttoee  öonöecö  mijlen  ban  tm  afleggenbe  in  te  neemen.  ^ 

o^m  bit  toecfeupt  te  boeten  toaöDet  noobig  bai  top  ban  eettoacen  gebuu^ 
cenbe  on3c  liüp^  boo?3tcn  toaren/  en  al30  top  topnig  of  nietsf  fiabben/ 
3onbentoc  on3c  öalbe  <0alep  met  btec  Canoes  na  Pueblo  nucvo,  om  tz 
Sim  of  3e  baac  toat  beftomcn  öonöen.  «Onbectuffcïjcn  30U  be  cefl  ban  onjs 
De3eircf)apaan'ta£planbSt.Pieter,  omtcenb  ttoee  mijlen  ban  be  i^{\)m 
Chiriquita,  leggenbenaon$sWübentoagten. 

<0pbcnfc0bcban  Grasmaand,  ötoamen  top  omtcenb  b?te  uucen  boo? 
tienbagbpbeiiïibfecbanPaebionuevo,  enal30be  i^aan  öelbec  fcDeen/ 
3aagen  toe  in  be  monb  bec  öibicc  een  ftlpn  5pcegat  een  Barquc  longue  en  een 
Peruagua ten anöec leggen/  toenabccbetotop  omtcenb  een  Jdiftoolfcöoot 
ban  Daac  af/  geloobcnbe  Det  on3e  Engeifche  Vrybuyters  te  3ijn  /  ban  toien 
top  afgcfcöepben  toaren.   jBaac  top  bonben  onö  toelDaaflOebjoogen/  ze  «akcn 
toant  na  bat  toe  Dun  toegeroepen  öabbcn  /  hceegen  top  geen  anbtooo?b  aljS  mee  de 
boo2  bemonb  ban 't  grof  en  ftlpn  gcfcOut/  bit  H^cti  on^  boojt  gelooben  sp^njaards 
('ttoclbooftniet  alö  al  te  toaar  toaö)  bat  5e  een  gcbeelte  bcr  Spaanfche  vc""s=- 
©loot  toaren  /  W  fiier  laagen  tot  ücfcljcrminge  ban  ttoce  hlpne  ^cljeepen/ 
bie  toe  toiflen  bat  5e  in  bel^aben  ban  bc5e  ^taö  met  eettoaren  toaren  la- 
benbcom3ena  Panama  te  bjengen.    C>n3e  mi.ö3lag  tonjS  oo?5aaübat  eec 
toe  ter  beegetoiflen  toaar  top  toaren  on5e  ©panben  mctfaar  eerfle  buuc^ 
gecbenttointigH^anbuptcnttaatban  te  öonnen  begten  geb^agt  öabben. 
.f^aar  na  bat  top  onicj  een  topnig  ïjcrfïclb  Dabben  npt  be  berbaaflljepb  baar 
tiit  boojbal  onö  in  gcDjagt  Ijab  /  bcbogtcn  top  Daar  be  tijb  tian  ttoee  uuren/ 
Jjoetocl  met  geen  anbcr  getoeer  alö  on3e  ^inferoerö  /  Deübenbe  niet  een  fluli 
gefcOut  om  op  Daar  te  lionncn  lolTen.    dtw  3p  aan  Daar  ïiant  berbeebigbe 
jig  5elbc  Xiic$  te  toalilicrbcc/  om  bat  3e  geloof öen  bat  onss  bemocb  tocl 
gaad  50U  beginnen  te  5inr{en.    aDnbcrtuffcDen  beeben  3c  al  bat  3c  honben  /    , 
omDaargebuurenbcDetgcbcgtfilaar  temaaften/  't  toclft  top  Daar  belet? 
fcben  /  en  geen  jiBanban  Daar  00I&  fton  in  't  JBant  ftlimmen  of  top  ligten 
èemban  boobcn  neer.    C^nbertuffcDen  begaf  onö  Det  B>aanlicDt  en  top 
on^üupten  'tberepöbanDaargefcDut/  30  om  on5c  gelitocllcn  ïiie  b^ieen- 
tertig  in 't  getal  toaren  te  bcrbinben/  al.cjomDetbagligtafte  toagteh/  en 
banbe3e3aaft/  bie toentetgencegcn  toaren  onafgcbaan  te  laten'  (leeften/ 
te  be3lifren.    jBaac  be  Bpanb  begaf  3ig  onbcrtuiTcDcn  onber  't  bcfcifiit 
baneen<§cDan0bie3e  aan  be  liant  bcr  i^idicr  Dabben  opgctoojpcn/  al- 
toaarDetHanbbollibie'tgcrugtban'tgebegtinbe  nagt  gc!]002b  Dabben/  v 

mebe  na  toe  geftoomen  toaren  i  toaar  upt  top  licDtelijlt  ftonben  afneemen/ 
öatton  Daar  ter  bier  plaat5e  met  niet  beel  boo^beel  beitooften  ftonben/  en 
t)itbeebonöbe3lupten/  oniS  na'to^planbSt.  Pieter  te  begeebcn/  altoaac 
toti  op  ben  agtfle  aan^toaameitt 


44*  Hiftorie  der  Americaanfdic 

<!^ptJCiinccöcnbeïjatïl)entop'tlaatlbanon5C(!?ettöaccn  bcrtccrb  en  nu 
niet  met  allen  t'ceten/  toaarom  tDpon3eocfttDetflcnoenooö3aalit  toaren 
nieton3ctjan3e<©alepaanboo?t)ban  on5c25achen/  (öic  top  in  öc  25aap 
ban  Boca  de  Toro  oc5eoti  ïjaljöen  na  onö  te  toaoten )  te  laten  boeren  /  om 
alöaactoat  bceter  gemah  te  ftebüen.    O^it  geïiaan  $ijntie /  begaben  toe  onjS 
nalanD/  entcohfiennaeen<©o?pomtcentJtien  mijlen  ban  Chiriquita  ge- 
Icegen/  altoaarniet^binbenöe/  tcofihcn  top  op  ben  clfDc  tocöec  terug  na 
onse  Canocs,  bog  onbcrtoegen  ontmoctebe  top  büf  Donbcrb  Jï5an/  W 
Öoe  3toaft  top  ooh  öoo?  bc  (jonger  toaren  /  top  btoongen  fjoetoel  met  berlieö 
ban  ttocc  iBan  /  on^S  be  boojtogt  b?p  te  laaten-    gn  ben  abonb  fttoameh 
top  aan  2500^0  en  boeren  aanflonbis  na  beiBaap  ban  Boca  dciToro,  nl^ 
toaacon3e55arhenIaagen/  baar  top  ben  bertienbe  fttoaamen/  begeeben^ 
be  onö  boon  aan  lanb/  altoaartoponse  tpb  tot  ben  fclïienbe  met  giagen 
tn  ^cljteten  boo?b?agten ;  binbenbe  ï)ier  be3elbe  300?t  ban  bieren  en 
<«5eboogelten/  alö  top  in  on3c  booitoot  ober  lanö  bonöen/  en  ban  be^ 
toelftc  rccbjS  gcfp^ooften  iö. 
<iï)pbe3e3elbbebagbertro!ibentoptoebecomnabc25aap  ban  Caidaria» 
zckomen  mctboojnccmen  om  be^tab  Leiparfo  te  oberballen/  op  ben  negentienbe 
an  dest3d  in  bc  25aap  gcöoomen  3önbe/  bcgaben  toe  onis  ttoee  uuren  boo?  bagligt 
dicze  v«-  "3  3lanb/  en  htoamen  berbolgen^  omtrenb  ten  elf  uuren  in  be  c$tab/ 
laten  vin-  bie  ( t*3eberb  bat  top  be  toacl)ten  gebangen  gehrcegen  fjabben  /  betoelfte 
'^^'^        al0reeb3(Jgc3egtiö/  onöaftoenbeomöeitoaarb^tegaan/  boo?te3eflgen/ 
bat'erbijf  öonbccbïBanbanCartbagetoibcrtlerfjing  in  tic  ^taly  gehoo- 
men  toaren )  bos?  b*3Intooonberö  t'eenemaal  beriaaten  toaie?»    3iDe  hree- 
Cenebentoelnogccnlgcgcbangenenbiconcf  3cpbcn  bat  al  fjet  ©olfi  na  be 
laaflgcnoembe  .^tab  gctocehen  toaiS/  leggcnöe  omtrenb  bier-en  ttointig 
mOlcn  ()ier  ban  baan.  ^uö  al  on3e  poogtn^en  berpbelb  binbenbe  /  heecben 
toe  op  ben  ttointigjic  toeber  na  on5c  Canocs. 

Lefparfotoo^bocreehenb  b2ie  mijlen  ban  be^echant  af  te  leggen/  en 
öctoegbertoaarbef  i0  5eecongema!ilïelüh/  men  han  geen  muöftetfcfjoot 
toer  op  een  gclijftegronb  gaan/  maarbc3elbc  iö  t'eenemaal  oneffen  en  bol 
blpne  bergen  en  beubelen  /  Oo^toel  ober  bc3elbe  bet  ïanbfcöap  3cer  goeb  en 
bcrmaahelrihfcbpnt  te  toce3en.  ^e  ^tab  ii  op  een  berbeebene  plaats 
gcboutob/  bantoaarmengcmahïieUjb  3um  fian  al  't  geene  upt  en  in  lie 
Söapöomti  be5e  §tabtoo?b booten 23eeli bie  baar  rondom  been  loopt/ 
aljïomringb;  tufTcljen be3e plaats  en  Canhage  3i)n  3cer  fraaijc  Belben/ 
metgrooteb?eebetocegcntuiTcOcn  be3elbeboo?/  cn3J  gocD  al.ö  cenige  in 
Europa  honnen5pn. 

<öpbeneen-en-ttointigfle©ictualieerbetoponie{  in  be5e25aap/  altoaac 
on5c  ttoee  2öarfienbe3cbagmeebehtoamcn/  mctbeB^ugtcn  ban  een  Ba- 
nanery;  enbeiSanb3ebaag0  becben  top  al  on^  Bolli  aanEanbhoomen/ 
30omi'oberIcggenoptoattoö3etopbe^tabGranadabaartop  nu  bet  oog 
op  dabben/  3ouben  befp^ingen ;  ali^mecbeomtesientoat  bucebrupb  pbec 
«00 Dab/  bjee3enbebatbeelebanonj^l^olö't3elbemet3Iaaoen  becb;upht 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  4^ 

ftaöticn :  toe  mnafitcn  \)kt  ooft  ccnioc  ojöcrsJ  toaar  ïjpöcöccm  bic  aait 
tJlooljcrtioDcpö/  Oftoclö/  tJjonftcnfcDcip/  onocl)oo?^aaml)cpö/  öicfUal/ 
en3Ol)oo?tiSfcDulDi0inootcnl)cbonlientoo?öcn/  ban  ï)aac  bccl  in  De  bupt 
souöcn  Ijcrflooftcn  too?tJcn.  <Dtt  oetaan  3ünlJe  bertcofeftcn  to^  noo  bie 
3ell)Deal)ontiuptDc23aap/  cnïjcönaotieitjoojcen  felle  «Ooile  JBinö  ober? 
ballen  tooïöentie/  oecaaluetopbannialhiinberenaf :  nietget  aanDjeeften 
ban  be  baö  telbe  toe  bertien  5eplen  /  baac  toeseec  bectoonbecb  ober  toaren  / 
boo?  bien  toe  met  meer  al$l  ttoaalf  3eplen  tlerh  moeften  3ijn ;  \)Ut  op  beeben 
toe  teelden  aan  on^e  Canoes ,  onr'et  iacl)t  op  te  maahen  /  Ho^tjoi  baac  na 
3aoen  toenoö  bijfEeplen/  en  boe  top'ec  bpfetoamen/  üebonben  toe  f)tt 
CapiteinToQwnflcytc5ijn/  ftoomenbebanbe  i^ftbanAcapuico  :  f)" 
ï)aïi  5yn  e$c!np  aan  be  öaap  tegen  ober  bc  monb  ban  be  Baap  baac  toP  ge^ 
toceft  toacen  oelaaten/  en  al30  3e  topnio  €ettoacen  aan  üoo?b  fjabbcn/ 
toacen5emctbe5ebüf  Canoes  been  gebaren  om  Bananas  te  30chcn.  Ifp 
becOaalbenon0batCapiteinDavidmet  3ijn  ©loot  na  be  Èupbec  ^ujt) 
cnCapitcin  Suamsniet  3ijn  ^cïjipnaOoiMndien  gegaan  toajef, 

Ï©pon.ei5elb30inubeflcrhtte  pactp  binbcnbe  te  5Dn/  bjagten  fiiin  Baat 
boo2gaanbeonrecbelijheöanbelingennicton.ö  een.ö  toebec  in  gebagten  en 
cmbn.ögeboelenbaacobectetoonen/  namen  toe  f)em  met  al  3ön  ©olft  in 
t^k  biecCauoes  gebangen  :  bccbolgenjibegaben  toe  onë  na  sijn^cfjip/ 
ban'ctoelfte  topon^  mecflec  gemaafet  Dcbbcnbe/  bepn3be  toe  alö  of  top 
'ttoilbenaonjSnecmenenbeOouben ;  maacna  bat  top  Ijaac  eenige  tph  in 
be3e  gebagten  /  en'tl)e5cffenban*tgebaacbaac3e  meenbenin  te  3i)n  ge^ 
laaten  öabben /  lieten  toe  be  Capitcin  toeeten/  bat  top  eerlijhec  toaren 
al0öP/  en  batfcboontopnub*obecganbopDun  ()abben/  ebentoel  be  ge^ 
IeebenebecongeIpHingenntettoilbeto?ee&en/  maacftem  en  5pnBolft  toe^ 
Öecin*t0e5(tilellenban'tgcen  topDun  een  uuc  of  bpf  geleeben/  ontno* 
men  ïjabben.  35e3e  bcfcliepbenfiepb  bietoe  met  tJun  plecgben  /  en  geljoo^ïi 
Öeböenbe  bat  toe  't  cpbe  J^tab  Granada  gemunt  fjabben  /  iiict  ijun  bcihips 
tenonötebec3oehenombeelgenooteninbe3eonbecneeming  te  3pn  j  toelhc 
aanbiebingeal30  3eDonbecb  en  bpftien  jBan  fiecd  toaren/  top  Wpbelpö 
aannamen. 

Op  ben  bpfen-ttointigtle  begaben  toe  onö  f  3amen  50  Franfchen  aliS  En- 
gcifchen  in  ón3e  Canoes  en  Peruaguas  ban  boojb/  latenbe  öaac  dScDip  en 
on5ettoee25ac&en  onbecCabo  blanco ,  ( omtcenb  itointig  mplen  ban  be 
plaatö baar  top  tlonben  te  lanben)  leggen/  met  bebel  om  fejS  bagcn  na 
on.sfbertceb  baac  ban  baan  en  langss  be  ï^ufl  teEeplen/  tot  bat3e  tec 
plaat3e  30ubc  ftoomen  aitoaac  toe  onjc  Cauocs  3ouben  laten  leg? 
oen. 

«öpbenfeebenbebanGrasmaandfitoaamentoctengetaaleban  bjieOon^ 
becbbpf  cnbeectig  fï^an  aanïanb.  3Be0abbeneen3eec  ooebe<i5ib3  Op 
onei/  bieon0btoace{booKen25ofcfiIepbebe/  omnietontbelu  te  too2ben. 
3©etrofiöentotaanbenneegenbe/  bagennagtboo>t/  maar  fionben  toat 
to>o?30?getoeoeb?uphten/  niet  beletten  banboojb'^ntooonbec^  banGra. 

5f  3-  na«i*i 


4^  Hiftorie  der  Americaanfchc 

nada  ontöcru  te  toojdcn  /  öesclbc  toaccn  1)C5(ö  met  BifTcDen  op  öe  iiibier  / 
en5of).in(l5eon!E!foetoaai:  toieiöen/  maaluen5c  alle  moocclpbe  fpotö  om 
tieSpanjaardsbanon3eaannat!CïmoehemnfTc  te  gceUeuj  eUentoel  jouöeii 
je  oeen  tpö?  ocnoco  oetj'ïö  tjebben  om  Ijaac  oocöeren  op  te  pafificn  en  re  ber- 
5cnbcn/  intiicn5etotoiiöonoeluömettJ?ietoeeHente  booren  banLefparfo 
gctoaarfcOoutob  oetocciï  toaccn. 

;dc  mocpclijdOcpö  öec  ireg/  en  be  fclicrpc  lionacc  titc  oiiö  fttocltien/ 
bcrpltotcöe  onjS  tie3en  abonb  aan  een  groote  Eupücr  ^Dlantagic  m  on3e  toeg 
omtrmbbier  mijlen  ban  Granada  gelegen/  Ijalte  te  Doubm  en  te  tuften. 
Eebeöoo^beaancennibbecbanSt.  Jacob,  bietoeop  onjc  feomfle  mifien 
gebangen  teficpgen/  al50on3ebeenen  meet  tot  ruften  al]ö  Ijem  na  te  loo^ 
pen  geneegen  toacen.  <öp  ben  tienbe  trohlien  toe  bjebetom  boo2t  /  en  in 
'tnabecenbanbc^tab3agenb3etb)ee^cl)epen  op  fietlKelc  ban  Nicara- 
gua, bie  (30  oniBi  naberDanb  berigt  \33m^)  al  be  üphbommen  ban  be 
^tab  na  een  <üïplanb  bjagten  /  ttoee  mplen  becbec  af  geleegen.  3Be  ftrec- 
oen  onbertoeegen  in  eeii  <D02p  't  toelh  bje  boo?Dp  mocjlen  /  een  gcbangcne 
öieon03cpbenbatb'3Intooonbec0ban  be^tab  (t'3ebcrb  bat  on^e  fitoac> 
ticimeeiTec tot fjun  obecgeloopen  b3a0/  en  Dun  beïienb  gemaalu  ftab  bat 
lup  boo?genoomen  babben  Ijaac  te  be5oebtn)  3ig  op  be  b.iapcnp(aat0  bc> 
gvaben  /  en  be3elbe  m  et  een  ttcrhe  toall  otiuingb  ijabben  ,•  bat  be3elbc  met 
beei:ticnfluhftcnocof«ï3efflnuenfc0^teen|Uililicnboo33ien  toa^j  en  bat 
3c  feö  troepen  ïlupterd  afge3onbcn  Ijabben  om  onö  tettoyl  top  met  ïjun  in 
gebcgt  toaren  ingetoifahelb  ban  agteren  t'oberballen. 
;Ditberigt'ttoclh3onberttopfelanb?e  alsS  Vrybuytcrs  moefl  berfcfi^ift^ 
^^de°S  ^^"/  beragterben  on^  boo?ncemen  niet  een  oogenülifi/  nog 't  en  berbin^ 
Graiiada.  becbett  on0  ttiet  bejS  nabemiböagisj  ten  ttoee  uuren  boo?  be  ^tab  te  hoomen; 
3oalötoPin  be  ©oojftab  ïitoaamcn/  toierben  toe  boo?  een  ilcrhe  partp 
ban  '^  BpanbjS  ïDolh  ontmoet/  toaac  mccbe  top  in  een  Oeebig  gebegt 
raafeten/  maarnaomtrenbanbctbalf  nuctpb/  faaanbcntoeonö  eentoeg 
ober  baar  Slicijaamen  been/  enraabtenmet  bcriieiö  ban  alleen  een  jiDan 
aan  on3e3übe/  in  be  ^tab.  l^ier  b  elben  toe  balte/  om  na  befcliepb  te 
toagtenbaneenigebanonöBolft/  bictoege5onben  babben  om  be  fieriuc 
bietoeaan'tenbbanbel^ranbbpbe  toelbc  top  ingeftomen  toaren/  3agen 
leggen/  te be5igtiocn.  3Ö02t${baarnabtoam  een  bcr  uitgesonbene  par- 
tpenbp  onö/  met  bcrigt  bat  bet  een  bicrbante  fterfue  toaö/  en  bat 'er 
beOalben  be  flraat  baar  top  in  toaren/  nog  ö2ie  anbie  ftraaten  toa^ 
ren  /  bic  op  b'anbje  tjik  boeben  ban  't  5?o?t  upthtoamen  /  boo? 
toeUtc  niemanb  bet  5fo^t  bonbe  naberen  3onDer  booi'tDpanblpb  <0e? 
fcbutüloottóftaan. 

a©e  bonben  gcmabbelpb  bcgrppcn  bat  top  te  topnf g  in  getal  tonren  /  om 
op  een  en  be3elbe  tpb  booi  50  beel  bcrfcbepbe  toecgcn  bet  foit  te  beftozmen  / 
toaaromtopalonölöolbtoeberbpeen  trobhen/  en  be3looten  alleen  boo2 
bie  flraat  toaar  in  top  toaren/  aan  te  ballen ;  en 't  toaö  toelbegreepen/ 
toantinbientopon.öboo2b'anb?e  ftraaten  berfpjepb  ijabben/  joubcn  bc 

ïtups 


M 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  47 

öuutcrsJ  W  ban  bcvcc  op  uWc  0113?  bctocoüiflcn  agt  oabcn  nfct  nagda? 
ten  Jjcbbai  op  ccn  •on3i'c  partjïcn  aan  te  ballen  /  't  occn3e  nu  50  lantj 
tol»  onö  üp  malfianöcccn  ijicltien  niet  toaocit  tio?|len. 

^a  bat  top  maldanöercn  bermaand  ijatiöen  filoebmoeWo  aan  ti\i&U 
Icn  begonnen  top  öe  (tetfete  te  natecen  :  en  be  bcttoeeröer^  tjemccbteu 
30  b?a  niet  bat  top  onbec  t'üeccph  ban  liaac  c^fcOut  ocïwomen  toaccn 
of  5c  tJi-Gonben  Ocibig  op  on$s  te  fcbieten  /  niaac  3icnljc  bat  top  op  't 
io0O^inöcn  bon  pbcc  ttuft  gtTctuuö  bc  3elbc  ibcrtocihomben  met  oniS  Bcftormen 
tec  aaröcl  neöci*  te  Oupgcn/  op  öat  be  boogel^  on0  oberftioofb  mogten  deitctkte. 
biiegen  /  50  l)eönotcn3e  balö  laatifiriipt  tiaar  op  te  bocniopboop  öattoe 
na  't  lO!2ib2anöcn  onsi  toceöer  mogten  obcf  epnö  ftellen  /  en  30  boor  't 
toore  loöbianticn  olJerb.''iIcn  toeiöen  /  toe  toiecben  be3e  lifl  30  Dja  niet 
(jL'toaac  of  ftroopen  bp  öe  bnpfen  lang0  /  tot  bat  top  epnieUJfe  öigt  bp 
't  f02t  op  een  ijoogte  htoamen/  ban  toaactop  betpb  ban  omtrent  ttoee 
uuren  3JDamg  cp  baar  buurgaabenbat  3egenoob3aaht  toaren  beplaat? 
tt  bcrlaatcn  ea  3ig  na  öc  grootc  ï^crli  of  i€oo?n  te  begecbcn.  Éob?a 
Ijaö  cn.ö  bolh  öat  op  De  boo?3pöe  boogte  toaüS  /  niet  ge5>cn  ïiat  bebpanö 
begon  te  topben  /  of  3e  riepen  oniS  i^k  aan  ^c  boet  ban  baac  toal  ge* 
raaht  toaien  en  3onbcn  opbouben  banogrannten  intolerpcn)  toe  ^ütw  Diezevcr- 
obec  be  toall  30nbfn  tragten  te  blimnien/  t'  toclb  top  30öaa<t  niet  ge?  °v««n- 
baan  baïïben  o^  toicröen  boo2  \}n^t  gcbolgb  ;  en  öuö  toaö  bet  bat  top 
onö  3ilf'S  jTDerftcr  ban  betoapen  plaats  en  bp  gcbcïg  ban  tic  gcfteele 
^tab  maabtm  /  ispt  toclbc  be  bpanb  in  nroote  toano?ber  bingtcben  / 
tjccl  boobcn  en  gebtotften  agterlatcnbe.  3©p  ba^bai  aan  cnse  3ubc 
maar  bier  ttian  gcbocb  en  agr  gehtoctl  /  ^0  li^.t  top  't  goeb  boop  bab* 
ben.  5^a  bat  top  bet  Te  Deum  in  be  nroote  hcrb  gesongcn  /  en  biet* 
toagten  op  be  (€oo?n  geftelb  babbcn  sotbaahten  top  on3e  Corps  du  Gar- 
de in  be  flerb  gebontobe  b"P3cn  W  binnen  be  toal  ber  toapenp!aat5 
meebe  be5loten  toaarenaltoaar  top  al  b'Jümmunitic  öie  toe  bonben  ton- 
bfn  bcrgabevben  ;  toaai*  na  top  b'anbere  $)iipfen  gingen  behoeften/ 
toaar  in  top  maar  topnig  gocbcrcn  ban  ccnige'toaarbp  /  en  ecnige  eet^ 
toaarcn  benben  b«e  top  na  cn3e  Corps  du  Garde  bjag^ten. 

TB^^  anberc  baagis  abonbief  3onben  toe  een  €ronp  ban  omtrenb 
bonberb  en  bpftig  man  tipt  om  te  3icn  of  3e  ccnige  ©joutolieben  {t)ie 
toe  op  losjgelb  ïtonbcn  fïellen)  tn  bupt  honbc  beboitien/  toelftc  bepbe  30 
onö  onbcrrtgt  toaö  op  een  3upber  ^lantagie  omtrenb  een  mpl  ban  tjc 
^"tab  te  binben  souben  3pn ;  maac  baarbocmenöc  bonbense'tncfl  leeg 
en  tjc  ©oogclö  'ec  upt/  30  batse  met  ïeege  banbcn  moefien  te  rug  ftee^ 
ten  :  toe  sontcn  bcse  bag  eene  on^er  ot'bangcr.e  na  bc  Spanjaards ,  en 
lieten  bun  ^fgg^n  bat  3e  25?anbfcljarting  bio?  bc  ^tab  3oubcn  bebben 
op  te  bzengcn/  cf  bat  top  3c  anbcrö  bctb:anben  50ubcn  ,•  bier  op  jüHs 
bense  ten  Monrjik  aan  onö  /  tk  3ept>c  bat  be  2?cbcUifbbcrö  en  fin- 
toooniDcrö  alreebs  met  malhanbinn  baar  ober  fn  ober!cg  getoccfl  bab:^ 
ben/  maac  bat  ^m  ban  on.ö  bolb  (biese  Qebangcn  geötccöen  barben 

ai30 


48  Hiftorie  der  Amerkaanfche  ^ 

ai50  f)p  ïïoo?  bctmociöncpö  onöccto^cocn  op  öc  toeo  toaöblnbcn  !co(jcn 
5onDcc  tiat  De  ücUcIljcüüec  titc  on3e  aotciljocüc  aonUocrDcn  taat  i\Qt  op 
gcflanocn  ïiaö)  l)un  ber5cherti  Ijeöbcnöe  Dat  hip  ^e  niet  bcrbzanticn  ^m- 
ben/  al50  onö  bno?neciiun  toaö  onö  Ijier  ban  alle  nooö5nnhclpUf)ceDen 
te  becjicn  om  ecnige  t?:i  Ijicr  na  bp  Iict  jilDii;  in  öe  |5oo2ö3eete  liomen/ 
5P  baar  op  ban  gcouoicn  bcranbccö  tonrcn  en  na  ono  boo^ilcl  nictüjil* 
be  lupHeren.  v©e3e  ipDino  nmaüttn  ecniflc  ban  onoboIh3ooDanigoaen* 
be/  bat  3c  lipt  enbele  fppt  be  ^tab  aan  betfcbepDe  Ijocficninb^anbfla^ 
Envctbran-  feenen  öoo?  't  bicc  lieten  bcrteecen. 

den  de         ^g  (©clccgcntbepb  öu  3iO  ""  ban  ^elbiei  aanboob  om  boo?  bet  iBeic 
"  in  be  3Soo2li3ee  te  hoornen/  toiö  ter  bc3:r  tpbniet  iteboo?öeclio  boo? 

onisi/  toe  3ouDen  tie3elbeniet  i)ebben laten b:02bP3lippcnnitiien toe maac 
Canocs  Ijiec  geceeb  ö^^^bben  geftab  /  pm  be  ttoee  ^ciicepen  te  bebben 
honnen  neemen  /  en  neben0  be3elbe  be  {^nhbommen  ban  De  jêtab  /  hU 
gelph  bi-r  boo2cn  ge3egt  lö  b'^ntooonDerö  op  bet  €"lanb  baboen  la- 
ten  brengen 't  toelb  in  bit  jEcir  legt ;  ou  5on  een  enb  ban  alle  on3eon' 
gemabhen  bchben  bonnen  maaben  hk  toe  t'3cbcrt  bat  bet  onö  miften 
be  Fioca  ban  boo?  Panama  te  neemen  i  bcbbcn  moeten  onöcrgaan  j  maar 
Ijet  epnbe  ban  be  gebaren  en  elenbcn  bie  onö  boo?  onö  nooölot  toaren 
toegefcbibt  nog  niet  geboomcn  3pnöe/  30  honöen  top  geen  boo^bcelmct 
be3e  boo^beelige  gelegentbcpb  boen  /  om  upt  bit  gebeelte  ber  toerelb  te 
geraaben  't  toelb  boe  bcmnnuiph  en  aangenaam  bet  booj  bie  geenen  ^k 
fiier  gebefligb  3pn  tocefen  mag  /  ebtntoel  3obanig  niet  boo^btoam 
aan  een  banb  bol  bolbiei  alj$  top  toacen/  3ontier  c;$cbeepen  /  bemecflen 
tpb  5onbcc  eettoacen/  in  't  mibben  ban  een  meenigte  bpanben  teegeniS 
toelhe  top  Pecpligt  toaren  gebiirig  op  on3e  boebcn  te  3pn/  en  tik  alles^ 
beeben  bat  in  bu"  n\aQt  toai$  om  on$i  \}a  noobigonDcrOoub  t'onctreh^ 
feen. 

Granada  i0  cen  ocoote  ^tab/  toelfterö  Herben  3ccr  beftig/  cnj^un- 
fen  toel  genoeg  geboutob  3Pn  /  bier  3Pn  berfcljepDc  30  0)annen  aU 
©?outoen  öloofterö  :  be  groote  ï^erh  flaai  aan  't  eene  enb  ber  toapen 
piaat3  ;  bet  Hanö  f)kt  om  ïjecn  i.ö3ccc  ban  toater  ontbloot  /  en  bcb- 
benbe  geen  anbec  toater  al0bct  0icir  ban  Nicuragia ,  aan  toelberö  hant 
be  ^tab  gcbontob  tg  1  en  ronb5om  be  3elbe  3pn  een  gioot  getal  frape 
^upher  ^lantagten  betoclbe  meedenbeel  eerbcr  na  30  beel  *Do^pen  al^ 
enhele  tooonlngen  gelphen  /  onöcr  be3e  lö  \ik  baar  toi»  in  on3e  jÉarfcb 
na  be  ^tab  op  toaren/  en  be  öibber  ban  St.  jacob  tocbeboo^b  /  geen 
ban  be  minftc/  altoaar  een  fraape  en  rpbe  berh  op  (laat. 

(Op  ben  tienbc  bcrlieten  top  be  ^tab  en  namen  een  flub  gefcbiit  en 
biec  ^teenflulihen  met  oncf  niet  ttopfelenbc  of  toe  3ouben  m  on5c  toeg 
na  bc  3ee  bant  baar  top  nn  ttointig  mnlen  af  toaren  /  tegenflanb  ont; 
moeten/  en  baar  in  toaren  top  niet  beD?oogcn/  nabemaaibeSpanjaards 
ten  gctaale  ban  ttoee  bup^cnb  buf  bonbert  man  omtrenb  een  quartierjef 
triplo  ban  be  ^tab  on^  toaren  toagtenbe  /  en  30  b^a  top  nabec  btoa^ 

men 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  49 

men  op  on?S  Dcaönöcn  aan  te  ballen  :  iBaac  ntct  bjoom^nbc  fcnt  top 
ccnio  öcfcDnt  ban  Daac  Op  ons$  Daböcn  /  toicrbcn  3c  na  öat  luu  tlöcc 
Canon  fcliootcn  op  Ijaac  cccflc  ïiinljcrlaagc  o^loft  öatiticn  /  3obbanig 
l)ccfct)?ifet  Dat  3C  m  tJC5cc  plaats  on^  een  bjpe  doonocfjt  lieten.  jDaac 
fcOoon  3e  een  gtoot  octal  ban  ïiaac  bolft  op  öe  cjconö  5agen  uPtoeftreht/ 
lieten  3e  ebentoel  ntet  na  ban  plaats  tot  ^Iaat0De  o^Üf-Ie  ïocq  lanoiS 
nieutoe  J)nitjeclaoen  te  leggen  ;  Dog  ïjaööen  3e  tcllien^  geen  Dctec  geluh 
alö  t)*eecf!e.  9©e  hreegen  een  Spanjaard  gebangen  bte  onö  3cptiebat*cc 
al  cenfgc  tpb  geleeben  anöeciialf  mtlioen  ^tubften  ban  ^gten  bp  een 
0eb?agt  toaren  om  be  ^tab  in  Caö  be  3elbe  ingcnoonicn  toierb  baac 
mebe  te  lofTen  /  en  bat  bit  gelb  in  be  toall  Degraben  tonö  :  maac  top 
Babben  geen  genegcntöepb  om  te  rug  te  gaan  en  na  't  3elbe  te  3oefien/ 
tjoo?  bien  top  ftoarigbepb  genoeg  bonben  onsi  upt  be  öanben  ban  3ul{t 
«en  gcoot  getal  bpanben  te  rebben. 

3©e  toarcn  bie  3elben  abonb  nog  genoobsaafet  onö  gefcRut  na  bat  toe 
't  betnagelb  Ijabben  agterte  laatcn/  boo?  bien  b'^i^ffen  bie 't  getrohften 
ïiabben  bp  gebjeh  ban  toater  gefïo?ben  toaaren.  lÏDaar  on3e  ^teen? 
t^uöften  namen  top  mebe  betoclhe  boo?  |Buple3el.ö  gcbjaagen  toiecben  / 
iiie  bit  ongemaft  niet  langer  üonben  uptljarben.  Cpnbelöli  ïitoaamen 
toe  aan  een  3eer  frap  <©o?p  genaamb  iviaflaya  (laanbeaan  be  öantban 
ftet  iBeir  /  maar  oin  bah  Dier  na  't  toater  te  hoornen  moettnen  300? 
banig  een  (joogte-  afbaalen  /  bat  ■  ccn  boltoaffcn  man  niet  grootec 
fcljpnb  aljseen  blpnfiinb  :  toetoierbenboo?b*lndiaaneninbe5eplaatss 
met  open  armen  ontfangcn/  maar  be  Spanjaards  W  f)ertoaarb0  gctoc^ 
feen  toaren  /  toetenbe  bat  top  boo?  grooten  bo?(t  geplaagb  toiecben  / 
gabben  al  fjct  toater  bat  3e  in.*t  i©o?p  bonben  toeggegoten  /  op  bat  toe 
gebtoongen  30uben  3pn  onjS  bp  nagt  na  't  iBeir  te  begeben  om  toater 
te  Ijaalen/  alö  toanneer  3e  onö  bagten  t'oberballen  :  maar  be3e  Indi- 
aanen  bte  oné  in  *t  geinoct  gefeoomen  toaren/  en  gebeeben  Ijabbenbat 
toP  Ijaar  ^o?p  bog  niet  toilben  berb^anben  /  berbeeterbe  bit  ötoaaö 
met  onö  te  ber3eeberen  bat  5e  on0  30  lang  top  Ijier  toaren  met  allenoeb- 
toenbigjieeben  en  boo?nament!ijlï  met  toater  genoeg  boo?^ien  3ouben; 
ooh  betoonbcn  3e  in  bciTcïjcpbe  gdegcntlKben  meer  on3e  Jl^jienben  aljS 

luie  ber  Spanjaards  te  3ljn. 

:©c3e  indiaaiicn  3ijn  een  elcnbig  bolft  ;  be  Spanjaards  tragten  Daar 
allengö  onber  bun  geöoo?3aambeib  te  bjengen/  boo?gcbcpnjSbebcleefb' 
jjeben  om  baar  bier  boo?  te  boen  bergeeten  al  be  tokebbebcn  engctoel- 
öenaarpen  bie3c  ijaar  te  boorcn  ftebben  aangebaan/  en  bieboo?  bitbolfe 
30  ligt  niet  bergeeten  3ul!en  too2ben.  Ze  fjebbcn  (jaar  allengs  upt  Det 
gebergte  baar3e  3ig  bèrfcbuplb  babben  booj  groote  beloften  toeeten  te 
lobben  /  en  baar  plaat3en  bergunb  om  <©o?pen  te  boutoen  /  maar  al 
Daar  arbepb  firebt  ten  boo^beele  ber  Spanjaards;  bit  bolft  3ienbe  bat  3e 
liöojbe  Spanjaards|nietanberj2Sal0  (ïaaben  geftanbelb  toojbcn/ 5pnbaac 
obwD^^ïffDing/  en  to?eebDeben  3oobanio  moebey  bat  inbientopin(ïaat 

45  ces 


^-o  Hiftorie  der  Amcricaanfche         *    • 

oetoécfttoacênomDaatt'ontfanöÉn/  30  tod  alis  5F  gtmcm  bimn  onje 
jrjöe  t'oml)d3en  /  top  een  magüQ  Eecoec  cp  bc  been  50uöen  fjebbcn  ftonncii 
Djcnoen.  <ön  't  iiS  3eehec  tiat  inöien5e  maat  Bapenen  en  DcfcDccmma  rjaö* 
benhonncnUinöen/  3?  «tet  nagelaaten  3oulJcn  öeöüen  öet  onbecö^aage» 
ïijheg!uht)an&aat:Dal3cntefcöut>lïen/  3Untieti?iemaalme€C  in  getal  al^ 

deSpanjaards» 

,  5Bc  ülecben  maar  een  tag Cn  l3e3e  plaatiS  om  onjc  gehtoctflen  toat  te  boen., 
uptrufleu/  DanöetpelïiettDeeaantic  ftramp/  öie  al  Oaac  3cnutoen  t'3a* 
mcnirofeben/ htoaamcnteftecbcn.  ^e3efttDaaliiSinbit3tan£ifc{)ap5Jï 
fitoaabaacbig/  bat/  inbicn3e  een  ©?cembeling  bic  gehtDetfi  t^/  homt 
t'obcttiallcn  /  Bp  bc  boob  niet  ontgaan  !ian.  <©e5c  iiag  fitoam  'ec  een  Ba^ 
ber  bponjefban  be  Spanjaards,  om  een  anbec  a3abec  ( bie  be  JDaapenm^ 
tegtngsonicfüabopgeDat/  cnbictopgcbangcngcbcecgeit  öabbcn/  Uinbcn* 
be3ijn3abhenuolbergiftiobelioogd0;  toebecteepfcDcn  :  fcöctDilben  Dettl 
tegenoeen  ban  oniSBolh  ijk  3P  getiangen  ïioiiben  berbjiffclen  /  maat  3e 
toilbm  baar  niet  nalupdecen/  30  bat  b?^  b'<!S«:bKiarbige  Babec  tot  aatt 
be  Ecehant  met  onsS  boerben. 

«apbenfccbcnticnbcbcdietcntop  be3c  plaats?/  en  legerben  onö  (n  ceit 
anb^eomtrenb  b?lc  mülcn  becbcr  gdecgen  /  ban  toaar  top  besf  anb?e  baagjS 
boo^ttroftben/  en3oal0topuptcen23ofd)in  een©Iahte  litoaamen/  33/ 
oen  toPböf  bonberb  liBan  op  een  Ijoogte  onö  inbiagten/  topjbenbc  boo?, 
be  boó^gcmdbe  Cataionifchc  i^toartter-iBeeflec  /  bie  ban  on«  tot  bc 
©panbobergeloopenbjajj/  aangeboerb  ;  3e  Oabben  een  bloebblag  opgc?^ 
flooften/  tot  teeften  bat  ^eonö  geen  htoartiec  bJilbe  gceben/  't  todb  onnj 
noob3aafeteon5e3©tttc  ÖaanbdjS  aan  een  hant  te  (eggen/  enso  tod  al0  3^ 
onse  ï^oobcn  t'onttoinben  :  toctroWiert5onber(liIte()oubenrcgt  op  öaar* 
_  „     ,  aan/  öottodjcgcftaabig  buucoabcn/  en  boe  top  tot  op  ei:n  JlBiitfftet;^ 
spaSdl''  fdjoot  genaaberb  toaccn  /  toiccb  on5e  boo2togt  gdaft  aan  te  ballen  /  bic  liet, 
cpdc       3elbemet3ullieengocbc  ojbcc  beeb/  bat  öe  Bpanben  ijc  plaatö  moeden 
"wgt.^      bedaaten/  en  30  bertoarbdijfe  be  blugt  naamen/  bat  3e  beOalben  fjaar 
öoobcn  en  gc&toetjïen/  Dct  meeftenbccl  ban  Daac  ïBapenen  Dlooöerttg  ag^, 
tedieten;  toehreegcnomtrenbböftig  ban  liaar  gaarden ;  en  upt  öe  ge? 
fetoctflentoierbentoegetoaacbatbit  fiet Bolötoa.e 't todh bie  ban  Lqoo,, 
tot  önlpe  ban  bie  ban  Granadategen3Sons{ge30nben  Dabben/  en  nu  tocbec 
na  BupiBi  flonben  telleren. 

glabattoe  omtrenb  een  uur  gerufl  Ijabben/  troftften  bre  toeöec  boo^tr. 
totaaneenhlpnc^tab/  bie  boo?b'3Intooonbcrö  bedaaten  toaief.  <©p  bcm 
negentienberaagentopineenBatto,  enbejefonbje  baagjei  in  een  Eftancia ». 
altoaar  top  eenigc  bagen  bleebcn  /  50  om  omei  te  berbacfcljen  aijS  onsc  <eet? 
toaaren  in  te  3outen  /  om  3e  aan  boojb  ban  on$(  ^cbip^  te  brengen  /  ottoaair 
top  toiflcn  bat  3e  gcoot  gcljjefi  moeften  Ijjben^  ©an  öier  troh  i&  met  böf?, 
tig  iBan  boo^upt  /  ombe  geenen  bie  toe  tot  betoaringe  on3er  l^aartupgm : 
ödaatenïjabben/  ban  on3e  bomfïe  BennifTe  te  geeben.  <öp  benf^^-m- 
ttointigfle  l^am  be  reflban  onnü  30ol&  oanbe  ^^Mt/  toaac  op  tor  on^ 
tocbectegdpf^cDeepbegaben»  <i^l^ 


ao  £  C  A  N  I  E  R  S.  ft 

:  ©pftictt  fce\3cn-ett-ttoinnafle  sinöeti  toe  na  Reaieguo  vZfpl  I  éh  ftióa* 
wen  op  öen  aöt-cn-ttomttottc  in  Xixz  öaben  ten  anhec ;  maat  ^o  alüs"  ojp  \itzf 
«OtoacenomnaHanötctraaren  /  toiecöentDeDoo?  betonroten  ban  Pue. 
blo  Vicgoontbcht/  öitUerijinbetbeonsteeUentodnictom  teoenjai  be  mib* 
öagaanöeplaatöteftoöntcn  j  50b?a  be  Spanjaards  onis  5aagm  nabcren/ 
toIooben3e  aan  alle  ftantentoeg;  enbeïjittetoaö  50  uptneemenb  groot  bat 
toe  ecrbcc  na  eentge  fJcijabuutoe  sogten  aijs  ïjaac  agtec  nateloopen,-  toe 
feceegcn  'ec  eUentoel  nog  menige  gebangen.  3©e  bleeben  Dfec  maar  be  x^^ 
tïan ttoec bagen/  In  toelde  tpb  top  alle bo^ettoaren  bie  toe  ïnbeöimfen 
ionöenbpcen  ffö?aapten/  jenbenbe  onbcctuflTcljen  een  pactpupt  om  na 
«nige  ©aarben  te  5oehen/  bie  met  omtccnbljonbecb  fluli.jjte  rug  ötoaa- 
tnen/  ttebettcohlienopbeneecflebanBiocymaand,  enb^igtenonse^èet? 
txjaacen  aan  bc  hant  bcc  0ibiec  tot  Reaieguo ,  altoaar  on5c  Canocs  lagen  / 
titebejelbeöantjoozbuanonse^cöeepenöjagtentectopl  top  toebec  Reenen 
ötngcn  om  mcec  op  te  soeben, 

.©p  ben  ttoeebe  gingen  toe  na  een  Supftec  ©lantagie  om  'ec  fe^  I^ceteliS 
tjanbaanteDaalen/  ^\z  top  be0  anbaen  baag^  toeg  D^agteni  en  op  ben 
Ibf  ecbe  begaabcn  toe  onisJ  na  een  ©left  genaamb  Gi  nandcgo ,  omtcenb  ttoee 
mijlen  bau  Reaieguo  gcleegen ;  5r)nbc  eenfgebagen  tebooren  öoo^crtefijfic 
gntooonbecö  op  een  fcljimpigc  toij3e  bccjogt  bectoaarb.tf  te  tofllen  Roo- 
'nien/  al30  3e  mecnben  genoeg  tegenö  on?s  bec5cefterb  te  toee3en  boo?  een 
iScéansSbic  3e  aan  ben  ingang  opg.too^penïjabbcn  en  baac  ttoee  Oonbecb 
iBanlnlaagcn :  topfttoaamenbaicopbenbpfbemetlietaanbsecfienban  -^cvcibrir.- 
lienbag ,-  be  ^tfttlbtoagt  onjS  gctoaac  too?bcnbe/  gaf  baar  ban  aan  be  den  Ginan- 
Spanjaards  ftenni^e/  bie  na  eentge  toepnigenau^ftetfcDootenonö  geen  ge>  *i«so. 
1eQentöepbgaabenDaact'^öec3oeftenbe  plaats  te  toillen  berlaaten;  toaac 
*t)ptopbe5elbeom|)aac  ïtOobomontabeiS  te  (traffen/  tot  be  gconb  toe  af^ 
tianöen  :  toehcecgeneen  j^an  ban  Daac  ©olh  gebangcn/  boo?  tof  e  toe 
tecfionbenbatbeCorigidor  ban  Leon,  3eec  begeer ig  3önbe  onjö  ban  bie 
'feufitebJöbén/  albe^teebeftouberjEfgeboobcnliabbat  50  b?a  3e  onjS  een 
plaats 3agennabeten/  aUeb*€ettoaren  W,  in  be3elbe  toacen  te  becb?ans 
oen-  't  todluotonoleettoe^en  niet  meer  ban  al  te  toaac  toaÉf/  en  top  niet 
'öUeen  Ijicc  tn  *t  toecft  gcfielb  bonbon/  maac  ooö  meeft  ob^c  al  toaac 
tDp  fetoaamen  {  't  toeiït  oo23aaft  toaö  ban  be  gcoote  fjongec  txt  top 
30  lang  toe  in  be5c  Ece  toaren  moeflen  uptflaan  en  lijöen. 

^e3e  3clbbe  bag  wini'cnb  be  mibbag  htoamcn  omtrenb  agt  ftonberb 
3i©an  ban  Leon ,  in  een  Savana  om  onKJ  te  Oebcgic n.  Eo  b2a  on5e  ;f)Cliilbï 
toagtbietoeopbei^oo:n  gcflclb  ftabCen  fiun  getoaartoierb/  troh  fin  be 
fcloB  om  onö  te  toaacfcljuutoen.  a©c  tr ohften  fjicr  op  met  fjonberb  en  bijf- 
tig  JBan  upi  en  Ijaac  te  gcmoet  /  mflac  eec  top  tot  op  een  iBujJhetfcDoot  ge? 
itaberb  toaren  namen5e  be  blugt. 

I^atbattop  alöceeb!erge5egt  \$l  be  plaatief  in  be  bjanb  gefloofeen  Öab^ 
ten  tcofeftentoPOpbcnfeiSbetecug/  en  begaaben  onö  toebec  aan  ïJ002b 
toanonje^töe^pen»   <0p  ben  mg^nöe  rjlelbentoe  met  malöanbje  üaab 

<0  2  toat 


S%  Hiftorie  der  Americaanfchc  • 

-f...  toat  tocö  h)jj  nu  bcröcc  ncemcn  3ouöcn/  en  Dcbonbcn  on.ö  ban  ttoce 

knmet '   bcrfcOcpöc  oebodcnö  /  t»*cenc  pact?  toaö  ocnceocn  om  na  Panama  tt 

mükm-     03an/  Dooprnöe  Dat  3u  miDaac,ScöecpbaarD,toeDccopcnocflcHjftaööcn 

drcn  in  ge-  3150  5eijt)i|tcn  bat  bïpnu  bccc  ocnocg  ban  'cc  af  toaren  j  maac  ö'anbc^ 

ftheydeï   «pactp  toonöcn  ï)kt  acen  gcnceacntlicPb  booneftcbbcn/  3cgocnlJCöat5e 

op  hit  ihuft  mecniomaal  ^ooöiinigc  ^laarcn  ftaöbcn  in  toclhe  liet  agt  maan? 

ben  5cec  Utxinah  toeec  maalucn  ten  ann5icn  ban  öc  beclUoubigc. reegen/ 

en  ^upbeUjlie  tomben bic'ec  bangeflaabigtooepen;  bat  Oetfton gebeuren 

iiat  bit  3oDaanig  een  gaar  toaö/  en  bat  l)etbaarom  Dccter  toa.o  omlee* 

oer  toefltoaavb  aan  te  gaan  /  en  op  't  eenof  anber  Orplanb  i'obcrtointeren./ 

en  albaar  beeter  toecbec  af  te  toagtcn. 

^eje berfcOillenbe  geboeicnö  toierben  aan  toecrftantcn  5cec barb  gebiec* 
ben  en  pbec  iBan  boosf  5ijn  ^^tic  j  be0  anbze  baagiö  babbcn  on3e  aBonblice* 
leriel  la(l  om  in  te  bJengcn  toie  ban  on3e  gebtoeflen  üefciMbigb  of  brrminfit 
toaren  /  op  bat  top  bun  eer  top  ban  mallianb?c  mogten  fcHepben  bol^ 
Ijoening  gaabcn  :  ^e  3cpben  onjS  bat  toe  b^er  liBan  breupel  en  fe.fli  bc- 
fcfjaabigb  ftabbcn;  toaar  op  toe  aan  b'eerjlen  bupfenb  enaanbelaaflen 
fie0  bonberb  fluhhen  ban  agten  upthccrben  /  3i)nbe  bit  altoosf  onö  geD^upft 
octoeeft.  <ép  ben  ttoaalfbe  bcrbeclbentoe  onje  ©acftcn  enOanocs,  en 
bebonben  on^  met  onö  ftonberb  enagtenbecrtigFranfchcn  (neben.öd'En- 
gcHchea  onber  Capitcin  Townfley)  bie  boojneemcnö  toaren  na  Panama 
te  gaan.  €n  een  gclijft  getal  Franichen  toaren  ban  boojneemenö  iBeft- 
toaarb  aan  te  gaan-  ^eiS  anb^e  baag^  toierbenbc  eettoaren  onber  onj$ 
berbcelb  en  nu  toa0  fjet/  bat  top  onjs  in  ttoee  partpen  berbeelben  M  tsm  par* 
tP  begaf  3ig  onber  bet  gelepbe  ban  (üapitcin  ürognier  en  top  bic  na  Pana- 
ma flonöen  te  gaan  naamen  Capitein  Townfley  tot  onje  25ebeDebber. 
Opben  feftienbe  3onb€apitein  Grognier3itn]ötoartiermee|leraanonö/ 
met  ber3o<li  bat  top  geen  ban  on5e  gehangenen  aan  Hanb  toilbc  sctten/ 
lipt  b?ee3e  bat  3e  aan  beSpanja3rdson5efclKpbinge  mogten  beficnbmaas 
feen/  enal30  bp  boojnecmenö  toaö  toeebcrom  een  lanbing  te  boen/  50 
toaöbp  ban  gebagteh  bat  3oobanig  een  ontbeftfting  baar  te  flouterjon^ 
ben  maalicn  om  bem  tegen  te  (taan. 

ODp  ben  neegentienbe  allejei  blaar  gemaafn  bcbbenbe  /  gingen  top  met 
f)ct  hellip  ban  Capitein  Townfley  en  een2öarb  na  Panama  t'5epl  be/j 
nagtö  toierbcn  toe  boo?  een  bfcbige  (lo2m  oberballcn  /  lik  beef  aniiie 
baagö  tegenö  be  mibbag  begon  te  bebaaren  /  toanneer  top  0.  ö.  0.  aan^ 
gingen  tot  op  ben  ijiit  en  ttointigfle/  alö  toanneer  top  om  toaater  in  te 
neemen  in  be  53aap  ban  Coicbra  ten  anher  btoaamen.  3©e  bMgten  hie 
bag  boo?  met  Schildpadden  tebangen/  bic  bier  in  groot  getal  geboaben 
to02ben;  3e3ünberfcl)epbentn30o?tengroote/  en  top  bonben 'er  een  50021 
bic  30  groot  toaren  /  bat  'er  öpftig  menfcben  boo?  een  bagb  meer  aljS 
genoeg  aan  te  eeten  3ouben  binben»  €>p  ^cn  bier  en  ttointigfle  5onben 
toe  bonbcrb  en  bpftg  iBan  na  lanb.om  te  3ien/  al3o  top  geen  <ÖU3 
l^mw/  of  toe  ei:gcnj:ie(n  vDojp  of  Ji^leb  moQtcn  binben.  $^a  bat  top 

orttu 


BOECANIERS.  5-3 

omtccnb  ccn  HQpI  boongctoanbclb  öaböcn/  FitDaamcn  tüc  aanb.ifcKat- 
los  5CC1;  öiat  Op  m;il&nnö:c  Icgacnbc/  ollUtiac  fpp5c  gcnoco  binbcnbc/ 
blccUcnUjpbani*  totopbcri  fcöenttDiiitioftc/  toannccvtoctocccaanOoojb 
liluaamcni  bocftclbc  Capitcm  T-ownfley  boo?  öe  ^tab  Viiiia,  bmiö 
inplen  ban  Panama  icQOf  nbc  /  in  re  nccmcn  /  bit  itonb  ons?  alle  tod  aaw/ 
toaac  op  top  nog  bc3c  abonö  fict  9Cnftcc  Itgf  cnbc  om  'cc  na  toe  te  jepicn. 

(Op  ben  fecbenbcn  ban  VVicdcmaand  htoamcn  toe  aan  't  <èplanb  tjc 
Montofa,fc.ö  mi)!cn  ten  Eiipbcn  ban  bat  banSt.  JuanCucbioóeFeegen. 
3Cltoaac  top  ecnigc  bagen  bicbcn  leggen  om  onfe  ^cftecpen  te  fi^engen. 
(Op  ben  bcrticnben  gingerftöe  toebec  t'Eepl  en  htoamen  op  ben  ttoin; 
tigfte  boojbc  monb  bcc  23aapban  ViTiia  ;  toe  Degaben  on0  nog  bic 
3clbbcabonb  m  onseCanoesen  roepben  be  gcl)cele  nagt  boo2;  bcöanbjc 
baagö  mo:gcnö  ontbclncn  toebe  plaatö  baar  toe  ftonben  te  ianben  toaac 
op  toe  l)et  anhec  upttoierpen  om  na  be  nagt  te  toagten  ;  al0  toanneec 
top  toebec  boo:tcoepbe  /  en  op  ben  itoee-en-ttointiglle  /  een  iiuc  boo? 
öag  aan  lanb  htoamcn,  maac  b'ecbacfnbftepb on.ö leecenbe  bat  'er geen 
tpb  genoeg  toaö  om  boo?  bag  ligt  aan  be  plaatö  te  honnen  ftomen  /  30 
begaben  toe  on.ö  toebec  in  bc  Canoes  en  boeren  ti^k  mijlen  te  rug  al- 
toaac  top  ten  anBer  bleeben  leggen,    ^e.ö  abonbjEf  boeren  top  toeec  na 
lanb  *t  toelft  top  al30  be  ^tcoom  oniS  tegen  toaö  niet  boo?  mibbecnagt 
hanben  berp&en.    ^a  bat  top  boet  aan  Eanb  gefet  ïjabben  trofefien  top 
ten  getaale  ban  Donbertr  en  tTcftig  man  regt  op  be^tab  aan/  enbree^ 
gen  een  ban  ttoee  Spanjaar(is  hk  toe  op  be  toeg  bonben  gebangcn/  bc3e 
3epbc  onsS  bat b'Aicaide  Major  Dem  na  be  3ce  liant  gesonbcn  [jab  om  te  toaa? 
fcén/  alfo3e  een  ^f  Dip  en  een  ïStirft  in3ee  gezien  Dabben  /  maac  toarcn 
cbentocl  baar  ober  30  tocpnig  ontiMt  bat  3e  IjaactoacOt  met  niet  mecc  DeBoeca- 
nlö  ttointig  man  berfterfit  Ijabben  ;  toe  berbolgbc  onfe  toeg  met  alle  "'"'.""' 
fpocb  /  maac  toat  èaaft  top  geöniphtcn  ïjet  toa^  ebentoel  een  uuc  na  stad  u  vii- 
3onne  opgang  eec  top  in  ^c  ^tab  ïitoaamcn/  toe  bonben  ïjtec  geen  te-  uain. 
genttanb/alfo  mcec  al.sj  be  lielft  ban  f}ct  ©olfi  in  be  HDi.ö  toaief :  toe 
ficeegen  i}2k  öonberb  30  jTJ)annen  alö  iDjoiitoen  gebangen  /  boo?  Mm 
toe  bccltonben  bafec  bjic  ©acftcn  in  be  öibier  laagen/  toaar  top  aan^ 
flonb^  een  partp  na  toe  3onben  /  maarbe  Spanjaards  geen  tp^  becloo- 
ren  Ijcbbcnbe  laaten  gaan  /  ftabbcn  b'eene  gcfonhen  /  en  ban  b'anbje 
ttoee  be  maden  mibben  boo:  gehapt  en  be  Ecplen  met  be  ï^oeriöbers 
b02gcn  ;  toaac  op  on3c  partp  becber  op  gingeu  om  be  geencn  bie  top 
tot  üetoaaringe  ber  Canoes  gelaaten  Oabben  te  5eggcn  bat  top  be^taö 
Viilialiabbeningenoomen ;  toebergabcrbenbefebag  be üJoopmanfchap^ 
pen  bp  een  bic  booj  be  bloot  in  bcfc  ^êtab  gelaaten  toarcn  /  en  boo?  bc 
Spanjaards  op  bpfticn  maal  öonberb  en  buftien  bupfenb  fhifehen  ban 
ogten  gefchat  toicrben /  bit  30U  nog  maareen  geringe Oupt3pn  getoeeU  Daarze  , 
tnbicn  lic  Spanjaards  (\jic  in  bcfc  htoartieren  altpö  boo2  be  homfle  ber  «ngroote- 
©2Pbupterss  bctoeefl  ^nn)  haar  fchatten  niet  boo?  onfe  oogen  berbo2gen  koomJii 
Ijabben/ beelc  ban  hun  lieber  toillenbe  gcOoob  too?ben  aljSbcplaat^ 
fctit'ombchhcnbaarfescbcrbo^genöabbcn.  45  i  <©& 


y^  Hiftoric  der  Americaanfchc 

<0p  tim  btcC'Cn-ttotnttQfle  3onDcn  toe  ccn  pnctp  ban  tagtmtiallBan 

{im  een  gelpli  getal  paartim  met  baaien  metgoetiecengelatien  na  Dcliant 

bcc  CItbiei'  te  ü^engcn  /  cntje  alöaai:  in  ttoee  Spaanfche  Canoes  ( tne  ^ 

toe  toiften  alDaac  te  leggen)  gclaatien  fteüöenöe/  beröec  na  DenctJcnaan' 

be  mono  bec  iflibicc  te  gelepDen  altoaac  on3e  Canoes  laagen  :  tje5cöag 

3onben  toe  een  b?ieb  aan  b'Aicaidc  Major  om  te  toecten  of  fjp  bjanb- 

fcfjatting  boo^  De  ^tab  toilbe  Oetaalen  i  en  bc  goeöeren  te  hoopch  j  toaac 

op  bp  onö  ten  anöü300?b  3onb  öatöe  bjantjfcljattmgöie  bpopljem  nam 

aan  onjS  te  gcben  /  beflonö  in  hcupö  en  looö  /  ban  't  toel&e  Ijp  een  goebc 

partp  tot  onfe  tiienfl  Dab :  bat  toat  be  gebangenen  aanging  bie  top  in 

on5e  macbt  fjabben  /  OP  be5clbe  in  be  banben  «öobiS  bebal,-  en  batspn 

bolh  be5ig  toasi  otn  bp  malbanbecen  te  hoornen  en  b'cec  te  Oebben  ban 

zcftcckcn  onjstesien-    ZDitfpptig  anttooojö  bècbittcrbcn  onö  bolft  30bannig/ 

de  stad  in   bat5ebe  é§tab  in  bc  b^anb  ftaaüeni  bcrbolgemö  troliUcn  toe  na  bc  bant 

biaud.       2)cr  j^ibiec  baac  on3e  tagtentig  man  bee3ig  toarcn  met  be  bupt  in  bc 

Spaanfche  Canoes  tclaaben/  maac  al3o  al  begoeb?en'ev  niet  infeonbcn 

xn  on5c  Canoes  nict  boiftcn  opboomen  upi  bcee5e  boo?  bc  Ijinberlagcn 

bcc  Spaanjaards,  iik  alrcebe  toanneer5e  na  oniJ  tiagtcbcn  toe  te  ftoomcn  / 

•een  ban  bet  bolb  geboob  babben  /  30  laabe  top  bc  befte  goebcren  in  \ic 

3clben/  en  beeben'cc  negen  man  in  gaan/  enbeceflgclcpbenbaactclanb 

De  bant  bcc  0ibicr  langö  i  't  3cll)e  hc^hsw  ooh  feiei  bonberb  Spanjaards  aan 

b'anb^e  bant  bcc  ïiihUt  jonöec  oiubebt  te  toojbcn  tocegcno  be  mee- 

nigtc  boomen  bccnpclboö/  en  tlaiplicn  bie  aan  be  bant  becnibicc  gcoc^ 

pen.    3^a  bat  top  omtcenb  een  mpl  booitgetcohben  toarcn  /  htoaamcn 

toe  aan  een  plaatsf  50  bib  ban  geboomte  en  hreupelboö  bat  ï)ü  on.ö  onmoogc-- 

ÏÜhtoajSom'ec  boo?  te  boomen/  en  top  genoob3aabt  toarcn  een  toeg  om 

te  neemcn/ bie  onsiomtrcnbitoccüonbccb  treeben  ban  be  bant  beciöibicc 

afb^agt. 

;©oe  top  beHibicc  bantberlieten/gaben  toe  bebel  aan  bc  gccncn  t}ii 

Dtspan-   in  bc  Canoes  toaren/  ter  plaatfe  baar  be  b?le  Spaanfche  barhen  ïaagcn 

iaidsont-  na  on0  te  toagten;  ten  epnbe  topmogtentragtenbe5c!be  mcebe  tocg  te 

"^^/"^'"  boeren  i  maat  boe  3e  baar  htoaamcn  toicrbcn  3c  fcOiclijii  boo>  ccn  iiin* 

l»jt!  '    berlaagc  bcr  Spanjaards  oberballcn/  en  tertopl  3e  Occilg  toarcn  met  liun 

te  bertoccccn  /  300  bzceb  baar  bc  droom  boo?üp  iic  b^ic  -ïJarhcn  cnae^' 

bolgltjb  bcr  ban  m\0  af/  't  toelb  toaö  bet  geen  3c  3ogtcn/  toant  30  b2a 

3aagcn5c  bnn  nict  ter  plaatfe  baar  toe  baar  nict  bonbeberloffcn/  of  3e 

loften  op  baar  m  be fcflig  mujshct  fcl)ootcnboo?toclhe  3e  bierman  boo- 

ben  en  een  btociten  :  ^c  rc(t  ontblugtcn  't  aan  b'anb^e  ftantbcrïiiljicc 

tn  berlictcn  iiC  Canoes/  hk  boo?  tien  of  ttoaalf  Indiaancn  (bOOJ  bc  fit' 

bier  3toeinmenbe)  be  Spanjaards  toicrbcn  tocgcDiagt;  bicbaar  opbene- 
fetocftc  bet  boofo  affloegen  en 't  op  een  (tob  (taahen  /  op  bat  toe  aiötoP 
tocbcr  ann  bc  bant  bcr  i:iibcc  htoaamcn  bet  3ien  3oiibcn. 

Ii^aonfc  omtocg  o*epnbigt  en  ter  plaatfe  gthoomcn3pnbc  baar  bc  b^ic 

Ixirhcn  laagen  /  en  onjc  Canoes  baar  nict  btnbenbc  /  30  bagtcn  top  nict 

^ '.  an^ 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  ^^ 

anbcr$?  aliel  tat  ^t  nog  agtcc  toacen  ;  maac  omtccnö  Éen  uitc  baae  na 
^aaoi^n  toe  ti?ic  öan  öe  geencn  öie  in  öe  Canoes  ggtoecfl  toarcn  öoojriet 
hreupclW  na  on.ö  toe  hoornen  /  tiooj  toicn  to«  onö  b?ocbtg  ongeluft 
bccfionöcrt,-  5^  3^Pöcn  önt  5c  öoo?  Oct  Dofcïj  gacnöcbc  ï^oeren  en  3cplert 
Iwn  öc  D^ie  Dacfien  gcDonöen  DatJöcn  /  tn  ttoceban  toclfeetop  aanflonöö 
altejamcrt  Ocgatien/  3cnöcntjeoefliibigbpftig  man  telanbbooionörjccn/ 
om  öc  boojnoembc  3eplenoptc5oeftcn/  geebcnöe  fiun rceftcn bat  \3ipljm 
xrm^lKt  fcïiooten  boen  30uöen  toaac  op  5e  metb?(cfcljootcn3ouben  ant* 
tooo?ben  /  ten  cpnbe  5P  en  top  toeeten  raogten  toaac  toe  malftanbecen 
3oube  brnben.  itöaac  tec  3elbc  tpb  al0  topb2icfc0ooten  beeben  /  Ooo?* 
ben  toe  'tgeliipb  ban  obec  be  bpf  ftonbcrb/  'ttoclft  tm  aanflonbjö  becb 
aan  lanbgaan/  en  bajl  fiellenbe  batons  Wh  boo?be  Spanjaardsücbog^ 
ten  toierben/  be3elbe  te  Oulp  te  hoornen  ;  maac  boe  top\'c  fttoaamcn 
toa^bet  gcbcgt  al  gebaan  /  inbten  ^i  iHibfec  met  tufTcfjen  onses  bt^titn 
oetoecd  \)Arj  I  be  5aaft  50U  ban  50  b?a  niet  g'epnbigt  3pn  getoeeft.  5Sa 
bat  top  tocbec  aan  boo2b  ban  be  barften  gciioomen  toacen  /  b^oegen  toe 
on5e  gcbangene  ïlitntccflcc  toaac  be  Spanjaards  nog  almeec  Ötnbeclaa:^ 
gen  30uben  ftonnen  leggen  /  toaac  op  bp  anttooo^be  omtcenb  be  mono 
bec  0ibiec  /  maac  bat  toe  alle  plaatfen  W  ïjaac  eenig  boo^beel  fcöec* 
nen  obcc  onö  te  geebcn  /  mocflen  miftcoutoen. 

-(2^p.bettfe0en  ttointigfle  gingen  top  aan  lanb  tec  plaatfe  ti^^t  be 
Spanjaards  baagö  teboo?enon0bolftgcbooblöabben/  toe  bonben  bettoee 
Canoes  aan  (tuhhen  gefingcnA  en  bc  Hligöamm  ban  onjeibolh  öabben3e 
berfcöeubciflechen  na  baac  boob  ;gcgceben  /  en  een  ban  be  3elbe  op  öet 
biec  getoo?pen  /  en 't  boofö  ban  een  anbec  al0  ceebö  ge5egt  \$  op  een 
flaahgefet»  ^efeboojtoecpcnmaahtenon^bolft  3obaanig  toornig/  \iat 
3e  boc2t  Deen  liepen  /  biecbanonfegebangenen  meebe  öet  fioofb  afdoes' 
gen  /  èn  W  op  be5clbe  plaatst  meebe  op  flaaften  ttelben.  <!^oe  naamert 
toe  be  licöaamen  ban  on.ö  bolh  omfe  aan  be  ^eefiant  te  begcaaben/ 
maac  eec  top  fo  bec  fe^nben  hoornen/  moeiten  toe  b?iemaal  aan  ianbr 
(iappen  om  be  f)inberla(j«i  bec  Spanjaards  op  te  fïaan  baar  toe  oncï 
alleen  met  beclieö  ban  "i^^xt  man  en  eengehtoeflegeluhhig  boo?cebbebè* 
Cpnbelijft  htoaamen  toe  h^  on5e  Canoes  altoaac  on5e  gehtoejïe  ho?tsJ 
baac  na  htoam  te  fïecbcn- 

:©e  tïibiec  ban  ©tllia  ijS  5cec  \sx^\i'y  maac  niet  ^ttt  Wxi :  gcoote 
^cïjeepcn  honnen'ec  niet  inhoomen/  maac  3iin  genoob3aaht  ontrenb 
jen  Canon  fcljoot  in  bc3ee  te  3Bnhecen  /  maac  25achcn  ban  onrcenb 
beectig  ton  honnen  toel  anbecljalf  mijl  ophoomen,  (©mtcenö  een  mpl 
te  locftoaacb  ftaatecn  gcoote  ïlot5/  W  nagt  en  bag  en  f  allen  tpbeit 
boo?  een  gcoote/  mecniote  ©oogden  (aljS  Fregatten,  Maubies.  en  gcoote 
Goziers  toclheallegaacbpl^lfcbleebcn)  bebchtiö;  bebaabenofinfcbeeps 
plaats  ban  Viiiia  isJ  ontccnb  b?ie  mplen  ban  be  monb  bec  öibicc/  en 
be^tab  bic 'ec  omtcenb  een  htoacticcniPlöaflepb/  i!S5cectocl  geleegen/ 
raaacbehcchensün^art  buptenjeecbecballenbog  ban  binnen  3«c  3Kclöïr 

8» 


^■5  Hiftoric  der  Americaanfche 

cnftanpi  be!eJ3db0flCciatcn5ün5ccv]rcotenöc  l)UP3cnb2»J  toel  oeboutoti: 
rondom  buptcn  öc  ^nïï3ijn  fcl)oonc  ©döcnof  Sarana's  cnjcer  beelHat- 
tos.  55e  ^tat)  Na:a  öie  'tnaajlc  iö  legt 'cc  omtrcnö  feeUcn  itiplcn  ban  af. 
<Öp  tJtn  ^cebcn  en  ttointiotte  ütoam  'ecccn  ^cc^oonaan  üooiö  /  om 
bcocbanocncntoa'bcct'cprcDcn  /  toe  htoamcnmet  öem  0002  tien  bup5cntj 
tluhhcn  üan  agten  tot  lo^oelö  obcc  een ;  b^cpoenöc  indien  ïiet  odö  on.ö  boo? 
öcnnecgcn  en  ttointiofle  niet  oc5onöcn  toicrö/  al  bccjebangcncnöcnftaliJ 
af  te  3nuocn.    .iBaac  in  planto  ban  o^lö  fttoam  bc3e3clbtic  pcr50onbjeC' 
öecte  rug  /  5cggendcbat  beAicaide Major,  be  3ootianigcpcr30onen bic 
on5cgcbangcnen  3i)nbe/boo?  onö  na  lanb  toaten  gc3onbcn  om  te  Mcnof 
5e  't  loKsgdb  booj  (laac  Bioutocn  fionben  üe5020cn  /  in  liecljtcnisf  Oab 
boen  3ettcn.    ïBaac  op  top  in  toccctojaahc  nanftonbö  ttoce  gcbange' 
nen  fiet  Ijoofb  afffocgcn/^  gecbenbe  tU  aan  bc  boobe  om  :5c  aan  beAicaidc 
Major  tcb»engen/  en  öcmte  5cggcn/  batmbicnOponöoccnanbcre  ant^ 
tooo2b  iict  toehoomcn/  top  cben  eensSmeeal  be  anb?c  gcbangcncn  boen 
30uben/  en  na  bat  top  be  i^^outocn  op  een  <iEpIanb  gelldb  Ijabbcn  /  top 
censS  3icn  30u&en  of  toe  dcm  3clb.ö  niet  honbcn  magtig  toojbcn.    ^c  3clbt!e 
^er^oon  fitoam  tegcniS  ben  abonb  terug  5cggenbe  bat  Det  gecprcbtelosf- 
oelbflonbtehoomen/  enbat3e30lang  alö  top  na  't5clbc  fionben  te  toag= 
ten/  aan  onopbcc  bag  tien  <0|Ten/  ttointig  ^cïjaapcn/  enttoee  pachen 
IBcel  ten  ininflc  pbcc  Ijonbccb  ponben  toccoenbe/3oiibcn  laatcn  toc&oo- 
men- 
zc  ontf.n-      <ï5P  ^cn  bertf gfïe  bjagtenfe  onjsl  be  jBan  te  rug  bie  5e  gebangen  fiabben 
gen  het  los-  om  tcgcnjS  be  Spaaniche  ïlitmeefler  im  tetoiffclcn  :  Ecbooben3igaan 
geld  voor  011^  een  ber  25arhen  bic  toe  ban  ïjun  gcnoomen  Ijabben  teifioopeuitop  U)xniai: 
cenw"^'    ^^^^  ^^^^  malfianbjen  ober  een  boo?  feö  lionberb.  ^tufihcn  ban  agtcn/  en 
*  Öonbecb  ponben  fppheriBi  We  toe  5eernoobig  Dabben,  ocnnabat  top 'er  b'an* 

ficrjeien  toutocn  uptgeligt  Ijabben  /gaaben  top  3c  aanöun  ober.  Éelber^ 
3ogten  een  paiespoozb  ban  ond/  bat  inbien  top  na  bc3c  tpb  iie  23arri  in 
3ce  50ubcn  ontmoeten  /  be  3clbe  niet  3oubennecmcn/  maar  toel  be  goc- 
beren  baar  5c  mecbe  öebjaclu  toaö/  'ttoelfi  ton  ftaar  bergunben. 

^ejf  anb2e  baagns  abonbö  Ü2agtcn5e  onöbc  Debongcne  tien  ;i})iiP3cnb 
ftuhftcn  bari  agtcn.  3©aar  op  toe  aanflonbö  ïjetanher  ligteben/  bcgc- 
toenbc  onö  na  een  plaatö  't  toelh  tot  een  ïiaben  bienb  aan  een  3echerc 
Hatto,  altoaar  5con($  Hanbecb  en  ttointig  gc3outcOITengecben  moeiten. 
5Öa  bat  top  be3elbe  mcbc  ontbangen  liabben/  bertrohhen  toe  ban  baai- 
op  ben  eerfle  ban  Hooy maand  /  en  htoaamen  ten  anfier  boo2  fjet  <èp' 
ianb  ban  Iguana ,  om  te  3ien  of  toe  baactoatec  fionben  binben  /  niet 
berbenbe  onjö  op  bc  Itufl  begeeben  tik  boo2  bi:r  bup^enb  man  bctoaarb 
toierb  :  maar  na  bat  top  op  berfcïjcpbc  plaatfen  gctoecfl  en  ober  al  niet 
anber0  alsf  b2alt  toater  fiabben  gcbonben  /  Dcflootcn  top  epnbelijfi  met 
ttoce  fjonberb  man  een  lanbing  op  Terra  Firma  te  boen  /  en  toater  te 
ücfiootnen  in  fppt  ban  be  Spanjaards,  ïjk  top  omtrent  fionberb  trecbcu 
ban  be  3fcöant/  op, 't  grajj  bonben  leggen  /  en  na  een  hon  gebegt  op 

be 


BOECANIERS.  S7 

bc  bluot  b?ccbcn ;  toaac  na  n«t  'ec  ftaafl  on3c  baatcn  met  ï^aatcc  o^^ 
bultj  licööcnbe/  feecröe  toe  toccöcc  aan  üoo?ti. 

<0p  tien  fcebcnöc  Kotetop'tanficc  en  3eplDen natie  KoninksEyianden, 
en  opöcn  neegcnDc  anliccöc  top  aan  Morne  a  Pucrcos  onurenö  bcectten 
mplcn  ban  't  oT-planD  Iguana  oelccgen  /  om  tticcc  toatcc  in  te  neemcn. 
<0p  öcn  tienbe  oinoen  toe  toebec  t'3cpl  /  en  op  Den  bcrticnbe  onttieftte 
toe  't  €planö  Galcra  ,  't  toelft  aan  lp  ban  albe  Koninks  Eylandcn  icob. 
<0p  ben  aottienbe  ontbchte  toe  Cabo  Pin.  <ilx\,  op  ben  een  en  ttointtofte 
bcoaben  toe  onö  tegen  ben  abonb  aanüoo?bban  on5e  Canoesenhtoamcn 
tecmibbecnaat  aan  Etanb/  maac  toat  boo25o?oe  top  gcb^nnht  Dabben/ 
toacen  top  ebentocl  boo2  *t  ©olft  bat  met  Paarioefters  te  l^ifcljen  bee3iö 
toaren  (biein  gtoote  menigte  aan  beboet  bec  üot3en  conbfom  be3e€p' 
ïanben  gcleegen  gebonbcn  toojben)  ontbefn.  (Dp  ben  ttocc  en  ttointig* 
flc  ontbebten  toetegcnss  ben  abonb  een  ^cl)tp  onbec5epl/  baat*  top  aan- 
jlonöö  ^aclit  op  maaiitcn/  enitoce  uuren  boo?  bagligt  becmcefterben: 
get  bolh  aan  boo2b  3epbc  on^  bat  bc  'SntooonberiS  uan  Pauamagecn  ge- 
bagten  linbben  bat  top  30  na  üp  W^dx.  toacen/  en  bat  3e  geloobben  bat 
toP  na  Viiiia  ingenoomen  te  Ijfbben  /  onjs  na  St.  Jans  €planb  Dabben 
begeeben  om  baac  te  obectointecen,  €)oft  3epben  3e  onisf  bat  fesf  en  bectig 
ioEngeifchcn  al.ö  Franfchen  met  een  2öacfi  ban  Peru  geïjoomen  toarcn 
omboo?  be  0ibiec  BocadeiChica  inbe  3^oo2b5eete  ftoomcn;  maac  bat 
be  Spaanjaards  boo?  be  Indiaanen  ( met  toien3e  t'3eebecb  bat3e  onses  boo? 
löaac  lanb  \y^  be3e  3elbbe  öibiec  tocgelaaten  Dabben  \\\  be  ^upb3ee  te 
fioomen/  b?cebe  gcmaaftt  Debben)  Diec  ban  bectoittigb  3ijnbe  met  een 
groot beel  bolhjS  Daar  teegen  getroWien  toacen/  Det  gcootflcgebeelteber- 
naagenen  een  iBan  gebangcn.tot  Panama  geb^agt  Dabben.  3^at  ttoce 
Engeiiche  partpen  lipt  beertig  man  pbec  beftaanbe/  getragt  Debbenbe 
ban  be  noo?b  na  be^upb-3ectcïi00men/  alle  op  bier  na  W  tegentooo?- 
big  tot  Panama  gebangen  3aatcn/  toaren  ter  neer  gcDoutoen.  <enepnbe^ 
!p  bat  'er  m  be  0ibtec  banBocadei  Chica  een  25arft  lag  /  toagren  na 
omtcenb  agt  Donbcrb  ponben  aSoubö  upt  be  nabuucige  jBünen  gegcaa- 
ben  om  Det  3elbe  na  Panama  te  brengen. 

<©p  ben  5elbe  bag  feeerben  top  toeebet  na  boo?b  ban  onssf  ^cDip  /  't  toelö 
top  boo?  't  grootfte  ban  be  Koninks  Ey  landen  bonben  ten  anfeecieggen/ 
gn  bebaalcn  ors:  ^cDcepüS  €immeclieb.en  ban  bc  25arfeop  ben  fcjs  en 
ttointigfle  gcnoomen  /  een  Dalbe  <!3alep  te  mafeen.  ïöe  onberbjoege 
be  Capitein  ban  bc  25ar&  tocöerom/  \ik  onis  3epbe  bat  3c  tot  Panama 
baagelijfeö  ttoee  s^eDcepen  ban  Luna  bertoagtenbc  toaren  /  "^iz  met 
jTieel  gelaben  toaren  /  en  oofe  Det  gelb  tot  betalinge  ber  ^^olbaaten  in 
Jabben,  •t^p  be3c  onöe^rigting  5onben  toe  on5e  Dalbe  <j3alep  bre  \\w  ge* 
reeb  toaö/  om  bupten  be  Ocplanben  opbejlBacDt  te  gaan  leggen;  op  ben 
bertigftebertroftlientocmet  on3c  Canocsbanboo^b  en  fetoaamen  op  een 
ïie3er  €planbcn  aan  itnnb  altoaac  top  een  |3er3oon  gebnngen  fereegen 
We  ban  Panama  gefeomcn/  en  Capitein  oan  30banige  Griekfchc  Perua- 


^g  Hiflorieder  Americaanfche  • 

guas  toaö  /  ban  toelhc  bjt»  Ijiec  boocen  ccfp?oofacn  ïjcDDcn.  ^>u  tönsj 
boojDcönatdijh  fticc  gcftoomcn  /  op  Roop  Dat  tor;  ïjcm  5outicn  oebiinocn 
nccmciv  en  OP  oiïö  in 't  net  ïjdpmtiat  öc  Spanjaards  Uoo?  ong  rceöjs  gcfpan- 
ncn  ijtiDöcn.  ï©c5c  mdn  bcttoonïjc  310  uincrlnh  3ccc  opiccijt/  en  bcc- 
Datilöcn  on<j  bccfcDcpöc  3aahcn  bnn  öe  toclhc  Op  bJitl  önt  top  met  on- 
tocctcntjc  toaren/  en  cenioc  ant)?e  tiie  top  30  ra.ö  nictftonöcn  te  toccrcn 
ftomcn;  alö  onöec  antiictiat  'cc  tn  öc  ililiicc  Scppa  itocc  lioopbaaröp 
Jöarïïcn  laaoen/  en  een  Peruagua  fc|i(oIndiaancnoplKt)baiöe/bic  0002  De 
Spanjaards  t*3eetierbtiat5e  ©?eeöc  met  OimlgemaahrOtliücti/octoaapcnö 
toaren.  3^at  öe  <iBoubei:nenc  ban  Viiiia  aan  De  ï)3efiöent  ban  Panama 
beïnnu  oemaaluOaö/  bat  een  ban  onö  ©olh  Die  5c  gebangen  gcbrecgcn 
fjaöticn  /  ïiem  Ijab  bec5eeftecti  bat  'ec  bertig  ilSan  ban  onö  ©o(ü  niet 
toeetcnbe  ban  bc3©?eebe  en  *t  goeb  bcrflanb  bat 'ei*  luffcbenbe  Spanjaards 
en  Indiaanen  ban  Sambc  toaiS ;  boo2  Desdbbe  toeg  toaac  bp  top  al(e  in 
bcEnpb-5ee  gehoomen  toaren  nu  toeeber  na  be  |5oo?b-3ec  ftcnben  te  gaan; 
en  bat  tic  ^z.fibcnt  op  bit  berigt  bonberb  man  ba  be  öibtei*  ban  Boca 
del  Chica  ge5onben  bab  op  bem  te  paffen  i  maar  epnbdbft  om  .tot  3ijn 
boo?neemen  te  ftoomen/  3epbe  bp  onö  bat  'ec  een  hipn  5rrcgat  in  oie 
Saaben  lag  om  te  laaben/  en  bat  3e  alle  abonben  een  oSakp  uptsonben 
mii  op  be  toacbt  te  gaan  leggen. 

l^it  berigt  boo?  toaaraditig  aanneemenbe/  en  be3e  gcïegentbepb  om 

tcnicje  baartupgen  re  bcboomen  tic  toe  5eec  noobig  babben  /  niet  toil= 

ïenbe  laaten  ontffippcn/  50  3onben  toe  op  ben  eerlïenban  Oogdmaand 

on3e  söalep  na  bc  tiibier  La  Scppa  om  een  ber  ^arOen  baar  be  Capr= 

tepn  oniS  ban  gc3egb  \]^\i  te  neemen;  en  ter  3dbc  tpl}  begaaben  toe  onö 

met  bier  Canoes,  boo?  on3c  Grick(chc  honbfdiappcr  gdepb5pnbe/  na 

be  baabcn  ban  Panama  om  albaar  hit  .lêdjeepen  meebe  t'obcrbaKcn. 

Ï^P  lJ?aot  onö  ttoce  uuren  booj  tcw  bag  /  booz  be  ^tab  /  en  a!3o  Ijc 

ifeaan  5ccrbdber  frïieen  /  bleeben  top  maar  toad)ten  tot  bat  een  toolf» 

3e  eenig3inb0  30U  bcibonhercn  /  en  on3e  aannabeiuigc  tot  bc  ^cfieepen 

tn  be  baaben  bcginifligcn  /  ban  betocUie  top  'er  airccöjs  een  3aagcnleg^ 

gen  30  bet  fdiccn  met  bc  5eplen  boo?  be  majl :  en  liicr  toaö  bet  bat  Ijc 

„        flrift  bcoj  onö  gcfpannen  toaö  j  maar  bp  gebal  of  eerbec  onsf  goeb  gc^ 

havD^^ecn  ïiib  3aandT  toe  op  't  onbertoaduft  een  ,^cbipupt  bc  baabcn  hoornen  baar 

Grieks  Cl  fep  aattflonb'?  jacbt  op  maabtcu  /  gdoobenbcOet  be  boojgemdöe^a^ 

pityn  word  j^p  (^  ^p^  ♦  jjjf  f?aamcn  bet  3onbec  een  fdiont  te  boen/  en  bcCapucpn 

hjecdood"  onberb?aaaenbc  /  ?ntbcluc  bP  onjg  bat  bc  ^^efibent  ban  Panama  een 

■  Griek  uPtge3onben  b.^ö  /  öi>J  ^icO  ban  onö  501'bc  laarcn  gebangen  nec^ 

men  /  en  min  toien  bP  «^cn  groote  bcrgdbinac  beloofb  bab/  inDun  Op  bet 

onttocrp  t'gecn  bP  gefmcjöbab  om  oncf  te  berniden  toiftnpt  te  boeren/ 

'ttodbtoaö  om  ontf  onber  bet  gefdiutban  Panama  ti-  bjcngenj  bebjoo- 

gen  3pnbe  boo:  bc  boop  bic  OP  onögceben  3onbc  ban  baar  ttoec  ^cOee- 

pen  té  Oonnen  neemcn  ;   en  ban  bc  toeiOe  bat  geene  /  bat  onö  fcbec» 

met  be  5eplen  booj  be  maft  te  leggen  nietanbcrjï  toa.ef  aljs  een  berbirot 


I 


BOECANIERS.  ^(^ 

^t\]ip  f  banHcatc  planhcn  t*3aamcn  acMpt  en  \x\ct  maiï^ii  en  ^cufcn 
bci:3lcn  /  omti-cnö  ccn^DidooI-fcDoot  ban  öc  Oabcnop  't  BlanöocüD'.iVöti : 
en  oclijft  alö  öit  ccn  5ccc  toaacfcöpncnö  boojtoecp  toa.ö  /  en  't  cciftcDat 
5tg  boo2  onö  oc5iat  Ucctoontic  /  50  ttopfclöc  fji;  niet/  of  öat  Idp  (0002 
be  öuPfrcclKpö  öc.ö  nagt^  mi.ölcpD  5Pnt!e  /  en  oclooUcnöe  öat  öet  m  Ijet 
tnatec  lag)  öaac  na  toe  5ont!en  roepen/  toaac  öoo?  on3c  Canoes  3ontiec 
ttopfcl  op  (tcanti  Uatl  mocjlen  raaben  /  en  teclöpl  top  l)ee5io  3Pn  50»^ 
öen  om  3e  tocec  blot  te  ficpgen/  30utien  De  Spanjaards  on.ö  ö^öüen  oUeC' 
ballen  enitecneec  ocrjoiitocn. 

^it  tjecigt  'ttoelöso  tptJifl  fttoam/  öatBeton.ö  ban  cett  5ecTiergcbaac 
baac  toP  on0  flonöen  in  te  toecpen  Deb?pöen  /  toa.ö  booi  öe  Grickfche 
Capitcl'n  50  boojöeelig  n(et  /  al3o  top  Dem  öie  0002  tie  Capitemi  öec 
25arh  gchenö  toiccb  t3c  3elbe  ^cr30on  te  5pn  ban  toicnd  bcrcaöcrp  D? 
onö  nu  ontierrigt  ïjati  /  aanflonti.sf  na  ï3'anti2e  toccelö  5ontieiu  aèaac 
tia  tor»  öecne  gingen  om  't  €p(anïï  Tavóga  'ttocift  t'5etiert  top  beïnijt 
ban  Panama  bedaaten  Oaööen/  toeöecüctooontitoiecö/  intencemen. 

«DejS  nagt.ö  tuffcöcn  öe  itoecöcn  en  öeiDe  beclieten  toe  toeöec  öitoBp^ 
ïanö/omöat  banOttoquettoec  mijlen  ban  Ijkt  Icggcnbe  in  tencemen  : 
en  op  ben  biecöe  maabtcn  toe  onö  gereeb  om  onö  br»  on3e  <0alcti  te 
berboegcn/bietocaan't€plantiChepiiiogc3egbl)aööen  na  on.s^te  toag? 
ten;  maac  toe  ontmoeten  \jaat  onbectoeegcn  met  een  ^?p^  bie5egenoo* 
men  Da«3  /  3pnDe  een  bec  25acïten  iiic  in  be  i;iiDieï:  ban  Scppa  laa^ 

aen. 

ap  ben  bpfbe  5aagen  top  tuffcDcn  Tavoga  en  Panama  bpf  3epleit 
baac  topon.ö  aanfïonbonatoe  tjcgaaben/  enüebonben  Oet  on3e  epgen 
^cljeepen  tè  3un  bie  '^^tljt  gcmaaftt  Dabben  op  een  Bai'h  /  met  eet? 
toaaren  gelaabcn  /  ftomenbe  ban  Nata  i  en  toelher^  ^clnppec  niet  iit 
fraat  3mibe  3ig  te  ftonncn  bcctocercn/  ober  Doo?b  toanj  gcfp^ongcn  en  na 
ianb  gc3toommcn.  <0p  ben  fcjöbe  fttoaamcn  toe  met  on3e  ©^pfcn  boo? 
Tavoga  ten  anhcc/  bantoaac  top  aan  be  ^^^cfibcnt  ban  Panama  fcf)?ec« 
ben/  bat  inbfen  Ijp  onöbebpfEngeifchcnen  Franfchen  gcbangenenniet 
toilbe  obecgeeben/  top  bpftien  Spanjaards  bietoein  cn3clianbenDabbett 
ben  \)M  50uben  bjeeften :  maac  geen  anbtooosb  öiec  op  ban  Qem  be* 
ïioomcnbe/  30  gingen  top  opbcnfcebcnbenabeKoninksEviandcnt'3epl: 
<Dp  ben  necgcnbe  litoaamen  top  \x}i:chct  ten  anïicc  om  eeiiige  lehften  te 
floppen  /  en  tcctopl  ecnigcban  onö  bolh  baar  meebe  bec3ig  toaacen  bcr? 
tcofefeen  toP  met  ónsc  (ï3alcp  en  biec  Canoes  na  bettibicrBocadci  Chi- 
ca ,  eecflelijli  om  te  berneemen  of  Dct  toaac  toaus  bat  b'lndiaancn  ban 
Sambe  ièi(^ch^  met  be  Spanjaards  gcmaaftt  babben  ;  teir  anbje  om  Ijet 
neenc  b  it  3e  ban  bc  ^tab  gcnaamb  Terrible  geDoutob  [jabbcn  /  te  bec^ 
bjanben  5  en  ten  berbcn  om  be  fionberb  man  te  Oebegten  /  tk  bolgen.öi 
'tjcggenban ben boo?gemelbe Griek,  baarlaagen  te  toacljtcn  nabcbec* 
tig  man  t}k  ban  on5c  Vrybuyters  na  be  ^oo?b-3cc  (lonben  te  gaan; 

«Op  ben  «Ifbc  Utoaamen  toe  aan  be  monb  Diti^i))Ut/  aitoaactopten 

1  i  anücc 


6o  Hifloric  der  Americaanfclie 

a.ilKc  blccbcn  Icaaeit  tot  omtcent  mitiöccnaot  /  nl.sf  toiinnccc  top  onö 
met  öc  blocti  m  feoom  öc  ntUicc  op  lieten  öjpücn.  «81150  *öïb.ö  o<?lO' 
bcnlic  öat  top  nog  bet  ban  öc  plaats  toaacen  /  toaac  na  toe  Dp  onö 
flonti  te  oclcpben/  öecö  onss  ten  ttoee  uucentn  öe  mojöcnftont  met  nlic 
fpDeö  UDongain  /  't  toclft  onsf  gcoot  naöeel  toebzaat  /  toant  in  plaat.ö 
öat  toiï  Ijèen  qin^icw  om  anöje  t'obcrballen  toierbcn  toe  ocnoea5aam 
3elbö  óbeuballen  ;  toant  omtrent  een  qnactiec  uuisi  Ijiec  na  3aagen  toe 
bicc  /  tocuto.iactiö  top  13002  bc  (leröe  flcoom  in  fppt  ban  on5c  tanben 
Ocb?ecben  toierben  en  bcbonben  toel  Ijaaft  bat  Oet  jelbe  boo:  tje  [jon- 
öecb  Spanjaards  Uk  top  50otcn  oeflJoTu  toa.ö;  toant 5e bjocoenonöaans 
flonbsf  ban  toaac  on5e  Caooes  fttoaamcn  /  en  onse  ^ibfi  op  onö  bcbel 
anttooojbenbc  ban  Panama ,  50  bjoegen  3c  toebecom  toie  on3e  Capita» 
no  toaö  /  en  al30  top  in  ïjaacc  31"  toat  te  lang  bce3ia  toaren  om  een 
Spaan fche  naamtebcbenhen/  bcoonbcn5ebappcc  oponöbiuirtegeeben: 
maac  boo2  't  lofTen  ban  ttoce  ^teenflulilien  rupmbaan  ocmaaht  /  en  Oaac 

gebtoooacn  bebbcnbe  te  tophcn/  30  boecen  top  boozbp  /  o^ianbe  biipten 
eceph  ban  ïjaac  ocfcljut  ten  anhec  legocn  /  om  l'cb  af  te  toagten  bat 
tontoeebec  unt  mogtengeraaftcn  ^  toant  nabemaal  top  geen  plaatö  hon^ 
öe  binben  om  booben  bun  telanben  (al3o  bet  ilanb  obec  al  bol  jBoerafTcn 
toajÊf  iiptgc3ei'b  tec  plaatfe  baai*  beiDpanb  lag;  5obe(looten  top  Ijet  ïec jct: 
na  beneeben  te  onbeiflaan;  ^Uë  fteerben  top  een  uuc  boo?  't  bag  Ugt  te 
rug/  en  boo2  baac  bcrfcbanfinge  gcftoomen 3önbe /  loflen top on3e fteen? 
(liihhen  30  toel  ban  pa.ö  bat  toe  beel  ban  i]:iciï  bolft  htocltcn  en  cenigc  boobem 
•Op  tan  ttoaalföc  naamcn  toe  een  blpn  öaactupg  op  be5c  Ctibieiv 
toaac  iw  bjic  indmancn  toaren  ;  toaac  na  top  onö  aan  lanb  üegaaben 
om  bc  Spaajanrds  ban  agtcc  Oaac  bccfcfiauBing  {hk  alleen  be  Hiüiecbe* 
(tieeh)  teüefio^men  j  maac  3c  3onben  aanflonbüS  baac  Pcraagua  npt  om 
cin3e  Baactiipgen  te  ncemen  /  'ttoellioniömct  alle  fpoeb  toebcc  nabc3el' 
be  te  eng  bccb  heecen  /  en  boecen  boe  tot  boo?  Ijaac  Corps  de  Guardc, 
i>cBoca.    aiuoaac  top  te  lanb  tcaaben  in  fppt  ban  nl  baac  iDuiicgccben  /  boetoel 
vcTdV^'  öit  "ift  5cec  lang  bnucben ;  toant  met  on3e  flubben  en  fRuölietten  beel 
Spanjaards  ban  Ijaac  aDolb  gcboob  bebbenbe  /  begaf  baac  beceflopbedlucljt  cnbec^ 
wythaar     Ucten  fjaac  becfcl)an5inge/  altoaac  top  een  groot  getal  booben  en  ge^ 
ScrS    fetoeftcn  bonben  leggen.    31De  ficeegen  nogeenige  gebangenen/  cnonbec 
vanBoca    öttb^c  een  gcnaamt  Aificr.    ^p  toaö  een  indiaan,  bie,  npt  een  blinbc 
^eichica.   pbec  tk  f)p  boo2  *t  belang  bcc  Spanjaards  \]citi/  oniS  boo2  ^nn  bebbenbe 
genoomcn  tectopl  top  on0  aan  boojb  ban  on5c  Canocs  bcgaaben/  onö 
[)Oogcli)li  bcflraftcn  /  maac  toe  bielpcn  bem  toel  baaft  npt  ben  b^ootn/ 
en  na  bat  toebe  iDejcaaöecbabbcn  te  hennen  gegeebcn  bat  toP  3ijn  lDpan= 
ben  gcto02Den  toaacen  t'3cbecb  bat  bp  beon5e  getoojben  toaö/  30  b2ag= 
ten  top  ïjcm  buptenflaat  om  oopb  be  Spanjaards 'te  btcnen  of  oncf  te  be^ 
leebigcn.    te^c  anb2c  gebangenen  3epben  onjS  bat  3e  in  \jc  nietoe  ^tab  ia 
Terrible  alcccbe  ban  on3c  bomflc  bectoittigb  toacen;  en  bcbeftlgbcn  bc 
tpbingc  bic  top  ijabbcn  ban  be  JiJDaffacvj;  bcc  i)^k  boojgcmelbe  pactpcn 

Vry. 


BOECANIERS.  6i 

Vrybuyters.  5©cbonticn  Dnbcc  anö^citmc-^cfjangicen  ^jfcf  boo?ticï)?c^ 
flöent  ban  Panama  aan  ecu  MaftrodclCampOjtiie  in  tic  ètaïi  la  Terrible 

[)cto^t5klïbo«ticnocfcD?celJcn/  banUolocnöeinDouti. 

^,Y\Oc deVyanó la Villia  innam  kreegcnwe  een  van  haar  Volk  gevan- 
„  «--'gen  die  ons  te  kennen  heeft  gegecven  dat  'er  dertig  Man  vanhaar 
„volk  voorneemens  waren  by  de  Rivier  Boca  del  Chica  weder  na  de 
,, Noord xcc  ic  keeren,  geloovende  dat  'er  tulTchcn  hemen  de  Indiaa- 
„Tten  nog  een  goed  onderling  vetftand  was.  Waarom  ik  drie  honderd 
,,Man  uw  kom  toe  te  zenden  om  zoodanige  Vyandcn  van  God  en  Deugd 
„  te  verdelgen;  zyt  wel  op  uw  hoede,  en  wagt  uw  van  overvallen  ie 
„worden,  als  wanneer  ik  niet  twyfel  of  gy  zult  in  ftaat  zyn  van  ze  teover- 
,,  winnen  en  verflaan. 

5!5a  öat  top  haar  Corps  da  Guarde  in  öe  Djanb  oiJfïooftcn  /  en  Daac 
Peruaguatjaac  top  cmiQc  ponöen  öouöotcnn  in  Uonöcn/  ocnoomcn  Daö? 
ïicn/ boeren  top  tocbcc  tic  ilibiei*  af  :  toat  aangaat  bc  h^c  Indiaanen  bic 
topin'tboojnocinöc  Wcpnc  ïBaartupg  fjcnoomcn  ftabbcn/  top  fcOonhcn 
Diin  Oaacb2ptiom  /  cnsonbenöaacljccncnomaaniiaar  niahöcv.ö  te  scö- 
öcn  bat  toe  ficm/  hic  't  met  bc  Spanjaards  fticib  ocboobljaöbcn/  niaac 
bat  toe  tjnn  fetoavticc  Dabben  acoccben  om  bat  top  5c  niet  onbec  bc  Span- 
jaard s  oebonben  ï)abben  :  en  bit  bccben  toe  op  bat  5c  on.cf  gcnccaen  sijn  50»- 
ben/  en  Ijaac  ban  bc  Spanjaards  affcOepbcn. 

Sijnbc  op  ben  bectienbe  aan  bc  monb  beu  i^ibiec  achoomcn  /  ontmoetc- 
öetop  baac  een  onset  25arbcn  /  Uic  top  beboolen  ftabben  ïjeitoaarbiS 
te  ïioomen  en  onö  albaac  in  te  toaoten.    ï^ct  boUi  5epben  on^  bnc 

tetopl  5C  ï)iit  laagcn  te  toagten/  ttoCC  Indiaantche  Peruaguas,  (Öeb200? 

oen  5ijnbe  booj  *t  oc5iot  ban  ^m  of  btccSpaanfchegcbanöcnen  hk  5e 
ten  bien  epnbc  op  l)ct  "H^ch  oejtclb  ftabben;  ban  3clb0  iniiaarfjanbcn 
toacen  gcballcn,  ïZ^at  3c  eenigc  ponben  «0onb  /  in  bc  5clbc  gebonben 
jfjabbeni  en  bat  een  bec  Indiaanen  tik  groot  gc5ag  ober  ije  anb?en 
fcöcen  te  Bebben/  een  CommifTic  ban  \ic  l^.jcfibcnt  ban  Panama  ïjab 
om  berfcftepbc  Peruaguas  te  toapcncn/  en  on0  ben  (Dc^log  aan  te  boen. 

a©c  htoaamenop  benfeebentienbc  tocöeraan  Ooo?b  ban  on3c  ^clU'C:^ 
pen/  lik  toe  tuffcben  Cabo  Pm  en  bc  Koninks  Eyianden  bonbcn  iirup- 
fcn  :  onö  ©olft  Ijab  gebnurcnbc  onö  aftocc5en  bcertiggcbangencnaan 
een  €Planb  gc3et/  bic  bp  gcbal  cenigc  Canoes  gebonben  bcöbenbe  iik 
bc  Spanjaards  baac  ouitrcnb  bcrbojgcn  ftaböcn/  met  lic  3clbc  na  Pa- 
nama toarengeblngt/  altoaarsc  bc  <6oubcrneui:  bcftent  gemaaht  ftab? 
ben  /  toat  Canrö  top  jtonbcn  te  necmen  ■'  en  bat  \ic  ^cljecpcn  tik 
top  agter  gclaatcn  ïiabbcn  maar  3cec  Hcgt  bcmanb  tonren/  't  toelft 
tit  <6ouberneuc  bctooog  cenigc  ^cbcepcn  toe  te  ruften  om  on.ö  te  bd 
bcgten/  maar  't  gcluh  toilbc  bat  eer  lip  lijn  boojnccmen  in  't  tocrö 
feon  flcnen  ton  altoecrbp  bcrejtbiinonsfgesclfcbapgeftoomentoarcn. 

0ü  ben  ttointigfïc  fttoaamen  top  boo?  be  feaabcn  ban  Panama  ten 

M  5  3tn&ec/ 


6z  Hiftorie  der  Americaanfche  * 

^t\\m  I  om  te  ^^xtw  of  top  tianc  ictjS  niclUiai  honöcn  bcrn^eincn  :  tot» 

3angen  ttoec   ^cljccpcn  op  öe  ïiccöc  Icoocn/  en  De  Canocs  bnn  öe 

^taö  jDuiJcc  tuiTclien  poo3taOi''Öuun3  af  en  aan  ban  trc3cfuc  Uaarcn/ ' 

uianr  toinuö  öcnhcnöc  öat^eteeoenöon^  aetoapcnötoiciöcn/  ftUjanmen 

top  op  öhi  ccn  en  ttointiaftc  boo?  Tavoga  ten  311nïicc. 

zeraaken       <0p  öen  ttocc  cn  ttolnttatlc  met  Ijct  aauD^eehen  ban  be  öao  3aagcn 

met  eenigc  toP  ö2ie  3eplen  blah  op  onjcS  aanhomcn  /  bie  onjs  Ojina  op  't  %^f  bia^ 

spaanfche   refiecctop  't  totltcn/  al30  een  öcc  punten  ban 't  «enlanb  ïjnar  bóo?  on.ö 

fn 'r|e"    oe3iat  bcrbo:aen  oeljouticn  Ijati/  toaac  ïjooz  een  on3ec  -^cljcepenaeen 

vcgt.        tpö  Ijebbcnöe  om  't  3(lnhec  te  liQten/  ocnooti3aa[u  toaö  öc  UaDcl  te 

ftappen.    ^o  bza  5e  5»^ce«  Dnt  top  on.3  geceeö  maafuen  onaben3e 

onsf  eenigc  fcljooten  /  tcctopl  top  onöectuiTcljen  bee3la  toacen  met  onj$ 

beft  te  boen  om  be  toinb  ban  Oaac  te  hcpgen  /  't  geen  3e  boo?  ge- 

b^eh  ban  onbettsaagbljepb  niet  bonben 'beletten/  «iet berbenbetujTchen 

vandewei-  ^ft  «ÊPlanb  Tovagiiia,  cn  cen  ilot.ö  (altoaac  inaac  paö  toPbte  boo> 

ïcfoveren    f""'"  ^^^^^"^  ^^)  boojbaven/  't  toelfttop  toaagben  en  baar  bob:  be  loef 

'  ftceeg  :  't  gebcgt  biirenbe  tot  aanbemiöbag5onbecbattop  ^ionDcn3eg= 

gen  tofe  (jet  mectic  boo?bcel  bab.    jnaac  een   groot  brei  ]^anbg>a^ 

naaten  in  fjaac  grootfle  ^cOipgetoojpenHeDbenbe/  babbcntoe  'tgelnö 

bat  een  bec5elbe  cen  parip  loss  ïjfiipb  in  \iz  b?anb  floeg/  toaac  boo? 

beel  boUi  gebtoefl  eti  bec3cngb  toieib/  en  bit  bjagt  bet  gebcgt  infto?*' 

ter  tijb  ten  epnbc  alö  top  bertoagt  babben  ;  tóant  toP  %ti  e^cfjip  iit 

25?anb  3ienbe/  enbaac  berbaajlDcpb  bcfpeurcnbe  Wampteöetfloiumoes 

big  aan  en  niet  tegeniïaanbe  bc  ïjecbigc  tegcnftanb  bic  3e  nog  cenige 

tub  bccben/  btoongen  top  Ijaac  epnbeliiïi  om  htoartiei*  te  bibbcn  cn 

maabtcn'ec  onis  iBeeftetaf :  en  tec  3elbe  \\i\i  &lampteeenon3ei'25ar' 

ften  be  ïjaare  mcebe  aan  /  en  becobecbe  5e  :  fjct  "iiaXiz  't  toelbc  ti.Vk 

<i5alep  toa.ö  op  0*iac  toelbe5eplb0epb  ttcunenbc/  toagte  tot  optalber- 

laaft  eec3c  Dsac  op  be  blugt  begaf ;  iiraar  Ijaac  nu  boo?  onfe  èalcp 

dScn^ran-  «^^  ttócc  "Pcruaguas  ftech  becbolgb  5ienbe,/  3t'ttebe  3e  Dct  op  (tranb  al^ 

den.        toaac3e  aanftonbö  in  ftubbcn  geftaagen  toiecb/  en  maac  toPnigc  ban 

ï)aac  iDolft  b^e  't  ontfitoaamen» 

^c  babben  op  bet  blpnc  j?regat  fjonbcïb  en  ttofntig  .it^an  gebab/ 
toaac  ban  'ec  tagtentig  30  boob  al<s  gebtoeft  toacen  :  op  be  25acri 
toaaccn  *ec  ban  fecbentig  maac  agttien  ongcbtocft  :  00b  bonben  toe 
ban 't  ^cbip  bat  aan  ftubben  geflaagen  toajs/  niet  meer  m  tien  cf 
ttoaalf  illnn  •  3ien  na  Hanb  3toemmen.  ^l  fjaac  Officieren  toareii 
of  boob  of  gcbtoefl  /  en  onbcc  nnb,?c  be  Opperbcbelbcbbcc  W  bpf 
^fföiidbct-fcbootcn  gcbceegen  bab ;  Ijp  toaö  be  3clbbe  lber3oon  bic  5a 
ftoutmocbig  tot  Pueblo  Nucvo  bogt  /  altoaac  bP  mcdje  bnf  fcbootcn 
ontfangen. bnb/  maac  "^xx  laaftc  tccffen  berloftc  onef  ban  fjcm  aho 
Ï)P  bojtö  baac  na  itiecb. 

nïTcctopl  top  bee3ia  toacen  met  bet  TBanb  en  (€outoech  ban  bc^cbecpeii 
bic  toe  gcnoomen  Dabben  te  becmaaften  /  en  be  booben  obec  boo?b  ic 

toecpen/ 


2)£^i:^  2yec/.  J*aa:  Sx  . 


'ee^ej^ejt^/' ^oecarucrs,  jr^'-t  m^m^L  j-a.-z  ^^^^^^s^M^ 


BOECANIERS.  6^ 

tocrpcn  /  ^aaocn  toe  nog  ttocc  3fplf"  bait  Panama  rcöt  op  onjS  annlioo^ 
men '  tonai'  op  toe  ou5C  geyjaiujcncn  onberU20cr[in  of  3e  toitlai  toac 
boo?  öanrtiuJüen  bit  moatcn  sijn  :  Sc  scpöen  önt  5c  niet  ttopfdöcu 
of  ijct  toaö  öc  ïuilp  Die   l)un  nog  (lonö  toen '5ont5en  te too?ticn  :  iner _     ... 
op  ücöicnöe  toe  ono  oan  een  ïiiPGéliil/  't  toëlh  toasbat  toe  30  op  onfe  £ JJo„"''" 
^cljcepen  alë  öc  gaioomene  p2pftn  Spanjaards  l^laanen  op  3ettet)e  niet  twee  andre 
Engtlfchc  en  Franfche  baac  onöcc  /  cm  linac  Ijier  0Ö02  te  nnolepüen/ ^p^^^^chen 
en  te  boen  odo'^^cn  bar  top  Gcnoomcntoaren,-  3e  htoamen  WahoponiS^'^"^^"-' 


onö  Bolh  ïiaac  tocroepenbe  bat  5c  3oubcn  flruftcn  en  5P  bit  niet  boen 
be/  30toicrpen  3e  ccntgc  ï^anögranatenineenbec^arfienbkliaai-nabe 
Qtonb  3onben/  tectopl  onbe rtnfff ften  een  on5cc  Peruaguas,  b'anbzeaan» 
lilamptc  en  bcrooberbe/  toaac  tn  5e  Uiec  pahfien  met  öoo2bcn  bonöen 
alle  ban  een  iengtc/  toaac  meebc  3e  onsS  alle  bagten  op  te  t)angen: 
maar  5e  reeftenbeDaac  IneficniS  al  eec3e  eeniö  uptgeüiocb  toaren  :  enbc? 
5e  Öoo2ben  toaaren  be  oo25aafi  bat  'et  aan  al  'tBoiö  't  toclfee  in  be3e 
jèachgebonben  \smx^i  geen  ïitoactiec  toierb  gegeeben  ;  fjiecna  ïaa3en 
toe  be  CommilTic  ban  be  BebclïicDüec  ban  't  t^nnc  5?regat/  betoelfte 
tnf)iclb  bat  ïip  on.ö  30uben  jaagen  30  bcrr  M  St.  jansEyiand,  en  bat 
toanncec  3c  ónö  30nben  (paacen  W  3e  op 'r  beft  bonben  /  alö  alleen  ^t 
3©onbïKelcrö ;  en  bat  'ec  eenigc  ti'onpcn  ïtimtecö  be  ftcanb  5onbcn  langö 
rpben/'om  302g  te  b^aagenbat'ec  niemanö  ban  on.ö  met  eenigc  Canoes 
xz  lanb  ontbUigte. 

(Cectopl  toe  op  ben  b?tc-en-ttointigfle  beëdig  toaren  om  na  Tavcgatezeneemen' 
3cplen  /ontöchtc  toeeen3eplbattc  rug  na  Panama  ging/  't  tocift  toe  na  i°^  ^^^ 
iaagbc  en  beroobecben  :  Det  toaiS  ecn^loep/  bieboo2beï)Kfiöentban   ^^P" 
Panama  afgesonben  toa.ö/  om  onöanher'ttoclhtopbaagö  teboorcn/  alei 
ceeb.ögejegttö/ Dabben  laatcn3itten/  af  te  naaien^  3Pnbe  fjct  letoecten 
gelioomen  boo2  een  Canoebie  bic  toeg  boo?l)p  hoomenbe  be  Docp  ge3ien  • 
f)ab.    3^u  Itonben  top  niet  al.ö  liectelijii  met  be  5^?efibcnt  lacbeh/  boo2 
bien  bn  on.ö  &oo?ben  toege5onben  O^b  om  3pn  bolfi  op  te  bangcn  /  en 
Écn'iélocpom  bit  anïiei*  te  licïuen/  en  baar  meebc  onjö^cïjip  ('t  toelh  l)u 
5eehcrlijb  geloofbcbat  3mibolh  binnen  3oiibe  Ü2engen)  ïn  3Pn  Ijaabeü 
te  anderen.    3Bc  fttoaaincn  be3e  abonb  nog  boo?  Tavoga  ren  an^ 
fecr. 

ïDe  dabben  in  "(ixi  gebcgt  manc  een  man  geboob/  en  ttointig  (toaac 
tnbec  Cpitepn  Townsicy)  gehtoctt/  "^xt  meettenbeel  aan  baartoon^ 
öenftierben.  Op  ben  btec-en-ttoinngflc  3onben  toe  een  on3er  geban^ 
genen  met  een  b?ieb  aan  bc  J32efibent  ban  Panama  ,  toaar  in  top  bcm 
betiogtcn  om  aan  onö  bc  bpf  gebangenc  Vrybuytcrs  cbec  te  geeben  / 
en  ond  eenigc  gcnccömibbelcn  te  5enben  /  tot  acb2npfi  ban  3pn  engen 
bolU  (Ijoctoel  D^t  inbccöaab  boo?  b'on3c  5011  gctoceflDeöben)  toe  be{Uaag=» 


64*  Hiftoric  der  Americaanfche  • 

tjcn  oncf  oaïi  nooalijli  obci*  'ftocnniact.tonrticcöat  5c  aantjc  boojocmcl- 
t)2ic  partpm  gcoctCL'ii  ijariöcn.  ïDt^nc  op  ()p  tcijenö  ben  abonöamionö 
bc  Commanbcur  ban  Scpka  ble  een  tocinuo  Franfch  fpjah  3onb  /  met 
bc  tiolocnbc  bncf. 

Mes  sieurs, 

DcsPrefi-    T  fCbcn  verwonderd  dat  gy  lieden  (die  ten  minftcn  ecnige  kenni/Te  bc- 

Panami"        hoordc  te  hcbbcn  op  wac  wyie  men  den  Oorloch  vo*.  rdj  zoodanige 

bricvaan     minncn  van  ons  komt  af  te  eyfchcn  die  wy  in  onze  bewaaring  h-bben: 

deVrybuy-  qwt  onbedagtheyd  Qryd  vry  wat  tegen  de  bcleefdheyd  waar mecdegy  het 

""■  volk  dat  in  uwe  magt  is  beboorde  te  handelen  :  iudien  gy  ic  niet  wel 

en  handeld  God  zal  miflTchien  op  een  andere  tyd  aan  onze  zyde  zyn  : 

wat  aangaat  het  weynige  kwartier  waar  over  gy  lieden  klaagd  dat  wy 

gcgecven  hebben,  gy  ziet  het  tegendeel  door  diegcenen  dieai  van  eeni- 

ge  tyd  herwaards  in  onze  handen  geweeft  zyn  :  indien 't  uw  beliefd  om 

ons  volk  dat  in  uw  macht  is  aan  Land  te  zetten  ,  zo  zullen   wy  zorg 

draagen  dat  ze  van  haar  wonden  gencczen  worden. 

3Be  bcbaalcn  bc  ot'^cnbc  <Dfficicc  ficm  lun  on3c  naam  monbdino  te 

......  .    .  ...  - )cmbe 

icit  3c  in  plaa'tjS  ban  tanltooojöcn  een  Szanbcc  op  onö  af'mootenV'n? 
ben/ocUUi  3c  ttoeejaarcntcboorenb'EngcHchen  3oobaantg  een  pot5gc' 
fpeclb  ïinbben.  oï^p  ben  fcö-en-ttointiollc  anfecrbe  toe  aan  b'^ulanben 
Pericos  ,  n(et  Oobcn  een  mpl  ban  Panama  leoa^^nbe  i  tegen  te  nitbbag 
jaagen  toe  een  ftljip  mibec  3cij1  /  toaac  op  toe  on^c  <6alcp  upt  5onben 
om  te  3ien  toat  Ijet  toaö  j  ton  bebonbcn  liet  o\w  Barquc  Long.  te3Urt/ 
tik  top  ann  tic  Koninks  Eyiariden  gelaaten  ftabben  omgefircngbtetoo»; 
ben.  ^e5c  bag  (liccben  ttoee  man  ban  onjEfgchtociienlioetoel  3cmaai: 
ïiclit  gctooiiö  toarcn/  bog  Oci  toao  geen  toonbccbooj  Dien  bc  Spaanjaards 
alle  bc  iaoogclö  bcrgiftigö  rinbbcn. 

Op  ben  fccbcn-cn-ttouKigdc  in  \it  jBo2gcnfïonb  fitoam'cc  een  peiv 
^oonlin  onöban  to-gcn^f  bc  25ircnop  (bic  3tg  beel  aanbe3C  3aahlictgc= 
iecgcn  leggen  boo:  \}ici\  lip  tic  pjcfibent  liab  opgeditit  om  ^écfjecpcn  fc^ 
genö  onss  upt  tf  3fnbcn)  met  Ijen  bjcngcnbe  een  l)2ieb  ban  te  bolgcnbc 
tnDoub. 


Messieurs, 

HOcwel  de  Prefidcnt  van  Panama  7ccr  onhcdachtelijk  aan  uw  lieden 
gefchreeven  hcerd,  zo  verzoek  ik  uw  lieden  eevcnwei  zeer  crnllig 
iiauaz!^    geen  meer  onnozel  bloed  te  (tonen  van  dczoodanigendicin  uw  macht 

zyn, 


De  Briev 
van  de  Bi  f- 


BOECANIERS.  6^ 

ïyn  en  die  niet  als  door  dwang  tegens  uw  lieden  gevochten  hebben  :  de 
Prclideni  gehoorzaamd  des  Koninks  bevel,  verbiedende  hem  gcenkrygs- 
gevangen  weder  over  te  geeven  ;  Ik  zal  myn  beft  doen  om  ze  even- 
wel te  vsrlüffenj  verlaat  uw  op  myn  woord  en  zyt  vergenoegd. 

Ik  moet  uw  lieden  nog  zeggen  dat  al  d'EngeIfche  Roem/  Caiho/gkiyn  ,  dat 
'er  tegenwoordig  ccn  Kerk  op  latnaica  h  ,  en  dat  deze  vier  die  by  ons  zyn* 
haar  Religie  veranderd  hebbende ,  geneegen  zijn  om  onder  ons  te  lecven. 

^it  saaöcn  toe  toa^  maat  alleen  een  boo2tocnïJ5el  om  onö  bolft  tt 
Öouöen  en  liese  öoo2trapte  toepoerino/  neben^  De  ftommer  öaai*  toP  in 
toaren  öoo?  't  becltcö  öcr  cjecncc  öte  o«?tiuiirig  aan  ïiaac  toonben  öoo?  be 
feragt  öeiSberoift!:^  (ïiccben  /  btoongonsf  ïioctoel  met  tcocn3in/  bcfioof-  dcboccj- 
ben  ban  ttointia  gcbangenc  ineenCanoc  aan  üe  ^^efiöent  toetcjenben/  f"  «"- 
en  Oem  te  laaten  toceten  bat  inbien  (jp  op  ben  agt-en-ttointloflc  onö  pi"fidenf 
be  boo^noemöc  bpf  mannen  niet  toesonö/  top  Oem  be  Ooofben  ban  öc  twintig 
tefleecenbe  on5ci:  gebangencn  5oubcn  ^cnöcn.    gift  toil  gaarne  Dcftenncn  hootden 
bat  tit  een  getoelbige  manntec  banljanbelen  toajS/  maacbaactoaöonö  <^"g"^o. 
geen  anbje  miöDcl  obcrgclaatcn  om  be  Spanjaards  totrecbcn  te  brengen/  ^^°  °' 
en  top  toiflen  liaar  een  bolft  te  ^pn/  W  inöien  topniet  getoont  ftaböen 
bat  met  ones  gêengeHfct)eerentoa$i/  niet  3onben  nagclaaten  Oeöben  onses 
meec  en  meec  te  beracïjten  /  toant  ?e  jpn  gemeenlijft  niet  floutmoebig 
ban  aI0  toanneec  3e  gclooben  ^at  f)aac  bpanben  ban  een  blooDacttge 
aarb  3pn. 

<09  ben  agt  en  ttofntigdte  fttoam  'ec  3eec  b?oeg  in  be  mo?gen(lonb 
een  êfr5oon  aan  boo2tJ  ^it  onobe g'epfcbte  bpf  mannen  b?agt  /  biecban 
betoelfte  Engeifchen  tóaacen  en  een  Franfchman,  bp  D^agt  onïf  ooftbec^ï 
fclicpbc  becb£r5ingfn  boo?  be  gefttoeflen/  en  een  25?ieb  banbe^^efibent 
ban  be  bolgenöc  inDonb- 

Me  SS  lEUR  s, 

WY  zenden  uw  al  de  gevangenen  die  in  onze  macht  zyn  gewecft  ,  TwecJe 
hadden  'er  meer  gewceft  wy  zouden  ze  uw  lieden  hebben  overge-  brief ran  de 
Iceverd;  wat  aangaat  de  geenendiein  uwbewasringzyn,  laaten  wyaan  rankna- 
Mw  eygca  reedelykheyd  om  ze  volgens  ktygsgebruyk  te  handelen.  mi. 

^iec  op  3onben  toe  bem  ttoaalf  mannen  ban  3pn  bol6  ttk  't3toaar|l 
QCfetoed  toaacen/  en  fcö?eeben  Dem  be  bolgenbe  bjieb. 


Myn  Heer, 

Ndien  gy  ons  op  deze  wyte  gehandeld  had,  wanneer  wy  d*ontflaaging  Boecan^crs 
van  onze  vyf  mannen  die  gy  ons  gezonden  hebt,  van  uwverzogten,  aundePrc- 
10  had  gy  icekerlijk  het  Leeven  gefpaard  vandiegecne,  wiens  hoofden  JJcnt^an 

31  wy  "*'""• 


I 


56  Hiftoric  der  Americaanfche 

•■vryuw  geiondcn  hebben  ,  en  van  wiens  dood  gy  alleen  d'oorzaak  ijt  : 
vfy  zenden  flw  twaalf  maanen  by  wyze  van  verwilleling  ,  en  eyfchen 
twintig  duvzcnd  llakken  van  agtcn  tot  Losgeld  der  gecner  die  nog  m  on- 
ze har.dca'zya  :  by  weygering  van  de  begeerde  fom,  zullen  wy  ze  boy- 
ten  ibat  ftelien  van  ons  ooyd  meer  vergiftige  koogels  roe  te  2cndcn  : 
*t  weii  zü'ic  een  openbaare  overtrcedingc  der  wcucn  en  gewoontens 
ran  een  rechtmaatige  Oorlog  is,  dat  indien  wygeneegen  waren  gcwreft 
om  hüH  volgens  zodanige  Regalen  te  rtraöen,. daar  had  nsctccn  man  vaa 
hunquartier  bekot-racn. 

33i'  ucctcofeficu  nog  tt$t  jdbïjc  ting  banfjicr  cnhtDamcti  tocbetbüOi 
Tavüga  ten  aniu'c  om  alDaac  toatccm  tcjactmcn  :  en  tcctopltoPmctöfi 
Spanjaard s  obcc  't  "l^oégclD  tn  onttcrfjantelmg  toarcn  5onticn  3c  cnsS 
tiaaGclijhd  liccfcfjcptjc  Canoes  bol  èoopmanfcliappcncn  bcrbcrrf^imgjti/ 
te  toelhc  toP  alle  fctjanöüoop  fjaïjDtn  iiPto:3epD  fRccl  /  ^l^iscuPt/ 
jDlecfcO  en  an£i2c  eettoaccn  Die  5c  te  rug  tjieüDeti/  en  toaacbanöerecDcn 
ligt  te  ücgcppcniö. 

Op  Den  ncigcn  en  ttDintigü:  htoam  ïiaac  !25oobe/  te  tuq  nm  tnbfng 
öat  fip  m  tic  .:§taö  gctoccfi  öatJ  maar  Dat  5e  nog  niet  boobcn  Defeöbup? 
3cniD  rnihïun  bmi  agten  tp  een  öaööeii/  top  3epDen  Dat  3conöncnöiip.- 
jt^nD  rnifiHcn  ban  agtcn  ;cnDcn  itioctlen/  of  Dat  top  na  De  ^taö  gaart 
tDilDï:notn5c  5dU!5  te  öaalcn.  ^it  groot  fpKcben  toaj  ban  30  bjel 
geboig  Dnt'ec  op  örn  certle  ban  Herfiiraaand  een  Canoe  fttoam  om  onis 
u  ?cggaiDat  \'c  Dcö  anD:e  Daag.ö  een  -^acfe  öoomen  souDc/  om  on.öije 
bcg'eerDe  -§»cm  te  bjcngcn. 

(De0  anD2e  Daags  htDam  ten  tüöDccban  Maitha  met  cm  25arft  sni 

Detiai  Diin^niD  ftuMicn  ban  agtcn  b:engcn  /  cnontbingDeOcbangcnen 

ban  oiiö"  m  De  plaats'.    2o  D2a  Dit  gcDaan  toaef  gingen  toe  t'senl  /  en 

«JuccnVan  fetoamcn  ann  tiet  a3pl:.nD  Oitoqua  ten  2tnfier.    <ï:n  tectorjl  top  fiicr  laa- 

sgtfDtot     gen  totecDin  De  Ir.d.aancuDie  onsinon3c  tcgt  banDe55oo:DnnDei^uPD~ 

iS^c><.c  5CC  tot  ïcpDsüeDcn    gcDicnD    IjaDDcn,  en    t'3ctccD    Die    iijD   alto'o.ö 

faogencit    bp  oHö  gcDlccbtn  toaren  /    tot  bcrgclDingc  ban  Die  Dii.nfl  aan  cnö  q^ 

Daan  /    Doe:  De  Spanjaards  ban  Dit  <ï:pianD  of  gtbangen  of  bccmoo^D. 

3Bp  3onDen  op  Den  agttle  bpftig  fl^an  aan  2lanD  om  te  5icn  of  5e  De 

plaats  binDen  bonDen  Daar  De  Spanjaards  Die  liaar  toooningcnbrrlaatcn 

JbaDDen  3ïg  tiaDDai  bcrfrfioolcn '  op  Dat  toe  mogtcn  te  toecten  boomm 

toat  3e  on^c  Indiaancn  iinDDcn  geleerD,  maar  toe  bonDen  nletöai.dfjaac 

QelD  en  pah!iaaö)e  't  toetft  3c  in  eni  bertoulft  berbozgenljaDDen. 

C^e5e  Dag  ftierf  Capitcin  Town:ky  aan  3jjn  ao^onDen  :  toe  toicrpm 

opitch     bolgens  3Pn  b:gccrte  3ijn  ilirfiaam  in  3eemet  3ooDanigc  plcgtighecDen 

T»*xsicy    Q{g  xx\:n  gcmecnlijh  m  Dlergclijbc  geleegentfjeeDen  getoocn  16  te  gcbrup^ 

srttM.      jj^j^^    ^p  jj^.^  jj,,j^^^,  gingen  toe  toeeDer  t'3epl  enfitoaamen  aan  De  ko- 

nink5  Eilanden  ten  anher.    Op  Den  fecbcnrtenDen  gaüen  tor    aan  omi 

blcpn  fregat  en  lar>g:  Strh  bebcl  om  na  D:Iir,bcn  ban  Panama  tc5cpffn/  en 

«5ien  of  38  oobeenigc  <§ct}?cpai  toaren  filaac  niaahcnDc/  om  on,0upt 

u 


Ze  bïk OO- 
IT en  loooo 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  67 

tt  tarten  /  tctbjpl  top  met  öet  lircnQcn  on5cc  ^cliccpcn  öcc 510  toaarcn :  toe 
gaööcn  cennoo?titoc(lcto(nlJ/  30  öat  toe  boe:  ben  itomtlofic  ö'^jPlanöen 
Ijan  Pcricos  niet  ftontien  ücccpficn/  al^toannccc top Digtonöcröc fokten 
banöe^^taö  fetoaamcn  /  boo  5002a  bc  Spanjaards  onjai  3aaocn  nati2cn  oaa- 
bense  onö  ö2ic  fdjooien,-  top  sicnbc  bat 'cc  nictccn^cl)ip  toais  baarton 
boo2  üctoccfi  bcDocfbc  te  5pn  /  öinoen  tuffcïjen  Tavoga  en  Chepiiio  feriipf- 
fen/.tïoö?ncemcnö  5ünbe  na  be  ttoee  ^cftccpen  tetoagtcn/  tk  ban  Li- 
ma tïonben  te  feoomcn  /  onDectujTcöen  5onbcn  toe  een  on5cr  Peruaguas 
om  onsstoolö  te  beüeelen  met  alle  (poet  öaarj^cfjecpenfcOoon  te  maaficn/ 
en  bat  3e  ban  Panama  Qecn  b?cc5e  of  gebaar  tebertoaotcnfjnbben.  5Be 
ftabbcn  in  bit  «Canaal  3eer  fetoiaab  toeer/tot  op  ben  agt-en- ttointigtlc/ toan^ 
neer  liet  toccr  begon  te  bcbaarcn/  en  boe  ontbchie  toe  een  ^c[)ip  bigt  on^ 
ber  be  toall  l)cen  3cplenöe /  toe  3onben  fjaar  ttoee  Peruaguas  na/  onber^ 
tuffcDen  tragtcn  3c  in  be  fiaaben  ban  Panama  te  gcraafeen  /  maar  be 
Spanj aards  gcloobcnbc  tjct  ccn  on3cr  ^cficepen  te  3Pn  fcfjooten  ban  Dct  fo2t 
50  Deftig/  bat  5e  boo2l)pboer/  cnöaarboo?  on5e  Peruaguas  liet  necmcn:  . 
jefttoatnban  Nato,  en  toajs  gelaabcn  met  eettoaaren  en  Supfeer  /  hit  «nschTp'" 
3c  aan  on5c  bpanben  fionb  te  brengen  /  ^k  be  belccfbïKpb  öabben  om 
3e  aan  on.ö  te  rug  te  3enben. 

^a  bat  top  tot  op  ben  elfben  ban  Wynmaand  na  be  ttoee  .:§crieepcn 
ban  Lima  gctoagt  fiabben  enbe3elbeniet5aagcnopfcf)ietcn/  dingen  ton 
toccber  t'5CPl  na  be  Koninks  Eyianden  altoaar  top  op  ben  fejlicnbe  aan- 
fetoaamcn/  enon3es§cf)eepenreebö  toeebcr  filaar  bonben. 

5^e  èecronbombc3c  Koninks  Eyianden,  ban  betoelfietop3obifetoilö 
nefp200hcn  Rebben  /  i^ bol  groote  Wal v  ifchen ,  ble boo2  een  33ifcfi  boo2  öc 
Spanjaards  ErpadonenbponöSwaardvifchgcnaamb/  gebuurig  befpibn^ 
nen  toojben  /  en  bit  boeb  be3e  mon|lreu5e  «©ieren  50banige  fp2ongen 
en  buptelingcn  boen  /  bat  3e  fjaar  gebuurig  boben  fiet  toater  ligten  : 
maar  om  ban  een  groote  tot  een  hlpne  bifcöobcr  te  flappen/  3ullenton 
3cggen  bat  'er  bcljalbcn  be  Paarioeikrs  bie  fiter  in  groote  meenigtc  ge- 
bonben  too?ben/  ooft  anbic  5Pn/  bie  uptneemcnbgoeb  en  30  groot  3Pn/ 
bat  men  3e  in  bier  beden  fnöben  moet  om5et'ceten/  enal.ömen5e02aaö 
3pn3e  bP  uptneementlijb  toit. 

a©e  bertrolihen  op  ben  agtienbe  om  na  b'<Êplanben  te  3ePlen  bic  bigt 
tnber  't  bafle  lanb  leggen/  altoaar  top  np  ben  negentienbe  ten  anHcr  htoaa^ 
men  /  en  op  ben  ttomtigttc  3onben  toe  on3e  <6  "ilcp  en  ttoee  Peruaguas 
tiPt  om  na  een  ÉuPher  ^lantogic  te  gaan  /  onuenb  ttoee  mijlen  ban  Pa- 
nama legg^nbe/  ter  jelber  tpb  aan  on3e  ^cfiecpen  lafl  laatenbe  om  bjie 
baagen  na  cnsS  ten  anfter  te  hoornen.  3Dc  maaïucn  on.ö  banbe  ge3ep' 
be  Blantagtc  meetler  /  en  namen  al  fiet  bolfi  bat  tot  be  3clbe  befioojbe 
flcbangen/  bk  onö  3epben  bat  'er  eenpotllooperbanChiriquita  tot  Pa- 
nama gefeoomen  toaief  /  tijbing  b2engenbc  bat  Rp  ttoee  ^cfiecpcn  en  ooö 
beel  !!5atïien  (be  Vrybuytcrs  toebcl)003cnöe)boc2b'ecc(lgcnoembepIaat!S 
fiaö  3ten  ten  anh«  booraen  /  3i^»^t'c  aldaar  gehomen  om  eettoacen  te 
«*  31  *  30c* 


($8  Hiftorie  der  Americaanfche 

30cïien  :  todhc  tpliino  onötodt  onbcrtonot  boo?  hluam/  fitoaiilijriftön^ 
ncntic  ocloobcn  tint30Daanioc  Vrybuyters  5uih ccn oocöc  (nifl3oiitien  lïcc? 
Jaaten  nlö  öie  Uan  Peru  toaö  (tocrtoaacö^  top  toi|tcnï3at5cocoaantoa5 
ren)  om  fjcrtoaactüStcöoomcn/baac  fict  bccl  ni'^tnicc  toaö  ten  aanfictt 
ban  b'mtoaarcn.  ^cscpDcnonö  ooft  tiat'ecccn<i5alcp(tiic toe toificn dat 
je  tot  Panama  Uce5ig  toacen  te  timmeren)  ftlaac  ocmaaht  toasi;  bat  5c 
ttoee  en  bpftig  riemen/  bpf  lïuhhcn  <i3cfcOut  en  beertlen  ^tcen-fluft? 
fien  Uoerben  :  en  öat  'er  op  tie5elbe  en  ttoee  Peru aguasöpffjonberö  man 
ban  Porto  Bello  en  Carthagena  Qchoomen  oeieoö  toaö  :  Dat  3c  maac 
na  gdcegentrieptitoagtenöetoaren/  bat  toe  boo2bP  (jaar  fjaaUen  3oiibcrt 
ftoomcn  baareiV  gclijft  toptoeloctooonttoarente  boen/  ten epnbc 311  ban 
ïjPinaot  moQtcn  uPtloopencnongoberbaUen/  tcttopltop  banonscanb^e 
^cljcepcn  afGcfcijlpben  toaren. 

<Bp  ben  bier  en  ttointiaflc  anherbc  toe  aan  Ottoqua  om  Maisen  Rys 
te  beroabcrcn/  l}U  boe  noo  op  'titanbtïonbi  en  hc^  anbje  baaoef  3on? 
öe  toe  een  23.irftna  Chiriquita,  met  lalt  inbien3cbolocn!ef  't  3coacnbait 
on5e  oebangcnen  albaar  eenige  ©?püupterö  moQten binben/  ljunte3eai 
oen  bat  toe  öp  ftaartoilbeftoomcn/  30  b?a  aljj  toe  maac  ecnioe  eettoaa* 
ren  lano^  be  J^iifi  Oabben  inaenoomen.    #p  ben  negen  en  ttointiotte 

zetngten  jonben  toe  nccgcntien  ban  on5e  gebangenen  aan  3lanb/  en  maahte  ons? 

te  ncimS  Qcceeb  mct  een  ODofïelpfte  toinb  te  bertrehhen  -,  op  ben  bertigftc  htoaa- 
*  men  top  tegcnsS  ober  be  ')5ap  ban  La  Viiiia  ,  toaar  op  toe  tegen jS  beit 
nbonb  onö  in  on5eCanocsl)egaaben/  en  htoamen  op  ben  een  en  bcrriga 
tic  ter  mtbbcrnagt  aan  'üanb.  l©e  toierbcn  aantlonbsf  boo:  ccix  pnrtp 
tik  ronbe  l^ctii  ontbcftt ;  't  toelh  om  alle  moogciijfïe  fpocb  becbmaa^ 
ften  om  in  be  e§tab  te  geraaftcn  /  eer  3c  tpb  Dabben  ban  Daar  tot  tegcit^ 
tocec  te  berepben  :  maar  on5e  (i3i^0  onö  upt  be  toeggelcpb  Ocbbcnbe/ 
ontmoetebcn  top  een  anbjc  partp  bic  be  ronbe  ^ccti  1  en  bie  30  \ii^  3e 
on0  3aagen/  alleö  beeben  bat  3e  ftonben  om  Daar  beur  te  pahDen  /  toe 
gaaben  ebentoel  aanftonb^  op  Daar  buur  en  boobebe  "^m  man  ban  Dun 
en  een  Dreegen  toc'cr  gebangen  ,•  be3e  3pbe  onjS  bat  toe  nog  Xy^k  mijlen  ban 
La  Viiija  afwaacen/  en  bat  top  upt  onfe  toeg  toaren  gegaan  /  bat  a[ 

miJiuk"  b'^ntooonberö  in  be  tonapenen  toaren  /  en  bat  \^k  ban  Panama  Daac 
fcsS  Donbcrb  man  tot  Dulpe  gc5anben  Dabben.  Op  bit  berigt  Dtelben  toe 
ho?t  (lil  /  en  üeflootcn  toceber  te  rug  te  gaan/  geen  Dan.ö  3(cnbe  ral3iï 
top  nu  ontbcüt  toaren)  om  eenig  boo2beel  te  boen. 

3Bc  Dtoaamcnopben  ttocebeban  Siagt maand  toeberaan  on3e  <§cDec- 
pen/  bieinbe^Caapi^iupflcn;  tegcniJ  ben  abonb  anhcrbe  toe  tuffcDeii 
ftet  €planb  Iguanaen  bcbaflc  liufl  /  teocnd  ober  ccnigcHatto's  bie  toit 
jaagen/  bed  nnb?cbaagö  jDibbag.ö  boeren  toe  naiHanb  om  te  3icn  of 
toe  cenigerpp5ebcDoomen  honben;  toe  bonben  Dier  een  Doop  Spaiiiaards 
•bp  ecngcrotV  tegcnótoien  top  omtrenb  een  Dalf  uur  floegen;  3e  booöen 
fin?Scenmanen  btoidcn  ecnanber/  maar  honben  ono  ebentoel  niet  be^ 
(eticii  bat  top  aan  benaaflgcleegcne  Hatco  Dtoaamen/  bog  bonben  baac 


BOECANIERS.  69 

0«n©eö  /  al50  bc  Spanjaards  fi^t  boo?ïjaac  töcooetebcn  Dabben;  toe  f ' ^'J^!;,^; 
ülecbcn  fiict  öe  nagt  iconen/  maat  be  Spanjaards  niet  geneeofn  3i)nbeopde 
on0  Uccl  tuft  te  laaten/  btoongcn  onö  tcc  mibbcmagt  Ijaat  tegenjS  tc^i^gf*     j 
tccftftcn  /  en  'cc  f)ct  j^elb  te  boen  rimmcn. 

<0p  öcn  Uicrbe  fttoaamen  toe  aan  boojb/  niet  anberji  aljS  cenige  tops 
ntge  üerberfcDingcn  boo?  on3e  gefetoeflen  mecbcD?engenbc  j  toegingen 
nog  btcn  alwnb  t'5pl ;  besf  nagtö  jagen  toe  een  Eepl  en  üp  ïiaar  hoornen^ 
be/l)cl)onbcn  toe  l)ct  bc  25arftte  3ijn  bic  top  ra  Chiriquiragejonbcn  Ijab^ 
ben  /  en  lik  3ecr  fetoaab  toeec  onbectoecgen  ontmoet  hebbenbe  /  genoob^ 
3aaht  toaö  getoccfl  tot  onbec  Cabo  de  Pucrcos  te  rug  te  fieercn.  <0p 
ben  feeUcnbe  betoinb  onö  al  tecgen  jijnbc/  30  3onben  toe  onfe  <0alepm 
plaatfebanbe^acft  naChiriquita,  enfttoamen  top  op  ben  fefitcrbe aan 
*t  €planb  St.  Jan  ten  anïter  altoaac  top  onje  <6alep  ontmoetebe/  ijit 
ban  Ghiriquita  tc  cug  geftoomen  toa^/  in  lik  plaat.ö/  nictiS  gebonbcn 
l)ebDenbe  ban  't  geen  ton  3ogten  ;  't  toeUt  onö  toantroutoen  bat  toe  op^ 
gebat  liabben/  (alsfofbejp^efebent  ban  Panama  bit  balfcO  gecugtmaac 
up igcftroopbfjab  /  ons  upt  3ijn  liaaben  h\xipli  te  toojben  /  en  boo?onj8 
aftoce3en  aan  lic  beitoacljt  toecbénbe  ^cljeepen  ban  Peru  gelcegentDepb 
te  gcebcn  oitt  tot  Panama  te  fionneninloopen)  niet  topnig  bevmeecbec? 
ben.  €n  't  geen  oniC  moeb  geflaabig  optoefeten  toajS  battoebaagelöfetf 
meet  cnmeecbe  bloofiectigïicpb  ban  be3eopgeblaa3ene natie  getoaac  tolec^ 
ben/  lik  met  (jaac  li^k  beliö  ^clKcpcn  pbecban  biec  Ijonberö  man  aan 
boo2b  fiebbenbe/  booj  onnootïc  OSarïien  in  alle^  maac  btec  fïuhhcnge^ 
fclnu  en  eenige  {ïecnfaiHtien  opDcbbenbe  (baac  top  öaac  ebcntoel  mee 
b02(len  aftoagten)  bcb^'cfl  toaren. 

"vDp  ben  ttointigfte  bcgaabcn  toconö  ban  boo?b  om  te  3!en  of  toe  eem':* 
ge  gebangenen  ftonben  befioomen  /  en  upt  fiinn  betoaac  af  balpfjcpb  bec^ 
necmen  of  'ec  eenige  ©2pbuptccö  tot  Chiriquita  getoecft  toaren.    Wè 
feebalen  aan  bie  ban  on5c  ^cfiecpen  oms  aan  't  €planb  St.  Pictcr  te 
toagtcn.  «Dpbenbicr-en-ttoiniigilehtoamen  toeinbemo:gen(lönb/ttoec 
mplen  te  Eptoaarb  banbeSibier  Pueblo  Nucvo  aan  Sanb/  en  na  liat 
toe  tot  omtrenb  ren  bier  uuren  in  bc  namibbag  baböen  boo?tgetcoMien/> 
firti  na  cenige  ^^upfen  tc  3oeben  /  3aagen  toe  ttoec  ïluptcris^/  een  ban    '  trcy^ 
betoeitie  top  't  ^aarb  onber  fiem  boob  fcfioaten  /  bog  ïip  onifttoam  't  ««sxandcu»' 
cbentocl  boo:;be  blugt  /  niaac  öc  anbjc  ftreegen  toe  gcbangen/  enb^oe- 
gen  ïiem  toaac  toe  toaarcn;  en  bccigt  3ünbe  öat  'er  omtrenb  een  Dalf  ^"  ""'"^" 
uur  ban  l)iec  een  plaats  lag  genaamb  Si.Lorenzo,  3obegaabcntocons5  ^J-^®"^'^^ 
baar  na  toe/  en  htoaamen  tufTcöen  ligt  en  öonfte»tn bc plaatö/  altoaac 
top  ;ecr  bed  gebangenen  ferecgcn ;  lik  onfii3cptien  bat  3c  t'jebevb  bc 
tpb  bat  top  Chiriquita  innaanuMibangcen  Vrybüytersmcerge[}oo?b  Dab^ 
ben.    't  llBelö  ons  in  oniS  geloof  öat  lic  l^jeftöent  onsf  maar  huli  cictupt 
u  miflepben/  ten  bollen  bebe|l40be.    <Dp  limfc^  en  ttointigftehtoamcn 
toe  met  on5e  gebangenen  aan  be  ^celiant  /  en  3atigen  on3c  ^cftecpca 
na  bc  bcftembc  plaatiJ  3eplcn  /  toaar  op  tocaanflonb^"  eenCanoenaiiaac 
tocjonbcn/  om 'er  tc  3eggen  bat  3c  aan  een  cplanb/  tegen  ober/  m 

31  3  itwaï'. 


jo  Hiflorieder  Americaanfche  * 

maau  \i\\t  htoatt  ban  kn  mpl  ban  be  Daabtn  ban  St.  Lorenzo  Icöö^H^r 
tg/  3onöcn  ten  ^finfecc  ftomen. 

3©«;  htoaanicn  op  öen  fe0  en  tb)lnttnlle  met  on^c  gcbanocncn  aan 
ftoojtJ/  cnhtoaamen  met  Ijun  obcc  een  öat  seoniS  ccn  5eeïice  pactpeet* 
toaren  5ouöcn  tot  rantfoen  gcebcn/  ten  Dien  epntie  3onöen  toe  op  öen 
feeben  en  tirintiotleöe  Vader  of  Onderpreekcr  aanplant)/  cm  't3clbe  te 
befojo^n  :  <Dp  ben  agtenttointtofte  becfogtcn  be  EngeUcbcn,  bieeen 
Cjebeclte  ban  on^c  ©loot  uptmaahten/  bat  toe  mootent'3aamenlioomcn/ 
om  een  bcrbeeiing  ban  be  ^cljeepen  en  't  ocfcHut  W  toe  genoomeu 
Öabben/  te  maaften/  oenecgcn  3i)»be  op  een  ^cïjip  bp  Daai:3elbe  te 
3Ün/  't  toelft  ooft  aanjlonbjS  in  't  toerfe  g^ftelb  toiecb. 

<0p  ben  eerjte  ban  Wintermaand  3onben  toe  een  Canoc  na  3ïanb/ 
bfe  toeerom  boomenbeon.ö3epben/  bat  3e  een  troep  öupter^oefienïjab- 
ben/  \i\z  Ijaar  ban  be?re  met  (jaar  beeoetrö  ocbjcpgb  babben/  bier  op 
bcgaaben  toe  on.ö  beses  nagtsjtcn  getaalcban  Donberb  man  aanianb/ 
en  gingen  na  St.  Lorcnzo  om  Daar  albaar  tn  te  toagten  :  maar  nie? 
tnanö  teboojfcbpn^ienbcftoomen/  fo  ftaafeen  toe  be  plaatiöin  b^anb» 
Eo  bzababbenbeSpanjaardsIjetlDuur niet fien opgaan/  of  be 23ebclj)eb? 
berban  beplaat!3ibtoambpon0/  en  boobon^eenfommegelbjeitotloOlin;: 
ge  ber  gebangcncn  aan/  't  toelö  toptocpgerben/  alfo  \m  3eer  om  eet? 
toaaren  benoobigb  toaren  /  en  3cpbe  bem  inbien  bu  onjS  bolgenó  (jet 
berb?ag  met  3[)n  ©olb  gcmaaht  /  befelbe  niet  3onb»-  bP  niet  anberef 
te  boen  bab  al$s  maar  beboofben  ber  gcbangenen  ban  't  €p(anb  te 
feoomen  afbaalen.  t©e  bonben  tn  't  bupsS  ber  boo?gemelbe  Roebel? 
Oebüer  een  b2teb  boo?  be  Tenient  ban  Chiriquita  aan  \yx\\  ocfcD?ee? 
ben/  en  ban  be  bolgenbe  \\\\yAx\i, 

M  Y  N    Heer, 

Siicvvan  T^  ^^^  "^  ^^  '^^^  ^°^^  gcïonlicn  dat  ik  heb  konncn  bycen  krygcn : 
de  Tenient  *doed  dog  UW  bcll  om  ccn  der  Vyanden  te  bckoomcn ,  t«n  cyndc 
van  chiri-  ^py  moogcn  tc  wcetcn  koomcn  wat  haar  oogmerk  is  ,  over  't  welke 
deBcvd-  ""'^^  Generaals  zeer  bekommerd  zyn  ••  bevoeld  dat  men  het  Vee  van 
hebber  van  de ïce  kant  afdryvd,  en  na  een  plaats  brengd  die  bekwaam  is  om  'er 
st.Loren-  een  hindcriaagc  te  kennen  leggen  ,  ten  eynde  dat  wanneer  de  Vyan- 
den zig  van  malkandren  vcrfpreydcn  (gelijk  ie  indiergclijkegclcegent- 
hccdcn  gewoon  iijn)  om  de  bccllen  tc  llachten ,  het  dies  tc  lichter 
voor  uw  mag  vallen  om  'er  cenige  te  betrappen  :  maar  indien  gy  dit 
niet  kond  werkftellig  maaken ,  7.0  legt  een  hindcrlaage  ter  plaailc  daar 
gy  van  gcdagten  zijt  dat  ïc  onie  gevangenen  aan  Land  zullen  zetten, 
en  laatcn  7.y  uw  dan  de  ïodanigc  Pcrioonen  wyzcn  die  7C  bemerkt 
hebben  dat  het  meed  aan  boord  gc-cerd  wierden;  en  indien  God  uw 
de  overwinningc  gccvd,  zodood  geen  der  gevangenen  maar  zend  ze 
my  toe.  Ondervraagd  ook  de  Vrouwen  ^  om  daar  door  te  wcetcn 
of  ze  de  eenc  of  andrc  bloed  nicl  ontmoet  hebben ,  die  haar  cenige 
•ontdekking  hecU  gcdxan.  ^e3e 


29> 


BOECANIERS.  71 

^ejc  55?icf  tjccd  oniö  mccc  op  on  5c  ïjocöc  5pn  alö  top  anb^r^i^ö^ou^ 
tien  cjetoccft  ö^bOcn/  en  fjceröe  top  ticsS  abonbö  tocei*naon5c^ïjecpcrt: 
<0ü  Den  tJCïöc  oïrtö^n  top  met  een  Ganoe  na  3tanb  /  om  te  5ten  of  3e 
tic  üctjongf  ne  cettoaacen  tot  lofPing  öec  ocbangencn  gcDjagt  fiaötien  /  maac 
in  plaatfe  Uan  öit  /  jaagcn  toe  ïjaar  bcc5ig  met  öct  optoccpen  ban  een 
^cljanö/  nabpöcplaatööaaciebectoagtcnöctoai-entiattoe  5Dutren  lan^ 
tien  /  't  toeifi  onjS  hlaac  QcimQ  te  becftaan  gaf  bat  5«-'  be  üebeclen  in  bc 
'boo?5Épbe  luict  Haar  bao?gefct)2eeben  meenben  t'agrcibolgcn.  <Bp  bert 
btecbcn  beflcebeh  top  0I  on3e  gebangenen  op  Det  Cpliïnb  baac  top  tett 
Slnbct  gelecgcn  ïiabben  /  en  Itctcn  3e  baat*  /  5onbec  na  ftaac  0anti3oen 
u  toagtcn/  en  on^  baac  boo?  te  bcbjpben  boo:  beöinberlaagenbaactou 
3ecfteilijït  in  mocjim  gcballen  IjeOOen  inbientopöaac  tecplaatfebjagten 
baac  top  5c  ban  baan  gcïjaalb  Oabben. 

TBc^  .ibonbö  Ugte  top  't  anhcc  en  5eplbc  na  be  25aa»  ban  Boca  del 
Toro  ,altoaac  top  op  ben  elfben  ïitoaamen.^e  monb  ban  be5c  25aap  iöban 
b'eene  punt  iotb'aiib?comtrenbbpfmi)(cnü?oebenagtbicp/  öiccijsJobec 
al  3clf!S  tot  op  een  ©iftool  fcBootban  3lanb/  goebc  anftccgconb;  inbe? 
?e  ïèaap  3pn  bicc  €planben  /  im  bigt  onbec  't  bafte  lanb  gclcegen  / 
maac 't  tö  niet  bcplig  baac  te  leggen  upt  boofbcban  bebeelOcpbbecilot* 
3cn  tiii  baac  3Pn.  ©ccfcïiepb!?  f?aape  0ibiecen  ontlaftcn  3ig  in  bc3e  25aap/ 
en  lepben  ons$  op  na  becfclicpbclndiaanfchetoooningen/  bic  geen  biccbe 
nog  bjicnbfcïjap  met  eentgc  5^attc  tec  toecclb  öouben ;  't  toelfj  ebehtoeï 
be  Spanjaards  niet  becRinbecb  om  met  öanc  Caravanen  boo?  't  mibben 
ban  bnac  lanb  te  tcefthen/  toanneec3e  na  CoftaRica  ban  Panama  gaan? 
maac  3e  moeten  ban  tocl  op  baac  boeben  5Pn 

<0p  ben  ttoaalfben  ban  Wintermaand  gingen  toè  Ocen  om  boomcn 
lipt  te  htc5en  tot  bet  maaficn  ban  ecnigc  Canoes.  €cctopï  top  met  bet 
(Cimmccen  bec  3clbe  bce3ig  toacen/  gebeucben'top  cenbag  bat  cenon^ 
3ec  htoacticc  meeflec.ö  na  lanb  gegaan  5pnbe  om  onjS  eenigc  eettoaarcn 
te  Oe5o?gcn  /  (toant  on5e  ^cbeepen  too^benbc  fcboon  gcmaafu  30  l)attiin 
toe  al  be  ©ictualic  baar  nptgenoamen  en  na  lanb  gebjagt)  boo?eenon^ 
3ec  gebangencn  bic  onjJ  boo?  Cocü  bienbcn  /  met  een  mess  op  fcief  bec- 
fcljcpbc  plaateen  gehtocfltoiccb;  op  5pn  fcl)?eetoen  fcfjooten  ccnige  ban 
cnss  boib  aanft- nbss  toe  en  onts^tteöe  öem  /  too?benbe  bc  |ï5oo?benaa^ 
mctbcboobgetïcïïft» 


^.    HOOF  T^^ 


'j%  Hiftorie  der  Americaanfche 

VI.     HOOFDSTUK. 


De  Boecaniers  neemeti  SAncU  Catd'ma  en  Nicoya  {t\ ,  al- 
waar ze  goede  buyt  bekoomen.  Ze  beftormen  en 
verooveren  .^ajaqml  ,  't  welk  by  geval  in  brand 
raakt. 

N%  bat  top  op  ben  ccrfïcn  ban  Louwmaand  bcögiaariEf  16Z7  on- 
3C  Canocs  ijabbcn  bcecöig  ochrccoen/  bcdicten  top  bc5c  25aap 
en  3cplbcn  na  bic  ban  Caidaira,  om  alöaar  te  IDictualucrencti 
cm  cpnbc  te  maaftcn  met  bet  brengen  on5ec  ^cbeepen/  tie  toe  op  ben 
ttoeeben  baar  Ueten/  na  bat  toe  bebel  öC0"bcn  babbcn  aan  bie  gcencn 
tic  \t  |)ct  op5tot  op  Dabben;  om  mbeboo?noembe23aap  bpou0  teftoo^ 
men.  aBe  bcgaabcn  onjS  ten  oetaale  ban  ttoee  öonöerb  man  m  on^e 
Canocs  om  na  Ia  Cagna  obec  te  baaren/  't  toclh  een  lilepn  oEplanbi^/ 
en  jeec  moepeli)ft  om  *ec  aan  te  hoornen  /  lego^nbe  omtrent  een  mpl 
ban  't  batlc  2;anb  /  tnfcOen  Boca  dei  Toro  en  Caidaira.  a©c  toaren  fej* 
baagcn  cnbevtoceoen  /  boo?  bten  toe  niet  (A&  bp  4naotibo:flen  boojt  jet- 
ten  upt  b?cc3e  ban  ontbclit  te  3ullcn  too^ben  :  beieJ  nagtö  ban  be  feöbc 
inbe23aap  ocftoomen  3pnbe/  b^igt  on3e<0iö.ö  onö  aan  een  3cefire  plaats 
altoaar  Ijp  onjS  raaben  aan  lanb  te  (lappen  /  't  toelö  top  30  Ijaaft  niet 
oebaan  Dabben/  of  toe  raahteninecn  iKoerajS/  altoaar  top  3elböinb'on^ 
biepile;Plaat5en  tot  ober  bc  mibbel  in  5al«cn/  en  bpf  mannen  ban  onö 
bolb  3ahten  30  biep  in  beHDobbcr/ bat  men  niet  meer  aljSebcnljaarrjoof^ 
ben  bonbe  fien/  en  Dabben  top  niet  topnig  moepten  om  D»n  met  toii;= 
toen  baarnpttetrchhen/  toelbe  toutocn  top  baflmaafiten  aan  Mangels 
'ttoclü  boomen  5Pn  ban  bie  naam/  en  bic  in  Dit  IBocrao  groepen  :  eti 
al30  top  niet  toilïcn  Doe  toe  upt  be3i'  elenbige  plaatö  3ouöen  gcraahcn/ 
30  ligte  top  on3c  45M  met  grootc  moeite  op  be  €op  ban  een  bee5ec 
boomen  /  op  batbP  boo?  bd)ulp  ban  't  maanligt  30U  3icniDoe  ber  Imi 
nog  ban'tbaflc  lanb  toaren  :  maar  be  fcDclm  3ig  nu  in  b:nnenb  3icns 
bc  r  fp2ong  alö  een  aap  ban  b'eenc  boom  op  b'anbcr  /  en  lacDtcn  oniö 
röic  Dem  niet  5ien  honöen/  nog  Dem  anberö  boen  olö  te  b2ï)gen)leclö& 
im.  'iOi  bjagfcii  't  ooberigc  ban  be  nagt  boo;  in  nog  ontrenb  een  Don= 
bcrö  flappen  m  Dec3e  fiaapc  plaatö  te  boen/  toaac  in  toP  net  beronbe 
beeben  30  bat  top  geen  hanö  5aagcn  om  'er  upt  te  raahcn  boo^  'taan* 
bjcehcn  Dan  be  bag  /  en  ban  nog  niet  ban  top  tot  teen  bemo2fï  te  3pn. 
afeciitoamcn  cpnbelijfi  toecber  aan  on^eGanncs,aIto.iar  toP  niet  laaten 
teonbcn  cmjafD^vtiOlüütelacDen/  eenjübccljjom  on3e<aib33f/bieboo?ontf 

4a 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  73 

itt  tie  msobbcc  u  laatcn  (IccBcn/  3oaacbioïjatitDe«cnt*otu6oomcn/  en 
anberööcclss  ban  malhanbercn  fn  3ulh  een  3inUjft  octoaab  te  3(cn  ;  na 
bat  toe  onief  30  toel  als  toe  ftonbcn  tneec  fcDoon  enonö  getoeecWaaroe- 
maabt  fiabben  /  boeren  toe  Diec  ban  baan/  en litoaamen aan  een  3eec 
fcaape  itlibiec/  ïjic  top  omtrent  ttoee  mpicn  opbocrcn/  en  traaben  boe  aan 
Etanb/  altoaar;  )3ip't  oberWpf^cl  ban  bc  ttoee „;§cln:cpcnbcni)enbieboo? 
be  Spanjaards  berbianb  toacen  /  toanneec  een  EngcUche  Vtybuyter  ge^ 
naamt  Betsharp  m  bc3e  2$aap  gehoomcn  toao"  om  ti  {iccngcn.    'ïïiti  bccb  D«Boeca- 
onö  benftcn  bolgenö  't  berljaal  bat  'er  ons  ban  nebaan  toaiS  /  Dat  ïjkc  mens"nt 
b'infcöecp-plaatöbanNicoya  toa.öïIDe  bolgbc  fictpaö  bat  toe  ötec  bonben/ 1»  cn.una, 
in  omtrenb  ttoce  mplen  boo?t  gegaan  3pnbe  /  htoaamen  toe  op  'tgcblaf  in.ti^.m^- 
ber  bonben  aan  een  25urgt  genaamb  Sanfla  Cataiina,  ftltoanc  tepal'*'=^''^°y'' 
b'^ntooonberö  gebangen  fireegen  /  en  boo?  be  3elbc  onbercigt  3pnbe  bat  *ec 
maac  bne  mplen  ban  biec  tot  Nicoya  toaiS/  30  beebcn  toe  ticftig  man 
ban  on.ö  bolh  tcpaarb  lilimmenom  'ec  na  toe  te  gaanj  niaac  omticnb 
Dalf  toeegen  ontmoetenbe  top  ttoce  ïtiiPtcrsf/  bic  top  niet  ftonDcninbna- 
ïcn/  en  bic  met  alle  fpocbtcriigi'cpbcitbe/  aan  b'^'ntooonbcreban  on- 
?e  aannabertngehenntiTcgaaben/  bic  baar  op  al  Ijaai*  gcccebjïc  mibbe^ 
ïcn  becftaa&en  /  en  on3c  homfte  op  be  ïDaapcnpIaatö  toarcn  af  toagtcnbc/ 
ban  toaac  toe  baai:  na  't  eecile  buur  gccben  uptneftaan  te  bebbcn/  toeg  b?ccs 
ben.    €ertopl  toe  bee3(g  toarcn  met  al  be  ©iciualiebietoe  fionöcnbin' 
ben  /  bp  een  te  fcb^aapcn  3onben  toe  eenige  ftlepne  pactpen  in  be  nabp  gelee? 
gene  p(aat3cn  /  tik  on$f  ecntg  gclb  inb^agten  /  en  onber  anbae  bes^  <0ouber^ 
neurjcf  Etlber  en  al  3»^n  jl^eubclcn. 

Op  ben  agtfie  berlieten  toebe  ^tab  /  om  tï\^  bponöanb?c  ©olh  tot 
Sanda  Catalina  tc  bcrbocgcn/  altoaar  top'tobcrigc  ban  bcbagbleebcn: 
beö  nagtö  btoamcn  'er  ttoee  ban  be^  i^panbgs  toricl)ten  tjcrtoaaröfi ;  een 
ban  bctoclhc  top  boobfcbooten  /  toant  3P  ntct  tocctenöe  bat  top  in  be 
^tab  toarcn/  baren  gehoomen  om  be  Spanjaards  ftcnniffe  te  gceucn/ 
bat  $t  i}^k  ^crjecpen  be^aaj)  babben3icntnhoomen/  en  bat  bet  ©pan? 
ben  toarcn ;  maar  be3e  tpbing  fttoam.  tc  laat  :  op  ben  neegenbe  bega* 
ben  toe  on0  \3)tl3tt  aan  boo2b  ban  on3c  Canoes ,  laatcnbe  ecnon5er  ge^ 
bangcnenaanSanb/  om  bctHoögelb  tebc30?gcn  booabegecnenbie  top 
mcebe  boetben.  (Dp  ben  tienbe  femaamen  toe  aan  boo?b  ban  on3e  ^cbee? 
pen  /  bie  in  be  23aap  ten  anber  laagcn.  3©e  bonben  in  'tboo?3oc{ien 
bcr  pampicren  ban  be  <0oubcrneur  ban  Nicoya bJie  bjieben  ban  bebol? 
genöe  inboub. 

Brief  van  de  Gouverneur  of  Generaal  van  de  Provintie  ran 
Cojia  Rica  aan  de  Prefidenc  van  P^»^w<«,gcdagteckend  dentwee- 
de v^ïiBloeymaand  1686. 

M   Y   N      H  E   E    R, 

T^Eze  diend  om  uw   te  laaten  wccten,  dat  de  Roovers  op  den  tien- 
^^de  der  voorlecdenc  Maand  onze  waarde  Stad  6r*ïw«</»?  hebben  inge- 

1^  noo- 


j\,  Hiflorie  der  Americaanfche  • 

gcnoomcD  :  Zckwaameo  aaa  eenPlaits  te  land  daar  wy  gccoSchild- 
wagiea  hadden  ,  oordcclcnde  dat  wezedaar  niet  noodig  hadden,  door 
dien  de  Zee  daar  zo  hoog  is  j  ïc  trokken  dwars  door  een  Bofch  als  lo 
veel  wilde  beellen  :  we  hadden  evenwel  het  goed  i^eluk  van  door  ceni- 
geonzer  Vifcbers  van  haar  komllc  gewaarfchouwd  te  werden,  hoewel 
we  baytea  dit  alreedc  op  onze  hoede  waren,  't  zcderd  dat,  wy  vaa 
Litfirfg  eu  Ntcoj*  tydinge  van  haar  gekreegen  haidei.  Op  d^n  nee- 
gende  leegerden  ze  zig  op  het  traayeHuys  van  DanDag:  RAuiê  ^  Rid- 
der van  St  jMcoi:  we  waren  wc!  bereyd  om  haar  i'  cotüngen,  maar 
de  wyzevan  Vcch:en  dte  dit  Volk  gewoon  is  te  gebru>ken,  verbaasdea 
de  cuzcj  zoodanig,  dat  wehaar  zo  veel  tegenftand  niet  konden  bieden, 
als  wy  oas  in  't  eeril  daar  van  bcjoovd  hadden.  Ze  vielen  ftootmoedig 
aan ,  zingende  en  daniTende  als  o[  ze  op  een  Bray  loft  gingen, en  wonnen  eyn- 
deiiikde  wapen-pbats  reet  verlies  van  dertig  Mannen  van  haar  Volk, 
volgens  de  Schatting  van  D.:*  Amtcmto  ds  Fotimhj,  een  Perzoon  wel  in 
den  Oorlog  ervaaren,  en  die  cenige  maanden  tevoorcnby  onsgekoomca 
is.  Wy  zijn  meedc  vangedagrendat  ze  haar  Generaal  verlooren  hebben, 
want  we  zaagen  een  Man  vallen,  die  door  zijn  klccding  van  de  and  re 
oncerfcheyden  was. 

Na  dat  zedeiyd  van  vier  dagen  in  ons  Fort  hays  gehouden  hadden, 
londcnze  yraand  aan  on>  omraazcen  voor  de  Stad  en  de  gevangenen  die 
2e  gekreegen  hadden  t'cyfchcn ;  en  door  dien  wy  niet  zeer  voorbaarig 
waren  met  haar  Taatwoorden,  ftaaken  ze  de  Stad  in  brand,  en  gingea 
heen  :  Sv-gnior  Dtmjuit  Je  Cjfiill*  Sergeant  Major,  trok  daar  opaan- 
ftocds  met  zija  Volk  uyi  om  haar  gaade  te  üaan  ;  en  niet  weetende  dat 
ze  onze  Artillery  meedegenoomen hadden,  zotaflehydezc  Vyanden  vaa 
God  en  deugd,  omtrend  een  mijl  van  de  Stad  aan  ;  maar  zy  beCootca 
hebbende  door  te  brccken  ofop  de  plaats  te  blyven,  verüoegen  talk  eea 
groot  getal  van  zya  Volk,  dat  de  red  zig  op  de  vlagt  bcga?eii,  eabaar. 
Bevelhebbers  alleen  lieten. 

We  hebben  een  man  van  haar  Volk  gevangen  gekreegen,  die  ons  ge» 
zegt  heett  >  dat  ze  met  geen  andre  voorneemenin  onzeProvintie  geko- 
men zijn  als  om  de  fterkte  daar  van  te  weten  ,  hoewci'er  niet  aan  te  twyfelca 
vald,ofze  zouden  indien  ze  onze  Scheepen  voor  anker  gevonden  hadden ,  de 
zelve  gebruykt  hebben  om  door  ons  Meir  in  de  Noordzee  te  geraaken, 
en  hebben  haar  makkers  ^c  op  haar  Scheepen  pallen  verlaaten.  En  al* 
zo  ze  haar  weg  zeekerlijk  voorby  Canago  zonden  genoomen  hebben,  zo 
«loed  dit  myn  Heer  de  Gocverncur  wel  op  zijn  hoede  zijn,  en  voortvaa- 
rcn  in  zig  te  verflerken.  Mci  de  eerfte Car avanc  zalikmydecergeevca 
van  aw  nader  ie  fchryvcn.- 


Brief 


BOECANIERS.  7; 

Brief  van  de  Prefident  van  Panama  aan  de  Gouverneur  van  Cö- 
fia  Rica. 

Myn  Heer. 

DEze  diend  om  uw  kcnnifTe  te  geevenvandctydingedieik  vanCartha- 
gena  ovcr  Pmrto  Beh  ontvangen  heb.  De  Konink  van  Frankryk  gc- 
loovende  ecnige  bclcediging  van  onze  natie  te  hebben  ontvangen,  zond 
tagteniig  zeylen  van  alle  zoort  voor  Calix  om  Schattinget'eytchcn;  en 
ïiendedat  'er  bydeeze  geleegentheyd  zulk  een  ongelijkheyd  van  macht 
was,  zo  zyn  wy  met  hem  overeen  gekoomen  om  hem  een  halve  Mil- 
lioen  te  geeven,  en  dat  hy  dan  zyn  Scheepen  weer  na  haar  Haavenen  zal 
doen  keeren. 

Gy  weet  dat  myn  HcerdeBiflchopopdentweeentwintigftevanOö^y?- 
tnaand  my  genoegzaam  gedwongen  heeft  om  drie  Scheepen  toe  te  rulten, 
endaarmeedcde  Roovers  te  bevechten,  die  geftaadig  voor  onze  Haaven 
laagen  ,  en  al  de  iukoomende  Barken  en  Canosf  wegnaamen.  Onze  Schee- 
pen overvielen  haar  met  het  aanbreeken  van  de  dag ,  en  noodzaakte  een  der 
Koovcrszijn  Kabel  te  kappen,  en  wierd  dit  niet  gedaan  om  weg  te  vlugten, 
maar  door  de  ervaarendheyd  des  Bevelhebbers.  Ik  zag  het  gevegt  van  een 
myner  Bolwerken  aan,  en  twyfelde  niet  ot  de  eer  van  deze  dag  zou  aan 
ons  ge  weeft  zijn.  Doe  ik  haarde  ftrand  zag  naadren*  zond  ik  een  Sloep  om 
het  ander  van 't  Schip  dat  zijn  Kabel  gekapt  had,  weg  te  haaien,  om  'er 
daar  meede  in  onze  Haaven  vaft  te  maaken.  En  zo  dra  als  ik  my  inbeelden 
dat  het  gevegt  g'eyndigd  en  des  Vyands  Scheepen  vcrooverd  waren ,  zond  ik 
iweeBarque  Longe  of  Galcyen  uyt,  om  zodanige  Vyandcn  die  nogin*t 
Iceven  gebkeven  waren  aftehaalen  en  voor  my  brengen  >  hoewel  ik  bevoo- 
len  had  dat  ze  geen  kwartier  aan  ymand  der  gecner  die  ze  op 't  Dek  vonden 
geeven  zouden ,  ten  eynde  wy  de  wereld  mogten  ontheffen  van  deze  Vyan- 
den  van  God  en  zijn  Heyligen  ,  die  zig  niet  ontzien  zijn  kerken  telchenden 
en  zijn  Dienaars  te  verdelgen. 

Tegcns  denavendzondenzcaanmyeenman  van  ons  Volk,  eyfchcnde 
vyfmanvan  de  hunne  die  ik  in  myn  Stad  gevangen  had  i  en  nadcmaal  mijn 
Pcinsmyverbooden  had  een  der  gevangenen  over  te  geeven,  zoweygcrdc 
ik  het  zelve  ,•  maar  deze  nieuwe  Turken  zonden  my  daar  op  t wi  ntig  ho.  >tden 
van  mijn  Volk ,  drcygende  de  reft  op  de  zclvde  wyzc  te  handelen,  indien  ik 
haar  begeerte  met  inwilligde  j  dies  oordeelde  ik  beft  te  zyn  om  het  (lachten 
vanzoveelChrirtenen  te  voorkoomen,  hun  haar  Volk  toe  te  zenden  ,  ne- 
vens tien  duyzend  ftukken  van  agten  tot  loffingvan  i'ueegentigmanvan 
ons  volk  die  meeft  alle  gekweft  waren ,  en  die  ze  ons  toezonden  uyt  een  ge- 
tal van  driehonderd  en  dertig  Mannen*  die  ze  genoomen  hadden.  Dus 
%iet  ev  hoe  't  God  belieft  ons  aan  alle  kanten  te  verdrukken. 


y6  Hiflorie  der  Americaanfche 

De  Teniem  van  Sanfonat's  Brief  aan  de  Prefident  van  Panama. 
Myn  Heer, 

CApiteyn  Frattfoit  Grognler  is  tot  Realegm  van  ïyn  vloot gefcheyden en 
met  h(}nderd  vyftigmanopd'Eylanden  vanNj/'-f//^  aan  Land  getrce- 
dcn :  wc  hebben  drie  man  van  haar  volk  gevangen  gekrccgen  die  ons  willen 
te  zeggen,  dat  die  geenen  die  opwaards  na  P<»«<>/w<ï  gegaan  waren,  voor- 
neemeus  waren  om  na  de  Noord  Zee  tckeeren.  De  Vrecdedie  wy  met 
d'i/ii//<ï<i«  ff»  gemaakt  hebben,  lal  ons  meer  na  aU  voordeel  toebrengen, 
want  wc  moeten  ten  minftcn  haarbewccgiogeagaadcflaan,  endiedoor- 
togt  doppen,  en  als  dit  volk  ïietdat  'er  plaats  voor  haar  is  werwaardsie 
konnen  wyken ,  zo  worden  ze  als  zo  veel  verwoede  honden  :  en  waar 
deze  godlooze boeven  haar  voet  op 't  Land  zetten.bckoomcn  ze  dog  altoos 
d'overwinningc.  Indien  't  uw  belieft  zo  vergund  haar  ccnvrye  doortocht, 
opdat  wyinrufl  moogen  blyven;  ze  kwaamen  tien  of  twaclf  maal  aan 
Land  ,  zonder  datze  eens  wiften  wat  ze  te  doen  hadden.  Zend  ons  een 
man  die  de  mannier  van  ter  Zee  te  vegtcn  verflaad,  want  ik  ben  van  ge- 
voelen dat  ze  nooyd  in  flaat  zullen  :Zyn  om  van  deze  Eylanden  af  te 
raakcn,  en  dien  volgende  zal  't  beft  zyn  dat  we  heen  gaan  en  haar  daar 
overvallen. 

^oojbicn  tot»  op  öm  ttoaeïftie  D^trnti^ocnnoonfct  ?iiocti  ftoomc n  Dc^^ 
(ïootcn  toe  ;ciféna  Nicoyatcoaanomficttcïianlcni  toefitoaamcnöaac 
tiCjCf  ani3je  ö'aao^/  m  soutien  bcrfclKpöc  partnen  imt  om  naDIcnialpt!: 
3oeïicn/  't.toclhtontoitlcnöatb'^ntooonbcre"  Uerl3o?gcn  ïiatiticn/  en  een 
parti)  5ont)cn  toe  )  om  met  Ijaac  te  ftantjelcn  toeeocnö  Oianöfcïjattinö 
boo2  ftaac  ^^tat?.  ^c  €cn!ent  of  ^taöOoubcc  5epöe  ons?  tiat  öe^öon- 
berncuc  om  ïjulp  na  Coda  Rica  gegaan  toaö/  en  öat  fipgeenostjerfjaö 
om  eenig  loögc lö  te  betaalen  /  alö  alleen  fjet  geene  top  l)002  be  gcbange^ 
nen  Ocöonaen  fiaötiÉn/  toclh  gelö  gcreeö  toa.ö/  maar  lip  ber5ogt  Dat  toe 
niet  ongcöulbtg  tot;be  5pn  /  it^blen  top  't  5elbc  300  ti?a  niet  ontfingen 
Q\0  top  begecrbe  /  toant  nabemaal  5e  geen  Canoes  fiabben  om  liet  otijj 
te  toaatec  te  honnen  brengen  /  'ttoelft  in  minber  alö  een  lialbcbagtpbö 
Jjab  fionnen  gcfcliicbcn  /  (;o  hojtiö  bcsetoeg);  3otoaren3e  genoobiaafet 
ÖCtoeetïomlietteHaubboouX^iiPl»-»  telaatcn  boeren/  'ttoelfibierbaas 
gen  repsenüJ  toa^.  ^it  anbtooo2b  ontbangenliebbenbe/  lieten  toe  |jem 
toeebec  toeeten  /  bat  onö  boo:nccmen  gctoeefl  toao"  ombcjJanbzebaagsJ 
te  bertrelUtcn  /  tnaac  bat  nabemaal  ïip  na  bpflanb  toaciitenbe  toaö/ 
top  ooh  toacOren  toilbcn;  maacepnbelijh  ongebulbigto^ibcnbe/  bat  bet 
met  be  saaben  ;o  lang  aanliep  /  begaaben  tocon.ö  op  ben  feebentienbc 
toeebec  aan  boojb. 

Ctoce  bagcn  baac  na  3pnbe  bennecocntlcnbc/  Ïitoamen3c  aanbe^ee^' 

fiant/ 


BOEGANIERS.  >j-j 

fttint/  tcöcn.ö  obcc  öc  plaats  öaac  on5c  jDaartiiPocn  ten  anfeccïnoocii/  De  span- 
en D2aatcn  onö  Oct  tkiooUöc  lo.öoclb  U002  öc  oeuangcncn.    *©ic  top  tcc  ja^rdsbc- 
3Clbbc  tnö  aan  lanö  bjaotcn.    a©c  oaaben  ï)un  ccn  02ief  mceöeöoo:  0110  "'^'''id" 
aan  bc<Öoutia'ncucocfcï)2cben/  toaacintoplicm  bdooUticöat  inblcnljp  vocfdm- 
onö  teilöc laatcn  toccten  boannccr 3ijn  bcrtoaot toccöcntic  ï^ulptrocpcn  5011-  toonders 
öen  ochooniai  5iin  /  top  niet  in  oeb^cclten  5cuöe  Olplicn  om  fjctn  op  xz  toacfj- ''"  ^'*^*'' 
ten.    €nöat  Ijp  onöec  tujTcHesou  3020c  ö2aaaen  omoniS  50  3cel  ©aacöc  ^'' 
b?acl)ten  met  ^B^rscuit  en  Mais  te  5cnticn>  M  top  tjoo?  üjanöfcOattino 
ban  öe  ^taU  titonamtn  t'epfcOen/  of  batDpntootberfcelievti3ijnDatbje 
30iit!en  iioomenenöe^tatj  in  lioolenleaacn. 

<Dp  öen  ttointiorte  liotc  bjp 't -^Cnftei"  en  ^eplben  na  een  bec  €planben 
(n  be3e  23aap  oeleeocn  /  om  on5c  ,:§cï)ecpcn  aibaac  te  firenoen.  (Spben 
«en  en  tbJinjtioite  becjaabcn  b)e  on.ö  in  on3c  Canoes ,  niet  meec  boift  Ijp 
onjc  ^cDck'pcnlaatenöcaliStot  fictftrenocnnootiigtoa.öi  toe3ootcn  (aan 
Sïanb  oeïioomcn  3nnbe)naceniae  Hattos  om  eeniQconöecljouö  te  bintien/ 
ten  epnöe  top  b'eettoaaren  bic  toe  aan  boo?b  Dabben  niogten  befpaarcn 
en  oplcooen  /  om  oné  te  honnen  bicnen  In  't  uptboeren  baneenaanfïac 
\i\t  toe  op  be  ,§tab  Guajaquii  Dabben.  <©p  ben  ttoee  en  ttointiofic  ttap- 
ten  top  tot  Caidaira  aan  Sanb  /  boa  bJierben  boo?  bc  toacfjtcn  ontbcfit 
bie  in'tblntfjtcnbe  b?anb  inbe  Savanas  tlaafien  /  om  baat  boo2on.ö  xn 
on3c  toot  te  becftinbecen ;  bit  Ocicttcbe  onö  cbentoel  niet  om  be  filepne  ^êtab 
ban  Lcsparfo  te  b^repften  /  \At  t'3cbecb  bat  top  be  laafle  maal  baar  Gctoccfï 
toaren/  mee(t  t'ccncmaalbcclaatcntoaie?. 

(0p  benb2ie  en  ttointiofic  i)aböen  top  be  nietoöoierioftepb  omb'eei'fïc 
toeobicjiflliaonöbertreöopbecD  inteffaan/  en  nabattocomtvenb  een 
mi)l  boo2toegaan toaren/  ontbefue  toeomtcenb  ttoee  (lonbcrb  ï^npterjS 
cipon5e5pbe/  enacïjteron.ö  :  een  Spanjaard  bie  een  Hufttoeco.öboojb'an^ 
öjen  oenaabevb  toaö  /  ftaft  onjS  be  o"PO  na/  en Ccfpottebe onief  op  Oon^ 
berb  *ec  banbcn  ton3en/  toelfi  on?f  odeeoentfjcpb  oaf  om  bpf  man  ban 
tns$lDolftin'ta5cajS('ttoeIh  aan  bcpbc  3pbcnbe35toco!2^  uptneemenbfjoofj 
fïonb )  te  bcrberoen  /  en  onbectuffcljcn  liet  gco.ö  5aoie0  te  laten  boojttreh:; 
feen  :  onse  Spanjaard  bici*  op  niet  bccbagt  en  gcftaabio  on<^  bolgenbe/ 
toicvb  op  't  onbcctoaotï  ban  3i)n  ^aacb  oeliot  /  en  top  bceben  ïjcm  ccn 
<02imma!S  inootbcn  einft  maaRcn  :  toe  b^ococn  Dem  bolocn.ö  on5coc== 
tooonlpe  plcotloHepb/  bat  \^  te3egaen  mctïiemte  pijnigen  /  omtrenb 
toatplaats  top  toaren  :  bP3epbeon0/  toe  toaren  cp  ben  l^c^rcJlDco  ban 
Cartago ,  en  bat  al  bcplaatfcn  ban  Ijler  tot  bfc^tab/  bat  meer  al?"  iccbcn 
en  ttointigmplcnbc?rctoa!5/  t'cenemaalberlaatcn  toaren/alleenigupt  een 
inbeelbing  bic3c  babbcn  bat  toeDiinbtoinocn30ubenom  on.öboo?tootna 
t)c  5^oo?b-3ce  te  bcrounncn.  ïfp  ïjcrigtcöc  onö  ooft  bat5cbicr  lionbcrb 
man  liabben  bie  be  ronben  beebcn/  3pnbcbc  ttoee  bonbcrb  x^\z  top  3aa.-' 
oen  ban  bat  octal  /  en  uptoe5cntienom  te  ^icntoanncertop  mcotenlam 
ben/  op  bat 3e  ban  na  een  lïcrïic  berfcljanMnomcntcntopïKn/bicsercjtf 
muien  aan  bese  3ijtie  bc^tab  fiabben  /  altoaacsêen.öbagtentoaarte 


Capicein 
Gtognier 
komt  we- 
der by  de 
Boecaniers 


y8  HiftoriederAmericaanfcIic 

nccmcn  /  inljisn  top  in  't  3in  Datöen  tiic  toca  ftccn  te  onan.  ^uiEf  octoaac^ 
fcDutoö  3i.mlic  /  oo?ticcltic  top  't  onöiendig  bcrtjcr  boo?t  te  o^an  /  onjsi  boo?? 
nccittcn  metauticcjS  jpnDe  alö  Het  ïanö  te  Iccrcn  hennen  en  eenioc  ect^ 
toaren  te  üelioomeit  /  tJtcö  ïiecrtientop  toeeöcc  na  Lesparfo,  en  op  ben 
Mtt  en  ttotntiotleaan  booab  banonseCanoes. 

<öpöen  fejs  en  ttointigile  boeren  top  tocöei*  na  3ï;anti  /  ontjcc 't  odepbe 
ban  onse  ntcutoe  ocbanöenc  /  öic  on^  aan  een  EupIkc  ^lantagic  l)?aot,  aU 
toaac  toponö  inttoceOoopcnbccDcelöen  om  na  itoccHattosteoaan/als 
toaac  top  al  öct  bolhoeüanoen  hreegen;  tiieonobcdotcöenöatbcvfcfjep^ 
be  anöje  Hattos  en  Eup!icc  ^lantagten  t\\  be  naüuurffbap  t'3amen  ttoca 
Öonbecb  oetoapenbe  mannen  uptöe3onben  babben  '  tk  in  benabonboe- 
gaan  toacen  om  ïjet  bolft  ban  b?ie  bpanbli)he  Canocs ,  bte  aan  Coiebra 
gclanb  ïoamv  en  albaac  berfcöepbe  Spanj:iards3o  geboob  M  oclitocflbab- 
ben  /  ban  baar  te  bjpben.  a©e  begonben  aanflanbö  oniei  ui  te  beelbcn 
bat  fjetCapitepn  Grog  nier3pnmocft/ bic  op  bie  biiflgeljoomentoaö/  eit 
Dier  m  toaren  top  niet  beb^oogen  ;  toe begaben onjj  op  be5e  ipbingaan- 
fionbjBs  toeber  na  bc  3cc-hant/  omfjunmct  on3e  Canocs  te  gaan  onimoe- 
ten  /  onbertoeegcn  boojbcntoc  bcrfcfjcpbe  fcbootcn  upt  grof  «Öeffbut  en 
3^u0bctten/  ban  be  plaatjes  baar  top  on3e  ^cbcept'n  om  te  (jrengcn  ge? 
laaten  Ijabben  /  't  toelh  on.ö  on3c  tretben  ^^cü  berbuObelcn  om  bp  on3c 
Canocs  legeraaftcn. 

^0  b?a  top  aan  boo?b  ban  on3e  ,§c[)eepen  btoaamcn  bonben  toe  baac 
4tapitepn  Grognicr  met  b?le  Canoes ,  3pnbe  boo?  een  on3cr  Canoes  ïiic 
3e  bi?  geluh  in  be.  ^aap  ontmoet  ftabbèn  /  bertoaertss  geb^jagt  i  en  f}a 
fcijietcn  bat  top  geljoo?b  Dabben/  toaiöboo?  b'ecnenb'anbece  uptb?cug= 
be  ban  malöanb?en  ontmoet  te  bcbücn  gcbaan. 

Grognicr  3epbc  onöbatl)?  op  bc3ei3u|tgcïioomcn  toaiföm  een  onbe^ 
tooonbe  plaats  te  3oelun  /  ten  epnbe  ïip  3onber  tigcnjlanb  niogt  ^lan* 
ben/  en  berbolgenö  booi'tHanb  bcene  trefUicn  om  in  bc55oojb-3ec  te 
{jeraaben.  3öc  Icpben  bcm  bet  gebaar  baar  l)n  met  3ulb  een  hleun  getal 
bolh  (5»ïnt!entet  meer  alötfcflig  mannen  in'tgcOeel(lcrb)noob5aahelüri 
in  moejt,b:rballen/  blaar  boo?oogen/ en  bat  mbien  bp  3ii|[i  een  gebaar- 
Iijhe  aanfïagsoutoillenonberneemenïjk^t  bcetec  toaö  bp  onsf  te  biPbcn/ 
to^  bat  toe  een  bcbtoaamc  gdeegcntfjepö  bonben  om  gc3»!amentlijb  na 
bc  |Soo?b-3cc  te  rug  tcbeercn/  boojbientoc  ban  beetec  in  ftaat  toaren/ 
om  b*opboomenbe  5toaarigbeeben  /  en  gebaaren  te  bonnen  obcrtonmen/ 
boo?  be5c  recbenen  obcrtounncn  3pnbc/  bk(f\)r'  bp  om,  en  na  öattoe 
()cm  on5e  geballcn  t'3ccberb  bat  Ijp  ban  om  gcffbepbcntoaöbcrbaalb 
Dabben  /  30  bertclbc  iip  onö  oob  np  3pn  bairt  bi:  3nnc  /  3eggenl)e  /  bat 
•ïjn  bcrfcficpöc  lanöingcn  in  be  Baap  ban  Napai  ia  gcbaan  Dab /mrt  bec- 
fcOil'cnb  gebolg  /  en  bat  onbec  anb?e  in  een  be5cr  lanblngcn  be  Span- 
.Jaards  b^ic  man  ban  3!'n  bolb  Dabben  gebangcn  gcbreegen  /  bic  eenigc 
tPbbanrnategi'nöanbJcgcbangcncn  gclofïtoierben  :  maar  bat  bc  Span- 
jaards  bc3c  menfc[)cn  boo?  beloften  3obanig  ])mm  toceten  te  berlepben/ 

bat 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  7^ 

bat  iïOC3e  toccöcroin  gcboomcn  toarcn/  5e  um  anDcr^ssootcn  aliS  fjaac 
maiiïievö  te  ticrcaïjcn  en  in 't  nettcfjdpen/  tcntimupnöe  ficlDcn  3cljun 
tm  aanfiagbooj/om  naecnscccrpfec^ouömpntcoaan/  omtrent becc- 
ttcn  mijlen  Dan  öe  see-ftant/  en  00b  30  Ueel  mijlen  ban  Tinfigai  leggen^ 
öe  :  bat  fict  bcll!  met  De  Oupt  tiie5e  baac  meenöentcbinbenboo?  inge^ 
noomen/  Ijet  Cplanö  iiaar3e  op  toaarcn  /  ten  getaale  ban  lionöecö  en  ttoaclf 
manberlaaten/  en  Ijaac  met  öcCanoesopöe  bafie  huft  aan  HanD  be^ 
gceben  (jaböcn/  om  na  Mc  iBpn  toe  te  gaan  /  toojbcnöeöoo^öe  gcbange- 
nenbie  bctoegtoiflcngdcpb/  trcliftenöentctaljsbp  nagtboo?t/  uptbjee- 
feban  ontöclute  too?öcni  bat  öc5c  h^k  bcrcabecjSöie  ijaac  b?ient)enaan 
öe  Spanjaards  berliogt  babtien/  onbectoe^gcn  bepns{bc3eecmoebete5pn/ 
om  baac  boe:  gdcegcntb^pb  teljcbben/  ban  te  ruften  en  agtecteblpben; 
bat  3e  omtrenbtbjee  luicenbaai*  ndiimrofthcntoacen  Djengenbe  aan  bc 
Spanjaards  (bte  in  een  bclïbjaamc  plaatö  baac  op  laagen  te  to.:gten)  at 
be  gcbongencn  lik  in  be  ^aap  aan  3Ianöb3arcn/bat  ?c  eenfge  tpb  baac 
na  op 't  (ÊPlanb  gcOoomen  toacen/en  ban  baac  jlilfJ-tJpgcnb  ai  öe  bjnpcncn 
en  ammunitie  ban  öe  cefl  ban  't  bolft  /  't  tocift  getn  niiiicoubjcn  ban  fjaac 
ïjab/  baböenafgelinaib  en  in  een  Canoegclaabeni  maacbatïictgefmeeb 
beccaab  onbectufTcljcn  Ijet  boo.agcftelbi^gebolgnictt'ecnemaalgcïiaböab/ 
en  bat  ïiP  met  3pn  bolft  3onbectegentl  jnb  aan  beHQijn  geftoomen  toaö/boo? 
bien  be  Spanjaards  (bic  flUejES  geceeb  gemaaht  babDcn  om  baac  toanneec 
3e  landen  tec  neec  te  boutoen  i  laatec  toacen  gcftoomen  alö  3e  moeflen/ 
maac  bat  be3ef out  ban  Baac  /  be  öcnegabois  te  topten  toaiJ/  t}k  fiet  bectcefe 
banöaac  mahhccseJ  al  te  flech  bcbDenbe  aangebjongen  /  baac  boo?ftaac 
ïecben  bebouben  baöDen  :  bat  3e  niet  beel  buptgf  in  beiIöijnDchoomen 
paöben/  boojöien'ec  t^eli^  bebd  geboomen  toajS  om  bc  fdjat  te  becgen/ 
maac  bat  bet  niet  boben  een  uucgcleeben  toassf/  bat  bc  Spanjaards  bicc  bon- 
becb  enbpfcig  ponben  »0oub  ban  öaac  gcbocrbbaööcn/  bat 3e  cbcntocl 
nog  ettelijbe  ponöcn  (©outsf  baac  gcbonben  en  cenigc  gcbangenen  bcboo? 
men  babben  /  \ik  30  't  fcbecn  baac  bom(!c  30  b^a  niet  bcctoagtcnbe  gctoeefl 
toacen/  of  bnt3eonbectoeegen  3ediecli)h 50uben berflaagen  3Pn  getoecft, 
^at  na  ttoee  bagen  aan  be  iBijn  bectoeft  te  ïjebben  /  \)p  met  3i)rt 
©olh  toebcc  te  cug  toacf  getcohbcn  /  maac  bat  3e  onbectoeegen  een 
gcootc  pactp  Spanjaards  in  bc  3©eg  ge3ien  babben/  toacbtenbe  op  Baac 
fiomfte/  enbeminemaftenbe  a!^  of  5e  nu  baac  öegaane fout  becbeetecett 
toilben:  bat  Ba^c  ^^ebdbi^bbcc  een  (Ccompettcc  v^an  Capitepn  Grogniec 
oe3nnben  bab/  Bcm  afbjaagenbe/  of  bp  in  't  3in  B^b  tot  een  gebegt 
te  boomcn  i  en  be3e  baac  00  g'anttooo2b  Beöbaibc/  bat  B»*  nict0  {k> 
bccö  begeccben  /  30  Babben  be  Spamaards  ten  rtoeeöemaal  gf3onben 
om  ïiem  te  5cggcn  bat  inbien  bp  be  gcbangenen  toilben  obecgeeben/ 
2p  bem  een  bjpc  bo02togr  bergunnen  30uben  ;  maac  bat  bP  baac  op 
floutmoebig  g'anttooojb  Bab/  bat  inbien  3e  geneegen  toacen  Baac  ge* 
iangene  bolh  toebcc  te  \)Mir\  1  3e  met  Baac  TBapenen  be3dbe  moe* 
den  boomen  afijaalenj  en  toat  beb^p?  booajogt  aanUdangbe/  Bp  ï« 
'  fPö« 


8o  Hiflorie  der  Americaanfchc  • 

fpijt  ban  fjtint  bc  ïDca  tod  toift  i'oopcncn.  ^at  ftp  ïjict  op  3ig  met 
5ijii  ©olö  in  O'i'joitjcc  o^ftclt  Ueübcnöc  /  öc  Spanjaards  öc  moeö  niet 
fjatjöcn  om  ftiac  te  dccUcn  flaan/  5ia  nliccnio  ticrtjenocgcnöc  met  ban 
bcrrc  ccnigc  fdiootcn  te  boen/  en  bDeOaac  Ijielen  fca;»pt)cö  te  laatcn 
3ien  ;  bat  (jp  üecUolacnö  gccud  en  3onbcc  berlimbcnno  na  be  ^ce- 
hant  troft/  en  Dp  3ön  Canoes  htoam/  bte'toclub  toilbc  bat  jupd  op 
een  plaats  bsrüózgcn  laagcn  /  altoaac  3e  boo?  be  Rcncgados  aan  bc 
35panb  niet  hanben  (jcüjeesen  too^ben. 

I^P3epbe  on.3  becbec  /  bat  Op  ecniac  ttjb  baac  na  tot  Pueblo  Viego  ge» 
ftoomcn  toa.ö  üp  een  ntbiec  /  tk  niet  üooben  be  biet  mijlen  bi  cp  t0/  en  3ig 
inbeBaapbanNipaiia  liomt  t'ontlajlcui  bat5ebe>êtab  bp  bcrrnffnig 
ïjabbcninóehreegen/  en  bat  b)annecc5e  na  eeniae  baagen  baar  bcctocft 
te  ijebben  /  toccc  meenben  na  ijaac  Canoes  te  fteecen  <  een  fimberlaagc 
ontmoet  öabben/  hic  boo:  ïiaac  gelegb  bja.ö/  onbcc 't  bcfcOut  ban  een 
bcrfcfjanfing  /  ijie  boo2  fcö  Ijonbecb  man  iipt  be  befetting  ban  Rea- 
icguo  (üjelöe  plaats  nu  Witist  begon  bcbioonb  te  toojbcn)  üetoaacb 
toierb;  bat  3e  een  lange  tij^  met  ïjaac  gcbogten  tjcbümbe/  enücbinben- 
be  bat  be  Spanjaards  mccc  alö  na  geb30onte  teegcnUanb  booben/  ftaac 
3elf!5(  in  (jaac  ^cöan.ö  getoo?pen  /  en  albaac  ten  grootc  moojb  aan-- 
gecegt  ftabbcn-:  bat  een  partp  gcbangcn  gcblceben  bjngS/  tecüjijl  b'an-- 
b?e  be  blugt  nam  en  be  ^cOan.e"  bcrlict:  bat  ^c  Vrybuyters  niet  meec 
al.ö  ^^k  man  bciioocen  Dabben  /  maac  bat  ïic  Spanjaards  in  bc  Ijettc 
ban  t  gebegt  bcrfcijcpbc  bec  gebangcncn  ban  bepbec  fercn  {^k  3c  met 
fjaac  upt  be  ^tab  geboerb  Dabben )  geboob  babben  :  bat  3c  na  bit 
beiricljt  te  öcbben  /  met  i2)^'ebe  aan  boo?b  gclioomen  Uoaticcn :  bat 
ccnige  maanben  baar  na/  t]et  boo?ncemen  ban  bijf  en  tagtentig  man 
ban  3ijn  bolft  om  na  't  €planb  Caiifornia  te  gaan  niet  toettemmen^ 
be/  bP  niet  ffeflig  man  ban  3ürt  bolft  ^k  bp  bcm  gebleeben  toaren/ 
benooten  bab  om  na  Paoama  te  gaan  •■,  en  buö  geliih  gc5cgt  i^  onö 
ontmoetenbe/  gabcn  bjc  bem  met  3ijn  bolb  plaats  in  on5c  ^cbeepen. 

Op  ben  bertigltc  Degabcn  toe  onsi  met  on5e  Canoes  toeber  ban 
boojb/  en  boeren  in  becfcbcpbc  tliüieren/  bic  3tcO  in  be3c  23aan  ban 
Caidaira  oiulaftcn  ;  onbcc  üw^icw  bbjaamcn  bjp  in  een  3cec  fcaaije 
ïtiUiciv  bic  bjp  tien  mnlcn  op  boeren  binocnbc  be  3cr^c  obcral  eben 
biep  en  toOb.  3Öcrrcbenbc  ber  gcbangene  Spanjaerds  3cpbcn  ond  bat 'cc 
omtrent  beertig  of  bijftig  mülcn  Ijoogcr  op  een  23crg  lag  /  ban  toaac 
tii^t  nibier  3ijn  oojfpiong  fjccft/  en  bat  'cc  aan  b'anbze  M]i3c  ban  i^^ 
3clföe  ^erg  mebe  een  ^piingabcc  ijö/  ban  bctocific  benibicc  Sr.  jan, 
tk  3iclj  aan  la  Wntc  Punt  jn  bc|^oo2b  Ecc  bomt  i'ontlaficn/  3()n  bc- 
gin  beeft. 

3De  naamcn  in  t^c^^  ïllbicc  ccn  gcootc  Canoc  met  ^meec  gelaa- 
ben  /  tik  onö  naberljanb  boe  toe  na  Guajaquil  gingen  /  3ecr  toel  te 
paiS  btoam  /  om  onöer  on5e  fpü3c  te  mengen  :  b)c  bonben  00b  aan  Ijc 
öant  berflibici:  ccnigc  Hattos,  albjaac  b3p  onö  berberfcDten  tot  op  ben 


BOE  C^A  N  I  E  R  S.  8i 

fcöbe  Umi  Sprokkelmaand,  toamieec  top  tocuöcc  aan  Doo?b  ban  onse 
^cOecpcn  {ttoaamcn.    <Op  öcn  ttoaalföc  bertcofihcn  toe  tocöci*  /  om 
b0O2  De  öcvöc  maal  Nicoija  te  oaan  be3oe[ien,-  toe  htoaamcn  öaartic.ö 
anö^c  tiaao0  aUonösef  /  en  sonDcn  aanftontiji  bcifcïjcpljc  partpen  iipt/ 
om  toeocnö  be  Spanjaards  eenige  ftonbrcHap  te  üehootiien  /  öie  (t'feöerö 
öat3eon3!ocö?epotiljatiöen  met  ftnac  ïji'^Ptrocpcn  /  inplaat3eVianl)?anD:= 
fcftattaig  boo?  bc,:êtati  te  Oetaalcn)  niet  meec  te  Uoo^fcDü»  btoaamcn.  Devrybuy. 
5^ie.ö  flaaben  top  nu  De  ^taD  in  öe  i)?anïï :  maat*  fcljoon  top  Qmodis^  ters  ver- 
3aa6t  toarenom  op  DC3C  toP3e  De  Spanjaards  te  haflpDcn/  50  lieten  top  ^'^"^^3" 
ebentoel  niet  na/  met  alle  moogclijfte  blpt  Defeerhen  intoee3en  te  Oou*       ^  ' 
Den  /  in  De  toelftc  top  De  e^cljilDcrpcn  en  25eelDen  Dec  i^epllGen  Die  toip  in 
tjc  Oiipfen  bonDenbjagten/  opDat5eboo?DctooeDe/  cn'tbecDjanbenDec 
Engcifchenbcb?pDmoGten5pn/  Die  gccngi'ootbeljaagenin  De3e  30?gbuls 
DigDcpD  fjaDöen  /  5pnDe  eenbolftDatmeecocï^ocgenenbevmaah  beeft  om 
een  l^erb  te  3icn  bjanDen  al0  Dup5enD  TiUPfenin  America,    nalaat  na? 
Demailtop  nu  De  (leditlc  partptoarcn/  3oDo?tlen5cnict0Docn/  'ttoclö 
ban  D'eccbieDigöcpD  Die  top  30Daar.iöc  DtugcntoeDjoeocn/  htoam  af  te 
topftcn.  * 

Nicoya  toas?  cen  ftlpncDog3eecbecmaafieliirie  plaats ;  Dc$i3elfs5öec* 
rientoacen3eccfi:aap/  maac  De  biipfen  3eci:  fiegt  geboutoD  /  Dnau  loopt 
een  fcboone  0ibiec  balf  om  De  ^ètaD;  maat  alö  mcninDe^taDiitimn 
men  bp  na  niet  toeeten  bptoelbetoegmcni.sjingeboomen/  neg  boe  men 
baac  toeeDec  upt  3al  raabcn/  toegenöDeöoogteDec^^ccgcn/  DaacDesel- 
be  aan  alle  banten  meeDe  onjringD  W. 

go  D?a  toaren  top  niet  upt  De  %tati  gctroMicn  /  of  De  Spanjaards  3ette* 
be  De  toecgcn  Doo?  De  toelfie  top  trcbben  moeften  in  De  bjanD  /  't  toelü  top 
nog  gclubbchjb  ontbtoaamen/  al300  3ebetiup(leer(lbaDDen  beginnen  te 
Doen  ;  toe  bccegen  nog  een  man  gebangcn  /  Die  tufclicn  omes  en  bet  biec 
bebnelD  toaö  /  Dc3e  Ozagt  on^  aan  berfcbepDe  Eftancia  's  ban  toaac  toe 
niet  boo?  Den  ttointigjle  tctug  en  toeDeraan  boojD  btoaamen.  €n  op 
ben  ttoee  en  ttointigde  3onDen  toe  beertig  gebangenen  aan^lanD/  al3oo 
je  onöaanbooiD  telajlig  bielcn. 

Eommige  3ulien  miiTcOicn  bectoonDeiD  flaan/  ban  't  geene  ib  toegcnö 
DetbjanDen  Dec  toeegen  ftomte3eggcn/  maac'tiö3ecberDat3ebjpmeec 
bei'tóonDerD  30uDengetoeEt1: 5Pn/inDien  3e  bet  30  toel  al<S  ift  gi^ienijaD* 
ben  ;  Daac  3pn  ttoceDcrlep  plaateen  Daac  De  SpaajaardsDtt  b  ahDcn  ge* 
tooon3pnin  't  toerhtetldlen/  tetoccteninDebofcbcnenSavan^s,  to.in* 
neer  De  laafïe  (toeibccö  <6Mcf  bn  na  een  manö  lengte  boog  en  30  D2ocg 
al0  beeni3ei)in  bjanD  ge3et  toietö  /  bonDen  toe  onö  tec  regrei*  en  (liaijcc 
3pDc  ban  Detoeg/  D002  De  blam  gclübaiiei  bcleegecD/  cninDien  bttlang 
gcDuucD  bab/  30uDentoeeenéDeel.éDoo|De  blam  bec3engD  /  en  D002  De 
ïtoob  bebbenmoeten  bcrflibbcn ;  en  toanneec  De  toeg  Doo?  bofcbagtig  lanö 
Ijeenen loopt/  en5P  bet3clbe  in  De  bjanD  fteeben/  30  3ietmenm  topnig 
tpDsi  Ijet  ianD  ettelübe  miJUn  ber  iniigteblam/  te  toeeten  aan  Die  bant 

%  Daac 


gz  Hiftorie  der  Aipericaanfche  * 

ötiac  be  boinblie  blam  homt  fteentc  ti2uuen;  totOettocUicb'imtnccmm* 
De  özooatc  öcc  floffcn  Die  öoo?  be  Ijctu  dcc  <§on  (bic  in öc^c  toö  ban  't  ^aac 
öMnöenö  Ijm  i»)  odöti  al^  bei:3enotiü3o?öen/  niet  tocpnio  bomt  toac 
ö^cnocn. 

<2Dp  ticnt!2ic  en  ttotntigftc  5onlïcntocon5c3^töarttcMiicc(tccnnnboo2li 
ban  ti*Engcifchcn,omuu't(iaacccnUiTbmö  temaafun  :  bjc ttclöenriiac 
boo?/  om  oe5amcmli)H  Guajaquiii  (albiiac  öc  Spanjaards  orootchanbcl 
ut  5CC  D2ccUcn)  in  te  necmcn  /  onöcr  boo?toaaiöc  öat  inbicn  lun  ttuce 
(^cljccpcn  3oui3cn  bcroobcrcn  /  toP  *t  3lot  ^oubcn  tocruen  toie  ecid  ftie? 
3cn  3011/  en  inbicn  'cc  maai*  een  ocnoomen  toieiö  /  iiat  toe  ban  bnftig 
man  ban  pbec  .J^atiebaac  3ouben  op5cttcn  tcc  tpb  toe  bat  top 'cc  non  een 
3onbcn  ^loomnte  ncemcn/  'ttoelh  3e  niet  boen  toilben/  cpfcOenbc  b'eecs 
(Ie  fiéuc  :  30  bit  (3ienbe  bat  toP  baac niet  UaM  betoccijcnj  top  30  toel 
ban  Ijaac  a(tf  ban  Capitepn  Grognier  en  bPfriij  man  ban  onö  boUi  ïiie 
bp  Hem  toilbe  bhJbcn/  affcftcpbcn;  3P  fu'^bben  boen  op  Oaar^cfiipOom 
becbcn  ttoeeen  bccrtig  man  /  en  toPÏjonbecb  en  ttoce  en  tfeflia  opon^ 
jrceoat  en  ^arque  Eonnc. 

0\3  Den  bicccn  ttoimiotlcliatctop't^nïicc/  m  oinacn  na  Guajaquil 
t'3cpi/ toe 3cttebè alle  3CPlcn0p  om'ec  eccbccalö  b'Engcifchcn  te  toce5en/ 
tiie't5clbc  boo2neeinen  alö  top  ftabbeni  Op  benajttlebanLcntcfnaand 
pafTccrbe  toe  b'Evenaar,  (aatcnbc  b*<iJplanben  de  Los  Galopagos  ont' 
tccnb  ttoaalf  mijlen  aanilp  Icgacn. 

T^it  3mt  aot  <ïSplanben  leoa'=:nbc^5^oo?b  cnEupbeban  Cabo  Blanco,  en 
«Ooit  enïDctl  ban  Guajaquil,  3e  3Pn  bol  Zce-Schiipadden  ,  \jk  albaac 
pbec  mic  ban  bc  bag  aan  Eanb  ftoomen  /  enalömcn  in 't  Oofcftfjomt/ 
ftanmen  bn  na  3Pn  boeten  niet  necc  3ctten/  3onbccop  tsc  Landfchiipad- 
dcn  ,  enHagcdiirenbtc  bicc  in  acootc  meenigte3pntetcccbcn.  ^c^ec 
fjiec  omeccnb  ies  ooli  3eec  bnigtüa.u'  in'tboo2cO?en  jon  ban  bircö/  maac 
bc3c  boojöeclen  too?öen  om  betr  gcitootcn  boo?  't  oeb2cö  ban  toatec/  toaac 
ban  bc5c  C-nlanbcn  t'ccnemaal  ontbloot 3pn. 

Op  ben  i8  ontöcïttetoeeen  .^cOip  liCii^t)33i:  aanttonbd  iagt  cp  maahten/ 
toe  top  naüeu  htoaamcn/  bebonbentoclietb'Engcifchctc  5nn/  bic  in  bJ 
2Daap  bvin  Caidaira  ban  on«  afgcjcOepbcn  tonren/  en  01300 top  biceöbc 
öat  3e  ecrbecalötop  tot  Guajaquil  mogten  ftoomcn/  bccbcntoPbiactoc- 
öecom  bcr5oelicn  om  met  on0  te  geli)li  aan  te  fpannen  /  eu  3p  [)ct  epn^ 
belöh  toetlemmcnbe/  30  3eplbcn  top  becbec  met  maUianbecen. 

5B>oo2bicn  topnnboÓ2  lic  gcbniicige  tcgcntolnben/  alfccbc  langcc  oïu 
bcrtoccgcn  gctoeetl  toarcnalcf  on^e  J^ctnalieiïonftieïilien/  30toaccntop 
t'3cöcrb  ben  agt  en  ttointigil.'  gcbtoongcn  een  vcqic  baden  in  te  gaan  /  en 
niaacccn<$  iw  ngtcnbceitianuccn  t'eetcn  :  ooii  ftabbcn  topgcoot  gctucFf 
aan  toatec  en  inbicn  ton  lictgcluh  niet  geliab  babtrcn  bat  Oct  nu  en  ban 
reegcnbc  /  top  30ubeii  ban  bo^jt  (jcüOcn  moeten  bcrrmacfitcn;  maar 't 
Oeenon3e  nuobnict  tocnnigaanbeecne  hant  bcc3agren/  toaö  tjat  top  op 
benOccttoft?  op'tonbeitoagtjton.öin  ucn  lioninhi^ütiban  grooie  iaifclien 


BOECANIERS.  83 

Öcbonbcn/ a^SlKcyfers ,  Tonynen,  Negros,  noDitoscnbcrfcTie»)bi>tl»1b?e 
3002tcn/  aantDicntöpoccnmccchtoartiec  gaaUcn/  al-saan  öc  Zee  Wol- 
ven, bicljoc  Icelijft  ^i  ttonlicn  /  cUcnUocl  onBcljouocrige  nuiaocn  tot  «.en 
tjcöcaaf-plaatö  fuccgcn. 

<0p  öcn  fc0öe  ban  Grasmaand  fit  bc  Hl5o:acit|tonti  ^aagcn  ive  Saub/ 
'ttocIhlDp  Dcbonöcn  Cabo  Faflaotc3ijn;  opDcndföchtoaamcn  toe  op  bc 
ÖoogtcUaii  't^planbDcia  Piata,  cnopöciutoaalfoe  5aagcntDp  bc  punt 
banSanda Heiena ,  bc  UjclftcbïJffien  mnien aan  ipUaii Guajaquii  Icgb /en 
bc  25aap  bcginb  tcfo?mccren/  bc  ineltic  bc  naam  ban  bic  ^t^li  bjaagb. 
3©c  ontbehtcn  op  ben  ttoaalfbc  met  öct  aanü>ecficn  ban  be  bagccu^cpl 
ontccnb  bjicmplcntclocftöaacb  banonsS ;  en  boo?bicnl)ct  ^tct  ttilbjaö/ 
jonben  uje  b?ic  Pcruaguas  om  te  $m  \xfat  tiet  bjajj ;  $c  bonbcn  Uu  ccn  ^eontmoc 
^ipötc  3mi  mcH©uneniüoo^naclaabcn/  tk  boo:  Capitcin  Davidbjo?  rns^Spi. 
Nafca  gciioomcn  toa.ö  /  en  oic  boo?  tïo?m  ban  ï)cm  toajs  afgciaaht ;  fjo  tein  d.üó. 
ïjab  agt  Engeifchcn  op  bc  5cli3c  Gt'5'-t/  mct  bcbelbatinfcicn^c  ban  mal-  f^^^ehoo- 
feanb:cn  moi:ttcn  afcaahcn  /  na  't  €planb  Dda  Pidta  te  geulen/  aitöa.u-  Oaac  ^ 
bcr5amclplaaf)5  5nn  30ubc.    ïött  li)ol[i  uccfjaalbcon.ö  bat  't5cötTb3cöct 
(gplanb  ban  St.Juan  beclaatcn  öabbi?n/  5c  bccfcOcPbc  lanbingongcbaan 
Ijabbcn'  onbccanbK  tcSagaa  Arica  en  Piica  :  batinbc5c  laaiilf  plaatö 
ccn  naOcflaanbc  haii  bc  öice  öop  ban  Li  ma  uoon  Ijoof  o  ban  a>;it  ii  ir.öerb 
mannen  gcöoomcn  toaö  om  öaac  te  ücUcflucn/  maar  bat  3c  öimmct 
gcoot  bedicö  ban  tic  5i)ncn  op  bc  blugt  gcb2ccbcn  ïjaböcn  /  bat  5c  ^^:t 
bccl  ^tlici'pen  genoomcn  Ijabbcn/  W  na  lic  ^clbcgcplonbccb  tt  ïjuDbcn  / 
toccc  öabbculatcnbaacen;  en  ücbonbcn  öcbücnbe  bat  3e  be  toaarbc  ban 
bPfbup^cnb  finishen  ban  agtcn/  pba  man  Ocftoomen  fiabbcn  /  30  Bab^ 
ben  3cbe(i[ootcn  W^a  na  bc  |5oo2ö5ee  :tc  Bcccen  /  maac  bat  5c  tiTb)öl3C 
bee5ig  inarcnomna  bc  ^tab  ban  Mageiianes  tC5cPlen/  aan'tfpcelcngc; 
laafit  bjacen  /  toaac  boo:  bïclc  ban  ïmn  toccc  aUe0  bcclooi'cn  bat  51^  ge- 
bjonncn  liabbcn.    ^?.t  3e  aan  ^t  Cplanben  ban  Don  Fernandcsgthoos 
men  5i)nbc/  albaac  <^apitem  Wiiinet(mccbcccn  Engcifchman;  gebon= 
ben  Oaöbcn  /  bic  al  lang  te  booccn  öan  ïiuc  toacs  afacfclicpbcn  /  en  nu  l}ict 
gchoomcn  bjaö  met  Ijct  3clföc  boojncemcn  /  om  boa:  bebooznoembe  flcaat 
tocbcc  tn  bc  3aoo2b5ec  te  hccicn.    Mi^^t  bat  dTaptrcin  David  üan  boo2? 
nccmenucranbccb  toasf '  boo?btcn  be  5obanigc  b.m3ijnbolf? bic fjaacgclb 
met  fpcelcnbiTloorenOabbcn/  niet  gcncegcn  toarcn  upt  bc5C5cctegaan/ 
nog  t)ct  ^Ciiip  te  ücclaatcn  boo?  bat  3e  een  anbec  in  tic  plaatiS  geöcee^ 
gen  JiaDbcn;  bat  bcgcencn  bic  gcüjannen  Oabben  3tg  biai*  op  aan  Doojb 
baa  Capitcin  Wiinct  üegeebcn  ïïabben  /  en  ti^t  tit  50banigc  ban  Capitcin 
Wiinct's©olfiibie  gcengelb  dabben/  tocbcc  on  't  ^cïjip  ban  Capitciu 
David  gehoomcn  toarcn/  omtc5ienof  3c  mctljcm  nogtoathonbenobcr^ 
tomnen/  en  bat  3c  buö  ten  getaale ban  feftigEngeifchenen  ttotnri-n  Fran. 
fchen tocbcc  ftcrtoaarbö  in  ^c  Eupbsec  geöeecb  ^uarm  ;  en  aat  VVi.'net 
Stin  boo:gcnoDm:n  Hcpsf  becbolgti  öab ;  ^H  C'TJitein  Pcctr  Henry  ho;t 
na  OTapitein  Suams  naöoft-lodicn  gegaan  toasf;  en  epnbeUjii  (Ijoetocr 

%  %  top 


S^  Hiftorie  der  Americaanfche 

toP  fticc  biin  al  te  baorcn  onöcjciottonrcn )  ötit  öcSpaanfchc  ©lootami 
PuerioCaiiao  lig/  'ttocl&alij  cccöjj  Q^m^  10  De  l^aaUcn  of  ginfcöccp; 
plaatöban  Lima  i.ö. 

I^:j:5cmaal  öe3c  nat  man  ban  o^öaatcntoaccn/tatCapiwnDavidmct 

3ijn  f  i-caatnoa53  0^iaft  niet  optie  biTfaamclplaatö  5Duhonnen5ijn/  30 

floeoai  3c  bDOjom  met  on5  na  Guajaquii  te  gaan  /    't  üjclli  top  te  oe- 

toitliacr  rocitmtiien/  om  öat  5e  on0  een  gcöcelte  Uan  liaic  Olctnalu  en 

53ï»2anïi  üPfettctie/  'ttoelftln  on.ööeoctDOonlijhelnftloOepLimeöcrccntorpj 

nioöeeö  Iici-lecbcn/  tik  tsooj  tie  ontbouöüjen  tiietop  o^ nooöfaa-n  toaren 

t'onDeraaan  en  öic on.ö  nkt  topnig  ber5toaïue/ gelijft  alö  upto^Uanneii  to  ijj. 

<0p  öenbpfticnöeonttjeiite  toe Gabo Blanco,  öetoelhe  teloeftoaacbb.in 

t!e5«  föaap  legt ;  onuccnti  ten  tien  uuren  in  tie.mDzgentlonti/  üegaaben  toe 

i?cu  B  "v^"  on0  ten  getale  üan  ttoee  liontieco  en  t'feftlg  man  in  onfe  Canoes ,  en  flieröen 

van  Guaji-  öe  gelicelc  öag  na  't  €p(anti  Sanöa  Ciara ,  altoaac  top  met  <;§onne  on:= 

quu.        öccgang  hojaamen.    ©it  filepnc  ocplanti  ijJ  niet  anöcrjö  alö  een  Hotö/ 

leggcnöe  feö  mplen  ban  't  bafïe  Eanb  /  toe  toaren  gcnooösaaftt  tiiec  liet 

anhec  te  laaten  ballen  /  alfo  top  öe  (zcoom  niet  ïionöen  DootJ  5cplcn  :  op  ben 

feftlenbc  ücbonben  toe  onjs  tu(jfc[)cn  SandaCiaraen  La  Pana  omtrenöbnf 

mijlen  ban  3lanti. 

LaPuna  ks  een  feec  fcaap  <Êplanti/  ban  gebaante  alö  een  Jiarbinaalö 
fioeb  ;  't  f)(ift  ttointig  mijlen  in  ^ijn  omtccfi/  en  legD  ttoce  mijlen  ban 
'tbafïc  3lanti/  tegcnss  obec  be  monïj  bec  fïiblecbanGvajaquii,  baarics 
cengrootc  23urgtop  *t^clbe  geboutob/  altoaac  in  boorige  tiibenbest^o- 
nmhö  ban  Spanjcns  ^Baga5ijnen  in  toacen  :  ttoce  of  b2lc  behö  ^ciiec- 
pen/  bieinbe  itibier  niet  ftonnen  homen/  anfiemi  boo?gaan.ö  tufTclien 
öefelbc  en  tiit  <Gplanb  beibojgen/  enfiabbenDetgeluftbanbooibetoacfj:' 
tenöie()iertengetaalebanbeer(ig  tonren(tioetoeltop'inietentoi|ten)niet 
ontöcïu  te  toojben  :  tegcncf  ben  abonb  gingen  toe  meersnpbelüli  leggen/ 
om  ban  'tïanbniet  ontöcht  tctoojben. 

<Op  ben  feebentienbe  Ijifïöcn  toe  bnö  toeebec  in  een  fcïiuplplaatsf  aan 't 
3elbe  o^planb  becbojjen  -,  en  na  bat  toe  ban  on^'  gebangenen '  ban  te 
(laat  en  gcleegentbepb  bec  <§tab  Guajaquii  toel  onbcznclu  toacen/ 
fcliicluen  toe  ban  onfe  macOt  op  be  bjlgenbe  topfe  :  Capitem Picard tik 
onö  iFcegat  boccben  /  3011  met  bpftig  man  l):t  groote  f^o?t  üeifojmen : 
€apitein  Grognicr  30umetl)et  gcoö  banonöhlpnelcegec5igmec(tecban 
öe  ^tab  en  ilMaben  5ien  te  maahen :  en  Capitein  Gcor^e  Hewii  boerenbe 
Oct  EngcHchc hellip/  ^oumct bpftig  man  banfijn  DolfinerliIepnejrOJt 
bc(l02mcn;  en  tagtentig  «ÖJanabtccö  onbec  'tbebel  ban  bcCapiteiiiban 
onfe  ö-ich/  5oubentot  een  CcoupDeHcrecbebccftrchlien/omtehonnen 
öicnen  baac  'tbcnoob  berenfcluen  :  enbnpfenb  ituhlicn  banagtentoicc- 
tien  beloof D  aan  een  lict  Daanöjaagcciei  (ban  toelfic  ift  'ec  een  toae)  lik  't  eec(l 
^ijn  Öaanbcl  op  *t  groote  jro^t  ^on  planten  :  biiö  alleö  gefc ^ifu  siinbe/  bec> 
lieten  toe  tegeaöben  abonb  onfe  ff  iiunlboeh/  hoorcnbe  nog  bie  nagt  in  be  HU 
biec  tegecaalien/  maai:toat  mocptc  topbecbcnlionben  toe  niet  meecaiö 

een 


BOECANIERS.  85 

ccn  bcc  punten  ban  rjet  €nItintilöimKn/  tcacnjsobccbc^ibicrocïccocn» 
onDcttutTcf}ai  0?nlit(ctiag  aan /  en tüicvöcn top öoo? ccn öcc  ïïDacHtcn ont= 
ticïu/  öictiiintop  ccn  l^utinöc  ü^nntflafi/  tot  ccn  tcchcn  aan  öc  auöje 
30acr)tcn  ctilc  opeen  üctJööaamc  tufTdjen  topöte  aan  toccrïiantcn  i)aï\U 
Wt  ocficlö  toarcn)  bat  fjp  on.ö  ^iig/  optjat  aan  öe  ^tab  baacbanhcn^ 
nilTe  niogt  o^'occbcn  bjoatjcn  :  Dier  op  tcaaDen  toe  aan^onöss  aan  ^anU  en 
tibjarödoo?  ccn  'Hdofth  öpïici  bier  aan/  en  Docbjp'crDphbjaamcn/  bon= 
tien  to'cr  nog  ecnuje  Die  't  angcflooftcn  ïiatiöcn  /  banteelhe  top 'cc  ttoce 
in  'tbliigtcn  onöcc  öcboet  fcïiootcn/  en  ccn  öccöe  gcbangen  feceegcn  -  iipt 
toicn  toetopnigbcfcöepti  honticn  hrpgen  alfo  *t  maar  ccn  ïilcpne  ^cngcn 
toais. 

(€cgcn$s  bc  tuibbtig  ^aagmtocccn  ^cOfp  beïübtcr  fnïioomen/  't\x>dU 
top  Itctcn  baaren  /  met  o^neegcn  sijnbc  iipt  on5c  fcljupiplaat.ö  te  fioo^ 
men  om  Ijct  te  necmcn  /  iipt  b?ec5e  ban  aan  't  batte  lanb  ontbcftt  te 
too?bcn/  altoaac  top  uan  gebagten  toarcn  bat3e  nocD  ntetcf  ban  on^ 
totflcn/  nabcmaal  b'^ntooonbcc-s  ban  Guajaquii  niet  g'anttooojb  ïiab* 
ben  /  op  ïjet  ^löiec-tetftcn  't  tocift  be  e^cntincl  ban  La  Phina  gcgcebcn 
5ab«  <0p  liet  aannaab?cn  ban  in  nagt  maafiten  toe  on$s  \x}sct  hiaat/ 
en  fttoaamcn  in  be  iüibiec  ban  Guaiaquii ,  bp  ccn  bec  ttoce  monben  ^.^^i^<^^' 
bic  toe  baat  bonben/  en  altoaar  met  Det  (€p  3"lö  «n  fïecfie  ftcoom  men  inde 
in  en  uptgaat  /  bat  toe  biec  mijlen  in  be  tijbt  ban  ttoec  uuren  boj-  Rivier  vaa 

tJCrbCn.  Cuajaquil. 

(ïI5p.bc  ttoce  D^'cbflc  plaat3en  becïtibtei:  (Die  baar  omtrent  een  fiaïbc 
mijl  mag  toijb  sijn)  leggen  ttoce  5CC1:  fcaaije  oEpianbcn/  onbct*  bctoclfte 
toP  on.ö  op  ben  ncgcntienbe  be  gcöeelc  bng  bcrfcOoolcn.  €cgen,ö  ben 
abonb  maalitcn  top  toccr  hiaac  /  laatcnbe  onö  boo?  tic  fïroom  opöJiv^ 
Vien/  5onbec  on5c  ïtiemen  te  gcüjupften/  op  bat  be  3©acl)ten  iik  31CÖ 
altooö  aan  be  ftantcn  bcc  ïiibicc  ondioubcn/  Oet  gccufdt  ban  *t  roepen 
niet  mogten  Oooren :  ftet  booznecmcn  ban  on3c  (Bi'o^  toaisJ  om  boo?üp 
te  baaren/  en  booben  bciêtab  tela.iben/  tocetenbe  bat5cbaar3toaïi{iec 
en  aan  bte  feant  ffccljtcr  bctoaaöttoaö  alö  aan  b'anb?e  ham;  maar3i)n 
boojnecmcn  mitïe  fjcm  /  aUo  top  Ijit  €p  begonnen  tegen  te  hrijgcn/ 
't  toclh  on.ö  ötoong/  om  ttoce  uuren  boo?  bag  omtrent  een  CanonfcOoot  zeianden 
ötin  bc3e  3iJbe  ban  bc  ^tab  te  lanbcn/  ban  toaar  top  een  groote  mee- 
nigte  Èicïiten  5aagen  /  betocUie  3P  gemeenlijk  in  ïjaar  $^up3en  [)cbbcn 
be  gcbccle  nagt  ober. 

;©c  plaat!C5  baar  top  ilanben  toa]C5boI3ïDatercn>§truphcn/  bicsf  toa? 
ren  toJJ  gcmiob3aaftt  cm  mcton3e  EabeliS  ccn  tocgbtoaries  boo?  be  3clbc 
ÏKcnte  Uoutoen  ;  maar  toe  iiabben  ■tonncluh  bat  toe  teegcn.0  ober  ccn 
^cntincl  gclanb  toarcn/  en  bat  een  man  ban  onjS  bofh  bic  tot  bctoaa^ 
ringc  bcc  Canocs  agtcrgcblceben  toaö/  buur  floeg  om  een  ppp  rCabacft 
aan  te  tleehen/  't  todhOp  onOcbacnt3aamlijh  becb/  tecgen^  't  uptbjuh- 
fecUUt  berbob  aan  ftcm  gcbaan ;  be ïIDacbt  bit  5ienbe/  öocfbc  niet  te t\s)pfsi 
Kn  of  baar  moe|t  ouraab  3i)n ;  nabcmaal  be  Spanjaards  aan  Daar  bolft 

S  3  op 


86  Hiflorie  der  Americaanfchc  • 

op  iPfiïi'Af  bcrbtctcn  lip  luqt  buuc  te  O-^an/  tennr  opfjp  ooft  aanflonb.sf 
ecu  ilccnduliic  loftcn  ouifict5fon  danc  Unn  ïicnniO'c  te  occbcn,-  öic  ftct 
jclüc  Imt^  öanc  na  öoo?  't  lo9i)?iittticn  Unn  al  Ijtinv  (jcfcöut  Octinötouoj; 
Den.    (OiïJccailTcÖcn  oticrblel  onsl  een  ijroote  (lo?treeocn  /  toaac  öoo? 
Ujp  ocn30ö5aaht  löaren  in  een  oroot  Ijiuvö  /  'tocen  top  boo:  onö  ^amn 
Icógcn  te  fcDuiMcn/  en  alöaau  öc  lonten  bec  «©janatiierss  op  te  fteche'n/ 
en  na  beöaatc  toaotcn/  onöcctuffclicn  fcliooteii  hc  bpanbcii  ionöec  op- 
Ijoiiöcn/  om  cn^te  becbaaren/  en  te  Doen  bjcetcu  bat  3e  avieeb  toarcn 
bm  on3  t^ontfanoen. 
£nb.-acr-     (0p  ben  tbïtniigfte  (coliüen  toe  ttictftetaanbjeeften  ban  ben  bag  /  met 
^12  '^^     fiS'inöe  (€commcl0  en  blicoenbc  Baanbeld  na  öe  ^tab ;  in  *t  aannab^en 
"^    '       bonben  toe  om  acftupt  boo:  fceben  bonbccb  man/  bteoneüebootenön- 
bei*  't  befcbut  ban  een  e^cljanief  ban  bpf  be  balf  boet  fjoog  /  en  W  aan  hc 
6ant  bet  Hibiec  boojeen  <©p!i  omringb  to^iiS  ;   en  al3o  top  geen  goebe 
bennlffc  ban  i}c  geleegentljcHb  ber  plaatss  baöben  /  oo:beelbcn  top  aan- 
flonböbaibit  ijaac  JFo?t  toaö  ;  3e  beeben  alleö  bat  3e  fionbcnomonöaf 
teOaan/  en  boobcbc eenige  banons^bolh;  enbooibitlilpncboDJöcclaan'- 
gcmoebigb  3pnbeïjabbcn3C  bc  tloutbcpb  om  met  bet  5toaacö  inbe  biipd 
een  uptbalte  boen/  maar  3ienbe  ^m  top  baat bappccontbingcn/  50  m- 
men3c  ho?tö  baai*  na  beblugt/  enbemoegben  3igmct  beb?iiggen  agrei* 
l)aac  af  tèOjeeften/  om  onö  te  beletten  re  naaö»  een  ,•  bog  bit  bon  onieiniet 
berbinbercn  btoargj  obcc  ben  ^pft  en  nanbc  boetber  ïènl  tegeraahcn/ 
ban  betodfte  top  on.sj  bO2t0  baat  na  in  fppt  ban  ïjaar  teegcntianb  mee? 
jiermaafitcn/  toant^e  fïonbenbc  banbgranaaten  niet  bcibjaagen/  tk 
ïjaactot  inbe  biipfen  öjeeben/  bctoelöc  met  boo?bagt  bier ncüoiitob  toa- 
rcn om  'ec  3ig  iipttc  bonnen  bcitoeercn/  in  CajS  bat 3e  be(ïo2mbtotcr=^ 
ben  maar  toe  b2cebcn5e  Ijicr  toelbaaft  toeber  upt  :  bier  ban  baan  bloo; 
ben5c  na  een  ftcrlic  Cazc/  ('ttoelb  top  een  ïlcöupt  noemen;  bie3c  na  een 
uut  tpbsÉ  mecbc  ocnoob3aa';t  toarcn  te  bcrlaaten/  tm  baar  banflerbte 
tot  lleibte  berbolgcnbc/  bwr!4imen  toe  epnbciijb  aan  öebeiöe  't  toclb bc 
groojtlc  ban  alle  toa.ö  :  bta*  berbec^igbe  3c  3ia  ccnivingc  tnb/  toant  3e 
0'iabcn  gebunrig  buur  op  onö  onbcr  be  gunjl  ber  itoob  bin'tgcffbut/ 
't  toclh  on0  berbinöcrbcn  bau  baar  te  bonnen  3ien.    ©oe  toe  aan  be 
boet  ber  ï^allifabcngclioomcn  toarcn/  beeben  3c  toeebcr  een  imtbal  met 
bet  3toaarb  in  be  biipft/  en  eenige  ban  onöbolhgctoonb  bebb  nbebrec- 
gcny^r  een  gebangen/  maar  toe  beeben  baar  ii<:\:  p2oop  toe!  baalt  bec^^ 
Diezever-  (antcu/  cn  uabcelbaubcbaare  öcrloorcu  tcDcbben/  toeber  in'tjpD?r  top; 
°^""'      ben;  cpnbelijb  boo?  een  gi^begt  ban  elf  uuren  moebc  3piiöe  /  en  a!30 
cnö  ffiuocrupb  meelt  berffbooten  toaö/  3obaöubL':I!ictocon3e  poogin^ 
gen  50iDanigcr  top^e  /   istit  top  op  baar  iuüM.iben  en  onö  metfter  ban 
bitlaafte5po:tmaabten  /  boetoel  niet  3ontier  bcriieö  aan  on5e5Pöe/  al* 
50  ton  neegen  man  geöoob  en  ttoaelf  gebtoiMtcn  batib:n.    fee  3onbcn 
nanftonöö  ettelijhc  luirtpen  upt  om  bcblugtcUngenna  te  iaajen/  tertonl 
b'anö2c  Roomich  Cathoii|kcn5ignabcgrootc  ikcrhbegaabcn/enaltiaac 
ï)ct  Tc  Dcum  5onocn.  xoc 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  87 

^^  ^taö  Guajaquii  iömccflronbsomecnïilintcbcrgöcDoulDïï/  tonac 
optic5c  Ö2J2  3PD;tenlcoocn  /  De  ttöcc  toostten  Doo?  liet  beitc  't  tocifi  l]ct 
öfootjic  i.ö  iKtlrcclicn  /  en  5e  fjLitfpftcn  alle  t>?ic  De  ^caö.  $^ct  groote 
5Fo?tttüclh  tini  öi'^nt'  h):!ö  Daar  tiiu  bc  uiecfie  moi'ptcn  mccDcljaöDen/ 
Ui  occnuno  ftccfi  altf  ann  De  fitint  Dct  ^ibiec  /  en  De  itocc  anD?e  flaatiDe  m  't 
af  llcKcn  Dcj^  25ci'oö  / .  3pn..met  een  Dunne  toal  cmcinoD  j  toe  ibonDeu  'er  niet 
alö  ^ttenflufihcn  iii  :  Daar  iö  een  cüoninnr.ncatie/  tiiflfcncn  De3c  ïaafle 
ttoce  cn't  tiuö2e/0r'  een  üeDcftte  toCQ  Detocihe  aan  üepDe  5Pten  ttoec  njcn^a? 
liff^Den  Occft  met aacDe ocbulD  -,  iv.  't  Qvovit  f  02:  't  tocia uieDe  met  fpaüf^ 
faöcn  lJC5ai.ïJ/  bonDcntoe  feeDcntTnft'^cnaefcïiut/  (clnctcnDc  ban  ttoaelf 
tot  agticn  ponDp5cr/  maat  5c  honDenDoojDeberfteebentficpDDe^plaat.ö 
fjaar  offcïuit  niet  leeg  genoeg  Doen  D?aagcn/  om'erDcgeentn  Dicüeneè^ 
ben  in  De  <êtaD  toaren  eenigleeD  meeDc  rehonncn  Doen/  't  en  3P  3c  te« 
gen.ö  oefiunfenDonDerDen/  om  'eccnöcr  De  bal  Der  3elbe  te  Degcaaben. 
<©e  lljrupD-j|Kaga5pnen  Die  in  't  niiDöcn  ban  't  5Fo?t  ftaan  /  3ijn  fïecOt 
genoeg  gcboutoD.  5^e  ^taD  3elf!0i  iö  na  De  ftant  Der  ilibiix  D002  een 
aiBall  omringD/  ban  bier  en  een  fialf  boet  boog/  en  D?ic  boet  Dift  :  De 
^traaten  3ön  5eer  naaiitov  De^arocïn-öerfien/  al.ömeDe  De  üiloofïersS 
5yn  3ect  nett/  maar  De$^uP3en  meejl  alle  ban  ^eelen  gcbontoD/  en  op 
paaien  gegronDbcfl  /  D002  Dien  3e  in  't  regenatljtige  getp  DeiS  S^atsi/ 

't  toelh  DuurÖ  ban  't  Degm  ban  Louwmaand  tot  bet  epnDc  ban  Gras- 
maand ,  5ooDanig  Doo?  De  reegen  en  Oijft  geplaagö  too?Den/  Dat  3e  ge^ 
nooD3aaftt  3ijn  om55niggen  te  maahcn/  en  aarDc3©allen  inallcttcaa^ 
ten  op  tetoerpen/  om  't3elbeaftefteeren.  l^aarboo2naam(teïUoopman- 
manfctiap  üeflaat  in  Cacao ,  Daar  3P  b?p  groote  banDel  in  D.njben. 

313e  lichtoaamen  i»ïJ3C3c  ^laat^  feeben  IjonDerD  vöcbangcnen  ban  bep* 
Der  fcice/  toaar  ontier  De^ouücrncuc  met  3ün  gebeele  I)up3ge3in  toaö; 
De<0oubernenr  3elf^  toaö  gchtoctd/  gclii&oofi  berffbipDeanD?e€fficte* 
ren  en  SieDen  ban  aanwn/  Die  3icb  in'igebegt  beeter  aehtoceten  fiaD- 
Den/  aio  bijf  bup5cnD.!i)an/  DietotbefcbermiiigDerpnat.es  gciielt  toa' 
ren.    <0oft  behtoaamentoe  bier  berfcbepöc  foonen  ban  l^ocpmanrcfjap'  £„  beko- 
pen/ een  grooie  meenigte  paarlen  en  ecDic  s6e(ieenten  /  3eer  beel  onge^  mengtoot-s 
tniintEilber/  entcnmmfle  feeberttigDiip5enD  ^tuliftenbanagten/  böe-  tuyt. 
tocl'er  nrcr  alööjic  lü^iliocnen  inD^^taD  toaren  Doe  top'er  btoamen/ 
maartertonl  topgebeel  en  al  opgenoomen  toaren  in  onji  meeflcr  ban  De 
5?02ten  te  maaften  /  50  baDöcn  5e  De5e  goleegentbepD  toaargcnoomen/ 
en  met  bet  geo^tite  gcDccItc  ban  baar  belle  roerenbc  oBceDeren/  baar 
langoJ  Deilibicr  Doo^gcp.ibt;  30  D^a  on3e  Canoes  onDiT  Dej^taï  tetïan^ 
ïicr  maren g-'^iomen/  ploffen  topniet  om 'er  bier  aautlonDö  iipt  te  5cn* 
DiMt/  en  De  ^laep  bic  De  ge3epDe  0ijïibommen  toeg  boerbe/  na  te  jaa?^ 
gen/  maar  bet  toiiiof  al  te  laat:  alleenia  f5recgcn3e  nog  ttocc  en  ttointig 
Dup3enb  ;§tiihften  ban  agtcn/  en  een  üooD  iDergniöe  3{!reno/  Die  tot 
De  een  of  anD?c  becbgcbienDbtiD/ toergcnbc  agt  en  t'fetlig  ponbj  Defelbe 
toa^s  3eer  raar  en  fcaap  gcmaabt.    <Danc  laagcn  in  De  Ijaaben  beertiem 

25ars 


2^  Hiflorie  der  Americaanfche  • 

55ncficnncbcncf  b^  oSalcpen/tcgcnö  öe  tDclftettrjïtot  Pueblo  Nuevoöcbocö^ 
ten  DaöDcn  rn  tltjcc  ÖoninlJ^  ^ciicepcn  (tonöcn  op  ttnpcl/  3imbc  ünna 
Oe'occi  btiaitiaj  :  UQm^  öcn  nbonti  htoauicn  töP  met  öc  <0oirüccncuc 
ober  een  öatl)inotcan5ombmil)cm/  5ija  Dmi^facim  /  öe^tnö/  foitcn/ 
<B:(c\m/  CU  ^cïKcpjn/  anti  onö  ccn  iX>iliocn  liuhlKn  uva  ngtcn  tit 
ooiiö/  enbiec  Ijonïjciö  5a{Uicn  l^oo?n  30U  occüen;  en  0111  öc  bctaalino 
ban  't  offcptie  ranfocn/  ('t  tocUi  bantic  :§talïQuitto,  tik  tacluio  mijlen 
[)lc!:  ban  Daan  leat/  ftomcn  moed)  te  ücbojöcicn  /  berfogt  hu  0113  öat  bjp  öe 
3Dlcari0<ö.na*aal  toiloe  lofïaatcn/  al3Ö  i)p  een  man  ban  bermoogehett 
ncijtinoonoec  Onntoni^f, 

^e  ©jonlplicöen  ticsec  ^tab  3ijn  l^eel  aacbig/  maar  bc  meefïe  Va- 
ders of  iBonnilfften  ( bie  ïjiec  in  ocoot  gemaft  lecben )  liouben  met  iafe 
fcaape  ^eïc  30banio  een  groot  gemcen^aamOcpb  /  bat  {jet  'cc  beer  ban 
baan  issom  een  goeb  boojbeelb  aananbjcnte  geebcn  :  tic  Vaders  Oaate^ 
beonö  tot  5ooban(g  een  graab/  bat  fe  be  ÖJontolieben  (bic  noopt  geen 
Vrybuytersgcfien  ïjnbben)  top.ömaaftten  /  bat  b)c3c!b.ö geen  gebaante  ban 
0$cnfcl)enljaöben/  en  bat  b3c  ()aar  en  Otiac  ïiinöjcn  foiiben  op  eeten/ 
't  todii  fjaar  5ooDan!g  een  (c\n\U  cntecgcnfin  banonsöecbopuütten/  bat 
3c  Oet  felbe  niet  iiptDaargemoebftonbentiannen/  boo?  bat  3e  onö  beeter 
iccrben  öennen,-  maar  iu  tuag  b>pdijfi  5cöacn/  tat  5e  boe  geïjcel  anb^c 
gcboelenö  ban  fulfte  getoelbige  OactJijtocten  gegeebcn  Dcbben/  bicbpna 
tot  een  trap  ban  fotljcpb  Dcgonben  upt  te  üarlïen. 
'tS!^  niet  ban  Oooren  bertellen/  bat  iögcbiaarlöierb  bat  tic  B^oiib) 
Geeftig     jif^ci^  jjg  tnbcelbing  Oabben  bat  bjp  ïjaar  foiiben  opecien ;  luant  baagtf 
«n Spain'-"  «a  't  innecmcn  bec  ^tab  gcüeurben  't/  bat  een  iongc  giujfcr  ban'tge^ 
fche  jonge  bolg  beö  <0onberneur0  j©?outo'  in  mün  Ijanben  fttoam  te  ballen/  en 
Juffer.       terlüijl  ili  üee3ig  bjao"  om  D^iar  ter  plaatfe  te  brengen  baar  be  anbie  ge* 
bangcnen  bjaien /  en Oaar ten bien cpnbe boo^ mp Ijeen liet g lan /  30 fuer- 
benfe  ftaar  om/  en  met  be  traanm  in  beoogen  3cpbe  3e  mp  iw  liaarep- 

pen  taal/  Senior  pur  l'amoar  de  Dios  no  micomo;  bat  i.Ö/  myn  Heer 
ik  bid  u  om  de  liefde  Gods  dat  gy  my  nictcncei;  Üjaar  op  ilï  fiaar  bJOeg/ 
\33ic  baar  gc5cpb  ftab  bnt  b)p  geüooon  toaron  mcnfcficn  t'ecten  /  3e  ant^ 
Ujoo?be  be  Vaders ,  bic  f)aar  oMi  bcr3cefterb  ft  iiDben  bat  top  geen  menfclje- 
lijlK  geftiiUe  Oabben/  «naar  bat  top 'er  ,v,-i  auvenuptfiiagen. 

^eö  abanbsf  ban  ben  cencnttoini.attefttoaanien  ecniqebanonö  ©olft 
iw  'tï©icbtf)upjEj/  3onöerbat  5e'tbicr't  toelh3e  bie  bagin  eenbcrïnmfen 
aangelegb  ïMbben/  toicb^c  l]i\ti'i3c\\  uptgcboobb;  Iner  boo?  geraaht.beö 
n.igt^  be  ^tab  wbe  öjann  /  en  toaarcn  top  gcnooosaaftt  im  bjcefcbat 
lici  in onfe Corps  du  Gnarde  50U  obcrfTann  /  altoaar  alfteti^u^hrupöen 
«Migebeeltebcr  ujoopu;ar.!rl)appen  en  0plibommenbanb'\-§tablaagcn/ 
omon5cgobangrnenin'rf  o2t  te  brengen;  bitgcbaan  5i)nbe/  beebcn  toe 
onöbertonrfivaai'teüUïftcDen/  *ttodh(met  tegcnflaanbe  top  aile  poo- 
gimcn  aantocnben  ombi;  Ujanb  te  teutten  )  «n  tui^tji;  beel  ber  ^tabin 
«He  lïfclj  lepbe. 

3D: 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  89 

3©cficcrticnopticn  tlüccmttointtgftc  in  bc  mo?acnttonti  hJ^bcrinon- 

5C  Corps  düGuardc,  en  al30  top  b^ccöbcn  bat  tiC  Spanjaards  bOO^blttOe^ 

bal/  tocpöcrcn  5ciuben  b?,in?jfcöaitino  boo?  be  c^tab  te  beraalcn/  ((jeö* 
bcnbc  öaacmonjSb:rb?agbelooUbbc5dUcmcttc\3Ccb?anbcnJ ;  sobepnö^ 
bc  w  al.öof5P  5clb5J  biiaL-beoo25aa&  üan  waarcu  /  en  3onben  tjaac  m\ 
öjicl)  tuaarin  top  tiaac  Uctcu  J33ccten  /  bat  top  3ecc  ober  Ijaac  niannicc 
ban  ïianbclino  bcrtoonbicb  tot^an  ,•  bat5e  na  een  bei'bzao  niet  ons  oê>- 
maarntc  Ijebüen/  met  een  fttoaarbadibfo  opfct  jouben  homcn  om  be 
ÖoopmanfcOappen/  en't3^go?n  'tocen5c  totftm  bat  top  30  noobig  ban 
boen  fjabben/  tcbecbjanben/  en  bat  toe  üccouto  liabbe»/  bat  toe  begc- 
fieele^rabnietïjflbbenlaatenbecbjanbcn  ;  enbatmMen3eon35  befcfiaa* 
bc  ^t  tor  Du  bc  b?anb  gelceben  ftabben  /  met  btoaamen  bergoeben  /  top 
fiaac  bpftig  tjoofben  ban  be  boo?naam(le  on3ei;  gebangcnen  30uben  toe* 
3cnben.  J^iecop  litoaamenjc  Ijaac  bpon^  becfcljooncn  /  3cogcnbe  baiO^t 
boo2  eetiigonbeugenb  npbig  iDolft  moefl  gebaan  3{jn/  en  bat  3c  on.^bol* 
boening  baacobec  toilbcn  geebcn. 

<©p  ben  b?ic  en  ttonnigjle  bcfcïjiftten  on$s  tt  <6oubcrncuc  een  Sloo(iS 
bic  toe  met  een  on3ei:  Canoes  3onben  om  na  on3e  ^cöcepen  te  fien  en 
bC3elbc  aan't^planb  LaPunaten  anbec  te  brengen/  altoaactoeonjSna 
on$s  bertteb  meenbenatoetebegecben/  om  albaac  na'tbeloofbeian^oen 
tetoagten.  <0p  ben  biec  enttointfte  bebinbenbe  bat  een  ban  ons?  iBoIfi 
reebö  3ie{t  toa0  getoo?benboo2  be  (lahh  bet  boobelijften/  bic  tengetaalc 
ban  obec  \ic  necgcn  Donbecb  boo?be^tab  becfp?epb  laagen ;  30  tcchl^cn 
top  inn  be  ^tab/  na  bat  top  al  fiet  gefcljut  becnaagelb  ïiabben  /  en  begaaben 
onö  met  bijf  fionbecb  gebangcnen  upt  bcboojnaamftc^ntooonberssaaii 
23oo2b  bet  ^acfeen/  toaac  mccbetopopbenbpfenttointigjleaan  't<Cp^ 
lanD  LaPuna  fitoaamcn/  altoaai*  top  onse  ^cöccpen  ten  anhec  bonbert 
leggen. 

<Dpbcn  ttoeebe  ban  Bioeymaand  jticrf  Capitein  Grognicr  aan  bc  toon*  -  .  . 
ben  bic  ïjp  in  't  inncemen  beu  ^tab  ontfangen  Ijab.  «öp  ben  blecbc  3onben  orogniS 
toe  Dn3e<ï5alep  na 't  €planb  DeiaPiata,  omte3icnDfljct5?i:egatbanCai  ftetvd. 
pitetn  David  baac  gelioomcn  toaes/  en  alfo  be  befïembetpb  totbCiruingc 
ban  *tran3oen  op  bcnnergenbeg'epnbigbtoa.ö/  3ogaöento<:iji5nnüöbi;x 
baagcn langec uptfld ;  na  toclïic  tpb  een  Spanjaards  25acfe  (bic  gitooon  toajS 
om  on?  eettoaren  te  brengen)  een  Officier  a«i; .;  :i^  boojti  bj  jgt/  bic  on.ö  ber- 
3ogtbat  top  niet  ongibulbig  3ijn  3oubcn  /  en  »)p  bec5eluT-:' jn  cntf  bat  fjt  t  ran^ 
jeen  nu  met  ben  cerftc  üctaalö  3011  toojbcn  :  ma.u  bitbMaUnb;co  on^ 
genig  bejcaab  bermoeben/  enöat3ecn?fmaarmet  l]cop3CiatenteüOi.ben/ 
tcï tpb  toe batfe  met  fjulptcocpen  bcc<tetht  toaccn  ( en  befk;  cü3e  \}iffin(}  toajJ 
niet  al?$al  te  toaac  al0in'tbÉïböIgl)lpften3.i'O  bie^Dcnonbento:3obantg 
een  ttrcngöepb  tcegenö  on3e  gebangcnen  in  'ttoerïi  leitillen/  'ttoelliiuu 
toiflcn  bat  een  fcD^icli  in  onfe  i^paaücn  bjcngen  moeft ;  iccbcebcnDaac 
met  ^oObc'ttlcenen  om  Daac  Iccbcn  toerpcn  /  en()aïotonöcöoc:Oenban 
biecgcballcn3önbc/  30  f[oegentopbc3eiueaan|tonbi3iaf/  eu5onbenfcnïct 


po  Hiftorie  der  Americaanfche 

\)tt  5dbi3i}  ©nartupg  öatonöljc  Otficiccaanüoojtiocbjaotrui&naGuaja- 
quii,  laatcnljc  tjc  !$tecDcl)ouöcc  tocetcn  Dat  iniaicn  liet  ran50En  bmiicn 
tic  tPöban  bicc  tjaqcn  niet  ocfonöcn  toiccb/  toPljemöcljooföenbanalöc 
O  bauöcncn  öic  top  in  onfc  macïjt  ftatiöcn  /  3outicn  toefcnöcn. 

<Dn3c  <0alcp  htoam  op  dcnbcmientictecuo/  en  bcrOaalöen  bat  5c  om^ 
mntJ  De  punt  ban  SanflaHeiena  öoo?  ttoce  ^cUccpcn  oejaagb  toaien/ 
maacbat  3e  niet  ïjabben  honnen  ontbcfthen  toat  Het  toaaccn ;  öitbceb  onö 
bic  5elbc  abonö  eenon5ertoclbe5cplti(ieGanüesiiptfenben/  omtLffentoat 
boo2  ^cHcepcn  fietmootcn  3ün  :  ^c  ütoaamcn  'cc  op  ben  feftienöc  üp  / 
en  b,bonïicn  fc  ï)et  5?cegat  ban  Capiten  David  te3i)nneebcnöecnp2Ptf/ 
bicfjp  na  batbeanöjc  banöcmafoeiMahtroasS/  oenoomenOaö;  3ctoaa; 
ren  boojnccmenss  om  tot  Paita  te  üanbcn/  en  te  3m\  of  3c  oecn  berber- 
fcljing  ftonben  bcftoomen/  boojccnigeban  fiaacOolft  bic gehtocfttoaren/ 
in  een  gebegt  tcgcnö  een  Spaanfch  MtiM  gcnaamö  Cataiina,  'ttoelfi  5c 
Dpftig  mi)Ien  te  Itptoaaeö  ban  Lima  ontmoet  liabben/  cnecnöergeencc 
toaé  toaac  na  top  30  lang  boo?  bie  ^taö  getoagt  ftaööcn. 

^it^cbip  Cataiina  toaöbanttoecanb2c  -^cftepen  met  bctoelfie5e  na 
bcliaabenban  Caiiao  teriigftonbtefteercn/  afgecaaftt/  toanneei:3e  tot 
ïjaar  ongelnfe  (iet 5f regat  ban  Capltein  David  htoam  fontmoeten  /  't  toclö 
beeIbeetecal.ö3Pbc5eplb  3pnbe  ftaar  gemafthcUjhhongcnoomcnfKbüin/ 
3onbec  3ig  (gelph  OP  ^i(^^)  ttoec  bagen  na  een  in  een  gtbegt  iw  te  toibficlcii/ 
inbienljctmeetlc  gcbeelte  ban  3Pn  bolö  niet  gcbunrig  öjonhcn  toa^  gc^ 
tocefï  /  en  baar  boo:  meeraljj  ttointig  maal  gcmitl  (laööcn  om 'er  aan 
boo2b  tcblampen  /  laatenbe  liaar3elbe  50  mcenigmaal  $c  boobcn  toinb 
toaren/  boo?  onaat5aam0epb  tocbcr  aan  lp  becballcn  :  't  toclli  öco^be 
Spanjaards  bèmcrftt  3pnbc/  50  bagtcn^c  boo?  *t  opdeeben  ber  bloebblag  Oaac 
toel  ijaaft  te  boen  tlrpben  /  maar  fjiec  in  toacen5c  gctoclbig  bcbjoogen  en 
biel  rent  fjet  teegcnbcel  upt  :  toant  Davids  bolhopöenöcrben  bagnugj 
teren  gctoo?ben5pnbe/ en  Haar  3aabcntoeer  in  bcïioo?lijbe  (laat  bjcngen^ 
tjc/  30  toicrben  bc  Spanjaards  baac  obec30baanigbcrfcli2iftt/  bat  5c 't  op 
(Iranb  3ettcöe/  pltoaarbaar^clnp  bet  niet  boben  bc  ttoec  uuren  ()icib  : 
Davids  bolb  begaben  (}aac  met  ecnCanoc  om  ttoec  Spanjaards  te  bergen/ 
W  na  5£anb  tragtebcfe3tocmmen/  bc5c  (jet  gebaar  ban  tc^bcrbiinfjcn  nu 
onthoomen  3pnöe  berljaalöc  linn  bat  (jaar  Capitctn  boo?  een  Canonfcboot 
3Pn  ni>pc  tocg  gcffljooten  3Pnöe  /  nog  boo?  3Pn  Herben  aan  3pn  üieutc^ 
nant  bcr5ogt  (jab/  3onbertc  berlic3en  3tg  na  iic  Bice  Hop  uan  Lirïia  te 
bcgeebcn/  om  (lem  bc  gcbaarli)(?e  (laar  banr  (iet  5r?coatnt  gcbiagttoa.ö/ 
bclicnb  te  maa(jm  /  ten  ep.nöe  DP3onberupiilcl  Daar  te  Ijuipe  niogtbocn 
lioomcn. 

<Dn5e  Canoe  bic  op  ben  ttoce  en  ttoit»tig|lc  tcrugbtoam/  cnonsjbet 
l)3023epbcbcrigtgif  /  b2agt  (ifapitcm Davids p2pö mcbe/  3Pnbcboo2 (jem 
0e3onben  om  te  ber30chcn  bat  top  (icm  crncrootcmaft  toilbeber302gcn/ 
en  Hem  toat  ban  oniS  ran3oen  gccbcn-  en  bat  bp  tot  bat  l)et  3clbc  gc^ 
libomen  ^ï^n  ^out^c  bupten bc ^öaap  \xii\lic  brupffcn/  om  U  beletten  ttcit 
-tóp  niet  boo?  bc  Spanjaards  obwballc»  toierbch.  ^u 


BOECANIERS.  91 

giH  f)cb  bÉtgcctcn  te  melticn  tjnt5pn  bolft  tot  Paita  tm  ^oflloopêtoc- 
bangcn  o^firceoen  Ijaööcn/  dicboo?  öctJccDcmaaltoanGuajaquii  na  Li- 
ma flonö  leoaan/  om  aanöc  iDicc  i3op  öc  bcloenöe  briefte  tjjsnocn. 

Brief  van  de  Stadhouder  van  Guajaquil  aan  de  Vicc  Roy  van  Lima. 

IK  kom  uw  Exellentic  ten  tweede  maale  bcrigten  dat  dï* Etigelfchen  en 
F ranfchen  nog  tot  Pmhh  tyn  ;  't  is  al  vcrfcheydc  dagen  geleeden  dat  de 
tyd  dieze  ons  tot  loflinge  der  gevangenen  bepaald  hadden ,  verfcheencn 
is;  entragiikhun  maar  op  te  houden  op  dat  uw  Excilcntic  tyd  mag  win- 
nen. Ze  hebben  my  vier  hoofden  der  gevangenen  toegezonden ,  en  al 
2onden  ze  my  'er  nog  vyftig  meer,  7.0  is  het  zceker  dat  dat  verlies  ons  min- 
der fchade  kan  toebrengen,  als  dat  wy  zouden  moeten  leydendat  zoo- 
daanig  een  boosaardig  volk  in 't  leeven  bleef;  en  hebben  wy  nu  een  fchoo- 
ne  geleegcntheyd  om  ons  van  hun  t'ontflaan ,  indien  uw  Exellentie  maar 
daar.  toe  geen  tyd  laat  verloorcn  gaan. 

3©cftonbcn  oecn3ccftci:bcc  tee&en*ban  be  o^bactcn  en  't  boojncemen 
Ottfcc  ©panöcn  IjctJbcn  1  al$f  bit/  't  toclhe  on.ö  boo?  befc 25,ncf  ontbcftt 
bjiccb/  en  toaac  na  top  ooh  onfe  jaahen  rigten. 


V.     HOOFDDEEL. 

De  Boecaniers  vegten  tegen  twee  Spaanfche  ArmadilUs» 
ze  neemeti  de  Steeden  Tecoantepeqna  ,  Mucmelunx  , 
en  chiloteca  in  :  en  befluyten  over  land  na  de  Noord- 
zee te  keeren. 

WsÊTiabbcn  fncc  op  W  (gplanb  La  Puna  be  befte  3Btntechtoartieren 
Die  top  in  befe  3ce  oopb  oeljaö  Oebüen;  enieebbe  incc  öctnb  ban  in 
bcbectia  baagcn  5cectocl  -,  toant  bcDalben  be  ©ictnaliebieon.ö  boo?  \iz 
Spanjaards  baagelijh.ö  ban  Guajaquii  gcöjaat  toicrb/  Oabben  toe  3elb.ö 
een  gcoote  mecniatcbecbecfcbinaen  öertoaacbgf  o^D^aat/  ooftoeD^iafeeit 
onö  ter  be5ec  v^Usa^t  geen  bctoo^n'ringen  booj  onf :  oocen  /  boo^bien  top 
onbeconfc  gebangencn  al  öe  jïlusöfi  ban  be  ^tab  baiïben/  toelbc  be^ 
^onDuptïupten  <0itar.ö/  ï^aipen/  en  anb2e  <u(lintientcnbteiftnec^ 
gend  anbec0  gc5ien  Ijeb/  en  toaai*  meebe5eeeti3cec  ftaapeeenfiemmig^ 
ycpb  maahien. 

Eommig  e  ban  onef  idolft  toierben  beel  gemecnfaam  met  on5e  gebangene 
©jautoluöcn/  W  3onöei:  eenigfinb.tf  baac  toe  oe'5bJongente3Dnganrco 

^  2  niet 


^2  HiftorLc  der  Americaanfche 

niet  fpnarfiitim  Ijaac  ounltcnaanlnmupttjcclöen/  en  bctoonbm  ocno^gi 
faam/  öat  jj  3ulh  ccn  tccöcnfm  in  onjj  niet  ftabbcn/  aliSte  boorcn  öoc 
3con.ö  noa  "iet  en  hcnöen.    2BI  oniei  Oolfi  Uja0  met  tiefe  (ebensitDufe 
jooöanig  ingcnoomen/  tjat  fe  al  Ijaac  U002  Ijeen  ocleeöene  elcnöen  bêc- 
oaatcn  /  en  30  toepnig  öet  gebaat öec  Spanjaards  toaren  agtenöe/  al.ö  of  3e 
miööeiitn  Parys3aatcn. 
sevaivan      <Önticc  anö^ett  ftati  ift  3elbje{een  aarWg  gebal.    30e  ïiaööen  onöcc  öe 
jcschiyvexgebangcncn  cen"'31onoc  ccöcl  ^uffci*  /  öie  onlangö  tocöutoc  toaö  öan 
meteen      ftcö  ^taïjoi  ;§c(iatmccfler ;  t5e3e  Jöjoutoe  fclicenin  bit  Ijaac  bcrlic?"  5a 
v?oaw'''*^   Uiel  xjotrooft  u  jijn  /  bat  fe  mp  boojjteltie  om  Haar  3clbe  en  mp  in  öe  «n 
of  anb^c  öotft  ban  bit  '4Eplaiib  30  lang  te  bcrfcliuplen  tot  bat  BolHfoii 
bCLtrolUien5ijn/  aljeÈtoannecr3e  mptotGuajaquUtoiiöeb?cngcn/em  ïjaac 
albaiitetcoiilxien;  enbat5cmpDnarobeclecbene  man'0  bcbiening iuilbe 
tefojgcn/  enmptn'tbefit  3nnecmiöbclen  tlellen/  bic  3eer  groot  baarcn: 
na  bat  lil  haatboo?  5ulbe  bcrpligtcnbc  aanotebingcn  bcDanftt  ïiao/  gab 
ih  öaarteftenncn/  batihbcb?ce(itoa.öbat  Ijaac  belang  guen  mecfterfcijap 
ober  't  misnoegen  bec  Spanjaards  ijab/  en  batbe  b3onbenDic5ebanoniS 
ontbmigen  (jaböen  nog  te  beriei  tocfVen/  om  fe  30  (igteföli  te  bcrgcetcn: 
toaacop  3P/  om  mp  banbc3cb3aantcgcneefen/  in 't  bcpmciijh  ban  be 
<3onbccneiir  en  boo?naamflc  bebelbebücrö  /  fclniftelijlie  beloften  toifl 
te  bchoomcn  /  bat  ib  met  alle  UefDe  en  ©.Jlcnbfcftap  bp  Ijnn  ontban^ 
oen  fon  too?ben.   gi&moet  bebennen  bat  ib  Ijier  boo?  niet  toepnfg  ont* 
fettoau/  en500banige  b^ingenbe  teebenen  ban  goebetoille  en  geneegent? 
fiepb  t'mpbjaarbö   b?agten  mp  tn3obaanig  een  ttopfcUing/  bat  ibniet 
toifllbat3pbe  ih  30U  biefen ;  5Ia  bat  meer  iiö  /  ib  bonö  mp  epnbelijhal 
jeerg^neegen  om  {jtiar  aanblcbingcn  aanteneemen/  boo^  ttoec  magtig^ 
ïcebenen  Uier  toe  betooogcn  3ijnbe/  toaac  ban  be  eerjlc  toa.ö/  bet  elen^ 
bige  en  fïojpncnb  Iccbcn  bat  top  in  befe  plaatfcn  moeflcn  Icpben/  en 
alboanc  bjp  in  g<'buuiig  geliaar  bjarcn  ban  't  3clbc  te  berliefen ;  bjaar  nnt 
ib  bon  bcrloti  b302bcn  boo?  be  boo^tieellgc  aanbicbingc  ban  een  fcljoonc 
©mitoteaanbiacöcni  beanb^c  fp;oot  iipt  bc  JBanljoop  bk  iU  liabban 
oopb  tocci  in  mim  ïD.itredanb  te  3nl(cn  bonnen  bomen  /  bp  gcD^ch  ban  be? 
libjaamc  ^cbiJcpen  :  maar  to^^nnccr  ihmet  Ibat  meer  gemaü  en  ober? 
leg  befe  bingen  begcn  natcbenUcn/  en  boctoepnig  birtrontocn  op  bc  bes 
loften  ban  3ulb  een  trouloloosü  en  to?aa!ifugMgl©-i;b  alö  be  Spanjaards 
3ijn/  te  ftcIlcnlxjnfS»  en  bit  baojnaaüun^lüb  ten  aanfien  ban  onsf  boo? 
ïakiï  fc5obb3aaliir^g^bflnbelb  bjareni  30fmeetbefc  laaficobcrbenfttngj 
öeboorigcfecnemaal  ons  bev;  cnbeeb  mpin  fpptban  al  Ijet  fjerrfecr  en 
ke  tvti.inrtt  be3er  fr:-r.onc  ©2  vbje  een  bciTupi  neemcn/  omcerber  bet 
be*boii'.  <  "vn;  >  i:r;Maïiften  ^mu  be  boop  bic  ih  nog  bab  om  renmaa! 
mij     '  v:u'nX\  '•  vier  te  5ienj  te  bicjcn/  al^  be  gcbunvt^c  araiüaati 
W  ib  lUi  gclja:i  ïjeüijeii  /  bat3empt'eemgevtpöeenpotö5'3ubengeipeel& 
ftebben.  '■ 

<0p  ben  t^ii  m  ttouuigfte  fonbcntoe  ccn  onfccCanoes  naGuajaquii, 

om 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  93 

cm  ccn  bcc  Vaders  öcrtoaiiitötcbocccn/  toclftc  menfcDsn  tï^.biei^atie 
alfo  5CCC  ontften  en  odioc^^nnniö  too:öcn  al0tjc  y^icc  ïtop  fclb.tf.  tbz 
<0oul3crncuc  gaf  bcfc  man  een  üollemacnt  mcetic/  om  na  fijn  epgcn  toel= 
OcMlcn  te  IjantieUn/  en  3elb0  om  jig  aanteftanten  teoen^tJcbcrDintiei 
ringen  öic  De  ^taDtioutier  maaftten  m  't  betaalen  ban  't  aan  on.ö  Oe- 
looüöe  itanfocn»  35a3i)nUertrch  fttoam  'et  een23arïi  Die  onö  bier  ett 
ttointig  safthcn  iBeel  en  bc  toaaiDe  ban  ttointig  tmpfenti  ftuftfien  ban 
agtcn  in  gout  \}2^qt  :  berioehcnöe  m^  bcrtier  cm  liim  nog  öjie  öaagcn- 
tpïiö  tot  Uetaaiii^gc  bnn*t  rcUeerenöc  tcbcrgimntn/  'ttoclhbjpïjuntoc- 
ftoiiöen/  ontier  bcDjepging  tat  inDienfe  fiier  in  ge&?ecïjen  ölccben/  top 
Ijaar  ^tab  en  ^cljecpen  bi rüjauücn  fonben. 

(0n3c  Canoe  ficciöc  op  Den  bpf  en  ttointigfïe  toceber  te  rug  /  fpbfnc 

biengenbc/  bat5e  onnJ  mt^meec  alö  ttoec  en  tbJimtg  Dupfenb  fluMjen 

ban  agten  totretlam  ban  t  lanfocn  öetnalen  toilbcn/  en  bat  bc  ^tab- 

[puber  't  bebcl  ban  fijn  l3o2jl  toitbc  boigcn  /  bic  berboobcn  fjab  m$ 

te  bctaalen  •.  bat  ïip  bpf  bupfenb  man  Op  ber  öanb  Ijab/  met  be  toelfte 

Èp  3ienb3i!beof  top  onfeb?cpgementen  3ouben  berben  in  't  toerfe  frcKen. 

llieropljiclben  top  raab  of  men  al  onfe  gcbangenen  niet  30ubcn  beftop 

afflaan  :  maar  ^t  meeftc  ftcnnnen  fneebcnö  be  mpnc)  toaren/  bat 

ï)ct  becter  toa^  bc  ttoec  en  ttointig  bupfenb  tïi'feft^n  ban  agten  aan  te 

neemen/  alö  meeiber  faloeb  tcfïo?ten/  en  batnabemaalonjSboojnecmen 

toaö  befc  Eee  te  ueriaateiT/  top  on.ö  op  befetop3e  niet  meer  gefc2cc(ï  fies 

Öoefbe  te  maafeen;  bartocgenoeg3armi  uptbe.ö^jtabDouber.sD/iefftons 

beu  afneemen  bat  bc  Spanjaards  allcö  gerecö  maafïten  om  öaarupterfle 

feragt  teegcn.ö  tm  m  't toerft  te  tïcKen/  en  bat  miffcbien  tic  bingen 30? 

^ban'gtoel  eensS  fionben  uptbnUcn/  hen  top  te  laatDerouto  fouben  ferp^ 

fjen  ^0  baft  op  onss  ftnfi  gcflaan  te  bebbcni  bat  toe  fraar  bc  geringde 

3003t  tier  gcbangenen  maarbcöoo2bentoete$cnben/  en  bc  booinaamfte 

maar  bp  onjS  beOouben/  en  oiié  met  befctoc  naPuntade  SandaHeicna 

tcttegeebcn/  altoaar  top  buptcn  gebaar  fijnsouben  ban  boo:  bcBpanb 

tetionnen  cbecballen  too?ben;  bit  becbolgcnsj"  ^u^  bafigcflclb  3ijnbe/ 

jonbcn  toe  onfc  Canoc  na  Guajaquii ,  bic  op  ben  (0  en  ttointigfie 

tocebcr  tcrugge  btoam/  met  tpbingc  bat  bc  Spanjaards  onss  bejes  anb?e 

bangö  3onbcr  foutbe  ttoec  en  ttointig  bupfenb  fluhfeen  ban  agten/  aan 

ï)ct  €planb  Puna,  altoaar  top  bcc  toaren/  l:?cr.gen  30uben. 

aor-cbjagten  besc  selbc  bagbeertig  ban  on5e  boo?nr.r-mfïe gcbangenen 
aanboo2b  on3cr^fl)eepcn/  tn  ligtc  ter  scibe  tpb  Bei  anïier  bcclaatcnbe 
cn5c  gocbc  tointcrlitoarticreu/  baar  top  bc  utton3er  gcbangenen ïieteit 
met  ttoec  Canocs  om 5c  te  betoaaicn/  cnria'tlelocfbc  gelb  te  toagren/ 
gccbenbc  nnn  on.ö  bolfi  lafï  bat  3c  tegcn^  t  r  gaun  tit  't  acib  bjagtcn  3cggen 
30uben  /  bat 3c  one bc oberigc licbcng->ic fcm  aan  Punia de Sanéla Hciena 
30ubcn  öcbbcn  teb?cngen/  of  brt^c  anberss  !jaar  bolïi  noopb  meer  3ien 
30ubcn.  On5c  Canocs  fitoaamen  ^t$  anb?c  baagö/  ti-rtopl  top  üec3iö 
toaren  om  met  labeeren  be  55aapupttc  raabcn/  toeberbpcnsf/  bcttoee 

ïi^  3  m 


94 


Hiftorie  der  Americaanfche 


Zc  tiaken 
met  twee 
Spaanfche 
Scheepen 
in  gcvegt. 


Zc  verdce  • 
lendcbuyt 


en  tüJintta  tiup5cnb  <^tu(ihcn  Uan  ?£atcn  mccöc  b^cnocnlje. 

5^c.ö  naoty  htoam  ü'Engeiiche  ^?ij0  0110  fiennifTc  Qccbtw  öat  tluee 
Spaaiifchc  Armadiiias  in  öc  nionb  Uan  l3C  23aap  op  on5c  homftc  laagen 
teto.iatcn;  op  t»cn  fccbcn  en  ttDintiufle  ontö':ïttcU3JJ3c  met  lietaanDjec^ 
hm  ban  ÖC  Dag/  tUfTcfjcn  Ijet  OSplantJ  Sanöa  Clara  rn  Punda  deSandla 

Hciena  tc  loef toaarb ban  onief/  30  b?a  al^Capitein  Davids  5preoat  onjss 
in  't.oog  ftreeo  /  fttoam  Ijct  Op  on.ö  /  toaai;  op  top  oc5anienHiih  ca^ti  plccö- 
öen  toat  ond  De|t  te  öoen  fïonb  ;  tDcbeetJentaatcniio  manopspn^cDip 
obcroaan/  üoozöicn  fjp  geen  boUi  genoeg  Hatioui  *t  gefcfuu  te  Uefiiccen. 
^en  öoojöien  üjo  geen  bolft  genoeg  ïjatJöen  om  on3c  p^pfen  tc  tjciiieren  / 
liefiielDentoe  maai*  alleen  ttoce  <;§cDcepencn  een  lange  barliüp  on.ö/  ^cn^ 
benöe  bc  refl  met  Dn^e  Pcruaguas  nabe  3artb  plaatcn/  altoaac  bcSpaan- 
fche  ^cïjeepcn  (boo2bien  5c  te  biep  gingen)  niet  hoornen  honben.  'CcgcnsS 
öcmiböag  htoaameh  t}6  bpanben  oponö  af/  \3iCiat  cp  fiet  gebcgt  begon 
't  töclö  biec  baagen  na  een  buncbe  :  l^.iac  op  ben  becbc  ban  Wiede- 
maand  toaaccntop  met  ftet  aanb^'cricn  ban  bc  bag5eei:  beitoonberb  bat 
top  tic  ttocc  Armadiiias  nict  meec  sagen  /  en  al3o  top  niet  anbece  onis 
honben  inbcclbcn  of  3c  Dabben  Ijaar  na  Porto  Caiapbcgecbcn/  30  3Cftebe 
top  on3e  courö  na  ï)ct  oJplanb  de  ia  Piata ,  altoaac  top  tegenö  ben  abonb  ten 
anhec  htoaamcn  /  en  ttoec  baagen  bleeben  om  on^e  J§cliecpcn  te  bjaeutoen. 

(Op  benfcööc  ligte  top  'tanlieiv  si-'Plcnticlangööeluiflomeenbehtoas 
me  plaats  tc3oclienomtoatec  intcncemen  :  3Bp <inftetbe  tufcheii Cabo 
PaiTao  cn  tiie  ban  St.Francifco,  en  3onbcnop  ben  tienbe  onsegebangc- 
nen  aan  3lanb/  geebcnbc  tjunDaatb^pOcpb/  boo?  bicmtoe  n  ctinftaat 
toarenom  na  Pundadc  San«Sta  Hcicna  tc  gaan  cn  tc  3ien  of  't  canfocn 
gehoomen  toaö/  't  toeUi  ih  bupten  bit  gcloobbe  ebcntoel  tc  bergeefö  te 
3ullcn  gctoeefl  5?n/  nabemaal  bc  ttoec  Armadiiias  sccïicclöfi  iiptgeson* 
ben  toaren  om  onö  met  ftanon-hoogcl^  te  bciaalen. 

•Op  ben  clföc  toaren  toe  be5ig  met  bet  ^onbt/  bcbiccbaarc  geftccttJ 

tcnöcn  ^aaclen  (bic  toe  tot  Guajaquii  behoomen  fjabben)  te  bcrbcclcn/ 

maac  nabemaal  be3e  bingen  met  toel  gctoarbcecb  nog  bcrbeelb  fionbcn 

■.to02bcn/  \)u  (©oubt  niet  gemunt  cn  bc  flccnen  en  paaiienbanongelülJC 

.  toaarbc  5pnbc  /  30  bcflooten  toe  alleö  bp  opbeplingc  te  bedioopen  /  op 

op  bat  bic  gccnc  bie  5ilbcr  Ijab  baac  na  mogt  bk^m  ;  en  boo2öien*cc 

'berfcbcpbeonberonjs  toaren  bic  /  a^nmerüelülie  fommen  ^Oelb  metfpcc; 

Icn  l]cböcnbc  gctoonncn)  toel  berseftetb  toaren  bat  inbiense  bei'lig  upt 

bc3c  3ec  50uben  geraalicn  /  Oaar  tocg  ober  ianb3pnmoe(ï/  altoaar  tja 

octoigt  >jan  baar  3ilber  baar  nict  topntg  berliinberen  3oubc '  30  booben- 

3c  boo?  be  ^ntoeden  bictopmgplaatöbcfloi^g'.'n  ennietbeeltoocgen  5nlft 

Écn  lUJtnecmcnöc  booge  pjp.ci/  bat  onber  auDkllct  gcmnnic  «Ooubttagf 

tentig;  en  [lonberb  ^tulihcn  ban  ?ïgrcn  bOnc  /  cn  pber  PiiTolct 

bijfiicn  ^utlibcn   ban   ^Cgten   fitoam  te  gelöen.    0)aar  alljoetoel 

,be3c  blnacn  30  boog  berbcgt  toierben  /  30  beliep  ebcntoel  Pber  manjat 

gcbeeltc  in  bc  bupc  nict  bobcn  bc  bier  Donbcib  iëtubben  ban  ^gten  ; 

tocUi 


BOECANIERS.  95- 

tocïhoclö/  nl50topb!uncn  ïioop  toarcn  om  B^t  nicbctc  honncn  boeren/ 
onö  ul.iiU  tJicnöc  om  'a  mcöc  teöobUclcn.  €11  3ootcntop  in  01150  liec^ 
ö^e'lanöluflc  nu  nictanöciö  alö(0ouöt  m  ccölé  ocfïccntcn/  'ttocth  inp 
in  3ulH  een  ouerWocb  niet  uonbcn  alö  \)ct  5ilbec/  baar  top  nu  50  topntg 
toerïi0  ban  maahtcn^  bat  iieton.öbeppn  niet  toaacb  bagt  om  't  meebe 
te  boeren.  cn^rei- 

(Op  benttoanlfbcfcfiepbcn  Capitetn  Davids  5preöatban  on^S af/  booj^Duid 
neemeiwf  3p.;be  eertlnab'€planbende  losGaiapadostegaan/  om  albaar  Z2^ldnadc 
50"  ^ffJip  te  hrenacn  /  en  ban  na  be  flraat  ban  Magciianes  te  3eplen  ^''°'** 
om  toebcr  inbe  j(5oo?b  Eee  te  o^raahcn;  maartoatonöaanoincj/  on3e  "' 
3©aaiti!iiacn  toaren  300  hlepn  en  in  5ulö  een  fïcote  (taat/  batïjctboo2onsX 
onmooodijö  toa.ö  om  Doogecop  alö  ue  buUban  Peru  te  oeraaftcnj  ooft 
honben5e  3uUi  een  UecUiepb  ban  31Daater  niet  boeren  alö  top  noobig  \]t^ti 
ben  /   en  't  toclft  top  op  ^k  tuift  3cer  litoaüja  üchoomcn  ftonbcn  /  al5o 
men  meer  M  ttoee  of  b?ie  mijun  lanbtoaarbjS  in  moet  gaan  eer  men 
ieté  binben  han.    <!Bn  bitongemah  Hccu  oniö  bcffupten  na  be  a©e|lfuifl 
te  gaan/  om  te  3ten  of  top  baar  ergen.cf  een  toeg  lionben  uptbinben  om  obec 
lanb  in  be5Soo2bSeete{iOomcn. 

iBaar  eer  ihbefchnftberlaat/  ftanifi  niet  nalaaten  te  3eggen  bat  Peru 
een  ber  ïtufiite  Eanbfchappin  be?f  toerelbs"  iö  /  niet  alleen  ten  aan3!en 
banbe  gioote  bccUiepb  ban<JBonbtenEilber/  't  toelït  be  Spanjaards  upt 
temnnchble  3e  baar  bcftttcn/  hoornen  te  graaben/  maaroohtocegen^s 
be  groote  bJucOtbaarficpb  be.ö  ^nrbrpftss  iik  aan  bc  lanbboutoerö  \)2k 
maal  '^  ^aar.ö  een  ge5cegenbe  <Oogtï  banöoojnenjBpn  homt  te  bèr^ 
fcljajfen.  (gn  bat  men  be{)albc3obaanigc  3ön«gtcn  b(e  aan  America  epgeit 
3Pn/  alliier  beele  foobanigc  binb  hk  in  Vrankryk  toaffcn/  en  be3e  bec* 
fcOepbenljcpb  ber  foo?:cnic^  oo23aaft  bat  men  in  alle  tpbcnbe^iaarjS ober* 
bloeb  ban  berfcbe  b?ugten  (leeft. 

b'^lntooonberss  ban  bit  ^lanbfcbap  berbeelen  fjet  iaac  maar  in  ttoee 
beelen  te  toeeten  in  een  ^oomer  ban  neegen  maanben/  en  in  eenïDintec 
ban  ^nc/  gcbunrenbc  toelfte  tnb  Dct  3omipb.ii5  3ccr  fiarb  op  't  gebergte  b?ietl/ 
ïjoetoel  3eer  3clben  in  be  blaftten :  onber  anbcr  bee  l)ebbenfe  Incc  <;§cftaapert/ 
bie  ttoee  (lonberbcn  buftig  cnb2ie  bonberb  ponben  tocegen  i  befe  bieren 
3yn  baar  3ecr  nut  en  bicnftig  en  ban  be,3clbc  aarbalöbeCanKelen/  3c 
bben  3e  aarbc  potten  met  aBater/  <0lp/  ofiBpnbjaagen/  ena!3Ef3e  be* 
5elbe  toillen  bullen  3ullcn  be  ^cbaapcn  nebcrhnielcn/  en  30  ii^a  3e  boï 
3Pn  /  tï3an5e  3agic0  op  en  toanneer3e  ter  plaat.o  gchoomen  3pn  baar5e 
3e  D2engen  müetcn  /  hnielenfe  op  bcfclbe  \33^k  toeer  neeber/  onv'er  ban  öaac 
bja'cbt  te  boen  ontladen., 

<0^  benbertienbg  gingen  toe  toceber  't  §Sepl/en-anftérbenop  ben  bpf= 
ticnbc  ttointig  mijlen  te  ïoeftoaarb  ban  1  unta  Mangia ,  altoaartoe  6r\$ 
met  ecnCanoena  lanb  bcgaaben/  en  oberbielen  een  toacOt  ban  bpftien 
^olbaaten/  bielaanbefiantban  eeiifrape  Hibier  gcfTelb  toaren /betont? 
öaal  bat  toe  Du«  aanbeeben  btoong  \jm\  on^tebelpbenbat  segcfi^lbtoa? 


9 5  Hiftoric  der  Amcricaanfche 

tm  tot  öetotU'üiGc  Uccöibtcc  Eiraeraida ,  (öiiö  ÖD02  Inm  f^cnaiiuft/  lipt 
IjDOfacban  ticüedijcpö  öcu  ilotsen  optü:Ifj5cecUed'^n:r-<»^ü..iOcbonbcn 
too2^cn)  :  cnöcit  top  Dinnentic  tpb  ünn  ngt  uu.i'cn  y^  ;  *.ilchiH  mc'ton' 
3cCanoestot  aan  öi^taöQuicoïionöchoaKn/  tutiacnictbi^  lanö/öoo? 
öiento.j  öau  ^cn  omtcef?  baa  obccöetatjtciiifa  mylen  uiaahcn  mocflitt/ 
öooj  ccnUnntj  bat  bol  Sntooonöecsi  toaö/  en  tifc  ntct  5outit'n  nalaaten 
on0  naljun  b*:cfiioooen  tccgcn  t^tlaan,-  en  om  t)e5e  cccöcn  to.3ö  Oet  öat 
5c  naljaac  uptecil:^  UecmoogcntragtcöcöcbKcmbelinocnbantJUlioojïjeel 
geen  hcnntffe  te  boen  ftcöben.  <Dcfe  i§tab  Qu ito  t0  tod  beboU» '  en  "toasf 
«ecipbé  be  Ooofoftab  ban 't  öoninhcpft  ban  Die  naam/  maacnuDangt- 
3e  banbe  ïIïcGcennae  bcö  ViceRoys  ban  Lima  af. 

(Op  benfecbenttcrtbe  5^Plbentocna't<ïcplanbdeiGaiio,  leggenbe  in  bc 

monb  bec  ïilepne  25aap  ban  Barbacoa.    <&p  ben  neegentknbc  ontbcfetc 

z«  neem^a  W  met  f)ct  aanDjeeftwbanbenbag  een<;§(ï)fp/  badc  top  aanftonbö  lacDt 

eenBark.    op  maaïiten  /  en  tccgeniS  tien  uucen  in  hm  oclnent  naamen ;  tjct  toaö  een 

25arïift00menbeban  Panama  om  Negros  telioopcn/bieboo?  b'Engclfchcn 

ban  Jamaica  Ijv.n  ob«t  Puerto  Bello  too?ben  toegesonben  /  en  toaac  meebe 
5e  tot  Paitas  meenben  tefi^nbelenj  toe  fitoaamcn  op  ben  ttointigfie  aan 
't  boo?noembe  €planb  ten  anhec/  altoaar  top  be  gebangenen  bic  toe  iw 
te  boo?5epbe25acfi  genomen  fjabben/  onbecb^oegen  /  bieonicfjepbenbat 
be  Naliep  ban  Panama  nabe  oSaapbanMapaiio  gcjeplb  toaief/omtesien 
of  bc  Franfche  bicop  bc<!?planben  aan  Hanb  gegaan  toacen  /  baacnog 
toaacen/  en  bat5ein  fjaac  te  rug  homfle  bc ^«fibcnt  ban  Guatimaia  met 
3pn  b^outo  tot  Panama  jtonb  tc  U^'ngcn. 

vöp  bin  bpf  en  ttointigfte  ligte  top  tocec  't  anfier/  en  sepibcn  na  bc 
Cocos  €planbcn  :  op  ben  bectiaflc  3aaGen  toe  lanb/  en  bcbonben  fiet 
tegenjJ  ben  abonb  fjet  oBplanb  Maipaiia  tc  3ijn/  't  toelh  becctig  mplen 
ten  5upbcn  Sr.  Jans  €planb  legb  :  ban  Dici:3eplbentopna  be  baap  ban 
Mapaiia,  in  plaaf  ouan  na  hi  Cocos  (Êplanbcn  te  gaan  /  ban  toaar  De  toinb 
litoam/  en  gcbolglijri  onjS  teegen  toa^ef» 

©an  be3:  bagtot  ben  elf  De  ban  Hooymaandftabben  top  gcflaabrg  be 
toind  ^upb-tocfï  :  op  ben  bcttienbc  namen  toe  Doogte/  en  bebonben 
öat  toe  bcctig  mijlen  t'E^el-oaacbsf  in  ban  Reaieguo  toacen/  tonac  op 
toe  |^oo?ï)toancb  aan  glng.M  om  ïï.anb  tc  ferpgen  :  «Op  ben  fcilicnöc 
jaagen  toe -'t  gcbccgtc  /  en  op  b:n  fccbcntienbc  5onben  toe  ttoce  on3ec 
Canocs  af/.omtc  3icn  of  3e  centge  oebangcnehonbenbchoomen/  op  bat 
top  mugren  te  toecten  fioomen  /  Doe  bc  3aa{icn  jtonbcn  ecc  top  on3c  e^cOec^ 
pen  in  be  Baap  bjagten. 

<0n3e  Ca  noes  ohtbcht  Ijcbücnbe  tonSuilficttoasS/  htoamen  tcegenjj 
öen^bottbteina/  3'iJigv'nbetatï)etbe2daapbanSt.  Michici  toaö/  toer* 
toa:-:rD5i  bc  ftcoom  o.i^gcbiccbcn  Ui^  en  't  toclfitopu002bic  ban  Ma* 
pai'a  iiabbrn  gcnociiu-n/  to^arii;)  ivi  'ti  >-  "^^::-  acnMn  tc  licbücn/ 
en  bc  tocUu' oecfïien  fïiO!'!Uv'.ji  :.  •'  'T     ebcntoel5ulft 

een  toonocc  niet  t^ai  to«  Ijiep  inau^it^i'v  i^-v^iJ/  *W30  üci  gcüei-gtc  ban 

bcfc 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  97 

tjcfe  ttocc  ^Snapcn  3ecc  tod  na  malltantijcn  odöften.  (©p  ten  b2«  en 
ttointtollc  tDicrljen  toe  Doo?  ccn  felle  tomö  obecballen/  öte  on^  ban  malhan* 
tj^enaffcjjeptien/  en  uanbpf  3cplen  tDaacuptonfeBlootbeltonö,  ftaDtien 
top  niet  meec  aliai  ttoec  bec  ftlpnfie  en  3toah|ïe  ^cfteepen  bp  een  /  ()oe> 
toel  top  b'anb?e  b?ie  niet  fjeel  upt  (jet  mw  berlooren/  niaac  3e  toacen 
3eec  bec  aan  Ep  Qitaaht  1  en  boo?  flllte  obcrballen.  (OnbertnfTcDen 
htoaamen  top  aan 't  Tygcr  <cplanb  /  \  toeUi  Det  naafte  in  öe  mono  bcc 
55aap  Icpb  ten  9£nher. 

Op  ben  biec  en  ttointiöftc  ontbefeten  top  ^%\t  s^Pl^tt/  toaac  op  top 
een  (teen  tluh  loden  om  onfe  Canoes  w  na  Eanb  gegaan  toaren  om 
toatec  te  f)aalen  te  rug  te  boen  boomen:  onbertufTcDenmaahtentoeoniS 
{ilaac  en  {itoamen  blali  boo?  be  toinb  op  j^aac  af.   ®efe  ^}\i  l^aarttip^ 
gen/  beflaanbe  upt  een<6alep  en  ttoee  Peruaguas ,  3aagen  onö  in'teerfï 
niet  /  maac  50  b?a  toacen  toe  niet  uitgeraaftt  en  boo?  Ijun  ge3ien  of  3e  sepl-  ^      . 
benencoepben  na  onjStoe  /  en  ttoee  Peruaguas  beter  3fpïcnbe  al.ö  be<0a'  tersv/chtcn 
lep  raafiten  agter  onis  en  loden  op  on^s  bpftien  ftanonfcDooten  /  maar  t«gens 
boe  toe  Daac  met  onö  getocer  honben  berephen/  toaacen  gebtoongen  te  ""'§f , 
toenben/  en  ftaac  «0alcp  in  te  toacljten  :  30  b2a  (e  bp  benanD?e  fetoaa-  s?hccpVn 
men  /  öielöenfe  raab  en  befiooten  onjS  te  bcbccljten  /  toaar  op  toe  met 
fjaar  fcbut  gebaart  Dielben/  tot  omtrenb  ten  ttoee  uuren  in  bc  namtb- 
bag/  alö  toanneec  top  \i:^  onfe  anb?e  ^cljeepcn  htoaamen/  W  niet  in 
(laat  getoeefl  3^nbe  om  on^  te  jpulpe  te  hoomen/  aan  be^aapon;^  toa- 
cen intoagtenbe:  be  Spanjaards  berlieten  oniS  Hierop/  en  begaaben baar 
na't<eplanb  (baar  topgetoeeft  toaren  om  toater  in  te  neemen)  omal= 
baar  fjaarbooben  te  begraaben;  3e  Babben  onö  aan  onfe  groote  iDafl 
en  llooft-toutoen  eenige  fcöaabcn  toegebjagt/  en  eenige  ban  onsf  ©ol6 
gchbbcd. 

<Op  ben  bpf  en  ttointide  boeren  toe  ronbfom  bet  (ïjplanb  om  na  cn5e 
Canoes  te  3oebcn/  toaar  na  beö  ©panbjsf  <i5alep  meebc  5ogt/  met  regt 
Ijaar  inOeelöenbe  bat  3c  ergens  aan  3lanb  moeden  leggen  /  natiemaal3e 
bc5elbe  gebuurenbc  bet  gcbegt  niet  \a^  onjs  ge3ien  baööcn:  omtrenb  ten 
ttoee  uuren  inöenamibbagontbehten  3e  on0/  enöaar  op  upt  baar  fcljupl^ 
f)0£Ïi  hoomenbe/  beebcn5e  oniö  teeben/  'ttoelft  aanon3e  ftanttoeeöerbe* 
anttooo2b toterb i  bcSpanjaaidson)ïbe5elbe  5ienbe  meebe  neemen/  bo?? 
den  bet  niet  berbinberen  boctocl  3'er  bigt  t^^  ten  anhcr  lagen.  ïBerbolgensf 
bedooten  toe  met  een  on3cr  ^cöeepen  beö  ï^panbiS  <0vilep  aanboo?b  te 
felampen/  maar  3e  begaf  fjaar  op  be  plaaten  altoaac  on0<;§i:bipnietbp 
paar  üoomen  ftonbe.  Op  ben  fejsf  en  ttointigde  btoaamen  top  aan  een 
<Êplanb  in  be  baap  ten  anber/  altoaar  top  ttoee  on5cr  ^cbeepen  lieten  bren- 
gen  /  tertoPl  b'anbzc  b?ie  op  De  toacbt  gin  jen  leggen»  Op  ^^ti  agt  en  ttoin* 
tigdesaagentoeeen  Canoe  mettoitte©laggenban'tbade3lantjnab'€p^ 
lanben  toehoomen/  maar  be3elbe  toierb  onbertoeegenboo?  een  on5er  Ca- 
noes ontmoet  een  genoomen  :  baar  toajS  een  SpaanichdTapttcinin/  \i{z 
onsi  geloobenbe  3ün  epgen  33olft  te  3pn  /  [)crtoaacbj$  Utoam  om  be  ^ebel^ 

^  Dcbbec 


98  Hiftorie  der  Americaanfchc 

écüücc  ^iM\  tctocnfcïjcn  obccbcobccfcDinnfngcliic  DptticcnlïcopohöDe^ 

Éaalö  te  ïjcbDcn»    5Bc  Icpöcn  Ijcm  op  öc  ^ijnüanïi  om  te  toeetcn  bf  D? 

niet  (jcftoomen  toajS  om  onjS  op  tieeen  of  auDJc  topse  In  *t  net  te  lohften/ 

oelijft  öe  Grickfche  Capitein/  öali  3oeften  te  tioen;  maac  Dp  öetupgöc 

pleottolijh  öat  Ijct  ^0  niet  entoatf/  enOcrigtetie  oncf  öat 'ec  een  Peruagua 

met  Dertig  man  inöese  3elUöc  Jöaaptoa^/  tDelhUolfteemaetijtioelceöcn 

oelanötoiijJ/  en  in  De  Savanas  teoen.ef  feö  IjonDecD  Spanjaards  gebogtcn 

6aD/  töieniS  Capitcin  genaamt  Don  Aibarado  (Die  Uoo?  De  Djaaffie  en 

Dapperite  man  ban  De  gefteele  ^jobintegcacbt  bjajJ)  5P  geDooD  fjaDDen/ 

en  Dat'ec  op  De5e  <3alep  en  Peruaguas  Dic  top  ontmoet  f)aDDen.ngt  fjon^ 

DerD  gctoaapcnDc  0)annen  toaven  gctoeefl/  niet  om  on0  op  te  30Lfien/ 

maar  om  De5e  Denig  man '  Dic  Doo2öefe.öl)onDecD  manDan3ünlanD^' 

UeDen  ntetoDcrtoonnen  honöcn  too?Dcn  /  te  ücbecF)ten. 

Va«  ^^"  ^^'^^  ^^"  ^^^  ^°'^  ^^  ^^^^  ^^^^^  banOogftmaand  opDet  <ÊuianD 

bJ  dSï^'*  baat  toplaagen  upt  fcljteten  gegaan  3ünDe/  bonD  ttoee  iBannen  Die  al* 

rwnfchc     Daar  be  töD  ban  agt  Dagen  gcbjeefl  bjaccn  om  op  on5e  üetocegingcn  agt  te 

viyUytcrs.  gcebcn/  en  Die  onöboo?  Spanjaards  gcnoomen!)eüüenbe/  nictftaDDcnDec^ 

ben  bp  onsS  homen;  (?et  bjacen  ttoee  Franfchen  DefjoorcnDe  tot  DePc- 

ruagua  DaacDe  boo?3epDe<Capitein  onö  ban  gcfpjooftcn  fiaD;  tocbonben 

fiaac  ban  't  getal  Dec  büf  en  tagtentig  te  3ün  Die  onbi-r  Capitcin  Gro- 

gnier  na  Caiifornia  3oiiD8«  gaan  i   3e  gaaben  aanflonDiBJ  aan  tjaac  an^ 

D?e  ma&öersf  een  teehen  Die  Daac  op  mccDc  bp  onö  htoaaitjen/  en  onieJ 

bcrbaalDen  Dat  3c  Daac  op  Dit  <ï5planD  bcgcebcn  ftaDDcn/  na  Dat  3e  ten 

geöeele  nagt  Dooj  De  Spaanfc  (öalep  gciaarlit  toaaren  /  Die  30  tocl  niet 

be5eplDtoas?  al.ö  Ijaar  Peruagoai  Dat  3^  al  Decctig  mijlen  aan  Dec3e3P; 

beu  Aquapuico  getoecfl  toaaren/  3onDer  meer  alief  eenmaal  in  (laat  ge^ 

bjeetl  te  3ijn  ban  aan  EanD  te  honncn  boomen/  alö  toanneec  3c  groot 

gebaar  öaDDcn  uptgefiaan  DoojDien  De  3ee  in  Die  getocften  30  onflumtug 

tö:  Dat5cl)iecDoo?  30  hlpnmocbig  getoojDentoacen/Dat3e  bijfenbuftig- 

ban  IjaarmahlicriS  Die  ebentoel  na  Caiifornia  toüDen/  berlaatenDoDDcn/ 

<n  liettoaarDssgchoomcn  toaren  omon.ö  opte5oehen. 

©pDen  ticnDc  allcö  hlaar  gemaalit  en  De  boo?noemDe  Dertig  jUian 
plaats  in  on.ö  .ScOip  gcgecbcn  DefabcnDe/  gingen  ire  na  De  l^nft  ban  Aqua- 
puico t'3cpl  niet  boojnccmcn  om  De  boo2gcmelDc  bijf  en  bijftig  man  op 
te  3oeïien  /  en  baar  upt  een  clIenDiac  jTaai  Daar  ?c  na  alle  fcljün  baar  flon= 
in  tetoerpen  te  bcrlofTcn/  3i)nDe  te  totjnig  in  getal  om  ict>  te  honneit 
onDernecmen  /  en  IjfbbcnDe  maar  een  hlpne  fïcgte  25arl!  onDer  Inm  Die 
na  alle  fcbpn  baar  niet  bec  30U  feonnen  boeren  3onDerin  tbieen  tefplPten. 
W(  baDDen  op  onö bertreh  een  frifcbe  «öofle  toinD  /  üiaar  mecDj  begnn- 
fligD  toieiDen  tot  Dat  toe  op  De  boogte  ban  Sanfonnat  htoamen  ,•  ban  De  büf^ 
tienDc  tot  op  Den  een  en  ttolntigftc  baDDentoe  Daagö  groote  ftilte  m'0  nagtiJ 
3ulhe  felle  tolnDen  Dat  toe  on3e  3eplen  nu't  .boeren  fionbcn  /  op  Den  (cc 
ben  en  ttointigfte  bielDen  toe  't  na  3lanD  om  te  toeeten  toaar  toe  toaren; 
toe  bcbonDcn  onis  te  locftoaarDbon  DejUoapbanTccoantcpcquaj  toaac 

op 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  99 

cp  toe  01135"  in  onsc  Canocs  Degaabcn  om  bcrtoaacbisf  te  oaan  /  Ijdajlcntie  on- 
3e  ^cDecpcn  tu  öe  Ijaflbcn  ban  Vatuico  na  onö  u  toagtcn.  ^e^  abontJsJ 
fttoaamen  toe  Deel  tifgt  aan  lanö/  maac  öe  2ee  (lonU  30  öoog  langp  tie  iöufl 
tiat öct  on.ö  onmoooelijö  toa^f  te  honnen  Janlien. 

•^p  Den  neeoen  en  ttonutotte  bonöcn  toe  een  affcfieepplaatjS  maar  be^ 
3elbe  meteenocootoetal  Spanjaardsbcsct/  enöoojtien  topoojtjeelbenljat 
Ijet  Slanöen  onö  tec  tie3ec  plaatfe  biec  50U  hoornen  te  (taan  /  30  seplben 
toe  noottoee  mijlen  Uoo?t/  altoaacöe5ee3of)olntetgmg.    HöaactoeUon-  f^l'l'^f' 
öenfjiec  meebe  ö?ie  Oonöecb  man  op  eenïjoooteon^intoagten/  toaarop  drie  ,c'n-" 
toebijftt3banijeon3éöaai:tcoemoet5ontjen/  bietJcSpanjaardsopbeblugt  detd  span- 
bjeebenj  toe  ftreegen'ec  cbentoelttoeebangel)angcnDtetopb?ocgentoaac'"^<^*op<ic 
öe  toeg  öaac  toe  nu  op  toacen  na  toe  lepbe  i  3e  gaUen  onss  ten  anttooojö  öat   ^2^* 
öe  3etoe  onsï  na  tie^tabTecoantcpequa30Hl)2engen/  en  bat  top 'er  om^ 
tcenb  biet  molen  af  toaacen  :  glee  opcufiebe  bbpbie  nagt/  ftebUenbebol* 
Ocn!Son5e  getooontc  b'JCacbe  tot  ones  t)ebenbe%meïtoteen5^e{!3el/  en 
bejSanb?ebaag.öbcf[ootcntoe  nabe  ge5epbe^taDtoeiegiian/  bictoebcjS 
namibbagö  omtcenbten  ttoee  uuren  ban  een  Doogte  in'ige5tgt  hrcegen. 
€n  nabeinaal  be  3elbc  agt  boojflceben  geeft/  30  htoam3e  onjJ  30  groot 
boo?  bat  .top  lang  met  malfeanb^en  in  oberUg  toaren/  ofïjet  boo2  3Ul& 
een  ftlpn getal  alötop  toaren/  (3ijnbe niet  meer  al0  ftonberb en tagten- 
tig  man  fterb)  toel  raab3aam  toaö  bertoaacbö  te  gaan/  temeerbetoijl  .bekomen 
topnutoiflen  bat  'er  ober  be  l32k  bupfenb  man  in  be  plaat0  toaren  * '^^';jf*-'gf 
maar  be  bonger  bjong  onsS  aan/  en  liet  onö  niet  toeomlangobet'tge?  T«oantc! 
baar  bat  boo?  on0  lag  te  rebenftabelen  /  toaarom  top  on3e  marfcölJer;  pcqu». 
bolgben  om  on5e©panben  't  Ijooft  tebieben. 

5labat  top  nog  eenöalf  uur  boojtgetrohfeen  toaren/  bonben  toe  onisf  re«Hke 
3elbebigt  aan  be^tab/  en  op  be  feant  ban  eengroote  en  3eer  fnelleïli'  ^^.^•""' 
bier  /  bie  bier  boo?|teeben  ban  be  ^tab  feomt  af  te  fcDcpben  j  toe  troft-  ' 
6enbe5elbebtoer$i  ober /gaanbe  tot  ober  bc  mibbel  booj'ttoater/  infppt 
ban  be  Spanjaards  tiii  aan  be  anbie  ftant  3igl)  berfclianfl  Dabben  om 
tinjs  be  boo?togt  te  bettoiflen  /  en  W  3e  na  een  fcDerp  gebegt  ban  om- 
trenb  een  uur  genoob5aafu  toaren  aan  oniefoopcn  te  laaten  :  3ob;aaW 
top  raeetïer  ban  be  ^cDanö  toaren  /  trohhen  toe  berber  in  be  ^tab  al- 
toaar  top  Danb  tcgenjS  Danb/  en  alö  menfcDen  bieboojbeDongerber- 
tooeb  toaren  tegins  be  ©panb  bocDten/  en  maaliten  onö  omtrenb  tm 
bieruureninbenamibbag  mccflerban  be  ïBaapenplaatö  r  maar  Dier 
mebe  toa0  onjS  tocrD  niet  gcbaan  al30bclDpanb  in  een  3eer  fraapeitb^ 
bep  gctoeelten  toa^/  W  op  be  top5e  ban  een  platte  fo2m  gemaabt  3ijnbe 
be  ^tab  be(lrecli }  Dier  op  trolilien  top  'er  met  tagtenttg  man  na  toe/ 
om  'er  te  boen  berDupfen/  Det  toelö  ooö  met  a(!e  fpoeb  uptgeboerö 
toterb/  toaar  na  top  'er  on3e  Corps  du  Guarde  ban  maabicn;  bitge^ 
baan  3önbe  /  tcagte  pber  toat  te  brpgen  om  30"  Dongerige  maag  te  bul^ 
Icn. 

3©e  bonben  be  iStab  nog  beel  grootct  en  baeebci:  alj2{5C  on^  ban  hc 


loo  Hiflorie  der  Americaanfche 

Befchryvin-  fjoofltc  cjcfcft^ttcn  1)30  ;  tc  |)upfcn  3011  'ev  5CCC  toel  /  öc  ftratitcn  3ccc 

Tecolntc    ^"Ö^  '^'^'^"^  ^^  i^crhcti  upmccmenD  hoftdijh  o^boutDö  :  öc  mböcp  ban 

peqaa.      St-  Francifcus  baac  top  öc©panö  uptö2ccUcn/  oclijfu  meer  na  eenfleifi* 

te  al0  adiotcn.ö  Conbcnt/  ooli  toajj  öct  ot'lJCintoöom  in  tpö  ban  nooö 

baat  boo?  te  ftonncn  bicncn. 

<Dp  ben  een  en  öartiofle  lieten  toe  be  Spanjaards  toeten  bat  5e  bjanb^ 
fcftattino  üoo?  be^tab  moeflcn  opbjenocn/  of  bat  top  bc3clDc  ui  feoo^ 
(en  50iibe  leggen ;  toaac  op  top  oecn  anbtooo?b  hreeoen ;  't  toeUi  onj$ 
beeb  benfien  bat  3e  bco^neenien^  toaren  om  on0  toeeber  re  bebccHten/ 
toaac  toe  3^  ^ie&  te  meec  boo^beel  Dabben  /  om  bat  be  CUbiec  begon 
t'obccbloepen/ bie  onö  met'cc  tpb  fiet  boo?toaabcn  belet  5Dul)cbben/ 
toaac  om  top  ten  eerfle  opb?aahen  en  floegen  on^  aan  be  anbze  6ant 
bec  Uübtec  in  een  bec  ©oo^fteeben  toeebec  tec  neec/  altoa.ic  top  tot  ben 
becbe  ban  Herfftmaand  blceben/  al0  toanneertoptoebecna  on5e  Canocs 
fteerben/  3onbec  eenig  boo2beel  met  f)n  inneemcn  bc3ec  ^^tab  gcbaan  te 
Bebbcn  :  5©e  gingen  op  ben  bpfbent'3epl/  en  htoaamen  op  ben  necgcus 
be  in  be  Ijaaben  ban  Vatulco  bp  on5e  ^cfjeepcn.  ^p  ben  bpftienbc 
boeren  toe  met  on3e  Canocs  3onbec  giö?  toeebec  na  Jfnnb/  en  trofihen 
tien  of  ttoaalf  mijlen  lanbtoaacb  in/  altoaar  top  berfcücpDe  <©02pen  naa^ 
men  en  hceegen  in  een  ber  3elbe  be  oube  <©oubcrneuc  ban  M  er  ida  (bic 
met  3ijngc{)celeï^npi5:ge3in(jectoaarb0gi;toeehen  toas)  gebangcn.  <Dic 
mfi  een  partp  eettoaaren  tot  3ün  can3oen  aanboob  :  in  bertoagtni- 
ge  toaac  ban  /  boerbe  top  öem  mcebe  na  boojb  /  altoaar  top  op  ben  bijf 
en  ttointigfle  fttoaamen :  en  toagtebe  tot  ben  bierbe  ban  Ziagtmaand 
na  't  ran3oen  ban  be  <6onberncuc/  't  toelh  top  niet  (lerh  aanperflen/ 
öoo?bien  toe  in  be3c  l^aaben  en  be  omleggenbe  pIaat5enobcrbloebban 
cettoaacen  bonben  /  bcflannbe  boojnaamenilijh  in  Schildpadden  bie  biec 
in  gcoote  meenigten  todcen  /  en  be  Hattos  bie  men  liiec  en  baac  binb/ 
berfcliaften  onjö  alle  anb?c  noobtoenöiglieeben;  en  bcHalbe  bit  30  toa* 
een  top  liiec  beb?i)b  boo?  be  bcieegcningen  bec  Spanjaards. 

©p  ben  feebenbe  begaaben  toe  onö  toeebec  na  Hanb  om  een  filpne 
^tab  genaamt  Mucmciuna  (  agt  mijlen  ban  Vatuico  en  feja'  lanb? 
?suT*"  toaarb  in  leggenbe ;  ui  te  neemen.    »0mtcenb  bier  mijlen  ban  bc  3ee 
Mucme-    fiant  CU  ttoee  ban  be  ^tab  bonben  toe  een  3eec  flerfte  becfcOan3ingc  ge^ 
lunain.      maaöt  op  een  ïlotjs  flaanbe  aan  be  hant  bec  Hibicr/  maar  bc  Span- 
jaards bie  'er  in  toaren  beeben  geen  groot  tegentoeer/  gelp  5e  oob  niet 
becben  in  be^Stab/  altoaar  top  een  goebe  partp  eettoaaren  bonben  :  be 
<0cbangcnen  berbaalben  onö  bat  'er  omtrenb  een  maanb  gcleeben  een 
5?rcgat  boo2bp  gchoomcn  toaof/  bie  een  ftlpne  Canoc  met  5cebenafagt 
man  na  3tanb  ge3onben  ftab  /  altoaar  ^c  ecnigc  Spanjaards  ontmoet 
ftabbcn/  bie  Ijun  met  30  bed  ftaafl  tocbcr  na  bun  Canocs  fjabbcn  boen 
heeren/  bat  *er  een  man  ban  betbolh  toaö  berb^onhcn/  l}k\3)c  ooh  in» 
^ixXiaci^i  boob  op  (Tranb  bonben  legatii '  altoaar  be  5ec  bem  opgctoo^- 
pen  Daiï/  ^n  3Ü«  J^uu^cocr  eenige  tcccben  ban  Oem  af/  Dct  toclh  baac 

nee- 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  lot 

necbcnö  f^a  boolie  licöaam  niet  lano  3011  oclccgcn  ficbbm/  inbfcn  öc 
Spanjaards  f)ct  maac  octocetcn  (jatiöcn  :  UJant  5e  oojöeelm  510  genoeg 
oetD?oohcn  te  öeObcn  /  tonnneec  5c  Ijct  öooöe  licftaam  ban  een  Oaacec 
©panden  maac  in  ftuhftcn  nioooen  happen  of  berö^anöen.  (9o&  toaa? 
rentöpöci'5cehei:ö  /  öat  toanneer  top  pmanö  ban  onö^olh  in  Ijnaiianö 
öeococbcn/  en  5P  öc  plaat 35  ftonöen  te  tocetcn  honien/  30  ocoebenfe  ïjet 
ücliaatn  na  bat  üjp  bectcohhen  bjaaren  toeöecom  op  /  oui  tojceöOepö 
aan  ^oöanioc  tiaoöc  (iiften  te  betoonctr. 

a©e  hceröcn  op  Den  i$eflienöc  Uieetici:  aan  boo2tion5cr  ^cfteepen/  en 
al50  top  ocen  öctninfte  tpöino  ban  öc  boojnoemUe  bijf  en  bijftio  man 
fionben  Ijooren  /  50  \im  bjp  op  Den  ttointujitc  tiet  anhcc  /  en  (lelöen  on? 
3e  courö  na  De  ©aap  ban  Mapalia ,  altoaac  top  mcenDcn  t'obecleogen 
Öoc  top  beft  toeDec  in  De  3Soo?D-5ce30uDen  bonnen  fteecen  ^p  Den  een 
cnttointiofle  OaDDen  toe  een  jloc^öe-toinDDieonö  tot  op  eenseeöretjoog- 
tebjagt/  altoaac  De  ï©e(te-toinDen  reoeecen/  Dit  DuurDe  tot  op  Den  D^ie 
en  ttoimiofle  /  toanneer  top  o^oote  Calmte  fiieegen  :  ilöaau  Deiö  nagt^ 
ban  Den  eecfle  ban  Wintermaand  hreegcn  toe  een  flo^ni  toaac  Doo^  top 
ban malhanDec  afraahtcn/  Dusf  blcebcn  top  alleen  5onDec  toatec/  toant 
al  on5e  ©aaten  toaarcn  npt  oeloopm  /  toaac  Doo?  top  in  De  nptecftc 
nooD  ocbjagt  toiecDen  /  en  Ooctoel  top  maac  ttoce  mijlen  ban  HanD  af 
toacen/  50  toaö  't  onö  ebentoel  onmooaelnft  te  honnen  Slanöen '  Doo?- 
bien'ec  tagtentig  mijlen  beceen  ^antbanh  legD  /  altoaac  De  ^eemetgcoot 
gctoelt  op  homt  te  b?echen.  (©p  Den  fe0De  m0  booben  De  banh  geloo^ 
benDe  te  ?ijn  /  30  toapenDe  top  ort5e  Pcruagua  om  na  HanD  te  gaan  en 
te  3ien  of  3e  ecgcnö  een  plaatö  lionDcn  binDen  Daac  De  jee  toat  flilDeu 
toaö;  DeöanD?c  Daagcf  gebenrDen  't  Dat  een  man  ban  onsJ  iDolft/  Die 
ongeDulöigec  alcJ  De  cejl  en  nu  biec  Daagen  na  een  DoorDc  Do?ti  gepecfl 
toaö/  l)ct  toaagDe  om  na  3lant  te  5toemmen/  maac  op  De  3eü3e  toP3e 
Denften  te  cug  te  ïieeccn/  ïiaD  Ijp't  ongclnh  ban  te  berDjInften  /  3onDec 
Dat  top  iiem  te  Ijulp  üonDcn  fiomen  /  Ijoctocl  i)p  3cec  erbaimelijftomïjnlp 
riep.  <0p  Den  ncegenDe  met  liet  ba  len  ban  Dm  abonD  mecnöe  top  een 
felpne  25aap  ge3ien  te  Ijcbben/  toaac  op  top  \]ct  anbec  lieten  ballen  om 
öeiS  anDje  DaagsS  te  5ien  toat  (jet  toacf/  geDmicenDe  toelhe  tpDtop  om^ 
tcenD  fejS  fionDecD  jiaueftctten  aan  HanD  fioo?Den  lojefb^anDen.  ÈoDm 
Den  Dag  aanb^ah  bebonDcn  toe  Dat  öet  geen  top  boo^  een  25aap  genoo* 
menfjaDDen'  maac  een  fleiif  toa0/  altoaac  top  geenïianj:f3aagen  om  in 
tefeomen.  (©nDectuffcljen  Doe  toe  naDec  htoamen  3aagen  toe  een  fcaap 
^chip  leggen  /  toaac  Doo?  toe  nietanDeciS  DenftenhonDen  of  Daacmoefï 
5eehecliift  een  ^affagle  3ijn  om  npt  te  caaften  •.  toe  anöecDen  na  bp  De 
j^ot5  om  na  'ttptetoagten/  geDuiicenDe  toelhe  tpD  een  3eetoinDie  begon 
op  te  blaa5en/  Doo?  toclbccjs  belnilp  en  Die  ban  onjeEeplcn  en  fitemen/ 
top  bet  toaagDe  om  binnen  te  loopen  /  too2DcnDe  onDcctufcHcn  Doo?  D?ic 
^eenbegcoet/  Die  on5e  Pcruaj^ua  toel  balf  met  toatec  bulDen/  in  't  ge3igt 
Dec  Spanjaards  Die  on3e  bom{letoacenaftoagtenDe. 

^  3  a©c 


j  02  Hiftorie  der  Americaanfche 

• 

a©etraatje  aanbe  Écnc5pl!c  tet  fïaif  aan  3lnnb  /  ban  toaac  top  om* 
tccnö  ccn  öalf  uui:  Ijaac  liöagajöncnöic  annöc  anö^cftantltonöcn/  üe* 
fcOootfn/  3ontiei:  batscon^  met  een  fcljoot  toctict  Dcantitöoo?öcn ;  maac 
epnöclühgcncegenjünueom  onsconUfcöjaagtipctio?!!  te  lcfTcnï)cthofte 
bjatf)ct  lollöe/  50  Keten  toponfc  Pcruagua  ïje  3eplen  opfiaalcn/  en  öe 
mine  maahen  aljs  of  top  naöaac  ^taö  meenbe  te  oaan  /  Die  maar  om- 
trenö  een  (jalUe  mijl  liiec  üan  öaan  laq-,  3ntJitl)cmcrïicnbctoecHenban 
on.efaf/  Oici:opinplaat$$  ban  Daac  faotecbolocn/  bulöctoe  on3e  baatcn 
met  toatec/  en  bec5aagen  onsf  mcttj'ecttoaccntiie  top  ni  öe  iBaöa3üttf« 
bonden/  enfitoamen  optjcn  ttoaalföe  toebec  bp  onö  ^clnp/  'ttoelh  top 
agt  mijlen  ban  Sanfonnat  bonben  ten  an6ecleoöcn/altoaac3eïïeEeetoat 
ounfligec  boo?  öaar  gebonbcn  gabben :  3©p  b^agten  bie  bag  berbec  boo?  in 
toatec  in  te  neemen  /  en  5onben  ttointig  man  om  een  <!^02p  een  balf  uuc 
banbe^ee-ftanbgdeegen/  in  te  neemen;  ban  toaac3c  nog  bie  3elbbebag 
toebcc  te  tug  htoamcn  met  ecnigcbecbecfcöingen.  (Ccgenö  ben  abonblig- 
te  top 't  ?Cnhci:  /  eniitoaamcn  op  ben  bijftienbe  inbe©aapbanMapaiia, 
altoaac  top  be  i'efl  on3cc  iDaartiipgen  aan  een  bcc  <2Bp!anben  bic  U\  be  Söaap 
leggen  ten  anhcc  bonben  leggen. 
P  ovv-  (öp  ben  ^ecbenticnbe  obcilcuben  toe  met  malfinnbjcn  op  toat  top3e  en 
mESenlioo^toattocgtop  met  l)et  minfïe  gebaat  toebec  in  be  3i5oo?b-3ee  3Óubcn 
opwatwyfe  fionncn  gecaahen/  en  naon5c  gcbangcncn  baat  obergcijoojb  te  Ijebben/ 
^^**=^"  •"  \3aktti  ücti  geoo?beelb  on3e  toeg  bp  Segovia  te  neemen  /  nabemaal  top 
zeczuiien  ^olgenjö  Daar  3eggen  niet  meer  alö  t'fc(tig  mijlen  te  gaan  öabben  alj$ 
gcraaken.  toanncec  tóp  aan  een  ilïibici:  (ionben  te  fioomen  bie  3igtnbeBoo?b-5ec 
ontlafl  /  en  öp  betoelftc  top  ftonben  af baacen  /  en  bat  toP  onbcctocegen  met 
niet  boobenbebijfoffeöbupfenbHSan  te  boen  honbcn  bcbben/  en  bat 
be  toeg  3cec  goeb  toaö  om  on5e  5iclien  en  gclitoeficn  mccbe  te  fionncn 
boeren  :  maac  boojbientoe  onjïop  bcoprcgtiglicpb  ban  bit  3eggcn  niet 
ten  bollen  betrontoen  bojften/  30  5onbentoe  ttoeec)n5ecCanocs  naïanb 
om  te  3ienof  3c  eenigc  gebangenen  belioomcn/  en  top  baar  boo?  tetoce^ 
ten  hoornen  ftonben  of  top  op  bit  3eggen  öonbcn  t'5epl  gaan  of  niet. 

<Dp  ben  agtticnbc  traabcn  toe  ten  getaalc  ban  t'  3cebcnttg  man  aan 

3tanb/  trefeUenbc  bit  geljeele  al.ö  mebc  b'anbjc  bag  tot  aan  be  mibbag 

boojt  3onber  ietö  t'ontmoeten  /  en  bit  maafue  onö  50  moebelooö  bat  Oct 

mee(tebeelbanon0©olh  bcfloot  om  toeberom  te  ïteeren ;  maac  top  met 

onö  agttiï'ncn  30  moebc  aljï  be  ce(l  niet  3ijnbe/  naamen  boo2  nog  een 

tluft  toeegö  boon  te  gaan/  enhtoamenfioittfbaac  na  op  een  bieebe  toeg/ 

bie  top  geen  uuc  gcbolgb  Ijabbcn  of  ftrcegcn  t2ic  ïtuptecö  gcbnngcn  /  en 

Dm  gcb^aagb  fjebbcnbc  toaartontoaacen/  30  gaabcri5conötenanttooo?tï 

Eenhind   ^^^  top  UOQ  omtcenb  een  htoartier  muIö  ban  een  filnnc  (tab  toaren  ge- 

vüiviy-     naamb  Chiiotcqua,  toaarin  biec  ftonbccb  blanliefiacnfclicn  toaren/  be^- 

buytets      fjnlben bc  Negros,  Muiatos,  enindiaancn,  cn  bat  tou  ontf  mogicnber^ 

S"d"c"i-   5cclieven  bat  top  nog  niciontbeht  toacen  :  toe  toaaccn  ïjiec  op  eec(tban 

lotccaiB     boo?neemen  om  onjS  anöjcj^olli  u  rug  te  roepen/  en  Daar  aan  te  nioe^ 

bigen 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  103 

Mgctt  met  oti^  na  bc  ^tab  te  c^an/  tiiaar  bjcejenbe  bat  ton  miblec- 
tDPl  mogtcn  ontbeht  toojbeii/  en  öatbcflntooonbcröftaac  onöertufTctjen 
in  ftaat  uan  tcö  ntDcec  mooten  (ïelfen  /  30  onbecnaamcn  Ine  iniffcHien 
öetïoutttc  en  onbcct5aa3tflc  /  cnoo&inbcröaaö  bc  ceuöeloofïe  baab  baac 
men  oopbUan  acftoojbOeefti  'ttotlft  toa?  batmctboobcnbcaotticnmait 
(lecb  3nnbe/  oeUjïïCccb.sfoc5cpbii3i/  lop  ebcntoel  inbe  ^ta\j  ïiluaamcn/ 
en  be  Spanjaards  3obaniG».r  tüP3c  obecbiclcn  en  becfcljjiöten  /  ti^t  5c  meetl 
alle  (lalis  ober  hop  be  blutjt  naamen  ;  toe  hceeoen  be  ^tabdoubei*  en 
berfcljcpbe  «atflctciief  nebenö  eenifje  anbje  per3oonen  en  etrelnüe  ©lou- 
toen  /  in  B\k$  nn  getale  ban  tn  be  bpfïig  gebangen.  Wc  b?oegeri  be 
^tabljoubec  bjaac  be  <i5alep  ban  Panama  toaö^  toaac  op  Op  anttooo?^ 
be  bat  3e  ten  anhec  lag  in  beaffcDecpplaat.öbauCarthage,  ('ttdelhCai- 
daira  t0)  altoadc  3è  na  onö  toagtebe  (joopenbc  bat  top  \)ic  ftceeft  boojbp 
30uben  hoornen  Dmnabe5^oo?b-3ee  te  gaan/  en  batfjetïtoninfteï  ^cljlp 
be  St.  Loreino  gemonteerb  met  bectig  ftuftlicn  en  op  licDO ;nbe  blec  lionoerb 
man/  in  be  fjaatien  ban  Reaieguo  lag/  omon.ö  te  bciljinberen  baactec 
plaaatfete  Hanben  ;  en  nabemaaltop  Degecng  tou-cnnog  eenige  tijbin 
trefe  blpne  ^tab  teölpben/  3cbj0fgen  toeljembecbccDoe  beel  manfcftap 
top  toel  te  bei'toagten  Ijabbeni  toaac  op  fjp  ten  anttooojb  gaf/  bat  'cc 
bcjS  anb?e  baagiS  fcö  Donbecb  man  beitoagt  toierben  /  maac  bat  'ct 
maai"  ontrenb  ttoecljonberb  metfcDietgetoeecgetoaapenbtoaren. 

g^c  Spanjaards  biegcbuiirenbebe3c  tpb  toat  upt  Oaac  bcrbaatfftepbge^  zedoode 
raaliten3ig  toeberbp  ecnbecboegbftabben/  htoamen  toebec  in  be^tab/ het  mceften 
toaac  op  top  na  eenige  reugen  met  O^acfianbgemeengetoeeU  te  3ijn/  on^deeivan 
na  be  fierli  ücgaaben  om  ohjS  baer  te  berfcöan3en  :  be  gebangericn  tjit  top  ^""  8«^'^«' 
mbefterftgcbjagtli.-'bDen/  onö  in  bec  pi  na  binnen 3icnbe  hoornen/  ge*  ^^"*"' 
ioobbe  bat  ()aee  bolch  on.ö  berbolgben  en  op  be  BicKn  toai?  /  't  toelft  Oun 
30floutmaafeten/  bat  3e  na  eenige  f)o«toer0  en  anb^etonapenen  tk  top 
bp  een  gelegb  Ijabbcn  /  liepen  en  ceebjSbaacmeebceen  manbanonsibolh 
litoeflen.    3©p  be3ettebe  Dier  op  aanjlonbö  bc  beuren  /  ban  toaec  top  30 
lang  op  haar  biiurgaaben  tot  bat 'cc  niet  meec  algbiec  iBannen  en  biec 
3©?outocn  in  't  Iceben  toaren.    ïtiUt  op  3abelbc  top  be  paerben  tiit  top  ge* 
ferecgen  ftabben  /  en  pahten  on0  met  be  gebangenen  in  alle  flilte  ^ait  f 
ebcntoel  toierben  Ijet  b'anbje  Spanjaard b  getoaac/  tU  Oaac  op  een  man  on?i 
aGtecna3onbcn  om  met  ohjs  te  hanbelen  /  maar  top  toilben  na  Ijemniet 
goorcn/cn  fcljootenopöem/  t'ptb?ee5eDat  inttenhptentTguam/  fjp  te 
toeeten  50U  hoornen  hoe  topnig  top  maec  in  't  getal  toaren.    ^e0  arb^e 
baagö  3Öhbe  ben  ttointigtle  htoaamcntoe  bp  on.öanbec  bolfi/  bie3igop 
cgnHattobabbenuptgerufl/  en  on.ö  net  ban  pa0  tehulpquamen/tegensS 
fcöïionberb  Spanjaards  bie  ongs  agterbclgben  :  op  ben  een  en  ttointigfle 
Rtoamen  top  aan  on3e  Canoes ,  alö  toanneec  top  be  gebannencn  ©jeiitoen 
Inb^pljcpt  (ielben;  beief  anbje  baag^  berephten  toeonis ^chip/  altoaac 
topoh3e  nieuto  behoomene  gebangenen  onbecb?oegentoegcri0on3e  boo?^ 
cenoomene  öepjef ;  maac  3e  lepben  on^  30  bcel  3toaacioö«benboo?/ 

bat 


104.  Hiftorie  der  Americaanfclic 

bat  top  üP  na  tencpnbenaaö  caafttcn:  maat  cbcntocl  obalicnbcnbc  ïjat 
top  on5C  beo  öoo?  öcjl  l^panö^  Hanö  mocflen  neemcn  /  of  on5c  Dagen 
cllcntiialuch  m  'tjelbe  epnDigcnöoo?  Qcliuh  uan  allcnooötocntiiöliteben/ 
30'üc|1ootentoc  aUc0  tetoagen  om  'cc  upt  teraaften;  tiic.ömaaluentop 
alle^tot  on3c  Hcp32j  gcrccö  /  en  op  DattonöctocehOarilorrcalIcbeGt'crrcn 
30uöcn ontnemen  omtocljernaonje  ^cliecpen  te  heerni/  50  3ettetie  top 
on3c  Viaactnpof n  op  ttcanö  /  uptgenomen  on3e  <6alep  en  Peruaguas,  öie  top 
mnai'  alleenio  lip  onjef  ïjielöen om  on^Uan öet €planlj  öaactopoptoaren/ 
na  Dct  batle  iaiitj  obec  te  boeren. 

vöpöenbPfenttotntiotïebecöeeltjentoe  onjS  in  biecftoopen/  befïaenDe 
pticcnpttYebentig  man.  iBaafienöe  t'faamen  ttoee  öonöerb  eniagten* 
lig:  oob  maalucn  top  een  bccbonö  onöeconoV  öat  tJie  geene  bie  onDcc- 
toeegen  boo?  bc  ©panbcn  mogt  berminht  toojben  /  baat  boo?  bup3enb 
(lnhhenban'5Cgten30u  Ijebüen  i  bat  bcpaecben  tik\sip  30iit)en  moogen 
fiehoomen  onbec  be(ioopenbcrbeelb30ubcntoo?öcn/  en  tot  gemaft  ban  al 
ons"  bolft  bienen  3oubcn  :  en  bat  be  gecncbie  ban3ön  ïioop  afoctocchen 
3ijnbc/  berminhtfitoamtetoojbcn/  baac  boo?  geencrhentenifTc^ouont^ 
fangen  :  en  bat  ©joutoenftcagt  /  Wooöactigljepb  /  en  b^onhenfcDap  aljS 
ban  te  booren  gcflcaft  30U  too?ben. 

Höaatcecih  be3cEcebedaat/  toiUfibe3lce3erbemoeptc(iïaacmban 
teb?aagen  ftoe  top  30  beelïjongec/  ellenbe/  en ongemahften /  fetoamen 
lipt  te  ilaen/  baac  ifi  in  becfcHepbe  geleegentfieben  ge3egb  lieb  bat  Jjet  üanb-- 
fcïiop  30  bermaafecUjii  /  goeb  en  B?iigibaac  i^  in  't  boo2tb?cngen  ban  alle 
30bnnigebinoen  bie  tot  '0  meiifcljen  leeben  en  onbecijonb  ban  nooben  3i)n: 
liiecop  ïioeftmcn  allccnig  maar  aan  te  mecfien  bat  t'3cbect!  ton  ond  ban 
b'iingeifchenaan't€planbSt.  Jan  af5onbccbcn/  on3e^fl)eepaun5ulfi 
fen  flegte  (iaat  toaren  /  bat  top  genoob3aalit  toacen  gcbuurig  liiiga  be  tuifi 
|)ef  n  te  baacen  /  en  bp  gebolg  in  't  ge3igf  öec  Spaniaards ,  bic  gcbiu  ig  op  alle 
en  3elb0  bc  min(ie  ban  on3e  bctocegmgen  agt  geebenbe  /  boojgricnjef  tijt 
Ijabbcnom  öaac  goeb?encer  top  honben  lanbcn/  tocg  te  3enben  /  en  oniS 
nictsitclaaten  alö  't  geen  3e  niet  meebe  honben  bocccn  /  'ttoeibbeeltijbtf 
ban  topnig  belang  toasi.  J^abben  top  nu  in 't  tegenbeel  maac  een  goeb 
^cljip  gcliab  baac  top  on0  mebe  biepec  m  3ee  öabbcn  bucben  begecben  /  30 
i)abbcn  5e  on0  niet  ftonnen  ontbefthen  /  en  30ubcn  top  öaac  geflabig  onboo^^ 
3ienö  hennen  obecballen/  en  ban  geen  gebzcR  geïjab  Ijcbben/  ban 't  geen 
top  noobig  liabbcn  i  en  een  gcoote  ilpHbom  in  ho^te  ty  t  bp  een  Dcbben  hon^ 
nen  fcb?aapen. 

<Ditgeb2chaan  fclKcpen  toa03o  boo2ticeligaanon5e  ©panben/  en  ïju 
gebolg  baac  ban  toitien^c  30  toel/  batlKtbolbban  Peru  geen  mecc  fcljee- 
pen  na  bc  UuftdijficniiHbaec  top  toacen/  3onbcn/  iiptbKC3ebat3e  inon^ 
3e  lumbcn  mogtcn  ballen  /  i)anbclenbe  niet  met  malfianberen  al0  obei; 
lanb. 

^e  boo25epbe  ce<^ben  bcrïif nbf-rben  onö  mccbc  om  na  tic  hufl  ban  Peru  te 
Uaan  /  altoaéc  top  3t:Uecli)&  cenigc  ^cDecpcn  geïicegen  30uben  [lebben/ na- 

bemani 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  loj 

bcrtitial  5e  baac  öctjuuciö  Occn  cntocec3cpltic/  en  gcootc  Danbel  mctmal^ 
feanö?cn  b?ccben/  al0  toceteiiDcöattop  Ucc  genoeg  Dan '«  af  biacen.  Éa 
öat  Het  ligt  im  [)et  gccnc  tft  ge3cglï  ()cD  aftenecmcn  iö/  öat Inbicn mm 
in  bc5c3lantjcn/  3onDcc Deel gcUaac ujn te  (taan/  3i)ngduh  toil  maalien/ 
men  niet  meer  ban  noobcn  ftecft  al.öecn  aoebi§cI)ip/  cn't5dbcboo?eenfs 
ge  tijb  ban  ©ictualie  te  boo?3ien  /  op  bat  men  niet  gcbuurig  na  3lanb  öoeft 
te  gaan  om  Det  te  5oefien. 

«Op  ben  feeben  en  ttointigfïe  5aagen  toetuftcfienbecgiJlanbeneen^cflfp 
3eplen/  toaac  op  top  on3e^a!ep  en  Pcruagua  upt5onben  om  te  3ien  toat 
öettoa${/  3e5ette  eecft  een  toitte^lagop/  maac  boen  top  tot  binnen  een 
USuöhet-fcfteut  genabetb  toacen  /  nam  5e  be  toittc  ©lag  af  en  liet  be  Spaati  - 
fche  ©laggetoaapen/  gebenbeonjS  meteen  tien  of  ttoaalf  fcbooteni  Oiec 
opbegaabcn  toe  onö  toeöec  te  cug  om  ons  ©olfi  te  toaarrcfinutoen  j  niet 
ttopfelenbe  of  inbien  fjct  ^cfjlp  op  ^c  5clböc  piaatö  ten  mim  fttoam/  3p  on? 
3e  Peruaguas  30U  Uetnielcn  toaarom  top  be  3elbe  met  tic  pahftaabie  en  gcban? 
oenen  na  be  25anften  3onbcn/  tk  agtec  (jct  <!2planb  leggen/  baar  ton  toaren. 

CegensS  be  mibbag  fttoam  öct  ^^cliip  met  öet  tp  in  /  en  anljccben  binnen 
een  öalbe  Üianon-fcfioot  ban  on3e  ©aartupgen  /  lik  top  op  ^tcanb  ge3et 
ïjabben/  ban  agtec  be  toelfee  top  ö^iac  met  ttoee  fluhïjcn  Jjanon  bcfcijoo^^ 
ten  tot  aan  ben  Hbonb/  maac  be  ©panb  geen  anbec  oogtoit  OcDDenöealjBf 
on5e  ^cDeepen  te  becnielen  /  b?agt  ftaar  ( 't  geen  top  5clb$j  boojneemeniaf 
toaren  te  boen)  nog  bien  bag  bupten  (laat  ban  te  fionnen^eplen/  toaac 
na  ïp  becbec  ban  be  flcanbtoeefi. 

Op  ben  agtenttointigfleinbe  mojg^ntlonb  fttoam  be©panb  toeïiec  na 
onö  toe  om  on«{  te  bcbecijten  /  't  toelfi  ond  agtec  be  punten  bec  acit3en 
becö  bccfcöuplen  /  ban  toaac  toe  bappec  op  Oaac  buuc  gaaben  /  en  btoongen 
Ijaac  toccbecaf  tetopften  :  epnbelijft  bp  m$  5clben  genoeg3aam  ftonnen^ 
be  afneemenbat  bit  ^cfitp  onö  nog  5o0aa|l  niet  beclaaten  50U/  50  5on^ 
ben  top  tegensf  ben  3ibonb  (jonberb  man  boo^iptna  'tbaitcEanb/  op  bat 
3e3ien50iiben  eenige  paacben  te  ftcpgen/  toaac  op  toe  on3e  3ieftenfeonben 
Uoecen/  en  gaben  Ijaac  lafl  omonjS  in*t  toeberfteecen  tec  3elbeplaat3e  in 
te  toagten  baac  3e  5ouben  Sanben/  3iJ»tie  een  30o?t  ban  een  ï^aaben  W 
toe  ftaac  ïjabDen  aangctoee5en. 

Op  ben  negen  en  ttointigfle  caahten  be^S  ©panbe?  ^cïjip  in  Daanb  /  't  geen 
ftaacbecbcc  becb  aftooftcn  om  Oet  ©uuc  te  bluffcben  ;  Op  ben  bectig? 
fte  flelben  top  een  nieutoe  Uft  in'ttoecft  om  on5e©panben  temtolepbcn/ 
en  öaac  alle  agtecbenften  te  bcneemen/  battop  in't3!n  babbentebecaeft^ 
feen  /  *t  toclh  toa.ïS  bat  top  eenige  on5ec  ^oet$  /  ï^anbgranaatcn  en  biec 
üüUhm  «aefcliui  laabe/  toaac  aan  top  b^anbenbeSonten  bonben  banbec^ 
fcbePöe  lengten/  op  bat  5e  inon?s  aftoce3en  be  een  na  be  anbec  loeD^an» 
benbe/  bc  ©panb  baac  boo2gelooben3ou  bat  top  nog  op  ftet  €planb  toa^» 
ce«/  ban  toaac  toptuiTcOeii  UcTjten  bonfeec5o  ftilalsttophonben  becrroft:» 
öen/  neemenbe  on3e  gebangencn  met  onjS/  lik  toe  tot  geen  anbec  epntie 
me^  naamen  alj$  om  on3e  a^onbDcelbecsf  g^neejsmibbelen  /  be  gcreeb^ 

^  fcyap^ 


io6  Hiftorie  der  Americaanfche 

fcöappen  bauonsc  (^immedupücn  /  en  on5e  oetocflcn  tie  top  onUcifWcg 
mogten  Dcftoomciv  te  biaagen. 

<©p  ben  ccrfte  ban  Louwmaand  bejj  ^aac.ö  i(^88.  htoaamen  toe  aan 
'tbafteXantï/  entegcnö  öen  abontifttoamcntiebao^uptai-^onöcncöonöt'rö 
man  Oicc  mceöe  bp  on${/  metOaac  ü^enöcntie  agt  en  t'fcftig  ^aacöenen 
berrcfjirptje  gebangenen  /  b(e  onö  ontcaaDen  om  on5e  tocg  öoo?  Segovia 
te  neemen  /  naöcmaal  be  Spanjaards  alcecbe  ftenniffe  fjabben  /  bat  onö 
boo^neemen  toasf  boo^  bic  ^?obintie  fieen  te  tcehftcn  :  maac  nabemaal 
top  reeboi  bitonö  boojneemen  balt  at'(l<^Ib  Dabben/  en  bat  on5c  ^cOee- 
pen  onö  nu  geen  bienft  inccc  ftonbcn  boen/  30  feon  al  ftaac  5coacnaccn 
ingang  btt  on.ö  binben.  1i  onsf  30olfi  begaf  3lg  boonpbcc  om  3l)nb?agt 
op  te  p.iöhcn/  bocnbc  öaac  ^ilbec  in  5aWicn  om  ftct  met  baar  ?tlmmuni- 
tic  te  blagen;  en  bie  geencn  W  te  becl  ban  bat 30 3^ccDcgcccbe Dabben/ 
oaben  bet  aan  biegccnenbic  'tbaace  metfpeelenbfcloocertUaöbenteb^aa* 
oen/  onbet  b3o?b3aacbenbattoanncei:3e  tnbe  |^oo?b-3ce  gefeoomen  toa^» 
ren  /  be  belft  aan  be  epgcnaac  toeecom  30U  moeten  gegeeben  toojben. 
DesSchry-  3©.itmp  aangaat/  ifi  moet  3egaen  bat  ift  niet  ban  ^tminftcber3ientoa.ö/ 
ziin  fchulS  ^"  Ooctoel  miin  !a(t  minbec  toa^  al0  tik  bcc  anbzen  /  50  toaö  5c  baarom  ebcn* 
bcwiaicn.  toel  ntet  minbec  fnilelöft  /  nabemaal  ift  obec  be  bertigbup5enb  ^tiihftcn 
banUgten/  in43oub/^aarlen/en  <l?cblc<0ctleentcnbcctoifT«-ibbabi  bog 
Öet  mecltegcbecUe  öiec  ban  bab  ift  met  fpcelcn  gctoonnen .  (önbectiiffcben 
gebeutben't  bat  bie  geenen  bie  in  *tfpcclcn  30  tod  tcgcnö  mpalöanbjcbec- 
loocen  babbcn/  en  baac  booi  5eec  miönocgb  toaren/  ten  gctaale  ban  fee* 
bentien  of  agticn  f5aamcn  fpanben/  om  bc  geencn  bie  be  i-phftc  onbcc  onö 
toacen  te  bccmoo?ben  :  gft  toaiS  30  geluhhig  om  ïjicc  ban  tpbig  boo? 
cenige  mijnec  ©jicnben  getoaacfclpubjb  tctoD^bcn/  't  todh  mri  niet  top- 
nigontruftcbe/  3ijnbe  bet  geen  tilcpnc5aaU  boojpemanb/  gcbuurcnbe  3ulft 
een  lange  ïïcpss/  3ig  teljoebcn  ban  niet  oberballen  te  toojbcn  boo2  be  300; 
banigen  /  tfU  gcbiuicig  met  Oem  in  een  gc5elfcl)ap  3ün  /  en  met  toten  OP 
moet^eten  /  ^iinfien/  en  <;§!aapen/  en  bie  bcm  na  Oetiebcn  ban  bant 
bonben  bclpen  /  öp 't  eecfle gebegt  bat  top  met  bc  Spanjaards  babben/  alö 
toanneec  3c  onïf  in  be  bitte  beiS  gebecbtd  gemabbelijb  honbcn  fcbieten : 
maai:  3e  boecbcnbaacl)ooe{bao2nccmcnopeenanbjc  ton5cnptal0in  'tbec- 
bolg  ülpfjcn  3al.  vönbcctnfTcbcn  t}cc\3  bit  mp  op  itiibbclcnbcbaat3ijnom 
mijn  lecben  en  goeb  te  bcboiiben  :  ^'i  gaf  een  gebeclte  ban  't  geen  ih  bc; 
jat  i\\  banben  ban  öecfcbcpbei^ec30onen/  en  bat  in  bc  tegcntooojbigljepb 
ïjan  al  be  cefl  /  onbec  boojtoaacben  bat  3c  ol.ö  top  op  be  ïiufl  ban  St. 
Domingo  geftoomcn  toaaren/  mp  een  seebcc  beftemb  gebeclte  toeberom 
30ubcn  gceben/  en  biec  boo?  ccbbe  ih  mp  ban  be  30jg  bie  iligcbnucig30u 
geöab  bebücn  om  op  mijn  boebe  te  5ijn ,-  ooft  ftelben  ih  be  geencn  bie  mijn 
mibbelen  bzoegcn  in  geen  gcbaac  /  toant  boo2  bienseaanberrcbepbe^eC' 
5ooncn  iw  banben  gegeeben  toacen/  50  30ubcn  3c  met  al  te  beel  ©olftiefte 
boengebab  bcbbcn  om  baac  oogtoii  lebcccpben.  't<3ötoaac  bat  ih  be3c 
boo230?02  bicc  genoeg  üotaalbenj  maactoat  5alcen|lDcnfcb  niet  toe!  boen 
ojti  3ü"  lecben  te  bcbouben  i  v  i.  H  o  ü  F  D- 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  107 

VI.     HOOFDDEEL. 

De  Boecaniers  neemen  haar  weg  over  Land  na  de  Noord- 
zee ,  ze  neemen  de  Stad  Segovia  'm ,  de  Spanjaards  trag- 
tende  hun  de  doortogt  te  beletten ,  worden  door  hun 
verllaagen  en  op  de  Vlugt  gedreeven.  Ze  koortien  aan 
een  Rivier  en  maaken  eenige  Vlotten  om  dezelve  af- 
te  vaaren.  Ze  vermoorden  malkandren  om  haar  geld. 
Koomen  aan  Cabo  Gracias  a  Dios.  De  Schry  ver  met  nog 
vijftig  andre  Vrybuyters  raaken  aan  boord  van  een 
Engelfch  Vaartuyg  ,  waar  meede  ze  tot  P£tit  Guavis 
aanlanden. 

N^  öat  top  ben  ttocebc  ban  Louwmaand  on5C  Peruaguas  in  bc  0tonb 
ocboojb  Dabben  /  op  bat  *ct  lic  Spanjaards  geen  boo^öecl  br*  ïjebben 
5ouben/  30  öegaaben  toe  onjs  op  toeg/  en  lecgcröc  bic  nagt  nog 
aan  be  ^ee-6ant;  toe  gtelben  be^  anb^e  baagjs  niibbagi^  fltl  aan  een 
Hatto  :  <0p  ben  biccbe  fttoaamen  toe  op  't  gebergte/  altoaac  \jc  Span- 
jaards, niet  tegenff aanbe  alon3eboo?5ïOtigf)epb/  ftennifTebanonö  bertrcft 
toonben  te  Rebben  /  laatenbe  niet  na  on0  ban  be^ce  te  ge3elfcf)appen.  (2^p 
ben  bpfbe  htoaamen  toe  op  een  anb?e  Hatto  be  Tenient  ban  Ghiioteca 
toeüeljoocenbe/  omtrenb  toelfie  plaats*  top  bebonben  bat  be  ©panben  be 
tocegen  begonben  te  floppen  :  <23p  ben  fc&^c  plepitecbe  toe  boo?  een  uur  JemSS 
of  toat  op  een  Eikncia,  en  bonben  op  een  23eb  in  een  Eaal  be  bolgcnOe  een  Brief 
5è?ief  leggen.  a^»  hun  ge. 

Icliiecven, 

WY  zyn  ïeer  verblyd  dat  gy  lieden  onze  Provintie  verkooien  hebt 
om  door  dezelve  nahuys  te  trekken,  maar  *t  geen  ons  leed  is,  is  dat 
gy  Lieden  niet  beeier  met  Zilver.gclaaden  zyt,-  niettemin  indien  gy  Lie- 
den Muylen  mugtvan  doen  hebben  omuwPakkaadjete  draagen,  wy  wil- 
len ie  uw  zenden:  wyhoopen  de  f  r4«/i:^  Generaal  GregHier  haaft  in  on- 
ze macht  te  hebben  ,  en  wy  laaten  uw  lieden  oordceleu  hoe  't  met  zya 
Zoldaaien  af  zal  loopcn. 

a©e  5aagen  felaar  boo?  bejèM^f/  bat  5c  ban  beboob  ban  Grognler 
nog  niettoifïen/  nabemael  $e  celoofbe  bat  öp  aljBf  nog  ou3e  ^cbit:,cböec 
toaer.  (0pben  ^eebenbe  ontmoetebe  top  een  bpanbiühe  l|t:iberlaag  nie 
*np  5onbei:  moeptenbecflc.oopb^n/  $n  leegecb«nbe$i^onb0  opcenHattu: 

(0 1  ^e 


io8  Hiftorie  der  Americaanfche 

j^f/sm'  ^cSpanjaards  W  ocfn  3aaficn  onaano^roerti  lieten  om  onö  te  bcniicfcn/ 
branden  de  bcrbjonöcn  /  alle  lioojcaaö  boo?  onjef  l)ecn  /  enaljStopincenSavanahtDaa^ 
«fgfD.  mm  Dnar  fict  i^za.ö  Heel  ö?ooo  toaicf  30  3ctrcn  3e  't  3dbc  öoobcntomtrin 
25.'anb  toaar  öoo?  top  3cer  berfiinbcrb  en  cn3e  ^aaröcn  fcow  te  aoofe 
bp  na  bcrftitu  toierben/  toant  o^luhtop  3cmtptiö  ocnooö3aalu  toaren30 
lang  (lil  te  (taan  tot  b.n  l)ct  bicc  alle?  bcrtcccö  Ijaö/  bcrl]inbci:öel)ct3d' 
be  niet  topn(oon3e  marfcïj/  en  bit  toaö  iy:t  boo^naamfïc  bat  be  Span- 
jaard* 3ooten/  op  Oat  Daat  BoUi  tpb  moot  fjebDen  om  Daar  «etrencfje- 
mintieboltoopcn/  ban  'ttoeUie  ih  aanfionbö  öfl^eocntlicpD  3al  bcüüente 
fpjcefecn.  a©p  onbectuffctien  ban  bit  fiaac  boojnecmcn  met  toeettnbe/ 
beelben  onö  alleeniö  tn  bat  52  bit  maac  beeben  om  om  toat  te  fttodlai  / 
niet  m  (laat  5i)nbe  om  onjS  meet  htoaab  te  feonnen  boen  /  of  om  betec  te 
3egoen  /  geen  moeb  baar  toe  ftebbcnbe» 

<Op  ben  agtlte  htoamcn  toe  aaneen  5cct  fraape  ^upficr  plantagie  en  boo2 
tien  top  5ccrbeQccnQ  toaren  om  ecntocgcbangenente  bdicomen/  bie  oniS 
niogten  onbc^notcn  boe  be  ;aa{icn  floiibcn/  30  lieten  toe  al  cn3e  troepen 
aftophen/  enülcrben  metonpttonuioeaotcreenJ^npfiftaan  /  'ttocIHboo? 
onjö  bclft  in  0?anb  gcfloohcn  toa.07  op  Ooop  \3at\)e  Spanjaards,  ons  bolh 
ber  genoeg  baar  ban  baan  3tenbe/  hoonun  30uöenombt'tbiertcblufclKn/ 
bit  30U  na  on3e  toenfcb  uPtgcballen  beOben/  boo?bicn5e  niet  mgtbjceïien 
bleebcn  \}Ut  na  toe  te  boomen/  maar  on3e  ongebulbigbcpb  toas  oö?5aafi 
bat  top  te  b?oeg  ontbchi  toicrben  /  toaar  op  3e  bc  ©Uigt  naamen  i  top 
«bcntoél  nog  tpbig  op  baar  foüJ  bjanbenöe  /  liabbcn  't  gelufi  ban  'er  een 
te  htoetfen  en  gcbangcn  tebrpgen/  boüjtoientopberflonöen/  bat  al  baar 
be3ettinoen  bp  een  gehoonicn  toaren/  cm  oniS  be  booztogt  te  bettoiften/ 
en  bat  top  baatl  be  bc3ctting  ban  Tinfigaiflonbeni'ontmueten/  beftaan- 
be  upt  t^ü  bonberö  jlDannen. 

apt  be5c  gchtocfle  niet  meer  bfbbenbc  bonnen  bernccmen  /  30  btoa- 
men  top  toceber  bp  onö  anb^c  ïDolb  't  toelh  na  onof  toagte/  en  trohhen 
boen  gc3aamentli)b  boojt  /  tot  bat  top  aan  een  groote  Burcfjt  btoaa^ 
roen/  altoaat  top  bie  bjiebonöerb  man  bonben/  tk  naöerbanö  gebifurig 
bp  ons  bleebsn/  en  onö  pbcr  4Bc?gen  en  Sfioonb  met  b.iac  .Crompetten 
bcrliiftigïjen  /  maar  't  toajö  öpna  gcliih  bet  0)u3iih  in  'tbetooberbe  pa; 
ïepjEi  ban  Pficha,  bie  *i3dbe  boojbcn  3cnber  hc\t  3e  b^  |l^iii3icanten  3ao; 
toant  fce  on3e  trobf^en  ter  tocber3P^en  ban  oniö  boo:  iplaai5cn  bie  30  bigt 
met  ppnboomen  be3ct  toaaren  /  bat  Ijet  boo^onsionmoogelijfttoa^Daat 
te  bonnen  5ien. 

fCeegnp  ben  Kbonb  ieegerbe  top  onöomtrenb  een  htaarticrmijlöban 
be  boo?UTöe  ©urglii  cp  een  booatebofgcnsionö  getooongcb^iipb/  Haan^^ 
be  nocpö  ter  neet  aiö  cp  een  bioge  grcnb  of  in  öe  Savanas ,  om  btctf  te 
beetei'  ban  onö  af  te  bonnen  3iên.  Op  öen nccgenbt  b?riaben  top bcö  mojc 
Oenjö  bjocg  toebcr  op/  n.*«on3clioo2tcotmei  beertig  nr.n  beiftcrbt  tehcb^ 
ben/  bie  l^fl  babben  om  op  alle  bcrbagre  pl.iarfen  en  De  mgiingen  Der 
Söofcijen  b^ar  moerisf  te  lofTcn  /  op  bat  top  bie^  te  beeier  be  Spapjaards 


B  o  E  C  A  N  1  E  R  S.  109 

mootcti  o^toaac  toojöcn  /  inljicn  5c  onis  ccmVjc  ötntierlaaocn  ocicpb  Daö^ 
öcn.  (OnDcctuffcRcn  htoaamcn  luc  omtrcnö  ten  tien  uuren  in  öf  mo:gcn? 
donö  aan  een  plaatö/  tic  30  öun  met  23oomen  bcsct  toaö  /  tiat  top  een 
Ocootfluü\Dco0  Dan  on^  of  honlJcn3icn/  engcenöpantjenberneemenöe/ 
50  fcöootcn  top  ooft  niet:  maat  top  öoGten  ntet  tat'tgfcn  topbcc  boojiipt 
300ten/  aIrccD0nanon5C5iiöctoa.sf/  toant  öc  Spanjaards  aan  beptw  3Dtim 
tJesitoegö  plat  op  Daac  buph  leögcnöc/  loden  ïiaarnoecjS  30  fcbielijfe  op 
ond  /  öat  'er  paö  De  iydfu  ban  on3c  boo?toot  ti)ti  Ijab  om  te  fionnen  ant tooo:^ 
ben ;  3e  booöcn  onss  annilonD.ö  ttoec  man  /  ebcntoel  ö^jceUcn  top  'er  toci  fjaniï 
op  öe  bluat  ,•  tocuir  na  toP  nog  een  liaibe  mijl  boo?tgetrchhen  3ijnöc  /  aan  een 
5^C2p lito'^amen /  b.uir  top  onö  berbarften. 

jèe  out moetebc  op  ben  tienöe  /  een  anbae  (linberlaag  /  maar  baar  toaren 
toP  in  lic  boojüaat/  en  nooö53abtcn  De©pnnben  ïjaar  fDaerben  aan  on.ö 
ober  te  laatcn  /  toaar  na  top  aan  een  nnbje  ^urgDt  plepfteröen. 

3©aneertopopbenelföc  naüp  öe^^ta'iScgoviahtoaamen/  ontmoctebc 
top  toebcr  een  Innöerlaag  /  en  na  toe  be5eibe  mcbe  Oaböen  boen  toijfien  /  De  vrybuv- 
fetoaamen  top  in  be  bonjnoembe  ^tab  /  met  een  balt  boo?neemcn  om  ftloeb*  tm  uomei: 
moebig  tebecljtcn  /  batl  ftellcnbe  bat  /  inöienbe  Spaniaards  geneegen  toaren  f^lvl^'^ 
ten  liancf  met  on0  te  to<iagen  /  3P  ftaar  upterUe  hragt  ter  be3ïr  plaatfe  30U5  ^^    '* 
ben  in  *ttoerh  dellen/  maar5ebernocgben  319  met  ecnige  muéftctfcftooten 
ban  berre  agtcr  ecnige  ^iinüoomcn  op  ons"  teloffcn.    ïDe  bonben  ïjier  nierö 
te  eeten/  naticmiial5e  alb'€cttoaarcn  \jii  in  be  ^tab  toaren/  booa  on32 
feomde  becl32anb  liabtien.    05anr  bp  goeb  geluh  hreegen  toe  een  Spanjaard 
gebangen/  biconö  nabc0ibier  btetop  3ogtcn  30ube  gelepbeui  toanttoat 
bic gcenen aanging/  bieon0tottBegtou3ers5/  30bcrQljJSegovia,  gebienb 
Ijabben/  bic  tolden  berber  beïDeg  met» 

«©ej^tabSegovia  legt  in  een  balepc/  en  icJ  5obaanig  met^öergenonts 
dngb/  batbetfcbönt  al.ö  of  3e  incengcbangeni^  opgcfïooten  iö ;  beïCier* 
ften  en  ^up5:n  3ün  bier  maar  taamelijh  geboutob  i  bet  10  een  Eanb-«§tab/ 
leagcnbcbéertig  mijlen  ban  bcEupb  Eêe.  q^c  a©eg/  tic  ban  be  plaat.^ 
baartoPtoaren/  bertoaarbsjlepb^  iöf  3ecrongcmabheUjfi/  mcedBergcn 
3ijnbe  ban  een  3eer  groote  boogte/  tcgensf  oetoclhe  top  met  groot  geifiaar 
op  mocdi-'»  bruppen/  be  öalcpen  3ijn  3ecc  li02t/  30  bat  tegen^  een  mijl 
naan0  blaft  lanb  /  top  toel  feömitlcn  ober  *t  gebergte  gaan  moeden»  IBan^ 
neer  top  eben  't  gebergte  obecgctrobbcn  toaren  /  boelben  top  een  fcOerpc 
feonbc  /  baar  3ulfi  een  5toaare  mid  on  bolgbe  /  bat  boen  5elf$jf  be  bag  aan^ 
bzah/  tonb*ecnb'anbermet3ien/  maar  alleenig  bp  on3e  demmen  liennetr 
bonben  /  omtrent  ten  tieiHJuren  in  be  jiBajgen  blaarbe  fjet  op  /  en  bolgbe 
op  be3e  houtoöc  3obaanig  een  bette  /  bat  \w^p  na  niet  toiften  toaar  toe 
onö  bergen  3ouben  /  maar  bc  boopbie  top  tiabben  om  eenmaal  toeber in 
onö  3^aberlanb  te  hoornen  ti^tti  onisi  al  be3c  ongcmalibcn  met  lepb3aam* 
ficpb  upidaan. 

V0P  ben  itoaalfbe  bcrtroft&en  toe  vpt  bc5e  ^tab/  en  htoaamen  ftoKjf  "„ E' 
fcflOï  na  toeber  op  't  ö^U^^ö^/  altoaar  top  een  ongdoobelijhc  mocptea  Ljs. 

<©  3  öab^ 


110  Hifloric  der  Amcricaanfche 

(labtrcn  om  be  ^CDcegcn  te  3upbccen  ban  jobanigc  tocrftcn/  toaar  rti«tje 
tjc  Spanjaads  octraat  Ijaöbcu  De  3clUc  te  (toppen ;  tcgcn^  öen  3tüonD  htoaa* 
mcii  toe  aan  ccn  Hatto,  tiaar  top  bic  nagt  blccUcn/  en  bcei  anb?i- ^aaoss 
nio?ocnö  boo2  3omKOp  oanotrohlicn  top  toeebec  boo?t/  en  htoaamen  op 
een  3eeftce  fjoocte/  't  toelö  onjS  een  5Crt  boo^beeUge  plaatjoi  fcDeen  om  te 
Eceaecen  •.  ban  \)Ut  3aaoen  toe  op  be  top  eenö  2öero/  bnn  betoelhe  top 
maac  boe^  een  ftojte  ©alep  afoefcöepben  toaren  /  ttoaalf  of  bpftten  baar- 
ben /  tiie  top  boo2  <©fTcn  aan3aagcn  /  hk  baat  oinöen  toepben  /  Doöpcnbe 
be0  anö|0  baaojj  mo^a^nsf  metbec5elbec  ©Icefcö  goebe  ckc  te  maahen^ 
maac  om  te  Dctec  bet:3echerbte3ön/  jonben  tocbeertiglBanbertoaaibgs: 
De3e  toeberom  fioomenbe  /  3epben  on.ö  bat  fiet  geene  top  boo?  <©(Ten  aatv 
0e3icn  Ijabben/  alle  öe3abelbe  ©aarben  toaien  /  en  bat3e  tcc  3elbe  plaat.ö 
Desp.n-  b?ie  öetcencljementen  ae3ien  Oabben/  icggenbc  maar  een  ©Ittool  fcïjoot 
jaardsüop  ^jgj^  benanbje/  enbe  toelfte  allengiS  boogec  ccp3cnbe  tot  aan  ijct  mibben 
doorto^t.  bejS25crg!S  t'eenemaal  bei^cg  ftopten/  bie  top  beöanbje  baaga  moeficn 
"  boo^nceöficn/  en  bat  3c  een  felcpnc  -Stroom  beftrecHen/  tu  boo?  be  boo^- 
noeinbe  i^alep  liep  /  boo?  be  toeltie  top  noot3aafieluh  moeden  Ijeen  treb- 
fien  /  booj  bien  'er  geen  anb?e  tocg  nog  eenige  fcljpnbaarfjepb  toaisi  om 
langci  be  eene  6ant  te  bonnen  Oeen  gaan  :  bat  3e  o  oh  een  jn^an  geiien 
Dabben/  ^ic  30  b^a  DP  (Jun  getoaar  toaci  getoo^ben/  Dun  met  3un  |^ou<: 
toer  bte  1ip  bloob  (n  3nn  ganb  {)ab/  geb^pgb  Ijat). 

ïDe3e  btoaabe  tpbtnge  toajei  geen  bicpne  maatlging  in  on3eb?cugb/  en 
be  IjerfclKPPtngc  ban  be3e  getoaanbe  vDffen  /  op  bc  toelbe  top  on3e  tanbett 
al  getoet  l)abben/  ontroerbe  oniö3eer  beel  j  maar  toe  moejlen  tegcntooo^ 
big  al  bte  gebagten  aan  een  bant  3etten  /  om  plaatje  te  maaben  tot  ober^ 
leg  ï)oe  top  befl  onjs  upt  be3c  plaats  50nbcn  rebben  /  en  bat  3onöcc  lang 
te  talmen/  boojbien  be  Spanjaards  ban  alle  omleggenbeplaatfent'5amcn 
boomenbc/  nietnalaatcn  30ubenomon!9  bipn  getal/  inbien  top  bun  toaren 
aftoagtenbe/  t^oberballen  :  be  mibbelen  bier  toe  toaren  30  gemabbelüb 
niet  te  binben/  en  mifTcDi»?n  30U  bet  een  onmoogelpbe  3aab  gctoeefl  3ön 
boo2  anb?e  alö  top  toaaren/  nic  tot  nog  toe  in  meeft  alle  on3e  onbernee> 
uutigen  gelubhig  toaren  getoeed  i  en  om  be  toaarbcpb  te  3eggen/  top 
bonben  ou^  niei  toepnig  in  't  naau.  fjft  ftelben  be  re|t  ban  onö  Bolb  booj 
oogcn/  tist  tien  bnujenb  jiRinncn  niet  maclitig  toaren  om  beJBcg  000? 
tik  n  'tccncbcmenten  t'oopenen  /  3onber  in  (lubben  gcbapr  te  too^ben  /  eemtf? 
beel0  toegenö  bet  boo??5eel  ber  ^'aatö/  alö  ancerbeelp  tocegehö  't  groot 
getal  Spanjaards  bie  be  3eibe  bcffbermben/  en  bat  nabemaal  pa.öeenman 
teffen^langö  bc  eencbaniber  üalpe  30U  bonnen  been  gaan/  baar  bietf 
te  miiiber  fcbpn  toaö  om  bet  met  on^c  baarben  en  f^aböaabie  te  bonnen 
boen  i  bat  bebalbe  be3C  eehigc  tocg  bte  top  boozmoi  (ten  /  be  re(l  nier  aljS 
een  bib  Bofcb  toatf  /  3onber  5©eg  of  ^ab  /  in  3ommigc  plaatfen  bol  fciierpc 
ilot3cn  /  in  anb?e  bol  iBücraiTcn '  en  ober  al  belcmmerb  met  23oomen/ 
bie  boo2  oubecbom  neergeballen  toaren;  en  fcboon  top  bobben  bit  allccf 
£il  een  to^g  uptgebonben  Dabben  om  t'ontblugten/  30  to<i0  *iit  ebentoel 

ncj 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  iii 

nog  al  «n  onbcrmpbciij&enootJBaai.elüüfKi'ö  om  bc  Spanjaards  tebcbccfi' 
ten/  iWüim  topljc  rcfl  ban  on5c  Bcp&  b2ceti5aamlüïi  tjocn  toilöcn.    XBit 
flcmöcn  3P  alle  met  mn  toe/  maac  5cptièn  met  een  öat  Oct  topnig  tepaö 
hloam  alle  öe5e  jtoaarig'ieeöen  /  btc  iian  3ig  jelbe  maac  al  te  fcljpnljaac 
toaren/  boojteffcllen/  tnötcn  menöaac  öngeen  miödei  boozfïelöen  om3C 
te  obecöoomcn  /  of  raaö  te  grcben/  5ontiei:  öe  uptboecing  baar  ban  te  fjel? 
pen  DcbojDeren  :  toaac  op  ih  Ijaai*  5eptie/  dat  toat  mp  aanging  ift  niet  ^    . 
3ien  lionöe  öat  mentct.ö  anöecjj  boen  fton  /  alsf  bb>ac0boo2  be25ofcöen/  vermd'^' 
^tepUcnjS/  25ergen/  en  fiotsen  Doe  ontoeganhelijft  3^fclKcnen/  öeentehaarvanng- 
gaan/  en  50  te  tragten  boobenbe  0panbte  geraaften  om  'cc  ban  agtercn  ";f ''°''"" 
baat3e  oniö  niet  bertoagtenbc  toaren  i'oberballeni  bat  lö  Oet  goeb  gcbolg 
ten  feofte  ban  münileeben/  Inbiense  liet  toilbc  in  't  toecb  ftellen/  toilbe 
beranttooo?ben  :  bat  toat  on5egebangenen/  ^aavben/  en  J^afebaabje  / 
toaac  mebe  top  bclcmmecb  toaren  aanging  /  top  bc  3elbc  niet  Dcfjoozbc 
3onbec  befcöcrmingc /  enten  ^:oop  bec  b:ic  Oonbcrb  man  /  (  hU  altoos 
3!g  bigt  Ijp  on.ögeSoiiben/  en  alle  abonbeh  maar  een  jBujEfhet-fcljoot  ban 
onjs  af  3tg  necrgcflaagcn  gabbcn )  te  laaten  ;  maar  bat  top  'er  tagtentig 
man  tjeljoo?ben  Op  te  laaten  Wijben  /  toelü  getal  groot  genoeg  toa.ö  om 
bier  maal  30  beel  Spanjaards  ï)et  fjoofb  te  bicben.    3Be  naamen  Dier  op 
eenige  tpb  ban  bcraab;  maar epnbclp bit mibbelftoegebaarlijli  fjettoaö/ 
fiet  bede/  en  ooö  inberbaab  toel  Oct  eenigflc  bebonben  3ijnbe/  ten  aan- 
5ien  ban  be  flaat  baar  top  boen  in  toaaren/  30  beflootcn  top  D^t  3elbc  in 
'ttocrft  te  (lellen. 

IBaar  eer  top  nog  bcrtroBBen  /  50  maafete  toe  ^t  plaatö  baar  top 
toaren  tot  een  a©apenplaatgi  /  en  lieten  albaar  al  on3e  ^ahluiabie/  gc^ 
bangenen  en  tagtentig  man  om  lic  5clbe  te  bctoaren  /  gebcnbc  be  23ebcl^ 
Öebber  (biebitBolhgeboob)  la(l  bat  ïjp  pber  <;§cf)ilbtoagt  bic  ïjp'.önagtö 
50U  npt3ettenofafloffcn/  5öni^oer  50U  boenlofTen/  en  tat  fjp  op  t)^  ge^ 
tooone  uuren  ijc  i^irommel  50U  laten  roeren;  op  bat  30  toel  be  b?ie  fton^ 
berb  man  tik  onö  gebuurig  gebolgb  toaren/  alsef  bc  Spanjaards  lik  agtec 
bc  bcrrcOan3ingenlaagcn/  baar  boo?  geloobcn  50ubcn  battopon3c3lcc* 
gerplaatsï  niet  bcclaaten  öabben  :  baarinbooben5cpbe  toe  öem  batiit- 
bientop  be  obertoinning  hreegen/  top  aanftonbs?  een  paitp  3ouben3en^ 
ben  om  bem  af  te  baaien  /  maar  bat  inbien  bP  omtrenb  een  uur  na 
bat  bet  fcOieten  50U  g'epnbigb  3ijn  geen  t^olh  ban  onjsf  bcrnam  /  \jp 
maar  om  een  gocb  bcenhoomen  50U  iku.  -VuVrLe 

^110  alleö  in  o?bcr  gefcljibt  3i)nbe  /  3epben  toê  on^e  gcDceben  30  3t»gt  ftcid  woi'd. 
al0  toe  bonben  /  op  bat  tit  Spanjaards ,  bic  gclöb  recb^  gc3cgt  ij5"  maac 
alleen  boo?  bc  ©alcp  ban  m$  afgcfcbcpbentouren/  onsS  niet  booren30U5 
ben  :  toaar  na  top  onö  ten  getale  ban  ttoec  bonberb  man  op  toeg  bc^  ' 
gaabcn/  sijnbc  omtrenb  een  uur  na  ^onnc  onbergang  en  licfttc  Höaan: 
omtrenb  een  uur  na  oniö  bertreb  boo?ben  toe  liz  Spanjaards  mebc  in 
*t  gebeb  /  en  al50  3e  toi<len  bat  toP  na  bp  ïjun  gcleegerb  toaren  /  30  lof? 
ffen5C  omtrenb  fei^bonbcrb  jjEuiSb^tten  te  gclöb/  om  onjsl  baar  boo?  ber? 

baarb 


112  HiftoriederAmericaanfche 

baniti  te  maaftcn.  Wc  bcröoloöe  ocflaaliio  on5c  iiï)arfcB  /  en  toatcn  be 
CflKdc  nagt  ÜLC5ia  om  maar  alleen  een  aotfte  ban  een  mijl  te  bojöeren 
C  'i  Uielö  bc  tuiTcïjentopötc  toa^ö  tuffcHen  l)un  en  onö )  tjoo?  een  Xanö? 
fff)ap3obol  0ot5cn/  -Bergen/  Jöofclicn/  en  Uerfcl?2thhcl()fie  (Icpltenei/ 
iJat:on3e  aoterden  en  fönicn  onjoi  meer  nut  al0  onfe23eenenDeeben/  3ijn? 
te  het  boo?  onmoogelijfe  om  anöec3lnti2f  boo?t  te  ftonnen  raaöen. 

Op  ben  bijfiienöe  met  Ijtt  aanb?eeften  ban  bebao(toanneertoeaIreebjS 
lm  oebaarlyb  beel  ban  on3e  toegoberhoomen/  en  tot  op  een  aaamecfee= 
tijfte  öooQte  öejs  25eroef  öcraaht  toaten )  3anoen  toe  ccn  pan?  ban  fjaac 
Bolft  iju  be  ronbe  becben/  maar  on.ö  boo?be  Höift  en  al3o  top  on0  ïjed 
itil  Diflben/  niet  gctoaartoierbcn:  30  b?a  al!S3eboo?bptoaren/beoaaben 
toe  oniEf  nabe  plaatö  baar  toe  öun  o^jten  Ijabben/  en  ü:bonben  batjupft 
öe  3©eo  tejön  tiie  top  300tcn ;  fjtec  op  omtcenb  een  ijalf  uur  öaltcóe? 
fjouben  D^rocnbe  om  on3e  abem  te  öaalen  /  30  berbolgöe  top  bc3e  toeg 
op  bestem  becSpanj aards,  bte  met  fiaac  morgen  geüeeben  üee5igtoa= 
ren/maar  toe  toaren  nog  mnar  een  toepnigboo?tgetrohlicn/ toanneec  top  on? 
Ötluftïiiglijh  ttoee  ban  ïjaar  buptentoacDten  ontmoetebe  /  toaar  top  gcnoob^ 
3aaftt  toaren  buur  te  geeben  /  be  Spanjaards ,  bte  met  minber  bagten  aljef  oniS 
toanbobenopOaarKetrencDcment  te3len  Romen/  bit  Ooorenbe/  enfjaac 
?£lbe  nu/  baar  3e  mecnben  ban  binnen  te  3i)n  /  aan  be  buptenöant  binöenbc/ 
en  gebolgclijli  oopcn  /  toierbcn  ïjier  ober3obanig  berfcïjjibt  /  bat  3e  ten  getale 
zeovcivvjn.  ban  bpf  Ijonberb  man  aanflonbiEj  be  blugt  naamen, 
nende         ^?>,f  jjj^^  ^g  ttoee  aubjc  0etcencBcmenten/  ftegaaben3igt^3amenbup* 
^"^        ten  ïKt  beneebenUe/  altoaar  3C3igtotteegcn(lanb  bercpben;  topbebocD*= 
ten  Oaac  ontrenb  be  tp^  ban  een  uur  bnn  onber  Det  eerfte  netrencjjc* 
ment  /  bat  toe  ban  ïjun  genomen  ïiabben  /  en  't  toelh  toegensf  3ün  becs' 
Diebeuflaubop  be25erg/  bc  ttoee  anbjebeflreefi:  maar  3ienbe  bat  je  geen 
öi'onb  gaaben  /  30  oo;beclbe  toe  bat  on0  (6efc()Ht  liaar  niet  üerepften  honbe/ 
en  al3o  top  gaarn  gebaan  toerli  Dabben/  naaberbe  top  en  b?eeben  Tjaac 
na  topnig  tegenjlanb  op  be  blugt/  en  ^c  3elbbe  toeg  af  hk  boo2  öaac 
i^etrencljementen  lag/  toelfte  ftaar niet 3cergemahfielüh biel  :  toaritboo? 
iiien  fjet  becenigfle  toajS  boo?  betoelfte  3e  oojbeelben  bat  toe  bonben  na? 
beren/  50  ijabben  3c  al  boomen  om  ber  getioutocn/  ceniefbtelöop  batje 
te  beeter  ö^t  ge3iot  na  bencebenijcbben5ouben/  en  anber0becl0  om  baan 
boo?  te  beletten/  bat  top  banagterbc3elbe  3onber  ontbeiu  te  too?ben  niet 
30uben  honncn  naaberen  :  en  bee5e  fjaac  boo;30?at'  flrchte  Ijaar  nu  tot 
groot  nabeel  /  toant  nu  feenemaal  boo?  onö  gciigt  üloot  3ijnbe  /  30 
belbc  top  üpna  met  pber  fcboot een  man;  top  bcrbolgbc  bun  ecnige  tph/ 
tot  bat  top  mocbe  ban 't  loopen  en  boobflaan  toaren/  al0  toanneertop 
a,         toeber  na  be  KctrenclKinenten  ftcerben  /  altoaar  be  bpf  bonbcrb  man  W 
top  't  eerd  op  bc  blugt  gcbjeeben  fjabben  ( nu  te  rug  gehoomen  3pnbe ) 
op  onjcf  3öolh  't  toeifi  top  tot  Detoaaringc  ber  netrencbementen  gelaaten 
Dabben/  tragtebc  in  te  b^eeften/  maaropon3<  6om(lcbcebcn  toe  Dun 
toelDaajtberflupbcn. 

We 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  nj 

ïIDc  bcrïooccn  inïjitacbcotmaacccn  man/  cnj&atiticnttoce  öchtoefleti/ 
ticSpanjaards  i)«iööcn  oïiöcc  ant>?c  ï)aar  Cciicraal  bcdoorcn/  'ttocllicctt 
ouU  Waifch^Djficiectoaö  /  en  titc'tomtocrp  bönöc3eiïctr£nc0cmnucn 
Qcmanfit  ïiatj  /  öie  3ccUcrIiJ{iboc?  cniScnbcitDinncIijft  3ouöcn  cetoccfi 
3i)n/iiiöientoc[)unDp  DinüCflioclp  sebcftönotcndctoaaccn  octöccft/üc^ 
flo?mö  tjaööen.  Zï^aai:  toa.ö  een  anöec  ©tfirti-T  Qi'OiccH  öte  Oem  ne^ 
raaöcn  fjab  jtg  ban  agtccen  te  beisecftecen/  maactjp  530  aan  ötc  öant 
30  topntg  fcDpn  ban  gebaat*/  bat  tip  ten  anttooo?ti  gaf/  toe  moeden  of 
.iBcnfcDen  of  <Eiupbd${  3pn ;  bat  inbicn  toe  iBenfcöcn  toaren  öp  onjS 
tarte  om  in  agt  bagen  tpb0  boo?  eenige  toeg  obec  te  raaftcn;  maacm^ 
bicn  toe  ^upbeljs  toaren  bat  ban  geen  booo?3ojge  öem  fton  Oelpen.  üJben^ 
toel  op  't  bec3oefi  ban  bc  gc3epbe  (officier/ lonbbp  eenpartP  bietoegupt 
om  be  conbe  te  boen/  en  ftclbe  be  ttoee  ^cïjilötoacbtcnban  toicnDiéc 
toooren  gefpjoofien  10,  3^e  <i5eneraalbooj  3ogt5önbe  /  bonben  toe  ber^ 
fcljepbe  b?ieben  in  3ün  3aö&en/  en  onber  anbjeneen  ban  be  (Oeneraaï 
ban  Coaa  Rica  ban  be  bolgenbe  inDoub. 

M   Y   N      H   E   E   R. 

TK  tvvyfel  niet  aan  de  goede  keur  die  ik  meen  gedaan  te  hebben  in  uw 
-'■in 't  bewind  van  een  ïaak  te  ftellen  waar  aan  onze  Achtbaarheyd  ten 
hoogfte  gelecgen  is;  ik  ftond  op  't  punt  van  uw  agt  duyzend  man  te 
zenden,  wanneer  gy  my  liet  weelen  dat  vyftien  honderd  man  meer 
als  genoeg  was.  Ik  twyfel  niet  of  een  Perzoön  die  zo  lang  gediend 
heeft  als  gy  hebt,  zult  zorgc  voor  uw  volk  draagen,  te  meer  om  dat 
gy  met  een  Volk  te  doen  hebt ,  daar  fchoon  gy  ze  overwind  geen 
eer  mede  te  behaalen  is. 

Volgens 't  berigt  dat  gy  my  wegens  uw  Retrenchementen  hebt  doen 
tuekomen,  kan  't  niet  miflèn  oi  dat  Volk  moet  met  Gods  huipe  t'on- 
dergcbragi  worden  :  mijn  gevoelen  is  dat  men  duyzend  Man  in  de- 
zelve behoorden  te  leggen,  en  twee  honderd digt  aan  de  Rivier  byde 
welke  ze  in  de  Noord-zee  tragtentegeraaken»  Do»  RoJrigo  Sarmado  de 
nieuwe  Gouverneur  van  Tinfgal  behoordeaan't  hoofd  van  drie  honderd 
man  te  zijn  ,  om  zo  dra  als  ze  in  't  gevegt  ingewikkeld  zijn,  hun  van  agieren 
in  de  Haart  te  vallen ,  want  zeekerlijk  zuUenze  daar  haar  Pakkaadje  hebben. 
Weeft  wel  op  uw  hoede  want  die  Duyvelszijn  liftig  en  doorrrapt. 

Wanneer  gy  ze  tot  binnens  fchoots  zult  genaderd  zien ,  zo  laat  uw 
Volk  maar  by  twintige  teffens  losbranden,  op  dat 'er  dies  te  minder 
Schooten  te  vergeevs  gedaan  worden  ,  en  wanneer  gy  haar  verzwakt 
vind ,  zo  maakt  een  gefchrceuw  om  haar  te  verfchrikken ,  en  valt  'er 
dan  met  het  Zwaard  in  de  Vuyfl  op  aan,  tcrwyl  Don  Rodrigo  haar 
van  achteren  beftookt  Ik  hoop  God  uw  roorneemens  zal  zeegenea 
nademaal  ze  ftrckkcn  tot  zijn  eere  ,  en  verdelging  van  deze  nieuwe 
zoort  van  Turken)  Boezemd  uw  Volk  een  moed  in,  hoewel  ze  ge- 

©  nocg 


114  Hiftorie  der  Amcricaanfchc 

• 

noeg  zullen  hebben  indien  ze  uw  voorbeeld  maar  komen  na  te  vol- 
gen j  ze  zullen  in  den  Hemel  daar  voor  beloond  worden,  en  indien 
ie  de  overwinning  bckoomcn,  zullen  ze  Goud,  en  Zilver  in  over- 
vloed krygen,  alzo  deze  Dieven  niet  dan  al  te  veel  daar  mecde  bc- 
laaden  zija 

Ba  btittop  op  be  plaat!*  bcsf  öcbccfttiS  toegensJ  bc^^  grootc  obcrtoin^ 
nfnoc  (jctTeDeum  ge5ongcn  ïjaöDm  /  lieten  toe  aanflonöö  t'fcftig  man 
te  gaarde  hlim-ncn  /  om  onö  antJ2c  ©olb  öe3c  aangcnaamc  ipöma  te 
booöfcljappen  /  bie  top  oftceb  Ponóen  om  een  gebcgt  met  öc  booigc- 
melöe  bjic  Oonberb  man  aan  te  gaan.  Ec  5ePticn  onsS  bat  job^aaljs 
top  Oct  gebegt  begonnen  IjaDbcn/  besebjieOonbecbmaneentoepnigge? 
«aabecb  tnaccn  tot  op  een  tjöogte/  ban  toaac  3e  an  <ö(ftciec  aanyun 
lebben  gc5onb£n/  om  be5e  bolgenbeceeben  te  boeren. 

TK  kom  hier  van  wegens  myn  Generaal;  gy  zegt  dat  gy  machtsgc- 
^n^eg  hebr,  endatgy  Mannen  van  moed  zyt,  't  welk  gy  aan  ons  ge- 
noeg betoond  hebt  <  evenwel  behoefd  gylicdcn  nu  niet  te  twyffelcn  cf  gy 
2uli  onder  'rgroor  getal  volks  dat  wy  by  een  hebben  moeten  bukken,wy  laa- 
tcn  uw  wceten dat  *er  duy/.end  Man  in  't  rctrenchcrncrit  zijn,  tegcns  welke 
uw  Volkuytget()i)gen  /ijn  om  te  Vechten. endat  ze  reeds  uw  Volk  hebben 
t'ondcrgebragt  ;  we  zijn  hier  ter  ptaatfe  ten  getaale  van  drie  honderd 
Man,  en  twee  honderd  Man  zijn  gepl  taü  by  de  Rivier  dicgy  zoekt,  om 
de  zulke  die  *t  geluk  mogten  hebben  om  i'ontvlugtcn  ,  daar  waar  te 
ncemen  :  daarom  bedenkt  uw  wel,  en  indien  gy  lieden  uw  als  Krygs- 
gevangen  in  handen  van  onze  Generaal  die  een  man  van  eer  is  ,  Itcl- 
len  wild,  zo  belooven  we  uw  als  Vrinden  te  handelen,  enlaatenu  na 
uw  Vaderland  trekken  :  wat  aangaat  de  zodanige  van  uw  Volk  die  lec- 
vendig  in  c>nze  handen  gevallen  zyn,  haar  Aalmoefenier  heeft  gifteren 
ter  eercn  van 't  Heylige  Sacrament  en  Glorierykc  Maagd,  om  kwartier 
gcbeeden,  't  welk  hun  ook  beloovd  is. 

<©n33{  ©olh  Ocm  op  bee5c  toP5e  lioorenbe  fpjcehcn  /  toaren  al  b?p  toat 
om5ct/  lipt  b^ce^e  bat  Ijctgecn  Ï)p3eiïbe/'  toaarmogt  tDce3enj  mant  30 
b?a  aiö  5e  onöbanbejregetoaac  toiccben/  naamen5e  moeb/  en  gaben 
&embitftoiitanblDoo?b. 

Cchoon  gylieden  m  ichts  genoeg  had  om  twee  dcrdendeelcn  van  ons  getal 
^te  vernielen ,  zo  zouden  wy  evenwel  niet  nalaatcn  met  het  ovcrfchot  te 
Vechten  i  ja  al  was 'er  niet  meer  als  een  man  van  ons  overgcbleeven,  zo 
Zou  die  niet  in  gebreckenblyven,om  uw  al  t'zamen  tegen  te  (taan. 

D)e  wy  aan  Land  traaden  en  de  Zuyd-zee  verlieten,  beHooten  wy  of 
door  uw  Land  heen  te  trekken  ot  inde  onderneeming  te  Zneuvclen  ;  co 
fchoon  *er  zo  veel  Spanjaardt  als  Gras  op  deze  Savanna  waren  ,  zo  zouden 
wy  evenwel  niet  bevreefl  zyn,  maar  uw  altyd  als  bloodaard  aanmerken. 
Ook  zullen  wy  wel  verder  komen,  en  gaan  daar  wy  willen^  ia  fpyt  der  gee- 
ncadie't  lect  is. 

b'ODfft^ 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  n^ 

^^  «öfficici:  llontj  50  ger«ö  om  tcpaacöte  filimmcn/  en  met  bit  anö' 
tooo^ti  te  UmcfciJhcn  /  aljSöPoucf  3aöaanhoomen/  en  3icnöt'öattDPge* 
laacft  en  gcfpoo?t  toaaien  /  en  op  5nn  maöhcrsef  paaröcn  ac5cctcn  /  5a 
f)aalöenf)P3ün  fctjoutocciS  op  in  techcnuanuccbaalllicpb/  en  cccööaac 
op  met  een  öollcn  ren  na  3ijn  ge5eircöap/  om  'cc  Dit  nicutiJö  DehcnD  te  maa= 
öen.  So  ö^i  fjp  bp  ftaac  gchoomcn  üjaiei  /  ftaantie  niet  boobcn  een  muö^ 
heifcljoot  öanoniS  af/  tcoübentoe  meeöena  ïjaactoe/  om  ftaec nu  cenjs 
b002albupten  flaat  te  (tellen  Uanon^berbec  tebolgen  :  toe  (tonticn  ïjaat 
eecfte  ©uucgeeben  upt  /  en  bielen  Doe  met  on3e  feoutoecsJ  en  pifloolen 
op  öaacin  /  öa&ftcnbc  (jet  mceftenöeel  banijuntnduüften/  en  breegctt 
alöaac  paacben/  met  bctodde en  on3epabUaiiDjclup  onsste  rugnaoniS 
anb^e  bolli  bcgaoen ;  toe  Dabben  in  bit  gcbegt  (gclijli  al0  in  't  anb?e}  maac 
een  man  boob  /  en  ttucc  Ijccminöt. 

^n3c  gebangcncn  onberbaaagb  Ocbbcnbe  op  berfctjepbe  jaafeen  /  3a 
5cpben5e  on.ö  onbcf  anb2c  /  bat  toe  onb^rtoeegcn  nog  een  netrencfjement 
5oubcn ontmoeten/  omtccnb fcjö mi)Icn ban  Detgcencbaac  top  nutoarett 
afleggcnbe;  batbeeb  onjs  met  gcooteceeben  b?ee5enbatbe  blngielingen 
3ig  baac  na  toe  mogten  begeeben  /  met  boo?heemen  om  ons  nog  een- 
maal  be  boo^togt  te  Dettotflen  :  entnbecbaab  top  3aagcn  ooi:  bier  op  be 
topbaneenïjooge2derg/  't  toel&sp  gefiooïu  Dabben  tot  een  teeüen  boo? 
Öaec  becfïroopbe  troepen  /  om  5c  toebec  bp  een  te  tcehöen  :  maar  bje 
boojhtoamen  bit  Daar  boo^neemen  /  boo:  onöttoce  mijlen  ban  Dier  neec 
te  flaan;  en  Daar  baar  boo?  be  toeg  af  te  fripbcn  /  boo:  bicn  'er  geen  anbje 
ölo  bt'5e  toajf  ombectoaarbjaite  boomen/  sijnbeaan  bjceröanten  feene^! 
maal  ontoeganficlöft.  3©e  fnccben  omtrent  negen  Donberb  ban  fiaac 
paarben  in  bc  Dabften/  om$eonbequamtemaaben/  en  namen  omtrenb 
een  biergclp  getal  met  onias  tot  meerber  gemaft  op  on3e  0epiJ/  en  om 
alö  Uoanneer  bjp  aan  be  Jlïibier  gehoomen  toaren  W  top  jogten  /  be3cU 
be  te  boobcn  en  in  te3outen/  omonsitot  boebfel  op  on3e  ï!ep0tebicnen, 

«öpbenbüftienbedtoamen  toe  aan  't  boojnoembe  HetrencDement  ('t 
toelDnog  niet  boltoopb  toa$i)  3onbcr  eenige  "tegenfianb  t'ontmoeten/  't 
toclhnaallefclipnfpjoot  upt  befcDJib  bic 't  gerugt  ban  on^e  obcrtoinnin- 
ge  in  be  Denen  ban  bit  bolft  Dab  ihgebniht  :  bejS  abonö£«  Icegerbe  toe 
op  een  Hat to ,  li;ic  molen  Dier  ban  baan  icggcnbe ;  op  ben  fcjiienöc  fitoaa? 
men  toe  op  een  anbje  feö  mjilcn  berber  j  enepnbelijöopbcnffrbentienbe  ^ekoomea 
ötoamen  toe  aan  be  30  3eer  gctocnfcDte  aiöter.jlBaar  op  toe  ono  annftonttf  ""  de  ri- 
in  *i  23ofcD  begaben/'t  toelh  bigt  aan  ben  oebcr  be3cr  mWï  flaat  /  en  baac "'"  ^':  ^°'^' 
met  alle  macDt  aan 't  toerh  bielen/  om  boomen  te  happen  toi  Dct  boutoencs.'"  '^"" 
ban  Pipcries ,  oui  baar  mccbe  be  Hibiec  te  bonnen  aföaaren. 

Eommigc  5ullen  mifcDien  benben  bat  bit  eenige  beguaame  baartupgen 
toare«toaarmtop  met  gemab  be^e  niüiec  bonben  afbacen  :  maacDet 
toarennict  mtnbcr  alö  bat/  en  maar  alleen  bier  of  büf  fïammcn  batt 
ccn  3ecberfoo2t  ban  boomenbie  5e  Mahot  noemen/  baac  top  cerftbebaft 
afnaalben/  en  boen  in  plaat3bun  toutoen  met  een  foon  ban  bmbïel 
('t  toclb  m  bit  •;Sof(D  gcoepb  ^n  geüjh  al0  Kiim  op  3ia  om  be  boomcn 


1 1 6  Hiftorie  der  Americaanfche 

öe^ntöfnU)  aan  maï&anticctooclticn/  aijs  tóannccc  3^  ttocc  of  b?fe  m.itt 

feonöcn  fiouöcn.   ^et  OcH  öat  men  toen  ftan  iö  om  'cc  oUfr  enö  op  te 

ftlpUcn  flacn  /  fcftoon  36  ttocc  of  öjic  Ijoct  onöcc  toatcr  5inficn  ;    en 

lipt  Oet  oftoolö  5al  öc  Hccfcc  ftonncn  afnccmcn  of  tic  oeöuurioc  bc- 

jc^ino  ban  *t  oföaar öaac  top  in  toaarcn  /  Ujcl  of  !itoa!ijfi  ijcaronö  toaef. 

ÏDc  üoutocn  D'on3cntci  gcootcc  al0  om  macr  ttoce  tnannrntehonncn 

boeren  /  op  öat  5e  DiesS  te  ocmahlaiölicc  tufc[)en  tie  enge  (lecnrot3cn 

rtiic  toe  l30025aoen  /  bp  öe  occncn  öie  ban  nu  af  aan  aïrcefcö  315  boo: 

onKS  gc3tot  bcctoonöen/  bat  toe  3cc{Kili){flcec  toe  aan  be  5ce  feant  fjtoa- 

men  ontmoeten  5ouöen}  50uben  ftonncn  öoojbaaren.    aBannecr  nnbe* 

3e  ftaapc  ©bot  filaac  en  aan  öe  feant  bcc  ïïibiec  Q^b^w  toajö  /  ^0 

Der3aagcn  toe  onjSban  lange  floWien/  om  baacboo?(gcUjh  Oetbifttoilö 

tepaesfttoam)  te  beletten  bat  toe  boo?  ^t  firagtbanbe  ^tcoom  met  niet 

al  te  gcoüten  getoelb  tegenö be^tccnrot3en  30uben  aangc3mecten  toojben. 

^c3cntbiecontfp>ingb  in 't  gebergte  ban  Scgovia,  enontlaft  3ig  in  be 

5^oo?b5ceaan  Cabo  Gratias  a  Dios ,  na  bat  3e  ccn  lange  toeg  met  een 

fncllc  baarb  ftomtfieen  te  loopcn/  btoar.ö  boo?  een  groot  geral  gebaar^ 

li)hcaot5cn/  bcrfcn:i&fielijftetlcpltencf/entcn  mjnftcn  oba*  be  Donberb 

toaterballen/  bie  men  ntetaan  ftan5icn  of 't  öert  (3clb5f  ban  be  min(l 

b^ee3agtig(lO  moet  ftloppcn  ban  fcö^ili  /  te  meer  alsf  men  5ict  en  fioo^b 

liet  tontec  ban  3ul&  een  Jjoogte  nabèneeben  in  be  ^?aapïiolftcn  flopten. 

^n  een  tooo?b  alleö  iö  30  bcrfclnilifielijfe  bat  niemanb  (i'en  3P  ïjp  liet 

jelb.ö  boo2  erbarenfjcpb  onbcrbonbenl)ab)  ïjct  5tg  30  h\xian^  èii  gebaar? 

li)ö  30U  ftonncn  inDcclöen  en  /  toat  mp  aangaat  (Die  bc3c  plaat3cn  boe:; 

baarcn  ïieü/  en  hU  30  lang  icftlcef  noopb  liet  gebaar  bat  tfft  geloopen 

ÖeD  lint  mijn  gcbagtenhan  laaten  gaan)  isl  Ï)et3clfief  onmocgcinfJöiiac 

ban  30obanig  een  ^fl)ctö  te  gcebcn  bie  niet  berr  te  ho;t  ftomt  bp  t 

geenc  ift  in  toaarbcpb  Dieö  aangacnb:  ben  getoaar  gctoojbcn. 

*t  3Ba0  ban  op  bc3c  gcbaarüifte  ntUicr  bat  ton  on^"  ^fljcep  begaa? 

dc« met   ben /  laatcnbe onsS met  on3e  ellenbige  iDaartupgen /  (bie  gclijrft  reeb.ö ge^ 

gioor  ge-    3cgt  ijS  boo?  't  meerenbeel  ttoee  a  Dm  boet  onber  toatcrfaagcn/  ;o  öat 

vaardf  Ri-  j^^fn  3omtpb.ötot  obcc  tt  mibbcl  baar  in  moefl  (laan)  booj  be  ,;§troom 

m'  "^  beneeöcn  b?pben  /  bic  boo?  besi  3elb.ö  3nelbepb  on.ö  bihtoiIjS  in  fpnt 

ban  air  on5e  tegentlanb  in  be  <©?aapftolften  boerbcn  /  altoaar  ton  ban 

met  on5e  blotten  na  binnen  gefloftt  en  in  *t  toateralö  begraaben  toier^^ 

ben/  tot  bat  top  eenigc  tpb  baar  na  eenHuh  toeegö  baar  ban  baan  toe- 

ber  booben  htoaamen  :  bit  \it<;b  bat  eenigc  ban  on0bolft3ig  opbetbloi 

baar  3  e  optoarcn  ba|I  bonben  /  in  boop3ijnbe  bat  bet  Hout  f  laar  bantod 

toebcr  boben toatcr  b?engcn  30»  /  maar ött  bcguam  3onnnjgc  \)cc\  giia!f)ft. 

jlöaar  toat  be  grootc  toaterballen  aangaat/  be3clbc  baööen  tot  onjtf  groot 

gcluft  aan  beiö5clf0  begin  en  iiptgang  een  grootc  hom  (lil  toatcr  'ttoelft 

onss  gelcgentbepb  gaf  om  aan  ben  ocber  ber  nibicc  te  raaftcn  en  on3c 

Pipcrics  aan  lanb  tcDaalen/  om*cr30banigebingcn  alö  top 'er  opgclegb 

Ijaöbcn  af  te  baaien/  en  bie  top  ban  3onatal3S  top  toarcnmetonisbjoc? 

0«n/  fpjingenbe  ban  0ot3  tot  üots/  tot  bat  top  aan  't  enö  bet  toatec» 

bal 


Tc^'Jc  Jy^el.ToiT.jxf'. 


Oroot  i 


y/otte 


v^ 


c 


C' cct  jc' aa     Je/-    M.^e.-j/i,\;s 


J.rl'ii/-e,i    }^a^i  een    Jtuij/- .    ^y     /u-'ut -j-/^-ttc. 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  n; 

bal  ftbjamcn  i  ban  tDacc  tjan  een  ban  onief  toctiec  tu  ruö  ficeiben  om  bc 
Pipsric  in'tbjatcrtc  b^cnacn  en  öc5clbc  te  laten  afö^pücn;  maacinötcn 
*t  ban  ocöcurbc  bat  bc  occnc  bic  omlaag  baac  na  toacöte/  met  ftocm- 
mcnmiftc  bc  Pipcrie  te  acpo^n  ecr^e  upt  be  bencbcnit^  hom  gccaalue/ 
50  toierb5e  boo?  bc  Stroom  tocogeboerb/  en  (Kt  bolhbat'ecopoebjcclt 
boas?  /  toaö  gcnoobsaafet  toeber  anbje  boomcn  af  teOoutoen  om  eennieto 
blot  f  c  maften» 

gn  't  eeift  boeren  toe  öC5amentIöfi  ö<?  Bibiec  af  /  op  bat  hp  eenig 
tocbal  b'ccn  ben  anbec  lion  teljulpe  lioomen  j  maac  na  hc  tpb  banbJic 
baocn  toannecc  tcfe  tin  oebaac  toijl  /  baac  top  onö  5elbe  boo?  bloot  flcl* 
tm/  met  buö  ocI'Mihcrüanbaf  te  ti:pbcn  ('t  toclö  alrecb.ö  oo?3aah  bm 
't  bccüe^i  ban  berfclKPöe  on5cc  Piperies  oetoeefï  toa0)  30  ftclbe  ih  mpn 
Ijiec  fjcftio  teoen/  en  flelbeal  onsbolftboo?;  batnabemaal  toe  nu  niet 
mecc  met  be  Spanjaards  maai'  alleen  met  be  mocpeIi)hl)eben  becölbicc 
te  boen  Ijabbcn/  betraaösaam  toaö  bat  b'een  eentocpnia  boo?b'anöec 
Jjecne  boet/  en  bat  toe  onsJ  filö  tn  een  %im  aotecmalftanbecen  Ooubcn 
moeiten/  op  bat  inbicn  b'cecfle  (al0  oocfï  gcbeucbe)  boo2  't  oi^toelt  öec 
Stroom  tigcn  be  ï!ot3cn  (Die  op  oncpnbio  beel plaateen  mbejeilibiec 
oebonbcn  too2ben)  aangeb:ccbcn  toieib  /  Dp  tpb  moot  Dabben  cm  booi 
tie  ftomil  bfc  "naafte  Pipcrie  af  te  raalien. 

^ft  bcbonb  nabecljanb  30  tocl  alö  eem'oeanbze  banonö  bolHbatbe- 
^e  bco2Mgtiotjepb  tnti  5eec  boojbeelig  toaö ;  toant  mijn  Pipericop  ecu 
Kot5  oeb?ecben  jijnbe  /  30  toa.ö  iU  genoob5aaht  fict  blot  t'ontbinöcn/ 
en  btoaröop  een  bec  ftammen  te  oaan  3itten/  en  mijn  mahftei:  op  een 
anbje/  laatcnöe  on^S  op  be3e  top3ebe,§tcoamafb?pben/  tot  bat  top  op 
een  plaats  btoamen  baar  be  0ibiec  50  fel  met  afliep/  altoaar  top  aan 
ben  oebcc  ocraaluen;  enbit  ?ou  onjS  onmogcUjhtebocn  3ün  getoceft in^ 
bicn  b'anb2c  on.ö  boo2t  gcbolgb  Ijaöben.  S^i  gaf  ooft  be  raab  bat  be  gee? 
tien  bic  böc?  boeren  op  bc gebaarUiftfïc  p!aat3cn  /  een  baan  op  ecnian* 
getloft  50iibcn  (lellen  om  ban  berregeficntcftonnentoo^ben/  en  bit  niet 
50  3eerom  baar  boo^aanb'acDtcclïeftcnnifT^tegeeben/  bat  baar  een  toa- 
terbaltoasi  /  toant  men  fton  bic  ban  berre  genoeg  Ijooren/  alö  tocl  om 
öaar  boo?  een  teeften  te  geebcn  aan  toat  ftant  men  flont  telanben/  ftct 
toelft  W  3ijn  30U  baar  be  baan  flonb.  <©it  mibbel  tn  't  toerb  geftelïJ 
jtjnbe  /  beftoebe  bet  leeben  ban  beele  bvin  cnjs  bolft  /  öoetoel  'er  bcben 
al  be5e  bco??o2gen  ebcntocl  berfcliepbc  bc rbjonfteu. 

"^i  Bananicrs  bic  top  in  grootc  mcenigte  lang.öben  oeber  bert^ibier 
bonben/  toaö  bp  na  Ijet  eenige  bocbfel  bat  toubabben-,  toant on5ctoa- 
penen  gcbiiurig  nat/  en  oniciftrupb  bebo?ben$ijnbe/  3oftonbento;:geen 
totlb  fcftieten/  't  toelft  bier  anber^into'  genoeg  te  bcftoomen30M  3ijngei 
getoeefl  y  en  toat  fjet  ^lacbe  blcefcft  aanging  bat  top  inge3outcn  [laö- 
ben/  btt  3elbe  moeflen  toe  na  ttoee  bagentpb.ö  toegtoerpen  al30Dctin' 
bien  tpb  al  t'eencmaal  boo?  't  toater  beburben  toa^.  Haarfpvzé 

^e'jc  Bananiers  3ijn  ecnjibeclö geplant  boo?  be  Indianen  bfelanadbc 
feantbe3ec  Eitiijc  tooonen/  en  anberöbeeljSboo?  'tobtrbloeè'enbep'toaï 

i^  3  ter.9J 


1 1 8  Hiftorie  der  Americaanfche 

tcrö  öiesein't  eerU  mcticficepcntic  /  öaflc  na  ti?ooo  op  fjct  %mtJ}tb' 

Dcnöc  latctt  Icflgcn/  50  l)ebbcn5c  tocöec  tDO?tel  GffclJOCitcn/cn3ijnopïJC- 

3C  top3c  UcrmcniobulöioD. 

fanceSi«"    ^ï^fuioc  Diiocii  öaflc  113  jaaQen  toe  aan  öcfiant  bccï!ibicrccnioeftut« 

iQdtaanichc  ten  öatt  ccn  Indiaanfche  natic  ocnaamö  Aibaonius,  bie  tocboo?300tcn/ 

kuftea.      Op  (joop  ban  'et  ecnigc  fpij5c  in  te  binben;  baar  tooonen  een  mecnigte 

anb|c  Indiaancii  aanb'anbjehantbec  J^ibicc/maac  berbec  lanbtoaacb.ö 

in/  en  W  Uan  ö'ecnc  hant  Ijebbcn  gansia^n  gemeenfcöap  metbiegee? 

ncn  iiii  aan  b'anö^e  ftanttooonen. 

^a  toajj  tec  bcjec  plaatö  bat  be  joobanige  ban  oniS  bolU  hk  gaat 

icrs V/r  "'''  Oflb  met  fpeelen  bcclooccn  Ijnbben '  Ijaac  \3iiic^  en  boos  booznccmen  in  't 

mooricn   tóecft  (ïclben  /  en  altoaac  iii  te  toccten  htoani  bat  ^c  toaacrdjuutoing 

maikan-    fl^n  ttip  tcboocen  gebaan/  niet  ban  al  te  toaac  toajS  :  toantbc5cfcöeU 

■tldT    "^^"  ^^^^  "i't  gcbaacen  jijnbc  /  Oabben  ïj^at  5elbc  agtec  cenige  öot* 

jen  Hit  aan  be  ftant  bec  ïlibiec  ftaan  (en  bie  top  noob3aahcIöh  boo^bp 

maeden)  becftooften  :  en  boo?bicn  pbec  5ün  bed  licca  omjtg  jotoeUIieJ 

Ijp  fionbe  te  beljonben  /  en  bat  top  om  be  boojgemelbe  ccebenen  /   een 

fïuïï  toeeg^banmalhanbien  aftoaacen/jonbeceenigmidroutoente  fjeb^ 

Ijcn/  3o,ljabbcn3c  niet  bah  al  te  bceltPb  om  bpf  Engciichcn  bie  3e  toijBf- 

ten  bat  niet  ban  be  minde  ban  buut  booj3ien  toacen/  uptte  piüfienett 

tebecmoo2ben  /  becoobenbe  fiaar  becbec  ban  al  't  geene  3p  bp  Daar  öab- 

b:n.    man  mahftec  en  iU  bonben  öaac  Hicljaamen  aan  be  feant  ba 

ïïibicc  leggen/  eniö  moet  bcfiennenbat  bit  gc3igt  geen  ftlpne  fcfi?i6ln 

mp  30K  gebaacö  Ocböen/  inbienili  al3  aog  almün  toind  bp  mpgeb^a- 

genOabi  en  iö  banli  <ï5ob  ban  ganfcfjec  bccte/  iik  mp  ingaf  battftbe 

fcOat  Die  ift  bp  mp  Ijaö  3on  becbeclen  /  toant  boojbten  ib  b'eecdetoasS 

tic  agtei-  b'Engeifchen  af  fttoam  baacen/  30  50Uih  na  alle  fclipnbe3cl' 

bc  gang  gegaan  fjebbcn.    i^iemanb  ban  onss  bolft  \Xii\t  ietö  ban  beje 

iKjojben/  maac  toanneec  toP  betbec  na  beneben  bpmalhanb?enfttoaa? 

men/  30  delben  ih't  geene  ih  ge5ienliab/  en  't  toelh  ten  bolle  bebedigö 

toierb/  33  boo?'tafnjce3en  bet  Engeifchen  bie becmoo^btoaren/  alöme^ 

be  bec  moo^benaacior/  hk  5ig  niet  tocbec  bp  on.ö  bobden  becboegcn  en  bic  top 

Jia  be3c  tpb  niet  meec  3aagen. 

<öp  ben  ttointigde  ban  Sprokkelmaand  bonben  toe  beHibier  bjeebec/ 
^lö  te  boocen  /  en  ontmonebe  geen  meec  toatecballen ;  maar  toe  bonbcn3e 
nu  30tianig  m:t  'öoomcn  en  Bamboeicn ,  bie  booj  be  bloeb  OectoaacDö  ge» 
b;eebentoarenbe3et/  baton5eblotten  mecnigmaal  baarboo^  't  onbecd^ 
booben  raafitcn  /  toaac boo2  ecnige  bmi  onö  bolh  berbionlien. 

i5i  ti:it  top  eunöelijli  nogeenige  ilOiJlcn becbec  titoaamcn/  jobonbeti 

toebe  öibiec  ficel  gocb  /  bedcoom  feec  jagt/  en  geen  fcljijn  ban  cenige 

Depiviet  notfenof2Do3men  mecct'onimoeten/  Ijoetoeltoe  nogoUcrbefedigmö' 

goed  woi-  Icn  ban  be  Scehant  toncen.    ^Die.öonöfcibe  nu  bebJiJb  binöcnöe/  ban 

.ndezo    fobanig.^p  cpliden  en  gebrtaren/  baac  ton  inbtc  fcDiiWiclijJie  plaatfen/ 

f  altoaac  be  booD  m  öe  bjccdijl'.de  gcöainie  otiÉf  gebuurig  \)ov2  oogcti 

donö;  boo^  bloob  gcdelb  toarcn/  |o  begon pbcc  ban  owü  nicutonuoeD/ 

m 


bt-uwenze 

Cauoes. 


B  o  E  C  A  N  I  E  R  S.  1T9 

«1  goctw  Doop  boo?  *t  obcrioe  ban  tjc  xcp0  te  hcpo^n :  tot  fo  bcrrc  öat 
mi  op  ccn  fechrc  plaats  altoaac  De  geen  Dtc  boo?upt  ttiaren  De  anï32etn= 
toagten/  üp  malfjanD?en  gcraaht  sijnöe/  topbcflootcn  om  on0  3clbem 
öoopen  te  bectjcelen/  pöccuptfcUioiBanbcIlannlJC/  enCanoestebou* 
Vocn  ban  Mapou  ftout/  toclh  foo?t  ban  Jöoomen  in  groote  mctnigte 
aan  be  hanc  öefec  ilibicr  gcocpöcn. 

i^ebüenöc  met  bjontjcclijfie  naacdigöepb  op  ten  ecrfïe  ban  Lente- 
maand biec  Canocs  lilaac  geörecgen/  ten  tJfenji  ban  Ijonöerïï  en  ttoin^ 
tig  iBan  Die  ban  onis  in  een  maabfctjappp  toacen/  fo  bjagten  topöc 
fielUe  in  't  bjatet  /  en  begaaben  on0  boon  aan  boo?tr/  5ontjecnanonöcrö 
•n  beertig  anö^e  te  toaclitcn  öie  met  Ijetbiutoenban  öaac  Canocs  nog 
fieefig  toarenj  D'uptneemenOe  bcgeectc  Die  top  baDDen  om  te  tocctenof 
top  toel  in  De  3S002D  5ee  jouDen  feomcn/ pnhhelöcn  onö  niettocpnig 
aan/  toant  toe  honben  nautoelijöö  Denfeen  fogeluhtiig  te  fijn  ban  toe- 
bergeitgt  ban  eenmee  te  bfpjen/  Doo^Detoelhetop  tocDccin  onö^aDer^ 
lanD  3ouDen  bonnen  gccaahen/  na  'ttoclftetop3o  (angberlangDbaDDcn. 

^^cEn^eifche  Die  geen  Canocs  toilDemaahen/  tonren  mctljaacPiperics  DeEngci- 
boo?on0aanDeEeebamgcraaht/  altoaar3eeenEngcifchc23ootban  Ja  fchenko- 
maica  ten  %r\lKï  baDDcn  binDen  leggen  /  Die  fe  flerf»  liaöDenaan  gepKfi  om  ™^"  ''f"^ 
na  Dat  <ïf  planD  te  gaan/  en  aan  De<©oubei:neiicberlof  te  bcrfoeften  Datfe  bep-  k-^t  ƒ  " 
lig  DectoaarDo'  mogten  bomen/  DoojDiense  3onDec  Comnnffic  uptgebaacen 
toaren^maarDat  ©aartupgnieigi'neegcn  3nnDeDtctoaarDjStegaan  /  3on? 
brrDatfeeerftfejSDupfcnDponDjètedingö  opïjanDgaaben/  'ttoclö  ïjaac 
onmoogeiöb  ^^^/  Doojbien  becIcbannuniictgelDDatrcmecnDemeDetc 
boeren ,  D002  Ijet  ombuptelcn  Det  Piperies  berloorcn  baDDcn  fo  begaabenfc 
ftaacna  De  Mouilik  Indiaanen,  Dic  ecnige  il^ijlen  ban  De  monD  Defec  iiibicc 
tooonen  /  en  Die  (jaar  3eec  toegeDaan  fgn  toegenjj  Dg.^nupflecingen  tiefc 
aan  ftaar  ban  J  amaica  bjcnaen. 

.  5^efe 25oot Duö öe Engciichcn nfet te (ïaaDe ftomenDe /  30 beDagtenfe om 
onö  Iner  ban  henniflc  te  gceben  /  boopcnDe  Dat  ton  in  crftcntenifTe  banDe^ 
U  Dicn|l'3ouöen  tcagten  ban  De  s©oiibecneuc  ban  St.  Domingo  beclof  te  be^ 
6omen/Dat  fe  fig  op  Dit  €pIanD  en  onDer  3i)n  befcljerming  mogten  begeben» 
^i:U  rpDing  omftngctoefaPitoeeMouiiik  indiaanen ,  Die  met  een  Canoe 
on0"4omi)IcnopDe4!ibiechtoaamen  binDen/  en  on0  3epDe  Dat'ecmaac 
40  rBan  na  beneeDen  moeiten  homén/  cenöDeel.ö  om  Dat  Dii©aartnpg 
niet  mcerbolb  fou  fionnen  boeren  /  en  anDer^Deelö  om  Dat  't  topnig  eettoa^ 
reninhdD  :  ma.irDcönietteminbc^abcn  toeonömetonjj  iiogeiübsc' 
ÖanD  na  beneeDen/  toant  pDec  toHDe.  ban  'c  getal  Det  becrtigc  3nn. 

<öp  Den  neegenDe  htoamen  toe  aan  De  mono  Der  i^lbtf  r  /  altoaar  top  ge* 
nooDfaaht  toaren  na  't  Engeifch  -^cbip  te  toagten/  *t  toelh  na  De  Paari  Ey- 
landcn  g.gaantoaö'  toelftc  omtrenD  ttoaalf  mplen  ten  ^C^oflen  ban  Cabo 
Graciasa  DiosJeggen.  ^nD^rtiifTcften  ontbaalben  on0  Delndiaanen  jeec 
bJienDciijh  boo2  eenigc  Dagen  met  ©ifcl]  «Op  Den  beerticnDe  Htoam  bet  ge^ 
5epDe  Ba-irtung  ter  plaatfe  Daar  top  toaren  en  liaD  nauto  tjet  aniicr  getooj; 
pen  /  of  toe  begabm  'er  on^  na  toe  at  30  gefegD  toa^  Dat  men  Dst  lot  30U  toer>- 

peu 


110  Hiftorieder  Americaanfche 

vyftis  vry-  ycit  tiDtc  $10  ciati  25oo2ti  bcöccbcn  5outien ;  maat  omtrcnti  öc  bpftig  bcW  on$f 
buy ters  ge-  Qautocc  q\0  öc  fcfl  $ijntic  /  gccaalne  met  öc  Caooes  aan  25ot);ï)  /  en  nut  gc^ 
böorïv^'n   n^fOcn  5üntic  Ijct  lot  te  toecpen  obcc  een  $aah  bie  U)?  alrei^tjc  in  onfc  ïjanöen 
een  Engels  D^hum  I  50  liatc  iDP  ttict  'cc ftaajl  ïjct  5tnlKi:  en  bcitrofifeen. 
Schip.  TDc e§cl)tppor  iDilöc  oniS na  Jamaica  t.jcngcn  /  inaar  top  nf et  toectcnöe 

ïtocDesaalicntuffcöcn  Vrankryk  en  Engeland  flonöen/ en  of  fjet<©o?iogof 
B^cetic  toaö  /  betooogen  ftem  om  on.ö  tot  St.  Domingo  te  brengen  /  boo? 
bccrtig  ttuftücn  ban  aaten  i)c  man. 

<0p  öcn  bpfticnöe  hbaamen  toe  aan  be  ^aarl  €planben/  baar  top  toatec 
fnnaamen/  en  ban  toaat  top  op  ben  feflienbe  toebec  bectcofafeen.  (0p  ben  itz^ 
bentienbe  paffeerbe  toe  f)ct€planb  GataiinaofProvidence,aljBbe£ngel- 
fchen  ijct  nuetncn/  altoaac  bcSpanjaards  eenige  tpb  gelccben  eenfraap« 
ftccHtcn  en  ccnftlPne  ^Stab  op  geftab  fjebben/  bte  boo?beEngeifch«D  en 
Franfchen  toiecb  tngcnoomen.  ^p  ben  biet  en  ttotntigjle  fttoaamen  toe 
aan  Losjardinos  K  Klanb/  'ttoelfe  bcelhlepne  <!3planb|e.0'3ijn/  bigtbp 
*t  <!Jplanb  Cuba  gcleegen  :  »0.p  ben  neegen  en  ttonntoftc  namen  toe  te  Por- 
tiiia  ('t  toeUiin't  «Cplanb  Cuba  legb  maar  niet  üetooonb  te)  toater  in  /  en  op 
öen  beitigflelitoaamen  toe  in  't  boojnoembe  of  planb  aan  be  2iipboofi5p^ 
beban  bc55urgt  Baracoa  m\  anfter  altoaac  toe  begaagei'0  ban  bie plaatsf 
obcrbielen  en  Oaac  berpligtebe  om  onje^  b-^ï'f  eettoaaren  te  berftopen  ten  p?p^ 
3c  Xi^i  3e  öaac  gcfjoft  Dabben ,-  maac  befe  onfe  milbt)epb  fjab  reeben  /  en  We 
toa.ö  bat  top  met  toilten  of  on5e  natie  in  3©ieebc  of  oorlog  met  be  Spanjaards 
toajj.  (Dp  ben  fcöbe  ban  Grasmaand  btoaamen  toe  boo?  Nippas  ten  lenfier/ 
't toclh  een  ïilpne  %\xcQ,i  iief /  ieggenbe fecben  mplai  ban  Pctit  Guavis,om  te 
$ien  of  toe  ïjier  eenige  tpbing  ban  onö  epgen  lanb  en  l^olft  feonben  bernee- 
men.  3Be  bectohften  ben  5ei:benbeban  ïiiec  en  htoami  n  iJOK.e  baar  na  in  be 
öaben ban  Pctit  Guavis,biin  toacr  toe  üpna  bier  iaren  tebocren  bertrohïfen 
toaren.  gift  begaf  mp  aanflonb.ö  na  iBonfieuc  Dumas,bciei  Öonmh.ö  iup- 
tenant/  om  i)em  te  bibbenbat  l)p  on0  m  't  aftoeefcn  ban  be  (Doubctneuc/ 
Mr.  de  Cafly ,  ijefcïierminge  en  fttoptfclielbing  bergnnnen  toilbe/upt  ftragte 
biin  een  bergiffcniö  ^?tcf  bie  be  ïjoninh  \)^\i  geliebe  te  3cnben  booj  bie  gec^ 
ncn  bie  t'sebcrbbeBzeebetcgenjSbe  Spanjaards  g*oc2logb  liatbenV  enal50 
be  5elbe  t'5cberb  oniS  bcrtr  eft  ge3looten  toaö/  ;o  to<"!fl!  (jet  boo:  on0  onmooge^ 
\\}\\  getoeefl  in  30  ber  afgeleegene  plaatfen  baar  b.m  eenige  tpbing  te  fecpgen. 
€pnbelpbanalte3aamcnaan3Tflnb  gctrecben  3Ü»bf  bp  cenUolh  bat 
Fran'fchfp^ih5ohonbcntoeniet  nalaten  ban  bjeugbc  traancn  tefto^teny 
en<0obtc  bnnftenbaiïjpon^na  50  bcel  rampfpc?)  en  gciuaren  uptge^ 
ttaan  teOcbbcn  /  tocber  bp  onö  epgen  naric  \]0Xi  gdieben  te  bjcngen/  cp  bat 
toe  ten  leite  toeberin  0110  ©abcrlanb  morden  gcriaöen.  Jl^anr  Op  ih  niet 

berber  te  boegen  heb  bar/toat  mp  aanging  iTj  30  toPnig  fiocp  Ijab  on  i  r^nit  te 
rug  te  gcrabcti/  aio  bat  \U  toel  bc  tijb  ban  bicrtien  Dagen  miin  te  ri.gnomfle 
nietanbcr^hon  aanmcrbtn  nljs  een  25tgupf Heling/  en  '1  raahte  3obec 
met  mr  bat  i1i  be  flaap  begon  tefcijnntoen  /  upt  b2ee5c  bat  toanncer  ih  toe? 
bectoa'hhertolerb/  (hmpin3obanlgEanbfcl)ap3ou  bebinben/  upt  fiec 
toelbe  ib  nii  beplig  berloit  toa0. 

Eynde  van  't  derde  en  laafte  D^d. 


Ze  komen 
toe  Petit 
Gujvis. 


( Ilï ) 
Verhaal  van  eenReys/ 

gedaan  door  de  Heer 

DE  MONTAUBAN, 

op  de  Kuft  van  Guinea  inden  Jaarc  169J.     ; 

T*Éetr'ccb  tiiit  ih  50  biftlüflef  bc  fttoaabaacbia^  mblo^pinge  bcr  500^= 
Cianioef!e?«nöu  obet  bc  :Ecc  fKa-fcöm  o^boelb/  enboojbcbec;; 
anbccina  ^iSi oebalö  al ^c np6bommcn/b(e ife met owote^o^gcm 
moeptetj  bp  een  oefcöjaapt  6ab  /  bcrlooren  fieb  /  30  30U  ift  niet  bed 
bermaafi  fcöeppen  om  tec  be5ei:  plaat.ö  be  onödulihen/  b(e  mp  boo?  't  epnbt* 
oenbec  laafte  toot  ontmoet  3ijn/tocbcc  te  Derbenbcn/  mbicnbe  begeerte 
f  enööeel0  om  tjet  gemeen  te  bicnen/  en  ten  anb?c  om  5i)n  Ü^ajeflept  te  boen 
jienbc  genetrentljepb  bteiftaltoo.ögeöabDcbomftemtebienen/  mpntet 
be  pen  tnbeljanbbeeb  ncemenomjjiaonfteuc  DePhciipeaiixreeBenfcöap 
te  oeebenban3obanigeopmerhinge  aïieJiögemaafttOebitoaaruptöpmet 
een  3al  ftonnen  3ien  met  Ijoe  beel  naacftigöeib  ihtotbebeecflaföeleegene 
(ffolonienbnn  on3e  ©panbenbenboo?geb?ongen  /  omöaac  tebecbelgen  en 
ïjaac  üoopöanbel  te  cutneeren. 

fjö  ben  niet  gencegcn  getoeefi  om  bit  becDaal  op  te  bullen  met  al  be  rep^ 
3en  hit  iU  gebaan  ïieb/  en  al  be  bp5onb?e  geballenbiemp  ontmoet  3ön  5a 

op  beï»U|len  ban  Nova  Spanje,  Cartagena,  Mexico,  FloridaalsCabo 

Verde  ,optoelfïclaafleplaat.ö  th  nu  ttointig  gaacen  gelecben  getoeefi  ben/ 
ï)ebbenbe  in  be  oubecbom  ban  fcftien  ^aaren  al  begonnen  ter  3ee  te  baaren. 

gih  50U  ooft  Inectoelbpljebbcn  bonnen  boegen  betogtbie  ift  in't^Iaac 
1691  gebaan  ïjeb/  alö  toannccc  ih  Capitein  ban  't  ,^cbip  genaamtLc 
Machine  3önbe/  op  bei^uit  ban  Guinea  coofbcn/  in  be  gi'oote  aibiec 
Sereiion  ftbtjam  /  en  be  Engciichen  albaat  een  ilecftte  ontnam/baar  3e  biec 
en  ttointg  (lubben  gcfcbut  op  fjaböen  /  W  ih  hith  fp?ingen/  op  bat  3e  Daac 
niet  meer  ten  nut  5ouben  ftonnen  (Iceft&en. 

Il^aac  mijn  boo?neemen  i^  alleen  om  reeftenfcbap  ban  mijn  laa)le  togt 
te  boen/  3önbc  be3elbe  nog  ber0  in  be  gefteugenifS  ban 't  gemeen/  boo^ 
genig  becigt  bat  baar  ban  gcgeebeni!S/tenaan3ienban'tgeruot  bat^et 
fpzingen ban  mijn  ^cfjip 30  in  Vr ankrijk  alö  elbec?  gcmaabt D  ift. 

^jnöet^aar  iö5'4  na  bat  iöbestiufi  ban  Caracasgeplonbccbhab/ begaf 
ih  mp  na  St.  Croix ,  tt\\j)m  ih  ^oojbe  bat  'cc  e^ntge  j^oupbaarbp 

Q  é^rtje^ 


(    IlZ   ) 

^cöccpcn  mti  «n  d^cïcp-iScBip  ban  öc  Barbados  en  Nevis  ttonöcn  te  Roo^ 
men  om  na  Cngclanti  te  oaan ;  op  öit  bedot  bcfloot  tfi  tot  op  De  Ijoogte  ban 
be  Bermudos  tc  3ei'len/  f)oopenöcöe3e6lpnc©loottcneemenen  al3oecn 
goeïjc  bimt  tc  maaftcn.  ^ft  toa.0  nautoclijüjs  öaar  oefeomen  of  ift  3ao  fiaac 
opfcljictcn  en  Waö  op  nip  aanftomen/  3onber  ecniG  Qihaat  te  l)?ce3en :  gft 
biel  aanflonööopl)ei<j3elcp-^c(itp  ocnaamiöcWojfaan/enbccoberden 
ïjct  ncebenö  ttoce  l^oopbaaiöp  fcftecpcn  /  met  3upRcr  oelaabcn ,  öc  relt  of- 
öuurcnöe  ïjct  ocbcct  (jet  omhomen  3Ö"öe.  (Ccrtoijl  ih  bc3io  toaö  om  mijn 
^^P3en  na  Vrankrijk  tc  üjcnocn  ontmoctcöe  ih  een  antiec  Éngciich  „^cijip  / 
öemontcerö  met  feflien  (lutUien/ftomenöebön  Spanjen,en  na  Engeland  ye^ 
ijcllcneertj/  't  toelH  ih  na  een  bo?t  gebegt  btoong  omtcftcpften/  en  tot 
Rochel  opbjagt  altöaac  't  3clbc  Ijoo?  be  fCömtraUteutboo2goebe^2P5e 
Ijecölaacb  toiecb.^^a  bat  ih  b(r,§clj(p  berüogt  fiaö/bcgaf  ift  mp  met  öe  bjie 
flnbjc  ocnoomcne  3©aai;tupoennaBourdcaux,alb3aariftinHcrfrt-maand 
beö<^aar0  lóp+feUjamt'a^iibecrenj  en  be3c^cDeepenmeebep2P.öt)ert 
fifaarö  3ijnbe  /  30  maaüte  ib  (jet  aanflonb^  mijn  toerlv  om  boopluiben  upt 
U  binbtn  öte  bc  3clbe  toilben  ftoopcn. 

ilBijn  ©?pbnptcc0  onbectufffOen/  (Vrankryk  in  een  lange  tpb  niet  ge»» 
3ien  tjebbenbc)  baar  nu  ineengcoote^tab  bebinbenbe/altoaarOetbec^ 
maah  en  be  obeibloeb  ïiccrfcfitcn  /  berhtoiftc  biereen  groot  becIgciöjS  en 
fieb2ecbcnfcb2ifefJdüftc  uptfporio(jeben.(^e  ïKoopltcbcn  en  ïDtuirben  geen 
3b3aarigbepb  maafeenbe  om  baar  50  beelgelö0te(ccnenalö3cfjcbbcn  toiu 
ben/  boo?  'tgerugt  bat'erboojbc^tabliepbanbaarcpböcmenijetbeel 
bat 3e in 3eerrpbgeIaabene^?P3en Dabben)  bc  nagten  bjagtcn3ein3oba5 
nige  becliifllgingen  boo?  alö  baar  beft  ücljaagben  /  en  bc  baagen  met  be 
i§tab  openneec  teloopeninmommerpen/  bocnbebaaropbeblaarebag 
in  ^jaagfloelen  bjaagcn  metbjanbenbc  ipahbel.ö ;  centge  fïierbenboo? 
be3e  ongebonbene  3lleben.ötop3c  en  bier  anb2c  ban  mbn  bolb  gingen  itillet' 
lesjbeurenberlietenmp  :  iU  3ienbcbattoatboc?302ge  ift  gebjuphte  ebert^ 
tod  mijn  ©olft  btoiit  raafttc/  oo^bcelbc  be(l3obaa()etmogeii)htoaöban 
f)ier  te  bertrefihen/op  batlfi  30  boenbe  be  refl  mogt  bp  maibanDKn  bouben. 

<ï£erft  berbulbe  th  bc  plaats  bcr  gccnc  bic  iftbctloorcnbab  met  50  bed 
Bourdcauxc  gion^manö  /  bic  in  *t  bon  al  30  bebjeeben  trierben  alïS  bet  ou^ 
bc  ©olh  v  toant  men  bienb  aan  te  merften  bat  ib  üet  mi]n  gcöiiurtge  3023 
tïi  bee3igbenb  maafttcn  om  mbn  ©olb  in  be|31i)aapeiicni'ocfinencnna 
•ttoirieleerenfcbietcn/  't  bJcUi  Oanr  in  ft02tetpb50bchU)aammaahtcn 
aliSbeoubflcEec  Vrybuyters,  ofbebc(te3BilbftD"t. 

55a  bat  ih  mijn  ^^c bip  *t  toelft  niet  meer  n(;0  bier  en  bertfg  (lubben  boer^ 
ben/  gercbiftualieerb  b^lb/  berlict  ibBourdeauxtnSprokkcImaand.bCjJ 
giaarjs  i6p^  uoojneemen^  3iinbe  om  cp  tjs  ln\\l  banGuKieain  Africate 
Ucupfen.  gb  ncraabte  op  be  bocgtc  ban  tji  Azorcs  Uiaai:  omtrcnb  ih  agt 
bangcn  brupflen  3onbcc  let^  op  te  boen :  ban  baar  boer  ih  na  beCananiche 
<!?planöcn  :  3Bc  3aagenbepicbban  €enan>'3eecbec  inSac/  'tb3clb3c 
3rggen  bat  bc  grootfl^  ^crg  W  gcDecU  ^I^mlbio^  i^.   ^c  bcrDaalcn  trnt 

bc3« 


(  12^3  ) 
t^it  (ïEplantién  ïjaac  naamocïicccocnöebDéti  ban  Honden  Wc  boojbe  La- 
tyneo  Canisoefjcmntoojtjcn/  cntiictïcPortugeezenopBanc  cccflehom* 
Ui  öiec  in  ocootc mceniote bonben.  gjft hiupflcn ronti5om  öc3t'  ^plan- 
öcn  öe  tPöUanbccrticnbaagcn/  Ooopcnticccnioe  Neder landichce^cDcc- 
pen  aan  te  treffen/  lJienii?bengttDaccntjatbe3c  tocg  (lonöcntefeoomcnj 
't  \3ii\h  ooh  inöcr  baaö  \3)aat  toajs ;  toant  be oesepbe  .^clieepen  ütoaamcn 
Dectoaacbö/  maai*  gccaahten  in  be  baatten  eec  ili  3eaonbcceï>hen;  bit 
iseeb  mp  na  Cabo  Blanco  en  te  ^nlanöen  banCaboVerde5eplen.  «öp 
nijjn  homfle  alöaac  bonb  ifi  ttoeeÈngeifche^cIiecpen  onbec  D^t  Mayc 
€Planb  ten  ^nftcc  leoocn  /  toaac  op  ih  myn  Èlotp  upt5onb  om  te  toeeten 
toat  tiet  toaren  /  tic  inp  becigteöe  bat  öet  ttoec  Entcrioopers  toaren  /  boe- 
cenbe  pbec  omtrenb  bertio  lluhfeen.  2I&  betloot Ijiec  op  Daac  aan  te  hlam* 
penenteneeinen/  maai:5pmijnboo:neetncnin  beneiiiefftcpaenbe/  6ap- 
ten  ïiaar  CabelsS/  en  Daac  üuUttë  laatenbe  sittcn  /  pahten  Ijaac  beur. 

^h  berbolobe  Daar  ben  ganfclje  bag/  maar  met  ö^t  ballen  ban  ben 
SCbonb  raalite  3e  upt  i).et  oc5iOt-  aODaar op  ihmpna't€planbSt.  Vin- 
cent begaf  om  albaar  mijn  ^clnp  te  bKeutom  en  a©  Jter  en  i|out  in  te  nee* 
men.  ^Kt  be  tpb  ban  agt  tjaagen  bertoef b  ïjebbenbe/  berflonb  ib  boo?  een 
Portugeefche ^arh  bat  'er  aan  't  €planb  Fogo  ttoee  Engeiiche  ^cöeepen 
ïagcn/boerenbe  ban  ttointig  tot  Dertig  jïubben/  bat  een  ban  be  3elbc  albaac 
<0ecalcfaterb  bJierb  /  5pnbe  in  een  gebecfjt  teegen.cf  ecnige  anbze  ^^cbeepert 
tngebJibbelb  getoeeft.  3lb  Itgte  op  be3e  tübing  aanfïonbö  (jet  tfinbec  en 
ÉePlbe  na'tboo2noembc  (ï^planb/  f)oopenbebe©panbalbaar  te  binben: 
m  aar  op  mijn  fiomfie  albaar/  berftonb  ib  boo?  een  Portugeefch  öat5e  bier  of 
bpf  Daagen  te  booren  in  be  nagt  bieg  ge3eplb  b3aren/5onber  bat  öp  b3i(i  toer» 
tóaarbsf.  J^ier  op  ftelbe  ib  mijn  CoursS  na  be  ^öuftbanGuinea,  en  op 
'tontbebbenban  be  Gaap  de  drie  Punten,  ontmoete  ib  ()et  <i5elep  sêcfjip/ 
3ijnbe  een  Hoiiandfch  jpregat/  boerenbe  bier  en  bertig  fïubbcn :  30  tia  Ijab* 
3empnietontbebtof3ebtoam  na  mp  toe  om  te  toeeten  toat  ibtoaé/  öiec 
op  3etten  ib  l^ollanbfe  JBIaggcn  op  /  om  ïjaar  baar  boo?  bnmen  ff ïiootjsj  te 
6rpgen/  en  boeib  Ijaar  bigt  genoeg  bebonb/3ettebeibFranfche  ©laggen 
op/  en  beeb  Baar  teeben  omteltrpben/  maar  in  plaats  ban  bat  gaf3cmp 
fraaptjejs  be  .bolle  laag/  toaar  in  ib  Maarniet  fcDulöig  bleef/ op  be3e  topje 
buurbe  Dct  gebegt  ban  ^mojgenö  tot  omtrenb  ten  üiec  uuren  in  be  namib- 
tag/  3onberbat  ib  inalbieipömagtigtoass  betoinb  ban  Daar  te  bonnen 
firpgen/nog  na  genoeg  bp  Daar  te  bomen  om  mpn©ie?roer0  te  gebjupben  / 
't  toelb  be  boo?naam(ïe  toaapenen  3ün  op  3ulbe  ^cDeepen  alö  't  möne 
toaö ;  00b  bon  ib  Daar  niet  beletten  boojbien  3e  be  l©inb  ban  mp  Dab/  bat 
3e  onöer  Det  Jpo?t  ban  Cabo  de  3  Puntas  Det  3Cnber  liet  ballen  /  altoaar  nog 
ttoec  anb?e  Nedcriandfche  ^cDeepen  laagen  Die  ten  vDo2log  toaren  uptge* 
ruft  /  Det  ccnc  beertien  en  Det  anD?e  agt  en  ttointig  ftubbèn  boerenDe.  3Bft 
beelbe  mp  boo?t  in  bat  befeb?ie^cDeepen  3igbp  een  gebocgö  Dabben  om 
ttin  te  bcbecDten  /  *t  toelb  mp  be  geDeele  Dag  Daar  DceD  b:r toebcn  om  Daac 
mtetoagten/  ooö  Uet  ib  omtrenb  ecnlBöl  ban  ^anbD^t  ^nberbalien/ 

<^  2  jOoo^ 


(  IH  ) 

fioopenbc  lint  ^t  tpnMi)^  ^^^  tioo?  mp  nptgctart  3önïï^  /  3f a  5Ciirtien  ^ocftm 
te  tó^ccften/maac  nllcölunjci  om  niet/  en  na  allefcöpntjab  (ict  <0clcp--écf)ip 
3fgrccö.03O  bUjalühocfjantidtJ  gcboelböat  Ijetocen  l"fï  Ijaöom  Ijct  gcbcot 
tebccnictitocn.  €en  hipn  Portugeefch  ^cliccpje  ftoarö  baacnaboo^bp 
fioomcnbc/  5cpbc  niP  bat  bc^e  ^cbccpcn  bc  3dbbc  tonrcn  Die  bc  ^icuc  Rey 
<2lapitcin  ban  '$'  Bohinh.£f  5plupt  LeProfond,ocbtoonocn  ïjabbcn  bc  ;c  hujl 
tebcrlaat?ni  't tocHimpnaticrbanbboo: bezetene  Rcy  5clf aan Ijet Prince 
<f  plinö  (altoaar  th  tjcm  ontmoctebc )  bcbefliob  bjiecb. 

^tenbe  banbatbe©panbtot  bccbtcn  onocnecgcn  toa^  /  en  onbienfliö 
co?beeIenbe  ï)un  onbccftctgefcfjutban  't  5?o?ttebc(toohcn/  30  befïootiö 
naCaboLopez  enna  PrinccenSt.Thomas<èplanben  tcoaen  :  omtrent 
Caap  St.  Jan  ontmoctcbc  (cft  een  Engeikh  .^ècOtp  ban  ttoiniia  fliifeficn  / 
ÖeüDenbcD^tef)onbccb  enbpfttg  Negers,  enccnpactpEiephants€anben 
cnïBaefin/  *t  todftmp  ntet  beel  moepten  feoften  om  ï)ct  te  bccoobccen. 
55De  Capitepn  5epbe  mp  bat  öp  ban  Adra  hbjam  /  altoaar  (jp  bijf fjonbecö 
tfniipfttg  Negers  Ingcnoomcn  fiab/  maacbat  ÖP  'cc  ecnige  tec  neer  ge* 
ïjoutocn  ^ab/  ombat3etcgcnö  3tjn  bolh  gcmuptineccb  fjabben/  en  bat 
ten  pai:tp  anbje  Det  met  3ün  (toep  bie5e  Depmelijcfi  ban  Dcm  gcfloolen 
Babbcn  /  ontblugt  toarcn.  Ardra  i^  een  bet  boo2naamtle  ^^tcben  iit 
Guinca,  flaanbcaanbc5ec-fiant/  en  beccftbcntic-plaatjj  ban  een  p^injl 
bic  obec  een  groot  ilanbfcöapm  bit  gcbecUebejsitocrdt^  ÏKecfrïjt. 

©anbiecbcgaficftmpna'tPrince  <Êplanb/  enin'tgc5icOtban  't  3e^' 
be  namih  een  ölpnc  Brandenburger  l^apcc/  gemonteert  met  agt  {ïuffftcn 
gefcDut/  en  opöebbenbe  t'i'eflig  man.  ^c  firupfle  op  bc5e  fioogte  en  nam 
Hl  be  55arftcn  öie5e  fton  aantreffen  3onbet  onberfcbept  ban  l^atfe.  r^it 
Oebaan  Oeöbenbc/ begaf  ifi  mp  in  bebaaben  om  mpn  j^cbipfcboon  te  maa; 
Ben/  en  om  nip  t'ontlaften  ban  mijnEngciichepjijiS/  3onbihbe3clbeon' 
bec  't  be(!iec  ban  ^imt  be  Nave  met  een  gcnoeg3aam  getal  bolb.ö  /  bic  ih 
uptmijn.^^cbeepöbol&nmliiptcn/  na  St. Domingo  in  America,  om  be^ 
3dbe  albaac  te  laatcn  contmanbeecen.  ^ocb  th  berilonbt  eenige  tijö 
baarnabat3e  bjo?  ecnige Engeifche  (ö02logfcDepen bic iboojPctit  Goara 
laagen  /  toebcr  (iccnomen  toaief. 

<8m  onbertnffclien  mijn  bolft  niet  lecbig  te  laatcn/  gaf  icFi  acn  mpn  Oifi's 
tfer0  bcbel  /  bat  3e  30uben  50^g  b:aagcn  Dat  mijn  ^cbtp  gcbrengb  toicrb/ 
en  ift  begaf  mp  met  negentig  man  op  be  Brandenburger  caapec/  om  op 
be  öufl  banGuiné  en  omtrent bePrinfe  enSt.  Omers(!jplanbente6?upf5 
fen '  toaar  mcbe  ift  fcJS  bieehen  bee3tg  toaö  3onbec  ietiei  op  te  boen.  a©aac 
op  ilïban  tocber  na  't  ecrft  gcnocmbe  <ï3planb  te;  rug  fieerbe!:/  altoaac 
ift  mpn  ;Stf)ip  iflcmctualtectbe  50  bja  mp  moogclijfi  toatf  /  en  alleef  blaat 
oemaafit  Öcbbenbc/  ligtcbe  iö  bet  ^nftet/  en  3cplbcbirect  na 't  <!?planbSt. 
Thomas,  Wil te;3icrt of  ih  baacDe  genoomene  liaaper  bon  bcrltoopcn  of 
berriipicn/  hie5enDc  bet  laaiftc  te  Doen  boo?  ecnige  bictualie/  boo?bten  iü 
baar  niet  genoeg  ban  boo>5icn  toa^f  om  lang  op  ^c  hiift  ban  Angola  tz 
hrupffen/  toertoaartjs  ift  boo?ncenwnss  toajS  te  5cplcn  en  bpf  of  fejs  maanben 

•  '  Doo; 


( I^y ) 

lioo?  te  b?cnocn/  om  be  Engcifche  v©o?loofcöccpm/  bteiïi  toifl  bat  tj?ic  fn  't 
Octal/»cUcn0ccn?5?anïJCi;uptöccu|ltoiccticnommpop  tejoc&en/  te  ba- 
mpöcn. 

^0  Qlcf  tfe  St.  Thomas  bedict/  300 1&  ccn  ^cDtp  ten  3CnRci;  Icoo^n  /  baat 
thnipaanftonöiainii  tocDcoaf  en  Umoc  tpb  jaf^t  op  maafjtcn ;  maar  ih 
fton  niet  bcröiulici-cn  öat  5c  ï)ct  aau't  <2:planti  St.Omcr  tcQcnsi  flianti  3ettef 
öe  /  bjaer  Doo?  liet  Scliip  'aan  fpaanbercn  caaïiten/  en  i&  obcc  öc  l)onberb  eu 
bpftio  ponöcn  Hof  vÖouO/  't  toelh  öcfc  Ncdcriandfc  3to2renb?aapct:  in  öab/ 
6UjanuebecUe5en» 

©ecbolgcn0  5eplbptft  na  befiutl  ban  Angola,  aitoaariö  op  ben  ttoeeen- 
tbJintiofïe  ban  ï^crffïmaanb  htöam  /  en  onnicnb  b?ic  nnjicn  ban  bc  öaa? 
ben  ban  Cabindc  oclioomen  3pnbc/bttfïont  Ihbatbaac  tct  plaatöttoeeiEn- 
geifche  ^cljecpen  (aagen  bie  Negers  in  Hanben  /  en  aljo  ift  te  Iptnaarb  ban 
bie  liabcn  toajS/  30  f!aü  ih  t'5e€töaarb  in/Oopenbc  be0  anb?e  baagio^  een  3upö 
tocflc  tomö  (bie  gemeenlüh  upt  5ee  toaapö)te  ï)cbüen/om  30  boenbc  bc  Ijaa* 
ben  te  honnen  bJinnen.  IL^ct  tOct  aanb?ccften  ban  bc  tiaq  3ao  ih  een  =§cftip 
met  Engcifche  blaoaen  na  mptochouben/  'ttoeUnft  in.'t  eccfl  boo?  geen 
<Oo?logfcOip  aan3ag  /  inacr  eentge  tpb  baac na  3ag  iü  bat  ï)ct  niet  nunbec 
alö  biet  en  bpftig  jtuWien  boecben.  ^h  becb  mpn  npterfte  Defl  om  'ec 
temiflePben/jfcttenbetcnbienepnbeHoiiandfche  blaggen  op/  op  bat  i& 
tiieötegcmafefeelöhec  nabecbp  Ijaac  fioomenmogtv  tectoöl  3paan  baac 
ftant  ooh  niet  in  gcö?edicn  bleef  om  mpte  miffepben/  en  boo?  't  gcfcOut 
ï3at3eban  tpbtottpbloflen^ommpbanljaacb^ienbfcfjap  te  ber3celicren/ 
tragtebe  $c  op  mp  af  te  ftoomen.  ïBanneec  ift  mpn  bpanbjs  boojnecmen 
bemerluen/  maafeteihbemincbanïiaacinte  toacluen/  en3eplbemaac 
f[apieöboo?t/  omgaat  te  boen  gclooben  bat  mijn  ^cöip  5eer:  3bjaarge* 
laabcn  toa^  /  of  bat  ih  gcbjcli  aan  banbcn  en  jepUn  liab.  Op  be5e  toP50 
ï)iclbcn  top  't  gaanbc  tot  omtrenb  ten  tien  niicen  m  be  boo?mibbag.  l^p 
gaf  mp  ban  tijb  tot  tpb  een  fcboot  met  loö  ïirupb  /  om  mp  tcber3eehcen  Ijet 
geen  l)p  toaö  /  te  tocetcn  /  30  Bp  meenbc  mijn  b?ienb ;  maac  binbcnbe  ten 
laafle  bat  ili  ï)em  aan  mijn  hant  op  be  3clfbc  top5e  niet  beanttooo?be  /  en  nu 
ben  anb?e  binnen  't  bercpft  ban  'tgefcljiit  gehoomen  3ijnbe  /  50  becb  öp  een 
fc^oot  met  fcöecp.  ^ï^itbeeb  mp  aanflonbiS  Franfche  j^laggen  opletten  / 
cnbemopbe3elfbeb3pfeanttooo?ben.  ï^iecopgafmp  be  Engcifche  Ca- 
pitein  ttoee  maal  be  bolle  laag/  toaac  boojbpmp  feeben  man  boobc/ift 
fcboot  ebentoel  niet  toeberom/  noopenbebem  binnen 't  Dercpli  ban  mijn 
èiiujcocrsS  tehrpgen/  'ttoelfttup  ooljgelultte/  aljStoanneccmijn^olh/ 
't  bJelh  il«  tot  nn  toe  op  Ijet  ^  eh  boo?  l)cm  bcrbojgcn  gcliouben  Ijab/  30  DeC' 
big  op  bcm  bunc  gaabcn/  bat  öp  tod  liaafi:  begon  te  bcrflautoen. 

TBt  3i!)panb  onbertiiffcl)cn  (ober  be  i}2iQ  Ipnöecb  mnn  (ierft  3pnbe )  3ienbe 
bat  Ijaacgcfcljut  geen  boo^öccllion  boen  /  bcflootonöt'entercn/  't  todft 
jpbceben  met  een  groot  gefcljjccnto  en  frfpllihelijli  bjpgen  ban  geen  htoac^ 
tiec  te  3ullen  geeben/  inbien  top  ono  niet  obergaabcn.  ilKaac  baat  b?eggen 
miffcnbe  fiet  agtcrflecben  ban  mijn  c^eftip  te  batten/  tmt^  Daat*iSclnp30* 

Q  3  baan/ö 


(  l^ö  ) 
-tiflanig  b?aatïért  bat  ïmt  aotccftecbcn  op  mijn  2Öocofp?fct  ranfetcnenbe 
■3€llic  aanfluhficn  üjnh.  ^h mijn  ©pnnb  bujS  bdcmmcrö  3icnbc/  öceb  m()tt 
©olft  onopftoubcIijU  op  DtiacBuuroccben/ennaomtrcnbanbcrïjalfuuc 
tibjono  ilVit  f)ct  ocbccïjt  ober  te  gcebcn  en  3to  tuffcljen  öe  ©chhen  te  ücgeC' 
toen  /  ban  bjaac  5c  aanflonbö  met  ftaar  ftocDcn  teehen  beebcn  en  om  hbjarr 
tier  baxiöen.  ^ö  ücbal  liter  op  mijn  bolh  niet  meer  tefclileten  en  belafleöc 
be  Engclfchen  3ig  in  Ijanr  Eioep  tcücgccbenenbpmpaanbooitJte  hoo- 
rnen /  "boenbe  in  miöbeI0  cenige  ban  mijn  ©olh  op  'è  löpanöö  ^^cïjip  ober? 
gaan  om  öet  te  bcr3cc{ieren.  J^u  tnaö  ih  ten  l)oogtle  in  mijn  ff  l)ih  ban  3ulli 
een  aanmerhelöhe  p^uögenoomen  te  hebben/  te  meer  om  Dat  ih  hoopte 
Dier  boo:  in  ftaat  te  3ijn  ban  t'elhenjss  beter  p^P3en  te  honncn  neemen  enibiat 
<0o?logfchiphct3ijnmogthonnentegcn|tann.  JllSön  ^cDcep^boIhtoaren 
niet  minber  berheiigb/  en  beeben  haar  bjerh  baar3e  meöe  bee3ig  biaren  met 
groot  genoegen ;  bianneer  be0  Bpanb.ö  ©uahr  upb  fchielijh  in  bjanb  raah? 
te/  (boo?  mibbel  ban  eenïontbatbeCapiteintenbienepnbe  h^blaaten 
bjanben/  hoopenbe  onbertuffchcn  het  met  3ijn  ttoee  Sloepen  te  3nllen 
onthoomen )  boenbe  bepbc  be  <$cheepen  met  een  berfci;?ihftelijhe  flag  m  bc 
Sugt  bliegen.  't  ^0  onmoogelijh  bit  berbaaclijh  -^choutofpel  af  te  beeU 
ben;  tiz  aanrchoiibjer0töaren3elfi3efpeelber0/  3ohöec  bat3etoi|Icnof5e 
het  3aagen  of  niet/  nog  bat  3e  magtig  toaren  t'oo?beelenbanbatgeenc 
't  toelh  3e  3elf  boclben.  aiBaarom  top  be  fcljjift  bie  't  ^p^ingen  ban  ttoec 
i^checpcn  ober  be  ttoee  honberö  babemen  in  be  lugt  in  onjö  moefl  toe rhen  / 
nan  be  inbeelding  bc0Eee3ec!2ilaatenbe/ 30  3ullen  top  boojtgaan  en  alleen 
3eggcnboo?bjatgocbgeluh  bat  iftbe  boob  onthtoam. 

5Doe  \)£t  buur  eecft  begon  ftonb  ih  op  hf  t  boojbch  ban  mijn  epgeni^cbip/ 
otii  bc  nobigeo?ber0upt  te  beelen/  al0  bianneerih  met  een  gebcelte  ban 
't  5elüe  inbeUigt  bloog/  en  naberhanbtoeber  in  5echb3am  te  ballen/ 3eec 
boo?  be  flag  bcbtoelmb  3ijnbe  /  ih  tnojdelbe  een  tpb  lang  onber  bjatcc 
5onber  magtig  te 3ijn  om  boobente  honnen  hoornen/  epnbelijh  geraahtc 
ih  toebec  boben/  en  greep  een  ftuh  ban  een  gebjoohe  maft  /  bie  ihbigt 
bp  mp  bonö  bjpbcn  gjh  ^ag  eenigc  ban  mijn  bolh  ronb3om  mp  ftoemmen/ 
bic  ih  toeriep  en  bcrmaanöebat^e  mocb  30uben  fcheppen/  en  3ien  of3c 
crgcn.ö  niet  een  ban  on5e  floepen  3aagen/  boozttielhc  toponö  leeben3ouï 
ben  honncn  rebben;  't  toelh  mp  onbertuffchen  meer  alö  mijn  epgcn  on? 
celuhontftclbcntoa0/bat  ih  ttoee  hnlbc  Èichaamen  baar  nog  eenigc  lee? 
ben  in  toaö  bigt  bp  mp  ophettoater3agbobbercnenhet3clbe  metbloeb 
bertoen/  en  een  groot  gotal  aiebematencn  ttuhhenban  'i£ichaamen  bic 
cp  be  fplinterö  alö  gefpitft  toaarcn  om  mp  heen  3ag  bipbcn.  <i3enige 
tpb  baar  nationb  een  ban mpn bolh  een gcheele floep/  cnhtoamenbaac 
op  het  5clbe  mp  bchenb  maahen  en  3eggen/  bat  'er  ntei  anöctö  aan  geb^ali 
al0bat  top  maaralleen  eenigc  gaten  mocftcn  floppen/  en 'er  een  Canoe 
bic  'er  m  Mg  lipt  hgten  :  toe  geraahrehicr  op  met  onöbpftien  offefliett 
man  (nöer  cu  3ijn  fluh  hout  ftocmmenöc)  bP  be  floep  /  en  namen  be 
moepie  om  'te  beCanoc  upt  te  ligten/  't  toelh  onjsooh  geluhtcn.    3^it 


JT/i  i/c  Jtci'se   j'jn  ^  yioniau/'u/ï  ■  J*u^:/2v 


(  ri7  ) 
ecbaan^unbc/  DcQCibentop'cconiStn/  cnbffïcn  b?fc  of  biet  pïanftcn  om 
onö  in plaat^ban  0icmcntc  dienen/  ooft  biften  toe  een  oeöjoolJe  flenö 
baar  top  een  ftlenne  mart  ban  manlttin  /  toaar  aan  top  een  5epi  fïococn/ 
't  toeifi  top  Cp  ooeb  QcMih  in  be  floep  bonben  leoaen  i  en  tmé  ol!eö  ten 
6efte  bat  top  ftonben  felaar  octnaalu  fjcbbenöe  /  bebceltie  top  ono  ^Öcbsf 
oenaabioeljoebe,  bie  ons  alleen  ï)et  let  ben  en  iiptftomlte  ofcbcnfeonbe. 

^0  ö^a  l)ab  ih  met  toethen  niet  gcbaan  of  lö  bcbonb  mp  o^ Heel  ban 
Bloeb  Demo?|t  /  't  toelü  upt  een  toonöe  liep  bic  iU  boo:  bc  bal  Ut  ini-.n  l)oofö 
Oclireeoen  liab }  toe  maafueneenia  plu!ï5cl  ban  een  neucboelt/  ominbe 
toonbte  (leehen/  en  tft  fcDenrbe  nujn  \]m\\i  nrinrtulilicnomtDt  toinbrel.ö 
te  oebzupfeen/  naölbopvcnébe  toonbmet  Pio aefupbciö  en  oetoaffrlien 
te  Debüen  ;  onbertu»Tcl)en  3eplöe  on5c  floep  al  boo^t/  ?oi';bei:  bat  top  toiiïen 
toertoaert.öofeentgilanb  te  onibcfilun  /  en  't  ocen  hcacrocctoaö.  toaö 
bat  toPoeenï^ictualie/  ennualinoeenb?icbaoen  m\jic-:^  geoeetenofoe> 
bionhenljnbben.    dren  man  ban  onöbolfebe  bo:ftniet  lanacc  honninbe 
uptfiaan  'b?onft  30  beei  3onb  toater/  bat  lip  hom  baec  na  litoam  te  Üaben ; 
Öetmeeöenbeelbanonobolüüjaabten ünnaöebuucig  'tpetn  5einoe3tool? 
een  Dabben  boen  5c  in  jee  bielen.    3Bat  mp  aangaat  ift  toa.ö  lang  baaj 
meebe  ocplaeob  :  nabeiljanb  beoon  ifejeec  te  3toel(en/  en  itiiin  piipiigs 
ïjept  raahtiiblitoübinbe  fo?m  ban  filcpne  Imifelurjef  ^  en  ib  itijipfcm 
öecbenbaaofe  rioo2ts5  tk  mp  ho;t^  baar  na  obeubielï/  beöcnec3tna  bec 
toaterjnot  en  mijn  gejonbfiepb  [tik  ih  allenoüS  toebec  beonn  ie  firiioen) 
toe  :  ban  b'anbjeonocmafifeenbiempobcrhtoamen,  als  bai  nipnljaic 
aanoc3iclnbpnabeoe!ieclc  3Übe  ban  mijn  SicJjaam  boo;  't  23uöftruPb 
bei'3enob  toasf/  en  batib  fïccft  iiptooren  /  55cugf  /  en  iTSonb  bicebehï 
fie  /  3ullen  top  Ijm  (aljj tocpnig  tot  beje  jloffe  bienenbe)  geen  berber  getoag 
'liiaakn. 
Wp  becbolgbe  onfe  toiiW  en  boeren  boo?  Defiulp  ban  on3e  öiemen  tegensf 
öettroom  op /bie  toe  toifien  bat  ban  be  25apban  Cabindahtoam  '  maac 
boo^bien  onjS  be  toinb  teegen  toaö  /  50  toao  Ijet  on^s  onmoogelijft  bertoaertö 
te  bonnen  homen/  toaarcm  top  bcflooten  onsf  Dcfl  te  boen/  om  50  top 
fionbennabeCaapCorfatc  geraahen/  Icgaenbc  omtrenb  ttoaalf  mijlen 
banCathcffna, altoanttop  niet  öonben  lanben/uptfjoofbebnneen^Danft 
hk  be  ïluifl  ongenaakbaar  maalu.    ;Dit  toagi  nu  toel  onef  boo?neemen  / 
maac  be  bcnger  berliinberbe  on0  fiet  3elbe  in  't  toerft  te  ftellen/  en  btoong 
onci  be  ïnnberpaalen  /  tk  boo?  ^c  natuur  on^  in  iit  )xif:c\  eelepbtoaren/ 
ober  te  frappen/  en  in  fpiit  ban  be  25anfi  telanben/  'ttoelFitopooftna 
beel  moepten  epHbiiiift  bolbjacliten.    €cn  Man  ban  onö  gt  jclfcljap  begaf 
3icli  aanftonli^  te  lanb  /  om  tejien  of  ïip 't  een  of' t  anbere  bmben  bon  tot 
toer 3abiginge  ban  sijn  Honger  /  en  Op  Ijab  ftet  gelub  ban  in  flaanb  toa^ 
ter  eenigc  Oeftcrs  te  binben  /  W  aan  be  tobben  ban  be  23oomen  bafl 
cebccïntoaren/  toaar  ban  Ïjp  onö  aanflonb^bcnnifTegaf,    31De  boeren 
l)ieropgc;amentbjbmeton5e^'ocplangi^  een  (ïeufberEee/  na  bit  toa- 
ut/  altoaar  toP  30  Oaafl  niet  gebomentoaren/  ofbielentoabberaan  't 

Ociler 


(  1^8) 

Ocficrpluhftcn/  bfctep  met  ötoatcoranötc  op  anten/  oopencntjcöejclbé 

tticttjc  üiScffm  W  temt  bnn  onisi  in  tic  5ah  ïiaböcn  /  en  W  top  malhanD?en 

5eccbccci>ötDtlUgcnIicföaaUtgoliccöanDioticen  (cenben,  ^aöatlonttoce 

baagcn  óp  öc5e  plaatcftioo:acO?aat&iiöticu/Ucclh:clöcibnnjn©olfnnlJ?tc 

ftlpne  ïjoopen/  en  3onbfc  lanbtoaarb  in  i  om  te  5ien  of  3e  etoenei  cenioc  l^up^ 

fen  en  ccttoaren  üonben  binben/  met  lafï  om  tegcncf  ben  3lbonbtDcbec 

aan  ^t  E(ocp  te  hoornen :  \\\  öeaaü  mp  3elbc  mebe  op  toeg  M  be  rc(l/maac 

fton  geen  fjiiPfcn  nog  be  minfle  teftencn  ban  eenige  menfcijen  binben. 2Cl  bat 

tDP  3aagen  iuaren  gcoote  troepen  23uffeljs  /  ( 30  gcooi  ai^  <0fTen)  bie 

^0  fiaatl  3e  onö  gemaac  tolecbcn  boeg  liepen  /  30  bat  top  niet  bigt 

öp  'ec  hoornen  fionben  :    3^a  bat  top  op  be3e  top3e  met  3oeften  be 

Oeïjeelebag  boojgeb:agt  en  niet  op  gebaan  ijabben  /  50  ijeecben  top  toeebcc 

na  on3c  ^loep  om  on3e  Ë[ongec  boo?  't  Ocfter  eeten  te  bei;3aabigen ;  en  al- 

:?otoiJop  bcfeto»5e  (jet  ïeeben  niet  fionben  öonben  /  30  ücHooten  top 

beö  anb2ebaagéfbe3e  plaatjS  tcberlaaten/  enon.öna  Caap  CorfateïJe- 

Oceben;  telPtoaarbbantoelhe  plactöiss  een  gcoote  fjaaben/  altoaacbe 

($cl)eepen  W  W  tocg  Ijeene  5eplen  /  inloopen  om  fiaac  ban  toatcr  en  Oout 

te  b3025ien.    tDe  Negers  bic  Hanbtoaarb  in  tooonen/  boo2  't  lo^b^n- 

ben  ban  ■t<6cfclnit  henniflTcücpgenbcbat'ec^cOeepen  gehóomen  3ön  / 

ftoomen  bectoacrtö  met  euttoaren/  W  3e  bcccuplenbooj^ianbetopn/ 

JRcfTen  /  en  üPleni  en  isf  bit  Bolh  genoob3aaht  beccban  be  3ee  af  te  tooo^ 

nen  /  om  bat  be  gcfeeele  ftufl  5eei:  moecatTig  \$-    So  b2a  M  top  aan  be  ge- 

3epbc  Caap  gehoomen  toacen  /  öoo^be  toe  een  groot  gerugt  /  't  toelfi 

boo? be  Negers  gemaabttoiecb/ bie  f)ectoaecbs(  btoamen  om  aan  be,^cöe*= 

pcnbie  in  bc  fiaaUen  laagen  /  fionttebccftoopen  :  ih  begaf  mp  Op  fjaac 

om  te  3ien  of  ift'ec  00&  eenige  önbecuonöbaacihftenniffe  aan  fjab'/toant 

boo2biai3e  mp  in  mijn  boojige  togten  toelftouten  becberfcfiinge  geb?agt 

\\^^Xitx\  /500  f)oopte  ih  b'een  of  anbec  te  binben  bic  mp  fton  :  maac  fcDoon 

ift  eenige  ban  punfttoamte  hennen/  3otoasj'tmp  ebentoel  onmoogehjö 

ïjtmte  boen  geloobcn  batih  Capitepn  Montauban  toa.cf/  30  3cec  toa.ef  ift 

boo2  mijnlaafïcongduhbcranberb  :  en3enaamcnmpaanboo2eenman 

bic  ïjaar  een  leugc  baat  op  be  tnouto  te  fpelben :  gih  bagt  het  noobig  te  3ijnV 

pun  infjanc  cpgentaal  bieift  een  tocpnigbcr|lonttc3eogcn/  bat  ihbah 

Ijongcc  fïonb  te  (iccben  inöicn  3e  mp  niet  een  tocpnig  t'eetcn  gaabcn  /  maac 

't  mogt  niet  Dclpcn;  toaacop  ih  haacbec5ogt  bat3empbp^2in.öTho- 

snas  tollbe  brengen/  bie  een3oon  ijS  ban  beloning  ban  bit  Hdnb/  (joo- 

penbealïSIhbphcm  htoam/  batiö  hem  eenige  gunden  tocbec  in  gcbag^ 

ten  30U  honnen.ü^engen/  ^\z  ih  hem  eertijbö  üctoee3cn  hab. 

gihnam  almiinbolh  met  mp  na  bc3e  ^^inis  :  eccft  toierbe  tot»  gc^ 
öjagt  aan  bc  toooningcn  banbc3e  Negers,  altoaac3e  een  tocpnig  tcacta- 
belbec  bcgonben  te  toojbcn  /  gecbenbe  onei  eenige  Bananicr  s  t'ecten,('t  toelö 
een  3002tbaniDngcn5ün/  rupm3oacoot  al0  eenmanöhanbj.  ^r^ccfan^ 
b2e  baagtf  htoanincn  top  aan  beö  ^2ince  toooning  '  maar  ih  toaö  va 
3nlh  een  üehlaacljclohe  Itaat  /  bat  ih  boo2  geeubccDanbc  tceheiis?  Dem 

mp 


(  12,9  ) 
ttipfion  tiOtMthemtctt/  fcrjoontftftem  in  3ün  cpqüi  nlüJ  mctrè  (n  bc  Por* 
tugcefche  (€nnl  aanfp2aft  öie  f/n  fcec  tod  Uecflont.  l^et  toa.ö  ccrtpöia  gc^ 
beui'D  öiittDptejamcnO'icntJcom  onjs  te  Banöcn/  Ijpccn  Iihtccftcn  op 
muaiDpc  oc5tai{)ati/  3ijnöcbccoo25ati[u  boojccn  toonticötciftöoojccn 
muöhct'fcDootOaöacïtrcocn  :  nu  3ePöc  Op  mp  tiat  öp  aan(tonö0  tocetcn 
hon  of  ih  Capitepn  Montaoban  toa.ö  of  niet  /  en  Dat  inöien  ifi  öc  man  niet 
en  toais/  Up  mp  aanfiontJief  De  bop  50U  Doen  ftlooben  :  tjp  bjoej  mpof 
ih  een  lihteehcn  ban  een  i^uöhet-fcniKit  iw  mijn  Dpe  ïjcdi/  toaac  op  ia 
Oeanttooo?D  /  en  De5elUe  Dcm  ftcDDenDc  laatcn  5ien  /  50  owOdS^tic  öp 
mpUoojt/  en  ^epDeöatljp  5ccr  öcD^jocf D  toa.ö  banmpin  Die  (iaat  te  5icn/ 
ÖP  Uet  ten  eecftc  eenigc  eettoaaren  D^engen  /  en  onöec  mijn  ©oUi  upt^ 
béelen/  enbcröcclDeljuninbcrfcdcpDe  toooninoen/  met  (lienoDcbcl  aan 
be  Negers,  Dp  toien3e  odJupobcfttDarcn/  om  ooeDe  30?ac  boojfiun  te 
b^aagen;  toat  mp  aanging/  Dp  Ijidö  mp  Dp  Ijcm  /  en  ife  fpp3tGöe  ge^ 
buucig  aan  3i)nepgeniCafcI  :  toanneer  ih  tDcec  een  tocpnig  OtTficlö  toaiS/ 
3epDe  ï^\^  mp/  Dat  l)p  mp  üp  De  iaoninft  3ijn  ©aDcc  D^^ngcn  toilDe/ 
tk  omtrent  bpf  of  fc$f  lïSijIen  becDec  af  tooonDen/  Dat  iKSomtcenDticn 
of  tbjaalf  iitöijlcn  ban  De  Eee-hant.  ^ft  bcDan&te  ftem  booj  De  gunft 
iik  öp  mp  DeeD/  en  öaD  Ijem  Dat  iU  De  bapjjept  mogt  OeDbch  omm(jn 
3Ö?ul)upterö  meeDe  te  moogen  neemen/  èn  Dat  Dp  onö  ecntge  (luh&cn 
(lof  toflDe  becgunnen/  omonö  in  een  tocpnig  bctec  (iaat  te  (lellen/  om 
booj  5uUieen  groote  P^inef  te  becfcOpneni  al  (jet  toel&e[)pmptoe(lonD/ 
en  b2te  Daagcn  Daar  na  begaabcn  tüe  on.sf  in  een  groote  Canoes,  Daac 
Irip  De  C^ibicr  ban  CaboLopesmcDeopbceren/  DoojDicn  fjet  BtanDfcljap 
30' jBeeraf(Tlgt32È/  DatlKt  onmoogclijft  i^  om  te  lanD  te  ftonnen  gaan, 

^a  Dat  top  aan  De0  ï^oninfiö  toooning  gcïiomen  toaren  /  ('t  toclFt 
een  ^o?p  i^  /  beflaanDe  iipt  omtrcnD  D^ie  IjonDerD  fCcnten/  Die  met 
Paimbiaadcn  DeDcht toaren /  altoaar De0  i^onin&js ©joutoen/  l^upis^ 
ge3in/  X-loeDbcrtoanten /  eneenigeNegcrrchcjpamilieii/  DieöP'tmeed 
DeminD/  tooonen)  30  toiecD  ifi  in  p^inief  Thomas  5i)n  Oiips?  geüjagt/ 
en  al  mijn  bolft  in  anDje  toooningcn.  a©ebonDcn  al  fjet  bolh  in  groot 
gehlacf)/  Doo?  Dien  De  boo?naam|leban  Ijnac  geeHelijlicn  Die3e  Papanoe- 
men  /Dien  Dag  ge|lo^2ben  toaö/  toelfie  ïïijüpligten  fcebcn  Daagcn  na 
een  Duuren  /  inöien  Ijet  een  ^^icflcr  ban  aan5ien  i.ïf.  <De  öoninfi  tsf  Dan 
3elf  in  De  itlDuto/  en  laat  niemant  bjeemöjs  toe  met  ?l)em  te  fp?ccften/ 
30  lang  De3c  piegtigliept  DuurD.  p2in.ö  Thomas  ber3ogt  mp  geöuID  te 
toillen  bebben  /  en  niet  upt  mpn  toooning  te  gaan  /  om  De  itoninft  te 
be3oehen  /  Doo?  Dien  Dit  De  gctooonte  ban  De^e  i^atic  toajj. 

gift  feon  ebentoel  niet  nalaaten  om  De  lü&daatfi  {te  3ten  /  maac 
ih  3ag  anDers?  niet  aliS  een  groote  bergaaDering  ban  üBcnfcOen  / 
(laanDc  ronDfom  ö«  booDe  ïicftaam.  «OnDertuffcfjen  toierD  ih  Doo? 
la(t  ban  pjinsf  Thomas ,  Die  been  gegaan  toagf  om  3(in  ©aöcr  te 
be5oehen/  toel  ontïjaalD  :  5e  DeeDen  mp  geen  geb?eh  hebben  aan  Ba- 
nanicrs,  Oiyphants  ©leesf/  en  ï^ibicr-Bifch/  üoctocl  alleiS  gclijh  men 
tatbenh^nhan/  3onber^?oob  ofiDyn  opgefcljaft  toicrb.  iKijn  m\H 

^  toicrb 


(  Ï30  ) 

jaa'JtitbcaotbiciijcnbedoopentoKcn/  üuja-nl^imö  Thomas  om  0110 
tooo?  De  ptoninh  te  D?cnocit  :  Ij?  iö  ccn  groot  jBan  /  bel  ocmaaht  /  en  om- 
tccriti  öijftig  ^aiiccn  ouö  /  en  om  mp  öie.jJ  te  m  ecc  ccc  aan  te  öoen  /  ( onöer^ 
ciat5ir.iöcöoo?  5ün  ^Zoon  toieiötoaïJ )  50  ntoam  ()p  urn  5ijn  l-^up.ss  om  mp 
t'ontfaiiarn  /  tcaö  mi>  centge  tceeöeii  in  't  gemoet.  i|rj  itoao  met  bier  of 
bpflÈ>Jouljoen  bei'selö/  't  üJelhljcm  in  ccn  5eec  grillige  ö3p3C  een  50021  üan 
oroot^ftepÏJÖceöOeübcn;  DPtoiecöDoojUei'fcOeplje  Negers  omringö/  öie 
Ocmaapenö  met  ïancen/  en  0iuurocc0/  lJie5c  Uan  tijti  tot  ipö  5ontiec 
centje  ojtier  loften  :  aan  't  fjoofo  ban  toiilie  Compagnie  Uecfclr:pöc  (lans 
öaartien  geöMagm  tolectien  /  met  p:tn|"e  ©aanticjoi  tiaac  aan :  ooft  gingen 
berfc{)ep53e  €rompctterö  /  en  Crotuflaagccsi  Uoo:  (lem :  npftnb  geen  antJ2C 
ölectiien  dan  alss  een  (tul?  blaiito  en  luit  geftrecpt  Catocn  jlof  't  loelh  eenigc 
maaUn  ronDfom  3ij!i  3licïiaam  getoonöen/  en  inaac  mecöe  ccn  gcbeclte 
ban  't  5elbc  öeticlu  toasf.  i|p  tjccli  mp  dcricljepUe  tellenen  ban  bJicntifcliap  / 
(lali  5i)  lijanö  upt/  5eggentietïcit  bit  bc  ccrflcrcpjStoaö/ bat  lip  bic  pmanïj 
tjupien  mp  toegercpln  baö.  'In  3ijn  fjupjS  gcftoomen  5önbe  /  ging  bp  in  bc 
^cin:3ftten/  boenbemp  aan  5i3necnc5ijbe  plaats  ncemcn/  en  5ijn  Eoon 
aaii  bc  anb?c.  !^p  taci}  mp  becrcOcpbc  biaagcn/  bJccgcnö  tic  magt  en  groots 
bept  ban  bc  ÖoninU  mijn  JiBccfter ;  enbjanneccibbcm5epbe/  batlip  al- 
leenig  tccgcn  ^c  Engcifchc  en  Hollanders  >öo?log  boer  ben  ( bic  bP  3clf  fton/ 
nlö  Oebücnbebtc  j^atien  berfcbepbc  maaien  aan  Cabo  Lopcs  ge3ien)  bat 
Op  oob  sDjjbogbe  tcegcnis bc  Duytichen  en  Spanjaards ;  toelhc  macbtigec 
l^atien  baaren  aljS  be  Engeifchc  en  Hollanders,  50  gaf  bp  mp  tenmnt^ 
bJDo^b/  bat  bP  genoegen  in  mpn©ccbaal  nam/  en  bat  b"  beööoninhö 
ban  Vrapkryk'sge5onböept  toilbcb?(n(icn/  biecop  bMgten5e  bcm  aan? 
flonbfii  ecnigePaim-wyn  in  ccn  groot  Crifïallpnc  <Olaö/  toojbenbc  boo2 
3i)n  ©ioiitDenbiec  ingebienb;  50b?aal$$bpbcgonteb?inben/  ligtebe  iic 
Negers,  33  iBanncnalöBJOiitoen/  bc  rccbiec  arm  op/  cnl)ielben5einbic 
Oefialtc  3ccr  (lil/  tot  bat  bp  gcbjonben  bab :  maar  30  b^i  al0  bp  gebaan  ï)ati/ 
maahtcn  5e  een  groot  gcfcbal  met  Daac  ;Crompctten/en  Crommcl.ef/  en 
lollen  al  baar  30iui?roerfif. 

^jinö  Thomas  bjoegmp/  bocbeö  öoninböban  Vrankryks  naam  hja.ö/ 
cnbemgc3cgbbebLienbc  Louis  ie  Grand,  30  3cpbcbpmp/  batliPbooznce- 
mcnötnaö/  ommp3ijnhinb/  nu  omtrcnb  feebcn  of  agt  maanbcn  ouö 
3ijnbc  /  ten  boop  te  boen  bouben/  en  bat  iU  bet  hc  naam  ban  Louis  ic  Grand, 
30U  geebcn.  't  bjclb  mp  een  bjcpnig  becb  mccjcfmunlcn.  $^p  3epbe  mp  oob/ 
öatopb'cerflctogt  ^k  üwxicctjtt  na  3nn  3lanb  (lonbtc  boen/  bpniiMiet 
ftinbmcebe  öJiibc  gccben  tot  ccnbcrcërmg aanbcöoninb  tot  toicnö  bicn(t 
bp  bem  alreebc  gcfcdiüt  bab  /  3eec  ücgccrig  3tjnbc  /  bat  bP  mogt  opgcb^agt 
toojbcn  bolgen.ö  tic  gcbioonte  ban  bet  3tanb  en  l^of  /  ban  3uib  een  magtig 
3Dci21l.  3fï  üeloofbc  b:m  aan  mtjn  bant  /  bat  ib  iic  eerde  repö bic  ibtocebec 
opbc  l^iifl  banGuiiica  flonb  tcboomcn/  niet  in  geü2ecben 30U blijbcn / 
om  üp  bem  te  boomcn  /  en  bem  3i)n  beloften  tnbagtig  te  maaben  /  op  bat 
ib5oop  mij.ucrugliomll:  in  iDwnlirijb  in  (laat  mogt3bn  om  aan  mijn 
J^jiïinbj  etgrootjlc  gefcljcnb  te  Doen  bat  DPSoudonncntocnfcDcn/  met 

Dein 


(131) 
öcm  bc  ^oon  ban  ^jni.ö  Thomas  aan  te  üicöcn.  €n  berseÉhctb  8cm/  3fp^ 
öcbc^jtnö/  öat  ift5ün332(cnïj  ben/  enbatinbicn,()P  mnnbienfl  moot 
noobioi)cl)bcn/  ih  3clf  in  Vrankryk  toil  ftoomcn/  "met  al  bc  Sanccncn 
©uujroccö  ban  mijn  JèciiJct/  ( *t  toclft3o  bccl  tc3cgoen  toasf  /  aijsf  met  bc  qc^ 
DcclemactitbaiT'töoninhrüft  )  <Dc  Ijoninïi  bcrbolobeaanrtonb.öbitgc^ 
fP2cft  /  en  bcr5ecficcbc  mp  bat  öp  aanflonö0  3clf m  ^cr^oon  teilbc  oaan  in? 
bièn  ï)ct  noobiotoa.öi  en  op  btt  3cogcn  oaaben  al  be  Negers,  30  USan- 
nan  M  iDjoutocn  /  3cobanioc  en  fcDjcciito  /  bat  fjct  mp  bcrbaasiben  /  en 
bittoaönautDelijft^ocbaan  /  ofbeaBuu^coeröbJicrbengcloft/  (trompet? 
ten  gedooftcn  /  bc.^commcl.efgcroccb/  en  bc  3tancicc0  liepen  ban  b'ecnc 
öant  na  bc  anbJC  met  5ui&  een  gcrcO?ceiite  /  bat  t)et  mp  becfcli^iftten.  ^fe 
toaö  in  't  gefteel  ontocetenb  toat  bit  allc^ 3eggcn  toilbc  /  en  fion  mp  naiitoc^^ 
ïijöögcriijIrtcTïcn/  boo?  en  al  eec  iftbci^oninfitcntb3ecbcbeoe3onbf)epb 
ban  bc  föoninft  ban  ©janörpö  3aa  b^lnfecii  /  met  bc  3elf  be  plcgtigljcpb  aljsf 
tebooren  ;  ^jin.ö  Thomas  b?onbl)ctmcebe/ en  Juptoiecben  allebcboolen 
fiet3elfbcteboen.  ^^it  ocbaan3ijnbc/  bcbal  bc  !Soninhtb3ec3Bajef.D?oo? 
ben  te  üjcngcn  /  bic  |)p  mp  bcrecrbc/  bet:3oehenbe  bat  ift  W  bjilbe  aanbaacf 
tren  ^  aljö"  ccn  tceftcn  ban  3ijn  ld:icnbfcl)ap  /  toaac  op  ÖP  5ia  in  ^up0  begaf. 

gDii0bpbeUoninfi  ter  geïioo:  getoeefl  3ijnbc/  30  nam  ^2ini$ Thomas 
mp  bccbcc  meebe  boo?  't  geljeclc  <©02p  /  altoaar  öp  3ön  ©?icriben  ging  bc? 
3oéfien/  en  be.öanb2cbaao0  gingen  bJp  na  becfcl)eipbeanö?e  ^02pcn/  tU 
omtcenb  biecof  bijf  mi)len  ban  ben  anbjeboo?  't  Hanb  berfp2epb  laagcn. 
g^it  ai)clli  boo?  't  gcootflc  gcbecltc  noopt  aan  tit  Eee-ftant  getoeefi  5ünbc/ 
cngcbolglijfuiooptülanfeemcnfcljen  ge3ien  {jcDbenbc/  iitoamenban  alle 
hamen  t'3amen  om  on0te3ien/  enbjagtenon^mcccbjugten  met  Buffels 
cnoiyphants-©lee0/  al^tophonbenectcn.  a©at  bc  Oiyphanten  ban  bit 
Êanb  aangaat/  5e5ön  tjè  Ooft-lndifcheniett'eencmaalgelij&/  maar  ban 
eenanbcrflag/  gelöli  ooft  bic  ban  Cafaiaüp  Zanguebar,  op  bc  4^o(t-ïnifl 
ban^chiopia3i)n  ;  bc  Negerseeten  ban  ïjaar  3ö!ee0  met  grootcfmaah/ 
enagienfieiöoogcr  al0  ecnig  anber  ©leejs;  3c  bifcfjcn  bit  op  fjaarOcfle 
maalt ijöcn/  en  bie  geenen  biconsfOctmccfïberecrenttiilben/  biagtcnljct 
onö  in  plaats  ban  Buffeis-^ieeö/  'tbJcUt  iftcbcnbjclbeel  beter  fcöat» 

<en  nabemaal  bit  ©0U1  niet  magtig  toas?  onberfcljcpb  te  begrijpen/ 
bat  'crtiiffcöen  be  coleiirbanöaaraange3igtenenbcon3etDa3ef/  30tD2ces' 
bcn3ebili\iiiI0  met  Ijaarl^anben  ober  on3caange3igten/  omte3ien  of 'cc 
bic  toitte  couleur  niet  toilbe  afgaan  /  en  eenigc  ban  onjs  Oabben  't  ongeluft 
ban  ïjanben  i'ontmoeten  bie  met  iBcfTen  gebjaapenb  bjaren  /  toaac  meebc 
5e  't  aangc3tgt  fclnaapten  /  en  baar  0002  ooft  eenigc  fttoetften  /  5onbcr  bat 
bjcbeclbozftenftiaagcn.  05aarbocp:in$SThomasbitcbenb3Cl  3cig  /  30 
lebal  liP  aan  3i)ngcbolg/  bat  3c  3oubcn  beletten  bat  men  on.ö  niet  meec 
aanraafiten/  ooftfp2aftt)p  oberlupb  tegenö  al  (jet  iDolft  bat  on?  ftluam 
3ien/  batalbcb?ccmbcUngen  bJitbjarcngclijfttopj  en  bat  inbien  bc  Ne- 
gers in  een  anbcrXanbfcOapfttDnamen/  3p  al3o  leclijft'eruPt3ouben3ien 
aI0  top  in  Guinca.  i^p  lachten  ooft  ban  tijb  tot  tijb/3ienbe  ijct  ©olft  onéacö? 
Ut  na  loopen  /  s\^  of  top  ^^mge  onbcftenbc  bieten  toaren ;  en  ift  toeet  nau? 

iSi  2  toe- 


(  »30 
todijhtf  Of  öP  tod  ttionjdi)hlöa.ö/  ^mtt  oniS  lJ00?5ün  j^olh  tJUjj?  acöanbclb/ 
en  of  Op  niet  tod  oroot  Ucmiaaö  Daö  in  Duje(  De  3oiDcpti  Uan  3ün  3lant».öiic5 
tien  te  5ien. 

(öpnDdijfi  na  een  bermaa&elijfec  ïlepjef  ban  t)?ie  daaoen  /  30  b^^Qt  mp  be 
^jinö  0002  cenantje  toeo/  om  üan  jijnBaticc  affrlicpü  te  ncemen;  be 
feoiiinh  oniDcIiarbc  mp  bupfenb  rcpfen  op  een  bcrpHotcnbc  lDP3C/cn  öecb  tiip 
Ijeiooben  /  bat  iU  h'iaüc repfc bat ih  tocbci* in  Guinea  hioam  /  iKm  30U bo- 
men üe50cftcrt.  ©ccbDlocnö  Ocgaabcn  top  onötocber  in  ijc  Canocs ,  m 
fttoaamen  bejSanb^c  baaoief  annfjct  ^o?p  ban  5>:jn.ö  Thomas ,  aitoaac 
Ï)»jon30fcp5ijnoctooonlüftetop5eontl)aalbcn.  l^^icrfp?aFi  ftp  mptoebcrom 
are  octupgcn  in  ben  boop  obcc  3ün  3non  te  (laan  /  't  todh  th  te  bipber  aans 
nam  /  om  bat  ih  üetjulp  5aam  3ün  50U  in  't  maafien  ban  een  CD?iflen  /  en 
«en  ^id  te  OepUgcn.  ^ 

.ïBaac  nabcmaal  ih  ttoijfdbe  of  be  ^?icfïec  ban  be  ^tab  tod  toifï  ïjoe  [ip 
eenfiinbmoefiboopen/  of  bat  öp  bc  tooo?ben  bie  t)p  3cogcn  mocft/  in  be 
ïjebieninoe  ban  bat  Sacrament/  tod3onhonnetioniOoiibcn  /  30  bcr5ogt 
tftbc^?in0bat  f)pomcen3^?icflcc50U3enben  na  een  ban  be  Portugeciche 
^dicepcn/  aanCaboLopcz/t  toelb  Ijp  aanftonbjs  beeb  /  enquam'cceett 
na  te  tijb  ban  ttoce  baagen.  *©c  Portugecfen  5i)nb*eer|le  oitoceiibiebe 
Cft2iflclijfte<i3oböbicn(ltnbcfciLnnbcnocb?aatljcbüen;  *t  10  \x)aat  1  3e 
jjcbbcn  te}iZ\^t  niet  boo^tgeplant  alp  3c  bdjoojben  te  boen  /  maar  bit  Romt 
3onbec  ttopfd  baac  ban  baan/  bat  bc  menfdicnïjiec  inecnjttanb  moeten 
toooncn/  batnictbeetecaliStooeflentoilb  10/  altoaacbelugten  't  boeb- 
3dbebjeembdingcnniet3eerftonnenbeï)aagen.  «öm  be  «6oböbienfl  een 
ba(ïeboetinbe5e  ap6enteboenl)ebbcn/toa0  ïjctnoobigbat  b'Europcanca 
fiiei;ba(letooonp!aat5cnöabbcn/  offteeben  beebe  boiitocn/  bat  3c  bc  Ne- 
gers in  be  gconben  en  toaadiepb  bejS  Cft?ifld()ftc  ^oböbienfl  onbcrtocc5cn  / 
en  ban  tpb  tot  tpö  iBifTionanffcn  onbec  bc5e  arme  Jï^cnfcljcn  3onben.  "^tt 
honmctpcii^ahgcbaantoojöen/  nabcmaal  bit  bolli  3ccr  3lecr3aam  ijj/ 
enlidjtdijhbctoncrlicpb/  \i\z  men  ljacc30u  IccrcntoiHen/  omjjdfcn/  te 
meer  om  tOiX  3c  lange  tpb  3onbeceenig  geloof  of  fcïict.o  ban  ecnige  anb,2e 
«Dobpbicnft  gciccf b  Ijcbbcn.  :3^c5c  Negers  eenmaal  €0?i|lcncn  gctoo?ben 
3ünbe/  30  30U  men  onbec  Onn^^iedcrjefftonnenmacihen/  iipt  Daaccpgen 
^i\\\ei  W  men  met  Docbcn  30U  boo23ien  /  toaar  in  be  Ceremoniën  ban  be 
feerUbecbattoaren/  meteenCatcdjifmuj^/  totbatfcinftaet  toaren  om 
ftet3^ieiitoe€c(lamentteftonncnlee3en.  J^et  toaönoobig  bat'eceenSöif- 
fcöopin  be3c  ^tabgcfldb  toierb/  bie30?gmocfl  blagen  om  ^2ie|ïcr.0  na 
toooningen  bec  Negers ,  boo?'t  öecle  lanb  a  3enben  /  en  fcJioofcn  in  bc  meert 
bebolfite  plaat5en  te  timmeren.  3&e  Cf)?lfldi)fte  «6oböbicn|lf}onopbc5e 
toi)5e  in  Guinea  gcbefligb  to02ben  /  en  al50  minbcr  noob  licüDcn  ban  tocbec 
upfgcrocpbtcto02bcn/  boo2bc  Oojloogcn  bic  ö2cembc!inocn  baar  maa? 
hen.  v©e  Cïi?i(lcncn  t^xz  in  'tt  lioninhrnhcn  ban  Fes  en  Marocco  toooncn  / 
ftonbcn  meebc  licrbo2mb  /  en  een  onöcilingc  gcmccnfcbap  gdjoubcn  to02* 
ben/  tuffchcnbcPMcflcrö  ban  bic  ji>atic  en  bie  ban  Guinea,  opbat3e  30 
boenbcmalhanbie  lionben  bcDulp3aam3i)n/  ombe  <6obj3bienf!  op  nib^ 

iaudcn 


(133  ) 
l^iiflcn  ban  Africa  op  te  fionticn.  ï^ct  toais  op  ccn  hJijsc  befc  met  onoelp^ 
öat  De  COJiflenljept  gcbcfïtoö  toiccö  onöcc  trc  Hcyd  ene  n ,  bic  DonDccömaal 
nicci:tegenfminonöa«^looff)abticnal!öDc  Negers  ban  Guinea.  ^c^jie- 
<lci-0  ban  Dit  EanDfcOap  3ijn  boo?  't  mccrcriDcel  oanfcbo^n  |)?iefierö/ 
3ünDe  nooPt  Doo?  cenio  23ifrcï)op  bcro2DenD/  enï)eObcn3rgmaac  alleen 
tn  De  plaatö  Dcc  geencr  Die  gcfïo?ben  toarcn  ingeftelD  j  en  Du^  10  pet  Dat  5e 
toepniohennifTcbanDe<0oDsiDien(l  {jeDDen/  Doetoel  5e  pterjtigticcDen  ge* 
noca  Debücn. 

j^aar  om  toeDcr  totbicn  ^oop  te  ïiceren:5;De  Pourtugeefche  ^^icjïcr  ge? 
hoornen  3i)nDe '  30  toierö  Dc^oonüan  p^injS  Thomas  gcgcDoopt  /  en  bof^ 
oeniS  3ijn  begeerte  ^i  naam  ban  Louis  ie  Grand  gcgeebcn/een  Negerrin  5ijn- 
beeen3ijnerbloebbectoantcn/  behlecbebeplaat^uan^eet/  enibbie  ban 
<ï5ebaDer.  jlButoierDgescgb  Dat  be3e©?outoe  Antonia  genaamb  toa^  / 
3ijnbe  30  boo? De  33?onto  ban  eenPortugeefch  Capitein  /  bie  Daar  ten  <Doop 
Ocboiiben  ftab  /  genoemb. 

i^toee  of  b?ie  bagcn  na  bat  be5e  pleotigbepD  (hk  met  be  gcootfïe  pjacbt  bie 
be  Negers  bebenftcn  iionben  ocfcljiebcn)  obec  toaef  /  fitoamen 'ec  cchiQc  ban 
be0  pjinfe  üiiftoacOt  /  hk  Dp  altoos  aan  Cabo  De  Lopez  ïjoub  /  om  öem 
te  bjaarfcfjoiiioen  a!é  'er  cenige  J^clicepcn  hoomen  /  ïjem  3cggen  bat  'er  een 
Engeifch  ^cf)ip  gefioomen  toc*^.  <3,U  ber30Gt  liem  bat  fiPtoilbe toelaat 
ten  bat  ih  mp  op't  5i:lbc  bcgaf/op  bat  iïi  30  boenbe  tocirer  in  mijn  l^abcrlanö 
mogt  ocraalicn :  maar  ïip  bigecrbe  niet  bat  iö  mp  in  be  iianbcn  mijner  ©p^ 
anben  50U  (lellen  /  en  bi:r3ogt  mp  \}at  iU  gebnlb  bJilbe  bebüen  tot  bat  'er  een 
Portugeefcb  ^cOip  ftoomen  30»tJe  /  met  bet  toelfte  Ijp  mp  bJilbe  laaien  bcc- 
treWien.vönbcctnftcOen  begaf  3ig  ^?in$f  Thomas  na  €abo  Lopez.om  Oiy- 

phants-Tanden,  Was,  en  Negers  te  berruplcn  /  bOO?  Yfcr  Waapenen  ,  m 

Brandewijn,  en  na  ttoaalf  baagen  tijbi?  fieecbe  fjp  toeber  te  rug  i  toanneer/ 
l)P  mplict  toceten  bat  'er  aan  CaboLopez  een  Portugeefch  ^ïjip  ten  2f  nbec 
Oehoomen  toa0"  en  bat  iö  m.?  in  5ijrt  Ganoe  30H  begcebin  om  naboojb  ban 
1 3clbe  te  baaren  /  bat  bn  mp  aan  be  Capitcin  bcbooicn  fjab  /  en  bat  ift  geen 
OebKlï5on  bobben  ban  't  geen  ib  tot  mijn  nepjSna  Europa  noobig  Dab. 

(èp  be3e  tPöing  becb  tb  al  mpn  bolb  bp  maibcinDjefionten  /  uptgenoomert 
ibjce/  bie ih niet bienflig  oo?beelbeinteb3acbten/  ombat  3ealbPfof  feö 
baagen  geleeben  /  lanbbjaacbsf  in  toaaren  gegaan  '  en  bat  tb  met  toift  itjaec 
iU  baar  30U  bebben  bonnen  binben  :  en  na  mijn  affcDepb  ban  De  ^2inef  ge- 
noomenteljebben/  begaabenb?p  on^in  3ijnCanoe,  en  op  on3e  bomffc 
aan  Cabo  Lopei  bebonb  ib  be  Portugccfche  Capitepn  een  mijner  bjienben 
tC3ijn  /  mettoienib  aan  't  <üïPlanb  St.  Thomas  hennifTe  gemaabt  bab.  '^h 
begafmpboo?taanboo:b/enb2iebagenbaarnahtoarv:n  top  aan  't  boo?- 
jepbe  ^Planbtenanber/  altoaarihDoo2öe*6oubcnjciir/  gebuurenbe  een 
maanb  tpbss  bat  ib  Daar  Vnasf  buP5cnöerbanöebclcefC!beeben  met  mijn  bolft 
ontfmga^a  toelbc  tp&  hlüam  'er  een  Enge!  ich  ^cbip  in  De  baben  't  toelb  na 
beGoud-kuftgetoecdbab  :  gjbmaabte  benni^met  beCaptrcPn/  en  top 
toierDen  3ulbe  gr oote  b2tenbcn  /  bat  ift  mp  cerd  berpligt  cicfiti  am  5iin  aan^ 
öieDinge  aan  te  nemen:OP  öab  nip  bat  ib  mp  aan  boojb  ban  5ün  ^üjip  mu 

i^  3  bc 


(«34) 
•öc  bcgccbcn/cn  bci:5cclKL*lJC  mp  bat  ü\  aan  tic  Barbados,töcttoacrtiS  hp  oino/ 
alle  ücbcnfecIijFic  fjulp  3011  binben/  om  bat  'er  op  bnt  €plnnb  berfclicpbc 
Joodfchciöniccómccftcröi  tooonbcn  ban3ijn  fttnnifTc  ^ï'öcoafirp  ban 
met  al  mun  Uolfi  op  ïjct  ci^cfilp  b.m  bcfc  Engcifman,  niet  tcocnflaanbc  al  be 
toaarfcDoutoinge  banbe^iDoubcrncucban't^Planb/  bic  nip  ccn  quaDe 
aatccbOGt  ban  Ijem  50ot  tn  te  boe5cmen  :  5^e  Capitepnbjaö  30  beleef D  bat 
Dp  mpn  5ön  cpocn  hoop  gaf/  en  tiitXi  mp  alle  bebenluliifte  becmaah  aan/  om 
n\pn  hbjellinoe  biatte  ber3aoten. 

(€ien  öaagen  na  onö  bcctreh  ban  St.  Thomas ,  berlooren  toe  boo? 
een  ïlufitonib  onoelufehioUjh  onss  ïtoec  /  in  plaatö  ban  't  toelftc 
top  genoob5aafu  toacen  een  ^teng  te  gebjupfem  /  't  toclh  ons  niet 
to'erniginon5ci1ep5Sbieobei:beb?ie  maanbèn  buncben/  becljinberbe- 

b'<Êettoacen  begonben  boo?  on5e  fiomfle  aan  be  Barbados  feer  fcliaarjef  te 
too?ben  /  30  bat  top  op  on5c  ftomfïc  albaav  niet  nieec  alö  boojnog  iinc  bagen 
aan  ©icfualie  fjabben,  Eob?atoarentop  nictinbeOaabcngeliodmcn/  of 
tcCapitcpn  begaf 3(0  na  Colonel  Ruaci ,  bie  albacc  vöenccaal  i.ö /  en  bec- 
ftaalbc fjem mijn  Óecle  gebal  mctDet  43elep-fcDip  ban  Angola,  OPtoierb 
ïufllgbcfcï)?obb  bat  Ijp  mpn  l)kt  geb?agt  Oab/  en  gelaft  op  (icafTebejS  boobjs 
mp  niet  aan  lanb  te  laaten  hoomen  :  toanneec  be  Capitepn  toeber  aan 
boojb  htoam/  bccOaalbe  ï)p  mptenbeele[)oe  ïjp  gebaaren  toanJ  /  maat 
maaötc  eebentoel  geen  gctoag  ban  't  berOob  bat  Ijp  Ï}H^  cm  mp  aan 
lanb  te  laaten  hoomen  /  alleenig  becnoegbe  lip  3ig  met  mptc  bei'3oeften 
niet  aan  lanb  te  toillen  gaan/  om  geen  toantroutoen  in  be  <6ouberneiic 
tebectoefiltcn  i  't  toelh  iöDcmbaftbeloofbe/  Debbenbe  ooft  geen  gcoote  ge* 
negentfiepö  om  toebec  een  plaats  te  3ien  /  bie  ih  al  lang  te  booten 
gehenbljab/  en  toilbe  ooft  mijn  Capitepn  geen  moepte  beroo?5aaücn. 

^e^anbzcbaagiS  htoamenbcrfcnepbe  Jooden  (bie  ban  Martenicober* 
ti?eebcn  toaren  /  en  ban  mpn  feomfle  get)oo?b  ïiabben)  mp  be3oeften  en 
mp  5eei:  onpaffeliihbinbenbe/  50  becbenfe  eenige  5^octoren  ban  liaac 
natie  bp  mp  öoomen  /  tk  3epben  öatlietonmoogeliifatoa^  bat  ihhon 
Ocnee3en  too?ben/  inbitn  iU  niet  aan  Hanb  geü^agt  toierb/  en  boo? 
ben  jig  aan  om  mijnen  't  toeegen  bp  tjs  <ï3oiibcrneur  te  ber3oeï}en/ 
mp  berlof  te  geeben  om  in  een  J^upö  in  bc  ^tab  te  leggen,  gifi 
tïcibe  00b  een  bersoebfcbjift  op  /  toaacin  ih  fjem  bab  mp  bic  aD^p- 
iKpt  te  toillen  bergunncn/  beloobenbe  bat  ift  geen  boet  upt  be  üjamec 
baac  3e  mp  5onbcn  b?engen/  3etten  3oube/  boo?  bat  iU  mp  tionb  in 
te  ^cfKcpcn  om  na  Martinico  te  gaan 

;De  «6cneesitiice(lec0  ftelben  3ig  boo?  mp  in  aio"  bo2g  /  en  iU  toierb 
baar  op  canbelijb  aan  't  J^up0  ban  Jacob  i.evi  geb^agt  /  altoaac  ih 
50  lang  ili  baac  bleef  5eer  toel  opgcpafl  toierb.  ai»?ie  baagcn  na 
bat  ilï  bier  gcö^igt  toaö  /  fitoam  be  iBajoo?  43eneraal  ban  toee* 
gen  bc  <0onbecnciic  mp  bc3oeïien  j  bp  boob  mp  3eer  beleefb  3ijn  bC' 
fcfjerminge  /  en  alle  bingen  bie  tot  toeberlirpginge  ban  mijn  ge3onD5 
iicpr  bicncn  Uonbc  aan  :  be3elfbc  iBajoo:  alöf  meebc  lic  €apjtent  ban 
't  <6uncni3ocn  Utoanuni  mp  bei;bec  ban  tpb  tot  tpb  besoehen/  boe- 

toel 


(  i3S  ) 
toel  ih  scloof  bat  5c  niet  30  5ecc  fttuamm  om  te  ^im  ïm  i&boer/  aH 
toel  otn  te  5icn  of  ih  Daalï  tn  ftnat  5i)n  5outJc  om  ban  dat  €planb 
bccboccti  te  hennen  toojöcn.  Colonel  RuiFci  ütoam  3clf  (tien  of 
ttoaalf  öaacjcn  na  mijn  homftc  alöaar)  3ien  of  ift  toel  50  ftloaUjfe 
Geflclö  UoajSf  alö  Ijcm  oc5coö  bJicrö  :  l)p  (itoam  feeben  of  ngt  daaocn 
öaac  na  toeberom  /  en  ijicli  mp  upt  Oet  l^upsS  ban  be  Jood  in  een 
Engcifch  UoopmanjS  fjupo  D?engen.  é?  3epbe  mp  bat  ift  baac  bee:= 
m  30U  gcbicnb  toojben  al0  tot  jacobLevi  ;  maac  ift  geloof  be  bat  öet 
alleen  ocfcOiebe'om  mp  nautocc  te  bctoaahen/  en  mp  minbec  gemeen? 
fc()ap  met  30  beel  J^olö  te  boen  ftcDben.  l^p  htoam  mp  be^  anb?e 
baag^f  3icn/  en  b20co  (joe  mijn  nientoe  J^jetbcrg  mp  bcftaagbc  ,•  iU  bes 
banhte  öem  bcclliouDig  boo:  ^c  ooeb  en  belecfDtjceben  tik  ïjp  mp  be- 
toonbe  /  en  op  bac  ïjp  geeiï  Ujantroutocn  op  mijn  üolft  30u  op  bat* 
ten  /  50  Dab  ift  hem  ^tU  lip  5e  in  tic  Citabel  üjilöe  opflupten  /  om  baac 
boo2  te  beletten  bat  5e  obcc  al  niet  Ijeen  liepen/  en  boo?  te ftoomen bat 
3e  mp  niet  htoaamen  t'ontblugten.  ïap  3cpbe  bat  Ijp  baac  toel  3029  boo? 
30U  Djaagen/  en  bat  ift  moeit  biecten  bat  3P  30  toel  alö  ift  örpgö 
gebangenen  toacen.  "Sjft  gaftenanttooo?b  bat  ift  bat  toel  toifl/  en  bat 
Ift  mp  gcluftftig  acïjte  in  3ijn  öanben  gcballen  te  3ün  :  maac  bat  be 
Engcirche  Capitein  bie  mp  aan  be  Barbados  gebjagt  ïjab  /  mp  3ijn 
tooo2b  liab  gegceöen  /  bat  ftet  op  5i)n  geloof  en  gebientiigOepb  t'mp? 
toaaiö.ö  toai^  bat  ift  mp  lub  ^clieep  bcgeeben  /  aljS  battclijft  op  30? 
banige  teciK'ncn  ban  É2ieubfciiap  /  al.ö  l)p  mp  betoonb  liab/ bertou? 
tocnDe.  JDerbolgenö  ber3ogt  ift  ftem  bat  ftp  mp  en  mijn  3©olft  in 
b2Pljepb  toilöe  (lellen/  beloobenbc  bc3e  qiinfl  altooo  inbagtig  te  3ul^ 
len  3i)n  /  (iet  5P  met  be  gcbangencn  W  in  mijn  lianben  fttoaamen 
te  bnllen/  en  tot  be  €planben  beftoo2ben  toebecom  te  geeben/  ofOem 
30banig  een  Eo^gelb  te  bciaalcn/  alè  \w  ban  mp  begcerben- 

l^cen  /  5epbe  be  (öouberneuc  ift  beoecc  nog  uto  gebangencn  nog 
uto  can3ocn  /  en  gu  3ijr  al  te  b2aaf  een  fil^an ;  aljS  bat  ift  geen  mebe^ 
Ipbcn  met  uto  mccnigbulöiae  ongcluftften  Ocbücn  5011 :  ^ft  ber5oeft  in  't  tee^ 
genöeel  bat  gp  öefe  beer  tig  '^iftolettcn  aanbaaiben  tollt/  tjk  ift  iito  aan- 
bieb  /  om  in  öe5c  teöcntooo2öigc  gelegentficpb  baar  gp  in  5iit  te  gcb2upften : 
Tip  gafse  mp  obecin  een  25euröie  /  *t  tocift  lip  3onöer  ttoijffcl  ten  Dien  epnbe 
bp  Ijem  gcftooften  babi  en  boe  lipbertroft/  3cptjebp  mpbat  bp  ging  om 
02berte  (tellen/  bat  nnjnbolft  bpeen  gcD2agt  toierb.  <^e$  anb?e  baagiS 
3onb  lip  mp  ttoee  ban  be5clbe/bie  5cpbcn  bat  3e  niet  toiflert  toat  be  te(l  ober^ 
feomen  toaö  /  en  bat3e  ban  bc  a3ouberneur  bebel  baböen  ontfangen  om  bp 
mpteblijbcn.  !3ftftaöbeb2pliepbom  baar  upt  te  3enben/  en  mpfjet  een 
cn'tanöcr  tebefcmfthenbatiftnobigbab ;  en  epntielijfi  mp  eenig3int0ber=: 
(telbbinbenbe/  3epbe  ift  tegenc^b'^Offtcicr bie  mpbaijclijcftei  fttoam  be3oe* 
fien/  bat  ift  bet6oubccneurber3ogtmp  metDcn:fc(!e^cöip  naManini- 
cotctoillen3cnben. 

;D2ie  öaagcn  ï3aac  na  fttoam  'er  een  ^acft  /  ^k  boo2  be  (62aaf  de  Bicnac, 
<i3encraalbecFranfche(Êpianben/  |)ectoacct5$ge3onbentoa.ö/  om  eenigc 

geban' 


r  13^ ; 

gcbangenen  upt  te  toiftdcn.  Coloncl  Ruiïci  liet  mp  toeten tiat  3e  oefeoönien 
toaö/  en  Dat  ifimp  ofrt'cö3ou  maalicn  om  te  bcrtcchhcn.  ^^oetoaslict 
Dat  ift  U^Pljcpö  OaD  0111  aan  5ijn  fjupö  te  oann  /  en  lieiii  boo:  alle  De  üelccfD- 
ÏKDen  /  bteftpmp betoont IjaD^  tebeöanhcn  :  ï)P5enöenip/  Datlietfjcm 
leet  toa.ö  /  Dat  Ijp  Doo?  De  toetten  Dcö  <Oö2loao  toa0  o»-DonDen  /  om  mp  o^ en 
itieecbzpftepD  te  Doen  Hebben/  enijpbersoot  mpd'EngeHchenDie  in  mun 
fianDenmogtenhomen  te  ballen/  b^ienDelijh  tetoillen  öanDelcn.  ^tt  öe? 
Daan5ijnDe/  begaf  ilimp  aan  boo?D  Dec  Franfche  2da?h/  too^DenDe  oe- 
fommanDeecD  D002  De ^icuc Courpon,  eertpDjS  een^ntooonDec  ban  St. 
Chri(tophcigetoceft3ijnDe/  en  ilUion  geen  ban  mijn  Vrybuytcrsmcei:  bin^ 
benalöDefc  ttoee/  Daactbbanocfp?ooften|)eb/  Die  Doo?  De  <0oubenieuc 
mp  toacen  toeoe5onDen. 

^0  liaafl  toaren  top  niet  te  Port  Royai  in  Martinico  aan  lanD  geftciomen/ 
ofih begaf  mnmet  mijn  bom  inDc  ftaDt/  om  iDonfteur  de  Bicnacopte 
toacïuen/  Dieal0Doen5fehlngnanDehtoaal/  Datir  Op  eenigetpDDaar  na 
aan  (ticrf.  ^fi  bccO.ialDe  l)em  nl  i;ujn  gcballen/  en  l)p  toonDe  3ig  3cer  ber5et 
30  becl  ongcUihben  alsi  ilt  uptgejlaan  IjaD  te  tioo?en.  oen  Doo?Dien  bp  begeer- 
beDatih50  lang  ib  tot  Martinico  bleef/  aan3ön  tjup.ö  30U  blpben/  DeeD 
IjpmpbpnapDecDagOecljaalenliet  gebegt  Dat  ift  met  Ijet  Engciich(0o?- 
logffftip  geïjaD  liaD.  <!2n  cpnDelijö  gclecgcntbept  behoomenDe  om  mp  na 
Vrankryk  tefeonnen3enDen/  30  5onDtipomDeCapitepnban't  ^cbip  Dat 
DectoaarDg  gefcOilu  toa^  /  en  bebal  mp  aan  Dcsclbe-  ^p  mecnDe  ooh  eeni- 
niae  bjicben  aan  IBonfieur  Pheiipcaux  gefcl)2eebcn  te  Ijcbbcn  om  mp  tot  ec* 
nig€mpIopte  recommanDceicn  ^  maac  Daagöboo?  mi)nbcrtreh  toierD 
OP30  3iebDattip  niet  ^ci)2pben  fton-'  öafDe3elfDc  Dag'3ijnDe  Den  tienDe 
ban  Wicdemaand  tegenö  Den  abonD  De  geejl.  ^b  toaö  om  berfcbepDe  rec- 
Denen  3eec  beDjoef  D  ober  3ijn  DooD.  ï^p  toa0  een  pei  30on  Die  bermaab  fcbep? 
tenompDer  een  te  Dienen/  en  Die  groot  meDelpDen  liaD  met  De  3uIbeDic 
Doo2'tgdubgeDto3riEiboomDtoierDeni  Die  iint  3ig  3elf  3ijn  gunden  aan? 
booD  /  eer  bp  Daarom  gebeeDcn  toiecD ;  in  't  bo?t  bp  toap  een  upineemenD 
ï^eer/  3eererbarenin3ee3aaben/  en  een  goeD  3ce  man/  hennenDe  al  De 
ï^uflen en Ijoogtc Der  ïanDcn in  America;  ljpb3ierDbanDe]feoninh  \)oüq 
geacht  om  3ünoprecl)tigbcpD/  toiiöbept/  recbtbaarDigbept  /  entoegenö 
al  De  graote  DienÜen  Die  l)p  ten  boo?Deel  ban  't  gemeen  gcDaan  beeft  /  30  in't 
(luhDer  hoopbanDel/  aljS  D'ontDebbing  ban  (ïüplanDcn.  ;E^angö  na  3ijn 
DooD  bcgafihmp  aan  boojD  ban  De  Maagd,  3ijnDeen  ^clnpDtittotMour- 
dcauxgctimmcrttoasf/  cnDnaroobt'lU'P.ö  boojDe/  in  toelhc  ïB>aabcn  ift 
toepnig  Daagen  Daarna  aanbtoam/  met  3eer  berfcbillcnDe  gcbagten  en 
tcgenftriiDIge  geboeicnd.  ^h  tocet  niet  cf  ib  De  3ee  boo?  altooö  5al  bcrlaatcn/ 
30  5eer  beeft  mp  mpn  laafte  ongcliib  on  tfïelt ;  of  Dat  ih  toeDer  3al  uptgaan  / 
om  mp  opD'EngcUchen  te  tojeeben/Diemp  30  beelleet  nangeDaan  fjebben  ; 
of  Dat  ih  De  3ee  3al  Doo?fnpDen/  met  boo?nemen  om  eenige  ïlpbDom  te  ber^ 
gaDeren/  Dan  of  ih  berber  rnfï  3al  3oebcn  /  en  berteeren  l)et  geen  mijn  blocD^ 
b?ienDen  mp  ïjebben  nagelaaten. 

E    Y    N    D    E.  REGIS- 


REGISTER 

DER 

HOOFDSTUKK  EN 

VAN    HET    EERSTE    DEEL. 

EERSTE    HOOFDSTUK. 

*tT7Ertrek  van  de  Schryver  'móieud der Franfche FFc/l-InJifcbe Compa' 
»  gnie ,  n2i  America.  Ontmoetingen  vau  een  Eogelfch  Fregat ,  en 
koraiteop*iEyIandr(?r/»^4.  •  Pag.  i 

II.  HOOFDSTUK. 

BefchryvingevanTcr^wj^x.  Dcszelfs  gewas  en  Vruchten.  HoedeFr4«- 
/cAi^w  zich  daar  tweemaal  geveftigt,  en  weder  door  de  Sf attjaarJ f  uyV- 
gedrecvenzyn.  De  Schryver  werd  tweemaal  verkocht.  4 

III.  HOOFDSTUK. 
Hefchryvinge  van  Bifyaniol»  lo 

IV.  HOOFDSTUK. 
VandeBoomen,  Vruchten  ca  Gedicnea  op 't  Eylandf/r^^w/V/ii.        ir 

V.  HOOFDSTUK. 

Van  allerlei  foorten  van  viervoetige  Gedierten,  en  Vogelen  dezes  £jr- 
landf  i  als  mede  een  verhaal  van  de  Iranfehe  Boecaniers.  zo 

V I.  H  O  O  F  D  S  T  U  K. 

Handelende  van  de  opkomlle  der  voornaamfte  Rovers  o^  de  kuftenvan 
tAmetica.    Het  roemruchtig  bedryf  van  F/Vrr^ /e  Gr^fwi.  30 

VIL    HOOFDSTUK. 
Hoe  de  Rovers  haar  Schepen  toerurten  en  haar  Reyzen  vcrrigteni  35: 

VIIK    HOOFDSTUK. 
d'Opkomftvanfrjwfo/jZo/owo/V*  <f4 

IX.    HOOFDSTUK. 
"Ltlonoit  ruft  een  Vloot  loe  om  opdeS/^/iw/fA^Eylandenin  %Am»ficaXQ. 
lauden.  4^ 

S  X. 


REGISTER 

X.    HOOFDSTUK.  * 

Lolonoif  maakt  nieuwe  tocbercydzelen  om  de  Stad  St.  Jago  de  Leorty 
mitsgaders  N/f<ïr4;j«4  in  te  necmcn  »  alwaar  hy  elendig  aaiizyneyiide 
komt.  55 

XL    H  O  O  F  D  S  T  U  K. 

Opkomft  van  Capitcyn  Uemy  Moygan».  Zyn  Tochten  cnvoornaamfle 
Daaden»  6j 

XIL    HOOFDSTUK. 

Bcfchryvinge  van'tEyland  Cuhs.  Morgan  oniierneemd  het  Eyland  St. 
Catharina  te  houden,  en  tot  een  fehuylplaats  der  Rovers  te  maken, 
dat  hem  mislukt.  Hy  doet  een  landing  en  neemt  de  Stad  el  Puerto  del 
FriTiffpe'm*  yt 

XIII.    H.O  O  F  D  S  T  U  K. 

Capitcyn  Morgan  is  van  voorneemen  de  Stad  Puerto  Vdo  te  overvallen  en 
te  pionderen,  'twelkhy  verrigt.  77 

XIV.    HOOFDSTUK. 
Morgan  neemt  de  Stad  Marcaibo  op  de  kuil  van  Nueva  Venezuela  in.     Ro- 
vcryen  in  het  Mcyr  van  Marcaibo  gepleegt,  en  't  ruineeren  van  dr  ie 
Spaanfche  Schepen.  8i 

XV.  HOOFDSTUK. 

Morgan  begeeft  ïig  na  Hijpanjela,  om  aldaar  een  nieuwe  Vloot  toe  te 
ruften,  en  op  de  kullen  van  AF<;^.i«</;e«  te  gaan  roven,  loi 

XVI.  HOOFDSTUK. 

Aiörfjwgaatmetde  Vlootna't  Eyland  5/. C>»ïA/Trm;i,  't  welk  hy  inneemt 
^   en  zend  vier  honderd  Man  na  *tKa(kelC^<»jre,  't  welk  zy  veroveren. 

104. 

VII.    HOOFDSTUK. 
Morgan  vertrekt  met  twaalf  honderd  Man  van  Chagre ,  om  Panama  te 
veroveren.  v  ii2 

XVIII.    HOO    FDSTUK. 
ATör^*»  zend  eenigc  Vaartuigen  uyt  op  roof,  in  de  Zuydzee.     Verbrand 
deStad?4«^w^.     Rovcryen  en  wreedheden  der  Rovers.  I20 

XIX.    HOOFDSTUK. 

Dercyzevand'Authcur,  inzynwederkceringcna/'*w4/f<ï,  langs  de  kuft 
VixnCofiaRica.  129 

X  X. 


der    HOOFDSTUKKEN. 

XX.    HOOFDSTUK. 

Verhaal  van  de  Schipbreuk  door  tAonfieur  Bertrand  d'Ogerott ,  Gouverneur 
van  Tortuga.  Hy  en  2yn  gezellchap  vervallen  in  handen  der  Spanjaards-. 
Zynlill  om  zyn  leven  te  bergen.  Zy  naanflag  op  Pwer/^  K/r* ,  omzyn 
Volk  te  verloilen ,  *t  welk  hem  mislukt.  140 


REGISTER 

Van  het  Tweede  Deel. 

EERSTEHOOFDSTUIC. 

DECapitcynenCöx<7«,  Sawkinr ,  Sharp,  en  anderen  >  gaan  met  een 
Miooxn^Darien.  Haar  voürneemenomindicgevi^eften  te  roven 
en  te  plondercn.  *i  Getal  van  haar  Schepen ,  en  haar  macht  te  Water 
en  te  Lande.  14.^ 

II.  HOOFDSTUK. 

De  Boecaniert  mflrcheren  na  de  Stad  St,  Maria ,  met  voorneemen  om  de 
lelve  te  veroveren.    De  iCo«/«^  van  £>4W«  komt  hun  tegemoet.     148 

III.  HOOFDSTUK. 

NcemendcStad5f.  M<*n<»in.  Bekomen  vi^einig  buyt.  Befluytenom 
nadeStad?«i««'M4  tegaan.  15-2 

IV.  HO  O  F  D  S  T  U  K. 

De  Boecaniert  vcrlaaten  de  Stad  St.  /id^r/i»  met  voorneemen  om  de  Stad 
Ptfwawaintcneemen.  Mocijelykheden  en gevaareii dezer  reys.      is^ 

V.  HOOFDSTUK. 

DeReysbcfchryver  leid  Schipbreuk.  Word  door  de  Spanjaardt  gevan- 
gen, en  door  een  vreemd  toeval  vi'onderlykverlofl.  156 

VI.  HOOFDSTUK. 

De  Boetameri  vervolgen  haar  reys ,  tot  xe  in  't  ge/icht  van  Panama  ko- 
men- Bekomen  onderwecg  verJcheide  Barken  met  Gevangenen. 
Worden  door  de  Spanjaard/  ontdekt.  Belaften  de  Indiaanenomde 
Gevangenen  te  düoden  160 

VII.    HOOFDSTUK.  sw, 

Komen  in  't  gezicht  van  Panama.    Worden  door  drie  kleyne  Oorloge 

Schepen  ontmoet,  die  ie  meiacht-cn-fcIligMaabcfpringcni  t'eene- 

S  2.  maal 


REGISTER 

maal  flaan »  en  twee  Scheepen  veroveren.     Bekomen  nóch  eenige 
Scheepen  aan  't  Eyland  Per/co  voor  Panama.  1 6z 

VIII.    HOOFDSTUK. 

Bclchryving  vïin  Panama ,  wat  vaanuy gen  de  Boecanier/  voor  deze  plaats 
genomen  hebben.  Capiteyn  Coxcn  keert  mett'ïeventigMan  terug, 
Savahint  word  op  nieuw  tot  Algemeen  Bevelhebber  vcrkooren.       166 

IX.  HOOFDSTUK. 

Sawkj»*  word  voor  Pttebïa  "Nueva  gcfchooten.  Shar/>  word  in  lyn  plaats 
gekoozen.    Veel  van  hun  Volk  keerennahuys.  170 

X.  HOOFDSTUK. 

De  BoBcaniert  vertrekken  van  't  Eyland  Cayhoa ,  na  't  Eyland  Gorgona ,  en 
veranderen  van  voorneetnen,  om  in  plaats  van  Guajaquil^  t^ricate 
pionderen.  173 

XI.  HOOFDSTUK. 

Vertrekken  van 't  Eyland  Gorgona,  en  raken  van  malkandcren.  Maar 
komen  aan  de  Eyanden  Je  h  F lata  of  DrakerEyhndcn  vfQÓet  by  een. 

176 

XII.    HOOFDSTUK. 

Vertrekken  van  't  Eyland  de  Ia  Plata ,  neemen  onder  weg  twee  Spaanfcht 
Schepen.    Enkrygenkundfchap  vande  vyand.    ^  179 

XIII.    HOOFDSTUK. 
Vervolg  van  de  reys  na  %Arica.     Lcyden  groot  gebrek.     Worden  ont- 
dekt, gaan  na  Pwerro^/^H/Vö.     landen  en  neemen  de  Stad  in.    Wor- 
den door  de -S/'-jw/^ar^fbedroogen  en  gedwongen  te  vertrekken.     187 

XIV.    HOOFDSTUK. 
Vertrekken  van  Ylo  na  Coquimbo.    Veroveren  ,  pionderen  en  verbran- 
den de  Stad  la  Serena ,  lift  der  Spaanfche  om  haar  Schip  in  brand  te  ftec- 
ken,  't  wcikze  voorkomen.    Worden  gedwongen  van  Coquimtaie 
vertrekken,  zonder  eenige buyt  van  belang.  191 

XV.    HOOFDSTUK. 

Zcylcn  na  *t  Eyland  van  Juan  Femandez-  Muytcn  onder  malkandcrcn 
cnk\cicnWailitig,  voor  haar  Bevelhebber.  Ontmoeten  drie  5'/'4<»«- 
/fètf  Oorlog  Schepen ,  dieieontdippcn.  \^6 

XVI.    HOOFDSTUK. 
Vertrekken  van  't  Eyland  Fernatidet  na  Yquequc.     Bekomen  Gevangenen 
cnkondlchaphoedezaakentot*-/ifr/f<iÜaan.    Wreedhcyd  aan  deGc- 

vangc- 


der    HOOFDSTUKKEN. 

vangenen  gepleegd.  Necmen  weder  voor ,  om  y^ric»  te  plondcrcn, 
maar  worden  met  verlies  te  rug  gedreevcn.  ^?i///«^  word  gedood, 
en  Sharp  in  lyn  plaats  gcllcid.  Die  haar  afleid  en  weder  aan  de  Canoet 
brengt.  aoo 

XVII.  HOOFDSTUK. 
Gaanvan.>^r/V4uaG«->/?öt*zeyl.     Bekomen  eetwaaren,  en  landen  tot 

T/^,  en  neemen  alles  mede  datzekonnen  vinden.  205 

XVIII.  HOOFDSTUK. 

Vertrekken  van  T/ö  na  de  Golf  van  iV/V(y<i.  Zcven-en-vcertig  mangaan 
over  land  na  huys.  207 

XIX.  HOOFDSTUK. 

Gaan  vanNicaya  naGoIfo  Dulce,  De  Spanjaard t  dwingen  de  Indiaane» 
van  D/ir/e«,  rredemct  haar  lemaaken.  210 

XX.  HOOFDSTUK. 

Vertrekken  van  Colf*  Duhe^  om  onder  den  jEquwo&iaal  te  kruyiïen, 
nemen  een  zeer  ryk  geladen  Spaanfch  Schip.  Ook  een  Pakketboot, 
gaande  van  F4«<ïw^  na  li/wj.  ii2 

XXI.  HOOFDSTUK. 

Necmen  weder  een  ryk  Schip.  Komen  aan 't  Ey land  </^ /«?/<»/.«.  Zyn 
in  groot  gevaar  van  omgebracht  te  werden.  Vertrekken  na  Fayta  om 
't  aclvc  te  veroveren.  ai4 

XXII.    HOOFDSTUK. 

Komen  aan  een  onbekende  plaats,  die  ze  de  naam  van  Hirtogvanlerkt 
Eylanden  geven,  'Zoeken  na  de  Straat  van  Magellanef.  Die  ze  niet 
vinden.  Komen  aan  t^«ré?^(7.  De  Schry  ver  begeeft  zich  op  een  £«- 
gelfch  Sch\py  en  komt  behouden  in  £«?£?/<j«^.  217 


REGISTER 

Van  het  Derde  Deel. 

EERSTE    HOOFDSTUK. 

GEnegenheid  van  den  Schry ver  tot  Reyzen.Embarquecrt  ïig  van  Diepe 
na  %yimeric»>    Begeeft  zich  onder  de  Zeerovers.  Pag- 1 

S  3  II- 


REGISTER  der  HOOFDSTUKKEN. 

II.  H  O  O  F  D  S  T  U  K. 

De  Frjiujterr  gaan  over  land  na  de  Züyd-iee,  ü 

III.  HOOFDSTUK, 

Ncemcn  de  Sta^  Chiriqmta  in.  Verbranden  aezcivc.  Bevechten  de 
SpanjairJtK^xlL^Q.  Verbanden  de  Stad  Granaaa.  Kry^^cn  verfchil 
en  ichcyden.  Nccmen  ia  P'ilJia  in.  Bekomen  goede  bayt.  Doch 
word  iaat  duor  \icSpJn/ajrJr  weder  ontnoomcn.  ^39 

IV.  HOOFDSTUK. 

De  Boecanier/  neemci)  Santia  Catah^ia  en  Nicoya'xn.  Bekomengoedc 
buyt.     VcrovctCQG«<i/«^«//>  't  wtlkby  geval  in  brand  raakt.  71 

V»    HOOFDSTUK. 

Vechten  tc^en  twee  Spaa»fche  *ySrmaJ$lla/^  Necmen  Tecoantepequa  , 
JAuetneJurte  ^  en  Chiloteca  in.  BcÜaytcnovcrlandnade  Noordiceic 
keeren.  5)1 

VI.    HOOFDSTUK. 

Trekken  over  land  na  de  Noö>-i^<?'?.  Nccmen  Segovia  in.  "DcSpatijtards 
trachten  hun  de  doortogt  te  beletten.  Komen  aan  een  Rivier ,  en  ma- 
ken Vlotten.  Verm'>ordea  malkandercn  om  't  Geld.  Komen  aan 
Caho  GracioiDJof.  De  fchryver  met  noch  vyftig  andere^  raken  aan 
boord  van  een  £«fe//fAlchip,  cakomen a^nPetttGuatef.  107 

Verhaal  van  de  Reys  van  Capiteyn  de /i<7«?««t/r»,  op  dekuftvan^vm^^, 
in  *i  Jaar  1695'.  izi 


E    Y    N    D    E. 


/ 


7 


9^) 


1 


-