Skip to main content

Full text of "Historia Monasterii S. Augustini cantauriensis"

See other formats 


Conservation  of  this 
volume  was  made 
possible  through  the 
generous  support  of 

PETER  WARRIAN 

and  the  Friends 
of  the  Library 


IMMS 


PONTIFICAL   INSTITUTE  OF  MEDIAEVAL  STUDIES 


Digitized  by  the  Internet  Archive 

in  2011  with  funding  from 

University  of  Toronto 


http://www.archive.org/details/historiamonasterOOthom 


RERUM  BRITANNICARUM  MEDII  ^EVI 

SCRIPTORES, 


OR 


CHRONICLES  AND  MEMORIALS  OF  GREAT  BRITAIN 

AND  IRELAND 


DURING 


THE    MIDDLE    AGES. 


THE   CHRONICLES  AND   MEMORIALS 


OP 


GREAT    BRITAIN    AND    IRELAND 

DURD'G  THE  MIDDLE  AGES. 

PUBLISHED  BY  THE  AUTHOEITY  OF  HER  MAJESTY'S  TREASURY,  UNDER  THE 
DIRECTION    OF    THE    MASTER   OF    THE   ROLLS. 


On  the  26th  of  Jauiiarv  1857,  the  Master  of  the  Rolls 
submitted  to  the  Treasury  a  proposal  for  the  publicatiou 
of  materials  for  the  History  of  this  Country  from  the 
Invasion  of  the  Romans  to  the  Reign  of  Henry  VIII. 

The  Master  of  the  Rolls  sugftrestecl  that  these  materials 
should  be  selected  for  publication  under  competent  editors 
without  reference  to  periodical  or  chronological  arrange- 
ment, without  mutilation  or  abridgment,  preference  being 
mven,  in  the  first  instance,  to  such  materials  as  were  most 
scarce  and  valuable. 

He  proposed  that  each  chronicle  or  historical  document 
to  be  edited  should  be  treated  in  the  same  way  as  if  the 
editor  were  engaged  on  an  Editio  Princeps  ;  and  for  this 
purpose  the  most  correct  text  should  be  formed  from  an 
accurate  collation  of  the  best  ^ISS. 

To  render  the  work  more  generally  useful,  the  Master 
of  the  Rolls  suggested  that  the  editor  should  give  an 
account  of  the  MSS.  employed  by  him,  of  their  age  and 
their  peculiarities  ;  that  he  should  add  to  the  work  a  brief 
account  of  the  life  and  times  of  the  author,  and  any 
remarks  necessary  to  explain  the  chronology;  but  no  other 
note  or  comment  was  to  be  allowed,  except  what  might  be 
necessarv  to  establish  the  correctness  of  the  text 


The  works  to  be  published  in  octavo,  separately,  as 
they  were  finished ;  the  whole  responsibility  of  the  task 
resting  upon  the  editors,  who  were  to  be  chosen  by  the 
iMaster  of  the  Rolls  with  the  sanction  of  the  Treasury. 

The  Lords  of  Her  Majesty's  Treasury,  after  a  careful 
consideration  of  the  subject,  expressed  their  opinion  in  a 
Treasury  Minute,  dated  February  9,  1857,  that  the  plan 
recommended  by  the  Master  of  the  Rolls  "  was  well 
calculated  for  the  accomplishment  of  this  important 
national  object,  in  an  effectual  and  satisfactory  manner, 
within  a  reasonable  time,  and  provided  proper  attention  be 
paid  to  economy,  in  making  the  detailed  arrangements, 
without  unnecessary  expense." 

They  expressed  their  approbation  of  the  proposal  that 
each  chronicle  and  historical  document  should  be  edited 
in  such  a  manner  as  to  represent  with  all  possible  correct- 
ness the  text  of  each  writer,  derived  from  a  collation  of  the 
best  MSS.,  and  that  no  notes  should  be  added,  except 
such  as  were  illustrative  of  the  various  readings^  They 
•suggested,  however,  that  the  preface  to  each  work  should 
contain,  in  addition  to  the  particulars  proposed  by  the 
Master  of  the  Rolls,  a  biographical  account  of  the  author, 
so  far  as  authentic  materials  existed  for  that  purpose,  and 
an  estimate  of  his  historical  credibility  and  value. 

In  compliance  with  the  order  of  the  Treasury,  the 
Master  of  the  Rolls  has  selected  for  publication  for  the 
present  year  such  works  as  he  considered  best  calculated 
to  fill  up  the  chasms  existing  in  the  printed  materials  of 
English  history;  and  of  these  works  the  present  is  one. 

Nolls  Il0US€f 

December  1857. 


©'tGcoboaid' 


/ 


tu      Gig;'  or    ta 


MV^-  \ 


tttii  uCts  nuam  tftn[Wrn*^inbHlo5etie  \  it 


mijhoms  -1)11111110111  w  matmttcs^  ut  uo 
tataftbJctWttufiRmuRci-f{oi(Ucu!icR 
ulumu  omjoj  reitih)  nmJTflti'urnti||fl' 
h  oiiii^  uiVs  QC  m^ig  ftGl  p||iGfi^a^ 
trtmpnflnJhii4;pmm  cnrtantaTf  ttipta-^ 
TCt-4Xwfl  ^|ttm  iiocHtHpjVmiifci^ 
fi  oytiilrtrcr  effitrtuspenftih^iuurmo 
^itroiiipmfftcuoimis^UchJiGimojtiu 
fmn  hi  lyimtacfo  comtrttrtti^m  (juop 
J  ^  neteiiep(>flriftt^an«?futDbirfltisiiir 


to  contihmfte[ftliirav/fcmivr?\nnuit 
nttcjj  r^cTtefiWeini'ttiofim  gS'^jmtat 
13  eSirq^Tonipnaic  wm-a'a  ini  jxira'Se 
t{)aiictDt  qiifltft  cPiniR  (iiRtoin  eftim  ii 
nopjfeti^airmt  impttii^ndi  rtiitJi 
eiis  fliirb2(VcrmfiTo?uu8-t^iino2:rcQ(p 
drgiiitflrKpmTrcfup^tc'tona^lwimam 

n?tt  uultii  ^ifan'n\v|u  cmirilfiinoiti'ip-  - 

flfjTtiitmiio  niifii  Tcpincpiefbfetb  •  ctjiio 

nu  aljeOTtrrfltf  l)iJVrt?  un|imu  ft^wt^ 

t  abiroalj|iRRfiqrocoiif(|np)t'nspitmi6  sZJ~~F\ — " 

frtprfng^tgunoiftysroyeapfrrttiir    Jttlult* 

imsemifwic  jirtu  tfoaria 

"^   ^fiimtjiirrrucit  i 
^oitui'Bifhrv 


[  Jee  below  p   207  ^ 


HISTORIA 


i¥OMSTEIlII  S.  AUGUSTINI  CAgfuARIEySLS. 


BY 


THOMAS  OF  ELMIIAM, 

FORMERLY  MONK  AND  TREASURER  OF  THAT  FOUNDATION. 


EDITED 


BY 


CHARLES  HARDWICK,  M.A., 

FELLOW    OF    ST.    CATUARIXe's    HALL,    AND    CHKISTIAN   ADVOCATE    IN   THE 
UNIVERSITY   OF    CAMBRIDGE. 


rUBLISIIED  BY  THE  AUTHORITY  OF  THE  LORDS  COIMMISSIOXERS  OF  HER  MAJESTY'S 
TREASURY,  UNDER  THE  DIRECTION  OF  THE  MASTER  OF  THE  ROLLS. 


LONDON: 
LONGMAN,  BROWN,  GREEN,  LONGMANS,  AND  ROBERTS. 

1858. 


1^'-  ^L-^^e^ 


JAN  1  2  1950 
15430 


INTRODUCTION. 


When  St.  Augustine  and  his  fellow-missionaries  passed  Arrival 
along   the    vale    of    the    Stour   to    Canterbury,    in    the  j^^n  mis- 
sprino-    of    597,    the    rude    descendants    of    the    Jutic  sionaries 

r       o  >  ^  .in  Kent, 

pirates,  who  had  settled  in  the  lathes  of  Kent,  evinced 
no  disposition  to  abandon  the  old  mythology  of  Nor- 
thern Europe.  It  is  true  that  Christianity  had  ceased 
to  be  arrayed  against  them  as  the  creed  of  enemies, 
whom  they  had  fought  and  subjugated,  tortured  and 
destroyed.  The  foreign  worship  was  now'  celebrated  mi- 
der  the  auspices  of  Queen  Bertha  in  Canterbury  itself; 
and  thus,  apart  from  any  influences  which  might  have 
been  exerted  by  the  Celtic  slaves,  or  by  occasional 
tidino^s  of  the  Irish  missionaries,  who  were  active  on 
the  northern  coasts  of  Britain,  the  public  mind  was 
being  silently  prepared  for  a  solemnity  which  claims 
to  be  regarded  as  the  starting  point  in  the  great 
march  of  English  civilisation, — the  baptism  of  King 
iEthelbert  at  Canterbury,  on  Whit-Sunday,  A.D.  597. 

And    as    Canterbury    became    the    earliest    seat    of  Vast  im- 
Anglo-Saxon  Christianity,  the  primitive  centre  both  of  g^.^  ^"uo-us- 
intellectual  and  religious  illumination  for    the  southern  tine's 
shires    of    England   was  the    abbey  of    St.    Augustine, 
whose  muniments    are  brought    to  light  in  the  follow- 
ing pages.     Planted   in  the    suburbs    of  that  city,  and 
incorporating    with    itself    a   heathen    fane,  which,    on 
conversion  to   Christian  uses,  was   dedicated  in  honour 

a  2 


•^  INTRODUCTION. 


of  the  Roman  boy  Pancratius,  the  new  convent  waxed 
in  fame,  in  beauty,  in  resources,  till  at  length  the 
Canterbury  pilgrim,  who  stopped  to  gaze  at  Fyndon's 
gateway,  might  have  easily  mistaken  the  vast  pile  of 
buildings  for  some  royal  or  imperial  residence.  It  had 
a  fronUge  of  two  hundred  and  fifty  feet;  it  was 
endowed  with  eleven  thousand  six  hundi-ed  and  eighty 

acres  of  land.^ 
Its  proper       The  proper  name  of  this  foundation  was  the  Abbey 
^'^•''*  of  St.  Peter  and  St.  Paul;-  t»ut  when  the  old  monastic 

church    was    consecrated    by    Laurentius,   in    613,    the 
remains  of  St.  Augustine  were  transported  thither,  and 
his  name  occasionally  substituted  for  those  of  the  two 
great  Apostles.     As  late,  however,  as   1325,  when   the 
high  altar  of  the  new  church  was  dedicated  afresh,  St. 
Peter  and  St.  Paul    are    still    enumerated  at  the  bead 
of  a    list    of    saints   who    were    supposed    to    exercise 
especial  patronage  within  the  sacred  enclosure. 
Choice  of        The  main  object  both  of   ^thelbert  and    Augustine 
the  locality.  ^^^   ^^    found,  in    the    new  monastery,  an  appropriate 
burial-place    not    only  for    themselves,    but    their    suc- 
cessors in  all  future  ages ;  and  the  site  was  cbosen  at 
some  distance  from  the  town  of  Canterbury,  partly,  as 
of  late  suggested,^    in  compliance  with  the  practice    of 
an  age  in  which  the  public  cemeteries  were  always  so 
situated,    and  partly,   as   the  present  Author  seems  to 
think,  in  fancied  imitation  of   our    Lord  Himself,  who 
"  suffered  without  the  gate.'' 


'   See  Mr.  Dunkiu's  "  Report  of  {  ready,  in  connexion  with  this  point  : 
the  Troceedings  of  the  British  Ar-  |  '•  Dieebant  enim  Eomani  primi  in 


ch?eological    Association  "   (1844), 
p.  139. 

2  Tit.  I.  §  9. 

^  ]Mr.  Stanley's  "  Memorials  of 
Canterbury,"  p.  24.  Gervaise  in  his  \  o  w,  monks  and  townsmen,  were 
"  Actus  Tontif.  Cantuar.,"  col.  1641,  I  alike  interred  "in  atrio  ecclesiai 
("  Scriptores  X."),  had  observed  al-  1  apostolorum  Petri  et  Pauli." 


Angliam  missi  civitatem  non  esse 
mortuorum,  sed  vivorum."  Cf.  below, 
p.  1 15.  We  find  from  the  same  writer 
(^ibid.),  that  all  persons,  high  and 


INTRODUCTION'.  V 

But  whatever  reasons  may  have  guided  the  founders  intention 
of  St.  Augustine's  in  their  choice  of  a  locality,  it  is  of  the 
unquestionable  that  much  of  the  early  greatness  of 
their  foundation  was  due  to  its  peculiar  and  exclu- 
sive right  of  sepulture.  Both  honour  and  advantage 
were  reflected  upon  it  by  the  proximity  of  the  illus- 
trious dead.  We  are  enabled  to  realize  the  vast 
importance  attached  to  this  privilege  by  noticing  the 
warmth  and  bitterness  of  the  reo-rets  which  followed 
its  suspension  and  ultimate  withdrawal.^  Tlie  earliest 
deviation  from  the  rule  prescribed  by  St.  Augustine  ■ 
occurred  on  the  demise  of  Archbishop  Cuthbert  in 
758.-  Till  that  period  the  cathedral  church  of  Canter- 
bury (known  as  Christ-church,  or  the  Church  of  the 
Holy  Trinity)  had  occupied  a  very  subordinate  posi- 
tion as  compared  with  what  the  Augustinians  loved 
to  designate  the  ''  rtiafer  priinaria ''  of  English  institu- 
tions, and  '^  the  special  nursling  of  the  mother  of  all 
''  churches.'' 

A  society  of   monks,  indeed,  was    also    organized  in  The  rival 
the  cathedral  church  as    early  as  the  reio-n  of   ^thel-  foundation 

•  1  •  •      1    ;>      .ofChnst- 

bert ;  **  but  these,  who  constitute  the  *'  envious  rivals     of  church, 
our  Author,  were  for  centuiies  eclipsed  by  the  superior 
reputation  of   the    monks    of   St.  Augustine's.     It  was 
clearly  from  a  consciousness  of  such  depreciation  that 
Archbishop  Cuthbert  was    at   length  resolved  to  strike 


^  ASeeHist.,  pp.  317,  S(/.  Thome's 
account  is  -svritten  with  the  same 
asperity:  "  Cuthbertus  igitar,  Can- 
tuariensis  archiepiscopus,  a  beato 
Augustino  undecimus,  sub  anno 
Domini  dccxliii.  animadverteus 
destitutionem  ccclesioc,  cui  praisi- 
debat,  eo  quod  nullo  honorabilis 
sepulturaj  decore  fulgeret,  dum, 
defunctis  archiepiscopis,  eorum  cor- 
pora auferrentur,  et  ad  monastc- 
rium  istud,  juxta  decreta  suramorum 


pontificum,  turaulanda  transfer- 
rentur,  dolo  concepto  iniquitatem 
parturiendo  condoluit,  et  quali- 
ter  ilia  consuetude  mutaretur,  tarn 
studiose,  quam  seditiose  tractavit." 
— ("  Scriptores  X.,"  col.  1772). 

2  Thornc's  date  (748)  is  incorrect. 
That  given  by  our  Author  is  con- 
firmed by  other  authorities.  See 
Godwin  "de  Pra?sulibus,"  ed.  Ri-^ 
chardson,  p.  45. 

»  See  Hist.,  pp.  133,  134, 


15 


VI 


INTRODUCTION. 


Artifice  by 
•which  the 
Augustiui- 
ans  were 
robbed  of 
their  dis- 
tinctive 
privilege. 


Subsequent 
struggles 
with  the 
Christ- 
church 
monks. 


a  blow  ill  favour  of  his  priory.  As  he  felt  his  end 
approaching,  he  gave  utterance  to  a  scheme,  '' long 
''  clierished,"  says  the  adverse  chronicler,  "  in  his  treach- 
"  erous  bosom,— a  scheme  most  deadly,  serpentine,  yea, 
''  even  matricidal/' — which  was  to  bind  his  family  of 
monks  by  a  solemn  oath  that  they  would  neither  divulge 
the  fiict  of  his  ilhiess  nor  his  death,  and  would  abstain 
from  all  public  celebration  of  his  obsequies  until  the 
body  had  been  interred  for  several  days.  The  funeral 
bell,  however,  tolled  at  last;  and  when  the  monks  of 
St.  Augustine's,  with  the  abbot  at  their  head,  proceeded 
to  assert  their  ancient  right  of  burying  the  departed 
prelate,  they  found  to  their  intense  annoyance  that  the 
work  was  already  done.  The  same  ''vulpine''  policy 
was  adopted,  we  are  told,  on  the  death  of  Bregwin, 
the  next  archbishop ;  and  although  Jambert,  his  suc- 
cessor, who  was  formerly  abbot  of  St.  Augustine's,  and 
who  in  that  capacity  had  led  an  armed  band  of 
monks  ao-ainst  the  sister-institution,  was  himself  even- 
tually  interred  according  to  the  primitive  regulations, 
those  regulations  were  never  permanently  re-esta- 
blished, nor,  as  may  be  readily  conceived,  was  the 
''  opprobrious "  conduct  of  the  Christ-church  monks 
forgiven  or  forgotten. 

I  have  somewhat  dwelt  upon  this  topic,  because  it 
is  continually  suggested,  with  greater  or  with  less  dis- 
tinctness, in  the  coiu'se  of  the  present  volume.  The 
fraternal  feelings  which  subsisted  for  a  while  between 
the  abbot  and  archbishop,  and  between  the  monks  of 
St.  Augustine's  on  the  one  hand  and  of  Christ- 
church  on  the  other,  had  gradually  died  away ;  and 
many  pages  in  the  history  of  both  fomidations  are 
darkened  by  the  narrative  of  feuds  and  broils  and 
jealousies,  of  furious  charges  and  as  furious  counter- 
charges, of  stubborn  lawsuits  and  envenomed  bickerings, 
which  are  sometimes  thought  to  be  the  special  charac- 
teristic of  these  later  and  less  favoured  ao-es. 


INTRODUCTION. 


vu 


The  feuds  at  Canterbury  were  again  both  complicated  Monastic- 
and  embittered  by  the  circumstance  that  the  presiding  conflict 
spirit  of  one  foundation  was  himself  a  bishop,  and  a  with  epis- 
bishop  armed  with  the  authority  befitting  the  pri-  ^°P^^^' 
mate  of  All  England.  Whatever  may  have  been  the 
dominant  cause,  it  is  a  fact  that  the  episcopal  and 
monastic  systems  have  been  seldom  found  to  work 
harmoniously  together.  At  first  a  large  proportion  of 
the  monks  appear  to  have  been  laymen,  and  even  where 
some  members  of  the  confraternity  were  admitted  into 
holy  orders,  and  so  contracted  new  relations  to  the 
bishop  of  the  diocese,  they  must  have  felt  themselves 
continually  sheltered  by  the  independent  genius  of 
their  institutions.  The  monastic  property,  for  example, 
was  never  suffered  to  subside  into  the  general  mass, 
of  which  the  bishop  was  at  first  the  chief  adminis- 
trator. A  spirit  of  independence  thus  engendered,  and 
in  many  cases  fostered  by  concessions  of  episcopacy 
itself,  would  be  productive  here  and  there  of  lasting 
benefits  ;  it  served  to  keep  alive  the  smouldering  em- 
bers both  of  civil  and  religious  freedom  ;  ^  and  in  times 
when  bishops  were  too  prone  to  wield  the  crosier  as 
an  engine  of  oppression  or  of  self-aggrandizement,  and 
when  the  secular  clergy  could  but  mutter  their  com- 
plaints in  secret  clubs  or  con jurati ones,  the  monastic 
element  in  European  society  became  itself  a  timely 
counterpoise,  and  often  led  the  way  to  healthy  re- 
actions. 

On  the  other  hand,  it  is    indisputable    that    as    cor-  Lofty  pre- 
ruptions  crept    into    the    cloisters,  with  the  increase  of  !he^Medi«- 
their    wealth    and    reputation,    many    abbots    grew    as  val  abbots, 
proud    and    domineering    as    the    bishop    or    the    feu- 
dal   lord    in    their     immediate     neiofhbourhood.       The 


'  Sec  M.  Guizot's  remark  {''His- 
tory of  Civilizdtmi,^'  ii.  94^,  who 
ooks  upon  the  earlier  race  of  monks 


as  champions  of  liberty,  in  the  '*  same 
AT  ay  as  the  borougli  retained  some 
Avrcck  of  the  municipol  system." 


VI 11 


INTRODUCTION. 


convent,  with  its  spreading  pastures  and  its  goodly 
parish-churches,  had  become  an  independent  organi- 
sation,—a  diocese  within  a  diocese.  Protected  by  a 
long  array  of  charters,  partly  old  and  genuine,  partly 
fabricated  in  the  clumsiest  fashion,  to  .  promote  the 
temporal  interests  of  his  house,  the  abbot  soon  aspired 
to  rank  completely  on  a  level  with  the  bishop  or  arch- 
bishop :  he  also  wore  the  mitre ;  he  pronounced  the 
solemn  benediction  ;  he  obtained  a  seat  of  honour  in 
the  councils  of  the  Church ;  he  consecrated  vessels  and 
even  edifices  for  the  service  of  religion ;  he  absolved  or 
reconciled  the  excommunicated  ;  he  boasted  that  he  was 
set  free  entirely  from  domestic  vassalage  and  local  juris- 
dictions ;  and  as  the  "  consort,  colleague,  and  commi- 
*'  nister  "  of  all  the  hio-hest  dio^nitaries  of  the  Church, 
evaded  their  demands  upon  him,  by  devoting  himself 
more  fervently  to  the  obedience  of  the  Roman  pontiffs. 
There  is  good  reason  for  believing  that  the  earliest 
papal  grant  in  favour  of  such  complete  exemption, — 
granted  in  exemption  not  only  from  the  ordinary  jurisdiction  of 
half.  the    bishop    in    whose    diocese    the    convent    might  be 

situated,  but  from  all  episcopal  control  whatever, — was 
accorded  to  the  monks  of  Fulda,  at  the  instance  of 
St.  Boniface,^  in  751.  A  similar  claim,  though  resting 
originally,  we  shall  see,  upon  a  far  less  truthfid  basis, 
was  advanced  by  the  great  Canterbury  convent,  whose 
annals  we  are  now  considering.  The  constant  plea 
of  Augustinians,  in  their  stmggle  with  the  archbi- 
shop, was,  ''  that  the  aforesaid  monastery,  by  virtue 
''  of  papal  grants  of  privilege,  had  been  exempted  since 
'•  its  very  foundation  from  all  ordinary  judicatures, — 
"  exempted  not  in  head  and  members  only,  but  in  all 
''  things  appertaining  to  it  within  and  without.''     They 


Effect  of 
papal  ex- 
emptions 


'  See  the  Letter  of  Pope  Zacha- 
rias  in  the  -works  of  Boniface,  ed. 
Giles,  i.  187  ;  Mabillon,"Annal.Ord» 


S.  Benedict.,"  ii.  157  ;  Schrockh,  xx. 
61  sq.  ;  Dronke,  "Codex  Diplom. 
Fuldensis,"  pp.  2,  3,  (Cassel,  1850.) 


INTRODUCTION. 


IX 


held  that  no  one,  save  the  Roman  pontiff,  or  a  legate, 
to  whom  such  power  might  be  occasionally  entrusted, 
had  jurisdiction  of  any  kind  over  their  monastery, 
"  the  abbot  or  the  monks,  the  clerics  or  the  tenants ;" 
— but  that  all  ordinary  jurisdiction  was  consigned  to 
officers  of  the  society  itself;  the  abbot,  in  particular, 
having  a  plenary  power  in  all  the  churches  appro- 
priated to  the  monastery,  or  otherwise  belonging  to  it, 
so  that  he  could  institute  or  displace  the  clergy  of 
those  churches,  and,  in  a  word,  could  exercise  all  kinds 
of  jurisdiction,  "  such  as  bishops  were  accustomed  to 
''  exercise  in  their  own  dioceses."' 

It  could  hardly  be  expected  that  archbishops  of  Can-  The  Arch- 
terbury    woidd    allow    these    arrogant    pretensions    to  }!,'s^ops  of 

*'  ,  or  Canterbury 

grow   up    and   circulate  unchallenged  ;    and  the  reader  resist  the 

who  desires  to  track  the  controversy  throuo-h  its  many  S^o^vth  ot 

•^  .  such  ex- 

tedious  windings  will  find  ample  means    of  forming    a  emptions. 

true  judgment  on  the  merits  or  demerits  of  the  various 

combatants,  in    the    chronicle    of   Gervaise  on  the    one 

side,  and   in  documents    appended    to  this    treatise    on 

the  other. 

A  single  instance    may  be  here    adduced,  as  serving  Example 

to  throw  light  on  papal  instruments  now  published  in  ^rawn 

exteiiso  for  the  first  time.     The  leamed  monk  of  Christ-  benediction 

church    positively    declares   that    all  the  abbots  of    St.  of  Abbot 
.      ,  .  (-..,  .  .  Silvester. 

Augustmes     anterior    to    Suvester    (1151-1161)    were 

accustomed,  on  applying  for  the  archiepiscopal  benedic- 
tion, to  make  the  ordinary  vow  of  canonical  obedience. 
Silvester  also  (runs  the  story)  is  induced  to  sue  for 
benediction,  like  his  numerous  predecessors  in  that 
office.  He  declines,  however,  to  receive  it  in  the 
cathedral  church ;  and  the  archbishop,  as  the  natural 
consequence,    declines    to    give    it   him  elsewhere.     Sil- 


'  See,  for  instance,  Thorne,  col. 
1987,  where  we  have  the  "arti- 
culi  libcrati    pro    parte     abbatis    ct 


conventus  S.    Augustini  "    at    full 
lenffth. 


X  INTRODUCTION. 

vester  now  (^' colleda  iieciinm"  is  the  quiet  sarcasm 
of  liis  critic)  goes  to  Eome,  and  there  is  even  more 
successful  than  he  seems  at  first  to  have  expected. 
He  brings  back  a  papal  instrument,  not  only  command- 
iiig  the  archbishop  (Theobald)  to  give  him  the  accus- 
tomed benediction,  but  to  give  it  without  calling  for 
any  profession  of  canonical  obedience. 

Appeals  to  With  this  mandate  Theobald  is  going  to  comply, 
°™*^'  when  a  fresh  combatant  steps  forward  in  the  person  of 
the  prior  of  Clirist-church,  who  is  anxious  to  preserve 
the  credit  of  his  fomidation,  or  at  least  to  do  his  ut- 
most in  reducing  the  pride  of  his  opponent.  He 
enters  an  appeal  to  Rome  ;  the  business  is  suspended  ; 
but  Silvester,  nothing  daunted,  traverses  the  Alps 
afi'esh,  and  on  his  reappearance  at  St.  Augustine's,  ex- 
hibits a  new  mandate,  calling  on  the  archbishop  to 
proceed  with  the  benediction  according  to  the  wishes 
of  his  rival,  without  heeding  fresh  appeals  from  any 
quarter,  "  which  also,"  adds  the  chronicler,  *'  came  to 
"  pass.  This  man  was  the  first  and  the  last  who 
"  received  in  his  own  church,  and  at  the  hands  of  the 
'•'  archbishop,  not  a  gift  of  benediction,  but  a  burden 
"  of  execration."^ 

Spirited  It  is  true  that  some  exalted  priviles^es  of  St.  Au^us- 

letter  of  •  .  r  o  o 

Archbishop  ^^^^'^  (this  one  in  the  number)  were  curtailed  in  after 
liichardto  times;  but  as  the  consequence  of  almost  every  applica- 

Alexander    ,-,,1-0  in  ^ii 

in.  tion  to  tlie  Koman  see,  the   favours  of  the  pope  were 

lavished  more  profusely  on  the  mxonks  at  the  expense 
of  bishops  and  archbishops.  A  remarkable  illustration 
of  this  state  of  things  is  furnished  by  a  letter  of 
the  English  primate,  Ai'chbishop  Richard,  (next  to 
Becket  in  the  series,)  Avhich  is  worthy-  of  especial  notice 
here,  because  it  will  be  found  to  tlirow  some  light 
upon  another  group  of  papal  instruments,  now  rescued 


'  Gervas.  "  Chron."  col,  1370. 


INTEODUCTION.  xi 

from  oblivion.  The  letter  ^  was  addieRsed  to  Alexan- 
der III.  about  the  year  1180,  on  the  occasion  of  a 
quarrel  between  tlie  abbot  of  Malmesbury  and  the 
bishop  of  the  diocese  in  which  that  convent  had 
been  planted.  After  mentioning  a  story  then  current, 
to  the  effect  that  an  exemption  might  be  had  at  Rome 
for  the  annual  payment  of  an  omice  of  gold,  he  tells 
the  pontiff  plainly,  what,  to  sober-minded  people  like 
himself,  appeared  to  be  among  the  very  worst  abuses 
of  the  age  : — 

''  Adversus  primates  et  episcopos  intumescunt  abbates, 
nee  est  qui  majoribus  suis  reverentiam  exhibeat 
et  honorem.  Evacuatum  est  obedientiaa  jugum,  in 
qua  erat  unica  spes  salutis,  et  pra3varicationis  anti- 
qu^e  remedium.  Detestantur  abbates  habere  suoruni 
excessuum  corrector  em,  vagam  impunitatis  licentiam 
amplectuntui',  claustralisque  militise  jugum  relaxant  in 
omnem  desiderii  libertatem.  Hie  [Hinc(?)]  est,  quod 
monasteriorum  fere  omnium  facultates  datae  sunt  in 
direptionem  et  pr^dam.  Nam  abbates  exterius  cu- 
ram  carnis  in  desideriis  ao-unt,  non  curantes  dum- 
modo  laute  exhibeantur,  et  fiat  pax  in  diebus 
eorum  ;  claustrales  vero  tanquam  acephali  otio 
vacant  et  vaniloquio ;  nee  enim  prsesidem  habent, 
qui  COS  ad  frugem  vise  melioris  inclinet.  Quod  si 
tumultuosas  eorum  contentiones  audii'etis,  claustrum 
non  multum  diiferre  crederetis  a  foro.  Hitbc  omnia, 
•  reverende  pater,  vestrse  correctionis  judicium  postu- 
'  lant  tempestivum.  Nisi  enim  huic  malo  maturius 
'  remedium  habeatur,  verendum  est  ne,  sicut  abbates 
'  ab  episcopis,  ita  episcopi  ab  archiepiscopis,  et  a 
'  prailatis  suis  decani  et  archidiaconi,  eximantur." 


^  It    will   be   found  among   the  [  of   Archbishop    Richard,   and  had 

printed  works   (Ep.  Ixviii.)  of  the  i  even  gone  to  Rome  as  proctor  for 

Archdeacon  of  Bath,  Peter  of  Blois,  |  him  in    his    controversy   with   St. 

who  was  attached  to  the  houseliold  i  Augustine's. 


xii  INTRODUCTION. 

Here  he  must  have  felt  that  he  was  treading  upon 
perilous    ground,    and    therefore   added    half-apologeti- 

cally : — 

''  Arguemur  temeritatis,  et  dicemur  os  nostrum  po- 
"  Suisse  in  coelum,  qui  non  de  superbise  spiritu,  sed 
*'  de  atramentario  doloris  hsec  scribimus.  Sentimus 
''  equidem  familiares  angustias,  qui  publicas  deplo- 
'•  ramus ;  nee  fortitudo  nostra  fortitudo  est  lapidis, 
"  nee  caro  nostra  aenea  est,  ut  tarn  enormes  injurias 
"  dissimulare  possimus/' 

He  then  alludes  particularly  to  the  case  of  St.  Au- 
gustine's, and  proceeds  to  draw  a  startling  parallel 
between  the  Roman  pontiff,  mth  his  "  many  flocks  and 
"  herds,"  (the  David  of  his  age,)  and  the  archbishop  of 
Canterbury  (the  Uriah),  with  his  single  "ewe  lamb,"  — 
a  piece  of  property  which,  had  no  evil  passions 
arisen  in  his  neighbours,  he  might  still,  he  says,  have 
''  cherished  in  his  bosom  with  the  forethouo-ht  of  a 
"  pastor  and  the  tenderness  of  a  father."  He  allows, 
indeed,  that  Eoman  pontiflfs  for  the  most  part  granted 
their  exemptions  from  a  genuine  disposition  to  promote 
the  peace  of  convents  and  to  shield  them  from  the 
tyi-anny  of  bishops  ;  but  he  urges,  nevertheless,  that  as 
tlie  issue  of  the  great  experiment  was  found  to  be 
confusion  and  disaster,  the  pontiff  would  act  wisely  if 
he  ceased  to  give  it  any  longer  the  support  of  his  high 
authority.  *'  Conservet  vos  Dominus,"  is  the  concluding 
prayer,  "ad  servandam  debitam  ecclesiis  libertatem." 
The  Eng.  The  bold  tone  of  this  production  seems  to  indicate 
archsside  ^^^^^  ^^^®  archbishop  felt  more  confidence  than  many  of 
with  the  his  predecessors  in  the  friendship  and  alliance  of  the 
bishops       English  crown.     And  such  was  really  the  case.     Amid 

against  the  the    struo'O'le    now    awakening:   between    the  royal    and 
Abbots.  . 

the  papal  forces,  it  grew  manifest  that  while  the  pontiff 
and  the  abbot  almost  uniformly  took  the  same  side, 
the  common  interest  of  the  king  and  primate  would 
often  tend  to  draw  them  also  far  more  closely  to  each 


INTRODUCTION.  XUl 

other.     Thus  the  temporary  reconciliation  or  '''  Composi- 
''  tion,"  as  they  termed  it,  between  Archbishop  Richard 
and  Abbot  Roger,  was  not  only  ratified  by  Henry  II. 
in  1182,  but  wrung  from  the  unyielding  monks  almost 
entirely  by  the  pressure  of   the  royal  power  ;  ^    and  it  Refusal  to 
is  equally  symptomatic  of  a  change  in  English  feeling,  ^\tlTthe 
that  when   the  pope  on  this  occasion   gave   orders   for  benediction 
the  benediction  of  the  abbot  of  St.  Augustine's,  without  hoctqy  ; 
requiring    any    vow    of  canonical    obedience,  he    could 
find  no  prelate  who  was  willing  to  execute  the  orders. 
He  first  applied  to  the  Archbishop,  who  steadily  refused. 
He  then  asked  the  Bishop  of  Worcester,  and  was  equally 
unsuccessful.     A  third  application  to  the  Archbishop  of 
Rouen  shared  the  same  fate  ;  and  the  result  was,  that 
the  task  of  pronouncing  the    ordinary  benediction  de- 
volved   upon   the    pope    himself     The   abbot  elect  was  which 

2:raciously   entertained   at  the  Tusculan,   and  there    ad-  ^J^^^^y  ^^^ 
^  ,  "^       .  ,  .    place  at 

mitted  to  his  office,  in  the  presence  of  the  whole  ponti-  Rome, 
fical  com't,  of  divers  other  prelates,  and  an  innu- 
merable concourse  of  clergy  and  people.  The  mitre 
and  the  ring  were  at  the  same  time  publicly  conferred 
on  Roger,  or,  to  use  the  soft  expression  of  the  chroni- 
clei',  were  now  restored  to  St.  Augustine's,  after  a  very 
long  disuse  ;  and  Alexander,  it  is  added,  as  a  signal 
proof  of   "  speciality   and   unvarying   love,"    sent    over 


'  Thome's  version  of  the  matter 
is  worth  extracting  :  "  Anno  Domi- 
ni M.CLXXXii.,  cum  controversia 
diu  fuisset  mota  inter  Ricardum 
archiepiscopum  et   abbatera    sancti 


lem  archiepiscopi  favente,  com- 
pulsi  sunt  per  ipsiim  rcgem  cum 
praidicto  archiepiscopo  pacem  et 
concordiam  per  modum  composi- 
tionis  inire,"  etc.,  col.   1835.     Just 


Augustini,  et  ejusdem  loci  conven-  before,    however,  when  the   abbot 

turn,    super   accusatione    privilegi-  himself  was  inclined  to  give  way, 

orum  istius    monasterii,    exactione  the  monks  "velut  lapides  solidis- 

professionis    ejusdem     abbatis,     et  simi   minus    cedentes,   quo    magis 


cajteris,  quce  prius  tacta  sunt,  tan- 
dem monachi  sancti  Augustini, 
gravaminibus  et  expensis  multi- 
pliciter    afflicti,   reye  Henrico  par- 


caduntur,  resumptis  vij'ibus,  pra?- 
dicto  archiepiscopo  opponcntes  se 
murum,  pro  domo  Domini  viriliter 
restiterunt." 


XIV 


INTRODUCTION. 


Chroniclers 
of  St.  Au- 
gustine's. 


Gocelin. 


to  the  convent  Lis    own  cape  ^  and  girdle  as  a  gift  in 
perpetuity. 

A  foundation  so  important  and  so  venerable,  ever 
acting  as  a  great  depository  of  ancient  wisdom,  and, 
in  spite  of  all  the  sins  and  follies  which  impaii'ed 
its  usefulness,  diffusing  far  and  wide  the  elements  of 
Cliristian  civilisation,  would  be  sure  to  find  among  its 
inmates  a  succession  of  devoted  chroniclers  and  cham- 
pions. Four  of  such  demand  a  passing  notice  at  our 
hands : — 

1.  The  first  was  Gocelin  (or  Gotseline),  a  French 
monk  of  St.  Bertin's,  who  came  to  England  in  the 
train  of  Hereman,  bishop  of  Salisbury,  in  1058.  *'  Is 
"  multo  episcopatus  et  abbatias  perlustrans  tempore, 
"  prfeclarae  scientige  multis  locis  monumenta  dedit,  in 
"  laudibus  sanctorum  Anglise  post  Bedam  secundus."^ 
Among  his  other  wanderings,  Gocelin  appears  to  have 
been  at  Ely  soon  after  1082,  and  subsequently  at 
Eamsey  ;  but  in  1098  we  find  him  settled  as  a  monk 
of  St.  Augustine's,  and  ardently  engaged  in  writing 
eulogies  upon  the  Canterbuj^y  saints.  He  was  excited 
in  his  efforts  chiefly  by  the  outburst  of  enthusiasm 
attendino"  the  recent  translation  of  relics  to  the  new 
church,  as  finished  by  Abbot  Wido  in  1091  ;  but  also 
by  a  wish  to  vindicate  the  favourite  saints  and  worthies 
of  the  monastery  from  the  malice  of  detractors.  With 
the  latter  object  he  wrote  his  Life  of  St.  Mildred,  and 
especially  the  "  Libellus  contra  inanes  S.  Mildredfe 
"  Usurpatores  ;  ''  both  of  wdiich,  as  well  as  other 
works  of  Gocelin,    appear   to    have    been  used  by  the 


'  The  reading  phimale  in  Tliornc 
(col.  1824)  is  clearly  a  mistake  for 
phtviak;  as  Du  Cange  indeed  has 
pointed  out    (s.  v.) 


-  Will. Malmesk  p.  130.  (''Script, 
post  Bed."     Francof.  IGOl.) 


INTPiODUCTION. 


XV 


Author  of  this  volume,  though  he  never  mentions  Gocelin 
by  name.^ 

2.  Thomas  Sprott,  however,  seems  to  be  the  earhest  Thomas 
inmate  of  St.  Augustine's  v^hose  production  can  be  ^P'^^"  > 
brought  within  the  sphere  of  genuine  history;  for 
Gocelin,  regarded  from  our  point  of  view,  was  little 
more  than  a  hagiographer,  reducing  into  shape  the 
multitude  of  older  lives  of  saints,  and  there  indulging 
his  imagination  very  freely,  but  adding  little  to  our 
real  knowledge  even  of  the  subjects  of  his  eulogy. 

The  "  Chronica"  of  Sprott,  to  which  the  Author  of  his  Chro- 
the  present  volume  was  anxious  to  acknowledge  his  -'jj^"  °^^^^" 
obligations  in  the  outset,  is  said  to  have  extended 
fi'om  the  Creation  to  the  year  1272,  or,  more  correctly, 
1232.-  The  work,  however,  was  no  longer  visible  at 
St.  Augustine's  when  Leland  made  his  famous  tour 
in  Kent  to  search  for  antiquarian  treasiu*e.  (''Nusquam 
"  etenim  illic  apparet  Spotti  ^  historia,  et  verisimile  est 
'^  omnino  periisse/')  "^  And  although  a  copy,  once  sur- 
viving in  the  Cotton  Library  (Yitellius,  D.  11.),  was 
used  by  Dugdale  in  compiling  the  "  Monasticon,"  that 
volume  also  has  now  perished.  The  so-called  '•  Chro- 
"  nica "  of  Sprott,  v/hich  Plearne  edited  in  1719, 
agrees  neither  with  quotations  made  from  the  Cotton 
MS.,  nor  mth    one    pointed    reference    to  Sprott  con- 


^  See  pp.  217  sq.  It  also  notice- 
able that  Gervaise  of  Canterbury- 
speaks  with  seeming  disparagement 
of  Gocelin  ("  Script.  X."  col.  1633), 
where  he  calls  him  - "  nescio  quem 
"  Gocelinum."  Thorne,  on  the  other 
hand  dignifies  the  ^vork  "  de  Trans- 
latione  sancti  Augustini,"  with  the 
title  "Chronica  Gotselini "  (col. 
1783.) 

■^  Thome's  Prologue  is  made  to 
say  M.ccLxxii.  (col.  1758);  but  in 
the  body  of  the  work  (col.  1881), 


we  are  informed,  just  before  the 
entry  at  A.D.  1231,  "  Ilucusque 
chronica  sua  partim  perduxit  T. 
Sprot  ;  abhinc  idem  frater  Wil- 
lelmus  [Thorne]  sui  temporis  di- 
gessit  historiam."  Is  not  m.cclxxii. 
a  misreading  of  3i,ccxxxii.  ? 

^  Another  form  of  the  name  not 
unusual. 

^  See  the  various  "  Testimonia 
de  Thoma  Sprotto"  prefixed  to 
Ilearne's  edition  of  the  so-called 
"  Chronica,"  pp.  Ixi.  sq. 


Xvi  IXTRODUCTIOX. 

tained    in    the    present    volume.     It    seems    to    be    a 
collection  of  mere  "  excerpta/'  relating  to  English  his- 
tory, and  St.  AugiLstine's  in  particular.^ 
William  3    ]3^j^  while  it  is  most  likely  that  this  chronicle  of 

the  Canterbury  monk  has  perished,  we  have  reason 
for  believino'  that  the  substance  of  it  has  descended  to 
us  partly  in  the  present  volume,  but  more  completely 
in  tlie  "  Chronica''  respecting  the  abbots  of  St.  Au- 
gustine's, compiled  by  William  Thorne  (de  Spina),  a 
member  of  the  same  foundation.  Thorne  informs  us 
that  the  earlier  half  of  his  production  (as  far,  that  is, 
as  1272,  or  rather  1232)-  was  chiefly  borrowed  from 
that  source,  though  not  without  considerable  aug- 
mentation and  retrenchment  :  ''  Ego  Willelmus  dictus 
"  Thorne  necessario  compulsus,  et  exemplo  priorum 
"  merito  provocatus,  quasclam  superflua  a  compilatione 
"  dicti  Thom^  resecans,  qusedam  notabilia  suis  in  locis 
"  eidem  superaddens,  aggregatis  hinc  inde  diver- 
'•'  sorum  processuum  codicellis,  proprii  sudoris  labore, 
"  ad  utilitatem  fratrum  et  commoditatem  legentimn, 
"  reliquum  temporis  in  imum  corpus  propagare  curavi.'' 
The  latter  half  of  Thome's  chronicle,  wdnch  is  far 
more  copious  than  the  earlier,  has  continued  the  annals 
of  the  monastery  to  the  closing  years  of  Richard  II., 
the  last  entry  bearing  date  1397. 
Design  of  4  ^Yg  j^q^^  approach  the  Author  of  the  present 
of  this  History,  who  undertakes  to  handle  the  same  sub- 
History,     jgg^^    ^j^j   ^yi^Q   follows,    at    no    distant   period,    in   the 


^  I  am  glad  to  be  supported  in 
this  view  by  the  learned  Author  of 
the  General  Introduction  to  the 
*'  Monumenta  Britannica,"  who  says 
(p.  28,  n.  1):  "There  seems  no 
ground  whatever  for  attributing 
these  chronicles  to  Sprott ;  they  are 
brought  down  more  than  a  cen- 
tury after  the  time  of  his   death." 


When  Reyner  wrote  his  "Apo- 
stolatus  Benedictinorum  in  Anglia  " 
(Duaci,  1626),  it  was  believed 
that  the  genuine  Sprott  was  in  the 
possession  of  Abbot,  "  qui  nunc 
vocatur  Cantuariensis  episcopus," 
(p.  46.) 

-  See  above,  p.  xv.  n.  - 


INTRODUCTION.  XVll 

steps  of  William  Thorne.  His  aim,  however,  is  still 
more  ambitious,  and  in  the  part  which  has  come 
down  to  us,  the  work  has  been  constructed  on  a  scale 
of  grandeur,  or  more  properly  of  difiuseness,  which  has 
few  examples  in  the  literary  products  of  that  age  of 
compilations.  We  gather  from  the  introductory  Table, 
which  may  justly  be  regarded  as  a  kind  of  index  to 
the  whole  work,  that  the  Author  had  intended  to  dis- 
tribute his  materials  under  "  Tituli,''  corresponding  to 
the  list  of  Abbots  who  had  ruled  in  St.  Augustine's. 
The  whole  number  thus  obtained  is  sixty-two,  in- 
cluding one  "  Titulus"  of  introductory  matter  ("  de 
"  Fundatione''). 

But   so  vast  was  the  conception  of  the  Author,   and  K<^^  ^^\ 

GXGCUtCO.. 

SO  fatal  the  facility  with  which  he  passed  from  St. 
Augustine's  to  the  general  history  of  the  Anglo-Saxon 
church,  that  fourteen  only  of  these  ''  Tituli,''  embracing 
an  account  of  little  more  than  two  hundred  years, 
appear  to  have  been  absolutely  finished ;  while  the 
rest  of  the  volume  is  made  up  of  what  may  be  entitled 
preparations,  or  rough  materials,  for  the  projected 
history, — such  as  charters,  bulls,  and  other  muniments 
relating  to  St.  Augustine's,  and  ranging  all  of  them 
between  the  Norman  Conquest  and  the  early  years  of 
Eichard  I.  (circa  1192).  The  work  accordingly  is  Its  relation 
superior  to  the  "  Chronica "  of  William  Thorne,  in  chroiiide. 
giving  us  a  large  collection  of  the  older  archives,  and 
narrating  the  chief  events  of  all  that  early  period  in 
our  history,  where  Thorne  is  well-nigh  silent ;  while  it 
is  inferior  to  his  Chronicle  in  the  want  of  some  histori- 
cal commentary  to  illustrate  the  import  of  the  bulls 
and  charters  brought  together  in  the  last  division. 
In  other  words,  the  two  productions,  as  now  extant, 
when  regarded  in  this  light,  become  (if  I  inay  so  ex- 
press it)  reciprocally  complementary. 

The  splendid  manuscript  from  which  the  text  of  our  Account  of 
edition  is  derived  has  long  been  known  to  anti{juarian  jjj|jj  j^jg*^' 

b 


xviu 


INTRODUCTION'. 


scholars,— a  circumstance  wliicli  ouglit  to  be  distinctly 
mentioned  in  this  place,  as  serving  to  account  for  the 
jnihlicity  already  given   to    the    more  valuable    part  of 
its  contents.     It  was  consulted,    for  example,    by  Spel- 
man,  Selden,  Twysden,  Somner,    Dugdale,  Hickes   and 
Wanley,  by  Lewis,  the  historian  of  the  Isle  of  Thanet, 
by  Wheloc  and  Smith,  the  editors  of  Bede,  by  Bishop 
Stillingfleet,  in  composing  his    ''  Origines   Britannicse,'' 
and   still   more    recently   by   Mr.    Kemble,  the   distin- 
guished editor  of   the    "  Codex  Diplomaticus/'      With 
the  exception  of  a  modern  copy  of  it   in   the  Harleian 
Collection,  No.  686,^  our  manuscript  appears  to  be  the 
only  form  in  which  the    Author's  industry  had,  till  tlie 
publication    of  this   volume,    been   transmitted   to    our 
times. 
Its  presen-       The  manuscript  was  executed  in  the  first  quarter  of 
r^H^,*?*^^  the  fifteenth  century,  and  is  now  in   the   possession  of 
^'"      the  Master  and    Fellows  of    Trinity  Hall,    Cambridge, 
to  whom  it  was  presented  by  Robert  Hare,  the  Cam- 
brido^e  arch?eoloojist,^  who  died  November  2,  1611.     The 
following  entry  on  the  first  page  will  serve  to  indicate 
the  spirit  and  intention  of  the  donor  : — 

"  Liber  iste  quondam  spectavit  ad  coenobium  beato- 
''  rum  apostolorum  Petri  et  Pauli,  sive  Augustini,  juxta 
"  muros  civitatis  Cantuarise.  Ipso  autem  monasterio 
**  sub  regimine  regis  Henrici  octavi  sublato,  bonisque 
"  omnibus  monachorum  spoliatis,  et  in  usum  regium 
"  conversis,  idem  liber  fortuito  pervenit  ad  manus 
"  magistri  Roberti  Haer,  qui  dedit  eundem  Collegio 
'*  sive  Aulce    Sanctis  Trinitatis  Cantabrigiensis,  ibidem 


'  I  am  indebted  for  a  knowledge 
of  this  fact  to  Nasmith's  edition 
of  Tanner's  "  Notitia  ^Monastica  " 
(Kent,  xii.  §  2.)  Excerpta  of  some 
early    portions    of   the  -work  will 


also  be  found  in  the  Hare  Papers 
(]MS.  Caius  Coll.  Camb.  No.  391). 

^  See  "  Cambridge  Portfolio," 
edited  by  the  Rev.  J.  J.  Smith, 
i.  149  sq.  Lond.  1840. 


INTRODUCTION^  XlX 

"  tiito  et  secui'e  custodiendum.     Hac  tarn  en  conditione, 

"  ufc,  si    imposterum    (ftivente    Deo)  monasterium  illud 

"  rerodificari  contingeret,  tunc  magister  et  socii  Collegii 

"  sive  Anl?e    Sanctse  Trinitatis    prsedictos     eundem    li- 

*'  bruin    monachis    ejusdem    coenobii    restitui    facerent, 

*'  quoniam  ad  eos  de  jure  pertinere  debet/' 

We    are  now  in  a  position  to  inquire  respecting  tlie 

age    and    name  of   the    Author,  and    the    value  of  his 

work  as  an  historical  compilation. 

The  first  of  these  points  is  readily  determined.     From  Age  of  the 

.  Writer 

the    body    of  the    narrative    we    may    collect    that  the 

Welsh  rebellion  ^  imder  Owen  Glendower  had  been 
recently  crushed ; —  an  intimation  which  will  bring  us 
to  the  first  decade  of  the  fifteenth  century.  We  gather 
also,  from  the  use  of  the  expression  "pise  memorise/'^ 
that  Archbishop  Arundel  was  no  more  at  the  date  of 
the  first  '•  Titulus/'  Avhich,  as  he  died  on  the  20th  of 
February  ''1418"  (z.6.  1414),  will  place  the  transcrip- 
tion of  the  present  MS.,  if  not  the  actual  composition 
of  the  work  itself,  after  that  year.  On  the  other  side, 
as  the  chronological  Table  ends  abruptly  in  the  first 
quarter  of  a  page  at  the  year  1418,  and  as  the  entries 
for  three  or  four  years  preceding  are  made  in  a  dif- 
ferent hand,  the  inference  is  necessitated,  or,  at  least, 
suggested  very  strongly,  that  the  execution  of  the  work 
for  some  cause  or  other  had  been  discontinued  soon 
after  1413  ;  nor  have  we  any  intimation  in  the  body 
of  tlie  narrative,  considered  as  distinct  from  the  chro- 
nological Table,  to  favour  the  hypothesis  of  later  origin. 
We  are  at  liberty,  therefore,  to  conclude  that  1414  is 
approximately  the  time  at  which  the  work  of  our 
Author  was  finally  inteiTupted. 

Who    that  Author    was    we  are  unable  to  decide  at  ^^'^^  leading 
once  with  equal  certainty.     The  manuscript    itself  has  terlstics. 
neither  title  nor  colophon.     From  it,  however,  we  may 

>  pp.  25G,  257.  I      *  p.  89. 

b  2 


XX 


INTRODUCTIOX, 


Dislike  of 
the  Christ- 
church 
monks  ; 


of  the  Ca- 
nons of  St. 
Gregory's 


and  espe- 
cially of  the 
Lollards. 


safely  argue  tliat  tl.ie  ^vriter,  when  embarking  on 
his  project,  was  a  monk  of  St.  Augustine's.  He  is 
ever  anxioas  to  extol  the  dignity  and  vindicate  the 
rights  of  that  foundation.  He  inherits  all  the  acri- 
mony of  liis  predecessors  with  respect  to  the  adjoining 
monastery  of  Christ-church,  wliich  he  never  fails  to 
represent  as  a  subordinate  society.  His  hatred  also  of 
"  Grec^oriani,"  or  the  confraternity  of  canons-regular, 
founded  at  Canterbury  in  honour  of  St.  Gregory,  is 
equally  apparent,  and  arose  from  precisely  the  same  feel- 
ino-  which  is  noticeable  in  the  case  of  Gocelin, — a  fear 
lest  members  of  the  new  establishment  should  anyhow 
make  good  their  claim  to  the  possession  of  the  relics 
of  St.  Milch-ed.  ^  But  these  -'^Tmuli ''  are  not  the 
only  foes  denounced  by  our  historian.  He  loses  no 
opportunity  of  manifesting  his  deep  antipathy  to 
Lollards.  Everything  most  xile,  most  murderous,  and 
most  sacrileoious,  which  he  finds  in  earlier  annals  of 
his  country,  rises  up  before  him  as  a  dark  precm'sor 
of  the  modern  heretics,  who  dared  to  say  that  tem- 
poral riches  ought  never  to  have  been  bestowed  upon 
'•'  the  monasteries  and  ministers  of  holy  Church."- 

So  far,  however,  the  characteristics  of  the  Author 
are  precisely  those  which  would  be  found  in  almost 
eveiy  monk  of  St.  Augustine's,  wiiting  in  the  troublous 
interval  between  the  fii^st  conviction  of  Jolm  Oldcastle, 


'  See  ahove,  p.  xiv,  Capgrave's 
version  of  this  matter  runs  as  fol- 
lo"ws  :  "  Inveni  enim  scriptum  in 
caenobio  sancti  Gregorii  Cantuarias, 
quod  anno  Domini  m.l:<:sxv.,  Lan- 
francus  arcliiepiscopus  corpora 
sanctarum  virginum  oNIildredse  et 
Edburgse,  in  Thaneto  insula  se- 
pulta,  de  terra  levavit,  et  in  eccle- 
sia  beati  Gregorii  Cantuaria^,  quam 
ad  pai^penxm    solamen  paulo  ante 


de  rebus  ecclesise,  cui  pra?sidebat, 
ditaverat,  cum  magno  honore  trans- 
ferens  collocavit.  Ibi  revera  scri- 
nium  satis  pretiosius  adventantibus 
ostenditur,  sed  altercationem  inter 
monachos  et  canonicos  pro  corpore 
sanctaj  Mildredre  nondum  tempore 
sedatam,  peritioribus  discutiendam 
relinquo." — Nova  Leyenda^  fol. 
ccxxxiv.  ed.  1516. 
-  p.  208. 


IXTKODUCTION. 


XXi 


and    his    ultimate    execution    in  St.  Giles's    Fields    as 
'^  a  pernicious  and  detestable  heretic." 

But  allusions  are  not  altogether  wanting  in  the  work  Possible 
before   us  to  the  personal   whims   and  predilections  of  ^l^^}^  ^^^ 

.  f-  .  ^  identihca" 

the  writer.  Notwithstanding  the  great  paucity  of  anec-  tion. 
dotes,  for  which,  indeed,  his  volume  is  remarkable,  it  has 
preserved  some  curious  illustrations  of  the  mightiness, 
activity,  and  self-dependence  tlien  attributed  by  their 
admirers  to  the  natives  of  Norfolk.^  He  is  also  care- 
ful to  point  out  the  changes  Avhich  have  taken  place 
in  Norfolk  and  Suffolk  bishoprics.^  He  tells  us  exactly 
how  far  North  Elmham  is  from  Walsingham.^  He 
regrets  the  thirst  for  posthumous  reputation  (charac- 
teristic, as  he  thinks,  of  Normans),  which  had  led  a 
Norman  bishop  to  abandon  Elmham,  and  to  place  his 
chair  at  Thetford  ;*  and  in  citing  a  passage  from  Wil- 
liam of  Malmesbury,  with  reference  to  these  topics,  he 
interpolates  the  v/ord  •nohilem  ^  as  specially  suited,  in 
his  judgment,  to  describe  the  province  of  East  Anglia. 

Now,  if  we  assume  ^  that  Thomas   of  ELMHAiki  was  ^y^^  ^^^ 
the  Author  of  the  present  History,  these  circumstantial  Thomas  of 
references  to  Norfolk,  and  to  Elmham  in  particular,  at  ^^°^^^^ 
once  receive  an  adequate  explanation.     Thomas  of  Elm- 


>  p.  140. 

2  pp.  166,  167,  241,  242. 

3  p.  167. 
»  p.  167. 

5  p.  167,  n.  ^ 

"  On  examining  the  Ilarleian  Ca- 
talogue of  MSS.  under  No.  686,-which 
refers  to  a  modern  copy  of  our  MS. 
(above,  p.  xviii.),  I  find  that  the  au- 
thorship of  this  history  of  St.  Au- 
gustine's is  there  actually  ascribed  to 
Thomas  of  Elmham;  thus  intimating 


that  Wanley,  under  whose  superin- 
tendence the  earlier  portion  of  the 
Ilarleian  Catalogue  was  made,  had 
been  already  led  to  the  conclusion 
here  advocated.  No  reason  was, 
however,  given  by  him  for  such 
ascription;  while  it  is  clear  that 
when  he  was  engaged  in  construct- 
ing his  Catalogue  of  Anglo-Saxon 
MSS.,  in  which  our  History  is  fully 
noticed  (pp.  172,  173),  he  had  uo 
idea  as  to  the  real  author  of  it. 


xxu 


INTRODUCTION. 


luiin  was  a  monk    of  St.  Augustine's.^       He    held    the 
office    of   treasiu-er    of   that   monastery    in    1407,— the 
year    in    which,    according    to  an  entry  in  our  chrono- 
loo-ical    Talole,^    he    had   been    arrested,    at    the  suit  of 
Henry    Somerset,    for    an   alleged    excess  of   ^dgour  in 
discharo-ing    the    duties    of    his    vocation.      The    same 
Thomas  of  Elmham  had,  moreover,  (in  1414,)  ceased  to 
he  a  Benedictine  monk,  and,  following  in  the  steps  of 
others,  who  then  panted  for  a  higher  measure    of  mo- 
nastic   austerity,    had   joined    the    Cluniac    Order,  and 
was  prior    of   the    convent  of  Lenton,  in  Nottingham- 
shire;    the    temporalities    of   which    appointment    Avere 
made  over  to  him  on  the  11th  of  Jime,  1414.^ 

It  will  be  noticed  how  these  dates  accord  with  the 
suspension  of  the  present  history ;  and,  if  further  proof 
be  needed  to  identify  the  writer  of  it  with  Thomas  of 
Elmham,  we  shall  find  such  proof  in  the  remarkable 
similarity  of  style  and  spirit  pervading  this  and  other 
productions,  of  Avliich  the  authorship  is  more  completely 
ascertained.  The  style,  it  is  observed,  of  Elmham's 
"  Vita  et  Gesta  Henrici  Quinti"  is  so  '^  extremely 
*'  inflated  as  occasionally  to  suffocate  the  sense;"*  and 
in   the    work   before  us,  where   the  matter  is  original, 


'  Ilearue,  wlio  edited  ''  Thomse  de 
Elmham  Vita  et  Gesta  Henrici 
v.,"  in  1727,  "vras  disposed  to  con- 
clude, from  certain  yagiie  expres- 
sions in  p.  3,  that  Elmham  -was 
hom  on  the  continent  (Hearne's 
Proef.  pp.  XV.,  xvi.),  and  the  same 
opinion  has  been  countenanced  in 
Fabricius,  Biblioth.  Med.  Latin, 
(ed.  Schottgen  and  Mansi).  But 
the  tme  explanation  of  the  language 
is  most  probably  that  which  is  sug- 


gested in  the  General  Introduc- 
tion to  the  "  Monumenta  Britan- 
nica  "  (p.  29,  n.  6),  viz,  that  the 
Author  -svas  only  expressing  in  his 
usual  bombastic  manner  his  want 
of  skill  in  composition. 

-  p.  72-. 

^  See,  respecting  the  Eoyal  Patent, 
Heame,  as  above,  Append.  No.  ii. 

^  "Monument.  Britan."  General 
Introd.  p.  29. 


IXTEODUCTIOX. 


XXlll 


and  not  entirely  or  in  snbstance  borrowed  from  more 
elegant  writers,  no  one  will  dispute  the  miserable  want 
of  skill  in  composition,  or  defend  the  Author's  turgid 
epithets  and  his  declamatory  diction.  The  resemblance 
is,  however,  still  more  obvious  in  attempts  at  ver- 
sification where  materials  of  comparison  have  been 
placed  ^vithin  our  reach.  Thus,  in  a  metrical  account 
of  the  foundation  of  St.  Augiistine's,  which  the  reader 
will  find  in  "  Titulus  I.,''  we  have  the  follomng  lines 
in  honour  of  St.  Pancras  : — ^ 

*•  Marcida  duni  tellus  patet,  hanc  tu  gerraine  justi 
Ornas  Augustini  ;  flos  datur  inde  novellus. 
Nunc  juvenes  puerique,  senes,  laudes  date  lenes  ; 
Almiphonis  jubilate  tonis,  per  rura  colonis.'" 

And  on  turning  to  the  metrical  Life  of  Henry  Y., 
or  rather  to  a  few  acrostic  verses  of  the  Author  on  his 
own  name  ''  Thomas  Elmhani  Monackus  "  appended  to 
that  Life,  we  meet  again  with  lines  -  approaching  very 
nearly  to  those  just  quoted.  They  grow  out  of  a  pro- 
fane Te  Deum  in  honoiu-  of  the  Blessed  Virgin,  c.[/.  : — 

"  Marcida  jam  tellus  patet,  hinc  tu  germine  sacro 
Ornes,  Theothocos,  flore  virente  novo, 
Nuntia  sacra  tibi,  quee  contulit  angelus,  Angli 
Almiphonis  resonent  perpetuanda  tonis." 


'  p.  93. 

-  The  whole  acrostic  is  printed 
in  Ilearne,  as  above,  Append.  No. 
vii.,  from  the  Cotton  ^IS.  Vespas. 
D.  xiii.  10.  For  a  second  copy  of 
his  Te  Dcum  to  the  Virgin,  see 
Cotton  MS.  Julius  E.  iv.  3,  where 
the  hymn  is  said  to  be  "ad  lau- 
dem  Dei  Genitricis  iMaria?,  propter 
gloriosam  expcditioncm  regis  llen- 
rici  quinti,  et  pro  succursu  regis 
AngliiT,    dotis    suae,  qua)    cunctas 


hffireses,  cum  ha?resiarcha  Johanne 
Old-Castel,  suis  precibus  interemit:" 
— two  events,  it  will  be  noticed, 
which  were  occupying  the  public 
mind  exactly  when  the  chrono- 
logical Summary  prefixed  to  this 
volume  Avas  for  some  cause  or  other 
interrupted.  (See  p.  73.)  AflSni- 
ties  even  more  remarkable  have 
been  kindly  pointed  out  to  me  in  the 
Metrical  Life  itself,  e.g.  11.  93,  579, 
G98,  1180,  USl. 


XXIV 


INTRODUCTION. 


Career  of 

Elniliaiu 

sifter  liis 

departure 

from  St. 

Aup;us- 

tiiic's. 


Historical 

materials 
placed  at 
his  disposal, 


SuLsequcntly  to  his  iastalment  as  the  prior  of  Len- 
ton,  Elmham  was  (in  1416)  appointed  vicar-general^ 
to  Raymund  abbot  of  Clugny  for  the  kingdoms  of 
Enghand  and  Scotland,  and  ten  years  later  (in  1426) 
he  received  a  fresh  promotion^  to  the  office  of  com- 
missary-general in  spirituals  and  temporals,  for  all  va- 
cant benefices  belonging  to  the  Cluniac  Order  in  Eng- 
land, Scotland,  and  Ireland.  In  the  same  year  he 
volimtarily  resigned  his  post  at  Lenton ;  for  John  Elm- 
ham,  perhaps  a  relative  of  his  own,  was  then  collated  to 
the  vacant  office  on  the  nomination  of  Thomas  Nelond, 
prior  of  the  Cluniac  monastery  at  Lewes.  ^  The  latest 
glimpse  that  we  obtain  of  Thomas  of  Elmham's  history 
is  in  a  metrical  piece,  where  he  invokes  the  friendly  cri- 
ticism of  the  ''glorious  doctor,  Mr.  John  Somersethe,"* 
with  whom  he  stood,  as  it  appears,  on  very  intimate 
terms.  Now,  John  Somerset  was  the  celebrated  tutor 
and  physician  of  King  Henry  the  Sixth ;  but,  although 
elected  as  a  Fellow  of  Pembroke  Hall,  Cambridge,  as 
early  as  1410,  ^  his  reputation  was  not  established  till 
considerably  later,  not  perhaps  till  1440,  soon  after 
which  date  he  was  appointed,  as  a  man  of  eminent  learn- 
ing, and  as  chancellor  of  the  exchequer,  to  assist  in 
drawing  up  a  code  of  statutes  for  the  original  foimdation 
of  Kino-'s  Colleo-e. 

In  passing,  from  this  brief  inquiry,  to  the  substance 
of  the  work  itself,  we  cannot  fail  to  notice  how  favour- 
able was  the  position  of  a  man  like  Thomas  of  Elmham 
for  collecting  the  materials  out  of  which  the  present 
narrative  has  been  eventually  constructed.  The  hbrary 
of  St.  Augustine's  had  been  always  famous  for  its  large 


^  Hearne's  Prsef.,  as  above,  p.  xxii. 
2  Ibid. 

^  Ibid.  Append.  No.  ii. 
*  Ilarleian    MS.   No.  864,    §    2. 
The  next   section  of  the  same  MS. 


contains  a  "Laus  M.  Johannis 
Somerset  metrice,"  by  the  same 
hand. 

^  See  Baker's  communication  to 
Heame,  as  above,  p.  354. 


IXIKODUCTIOX. 


XXV 


accumulation  of  literary  treasures.  Conspicuous  in  ilie  The  LUni 
midst  of  them,  or  guarded  in  more  recent  times  with  ^'■^^^^''^"'• 
special  reverence,  on  the  ledge  immediately  above  the 
high  altar  of  the  church,  ^  were  seen  the  "  libri  missi 
"  a  Greo'orio  ad  Auojustinum."  These  books  our  Au- 
thor  characterizes  very  aptly,  when  he  calls  them  the 
"  primitise  librorum  ecclesise  Anglicanse/' ^  Of  the 
twelve  volumes  included  in  his  catalogue,  some  have 
probably  no  title  to  be  called  "  Gregorian."  But  that 
Gregory  did  send  over  many  codices  to  England  is  made 
certain  by  the  testimony  of  Bede,  ^  whose  information 
was  derived  from  Albinus,  the  eighth  abbot  of  St. 
Augustine's.  It  is  true  this  convent,  though  escaping 
the  barbarity  of  the  Danes,  was  afterwards  materi- 
ally damaged  by  a  fire,  which  broke  out  on  the  20  th 
of  August  1168;  and  Thorne,  who  has  narrated  the 
occurrence,  ^  adds  that  many  of  the  old  monastic  char- 
ters perished  in  the  flames  (' '  in  qua  combustione  multse 
''  codicellse  antiquse  perierunt '')  ;  yet,  in  common  with 
our  Author,  he  is  positive  in  his  assertion  that  some  at 
least  of  the  Gregorian  manuscripts  were  extant  when 
he  wrote  : — ''  Habemus  etiam  Bibliam  sancti  Greo'orii  et 
"  Evangelium  ejusdem,  et  quasdam  capas  veteres,  qua3 
*'  omnia  idem  Gregorius  misit  Augustino."*^  This  same 
tradition  was  handed  down  to  Leland,  who  inspected 
the  hbrary  of  St.  Augustine's ;  and,  while  deploring 
how  the  monks  of  his  day  undervalued  their  inheri- 
tance, ^   expressed   his   own   unbounded   admiration    of 


1  This  fact,  alluded  to  in  Tit.  II 
c.  6,  is  further  indicated  in  the 
coloured  drawing  of  the  high-altar, 
as  preserved  in  the  present  MS. 
(5'cenist.,  p.  27G,n.  •.) 

*  p.  99. 

3  "  Hist.  Eccl.,"  i.  29. 

*  "  Chronica,"  coL  1815.  Reyner 
is  therefore  at  fault  when  he  urges 
that  the  "  archives  and  muniments 


of  St.  Augustine's  remained  whole 
and  intact  until  the  reign  of  Henry 
VIII." — Apostohtus  Bencdictinorum 
in  Aiujlia,  p.  47. 

^  "  Chronica,"  col.  17G3. 

"  "  Gra;cos  codices  non  intellcctos, 
et  Latinos,  pra)  senio  ipsis  parum 
amabiles,  in  forulorum  usus,  ut 
nihil  vilius  dicam,  discerpi:erunt." 


XXVI 


IXTRODUCTIOX. 


the    Gregorian    manuscripts.      "  Ex  Latinis  autem  co- 
"  dicibus,"    he    writes,    "  majusculis    litteris    Romanis 
"  more  veterum    scrip tis,  hi  etiam  nunc  extant,  incre- 
*'  dibilem  pra?  se  ferentes  antiquitatis    majestatem,  vi- 
"  delicet    duo   volumina,    quaiuor  evangelia   complec- 
''  tentia,  sed  alius  quam  vulgaris  interpretationis/' 
Arc  any  of      It  might  fairly  be  expected,  after  Wanley  drew  dis- 
1  limes  nmv  ^^^ct  attention  ^  to  the  catalogue  preserved  in  our  own 
extant?       MS.,  that  efforts  would  be  made  to  identify  particular 
volumes   there    described    with    literary   relics   in   our 
modern  libraries.     Different  results,  however,  have  been 
frequently  obtained  by  different  archaeologists.     Wanley 
himself,  for   instance,    contended  that  as   late  as   1601^, 
the  large  Gregorian  Bible  in  two  volumes  was  known 
to   be  still  extant,  being  referred  to  in  a  petition  ad- 
dressed during  that  year  to  King  James  I. ;  and  in  the 
judgment   of  the  author    of  the    "  Palgeograpliia  Sacra 
"  Pictoria,''  part    of  this  great   Bible  may  be  seen   at 
present  in  the  Royal  MS.,  I.  E.  vi.  -     Wanley  wa,s  fiu*- 
ther  of  opinion  that  we  are  able  to  identify  two  copies 
of  the    Gospels   mentioned  in  our  catalogue  with   two 
manuscripts   surviving  at  the   present  day,  one  in  the 
Bodleian  and  the  other  in  the  library  of  Corpus  Christi 
College,   Cambridge  ;  while  Mr.  Stevenson  has,    on   the 
contrary,  determined,  in  alluding  to  the  same  topic,  that 
"  with  respect  to  the  claims  of  particular  volumes   to 
"  form  part    of  this  donation,  the   external  evidence  is 
"  dubious,  and    the  internal  evidence    condemnatory.''^ 
The  present  is  no  place  for  the  discussion  of  this  diffi- 
cult  problem ;    but    with  regard   to    the    Corpus    MS., 
enough,  I  think,  might  be  advanced  to   make  it   pro- 


'  "Lib.  Vet.     Septcnt.     Catal.," 
pp.172,  173. 
-  Westwood,     in    Arcliacological 


Journal,  No.  xl.,  p.  292. 

^  "  Church    Historians  of   Eng- 
land," vol.  i.  part  ii.  p.  345,  n.  1. 


INTRODUCTION.  XXVll 

bable^  that  we  have  there  at  least  one  veritable  relic 
of  St.  Gregory's  benefaction. 

Apart,  however,  from  that  first  grand  contribution 
to  the  Hbrary  of  St.  Augustine's,  other  presents-  had 
been  continually  flowing  in,  until  at  the  commencement 
of  the  fifteenth  century  the  volumes  open  to  a  monk 
in  the  position  of  our  Author,  must  have  teemed  mth 
the  materials  best  adapted  to  his  purpose. 

In  the  outset  of  the  work,  where  he  refers  to  some  Auti'oritios 
of  his  principal  authorities  by  name,  he  specifies  the  ^f^^  Avriter 
standard  volumes  of  Bede  and  William  of  Malmesbury 
as  those  which  he  most  sedulously  consulted,  and  to 
which  he  was  disposed  to  pay  the  utmost  deference. 
From  both  of  them  it  will  be  found  that  he  has  bor- 
rowed largely,  yet,  with  few  exceptions,  openly  and  ho- 
nestly, annexing  references  to  books  and  chapters  in 
the  modern  fashion,  and  seldom  offering  violence  to  the 
immediate  context. 

In  treating  of  disputed  points,  he  always  manifests  Real  cha- 
a  wish  to  carry  back  the  reader  to  original  sources  ofys^^y^rk 
information,  and  never  hesitates  to  speak  contemp- 
tuously of  modern  compilers,  or  the  sw^arming  "  chro- 
"  nicatores  "  of  the  day.  With  Bede,  according  to  one  que- 
rulous representation,^  had  expired  the  light  of  genuine 
scholarship  in  England.  The  long  age  of  dulness  had 
immediately  set  in  :  "  Pigro  successit  pigrior  ;  et  sic  in 
"  gente  nostra  studiorum  detepuit  omnis  fervor,  ut  pi- 
"  gerrimi  pigrioribus  succedere  nunc  videntur."'  While 
writing  thus,  however,  he  forgets  that  his  own  treatise 


'  SeeWestwood,  *'  Palscographia      glossatum     niinori     glossa,"     circa 


Sacr.  Pict."  part  vii.,  and  "  Evan- 


1047   (Thorne,  col.    1784)  ;  a  gift, 


gelia   Augustini    Gregoriana,"    by      however,  which  our  MS.   (see  Hist., 


the  Rev.  James  Goodwin  (among 
the  Publications  of  the  Cambridge 
Antiquarian  Society,  1847). 

-  e.g.    King  Edward   gave,  with 
divers  other  presents,  a  *'  psalterium 


p.    2G)    attributes     to    Archbishop 
Eadsin. 

'  p.  309.  The  words  that  follow 
are  borrowed  from  William  of 
Malmesbury. 


xxvni 


INTEODUCTIOX. 


can  have  little  claim  to  rank  wiiotl  a  higher  level  than 
the  labours  of  the  chroniclers  by  whom  he  was  pre- 
ceded. It  is  scarcely  more  than  a  pains-taking  and  ambi- 
tious compilation.  ''  There  are  very  many/'  v.Tote  Ger- 
vpise  ^  two  hundred  years  before,  ''  who  in  composing 
"  chronicles  or  annals  overstep  their  proper  bounds ; 
"  for  they  dehght  in  making  broad  their  phylacteries, 
"  and  enlarge  the  borders  of  theii*  garments.  Their 
"  object  is  to  write  a  clu'onicle,  yet  they  march  in  the 
"  historic  fiishion  :  and  what  they  ought  to  say  briefly 
"  and  modestly,  as  to  the  style  of  composition,  they 
"  do  their  best  to  overburden  Avith  inflated  phraseo- 
'•'  logy  (verbis  a^inpullosis)." 
The  pro-         But   this  kind  of  blemish  is  not  so  likely  to  ofiend 

bable  spu-  i  i  j.i  •  n  i? 

riousness  of'^  modern  reader  as  the  presence  m  our  volume  oi  a 
many  docu-  series  of  important  documents,  which  cannot  pass  the 
printed.  ordeal  of  historic  criticism.  I  am  alluding  to  the  bulls 
and  charters  of  an  early  date,  on  which  the  Augusti- 
nians  had  been  long  accustomed  to  base  their  claim  to 
the  protection  of  the  English  kings  and  the  indidgence 
of  the  Roman  pontifis.  Nearly  all  their  charters  be- 
longing to  the  Anglo-Saxon  period  have  been  marked 
as  spmious,  or  at  least  as  very  questionable,  in  Mr. 
Kemble's  ''Codex  Diplomaticus ;"  -  nor  after  careful 
examination  of  particular  instances  can  I  discover  any 
valid  reason  for  impugning  the  justice  of  his  critical 
asterisk.  One  portion  of  those  charters  are  unmixed 
forgeries,  while  others  may  have  only  been  coiTupted, 
amplified,  or  ante-dated.  Of  hulls,  again,  belonging  to 
the  Anglo-Saxon  period,  several  have  been  recently  dis- 


1  Col.  1336. 

-  Vol.  i.,  -where  twenty-eight 
charters  profess  to  be  derived  from 
the  Trinity  Hall  MS.  Le-vris,  in  the 
collection  of  papers  appended  to  his 


"  History  and  Antiquities  of  the 
Isle  of  Tenet,"  Lond.  1736,  has 
also  printed  from  our  ]\[S.  t-weive  of 
the  same  documents  (No.  xxxii.), 
■which  he  calls  "cartulsc  fictitise." 


INTRODUCTION. 


XXIX 


carded  by  Jafie,  ^  a  most  competent  and  not  mifriendly 
critic,  as  well  as  by  a  series  of  English  scholars  and 
divines,  whose  judgment  on  such  questions  may  be 
sometimes  not  entirely  free  from  theological  bias.  Those 
documents  are,  therefore,  thrown  upon  the  pile  of  spu- 
rious letters  and  decretals,  which  had,  on  obtaining 
currency  in  the  eighth  and  two  following  centuries,  be- 
come the  groundwork,  or  at  least  one  specious  justifica- 
tion, of  the  ultra-papal  monarchy,  and  the  pretext  for 
exempting  convents  more  and  more  from  all  domestic 
judicatures. 

The  earliest  grants  of  privilege  ^  quoted  witli  a  show  Karly 
of  confidence    and  satisfaction    by  the    monks    of   St.  gr^ants. 
Auofustine's  are  the  folio wino- : — 

1.  The  Charter  of  King  ^thelbert. 

2.  The  ''  Privilegium ''  of  St.  Augustine. 

3.  The  "  Privilegium ''  of  Pope  Boniface  lY. 
Privilegium  "  of  Pope  Adeodatus. 


4.  The 

5.  The  ''  Privilegium  ''  of  Pope  Agatho. 
G.  The  ''  Privilegia  "  of  Pope  John 


XII. 


Now  it  is  obvious  that  the  value  of  such  instru- 
ments had  grown  especially  apparent  in  the  twelfth 
and  following  centuries,  when  the  old  prerogatives  of  St. 
Augustine's  were  more  openly  invaded.  To  that  cir- 
cumstance we  must  attribute  the  anxiety  of  our  Author 
to  conciliate  public  feeling  in  favour  of  the  "  privi- 
''  legia ''  of  his  monastery.  He  copies  some  of  them  in 
modern   hand    and  also  in  fac-simile.^     He    labours    to 


•  "  Regesta  Pontificum  Roma- 
norum,"  Berolini,  1851. 

^  These,  which  are,  -with  one  ex- 
ception, contained  in  the  following 
pages,  are  all  brought  together  in  the 
"  lied  Book  of  Canterbury,"  a  fine 
MS.  register  of  St.  Augustine's  (in 
the  Cotton  Library,  Claudius,  D.x.), 


and  are  there  succeeded  by  nine 
other  (exclusively)  papal  grants  of 
later  date,  from  Innocent  II.  to  Gre- 
gory IX  .  (1139—1238)  ;  to  which 
the  seal  of  the  pontiff,  the  monogram 
of  benediction,  and  the  names  and 
titles  of  the  witnesses  are  all  added. 
^  See  pp.  109  sq. 


XXX 


INTRODUCTIO^J^. 


remove  objections/  which  he  saw  were  not  unnaturally 

excited  against  all  of  them,  and  more  especially  again-st 

the  boasted  ''  privilegium  "  of  St.  Augustine,  where  the 

presence    of  a   pendent    leaden    bull    was,  even    in  his 

di.y,  regarded  as  the  certain  proof  of  modern  manufac- 

TheAu-     ture.2     At    the    same    time    it    appears    unquestionable 

thor's  own  ^|^,^^  q^^.  Author  was  himself  convinced  of  the  antiquity 

tCw'^e-      and  genuineness    of  all    his  documents.     We  infer  this 

nuinencss.   ^^^^^    ^j^^   £^^^    ^j^^^    j-jg    makes    use  of   them    to  settle 

questions  of  common  chronology;^  and  our  judgment 
is  confirmed  by  the  peculiarly  ingenuous  way  in  which 
he  mentions  some  important  discrepancies  between  the 
copies  of  the  charters  which  existed  in  the  abbot's 
register  ('' matriculse '')  and  the  original  and  more 
authoritative  forms  of  the  same  instruments.*  A  like 
remark  is  still  more  applicable  to  Leland,^  who  glo- 
ried in  the  thought  that  he  had  seen  with  his  own 
eyes  the  grand  Donations  of  ^thelbert  and  Augus- 
tine, and  was  spared  to  handle  the  most  venerable 
monuments  of  primitive  antiquity. 
Many  of  But  doubts  had  long  been  felt  by  others  more 
such  docu-  (^ij^-ectlv    interested    in    the    question    with    respect    to 

nients  sns-  -^  .    .        .     „  ,  , 

pected  by   the    sincerity    of    many    "  privilegia       quoted   by   the 
other  per-  j-^^Q^^]^g  ^f   g^    Auo-ustine's.     In  their  struggle  with  the 

sons.  ^  ^^ 

English  primate  during  the  twelfth  century,  it  was  con- 
tended On  his  side  that  nearly  all  such  documents 
v/ere    open    to    very    grave     suspicion.       "  Monasteria 


'  pp.  118  sq. 

2  p.  122.  See  Spelman's  "Con- 
cilia," i.  124,  125,  Lond.  1639  ; 
Stillingfleet's  "Antiquities  of  the 
British  Churches,"  p.  21,  Lond.1685, 
Hickes,  in  discussing  the  statement  of 
our  Author,  that  the  Anglo-Saxons 
fortified  their  charters  by  pendent 
seals,  or  by  impressions  made  in 
■wax,  declares :  "  Verum  quo  minus 
codicis  hujus  testimonio    a  senten- 


tia  mea  dimovear,  id  obstat,  quod 
nullius  ferme  auctoritatis  codex  est, 
utpote  in  quo  multa  suspecta,  falsa, 
et  a  genuina  vetustate  abhorrentia 
traduntur,  quae  nullam  fidem  me- 
rentur." — Prcef.  to  the  Thesaurus, 
{Oxon.  1705),  p.  ix. 

3  e.g.  pp.  137,  324. 

*  p.  237. 

*  "  Collectanea,"  iii.  8,  ed.  Hearne. 


mTROBUCTlON".  XXXl 

''  enim,"  writes  Archbisliop  Richard,  iii  tlie  famous  letter 
above  referred  to,  "  quse  hoc  beneficium  damnatissimas 
"  libertatis,  sive  apostolica  auctoritate,  sive,  quod  fre- 
''  quentius  est,  hiillis  adulter iiiis,  adepta  sunt,  plus  in- 
"  quietudinis,  plus  inobedientiae,  plus  inopise  incuiTe- 
^'  runt :  ideoque  et  multse  domus,  qu£e  nominatissim?e 
''  sunt  in  sanctitate  et  relio-ione,  has  immunitates  aut 
"  nunquam  habere  volueiTint,  aut  habitas  continuo  re- 
"  jecerunt.  Si  ergo  Malmesburiensis  abbas,  qui  apud 
"  nos  reputatur  arbor  sterilis,  ficus  fatua,  et  truncus 
"  inutilis,  ad  vos  venerit,  vel  rniserit,  vitam  et  opinio- 
''  nem  ilHus  in  libra  justiti?e  appendatis ;  nee  illius 
*'  admit tatis  privilegia,  donee  manifest e  liqueat,  ex 
"  collatione  scviptiivcB  et  hullarum,  quo  tempore,  et 
"  a  quibus  patribus  sunt  indulta.  Falsariorum  enim 
"  prsestigiosa  malitia  ita  in  episcoporum  contumeliam 
"  se  arma^-it,  ut  falsitas  in  omniuon  fere  monaste- 
*'  rioru7)i  exemptione  prsevaleat,  nisi  in  decisionibus 
"  et  examinationibus  faciendis  judex  veritatis  exactor 
"  districtissimus  intercedat." 

This    suspicion    of  extensive    forgery  at    last    found  Inspection 
utterance  in  a  formal  challeno-e,    directed  to  the  abbot ^ 7^^^ ^f" 

o   '  viiec/tu  01 

and  monks  of  St.  Augustine's,  who  were  called  upon  St.  Angus- 
to  show  their  '' pri\'ilegia ''  in  public,  and  so  vindi-^^^^^* 
cate  the  claim  which  they  put  forward  to  entire  exemp- 
tion from  the  rule  of  the  archbishop.  The  challenge 
was  declined,  however,  once  and  again,  amid  the  taunts 
and  laughter  of  the  Christ-chui'ch  monks,  who  asked 
exultingiy  if  truth  was  fond  of  corners,^  or  if  possessors 
of  a  genuine  document  were  likely,  at  such  a  crisis,  to 
shrink  from  pul)lic  examination.  After  long  delay,  the 
matter  was  submitted  to  the  judgment  of  the  pontiff, 
who  issued  a  commission  empowering  certain  persons 
to  visit    St.  Augustine's,  inspect  the  ancient  privileges, 


»  Gervas.  •' Chron.,"  col.  1458. 


XXxii  IXTRODUCTIOX. 

and  forward  to  him  their  report.  Again,  however,  the 
inquiry  was  delayed,  as  Gervaise  tells  us,  on  account 
of  the  "  invincible  tergiversation  of  the  monks,"  ^  or, 
as  the  rival  chronicler  implies,  from  di*ead  lest  in  the 
presence  of  a  mighty  concourse  of  ''  temerarious  "  spec- 
tators who  had  rushed  to  St.  Augustine's,  any  damage 
should  befal  the  precious  instruments.^  At  length  the 
scruples  of  the  Augustinians  were  completely  over- 
ruled by  the  authority  of  fresh  commissioners,  the 
Bishop  of  Durham  and  the  Abbot  of  St.  Alban's,  in 
whose  presence  they  exhibited  the  more  important  of 
their  '  privilegia,'  while  others  in  the  meantime  had 
been  forwarded  to  Italy  for  the  personal  inspection  of 
the  pope.  These  latter  were  the  bulls  of  Boniface  lY. 
and  Agatho,  which,  according  to  Thorne,  must  ever 
be  esteemed  the  "  privilegia  primaria  ''  ^  of  the  convent. 
In  their  absence,  the  commissioners  were  allowed  to 
examine  only  two  more  of  the  principal  charters,  one 
being  the  ''  privilegium  "  of  King  ^thelbert,  and  the 
other  that  of  St.  Augustine  ;  while  the  rest  of  their 
more  boasted  grants,  so  far  from  being  placed  before 
the  judges  for  inspection,  were  from  prudence  or  from 
other  motives  steadily  ignored.* 
Eeport  of  The  testimony  of  Gervaise  will  enable  us  to  remedy 
on  this  con-  defects  in  the  one-sided  statements  of  the  rival  chro- 
troversy.  nicler ;  and  the  passage  ^  is  so  very  important  in  its 
bearing  on  the  question  with  respect  to  the  sincerity 
of  the  Augustinian  charters,  that  I  give  it  here  exactly 
as  it  stands  : — 

''  Protulerunt  itaque  tandem  aliquando  monachi 
"  abbatis  schedulas  duas,  quas  sua  originaha  constan- 
"  ter  esse  dicebant.      Quarum  prima   vetustissima   erat 


'  Ibid. 

~  Thome,  col.  1831. 

3  Ibid.  col.  1833. 


Adeodati  et  Johannis  papanim  aut 
non  habere,  aut  ignorare  an  habe- 
rent."     Ibid. 


*  "  Asseruerunt  etiam  privilegia   \       ^  Col.  1458* 


IXTEODUCTION.  XXXlll 

^'  rasa  et  subscripta,  ac  si  esset  emendata,  et  absque 
''  sigillo.  Hanc  dicebant  regis  Etiielberti  esse  privile- 
"  gium.  Alia  vero  scliedula  multo  erat  recentior,  de 
"  qua  bulla  plumbea  cum  iconia  episcopi  nova  valde 
''  dependebat.  Hanc  cartulam  sancti  Augustini  dice- 
''  bant  esse  privilegium.  In  his  autem  privilegiis,  in- 
"  tuentium  judicio,  ligec  maxime  notanda  fuerunt  :  In 
'•'  prima  laudabilis  quidem  fuit  vetustas,  sed  rasa  fuit 
"  et  inscripta,  nee  ullius  sigilli  munimine  roborata.  In 
''  alia  vero  repreliensione  dignum  fuit,  quod  nova 
'*'  extitit  ejus  littera  et  bulla,  cum  vetustatis  esse 
''  deberet  annorum  quingentorum  octoginta,  id  est 
"  a  tempore  beati  Augustini,  cujus  esse  dicebatur. 
"  Fuit  etiam  notatum,  immo  notorium  et  notabile, 
"  quod  bulla  ipsius  plumbea  fuit,  cum  non  soleant 
"'  Cisalpini  preesules  vel  primates  scriptis  suis  autlien- 
''  ticis  bullas  plumbeas  apponere.  Modus  etiam  Latini 
'•  et  forma  loquendi  a  Romano  stilo  dissona  videban- 
^'  tur.  Hsec  duo  solummodo  privilegia  in  medium 
"  prolata  sunt,  cum  alia  nonnulla  se  liabuisse  monaclii 
''  jactitarent/' 

The  result    obtained  by  the  commission,    as    well  as  The  gen  - 
many,  of  the    earlier     steps    of    tlie    inquiry,    will    be  ^ome^onhe 
found  in   documents  appended  to   the   present  volume,  documents 
It   is  there  narrated  how  the  new  pontiff,  Lucius  III.,  thrpope!^^ 
professed    himself  entirely   satisfied    by  the  production 
of  the    ancient    bulls     and    the   report    which    he    at 
length    received    from    the    commissioners.      It   is   re- 
corded also  how  he  forwarded  to    Canterbury    a  fresh 
stock  of  privileges,    or    rather   gave  additional    confir- 
mation  to   the    grants    of  his    predecessors ;  while  the 
English  primate,  finding  himself  unable  to  prolong  the 
contest,  ultimately  withdrew  his  charge  of  fabrication; 
on  the  understanding,    however,    that    henceforth    the 
abbot  and  monks  of  St.  Augustine's  would  be  faithful 
to   the    "  Composition,"    which,  as  we   have   seen,   wa,s 

c 


XXXIV  INTRODUCTION. 

wrung    from  them  by  royal   pressure  in  the  course  of 
the  following  year  (1182). 


If  the  great  majority  of  modern  critics  differ  widely 
from  that  judgment  of  the  Roman  pontiff",  and  venture 
even  to  reject  as  spurious  the  chief  documents  on 
which  the  Augustinians  grounded  their  habitual  op- 
position to  the  primate  of  All  England,  few  if  any 
will  regret  the  publication  of  a  volume  which  enables 
us  to  read  such  documents  in  extenso,  with  the  light 
supplied  by  annotations  of  a  chronicler  who  was  him- 
self persuaded  of  their  perfect  truthfulness. 

Throughout  the  two  eventful  centuries  which  followed 
the  publication  of  Spelman's  "  Concilia,''  the  fine 
manuscript  that  lay  concealed  in  Trinity  Hall  had  often 
been  described  by  the  occasional  visitor  in  somewhat 
overglowing  colours,  and  invested  with  undue  import- 
ance, as  a  monument  of  English  Christianity.  Its 
pages  are  at  length  accessible  to  every  scholar,  who  is 
thus  provided  with  the  means  of  noting  down  alike 
the  excellency  and  the  blemish,  and  of  ascertaining  the 
true  character  of  the  whole  production. 

In  discharging  my  editorial  duties,  I  can  honestly 
assure  the  reader  that  no  trouble  has  been  spared  to 
give  him  a  faithful  representation  of  this  valuable 
manuscript.  The  spelling  of  all  Enghsh  names,  how- 
ever various,  has  been  scrupulously  preserved  ;  and  in 
the  few  cases  where  the  text  before  me  was  obviously 
vicious,  which  has  happened  chiefly  in  the  later  and 
less  finished  portions  of  the  volume,  I  have  uniformly 
added  the  actual  reading  of  the  MS.  at  the  foot  of 
the  page. 

Some  light  has  also  been  occasionally  thrown  on 
textual  difficulties  by  verifying  the  avowed  quotations 
of  our  Author ;  and  as  the  works  so  quoted  may  them- 


INTRODUCTION.  XXXV 

selves  have  benefited  here  and  there  by  various  read- 
ings in  the  present  MS.,  such  variations  have  appeared 
to  me  deserving  of  a  passing  notice. 

The  various  readings  marked  MB.  are  taken  from 
the  edition  of  Bede  in  the  "  Monumenta  Britannica.'' 

Those  marked  WM.  are  from  the  works  of  WilHam 
of  Malmesbury  (ed.  Savile,  Francof  1601). 

Those  marked  KC.  are  from  Kemble's  "  Codex 
'^  Diplomaticus." 

I  have  also  had  recoiu'se  at  times  to  kindred  col- 
lections, such  as  those  in  the  "  Monasticon/'  in  Wilkins' 
"  Concilia/'  &c.  &c.,  and  especially  to  the  "  Red  Book 
"  of  Canterbury/"'  a  magnificent  array  of  charters  and 
of  other  muniments  belono-inor  to  St.  Auo-ustine's,  and 
now  extant  in  the  Cotton  Library  (Claudius,  D.  x.  §  2.) 

The  notes  and  various  readings  taken  from  this  last 
collection  are  marked  RB. 

It  only  remains  that  I  present  my  warmest  thanks 
to  the  Master  and  Fellows  of  Trinity  Hall,  Cam- 
bridge, for  the  courteous  manner  in  which  they  have 
facilitated  my  present  labours,  and  also  to  the  Rev. 
George  Williams,  B.D.,  Fellow  of  King's  College, 
Cambridge,  for  many  instances  of  friendly  counsel 
while  the  sheets  of  this  edition  were  passing  through 
the  press. 

C.  H. 


CORRIGENDA. 


Page    29,  for  Ringentum   read  Ringentun  (MS.  Ringentu). 

„       37,  for  praeeptoria  read  praeceptoria. 

„       61, /or  Quentgate  read  Quengate. 

„       63,  for  Wynelisberg  read  Wyuelisberg. 

,,     166  (marg.),yb;- Donwich  ;ea6?  Dunwich. 

,,     172,  1.  27,yb/' praefatam  rearf  praefatura. 

„     198,  1.  31,/c/r  sequeuntur  rearf  sequuntur. 

„     284  (marg.)  for  decrees  read  decrees. 

„     309,  1.  21,  dele  comma  after  scriptorum. 

„     311,  1.  4,  note  2,  «/Jscr^  no  ^e/brelndiction  (dropped  in  working). 

„     316  (marg.), /or  Archbishop  read  Abbot. 

„  337  (marg.)  and  in  text,  p.  338, 1. 1 6.  In  the  latter  case  the  reading 
of  the  I\IS.  is  unmistakeably  Wren,  and  not  Pren,  as  in 
other  authorities.  The  same  remark  applies  to  Beu-mundi 
(p.  17)  and  Alc/ieriitdi  (p.  19),  which  are  elsewhere  written 
Beormiuuli  and  Aldimiindi  respectively. 

„     341,  1.  8,   insert  a  comma  instead  of  a  period  after  Athelardo,  and 

change  the  capital  in  Iluic. 
,,     344  (marg.),  for  Buldred  read  Baldred. 
„     359,  1.  33,  for  meschino  (MS.)    read    Meschlno;    the     allusion 

being  to  Ranulph  de  Meschines,  earl  of  Chester. 

„     417,  1.  31, /or  persbyteri  rearf  presbyteri. 
„     454,  1.  2 1, /or  dircta  rwr/directa. 
„     487,  1.  31, /or  forrage  read  forage. 


CHROXOLOGIA  AUGrSTIXEXSIS. 


rc^TC?  1 


'  This  Chronological  Table,  in  addition  to  its  other  uses,  -will  be  found  to 
serve  the  twofold  purpose  (1)  of  indicating  the  chief  contents  of  the  present 
volume,  and  (2)  of  making  us  acquainted  with  the  general  nature  of 
materials  which  the  Writer  had  intended  to  incorporate  in  that  portion  of 
the  history  which  is  not  completed.  The  MS.  supplies  no  title  either  to 
this  introductory  conspectus,  or  to  the  work  itself. 

A 


CHROXOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


Inclic 

tio. 

1--5 

r^ 

CI 

cc 

-e   i::    « 

t'. 

X 

r; 

M 

Prime 

.tio 

[Cyeliis 

Luiiae 

C5 

r^ 

I— i 

-M 

^   J-i   i5 

1-1 

r1 

* 

a; 

i-i 

Juliai 

us]. 

Litera 
[Doniinicalis]. 

<i-i 

a 

-^ 

1— 1 

ce    ic  «« 

P 

V 

• 

- 

ce 

Anni  Advent  us 

i-t 

M 

CO 

•>?   0  0 

t> 

00 

0 

0 

Augustini. 

( 

rl 

.2 

• 

•     •     • 

M    so    X 

1 

> 

0 

0 

• 

• 

00 

«2  ^ 

• 

CO 

o 

o 

. 

. 

. 

c 

CI 

0 

■A 

C.;f 

c  3 

^ 

0 

•^  0 

2^ 

CO 

h— 1 

■S3 

^  2  c= 

,0  X 

J5 

5S 

r^."*^ 

3'S 

CZ2 

Ph 

»— 1 

h^ 

0 

^ 

^  2 

. 

. 

.     .     . 

X  m 

i 

0 

« 

, 

. 

. 

1^ 

ei  y, 

S 

g 

QQ 

^ 

y 

jr  3 

s.-^ 

-J 

0 

>—< 

S    03 

* 

• 

•     •     • 

• 

3 

r* 

^r-^ 

• 

• 

• 

EH 

a:  g 

0 

s. 

"Eoc" 
0    . 

GO 

go    . 

• 

.     .     . 

• 

0 

0 

. 

• 

. 

O 

p^ 

i5i 

c  ii 

11 

-2 

ce.s 

p 

^1*  s 

. 

^ 

. 

"oOS'-5 

CO 

l-H 

>^ 

R 

• 

'+3 

CO 

• 

• 

• 

o 

o 

8 

• 

. 

0 
t»3 

, 

, 

, 

o 

.1 

-ij 

> 

-42 

0 

2  0 

o 

>-• 

6 

c: 

• 

• 

^§ 

. 

• 

. 

o 

<5 

. 

. 

ii 

■  -2" 

t 

0 

t-3 

0 

, 

, 

, 

)»_' 

^„^ 

■~" 

— 

— 

o 

§ 

1 

i 

1 

Si 

• 

• 

.     .     . 

' 

3 
1— 1 

%l 

CO 
S 
£0 

0 

0 

s 

• 

■2  a< 

P 

• 

• 

.     .     . 

•  ■ 

0 

1 

. 

1-. 

0 

0 

1-* 

0 

-^    ei    JO 

0    c    0 

•=1 

1--5 

s 

1 

0 

8 

0 

! 

Y 

^._ 

■%^ — 

CO 

— ' 

— 

■ 



H 

&1 

CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSTS. 


-.It 

in 

r-l 

iH 

C-l 

CO 

T? 

»-•> 

Q 

1> 

00 

C5 

O 
r-l 

r-l 
rH 

r-< 

rH 

rH 

r-l 

<M 

eo 

^ 

O 

O 

J>. 

GO 

cn> 

O 
1-1 

1-1 

r-( 

r-l 

r-l 

o 

rH 

CO 
rH 

C5 
rH 

pH 

P4 

O 

-t^ 

o 

<1 

i£) 

«M 

o 

o 

^ 

c3 

tJD 

w 

rt 

O 

.o 

o 

«W 

O 

n 

l-H 
T-H 

1-1 

~5 
I— 1 

r-l 

l-l 

r-l 

rH 

0^1 

r-l 

-it 

eo 

C5 

o 

CO 

o 


SO 

O 


CS, 


+3'--H 


42P 
O 


o 


Sl^'^2 


iH 


.2  Cm 


Is 
:c  o 


o 


J3 

•- ' 

0 

M 

^^ 

M 

•  ^ 

•f2  '^^ 

x-* 

.     60 

ss 

Ua  de  privile 
II.  fol.  12. 

la 

5  s 

M 

5  -' 

0 

.    ='*"' 

0 

W 

W 

o 


OS      O      r-l 

O       r-l       rH 


(M    eo 

rH       r-l 


»« 

^ 


•  fi 


000 


o 

W 


I- 

-I 

O 


1^     CO 

rH       r-l 
O       O 


O      rH      'M      CO      ^ 


O  ee  o 

r-(r/1    X 


rJ  .r-  l;_l 


A  2 


CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


ludictio. 

r-( 

(M 

ec 

■* 

O 

« 

!>. 

CC 

c» 

o 

r-4 
1— I 

1— 1 

tc 

i-t 

r-l 

(M 

ec 

■r< 

o 

'- 

Priniatio 

[C^-(;lus  Lunra 

Jiilianus]. 

M 

n 

">? 

u-5 

o 

I-- 

cc 

O 

o 
f-1 

i-l 

I-H 

ec 

r-i 

LC 
1— I 

r-l 

I— 1 

C5 
I— 1 

rH 

Cl 

ec 

Litera 
[Dominicalis]. 

1—1 

<:i 

i£ 

^ 

^ 

o 

-a 

ei 

Ji^ 

O 

r:l 

c 

< 

y: 

V< 

O 

O 

•= 

c3 

tc 

H 

Anni  Advontus 
Augustini. 

1—1 
CO 

-M 

?? 

ec 

ec 

'^ 

00 

ec 

o 

CO 

o 

1-1 

-41 

^ 

5 

■^ 
■* 

^ 

^ 

or 

2 

o 
to 

1-" 

K      3 


o 


eS 
O 


P^ 


'■S.2 

c 
s  ^^-^ 

o 


o 

3 

tcec 

p^ 

QIM 

•  l-H   »— 2 

•       -i^     C 

'^ 

oc; 

t^xr 

e^H-l 

£=3 

OB^ 

-tf 

•i.^ 

«»  * 

a)  3 

•EH 

l"S 

^  . 

."S  « 

s->  ••-■ 

2-= 

rt-^S 

o 

•    g 

SS  to 

!=:  c 

S  eg 

>  pfi 

o  o 

CO  1-8 


o 


CCC50r-l©qcC-#         O 

;rioiecececccec      ec 


-*    15    O    t>.    00 

•^    -#    -*    -.jt    -^si 
«r>  o   o   o  d 


CHROXOLOGiA   AUGUSTIXENSTS. 


fr» 

ZC 

o 

o 
1—1 

■— 1 
1— t 

M 

^5 

r^ 

I— I 

I-H 

?1 

fO 

^ 

IS 

«r 

i> 

X 

cs 

- 

T-( 

1— ( 

"? 

O 

=^ 

t- 

30 

n 

- 

- 

1— 

C? 

-■ 

'^ 

!— ' 

l~ 

jC 

rj 

- 

C-1 

.^ 

'^ 

l;^ 

r3 

- 

- 

o 

Ct-I 

o 

rS 

« 

c5 

tc 

v-l 

1—1 

y 

- 

eS 

f^ 

= 

':3 

O 

<^ 

tc 

^3 

1.-5 

o 

s 

l^ 

T— > 

Tl 

« 

a 

s 

'^ 

« 
» 

fj 

C3 

t^ 

t- 

C-1 

§s 


:3 


o 


S,3 


0-= 


O 


2  =-2_; 

-3  s  g  ^ 


2  x:.i 


W=s 


3 

-^ 

5;  ^x 

iC 

^^s  • 

ei 

isHono 
tobris. 
110,  sex 

5^i 

^^ 

o 


?l^. 

<.-: 

■3 

s  2 

as        S  Zi 

""^-3 

s-ss-s 

-iJ      • 

^"^       . 

=    rt 

^^  ;.-= 

^Ui 

^d^'i^ 

>^ 

«  >3 

»:._: 

3      ^    • 

s  > 

^§•5-?: 

t.  _ 

0  s 

13      2 

"s  S 

C-- 

—  H-t     CJ     C3 

S  ic 

C-( 

H 

•a 


C»      O      rH      C'l      CO 

■>*    m    o    lo    i.'i 
00000 


«3 


o    t^    30    CS 
n    i-:    1.-5    >ri 

0000 


-^     c-i    CO    -? 

0000 
0000 


CHRONOLOGIA   AUGUSTUS EXSIS. 


ludictio. 

2 

-   ^. 

r-i 

11 

ec 

^ 

L": 

'^ 

t- 

Primatio 

[Cyclus  Lunae 

Julianusl. 

'^ 

!>.     3D 

CI 

- 

^ 

r- 

- 

1— 1 

Litera 
[Dominicalis]. 

^w 

^  :j 

- 

ri 

i£ 

s 

- 

o 

-^ 

Auni  Adventvis 
Augustini. 


t-  i-     i- 


e> 

;3 

K 

S 

a 

?? 

s 

5      ^ 


o 


e3 


5P^: 


M= 

H^     S£> 

"  S;     'S  1 

-  > 

;=  2   Pi 

11   II 

^ « —  T^ 

I^      "        !-■&           ^      -1-3             " 

^^    .-^r^    . 

*-H 

15  cH 

!<  =1  ~:  ^  a:  -^" 

^'^id  ~  ^)S. 

■  ^4 

c  c    . 

^'.J  ^  O  "^  ^-'  — ^ 

-^     -  -   ,.    '.   .—i            1 ( 

^ ,_! 

.^  •-<  —  .„.;;  .o 

t  v.O-r'^.O 

>it^ 

w   -^  51 

s       .  c     -^ 

O        «f-   j^   3  ^ 

l=S 

2^  5 

1^:=^^.=' 

o     ,^ 

X 

Carta  ( )s 
iicutil) 
Tit.  V 

Carta  Os 

IKMltiu 

Tit.  VI 

T*  ~  ;-""  T^  -<-=  ;.'-' 
6            C 

Eg 

O  —-J 

=  <-£ 

32 


o      ;:: 


o 


£C 


o 


=  >  § 


1    ^ 


CtlRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


00 

cs 

I-l 

I— 1 

1—1 

10 

1-1 

T-l 

rH 

5Q 

CZ 

■^ 

lO 

o 

t>. 

CC 

a 

o 

1— 1 

r-l 

t- 

1-1 

pH 

C^J 

so 

^ 

W 

O 

t^ 

00 

o 

o 

l-l 

rH 

rH 

O 

^ 

« 

-^ 

M 

a 

tc 

«(-. 

ft 

o 

,o 

a 

p^ 

c 

-tS 

O 

<! 

tr. 

^ 

CO 

00 

^ 

00 

CO 

00 
CO 

o 

CI 

C5 

CO 

o 

CI 

C5 

OS 

o 

o 
1-1 

O 

•        •        • 

• 

* 

• 

• 

• 

* 

*     ' 

.^     . 

'zi':i 

-M 

c5 

A 

6  6  B  6 

.    6  p-t^     6 

=3^3 

rie,     vi 
Edricu 

u 

> 

0 

1 

s 

^ 

g 

o 

o 
a) 

iv.  aratr 

to,  Brita 

quonda 

Iimanton 

47. 

arta  de  d 
num  ct  r 
neto.   T 

V.  aratr 

ittelborn 

47. 

•a     voca 

entium, 

Lotha 
ebruar. 

'7^ 

H 

walla  e 
III.  fol. 

t^    • 

Carta  do  terra 
rum  in  Thane 
nicc"Ruym," 
vocatum      Hi 
Tit.  VIII.  fol 

>rne.    C 
ne  homi 
in    Tha 
fol.  47. 
c  terra 

rum    apud  L 
Tit.  VIIL  fol. 
Carta    de    ten 
Haeg,  xl.  man 
Thaneto. 

Obitus 
IdusT 

o 

CJ 

o 

c 
•   ft 

> 

4^ 

. 

$-1 

Littclbc 
fensio 
rum 
VIIL 

Carta  d 

. 

^ 

• 

• 

• 

rt 

• 

c3 

' 

W 

^ 

.r: 

-<-a 

^ 

> 

« 

ci 

•H 

1 

o 

o 

> 

CO 

•Si 

• 

• 

.a 

* 

73 

H 

P! 

a> 

CO 

o 

|3 

'j^ 

-u 

-)-> 
o 

,C 

s 

^ 

(J 

^ 

•-9 

o 

M 

, 

, 

. 

. 

•     • 

-5  S        c  .3- 


iSSiii    i   giiiiiii 


8 


CHRONOLOOIA   AUGUSTINENSlS. 


Indictio. 

in 

f-H 

i-i 

lO     i-H     Cl     to     '^     o 

o 

i>3COO— itMW'S'LOrH 

Trimatio 

[Cyclus  Luna3 

Julianiis]. 

l-H 

I-H 

p-( 

O    t-H    *1    CO    ■<?    o 

I-H 

o 

!>.     CO     Ci     O     1-1     -M     CO     -*     lO     'J5 

Litera 
[Doininicalis]. 


Q       ^ 


cSiCi-'^O.cO  «^HC'^Pc5fcc««po^ 


Auni  Advcutus 
iusrustini. 


O     C     O     O     O     I-H 


ID       ,^ 


<5 


i 

o 


f^ 


]B    ^ 


•  ......     0+^2 

o  o  g 

i  ^ 

es  o 
<1'SS 

X  CO 

o 

O  O  «3  ej 

C  3  S  p, 

^O       ^  ft  ,-j,  '-^ 

WO       -IJ  "^  t^  S 

w  sT--  =*  .        uJ        52.    h4 

-Si  e        '    r,     '\.     .  '-'     S 
Kg*    3        g        g       .2     § 

1"^-  .|  .3  .:»   §. 

"  ^  l-S  OQ         Q 


CHEONOLOGIA  AUGUSTINEKSIS. 


64 

eo 

^ 

O 

« 

t- 

CO 

C5 

o 

r-l 

r-l 

»1 

rH 

CO 
rH 

-5< 

rH 

rH 

CI 

CO 

T? 

r-l 

1—1 

i-l 

r-l 

01 

SO 

^ 

O 

O 

t- 

00 

C5 

rH 

rH 
rH 

rH 

to 

rH 

lO 

e3 

fin 

C 

-^ 

o 

< 

ic 

V-i 

o 

o 

- 

cS 

fcc 

^ 

-« 

CI 

^ 

o 

CI 

1— 1 

r-l 

r-l 

r-( 

r-l 

00 

rH 

o 

rH 

r-l 

CO 
r-l 

51 

CO 

CO 

CO 
rH 

lO 

rH 

O 

CO 
rH 

CO 

CO 
CO 

C5 
CO 
rH 

jo 
•^  =2 


W 


P  o 
>  u 
m  P, 

O 


S"^  cS  P-W, 
;=  ^  cs  ?  ?• 


2  3 


1?^.-g 


Eh  s-  o    . 


C3 


W2. 


'« t: 


i§ 


•+3.2  S  2  ,- S-S-t^k!  -2i2 

§  icP  s.s  a  g-*^H-i  s^ 


©  O 


O-— I  rH 
-(3  .,-  O 

cS  C     • 

■ess 
s  ^  . 

c3:2    . 


us 

r-H^J^-' 


2   031— ( 


•2  -^= 


o 


P      rH      IJI      eo      -«      >fl  la     h-     00      C5      O      rH  C-1 

01    CI    (fi    oi    C'j    irl         oi    "Tl    -M    o)    CO    CO  eo 

1»    1-    ».-    i-    l-    t-         t-    t-    t-    i-    t>.    t'.  i~. 


10 


CIIROXOLOGIA  AUGUSTIxXENSIS. 


Indictio. 

L-:    i3    t-    oc 

Ci    o 

1—1 

r-H 

1-1 

r-l 

r^ 

rH 

I-H 

CI 

«     ^ 

LI       Ci 

t^    X     n     =: 

I'rimatio 

[Cycliis  Lunfc 

O    1^    O)    cs 
M     i-i     rH     r-i 

T-l      »1 

CO 

'S' 

1.-5 

o 

t^ 

CO 

cs 

O     f-( 
r-l     r-l 

-M     CO 
r-l     T-l 

■^    »o    e    t^ 

r-f     r-l     i-<     pH 

jiilia.uis]. 

Litcra 
[Dominicalis]. 

^    c  -:;  pq 

CJ       it 

t« 

^ 

- 

^ 

C3 

PH 

c 

'^      C 

<!    ic 

«H.       o     O     ^ 

Ami  Advent  us 

f^'    >-i    isa    r; 

•^    i": 

o 

h- 

rr 

a 

o 

i-H 

Ol 

CO     -? 

>o    o 

t^    XI    «     o 

Augustini. 

^     'S'     ^     -f 
i-l     i-H     rH     r-< 

rH      r-< 

i-l 

l-H 

F— 1 

I-H 

T-H       1—1 

J.0      lO 

ri     --< 

LO     srs     O     « 
r-l     r-t     -H     rH 

•         •         •        • 

.         . 

, 

. 

. 

, 

. 

.          , 

.        . 

•        •        .        • 

ri     -■ 

S     .J 

J^ 

8     ■§ 

•        •        • 

•         • 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•          • 

•        • 

.        .        .        . 

fc     -is 

O     . 

e.     2 

^^ 

C! 

.S      o 

•                  •                  •                  • 

•                 % 

• 

• 

• 

• 

« 

• 

•           a 

«                     g 

•        .        •        < 

g^ 

,Q 

<1 

.... 

•         . 

• 

• 

• 

• 

S<1 
o 

• 

•      • 

•           • 

.... 

_, 

s^^ 

09 

i 

■-5^3 

1 

1 

.        .        .         . 

•         • 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•      • 

■  a 

.... 

o 

-S  x'.3 

^ 

m 

P  ^'-ZS 

o 

© 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

^  c3 

. 

. 

•1^ 
fig 

.... 

« 

f-  13  ^ 

•rcri 

O 

'   S 

.-•     • 

S-g 

U 

1.1 

•    •    •  £-c 

0          .          •          4 

cpis 
tuar 

^-2 

^  g-^ 

.     .     . ^o^ 

• 

1^       s 

-g  a 

•         1         * 

3— -e 

.     .     .  ^!^/= 

. 

o 

B 

.... 

■         • 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•      • 

•      • 

.... 

O 

o 

^^m^ 

CJ 

eo 

-*■"       .^ 

^     a 

.... 

,-.        • 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

o 

.      . 

.         .                   « 

o     rt 

M 

^"^ 

P-.     g 

.-      o 

c; 

H-l 

g 

• 

§       • 

■§ 

• 

• 

• 

• 

■* 

• 

• 

•      • 

&Q 

.... 

C3 

• 

• 

• 

• 

• 

. 

1 

.      . 

.       .    1       . 

;:^ 

t-   c^    o    o 

T"      -M 

to 

_^ 

tn 

S 

i^ 

00 

(TS 

O     i-l 

e-i    eo 

•^    ira    o    t~« 

-^ 

•^ 

->?i 

-I* 

o    o 

\o    ta 

o    lO    ire    m 

<! 

t--. 

»» 

t-. 

t>. 

1:^ 

t» 

t-    1:^ 

t-    i> 

l.~.     £-     t-     t- 

V 

_y 

V. 

./ 

m 

■(■' 
CO 

1 

3 

a 

-S^ 

w. 

c-( 

H 

CnPvOXOLOGIA   AUGUSTINENS13.  11 


I-l 

<?1      CO 

T— I     r-1 

in 

r-i 

T-(      5-7 

JO 

-? 

O 

o 

t- 

cc    o    o 
1— 1 

T— 1 

^1 

r-1 

^      p- 

00 

1-1 

•M 

Jt 

^    «r; 

- 

£^ 

X 

C-. 

rH 

T-l      *1      M 
rH     rH     r-l 

r-H 

i-( 

O     t^ 

Cl 

IC     O 

-^J 

;; 

^    O 

4-1 

^ 

-i 

^ 

R 

i£  ■-.  ;5 

O 

-^ 

:3    r^ 

!>.     JC-     t^ 


g 


-cJ 


S  g  K 
S  X  ? 


Sis      >      w      p;'-^  5        c        s- 


^-     P2">^^       ^"  e     t:  =      X 


;->       O    Q    Q""o      c      c  *    '  6 


£   OS 


:3      ^ 


52S 
>4S 


'■^ 

o 

^.^ 

'ZS 

r-l 

M 

r 

^ 

■*3 

m 

S 

3 

o 

j3 

fl 

Cj 

cc 

> 

^ 

"o 

o 

H 

^ 

^ 

o 
t-i 

s 

o 

« 

C5   S2 


2   I— I 


t--.   l^  t^        I--.  1-.   t>.   fi        l^   1^   I--.   t'.   t-   t^   l-»   t-^   I--.   t*   t- 


5'-^'  ^X  .-ir; 

H  E-i  E-i'^ 


12 


CIlRONOLOGIA  AUGUSTIN^ENSIS. 


Indictio. 


i^i-i»je0'^>-';?si>'XC5O 


13     rH     »1     rt 


Primatio 

[Cyclus  Lunse 

Juliamisl. 


rH*ICC'<?L'5wt-XC5 


i":    '^   t^       m        a 


Lit era 
[Dominicalis]. 


c;':;c>-<-'^'«^0'==^^-  K'^        u^:^««c;-:;       P 


Auiii  Advcntus 
Ausustini. 


o    -J    'M    :' 


^-i 


36 

o 


•K, 

ti 

;s 

be 

-^ 

^  -• 

0 

;« 

-S.^ 
•S'-^ 

3 

"*  S 

3 

0 

Fi 

•fH 

!-> 

oj  ;3 

0 

0 

on  C 

tl) 

3  tc 

<.-i 

-u 

a 

0  ^ 

3  S 

^ 

4J 

5-S 

-5  cS 

}?< 

rt 

SO 

•r. 

:j 

tS  ^ 

0 

0 

W 

_*   *c 


o 


QQ 


i^    t-    Xr- 


t--.    t^    1^    t^    /-    t-    t^    t>. 


S>^ 


El 


CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS.  l3 


o 

t^ 

00 

Ci 

o 
I-l 

I-H 

rH 

CO 

I—I 

I— 1 

I— 1 

i—i 

^ 

CO 

-* 

O 

^ 

t^ 

oc 

C5 

o 

rH 

1— 1 
rH 

I— 1 

I-l 

©^ 

00 

'a 

o 

O 

£» 

oc 

c; 

2 

1—1 
rH 

■M 

CO 

1—1 

r-< 

o 

O 
rH 

rH 

00 

rH 

r-l 

r-l 

»1 

CO 

i£ 

«w 

^ 

- 

^ 

:S 

?^ 

o 

r3 

- 

< 

y. 

--„ 

~ 

O 

- 

ci 

ti. 

" 

^ 

- 

^ 

r-l 

O 

o 

CO 

o 

l"5 

o 

o 

O 

00 

o 

55 

o 
I— 1 

1—1 
5^1 

CO 

1-5 

Si 

C-l 

OC 

O 

1— 1 

sS     .  fl    • 

ta  S 

ri      .  -rs.s 


5o     .  -='^ 


'^  ..--as 


1-0  -Sec  '^  2  ^  ^c 


|i|l .  --'I 

§  -C.5I  ^^ 

"^        c3'3    -TJ?^ 

.S  °^~^  'u     g 

:^  d  S  c"    2  2--- 

?^  '-H   1^   *^      C3        ,^^^    T~l 

<i  o 


a, 


OSOr-l  "^  e<0-<*'  IOOt>.«)0>OrH 


__OrH  

COOOOOCO  OOOOCCOOOOOOCOOOOO 


s^-. 


> 


u 


CHRONOLOGIA  AUGUSTINEXSIS. 


Indictio. 


O     O     f-l     iM 


Primatio 

[Cyclus  Lima) 

Ji'.linnus"!. 


O     O     !>.     CO     O 


Litera 
[Dominicalis]. 


-^  ;^ 


e    fcc 


ee  ^    o 


Aimi  Advent  us 
AuKUstini. 


■0     t^ 


■^      »0     O     t^     CO 

«    CO    eo    c-j    CO 

■^4      Cm      C-J     C-l      CI 


S    -2 


ft 

o 

R 

r/) 

»4 

P. 

n 

-§ 

p 

o  -3 


Ci  S  S  iC 


S    S    CS 


!-    «*    S 


S  "lis 
•"'5  J-^= 


,„  c  o    -j^  i> 
S  c  ^.    2 

O  O 


• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

' 

• 

•      •       •       . 

1 

/-» 

,^ 

01 

eo 

«s 

• 

0 

0 

•-H 

F-4 

fS 

a 

0 

0 

hH 

> 

l-H 

s 

a 

02 

f^ 

.2 

, 

•  ♦ 

^ 

33 

•1 

fcC 
P5 

, 

^ 

1 

3 

03 

1 

0 

^ 

^ 

^ 

•       •       • 

0 

r-( 

'Tl 

^*K 

-^ 

L-5 

0 

1;- 

rr 

^5 

0 

I-l 

11    eo    -^    n 

•^ 

■?) 

C"! 

C! 

-M 

c  1 

■M 

-M 

"M 

11 

ri 

CO 

r3 

CO      M      00      CO 

< 

00 

CO 

CO 

00 

Cij 

03 

00 

«;■ 

O/ 

VJ 

c» 

oc 

00    00    00    00 

*w 

/ 

^ 

V 

3: 

X 

^ 

1-5 
> 

■*^ 

X 

H 

H 

CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS.  15 


I-( 

I-H 

I-H 

<M 

CO 

■<? 

o 

o 

t» 

CO 

Ci 

- 

I-H 

r-l 

to 
i-i 

IS  12 

- 

•M 

^D 

'e 

o 

o 

£>. 

X 

o 

o 

r-l 

T-M 

■il 

rH 

;5 

r-i 

r-l      p-l 

< 

ir. 

e-i 

- 

^ 

- 

ce 

ir 

3 

-3 

^ 

- 

v-^ 

v-> 

^ 

n  pq 

o 

i-i 

i 

3 

Hi 

S 
M 

00 

'J* 

CM 

o 

SI 

1— 1 
O 
CI 

CM 

51 

C-l     CM 

o 

(-' 

ISP 


c-e 

rA 

o 

CJL^ 

3 

S 

3  . 

:3 

1^ 

fj 

-I.3 

s 

:3  o 

•  p-i 

<1 

p 

^ 

.-V 

r  s 

so 

:io  do 
ta    do 
1. 

a! 

CM 

t-l 

o  - 

^^'t 

->j 

£3 

-ta  — 

o:^X 

■^ 

« 

o 

U 

00  .      ,ii  .Si?'~^0--' 

s  3  3  s  ht:!:^  ^^"^ 

2  5  c  g  3        "S  o.2..=«  i^  3 


.d 
H 


n 


4-5|i    •   •   •  • 

«  2  i^  S 

gB=  -5      •    •    •  g 

•|  si  c 

P  2  ca 


•„  -^  t"  5  3 

^  •"  rK    S-*^ 


o 


<c  <y5        CO        c/: 


Vj  cooococo        00        oooboo  oboo 


16 


CHROXOLOGIA   AUGUSTIXENSIS. 


Indict  io. 


-r    o        t;   t>-    v:        o        o    r-j        1-1 


Primatio 

[Cyclus  LuiiJC 

Julianus] . 


Litera 
[Domiuicalis] . 


o    rH  cj    :c        ■*    o    '^        »>■        jc    3>        «    r-    -ri        n 


^     ^    ^         o        r^     a        <ib£««         ci        C 


Arni  Adventus 
Aiifrustini. 


»      r. 


C3 


i;^   :/:  ^   S        r:    ?J    ?^       r^        '-S    '-2       i-    X    S       ■^       ""^ 

ci    ei  c-i    (?i        55    ?i    sj        51        'it    S^i        ?i    fi    ci        -il        c7 


•r  00 

•=  I 
O 


8 

1 

I. 
e> 


^ 


« 


~-=      .     .   ^-^   ^H ^  », 

o  o     S  o 


B. 

• 

O 

z^ 

o 

.^ 

• 

• 

• 

•         ' 

• 

•         ' 

• 

• 

• 

K 

^ 

ff. 

K 

_o 

•:f 

■    "y 

ci 

• 

• 

• 

.       . 

< 

.         . 

t         . 

. 

. 

, 

;^ 

< 

. 

. 

. 

. 

.     . 

. 

.         < 

<         . 

. 

. 

. 

■j:  — 

=  .t="5 

s  •*->  ^^* 

• 

•    . 

• 

.         . 

. 

. 

. 

<a 

7*  ^ 

^  "-  — '  y: 

^  ^^  ^ 

1 

,  ~ 

2  ~^% 

p  g^^ 

^^ 

,^ 

g 

c'= 

E  li  i 

o  2  "^ 

• 

O 
rH 

•    • 

• 

•         • 

•         • 

• 

en 

o 

r-t 

• 

c 

f-^  ^ 

S  ?  —  o 

r.  ci  i 

1— t 

1— 1 

s 

f^ 

c^ 

-^  "  s  s     . 

—"  —  ^J 

HH 

1— 1 

2 

1  i 

r  =  ^5i2 

1 
O 

2 

S'' 

^  J.S  c-J 

• 

o 

s 

-■  • 

• 

•         • 

<         • 

• 

< 

m 

ft 

M 

^ 

L-i 

^ 

t- 

'Ji 

C:     O 

y-* 

"M     rt 

-r      i-S 

_ 

t- 

C/j 

2 

^-i 

lii 

1-5 

ll 

o    -^ 

O 

'O      O 

O     ri 

•o 

-sj 

' 

X 

ac     tc 

C» 

OC      30 

CO     cc 

X- 

OC 

00 

V, ,  _^ 

— 

K 

x_; 

on 

r- 

1 

s 

> 

'73  p— 1 

■3 

P-H 

e 

>i 

S^ 

Er 

CIIIiONOLOGIA   AUGUSTINEXSIS. 


17 


ffl 

eo 

■^ 

O 

O 

!>. 

00 

OS 

O 

l-H 

1-H 

r-l 

i-H 

eo 

I— 1 

T— 1 

i-l 

(M 

eo 

^ 

O 

!C 

1>- 

00 

cs 

o 

r-l 
rH 

Hi 

i-i 

r-l 

00 

r-l 

iH 

(M 

ec 

^ 

O 

o 

t^ 

00 

cs 

O 
i-i 

r-l 

s 

I-l 

o 

l-H 

00 

l-H 

04 
r-l 

rH 

J2 

ce 

iC 

3 

':3 

o 

^ 

O 

Cm 

O 

-d 

M 

c8 

iC 

C)-l 

P 

C 

^ 

c3 

f^ 

O 

73 

o 

< 

iC 

o 

00 

O 
CO 

i-l 

oo 

00 

S 
©q 

00 

in 
oo 

00 

OO 

00 
00 

S5 
00 
IM 

o 

(M 

ec 

i 

O 
S 

(M 

M-e 


o 


^^ 

Pri 

S^     A 

kL^ 

«i^         . 

•   fi  »5 

2    fi 

K  :i 

r^     *-< 

.   •^'■" 

O 

O 

-6  2- 


■Bzl 
o 


o 
5 
^ 


CS 


ii 

o 


eo    -^        »rs    o    r>-    00    OS 
r-   t-       1-   I'-    '^   tr   fcr 

00      00  00      00      00      00      00 


O  r-l  iM  eo 
oo  00  r^  00 
00      00     00      00 


•«?•  >o  «o 

GO   C»   00 

00  00  00 


»»  00  cs 
00  00  an 
00  00  00 


o  rH  ri  eo 
cs  cs  cs  cs 

00  00   00  00 


2h 


n 


18 


CIIROXOLOGIA    AUGUSTIXEXSIS. 


Indictio. 

r-i 

??     >?     rt     l-H     N     CO     '^l 
I— 1    1— 1     1— 

O 

CO   i>    X    r; 

o 

r-J      -M      ?C 

r-l      r— 1      r^ 

T—l        I— 1 

r-      CI 

Priuiatio 
'  [Cyclus  Lunae 
Julianus"!. 

SQ 

ec    -^    o    O    t-    C30    CI 

C 

rH     5^1     so     "? 

1-1       ^       I-H       I-( 

in 

O     t*     00 
l-l      l-l     iH 

CS     iH 

(M   n 

Lit  era 

[Dominicalis]. 

Cn 

i,    O    ^     ci     it  3    -^ 

- 

-2     0^- 

- 

-      zz      U. 

^    P 

w       ^ 

Anni  Adventus 
Augustiui. 

oc    C5    c;    rH    cq    ~5    -ri 
c;    C5    o    o    o    c    o 

(M     (M     «     CC     K     «     CC 

i2 

CS    t^    00     Ci 

o  o  o  c 
so    ec    so    « 

§ 

l-l      11      5C 

T— 1        I— 1 

ic    eo 

S 

o 

.^ 

« 

^. 

■^a 

ft 

c» 

fl 

o 

O 

S 

g 

,o 

<; 

o 


O 


o 


s 


be 

c 

<1 


s 

cS 


a  p^ 


3 


o 


r3 

o 


^   (—1 

' — 

> 

>  > 

. 

>< 

HH 

S     3 

1— 1 

00 

1— 1 

M 
g 

=0 

3 

S    c 

3 

c 

o 

^    =5 

C 

3 

o 

e; 

3 

r3 

d-  2    .  >► 


•3      ;:i,     3      g 


p:  2o  P3 


,303 


t-2   O 


O     C2     t^ 

Ci    o    o 
X     CO     X 


g  ^  ? 

a:    X    5 


0000 


m 


3x1 


m 


CHRONOLOGTA   AUGUSTINENSIS. 


19 


CO 

'? 

o 

o 

i>i 

00 

o 

o 

iH 

T-l 

rH 

eo 

r-l 

^ 

r-t 

iH 

eq 

eo 

-* 

iO 

CD 

t- 

00 

Tfl 

o 

o 

i> 

00 

C5 

o 
I— 1 

i-l 

I-l 

eo 
I-l 

r-l 

LO 

r-l 

I-l 

1» 

r-l 

00 

rH 

05 

r-l 

r-l 

IM 

eo 

■«f 

>e 

eS 

^ 

© 

Ti 

o 

<< 

60 

«»-< 

© 

O 

^ 

e3 

JsC 

s 

t3 

O 

rO 

o 

«M 

© 

-^ 

00 

a 
1—1 

o 

i-i 

CO 

eo 

eo 

eo 

1:* 

eo 

00 

eo 

Oi 
eo 

O 
eo 

eo 

I-l 
eo 
eo 

eo 
eo 

eo 

eo 

eo 

CD 
eo 
eo 

eo 

i 

+3     _ 

r^^eq  o 

oo  'S  ro 

rS  ©"d 
r^  %,  o 

O 


C  c«  cS  -^ 

5J    _.    fl  .  rH 

5^  ^  c-2  !2  © 

©    S    M    P  ^    © 

•    •  o 

ri.-SCi 

©-^•-^    S 
■^    ©         'T? 

?lld 

-"In    .- 

s  §  ©  J2  S 
O 


*^  OS 

S  "^S 

3 ^3 

03+3  OOfrf 

o      o 


g 


=52 


o 

o 


^ 


O 


^M 


IP     K 


©  s 

H^    CO 


H 


© 

o 

►-9 


O     CD     t^ 

r-l      I-l      r-l 
a     Gi      C^ 


C5     O  r-l      (M 

rH      0-1  IM      (M 


la 


IP, 


o    rH    <M    eo    3 

eo    eo    eo    CO    eo 
OS     05     OS     C5     Ci 


3    • 


H>^ 


]i  :^ 


20 


CHRONOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


Indictio. 

i-i 

S 

IN    eo    -^ 

rH     1-1     i-i 

r-l 

r-l     51 

cc    ^ 

lO     ^     t» 

Primatio 

[Cyclus  Lunse 

Julianus]. 

5i   t^ 

00 

Ci      O      r-l 
I-H       I-H 

I-I 

n   •if 

F-l         1—1 

!>■    cc    c; 

1—1      l—l      r— 1 

Litera 
[Dominicalis]. 

K    ce 

iC 

^  ;=;  ^ 

^ 

ei    Si| 

o   -^ 

w      <        iC 

Aii.ii  Adventiis 
Augustini. 

S   2 

n: 

^  ^  5 

eo    CO    CO 

g 

«  2 

CO      to 

O        !-■        Ol 

to    «a    LO 

CO      CC      *^ 

o 


==  ? 

O 


'5:oi 


c 

S  io 

o 


3^ 

o 


w  i:  i-  ** 
^-3  ^  3>-i 


3  P  ?  S  ^  =0 


CHKONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


21 


00 

OS 

o 

r-l 

1-H 

iH 

I-H 

eo 
r-l 

I-t 

rH 

r-H 

<M 

eo 

^ 

LO 

o 

!>. 

00 

C5 

o 

rH 

rH 
rH 

rH 

eo 

r-l 

sq 

eo 

■* 

o 

O 

i> 

00 

as 

O 
i-l 

t-4 

r-l 

eo 

r-l 

rH 

rH 

CO 

00 
rH 

T-H 

rH 

(N 

eo 

(M 

« 

O 

,Q 

rt 

iC 

pq 

73 

o 

^ 

o 

«l-i 

O 

'zi 

w 

c3 

ifl 

Cm 

fi 

O 

x> 

e3 

CO 

■^ 
^ 

lO 

eo 

CO 

eo 

eo 

oo 

eo 

eo 

1-4 

eo 
CO 

eo 
eo 

'J' 

CO 

eo 

LO 

CO 

eo 

eo 
eo 

CO 

eo 

00 

CO 

eo 

O 

CO 

eo 

O 

eo 

eo 

eo 

eo 
eo 

eo 

^«M 

o 


o 

%^  eo 
O 


S   V3 

O 


s 


£^    S    CO 

is  .1 

e  S  <« 

ft 


^ 


o 

O 
5  eo 

O 


^  'd 


r^^      .-.  o  r  .„ 
'O        «,  .3  (V)  o  ^ 

w     t^     ^-^     —  -r-* 


•r  o 


e^^'So 


P-oa     aS-» 
.-^'w  o3»H  Caj  ^<  a 


M 


M  h^ 


M 


o  rH  (M  eo  -^  in 
to  111  lo  in  ITS  ifs 
o>   a    a    Oi      Oi    a 


CO     1^     00 


o  <-( 
CO  CO 
Oi     OS 


-?lif5CDt^00CSOrH 
COCOCOOCOCDt>»I--. 

ososoosososcsos 


-BX 


22 


CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


' 

r1      !N 

o 

t> 

X 

fJS 

o 

1-4    (SI    eo    -^ 

Indictio. 

rH 

rH     i-H     r-(     rH 

Primal  io 
[Cyclus  Lunne 

- 

O      C2 

£^ 

X 

c^ 

o 

rH 

*1 

rH 

r-5 

rH 

la     O     !>.     OC 

l—i      rH      rH      f-H 

Julianusl. 

Litera 

c    rS 

a 

-r- 

f-r 

••^ 

O 

Q 

^ 

eS 

i£   S    -^     O 

[Dominicalis]. 

Anni  Adveiitiis 

»a 

«0    i^ 

00 

o 

s 

00 

Id 

00' 

s 

00 

O     t-     00     Ci 

00    00    ac    00 

Augustini. 

« 

«    n 

00 

CC 

eo 

• 

£ 

|| 

-3 

• 

• 

• 

i 

9 

• 

• 

• 

.... 

prccse 
stcrii 

• 

1 

2 

'3 

>< 

p 

• 

• 

2  o 

c 

§ 

• 

o  _, 

• 

• 

.     .     .     . 

Vbbates 
Moua 

• 

->:: 

Is 
J. 

cS 

s 

^ 
^ 

c: 

"S 
5 

^ 

• 

• 

c 

o 
r. 

r-l 

—3 

• 

II 

• 

• 

.... 

'  d 

1—1 

o 

, 

• 

•    • 

• 

• 

• 

• 

* 

• 

cS 

i 

s- 

8 
'ha 

, 

.    , 

^ 

m 

. 

. 

. 

§s 

• 

. 

. 

.     .    .     . 

j3 

. 

< 

^ 

2{ 

^ 

la 

CO 

Is 

• 

.       •       .       • 

• 

•    • 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

.... 

P<      .• 

■                 O       g 

•p-        c3 

P.       2 

o      4S 

•-     e 

2    o 

• 

•    • 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•       •       •       • 

-^ 

[ 

.    . 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

.     .     .     . 

. 

.    . 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

.     .     .     . 

09 

,_^ 

,-^ 

,— .        *-^ 

S 

Cl 

o 

th    '-r   eo 

ec 

Til 

'^    (N    -* 

C^ 

I— 1 

tH 

rH     ^      rH 

• 

w    ;*     w 

Summi  Pon 
Roman 

i" 

1—! 
■r. 

>• 

'o 

• 

l-H 
> 

1 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

■ill 

c    ?:    £3 

C 

'Zt 

*! 

oS     eS     ^ 

s    • 

^    ,£3    -fi 
.     O     C     O 

'^ 

'^ 

rt 

Hs    i-s    1-8 

ft 

eq 

£?  s 

IS 

es 

r- 

00 

C5 

o 

l-H 

ffj 

CO    -^    o    o 

i>. 

t>. 

!>. 

t-» 

00 

00 

00 

00      00      00      00 

<i 

a 

o 

s> 

C5 

a 

o 

05 

Ci      05      C5      Cl 

1 

I 

3 

X! 

5M 

CHRONOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


23 


I-H 

iH 

N 

00 

■<? 

o 

«o 

l>- 

30 

C5 

o 

1—1 

•M 

CO 
I— 1 

1-1 

LO 

I-l 

I-l 

cq 

eo 

•.? 

I-l 

« 

eo 

■* 

LO 

o 

t>. 

00 

C5 

o 

1-H 

.-1 
I-l 

I-l 

CO 

1-1 

I-l 

LO 

o 
I-l 

r-l 

00 

I-l 

I-l 

-Q 

o 

!W 

o 

-d 

w 

c3 

bD 

^ 

-tS 

o 

;= 

c3 

f^ 

o 

-d 

o 

<1 

iC 

<w 

00 

1-1 

OS 

eo 

9? 

OS 

5S 
eo 

CO 

i 

eo 

eo 

eo 

eo 

eo 

§ 

l-H 

2 

o 

LO 

o 

eo 

O 

00 

-<Tt 

bo 

-a 

p, 

.2  M 

.2  ft 


it 


^  Q.a.2 


B^  §J§XJ 


9  ID 


■5^ 


1-8   «   g^^ 


.-StSt-'i-i 
Q 


O 


do 


<1 


en 

fl    . 

o 


o 


o 


o 


K 

o 

^ , 

>-i 

'p 

I— 1 

'^ 

'^' 

4< 

a 

^^-^ 

« 

« 

• 

• 

• 

• 

• 

>* 

• 

»-• 

* 

• 

• 

I-H 

• 

• 

h-t 

^— ^ 

:3 

HH 

• 

^"^ 

t— ( 

hH 

X 

h- ( 

,  • 

> 

t— 1 

1 

o 

^ 

f> 

X 

X 

kl 

«       « 

• 

• 

m 

• 

• 

• 

• 

GQ 

• 

05 

• 

• 

• 

Oi 

(« 

• 

• 

J^ 

O 

.C3 

43 

o 

O 

o 

O 

hr 

Oj 

<V 

o 

eJ 

03 

O 

^ 

^ 

O 

"o 

O 

1-9 

02 

*-s 

t-9 

fri 

ro 

-f> 

m 

eo 

^ 

00 

OS 

o 

r-l 

(M 

eo 

.^ 

Hi 

to 

<^ 

s 

m 

ns 

OS 

OS 

OS 

O 

<o 

o   o 

m 

CS 

cl 

OS 

OS 

OS 

cs 

OS 

OS 

OS 

O 

r-l 

r-l 

O 
r-l 

o 

rH 

o 

rH 

. 

-* 

> 

Bx 

X! 

XJ 

24 


CIIRONOLOGIA   AUGUSTINEXSIS. 


Iiidictio. 


O     i-l     ^1     M 


Primatio 

[Cj'clus  Luiise 

Julianus]. 


O    t^    X     Ci    -^ 


Litera 
[Doruinicalis]. 


c    o    ^ 


S   -tS    «;   ^   O 


?;     ^    ^ 


Anni  Aclventus 
Augustini. 


O     t-      OC      C5 


.—      1-1  (M 


-r*     -^     •*     -*     ■<? 


"3  S  o 

^  S  s 


r-     X     -  —  -J 
'^    ^    ^     '$. 

'S.S  g  o  H 

o'fi  s-  a 

■--  c  cs  rt  o 

i£  O  I.  i,  S 


•Si  si  iS" 

-S       .5  3        ^ 

'3:     -t?i:-5  s 

T  S  £  ^  =J 
^  5  =^  c3  1^1^ 


to 


(^ 


O 


•2      c3 

P.     — 


I— I  (-q 

1.1 


s 


ceo 


c         o    o 


o    o    o 


3 1— ( 


CHRONOLOGTA   AUGUSTINENSIS. 


25 


«o 

*>• 

CO 

0 

0 
r-l 

I-H 

I-H 

(M 

i-l 

CO 

I-l 

I-l 

1-1 

rH 

(N 

^ 

^ 

1--5 

0 

t» 

00 

C5 

0 

r-l 

I-l 

r-^ 

I-H 

00 

I-l 

1-1 

r-l 

<N 

CO 

-ei 

in 

0 

t^ 

00 

C5 

0 
r-l 

rH 

I— 1 

CO 
rH 

r4< 
rH 

0 

0 
I-l 

rH 

00 

<l-l 

fl 

0 

,0 

S 

f^ 

V 

ri 

C 

<1 

tc 

<l-l 

- 

0 

,Q 

c3 

tD 

f^ 

-^ 

a 

^ 

0 

0 
CO 

1—1 

CO 

Til 

eo 

0 

0 
^ 

1 

00 

f 

I-H 

S2 

0 

•^ 
-71 

1 

J" 

IP 

CJ    Sh  j^ 


>H     W     -T 

£5  c  «^ 
O  c;  Jh 
■-§^'^ 


2  P. 


^ 

p 

g 

Si 

n 

eS 

y) 

z> 

0 

y 

X 

CH 

d 

-^ 

;:) 

-5 

0 

S 
TO 

•a 
33 


53  3 

O 


W 


O 


£3 

:s.g 

O 


0 

-^ 

C  ci  S3 
0  i-,  i=i 

p^ 

s 

1— 1 

•  ,  -, 

M-Q  0 

+i  SS 

H— '  iC 

2  S<l 

0     -^ 

^ 

c"-' 

•-3S^ 

't:^'-? 

»^2 

c5  s.S 

1— ;  CO 
0(M 

c3 

cS^ 

^  C 

w.- 

•    K§ 

§J«h4 

.5 

2  ^ 

arta  c 
niura 
turn, 
Tit.  X 

3  3 

S  eS 

c 

0 

0 

X 


Oi      N      51 

COO 


000 


CO      CO      CO      CO      CO      CO 

000000 


i~^  00  OS 
eo  CO  CO 
000 


26 


CHRONOLOGIA   AUGUSTINEXSIS. 


Indictio. 

to 

l-H      I-l 

i-i 

c-i    eo 

■<? 

w 

es   i>    cc 

CJ 

Priiuatio 

[Cyclus  Lunae 

Julianus]. 

r-( 

<N    SO 

'J 

lO    o 

t^ 

GO 

O      O     iH 
rH     I-l 

i-( 

Litera 
[Dominicalis]. 

«l-i 

o   r:} 

^ 

es    y: 

«w 

« 

u    ^     ^ 

^ 

Anni  Adventus 
'Vugustini. 

1 

l-H 

^ 

^ 

O    t*     00 

lo    »Q    la 

^    ^    ^ 

O       .J 


n 


<1 


S       So 

i^-S  25- 
^  .2  -5 1-1 

a:  -^  Si  a! 

o 


&0 

5 


9' 


as 

Sic© 

J  g.-s 
o 


"Sh 


gig 

1:^ 


o  :«  cS  ^:5 
g.p-  5  o  _  o  s 


I 


41  h^ 


U         Co 


-5  r  i-c-T^ 


^  o  g  S  S 
o  S  «  <s  c 


§  c  2 

■       03             * 

'5 

^iWj  e8 

-tJ 

C 

®    CS    33 

cl 

gs-^ 

.ri 

^ 

S  ^r"^ 

0 

^ 

C  S  «^ 

A 

*5 

o 

^.-^a 

o 

m 

p^ 

gja 

o 

o     • 

o 

A  o"S'S 

O^   C5  ft 

lias  J 
-^§  I 

«:s  See* 


fl 

f3 

o 

c3 

Ph 

s 

o 

a 

« 

QQ 

o 


Q 


r-l 

00^-' 


en  C.^ 
O   O 

.2   S 

c  c*  5 
••:  *=  2 


.2  i  =* 

§2  I' 


o  c  c'2 


o 


Ci     O         1-1 


>n    o    o 

o    o    o 


CHKONOLOGIA  AUGUSTIKENSIS. 


27 


o 

1—1 

l-H 

I-H 

1-H 

IS 

- 

-y^ 

tt 

-? 

S 

t^ 

S5 

i-i 

N 

« 

a 

-^ 

s; 

< 

iC 

«!-< 

C 

Q 

,a 

c3 

1 

r-l 
1? 

CO 

1 

C5 

"5  i  i  i^ 

g  3  cS  —  ^.S 
^"  3  ■'^-  3  ^'-^ 

C,^-^  >  =  » 

:  s  =  Si  ^  ^  S 


pi) 


^  S 

o 


'S  .1  -f  "S  "=  .T 
c  c  ^  2  3  =3 

ce  =+?  c3  £  3 

£  O  S     -  i)  -^ 
-^  3  ;^  5?  S  5 


^ 

^ 

»4 

^ 

•*a 

*          05 

c3 

■^ 

1S 

O 

c3 

S^ 

C3 

" 

•    H 

'-^  33 

I— I  c3 


&5 


O  L  ^  i^'-n 

■^•^  J*  3  O  3 

.2  .a  if^-^-;| 
05  s  w  ^      -F^ 

3  g*^^  -.£>^ 


t^        00 

o      o 


^ 


s 


p. 


H-'rfl 


a! 


n 


o  o 

o  S 
^  « 

CO   63 

B.2 


2.-§ 


^.2 


28 


CIIRONOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


Indictio. 

.-i 

ts     t>. 

a; 

C-. 

- 

- 

11 

r-< 

-- 

Primatio 
[Cycli'.s  Linise 
Julianusl. 

^ 

x.^        --0 

t^ 

X 

C-. 

c 

1—1 

-it 

rs 

Litem 
[Dominicalis] . 

is. 

H     rS 

0 

- 

0 

v- 

'- 

ri 

I^ 

Anni  Adventus 
Augustiiii. 

—1        •M 

■J? 

1^ 

^ 

t^ 
tj 

X 

1^ 

a     r. 


1  ^ 


<i 


^  =  ct  •-  H 


7:  c-  -       :;  ~ 

^   „  ^   w   ^    .. 


^.Si  w  c 

0 

Oi--T^~ 

or^i:  i< 

^  ^ 

^0^ 

'5:^  2  ^ 

ci 

c^         S"  ? 

_ci 

i;    •  -T--^* 


2  =  5ii«- 

e  .       .       .       . 


Anni  a  Con- 
questu  Anglia?. 


Q 


95    O    ^ 

S§.2 


O  ^. 


x^ 


c  s 


jf  -r  3 


s    '§•;■  I  5 


;^  -§=  ^5-  fe 


c?.5 


55 


«3 


i|Ki^ 

.      ><.2x=.iil7i 
=  X  ■  -  X  X  ::. 

c 'x ^-'  S -i ""-H 
•      X  '2  S  S :?  .-5  - 


eS  X  '-^  X  ^  .—  w 


C 


l^  ?r  £>.  00 


Tituhis  XLII. 


Titulus  XLIII. 


CHRONOLOGIA   AUGUSTINENSIS.  29 


rH 

(M 

« 

^ 

o 

o 

t^ 

00 

C5 

o 

rH 
rH 

« 

rH 

I— 1 

1:^ 

rH 

00 

rH 

S-1 

cc 

-?- 

o 

« 

t'- 

00 

c3 

ic 

Cm 

fi 

O 

^ 

cS 

p^ 

o 

TIS 

o 

<1 

tc 

Cm 

1 

CD 

oo 

00 

00 

00 
00 

Si 

1 

:m*  .i  .5  4  h        "  "S  -s  o 


0.15sm     r- 


-^  «  fi  »  ^^!5  ^  S  '-" 

t,    S  -^     ^    n     ii    r^ 


.2^  ..  ...       ^      s3.^2::g'S 

-4JCJ  **  *^.-^='^o'^  c3SC*^ 


4.  rA  i  A  ^  ^  '^  M    '   '''^  -r  Mi  •       «i 


r- S  S  •i'S'^'^  2  jq  2  g  >  «o  « 

s-«-43  pq     ^     5^§>^ .^-  ^o  o     -S 

S  o  "  c-s  .2  J  -r  -  iC--3 -w  ^  'ox  -3-: 

r-)  r^  O  ^ 


O 


ce 

ce 

1i> 

a:!-H 

0 

nH 

T3 

-3;^ 

e3 

ee+a 

ta 

SSH 

0 

0 

■ft-^  •     •     •       •  •     'S 

^^'^  § 

=:|  ^ 

t-  CO  ...                                                                                                                ^ 

03    ^    5  3      . 

s  0.2  43 -H 

g«2  ,    •^•5: 

H  O 


^  ft 


3 

I— I  •  •-<  *3 

is  s         "-^ 


050r-l'MW'<}<>«0 

t^oooooooooboocyD 


Ifl       «0     t^      00       Ci      O  r-l 

r-i     r-<     r-\     r^     T-i.     'iX        0-1 


Titulus  XLIII.  Titulus  XLIV. 


30 


CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


Indictio. 

^ 

Lt 

1-1 

»] 

ec 

^ 

L'i 

- 

t- 

CC' 

Ci 

Priuiatio 

[Cvclus  Lunse 

C-. 

o 

ri 

I-H 

-M 

r^ 

'? 

^H 

r-< 

X 

0 

.tulianvisl. 

Litera 
[Dominicalis]. 

- 

o 

^ 

ce 

ic 

;^ 

c5 

- 

.2 

0 

Cl-I 

Anni  Adventus 

2 

L'; 

?S 

^ 

o 

o 

1^ 

§ 

0 

Ausustini. 

'?< 

"* 

T? 

•<? 

•e 

I-O 

O 

0 

O 

i 

i) 

:bj 

S 

.3 

.i 

>< 

-T 

_r 

c 

._; 

SD 

< 

X- 

i-s  C 

^ 

r* 

>i 

h. 

'^ 

rt 

3 

n 

" 

CD         -r" 

05          5 

C 

55 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

X.2 

lb 

■^ 

3!: 

75 

0 

c 
c 

c 

3 

• 

• 

^        O 

-.^ 

i 

, 

, 

, 

, 

, 

, 

. 

i^r, 

■X. 

"^ 

'"^ 

^ 

0 

cc 

g 

, 

, 

A 

5: 

2 

• 

• 

' 

• 

• 

• 

• 

0 

:g 

s 

33 
fi 

r- 1 

• 

• 

5C 

J, 

c 

=  ic 

.i 

6 

>*: 

■s 

VI 

fi 

fl 

'  — 

t; 

£i 

=  ^ 

0 

fi 

8 

< 

>3 
'-3 

1 

J 

r. 

c3 
3 

• 

• 

11 

• 

• 

• 

• 

• 

^  CO 

^ 

^ 

c  ce 

fi:  so 

^-  ;r* 

fi.H 

c 

be 

71 

— 

C.2 

^ 

« 

w 

c3 

'c  --^ 

cbh-i 

'^  c3 

J 
O 

■r 

^ 
-^ 

• 

• 

III 

• 

• 

• 

• 

• 

11 

-J 

c.S 

S 

c*. 

1 

'£•'2 

C  o 

t/^ 

%'^ 

8   M 

.2     ^ 

!=! 
O 

o 

-5  2  . 

?^2 

§<     1 

s 

p     y 

,«     c 

•Jl 

• 

-2 '5  ^ 

% 

• 

• 

• 

• 

p       c3 

. 

23 
< 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

5 

• 

• 

• 

• 

2  »— 

<~s 

ntifi 
li. 

• 

« 

. 

• 

. 

• 

. 

• 

(2    s 

-  i 

S 

•$5 

^1 

1-5 

^^ 

• 

3    -t^ 

• 

• 

• 

at 

• 

s 

a!«-^ 

;=  p  '^  d 

lA 

M 

• 

• 

• 

3"^ 

-1-3     a 

• 

• 

• 

• 

0 

1 

• 

^ 

(N 

ec 

^ 

o 

•^ 

r^ 

or 

C5 

0 

'": 

H 

o 

s 

s 

s; 

o 

o 

o 

C5 

o 

C: 

0 

■< 

"" 

^^ 

I-H 

'~^ 

r-^ 

^" 

I—! 

Anni  a  Con- 

LI 

— 

t^ 

00 

Cl 

o 

r^i 

eo 

•>a 

questu  Anglise. 

m 

0^ 

OQ 

<M 

ec 

ec 

CO 

ec 

eo 

eo 

V_ 

.■    V 

— 

1 

Titiilus  XTIY. 

Titulus 

XLV. 

CHRONOLOGIA    AUGUSTINENSIS. 


31 


o 

l-H 

r-t 
1—1 

r-l 

r-l 

in 

r-l 

(M 

eo 

^ 

O 

o 

iH 

(M 

« 

'^ 

in 

O 

J:^ 

00 

o 

o 

r-l 

r-l 
r-l 

rH 

O 

-^i 

M 

c3 

be 

!w 

fi 

u 

- 

ca 

P^ 

O 

o 
o 

O 

00 

C5 

O 

o 

r-l 
r-l 

rH 

r-i 

r-l 

X3 

rH 
ITS 

rH 

«S  ^^  S3 


^S 


C3--H 


0 

ba 

O  03 1— I 
e3  5 


^  ^  ;»1 

S  > 


S  22  fl  o 
0^;5  • 


'C  a  ?o     £>- 


c3 


cS   O  O^    ^-+S   S'rJ   H   S 

-*2  S  o'S  ;3  ^  c  "^  ^  S 
o 


fl  s-S^^ 


24^ 

_OEH 

o 

gj 

o 


5  >  =* 

C5    ^   3j 

Q 


§>:    S.2  8 


-^     B   o> 


c2H 

03    SC    p 


x2^  tX 


<D 


cS  O 


J3  j-l     JS 


■£.-s;5  c  s  a 


J    ai 
-^ai?! 

Q 


;^ 


o 


o 


Si 

s  a 

.is  o 

=5  a 

.2  8 
■^  2  l: 


^ 


Titulus  XLV. 


on 


CnrwONOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


Indictio. 

t- 

X 

r-- 

1-1      r-i 

*3 

I— 1 

t— 1 

I— 1 

O     r-l 

(M 

ec    "* 

Primatio 

[Cyclus  LuuBC 

Julianiis]. 

eo 

1-H 

i-t 

i-l     rH 

CC 
r-l 

l-H 

rH 

(M     CC 

->? 

13    «o 

Litera 

[Dominicalis]. 

ri 

o 

< 

fcC     !*- 

- 

o 

/2 

ce    ^ 

s 

'w     o 

An.ii  Adventus 
Au^ustini. 

5 

cc 

13     O 

'>3 
O 

o 

C-l     0-1 

QC    a 

13     13 

£ 

^^ 

°? 

O 

£5 
O 

g 

,o 

<1 

1^ 


hue 

.2  =^;^ 


St   . 

«:  S  J3 


X  ^  S 


•Jo 


5=  2  ^ 


Eh  2 


&  O  13  ^  -  i-  S, 


-«1 


P^ 


rt 

-2 

h:? 

;atG  serv 
licloneo 

O 

'ft 

ft 

j,*^ 

P^ 

5'^ 

o 

e3 

c 

-u 

o 

t3 

i^ 


go 


6^  rf--:.2 


eS  H  3 


SOQ 


r; 

^ 

o 

o 

M 

d 
^ 

2 

ce^ 

w 

-4-3 

^ 
^ 

s 

o 

CO 

CJ 

r^ 

M 

1, 

K 

o-« 

■^ 

o 

Xfl  -i^ 

s> 

t3 

r! 

_ 

Sh 

r' 

C* ) 

^ 

73 

•4J 

d 

3 

3 

J2 

S 

c 

o 

o^ 

F^^ 

o 

b       .K 


^-eW 


p^ 


c  o  s 


f-?  S'CS 


s  =   • 

S     ^  -1-3 

-*^  4-3     S 

E    w    i) 

'x  -;  it 

Xfi 


o 


S 

02 


C.2 


,— , 

lf.2 

CO 

C30 

P 

•  »-l 

^■i 

.r3 

l-H     U 

1 — ( 

H- 1    C      . 

2  c  s 

Hi 

-1-3 

"o  «  ^ 

"3 

-5 13^ 

a 

o 

?q 

13     O 


Anni  a  Con- 
queitu  Angliae, 


Titulus  XLY. 


CHROXOLOGIA  AUGUSTIXENSIS. 


33 


LI 

O 

t^ 

00 

C3 

r-l 

r-l 

11 

- 

r- 

- 

r-(      ■>! 

ro 

-^ 

i^- 

ao 

c: 

r-l 

1-1 

■>^ 

- 

r-l 

rH 

r-l 

1^ 

or     Si 

rH 

CI 

^ 

O 

«-H 

O 

r^ 

;q 

C? 

in 

!— 

ft 

iJ 

^       ^ 

^ 

o 

CO 

ir5 

C-3 

o 

L-5 

CC 

ii 

o 

CO 

«3 

00 
so 

l.O 

O 

o 

r-l      11 

-a     VH 

1-5 

1 

p= 

•^ 

!- 

ci 

a 

C" 

XI 

?T 

s 

s 

3 

*   • 

~ 

v: 

• 

•      • 

* 

• 

• 

• 

•     • 

• 

' 

C   t- 

^ 

- 

— 

rt 

^  ~^ 

,— ^ 

< 

C. — ; 

sit  2 

i  %  ^ 

^ 

O 

J,  -' 

^- 

o 

.. 

^  g  2 

-3  =i 

o  5^ 

P^^-rS 

2-«  5 

sli 

'^ 

i   • 

ct 

o 

<s 

.    C   C^-S 

£  ^U 

2  ^r?  ^ 

-r3 

in 

o  U 

—  — ^ 

" 

■3 

r5 

r-   -kS  ..J 
-3            'C 

' 

S£  ? 

1  ^1  1 

.„• 

X 

■55 

Z^-  "" 

• 

J,    S    O 

S2 

1— 1^ 

5: 

0      _- 
3  :t'^-^'2 

+3    ^    c3 

.^   r. 

.  u  '-^'^ 

i:r='x'rt 

«-> 

.    ?e^« 

t:.::=^  2 

~  ;:; 

fe-i 

goo 

3  Ji 

r 

=  ji^"^"^ 

o 

^ 

o 

^ 

'  O 

o 

C? 

'    O 

o 

0 

Ci 

I-?  S      i:: 


.    '-^  'x    -^  5; 

■^ ._:   "Z  y  .tf  :"* 

f-1       ii?<       fit 


0:5  o 


TituhsXLVI. 


34^ 


CHPtOXOLOCrlA   AUGUSTIXENSIS. 


Iiidictio. 

o 

- 

i^ 

"■ 

c^ 

rH 

•71 

a 

irimano 

[C.vclus  LvmfC 

e^ 

'a 

o 

^ 

r- 

CID 

CJ 

O 

I— 1 

T—l 

Julianusl. 

Litera 
[Dominicalis]. 

^ 

^ 

< 

tc 

Vh 

O 

Q 

- 

K 

Arni  Adventus 

L-5 

H 

J::- 

■xj 

2 

o 

o 

H 

Ausrustini, 

o 

o 

L-; 

o 

L-5 

13 

o 

».- 

O 

.. 

^ 

^ 

. 

, 

, 

•s 

^ 

^ 

a) 

o 

'S 

, 

^ 

^ 

c  S 

8      o 

s-s 

£ 

9^ 

-*3            O 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

s  ^ 

• 

.  •         9 

J  s 

^P4 

^ 

g  © 

-«1 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•         - 

eS 

, 

fee 

C 

c*= 

,    , 

c  c 

5& 

• 

a: 

• 

.£  a 

• 

-c-s 

_C 

. 

£  rr. 

§8 

Is 

—  ^ 

1 

. 

■  'S 

o 
-^6 

SS 

. 

S 

i 

B 

• 

cS  - 

03 

eS  G 

C3  C  S 

rt  — 

ee  b  > 

-f  S 

■*3 

-t^  O 

-e  P.i' 

-« ■— 

^ 

-5  b  c3 

fe-^ 

ca 

u-^ 

^^^ 

TJ 

fe-f^ 

O 

Q 

o 

O 

Q 

o 

•"^  B 


=  X  c 

«  x  5 


1^  £:  3 
o 


o 

■  1— > 

o 

y 

« 

s 

s 

CQ 

3      p^|-=|-|.§i    cr 


r— :^  cs^  r 


«ss-i^:  2    I  St 


•N  y  £       S  -5  -  r 

> — - 

T-^      ^      ^                G     ^      ^     C 

50 

•—  t  -  =?  S  5  s'.S 

+a 

■S  ^  =  ^  S  '"^  K  3 

O 

?;;> 

» 

--Trr^xc^cS 

3 

o 

1^      :£          O 

bi 

CS    O    "    K 

•r  "^       o 


C   X 


re's 


E  =^ 
c't. 


o 


« 


Anni  a  Con- 
que>tu  Angline. 


Titidus  XL VI. 


CHRONOLOGIxV   AUGUST1NE^-3IS. 


So 


r-l 

rH 

I-H 

« 

10 

-I? 

« 

o 

1:^ 

30 

Ci 

o 

rH 

30 

^ 

t—l 

r-l 

rH 

00 
rH 

C5 

rH 

rH 

«q 

eo 

•r»( 

13 

ic 

H 

-3 

O 

XJ 

o 

Cm 

o 

Ti 

1—1 

c3 

U) 

^ 

o 

«.-5 

00 

o 
o 

S5 
O 
13 

O 

o 

»1 

•s 

13 

13 

1^^ 

-tJ 

l-S  ft 

o 

m  C3 

> 

S  o 

an 

©rH 

^1 

, 

Hg^ 

05    5 

o.-^ 

s  ■ 

It 

O 

«  « 

•d-d 

.S5.S 

l8 

fa  « 

»< 

• 

s 

*  t*  B  0"H 

.-e  -.2  g  S 
O 


S.S 


e3  o 


S+JI-H 


=  1 

•21 


'S.S 


3   05 

o 


it 

eSOQ 
^■« 

o  o 
C3-S 


33    O    O 

a  j^'S 

!  i.s.. 

C  3  .,  3 

•C  «  S  M 

fee's   33  ■< 

p5s2  3-5 

g-M  as  OT 


09 


ce  sh 

0.3 

3l 
02 


O 


rt  be 

S  y  «y 

^  c3  f- 


c3  s-  eS  :e    • 
u^  3  'C      1^ 

?.5g.§3 


_  O 


3-„ 


t-  *^  -*^.«  ft 

O  O  :3  t.  o 
O  3-iS  S  3 

«  «e  rt  c  -Ji 

gsc     —  •=: 


g,  2  >.-^  t<  c^  ^  ^  il  «  S 
Sc'S-C^og-3  jj-S^ 

k-p-^  ft^.<  p'rC  r--iJSH   acr-'  — ■ 


.  .2  A 

r^     l4 

3  « 


O  3 

.2  J 


3  '^  "n  ■^j  ~' 
2  ?  w  -  3 


3    -3^ 


^^    CJ    -'    ^    )-' 

3  «  -  --^.5  , 
cs       3  c3  £  : 


,_^ 

tn  3 

«D 

3-H 

3 

i-i 

52 

. 

d  3* 

1— 1 

a 

l-H 

T3*' 

;h 

0 

0 

3  0 

•S 

S*!?    . 

c 

g 

,2.0  w 

0 

-3^=3 

^ 

w 

»3    »n    13    13 


o    05      cs 


& 


Tit.  XLVI. 


TitulusXLVII. 


c  2 


36 


CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


Indicti'^. 

';] 

- 

- 

>"> 

r-i 

C<I 

CO 

'^ 

'■^ 

-■^ 

Primatio 

[Cyclus  Lunae 

jiilianu.s^. 

-^ 

t^ 

oc 

o 

O 

- 

*1 

1— ( 

I-H 

I-H 

LUci-a 
[Doruimcalis^. 

1-^ 
1— 1 

- 

- 

ci 

r^ 

- 

'i 

a 

< 

iC 

Aniii  Adventus 
Augustiui. 

GC 

C5 

o 

1— ( 

1— 

^     I 


^ 

5 


I   11 


o  s 

re  c3 


III 

O    IE 


O 


c3' 


«ril 


c'^ 


ci    .  ci  =" 

5.2  S. 2 

^  1^  ci  O-^ 


•e3.5 


H  cf 


w. 


^2 


S  iC 


3  £  i'  Sc.i; 


*->    -^    j^ 

fe  S  =* 

^    K    i. 


S^^J 


t;-^o 


o 


Anr.i  a  Con- 
qiiestu  Anglifo. 


—         o         o 


Tit 


:lvii. 


CHROXOLOGIA  AUGUSTI>fEN'f5IS. 


37 


t^ 

00 

o 

l-H 

rH 

r-l 

2 

- 

in 

1:^ 

00 

1-1 

C2 

rH 

CI 

« 

■<? 

o 

^ 

O 

Q 

r2 

c3 

ic 

o 

-^ 

^ 

1--. 

o 

IX' 

o 

rH 
00 
O 

*1 

CD 

o 

00 

o 

13 

L-5 

llillil 

o  5 1;  S  .  =;  ^,  f 

S^'h'-?  c  -  - 

T"    b£  —   ^  "^   S    3    S 


tii|| 


.=  3  ^  ri  ?^  = 

f-2^  g  -  J-  rS 
r-   —   C3    —    _,  .ij 


^  i  c  c3    X  s'S-q" 
c  C  S  ^  i2  o  ^  C 


c  o 

Is 

o 


5^S  i 


=  3  ^ 


ji  2  s-  o 

P  S  ='^  ^ 


>         go 

5  ;:;;::  >:: 


o 

be 

u 


O   ,^  +3  ^J 

73  K  i£  O 
rt  =  «^  o 

C     ,,     i)     ij 

rt  -  si  ^ 


0       ^ 

0   y 

c  0 

^s 

c.^ 

0  a 

c  a 

?  a  »; 

C  1, 

rt  S 

0  ="c 

C    3 

c  0 

.  .-H 

^  a 

■^  ^ 

x3  '-^     • 

^ 

rtTi 

.2'"^  IS 

2  ?*  3 

d 

1  firm  a 
North 
lariaiu 

2.2 

5-^ 
a  •-> 

2  cj 

^  ^ 

^ 

5      i^      C. 

p  — ' 

S 

►"^  c  w 

-; 

0 

2-3  ? 

■~j 

l.^ 

w  rt 

s 

-  -  2 
^■?  2 

C     w 

ce  'v' 

-1 

a 

2    C" 

-^ 

-  u  0 

TZ  s 

^ 

"r  y 

^ 

« 

« 

C5 

n 

^ 

1-   t^    t^ 


Titulus  XLVII, 


Titulus  XLVIII. 


38 


CHRONOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


Indic'tio. 


M         eo         -e 


Priinatio 

[Cyclus  Lun« 

Julian  us]. 


1>  00  C5 


Lit  era 
[Dominicalis]. 


m 


Anni  Adventus 
AuKUstini. 


o     .^ 


so 
o 

g 

r» 

t- 

^ 

^ 

-< 

.2  I 
.5.  ^ 

'"'  -J 


iS'SS 


■*^  S 
«  bo 

(3  a. 

^    33 


08  ^ 


p  -i 


? 

"^•is 

rS 

:3  o 

•a 

'S'3 

p? 

ss 

• 

e3  ^ 

t-  » 

'g 

fl;= 

c  ^ 

^-^ 

SS  • 

en  a 

3  O.J 

cc     . 

.S2^ 

S  >: 

&     »- 

-S'S^ 


g 

s 


St-        3  "3  O 

o  o     .£ 

c-^         .-  o 
So      ^£-5 

c  5:  '^  2  ?  »^  ii 

S  2         3  22  >. 


•i  i  ^ 


rS^       5 


o 

c 
o     .- 


o  2 


>  c  £ 

r    ¥5 


^      o 


C.2 


C3   s; 


5     «* 


o~ 


C 

u 

P. 


-i   ^   s^         ^ 

3  3  r  o  -^ 


5  w  5—  a X  - 


■3  3 
>'3  3 


■C  a  O  £  2 
Q.-31S^  S 


c"^  o 

J'        3       -»J 

as  5  cs  3 

a  3  —  =  r^ 


M 


fi 

tc 

•ri' 

L'^ 

5r 

t>. 

CO 

X 

ac 

00 

OD 

OO 

00 

<1 

I-- 

T-^ 

r^ 

r— 

r^ 

r-" 

'"' 

I—! 

rt 

'"' 

I— 1 

r-> 

Anni  a  Con- 
questu  Augliae. 

1^ 

oc 

r-l 

i—l 

C-1 

<M 

' 

' 

Titulus  XLYIII. 

CHRONOLOGIA   AUGUSTINENSIS.  39 


i- 

00 

C5 

o 

I— 1 

I— 1 

w 

CO 

1—1 

I-l 

13 

r-1 

to 

I-H 

l-H 

CO 

a 

tc 

tM 

fl 

o 

■^ 

c3 

OS 

eo 

595 

«5 
O 

00 

03 


O 


§"  -I  -r 


.s  a 

I  ^ 

O     •  W 


o  i  S         o  ,;     o  73  -w         o  J,  ,'         +3  .'  •   ,•  ©         c)       a    '    I   .  •  an 


^r!ililiii=llli  ^:  i|  lllll  i|i 


X 

.s  « 


S      S!  S  *  §  S5     S 


Titulus  XLVIIT. 


40 


CHROXOLOGTA  AUGUSTINEXSIS. 


Itidictio. 

f-l 

LI 

1-H 

CI 

eo 

'J* 

o 

«o 

t^ 

«       o 

Primatio 
[Cyclus  Luuoc 

r-l 

rH 

?1 

ec 

■^ 

IS 

■^ 

t- 

00 

a       o 

Juli.T 
Lit 

THIS  1 . 

era 

. 

o 

< 

ic 

._ 

,, 

O 

-^          i3 

[Domimcalis]. 

f^ 

-» 

>-> 

^3 

r^ 

00            C5 

Anni  A 

dvcntr.s 

8 
'' 

f-) 

O 

is 

o 
w 

5 

i5 

o 

A  !gl 

>tii)i. 

■31 

. 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

-t-a 

r3 

cc 

•r" 

« 

. 

. 

. 

• 

• 

• 

•                              • 

Ss 

o 

»-H 

;; 

o 

^ 

, 

, 

a 

, 

a 

• 

• 

•                              • 

c:; 

r^ 

<: 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•                               • 

• 

• 

i 

1-9 

• 

• 

• 

CI 

o 

i^ 
K 

• 

• 

8 

K    S 

C3 

o 

s 

'     • 

• 

'S 

• 

• 

• 

11 

c3 

3 

-4-^ 

s 

'^3 

o 

• 

•                              • 

^^ 

O  o 

tc 

, 

o 

o 

, 

, 

. 

0 

-IJ 

o 

u 

s 

Pi 

o 

. 

. 

c 

s^' 

• 

• 

* 

• 

' 

• 

■ 

• 

o 

.1— 1 

,,_, 

ct 

+^ 

— ' 

Zi 

o 

^ 

-■^-' 

^ 

-? 

^ 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

. 

^-(            * 

^ 

,^ 

hH 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

O 

V3 

• 

o 
-^ 
rt 

• 

• 

o 

pJ 

<C3 

C     •-     -y;      X      -                w            .-^ 

1— 1 
o 

• 

c; 
o 

' — < 
5 

• 

o 
o 
o 

o 

• 

c 
a 

o 

c3 

'r. 
■r. 

B 

•—    73 

~r»y:CSv^--j— .S« 

^ 

^ 

^ 

^ 

s 

3 

o 

s  '*^ 

P                    P     M 

1— ( 

O 

w 

P 

p 

Aniii  p  Con- 
questu  Anglifc. 

o 

CO 

I— ( 

r-l    -M        CO        -e-        lo    to    r^ 

CO    CO         CO         eo         CO    CO    CO 

CO            C5            O 
02           CO           '? 
r-l           i-(            r-( 

1 

V. 

Titulus  XLYIII. 

CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


41 


O      rH 
r-l     1-1 

»1 

r-l 

i-l 

rH 

r-i 

(M 

50 

'e 

o 

cr 

t^ 

OO 

rH      I— 1 

CO 

r-l 

rM 

r-l 

r-l 

r-l 

00 
rH 

rH 

*1 

CO 

'Ji 

o 

ic  Eh 

-^ 

O 

;= 

o 

Cl-I 

O 

-^ 

rsA 

ci 

if. 

!t-l 

fi 

O     rH 
r-i     rH 

(M 

1—1 

o 

3 

3 

3 

--3 

rH 

O 

GO 

3 

C5 

o 

CO 

•30+3      0:3 
>5  ^  h      So 


•^4^ 


^  ai  o 


o -5  -i^   •  ^  cs  3 

5£  >  6  g  2-2 '^ 

c  ^ 


c  ^  o 

7^   ~   X 


c 

CO 

s 

CS 

OHH 

»-? 

HH 

OT 

3 

-M 

0 

^ 

»< 

c 

u  c3 


o  S 


K 

.     cJ  is 

§^s 

-*a 

^-^s 

CJ 

0  «  0 

-« 

f^cS-g 

fe 

•     ^  0  P. 

■^  0  rt 

»-l 

S  o3 

^^  s 

■$.i 

§-?o 

^Tn. 

-^  > 

Bulla 
tus 

COS 

a.2 
-4-3 

S  ? 
JS  to 

li  o 


to   . 


r  VJ 


SO  o 

a  .  o  rt  -■  =  ^ 

c.X:  ^'^  "^2  S  ;:;  o 

s:  SJcr^i:  c  aiz  3, 
n  pq        P4 


tr~     re     a 

rH       ,-1      rH 

01    'M    e> 


Titulus  XLVIII. 


Titulus  XLIX. 


42 


niROXOLOGIA   AUGUSTINEXSIS. 


Indictio. 

c. 

- 

i-c 

•>! 

T-l 

i'riinatio 

[Cyclus  Lunae 

Jiilifinus'l. 

cr 

t^ 

OC 

a 

o 

- 

Litera 
[Doaiinicalis]. 

" 

-= 

ci 

^ 

0) 

n 

Anni  Adventus 

.tugustini. 

s 

« 

w 

•M 

W 

00 

o 

o 

r  ,/  J,  p  y.       c  _•  .i.  A  '^  -^ 

^  -r  -i  3  «^      :=  cs  r-  j^  =  ":^ 


=  ^  cs.2 


0.5 


&^ 


5  5.  J:  cs  ^ :-  _^  g :-  -a  K 


2  2  i^ 

s  3  y  a  - 


5^ 


Ǥ.S 


'"  M  t-  a: 

I  2  -  -  . 


60 

<1 


I 


o  d 

'S  C  cS— ■ 

«S  03  2  a 

■e  S--  J3 

J3  C  P  M 


■■§^.2 

P  O  e« 

c  s  g 

eS  ®  (!« 


c5 


o  <» 


—   *^   ?:3  ^  ri 


i 


f^  S 

.P-  o 

2  P5 
S 


or.  O  '-^  -2  :S 

'-  S  §  5^  £ 

C+3        »:  5     . 

Co  O  Si 

J-  S  ct  S  i)     „ 

^  ~  .-^i  ="  ,--  ^ 

03  •;  2  -;r  •"  '^ 

3  -*^  >-  !-•  ~'-^ 


ca  u 


e8  C.  g 


PQ 


OQ 


Aiini  a  Con- 
questu  Anglise. 

0 

I— 1 

00 
IS 

0 

T-l 

1 

V                                          J 

V 

J     V 

J 

Tit.  XLIX. 

Titulus  L. 

Titulus  LI. 

CHROXOLOGIA  AUGUSTINEXSIS. 


43 


u 

< 

ic 

V- 

- 

o 

55 

CO 

i 

oo 

IS 

3 

^ 

=  s-^ 


1^1  8 

—  X  C  O 

?  -  cS  S 


S  *=  "T  .3;  ■— 

c  w  a     3 
f^-^  o  "  ;:;  S 


0.2  2^ 
o  o  =c  a 

«*-  S  - 
eS  o  s 


-s  5  ^  fe  a 

■gS  3  O  O 


^ 


o 


o 


>< 


c 


c-S  =  =^.a  =  ;« 

1. 1*  ■'•*  -  s       ::  .X 

^  s;  -^  "-=  —  .S  *^ 

CT3  iJ  aa_  a:  x  *■" 

«  S  =  y  «•«  5-  = 

a  u      rs  ij      •" 

C;   Ir   C   -~   -^   C   c; 

•0.2^-5.2^  =  2- 


o 

ej     .;i'  -V  r  X 

a 


a      a  a  3  es 


t-    X 

'ft 
o 
o 

■    X 

I'H, 
;  V 


-eg 


•  T"  ~  r^T  -3  2  :i  —     ?-  — 


a=    ir==^'r-i! 


©  —  — 

a  3  «3 
.£  S  -7  ^' 
■^a     ^> 

X         C  -5  .-  .^        c 

■S..2  o    t^-s-z 

t  S"^  *^  „  2  >  cS 

;5       c 


;i  -i  -^  2  2 
":c  Ida 
.^  o  ''-^  X 

£.  a         0) 

o  0--      ri 

Ci"Z  '^      -J     . 

2 -a     ._-=  o 

O  3  .--  =  rt  ^ 
o  ^  2  ="^  5 

i?5=.2a 


Titulus  LI. 


u 


CHEOXOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


Indictio. 

1^ 

CO 

O 

c 

- 

Prim  alio 

[Cycliis  Luiise 

cr. 

I-( 

(M 

11 

"^ 

.lulianus]. 

Litera 
[Dominicans]. 

- 

ce 

ta 

H 

rs 

1; 

Anni  Advenlus 

s 

jt~- 

CC 

C5 

?3 

c 

1— 1 

August  iiii. 

i5 

o 

"^ 

""^ 

3 

.2 

-. 

. 

. 

. 

. 

. 

'S 

©     ._• 

a:      — 1 

S^        ^ 

ft     1 

a 

X          r- 

S      o 

. 

. 

. 

• 

• 

. 

^     ^ 

M   ^ 

^ 

■< 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

« 

, 

, 

^ 

B  ^  IS, 

»'  s  o 

« 

.2  =^-« 

M 

%Bl     . 

5 

• 

■ 

• 

• 

fU 

<i 

r*    ^    ^ 

OQ 

<^.2i 

O 

C  +3  i; 

. 

, 

. 

• 

, 

e?  5  H 

t^  o  3 

0          * 

• 

• 

• 

• 

• 

' 

_ 

8    1 

. 

t2 

. 

• 

. 

. 

Ol           b 

•s      ^ 

ft     S 

2     -5 

•S      fl 

02 

o     ,"? 

• 

• 

• 

« 

, 

S     O 

"^ 

< 

• 

r=^ 

. 

. 

. 

• 

S 

o 

c     - 

^  i 

S       1— > 

o 
p 

6 
O 

"Si; 

2  Fo 

p 

50 

5  "-^ 

o 

2 

c83     S-5.S     ?^S 

c  -  X  "  -z-^  s      -a 

c.  il  -"s  '^  ^  "^  ^ — -i  .i^ 

OI 

^ 

2 

s - 

2?"= 

= 

5 

'r'5  ^P^'s  £-2  5'3  i''^ 

i— 1 

i-i 

^ 

" 

WW                •      K 

W 

p:)              W              ;q 

fi 

_ 

^ 

o 

t^ 

CO 

<i 

ii 

51 

I-l 

I— 1 

•rl 

Ol 

I— 1 

Anni  a  Cor- 

t^ 

3D 

o> 

c-l 

quostu  Anglis?. 

_ 

" 

I— 1 

1- 

I— 

r-l 

1 

Titulns  LI. 

CHP.ONOLOCxIA  AUGUSTINENSIS.  45 


^  o 


tf—  2'n 


cS  i)  fj 


C.2 

to 


3 


e:  j  


COOT'        •        ci'-rp  OS      *;:;  -^i^x^.  -i?,  '^  S  J.        'Ttj-.-tf      tJ-S 

=..il5     §t=-s       '^■fNs;     ,sjir:t==     stj    -siieiai 
^  12  ii  gi5 1;  §:i     ^1  i^  11     II  ti  ill  1^     ^1  i  5  :^|t  m^:^^ 


TituUi-s  LI. 


^6 


CHIIOXOLOGLV   AUG USTINENSTS, 


Iiidictio. 

ta    iD                                                                                                                          *^ 

Priinatio 

[Cyclus  Luna) 

Julianus!. 

Litera 
[Dominicalis] . 

^  fi 

Aiiui  Adventus        §  S                                                                                                      o 
Augustini.            ^  =°                                                                    . 

o 


I 

I 


^ 


Ph 

2 

g 


a 

o 

p? 


•+i       -i^  .i  1; 


c-  -  o 

tibus 

s  pot 
•stati 
bsolv 

cf.-^  ^ 

4_i  ""^ 

:i     .  ce  r  c5 

!ll        tS 

-^  'J-.  ^  X 

S£r  K 

^a^S« 

(^  ^  ,.^  o 

ir  c       c; 

<^-2  c  je:= 

C—  J-.U 

c3  2  ci  C.C 

^  rt  S  C 

—  5—  ^-  t 

3  £=^o 

1=  g  =- 

w    p; 

25 

•'-<        S^.  5  o      •'-^  ^  • 


«  J-  ?-      2-5;  P 


(B  g  a     9555 


o  5 


?  2 


o  d  P-  fS.  t^  "C 


1?^- 


!    ~    tv    V3 


Sis 


-2  ^  « 
•;=  o  j5 

5  c  0 


=■5-  -    ^^"^ 


?  "~  tr  c  5  '/■  *-     a,  »-*  -^  !^ 


c3  S 
0-3 

3  '^ 


«  o  cS  S 


O   (»     • 


O 

"^3 


+^  _   •-/:  iH 

C:    C    r;  ^j 

o 


X  ^~  o  ^  <x 


C  J2 


C   3 

(k't:      c 
V  -  ce  > 


?:  =  o  2  P 


5 

S   c^   "   :>. 


Anni  a  (voii- 
qu(-slu  An?liie. 


Titulus  LI. 


CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


47 


^ 

c3 

^ 

CO 
1.-3 

o 

CO 

-Si) 

as 


C   +3 
-     i) 

3 
c  =='-^ 

o  =1-2 

S  rt  cS 

o 


o  o 

K  'y.   zj         >   t^- 


o~T      ^      •• —  .-^ 
^  ^  .^  +3  ^       jn  y  ^'-^ 

Z  .2  —"^  - '  1^  £  •:  -^  S 

Mm         m      w 


PI  '.• 

ti    ot 
undi, 
s  tra- 
n. 

umus 

CO  ad 

non 

uibus 

lietas 

m. 

super 

"1    i-^5-1 

'•5  rr 

3 
'-3 

c  ?  i:  r  tT 

-k^  —  ~'  X  :3 

ulla   dir(>cta   abba 
priori  sancti  Kdni 
ne  ultra  tres  dicta 
hauiur  ad  judiciui 
ulla       quocl     ])oss 
prjrseiitaro  canoni 
ecclcsias    nostras, 
obstnntibuH      aliq 
Ruspciisioiiibus. 
ulla  i\e  ultra  tres  ( 
traliauiur  in  causa 
idln  conservatoria 

'E.S      ^  o  z  y^ 

C  .          t-~  a:   3 

-!f  b  _•  s-  C  =  a 
X  =  c  cj  5;      o 

"s  ^  c  "s  X  x"i: 

p-'iii,  etc. 

ulla    (le     confirma 

lihertatum  et  oxen 

E 

c3 

11 

w 

W            pq                W     K 

«        pa 

K 

^^/^ 

Titulus  LI. 


48 


CHROXOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


Indictio. 

=^ 

CI 

- 

Priinatio 

[Cy-'Mis  Luns? 

C5 

Julianus.l 

Litcra 
[Dominic-alis], 

'J 

^3 

o 

Anni  Adventus 

^ 

J- 

GO 

Ausustiui. 

« 

ci 

C3 

Hi"i  — -2     §  iii'-S  §.-> 

^ 

, 

-::; 

^  ~i'£^^~-  i.^-^ 

7      ■— 

hj       ~  "SI  ^  '^      ■—;-—. 

K         Z 

9^   SB  .;  =  ^r-i- 

o     5 

J2 

•■^'^iilNI.P^ 

<i 

• 

• 

c  o 

.2-S«3 

-^  C  tn 

•7  O  oi 

JJ.^  a 

'd 

£  "  0 

iC 

• 

• 

S  s?  5 

C    G   "^ 

<^ 

a; 

C  cS 

o 
be 

• 

• 

<^n  su 

. 

. 

'S  X  fl^ 

0 

V      .2 


r  ci  =  o 
~  2  =  =* 


=  -S      ci  >      =:•- 


i:s  i-3 


:5  ^     i^  =3     —"5.     s^ 


<«<  ~»  "^ 

*=-i  1—1  I— 1 


Ann!  a  Con- 
quest u  Auglia?. 


Titulus  LII. 


CHRONOLOCilA  AUGUSTINENSIS. 


49 


2  cT  v5  S  8      "^  ■^' 
.2  c'a.2'i 

•c  «  >  S  S 

g        >-^^  ^  OJ  t,        o 
1-^  §§1^1-^5 


W        pq        pq  WW  W 


,i,  •   _2         ^         -iS    V3 

^  S—  =^    tr  o  2 


:s  it     s-     o 


o 

P..2 


~     2  S  'J 

"        eft'' 
_       M  c8  O  __  5 

2  .==■ 


^n'^'^  =  :i2       i2^:'3?^i-Si 
S  2  «  S^  fl  =  2  Ei-S  ^  c  ^•- 


3 

C  O  c 


WW         WW 


Titulus  LII. 


D 


50 


CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


Indictio. 

Priuiatio 

[Cyclus  Lunaj 

julianus"!. 

Litera 
[Dominicalisj. 

Anni  Advent  us 
Augustini. 

V! 

CO          r^ 

eg      'zi 

1 

a' 
'3) 

OS 

o 
iC 

is 

1^ 

• 

1  -s- 
■a  1 

1^ 

IB 

i 

Bidla  (|U()d  ))apa  conscr- 
vat  cccl('si;o  nostra!  li- 
bertatos  ill;osas. 

Bulla  de  bcucdictione  sol- 
Icnmi  danda  ab  abbatc. 

Bidla  ut  utauuir  privile- 
giis  non  antca  usitatis. 

I'ulla  do  oonsuctudinibus 
fcstivitatuui. 

Bulla  no  ratioue  delicti 
vel  contractus  tr:ilia- 
mur  coram  ordinario. 

Bulla  do  tunic^a  ct  dalma- 
tica. 

Bulla  do  custodia  i)upil- 
loruni. 

]5ulla  Kcneralis  de  ocde- 
siisar)propriatis,  ctcjuod 
vicarii  toncntur  solvere 
procurationes. 

Bulla  nc,  nobis  invitis,em- 
antur  possessioucs  nos- 
tra; vol  rcddituK. 

]}ulla  n(!  monaclii  oIRci- 
arii  pDctcreant  statu- 
tum  terminuni  redden- 
di  compotum. 

Bulla  (!on(irinationis  in- 
dulgcntiarum. 

Bulla  confirmatoria  do 
bospitali  sancti  Lau- 
rontii. 

Bulla  de  membranis  vel 
litteris  non  sif^nandis  si- 
ne consensu  conventus. 

Anni  a  Con- 
questu  Angliie. 

1 

V-                                                                                                                                                                                                                                                                              J 

TitulusLII. 

CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS.  51 


bo 


o 

CO 

o 

IN 

^  o 
>-<  O)  ® 


2^  o  o 


"^  c: 

>-  o 

ri  o 

=2-^ 

C 

1^ 

c= 

<o  © 

-^2 

2   ^ 

M  2 

«  cu 

.J  & 

^S 

p."^ 

rc-ga 

r»i    C    M 

c3  e:  ^'^  — 

g^3^2^  .^  -^  -^^  ^-s  s2  g|-s§:!ia«p  2  2^-    •       •   g-c^s 


s  aj  ^      s 

-£.29  3- 


TitiilusLII. 


D    2 


52 


CIIRONOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


Indictio. 

o 

o 

t-    CO 

C-. 

o 

I-H 

Primatio 

[Cyclus  Lunffi 

JuliaiRis], 

c; 

r-l 

i-H     rH 

i-l 

I-H 

liitera 

[Dominicalis]. 

cS 

iC 

«  -^ 

o 

-= 

Anni  Adventus 
Augustini. 

t^     00 

CO      O 

o    o 

a;       .|- 


p^ 


"  ^  A 

*  5:§s 

warrei 
doniin 
itatu  C 

sex 
ngit 
et 
idin 
ata 
ctil 

c3        S 

0  -;  0 

de  xl 
terra; 
i.  ped 

in    1 
muni 
esiam 

de  lil 
omnit 
is  in 

Eirta 

in 

terr 

o 


in  die 

a  per 
Plum- 

i 

0 

0     M  0 

^  u 

a: 

>^^  '^■^ 

ercat 
de  fe 
apud 

ct  C  3  ca 

et  de  m 

tis,  et 

dies 

d 

75 
,2 

una  m 
I    Regi 
0  in  ten 
,  vocat 

tiae, 
Mar 

tres 

■:3 

cd 

pro 
Tiun 
fabi 
port 

4-^ 

Vc 

ci 

0 

o 
Ph 


«  5: 


:;3   .i  6 

—    -H     C     Q 


OQ 


«^  d  c  S  cS.-  «3 


2  ^-  J:  l-S 

—  e5  35  ^  S 

2-^^  eS  5  O 

=  5  cS  S  g 

.2—  o  ^  ,, 


I 


P 


Anni  a  Coii- 
qviestu  Anglia?. 


Titulus  LII. 


CHRONOI.OGIA   AUGUSTINENSIS. 


53 


t-l 

r-( 

I-H 

C5 

rH 

w 

W 

'^ 

o 

«-< 

O 

n 

?; 

C3 

i£ 

=« 

P 

1-1 

C5 

to 

30 

;=  c3  ic 

, 

-S.S 

4-^1^ 

So       "-1 

O  tc 

is^g 

1^  n 

a 

o  o  -• 

eS  fct-n  c 

o 

• 

i 

a; 

novo 

Kal. 

m  est 

1    ho- 

Inno- 

ai 

a - 

S  C.-'+?'"  - 

p 

'-•r  =5      a 

«* 

^ 

>_u  s  S 

"'ci;  =-^2    .«'^^ 


•7      >  u  -;  d 
z  8  S  ^  "'^  o  ~ 

o 


•-J  O  Si 

S    „ 

3     _.     S 


.2.^-2  2  5 
||;;.=  g«.S 

y:  ^  ^  Cw        © 

c  r  -      c  ;^ 
.-3'3  -'  «  5  o 

O    H    "    r-    O  S 

"J^  "•  ^  --  ir"  ^  — 


W 


o 


P^ 


O 


o^        est: 

"*^  O  t;  2  rt  "" 

^- "c;  ~ 5  St; 
s-  o  ^  c;  — 

fe  o  c3  S  =-  ^ 


ci-^  o  2 
'Zi-^  on  t- 


O   3   »         § 

g  o"^      S    • 

C3   O   O         -    -" 


-  c3  S  rt  ^.  o 
x'O  c  S  —  " 


^'-^S3 


o 


^   OS 


tg   X  ^   —   -5  ra   y;  fc-  i  CO 
•^  C  C".^  -tJ  3  S  Ji+j  3  "3 


01     <M     iM 


)S 


-*<     lO     SO 

t^    t^    »■- 

•M     C-J     -M 


-*    •-;    o 

o    o    o 

'M     S-»     5^1 


cr      C5      ^ 


Tituhis  LII- 


THulus  LIII. 


54 


CHRONOLOCIA   AUGUSTINENSIS. 


Iiidictio. 

o 

'-^ 

t- 

zr. 

r-. 

- 

1—1 

■^1 

Primatio 

[Crclus  Lunae 

Julianus]. 

o 

«c 

t^ 

<x> 

o 

o 

Lit  era 
[Dominicalis]. 

■o 

- 

.-e 

- 

- 

- 

a 

-> 

Amii  .Idventiis 

Ai;giistini. 

X 

CO 

zr. 

zr. 

zr 

i 

1^ 
JO 

an       ;j5 


>  ^  i  .';£  =  =  =■  i  -5 


^       ^ 


2    p^ 


Anni  a  Coii- 
questu  Anglia*. 


9  c3 


32 


C^  o 

>  a 


II 


;-  s  g 

o 


O 


5  "*     *    S  r  ^  ^  —  ^ 


Titulus  LIII. 


Titulus  LIV 


CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS.  55 


00 
iH 

r-l 

1--5 

T-1 

r-l 

<N 

40 

I— 1 

l-H 

I— 1 

i-l 

rH 

to 

<<-i 

O 

O 

-^ 

d 

688 

CO 

o 
o 

O 
O 

i 

o 

iS    *-<  O    '^        ^  •  •  £3    "^  _S    ^    '■^    1>    I:^ 


C  -tJ      .i 


O  ^        C  ^  2  P  S       _?:!  .2  &  H  S  0?  r^  -^l        ?^  _=^  ?  1!-       .2-/3 


ee  _ 

o  ^ 


'5  S'^ 


^  M 


!g 


Titulus  LIV. 


5Q 


CHROXOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


Indictio. 

■H( 

w 

O 

»> 

t3C 

Ci 

o 

Primatio 

[Cvclus  Lunjc 

a 

rH 

»! 

« 

'i^ 

L-S 

;3 

Julianiisl. 

Litera 

[Dominicalis]. 

iC 

H 

■^ 

o 

'" 

o 

tM 

Anni  adventus 

45 

Ci 

s 

?? 

^ 

Augiistini. 

O 

O 

tr 

w 

o 

o 

l^ 

^ 

^ 

, 

* 

c5 

r! 

•^ 
2 

■ 

■ 

O       — 

>*-« 

S 

iJ 

bbatcs  prscs 
Monasteri 

• 

i2 

s 

il2 

=  5:5     -S-?^      5?'='=^ 

i 

s 
s 

g 

on 

"2 
S 

1 — 1 

o 

• 

• 

• 

<5 

. 

i« 

^ 

>— ' 

fi^ 

r^ 

M 

M 

'S; 
< 

c5  i 

f,  '^  9 

•^  £.2 
cell 

a 

ce 

o 

p. 

S 

i 

• 

Sls|l|<  III 

c" 
o 

5 

5"§ 
c  s 

.2 

• 

• 

o 

Pi 

i/2 

2  o 

• 

-  ?,      5?  -3?  S  >  rt  I     .2 

3Q 

O 

• 

• 

S  «£  C 

c3 

£ 

J'&l 

O    ^    5* 

T. 

• 

a: 

• 

• 

• 

• 

|o 

. 

. 

boo 

pC 

c^ 

^    .' 

§ 

*^s 

s  4 

• 

.2 

g 

2| 

« 

. 

•s      «3 

c 

<D  C  . 

g 

i>-i 

•3S 

Archi 
Oanj 

^^ 

09 

•-  -*^ 

5.2  . 

P  3  b 

• 

• 

x> 

O— ' 

O 

P3 

&i? 

" 

• 

• 

« 

• 

• 

. 

. 

23 

C5 

Ci 

•^r-* 

e 

00  ■ — 

. 

Oi 

1    i 

■ — '^ 

• 

• 

.-      o 

K-> 

!3 

• 

• 

• 

2  2 

, 

. 

3 

«S  o 

an 

• 

' 

• 

11 

. 

. 

fi 

Ci 

C5 

o 

^ 

\n 

o 

t^ 

a 

Ci 

o 

"< 

I-H 

(—1 

I— 1 

r-( 

I— 1 

Anni  a  Con- 
questu  Angliae. 

©1 

IN 

s 

O 
(M 

M 

r-l 

15 

1 

Titulus  LIV. 

~ 

/ 

CHRONOLOGTA   AUGUSTlNENSIS. 


0/ 


r-l 

-M 

n 

'T' 

r-i 

r-4 

I— 1 

rH 

t- 

00 

CS 

<=                                       i 

o 

-^ 

pq 

« 

^ 

M 

so 

'J' 

o 

O 

o 

O 

I- 

1^. 

t- 

t- 

• 

• 

• 

• 

« 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

« 

.V3 

a> 

S 

-M 

O 

"^ 

O 

eg 

c 

> 

o 

o 

'^3 

c 

cS 

;-i 

^ 

•^ 

O 

73 


P^ 


'S  a: 


^i 


5.„'.s  £   -2?-=^ 


fc    -3= 


e3  S 


r;:s5; 


8.i 


£=■?: 


-  8  «^ 


.St-  O 


S-2 
C    K. 


^  is  S  1-^ 


o  o  i- 


8     .2 


c  o  o  S 


.2     d  c3  g  5 


J^   '.-^   ^    u^   ^  ^-' 

CJ  ^   '^  "*~*   "      *  .S 

ts' — '*j 


oq 


a 


5  rt 


-^li     i  "S?  rt  i^, 


C-S-^  ^ 


P      ^ 


g  eS  _ 
III 

13 


t-    -— 


S 


Si 


Titulus  LIV. 


58 


CHRONOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


Indictio, 

Primatio 

[Cyclus  Lunae 

Julianus]. 

Litera 

[Doniinicalis]. 

Anui  Adventus 
Augustini. 

Abbates  prrescntis 
Monasterii. 

• 

3 
If 

■< 

1 

Archicpiscopi 
Cantuaricc. 

Summi  Pontifioes 
Roman  i. 

ei.io      c«ci      osi      OS        o'eS        c4,«,        oo.i        OiA        o  '    • 

C.I         ^Sc     =".-«     =^ci       -S-tia    ftgS       ftSo       ftgS       !=.§  = 

"s^  r  !ii     .S  ^  £     .!!t'^      cs-^       .S^ii    cs'S'E       cs:^^        -£"i       .5  ic"E 

-=t-^.      5-^0      c^eS'Es       o      c='§S'       ■i:gs:       "§3^       5£^ 

5^-.g^;>      5-e-SSI^       513  2o    rt:=S      1^^-      '^tP       tm^ 
=  ^='  =  ^  =  S      r  =  c-i^^^        j^sS"^    Coo        C  ..  S        C-^  o        ?^      o 

?^    .i2-^  .SS-.S^^  .   I'S^B   1^1      1-51      «c^      1^^ 

^|§-g^?..ftji:2|is|j  ^f  x|  ie|j,S  ^lll  ^Ir-i  ^|gi 
rw;=v:'5i;;;s:3=:E-!-r--2£-(   'st^'T  "si-^SC   "scii'S    is-^S^   "sS+afi 

< 

Auni  a  Con- 
questu  Anglijc. 

I 

V.                                                                                                                                                                                                                                                                                              y 

Titulus  LIV. 

CHRONOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


59 


rH 

5^7 

tc 

T? 

o 

cs 

r-l 

r-l 

I-l 

I-l 

CO 
I-l 

iD 

^ 

ft 

o 

^ 

es 

F=H 

in 

o 
1- 

to 

o 

O 
1- 

00 

o 

1^ 

t-l 
I-l 

S        ' 


J/: 


S  l!t^ 


t5$ 


«    P       •    S    S 

=  _3    o  . 

li]  o^  ''^  ■ 
:/!  crJS  P-TS 
-  5  ;2  =£  '^ 

O     W     O 


t3  p 


c3  2 
o 


£  =  rt 

eS  S  9 

rH    W    o 

o  S-g 


M 


c:  A  A 

f-     S     rt 

ce  o  o 

t-^  o 

Go 
O  cs  +^ 

o 
;3  O  +j  i 


M 


c; 

cS 

u. 

fi4 

C/ 

i) 

'3 

c 

cri 

o 

</i 

O) 

rt 

; ! 

O 

^ 

O 

PQ 

o  p 

•Pi 

C  o  > 


M 


c3  3 


73 

o 


5rS 


,3  S"' 
.S  G  o 


?<         +J  rt  t: 


eS  cs  ?     ei  S  -^ 

Z^^  ^^     ZZ    ^   tr*    ZJ 


£  c  i 


^ 


pq 


M 


•    c«  c  -  o 
.    £:  2  X  ^ 


o   o 


i>^     04 


o   2   qj 

0>l     (M     ifl 


Titulus  LIV 


60 


CHRONOLOGIA    AUGUSTINEXSIS. 


Indictio. 

t^ 

CC 

o 

o 

r-l 

r-l 

r-l 

Primatio 

[Cyclus    Lmifo 

Julianus]. 

00 

rl 

i-i 

(M 

« 

•>* 

Litera 
[Dominicalis]. 

O 

n 

u 

< 

ic 

Cm 

Aiini  Adventus 
Augiistiui. 


.S""!    rtP=i    R-*-^    ^" — ' 

o  ^ 


c 

— < 

o 

o 

c 

C 

ee 

orj 

71 

m 

--! 

S 

o 

■      .-4  GJ      * 

&^     .2.= 


C'> 


^    C3    S   O 


5-:?     oi;  r;-    -^3 


;=  S  2  «^  S^ 


S  5 


£  ^ 
ii3 


ce  =^  je  =-:j- 


o 


•^  5  s  cj  - 


Z  o^  o 

'-'    S    r-  -^    ^ 


!5  ==  •-« 
o 


^  -.  .-         w.„»2  - 

c3  g  c  rt  ce  c-*l  ^ 


»!  a  *- 
.2  S 


o| 

rt  2  £i 
o 


.2      C 


« 
^ 


P. 


§       f3 


9  S 
2-S 


=  ^  5 


5  ?!  r-  5         -- 

-1^  ?■  .,  c  *^     '^ 

2  o  c.  -^  ;!- 

_—  !«  1;  E-  _  — 


rt 

l1 


t   H  = 


CIIROXOLOGTA   AUGUSTINENSIS. 


61 


n 

r-t 

- 

i-l 

C» 

c- 

o 

^ 

t- 

X 

cs 

o 

o 

o 

^ 

C3 

i£ 

r^ 

r-l 

h-1 

M 

to 
v 

I 

o 

t-3 


Titalus  LV 


62 


('HUONOLOGIA   AUCUP^JXINEXrsiS. 


ludictio. 

'?<    o          o  t^   so                                      Ci 

Primatio 

[Cyclus  LuucC 

Julianus]. 

r-l     I-l            I-l     I-l     r-(                                                 r-l 

Litei-a 
[Domiiiicalis]. 

-3      O             .2      iC'   V.                                                       - 

An.ii  Advent  us 
Augustini. 

Abbates  prsesentis 
Monastorii. 

Hie  dodicatur  mag- 
nuni  altaro,  Kalend. 
Martii,  in  honoro 
apostolorum  Petri 
et  Pauli,  sancti  An- 
glorum  apostoli  Au- 
gustini, ct  sancti 
ji)tholborti  r(!gis, 
cum  indulgcntia  xl. 
dicrinn. 

Hoc  anno  roi)aratum 
fuit  caput  sancti 
Augustini. 

1 

5|ii.  n              m  III  If  ss| 

IIP  1.1=-.  .  .             Ill  .lteiil°6l^ 

t;Oc--=       0-3.5                                              »  s  i-s^-S  S.2  «-s  S  ?  -  S^  S 

g  o  ^  C>»-s          ^  c;  O                                                                ^  ?N  acj  ^  e«  i;^  ^  c3  i>  S43s3  o 
Q     O            •   O            *      •      •                                     C             O             Q 

8     .2 



Summi  Pontiflces 
Roman  i. 

*»      Tl                iM      CJ      "N                                                              « 

ec    «           c^    CO    90                                          « 

I— 1      r-(               I-H      rH      i—l                                                             p-l 

Anni  a  Con- 
questu  Angliae. 

1 

^ 

Titulus  LV. 

CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS.  63 


s 

I-H 

CO 

r^ 

r-< 

pH 

IN 

w 

r-i 

2 

i-i 

Ol 

« 

'^ 

t5 

'S 

n 

h-1 

C3 

ic 

«-> 

fi 

u 

-= 

CS 

r-l 
CO 

CI 

eo 
I'. 

eo 

eo 
1- 

i-O 

CO 

o 

CO 

fe 

i^ 

2S 

2  -  «  ^  V  S  C  1^  ~  x  ^ 

^   S    S  ^ -i    !=  ■=    CS   ^    r  O 

C  H 


oa       PS    •      .  .         .  •  ...  . 

;g      .3     ...  .  .  .  . 

03  53<  j3  I— (  -s  _^      ,.j    ~ -=:       ., 

•*3  O  3  O 

oa*-'  So 


^  .3  «*  -.2  ^  c:  ==  B 


g 


O 


eS  iC 


rt  «  J, 

3  CS  rt  fc,  i>    3-5.= 


^  g  o  5  ^  eS  e3| 

C^  C^  cj  ^  3i__^ 


==•::     c 


M  M  •        •      tt  "      tt 


CO     es 
eo      vo 


o  i-<      (M      eo  -«  lo 

CD  CO         CO         CO  "  CO 


Titulus  LV.  Titulus  LVI. 


CA 


CHRONOT-OOTA   AUCrSTINEXSIS. 


Indictio. 

I?        wo                       !>.                     OOCiO                           r-l 

r-l                          r-l 

Primatio 

[Cyclus  Lunai 

Julianus.J 

1^        OC           C5                        O                     r-l        <M        M                           -.^i 
r-l                     r-l        r-l        r-l                          r-l 

Litera 

[Dominiealis.] 

r^        O          n                      O                  <1fcC<M                         O 

Anui  Adventus 
Augustini. 

S5        O           r-l                        SI                    n        -^        ifi                          ^ 

Abbatcs  pra^sentis 
Monaster  ii. 

Obitus  Tliomai  I'on- 
cin,  in  translatione 
sancti  Augustini, 
Idus  Septembris. 
Jacet  ad  altaresanc- 
ta)  Katerina;  sub 
imagine  sculpta. 

Willelmus  1.  Dru- 
legh,  vi.  Non.  Octo- 
bris.  (56.)  Et  bene- 
dicitur  in  curia  Avi- 
nionensi  in  trans- 
latione Augustini. 
Jacet  in  capitulo  ex 
parte  prioris. 

i 

1 

< 

bo 
PS 

•J  ^.5         -5                     ;5'3^ 
•S^8      ^^                   8  2-^ 

Archicpiscopi 
Cantuaria?. 

Summi  I'ontifices 
Roniani. 

Clemens  VI.    (201.) 

1 

^      i-        ^                a              o      r-l      cq                  eo 
wecto                 M               eoecM                   « 

rlr-lr-l                        rH                     rHrHrH                           rH 

Anni  a  Con-           g    S      ?i            f3           it    i2    J5              {^ 
questu  Anglia;.          ci     m       «i             <m            (m     ci     <m               ot 

1 

>-                                                                                                                           y    ^                                                                                  J 

1 

Titulus  LVI.                                           Titulus  LVII. 

CHPvONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


SO 
l-l 

13 

i-i 

CI 

tc 

1-5 

2 

r-l 

T. 

J^ 

" 

*! 

o 

-= 

e3 

tfi 

- 

-= 

i) 

o 

i-t 

1.-3 

1- 

L-5 
1^ 

5   M , 

fi  s  h     w 

S  cs  :3      o 

^    S  rj           - 

3  aq 


e3 


§• 

o 


:3  OB 


« 

■»3 

S^ 

a> 

a 

-ta 

ID 

Q> 

• 

P. 

A 

g3 

kr-t 

F=i 

6  s 

C 

ei-c 

^ 

> 

Ul 

X  '^ 

**** 

"£  S 

«s 

^« 

a^ 

o    . 

h^- 

^^ 

X 

="     r^'-* 

cer^ 

5i« 

3    . 

g^-=l 


i    i    6        ;£    i  ^    -• 


^'^ 

—  3 

o 
2  S 

O  2 

g  o 

'{I '?  '" 

?  =  g 

■§1 

•|g 

'S  ^ 

"w     "^ 

2, 

o  s 

C    X    y 

3  S 

c 

a  •? 

a-' 

~  -    — 

T5  r; 

_; 

eS  t- 

^ 

ce  X 

i^ 

;, 

3  3-r 

'^  ^ 

u 

c 

a 

s 

i 

^  o  a 


e3  a> 


00   a 

O 

§ 

S 
S 

<>* 

V 

y      \^ 

y 

Titulus  LVIII. 

Titulus  LIX. 

GG 


CIIRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


Indictio. 


Primatio 

[Cyclus  Luno3 

Julianus]. 


^     LT     c;     t- 


«  M     ■* 


■<?        O        O 


<=>         r-l  C-l      M 


Litera 
[Dominicalis]. 


O     «^ 


P       c3 


Anni  Adventus 
Augustini 


8 

CQ 
O 


.S  3 

^  o  ^ 

Q 


CO    — 

a  ^ 

.  o 


>5 


52    ^ 


o 

o 


a 

"o 


fl  5  !M  E3 

d 


a" 


i=i  «5. 


2  >i 

:SHs 


^a 


"  2  o 

S  I— !    S 


t  2o 

Si "  =" 
o 


s  ^  ^ 

•2  §1 

2  s-i  a 

=^  s.a'-3 

d 


1^ 

c5 

a 

^ 

V) 

•i-( 

+3 

n 

:3 

;> 

cC 


I 


•  si  -H 

lO 

rt  o     .=2"-5 

t»-tJ      +3  on 

£i 

r*^      .    S    &C 

.       S*;  ^-  bC3 

H-( 

S'§S3<i 

^ 

X    X    CCh 

o       s-  c^^ 

!« 

"^-r-^.S    O 

Co       C 

*      -S"-i3  o  o  J^ 

^ 

1-    tn    Ur^    " 

s 

E5,— <      o 

e3  ^3  e3-« 

o 

■^  S;:3^  g 

fl 

3"*^  P.'S'S 

t— 1 

•      W           « 

Auni  a  Con- 
questu  Angliae. 

CO 
CI 

GO 

CO 

00 

en 

O 

CO 

o      1-1                 cq 

^^ 

y 

1 

Titulus  LIX. 

CHPtONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


67 


PH 

C-l 

CO 

^ 

n 

._ 

t^ 

X 

r> 

_ 

-M 

-^ 

1-5 

r-i 

l-H 

r-l 

1—1 

'"' 

•^ 

13 

o 

»» 

CC 

S5 

rH 

~« 

JO 

-^ 

n 

.^ 

t- 

SO 

rH 

l-H 

I-( 

r-l 

r-M 

t-l 

w^ 

e3 

r^ 

« 

n 

o 

<l 

£C 

Cm 

V 

O 

^ 

C3 

■^ 

la 

o 

r^ 

GO 

a 

o 

r-i 

-M 

:o 

_i. 

W 

-^ 

t- 

«3 

o 

o 

o 

O 

« 

t- 

1- 

t- 

t^ 

r^ 

1^ 

r^ 

t-- 

t-- 

t- 

t^ 

t- 

!.>• 

t^ 

t^ 

i.^ 

t^ 

t^ 

t^ 

t^ 

r- 

t>- 

r- 

>-V^^i-'--^.i 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

'x^<i=<c-;2^W^o 

' 

o 

"  'rH 

, 

^ 

, 

is  do 

viii 
aneri 

O 
p. 

o 

-3 

-f 

SoS 

o 

-t-i 

2 

■j 

o 

CS 

^ 

"7^ 

t; 

"Ssl 

• 

• 

• 

• 

'S 

ce 

rl 

• 

' 

• 

• 

flSi 

o 

?^ 

,^ 

V2 

onfiri 
ibrar 
um  c 

^ 

li 

o 

_rt 

-1>3 

+3 

o 

« 

"" 

'^ 

■^ 

* 

* 

t;= 

■*-> 

o 

• 

' 

c-^  f- 

ft 

X 

l^ 

o 

If   O  X 

o 

s 

— 

iC 

O 

W 

—  o 


.2     fe: 
o 
.§     S 

o  5  =i 

ills 


g  a 


^1 

SO 

.■e> 


■Pi 
III 

to  5      -3 
W   ^   t-    ^ 


S  u  -^ 

.-^ 

^BS 

t^ 

o  , 

o 

• 

• 

CC 

o 

• 

• 

• 

2-5  =J 

■£■■5  — 

S  tc  iJ 

&C 

•3^-= 

o 

m 

r/1 

a 

o 

I-C 

Ol 

CO 

■^ 

o 

t^ 

1^ 

I^ 

i~ 

« 

CO 

rt 

CO 

CD 

CO 

CO 

o 

fr4 

oo 
cs 

9i 

o 
o 
eo 

1-1 

o 

GO 

CI 

O 

eo 

LO 

CO 

o 
so 

o 
eo 

i 

J 

.    ,              ' 

Titiilus  LIX. 


Titulus  LX. 


E  2 


68 


CHRONOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


ludictio. 

- 

<M 

50 

I? 

o 

-^ 

t- 

00 

Ci 

o 

r-! 

- 

Primatio 

[Cyclus  Lunoe 

Julianus]. 

O 

O 
r-( 

r-l 
r-l 

r-l 

r-l 

o 

r-l 

r-l 

r-l 

CO 
rH 

O 
r-l 

r-l 

(N 

Lit  era 

[Dominicalis]. 

H 

n 

O 

^ 

o 

Cm 

O 

^ 

?^ 

C3 

tc 

«►- 

a 

An:ii  Adventus 
Augustiiii. 

1^ 

O 

I— I 
CO 

00 

CO 
(XI 

LI 

oo 

CO 

C/D 
CO 

GO 

O 

1-- 

i-i 
Ci 

cCrQ  S"  ai  S  o 
;-  O  g  ;3  S  c3 

.S3     OC  .r-l  J2  *3        . 

f*;  o  o  ft      ^ 
S^^g^S 

_i2'0  *ir^.P3  m 

o 

^ 


a> 


o 


rt 


.P^        o 

g 


.2§ 

!30 


fi 


■^  fl  « 

2  S  2 

E3  5  fc! 

g  ra  © 


,*>  >■      ,-; 

«t-i        _o   "^ 

S  g  s-  «3 


w 


.so 

o"43 

eS  rj 
u  ^ 

OS'S 

c8  ft 
^  e3 


Anni  a  Con- 
questu  Aiigliae. 


O         !>.         00         CS 
r-|         r-i         r-l         r-l 

CO       eo       eo       M 


Titiilus  LX. 


CHROXOLOGIA   AUGITSTINENSIS. 


69 


1H 

I—I 

i-i 

cc 

^ 

o 

o 

t- 

o 

^ 

c5 

P4 

o 

1^ 

o 
i- 

s 

t- 

^  -CM  f^  as 

—  5^  Si  !=  - 


g4JS3S;HSyo-fjS'^  C.>-c 


■a     .2 


2  o 


ri    S-i 


S5 

(->    CO 

8  a 


O   O   o 

b  fl  S3  '^ 

^  3  s  2 

.3  C  5  o 


S-t-fcoaoi-MS-uxy 


n 


M 


M 


y. 


Titulus  LX. 


Titulus  LXr. 


70 


CHBONOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


Indiclio. 

01 

CO 

■^ 

o 

o 

t- 

oo 

o 

I-l 

Frimatio 

[Cyclus  Lunec 

Julianus]. 

oo 

a 

i-i 

I-I 

I-H 

I— 1 

r-H 

i-( 

s 

Litcra 
[Dominicalis]. 

- 

- 

< 

tr. 

«-l 

o 

O 

- 

«; 

Aniii  Adventus 
Augustiui. 

1- 

00 

1^ 

o 
o 
CO 

1-1 

o 

00 

o 

CO 

o 

CO 

00 

o 

CC 

trinm 

adull  i 

Tit 

adqni- 

alorcni 

LXI. 

©M 

.  >■  -1-= 

Isl 

e3  ;=  =: 

<U   33    - 

S  »5  o 

=-    C3    C 

^.2^ 

""^  >-  r' 

'3  i£ 

o  j:: 

rS    §    CT 

-S^fc 

■oS^ 

l^ho*^ 

J.^K 

o 

a 

^  «J  =s  -  i;    • 
^  o  S  5     "^ 

a 


x  jLi 


i^5 , 


rj  ^^  ^  jT 


30  .J  O 


Fh  TO  oirS 

o  o  o+=« 


-1-^  P    iL 

*-         So 


£^  O  O  wfi< 


o 

S   05 


CO 

o 


O 

f  be 


^S3 

O  6C 


P^ 


Titulus  LXI. 


CHKONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


m 


82 


t 


3  5 


o 


o»  ::: 
.—  o 

o  o 


s 


Titulus  LXI. 


TituUis  LXII. 


72 


CHRONOLOGIA  AUGUSTINENSIS. 


Indict  io. 

rH 

l."5                                                                                              i— 

11 

CC 

-? 

1-0 

<^ 

Primatio 

[Cvclus  Lunaj 

r-l 

eq                                                            ec 

•<? 

0 

t- 

so 

julianus]. 

Lit  era 

[Dominicalis]. 

O 

^                                             c 

;_i 

c 

ri 

" 

c; 

Anni   Advontns 

C5 

O                                                                                      rH 

r-t 

r-l 

rH 

0 

0 

rH 

Augiistini. 

CO 

OO                                                                                              00 

00 

00 

C/J 

uo 

00 

V. 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

O      .-5 

t      1 

• 

• 

• 

• 

• 

Abbates  p 
Monas 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•—  c 

tf 

- 

r=; 

6   •  .                                                . 

2-2  c3  i 

o 

ro 

> 

C5 

c  8 

"i  i"  f  . 

< 

C  VI 

c 

s 

1.3' 

• 

• 

• 

0.2  s  es  S 
7:  s  >- 

o 

c3 

^  2 

fe- 
ci 

C3 

1—1 

3 

o 

3 

8 

o 
o 

■ 

; 

: 

y!       -•  ^  0 

s  J  s  =3  a 
1—1 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

cop 

. 

« 

. 

. 

. 

. 

a 

t»         Vi 

icpi 
tua 

2    o 

• 

• 

• 

• 

• 

c.S- 

<! 

. 

• 

. 

. 

. 

• 

h5  a 
'C  0 

n-l 

. 

A  '^ 

CD 

^_^ 

0  cS 

o.-s 

r-t 

O 

C3 

I-l 
t-l 

> 
-^'3 

-u      — ' 

o      S 

1— 1 

2    ^ 

i3 

1— < 

35 

. 

>•- 

0  _ 

0 

. 

. 

. 

M 

ir. 

i 

g 
^ 

p 

^ 

0 

5 

<i 

i-j 

P 

o 

»^                                                         cr 

a 

0 

r-l 

-M 

CO 

^> 

0                                                        0 

0 

r-l 

r-l 

i-i 

<i 

-* 

^                                                        -^ 

■<? 

•<n< 

r-l 

rH                                                                                              I-t 

rH 

I— 1 

r-l 

r-l 

rH 

o 

Anni  a  Con- 

CC 

r2                                               ''■' 

10 

■i? 

Vq 

(S 

§ 

quest  u  Anglia?. 

ic                                                             c'; 

CO 

CO 

eo 

CO 

1 

>.     ,  , 

^/ 

Titulus  LXII. 

CHRONOLOGIA   AUGUSTINENSIS. 


73 


t^ 

00 

C5 

O 
r-l 

r-( 

o 

r-1 

11 

CO 

ic 

<ii 

fi 

O 

.o 

t-H 
00 

00 

l-H 

00 

«5 

00 

(M 

00 

s  2  a 

go  52 

S  ?i  s 


-•^  c 


r<  I— I'T'        •^.  r 


•3     K 


o     S 


rt  c 


go 


all 


•r:  c3 


§2 


p.  • 
.§1 


C.5 


ga      P^--;^ 


t!  ^  rt 
'5  S  ^ 
C  c3  c3 
0-3 '72 


"So? 


I 

a   cj 


^.v^=«,0 


p^   6 


'^'^  o 


.B^    a-^   •- 


1  Ci  +J      li  r 


ci  C 

ga> 


.2  cs 


M  '^  y;  C 
o!  ^  ;-c 


03         ^"^ 


^r^-a 


a; 


>-Ss-2g 


r=3  -* 


5  *< 


IS) 


PI 

o 
C> 
o 
eS 


§s 


"S 

.a 

Cl-I 

rd 

0 

73 

ti 

P3 

3 

0 

H  c3 


2^ 


0 

01 

Titulus  LXII. 


1 


HISTORIA  MONASTERII  S.  AUGUSTINI 
CANTUARIENSIS. 


HISTORIA  MOXASTEEII  S.  AUGUSTINI 
CANTUARIET\SIS. 


TiTULUS   T. 

De  Funclatione. 

1.  Tractatum  de  statu  hujus  monasterii  saucti  Angus- Design  of 
tini    Caiituari?e,   ad  Eomanam    ecclesiam    nullo    medio  ^ork^ai^d 
pertinentis,     quern     secundum     temporis     diversitatem  chief  au- 
inter   omnes    vi^e    et   vitse    hujus    varietates    habuisse  consulted, 
asseritur,    consequenter  scripturus,    ut   aptius   scribendi 
exordium  aggrediar,  a  principio  missionis  ejusdem  bea- 
tissimi  Augustini  in  Angliam  incipiens  stilum  vertam. 
Historiographorum  enim  seriptorum    assertionibus,  nec- 
non  et  modernormn  informationibus  plus  innitens,   ex- 
planationem  liujus  opusculi  inserendo,  venerabilis  Bed?e 
presbyteri,   qui  Anglorum  describit  historian!  usque  ad 
annimi  Domini  septingentesimum  tricesimum,  Willehni 
Malmesberiensis  "  de   GestLs  Pontiiicum/'   quibus  nulhis 
in    Anglia  contradicit,  necnon   Thomre  Sprot,  Willehni     , 
Thorne,   et   aliorum   hujus   sancti   monasterii  monacho- 
rum  seriem    secuturus,  regum  Canti?e,  archiepiscoporum 
Cantuari?e   et    abbatum    successiones,   prout    inter    res 
gestas  accidentaliter  incidere  reperi,  interponam. 

2.  Ostendit  plane  liistoria  venerabilis  Bed?e  ''  de  Gestis  Mission  of 
"  Anglorum,"  lib.  1.  cap.  xxiii.,  quo  anno  Mauricius  and^hfs'"^ 
suscepit  imperium  Romanorum,  quo  anno  Gregorius  compa- 
sortitus  est  Romanre  sedis  pontificatum  ;  et  consequen- 


nions. 


78  HISTORIA   MOXASTERII 

ter   ponitur   quo  anno   idem   papa   Gregorius   misit  ad 

Ano'los  beatum    Aiio-ustinum,    cmn   sociis   suis,    sub  his 

verbis:   "Qui/'    (sc.  Gregorius,)    "divino  admonitus  in- 

''  stinctu    anno  xiv.    ejusdem  principis/'    (sc.   MauriciiJ 

"  adventus  vero  Angiorum  in  Britanniam  anno  circiter 

"  eentesimo  quinquagesimo,   misit   servum    Dei  Augus- 

"  tinum  et  alios  cum  eo  monaclios   timentes  Dominum 

'"  prredicare  verbum  Dei/'  kc. 

Events  im-      3.  Memorat  etiam  idem  Beda  in  quinto  libro  ejusdem 

Ti^^^-^^l   historipe,    capitulo   xxiv.  in   quo    capitulo    t'ota    historia 

recapitulatur,  quod  anno  ab   Incarnatione  Domini  quin- 

gentesimo    nonagesimo    sexto,     "  Gregorius   papa   misit 

''  Britanniam  AugTistinum    cum  monachis,  qui  verbum 

"  Dei    oeiiti  Anoiorum  evano-elizarent/'       Ubi   additur 

consequenter,  ^'  anno  Domini  quingentesirno  nonagesimo 

"  septimo,    venere   Britanniam   pr?efati   doctores/'     Se- 

quitur  etia-m  de  conversione  regis  iEthelberti,  qu^^  fuit 

in  die  Pentecostes/  in  primo  libro  praetacto,  cap.  xxvi ; 

et   subsequenter    cap.     xxvii.    ponitur    ordinatio    beati 

Augustini,  post  conversionem  regis    ^tlielberti,    eodem 

Nov.  16.     amio   quo  venit  in  Angliam    xvi.  Kal.  Decembris  apud 

civitatem    Arelatensem  ab  Etherio   ejusdem   urbis   epi- 

scopo,  prout  jussa  sanctissimi  papre  Gregorii  acceperat 

adimplenda. 

Ancient  4.  Ex  liis  patet  satisfactum  ambig-uitati  multorum  de 

church  of   \qqq  ^^}^[  ^q^  baptizatus  fuerat  iEthelbertus ;    cum   nee 

at  Canter-   de  ecclesia  sancti  Pancratii,  nee  de  ecclesia  Christi,  nee 

^"^-''  de   aliqua    alia    ecclesia   ante    consecrationem   ejusdem 

sanctissimi    Augustini    in    episcopum    memoratur,    nisi 

solummodo  de   ecclesia  sancti  Martini,    qu^e  secundum 

Bedam    in   prgetacto    cap.    xxvi.  primi   libri,   antiquitus 

fuit  facta  dum    adhuc    Romani    Britanniam  incolerent  : 

in   qua   regina    Berta    uxor   ejusdem   regis    iEtbelberti, 

qu?e  Christiana  fuisse  asseritur,  orare  consueverat. 


^  QucE  ....  Pentecostes.'j   Added  in  a  coeval  band. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS. 


79 


5.  Lector  ergo   prudens  intelligat    quod    subjungitur  Worship 
consequenter :  "  Mox/'  inquit,  "in  liac  ecclesia  ipsi  pii- brated!^^^' 
''  mo  con  venire,  psallere,  orare,  missas  facere,  prsedicare 

''  et  baptizare  coeperunt ;  donee  rege  ad  Mem  con- 
*'  verso  majorem  preedicandi  per  omnia  et  ecclesias 
'•  fabricandi  vel  restaurandi  licentiam  acciperent/'  His 
etiam  subjungit  liDec  verba :  "At  ubi  ipse,"  (sc.  rex,) 
"  inter  alios  delectatus  vita  mundissima  sanctorum,  et 
"  promissis  eorum  suavissimis,  qu86  vera  esse  miracu- 
''  lorum  quoque  multormn  ostensione  firmaverunt,^  cre- 
^'  dens  baptizatus  est,  multique  coeperunt^  quotidie 
"  ad  audiendum  verbum  Dei  confluere,  ac  relicto  gen- 
*'  tilitatis  ritu,  unitati  se  sanctcT  Christi  ecclesire  ^ 
"  sociare." 

6.  Ordinatus    igifcur    Augustinus  Angliam  rediit,    et  Ecclesiasti- 
cum    p'loria  et  orani    qua  decuit  solemnitate  a  rege   et  ^^^P^^" 

o  ^  ...  .     eminence 

populo  est  susceptus ;  atque  in  civitate  Cantuaria  of  Canter- 
sedem  episcopalem,  rege  annuente,  adeptus,  primarium  ^^^^' 
Anglicse  genti  retulit  patriarchatum.  Patrocinium  illud 
patriarchale  rex  ipse  Beo  amabilis  tanto  fuit  triumpbali 
gaudio  excipiens,  ut  ilkim  statueret  su?e  metropolis  ec- 
clesias bicum  prsesidem  quem  primitiis  susceperat  hos- 
pitem ;  nee  tantum  urbis,  sed  et  totius  orbis  sui  specu- 
lativum  fiducialiter  proeferebat  custodem,  solium  regni 
in  sedem  pontiiicalem,  aidamque  regiam  in  Christi 
ecclesiam  transferens. 

7.  Yerumtamen,  ut    veterem    primitus    cum    actibus  Conver- 
suis    exueret  hominem  et    novum    decentius    indueret,  f °°.^^  ^ 

'  heathen 

fanum  illud  sive  idolum,  quod  situm  fuit  non  longe  ab  temple  into 
ipsa  civitate  ad  orientem,  quasi  in   medio  itinere  inter  of^st^Fin- 
ecclesiam  prretactam   sancti  Martini  et  muros  civitatis,  eras. 
in  quo  secundum   ritum    gentis   suoo   solebat   non  Deo 
sed    d^moniis    immolare,    consilio    salutari    beatissimi 
Augustini,    ab     inquinamentis    et   sordibus     gentilium 


'  firmaveraut  1MB. 
2  multique     caperuiiQ        ccepcre 
plures  IVIB. 


ecclesia']  j\IB.  adds  crcdemlo. 


80 


inSTORIA  MONASTERII 


piirgari  fecit ;  et,  simulachro  quod  in  eo  erat  confracto, 
in  ecclesiam  synagogam  mutavit.  Et  earn  fecit  in  no- 
mine sancti  Pancratii  martyris  dedicari.  Et  hsec  est 
prima  ecclesia  a  nostro  in  Christo  protoparente  et  pon- 
tifice  dedicata.  Spiritu  namque  eodem  Lie  in  primordio 
fidei  AngKcanre  ecclesi?9  movebatur,  quo  ipse  beatissi 
mus  Gregorius,  qui  paucis  diebus  interpositis  missurus 
fuit  eidem  per  Mellitum  quid  diu  de  causa  Anglorum 
cogitans  tract avit :  ne  fana  idolorum  destrui  debeant, 
^'  sed  ipsa  qu?e  in  eis  sunt  idola  destruantur,  aqua 
"  benedicta  fiat,  in  eisdem  fanis  aspergatur,  altaria 
"  construantur,  reliquiie  componantur  ^  .  .  ut  dum  gens 
"  ipsa  eadem  fana  sua  non  videt  destrui,  de  corde 
"  err  or  em  deponat,  et  Deum  verum  cognoscens  et  ado- 
"  rans,  ad  loca  qu^  consuevit,  familiarius  sit  con- 
"  currens."  ^  Ista  recitat  Beda  in  libro  i.  pr^etacto 
''  De  Gestis/'  post  interrogationes  Augustini  a  Gregorio, 
cap.  XXX. 
Reason  8.  Sed  nota  quod  Augustinus  illam   Gregorio    qufes- 

ferwice^^^'  tionem  non  fecit,  quam  tamen  mero  motu  per  suos  lega- 
was  given   tarios  sibi  solvit.    Templum  enim  illud  valde  congrue  de 
name         beatissimo   nmrtyre  Pancratio  dedicatur.     Valde    utique 
'  St.  Pan-    conveniens  et  rationi  consonum  videbatur,  ut  puer  Pan- 
cratius,  qui  tunc  Romte,  qu?e  est  mundi  domina,  martjrr 
tam     Celebris    habebatui',    ab    Anglicis    prrecipue   vene- 
raretur,    quia^    pueri    Anglici    in    foro  Romano    lactei 
candoris  venales  causariuit  Greoforium  tunc  abbatem  mo- 
nasterii  sancti  Andi'eae,  quod  ipsemet  ad  clivum  Scauri 
in  urbe   Romana  de  patrimonio  sancti  Pancratii  funda- 
verat;*    Anoios     ancjelis    sociare.       Dum    vero    beatissi- 
mus    Augustinus    primo    missam  in  eadem^    ecclesia  ce- 
lebraret,  invidens  hostis  ^  puritati  Anglorum  per  puerum 


^  ponantur  MB. 

'  sit  concurrens~\  concurrat  MB. 

3  quihus  MS. 

*  "in  proprio  domate  fabricavit." 


Vit.  S.  Gregor.  a  Jolianne  Diacono, 
lib.  i.  c.  C. 

^  Repeated  in  ]\IS. 

^  i.e.  diabolus.  See  Thorne,  col. 
17G0.  1.  41. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIEXSIS.  81 

Pancratium  dilatandse,  et  videns  se  de  domo  expulsum, 
qiiam  per  longa  inhabitaverat  tempora,  dictam  eccle- 
siam  funditus  evertere  nitebatiir.  Cujus  unguinum  scalp- 
tura  usque  in  pr^sens  exterius  evidenter  in  miu'O 
orientali  apparet. 

9.  Obtinuit  itaque    immediate,  istis    peractis,  a    rege  Erection 
JEthelberto  beatus  Augustinus  eandem  sancti  Pancratii  church  of 
ecclesiam    una    cum    terra    adjacente,    in   cajus  fundo  St.  Peter 
rex  ejus  hortatu  ecclesiam  in  lionore  sanctorum  aposto- p^^i^  ^^'j^^^j 
lorum    Petri   et    Pauli,    tamquam    sui    et    totius    regni  founding 
munimentum     et     prsesidium     primitivum,     a     fimda-  (mstine's 
mentis    construxit ;     monachosque    in     eadem     ecclesia  nionastery. 
perpetuis   temporibus  Deo    servitui'os    instituit,    quibus 
Petrum    monachum,  unum  de  colleo'io  sancti  Auo-ustini 

secum  ab  apostolica  sede  directum,  in  abbatem,  ut  ordo 
ecclesiasticus  exposcit,  pr?eposuit  et  elegit.  Patet  ergo 
omnibus  manifeste  anclioram  primte  fundationis  pnip- 
sentis  monasterii  in  portu  salutis  regiae,  necnon  regni 
totius,  tam  firmiter  fixam  fore,  ut,  martyre  Pancratio 
affirmante,  nuLlis  altercationum  frivolarum  attrectati- 
onibus  violentis  evelli  poterit  ullo  modo. 

10.  Inter  fundationem  vero  et  dotationem    sex  anni  The  monas- 
in  numero  exclusivi  probabiliter  computantur.     Limita-  ^^^7  of  St. 
tur  enim  tempus  fundationis  ab  anno  Domini  quingente-  selected  as 
simo  nonao'esimo  octavo  ;  dotatio  vero  ab  anno  Domini  *^^  hurial 

•1  '    1  \         >    .         •  ^      .  .  place  of 

sexcentesimo  '■     qumto,    ut  patet  evidenter   per  primam  kings  and 
et  secundam  cartam  ejusdem  fundatoris  nostri  confectas.  fF^?^' 

.  ,  bishops. 

Adeo  namque  tam  rex  quam  arcliiepiscopus  m  ar- 
cem  et  speculam  hujus  regni  fundationem  prsesentis 
fol.  2.  monasterii  prseponebant,  ut  jam  coeli  esset  ornamenta 
pretiosissima  thesaurizans,  videlicet,  ubi  ipsius  Augus- 
tini  et  omnium  archie])iscoporum  Doruvernensium, 
simul  et  ejusdem  regis  ^thelberti  et  omnium  regum 
Cantiee  corpora,  quae  in  revelatione  magni  Christi  re- 
silient, debeant  sepeliri.    Unde  ut  in  urbe  esset  archie- 


sex'nigentesimo  MS. 


82 


HISTORIA  MONASTERII 


piscopis  consistorium,  sive  sedes,  et  regibus  thronus 
judicii,  vel  tribunal,  hie  in  isto  monasterio  extra  ur- 
bem  thalamus  constituitur,  necnon  requies  utrorumque. 
Juste  enim  divinus  ipse  contemplator  Augustinus  sibi 
et  successoribus  suis  hie  locum  sepulturse  elegit,  tam- 
quam  ab  exitu  et  strepitu  mundano,  velut  Israel  ab 
exiiu  de  ^gypto,  ut  sic  exiret  cum  passo  Domino  ex- 
tra portam,  ac  pia  fide  gloriosus  ille  rex  ^thelbertus 
cum  eodem  patre  suo  spirituali  consepeliri  elegit,  fidem 
in  hoc  antiquorimi  patrum  humiliter  imitatus  ;  quibus 
maxima  fuit  cura  cum  Sanctis  patribus  sepeliri,  sicut 
de  sancto  Gamaliele  ^  et  multis  aliis  legimus.  Tacti  ita- 
que  hac  eadem  devotione,  plures  pontifices,  reges  et 
principes,  et  alii  fideles  Angli?e  se  fecerunt  in  isto  mo- 
nasterio, vel  saltem  infra  ejus  ambitum,  sepeliri,  ubi- 
cumque  in  Anglia  morerentur. 
Preroga-  H-  Perpendere  igitur  ex  prpemissis  quisque  poterit 
tives  and    g^j^gp  mentis,  quod  in  prsesenti  monasterio  apud  Anglos 

exemptions       .  ^  .  .  .  n      • 

of  this  prnna  luit  congregatio,  seu  primum  collegium  mona- 
foundation.  d^orum  ;  non  quod  ipsi  ab  aliis  descenderin  t,  prius 
aut  alibi  in  Anglia  constitutis ;  sed  magis  quod  ab 
ipsis  descenderint  alii.  Inde  est  quod  summi  ponti- 
fices, in  suis  authenticis  privilegiis  huie  monasterio 
concessis,  communiter  ita  dicunt :"  Sicut  in  initio  nas- 
centis  Christianpe  religionis  apud  regnum  Anglicum,  in 
monasticse  religionis  observantia  extitit  primum  ;  ita  in 
posterum,  cum  omnibus  ad  se  pertinentibus,  ab  omni 
maneat  servitio  liberum,  ab  omni  mundiali  strejoitu 
inconcussum,  nee  ecclesiasticis  conditionibus,  seu  an- 
gariis,  ullo  modo  subjaceat,  aut  ullis  canonicis  juri- 
bus  serviat :  addentes  etiam  in  seriptis  suis,  quod 
valde  incongruum  videtur  qualicu'nque  modo  alterius 
ditioni  deservire,  quod  apud  nos  est  primum  in  hac 
religione.      Omnia  nempe  et  singula  libertatum  et  pri- 


'  See  Usuard.  Martyrolog.  p.  444, 
Antverp.  1714. 


^  The  reference  is  mainly  to  a 
bull  of  Innocent  II.,  printed  below, 
A.D.  1139. 


S.   AUGUSTINI  CANTUARIENSIS.  83 

vilegiorum  insignia,  qu?e  in  locis  sibi  competentibus  in 
pr?esenti  tractatu,  Deo  adjuvante,  latins  et  evidentins 
apparebnnt,  ab  illo  Spiritns  Sancti  organo  sancto  (vi- 
delicet, Gregorio),  apostolica  sua  interminatione,  per 
saepe  dictum  Anglorum  apostolum  Augustinum,  velut  a 
fonte  rivuli,  effluxerunt.  Vota  namque  regia  tarn  de- 
vota  et  sancta  per  sua3  legationis  potestatem  plena- 
riam  et  specificum  pri\^legium  archiepiscopus  adimple- 
vit ;  in  tanto,  ut  semetipsum  earundem  libertatum 
adjutorem  et  patrocinatorem  nominans,  omnes  succes- 
sores  suos  archiepiscopos  omnesque  ecclesiasticas  et 
ssecvilares  potestates  per  Dominum  Jesum  Christum  et 
apostolorum  ejus  reverentiam  obtestabatur,  atque  apos- 
tolica memorati  patris  sui  Gregorii  interminatione  in- 
terdixit,  ne  quisquam  unquam  ullum  potentatum  aut 
dominatum  aut  imperium  in  hoc  dominicum  vel  apos- 
tolicum  monasterium,  terras,  vel  ecclesias  ad  illud  per- 
tinentes,  usurpare  prsesumat,  nee  ulla  prorsus  subjuga- 
tionis  aut  servitutis  aut  tributi  conditione,  vel  in  magno, 
vel  in  minimo,  Dei  ministros  inquietet  aut  opprimat. 

12.  Omnibus    utique    quod    sequitur    est    notandum  l^*^^ations 
•         •  '     n        ^^         \  of  the  ab- 

Abbatem,  mquit,  a  suis  iratribus  electum  m  eodem  mo-  bot  and 

nasterio,  non  ad  suum  famulatum,    sed  ad  Dominicum  ^^o^^^  to 

the  areh- 

ministerium  ordinet,  nee  sibi  hunc  obaudire,  sed  Deo  bishop. 
suadeat,  nee  vero  sibi  subject um,  sed  fratrem,  sed  con- 
sortem,  sed  collegam,  et  comministrum  in  opus  Domi- 
nicum eum  reputet  ;  non  ibi  missas  quasi  ad  suse 
ditionis  altare,  nee  ordinationes  vel  benedictiones  usur- 
pative,  sine  abbatis  vel  fratrum  petitione,  exerceat ; 
nullum  sibi  jus  consuetudinarium  vel  in  vilissima  re 
exigat,  quatenus  pacis  concordia  unum  in  Domino  sint 
utrimque,  ne  quisquam,  c^uod  absit,  dominandi  discidio 
in  judicium  incidat  diaboli,  qui  superbise  tyi'annide  cor- 
ruit  de  coelo.  Tradidit  etiam  in  eisdem  scriptis  suis, 
quod  si  quis  tales  supremi  Judicis  amicos  offendere  non 
metuens  hujusmodi  piivilegii  statu ta  violaverit,  vel 
violatorem  imitando  vim  suam    tenuerit,  sciat  se  apos- 

F  2 


84 


HISTORIA  MONASTERTI 


tolico  beati  Petri  gladio  per  suum  vicarium  Gregorium  fol.  2  b. 
pimiendum,  nisi  emendaverit.  0  quam  pia  afFectio,  quam 
matura  intentio,  tarn  regios  majestatis  quam  pontifica- 
lis  Cantuarise  dignitatis,  ut  erga  filios  liberos  regni 
Dei  futuros  nullam  sinerent  captivitatem  futuris  tem- 
poribus  pernianere  !  Unde  audeo  dicere  ilium  in  hoc 
verum  successorem  Augustini  non  esse,  qui  vero  suc- 
cessori  sancti  Petri  liujus  monasterii  primi  abbatis,  pro 
tantis  et  talibus  huie  monasterio  concessis  privilegiis 
indignatur ;  nee  verum  ejusdem  sancti  Petri  in  hoc  ar- 
bitror  successorem,  qui  legitimo  successori  beatissimi 
Augustini  mentali  extollentia  pro  concessis  privilegiis 
est  repugnans. 


Fouiada- 
tion  of 
Christ- 
church, 
Canter- 
bury. 


De  Ecclesia  Christi,  qiice  totius  Angliw  'matrix 
et  metropolis  ordinatur. 

18.  T)e  ecclesia  vero  Christi,  qu?e  metropolis  necnon 
matrix  totius  Angiire  ordinatur,  quae  quidem  dignitate 
est  prior,  sed  posterior  tempore,  sic  scribit  idem  venera- 
bilis  Beda,  in  primo  libro  prgetacto  histori?e  Anglicanre 
[cap.  xxxiii.]  :  "At,  ''  inquit,  "  Augustinus,  ubi  in  regia 
"  civitate  sedem  episcopalem,  ut  prsediximus,  accepit, 
''  recuperavit  in  ea,  regio  fultus  adminiculo,  ecclesiam, 
"  quam  inibi  antiquo  Komanorum  fidelium  opere  factum 
*'  fuisse  didicerat,  et  eam  in  nomine  sancti  Sal  vat  oris 
''  Dei  et  Domini  nostri  Jesu  Christi  sacravit,  atque 
''  ibidem  sibi  habitationem  statuit,  et  cunctis  succes- 
''  soribus  suis.''  Haec  ille.  Prius  enim  accepimus,  prout 
patet  in  capitulo  prgecedenti,  quod  ante  adventum 
sancti  Augustini  non  sit  in  chronicis  mentio  de  aliqua 
ecclesia  dedicata,  nisi  solummodo  de  ecclesia  sancti  Mar- 
tini, in  qua  rex  ipse  baptizatus  fuerat  ^thelbertus  :  ex 
quo  sequitm'  quod  ecclesia  Christi  nondum  fuerat  dedi- 
cata. Accepimus  etiam  quod  ecclesia  sancti  Pancratii 
fuit  prima  ab  Augustino  ordinato  in  episcopum  dedicata  ; 
quod  non  esset  verum,  si  ecclesiam  Christi,  regio  fultus 


S.   AIJGUSTIXI   CANTUARIENSIS.  85 

iiuxilio^  iminecliate  post  suam  ordinationem  in  epLsco- 
pum  dedicasset.  Ergo  ilia  recuperatio  niillo  modo  in 
temporis  prioritate  dedicatio  sive  consecratio  est  di- 
cenda,  sed  potius  qu^dam  regiis  sumptibus  reparatio 
ecclesicTe  minosae,  quam  idem  rex  didicerat  antique 
Romanorum  opere  prias  factam  fiiisse,  cujus  vestigia 
apparebant.  Hanc  verisimiliter  ecclesiam  beatus  Au- 
gustinus,  regio  adminiculo  fultus,  debita,  \'idelicet  re- 
giis sumptibus^  recuperatione,  sen  reparatione  peracta, 
post  bujus  monasterii  fundationem,  in  nomine  sancti 
Salvatoris  Dei  et  Domini  nostri  Jesu  ClirLsti  sacra\'it, 
atque  ibidem  sibi,    ut  preemittitur,  habitationem  statuit  S^P^v-^*^ 

.  .  .  •     .       .  the  oojec  • 

et  cunctis  successoribus  siiis.     Nee  aliquid  obstat  quod  tion  that 
prius  de  recuperatione  ecclesiie    Clnisti    fit  in  chronicis  J  ^  monas- 
mentio,   cum  id  ordo  scribendi  deposcat,  ut  a  superiori  Christ- 
incipere  debeat.     Quod  enim  dicitiu*  a  quibusdam,  quod  oide^tlnir 
in  ipsa  matrice  metropoK,  seu  cathedrali  ecclesia,  prius  St.  Augus- 
quani    in    isto    monasterio  congregatio  fuerit    monacho- 
rum,     plane     probari     poterit    contrarimn    veritati,     si 
superiora     cum     sequentibus     diligentius     attendantur. 
Nam  a  principio  fundationis,  quae,  ut  patet  in  capitulo 
pnecedente,    fuit     sub    amio    Domini    DCYIII.,    in    isto 
monasterio    fuit  congregatio  monachormn  ;    postea  vero 
in  ilia    ecclesia    catliedi'ali    fuerunt    monachi  introducti 
sub  anno  Domini  DCXV. 

14f.  Quod    aperte    probatur    per    epistolam    Bonifacii  ^^^^^^"'^ 
papae,     qui  quartus  fuit    a    Gregorio,    regi    ^thelberto  papal  leitt-r 
transmissam  :  prout  in  libro  prime  Willelmi  Malmesbe-  ^°  *^? 
riensis  "    de    Gestis  Pontmcum,  "  ubi  tractat  de  gestis  of  Christ- 
Lanfranci,  ejusdem  sedis  arc]nepisco})i;  invenitur.  Cujus  ^^^^^^• 
quidem  epistolie  hie  est  tenor  :^ 


'  See   "  Scriptores    post  Bedam,"  p.  208.  Francof.  1601. 


86  Hlr^TORlA   MOXASTERII 

"  Dcytnino  excelleatissinw  atque  iyr<xcellerdissimo  filio, 
'•  regi  Anglorum,  j£thelberto,  Bonifoxivjs  episco- 
"  pus  serciis  servorum  Dei. 
*'  Doi  Christianitatis  vestry  integTitas  ita  cii-ca  Cou- 
"  clitoris  .siii  cultmn  excreverit.  lit  longe  lateqiie  re- 
"  spiendeat.  et  in  oinni  mundo  annunciata  vestra  Deo 
'•'  dignge  opera  tionis  augment  a  referat.  enonnes  largitori 
''  omniimi  bononim  gi'ates  Deo  exsolvimiis,  qui  yos  de 
•'  excelso  prospexit,  et  in  tanto  culmine  ^-ii'tutum  erexit 
"  Quapropter.  gioriose  fili/  quod  ab  apostolica  sede  per 
"  coepiseopum  nostnim  Mellitum  postulasti,*  libenti 
*•  animo  concedimus  :  id  est,  iit  vestra  benignitas  in 
"  monasterio  in  Dorobernensi  ci\*itate  eonstituto.  quod 
"  sanctus  doctor  vester  Aiiofustinus  beatte  memoriae, 
'*'  Gregorii  discipulus,  sancti  Salvatoris  nomini  conse- 
*•'  cravit,  cui  ad  pr^esens  prteesse  dignoscitur  frater  nos- 
"  ter  Laiu'entius,  licenter  per  omnia  monaclioiiim  re-  fol.  3. 
*'  gulariter  ^-iventium  habitationem  statuat :  apostolica 
"  auctoritate  decernentes,  iit  ipsi  vestri  preedicatores 
"  monacki  monachorum  gregem  sibi  associent,  et  eorum 
''  vitam  sanctitatum  moribus  exornent.  Quae  nostra 
"  decreta,  si  quis  successQiiim  vestroinim,  sive  regum 
"  sive  episcoporum;  clericonuii  sive  laicoinim  ii-rita 
*'  facere  tentaverit,  a  ])rincipe  apostoloinim  Petro,  et 
'•  a  cunctis  successoribus  suis  anatliematis  vincido  sub- 
"  jaceat.  quoadusque  quod  temerario  ausu  peregit, 
"  Domino  placita  satisfactione  poeniteat.  et  hujus'in- 
**  quietudinis  veram  emendationem  faciat.  In  Clnisto 
'•  valeaS;  Domine  fili.  Missa  per  maniua  MeUiti  epis- 
*'  copi     Londoniensis,     anno     Douiinicre    Incarnationis, 

"  DCXV.  " 

Expostula-      15.  Quis   igitiu'  dubitet  liimc    papam    Bonifacium    a 
primo  Gregorio  quaitum;  ipso  Gregorio  temj^ore    poste- 


tion  ad 
dressed  to       . 

the  envious  rior em.  similiter   et  August ino  Laui'entium  successorem? 


gioriose  Jilf]  fili  gioriose  W^I,      1      '  postulastis  "\VM. 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIENSIS. 


87 


Pari  etiam  ratione  prius  fuifc  collegiuni  iiioiiachoruni,  uVji  rivals  of 
qui  priores  tempore  fiierunt  patres  collegium  ordinarimt.  tine's."^"^" 
Sed  quid  ad  nos,  quantum  ad  religionis  eminentiam 
obtinendani,  propter  quani  libertates  et  privilegia  sunt 
concessa,  quos  noster  paterfamilias  exiit  primo  mane  con- 
ducere  in  vineam  suam,  prioritas  aut  posteritas  tempo- 
ris?  "Erunt/'  inquit/  "  primi  novissimi  et  novissind 
"  primi."'  Nam  si  vana  gloria,  quse  ex  invidia  nascitur. 
dominetur,  ut  ideo  doleat  quis  esse  secundus,  quia  de- 
siderat  esse  prior,  libertas  in  captivitatem,  prioritas  in 
deteriorationem  turpiter  ducitur.  Unde  propheta  Esdi'as 
volens  omnium  electorum  unam  ostendere  vocationem, 
et  nullam  temporis  causa  esse  difFerentiain  inter  illos, 
ostendit  ~  omnium  sanctorum  numerum  esse  quasi  coro- 
nam.  Quia  sicut  in  corona  cum  sit  rotunda  nihil  quod 
initium  vel  finis  percipi  poterit  invenitiu',  sic  inter 
sanctos  et  electos,  quantum  ad  tempus,  in  futuro  Sie- 
culo  nemo  novissimus  dicitur,  nemo  primus.  Istam 
namque  coronam,  sic  signo  sanctitatis  expressam,  mini- 
me  ut  gemma  radians  tunc  ornabit,  qui  ob  vana? 
gloriie  ostentationem  istic  de  prioritate  temporis  gioria- 
tm*.  Et  qui  contra  veritatem  temporis  vindicant 
prioritatem  sine  dubio  consequenter  aliorum  concessam 
destruere  libertatem  omnino  conantur,  cujus  augmen- 
tuni  dum  in  aliis  aspiciunt  apud  semetipsos  afflicti  anxie 
captivantur,  aliorum  privilegium  suum  prasjudicium  re- 
putantes.  Tales,  quod  dolendum  est,  plures  sunt  istis  Specimen  of 
diebus,  quorum  alinuos  audivimus  et  vidimus^  plures,  t^^ P^^7^^^' 
qui  versus  quosdam  a  quodam  claustrali  hujus  sancti  mosity. 
monasterii,  ad  honorem  et  laudem  saiictissimi  Augustini 
sociorumque  ejus,  necnon  ob  memoriam  fundationis 
pra^sentis  ecclesiai  composites,  et  ad  tumbam  ejusdeni 
decenter  in  (]^uadam  tabula  positos  et  appensos,  turpiter 


'  S.  Matth.  XX.  16. 

-  4  Esdr.  V.  42. 

8  Alluding  to  the    personal    ac- 


quaintance of  the  writer  ^vith  the 
bitter  feuds  betveen  the  monks  of 
Christchurch  and  St.  Augustine's. 


JSS  HISTORIA  MONASTERii 

improperando  damnarunt,  et    turbine  procelloso  idoneos 

etiam  et  maturos  suis  sinistris  informationibus  pro  com- 

positione  eorundem  versuum  commovebant,  quorum  ta- 

men  sententiam    ignorabant ;  quos  nihil  aliud,  ut    fate- 

b'lntur,   movebat,    nisi  nostrse  fundationis    prioritas  hie 

prsemissa,  et  quod  abbas  prsesentis  monasterii  frater,  con- 

sors,    comminister  vocaretur  archiepiscopi  Cantuaria3  et 

coUega :  minime  contemplantes  sanctissimi  patris  nostri 

Augustini    intentionem,  et  sancti  regis  ^thelberti  fun- 

datoris    nostri    devotionem     superius    praenotatam,    nee 

etiam  intelligentes  quod  aliud  esse  et  aliud  est  vocari. 

JFurther  il-      l^-  Summi  namque  pontifices  in    scriptis  suis  semet- 

lustrations  2psos  servos  servorum  Dei    nominant ;    quorum  primus 
of  the  ^  (>   •      r^  '         '  -1  • 

precedence  sanctus  fuit  Gregonus  ita  scribens  :  nee  tamen  sequitur 
t^th^^li  quod  quilibet  Dei  ser^TlS  est  summi  pontificis  dominus  et 
bot  of  St.  magister.  Sic  in  propositO;  si  ob  reverentiam  primarise 
tinS^^'  institutionis  beatissimi  Augustini,  dominus  archiepisco- 
pus  vocet  humiliter  abbatem  hujus  monasterii  fratrem, 
consortem,  collegam  et  prse  cseteris  comministrum,  non 
tamen  aliquis  sanoe  mentis  intelligit  abbatem  in  omni- 
bus esse  consortem  et  domino  archiepiscopo  coequalem 
collegam.  Refert  tamen  Beda,  lib.  iii.  ''  De  Gestis/'  cap. 
iii./  quod  est  insula  in  Hibernia,  quse  rectorem  abbatem 
presbyterum  semper  habet,  cujus  jure~  omnis  provincia 
et  ipsi  etiam  episcopi  sunt  subjecti,  juxta  exemplum 
primi  doctoris  illius,  qui  non  episcopus,  sed  presbyter 
extitit  et  monaclms.  Eadem  ratione  non  solum 
propter  institutionem  beatissimi  Augustini  adhibenda 
est  honoris  prserogativa  abbati  hujus  monasterii ;  sed 
ob  reverentiam  et  memoriam  ejusdem  protodoctoris 
nostri,  qui  in  suo  primo  adventu  non  episcopus  sed 
presbyter  et  monachus  dignoscitur  extitisse.  Ob  ejus- 
dem enim  dignitatis    memoriam    summus  pontifex  post 


'The  true  reference    is  cap.  iv.  j  Ilussey's  note  on  Bed.  iii.  4.  (p.  123.) 
The  island  in  question  was  lona.  Seel      -Juri    MB. 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIENSIS.  SD 

quaclriiigentos  .sexaginta  quinque  amios  Alexander  II., 
sub  anno  Domini  m.lxiii.,  mero  motu,  abbati  Egelsino 
fol.  3  b.  jussit  mitra  et  sandaliis  nti,  jure  pontificali,  sibi  et 
suis  successoribus  in  his  verbis :  •'  Hunc  apicem  lia- 
''  bere  perpetno  rectorem  decrevimus^  Augustiniensem 
"  ob  ipsius  scilicet  Romanorum  alumni  et  Anglormn 
"  apostoli  dignitatem."  Ejusdem  itaque  abbatis  Egel- 
sini  proedecessori  Wlfrico  summus  pontifex  Leo  IX.,- 
eodem  anno,  quo  confirmavit  ut  in  conciliis  et  synodis 
celebrandis  arcliiepiscopus  Cantuariensis  assidere  de- 
beat  pontifici  sanctse  Euffina?,  concessit  ut  abbas  sancti 
AuQ-ustini  assideret  abbati  montis  Cassini,  anno  Do- 
mini  M.LVi.  ^  Plures  etiam  Eomani  pontifices.  tarn 
scriptis  quam  factis,  ob  eandem  protodoctoris  nostri 
Anglorum  apostoli  dignitatem,  necnon  ipsi  arcbiepis- 
copi  Cantuarire  fere  omnes.  abbates  Imjus  monasterii  in 
magna  reverentia  habuere. 

17.  Unde,  ut  in  capita  praetactorum  lemulorum  con- Keceut  re- 
fusio    verteretur,    qui    acriter    a     venerabilis    memoripe  cognition 

.  of  the 

Tlioma    cognomme    CneJmgdene,    tunc    pnoie    ecclesia^  claims  of 
Christi,   pro  hujusmodi  improperio    faerant    repreliensi/^^^  "^^°^'^' 
eodem    anno    quo    lisec    acta   fuerunt,    qui    fuifc   annus  Arch-' 
Domini  M.ccccvi.  piee  memorifB  dominus  Thomas  Arundel,  Arundel 
arcliiepiscopus    Cantuariie,    Thomam    hujus    monasterii 
abbatem  liujus  nominis  quartum,  cognomine  Hundene, 
in  die  sancti  Johannis  ante  portam  Latinam,  in  ccclesia  May  6. 
sancti    Pauli    Londoniis,  sine    exactione    aliqua    subjec- 
tionis  vel  obedientice,  benedixit,  et  eundem  ut  fratrem, 
consortem,     collegam,     et    comministrum    nominans  et 
honorans,    in    opus    Dorainicum,    secundum    sanctissimi 
Augustini  decretum  et  sanctionem,  benigniter  insignivit : 
cui    in    signum    memoriale    perpetui    foederis    aiiiudum 
contulit  pretiosum  sapphirico  lapide  adornatum. 


^  decerntmu^  in  Thornc,  col.  1785.  1        ^  Thorno,  col.  1781. 
2  Leo  X.  MS. 


90  HISTORIA  MONASTERII 

Exultation  IS.  Eaclem  ergo  fimdationis  nostrse  priori tate  gauden- 
nionks  ^^^'  privilegiorumque  liber tates  a  tempore  Augustini 
usque  in  pr^Bsens  sine  intermissione  firmiter  retinentes, 
caritatem  etiam  ipsis  nostris  vicinis  semulis  conservan- 
tes,  cum  proplieta  dicamus,^  "  Redde  vicinis  nostris 
''  septuplum  in  sinu  eorum  improperium  ipsorum,  quod 
"  exprobraverunt  tibi,  domine  "  sanctissime  Augustine  ; 
"  nos  autem.  populus  tuus  et  oves  pascuse  tuse,  confi- 
''  tebimur  tibi  in  speculum  ;  in  generationem  et  genera- 
''  tionem  annunciabimus  laudem  tuam/'  In  cujus  nomi- 
nis  gloriam  et  lionorem,  ipsos  eosdem  versus,  quibus 
praetacti  remuli  extiterunt  offensi,  huic  operi  interse- 
rere,  ad  futuram  rei  memoriam,  sub  nostras  fundationis 
titulo,  hie  intendo. 


Versus  de  Fundatione  et  de  Adventit  sancti  Augustini. 

"  Annis  sexcentis  pr^eter  tres  Anglia  munda 
Christi  nascentis  micuit  baptism atis  unda. 
O  pie  Gregori,  decus  organicum  manifestans, 
Das  sata  cultori^  telluris  opes  sibi  prsestans ; 
Hunc  Augustinum  mittens,  Anglis  peregrinum, 
Cultum  divinum  meritis  relevare  supinum  ; 
Dux  sacer  intravit  terram,  mox  nave  relicta  ; 
Ast  ubi  pausavit,  Thanatlios  est  insula  dicta  ; 
Passum  namque  pedi  Rattysborg  ferre  docetur, 
Quo  possit  credi  lapis  impressus  perhibetur.^ 
Rex  sibi  mandavit  quod  ibi  sociis  remaneret, 
Et  bona  donavit  ut  sumptibus  his  resideret. 
Post  dat  colloquium  rex  sub  divo  venienti, 
Ne  ferat  augurium  sub  tectura  residenti. 
Tunc  ^tlielberti  dum  contulit  obvia  legis 
Gives  comperti  Summi  dant  carmina  Regis. 


^  Psalm  Ixxix.  (Vulg.   ]xxviii.)»  I      "  See  Thorne,  col.  1759. 
12  sq.  I 


^.    AUGUSTIXI    CAXTL'AIUEXSIS.  f)l 

Fert  verbuiii  vitie  Christum  regem  recitando, 
Procedens  rite  quod  sit  rex  cuncta  creando. 
Rex  pins  iiiqiiit  ei,  Quia  sunt  nova  qu8e  milii  ferti.s, 
T^on  patet  ordo  rei  notus  causis  mihi  cei-tis; 
Yos  tamen  hospitio  mentis  pietate  fovemus, 
TJt  sacra  religio  vigeat  nusquam  prohibemus;. 
Mansio  signatur,  qupe  Stabelgate  notatur, 
Hac  et  in  urbe  datur  Dorobeniia  qute  vocitatm*. 
Time  regina  pia  Clmsti  flagi'abat  amore, 
Fiilsit  et  ecclesia  sibi  Martiniana  decore  : 
In  qua  conveniunt  psallentes  corde  precando 
Coelita  conficiunt  vitse  medicamina  dando. 
Rex  baptizatur,  sacer  et  dux  hinc  dominatur : 
Plebs  \)m  leetatur,  virtus  lidei  renovatm*. 
Hinc  inli-a  mensem  cernens  sata  fructificari, 
xVrelatensem  petit  urbem  pontificari. 
Prciesulis  Etherii  manus  ilium  sacrificavit ; 
Jure  ministeni  factus  pr?esul  remeavit. 
Fanum  fnistratm*,  domus  ut  Domini  reparetuj', 
Poscitur  atque  datiu*  Pancratius  ut  veneretur. 
invidus  liorrescit  daemon,  dum  missa  sacratur, 
Unguibus  impressit  muro,  scalptura  notatur : 
Rexque  monasterium  struit  hoc,  quod  consulit  idem, 
Inde  maoisterium  Petro  monacho  dat  ibidem, 
foi.  4.      Hoc  dilatavit,  ditavit,  magniiicavit, 

Hoc  confinnavit,  signa\^t,  gratificavit. 
Ut  libertatis  domus  hjec  sit  cincta  favore, 
Pra3sul  dat  gi*atis,  signans  quie  protulit  ore, 
Ne  quis  magnatum  pmesumat  ibi  dominatum, 
Sive  potentatum,  nee  jus  fingat  simulatum. 
Abbas  electus  nee  pontifici  famuletur, 
Ne  sit  subjectus  consors  collega  vocetur ; 
Ni  sit  consensus,  nil  pnesul  ibi  dominetur  : 
Sic  favor  intensus  sit,  quo  concordia  detur. 
Si  quis  non  metuens  istorum  sit  violator, 
Stat  pater  hfec  statuens  August inus  relevator. 


92  HISTORIA   MOXASTERII 

Hoc  caput  Angloi'uin  datur  esse  monasterioruin, 
Regum  cunctonim  fons  pontificumque  sacrorum. 
Sancta  sepultura  patet  his  cloiiius  ista  fntuia; 
Ergo  laesura  careat,  faveant  sibi  jura. 
1st  is  firma  datur  Romse  rota  juris  ibidem, 
BuHis  sio-noctur,  vis  reg-ia  cessit  eidem. 
Senis  c.  preeter  binos,  domus  lisec  situatur, 
Aniiis  sexcentis  quiiiis  dotata  notatur. 
Mox  Petrus  et  Laurentius  hcBC  papse  nova  ferre 
Mittuntur,  quia  lenius  accrescuntsa.ta  teiT{;e. 
Aiuiis  sexcentis  uno,  Domini  vice  pura 
Misit  Gregorius  unum  non  pallia  plura  ; 
Hoc  Augustini  quia  stat  primatis  honori: 
Unum  primati  promittitur  inferiori. 
Mellitus,  ^JustuSj  Paulinus,   Rufinianus, 
Deleoantur,  ut  his  sit  sermo  satis  mage  sanus. 
Yotis  junguntur  Petrus  et  Laurentius  horum, 
Qui  sacra  nituntur  arvis  conferre  piorum, 
Bis  sex  pontifices,  nee  non  primas  Eboraci, 
Ejus  ferre  vices  statuuntur  lege  tenaci. 
Hinc  Eboracensis  bis  senis  culmine  prtesit, 
Stat  Dorobernensis,  sua  ne  sibi  gloria  desit. 
Anxilio  fultus  regis  pr?esul  sibi  Christi 
Ecclesia?  cultus  dat,  metropolis  \dce,  sisti. 
In  sedem  solium  rex  struxit  pontificalem, 
Aulam  reo^alem  dat  in  ecclesiam  cathedral  em. 
Amiis  sexcentis  bis  binis,   Londoniensi 
Sedi  Mellitus  fertur,  Justusque  Rofensi. 
Ecclesiam  fundans  Pauli  dat  rex  sibi  sedem  ; 
Justo  fecundans,  simul  Anch'Cce  struit  cedem. 
Hinc  Augustinus  obit,  et  Laui'entius  astat, 
Successor  primus  per  regis  opem  mala  vastat. 
Annis  sexcentis  denis  Domini  quoque  quinis, 
Rex  propria?  gentis  sacris  jubilans  medicinis, 
Impetrat  ecclesi?e  Christi,  qu?e  tunc  reparatur^ 
Ut  monachis  proprie  sua  mansio  fixa  struatur. 
Aimis  sexcentis  Domini  denis  quoque  senis, 
Rex  compos  mentis  astris  migTavit  amoenis. 


S.  AUGUSTIXI   CAXTUARTEXSTS.  93 

Hie,  Augustine,  tibi  cominus  ecce  locatur, 
Ut  fuga  sentinre  fiat  ^  dum  flos  memoratur. 
Istis  metropolis  vernans  Dorobernia  gaudes, 
Veris  amoena  colis  quae  dant  tibi  germina  laudes. 
Sanctis  fecunda  domus  est  L?ec  Roma  secunda 
Anglia,  qu?e  -  munda  rutilat  baptismatis  luida. 
Hac  Dnnstanus  liumo  se  nudum  sternere  scitur.^ 
Hinc  se  sternat  homo,  dum  sacra  seges  reperitur. 
Tellus,  ecce,  loci  micat,  liospitis  aucta  medelis, 
Quam  Pater  in  coelis  defendat  ab  hoste  feroci. 
Te  decet  Angiorum,  Pancrati,  ferre  levamen, 
Hie  dans  tutamen,   fanum  frustrando  deorum  ; 
Obstans  principiis,  liostiles  deprime  vires, 
Missse  primitiis  gaudes,  tibi  stat  sacra  vi  res  : 
Adsis  solamen  nostri  relevando  gravamen, 
Supplens  conamen  domui  dispone  juvamen. 
^ternre  patriae  miles,  vincens  in  agone, 
Laus  tua  stat  proprise  nostr?e  rosa  prima  coron?e. 
Martyi'  sancte,  precum  decus  Anglis  et  relevamen, 
Horum  spiramen  fac  sit  sine  tempore  tecum. 
Arva  serens,  silicesque  terens,  sacra  gramina  qu?erens, 
Messis    agens,    fer    ut    Anglica    gens    Cliristo    sit 

adhserens. 
Marcida  dum  tellus  patet,  banc  tu  genuine  justi 
Ornas  Augustini ;  flos  datur  inde  novellus. 
Nunc  juvenes  puerique,  senes,  laudes  date  lenes, 
Almiphonis  jubilate  tonis,  per  rura  coloiiis, 
Cura  nitet  pueri  pueris  pro  Gregorianis. 
Hinc,  spretis  fanis,  resonant  modulamina  cleri 
Vocibus  Alleluya,  quia  Anglia  salva  tuetur  ; 
Stat  patris  almiflui  domus  haec,  puer  ut  veneretur." 


^fia  MS.  I       '  See  Thorne,  col.  1768.  1.  18. 

-  qua  MS. 


94  HISTOPvIA  MOXASTEPvII    . 

TiTULUS   II. 

Be  Dofatione. 

Tidings  1-  Petrus  itaqiie    monachus,    liujiis   moiiasterii    abbas  ^ol-  4  b 

earned  to    pnnius,  tempore   quo  pi-eesentis  ecclesise  seclificia  in  fieri 

Kome  re-     ^  •       n  -r> 

specting     luerant,  et  non  m  lacto,  Komam  cum  Laurentio  presby- 
the  success  ^^^^  mittebatui'.     Hi  volucri  animo    ac  iDio  studio   bea- 

01  the  mis-    .     ,  .  '■ 

sionaries.  tissimo  pap8e  Gregorio  referebant,  gentem  Anglorum,  cum 
rege  suo,  in  Christi  populum  convertisse  et  regnum  ; 
Augustinum  illis  pontificem  consecratum  verum  ;  et  ad 
tam  mult  am  messem  credentiimi^  operarionim  non  suf- 
ficere  paucas  manus.  Proferunt  et  diversas  no\d  prae- 
conis  AugTistini  interrogationes,  quibus  rudis  populus 
certius  erudiatur.  Tunc  23r8ecellentissimus  apostolicus 
fresh  in-  incfFabiliter  exhilaratur,  fusis  Deo  multiplicibus  sacri- 
terest  mthe  ficiis    gratiarum.    et   orato    Domino    messis     ut    mittat 

missionary  .        .  . 

project.  operanos  m  messem  suam,  exhaurit  monasteria  sua  et 
ecclesias  deliberatione  provida  et  matura,  et  quicquid 
potest  eruditorum  ac  religiosorum  virorum  in  opus 
evangelii  efflagitare,  toto  mentis  affectu  unico  Augus- 
tine et  unic8Q  amatee  genti  certat  visceraliter  delegare. 
Huic  sancto  contubernio  prsepollebant  quatuor  eccle- 
siastici  proceres,  quasi  quatuor  evangelistae :  quorum 
per  ordinem  nomina,  ad  denotandum  quod  numerum 
senarium  loco  sex  hydriarum  positarum^  conformiter 
adimplerent,  versum  hexametri  faciunt ;  quae  sunt  ista  : 

''  Mellitus,  Justus,  Paulinus,  Rufinianus.  " 
His  pre-  2.  Per  istos  enim  misit    Greo-orius   uni versa,  ante  ad 

sents  to  the  ...  .  .  .  . 

English       cultum  crant  ac  ministerium  ecclesiae  pei*tinentia,  teste 

^  ^^^  '       Beda,   libro  i.   "  de  Gestis/'  cap.  xxix. :    "  Yasa  videlicet 

"  sacra,  et  vestimenta  altarium,  ornamenta  quoque  eccle- 


'  Cf.  S.  Job.  ii.  6. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEXSIS.  95 

'^  siarum,  et  sacerdotalia '  indumenta,  sanctorum  etlam 
"  apostolorum  ac  martyrum  reliquias,  necnon  et  codices 
'•'  plurimos.  Misit  etiam  literas,  in  quibus  significat  se 
^'  pallium  direxisse,  simul  et  insinuat  qualiter  epis- 
''  copos  in  Anglia  -  constituere  debuisset ;''  ut  patet  in 
"  Registro ''  Gregorii,  lib.  xi.  epist.  xxiv.  ^  Ubi  evi- 
denter  patet,  Gregorium  pallium  et  privilegium  arclii- 
episcopatus  Augustino  ad  Lundoniam  concessisse,  eo 
quod  ad  illud  tempus  alterius  obscurae  urbis  notitia 
E-omanos  non  attigisset. 

3.  Ista  plane  recitat  Willelmus  Malmesberiensis  '•  de  Desiona- 
"  Gestis  Pontificum/''  lib.  i.  cap.  i.,  et  quod  ibidem  sequi-  tion  of 
tur  immediate  :  *   "  Verumtamen/'    in  quit,  "  quia  primus  ^^^y  as 
"  doctor  sedulitate  regis  hospitis,  et  civium  caritate  cap-  the  metro- 
''  tus,  Cantuarige  incolatum  vivens  throno    annis    xvi.,^ 
"  et  mortuus  tumulo  fovit,  omnis  eo  in  posterum  honor 
"  translatus  est.''   Et  idem,  lib.  i.  "  Gestorum  Reo-alium/' 
cap.  Ixx.,^  ostendit  in  Epistola    Keneuulfi   regis  Merci- 
orum    ad  Leonem  papam,  ubi  sic  scribit :     "  Ipse/'  in- 
quit,     ''primum    pontificalis  apex,    qui    tunc    Londonipe 
"  sub    lionore    et    ornamento    pallii    fuerat   conscriptus, 
"  Dorobernensi  ^     oblatus    est    atque    concessus.      Nam 
"  quia    beat?e    recordationis    Augustinus,     qui    verbum 
"  Dei,    imperante  beato   Gregorio,  Anglorum  genti  mi- 
''  nistrabat,   et    gloriosissime  ecclesiis    prsefuit  Saxonioe, 
"  in    eadem   civitate  divine  "*    obiit,    et  corpus  illius    in 
"  ecclesia    beati    Petri,    apostolorum    principis,     quam 
^'  successor  ejus  Laurentius  ^  sacravit,  conditum  fuisset ; 
"  visum  est    cunctis  gentis    nostrae  sapientissimis,    qua- 
*'  tenus  in  ilia  civitate  metropolitanus  honor  haberetur^ 


'  MB.  adds  vel  clericaJia.                i  ^  quindecim  "NVM. 

*  Britannia  MB.  "  cap.  iv.  pp.  30,  31,  apud  "Script. 

^  al.   lib.    xi.  ep.    G5.  ;    lib.  xii.  post  Bed." 

ep.  15,  ''pro  eo  Dorobcrncnsi  WM. 

^  "  Scriptores   post  Bedam,"  pp.  ^  diem  WM. 

195,  196.  ^  sancttm  Laurentius  W]VL 


96 


HISTORIA   MONASTERII 


Zeal  of 

Abbot 

Peter. 


"  ubi  corpus  ejus  pausat,  qui   his   partibus   fidei  veri- 

"  tatem  inseruit."     Hpec  ibi. 

Reply  to         4.  Remisit   etiam   beatus   Gregorius   per   prsefatos  le- 

Augus-       gatarios  enodatas  et    explanatas    qu^estiones    interroga- 

rogations.    tionum    superius   pr?etactarum,    quas  in   historia    Bedse 

lector  poterit  planius  invenire.^ 

o.   Sed  ut    ad  propositum  jam  revertar,  post  funda- 
tionem    prsesentis    monasterii  dotationem    consequenter 
seripturus.     Idem   Petrus,   primus   abbas,    post   tertium 
pjinorum   spatium  cum  legatariis  memoratis   remeando, 
ut    petra  fundens  rivuluui    ad   sOrdida   extergenda,    ut 
petra    raanans  oleum    ad    rigida   perungenda,  ut    petra 
tollens  scandalum  ad  foetida   detestanda,  ut  attendere- 
mus   ad  petram   unde    excisi    sumus,    mare,    navem    et 
retia,   mundum  videlicet,  carnem,    et   colligarnenta   lios- 
tilia   postponendo,  ecclesise  suae  ministeriis,    totis  animi  foi.  5. 
viribus,  intendebat.     Ad  quern  beatissimus  Augustinus 
in  tanto  fuit   suss   intim?e   dilectionis   et   benevolentise 
radios  administrans,    ut  quasi   tollens   lapides   grandes, 
lapides  preciosos  in  fundamentum  templi,  eadem  sacro- 
sancta  xenia   et  vivifica    pignora,  quse  sibi  beatissimus 
Gregorius   per  eundem  transmisit,    tarn  in  vasis  sacris 
quam    in   vestimentis,    tam  in  ornamentis  ecclesiasticis 
quam  in  sacerdotalibus  indumentis,  tam  in  sacris  reli- 
quiis    quam    in   codicibus   plurimis,     ad  perpetuam    rei 
memoriam  libenti  animo  contulit. 

Et  quia  hgec  eadem  ornamenta  ut  nostrse  religionis 
primitive  sunt  pensanda,  quanta  et  qualia  in  prcesenti 
penes  nos  liabentur,  sub  pristin?e  duxi  dotationis  Titulo 
describenda. 

De  Lihris. 
Catalogue        6.  In  primis,  habetur  in  librario  "  Biblia  Gregoriana/' 
original      ^^  duobus    voluminibus,   quorum  primum  habet  rubri- 
libraryof    cam  in  primo    folio    "  De    Capitulis    Libri    Geneseos." 
J'iQg»g  "^^^' Secundum  volumen  incipit  a  "  Prologo  beati  leronymi 


^  See  lib.  i.  c.  27 


S.   AUGUSTINI    CANTUARIENSIS.  97 

^'  super  Ysaiam  prophetam."  In  principio  vero  libro* 
rum,  in  eisdem  voluminibus,  inseriintur  qu?edam  folia, 
quorum  aliqiia  piirpurei,  aliqiia  rosei  sunt  coloris  ;  qiifs 
contra  lucem  extensa  mirabilem  reflexionem  ostendunt. 

Habetur  etiam  in  eodem  librario  "  Psalterium  Au- 
'^  gustini/'  quod  sibi  misit  idem  Gregorius,  in  cujus 
primo  folio  incipiunt  '"  Meditationes"  qusedam  devotee, 
taliter  annotat?e,  "  Ecce  quantum  spatiatus  sum  in 
"  memoria  mea,"  etc.,  usque  ad  folium  quintum,  ubi 
incipit,  '^  Omnis  scriptura  divinitus  inspirata,"  et  in 
altera  parte  ejusdem  folii  est  ''  Symbolum  Aposto- 
"  lorum,"  '^  Oratio  Dominica,"  ''  Gloria  in  excelsis,"  et 
"  Sanctus,  Sanctus,  Sanctus,"  etc.  In  sexto  folio  in- 
cipit "  Psalterium/'  In  fine  vero  ejusdem  Psalterii  sunt. 
''  Ympni,  "  tarn  nocturnales  quam  diurnales.  Primus 
hyranus  pro  medio  noctis  est  iste,  "  Mediae  noctis  tem- 
''  pus  est ;"  secundus  ad  gallicantum,  ''  Sterne  rerum 
"  Conditor  ;"  ad  matutinas,  "  Splendor  patern?e  glorire  ;" 
ad  primam,  ''  Yenite  fratres  ocius  \'  ad  tertiam,  "  Jam 
''  surgit  bora  tertia ;"  ad  sextam,  ''  Bis  ternas  horas 
''  explicans ;"  ad  nonam,  "  Ter  hora  trina  volvitur ;"  ad 
vesperas,  ''  Deus  Creator  omnium ;"  ad  completorium, 
"  Te  deprecamur,  Domine."  In  xl.,^  "  Christe,  qui  lux  es 
*'  et  dies."  Hymnus  pro  die  Dominico,  ''  Rex  reterne 
"  Domine."  De  natali  Domini  liymnus,  "  Intende,  qui 
''  regis  Israel  super  cberubin,  qui  sedes  a  patre  Effrem 
[Ephraim  ]  "  excita  potentiam  tuam,  et  veni."'  Ac 
deinde  sequitur  pro  eodem  hymno,  "  Yeni  Hedemptor 
''  gentium,"  usque  ad  finem.  In  Pascba  bymnus, 
''  Hie  est  dies  verus  Dei ;"  in  festo  apostolorum  Petri 
et  Pauli,  "  Apostolorum  passio."  De  sancto  Jolianne 
Evangelista,  "Amore  Clu'isti  nobilis." 

In  vestiario  etiam  babetur  "  Textus  Evangeliorum," 
in  cujus  principio  x.  canones  annotantur ;  et  vocatur 
"  Textus  sanctiD   Mildreda),"    co    quod   quidam    rusticus 

'  i.e.  in  tempore  quadragesimal i:  cf.  Daniel,  "  Thesaur.  Ilymuolog."  i.,  33. 

G 


98  HISTORIA  MOXASTERII 

in    Tlianeto,     super    eundem    textum    falsum     jui^ans, 
oculos  amittere  perliibetur. 

Est  etiam  et  aliiicl  "  Psalterium "  supra  tabulam 
magni  altaris  positum  ;  quod  habet  exterius  imaginem 
Ohristi  argenteam  planam,  cum  quatuor  Evangelistis. 
In  hujus  Psalterii  primo  folio  incipit,  "  Omnis  scriptura 
"  di^Tiiitus  inspirata/'  In  tertio  folio  inci}Dit,  '•  Epis- 
"  tola  Damasi  pap^e  ad  leronymiun/"  et  in  fine  Versus 
ejusdem  Damasi  ;  ac  deinde  "  Epistola  leronymi  ad 
'•'  Damasum/'  cum  Hieronymi  versibus.  Deinde  in 
quarto  folio,  ''De  Origine  Psalmorum/*'  in  cujus  fine 
distinguit  Psalterium  in  quinque  libros.  Primus  liber 
finit  a  Psalmo  xl.,  videlicet,  "  Beatus  qui  intelligit/' 
qui  sic  liabet,  "  Fiat,  Fiat."  Secundus  liber  a  Psalmo 
Ixxi.,  videlicet  ^^Deus,  judicium  tuum/"'  qui  sic  liabet, 
^'  Fiat,  Fiat."  Tertius  liber  a  Psalmo  Ixxxviii.,  vide- 
licet, "  MisericordipvS  Domini,"  qui  sic  habet,  "  Fiat, 
''  Fiat."  Quartus  liber  a  Psalmo  cv.,  videlicet,  "  Con- 
'•  fitemini  ii.,"  qui  sic  habet,  "  Fiat,  Fiat."  Quintus 
liber  a  Psalmo  cL,  videlicet,  '•  Laudate  Dominum  de 
"  coelis/'  qui  sic  habet,  "  Omnis  spiiitus  laudet  Domi- 
"  num."  In  quinto  folio  ejusdem  Psalterii  sequitur 
expositio  de  AUeluia  secundum  Hebrreos,  Chaldgeos, 
Syros,  et  Latinos.  Item  interpretatio  "  Gloripe  "  apud 
Chald?eos.  Item  interpretatio  Psalmi  cxviii.  per  singu- 
las  literas.  In  sexto  folio  sequitur  quando  psalli  vel 
legi  debeat,  quomodo  Hieronymus  scribit ;  item  "  Ordo 
"  Psalmonmi  per  A,  B,  C,  D."  In  septimo  folio  de 
Uteris  Hebrseis,  qu?e  in  Psalterio  scribuntur.  In  octavo 
folio,  ^'  Interpretatio  Psalmorum,"  usque  ad  folium  un- 
decimum,  ubi  incipit  "  Textus  Psalterii,"  cum  imagine  fol.  5  b. 
Samuelis  sacerdotis,  et  in  fine  ejusdem  Psalterii  sunt 
hymni  de  matutinis,  de  vesperis,  et  de  Dominico  die, 
sicut  in  alio  Psalterio  prfenotato  habentur. 

Item  in  librario  habetur  alius  textus  Evangeliorum, 
in  quo  x.  canones  pneponuntur,  cum  prologo,  qui  sic 
incipit.  "  Prologus  Canonum." 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  99 

Item  super  tabulara  magni  altaris  ponitur  liber  cum 
imagine  Christi  erecta,  argentea,  et  dextra  benedicente  ; 
in  quo  continetur,  ''  Confl ictus  apostolorum  Petri  et 
''  Pauli  cum  Sim  one  Mago,  et  Passio  eorundem.  Item 
"  Passio  sancti  Andreae  apostoli.  Item  Passio  sancti 
"  Jacobi,  Passio  sancti  Thom?e  apostoli,  Passio  sancti 
"  Bartholomaei  apostoli,  Passio  sancti  Matthaei  apostoli 
^'  et  evangelistse,  Passio  sanctorum  apostolorum  Simonis 
"  et  Jud^e  ;  vita  sancti  Johannis  apostoli  et  evange- 
"  lista?/' 

Item  est  et  alius  liber  positus  super  eandem  tabu- 
lam  magni  altaris,  qui  habet  exterius  imaginem  divinfe 
majestatis  argenteam,  deauratam,  cum  lapidibus  crystal- 
linis  et  beryllis  per  circuitum  positis ;  in  quo  conti- 
netur  '^  Passionarium  Sanctorum,"  incipiens  a  sancto 
ApoUinare,  et  finiens  in  passione  sanctorum  martyrum 
Simplicii,  Faustini,  et  Beatricis. 

Item  super  eamden  tabulam  ad  magnum  altare  po- 
nitur liber,  cujus  exterior  apparatus  habet  unum  mag- 
num ber3dlum  in  medio,  cum  pluribus  aliis  lapidibus 
crystallinis  ex  omni  parte  ;  in  quo  continetur,  *'  Ex- 
''  positio  super  epistolas  et  evangelia  a  Dominica  iii. 
"  post  octavas  Pascliae  usque  ad  Dominicam  iv.  post 
^'  octavas  Pentecostes/'  Et  liaec  sunt  primitipe  librorum 
totius  ecclesiye  Anglicanse. 

Be  VestimentoTum  Donatione. 

7.  Vestimenta  enim  sacra  ac  sacerdotalia  indumenta  Original 
usque   in    prsesens   in  vestiario   conservantur,    videlicet  ^^f  "^^°*^ 
una  cappa  oloserica,  sapphirei   sive  azurei  coloris,    cum  to  St.'^Au- 
aureis    circumferentiis    et   lapidibus    anterius    in    parte  S"^*^"^  ^• 
superiori  ornata  ;  duae  capp?e  oloserica^,  purpurei  coloris, 
aureis  circumferentiis,  reliquis  similibus,  adornat;^  ;  tres 
cappro    olosericjTe    purpurei    coloris,    sed  opere  polymito, 
aurei  ac  lactei  coloris  ex  omni  parte  contcxta? ;  et  una 
casula  oloserica,  purpui-ei  Cf>loris,  auroa  toxtura  et  lapi- 

(;  2 


100  HISTORTA  MONASTERII 

Their  sym-  dibus  superius  a  parte  posteriori  ornata.  Nee  sine 
bolical  im-  niysterio  sunt  tanta  ac  talia  primitiva  nostrse  clotationis 
insignia  contemplanda.  Per  unitam  enim  cappam  sap- 
pliirei  sive  azurei  coloris  intelligi  poterit  nnitas  et  sta- 
l3ilitas  fidei  Christianse.  Per  duas  cappas,  quae  sunt 
ejusdem  purpurei  coloris,  cum  casula,  datur  intelligi 
quod  Christus,  designans  Ixx.  duos  discipulos,  misit  illos 
binos  ante  facieni  suam  in  omnem  civitatem  et  locum, 
quo  erat  Ipse  venturus,  et  quod  Idem  dicit,  '^  Ubi  duo 
"  vel  tres  congregati  fuerint  in  nomine  meo,  in  medio 
"  illorum  sum/'  Identitas  vero  coloris  purpurei  designat, 
quod  virtute  sanguinis  Christi,  si  Ejus  sequendo  vestigia 
alter  alterius  onera  portemus,  cum  apparuerit,  similes 
Ei  erimus,  et  videbimus  Eum  sicuti  est.  TJt  ergo  con- 
gruentiam  binarii  cum  unitate  servemus,  spem  venise 
in  contritione  sequatur  spes  gratise  in  confessione,  et 
sic  sit  spes  glorise  in  satisfactione,  qu8e  in  colore  pur- 
pureo  designatur.  Quae  triplex  spes  a  fidei  unitate  ac 
stabilitate,  qufe  triplex  est,  procedit :  prima,  a  fide 
prieceptorum  ;  secunda,  a  fide  signorum  ;  tertia,  a  fide 
promissorum.  Quod  autem  tres  sunt  cappse  ejusdem 
purpurei  coloris,  sed  opere  polymito,  casrulei  sive  aurei 
ac  nivei  coloris,  ex  omni  parte  contextse,  congrue  in- 
telligitur  caritas,  quoe  in  tribus  consistit  secundum 
Apostolum,  in  corde  puro,  conscientia  bona,  et  fide  non 
ficta.  Per  lacteum  ergo,  sive  niveum,  colorem,  cordis 
intellige  puritatem  ;  per  caeruleum  sive  aureum  co- 
lorem, conscientire  bonitatem  ;  per  purpureum,  fidei 
integritatem.  Per  opus  textur?e  ex  omni  parte  poly- 
mitum,  virtutum  varietatem  attende,  quse  in  caritate 
fundatur.  Quod  autem  color  purpureus  in  his  tribus 
cappis  polymitis  et  aliis  duabus  principatum  tenet, 
datur  intelligi  quod  fundamentum  aliud  nemo  potest 
ponere  prreter  illud  quod  positum  est,  quod  est  Chris- 
tus Jesus ;  a  quo  omnis  j^dificatio  constructa  crescit 
in  templum  sanctum  in  Domino.  Et  nota  quod  nu- 
merus  capparum  numero  legatariorum,  videlicet  Melliti, 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUAEIENSIS.  101. 

Justi,  Piiulini,  et  Rufiniaiii,  adjunctis  Laurentio  presby- 
tero  et  Petro  aLbate,  respondet. 


De  Vasis  Aureis  et  Argenteis  a  sancto  Augustino 

datis. 

foi.b.        8.  De  vasis  vero  aureis  et  argenteis,  quae    commem- The  disap- 
morant  Beda  et  alii  liistoriographi  hiiic   monasterio,    a  {he  ^sacred 
beato    Gregorio    eidem    Augustino   transmissa,    collata  vessels 

/-  •  •  1    •  M  11  ^     '  •   •  i  originally 

luisse,  quid  jam  scnbere  debeo,  quod  suie  suspino  notare  presented 
nequeo,  penitus  liic  ignoro.  Quidam  enim  dieunt;  quod  ^°  ^^^ 
tempore  quo  Dani  impiisimi  istam  terram  vastarunt, 
propter  frequentes  eorum  in  partibus  istis  irruptiones, 
omnia  in  locis  abditis  abscondita  fuerant,  quce  nondum 
sunt  patefacta.^  iUii  dicunt,  quod  tempore  regis  Ri- 
cardi  primi,  pro  carcerali  redemptione,  pr?etacta  xenia 
duci  Austricise  extracta  ab  isto  monasterio  fuerant. 
Alii  etiam  opinantur,  quod  tempore  quo  Egelsinus  ab- 
bas, timore  Willelmi  Conquestoris,  fugit  in  Daciam, 
anno  Domini  M.LXXI.,  qui  istud  monasterium,  cum  omni- 
bus eidem  pertinentibus,  confiseavit,  et  quemdam  mo- 
naclium  nomine  Scotlandum  in  abbatem  prasfecit, 
hujusmodi  jocalia,  cum  pluribus  aliis,  fuisse  in  abditis 
conservata,  qu?e  posterioribus  non  sunt   nota. 


Le  Rellquiis  a  sancto  Augustino  collatls,  qucis  heatus 
Gregorius  eidem  transmisit. 

9.  Reliquiae  enim,  quas  ex  dono  sancti  Gregorii  fertur  Some  of 
beatus  Augustinus  buic   monasterio  primitus  contulisse,  j-dics  ^tiil 
usque  in  priesens  in  vestiario   plures   adsunt,   videlicet  surviving. 
crux  geminata  sive  duplicata,  quaj    a  Thoma  Sprot   et 
ab    aliis    bifurcata    notatur ;    de  ligno  dominico  ;  et  do 


patefactc  MS, 


102  HISTORIA  MONASTERII 

tunica  iiiconsutili ;  de  capillis  Beatae  Maria)  ;  de  virga 
Aaron  ;  de  reliquiis  apostolorum  et  martyriim,  cum 
pluribus  aliis,  qiive  in  domo  vestiarii  venerabiliter 
collocantur. 


Be  Fallio  Apostolico. 

Symbolical  10,  Apostolicum  itaque  pallium  cmn  istis  sacrosanctis 
the '  pal-  xeniis  per  eosdem  legatarios,  ufc  pr?emittitur,  eidem 
Hum.'  Angustino  sub  eodem  tempore  a  beato  Gregorio,  anno 
scilicet  Domini  DCi.  est  transmissum,  tamquam  grande 
ChrLsti  et  ecclesiae  sacramentum,  virtutumque  omnimn 
indumentum ;  quod  est  vinculum  dilectionis  Dei  et 
fratrum,  ufc  Ciiristi  vicarius  sit  medius  conciliator^  Dei 
et  liominum,  et  zona  pateruEe  justiti?e  circumcinctus, 
angelos  et  homines,  terram  confoederet  et  coelum. 


De  Fjj'istola  Ttiissa  Rerji  jEtheJhevto,  [etc.'] 

Additional       H-  I^egi  niliilominus  vEtbelberto,  post  laudisona  ini- 

presents  of  tla,  epistolam  hortatoriam  et  blandifluam,  cum  pluribus 

yEthelifert^  xeniis,    sub    eodem    tempore,    misit    Gregorius,     prout 

patet  in  "  Registro''  ejusdem,  lib.  xi.  cap.  xxxii.,-  in  fine 

^jusdem  epistolse  sic  subjungens  :  "  Parva/'  inquit,  *'  lisec 

*  xenia^    transmisi,  qua)  vobis   parva  non   erunt,  cum 

'    vobis  ex  beati  Petri  apostoli  fuerint  benedictione  sus- 

"    ^.epta.''     Ilia  utique  eadem  xenia  sanctus  ^Etlielbertus 

liu  c  monasterio  contulit,  quae  tamen  bic  inserere  nunc 

omltto,  eo  quod   in   secunda    carta   ejusdem    per  verba 

expressa  plenius  continentur ;  cp^e  inferius  in  loco  suo 

patebit. 


^  consiliator  MS.  I 

2  «/.  lib.  xi.  ep.  66  ;  Bed.  lib.  i.  '  ^-^^"^'^  ^^^' 

e.  32.  1 


S.   AUGUSTINl   CANTUARIENSIS. 


103 


12.  Interea  post  adventum  legatariorum  prsetactorum,  Augus- 
adjutorio    usus   ^thelberti   regis,     prout    recitat    idem  colloquy 
Beda,    lib.     ii.     "  de    Gestis ''     cap.    ii.,     "  convocavit  ^ith  t^ie 

A  .  1  n         •  •  -1         British 

^'  Augustiiius  ad  suum  colloquium  episcopos  sive  doc-  christians. 
"  tores  maximae  et  ^  proxim?e  Britonum  provinciit',  in 
"  loco  ubi-  usque  liodie  lingua  Anglorum  Augustines-ac, 
"  id  est,  robur  Augustini,  in  confinio  Wicciorum  et 
"  Occidentalium  Saxonum  appellatur ;  C'Xpitque  eis  fi'a- 
"  terna  admonitione  suadere,  ut,  pace  catliolica  secum 
"  habita,  communem  evangelizandi  gentibus  pro  Domi- 
"  no  laborem  susciperent.''  Et  lisec  fuit  prima  syno- 
dus  ab  Augustino  facta,  in  qua  de  Paschse  celebratione 
agebatur,  et  de  aliis  quamplurimis,  qu?e  Bri  tones  uni- 
tati  ecclesia3  contraria  faciebant.  "  Qui  cum,  longa  dis- 
^'  putatione  habita,  neque  precibus,  neque  liortamentis, 
"  neque  increpationibus  Augustini  ac  sociorum  ejus 
"  assensum  pri^bere  voluissent,''  sanctus  Augustinus 
hujus  certaminis  finem  faciens,  ita  dixit  :  "  Obsecre- 
"  mus  Deum,  qui  babitare  facit  uuanimes  in  domo,^ 
"  ut  Ipse  nobis  insinuare  coelestibus  signis  dignetur, 
*'  quse  sequenda  traditio,  quibus  sit  viis  ad  ingressura 
"  regni  illius  properandum.  Adducatur,''  inquit,  "  aliquis 
"  Eeger,  et  per  cujus  preces  fuerit  curatus,  hujus  fides 
"  et  operatio,  Deo  devoto.,  atque  omnibus  sequenda,  cre- 
"  datur.''  Quod  cum  adversarii,  inviti  licet,  concede- 
fol.  6  b,  rent,  allatus  est  quidam  de  genere  Anglorum,  oculorum 
luce  privatus ;  qui  cum  oblatus  Britonum  sacerdotibus 
nihil  curationis  vel  sanationis  liorum  ministerio  percipe- 
ret,  tandem  Augustinus,  ita  *  necessitate  compulsus,  flectit 
genua  sua  ad  Patrem  Domiiii  nostri  Jesu  Christi,  depre- 
cans  ut  visum  ca^co,  quem  amiserat,  restitueret,  et  per 
illuminationem  unius  hominis  corporalem,  in  plurimo- 
rum  corda  fidelium  spiiitalis  lucis  accenderet  gratiam.^ 


'  maxima  c/]  Omitted  in  MB. 

-  qui  jNIB. 

^  MB.  adds  Patris  sui. 


*  justa  MB. 

^  (jratiam  lucis  acvcfidcret  lilB; 


101 


HISTORIA  MONASTERII 


Nec  mora,  illuminatur  caucus,  ac  verus  summ^e  lucis 
praeco  ab  omnibus  Augustinus  notatiir  ^  Turn  Britones 
quiclem  confitentur'  intellexisse  se  veram  esse  viam 
justitiae,  quam  praedicaret  Augustinus,  sed  non  posse  ^ 
absque  suormii  consensu  ac  licentia  priscis  moribus 
abdicare.  ^  Unde  postulabant  ut  secundo  s^^nodus  fieret. 
Proceed-  13.  Hinc  petitse  et  datxe  sunt  inducia3  ut  synodus 
a  second  iteretur,  et,  pluribus  convenientibus,  quid  sequendum 
conference,  esset  tractaretiu'.  Septem  ergo  Britonum  pontifices, 
cum  pluribus  eruditissimis  viris,  maxime  de  nobilissi- 
morum  ipsorum  monasterio,  quod  Bangornaburhe  An- 
giice  appellatur,  cui  tunc  abbas  Dinoot  praeerat,  ad 
concilium  ituri  quemdam  anachoritica  vita  apud  ipsos 
insigiiem  adeuntes,  et  rei  ordinem  exponentes,  consu- 
Imit,  an  Augustini  doctrinam  sectando  patrias  obser- 
vationes  abdicare  deberent.  Quibus  ille,  "  Dei/'  inquit, 
"  famulum  si  cognovistis,  sectamini/'  "  Nos  vero/'  aiunt 
"  unde  cognoscemus  ? ''  At  ille,  "  Dominus/''  in  quit, 
'•'  ait :  '  Tollite  jugum  meum  super  vos,  et  discite 
*'  '  a  me,  quia  mitis  sum  et  humilis  corde/  Si  ergo 
"  Augustinus  ille  mitis  est  et  humilis  corde,  credibile 
"  est  quia  jugum  Christi  portat,  ^  et  vobis  portandum 
*•  offerendum  notat  :  ^  sin  autem,  non  est  de  Deo, 
"  neque  nobis  est  ejus  sermo  curandus/'  Qui  rursus 
quierebant  :  "  Et  unde  hoc  dignoscere  poterimus  ?  '' 
''  Procurate/'  inquit,  "  ut  ipse  prior  cum  suis  ad  lo- 
*'  cum  synodi  adveniat,  et  si  vobis  adpropinquantibus 
"  assurrexerit,  scientes  quia  famulus  Christi  est,  obtem- 
*'  peranter  ilium  audit e :  sin  autem  vos  spreverit,  nec 
"  coram   vobis    assurgere   voluerit,    cum    sitis    numero 


'  Augustinus  noiatur']    prsedicatur 
Augustinus  INIB. 

-  coj}Jitentur  qiiidem  ]MB. 

^  non  posse']  non  se  posse  ^IB. 


*  7noribus  ahiUcare]  abdicare  md-' 
ribus  MB. 

^  par  tat  ....  offerendum  notat'} 
portet offerat  MB. 


S.    AUGUSTINI   CANTUARIENSIS. 


105 


"  plures,  efc  ipse  spernatur  a  vobis."  Feceruiit  ufc 
dixcrat.  Facbumque  est.  ut  venientibus  illis  sederet 
Augustinus  in  episcopali  ^  sella.  Quod  illi  videntes, 
mox  in  iram  moti  sunt  ;  cunctis  quae  dicebat  contradi- 
cere  laborantes,  ilium  liabituros  pro  arcliiepiscopo  con- 
tentionibus  et  oi)probriis  refutabant,  quorum  furor  nulla 
patris  mansuetudine  poterat  mitigari. 

14.  Patet  ex  his  clarius  intuenti,  quam  miti  ac  liumili  Justifica- 

I  .      .        .        .       tion  of  Au- 

corde    jugum    Cliristi   episcopali    sella    Cliristi   vicarius  gustine's 

tulerit    assidendo,    et    quam    dura   cervice    ac    tumido  conduct. 

corde   se  jugo    Domini   rebellare   prodiderint  qui   asta- 

bant.     Nee  vero  in  sessione,  nee   in  assurrexione,   sed 

in    mansuetudine     et     dilectlone    fraterna    cognoscitur 

homo    Dei.      Prjneterea   nee   decens   haberetur   ecclesias- 

ticcB  sanctioni,  nt   tam  feros  et   erroneos,   quorum  sug- 

gestionibus  pro  induciis  synodi  iteranda3  prius  liumili- 

ter    fuerat     condescendens,    assurgendo     inflaret,    quos 

potius    corrigeret   increpando.     Quibus  vir  Domini   fer- 

tnr   pra3dixisse,  ''  quia   si   pacem  cum  fratribus  habere 

"  nollent,  bellum  forent   ab  hostibus  accepturi.     Et   si 

"  nationi    Anglorum   noluissent    viam   vitee    prcedicare, 

*'  per   horum    manus   ultionem    essent    mortis   passuri." 

Quod    ita    per    omnia   ut   praedixerat,    Divino    ao'ente  ralfilmeut 

of  liis 
judicio,    patratum    est,    quamvis   ipso    jam    multo    ante  prophecy. 

tempore  ad  coelestia  regna  sublato,  ut  etiam  temporalis 

interitus  ultione  sentirent  perfidi,  quod  oblata  sibi  per- 

petu^e    salutis   consilia  despexerunt.      Hsec   postea    rex 

Anglorum    Athelfridus,     collecto    grandi    exercitu,    ad 

Civitatein    Legionum  ^  implevit,   maximam  gentis  per- 

fidse  stragem  dando. 

15.  Ista  enim  pauca  de  verbis  Beda?  extracta  de  pra3- Bearing  of 

dicatione  protodoctoris  nostri   huic   priesenti   titulo  an-    .   ^^'^" 

i  ^  ^  ^  i  viousnar- 

fol.  7,  notavi,   ut   evidentius   poterit   apparere,   quod  nondum  rathe  on 
sancto  et    suis    cooperatoribus   ac   verbi  Dei    ministris  ^  ^^  "'^tory 


'  episcopali']  wanting  in  MB. 

*  "  qusc  a  gcnte  Anglorum  Lega- 


caestir,  a  Brittonibus  autem  rcctius 
Carlegion  appellatur." — Bed.  ii.  3. 


lOG 


HISTORIA   MONASTERII 


His  vork 
ingof 

miracles ; 


of  St.  Au-  vacptvit,  cum  quibus  et  Petrus  abbas  sollicitus  fuerat, 
erga  prsesentis  monasterii  dotationem  sen  fundati- 
onis  confirmatiouem,  aut  alicujus  alterius  ecclesieg 
Missionary  constructionem  sive  reparationem,  operam  dare.  Unde 
Auffustine  ^^^^  ^^'^'^  aiinos  ante  reversiouem  Laurentii  presbyteri 
et  Petri  abbatis  praetactam,  necnon  et  per  quatuor 
annos  sequentes,  ut  virtutum  tlieologicarum  simul  et 
cardinalium  mysteria  numero  septenario  adimpleret, 
nihil  secum  ferens  in  hac  mimdi  via  de  cuioiditate 
mundana,  semper  pedes,  absque  vehiculo,  patiens 
ambulando,  liber  et  expeditus  prfsdicationi  evangelic^e, 
ut  summi  Pegis  apostolis,  intendendo,  per  semitam 
mandator um  currebat  ad  coelestia,  trabens  secum  se- 
quacia  agmina.  Et  quod  pluribus  coruscavit  miraculis 
per  istos  septem  annos,  patet  in  libro  octavo  "  Regis tri '' 
Gregorii,  epist.  xxviii.  ^  Eulogio  patriarchal  Alexandrine 
transmissa ;  ubi  idem  Gregorius  ita  scribit :  "  Dum 
gens/'  inquit,  "  Anglprum  in  mundi  angulo  posita  in 
"  cultu  lignorum  ac  lapidum  perfida  nunc  usque  re- 
"  maneret,  ex  vestr?e  mihi  orationis  adjutorio  placuit, 
"  ut  ad  eam  monasterii  mei  monachum  in  pr?edica- 
"  tionem  transmittere,  Deo  auctore,  debuissem.  Qui, 
*'  data  a  me  licentia,  a  Germaniarum  episcopis  episco- 
"  pus  factus,  cum  eorum  quoque  solatiis  ad  prsedictam 
"  gentem  in  fine  mundi  perductus  est,  et  jam  de  ejus 
''  nunc  salute  et  opere  ad  nos  scripta  pervenerunt,  quia 
''  tantis  miraculis  vel  ipse,  vel  hi,  qui  cum  eo  trans- 
''  missi  sunt,  coruscant,  ut  apostolorum  virtutes  in 
"  signis,  quse  exhibent,  imitari  videantur.  In  solemni- 
''  tate  autem  Dominicte  Nativitatis,  qu?e  hac  prima 
"  indictione  transacta  est,  plusquam  decem  millia  Angli 
''  ab  eodem  nuntiata  sunt  fratre  et  coepiscopo  nostro 
"  baptizari/"'     Hsec  ibi. 

Hie  enim  fuit  amius  Domini  DXCIX  ;  -  ex  quo  sequi- 


and  rapid 
successes. 


^  al  lib.  viii.  ep.  30. 

2  The  true  date  of  the  Epistle  to 


Eulogius  is  June,  598:  Jaffe,  Eegest. 
Pontif.  Roman,  p.  125,Berolim  1851. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS. 


107 


tur  quod  tot  millia  ad  Christum  convertit  ante  Melliti  Kcctifica- 
et    sociorum    ejus    adventum,    qui    fuit    anno    Domini  pgceivg^ 
sexcentesimo    tertio,    sub    indictione    iv.,    ut   patet    per  chrono- 
Bedam  lib.  i.   "  de  Gestis/'  xxix.,  xxx.,  xxxi.,   et  xxxii.    °^' 
capitulis,  ubi  notat  xx^™,   xxi*^,  xxii^"^'^,  et  xxiv**'"  epi- 
stolas  lib.  xi.   "  Registri "   Gregorii,  Augustino  episcopo, 
iEthelberto    regi    et    Bertse  reginee,  sub  eadem    quarta 
indictione,    transmissas    fuisse.      Ex   quibus   per    provi- 
dum  et  diligentem  lectorem  perpendi  poterit  discrepan- 
tia  quotationis  duorum   annorum    Bed?e  et    aliorum  de 
pallii   missione  ^  prgetacta ;    qui   tamen   nullam  ex   hoc 
includunt  contradictionem    de   numero  annorum  adven- 
tus  aut  obitus  Augustini. 

16.  Et  nota  quod  per  spatium  illorum  octo  annorum^  Frequent 
ab  adventu  ejusdem  in  Angiiam  usque  ad  obitmn  ^  ^^  the°°^ 
sanctissimi   pappe  Gregorii,  in  libro  "  Kegistri "  mentio  English 

,    •        n  .  .  •  .1  ,  ■    .  •    •    i.'  mission 

patriarcins,    ej)iscopis,    regions,    et   reginis,    viginti    sex  -^  ^^le 

vicibus  annotatur.      In  libro  etiam  xxvii.  "  Moralium  "  ^\Titings  of 

sub   eodem    tempore  idem   Gregorius,  super  illo   textu,  ^i-^^  Great. 

'^  Si  voluerit  extendere  nubes  quasi  tentorium/'  ita  scri- 

bit :  '^  Ecce/*'  inquit,  "  lingua  Britannias,  qua3  nihil  aliud 

''  noverat  quam  barbarum  frendere,  jamdudum  in  Dei  ^ 

"  laudibus  Hebrreum    coepit  Alleiuya   resonare.  '^     Ecce 

*'  quondam  tumidus  jam  substratus  sanctorum   pedibus 

*•  servit  oceanus   ejusque   barbaros  motus,   quos   terreni 

"  principes  edomare  ferro  nequiverant,  hos   pro    divina 

'•  formidine   sacerdotum    ora   simplicibus  verbis   ligant, 

"  et  qui  catervas  pugnantium  infidelis  nequaquam  me- 

''  tuerat,"^  jam   nimc   fidelis    humilium   linguas   timet." 

Haec   ibi.     Hos   enim    afFectus    caritatis   paternre   sanc- 

tissimus     Deo,    tam    verbis    quam    factis    aromatizans, 


'  The  true  date  is  June  22,  601 : 
JafFo,  p.  144  ;  Ilussey  on  Bede, 
p.  61,  n.  3. 

-  Gregory  the  Great  was  buried 
March   12,    604     (Jaftc,    p.    154); 


hence  "  octo  "  in  this  sentence  should 
be  "  septem." 

'  divinin  ^IB, 

*  souarc  MB; 

^  mctitcrct  MB. 


108  HISTORIA   MONASTERII 

Dominum  messis  addidit  exorare,  ut  consilium  .siium 
dirigere  dignaretur,  idoneos  in  niessem  suam  operarios 
mittere. 


Dc  Ordinaiiouc  duorum  Episcoporuni)  videlicet 
Mellltl  et  Just  I. 

Mellitus  17.  Anno    Dominicae    Incarnationis   DCIV,,    secundum 

to  the^See  Bedam  "  de  Gestis/'  lib.  ii.  cap.  iii.,  "  Augustinus,  Bri- 
ef London,  "  tanniarum  arcliiepiscopus,  ordinavit  duos  episcopos, 
to  that  of  '"  Mellitum  videlicet  et  Justum  :  Mellitum  quidem  ad 
Rochester.  ''  prgedicandum  provincire  Orientalium  Saxonum,  qui 
"  Tamense  fluvio  dirimimtur  a  Cantia,  et  ipsi  Orientali 
"  Mari  contigui,  quorum  metropolis  Lundonia  ci vitas  est, 
'•'  in  qua  gente  tunc  temporis  Sasbertus,  nepos  iEthel- 
"  berti  ex  sorore  Ricula,  regnabat,  quamvis  sub  po- 
"  testate  positus  ejusdem  ^tlielberti,  qui  omnibus 
"  usque  ad  terminum  Humbrse  flumiiiis  Angiorum  gen- 
"  tibus  imperabat.  Ubi  vero  et  hsec  provincia  verbimi 
"  veritatis,  prpedicante  Mellito,  accepit,  fecit  rex  iEtliel-  ^1  7  b. 
"  bertus  in  civitate  Lundonise  ecclesiam  sancti  Pauli 
*'  apostoli,  in  qua  locmii  sedis  episcopalis  et  ipse  et 
"  successores  ejus  haberent.  Justum  vero  in  ipsa  Cantia 
"  Augustinus  episcopum  ordinavit  in  civitate,  ^  quam 
"  gens  Angiorum  a  primario  quondam  illius  fmidatore,^ 
"  qui  dicebatur  Eof,  Rofescestre  cognominat.  Distat 
"  autem  a  Doruverni  millibus  passuum  ferme  xxiv. 
'•  ad  occidentem :  in  qua  rex  ^thelbertus  beati  An- 
''  dreee  apostoli  ecclesiam  fecit,  qui  etiam  episcopis 
''  utriusque  liujus  ecclesiaa  dona  multa,  sicut  et  Doru- 
"  vernensis,  obtulit  :  sed  et  territoria  ac  possessiones, 
'•  in  usum  eorum  qui  erant  cum  episcopis,  adjecit." 
Hcec  Beda. 


MB.  adds  Dorubrevi,  \      -  fumkttorc]  wanting  in  MB. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  109 

18.  Fmiclavit  etiam,  secundum  aliquos,   monasterium  ^thelbert 
Eliense.^     Tantum  eiiim  apostolicis  summi  Gregorii  ex-  pog/^^' 
hortationibus   residtabat,    quantum  se   novit  gratiarum  founder  of 
debitorem  in  Cliristo  redemptus,  quod  de  aeterna  perdi-     ' ' 
tione  filius  adoptionis  Dei  esset  effectus.     Sed  et  Beite  Eulogy  of 
reginas    non    est    postponenda    devotio ;     quam     tantus  bertha  and 
papa  similiter    transmiss?D    sibi  epistol^e  favore  censuit  Bishop 
Deo    dignam.      Letardi  ~    etiam    episcopi    sanctitas,  qui 

sacris  admonitionibus  eandem  reginam  erudierat,  qu?e^ 
regem  ad  Christi  cognitionem  invitabat,  sub  praesenti 
titulo  est  notanda.  Quo  factum  est,  ut  postea  beato 
Augustino  pr?edicanti  regis  animus  emollitus  facile 
cederet. 

19.  Post  ordinationem  vero  Melliti   et  Justi  prietac- Appoint- 
tam,  ordinavit  Auo-ustinus  sibi  successorem  Laurentium  ^^^^  °f. 

'  o  ^  Laurentius 

adhuc  vivens,  ne,  se  defuncto,  status  ecclesi?3  Anglicanre,  to  the  See 
tam    rudi  mediante  populo,    vacillaret.     Perlustrataque  Jur  '^^°^^^' 
cum  crebris  virtutibus  et  proedicationum  ac  miraculorum 
insignibus  ex  magna  parte  Britannia,  aimo  Domini  DCV. 
regressus  Augustinus  ad    perennem  habitationem   suam  Royal 
Doroverniam,  tanquam    sol    ad  ortum    suum    reductus,  Charters 

\.  .      .      .  '  connruia- 

prsesentis  monasterii  cedificio  intendebat ;  regem  ad  hoc  tory  of 
inducens,  ut  prius  concessa  cartis  confirmaret  a>ssertoriis,  f J^q^J  ^^Jf 

ut    hie    patet:'*  St.  Augus- 

tine's. 

Confirmatio    solkis    Fundi   circa   Ecclesiam  sanctl 
Pancratii. — [Carta  I.] 

"  +  In  nomine  Domini  nostri  Jesu  Christi !  Om- 
"  nem  qui  secundum  Deum  vivit,  et  remunerari  a  Deo 
"  sperat  et  optat,    oportet  ut    pi  is  precibus   consensum 


*  The  allusion  is  to  the  supposed 
foundation  of  Cratendune,  not  far 
distant  from  the  present  city.  See 
"  Monasticon  Anglicanum,"  new  ed. 


3  qua  ]\[S. 

*  This  "  Trima  Carta  Regis  JFa\\- 
clbcrti "  is  first  given  in  fac-simile, 
and   then  in  "  scriptura  nioderna. 


I.  457,  and  n.  (").  |   See Kenible's" Codex  Diplomaticus," 

-  al  Liudhard.  I   I.  2. 


J  10  HISTORIA  MOXASTERII 

''  hilariter  ex  animo  pr^beat :  quoniam  certum  est 
''  tanto  facilius  ea,  quae  ipse  a  Deo  poposcerit,  consequi 
^'  posse,  q-uanto  et  ipse  Jibentius  Deo  aKqiiid  eonces- 
"  serit.  Quocirca  ego  ^tliilberktus,  rex  Cantiae,  cum 
^'  cpnsensii  venerabilis  archiepiscopi  Augustini  ^  ac  prin- 
^'  cipum  meorum,  dabo  et  concedo  Deo,  in  honore 
*'  sancti  Petri,  aliquarn  partem  terrse  jui'is  mei,  qua3 
"  jacet  in  oriente  civitatis  Dorobernife  :  ita  dumtaxat 
"  nt  monasteriiim  ibi  construatni*,  et  res,  qu?e  -  supra 
''  memoravi,  in  pot  estate  abbatis  sit,  qui  ibi  faeiit 
"  ordina.tus.  Igitur  adjui'o  et  prgecipio,  in  nomine 
'•  Domini  Dei  Omnipotentis,  qui  est  omnium  rerum 
''  Judex  Justus,  ut  prasfata  terra  subscripta  donatione 
"  sempiternaliter  sit  confirm  ata ;  ita  ut  nee  mihi,  nee 
"  alicui  successorum  meorum  regum  aut  principum, 
''  sive  cujuslibet  conditionis  dignitatibus  et  ecclesiasticis 
"  gradibus,  de  ea  aliquid  fraudare  liceat.  Siquis  vero 
''  de  hac  donatione  nostra  aliquid  minuere  aut  imtum 
"  facere  tentaverit,  sit  in  pr^senti  separatus  a  sancta 
"  connnunione  corporis  et  sanguinis  Christi,  et  in  die 
"  judicii,  ob  meritum  malitia3  sues,  a  consortio  sanc- 
"  torum  omnium  seo-reo'atiLs.  Circumcincta  est  Lgec 
"  terra  bis  terminibus :  in  oriente  ecclesia  sancti  Mar- 
^■'  tini ;  in  meridie  via  of  Burhgat ;  In  occidente  et 
"  aquilone  Drutingestreete.  Acta  in  civitate  Dorovemi, 
''  anno  ab  Incarnatione  Christi  DCV.,  indictione  viii/' 

De  Beg  is  Concilio,  tain  Cleri  quam  Pojndi,  ad  x^rce- 
sentis  Monasterii  donationem  et  dotcdionem,  ad 
civitatem  Dorovemi  convocato. 

Rights  and      20.  Anno  Dominicae  Incarnatiouis  DCV.  ^tlielbertus    fol.  8. 
th^eTofthe  ^^^^>  ^^^  ^^^    Berta  regina    sua,    filioque   eorum    ^d- 
Monastery  baldo,    ac    sanctissimo    prsesule    Augustino,    caeterisque 
optimatibus   terrae,    solemnitatem    Natalis  Dominici    in 


'  Agustini  5 IS. 


-  ^ir.  Kemble  has  corrected  this 

to  quam. 


S.   AUGUSTINI   CANTUAEIENSIS. 


Ill 


civitate  Doroverni  nobiliter  celebravit.  Convocato  in  a  council 
ibidem  concilio  commiini,  tarn  cleri  qiiam  popiili,  sub  ^^^^^'[Sy 
die  qninto  Idus  Januarii.  omnium  et  singulorum  ap- 
probatione  et  consensu,  monasterium  istud,  consilio 
beati  Augustini  in  honore  sanctorum  apostolorum  Petri 
et  Pauli  constructum,  monacliis  hie  Deo  perpetuis 
temporibus  servituris,  quibus  prsefuit  Petrus  abbas, 
cum  dotatione,  confirmatione,  ac  perpetua  blbertate 
donavit,  possessionibusque  terrarum  variis  ac  donis 
plurimis  ampliavit.  Et  quod  ista  dotatio,  in  honore 
apostolorum  Petri  et  Pauli,  in  ista  secunda  carta 
Augustini  decreto  fiebat,  patet  evidenter  in  Vita 
sancti  Petri  abbatis,  ubi  scribitur  quod  beatissimus 
Augustinus,  utpote  Roma?  natus  Romanam  institu- 
tionem  secutus,  statuit  auctoritate  apostolica  eccle- 
siam  Christi  matrem  et  principem  fore  omnium  eccle- 
siarum  ipsius  occidui  orbis,  sicut  ecclesia  Lateranensis, 
qu8e  fundata  est  et  sacra ta  in  honorem  ejusdem  Do- 
mini Sa^lvatoris,  mater  est  et  princeps  cunctarum 
ecclesiarum  totius ,  Catholici  orbis.  Et  quia  beatos 
apostolos  Petrum  et  Paulum,  columuas  scilicet  et  lumi- 
naria  universoe  ecclesise  Dei,  ad  munimen  et  illus- 
trationem  sui  civitas  Gantuaria,  sicut  Roma,  corjoora- 
liter  habere  non  potuit,  istud  monasterium  eisdem 
apostolis,  fultus  regia  ope,  nobili  opere  fecit,  et  illud 
caput   monasteriorum  instituit  fieri  totius  ecclesiae  An- 


giicanae. 


Dotal  10  Tcrrce  de  Laiifjpovt. — \^Carta  11.]^ 

"  ►{-.  In  nomine  Domini  nostri  Jesu  Christi.  Notum 
sit  omnibus,  tarn  pra^sentibus  quam  posteris,  quod 
ego  ^thilberktus,  Dei  gratia  rex  Anglorum,'  per 
evangelicum  genitorem  meum  Angus tinum-  de  idolatra 


'  This  charter  also  appears  hoth 
in  fac-siniile  and  in  a  modern  liand. 
Cf.  Kemblo,  "  Co  1.  Diploni."  I.  3. 


-  A(j  list  ilium  MS.  The  same  va- 
riation is  eontinncd  througliout  the 
charter. 


112  HISTORIA  MONASTERII 

''  factus  Christicola,  tradidi  Deo  per  ipsum  antistitem 
^'  aliquam  partem  terrpe  juris  mei  sub  orientali  muro 
'^  civitatis  Dorobernige,  ubi  scilicet  per  eundem  in 
"  Chris  to  institutorem  monasterium  in  lionore  princi- 
"  pum  apostolorum  Petri  et  Pauli  condidi,  et  cum 
''  ipsa  terra,  et  cum  omnibus  qu?e  ad  ipsum  monas- 
*'  terium  pertinent,  perpetua  libertate  donavi ;  adeo  ut 
''  nee  milii,  nee  alicui  successorum  meorum  regum,  nee 
^''  ulli  unquam  potestati,  sive  ecclesiasticse  sive  speculari, 
"  quidquam  inde  liceat  usurpare,  sed  in  ipsius  abbatis 
"  sint  omnia  libera  ditione.  Siquis  vero  de  liac  dona- 
''  tione  nostra  aliquid  minuere  aut  irritum  facere 
''  tentaverit,  auctoritate  Dei,  et  beati  pap?e  Gregorii, 
'•'  nostrique  apostoli  Augustini  simul  et  nostra  impre- 
'^  catione,  sit  hie  segregatus  ab  omni  sanctre  ecclesire 
^'  communione,  et  in  die  judicii  ab  omni  electorum 
''  societate.  Circumcingitur  h^ec  terra  his  terminibus  : 
^^  In  oriente  ecclesia  sancti  Martini,  et  inde  ad  orien- 
''  tern  be  Sivvendoune,  et  sic  ad  aquilonem  be  Uuiken- 
"  gesmrerke,  iterumque  ad  orientem  et  ad  austrum  be 
''  Burho-euuaremasrke,  et  sic  ad  austrum  et  occidentem 
"  be  Kingesmaerke  ;  item  ad  aquilonem  et  orientem 
''  be  Kingesm^Terke,  sicque  ad  occidentem  to  RitJees- 
''  ca3pe,~  et  ita  ad  aquilonem  to  Drutingestrsete.  Ac- 
^'  tum  est  hoc  in  civitate  Doroverni,  anno  ab  Incarna- 
''  tione  Christi  DCV.,  indictione  viii. 

"  4-i  Ego  iEthilberktus,  rex  Anglorum,  banc  dona- 
''  tionem  meam  signo  sanctre  Crucis  propria  manu  con- 
*^  firmavi. 

"  ^  Ego  Augustinus,  gratia  Dei  archiepiscopus, 
''  libenter  subscripsi. 

'«  +  Ego  Eadbaldus,  regis  filius,  favi. 

"  +  Ego  Hamigisilus,  dux,  laudavi. 

"■  +  Ego  Hocca,  comes,  consensi. 

"  4-  Ego  Augemundus,  referendarius,  approbavi. 

"  +  Ego  Grapho,  comes,  benedixi. 

'  Ri^eresccppe  KC. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  113 

''  +  Ego  Tangisilus,  regis  optinias,  confirmavi. 

''  *j-i  Ego  Pinca  consensi. 

''  +  Ego  Geddi  corroboravi." 


fol.  8  b.        21.  Harum     enim    duarum    prsemissarum     cartarum  Fresh  mu 

nificence  ( 
^thelbert. 


confirmatio,  videlicet  de  fundo  prsesentis  monasterii,  et  °^^^^°^^  ®^ 


de  dotatione  terrarum  de  Langport  ad  eundem  fun- 
dum,  regis  adhuc  conceptui  non  sufficere  videbatur  ; 
sed  ne  ingratus  beneficiorum  illi  appareret,  a  cujus 
sede  sibi  in  regione  "ambrse  mortis  sedenti  lux  veri- 
tatis  emicuit,  monitu,  ut  in  scriptis  fatetur,  et  lior- 
tatu  beatissimi  papge  Gregorii  et  sancti  patris  nostri 
Augustini,  prsesentem  ecclesiam,  quam  ipsi  beatissimo 
apostoloriim  principi  Petro,  et  doctori  gentium  Paulo, 
a  fundamentis  construxit,  tam  terris  quam  variis  pos- 
sessionibus  ac  donariis  studuit  decorare.  Possessionum- 
que  terminos  cupiens  etiam  amplius  dilatare,  tertiam 
cartam  de  dotatione  villse  Sturigao,  alio  nomine  dictae 
Cistelet,  cum  omnibus  redditibus  ei  jure  competentibus, 
in  nomine  sanctse  et  individuse  Trinitatis  duxerat 
offer endam  ;  et  in  fine  ejusdem  cartse,  in  nomine  Pa- 
tris, et  Filii,  et  Spiritus  Sancti,  suam  se  donationem 
reverendissimi  patris  Augustini  consilio  asserit  condi- 
disse.  H?ec  igitur  tertia  carta  Augustea  regia  majoris 
formse  dici  poterit  competenter,  quae,  secundum  Isidorum, 
"  Etymologiarum''  libro  vi.,  sub  titulo  "  De  Cartis, ''^ 
qui  plura  cartarmn  notat  genera,  prima  est  et  prsecipua 
inter  cartas,  ob  lionorem  Octaviani  Augusti  sic  primi- 
tus  appellata. 

22.  Eja,^  vere   nostra    Augustea   regia    omnibus  An-  The  royal- 
glorum   monasteriis  contemplanda,    quia   a    nostro  Au-  ""P*-'^^'^^ 
gustino  regi  suggesta,    et  jam  tertio    ad   augendum    in 
fundandis  votum  regium  edita ;    qu?e   ut  omnibus   pos- 
teris   spectaculum  pateat,   ex   opposite   istius  folii   tam 


^  Isidor.  nispalens.  "  Etymolog." 
lib.  vi.  c.  10.  (fol.  XXX.  b.  ed. 
Paris.    1499). 


Eija  MS. 


114  HISTORIA  MOXASTERII 

membranae    quantitas    quam    scripturse    qualitas   appa- 
rebit.^ 

Sturigao,  alio  nomine  dictum  Cistelet — [Carta  III.] 

*'  »{-  In  nomiiie  sanctse  et  individuae  Trirdtatis  !  Kex  fol.  9. 
"  Angiorum  ^delbertus,  misericordia  Omnipotentis  Dei 
''  catholicus,  omnibus  suse  gentis  fidelibus  et  adventum 
"  glorise  magni  Dei  et  Salvatoris  nostri  Jesu  Christi 
"  beata  spe  expectantibus,  salutem  vitseque  seternse 
"  beatitudinem.  Largiente  Smnmi  Regis  dementia,  ego 
'*  ^delbertns  in  solio  paterno  confirmatus,  paceque 
*'  divinitus  concessa,  eo  jam  per  decem  quinquennia 
"  sceptrigera  potestate  potitus,  et  per  venerabiles  sacrse 
''  fidei  doctores  Spiritus  Sancti  gratia  irradiatus,  ab 
*'  eiTore  falsorum  deoiTmi  ad  imius  veri  Dei  cultum 
*'  toto  corde  con  versus  ;  ne  ingratus  beneficiorum  ap- 
"  par  earn  illi,  a  cujus  sancta  sede  nobis  in  regione  umbrae 
*'  mortis  sedentibus  lux  veritatis  emicuit,  inter  alias, 
''  quas  fabricavi,  ecclesias,  monitu  et  hortatu  beatissimi 
"  papae  Gregorii  et  sancti  patris  nostri  Angus tini,  ipsi 
"  beatissimo  apostolorum  principi  Petro,  et  doctori 
^'  gentium  Paulo,  ecclesiam  a  fundamentis  construxi, 
"  eamque  terris  variisque  possessionum  donariis  deco- 
"  rare  studui,  inibique  monaclios  Deum  timentes  aggre- 
*'  gari  feci,  et  cum  consiLio  ejusdem  reverendissimi  archi- 
"  praesulis  Augustini,  ex  suo  sancto  sanctorum  collegio 
*'  venerabilem  virum,  secum  ab  apostolica  sede  directum, 
'^  Petrum  monachinn  elegi,  eisque,  ut  ecclesiasticus  ordo 
"  exposcit,  abbatem  praeposui.  Hanc  igitur  ecclesiam 
"  ad  provectum  debiti  culminis  promo vere  desiderans, 
"  suarumque  possessionum  terminos  dilatare  gestiens, 
*'  Sana  mente  integroque  consilio,  cum  ^dbaldi  filii 
*'  mei  aliorumque  nobilium  optimatum  meorum  con- 
"  sensu,   ob  redemptionem  animae  meae  et  spem  retri- 


*  This  "  Tertia  Carta  iEthelberti "  is  given,  as  before,  in  fac-simile  ; 
the  original  characters,  however,  being  uncial  instead  of  cursive. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  115 

"■  butionis  seternae,  obtuli  ei  etiam  villain  nomine 
"  Sturigao,  alio  nomine  dictam  Cistelet,  cum  omnibus 
"  redditibus  ei  jure  competentibus,  cum  mancipiis,  silvis, 
"  cultis  vel  incultis,  pratis,  pascuis,  paludibus,  flumini- 
"  bus,  et  contiguis  ei  maritimis  terminis  eam  ex  una 
"  parte  cingentibus,  omnia  mobilia  vel  immobilia  in 
"  usus  fratrum  sub  reo'ulari  tramite  et  monastica  re- 
"  ligione  inibi  Deo  servientium  ;  missurium  etiam  argen- 
"  teum,  scapton  aureuin,  iterum  sellam  cum  fraeno  aureo 
"  et  gemmis  exornatam,  speculum  argenteum,  armilcaisia 
"  oloserica,  camisiam  ornatam,  quod  mihi  xenium  de 
"  domno  papa  Gregorio  sedis  apostolicse  directum  fue- 
"  rat  '^  quae  omnia  supradictae  ecclesiae  gTatanter  obtuli. 
"  Quam  etiam  ecclesiam  ipse  servus  Dei  Augustinus 
"  sanctorum  apostolorum  ac  martyi'um  reliquiis,  variis- 
*'  que  ecclesiasticis  ornamentis,  ab  apostolica  sede  sibi 
*'  transmissis,  copiose  ditavit,  seseque  in  ea,  et  cunctos 
"  successores  suos,  ex  auctoritate  apostolica  sepeliri 
"  praecepit,  Scriptm^a  dicente  'non  esse  civitatem  mor- 
*^  '  tuorum,  sed  vivorum/  Ubi  etiam  mihi  et  succes- 
''  soribus  meis  sepulturam  providi,  sperans  me  quan- 
"  doque  ab  ipso  apostolici  ordinis  principe,  cui  Dominus 
"  potestatem  ligandi  atque  solvendi  dedit,  et  claves 
"  regni  coelorum  tradidit,  a  peccatorum  nexibus  solvi, 
"  et  aeternae  beatitudinis  januam  introduci. 

"  Quod  monasterium  aut  ecclesiam  nullus  episco- 
"  porum,  nullus  successorum  meorum  regum  in  aliquo 
"  laedere  aut  inquietare  praesumat,  nullam  omnino  sub- 
"  jectionem  in  ea  sibi-usurpare  audeat,  sed  abbas  ipse, 
'^  qui  ibi  fuerit  ordinatus,  intus  et  foris,  cum  consilio 
*'  fratrum,  secundum  timorem  Dei  libere  eam  regat 
"  et  ordinet,  ita  ut  in  die  Domini  dulcem  illam  piissimi 
"  Redemptoris  nostri  vocem  mereatur  audire,  dicentis : 
'^  *  Euge,  serve  bone  et  fidelis ;  quia  super  pauca  fuisti 
"  '  fidelis,  super  multa  te  constituam.  Intra  in  gaudiimi 
"  '  Domini  tui/     Hanc   donationem    meam,   in  nomine 


•  Cf.  Bed.  "  Hist.  Eccl."  i.  32.  ;  ii.  10. 

IE  2 


116  HISTORIA  MONASTERII 

"  Patris,  et  Filii,  et  Spiritus  Sancti,  largitate  divina  ut 
"  mihi  tribuatur  peccatorum  remissio,  per  omnia  cum 
"  consilio  reverendissimi  patris  Augustini,  condidi,  at- 
*'  que  ad  trauscribendum  Augemundum  presbyterum  or- 
"  dinavi.  De  his  ergo  omnibus,  quae  hie  scripta  sunt, 
"  siquis  aliquid  inde  minuere  praesumpserit,  sciat  so 
"  sequissimo  judici  Deo,  et  beatis  apostolis  Petro  et 
^'  Paulo,  rationem  esse  redditurum. 

"  Confirmata  ^  donatio  pr?esentibus  testibus :  reveren- 
"  dissimo  patre  Augustino,  Dorovernensis  ecclesise  archi- 
"  episcopo  primo  ;  Mellito  quoque  et  Justo,  Londonise 
"  et  Rofensis  ecclesise  prsesulibus  f  ^dbaldo  filio  meo ; 
'^  Hamigisilo  ;  ^  Augemundo  referendario  ;  Hocca,  Gra- 
''  phio,*  Tangil,  Pinca,  Geddi,^  aliisque  pluribus  digni- 
"  tatum  diversarum  personis/'^ 

Parallel  23.  Beatissimus  itaque  Augustinus  in  monasterii  re- 

between 

St.  Augns-  gula,  sancto  Gregorio    attestante,   edoctus,  sacrre   Scrip- 

tme  and  St.  ^^^.^  scientia  repletus,  bonis,  auctore  Deo,  operibus  prge- 

ditus,  velut  alter  Martialis,^  qui  tempore  apostolorum,  ad 

spatium  xii.   annorum   post  Cliristi   passionem,  a  beato 

Petro,  cui  proxima  affinitate  consanguinitatis  fait  junc- 

tus,   ad  pr?edicandum  Galliarum   provinciis    mittebatur, 

quo  populus,  qui  a   diabolo  tenebatur  captivus,   auditis 

feternse  vitse  prsemiis,  deserens  profanum  errorem,  Christi 

se  mancipandum  servitio  tradidit,  et  ad  veram  religionis 

fidem    conversus  multas,    in  locis  in  quibus  non  erant, 

basilicas  construxit,    prsediaque   ingentia   et   non   parva 

beneficia,^  cum  vineLs  et  vernaculis^  ad  nobilitatem  eccle- 

1  Confirmata  est  hcec  KC.  I        '  On   the    controversy  respecting 

2KC.    adds    et    religioso  famulo      this  Saint,  see  Schrockh,  "  Kirchen 


Christi  Laurcntio  presbytero, 

^  KC.  adds  duce. 

*  et  Graphione  comitibus  KC. 

^  Tangisilo,  et  Pinca,  et  Geddi,  et 
Aldhuno,  regis  optimatibus  KC. 

^  KC.  adds  :  Actum  sane  quadra- 
gesimo  quinto  anno  regni  nostri,  sub 
die  V.  Idus  Januarii, 


gesch."  xxiii.  145  sq.,  and  the  "Acta 
Sanctorum  "  Junii  torn.  v.  pp.  538  sq. 
^  The  following  side-note  is  here 
added  in  a  coeval  hand:  "  Nota  bona 
contra  Lollardos  de  dotation e  ec- 
clesiffi,  tempore  apostolorum,  statim 
post  Christi  passionem  ;  ut  patet  in 
vita  sancti  Martialis,  cui  optime  hie 
assimilatur  Augustinus." 


S.  AUGUSTINI   CAXTUARIEXSIS. 


117 


fol.  9  b,  siarum,  ad  supplendum  omnem  indigentiam  clericorum, 
qui  in  eisdem  Deo  essent  servituri,  donavit ;  it  a  et  ipse 
a  beato  Gregorio,  cui  proxima  affinitate  consanguinitatis 
jungebatur,  ad  partes  et  provincias  Angiorum,  sub  anno 
Domini  DXCVI.  transmissus,  eundem  fidei  effectuin  in 
omnibus  adimplevit.  Rex  vero  ^thelbertus,  ejusdem  ^Ethel- 
nostri  protodoctoris  informationibus  erudituS;  velut  alter  ^^^^  ^^^  g^^" 
Constantinus,   prout  sibi  in  epistola  ^  praemiserat   Gre-  Augustine 


and  the 
new  mo- 


goriiLs,  antiquorum  principum  nomen  suis  videbatur 
laudibus  vincere,  et  tanto  in  opinions  alios,  quanto  in  nastery. 
bono  opere  superare.  Et  sicut  dux  ipse  Steplianus,^ 
sponsus  ^ddelicet  sanctse  Valerise  virginis,  ad  fid  em 
con  versus,  decrevit,  ut  post  egressionem  ejus  de  corpora 
tumulus  sepulturae  ejus  juxta  sepulchrum  sancti  Mar- 
tialis  poneretur  ;  ita  et  rex  Deo  devotus,  non  solum 
verbis,  sed  etiam  scriptis,  sub  cartse  suse  confirmatione, 
de  corporis  tam  sui,  quam  regum  sequentium,  sepultura, 
ut  juxta  patrem  suum  sanctissimum  fieri  debeat,  spe- 
cialiter  memorari  gestivit.  Et  sicut  ipse  consilio  archi- 
episcopi  istud  monasterium  fundavit,  sic  suum  intentum 
voluit  ipsius  confirmatione  in  quantum  fieri  potuit 
roborari.  Nee  hoc  abnuit  Augustinus.  Sed  eodem 
modo,  quo  beatus  Gregorius  monasterium  Ariminensis 
civitatis,  quod  dedicatum  erat  in  lionore  sanctorum 
apostolorum  Andrere  et  Thom^e,  in  quo  time  prseside- 
bat  Luminosus  abbas,  exemit  a  Castorio,  ejusdem  civi- 
tatis episcopo,  et  suis  successoribus,  ut  cunctam  l?esionis 
auferret  funditus  potestatem,  ut  patet  in  "  Registro"  Gre- 
gorii,  lib.  v.  cap.  xxxix.  et  xli.,^  et  ponitur  in  "  Canone," 
[causa]  xviii.  qurest.  ii.*  "  Luminoso  abbate ;'  ita  et 
beatus  Augustinus,  regis  desiderium  adimplendo,  istud 
monasterium,  quod   dedicatum   est  in   honore  apostolo- 


»  Bed.  "  Hist.  Eccl."  i.  32. 

-  See  the  apocryphal  story  in  the 


"  Acta  Sanctorum "  Junii  torn. 
p.  536. 


V. 


3  al.  lib.  iv.  41.43. 

'  al.  "Decreti  parssecunda,''  caus. 
xvlii.  c.  vi. 


118 


HISTORIA  MONASTERII 


The  want 
of  seals  to 
Anglo- 
Saxon 
Charters 
explained. 


Korman 
custom  of 
putting  the 
hair  of  the 
head  or 
beard  into 
the  wax  of 
seals. 


Examples 
of  this 
practice. 


rum  Petri  et  PauH,  in  quo  tunc  prsesidebat  Petms  abbas, 
per  suae  legatiords  potestatem  plenariam  et  specificum 
privilegium,  a  suis  successoribus,  omni  jurisdictione  re- 
mota,  sigilli  plumbei  confirmatione  exemit,  et  Eomanse 
ecclesiae  nullo  medio  pertiaens  perpetuo  fieri  tradidit. 

24.  Nee  moveat  aliquem,  quod  nee  rex  ^thelbertus, 
nee  etiam  alii  reges  de  gente  ilia,  in  cartis  suis,  prout 
mos  inolevit  modernis  temporibus,  sigilla  cerea  imprime- 
bant,  cum  tarn  rudis  ac  barbarus  populus,  ad  Christi 
fidem  a  perfidia  conversus,  signum  crucis  in  testimo- 
nium su8e  conversionis  omnibus  sufFecisse  credebat.  Non 
enim  usque  post  Conquestum  a  tempore  fundationis 
liujus  monasterii,  excepta  carta  regis  Knuti,  qui  fuit 
alienigena  et  conquestor,  aliqua  in  munimentis  reperi- 
mus  sigilla  cerea,  sed  solummodo  crucis  signa.  Nee 
mirum,  cum  tanta  ac  talis  possessio,  tantique  ac  tales 
testes  in  principio  renascentis  ecclesise  Anglicanse,  velut 
nostr?e  salutis  primitivum  ac  publicum  instrumentum, 
fracto  damnationis  cliirograpbo,  posteris  Catholicis  suf- 
ficere  potuerunt,  ubi  sigillum  cereum  per  lapsum  tempo- 
ris  aut  per  negligentiam  perdi,  aut  propter  antiquita- 
tem  sive  corruptionem  in  pulverem  possit  labi.  Post 
adventum  vero  Normannorum  in  Angliam,  tam  reges, 
quam  alii  domini  et  magnates,  laminas  cereas  mem- 
branis  apponebant  cart  arum,  crucis  signum  in  laminis 
cereis  imprimentes,  de  capillis  capitum  vel  barbarum 
in  eadem  cera  aliquam  portionem  pro  signo  posteris 
relinquentes.  Ista  patent  in  multis  monasteriis  post 
Conquestum  regni  istius  fundatis ;  ut  est  in  monasterio 
sancti  Pancratii  de  Lewes  de  carta^  Willielmi  primi 
comitis  Warennise,  in  qua  crines  capitis  usque  in 
prsesens  ejusdem   comitis  permanent.     Similiter  in  mo- 


^  See  "  Monast.  Anglican."  v.  12. 
new  ed.  In  a  charter  of  the  second 
Earl  of  Warren  it  is  stated  (p.  15): 
— "  Et  inde  saisivi  earn  per  capillos 


capitis  mei  et  fratris  mei  Radulphi 
de  "Warenna,  quos  abscidit  cum  cul- 
tello  de  capitibus  nostris  ante  altare 
Henricus  episcopus  Wintoniensis." 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIEXSIS, 


110 


nasterio  de    Castelacre,  quod  est   ejusdem    fuiidationis/ 

in  dioecesi  Norwicensi,  comes    Lincohiiensis,  qui    pluri- 

bus  possessionibus  eandem    ecclesiam    dotavit,    h?ec   in 

fine  intuJit   cartse  su?e  :     "  In  hujus/'  inquit,  "  rei  evi- 

"  dentiam     sigillum      dentibus     meis     impressi,    teste 

"  Muriele  uxore  mea  ;"  ubi  usque  in  prsesens  in  eadem 

cera  apparent  dentium  vestigia  pro  sigillo.     His  etiam 

similia     in     plmibus    aliis     monasteriis    sunt    reperta. 

Dicitur  enim  per  diminutionem  a  signo  sigiUum,  quod  Etymology 

secundum    Isidorum,   "  Etymologiarum  ''  lib.    xix.    cap. 

xii.,-  a  Prometheo,  qui  primus  annulorum  fuit  inventor, 

originem   liabuit.      Scripta  vero  principalia  signis,  non 

sigillis,  notantur,  ut   inferius  de  descriptione    signorum 

dicetur. 


of  '  seal.' 


25.  Bulla^  sancti  Augustini  de  Exeonptione  prcesentis 

MoTiasterii. 

'^  +  AuGUSTiNUS  episcopus  Dorobernise  sedis  famulus, 
"  quem,  supema  inspirante  dementia,  beatissimus  papa 
"  Gregorius  AngHcse  genti  Deo  acquirendse  legata- 
"  rium  misit  administrum,*  omnibus  successoribus  suis 
"  episcopis,  cunctisque  Anglise  regibus  cum  suis  pos- 
"  teris,  atque  omnibus  Dei  fidelibus,  et  in  fide  et 
''  gratia  pacem  et  salutem.  Patet  onmibus,  quod  Deo 
"  amabilis  rex  Adelbertus,  primus  Anglormn  regum 
"  Chiisti  regno  sacratus,  nostra  instantia  et  sua  pro- 
"  diga  benevolentia,  inter  cseteras  ecclesias,  quas  fecit, 
*'  et   episcopia,     monasterium    extra   metropolim    suam 


'  i.e.  of  the  Cluniac  Order,  and 
a  cell  belonging  to  the  priory  of 
Lewes. — "  Monast.  Angl."  v.  43  sq. 

'  lib.  xix.  c.  31.  fol.  xcix.  b.  ed. 
Paris.  1499. 

^  This  bull  is  given  in  fac -simile, 


and  also  in  a  more  recent  hand- 
At  the  foot  of  fol.  X.  the  MS.  con_ 
tains  a  representation  of  the  "  sig- 
num  beati  Augustini,"  with  some 
few  explanatory  notes. 
*  ac  ministruin  KC. 


120  HISTORIA  MONASTERII 

"  Doroberniam  in  honore  principum  apostolorum  Petri 
*'  et    Pauli  regaliter  condidit,  et   regalibus   opibus    am- 
"  plisque  possessionibus  ditavit,  dilatavit,  magnificavit, 
"  perpetuaque  libertate,  et  omni  jure   regio,    cum    om- 
"  nibus  rebus   et  judiciis  intus  et  foris  illo  ^  pertinen- 
"  tibus,    munivit ;  suoque   regio    privilegio,  et   superni 
"  judicii    imprecatione,    atque    apostolica    sancti    papie 
"  Gregorii     interminatione    excommunicatoria,     contra 
"  omnem  injuriam  confirmavit.     Ego    quoqiie.    ejusdem 
"  libertatis   adjutor   et   patrocinator,  omnes  successores 
"  meos   archiepiscopos,    omnesque   ecclesiasticas  vel  sse- 
''  culares  potestates,  per  Dominum  Jesum   Christum  et 
"  apostolorum    ejus    reverentiam    obtestor,    atque    apo- 
"  stolica  patris    nostri    papse     Gregorii   interminatione 
^'  interdico,  ne    quisquam   unquam   ullum   potentatum, 
*'  aut    dominium,^    aut    imperium    in    hoc    dominicum 
"  vel  apostolicum    monasterium,    vel    terras  vel    eccle- 
"  sias   ad   illud    pertinentes,    usurpare    prsesumat,    nee 
"  ulla  prorsus  subjugationis,  aut   servitutis,    aut   tributi 
"  conditione,  vel  in  magno  vel  in  minimo,  Dei  ministros 
"  inquietet  aut  opprimat.     Abbatem,    a   suis    fratribus 
^'  electum  in  eodem   monasterio,  non  ad  suum  famula- 
"  turn,    sed    ad    dominicum   ministerium    ordinet,    nee 
"  sibi  hunc  obaudire,  sed  Deo,  suadeat :  nee  vero   sibi 
"  subjectum,  sed  fratrem,  sed  consortem,   sed  coUegam 
"  et  comministrum   in   opus  Dominicum  eum   reputet. 
"  Non  ibi    missas    quasi    ad    suae    ditionis   altare,    nee 
"  ordinationes   vel   benedictiones  usurpative,  sine  abba- 
"  tis   vel  fratrum  petitione,  exerceat.     Nullum  sibi  jus 
"  consuetudinarium    vel  in   vilissima  re   exigat,  quate- 
''  nus  pacis  concordia  unum  sint  in  Domino  utrimque. 
"  Nee  quisquam,  quod  absit,  dominandi  dissidio,  in  ju- 
"  dicium  incidat  diaboli,    qui    superbiae   tyrannide  cor- 


ilU  KC.  I       ^  uUam  potestatem,  aut  dominatum 

I   KC. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIEXSIS.  121 

''  riiit  de  coelo.  ^  Reges  gentium,'  inquit  Dominiis, 
"  '  dominantur  eoruni ;  vos  autem  non  sic'  Ciimque 
"  ab  alienis,  non  a  filiis,  accipiantur  tributa,  sic  ipse 
"  Dominus  concludit  :  '  Ergo  liberi  sunt  filii/  Qua 
"  ergo  irreverentia  patres  ecclesiarum  in  filios  regni 
"  Dei  sibi  vindicant  dominationem,  maxime  autem  in 
"  banc  ecclesiam  sanctorum  thesaurariam,  in  cujus 
''  matemo  utero  tot  pontificum  Doroberniee,  regum  ac 
"  principum,  corpora  speramus  alma  reponenda  sepul- 
"  turse  requie,  ex  auctoritate  scilicet  apostolica,  et  bine 
"  ad  seternam  gloriam  resuscitanda  ?  Tales  supremi  Ju- 
"  dicis  amicos  si  quis  offendere  non  metuens  bujus  pri- 
''  vilegii  statuta  violaverit,  vel  violatorem  imitando 
"  vim  suam  tenuerit,  sciat  se  apostolico  beati  Petri 
''  gladio  per  suum  vicarium  Gregorium  puniendiun, 
"  nisi  emendaverit.  H?ec  ergo  omnia,  uti  bic  sunt 
*'  scrip ta,  apostolica  ipsius  institutoris  nostri  Gregorii 
"  comprobatione  et  auctoritate  servanda  sancimus,  suo- 
'^  que  ore  confirmamus,  pr?esente  glorioso  rege  Adel- 
"  berto,  cum  filio  suo  Etbelbaldo,  et  collaudante  cum 
''  ipso  et  omnibus  optimatibus  regiis,  at  que  ultro  vo- 
''  lentibus  reverendissimis  fratribus  nostris,  a  sancta 
'^  Rom?e  ^  ecclesia  buc  mecimi  vel  ad  me  in  evang^e- 
"  lium  Domini  destinatis,  scilicet  Laurentio,  quem 
"  nobis,  Deo  favente,  successorem  constituimus,  et 
"  Melbto  Londonipe  episcopo,  et  Justo  Rofensi  episcopo, 
"  et  Petro  venerabili  ejusdem  monasterii  principmn 
"  apostolorum  abbate  primo,  cum  c?eteris  in  Domino 
"  adjutoribus  meis,  obnixe  postiUantibus,  simulque  in 
*'  eos,  qui  h?ec  fideliter  servaverint,  benedictionem, 
"  aut  in  impoeuitentes,  quod  nolumus,  transgressores, 
"  damnationem  exercentibus." 


^  Romana  KC. 


122  HISTORIA  M0:N^A8TERII 


De  Bulla  plumhea  sancti  Augustini. 

Answer  to       26.  Quod  enim  prsenotatum  sancti  Augustini  privile-   fol.  lo  b. 
objections    g[jj^j^  g^}y    "b-oHa  plumbea  continetur,   non    est   ab  illis, 
from  the      qui    sane  ad   sobrietatem   sapiunt,    dubitandum.      Nam 
alleged  use  ^^^    idem   Auofustinus    Romanus    esset,    et    Anorlorum 

by  Angus-  &  ^       ^  '       ^  & 

tine  of  pen-  apostolus,  ratione  suae  legationis  apostolicae  eundem 
buSs  ^^  ^^  potuit  servare  modum  quantum  ad  personse  suse  dig- 
nitatem in  ecclesia  Anglicana,  quem  tunc  servavit  Gre- 
gorius  in  ecclesia  Romana.  Nee  mirum  quod  ipse 
bulla  plumbea  utebatur,  cui  tanta  auctoritas  a  beato 
Gregorio  fuit  concessa,  ut  in  nova  Angiorum  ecclesia 
per  loca  singula,  ut  patet  "  Registri''  [lib.]  xi.  cap.  xxiv.,^ 
episcopos  ordinaret,  qui  suse  subjacere  ditioni  deberent ; 
in  tanto  ut  episcopus  ipse  Eboracensis,  qui  metropo- 
litani  perfrueretur  honore,  suae  subjaceret  ditioni.  Post 
obitum  vero  Augustini  decrevit  idem  Gregorius,^  ut 
duorum  metropolitanorum  ista  in  posterum  esset  honoris 
distinctio,  ut  ipse  prior  habeatur  qui  prius  faerit  ordi- 
natus  ;  et  sic  Augustini  auctoritas  in  tanto  successo- 
rum  suorum  auctoritatem  excellere  videbatur.  Scripsit 
etiam  suis  interrogationibus  sanctus  Gregorius,  ut  reci- 
tat  Beda  "  de  Gestis/'  lib.  i.  cap.  xxvii.  :^  "  Novit/'  inquit, 
'  fraternitas  tua  Romance  ecclesiae  consuetudinem,  in 
'  qua  se  meminit  nutritam.  Sed  mihi  placet,  ut,*  sive 
'  in  Romana,  sive  in  Galliarum,  seu  in  qualibet  eccle- 
'  sia  aliquid  invenisti,  quod  plus  Omnipotenti  Deo  pos- 
'  sit  placere,  sollicite  eligas,  et  in  Angiorum  ecclesia, 
'  quae  adhuc  ad  fidem  nova  est,  institutione  prsecipua, 
'  quse  de  multis  ecclesiis  colligere  potuisti,  infundas.'' 
Hsec  ibi. 
Production  27.  Ex  quibus  patet,  bullam  non  incongrue  plumbeam 
men  ^m  ^^"  nostro  apostolo  compctcre  Augustino ;  quod  etiam  qui- 


^  al  lib.  xi.  ep.  65.  I      ^  "  Monum.  Britan."  p.  133  B. 

2  ibid.  I      ■*  ut^  wanting  in  MB. 


S.   AUGUSTINI   CAXTUAEIENSIS.  123 

busdam    episcopis  in  partibus   transmarinis,  post  qmn-  which 
gentos  annos    ab    adventu    ejusdem  in   Angliam,    asse-  ^^^^ 
ritur  evidenter  concessnm  faisse.     Cum  enim  ab  archi-  used  such 
episcopo  Cantuari?e  Ricardo,   qui  fuit  quintus  a  sancto  ^ 
Thoma,  tempore  regis  Heni'ici  tertii  post  Conquestiun, 
pri^-ilegium   Augustini    argueretur   falsi   propter   hujus- 
modi  bullam  plumbeam,   comes   Flandidse  Philippus,  ad 
ejusdem  rei  majorem  evidentiam,   talem  bullam  plum- 
beam,   quam  sibi  dedit  quidam  episcopus  transmarinus, 
qua  idem  episcopus  et  antecessores  sui  utebantm^   per 
magistrum   Robertum    Blundum   capellanum   suum   ab- 
bati  pi^sentis  monasterii  transmittere  afFectabat.     Qu?e 
quidem  bulla  plumbea  usque  in  pr^esens   inter  caetera 
monasterii  munimenta   servatur.     Cujus-    quantitas    et 
forma  hie  notatur.^ 

28.  Ex  altera  enim  parte  hujus  sigilli,  ^"ix  propter  an-  Description 
tiquitatem  apparet  imago  sanctae  Marise  emu  Filio ;  scrip-  ?^  ^ 
tura  ejusdem  circumferentiae,  quae  legi  poterit,  minime  seal, 
apparente.  Quod  autem  sigillum  expressis  literis  in 
praesenti  cii'cumferentia  annotatur,  patet  non  majoris 
signi  esse  evidentiam,  sed  minoris.  Si  igitur  in  minori 
sit  ut  sigillo  plumbeo  possit  uti,  multo  fortius  in  majori. 
Sed  quod  praesens  sigillum  plumbeum  bulla  a  plui'ibus, 
prout  praemittitui',  appellatur,  quam  quidam  episcopus 
transmarinus  praetacto  comiti  Philippo  donavit,  qua 
idem  episcopus  et  antecessores  sui  utebantur,  plane  non 
videtur  consonimi  rationi,  cum  sit  effigies  abbatis  cum 
scriptura  supei'posita  in  eodem.  Unde,  non  obstante 
quod  quidam  episcopns  illud  eidem  ^  comiti  contulit, 
videtur  congiiiere  sigillum  alicujus  monasterii  mona- 
chorum  fuisse,  in  honorem  sancti  Stephani  protomar- 
tyris  consecrati,  et  ad  hujusmodi  brigae  sive  litigii 
declarationem,  ad  cei*tam  rei  evidentiam  posteris  in- 
tuendam,  praefato  abbati  fuisse  transmissum. 

'  A  copy  of  a  seal  is  here  added      "  Sigilluna   sancti    Stephani   prote- 
in   the    MS. ;    the    legend    being,  .,  7.     '_  _^ 

^    I'      -^  idem  MS. 


124  HISTORTA  MONASTERII 

The  leaden      29.  Bulla  igitur  plumbea  beatissimi  Augustini,  usque 

Auffustine  ^^  pi'sesens  in  prgesenti  monasterio  sana  et  Integra  re- 
verenter  servata,  in  qua  signum  signati  luminis  vultus 
Domini  super  nos  imagine  Salvatoris  exprimitur,  ab 
illis,  qui  Christi  sunt,  cum  devotione  et  reverentia  est 
contemplanda. 

No  bull  of       S^-  Quod    autem   sancti   papse    Gregorii   nullum  om-    fol.  ii. 

privilege     nino  sub  bulla  plumbea  habemus  privilep^ium,    non  est 

granted  by       .  .  ,      •• 

Gregory      mirum,    cum     eodem    anno,    quo    prsesentis    monasterii 

the  Great,   (Jotatio    contino'ebat,    post    menses    duos    et    sex    dies, 

owing  to  .... 

his  death,  quarto  videlicet  Idus  Martii,  anno  Phocatis  Imperato- 
?i^^/Jl  ^^'  I'is,  secundum  Bedam  ^  et  alios  chronicatores,  secundo, 
qui  fuit  annus  Domini  DCV.,  postquam  sedem  Ko- 
manse  et  apostolicse  ecclesiee  tredecim  annis,  mensibus 
sex  et  diebus  decem  gloriosissime  rexerat,  defunctus 
est,  ad  veram,  quae  in  coelis  est,  vitam  migrando,  sepul- 
tumque  est  corpus  ejus  Bomse  in  ecclesia  sancti  Petri 
apostoli  ante  secretarium,  quandoque  cum  CEeteris  ad 
gloriam  resuscitandum.  Scriptumque  est  ibidem  epi- 
tapliium  hujusmodi  super  tumbam  ejusdem  : — 


Upitaphium  sancti  Gregorii. 

'^  Suscipe,  terra,  tuo  corpus  de  corpore  sumptum, 

Reddere  quod  valeas,  vivificante  Deo. 
Spiritus  astra  petit,  leti  nil  jura  nocebunt, 

Cui  vitse  alterius  mors  magis  ipsa  via  est. 
Pontificis  summi  ^  clauduntur  membra  sepulcliro. 

Qui  innumeris  semper  vivit  ubique  bonis. 
Esuriem  dapibus  superavit,  frigora  veste  : 

Hie  ^  animas  monitis  texit  ab  hoste  sacris  ; 
Implebatque  actu  quicquid  sermone  docebat, 

Esset  ut  exemplum,  mystica  verba  loquens. 


'  "  Hist  EccL"  lib.  ii.  c.  i.  p. 
148  B. :  Cf.  Jaffe,  "  Reg.  Pontif." 
p.  154. 


2  MB.  adds  hoc. 

3  Atque  MB. 


S.   ATJGUSTINI   CANTUARIENSIS. 


125 


Anglos  ad  Clmstum  vertit^  pietate  maglstra, 

Adquirens  fidei  agmina  gente  nova. 
Hie  labor,  hoc  studium,  li?ec  ^  cura,  hoc,  pastor,  agebas, 

Ut  Domino  offerres  plurima  lucra  gregis. 
Hisqiie  Dei  consul  factns  laitare  triumphis  : 

Nam  mercedem  operum  jam  sine  fine  tenes." 

31.  Beatissimus  itaque  Augustinus,  post  menses  duos,  Death  of 
duos    hebdomadas    et    duos   dies    ab    obitu    sanctissimi  ^j^'^^  ^^^" 
papse  Gregorii,  vii.   AT.delicet  Kal.    Junias  anno  Domi-  May  26, 
ni  DCV.,^   postquam  sedi  Dorovernise    octo    annis,    sex 
mensibus,   et    tribus   hebdomadis  pr?efuit,    ad    geternam 
regni   coelestis   sedem,    relicto    carnis   onere,    translatus 
est,   positumque    est  corpus  ejus  foras  juxta  ecclesiam, 
quae  nondum  fuerat  perfecta  nee  dedicata.     Mox  vero, 
ut    ecclesia    ipsa   fuerat    dedicata,    corpus    suum    intro 
illatum  est,   et  in  porticu   ejusdem   ecclesi?e   aquilonari 
decenter    sepultum ;    scriptumque    fuit    super    tumbam 
ejus  epitaphium  isto  modo  : — 

Uj^itajMum  sancti  Augustini. 

''  HiC  requiescit  dominus  Augustinus  Doruvernensis 

"  archiepiscopus  primus,  qui  olim  hue  a  beato  Gregorio 

"  Romance    urbis    pontifice   direetus,  et   a   Deo    opera- 

"  tione  miraculorum   suffultus,   ^thelbertum   regem  ae 

*'  gentem  illius    ab    idolorum   cultu    ad    Christi   fidem 

''  perduxit,    et  completis  in  pace  diebus  ofiieii  sui,  de- 

*'  functus  est  vii.  Kal.  Junias,  eodem  rege  regTiante.'' 


32.  Huic    successit  Laurentius,  quem    adhuc    vivens  Laurentius 
beatus  Augustinus  ideo  in  episcopum,  ut  praetactum  est,  bishop, 
ordinaverat,  ne  tam  rudis  ecelesise  status,  se  defuncto, 


*  Ad  Christum  Anglos  convertit  MB. 
2  MB.  adds  tibi. 

^  Respecting  this  date, see  "  Monum. 
Britan."  p.  152,  n.  (/>).     After  dcv. 


there  seems  to  have  been  a  slight 
erasure,  perhaps  for  the  purpose  of 
making  the  date  harmonize  with  that 
assigned  to  the  death  of  G  regory . 


126  HISTORIA  MONASTERII 


Death  of  pastore  destitutus  inciperet  vacillare.  Petrus  vero 
Abbot  Pe-  primus  hujus  monasterii  abbas,  uno  anno  revoluto, 
dro\niing.  mensibus  septem  et  tribus  liebdomadis  post  obitum 
Dec.  30,  sanctissimi  Augustini,  penultimo  die  mensis  Decem- 
bris  anno  Domini  DCVII.,  dum  ad  Gallias  a  rege 
^thelberto  Jegatus  mitteretur,  in  sinu  maris  juxta 
Bononiam,  in  loco  qui  vocatur  Amfleet  ^  submersus  est, 
et  ab  incolis  loci  ilHus  ignobili  traditus  sepulturse  ;  sed 
Omnipotens  Deus  ut  qualis  meriti  vir  fuerit  demon- 
straret,  omni  nocte  supra  sepulcrum  ejus  coelestes 
fecit  radios  apparere,^  donee  animadvertentes  vicini, 
qui  talia  videbant,  sanctum  fuisse  virum,  qui  ibi  esset 
sepultus,  et  investigantes  unde  vel  quis  esset,  abstule- 
runt  corpus  ejus,  et  in  Bononia  civitate,  juxta  bonorem 
tanto  vii'o  condignum,  in  ecclesia  sanctse  Marise  Yirginis 
sepelierunt.^ 

EpitaphiuTii  Petri  Abhatis. 

"  Quem  notat  hoc  *  metrum,  meritis  et  nomine  Petrum, 
Abbas  egregius  primus  laris  extitit  hujus. 
Dum  semel  liic  transit  mare,  nectus  in  urbe  remansit 
Bolonia ;  Celebris  virtutibus  est  ibi  crebris.'^ 

Explicit  Titulus  secundus. 


'  Now  Ambleteuse,  five  miles  north 
of  Boulogne. 

-  lux  codestis  apparuit  IMB. 


in  ecclesia  posuerunt  ISIB. 


*  hunc  MS. 


S,  AUGUSTIXI   CANTUARIENSIS.  127 


TiTULUS  III. 


De  Johanne  Ahhate. 

fol.  lib.        1 .  Relata  igitur  et  intellecta  morte  Petri  abbatis,  col-  Election 
legium  monachorum  prsesentis  monasterii,  rege  annuente,  ^j^ction'^of 
Joliannem    nostrie    conoTeo^ationis    monacbiim,     et    ab  the  new 
apostolica  sede  cum  beato   primitus  Augustino  directum, 
libere  in   abbatem    elegit ;    quem    Laurentius    archiepi- 
scopus,    secundum   Augustini  decretum,    in   isto    eodem 
monasterio  benedixit,  non  ad  suum  famulatum,  sed  ad 
Dominicum  ministerium  ordinando,  nee  sibi  tunc  obau- 
dire  suadendo,  sed  Deo;  nee  sibi  subjectum,  sed  fratrem, 
sed  consortem,  sed  collegam  et  comministrum  in    opus 
Dominicum  reputando.     Hie  enim  sancti  sequendo  ves-  Friendly 
tigia  Augustini,  regis    suffultus  auxilio  ^thelberti,  ad  ^etVe^en^ 
profectum    ecclesiastici    culminis,    abbatis  Johannis  piis  the  abbot 
ac  religiosis  votis  in  monasterii  negotiis  favere,  et  con-  archbishop, 
tinuis  pastoralis  curse  exempHs  condescendere,  intende- 
bat.     Et  ut  liber um  et  quietum,  secundum  primariam 
institutionem,  praesens  monasterium  perpetuis  tempori- 
bus  permaneret,  ut  nee  regis  baeredibus,  nee  arcliiepiscopi 
successoribus  liceret  de  eodem  vel  eidem  pertinentibus 
intromittere,  ejusdem  tantum  custodibus  est  commissum 
ut   semper  ^    in  pace    pausa    corporea  arcliiepiscoporum 
Doruvernensium,    necnon    regum    semper,    pacatissima 
appareret,  tanquam  thalamus  cum  suis  custodibus  prae- 
paratus.    Et  licet  tam  rex  piissimus  ^tlielbertus,  quam  Fresh 
priTesul  beatissimus  AugTistinus,  auctoritate  et  mandato  fo^^[heTn^ 
beatissimi  pap?e  Gregorii,  statum  pra^sentis  monasterii,  dependence 
prout  in   titulo  prsecedente  plane  declaratui',  tam  quie-  rrustine's. 
turn   fore   et   liberum   decreverunt,    ne   tamen   posteris 


•  A  line  is  run  through  this  word  in  MS. 


128 


HISTORIA  MONASTERII 


insufiiciens  eorum  videretur    auctoritas,  ant    ne   posset 
aliquis  successorum  beati   Augustini  inficere  quod  ipse 
statuit   faciendum,    cogitando    forsan    quod   non   habet 
imperium    par  in  parem,  idem  rex  iEtlielbertus,    ejus- 
dem  arcliiepiscopi  Laurentii  consilio,  ut  prsesens  monas- 
terium  inter   mundi   turbines  procellosos  supra   firmam 
petram    sine  fiuctuatione   duraret,    ipso   adhuc  vivente, 
a  Romana  impetravit  curia  omnes    prsetactas  ecclesias- 
ticas   libertates   auctoritate   apostolica    confirmari.     Ad 
Confirma-  Imjus  enim  rei  executionem  faciendam,  anno  Dominicse 
Boniface     Incarnationis   DCXI.,    missus    est '  Mellitus  Londoniensis 
IV.  A.D.    episcopus    ad     Bonifacium    papam,    a    beato     Gregorio 
quartum,    qui  templum  Pantheon    destruxit,    de    neces- 
sariis  ecclesise    Anglorum  tractaturus,   ac  etiam  confir- 
mationem   sedis    apostolicse    pro    pr?esentis   monasterii 
libertatibus   et    privilegiis   obtenturus.      Et,    ut   recitat 
Beda    "  de    Gestis/'  lib.   ii.  cap.    iv.,    "  Cum  idem  papa 
"  reverendissimus  cogeret  synodum  episcoporum  Italise 
"  fieri,''  de  vita  monacLorum  et  quiete  or dina turns,  et 
"  ipse     Mellitus     inter    eos    assedit  ....    ut   quseque 
''  erant  regulariter  decreta,  saa  quoque  auctoritate  sub- 
'^  scribens     confirmaret,    ac   Britanniam  rediens    secum 
"  Anglorum  ecclesiis  mandanda    atque  observanda  de- 
''  ferret,    una    cum   epistolis,    quas  idem   pontifex   Deo 
'^  dilecto    archiepiscopo    Laurentio,    et    clero    universo, 
*'  similiter^    ^thelberto    regi    atque    genti   Anglorum, 
*'  direxit."" 

2.  Bullae  vero  ejusdem  Bonifacii,  eidem  regi  ^tliel- 
berto  super  libertatibus  et  privilegiis  concessse,  tenor 
est  iste  ^  : — 


'-  yieri']  wanting  in  MB. 

2  MB.  adds  et. 

^  Noted    as    spurious   by  Jaffc, 


"Eeg.  Pontif."  p.  939.     It  is  also 
printed  in   Thorne,  col.  17GG. 


S.   AUGUSTINI   CAXTUAPvIEXSTS. 


12a 


ful.   12. 


Tenor  Bailee  Bonifacii  Quarti  de  Privilegiis  hnjus 

Monasterii, 

"  BONIFACIUS  episcopus,  servus  servorum  Dei,  giorioso 
'  filio  regi  Anglorum  ^'Etlielberto  salutem,  et  apostoli- 
cam  benedictionem.  Ommpotentis  Dei  institutionc 
et  apostolica  saluberrima  incitamur  monitione,  ut 
pro  omnium  fidelimii  regimine  impigra  vigilemiis  sol- 
licitudine.  Et  quia,  Diviua  providente  dementia, 
totius  sanctee  Dei  ecclesite  per  universum  orbem 
diffusie  curam  o*erimus,  omnibus  nostra  sufiraofia 
quserentibus  auctoritate  apostolica  subvenire  cupi- 
mus  ;  quoniam  ex  Divina  et  humana  dispensatione 
sancitum  est,  cunctarum  ecclesiarum  negotia  nostra 
reparari  vigilant ia.  Quapropter,  rex  incl}i:e  ae  fill 
carissime,  omnia,  quae  tua3  amplectendie  voluntatis 
studium  per  coepiscopum  nostrum  Mellitum  posce- 
bat,  apostolica  auctoritate  libentLssime  concedimus ; 
quia  nee  aequum  videtur  difticultates  pati  liujusmodi 
rem  petitam.  Laudabilis  atque  Deo  placita  petitio 
tua  haec  est,  ut  ecclesia  beatorum  apostolorum  Petri 
et  Pauli,  ad  orientem  ci^^tatis  Dorobernias  sita,  quam 
Catholicae  religionis  amore  succensus,  et  sanctissi- 
morum  patrum  tuorum  Gregorii  atque  Augustini 
hortatu  admonitus,  in  sepultui'am  tui  et  successorum 
tuorum  regum  et  praefatee  urbis  prtesulum  a  funda- 
mentis  construxisti,  et  ob  honorem  Divini  cultus 
liabitantium  sustentationem  diversis  donis  ditasti ; 
in  qua  et  monacliorum  religiosorum  congregationem 
sub  abbate  Johanne,  ab  liac  apostolica  sede  directo, 
collocasti,  ubi  et  ipse  vir  praefatus,  vere  Deo  dilectus, 
et  in  gloria  resurrecturus  pater  Augustinus  requiescit, 
apostolicis  privilegiis  roborata,  perpetua  liber tate  do- 
naretur,  atque  illius  spiritualis  petri\3  soliditate  soli- 
daretur,  cui  Salvator  ait,  '  Tu  es  Petrus,  et  super 
'  hanc  petram  tedificabo  ecclesiam  meam,  et  tibi  dabo 

I 


130  HISTORIA   MONASTERII 

"  '  claves  regni  coeloriim/  Huj  as  igitur  beatissimi  apo- 
^'  stolorum  principis  Petri  aiictoritate  ordinamus,  at  que 
^'  perpetua  stabilitate  stabilimus,  ut  pnefatum  mo- 
"  nasterium,  apostolicis  preerogativis  pr^emunitum,  in 
"  initio  nascentis  Christianre  religionis  in  vestro  regno 
^'  constructum,  atque  monastico  or  dine  primum,  cum 
"  omnibus  ad  se  pertinentibus,  ab  omni  servitio  sit 
"  liberum,  ab  omni  mundiali  strepitu  inconcussum,  nee 
''  ecclesiasticis  conditionibus  sen  angariis,  vel  quibus- 
''  libet  obsequiis  ssecularibus  tillo  modo  subjaceat,  nullis 
*'  canonicis  juribus  deserviat ;  quia  incongruum  valde 
"  videtur  qualicunque  modo  alterius  ditioni  deservire 
"  quod  apud  vos  est  primum  in  bac  religione.  Unde 
"  interdicimus  in  nomine  Domini  nostri  Jesu  Christi, 
"  ex  auctoritate  ipsius  beatissimi  apostolorum  principis 
"  Petri,  cujus  vice  buic  Romance  preesidemus  ecclesise, 
"  ut  a  praesenti  nullus  prassulum,  n alius  saecularium 
"  pra?sumat  in  dominium  hujus  ecclesi?e  aliquo  modo 
'•  sese  ingerere,  vel  quamlibet  imperandi  potestatem 
"  sibi  usurpare,  vel  alicujus  inquietudinis  molestias  in- 
^'  ferre,  vel  aliquam  omnino  consuetudinem,  quamvis 
"  levissimam,  sibi  attribuere,  vel  etiam,  nisi  rogatu 
''  abbatis  aut  fratrum,  in  ea  missas  facere.  Sed  com- 
"  miuiis  filius  noster  abbas  ^  Johannes  libere  teneat, 
"  possideat,  cum  consilio  fratrum,  omnem  utilitatem  loci, 
"  intus  vel  foris,  bene  ordinet  atque  disponat,  et  sic 
''  remota  vexatione  et  cuncto  gravamine,  Divinum  ser- 
"  vitium  peragant  cum  tota  animi  devotione.  Post 
''  cujus  obitum  non  extraneus  assmnatur,  sed  de  eadem 
*'  congTegatione,  et  quern  sibi  propria  voluntate  concors 
"  fratrum  societas  elegerit ;  et  qui  electus  fuerit  sine 
''  dolo  vel  venalitate  aliqua,  ordinetur,  atque  in  eodem 
"  loco    consecretur.       Si   autemj    quod    non   optamus, 


»  abba  MS. 


S.   AUGUSTINI   CAXTUAKIEXSIS.  ].31 

''  aptam  inter  se  personam  invenire  neqiiiverint,  sol- 
''  lerter  sibi  de  aliis  mona-steriis  similiter  eligant  ordi- 
''  nandum. 

"Ha3C  itaqiie  nostra3  institutiunis  decretii  in  S}Tiodo 
"  episcoporum  ItaliiTe,  cui  etiam  interfiiit  tu^e  dilec- 
"  tionis  legatus  Mellitus,  coepiscopus  noster,  recitari  et 
"  roborari  fecimus,  tibique  et  ecclesias  tu?e  sui^rascriptre, 
"  Jolianni  abbati  et  ciinctis  snceessoribus  siiis  custo- 
"  dienda  atque  perpetualiter  observanda,  tibi  et  genti 
"  tiiie  per  manum  ijjsiiis  direximus.  Qu?e  siquis  sue- 
*'  cessorum  tuorum  regnm  sive  episcoporum,  elericorimi 
*'  sive  laicornm,  contempserit  aut  irrita  focere  tenta- 
"  verit,  ab  officio  cleri  submotns,  apostolicae  auctoritatis 
"  reus  et  sanctorum  communione  judicetur  alienus, 
''  quoadusque  quod  temerario  ausu  priesumpsit  congrua 
"  satisfactione  recognoscat,  et  tanti  excessus  poenitudi- 
''  nem  gerat.  Ipsa  vero  sa?pe  dicta  ecclesia,  tua  lar- 
^'  giente  regali  munificientia,  ab  hac,  ut  ita  dicam,  sede 
"  apostolica  constructa,  ordinata,  atque  edocta,  siqua 
''  sibi  contigerint  adversa,  indurata  aliquorum  pes- 
*•  tilentum  pertinacia  ad  matris  ecclesiarimi  reciu'rat 
'•  limina,  apostolica  utatur  audientia,  ipsiusque  in  per- 
fol.  12  b.   ''  petuum  consoletur  et  regatur  vigilantia.     In  Christo, 

"  domine  fili,  valeas.    Data  die  iii.  Kal.  Mart.,  imperante  Feb.  27, 
"  piissimo  Augusto  Phoca,   anno  viii.  imperatoris  ejus-^^^* 
''  dem  principis,  indictione  xiv."  ^ 

De  Dedicatione  Ecclesice  hiijus  Monasterii. 
3.  Anno  enim  Incarnationis  Domuiicre  DCXiii.,   Lau-  Consecra- 

. .  ^  '      •  '  ^  1        \        T  tiou  of  the 

rentius  archiepiscopus,  qui  non  solum  de  Angus  noviia,  church  of 


•  Here  follows  in  the  MS.  the  j  habenas,"  and  "  Bonifatii  papae 
"  forma  et  quant itas  signi  bulltc  '  IIII."  The  writer  then  adds  :  "  Et 
plumbea;  ejusdem  papix;  Bonifaeii  ,  nota,  quod  ista  est  prima  bulla 
Quarti  ;"  the  legends  being,  "  Pe-  papalis  plumbea  totius  ecclesiie 
tro    catholieas    fidei    dat    Christus  '   Anglicame." 

I  2 


132 


HISTORIA  MONASTERII 


Transla- 
tion of  the 
Saint's 
remains. 


Burial- 
place  of 
Liudhard 


St.  Angus-  qu&e  tunc  erat,  ecclesi^e  curam  gerebat,  sed  et  veterum 
tines  Britannise  incolarum,  necnon  et  Scottorum,  qui  Hiber- 

niam  insulam  Britannige  proximam  incolunt,  populis 
pastoralem  impendere  curam  intendebat,  a  suae  pra^di- 
cationis  sollicitudine  ad  suam  sedem  Dorobernensis  ec- 
clesiae  regressus,  pr?esentis  monasterii  ecclesiam  conse- 
cravit  ;  et  prpesente  rege,  cum  confluis  turbis,  sanctum 
corpus  beatissimi  Augustini  transtulit  in  eandem  ec- 
clesiam consecratam,  atque  in  porticu  aquilonari,  ut  in 
titulo  proscedente  praemittitur,  sepelivit.  Corpus  vero 
sancti  Letardi  episcopi  Silvanectensis  ^  in  Galliis,  cujus 
metropolis  est  arcliipraesulatus  Remensis,  necnon  et 
and  Queen  corpus  piisimae  reginae  Bertie,  quae  uxor  regis  fuerat 
iEtlielberti,  in  porticu  sancti  Martini  sepelivit.  Horum 
enim  corpora  extra  ecclesiam  primo  fuerunt  sepulta,  eo 
quod  tempore  obitus  eorum  ecclesia  nondum  fuerat 
consecrata. 
Determi-  4.  Et  nota,  quod  ille  portions,  qui  notatur  sancti 
theTocaHt  ^^^^'^i^^i^  ^^^^^  ^^  parte  australi  ecclesiae  tunc  consecratae. 
of  St.  Quod  tamen  in  eodem  loco,  ubi  nunc  est  altare  sancti 
Johannis,  non  fuerat  idem  sancti  Martini  portions, 
patet  per  Bedam  "  de  Gestis, ''  lib.  ii.  cap.  iii.,  ubi 
eandem  inter  alia  describit  ecclesiam  per  liunc  modum  : 
"  Habet/'  inquit  "  haec,''  ecclesia  videlicet  apostolorum 
Petri  et  Pauli,  "  in  medio  psene  sui  altare  in  honore 
*'  beati  papae  Gregorii  dedicatum."  Dato  igitur  quod 
altare  sancti  Gregorii,  quod  nunc  est,  fuit  in  medio 
paene  ejusdem  ecclesiae  primitus  ab  eodem  Laurentio 
arcliiepiscopo  dedicatae,  quae  multo  fuerat  arctior  quam 
est  ecclesia  nostra  moderna,  sicut  in  locis  sequentibus 
sibi  aptis,  temporibus  videlicet  Wlfrici,  Scotlandi,  et 
Widonis  abbatum,  qui  ecclesiam  dilatarunt,  erit  mani- 
festius  explanatum,    sequitur   idem  Martini  altare    sive 


Martin's 
porch  or 
altar. 


'  i.e.  Senlis ;  but  see  Hussey's 
note  on  Bed.  "Hist.  Eccl.  "  i.  25  (p. 
44.  n.  3),  and  *'  Gallia  Christiana," 


X.    1382.    respecting    this    prelate 
Letard  or  Liudhard. 


S.   AUGUSTINl   CANTUAPJEXSIS. 


133 


fol.  13. 


porticum,  quamvis  in  eadem  parte  ecclesi?e  fuerat,  non 
tamen    in    eoclem    loco     quo    nunc    est    altare    sancti 
Johannis,  ubi  Berta  fuerat  regina  sepulta,  verisimiliter 
extitisse.     Sed  ha3C  omnia  inferius,  sub  titulo  Widonis 
abbatis,    ubi    de    translatione    sanctorum    agetur,  erunt 
evidentius  declarata.     Fuit    autem    eadem  piissima    re-  Parentage 
gina  Berta   filia    Dagoberti    regis    Franciee,    pronepotis  °     ^^  ^' 
Clodovei  regis  Francorum  primi  Cliristiani.     Iste  enim  Dagobert's 
Dagobertus  corpus  beati  Dionysii  invenit. 


'  invention  ' 
of  the  body 
of  StDenis. 


Quod,    Monachi    introducuntiir   in    Ecclesiam 
Cathechxdem. 

5.  Tota  etenim  mente  rex  Deo  dilectus  ^thelbertus  ^thelbert's 
se  et  sua  cum  Laurentio  archiepiscopo  et  JoLanne  ab-  a^^ctfon 
bate  in  fidei  fervore  stringebat,  atque  cultum  Divinum  for  the 
virtute,   quam    sibi    Omnipotens    tribuit,    augmentavit.  ^ay'of 
Perpendens    itaque     beatissimum     papam     Gregorium,  living, 
sanctissimumque    Augustinum,    necnon    et    plures    cum 
iUo   ab   eodem   papa   Gregorio    sibi    et    suib    genti   ad 
fidem  Catholicam    percipiendam  transmissos,    monaclios 
extitisse,    abbatis    quoque    Petri   praememorati,  necnon 
et  abbatis  Johannis  successoris  sui,  monachorumque  prse- 
sentis    monasterii,    quod    a    fundamentis     construxerat, 
conversationibus    delectatus^,     in     sede     ilia    metropob*, 
quam   de   suo  palatlo    transtulerat,    monacliorum    liabi- 
tationem  instituere  intendebat.      Advertens    itaque  re~ 
gius  animus  monacliorum   primitus  monitis  salutaribus, 
Augustini    videlicet    et    Laurentii,    Petri    etiam  abbatis 
et  Johannis  successoris  sui  ;  memoriter  eruditus  Lucium 
jirimum    regem    Christiaiium    regni    istius,     sub    anno 
Domini  CLXVIT.,'  qui  fuit  annis  ccccxxxviii.^  ante  Angus- 


'  This  date  appears  to  have  been 
altered  by  some  later  hand.  The 
year  167  was  probably  adopted, 
because  in  it  the  Saxon  Chronicle 
places  the  accession  of  Pope  Eleu- 
thcrius,  whereas  the   more   correct 


date  of  that  event  is  177  :  Cf.  Bed. 
"  Hist.  Eccl."  i.  4  ;  V.  24. 

*  This  number  is  also  altered  in 
the  same  ink  ;  but  so  as  to  give  the 
year  of  Augustine's  death  ((505=:  167 
+  438.) 


134  HIST(3ilIA  MONASTERII 

tini  adventum,  per  duos  monacLos  doctores,  Faganuin 
videlicet  et  Duvianum,^  a  papa  Eleutherio  ad  ejusdem 
regis  snggestionem  legates,  ad  verse  fidei  cognitionem 
conversum  fiiisse,  et  eorundem  monachoriim  prsedica- 
tionibus  omnem  populum  terrae  sacri  baptismatis  lava- 
cro,  exemplo  regis,  mundari,  templa  idolorum  destrui, 
ecclesias  et  monasteria  construi,  tres  arcliiflamines  ab- 
rogari,  et  ad  eorundem  sedes,  quse  Londoniis,  Ebora- 
censi,  et  in  Civitate  Legionum,  i.e.  Westestrie,  fuerant, 
tres  archiepiscopos,  ad  sedes  vero  xxv.,  flaminum  xxv. 
Introduces  episcopos  promoveri ;  ecclesiam  Christi  totius  ecclesise 
monks  into  AnglicaniB    metro]Dolim    et   matriceni    optans,    se  adliuc 

the  cathe-  .  .  . 

dralof        vivente,  tarn    ordine  quam  habitu  monachico  decorare, 
Christ-       g^^i)  anno  Domini  DCXV.  iterum  remisit  Mellitum  Lon- 

church.  .  T-,       -p     • 

A.D.  615.   donensem  episcopum  ad  prsetactum  papam    J3oniiacmm 

ad  liujusmodi  pium  negotium  impetrandum.    Hie  enim 

fait  annus  xviii.  a  fundatione,  xi.  a  dotatione,  et  secun- 

dus  a  dedicatione  ecclesia?  prsesentis  monasterii. 

Vast  pre-        6.  Regis  revera  meritorias  suggestioni  idem  papa  liben- 

ponderance  ^^  animo  condescendens,    licenter  sibi  per  omnia  mona- 

of  monks  _  _  _  ■"■ 

in  the  cliorum  regulariter  viventium  liabitationem  in  sua  eccle- 
arc'r-  ^  ^^^  metropoli  statuere  apostolica  auctoritate  concessit ; 
bishops,  hoc  discernens,  ut  ipsi  j^rsedicatores  nostri  monaclii 
monachorum  sibi  gregem  associarent,  et  eormn  vitam 
sanctitatum  moribus  exornarent.  Tenor  vero  epistolee 
ab  eodem  Bonifacio  papa  regi  transmissas,  in  primo 
Titulo  Imjus  libri,  sub  rubrica  "  de  ecclesia  Cliristi/'  ^ 
de  verbo  in  verbum,  prout  scribit  Willielmus  Malmes- 
beriensis  "  de  Gestis  Pontificum/'  libro  primo,  notatur. 
Divino  enim  nutu,  tarn  consona  regis  voto  et  ordini 
monastico  in  posterum  accidit  archiepiscoporum  Cantua- 
riensis  ecclesi?e  successio,  quod  ferme  omnes  ab  adven- 
tu  ejusdem  beatissimi  Augustini  usque  ad  sanctum 
Thomam  martyrem,    qui    in    numero    tricesimus    nonus 


'  'ElsevfheYe  Damian  and  Dervan.    |    '^  Above,  Tit.  i.  c.  11. 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIEXSIS.  135 

fiiit,  per    quingentos  sexaglnta  octo  aiinos  intermedios, 
monachi  extiterunt.       Hie    enim    numerns   archiepisco- 
porum  plane   competit  et    equipoUet  niimero  monacho- 
rum  cum  beato  Augiistino  a  sanctissimo  papa  Gregorio 
Anglorum    popiilis    transmissorum,    qui    ferme    quadra- 
ginta   notantur  fuisse.      Nam  idem  beatissimus  martyr  Becket's 
Thomas,  prout  iii  vita  sua  plane  continetur,^    advertens  ^g^yaVnot 
tot  sanctos  pra^decessores  sues  archiepiscopos  monaclios  educated  as 
extitisse,    multum    ex    lioc   pcenituit     quod     monacbus ' 
ipse  non  fuit,  monachicumque  habitum  a    summo   pon- 
tifice   accipiens    monacbus    exinde    sub    clerico    perbibe- 
tur  fuisse;    ad    cujus    laudem    canitur    in    bistoria   per 
bmic  modum  : — 

'*'  Monacbus,  sub  clerico  clam  cibclatus, 
Carnis  carne  fortior  edomat  conatus." 

7.  Nee  mirum  quod  ordinem  et  babitum  monasticimi  Antiquity 
tantum    praeferunt    sancti  \'iri  :  cum,  teste  Hieronymo,  ignce  of 
epistola    Ixviii.,-    filii    propbetarum    veteris  Testamenti  monas- 
monacbi     extiterunt,     Eliasque    et    Elisseus    eorundem 
monacborum    abbates    fuerunt.       Unde    Dionysius  ''  de 
"  Ecclesia>stica  Hierarcbia, "    cap.  vii.,  de    ordine  mona- 
cborum sic  scribit : '"^  "  Perfectior,""  inquit,  "et  omnium 
"  excelsior  ordo  monacborum   est/'     Et  infra  :   "  Non," 
inquit,  '•  medii  perfections    ordinis,  sed  ejus  qui  omni- 
' '  bus  excelsior  est."  ^     Hinc  est  quod  monacbus  qualis- 
cunque     sub    abbate    sive    priore     simpbciter    mibtans, 
qualemcunque    babitum    ad     sui    ostentationem     super- 
induat,  ecclesiasticis  indumentis  ad  Divina  agenda  officia 
ordinatis    dumtaxat  except  is,    deeorem    prist  inum  inter- 
polans    regularem,    a    tot    Sanctis    patribus    pitcceptum, 
similis  est  iUis,  qui  ad  muros    sive  parietes  domus  per- 
fecta3    ex    quadris    lapidibus    marmoreis  ^      inordinatum 


'  '•  Vit.  S.  Thomtc,"   i.   363,  364, 
Ed.  Giles. 

-  «/.  op.  iv.,  xiii. 


'  al.  cap.  vi.  §  3. 

*  excels ior is  MS. 

*  mormoreis  MS. 


136 


HISTORIA  MONASTERII 


acervum  lapiclum  projiciunt  sive  lutum.  Nam,  ut  testa- 
tur  Cestrensis  ^  lib.  iv.  cap.  ix.,  LonginiTs^  miles,  qui 
lancea  latus  Domini  aperuit,  ab  apostolis  monaclius  fol.  13  b. 
institutus  apud  Csesaream  Cappadocise  xxviii.  annis 
vitam  monasticam  duxit,  pluri mosque  ad  fidem  conver- 
tens,  tandem  martyr  occubuit.  Scribit  etiam  Johannes 
Cassianus  libro  "  de  Institutis  Monacliorum/' '"^  quod 
Marcus  evangelista  primitus  in  Nova  Lege  monachos  in- 
stituit  ;  quod  tamen  intelligi  oportet  de  monachis 
iEgyptiacis  et  Alexandrinis,  quia  prius  ille  Longinus 
fuerat  monaclius  ex  doctrina  apostolorum  quam  Marcus 
missus  est  Alexandriam.  Scripserat  etiam  Evangelium 
antequam  fuerat  illuc  missus,  ut  patet  in  Clironica,  quae 
dicitur  ''  Scala  Mundi/'  *  Unde  a  tempore  passionis 
Chris  ti  usque  in  praesens  or  do  monachorum  aliis  excel- 
sior approbatur ;  quod  pulchre  declarat  idem  Johannes 
Cassianus  in  libri  praetacti  prologo,  prope  finem :  ^ 
"  Nequaquam,"    inquit,    ''  credas  ^    rationabilius    quem- 

''  quam''  vel  perfectius  novellam  constitutionem 

'*  reperire    potuisse,    quam  ista  instituta,  in  quibus  ab . 
"  exordio  praedicationis    apostolicae    a   Sanctis    patribus 
"  ac    spiritualibus  ^    fundata    monasteria   ad   nos  usque 
''  perdurant." 
.i^theibert's      8.  Tanta  igitur  ac  talia  animadvertens  ordinis  monas- 
to  enter  a    ^^^^  magnalia,  beatisssimus  ille  Deo  dilectus  rex  piissimus 
monastery.  ^Ethelbertus,    nisi    quia   regia    potentia   dilatandi  regni 
Clnristi  summopere  necessarius  habebatur,    creditur  ser- 
vire  quam    imperasse    potius  maluisse  monasticis  insti- 
tutionibus,    atque    coronae    regni    coronam    monasticam 
praetulisse.     Sed   quod    tunc    non   permittebatur    officio 
fieri,  fuisse  animo  apparebat. 


'  i.e.  Ralph  Higden  (of  Chester), 
"  Polychron."  fol.  cxciii.  Ed.  Caxton. 

-  al.  Longius. 

^  lib.  ii.  c,  .5. 

»  MS.  in  Trin.  Coll.  Camb.  R.  iv. 
12.,  and  ehsewhere. 


^  p.  3.  opp.  Paris.  1642. 
^  credens  Ed. 
'  quippiam  Ed. 

**  a  Sanctis  ac  spiritualibus  patri- 
bus  Ed. 


S.   AUGUSTIXI    CANTUARIEXSIS. 


137 


De  Ohitu  inlssimi  Regis  JEthelherti. 

9.  Anno  ab  Incarnatione  Dominica  sexcentesimo  sexto  Attempt  to 
decimo,  qui  est  annus  xix.^  ex  quo  beatissimus  -A-ugusti- Ji^^^^^^  ^*^ 
nus,  cum  sociis  suis,  genti  Anglorum  missus  est,  Ethel-  chronology 
bertus  rex  Cantuariorum,  post  regnum  temporale,  quod  fp^^^  ^f 
annis  Ixi.^  gloriosissime  tenuerat,  seterna  coelestis  regni  ^Ethelbert's 
gaudia  subiit.     Quod  autem  notant  plures  cbronicatores,  ^ 
obitum    ejusdem  xxi.  anno    fuisse    ab  adventu  beatissi- 
mi  Augustini,  videntur  media  ab  extremitatibus  deviare. 
Nam    adventus     beatissimi     Augustini     nofcatur    anno 
Domini    DXCVii.    et    eodem    anno    in    die    Pentecostes, 
quae  tunc  accidit  iv.  Nonas  Junii^    ^tlielbertus  bapti- 
zatus    est,    quo    die    nunc    celebrantur  octavae  transitus 
sive    obitus    Augustini  ;    obitus  vero    iEthelberti    patet 
anno    Domini    DCXYI.    vi.    Kal.    Martii  :     hinc    omnino  Feb.  24. 
anni  sunt    intermedii    xix.    computandi.       Quod  autem 
asseritui'   idem    rex    psene    ab    omnibus   Ivi.    annis  reg- 
nasse,  textus  tertiae  cartse  fundationis  prsesentis  monas- 
terii    contrarium    manifestat ;    quem   per    decem    quin- , 
quennia   sceptrigera  potestate  tempore  confectionis  ejus- 
dem cartse    testatur    potitum.       Decem  enim  quinquen- 
nia faciunt  quinquaginta.     Nee  dubium  quin  idem  rex 
Etlielbertus    post    tempus    confectionis    ejusdem    cartae, 
quae  fuit  anno  Domini  Dcv.,  annis  undecim  supervixit, 
ut  patet  per  datam  obitus  sui,  in  capite  istius   capituli 
praenotatum. 

10.  Sepultum  vero  fuit  corpus  ejus  ad  partem  aiistra-  Burial- 
lem  ecclesia?,  in  porticu  sancti  Maitini  pn^tacto,  ubi  et  ^EUielbert. 
Berta  regina  condita  est.     Hie,  inter  caetera  bona  quae 
genti    suae    consulendo    conferebat,     etiam    decreta    illi  His  laws, 
judiciorum,  juxta  exempla  Romanorum,  cum  consilio  sa- 


'  vicesihius  primus  MB. 
qidtiquaginta  ct  nex  ^IBi 


^  i.e.  June  2,  which  was  the  date 
of  Whitsunday  in  A.D.  .yj7. 


138 


HISTORIA   MO^'A.^iTERI! 


Conquest 
of  Britain 
by  the 
Saxons, 
the  Angles, 
and  the 
Wicts 
(  Jutes). 


Pre- 
eminence 
of  the 
Angles. 


pientum,  constituit ;  c[\\?e  conscripta  Aiiglorum  ser- 
mone  hactenus  habentur,  et  ab  Anglorum  popiilis  obser- 
vantiu-.  ^ 

11.  Erat  autem  idem  ^tlielbeiius  filius  Ermeni^ci,- 
ciijiis  pater  Octa,  cujiis  pater  (Eiric^  cognomento 
iEsc/  a  quo  reges  Cantuariorum  ^skingas  cognominari 
Solent  ;  ciijiis  pater  Hengest,  qui,  cum  filio  suo  ^^sc, 
in\dtatus  a  Yiu'tigeriio  Britamiiam  primus  intra vit,  cmn 
Horsa  fratre  suo.  In  quorum  eomitatu  pliu'es  fuerunt 
milites,  qui  de  tribus  Germannias  populis  foi*tioribus, 
scilicet  Saxonibus,  Anglis,  et  AYictis,^  secundum  Bedam 

'  de  Gestis,"    Hb.  i.    cap.    xv.    advenerant:    "  De  Wic- 

'  tarum^     enim    origine    simt  Cantuarii    et  Wictuarii/ 

'  hoc  est,    ilia  gens  quEB  Wectam,  i.e.  Wytli,^  tenet  in- 

'  sulam,  et   ea  quse  usque  bodie  in  provincia  Occiden- 

'  talem    Saxonum  Wictarum  ^   natio   nominatm-,  posita    ^'^1-  i-** 

•'  contra  ipsam  insidam  Wectam.     De  Saxonibus,  id  est, 

'  ea    regione    qua3    nimc    Antiquorum    Saxonum    cog- 

'  nominatur,     venere    Orientales     Saxones,     Meridiani 

'  SaxoneS;  et  Occidui  Saxones.     De  Anglis  vero,^^  hoc 

'  est,    de    ilia    patria   quEe    Angulus    dicitur,  et    ab    eo 

'  tempore    usque    in   pra?sens  ^  ^    manere    desertus    inter 

'  provincias  Wictariun  ^'^  et    Saxonum  perliibetiu',   Ori- 

'  entales    AngK,     Mediterranei,^^    Merci,    tota    Noi'th- 

'  animbrorum  progenies,  id  est   illarum    gentium    qua3 

•'  ad   boream    Himi]:>ri    fluminis    inhabitant,    casterique 

'  Anglorum  popidi  sunt  orti." 

12.  Et  quia  major  et  nobibor  fuerat  populi  multitudo 
xVnglorum,  quam    Saxonum    vel  AVictorum,    ideo  potius 


'  i.e.  in  the  time  of  Bede,  from 
^hose  '^  Hist.  Eccl."  ii.  5.  this  para- 
graph is  derived. 

-  Irminrici  !MB. 

3  Oeric  :\rB. 

*  Oisc  :mb. 

^  Jutis  MB. 
^  Jutarum  MB. 


'  Viciucirii  MB. 
s  Vectam  UB. 
^  Jutarum  MB. 

'"  De    Anglis    vero']      Porro    de 
Anglis  MB. 

"  in  prcEsens']  hodie  ]\LB. 
^-Jutarum  LIB. 
'3  318.  adds  Angli. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS. 


139 


denominatur  insula  ab  Anglis  quam  a  Saxonibus  sive 
Wictis.  Hengestus  enim  et  Horsa  illius  antiquissimi 
Woden,  de  quo  omnium  psene  barbararum  gentium  re- 
gium  genus  lineam  traxerat,  abnepotes  fuerunt.  Quo- 
rum pater  eo  quod  Wilitgelsus,  cujus  pater  Wilita, 
cujus  pater  Wehta  notatur,  aliqui  notant  Wictos  fuisse 
Hengestum  et  Horsam  ;  et  hac  de  causa  in  CantisB  par- 
tibus,  ubi  Wicti,  ut  pr£efertur,  liabitabant,  sibi  domi- 
nium statuisse.  Nam  secundum  Cestrensem/  lib.  quinto, 
cap.  tertio,  Hengestus  in  Cantia  obiit  xxxii.  amio  ab 
adventu  suo  in  Angiiam ;  Horsa  vero,  occisus  a  Bri- 
tonibus,  hactenus,  secundum  Bedam,  lib.  i.  "de  Gestis" 
cap.  XV.,  in  orient alibus  Cantia  partibus  monumentum 
suo  nomini  insigne  tenet.^ 

1 3.  Et  nota  quod,  quam  vis  trium  fiat  distinctio  populo-  Emigration 
rum,  videlicet  Anglorum,  Saxonum,  et  Wictorum,  omnes  Northmen 
tamen  Germanic!  extiteriuit.     Testatur  enim  Willielmus  a  necessity, 
Malmesberiensis,    ''  de    Gestis  Regum,''    lib.   i.   cap.   v.^  f^om  the 

quod  "  omnis    fere  terra    trans    oceanum    Britamiicum,  excess  of 

1  J      1  •        T  -1         •      ,      I  T  population. 

"  qu?e  sub  septentrionali  axe  jacet,  quia  tantam  populi 

''  multitudinem  *    germinat    Germania    dicitur,^ 

"  quam  vis  limitibus  provinciarum  distincta  fuerit.''  ^    Et 

sicut  lii,  qui  "  lascivientes  arborum  ramos  solent  succi- 

"  dere,    ut  radix   reliquis    sufficere    poterit,^  sic   incola? 

*'  illarum  provinciarum  sorte  terram  **  alleviant,  ne  tani 

''  numerosDB  prolis  pastu  exliausta  succumbat.    .  .  Inde 

*'  est  quod    homines  illarum   provinciarum  tantam^  in- 

"  venerunt  ex  necessitate  virtutem,  ut  a  patria  ^^  ejecti 

"  pcregrinas    sedes  armis    vindicarent/'    Sicut  Wandali 


'  R.  lligclen,  as  above,  fol.  ccxxx. 

-  monumentum  hahet  suo  nomine 
insigne  MB. 

^  "  Scriptores  post  Bedam,"  p.  8. 

^  tanlam  populi  muJtiludincm']  tan- 
tura  hominum  AVM. 

*  vacatur  "WiM. 


"  licet  multis  provinciarum  limiti- 
bus distincta  W^f. 

^  rcliauorum  vita;  succo  sua  po.s.sit 
sufficere  W]\r. 

'^  incohc  aH<piorum  cxpuhionc  ma~ 
trem  WI\I. 

"  illius  terra;  WM. 

'"  natali  solo   WM. 


14!0  HISTORIA  MONASTERIl 

olim    Africam,  Gotlii    Hispaniam,    Longobardi    Italiam, 

Normanni    pai-tem    Gallise,  quam    Normanniam    ex   suo 

nomine  notaverant,  subdiderunt. 

Curious  14.  Orientales  enim  Angli,  quorum  primatum  tenent 

particulars  :  j^|  ^-^j  ^  modemis  dicuntur  Norfolcliici,  Imiusmodi  Ger- 

respectmg  f  ^        ^  ^  . 

the  East      manic8e  strenuitatis    proprietatem    maxime  pree   cceteris 
Angles.       retinent,  de  quibus  vulgari    proverbio   perliibetur,  quod 
"  tenerae  setatis  juvenes  tectorum  domiciliis  a  parentibus 
"  superponuntur ;"    ut  per  hoc  experiatur    naturalis  in- 
genii  argumentum,  quis  praevaleat  semetipsum,  ne    solo 
pr?ecipitetur,    manibus  et  pedibus    propriis    sustentare ; 
sicque    appropriatse  sibi  parentela3    strenuitatis  prognos- 
ticantes  fortunam,    quamplures  a  patria  tali   forte  ejecti 
in  aliarum    peregrinarum    provinciarum    partibus  super 
Saxones  et  Wictos  et  omnes  alios  maxime  dominantur. 
The  title     Hinc  est  quod  liujusmodi  patriae  homines  ^'  Stout-heris/' 
awTrded^to  ^^^^  Hngua  Germannica^  '' magni    domini"    sonat,    ab 
them  by      aliis  terr?e  incolis  nominantur.    Horum  enim  rex  Redi- 
Engiish-     naldus,-    ut    notat  Beda    "  de  Gestis,"    lib.    ii.    cap.  v., 
men.  <'  vivente  ^tlielbei-to,    eidem  suae  genti    ducatum    pr?e- 

*'  bebat/'  qui    proximus  in  gradu  steterat   regiaB  digni- 
tatis,   ^thelbertus,  utique  tertius  in  regibus  Angiorum, 
secundum  Bedam  et  alios,  annotatm\ 
The  leader-      15.  Non  tamen  hoc  de  regia  successione  debet  intel- 
particular    %^'  ^^^™^  quintus  asseritur  in  linea  ab  Hengesto  ;  sed  de 
States.        dignitate  et  gradu.     Primus  enim  fuit  ^lle^  rex  Aus- 
trahum    Saxonum,  de    cujus    regione  et    dominio    pueri 
Romse  venales,  quos   notavit  Gregorius  Anglos  ut  angeli 
vultu    nitentes,    fuerunt,    et    quia    rex    ^Elle    clicebatur 
addidit    idem  Gregorius  "  Alliluya/'    in  regno    ejusdem 
sonari   competere.     Secundus    fuit  Ceulin,  rex  Occiden- 
talium    Saxonum ;  tertius  vero    JEthelbertus,    rex    Can-    fol.  U  b. 
tuariorum,  in  cujus  dominio  beatissimus  Augustinus,  ut 
prsemittitur,  missus  a  Gregorio  Angliam  intra vit.     Quar- 


'  Dutch  :  stout,  bold  ;   heer,  lord. 
2  Reduald  MB. 


3  AelU  MB. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS. 


141 


tus    Rediualdiis  prsetactus,  rex  Orientalium    Anglorum, 
videlicet   comitatuiim  Norfolchise,  SufFolcliiDe,  et  Cante- 
brigipe,  cum  qiiibus,  teste  Malmesberiense    lib.  i.   cap.  i., 
Orientales  Saxones,    id  est    illi  duo  comitatus    de  Est- 
saxia    et  Midilsaxia,  et  medietas    comitatus    Herfordia^, 
necnoii  et  Australes  Saxones,   id  est  illi  de  comitatibus 
Southsaxiae,    Southamtone,    Somersete,    Devenscliire,    et 
Cornwayle,    Etlielberto    regi    Cantuariie    post    Christia- 
iiitatem  adeptam    parebant.     Qulntus    fuit,    .^Eduupius, 
rex    Nortlianimbrorum    gentis,  id  est    ejus,  qu?e  ad  bo- 
realem  Humbrre  fluminis    partem  inhabitat,  qui  majore 
potentia  cunctis,  qui  Britamiiam    incolebant,  Anglorum 
pariter    et  Britonum    populis    praefuit,    prseter  Cantua- 
ritas ;  ^    necnon    et    Menavias     Britonum    insulas,     qu?e 
inter    Hiberniam    et  Britanniam    sita3   sunt,    Anglorum 
subjecit   imperio.    Sextus    fuit  Osuualdus,  et  ipse  Nor- 
tlianimbrorum rex  Christianissimus,  eisdem  finibus  reg- 
num    tenuit.     Septimus  Osvvius,  frater    ejus,    aequalibus 
psene  terminis  regnum  aliquanto  tempore  coerceiLS,  Pic- 
torum    atque    Scottorum     gentes,    quae    septentrionales 
Britanniae    fines    tenent,  maxima    ex    parte    perdomuit 
ac  tributarias  sibi  fecit.^ 

16.  Et  nota  quod  Woden  praetacto,^  cujus  abnepos  fuit  Thelineage 
Hengestus,  tres  filii    fuerant,  Weldegius,  Wicblegius,  et  Kentfsh 
Beldegius.     De  primo   reges  Cantuaritarum^  de  secundo  kings. 
Merciorum,  et  de  tertio  West-Saxonum    et  Northanim- 
brorum,  praeter  paucos,  originem  liabuerunt.     Me  igitur 
ista  inseruisse  sub   tertio  hujus  libri  Titulo  non  piguit, 
ut    lecturorum    conceptus     de    protoducis     nostri,    post 
baptism!    lavacrum,    fortuna    limpidius    explanarem,    et 
quod  regnum  Cantiae  ab   illo  antiquissimo  Woden,  pra?- 
tacto    Hengesti   atavo,    descendebat    notarem ;    quod   a 


'  Cantuariis  MB.  (p.  154),  from 
which  the  passage  is  mainly  de- 
rived. 

-  Marginal  addition  in  a  hand  of 


the   same    period  :    "  Octavus    fuit 
Eghertus,  rex  Westsaxonuni,  st'ciin- 
dum  Marianum  Scotum  et  alios." 
"  pratactus  MS. 


142 


HISTORIA  MONASTERII 


belt's  de- 
scendauts. 


tempore  ejusclem  Hengesti  usque  ad  tempiis  regis  -^Mci 
cluravit.  Qualiter  vero  regnum  CantisBj  post  arcliie- 
piscoporum  et  regum  se})iilturani  ab  isto  regali  mo- 
nasterio  injuste  ablatam,  fundi tus  abrogatum  fuerat,  et 
West-Saxonurn  potestati  subjectum,  plane  inferius  in 
loco  suo,  sub  Titulo  Jamberti  abbatis,  patebit.  Genuit 
autem  rex  iEtlielbertus,  ex  Berta  regina,  filium  nomine 
Eadbaldum,  qui  duxit  uxorem  nomine  Emmam,  filiam 
regis  Francorum ;  filiamque  Ethelburgam,  alio  nomine 
vocitatam  Tate,  quae  data  fuit  Eadwyno  regi  Nor- 
thanimbrorum  in  conjugem,  cum  qua  sanctus  Paulinus 
transmissus  regem  ilium,  cum  gente  sua,  convertit  ad- 
fidem ;  prout  in  sequenti  Titulo  erit  planius  explanatum. 
His  second  Quod  vero  idem  Etlielbertus,  post  mortem  Bertce 
marriage,  ^^gginre,  aliam  duxit  uxorem,  quae  post  ilium  vixit, 
patet  per  gesta  enormia  Eadbaldi,  nondum  baptizati, 
patris  uxore  polluti,  sed  per  Laurentium  archiepisco- 
pum  gratiose  conversi. 


Einta'phivyni   /Ethelberti  Regis. 

"  Rex  etlielbertus  liic  clauditur  in  poliandro ; 
Fana  plans  certus  Christo  meat  absque  meandro/ 


De  jEdhaldo  Eege,  filio  yEthelherti. 

Eadbald's  17.  Post  mortem  enim  beatissimi  regis  ^tlielberti, 
pro  igacy ,  ^^^  fiii^s  ejus  iEdbaldus  regni  gubernacula  suscepisset, 
mao-no  adhuc  tenellis  Ano;lican?e  ^  ecclesiae  incrementis  ^ 
detrimento  fuit.  Siquidem  non  solum  recipere  noluerat 
fidem  CMsti,  sed  et  fornicatione  pollutus  est  tali, 
'^  qualem  nee  inter  gentes  auditam "  apostolus  attes- 
tatur,^    ''ita   ut    uxorem   patris  liaberet/'     Sicque   illis, 


fol  15. 


1  Anglicana]  wanting  in  MB. 
(p.  154),  from  which  this  account  is 
principally  borrowed. 


-  crementis  MB. 

3  testatitr  IVIB,    See  1  Cor.  v.  1. 


S.  AUGUSTINI   CANTUARIEXSIS.  143 

qui  sub  patris  sui  imperio  fiJei  et  castimonias  jura  sus- 
ceperant,  occasionem   dedit  ad  priorem  vomitum   rever- 
tendi.      Nee   eidem    supernns    indiguationis   flagella   ob  Low  pu- 
suam   perfidiam   defuere.      Nam    crebra  mentis  vesania  ^^^ 
et    spiritus   immmidi    invasione    premebatur.     Hujusee- 
modi   enim  perfidiam   procellosam   maxime    induxermit 
tres  filii  Sseberti,  regis  Orientalium  Saxonum,  qui  post 
mortem  patris  pagani  perdui'averant,    subjectis    populis 
idola  colendi  liberam  licentiam   coucedentes.      Cumque  Mellitus 
viderent    pontiiicem     Londoniensem    MeUitmn     corpus  of  London  • 
Christi  sub  forma  panis  fidelibiLS  Clnisti  populis  minis- 
trare,    "  Quare/'  inquiunt,  "  non  nobis  panem  nitidum 
^'  porrigis,    quem    et   patri    nostro    dare   eonsueveras  ? " 
Quibus   ille :     ''  Si   \n.iltis  ablui  fonte  salutari,    ejusdem 
"  panis  participes  eritis/'     Illique  fm*ore  commoti,   epi- 
scopum  illis  consentire  nolentem  expulerunt,  et  de  regno 
suo  cum  suis  abire  fecerunt.     Qui  expulsus  inde  venit 
Cantiam,  cum  Laurentio  archiepiscopo  et  Justo  Rofense 
episcopo  tractaturus.     Hi  enim  communi  consilio  decer-  retreats 
nentes  commodius  esse  ut  omnes  simul  exularent,  quam  ^.  ,' 

'    J-  tus  into 

cum    rebellibus    fidei     barbaris     infructuose    manerent,  Gaul. 
Mellitus  primo  et  Justus  ad  partes  Gallia3  recesserunt. 

18.    Cumque    Laurentius,    illos   secuturus,   in   ecclesia  Laureutius 
pr?esentis  monasterii  jussisset  sibi  in  ipsa  nocte  stratum  Jo'J.onJ-nu^ 
]:)arari,  post  midtas  preces  et  lacrymas  pro  statu  ecclesioQ  at  his  post, 
fiisas,  appamit  ei  beatissimus  apostolorum  princeps  Pe- 
trus,    flagellis  arctioribus  afficiens,   ita  dicens :   "  Quare," 
"  inquit,  gregem,  quem  tibi  credideram,  reliqmsti  ?     Cui 
"  pastorimi  oves  Christi,  in  medio  luporum  j^ositas,  com- 
"  misisti  ?     An  mei  oblitus  es  exempli,  qui  pro  parvulis 
"  Christi,   quos  milii  in  indicium  su?e    cUlectionis  com- 
"  mendaverat,  quamplura  toimenta,   ipsam  etiam    mor- 
*'  tem,   mortem   autem    crucis,   ab    infidelibus    pertuli?" 
His   enim    flagellis    et   exhortationibus    Laurentius    ani-  Conversion 
matus,  mox  mane  facto  venit  ad  regem  ^dl)aldum,  et,  5l|^ij  ^'^' 
rejecto    vestimento,    quantis    esset   verberibus    laceratus 
ostendit.      Qui  multum  miratus,  et  iiU|nii(Mis  (|iiis  tanto 


14; 4:  HISTORIA  MONASTERII 

vii'o  tales  ausus  esset  plagas   infligere,  ut  audivit  quia 
su?e    causa    salutis    arcliiepiscopus    ab   apostolo    Christi 
tantas  esset  plagas  perpessus,  extimuit  multuni,   et,  re- 
licto  omni  idolatria?  cultu,   abdicate  connubio  non  leoi- 
timo,  suscepit  fidem  Cluisti,  et  baptizatus,  ecclesise  rebus, 
quantum  valuit^  iii  omnibus  consuleie  ac  favere  ciu'avit. 
Misit  ad  Galliam,  revocavit  Mellitum  et  Justum,  eosque 
ad   suas    ecclesias    libere   instituendas    redire    prsecepit. 
Return  of    Q^  ^Q^i  annum,  ex  quo  abierunt,  reversi  sunt,  et  Justus 
Rochester,  quidem    ad  civitatem   Rofensem,   cui    prsefuerat,    rediit ; 
Mellitum    vero    Londonienses    episcopum    recipere  nolu- 
erunt,    idolatris    magis    pontificibus    servire    gaudentes. 
Non  enim  tanta  ei  erat,  quanta    patri  suo  regni  potes- 
tas,    ut    etiam    nolentibus    ac    contradicentibus    paganis 
antistitem    suie    possit   ecclesi?e   reddere.      Yerumtamen 
ipse    cum    sua    gente,  ex    quo    ad  Dominum    conversus 
Foundation  est,  Di\4nis    se    studuit    mancipare  pmeceptis.     Denique 
]V[arv's        ^^  ^^^  pri?esenti  monasterio    ecclesiam  sanctae   Dei  Geni- 
Church,      tricis    fecit,   quam    postea    Mellitus    arcliiepiscopus   con- 
bury  ;         secra^^t.     Haec  Beda  '"  de  Gestis,''  lib.  ii.  cap.  \\. 

19.  Sed  nota  quod  ilia    ecclesia,  quam  fundavit  postFol.  isb. 
its  position;  suam  ad  iidem  conversionem  rex  ^dbaldus,  posita  fuit 
ad  orientem  ecclesise  ab  zEthelberto  patre  ejusdem  fun- 
datre,  et  erat  coemeterium  fratrum  inter  primam  eccle- 
siam et    secundam.     Postea  vero  dilatata  ecclesia,  post 
Conquestum,    tempore    Scotlandi  et    Widonis    abbatum, 
ecclesia  ilia  sanctas  Marise  ecclesire  pristinie  fuit  annexa  ; 
afterwards  qutie  modo  ecclesia  in  Cryptis  notatur :   quam   ob  faci- 
thTdiurch  1^01'uni  suorum  expiationem  idem  ^dbaldus  manerio  de 
In  Cryptis.  Northbournc    dotavit,    et    carta   assei'toria    confii^mavit. 
Cujus  cartae  tenor  est  iste  : — 

Carta  jEclhaldi  Regis  de  Northhourne. 

'•  In  nomine  Patris,  et  Filii,  et  Spiritus  Sancti  !  Ego 
"  ^dbaldus  rex,  gloriosi  regis  iEdelberti  filius,  quem 
"  protodoctor   et  apostolus  Anglorum  Augustinus,   cum 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  145 

"  suo  regno,  ab  seternis  inferorura  cruciatibus  eripuit,  et 
"  dealbatum  fonte  baptismatis  sanctorum  coUegio  copu- 
"  lavit,  per  venerabilem  Laurentium,  beati  Augustini  dis- 
"  cipulum,  quern  ipse  pater  novelise  adhuc  Anglorum 
''  ecclesiae  sibi  successorem  in  arcbiepiscopatum  ordi- 
"  naverat,  tandem  sermonibus  assiduis,  et  signis  ac 
"  plagis  in  se  ipso  pro  me  passis  ac  ostensis,  a  volu- 
"  tabro  scelerum  lotus,  et  ad  agnitionem  Creatoris  om- 
"  nium  creaturarum  promotus,  Dominum  Deum  meum 
"  recognosco  et  adoro.  Proinde  ego  Eadbaldus  in  solio 
"  paterno  confirmatus,  patris  vestigia  imitans,  et  eccle- 
*'  sias  Dei,  quas  viriliter  instantia  patris  Augustini  fun- 
"  davit,  et  terris  multisque  honoribus  ditavit,  augens  et 
"  confirmans  monasterio  apostolorum  Petri  et  Pauli,  in 
"  suburbio  Doroverniae  civitatis  fundato,  et  prserogativo 
"  ecclesiasticse  libertatis  privMegio  munito,  terris  ac 
"  variis  honoribus  ditato,  ad  lionorem  Dei  et  sanc- 
"  torum  apostolorum  sanctique  Augustini,  pro  remedio 
"  animse  mei  patris,  meseque,  parentumque  meorum, 
"  gratanter  concedo  et  amicabiliter  do  quandam  partem 
*'  terrse  regni  mei,  xxx.  aratrorum,  nomine  Nortburne, 
'^  in  usum  monacliorum  ibidem  Deo  famulantium,  ubi 
"  ipse  pater  Augustinus  et  pater  mens  requiescunt,  ubi 
'^  etiam  arcliiepiscopos  et  reges  sibi  succedentes  requies- 
"  cere  decreverunt,  ubi  et  corpus  meum  sepeliri  prseci- 
"  pio.  Hanc  autem  prsefatam  terram  in  omnibus  ad  se 
''  pertinentibus,  pascuis,  paludibus,  pratis,  silvis,  ac  fi- 
"  nibus  maritimis  ita  liberam  ac  quietam  dono  ac  dico, 
"  sicut  pater  mens  aut  ego  unquam  liberius  liabuimus. 
"  Hujus  donationis  confirmationem  tropliseo  agise 
'^  crucis  +  et  carta  mea  regia  consignavi,  assidentibus 
''  et  coUaudantibus  archiepiscopo,  baptista  scilicet  meo, 
"  Laurentio,  et  subscribente,  cum  regina  mea  ^mma 
"  filiisque  meis  Egfrido  ac  Ercumberto,  cum  duobus 
'^  episcopis,  Mellito  Londonicc,  et  Justo  Eofeusis  eccle- 
"  sia3,  cseterisque  multis  comitibus  et  optimatibus  meis 
"  confaventibus  et  subscribentibus,  in  liujus  donationis 


146'  HISTORIA  MOXASTERII 

**  fautores  et  aiictores  A'itam  8eternam  optantibus,  in 
'•'  invidentes  seu  minuentes  Dei  Omnipotentis  et  sanc- 
'•  toruin  apostolonmi  et  patris  nostri  Augustini  terribi- 
"  lem  interniinationem. 

''  ^  Ego  Laurentius.  gratia  Dei  arcbiepiscopus, 
•''  signo  sanctae  criicis,  sicut  regem  'ST.di  facere,  boc 
''  donnm  eonfirmo. 

''  +  Ego  Emma,  Francorum  regis  filia,  regis  Ead- 
'•'  baldi  copula,  vexillo  adorandae  ciTicis  armavi. 

'•  ^  Ego  Menitus,  Londoni^e  episcopus,  signo  sanctae 
"  crucis,  quae  vidi,  astipulor. 

'•'  mj-  Ego  Justus,  Rofensis  episcopus,  laudo  et  subscribe. 

'"'  4-  Eo'o  Eo'bertus  siomo  ci-ucis  libenter  coiToboro. 

"  ►J-i  Ego  Ercumbertus,  attestante  venerandae  +  , 
'•'  gratanter  concedo,  contestor,  et  subscribe. 

"   »j-  Ego  Sueardus  ^  consensi. 

"  +  Ego-   Guthardus  subscribo. 

"  Actum  est  autem   anno  ab   Incarnatione  Salvatoris 
A.D.  6 IS.   ''  nostri   Jesu    Chi'isti   sexcentesimo    octavo  decimo,  in- 
"  dictione  sexta." 


Le  Commendatione  Edhalcli  Regis. 

The  zeal  of  20.  Huius  enim  laudes  et  merita  omnes  Ano^li  in  buius 
ufter  his  cartae  e\T.dentia  suspicere  poterunt,  et  praedicare  quod 
conversion,  postmodum  integer  in  fide  nihil,  quod  ecclesiam  laederet, 
committebat.  Sed  horum  magiiam  praeponebat  vene- 
rationem  et  profectum,  quorum  fidem  piimitus  neglige- 
bat.  Ad  cujus  commendationem  "Willielmus  Malmes- 
beriensis,  libro  primo   "  de  Gestis  Regum,''    cap.  x.,  ita 


fol.  16. 


'  Suebhardus  KC.  I        ^  The  '  signum  crucis '  wanting  in 

1    MS. 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIEXSIS.  147 

scribit  :^  ''  Monasterium,"  inquit,  *'  extra  muros  Can- 
^'  tuarise,  quod  pater  suus  fundaverat,  ingentibus  pr?e- 
"  diis  et  amplissimis  donariis  illustravit/'  Et  sicut 
pater  ejus  ^tlielbertus,  explorata  fidei  veritate,  numero 
fidelium  jungebatur,  sic  iste,  qui  magis  carnis  lubrici- 
tate  quam  animi  obstinatione  fuerat  devians,  ad  Chris- 
tum conversus,  magno  crementis  Cliristianitatis  augmento 
fideliter  perstitit.  Laudabilis  utique  pater,  laudabilis 
etiam  filius,  ambo  profasiora  praeconia  emeriti,  siqui- 
dem  bonum,  quod  pater  magnanimiter  inclioavit,  filius 
tam  benigne  confovit. 

21.  Eodem  enim  anno,  quo  dictam  ecclesiam  rex  ^d-  Death  of 
baldus  manerio  de    Northburne  dotavit,   qui  fuit  annus  y  jf^^sig  . 
Domini    Dcxviii.,    venerabilis    Johannes,    hujus    monas- 
terii  abbas  secundus,  post  vitam  temporalem,  coelestem 
conscendit,    sepultusque    fuit    in    ecclesia    sanctre    Dei 
Genitricis  praefata ;  sed   postea,    tempore    Wydonis    ab- , .   n    , 
batis,  cum    ahis  Sanctis  translatus,  positus  est  in  muro  resting- 
retro  altare   sancti  Gregorii.  ^  ^^^' 

Epitaphium  Johannis  Ahhatis.^ 

*'  Omnibus  est  annis  probitas  recitanda  Johannis, 
Culmine  celsa   nimis,    patribusque    simiUima    primis. 
Yir  probus  et    mitis  fuit  liic,    si    scire    velitis, 
Integer  et  mundus,  sapiens,  abbasque  secundus." 

Explicit  Titulus  tertius. 


1  "  Scriptores  post  Bedam,"  p.  10, 
from  whence  also  many  of  the  fol- 
lowing expressions  are  borrowed. 


-  Added  in  a  side  note  :  "  Obitus 
sancti  Johannis  abbatis,  anno  regni 
refjis  Edbaldi  ii," 


K  2 


148 


HISTOPJA  MOXASTEPJI 


TiTULUS   lY. 


Election 
and  bene- 
diction of 
the  new 
Abbot. 


His  cha- 
racter. 


Mutual  re- 
spect and 
affection  of 
the  Abbot 
and  Arch- 
bishop. 


De  Rufiniano  Ahhoie. 

1.  Anxo  Incarnationis  Domimcag  sexcentesimo  ^  octavo 
decimo  post  obitum  Johannis  abbatis,  collegium  mona- 
cliorum  prsesentis  monasterii,  rege  Edbaldo  annuente, 
E-ufinianum  monaclium,  ab  apostolica  sede  cmn  beato 
primitus  AugTistiiio  directum,  libere  in  abbatem  elegit ; 
quem  Laurentius  arcliiepiscopus,  secundum  Augnstini 
decretum  praetactum,  in  pr?esenti   monasterio  benedixit. 

2.  Hie  enim  sanctorum  sequendo  vestigia  preedeces- 
soiTmi  suorum,  Petri  videlicet  et  Johannis,  ad  cultum 
monastici  culminis,  favente  Laurentio  archiepiscopo, 
regis  Edbaldi  suffultus  auxilio,  votis  omnibus  intende- 
bat.  Inerat  siquidem  ei  invariabilis  sequitas,  affabilis 
benignitas,  placida  familiaritas,  modesta  simplicitas, 
caeterique  tranquilli  mores  et  actus.  Hujus  utique  in 
primitiis  ecclesice  Anglicani"©  sic  sparsa  flavit  fragrantia 
meritorum,  ut  non  solum  bonis  ad  fidem  conversis  ad 
laudem  et  gTatiam,  verum  etiam  incredulis  ac  fidei 
remulis  retorqueretur  ad  pcena.m. 

8.  Gratulabatur  igitur  Laurentius  arcbiepiscopus  ab- 
batis Rufiniani  maturitate  in  mundi  fluctuantis  turbi- 
nibus  supportari ;  gaudebat  et  abbas  Kufinianus  arcliie- 
piscopi  Laui^entii  sanctitate  ac  coelesti  conversatione 
maturius  informari.  Reclinabantur  in  alterutrum,  in 
sanctum  sanctus,  abbas  in  arcliiepiscopum,  archiepiscopus 
in  abbatem,  exemplum  posteris  relinquentes,  ut  velut 
duo  cherubin  gioriae,  arcam  Domini  protegentia,  sanctse 
intentionis  oculo  invicem  se  inspiciant,  et  alis  geminse 
caritatis  mutuo  se  componant,  versis  semper  ^ailtibus 
in  propitiatorium,  in  i^^sam  videlicet  ecclesiam,  in  qua 
apud  Deum  sit  propitiatio  pro  peccatis.  0  quam  fre- 
quens,  quam  familiare,  quam  votis  pariter  et  voce  illis 


^  s€xinr;entesmo  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEJ;SIS. 


149 


fuit    decretum   prsemissum    beatissimi    Augustini    reci- 
fol.  16  b.    tabile,    cujus    actuum    et    virtutum   solliciti    imitatores 
fuerunt  ! 

4.  Anno  itaque  sequent!,  quo  Rufinianus  electus  fuerat  ^eath  of 
in  abbatem,  felix  ille  Laurentii  arcbiepiscopi  spirit  us,  ^j^^^^^^^"^' 
expleto  sui  certain inis  cursu,  corpore  exutus,  patriam 
pro  exilio  commutans,  laetantium  sociandus  transiit  con- 
sortio  angelorum,  quarto  Nonas  Februarii,  ^  anno  vide- 
licet Incarnationis  Dominicae  DCXIX.,  sepultaque  fuit 
sacra  corporis  sui  gleba  juxta  prsedecessorem  suum  Au- 
gustinum ;  cujus  tumbee  superscriptio  datur  talis : — 

"  Hie  sacra,  Laurenti,  sunt  signa  tui  monumenti : 
Tu  quoque  jucundus  pater,  antistesque  secundus, 
Pro  populo  Clnisti  scapulas  dorsumque  dedisti  ; 
Aii^ubus  liinc  laceris  multa  vibice  mederis." 

5.  Huic    successit    in  arcliiepiscopatu    Mellitus,    Lon-  Mellitus 
donise  episcopus,    corporis    quidem  in&mitate  gravatus,  theTrch-*^ 
sed    mentis    gressibus   sanus,   alacriter    terrena   quseque  bishopric. 
transiHens,  atque  ad  coelestia  semper  amanda,  petenda, 
et  quserenda  pervolans.    Erat  carnis  origine  nobiKs,  sed 
culmine    mentis    nobilior.      Denique    ut    unum    virtutis 
ejus,  unde  csstera  intelligi  possint,  Bedae  testimonio  re- 
feram  :  ^  ''  Tempore    quodam    ci vitas  Dorobernensis,  per  Efficacy 
"  culpam   incurise  io-ni    correpta,    crebrescentibus  coepit  °^  ^^^ 

^  .  .  .    .  prayers. 

"  flammis  consumi.  Quibus  cum  nullo  aquarum  injectu 
"  posset  abquis  obsistere,  jamque  civitatis  pars  esset 
"  vastata  non  minima,  atque  ad  episcopium  furens  se 
"  flamma  dilataret,  confidens  episcopus  in  Divinum,  ubi 
''  humanum  deerat,  auxilium,  jussit  se  obviam  saevien- 
"  tibus,  hue  ^  illucque  volantibus  ignium  globis  effem. 
"  Erat  autem  eo  loci,  ubi  flammarum  impetus  maxima 


'  Feb.  2.  According  to  Bcde,  ii. 
7.,  this  was  the  date  of  his  buria'. 
In  a  side-note  is  the  addition :  "Sanc- 


ti  obitus  Laurentii  arcbiepiscopi,  an- 
no regni  regis  Edbaldi  iii." 

-  lib.  ii.  c.  7. 

^  hue'}  et  hue  MB, 


150 


HISTORIA  MONASTERII 


''  incumbebat,  martyrium  beatoruin  Quatuor  Coronato- 
"  rum.^    Ibi  ergo^  perlatus  obsequentium  manibus  epi- 
"  scopus,    coepit    orancio    periculum    infirmus     abigere 
"  quod   firma  fortimn  manus  multum  laborando  nequi- 
"  verat.     Nee  mora,  ventus,    qui   a  meridie   flans    urbi 
"  incendia    sparserat,   contra    meridiem    reflexus    primo 
''  vim  sui  furoris  a  Isesione  locorum,  quae  contra  erant, 
''  abstraxit,  ac  mox  funditus  quiescendo,  flammis  pariter 
''  sopitis  atque  extinctis,  compescuit.     Et  quia  vir  Dei 
"  igne   caritatis  ^  fortiter  ardebat,  quia  tempestates  po- 
"  testatum  aeriarum  a    sua  suorumque    Isesione   crebris 
"  orationibus  vel  exhortationibus  repellere  consue verat, 
"  merito  ventis    flammisque  mundialibus  prsevalere,  et 
'  "  ne  sibi  suisque  nocerent,   obtinere  poterat/' 
His  friend-       6.  Hic  enim  eodem    pacis    vinculo,    quo    prsedecessor 
with^A  ^^^  suus  Laurentius,  cum  Eufiniano  abbate  sollicitus  serva- 
Abbot  of     bat    spiritus    unitatem.      Qui    post    regimen    temporale 
tine's  ^^^'  i^igravit  ad  coelos,  sepultusque  est  cum  prsedecessoribus 
„.  suis    supradictis   in   prgesenti   monasterio,    anno    Incar- 

April  24, '  nationis    Dominicise    Dcxxiv.,    die    octavo    Kalendarum 
Maiarum  ;  *  cujus  memorisB  epitaphium  hie  notatur  : — 


624. 


"  Summus  pontificum,  flos  tertius,  et  mel  apricum  ; 
Hac  titulis  clara  redoles,  Mellite,  sub  ara. 
Laudibus  seternis  te  prsedicat  urbs  Dorobernis, 
Cui  semel  ardenti  restas  virtute  potenti." 


Justus, 
the  new 


7.  Huic  successit  in  pontiflcatu  Justus,  Rofensis  ec- 
arcbWsbop  clesise  episcopus.  Illi  autem  ecclesi^e  Romanum  pro  se 
consecrates  consecravit  episcopum,  data  sibi  ordinandi  episcopos 
for^hrsee  auctoritate  a  summo  pontifice  Bonifacio  quinto ;  cujus 
of  Roches-  auctoritatis  forma  est  ista  :  —  ^ 


ter. 


1  I.  €.  Severus,  Severianus,  Vic- 
torinus,  and  Carpophorus,  who  were 
said  to  have  suffered  in  the  Diocle- 
tian persecution.  See  Hussey's  note 
on  Bede,  p.  89.  1.  11. 

-  ergo]  wanting  in  MB. 

^  caritatis]  divinse  caritatis  MB. 


*  Addition  in  the  margin  :  "  Obiit 
sanctus  Mellitus  archiepiscopus  anno 
regni  regis  Edbaldi  viii." 

5  Bed.  ii.  8  ;  Jafife,  "  Reg.  Pontif. 
Rom."  (p.  156),  places  it  in  the  year 
924. 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIEXSIS.  151 

^' Dilectissimo  Fratri  Justo,   Bonifacius, 

'^  QxjAM  devote,  quamque  etiam  vigilanter,  pro  Clmsti 
^'  evangelio    elaboraverit    vestra    fraternitas,  non  solum 
^'  epistolse  directse  a  vobis  ^  tenor,  immo  indulta  desuper 
"  operi  vestro    perfectio    indicavit.     Nee  enini  Omnipo- 
'•'  tens  Deus  aut  sui    nominis    sacramentiim,  ant  vestri 
''  frnctmn    laboris    deseiiiit,    dmn    Ipse    prsedicatoribus 
"  evangelii    fideliter    repromisit :    '  Ecce    ego    vobiscum 
"  '  sum    omnibus    diebus,    usque    ad    consummationem 
"  '  sseculi/      Quod  specialiter  injuncto    vobis  ministerio 
''  ejus  dementia  demonstravit,  aperiens  corda   gentimn 
fol.  17.    "  ^^  suscipiendum  prsedicationis  vestrse  singulare  mys- 
"  teriiun.     Magno  enim  prsemio  fastigiorum  ^  vestroiTim 
"  delectabilem    cui'sum   bonitatis    su?e    suffragiis    illus- 
"  travit,  dum  creditorum  vobis    talentorum  fidelissimae 
"  negotiationis    officiis  uberem    fructum  impendens,  Ei 
"  quod   signare  possitis^  multiplicatis   generibus,*  prse- 
''  paravit.      Hocque    etiam  ilia  vobis  repensatione    col 
''  latum  est,  qui/  juncto  ^  ministerio  jugiter  persistentes, 
"  laudabili   patientia  redemptionem  gentis  illius  expec- 
''  tatis, ''    et   vestris    ut    proficerent    meritis    eorum    est 
^'  salvatio  propinata,  dicente  Domino  :    '  Qui  persevera- 
''  ^  verit  usque  in  finem,  hie  salvus  erit/     Salvati  ergo 
"  estis  spe  patientise  et  tolerantise  vii-tute,  ut  infidelium 
*'  corda,   naturali    ac    superstitioso    morbo    pm-gata,    sui 
^'  consequerentur    misericordiam    Salvatoris.       Susceptis 
'^  namque    apicibus  filii  nostri  Eadbaldi  ^    regis,  reperi- 
''  mus  quanta  Sacri  Eloquii  eruditione  ejus   [longanimi- 
"  tate^]  animmn    ad   verge  conversionis    et    indubitata^ 
^'  fidei  credulitatem  fraternitas  vestra  perduxerit.     Qua 


'  a  vobis  directed  1MB. 
^  fatigiorum  MB. 
^  possetis  MB. 
■*  generalionibus  MB. 
^  qua  MB. 


®  injuncto  MB. 
"^  expectastis  MB. 
3  Adulvaldi  ]S£B. 

^  longanimitate]  wanting   in  MB., 
and  inserted  here  by  mistake. 


152  HISTORIA  MOXASTERII 

"  ex  re  de  lonofanimitate  clementiee  coelestis  certain 
"  assumentes  fiduciam,  non  solum  suppositarmn  ei  gen- 
"  tium  plenissimam  salutem,  imrao  quoque  vicinarum, 
"  vestrse  praedicationis  ministerio  credimns  subsequen- 
"  dam  ;  quatenus,  sicut  scriptmn  est,  consummati  operis 
'•  vobis  merces  a  Retributore  omnium  bonorum  Do- 
"  mino  retribuatur.  ^  '  Et  vere  per  omnem  terram  exisse 
"  '  sonum  eorum,  et  in  fines  orbis  terrse  verba  eorum/  ^ 
"  universalis  gentium  confessio,  suscepto  Christianse  sa- 
"  cramento  fidei,  protest etur. 

"  Pallium  prseterea  per  latorem  prsesentium  fratemitati 
"  tuae  benignitatis  studiis  invitati  direximus,  quod  vi- 
"  delicet  tantum  in  sacrosanctis  celebratis  ^  mysteriis 
"  utendi  licentiam  imperavimus :  concedentes  etiam  tibi 
"  ordinationes  episcoporum,  exigente  opportunitate,  Do- 
"  mini  praeveniente  misericordia,  celebrare  ;  ita  ut  Christi 
"  evangelium  pluiimorum  aimunciatione  in  omnibus 
"  gentibus,  quse  necdum  conversse  sunt,  dilatetur.  Stu- 
"  deat  ergo  tua  fraternitas  hoc,  quod  sedis  apostolic^ 
"  liumanitate  percepit,  intemerata  mentis  sinceritate 
"  servare  :  intendens  cujus  rei  similitudine  tam  praeci- 
"  puum  indumentum  hmneris  tuis  bajulandum  susceperis. 
'•'  Talemque  te,  Domini  implorata  dementia,  exhibendmn 
"  stude,  ut  indulti  muneris  prsemia  non  cum  reatitu- 
"  dine,  sed  cum  commodis  animarum  ante  tribunal 
"  summi  et  venturi  Judicis  reprsesentes.  Deus  te  in- 
"  columem  custodiat,  dilectissime  frater/' 


Le  Causa  Ordinationis  Paulini  in  Episcoinim. 

Paulinus  8.  Anno    Incamationis  Dominicse    sexcentesimo  vice- 

mission  to    simo  quinto,  xii.    Kal.    Angusti  *  a  Justo    arcliiepiscopo 


^  trihuatur  MB. 

-  ipsorum   MB.        The    Vulgate 
(Eom.  X.  18.)  reads  eorwwi. 


^  celebrandis  MB. 
*  July  21. 


S.   AUGUSTINI   CANTUAEIENSIS.  153 

Paulinus  fuit  episcopus  ordinatus.  Causa  autem  ordi-  Nortiium- 
nationis  hujusmodi  fuit  ista,  quod  regi  Northanim-  "^* 
brorum  Edwyno,  accepta  in  conjugem  Ethelbui'ga,  filia 
-^thelberti  regis,  occasio  fuit  genti  illarum  partium, 
qu8e  ad  aquilonem  Humbrse  fluminis  habitabat,  fidei 
Catliolicse  adhserere.  Cujus  ^  consortium  cum  idem  Ed- 
winus,  missis  nunciis  a  fratre  ejus  ^dbaldo,  rege  Can- 
tise,  peteret,  responsum  est,  non  esse  licitmn  pagano  dari 
in  conjugium  virginem  Christianam,  ne  fides  et  sacra- 
menta  coelestis  Regis  consortio  profanarentur  regis,  qui 
veri  Dei  cultus  esset  prorsus  ignarus.  Quae  cum  ^d- 
"wino  verba  nuncii  iEdbaldi  referrent,  promisit  se  nil 
omnimodis  contrarium  Cliristianse  fidei,  quam  vii'go  co- 
lebat,  esse  factiu'um ',  quin  potius  permissurum  ut  fidem 
cultumque  suae  religionis,  cum  omnibus,  qui  secum  ve- 
nissent,  viris  sive  foeminis,  sacerdotibus  seu  ministris, 
more  Clnistiano  servaret.  Neque  abnegavit  se  etiam 
eandem  subiturum  esse  religionem  ;  si  tamen  examinata 
a  prudentibus  sanctior  ac  Deo  dignior  posset  inveniri. 

9.  Ordinatus  ero'o  Paulinus  episcopus,  cum  ^tlielburo-a  „. 

.      .  -,  -T^    -,     '  -XT  T^  His  zeal  in 

virgme  ad  regem  Eadwmum,  sicut  Letardus  cum  Berta  dissemi- 

ad   regem   primitus    Etlielbertum,  prout    prsetactum  est  ^^^^"^.^ 

sub  Titulo  "  de  Dotatione ,"  quasi  comes  copulse  carnalis  truth. 

fol.  17  b.    advenit.     Sed  ipse  potius  toto  animo  intendens,  ut  gen- 

tem,  quam  adibat,    ad    cognitionem    veritatis   advocans, 

juxta  vocem  apostoli,  uni  viro  sponso  virginem  castam 

exhiberet  Christo. 

10.  Anno  enim  sequent!,  qui  fuit  annus  Domini  Dcxxvi.,  Deatli  cf 
obiit  Rufinianus  abbas,  qui  eodem  caritatis  vinculo,  quo  ^^  ^*  l^^' 
Laurentio  et  Mellito,  Justo  adliuc  superstite  jungebatur.  62G  : 
Hie  enim  sepultus  est  in  ecclesia  sanctse  Dei  Genitricis 
prsetacta,    quam    fundaverat  rex   Edbaldus,    et  postmo-  l^is  final 
dum    in  majorem  ecclesiam    ad   altare    Sancti    Gi*egorii  piace.°' 


*    The  substimce  of  the  following  narrative  is  taken  from  Ecdc,  ii.  9, 


154 


HISTORIA  MONASTERII 


est    translatus,     sicut     inferius,    sub    Titulo     Wlfridi  ^ 
abbatis,  dicetur. 

''  Pausa  patris  sani  patet  istic  Eufiniani, 
Abbatis  terni,  quo  truditur  hostis  Averni."^ 

Exiolicit  Titulus  quartus  de  Rufiniano  ahhate. 


1  Sic  in  MS. ;  but  as  there  was  no 
abbot  of  this  name,  the  true  reading 
is  most  probably  TF//>-/c/,  or  Wolfric. 
The  '  Tituli,'  respecting  the  abbots 
Wlfric  I.  and  Wlfric  II.  were  never 
completed  ;  but  the  allusion  in  this 


passage  was  most  probably  to  the 
second,  whose  election  took  place  in 
1047  ;  cf.  Thome,  col.  1784. 

-  Added  in  the  margin  :  "  Obitus 
Kufiniani  abbatis  tertii,  anno  regni 
regis  ./Edbaldi  x." 


S.    AUGUSTIXI   CANTUARIEXSIS. 


155 


TiTULUS  V. 

De  Gratioso  Ahhaie. 

1.  MoRTUO   igitur  Rufiniano    abbate,    anno    Domini  Election 

-,     ri      1-  'L         1  -  L'  and  bene- 

DCXXVL,    successit  (jrratiosus   vita   et   nomine,    natione  diction  of 
Romanus,  qui  eodem  Augustini  decreto,  in  principio  se-  ^^^  ^^^ 
cundi  Tituli  hujus  libri  notato,  a  collegio  monacborum 
praesentis  monasterii,  adepta   regis  Edbaldi  licentia,  est 
electus,    et    a   Justo  arcbiepiscopo  in    prsesenti  ecclesia 
benedictus. 

2.  Quo  tempore  ^  exbortatorias  litteras  prsetactus  rex  Letter  of 
Nortbanimbrorum  Eadwinus  a  pontifice  sedis  apostolicse,  faceV  °to^' 
Bonifacio  quinto,  accepit ;  quarum  ista  est  forma  : —  Eadwin 

King  of 
Northum- 

Uxemplar  Epistolce.  bria. 

"  YiRO  glorioso  Eadwino  regi  Anglorum,  Bonifacius 
*^  episcopus,  servus  servorum  Dei.  Licet  summse  Divi- 
''  nitatis  potentia  humanse  locutionis  officiis  explanari 
''  non  valeat,  quippe  quse  sui  magnitudine  ita  invisibili 
"  atque  investigabili  seternitate  consistit,  ut  baec  nulla 
"  ingenii  sagacitas  quanta  sit  comprebendere  disserere- 
"  que  sufficiat :  quia  tamen  ejus  bumanitas,  ad  insi- 
*'  nuationem  sui  reseratis  cordis  januis,  qu£e  de  semet- 
''  ipsa  proferet^  secreta  bumanis  mentibus  inspiratione 
'^  clementer  infundit,  ad  annunciandam  ^  vobis  plenitu- 
"  dinem  fidei  Cbristianse  sacerdotalem  curavimus  soUi- 
*'  citudinem  prorogare ;  ut  proinde  Cbristi  evangebum, 
''  quod  Salvator  noster  omnibus  prsecepit  gentibus  prse- 
''  dicare,'^  vestris  quoque    gentibus^  inserentes,    salutis 


*  As  Boniface  V.  was  buried  on 
the  25th  of  October  625,  (Jaffo,  p. 
156,)  the  true  date  of  this  letter  must 
be  earlier  than  626.  It  is  printed  in 
Bed.  ii.  10. 

2  proferetur  JVIB.      This  was  pro- 


bably the  original  reading  of  the 
present  MS.  ;  for  some  erasure  has 
been  clearly  made  before  secreta. 

^  adnunciandum  !MB. 

*  prcedicari  MB. 

^  sensibus  MB. 


156  HISTORIA  MONASTERII 

vestrse  remedia  propinentur.  Supemse  igitur  Majestatis 
dementia,  quae  cimcta  solo  verbo  prseceptioiiis  suae  con- 
didit,  et  creavit,  coelnm  et  terrain  videlicet,^  mare,  et 
omnia  qu^  in  eis  sunt,  dispositis  ordinibus  quibus  sub- 
sisterent,  coaeterni  Verbi  sui  consilio  et  Sancti  Spiritus 
unitate  dispensans,  hominem,  ad  imaginem  et  similitu- 
dinem  suam  ex  limo  terrae  plasmatum,  constituit,  eique 
tan  turn"-  praemii  praerogativam  indulsit,  ut  eum  cunctis 
praeponeret,  atque  servato  termino  praeceptionis,  aeter- 
nitatis  subsistentia  praemuniret.  Hunc  ergo  Deum 
Patrem,  Filium,  et  Sanctum  Spiritum,  quod  est  in- 
di^idua  Trinitas,  ab  ortu  solis  usque  ad  occasum, 
humanum  genus  quippe  ^  Creatorem  omnium  atque 
Factorem  suum  salutifera  confessione  fidei  veneratur 
et  colit  ;  cui  etiam  summitates  imperii  rerumque 
potestates  submissae  sunt,  quia  Ejus  dispositione  om- 
nium praelatio  regnorum  concederetur."^  Ejus  ergo 
bonitatis  misericordia  totius  creaturae  suae  dilatandi, 
subdi  etiam  in  extremitate  terras  positarum  gentium 
corda  frigida,  Sancti  Spiritus  fervore  in  sui  quo  que 
coordtione^  mirabiliter  est  dio^nata  succendere. 

CD  O 

"  Quae  enim  in  gloriosi  filii  nostri  Eadbaldi^  regis 
gentibusque  ei  subpositis  illustratione  dementia  R-e- 
demptoris  faerit  operata,  plenius  ex  vicinitate  locorum  f^i  13, 
nostrorum  gioriam  conjicimus  cognovisse.  Ejus  ergo 
mii'abile  donum  et  in  vobis  certa  spe  coelesti  longa^ni- 
mitate  conferred  confidimus  :  cum  profecto  gioriosam 
conjugem  vestram,  quae  vestri  corporis  pars  esse  dig- 
noscitui^  aeternitatis  praemio  per  sacri  baptism  atis  rege- 
nerationem  illuminatam  cognovimus.  Unde  praesenti 
stilo  gioriosius  ^  vos   ad  liortandos  cum  omni  afFectu 


^  videlicet]  placed  after  coelum  in  ^  agnitione  MB. 


'  tantam  MB. 
3  MB.  adds  ut. 
*  conceditur  MB, 


^  Auduhaldi  MB. 
''  conferri  MB. 
^  ghriosos  MB. 


S.  AUGUSTINI   CANTUAEIENSIS. 


157 


"  intimse  caritatis  curavimus  ;  quatenus  abominatis  idolis 
"  eorumque  cultu,  spretisque  fanorum  fatuitatibus  [et 
"  auguriorum  deceptabilibus]^  blandimentis,  credatis  in 
"  Deum  Patrem  Omnipotentem,  ejusque  Filium  Jesum 
"  Christum,  et  Spiritum  Sanctum,  ut  credentes,  a  dia- 
''  bolicse  captivitatis  nexibus,  sanctse  et  individuse  Tri- 
"  nitatis  cooperante  potentia,  absoluti,  seternes  vitse 
"  possitis  esse  participes. 

"  Quanta  autem  reatitudinis  culpa  teneantur  obstricti 
''  hi,  qui  idolatriarum    perniciosissimam    superstitionem 
"  colentes    amplectuntur,    eorum    quos    colunt    exempla 
'^  perditionis  insinuant ;  unde  de  eis  per  Psalmistam  di- 
^'  citur  :  '  Omnes  dii  gentium  daemonia  ;  Dominus  ^  coelos 
'^  '  fecit/    Et  iterum  :  ^  '  Oculos  habent,  et  non  vident ; 
"  '  aures  liabent,  et  non  audiunt ;  nares  habent,  et  non 
''  '  odorabunt  ;^  manus  habent,  et  non  palpabunt ;  pedes 
*'  '  habent,  et  non  ambulabunt  .  .  .  /    Similes  ergo  effici- 
"  untur  his,  qui  spem  su8e  confidentiae  ponunt  in  eis.  ^ 
^'  Quomodo    enim    juvandi  quemlibet    possunt    habere 
"  virtutem   hi,    qui   ex    corruptibili  materia  inferiorum 
"  etiam    subpositorumque  tibi    manibus    construuntur  ? 
"  quibus  videlicet  artificium  humanum,  accommodans  eis 
*'  inanimatam  membrorum  similitudinem  contulisti  ?  qui 
''  nisi  a  te  moti  fuerint,  ambulare  non   jooterunt  ;    sed 
"  tanquam   lapis  in  uno  loco  posita,^  ita  constructi,   ni- 
^'  hilque  intelligentise  habentes,    ipsaque    insensibilitate 
"  obruti,  nullam  neque  Isedendi  neque  juvandi  faculta- 
"  tern  adepti  sunt  ?     Qua  ergo  mentis    deceptione   eos 
''  deos,    quibus  vos    ipsi    imaginem    corporis  tradidistis, 
''  colentes   sequimini,  judicio  discreto  reperire  non  pos- 
"  sumus. 


^  Added  from  MB.  to  complete 
the  sense. 

'^  MB.  adds  autem,  as  does  the 
Vulg.  Ps.  xcv.  5. 

3  Ps.  cxii.  6-8  (Vulg.) 

*  adorahunt  MS. 


^  In  the  Yulgate,  and  also  in  the 
"  Versio  Antiqua  "  of  Sabatier,  v.  8. 
is  read  :  "  Similes  illis  fiant,  qui 
faciunt  ea,  et  omnes  qui  confiduat 
in  eis." 

'^  positus  IfclB. 


158 


HISTORIA  MONASTERII 


''  TJnde  oportet  vos,  suscepto  signo  sanctse  cnicis,  per 
"  quod  humanum  genus  redemptum  est,  execrandam  ^ 
"  diabolicse  versutia3  supplantationem,  qui  Divinae  boni- 
"  tatis  operibus  invidus  ^mulusque  consistit,  a  cordibus 
"  vestris  abjicere  ;  injectisque  manibus  lios.  quos  eatenus 
"  materi?e  compage  vobis  deos  fabricasti,-  confringendos 
"  diminuendosque  summopere  procui^ate.  Ipsa  enim 
"  eorum  dissolutio  coiTuptioque,  qu?e  nunquam  viventem 
'■'  spiritum  habuit,  nee  sensibilitatem  a  suis  factoribus 
"  potuit  quolibet  modo  suscipere,  vobis  patenter  in- 
''  sinuet  quia^  nil^  erat  quod  eatenus  colebatis  :  dum 
"  prefect o  raeliores  vos,  qui  spiritum  viventem  perce- 
''  pistis  a  Domino,  ^  eorum  constructioni  nihil ominus 
"  existatis,  quippe  quos  Deus  Omnipotens  ex  primi 
''  liominis,  quem  plasmavit,  cognatione,  deductis  per 
"  sgeculum  ^  innumerabilibus  propaginibus,  pullulare 
''  constituit.  Accedite  ergo  ad  cognitionem ''  Ejus,  qui 
"  vos  creavit,  qui  in  vobis  vitse  insufflavit^  spiritum, 
''  qui  pro  vestra  redemptione  Filium  suum  Unigenitum 
"  misit,  ut  vos  ab  originali  peccato  eriperet,  et  ereptos 
"  de  potestate  nequitise  diabolicae  pravitatis  coelestibus 
"  prsemiis  remuneraret.^ 

"  Suscipite  verba  praedicatorimi,  et  evangelium  Dei, 
*'  quod  vobis  annunciant ;  quatenus  credentes,  sicut 
"  s?epius  dictmn  est,  in  Deum  Patrem  Omnipotentem,  et 
"  Jesum^^  Christum  Filium  ejus,^^  et  Spiritum  Sanctum, 
''  et  inseparabilem  Trinitatem,  fugatis  daemoniorum 
''  sensibus,  expulsaque  a  vobis  soUicitatione  venenosi  et 
'''  deceptabilis  hostis,  per  aquam  et  Spiritum  Sanctum 
*'  renati,    Ei,  cui  credideritis,  in  splendore   gloriae  sem- 


'  execrandum  MS. 
^  fabricastis  I^IB. 
^  quam  ^IB. 

*  nihil  ]MB. 

*  percepistis  a  Domino]  a  Domino 
percepistis  MB. 

*  scecula  ]MB. 


^  agnitionem  1MB. 

^  insufflare  MS.  Corrected  from 
MB. 

^  muneraret  !MB. 
"  Jesuni]  in  Jesum  1MB. 
"  Filium  ejus']  ejus  Filium  MB. 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIENSIS. 


159 


"  piternae     cohabitare,    Ejus     opitulante  ^    muiiificeiitia 
*'  valeatis. 

"  PrEeterea  benedictionem  protector  is  vestri  Petri  - 
''  apostolorum  principis  vobis  direximus  ;  id  est,  cami- 
"  siam  cum  ornatura  in  auro  unam,^  et  lenam  An- 
fol.  18  b.  <'  cyrianam  unam:*  quod  petimus  ut  eo  beiiignitatis 
"  animo  gloria  vestra  suscipiat,  quo  a  nobis  noscitur 
"  destinatum/'' 

8.  Ad  conjugem  quoque  illius  Etlielbui'gam  liujusmodi 
litteras  idem  pontifex  Bonifacius  quintus  transmisit  : — 

Exemplar  Epistolce  ejusdem  Bonifacii  Quinti  ad  Etliel- 
hurgam  Reginam,  sororem  Eadbaldi  Regis. 

''  Doming  gloriosae  filise  Etlielburgae  reginae,  Boni- 
''  facius  servus  servorum  Dei.  Redemptoris  nostri  be- 
"  nignitas  humano  generi,  quod  pretiosi  sanguinis  sui 
''  effusione  a  vinculis  diabolicse  captivitatis  eripuit, 
"  multse  providentise,  quibus  salvaretur,  propinavit  re- 
"  media,  quatenus  sui  Nominis  agnitionem  diverse  modo 
'^  gentibus  innotescens,  Creatorem  suum  suscepto  Chris- 
*'  tianse  fidei  agiioscerent  sacramento.  Quod  equidem 
"  in  vestrae  gioriae  sensibus  coelesti  collatum  mimere 
*'  mystica  regenerationis  vestree  purgatio  patenter  in- 
"  nuit.  Magno  ergo  largitatis  Dominican  beneficio  mens 
''  nostra  gaudio  exultavit,  quod  scintillam  orthodoxse 
"  religionis  in  vestri  dignatus  est  conversione  ^  succen- 
"  dere.  Ex  qua  re  non  solum  gloriosi  conjugis  vestri, 
"  immo  totius  gentis  subpositre  vobis  intelligentiam,  in 
"  amore  Sui  facilius  ^  inflammaret. 


*  opitulatione  MS. 
2  B.  Petri  MB. 

'  una  MB. 

*  lena    anciriana  una   MB.     Our 
MS.  has  also  anciriana,  while  the 


other  -words  are  clearly  marked  as 
accusatives. 

^  confessione  MB.  (Bed.  ii,  11.) 

"facile  1MB. 


160  HISTOEIA  MONASTERII 

*'  Didicimus    namque,    referentibus    his,    qui    ad   nos 

"  gioriosi    filii   nostri  Eadbaldi  ^    regis  laudabilem   con- 

'^  version  em  nimciantes  pervenerunt,  quod  etiam  vestra 

''  gloria,  Cliristian?e  fidei  suscepto  mirabili  sacramento, 

''  piis   et   Deo  beneplacitis  ^  jugiter  operibus  enitescat, 

"  ab  idolorum  etiam  cultu  seu  fanorum,  auguriorumque 

"  illecebris  se  diligenter  abstineat,  et  ita  in  amore  Re- 

*''  demptoris  sui  immutilata  devotione  persistens  in^dgi- 

"  lat,  ut  ad  dilatandam  Christianam  fidem  incessabiliter 

"  non  desistat  operam  commodare.     Cumque  de  glorioso 

''  conjuge  vestro    paterna    caritas    sollieite    perquisisset, 

^'  cognovimus  quod  eatenus  abominandis  idolis  ser\'iens, 

'^  ad  suscipiendam  vocem  prsedicatoiTim  suam  distulerit 

"  obedientiam  exliibere.     Qua  ex  re  non  modica  nobis 

''  amaritudo    congesta    est,    ab  eo    quod    pars    corporis 

"  vestri  ab    agnitione   summse    et    individuse    Trinitatis 

"  remansit   extranea.      Unde   paternis    officiis    nostris^ 

"  gloriosse  Cliiistianitati  nostram  commonitionem  non  - 

''  distulimus  conferendam  ;    adliortantes,    quatenus    Di- 

"  ^'inpe  inspirationis  imbuta  subsidiis,  importune  et  op- 

''  portune  agendiun  non  differas,  ut  et  ipse,    Salvatoris 

"  nostri     Domini    Jesu     Christi    cooperante     potentia, 

''  Christianorum    numero    copuletui',    ut   j^erinde    inte- 

''  merato  societatis   foedere  jura  teneas    maritalis    con- 

"  sortii.     Scrip tiun  namque  est  :  ^  '  Erunt  namque  ^   duo 

"  '  in  came  una/     Quomodo  ergo  unitas  vobis  conjunc- 

'•'  tionis  inesse  dici  poterit,  si  a  vestrse  fidei  splendore, 

''  interposistis  detestabilis    erroris  tenebris,  ille    reman- 

''  serit  alienus  ? 

''  Unde  orationi  continuae  insistens,  a  longanimitate 
"  coelestis  clementise  illuminationis  ipsius  beneficia  im- 
''  petrare  non  desinas ;  ut  videlicet,  quos  copulatio  car- 
"  nalis  affectus    unum    quodammodo   corpus    exhibuisse 


1  AuduhaJdi  MB. 
^  placitis  MB. 
'  vestrce  MB. 


•*  7iec  ]^IB. 

5  Gen.  ii.  24. 

^  namque']  omitted  in  ]\LB. 


S.  AUGUSTIXI   CAi^TUABIENSIS.  161 

*'  monstratur,  hos  quoque  -unitas  fidei  etiam  post  hujus 
''  vitse  transitum  in  perpetua  societate  conservet.  In- 
"  siste  ergo,  gloriosa  filia,  et  summis  conatibus  duri- 
"  tiam  cordis  ipsius  religiosa  Divinorum  prseceptomm 
*'  insinuatione  mollire  summopere  dematura ;  infiin- 
"  dens  sensibus  ejus  quantum  sit  praeclarum  quod  cre- 
"  dendo  suscepisti  mysterium,  quantumve  sit  admira- 
''  bile  quod  renata  praemium  consequi  meruisti.  Fri- 
"  giditatem  cordis  ipsius  Sancti  Spiritus  annunciatione 
"  succende  ;  quatenus,  amoto  corpora  perniciosissimi 
"  cultus,  Divinse  fidei  calor  ejus  intelligentiam  tuarum  ^ 
"  adhortationum  frequentatione  succendat,  ut  profecto 
"  Sacr^e  Scripturse  testimonium^  per  te  expletum  in- 
''  dubitanter  perclareat :  '  Salvabitur  vir  infidelis  per 
"  '  mulierem  fidelem/  Ad  hoc  enim  misericordiam  Do- 
''  minicpe  pietatis  consecuta  es,  ut  fructum  fidei  cre- 
''  ditorumque  tibi  beneficiorum  Redemptori  tuo  mul- 
''  tiplicem  resignares.  Quod  equidem,  suffragante  prae- 
"  sidio  benignitatis  Ipsius,  ut  explere  valeas  assiduis 
"  non  desistimus  precibus  postulare. 

"  His  ergo  prsemissis,  patern?e  vobis  dilectionis  exhi- 
"  bentes  officia,  hortamur,  ut  nos,  reperta  portitoris 
"  occasione,  de  liis,  quae  per  vos  superna  potentia  mi- 
"  rabiliter  in  conversione  conjugis  vestri  summissse- 
"  que  vobis  gent  is  dignatus  fuerit  operari,  prosperis 
''  quantocius  nuntiis  reveletis,  ^  quatenus  sollicitudo 
"  nostra,  quee  de  vestri  vestrorumque  omnium  animge 
"  salute  optabilia  desideranter  expect  at,  vobis  nuncian- 
*'  tibus  reveletur,  "*  illustrationemque  Divinge  propitia- 
''  tionis  in  vobis  difFusam  opulentius  agnoscentes,  hilari 
''  confessione  largitori  omnium  bonorum  Deo,  et  beato 
"  Petro  apostolorum  principi,  uberes  merito  gratiiis  ex- 
"  solvamus. 


*  tunrum  IMS. 
»  1  Cor.  vii.  \4. 


'  relevetis  MB. 
*  rclevetvr  I\IB. 


162  .        HISTORIA  MONASTERII 

''  Prseterea  benedictionem  protectoris  vestri  beati  Petri 
"  apostolorum  principis  vobis  direximuS;  id  est,  specu- 
"  lum  argentemn  et  pectinem  eburneum  ^  inaiii-atum ; 
"  quod  petimus  "iit  eo  benignitatis  animo  gloria  vestra 
'''  suscipiat,  quo  a  nobis  noscitur  destinatum/' 

De  DifficuUate  Conversionis  Regis  Edivyni. 

Eadwin's         4^  gg^^  j^on  obstantibus  tantis  ac  talibus  epistolis  ex- 
before         hortatoriis  a  Bonifacio  missis,  coelestique    oraculo,  quod 

embracmg  i|]j^  quondam   exulanti  apud    Redivaldum  ree'em  Orien- 

Chnstian-  .   -■-  ...  . 

ity.  talium    Anglorum   pietas    Divina  revelare    dignata    est, 

quam  difficulter   tamen    potuit  prastactus  Paulinus  epi- 

scopus  eundem  Edw^mum  regem  ad  confessionem  verse 

fidei    inclinare,    longum    et  tsediosum   referre  lectoribus 

videretur.    Tandem  vero,  Paulino  fiducialiter  suggerenti, 

suscipere    se    fidem,    quam    docebat,  et   velle   et    debere 

jugiter  respondebat ;  sed  tamen  cum  amicis  adhuc  suis 

principalibus  et  consiliariis  suis  sese  de  hoc  collaturum 

esse  dicebat,   ut,   si  illi  eadem    cum    eo  sentire  vellent, 

omnes  pariter  in  fonte  vit^  Cln-isto  consecrarentiu-. 

He  sum-  5.  Et    annuente    Paulino,    fecit    ut    dixerat.     Habito 

untena         enim  cum  sapientibus  consilio,  sciscitabatur  singillatim 

gemdt  to      ab  omnibus,  qualis  doctrina  sibi  bsec,  eatenus  inaudita, 

discuss  tllG 

subject.       ^^  novus  Divinitatis  cultus,  qui  prsedicabatui^  suis  con- 

ceptibus  videretur. 

Argument       6.  Cui  primus  pontificum,  nomine  Coaesi,^  continuo  sic 

heathen      respondit :  "  Tu  vide,  rex,  quale  sit  Loc,  quod  nobis  modo 

pontiff.        <(  praedicatur ;  ego    autem    tibi   verissime    quod  ^    didici 

''  profiteor,     quia    nihil    omnino    virtutis    habet,    nihil 

''  utilitatis,  religio  ilia,  quam  hucusque  tenuimus  :  nullus 

"  enim  tuorum    studio.siiis    quam   ego   cultui^ae    deorum 

"  nostrorum  seipper^  se  subdidit ;  et  nihilomitius  multi 

"  sunt,    qui  ampiiora  a  te  beneficia  quam  ego,   et  ma- 


^  eboreum  MB.  I       ^  IMB.  adds  certum. 

2  Coifi  MB.  (Bed.  ii.  13.  |      ^  semper']  wanting  in  MB. 


S.   ATJGUSTIXI   CAXTUAEIEXSIS.  163 

"  jores  accipiunt  dignitates,  magisque  prosperantur  in 
''  omnibus,  quse  agenda  vel  adqiiirenda  disponunt.  Si 
''  autem  dii  aliqiiid  valerent,  me  potius  juvare  vellent, 
"  qui  illis  intentius  obedire^  cnravi.  Unde  restat  nt, 
"  si  ea,  qu8e  nunc  nobis  nova  a  Paulino-  praedicantur, 
"  meliora  esse  et  fortiora,  habita  examinatione,  per- 
"  spexeris,  suscipere  ilia  absque  uUo  cunctamine  festi- 
*'  nemus.' 

7.  Cujus  suasioni  verbisque  piiidentibus  alius  optima-  Argument 
turn  regis  tribuit  assensum,  continuoque  subdidit  :  "  Ta-  ^.j^g  nobles. 
"  lem/'  inquit,  "  mihi  videtur,  rex,  vita  hominum  pr^esens 

"  in  terris  ad  comparationem  ejus,  quod  nobis  incertum 
"  est,  temporis,  quale  cum,  te  residente  ad  coenam 
'•'  cum  ministris  tuis  ac  ducibus,  tempore  brumali,  ac- 
''  censo  quidem  foco  in  medio  et  calido  efFecto  coena- 
"  culo,  fui^entibus  autem  foris  per  omnia  turbinibus 
"  hiemalium  pluviarum  vel  nivium,  adveniens^  imus 
"  passerum  domum  citissime  pervolaverit,  qui,  cimi  per 
"  unum  ostium  ingrediens,  mox  per  aliud  exierit. 
''  Ipse  quidem,  tempore  quo  intus  est,  liiemis  tempes- 
"  tate  non  tangitur  ;  sed  tamen,  parvissimo  spatio  se- 
"  renitatis  ad  momentum  excui'so,  mox  de  liieme  in 
"  hiemem  regrediens  tuis  oculis  elabitur.  Ita  liaec 
'''  vita  hominum  ad  modicum  apparet ;  quid  autem  se- 
"  quatur,  quidve  pr?ecesserit,  prorsus  ignoramus.  Unde, 
fol.  19  b.  "  si  h?ec  nova  doctrina  certius  aliquid  attulit,  merito 
"  esse  sequenda  videtur."  His  similia  et  cseteri  ma- 
jores  natu  ac  regis  consiliarii  divinitus  admoniti  pro- 
sequebantur. 

8.  Adjecit  autem  Coaesi,^  quia  vellet  ipsum  Paidinum  The  ulti- 
diligentius  audire  de  Deo,  quem  pra3dicabat,  verbum  fa-  "jJ^^J^i/q^ 
cientem.     Quod  cum,  jubente  rege,  faceret,  exclamavit,  raulinus 


'  intentius      ohedire]       impensius 
servire  MB. 

*a  Paulino']  wanting  in  jMB. 


^  adveniensque  MB, 

'  Coifi  MB. 

L    2 


1G4  HISTORIA  MOXASTERII 

and  his  auditis  ejus  sermonibus,  dicens :  '*  Jam  oliiii  intellex- 
cause.  u  QY2iVii  nil^  esse  quod  colebamus ;  quia  videlicet  quanto 
"  studiosius  pristino-  cultu  veritatem  quserebam,  tanto 
''  minus  inveiiiebam.  Nunc  autem  aperte  profiteor,  quia 
"  in  liac  pr^edicatione  Veritas  claret  ilia,  quse  nobis  tribu- 
"  ere  £eteiTL?e  beatitudinis  valet  dona;^  Unde  suo^D-ero, 
''  rex,  ut  templa  et  altaria,  qu?e  sine  fructu  utilitatis  sa- 
"  cravimus,  citius"^  anatliemati,  jiecnbn^  igni  tradamus." 
Quid  plura  ?  pr^ebuit  palam  assensum  evangelizandi^ 
beato  Paulino  rex,  et  abrenunciata  idolatria,  fidem' 
Cbristi  suscipere  confessus  est.  Cumque  a  pr^efato  pon- 
tifice  sacrorum  suormn  queereret,  quis  aras  et  fana  ido- 
lorum,  cum  septis,  quibus  erant  circumclata.  primus 
profanare  deberet,  ille  respondit :  "  Ego.  Quis  enim  ea, 
*'  qutE  per  stultitiam  colui,  nunc  ad  exemplum  omnium 
"  aptius  quam  ipse,  per  sapientiam  mihi  a  Deo  vero 
''  donatam,  destruam  ? "  Statimc[ue  abjecta  superstitione 
vanitatis,  rogavit  sibi  regem  arma  dari,^  et  equum 
emissarium,  quem  ascendens  ad  idola  destruenda  veni- 
ret.  iSTon  enim  licuerat  pontificem  sacrorum  vel  arma 
ferre,  vel  prset^rquam^  in  equa  equitare.  Accinctus 
ergo  giadio  pontifex  Coaesi^^  accepit  lanceam  in  manu, 
et  ascendens  emissarium  regis  pergebat  ad  idola.  Quod 
aspiciens  populus^^  gestimabat  eum  insanire.  Nee  dis- 
tulit  ille,  mox  ut  appropiabat'-  ad  fanum,  profanare 
illud,  injecta  in  eo  lancea,  quam  tcnebat :  multumque 
gavisus  de  acfuitione  veri  Dei  cultus  iussit  sociis  de- 
struere  ac  succendere  fanum,  cum  omnibus  septis 
ejus.     Ostenditui'    autem    ille    locus  Cjuondam  idolorum 


^  nihil  ilB.  I       "  cvangeJizanti  MB. 

2  pristiiio']  in  eo  MB.  i       '  MB.  adds  se. 

^  tribuere  ceterncB  beatitudinis  valet  \       ^  dare  MB. 
dona.']  vitse,  salutis,  et  beatitudinis  }       ®  prater  jSIB. 
sctemae  dona  valet  tribuere.  MB. 

*  ocius  MB. 

^  eiMB. 


'"  Coifi  MB. 
"  vulyus  MB. 


^-  propiabat  MB, 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIEXSIS. 


165 


non  longe  ab  Eboraco  ad  orientem,  ultra  amnem  Dor- 
wentionem,  et  vocatur  hodie  Godmundingaham/  ubi 
pontifex  ipse,  inspirante  Deo  vero,  polluit  ac  destruxit 
eas,  quas  ipse  sacraverat,  aras. 

9.  Baptizatus  itaque  est  a  Paulino  rex  Edwinus  Ebo- Baptism  of 
raci,  in  die  sancti  Pasclise,  qui  tunc  fuit  pridie  Iduum  ^-oJ^hum- 
Aprilium,^  in  ecclesia,   quam  ibidem  in  honorem  sancti  brian  King 
Petri  ipse  de  ligno,    cum  catecbizaretui'  atque  ad  per-  527.°^  ' 
cipiendum  baptisma  imbueretur,  citato  opere   construxit. 
In  qua  etiam  civitate  ipsi^  doctori  atque  antistiti  suo 
Paulino    sedem    episcopatus    donavit,     anno    Dominic?e 
Incarnationis  DCXXVII. 


Be  Conversione  Regis  Orientalium  Anglorum  per 

Edwynum. 

10.  Tantum  vero  devotionis  prsefatus  Edwynus   erga  Attempt  ia] 
cultiun  habuit  veritatis,  ut  etiam  regi  Orientalium  Anoio-  ^^^^  *^°' 

'  o  o        giia  to 

rum,  Eorpwaldo,  filio  Peduualdi,  de  quo  sub  Titulo  "  de  combine 
"  Dotatione "   bujus  monasterii   planius  memoravi,  vis-  ^^^^  chris^ 
ceraliter  persuaderet,  j-elictis  idoloiaim   superstitionibus,  tian  sys- 
fidem    et   sacramenta  Christi,  cum  sua   provincia,  susci-  ^^°^^' 
pere.      Pater  enim  ejus  Reduualdus  jamdudum  in  Cantia 
sacramentis    Clu'istianee  fidei,    tempore  regis    Etbelberti 
patris  regis  Edbaldi,   imbutus     est,  sed  frustra.      Nam 
rediens    domum,  ab  uxore  sua  et    quibusdam    perversis 
doctoribus   seductus  est,    atque    a   sinceritate   fidei    de- 
pravatus  babuit  posteriora  pejora  prioribus ;  ita  ut,   in 
morem    antiquormn   Samaritanorum,  et  Clmsto   servire 
videretur   et    diis  quibus    antea     serviebat ;    atque     in 
eodem  fano  et  altare  haberet  ad  sacrificium  Christi,  et 
arulam  ad  victimas  dsemoniorum. 


'  Now  Godmanham,  two  miles 
from  Market  Weighton,  in  the 
East  Biding. 


*  April  12;  but  Easter  fell  on  the 
10th  of  April  in  627. 
3  ipse^Ui.  (Bed.  ii.  14.) 


}6Q 


HISTORIA  MONASTERII 


Eorpwald.        n    Erat  tamen    natu    nobilis,   filius    videlicet  Titili, 
cujus    pater   WfFa,  a  quo  reges  Orientalium  Angiorum 
Wffingas     appellant.       Hujus    enim   filius,    Eorpwaldus 
prsetactus,    non    multo     postquam  fidem,  suadente  rege 
Edwyno,    suscepit,     a   viro   gentili,    nomine    Riehberto, 
occisus  est,  et  exinde  tribus  annis  provincia  in    errore 
versata    est,    donee    regnum    acceperat    frater   ejusdem 
Sigeberht's  Eorpwaldi  Sigeberlitus,  vir  per  omnia   Cln-istianissimus 
ardour ;      ac  doctissimus,  qui,  vivente  adhuc  fratre,   cum  exularet 
in    Gallia,   fidei    sacramentis    adlisesit ;     quorum    j)arti- 
cipem  mox,  ubi  regnare  coepit,  conversam  totam  suam  fol.  20. 
supported    provinciam  facere  curavit.       Cujus  studiis    gloriosissime 
J    ehx;    fg^yj^    Felix  episcopus,  de  Burgundiorum    partibus,    ubi 
ortus    et    ordinatus    est,    cum    venisset    ad    Honorium 
arcliiepiscopum  Cantuarise    eique    indicasset    desiderium 
suum,  misit  eum  ad  prsedicandum  verbum  vitas  Orien- 
talium nationi    Angiorum.       Nee  vota  ipsius    incassum 
cecidere,  quin  potius  fructum  in  ea  multiplicem  creden- 
tium    populorum    pius    agri    spiritualis    cultor    invenit. 
who  be-      Siquidem    totam    illam    provinciam,  juxta    sui  nominis 
firSbishoD  sacramentum,  a  longa  iniquitate  atque  inf elicit  ate  libe- 
of  Don-      ratam,  ad  fidem  et  opera  justitiae  ad  perpetuae  felicitatis 
'  dona  perduxit,  accepitque  sedem  episcopatus  in  civitate 

and  the       Donwichnica,  id  est,  Donwiclie,    ubi   scliolas  Htterarum 
founder  of   opportunis    locis    instituens,    barbariem   gentis    sensim, 
schools        comitante  lingua  Latina,  studiosius  informabat. 
His  re-  12.  Decursa  igitur  vitae  meta,  post  xvii.  annos  episco- 

mams         patus,   primus  Orientalium  Anoiorum,    id  est  Nortlifol- 
translated     \  .      '    ^  .  .  ,  ta  •  -,     •  n 

to  Soham ;  ctiicorum,  episcopus  m  sede  sua  Donwicnnica  sepultus 
est,  indeque  translatus  apud  Saeliam,^  quae  est  villa 
juxta  stagnum,  quod,  volentibus  ire  in  Ely  quondam 
periculosum  navibus,  nunc  '^  facta  via  per  palustre  arun- 
dinetum,  pedibus  pertransitur.  Sunt  enim  ibi  adhuc  in- 
dicia dirutae  et  Danis  incensae  ecclesiae,  quae  babitatores 


'  Now  Soham. 

2  i.e.  in  the  time  of  William  of  Malmesbury,  from  whom  the  passage  is 
borrowed..  -  .    ._ 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIENSIS. 


167 


pariter  exustos  ruinis  operuit  suis.      Corpus  vero  ejus-  and  finally . 
dem    sancti    episcopi    Felicis,    multo  post  qusesitum    et  ^^  ^a°^sey* 
repertum,  in  Ramesiensi  coenobio   humatuni  est.       Ista 
testatur  Willielmus  Malmesberieiisis     ^'  de    Gestis  Pon- 
"  tificum/'  lib.  ii.  cap.  iv. ;  ^  ubi  etiam  dicit,  quod  duo 
semper    episcopi    rexerunt    provinciam    illam    nobilem- 
Orientaliuni  Anglorum  usque  ad  tempus  Egbriliti  regis 
AVest-Saxonum,    quorum    unus  sedebat   apud  Donwich,  Bishopric 
ut  prsefertur,  et  alter  apud  Elmliam,    quae  septem  mil-  ^^^  ^' 
iibus  passuum  a  Walsingham  distare  videtur. 

13.  Sed  postea  incursu  provincialium  cessarunt  episco-  '^^^  ^^^     ' 

^  ^  .11  transferred 

patus,  et  ex  duobus  unus  factus  sedem  episcopalem  apud  under  Kor- 

Elmham    accepit,  et  usque  adventum  NoiTaannorum  in  2^^^  ^^" 
y     '      ^  ^  _  ^  liuences 

Angliam    perdura^dt ;    post    adventum    vero    Willelmi  to  Thet- 
Conquestoris,  sexto  videlicet   anno   regni   ejusdem,  pro- 
motus    est   in   episcopum    Elmhamensem   natione    Nor- 
mannus,  nomine  Heifastus,  qui  ne  nihil  fecisse  videretur, 
ut  sunt   Normanni  famge  in  futurum  studiosissimi,  epi- 
scopatum  de  Elmbam  transtulit  ad  Tlietfordum.     Postea 
vero,  diebus  Willelmi  Pufi,  filii  videlicet  Willelmi  Con-  Corrupt 
questoris,  Herbertus    cognomento    Losinga   emit  episco-  PJ^t^^^s 
patum    Thetfordensem.       Fuit    enim    vir   iste    magnus  Losinga ; 
simonise   fautor   eo   tempore,    quo     rex    ipse  Willelmus 
totius  ecclesise  Anglicanae    sibimet  retinuit  baculos  om- 
nes    et    singulos^    pastorales    venales.       Pecunia    enim 
regiam    sollicitudinem    invisca\dt    et   promissiones    non 
leves  favori    principum   assibilavit.      Verumtamen  eiTO- 
neum  impetum  juventutis  poenitentia  abolevit,  Romam 
profectus  severioribus  annis,  ubi  loci  simoniacum  bacu- 
lum    et   annulum    deponens,    indulgentia  clementissimge 
sedis  iterum   recipere  meruit ;    sicque    domum  reversus  ^hich  led 
sedem    episcopalem   de    Thetford   transtulit   ad   Norwi- !?  ^^!  ^^^' 

^^  ^  ^  tner  trans- 

cum,  ubi  monachorum    congregationem  numero  et  reli-  fer  of  the 


'  "  Scriptores  postBedam,"  p.  237. 
-  nob'dem'\  wanting  in  WM. 


'  The  Author  meant,  perhaps,  to 

■write  annulvs. 


168 


HISTORIA  MONASTEPJI 


bishopr'c 
to  Nor- 


Introduc- 
tion of 
Cluniac 
monks  to 
Thetford. 


Sigeterht 
retreats  to 
a  cloister. 


Egric. 
Anna. 

Ethelheri. 

Ethelwald, 

and  his 
successors. 


Death  of 
St.  Ed- 
mund, 870 


gione  percelebrem  instituit,  omnia  eis  necessaria  sumptu 
mercatus  domestico.  Providens  enim  successorum  que- 
relse,  nullas  de  episcopio  terras  monacliis  largitus  est, 
ne  illi  Dei  famulos  frandarent  victualibus,  siquid  ofFen- 
dissent,  quod  siiis  competeret  rebus.  Prgeterea  apud 
Thetfordura  monachos  Cluniacenses  instituit;  in  trans- 
lationis  episcopii  recompensam,  prseteritarumque  ofFensa- 
rum  molem  numerosa  virtutum  gratia  obumbravit,  prse 
se  semper  ferens  Hieronymi  dictum :  ^  ''  Eri'avimus 
*'  juvenes,  emendemiLS  senes." 

14.  H?ec  enim  omnia  Willelmus  Malmesberiensis  '' de 
"  Gestis  Pontificum/'  lib.  i.^  "De  Gestis''  vero  "Regum" 
testatui'^  idem,  lib.  i.  cap.  Ixxix.,  quod  Sigebertus,  rex 
praetactus,  frater  Eorpwaldi,  saeculo  renuncians,  monas- 
ticasque  tonsui"^  compos,  Egrico  cognato  thronum  reli- 
quit ;  cum  quo  a  Penda,  rege  Merciorum,  sociali  bello 
appetitus  mortem  oppetiit."^  Successor  Egiici  fuit  Anna, 
filius  Eni^  fratris  Reduualdi,  eodem  furente  Penda 
simili  involutus  exitio.  Successor  Anngg,  frater  ejus 
Etliellierius,  occisus  est  a  rege  NortlianimbroiTim  Os- 
wyo  cum  Penda  ;  et  merit o,  eo  quod  ei  concurreret  in 
auxibum  et  fulciret  exercitum,  qui  pessum*^  dedisset  fol- 20  b. 
fratrem  et  cognatum.  Hujus  successor,  frater  Ethel- 
waldus,  continuatis  successoribus  regnum  reliquit  ejus- 
dem  Ethelherii  filiis  Adulpbo  et  Altimoldo.^  His 
Beorna.  Huic  successit  Etliekedus ;  hujus  filius  fuit 
sanctus  Egelbiii:hus,^  quem  Offa  rex  Merciorum  dolose 
interemit.  Pauci  enim  post  eum  in  Orientali  Anglia 
regnaveinint  potentes  usque  ad  sanctum  Edmundum, 
pro  violentia  Merciorum,  qui  anno  Incarnationis  Do- 
minicse  DCCCLXX.,  et  regTd  sui  xvi.,  ab  HjTiguar  et 
Hubba,  paganis  gentis  Danicee,  interemptus  est. 


^  "  Apolog.  adv.  Rufin."  lib.  iii. 
Opp.  iv.  ii.  col.  445,  ed.  Bened. 
There  the  reading  is  emendemur. 

-  "  Scriptores  post  Bedam,"  p.  239. 

^  ibid.  p.  54. 

*  appeciit  MS. 


5  Emj  MS. 
'^  passwn  MS. 


'  Elii-oJdo    WM.    ("Script,   post 
Bed."  p.  54.) 

8  Ethdbirthus  WM. 


S.   ATJGUSTINI   CANTUARIENSIS.  1G9 

15.  Ex  quo  in  Orientali  Angiia  desiere  regnare  Angli  The  Danes 
annis  quinquaginta.  Noveimio  enim  paganis  vastan-  ^no-iia^and 
tibus,  subjacuit  provincia  sine  rege.     Postea  enim,  tarn  Essex : 

in  Orientali  Angiia  quam  in  Orientali  Saxonia,  rex 
Danicse  gentis,  nomine  Gutbrun,  regnavit  annis  xii., 
tempore  regis  West-Saxoniim  ^Ifredi  filii  Etbeluulpbi. 
Gutbrun  vero  babuit  successorem  ejusdem  Danicse 
gentis  nomine  Eobric,  qui,  cum  regnasset  annis  xiv., 
peremptus  est  ab  Anglis,  eo  quod  inciviliter  in  eos 
egisset.  Nee  tamen  ex  boo  Anglis  Orientalibus  et 
Saxonibus  ^  assurrexit,  Danorum  comitibus  vel  eos 
prementibus,  vel  in  West-Saxonum  reges  acuentibus, 
donee  Eduuardus,  bujus  nominis  omnium  regum  An- 
glorum  primus,  cognomento  Senior,  filius  Elfredi  prse- 
tacti,  qui  regna  Merciorum  et  West-Saxonum  conjunxe-  expelled 
rat,  ambas  provincias,  Orientalium  videlicet  Anglorum  ^^e  Elder, 
et  Orientalium  Saxonum,  expulsis  Danis,  liberatis 
Anglis,  suo,  id  est  West-Saxonico,  imperio  adjecit,  anno 
post  martyrium  sancti  Edmundi  quinquagesimo,  et 
regni  ejusdem  Eduuardi  quinto  decimo.  Ista  enim 
pragter  propositum  pristinum  inserui,  ut  regum  Orien- 
talium Anglorum  seriem  quodammodo  legentibus  de- 
clararem. 

16.  Prsedicabat  autem  Paulinus  prsetactus  Dei  verbum  Preaching 

X  •     T     •  j_  •  1  •  T  of  Paulinus 

provmciee    Lmdissi,    quce    est    prima     ad    meridianam  ^j.^  ^^^  ^^^.^1^ 
Humbrae    fluminis    ripam,     pertingens    usque    ad  mare,  of  Lincoln- 

•  •    sliirc 

In  qua,  videlicet  civitate  Lindecolina,  ecclesiam  operis 
egregii  de  lapide  fecit ;  cujus  tecto  vel  longa  incuria 
vel  bostili  manu  dejecto,  venerabilis  Beda  usqvie  ad 
sua  tempora  stare  parietes  attestatur,-  ac  omnibus 
annis  aliqua  sanitatum  miracula   fieri  in  eadem. 

17.  Anno    itaque    Incarnationis    Dominica3    DCXXXV.  P>eath  of 
Justus  arcliiepiscopus,  quarto  Idus  Novembris  ad  coeles-  bishop 
tia  regna  sublatus,  cum  suis  prsedecessoribus,  juxta  bea-  Justus, 


^  ex    hoc    Avglis    Orientalihus    et    j       ^  t' ujst.  Eccl."  ii.  IG. 
Saxonibus]  eis  libertas  WM.  I 


170 


HISTORIA  MONASTEKII 


Nov.  10,     tissimi  Augustini  decretum,  lionorifice  sepelitur.     Cujus 
^^^"  tumbae  superscriptio   fertur   talis  : — 

EpitaphiuTYi  Justi} 

"  Istud  liabet  bustmn  mentis  et  nomine  Justum, 
Quarto  jm^e  datus  cui  cessit  pontificatus. 
Pro  meritis  Justi,  sancta  gravitate  venusti, 
Gratia  divinam  divina  dat  hie  medicinam/' 


Consecra- 
tion of  the 
new  Arch 
bishop  at 
Lincoln. 


Arrival  of 
tsvo  '  pal- 
lia.' 


Letter  of 
Pope  Ho- 
norius  I. 


De  O/'dinatione  Honorii  ArcJiiepiscopi. 

18.  Justo  itaque  ad  regna  coelestia  sublato,  Honorius, 
natione  Romanus,  in  archiepiscopum  est  electus.  Hie 
enim  ordinandus  venit  in  Lindoeolinam  civitatem  ad 
Paulinum,  et  ab  eodem,  in  ecclesia  quam  ipse  funda- 
verat,  quintus  ab  Augustino  Doruvernensis  ecclesiaB 
ordinatus  antistes.  Hoc  enim  tempore  praesulatum 
sedis  apostolic£e  Honorius  Bonifacii  successor  tenebat, 
qui  ubi  gentem  Northanimbrorum,  cum  suo  rege,  ad 
fidem  Christi,  Paulino  evangelizante,  conversam  esse 
didicit,  misit  duo  pallia,  unum  Honorio  et  aliud  Pau- 
lino, regique  Edwyno  misit  litteras  exliortatorias,  pa- 
terna  illimi  caritate  accendens,  ut  in  fide  veritatis, 
quam  acceperant,  persistere  semper  ac  proficere  cura- 
rent.  In  quibus  litteris  utriusque  pallii  mentio  anno- 
tatur. 

19.  Litterarum  vero  ab  Honorio  papa  ad  eundem 
Honorium  arcliiepiscopum  in  hac  parte  missarum  tenor 
est  iste  : — 


Epistola   Honorii   Papce   ad  Honoriuiin.^ 

"  DiLECTissiMO  fratri  Honorio,  Honorius.     Inter  plu- 
"  rima,  quse  Pedemptoris  nostri  misericordia  suis  famu- 


*  Marginal  addition  :  "  Obitus 
sancti  Justi  archiepiscopi,  anno 
regni  regis  .^^dbaldi  xix." 


2  Printed  in  Bed.  "  Hist.  Eccl." 

ii.  18. 


S.   AUGUSTIXI   CANTUAEIEXSIS.  171 

"  lis  clignatur  bononun  munera  pr?erogare/  illud  etiam 
''  clementer  collata  suae  pietatis  munificentia  tribuit, 
"  quoties  per  fraternos  affatus  unanimem  -  dilectionem 
"  qiiadam  contemplatione  alternis  aspectibus  reprsesen- 
fol.  21.  ''  tat.  Pro  qiiibus  Majestati  ejus  gratias  inclesinenter 
''  exsolvimus,  Eumque  votis  supplicibus  exoramus,  ut 
''  vestram  dilectionem  in  prsedicatione  evangelii  elabo- 
"  rantem  ^  et  frnctificantem,  sectantemqiie  magistri  et 
^'  capitis  sui  sancti  Gregorii  regnlam,  perpeti  stabi- 
.''  litate  confirmet,  et  ad  aiigmentum  ecclesise  suf8 
"  potiora  per  suos  *  suscitet  incrementa,  ut  fide  et  opere, 
'^  in  timore  Dei  et  caritate  vestra,  adquisitio  decesso- 
^'  runi^  vestrorum,  quse  per  domini  Gregorii  exordia 
'^  pullulat,  convalescendo  amplius  extendatiu' ;  ut  ipsa 
"  nos  Dominici  Eloquii  promissa  in  futuro  respiciant, 
"  vosque  vox  ipsa  ^  ad  seternam  festivitatem  evocet  :  ^ 
''  '  Venite  ad  me  omnes,  qui  laboratis  et  onerati  estis, 
"  '  et  ep:o  reficiam  vos/  Et  iterum :  ^  '  Euo-e,  serve 
"  '  bone  et  fidelis ;  quia  super  pauca  fuisti  fidelis, 
"  '  super  multa  te  constituam :  intra  in  gaudium 
"  '  Domini  tui/  Et  nos  equidem,  fratres  carissimi,  bsec 
''  vobis  pro  seterna  caritate  exhortationis  verba  pro- 
''  mittentes,  ^  quae  rursus  pro  ecclesiarum  vestrarum 
'^  pri\'ilegiis  congruere  posse  conspicimus,  non  desisti- 
"  mus  impertire.  Et  tam  juxta  petitionem  vestram, ^^ 
''  quam  filiorum  nostroiaun  regum,  vobis  prsesenti 
"  nostra  prseceptione,^^  vice  beati  Petri  apostoloinim 
"  principis,  auctoritatem  tribuimus,  ut  quando  ununi 
"  ex  vobis  Diviaa  ad  se  jusserit  gratia  revocari,  ^-  is, 
'^  qui  superstes  fuerit,  alteiimi  in  loco  defuncti  de- 
^'  beat    episcopum    ordinare.      Pro    qua    etiam    re    sin- 


*  prorogare  MS. 

*  unianimam  MB. 

*  lahorantevi  MB. 

*  vos  MB. 

*  decessor unique  ^LB. 
«  ista  MB. 

'  S.  Matt.  XL  28. 


»  S.  Matt.  XXV.  2 1 . 

^  prcemittentcs  MB. 

'°  vestram  petitionem  ^IB. 

"  prasenti  nostra  pia'ccptione~\  per 
prajsentem  nostrain  pricceptionem 
MB. 

'-  vocari  1MB. 


172 


HISTOEIA  MONASTERII 


gula  vestrge  dilectioni  ^  pallia  pro  eadem  ordina- 
tione  celebranda  direximus,  ut  per  nostrse  prsecepti- 
onis  auctoritatem  possitis  Deo  placitam  ordinationem 
efficere ;  quia  ut  hsec  vobis  concederemus  longa 
terrarum  marisque  intervalla,  quae  inter  nos  ac  vos 
obsistunt,  ad  hsec  nos  condescendere  coegerunt,  ut 
nulla  possit  ecclesiarum  vestrariun  jactura  per  cu- 
juslibet  occasionis  obtentum  quoquo  modo  pro  ve- 
nire, sed  potius  commissi  vobis  populi  devotionem 
plenius  propagare.  Deus  te  incolumem  custodiat, 
dilectissime    frater. 

"  Data  die  tertio  Iduum  Juniarum,  imperantibus 
dominis  nostris  piissimis  ~  Augustis,  Heraclio,  anno  vi- 
cesimo  quarto,  post  consulatum  ejusdem  anno  vicesimo 
tertio,^  sed  et  Heraclio  felicissimo  Csesare,  id  est* 
filio  ejus,  anno  tertio,  Indictione  septima ;  id  est, 
anno  Dominicse  Incarnationis  sexcentesimo  tricesimo 
tertio.^ 


Other  pa-  20.  Misit  etiam  idem  papa  litteras  de  Pascbae  observa- 
pai  re-  tione,  ne  contra  Pasclialem  compotum  et  decreta  syno- 
dalium  totius  orbis  pontificum  aliud  Pascba  celebrarent. 
Scripsit  etiam  eisdem  et  Johannes,  qui  successori  ejus- 
dem Honorii  Severino  successit,  cum  adbuc  esset  electus 
in  pontificatum,  tam  pro  eodem  errore,  quam  pro 
Pelagiana  hseresi,  quam  apud  eos  reviviscere  didicerat.^ 

Defeat  and       91.  Anno  itaque  Incarnationis  Dominicse  sexcentesimo 

deatli  of 

Eadwin,      tricesimo  tertio   rebellavit   adversus   prsefatam    Eadwy- 

?o°i*  ^''      num  Ceadwalla,  rex    Britonum,  auxilium  praebente    illi 

Penda,    rege    Merciorum ;    et  conserto    gravi   proelio  in 


^  dilectionis  MS. 

-piissimis]  wanting  in  MB. 

^  post  consulatum  ejusdem  anno 
vicesimo  tertio.']  Corrected  from  the 
MS.  reading:  "ejusdem  anno  vi- 
cesimo tertio  et  consulatus  ejus 
anno  tertio;"  which  is  manifestly 
corrupt. 


*  id  est]  item  MB. 

5  quarto  MB.  If  the  Indiction  be 
correctly  given,  the  true  date  is 
June  11,  634:  cf.  "  Monum.  Britan." 
p.  170,n.  C) 

^  dldiscerat  MS. 


S.   AUGTJSTINI   CANTUAEIENSIS.  ,  1  73 

campo,  qui  vocatur  Haetfeld,^  occisus  est  idem  rex 
Eadwinus  eodem  anno,  quarto  Iduum  Octobrium, 
ejusque  totus  vel  interemptus  est  exercitus  vel  disper- 
sus.  In  quo  etiam  bello,  ante  ilium  unus  filius  ejus 
Osfridus  juvenis  bellicosus  occisus  cecidit ;  alter  Eadfri- 
dus,  neccessitate  cogente,  ad  Pendam  regem  transfugit, 
et  ab  eo  postmodum,  regnante  Oswaldo,  contra  fidem 
jurisjurandi  peremptus  est.  Allatum  est  autem  caput 
Eadwyni  regis  Eboracum,  et  postea  illatum  est  in 
ecclesiam  beati  Petri  apostoli,  quam  incepit,  sed  suc- 
cessor ejus  Oswaldus  perfecit,  positumque  est  in  por- 
ticu  sancti  Gregorii,  a  cujus  ipse  discipulo  Paulino 
susceperat  verbum  vitae.  Turbatis  itaque  rebus  Nor-  ^^*"P  ^^ 
thanimbrorum  articulo  liujus  cladis,  cum  nil  alicubi  to  Kent. 
prgesidii  nisi  in  fuga  esse  videretur,  Paulinus  archiepi- 
Scopus,  assumpta  secum  regina  ^tlielburga,  quam  pri- 
dem  adduxerat,  rediit  Cantiam  navigio,  ubi  ab  Honorio 
arcliiepiscopo  et  rege  ^dbaldo,  necnon  a  Gratioso, 
liujus  monasterii  abbate  quarto,  multum  lionorifice 
fol.  21  b.    susceptus   est. 

22.  Hoc  enim  tempore  Rofensis  ecclesia  past  ore  vaca-  Death  ot 
bat,  eo  quod  Romanus,  de  quo  supra  fit  mentio,  ad  Ho-  at^sea^"^ 
norium  papam  transmissus  in  fluctibus  maris  Italici  est 
submersus.     Cujus  cur  am  idem  Paulinus,  invitatione  et 
rogatu  Honorii  archiepiscopi  et  Eadbaldi  regis,  suscepit,  his  place 
in    ecclesia  sua  Eboraci  Jacobum   diaconum    dimittens,  Pa^uUn^^^ 
qui  multo  exhinc  tempore  magnas  antiquo  liosti  prcedas 
docendo    eripuit    et    baptizando.      Pallium    vero,    quod 
Paulinus  a  summo  pontifice    Honorio  acceperat,    in  ec- 
clesia sua  Rofensi  reliquit  post  obitum  suum,  prout  in 
sequenti  erit  Titulo  declaratum. 

23.  Circa  lisec  tempora  Imperator  Heraclius,  devicta  The  Cross 
Perside   cum  gloria  rediens,  Zachariam   patriarcham   et  Recovered 

1  ,•  TT-  1  n       .         •    from  the 

omnem    populum    captivum    Hierosolymam    rediixit,   et  Persians 


»  Haethfelth    1MB.  (Bed.   ii.   20.)   now  Iladfield,  in  the  West    Riding 
of  Yorkshire. 


174 


HISTORIA  MOXASTERII 


"by  Herac- 

lius. 


Festival  of 
the  Exal- 
tation of 
the  Cross 
established, 

Isidore  of 
Seville. 


Death  of 

Abbot 

Gratiosus. 


sanctam  crucem  Dominicam,  quam  Cosdrae  ^  devicto 
recuperavit,  regio  ornatu  portans,  dum  per  portam,  per 
quam  Christus  bajulans  crucem  ad  passionem  exivit, 
vellet  intrare,  porta  divinitus  claudltur,  eidemque  im- 
peratori  humiliato  rursum  ad  intrandum  mii^aculosius 
aperitur ;  ob  quam  causam  celebritatem  exaltationis 
ejusdem  sanctse  crucis  papa  Honorius  instituit  fieri  an- 
nnatim,  -  prout  habetur  in  chronica  Martini  ^  et  plu- 
ribus   aliis. 

24.  Floruit  etiam  boc  tempore  Isidorus  Hispalensis 
episcopus,  qui  librum  Etymologiarum  composuit,  et 
chronicam^  a  tempore  Hieronymi  usque  ad  suum 
obitum  compilavit. 

25.  Anno  itaque  Dominicse  Incarnationis  Dcxxxviil. 
et  anno  regni  regis  Edbaldi  xxii.  obiit  venerabilis 
memorise  Gratiosus,  bujus  monasterii  abbas  quartus, 
anno  sui  regiminis  duodecimo  ;  ubi  vero  sepultus  fuerit 
mentio  in  chronicis  non  habetur.  De  quo,  loco  epitaphii, 
quidam  versificus  ita  scripsit  : — ^ 


FpitapJiium  Gratiosi  Ahhatis. 

"  Hie  abbas  quart  us  Gratiosus  contulit  artus, 
Cujus  adest  pausa  meriti  spiramine  clausa.'' 

Uxjolicit  Titulus  quintus  de  Gratioso  Ahhate. 


^  al.  Chosroe. 

2  See  "Liber  Pontificalis"  (ed. 
Vignol.)  i.  310. 

^  i.e.  Martinus  Poionus,  -whose 
Chronicle  "was  entitled  "  Martinia- 
nura."    Ed.  Basil.  1559. 


*  This  Chronicon  of  Isidore  of 
Seville  extends  to  the  year  626. 
He  died  in  636. 

^  Marginal  addition  :  "  Obitus 
Gratiosi  abbatis,  anno  regni  regis 
Edbaldi  xxii." 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS. 


175 


TlTULUS  YI. 


Be  Petronio  Ahhate. 

1.  MoETUO  igitiir  Gratioso  abbate,  Petrordus  eligitm^,  Benedic- 
natione  Romanus,  qui  ab    Honorio  archiepiscopo,  juxta  ^^^^^^^^ 
beatissimi  Augustini  decretum,  in  prsesenti  fait  ecclesia  640. 
benedictus,    anno    Domini    DCXL.      De    cujus    benedic- 

tione  qnsedam    fait    dilatio,  ut   apparet   per   clironicam 

Thomse  Sprot  ^  et  aliorum,  qui  notant  obitnm  Gratiosi 

abbatis,    prsedecessoris    ejusdem   Petronii,    extitisse    snb 

anno     Domini    Dcxxxviii.,    et   benedictionem    Petronii 

anno    Domini   DCXL.  ;    et    sic    duo    restant    anni   inter  Interreg- 

obitum  Gratiosi  et  benedictionem  huius  Petronii.    Quod  ^°^ 

.  tAvo  years. 

forte  Honorii  archiepiscopi  remotior  absentia  tunc  cau- 
sabat. 

2.  Eodem  enim  anno  dormivit  -  in  Domino  rex  Ead-  Death  of 
baldus,  postquam   regni   gubemacula  xxv.    armis,    Lau-  -^^^^ 
rentii   baptistae  sui,  Melliti,  Justi,  et  Honorii  archiepi- 
scoporum,    Joliannis,     Rufiniani,     Gratiosi    et    Petronii 
abbatum  liujus  monasterii  succedentibus  meritis,  catho- 

lice  rexerat.  ''Hie,''  teste  Beda,  lib.  iii.  ''de  Gestis/' 
cap.  vii.,^  "primus  regum  Anglorum  in  toto  regno  suo 
"  idola  relinqui  ac  destrui,  simul  et  jejunium  quadra- 
"  ginta  dierum  observari  principali  auctoritate  pr?ecepit. 
"  Quse  ne  facile  a  quopiam  posset  contemni,  in  trans- 
"  gressores  dig-nas  et  competentes  punitiones  proposuit/' 

3.  Genuit  autem  rex  Eadbaldus  ex  Emma  uxore  sua,  The  mem- 
filia  regis  Francise,  duos  filios,  Ermenredum  et  Ercomber-  f^^^^ji 


^  There  seems  to  be  no  allusion  to 
this  subject  in  the  so-called  "  Frag- 
menta  Sprottiana"  as  edited  by 
Ilearne.     Oxon.  1719. 

-  Marginal     addition  :     "  Obitus 


iEdbaldi  regis,  qui  sepultus  est  in 
pracsenti     ecclesia     juxta     patrem 
suum." 
^  leg.  viii. 


176 


HISTORIA  MONASTERII 


Foundation 
of  tlie 
monastery 
of  Limne. 


Custom  for 
the  English 
to  enter 
French 
convents. 


turn,  et  "iinam  filiam  nomine  Enswytliam.  ^  Ermen- 
redus  vero  genuit  duos  filios,  Etlielredum  et  Etliel- 
brithum.  Mortuo  qiioqne  Ermenredo  ante  patrem 
suum  Eadbaldum,  regni  gubernaculum  frater  ejus  Er- 
combertus  suscepit,  cujus  curse  duo  filii  Ermenredi  ad 
nutriendum  traditi  fiierant,  tali  conditione,  ut  cum 
adulti  essent,  Ercombertus  regimen  regni  hseredibus  re-  fol.  22.3 
stitueret  Ermenredi.  Fuerunt  autem  ejusdem  Ermen- 
redi ex  Oslaua  uxore  sua  tres  filise,  sorores  Etlieb^edi 
et  Ethelbritlii,  videlicet  Domneva,  Ermenburga,  et  Er- 
mengitha.  ^  Ercombertus  vero  accepit  uxorem  nomine 
Sexburgam,  filiam  Annse  regis  Orientaliuin  Angiorum, 
de  qua  genuit  duos  filios,  Egbertum  et  Lotharium,  et 
duas  filias,  Ermenildam  et  Ercono^otam.  Ethelburo^a 
vero,  soror  regis  Eadbaldi  prastacta,  hoc  tempore  monas- 
terium  de  Limninge  ^  fundavit,  in  villa  eodem  nomine 
vocitata,  quam  Eadbaldus  frater  ejus,  postquam  cum 
Paulino  episcopo,  sponso  suo  Edwyno  interfecto,  Can- 
tiam  est  reversa,  eidem  asseritur  contulisse. 

4.  "  Nam  eo  tempore,  necdum  multis  in  regione  An- 
''  glorum  monasteriis  constructis,''  teste  Beda,  libro  iii. 
'*  de  Gestis ''  cap.  vii.  [viii.],  "multi  de  Britannia,  mo- 
''  nachicse  conversationis  gratia,  Francorum  vel  Gallia- 
"  rum  monasteria  adire  solebant ;  sed  et  filias  suas 
"  eisdem  erudiendas,  ac  Sponso  coelesti  copulandas  mit- 
''  tebant ;''  maxime  in  Bricge,*  et  Cale,^  et  Andilegum^ 
monasteriis.  Inter  quas  erat  Spetrica,  "^  filia  uxoris 
Annse,  prsetacti  regis  Orientaliimi  Angiorum,  et  ejusdem 


*  "  Eanswitha,  quse  in  loco,  qui 
Eolcestan  dicitur,  requiescit."  Flo- 
rent.  Wigorn.  ad  Chronic  on  Ap- 
pend. C'  Mon.  Britan."  p.  635.) 

2  Cf.  "  Mon.  Britan.,"  as  ahove, 
■where  the  daughters  are  said  to  he 
four  in  number: — Ermenberga,  Er- 
menburga, JEtheldritha,  and  Er- 
mengitha.  Of  these  Ermenberga, 
•wife  of  Merewald,  the  King  of  the 
Mercians  or  West  Angles,  was  iden- 


tical with  Domneva,  as  we  gather 
from  Simeon  of  Durham.  ("  Mon. 
Britan."  p.  648  D.^ 

^  Now   Lympne   or  Limne,   near 
Hythe,  in  Kent. 

*  Now  Brie,  a  French  commune, 
in  the  departement  of  Ille-et-Vilaine. 

*  Chalks,  four  leagues  from  Paris. 
^  Andeley,  an  extinct  nunnery,  not 

far  from  Rouen. 
'  Sctthryd  MB. 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIENSIS.  177 

regis  filia  ^thelbui'ga,  ^    quse  utraque  cum    esset  pere- 
grina,  prse  mentis  virtutum,    ejusdem    monasterii  Bric- 
gensis  ^  constituitur    abbatissa.     Ethelbm^ga  vero,  soror  Burial- 
regis   ^dbaldi,  in   Domino  obdormivit,    sepultaque    est  ^^^^^^^^^ 
in    monasterio   de    Limninge,    quod    ipsa    fimdavit,    in  burga. 
quo,  coadunatis  sibi  Sanctis  virginibus,  velata  fuit. 

5.  RegTLum  itaque  North animbrorum  hoc  tempore  in  ^^^^°  ?^^ 
duas  iterum  provincias,  Deirorum  scilicet  et  Berniciorum,  Kings  in 
sicut  solebat  antiquitus,  divisa  est.     Unde  rege  Edwino,  ^'?rthum- 
ut    prsemittitur,    interfecto,    filius    patrui    ejus    Alfrici, 
nomine  Osricus,  regno  successerat  Deii'orum  ;  filius  vero 
-^thelfridi,  nomine  Eanfridus,  qui   de  iUa  provincia  ge- 
neris   originem  duxerat,  regno    successerat  Berniciorum. 

Nam  ^  toto  tempore,  quo  regnavit  praitactus  Eadwinus, 
fiKus  Allee,  filii  regis  ^thelfridi,  qui  ante  ilium  regna- 
verat,  cum  magna  nobilium  juventute  apud  Scott os 
sive  Pictos  exulabant,  catechizati  et  baptizati  gratia 
sunt  recreati,  ibique  ad  doctrinam  Scottorum  imbuti. ' 
Uterque  tamen,  statim  ut  ad  patriam  reversi  memorati 
regni  provincias  sunt  sortiti,  sacramenta  regni  coelestis, 
quibus  instructi  erant,  anathematizando  perdiderunt,  * 
ac  se  pristinis  idolatrige  sordibus  polluendos  restituunt 
ac   perdendos. 

6.  Nee  mora,  utrumque  rex  Brittonum  Ceadwalla  impia  Frightfal 
manu,  sed  justa  ultione  per  emit.     Et  primo  quidem  in  Cead^aUa 
proxima  sestate  Osricum,  dum  [se]  ^  in  oppido  municipio  634. 
temerarie  obsedisset,  subito  erumpens  cum  suis  omnibus 
imparatum  cum  toto  exercitu  delevit.     Deinde  cum  anno 
integi'O  provincias  Northanimbrorum,  non  ut  rex  victor 
possideret,    sed  quasi  tyrannus   sseviens   disperderet,  ac 
tragica  c?ede  dilaceraret,  tandem  EanMdum,  inconsulte 

ad  se,  cum  duodecim  electis  militibus,  postulandae  pacis 

*  Jilia  naturalis  ejusdem  regis 
Aedilherg  !MB. 

2  jEthelburga  is  here  added  in 
MS.  by  an  error  of  the  scribe.  It 
is  -wanting  in  MB. 


^  The     following     narrative     is 
chiefly  borrowed  from  Bed.  iii.  1. 
*  prodidit  MB. 
^  Added  from  MB. 


M 


178 


HISTORIA  MOXASTERII 


His  over- 
throw by- 
Oswald. 


gratia    venientem,    simili    sorte    damnavit.     Post    cujus 

occisionem  supervenit   cum   parvo  exercitu  frater    ejus- 

dem  Eanfredi  Osuualdus,  qui  cum  tertio  fratre  Oswiuo  ^ 

de  Scotia,  ubi  cum  aliis  exulaverat  et  baptismi  gratiam 

meruerat,  repatriavit.     Hie  Cbiisti  fide  munitus,  Cead- 

"wallam,  in  tanto  elatum  ut  ipse  de  se  dictaret  in  An- 

glorum  exterminium  fuisse  natum,  primo  impetu  castris 

exuit,  mox  cum  omnibus  copiis  delevit,    interemtusque 

est  infandus  ille  Brittonum  dux  cum  suis,  quibus  nihil 

resistere  posse  jactabat,   in  loco,    qui   lingua  Anglorum 

Denisesbuma,  ^  id  est  Rivus  Denisi,   vocatur. 

The  spot         7.  Ostenditui*  autem  usque  hodie  locus  ille,  ubi  ventu- 

■wald  reared  ^^^s  ad  pugnam  Oswaldus  signum  sanctse   crucis  erexit, 

the  stand-   ^c    flexis    ejenibus  Deum    deprecatus    est,  ut  in    tanta 

ard  of  the  ^    .  .  .       ..  ,       . 

Cross.        rerum    necessitate    suis     cultoribus    coelesti    succurreret  fol.  22  b. 

auxilio.     Yocatur   autem    locus    ille    lingua   Anglorum 

Hevenfeld,    id    est    coelestis    campus ;    quod    non    sine 

mysterio    nomen   accepit,    ubi    coeleste  fuit    erigendum 

vexillum. 

Arrival  of       8.  Suscepto  ^  ergo  regni  totius  Northanimbrorum  dia- 

in  North-    demate,  Oswaldus,  desiderans  totam,  cui  praeesse  coepit, 

umbria.       gentem  fidei  Christianse  gratia  imbui,  misit  ad  majores 

natu    Scottorum,    inter  quos    exulans    consecutus    erat 

baptismatis    sacramenta ;  petens  ut    sibi   mitteretur  an- 

tistes,  cujus  doctrina  gens,  quam  regebat,  fidei  Christi- 

anse  susciperet  sacramenta.    Qui  statira  quod  petiit  im- 

petravit.      Miseruntque    eidem     monachum    episcopum 

nomine  Aidanum,    habentem    zelum   Dei,  quam  vis   non 

plene  secundum  scientiam.    Nam  que  diem  Pasclise  Domi- 

nicum,   more  suae   gentis,    a  quarta  decima  luna   usque 

ad  vicesimam  observare  solebat.     Permansit  autem  hu- 

jusmodi    error    Paschalis    observantiae   in    septentrionali 

Scottormn    et    omnium    Pictorum    provincia    usque    ad 


^  Oswino  MS. 

2  Perhaps  Dilston,  near  Hexham. 


^  The  substance  of  the  following 
narrative  is  derived  from  Bede,  iii. 
3,4. 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIEXSIS.  179 

annum  Domini  DCCXVI.  per  annos  cL,  quo  tempore  venit 
ad  eos  quidam  sanctissimus  sacerdos  de  natione  An- 
gioiiim,  nomine  Egbertus,  per  cujus  doctrinam  ad  verum 
canonicumque  Paschae  diem  translati  sunt. 

9.  Deditque  eidem  Aidano  rex  Oswaldus  locum  sedis  ^^^  ^^^  ^^ 
episcopaiis  m  msula  Lmdisiarnensi.  Hujus  enmi  antis-  fame, 
titis  doctrina  rex,  cmn  ea,  cui  prsefuit,  gente,  non  solum 
incognita  progenitoribus  suis  regna  coelorum  sperare 
didicit,  sed  et  regna  terrarum  plusquam  ulli  majorum 
suorum  ab  eodem  uno  Deo,  qui  fecit  coelum  et  terram, 
consecutus  est.      Nam,  teste    Beda/    "  omnes    nationes 

"  et   pro\dncias  Britaimise,   quae  in  quatuor  linguas,   id 

"  est  Brittonimi  et  ^  Pictorum,  Scottorum  et  Anglorum, 

"  divisse  sunt,  in  ditionem  ^  accepit."     Pauperibus  enim  Oswald's 

et    peregTinis  semper  liumilis,  benignus,  et    largus  fuit.  the  poor 

Tempore    enim  quodam,  cum    die    sancto  Paschae    cum  ^^^  stran- 

.  .  .    gers. 

Aidano  praefato  episcopo  ad  prandium  consedisset,  posi- 

tusque  esset  coram  eo  discus  argenteus  regalibus  epulis 
refertus,  et  indicasset  ei  suscipiendorum  inopum  mi- 
nister, quia  maxima  paupferum  advenisset  ad  postulan- 
dam  eleemos}aiam  multitudo,  mox  dapes  sibimet  ap- 
positas,  sed  et  discum  argenteum  confringi,  ac  eisdem 
praecepit  dividi  minutatim.  Quo  facto  pontifex  delec-  Hovv  re- 
tatus  Aidanus,  ejus  apprehendit  dextram,  ita  dicens  :  warded. 
"  Nunquam  putrescat  "^  haec  manus.''  Quod  ita  juxta 
votum  benedictionis  ejus  noscitiu'  provenire.  Nam 
manus  eadem  dextra,  quae  tantas  eleemosynas  dederat, 
nunquam  post  mortem  putrescere  potuit,  sed  usque 
in  prsesens  integra  et  illibata  servatur ;  totum  vero 
corpus  reliquum  praeter  ossa  in  cineres  dissolutum  pro- 
prietatem  carnis    coiTuptibilis   non  evasit. 

10.  Ex    quo    cunctis    mortalibus    posteris  adest   nota  Moral 
motiva,  quod  manum  inopi  per  eleemosynas  extendenti,  drawn  from 
tam  hie  quam  in  futuro,   manus  est  virentis  misericor-  ample. 


•  ibid.  iii.  6. 

2 


^  ditione  MB. 


et\  wanting  in  MB.  *  inveterescat  MB.  (Bed.  iii.  G.) 

II  2 


180 


HISTORIA  MOXASTERII 


di?e  poiTigenda  ;  et  manum  suam  in  eleemosynis  grate 
dandis  et  pauperibus  dispergendis  avare  claudenti  ex 
manu  ultionis  Divinae  confertur  sfepius  ariditas  etiam 
in  pr?esenti,  et  damnabilis  corruptio  in  future. 

11.  Denique  in  suo  tempore  cultus  idolorum  ad  ci- 
neres  torpnit,  et  regnum  latioribus  quam  Edwinus  ter- 
niinis  octo  annis  coercuit  cum  quiete.  Cui  tamen  no- 
vem  anni  sui  regiminis  per  clironicas  ascribuntur,  ut, 
ablata  de  medio  regum  post  Edwynum  succedentium 
nine  years,  memoria,  qui  se  fidei  sacramentis  exuerant,  deletaque 
Cead^Yall9e  ^  Britannici  regis  t}a'annide,  exosus  et  in- 
faustus  ille  annus  reo'no  assiofnaretur  Oswaldi. 


Suppres- 
sion of 
idolatry. 

Why  Os- 
wald's 
reign  is 
said  to 
have  lasted 


Be  Conversione  Occidentalium  Saxonum.^ 


Mission  of 
Birinus  to 
the  Ge- 
vissas,  or 
West-Sax- 
ons. 


Baptism  of 
the  King. 


12.  Eg  tempore  gens  Occidentalium  Saxonum,  reg- 
nante  rege  Cynegilso,  fidem  Christi  suscepit,  Bii^ino  illis 
episcopo  pr^dicante ;  qui  cum  consilio  papae  Honorii 
Britanniam  venerat,  promittens  se,  illo  prsesente,  in 
intimis  ultro  Angioinim  partibus,  quo  nullus  doctor  prse- 
cessisset,  sanctse  fidei  semina  esse  sparsurum.  Unde  et 
jussu  ejusdem  pontificis  idem  Birinus,  de  quo  non  legi 
in  chi'onicis  unde  sit  oriundus,  ab  Asterio  Genuensi^ 
episcopo  in  episcopum  ordinatus,  Britanniam  venit,  ac 
primum  Geviseorum  *  gentem  ingTediens,  cum  omnes 
ibidem  paganissimos  inveniret,  utiKus  arbitratus  est 
verbum  Dei  ibidem  potius  praedicare,  quam  ultra 
progediens  eos,    quibus  praedicare  deberet,  inquirere. 

13.  Evangelizante  itaque  illo,  cum  rex  ille  praefatus, 
Cynegilsus  nomine  secundum  Bedam,  quem  notat 
Willielmus  Malmesberiensis  Kynegislum,  cum  quo 


fol  23. 


reg- 


*  Ceadwaldi  MS. 

2  Cf.  Bed.  iii.  7. 

^  Asterius  was  really  Archbishop 


of   "Milan,    though    he    resided    at 
Genoa. 
*  Gevissorum  MB. 


S.   AUGUSTINI  CANTUARIENSIS.  181 

navit  apud  West-Saxones  Quicelinus/  fonte  baptismatis 

ablueretur,    contigit  tunc    temporis    regem    Northanim- 

brorum    sanctissimum    affuisse    Oswaldum,    ernnque  de 

lavacro  exeuntem  suscepisse,  ac  sic  pulcherrimo  prorsus 

et    Deo  dignus    consortio,    cujus  erat  filiam    accepturus 

in  conjugem,  ipsum,  prius  in  secunda  generatione  Deo, 

sibi    accepit    in  filium  dedicatum.     Reges    igitur    ambo  Foundation 

dederunt   prsedicatori  suo  Birino  ad  sedem  episcopalem  of  the  see 

Dorcestram,-  tunc    urbem,  modo  villam,   quam  tempore  ^ej. 

illo  reges  habebant  West-Saxonum,  sed  sequenti  ponti- 

fices  Mercioruin.     Sedes  vero  episcopalis  Merciorum  ad  Subsequent 

Lincolniam  civitatem  transfertur.     Birinus  itaque  sacris  ^jje  Mer-  ^ 

laboribus   emeritus   sanctissime    obiit  Dorcestr?e ;  in  ec-  ^^^^  ^^^ 

A^^essex 

clesia,  quam  fundaverat,  sepultus  est.    Posteroribus  vero  bishoprics, 
annis  confirmatur  episcopatus  West-Saxonum,  et  trans- 
fertur,  agente    Haedda,    in  Wintoniam  civitatem,  atque 
in  ecclesia  apostolorum  Petri  et  Pauli  positus  est. 


Be  Occisione  sancti  Oswaldi   a  Penda,  pagano  Rege 
31eTciorum,  et  quod  sit  primus  Martyr  Anglorum. 

14.  Anno  ab  Incarnatione  Domini  sexcentesimo  XLiii.  Oswald's 
commisso  gravi  proelio,  a  Penda,    pagano  praetacto  rege  ^^J^^V 
Merciorum,  occisus  est  Oswaldus  rex  Northanimbrorum,  643? 
nonas    Augusti,     in    loco    qui    lingiia    Anglorum   nun- 
cupatur    Maserfeld,    anno    setatis    suae    xxxviii.     Cujus 
quanta  fides  in  Deum,  qualis  devotio  erat  mentis,  etiam 

post  mortem  virtutum  miraculis  apparebat. 

15.  Huic  enim  primitive  martyrum  conferuntur  Anglo-  The  pro- 
rum,  et  non  absque  mysterio,  qui,  quintus  in  Northanim-  tomartyr 
brorum    regibus,  juxta  numerum    Christi    quinque  vul-  Amjlcs. 
nerum     computatur ;     primus    de    gente    nostra   crucis 
vexillum  erigens,  ut  praemisi,  efficitur  gentis  Angligenio 


'  Quicelmus   AVM.     ("  Scr.   post   1       ^  Vorcic  MB. 
>d."  n-  12.^  I 


Bed."  p.  12.) 


182 


HISTORIA  MONASTERII 


In  what 
sense  St. 
Alban 
may  be  so 
entitled. 


Oswiu  the 
new  King 
of  North- 
umbria. 


Death  of 
Paulinus, 
Oct.  10, 
644. 


Succeeded 
by  Itha- 
mar,  a 
Kentish 
man. 

Death  of 
Arch- 
bishop 
Ilonorius, 
Sept.  30, 
653. 


protomartyr.  Quod  autem  sanctus  Albanus  protomartyr 
Anglorum  notatur,  qui  passus  est  tempore  generalis 
persecutionis,  temporibiLS  Diocletiani  et  Maximiani  im- 
peratorum,  quo  tempore  passus  est  beatissimus  martyr 
Pancratius,  cui  sanctus  Augustinus  in  prsesenti  monas- 
terio  ecclesiam  dedicavit,  prout  in  primo  hujus  libri 
Titulo  est  prsemissum ;  hoc  omnino  dici  oportet  inter- 
pretative, vel  per  anticipationem,  quia  necdum  Angli 
in  Britanniam  venerant,  sed  nee  postea  ducentis  fere 
annis. 

16.  Translato  igitur  ad  coelestia  regna  Oswaldo,  sus- 
cepit  regni  terrestris  sedem  pro  eo  frater  ejus  Oswyus/ 
quam  per  annos  xxviii.  laboriosissime  tenuit,  impug- 
natus  ab  ea,  quse  fratrem  ejus  occiderat,  pagana  gente. 
Hujus  regni  anno  secundo,  qui  fuit  annus  Domini 
DCXLIV.,  obiit  Paulinus,  baptista  regis  Edwini,  quon- 
dam Eboracensis  sed  tunc  Rofensis  episcopus  civitatis, 
ubi  pallium,  quod  ab  Honorio  papa  acceperat,  in  eadam 
Kofensi  ecclesia  reHnquebat,  migTando  ad  Dominum 
sexto  Idus  Octobris,  qui  decem  et  novem  annis, 
mensibus  duobus,  diebus  xxi.  episcopatum  tenuit ; 
sepultusque  est  in  secretario  beati  apostoli  Andrese, 
quod  rex  ^thelbertus  a  fundamentis  in  eadem  Ro- 
fensi  civitate  construxit.  In  cujus  locum  Honorius 
archiepiscopus  ordinavit  Ithamar,  oriundum  de  gente 
Cantuariorum,  vita  et  eruditione  suis  antecessoribus 
cosequandum. 

17.  Anno  itaque  Domini  DCLIII.  obiit  Honorius  ar- 
chiepiscopus, ultimo  die  mensis  Septembris,  et  cum 
pr?edecessoribus  suis  in  aquilonari  pai-te  prsesentis  ec- 
clesise  sepelitur,  qui  ejusdem  dilectionis  et  concordiee 
vinculo  annexus  fuerat  Gratioso  abbati  praesentis  monas- 
terii,  quo  beatissimus   Augustinus  abbati  Johanid   cari- 

tatis  visceribus  jungebatur.     Vacavit  itaque  sedes  archi-  fol.  23  b. 

episcopatus  post  mortem  Honorii  anno  uno  et  mensibus 

sex. 


'  Oswynus  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  183 


EpitaplduWj  sancti  Honorii} 

''  Quintus  honor  memori  versu  memoraris,    Honori, 
Digne  sepultura,  quam  non  teret  ulla  litxira. 
Ardet  in  obscuro  tua  lux  vibramine  puro  : 
Hsec  scelus  omne  premit,  fagat  umbras,  nubila  demit/^ 

18.  Anno  Domini  sexcentesimo  quinquagesimo  quinto  Deusdedit 
electus  est  archiepiscopus  cathedrse  Dorobernensis  sextus,  ^^ch-^ 
Deusdedit  nomine,  de    gente    Occidentalium    Saxonum,  bishop ; 
quem    ordinaturus    antistes    Ithamar   Rofensis    ecclesise  consecrated 
venit    lIIuc,    ordinatusque    est    die    septimo    Aprilium  March26, 
Kalendarum. 

Ohitus  Petronii.^ 

19.  Anno  Domini  dcliv.  etregni  regis  Ercomberti  xiii.  Theburial- 
obiit  pius  pater  Petronius,  abbas  quintus  hujus  monas-  Petronius 
terii.     Sed  in  quo  loco  sepelitur  mentio  non  habetur.     unknown. 

Explicit   Titulus  sextus  de  Petronio  quinto  Ahhate. 


•  Marginal    addition  :      "  Obiit  I       ^  Marginal  addition  :  "  Obiit  Pe- 
Honorius  archiepiscopus  anno  regni     tronius    abbas    anno     regni    regis 
egis  Ercomberti  xii."  Ercomberti  xiii." 


184 


HISTOEIA  MONASTERII 


TiTULUS   VII. 

Be  Natlianaele  Ahhate  sexto. 


1.  Anno  quo  supra,  mortuo  abbate  Petronio,  a  rege 
L'comberto    licentia    impetrata,    Nathanael,    quondam 
cum  Mellito  et  Justo  a  Roma  ad  Angiiam    destinatus, 


Ercombert 
displaces 
his  royal 
nephews. 


Christian- 


Election 

diction  of    Ercomberto    licentia    impetrata,    Nathanael,    quondam 

the  new 

655.  '  'a  fratribus  prsesentis  monasterii,  cujus  idem  monachus 
fuerat,  libere  eligitur  in  abbatem ;  qui  anno  sequent! 
a  beato  Deusdedit  ad  magnum  altare  prsesentis  ecclesise, 
secundum  sanctissimi  Augustini  decretum,  in  abbatum 
prsecedentium  Titulis  annotatum,  exstitit  benedictus. 

2.  Ercombertus  itaque  filius  Eadbaldi  injuste  regni 
diadema  usurpans,  prsetactis  regni  hseredibus  Etliel- 
dredo  et  Etlielbritho,  filiis  fratris  sui  Ermenredi, 
restituere  renuit,  nee  conditionem  in  liac  parte  prse- 
missam  voluit  adimplere. 

3.  Suo  tamen  tempore  Mediterranei  Angli,  sub  prin- 
uymtro-  ^'p^  ^e(Ja,^  filio  Pendae  regis  Merciorum  prsetacti,  sa- 
amongthe  cramenta  Cliristianae  fidei  perceperunt.  Qui,  cum  esset 
And  ^        optimus  juvenis   ac    regis    nomine  et  persona  dignissi- 

mus,  prselatus  est  a  patre  regno  gentis  illius ;  venitque 
ad  regem  Northanimbrorum  Oswium,  ^  fratrem  sancti 
Osuualdi,  quem  pater  ejus  occidit,  postulans  filiam  ejus 
^Ichfledam  conjugem  sibi  dari.  Neque  aliter  impe- 
trare  potuit  quod  petebat,  nisi  cum  gente,  cui  praeerat, 
acciperet  fidem  Christi.  At  ille,  audita  prsedicatione 
veritatis,  libenter  se  Cln-istianum  fieri  velle  confessus 
est.  Nee  proliibuit  pater  ejus  Penda,  quin  etiam  tunc 
in  sua,  id  est  Merciorum  natione,  verbum  Dei,  si  qui 
vellent  audire,  prsedicaretur.  Accepit  autem  Weda, 
volente   patre,     in    conjugem   ^Ichfledam,    filiam    regis 


'  This  prince  is  commonly  called 
Feada  {e.g.  Bed.  iii.  21).  It  is  just 
possible  that  our  Author  confounded 
him  with  the  duke  Wada  mentioned 


in  Simeon   of  Durham  ("Monum. 
Britan."  pp.  669,  670.) 

2  Oswynum  MS. 


S.   AUGUSTINI  CANTUARIEXSIS. 


185 


fol.  24. 


Northanimbrorum  Oswii,  ea  conditione  ut  Christianus 
fieret,  et  eo  libentius  illud  egit,  quod  Alfiidus,  filius 
Oswii,  sororem  suam  Kynebnrgam  desponsaverat.  Unde 
et  Weda  quatuor  sacerdotes  de  regno  Nortlianimbro- 
rum,  Ceaddam,  Aeddam,  Dwynam,  et  Becti,^  secum 
duxerat  ad  prsedicandum  verbum  fidei  genti  suae. 

4.  Hoc  anno    Benedictus    Biscop,^  abbas  et  nutricius  Benedict 
Bedae  presbyteri,  ministerque  regis  Oswii,  domum,  cog-  Biscop  a 
natos,    patriam   amore    Christi   linquens,     anno     setatis  tron  of  the 
XXV.    Romam  adiit,  et  doctior  inde  rediit.     Nam  quin-  ^^f  ^°^  o^ 
quies  Romam    visitans    libros    et     reliquias    sanctorum 

ad  monasteria  sua,  quae  erant  in  ripa  Wiri  fluminis, 
revexit.  Artem  vero  vitriariam  primus  ad  partes  suas 
attulit.  Duo  monasteria,  scilicet  Petri  et  Pauli,  super 
ripam  Wiri  flmninis  in  Girum'^  hinc  inde  construxit, 
quibus  utrisque  jure  abbatis  strenue  prsefuit,  egre- 
giumque  alumnum  Bedam,  puerum  tunc  septennem, 
suscipiens,  quoad  vixerat  docuit. 

5.  Hujus  enim  Benedicti  Biscop  industriam  et  patien-  Higden's 
tiam  asserit  Cestrensis  *  in  sua  ''   Poly  chronica"  venera-  mention  of 
bilem    Bedam    admiratum    fiiisse,    lib.    v.  cap.  xvi.     De  Biscop. 
industrise    admiratione    inducit,     quod    tantam    copiam 
librorum  et    artificum    Angliam  advexerat.     De  patien- 

tise  vero  admiratione,  quod  Beda  venerabilis  mii'aretur 
de  eo  quod  in  possessione  prsesentis  monasterii,  ubi  per 
regem  Cantiae  abbas  fuisset  praefectus,  venienti  Adriano 
libenter  cessisset,  et  in  sua  absentia  subintroductiun 
Wirensibus  alium  abbatem  aequanimiter  tolerasset. 
Miror  eundem  Cestrensem  tam  negligenter  Bedae  in-  inaccuracy 
duxisse  testimonium  in  liac  parte  ;  cum  nee  Bedam  taHa  of  his  state- 
scripsisse  perpendere  quisquam  poterit,  nisi  fallor,  nee 
in  toto  catalogo  abbatum  praesentis  monasterii  aliquis 
reperitui*  abbas  nomine  Benedictus,  vel  Biscopus  cogno- 


*  Bede  (ibid.)  calls  these  mission- 
aries, in  the  nominative,  "  Cedd,  et 
Adda,  et  Betti,  et  Diuma." 

-  See  "  Ilistoria  Abbatmu  Monas- 


terii in  "VViramutha  et  Gyruum,"  in 
Hussey's  Bede,  pp.  316  sq. 

^  Now  Jarrow. 

•  Ralph  lligden. 


186 


HISTORIA  MOXASTERII 


The  false 
story  about 
Biscop's 
connexion 
■with  St. 
Augus- 
tine's im- 
puted to 
the  rivals 
of  that 
foundation. 


Penda's 
fresh  inva- 
sion of 
Northum- 
bria,  655. 


mine,  praefoisse.  Istum  tamen  venerabilem  vii'um,  quern 
notat  Cestrensis  Benedictum  cognomine  Biscop,  retro- 
grade or  dine  vocat  Beda,  lib.  iv.  cap.  xvi.  ^  ''  de 
"  Gestis/'  Biscopum  cognomine  Benedictum,  ubi  inter 
alia  ita  scribit :  ''  Cum/'  inquit,  ''  idem  Benedictus 
construxisset  monasterium  Britannise  in  honorem 
apostolorum^  principis,  juxta  ostium  fluminis  Wiri, 
venit  Romam  cum  cooperatore  ac  socio  ejusdem 
operis  Ceolfrido,  qui  post  ipsum  ejusdem  monasterii 
abbas  fuit,  quod  et  ante  ssepius  facere  consueverat, 
atque  lionorifice  a  beat?e  memorise  papa  Agatbone 
susceptus  est."     Haec  ibi. 

6.  Sed  ista  opinio  frivola  a  quibusdam  bujus  monas- 
terii semulis^  fuit  orta,  qui  affirmabant  sanctum  Tbeo- 
dorum  archiepiscopum  dedisse  prsesentem  abbatiam 
cuidam  capellano  suo  Benedicto  cognomine  Biscop,  quo, 
ut  dicebant,  Romam  per  ipsius  Theodori  licentiam  ad- 
eunte,  dedit  istam  eandem  abbatiam  alteri  capellano 
suo  nomine  Adriano.  Quorum  opinio,  si  sit  vera, 
evidenter  patebit  per  verba  Bedse,  lib.  iv.  "  de  Gestis," 
cap.  ii.,  quorum  tenorem  de  verbo  in  verbum  sub  se- 
quenti  Titulo  "  Adriani  abbatis  "  inserere  cupio,  ac  etiam 
sub  Titulo  LII.  sequenti,*  ubi  plane  poterit  annotari 
processus  ejusdem  materiae  memorandus  de  exemptione, 
libertate,  et  privilegio  bujus  monasterii,  inter  Rober- 
tum  Wyncbelese  archiepiscopum  Cantuarise  et  Thomam 
de    Fyndone  abbatem,  sub  registro  redactus. 

7.  Anno  Dominicse  Incarnationis  DCLV.  interfectus 
est  rex  Merciorum  Penda  praetactus,  cum  triginta,  qui 
cum  eo  venerant,  ducibus  ad  partes  Northanimbranas, 
ut  regem  Oswium  deleret,  sicut  fratrem  suum  Oswaldum 
deleverat,  ut  prsefertur.  Non  enim  suam  cobibuit  cru- 
delitatem  respectus  affinitatis,   quae  inter  filios   et  filias 


•  al.  xviii. 

2  MB.  prefixes  heatissimi. 

3  i.e.  the  monks  of  Christchurch. 

*  This   latter    "  Titulus "   is    not 


contained  in  the  MS.,  and  was  pro- 
bably never  finished;  but  the  "  pro- 
cessus" here  adverted  to  will  be 
found  in  Thome,  col.  1970,  sq. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  187 

est  contracta.  Yerumtamen  rex  Oswyus  obtulit  eidem 
Pendse  donaria  plurima  ut  a  suis  recederet  finibus. 
Quo  nolente,  Oswyus  hsec  subjunxit :  "  Si  paganus 
"  nescit  nostra  donaria  recipere,  ea  quae  novit  eidem  ^ 
**  pro  nostris  viribus  offeramus."  Yovit  itaque  rex 
Oswyus,  quod  si  victor  in  proelio  fieret,  filiam  suam 
-^Ifledam  Deo  sacraret,  insuper  et  duodecim  posses- 
siones  ad  construenda  monasteria  Deo  daret. 

8.  Commisso  igitur  proelio  in  regione  Ledis,^  non  longe  His  final 
ab    Eboraco,   juxta    flumen    Winwed,^    tunc    plurimum  at  Leeds, 
inundatum,    periit    Penda    cum    triginta    ducibus,    non 
obstante  quod    tricies    hie    majorem    exercitum    habuit. 

Nam  qui  gladium  evaserant  in  flumine  mergebantur. 
Inter  quos  ^thelerus,'^  frater  regis  Annas  Orientalium 
Angiorum,  qui  post  eum  regnavit,  auctor  ipse  belli, 
cum  suis  fuit  militibus  interemtus.  Alfridus,  filius 
regis  Oswii,  cum  patre  in  proelio  prsesens  erat,  sed 
alter  filius,  Egfridus,  in  provincia  Merciorum,  cum  regina 
Keneswitha,^  uxore  Pendse  regis,  obses  a  pluribus  tene- 
batur.  Filius  vero  Oswaldi  regis  ^thelwaldus,  qui 
eis  auxilio  esse  debuerat,  in  parte  erat  adversariorum, 
eisdemque  contra  patriam  et  patruum  suum  pugnatu- 
rus  ductor  exstiterat,  quamvis  in  ipso  tempore  pug- 
nandi  sese  pugnse  subtraxerat,  eventum  ^  discriminis 
in  tuto  loco  callide  exspectando. 

9.  Victoria  itaque  peracta,  rex  Oswyus  tradidit  filiam  Oswiu's 

,.     .    ,.  .    TT-i  1  11       •  daughter  a 

foi.  24  h.    suam,  vix  triennem,  disciplmatui  Hildse  abbatiss?e,  apud  nun  at 

monasterium  suum  de  Herteseye,^  quod  sonat  "  Insulam  Hartlepool, 
*'  cervi ; ''  quae  postmodum,  possessione  comparata  decem 
familiarium    in     loco    qui    dicitur    Streoneshealc,     quod  and  Whit- 
sonat  *'  Sinus  fari,''  ^  quod  Whitby  modo  dicitur,  per  tri-   ^* 


'  ea  qua  novit  eidem]    This  pas-  |        *  Ci/nuise  MB. 


sage  is  corrupt ;  MB.  reads  "  offer- 
amus  ei,  qui  novit." 

-  Loidis  MB. 

^  Now  Aire. 

•  JEdilheri  MB. 


'^  evenUunque  MB. 

'  Herut-eu    MB.       The    Anglo- 
Saxon  heort-ea. 

^farri  MS.  (Qt  Bed.  iii.  25.) 


188 


HISTORIA  MONASTERII 


ginta  miliaria  ab  Eboraco  distans,  ibi  monasterium 
construebat.  In  quo  memorata  regis  filia,  primo  dis- 
cipula  vitse  regularis,  deinde  magistra  extitit,  donee 
completo  sexaginta  annorum  numero,  ad  complexum 
et  nuptias  Sponsi  coelestis  virgo  beata  intraret.  In 
members  of  qno  monasterio  tarn  ipsa,  qiiam  pater  ejus  Oswyus  et 
the  royal  niater  ejus  Eanfleda,^  et  pater  matris  ejus  ^duuynus, 
terred  at  in  ecclesia  sancti  Petri  apostoli,  cum  pliuibus  aliis  no- 
bilibus,  sunt  sepulti. 

10.  Rex  itaque  Oswyus,  tribus  annis  post  Pendse  regis 
occisionem,  ^lercioriun  genti,  necnon  caeteris  australium 


Whitbv. 


Weda(Pe- 
ada)  King 
of  the 


cians  by 
the  cession 
of  Oswiu. 


South  Mer- pro vincialium  populis  praefuit ;  qui  etiam  gentem  Pic- 
toriun  maxima  ex  parte  regno  Anglorum  subjecit.  Quo 
tempore  donavit  Wed^,  praetacto  filio  Pendae,  eo  quod 
esset  cognatus  suus,  regnum  Australium  Merciorum  ; 
qui  sunt,  ut  fertur,  familiaiaun-  quinque  milliiun,  dis- 
creti  fluvio  Trente  ab  Aquilonaribus  Mercis.  Sed  idem 
Weda  proximo  vere  multum  nefarie  peremptus  est,  pro- 
ditione  conjugis  propriae,  in  ipso  tempore  festi  Pasclia- 
lis.  Completis  autem  tribus  annis  post  interfectionem 
Pendae  regis,  rebellaverunt  adversus  regem  Osw^nun 
duces  regis  Merciorum  Immyn,  Eapa,^  et  Eadberctus, 
levato  in  regem  Wlfero,  fratre  Oswii,  adolescente,  quern 
occultum  servaverant ;  et  ejectis  principibus  regis  non 
proprii,  fines  suos  et  libertates  pristinas  receperunt. 

11.  Tempore  vero,  quo  Oswyus  post  Pendam  regnavit, 
Dwpia,  unus  ex  praefatis  quatuor  sacerdotibus,  Mediter- 


Rising  of 

Mercian 

ealdornien 

against 

Oswiu. 


Dwyna 
(Diuma) 

Bishop  of  11  •        1  -KT       '  -n- 

the  Middle  raneoriun    Anglorum    smiui    et    Merciorum     a    h  mano 

Angles  and  pontifice  est  episcopus  ordinatus.     Paucitas  enim  sacer- 
Mercians.     ^  .     . 

dotum  cogebat  luium  antistitem  duobus  populis  praefici. 

Wlferus    vero    accepit     in    uxorem    filiam  regis  Ercom- 

berti,  nomine  Ermenhildam,  de  qua  genuif*  Kynredum 


'  2Eanfled  MB. 

-  fa  m  ilia  rill  in  MS. 

■^  EatJia  MB.  ;  the  difference  ori- 
ginating most  probably  in  a  con- 
fusion of  '  p '  and  '  v' 


*  With  the  following  paragraphs 
compare  the  Appendix  to  the 
'•  Chronicon  "  of  Florence  of  Wor- 
cester. 0'  Mon.  Britan."  p.  638.) 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS. 


189 


et  Werburgam,  virginem  sanctissimam,  quae  Cestrse 
jacet.  Frater  vero  ejus  Merwaldus  uxorem  accepit  Er- 
menbergam,  alio  nomine  Dompnevam/  filiam  Ermen- 
redi  fratris  regis  Ercomberti,  genuitque  ex  ea  tres  filias, 
Milburgam,  quge  in  monasterio  de  Wenloc^  requiescit, 
Mildredam,  quae  de  Thaneto  in  prsesentem  ecclesiam 
est  translata  ( prout  sub  Titulo  xxxix.,  tempore  Cnuti 
regis,  Egelnothi  archiepiscopi,  et  Elstani  abbatis,  pate- 
bit  ),^  et  Milgitliam.  Genuit  etiam  ex  eadem  uxore 
filium  nomine  Merfinum.  Fuerunt  etiam  Merwaldo  alii 
duo  fratres,  Ethelredus  et  Mertelinus,^  duseque  sorores, 
Kyneburga  et  Kyneswitha,  sancta  continentia  prsecellen- 
tes.  Nam  Kineburgam  ^Ifridus  rex  Northanimbrorum 
duxit  uxorem,  quae  postmodmn  carnali  copula  fastidiata 
sanctimonialem  habitum  suscepit  in  monasterio,  quod 
fratres  sui  Wlferus  et  Ethelredus  struxerunt.  Et  sic 
parens,  quamvis  in  Deum  fiierat  tam  rebellis,  rex 
Penda,  ^  qui  lumina  gentis  nostrse,  Edwinum  et  Os- 
waldum  reges  Northanimbrorum,  Sichebertum,  Egfri- 
dum,  et  Annam  reges  Orientalium  Anglorum,  extinxit, 
quibus  generis  claritas  et  vitse  sanctitas  illustrabat, 
numerum  infernalium  augens  ipse,  coelo  fructus  sanctis- 
simos  edidit. 

12.  Hoc  tempore  Botulfus  abbas  construxit  monasteri-  St.  Bot- 
um  ad  orientem  Lincolnise,  in  loco  qui  dicitur  Icauno.^  nastery. 
Hoc    etiam    tempore    Theodorus    papa   constituit  bene-  Benedic- 
dictionem    cerei    in    ecclesiis    fieri    in    Sabbato    sancto  H°"  ?^. 

Paschal 
Paschse.  tapers. 

13.  Anno  Domini  dclx.  rex  Northanimbrorum  Egfri- g^  jr^jiei, 
dus,  filius  Oswii,  desponsavit  sanctam  virginem  ^thel-  dreda.  ab- 
dredam,  quae  Tondoberto  Australium  Girwiorum  comiti 


'  See  above,  p.  176,  n.(2). 

2  In  Salop. 

3  This  "  Titulus  "  is  not  included 
in  the  present  Work. 

*  al.  Mercelinus. 


^  Pendas  MS. 

^  Ycean-h6       in  Anglo  -  Saxon 

Chron.  ad.  an.  654:  perhaps  Boston 
(Botulph's  town). 


190 


HISTORIA  MONASTERII 


Other 
daughters 
of  King 
Anna. 


Family  of 
King  Er- 
combert. 


Coenred's 
penitential 
journey  to 
Rome  ; 


prius  fuerat  desponsata.  Hsec,  quamvis  bis  desponsata 
fuerat,  virgo  tamen  permansit,  et  ab  Egfrido  miracu- 
lose  separata  ^  ad  monasterium  Eliense  se  transtulit,  ubi 
abbatissa  effecta  multiplicibus  meritis  et  miraculis 
co^^uscavit.  Fuit  autem  filia  Annse  regis  Orientalium 
Anglorum,  cui  tres  fuerunt  sorores,  videlicet  Sexburga,  ^ol-So. 
prsetacta  uxor  regis  Ercomberti,  Withburga,  et  Ethel- 
burga,  de  qua  in  Titulo  prsecedenti  ^  mentio  agitur, 
quae  in  partibus  Galliarum  Bricgensi  monasterio  con- 
stituta  fuerat  abbatissa.  Istam  Ethelburgam  plures 
chronicatores  tanto  rarius  memorant,  quanto  remotius  a 
patria  illam  loeari  perpendunt.  Hanc  tamen  Beda 
"  de  Gestis/'  lib.  iii.  cap.  vii.,^  specialiter  memorat  sub 
liis  verbis  :  "  Erat,"  inquit,  "  Saethritha/  filia  uxoris 
"  Annse  regis  Orientalium  Anglorum,  et  filia  naturalis 
*'  ejusdem  regis,  ^thelburga,^  quae  utraque  cum  esset 
"  peregrina,  per  merita  virtutum  ejusdem  monasterii 
"  Bricgensis  est  abbatissa  constituta.''  Sexburga  vero, 
Etheldreda,  et  Wythburga,  sorores,  in  Eliensi  monasterio 
requiescunt. 

14.  Genuit  autem  Ercombertus  rex  Cantise  duos  filios, 
Egbertum  et  Lotharium,  et  duas  filias,  Ermenildam  et 
Ercongotam,  ex  Sexbm^ga  regina.  Ermenilda,  ut  prse- 
mittitur,  in  conjugem  data  erat  Wlphero  regi,  filio 
Pendse  regis  Merciorum,  quorum  tempore  gens  Merci- 
orum  baptismum  recepit,  genuitque  Wlpherus  ex  Er- 
menilda filium  nomine  Coenredum,  et  filiam  nomine 
Werburgam,  cujus  corpus,  ut  prsemittitur,  in  Cestria 
requiescit. 

15.  Coenredus  vero  Wlphero  patri  suo  in  regno  succe- 
dens,  quinto  anno  regni  sui  Bomam  pergens,  reliquum 
temporis  vitse  sua3  illic  religiose  complevit,  maxime 
compunctus    cujusdam  sui   militis  miserabili  exitu,  qui, 


1  Cf.  Bed.  iv.  19. 

2  Above,  p.  177. 
^  al.  viii. 


^  Saethryd  MB. 
*  Aedilberg  MB. 


S.  AUGUSTINI   CANTUARIEXSIS.  191 

ut  Beda  refert  "  de  Gestis, "  lib.  v.  cap.  xiii.,  cum  con- 
fiteri  scelera  sua  sanus  superbisset,  in  mortis  janua 
constitutus  aperte  vidit  dsemones  domum,  in  qua  jacuit, 
obsidentes  ;  inter  quos  mius  codicem  horrend?e  \'isioms 
et  ponderis  psene  importabilis  proferens  illi  ad  legen- 
dum  porrexit.  Qui  cum  legisset,  invenit  omnia  scelera, 
non  solum  quae  opere  vel  verbo,  sed  etiam  quae  tenuis- 
simo  cogitatu  peccavit,  manifestissime  litteris  esse  tetris 
descripta.  Audivitque  daemones  ad  angelos  circum- 
stantes  praeclaros  voce  liorribili  sic  dicentes  :  "  Quid 
"  hie  expectatis,  scientes  certissime  quia  noster  est 
"  iste?"  Responderunt  :  ''  Yerum  dicitis ;  accipite,  et  in 
"  cumulum  damnationis  vestrae  ducite.''  Quo  dicto, 
disparuerunt,  et  daemones  desperantem  miserum  ad 
toiTnenta  perpetua  rapuerunt.  Hujus  horribili  exitu  rex  '^here  he 
commotus,  iter  ampuit  versus  Romam,  ubi  in  Domino 
requievit. 

16.  Ermenhilda  vero  regina,  filia   reginae    Sexburgae,  Kesting- 
in   Eliensi    monasterio    memorato     quiescit,    ubi    etiam  other 
mater  ejus    Sexburga,    soror  praedictae   \drginis  ^thel-  members  of 
dredae,    quae    post  mortem    sponsi    sui    Ercombeiti  mo-  family, 
nasterium   monialiiun   in   insula   de    Schtepeya     fimda- 

vit,  pausam  post  mortem  corpoream  praeelegit.  Sancta 
vero  Ercongota,  soror  sanctae  Ermenildae,  in  trans- 
marinas  partes  ad  materteram  suam  ^thelburgam, 
abbatissam  Bricgensis  monasterii  memoratam,  pro  dis- 
ciplina  regulaii  est  missa,  ibique  Deo  serviens  ad 
regna  coelestia   transitiun    liabuit. 

17.  Anno  Dominicae  Incarnationis  DCLXIV.  facta  erat  Eclipse  of 
eclipsis     solis,    die     teitio    mensis     Maii,    hora    cii'citer 
decima   diei.       Quo    anno    lues   magna   pestilentiae   se-  Pestilence, 
quebatur,    qua   rex    Cantiae    obiit     Ercombeitus,   pridie  Ercombert 
Idus     Jidii,  ^       qui     coronam     regni     veris    Laeredibus  July  14, 
Ethelredo    et    Ethelbritho,    filiis    fratiis    sui     Ermen- 


'   In  the  margin  is  added :  "  Obiit  Ercombertus  rex,  et  in  prccsenti  mo- 
*'  nasterio  cum  patribiis  suis  sepelitur." 


192 


HISTORIA  MONASTERII 


Thunor 
and  his 
atrocious 
cruelty. 


Arch- 
bishop 
Deusdedit, 
or  Friton- 
as. 


Service 
rendered 
by  him  to 
the  English 
Church  ; 


redi,  restituere  renuit,  Egberto  filio  suo,  postquam 
xxiv.  anms  injuste  regno  successerat  Cantige,  ejusdem 
regni  sedem  relinquens.  Cujus  ciistodise  committuntur 
dicti  regni  haeredes,  quibus  in\ddens  ejusdem  regis 
Egberti  praefectus,  nomine  Tliunor,  ssepius  ilium  in 
eorum  necem  crudeliter  incitabat.  Sed  rege  dissimu- 
lante,  nee  tamen  prohibente  vel  contradicente,  Tliunor 
crudelissimus  regies  ipsos  juvenes  in  ^-illa  de  Estrye 
occidi  fecit,  et  ibidem  in  aulae  triclinio  sepelivit. 
Cujus  autem  meriti  fuerint  adolescentes  Divina  virtus 
postea  declaravit,  cum,  quasi  sol  radians  per  noctem, 
super  corpora  eorum  splenderet  saepissime  lux  coelestis. 
Quod  videns  rex  multum  expavit,  Divinamque  ultio-  ^^^'  25  b. 
nem  promeruisse  pro  suis  demeritis  intellexit.  Quali- 
ter  autem  sancti  Tlieodorus  arcbiepiscopus  et  Adiianus 
abbas  regem  Egbertiun  super  hoc  scelere  arguebant,  et 
ad  satisfaciendmn  Deo,  et  Dompnevae  sorori  praedictorum 
juvenum  occisorum,  monebant,  sub  proximo  sequenti 
Titulo  explanabo. 

De  Ohitu  JDeusdedit 

18.  Anno  itaque,  mense,  ac  die,  quibus  supra,  piissimus 
Deusdedit,  sextus  ecclesiae  Doruvernensis^  episcopus,  obiit, 
et  juxta  suos  praedecessores  in  praesenti  ecclesia  honori- 
fice  tumulatur.  Hie  enim,  natus  de  gente  Occidenta- 
Hum  Saxonum,  patria  lingua  primitus  Fritonas  vocaba- 
tur ;  sed  propter  dona  gTatuita,  quae  suis  meritis  multi- 
plicibus  consonabant,  nomen  ejus  Saxonicum  nee  im- 
merito  in  nomen  gTatificum  est  conversum.  Hie  enim 
primus  de  gente  Anglorum  in  arcliiepiscopum  Cantua- 
riensis  ecclesiae  est  assumptus.  TJnde  non  absque 
mysterio  Deusdedit  exstitit  appellatus,  quia  gratum 
donuni  gratiae  Dei  fuit,  quod  Saxonica  gens  saxei 
cordis  existens,  ac  cultui  saxeorum  dedita  idolorum. 
de  se  Domino  fructificaret,  et  redderet  tam  doctum 
tam    sanctumque    pontificem,  qui  sufficeret   ad  regimen 


1  Doruernensis  MS. 


i 


S.    AUGUSTIXI   CANTUARIENSIS.  193 

tunc  nascentis  et  adhuc  rudis  totius  ecclesi?e  An- 
glican?e.  Hie  multum  ecclesiam  Anglicanam  augebat ; 
pr?ecipue    in    ordinationibus    episcopoiTim,    sacerdotum,  especially 

\.         ^  ,  \        ^ , .    .  .    .  ^  in  the  mul- 

diaconorum,    cieterorumque    sacri    ordinis    ministrorum.  tipiication 

Postquam    autem    novem    annis,    mensibus    quatuor,  et  °^  clergy. 

diebus      duobus     ecclesiam    Doruvernensem      rexisset, 

vacavit  sedes   annis  tribus,  mensibus  octo,  diebus  quin-  ^^  ^^, 
T     .  1     .    •  •  •  1  •      •  -r-:  Canterbury 

decim,    administrante    mtermi    archiepiscopatmn    Doru-  adminis- 

vernensem  venerabili  ac  sanctissimo   viro  Wilfrido,  qui  t^F^^  ^^ 

a    rege    jElfrido    ad  regem    Galliarum   transmissus   ab  Wilfrid 

Agilberto    Parisiacai  civitatis    pontifice    in    episcopum  ?j^t"°.|  _ 

ordinatui*. —  num. 

Ep itaphiiLiin  D&usdedit. 

"  Alme  Deusdedit,  cui  sexta  vocatio  cedit, 
Signas  hunc  lapidem,  lapidi  signatus  eidem. 
Prodit  ab  liac  urna  virtute  salus  diutiu-na, 
Qua  melioratiu*  quicunque  dolore  gravatm-/' 


Quod  post  mortem  Archiepiscopi  Deusdedit  rex  Km^- 
thaniTYibroriivi  Osivyus,  et  rex  Cantuariorum 
Eghertus,  cum  electione  et  consensu  cleri  gentis 
Anglorum,  miserunt  Romam  Wyghardum  antis- 
titeni   a   Vitcdiano  papa  ordluandum. 

19.  Moi-tuo  arcliiepiscopo  Deusdedit,  reges  Anglorum  wighard 
nobilissimi,   Oswyus    provincia)     Northanimbrorum,     et^t^^*^^ 
Egbertus  Cantuariorum,    liabito    consilio    quid    de  statu  consecra- 
Anglorum  esset  agendum,    assumpserunt,    cum  electione  ^^"" ' 
et    consensu    totius    ecclesijie    Aiiglican?e,  \arum    bonum 
et  aptum  episcopatu[i]  presbyterum,  nomine  Wigliardum, 
unum     de     clericis    archiepiscopi    Deusdedit  ;     et  hunc 
antistitem     ordinandum      Romam    miserunt,     quatenus, 
accepto  gradu    archiepiscopatus,    Catholicos    per  omnem 
Anglorum     ecclesiam    posset    episcopos    ordinare.      Sed  his  death, 
idem    Wighardus    Romam     perveniens,     priusquam    in 

N 


1.94  HISTORIA   MOXASTEIIII 


episcopum    consecrari      posset,    morte    prseventus    est  ; 
A.D.  G65.  et    liujusmocli    litter?e    regi    Oswyo   Britanniam   a    viro 
apostolico  sunt  remissee  : — 


20.  Tenor   Epistolce   Vitaliani    Papce    ad    Osivyum 
Begeii i  Novthan vinhroruin. 

"  DoMixo  excellentissimo  ^  filio  Oswyo  regi  Saxonum, 
"  Vitalianus  episcopus,  servus  servorum  Dei.  Desidera- 
"  biles  litteras  excellenti?e  vestr?e  suscepimus,  quas 
"  relegentes,  cognovimus  ejus  piissimam  devotionem  fer- 
"  ventissimumque  amorem,  quern  habet  propter  beatam 
''  vitam,  et  quia,  dextera  Domini  protegente,  ad  veram 
''  et  apostolicam  fidem  sit  conversus  ;  sperans  ut,  sicut 
"  in  sua  o;ente  reo-nat,  ita  et  cum  Cbristo  de  ^  futuro 
"  conregnare.  Benedicta  igitur  gens,  quae  ta.lem  sa- 
^'  pientissimiun  et  Dei  cultorem  promeruit  habere 
''  regem,  quia  non  solmn  ipse  Dei  cultor  extitit,  sed 
''  omnes  etiam  ^  subjectos  suos  meditatur  die  ac  nocte 
*'  ad  fidem  catbolicam  atque  apostolicam  pro  su?e 
"  anim^e  redemptione  converti.  Quis  enim  audiens 
"  li^ec  suavia  non  lyetetur  ?  Quis  non  exultet  et 
^'  gaudeat  in  liis  piis  operibus  ?  Quia  et  gens  vestra 
"  Christo  Omnipotenti  Deo  credidit,  secundum  Di\dno- 
"  rum  proplietarum  voces,  sicut  scriptum  est  in  Isaia  :  *  fol.  26. 
"  '  In  die  ilia  radix  Jesse,  qui  stat  in  signum 
''  '  populorum,  ipsmn  gentes  deprecabuntur.'  Et  ite- 
''  '  rum  :  ^  '  Audite,  insulae,  et  attendite,  popuLi  de 
"  '  longe.'  Et  post  paululum  ^  :  '  Parvum,'  ^  inquit, 
"  'est,  ut  mihi  sis'servus  ad  suscitandas  tribus  Jacob, 
"  '  et   feces    Israel    convertendas.      Dedi    te    in  lucem 


'  exceUentl  MB.  (Bed.  iii.  29.)  «  jg^  ^lix.  1. 

'  '^  ^^^-  « Is.  xlix.  G. 

^  omnes  etiam']  etiam  omnes  MB. 

*  Is  xi  10  "^  parum  MB.  and  Vulg. 


I 


S.   AUGUSTIXI    CAXTUARIENSIS. 


195 


'  gentium,  ut  sis  salus  mea  usque  ad  extreraum 
'  ferr^e/  Et  rursum  :  ^  '  Reo;es  videbunt,  et  consuro-ent 
^  principes  et  adorabunt.'  Et  post  pusillum  :  -  '  Dedi 
'  te  in  foedus  populi,  ut  suscitares  terram,  et  possi- 
'  deres  hsereditates  dissipatas,  et  diceres  bis,  qui  vincii 
'  sunt,  Exite,  et  bis,  qui  in  tenebris,  Revelamini.' 
'  Et  rui'sum  :  ^  *  Ego  Dominus  vocavi  te  in  justitia, 
^  et  apprebendi  manum  tuam,  et  servavi  ;  et  dedi 
*  te  in  foedus  populi,  in  lucem  gentium,  ut  aperires 
'  oculos  csecorum,  et  educeres  de  conclusione  vinctum, 
'  de  domo  [carceris]  *  sedentes  in  tenebris.'  Ecce  ex- 
cellentissime  fili,  quam  luce  clarius  est,  non  solum,  de 
vobis,  sed  etiam  de  omnibus  propbetatum  gentibus, 
quod  sint  crediturae  in  Cbristo  omnium  Creatore.^ 
Quamobrem  oportet  vestram  celsitudinem,  utpote 
membrum  existens  Cbristi,  in  omnibus  piam  regulam 
sequi  perenniter  principis  apostolornm,  sive  in  Pasclia 
celebrando,^  sive  in  omnibus,  quie  tradiderunt  sancti 
apostoli  Petrus  et  Paulus,  qui  ut  duo  luminaria 
coeli  illuminant  mundum,  sic  doctrina  eorum  corda 
bominmn  quotidie  illustrat  credentium/' 

21.  Et  post  nomuilla,  quibus  de  celebrando  per  orbem 
totum  uno  vero  Pasclia  loquitur, — 

"  Hominem  denique,"  inquit,  ''  docibilem,  et  in  om- 
'  nibus  ornatum  antistitem,  secundum  vestrarum  scrip- 
'  turarum^  tenorem,  minime  valuimus  nunc  reperire, 
'  pro  longinquitate  itineris.  Profecto  enim,  dum  bujus- 
'  modi  apta  repei-taque  persona  fuerit,  eum  instructum 
'  ad  vestram  dirigemus  patriam,  ut  ipse  et  viva  voce, 
'  et  per  Divina  oracula,  omnem  inimici  zizaniam  ex 
'  omni  vestra  insula  cum  Divino  nutu  eradicet.     Mu- 


'  Is.  xlix.  7. 

-  Is.  xlix.  8. 

''Is.  xlii.  6.  7. 

*  carceria']   omitted  in  ^IS. 


*  Conditore  iMB. 
"  celehrandum  MB. 
'  vestrorum  scriptorum  ^IB. 
N    2 


196  HISTORIA  MONASTERII 

''  nuscula  autem  ^  a  vestra  celsitudine  Leato  principi 
*'  apostolorum  clirecta,  pro  seterna  ejus  memoria  sus- 
"  cepimus,  gratiasque  ei  agimus,  ac  pro  ejus  incolumi- 
"  tate  jugiter  Deum  deprecamiir  cum  Cbristi  clero. 
"  Itaque  qui  lisec  obtulit  muuera,  de  liac  subtractus 
"  est  luce,  situsque  ad  limina  apostolorum,  pro  quo 
''  valde  sumus  contristati  cum  bic  esset  defunctus. 
"  Verumtamen  oerulis  barum  nostrariim  litterarum 
"  vestrLs  missis,  et  -  beneficia  sanctorum,  boc  est  reli- 
"  quias  sanctorum  apostolorum  Petri  et  Pauli, 
"  sanctorum  martyrum  Laurentii,  Jobannis  et  Paub,  et 
"  Gregorii  atque  Pancratii,  eis  fecimus  dari,  vestr?e 
"  excellentise  profecto  omnes  contradendas.  Nam  et 
"  conjugi  vestrse,  nostr^e  spiritual!  fibae,  direximus  per 
"  pi*8efatos  gerulos  crucem,  clavem  auream  babentem 
"  de  sacratissimis  vincubs  beatorum  Petri  et  Pauli 
''  apostolorum  ;  de  cujus  pio  studio  agnoscentes,^  tan- 
"  turn  cuncta  sedes  apostoiica  una  nobiscum  Isetatur, 
'•'  quantum  ejus  pia  opera  coram  Deo  flagrant  *  et 
"  vernant.  Festinet  igitur,  qucesumus,  vestra  celsitudo, 
"  ut  optamus,  totam  suam  insulam  Deo  Cbristo  dicare. 
"  Profecto  enim  babet  protectorem  bumani  generis 
"  Redemptorem  Dominum  nostrum  Jesum  Cbristum, 
"  qui  ei  cuncta  prospera  impertiet,  ut  ^  novum  Cbristi 
"  populum  coacervet,  catbobcam  sibi  et  apostolicam 
"  constituens  fidem.  Scriptum  est  enim  :^  '  Quserite 
"  '  primum  regnum  Dei,  et  justitiam  ejus,  et  baec 
"  '  omnia  adjicientur  vobis/  Nimirum  enim  quserit 
"  et  impetravit,  et  ei  omnes  suae  insulae,  ut  optamus, 
"  subdentur.  Paterno  itaque  aftectu  salutantes  vestram 
"  exceUentiam,  Divinam  precamur  jugiter  clementiam, 
"  quae  vos  vestrosque  omnes  in  operibus  omnibus 
"  bonis''  auxiliari  dignetur,   ut   cum   Cbristo  in  futuro 


'  auteni]  wantiog  in  ]\IB.  j        5  y^ii  jjg 

-  et]  wanting  in  MB. 

^  coynoscentcs  MB. 

'^fragrant  MB.  *  omnibus  bonis  operibus  MB. 


^  S.  Watt.  vi.  33. 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIEXSIS.  197 

''  regnetis    sseculo.      Incolumem   excellentiam    vestram 
"  gi'atia  superna  custodiat.  Amen." 

foi.  26  b.         ])q  Ehovacensihus  Episcopis  post  Pauliniim  \etc.'\ 

22.  Expiilso  Paulino,  qui  primus  fuit  Eboraci  archie-  Irish  pre- 
piscopus,  ut  prsemissum  est,  successerunt  in  partibus  Nor-  ^^^ 
thanimbrorum  pontifices  de  gente  Scottorum,  Aidanus,  bria. 
Finanus,  Colmanus,  qui    nee  paUio,  nee  urbis   nobilitate 
voluerunt  attoUi,    in    insula  Lindisfarnensi  annis  quam- 
plui'ibus    conversantes.      CoUecto     itaque    consiHo,    rex  Ceadda, 
Oswyus     misit    Cantiam     virum    sanctum,    modestum  ^^^^  ^^ 

f  J^asting- 

moribus,  presbyterum,  vocabulo  Ceaddam,  abbatem  mo-  ham. 
nasterii  iUius,  quod  vocatur  Lestingei  ;  ^  misitque  cum 
eo  rex  presbyterum  suum,  vocabulo  Eadhedum,^  qui 
postea,  regnante  Egfrido,  Rypensis  ecclesi^e  praesul 
factus  est.  Yenim  iUi  Cantiam  venientes  invenerunt 
archiepiscopum  Deusdedit,  qui  ilium  in  archiepiscopum 
Eboracensem  consecrasset,  jam  migrasse  de  sseculo,  et 
necdum  alium  pro  eo  constitutum  fiiisse.  Unde  diver- 
terunt  ad  provinciam  Occidentalium  Saxonum,  ubi  erat 
Wynas  ^  episcopus,  et  ab  illo  est  vir  prsefatus  consecra- 
tus  antistes.  Non  enim  erat  tunc  ullus,  except o 
Wyna,  in  tota  Britannia  episcopus  canonice^  ordinatus. 

23.  Consecratus  autem  in  episcopum  Ceadda  maxime  His  prac- 
coepit   perfectioni    evans^elicse  insistere,    non  equitando,  ^^^^*^f,. 

J  i   1  -11  Ti  travelhng 

sed  apostolorum    more    mcedendo    pedibus    peragrare  :  on  foot 

quem  beatus  Theodorus,  de  quo  in  sequenti  Titulo  erit  ^^^^^  ^^^ 
^  .  .        consecra- 

sermo,  mandans  ut,    quandocunque    longius    esset    iter  tion. 
accepturus,  absque  scrupulo  conscientiro  equitaret,  ilium 
pii  amoris  studio    renitentem    propriis   manibus  alleva- 


'  Laestinyaca  MB.  (Bed.  iii.  28.) 
Now  Lasthujham,  about  30  miles 
to  the  north  of  York. 

*  Eadhaedum  MB.  CBed.  iii.  28.) 


=»  Uini  MB. 

*  Cf.  "  Ancient  Laws  and  Insti- 
tutes," ii.  64.  Ed,  Thorpe. 


198  HISTORIA  MONASTERll 

vit  ill  equum,  ac  sic  eum  vehi,  quotiens  necesse  faerat, 

compiilit. 

"Wilfrid's         24^.  Veiiiens  quoque  Britanniam  Wilfridus  prsetactus, 

missionary  Ercomberti  regis   Cantiae  consanguineus,  jam    episcopus 

factus,  perplura  Catliolicae  observationis  moderamina  sua 

doctriiia  Anglorum  ecclesise  contulit.     Ipse   enim  Aus- 

trales    Saxones  primo  ad  fidem   convertit,   quorum  rex 

Edelwahc  ^  vocabatur.     Cui    rex,  cum  regina  et  populo 

baptizatus,    propriam    contulit  mansionem,   quam  fami- 

leads  to  the  liarius  incolebat   nomine  Selesi,  ^    quam  ipse  monachis 

^"^^"^^^^^^  implens  ad  episcopalem   sedem  posteris  transtulit.     Hie 

bishopric    enim  primus  inter  episcopos,  qui  de  Anglica  gente  erant, 

of  beisey.    c^tholicum  vivendi  morem  ecclesiis  tradidit.    Hie  etiam 

primus,  excepto  Jacobo  diacono,  quem,  ut  prgetactum  est, 

His  diffu-    Paulinus,  a  gentibus  Northanimbris  expulsus,  in  ecclesia 

sionofa      Eboraci  reliquit,    cantus    ecclesiasticos    instituit,    Eaddi 

knowledfire 

of  church-  cognomento  Stephanum  de  Cantia  Northanimbrorum 
music.  genti  ad  docendum  invitans,  eo  quod  sonos  cantandi 
in  ecclesia  eatenus  tantum  Cantia  noverat  inter  Anglos, 
He  intro-  ob  quam  causam  primitus  a  cantu  Cantia  dicebatur. 
duces  jj^^  etiam  primus  verum  Pascha,  ejectis  Scottis,  in 
usages  into  Nortlianimbria  docuit,  et  regulam  sanctissimi  Benedicti 
^orthura-       monacliis  observari  monebat. 

bria,  and 

urges  the  25.  Quod  autem  ejusdem  Benedicti  sanctissimi  regula 
of^the^^^^  ante  adventum  sancti  Augustini  in  Angliam  nondum 
Benedic-  fuerat  a  monacliis  universaliter  observata,  patet  per 
psalteria  et  alios  libros  a  beato  Gregorio  eidem  Augus- 
Thatrule  ^[j^q  transmissos,  in  quibus  liymni,  tam  nocturnales 
ousiy  ob-  quam  diurnales,  quam  alia  plura,  quse  in  eis  de  Di- 
sen'ed  m    Yuiis  obscquiis  inseruntur,  regulse  Benedicti  seriem  non 

England;  ^  .*,... 

sequeuntui',  prout  sub  Titulo  nujus  libri  secundo,  qui 
notatur  "  de  Dotatione,"  sub  rubrica  ''  de  Libris," 
lector  plenius  poterit  contemplari.      Nee    miruni,   cum 


J  Aedilvalch  MB.  (Bed.  iv.  13.)        |      ^  Selaeseu  MB. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIEXSIS. 


199 


fol.  27. 


sanctus    Gregorins    eandem     Beneclicti    regulam  legitur 
approbasse,  si  ejusdem   observatio  regularis  in  partibus 
tarn    remotis    nondum    faerat    manifesta.       Monasteria  although 
tamen  fundata  ante    Benedictum    fuerunt,  et  cono^reo-a- f^°°^*" 

°     ^.     tenes  ex- 

tionis  monachormn   qnamplui'es   in    quolibet    centenario  isted  long 
annorum  post  Christi    Passionem  sub  regula    institiitae,  °^^"^'^- 
prout  perpendere  poterit    in   diversis  chronicis  qiiisque 
lector,   tarn    hie   in    Britannia,    quam    in    aliis  sparsim 
regnis. 

26.  Iste  namque  sanctissimns  Wilfridus  etiam  in  Can- 
tia  presbyteros  et  diaconos,  usque  dum  archiepiscopus 
Theodorus  ad  sedem  suam  venerat,  ordinabat.  De 
cujus  excellentia  sanctitatis,  et  haec  et  plura  alia  qui 
certius  scire  voluerit  esse  vera,  Bedam  "  de  Gestis/' 
lib.  iii.  cap.  xxiv.  et  xx\di.  et  lib.  iv.  cap.  ii./  Willel- 
mumque  Malmesberiensem,-  lib.  iii.  cap.  i.,  accipere 
poterit  testes  veros. 


De  Obitu  Nathanaelisj  et  Laude  Abhatuni prcBcedentium, 

27.  Anno  Incarnationis  Dominicse  DCLXVII.  obiit  Na-  Death  of 
thanael,  liujus  monasterii  abbas  sextus,  anno  regni  regis  j^-ath^aniel 
Egberti  secundo  ;  quo  autem  loco  in  prgesenti  ecclesia  se-  667. 
pultus  fuerat   non  habemus.     Nee  miretur   quis,    quod 
de  istis    sex    abbatibus    prsecedentibus   vix    aliqua   in  Reason 
chronicis  fit  mentio,  excepto  sancto  Petro  abbate  primo,  ^^^^l^  j"  j.^^ 
cum    tunc   temporis   abbates,   quibus    ob  vita3  meritum  corded  of 
omne  fuit  culmen  praesentis  sa^culi   inclinatum,  sa?cula-  Abbots.^ 
ribus  negotiis  non  vacabant,  sed  solummodo  regularibus 
disciplinis   vacantes,    quarum   respectu   libertates   iu'i\d- 
legiorum  et  exemptionum  a  princijiio  fundationis  praj- 


'  a/,    lib.  iii.  cc.  25,  28.  ;    lib.   iv. 
c.  2. 


-'  "  Scriptores   post   Ucdani,"  pp. 
259.  6(]. 


200  HISTORIA  MOXASTERII 

sentis  monasterii  sibi  et  suis  successoribus  sunt  collatse, 
primas  salutationes  in  foro,  primes  in  coenis  recubitus, 
prim  as  in  conventibus  cathedras,  pontificali  dignitati, 
mitris,  annulis  ac  baculis  pastoraKbus  congruas,  non 
quserebant.  Corpora  igitur  eorum  in  pace  sepiilta  sunt, 
et  vivent  nomina  eorum  in  ^eternum,  quoiTim  animas  in 
manu  Dei  sunt,  et  non  tanQ:et  illos  tormentura  mortis. 
Visi  sunt  oculis  insipientium  mori ;  illi  autem  non  solum 
sunt  in  pace,  sed  sine  dubio  pro  nostra  pace  interveniunt 
apud  Deum. 
Degene-  28.  Sed,  quod  dolendum  est,  modernorum  abbatum  ac 

abbots  and  pra?latorum  memoria  niundo  vivit,  quae  Deo  in  pluribus 
prelates  m  perpenditur  mortua.  Yisi  smit  oculis  insipientium  vi- 
own  time,  vere ;  illi  autem  lamentabiliter  extra  pacem  remanent 
morientes.  A  subditis  severe  ordinem  exigimt,  et  inter 
haec  ipsi,  in  divitiis,  deliciis,  et  honoribus  gloriantes,  eis, 
qui  portant  pondus  diei  et  ?estus,  miserabiliter  in  vic- 
tualibus  administrant ;  imponentes  onera  importabib'a 
hiuneris  subditorum,  diodto  tamen  suo  nolentes  ea  mo- 
vere.  Tales  sine  dubio  jam  sunt  plures,  qui  terram 
monasticee  religionis  giibernant,  pgene  ob  illoinim  defec- 
tum incultam,  et  vitiorum  spinis  ac  vepribus  sufFocatam. 
Fingunt  enim  se,  quasi  veros  colonos  agri  Dominici, 
plures  ordinationes  pro  parte  ordinis  ponere ;  sed  quia 
ex  caritate  non  talia  faciunt,  subditi  ex  amore  illis  hu- 
militer  non  obediunt.  Horum  enim  austeritati  et  pi- 
gi'iti?e  imputatur,  quod  caementum  muri  religionis  monas- 
ticae,  ita  quod  vix  relinquatiu'  lapis  super  lapidem, 
dissipatur ;  ac  sic  ex  eisdem  lapidibus  dissolutis,  supra 
dorsimi  praelatorum  fabricant  peccatores  subditi,  prolon- 
gantes  iniquitatem  suam :  quorum  cervices  Dominus 
Justus  concidet,  ut  confimdantur  et  convertantur  retror- 
sum  omnes,  qui  oderunt  sanctorum  patrum  merita  a 
fim.dationis  nostrse  primordio  contemplari.  Horum 
enim  sex  abbatum  memoria  cum  laudibus  debet  esse  ; 
quibus  Septimus  aderit  Adrianus,  in  quo,  quasi  post  opera 


S.   AUGUSTINI   CANTUAKIENSIS.  201 

sex  dierum,  complevit  Deus  opera  nostrse  saluti  consona, 
qu8e  patrarat.  Cujus  ex  parte  merit  a  sequens  Titulus 
declarabit. — 

^'  Spiritus  in  coelis  abbatis  Natlianaelis 

Nos  faciat  memores  patres  memorare  priores." 

Explicit  Titulus  septimus  cle  Nathanaeh  Ahhate  sexto. 


202 


HISTORIA  MONASTERII 


TiTULUS  VIII. 


De  s.a/iicto  Adriano  Ahhate  septimo. 


Vacancy 
of  the 
abbatial 
chair. 


1.  Nathan  ABLE  abbate  prsemisso  viam  universpe  carnis 
ingresso,  vacavit  abbatia  per  duos  annos,  quibus  ob  ni- 
miam  soUicitudinem  tarn  regis  Egberti,  quam  aliorum 
regum,  pro  arcliiepiscopo  impetrando,  qui  toti  posset 
proficere  ecclesise  AngiicanEe,  non  commode  poterat 
praesentis  monasterii  congregatio  electioni  futuri  abbatis 
intendere  libere,  ut  solebat.  Summus  itaque  pontifex 
Yitalianus,  prout  in  scriptis  sui  pr?etactis,  mortuo  Wy- 
chardo  ^  sibi  prsesentato,  promisit,  habito  consilio,  quee- 

sivit  sedulus  quem   ecclesiis  Anglorum   archiepiscopum  foi.  27  b. 
mitteret. 

2.  Et    ut    ?emulorum    quorundam    opinionem    frivo- 


The  true 

case  re-  l^iTooi,  ut  pr?emisi,  de  illo  Benedicto  pr?etacto,  in  Titulo 
^P^^^^^S  pr?ecedente,  cognomine  Biscop,  valeam  annuUare,  non 
rian. 


proprio  stilo,  sed  Bedse  venerabilis  "  de  Gestis/'  lib.  iv. 
cap.  i.,  ad  veritatis  evidentiam,  uti  volo.  '•'  Erat/'  inquit, 
'^  in  monasterio  Hiridano,  quod  erat  non  longe  a  Neapoli 
"  Campanise,  abbas  Adrianus,  vir  nation  e  Afer,  sacris 
"  litteris  diligenter  imbutus,  monasterialibus  simul  et 
"  ecclesiasticis  disciplinis  instructus,^  Grsecae  pariter  et 
"  Latinae  linguBe  peritissimus.  Hunc  ad  se  accitum  papa 
"  jussit  ut,  episcopatu  accepto,  Britanniam  veniret.^  Qui 
"  indignum  se  tanto  gradui  respondit  ;*  ostendere  posse 
"  se  alium  dixit,  cui^  magis  ad  suscipiendum  episcopa- 
"  tum  et  eruditio  con  venire  t,  et  setas.  Cumque  mona- 
"  chum  quemdam  de  vicino  virginum  monasterio,  nomine 
"  Andream,  pontifici  offerret,  liic  ab  omnibus,  qui  novere, 
"  dignus  episcopatu  judicatus  est.     Verum  pondus  cor- 


^  Wighardo  MB. 

^  institutus  1MB. 

^  ut  .  .  .  veniret]  venire  MB. 


^  respondens  MB. 
^  cujv^  MB. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIENSIS.  203 

"  poreee  infirmitatis,  iie  episcopus  fieri  posset,  obstitit. 
'  Et  rursum  Adrianus  ad  suscipiendum  episcopatum 
''  actus  est.  Qui  petiit  ^  inducias,  si  forte  alium,  qui 
"  episcopus  ordinaretur,  ex  tempore  posset  invenii^e.^ 

3.  ''  Erat  ipso  tempore  Romse  monachus  Adriano  no-  Theodore 
"  tus,  nomine  Theodorus,  natus  Tarso   Ciliciee,  vir  in^^     arsus; 
"  sseculari  et  Divina  literatui*a,  et  Greece  instructus  et 
"  Latine,   probus  moribus,  et  eetate  venerandus,  id    est 
"  annos   liabens    setatis    sexaginta   sex.     Hunc  ofierens 
''  Adrianus  pontifici,   ut  episcopus  ordinaretur  obtinuit :  sent  to 
"  his     tamen    conditionibus    interpositis,    ut   ipse  eum  pp^^^^J^  f^ 
"  perduceret  Britanniam,  eo  quod  jam  bis  partes   Gal-  company 
"  liarum  diversis  ex  causis  adiisset,  et  ob  id  majorem  J^j^rian 
"  hujus    itineris   peragendi  notitiam  haberet,  sufficiens- 
"  que   esset    in  possessione    liominum  propriorum  ;    et 
''  ut  ei,  doctrinse  cooperator    existens,   diligenter  atten- 
"  deret  nequid  ille  contrarium  veritati  fidei,  Graecorum 
"  more,  in  ecclesiam,    cui  prseesset,  introducer  et.     Qui, 
"  subdiaconus    ordinatus,    quatuor    expectavit    menses, 
"  donee   illi    coma    cresceret,    quo    in    coronam    tondi 
"  posset.    Habuerat  enim  tonsuram,  more  Orientalium, 
"  sancti    Pauli.'^     Qui    ordinatus  est  a  Yitaliano   papa 
"  anno   Dominicee  Incarnationis    sexcentesimo    sexage-  March  26, 
"  simo  octavo,  sub  die  septimo  Kalendarum  Aprilium, 
''  Dominica.     Et  ita  una  cum  Adriano  sexto  Kalendas 
''  Junias    Britanniam    missus    est.      Qui    cum    pariter  May  27. 
"  per  mare  ad  Massiliam,  ac  deinde  per  terram  Arelas 
"  pervenissent,    et  tradidissent    Johanni    archiepiscopo 
"  civitatis  illius  scripta  commendatitia  Yitaliani  ponti- 
'•'  ficis,  retenti   sunt  ab   eo,  quousque  Ebro}Tius,^  major 
"  domus  regime,  copiam  pergendi  (j^uoquo  vellent  tribuit 
"  eis.      Qua    accepta,    Theodorus    prefect  us    est    cum 


•  petens  MB. 

*  even  ire  MB. 
3  et  MB. 


*  PanW]  apostoli  Pauli  MB. 

*  Ebrinus  MB. 


20i 


HISTORIA  MOXASTEEII 


"  Adriano  ^  ad  Agilbertum  Parisiorum  episcopum,  et 
''  ab  eo  benigne  susceptus  est,  et  multo  tempore  habitus 
"  est.  Adrianus  perrexit  primum  ad  Emine,  Senonum,^ 
"  et  postea  ad  Faronem,  Meldorum  episcopos,  et  bene 
"  sub  eis  diiitius  fuit ;  coegerat  enim  eos  imininens 
^'  hiems  ut  ubicunque  potuissent  quieti  manerent. 
"  Quod  cum  nuncii  ceiii  narrassent  regi  Egberto,  esse 
"  scilicet  episcopum,  quern  jDetierunt  ^  a  Romano  an- 
"  tistite,  in  regno  Francorum,  misit  illo  *  continuo 
"  Redfridum,  prgefectum  suum,  ad  deducendum^  eum. 
"  Quo  cum  pervenisset,^  assumpsit  Tlieodorum,  cum 
''  Ebroyni  licentia,  et  perduxit  eum  ad  portmn,  cui 
''  nomen  est  Quentawic,  ubi  fatigatus  infirmitate  ali- 
"  quantisper  moratus  est,  et  cum  convalescere  coepis- 
"  set,  navigavit  Britanniam.  Adrianum  autem  Ebroynus 
'^  retinuit,  quoniam  suspicabatur  eum  habere  aliquam 
'■'  legationem  Imperatoris  ad  Britannia  reges  adversus 
"  regnum,  cujus  tunc  ipse  maximam  curam  gerebat. 
"  Sed  cum  nihil  tale  ilhmi  habere,  vel  habuisse  vera- 
''  citer  comperisset,  absolvit  eum,  et  post  Theodorum 
"  ire  permisit.  Qui  statim  ut  ad  ilium  venit,  dedit 
'^  ei  '^  monasterium  beati  Petri  apostoli,  ubi  archiepi- 
"  scopi    Cantise   sepeliii  solent/'     Haec  Beda. 

4r.  Ecce  Cj[uam   patenter  explanatur  per  Bedse  proces- 

sum,  quod  sanctus  Theodorus  non  dedit  istam  abbatiam 

botof  St,    Benedicto   BiscojD,   quem  notant  aemuli  Theodori  capel- 

Augus-      lanum,  quod  nemo  dubitet  falsum  fore  ;  sed  sanctissimum 

tine  s.  .  .  . 

Adrianum  scimus  veraciter  et  fatemur  prsesentem  ab- 
batiam a  sancto  Theodoro  suscepisse,  non  tamen  ut  ab 
archiepiscopo,  sed  ut  ab  apostolicse  sedis  legato,  nee  ut 
beati  Theodori  capellanum,  sed  ut  consocium,  consortem, 
coUegam,    et   evangelii    comministrum.    Unde    Beda,  in 


Benedict 
Biscop 
never  ab 


'  cum  Adriano]  wanting  in  LIB. 
-  Emmeiisnonum  jSIS. 
^  petierant  LIB. 


Hi  MS. 


^  adducendum  LIB. 

^  venisset  MB. 

"^  ei'}   wanting  in  MB. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUAEIEXSIS.  205 

fine  capituli  primi  libri  quarti  prsetacti,  ''  Prasceperat/' 
inquit,  "  pontifici  Theodoro  dominus  apostolicus/  ut  in 
"  dioecesi  sua  provideret,  et  daret  Adriano  locum,  in 
"  quo  cum  suis  apte  degere  potuisset."  Cum  ergo 
dominus  apostolicus  hoc,  teste  Beda,  pr?ecepit,  non 
dubium  quin  pr?eceptum  apostolicum,  absque  privilegi- 
orum,  exemptionum,  ac  libei'tatum  prpeseutis  monasterii 
pr?ejudicio,  beatus  Theodorus  adimplevit,  nee  Augus- 
tini  decreto,  vel  voto  Ethelberti  regis,  auctoritate 
apostolica  per  Bonifacium  quartum  confirmato,  aliqua- 
liter  derogavit. 

Be  sancto  Adriano  Ahhate  septimo,  qnem  heatus  Theo- 
dorus Archiej^i Scopus  septimiis,  virtute  suce  lega- 
tionis  a  Sede  Apostolica,  in  Ahbatevi  prcvfecit. 

5.  Beatissimus  itaque  Adrianus,  auctoritate  apostolica  Cordial  co- 
per sanctum  Theodorum  archiepiscopum    prjBsentis  mo-  ope^a|ion 
nasterii  in  abbatem  promotus,  quam  fidelis  consors,  frater,  and  Theo- 
collega,    et   comminister    in    opus    Dominicum,    ac   co-   ^^^* 
operator  evangelii  eidem    Theodoro  fuerat,     prout    sibi 
sanctissimi     Augustini    decreto    ex     officio    competebat, 
faciliter   sequentia  explanabunt.      Nam,  teste  Beda,   li- 
bro  quo  supra,   cap.  ii.,    '■  pervenit  Theodorus  ad  eccle- 
"  siam    suam,     anno  Dominicje    Incarnationis    DCLXix., 
"  secundo    videlicet    postquam    consecratus    est    anno, 
"  sub    die    sexta    Kalendarum    Juniarum,     Dominica ;  May  27, 

pro 

"  et  fecit  in  ea  annos  viginti  et  unum,  menses 
''  tres,  dies  viginti  sex.  Moxque  peragrata  insula  tota, 
"  ubi  gentes  Anglorum  -  morabantur,  rectum  vivendi 
^'  ordinem,  ritum  Paschie  canonicum  celebrandi,^  per 
''  omnia    coraitante    et    cooperante    Adriano     abbate,  **  ^, 

.  .       ,.  .  .        .  The  rapid 

"  disseminabat.     Et  quia   litteris  sacris  simul  et  sa3cu-  diffusion  of 

intelli- 
— gencc. 

'  jnmtifici apostolicus']    1        -  vbi  (jentcs  An<jlunim'\     quaqua-  * 


Theodoro  aheunti  doninus  apostoli- 
cus MB. 


versum  Anglorum  gentes  ^IIJ. 
•^  celebramli  canonicum  ]\1R. 
*  abbute]  wanting  in  MB. 


206 


HISTORIA   MOXASTERII 


Unity  ef- 
fected in 
the  English 
Church  by 
their  con- 
ciliatory 
measures. 


Egbert, 
through 
their  in- 
fluence. 


"  laribus  abundanter  ambo  erant  instruct!,  congregata 
''  discipulorum  caterva,  scientise  salutaris  quotidie  flu- 
''  mina  irrigandis  eorum  cordibus  emanabant,  ita  ut 
"  etiam  metricee  artis,  astroiiomi?e  et  arithmetricse  ^  ec- 
"  clesiastic?e    disciplinam    inter    sacrorum  apicum  volu- 

''  mina  suis  auditoribus  contraderent Neque 

"  nnquam  prorsus  ex  quo  Angli  Britanniam  petierunt  - 
"  feliciora  fuere  tempora ;  dum  et  fortissiraos  Clu-isti- 
"  anosque  liabentes  reges,  cunctis  barbaris  nationibus 
''  essent  terrori,  et  omnium  vota  ad  nuper  audita^ 
"  ccelestis  regni  gaudia  penderent.  Et  quicunque  cu- 
"  perent  ^  lectionibus  sacris  erudiri,  haberent  magistros  ^ 
"  in  promptu,  qui  docerent.  Sed  et  sonos  cantandi  in 
"  ecclesia,  quos  eatenus  in  Cantia  tantum  noverant,  ab 
"  hoc  tempore  per  omnes  Anglorum  ecclesias  discere 
"  coeperunt/'     H?ec  ibi. 

6.  Optime  namque  suis  meritis  competebat,  qui  totius 
Anglicana3  ecclesise  refutabat  primatum,  primum  in 
ecclesia  Anglicana  sortiri  monasterium  monachorum. 
Nee  vacat  a  mysterio,  quod  abbas  septimus  Adi'ianus 
arcbiepiscopo  septimo  Theodoro  contubernio  triumphali 
unitur,  cum  ecclesia  in  illorum  adventu  mirifice  sabba- 
tizans  omnes  Anglorum  pontifices  Cantuariensi  ecclesise 
subjici  consentii-et.  Fuerunt  enim  gratiosi  ad  pacifi- 
candum  ad  invicem  inimicos.  Namregem  Merciorum 
et  regem  Humbronensimn,  quorum  alter  alterius  fra- 
trem  in  bello  occiderat,  cum  suis  populis  ab  in\dcem 
discordantes,  ita  sua  industria  adunabant,  ut  nullius 
hominis  vita  pro  interfecto  regis  fratre  daretur,  sed 
satisfaceret  pecunise   certa  summa. 

7.  Eegem  itaque  Canti?e  Egbertum,  pro  interfectione 
reoiii     h^eredum      Ethelredi     et     Etbelbrithi,     filiorum 


^  arithmeticcc  ]MB. 

2  Britanniam  petierunt  Angli  IsT^. 

3  MS  adds  edita  before  audita, 
apparently  through  a  mistake  of  the 
scribe. 


■*  cuperent']  placed  after  sacris  in 
^  magistros']  after  promptu  in  MB. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  207 

fol.  28  b.    avunculi  sui  Ermenredi,  acriter  arguebant,  ad  hoc  tan-  offers  to 
dem,  tarn    minatoriis    ilium  verbis,  quam  tanti  sceleris  ^^       ^^'' 
indulgenti^e    et    remissionis   promissionibus,    incitantes,  pensation, 
ut,   vocata    ad    se    venerabili    muliere,    sorore  videlicet  J^^ya^f"^ 
jiivenum  occisorum,   eidem  pro  nece  fratrum  satisfacere  the  murder 
omnibus    viis    ac    modis     sibi    possibilibus,   ad    damna-  brothers 
tionem  perpetuam  evitandam,  tentaret.     Qua    ad    par- 
tem vocata,  post  multa  quae  ei    obtulit    rex   Egbertus, 
petiit,  in  hujusmodi  recompensam    enormis  delicti,   sibi 
monasterium     fieri     cum    sustentaculo    competenti,    in 
quo    pro    nece    nefaria    germanorum,    cum  Deo  dicatis 
virginibus    sibi  vinctis/    Deum    posset  orare,  et  sibi  in 
voto  continentise  salutaris  servire. 

8.   Annuit  itaque  rex  eidem  libenti  animo  fieri,  quod  ff-^^  "^  ^^^ 
petebat,    deditque  JJompnevae  tantam   terram  m  insula  Thanet 
de  Tlianeto,    quantam    cerva    sua  domestica  uno  posset  ^^^stowed 

.  ,      .  upon  her. 

percurrere  impetu.    Quod  audiens  auctor  sceleris,  torvus 
Thunor,  regem    arguit   aliquam  terrse    suae  partem  do- 
nan  dam  bruti  animalis  cominittere  cursui.     Rege  igitur  Thunor's 
cum  suis  aspiciente  vultu  liilari  cursum  cervse,  Thunor  ^'^sistance 

^  .  and  un- 

trux    aspectu    torvo,    cursum     reprimere     prsestolando,  timely  end. 
equo    cui  assedit,  terra    dehiscente,    in    infernum,    cum 
Dathan  et  Abiron,   absorbetur.     In    quo  loco  usque  in 
prsesens  puteus  est   apparens,   qui  "  Thunor  hys   lope  " 
appellatur.     Hujus  enim  insula?  situm  et  formam,   cum 
cursu  cervse  inter  dominia  distinguente,  describere  hie 
intendo.- 
fol.  29.         9.  In  ista    enim  prsecedente  figura  pro    cursu    cervse  :Map  of 
notatur  viridis    linea,    hue    atque    illuc    transversaliter  ^'^^'"?t 

'  ...  .  explamed 

intendendo,    qu?e    tres    pedes    in    latitudine    contineret,  ^vith  re- 
absque    interruptione    aliqua    integraliter    conservanda.  t"gg"^^  ^° 
Rubese  vero  hnese  vias  regias    insula?  ab  una  parochia  events, 
in  aliam  manifestant.     Linea  vero  viridis  in  occidentali 


'  u'lctis  MS.,  which  may  also  be    i   neti  insula},"  of  which  a  lithographed 
deciphered  jMwc</.v.  copy  will  be  found  prefi^ced  to  this 

2  Then  follows  the  «'  Mappa  Tha-   \  volume. 


208  HISTORIA   MOXASTEEII 

parte  juxta  Sserre,  prope  ecclesiam  sancti  Egidii,  de- 
signat  dominium  pertinens  baroBise,  posterius  dominio 
sanctse  Mildredce  collatum.  Spatium  vero  terrae,  quam 
cerva  domestica  circuivit,  in  longum  et  latum  xlviii. 
aratrorum  tenebat.  Puteus  vero  Tliunor,  qui  quondam 
"  Thunoreslope  "  dicebatur,  a  modernis  Hegliisdale  nun- 
cupatur,  qui  apparet  prope  cursum  cervse  juxta  Alde- 
lond.  Hie  enim  cursus  cervse  "  Dompnevse  meta "  ab 
illo  tempore  dicebatur ;  de  quo  quidam  versificus  ita 
scripsit : — 

*'  Dompnevee  laetam  Tlianathos  fert  insula  metam : 
Servet  iter  cerv?e,  ne  sit  cassanda  proterve, 
Cultor  siv^e  sator,  liujus  meta?  violator, 
Cum  Tliunor  atra  metit,  inde  baratra  petit/' 

Hie  tamen  cursus  cerv?e,  qui  dominia  distinguit,  a 
modernis  meta  sanctee  Mildredse  vocatur,  eo  quod  Mil- 
dreda  in  eodem  loco  post  matrem  suam  Dompnevam 
fuerat  abbatissa,  sicut  erit  inferius  deelaratum. 

*  Reprehensio    cemuloruon,    qui    sunt    de    Secta    hujus 

Thunov,  lit  Lollardi  et  alii  hujusmodi. 

Spoilers  of       10.  Hoc  itaque  miraeulo  reprehenduntur  sancta3  matris 

church  ,     .  T  .  .      .  .       .,  , 

property  ecclesipe  PBmuli,  qui  monasteriorum  possessionibus  dero- 
denounced.  o-ant,  tendeiites  metere  ubi  noii  seminarunt,  cono-re- 
gantes  ubi  semina  non  sparserunt,  dieentes  medullam 
terr?e  a  fundatoribus  pristinis  illicite  esse  datam  monas- 
teriis  ac  ministris  sanctse  eeelesise  matris  nostrse.  Qui 
ut  degeneres  filii  cum  Clia;yTn,  qui  spicas  corrosas,  et  ab 
animalibus  conculcatas,  Domino  obtulit,  maledictionem 
merito  consequuntur.  Nee  mirum,  si  tales  medullam 
temporalium  matri  spirituali  ofFerre  contendunt,  et  bona 
jam  oblata  auferre  conantur,  cum  quasi  zizania,  lo- 
lium  sive  palea,  quando  ventilabro  permundabitur  area, 
a  tritico  separati  in  hon-eum  Domini  congregando  igne 


S.    AUGUSTIXI   CAXTUARIEXSIS.  209 

perpetuo  comburentur.  Isti  enim  sunt  fructus  sat  oris 
Babylonici,^  juxta  vocem  Jeremise,  cap.  1.,  a  fideli  populo 
dispergendi,  qui  tantos  dolores  in  ecclesia  seminantes, 
secundum  quod  se  vidisse  quarto  capitulo  Job  testatur, 
cum  suis  seminibus,  flante  Deo,-  peribunt. 

11.  Haeretici  utique  ante  liaeo  tempora,  vel  ex  causis  Heresies  in 
incongruis,    quas   sibi    eligentes  illicite    statuerunt,   vel  ^\^^^ 
ex  nomine    suorum    auctorum,    ut    Simoniaci  a  Simone  named  af- 
Mago,  Menandriani  a  Menandro,  Basilidiani  a  Basilide,  authors. 
Nicholaita^  a   Nicliolao   diacono,  Maniclia^i  a  Manicliaeo, 
Ariani    ab    Ario,    Joviniani   a    Joviniano,    Pelagiani    a 
Pelagio,  Nestoriani    a    Nestorio,  Wiclevistse  a  Johanne 
cognomine  Wyclef,  et  alii  quamplures  fuerant  appellati. 

12.  Sed    haeretici  jam    moderni,    cribro    Satlian?e  ex-  The  Lol- 
pellendi,  tarn  re  quam  nomine  de  tritico  in  lolium  tam  ^^j?Vf . 
miserabiliter  evanescunt,    ut    Lollardi  a  lolio   sunt   vo-  loUum. 
candi.     Possunt  etiam  apte  dici    a    loligine    pisce,   qui 
coloris  nigerrimi  et  saporis  amarissimi  liabet  strumam.  rp-, 

De  quorum  secta  fait  truculentissimus  ipse  Tliunor,  impious 
qui  struma  invidiae  tumescendo  arescens  virorem  regise  chedf  the 
devotionis  opprimere  attentavit,  voce  horribili  perstre-  king's  mu- 
pendo  :  "  Flos/'  inquit,  "  et  thalamus,  0  rex,  h?ec 
"  insula  est  regni  tui,  et  tu  earn,  lieu  !  bruti  animalis 
*'  indicio  auferendam  tradidisti?  Quem  modum,  quern 
"  terminum  tibi  insensata  bestia  ponetur  ?  Quanto 
"  probabilius  portion  em  modestam  et  consultam  ipse 
"  distribuisses,  quam  incantatricis  foeminae  et  effnie- 
'•'  natse  ferse  condition  em,  sseculis  ridendam,  subisses?" 
Vixque  verba  complevit,  quin  Divini  judicii  ventilabro 
area  permundata,  lolium  a  tritico  separatum,  puteo 
foi.  29  b.  baratri  aperiente  os  suum,  nee  terra  diutius  potuit 
sustinere,  quin  Sathanrc  satellitem  Orci  draconis  vora- 
gini,  ut  fluvii  damnabilis  stillulam,  dimitteret  Beemotli 
absorbendum. 


•  .Terem.  1.  IG. 

'  Job,  iv.  9.     The  speaker,  however,  is  not  Job,  but  Elipliaz. 

O 


210  HISTORIA  MOXASTERII 

Th  L  1-         ^^-  ^^'^^^  itaque  bis  similia  ecclesise  semulis  evenisse 

lards  leguntur  ;  quibus   possent  moderni  hEeretici  atque  eccle- 

atTappeai^  siasticoB    libertatis   ?emuli   incitari    ad   sanctse   ecclesise 

to  history,  matiis  nostrse  timorem  pariter  et  amorem.     De  quibus 

aliqua,  tarn  de  regno  Francise,  quam  de  regno  Anglise, 

huic  prsesenti  duxi  inserere  Titulo. 

Teutbald's       •'■^-  Temporibus^  itaque  Pipini,   filii  Caroli   Martelli^ 

invasion  of  regis  Francorum,  comes   Atrebacensis  provincise,  nomine 

o/st^  ^^    Theutlibaldus,    a  monasterio    sancti   Yedasti    ambiebat 

Yedastus     quamdam  cultui-am  cimi  liorto  auferre,   eo    quod    sedes 

^  ^^  ^  '     comitatusi   in  dominica   curte    existere    videbatur,    cui 

viilse  proxima  erat  cultura    ipsa  et  liortus,   sicut  usque 

liodie  permanet.    Quae  postea  industria  Adalrici  abbatis, 

qui    fuerat    peritissimus   illis  temporibus  medicus,   tra- 

dente  Pipino  rege,  cessit  usibus  fratrum.    Cumque  fratres 

ejusdem   monasterii,   ob   injuiiam  sibi  factam  a  comite 

jam  pr^etacto  Teuthbaldo,  clamarent  ad  Deum  et  sanctum 

Yedastum.   non  sunt  fraudati  desiderio,   quod  petebant 

cum  voto.     Nam  idem  comes  regem  adiit,  rogans  mitti 

\dros  a  latere  suse  auctoritatis,  qui  pauperibus  fratribus 

vim   inferrent,    et    suse   satisfacerent  cupiditati,  jussus- 

que    est    Remensis   comes   his    altercationibus   interesse. 

Quadam  itaque  die,  cum  post  quietem  sedituus  basilicae 

sancti    Remigii,    vir  bonus    et  Justus,  solus   inibi  excu- 

baret,    audit  quemdam   flebili  voce    sanctum  E.emigium 

inclamasse.     Quo  interrogante,   "  Quis  es  ? ''     "  Frater/' 

inquit,    "  Yedastus.      Misisti   me,    pater  sancte,  verbum 

'''  Dei  prsedicare  gentibus  incredulis,  quod  et  feci,  gratias 

"  Deo  ;  et  ecce,  conglobati  palatii  proceres  auferunt  ma- 

"  triculariis  quod    coUatum  est  a  fidelibus."      ''  Yade/' 

dixit  sanctus  Remigius,  "  convoca  fratres  et  cooperatores 

*'  verbi  Divini  Adcinos  tibi,  Audoenum  scilicet  et  Ando- 

"  marum,  ut  audiant,  Bertinum  cum  Wlmaro,  et   reli- 

"  quos  loca  maritima  possidentes.     Ne  relinquas  Aman- 


1  Cf.  "  Miracuk   S.  Vedasti,"  in  the  "  Acta  Sanctorum,"  Feb.   torn.   i. 
807.  sq. 
-  MarceUi  MS. 


S.  AUGUSTINI  CANTUAEIENSIS.  211 

'^  dum,  Quintinum  accerse,  Gaugericum  suade  cum  gau- 
"  dio  venire,  electus  Eligius  nostro  non  deerit  placito,  Lu- 
"  cianus  cum  Lucio  veniat.     Ipse  milii  assumam  beatiim 
"  Martinum  cum  Sanctis  Aquitaniam  incolentibus,  nec- 
^'  non  Medardum  suos  medentem.     Sutores  quoque  Au- 
"  g-ustse  Suesonum  utrosque  adsciscam  germanos.     Dio- 
"  nysium  cum  suis  advocabo  ;  atque  ita  properabimus  in 
•    '^  occursum  tui/'      Quibus  custos  auditis  mane  episcopo 
nuntiat.     Adest  et  comes  Remensis,  Teuthbaldi  comitis 
precibus   satisfactiu-us  ;  cui  pontifex  retulit    quod  audi- 
vit  a  fratre.     At  ille  stomachans  monachum  subsannavit 
vino     sepultum    narrasse    somnium,    et   cmn    suis    iter 
carpere  mox  decrevit.    Conscendens  equum,  ut  pervenit 
ad  aedem,  in  qua  visio  apparuit,  cecidit,  et,  fracto  crm*e, 
manibus  suorum  perlatus  est  domum.    Ast  Tlieuthbaldus, 
delator  fratrum,  auctor  tot  querelarum,  statuto  die  ses- 
sunis,    sonipedem    muscam  nares    intrantem    sensit,    qui 
tamdiu   calcitravit   donee    dominum   terrse  dejiceret,    et 
mox  fracto  collo  mortuus  est.      Sicque    monachi   usque 
in   hodiernum    diem    suas   res    sine    molestia   possident 
cum  quiete.     Acta  enim  simt  liaec  circa  amium  Domini 

DCCXL. 

15.  Simile    etiam    post  multorum  annorum  cunicula  Thurstan 
accidit  monasterio  sancti  Albani  martyris  hie  in  AnorHa,  ^"^^.^^J'^v 

•^  ^  .    puuished 

ut    imdique   sequaces   Thunor,    sanctse    ecclesise    ^emuli,  for  assail- 
videant  quod    suis    demeritis  Dei   maledictionem  incui'-  J^onaServ 
rant,  quos  etiam    ultio  content    temporalis.     Nam  qui-  of  St.  Al- 
dam  tribunus,  nomine  Thui'stanus,  quemdam  viculum  a   ^"  ^* 
sancti  Albani   monasterio    concupivit,    quo    studio    qua- 
ve  Indus tria  ilium  temerarie  possideret   argute  et  sub- 
dole,  non  Deum  vel  martyi'em  Albanum  reverens,  sed 
fol.  30.     ^u^    potius    consulens   arabitioni,    noctes   insomnes    du- 
cebat.     Tandem    malignitatis   consilio    diabolica  sugges- 
tione   concepto,    abbatem   et   fratres    constanter   rogare 
coepit  ut  eandem  terram  sibi  concederent,  et  daret  plus 
pro  ea,  quam  aliquis  alius  in  mundo.     Fratres  vero  sibi 
quod   petiit   concesserunt.     Hie   autem   primo  anno  ob 

O  2 


212  HISTORIA   MONASTERII 

suae  nequitiae  velamentum,  ne  quod  in  futurum  ma- 
cliinari  proposuit  fraudulentum  a  fratribus  videretur, 
quantum  promisit  censum  persolvere  studuit,  sed  postea 
diu  occultat?e  fraudis  commentum  non  distulit  joroferre 
in  publicum.  Nam  jurationis  et  omnium,  quse  Dei 
sunt,  oblitus,  terram  illam  falsis  allegationibus  et  testi- 
bus  ut  jus  proprium  possidere  dieebat,  et  nullum  cen- 
sum vel  servitium  pro  ea  alicui  debere.  Cui  Stigandus 
archiepiscopus  Cantuari?e,  ad  consentiendum  a  Thur- 
stano  requisitus,  epistolam  scripserat  in  liac  parte,  abbati 
et  fratribus  ostendendam.  Qui  [responderunt]^,  quia  obe- 
dientia  in  malo  non  est,  et  res  ecclesiasticas  disperdere 
malum  est,  nullo  modo  ecclesiae  possessionem  se  cui- 
cj^uam  daturos  unanimiter  responderunt.  Siquis  vero 
vi  eas  diripere  prresumeret,  anathemate  feriendum  pro- 
testati  sunt. 
His  first  1 6.  Quibus  auditis,  infaustus  ipse  Thurstanus,  furibun- 

waraing,  ^^^^j.  g^  iratus,  minatorie  terram  illam  ut  suam  propriam 
possessurum  se  dixit.  Qui  cum  de  eodem  monasterio 
egrederetur,  mox  extra  portas  Divina  ilium  castigatio 
terruit,  ubi  subito  vidit  terribilem  equitem  obviam  sibi 
in  albo  venientem,  aureis  armis  renitentem,  liastam  vi- 
brantem ;  qui  magno  impetu  irruens  in  eum  lancea 
elisit  in  terram,  quem  relinquens  semianimem  abiit,  a 
suis  famulis  et  vire  comitibus  sublevandum.  Tandem, 
resumpto  spiritu,  gesta  retulit,  et  poenituit  in  beatum 
martyrein  Albanum  et  ejus  monasterium  deliquisse  ; 
and  re-  promisitque  illam  terram  ab  eis  tenere,  vel,  secundum 
pentauce.  q^od  discernerent,  eisdem  restituere  intendebat.  Quibus 
auditis  leeti  efficiuntur  monacbi,  et  ecclesia3  semulo  sic 
percusso  promittunt  ut,  si  dictis  facta  compenset,  sahi- 
tem  tam  animse,  quam  corporis,  interventu  sancti  mar- 
tyiis  obtineret,  et  illorum  fraternitate  et  amicitia  non 
careret,  terramque  illamj  sicut  illi  primitus  dimiserant, 
retineret. 

*  This  word  is  redundant,  and  was  probably  inserted  by  mistake. 


S.    AUGUSTINI   CAXTUARIEXSIS.  213 

17.  Sed  miser  ipse,  tanta  percussione  iiiconigibilis,  ad  His  final 
pristinum  scelus  more  canino  reverses,  vota  ac  promissa 
renuit  adimplere.  Non  multo  enim  post  sanus  efFectus 
qiiadam  die  amicis  suis  in  eadem  terra  grande  con- 
vivium  ordinavit ;  cumque  diem  totum  bibendo  et  in- 
gui'gitando  cmn  aliis  consumpsisset,  coepit  uxor  sua, 
immo  diabolus  per  eam,  qui  per  uxores  malas  solet 
maritis  mortis  pocula  propinare,  blaspliemias  et  multa 
convicia  in  abbatem  et  monachos  evomere,  atque  viro 
suo  coram  omnibus  exprobare  ;  inter  alia  sic  subjun- 
gens,  quod,  si  esset  homo,  nequaquam  tot  ac  talibus 
dominis  servitia,  suae  generositati  inconvenientia,  exhi- 
beret.  Cujus  verba  venenata  cum  audisset,  coepit  iterum 
abbati  et  monacliis  conviciari,  et  jurare  se  ab  ilia  liora 
nullmn  omnino  in  vita  sua  illis  censum  vel  servitiura 
pro  eadem  terra  redditurum,  sed  eam  ut  proprium  do- 
minium jugiter  possessurum.  Cum  autem  talia  superbo 
spiritu  proloqueretur,  ecce  subito  duo  visi  incogniti  do- 
mum  ingredientes  ad  eum  usque  festinando  prorum- 
punt,  et  arripientes  eum,  imus  ad  dextram  ejus  et 
alter  ad  sinistram,  tanta  fortitudine  ab  eminentiori  sede, 
in  qua  sedebat,  prsecipitant,  ut,  confractis  cervicibus,  sta- 
tim  coram  omnibus  expiraret.  Qui  statim  egressi  nus- 
quam  comparuerunt.  Sicque  quod  paulo  ante  nescius 
prophetavit  completur,  quia  nullum  monacliis  pro  terra 
ilia  censum  in  vita  sua  esset  vel  servitium  redditurus. 
Quo  taliter  pessumdato,  inonaclii  confestiin  terram 
suam  in  suum  dominium  receperunt.  Acta  sunt  enim 
hsec  circa  annum  Dominica}  Incarnationis  millesimum 
sexagesimum  quartum. 
fol.  30  b.        18.  Plura  autem   his   similia,  quia  in  locis  suis  etiam  Thunor, 

huic  monasterio,  Deo  dante,  contingentia  sum  scripturiis,  aftdThurs- 
alia  interserere,  quae  ex  diversis    chronicis    contuli,    ne  tan,  a  '  ne- 
lectoribus  fastidium  intimare  viderer,  omitto.       Horum  trinity.' 
enim  trium,  Thunor  videlicet,  Theuthbaldi,   et  Thinstani, 
neftindas    personas     damnation!    perpetune    coa^quanda^, 
quasi  trinitatem  nefariam,  trinitati  gratia*,  fidei,  spei,  et 
caritatis  contrariam,  a  summa  et  bcatilica  Ti'initate  pro 


214  HISTORIA   MONASTER! I 

dementis  conclenmanclam,  amori,  rationi,  ac  memorise 
modernorum  inducere  volui,  ut  impotentiam,  caecitatem, 
et  malitiam  ^mulorum  libertatis  ecclesiasticse  demon- 
strarem  ;  quo  facilius  murmm*  a  voluiitate,  error  a  ra- 
tione,  et  timor  omnis  a  memoria  expellatur,  et  succedat 
jucunda  cordis  serenitas  contemplanda,  Veritas  et  in- 
fallibilis  seciiritas  permanenda,  qiise  bonis  et  modestis 
in  Jesii  Nazareno  florescit. 
Lollards  19.  Sed  de   praBmissis  ecclesiae    ^emnlis,    Lgereticis,  et 

hereticslVe  I^^llardis,  qui  flores  possessionis  ecclesiastics©  funditus 
sure  to  be  abrogare  conantur,  servabit  Justus  Doniinus  ecclesiam 
nated  in  libcram  sponsam  suam,  et  verificabitui*  illud,  quod  Apo- 
the  end.  calypsis  nono  capitulo  legitiu\  Extermina\'it  impios  ex 
Israel,  ''  et  babebunt  super  se  regem  abyssi,  cui  nomen 
*'  Hebraice  Abadon,  Greece  Appotyon,  Latine  Extermi- 
"  nans.''  ^  Nee  mirum,  cum,  teste  propheta  in  psalmo, 
"  Qui  maligTiantur  exterminabuntur ;  sustinentes  autem 
''  Dominum,  ipsi  lia3reditabimt  terram."  ^  Nee  vacat  a 
mysterio,  quod  tot  ling-uis  a  scrutatore  coelestium  secre- 
torum  nomen  Exterminatoris  exprimitur  regis  trucis, 
quot  nomen  Regis  Salvatoris  omnium  in  ligno  crucis  ; 
cum,  teste  Augustino,^  tribus  linguis  velut  tribus  testi- 
bus  pro  omnibus  partibus.  populis,  linguis,  et  nationibus 
liujus  mundi  probatur  finis  generationis  pravae  atque 
perversse,  scilicet  diaboli,  et  finis  generationis  justse, 
videlicet  Jesu  Christi. 


De  Donatione  Terrce  in  Thaneto,  et  Fundatione  Mona- 
sterii  Monialiwii  de  Menstre, 

A  convent       20.  Rex    itaque  Egbertus,     cimi    perpenderet     hujus 
^^.^T.^^1  -,  torridi  Thmior  tonitnuim  contra  tlieoloo-orum  Tlieodori 

establisned  .       .  .  .  .    ° 

in  Thanet   arcliiepiscopi  et  Adriani  abbatis  consilium  saluberrimum 
by  Dom.     ^^^^  prodesse,  sed  cum  Dathan  et  Abiron  eundem  suum 

neva,  i  ' 

prsepositum,    ne  florem    daret    et    thalamum    regni    sui 

1  Cf.  Apocal.  ix.  11.  I      ^  Cf.  "Tractat.  in  Joban."  cxvii. 

2  Ps.  xxxvi.  9.  Vulg.  !  (0pp.  III.  ii.  798.   Ed.  Bened.) 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  215 

clamantem,  clausfcris  infernalibus  absorptuni  fLiisse,  eo 
trepidantior  extitit  quo  vicinior  crimini,  nee  terram 
fore  tutam  suis  pedibns  suspicatur,  quae  servum  ne- 
quam  devorans  dominum  absorbere  veretur.  Cerva  vero 
domestica,  excusso  termino  ab  una  parte  insulse  in 
aliam,  prout  patet  in  praecedente  figura,  ad  Dompne- 
vam  dominam  suam  notam  re  versa  est.  Nee  regis 
devotio  distulit  Christo  Jesu  magnificas  gratias  agere,  ac 
totum  hoc  spatium  Dompnevae  illustrissimse  tradere, 
omnique  posteritati  suae  ecclesiasticae  confirmare  ;  beato 
Theodoro,  cum  piissimo  Adriano  abbate  et  aliis  omnibus, 
qui  aderant,  benedicente.  Dompneva  vero,  ipso  rege 
indefessa  muniiicentia  opes,  impensas,  et  omnia  neces- 
saria  conferente,  fundavit  in  eadem  terra  ccBnobium 
virginale,  in  parte  australi  ejusdem  insulae,  prope  aquam, 
in  honore  Dei  Genitricis  Mariae,  in  illo  loco  ubi  nunc 
est  ecclesia  parocliialis  ejusdem  Dei  Genitricis  et  Vir- 
ginis  remanens,  et  a  beato  Theodoro  ejusdem  virginalis 
coenobii  ecclesiam  obtinuit  dedicari  ;  tui^bamque  virgi- 
num  prima  fundatrix  inibi  religiosissimam  ordinavit, 
quibus  ipsa,  ab  eodem  arcliiepiscopo  Theodoro  conse- 
crata,  prima  afFuit  abbatissa,  et  in  ejusdem  monasterii 
ecclesia,  postquam  corporis  ergastuhim  egrediens  anima 
ab  imis  ad  supera  avolaret,  giebae  instituit  tumulum 
assignari. 

2L.  Huic  successit  sanctissima  filia  sua  Mildreda,  cujus  st.  Mil- 
sanctitatis  insio-nia,  quce,  adliuc  vivente    matre,  tarn  in  ^^'^^'5^^ 

^        '    ^  _    '  ^         ^  '     _  second  ab- 

fol.  31.  Galliis,  quam  in  Anglia  fiuxerant,  si  quis  vokierit  con- bess. 
templari,  in  libro  de  laude  sanctormn  in  praesenti 
monasterio  quiescentium  suo  poterit  esse  desiderio  satis- 
factum.  De  cujus  parentela  a  tempore  regis  ^thelberti 
usque  ad  hunc  locum,  si  quis  dihgenter  legere  vokierit, 
inveniet  linealiter  explanatum.  Sed  tamen,  ut  facilius 
hujus  sanctissimao  virginis  perpendatur  origo,  et  in 
quoto  gTadu  consanguinitatis  processerat  a  rege  nostro 
iEthelberto,  in  subsequente  figura,  per  gradus  et  lineas  ^"j'' '^Y^^^"" 
descendentes,  cum  penna,  signare  inteudo  : —  gree. 


216 


HISTORIA  MONASTERII 


r 

el      ! 

-M      i 

S,    1 

&0      1 

1 

O       1 

1 

" 

_ 

1 

•r"           I 

1 

1 

j 

^            I 

1 

s 

^ 

A    i 

1 

d 

■^    ! 

-4 

i 

m 

o 

irH 

^ 

^ 

(=< 

pq 

g3 

g 

1 

"S 

c3 

I 

OT 

;3 

'J^ 

3 

4 

bD 

^ 

f-> 

O 

S 

yA 

^ 

"c 

r^ 

— -1 

tA 

c3 

'2 

0 

2 

c4 

m 

S 

CC 

o 

1 
c3 

a 

(S 

0 

o 

rj 

1 

i 

eS 

W. 

d 
■fcib 

a 

Vc 

« 

o 

1 

02 

c2 

i 

tT 

^ 

•  rH 

o 

^ 

-A 

a 

s 

%^ 

ce 

s 

H 

-4J 
0 

15 

C 

.o 

c^ 

'^ 



CO 

(^ 

cS 

k! 

^ 

O 

o 

r> 

c 

CH 

CO 

s 

-cl 

o 

i 

Q 

a 

<0 

a 

50 

42 

•K>    SB 

in 

f5t 

60 

•"S 

(y,  1o 

P< 

ie 

« 

^ 

K  a 

^ 

■♦^  s 

0 

i;  52. 

S 

1- 

'«  §  ,^* 

§-^ 

rn 

i§ 

ill 

13 
'C5 

-1  «n 

^^5              

S!  «c  s 

§1 

<^.    i. 

-i^ 

Ji  & 

.«9 

t 

W 

E"  ^ 
^  ^ 

S.   AUGUSTIXI   CAXTUAEIENSIS.  217 

22.  Pater  vero  beat?e  Mildi-edte    fiiit  Menvaldiis,  rex  Her  de- 
Occidentalium  Mercioruin,  filius  regis  Penda?,  filii  K^^Dpe,  ^^^^fathlr's 
qui  decimus  fiierat  aL  illo  Woden,  cujus  Heiigestiis    et  side. 
Horsa    abnepotes    fuerimt,    sicut    in    tertio  hujus    libri 
Titulo  sub  rubrica  '"  de  obitu  Ethelberti  regis"  praemisi. 
De  fratribus  vero  Mer^^aldi  patris  sanctaB  Mildreds?,  et 
Pendae  regis    Merciorum  generatione,  lector  plenius  in- 
strui    poterit    in  Titulo  VII.    prascedente,    sub    rubrica 
"  de  Nathanaele  abbate.'' 


De  Ahhatissis  succedentibus  in  Monaderio  de  Mendre, 
a  Dompnevct  f undo  to. 

23.  De   successione  abbatissanim  prtetacti    monasterii  Edburga, 
sub  praesenti  Titulo  compendiosam  notitiam    exprimere  ^^^^gs 
dignum  duxi,   quam  tamen  in  locis    sibi  competentibus 
omittere  non    intendo.     Post  obitum  itaque  DorapneYa9 
pnetactse  successit  filia  sua  virgo  Milcbeda,  quee  sepulta 

ftiit  in  ipsa  sanctae  Dei  Genitricis  ecclesia  a  niatre  sua 
fundata.  Post  obitum  vero  Mildredae  successit  Edburga, 
quae  videns  hoc  templum  a  Dompneva  fundatum  tanta? 
multitudini  virginum  non  sufficere,  et  arctiora  claustra  enlarges 
Dominicum  gregem  const ringere,  aliud  templum  juxta,  S-^^iJ^^^^^ 
majus  et  honorificentius,  condidit,  ut  liabetur  in  libro  de 
"  Vita  sanctae  Mildredae,''  ^  capitulo  xxviii. ;  totumque 
coenobialibus  officinis  et  habitaculis  perfectissime  in- 
stituit,  atque  in  lionore  principum  apostolorum  Petri 
et  Pauli  ab  archipraesule  Cuthberto  dedicari  fecit. 

24.  In    hoc    enim    templum    beata)  Mildreda?  corpus  pji-st  trans- 
transferre  decrevit  ;     statutoque  translationis   die,    clero  ^';*^'0"  .^*' 
iUuc  et  populo  confluente,  non  citius  amovere  oj^erculum  dred,  and 
feretri  poterant,  (luam  inclusa  suavitatis  oratia  erumi)e- ^^^"^ """ 

racles  con- 

bat.     Hinc    miracula  miraculis    occurrebant ;    invenitur- nectodwith 
que  virgo  vestibus  mundissimis  et  toto  corpore  Integra  '^' 
et    incornipta,    ita    ut   post    tot    annos,    cpii    fluxerunt 
inter  Theodori    archiepiscopi    obitum    et    Cuthberti    ar- 


■  Sec  Cotton  ^IS.  Vcspas.    H.  ,\x.  fol.  14"  sq. 


218 


HISTORIA  MONASTERII 


chiepiscopi    consecrationem,  qui    sunt    aniii    xlv.,  vide- 

retur    magis    dormire    in    thalamo,    quam    qiiiescere    in 

sepulchre.     De  ista  enim  prima  translatione,  et  non  de 

aliqua  alia,    ut  quidam    credunt,  canitur   illud   respon- 

soriura,  quod  sic  in  sua  historia  annotatui' :   "  Post  annos 

*'  quibus    ^edificatum    est    majus    templum    beatissimee 

.     ''  virginis    Mildreds,    0    gloriosa   gratia  !     inventa   est 

"  tota,  Integra,  et  incorrupta/'  etc.     Siquis  autem  istud 

responsoriiun   de  aliquo   alio  templo,  vel  de  aliqua  alia 

translatione,  quam  de  templo  sanctte  Marise  in  Thaneto, 

quod  tunc  fuit  ubi  mmc  parocliialis  ecclesia  remanet,  in 

templum  apostoloiTim  Petri  et  Pauli,  quod  nunc  est  in 

manerio,  ubi  usque  in  priesens  feretrum,    in  quo    plus- 

quam    trecentis    annis  jacuit,    est    apparens,    intelligat 

factum    esse,  si  vera    sit    ejus  opinio  faciliter    percipere   &!•  3i  b. 

poterit  per  hoc,  quod  in  libro  de  Translatione  ejusdem 

virginis    scribitur,    capitulo    xiv.,    ubi    sic :    ''  Reddebat 

"  nardiflua  \drgo  antiqua  aromata,  quae  supra  scripsimus, 

"  in    prima   translatione   sub   abbatissa    Edburga,    late 

"  respersa,  quando  inventa  est,  ut  viv^ns  Integra.    Nunc 

"  autem   resoluto  corpore  in    pulclierrimum   partum  et 

"  nati\dtatem    resurrectionis,  tanquam  tritis    pigmentis, 

"  dedit  odorem  ^-itce  perennis.''     H?ec  ibi. 

Eeply  to         25.  Si  autem  ex  hoc  argiiere  Gregorianus  ^  prtesumat 

*^^'^/^c^' nos  ejusdem  corporis  resoluti  pigmentaria  virginaha  non 

denied  the  habere,    hujus  fallaciae    sive  fictitias    stiriam   in    mentis 

current       domicilio,    tisfuis  frivolis    cone-elatam,  adamantinse  pro- 
stones  ,..,..     p  p  .  .      . 
about  St.     babilitatis   duritia  frangere,  ac  ferventis  ventatis  ardore 

Mildi-ed's    liqi^iescere  faciet,  qui  Titulum  XL.^  huius  libri,  qui  nota- 
remains.  ^  -••  .  . 

tur  "  de  Elstano  abbate,"  memoriter  legerit,  ubi  tumba 

primitus    contra    omnia  ferramenta   in    chalybis  ^    duii- 

tiam  vertebatur,  quse,  post  factam  orationem  ac  missge 


'  i.e.  a  canon  regular  of  St.  Gre- 
gory's, Canterbury.  Cf.  Thorne,  col. 
1911.  1.  11.;  Capgrave's  "Nova 
Legenda,"  fol.  ccxxiv.  Ed.  1516. 

-  This  part  of  the  Author's  ^vork 
■was  not  completed  ;  but  see  the  **  Li- 


bellus  contra  inanes  S.  Virginis 
Mildrithge  usurpatores  "  (by  Go- 
celin),  in  Cotton  MS.  Vespas.  B- 
XX.  fol.  262  sq. 

^  c alibis  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEXSIS.  219 

matutinalis  super  sacrosancta  pignora  sua  quotidie 
celebranda3  promissionem,  versa  est  impellentibus  in 
pulveris  levitatem.  Multa  etiam  alia  ibidem  miracula, 
tarn  de  pluviae  inundatione  in  ilia  secunda  translation e 
de  Thaneto  in  prresenteni  ecclesiam,  post  diuturnam 
terrarum  siccitatem  et  desperatam  fertilitateni,  quam  de 
caecoi-um,  mutorum,  surdorum,  debilium,  moestorum,  et 
languentium  curatione,  perpendere  poterit.  Sic  et  in 
liac  prima  translatione  clara  virginis  miracula  laetifica- 
bant  tam  Edburgre  abbatiss?e,  quam  sororum  omnium 
pectora  liquefacta. 

26.  Beata  vero  Edburga,  immensas  gratias  agens  Deo,  Transfer 
inclytam  giebam    a    priori    domicilio    sanctas  Marine  et  to  the  new 
sepulchro    sustulit,    et    in    novum  apostolorum  templum  co^^^ent. 
transposuit,   atque    in    aquilonari    parte   presbyterii   in 

novo  sarcophago  recondidit. 

Ad  illud  vero  novum  monasterium  partem  collegii 
virginmu  ad  ipsam  matrem  virginem  transtulit,  relicta 
parte,  quae  primitivaa  ecclesias  sanct^eque  sua3  memoriae 
jugiter  deser\T.ret.  Erat  autem  utraque  domus  quasi 
unum  monasterium  et  una  chorea,  spatio  ad  claustri 
modum  bipartita,  prout  expresse  in  libro  "  de  Vita 
"  sancta3  Mildredae  virginis  "  declaratur,  capitulo  ultimo. 

27.  Quod  autem    in  aliquibus  antiquis   libris  notatur,  The  rest- 
sancta  Ermenoitha,  soror  Dompneviv,  matertera  sanctae  ^°r  P^^i",*^ 

-ir-ii         1  ^^^  '  1  -AT-M         1       of    St.  Lr- 

MildrediB,  ad  linem   vita3,   cum  eadem  sancta    JMildreda  mengitha. 
in  monasterio  permansisset,   ibique,   dum  adlmc  viveret, 
pausam  eleglsset,  uno  milliario    ad  orientem  monasterii 
quod  beata  virgo  Edburga  in  honore  apostolorum  Petri 
et    Pauli    construxerat,    ut  mihi  videtur,    per    anticiim- 
tionem  oportet  intelligi  isto  modo  :  — 

Sancta  Ermengitha,  dum  adhuc  viveret,  pausam  elegit 
uno  milliario  ad  orientem  ab  illo  loco,  in  (pio  postea 
beata  virgo  Edburga  monasterium  in  lionore  Petri  et 
Pauli  construxerat.  Et  ex  hoc  omniiio  se(piitur  (piod 
sancta  Ermengitha  pausam  elegit  in  loco,  (pii  i'uit  in 
oriente,  distans  uno  milliario  a  monasterio,  quod  sancta 
Edburga  construxerat,  ubi  forte  aliquam  ccclesiam,  si^'e 


220 


HISTORIA  MOXASTERTI 


Traces   of 
it  probably 
clestroyed 
by  the  ra- 
vages of 
the  ISTorth- 
men. 


Death  of 
Edburga, 
751. 


Sigeburga, 
the  fourth 
abbess. 


Gradual 
decline  of 
the  con- 
vent. 


oratorium,  adliuc  vivens  construxit.  Nee  est  verisimile 
quod  tarn  sancta  vii'go  in  campo  piano  et  loco  profano 
pausam  post  mortem  eligeret,  dum  tarn  sanctum  mo- 
nasterium  virginale,  in  quo  cum  sancta  Mildreda  vivens 
permansit,  a  sancto  Theodoro  noverat  dedicatum.  Nee 
mii'um  si  tarn  vetustorum  aedificiorum  vestigia  non 
apparent  modernis,  cum  ferme  ad  spatium  trecento- 
rum  annorum  vix  audebat  aliquis  ob  infestationem 
Danorum  in  eadem  insula  permanere.  Hinc  est  quod 
tam  ecclesiastica,  quam  \n^dgaria  ?edificia  primaria  in 
locis,  ubi  fuerant,  non  apparent.  Neque  hoc  negligenter 
est  animadvertendum,  quod  in  tam  frequenti  licentia 
tormentorum,  beatissimre  vir girds  Mildredse  semper  in- 
tactum,  per  tot  annorum  curricula,  usque  ad  tempus 
Knuti  regis  Danici  et  Elstani  abbatis,  semper  perman- 
serat  monumentum  ;  quo  tempore  Divinpe  miserationis 
providentia,  quee  in  sui  dispositione  non  fallitur,  huic 
monasterio,  in  recompensam  sepulturae  archiepiscoporum, 
per  Cuthbertum,  Breg^yynum,  et  Wlfredum  archiepi- 
scopos  primitus  abrogatae,  plura  profutura  per  corporis 
sui  translation  em  concedere  voluit,  sicut  plenius  sub 
Titulo  ejusdem  "  Elstani  abbatis ''  dicetur.  Beata  vero 
Edburga  ducens  in  sanctitate  et  justitia  clioros  Christi, 
anno  Incarnationis  Domini  DCCLI.  migravit  ad  coelestia 
pr?emia,  anno  regni  regis  Ethelberti  secundi,  filii  regis 
Wythredi,  primo. 

28.  Huic  successit  virgo  Sigeburga,  ab  archipraesule 
Cuthberto  in  curam  monasterii  ordinata.  Hujus  tempore 
fiut  prima  Danorum  rabiei  j^rsedatio  in  Thaneto,  qua) 
plebem  longa  pace  solutam  ut  lupi  rapaces  grassantur, 
fugant,  et  vastant  omnia,  nee  Cliristi  familiam  secus 
quam  ludum  et  spolia  habuerunt.  Sed  tamen,  adhue 
pareente  Domino,  abscedunt,  per  singidos  fere  annos 
ad  deprredandum  insulam  turbidis  incursibus  redientes. 
Hinc  paulatim  coepit  sanet?e  MildredcTe  monasterium, 
abstractis  possessionibus,  defieere,  ablataque  pascua  grex 
defluere  ;  et  sic  pauci  facti  sunt,  et  vexati  sunt  a  tri- 
bulatione  maloiaim  et  dolore. 


fol.  32. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEXSI8.  221 


29.  Et  nota  quod  iste  primus  adventus  Danorum  fuit  First  de- 
per  spatium  centum  et  xvii.  annoruui  ante  martyrium  ^^g°;Jr^Jjj^, 
sancti  Edmundi  regis  Orientalium  Anglorum  ;  quo  tern-  men. 
pore  venerunt    Hynguar  et  Hubba,    qui,    ut   fertur,  filii 
fuerunt  cujusdam  ursi,  qui  illos  contra  naturam  de  filia  g^  j.    t.    t 
regis  Dacia3  generabat,  quam  sanctus  Edmundus  in  ux-  llynguar 
orem  duxisset.     Sed  idem  Edmundus,  ob  eandem  causam,  ^      ^^~ 
Daciam    transiens,    cvim   illud    horribile  facinus,   favore 
cujusdam  cubicularii   ejusdem   domin?e,  perpendisset,  in 
camera    noctu   latitans    sub    cortinis    infaustum    contra 
naturam  aspiciens  ursinum  cum  foemina  coitmn,  extract o 

gladio  ursi  caput  abscidit,  et  mox  in  Angliam  rediit. 
Ob  quam  causam  eadem  mulier  filiis  adultis  retulit 
Edmundum  prsetactum  patrem  eorundem,  quem  illi  ho- 
minem  fuisse  putaverant,  occidisse.  Et  hsec  fertur  fuisse 
causa  adventus  illorum. 

30.  Hie  enim  secundus  Danorum  adventus  fuit,  cclx.  Second  de- 

,  ,       •  X"    T?!    1       •  1  •      •  •  scent  of  the 

anms  ante  martyrium  sancti  JLlphegi  arcniepiscopi,  quo  Northmen 
tempore  venit  Knutus  prsetactus,  rex  Danicus,  sub  quo 
corpus  sanct^e  Mildredse  translatum  fuit ;  qui,  ut  inferius 
dicetur,  totam  Angliam  suo    dominio    subdidit.     Anno  sjteburffa 
itaque  Domini  DCCXCVII.  obiit  Sigeburga  abbatissa,  anno  797. 
regni  regis  Cuthredi  secundo. 

31.  Iluic     successit  virgo    Siledritlia,    ab    Athelardo  Energy  of 

1  .  1  ,  IP  the  next 

arcnipr^esule  consecrata  ;  qu?e  non  solum  lessas  sororum  abbess  • 
animas  confirmare,  et  ad  pristinum  statum  monasterium 
relevare,  certabat,  verum  etiam  possessiones  ecclesiae  ab- 
latas  recuperare  tentabat.  Quot  enim  laboribus,  quantis- 
que  adversitatibus  a  Wlfredo  archiepiscopo,  Atbelardi 
successorC;  terras  abstractas  revocaverit,  qnam  pie  ipsa 
vixerit,  in  annalibus  antiquorum  patrum,  privilegiis  quo- 
que  et  cartis  sui  monasterii  evidenter  lucescit.  Tandem  frustrated 
vero,    more    solito,  venit  cum  ino-enti    classe  Danorum  1*7  ^\'^' 

,...  ..  .  T  ,       ,  Northmen, 

gentilium  exercitus,    non   jam    ad  pmedanduin  tantum, 
sed    ad    totum    regnum  Angliee    subjugandum,    totam  d,!strov^>d' 
Tlianeticam    insulam    obruens,    illudque    MildrediB    mo- the  convent 
nasterium    funditus    destruens.      Beatissima  vero  virgo  inmates. 


222  HISTORIA  MONASTERII 

Siledritlia,  cum  aliis  virginibiis,  clominicis  septis  inclusis, 

una  cum  sacerclotibus,  et  Levitis,  et  c^eteris  Dei  ministris, 

ignibus  concrematur. 

The  subse-      32.  Nec  ab  illo  tempore  ad  pristinam  postea  pertin- 

quent  dis-   g^^Q  poterat  illud   monastemmi  dignitatem  ;    sed    quod 

of  nuns.      primitus  sexaginta  vel  amplius  sanctimonialium  rutilabat 

caterva,  deinceps  duorum   aut  trium  clericorum  plebeia 

parochia    apparebat.     Sicque    hujus    sancti    monasterii 

factum  est  vesperae  circa  annum  Domini  DCCCXL. ;  ^  quo 

anno    mortuus  est    Wlfredus     archiepiscopus,  qui  vesti- 

giis  Cuthberti  et  Bregwyni  arcliiepiscoporum  adliaerens, 

corpus  suum  in  ecclesia  Christi  fecerat  sepeliri.  foi.  32  b. 

The  loss         33.  Eodem  itaque    tempore,  quo  destructum  est  Mil- 

of  royal      (Jredse  monasterium  in  Thaneto,  et  trauvslata  fuerat  arc- 
power  in        ^      ^  ^  ' 

Kent,  con-  liiepiscoporum  Cantuariensium  sepultura,    contra    sanc- 

rfe^us^with  "^issimi  Augustini  decretum,   Egbertus    rex   West-Saxo- 

the  dispa-    num  fugavit  regem  Canti^e  Baldredum,  qui  ad  suggestio- 

of^St^  Au-  ^^^^^  Wlfredi  archiepiscopi  consensum  translationi  hujus- 

gustine's     modi  prasbuit ;    et  sic  ab  illo  tempore  regnum  Cantiae, 

" '  quod  ab  anno  Domini  cccxlix.,  quo  Hengestus  venerat, 

nobiliter  floruit  ccclxxv.  annis,  West-Saxonic?e  subjicitur 

potestati.     Vesperae  vero  monasterii  beatae  Mildred^e  in 

Tlianeto,  post    annos    ccli.,    in  mane  lucescit   prsesentis 

monasterii    beatissimi  Augustini,  dum  ejusdem  Danic?e 

gentis    exercitus  toti    populo    ac  civitati,    necnon   mo- 

nacliis  ecclesi^e  Cliristi  mortis  induxerat  tenebras.    Pro 

luce    itaque    eoi    sideris    miraculum    illud    pallii    fiiris 

ungiiibus    adhserentis    notetur^  quod,  sanctas    Mildredse 

mediantibus  precibus,  rutilasse  firmiter  credimus ;    quae 

lucis  tunc  radium,  velut  mane  in  arrham   lucentis  diei 

futurag,   ad  aram    beatissimi    obtulit  Augustini ;    quam 

lucem  post  annos  xix.    in   diem  perfectum  per  corjDoris 

sui  translationem  et    possessionis   suae  donationem  per- 


'  This  date,  as  well  as  some  others  in  the  present  narrative,  has  been 
altered  by  a  later  hand. 


S.   AUGUSTIXI  CAXTUARIEXSIS.  223 

ducere  voluit  ;  prout   rei  exitus,  anno    Domini  M.xxx., 
declaravit. 


De  Corporibus  Sanctorum  in  Tlianeto  sepultisj  et  inch 

translatis. 

34;.  Sanctorum  etenim  plurimorum  pausa  corporea  in  Enumera- 
Tlianeto  notatur  fuisse.      Dompneva   enim  sepiilta  fuit  ^^^J^^^,  ^^^ 

.  saints  in- 

in  Dei  Genitricis  prgetacto  monasterio,  quod  fundavit.  terred  in 
Sancta  Mildreda  pausam  primitiLS  liabuit  corpoream  in  ^°^*" 
eodem  loco.  Quae,  ut  prEemittitiu',  per  abbatissam  Ed- 
burgam  succestricem  suam  in  aliud  decentius  ac  majus 
raonasterium  translata  est,  posterius  coelesti  praesagio 
Augustinensi  monasterio  transferenda.  Sancta  Ermen- 
githa  uno  milliario  ab  eodem  monasterio  versus  orientem 
pausam  elegit ;  in  quo  loco  ejusdem  insulae,  incolae  ossa 
quamplurima  mortuorum  corporum  invenisse  divems 
temporibus  attestantur.  Sancta  Edburga  abbatissa  in 
monasterio  apostolorum  Petri  et  Pauli,  quod  ipsa  fun- 
davit,  sepulta  est.  Sancta  Sigeburga  et  Siledritha  in 
eodem  monasterio,  cum  omnibus  aliis  sacratis  virgini- 
bus,  sunt  sepulta,  exceptis  his,  quae  in  primo  monasterio 
sanctse  Dei  Genitricis  sepultee  erant,  cum  sacerdotibus, 
et  levitis,  et  pluribus  ecclesiae  clericis  et  ministris. 

35.  Et,  ut  notatur  in  veteri  martp-ologio,^  quod  usque  St.  Floren- 
in  praesens  in  vestiario  praesentis  monasterii  inter  sancto-  ^^^" 
rum  reliquias  reservatur,  sanctus  Florentius  jacet  in  coe- 
meterio  sanctae  Mariae  in  Tlianeto,  cujus  tumba  singulis 
annis  crescere  perhibetur.      Sanctus    vero    Ymanis,  ut  St.  Imams, 
liabetm'  in  eodem  libro,  folio  primo,  qui  monachus  fuit 
ReculverensLS  ecclesiae,  jacet  in  sancti  Joliannis  ecclesia 
in  Thaneto.    Translationem  vero  alicujus  sancti  de  insula 
Thaneti  in   aliquem  alium  locum,  excepta  translatione 
beatae   Mildredae  praetacta,  difficile    fieret  per  clu'onicas 
authenticas  approbare. 

'  viartilogio  MS. 


224-  HISTOEIA   MONASTER II 

Apocry-  ^^-  ^^^^6  mirandum  est  quanto  ausu  temerario  Grego- 

phal  story  riaiii  caiioiiici  ejusdem  beatae  Mildredse  translationem, 
Mildred's  necnon  Edburg?e  succestricis  sn?e,  quam  filiam  notant 
translation  Etlielberti  regis,  qui  a  beato  Augustino  baptismiim  sus- 
cepit,  usque  ad  Lymningam  factam  fuisse  in  monasterium. 
quod  Etlielburga  filia  ejusdem  regis  Etlielberti  construx- 
erat,  mentiuntur ;  cum  nee  Ethelbertus  filiam  tali  no- 
mine vocitatam  legitur  habuisse,  nee  etiam,  quamvis 
talem  filiam  habuisset,  verisimiliter  per  tantorum  anno- 
rum  curricula  illam  contigisset  vixisse.  Nee  erubescebant 
Imjusmodi  fictre  translationis  fautores  tenorem  totius 
dictaminis  de  libris  praesentis  monasterii  per  delibera- 
tionem  nescio  cujus  nostrae  societatis  improvisi  de  verbo 
in  verbum  extraliere,  sicut  in  prima  ejusdem  ^drginis 
translatione  notatur.  Secundam  vero  ejusdem  virginis  fol.  33. 
translationem  fingunt  fuisse  de  Limninges  Cantuariam, 
anno  Domini  M.LXXXV.,  praesidente  Lanfranco  archiepi- 
scopo,  ad  ecclesiam  sancti  Gregorii,  quam  idem  Lan- 
francus  paulo  ante  construxerat.  Quam  ficta  fit  hujus 
translationis  memoria,  perpendi  poterit  per  quotationem 
eorundem  annorum. 
Miraculous  37.  Hic  enim  fuisset  annus  quinquagesimus  quintus 
virtue  of  St.  p^^^   illam  celeberrimam    translationem    de   Thaneto  in 

Mildred  s      ^  .  ..... 

relics  in      pr?esentem  ecclesiam,  temporibus  videlicet  Willelmi  regis 

f  W^r      Conquestoris,  Lanfranci    archiepiscopi,   et  Scotlandi  ab- 

the  Con-     batis  praesentis  monasterii.     Quorum  temporibus  quanta 

queror.       jjeatae  Mildredae  miracula  in  praesenti   ecclesia    efiluxe- 

runt,  patet  in  libro  "  Translationis  sanctae  Mildredae  ;"  ^ 

inter  quae  unum,  quod  notatur  capitulo  xxiii.,  in  veri- 

tatis  evidentiam  poterit  assignari,  de  illo  armigero,  qui 

noctu,  infracto  cujusdam  militis  hospitio,  furto  magnam 

partem  substantiae  abstulit,  captusque  in  arctissimo  cas- 

telli  Cantuariae  carcere,  et  compedibus  in  beatae  Mildredae 

translationis  vigilia  mancipatus,  ob  sonitum  campanarum 

istius  monasterii  ad  ejusdem  virginis  devotionem  com- 

motus,   laxatur   vinculis,    dissolvitur    custodiis^  claustra 

castri  et  ergastula  omnia   sibi  cedunt.     Defecit   insidi- 

1  See  Cotton  MS.  Vespas.  B.  xx.  fol.  166  sq.  and  Harleian  MS.  No.  3908,  §  2. 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIENSIS.  225 

antiuin  impetus  fugienti  ad  eandem  sanctissimam  Mil- 
dredam,  in  praesenti  Augustiniana  ecclesia  quiescenteni. 
Sed  non  obstante  quod  porta  monasterii  clausa  fuit, 
fenestra?  Cryptae  injectis  brachiis  adhserebat,  nee  mani- 
bus  persequentium  populorum,  eundem  capillis,  collo, 
humeris,  brachiis,  pcdibus,  vestimentis,  et  cingulo  tra- 
hentium,  liinc  potuit  abstralii,  quin  virtus  virginis,  cui 
voverat,  et  cujus  auxilio  carcerera  evaserat,  pervaleret. 
Interea  secretarius,  sive  sacrista,  tantre  turbce  tumultui 
in  causa  ecclesiae  accurrebat,  expugnatores  increpans 
violentos,  coinpellens,  datis  vadibus  in  satisfactionem, 
omnes  et  singulos  abscedere  territos.  Devotissimus  itaque 
abbas  Scotlandus  tarn  praBclarae  virginis  merita,  una 
cum  eodem  archiprsesule  Lanfranco,  qui  ecclesiam  pros- 
tactam  beati  Gregorii  ad  pauperum  solamen  construx- 
erat,  regi  Willelmo,  veniam  reo  postulans,  retulit.  Rex 
vero,  favore  beatae  Mildredoe,  omnia  mansuete  perdonat, 
nee  reum  judicat  puniendum,  quern  sic  solverat  sancta 
virgo  Mildreda. 

38.  Et  ad  futurorum  memoriam  annotanda  liEec  verba  His  lan- 
reoius    animus    intulit,    qu?e    sequuntur  :    ''Absit/'    in- S^^^!' ^'^" 

^  ...  spectmg 

quit,    ''  ut    damnentur  a  nobis,   qui  Dei    et   sanctorum  her  and  St. 

"  suorum  dementia  liberantur.     Immo  potius  liic  <^^''^ii'^- HiJ^g^"^ 

'^  netur,  qui  sanctorum   ditionem  et  antiquam    illorum  monastery. 

"  libertatem  violare  enormiter  non  veretur.     Ante  om- 

"  nia  autem  autlientica  protodoctoris  liujus  regni  nostri 

"  Augustini    ecclesia  mea  meorumque  hteredum    et  op- 

"  timatum    sanctione    sua    semper    regnet  praerogativa. 

*'  adeo  ut  quicunque  damnatus  liuc  confugerit,  mox  ut 

"  lioc  sanctum  asylum  etiam  de  longinquo  conspexerit, 

"  inq:>unitatem    et    libertatem   obtineat,    liuj usque  juris 

"  transgressor  rei  judicium  subeat.''     Hioc  ibi. 

39.  Ecce  quam  verisimile  perpenditur   ])er  i)ra3missa  This  evi- 

quod   beata)    MildredjTo  translatio    temporibus  Wiilehui  <^<^".c<^  ^^^^^ 

regis,  Laniranci  archiepiscopi,   et    Scotlandi    abbatis    de  claims  of 

Lymninj^e    ad    ecclesiam    canonicoruni    sancti    Civo-orii  ^''*-\"  ^','p" 

rr   ■  ,  .  .  .  gorums. 

anuissetj  qua3  ad  spatium  quiiKjuaginta  (piiiKpu'  anno- 


22G  HISTORIA  MONASTERII 

rum   cle    Tlianeto  in  prsesentem   ecclesiam   prsecedebat. 
Haec  eiiim  paiica  per  anticipationem  liuic  Titulo  inserere 
volui,  lit   Imjus  translationis  Veritas   legentibiis  facilius 
perpendatur. 
Abbesses         40.  Harum  itaque   matrum  monaster ialium  numerus 

of  Thanet    .         mi  .  •  t      .  •      • 

five  in        1^1     inaneto    nmnero     quinque     prudentum    virgmum 

number,      accipientimn  oleum  in   vasis  suis,  cum   lampadibus,  re- 

spondebat.    Et  nota  quod  Dompneva,  qu^e  alio  nomine 

Ermenber-  dicitur  Emienberga,  postquam  sanctimoniali  liabitu  pro- 

ga,  and       fessa  fuerat,  Ebba  a   ree^ibus  et  magnatibus  vocabatur,   fol.  33  b. 

Ebba,  the  '  c^       i         -      r^  •  itt 

same  per-   ut  patet  per   cartas  regum   Swaberti,   Oswyni,  et  Wy- 
^^°*  tlu'edi,  prout  sequentia  demonstrabunt. 

Ereshen-        41.  Beatissimus  itaque  Theodorus  archiepiscopus,  una 
made^to*^    cum  Adriano  abbate,   profectui  agri  Domini  diebus  ac 
St.  Angus-  noctibus  intendebat,  reges,  principes,  et  magnates  pos- 
^""^  ^'         sessiones  ecclesiasticas  augmentare  incitabat ;  inter  quos 
rex  Northanimbrorum  Oswyus,  filius  Osrici,  qui  in  chro- 
nicis  aliquando  Oswynus,  aliquando  Oswyus  dicitur.    De 
quo  superius,  sub  Titulo  septimo,  memoravi ;  qui  se  re- 
gem  Cantiee,  propter  dominium,  quod  super  alios  reges 
habuit,  nominat,  buic  monasterio  sancti  Augustini,  quod 
monasterium  beati  Petri  apostoli  memorat,  unum  ara- 
trum,    in    quo    mina   ferri   fuerat,    quod   pertinebat    ad 
cortem,    qute    appellatur    Lymninge,    donavit;    et    carta 
regia  confirmavit.     Cujus  tenor  est  iste  i — 


Carta  Regis  Osvjyni  de  Mina  Ferri  juxta  Lymninge. 

'^  Ix  nomine  Domini  nostri  Jesu  Cliristi  !  Ego  Os- 
''  wynus  rex  Cantise,  pro  absolutione  meorum  pecca- 
''  torum,  de  terra  juris  mei,  qu£e  mihi  ex  propinquitate 
'^  parentum  meorum  venit,  atque  ex  confirmatione 
''  clementissimi  ^tlielredi  regis  collata  est,  unum  ara- 
''  trum  in  quo  mina  ferri  haberi  cognoscitur,  quod 
"  pertinebat  ad  cortem,  quae  appellatur  Liminge,  quod 
^'  etiam  conjunctum  est  terrae  venerabilis  presbyteri 
''  Brytwaldi  abbatis  a  parte  meridiana,  a  jDrsesenti  die 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIEXSIS.  227 

•  et  tempore  monasterio  beati  Petri  apostoli,  in  quo 
'  prasesse  Adrianus  dignoscitur,  qui  a  Romana  urbe 
'  directus  est,  in  perpetuum  contuli  possidendum,  tarn 
'  ei,  dum  advixerit,  quam  ejus  congregationi,  quas 
'  post  euni  iiabitura  est,  ut  prsefatam  terram  unius 
'  aratri  sibi  vindicent  ac  defendant,  cum  omnibus  ad 
'  se  pertinentibus.  Quieunque  vero,  tam  ego  quam 
'  posteri  mei,  qui  in  loco  meo  successerint,  contra  banc 

•  largitatis  me?e  cartulam  quolibet  tempore  venire  prse- 
^  sumpserint,  sint  separati  a  corpore  et  sanguine  Domini 
'  nostri  Jesu  Christi,  manente  bac  cartula  perpetu- 
^  aliter  nibilominus  donationis  mete  in  sua  firmitate  ; 
'  ad  cujus  etiam  confirmationem  pro  ignorantia  litte- 
'  rarum  signum  sanctse  crucis  expressi,  et  testes  ut  sub- 

'  scriberent  rogavi.     Actum  in  mense  Julio,  Indictione  juiy,  g74 
'  secunda.  (^) 

"  +   Ego    Oswynus   rex  Cantias   donator,  ad  omnia 
''  supradicta  consensi  et  subscripsi. 

"  +  Signum  sanctee  crucis  feci. 

"  +  Signum  manus  Ecca. 

"  +  Ego  Gabertus  ^  signum  feci. 

'^  +  Signum  manus  Osfridi. 

"  4*  Signum  manus  Ureba. 

"  4*  Signum  manus  Suydredi. 

''  J^  Signum  manus  ^dilmari. 

^'  +  Signum  manus  Burgredi. 

^'  +  Signum  manus  Frod. 

^'  +  Signum  manus  Eana/' 

Quo  Jure  Propinquitatis  idem  Osxoynus  Dominium  de 
Liminge  vindicahat,  et  qua  de  causa  confirma- 
tionem Mhelredl  Regis  in  Cartcc  memcn^at  prce- 
cedenti. 

42.  Hie  enim  Oswynus  filius  fuit  Osrici  tilli  Alfrici,  <^»'onn(l  of 
pati-ui  Edwyni    regi.s,    cui    desponsata    fuit   Kthelburga  jnrisdic- 

'  Sa/nrtus  KC.  (i.  .14.) 

p  2 


228.  HISTORIA  MONASTEPvII 

tion  in        filia    regis    Etlielberti,    cui    frater   ejus    Eadbaldus  do- 

^^'"*'         minium  de  Limniuge^  postquam  reversa  fuerat  in  Can- 

tiam    cum  Paulino,    donavit ;    in    quo,    ut    pr?emissum 

est  in  Titulo  sexto,  sub  rubrica  '''  de  Petronio  abbate/' 

monasterium  monialium  fundavit.    Unde  non  solum  ob 

dominium,  quod  supra  Cantiam  pr?etendebat,  jus  ejus- 

dem    teiTcB    de    Limninge    vindicare   voluit,    sed    etiam 

ob   propinquitatem    ejusdem    regiua3  Nortlianimbrorum 

Ethelred's   Etliclburg^e.      Quod    autem    ex    confirmatione    clemen- 

invasion  of  ^jggjj-^^^   reo'is    Etlielredi    eandem   niemorat   terram    esse 

kent  (676)  °  .    . 

collatam,  hoc  dicit  propter  ejusdem  regis  strenuitatem 
et  pugnandi  exercitationem,  quam  in  regnum  Cantiae 
contulit.  Hie  enim  avunculus  fuit  sanct^  Mildredre, 
frater  videlicet  Merwaldi,  filii  Pendae  regis  Merciorum,  fol.  34. 
qui  post  fratrem  suum  Wlferum  in  ejusdem  regni  Mer- 
ciorum  liaereditate  successit,  et  anno  regni  sui  xxx. 
and  final     in  Bardenia  regulariter  tonsus,  primo  in  monachum  ac 

retreat  toa.-iT,  •!  >      ••         i.  ± 

monastery-  postea   ni   aobatem    ejusdem   monasterii   est    promotus. 
(704).        Filiam  enim    Oswyni    pi*a3tacti  uxorem   habuit,  ex  qua 

filium  Ceolredum  suscepit. 
Vast  in-         43.  Hic  enim  Oswyus  sive  Oswynus,  filius  Osrici,  post 
Oswiu.       mortem  sancti  Oswaldi  apud  Deiros  regnavit  ;  Oswynus 
vero,  frater  ejusdem  Oswaldi,  apud  Breuicios  imperavit : 
in   linec    enim    duo    reojna    reo-imen    Northanimbrorum 
divisum    fuit.     Hi    enim    cum   primo    de    provinciarum 
divisione     concorditer    convenissent,    non    multo    post 
pax  fuit  per  discordias  interrupta,  statimque  Oswynus, 
frater  Oswaldi,  ab  Oswyno  sive    Oswyo  lilio  Osrici  in- 
teremptus  est.     Sicque  Oswinus,  totius  regni  Northan- 
imbrorum dominus,    tam   Mercis  quam  Angiis  vel  ipse 
praesedit,    vel  prsesidentibus    regibus    imperavit.      Hinc 
totus  ad  officia  pietatis  conversus,  primo  per  Wilfridum 
episcopum  instructus,  ac  postea  per  Theodorum  archie- 
abbot  of  '  piscopum  et  abbatem  Adrianum,  Christiani  cultus  pro- 
Reculver.    fgctum    donis    largissimis    ampliavit.     Brytwaldus  vero 
presbyter,  de    quo    in  carta    Oswyni  fit  mentio,    abbas 
fuit  monasterii  Reculverensis,  qui  postea  in  archiepisco- 
pum  electus  est. 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIEXSIS.  220 

44»  Carta  ejusdem  Osivyni  cle  \erra  in  Sturreya,  quam 
dedlt  jEhhcu  Ahhatissce  de  Menstre. 

"  In  nomine  Domini  Jesu  Christi  Salvatoris  I  Ego 
"  Oswinus,  rex  Cantuariorum,  alic[nod  mnnusciilum  pro 
"  Deo  destino  dare,  nt  sit  refrio-erium  anima?  mete  in 
''  perpetuum,  et  vigilet  mea  memoria  cum  Sanctis  in  suh- 
"  limi.  Anno  secundo  regni  mei,  Indictione  autem  tertia,  jan.  27 
"  sub  die  vi.  Kal.  Februarii,  pro  remedio  animte  me?e  675  (?) 
"  et  absolutione  peccatorum  meorum,  ecclesiastico  jure 
"  concedo  quandam  terram,  qua?  dicitur  Sturrie,  id  est 
"  decern  manentes  ex  ea,  cum  silvis  et  campis,  ac  palii- 
''  dibus,  cum  fluminibus  ac  fontibus,  cum  pratis  ac  po- 
'•'  meriis,  et  cum  omnibus  utensilibus,  in  ipsa  quantitate 
"  sicut  principes  a  regibus  antiquitus  perdonatum  pos- 
''  sederunt,  almse  ^bb?e  abbatissae  atque  carnali  propin- 
"  quitate  proximse,  in  Deoque  matri,  monasteriali  juri 
"  dono  perpetuo  trado,  quatenus  habeat  possideatque 
"  proprio  arbitrio,  et  cuicunque  voluerit  vivens  vel  mo- 
"  riens  habeat  integram  facultatem  condonare,  tantum 
'•  in  Domino.  Istud  autem  territorium  a  me  modo  com- 
"  memoratum,  ac  pro  Deo  perdonatum,  in  presentia  prin- 
*'  cipum  meorum,  cpii  ad  praesens  haberi  possunt,  hoc 
"  est  Cantuariorum,  quos  jure  ac  propria  nostra  potes- 
"  tate  adipiscimur,  pro  testimonio  confirmationis  ad  sub- 
"  scribendum  ac  ad  consentiendum  mihi  huic  donationi 
"  conduxi  in  hunc  locum,  qui  dicitur  Dorovernis,  con- 
"  firmamus  stabiliter  in  iievum,  ut  quisquis  banc  dona- 
"  tionem  meam  mente  malevola  disrumpere  tentavcrit, 
*'  sciat  se  coram  Deo  et  Sanctis  aiigelis  ejus  ii^terno  ana- 
"  themate  reum  ;  quisquis  vero  bene  addcndo  custo- 
"  dierit,  sit  benedictus  in  saicula. 

"  +  Tlieodorus  gratia  Dei   archiepiscopus,  rogatus  a 
"  rege  subscripsi. 

"  +  Ego    Osw^nus    rex   propria  manu  subscripsi  ac 
'*  consensi. 

"  +  Ego  Suebardus  consensi  et  subscripsi. 

"  +  Ego  Adrianus,  Abbas  indignus,  subscripsi. 

"  +  Signum  manus  Ecca. 

''  +  Signum   Osfridi." 


230 


HISTORIA  MONASTEPJI 


45.  Carta  ejusdem  Osivyni  de  Terra  xviii.  raanentium 
in  Thaneto,  quam  dedit  eidem  jEbhce  Ahhatissce 
de   Menstre. 

'■'  In  nomine  Domini  nostri  Jesu  Cliristi !  Ego  Oswy- 
''  nus,  rex  Cantuariorum,  gratias  refero  miseranti  Deo 
"  Omnipotenti,  qui  confirmavit  me  in  regno  patrum  meo-  fol.  34  b. 
'•'  rum,  et  dedit  mihi  domum  cognationis  me^.  Quam- 
'•'  obrem  placuit  mihi,  ne  ingratiis  beneficiis  Domini 
"  viderer,  et  terram,  quae  sita  est  insula  Thanet,  xviii. 
'•  manentes  continentem,  quam  aliquando  Yrmenredus 
"  possidebat,  et  aliqua  pars  ipsius  archiepiscopi  erat, 
"  ipso  tamen  consentiente  et  aliam  a  nobis  accipiente, 
"  monasteriali  servituti  subjeci,  Nuncque  in  preesen- 
"  tia,  adjuvante  Domino,  perpetravi  sub  manus  Cliristi- 
'•'  colarum,  [et]^  gubernatrici  ^bba)  perpetuali  donatione 
''  redegi,  ut  teneat  [ac]  ~  possideat  ipsa  semper,  succes- 
"  soresque  ejus  incommutabili  decreto  defendant,  atque 
"  ad  confirmationem  istius  cartul^s  cesDitem  terrae  su- 
'^  pradictas  sacro  altari  superposui,  ut  omnis  quicun- 
"  que  ausus  fuerit  aliquid  ex  ea  temerarie  aut  minuere, 
"  vel  etiam  transmutare,  sine  voluntate  possidentium, 
"  sciat  se  alienum  a  participatione  regni  coelestis  ^  eftici 
"  et  a  coetu  fidelium  segregatum,  nisi  regulariter 
"  emendaverit. 

"  4*  Signum  sanctae  cnicis  propria  manu  expressi. 

"  +■  Signum  manus  Oswyni  regis, 

"  4^  Ego  Suebbardus  consensi  et  subscrij)si. 

"  +  Signmn  manus  Acce." 

The  an-  46.  1st e   enim   Oswynus  fuit;    qui    una  cum  assensil 

pointment  Egberti  regis,  post  mortem  Deusdedit  arcliiepiscopi,  de 

dore  and  '^t^tu    ecclesise  Anglicanae    tractando    Romam   misit,  ut 

Adrian  patet   per    Bedam,   lib.  iii.    "  de    Gestis,''    cap.    xxviii.^ 

to  Oswiu.^  Unde  de  adventu  Theodori  et  Adriani  in  Angliam  huic 


'  Wanting  in  MS. 
-  ac']    wanting   in  MS.     In   KC. 
(i.  14.)  ac  is  placed  ^iiQV  possideat. 


^  C(£lestis']  cccksils  IMS.,  but  cor- 
rected into  coelestis  by  a  later  hand 
( apparently  Wheloc's) . 

^  al.  XX ix. 


S.  AUGUSTINI   CANTUAEIEXSIS. 


231 


clebetur  gratia,  teste  Willelino  Malmesberiensi,  lib.  i. 
cap.  XXXV.  "  de  Gestis  Regurn/"  ^  prout  patet  per  epi- 
stolam  Vitaliani  papie  eidem  transmissain,  qiioe  expresse 
notatur  sub  Titiilo  vii.  prsecedente. 

De  Ohitu  Rer/is  Oswyni. 

47.  '^  Anno  Dominicse   Incarnationis/'  secundum   Be-  Oswiu's 
dam  "  de    Gestis/'  lib.  iv.    cap.  v.,    "  sexcentesimo  sep-gsy^?) 
''  tuagesimo    quinto,-  qui    est    annus  octavus^    ex  quo 

"  Britanniam  venit  Theodoras,  Oswius  *  rex  Northanim- 

'*  brorum  mortuus  est,  anno  setatis  suge  quinquagesimo 

"  octavo.     Hie '''  in  tantuni  eo  tempore  tenebatur  amore 

''  Romanre  et  apostolicse  institutionis,  ut,  si  ab  infirmi- 

"  tate  salvaretur,  etiam  Romam  venire,  ibique  ad  loca 

*'  sancta    vitam    finire    disponeret,    Wilfridumque    epi- 

"  scopum  ducem  sibi  itineris  fieri,  promissa  non  parva 

''  pecuniarum  donatione,  rogaret.''     Qui  tamen  defunc- 

tus  die  XV.   Kalendarum    Martiarum   Ecgfridum  filium  ^eb.  15. 

regni  ligeredem  reliquit. 

De  Suahherto,  qui,  mortuo  Osivyno,  se  regem  Cantice 

nominavit. 

48.  Post  mortem  vero  Oswyni   prgetacti  Suabliertus,  Suabhert's 
qui  in  cartis    prsecedentibus  testis  inducitur,  violenter,  ?}mj^°j?** 
vivente    adhuc    Egberto,  regnum  Cantito    tenuit.     Qui,  abbey, 
instinctu  Theodori  arcliiepiscopi  et  Adriani  abbatis,  dedit  . 
^bbie  abbatissDO  preefatiic  de  Menstre  terram,  qu?e  dici- 


'  "  Scriptores  post  Bedain,"  p.  20. 

^' quinto~\  wanting  in  MB.  It  is 
here  added  above  the  line,  in  a  some- 
what later  hand. 

'  octavus']  secundus  MB.  The 
original  reading  of  our  ]\IS.  may  also 
have  been  scciindns ;  for  the  word 
octavus  has  been  substituted  after  an 


erasure.  It  was  probably  introduced 
with  the  view  of  harmonising  this 
statement  with  the  year  of  our  Lord, 
when  corrected  to  G7'). 

'  Osuiu  MB.  It  should  be  borne 
in  mind  that  our  Author  treats 
Osiviu.s  as  e(iuivalent  to  Oswiuus. 

'  qui  MB. 


232  HISTORIA  MOXASTERII 

tur  Sudaneie,  in  Thaneto  ;  quae  continebat  xliv.  manen- 
tes,  addendo  curtem  xii.  manentes  habentem,  ultra 
insulam,  in  loco  qui  vocatur  Stiu'geh  ;  quam  terram  carta 
sua  confirmavit,  cujus  tenor  est  iste  : — 


Carta  Megis  Suahhertl  cle  Thaneto  et  Sturigao  ^^Ebhce 

Ahhatissce. 

"  In  nomine  Domini  nostri  Jesu  Cliristi  Salvatoris  ! 
'•'  Ego  Suebliardus,  rex  Cantuariorum,  anno  secimdo 
March  1.  "  regni  nostri  Indictione  iv.,  sub  die  Kalendarum  Mar- 
'•'  tis,  cum  consilio  ^  venerabilis  arcliiepiscopi  Theodori, 
"  atque  consensu  primorum  meorum,  sed  et  cmn  con- 
*'  silio  quoque  ac  consensu  patris  mei  Sebbse  regis,  ter- 
"  ram  quae  dicitur  In  Sudaneie,  intra  insulam  Thanet, 
"  quee  et  continet  antiquo  jure  xliv.  manentes,  quibus 
"  modo  addidimus  curtem  xii.  manentes  habentem, 
"  ultra  insulam,  in  loco  qui  dicitur  Sturgeh,  cum  silvis 
"  et  paludibus,  cum  fluminibus  et  fontibus,  cum  pratis 
*'  et  pomariis,  cum  domibus  cunctisque  utensilibus  et 
''  omnibus  ad  eandem  pertinentibus  rebus,  in  ipsa 
"  Cjuantitate  sicut  antiquitus  principes  a  regibus  sibi 
"  perdonatam  Labuerant,  ^bbae  abbatissae  jm*e  eccle- 
*'  siastico  ac  monasteriali,  et  quibuscunque  successori-  fo].  35. 
"  bus  ipsa  voluerit  derelinquere,  tantum  in  Domino,  in 
"  sempiternum  possidendam  perdonamus ;  ita  ut  nee 
"  nobis,  nee  aliquibus  successorum  nostrorum  regum 
"  sive  principum,  aut  etiam  ecclesiasticarum  dignita- 
"  tum  gradibus,  nefario  temeritatis  ausu  aliquando  in- 
"  fringere  vel  diminuere  aliquid  de  ea  liceat ;  sed  pro 
'•  remedio  animse  mea3  et  absolutione  peccatorum  meo- 
''  rum,  ita  ut  prsedixi,  famulis  Dei  perdonata  absque 
'•'  aliqua  la^sione  in  sevum  permaneat. 


*  concHij  MSi 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIENSIS.  233 

"  ***  Igitur  hanc  terrarum  proBScriptarum  largitioneni 
"  noil  solum  pro  pecunia  quadam,  seu^  propinqiii- 
"  tate,  sed  mercede  quoque  ab  Omnipotente  Deo,  Eab- 
'•'  bse  abbatisste  aiternaliter  possidendam  contradimiis, 
"  et  coDfinnamus.  Hanc  autem  donationem  meani,  cum 
*'  consensu  et  voluntate  praecellentissimi  regis  Edilredi 
"  fecimus.  Quisquis  autem  ha3redum  successorumque 
"  meorum  regum  Cantige,  vel  si  quilibet  sa?cularium 
''  dignitatum  aut  ecclesiasticarum,  de  supradicta  dona- 
"  tione,  quam  pro  a3 tenia  remuneratione  animaa  mec\3 
''  Omnipotenti  Deo  ad  utilitatem  famulantium  ei  in  jus 
"  monasteriale  constat  esse  largitam,  aliquid  disrumpere 
"  aut  imrautare  vel  irritum  facere  tentaverit,  sciat  se 
"  sine  dubio  Omnipotenti  Deo  fraudem  facere,  et  proinde 
"  coram  Eo  et  Sanctis  angelis  Ejus  reterno  anathemate 
"  reum.  Quicmique  vero  li?ec,  qua3  largita  prrediximus, 
*'  sub  pia  protectione  custodierit,  vel  pro  Dei  intuitu 
*'  misericorditer  auxerit,  sit  benedictus  in  sa^cula,  audi- 
'■  atque  in  die  novissimo  tremendi  examinis  ab  ipso 
"  Judice  omnium  Christo  Domino  a3tern?e  benedictionis 
"  vocem '  Yenite,  benedicti  Patris  mei,  percipite  regnum, 
''  '  quod  vobis  paratum  est  ab  origine  mundi/  Manentem 
"  igitur  hanc  cartulam  in  sua  semper  firmitate,  cum 
"  religiosis  testibus  signo  Dominicae  crucis;  in  hoc  loco 
"  qui  dicitur  Dorovernis,  stabiliter  in  icvuni  conlir- 
"  mamus. 

'*  +  Ego  Sueaberdus,  rex  Cantia^,  suprascripto  signo 
*'  sanctye  crucis  per  propriam  manum  roboravi. 

"  +  Signum  manus  Gumbercdi. 

''  +  Signum  Gebredi. 

"  +  Signum   Osfridi. 

*'  +  Signum  Verbaldi. 

"  +  Signum  Hagona. 

"  +  Signum  Eo^isan. 

"  +  Signum   Bcrnhardi. 

'  sui  MS. 


234 


HISTOEIA   MONASTEEII 


January  8, 
676. 


.*'  +  Signum  Sebbe  regis. 

"  +  Signum  Ecce. 

*'  +  Signum  Raban. 

*'  +  Signum  Albercti. 

"  +  Signum  Gudliardi. 

"  +  Theodorus,  gratia  Dei  archiepiscopus,  subscrij)si. 

"  +  Ego  Adrianus  abbas  subscri2:)si. 

"  +  Ego  Osuuinus  propria  rnanu  subscripsi. 

"  +  Signum  manus  Edikedi,  regis  Merciorum,  dum 
"  ille  adfirmaverat  ^  ten-am  nostram. 

''  In  hoc  loco  erat  qui  dicitur  Mii-afeld  atque  Stapul- 

"  ford.  Anno  ab  Incarnatione  Cliristi  DCLXXVi.,  Indic- 

''  tione  iv.,  viii.  die  mensis  Januarii,  prima  feria/'^ 


49.  Carta  ejusdem  Siiahherti  eidem  ^hhce  Ahbatissce 
de  Terris  in  Sturrigia  et  Botdesham. 

^'  In  nomine  Salvatoris  !  Ego  Suabertus,  rex  Cantua- 
^'  riorum,  miserationum  Domini  memor,  quas  erga  me 
''  exercuit,  ideo  ergo  rectum  judicavi,  ut  pro  seterna  sa- 
*'  lute  anim?e  mese  atque  meonim  aliquid  munusculum 
"  Domino  impenderem,  id  est  terram,  qufe  sita  est  in 
"  Sturige,  duorum  aratrorum,  atque  trium  aratrormn  in 
"  loco  qui  dicitiu'  Botdesham,  monasteriali  potestati  atque 
"  regulariter  viventibus  subjicerem.  Quod  hodierna  die, 
"  Domino  auxiliante,  complevi,  dedique  venerabili  abba- 
"  tissue  Eabbte,  ut  ibi  servientium  Deo  preces  protelen- 
"  tur,  atque  pro  vita  mea  sive  defectu  in  conspectu  Dei 
^'  effundantur.  Et  ad  confirmationem  donationis  istius 
"  signum  sanctse  crucis  exjjressi,  necnon  et  principes 
''  meos  ut  similiter  facerent  rogavi,  sicque  fecerimt ;  ut 


'  infirmavemt  KC. 

2  Mr.  Kemble  conjectures  (i.  20. 
note),  that  the  original  date  was 
"viii.  die  meiisis  Jiinii,"  which  day 


would  be  a  Sunday  in  676.  He  also 
adds  :  "  It  is  not  to  be  passed  over 
that  -3^§elred  was  making  war  in 
Kent  in  this  year." 


S.   AUGUSTINI   CAXTUABIENSIS. 


235 


fol  35  b. 


si  aliquls  aiisu  nefiirioe  temeritatis  aliquid  ex  ea   aii- 
ferre    vel    iiiinuere  voluerit,  noverit    se  alienatum    a 
Deo  in  resurrectione  justorum. 
*'  4*  Sigiium  Suaberti 
"  +  Signum  Gumbercti. 
''  +  Signum  JEcci/' 


regis. 


Dg  Generatione  Suahertl,  qui  in  Chrouicis  dicitur 
Slgehardits,  frcder  Senfredi,  fdii  Sebhce  regis  Orien- 
taliuin  Saxonum. 

50.  Rex  enim  iste  Siiabliertus,  sive  Suebardus,  qui  in  Genealogy 
cbronicis  Sigebardus  dicitur,  filius  fuit  Sebbte  filii  Se-  ^jiert. ' 
wardi.  Nam  Sebba  xxx.  anno,  ut  Beda  testatur,  quern 
pro  bac  parte  allegat  Willelmus  Mahnesberiensis  "  de 
"  Gestis  Regum/'  lib.  i.,  cap.  Ixxx.,^  voluntarie  regno 
decessit,  et  monacbus  factus  est.  Hie  enim  rex  fuit 
Orientalium  Saxonum,  quorum  regiium  eodem  fere  tem- 
pore quo  regnum  Orientalium  Anglorum  dignoscitur  in- 
cepisse.  Habuerunt^  enim  Orientales  Saxones  per  suc- 
cessionem  reges  multos,  sed  aliis  regibus  subjectos,  et 
maxime  Merciis.  Primus  enim  apud  eos  regnavit  Gleda, 
a  Wodennio  decimns.  Hujus  enim  filius  fuit  Sebertus, 
nepos  Ethelberti  regis,  ex  sorore  Ricula,  de  quo  men- 
tionem  prsemisi  in  Titulo  "  de  Dotatione,*'  sub  rubrica 
"  de  duobus  episcopis  ordinandis  ;"  qui  fidem  Cbristi, 
pr?edicante  Mellito,  suscepit,  qui  primus  fuit  LondoniiO 
episcopus.  Ilia  enim  civitas  Londonije  ad  regnum  Ori- 
entalium Saxonum  pertinebat ;  nee  rex  Londoniarum, 
sed  Orientalium  Saxonum  dicebatur.  Seberto  enim  mor- 
tuo,  filii  ejus,  ut  pra:mittitur,  expulerunt  Mellitum  ;  qui 
non  multo  post  a  West-Saxonibus  sunt  occisi.  Unus 
autem   illorum,  nomine   Sewardus,  reliquit  filium  Sige- 


'  "  Scriptores  post  Bcdnm,"  p.  35. 
-  The  substance  of  the  following 


narrative  is  taken  from  William  of 
Malmcsbury,  as  above,  pp.  34,  35. 


2.86 


HISTOPtIA  MONASTERII 


Offaof 
Kent ; 


becomes  a 
monk. 


London 
and  its 
neighbour- 
hood in- 
cluded in 
^lercia. 


bertum,  cognomento  Parvum,  qui  regnum  reliquit  Sicle- 
berto,  Sigebaldi  filio,  qui  fuit  frater  Seberti.     Hie  eniin 
Siclebertus  per  Ceaddam    episcopum   baptizatus  gentem 
suam  ad    fidem,  quani  in  expulsioue    Melliti   abjecerat, 
ejurfdem  Eaddse  adjutorio,  perducebat.     Qui  post  regnum 
gloriose  administratum    crudeliter  interemtus   gloriosius 
relinquebat.    Hie  enim  a  propinquis  oceisus  est,  eo  quod, 
evangelici  praecepti  sequax,  hostibus  pareeret  mansuete, 
nee    delinquent es,  si    poeniterent,  rugato  et  duro    vultu 
suspenderet.     Post  mortem  vero  ejus,  frater  suus  Swite- 
linus  regnavit,    ab    eodem   Ceadda    episeopo  baj^tizatus. 
Eo  enim  mortuo,  Sigberius  iilius  Sigeberti  prsetacii,  et 
Sebba  filius  Sewardi,  pater  Suaberti,   regnum  tenebant. 
Sebba  vero,  mortuo  soeio  suo  Siglierio,  qui  secum  reg- 
nabat,  anno    trieesimo,  ut    pr?emisi,  efticitur    moiiaebus. 
Filii    autem  ejus  Suabbertus,  sive    Sigebardiis,    et  Sen- 
fredus,    post  ilhim    regnabant  ;   et    sic  patet  quod    Sua- 
bertus  cum  Senfredo,  sicut  Sebba  pater  suus  cum  Sig- 
herio,  regiians  fuit.     Illis  autem  defunctis  successit  Offa ; 
non  tarn  en  ille,  qui  fuit  rex  Mereiorum,  sed  filius  Sig- 
berii,   filii  Sigeberti,  qui  liortatu  Keneswid?e  filicC  regis 
Pendse,  coelestes  suspirans    am  ores,  Romam    cum  Ceon- 
redo  rege  Mereiorum,  filio  Ermenilda?  a  Ulfero,  accessit, 
ibique    regulariter    tonsus    monaclius    effectus    est.     Illi 
successit    Sebredus,    Sigeberti    Boni    filius,    qui  triginta 
octo  annis  regnavit.     Bio  perempto,  Switthedus  regnavit, 
qui  eodem    anno    quo  Egbertus,  West-Saxonum    regem 
Canti?e  Baldredum  fugavit,  prout  sub  Titulo  XV.  "  Cun- 
"  redi  abbatis/*'  patebit,  ab  eodem  expulsus  regno  Ori- 
entalium  Saxonum  ultimum  dedit  Wale.'     Civitas  tamen 
Londoniarura,  cum  circumjacentibus  regionibus,  regibus 
Mereiorum  quamdiu  duraverant  paruit.    Reges  vero  Ca.n- 
ti?e  post    sanctum  Etlielbertum  vix  in    Cantia  domina- 
bantur,  tarn  Nortlianimbriis  quam   Mereiis,  tam    West- 
Saxonibus    quam  Orientalibus,  ut  patet    per  prsemissa, 
subjecti. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUAPJENSIS.  237 

De  eo  quod  duce  Cartce  'prceriiissce  Suahhertl  Regis,  2')vout 
notantur  in  Tncdrlculis,  discrepant  ah  originali- 
bus  codicellis,  qui  in  lihrario  coiitinentur. 

5].  Cartne  euim  pra?scTipt?e  Suaberti  reo^is,  secundum  ^i^crepan- 

m  k  1   '      •  >}      1    •         ^^^  .       cv  bet-neen 

quod  notantur  m  '•  iextu  Adriani  et  m  aiiis  sparsim  the  origin- 
libris,  forte  ex  script orum  negligentia,  vel  ex  compila-  ^!^°.^,^^^" 
toris  legend!  Saxonicam  scripturam  imperitia,  aliquam  charters, 
discrepantiam  retinet  ab  originalibus,  qui  continentur  in  ^^^jg.  j.  j 
fol.  3P.  librario,  codicellis.  Quorum  codicelloiTim  tenorem  tanto  copies, 
libentius  transcribere  volui,  quanto  tenorem  eaiimdem 
eartarum,  prout  notantur  in  matriculis,  a  veris  clu'onica- 
toribus  reperi  discrepasse.  Attamen  si  melior  posteris 
tenor  illarum  cartarum,  qwi  continetur  in  matriculis, 
\ddeatui',  illas  duas  clausulas  primae  cartse  quas  super- 
fluas  codicellorum  consonantiae  approbavi,  hie  scribere  jam 
intendo  ;  quas  ante  illam  clausulam,  qu£e  ad  tale  sig- 
num  *^*  sic  incipit,  "  Igitur  banc  teiTarum/'  etc., 
secundmn  matricularum  ordinem  lector  accipiat  inse- 
rendavS  ;  quarum  tenor  est  iste  :  ''  H?ec  autem  terra  an- 
'  tea  per  Lotliarium  et  Edricum  reges  Cantuariorum 
'  tantum  accommodata  sub  dominio  famulantium  Deo 
'  adjacebat ;  postea  autem  a  Mulo  rege,  regnum  CantiiB 
'  obtinente,  perdonata  est  in  jus  ecclesiasticum  ^blm 
'  abbatissa  XLiv.  manentes,  comparante  ab  eo  ipsa  sua 
•'  pecunia  digna ;  ex  qu^bus  sunt  intra  insulam  Thane t 
'  XLIV.  manentes,  extra  autem  eam  insulam  x.  manen- 
'  tes  sunt,  in  his  regionibus  qu?6  hoc  modo  nominantur, 
'  id  est  in  Sturige,  et,  ut  nos  solemus  dicere,  ad  aquilo- 
nis  silvam,  ubi  dicitur  Maeccambrooc.  Igitur,"  etc. 
Ex  istis  enim  duabus  clausulis  sequetur  quod  reges 
LothariiLs,  Edricus,  et  Mulus  inti'usor  regem  Suabhertum 
prsecederent,  qui  contemporaneus  fuerat  ciun  Egberto, 
qui  post  eundcm  Egbertum  immediate  fuerant  succe- 
dentes  :  quod  impossibile  fieret.  Nam  Lotharius  junior, 
frater  Egberti,  post  ilhun  regnavit :  Edricus,  fihus  Eg- 
bert!, post  Lotliarium  dignoscitur  succes.sisse. 


238  HISTORIA  MONASTERII 

In  secunda  etiam  carta  est  quredam  discrepantia  a 
codicello  per  inductionem  unius  testis  se  subscribentis 
''  Oswyni/'  videlicet  regis,  qui  secundum  Bedam  lib.  iv. 
''  de  Gestis/'  cap.  v.,  per  duos  annos  aute  datam  etiam 
primae  carta3  mortuus  faerat.  Unde  tenor  originalium 
codicellorum  in  hac  parte  est  matriculis  prseferendus, 
qui  in  quotationibus  annorum  discrepantiam  nullam 
prrebet. 

De  convocatione  Ejnscoporum  ad  Concilium  per  Tlieo- 
dm^um  ad,  Patrum  statuta  canonica  'ohservanda. 

Acts  of  the  52.  Anno  Incarnationis  Dominicse  DCLXXiii.,  Theodo- 
H^i-tford  -^^^'"^  archiepiscopus  cogit  concilium  episcoporum,  ad  sanc- 
673.  torum  patrum    statuta  canonica   observanda,  et  ea  qu?e 

ad  unitatem  pacis    ecclesiasticas  pertinent    confirmanda. 

Cujus   spiodicpB  actionis   per    ordinem    sequitur    textus 

iste  :  — 


Textus  Synodalis. 

"  In  nomine  Domini  ^  nostri  Jesu  Cliristi,  regnante 
"  in  perpetuum  ac  gubernante  suam  ecclesiam  eodem 
"  Domino  Jesu  Christo,  placuit  convenire,  nos  juxta 
"  morem  canonum  venerabilium,  tractaturos  de  neces- 
"  sariis  ecclesise  negotiis.  Corf^enimus  autem  die  vi- 
"  cesimo  quarto-  mensis  Septembris,  Indict ione  prima, 
"  in  loco  qui  dicitur  Hertford.^  Ego  quidem  Tlieodorus 
''  quamvis  indignus,  ab  apostolica  sede  destinatus,  Do- 
"  ruvernensis  ecclesise  episcopus  ;  et  consacerdos  ac  frater 
''  noster  reverentissimus  Bisi,  Orientalium  Anglorum 
''  episcopus ;  quibus  etiam  frater  et  consacerdos  noster 
"  Wilfridus    Northanhymbrorum   gentis    episcopus   per 


'  MB.  (p.  215);  adds  Deiet  Sal- 


vatoris. 


'■  vicesima  quarto.  MB. 
Henitford  UB. 


B.  AUGUSTINI   CANTUAEIENSIS.  239 

"  proprios  legatorios  affuit.  Affuerunt  et  fratres  et 
''  consacerdotes  nostri,  Putta  episcopus  Castelli  Cantua- 
'^  riorum,  quod  dicitur  Rovecester,^  Leutherius  episcopus 
''  Occident alium  Saxonum,  Wynfridus  episcopus  pro- 
''  vinciae  Merciorum.  Cumque  in  unum  convenientes 
'^  juxta  ordinem  suum  quique  resedissemus  :  '  Rogo/  in- 
"  quam,  '  dilectissimi  fratres,  propter  timorem  et  amorem 
"  '  Redemptoris  nostri,  ut  in  communi  omnes  pro  nostra 
"  '  fide  tractemus  ;  ut  quseque  decreta  ac  definita  ^  sunt 
"  ^  a  Sanctis  ac  probabilibus  patribus,  incorrupte  ab 
*'  '  omnibus  nobis  serventur/  H^ec  et  alia  quamplura, 
''  qu8e  ad  caritatem  pertinebant  unitatemque  ecclesiso 
"  conservandam,  prosecutus  sum.  Cumque  exj^lessem 
"  praelocutionem,  inteiTogavi  unumquemque  eorum  per 
'^  ordinem,  si  consentirent,  ea  quae  a  patribus  canonice 
^^  sunt  antiquitus  decreta,  custodire.  Ad  quod  omnes 
fol.  36  b,  ^'  consacerdotes  nostri  respondentes  dixeimnt :  ^  Optime 
"  '  omnibus  placet,  quseque  definierunt  sanctorum  ca- 
"  '  nones  patrum,  nos  quoque  omnes  alacri  animo  li- 
''  '  bentissime  servare/  Quibus  statim  protuli  eundem 
''  librum  canonum,  et  ex  eodem  libro  decem  capitula 
"  quae  per  loca  notaveram,  quia  maxime  nobis  neces- 
"  saria  sciebam,  illis  coram  ostendi,  et  ut  haec  diligentius 
"  ab  omnibus  susciperentur  Togavi. 

<(  (  Primum  capitulum. — Ut  sanctum  diem  Paschae  in 
"  '  commune  omnes  servemus,  Dominica  post  quartam 
"  '  decimam  lunam  primi  mensis.^ 

''  '  Secundum  capitulum. — Ut  nullus  episcoporum  pa- 
"  '  rochiam  alterius  invadat,  sed  contentus  sit  guber- 
"  '  natione  creditae  sibi  plebis. 

^'  '  Tertium  capitulum.  —  Ut  quaeque  monasteria  Deo 
"  '  consecrata  sunt,  nulli  episcopoinim  liceat  ea  inquie- 
"  ^  tare  in  aliquo,"^  nee  quicquam  de  eorum  rebus  vio- 
"  '  lenter  abstraliere. 


Hr  of  CSC  astir  MB. 
di^inUa  MS. 


^  meusis  ])riini  ^FB. 

*  ill  ((li(/uo  iiKjuifkire  MB. 


240  HISTOPJA   MONASTERII 


'  Quartum. — Ut  ipsi  monaclii  non  migrent  de  loco 
ad  locum,  hoc  est,  de  monasterio  ad  monasterium, 
nisi  per  dimissionem  proprii  abbatis  ;  sed  in  ea  per- 
maneant  obedientia,  quam  tempore  suae  conversionis 
promiserunt. 

'  Quintum. —  Ut  nullus  clericorum  relinquens  pro- 
prium  episcopum,  passim  quolibet  discurrat,  neque 
alicubi  veniens  absque  commendatitiis  litteris  sui 
prresulis  suscipiatur.  Quod  si  semel  susceptus  no- 
luerit  in  vi  tat  us  redire,  et  susceptor  et  is  qui  suscep- 
tus est  excommunicationi  subjacebit. 

'  Sextum. — Ut  episcopi  atque  clerici  peregrin!  con- 
tent! sint  hospitalitatis  munere  oblato  ;  nuUique 
eorum  liceat  ullum  ofiicium  sacerdotale  absque  per- 
missu  episcopi  in  cujus   parocliia  ^  esse   cognoscitur, 


agere. 


'  Septimum. — Ut  bis  in  anno  synodus  congregetur  ; 
sed  quia  diversse  causae  impediunt,  placuit  omnibus 
in  commune,  ut  Kalendis  Augustis  in  loco  qui  ap- 
pellatur  Clofeshooh,^  semel  in  anno  congregemur. 
"  Octavum  capitulum.^ — Ut  nullus  episcoporum  se 
praeferat  alteri  per  ambitionem  ;  sed  omnes  agnoscant 
tempiLS  et  ordinem  consecrationis  ^  suae. 
'  '  Nonum  capitulum. — -In  commune  tractatum  est, 
ut  plures  episcopi,  crescente  numero  fidelium,  auge- 
rentur  ;  sed  de  Lac  re  ad  praesens  siluimus. 
■  *  Decimum  capitulum. — Pro  conjugiis.  Ut  nulli 
liceat  nisi  legitimum  habere  connubium.  Nullus 
incestum  faciat ;  nullus  conjugem  propriam,  nisi  ut 
sanctum  Evangelium  docet,  fornicationis  causa,  relin- 
quat.  Quod  si  quisquam  propriam  expulerit  con- 
jugem, legitimo  sibi  matrimonio  conjunctam,  si 
Christianus  esse   recte   voluerit,   nulli  alteri  copule- 


'  porrochia  MS. 
2  Clofeshoch  MB. 


3  capitulum']  wanting  in  jMB. 
'  congregrationis  MB, 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIENSIS.  241 

''  '  tur  ;    sed   ita   permaneat,  aut  proprige    reconcilietur 

''  '  conjugi/ 

^'  His   itaque    capitulis  in  commime    tractatis  ac  de- 

''  finitis,^  lit  nullum  deinceps  ab  aliquo  nostrum  oriatur 

''  contentionis    scandalum,    aut  alia   pro    aliis    divulga- 

''  rentur,    placuit    ut    qu^eque  definita^    sunt    unusquis- 

"  que  nostrum  manus  propriae  subscriptione  confirmaret. 

"  Quam  sententiam  definitionis  ^  nostrae  Titillo  ^  notario 

"  scribendam    dictavi.     Actum    in    mense  et  Indictione 

*'  suprascriptis.^     Quisquis   igitm-    contra    banc    senten- 

"  tiam,  juxta  decreta  canonum,  nostra  etiam  consensione 

''  ac  subscriptione  manus    nostroe  confirmatam,    quoque 

''  modo  venire  eamque  infringere  tentaverit,  noverit  se 

'^  ab    omni  officio  sacerdotali    et    nostra  societate  sepa- 

*'  ratum.      Divina   nos    gratia   in   unitate   sanctse   sua3 

''  ecclesise  viventes  custodiat  incolumes/' 

Facta  est  autem  lirec  sy nodus  anno  ab  Incarnatione 
Domini  sexcentesimo  septuagesimo  tertio,  quo  anno  rex 
Cantuariorum  Ecgbertus  mense  Julio  obierat,  succedente 
in  regnum  fratre  suo  Lothario,^  quod  ipse  annos  unde- 
cim  et  menses  septem  tenuit. 

53.  Bysi  autem  episcopus  Orientalium  Anglorum,  qui  Bisi,  bishop 
in  priefata  synodo  fuisse  perhibetur,  ipse  erat  successor  ^^^Jj^g^^^ 
Bonifacii,    pro   quo  a    Theodoro    episcopus    fuerat    ordi- 
natus.     Quo  adhuc  superstite,  sed  gTavissima  infirmitate 
ab    administrando    episcopatu    proliibito,    duo    sunt   pro  Two  Li- 
illo,   Eacci  ^  et  Badwynus,  electi  et  consecrati  episcopi ;  secrated  ii 
et  ab    illo  tempore   duo   semper  episcopi   rexerunt  pro-  ^^is  place, 
vinciam    illam    usque    ad    tempus    Egberti  regis  West- 
Saxonum  ;    quorum    unus    apud    Donwicb,    alter    apud  ^t  Dun- 
fol.  37.       Elmbam  sedebat.    Qualiter  autem  duo  episcopatus  iterum  ^^;icli  and 
in  unum  apud  sedem  Elmliamensem  reducti  fuerant,  et 


in 


'  diffimtis  MS. 

2  diffinita  MS. 

3  (lijfinitionis  MS. 

*  ut  illo  'MS.     The  emendation  is 
derived  from  'SIB. 


*  scriptd  MB. 
«  Hlothere  MB. 
"  Eacti  MS. ;  Accci  MB. 
Q 


242  HISTORIA  MONASTEEII 

qualiter  de  Elmliam  ad  Thetfordiam,  de  Thetfordia  in 
Normciim  fiiit  translatus,  sub  Titiilo  quarto  Imjus  libri, 
rubrica  '•  de  conversioiie  regis  Orientalium  AngioiTim/' 
praeiidsi. 

De  i:>Tovidentia  Adriani  Ahhatis  ergct  Mooiasteriuon 
suum  et  de  vnvpetratione  confirmationis  lihertatiirn 
et po'ivilegiorum  a  Sede  Apostolica  jpev  Adeodatum 
et  Agathonem, 

Abbot  54:.  Beatissimus  itaque  Adrianus  abbas,  plus  salutem 

\  A  •>'    - 

warded  as"  ^^^ii^^^'^'^i^^  quam  res  transitorias  pr?eferendO;  gregi  sibi 

a  pastor,     commisso    viriliter    intendebat,       Aiiimadvertens    enim 

mirificus     contemplator     illud    consilium/    quod     dedit 

Jetro    Moysi,  Exodi  [cap.]  xviii.  :   ''  Esto/'  inquit,  "  tti 

"  populo  tuo  in  his,  quse  ad    Deum  pertinent,    medius 

"  inter    Deum  et  gregem    sibi  commissum,''    alicpiando 

Deo  pro  subditis,  aliquando  subditis  pro  Deo  fiducialiter 

Not  im-      mediabat.       Nee    parvipendens     quod    in    figura    dam- 

our  Lord's  i^^^ioiii'^    negligcntium  prselatorum    Salvator    noster    et 

purifica-      Legifer  Christus  Jesus  oves  et  boves  et  catliedi\as  ven- 

Tempie.      dentium  columbas  evertit,  et  omnes  foras  ejecit,  ilia  tria 

genera  liominum,  quse  per  ista  tria  intellexerat,  viis  ac 

modis  omnibus  assequi  refutavit. 

Symbolical      55.  Oves  etenim  vendere  cum  liypocritis  noluit,    qui 

meaning     ^^^^^  ^^^^^  lupis  ciTideliores,  ovinam  tamen  innocentiam  et 

*  sheep ;'     simplicitatem  callide  simulant  et  ostentant.     De  quibus 

Matthaei  [cap.]  vii. :    "  Attendite  a  falsis  prophetis,  qui 

"  veniunt  ad  vos  in  vestimentis  ovium,  intrinsecus  au- 

the'oxen-'  "  ^^^  ^^^^^  ^^P^  I'^paces.'' "     Boves  enim  cum  saecularis 

pomp£e    potentibus    vendere    renuit,  qui   pretio    mundi- 

alium    voluptatum  cornua  trucibus    vendere    satagunt ; 

cum  per  potentiam  et  fortitudinem  temporalem  abbatias 

et    alias    ecclesiasticas    dignitates    adquirunt.     Quorum 


concilium  MS.  J      -  S.  Matth.  vii.  15. 


S.   ALTGUSTINI   CANTUARIENSIS.  243 

cornua  confringet  in  judicio  Dominus,  qui    sic  protulit 
per    Psalmistam :     "  Omnia,"    inquit,     "  cornua    pecca- 
"  torum    confrino-am/'  ^      Columbas    etiam    cum    male-  and  the 
clictis  SimoniacLS  vendere  noluit,  qui  cum  sint  in  tern-    '•^^^^' 
pore  gratiaB  seipsos  ad  gratiam  male  habent.    Eam  enim 
emunt  et  vendunt,  quod   maximum  in  tempore   grati?e 
est  peccatum.     Unde    sicut  sub  lege   natui'fe   peccatum  Sin  of 
contra    natm-am  gravissimum   fuerat   et  gravissime  pu-  ^"^^^J"* 
niebatur,  ut  patet  Genes,  [cap.]  xix.,  ita  sub  lege  gi^ati^e 
qu?e  modo  est,  peccatum  SimonisD,  quod  est  contra  gra- 
tiam,   gravissimum    est   peccatum  ;    de    quo    Damasus 
papa    in   libro    "  de    Synodis ''   ita    scribit :     '•  Omnia/' 
inquit,    "alia  crimina  comparatione  Simoniacae   h?eresis 
''  quasi  pro  niliilo   reputantur ;"  ^    et  propter  hoc    gra- 
vissime punietur,   quia    ''  judicium  duiissimum  liis,  qui 
"  i:>r8esunt,  fiet.''  Sapient,  [cap.]  vi.^ 

56.  Horum  enim  judicium  pr^efiguratum  fuit  Num.  Korali, 
[cap.]  xvi.  in  ultione  Chore,  Datan,  et  Abii'on.  Per  Chore 
enim,  qui  ''  calvris ''  vel  ''  glacies ''  interpretatur,  liypo- 
critse  designantur,  qui  cum  interius  sint  decalvati  om- 
nibus gratiis  atque  donis,  et  per  ambitionis  obstina- 
tionem   nequiter   congelati,    virtutes    exterius    simulant, 

ut  obtineant  apicem  pr^elatire.  Per  Abiron,  qui  "  pater  Abiram, 
"  iniquus"  interpretatur,  nobiles,  qui  per  parentehie  po- 
tentiam  ac  s?ecularis  potestatis  tyrannidem  ecclesiasticas 
occupant  dignitates  notantur.  Per  Datan,  qui  per  inter-  Dathan. 
pretationem  ''  donum  sufficiens "  dicitur,  Simoniaci  in- 
telliguntur,  qui  sufficientia  donorum  precis  ac  pretii 
frequenter  culmen  adipiscuntur  honorum. 

57.  Hsec  enim  almifluus  Adrianus,  missus  a  viro  apo- Adrian  in- 
stolico    Yitaliano  in  cooperatorem  Theodori,    devitabat,  ^^^J^t^^as 
perpendens  prout  acceperat  in  mandatis,  ne  forsan  quic-  upon 
quam  contrarium  fidei,  more  Gra3Corum,  Theodorus,  qui  Theodore. 
Grsecus  fuerat    natione,    in    ecclesiam     induceret    An- 


'  Ps.  Ixxiv.,  11.  Vulg. 
-  This  passage  has  not  been  found 
either  in  the  printed  works  of  Da- 


masus, or   in    the    *'  Corpus    Juris 
Canonic'i."  , 

^  Sapient,  vi.  0.    Vulj^. 

'q  2 


2U 


HISTOKIA  MONASTERII 


Ancient 
respect  for 
clerics  and 
monks,  due 
to  their 
unworld- 
liness. 


Papal  pri- 
vileges to 
St.  Augus- 
tine's : 
(1.)  From 
Adeodatus, 


glicanam.  Erat  enim  tunc  temporis,  teste  Beda,^  magna 
cura  prselatis  ac  doctoribus  Deo  servire,  non  sreculo, 
cordi  non  ventri  ;  qiiapropter  religionis  habitus  in 
magna  fuit  veneratione,  ita  ut  clericus  vel  monaclms 
libenter  susciperetur,  et  ab  illis  itinerantibus  bene- 
dictio  a  populis  posceretur.  Nee  eis  alia  adeundi  vieos 
causa  fuit  quam  prsedicandi,  baptizandi,  ac  curandi  gra-  ^o^-  37  b. 
tia :  nee  possessiones  ad  construenda  monasteria  nisi 
a  potestatibus  et  magnatibus  oblatas  quasi  coacti  susci- 
pere  voluerunt. 

58.  Adrianus  igitur  vineam  Dominicam  cupiens  a 
regibus  antea  hie  plantatam  rigare,  sciens  a  superni 
Cultoris  providentia  incrementum  donandum  eidem, 
libertates  et  privilegia  prnesentis  monasterii  post  mor- 
tem Vitaliani  papae  per  Adeodatum  studuit  litteris 
apostolicis  renovare.     Quorum  tenor  est  iste  :  — 


Adeodatus  episcopus,  servus  servorum  Dei,  Adr'iano 
"■  ahhcdi  riionasterii  sancti  Petri. 

"  EvANGELicis  atque  apostoHcis  sanctionibus  luce  cla- 
rius  edocemur,  nee  servorum  soUertiam  in  administra- 
tione  talentorum,  nee  Dominicse  vinese  operarios  pon- 
dere  diei  et  ?estu  afFectos,  a  remuneratione  boni  operis 
esse  fraudatos.  Scriptum  namque  est  :  '  Voca/  ait,- 
'  operarios  et  redde  illis  mercedem  suam  ; '  et,  '  Dignus 
'  est  operarius  proprio  laboris  commodo  perpotiri/  ^ 
Quapropter  oportet  etiam  nos,  licet  immeritos,  pastora- 
lem  tamen  curam  administrantes  eis  qui  ad  lucrandas* 
Deo  animas  soUerter  invigilant,  providentiam  aliquam 


1  "Hist  Eccl."  iii.  26.,  where  he 
is  speaking  of  the  simplicity  and 
self-denial  of  the  Irish  missionaries 
in  Northumbria. 

-  S.  Matth.  XX.,  8.  Suam  want- 
ing in  Vulg. 

^Cf.  S.Luc.  X.  10. 

*  ad  lucrandas]  lucrando.  Wil- 
kins,  Concil.  i.  44,  where  this  letter 


is  printed  from  a  MS.,  formerly  be- 
longing to  Archbishop  Ussher.  Cf. 
Thorne,  col.  1770,  who  says  with 
reference  to  it,  "  Hoc  privilegium 
non  habemus  sub  plumbo,  sed  tran- 
scriptum  in  *  Textu  Adriani '  "  [the 
book  so  called,  above,  p.  237]  "  et 
in  pluribus  aliis  locis." 


S.   AUGUSTINI   C^VNTUARIENSIS.  245 

ad  temporalem  eorum  sustentationem  utcunque  per- 
ao'ere,  ne  eorum  sao'acitas  ema  lucrandarum  animarum 
qugestum  necessitate,  scilicet  temporali,  pniepedita,  ad 
opus  implendum  segnis  efficiatur.  Quam  ob  causam 
annuentes  tu?e  petitioni,  quemadmodum  nos  fusa 
prece  ^  poposcit,  a  proesenti  concedimus  tibi  Adriano, 
utpote  abbati  ab  apostolica  sede  ordinato  atque  des- 
tinato,  una  cum  tua  propria  congregatioiie,  qu^  nunc 
vel  futura  est,  monasterium  ^ddelicet  sancti  Petri  con- 
stitutum  extra  civitatem  cognomento  Doroverno,  cum 
omnibus  redditibus  ad  eum  pertinentibus,  vel  quicquid 
ei  jure  verbi  competere  videtur.  Et  si  qua  exinde  ab 
aliquo  injuste  ablata  sunt,  restitui  absque  recrastina- 
tione  censemus  ;  quatenus  dum  nihil  [eorum]  ^  quae  ad 
sustentationem  corpoream  sunt  profutura,  defuerint,^ 
licenter  ad  lucrandas,  ut  dictum  est,  Deo  animas  pervi- 
gil  possit  esse  sollicitudo.  Cujus  ad  cumulum  firmitatis 
prsevidimus  praefatum  monasterium  apostolicis  prsero- 
gativis  nunc  et  in  perpetuum  praemunii'e,  insolentias- 
que  tarn  §acerdotum  quam  laicorum  pariter  ab  eo  inhi- 
bere ;  pr?ecipientes  ex  auctoritate  videlicet  apostolicse 
sedis,  cui  superna  largiente  gratia  prseesse  dignoscimur, 
omnes  omnino  tam  ecclesise  preesules,  quamque  sub- 
limium  s^ecularium  dignitates,  vel  inferior  is  ordinis 
administrationem  gerentes,  sese*  a  prsefati  monasterii 
inquietudinibus  atque  gravaminibus  suspendere,  nee 
per  quamlibet  occasionem  tibi  tu^que  congregationi 
in  eo  degenti,  vel  qui  pro  tempore  suo  ^  successerit  in 
loco,  quoquo  modo  dispendia  vel  inquietudinum  mo- 
lestias  irrogare.  Sed  et  hoc  nihilominus  saneientes, 
ut  post  tuum  obitum  futurus  abbas,  non  alius,  vel 
aliunde  ad  eorum  regimen  animarum,  nisi  quern  ipsa 
sibi  prorsus  Deo  servientium  congregatio  de  proprio 
videlicet  monasterio  comrauni  assensu  regulariter  pra3- 


'  parte.     Ibid. 

*  Added  from  Wilkins. 

'  defuerit.    Ibid. 


*  sc.     Ibid. 
^  cuo  MS. 


246 


HISTORIA   MOXASTERII 


Dec.  23, 
672  (?) 


(2.)  From 
Agatho, 
vrho  placed 
the  monas- 
tery under 
the  imme- 
diate juris- 
diction of 
the  Ro- 
man See. 


'  elegerint,  subrogetur.  Si  quis  interea,  quod  non  cre- 
'  dimus,  temerario  ausu  contra  hsec  sanct?e  et  apostolicfe 
'  sedis  decreta  contraire  tentaverit,  et  ea,  quae  a  nobis 
'  pie  indulta  sunt,  privilegia  convellere  prsesumpserit, 
"'  noverit  se,  si  praesul  vel  minister  est,  ex  auctoritate 
■•'  videlicet  beati  Petri  apostolorum  principis,  cui  Do- 
'  minus  Jesus  Christus,  Deus  noster,  ligandi  solvendique 
•'  in  coelo  et  in  ten-a  potestatem  concessit,  proprio  esse 
"'  privatum  officio.  Si  de  ssecularibus  laicisque  fuerit, 
'•'  a  partieipatione  corporis  et  sanguinis  Domini  nostri 
'•  Jesu  Christi  cognoscat  se  esse  segregatum,  quousque 
'•  videlicet  quod  temere  perpetravit,  humiliter  corrigat. 
"  et  de  excessu  poenitudinem  gerat. 

'•'  Data  X.  Kalend.  Januar.,  imperantibus  dominis  piis- 
''  simis  Augustis,  Constantino  majore  Imperatore,  anno 
"  xxii.,  post  consulatum  ejus  anno  vi.  ;  sed  et  Heraclio 
"  atque  Tiberio  novis  Augustis,^  ejus  fratribus,  anno 
"  xviii.,  Indictione  xv."  - 

59.  Mortuo  Adeodato  papa,  qui  sedit  annis  quatuor,  fol.  38. 
mensibus  duobus,  diebus  quinque,  successit  Donus^  papa, 
qui  sedit  anno  uno,  mensibus  quinque,  diebus  decern  ; 
cui  successit  Agatho  papa,  a  quo  etiam  adquisivit  pri- 
vilegiorum  confirmationem  Adrianus  abbas,  ut  nulli, 
excepta  Romana  ecclesia,  prsesens  monasterium  submit- 
tatur.     Cujus  bullae  hie  est  tenor : — 

"  Agatho  episcopus,  servus  servorum  Dei,  Adriano 
"  religioso  abbati  monasterii  sanctorum  apostolorum 
''  Petri  ac  Pauli,  quod  ab  ^thelberto  primo  Christiano 
''  rege    Anglorum   fundatum,   juxta  Dorovernise  metro- 


*  nouu  augg.  MS. 

2  The  Indiction  as  given  in  Wil- 
kins  is  "  secunda,"  and  such  may 
also  have  been  the  true  reading  of 
the  present  !MS.,  for  there  are  visible 
traces  of  erasure.  This  change, 
which  had  the  effect  of  assigning 
the  letter  to  A.D.   672,  the  year  of 


the  accession  of  Adeodatus  to  the 
Popedom,  was  probably  made  in 
order  to  introduce  more  harmony 
among  some  of  the  other  dates  :  cf. 
Jaffe,  p.  166.  Constantine  Pogo- 
natus  was  emperor  from  668  to  685. 

3  Bonus  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  2^7 

'•'  politanam  civitatem  est  situm,  ejusque  congregationi, 
"  pacis  prosperitatem  in  perpetuum.  Quoiiiam  semper 
"  sunt  conceclenda  quee  rationabilibus  desideriis  con- 
"  gTuunt,  oportet  ut  nostrum  studium  pii  petitoris  de- 
''  votioni  in  prgestandis  privilegiis  minime  denegetur. 
''  Igitur  postulastis  a  nobis,  quatenus  vestrum  mona- 
''  sterium  supra  nominatum  privilegio  apostolico  deco- 
"  retur,  ut  sub  jurisdictione  sanctse  nostrae,  cui  Deo 
"  auctore  deservimus,  ecclesise  constitutum,  nullius 
''  alterius  ecclesi?e  ditioni  in  posterum  submittatur.  Pro 
''  qua  re  piis  desideriis  faventes,  seu  et  prredecessorum 
"  nostrorum  beatae  memoriae  pontificum  privilegia  con- 
''  firmantes,  apostolica  auctoritate  id  quod  exposcitur 
'^  effectui  mancipamus  hoc  modo  :  Omnem  cujuslibet 
''  ecclesise  sacerdotem  in  praefato  monasterio  ditionem 
"  quamlibet  aut  auctoritatem,  prEeter  sedem  apostolicam, 
*^  habere  prohibemus.  Et  cum  abbatem  loci  illius  obiisse 
'^  contigerit,  nidlus  monachis  eisdem  prreferatur,  nisi 
"  quem  sibi  ex  seipsis  regulariter  praeelegerint  patrem  ; 
'^  et  nisi  ab  abbate  monasterii  quisquam  fuerit  invitatus, 
'^  ne  missarum  solemnia  ibi  prtesumat  agere,  sub  anathe- 
"  matis  interpositione,  nobis  placuit  statuere.  Inter di- 
*'  cimus  etiam  omnibus  omnino  ecclesise  praesulibus  vel 
*'  quacumque  dignitate  seu  regali  praeditis  potestate, 
''  ne  vel  ipsi  hsec  nostra  infringere  decreta  audeant, 
"  nee  aliis  contraire  volentibus  consentiant.  Si  quis 
"  hsec  despexerit  a  Deo  Omnipotente  anathema  sit. 

"  Data  Idus  Mail,  imperantibus  dominis  piissimis 
''  Augustis,  Constantino  majore  imperatore,  anno  xxv., 
*'  post  consulatum  ejus  ix.  ;  sed  et  Heraclio  atque 
*'  Tiberio  novis  Augustis,  cyus  fratribus,  anno  xxi., 
"  Indictione  v."  ^ 

'  Here  also  a  correction  has  been  I  could  not  possibly  be  5  in  this ;  the 
made  by  some  later  hand,  but  incon-  I  interval,  as  attested  by  the  other 
sistently  >vith  the  previous  change  i  dates,  being  only ////cr  years  between 
in  the  date  of  Adeodatus'  Epistle  ,  the  issuing  of  the  two  papal  iustru- 
(abovc,  p.  246.  n.  2)  ;  for  if  the  true  '  ments  in  question, 
indiction   were   15  in  that  case,  it  i 


675 


2^38  HISTOPJA  MONASTERII 

De  Doimtione  Regis  Lotliavii. 
Royal  (30.  Rex  itaque  Lotliarins,  filius  Ercomberti  rep^is,  frater 

grant  of       -|-,    -,         .  .    .  .  •  •     •      •    a   i   •       •      i  i     j^  • 

land  to  Su   J^gl^erti,  GUI  111  regno  suecessit,  piissimi  AcU'iaiii  abbatis 

Angus-       coiistantia  ero-a  sibi  commissum  monasterium  clelectatus, 
tines.  1         1  -K       •    •  .  T  . 

ad  ciiltiim  Dommicse  sive  evangelicse  vmese  augmen- 
tandum,  cum  consilio  ^  ac  consensu  venerabilis  arcliiepi- 
scopi  Theodori,  terrain  trium  aratromm  in  marisco,  qui 
appellatur  Stodmerscli,  juxta  Forduuycum,  cum  omnibus 
pertinentibus,  ad  eandem  donavit,  atque  carta  regia  con- 
iii'mavit.     Cujus  tenor  est  iste  :  — 

Carta  ejusdeni  Regis  Lotharii  de  Manerio  de 
Stodeonersch. 

''  In  nomine  Domini  Dei  et  Salvatoris  Jesu  Cliristi ! 
''  Ego  Lotliarius  rex  Cantuariorum,  anno  regTii  nostri 
April  1,  <(  primo,  Indictione  tertia,  sub  die  Kalendarum  Aprilis 
"  cum  consilio  ^  venerabilis  arcliiepiscopi  Tlieodori  atque 
"  consensu  primorum  nieorum,  terram  trium  aratrorum 
*'  in  marisco,  qui  appellatui-  Stodmerscli,  juxta  Forde- 
"  uuicum,  cum  pratis,  campis,  silvis,  fontanis,  paludibus, 
*'  iluminibus  et  omnibus  ad  eandem  pertinentibus  rebus, 
*'  in  ipsa  quantitate  sicut  antiquitus  prsedecessores  mei 
"  reges  prasdicta  libere  tenuerunt,  abbati  et  monasterio 
''  beati  Petri,  apostolorum  principis,  quod  situm  est 
"  juxta  civitatem  Dorovemis  in  suburbio,  in  sempiterno 
"  possidenda  concedimus  et  confirmamus  ;  ita  ut  nee  no- 
"  bis  nee  aliquibus  successorum  nostrorum,  regTim  sive 
''  principum,  aut  etiam  ecclesiasticarum  dignitatum  gra- 
"  dibus,  nefario  temeritatis  ausu  aliquando  infringere 
"  vel  diminuere  aliquid  de  donatione  nostra  liceat ;  sed 
*'  pro  remedio  animee  mere,  et  absolutione  peccatorum 
"  meorum,  ita  ut  prsedixi,  famulis  Dei  absque  aliqua 
"  Isesione  omnia  pr?edicta  in  eevum  stabilia  permaneant. 
"  Quisquis   auteiii    Laeredum,    successorumque    meorum 


concilio  MS; 


S.   AUGtrSTlXI   CANTtJARIENSIS. 


249 


fol.  33  b. 


regum  Cantiae,  vel  si  qiiilibet  saeciilarium  dignitatum 
ant  ecclesiasticarum,  cle  supra  dicta  donatione,  quam 
pro  aeterna  remnneratione  aiiimas  mere  Omnipotenti 
Deo  ad  utilitatem  famulantium  ei  in  jus  monasteriale 
coixstat  esse  largitum,  aliquid  disrumpere  aut  immu- 
tare  vel  irritum  facer e  tentaverit,  sciat  se  sine  dubio 
Omnipotenti  Deo  fraudem  facere,  et  proinde  coram 
eo  et  Sanctis  angelis  ejus  aeterno  anathemate  reum. 
Quicunque  vero  hsec,  quse  largita  prsediximus,  sub  pia 
protectione  custodierit,  vel  Dei  intuitu  misericorditer 
auxerit,  sit  bene  diet  us  in  specula,  audiatque  in  die 
novissimo  tremendi  examinis  ab  ipso  judice  omnium 
Clnristo  Domino,  eeternse  benedictionis  vocem,  '  Yenite, 
'benedicti  patris  mei,  percipite  ^  regnum  quod  vobis 
'  paratum  est  ab  origine  ^  mundi.'  Manente  igitur  liac 
cartula  in  sua  semper  firmitate,  cum  religiosis  testi- 
bus,  signo  Dominicaa  crucis,  in  hoc  loco  qui  dicitur 
Dorovernis,  stabiliter  in  aevum  conlirmamus. 
"  +  Ego  Lotharius  rex  Cantise  suprascripta  signo 
sanctee  crucis  jDer  propriam  manum  roboravi. 
"  +  Ego  Theodorus  gratia  Dei  arcliiepiscopus,  roga- 
tus  a  rege,  subscripsi. 

''  +  Ego  Adrianus  abbas  indignus  subscrij)si. 
''  +  Signum  man  us  Ecca. 
"  +  Signum  Osfridi." 


61.    Idem    etiam   rex    Lotharius   confirmavlt   cartas  Confirma 
Suaberti  regis    de  terra    xliv.    manentium    in    Thaneto  previous 
et    xii.    manentium    in   Sturrigia,    quam     dedit    Ebbic  charters, 
abbatissse    prsetactie,    quarum  cartarum    tenor   sequitur 
ordinem   cartiB  ejusdem    Suebardi  regis    in  his    verbis  : 
"  In  nomine  Domini  nostri    Jesu    Christi    Salvatoris  ! 
"  Ego  Lotharius,  rex  Cantuariorum,  aimo  quarto  regni 
"  nostri/'  etc.,  ut  ibidem  in  prima  carta  sequitur,  excepta 


'  possidcte.   Vulg.  S.  Mattli  xxv.34.  |      '  a  conatitutionc.    Ibid, 


250 


HISTOPJA   MONASTERil 


Death  of 
King  Lo- 
thaire. 


Edric  suc- 
ceeds to 
the  throne, 
685. 


His  grant 
of  land  to 
St  Augus- 
tine's. 


mentione  pecunipe  et  propinquitatis,  et  excepto  consensu 
Ethelredi  regis,  necnon  et  patris  sni  Sebbte,  etc. 

Confirmavit  idem  rex  Lotliarius  cartam  ejusdem  Sua- 
berti  regis  de  Sturregia  et  Bodesliam  eidem  Ebbse  abba- 
tiss£e  collatam,  etiam  secundum  tenorem  cartae  prremissse, 
quae  sic  incipit :  "In  nomine  Salvatoris  !  Ego  Suebliar- 
"  dus  rex  Cantuariorum/'  etc. 

De  Morte  Regis  Lotharii. 

62.  Rex  enim  iste  Lotbarius  per  plures  annos,  infes- 
tante  nepote  suo  Edrico  iilio  Egberti,  frequenter  civili- 
bus  fait  bellis  conflictus,  novissimeque  jaculo  vulneratus 
inter  medendum  vitam  finivit.^  Unde  ^  tarn  iste  quam 
f rater  ejus  cita  morte  merito  sunt  crudelitatis  consumpti ; 
quod  Egbertus  filios  patrui  occiderit  innocentes,  Lo- 
tbarius vero^  ipsos  martyres  arriserit  propalatos  :  quam- 
vis  prior  et  factum  ingemuerit  et  partem  insulce  Tba- 
natos  ad  ^dificandum  monasterium  concesserit  fratri 
suo,  ut  sub  prsesenti  Titulo,  rubrica  "  de  sancto  Adri- 
ano/'  praemittitur.  Istos  enim  Etbelredum  et  Etbel- 
britbum  martjrres  propalatos,  per  comitem  Egelwynum 
ad  monasterium  de  Rameseya  asserunt  Clironic^e  postea 
extitisse  translatos. 

De  Edrico. 

G3.  Anno  Dominicee  Incarnationis  BCLXXXV.  successit 
Edricus,  filius  Egberti,  qui  avunculum  suum  Lotharium 
in  bello  occidit.  Hie  piissimi  Tbeodori  ac  mirifici  Ad- 
riani  admonitione  commotus,  redemptioni  animas  su^e  in- 
tendens  ac  beneficio  competentis  pretii  recompensans, 
eidem  Adriano  abbati  ad  suum  monasterium  quandam 
terram  donavit,  quee  conjuncta  est  terree  prsetactee  de 
Stodemerscb,  quam  Lotbarius  contulit,  cartisque  as- 
sertoriis  confirmavit ;  quarum  hie  series  annotatui'  :— 


^  Marginal  addition :  "  Obitus  rex 
Lotharii,  qui  post  xi.  annos  regni  sui 
in  prsesenti  monasterio  sepultus  est." 


'  un  MS. 
^  vcros  MS; 


S.   AUGUSTINI   CANTUAPvIEXSIS.  251 


Carta  ejusdem  Edrici  Regis  de  Terra  juxto.  Stodmcrsch. 

"  In  nomine  Salvatoris,  cnjus  pietate  regimen  assecuti 
''  sumiis,  quo  etiam  giibernante  regnamns,  et  omnia 
"  qiiee  habere  cognoscimur,  Ipso  largiente,  liabita  pos- 
''  sidemus  !  Pro  qua  re  ego  Eadricus,  rex  Cantuariorum, 
"  a  prsesenti  die  et  tempore,  terram  juris  mei,  quamvis 
''  pretium  competens  acceperim,  hoc  est  argenti  Libras 
*'  decem,  in  monasterio  beati  Petri  apostolorum  principis 
"  quod  situm  est  juxta  civitatem  Dorovernis,  una  cum 
"  consensu  meorum  patriciorum,  in  perpetuum  donavi 
"  et  dono  :  quae  supradicta  terra  conjunct  a  est  terrse 
'^  cjuam  sanctse  memorise  Lotharius,  quondam  rex,  beato 
fol.  39.  ''  Petro,  pro  remedio  aiiim?e  suse,  donasse  cognoscitm', 
''  qu8e  terra  determinatur,  ex  una  parte  habet  vadum 
"  quod  appeUatm-  Fordstreta  publica  indirectum,  et 
•''  a  parte  alia  flumen  quod  nominatur  Stm' ;  omnes 
"  terras  sationales  cum  pratis,  campis,  silvis,  fontanis, 
"  vel  mariscum  quod  appellatur  Stodmersch,  cum  om- 
"  nibus  ad  supradictam  terram  aratroriun  trium  perti- 
"  nentia,  beato  Petro  ejusque  famih^e,  in  qua  nunc 
"  prteesse  Adrianus  abbas  dignoscitur,  tradidi  possi- 
''  dendam,  et  quicquid  exinde  facere  voluerint,  utpote 
''  domini,  liberam  habeant  potestatem.  Sicut  donatum 
'*  est  manere  decerno ;  nunquam  me  h?eredesque  meos 
''  vel  successor es  contra  banc  donationis  meae  cartulam, 
''  ullo  tempore  esse  venturos.  ^uod  si  aliquis  prae- 
"  sumpserit,  sit  separatus  a  participatione  corporis  et 
"  sanguinis  Domini  nostri  Jesu  Christi,  manente  hac 
"  cartula  nihilominus  in  sua  fimiitate.  De  quibus 
''  omnibus  supradictis  ac  a  me  definitis,  ut  ne  aliqua  ^ 
'*  in  posterum  sit  adversitas,  propria  manu  signum 
"  sanctie  crucis  expressi,  et  sanctissimum  at(pie  reveren- 


allquis  MS. 


252  HISTORIA  MOXASTERtI 

"  tissimmn  Theodorum  archiepiscopum  nostrum  iit  sub- 
^'  scriberet  rogavi,  et  alios  testes  similiter.  Actum  in 
June,  686.  "  mensB  Junio,  Indictione  xiv. 

"  ^  Ego  ^diicus  rex  in  lianc  donationis  nie?e  car- 
*'  tiilam  signmn  sanctcS  crucis  express!. 

"  +  EqQ  Theodorus,  archiepiscopus  gratia  Dei,  sub* 
"  scrips!/' 

De  occisione  jEdrici  Regis  per  Cadicallam  et  Mulonem, 
qui  regnum  Cantice  hostibus  exposuit  laceranduTn, 
quod  per  sex  annos  a  reguni  siiccessione  cessavit, 
quousque  per  Withredum  frcdrem  suuon  fuerat 
recuperatuni. 

Invasion  of      64.  Rex  itaque  Edricus  citra  biennium  per  Cadwallam 
andMul.     ^'^^^^^    fratre    Mulone    tarn  vita    quam    regno    crudeliter 
spoliatus,  cum  patribus  suis  in  pr?esenti  ecclesia  sepultus 
est.     Hi  enim  Cadwalla,  sive  Cedwalla,  et  Mulo  ^  pro- 
nepotes  faerunt  Ceaulini,  filii  Cenrici,  filii  Cerdicii,  qui 
primus  rex  AVest-Saxonum  fuerat,  qui  a  Wodenno  decimus 
annotatiu".    Hie  etenim  Ceaduualla  odium  in  Cantuaritas 
spirans,  provinciam    intestino    bello    lamentabiliter  dis- 
Spirited      cordantem  impune  sib!  arbitrabatur  cessuram.     Sed  non 
onhe^^^    ita,  ut  sperabat,  imparatos  et  animi  vacuos  provinciales 
Kentish       Cantuaritas  invenit.     Siquidem  post  multa  incommoda, 
^^°"  vicatim  et  oppidatim  accepta,  tandem  animati  ad  bellum 

veniunt  manuale.     Quo  congressu  Ceadwallam  cum  suis 
in  terga  vertunt,  fratre  suo  Mulone  in  tigurium  quod- 
dam    compulso,    domunculam    ipsam    igne    succendunt. 
Mul's         Et  sic  Mulo  dum  erusipendi  in  hostes  deesset  audacia, 
^^^  '         et   ferventia    circa   tectum  regnarent  incendia,    halitum 
and  relics,  inter  flammas  dimisit,  cujus  cineres  in  prsesent!  monas- 
terio  juxta  reges  Cantiae  pr?ecedentes  locantur. 

Why  omit-      65.  Iste  vcro    Mulo  in   catalogo    regum  Cantiie    an- 
ted from  ,      .  1  1     i  •        T       •  •!  •    •  •      • 

the  list       no  tan  non  debet,  quam  vis  aliqui  unum  sibi  m  regimme 


'  ah  Mollo,  Mul  :  cf.  Lappenberg,  i.  260,  ed.  ThofpCi 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  253 

annum  ascribunt ;  sed  potius  illi  sex  anni,  quibiis  pro-  of  Kentish 
vincia  Cantire    invasionibus    hostium  per  Ceaduuallam.     "^  ' 
a  regum    successione    cessavit,    Witbredo    regi  regnun\ 
jure  lisereditario  recuperanti  notentur.     Acta  eniiu  sunt 
brec  circa  annum  Domini  DCLXXXYI. 

66.  Non  tamen   Ceaduualla  destitit,  aut  a  pro  vincia  Continued 

.  ^.  ravages  of 

pedem  retuht,  qum  dolorem  suum  crebris  sarciret  dis-  Cadwalla. 
pendiis    accolarum,  ut  testatur   Willebnus  Malmesberi- 
ensis,  libro  i,  capitulo  xiii.,  ''de  Gestis  Regum/' ^  reique 
ultionem  in  successorem  transfudit.       Hie  enim  est  de 
quo  Beda  scribit,  lib.  iv.    "  de   Gestis/'    cap.    xii.,   quod  ^^de's  ac- 
devictis    atque    amotis  subregulis   West-Saxonibus,    qui  him. 
regnum  inter    se  divisimi  tenuerunt  annis   circiter  de- 
cem,  integrum    obtinuit   gubernandum  ipse    sokis.      Et 
cum  duobus  boc  annis  tenuisset,   tandem  superni  regni 
amore   compunctus  regnum   suum    reliquit,  ac   Roniam 
abiens  ibi  vitam  finivit. 

67.  Ipse  enim  cepit   insulam   Wectam,    qu?e   eatenus  His  devo- 
tota    erat    idolatriye    dedita,  ac    stragica-    caede    omnes  part  of  the 
indigenas   exterminare,  ac  sua3    provinciae    homines  pro  plunder  to 

fo1.  39  b.  his  substituere  contendebat  ;  voto  se  obligans,  quamvis  preme^' 
nondum  ad  fidem  conversus,  quia,  si  cepisset  insulam,  l^^in^- 
quartam  partem  ejus  simul  et  prsedje  Domino  daret. 
Inter  alia  enim  de  illo  memorant  Chronica',  quod  tan- 
tum  etiam  ante  baptismum  servierat  pietati,  ut 
omnia  qure  jure  pr?edatoi-io  in  suos  usus  transcripserat 
Deo  Altissimo  decimaret.  In  quo  etiam  si  est  appro- 
bandus  affectus,  exemplum  tamen  est  a  Catholicis  im- 
probandum,  juxta  illud:  '' Qui  offert  sacrificium  de  ^ 
"  substantia  pauperis  quasi  qui  immolat"*  filium  in 
"  conspectu  patris."  Hie  enim  Roma*  a  Sergio  ])apa 
baptizatus,  Petrus  fuerat  nominatus.  Et  nota  quod 
iste,  quern  Beda  Cadwallam  vocat,  ab  ali(piibus  Cad- 
walladrus  vocatur. 


•  ''Scriptorcs  post  Bedam,"  p.  U.   (      ^  c.r.  Vulg.   Ecclesiast.  xxxiv.  24. 
-  trayica  MB.  (Bed.  iv.  IG.)  |       '  victimit  lb. 


254 


HISTOPtIA  MONASTETIII 


Cadwalla 
crosses  to 
Armorica. 


Dissuaded 
from  unit- 
ing with 
the  Bri- 
tons, so  as 
to  regain 
his  own 
dominion. 


Defame  et ]peste  iemporihus  Cadimllce fvatvis  Mulonis, 
et  quod  vox  de  coelo  ei  intonitit,  ut  ad  hellanduon 
contra  Anglos  desisteret ;  eo  quod  Deus  oioltdt 
Brittones  dlutius  in  insula  remanere,  secundum 
a  I  iqu  OS  cJiron  icatores. 

6S.  Temporibus  enim  hujiis  Ceadwalla3  orta  fuerat 
fiimes  magna,  et  post  famem  tanta  clades  pestilentise  ut 
vivi  ad  mortuos  sepelieiidiim  non  siifficere  videbantiir. 
Cadwalla  ^  vero  ad  Alanum  regem  Armoricanorum  -  trans- 
ivit,  cum  quo  circiter  annis  u^ndecim  moram  fecit.  Ab 
illo  enim  tempore  cessavit  potestas  Britonum,  et  Angii 
regnare  coeperunt.  Post  aliquantum  vero  temporis  in- 
tendens  Cadwalla  ejusdem  regis  auxilio  Anglicum  po- 
pulum  debellare,  ac  pristine  restitui  potestati,  audivit 
voceni  de  coelo  dicentem  sibi,  ut  a  coepto  proposito 
desisteret,  eo  quod  Deus  diutius  Britones  remanere  in 
insula  noluit,  usque  ad  tempus  quod  Merlinus  antea  pro- 
plietabat ;  prseceptumque  est  ei  ut  Sergium  papam  adi- 
ret,  et  RomEe  peracta  poenitentia  solaretur.  Dictumque 
fuit  eidem  quod  per  meritum  fidei  su?e  populus  Britonum 
esset  iterum  iiisulam  adepturus,  quando  Britones  cor- 
poris sui  reliquias^  adepti  fuerint,  ac  de  Boma  in  Bri- 
tanniam  poterint  has  transferre.  Tunc  enim  revelatis 
reliquiis  alioiTim  sanctorum  qu?e  propter  paganorun 
invasionem  abscondit?e  fuerant,  amissum  regnum  recu- 
perabunt.  H?ec  cum  audisset  Caduualla,  Alano  regi 
quae  revelata  sibi  fuerant  nunciavit ;  Alanus  vero  sumptis 
diversis  libris  propliet^e,  Sibyllje  videlicet,  Aquila3  et 
Merlini  coepit  scrutari  omnia,  si  scriptis  proplieticis 
Cadwall?e  revelatio  concordaret.  Et  cum  nullam  dis- 
crepantiam  invenisset,  admonuit  ne  divin?e  dispensa- 
tioni  aliqualiter  contraii'et,  sed  filium    suum  Yndor,*  et 


'  Geoffrey  of  Monmouth  (lib.  xii. 
c.  15,  c.  18),  from  whom  tliis  ac- 
count is  principally  derived,  dis- 
tinguishes between  Cadwalla  and 
Cadwallader,  and  makes  the  latter 


only  go  across  into  Armorica. 

^  Armonicanoriun  jNIS. 

^  Corrected  in  MS.  from  reliquiis. 

'  al.  Ivor:  cf  Lappenberg,  1.  261, 
2  02,  ed.  Thorpe, 


8.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  255 

nepotem  suum  Yni  dirigeret  ad  regendum  reliquum 
populum  Britonum.  Quod  ita  factum  est ;  Caduualla 
vero,  aLjectis  s?ecularibus,  propter  Deum  Romam  adieus, 
a  Sergio  papa  confirmatus  est. 

69.  Ista  enim  pra3cedeutia  de  Caduualla  plures  Chro-  iiis  pii- 
nicse  manifestant,  quie  tamen  cum  scriptis   Bedee  omnia  f^^^^^ge  to 

.     .  .    ,  . .  Kome,  and 

non  concordant  :  qui  lib.  v.  ''  de  Gestis/'  cap.  vii.,  affirmat  baptism 

eundem   a  Sergio   papa    non    solum   confirmatum,    sed  T^^'^l  .r. 

etiam  baptizatum,  ''  die  sancto  sabbati  Paschalis,  anno  689. 

''  Dominica3    Incarnationis  DCLXXXIX. :    et  in  albis  ad- 

^'  hue  positus,  languore  coiTeptus,  duodecimo  Kalendarum  April  20. 

''  Maiarum  die,  solutus   a  carne  et  beatorum  est  regno 

"  sociatus  in  coelis.     Cu.i  etiam  tempore  baptismatis  papa 

''  memoratus    Petri    nomen    imposuerat,    ut    beatissimo 

"  apostolorum  principi  ad  cujus  sacra tissimum  corpus  a 

"  finibus   terras,   pio  ductus  amore,   venerat,  etiam   no- 

"  minis  ejus  ^  consortio  jungeretur.''     Ha?c  Beda.     Sed  Bede's  en- 

quod  idem  Caduualla  accessit  ad  regem  Armoricanorum  respectini? 

Alaniim,  et  quod  ibidem  vocem  audisset  de  coelo  dicen-  ^^^  ^'^sit  to 

tern  sibi,  ut    a  coepto    proposito  bellandi  adversiLS  An-  and  the 

p-los  desisteret,  eo  quod  Deus  diutius  Britones  in  insula  raining 

1    •  -r.    1       •  1  •  T1        voice  trc 

nolmt  remanere,  nee    Beda   m   quarto    vel  qunito  libro  heaven 
'•  de  Gestis/'  ubi  pliu'a  notat  de  eodem,  perpenditur  ali- 
qualiter  memorasse.       Qui  tamen   ejusdem  epitaphium, 
quem  in   ecclesia  beati  Petri  Romn3  sepultum  })erliibet, 
in  lib.  V.  cap.  vii.  exprimit  per  liunc  modum  : — 

Epitapldii'in  Caduuallaj. 

"  Culmen,  opes,  sobolem,  pollentia  regna,  triumplios, 

Exuvias,  proceres,  moenia,  castra,  lares  ; 
Qujieque  patrum  viitus,  et  qu^e  congesserat  ipse 

Ceadwal^  armipotens,  liquit  amore  Dei, 
Ut  Petrum  sedemque  Petri  rex  cerneret  hospes, 

Cujus  fonte  meras  sumeret  aluius  aquas, 
fol.  40.  Si)lendificumque  jubar  radiant!  carperet  liaustu, 

Ex  quo  vivificus  fulgor  ubique  fluit. 

'  y).<f/Ms  MB.  |.     '■  Caciludl  MB. 


cm 


256  IIISTORIA  MOXARTERII 

Percipiensque  alacer  redlvivse  prsemia  vitse, 

Barbaricam  rabiem,  nomen  et  inde  suum 
Conversus  convertit  ovans  ;  Petrumqne  vocari 

Sergius  antistes  jussit,  ut  ipse  pater 
Fonte  renascentis^  quern  Cliristi  gratia  purgans 

Protenus  albatum  vexit  in  arce  poli. 
Mira  fides  regis  !  dementia  maxima  Chris ti, 

Cujus  consilium  nullus  adire  potest  ! 
Sospes  enim  veniens  supremo  ex  orbe  Britanni, 

Per  varias  gentes,  j^er  freta,  perque  vias, 
Urbem  Romuleam  vidit,  templumque  verendum 

Aspexit,  Petri  mystica  dona  gerens. 
Candidus  inter  oves  Christi  sociabilis  ibit : 

Corpore  nam  tumulum,  mente  superna  tenet. 
Commutasse  magis  sceptrorum  insignia  credas, 

Quern  regnum  Christi  promeruisse  vides/' 

Sequitur  etiam  ibidem  pro  ejusdem  epitaphio,  secun- 
dum Bedam  in  eodem  capitulo  prrenotato : — 

''  Hic  depositus  est  Cadwalla,^  qui  et  Petrus,  rex 
'^  Saxonum,  sub  die  duodecimo  Kalendarum  Maiarum^ 
''  Indictione  secunda ;  qui  vixit  annos  plus  minus  tri- 
''  ginta,  imperante  domino-  Justiniano  piissimo  Augusto, 
''  anno^  consulatus  sui"*  quarto,  pontificante  apostolico 
'^  viro  domno  Sergio  papa  anno   secundo."     Hsec  Beda. 

Silence  of        70.  De  pr?etacta  etiam  prophetia  Willelmus  Malmes- 

MalmeT-^    beriensis,  lib.  i.  '•  de  Gestis  Begum/'    ubi  plura  recitat 

bury  about  de  Cadwalla,  cap.  xxiii.,  nihil  scribit.     Potest  tamen  quod 

lations'       ^^^^  referunt,  quamvis  isti  taceant,   esse  verum.     Verum 

made  to      tamen   authentici  libri    illi  tenentur,    qui  notioribus   ac 
Cad  walla 

valentioribus    auctoribus    ascribuntur,  quam  illi  quorum 

The  Welsh  auctores  ab    omnibus    ignorantur.       Sunt  qui    asserunt 

1400  1408  ^lujws    regis    Cadwall?e    reliquias    in    Walliam     afFuisse 


1  Caedual  ^[B.  I       ^  anno  et  MB. 

2  domno  j\IB.  I       *  Wanting  in  JSIB, 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIEXSIS.  257 


allatas,  ex  quarum  obtentu  AVallici  audaciain  ad  rebel-  connected 
landuni  Anglos,  a  quibus  expiilsi  fueraiit,  acceperunt  ^qj-v 
circa  annum  Domini  M.CCCC.  Quidam  autem  dicunt 
quod  circa  lijiec  tempora  ossa  ejusdem  regis  ab  ecclesia 
sancti  Petri  Romne  in  ecclesiam  sancti  Petri  in  An- 
glia  sunt  translata,  ubi  cineres  fratris  ejus  Mulonis 
habentur  ;  qu?e  tamen  clandestine  in  coemeterio  perlii- 
bentur  sepulta  ;  et  cum  inventa  fuerint,  aliorum  sanc- 
torum reliquicB,  quae  propter  paganorum  invasionem 
absconditse  fuerant,  revelatee  erunt.  Visiones  enim  liu- 
jusmodi  reliquiarum  translation!  ab  aliquibus  consona? 
referuntur,  qui  in  eodem  monasterio  habitabant. 

Circa    bsec    tempora    quibus    et  lieec    et    his    similia  The  insur- 
sunt    relata,  quidam,    ut  fertur,     de    genere    Britonum,  ^^^  owen 
nomine   x\udoenus,    cognomento    Glyndore,    ausu  teme-  Gleu- 
rario   se    principem  Walline    nominans,  Anglis  rebellare 
prsesumpsit,    stragemque    maximam    populo    Angligeno 
diversis   macliinationibus    contulit,    prout   inferius,    sub 
Titulis    ''  Willelmi    AVelde  ''    et    "  Tliom?e    coo-nomento 

o 

"  Hmiden  abbatum,"  erit  manifestius  declaratum. 

71.  De  hujusmodi    enim    prophetia    Merlini,   de    qua  ^rerlin's 
lector    aliqualiter    poterit     instrui    in     prooemio    liujus  and^iJs  M- 
libri,  adverti  poterit  in  pr^esenti  qure  inter  alia  protulit  filmeut. 
per  hunc  modum  :  ^ 

"  Exsurget  iterum  albus  draco  et  filiam  Germaniae 
"  invitabit." — Cessante  enim  pestilentia  jam  praetacta, 
pro  qua  Caduualla  sive  Caduualladrus  Minorem  Bri- 
tanniam  ad  regem  Alanum,  ut  praemittitur,  adiit,  con- 
tinuo  Saxones  concivibus  suis  in  Germania  insulam 
indigenis  vacuam  nunciabant,  facileque  illis  subdendam 
si  venirent  ;  sicque,  secundum  verba  proplietia\  filiam 
Germaniae,  id  est  gentem  in  Germania  natam,  albus 
draco,  id  est,  populus-  Saxonicus  invitabat. 


'  A  marginal  reference  is  here 
inserted  :  "  Textus  Merlini  de  Cad- 
luialladro."  See  Geoflfrey  of  Mon- 
mouth, lib.  vii.  c.  3.  Several  sen- 
tences are  extracted  by  our  Author 


from  the  prophecy  of  Merlin,  and 
the  verification  of  them  pointed  out 

in  Enirlish  history. 
-  popuhs   MS. 


R 


258  HLSTOPJA  MONASTEPvII 

Sequitur :  "  Replebuntur  iterum  hortuli  nostri  alieno 
''  semine/'— Nam  seqiiitur  in  historia,  quod  innumerabilis 
multitudo  virorum  ac  mulierum  advenit^  et  provincias 
desolatas  ab  Albania  usque  ad  Cornubiam  inhabitavit. 
Hortuli  enim  civitates  et  oppida  did  possunt ;  alienum 
semen  Germanicum  populum  apte  signat. 

^'  Et  in  extremitate  stagni  languebit  rubeus/'- — Stag- 
num,  in  quo  pugnabant  dracones,  Britamiise  insula 
intelligitur.  Wallia  enim  est  extremitas  Imjus  stagni,  fol.  40b. 
qu?e  est  occidentalis  extremitas  Britannicse  insulse.  Ibi 
languet  rubeus  scilicet  draco,  id  est  Brittones,  secundum 
illud  quod  in  historia  sequitur  ;  quia  pauperum  Brito- 
num  reliquiae  in  nemorum  abditis  se  in  Wallia  abscon- 
debant. 

"  Ex  inde  coronabitm-  Germanicus  vermis/' — Quia  ab 
illo  tempore  potestas  Britonum  in  Anglia  annotatur 
cessare  ;  et  Angii  qui  de  Germania  venerant  regnare 
coeperunt. 

"  Et  aeneus  princeps  liumiliabitur/' — ^neus  iste  prin- 
ceps  est  imago  ?enea  Cadwallonis  patris  hujus  Cad- 
uuallse,  qui  post  patrem  suum  Cadwanum  per  quadraginta 
octo  annos  toti  Britannise  imperavit.  Cujus  corpus  post 
mortem  Britones  cum  aromatibus  condientes  in  imagine 
renea,  ad  mensuram  staturt^  su^e  factam,  super  equum 
seneum  armatam,  supra  occidentalem  portam  Londonia- 
rum  in  signum  victorise,  et  in  terrorem  gentis  Saxonicas 
statuerunt.  Hanc  enim  imaginem  Anglici  de  porta 
civitatis  .Londoniarum  deposuerunt,  et  dominium  Bri- 
tonum totaliter  abjecerunt. 

"  Terminus  illi  positus  est,  quern  transvolare  nequi- 
'^  bit/' — Terminus  etenim  Britonum  ponebatur  a  Deo 
quern  transvolare  nequibant ;  prout  prcemittitur  vox 
dixisse  Caduuallse,  quia  Deus  noluit  Britones  in  insula 
diutius  regnare,  donee  tempus  veniret  proplietatum 
primitus  a  Merlino.     Et  hoc,  ut  refert  Gildas,^  sapien- 


'  See  "  Epistola  Giidcc  "  in  JMonam.  Britan.,  pp.  IG  sq. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUAPvIEXSIS.  259 

tissimus  Britoniim,  propter  avaritiara  principum  et  ra- 
pinam,  propter  iiiiquitatem  et  injustitiam  judiciim^ 
propter  desicliain  prseclicationis  episcoporum,  et  propter 
luxiiriam  popiili  et  alios  malos  mores.  Intelligant  igi- 
tur  Britones,  suis  propriis  ex  scripturis  et  voluntate 
Divina,  se  jus  ad  regnum  Angliae  non  habere,  quous- 
que  Divina  eis  dispositio  id  conferre  dignetm\ 

'^  Centum  namque  quinquaginta  annis  in  inquietu- 
^'  dine  et  subjectione  manebit/' — A  tempore  enim  quo 
Gurmundus  dedit  Anglicis  partem  insulse  quxe  LoegTia 
annotatur,  fugatis  Caretico  et  Britonibus  in  Walliam, 
iLsque  ad  terminum  hie  a  Deo  Britonibus  posit um,  post 
transitum  hujus  Caduuallae,  anni  cu'citer  centum  quin- 
quaginta in  Chronieis  computantur ;  in  quibus  manse- 
runt  in  insula  Angiici,  aut  inquietati  a  Britonibus  aut 
eisdem  subjecti. 

"  Trecentis  vero  insidebit/' — Ab  is  to  enim  termino 
regni  Britonum  usque  ad  conquestum  Knuti  regis  Daci^e, 
anni  cecxxviii.  per  Chronicas  numerantur ;  in  quibus 
Anglici  in  sede  regali  sedebant.  Primo  plures  in  suis 
provinciis  reges  simul,  monarch?e  vero  postea  successive. 
Reguiis  enim  inter  se  contendentibus,  West-Saxones 
l)rsevalentes  suos  terminos  dilatabant.  Inter  quos  Eg- 
bertus  vel  Egbrithus,  qui  in  pluribus  Chronieis  dicitur 
Ethelbrithus,  Britones  expulit,  omnes  subjiciens  Anglicos 
super  quos  ipse  solus  eoronam  poi'ta\dt. 

Ista  inserere  de  prophetia  Merlini  pro  parte  Caduual- 
ladri  dignmn  duxi,  cujus  prophetia)  tenorem  in  locis 
sibi  debitis  continuare  intendo,  ac  ejusdem  expositionem, 
prout  a  pluribus  accepi,  et  per  veras  historias  tarn 
Britonum  quam  Anglonun  per  ordinem  reperi,  adjun- 
gere  textui  non  omittam. 


R  2 


260  HISTOPJA  MOXASTEPvII 

T)e  convenientia   cUversarum  Gkronicarurn   citra  Gal- 
frido   2Ioneinutense   de    eodem     Caduvcdla     sire 
Caduiudladro. 

Geofifreyof  72.  Galfridus  itaque  Monemutensis,  qui  de  Britaiiiiico 
compared  sermoiie  historias  Britonum  transtulit  in  Latiniiin,  lib. 
with  other  iy.  cap.  xxxiii.,^  ita  scribit :  "  Mater/'  inquit,  "  Caduuai- 
^' "  ladri  soror  Pendae  fuerat  patre  tantum,  matre  vero 
''  diversa  ex  nobili  genere  Gewiseorum  edita  fuit/' 
H?ec  ille.  Hie  non  patrem,  sed  tantum  modo  matrem 
Historia  Britamiica  meraorat,  ex  parte  matris  genitam 
de  nobili  genere  Gemseorum.  Et  hoc  apte  convenit 
Willelmo  Malmesberiensi,  lib.  i.  "  de  Gestis  Regum/' 
cap.  xxiii. ;  -  ubi  dicit  Ceduuallam  Ceaulini  regis  Gewi- 
seorum, i.  e.  West-Saxonum,  pronepotem  ex  fratre  Cuda. 
Sed  quod  de  generatione  Caduuallje,  nee  Beda  "  de 
''  Gestis/'  nee  Willelmus  Malmesberiensis,  nee  Henricus 
Huntendunensis,  nee  alii  c[uamplures  clironicatores  foi.  4i. 
mentionem  successionis  sive  generationis  ex  parte  patris 
faciunt,  non  est  mirum  cum  idem  Galfridus  pr^etactus 
in  fine  libri  iv.^  *'  Historiae  Britonum/'  aliis  chronica- 
toribus  imponit  silentium,  tam  de  preecedentibus  regibus 
Britonum  ante  Caduualladrum,  quam  de  succeden- 
tibus  per  hunc  modum :  "  Reges/'  inquit,  "  eorum 
".  qui  ab  illo  tempore  in  Gualliis  successere,  Caradoco 
"  Loncarbanensi,  contemporaneo  meo,  in  materia  scri- 
"  bendi  permitto ;  reges  vero  Saxonum  Willelmo  Mal- 
"  mesberiensi  et  Henrico  Huntendunensi  relinquo. 
"  Quos  de  regibus  Britonum  tacere  jubeo,  cum  non 
"  habeant  librum  ilium  Britannici  sermonis,  quem  Wal- 
"  terus  Oxenefordensis  archidiaconus  *  de  Britannia 
"  advexit;  quem  de  liistoria  eorum  veraciter  editum, 
"  in  Latinum  sermonem  transferre  curavi.''      Heec  ibi. 


'  al  lib.  xii.  c.  14 

-  "  Script,  post  Bed."  p.  14. 

3  «/.  lib.  xii.  c.  20. 


*  Walter  Calenius,  -who  is  said  to 
have  introduced  from  Brittany  the 
copy  of  Tysilio's  Welsh  history, 
■which  Geoffrey  of  Monmouth  ren- 
dered into  Latin. 


S.   AUGUSTIKI   CANTUARIENSIS.  261 


73.  Uncle  genealogiam  patris  Cadimallaclri  refert  idem  Pedigree  of 

Cad 
der, 


Galfridus    Caduuallonem    patrem  ejusdem    regi  Armori   Cadwalla 


canorum,  i.e.,  Minoris  Britanniee,  Salomoni,  ad  qiiem 
propter  auxilium  fugerat,  intulisse :  "  Idem/'  inquit, 
"  nobis  atavus  fuit,  unde  securius  tuum  auxilium 
''  postulo.  Malgo,  inquit,  ille  rex  summus  Britannise 
"  quartus  ab  Arthuro  duos  filios  genuit,  quorum  unus 
"  Rono,  alter  Eunianus  vocabatur.  Eunianus  genuit 
''  Belim,  Beli  Jagonem,  Jago  Caduanum  patrem  meum. 
'•  Rono  vero  qui  post  obitum  fi-atris  a  Saxonibus  fuit 
"  expulsus  banc  provinciam  adivit,  deditque  filiam 
*'  suam  Hoelo  duci  filio  magni  Hoeli,  qui  Arthuro  di versa 
"  regna  svibjugaverat.  Ex  ilia  natus  est  Alanus,  ex 
"  Alano  Hoelus  pater  tuus,  qui  dum  vixit  toti  Gallise 
"  non  minimum  inferebat  timorem."  Ista  patent  libro 
iv.,  cap.  xxviii.,  "  Historise  Britonum."^  Ex  quibus 
videtur  Caduualladrus,  ex  parte  patris,  ex  Britonibus ; 
ex  parte  vero  matris,  partim  a  West-Saxonibus  ac  par- 
tim  a  Merciis  successisse. 

De  Ivor  filio  Gaduuallce  et  Ini  nepote  suo,  qui  per 
Ixix.  annos  scBvlssima  inquietatione  affecerunt,  sed 
non  profuit ;  et  quod  ah  illo  tempore  non  dice- 
hantur  Briton es,  sed.   Wallenses. 

74.  Filius  enim  Caduualladri,  nomine  Ivor,  et  nepos  Expedition 
ejusdem  nomine  Yni,  naves  quas  poterant  collegerunt,  j^j  ^  ^^  ^" 
et  associatis  sibi  po})ulis  in  insulam  Britannio?  appli- 
cuerunt  atque  sexaginta  novem  annis  gentem  Anglo- 
rum  sjevissima  inquietatione  affecerunt,  sed  non  multum 
profuit.  Supradicta  namque  mortalitas  et  fames  et 
consuetum  discidium  coegerat  in  tantum  superbum  po- 
pulum  dcgenerare,  quod  liostes  longius  arcere  ncqui- 
bant.  Barbarie  etiam  pn\3valente,  jam  non  vocabantur 
Britones  sed  Wallenses,  illud  vocabulum  a  Guallone  ducc 

'  id.  lib.  xii.  c.  G* 


262 


HISTORIA  MONASTERIi 


Origin  of  eoruiii,  vel  a  Galoes  regina,  vel  etiam  a  barbarie^  attra- 
SveM^^  hentes.  At  Saxones  sapientius  agebant,  pacem  et  con- 
cordiam  inter  se  habentes,  agros  colentes,  civitates  et 
oppida  resedificantes ;  sicque  abjecto  Britonum  dominio, 
England  toti  jam  Loegrise  imperaverant.  Loegria  enini  primitus 
once  called  Anglia  dicebatur,  a  Locrino  filio  Bruti  primogenito  sic 

Loegna,  °  .  .  .  i.  ° 

vocata,  qu£e  est  ilia  pars   insulee  citra   Humbrum. 

75.  Degenerati  itaque  a  Britamiica  nobilitate  Gua- 
lenses,  nunquam  postea  monarchiam  insulin  adepti  sunt. 
Ista  enim  per  ordinem  recitat  Galfridus  prsetactus,  in 
lib.  iv.  "  Britannicse  Historise,"  cap.  xxxv.''  ^ 


Degenera- 
cy of  the 
Welsh. 


Bishop 
Putta  com- 
pelled to 
leave  Ro- 
chester. 


Previous 
succession 


De  rege  Merciorum  ^thelredo,  qui  i:>ost  inter/ectionern 
Edricl  Regis  Cantiam  devastavit,  civitateinque 
Rovcestrice  communi  clade  consumpsit 

76.  Anno  Dominicse  Incarnationis  DCLXXXVii.,^  cum 
^tlielredus  rex  Merciorum,  de  quo  supra  mentionem 
feci,  adducto  maligno  exercitu,  Cantiam  devastaret,*  et 
ecclesias  ac  monasteria  sine  respectu  pietatis  ^  foedaret ; 
civitatem  Rofensem,^  in  qua  tunc  sedit  episcopus  nomine 
Putta,  qui  eo  tempore  absens  fuerat,  crudeli  clade  con- 
sumpsit.^ Quod  ille  ubi  comperit,  ecclesiam  scilicet  fol.  4ib. 
suam  ablatis  rebus  om_nibus  depopulatam,  divertit  ad 
Sexuulfum,  Merciorum  antistitem,  et  accepta  ab  eo 
possessione  ecclesise  cujusdam  et  agelli  non  grandis, 
ibidem  in  pace  vitam  finivit.     Ha3C  Beda  "  De  Gestis/' 

lib.   iv.,   caj).   xii.      Hie    enim   Putta   Rofensis  ecclesiee 
episcopus  sextus  fuit. 

77.  Primus  enim  fuit   Justus  qui,   ut  praBrnittitur,  a 
sancto  Augustino  constitutus  episcopus,  decedente  Mel- 


'  The  true  deriTation  is  the  An- 
glo-Saxon walas,  weallias,  "  the 
foreigners, "  applied  by  the  new 
comers  to  the  British  population 
■whom  they  displaced. 

-  ciL  lib.  xii.  c.  19. 


3  The  date  given  in  MB.  (p.  222) 
is  676. 

*  vastaret  MB. 

^  MB.  adds  vel  divini  thnoris, 

« Ilrqfi  MB. 

^  communi  clade  abeumpsit  1MB. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEXSIS.  2G3 

lito  arcbiepiscopo,  thronum  CantTiariensem  conscendit.  of  bishops 
Ab  eoclem  Justo  Romanus  Rofensi  sedi  episcopiis 
ordinatur  secundus,  qui  ecclesiasticce  legationis  causa 
ad  Honoriimi  papam  directus,  marinorum  fluctuum 
rabie  suflbcatus  animam  amisit.  Tertius  fuit  Paiilinus, 
qui  post  annos,  ex  quo  ad  Eboracum  ordinatus  est, 
decern  novem,  menses  duos,  dies  viginti  unum,  in 
eadem  est  ecclesia  tumulatus.  Causa  vero  quare  in- 
ferioris  loci  curam  post  arcliiepiscopatum  Eboracensem 
accepit,  evidenter  j^raemittitur,  prope  finem  quinti 
Titiili  bujus  libri,  ac  sub  Titulo  sexto,  rubrica  "  de 
"  occisione  Regis  Oswaldi,  ''  ejusdem  "  obitus, '"'  ac 
'•'  pallii  diniissio "  declaratur.  Quartus  fuit  Ytliamar 
ab  arcliiepiscopo  Honorio  consecratus,  qui  in  eadem 
fuit  ecclesia  tumulatus.  Hie  enim  Anglicus  ftierat  na- 
tione,  sed  tamen  perfect?e  fuit  sanctitatis  quantum  ad 
vitam,  Romauaeque  elegantly  quantiun  ad  scientiam ; 
primus  omnium  in  Angli  persona  episcopalem  honorem 
sicut  Frit  on  as,  qui  et  Deusdedit  [dicitur],  areliiepi- 
scopalem  excellentiam  pr^tulit.  Idem  utique  Ytliamar 
eundem  Fritonam,  qui  Deusdedit  dicitur,  apud  Can- 
tuariam,  auctoritate  apostolica  sibi  in  liac  parte  com- 
missa,  in  archiepiscopum  ordinavit;  prout  in  fine  Tituli 
sexti  pr^mittitur.  Quare  autem  Fritonas  post  ordi- 
nationem  Deusdedit  nuncupatur,  Titulo  septimo  sub 
rubrica  ''de  obitu  ejusdem''  notatur.  Nam  quia  pulso 
Paulino  ab  Eboraco  nullus  diu  successit,  ideo  id  egit 
episcopus  Rofensis  quod  Eboracensi  competens  fuerat 
dignitati.  Defimcto  Ythamar,  quintus  successit  Dami- 
anus,  a  Deusdedit  arcbiepiscopo  constitutus.  Sextus 
successit  praetactus  Putta,  qui  patienti  animo  complexus 
aerumnam,  nil  omnino  de  restaurando  episcopatu  suo 
agens,  contentus  ecclesia  a  Sexuulfo  ^  episcopo  Mercio- 
rum  sibi  collata,  cantuum  ecclesiacticorum  publicam 
scbolam  quocum(pie  ire  rogabatur,  bumiliter  exercebat. 
Pro  illo  autem  sunctus  Tbcodorus  Cuicelimun  ~  in  Rofen- 


rcfje  is  here  added  in  MS.  |      -  «/.  Quichclm,  Cuikelui; 


2U 


HISTORIA  MOXASTERII 


Puttasuc-   sem  e.])iscopum  consecravit,  sed  et  illo  post  non  multum 

Quicheim,  temporis  pr£e  inopia  rerum   ab    episcopatu   per  Etlielre- 

and  Geb-    dum  regem  Merciorum  prsetactum  destriicto   decedente, 

Gebmundum  ^  Theodorus  pro  eo  substituit  antistitem. 

Eectifica^        78.  In     quibusdam    vero   clironicis   prgetacta    Cantise 

popular       devastatio    per   regem  iEtlielredum    ante  mortem   regis 

chrono-       Edrici,  tempore  reo-is  Lotharii,  amio  videlicet  Dominicse 
lo"-y.  .  ° 

°  '  Incarnationis    DCLXXVII.    annotatnr  ;     sed    tamen    ista 

Bedae    computatio    magis    cartarmn    ac   munimentorum 

regalimn   liujus   monasterii  competit    veritati. 


De  Yna  Rege  qui  i^ost  Caduiuillam,  sive  Caduuallad' 
rum  successit,  cui  Cantuaritce  propter  incendium 
Midonis,  fratris  Cadiouallce,  tviginta  millia 
mancusas  auri  dederunt. 

Ina,  the  79    Mortuo     autem     Caduualladro,     anno    Dominicae 

successor      -^  .       .  .     .  .         . 

of  Cadwal-  incarnatioms,    ut   preenuttitm-,    DCLXXXix,,    successit   ei 

^^'  n  ^fi^^-^'  ^^^^^    nepos    suus,     Chinegisli    filii    Celrici,    ex    fratre 

Cutbbaldo,   pronepos.      Hie    enim   in    Cantuaritas    pro 

incendio   Mulonis   avuncnli    sui  infremuerat  ira  magna. 

Provinciales  vero    Cantuaritae    paidisper   resistere  ausi, 

mox  omnibus   attentatis     et    viribus   incassum    efFusis, 

cum   nihil   in  pectore  Ynse,   quod   ignaviae    conduceret, 

reperissent;  dispendiormn  suorum  intuitu,  suae  se  regi?e 

dedere   potestati   cogitabant.    Tentabant  tamen  regium 

propitiated  prius  animum  mimeribus  mitigare  ;  mercati  sunt  pacem 

payiSnt^^  trigiiita    millibus    auri    mancis,^  ut    sic   pretio  moUitus 

bellum  solve  ret,  metallo  proscriptus  ^    receptui  caneret. 

Qua  ille  pecunia  recepta  diroB    deditionis  gratiam   fece- 

rat,   in  regnum  proprium  mox  reversus. 

He  founds       80.  Quantus    enim   Anglican  re    ecclesiae     extitit   ipse     fol.  42. 

terv^f  °^^'  ^'^tor,   proecipue    attestatur   monasterium    illud   nostris 

Glaston-     diebus  insignissimum  Glastoniae,  quod  istis  temporibus  a 

bury, 


^  al  Gelemund,  Gcsmund,  God- 
inund. 


-  marcis  WM.  (Script,  post  Bed. 

P   14.) 

'  prcEstriclus.    Ibid, 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIENSIS.  265 

Satlianas  satellitibus  lamentabiliter  est  cribratum,  dum 
grano,  ut  fertur,  pnro  ejecto,  palea  damnabili  sollici- 
tudine,  cum  gran  is  piitridis  sub  flagello  cassandis,  in 
Lorreum  eligitur,-a  colono  ibidem  servanda.  Hoc  enim  by  the  ad- 
venerabile  monasterium,  consilio  sancti  Aldelmi,  West-  V??,^^  ^^' 
Saxonum  episcopi,  in  quodam  palustri  recessu  construxit, 
ut  eo  tenacius  supern?e  contemplationi  monachi  tende- 
rent,  quo  castigatius  temporalia  possiderent.  Huic  sen- 
tentice  testes  induco  Willelmum  Malmesberiensem,  lib. 
primo,  "  de  Gestis  Regum/'  cap.  xxiv./  et  alios  quam- 
plures  qui  fundationes  monasteriorum  ecclesiie  Angiican?e 
declarant.  Privilegium  vero,  quod  pro  libertate  monas- 
teriorum suorum  a  papa  Sergio  impetravit,  libenti  animo 
confirmavit. 

81.  Monaclii  tamen   Glastonienses  aliam    pra^tendunt  Story  of 
fundationem    a    reo-e  Arvirago,     filio   Kymbelini,    reo-is  J^  ^^J  l*^^ 

o  .  .     loundatiou. 

Britonum^  in  cujus  tempore    Christus   Jesus    de   Maria 
virgine  natus  fuit.      Ac  etiam  postea  ab  Arthuro  rege 
idem     monasterium     asserunt     pluribus     possessionibus 
affuisse    dotatum.      Hujus     ego    fundationis   primarire, 
cum  sequenti  dotatione,  certitudinem  explanandam  illis 
relinquo,  qui    in  Britannia    ante    regis     Lucii   tempora 
monasteria  aliqua  in  Clrronicis  poterunt  reperire  fundata. 
Dotatio  tamen  ab  Artliuro,  qui   diu  post  Lucium   sue   Opening  vf 
cesserat,    tanto    facilius    est     tenenda,     quanto     notius  ^^^°S  -^r- 
ejusdem     sepultura,     anno    Domini     M.CCLXXViii.,     pertoinbby 
regem  Eduuardum  primum   post  conquestum,  qui  tum-  ^^^^^'"^  ^• 
bam    aperiri   fecit  in   eodem    monasterio,    est    inventa. 
Nee   tamen   ex    hoc    sequitur    ibidem,    tempore     regis 
Arthuri  vel  antea,   monachorum  monasterium  extitisse. 

82.  Quantee    autem  auctoritatis  fuit  Aldelmus,  cujus  Account  of 
admonitione   Yna  illud    monasterium  construxenit,    re-  \^^\^^^ 
fert  Beda,     "  de    Gestis/'  lib.  v.  cap.  xviii.,  qui,  contra 

hoc  (piod    dicit  Willelmus   Malmesberiensis,  "  de  Gestis 


'  "Script,  post  Bi'd."  v.   H;  cf.  "  Mouast.  Angl."i.  2,  new  td. 


266 


HISTORIA  MONASTERII 


Bishops 
Daniel 
and  For- 
cher. 


First  bi- 
shop of  the 
South- 
Saxons. 


''  Pontincum/'  lib.  ii.,  cap.  v./  ubi  agit  de  episcopis 
West-Saxonum,  Aldelmum  primum  sedisse,  quern  tamen 
loco  ordinis  nominat,  asserit  Heddi  ejusdem  sedis  epi- 
scopo  successisse,  Heddiqiie  defuncto;  teste  Beda,  in 
eodem  capitulo  pr^etacti  libri,  episcopatus  provincise 
illius  in  diias  partes  divisus  est,  una  data  fuit  Danieli, 
qui  etiam  terapore  Bed^e  fuerat,  alteraque  Aldelmo,  cui 
annis  cpiatuor  strenuissime  prfefuit,  ambo  in  rebus 
ecclesiasticis  et  in  scientia  scripturarum  sufficienter  in- 
structi.  Denique  Aldelmus,  cum  adliuc  esset  presbyter, 
abbas  monasterii  quod  ''  Maildeby  urbem  "  ^  nuncupant, 
scripsit,  jubente  synodo  suae  gentis,  librum  egregiuni 
adversus  errorem  Britonum,  quod  vel  pasclia  non  suo 
tempore  celebrant,  vel  alia  perplura  ecclesiastical  cas- 
titati  et  paci  contraria  gerunt.  ^  Scripsit  et  de  Yirgi- 
nitate  librum  eximium,  quem  in  exemplum  Sedulii, 
geminato  opere,  et  versibus  liexametris  et  prosa  com- 
posuit.  Scripsit  et  alia  nonnulla,  utpote  vir  unde- 
cumque  doctissimus. 

83.  Quo  defuncto,  pontificatum  pro  eo  suscepit  Forclie- 
rus,*^  vir  in  scripturis  Sanctis  optime  eruditus.  Minis- 
trantibus  igitur  episcopatum  AYest-Saxonum  Daniele  et 
Forcliero,  statutum  est  synodali  decreto,  ut  provincia 
Australium  Saxonum,  quae  eatenus  ad  civitatis  Wen- 
tanpe,  cui  tunc  Daniel  prreerat,  parocliiam  pertinebat,  et 
ipsa  sedem  episcopalem  ac  episcopum  proprium  obtine- 
ret ;  consecratusque  est  eis  primus  antistes  Eatberctus,^ 
qui  erat  abbas  monasterii  beatee  memorise  Wilfridi 
episcopi,  de  quo  aliqua  pr?smisi  in  Titulo  septimo,  sub 
rubrica  ''  de  Episcopis  Eboracensibus.''  Quo  defuncto, 
Eolla  successit ;  ipsoque  defuncto,  episcopatus  cessavit. 
Et  nota,  quod    in  divisione  West-Saxonici    episcopatus 


^  "Script,  post  Bed."  p.  241. 

-  "  Maudvfi  urbem  "  MB.  (p.  268) ; 
noAV  Malmesbury. 


^  i,e.  iu  the  time  of  Bede,   from 
Avhom  the  statement  is  borrowed. 
1  Foriheri  MB. 
^  Eadberc. 


S.   AUGUSTINI    CANTUARIE-S'SIS.  267 

hoc   observatum    fuit,    lit    qui  W}Titoiiia3    sederefc,    La-  Changes  in 

beret     duos     i^ao-os     Hamtonejisem     et     Suthreiensem.  tlie  Wessex 
A    «=>  _  Dislioprics. 

Alter  qui  Scliirburiia3  sederet,  haberet  Wiitoneiisem, 
Dorsetensem,  Berrucliensem,  Sumersetensem,  Domno- 
niensem,  Cornubiensem,  Schireburna  est  viculus  nee 
habitantium  frequentia,  nee  positionis  gratia  suavis. 
fol.  42  b.  Qualiter  autern  idem  episcopatus  posteriori  tempore 
per  septem  annos  cessavit  post  m^ortem  Etlieluuordi, 
circa  annum  Domini  DCCCCVIII.,  et,  cogente  Formoso 
papa,  Plegemimdus  arcliiepiscopus  Cantuariensis  et  rex 
Eduuardus  liliiis  ^Ifredi  de  duobus  West-Saxonum 
episcopis  quinque  episcopos  statuermit  ;  et  quaiiter 
in  Yf  iltensi  pago  proprius  factus  est  episcopus,  in  Ram- 
esberia  sedem  tenens  ;  qualiterque  tempore  Willelmi 
regis  AngKse  Conquestoris,  quando  ex  canonum  de- 
creto  edictum  fuit,  ut  sedes  episcoporum  a  villis  ad 
urbes  migrarent,  translata  fuit  sedes  de  Scireburna 
in  urbem  Salesberiam,  Willelmo  Malmesberiensi,  qui  de 
omnibus  istis,  in  libro  secundo,  ''  de  Gestis  Pontificum," 
scribere  luculenter  notatur,  lectorern  remitto.  De 
sancto  vero  Birino,  primo  West-Saxonum  pr?edicatore, 
qui  sedem  apud  Dorcestriam  habuit,  et  de  H?edda 
vel  Hseddi,  qui  episcopium  transtulit,  plane  pr?emisi 
in  Titulo  sexto  sub  rubrica  "  de  Conversione  Occiden- 
"  taiium  Saxonum.' 

84.  Quod   autem    asserunt    aliqui  prjBtactimi   Aldel-  ^^^^Y  ^^ , 
mum   regis  Yme   ex   fratre   Kentenio    nepotem  fuisse,  councxion 
magis  videtur    blandiri    opinioni     volaticre   quam    sta-  ^^^^  ^^^^ 
bilitati  historica3    convenire.     Prfesertim    cum  nusquam  family, 
pronunciant  Chronica  Ynam  fratrem  aliquem  habuisse, 
prseter  Migildum,  qui  paucis  amiis  ante  ipsum  decessit. 
Non  enim    eget  Aldelmus  ut  sua  parentela    mendaciis 
asseratur.    Habuit  enim  sorores  rex  Yna,  Cutliburgam  Ina's  true 
videlicet   et  Quenburgam.     Habuit   et    uxorem  nomine  ^^  ^  '"°^' 
Ethelburgam,    ex    cujus    suggestione    post    triumphales 
bellorum    victorias,    post     multarum    \irtutum    gradus, 
sunniimn  culmen  perfectionis    uieditatus,  llomam    adiit.  roUivTto^ 
Ibiquene  pompam   suio    conversionis  ostcndorit,  crinem  Kome, 


268 


HISTORIA   MONASTEHil 


deposuit;  efc,   ut  soli  us  Dei   oculis  placeret,   amictu  ple- 

w'here  he    beio  tectus  clam  conseiiuit  cum  uxore.     Ita  mutua  caii- 

tate  connexi  temporibus  suis  viam  universse  carnis  in- 

gressi    sunt,  non   sine  magnis  miraculis,   quibus  Divina 

dignatio    felicium    conjugum     merifcis     est    respondens. 

Cissa,  the    Cissa  ^   vero  pater  fuit  regis  Ynse,  qui  antea  monaste- 

Abingdon.  ^"^^^^^^     Abendoniense,     circa    annum    Domini    DCLXVI., 

fundavit. 


True  story 
of  Kins: 
Ina. 


His  prede- 
cessor not 
to  be  con- 
founded 
with  the 
British 
king  of 
the  same 
name. 


Dg  CO  quod  rex  iste  Yna  successit  Cea.duucdhu,  regi 
West-Saxonum,  sed  non  Caduualladro,  regi  Bri- 
tonum,  slcut  in  pluribiis  Chronicis  annotaiur. 

85.  Rex  itaque  Yna  quem  pr^emisi,  secundum  fere 
omnes  chronicatores,  post  Ceadwallam  successisse^  sine 
dubio  post  Caduualladrum,  non  super  Britones,  sed  super 
West-Saxones  regimen  tenuit.  Quamvis  enim  regnum 
Angiorum  notatur  in  chronicis  post  mortem  Caduual- 
ladri  regis  Britonum  incepisse,  et  hoc  propter  Divinam 
revelationem,  qua  vox  de  coelo  fertur  intonuisse,  Deum 
nolle  Britones  in  insula  diutius  remanere  ;  non  tamen 
adhuc  Saxones  plenum  super  Britones  dominium  habu- 
erunt,  sed,  ut  prius  in  suis  provinciis,  per  cxxxiii.  annos, 
qui  fluxerunt  inter  mortem  Caduuallachi  et  conquestum 
Egbrithi,  qui  Britones  totaliter  expulit,  regnaverunt. 

86.  Et  nota  quod  Beda,  lib.  iii.  "  de  Gestis/'  cap.  i., 
memorat  Caduuallam,  regem  Briton um,  qui  occidit 
Osricum  regem  Deirorum  et  Eanfredum  regem  Berni- 
ciorum,  interemptum  fuisse  a  sancto  Osuualdo  cum  im- 
mensis  illis  copiis,  quibus  nihil  resistere  [posse]  ^  jacta- 
l>at  ;  ut  prpemittitiu'  Titulo  sexto  rubrica,  '•  de  Petronio 
"  abbate."  Hoc  enim  actum  fuit  circa  annum  Domini 
DCXL.,  ex  quo  omnino  sequitur,  quod  vel  est  dare  duos 
fuisse  reges  Britonum  ejusdem  nominis  Caduuallse,  vel 


'  Ine's  father  is  more  frequently  called  Cenrcd ;  cf.  liappenberg,  England 
under  the  Anglo-Saxon  Kings,  I.  261,  262,  Thorpe's  cd. 
'  Supplied  from  MB.  (p.  173.) 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEXSLS.  269 

mium  Cadauallam,  qui  super  Britones  xlviii.  aunis  reg- 
navifc,  ab  Osuualdo  non  inteifectum,  prout  Beda  scrip- 
serat  extitisse.  Nam  Willelmus  Malmesberieiisis,  lib.  i., 
cap.  xxxiv.,  "  de  Gestis  Regum/'  ^  eundem  Ceaduuallam 
scribit  ab  Osuualdo  primo  impetii  castris  exutimi,  mox- 
que  cum  omnibus  copiis  deletum,  non  tamen  eundem 
qiiem^  Beda  memorat  interemptum.  Postea  vero  notat 
Beda,  lib.  iv.,  cap.  xii.,  quod  tempore  Hsedd?e  episcopi 
Occidentalium  Saxonum,  quem  consecravit  TheodoriLS 
arcliiepiscopus  in  civitate  Londbniarum,  Ceaduuallam, 
fol.  43.  devictis  atque  amotis  regulLs,  regnum  suscepisse  ;  et 
hoc,  ut  probari  poterit  per  Chronicas,  anno  Domi- 
ni DCLXXXVii.  De  eodem  etiam  Ceaduualla  memorat 
itenim  idem  Beda,  lib.  v.,  '"  de  Gestis,''  cap.  vii.,  quod 
rex  fiiit  Occidentalium  Saxonum,  qui  postquam  duos 
annos  regnasset,  relicto  imperio,  venit  Romam,  ut  fonte 
baptismatis  ablueretur;  ut  preemissum  est  in  priesenti 
Titulo,  rubrica  "  de  fame  et  peste  temporibus  Caduuall^e 
fratris  Mulonis."  De  Caduuallacb'o  autem  dicit  Galfridus 
Monemutensis,^  quod  rex  fuit  Britonum,  (]^ui,  post  sump- 
tum  diadema  duodecim  annis  praeteritis,  decidit  in  in- 
firmitatem,  et  civilis  inter  Britones  discordia  orta  fuit. 
Post  illos  etiam  duodecim  annos  secuta  fiiit  fames  ac 
pestilentia  prsenotata,  pro  qua  gemens  cum  miserabili 
navigio  regem  Armoricanorum  Alanum  adivit,  cum  quo 
per  annos  undecim  morabatur ;  ac  sic  post  duodecim  et 
undecim  annos  regni  sui,  illis  adhuc  annis  minime 
computatis  quibus  ante  accessum  ejus  ad  regem  Armo- 
ricanorum languebat,  Eomam  adiit,  et  a  Sergio  papa 
confirmatus,  die  et  anno  eisdeni,  quos  Beda  memorat, 
obiit. 

87.  Apponat  igitur  prudens  lector  verba  Bedae    priB-  I^^'^ctical 

.  .  inference 

missa  de  Ceaduualla  verbis  Galfredi   de  Caduualladro,  et  with  ro- 
quod   idem  ipse    sit  Caduualladrus,   qui  et    Ceaduualla,  ^P^^'*  ^^  ^^^^ 

n    IP  '\  •  •    •  T  ,  pretended 

prout    Galiridus   assent  extitisse,  modicam  vol    nullam  relics  of 


'  "Script,  post  Bedam,"  p.  iO. 
'  cwwj  MS. 


^  lib.  xii.  c.  1 '). 


270  HISTORIA  irONASTErvIl 

Cadwalla^  congruentiam,  exceptis  die  et  anno  obitus,  perpendere 
^^^'  poterit.     Unde  salva  reverentia  utriusque,  mihi  videtur 

Caduualladrum  regem  Britonum  contemporaneum  cum 
rege  Occidentalium  Saxonum  extitisse,  et  utrumque 
Komam  in  eodem  anno  adisse  ibidemqiie  eodem  die 
obiisse.^  De  Ceaduualla  vero,  quern  notat  Beda  ab  Os- 
uualdo  interemptum,  tarn  historia  Britonum  quam  alise 
Chronicle  post  Osuualdi  victoriam  plura  notant ;  quern 
aperte  nominant  Caduuallonem,  filium  Caduuani,  patrem 
Caduualladi-i  jam  prsetacti.  Si  igitui^  rex  Britonum 
Caduualladrus  non  reperitur  fratrem  Mulonem  nomine 
habuisse,  frivola  prsetacta  opinio  reputatui^  ut  circa 
haec  tempora  ossa  ejusdem  essent  translata  ab  eccle- 
sia  sancti  Petri  Bomse  in  ecclesiam  sancti  Petri 
Angliae,  ubi  cineres  fratris   ejus  Mulonis  liabentur. 

Quod  sanctus  Theodorus    sanctum  Urke^iiuoldum    in 
Londonienseni  episcojpum  ordinavit ;.  et  de  funda- 
tione  mo7ia8teriorur)i  de  Bevhynge  et  de  Certesia. 
Bishop  ^^-  Succedentibus  autem  annis,  beatissimus  Theodorus 

Erkenwold  Ttrcbiepiscopus,  crga  ecclesiam  sponsam  suam  non  segnis, 
foundation  Erkenwoldum  venerabilem  viiaim  dedit  Londonien- 
at  Cher-     gi^^g  prsesulem.     Hie  enim  duo  fecit  monasteria,  unum 


tesey. 


sibi,  alterum  sorori  suse.  Suum  enim  Certesie  ^  dicitur, 
quod,  per  adminiculum  cujusdam  Frith  ewoldi,  qui  sub 
Wlfero  rege  subreg*ulus  fuerat,  monachis  ibidem  Deo 
seTOturis  et^  rerum  necessariarimi  opulentia  adimplevit. 
Splenduit  ibi  religio,  ut  patet  per  Chronicas,  usque  ad 
Danorum  rabiem  detestandam,  qui  ut  csetera  locum 
ilium  pessumdedere,  ecclesia  succensa  cum  monachis 
et  abbate.  Postmodum  vero  circa  annum  Domini 
DCCCCLXX.,  temporibus  Dunstani  archiepiscopi  et 
Elfnothi  abbatis,  prout  inferius  in  loco  sibi  apto  pate- 
bit,  per  regem  Eadgarum  honorifice  fuerat  reparatum, 
veteribusque  cartis   ac  munimentis  undique  conquisitis, 


'  obisse  MS. 

-  Cerotaeset,  id  est,  Ceroti  insula 
MB.  (p.  218.)     Now  Clieriesey. 


^  serviluris  et]  servituris  j\IS.  :  cf. 
"  Script,  post  Bed."  p.  235.  1.  5G. 


S.   AUGUSTIXI   GANTUARIENSIS.  271 

quorum  testimonio  pr?edia  revocaret  ad  locum,  quae 
plures  ex  magnatibus  tarn  vi  quam  vetustatis  auctori- 
tate  quasi  propria,  ut  moris  est  talium  aclhuc  istis 
temporibas,  occupabant. 

89.  Sororis  suae  coenobimn  appellatui'  Berkiuga,  quod  Ethelburga, 
a   latere   civitatis    Londoniarum    ad    octo  milliaria  est  ^^^g  ^^.g^ ' 
fundatum.     Ibi  enim  soror  Erkenwoldi,  Ethelburga  vo-  abbess  of 
cata,  prima  fuerat  abbatissa,    ac  in  eodem   monasterio  "* 
est  sepulta.      Cui  successit  Hildelida,    ad  quam   missus 

fuit  beatissimi  Aldelmi,  ut  prosmittitur,  de  virginum 
laude  codex.  Jacet  etiam  in  eodem  monasterio  sancta 
Wlfildis,  quae  paucis  annis  ante  regis  Edgari  tempora 
ibidem  fuerat  abbatissa,  quae  vetustatem  caeterarum 
sanctitatis  fertm'  gratia  compensare.  Harum  enim 
fol.  43  b.  orationibus  locus  ille  nunquam  omnino  destructus,  sed 
etiam  tempore  Normannorum,  sicut  et  praesens  monas- 
teiium,  ab  hostili  rabie,  qua  alia  monasteria  sub  versa 
fuerant,  non  solum  salvus  legitur  affuisse,  verum  etiam 
tarn  numero  sanctimonialium  quam  bonorum  posses- 
sionibus  ac  amplitudine  aedium  succrevisse. 

90.  Hie  enim  Erkenwoldus,  qui  Londoniae  in  ecclesia  Erken- 
sancti  PauH  quiescit,  et   decenter  inter  magiium   altare  luapiace.' 
et  capellam   sanctae  Mariae  Yirginis  tumulatur,  quai-tus 
ejusdem    sedis   post    sancti    Augustini    adventum    epi- 
scopus   fuerat ;    qui    ob    auditionis    celeritatem,  favore 
canonicorum  devotorum,  ibidem  a  fideli  populo  maximo 
sublimatur  honore.     Alii   enim  successores  ejusdem  sub  Obscurity 
tanto    obscuritatis    nubilo    absconduntur,    ut    usque    ad  o?ef  his 
tempus  regis  Etlielstani  iUormn  non  reperitiu*  memoriae  succes- 

1  sors. 

mausolea. 

91.  Hujus  enim  sedis  primus    episcopus   fuit   JustiLs  Origin  of 
a   beato    Augustino,  ut  sub  Titulo  quarto  praemittitur,  ^Vestir'^'^ 
ordinatiLS.      Hie,   ut  refert    Willelmus    Mahnesberiensis,  ter. 

"  de  Gestis  Pontificum,''  libro  ii.,  cap.  i./  monasterium 
sancto  Petro  in  occidentali  parte  fecerat  civitatis  i])sius 


'  "  Script,  post  Bed."  p.  2.35. 


272  HISTORIA   MONASTERII 

apostoli  admoiiitus  nuncio.  Qui,  ut  fertur,  in  visu  per- 
pendebatur  illam  ecclesiam  recenter  factam  dedicasse,  et 
per  rusticuni  Mellito  episcopo  xenium^  gratissimum,  gran- 
dem  scilicet  piscem,  destinasse.  De  liujusmodi  relatione 
noluit  dubitare  Mellitus,  cum  videret  agrestis  fatuitatis 
liominem,  qui  non  fuerat  Christianus,  de  sancto  Petro 
patrono  suo  nuncium  afferentem,  ejusdemque  corporis 
lineanienta,  quae  ipsemet  noverat  ex  pictura,  veraciter 
nunciantem.  Consecrationis  igitur  mysterium  non  cen- 
suit  repetendum,  quam  perfectam  monstrarent  candelae 
per  totam  ecclesiam  accensse,  signa  crucis  formata,  aqua 
aspersa,  sacra ti  olei  in  locis  debitis  congrua  vestigia. 
Cessit  Divino  officio  liumana  sedulitas,  pronunciavit- 
que  Mellitus  voce  proplietica  magni  meriti  futuiTim 
monasterium,  in  quo  apostolus  pontificale  officium  voluit 
exercere. 
Its  humble  92.  Hoc  tamen  monasterium  usque  ad  tempus  sancti 
""  °  '  Eduuardi  regis  et  confessoris,  filii  videlicet  Ethelredi 
regis,  qui  ibidem  honorifice  tumulatur,  exile  coeno- 
biolum,  ad  numeinim  duodecim  monachorum  construc- 
tum,  per  chronicas  attestatur  fuisse.  Nam  Willelmus 
Malmesberiensis,  lib.  ii.,  cap.  v.,^  ubi  tractat  de  epi- 
scopis  Scireburni?e,  memorat  sanctum  Dunstanum, 
cum  esset  Londonise  episcopus,  Wilfsinum  abbatem  apud 
AVestmonasterium  prsefecisse,  instructo  ad  duodecim 
monachos  coenobiolo  in  loco  ubi  quondam  Mellitus 
ecclesiam  fecerat  sancto  Petro.  Melliti  tamen  vaticinii 
Veritas  in  tempore  prsetacti  regis  Eduuardi  cernitur 
processisse  ;  qui,  ampliori  monachorum  conventu  ibidem 
adunato,  ecclesiam  gedificationis  genere  novo  fecit. 
Large  en-  Postea  vero  nee  minus  sed  et  multo  magis  rex  Wil- 
dovrments    ig^^Q^g  Conquestor   extulit    locum   ilium    magnis  reddi- 

made  to  it  ,  ,      .,  .  .... 

by  William  tibus    preediorum,    quod    ibi   susceperet  insignia   regm 
the  Con-         ^       Consuetudo    enim   ab    illo    tempore    inolevit,    ut 

queror.  ^ 


>  xennimn  MS.  |      -  "  Script,  post  Bed."  p.  248. 


S.  AUGUSTINI  cantuahiensts.  273 

propter   Eduuardi    sanctissimi  inibi  sepulti    memoriam, 
coronam  acciDiant  regiam  re^naturi. 

93.  Mellitus    itaque   postquam    expulsus  fuerat    cum  Succession 
sancto  Justo,  ut  Titnlo  tertio  prsemittitur,  pro  penuria  ^.  ^^^ 
potestatis  Eclbaldi    regis  sedem  propriam  non.  intravit,  London, 
sicque    aliquanto  tempore    honoris   exsors,    postmodimi, 
Laurentio   decedente,     archiepiscopus    Cantuarige   factiis 

est.  Duravit  in  Orientalibns  adhuc  Saxonibus  perfidite 
labes  ad  tempora  Sigeberti  regis  eorum  ;  qui,  hortatu 
regis  Oswii  Northanimibroram,  a  Finano  episcopo  bap- 
tizatus,  gentem  suam  ad  fidem,  quam  cum  Mellito  ex- 
pulerant,  per  Ceddum  episcopum  reducebat.  Hie  enim  Cedd, 
Ceddus  fuit  secundus  Londoniensis  episcopus,  sed  in  g!  ^f  ^dd 
Northanimbria  apud  Lestingai  ^  monasterium  suum 
sepultus.  H^ec  latins  in  Beda  lector  poterit  reperire ; 
qui  Ceaddam  fratrem  istius  Ceddi  sedem  episcopalem 
et  sepulturam  in  Licliefeld^  memorat  habuisse. 

94.  Post  Sigebertum  regem,  ut  sub  pr?esenti  Titulo 
pr?emittitur,  rubrica  "de  generation  e  Suablierti/'  Suuitli- 
elinus    frater    ejus    regnavit,    quo    mortuo     Sighere     et 

fol.  44.  Sebbi  regnum  tenuere  sub  Wlferi  regis  Merciorum 
regimine.  Sebbi  illibatse  fidei  speciosi  finis  compos  fuit. 
Sighere  tempore  moi'talitatis  fidei  signaculum  violabat, 
sed  instantia  Wlferi  per  Jarumannum  episcopum  re- 
cepit.  Wlferus  enim  rex,  defuncto  Ceddo,  corruptus 
munere,  Wyne  quendam,  qui  West-Saxonum  episcopus  Wyne. 
fuerat,  vacanti  throno  induxit.  Hie  enim  est  Wyne, 
a  quo  Beda,  lib.  iii.  "  de  Gestis/'  cap.  xxvii.,  ^  scribit, 
Ceaddam,  fratrem  Ceddi  projtacti,  in  antistitem  conse- 
cratum  fuisse,  nee  aliquem  tunc  temporis  episcopum, 
excepto  Wyne,  in  tota  Britannia  canonice  ordinatum 
asserit  extitisse. 

95.  Succedente  vero  tempore,  ut  pr?emittitur,  Erken-  Erkenwold. 
woldus  a  Theodoro  Londoniensibus  ordinatus  ei)iscopus 


>  See  above,  Tit.  vii.  c.  22.  I       ^  (//.  c.  28. 

2  Lycchlfclth  MB.  (p.  212.)  I 

S 


274  HISTORTA  MONASTERTI 

fiierat,  cujiis  vitain,  tarn  in  episcopatu  qiiam  ante, 
testatur  Beda,  libro  iv.,  ''  de  Gestis ''  cap.  vi.,  sanctissi- 
mam  afFuisse,  et  nsque  ad  sua  tempora  affirmat  fere- 
trum  ejusdem  Erkenwoldi  caballarimn,  quo  infiimus 
velii  solebat  a  suis  discipulis,  conservatum  fuisse,  multos- 
que  febricitantes  vel  alio  quolibet  incommodo  fessos  ab 
illo  sanatos  fuisse.  De  quo  etiam  in  eodem  capitulo 
memorat,  quod  priusquam  episcopus  factus  esset,  duo 
pr^tacta  monasteria,  unum  sibi  alterum  sorori,  con- 
struxit.  De  virtu  turn  vero  insigniis  monasterii  Ber- 
kingiffi,  vii.  viii.,  ix.,  et  x.,  ejusdem  libri  quarti  capi- 
"Waldher.  tulis,  plura  notat.  Erkenwoldo  successit  Waldherus, 
a  quo  rex  Sebbi,  qui  regno  Orientalium  Saxonum 
praeerat,  Labitum  monacliicum,  quern  diu  desiderabat, 
accepit :  de  quo  Beda,  capitulo  xi.  prsetacti  libri,  plura 
Scantiness  noscitui'  insignia  contulisse.  A  Waldhero  enim  usque 
?on^^^™^"  ^^  Theodredum,  qui  te  mpore  regis  extitit  Ethelstani, 
specting  inter  quos  decern  septem  episcopi  Londonienses  fuerunt, 
pro  magno  est  ut  eonun  nuda  permaneant  nomina. 
De  Theodredo  et  aliis  sibi  succedentibus  dicetur  in- 
ferius  loco  suo. 


De  episcopis  Ehoracensihiis  qui  siiccesscrunt  iwst 

Wilfridum. 

Deposition       9G.  Elapso  itaque  tempore  aliquanto,  offensus  fertur  ^ 

fi-'i^i  Tlieodorus    archiepiscopus,    per    meritum   cujusdam   in- 

obedientiae    a    Winfrido    episcopo,    quem  de  episcopatu 

deposuit ;    in    cujus   loco    Sexuulfum   episcopum    ordi- 

Rexwulf,     na^dt,    qui    erat    constructor  et  abbas  monasterii,  quod 

^'Ip^^^^*^^  dicitur  Medesliamstede,^  in  regno  Giriviorum.     Deposi- 

borough.     tusque  Winfridus    j'ediit    ad    monasterium    suum    quod 

dicitur    Ad    Barue,  ^   ibique    in    optima    conversatione 


their  suc- 
cessors, 


'  Red  iv.  G. 

'  Now  Peterborough. 


Barrow^  on  the  Humber. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  27^ 

vitam  finivit,  secundum    Bedam,  lib.   iv.,    ''  do   Gestis/' 
cap.  vi. 

97.  Winfridus  iste  episcopus  fuerat  Merciorum,  quern  Winfrid 
plures    chronicatores    Wilfridum    notant,    qui,    extruso  g^^^^  ^^^_ 
Ceadda    })er    Theodorum,    in    sedem    fuit    Eboracensem  ters  Wil- 
inthronizatus. 

08.  De     isto    enim  Wilfrido    dicit    Beda,    cap.    xiii.^  ExFilsion 

.    .         ®^ "  ilfrid 

lib.    iv.,    pra^tacti,    quod    amio   Incarnationis  Dominica?  from  the 
DCLXXVIII.    inter    regem  Egfridum    et   reverentissimum  york  678 
antistitem  Wilfridum,  orta  dissensione,  pulsus  est  idem 
antistes  a  sede  sui  episcopatus,  et  duo  in  loco  ejus  sub- 
stituti  episcopi,  qui  Northanimbrorum  genti  prteessent  ; 
Bosa  videlicet,  qui  Deirorum,  et  Eata,  qui  Berniciorum 
provinciam   gi^ibernaret ;  hie  in  civitate  Eboraci,   ille  in  Consecra- 
Agustaldensi,  ^   sive    Lindisfarnensi,    ecclesia   catliedram  Bosa,  Eata, 
habens  episcopalem,  ambo   de  monachorum  collegio  in 
episcopatus  gradum  assumpti.     Cnm  quibus  Eadha^dus 
in  provinciam  Lindisfarorum,  quam  nuperrime  rex  Ecg- 
fridus,  superato   in  bello  et  fugato  Wlfero,  obtinuerat, 
episcopatus  ordinatur.      Et    hunc    primum  eadem   pro- 
vincia    proprium    accepit    priesulem,    secundum    Athel- 
wynum,  ^     tertium    Eadgarum,    quartum    Cyneberctum, 
qui  fuit  tempore  Beda3   sedens.     Habebat  enim    eadem 
ecclesia  ante  Eadhredum  antistitem  Sexwlfum    prretac- 
tum,    qui    Merciorum    et    Mediterraneorum    Anglorum 
simul    episcopus    fuerat ;    sed    expulsus  de    Lindissi    in 
illarum  provinciarum  regimine    permanebat.       Ordinati  a»t^  otlier 
sunt  autem  Eadliedus,  Bosa  et  Eata  Eboraci  ab  arcliie-  ^v  Arch- 
piscopo  Theodoro,    qui    etiam,  post   annos   tres   absces-  bishop 
sionis  Wilfridi,  liorum  numero  duos  addidit  antistites  ; 
Trumberctum  ad    ecclesiam    Agiistaldensem,   remanente 
Eata  ad  Lindisfarnensem,   et    Trumwynum   ad    provin- 
fol  44  b.    ciam  Pictorum,  qure  tunc  temporis  Anglorum  erat  im- 


»  al.  c.  12.  j       *  AeJiluiui 'MB. 

■^  af.  Ilagustaldensi,  i.e.  of  Hexham-  | 

s   2 


276 


IIISTORIA  MONASTEPJI 


Defence  of 
Theodore 
against  his 
critics, 


Marianus 
Scotus, 


and  Wil- 
liam of 
INfalmes- 
buiy. 


perio  siibjecta.  Eadliedus  ^  cle  Lindissi  re  versus/  eo 
cjiiod  ^tlielredus  provinciam  recepisset  Rhipensi  eccle- 
siee  est  pr?efectus. 

99.  De  Wilfridi  episcopi  expulsione  plures  ceiie 
chronicatores  et  ferme  omnes,  excepto  Beda,  a  quo  ori- 
ginem  sed  non  in  his  traxerunt,  nimis  austere,  nullum 
prte  illis  auctorem  alium  allegantes,  quasi  liyperbolice 
materiam  dilatare  noscuntur.  IMarianus,  libro  secundo, 
lisec  inducere  frivola  studuit,  quod  quantacunque  sancti- 
tate  quis  polleat,  per  Theodoruui  videri  et  doleri  poterit, 
quia  non  tamen  ad  plenum  mores  exuit  pervicaces ;  ^ 
''  siquidem/'  inquit,  "  Theodorus  Wilfridum,  quantum 
''  nobis  hreret  conjectura,  injuste  ejecit/'  ^  O  venerabilis 
Mariane,  scriptis  certe  tuis,  ut  spero  non  peccando, 
irascor,  qui  plura  bene  scripsisti,  et  liic  foveam  ante 
faciem  beatissimi  Tlieodori  jam  fodisti,  in  quam  pr?e- 
cipiti  dictamine  incidisti.  Mores  enim  eosdem  pervi- 
caces/ quos  in  nostro  Theodoro  reprehendis,  ipsemet 
a  tua  maturitate  exuere  non  intendis,  dum  tuam  hsec 
scribeiis  asseris  conjecturam,  quee  probare  non  poteris 
per  scripturam. 

]  00.  Similiter  Willelmus  Malmesberiensis,  '^  de  Gestis 
''  Pontificum  "  lib.  iii.,  cap.  i.,  "  Theodorus/'  inquit,  ''non 
"  moratus,  sed  xeniorum  obtentu  \dgorem  animi  ener- 
''  vans,  inconsulto  Wilfrido,  tres  alterius  regionis  episco- 
"  pos  in  ejus  dioecesim  introduxit.''  ^  Plura  etiam  quae 
ibidem  sequuntur,  magis  reputo  omittenda  quam  alicui 
hujus  opusculi  Titulo  inserenda  ;  cum  nee  Bedam,  qui 
omnes  in  suo  tempore  chronicatores  evidenter  scribendo 
transcendit,  usquam  reperi  talia  intulisse,  prout  sub 
prsesenti  rubrica  in  his,  quae  pr?emisi  ab  ejusdem  Bed?e 
sententia,  cap.  xiii.  lib.  iv.,  quisque  lector  nee  unum 
discrepans    verbura   poterit  reperire.       Quod    autem    in 


'  Eadhedum  MS. 
2  r  ever  sum  MS. 
^  pernicuces  MS. 


^  This   passage   does  not  appear 
in  the   printed  copies  of  Marianus 


Scotus :  but  nearly  the  same  expres- 
sions occur  in  William  of  Malmes- 
bury,  as  below,  p.  196. 

=  ''  Script,  post  Bed."  p.  262. 


S.   AUGUSTINI    CANTUAIUENSIS.  277 

eodem  capitulo  primo,  libri  tertii  "  de  Gestis  Pontilicum  " 
per  eiindem  Willelmum  Malmesberiensem,  illiid  Juvenalis, 
quo  nihil  absurdius  sanctissimo  Theodore  imputatur, 
prolatum,  "  Sic  volo,  sic  jubeo,  sit  pro  ratione  voluntas/' 
ut  mihi  videtur  sui  dictaminis  magis  cedit  dedecori 
quam  decori,  et  semetipsum  eisdem  monstrat  funiculi s 
irretitum,  quibus  Angiicos  pompaticos  dictatores,  in  li- 
bro  suo  primo  "  de  Gestis  Regum/'  cap.  xx./  obvolutos 
testatur,  ubi  Grsecos  involute,  Romanos  circumspecte, 
Gallos  S2:>lendide,  Anglos  ponipatice  scribere  memorat. 
Pompatice  enim  scribere  est  voluntatem  rationi  pra3- 
ferre.  Voluntatem  enim  prtieferunt  rationi,  qui  assermit 
discretissimi  Theodori  voluntatem  pro  ratione  fuisse, 
qui  per  omnes  chronicas  commendatur,  luciferos  radios 
rationis  mia  cum  Adriano  abbate  orbi  Britannico  in- 
fulsisse,  et  insulam,  quondam  nutriculam  tyrannonun, 
in   familiare  philosophise  domicilium  contulisse. 

101.  Horum  utique    rationis    evidentia  memorise    re-  Theodore, 
ducitm*   modernorum    per   illam  villulam,    ciuse  ''  lacus  the  bright - 

i  ,  '-•■__    est  lumi- 

"  Grsecorum,"  Anglice  Grekislake,-  a  Theodori  disci- nary  of  his 
plina,  ubi  schola  primitus  tenuit,  nuncupatur.  In  illo  ^^^* 
enim  lacu  refulsit  quasi  sol  Theodoras,  a  sole  justitise 
iUustratus,  in  clypeos  aureos,  ecclesise  videlicet  Catho- 
lic8e  discipulos  et  doctores ;  a  quibus  montes,  reges  sci- 
licet et  magnates,  luce  fidei  illuminati  resplenduerunt, 
per  quos  rationis  oculo  manifestatur  distincta  pars  ex- 
ercitus  regis  nostri  multiplicibus  virtutum  radiis  iUus- 
trata,  expulsis  periidioB  tenebris,  qua  hostis  ille,  primus 
rationis  apostata,  pressus  pondere  voluntatis,  assurgens 
reprimitur  cum  triumpho.  Laudetur  igitur  a  fidelibus 
Theodori  ratio,  nee  multiplicent  loqui  sublimia  glorian- 
tes,  sed  recedant  Vetera  de  ore  illorum,  quia  Deus  scien- 
tiarum  Dominus  est,  et  ipsi  pra?parantur  cogitationes. 

102.  In   testimonium  enim  maturiio  rationis  Theodori  Bede's  tes- 
scribit  Beda,  lib.   iv.   "  de   Gestis,''  cap.  ii.  quod  perlus-  his  great 

humility. 


•  •*  Script,  post  Bed."  p.  13. 

-  Perhaps    an    allusion  to   Crick- 


hide,  in  Wiltshire  ;  but  see  "  Chron. 
Joh.  Bromton"  (Script,  x.  col.  814). 


278  HISTORIA  MONASTERII 

trans  idem  Theodorus  "  uiiiversa,  ordinabat  locis  oppor- 
'-  timis  episcopos,  et  ea  qiias  minus  perfecta  reperit,  his 
"  quoque  jnvantibus  corrigebat.  In  quibus  et  Cead- 
"  dam  episcopum  cum  argueret  non  fuisse  rite  conse- 
''  cratum,  respondit  ipse  voce  humillima,  :  '  Si  me/  in- 
"  quit,  'nosti  episcopatum  non  rite  suscepisse  libenter 
''  '  ab  officio  discedo  :  quippe  qui  neque  me  unquam 
"  '  hoc  esse  dignum  arbitrabar  ;  sed  obediential  causa  fol.  45. 
'^  *  jussus  subire  hoc,  quamvis  indignus  consensi/  At 
"  ille  audiens  humilitatem  responsionis  ejus,  dixit,  non 
''  eum  episcopatum  dimittere  debere  ;  sed  ipse  ordina- 
"  tionem  ejus  denuo  catholica  ratione  consumma.vit/' 
Bcdc's  ac-  1^3.  De  episcopis  enim  Eboracensibus,  qui  prsecesse- 
^!IV°^^^     runt  Wilfridum,   plane    sub   Titulo  vii.  successio  decla- 

\\  ilfrid  .  i;  .  .       -r-n  m  i     t-*       t 

after  his  ratm*,  rubrica  "  de  episcopis  Eboracensibus  post  raun- 
^^P^^^Jo^  "  num/'  De  eodem  autem  Wilfrido  scribit  Beda  eodem 
'  libro  quo  supra  consequenter,  quod  pulsus  ab  episcopatu 
suo  Wilfridus,  et  multa  diu  loca  pervagatus  Romam 
adiit,  Britanniam  rediit,  et  si  propter  inimicitias  ine- 
morati  regis  in  patria,  sive  parochia  sua,  recipi  non 
potuit,  non  tamen  ab  evangelizandi  potuit  ministerio 
cohiberi.  Quod  autem  ad  provinciam  Australium  Sax- 
onura  divertebat,  subjungit  Beda,^  secundum  quod  priTe- 
mittitur  in  Titulo  vii.  prsenotato.  Cujus  provinciae  re- 
gem  -^theluualcum  Ceduualla,  ut  ibidem  in  eodem  li- 
bro Bedae  sequitur,  mox  occidit.  Sed  et  Yne,  qui  post 
Ceduuallam  in  gente  Gevisorum  regnavit,  simili  pro- 
vinciam illam  afflictione,  plurimo  annorum  tempore, 
mancipavit.  Qua  de  re  factum  est,  ut  toto  illo  tempore 
episcopum  proprium  gens  ilia  habere  nequiret ;  sed  re- 
vocato  domum  Wilfrido,  primo  suo  antistite,  ipsi  epi- 
scopo  Gevisorum,  id  est,  Occidentalium  Saxonum,  qui 
essent  in  Wenta  civitate,  subjacerent. 

104.  Qualiter    autem    eidem    Ceaduuallse   in  consiliis 
salutaribus  profuit  is  Wilfridus,  ut  suo  adminiculo  non 


'  Lib.  iv.  c.  13. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  270 

solum  provincia  Australiiim  Saxonum,  sed  efciain  insula 
Wecta,  Christian^^  fidei  subjaceret ;  qiialiterque  ust]^ue 
ad  mortem  Egfridi  regis  per  quinque  annos  in  labore 
agri  Domini  in  silicibus  ^  abrogandis,  et  plantariis  evan- 
gelicis  ampliandis  se  gessit;  ac  post  mortem  Cuthberti, 
qualiter  episcopatum  ecclesi?e  Lindisfarnensis  nno  anno 
serv^abat,  donee  Eadbeorlitus  pro  eo  successor  fuerat 
ordinatus,  Beda  ''de  Gestis/'  xiii.,  xiv.,  et  xxvii.,  capi- 
tulis  luculento  ^  stilo  scribere  studuit,  libro  quarto.  De 
eodem  vero  beatissimo  Cuthberto  qualiter  post  plurima 
insignia  meritorum  se  contemplationi  anchoretica^  de- 
derat,  xxv.  et  xxvi,,  ejusdem  libri  capitulo,  ac  etiam  de 
obitu  ejus  in  insula  Farnfe,  et  apportatione  corporis 
sui  per  suum  assensum,  ad  rogatum  fratrum,  in  eccle- 
siam  Lindisfarnensem,  aperte  memorat  idem  Beda.  In 
libro  etiam  quinto  ''  de  Gestis/'  cap.  xix.,  non  solum 
de  obitu  sanctissimi  Wilfridi,  post  quadraginta  quinque 
annos  accepti  episcopatus,  perpenditur  memorasse,  sed 
etiam  de  statu  totius  vitae  ejusdem,  quam  si  recapitu-  • 
lando  a  j3ueritia  usque  in  senectam  et  seniuni,  decla- 
rasse ;  epitaphiumque  quod  super  tumbam  ejus  in 
primo  suo  monasterio,  quod  vocatur  ^''  In  Hripum ''  Disparagc- 
sculptum  fuerat  transcripsisse.  Libris  igitur  et  capi-  J^o^gr^ 
tulis  pr?enotatis  Bedam  venerabilem  legat  et  relegat  chroniclers, 
studens  lector,  ponentiumque  in  coelum  os  suum  scrip- 
torum  negligentium  pompatica  dictamina  parvipendens, 
quorum  vestigiis  chronicatores  posteri  adhoerentes,  ob 
fidem  credulam  illorum  auctoritati  exhibitam,  suis 
scriptis  falluntur  et  fallunt. 

105.  Ut    igitur  limpidius  Wilfridi  successores  noten-  Wilfrid's 
tur,  scias  quod,  cxpulso  per  regem  Wilfrido,  ut  pra?mis-  ^JaJ,^{|sJ,. 
sum  est,  qui  totius  Nortlianimbrorum  rcgionis  orat  cpi- ment  in  the 
scopus,   duo  pro  eo  constituti  sunt.     In  Eboraco  Bosa,  i/ex^am. 
in  Augustaldo,  Eta  defuncto,  Johannes  ordinatus  est  pro 
60.      Tempore   vero   Alfridi   regis  rcdit  in  episcopatum 


jUicibiLsMH.  I  '  luculatli  }>li^. 


280  HISTORTA  MONASTEPJT 

totiiiu  Wilfridiis  quinque  aniiis,  expulsis  prsefatis  Jo- 
hanne  de  Augustaldo  et  Bosa  de  Eboraco.  Post  quin- 
que annos,  Wilfrido  iterum  ab  Alfrido  rege  expulso, 
illi  suis  sunt  sedibus  restituti.  Defuncto  vero  Alfrido 
rege,  ac  succedente  filio  suo  et  hserede  Osredo,  cunctis 
faventibus,  in  pr?esulatum  snge  ecclesise  est  receptus  apud 
Augustaldum,  quatuor  annis,  id  est,  ad  diem  obitus 
sui  vitam  ducens  in  pace  ;  Jolianne  in  Eboracum  mi- 
grante,  eo  quo  Bosa  defunctus  erat. 
St.  John  of  lOG.  Iste  Johannes  vir  virtutis  eximise  fuerat,  quern  fol.  45b. 
Beda,  lib.  v.  "  de  Gestis/'  a  capitulo  secundo  usque 
ad  capituluni  septimuin,  relatu  Bercthuni  quondam 
diaconi  sui,  sanctissimum  miraculis  dum  adhuc  viveret 
coruscantibus  manifestat ;  et  in  fine  capituli  sexti  ita 
scribit :  '^  Mansit,''  inquit,  "  in  episcopatu  annis  ^  tri- 
^'  ginta  tribus,  et  sic  coelestia  regna  conscendens  sepul- 
''  tus  est  in  portion  sancti  Petri  in  monasterio  suo, 
"  quod  dicitur  '  In  Silva  Deirorum,'  ^  anno  ab  In- 
Pilgrim-  "  carnatione  Dominica  DCCXXi."  Hie  enim  est  qui  a 
aj^estohis  ^^Q(^Qj.i2ig   sanctus     Joliaunes     de  Beverlei    dicitur,    in 

tomb  in  la-  ,  ....  . 

ter  times,  quo  loco  celeberrimis  miraculis  a  fidelibus  frequente 
contemplatione  notatur,  ubi  pro  spectaculo  solebant  ad- 
duci  tauri  ferocissimi,  qui  nodosis  vinculis  alligati, 
magno  virorum  fortium  sudore  compulsi,  statim  ut  coe- 
meterium  sunt  ingressi,  mox,  omni  feritate  sopita, 
tam  suppliciter  conquiescunt,  ut  oves  simplicitate  pu- 
tares.  Laxatis  ergo  nodis  dimittuntur  per  atrium 
ludere,  qui  prius  quicquid  obstabat  cornibus  et  pedibus 
impetebant.  Cum  enim  idem  sanctissimus  Johannes 
prse  majori  senectute  minus  episcopatui  ministrare 
sufficeret,  ordinato  in  episcopum  Eboracensem  Wilfrido 
presbytero  suo,  secessit  ad  monasterium  prsefatum,  ibi- 
que  vitam  in  Deo  digna  conversatione  complevit. 
Dispute  be-  107.  Hic  autem  Wilfridus  secundus  transcendit  tem- 
Snlcr-^^   pora  Bedee,    nam    ilium    eodem    anno  quo    obiit  fuisse 

*  annos  MB.  I      2  Jjerorum  MB. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  281 

in  Eboraco  episcopmn  asseverat.     Quocirca,  ut  testatur  bury  aud 
Willelmus    Malmesberiensis,     '•'  de    Gestis    Pontificiun/''  ^^^^ 

.'.....  .  monks  re- 

lib,  iii.,^   lis  inextricabilis  inter  Cantuarienses  et  Ebora-  spectin^ 

censes  orta  fuit.     Dixerunt   monaclii    Cantuarienses    se  ^^  ^^^^^^• 

Wilfridum.    seniorem    habere.      E     contra    Eboracenses 

contendebant,    hnnc    Wilfridum   minorem    ab    archiepi- 

scopo  Odone  Cantiam  translatum  fuisse. 

1 08.  Wilfrido  defuncto  successit  Eegbertus,  frater  Ecg-  Ecgbert, 
berti,  ejusdem  provincisD  regis.     Hie  enim  sua  pruden-  g^^   ^^ 
tia,    et    fratris    sui    Ecgberti    potentia    sedem    illam  in  York, 
genuinum-  statum  reduxit.    Nam  ut  Titulo  vi.,  rubrica 
''  de  occisione   regis    Osuualdi/'    prasmittitur,  Paulinus 
apud    Rofecestram    insigne   pallii  moriens    dimittebat : 
successores   vero  Eboracensis    ecclesise  hie   prgetacti  Lu- 
jusmodi  pallii    mysterium  parvipendentes  nihil,  episcopi 
vocabulo    altius    anhelantes   illud   insigne    archipi-sesulis 
mysterium    resumere    non    curabant.      At   vero  Egber-  recovers 
tus  inthronizatus,  ut  vir  animosioris   ingenii,    cogitans,     ^-^^  '"'"' 
quod  sicut    superbuin  est  si  appetas  indebita,  ita  igna- 
vum  si  negligas  debita,^  pallium  appellatione  apostolica 
reparavit.     Hie    enim  omnium   liberalium  artium  quasi  The  cele- 
armarium    quoddam    fuit.       Cujus    rei    testis    Albinus  ■*  ^  "^J  P 
habetur,  qui  in  epistola  ad  regem  Karolum  ita  scribit :  which  he 
"  Date,  "    inquit,^  ''  mihi  exquisitiores   eruditionis  scho-  ^""^^^  ^  * 
''  lasticse   libellos,  quales    in   patria   habui,    per   bonam 
"  et  devotissimam    magistri  mei  Ecgberti  archiepiscopi 
"  industriam ;  et,  si  placet  excellentia)  vestras,  remittam 
"  aliquos  de  pueris  nostris,  qui  excipiant  inde  qureque 
"  necessaria  et  revehant  in  Franciam  flores  Britannia?." 

100.  Huic  successit  Eanbaldus,  pr?efati   Albini    disci-  Eanbald, 
pulus.    Ipse  est  Eanbaldus,  qui  cum  ^thelardo  archie-  ^^^^  ^ucces- 
piscopo    Cantuariensi     mutuis   probitatis     officiis    inva- 
sionem,  quam  OfFa  rex  Merciorum  super  Cantuariensem 
ecclesiam  fecerat,  ad  niliilum  redegit.     Post  ilium  vero 


»  "Script,  post  Bed."  p.  269. 

-  (jeminum  MS. 

3  Willelni.  Malm.    Ibid.  p.  269. 


*  i.e.  Alcuin. 

5  0pp.  L  53,  Ed.  Frobcn. 


282 


HISTORIA   MONASTERII 


usque  ad  Wlstanum,  qui  fuit  tempore  regis  Edmundi 
fratris  -Ethels tani,  sex  notantur  successores,  quorum 
nuda  nomina  remanent.  Successionem  vero  reliquorum 
aliis  clironicatoribus  perscribendam,  quse  faciliter  po- 
terit  reperiri,  dimitto ;  et  ad  nostri  Theodori  insignia 
annotanda,  quae  inceperam,  me  converto. 


Withred's 
munifi- 
cence. 


True  date 
of  his  corO" 
nation. 


De  Wythredo  filio  Eghertl,  qualifer  regnum  Cantice 
septennio  post  mortem  fratris  sui  Edrici  deso- 
latum,  religione  et  industria  Theodori  et  Adrianij 
ah  invasione  extranea  liberavit. 

110.  Septimo  demum  anno  post  mortem  Edrici  regis  fol.  46. 
Cantice,  quern,  ut  praefertur,  occidit  Ceaduualla,  filius 
Egberti,  Withredus,  cum  apud  sues  Theodori  archiepi- 
scopi  atque  Adriani  abbatis  doctrina  semulorum  invidiam 
pressisset,  fidei  et  constantiae  industria,  et  apud  hostes 
forinsecus  pacem  locasset  pecunia,  magna  spe  civium 
regni  diademate  sublimatus,  domi  civilis,  bello  invictus, 
Christianam  religionem  sanctissime  coluit,  monaster!  a- 
que  possessionibus  ampliavit.  Non  tamen  usque  post 
mortem  Theodori,  tempore  videlicet  medio  vacationis 
inter  obitum  Theodori  et  electionem  Brithwaldi  coro- 
natus  fuit,  patebit  inferius,  quamvis  aliqui  libri  con- 
trarium  habeant. 


De  ohitu  sancii  Theodori  Archiepiscopi. 

Death  of         ^y\.  Anno  autem  Incarnationis  Dominicse  DCXC,  an- 

shop  Theo-  no  sequenti  quo  Ceduualla  et  Caduualladrus  Romae  de- 

19^690^^^    functi    sunt,  Theodorus  beatae  memoriae  archiepiscopus, 

senex   et  plenus   dierum,    id   est,    annorum    octoginta  ^ 

octo,  defunctus  est,  quem  se  numerum  annorum   fuisse 

habiturum    ipse   jamdudum  somnii   revelatione  edoctus 

suis   praedicere    solebat.      Mansit   autem   in  episcopatu 

annis  viginti    duobus,  sepultusque    est   in  praesenti   ec- 

clesia,  cum  praedecessoribus  suis,  in  qua  omnium  Doru- 


'  octuaginta  MS. 


S.    AUGUSTINI   CANTUARIENSIS. 


283 


vernensium  episcoporiim  deposita  fuerant  corpora.  Hiec 
testatiir  Beda  venerabilis,  lib.  qiiinto,  ''  de  Gestis, " 
cap.  viii.  ;  nbi  ista,  qu^e  sequuntui-,  subjungit :  ''  De 
"  Theodoro/'  inquit,  ''una  cum  consortibus  ejusdem  sui 
"  gradus  recte  veraciterque  dici  potest,  quia  corpora 
^'  ipsorum  in  pace  sepulta  sunt,  et  nomen  eorum  vivet 
"  in  generationes  et  generationes.''  Et  statim  sequi- 
tur  :  "  Ut,"  inquit,  "  breviter  dicam,  tan  turn  profectus 
"  spirituales  tempore  praesulatus  illius,  quantum  nun- 
"  quam  antea  potuere,  coeperunt.  Cujus  personam, 
"  8etatem,  vitam,^  et  obitum  epitapliium  quoque  monu- 
"  menti  ipsius  versibus  beroicis  ^  palam  ac  lucide 
"  cunctis  illo  advenientibus  pandit  ;  quorum  primi  simt 
"  isti  :  ^ 

''  Fpitaphium  Theodori. 

'^  '  Hie  sacer  in  tumba  pausat  cum  corpore  prsesul 
Quern  nunc  Theodorum  lingua  Pelasga  vocat. 
Princeps  pontificum,  felix  summusqne  sacerdos 
Limpida  discipulis  dogmata  disseruit.'* 


* 


* 


Namque  diem  nonam  decimam  September  habebat, 
Cum  carnis  claustra  spiritus  egreditur. 

Alma  novse  scandens  felix  consortia  vitte, 
Civibus  angelicis  junctus  in  arce  poli.' " 

Item,  de  septem  primis  Anglicse  columnis  ccclesiL\3 
prsemissis,  in  libro  "  de  Corporibus  Sanctorum ''  notan- 
tm'  isti  versus: — ^ 

*'  Septem  primates  sunt  Anglis  et  protopatres, 
Septem  rectores  septemque  per  ?ethra  triones. 
Septem  sunt  stellee,  nitet  his  h?ec  area  cellar, 
Septem  cisternre  vitro  septemque  lucernre.'' 


'  before  cetatem  in  MB. 

"  MB.  adds  triginta  et  qmttuor. 

»  Id  MB. 

•  A  large  space  is  here  left  in 


MS.,  apparently  for  the  twenty-six 
verses  omitted  in  Bcde. 

^  The  copy  of  thcin  in  the  "  Mo- 
nast.  Angl.''  i.  82,  new  Kd.,  varies 
greatly  from  the  present. 


284 


HISTOEIA  MONASTERII 


Commendatio  ejusdem  Tkeodori  quod  Ecdesiaiin  Angli-  fol  46  b. 
caiiam  ah  hceresi  Eutychetis^  servavit  iTiimuneTn, 
qua  Ecclesia  Constantinopolitana  suo  temj^ore 
maxime  fuerat  ijerturhatay  et  de  susceptione  quin- 
que  synodorum  in  sua  synodo  apud  Hethfeld 
celehrata. 


Benefits 
conferred 
by  Theo- 
dore. 


Synod  of 
Hetlifeld, 
■where  the 
decrees  of 
oecumeni- 
cal coun- 
cils were 
accepted. 


112.  Quanta  autem  et  qualia  beatissimus  Tlieodorus 
in  ecclesia  Angiicana  post  mortem  suam  reliqidt  insig- 
nia, declarat  Beda  "  de  Gestis ''  a  libri  qnarti  principio 
visque  ad  nonum  capitulum  libri  qiiinti.  Prima  enim 
Tlieodori  synodus  notatm*  sub  pr?esenti  Titulo,  rubrica 
''de  convocatione  Episcoporum/'  eodem  anno  quo  rex 
Egbertus  obierat.  Secunda  synodus  fuit  anno  Domini 
DCLXXX.  apud  Hethfeld,  anno  regis  Lotliarii  septimo. 
Hanc  synodum  celebravit  propter  haeresim  Eutyclietis, 
qua  ecclesia  ConstantinopoH  multum  fuit  tm-bata,  a 
cujus  labe  Anglicanam  ecclesiam,  Adriani  abbatis  ad- 
miniculo,  observavit  immunem. 

113.  In  qua  synodo  susceptse  fuerunt  sanctae  et  uni- 
versales  quinque  synodi  beatorum  et  acceptabilium  Deo 
patrum,  de  quibus  fit  in  Canone  ~  mentio,  Distinctione 
XV.,  quas  notat  Beda,  lib.  iv.  prsetacto,  cap.  xv.^  Theo- 
dorum  in  ista  synodo  suscepisse.  Quarum  prima  fait 
in  Niceea,  in  qua  congregati  fuerunt  cccxviii.  episcopi, 
contra  Arium  impiissimum  et  ejusdem  dogmata.  Se- 
cunda in  Constantinopoli,  in  qua  cl.  contra  vesaniam 
Macedonii  et  Eudoxii.  Tertia  in  Eplieso  primo,  cc.  con- 
tra Nestorium.  Quarta  in  Chalcedone,  dcxxx.  contra 
Eutychen,*  et  Nestorium.  Inter  alia  enim  concilia,  istfe 
quatuor  sunt  venerabiles  synodi  quse  totam  princi- 
paliter  fidem  complectuntur,  quasi  quatuor  Evangelia, 
vel   totidem  ParadLsi    flumina.       Quinta   fuit    in    Con- 


'  Euticetis  MS. 

2  i.e.  "  Decreti  Prima  Parte." 


^  (//.  c.  17. 
*  Euticen  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUAPJENSIS. 


285 


stantinopoli,  tempore  Justiniani  minoris,  contra  Theo- 
dorum  et  oinnes  hrereticos.  Suscepit  etiam  et  sextam 
synodum,  quam  ibidem  memorat  Beda,  Cju?e  facta  fuit 
in  urbe  Roma,  in  tempore  Martini  pap?e,  Indictione 
octava,  imperante  piissimo  Constantantino,  de  qua 
liabetur  in   Canone,  Distinctione  xvi./    "  Ex   his/' 

114.  Intererat  enim  Theodori  synodo  vir  venerabilis  John,  the 
Johannes  archicantor  -  ecclesiae  sancti  apostoli  Petri,  et  ^Jp .  "^  ^°' 
abbas  monasterii    beati    Martini,  qui   nuper   venerat   a 

Roma  per  jussionem  pap^  Agathonis,   duce  reverentis- 
simo  abbate  Biscopo,  cognomine  Benedicto,  de  quo  sub 
Titulo  vii.,    rubrica    ''  de    Nathanaele  Abbate,"   mentio 
prsenotatru'.       Hie    enim    proefatus   Johannes    synodum 
prsetactam    beati    pap^    Martini   in    Angliam    attulit, 
jussu    piissimi    patris    apostolici    Agathonis,    ob    quam 
causam    Theodorus   synodum    congregavit,  in   cj^ua  prse- 
sente  eodem  Johanne,  inventa  est  fides  ecclesire  Angli- 
canae  in  omnibus  inviolata  et  catholica ;   datumque   illi  carries  to 
exemplar  fuerat  ecclesi?e  referendum  Romanee,  quo  in-  good^e- 
telhgere  papa  posset   qualis  esset   status  ecclesi?e,  quam  port  of  the 
ab  hsereticorum  perfidia  Theodori  industria  ac  Adriani  church, 
mirifica  elegantia  observabat.     Ista  enim  synodo  habita 
et   finita,    quanta    ac    qualia    constituit    ecclesiae  utilia 
longum  esset  referre,  quorum  usque  in  prtesens  virentia 
plantaria  permanent  fidei  oculo  intuenti. 

115.  Hie  enim  scripsit  Librum  Poenitentialem,  mira- Theodore's 
bili  ac  prudenti  discretione  distinguens  modum  singuhi-  p^^'lj-J^!  . 
rum  culparum.    Contulit  itaque,  aliorum  episcoporum  ac  tiaiis." 
sanctorum  patrum  consensu,  piissimus  Theodorus  facul- 
tatem,  excitabat  fidelium  devotionem  et  vohnitatem,  in  n^,  p^o- 
quarumUbet  provinciarum  civitatibus,  necnon  villis  ec-  motes  the 
clesias  fabricandi,    parochias   distinguendi   assensus   eis-  cluirches 
dem  regios  procurando,  ut,   si  qui   sutlicientes  essent,  et  J"^  ^^^ 
ad  Dei    honorem    pro  voto    haberent   super    proprium  of  parishes. 


1  «*  Deereti  Prima  Parte,"  Diet.  xvi. 
c.  6. 


'  archicantator  MB.  (p.  228.) 


286 


HISTORIA  MONASTERIT 


fundum  ecclesias  construere,  earundem  perpetuo  patro- 
natu  gauderent.  Si  autem  infra  limites  alicujus  alte- 
rius  dominii  ecclesias  facerent,  ejusdem  fundi  nota- 
rentur  domini  pro  patronis.  Hoc  auteni  factum  est 
ut  tenellse  adliuc  ecclesisG  Anglicance  structura  celerius 
posset  esse  perfecta. 

Theodore's      116.  Postquam    igitur     tarn    salubre    nostr?e     dispo-    fol.  47. 

final  rest-    g^erat    fidei    firmamentiun,     prreter    quod    aliud    nemo 

ing  place  ^  '      r  "i 

at  St.  Au-  potest  ponere  ;     migrans  ad   coelestia  sepultus    est,    ut 
gustines.    prjemittitur,  in    prpesenti    ecclesia.       Sed  quia   in  por- 
ticu  summi    primicerii   Augustini,  suis  praedecessoribus 
occupata,   non   poterat   consepeliri,  positus  est   in   navi 
ecclesiao  juxta   dextrum    latus    ipsius    Augustini,  junc- 
tus    eidem    exterius    cui    ille    interius    accubat    parieti. 
Qualiter  autem   corporis  sui   fuit   thurificatio   redolens, 
post  quadringentorum  annoiTim  curricula,  remoto    tum- 
ble   ejus  operculo,    ita    ut    in  claustrum  ejus  oblectatio 
erumperet,  dicetur  inferius  sub  Titulo  Wydonis  abbatis, 
ubi   plenius    de    sanctorum   translatione    agetur.^ 
Testimony       117.  In    hujus    enim     sanctissimi    Theodori    laudem 
W^rn^efrid  ^^ripsit    Paulus  ^    Longobardorum  liistoriogTaphus,    per 
respecting   hunc  modum  :  ''  Constantis/'  inquit,    ''  sane  imperatoris 
^^'  "  tempore  venerabilis  Theodoras  archiepiscopus,  et  Ad- 

"  rianus  abbas,  vir  seque  doctissimus,  a  Vitaliano  papa 
"  missi  in  Britanniam  plurimas  ecclesias  Anglorum 
*'  doctrinae  ecclesiasticae  fruge  fecundarunt.  E  quibus 
"  Theodorus  archiepiscopus  peccantium  judicia,  quantis 


Tjjr 


»  This  "  Titulus  "  (XLIV.)  was 
never  completed  (cf.  Thome,  col. 
1793)  ;  but  the  position  of  the  tombs 
after  the  translation,  which  took 
place  in  1091,  is  accurately  marked 
in  a  coloured  drawing  inserted  by 
the  Author  of  the  present  MS.,  im- 
mediately after  the  unfinished  Titu- 
lus (XLIV.)  A  copy  of  his  draw- 
ing will  be  found  in  the  "  Monast. 


Angl."  vol.  i.,  after  p.  120 ;  and  also 
in  Hasted's  "  Hist,  of  Kent,"  iv. 
6.54.  In  the  former  work  it  is  en- 
titled the  "  High  Altar  of  the  Abbey 
of  St.  Augustine's  Canterbury,  with 
the  shrines,  containing  the  reliques 
of  Saints,  Avhich  surrounded  it." 

-  i.e.  Paulus  Wamefridi,  "  De 
Hist.  Longobard."  Hb.  v.  c.  xi.  For 
Constantis  read  Constaixtini, 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  287 

scilicet   annis   pro    unoquoque  peccato  qiiis  poenitere 
''  (lebeat,  mirabili  et  discreta  consideratione  descripsit/' 

'  Vacavit   autem    sedes    post    mortem    Theodori    anno  Vacancy 
uno,   novem  mensibus,  et  duodecim  diebus.  m  the  see. 


Be  coronatione  Wytliredi  regis,  filii  Egbert i. 

118.  Anno  Incarnationis    Dominic?e  Dcxci.,  Wytlire- Rectifica- 
dus  prsetactus,    filius  Egberti,    regni   Cantise  diademate  ^.^^^^^.^(1  ^^ 
sublimatur.     Quod    autem   notatur  regnum  Cantia3    in  chronology 

rn  '    '  •  1      J.M  •  •     about  Wi- 

Lhronicis  sex  anms  pr?eceaentibus  a  successione  regia  thred's  eo- 
claudicatum,  sic  omnino  oportet  intelligi,  ut  a  prima  ronation. 
infestatione  Ceaduuallse,  cum  Mulone  fratre  suo,  dicti 
sex  anni  sic  computentur,  ut  iste  sit  annus  Septi- 
mus, quo  rex  Canti?e  coronatur  Wythredus.  Ex  liis 
patebit  totum  tempus  regiminis  regis  Edrici  infra 
perturbatre  regire  successionis,  sive  interpolatfo  pacificte 
possessionis,    limites  compreliensum. 


Be   eledione   Brythiualdi   ahhaiis  monasterii  Reculve- 
rensis  iii  arcJiiepiscojnnn  Cantuariensem. 

119.  Anno   Incarnationis  Domini  Dcxcii.,  primo  die  l^^'^^^'^a^*! 
mensis  Julii,  anno  regni  regis  Witbredi   secundo,  elec-  Arohhi- 
tus  est    in  archiepiscopum  Cantuaria^  Britliwaldus,    qui  ^^^^P'  '^"'^ 
fuit  abbas    in   monasterio,    qnod    juxta   ostium   aquilo- 
nale    fluminis    Genladjx;  ^    positum,    Raculf  nuncupatur. 
Hie    enim,  teste  Beda,  lib.    v.    ''de    Gestis,"   cap.    viii., 
"  scientia    Scripturarum    imbutus     fuit,  ~  ecclesiasticis- 
"  que    disciplinis    simul  et  monasterialibus  summe    in- 
*'  structus,  quamvis  ^  priedecessori  suo   minima  compa- 


'  Now  Tnladc. 
'  sed  ct  MB. 


»  t.inietsi  IIV,. 


288  HISTORTA  MOXASTERII 

"  randus/'     Ordiiiatus  est  autem  anno  Domini  DCXCiii., 
June  29.     tertio    die   Kalendarum    Juliarum,    Dominica,    a    God- 

wyno    metropolitano    episcopo  Galliarum  ;    et   sedit   in 
Aug.  31.     sede  sua   pridie   Kalendarum    Septembrium,    Dominica. 

Hie  utique,  cooperante  piissimo  Adriano  abbate,  Theo- 

dori  sanctissimi  vestigia  secutus  est. 
Withred*s        120.  Horum  namque  sacris  admonitionibus  et  doctri- 
ligious   ^'  ^^^  ^^^  W^'thredus,  proiit  primitus    a  Theodoro    fuerat 
houses.       informatus,  in   monasteriorum    possessionibus    amplian- 

dis,  suae  animaB  saluti  super  omnia  intendebat. 


De  carta  WithvecU  regis  pro  terra  quatuor  aratroruvi 
in  T/ianeto  JEhhce  ahhatissce  de  Menstre,  eode7)i 
anno  quo  Brithuualdus  in  archiepisco'puni  fuerat 
ordinatus,  cujus  cartce  tenor  iste  est :  — 

"  Ix  nomine  Domini  Dei  Salvatoris  !  Ego  AV^^thre- 
''  dus,  rex  Cantire,  una  cum  conjuge  mea  Kynigitlja 
''  reo"ina,  referens  o^ratias  Laro*itori  bonorum  Domino, 
''  qui  dilatavit  terminos  nostros  juxta  paternam  anti- 
''  quitatem,  in  commune  pertractavimus  aliquam  par- 
"  tem  terr?e  nobis  collatae  ad  vicem  repende[re],^  ne 
''  ingrati  beneficiis  videremur  Largitoris  nostri.  Qua 
''  de  re  a  prsesenti  die  et  tempore,  tibi  religiosre  ^bbae 
''■  abbatissse  Deoque  dicatse  femin?e,  terram  juris  nostri 
''  qu^  sit  est  in  insula  Thasneti,  qua3  quondam  appel-  ^oi  47  b. 
''  lata  est  Humantun,  aratroram  quatuor,  contulimus 
"  in  peipetuum  possidendam  ;  ut  cum  omnibus  ad 
"  eandem  pertinentibus,  pratis,  campis,  fontanis,  silvis, 
''  piscariis,  fluminibus,  marisco,  et  quicquid  ad  supra- 
"  dictam  terram  pertinet,  a  quatuor  partibus  orientis, 
^'  occidentis,  aquilonis  et  meridiei,   tuo  usui  ditionique 


1  Corrected  from  KC.  (I.  42.) 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  289 

'^  subjicias,  teneas,  possideas,  clones,  commutes,  venun- 
''  des  vel  quicquid  exinde  facere  volueris  liberam  ha- 
''  beas  potestatem  ;  successoresque  tui  defendant  in 
"  perpetuum;  nunquam  me  h?eredesque  meos  contra 
^'  banc  cartulam  descriptionis  nostrae  aliquando  esse 
"  venturos.  Ad  cujus  cumulum  etiam  affirmationis, 
"  cespitem  bujus  supradictas  terrge  super  sanctum  altare 
"  posui,  et  propria  manu,  pro  ignorantia  litterarum, 
"  signum  sanctee  crucis  in  bac  cartula  expressi ;  sed 
''  et  Kynygytha  id  ipsum  fecit,  principesque  meos  ut 
"  pari  modo  propriis  manibus  flicerent  rogavi,  quorum 
"  nomina  subtus  annecta  sunt.  Si  quis,^  quod  absit, 
''  contra  banc  cartulam  a  me  factam,  vel  baeredes  mei 
''  contraire,  prsesumpserint,  noverint  se  a  participati- 
"  one  corporis  et  sanguinis  Domini  nostri  Jesu  Cbristi 
"  esse  alienos,  et  a  coetu  fidelium  segregandos  bic  et 
'^  in  seternum.  Quam  saepedictam  cartiilam  scribendam 
*'  dictavi,  et  tibi  Eabbse  abbatissso  tradidi  conservan- 
''  dam. 

"  Actum  xvi.  Kalend.  Augusti,  Indictione  vii.,  anno '^^^^^y  ^^ 
"  regni  nostri  tertio. 

"  +  Signum  manus  Wibtredi  regis. 

''  +  Signum  manus  Kinigitbae  reginre. 

''  +  Signum  manus  Bernbardi. 

''  +  Signum  manus  Albuuardi." 


121.  Carta  ejusdem  Withredi  regis  de  defensione  homi- 
niiTii  et  rerum  Mildredoi  ahhatissce  in  Thaneto  et 
success  ovum  ejus,  qui  fuerint  in  regimine  monas- 
terii  illius. 

''  In  nomine  Domini  nostri  Salvatoris !  Ego  Wytb- 
''  redus  rex  Cantuariorum,  anno  quinto  regni  nostri, 
"  cum  consilio^  Britbuualdi  arcbiepiscopi,   Adriani  ab- 


'  quid  MS.  *»  I      •^  concilia  ]\IS. 

T 


290  HISTORIA   MONASTERIT 

"  bails,  et  omnium  ecclesiasticorum  graduum,  uiia  cum 
"  Gebmundo  Rovesciestrse  episcopo,  dabo  et  concedo 
"  propinquae  iweiQ  Mildrytli?e  abbatiss?e,  et  suis  succes- 
"  soribus  futuris  in  regimine  monasterii  sui  in  Tha- 
''  neto,  ut  defensio  ejus  in  ho  minibus,  et  in  omnibus 
"  rebus  sit,  sicut  regum  antecessorum  nostrorum  fue- 
"  runt.  8i  quis  autem  banc  donationem  meam  mi- 
"  nuerit,  sciat  se  separatum  esse  a  societate  sanctorum 
^'  omnium. 
Fi-b.  G9G.  '•  Actum  est  hoc  in  loco  qui  dicitur  Berkamystede, 
"  Indictione  nona,  anno  regni  nostri  quinto,  in  mense- 
"  Februarii. 

"  +  Signum  manus  Withredi  regis  donatoris. 

"  +  Signum  manus  Brithuualdi  archiepiscopi. 

"  +  Signum  Adriodi. 

''  J^  Ego  Adrianus  abbas  indignus  subscripsi. 

"  +  Ego  Gemundus  ^  expressi/' 

122.  Carta  ejusdem  Withredi  regis  eoderii  anno  in 
raense  Ala/rtio  sequenti,  de  terra  quinqite  aratroruni 
in  Littelhorne,  qiia'in  donavit  pra^senti  monasterio 
anno  regni  sui  quinto. 

"  Bexeficiis  Dei  et  Domini  nostri  Jesu  Christi  nobis 
"  collatis  non  immemores,  ego  Withredus  rex  Cantite, 
"  et  conjux  mea  Adelbm'ga,  pro  remedio  animarum 
"  nostrarum,  beati  Petri  apostolorum  principis  monas- 
"  terio,  quod  situm  est  in  suburbano  hujus  Dorovernis 
"  civitatis,  in  quo  prseesse  dignoscitur  Adrianus  abbas, 
'*  hue  missus  ab  apostolica  sede,  ej  usque  familise,  qua3 
"  nunc  atque  futura  est,  terram  juris  nostri  quinque 
"  aratrorum,  quae  appellatur  Littelburne,  cum  omnibus 
"  ad  se  pertinentibus,  a  prsesenti  die  et  tempore,  a 
''  nostra  jurisdictione    transferentes   in   perpetuo  tradi- 


1  GehmundusKC.il.  15.) 


S.   ATTGUSTINl   CANTUARIEXSIS.  291 

^'  mus  possidenclam,  et  quicquid  exiiide  facere  volueri- 
"  tis  vestri  erit  arbitrii,  conditione  interposita,  ut 
"  nostri  memoriam  habeatis,  tarn  in  missarum  solem- 
f.il.  48.  "  nils  ^  quam  in  orationibus  vestris,  incessanter  nobis 
"  niisericordiam  a  Domino  postulantes.  Quisquis  vero 
''  contra  banc  largitatis  nostrie  donationem  quolibet 
"  tempore  contraire  praesumpserit,  noverit  se,  quis- 
"  quis  ille  sit,  a  participatione  corporis  et  sanguinis 
'^  Domini  nostri  Jesu  Christi  alienum,  et  a  consortio 
"  fidelium  segregandum,  manente  Lac  cartula  nostr?e 
"  donationis  in  sua  nibilominus  firmitate.  Ad  cujiis 
''  confirm ationem,  pro  ignorantia  litterarum,  signum 
"  sanctse  crucis  expressimus,  et  testes  ut  subscriberent 
*'  rogavimus. 

"  Actum  in  mense  Martio,  Indictione  nona.  :\[arch  g96. 

"  +  Signum  manus  Wihtredi  regis  et  donatoris. 

''  +  Sio-num  manus  Ethelburo-^  reofina^  et  dona- 
''  tricis. 

■'  4*  Hoc  ego  Gemundus-  episcopus  expressi/' 

123.    Carta  ejusdem   Withrecll    regis  Eahhce  ahhatlssoi 
de  terra  vocata  Haeg  quadraginta  manentium. 

'*  Ego  Wihtredxjs  rex  Cantuariorum,  consentiente 
*  regina  iEdilburga,  atque  [Berctuualdo]  ^  gTatia  Dei 
'  arcbiepiscopo  non  sobim  consentiente  sed  etiam  per- 
'  suadente,  una  cum  omnibus  provincialibus  principibus, 
'  anno  regni  mei  sexto,  secunda  feria  ApriHs,  terram 
*'  nominatam  Haeg  quadraginta  manentium,  pro  anima 
'  mea  atque  meorum,  absolutam  ab  omnium  srecula-  ^F'^  -> 
'  rium  dominorum  [servitio],  ^  in  Dei  tributum,  abba- 
'  tissse  Eabbse  in  propriam  possessionem  atque  mona- 
'  chilem  regulam  perennitcr  perdonavi,  ut  Deo  ser- 
'  vientium  preces  sine  mutatione    pro  vita  mea  prote- 


'  solempnils  MS. 

-  KG.  (I.  49,)  corrects  into  Geb- 
muiulus. 


Supplied  to  complete  the  sense. 


T   2 


292 


HIS  TORI  A   MONASTERII 


lentur.  Qui  autem  ausus  fuerit  aliquid  aut  auferre 
aut  transmutare  sine  licentia  possidentium,  quod  ab- 
sit,  reddet  rationem  Christi  Genitrici  ^  Marias,  in 
die  Judicii,  in  cujus  suffragio  perdonavi.  Quam  per- 
donationem  cum  signo  crucis  ornatam  omnium  prpe- 
sentium  manus  adfirmant,  ut  qui  sine  voluntate  Dei 
refregerit  audax,  cruK  Christi  super  eum  in  vin- 
dictam   veniat,  nisi  regulariter  emendaverit. 


+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 

+ 
+ 


Archiepiscopi  Berctualdi. 

Agesmundi. 

Wilitredi 


Germani. 

Wihtgari. 

Gefredi. 

C}Tiyadi.- 

Guhtardi/' 


regis. 


Founda- 
tion of 
St.Martin's 
^Monastery 
at  Dover. 


Reforma- 
tion of  it 
under 
Henry  II. 


Quod    Withredus   fundavit    Monasterium    sancti 
Martini  apud  Dovoriam. 

124.  Is  itaque  rex  Withredus  monasterium  sancti 
Martini  apud  Dovoriam  fundavit,  ut  testatur  Willehnus 
Malmesberiensis  ^  ''de  Gestis  Regum/'  lib.  [i.]  cap.  xiv. 
Et  secundum  aliquos  in  eodem  loco  xxii.  canonicos  insti- 
tuit  sseculares,  sed  propter  illorum  execrabilem  vitam, 
rex  Angiise  Henricus  Secundus,  consilio  Theobaldi 
archiepiscopi  Cant uarien sis,  in  monachorum  ordinem 
idem  monasterium  transtulit,  et  ibidem  novam  ecclesiam 
construens,  xiii.  monachos  de  ecclesia  Christi  Cantuariae 
introduxit.^ 


*  Genetricis  MS. 

2  Cyni/athi  KC.  (I.  50.) 

3  Guthardi.    Ibid. 

*  This  fact  is  not  mentioned  in 
the  printed  editions  of  William  of 
Malmesbury  ;  but  allusion  to  it  will 
be  found  in  the  various  readings   of 


some  MSS.  See  Mr.  Hardy's  edi- 
tion of  the  "  Gesta  Eegum  Anglo- 
rum,"  i.  23,  n.  5. 

^  Cf.  "Chronica  Gervasii,"  eol. 
1341  ('Script.  X.');  "Monast.  An- 
glic." iv.  528. 


S.  AUGUSTINI  CANTUAEIENSIS.  293 


De  ohitu  Adriani  Ahhatis. 

125.   Anno  Incarnationis  Dominicce  DCCViii.  reveren- D-ath  of 
tissimus    Adrianus    hiijus    monasterii    abbas    septimus^  Adrian, 
cooperator  in   verbo  Dei  Theodori  beatae   memorite  ar-  Jan.  9, 708. 
cliiepiscopi,    qninto   die   Idiium  Januarii  defunctus  est, 
et  in  pr?esenti  monasterio,   in  ecclesia  videlicet  sanctae 
Dei   Genitricis,   quara    fundaveret    rex    Eadbaldus,    se- 
pultus  fiiit ;    qui  postea,  tempore   AVydonis    abbatis,   in  His  restiDg 
locum  ubi  modo  jacet,  translatus  est  cum  aliorum  sane-  P^^^^* 
torum  corporibus,  nt  patebit  inferius  declaratum.      Hie 
enim  fuit  annus  xli.  ex  quo  a  Yitaliano  papa    directus 
est    cum   Tlieodoro,   ex    quo    autem  Britanniam    venit 
annus  xxxix  — 

Epitaiohium. 

^'  Qui  legis  lios  apices,  Adriani  pignora  dices 
Hoc  sita  sarcophago  sua  nostro  gloria  pago. 
Hie  decus  abbatum,  patriae  lux,  vir  probitatum, 
Subvenit  e  coelo,  si  corde  rogetur  anhelo."' 

Explicit  Titulus  octavus  de  sando  Ad/riano  ablate  vii. 


294;  HUSTOIUA  MONASTERII 


TlTULUS    IX. 


De  sancto  Albino  ahbaic.     • 
T^,    ,.       X-      1.    Anno  Dominicc^   Incarnationis    Dccviii.,    mortuo 

Jiilection  ojl  ' 

an  English  coiitemplandaD    recordationis  abbate  Adriano,   modo    et  fol.  48  b. 

^  ^  '  forma  electionis  juridic?3,  qui  bus  supra  prseseDtis  mo- 
nasterii,  mouachorum  consensu,  sui  pr?edecessores  pro- 
moti  fiierimt,  successit  venerabilis  pater  Albinus,  nations 
Anglicus,  primus  qui  de  gente  nostra  ad  regimen 
istius  monasterii  est  electus ;  benedictusque  est,  se- 
cundum   sanctissimi    Augustini    decretum     prgemissum. 

His  bene    in    praesenti    monasterio    a    Britliuualdo    arcbiepiscopo, 

\^^^q">o     Dominica  in  octavis  Paschae,  quae  tunc  fuit  x,  Kalend. 

708.  Maii   anno  prsetacto.^     Hie  enim  discipulus  fuit  Theo- 

dori  et    Adriani,    in   tantum    studiis    Scripturarum   in- 

TT-  1  stitutus,    ut    Grpecam  lino-uam,  teste  Beda,  lib.  v.    ''de 

His  know-  '  o  '  '      ^ 

ledge  of      "  Gestis,"    cap.  XX.,  non  parva  ex  parte,  Latinam   vero 

'       non  minus  quam  Angiorum  quae  sibi  naturalis  fuerat, 

noverit. 

Assistance       2.  Hujus  itaque  Albini  bortatu  et  adjutorio,  venera- 

rendered     ]^i\^^  Beda,  Siepe  in  titulum  speculi  evidentiabsbujus  mo- 

Eedeia       nasterii    memoratus,  bistoriam    "de   Gestis''  Angiorum 

J!!^^^^^J°^^  ^  ^  composuit,    prout    idem    in    ejusdem   libri    Prologo    sub 

History  of  bis  verbis  testatur : — "  Ut  in  bis,' inquit,   ''qrne  scrip- 

ngan  .     "  c,i  .    .    .    .    omnibus   auditoribus  sive  lectoribus  bujus 

"  bistorise  occasionem  dubitandi  subtrabara,.  quibus  bsec 

"  maxime     auctoribus     didicerim     breviter    enarrabo.^ 

"  Auctor  ante  omnes  atque  adjutor  opusculi  bujus  Al- 


1  In  708,  Easter  fell  on  the  15th 
of  April  ;  so  that  the  Sunday  after 
^ould  be  10  Kal.  Maii.  (April  22.) 


-  intlmare  curaho  MB. 


S.   AUGUSTINI   L'ANTUARIENSIS. 


295 


"  biniLS    abbas  ^    reverentissimiis  vir  per  omnia  doctis- 
"  simus  extitit ;  qui  in  ecclesia  Cantuariorum  a  beatse 
'^  memorise   Theodoro  archiepiscopo  et  Adriano  abbate, 
''  viris    veiierabilibiis     at  que     eruditissimis,    iiistitutus, 
'•'  diligenter  omnia  qu?e  in  ipsa  Cantnariorum  provincia 
"  vel  etiam  in   contiguis  ejusdem  ^   regionibus   a  disci- 
"  pulis  beati  papse  Gregorii  gesta  fuere  vel  monumentis 
"  litterarum    vel   seniorum    traditione    cognoverat :     et 
'''  ea  mihi  de  his  quae  memoria  digna  videbantur,    per 
"  religiosum  Londoniensis  ecclesiae  presbyterum  Notliel- 
"  mum,    sive   litteris    mandata     sive    ipsius    Notlielmi 
"  viva   voce  referenda,   transmisit.     Qui   videlicet  No- 
''  thelmus  postea  Romam  veniens,  nonnullas    ibi   beati 
"  Gregorii  pap?e  epistolas,  simul  et  aliorum  pontificum, 
"  perscrutato  ejusdem  sanctee  ecclesise  Romanae  scrinio, 
"  permissu  pontificis  ejusdem  Romanse  ecclesiae  Gregorii 
''  Imjus  nominis  secundi/^  invenit,  reversusque^  nostrse 
"  historise  inserendas,  cum  consilio  prsefati  Albini  reve- 
"  rentissimi  patris,  attidit/'     Haec  ibi.      Et  paulo  post 
subjungit :  '■  Denique,''  inquit,  "  liortatu  ipsius  prascipue 
"  Albini  ut  hoc  opus  aggredi  auderem  provocatus  sum." 
Quanta    autem    industria    hujus    abbatis    nostri  Albini 
cum  m.aturitate  Brithuualdi  archiepiscopi  floruit,  testi- 
monium perhibent    fidei    catholicse    insignia  in  Christi 
ecclesise  cultoribus. 

3.  De  carta  Withredi  regis  de  libertate  ecclesiarurn  con- 
cessa,  ut  ah  omni  exactione  pvMicl  trihiitl  ac 
dlspendio  sint  imviuiies. 

"  Ego  ^  WiHTREDUS,  rex  Cantia?,  consulens  animre  mere 
"  in  posterum,  banc  provident iam  pro  diversis  calami- 


'  abba  MB. 

'^  eidem  MB. 

^pontificis  ejusdem  ....  seciindi^ 
ejus  qui  nunc  ipsi  ecclesiac  prsecft 
Gregorii  pontificis  1MB.  'J'he  true 
reading  is  iertj^,  not  secundi. 


*  MB,  adds  7wbis. 

^^KC.  (I.  Til)  prefixes:  ^  *  lu 
nomine  Domini  Dei  Salviitoris  nos- 
tri, Jesu  Christi !" 


296 


HISTORIA  MONASTERII 


April  8, 
719. 


'•'  tatibus  imminentibus,  ecclesiis  Dei  at  que  monasteriis, 
'•'  qu8e  in  liac  Cantia^  consistunt.  una  cum  consensu 
'■  principum  meorum  quorum  nomina  subterscribenda 
*'  sunt,  facere  curavi ;  ut  ab  omni  exactione  publici 
"  tributi  atque  dispendio  vel  Isesione,  a  prsesenti  die 
"  et  tempore,  liberie  sint ;  mihique  et  posteris  meis 
"  talem  lionorem  vel  obedientiam  exliibeant,  qualem  ex- 
"  liibuerunt  antecessoribus  meis  regibus,  sub  quibus  eis 
'•'  justitia  et  libertas  servabatur ;  et  ut  tam  ego  quam 
''  posteri  mei  in  liac  pia  definitione  ^  permaneant 
"  decerno  ;  nee  per  quamlibet  tergiversationem,  ^  qu8e  a 
"  nobis  et  a  praedecessoribus  nostris  recte  indulta  sunt 
"  concutiantur,  sed  ita  ut  jam^  jamque  dictum  est,  in 
"  perpetuum  abhinc  et  deinceps,  Domino  gubernante, 
"  custodiantur.  Ad  cujus  cumulum  firmitatis,  manu 
'•'  propria  signum  sanctre  crucis  expressi,  et  reverentis- 
"  simum  Brithwaldum  archiepiscopum  atque  Gemun- 
"  dam^  sanctissimum  episcopum,  quam  etiam  venera- 
"  biles  presbyteros  et  religiosos  abbates  prsesentes  id 
"  idem^  clarissimas  abbatissas,  hoc  est,  Hirmynhildam, 
"  Irmynburgam,  ^bbam  et  Neriendam''  ut  subscribe - 
"  rent  rogavi. 

"  Actum  die  vi.  Idus  ^  Aprilis,  anno  regni  mei 
"  xxviii.,  Indictione  secunda,  in  loco  qui  appellatui- 
"  Cimnc.^ 

"  +  Ego  Wihtredus  rex  Cantise  ad  omnia  supra- 
"  scripta  et  confirmata,^^  atque  a  me  dictata,  propria 
"  manu  signum  sanctae  crucis,  pro  ignorantia  littera- 
"  rum,  expressi. 


fol.  40. 


1  Cantica  MS. 

2  diffinicione  MS. 


^  transgrcssionem  KC. 

'  Wanting  in  KC.  (I.  51),  who 
followed  in  this  Charter  the  Harleian 
MS.  686,  fol.  167,  which  is  a  careless 
modern  copy  of  the  present  MS.  The 
charter  is  dated  by  Mr.  Kemble, 
April  6,  699. 


^  Ge[h']mundiim  KC. 
"  id  ideni]  etiam  KC. 


'  yEbbam  et  Neriendaiii]  et  Aeb- 
bam  reverendam  KC. 

s  Idus']  wanting  in  KC. 

»  ailing  KC. 

*''  cortjirmavi  KC. 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIENSIS. 


297 


''  1^    Ego    Brihtuiialdus    arcliiepiscopus,    ad    omnia 

suprascripta    rogatus    a   Wihtredo    rege,    testis   sub- 

scripsi. 

"  +  Ego  Gemimdus    episcopus    rogatus   testis     sub- 

scripsi.^ 

''  ^  Ego   Tobias   presbyter   rogatus  subscripsi. 

''  +  Ego  ^na  presbyter   subscripsi. 

"  +  Ego    Vinigeld   presbyter  rogatus  subscripsi. 

''  +  Ego  ^  Adiianus     indignus     monachus     rogatus 

testis   subscripsi. 

"  +  Ego    Ailmer   abbas   rogatus   subscripsi. 

"  +  Signum   manus   Wihtgari. 

''  ^  Signum   manus    Cyniadi. 

"  ^  Signum   manus  Ecca. 

"  +  Signum  manus  Ueba. 

"  +  Signum   manus    Headda.^ 

"  +  Signum   manus  Suitbaldi. 

"  +  SigTLum    manus   Surierdi. 

"  ^  Signum    manus    ^dilfridi. 

''  +  Signum  manns  ^    Hagana. 

"  +  Signum  manus  Beornheardi." 


Be  ohitu  Wlthredi  regis  Cantice, 

4.  Anno   Dominicre    Incarnationis    DCCXXV.,   Withre-  Death  of 
dus  rex  Cantuariorum,  post  triointa  et   tres  annos  reo-ni  w"f    , 

^  i.  o  o        Witlired, 

sui,    defunctus    est   nono    Kalendarum  Maiarum,    sepul-  AprQ  23, 

tusque    est    in    pra^senti    ecclesia    cum   suis    pra?deces-  ''"^' 

soribus  regibus.      Qui  autem  notant  istum  Withredum  Not  the 

ultimum  de  regibus  Cantise  hie  sepultum,  liujus  monas-  jj^^t  king 

terii  non  bene  respiciunt  munimenta  et  cartas  ;    prout  St.  Augus- 
tine's. 


'  The  remaining  signatures  are 
all  wanting  in  KC. ;  their  place  be- 
ing supplied  by  the  words  "  cum 
aliis  pluribus  in  codicello  annotatis." 


-The  "signum  crucis"  wanting 
in  IMS. 

^  This  signature  is  repeated  iu  MS. 
'  mag  MS. 


298  HISTOKIA  MONASTERII 

inferius  patebit  per    cartam  Dunwakli,    sub  Titulo  un- 

decimo,   tempore    Aldhuni    abbatis,  in    qua    rex  Etliel- 

bertus,  Witliredi  filius,  in  pr?esenti  ecclesia  memoratur 

sepultus.     Et  nota  quod  iste  Witliredus  solus  in  Cantia 

non  regnavit,   teste  Beda,  lib.  v.   "  de  Gestis/'  cap.  viii. 

ubi    tempore     electionis    Brithnualdi     arcliiepiscopi    in 

Suefhard    Cantia    notat    reges    regnantes    fuisse    Withredum    et 

^^^^  Suefhardum.^       Hie     enim     idem     est    qui   prsenotatur 

the  same     Suebardus  sub  octavo  Titulo   prppcedente.    rubrica  "  de 

person.       genera tione    Suebardi.'' 

^^tliel-  5.  Successit  autem  regi  Witliredo  filius  ejus  Edbertus. 

bens  gift    f^^gpuij^^  autem  Edberto  duo  fratres,  Ethelbertus  scilicet 

ot  lana  to  ' 

St.  :Mii-  et  Alricus.  Ethelbertus  vero,  adliuc  \dvente  patre  suo 
AbbA-  Withredo,  anno  ^T.delicet  regni  sui  xxix.,  cum  consensu 
ejusdem  patris  sui,  xi  die  mensis  Julii,  dedifc  MildrediB 
abbatissas  de  Menstre  terram  unius  aratri  circa  flumen 
de  Liminpe,  et  tria  jugera  prati  in  loco  qui  dicitur 
Hammespot.     Cujus    cart?e  tenor  est  iste  : — 


Carta  Ethelberti  filli  regis   IVythredi   de   terra  v.nius 
aratri   circa  flumen  Liriiencc. 

'•  In  nomine  Dei  Salvatoris  nostri  Jesu  Christi  ! 
"  Quoniam  spes  Christianorum  liominum  Lis  mercedem 
'•'  poUicetur  a^ternam,  qui,  pro  intuitu  caritatis,  servis  et 
"  ancillis  Dei  aliquod  temporale  subsidium  misericor- 
"  diter  tribuunt,  idcirco  ^  ego  Eatlielbertus,  filius  glo- 
"  riosi  regis  Withredi,  cum  consensu  illius,  terram  unius 
"  aratri  circa  flumen  Limente,  quam  dudum  possede- 
"  rant  qui  in  leccaham  pro  tempore  liabitabant,  cum 
"  omnibus  ad  se  pertinentibuo  rebus,  et  tria  jugera 
"  prati  in  loco  qui  dicitur  Hammespot,  dedi  et  do 
"  Mildrith?e  relic^iospe   abbatissie    et    venerabili   familiae 


I  "  regnantibusin  Cantia  Uictredo   |        -  iccirco  Mi^. 
et  Suaebhardo"  MB.  (p.  255). 


S.   AUG  US'!  INI   OANtUAitlENSIS.  299 

''  ejus,  in  perpetuum  possiclendam  :    a    quibus   id  pra3- 

''  inium  potissimmn   qusero,  ut    memores    mei  assiduiTe 

fol.  49  b.    "  sint    in    orationibus  suis,    posterisque  earum  praecipi- 

"  piant  hoc  ipsum    sediilo    agere.     Quisquis    igitur  suc- 

''  cessorum    heeredumque     meoriim     hoc    tantillum     et 

"  primitivum  donnm  meum  integrum  illibatumque  esse 

"  permiserit,    mercedem    benevolentijB    suae    et   ipse    a 

"  Deo,    qui    largissimus    non  tantum    priorum   actuum 

''  verum   etiam  et   voluntatum    boliarum    Remunerator 

"  est,    habeat.     Si    quis  vero   non   permiserit,   ipse    ab 

"  eodem  Domino,    qui  justissimus  impiorum    et  vohm- 

"  tatum     et   operum     ultor     est,    vindictam   percipiat, 

"  nisi  prsevenerit  debitum  illius  judicium  cum   correc- 

"  tione    dignissima, 

^'  Actum    die   xi.    Julii    mensis,    anno    xxxiii  rea'ni  J^ly  Hj 

73J. 

"  regis    Wihtredi,    Indictione  vii. 

"  J^m  Ego  ^thelbertus  prsesentem  donationem  meam 
"  signum  sanctse  crucis  scribendo  firmavi  ;  testesque 
''  quorum  nomina  subtei*  digesta  sunt  ut  subscribe- 
"  rent  petii. 

"  +  Ego  Wihtredus  rex  Cantuariorum  rogatus  a 
"  dilectissimo  filio  meo  ^thelberto  praesentem  dona- 
"  tionem  illius  consensi  et  subscripsi. 

"  +  Ego  Berhtuualdus,  gratia  Dei  archiepiscopus, 
"  expetitus  ab  inclyto  ^thelberto,  banc  donationem 
"  illius  subscripsi. 

"  +  Ego  Eadbertus  ad  petitionem  carissimi  ger- 
"  mani  mei  ^thelberti  prieisentem  donationem  ipsius 
"  consensi  et  subscripsi. 

"  +  Signum  manus  Putan  testis. 

"  H?ec  sunt  pascua  porcorum  :  Brent ingesleag  on 
''  Limen,^  Weara-walde,  Weoccing,  Peorrocas,  Hlossan- 
''  ham,  on  Oxnaiea  anum  wreSe,  Brimes-beam,  on  Weo- 
"  wera  wealde,  and  on  Bleau  annm  Avro^^c,  and  on 
"  Bocholte  anum  wreSe.'' 


'  The  remainder  of  this  stnttncc  Tvanliu^'  in  KC.  (t.  85). 


300 


HISTORIA  MONASTERII 


D^atli  of 
Arch- 
bishop 
Brithwald, 
Jan.  9,  731. 


Consecra- 
tion of  his 
successor, 
June  10, 
731. 


De  ohitu  Britliuualdi  archiepiscopi  Cantuariensis. 

6.  Anno  Dominicae  Incarnationis  DCCXXXi.,  Brith- 
iiualdus  archiepiscopus,  qui  sedit  annis  xxxvii.,  mensi- 
biis  vi.,  diebus  xiv.,  longa  consummatus  ?etate,  defunctns 
est  quint o  ^  die  Iduum  Januarii,  sepultusque  est  in 
prsesenti  ecclesia  cum  suis  prsedecessoribus,  juxta  beatis- 
simi  Augustini  decretum.  Pro  quo,  eodem  anno,  electus 
est  Tatw}Tius  in  arcliiepiscopum,  qui  fuit  de  provincia 
MercioiTim,  cum  fuisset  presbyter  in  monasterio  quod 
vocatur  Brioduun ;  -  consecratusque  est  in  ecclesia  sua 
Cantuariensi  a  viris  venerabilibus  Daniele  Wentano,  et 
Ingualdo  Lundoniensi,  et  Ealdwyno  ^  Rofensi  episcopis, 
die  decima  Junii  mensis,  Dominica.  Epitapbium  autem 
Britbuualdi  his  versibus  sculpt  um  fuit  :  — 


Fpita.phiv.m  Brithiiiuddi  arcluepiscofjL 

"  Stat  sua  laus  feretro,  Britbuualdi  stat  sua  metro, 
Sed  minor  est  metri  laus  omnis  laude  feretri, 
Laude  frequentandus  pater  bic,  et  glorificandus ; 
Si  prece  flectatur,  dat  ei  qui  danda  precatm\" 


Tat-vNin's 

friendly 

relations 

■with 

Abbot 

Albinus. 


Be  Tahuini  archiepiscopi  commenclatione. 

7.  Fuit  itaque  Tatwynus  arcbiepiscopus,  teste  Beda, 
lib.  V.  "  de  Gestis,''  cap.  xxiii.,  vir  religione  insignis, 
sacris  quoque  btteris  nobiliter  instructus.  Albino  enim 
nbbati  pr?esentis  monasterii  unanimi  fuit  voto  in  vis- 
ceribus  caritatis  conjunctus. 


'  MB.  (p.  283,)  omits  quirtto,  and 
so  makes  Brithwald  to  have  died 
Jan.  13. 

3  Now  Bredon  in  "Worcestershire. 


^  Alduin  was  really  bishop  of 
Lichfield,  and  the  fourth  consecrator 
Aldwu^f  bishop  of  Kochester. 


S.   AUGUSTINI    CAXTUARIENSIS.  301 


De   ohitu   Alhini   ahhatis  octavi. 

8.  Anno    enim    Dominicte    Incarnationis     DCCXXXII.,  Death  of 
venerabilis  pater  Albinus,  hujus    monasterii  abbas    oc-  -gg'  "^' 
tavus,  post  xxiv.    annos    sui    regiminis,   ultimum   diem 
clausit,  anno  regni  regis  Edberti,  filii  Withredi,  septimo ; 
sepultusque  est  in  ecclesia  sanctse   Dei    Genitricis,  jux- 
ta   beatum    Adrianum    prsedecessorem  suum   ac   magis- 
tnini  eximium ;    sed   successu  temporis   in  translatione 
sanctorum,     tempore    Widonis  abbatis,    translatus    est,  his  final 
positusqne    in     muro     retro     altare     sancti      Gregorii  pi^ee^ 
papse,    ubi  usque  in  praesens    corpoream  pausam  habet. 
Super    cujus    tumbam    annotati     fuerant     isti    versus 
sequentes  : — 

Epitapld um  A Ih li i i . 

"  Laus  patris  Albini  non    est  obnoxia  fini ; 
Gloria  debetur  sibi  quam  sua  vita  meretur. 
Multa  quippe  bonos  imitans  virtute  patronos, 
Abbas  efficitur  bonus  liic  et  honore  potitur/' 

Explicit  Titulus  nonus. 


802 


HTSTOPJA  MOXASTERII 


TiTULUS   X, 


Be  Xorihhaldo  ahhafe  nono. 


Election 
and  bene- 
diction of 
the  new 


1.  Axxo    Dominicpe    Incarnationis    DCCXXXII.,     post     ^<^^'  ^^■ 
obitum  sanctse  memoriae  Albini  abbatis,  anno    septimo 
Edberti,  filii  regis  Wytliredi,  Northbaldus  pr^sentis  con- 

ahbot,  732.  gregatioiiis  monaclius,  petita  ab  eodem  rege  licentia  et 
obtenta,  secundum  sanctissimi  Augustini  episcopi  ssepe- 
dictum  decretum,  eodem  modo  quo  sui  sancti  praede- 
cessores,  in  abbatem  bujus  monasterii  electus  est,  et 
a  Tatwino  arcbiepiscopo  in  prsesenti  ecclesia  bene- 
dictus. 

2.  Hujus  enim  tempore  plujra  buic  monasterio  ac  toti 
ecclesiee  Anojlicanse  beneficia  sunt  collata.  Hie  enim 
cum  Tatwino  arcbiepiscopo  cultor  agri  Dominici  fuerat 
imitandus,  cpii  vitia  pro  viribus  extirpando  ^diiutum 
seminaria  spargere  intendebat.  Horum  enim  industria? 
imputatur,    quod    reges    et   magnates    quamplures,    im- 

the'^i'ln^lii-h  p^dicitiis  et  voluptatibus  dediti,  litteris  tam  pontifi- 
kingsfor  eum  Romanorum,  quam  cardinalium,  quam  etiam 
tiousness.  aliorum  episcoporum  a  sede  apostolica  legatorum,  fuerant 
refr?enati.  Quarum  unam,  ad  exemplum  futurorum, 
huic  operi  inserere  volui,  qu?e  missa  fuerat  a  Boni- 
facio arcbiepiscopo,  legato  Germanico  Romanee  ecclesiae, 
Etbelbaldo  regi  Merciorum,  de  qua  fit  in  "  Canone"  ^ 
mentio,  Distinctione  Ivi.,  "  Si  gens  Angiorum ; "  cujus 
quidem  epistolre  tenor  est  iste : — 


Additional 

enlow- 

mi'nts. 


Rebukes 
admin  is- 
torefi  to 


'  "  Decreti  Prima  Parte,  Dist. 
LYI.,  c.  10."  Tliis  letter  %vill  be 
found  entire  in  the  Works  of  Boni- 


face, ed.  Giles,  i.  132  scj.  The  ver- 
sion of  it,  as  given  by  our  Author, 
is  verv  much  condensed. 


S.   AUGU.STINI   CANTLTArJEXSTS.  303 

3.  Epistola  Bonifacii  ((vchiejnscopi,  Germanici  legaii 
ecclesice  Romance,  ad  Ethelhalduon  refjem  Mer- 
cioTum. 

"  Domino    carissimo,    et     in     Cliristi    amore     cajte-  Letter  of 
''  ris   reojibus  Ano-lorum  prseferendo  Etlielbaklo,   Boni-  f  *•  ^^"\-. 

o  ^         o  -I  _  race  on  this 

''  facius   archiepiscopus,    legatus    Germauicus   Romana?  subject. 

"  ecclesiae,    perpetuam    in     Christ o    caritatis    salutem. 

''  Confitemur    coram   Deo    quia    quando    prosperitatem 

''  vestram  efc  iidem,  et    bona    opera   aiidimus  Iretamur. 

"  Quando  autem   aliquid  adversum,  vel  in  eventu  bel- 

''  lorum,   vel  de  periculo  aniniaruni,  de  vobis  cognosci- 

"  mus  tristamiu-.      Audivimus    enim    quod  eleemosynis 

''  intentus  furta  et  rapinas  probibeas,  et  pacem  diligis 

"  et   defensor  viduarum  et  pauperum  es ;    et  inde  Deo 

'•  gratias  agimus.     Quod  vero  legitimum  matrimonium 

"  spernis,  si  pro  castitate  feceris,   esset   laudabile  ;  sed 

''  quia  in  luxuria  et  adulterio  quoque  cum  sanctimoni- 

"  alibus  volutaris,  est  vituperabile  et  damnabile.     Nam 

"  et  famam    fflorige    vestrse    coram   Deo   et  bominibus 

'^  confundit,  et  inter  idolatras  constituit,  quia  templum 

'•'  Dei  violasti.    Quapropter,  fili  carissime,   poenitere    et 

*•'  memorare  quam  turpe  sit,  ut  tu  qui  multis  gentibus, 

"  dono  Dei,  dominaris    ad    injuriam  ejus    sis    libidinis 

'•  servus. 

"  Audivimus  ctiam  quod  optimates  pa3ne  et  omnes 
"  gentes  Merciorum,  tuo  exemplo,  legitimas  uxoros 
''  deserant,  et  adulteras  et  sanctiraoniales  constuprent. 
"  Quod  quam  sit  peregrinum  ab  honestate  doceat  vos 
"  alieiiie  gentis  institutio.  Nam  in  Antiqua  Saxonia, 
"  ubi  nulla  est  Cliristi  cognitio,  si  virgo  in  paterna 
"  domo  vel  maritata,  sub  conjuge,  fuerit  adulterata, 
"  manu  propria  strangulatam  cremant,  et  supra  fos- 
''  sam  sepultii3  corruptorem  suspendunt ;  aut  cingulo 
"  tenus  vestibus  abscissis  flagellant  eam  castne  matrona\ 
'•'  et  cultellis  pungunt,  et  de  villa  in  villain  miss{X3 
''  occurrunt    noviu     flagellatrices,     donee      in  tori  man  t. 


204, 


HISTOPvTA   MOXASTERII 


Insuper  et  Winedi,^  quod  foedissimum  est  genns 
hominum.  liunc  habent  morem,  ut  miilier,  vii'o 
mortuo,  se  in  rogo  cremari  pariter  arsiira  pr^e- 
cipitet. 

"  Si  ergo  gentiles,  Deum  ignorantes,  tantum  ;5elum 
castimonige  liabent,  quid  tibi  convenit,  fili  carissime, 
qui  Christianus  et  rex  es  ?  Parce  ergo  animse  tuse, 
parce  multitudini  populi  tuo  pereuntis  exemplo,  de 
quorum  animabus  redditurus  es  rationem.  Attende  foi,  50  b. 
et  illud,  quod  si  gens  Anglonxm,  sicut  in  Francia 
et  Italia  ab  ipsis  paganis  nobis  improperatur,  spretis 
legitimis  matrimoniis  per  adulteria  defluit,  et  nasci- 
tura  de  tali  commixtione  sit  gens  ignava  et  Dei 
contemptrix,  qu^  perditis  inoribus  patriam  pessum- 
det,  sicut  Buro'undonibus  et  Pro\ancialibus  et  His' 
panis  contigit,  quos  Saraceni  multis  annis  infestarunt 
propter  peccata. 

"  Pr^terea  nunciatum  est  nobis,  quod  multa  privi- 
legia  eeclesiarum  et  monasteriorum  auferens,  ad  liaec 
audenda  duces  tuos  exemplo  provoces.  Sed  recogita, 
quaeso,  quam  terribilem  vindictam  Deus  in  anteriores 
reges  exercuit,  liujus  culpse  conscios,  quam  in  te 
arguimus.  Nam  Ceobedum,  priedecessorem  tuum, 
stupratorem  sanctimonialium  et  ecclesiasticorum  pri- 
vilegiorum  fractorem,  splendide  cimi  suis  comitibus 
epulantem  spiritus  malignus  arripuit,  et  sine  confes- 
sione  et  viatico,  cum  diabolo  sermocinanti  et  legem 
Dei  detestanti,  animam  extorsit.  Osredum  quoque, 
regem  Deii'orum  et  Berniciorum,  earundem  culparum 
reum,  ita  effrenum  egit,  ut  regiiurn  et  juvenilem 
■'  fetatem  contemptibili  morte  amitteret.  Karolus  ^ 
'  quoque,    princeps    Francorum,  monasteriorum    multo- 


'  Wideni  MS.  The  allusion  is 
to  the  Veneti,  or  "Wends, 

-  This  allusion  to  Chai-les  Martel 
is  not  contained  in  the  printed  -works 


of  Boniface  (as  above).  The  rest 
of  the  Letter,  as  here  given,  is  also 
entirely  different. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIENSIS.  305 

'  rum  eversor,  et  ecclesiasticarum  pecuniarum  in  iisus 
'  proprios  commutator,  longa  torsione  et  verencla 
'  morte    consumptus  est. 

"  Quapropter,  fili  carissime,  pateniis  et  subnixis  pre- 
'  cibus  deprecamur,  ut  non  despicias  consilium  patrum 
'  tuorum,  qui  pro  Dei  amore  celsitudinem  tuam  appel- 
lare  satagunt.  Nihil  enim  bono  regi  salubrius  quam 
si  talia  commissa  cum  arguuntur  libenter  emendentur ; 
quia  per  Salamonem  dicitur ;  '  Qui  diligit  disciplinam 
diligit  sapientiam.'  Ideo,  fili  carissime,  ostendentes 
consilium  contestamur  et  obsecramus,  per  viventem 
Deum  et  per  Filium  ejus  Jesum  Clmstum,  et  per 
Spiritum  Sanctum,  ut  recorderis  quam  fugitiva  sit 
pr?esens  vita,  et  quam  brevis  et  quam  momentanea 
delectatio  spurcitiae  carnis,  et  quam  ignominiosum  sit 
ut  brevis  vitre  homo  mala  exempla  in  perpetuum 
posteris  relinquat.  Incipe,  ergo,  melioribus  moribus 
vitam  componere,  et  pr?eteritos  errores  juventutis 
corrigere,  ut  hie  coram  hominibus  laudem  habeas, 
et  in  futuro  a^terna  gloria  gaudeas.  Yalere  celsitudi- 
nem tuam    in   bonis  moribus  et  proficere  ^  optamus." 

4.  Dedit    autem    idem    Ethelbaldus,    rex  Merciorum,  Subsequent 
post  receptionem  istarum  litterarum    a   pr?edicto  Boni-  ^.q^^^q  ^f 
facio  archiepiscopo  Magociensi,~  qui  fuit   Anglicus   nati-  ^"Ethelbaid. 
one,  qui  postea   martyrio  fuerat  coronatus,   ecclesiis  ac 
monasteriis  Angloiaim  possessiones,  libertates  et  bene- 
ficia   plurima.       Mildredre   vero    abbatiss?e    de    Menstre  Grant  to 
in  insula   Thaneti    dedit   libertatem  thelonei   ac  totam  ?'^"  }}^^~ 

ured  s 

exactionem   navis    earum    sibi     et     antecessoribus   suis  Abbey, 
jure    publico    in    Londoniensi    portu    primitus   compe- 
tentem,    cartaque    sua    confii'mavit.      Cujus    tenor   est 
iste  : — 


'  pprficcre  MS.  sboukl  prolnibly  read  Magoncieusc 

2  i.e.   Mentz   or   Mayeneo.      We      (Magunticnsc). 

U 


806  HISTORTA  MONASTEPJT 

"  In  nomine  Domini  Dei  Salvatoris  nostri  Jesu  Christi  ! 
"  Si  ea  qu?e  qiiisque,  pro  recipienda  a  Deo  mercede, 
"  hominibus  verbo  suo  largitm-  et  donat,  stabilia  jugi- 
*•  ter  potuissent  durare,  supervacanemn  videretiu*  ut 
"  litteris  narrarentur  ac  fiilcirentur  ;  sed  dum  ad  pro- 
'•'  banda  donata  ad  convincendimique  volentem  donata 
"  infringere  nihil  prorsus  robustius  esse  videtur,  qiiam 
"  donationis  [cartiila]  ^  manibus  auctormn  ac  testimn 
''  roborata,-  non  immerito  plmimi  petunt,  ut  quge  eis 
"  pr?estita  dignoscmitur  paginaliter  confirmentur  :  quo- 
''  rnm  postulationibus  tanto  libentius  tantoque  promp- 
"  tins  consensus  pr?ebendus  est,  quanto  et  illis  qui 
"  precatores  sunt  utilior  res  secundum  hoc  visibile  sre-  fol.  5i. 
"  culum  nimc  impertitur,  et  ilhs  qui  concessores  exis- 
''  tunt,  pro  impertito  opere  pietatis  uberior  fructus 
"  secundum  invisibile  postmodum  tribuetur.  Quam- 
''  obrem  ego  yEthelbaldus,  rex  Merciorum,  praesentibus 
"  apicibus  indico  me  concessisse  atque  donasse,  pro 
"  animEe  meae  salute,  Mildrithae  religios^e  abbatissa^ 
"  ej usque  venerabili  families,  qua3  una  cum  ea  conver- 
"  satur  in  Insida  Th?enet,  totam  exactionem  navis  earum 
'■'  mihi  et  antecessoribus  meis  jure  publico  in  Lmi- 
"  doniensi  portu  prius  competentem,  quemadmodum 
"  mansuetudinem  nostram  rogarent.  Qu^e  concessio 
"  atque  donatio  ut  in  perpetuum  firma  et  stabilis  sit, 
''  ita  ut  nullus  earn  regum  vel  optimatum,  vel  the- 
"  loneariorum,  vel  etiam  juniorum  quilibet  ipsorum, 
'*'  in  parte  aut  in  toto,  in  irritum  prassmnat  ut  possit 
'•  adducere,  manu  propria  signum  sanctae  crucis  subter 
''  in  hac  pagina  faciam,  testesque  ut  subscribant  petam ; 
''  proculdubio  sperans,  quia  sicut  ego  quod  popos- 
'•'  cerunt  libenter  concessi,  sic  illce  quod  promiserunt 
''  erga  orationes  pro  me  ibidem  celel)randas  imple- 
''  bunt    fidehter.     Quisquis   igitm^  id    quod    pio    animo 


'  Supplied  to  complete  the  seuse    {      -  rohorate  MS. 
inKC.  (i.  IIG).  | 


S.   AUGUSTINI   CANTUAPJEXSIS.  307 

''  clonavi  ita  \\t  clonatum  est  illibatum  permanere  per- 
''  miserit,  habeat  commiinionem  beatam  cum  pr^esente 
"  Christi  ecclesia  atcjue  futura.  Quisquis  autem  non 
"  permiserit,  separetur  a  societate  non  solum  sanctorum 
'•  hominum,  secl  etiam  angelorum,  manente  hac  dona- 
''  tione  nostra  in  sua  firmitate  coram  universis  qui  recta 
''  diligunt  et  custodiunt. 

"  Actum  est  die  iv.  Kal.  Novemb.,  anno  xxii.^  regni  Oct.  29, 
"  mei,  Indictione  xv.,  in  loco  qui  dicitur  Willanhalch.    ''*^^-) 

'^  Ego    ^dbaldus,   rex  Merciorum,    banc  donationem 
"  meam  firmavi  et  subscripsi  manu  mea. 

"  +  Signum  manus  Wori. 

"  +  Signum  manus  Cottan. 

"  +  Signum  manus  Cinrici. 

"  +  Signum  manus  Wilfrid.  ^ 

"  +  Signum  manus  Lidlan. 

*'  ►{-.  Signum  Cuthredi. 

"  4*  Signum  manus  Oban.'' 

De  episcopis  diversarum  provinciarum  Anglice  ultra 
quorum  tempora  Beda  venerahilis  non  scrihehat. 

5.  Praesidebant  itaque  hoc  tempore,  ut  testatur  Beda,  Names  of 
ultimo    capitulo  ^    libri    sui  "  de  Gestis/'  ecclesiis  Can-  l^'sJiops 
tuariorum,  Tatwynus    in  Dorovernia,  Aldwlfus  in    Ro-  flourished 
fecestria.     Provinci?e    Orientalium  Saxonum  Yngualdus  ^^^^'"^^^  "34. 
episcopus  ;  provinciiB  Orientalium  Anglorum  Aidbertus'^ 
et    Hadulacus  episcopi  ;  provincial   Occidentalium    Sax- 
onum Daniel  et  Fordlierus  episcopi  ;  provincial  Mercio- 
rum   episcopus    Ealdwinus  ;    et    eis   populis,    qui    ultra 
amnem    Sabrinam    ad    occidentem,    habitant,    Walcstod 


•  This  date  has  heen  corrected  or 
tampered  with,  like  many  others 
in  the  MS.  Mr.  Kemble  reads 
"anno  xxxi,"  wliich  corresponds 
with  the  Indiction ;  but  in  the  next 
Charter,  which  is  said  to  have  been 
granted  oa  the  same  day  of  the  same 


year,  the  date  is  there  given  "  iv. 
Kal.  Novemb.  anno  xxi." 

2  Uuilfrith  KC. 

'  al.  c.  xxiii.  The  following  para- 
graphs are  nearly  all  taken  from 
IJede. 

*  Aldbcrct  MB. 

U  2 


808 


HISTORIA  MONASTERII 


episcopus ;  provincise  Huiccorum  Wilfridus  episcopus 
provincise  Lindisfarorum  Kenebertus  ^  episcopus.  [Epi- 
scopatus]  ^  insul^e  Wectse  ad  Danielem  episcopiim  Went^e 
civitatis  pertinebat.  Et  lise  omnes  provincise  C8eter?e- 
que  australes  usque  ad  Humbrse  fluminis  confinium, 
cum  suis  regibus,  Merciorum  regi  Etlielbaldo  prsetacto 
subjectse  fuerunt.  Provincise  vero  North animbrorum, 
cui  rex  prsefuit  Ceolwlfus,  quatuor  tenebant  episcopi 
pr£esulatum :  Wilfridus  in  Eboracensi  ecclesia,  ^thel- 
uualdus  in  Lindisfarnensi,  ^cca  in  Hagustaldensi, 
Pectlielm  in  ea  qu?e  Candida  Casa  vocafcur,  quae  tunc, 
multiplicatis    fidelium    populis,     in    sedem    pontificatus 

The  Picts.  addita  ipsum  prinium  antistitem  habuit.  Pictorum 
quoque  natio  hoc  tempore  pacem  cum  gente  Anglorum 
habuit,   et   catholicse   fidei  particeps   existere  cum  uni- 

The  Scot?,  versali  ecclesia  congaudebat.  Scoti  etiam,  qui  Britan- 
niam   incolebant,    suis    contenti  finibus,    nihil     contra 


The  Bri- 
tons. 


Spread  of 
monasti- 


gentem  Anglorum  insidiarum  moliebantur  aut  fraudium.^ 
Britonum  quamvis  maxima  ex  parte  domestico  sibi 
odio  gentem  Anglorum  ac  totius  ecclesi?e  catholicao  ^^^-  ^^  ^• 
statum  moribus  improbis  *  impugnabant,  tamen  et 
Divina  sibi  et  humana  prorsus  resistente  virtu te,  in 
nullo  ^  cupitum  potuerunt  propositum  obtinere ;  qui 
quamvis  ex  parte  sui  fuerunt  juris,  aliqua^  tamen  ex 
parte  Anglorum  servitio  fuerant  mancipati.  Qua  arri- 
dente    pace    ac    serenitate    temporum,    plures   in  gente 


'  Cyniberct  MB. 

^  Supplied  from  MB. 


The  punc- 
tuation of  the  MS.  is  here  extremely 
vicious,  making  Wilfrid  the  bishop 
of  Lindisfame  and  Cynibert  bishop 
of  the  Isle  of  Wight.  After  civitatis 
it  adds  provincia,  and  after  perti- 
nebat adds  Australium  Saxonum,  so 
as  to  place  the  province  of  the  South 
Saxons  under  the  jurisdiction  of 
Bishop  Daniel.  The  presence  of 
these  words  is  explained  by  the  fol- 


lowing sentence  of  Bede,  which 
comes  immediately  after  Wentce 
civitatis  : — "  Provincia  Australium 
Saxonum  jam  aliquot  annis  absque 
episcopio  manens,  ministerium  sibi 
episcopale  ab  Occidentalium  Sax- 
onum antistite  quaerit." 

^  fraiidum  MS. 

^  Pascha  minus  rede  moribusque 
improbis  MB. 

^  7ieutro  MB. 

^  nonnulla  MB. 


S,   AUGUSTIXI   CAXTUARIEXSIS.  309 

Northanimbronim,  tarn  nobiles,  quam  privati,  se  siios-  cism  in 
que  liberos,  depositis  armis  satagebant  magis,  accepta  ^pi^  ^^^' 
tousui-a,  monasterialibus  ascribere  votis,  quam  bellicis 
studiis  exercere.  Hie  enim  fait  status,  tempore 
Tatwini  arcliiepiscopi  et  Nortlibaldi  abbatis,  totius 
Britanniie  anno  adventus  Anglorum  in  Britanniam 
cclxxxviii.,  adventus  Augustini  cxxxvii.,  Dominicas 
autem  Incarnationis  anno  Dccxxxiv. 

6.  Hoc  enim  anno  obiit  venerabilis  Beda,  vii.  Kalendas  Death  of 
Junii,  in  festo  videlicet  sanctissimi   protodoctoris  nostri  J.'^^^^  ^°^'^ 
Auo'ustini  :    quod  ex  Divina  creditiu*  providentia  ordi-  May  26, 
natum,  ut    ille    qui    prseter  xxxv.    librorum    volumina,  '     ' 
Gesta  gentis  Anglorum,  in  xxxvi'^  volumine  in  quinque 

libros  distincta,  scribere  studuit,  ab  Anglorum  apostolo  his  literary 
eodem  die,  quo  ipse    ad    coelestia    de  teiTcnis  migravit, 
revolutis  centum  viginti  novem  annis,  felici  pro  meritis 
supportari  obitu   mereretur.     Sepulta  enim  est  cum  eo 
gestorum    Anglorum    omnis    poene    certa   notitia    usque 
ad   prsesentia   tempora ;   prout    suis    temporibus  Willel- 
mus    Malmesberiensis,    lib.    i.    cap.    xlviii.  scribebat,    ita 
quod    nuUus    Anglorum    scriptorum,  ejus    sollicitus  fuit 
sequax,    qui    gestorum    luculentam    lineam    continuare  Subsequent 
studebat.     Pigro  enim  successit  pigrior ;  et  sic  in  gente  fjrYtili-e 
nostra  studiorum  detepuit    omnis    fervor,    ut    pigerrimi 
pigrioribus  succedere  nunc  videntur. 

7.  Hactenus  utique   ab  liujus  venerabilis  patris  Beda3  The  Author 
imitando  dictamine  stilum  traxi,  quo  quasi  sidere  pr?e-  °^T  }^.^^ 
lucente  absque    offendiculo    pergere  potui :    nunc  autem  the  gui- 
n?ene    omni    forinseca    certitudine     destitutus,    tenebras  ^'^",^^' 

1  ^  ....    archives 

igTLorantice  crassas  palpo,  cum  nulla  lucidi  clironicatoris  in  St.  Au- 
meo  conceptui  prae  via  stat  lucerna.  Aderit  tamen,  ut  ^^^^^^^  ^• 
spero,  lux  gi-atice  dirigens  secundum  suum  eloquium 
gi-essus  meos,  quo  propositam  scribendi  seriem  obser- 
vabo  ;  cum  unum  tale  directivum  intrinsecum,  quod  in 
arcbivis  pniesentis  monasterii  reperi,  liabeo,  quale  noii 
plures  audeo  dicere  nostrse  gentis  clironicatores  j)rii'vii 
habuemnt :  cui    in  tanto    tutius    arbitror  adb«'\>reu(]uiii. 


310  IIISTORIA   MONASTEUII 

quanto  papalibvis  ac  regalibus  munimentis,  cum  bullarum 
ac  cartarum  signis  et  cliirogTaphis  perpenditur  robora- 
tum.  Meo  igitur  conceptui  satis  claret,  quia  median- 
tibus  meritis  nostri  protodoctoris  sanctissimi  AugTistini, 
aliorumque  sanctorum  in  prfesenti  monasterio  pausam 
corpoream  liabentium,  plura  qu?e  priscorum  negligentia 
ac  vetustate  interpolata  fuerunt,  nee  ordine  debito  a 
scriptoribus  annotata,  in  ordinem  debitum,  Altithroni 
providentia,  attingens  a  fine  usque  ad  finem  fortiter 
disponensque  omnia  suaviter  redigi  faciet,  adeo  ut 
matura  ac  circumspecta  posteritas  Iiegc  fraterna  liabita 
et  reformata  non  sinet  deinceps  penitus  abolenda 
deleri. 


De  prcetacto  Ethelhaldo  rege  MercioTuno  qui  declit, 
die  et  anno  quihus  supra  in  carta  p)vcBcedentey 
Mildrithce  ahhatissm  de  Menstve  navis  onustoi 
transveciionis  censuiUy  et  concessit  ut  uhique  in 
regno  libera  de  omni  regali  trihuto  inaneat,  et 
carta  siut  confirmavit. 

8.  Cujus  tenor  est  iste  :  — 

"  Ego  Ethilbaldus  [rex]  Merciorum  Deo  Omnipotenti 
*'  gratiarum  actiones  in  quantum  possum  persolvo,  qui 
'•'  me  ad  tantum  sublimitatis  o-radum  elisrere  dicfnatus 
"  est,  de  tam  humili  et  inquieta  vita  quam  per  tot  an- 
"  norum  spatia  transegi.  Idcirco  pro  remedio  animaB 
"  mea?,  milii  in  potestatem  redacta,  et  pro  munificen- 
"  tia  sanctarum  orationum  servarum  et  ancillarum 
"  Dei,  largifica  munera  summi  Salvatoris  Domini  nostri 
"  Jesu  Christi  libenter  ecclesiis  Dei  impendo,  et  tibi  fol.  52. 
"  Mildrithae  abbatissoe  singulariter  et  ecclesia^  tua?, 
"  navis  onustre  trans vectionis  censum  qui  a  tlieloneariis 
"  nostris  tributaria  exactione  impetitur,  perdonans 
"  attribuo ;  ut  ubique  in  I'cgno  nostro  libera  de  omni 
"  regali  fiscu    et    tributo    maneat.     Si  quis  banc  dona- 


S.   AUGUSTIXI    CANTUARIEXSIS.  311 

'^  tionem  a  nobis  perdonatam  infringere,  vel  in  inaximo 
'•'  vel  in  modico  tenia verit,  sciat  se  alienum  a  nostra 
"  communione,  efc  maxime  a  coetu  sanctorum^  manerc. 

"  +  Signum  manus  ^thilbaldi. 

"  +  Signum  manus  Cutlirsedi. 

"  «-{-  Signum  manus  Selereedi. 

'^  +  Signum  manus  Worres. 

"  +  Signum  Cottin.^ 

"  +  Signum  manus  Cyniices. 

"  +  Signum  manus  Wlfridi. 

'^  +  Signum  manus  LuUan. 

"  +  Signum   manus   Oban. 

"  Actum  est  ^  die  iv.  Kalend.  Novembris,  anno  xxii.  ^^^-  2^, 

,  747  (?) 

"•  regni  nostri,   in  loco  qui   dicitur  AVillanlialcb/' 


Dg  Ohitii  Tcdwini  Arcltieinscopi. 
9.  Anno    Domini    DCCXXXV.,  ultimo  die  mensis  Julii  ^^fj^.  "^^ 

archDishup 

sanctie     memorisB    Tatwinus    arcmepiscopus,    postquam  Tatwin, 
sedisset  annis  tribus,  ab  hac  luce  temporali  transiit  adf^^y*^^' 
icternam.       Super     cujus     tumbam     epitaph  ium    datur 
tale  :—  ^ 

"  Pontificis  gleb^e  Tatwini,  Cantia,  pr?ebe 
Thura,  decus,  laudes,  e  cujus  dogmate  gaudes. 
Hujus  doctrina  caruisti  mente  ferina, 
Et  per  eum  Christi  portare  jugnm  didicisti." 

Sepultusque    est    cum    suis    Sanctis    pnedecessoribus  in  his  rcsting- 
prsesenti  ecclesia,  juxta  sanctissimi  Augustini  decretum.  ^'  ^^^' 


'  Cottam  KC.  (I.  101.) 

^  On  the  dating  of  this  Charter,  sec 
above,  p.  o07,  n.  1.  The  difference 
iu  tlio  present  cube  is  that  v,e  have 
Indictiou. 


^  Marginal  addition  :  "  Ohitus 
Tatwini  arcliiepiscopi  anno  regni 
regis  Edberti  x," 


312 


HISTORIA  MONASTERTI 


De  sancto  NotJiehno  ArchiepiscojJO. 

Nothelm,         \Q    Successit    Tatwyno    archiepiscopo  vir    notissimiB 

archpriest  sanctitatis,    uomine    Nothelmus,    arcliipresbyter    Sancti 

?f  ^l;         Panli  Londonise,  cuius  eximiee  sanctitati  optime  convenit 
Pauls:  TA'  •  •  11 

nomen  suum.     Dicitur   enim    Notnelmus,  quasi    '  notus 

'  almus.'     Hie    enim    est   ille,    de    quo    prsemittitur    in 

principio  Tituli  noni,  rubrica  "  de  sancto  Albino^  abbate," 

his  journey  qui    Romanam    curiam    adiit  et    ejusdem  sedis  scriniis, 

theHoman  P^^'^issu  papse  Gregorii  tertii,  perscrutatis,  quanta  nota- 

archives.     bilia  invenire   potuit    convenientia   liistorise    Anglicanee 

ad  patriam  regressus  Bedse  venerabili  detulit ;  qui  hor- 

tatu    Albini    abbatis    liistoriam    composuit  Anglicanam. 

Ex    quo    satis    claret,    quantse    fuerat    auctoritatis,    qui 

perscrutari  Romance    sedis   arcana   ante  assumptum  ar- 

cliiepiscopatus    officium    permissus    est.       Hujus    enim 

vit?e    sanctitas    et    magnificentia    perpendi    poterit    in 

libro  '^  de  Corporibus  Sanctorum/'   et   in   aliis  sparsim 

libris.       Rexit   autem    ecclesiam  suam  feliciter  quinque 

annis,  abbati  hujus  monasterii  Nothbaldo,    sicut   sancti 

prsedecessores  sui  abbatibus  pr?ecedentibus,    in    vinculo 

caritatis,  conjunctus. 


Death  of 
Nothelm, 
Oct.  17, 
740. 


De  OhitiL  Nothelmi  Archiejnscojyi. 

11.  Amio  Domini  DCCXL.,  xvi.  Kalend.  Novembris, 
Nothelmus  archiepiscopus,  completo  ministerii  sui  cursu, 
transiit  ex  hoc  mundo  ad  regnum  coeleste,  sepultusque 
est  in  prsesenti  ecclesia  cum  prsedecessoribus  suis.  Cu- 
jus  hie  tumble  epitaphium  sequitur  : —  ^ 

''  Hac    scrobe    Nothelmus    jacet    archiepiscopus  almus, 
Cujus  vita  bono  non  est  indigna  patrono. 
Cunctis  iste  bonis  par  in  bonitate  patronis, 
Protegit  hie  justos  vigili  munimine  custos." 


•  Nothhaldo  MS. 

-  Marginal  addition  :  "  Obitus  Nothelmi  archiepiscopi  anno  regni  regis 


Edberti  xv." 


S.   AUGUSTIXI    CAXTUARIEXSIS. 


313 


Be  Guthberto  Archiepiscopo. 


12.  Defimcto  Notbelmo,  electus  est  in  archiepiscopum  Archbishop 
Cuthbertus,    qui    tunc    fait  Merciorum  episcopus   apud    ^     ^^  * 
Herefordum.     Quo  tamen  die,  vel  quo  loco,  vel  a  quo  sit  raucity  of 
praesule  consecratus,  certum  per  cbronicas,  nee  de  illo  nee  ?J^™thj^ 
de  aliquo  alio  Cantuarioe  arcbiepiscopo  usque  ad    Lan-  the  lives  of 
francum,    poterit   mfallibiliter   reperiri :     eo    quod   post  subsequent 
Bedam  venerabilem  vix   usque  ad    Marianum    Scotum,  arch- 
qui  circa  annum  Domini  M.LX.  inclusus  est  in  Fuldensi   ^^  °^^* 
monasterio,  aliquis  studiosus  successerat  cbronicator. 
fol.  52  b.       13.  Hie  enim  Cutbbertus  arcbiepiscopus,  qui  successit  Cuthbert's 
Notbelmo  anno  Dominic?e  Incarnationis  DCCXL.,  annoque  correspon- 

-T-i  Ti         •  '       r-i        •  1      •  '  dence  Avith 

Edberti    regis    Canti?e    decimo   qumto,    contemporaneus  Boniface. 
fuit    Bonifacii    arcbiepiscopi  Magociensis,^  de    quo    sub 
prsesenti    Titulo    mentionem    feci,  qui    monitu    ejusdem 
Bonefacii  et  ope  prretacti  Etbelbaldi,  regis  Merciorum, 
pro  vitiis  compescendis,  anno  Domini  DCCXLVII.,   prope 
locum,  qui   vocatiu*    Clovesbo,    concilium  sive  synodum  Council  of 
celebrari  fecit.     Cujus  synodi  tenorem  notat  Willelmus  J^^io^'^'s-boo, 
Malmesberiensis,    lib.    i.    cap.    iii.  -       Misit    enim    idem 
Bonifacius    eidem    Cutbberto    arcbiepiscopo    Epistolam/ 
lioc  adjiciens  ut  clericos  et  sanctimoniales  de  tenuitate 
et  pompa  vestium  argueret. 

14.  Praeterea    ne   miraretur    [abquis]    quod    alienum  Keforma- 
negotium  ageret,   cum  sua  nibil  interesset  quomodo  et  J?'  -^  j^.^"'^!  "^ 
quibus  moribus  Anglorum  gens  viveret,  sciat  ■*  se  a  Gre- 
gorio  papa  tertio  sacramento  astrictum,  ne  contermina- 
rum  gentium  mores  ApostoHca?  notitia.-  subtraberet.  Nee 
inanes  esse  tanti  viri  epistobTe  potuerunt ;    quas  ille  le- 
gationis    sure    memor,    compatriotamm    amoris   intuitu,  its  practical 
vigilatis  sensibus]  emittebat.    Nam  et  Cutbbertus  et  rex  <^^^  ^^^^^• 


'  Magociensi  MS.,  i.e.  Mogunticnse : 
see  above,  p.  305,  n.  2. 

-  i.e.  '*  De  Gestis  Pontificum,"  ii 
the  "  Script,  post  Bed."  p.  197. 


3  Bonif.  0pp.  I.,  139  S(i.  ed  Giles. 
'  aciret  :!iIS. 


314  HISTOrvIA  MONASTERII 

Merciorum  Ethelbaldus,    concilium  coegere,   emendaturi 

snperflua  qu?e  ille  increpasset.     In  eodem  enim  concilio 

statutum  inter  alia  fuerat,  vit  festivitas  beatissimi  Gre- 

gorii    et   sanctissimi  Aiigustini    protodoctoris  Angloruni 

in  ecclesia  celebranda  de  CEetero  fieret.     Concessit  autem 

idem  rex  Ethelbaldus,  ut  omnia  monasteria  et  ecclesia3 

regni  sui  a  publicis  vectigalibus  in  operibus  et  oneribus 

absolvantur,  nisi   in  structionil^us   arcium  vel  pontium, 

quae  relaxari  non  solent,  contingat. 

JFAhel-  15.  Prseterea  concessit  Eadburgre  abbatissse  de  Menstre 

to  the         in  Thaneto,   qu?e    successit  Mildredae,  imius  navis  dimi- 

abbeyof      diuni    vcctigal    atque     tributum,     quod    suum    erat,    ac 

dred.  caHa  sua  regia  confirmavit.     Cujus  tenor  est  iste  : — 

Carta  Ethelhaldi  regis  Merciorum  Edhurgce  a.hhatissai, 
qua  donavit  eidem  dimidium  vectigal  unius 
navis  et  tribittitr)i,  quod  sihi  de  jure  spectahat. 

"  In  nomine  Domini  Salvatoris  nostri  !  Omnem 
''  liominem  qui  secundum  Deum  vivit,  et  remunerari 
•''  a  Deo  sperat  et  optat,  oportet  ut  piis  precibus  as- 
"  sensum  ex  animo  liilariter  prjiebeat,  quomodo  certum 
"  est  tanto  facilius  ea  qujB  ipse  a  Deo  poposcerit 
"  consequi  posse,  quanto  et  ipse  libentius  hominibus 
"  recte  postulata  concesserit ;  quod  tunc  bonorum  om- 
"  nium  Largitori  Deo  acceptabile  fit,  cum  pro  ejus 
"  amore  et  utilitate  fomulantium  ei  peragitur.  Quo- 
'•  circa  ego  iEtlnlbaldus  [rex]^  Merciorum,  juxta  peti- 
'^  tionem  vestram,  tibi  Eadburgse  abbatissse  tuseque 
"  famili?e  conversanti  in  monasterio  beatse  Dei  Geni- 
'•'  tricis  Mari?e,  quod  situm  est  in  insula  Taneti,  nec- 
''  non  et  in  monasterio  apostolorum  Petri  et  Pauli,  cjuod 
''  tu  ipsa  non  longe  a  pra^dicto  monasterio  construxisti, 
"  unius  navis,  quod  a  Leubuco"  nuper  emisti,  dimidium 
"  vectigal  atque  tributum,  quod  meum  erat,  pro  intuitu 


'  Added  tu  complete  the  sense.       |      -  KC.  (1.  118)  reads  LeuOuco, 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIENSIS.  315 

"  supei'iiic  mercedis,  et  amore  consanguhiitatis  leligiosaB 
"  abbatissj^e  Mildreda^,  cujn.s  venerabile  corpus  a  priori 
"  sepultura  translatum  in  ipso  monasterio  apostolorum 
■'  decenter  posuisti,  accipiendum  possidendumque  a^ter- 
"  na  donatioPxe  concedo  :  et  cuicumque  volueritis  ha3re- 
"  dum  siiccessorumque  vestrorum,  sen  quolibet  bomi- 
"  num,  boc  ipsiim  de  jure  in  re  vestra  perdonare 
"  liberam  babeatis  potestatem.  Hinc  igitur  prascipio 
''  ac  precor  in  nomine  Dei  Omnipotentis,  patriciis, 
"  ducibus,  coniitibus,  tbeloneariis,  actionariis  ac  reli- 
"  quis  publicis  dignitatibus,  ut  baec  inofFense  donatio 
"  per  pr?esentes  ac  posteros  percurrat :  si  autem  conti- 
"  gerit,  ut  navis  ista  disrupta  ac  confracta  sit,  vel 
"  etiam  vetustate  detrita,  aut  omnino  (quod  absit) 
"  naufragio  pevdita,  tunc  quoque  ad  cumulum  bujusce 
"  donationis  boc  addo  et  concedo,  ut  alia  in  bujus 
"  donationis  locum  et  conditionem,  construatur  et  ba- 
"  beatur.  Et  boc  non  solum  me  vivente  in  bac  vita, 
"  sed  etiam  post  obitum  meum  per  succedentes  semper 
"  generationes  pra3cipio,  et  per  Cbristum  Jesum,  ju- 
"  dicem  omnium,  postulo  fieri.  Quisquis  vero  bau-e- 
"  dum  successorumque  meorum,  vel  aliorum  quilibet 
"  bominem,  sive  sjecularium,  sive  ecclesiasticorum,  buic 
"  pise  donationi  nostr?e  in  aliqua  re  contraire  quoquo 
''  tempore  fuerit  ausus,  noverit  se,  quisque  ille  sit, 
"  audacis  ^  malitiit)  su^e  rationem  esse  redditurum  coram 
"  Omnipotente  Domino  nostro,  qui  judicabit  orbem 
"  terrte  in  a3quitate,  reddens  unicuique  secundum 
"  opera  sua,  Jesus  Cbristus  Filius  Dei,  FiUusque  Sanctio 
*'  Maria?  semper  Virginis,  cujus  scilicet  [nomen  ?]  in  pnu- 
"  fato  monasterio  sacris  atque  magnificis  indesinenter 
"  die  noctuque  frequentatur  et  adoratur  precibiis,  Judex 
"  f^:?ccnli  ipse  Jesus  Cbristus  Dominus  noster,  Anien. 
"  Jgitur  manente  liac  cartula  in  sua  semper   firmitate, 


•  auilaci  MS. 


316  IIISTOPJA   MOXASTERII 

"  quam  propria  maiiu  sacro  signaculo  roborare  curavi, 
"  et  testes  nonnullos  ut  id  ipsiim  consentientes  agereiit 
'•  feci,  quorum  nomina  infra  tenentur. 

"  Actum  mense  Maio  in  civitate  Lundonia,  Indic- 
*'  tione  xiv.,  anno  ab  Incarnatione  Christi  DCCXLViii. 

"  +  ^o*^  ^thilbaldus  rex  Merciae  suprascriptam  do- 
"  nationem  meam  signo  sanctse  crucis,  in  Lac  cartula 
"  expresso,  diligenter  confirmavi. 

"  +  -^o^  iEdbeortus,  rex  CantiEe,  testis,  consentiens 
"  subscripsi. 

''  +  Signum  manus  Cutliberti  arcbiepiscopi. 

"  +  Signum  Mikedi  episcopi. 

"  »j,  Signmn  Egcuulii  episcopi. 

''  +  Signum  manus  Obani  ducis. 

"  +  Signum  manus  Kyniberti. 

''  +  Signum  Eoppani. 

"  +  Signum  FriSurici. 

"  J^  Signum  Ealbmundi. 

''  Hh  Signum  Panti  thelonearii." 

Death  of         1 6.  Eodem  anno  quo  liosc  acta  sunt,    qui  fiiit  annus 

^^^J^^^^^^^^P  Domini    DCCXLYin.,    annus    vero    regni    Edberti    regis 

748.  Canti?e  xxiii.,  obiit  pius  pater    Notbbaldus,  bujus   mo- 

nasterii    abbas     nonus,    sepultusque    est     in     pr?esenti 

ecclesia  cum  patribus  suis,  quo  tamen  loco  a  modernis 

nescitur,     Cujus  tumbae  superscriptio  fertur  talis  : —  ^ 

"  Nothbaldi  mores  rutilant    inter    seniores, 
Cujus  erat  vita  subjectis  norma  polita." 

Explicit    Titulus   decimus  de  Nothhaldo  ahhate   nono. 


'  ^larginal    addition  :    "  Obitus    Notlibaldi    abbatis    anno   rcgni   regis 
Edberti  xxiii." 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUAPJEXSIS.  317 

TiTULUS    XI. 

Dg  Aldhuno  ahhate  declmo. 

1.  Anno  quo  supra,  post    obitum  Xothbaldi  abbatis,  Election  of 
debita  electione  prsevia  pr^esentis  congregationis,  succes-  ^^^^^  ^ 

sit  Aldhunus,  qui  juxta  sanctionem  sanctissimi  Augus- 
tini  a  Cutliberto  archiepiscopo  in  pr?esenti  fuit  eccle- 
sia  benedictus. 

2.  Hie  enim  Cutlibertus  Augustini  sanctissimi  cupiens  Cuthbert's 
derogare  decreto,  animadvertensque  destitutionem  eccle-  deprive 
si?e  cui  praesidebat,    eo    quod    nuUo    lionorabilis   sepul- St.  Aup^us- 
turse    decore    fulgeret,     dum,    defunctis    archiepiscopis,  special 
eorum  corpora  ad  prsesens   monasterium  transferrentur,  ^'^^^^^  ^^ 

,       ,  .  „  .         sepulture, 

luxta  decreta  summoruni  pontincum,  tumuianda,  ammo 

parturiens  fuerat,  quod  Aldliuni  abbatis  simplicitas  non 
concepit,  qualiter  ilia  consuetudo  primaria  a  suis  prre- 
decessoribus  omnibus  observata  in  posterum  mutaretnr. 
Accessit  enim  ad  regem  Canti^e  Edbertum  perfundens 
fletibus  vultum  suum  causamque  simulat^e  mcestitia) 
regime  simplieitati  pandebat,  et  ut  rex  consuetam  ab 
antiquo  sepulturam  mutaret,  mutatamque  suo  edicto 
regio  conlirmaret,  fictis  suggestionibus  tiagitavit.  Tan- 
dem vero  tarn  prece  quam  pretio  interveniente,  pro 
ii)l.  53  b.  libito  obtinuit  quod  callide  petiit. 

De  ohitu  Cuthherti  avcldepiscopl  et  de  sepultura 

ejusdem. 

3.  Anno  itaque  Dominicre  Incarnationis  DCCLVIII.  pr?e-  His  own 
dictus  archiepiscopus  Cutlibertus,  tactus  morbo  ac  mori  ^i^^?  execii- 
pergens,  tempus  opportunum  animadvertit  instare,    quotionofhis 
animi  conceptum  erga  sepultura3  translationem  in  lucem 

edere  attentaret.  In  mortis  enim  tlirena  '  in  palatio 
suo  seorsum  decumbens,  totam  familiam  suam,  necnon 
et  conventum  monachorum  ecclesiae  Cliristi  ad  hoc  non 
segnem,    sub    jurejurando    astrinxit,    ne     ali([na  divul- 

»  trena  MS. 


318  HTSTOPJA  MONASTERII 

gatio  infirmitatis  aut  mortis  ejus  exterius  fieret,  nee 
sonitus  campanarum,  nee  exequiarum  celebratio  solita, 
clonec  eorpus  ejusclem  per  aliquot  dies  foret  traditum 
fsepulturiB.  Quod  et  factum  est.  Sepulto  enim  eo,  post 
diem  tertium  signa  pro  eo  pulsantur,  [et]  divulgatur 
publice  notitia  mortis  ejus.  Abbas  vero  prsesentis 
monasterii  Aldhunus,  cum  coetu  seniorum  commona- 
cliorum,  accessit  corpus  archiepiscopi,  more  solito,  in 
prjesentem  ecclesiam  solemniter  allaturus.  Quod  cum 
reperiret  sepnltum  et  antiquam  sepulturge  consuetu- 
dinem  reo^ia  co^iiosceret  auctoritate  mutatam,  turbatus 
et  anxius  suo  privatns  desiderio,  ad  propria  remeavit. 

De  Bregv)yno,  qui  successit  Cuthherto. 

T3reirwin,         4.  Anno  quo  supra,  post  mortem  Cuthberti  arcbiepi- 
tho  new       scopi,    successit    Breo'winus,  qui  de    prpefata    mutatione 

archbishop,         ,.       .  ^®  .         .  "^     , 

favourable  arcniepiscoporum    Cantuariensium  sepulturie    prsedeces- 
to  this        soris  sui   statuta  laudavit.     Aldhunus  itaque  abbas   ob 

change.  .....  .  .  . 

nimiam  simplicitatem  eidem  resistere  renuit,  et  foetum 
prflesenti  ecclesiss  serpentinum  ad  matris  interitum  re- 
pere  permittebat ;  per  quod  illud  perpenditur  esse 
vernm,  qiiod  srepe  simplicitas  in  quantum  ex  una  parte 
^dificat,  in  tantum  ex  parte  altera  destruit,  si  semulis 
justitia^  litigium  impellentibus  non  resistat. 
Death  of  •^-  Amio  Dominicse  Incarnationis  DCCLX.,  Aldhunus, 
Abbot  Aid- ii^j^s  monasterii  abbas  decimus,  obiit  anno  regni  regis 
Edberti  xxxv.,  sepultusque  est  in  prcesenti  ecclesia, 
quo  tamen  loco,  sicut  et  de  multis  aliis,  non  inveni. 

"  Fert  memor  abbatis  Aldhuni  nil  probitatis  ; 
Pontificum  pausam  cassat  tutans  male  causam. 
Prisca  premens  jura,  dum  Cuthbertus  tumulatur  : 
Fulta  sepultura  Sanctis  per  eum  reprobatur.'' 

Explicit     Titulus    undecimus    de    Aldhuno     ahhate 

decimo. 


S.  AUGUSTIXI   CAXTUARIEXSIS.  319 


TiTULUS   XII. 

De  sancto  Jamherto  ahhate  decimo. 

1.  Anno  Domini  dcclx.,  post  obitum  Aldlumi  abbatis,  Election 
prreliabita    electione    canonica    a   praesentis    monasterii  (jjction  of 
collegio  monacliorum,  vir   vitas  venerabilis   ac  omnibus  ^^^  "*^Y 
posteris  pro  meritis  memorandiis  Jambertus  prasficitur 

in  abba  tern,  et  a  Bregwino  archiepiscopo  absque  ali- 
qua  difficultate  in  prassenti  fuit  ecclesia  benedictus. 
Anno  enim  regiminis  sui  primo,  dedjt  huic  monasterio 
rex  Edbertus,  anno  reo-ni  sui  xxxvi.,    terram    sex   ara-  J^^^S  ^^' 

T  .    .  .       .  .  bertserant 

tronnn  m    australi    parte  vici    antiqui,    qui    appellatur  of  land  to 

Mundlino^ham.     Haec  enim  est  ilia  terra,    quas  vocatur  ^'^•^"^us- 

^       .  .  '      ^    .  tines. 

Parva  Moningliam  juxta  Northburne,  cujus  terr?e 
donationem  carta   sua    resfia   coniirma^'it. 

2.  Cujus  tenor  est  iste  : — 


Carta  Edherti  regis  de  manerio  de  MiLn(jehar)i. 

"  In  nomine  regnantis  in  perpetuum  Domini  nostri 
*'  Jesu  Christi  ac  cuncta  mundi  jura  justo  moderamine 
"  regentis  !  Quamvis  parva  et  exigua  sunt  qua3  pro 
''  admissis  peccatis  ofFerimus,  tamen  plus  Dominus  ct 
''  Redemptor  noster  non  quantitatem  muneris  sed  devo- 
54.  "  tionem  ofterentium  semper  inspicit.  Qua  de  re  ego 
"  Eadbertus,  Dei  dispensatione  ab  uni versa  provincia 
**  Cantuariorum  coiisti tutus  rex  et  princeps,  cognoscens 
"  initium  vitse  et  mortis,  quia  omni  liumano  generi 
"  indifFerens  est  vitie  cursus  et  mortis,  providens  ubi 
''  corpusculum  meum  condi  deberet,  nihil  melius 
**  arbitratus  sum,  nisi  ibi  sepulturaj  traderer  ubi  jam 
*'  pristino  temj^ore  parentes  meos  sepultos  esse  ('inni- 
"  bus  constiit,  hoc  est  in  monasterio  beati  apostoloi-mn 
"  principis    Petri    cui    priijesse    dignoscitur    lionorabilis 


320  HrSTORIA  MOXASTERII 


abbas  Jambertus  et  quia  infructuosus  esse  non  debeo 
supradictce  ecclesice,  pro  seterna  redemptione  anima- 
rum  nostrarum,  mese  videlicet  atque  clementissimi 
regis  iEtlielberti,  et  corporum  sepultura  ^  necnon  et 
pro  missarum  solemniis  exliibendis  ad  augmentum 
vitse  inibi  famnlantium  Christo,  terram  aratrorum 
sex  in  australi  parte  vici  antiqui,  qui  appellatur  Mun- 
delingeham,  sicut  a  regibus  Cantise  tempore  pristino, 
et  a  nobis  usque  liactenvis,  concessa  et  possessa  est. 
Interdicens  etiam  milii  banc  terram  meisque  succes- 
soribus  a  prsesenti  die  et  tempore,  una  cum  con- 
sensu reverentissimi  arcbiepiscopi  Bregwini  aliorum- 
que  servorum  Dei,  et  principum  meorum,  beatissimo 
clavigero  regni  coelestis  ej  usque  sacrae  conversationis 
familiae  in  perpetuo  possidendam  obtuli,  cum  campis, 
silvis,  pratis,  pascuis,  et  cum  omni  tributo  quod 
regibus  daretur  ;  ut  liberam  habeant  potestatem  pos- 
sidendi,  vel  vendendi,  vel  etiam  tradendi  cuicumque 
vobierint.  Terminos  vere  hujus  terrae  ideo  non  scri- 
bimus,  quia  undique  ab  incolis  sine  dubitationis 
scrupulo  certi  sunt ;  et  unius  carri  introitum  in  silva 
qu8e  appellatur  Saenling.  Quicumque  vero  sequen- 
tium  regum  vel  episcoporum,  aut  aliquis  sseculari 
potestate  fretus,  hsec  nostrse  donationis  scripta  in 
aliqua  parte  minuere,  quod  absit,  vel  irrita  facere 
nisus  fuerit,  in  primis  iram  Dei  incurrat,  et  a  ceetu 
omnium  sanctorum  segregetur  ;  et  sciat  se  prsesump- 
tionis  su8e  ante  tribunal  Christi  in  die  Judicii  ratio- 
nem  esse  redditm*um. 

'^  Scripta  autem  est    bsec  ^   cartula    donationis  anno 
XXX vi.   regni    nostri,    die    viii.    Kalend.    August,    in 
civitate  Doroverni. 
"  Testes    vero   ad   confirmationem    infra    nominatos 
'*  adbibui. 


sepulture  MS.  |      ^  est  hac']  Lace  est  MS. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUABIENSIS.  821 

'^  j^  Ego  iEdbertus  rex  lianc  donationem  meam 
'  voleiis  confirmare,  propria  manu  signum  sanctas 
^'  crucis  express!. 

''  +  Ego  Bregowinus  arclnepiscopus  consensi  efc 
"  subscripsi. 

*'  ^  Ego  Jambertus  abbas  subscripsi. 

"  +  Signum  manus  Bruni  abbatis. 

"  +  Signum  manus  Escuuald  presbyteri. 

"  J^  Signum  manus  Esne  comitis. 

''  +  Signum  manus  Baldhardi. 

"  +  Signum  manus  Hearedi. 

''  +  Signum  Eadberti." 

3.  Regum  enim  sepultura,  ut  patet  per  tenorem  cartce  The  sepul- 
praecedentis,    non    fuit   per  sucjfrestionem  Cuthberti    ar-  \^V^^  ^^ 

.      .  .  .    .  .  kings  un- 

cliiepiscopi    nee    Bregwini    mutata :  et  tamen  idem  rex  altered  by 
Edbertus,   qui  hujusmodi  sepulturee  mutationem  ^^Imit- g^'J^l^^^^^ '^ 
tebat,    debita    sepultura  fuerat  contra    votum  privatus, 
efc  in   monasterio   Raculverensi    sepulfcus,    sicut  erifc  in- 
ferius  declaratum. 

4.  Carta  Offce  regis  Merciorum  de  navis  c/iiustw  trans- 
veetionis  censu,  quern  dedit  "priviiitus  rex  Mercio- 
rum Etliilhaldus,  ut  'pvcefertuv,  suh  Titulo  decimo, 
rubrlca  "  de  irrcetacto  Ethilhaldo." 

"  In  nomine  Regnantis  in  perpetuum  !  Ego  Ofia  rex 
"  Merciorum,  illam  donationem,  quam  rex  gloriosus 
''  Ethilbaldus,  Deo  omnipotenti  gratiarura  persolv^ens 
''  actiones,  Mildrithre  abbatissa?  de  navis  onust?e  trans- 
'•  veetionis  censu,  qui  a  theloneariis  exigebatur,  con- 
"  ferre  voluit,  pro  remedio  animre  mere  et  pro  muni- 
"  ficentia  orationum  sanctarum,  tibi  SigeburgtX3  ejus- 
>4,b.  ''  dem  monasterii  abbatissa^  condonans  attribuo.  Ad 
"  hanc  conditionem  signum  Salvatoris  nostri  propria 
''  manu  firmavi,  et  testes  ut  subscriberent  rogavi. 

"  +  Ego  Bregwinus  arcliiepiscoj)us  consen:;i  et 
''  subscripsi. 

X 


322  mSTORIA  MOXASTEIIII 

"  +  Signum  Tottan  episcopi. 
"  +  Signum  Mildredi  episcopi. 
"  +  Signum  Egwlfi  episcopi. 
"  +  Signum  Eardulfi  episcopi." 


5.  Carta  EcWerti     regis    Cantico    de     ejusdem    oiavis 

transvectione, 

"  RegnANTE  in  perpetuum  Domino  nostro  Jesu 
''  Christo !  Unicuique  mortalium  vitea  suae  terminus 
''  Omnipotentis  Dei  dispensatione  incertus  esse  dignos- 
''  citui' ;  venit  enim  Dominus  ad  visitandum.  servum 
''  suum  in  die  qua  non  sperat,  et  liora  qua  non  putat. 
A.D.  ^'  Qua  de  re  es'o   Eadberfcus  rex  Cantise.  anno    xxxvi. 

^  >      ''  regni   nostri,    una    cum   consensu  et   consilio   archie- 
'•  piscopi  Bregwini  et  principum   meorum,  pro  seterna 
"  redemptione    animse  mece,  aliquid   ex   his   quse   mihi 
"  idem   ipse   Dominus   et   Salvator   noster,    cunctorum 
"  bonorum   Largitor,   tribuerit^    statuens  donare  clecre- 
"  veram ;   id   est,    duarum   navium   trans vectionis   cen- 
''  sum,   qui  etiam  juris  nostri  erat  in  loco  cujus  voca- 
"  bulum  ad  Serrse  ;  juxta  petitionem  venerabilis  abba- 
"  tissDB  Sigeburgae  ej  usque  sacrre  conversationis  familisej 
"  in  monasterio  sancti  Petri  quod  situm  est  in   Insula 
"  Tenset ;  sicut  a  regibus  Merciorum,  ^tliilbaldo  vide- 
"  licet  clementissimo  et  rege  Offan,  longe  ante  conces- 
''  sum  est  tributum  in  loco  cujus  vocabulum  est  Lun- 
"  denwic ;    alterius  vero  quod  nuper  sedificatum  est  in 
"  monasterio  ejusdem  religiosae  Dei  famul?e   omne  tri- 
"  butum  atque  vectigaJ  concedimus,  quod  etiam  a  the- 
''  loneariis    nostris    juste    impetitur    publicis   in    locis, 
"  qui   appellantur    Fordwik   et    Seorre.       Hinc   igitur 
^'  prsecipio    et    precor,    in    nomine    Omnipotentis   Dei, 
"  patriciis,  ducibus,  comitibus,   theloneariis,    actionariis, 
'•'  publicis  dignitatibus,  ut  hsec  nostra  concessio  in  Dei 
"  donatione   reternaliter    sit    confirmata ;     ita    ut    nee 


milii    nee    alicui    successorum    meorum    regum   sive 


S.   AUGUSTIXI   CUS'TUAPvIENSIS.  323 


a 


principum,  seu  cujuslibet  conclitioiiis  digrdtatibiis, 
*'  nefario  temeritatis  ausii  de  supradicta  donatione 
"  nostra  aliquid  fraudare  vel  ininuere  liceat.  Si  au- 
''  tern  contigerit,  iit  navis  ista  rupta  et  confi-acta  sit, 
"  vel  nimia  vetustate  consumpta,  sive  etiam  (quod 
^^  absit)  naufragio  perdita,  ut  alia  in  loco  illiiis  ad  nti- 
"  litatem  ibidem  Deo  serventium  famulorum  Cliristi 
''  et  famularum  constmatiir ;  ad  banc  videlicet  condi- 
*'  tionenij  ut  quicquid  in  suis  mercimoniis  in  diversis 
"  speciebus  adquirere  possint  nobis  fideliter  inoffense 
'^  offerre  debeant,  simul  cum  ipsa  nave,  ad  locum  qui 
"  appellatur  Fordewik.  Et  c^uicumque  de  hac  donatione 
''  nostra,  quod  etiam  specialiter  Omnipotenti  Deo  fir- 
"  miter  concessum  est,  aliquid  nefario  calliditatis  ausu 
"  abstrabere  vel  minuere  tentaverit,  sciat  se  a  consortio 
"  sanctorum  omnium  separatum,  et  cum  diabolo  et 
''  angelis  ejus  in  perpetuum  esse  damnandum ;  quo- 
^'  niam  sanctum  locum  istum  debonestare  conatus  est, 
'•  in  quo  primi  apostolorum  principis  Petri  intercessio 
"  orationibus  assiduis  et  eleemosynis  floret  pro  omni 
''  populo  Cbristiano.  Idcirco  ^  \dvens  benedictione  Dei 
"  carebit,  et  moriens  maledictioni  debitre  subjacebit, 
''  nisi  digna  satisfactione  emendaverit  quod  nuper  stu- 
*'  duit  depravare.  Quicumque  vero  li?ec  augenda  cils- 
*'  todierit,  sit  benedictus  in  perpetuum,  et  beatissimam 
''  vocem  audire  mereatui*  cum  Sanctis,  '  Venite,  bene- 
"  '  dicti  Patris  mei/ 

"  +  Ego    Edbertus   rex  haoc  donationem  a  me  fac- 
"  tam  propria  manu  signo  sanctae  crucis  roboravi. 

"  +  Ego    Bregowinus    archiepiscopus    ad  petitionem 
"  Edberti  regis  signimi  sancta?  crucis  express!. 

"  +  Signum  manus  Jamberti  abbatis. 

"  +  Signum  manus  Daene  abbatis. 

"  +  Signum  Bruni  abbatis. 


*  iccirco  MS. 

X  2 


824: 


niSTORIA   MOXASTERII 


u 

-h 

Signum 

manus  Baltlieardi  comitis, 

'' 

-b 

Signum 

Eatlielhun  principis. 

<-' 

+ 

Signum 

manus  Redfricli. 

(( 

+ 

Sio-num 

manus  Budda. 

(( 

■h 

Sio-niim 

manus  Eathelberti. 

i( 

+ 

Simum 

manus  Eadda. 

a 

+ 

Signum 

manus  Egesasi, 

(I 

+ 

Signum 

manus  Aldred." 

J)e  ohltii  Edheiii  regis  Cantice. 


Death  of 
King  Ed- 
bert,  761  ; 


"burial  at 
Reculver. 


Length  of 
his  reign. 


Careless- 
ness of 
previous 
writers. 


JEthelbert 
11.  suc- 
ceeds. 


G.  Anno  Dominic^e  Incarnationis  DCCLXI.  Edbertus 
rex  Cantife,  post  xxxvi  annos  regiminis  sui,  in  Domino 
obdormivit,  in  pr?esenti  tamen  monasterio  cum  patribus 
suiSj  quod  Divino  creditur  evenisse  praesagio,  non  se- 
pultus,  eo  quod  arclnepiscoporum  debitse  sepulturse 
translationi  consentiens  fuerat,  sed  in  monasterio  Ra- 
culverensi  quod  postea  funditus  est  destructum. 

7.  E)e  liujus  enim  regis  annorum  quotatione,  omnium 
ferme  clironicatorum  Imic  opusculo  dissona  perpenditur 
opinio,  qui  notant  eundem  non  plus  xxiii.  annis  reg- 
nasse.  Cujus  opinionis  contrarium  evidenter  patet  per 
cartam  pri^cedentem,  in  qua  idem  rex  memoratur 
anno  Domini  DCCLXI.  dedisse  manerium  de  Moningeliam 
Jamberto  abbati.  Nam  a  tempore  obitus  patris  sui 
Withredi,  cui  immediate  successit  in  regno  Edbertus, 
usque  ad  electionem  Jamberti  in  abbatem  fluxerunt 
anni  xxxv.  Ergo  vel  est  dare,  regnum  Cantise  per 
xiii.  amios  post  mortem  regis  Withredi  vacasse,  vel 
eundem  Edbertum  xxxvi.  annis  regnasse. 

8.  Et  ex  eodem  argumento  advertat  lector  et  corri- 
gat  scriptorum  negligentiam,  qui  in  omnibus  psene  li- 
bris  notant  prsecedentis  cartse  confectionem  anno  primo 
Edberti  regis,  ex  quo  omnino  sequeretur  regnum  Cantiae 
xxxv.  annis  post  mortem  Withredi  vacasse. 

9.  Successit  autem  Edberto,  filio  Withredi,  frater  ejus 
Ethelbertus.      Hie    enim  est  ille  Ethelbertus,  qui  anno 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  325 

regni    Withredi    patris   siii    decimo   nono,  dedit  terram 
unius  aratri  circa  flumen  de  Limene  ;  cujiis  carta  prse- 
ponitur  in  debito    sibi  loco  sub  Titulo  ix.,  rubrica  ''  de 
"  obitu    Withredi    regis/'     Fecit    autem    idem    Ethel-  ^^^  con- 
bertus    quandam     conventionem    de    terra    in   loco    qui  with  St. 
vocatur    Cert,    et  carta    sua    confirmavit.     Cujus  tenor  4^gus- 

,    .   ,  tine's. 

est  iste  : — 


Carta  de  conventione  regis  Ethelberti  pro  terra  de 

Cert. 

"  In  nomine  Domini  nostri  Jesu !  ^  Possessio  quse- 
"  dam  est  terrse  in  regione  quae  vocatur  Cert,  monas- 
''  terii  scihcet  beatorum  Petri  et  Pauli  apostolorum, 
"  quod  situm  est  ad  orientem  civitatis  Dorovernis. 
"  In  hac  autem  terra  liabetur  molina,  cujus  quippe 
■'  semis  utilitas,  id  est,  dimidia  pars  molendiua^,  a  pos- 
■•'  sessoribus  prsefati  monasterii  ac  terrce  hujus  ad  vil- 
•'  lam  regal  em  qucB  nominatur*  Wyth  tradita  est,  pro 
'  hac  videlicet  conditione  atque  commutatione,  ut  homo 
'  ille  qui  banc  terram,  in  qua  molina  est,  tributario 
'  jure  teneret;^  unius  gregis  porcorum  pascuam  atqne 
'  pastinationem  in  saltu  Andoredo  jugiter  haberet. 
"  Hanc  autem  commutationem  ego  Ethelbertus  rex 
■'  Cantiee,  ut  rata  in  perpetuum  existat,  signo  Domi- 
■*  nica)  crucis  roborare  curavi,  et  testes  religiosos  ut 
'  id  ipsum  facerent  adhibui. 

"  Actum  in  civitate  Dorovernis,  anno  Incarnationis  . 

-r^        .    .  A.D.  7G!2. 

'  Dommi  DCCLXir. 

"  +  Ego  Ethelbertus  rex,  ut  praefata  commutatio 
'  atque  donatio  firma  perpetuo  existat,  in  nomine  Dei 
'  Omnipotentis  quibusque  dignitatis  ac  conditionis  ho- 
'  minibus  pra)cipio  et  per  crucem    Dominica)   passionis 


>  KG.  (I.,  132,)  adds  Christi. 
^  vocatur  KG. 


'  tenet  KG. 


326  HISTORIA  MONASTERII 

"  adjiu'O,  cujus  signiim  ad  cumiilum  iirmitatiy  in  Lac 
"  paginula  descripsi. 

"  +  Ego  Bregwynus  archiepiscopus,  testis  consen- 
"  tiens,  canonice  subscripsi. 

"  +  Ego  Albertus^  preefectus  subscripsi/'  foi.  sr,,  b. 


Be  ohitiL  regis  Ethelherti  secunclL 

Death  of  10.  Aniio  Domini  dcclxii.,  aiino  secundo  regni  sui 
IL,  7^62!^  incipiente,  obiit  rex  Cantise  Ethelbertus,  filius  Wytbredi, 
qui  in  prsesenti  monasterio  est  sepultus.  Quod  auteni 
Eectifica-  notatui'  in  clironicis,  xi.  annis  post  fratrem  suum 
received'  Edbertum  regiiasse,  probatur,  per  cartam  Edberti  regis 
chrono-  Jamberto  abbati  de  donatione  terras  de  Mono^eham, 
°  '  quoe     praenotatur,    et    per    cartam     Dunwaldi    ministri 

ejusdem     regis     Ethelberti     de     donatione      villae     de 
Quenegate;     qu?e     sequitm',    verum    non     esse.      Nam 
utinimque  tempore    ejusdem  Jamberti  abbatis  liuic  mo- 
nasterio datum  fait.    Cum  ero^o  sanctus  Jambertus  non 
plene  per  trium  annorum  spatium  in  regimine  abbatiee 
praesentis    permansit,    et   anno    ejusdem    secundo  prre- 
tacti    Edberti    regis    donum,  qui    Etlielberto    prjEcessit, 
notatui',  anno    autem  ejusdem    tertio  donum  Dunwaldi 
post   mortem  Etlielberti   testatur,  patet  aperte  eundem 
Withred     Etbelbertum   paulo  amj)]ius  uno  anno  regnasse.     Quod 
lastUn       ^tJam    nullus    regum    Cantise   post  Withredum  in  pree- 
buried  at     senti  monasterio  per  plures  chronicas  perhibetui'  sepul- 
tine's"°^^'  tuS;  plane  tenor  cartee  sequentis  contrarium  declarabit. 

11.  Carta  Dunwaldi    de   terra  infra  Quengate,  i.e., 

Reginm  looHa. 

''  In  nomine  Domini  nostri  Jesu  Christi !  Ego 
"  DunTv^ald  minister,  dum  adviveret,  inclytss  memorise 
''  regis  iEthelberti,  nunc  vero  pecimiam  illius  pro  ani- 


Aldbertus  KC. 


S.    AUGUSTUS   CANTUARIEXSIS.  327 

''  mse  ejus  salute  ad  limina  apostolorum  Eomse  cum 
"  aliis  perferre  desiderans,  villain  unam  post  obitum 
''  meum,  ni  forsitan  hoc  prius  me  vivente  placeat 
"  peragendum,  qu£e  jam  ad  Quenegatum  urbis  Do- 
"  rovernis  in  foro  posita  est,  quam  nunc  Hringuine 
"  tenet ;  quam  idem  milii  prsefatus  rex,  cum  aliis  ter- 
"  rulis,  jure  proprio  cum  tributo  illius  possidendam, 
"  et  cuicunque  voluerim  tradendam,  condonavit ;  Lane 
"  videlicet  ad  ecclesiam  prope  positam  beati  Petri  et 
"  Pauli,  ubi  scilicet  corpus  ejusdem  domini  mei  regis 
"  -^thelberti  requiescit,  pro  animae  illius  et  salute 
''  mea,  sterna  donatione  cum  tributo  illius  possidenda 
"  attribuo  ;  et  ut  nulla  esset  in  posterum  de  hac  con- 
''  tentio,  hoc  ipsum  in  libello  primse  donationis  meae 
"  faciendum  descripsi.  Et  ideo  nunc  cum  consensu 
"  venerabilis  archiepiscopi  nostri  Brigwini  liunc  libel- 
'•'  lum  hujusce  donationis  meae  describi  feci  et  manu 
"  propria  roboravi,  et  ilium  atque  alios  religiosos  tes- 
"  tes  ut  id  ipsum  faciant  adhibeo. 

"  Actum  anno  Incarnationis  Christi  DCCLXII.  A.D.  762. 

"  +  Ego  Bregwinus,  gratia  Dei  archiepiscopus,  sig- 
"  num  sanctse  crucis   subscripsi. 

''  +  Ego  Dunwald  prtefatam  donationem  meam 
''  signum  sanctae  crucis  roboravi. 

"  +  Ego  Baltlieardus  dux  subscripsi. 

''  +  Ego  Kyneardus  presbyter  consensi  et  sub- 
"  scripsi. 

"  4-  Ego  Jambertus  abbas  testis  subscripsi." 

Haec  terra  circumcincta  est  his  terminibus :  a  Quene- 
gatum in  meridiem,  extensas  habens  iii.  perticas,  et 
inde  in  occidentem  rectissima  linea  dividit  terram 
regis  et  istam  xxiii.  perticis  usque  in  maceriam  qua) 
in  aquilonali  parte  civitatis  muro  adjacet  virgas  ha- 
bens xxxiii. 


828  HISTORTA  MONASTERl 


De  obitiv  Bregwini  archiepiscopi,  qui  de  sepulturm 
transmutatione  Cuthherti  prcedecessoris  sui  ves- 
tigia  sequehatuv. 

v^^f^th^*^      12.  Anno  eodem  quo  supra,  Bregwinus  archiepiscopus, 
(762)  re-     qui  Cuthberti  praedecessoris    sui  vestigia  secutus  archi- 
artifice^^f    ^pis^oporum     sepulturpB    abrogationem    auctoritate,    ut 
Cuthbert.    quidam    opinantur,  apostolica  necnon  et   regia,   fecerat 
confirmari,     gravi     infirmitate     prseventus,    ad    mortis 
accelerans  januas,  suis    omnibus    praemonuit,    ne    mor- 
tis    suse    divulgatio    exterius    celebratione    aut    sonitu 
fieret,    quousque    corpus     suum     quatriduanum    putre-    fol.  56. 
sceret   in  sepulcliro.     Ipso  itaque  mortuo  et  sepulto  in 
ecclesia  sua,  juxta  pr?edecessorem  suum,  post  dies  qua- 
tuor,  ejus  morte  relata,    signa    pro  ejus    exequiis    cele- 
Indigna-     brandis    solemniter,    prout   decuit,    pulsabantur.     Mox- 
Augusti-     cj[ue     ut    hoc    conventui    pr?esentis    monasterii    notum 
mans.         f^^^^    illustrissimus    ipse    abbas  Jambertus,  vir   egregiae 
constantise  et  virtutis  ad  ecclesiam   Cliristi,  cum  armata 
manu,   ad   pericula    evitanda  et    pro  ecclesise    suae  jus- 
titia  manutenenda,  accessit,  corpusque  archiepiscopi  tunc 
defuncti,   si  non  ei  esset  voluntarie,  prout  debuit,  libe- 
ratum,    vi    rapere,    ut    licitum    fuerat,     ab    aemulorum 
justitise  manibus   intendebat. 
Their  con-       13.  Quod   autem  in    ista   materia  negligenter   scribit 
cated^^'^  ^   Willelmus    Malmesberiensis,    "  de    Gestis    Pontificum,'' 
lib.  i.  cap.  v.,^  quae  forte    aemulorum   relatu  conceperat, 
'  monachos   videlicet  Augustinianos  ex    antiqua  consue- 
'  tudine    pervicaces     fuisse     et    defimctorum     archiepi- 
*  scoporum    corpora    cum    quadam    violentia   rapuisse  ;' 
salva  pace  ejusdem,  perpenditur  limites  veritatis  trans- 
ire  ;  cum    a  tempore    fundationis    praesentis    monasterii 
Usque  ad  tempora  Cuthberti  archiepiscopi  nulla  legitur 
in  chronicis  decreto   beatissimomm  Augustini  et  Ethel- 


'  "Script,  post  Bed."  p.  198. 


S.   AUGUSTINI  CANTUARiENSIS.  329 

berti  contradictio  de  arcLiepiscoporum  et  regum  debita 
sepultura,  quae  aliquam  in  hac  parte  causaret  violeii- 
tiam  inferendam,  sed  pacifice  et  mature,  cum  maxima 
solemiiitate,  sicut  in  exitu  Israel  de  Egypto  ac  cum 
passo  Domino  extra  portara,  arcbiprsesules  post  obitum, 
sicut  et  reges,  ad  pausam  corpoream,  velut  a  strep^itu 
in  requiem,  ab  aula  in  cameram,  a  curia  in  cubicu- 
lum,  ab  ecclesia,  de  regis  palatio  fundata,  qu?e  totius 
nostri  regni  matrix  et  metropolis  ordinatur,  in  qua 
collegium  fuerat  clericorum,  ad  caput  omnium  ejusdem 
regni  monasteriorum  in  quo  nunquam  fuerat  alicujus 
sectae  liabitatio  nisi  monachorum  re9:ulariter  viventium 
portabantur. 

14.  Si  enim  in  ecclesia  ilia  metropoli  ab  ipso  beatis- farther  rc- 
simo  Augustino,  in  ipsa  translatione  regalis   palatii    in  cbjectors!^ 
sedem  archiepiscopalem,  monasterium  monachorum  crea- 

tum  fuisset,  fortassis  ibidem  tam  regum  quam  arcLi- 
prresulum  sepultura  decreta  fuisset.  Quod  si  aliquis 
objiciens  hoc  inducat  beatum  Augustinum  monachum 
extitisse,  qui  primus  Cantuariensis  archiepiscopus  fuerat, 
et  necessario  conferat  ex  hoc  sequi  sedem  sibi  coUa- 
tam,  a  palatio  regal i  monasterium  monachorum  et 
ipsa  palatii  translatione  creatum  fuisse,  ex  eodem  de 
aliorum  episcoporum  sedibus  eadem  consequentia  ap- 
parebit ;  et  sic  a  Mellito  monacho  qui  primus  fuit 
episcopus  Londoniarum  collegium  sancti  Pauli  dici 
deberet  monasterium  monachorum.  Decanus  tamen  ct 
canonici  sa3culares  ibidem  istam  ju-obant  consequentiani 
non  valere.  De  ista  enim  materia  sub  Titulo  hujus 
libri  primo,  rubrica  "  de  ecclesia  Christi/'  apertius  est 
tractatum. 

1 5.  Ut    autem    ad  proposita   redeam,  prudentissimus  Jamben's 
ille  abbas    Jambertus,  cum  ad  ecclesiam    Christ!,  more  ^f^^^^  ^'^ 

Kome  cut 

prretacto,    venisset    et    corpiLs     Bregwini    ai-chiepiscoi)i  short  by 
tumulatum  novissct,  domum  revertitur,  a])pelhitionibus  J"^/^'^'^^'^'^ 
ad  sedem  apostolicam  })ro  statu  et  ecclc8i{T3    suro  liber-  bisho|Tic. 
late  interpositis  in  hac  parte.     Monachi  autem  ecclesia^ 


330  mSTORIA  MONASTEPtll 

Cliristi  ejiisdem  venerabilis  Jamberti   abbatis   constan- 
tiam    advertentes,  timentesque   quod   si    tanti   ac  talis 
viri  magnanimitas  et  sapientia  appellationes  illas  inter- 
positas  prosequeretur,  arcliiepiscoporum    solitam    sepul- 
turam  ad    pristinam    consuetudinem,    invitis   illis,   exi- 
gente  justitia  revocaret,  in  hoc  usurpationibus  pristinis 
consulentes,  pastoris  solatio   desolati,  reverendum  Jam- 
bertiim    abbatem  eundem  in  arcliiepiscopnm  elegerunt; 
ut  sic  prsesentis   monasterii   monachi,  tanti    patris   pa- 
trocinio    destitnti,  a  prosecutione  appellationu  m  super  fol.  56,b. 
mutatione    sepultures    praedict^e    ob  Jamberti    arcliiepi- 
scopi  reverentiam  desisterent. 
/Ethelbert       16.  Hoc  enim  tempore,  quo  hsec  facta  sunt,  exequire 
bTAlric.    Etbelberti  regis  prsetacti  in  praesenti   monasterio   cele- 
brandas    fuerunt ;   cui    in    regno    successit    frater    ejus 
Alricus.     Exequiarumque  regalium  solemnitate  peracta, 
Jambert     prudentissimus  abbas  noster  Jambertus,  matura  delibe- 
o^?of  *^^  I'^tione  prreliabita  cum  senioribus  monasterii   sui,   prae- 
thearcbbi-  tactse    electioni    condescendere    pio    animo  intendebat, 
January  7    ^^     ^^^    Cantuariensem    arcliiepiscopum,    anno    Domini 
762.  DCCLXII.,   vii.   Idus  Jauuarii  ordinatur,  suscepitque  pal- 

lium a  Paulo  papa  anno  Domini  DCCLXiv.  Quod 
autem  scribit  Marianus  Scotus  in  die  Puriiicationis 
sanctse  Marine  eundem  ordinatum  fuisse,  in  hoc  non  est 
credulitas  adhibenda. 

Explicit  Titulus  xii.j  de  Jamherto  ahhate  qui  in  areJd- 
episcoimm  est  assumptus. 


S.    AUGUSTINI   CANTUATvIENSIS.  Sol 

TiTULUS   XIII. 

De  EiJielnoto  Ahhate  xii. 

1.  Ordinato  ^  igitur  in  archiepiscopiim  abbatc  Imj us  Election  of 
monasterii  Jamberto,  ad  regimen  abbatise,  more  consue-  ahbot^^ 
to,  eligitur  Ethelnothus,  anno  videlicet  Domini  DC.LXII.,  (7G2), 
qui  ab  eodem  Jamberto  fuit  arcbiepiscopo,  anno  Domini  and  his 
DCCLXIV.,  quo  anno    pallium    a    Paulo  papa   acceperat,  /^g^?^^*'^'^ 
benedictus. 

2.  Huic    autem    Etbelnotlio    abbati   dedit    OQa,  rex  Grant  of 
Merciorum,  terram  duorum  manentium  in  loco  qui    ap-  |^J^^  ^^^^^\ 
pellatur    Bewesfeld,    et    carta     sua    regia    confirmavit.  of  Mercia. 
Cujus  tenor  est  iste  : — 

Carta  Offoi   regis  Ethelnotho  ahhati   de  terra  in 

Beivesfeld. 

"  Regnante  in  perpetuum  Domino  nostro  Jesu 
"  Christo  !  Ego  OfFa  Merciorum  rex,  anno  quint o 
'•  regni  mei,  do  et  concedo  -^thelnotlio  abbati  aposto- 
''  lorum  Petri  et  Pauli^  terram  duorum  manentiinn 
"  juris  mei  in  loco  qui  appellatur  Bewesfeld,  cum 
'■  certis^  terminibus,  pro  expiatione  criminum  meorum, 
''  in  jus  proprium  libenter  concedo ;  hoc  modo,  ut 
^'  habeat  et  possideat  cum  campis  et  silvis  vel  omnibus 
''  ad  se  pertinentibus  bonis,  et  ad  pascendum  porcos 
''  et  pecora  et  jumenta  in  silva  regali  aetemaliter  per- 
"  dono ;  et  unius  caprese  licentiam  in  silva  quae  vocatur 
"  Saenling,  ubi  mea3  vadunt ;  post  obitum  vero  tuum 
"  habeas  potestatem  tradere  eam  homini  cui  tibi  pla- 
"  cuerit,  pro  seterna  redemptione  animarum  nostrarum. 
"  Si  quis  vero  regum,  quod  non  credo,  seu  principum, 
"  sive  quilibet  a  subjectis  eorum,  hanc  nostram  munifi- 
''  centia)  largitatem  infringere  vel  minuere  pnusumpserit, 


'  The  initial  letter  of  this  "  Titulus  "  contains  a  portrait,  v/hich  is  most 
probably  intended  to  represent  the  new  Abbot. 
-  ceteris  MS. 


S32  HISTORIA   MONASTERII 

*'  sciat  se  a  participatione  Domini  nosfcri  Jesu  Christi 
''  corporis  et  sanguinis  aliennm  esse  in  hoc  sseculo  ;  et  in 
''  districto  Dei  omnipotentis  judicio,  coram  Cliristo  et 
''  Angelis  ejus  rationem  esse  redditurum ;  manente  hac 
'^  cartula  in  sua  semper  nihilominus  firmitate. 

"  (**)  P^^"^  ^^^^  fis  K  sutulus  tan  gedere  to  Beasfeld : 
*'  ^Erest  on  norpe  weasSan  east  rihte  of  Ellenbeorge  . 
"  XV.  girda.  pan  on  suS  rihte  swa  Mouhnan-strecte  o]> 
"  landes  ende  :  pon  west  be  ^wille-mearce  o]?  ];one 
''  Cwichege,  suS  and  Langheges  on  pane  bradan  hege- 
"  wai  :  pon  on  Cingdene  on  abbudes-mearce,  of  ab- 
'  budes-mearce  eft  on  Ellenbeorh. 

"  »|^    Ego    Offa    rex    Merciorum    banc    donationem 
''    confirmans  propria  manu  signum  crucis  Christi  infixi. 
"  +  Ego  Jambertus  archiepiscopus  et  rector  catho- 
*'  licce  ecclesise  consensi  et  subscripsi. 
*'  4^  Signum  manus  Kynedrith?e  reginse. 
*'  t\*  Signum   manus  Egfridi  iilii  regis.  fol 

"  +  Signum  manus  Brordan  ducis. 
"  +  Signum  manus  ^deleardi  principis. 
*'  +  Signum  manus  Binnan. 
*'  +  Signum  manus  Berhtuualdi. 
"  4^  Signum  manus  ^dbaldi/' 

Interpretatio  enim  linguse  Saxonic?e  in  pr^ecedenti 
carta  ab  iilo  loco  \on  sind,  etc.,  ubi  tale  habetur  sig- 
nmn  (*^)  talis  est : — 

Hoc  modo  situantur  illse  dure  mansiones  de  Beasfeld. 
Prima  ab  occidentali  aquilone  recte  in  orientem  ad 
locum  vocatum  Ellenberg  ad  mensuram  quindecim 
virgarum.  Alia  recte  ad  austrum  ad  Moulemman- 
strate,  ubi  est  una  extremitas  ejusdem  terr^ ;  et  tunc 
ad  occidentem  ad  locum  qui  dicitur  Ewellemerke,  et 
tunc  ad  locum  qui  dicitur  Cuchavfe  ex  australi  parte 
illius  loci  qui  nominatur  Longhawes  super  latam  re- 
giam  viam.  Tunc  a  loco  vocato  Kyngdene  ad^  abbatis 
metam,  ab  abbatis  meta  retro  ad  Ellenbergh. 

>  ah  My. 


S.    AUGUSTIXI    CANTUARIEXSIS.  333 


Be  strenuitate  Offm  regis. 

3.  Erat    autem    rex  iste    OJa    nepos   pra^tacti    regis  Offa  sue- 
Merciorum  Ethelbaldi  ;  occisoque  Ethelbaldo  a  Beornre-  throne  of 
do  tyrauno  et  apud  Rependune    tumulato,  Offa  eiindem  ^^ercia. 
Beornredum    occidit,    et    super    Mercios    xxxix.    annis 
regnavit.     Hujns  enim   gesta  quisque  consider  an  s   cum 
Willelmo   Malmesberiensi,     "  de  Gestis  Regum/'  lib.   i., 

cap.  Ixix./  in  dubio  permanere  valebit,  utrum  probum 
an  improbum  reputabit  eundem ;  sic  in  illo  saevitise 
virtutibus  fuerant  palliatae. 

4.  Corpus  tamen  sancti  Albani  martyris,  quod  obscure  Eecovers 
ad  illud  tempus  latuerat,  reverenter  elevari,  et  iu   scri-  ^/st.  Al- 
nio  gem  mis  et    auro    decorato   locari    prsecepit,  basilica  ban. 
pulcberrimi  operis  ad  ejusdem  martyris  lionorem  asdifi- 

cata,  et  monacliorum  cono-recj^atione  ordinata.  Refert 
etiam  "VVillelmus  Malmesberiensis,  ''  de  Gestis  Ponti- 
ileum/'  libro  idtimo,"-  quod,  cum  rex  Offa  Batlionia3 
faerat,  admonitum  somnians  liabuit,  cumque  ad  pagum 
Bedfordensem,  juxta  illam  admonitionem,  iter  ageret  et 
venisset  prope  locum  ubi  corpus  sancti  Albani  jaceret, 
in  modum  lucentis^  faculse  lumen  super  locum  sepul- 
cliri  descendens  videbat,  noctuque  hoc  animatus  indi- 
cio  terram  undique  perfodi  fecit,  corpusque  scrinio 
collocatum  in  lumen  erexit,  monasteriumque  ibidem 
more  prjjetacto  construxit. 

5.  Dedit  etiam  OfFa  rex  domino  papa3,  vicario  sai)cti  Peter- 
Petri;  annuum  redditum  de  singulis  domibus  regni  sui.  P^"^^- 
Fecit   etiam  fossam  insignem  perpetuo  duraturam.   qua  offu's 
Walliam    a  regno    disjungeret    Merciorum,    quiB    usque  ^'^'^^' 
hodie  vocatur  OfFedich.       Vicit    enim  in  prnelio  North-  jjig  nu^e- 
umbros,  West-Saxones,  Kentenses  et  Orientales  Saxones  ^*o"s  con- 
necnon  Orientales  Anglos,  cervicem  in  tantum  erigens, 


'  "  Script,  post  Bed."  pp.  29,  30.      |        '  itigcntis  WM. 
*  Jbid.  p.  291. 


384 


HISTOEIA  MONASTERII 


Spoils  the 
arcbbisliop 
of  Canter- 
bury ; 


transfers 
the  pri- 
macy to 
Lichfield 


changes 
other  bi- 
shoprics. 


Four  only 
left  in  sub- 
jection to 
Canter- 
bury. 


Death  of 

Abbot 

Ethelnoth, 

787. 


ut    contra^ctis    inimicitiis     cum     Cantiiaritis    fastioium 
arcliiepivScoprvtiis  et  debitum  sibi  primatum  auferret. 

6.  Hac  cle  causa  sanctge  memoriDB  Jambertum  archie- 
piscopiim,  miiltis  sudoribus  fatigatum  crebraque  sedis 
apostolicse  edicta  tarn  nova  quam  vetera  proferentem, 
tandem  omnium  prrediorum  quae  intra  terminos  suos 
erant,  necnon  et  episcopatuum,  ditione  privavit. 
Adrianunx  enim  papam  verisimilibus  assertion!  bus  in 
hac  parte  diu  fatigaverat,  obtinuitque  ut  arcliiepisco- 
patus  Cantuariorum,  ad  regnum  Merciorum  translatus, 
in  ecclesia  Lichefeldensi,  contra  morem  veterum,  pone- 
retur,  omnesque  pontifices  provinci?e  Merciorum  illi 
subjicerentur,  quorum  dioeceses  istse  erant :  Wigorniensis, 
Legecestrensis,  Sumercestrensis,  Herfordensis,  et  duo 
episcopatus  apud  Orientales  Anglos,  scilicet  Elmha- 
mensis  et  Dunwicensis.  Plures  enim  episcopatus,  pro 
strenuitate  sua,  Offa  in  regno  fecerat  Merciorum,  et 
Orientales  Anglos,  occiso  rege  eorum,  invaserat.  Epi-  fol.  57,  b. 
scopatuum  vero  quidam  alias  tra,nslati,  ut  Elmamensis  in 
Norwicensem  ;  quidam  aliis  uniti,  ut  Dunwycensis  et 
Elmamensis  in  eimdem,  qui  modico  tempore  post  ad- 
ventum  Normannorum  in  Tliedfordia  fuerat,  ut  pr?e- 
mittitur  Titulo    quinto,   rubrica    "  de  conversione   regis 

^'  Orientalium  Anglorum ; "  quidam  vero  omnino  non 
extant,  ut  Legacestrensis,  et  Sidnacestrensis.  Re- 
manserunt  autem  quatuor  episcopi  archiepiscopo  Can- 
tuariensi,  Londoniensis,  Wintoniensis,  Kofensis  et  Se- 
lesiensis.  Stetit  enim  haec  perversitas  toto  piissimi 
Jamberti  tempore,  quamvis  nihil  ille,  vel  sumptibus 
vel  laboribus,  omisisset,  quo  dignitatem  sedis  assereret 
et  cupiditatem  contunderet  pervasorum. 

7.  Anno  DominicEe  Incarnationis  DCCLXXXVli.  obiit 
Etlielnotlius  bujus  monasterii  abbas  xii.,  quo  tamen 
loco  sepultus  fuerit  ignoratur. 


Explicit  Titulus  xiii.  de  Etliclnotlio  AVbate.  , 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  335 


TiTULUS   XIV. 

De  Guttardo  Ahbate. 


1.  Anno  quo    supra,   post    obitum  Ethelnoti  abbatis  Election 
Guttardus  eligitui-,  qui  a  Jamberto  arcbiepiscopo,  secim-  diction  of 
dum     sanctissimi     Augustini    decretum,     in     prsQsenti  *^<^  ^^^^ 
ecclesia  benedicitur. 

2.  Jambertus  vero    postquam  praesulatus  dignitatem  Jambert's 
magna  animi   constantia    annis   xxvii.  administraverat,  August  12 
cum  finem  yiivd   sibi   instare    conspiceret,  volens  ante-  ''89  ; 
cessorum    suorum    illegitima   reformare    statuta,  et    se- 
pulturam  episcoporum,  justitia   suadente,  ad   antiquam 
consuetudinem  revocare,  jussit  ut  post  obitum  suum  ad 
ecclesiam  Apostolorum  Petri  et  Pauli,  ubi  omnes  sancti 
prsedecessores  sui    requiescebant,  corpus  suum  sepelien- 

dum   deferretm\     Eo  igitur   anno   Domini  DCCLXXXix.,  and  burial 
pridie  Idus  Augusti    defuncto,    prseceptmn    ejus    adim-  ^^  ^}'  '^^^~ 
pletum  est,    corpusque    ejus  in  capitulo   sepultum    fuit. 
Cujus  tumuli  epitaphium  tale  datiir : 

"  Gemma  sacerdotum,  decus  a  tellm-e  remotum, 
Clauditur  liac  fossa  Jambertus,  pulvis  et  ossa. 
Hac  sub  mole  cinis,  sed  laus  tua  nescia  finis: 
Incola  nunc  coeli,  populo  succurre  fideli/' 


De  j^thelardo  Archie]-)iscopo. 

3.  Huic  succesMt  ^^Ethelardus,  Wintoniensis  episcopus,  ^^thelard, 
vir    excellentis    industrial    qui    abbas    fuit    monasterii  jj,.(.]j_ 
Malmesberiensis  ante  Cuthbertum.     Hie  vero  de  ti*ans-  bishop  ; 
latione   sepultura3    arcliiepiscoponun    contra   sanctissimi 
Augustini   decretum  rcgi   Cantia)  Alrico   sollicitudinem 


336 


HISTORIA  MONASTERII 


anxious  to 
recover  the 
dignity  of 
his  see. 

This  re- 
covery in 
part  effec- 
ted by  the 
influence 
of  Egfrid. 


Alcuin's 
observa- 
tions re- 
specting 
Egfrid. 

Kenwulf 

replaces 
Canter- 
bury in  its 
old  pre- 
eminence. 


All  praise 
due  on 
this  ac- 
count to 
-(Ethelard. 


nuUam  gessit ;  magis  ecclesiasticae  utilitati  innitens,  ut 
honor  pristinus  arcliiepiscopatus  per  OfFam  prsetactum 
regem  Merciorum  injuste  ablatus  fieret  restitutus. 

4.  Ob  hiijus  enim  Atlielardi  reverentiam,  Egfredus, 
filius  Offse,  quern  pater  adhuc  vivens  in  regem  junctum 
constituit  successorem,  plura  ecclesiarum  privilegia, 
qu^e  genitor  abstulerat,  revocavit,  prsediumque  a  pr?efato 
monasterio  Malmesberiensi  ablatum  in  manum  Cuth- 
berti  tunc  illius  loci  abbatis  reddidit.  Cantnariensis 
itaque  ecclesise  honorem  idem  Egfredus  in  manus  ejus- 
dem  Atlielardi  restituisset,  nisi  eum  sseva  mors  de 
medio  t oiler e  properasset.  De  cujus  morte  sic  scribit 
Albinus  :  ''  Non/'  inquit,^  ''  arbitror,  quod  nobilissimus 
''  juvenis    Egfrid  us    propter    peccata   sua    mortuus   sit, 

"  sed    quia   pater    suus   pro    confirmatione    regni    ejus    foi.  53, 
''  multum  sanguinem  effundebat." 

5.  Post  quatuor  itaque  menses  Kenwlphum  quinto 
genu  nepotem  Pendae,  ex  fratre  Kenwalcliio,  OfFa  regem 
constituit  Merciorum.  Hie  enim  Kenuulphus,  monitis 
Atlielardi  arcliiepiscopi  et  Eambaldi  arcliiepiscopi  Ebo- 
racensis  quantum  nefas  antecessor  commisisset  ecclesise 
Cantuariensi  edoctus,  antiquitatis  morem  in  statum 
pristinum  reparavit.  Ad  Leonem  enim  papain,  successo- 
rem  Adriani,  missis  sua  et  omnium  episcoporum  Anglise 
epistolis,  ipso  ^tlielardo  legationem  administrante,  ea 
qu8e  petiit  adquisivit.  .^tlielardo  igitur  arcliiepiscopo 
non  solum  Cantia  ingentis  beneficii  est  obnoxia,  quod 
eam  ad  pristinam  dignitatem  suis  suscitaverit  meritis, 
verum  etiam  tota  Anglia  quam  degeneri  sedi  substerni 
passus  non  fuerit,  nee  degeneri  sepultura3  archiepisco- 
porum  a  duobus  tantum  prsedecessoribus,  Cutliberto 
videlicet  et  Bregwino,  usurpatee  non  favit. 


'  This  letter  of  Alcuin  to  Osbert 
is  missing  (cf.  0pp.  I.,  229,  n.  '')  ; 
but  the  extract,  as  here  given,  ap- 


pears in  William  of  ^Talmcsbury, 
'■De  GestisRegum,"lib.  I.  ("Script, 
post  Bed."  p.  33;. 


S.   AUGTJSTINI   CANTUAPJEXSIS.  837 


De  ohitu  Air  id  ultimi  regis  Cantice. 

6.  Anno  Incarnationis  Dominicse  Dccxcv.,  obiit   rex  Death  and 
Cantise  Alricus,  tertius  filius  Withredi,  anno  regni  sni  ^i^^^  2^^ 
xxxiv.     Quod  autem  in   prsesenti  non   sepeliretur    mo- 
nasterio  nusquam  legi,  nee  de  aliquo  alio  rege   Cantise 

post  Etlielberfcum,  excepto  Edberto,  fratre  seniore  ejus- 
dem  Alrici,  qui,  ut  preetactum  est  Titulo  xii.,  rubrica 
''  de  oBitu  Edberti  regis,"  in  monasterio  Raculverensi 
sepultus  fuit. 

Quod  post  ohitum  Alrici  nobile  germen  regum  Cantice 
exaruit,  et  intrusores  per  tyrannidem  regalihus 
insignihus  ahutehantitr. 

7.  Post   mortem   vero   Alrici   nobile    o*ermen    reerum  Failure  of 
Cantise  exaruit,  quod  ab  anno    Domini  CCCCXLIX.,    quo  1^1^]^ 
Hengestus  et  Horsa  venerant,  annis  cccxlv.  absque   in- 
terruptione    manebat,    excepto    quod,    ad    spatium    sex 
annorum  Eaduualla   causante   cum   Mulone   fratre    suo, 

prout  sub  Titulo  octavo  preetactum  est,  procellosis  bel- 
lorum  turbinibus  fuerat  interruptum.  Usurpationem  Usurpers 
enim  Ercomberti  fratris  Ermenredi,  iilii  Edbaldi,  sub 
Titulo  vi.  prsetactam  pro  interruptione  germinis  Cantiae 
non  reputant  clironicse,  eo  quod  de  eodem  regali  ger- 
mine  post  tarn  liorribile  facinus  successere  bseredes. 
Sed  post  mortem  regis  Alrici  in  tantum  sanguis  Cantise 
effriguit  generosus,  ut  quisque,  cui  vel  lingua  divitias, 
vel  fictio  favorem  vel  terrorem  comparaverat,  ad  tyran- 
nidem anhelaret,  et  regalibus  insignibus  attentaret  abuti. 

De  intrusione  Ethelherti  post  mortem  Alrici, 

8.  Anno  enim  Domini  DCCXCVII.,  in  regnum    CantliX}  iEthelbert, 
quidam    alienigena,   nomine  Etlielbertus,    intrusit.     Qui  il™'"!',f 
cum  psene  per  biennium  imperitarct,  contra  Mercios  proe-  usurper, 

y  797. 


OOQ 


HISTORIA  MONASTERII 


lians,  ab  eisdem  captiis.  ^dnculis  maiins,  corpus  captivitati 
His  fate.  pn^bebat.  Sed  non  multo  post  Kenwlpluis,  rex  Mercio- 
rum  prgetactus,  liumana  miseratioiie  iiiollitiis,  eundem 
solvendum  apud  Wincliecnmbam  duxit,  et  in  ecclesia 
ejusdem  monasterii,  quam  ipse  cedificaverat,  ipsa  dedica- 
tionis  die,  suse  captivitati  ^  memorabile  clementiee  regime 
spectaculum  exliibebat.  Sic  enim  ab  hostibus  laxatus 
ad  partes  Canti^B  est  reversus,  sed  a  proceribus  non 
receptus,  quo  fine  interiit  nunquam  memini  me  Jegisse. 


Cuthred, 
the  usurper, 
798. 


Tendency 

of  the 
English 
language 
to  corrupt 
the  old  for- 
mations. 


Cuthred's 
vain  at- 
tempt to 
secure  the 
allegiance 
of  the 
people. 


De  intrusione  Cuthredi  'post  MhelhevHim. 

9.  Anno  Dominica3  Incarnationis  DCCXCYIII.,  ejusdem 
pra?tactpe  calamitatis  et  facinoris  lieeres,  Cuthredus  solo 
nomine  successit.    Aderat  enim  ille  apud  Wincliecumbam 

in  ilia  dedicationis  solemnitate  pr^etacta,  Kenwlphi  regis  fol.  58  b. 
munificentise   applausor,    quern    ille    Cantuaritis   regem 
loco  pr?efecerat   Ethelberti  prsetacti,  cognomento  Wren, 
qui    ab    aliquibus    chronicis   nominatur    Egbrithus    sive 
Egbertus,  qu^  idem  sunt. 

10.  Et  nota  quod  hoc  nomen  Ethelbertus  plerumque 
corrumpitur  a  scriptoribus ;  pro  quo  ponuntur  ilia  duo 
nomina  prgetacta,  et  nonnunquam  Edbertus ;  et  sic 
aliquando  per  metathesimj  aliquando  per  syncopam, 
talia  nomina  transformantur.  Mos  enim.  est  barbaricre 
locutionls  et  maxime  Saxonum,  verba  ac  nomina,  etsi 
non  transponere,  transformare  tamen  apocopando,  ac 
ssepius  syncopando  :  ut  pro  Thoma  Tomme  sive  Tom- 
lin ;  pro  Joha^nne  Jankiii  sive  Jacke ;  et  in  omnibus 
talibus  apocopce  et  syncopse  quasi  apponuntur  epen- 
tliesis  et  paragoge ;  unde  talis  corruptio  barytona  vi- 
tium,  ut  mihi  ^^[detur,  inexcusabile  comprimit,  cum  im- 
proprietas  excusabilis  approbari  non  poterit  per  figuras. 

11.  Cuthredus  igitm*,  Ethelberto  expulso,  rex  efiicitur 
Cantiae,  cui  tamen  incolae  non  parebant,  per  octo  tamen 
annos  vindicans  cum  \indicta  dominium  sibi  datum. 

'  captiuati  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEXSIS.  S3 9 


De  ohitu  jEthelardi  archiepiscopi. 

12.  Anno   Incarnationis  Dominicas  DCCCII.,  obiit  pice  Death  of 
memorioe  iEthelardus  arcbiepiscopus,  vir,  post  nostrre  gen-  ^^^heiard^ 
tis  protodoctores,  reliquis  Cantuarise  archiepiscopis  pra3-  802  ; 
fei^endus ;  cum  profecto  excellentius   sit  restaurare  dig- 
nitatem amissam  quam  conservare  paratam.     Hie  enim 
unicuique    volens    qnod    snum    erat,    dictante    justitia, 
reddere,  quasi  perplexus  ob  sepulturse  archiepiscoporum 
translationem   manebat,    eligens   potius   in   illo    monas-  interred  at 
terio,  in  quo    ordinem   profitebatur  monachicum,  sepe-  ^u^  "^^^" 
liri,    quam    prsesentis    monasterii   libertatem    antiquam 
cassare. 

13.  De    quo    Willehnus    Mahnesberiensis,  lib.  i.    '' de  Testimo- 
''  Gestis  Regum/^  cap.  Ixxvi.,  sic  scribit :    "  Hunc/'  in-  pectino- 
quit/     "  abbatem    Malmesberiensem    ante     Cutbbertum  ^ini. 

''  fuisse  constans  opinio  asseverat ;  hoc  argumenti  as- 
"  sumens  quod  defunct um  se  eo  loci  tumulari  fecerit." 
Si  quis  autem  scire  voluerit  quantse  fuerit  reverentia} 
et  sanctitatis,  legat  epistolam  Leonis  pap?e  tertii  regi 
Kenwlfo  transmissam,  quam  in  libro  "  de  Gestis  Re- 
"  gum "  primo,  cap.  Ixxi.^^  Willelmi  Malmesberiensis, 
et  in  pluribus  aliis  reperiet  chronicis,  in  qua  notatur 
sanctissimus,  peritissimus,  bonis  ornatus  moribus.  Deo 
et  liominibus  dignus.  Et  quasi  in  iSne  ejusdem  epi- 
stol?e  idem  Leo  subjungit  :  "  De  venerabili/'  inquit, 
"  iEthelardo,  jam  fixcto  arcliiepiscopo  Doruvernensis 
''  ecclesise,  sicut  a  nobis  [poposcit]'^  vestrorum  pr?e- 
"  sulum  excellentia,  ut  ei  justitiam  faceremus  de  ipsis 
''  dioecesibus  suis,  tam  episcoporum  quam  monaste- 
*^  riorum,  quibus  illicite,  ut  cognovistis,  exspoliatus. 
"  est,  et  a  venerabili  sede  ejus,  quas  dudum  tenuit, 
"  ablato}    sunt ;    nos  per  omnia   enucleatius  spectantes  ** 


I   u 


Script,  post  Bed.,"  p.  33. 
Ibid.  pp.  30-32. 


^  Supplied  from  WAf. 
'  Irntivanlcs  WAf. 

y  2 


340 


HISTORIA  MONASTERII 


"  in  sacro  scrinio  nostro,  reperimus  sanctum  Grego- 
''  rium,  pro3decessoren\  nostrum  in  ipsa  sancta  sede,  ^ 
"  omnem  integre  -  ipsam  parocliiam,  numeroque  duo- 
"  decim  beato  Augustino  archiepiscopo  ^  tradidisse  et 
"  confirmasse  episcopos  consecrandos.^  Unde  et  nos, 
"  veritate  ipsa  reperta,  ordinationes  sen  coniirmationes  ^ 
'•  nostra  apostolica  auctoritate  illi  in  integro,  sicut 
"  antiquitus  fuerunt  constitutae,  reddidimus  et  privile- 
"  gium  confirmationis,  secundum  sacrorum  canonum 
"  censuram,  ecclesise  su?e  tradimus  observandum/'  Haec 
ibi. 

14.  Tenor  enim  bujus  epistolee  arguit  et  declarat 
beatissimum      Jambertum,     -^tbelardi     prsedecessorem, 

uEthelard.  quantum  ad  arcbiepiscopatus  integi'am  possessionem 
exulem  extitisse,  et  peritissimum  ^thelardum  in  eun- 
dem  arcbiepiscopatum  integraUter  restitutum  fuisse. 

15.  Huic  successit  Wlfredus,  qui  vestigiis  Cutbberti 
et  Bregwini  adbserens,  cum  tempus  sibi  opportunum 
conspiceret,  sepulturam  arcbiepiscoporum,  antiquitus 
debitam,  a  pr?esenti  monasterio  satagebat  transferre, 
prout  inferius  manifeste  patebit. 


Rights  of 
the  see 
restored  to 


Succeeded 
by  Wul- 
fred. 


fol.  59. 


Death  and 
burial  of 
Abbot 
Guttard, 
803. 


De  ohitii  Guttardi  ahhatis. 

16.  Anno  DominicEe  Incarnationis  DCCCIII..  obiit 
Guttardus  bujus  monasterii  abbas  xiii.,  et  in  praesenti 
ecclesia  cum  suis  Sanctis  prsedecessoribus  sepelitur,  quo 
autem  loco  sepultus  fuerit  non  babemus. 


Explicit  Titulus  xiv.  de  Guttardo  ahbate  xiii. 


'  171  .  .  .  sede']  wanting  in  WM. 
'  omnem  integre']  in  integro  W^I. 
'  WM.  adds  sincello  suo. 


^  consecrandi  "WM. 

^  ordinatione  et  confirmatione  MS.  j 
where  eas  is  also  added  after  micto- 
ritate. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  341 

TiTULUS  XY. 
De  Cunredo  ahhate  xiv. 

1.  Anno  quo  supra,  post  mortem  Guttardi,  Cunredus  Cunrcd, 
hujus    monasterii    monachus,    modo    et    forma    S{T,»pius  ^^^^^^ 
prseiiotatis,  eligitur  in  abbatem.     Hujus  enim  regiminis 
anno    secundo,    Kenwlphus    praetactus,    rex    Merciorum, 
qui,  ut  prremittitur,    dignitatem    Cantuariensis  ecclesia3 
labefactam,    restituit    Athelardo.       Huic    etiam  monas-  Munificence 
terio,  quod  caput  omnium  hujus  regni   monasteriorum  ^^^^-^ 
didicerat  extitisse,   terram  xx.   aratrorum,    in   loco    qui 
vocatur     Westrelenham,    cum   omnibus    ad   eam   perti- 
nentibus  donavit,  cum  xiii.  dennis  ^  glandis  portantibus, 
et  aliis  commoditatibus,  prout  in  carta  sua  regia  attes- 
tatur.     Cujus  tenor  est  iste : — 

2.  Cartel  Kenwlphi  regis  de  Westrelenham. 

^'  In  nomine  Redemptoris  mundi !  Ego  Kenwlf 
*'  gratia  Dei  rex  Merciorum,  et  CuthreS  rex  Cantiae, 
*'  Divino  ducti  amore,  et  consanguinitatis  nostro  com- 
"  muni  propinquo,  Cunredo  abbati  seterna  donatione 
"  concedimus  terram  viginti  aratrorum  in  provincia 
*'  Cantise,  in  loco  qui  vocatur  SeJ^estraleanliam,^  cum 
"  omnibus  scilicet  rebus  ad  eam  recte  et  rite  pertinen- 
'*  tibus,  cum  campis,  silvis,  pratis,  pascuis,^  aquis,  juxta 
*'  antiquos  terminos,  sicut  antecessores  ejus  comites 
^'  habueiTmt ;  et  tresdecim  denberende  on  Andrede  ad 
"  illam  terram  antiquo  jure  pertinentia,  primum  scilicet 
*'  est  M?epulterhirst  ;  secundmn  FriSSingden  ;  tertium 
''  FriSesleali ;  quai-tum  Cumbden ;  quintum  Snatting- 
''  den  ;  sextum  Wiflahirst ;  septimum  alter  Mapulter - 
"  hirst;  octa\^im  Babbingden ;  nonum  alter  Babbingden; 
''  decimum    tertia    Babbingden ;     imdecimum     Tuidafa, 


'  (lennes  MS. 

-  Perhaps  an  error  of  the  scribe 
for  se  nestra  Lcanhani. 


inistiiris  KC.  (I.  229). 


342 


IITSTORTA  M0NA.STER1I 


A.D.  804. 


liirst ;  duodecimum  Plussiiiglierst ;  tei-tium  decimum 
FriSseleali,  et  F?er'eden.  Sub  liac  quoque  conditione 
lianc  terrain  prsedicto  Cunredo  donabimus,  uti  quain- 
diu  vivat  feliciter  perfruatur,  et  post  ejus  obitum 
cuicumque  voluerit  liberum  arbitrium  habeat  ad  do- 
nandum  illam  terram  in  perpetuum  possidendam. 
Et  ab  omni  sreculari  servitio  regum  seu  principum, 
vel  etiam  pr^efectorum,  concedimus  prsedictam  terrain 
liberam  esse  in  perpetuum,  exceptis  his  tribus  tan- 
tiimmodo  rebus,  id  est  expeditione,  et  pontis  in- 
structione,  et  arcis  munitione.  Si  quis  vero  regmm 
vel  principum,  seu  prsefectorum,  banc  libei'tatem  in- 
fringere  voluerit,  sciat  se  separatum  esse  in  die  Ju- 
dicii  a  consortio  sanctorum,  nisi  digne  emendaverit 
ante  reatum  suum. 

•'  Actum  est  anno  adventus  Domini  DCCCiv.,  Indictione 
xii.,    et    regni    nostri    anno  viii.      Testium    qui    banc 
pr?edictam     donationem    consentientes    signo    sanctce 
crucis  munierunt,  exprimuntur  nomina. 
*'  Ji^  Keneuulf  rex  dabo  mercedem. 

"  j^  Wlfredus  archiepiscopus. 

"  4-  Ceahveard  dux. 

«  1^  1  Wlflieard  pra?positus. 

"  J^  E6ri'S  i-egina. 

'•  -f-  Kynbelm  dux. 

"  +  Bearnliard  preepositus. 

"  +  CudreS  rex. 

'-'  +  Tiduulf  dux. 

"  j^  SwySun  comes. 

''  J^  Alduulf  episcopus. 

"  JU  Wico-a  dux. 

"  *{-  Sigbeard  comes. 

"  .i-J,  Denebertli  episcopus. 

"  '^  iEdilli^eb  comes. 


fol.  53  b. 


'  The  " signum  crucis  "  wanting  in  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEXSIS.  813 

"  jj^  Cyga  comes. 
"  +  Heaberth  dux. 
"'  <^  Osuulf  comes. 
"  i-f-  BeartnoS  comes. 
"  -J-  BeornoS  dux. 
''  +  iEcked  pr?epositus." 

3.  Hie    enim  .Keniuilplius    pater  fiiit  sancti  Kenelmi  Murder  of 
regis  et  martyris,    qui    patri  in  regno    Merciorum    sue-       ^^^^'-^  • 
cessit ;    quern    quidam    Heskebertus    nomine,  instigante 
sorore    Kenelmi    Quendreda,  in  silva  condensa  occidit.  ^ 
Hunc  lucis    columna    ad    coelum  erecta  prodidit.      Hu-  Miraculous 
jus    etiam    martyrii    locus,    per    cartam    am-eis    litteris  of\^]^J  spot 
Anglice    conscriptam,    columba  coelitus  afferente,  Romse 
super    altare    sancti    Petri  coram    papa    demissam,  et  a 
quodam  Anglico  tunc  praesente  interpretatam,  innotuit. 

Fuit  autem  scriptura  talis : — 

"  At  Clent  in  Coubache," 
Kenelm  kene^  beam 
Liytli  under  J?orn, 
Heuyd  beweuyd."^ 

Quod  Latine  datm*  intelligi  isto  modo,  viz. : — 

"  In  Clent  sub  spina  jacet  in  Convalle  Bovina 
Vertice  privatus  Kenelmus  fraude  necatus." 

4.  Corpore  enim  sancti  Kenelmi  ad  tumulandum  dclaLu,  Pnnish- 
necis  autrix  Quendreda,  soror  sua,  ad  vocem  canentium,  1"-"*  ?^ 

,.  p  .  1       .   .         Quendre- 

caput  extulit  per  fenestram,  et  ut  canentium  la^titiam  da. . 
interpolaret,  Psaimmn  ilium,  "  Deus  laudem,''  suie  nequi- 
tisD  prsestigio,  retrograde  decantabat ;  qu;i}  subito  oculos 
amisit  sanguine  profluente.  Ad  cujus  vindictre  recor- 
dationem  signa  cruoris  adhuc  patent  eodem  Psalterio 
quod  tenebat. 


'  Cf.  Clironicon  J.  Bromton,  col. 
777  ("  Scriptorcs  x."). 
2  Coudale.  Ibid. 


^  liiiKjis.  Ibid. 

*  hcd  hyreved.  Ibid 


344 


HISTOIUA  MONASTERII 


De  expulsione  Cuthredi,  qui  regno  Cantice  octo  annis 

intrusit 


5.  Anno  itaque  Dominicse  Incarnationis  DCCCVI.  periit 


Cuthrcd 

dred  usur-  Cuthredus  intrusor  in  regnnm  Cantise,  cui  ejusdem  faci- 
pers.  noris  ct  calamitatis  fait  hseres  Baldredus.^ 

^^  •^  ^  *  ^ 


* 


* 


* 


Death  of 
Abbot 
Scotland, 
Sept.  3, 

1087. 


[TiTULUS  XLIII.] 

De  ohitu  Scotlandi  ahbatis  xlii. 

Anno  Domini  m.lxxxvii.  obiit  Scotlandus  hujus  mo- 
nasterii  abbas  quadragesimus  secundus,  iii.  Nonas  Sep- 
tembris,  sepnltusque  est  in  capella  de  Cryptis  ante 
ostium  cancelli,  in  loco  ubi  prius  rex  Edbaldus  eccle- 
siam  Sanctse  Marise  fundavit. 


"  Abbas  Scotlandus  prudentibus  est  memorandus  ; 
Huic  libertates  cassse  renuunt  dare  grates/' 

Explicit  Titulus  xliii.  de  Scotlando  ahhate. 


fol.  62. 


•  The  narrative  breaks  off  at  this 
point,  but  is  resumed  after  two  blank 
leaves,  into  which  the  Writer  may 
have  intended  to  compress  the  his- 
tory of  the  next  two  centuries  and  a 
half.  The  little  that  is  known  re- 
specting the  fortunes  of  St.  Augus- 


tine's abbey  during  this  interval 
must  be  gathered  from  the  "  Chro- 
nologia  Augustinensis,"  prefixed 
to  the  present  volume,  and  from 
Thome's  Chronica  (coll.  1776- 
1791). 


S.   AUGUSTINI   CAXTUAKIENSIS. 


345 


TiTULUS  XLIV. 


De   Widone  ahhate  xliii. 

1.  Axxo  quo  supra,  mortuo  abbate  Scotlando,  Lanfran- Archbishop 
cus  archiepiscopus,  mtendens  pr^esens  monasterium  suae  desl'^n 
Bubdere  ditioni,  unum  de  monachis  ecclesi^e  Christi  nite-  ^v^^  /he 
batui'  in  Scotland!  prteficere  successorem.     Hujus  tamen  the  monas- 
rei  executionem  ad  tempus  dimittere  compellebat  mors  *^^* 
regis  Willelmi  apud  Rotliomagum,  v.  Kalend.  Octobris,  Sept.  27. 
relata,   qui    apud  Cadonum    allatus  in  magna  ecclesias- 
ticorum  frequentia,    laicorum  vero  modica,  sepultus  est. 
Henricus    enim    filius    ejus,  qui  solus  ex  liberis  aderat,  Behaviour 

.,  '^^>'         >    '  M  '      ^  •  i  of  the  sons 

cuidam  miiiti  patris  sepulturam  m  loco  quem  mvaserat  of  William 
inhibenti    ne    pausare    deberet,    centum    libras    argenti  ^^^  Con- 
pei-solvit.     RobertiLs  vero  primogenitus  ejus  in  Francia 
patriam  debellabat,  quem  pater  regno  Angli^e  constitu- 
isset  haeredem,    nisi    quod  se   adhuc    vivente    Norman- 
niam  sibi  negari  moleste  ferens  in  Italiam  abiit,  ut  filiam 
Bonifacii    marchionis    in    matrimonio    sumeret,    et    sic 
patri    validius    repugnaret.      Sed    liac    spe    frustratus, 
Philippum  regem    Francorum    contra  patrem    excitavit, 
ob    quam    causam    paterna    benedictione    et   haereditate 
cassatus  post  mortem  patris  regno  Anglise  caruit,  ducatu 
Normannise  vix  retento.     Willelmo    enim  secundo   filio 
suo  Angli?e  monarcliiam    allegavit ;    Henrico   lilio    suo 
possessiones  maternas  et  thesauri  copiam  commendavit.  Coronation 
Willelmus  vero  absque  mora   antequam    pater   exspira-  i^yfyg  a\^"* 
verat  re  versus  est  in  Angliam,  utilius  ducens  suis  pro-  Westmin- 
j)riis  commodis  in  posterum  prospicere  quam  patris  exe-  26^io87. 
quiis   interesse.      Venit   igitur   in    Augliam   festinanter, 
et  V.  Kal.  Octobris,  die  Dominica,'  apud  Westmonaste- 


•  The  'v.Kal.Octob;  (Sept.  27,) 
•was  not  a  Sunday  in  1087  :  hence 


the  marginal  correction  to  Sept.  26. 
Sec  Nicolas,  Chron.,  p.  295,  note. 


846 


HISTORIA   MONASTERII 


Resistance 
ofiFered  to 
Lanfranc 
by  the  Au- 
giistinian 
monks  ; 


and  their 
eventual 
election  of 
Abbot 
Wide. 


rium  a    Lanfranco    praetacto  Cantuariensi  arcbiepiscopo 
consecratus  est  in  regem. 

2.  A  quo  statim  Lanfraiicus  collationem  prgesentis  ab- 
batise  constanter  petiit  sibi  dari.  Non  tamen  quod 
petiit  obtinuit,  eo  quod  monachi  praesentis  monasterii 
domino  regi  sua  privilegia  demonstrabant,  ex  quibus 
iiquide  regio  conceptui  apparebat,  quod  electio  abbatis 
monachis  praesentis  monasterii,  tam  de  jure  communi 
quam  de  speciali  privilegio  pertinebat.  Lanfrancus 
igitm^  prospiciens  votum  suum  ex  parte  regis  fru stra- 
tum, tam  precibus  praeviis  quam  j)retiis  pecuniarum 
promissis,  instantissime  a  monachis  praesentis  monas- 
terii postulavit,  ut  aliquem  de  monachis  ecclesise  Christi 
eligerent  in  abbatem,  promittens  se  amicum  prsestan- 
tissimum  futurum,  si  vota  ejus  complere  ducerent  in 
hac  parte.  Sed  monachi  Augustinenses  prudent er  ani- 
madvertentes  fel  sub  melle  latere,  pecuniam  Lanfranci 
cum  precibus  praeviis  parvipendentes,  accepta  a  rege 
licentia,  monaclium  praesentis  monasterii,  moribus  et 
litteratura  insignem,  nomine  Wydonem,  elegerunt  libere 
in  abbatem.  Lanfrancus  vero  maxima  indignatione 
commotus,  prsedictum  Widonem  electum,  secundum  ^ 
[tenorem  privilegiorum  suorum,  benedicere  aliquamdiu 
recusavit]. 


* 


* 


* 


'  The  following  clause  is  supplied 
from  Thome,  col.  1793,  in  order  to 
complete  the  sentence.  The  regular 
history  of  our  Author  comes  to  an 
abrupt  conclusion  at  this  point.  The 
next  folio  (G3)  contains  a  very  fine 
coloured  drawing  of  the  high  altar 
of  St.  Augustine's,  adverted  to  above, 
p.  286,  n.  1.  One  of  the  accompany- 
ing descriptions  of  the  drawing  is  as 
follows  : — "  Anno  Domini  m.xci., 
pontificatus  Urbani  papae  II.  tertio, 
Willelmi    II.    regis    Angliec     post 


Conqucstum  quinto,  anno  vero 
Wydonis  abbatis  et  tempore  vaca- 
tionis  archiepiscopatus  Cantuarise, 
post  obitum  Lanfranci  anno  tertio, 
nova  ecclesia  per  Scotlandura  ab- 
batem incepta  et  per  AVidonem  per- 
fecta,  translatiim  est  corpus  sancti 
Augustini  cum  corporibus  aliorum 
sanctorum  a  loco  quo  prius  in 
prima  ecclesia  jacuit,  usque  ad  locum 
ubi  modo  jacet,  per  Gundulfum 
episcopum  Rofensem." 


S.    AUGUSTINI   CANTUARIEXSIS.  34:7 

PPvIVILEGIA      COXCESSA      ET      C0XFIE:NUTA,      TtEOXAXTE 
WiLLELMO    COXQUESTORE. 

fol.  64.         AVillelmus  Conquestor,  postquam  pliira  bonn  abstiilit, 
plura  reddidit  et  cartis  confirmavit, 

1.  Carta  WiUelmi  regis  Conquestoris  de  saca  et  socna. 

"  WiLLELM  king  gret  mine  biscopes  and  mina  eoiies 
''  and  ealle  mine  Jegnas,  Frencisce  and  Englisce,  on 
"  pan  scyran  ];er  sanctus  Augustinus  hef5  land  iime, 
'•'  freonlice,  and  ic  cy8e  eow  J^at  ic  habbe  gennnan 
"  Gode  and  sancte  Augustine  and  Jam  hirede  J'e^  Jerto 
"  liyreS,  pat  liieo  bien  heore  sace  weorSe  and  lieora 
"  socna,  and  griS-biyces,  and  liam-socna,  and  forstalles, 
''  and  in&ngenes-peofes,  and  flemene-fermSe  ofer  lieora 
*'  agene  men,  binnan  burgh  and  butan,  toUes  and 
''  teames,  on  strande  and  on  streame,  and  ofer  swa  fele 
''  Jegna  swa  ic  heom  togeleten  habbe  :  and  ic  nelle 
'•  pat  anig  man  anig  ping  peor  onteo,  butan  heom  and 
"  here  wicneres^  pe  hyo  hit  beotecen  Avillan  ;  for  pani 
'•'  pe  ic  habbe  forgifen  Gode  and  sancte  Augustine  pas 
"  gerihte  minne  sawle  to  alysednesse,  calswa  Eadword^ 
*'  king,  min  meg,  a?r  efde ;  and  ic  nelle  gepafian  piet 
"  a^nig  man  pis  abrecan  be  minan  frendscipe.  God  eow 
"  gehelS.     Amen." 

2.  Carta^  regis  Willehni  Conqiiedoris  de  saca  et  socna 

et  aliis  Uhertidihvs. 

"  Ego  AVillolmus  rex  saluto  omnes  meos  ejiiscopos  et 

*'  comites    et    omnes    moos    optimates,    Francigenos    et 

"  Anoflicos,  in  illis  comitatibus  ubi  sanctus  Aucrustinus 

*'  terram  habet.      Notum    vobis  esse  me  volo  annuisse 


•  we  MS. 

-  hicncics  MS. 

^  Eadivouwd  MS. 


^  This  charter  is  only   a   Latin 
form  of  the  preceding. 


848  HISTOEIA   MOXASTERII 

'•'  sancto  Augustino  suaeque  congregationi,  ut  habeant 
"  suum  sake  et  sokne,  et  pacis  fracturam,  et  pugnam 
"  in  domo  factam,  et  viee  assaltuS;  et  toes  in  terra 
"  sua  captos,  et  latronum  susceptionem,  super  suos 
"  proprios  homines  intra  ci^itatem  et  extra,  et  thelo- 
"  neuni  ^  in  littoribus  et  in  marinis  fluctibus,  et  quod 
"  Anglice  dicitur  teames,  et  super  omnes  allodiarios 
"  suos.  Et  ego  nolo  consentire  ut  aliquis  de  aliqua 
"  re  se  intermittat,  exceptis  semetipsis  et  suis  prse- 
"  positis  quibus  ipsi  commiserunt,  vel  committere  vo- 
"  luerint.  Concedo  enim  istas  recti tudines  Deo  et  sancto 
"  Augustino,  meae  animse  ad  redemptionem,  sicut  ^Ed- 
"  wardus  mens  consanguineus,  et  sui  antecessor es  reges 
"  fecerunt.  Et  ego  nolo  consentire  ut  aliquis  istud 
"  frangat,  qui  de  mea  amicitia  curet.     Yalete/' 

3.  Carta  Willelmi  regis  Conquestoris  de  decimis  de 
Faversham  et  Middletone, 

"  In  nomine  sanct?e  et  individuse  Trinitatis,  Patris 
"  et  Filii  et  Spiiitus  Sancti  !  Ego  Willelmus,  ineffabili 
"  Dei  providentia,  rex  Angiorum,  ex  his  quae  Omni- 
"  potens  Deus  sua  gratia  mihi  largiri  est  dignatus, 
"  qusedam  concedo  ecclesise  sancti  Augustini,  qu£e  sita 
"  in  suburbio  lu'bis  Cantuarise,  pro  salute  animae  mese 
"  et  parentum  meorum  praedecessorum  et  successorum 
"  haereditario  jure.  Hsec  sunt  ecclesise  et  decimse  dua- 
"  rum  mansionum,  videlicet  Faversham-  et  Middeltima, 
"  ex  omnibus  redditibus  qui  mihi  redduntur,  ex  his 
"  mansionibus  et  omnibus  ibidem  appendentibus,  terra, 
"  silva,  pratis,  et  aqua,  excepta  decima  meUis  et  gabli 
"  denariorum.  H?ec  omnia  ex  integro  concedo  sancto 
"  Augustino,  et  abbati  et  fratribus,  ut  habeant,  teneant, 
"  possideant  in  perpetuum.      Si  quis  autem    huic   nos- 


et  thdonewn]  setheloneum  MS.     \      '  Flaversham  MS. 


S.  AUGUSTINI   CANTUAPJENSIS. 


349 


trfe     donationi    contraire     prsesumpserit     anatliemati 

subjaceliit. 

"  +  '  Ego  Willelmus  rex    Anglorum    liuic  donationi 

subscribe. 


+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 


Signum  Rodberti. 
Signum  Willelmi  prresulis. 
Signum  ^dwini. 
Signum  Willelmi  Malet. 


Sio'num  Arfasti  cancellarii. 

Signum  Gosfridi  vicecomitis. 

Signum  Gisleberti  Maminot. 
"  Anno  ab  Incarnatione    Domini  M.LXXII.  ^  facta  est 
hiBC  donatio,  in  villa  quae  dicitur  Windesore/' 

Carta  regis  Willelmi  Conquestoris  de  octo  iDrcehendis 

de  N'ywentone. 
''  Willelmus,  Dei  gratia  rex  Anglorum,  L[anfranco] 
arcliiepiscopo,  Rodberto  et  Roger o  comitibus,  et  totius 
Anglise  optimatibus,  salutem.  Scitote  quod  reddo 
sancto  Augustino  et  abbati  Scotlando  et  fratribus 
loci,  octo  prsebendas  in  Nywentone,  et  omnes  terras 
ad  illas  pertinentes,  liberas  et  quietas,  cum  omnibus 
consuetudinibus,  sicuti  testimonium  perhibuit  comi- 
tatus  Cantise  coram  Lanfranco  arcliiepiscopo,  et  Eu- 
done  meo  dapifero,  et  Willelmo  de  Arcliis  et  Radul- 
pho  de  Curba  Spina  cseterisque  meis  optimatibus 
illius  comitatis.  Volo  ergo  et  prsecipio,  ut  a  modo 
firmiter  et  honorifice  jam  dictus  abbas  et  locus  eas 
habeat,  teneat,  possideat  in  perpetuum,  sicuti  ante- 
cessores  ejus  melius  tenuerunt.  Et  si  aliquis  sibi 
aliquam  inde  fecerit  injuriam,  vos  illi  rectum  facite. 
"  Teste  Go[defrido]  episcopo  Constantinensi  ^  apud 
Rotomacjum.     Valete." 


*  The  *  signa  crucis '  wanting  in 
MS. 

2  In  the  "  Chronologia  Augusti- 
ncnsis,"  this  charter  seems  to  have 
been  entered  at  the  year  1070,  and 
the  date,  as  here  given,  was  probably 


the  same  ;  the  ii.  wearing  the  ap- 
pearance of  a  subsequent  addition. 
JiB.  also  reads  *'  millcsimo  septua- 
gesimo  "  (fol.  257). 

'  i.e.  of  Coutances. 


350  HISTOrtIA  MOXASTERII 

5.  Carta    Willehni  regis  Conquestoris  de  manerio  de 

Plumstede. 

''  In  nomine  sanctoB  et  individuse  Trinitatis,  Patris 
"  et  Filii  et  Spiritus  Sancti  !  Ego  Willelmus,  Dei 
''  gi^atia,  rex  Anglorum,  statuni  ecclesiarum  regni  mei 
"  corroborans  et  vacillata  hactenus  in  melius  confirmans 
"  atque  injuste  ablata  restituens,  concedo  et  annuo 
"  sancto  AugTistino,  et  fratribus  in  suo  coenobio  com- 
"  morantibus,  terram  quse  dicitur  Plumstede.  Hanc 
''  ten-am  a  praememorato  sancto  et  fratribus  loci  anti- 
"  quitus  possessam,  Godwynus  comes  fraude  et  injuste 
"  abstulerat  suoque  filio  Tostic  dederat,  quam  tamen 
"  rex  Edwardus  postea  sancto  Augustino  reddiderat. 
''  Sic  variis  eventibus  possessa,  ablata,  restituta,  ne  jam 
*•'  ulterius  calumniae  patea.t,  aut  cujusquam  querimonia 
''  a  coenobio  sancti  Augustini  supradictam  villam  au- 
"  ferat  inde,  chirograplium  hoc  confii'mo,  ut  earn  lia- 
"  beant,  teneant,  possideant  monaclii  sancti  Augustini 
''  in  sevum.  Si  quis  autem  liuic  nostr^e  auctoritati 
''  contrarius  lioc  violare  prgesumpserit,  eeterna  male- 
"  dictionis  damnatione  se  mulctandum  noverit,  et  regiro 
"  vindictse  subjacebib. 

<'  ^  1  Ego  Willelmus,  Dei  gi'atia  rex  Anglorum,  lianc 
"  cartam  confirmo  et  meis  firmandam  committo. 

"  +  Ego  Odo,  episcopus  Baiocensis,  calumniam  quam 
"  in  ipsa  terra  habebam  relinquo  et  libens  subscribo. 

"  Hh^  Ego  Willelmus  Lundoniensis  episcopus  subscribo. 

"  4-  Siofnum  Walterii  Gifardi. 

"  J^  Signurn  Scodlandi^  abbatis. 

"  4-  Signum  Ricardi  filii  Gisleberti. 

''  4*  Signum  Baldwini  Flamenc.^ 

"  ^  Signum  Micliaelis  episcopi. 

"  4*  Signum  Osberti  cancellarii. 

"  +  Signum  Willelmi  de  Warenna. 


'  The  '  signa  crucis '  wanting  in    j      ^  Scotlandi  HB. 
]\:S. ;  bixt  inserted  in  RB.  (fol.  224.)     |      ^  piaming  PvB. 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIEXSIS.  351 

"  *{-  Signum  Roger!  pincernoe  regis. 

''  +  Signiim  Ptadiilphi  Branard. 

'■  Hh  Signum  Swen  filii  Rodberti. 

"  ^  Signum  Hugonis  de  Port. 

''  +  SigTium  Josfridi  de  Magna  Villa. 

"  +  Sio-num  Willelmi  Caritet. 

*'  4-  Signum  Huberti  de  Port. 

"  +  Signum  Haimonis  dapiferi. 

*'  +  Signum  ^Inodi '  de  Lundonia." 

6.  Carta  de  decimis  Odonis  ejnscopi. 

"  WiLLELMUS  rex  Anglorum  L[anfranco]  archiepi- 
fol.  C5.  f'  scope,  comitibus,  vicecomitibus,  Hugoni  de  Muntfort, 
''  omnibusque  baronibus  meis  in  Kent,  Francis  et  Anglis. 
"  Sciatis  quod  omnes  decim?e  quas  homines  fratris 
'•'  mei  Odonis  episcopi  Baiocensis  et  comitis  Cantiro 
"  dederunt  sancto  AuQ^ustino  et  fratribus,  mea  licentia 
''  atque  consensu,  datiie  sunt.  Quapropter  mando  ct 
''  pr^Dcipio,  ut  a  modo  jam  dictus  sanctus  et  locus  et 
"  fratres  inibi  Deo  servientes,  eas  liabeant,  teneant, 
*'  possideant  in  perpetuum. 

"  Testibus  eodem  episcopo  0[done]  Baiocensi,  et 
"  Goftr[ido]  episcopo  Constantiniensi  et  Roberto  ct 
"  Rogero  comitibus  apud  Windesore." 

7.  Carta  de  donationc  Odonis  cplscopl  de  Fordwico. 

"  Odo,  Dei  gratia  Baiocensis  episcopus  et  Cantioo 
comes,  Lanfranco  arcliiepiscopo,  et  Hamoni  vicecomiti, 
et  ca^^teris  fidelibus  regis,  Francigenis  et  Anglis, 
salutem.  Sciatis  omnes,  quod  ego  Odo  episcopus  et 
Cantia}  comes,  omnes  domos  quas  in  villa  de  Ford- 
wicli  liabeo,  et  omnes  consuetudines  mei  juris  ad 
ipsam  villain  pertinentes,  pro  anima  mea  et  pro 
anima  domini  mei  Willelmi  rcms  Anij^lorum,  ecclesia^ 
sancti  Augustini  in  perpetuum  possidendas  concede." 


o^^2 


oo: 


HISTORIA  MOXASTERII 


S.  Carta  ly^'ceceptoria  de  hurgo  de  Fordwico. 


"  WiLLEKMUS,  Dei  gratia  rex  Anglorum,  Lanfranco  ^ 
arcliiepiscopo  Cantuariensi  et  Godefrido  episcopo  Con- 
stantiniensi,  et  K[oberto]  comiti  de  Ou,^  et  H[ugoni] 
de  Monteforti,  suisque  aliis  proceribus  regni  AnglijB, 
salutem.  Mando  et  praecipio,  ut  faciatis  sanctum 
Augustinum  et  abbatem  Scotlandum  resaysire  bur- 
gura  de  Fordwich,  quern  tenet  Hamo  vicecomes, 
omnesque  alias  terras,  quas  abbas  Alsiniis  ^  fugitivus 
mens,  vel  levitate,  vel  timore,  vel  cnpi[di]tate  alicui 
dedit,  vel  habere  consensit.  Et  si  aliquis  aliqua 
violentia  inde  aliqnid  abstraxerit,  vos  illos,  velint 
nolint,  eonstringite  *  reddere.  Valete. 
"  Teste  Odo  episcopo  Baiocensi,  in  dedicatioue 
Baiocensi/' 


9.  Carta  Willelmi  Regis  et  Conquestoris    de    decimis 
ei  consuetudinihus  in  Fordwico, 


"  WiLLELMUS  rex  Anglorum  Lanfranco  arcliiepiscopo 
Cantuariensi  et  Hamoni  vicecomiti,  et  R.  filio  comitis 
G.,^  et  H[aimoni]  vicecomiti,  et  omnibus  tamnis  ^  de 
Kent,  Francigenis  et  Anglicis,  salutem.  Sciatis  epi- 
scopum  Baiocensem  fratrem  meum,  pro  amore  Dei 
et  pro  salute  animse  mete  et  sua,  dedisse  sancto  Au- 
gustino  quicquid  habet  Fordwicum,  tarn  in  terris  et 
pratis  et  domibus  et  consuetudinibus,  quam  in  aliis 
rebus,  et  quod  dedit  licentia  mea  sciatis  ilium 
dedisse/' 


'  Lamfranco  MS.    Lanfrido  KB. 
2  i.e.  Eu.     RB.  reads  Ov. 
'  i.e.  Egelsinus. 
*  constringere  ^IS. 


*  ?  Ralph  de  Guadcr,  earl  of  the 
East  Angles. 

^  Perhaps  a  variation  of  dumnis 
or  than  is ;  but  the  same  orthography 
occurs  in  RB.  (fol.  177). 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIEXSIS. 


153 


10.  Carta  Oclonis  Baiocensis^  episcopi  de  medletate 
villce  de  Plumstede,  et  decviuis  de  Knoltuoi, 
TinJcenherst,  Rincjentun,  etc. 

"  Ego  Odo  episcopus  Baiocensis  atque  comes  Cantise 
donationem  facio  Sanctis  Petro  et  Paulo,  necnon 
Anglorum  apostolo  sancto  Augustino,  de  his  quae 
mihi  subject  a  sunt.  In  primis  de  medietate  villge 
qu?e  dicitur  Plumstede.  Deinde  terram  reddo  quse 
dicitur  Smedetune,  cum  adjacentiis  suis,  quae  pos- 
sidebat  Rannulphus.  Tiim  decimas  aliquas,  quas  mei 
liabebant,  id  est,  Apelwoldus  cubicularius,  de  tribus 
villis  quae  dicuntur  Knoltun  et  Tykenherst  et  Ringe- 
tun ;  et  decimam  totius  terrge  Turstun,  necnon  deci- 
mam  Osberni  filii  Letardi  de  duobus  locis,  id  est, 
Bedlesan  et  Boch eland ;  decimam  etiam  Osberni  Pais- 
forei  de  villula  qu?e  dicitur  Boclieland.  H?ec  omnia 
Deo,  sanctisque  apostolis  Petro  et  Paulo,  sanctissimo- 
que  Augustino  dono,  concedo,  confirmo  liabenda,  ser- 
vanda, tenenda,  Deo  juvante,  tarn  pro  salute  domini 
mei  regis^  quam  pro  animse  mese  redemptione.  Si 
quis  vero  huic  donationi  contrarius  fuerit,  vel  aliquam 
calumniam  ingesserit,  seterno  anatliemate  mulctetur, 
et  reus  majestatis  regime  erit.  Hoc  ut  in  perpetuum 
maneat  manu  mea  signo. 

"  +  ^o^  Willelmus,  Dei  gratia  rex  Anglorum,  con- 
*'  firmo  banc  donationem." 


fol.  Cob.  11.  '•  [WJiLLELMUS  filius  rogis  Willelmo  vicecomiti  de 
Kent,  salutem.  Pra)cipio  quod  pra^cipias  Hamoni,  filio 
Vitalis,  et  probis  vicinis  de  Sandwich,  quos  Hamo 
nominavit,  ut  dicant  veritatem  do  nave  abbatis  de 
sancto  Augustino,  et  si  navis  ilia  perrexit  per  mare 
die  qua  rex  novissime  mare  transivit,  time  prrccipio 


Bkiiocensis  ]\IS. 


35 -i  HISTOrvIA  MONASTEPJI 

"  ut  modo  pergat  quousque  rex  in  Angliam  veniat,  et 
"  interim  resaisiatur  inde  abbas  praedictus. 

"  Teste  episcopo  Sacrum  et  canceUario/  apud  Wod- 
''  stoke/' 

12.  "  [WJiLLEMius  filius  regis  Willelmo  vicecomiti  de 
'^  Kent,  salutem.  Pr?ecipio  quod  resaisias  abbatem  de 
"  sane  to  Augustino  de  nave  sua,  sicut  ego  prrecepi  per 
''  meum  aliud  breve,  et  sicut  recognitum  fuit  per  probos 
''  homines  comitatus,  quod  inde  abbas  erat  saisitus, 
"  die  qua  rex  mare  novissime  transivit ;  et  in  pace 
''  teneat, 

*'  Teste  cancellario,   apud  Wendesore. 

"  Et  hoc  sine  mora,  ne  inde  clamorem  audiam 
"  amplius. 

"  Teste  eodem." 

13.  ^'  [MJatilda  regina  Anssu.  dap[ifero],  salutem. 
''  Pr^cipio  tibi,  ufc  facias  juste  reddi  navem  abbatis 
''  de  sancto  Augustino,  et  ornnes  suas  res  quf^e  captfe 
''  fiierunt.  Et  ponantiu'  per  plegios  omnes  illi  homines, 
'•  qui  eam  ceperunt ;  ut  sint  ad  rectum  regi  quando 
"  eos  habere  voluerit.  Et  prascipio  quod  omnes  suo3 
''  res  sint  in  pace,  sicut  fuerunt  die  qua  rex  mare 
"  transivit,  donee  ipse  in  Angliam  redeat. 

''  Teste  episcopo  Saresberise,  apud  Westmonasterium." 


•  i.e.  Osmand,  bishop  of  Salisbury. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEXSIS.  355 

PPvIVILEGIA     concessa    et     confirmata,     eegnante 

WiLLELMO    RUFO. 

foi.  67.     1.  Carta  regis  Willelmi  Rufi,  filii   Willelmi  Conques- 

toris,  de  saca  et  socna, 

"  WiLLELMUS,    Dei    gratia  rex    Anglorum,    omnibus 
"  episcopis,  baronibus,  comitibus,  vicecomitibvis,  et  om- 
"  nibus  optimatibus  suis,  Francigenis  et  Angligenis,  in 
"  illis  comitatibus  in  quibus  sanctus  Augustinus  liabet 
''  terras,    salutem.      Sciatis   me    dedisse  Deo  ac   sancto 
^'  Augustino    et    fratribus    ut   habeant   eorum   saca   et 
''  socna,  et  pacis  fracturam,  et  pugnam  in  domo  factam, 
"  et  vio9  assaltus,  et  latrones  in  terra  sua  captos,  latro- 
"  numque    susceptionem,  vel  pastionem,    super   illorum 
"  proprios  homines  infra  civitatem  et  extra,  theloneum- 
"  que  suum  in  terra  et  in  aqua,  atque   consuetudinem 
"  quae  dicitur  teames,   et   super  omnes  allodiarios,  quos 
"  eis  habeo    datos.     Nee  volo  consentire    ut   aliquis    in 
''  aliqua  re  de  his  se  intermittat,  nisi  eorum  prtepositi, 
''  quibus    ipsi    h^ec    commendaverint,    quia    habeo    has 
"  consuetudines    Deo    datas   et    sancto  Augustino,   pro 
'^  redemptione   animse  meee,  sicut  gioriosus  rex   Wilhd- 
''  mus  pater  mens  antea  fecerat ;  et  nolo  consentire  ut 
"  aliquis  h?ec  infringat  propter  amicitiam.     Valete.'' 

2.  Carta  regis  Vfillelmi  Rufi  de  lihertate  de  Estanores. 

"  WiLLELMUS,  Dei  gTatia  rex  Anglorum,  archiepiscopis, 
^'  abbatibus,  comitibus,  vicecomitibus,  et  omnibus  fideli- 
"  bus  totius  Anglise,  salutem.  Sciatis  quia  volo  et  prpe- 
"  cipio  super  amicitiam  meam,  ut  nullus  a  modo  aliquid 
"  reclamet  in  Estanores,  sed  Wydo  abbas  de  sancto  Au- 
"  gustino  et  fratres  loci  ejusdem  libere  et  quiete  terram 
''  illam  et  totum  littus  usque  in  medietatem  aqua*  ha- 
''  beant,    sine    calumnia  aliqua ;  quia  ^  ita  dirationatum 


qui  MS. 

z  2 


So6  HISTORIA  MOXASTERII 


''  est  inter  liomines  meos  de  Londonia  et  homines 
''  abbatis  in  tempore  meo,  coram  justicia  mea  apud 
''  Estanores. 

'*  Testibus  Willelmo  episcopo  de  Ampelino,^  et  R[o- 
"  gero]  Bigot,  apnd  AVyndesore/' 

3.  Carta  de  rectitudmihus   et   consuetudinihus  dehitis 

apud  Eastonoves  in  terra  et  in  aqua, 

"  WiLLELMUS  rex  Anglorum  H[aimoni  ?]  dapifero,  et 
''  omnibus  baronibus  de  Kent,  Francis  et  Anglis,  salu- 
''  tem.  Sciatis  quod  ego  volo  et  prsecipio,  ut  sanctus 
"  xA.ugustinus  et  abbas  AVydo  a  modo  firmiter  et 
*'  honorifice  teneat  omnes  rectitudines  suas  et  con- 
*'  suetudines  ad  Eastonores,  tam  in  aqua  quam  in 
*  terra.  Et  nolo  ut  amplius  aliquis  ei  inde  aliquam 
''  injuriam  faciat." 

"  Teste  Willelmo  episcopo  Dunelmensi,  apud  Win- 
*•  deshore.'"' 

4.  Carta  de  consuetudinihus  dehitis  apud  Newinton. 

"  WiLLELMUS  filius  regis  Willelmi,  vicecomiti  de 
"  Kent,  salutem.  Fac  recognosci  per  homines  hundredi 
'•  de  Middeltone  quas  consuetudines  abbas  sancti  Au- 
*''  gustini  habere  debet  in  villa  de  Newingtone,  et 
"  quas  ^  olim  habuit.  Et  tales  fac  ei  habere  sine 
*'  mora  et  nominatim  de  isto  auxilio,  sicut  olim  habuit. 

"  Teste  episcopo  Salesberiensi,  apud  Westmonaste- 
'■  rium/' 


'  Sic  in  MS.  In  a  copy  of  this  ;   case  the  leading  -witness  here  woaild 
charter  contained  in  the  "Red  Book  i  be  the  same  as  in  the  following  char- 


of  Canterbury,"  fol.  197,  the  reading  j  ter,  viz.: — William    de   S.  Cariiefo 

is    "  W.     episcopo    de    Atiphelmo"  j   (1080-109.5). 
Both  are  probably  corrupted  forms  ^  fac  it  MS. 

of  "  episcopo  Dunelmensi ;"  in  which  ^  quos  MS. 


S.   AUGtrSTINI   CANTUARIEXSIS.  357 


Privilegia    concessa    et    confirmata,    regnante 
Henrico  Primo. 

fbl.  68.      1.  Carta  regis  Henrici  Primi  de  pvcebenda  ecclesice 

sancti  Martini  de  Dover  a. 

"  Henricus  rex  Anglorum  A[nselmo]  archiepiscopo, 
"  et  conventui  canonicorum  sancti  Martini  de  Dovera, 
"  et  Haimoni  dapifero,  et  baronibiis  suis  et  fidelibus, 
"  Francis  et  Anglis,  de  Kent,  salutem.  Sciatis  quod 
"  abbas  Hugo  sancti  Augustini  Cantorb[eri0e],  per  dira- 
"  tionamentum  regni  mei  et  curise,  liabet  prsebendam 
"  unam  de  me  in  ecclesia  sancti  Martini  de  Dovera, 
'^  sicut  antecessores  sui  habuerunt  de  antecessoribus 
"  [meis].  Et  volo  et  prsecipio,  ut .  ipse  ita  plene  earn 
"  habeat  et  ita  deserviat,  per  unum  canonicum  in 
'•'  ecclesia  sancti  Martini,  sicut  antecessores  sui  plenius 
"  et  melius  habuerunt  et  deservierunt.  Et  quicquid 
"  inde  captum  est  postquam  ipse  Hugo  abbas  fuit, 
"  totum  ei  reddatur.  Quod  nisi  ita  factum  fuerit,  tu, 
"  Haimo,  justifica  inde  adversarios. 

"  Testibus  Rogero  episcopo  Salesberiae  et  W[illelmo] 
'"'  Exonise  episcopo,  apud  Wesmonasterium  in  Pente- 
"  cost/'^ 

2.  Alia  Carta^  regis  Henrici  Primi  de  prcehenda 
ecclesice  sancti  Martini  de  Dovera. 

"  Henricus  rex  Anglorum  A[nselmo]  archiepiscopo,  et 

"  con  vent  lu  canonicorum  sancti  Martini  de  Dovera,   et 

"  Haimoni  dapifero,  et  baronibus  suis  et  fidelibus,  Fran- 

*'  cis  et  Anglis,  de  Ghent,  salutem.     Sciatis  quod  abbas 

"  Hugo  sancti  Augustini  Cantorb[eri9e],    per  dirationa- 

"  mentum  regTii  mei  et  curiae,  habet  prasbendam  unam 

"  in  ecclesia  sancti  Martini  de    Dovera,    sicut   anteces- 


*  The  date  assigned  to  this  charter 
in  the  "Chronol.  August."  is  1101  ; 
yet  it  cannot  be  earlier  than  1 107,  in 


Avhich  year  both  these  prelates  Avere 
consecrated. 

-  Identical  with  the  preceding, 


358  HISTORIA  MOXASTERIi 

"  sores  ^  sui  babuerunt  de  antecessoribus  meis.  Et  volo 
"  et  praecipio,  iit  ipse  ita  plene  earn  babeat  et  ita  deser- 
"  viat  per  imiim  canonicum  in  ecclesia  sancti  Martini, 
'"'  sicut  antecessores  sui  pleniiis  et  melius  babuerunt  et 
''  deservierunt.  Et  quicquid  inde  captum  est,  postquam 
"  ipse  Hugo  abbas  fuit,  totum  ei  reddatur.  Quod  nisi 
"  ita  factum  fuerit,  tu,  Haimo,  justifica  inde  adversaries. 
"  Testibus  Eogero  episcopo  Salesberise  et  W[illehno] 
"  Exoniee  episcopo,  apud  Westmonasterium,  in  Peate- 
''  cost/"' 

3.  Cartel  regis  Henrici  Primi  de  una  fevia  ad  festum 

Translationis  sancti  August Ini. 

'■'  Heneicus,  rex  Anglorum,  Ans[elmo]  arcbiepiscopo 
"  et  Haimoni  vicecomiti  et  omnibus  baronibus  suis, 
"  Francis  et  Angiis,  totius  Anglise,  salutem.  Sciatis 
"  me  dedisse  et  concessisse  monacbis  sancti  Augustini 
"  babere    feriam    in    Translatione    ipsius    sancti    apud 

Sept.  13.  "  Cantorb[eriam],  quee  est  Idus  Septembris,  quinto  die 
"  post  Natale  Sanctse  Marise,  et  duret  per  quinque 
"  dies  ante  festiun  ipsius  sancti,  et  duos  post  festum. 
''  Et  prgecipio  ut  o nines  ad  earn  venientes,  et  in  ea 
"  morantes,  et  ab  ea  redeuntes,  habeant  firmam  pacem 
*'  meam  :  et  nemo  eis  injuriam  facia t,  nee  in  civitate 
"  vel  extra  aHquis  theloneum  per  bos  dies  capiat  nisi 
"  monacbi  et  servientes  eorum. 

"  Testibus  Turstino   capellano   et  Haimone   dapifero, 

Sept.  1.    "  apud  Londoniam,  Kal.  Septemb.'' 

4.  Carta  regis  Henrici  Prhni,  ne  servientes,   qui  nee 

emunt  nee  reddunt,   nee  onerccdiirn   ducunt,  tal- 
lientur  ad  auxilium  burgi  Cantorherice. 

''  Henricus,  rex  Anglorum,  Haymoni  dapifero  et  mi- 
'•'  nistris  suis,   salutem.     Pr?ecipio  vobis   ut  cito  faciatis 


antecessoribus  MS. 


S.  AUGUSTINI   CAXTUARIENSIS.  359 

"  reddi  liominibus  sancti  Augustini  vadimonia  ilia  qua3 
"  ceperunt  burgenses  de  Cantorberia  super  eos  propter 
"  aiixilium.  Nolo  enim  iit  servientes  sancti  AngTistini, 
'''  qui  nee  emunt,  nee  vendunt;  nee  mercatum  ducunt, 
''  donent  lioe  auxilium.  Unde  quicquid  propter  hoc  ab 
''  eis  captum  est  totimi  cito  reddatur  eis.  Et  videte 
"  ne  amplius  inde  clamorem  audiam. 

•'  Teste  'VVald[rico]  cancellario,  apud  Wincestriam  in 
"  Pascha.'^ 

5.  Carta  regis  Henrlci  Primi  de  escamhio  cum  mo^ 
naclds  ecclesice  Christ  I  de  terra  ad  ampliandum 
ccenieteriuin  illorurii. 

f(.l.  68  b.  "  Henricus,  Dei  gTatia  rex  Anglorum,  Cantuariensi 
"  arcbiepiscopo,  et  Rad[ulpbo]  RofFensi  episcopo,  et 
"  Hugoni  abbati  de  sancto  Augustino  et  Ham  [on  i] 
"  dapifero,  et  omnibus  baronibus  et  fidelibus  suis, 
"  Francis  et  Angiis,  de  Kent,  salutem.  Notum  sit 
"  vobis  me  concessisse  Hugoni  abbati  de  sancto  Au- 
"  gustino  et  monacliis  ejusdem  ecclesiae  omnes  illas 
*'  ten-as  quas  monachi  sanctse  Trinitatis  Cantuariensis 
"  eis  dederunt,  pro  escambio  terras,  quam  ab  eis  rece- 
'•'  pemnt,  ad  amplificandum  coemeterimn  suuni,  sive  de 
*'  mea  sit,  sive  sit  de  terra  quam  Hugo  Maminot  et 
*'  uxor  et  h^eredes  ejus  ecclesise  Christi  Cantuariensi 
'•'  contulerunt,  sive  sit  de  ten^a  alicujus  alterius  quam 
"  ipsi  monachi  habuissent  in  manu  eorum,  Yolo  enim 
"  et  praecipio  ut  pr^edictus  abbas,  cum  monacliis  suis, 
"  ita  bene  et  honorifice  teneant  eas  terras,  sicut  ipsi 
"  melius  tenebant  suam  quam  in  escambio  dedermit. 

"  Testibus  Rogero  Salesberia?,  et  [Rogero]'  episcopo 
'•'  Linc[olniie],  et  Ranu[lplio]  cancellario,  et  Hn.imoue 
"  dapifero,  et  W[illelmo]  de  Albini,  et  Ranu[lplio] 
*'  meschino.  apud  Brantonam." 


•  Ad-lcd  fi-om  HB.  fol.  72. 


860  HISTORIA  MONASTERII 

6.  Carta  regis   Henrici  Prlmi  de  terra  quam  Hugo 
ahbas  disvadiavit  de  Wyherto  de  Thaneto, 

"Henricus,  rex  Anglorum,  A[nselmo]  archiepiscopo 
''  et  Haimoni  dapifero,  et  omnibus  baronibus,  Francis 
''  et  Anglis,  et  fidelibus  suis  de  Ghent,  salutem.  Scia- 
"  tis  me  concessisse  Deo,  et  sancto  Augustino,  et  Hu- 
"  goni  abbati,  illam  terram  habere  in  perpetuo  in  do- 
"  minio  monachorum,  quam  ipse  Hugo  abbas  disva- 
"  diavit  de  Wyberto  in  T?enet.  Et  volo  et  prsecipio 
"  ut  ipse  abba.s  et  monachi  teneant  illam  terram,  cum 
"  pace,  et  honore,  et  quiete,  sicut  aliam  terram  suam 
"  dominicam. 

"  Testibiis  Rogero  episcopo  Salesberige  et  Willelmo 
''  episcopo  Exonipe,  apud  Wintoniam." 


7.  Carta,  regis  Henrici  Prirai  de  Estanores  et  de  littore 
risque  ad  onediii'}n  aqiice, 

''  Hexricus,  Dei  gratia,    rex  Anglorum,    archiepisco- 

''  pis,  et  episcopis,    abbatibus,    comitibus,   vicecomitibus 

''  et  omnibus    fidelibus    suis,    Francis  et  Angiis,    totius 

"  Anglise,  salutem.       Sciatis  quod  volo  et  prgecipio,  ut 

"  nullus    a    modo  aliquid    reclamet  in    Estanores ;    sed 

'•  Hugo  abbas  de  sancto  Augustino  et  fratres    loci  ejus- 

"  dem    libere  et  quiete    terram    illam    et    totum    littus 

"  usque    in    medietatem    aquas    habeant,  sine  calumnia 

"  aliqua ;    quoniam  ita  dirationatum  est  inter    homines 

''  de  Lundonia  et  homines  abbatis  Wydonis  in  tempore 

'*  Willelmi    regis  fratris  mei,  coram   justicia    ejus  apud 

'•  Estanores,  et  sicut  testatur  carta  ejusdem  fratris  mei 

"  quam  ego    bene  confirmo. 

"  Testibus  Rogero  episcopo  Salesberiee,  et  Henrico 
*  episcopo    Wyntonise,    et    Gaulfr[ido]  ^    cancellario,    et 


'  Gamfr^   MS. 


fol.  60. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEKSIS.  oGl 

"  Roberto  comite  de  Gloecestiia,  et  Briencio  ^    filio  co- 
"  mitis,  apud  Wyntoniam/' 

8.  Carta  regis  Henrici  Prhni  de  lihertate  monasterii. 

"  Henricus,  Dei  gratia  rex  Anglorum,  omnibus  epi- 
''  scopis,  comitibuSj  vicecomitibus  et  optimatibus  siiis, 
"  Francigenis  et  Angligenis,  in  illis  comitatibus,  in 
''  quibiis  sanctus  Aiigiistinus  habet  ten^as,  salutem. 
''  Sciatis  me  dedisse  Deo,  et  sancto  Augustino,  et  fra- 
'^  tribus,  lit  habeant  eorum  saca  et  socna,  et  pacis 
''  fracturam,  et  pugnam  in  domo  factam,  et  viae  assaltus, 
"  et  latrones  in  terra  sua  captos,  latronmnque  sus- 
"  ceptionem  vel  pastionem,  super  illorum  proprios  ho- 
"  mines,  infra  civitatem  et  extra,  theloneumque  suum 
"  in  terra  et  in  aqua,  atque  consuetudinem  quae 
"  dicitur  teames,  et  super  omnes  allodiarios  quos  eis 
"  habeo  datos.  Nee  volo  consentire  ut  aliquis  in  ali- 
"  qua  re  de  his  se  intermittat,  nisi  eorum  prsepositi 
"  quibus  hsec  ipsi  commendaverint,  quia  habeo  has 
''  consuetudines  Deo  datas  et  sancto  Augustino,  pro 
"  redemptione  anim^e  me?e,  sicut  Willehnus  pater 
"  mens,  et  frater  mens,  an  tea  fecerant  ;  et  nolo  con- 
"  sentire  ut  aliquis  haec  infringat,  sicuti  meam  amici- 
"  tiam  vult  habere. 

"  Testibus  Willelmo  de  VVeleuuast^  et  Turstino  ca- 
"  pellano,  apud  Westmonasterium  in  Pentecost.'' 

9.  Carta  Regis  Henrici  Primi,  ut  ahhas  haheat  I'tber- 
tateon  super  lyresbyteros  suos,  quam  hahult  Scol- 
l\ctndus\^ 

"  Henricus,  rex  Anglorum,  Radulpho  Roffensi  epi- 
"  scopo,  salutem.     Tene  plenum  rectum  inter   abbatem 


'  Trobably  Brian,  son  of  Count       (1107-1130).      In  BU.  (fbl.  07  b.) 
Alan  Fergant  (Fitz-Comte.)  the  reading  is  ^Vcnluasf. 

'  (d,  Warclwast,  bishop  of  Exeter  '  «/.  Scotland; 


362 


HISTORU  MONASTERII 


'•'  cle  sancto  Augustino  et  inter  arcliicliaconuiu  de  Can- 
'•'  tuaria,  cle  sacerdotibus  abbatise  sancti  Augustini ; 
'•  ut  abbas  ita  juste  habeat  consuetudines  suas  de 
"  presbyteris  suis,  sicut  Scollandus  abbas  melius  habuit. 
•'  Teste  Haimone^  dapifero,  apud  Westmona>sterium/' 

10.  Ca'da  regis  Henrici  Primi  cle  Ripple  et  Langedone. 

"  Hexricus,  rex  Anglorum,  arcliiepiscopis,  episcopis, 
'•'  comitibus,  ^dceconiitibus,  baronibus,  et  omnibus  fideli- 
'•  bus  suis,  Francigenis  et  Angiigenis,  salutem.  Sciatis 
'■'  quod  Hugo  abbas  sancti  Augustini  Cantuari^  difa- 
'•  tiona^dt  in  cuiia  mea  terras  suas  de  Ripple  et 
"  Langedone,  cum  omnibus  illis  pertinentibus  contra 
•'■  Manasserum  Arsic.  Et  volo  et  concedo  et  firmiter 
"  piTecipio,  ut  a  modo  in  perpetuum  in  dominio  ecclesiee 
••  eas  teneat,  ita  bene  et  bonorifice  sicut  ipse  abbas 
'■'  Hugo  melius  et  lionorabilius  et  quietius  tenet  suas 
"   alias   dominicas  terras. 

'•'  Testibus  episcopo  Lincolniae,  et  comite  de  Mell.,^ 
'•  ajmd  Windesoram,  in  Pentecoste,  in  anno  quo  rex 
'■  dedit  filiam  suam  imperatori.^  Hoc  dii*ationatum  fuit 
*•  apud  Londoniam  in  Rogationibus/' 

11.  Caiia  de  lihcrtate  servientiiim  et  de  tlieloneo. 

"  Hexricus,  rex  Anglorum,  omnibus  vicecomitibus 
••  et  minis tiis  totius  Anglise,  salutem.  Praecipio  ut  ser- 
''  vientes  sancti  Augustini  sint  quiet i  ab  omni  theloneo 
'■  in  omnibus  qu?e  potcrunt  affidare  se  emere  ad  do- 
'•'  minicos  usus  monacliorum.  Et  defendo  ne  aliquis 
"  eos  super  hoc  disturbet. 


'  Henrico  RB.  (fol.  5?b.) 
-  Probably   Walleran,    count     of 
Meulant, 

^This  was  the  year  1110;  -where- 


as the  charter  is  entered  at  1116  in 
the  "  Chronol.  August,"  Thorne, 
■who  refers  to  the  legal  proceedings 
(col.  1796),  has  given  the  true  date. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUAKIEXSIS.  863 

"  Teste    Wald[rico]    caiicellario,    apud    Westmonaste- 
"  riiim  in  Natale  Domini/' 

12.  Carta  regis  Henrici  Prmii  de  warrenna  de  Chidelet 

et  Stureya. 

"  Henkicus,  rex  Anglorum,  Haimoni  dapifero  et 
'  fidelibus  suis  de  Kent,  salutem.  Sciatis  quod  con- 
'  cedo,  ut  Hugo  abbas  sancti  Augustini  liabeat  war- 
'  rennam  in  terra  sua  de  Cistelea  et  Esturay,  et  in 
'  terris  qua3  eis  pertinent.  Et  sit  in  defensione  mea 
'  sicut  me?e  dominica3  warrenna. 

''  Teste  Haimone  dapifero  apud  Windresore." 

13.  Carta  regis  Henrici  Primi,  direda  Hugoni  monacho 

Roucestriai,^    de  concessione  ahhatioi,    cum  terris, 
hominibus,  et  omnibus  aliis  libertatibus. 

''  Henkicus,  rex  Anglorum,  archiepiscopis,  episcopis, 
abbatibus,  comitibus,  vicecomitibus,  baronibus  et  om- 
nibus fidelibus  suis,  Francis  et  Anglis,  totius  An- 
glise,  salutem.  Sciatis  me  concessisse  Hugoni  mona- 
cho de  Rouuecestria  abbatiam  de  sancto  Augustino 
de  Cantuaria,  cum  terris  et  hominibus  et  omnibus 
rebus  abbatiye  pertinentibus.  Et  volo  et  Urmiter 
priecipio,  ut  ita  bene,  et  in  pace,  et  honorifice,  et 
quiete  ten  eat  infra  burgum  et  extra,  in  aqua  et  ex- 
tra, in  bosco  et  piano,  in  via  et  semitis  et  omnibus 
aliis  locis,  cum  sacha  et  socha,  et  tol,  et  them[es], 
et  infangene-theof,  et  cum  omnibus  aliis  consuetudi- 
nibus  et  quietationibus  suis,  cum  quibus  aliquis  an- 
tecessor suus  unquam  melius  et  honorilicentius  et 
quietius  tenuit. 

"  Testibus  Willelmo  archiepiscopo  Cantuaria3  et  Rogero 
episcopo  Salesberiae,  et  Bernardo  episcopo  de    Sancto 


'  i.e.  Kofccstritc. 


864 


HISTORIA   MOXASTERII 


'•  Da\dd,    et    comite   Roberto    GloecestriEe,  et  AA'illelmo  fol.  69,  b. 
''  de    Taiic[arvilla].^    et  G.  de   Glint.,^  et  Brientio    filio 
'•'  comitis,  et  "Willelmo    de    Penteacra'.  ^   apud  Westmo- 
''  nasterium." 


14r.  Carta  confirrivitoria  de  ecolesiis    et    decimis    [_de'] 
Faversham  et  Miltone. 

''  Hexricus,  Dei  gratia  rex  Angloruin,  arcliiepiscopis, 
'  episcopis,  abbatibiis,  comitibiiS;  baronibus,  vicecomiti- 
'  bus,  et  omnibiTS  fidelibus  siiis  totiiis  Anglias,  salutem. 
•'  Sciatis  quia  ego  concedo  et  eonfirmo  donum  quod 
■'  dedit  Willelmus  rex  pater  meus  ecclesi^e  sancti 
'  Auo'ustini,  scilicet  ecclesias  et  decimas  duaruin  vil- 
''  larum  mearuro,  hoc  est,  de  Middeltona  et  de  Favers- 
'  ham,  cum  omnibus  redditibus  qui  mihi  redduntur  ex 
'  Ills  mansionibus  et  emu  omnibus  ibidem  appendentibus, 
•'  terris,  silva.  pratis  et  aqua,  excepta  decima  mellis  et 
•  gabli  denariornm.  Hcec  omnia  concedo  Deo  et  sancto 
'  Augustino  et  abbati  et  fratribus  ipsius  loci,  ut  ha- 
•'  beant,  teneant,  et  possideant  ita  libere  et  quiete  sicut 
'  dedit  et  concessit  eis  pater  meus,  et  sicut  testatiu 
'  per  cartam  suam.  quam  ego  hac  mea  carta  bene 
'  coniii'mo. 

"  Testibus  Roger o  episcopo  Salesberia3,  et  Hemico  epi- 
'  scopo  Wintoni?e,  Gaufiido  cancellario,  et  Roberto  co- 
•'  mite  de  Gloucestria,  et  Brientio  filio  comitis,  aj)ud 
'  Wintoniam/' 


15.  Carta,   de  redditibus  et  consuetudinihus  et  ecclesia. 

de  KevAngtone. 

''  Hexricus,  rex  Anglorum,  Haimoni    dapifero,    salu-^ 
"  tern.     Prsecipio    ut    facias,    quod    sanctus    Augiistinus 


'  Chamberlain  to  the  king. 

=  Probably    "  Galfrido    de    Clin- 


tona:"  cf.   Rymer's  "  J'oedera,"  &c.j 
i.  11,  new  ed.,  and  below,  p.  411. 
^  al.  Pontearch. 


S.   AUGUSTTNl   CANTUARIEXSIS.  060 

"  et  Hugo  abbas  ita  bene  et  houorifice  et  pleiiitudinarie 
"  habeat  omnes  redditus  et  consuetudines  suas  de  BaS- 
''  <rorz,  et  inter  ceetera  nominatim  ecclesiam  de  New- 
"  ingtone,  sicut  judicatum  fuit  tempore  fratris  mei 
"  in  tribus  comitatibus  apud  Suthwercam  ;  quia  volo 
''  ut  sua  omnia  cum  honore  teneat.  Et  vide  ne  am- 
"  plius  inde  clamorem  audiam  propter  penuriam  jus- 
''  titife. 

"  Teste  Willelmo  episcopo  Exonise,  apud  Northamp- 
^'  tone." 

IG.  Carta  de  ecclesiis  de  Renham,  Neivintone,  Favers- 
ham,  Northhurne,  et  all  is  decirais  ononasterii, 

"  Henricus,  rex  Anglise,  arcliidiacono  Cantuaria?  et 
''  Helewido  ^  arcliidiacono,  salutem.  Prsecipio  quod  ab- 
''  bas  sancti  Augustini  teneat  ecclesiam  suam  de  Ren- 
"  ham,  et  de  Newenton,  et  parochiam  suam  [de] 
*'  Faversham,  et  de  Nortliburne,  et  omnes  ecclesias 
''  suas  et  capellas,  et  terras,  et  decimas,  et  parocbias 
''  omnes  suas,  et  omnes  rectitudines  suas  de  quocumque 
''  eas  teneat  ;  ita  bene  et  honorifice  et  in  pace,  et 
"  juste,  et  libere,  et  quiete  sicut  Hugo  abbas  antecessor 
^'  suus  unquam  melius  et  honorificentius  tenuit,  tempore 
"  arcliidiaconi  Anselmi~  et  arcliidiaconi  Kadulplii  : 
''  quoniam  nolo  quod  aliquis  super  hoc  faciat  ei  inde 
''  injuriam  vel  contumeliam. 

''  Teste  Roberto  de  Veer,  apud  Burnam." 

17.  Carta  concessionis  mercatl  apud  31  en  sir  e  in  Thaneto. 

"  Henricus,  rex  Angliie,  Radulpho  Cantuaria^  archi- 
^'  episcopo  et  Willelmo  de  Hammesford  vicecomiti,  et 
"  omnibus  baronibus  et  fidelibus  suis  de  Kent,  salutem. 
"  Concedo  Deo  et  sancto  Augustino  Cantuaria^,  et 
"  Hugoni  abbati  et  omnibus   successoribus  suis  habere 

'  The  same  as  Hclewise,  who  was   I         -  Perhaps  the  same  as  Ashetin,  or 
avchdeacoa    in    1134.  —  Le  Neve,        Ascclin  (ibid.) 
"  Fasti,"  ed.  Hardy,  I.  37.  I 


266  HISTORIA  MONASTERII 

'^  mercatiim  in   insula   de   Tlianet.       Et    homines   illuc 

"  venientes   et  redeuntes    omnes    firmam   pacem  meam 

'*'  liabeant,  ne  aliquis  eos  disturbet  neque  injnriani  vel 

''  contumeliam  faciat.     Et  ita  habeat  abbas  in  pace,  et 

"  qniete,    et   lionorifice  mercatum  ipsum    cum    omnibus 

"   consuetudinibus,   et  forisfactis,  et  placitis    suis,    sicut 

"  habet    aliquam     terram     vel    rem    sancti    Augustini    fol.  70. 

'^  melius  et   quietius  et  honorificentius. 

'*  Testibus  Rogero  episcopo  Sarum,   et  Ranulpho  can- 
'  cellario,  et  Nigello  de  Albini,  apud  Westmonasterium/' 


18.  "  E[eniiicus,  rex  Anglorum,  arcliiepiscopis,  et 
episcopis,  et  baronibus  suis,  et  fidelibus,  salutem. 
Sciatis  quod  feci  bene  dicere  ad  curiam  meam  apud 
Lamliedam  Hugonem  abbatem,  eo  tenore  ne  ecclesia 
sancti  Augustini  perdat  propter  hoc  dignitatem  suam 
nee    auctoritatem. 

"  Testibus  Ger[ardo]  archiepiscopo,^  et  Rogero  episcopo 
Salesburise,  et  Roberto  Lincolni^e  episcopo,  et  co- 
mite  de  Mell[ant  ?],  apud  Windesore." 


'  />.  of  York. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEXSIS.  S67 

PllIYILEGIA     COXCESSA     ET     COXFIRMATA,     EEGXANTIEUS 
StEPHAXO,    HeXRICO   II.,    RiCARDO    I. 

foi.  71,     1.  Cavtit  regis  Stepltani  de   donatione   molendini   de 

Esthrigge. 
"  Stephaxus,  rex  Anglorum,  archiepiscopis,  episcopis, 
"  abbatibus,  comitibus,  justiciariis,  vicebaronibus,  minis- 
"  tris,  et  omnibus  fidelibus  suis,  Francis  et  Anglis, 
"  totius  Angli?e,  saluteni.  Sciatis  quia  pro  salute  animre 
'''  mese  et  ]VIa.tilda3  reginae  iixoris  me?e  et  Eustacii  filii 
"  niei  et  aiiorum  puerorum  meoram  et  pro  anima  regis 
'^  Henrici  avnnculi  mei,  et  prsedecessorum  meorum,  re- 
''  cram.  Ano^liae,  dedi  et  concessi  Deo  et  ecclesi^B  sancti 
"  Augustini  et  altari  molendinum,  quod  habui  infra 
''  civitatem  Cantuariae  juxta  Estbriggam,  et  totum 
''  eursum  aqua)  iUius  molendini,  in  restaui^atione  vadi- 
"  monii  centum  marcarum,  quod  ego  pro  necessitate 
"  mea  ab  eadem  ecclesia  cepi,  pr?esentibus  baronibus 
"  meis,  scilicet  Willelmo  de  Ipra  et  Gisleberto  comite 
"  et  Radulplio  de  Haia,  et  aliis  multis.  Quare  volo  et 
"  firmiter  praecipio,  quod  praefata  ecclesia  sancti  Au- 
''  gustini,  et  monacbi  ibidem  Deo  servientes,  teneant 
"  et  liabeant  pra^dictum  molendinum,  cum  omnibus 
"  eidem  pertinentibus,  ad  servitium  altaris  illius  eccle- 
"  sise,  ita  bene,  et  in  pace,  et  libere,  et  quiete,  et  liono- 
"  rifice,  sicut  ego  vel  aliquis  rex  praedecessor  ^  mens 
"  melius,  et  libcrius  et  quietius  tenuit. 

"  Testibus  Willelmo  de  Ipra  et  Willelmo  Mar[tel] - 
"  et  Ricardo  de  Lucy,  et  Radulplio  Licot,^  et  Willelmo 
"  de  Amesford,  apud  Oxeneford/' 

2.  Carta  regis  Btephani  de  chernellis  faciendls  super 

muros  ecclesia\ 
"  Stepiiaxus,  rex  Anglorum,  justiciariis  et  bai'onibus 
"  de  Client,  salutem.    Concedo  quod  abbas  sancti  Augus- 

'  prcdessor  MS.  i  second  and  enlarged  form  of  this 

2  "  dapifor  regis  vStephani,"' Matth.  ,  charter  (below,  pp.  377,  378),  the 

Paris,  "  Hist."  p.  GG.  name  is  written  rkot, 
^  J*erhaps  JJicot  (for  Bigot).   In  a 


3G8  HISTORIA  MONASTERII 

''  tini  faciat  cliernellos  super  murum  ecclesia3  sure,  ita 
"  tamen  quod  murum  illiim  non  elevet  plus  quam  modo 
"  est,  prseter  solos  cliernellos. 

'•'  Teste    episcopo   Sancti    David   apud  Oxouiam    per 
"  W[illeL]  Oxon/' 


3.  Carta  regis  Stepliani   cle   saca  et  socna  et  imcis 

fractura. 

"  Stephanus,  rex  Anglorum,  arcliiepiscopis,  episeopis, 
''  abbatibus,  comitibus,  baronibus,  vicecomitibus,  minis- 
"  tris  et  omnibus  fidelibus  suis,  Francis  et  Anglis,  in 
"  quorum  baila  et  potestate  abbas  sancti  Augustini  Can- 
"  tuariae  terras  liabet,  salutem.  Sciatis  me  concessisse 
"  Deo  ac  sancto  Auo^ustino  et  abbati  et  fratribus  abba- 
'•'  tiae  ut  liabeant  sacliam  et  sochnam,  et  pacis  frac- 
"  turam,  et  pugnam  in  domo  factam,  et  viae  assaltus, 
'•'  et  latrones  in  terra  sua  captos.  latronumque  suscep- 
"  tionem  vel  pastionem,  super  illorum  proprios  homines, 
'•'  infra  civitatem  et  extra,  tlieoloneumque  suum  in 
''  terra  et  in  aqua,  atque  consuetudincm  quae  clicitur 
"  thcaines,  et  super  omnes  allodiarios  quos  dedit  eis 
''  rex  Henricus  :  nee  volo  consentire  quod  aliquis  in 
"  aliqua  re  de  his  se  intromittat,  nisi  eorum  praepositi, 
''•  quibus  ipsi  h^ec  commendaverint ;  quia  habeo  has  con- 
"  suetudines  datas  et  concessas  Deo  et  sancto  Au^ustino 
"  pro  redemptione  animge  meae,  sicut  Willelmus  rex 
'•'  avus  mens,  et  Wilelmus  et  Henricus  reges  avunculi 
"  mei  ante  me  dederunt  et  concesserunt.  Et  nolo  con- 
'•  sentire  quod  aliquis  luec  infringat. 

"  Testibus  episcopo  de  Sancto  David,  et  episcopo 
''  Cicestriae,  et  Roberto  de  Veer,  et  A[lberico]  de 
"  Yer,  et  Roberto  fdio  Walteri,  apud  Geldeford/' 


S.   AUGUSTIXI    CAXTUARIEXSIS.  869 

foi.  71b.   4.  CarUt  Innocentii  ^mpce  Secundi  de  libertate  monas- 

terii. 

'*  IxxoCENTius  episcopus,  servus  servorum^  Dei,  Hu- 
*'  goni  abbati  monasterii  sanctorum  apostoloi*um  Petri 
''  et  Pauli,  quod  juxta  Doroberni?e  metropolitanam 
'^  civitatem  si  turn  est,  ej  usque  successoribus  regulariter 
"  substituendis  in  perpetuum.  Licet  omnes  ecclesias,  et, 
"  ex  injuncto  nobis  a  Deo  apostolatus  officio,  diligere 
''  atque  honorare  communiter  debeamus,  et  suam  eis 
"  justitiam  conservare,  illis  tamen  propensiori  cura  nos 
"  convenit  imminere,  quas  de  jure  ac  ditione  sanctae 
^'  Romanae,  cui,  auctore  Domino,  deservimus,  esse  con- 
'^  stat  ecclesise.  Nee  dubium  quod  si  susceptum  regi- 
''  men  sollicita  consideratione  pensamus,  sicut  patres 
"  vocamui'  in  nomine,  ita  comprobari  debemus  in  opere. 
'^  Hoc  nimirum  intuitu,  dilecte  in  Domino  fili  Huo-o 
"  abbas,  tuis  desideriis  clementer  annuimus ;  et  monas- 
"  terium  in  honore  beatorum  apostolorum  Petri  et 
"  Pauli  a  ffloriosse  memorise  ^thelberto  Anorlorum 
''  rege,  ad  orientem  Doroberniae  civitatis,  in  suam  sibi- 
'^  que  succedentium  regum  ejusdemque  urbisque  prsesu- 
"  lum  sepulturam  a  fundamento  constructum,  et  sub 
''  jurisdictione  Sedis  Apostolicse  specialiter  constitutiun, 
^'  ad  exemplum  praedecessorum  nostrorum  apostolicae 
"  memoriae  Bonifacii,  Adeodati,  Agatlionis,  Johannis 
''  atque  Calixti,  Romanorum  pontificum,  praesentis 
"  scripti  pagina  communimus ;  statuentes,  ut  quas- 
"  cumque  possessiones,  quaecumque  bona  idem  venera- 
"  bilis  locus  in  presentiarum  juste  et  canonice  possidet, 
"  aut  in  futm'um  concessione  pontificum,  largitione  re- 
"  gum  vel  principum,  oblatione  fidelium,  seu  aliis  justis 
'^  modis  Deo  propitio  poterit  adipisci,  firma  tibi  tuis- 
"  que  successoribus  et  illibata  permaneant.  Libertatem 
*'  quoque    ab    eisdem   praedecessoribus    nostris    per   au- 


'  senilis  MS. 

A  A 


870  HISTORIA  MONASTERII 

'*  thentica    pri^dlegia    eidem   venerabili  loco  concessam, 

"  nos,    aiictore  Domino,    ratam  et  incon\nilsani  in  pos- 

''  terum  volumus  conservari;    ut   sicut    idem  monaste- 

^'  rium  in  initio    nascentis    Cbristianae   religionis    apud 

"  regnmn  Angiicuin  in  monasticse  religionis  observantia 

"  extitit   primum,    ita    nihilominus,    cum    omnibus    ad 

''  ipsum  pertinentibus,  perpetuis    futuris  temporibus  ab 

"  omni   servitio    libermn,    ab    omni    mundiali    strepitu 

"  maneat  inconcussum.     Sed  nee  ecclesiasticis  conditio- 

'^  nibus  seu  angariis  vel  quibuslibet  obsequiis  sseculari- 

^'  bus  aliquo  modo  subjaceat,  aut  ullis  canonicis  juribus 

"  serviat,    neque    ullus   omnino    in    ejusdem  monasterii 

^'  dominium  quolibet  modo  se  ingerat,  vel  si[bi]  quam- 

"  libet  imperandi  vindicet  potestatem,  aut  aliquas  moles - 

''  tias  inferat,  [aut]  consuetudinem  imponat,  aut  etiam 

'•  in  eo  Missarum  solemnia,  nisi  ab  abbate  vel  fratribus 

"  invitatus,  celebrare  prsesumat.     Obeunte  vero  te  nunc 

'^  ejusdem  loci  abbate  vel  tuorum  quolibet  successor um, 

''  nullus  ad  ejusdem  loci  regimen  extraneus  assumatur, 

"  nisi  forte  (quod  absit)  in  loco  ipso  idonea  persona  ad 

''  hujusmodi    officium  non  poterit    reperiri,  sed  de  con- 

''  gTCgatione    ipsa    et    quem    fratres    communi    assensu, 

'^  aut   fratrum  pars    consilii    sanioris,  propria  voluntate 

"  regulariter  sibi  eligerint,  sine  venalitate  aliqua,  in  eo- 

'^  dem  monasterio  consecretur.     H?ec  igitur  omnia,  sicut 

''  a   jam    dictis    prgedecessoribus    nostris    constituta    et 

''  pri\dlegiorum  sunt  mimimine  roborata,  ita  etiam  nos 

''  tibi,    dilecte    in     Domino    fili    Hugo    abbas,    tuisque 

''  successoribus    et    per   vos    eidem   monasterio  in  per- 

"  petuum  prsesentis  script!  pagiiia  confirmamus.     Porro 

"  illam  pravam  turpemque  consuetudinem,  arietum  sci- 

''  licet,    panum    et    potus    extorsionem,    sicut    prsefatus     fol.  72. 

^'  prsedecessor    noster    Calixtus    episcopus  fecit,  penitus 

"  removemus,   et  pretium  pro  ea  dari  vel  recipi  prohi- 

''  bemus.       lUud    autem    praecipimus,    ne     de    duobus 

"  maneriis,    scilicet    Eipple    et    Langedune,  qu^    Huo*o 

"  abbas    dirationavit    in    curia    bonas    memoria?    resis 


S.  AUGUSTINI   CAXTUARIEXSIS.  371 

"  Henrici,  aliquis  vestrum  inquietet,  abbati  vero  et  fra- 
''  tribus  proliibemus,  ue  super  cartas  illustrium  regum 
''  Heni'ici  et  Stepliani  alicui  respondeant.  Hoc  etiam 
"  proliibemus,  ne  post  obituni  abbatis  servientes  regis 
"  habeant  potestatem  res  ecclesia3  onlinandi  vel  dispo- 
"  nendi,  sed  potius  li?ec  ipsa  potestati  et  providenti^e 
''  prioris  et  totius  couventus  disponenda  libere  dimit- 
"  tantiu',  donee  abbas  per  eosdem  ibi  regadariter  eliga- 
''  tur.  Quia  vero  *  ubi  est  spiritus  Domini,  ibi/  juxta 
*'  Apostolum,  'est  libertas/ ^  nihilominus  habeatis  li- 
"  beram  facultatem  diebus  et  noctibus  in  canonicis 
'•  lioris  signa  pidsandi  ;  et  Dei  Omnipotentis  laudibus 
"  insistendi  liberam  vobis  concedimus  facultatem.  De- 
''  cernimus  ergo  ut  nulli  omniiio  liomini  liceat  preefa- 
"  tiun  vestrum  coenobiuni  temere  perturbare,  aut  ejus 
"  possessiones  auferre,  vel  ablatas  retinere,  minuere, 
''  seu  quibuslibet  raolestiis  fatigare.  Sed  omnia  in- 
"  tegTa  conserventiu'  eorum,  pro  quorum  gubernatione 
''  et  sustentatione  concessa  sunt  usibus  omnimodis  pro- 
"  futura.  Si  quis  igitur  in  postenim,  liujus  nostri  de- 
"  creti  tenorem  scienS;  contra  eum  temere  venii-e  ten- 
"  taverit,  secimdo  tertiove  commonitus,  nisi  reatum 
'*'  suum  conoTua  satisfactione  correxerit,  indio-nationem 
"  Omnipotentis  Dei  et  beatorum  Petri  ac  Pauli  apo- 
"  stolorum  incuiTat,  et  excommunicatione  subjaceat ; 
"  conservantes  autem  hrec  eorundem  apostolorum  bene- 
"  dictionem  et  gratiam  consequentur.  Amen/' 

Sequitui"  subscriptio  manus  propria^  ejusdem  domini 
papre  Innocentii  Secimdi,  cum  subscnptione  card  in a- 
lium  qui  pra3sentes  fuerunt : — 

"  +  Ego  Innocentius,  catholica}  ecclesia^  episcopus." 
"  ^  Ego  Albericus  Hostiensis  episcopas. 


'  2  Cor.  iii.  17. 

-  Immediately  before  this  signa- 
ture, which,  like  the  others,  is  in  a 
diflferent  hand  and  different  ink,  the 


MS.  contains  the  "  signum  bullcD ''  of 
Innocent  II.,  Mith  the  legend  "  Ad- 
iuiia  nos,  Dcus  salutaris  noster." 

A   A   2 


372 


HISTORIA  MOXASTERII 


April  17, 
1139. 


"  +  Ego  Lucas,  presbyter  cardinalis,  tit.  sanctorum 

Joliannis  et  Pauli. 

'^  +  Ego  Crysogonus,  presbyter,  tit.  sanctfe  Praxedis. 

''  +  Ego  Otto,  diaconus  cardinalis  sancti   Georgii  ad 

Velum  Aureum. 

"  +  Ego  Gerardus,  diaconus  cardinalis  sanctce  Mariae 

in  Dominica. 

"  +  Ego     Gregorius,     diaconus     cardinalis     sancti 

Angeli. 

"  Data    Laterani  per   manum    Aimerici   sanctae    Ro- 

manse    ecclesise    diaconus   cardinalis    et    cancellarius, 

XV.  Kal.  Maii,  Indictione  ii.,  Incarnationis  Dominicse 

anno  M.cxxxix.,  pontificatus  vero  domini  Innocentii 

papse  Secundi  anno  x." 


Letter  of         5.  Idem  Innocentius  papa  scripsit  litteras  commenda-  fol.  72  b. 
n.  to  King  titias  pro  domo  ista  Stepliano  regi,  time  apicem  regni 
Stephen.      Anglise  tenenti,  in  hsec  verba  : — 


"Innocentius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  caris- 
simo  in  Christo  filio  Stepliano,  illustri  Anglorum 
regi,  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Quanto 
Omnipotens  Deus  personam  tuam  honore  atque  po- 
tentia  amplius  sublimavit,  tanto  magis  ad  suum 
servitium  te  arctius^  obligavit,  sibique  obnoxium 
statuit.  Unde  etiam  tibi  est  invicta  necessitas  reli- 
giosa  loca  diligere,  et  quae  beati  Petri  sunt,  filialis 
devotionis  intuitu,  nullis  injuriis  aut  molestiis  fati- 
gari  permittere ;  securus  namque  contra  adversarios 
consistit  in  terris,  quisquis  eundem  apostolorum 
principem  patronum  habere  meretur  in  coelis.  Nun- 
quam  enim  regnum  tuum  melius  confirmari  poterit 
vel  augeri  quam  si  ecclesias  et  personas  ecclesiasticas 


'  arcius  MS. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIENSIS.  373 

^'  studueris  venerari.  Proinde  serenitati  tiiae  rogando 
"  mandamus  et  exliortamiir  in  Domino,  quatenus  mo- 
*'  nasteriuni  sancti  Augnstini  Cantnariae,  quod  utique 
"  idem  beatus  vir  apostolorum  principi  obtulit,  et  Ro- 
"  mani  pontifices  [et]  praedecessor  tuus  Ethelbertus, 
"  Anglorum  rex,  libertate  donarunt,  et  suis  privilegiis 
"  munierunt,  nullis  molestiis  inquietes,  aut  ab  aliquo 
"  infestari  permittas ;  sed  sic  illud  ab  omnibus  forin- 
'•  secus  perturbationum  tumultibus  protegas,  ut  et  illi 
"  qui  intus  Deo  ser\T.unt  de  sua  quiete  et  libertate 
"  congratulantes  ipsi  Deo  pro  te  et  pace  regni  tui, 
"  preces  fundere  attentius  studeant,  et  nos  serenitati 
"  tuee  uberiores  inde  sTatias  aojere  valeamus.  Data  .  .  .  "^ 

6.  Scripsit  et  praedictus  papa  Innocentius  abbati  Hu-  Innocent's 
goni  et  liujus  monasterii  fratribus  litteras  exliortatorias,  Abbot  ^ 
super  morum    honestate  et  observantia   regularis    disci-  Hugo, 
plinae,  sub  his  verbis  : — 

"  IxxocEXTius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  di- 
^'  lecto  filio  Hugoni  abbati  et  fratribiLS  monasterii 
"  sancti  Augustini  Cantuariae,  salutem  et  apostolicam 
*'  benedictionem.  Litteras  et  nuncios  vestros  paterna 
"  benignitate  suscepimus,  et  ea  quae  nobis  significas- 
"  tis  -  diiigenter  attendimus,  et  nos  quidem  monas- 
"  terium  vestrum  utpote  sub  beati  Petri  tutela  et 
*'  proprietate  consistens  speciali  amore  diligere  ^  volu- 
*'  mus,  atque  in  libertate  a  pra^decessoribus  nostris  et 
"  nobis  sibi  collata  familiariter  confovere,  vestrosque 
*'  turbatores  auctoritate  apostolica  con^primere.  Yestro 
"  itaque,  dilecti  in  Domino  filii,  interest,  ut  sicut  mo- 
"  nasterium    vestrum  in  Anglia  religionis  fuit  initium, 


'  The  date  "was  never  inserted  in 
this  MS. ;  nor  are  vre  able  to  supply 
the  deficiency    from   Thome,  col. 


1801,  where  a  portion  of  the  same 
document  is  printed. 

-  siynijicantis  MS. 

'  ilileyere  MS. 


374 


HISTORIA  MONASTERII 


'^  ita  niliilominus  ad  monasticse  professionis  observan- 
"  tiam  laudabiliter  intendatis,  et  tales  vos  coram  Deo 
^'  et  omnibus  exhibere  curetis,  quod  Deus  Omnipotens 
''  de  vestris  actibus  lionoretur,  et  Sedes  Apostolica 
''  maternis  affectibus  gratuletui*..  Mandamus  etiam  vo- 
''  bis  ut  bibliam  manualem  parvi  voluminis,  qualem 
'•'  Romanum  pontificem  deceat,  ad  opus  nostrum  fieri 
"  faciatis.  Quia  vero,  dilecte  in  Domino  fili  Hugo 
"  abbas,  oceasione  parentum  tuorum  idem  monasterium 
"  multa  damna  et  gravamina  siLstinere  accepimus,  man- 
"  dando  tibi  pra3cipimus,  quatenus  eos  a  donatione 
"  maneriorum  monasterii  amoveas,^  ut  locus  ipse  ab 
"  hujusmodi  onere  liberetur,  et  persona  tua  nullam 
"  exinde  blasphemiam,  vel  peccatum,  ulterius  incurrere 
''  mereatur.  Hubertum  quoque  monaclium,  quem  tur- 
''  batorem  fratrum  et  eidem  loco  perniciosum  esse  au- 
"  di^-imus,  ad  suum  monasterium  ^  redire  compellas,  et  fol.  7; 
"  negotia  ipsius  loci,  prioris  et  fratrum  consilio  non 
"  extraneorum  quorumlibet,  ordines  atque  pertactes,  et 
'•  numerum  eorum,  qui  imminutus  esse  dicitur,  consilio 
"  eorundem  de  honestis  et  religiosis  personis  studeas 
"  adimplere.  Praecepta  etiam  quse  in  Apostolicse  Sedis 
"  autlienticis  privilegiis,  collatis  prsefato  monasterio, 
''  continentur,  firmiter  teneas  et  observes.  Praeterea  si 
"  qua  tibi  vel  fratribus  tuis  adversa  contigerint,  tuum 
'•'  erit  ad  communem  omnium  fidelium  matrem,  eccle- 
"  siam  Romanam,  recmTere,  vel  eosdem  fratres  tuos 
"  transmit tere,  ut  tam  tu  quam  ipsi  dignis  apud  nos 
'•'  consolationibus  foveantur,  et  a  suis  oppressionibus 
''  releventiu\  Nos  autem  fratri  nostro  TLeobaldo  Can- 
'•'  tuariae  arcliiepiscopo,  ne  illos  1.  solidos  et  vii. 
"  denarios,  qui  a  vobis  pro  acceptione  chrismatis  et 
'*'  sacri    olei   exigebantur,   ulterius    exigat,    interdicendo 


'  ammoveas  MS. 

2  In  Thome's  version  of  this  letter 


(col.    1802)  wc  have  the  addition 
videlicet  saiicti  Andrea. 


S.   AUGUSTINI   CANTUAIUENSIS. 


S75 


'^  mandavimus,  vobisque   ne   ipsos   a   modo    persolvatis 
*'  pariter  inbibemus.     Data  Laterani,  xii.  Kal./  etc/' 

7.  Sed  arcliiepiscopus  Tbeobaldus,  mandatis  apostoli- Contest  be- 
ds inobediens,  ab  extortione  prsedictorum    1.   solid,  vii.  Archbi- 
denar.,  ac  aliis  quampluiimis    damnis  ^  et  inivuiis    mo-  f^°P  '^'^'^"' 

,      .  .:...„.  . .      bald  and 

nasteno  sancti  Augustini  illatis,  manum  non  retraxit ;  the  Augus- 
unde  et  monacbi  Aiigustinenses  iterato  coacti  sunt  que-  timans. 
rimoniam  deponere  coram  simimo  pontifice,  pr^sdicto 
Imiocentio  II.,  sub  anno  Domini  M.CXLII.  Comparen- 
tibus  tandem  tarn  archiepiscopi  pr^edicti  nmiciis  quam 
monachis  sancti  Augustini  coram  domino  papa,  causa- 
que  intei"  dictum  arcbiepiscopum  et  monasterium  sancti 
Augustini,  coram  summo  pontifice,  per  nuncios  utrius- 
que  partis  diutius  ventilata ;  quia  vero  super  multis 
articubs  bine  inde  propositis  veritatis  notitia  ad  plenum 
ibidem  inquiri  non  poterat,  eo  quod  partes  princi])ales 
absentes  erant ;  praedictus  papa  Innocentius  commisit 
priedictam  causam  Henrico,  Wintoniensi  episcopo  et 
Apostolicse  Sedis  legato,  et  Roberto  Herefordensi  epi- 
scopo, sub  bis  verbis  : — 

Bulla  Henrico  Wintoniensi  et  Roberto  Herefordensi 
episcopis  directa  ab  eodem. 

'•  Innocentius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  vene- 
"  rabilibus  fratribus  Henrico  Wintoniensi  episcopo  et 
"  Apostolicce  Sedis  legato,  et  Roberto  episcopo  Here- 
"  fordensi,  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Sic- 
"  ut  nosse  potest  vestra  fraternitas,  occasione  1.  soHd. 
''  et  vii.  denar.,  quos  monacbi  sancti  Augustini  Can- 
''  tuariensi  arcbiepiscopo  annis  singulis  persolvere  con- 
''  sueverunt,   inter    ipsos   controversia    diutius    agitata 


'  Thome  adds  "  Deccmbris,"  but 
no  year  ;    and   Jatfe  (p.  y'Jl)  has 


accordingly  dated  the  letter 
20,  ii;;'j-ii4i.' 
-  dampniis  MS. 


Nov. 


376  HISTORIA  MONASTERII 

"  est ;  iidem   monachi  namque  audito  interdicto  vene- 

'■  rabilis     fratris    nostri    Alberici    Hostiensis     episcopi, 

"  Apostolicae  Sedis   legati,    ut  pro  cbrismate  et  oleo    et 

''  aliis    ecclesiasticis   sacramentis    pretium  non   daretur^ 

"  eosdem  denarios  prsefato  archiepiscopo  solvere  renue- 

"  runt,  asserentes  ipsos  denarios  pro  chrismate  et  oleo 

''  diutius    non    persolvisse,    unde     [ab]    archiepiscopo, 

"  sicut  ipsi  nobis  postea  conquesti  sunt,  plurima  damna 

"  et   injuriee    eis   illata   sunt,    pro    quibus   ad    nostram 

"  praesentiam    evocatus,    cum    pro    guerris    et   tribula- 

'*  tionibus  illius  terrse  venire  non  posset ;  prsefixum  ei  ^ 

"  terminum  prolongavimus,  et  ut  pr?eteritis  beati  Mar- 

"  tini  octavis,  per  se  vel  per  nuncios,  eisdem  monachis 

"  in  prsesentia  nostra  responderet,  prfecipiendo  manda- 

''  vimus.     Tandem  utraque  parte  ante  nos  prgesentata, 

"  cum  monachi  de  injimis    et    damnis^     querimoniam 

"  suam     innovarent,    nuncii   archiepiscopi    dixerunt   se 

''  querimoniis   eorum   minime    debere    respondere,    nisi 

'•'  primum    denarii   sibi   restituerentur,  quibus    Cantua- 

"  riensem  ecclesiam  sine  judicio  spoliatam  esse  conque- 

''  rebatur.     Monachi  vero  e  contra  respondebant,   dena- 

"  rios   illos   non    esse    restituendos,    eo    quod    a   legato  ^^^'  "^  ^. 

"  nostro,    sicut    prsedictum    est,   interdictum    fuerat   ne 

''  pro    chrismate    et    oleo    denarii    darentur  ;    et    testes 

''  super  hoc  producebant.     Praeterea  dicebant,  quod   et 

^'  verum  est,   a  nobis  prohibitum  esse,  [ne]  denarii   illi 

"  pro    chrismate   et    oleo    darentur.       Insuper   ad   hoc 

''  conprobandum  monachi    in  argumentum  adducebant, 

*'  quod   eadem    die   super   eandem  mensam  chrisma  et 

"  oleum  dabantur   et   denarii   persolvebantur,  ita  etiam 

"  quod   si   denarii   non   solver entur,  chrisma   et  oleum 

"  denegabantur.       Legati    vero    archiepiscopi    hoc    de- 

''  negantes,      eosdem    denarios    pro    censu   et   honesta 

'^  causa  datos  esse,  et  id  multis  idoneis  testibus  in  An- 


est  MS.  I      -  dampniis  MS. 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIEXSIS.  377 

"  glia  se  probaturos  affirmabant.  Iterum  prfefati  mo- 
^'  nachi  adversus  eundem  archiepiscopum  conquerebau- 
"  tur/  quod  tarn  ipse  quam  homines  sui  multas  et 
"  graves  injmias  eis  intulerant,  et  multa  de  jure  mo- 
''  nasterii  sui  in  juste  detinebant ;  qu?e  fere  omnia  legati 
"  archiepiscopi  denegabant.  Quibus  omnibus  diligenter 
"  auditisj  quoniam  principales  personee  absent es  erant, 
"  et  in  partibus  illis  super  his  omnibus  plenior  potest 
"  haberi  notitia,  habito  fratrum  nostrorum  consilio, 
"  dignum  duximus  causam  ipsam  vestrae  discretioni 
''  committere  terminandam.  Mandamus  itaque  vobis 
"  quatenus  congruis  loco  et  tempore  utramque  partem 
"  ante  vestram  prsesentiam  evocetis,  ut  auditis  hinc 
"  inde  rationibus,  et  dibgenter  inquisitis,  prsGstante 
''  Domino,  fine  ^  debito  terminetis. 

"   Data  Laterani,  viii.  Kal.  Januar."  Dec.  25. 


8.  Carta  de  molendino  de  Esthrigge. 

"  Stephaxus,  rex  Anglorum,  ai-chiepiscopis,  episcopis, 
"  abbatibus,  comitibus,  justiciariis,  vicecomitibus,  baro- 
*'  nibus,  ministris,  et  omnibus  fidelibus  suis,  Francis 
''  et  Anglis,  totius  Angiiae,  salutem.  Sciatis  quia  pro 
"  salute  animse  raeee  et  Matildte  reginpe  uxoris  meae, 
"  et  Eustacii  filii  mei,  et  aliorum  puerorum  meorum  ; 
"  et  pro  anima  regis  Henrici  avunculi  mei,  et  praide- 
"  cessorum  meorum  regum  Angliii?,  dedi  et  concessi 
*'  Deo,  et  ecclesiae  sancti  Augustini  et  altari,  et  abbati 
"  et  conventui  ejusdem  ecclesise,  molendinum,  quod  ha- 
''  bui  infra  civitatem  Cantuaria3  juxta  Estbriggam,  et 
"  totum  cursum  aqure  illius  molendini,  in  restauratione 
"  vadimonii  centum  marcarum,  quod  ego  pro  necessitate 
"  mea   ab   eadem   ecclesia  cepi,  pra\sentibus  baronibus 


'  conquerebatur  MS.  |      -  nine  MS. 


878  HISTORIA  MONASTERII 

meis,  scilicet  Willelmo  cle  Ypra  et  comite  Gisl[eberto], 
et  K,ad[ulplio]  de  Haia,  et  aliis  multis.  Et  prohibeo, 
ne  aliquis  prohibeat  quin  homines  civitatis  Can- 
tuarise  et  provincise  eant  et  veniant  ad  molendinum 
praefatum  cum  blado  siio  ad  molandum,  ita  bene  et 
plenarie  sicut  melius  et  plenius  fecerunt  tempore 
regis  Henrici  avmiculi  mei,  et  meo  tempore  postea, 
dum  molendinum  pra3fatum  in  mea  manu  fuit.  Quare 
volo  et  firmiter  preecipio,  ut  prsedicta  ecclesia  sancti 
Augustini  et  altare,  et  abbas  et  conventus  ejusdem 
ecclesise  teneant  et  habeant  pr^edictum  molendinum, 
cum  omnibus  libertatibus  et  consuetudinibus  eisdem 
pertinentibus,  ad  servitium  altaris  illius  ecclesise,  ita 
bene,  et  in  pace,  et  libere,  et  quiete,  et  honorifice, 
sicut  ego  vel  aliquis  rex  prjiedecessor  mens  melius 
et  liberius  et  quietius  tenuit. 

''  Testibus  Willelmo  de  Ipra,  et  AVillelmo  Mart[el], 
et  Ricardo  de  Luci,  et  Rad[ulplio]  Picot,  et  Willelmo 
de  Aisneford,  apud  Oxeneford/' 

9.  Bulla  Innocentii  'p<^^p(^  Theohaldo  Cantuariensi 

episcopo. 

'*  Innocentius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  ve- 
nerabili  fratri  Theobaldo  Cantuariensi  archiepiscopo, 
salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Indubitatum 
est  monasterium  sancti  Augustini  ex  antiqua  ^  in-  f^i.  74. 
stitutione,  beati  Petri  juris  existere  et  ad  ejus  pro- 
prietatem  specialiter  pertinere.  Quanto  autem  per- 
sona tua  per  E-omanam  ecclesiam  est  amplius  exaltata 
et  in  sublime  provecta,  tanto  magis  opportebat  quae 
sua  sunt  a  te  ill?esa  servari  et  nullis  perturbationibus  ^ 
agitari.  Quocontra  dilecti  filii  Hugonis  abbatis  ejus- 
dem   loci   et   fratrum    suorum    adversum    te  gravem 


'  anqua  MS.  j      -  proturbacionibus  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  879 

"  querelam  accepimiis,  quod  occasione  privilegii  nostri 
''  idem  monasterium  vehementer  infestans,  et  ecclesias 
"  eidem  coenobio  pertinentes,  eundem  abbatem  ordinave 
"  non  sinas,  qain  potius  violenta  dominatione  ecclesias 
"  eorum  firmatas  diceris  infregisse  et  presbyteros  tuos, 
"  invito  abbate  ejusdem  loci  fratribiisque,  contra  Ro- 
''  manae  ecclesioB  privilegia,  quibus  idem  coenobium  est 
"  munitum,  in  eis  ponere  prsesumpsisse.  Nee  his  con- 
"  tentus,  abbatem  ipsum  et  homines  ejus  ad  placitan- 
"  dum  super  hoc  in  curiam  tnam,  prout  asserunt, 
"  prresumptuose  traxisti,  eisque  ob  earn  rem  poenam 
"  moliris  infligere.  Pr?eterea  cum  idem  locus  ab  omni 
"  subjectione  archiepiscoporum  et  episcoporum  ex  anti- 
"  quo  sit  liber,  at  que  ecclesiastica  sacramenta  gratis  et 
"  sine  aliqua  venalitate  debcant  exhiberi,  ministri  tui 
"  a  fratribus  ejusdem  coenobii  pro  datione  chrismatis 
*'  et  olei  sacri  1.  solidos  et  vii.  denarios^  violenter  ex- 
"  torquent.  Quia  ergo  nostri  officii  est  bona  beati 
"  Petri  manutenere  et  propensius  defensare,  per  pre- 
"  sentia  scrip ta  tibi  mandamus  et  auctoritate  apostolica 
"  prsecipimus,  quatenus  eundem  venerabilem  locum  in 
"  ea  libertate  quietum  ac  liberum  omnino  dimittas,  in 
"  qua  per  beatse  memorise  prasdecessores  nostros  Boni- 
"  facium,  Adeodatum,  Agathonem,  Johannem,  Calix- 
"  turn  Romanes  pontifices  et  nos  ipsos  noscitur  insti- 
'•  tut  urn  et  scriptis  authenticis  communitum.  Paro- 
"  chias  etiam,  qua3  ejusdem  monasterii  juris  sunt,  et 
"  propter  abbatis-  negligentiam,  vel  quorumlibet  vio- 
"  lentiam  mutilatce,  ut  puta  Norburnam,  Niwintunam, 
''  ecclesiam  de  Renham  atque  Faversham,  redigas  in 
''  eum  statum,  in  quo  tempore  Hugonis  bonoD  memorise 
''  mansisse  noscuntur.  Nos  autem  prrefoto  abbati  et 
"  fratribus  suis,  ne  supradictos  1.  solidos  et  vii.  dena- 
"  rios  tibi  vel  ministris  tuis   ultra   persolvant,    et   fra- 


'  danarios  MS.  I      '  abbatem  MS. 


380 


niSTORIA  MONASTERII 


Nov.  20. 


"  ternitati  tiipe,  ne  eos  exigi  faciat,  vel  permittat, 
^''  pr^sentibus  litteris  penitus  interdicimus.  Hoc  enim 
"  omnino  simoniacum  est  et  contra  canones.  Quod  si 
"  contemptor  extiteris,  infra  tres  menses  postquam 
"  hfec  script  a  siisceperis,  in  preesentia  fratris  nostri 
'•  venerabilis  Henrici  Wintoniensis  episcopi,  Apostolicse 
"  Sedis  legati,  aut  etiam  in  conspectu  nostro,  quod  ratio 
"  dicta verit  fratribus  ejusdem  loci  exhibeas. 
"  Data  Laterani,  xii.  Kal.  Decembris."  ^ 


10.  Bulla  de  eoclem  cUrecta  Henrico  Wintonice  ejpiseopo. 

"  IxxoCEXTius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  ve- 
''  nerabili  fratri  Henrico  Wintoniensi  episcopo,  Apostoli- 
"  cse  Sedis  legato,  salutem  et  apostolicam  benedictionem. 
"  Fraternitati  tu?e  niaximas  gratias  agimus,  quoniam 
''  erga  ea  quse  beati  Petri  sunt  attentam  sollicitudinem 
"  geris,  et  abbati  ac  fratribus  monasterii  sancti  Augus- 
'•'  tini  in  suis  necessitatibus  adstitisti.  Et  quoniam 
"  non  incepisse  sed  perfecisse  virtutis  est,  experientise 
"  tu8e  rogando  atque  praecipendo  mandamus,  quatenus 
'•'  pi-fefatum  monasterium,  et  fratres  ibidem  Domino 
"  serAT-cntes,  more  solito  manuteneas,  et  pro  beati  Petri 
''  ac  nostra  reverentia  nullis  injuriis  aut  molestiis  ab 
'•'  aliquo  fatigari  permittas :  summopere  providens  ut 
"  tam  erga  regem  quam  erga  omnes  alios,  prout  neces- 
*'  sarium  fuerit,  consilium  et  auxilium  per  omnia  pr?e- 
"  beas ;  et  ita  eos  vice  nostra  studeas  confovere,  ut 
"  et  ipsi  de  sua  quiet e  et  libertate  congaudeant,  et 
''  nos  sollicitudini  tuee  pleniores  gratias  referre  possimus. 
"  Quod   si   quis   eos,    qui   ad   nos    de    monasterio    illo 


1  Then  follows  in  MS,  a  second 
copy  of  the  bull  of  Innocent  II.  to 
Abbot  Hugo,  identical  with  that  al- 
ready printed  above,  p.  373.     The 


only  verbal  change  is  in  the  substi- 
tution of  "  bibliothecam  manualem," 
for  ''bibliam  manualem  (p.  374)." 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS. 


381 


fol.  75. 


"  venerunt  impedire  tentaverit,  ut  adversus  eosdem  non 
''  praevaleat,  sed  potius  ut  ad  sua  loca  libere  revei'- 
"  tantur,  operam  prsebeas.  De  csetero,  cum  de  parti- 
"  bus  Anglige  graves  ^  rum  ores,  prsesertim  erga  perso- 
*'  nas  ecclesiasticas  nobis  saepenumero  nuncientur,  valde 
"  miramur,  quod  nihil  nobis  exinde  indicare  curasti. 
''  Studii  ergo  tui  sit,  in  his  et  aliis,  ita  te  sollicitum 
"  exhibere  ac  diligenter  opponere  ut  Sedes  Apostolica 
^'  quae  te  in  partem  sollicitudinis  evocavit  de  tuis 
*'  actibus  gratuletur,  et  pravi  quilibet  adversus  ecclesias 
"  earumque  rectores  prsevalere  non  valeant. 
"  Data  Laterani,  xii.  Kal.  Decembris." 


Nov.  20. 


11.  Carta  de  Ecclesia  de  Newyntone. 

"  Stephanus,  rex  Anglorum,  archidiacono  Cantua- 
"  rise,  salutem.  Prsecipio  tibi  quod  sine  dilatione  et 
^'  [escampa]  ^  teneas  plenum  rectum  abbati  sancti  Au- 
"  gustini  et  monachis  de  ecclesia  de  Newyntone ;  ne 
*'  super  hoc  inde  clamorem  audiam. 

"  Teste  Eoberto  filio  Walteri,  apud  Westmonaste- 
^    num. 


12.  Carta  de  'niolendino  de  Esthrigge,  ut  iterum  sta- 
tuatur  in  iwistinum  statum. 

''  Stephanus,  rex  Anglorum,  Willelmo  de  Ipra  et 
*'  ministris  et  burgensibus  Cantuarise,  salutem.  Pr?e- 
"  cipio  quod  monachi  sancti  Augustini  restituant  mo- 
''  lendinum  suum  infra  Cantuariam  in  eodem  situ, 
"  quo  erat  quando  destructum  fuit,  ne  super  lioc  ali- 
"  quis  eos  inde  disturbet. 

*'  Teste  Warner'  de  Lusor',  apud  Cantuariam." 


•  grave  MS. 

2  A  blank  is  here  left  in  MS.  equal 


to  the  lengtli  of  one  word,  which  is 
supplied  from  liB.  (fol.  247.) 


382  HISTORIA  MONASTERII 


13.  Carta  de  una  haga  quaon  GosceokUis  dedit, 

"  Stephanus,  rex  Anglorum,  vicecomitibus  et  justi- 
''  ciariis  de  Kent,  salutem.  Praecipio  quod  faciatis 
"  habere  ecclesise  sancti  Auo^ustini  et  monachis  hao^am 
"  suam,  quam  Gosceoldus  eis  dedit,  ita  bene,  et  in 
*'  pace,  et  juste,  et  quiete,  et  libere  sie[ut]  earn  eis  dedit 
*'  in  morte  sua  coram  legalibus  testibus.  Et  videte  ne 
''  inde  clamorem  audiam  pro  recti  vel  justitire  penu- 
"  ria ;  quia  nolo  quod  ecclesia  ilia  quicquid  perdat  de 
"  jure  suo. 

"  Teste  R[ogero]  cancellario,  apud  Cantuariam." 


14.  Carta  de  Ripple  et  Langdone. 

"  Stephanus,  rex  Anglorum,  archiepiscopis,  episcopis, 
''  abbatibus,  comitibus,  baronibus,  justiciariis,  vicecomi- 
''  tibus,  ministris,  et  omnibus  fidelibus  suis,  Francis 
"  et  Anglis,  totius  x4ngli^,  salutem.  Sciatis  quam 
"  Hugo  de  Fluri,  abbas  sancti  Augustini  Cantuarise, 
''  dirationavit  in  curia  regis  Henrici  avunculi  mei  ter- 
''  ras  suas  de  Ripple  et  Langedona,  cum  omnibus  illis 
''  pertinentibus,  contra  Manasserum  Arsic.  Et  ideo  volo 
"  et  concedo  et  firmiter  proecipio,  quod  a  modo  rema- 
''  neant  in  perpetuum  in  domiuio  ecclesise,  ita  bene  et 
"  honorifice  et  quiete,  sicut  ecclesia  prsedicta  melius  et 
'*'  honorabilius  et  quietius  tenet  suas  alias  dominicas 
"  terras,  et  sicut  carta  regis  Henrici  avunculi  mei  tes- 
"  tatur  hoc  diration amentum  factum  fuisse  apud  Lun- 
"  doniam,  in  Rogationibus,  anno  quo  rex  Henricus 
"  avunculus ,  mens  dedit  filiam  suam  imperatori  in  uxo- 
*'  rem. 

"  Testibus  episcopo  de  Sancto  David,  et  episcopo  Ci- 
'-  cestri?e  et  R[oberto]  de  Yer,  et  A[lberico]  de  Ver, 
"  et  R[oberto]  iilio  Walteri,  apud  Gildefordam.'' 


S.   AUGUSTINI  CANTUARIENSIS.  383 

15.  Carta  de  una  feria  in  festo  apostolorum  Petri  et 

Paiili. 

''  StephANUS,  rex  Anglorum,  arcliiepiscopis,  episcopis, 
*'  abbatibus,  justiciariis,  coniitibus,  vicecomitibiis,  et 
"  omnibus  ministris  et  fidelibiis  suis,  Francis  et  Anglis, 
'-'  totius  Anglige,  salutem.  Sciatis  me  dedisse  et  con- 
"  cessisse  abbati  et  monacliis  sancti  Augustini  Cantua- 
'^  ri?e,  quod  ipsi  habeant  feriam  apud  Cantuariam,  ad 
''  festum  apostolorum  Petri  et  Pauli,  quod  est  tertio 
*'  Kalen.  Julii.  Et  incipiat  tertia  die  ante  festum,  et  J'^^^  29; 
*'  duret  per  sex  dies.  Et  proecipio,  quod  omnes  ad 
"  eam  venientes  et  in  ea  morantes  et  ab  ea  redeuntes 
"  habeant  meam  firmam  pacem,  ita  quod  nemo  eis 
"  injuriam  vel  contumeliam  faciat  super  x.  libr.  foris- 
"  factae.  Nee  in  civitate  vel  extra  aliquid  tbeloneum 
''  per  hos  dies  capiat,  nisi  monachi  et  servientes 
''  eorum. 

"  Testibus  Matilda  regina,  et  Turg[is.]  de  Abrinc[is], 
"  et  Adam  de  Belvaco,  et  Eustachio  de  Fienn[es],  et 
"  Huberto  camerario,  apud  Cantuariam/' 

IG.  Carta  ne  'prohiheaiitur  Jiomioies  venire  ad  molen- 
d  i  num  Cantu  ariw. 

'^  Stephanus,  rex  Anglorum,  vicecomitibus  et  prae- 
"  positis  et  burgensibus  et  omnibus  fidelibus  suis 
"  Cantuaripe,  salutem.  Proliibeo  ne  aliquis  proliibeat 
*'  quin  homines  civitatis  CantuariiB  et  provincial 
''  eant  et  veniant  ad  molendinum,  quod  concessi  et 
"  dedi  Deo  et  ecclesise  sancti  Augustini  infra  civitatem 
"  Cantuarise,  cum  blado  suo  ad  molandum,  ita  bene  et 
"  plenarie  sicut  melius  et  plenius  solebant  facere 
*'  tempore  regis  Henrici  avunculi  mei,  et  meo  tempore 
"  postea,  dum  molendinum  prixnlictum  in  mca  maun 
''  fuit. 

"  Teste  Roberto  de  Ver,  apud  Cantuariam." 


384  HISTORIA  MONASTERII 

17.     Ccirta  Matildoi  regince  de  terra  data  ecclesiw  de 

Favershmn. 

''  Matilda,  Anglorum  regina,  vicecomiti  de  Kent,  et 
omnibus  ministris  et  liominibus  suis  de  Faversham, 
Francis  et  Anglis,  salutem.  Sciatis  me  dedisse 
Helmidse  sanctimoniali  unam  acram  terras  ad  facien- 
dum domum  suam  in  eleemos;yTiam  apud  Faversham, 
juxta  coemeterium,  inter  ecclesiam  Sanct?e  Marine  et 
capellam  sancti  Gregorii,  ut  liabeat  illam  quietam  in 
vita  sua.  Post  mortem  vero  ejus,  volo  et  concedo 
ut  ecclesia  Sanctse  Marise  de  Faversham,  pro  salute 
domini  mei  regis  Stephani  et  mea  et  filiorum 
nostrorum  et  statu  regni  nostri,  et  pro  animabus 
prsedecessorum  et  successorum  nostrorum  habeat 
prcefatam  acram  terrse  in  perpetuam  et  liberam 
eleemosynam. 

"  Testante  Radulpho  cancellario,  apud  Kovces- 
"  triam." 

18.  Carta   confirmatoria   de   terra   data   ecdesice  de 

Faversham. 

"  Stephanus,  rex  Anglorum,  vicecomitibus  de  Kent 
*'  et  ministris  de  Faversham,  salutem.  Prsecipio  quod 
**  eccksia  Sanctse  Marire  de  Faversham  teneat  ita 
*'  bene  et  in  pace  et  quiete  terram  suam,  quam 
"  Matilda  regina  ei  dedit,  inter  ipsam  ecclesiam  et 
'•  ecclesiam  sancti  Gregorii,  sicut  ipsa  regina  earn 
''  illi  dedit  et  sicut  carta  sua  testatur. 

''  Testantibus  Roberto  de  Veer,  et  Eogero  de  Fraxino, 
"  apud  Cantuariam.'' 

19.  Carta  confirraatoria  de  ecclesiis  et  de  decimis  de 

Faversham  et  Miltone. 

"  Stephanus,  rex  Anglorum,  archiepiscopis,  episco- 
"  pis,   abbatibus,    comitibus,    baronibus,    vicecomitibus, 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEXSIS. 


385 


et  omnibus  fidelibus  suis,  Francis  et  Anglis,  totius 
Anglise,  salutem.  Sciatis  qnam  ego  concedo  et 
confirmo  donum,  quod  dedit  Willelmus  rex,  avus 
mens,  ecclesise  sancti  Augustini,  scilicet  ecclesias  et 
decimas  duarum  villarum  mearum,  hoc  est  Middel- 
tone  et  Faversham,  cum  omnibus  redditibus  qui 
milii  redduntur  ex  his  mansionibus^  et  cum  omnibus 
ibidem  appendentibus,  in  terra,  et  silva,  et  pratis, 
et  aqua,  excepta  decima  mellis  et  gabli  denariorum. 
Haec  omnia  concedo  Deo,  et  sancto  Augustino,  et 
abbati  et  fratribus  ipsius  loci,  ut  habeant,  et 
teneant,  et  possideant  ita  libere  et  quiete  sicut 
dedit  et  concessit  eis  slyus  mens,  rex  Willelmus,  et 
sicut  testatur  carta  sua  ;  quam  rex  Henricus  carta 
sua  confirmavit,  et  ego  carta  mea  bene  confirmo. 
^'  Testantibus  episcopo  de  sancto  David,  et  episcopo 
Cicestrensi,  et  R[oberto]  de  Yer,  et  A[lberico]  de 
Yer,  et  R[oberto]  filio  Walteri ;  apud  Gildeforde." 


fol.  76. 


20.  Carta  de  Estonoves    et  littore   usque    ad   Tiiediuin 

aquc6. 


"  Stephanus,  rex  Anglorum,  archiepiscopis,  episcopis, 
abbatibus,  comitibus,  vicecomitibus,  baronibus,  et 
omnibus  fidelibus  suis,  Francis  et  Anglis,  totius 
Anglice,  salutem.  Sciatis  quod  volo  et  prrecipio,  quod 
nullus  a  modo  aliquod  reclamet  in  -^stanores,  sed 
abbas  sancti  Augustini  et  fratres  loci  ejusdem  libere 
et  quiete  terram  illam  et  totum  littus  usque  iu 
medietatem  aquae  habeant,  sine  calumnia  aliqua  ; 
quoniam  ita  dirationatum  est  inter  homines  Lundonia3 
et  homines  abbatis  Widonis,  in  tempore  regis  Wil- 
lelmi  avunculi  mei,  coram  justitia  sua  apud  Esta- 
nores,  et  sicut  testatur  carta  ejusdem  Willehni  regis 
avunculi  mei ;  quam  rex  Henricus  carta  sua  con- 
firmavit, et  ego  carta  mea  bene  confirmo. 

B   B 


886  HISTORIA  MONASTERII 


<c 


Testante  episcopo  de  sancto  David,  et  episcopo 
Cicestrise,  et  R[oberto]  de  Ver,  et  A[lberico]  de  Yer, 
et  R[oberto]  filio  Walter!  ;  apud  Gildeford/' 


21.  Bulla  papce  Lueii  secundi  de  libertate  ecclesice, 

"  Lucius  epLscopus,  servus  servorum  Dei,  dilectis  ^ 
"  filiis  Hugoni  abbati  monasterii  sanctorum  aposto- 
'-  lorum  Petri  et  Pauli,  quod  juxta  Dorobernige  metro- 
"  politanam  civitatem  situm  est,  ej  usque  fratribus, 
''  tarn  prsesentibus  quam  futuris,  regularem  vitam 
''■  professis  in  perpetuum.  Cum  universis  Catholicse 
'•  ecclesise  filiis  debitores  ex  injuncto  nobis  a  Deo  apo- 
'-  stolatus  officio  existamus,  illis  tamen  locisque  atque 
"  personis,  qu83  specialius  ac  familiarius  Romanse  ad- 
'■  liserent  ecclesise,  propensiori  nos  convenit  caritatis 
"  studio  imminere.  Hoc  nimirum  intuitu,  dilecti  in 
'•'  Domino  filii,  vestris  justis  postulationibus  clementer 
"  annuimus,  et  monasterium  in  lionore  beatorum  aposto- 
^'  lorum  Petri  et  Pauli,  a  gloriosse  memorise  -^thelberto 
*•  Anglorum  rege,  ad  orientem  Dorobernise  civitatis, 
'■  in  sua  sibique  succedentium  regum  ejusdemque 
*'  urbis  prsesulum  sepulturam  a  fundamento  construc- 
''  tum,  et  sub  jurisdictione  sedis  apostolicse  specialiter 
'•'  constitutum,  ad  exemplum  prsedeoessorum  nostro- 
'•  rum  apostolicse  memorise  Bonifacii,  Adeodati,  Aga- 
"  tlionis,  Joliannis,  Calixti,  et  Innocentii,  E-omanorum 
"  pontificum,  prsesentis  scrip ti  pagina  communimus  : 
"  statuentes,  ut  quascunque  possessiones,  qusecunque 
"  bona  idem  monasterium  in  prsesentiarum  juste  et 
"  canonice  possidet,  aut  in  futurum  concessione  ponti- 
'•'  ficum,  largitione  regum  vel  principum,  oblatione 
"  fidelium,  seu  aiiis  justis  modis,  Deo  propitio,  poterit 


'  delectis  MS. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUAEIENSIS.  887 

"  adipisci,  firma  vobis  vestrisque  successoribus  et 
"  illibata  permaneant ;  libertatem  quoque  ab  eisdem 
''  prgedecessoribus  nostris  per  authentica  privilegia 
''  eidem  venerabili  loco  concessam,  nos,  auctore  Deo, 
'^  ratam  et  inconvulsam  in  posteruin  voluinus  con- 
"  servari,  ut,  sicut  monasterium  idem  in  initio  nas- 
"  centis  Christianse  religionis  apnd  regnum  Anglicum 
''  in  monasticae  religionis  observantia  extitit  primum, 
'•'  ita  nihilominus,  cum  omnibus  ad  ipsum  pertinen- 
''  tibus,  perpetuis  futuris  tempoiibus  ab  omni  ser- 
*'  vitio  liberum,  ab  omni  mundiali  strepitu  maneat 
"  inconcussum.  Sed  nee  ecclesiasticis  conditionibus 
"  seu  angariis,  vel  quibuslibet  obsequiis  ssecularibus, 
'•'  aliquo  mode  subjaceat,  aut  ullis  canonicis  juribus 
'•'  serviat,  neque  ullus  omnino  in  ejusdem  monasterii 
*'  dominium  quolibet  modo  se  ingerat,  vel  quamlibet 
"  sibi  imperandi  vindicet  potestatem,  aut  aliquas  mo- 
''  lestias  inferat,  consuetudinem  imponat,  aut  etiam 
'^  in  eo  missarum  solemnia,  nisi  ab  abbate  vel  fratri- 
''  bus  in\dtatus,  celebrare  prsesumat.  Obeunte  vero 
"  te,  nunc  ejusdem  loci  abbate,  vel  tuorum  quolibet 
"  successorum,  nullus  ad  ejusdem  loci  regimen  ex- 
"  traneus  assumatm',  nisi  forte  (quod  absit)  in  loco 
fol  76  b  '  ^P^^  idonea  persona  ad  hujusmodi  officium  non 
''  poterit  reperiri ;  sed  de  congregatione  ipsa,  et  quern 
"  communi  assensu  aut  fratrum  pars  sanioris  consilii 
"  propria  volimtate  regulariter  sibi  elegerint,  sine  ali- 
"  qua  venalitate,  in  eodem  monasterio  consecretur. 
"  Haec  igitiu'  omnia,  sicut  a  jam  dictis  prgedecessoribus 
*'  nostris  constituta,  et  privilegiormn  sunt  munimine 
"  roborata,  ita  etiam  nos  vobis  vestrisque  successori- 
"  Ijus,  et  per  vos  eidem  monasterio,  in  j^erpetuum  pnu- 
"  sentis  scripti  pagina  confirmamus.  Poito  illam 
"  pravam  [et]  turpem  consuetudinem,  arietum  scilicet, 
"  panum,  et  potus  extorsionem,  sicut  pra^fatus  praf- 
''  decessor  noster  Calixtus  episcopus   fecit,    penitus    re- 

B   B   2 


888 


HISTORIA  MOXASTERII 


"  movemiLS,  et  pretium  pro  ea  dari  vel  recipi^  prohibe- 
"  mus  ;  nee  post  obi  turn  abbatis  servient  es  regis 
"  habeant  potestatem  res  ecclesi?e  ordinandi  vel  dis- 
'•'  ponendi,  sed  potius  liaec  ipsa  potestati  et  pro- 
"  videntins  prioris  et  totius  conventus  disponenda 
'■  libere  dimittantur,  donee  abbas  per  eosdem  ibi  regn- 
''  lariter  eligatur.  Quia  vero  'ubi  est  spiritus  Dei,  ibi,' 
''  juxta  Apostolum,-  *  est  libertas/  niliilominus  habeatis 
*•'  liberam  faciiltatem  diebus  et  noctibus  in  canonicis 
"  horis  signa  pidsandi  ;  et  Dei  Omnipotentis  laudibus 
"  insist endi  liberam  vobis  concedimus  facultatem.  Prse- 
"  terea  confirmamus  vobis  Estanores,  et  totum  littus 
"  usque  in  medietatem  aquse,  sicut  a  bon^  memorise 
"  Henrico  et  Stepliano,  Anglorum  regibus,  vobis  et 
''  eidem  beati  Augustini  monasterio  rationabiiiter  con- 
''  cessum  est  et  scriptis  eorum  firmatum.  Deeerni- 
'•'  mus  ergo  ut  nulli  omnino  homini  liceat  pr^efatmn 
"  coenobium  temere  perturbare,  aut  ejus  possessiones 
"  aufen^e,  vel  ablatas  retinere,  minuere,  seu  quibus- 
*'  libet  molestiis  fatio^are,  Sed  omnia  inteoTa  eonser- 
"  ventm-  eorum,  pro  quorum  gubernatione  et  susten- 
"  tatione  concessa  sunt,  omnimodis  usibus  profutm'a, 
"  salva  nimirum  in  omnibus  apostolicfe  sedis  auctori- 
*■'  tate.  Si  quis  igitur  in  posterum,  hujus  nostri  decreti 
'•'  tenorem  sciens,  contra  eum  temere  venire  tentaverit, 
••'  secundo  tertiove  common! tus,  nisi  reatum  suum  con- 
''  grua  satisfactione  coiTexerit,  indignationem  Omnipo- 
"  tentis  Dei,  et  beatorum  Petri  et  Pauli  aj^ostolorum 
'•'  Ejus,  incurrat,  et  excommunicationi  subjaceat.  Con- 
''  servantes  autem,  eorundem  apostolorum  benedic- 
'•'  tionem  et  gratiam  cansequantur.     Amen.  ^ 


*  recepi  MS. 
2  2  Cor.  iii.  17. 

^  Here  follo-ws  in  MS.  the  symbol 
of  benediction  and  a  copy  of  the 


Papal  seal,  ■with  the  legend:  "  Os- 
tende  nobis,  Domine,  misericordiam 
tuam." 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  389 

Ego   Lucius,    Catholicae     ecclesi^e    episcopus,     sub- 
"  scripsi. 

"  +  Ego  Conradus,  Sabiniensis  episcopus,  subscripsi. 

"  +  Ego    Theoclowinus,    sanct?e    Rufiii?e     episcopu«, 
*'  subscrijDsi. 

"  4-i  Ego  Albericus,  Ostiensis  episcopus,  subscripsi. 

'•'  4*  Ego  Imarus,  Tusculanus  episcopus,  subscripsi. 

"  +  Ego  Petrus,  Albanensis  episcopus,  subscripsi. 

"  +  Ego  Rainerius,    presbyter    cardinalis  tit.  sanct?e 
"  Priscse,  subscripsi. 

"  j^  Ego    Petrus,    presbyter    cardinalis     tit.    sancti  ^ 
*'  Pastoris,  subscripsi. 

"  4-1  Ego  Thomas,    presbyter  cardinalis  tit.   [sanct^e] 
''  Vestinse,  subscripsi. 

'"'  4*  Ego  Hubaldus,  presbyter  cardinalis  tit.    sanctce 
"  Praxedis,  subscripsi. 

"  j^  Ego  Wydo,    presbyter  cardinalis    tit.  sanctorum 
''  Laurentii  et  Damasi,  subscripsi. 

"  j^  Ego    Manfredus,    presbyter    cardinalis  tit.  sanc- 
'^  tse  Savinse,  subscripsi. 

"  +  Ego  Gregorius,    presbyter    cardinalis    tit.  sancti 
'•'  Calixti,  subscripsi. 

''  4-  Ego     Gregorius,    diaconus  cardinalis  sanctorum 
^'  Sergii  et  Bacchi. 

'•  ^  Ego  Otto,  diaconus  cardinalis  sancti  Georgii  ad 
"  Velum  Aureum. 

"  +  Ego  Guy  do,  diaconus  cardinalis  sanctorum  Cosmoe 
"  et  Damiani. 

"  +  Ego   Guydo,  in  Romana  ecclesia  altaris  minister 
"   indignus,  subscripsi. 

"  +  Ego     Gr[egorius],     indignus    sancta)     Romanre 
"  ecclesice  diaconus,  subscripsi. 

"  J^  Ego    Rodulfus,    diaconus    cardinalis    Lucia)    in 
'■'  Septasolis,^  subscripsi. 


'  tit.  sanctl'\  de  t'  t'  MS.  j      -  i.e.  S.  LucioD  in  Septisolio. 


390  HISTORIA  MONASTERII 

"■  ^  Ego  Johannes,  diaconus  cardinalis  sancti  Adiiani,     fol-  77. 
*^  subscripsi. 

"  ^  Ego  Astaldus,  diaconus  cardinalis  sancti  Eustacliii 
^'  JTixta  Templum  Agrippse,  subscripsi. 
April  22,  '<  Data  Laterani,  per  manum  Baronis  capellani  et 
''  scriptoris,  x.  Kalend.  Maii,  Indictione  vii.,  Incarna- 
"  tionis  Dominicae  anno  M.CXLIV.,  pontificatus  vero 
"  domini  Lucii  secundi  pap^  anno  primo.'' 


22.  Bulla  de  concordia    inter    Theobcddum  archiepi- 
scopum  et  ononasterium  istud. 

"  Lucius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilectis 
"  filiis  Hugoni  abbati  beati  Augustini  Cantuariensis, 
"  ejusque  fratribus,  salutem  et  apostolicam  benedic- 
*'  tionem.  Yenerabilium  locorum  cura  nos  admonet 
"  de  eorum  perpetua  secuiitate  tractare,  et  quae  pro 
"  religiosaruni  personarum  quiete  statuta  sunt,  ne  pra- 
"  vorum  refragationibus  perturbentur,  sedis  apostolicas 
**  munimine  roborare.  Concordia  itaque,  quae  inter  vos 
*'  et  venerabilem  fratrem  nostrum  Theobaldum,  Cantua- 
"  riensem  arcliiepiscopum,  super  quinquaginta  solidis 
'^  et  septem  denariis,  quos  vestrum  monasterium  ecclesiae 
"  Cantuariensi  singulis  annis  solvere  consueverat,  sicut 
"  per  venerabilem  fratrem  nostrum  Henricum,  Winto- 
"  niensem  episcopum,  et  alios  discretes  viros,  pacis  in- 
"  tuitu,  rationabiliter  facta  est,  apostolica  auctoritate 
"  firmamus  et  ratam  manere  censemus :  ut  videlicet 
''  ecclesia  Sanctse  Trinitatis  Cantuarise  duo  molendina 
"  apud  Dovram,  quse  jmis  erant  ipsius  monasterii,  et 
'*  XX.  s.  de  prsebenda,  quam  idem  monasterium  habet 
"  in  ecclesia^  sancti  Martini  de  Dovra,  liac  conditione 
"  de   ceetero   in   perpetuum   habeat,    ut   memoratos  l.s. 


'  ecclesias  JNIS. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIEXSIS.  391 

"  et  vii.d.  ulterius  non  exigat,  salva  in  cseteris  utrius- 
"  que  ecclesise  per  omnia  dignitate.  Statuimus  etiam, 
"  ut  in  concambium  illorum  trium  solidonim,  qui  pro 
*'  pane,  potu,  et  arietibus  archiepiscopo  et  ecclesiai 
''  Cantuariensi  a  monachis  beati  Augustini  annuatim 
"■  solvebantur,  sicut  pro  bono  pacis  et  utriusque 
"  ecclesiae  quiete  a  nobis  et  fratribus  nostris  pro  visum 
*'  est,  preefatus  archiepiscopus  iii.  solidatas  terras  ipsius 
"  monasterii  recipiat,  quas  ecclesia  Cantuariensis  de 
*'  c?etero  in  perpetuum  quiete  habeat.  Ita  ut  nee 
"  eidem  archiepiscopo,  nee  alicui  successormn  suorum, 
*'  per  se,  sive  per  ministros  suos.  eodem  monasterio  vel 
*'  fratribus  aliquid  exigere  liceat.  Si  quis  autem  con- 
''  tra  hoc  temere  venii'e  preesumpserit,  nisi  tertio  com- 
''  monitus  reatum  suum  digna  satisfactione  correxerit, 
"  anathematis  gladio  feriatur.     Amen.  Amen.  Amen. 

"  Data  Laterani  xi.  Kal.  Maii/'  April  21. 


23.  Bulla  de  redditiu  adj  luminaria  et  ad  libros. 

"  Lucius  episcopus,  [servus]  ^  servorum  Dei,  dilectis 
"  filiis  Huo'oni  abbati  sancti  Auo^ustini  Cantuariensis, 
"  ejusdemque  fratribus,  salutem  et  apostolicam  bene- 
"  dictionem.  Quotiens  illud  a  nobis  petitm-,  quod 
"  religioni  et  honestati  convenire  dignoscitm*,  animo 
"  nos  decet  libenti  concedere,  et  petentium  desideriis 
"  congruum  impertii'i  suffragium.  Concessionem  itaque 
"  possessionmn  sive  reddituum  ad  Imninaria  concin- 
"  nanda  et  ipsum  monasterium  reparandum  et  ornan- 
''  dum,  a  te,  fili  abbas  Hugo,  communi  fratrum  consilio 
*'  ration abiliter  factam  et  scripto  tuo  firmatam,  pra?- 
"  sentis  scripti  pagina  confirmamus  et  ratam  manere 
"  censemus ;    videlicet     molendina     duo     infra     ipsam 


'  This  word  is  omitted  in  MS.  and  dilccdx  ^vritten  twice. 


392  HISTORIA  MONASTERII 

''  civitatem  Cantuarise,  [et]  decern  marcas  de  ecclesia  de 
'•  Middeltone,    ita     ut     tres     marcse     sint     ad     libros 
"  faeiendos,    et    cseterse     septem     reddantur    altari,    et 
*'  omnes  denarios,  qui  oblati  fuerint  in  festo  sanctorum^ 
''  Cosmse  et  Damiani   in  vestra  capella  apud  Cliistelet, 
''  et   omnes    denarios,    quos  solebas   habere  de  ecclesia 
"  de    Thanet,    et    insuper    medietatem    candelarum    et   fol.  77  b. 
''  cerae,    qute  oblatae    fuerint  in  memorato  festo  sancto- 
'•'  ruin  Cosmse  et  Damiani.     Constitutionem  quoque  ad 
"  vestitum    monacliorum    a   vobis  communi  consilio  et 
"  assensu    simili    modo    factam    nihilominus    confirma- 
"  mus.     Si    quis    autem    hujus    confirmationis     nostrse 
''•  paginam    sciens,    contra     eam     temere    venii'e    tenta- 
'■'■  verit,    secundo  tertiove  commonitus,    si    non    reatum 
''  suum    congrua    satisfactione     coiTexerit,    honoris     et 
''  officii  sui  dignitate  careat,  atque  in  extreme  examine 
"  districtee  ultioni  subjaceat.     Amen.  Amen. 
April  21.         ''  Data  Laterani  xi.  Kalend.  Maii.'' 

2\.  Bulla  pa^jcn  Eugenii  de  lihertate  ecclesicc, 

"  EuGENiUS  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilectis 
"  filiis  Hugoni  abbati  monasterii  beatorum  apostolo- 
"  rum  Petri  et  Pauli  sanctique  Augustini,  quod  juxta 
"  Dorobernise  metropolitanam  civitatem  situm  est,  ejus- 
"  que  fratribus,  tarn  praesentibus  quam  futuris,  regu- 
"  larem  vitam  professis  in  perpetuum.  Licet  omnes 
''  ecclesia s  ex  injuncto  nobis  a  Deo  apostolatus  officio 
"  diligere  atque  honorare  communiter  debeamus,  et 
"  suam  eis  justitiam  conservare,  illis  tamen  propen- 
''■  siori  cura  nos  convenit  imminere,  quas  de  jure  ac 
''  ditione  sanct?e  Romanse,  cui,  auctore  Domino, 
"  deservimus,  esse  constat  ecclesi^e.  Hoc  nimirum 
"  intuitu,   ililecte    in    Domino    fili,    vestris   justis    pos- 


sancte  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  393 

,,  tulationibus  clementer  aimuimiis,  et  monasterium  in 
"  lionore  beatorum  apostolorum  Petri  et  Pauli,  a 
''  gloriosEB  memorise  iEthelbertc  Anglorum  rege,  ad 
"  orient  em  Dorobernise  civitatis,  'n  suam  sibique  suc- 
"  cedentium  regum  ejusdem[cj[ue]  urbis  prsesulum  sepul- 
"  turam  a  fundamento  constructum,  et  sub  jurisdic- 
"  tione  sedis  apostolicse  specialiter  constitutum,  ad  ex- 
"  emplum  pr?edecessorum  nostrorum  apostolicse  memorise 
"  Bonifacii,  Adeodati,  Agathonis,  Johannis,  Calixti,  In- 
"  nocentii,  et  Lucii,  Romanorum  pontificum,  prsesentis 
"  scripti  pagina  communimns  ;  statuentes,  ut  quascimqne 
"  possessiones,  qusecunque  bona  idem  monasterimn  in 
"  prsesentiarum  juste  et  canonice  possidet,  aut  in 
"  futurum  concessione  pontificum,  largitione  regum 
''  vel  principum,  oblatione  fidelium,  sen  aliis  justis 
"  modis,  Deo  propitio,  adipisci  poterit,  firma  vobis 
"  vestrisque  successoribus  et  illibata  permaneant.  Li- 
"  bertatem  quoque  ab  eisdem  prsedecessoribus  nostris 
"  per  authentica  privilegia  eidem  venerabili  loco  conces- 
"  sam,  nos,  auctore  Deo,  ratam  et  inconvulsam  in  pos- 
"  terum  volumus  conservari,  ut,  sicut  monasterium  idem 
"  in  initio  nascentis  Christianee  religionis  apud  regnmn 
"  Anglicum  in  monasticse  religionis  observantia  extitit 
"  primum,  ita  niliilominus,  cum  omnibus  ad  ipsum 
"  pertinentibus,  perpetuis  futuris  temporibus  ab  omni 
"  servitio  liberum,  ab  omni  mundiali  strepitu  maneat 
"  inconcussum.  Sed  nee  ecclesiasticis  conditionibus 
"  sive  angariis,  vel  quibuslibet  obsequiis  saecularibus, 
"  aliquo  modo  subjaceat,  neque  ullus  omnino  in  ejus- 
"  dem  monasterii  dominium  quolibet  modo  se  ingerat, 
"  vel  quamlibet  sibi  imperandi  vindicet  potestatem, 
"  aut  aliquas  molestias  inferat,  consuetudinem  imponat, 
"  aut  etiam  in  eo  missarum  solemnia,  nisi  ab  abbate 
"  vel  fratribus  invitatus,  celebrare  prassumat.  Obe- 
"  unte  vero  te,  nunc  ejusdem  loci  abbate,  vel  tuorum 
"  quolibet  successorum,    nullus    ad^    ejusdem  loci  regi- 

'  ab  MS. 


8 94*  HISTORIA  MONASTERII 

"  men  extraneus  assumatur,  nisi  forte  (quod  absit)  in 
"  loco  ipso  idonea  persona  ad  hnjusmodi  officium  non 
"  poterit  reperiri  ;  sed    de  congregatione  ipsa,   et  quern 
"  cominuni  consensu,  aut  fratrum  pars  sanioris    consilii   fol. 
'•'  propria     voluntate     regulariter     sibi     elegerint,    sine 
"  aliqua   venalitate,    in    eodem   monasterio    consecretur. 
''  Heec  igitui'  omnia,  sicut  a  jam  dictis  prsedecessoribus 
*'  nostris    const ituta  et    privilegiorum    sunt    miuiimine 
*'  roborata,  ita  etiam  nos  vobis  vestrisque  successoribus, 
"  et    per    vos    eidem     monasterio,    in  perpetuum    prse- 
*'  sentis  scrip ti  pagina   confirmamus.     Concordiam  quo- 
''  que,  quae  inter  vos    et  venerabilem  fratrem    nostrum 
^'  Theobaldum,    Cantuariensem    arcliiepiscopum,      super 
''  quinquaqinta  solidis    et    septem    denariis,   quos    ves- 
"  trum     monasterimn     ecclesise     Cantuariensi     singulis 
"  annis  solvere  consueverat,  sicut  per   venerabilem  fra- 
''  trem  Henricum,  Wyntoniensem  episcopum,    et    alios 
''  discretos  viros,  pacis  intuitu,  rationabiliter  facta  est, 
"  et  ejusdem  prsedecessoris  nostri  papse  Lucii  auctoritate 
"  firmata,    nos  etiam  confirmamus,  ut  videlicet  ecclesia 
''  Trinitatis    CantuariEe  duo    molendina    apud  Dovram, 
*'  qu8e    juris  erant  ipsius  monasterii,  et    xx.  solidos  de 
"  preebenda,  quam  idem  monasterium  habet  in  ecclesia 
"  sancti  Martini  de   Dovra,   hac  conditione    de    csetero 
*'  in   perpetuum   liabeat,    ut   memoratos   1.    sol.    et   vii. 
*•'  denar.  ulterius  non  exigat,  salva  in  caeteris  utriusque 
"  ecclesise  per  omnia  dignitate.     Statuimus  etiam  ut  in 
"  concambium  illorum  trium    solidorum,  qui  pro  pane, 
"  potu,  et  arietibus  archiepiscopo  et  ecclesise  Cantuariae 
*•'  a  monasterio  vestro  annuatim  solvebantur,    sicut  pro 
"  bono  pacis  et  utriusque  ecclesiae  quiete  a   jam  dicto 
"  psedecessore  nostro  papa  Lucio  pro  visum  est,  pr^efatus 
"  arclnepiscopus  tres    solidatas    terrae   ipsius  monasterii 
"  liabeat,  videlicet  tres  mansuras  extra  civitatem  Can- 
'•'  tuaries    ante    portam    ecclesias    beati    Gregorii,    quas 
''  ecclesia    Cantuariae     de    caetero  in  perpetuum    quiete 
"  obtineat ;  ita  ut  nee  eidem  archiepiscopo,  nee  alicui  suc- 
''  cessorum  suorum^  per  se,  sive  per  ministros  sues,  ab 


S.   AUGUSTINI   CANTUAKIEXSIS. 


895 


eoclem  monasterio  vel  fratribus  aliqiiid  exigere  liceat. 
Prohibemus  etiam,  ne  post  obitum  abbatis  ser- 
vientes  regis  habeant  potestatem  res  monasterii 
ordinandi  vel  disponendi,  sed  potius  hsec  ipsa  potes- 
tati  et  providentiae  prioris  et  totius  conventus  dis- 
ponenda  libere-  dimittantur,  donee  abbas  per  eosdem 
ibi  regnlariter  eligatui\  Quia  vero  'nbi  est  spiritiis 
Dei,  ibi/  juxta  Apostolum,  '  est  libertas,'  nihilominus 
diebus  et  noctibiis,  in  canonicis  lioris,  sig-na  pnlsandi, 
et  Dei  Omnipotentis  laudibus  insistendi  liberam 
vobis  concedimus  facultatem.  Concessionem  quoque 
possessionum  sive  reddituum  ad  luminaria  concin- 
nanda,  et  ipsum  monasterium  reparanduni  et  ornan- 
dum,  a  te,  fili  Hugo  abbas,  commiuii  fratrum  con- 
silio  et  assensu  rationabiliter  factam,  et  ejusdem 
prsedecessoris  nostri  papae  Lucii  scripto  confirmatam. 
nihilominus  ratam  manere  censemus.  Praeterea  eccle- 
sias  de  Middeltone  et  de  Faversham,  cum  omnibus 
pertinentiis  suis,  Estanores  quoque,  et  totum  littus 
usque  ad  medietatem  aquse,  sicut  eadem  villa  a  bonse 
memorias  Heni'ico  et  Stephano,  Angiorum  regibus, 
monasterio  nostro  rationabiliter  concessa  est  et 
scriptis  eorum  firmata.  Molendinum  etiam,  quod 
infi^a  Cantuariam  apud  Estbregge  situm  est,  sicut 
ab  eodem  rege  Stepliano  in  recompen^.ationem  the- 
sauri monasterii  vestri  legitime  vobis  datum  est, 
auctoritate  apostolica  confirmamus.  Constitutionem 
quoque,  ad  vestitum  monachormn  a  vobis  commimi 
consilio  et  assensu  rationabiliter  factam,  videlicet  de 
Sellinges,  Sualclyve,  Ripple,  Langedune,  et  de  decima 
de  Gravesende,  et  aliis  quibusdam  minutis  redditi- 
bus,  sicut  eadem  ab  ipso  praedecessore  nostro  papa 
Lucio  confirmata  est,  ratam  esse  censemus.  Decer- 
nimus  ergo,  ut  nulli  omnino  homini  liceat  pra^fatum 
monasterium  temere  perturbare,  aut  ejus  possessiones 
auferre  vel  aljlatas  retinere,  minuere,  seu  quibuslibet 
vexationibus  fatii^are,  scd  omnia  intogra  conserventur 


S96 


HISTORIA  MONASTEPJI 


eorum,    pro    qTionim    gubernatione    et    sustentatione 

concessa   sunt,    usibus    omnimodis   profatura,      salva 

sedis    apostolicse    auctoritate.     Siqua    igitur   in  futu- 

rum    ecclesiastica    secularisve  persona,    hujus    nostrse 

constitntionis    paginam    sciens,     contra    earn    temere 

venire    tentaverit,     secundo    tertiove    commonita,    si 

non   reatum    suum    congrua   satisfactione    correxerit, 

potestatis    honorisque    sui    dig-nitate    careat,  reamque 

se    Divino  judicio    existere    de    perpetrata  iniquitate 

cognoscat,  et  a  sacratissimo  corpore  et  sanguine  Dei 

et  Domini    Kedemptoris    nostri    Jesu    Christi    aliena 

fiat,  atque  in  extremo  examine  districtse  nltioni  sub- 

jaceat.     Cunctis    autem    eidem  loco  sua  jura  servan- 

tibus,  sit  pax  Domini  nostri    Jesu    Cliristi,    quatenus 

et  hie    fructum    bonse    actionis    percipiant,    et    apud 

districtum  Judicem    prsemia  seternee   pacis  inveniant. 

Amen.  Amen.    Amen.  ^ 

"  Ego    Eugenius,  Catliolic?e  ecclesire    episcopus,    sub- 

scripsi. 

*'  +  Ego  Albericus,  Hostiensis  episcopus,  subscripsi. 

"  •+•  Ego  Imarus,  Tusculanus  episcopus,  subscripsi. 

"  +  Ego  Hubadus,^  presbyter    cardinalis  tit.  sanctse 

Praxedis,  subscripsi. 

"  4-  Ego  Hubaldus,  presbyter  tit.  sanctorum  Johan- 

nis  et  Pauli,  subscripsi. 

''  ^   Ego  Guido,  presbyter    cardinalis  tit.  sanctorum 

Laurentii  et  Damasi,  subscripsi. 

"  +  Ego  Manfredus,  presbyter  cardinalis  tit.  sanctse 

Savinpe,  subscripsi. 

*'  +  Ego  Aribertus,    presbyter  cardinalis  tit.  sanctse 

Ana^tasise,  subscripsi. 

''  4-  Ego    Jordanus,    presbyter  cardinalis   tit.  sanctje 

Susannse,  subscripsi. 


^  Here  follows  the  Papal  seal,  with 
the  legend  "Fac  mecum,  Domine, 


signum  bonum,"  and  the  symbol  of 
benediction. 
-  For  HuhaUus, 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIEXSIS.  397 

"  +  Ego  Oddo,  diaconus    cardinalis    sancti    Georgii 
"  ad  Velum  Aureum,  subscripsi. 

"  +  Ego     Octavianus,     diaconus     cardinalis      sancti 
"  Nicolai  in  Carcere  Tulliano,  subscripsi. 

''  +  Ego  Gillebertus,    diaconus    cardinalis   tit.  sancti 
"  Mariae,  subscripsi. 

*'  +  Ego  Petrus,    diaconus    cardinalis  sanctse  Mariae 
"  in  Via  Lata,  subscripsi. 

*'  Data  Sutrii,  per  manum  Roberti,    sanctae  Romanae 
"  ecclesiae  presbyteri  cardinalis  et  cancellarii,  xvi.  Kal.  April  le, 
"  Maii,    Indictione    ix.,    Incarnationis    Dominicae   anno 
"  M.XLVI.,^     pontificatus    vero     domini    Eugenii     papae 
''  tertii  anno  secundo.'' 


foi.  79.  25.  Bulla  de  susjpeiisione  Prions  ah  officio  et  aliorum 
a  Divinis  pro  celehratione  Divinorum  tempore 
Interdicti. 

'*  [EJuGEXius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilecto 
"  filio  Huo^oni  abbati  sancti  Auorustini  salutem  et 
"  apostolicam  benedictionem.  Antiquus  humani  generis 
"  Inimicus  his,  qui  se  Christi  discipulos  publicis  actibus 
"  profitentui',  assueta  insidiari  nequitia  non  quiescit, 
"  sed  assidua  calliditate  laborat,  ut  animas  Creatori  om- 
"  niurn  servientes  in  qualibet  parte  decipiat,  et  eas  in 
"  odium  Great  oris  adducat.  Cujus  suggest  ione,  cum 
"  tu  Interdicti  sententiam,  quam  ex  nostro  mandato 
"  venerabilis  frater  noster  T[heobaldus]  Gantuariensis 
"  arcliiepiscopus  promulgavit,  susciperes  liumiliter  et 
"  teneres,  fratres  tamen  tui,  monasticae  discipline)  con- 
"  sideratione  postposita,  Divina  officia,  prout  in  veri- 
"  tate  comperimus,  celebrarunt.  Ne  igitur  tautus  ex- 
"  cessus   remaneat  impunitus,  et  miiltis  aliis  tribuatur 


'  Sic  in  MS.     The  true  reading  as  given  in  JiB.  (fol.  13.)  is  M.ci^vi. 


598  HISTORIA  MOXASTEPJI 

^'  materia  simile  committendi,  tamdiu  postquam  pree- 
''  sentia  scripta  susceperis,  monasterium,  cui  prsesides,  a 
''  Divinis  officiis  praecipimus  abstinere,  quamdiu  post 
''  interdictum  ibi  fueiimt  indebite  celebrata.  Illos 
'"  vero,  qui  nostro  se  conspectui  prsesentaverunt,  satis- 
'■  factione  suscepta,  a  vinculo  excommiuiicatioiiis  absol- 
''  \^imus.  Priorem  vero,  et  Willelmum,  qui  caput  et 
"  incentores  hujus  contumaciae  extiterunt,  quos  videlicet 
''  frater  noster  archiepiscopus  excommunicationis  sen- 
"  tentia  innodavit,  ei  gratia  Sedis  Apostolicee  potestatem 
'•'  absolvendi  concessimus.  Nolmuus  autem  ut,  pro  eo 
'•  quod  ei  in  hoc  facto  deferimus,  per  eum  vel  per  suc- 
"  cessores  suos  monasterio  sancti  Augustini,  contra  an- 
^-  tiquam  ejus  consuetudinem  vel  privilegia  ab  aposto- 
^•'  lica  ei  sede  concessa,  gravamen  aliquod  in  posterum 
"  inferatur.  Porro  priorem,  pro  rebellione  et  contu- 
"  macia,  ab  officio  prioratus  suspendimus,  ea  videlicet 
"  rationC;  ut  nullus  absque  nostro  mandate  licentiam 
•'  liabeat  eandem  sententiam  relaxandi.  Alios  autem 
*'  monaclios,  qui  participatione  excommunicatorum  ma- 
"  culam  contraxerunt,  tibi  committimus  absolvendos. 
"  Data  Yiterbi[i]  xv.  Kalend.  Februar/' 


^6.  Bulla  de  'pvoliihitione  celebrationis  Divhioruvi 
usque  ad  certum  tempus,  pro  celehratione  Divi- 
norum  tempore  Inter dicti. 

'"'  [E]UGEXIUS  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilecto 
••'  filio  H[ugoni]  abbati  sancti  Augustini  salutem  et 
'■'  apostolicam  benedictionem.  Obedientia  et  patientia, 
"  quse  in  aliis^  hominibus  religionis  Christianse  inqui- 
'•'  ritur,  ab  his,  qui  perfectiorem  vitam  assumpsisse  nos- 
•'  cuntur,  preecipue  expectatur,  qui  utique  tanto  amplius 


'  ;nalis  MS.   (corrected  from  Thorne,  col.  ISIO). 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIENSIS.  899 

"  repreliensibiles  judicandi  sunt,  quanto  sine  causa  ad 
"  indignationem  vel  inobedientiam  provocantur.  Quam- 
"  vis  igitur,  pro  eo  quod  sententiam  nostram  fratres 
'•'  tui  violare  ausu  temerario  pnBSumpserunt,  contra  eos 
"  et  pr?efatum  monasterium  manus  nostras  ex  rigore 
'*  canonum  amplius  aggravare  possemus,  tamen  quia 
"  magis  pios  nos  esse  convenit  quam  severos,  eis  ita 
''  induximus  indulgendum,  ut  nee  eorum  excessus  om- 
"  nino  remaneat  impunitus,  nee  compellantur  inobe- 
"  dientise  poenam,  juxta  quod  promeruerunt,  diutius 
"  sustinere.  Ideoque  in  monasterio  sancti  Augustini, 
"  usque  ad  proximas  Kalendas  Augusti,  Divina  celebrari 
"  officia  prohibemus ;  ex  tunc  vero,  ut  inibi  assueta  et 
"  debita  celebrentur  officia,  licentiam  indulgemus.  Tua 
'''  itaque  interest,  ut  per  tuum  studium  et  laborem  ita 
''  provideas,  ne  fratres  tui  propter  suos  excessus  tale 
''  quid  de  c?etero  debeant  sustinere,  et  indignationem 
"  beati  Petri  et  nostram  incurrant.  De  altaribus  vero 
"  gestatoriis,  in  quibus  excommunicati  Divina  officia 
''  celebrarunt,  rigorem  ilium,  quem  tenere  consuevistis, 
''  volumus  observari.     Vale/' 

Acta      sunt     hsec     anno    ab     Incamatione    Domini 

M.CXLIX. 


27.  Bulla    prcecejotoria   directa  Theobaldo  pro  ahsolit- 
tione   Pricnns  et  aliorurti. 

"  [EJuGENius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  venera- 
*'  bili  fratri  T[heobaldo]  Cantuariensi  arcliiepiscopo 
"  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Quoniam  per- 
*'  sonam  tuam  speciali  affectione  diligimus,  idcirco  te, 
"  quantum  permittit  justitia,  honoramus.  Hoc  itaque 
''  caritatis  amore  commoti,  priorem  sancti  Augustini  et 
"  Willelmum  monachum  a  poena,  quam  eis,  pro  eo  quod 
*•'  se  contra  t\mm  interdictum  erexerant,  ex  justitire 
"  rigore  infliximus,   fraternitati  tua3  deferentes,  tibi  eos 


400  HISTORIA  MOXASTERII 

absolvendos  commisimiis.  Ne  igitur  apostolicse  sedis  fol-  "9  b. 
gratia  tuse  caritati  exhibita  sibi  damnosa  existat,  et 
ipsi  jam  dictum  excessum  plus  justo  deflere  cogantur, 
discretioni  tuae  per  prsesentia  scripta  mandamus,  qua- 
tenus  nequaquam  eos  ulterius  hac  pcena  cruciari  per- 
mittas,  sed  tandem  eorum  misertus  eos  a  sententia, 
qua  tenentur,  absolvas.  Prseterea^  sicut  nobis  signi- 
ficatum  est,  homines  ejusdem  monasterii  pro  partici- 
patione  excommunicatorum,  prseter  ecclesiasticam 
poenam,  fuerunt  ad  redemptionem  coacti.  Quod  inso- 
litum  videtur  et  a  rationis  tramite  alienum.  Non 
enim  bis  in  id  ipsum  aliqui  sunt  puniendi,  et  maxime 
qui  dominorum  suorum  mandatis  obedire  coguntur. 
Quia  vero  nos  plus  severos,  quam  misericordes  esse 
non  convenit,  fraternitati  ture  mandamus,  quatenus 
omnia,  quae  hac  occasione  sunt  eis  ablata,  sine  vexa- 
tione  restitui  facias.  Nolumus  enim  ut  nova  in 
vestra  ecclesia  inducantur.     Yale." 


28.  Bulla  directa  I'heohaldo  archiepiscopo  pro  Ahhate 

henedicendo. 

"  [E]uGENius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  vene- 
rabili  fratri  T[heobaldo]  Cantuariensi  archiepiscopo, 
apostolicss  sedis  legato,  salutem  et  apostolicam  bene- 
dictionem.  Quod  electum  monasterii  beati  Augustini 
ad  tuam  fraternitatem  benedicendum  remisimus,  non 
de  justitia,  sed  de  benignitate  sedis  apostolicae  feci- 
mus.  Tu  vero  affectum  et  benignitatem,  quam  erga 
personam  tuam  et  honorem  commissae  tibi  ecclesise 
gerimus,  attendere  seu  recognoscere,  sicut  dignum  est, 
non  A-ideris,  cum  ipsi  electo,  juxta  mandatum  nos- 
trum, benedictionis  gratiam  conferre  quadam  dissimu- 
latione  nolueris,  immo  et  ejus  monasterium  in  eadem 
causa  inutiliter  fatigare  et  plurimum  gravare  dig- 
nosceris.       Quia    igitur    commissi    nobis    officii   cura 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIENSIS.  401 

"  constringimur  pro  iiniversarum  ecclesiarum  statu  sat- 
"  agere,  et  eariim  quieti  atque  tranquillitati  quantum 
"  cum  Deo  possimus  salubriter  j^rovidere,  per  prre- 
^'  sentia  tibi  scripta  mandamus  quatenus,  si  absque 
''  tui  periculo  poteris,  ad  locum  ipsum,  quemadmodum 
'•'  in  eorum  privilegiis  continetur,  accedas,  et  prtedictum 
"  electum,  omni  appellatione  et  occasione  seposita,  iu 
"  abbatem  ipsius  monasterii;  prreeunte  Spiritus  Sancti 
'^  gratia,  benedicas.  * 

'•'Data  Signiae  per  manus  Bosonis,  vii.  Idus  Julii/'         nso  ' 


29.  Bulla  directa  Conventul  pro  ohedientia  et  reve- 
rentla  facienda  Ahhati,  licet  non  fuerit  bene- 
dictus  ah  Avchiepiscopo. 

'■'  [EJuGENius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  con- 
"  ventui  ecclesise  sancti  Augustini  Cantuariae  salutem 
''  et  apostolicam  benedictionem.  Quod  causa  electi 
"  vestri  optatum  nondum  habuerit  complementum,  pro 
'■'  turbatione,  qua3  in  nostris  partibus  nuper  emersit, 
"  non  propter  nostram  indulgentiam  ^  accidit.  Nos 
"  siquidem  vos  et  locum  vestrum  sincera  in  Domino 
"  caritate  diligimus,  et  justitiam  vestram  vobis  integre 
''  custodiri  volumus  ac  serviri.  Inde  est  quod  venera- 
"  bili  fratri  nostro  T[lieobaldo]  Cantuariensi  arcliiepi- 
'•'  scopo,  apostolicse  sedis  legato,  per  apostolica  nuper 
'^  scripta  mandavimus,  quatenus,  si  absque  sui  periculo 
''  potest,  ad  monasterium,  juxta  privilegiorum  vestrorum 
"  tenorem,  accedat,  et  electo  vestro  benedictionis  munus, 
"  omni  appellatione  et  occasione  seposita,  praeevuite 
•'  Spiritus  Sancti  gratia,  conferat.  Quod  si  forte,  quod 
"  non  credimus,  efFectui  mancipare  noluerit,  prresentium 
"  vobis  auctoritate  mandamus,  ut  ob  hoc  eideni  electo 


*  Thorne    (col.    1813)   has   negligenltam,   which  seems  to   be   the   true 
reading. 

C   C 


402  HISTORIA   MONASTERIl 

"  non  minus  debitam    obedientiam  et  reverentiam    de- 
"  feratis.     Nolumus    enim    eum    minus    auctoritatis  ha- 
''  bere,   quam   si  ab  eodem    fratre   nostro  benedictionis 
"  gratiam  ^   consecutus  faisset. 
^'Data  Signise;  [?]  Idus  Julii/"' 

30.  Bulla  de  confirmatlone  hospitalis  sandi  Laurentii.     f^i-  so- 

"  [EJuGEXius  episcopus,  sertus  servonun  Dei,  dilectis 
"  filiis  infirmis  fratribus  commorantibus  in  xenodocliio 
'•'  sancti  Laurentii,  juxta  Cantuariam,  salutem  et  apo- 
''  stolicam  benedictionem.  Qu?e  a  devotione  fidelium 
*•'  infirmantibus  et  piis  locis  rationabili  providentia  et 
"  misericordi?e  intuitu  conferuntur  in  sua  volumus  sta- 
"  bilitate  subsistere,  et  ut  inconcusse  luturis  observentur 
"  temporibus  confirmationis  nostr?e  mimimine  robo- 
"  rare.  Ideoque  dilecti  filii  nostri  Silubri  -  electi 
"  sancti  Augustini  precibus  inclinati,  donationem  terrte 
"  ac  decimarum,  quam  secundus  Hugo  bon?e  memorire, 
"  ejusdem  monasterii  abbas,  pro  anim?e  supe  ac  praede- 
"  cessorum  siiorum  sabite,  hospitali  vestro  fecisse  dig- 
''  noscitur,  favoris  nostri  assertione  firmamus,  et  per- 
"  petuis  temporibus  ratam  permanere  decernimus ; 
"  videlicet,  novem^  acras  terr£e,  in  quibus  vestrum 
"  hospital e  situm  est,  decimam  totius  amionre  de  do- 
"  minio  [de]  Langport,  tres  carectatas  foeni,  unam 
"  scilicet  de  Langport,  aliam  de  sacristania,  tertiam 
"  de  cameraria,  ex  dono  quoque  Lenenodi  terram 
"  de  Northewde.  Preeterea  quascunque  possessiones, 
"  qu^ecunque  bona  antefatum  xenodochium  in  prre- 
"  sentiarum  juste  et  canonice^  possidet,  aut  in  futu- 
^'  rum,  concessione  pontificum,  largitione  regum  vel  prin- 
"  cipum,  oblatione  fidelium  seu  aliis  justis  modis,  Deo 


'  gracia  MS. 

-  leg.  Silvestri,  the  true  name  of 
the  abbot  elect,  to  -whom  reference 
is  made  in  the  last  Bull. 


^  }wne  MS. 
■*  canice  MS. 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIEXSIS.  403 

propitio,  poterit  adipisci,  firma  vobis  vestrisque 
successoribus  et  illibata  permaneant.  -Niilli  ergo  om- 
nino  hominum  fas  sit,  hujus  nostrae  confirmationis 
paginam  scienti,^  contra  earn  temerario  ausu  venire, 
sen  quibuslibet  molestiis  perturbare.  Si  quis  igitur 
id  attentare  prsesumpserit,  nisi  post  secimdam  vel 
tertiam  commonitionem  reatiim  siuim  dio-na  emenda- 
tione  correxerit,  gladio  anatliematis  feriatur. 
''Data  Signife,  xiii.  Kalend.  Februarii/'  Jan.  20. 


31.  Bulla  de  concordia  inter  duces   ecclesias,   directa 
Theohaldo  arcliieinscopo. 


''  [EJuGEXius  episcopiTs,  serviis  servorum  Dei,  Theo- 
baldo  arcbiepiscopo  Cantuariensi  salutem  et  aposto- 
lieam  benedictionem.  ^Equitatis  et  rationis  ordo 
suadet  ut  si  qu?e  controversi?e  apostoliere  sedis  auc- 
toritate,  vel  fratrum  nostrorimi  episcopormn  sollici- 
tudine  ac  rationabili  providentia,  fuerint  ^  terminatc"e, 
quod  juris  libramine  constitutum  est  in  sua  faciamus 
fii'mitate  persistere,  ne  litis  iteriun  oriatur  occasio,  et 
inter  illos  caritas  violetur,  inter  quos  debet  inconcussa 
manere.  Illius^  itaque  rei  gi'atia,  concordiam  illam, 
qure  inter  beati  Augustini  et  Sanctre  Trinitatis  eecle- 
sias  facta  est,  seciHiduni  tenoreni  privilegiorum 
utriusque  ecclesiae,  tuorum  scriptorum  mandamus  auc- 
toritate  firmari.  Chirographum  quoque  H[ugonis] 
abbatis,  super  conventione  trium  solidorum  priede- 
cessori  tuo  Willelmo  arcbiepiscopo  fiictum,  sed  in 
prtesentia  felicis  memoriae  papse  Lucii  cassatum,  infra 
triginta  dies  postquam  praesentia  scripta  susceperitis, 
sicut    ]^er    alias    fraternitati     tna^    litteras    mandasse 


'  sciens  jMS. 
"fuerit  IMS. 


=»  XuUus  ^IS. 


c  c  2 


404  HISTORIA   MOXASTERII 

^"  memiiiimus,    dilectis    filiis   nostris,   Hugoni  abbati  et 
''  monacliis  sancti  Augustini,  facias  exiiiberi. 
''Data,  etc." 

32.  Bulla  de  concordia    inter  Archlepiscopura    et  nos 
swpev  I.  fsoUd.  et.  vii.  denar. 

"  [E]uGENius  episcopiis,  servus  servorum  Dei,  vene- 
'■  rabili  T[heobaldo]  Cantuariensi  archiepiscopo  salutem 
'•  et  apostolicam  benedictionem.  Indubitatum  est  mo- 
'■  nasterium  beati  Augustini  ex  antiqua  institutione 
''  beati  Petri  juris  existere,  et  ad  ejus  proprietatem 
"  specialiter  pertinere ;  unde  quanto  persona  tua  per 
"  Romanam  ecclesiam  est  amplius  exaltata  et  in  sub-  fol.  so  b. 
''  lime  provecta,  tanto  magis  oportet  ea,  quae  sua  sunt, 
"  a  te  manuteneri^  et  in  suis  opportunitatibus  adjuvari. 
''  Ideoque  per  apostolica  scripta  mandamus,  quatenus 
"  dilectum  filium  nostrum  H[ugonem],  ejusdem  loci  ab- 
''  batem,  et  fratres  ejus,  pro  reverentia  beati  Petri  et 
"  nostra,  diligas  et  manuteneas,  et  malefactores  eorum 
"  pro  debito  officii  tui  coerceas.  Concordiam  quoque, 
"  quae  inter  te  et  prsefatum  monasterium  super  1.  soli- 
"  dis  et  vii.  denariis,  et  tribus  etiam  solidis,  qui  pro 
"  pane,  potu,  et  arietibus  solvebantur,  facta  est,  sicut 
"  tibi  viva  voce  pise  recordationis  papa  Lucius  praece- 
"  pisse  cognoscitur,  rescripti  tui  pagina  confirmes,  et 
''  eis  cartam  H[ugonis]  abbatis,  super  conventione  eo- 
''  rundem  iii.  solidorum  praedecessori  tuo  exhibitam, 
''  restitui  facias." 

S3.  Bulla  de  henedidione  Ahhatls  sine  jy^'ofessione  fa- 
cienda,  et  de  cura  aniniarum,  licet  non  benedlctus. 

"  [EJUGEXIUS  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilecto 
"  filio  S[ilvestro],    electo   sancti   Augustini,    salutem  et 


manutenere  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARlENSIS.  405 

''  apostolicam  benedictionem.  Laboribus  et  expensis 
"  commissi  tibi  monasterii  tanquam  specialis  domus 
"  nostrse  paterno  afFectu  compatimur,  et  quia  causa 
''  tua,  sicut  speravimus,  nondum  habuit  complementum, 
"  nobis  plurimum  displicet,  et  graviter  ferimus.  Quod 
"  autem  nuntium  tuum  apud  nos  tamdiu  detinuimus, 
''  turbatio  terrae  et  sinistri  rumores,  quos  de  partibus 
"  illis  nuper  accepimus,  non  alia  causa,  nos  ad  id  fa- 
"  ciendum  coegit.  Ut  autem  negotium  tuum  sine 
"  tarditate  optatum  sortiatur  efFectum,  venerabili  fratri 
''  nostro  T[lieobaldo]  Cantuariensi  archiepiscopo,  apo- 
"  stolicse  sedis  legato,  per  apostolica  scripta  mandavi- 
"  mus,  quatenus,  si  absque  sui  periculo  poterit,  ad 
"  monasterium  tuum,  quemadmodum  in  tuis  privilegiis 
*•'  continetur,  accedat,  et  te,  omni  appellatione  et  occa- 
"  sione  seposita,  in  abbatem  ipsius  loci,  pra3eunte 
"  Spiritus  Sancti  gratia,  benedicat.  Obedienti^e  vero 
''  professionem,  si  a  te  forte  exigeret,  nolumus  ut  ei 
"  exhibeas ;  si  vero,  quod  non  credimus,  idem  frater 
"  noster,  juxta  mandati  nostri  tenorem,  ad  monasterium 
"  tuum  accedere  et  tibi  benedictionis  munus  conferre 
"  noluerit,  nostrpe  voluntatis  est,  ut  hoc  sequanimiter 
"  sufferas,  quoniam  postquam  ipsius  monasterii  admi- 
"  nistrationem  per  nostrse  confirm ationis  auctoritatem 
"  canonice  obtinuisti,  pro  subtractione  benedictionis  il- 
''  lius  non  minorem  potestatem  super  animas  commissi 
"  tibi  gregis  babebis. 

"  Data  Signiao,  vii.   Idus  Julii.'^  July  9. 


34.    Bulla    de    inirgatione    eledi,   et   de    henedictione 
ejusdem,  dlrecta  Theohcddo  avcluepiscopo. 

''  [EJuGENius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  vene- 
'^  rabili  fratri  T[lieobaldo]  Cantuariensi  fircliiopiscopo, 
''  apostolica;  sedis  legato,  salutem  et  apostolicam  bene- 
"  dictionem.     Sicut    nuntii,    quos    ad    nostrum   ])ra\sen- 


406  HISTORIA  MONASTERII 

"  tiam  destiiiasti,  potuerint  fraternitati  tu?8  referre, 
"  quod  de  monasterii  sancti  Augustini  electo  sinistris 
"  infamatoribus  dicebatm%  eis  praesentibus,  in  conspectu 
"  fratrum  nostrorum  episcoporum  et  cardinalium,  sub- 
"  till  examinatione  discussimus,  et  diligenter  perscrutati 
"  sunms.  Sed  cum  ad  id  comprobandum  nemo  contra 
'•'  emn  canonice  vellet  procedere,  quoniam  de  ratione 
"  aliud  non  potuimus  neque  debuimus,  ad  ultimum 
"  tandem  refugium  venientes,  ex  consilio  fi'atrum  pm^- 
*'  gationem  ab  ipso  ex  superabimdanti  recepimus. 
"  Quia  ergo,  post  exhibitam  purgationem,  ordinatio 
"  ejusdem  electi  denegari  sibi  non- debet,  neque  dif-  fol.  81. 
*'  ferri,  quamvis  per  nosipsos  ei  benedictionis  gratiam 
"  conferre  possemus,  tuse  tamen  fraternitati  deferre 
"  volentes,  ipsum  ad  te  duximus  remittendum,  per 
"  praesentia  scrip ta  mandantes,  quatenus,  juxta  tenorem 
"  privilegiorum,  quae  a  Romanis  pontij&cibus  eidem 
"  coenobio  indulta  sunt,  ad  locum  ipsum  accedas,  et 
"  memorato  electo  consecrationis  munus,  prseemite 
"  SpiritiLS  Sancti  gi^atia,  conferas.  Nolumus  enim 
^'  ut  ipsum  monasterium  proprii  pastoris  solatio  am- 
*'  plius  careat,  et  ab  hoc  tam  spiritualit  er  quam 
*'  temj^oraliter  detrimenta  sen  incommoda  debeat 
^  "  sustinere. 
Jan.  20.        <<  Data  Signice,  xiii.   Kalend.   Febr." 


85.    Bulla    de    ecclesid    de   Faverahain,    cum    capella 
sancti  Joxohi,  divecta  Osherto. 


"  [AJdriaxus  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilecto 
'•  filio  Osberto  de  Caduno  salutem  et  apostolicam 
*•'  benedictionem.  Quae  a  fratribus  vestris,  religiosis 
"  viris,  rationabili  procidentia  statuta  sunt,  in  sua 
*'  volumus   stabilitate   firmari,    ne    pravorum  liominum 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIENSIS.  407 

'''  valeant  in  posterum  suffragatione  turLari.  Eaprop- 
''  fcer,  dilecte  in  Domino  fili  Osberte,  tranquillitati  tua3 
''  in  posterum  provideie  volentes,  ecclesiam  sanctae 
''  Mariaa  de  Faversham,  cum  capella  sancti  Jacob i,  et 
"  terris^  ad  eandem~  pertinentibus,  et  decimis  totius 
*'  parocliiae,  scilicet  omnium  liominum  regis  pertinen- 
"  tium  ad  manerium  de  Faversliam,  et  cum  illis  sex- 
''  decim  acris  teiT£e  de  Serriclielliam,  quas  Helto 
"  filius  Ricardi  preedictae  ecclesiae  pro  damnis  resti- 
"  tuendis,  C|u?e  eidem  intulerat,  donavit,  excepta  de- 
"  cima  de  dominio  regis,  quemadmodum  per  dilectum 
''  filium  nostrum  Hugonem  secundum,  abbatem  sancti 
''  Augustini,  tibi  concessa,  scripto  quoque  venerabilis 
"  fratris  nostri  Theobaldi,  Cantuariensis  archiepiscopi, 
''  est  confirmata,  prsesentis  scripti  pagiua  roboramus. 
"  Statuimus  etiam,  ut  terminatio  caussD,  qu83  fuit 
"  inter  Reinaldum,  apostolicum  quondam  personam 
"  prsedictsD  ecclesiam,  et  Algerum  sacerdotem,  tunc  per- 
"  sonam  de  Sellinges,  et  deinde  inter  te  et  Mathaeum 
"  sacerdotem  de  Sellinges,  de  hominibus  scilicet  regis 
"  pertinentibus  ad  manerium  de  Faversliam,  ita  rata 
"  permaneat,  sicut  primum  fuit  terminata  in  pra^sentia 
"  prsefati  Hugonis  abbatis,  et  postmodum  a  prsedicto 
''  venerabili  Tlieobaldo,  Cantuariensi  archiepiscopo,  con- 
"  lirmata,  et  sicut  in  ipsorum  cartis  continetur.^  Si 
"  quis  igitur,  nostrae  confirmationis  paginam  sciens, 
"  contra  eam  temere  venire  tentaverit,  secundo  ter- 
"  tiove  commonitus,  si  non  satisfactione  congma  emen- 
"  daverit,  potestatis  honorisque  sui  dignitate  careat, 
*'  atque  indignationem  Omnipotentis  Dei,  et  beatorum 
"  Petri  et  Pauli  apostolorum   Ejus,   incurrat. 

"  Data  Beneventi,  iii.   Idus  Januarii/'  Jan.  il, 


*  terras  ^fS. 
'  cadcm  MSt 


'  coutinrntiir  MS. 


408  HISTORIA  MONASTERil 

36.  Bulla    de    confironatione    Ecclesice  de  Novthhurne 
Hospitcdi  ante  2^ortmii  Curica. 

"  [AJDRIANUS   episcopus,    servus  servorum    Dei,    di- 

"  lectis   filiis   Silvestro    abbati    et   universis    monachis 

''  ecclesise     sancti    Augustini     salutem   et    apostolicam 

"  benedictionem.       Si    de    his    operibus    conservandis, 

''  quae    ad     solatium    peregrinorum   et    pauperum    sta- 

''  tuuntur,  solliciti,  sicut   oportet,  existimus,  et    Omni- 

"  potenti  Domino  gratissimmn  dependimus  famulatmn, 

''  et   officii  nostri  optimam  exsequimiir  actionem.    Tarn 

"  vero  ex  inspectione  litterarmn  vestrarum,   quam  re- 

"  latione      dilecti     filii    nostri     Rad[ulphi],    confi-atris 

*'  nostri,    cognovimus   vos    ecclesiam    de    Nortliburne, 

''  cum  capellis,  decimis,    et    omnibus  pertinentiis    suis, 

*'  hospitali    Domini,    qu?e    ante   portam    vestram    con- 

''-  structa  est,   ad  solatium  peregrinorum   et  pauperum, 

"  misericordiee   intuitu,    concessisse.        Unde,    quoniam 

''  banc   vestram  concessionem  nostro  postulastis  patro- 

"  cinio  roborari,  nos  eam  ad  petitionem  vestram,  sicut 

"  rationabiliter    a    vobis    factam    esse    dignoscitur,    et  fol.  81  b. 

"  scripti     vestri      pagina      confirm ata[m],     auctoritate 

"  apostolica  confirmamus,     et  pr?esentis   scripti    patro- 

"  cinio     communimus.       Nulli    ergo     omnino     liomini 

''  liceat    banc   paginam    nostrse    confirmationis    infrin- 

"  gere,    aut     ei    modis    aliquibus    contraire.      Si   quis 

"  autem     id    attentare     praesumpserit,     indignationem 

''  Omnipotentis  Dei,  et   beatorum  Petri  et  Pauli   apo- 

^'  stolorum    Ejus,   se  noverit   incursurum. 

Jan.  23,        ''  Data  Beneventi,  x.  Kalend.  Februar.'' 
1156  (?). 


87.  Carta  Henrici   secundl   de  Flumware-parroc,  di- 
recta  Willehno  de  Roos. 

''  [HJenricus,  ,  rex   Anglise,   et  dux    Normanni?e    et 
''  Aquitanise,      et     comes    And[egavi8e],    Willelmo    de 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIENSIS.  400 

"  E,oos  salutem.  Prrecipio  tibi,  quod  teneas  abbati 
"  de  sancto  Augustino  illam  communem  in  bosco 
"  de  Plume  ware -par  roc,  quam  antecessores  tui  tenue- 
"  runt  tempore  regis  Henrici  avi  mei  ;  et  nisi 
"  feceris,  vicecomes  jus  faciat  fieri,  ne  inde  amplius 
"  clamorem  audiam  pro  penuria  pleni  recti. 

"  Teste  Johanne  Maid.,  per  Willelmum  filium 
''  Martini,  apud  Westmonasterium." 

38.  Carta    Henrici    de    conimunihus    expensis    de 
Plumstede,  d'lredo.  Emelinw. 

*'  Henricus,  rex  Angli?e,  et  dux  Normanni?e  et 
"  Aquitanipe,  et  comes  Andegavia?,  Emelina?  de  Roos 
''  salutem.  Pryecipio  quod  juste  respondeas  abbati 
*•'  sancti  Augustini  de  operibus  expensis  de  parte  tua 
"  terr?e  de  Plumstaeda,  sicut  tu  et  antecessores  tui 
"  solebatis  fa  cere  tempore  regis  Henrici  avi  mei ; 
"  et  nisi  feceris,  vicecomes  Cantiae  fociat  fieri,  ne 
"  amplius  inde  clamorem  audiam  pro  penmia  recti. 
"  Teste  Ric[ardo]  arcliidiacono  Lut.,^  apud  Wude- 
''  st[ocham].'' 

89.    Carta   Henrici    de    Warrenna    in    Chidelet   et 
Eastorey,  et  in  terns  quce  els  pertinent. 

"  Henricus,  rex  Anglia^.  Haimoni  dapifero  et  fide- 
'*  libus  suis  de  Kent  salutem.  Sciatis  quod  concedo, 
*'  ut  Hugo  abbas  sancti  Augustini  babeat  warrennam 
*'  in  ten-a  sua  de  Cliistelet  et  Esturrey,  et  in  terris 
*'  qu?e  eis  pertinent ;  et  sit  in  defensione  mea,  sicut 
"  mese  dominica3   warrenna?. 

"  Teste  Haymone  dapifero,   apud  Windesor." 


'  The  reference  may  be  to  Riolianl 
"  archidiaconus  i^c/aviensis,"  -hIu) 
became  Bishop    of  Winclicstcr    in 


1174:  Godwin,    *' De  Vr.esulibus,'* 
p.  216,  ed  Richardson. 


4l0  HISTORIA  MOXASTERii 


40.    Carta  Henrici  de  ecclesia   de  Novhuvn,  cuon 
jxirochianis   et  omnibus  'pertinent lis. 

'•'  Hexricus,  rex  Anglise,  et  dux  Normanni&e  et 
''  AquitaDiae,  et  comes  Andegaviie,  T[lieobaldo]  ar- 
"  cliiepiscopo  Cantuariensi  salutem.  Prsecipio,  quod 
*'  abbas  et  monachi  sancti  Augustini  liabeant  et 
"  teneant,  ita  bene,  et  in  pace  et  quiete,  et  juste  et 
"  integre,  ecclesiam  suam  de  Norborna,  cum  omnibus 
''  parocliianis  et  omnibus  rebus  ad  eam  pertinentibus, 
"  sicut  tenuerunt  die,  qua  rex  Henricus  avus  mens 
"  fuit  vi^Tls  et  mortuus,  et  sicut  ego  per  aliud  breve 
''  meum  prsecepi. 

''  Teste  Mar[tino]  lilio  Ger[aldi],  ^  apud  Pictav/' 


41.  Carta,  de  saha  et  sohna,  et  aliis  lihevtatihus,  con- 
cess  is  Ilugoni  ahhati. 

"  Hexriccjs,  rex  Angliee,  archiepiscopis,  episcopis, 
''  abbatibus,  comitibus,  vicecomitibus,  baronibus,  et 
''  omnibus  fidelibus  suis,  Francis  et  Angiis,  totius 
'•'  Angiige,  salutem.  Sciatis  me  concessisse  Hugoni 
''  monacho  de  Rouuecestria  abbatiam  de  sancto 
"  Augustino  de  Cantuaria,  cum  terris,  et  hominibus, 
"  et  omnibus  rebus  abbati?e  pertinentibus.  Et  volo, 
"  et  firmiter  prsecipio,  ut  ita  bene,  et  in  pace,  et 
'*  honor iiice  et  quiete  teneat,  infra  burgum  et  extra, 
"  in  aqua  et  extra,  in  bosco  et  piano,  in  via  et 
"  semitis,  et  omnibus  aliis  locis,  cum  soclia  et  sacLa, 
"  et  tol  et  them,  et  infangeneteof,  et  cmn  omnibus 
"  aliis  consuetudinibus  et  quietationibus  suis,  cum 
''  quibus  aliquis  antecessor  suus  unquam  melius  et 
''  honorificentius  et  quietius  tenuit. 


1  Cf.  Rymer,  «•  Fcedera,"  i.  42. 


S.   AUGUSTIXI   CAXtUARIEXSIS.  4ll 

"  Testibus     Willelmo     archiepiscopo     Cantuariye,    et 

fol.  82.     '^  Rogero    episcopo    Saresberife,    et     Bernardo    episcopo 

*'  de    sancto    David,    et    comite  Roberto    Gloec[estri8e], 

■    "  et     Willelmo     de    Taiic[er^dlle],     et     G[alfrido]    de 

"  Clint [ona],    et    Brientio  lilio    comitis,  et  Willelmo  de 

"  Pintearcba;    apud  Westmonasterimn." 

42.  Bulla  de  henedictione  Ahhatls,  cum  profess'ione 
facienda  si  constiterit  prcedecessores  fecisse,  alio' 
quin  noil  facienda. 

"  [AJdriaxus  episcopus,  serviis  servonim  Dei,  Tbeo- 
'  baldo  Cantuariensi  archiepiscopo,  apostolical  sedis 
"  legato,  saliitem  et  apostolicam  benedictionem.  Qiianto 
"  magis  sacrosancta  Romana  ecclesia  te  inter  alios 
"  ecclesiarum  pr?elatos  ab  ipso  promotionis  sn?s 
"  tempore  honoravit,  quanto  et  personam  tuam 
''  majori  caritatis  affection e  dilexit,  tanto  ampliiis  ei 
"  deberes  in  omni  hiimilitate  substerni,  nee  aliquid, 
"  quod  ad  ejus  contemptum  vel  incommodum  perti- 
"  neret,  deceret  te  ullatenus  macbinari.  Quod  enim 
"  in  toto  Anglico  regno  prserogativa  solus  nosceris 
"  obtinere,  quod  vice  nostra  tibi  aliorum  errata  per- 
"  missum  ^  est  emendare,  quod  eadem  Romana  ecclesia 
*•'  te  non  solum  in  partem  vocavit  sollicitudinis,  verum 
"  etiam  quadammodo  in  plenitudinem  potestatis,  opor- 
"  teret  te  quandoque  ad  mentem  reducere,  et  tan- 
"  torum  memoria  pnemiorum  ab  offensione  nostra 
*'  tuum  deberet  animum  retardare.  Miramur  autem 
"  plurimum  et  gravamur,  quod  in  oblivionem  tot 
'*  beneficiorum  usque  adeo  devenisti,  et  collatam  tibi 
*'  a  Romana  ecclesia  dignitatem  ita  videris  abjecisse 
**  post  tergum,  quod  cum  ipsa  te  super  alios  ex- 
"  altasset,  tu  eam,  sicut  rei  effectus  indicat,  deprimere 
"  niteris,  et  robur  virtutis  ejus,  cui  tamen  nemo  est 
"  qui   posset  resistere,    prsBsumis  modis    omnibus  ener- 


promissum  MS. 


412  HISTORIA  MONASTEiin 

vare.  Ad  notitiam  siquidem  nostram,  fama  re- 
fer ente,  pervenit,  quam  ita  apud  te  et  apud  regem 
Angiise  appellatio  sit  sepulta,  quod  aliquis  non  est, 
qui  in  tua  vel  in  illius  presentia  ad  sedem  apo- 
stolicam  audeat  appellare.  Sed  nunquam  ad  alterius 
institutionem  principii  contra  edictum  Dominicse  prse- 
ceptionis  aspiras.  Nunquam  potestatem  Petri  et 
apostolicse  fastigia  dignitatis  cogitas  minorare.  Nun- 
quam ad  scissionem  vestimentorum  Cliristi,  quae 
tanien  scindi  non  possint,  indebito  conatu  moliris. 
Talem  utique  retributionem  Deum  non  credimus 
approbate ,  dum  te  ingi-atum  nobis  invenire  pro 
impensis  beneficiis  debeamus,  et  operibus  nostris  ita 
sinistre,  ita  in  contrarium  respondere.  Accedit  etiam 
ad  hoc,  quod  in  exliibenda  justitia  his,  qui  injusti- 
tiam  patiuntur,  tepidus  sis  modis  omnibus  ac  re- 
missus,  et  in  tantum  parti  regis  diceris  procurare 
favorem,  ejusque  timori  succumbere,  quod  si  quando 
litteras  tibi  pro  aliquo,  ut  suam  consequatur  jus- 
titiam,  destinemus,  nullatenus  poterit  per  te,  sicut 
jam  saepius  ex  multorum  conquestione  didicimus, 
quod  suum  est  obtinere.  Cseterum  oporteret  te 
magis  Deo  quam  hominibus  obedire,  nee  pro  justitia 
deberes  aciem  fugere  gladiorum,  nee  laicorum  saevi- 
tiam  aut  impetum  formidare.  Noveris  autem  quia 
si  forte  super  his  ad  nos  querela  pervenerit  iterata, 
quod  videlicet  ne  appellatio  fiat  ad  nos  audeas  pro- 
hibere,  vel  ut  prohibeatur  silentio  sustinere,  sen 
quod,  alicujus  timore,  in  justitia  facienda  tepidum 
te  exhibeas  et  remissum,  in  requisitum  forsitan  et 
in  punctum  non  poterimus  pr?eterire.  Ad  hsec  nosse 
te  volumuS;  quod  abbati  sancti  Augustini,  juxta 
petitionem  nuntiorum  tuorum,  dedimus  in  mandatis, 
ut  professionem  tibi  exhibeat,  si  canonice  et  legitime 
constiterit  prtedecessores  ejus  ipsam  professionem  ^ol.  82  b. 
tuis  antecessoribus  praestitisse.  Quod  si  hoc  non 
esse    constiterit,    occasione    litterarum    illarum,    pro- 


S.    AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  413 

''  fessioiiem  ab  eo  non  audeas  ulla  violentia  extorquere. 
''  Alioquin  in  fervore  animi  nostri,  tarn  pro  hoc 
''  quam  pro  cseteris  prgelibatis,  et  tuum  candelabrum 
''  concutiemus,  et  tantam  prsesumptionem  cum  gravibus 
''  usuris,  auctore  Domino,   exigemus. 

''  Data  Beneventi,  x.  Kalend.  Februar."  ff?;A^x 

43.  Bulla  de  confirmatione  aniotionls  Claremhaldi, 
et  de  electione  altevius  electi,  directa  Priori  et 
Conventui. 

"  [A]lexander,  etc.,  dilectis  filiis  priori  et  monacbis 
"  sancti  Augustini  Cantuarige  salutem  et  apostolicam 
'•  benedictionem.  Auditis  olim  a  multis,  et  praeser- 
"  tim  ex  transmissa  relatione  vestra,  enormitatibus 
"  et  excessibus  quondam  electi  vestri,  et  suscepta 
"  etiam  querela  vestra  super  destructione  et  desolatione 
''  monasterii  vestri,  quod  per  negligentiam  et  culpam 
^'  pr^edicti  electi  ad  ultimum  fere  defectum  perve- 
"  nerat ;  nos  ruina?  et  casui  ejusdem  monasterii, 
''  tanquam  nostri  specialis  et  proprii,  paterno  com- 
"  patientes  afFectu,  venerabilibus  fratribus  nostris, 
"  Exoniensi  et  Wigornensi  episcopis,  et  dilecto  filio 
"  abbati  de  Faversliam,  dedimus  in  mandatis,  ut  ve- 
"  ritate  super  his  studiosius  inquisita,  si  electum  ita 
^'  inutilem  et  monasterio  perniciosum  esse  cognoscerent, 
''  quod  sine  ipsius  amotione  non  posset  monasterium 
"  reformari,  eum  ab  administratione,  sublato  appella- 
''  tionis  remedio,  removerent.  Nunc  autem  ex  litteris 
"  delegatorum  judicum  manifeste  nobis  innotuit, 
*'  quod  cum  ipsi,  juxta  tenorem  mandati  nostri,  ea, 
"  quae  fuerant  ad  versus  electum  ipsum  proposita,  di- 
"  ligenter  inquirerent,  ipsum  invenerint  tot  excessibus 
"  et  criminibus  publicis  irretitum,  quod  per  eorum 
"  nobis  litteras  recitata  auribus  nostris  nimium  pr?e- 
*'  stiterunt  t?edium  et  dolorem  ;  piiopter  qua3  ipsum, 
"  sicut    a  nobis    in    mandatis    acceperant,    ab    adminis- 


414 


HISTORIA  MONASTERII 


May  25, 
1176(?). 


''  tratione  peiiitus  amoverunt.  Nos  itaque  amotionem 
"  ejus  ratam  et  firmam  habentes,  earn  que  auctoritate 
"  apostolica  confirmantes,  discretioni  vestrse  per  apo- 
"  stoliea  scripta  mandamus,  quatenus  in  personam 
''  idoneam  et  lionestam,  et  tanto  officio  congruam,  sine 
"  qualibet  scissura  vel  scandalo  concorditer  con  venire 
"  curetis,  eamque  vobis  in  abbatem  et  magistrum 
"  eligere,  per  cujus  curam  et  sollicitudinem  idem 
''  monasterium  spiritualibus  institutis,  Domino  cooper- 
'•'  ante,  proficiat,  et  temporalibus  profectibus  augeatur. 
''  Data  Anagni^e,  viii.  Kal.  Junii/' 


44.  Bulla  de  amotione  ClaremhalcU  et  excoonmunica- 
tione  ejusdem,  directa  Exoniensi  et  Wigornensi 
episcoiyls. 


"  [AJLEXANDER  episcopus,  servus  seryorum  Dei,  vene- 
rabilibus  fratribus  Exoniensi  et  Wigornensi  epi- 
scopis,  et  dilecto  filio  abbati  de  Faversham,  salutem 
et  apostolicam  benedictionem.  Auditis  olim  a  multis, 
et  prsesertim  ex  transmissa  relatione  vestra  et 
dilectorum  filiorum  nostrorum  monachorum  sancti 
Augustini  Cantuariensis,  enormitatibus  et  ex- 
cessibus  quondam  electi  sui,  et  suscepta  etiam 
querela  illorum  super  destructione  monasterii  sui, 
quod  per  negligentiam  et  culpam  prsedicti  electi  ad 
ultimuni  fere  defectum  pervenerat ;  nos  vero  ruinse 
et  casui  ejusdem  monasterii^  tanquam  nostri  spe- 
cialis  et  proprii,  paterno  compatientes  afFectu,  vobis 
dedimus  in  mandatis,  ut,  veritate  super  his  studiosius 
inquisita,  si  electum  ita  inutilein  et  monasterio  per- 
niciosum  esse  cognosceretis,  quod  sine  ipsius  amo- 
tione non  possit  monasterium  reformari,  eum  ab 
administratione,  sublato  appellationis  remedio,  re- 
mo  veretis.  Nunc  autem  ex  litteris  vestris  manifeste 
nobis  innotuit,  quod  cum  vos  juxta  tenorem  man- 
dati  nostri    ea,  qu?e  fuenmt  ad  versus  electum  ipsum 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIEXSIS.  415 

''  proposita,  diligenter  inquireretis,  ipsum  invenistis  tot 
"  excessibus  et  criminibus  publicis  irretitum,  quod 
"  per  vestras  nobis  litteras  recitata  auribus  nostris 
"  nimium  prsestiterunt  ti^dium  et  dolorem  ;  propter 
"  qu8e  ipsum,  sicut  a  nobis  in  mandatis  acceperatis, 
^'  ab  administratione  penitus  amovistis.  Nos  itaque 
fol.  83.  "  amotionem  ejus  ratam  et  firmam  habentes,  eamque 
"  auctoritate  apostolica  confirmantes,  discretioni  vestrae 
''  per  apostolica  scripta  pr?ecipiendo  mandamus,  qua- 
'-'  tenus,  si  praedictus  electus,  ausu  temerario  et  perni- 
"  cioso,  in  ipsam  ecclesiam  cujuslibet  potentis  usus 
*'  violentia,  in  ipsam  ecclesiam  sive  ejusdem  possessiones 
"  occupare  vel  aliquo  modo  distrahere  seu  perturbare 
''  praesumpserit,  accensis  candelis  publico  eum  excom- 
"  munico.tum  nostra  auctoritate  denuntietis,  et  eum 
"  tanquam  excommunicatum  ab  omnibus  cautius  fa- 
"  ciatis  evitari,  donee  de  excessibus  et  enormitatibus 
*'  suis  satisfacturus  nostro  se  aspectui  repra^sentet. 
"  Data  Anagni^e,   viii.    Kalend.  Jimii/'' 


45.  Bulla  de  cassatlone  actuitm  Claremhaldi,  divecta 

Capitulo. 

"  [AJlexander,  etc.,  capitulo  sancti  Augustini  Can- 
''  tuariensis  salutem  et  apostolicam  benedictionem- 
"  Nostra)  sollicitudinis  est  et  officii  pro  universarum 
"  ecclesiarum  statu  satagere,  et  ea,  qua)  in  ipsarum 
"  prajjudicium  fuerunt,  providentia  sedis  apostoliciB  re- 
"  vocare,  ut  sub  cura  et  regimine  nostro  singula3 
''  Dei  ecclesire  in  .  bono  statu,  cooperante  Domino, 
"  perseverent.  Eapropter,  dilecti  in  Domino  filii, 
"  vestris  justis  postulationibus  gratum  impertientes  ^ 
"  assensum,  et  officii  nostri  debitum  prosequentes, 
"  quicquid  Clarembaldus  quondam    electus    vester,    im- 


imperticientcs  MS, 


May  25, 

1176  (?). 


416 


HISTORIA  MONASTERII 


^fay  26, 
1176  (?). 


mo  destructor  ecclesi^e  vestr?e,  de  bonis  vel  pos- 
sessioidbus  ipsius  ecclesise,  absque  consilio  et  as- 
sensu  totius  cajDituli,  in  ejus  pr?ejudicium  fecisse 
dignoscitur,  auctoritate  apostolica  cassamus,  et  viribus 
omnino  carere  censemus.  Si  quis  abliinc  man  datum 
nostrum  infringere,  vel  ei  aliquatenus  contraire 
pr?esumpserit,  indignationem  Omnipotentis  Dei,  et 
beatorum  Petri  et  Pauli  apostolorum  Ejus,  se  no- 
verit  incm'surum. 
"  Data  Anagni.ie,  vii.  Kal.  Junii." 


46.  Carta  de  ecclesia  de  Middelton  in  terris  et  declmis. 

"  Henricus  rex,  etc.,  vicecomitibus  de  Kent  et  om- 
"  nibus  liominibus  de  hundredo  de  Middelton  salu- 
^'  tern.  Proecipio  quod  ecclesia  de  Middelton  Labeat 
"  et  teneat  omnia  tenementa  sua  in  capellis,  et  de- 
"  cimis  et  terris,  et  in  omnibus  aliis  ecclesiasticis 
"  beneiiciis,  ita  bene  et  integre,  et  honorifice  et  juste, 
''  sicut  melius  et  integrius  liabuit  tempore  Henrici 
"  regis  avi  mei ;  et  nominatim  de  terris,  quae  sunt 
"  exaratse  ^  de  bosco  de  Northwoda  et  de  Kosteda,^ 
"  et  de  Cingesdona  et  de  Tirholta.  Et  si  quis  eidem 
"  ecclesiae  rectitudines  suas  detinuerit,  vos  illi  sine 
"  dilatione  inde  justitiam  faciatis.  Teste  Thoma^ 
"  cancellario,  apud  Augent."* 

47.  Bidla     de    confironatione    lihertatum    et    exemp- 

tionum  Monasterii, 

"  Alexander  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilectis 
''  filiis  E-ogero  electo  monasterii  beatorum  apostolo- 
"  rum  Petri  et  Pauli  sanctique  Augustini,  quod  juxta 


'  esurtate  MS. 

^  Kodestieda  RB.  (fol.  257  b). 

^  i.e.  Becket. 

*  RB.    also   has  "Augent.;"  but 


there  is  some  difficulty  in  specify- 
ing the  place  intended.  Ought  ^e 
not  to  read  Argent[omag\xm^,  i.e. 
Argenton,  as  in  p.  462  ? 


S.  AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  417 

"  Dorobernige  metropolitanani  civitatem  situm  est, 
''  ej  usque  fratribus,  tarn  pr?esentibus  quam  futuris, 
"  regularem  vitam  professis  in  perpetuum.  * 

fol  84  b.        ''  Ego  Alexander,   Catliolicse  ecclesi?e  episcopus,  sub- 
"  scripsi.  - 

"  Ego  Hubaldus,  Hostiensis  episcopus,   subscripsi. 

"  Ego     Johannes,     presbyter    cardinalis     sanctorum 
"  Joliannis    et  Pauli,  tit.  Pamachii,  subscripsi. 

"  Ego  Boso,  presbyter  cardinalis  sanctae  Pudentianre, 
"  tit.  Pastoris,  subscripsi. 

"  Ego    Johannes,     presbyter    cardinalis    tit.     sancti 
"  Marci,  subscripsi. 

"  Ego   Petrus,   presbyter   cardinalis   tit.    sanctae   Su- 
"  sannee,  subscripsi. 

'^  Ego  Vivianus,  presbyter  cardinalis  tit.  sancti  Ste- 
"  phani  in  Celio   Monte,  subscripsi. 

''  Ego   Jacinctus,    diaconus  cardinalis  sanctae    Marias 
"  in    Cosmydin,    subscripsi. 

''  Ego  Hardicio,   diaconus  cardinalis  sancti  Theodori, 
"  subscripsi. 

"  Ego  Cinthius,  diaconus  cardinalis    sancti    Adriani, 
"  subscripsi. 

''  Ego     Hugo,     diaconus     cardinalis     sancti     Angeli, 
"  subscripsi. 

"  Ego    Laborans,    diaconus    cardinalis   sanctee    Mariae 
"  in  Porticu,  subscripsi. 

"  Ego   Rainerus,    diaconus   cardinalis   sancti    Georgii 
"  ad  Yelum  Aureum. 

"  Data  Laterani,  per  manum  Alberti  sanctae  Romanae  May  i, 


''  ecclesiae    persbyteri     cardinalis     et     cancellarii,    Kal. 

'  It  has  not  been  thought  desirable      whom  privileges  had  been  granted 
to  print  the  remainder  of  this  long  \  to  St.  Augustine's.    The  signatures, 


1178. 


document,  which  agrees  entirely 
■with  the  corresponding  bull  of  Pope 
Eugenius  III.  (above,  p.  392 ), 
except  in  the  annexing  of  Eugenius 
himself  to   the   list   of  pontiffs   by    ^  cruc is  "  of  the  witnesses. 

D   D 


however,   as    being    diflferent,    are 
here  subjoined. 

-  The  MS.  omits  the  symbol  of 
benediction,  Sec,  and  also  the  "  signa 


418  IIISTORIA   MONASTERII 

"  Mali/  Indictione  undecima,  Incarnationis  Dominica) 
"  anno  M.CLXXVIII.,  pontificatus  vero  domini  Alexandii 
"  papse  tertii  anno  xix." 

48.  Bulla  cle  confirmatione  ecclesiarum  de  Menstre 
cum  capellis,  et  de  Faversham  cum  capella  sancti 
JacohL 
"  [A]lexander  episcopus,  serviis  servorum  Dei,  di- 
"  lectis  filiis  priori  et  conventui  monasterii  sancti 
"  Angustini  Cantuariensis  salutem  et  benedictionem. 
"  Justis  petentium  desideriis  dignum  est  nos  facilem 
"  pr?ebere  consensum,  et  vota,  quae  a  rationis  tramite 
"  non  discordant,  effectu  sunt  prosequente  complenda. 
"  Eapropter,  dilecti  in  Domino  filii,  vestris  justis 
''  postulationibus  grato  concurrentes  assensu,  ecclesiam 
"  de  Ministre  cum  omnibus  capellis  et  pertinentiis 
''  suis,  ecclesiam  de  Faversliam  cum  capella  sancti 
"  Jacobi  et  omnibus  aliis  pertinentiis  suis,  terram  de 
''  Burgata,  et  omnes  alias  terras,  quas  habetis  infra 
"  muros  Cantuariensis  civitatis  et  in  suburbio, 
"  canonice  vobis  concessas,  sicut  eas  ration abiliter 
"  possidetis,  vobis  et  per  vos  monasterio  vestro  auc- 
''  toritate  apostolica  confirmamus,  et  prsesentis  scripti 
"  patrocinio  communimus.  Pr^eterea  devotioni  vestrre 
"  duximus  indulgendum,  ut  liceat  vobis  in  parochia- 
"  libus  ecclesiis  vestris  clericos  eligere,  ac  dioecesano 
"  episcopo  prsesentare,  quibus,  si  idonei  fuerint,  episcopus 
'^  cm'am  animarum  committat,  ut  sibi  de  spiritualibus, 
''  vobis  autem  de  temporalibus  debeant  respondere. 
"  Volentes  etiam  providere  incremento  et  utilitati 
"  monasterii  vestri,  auctoritate  apostolica  prohibemus, 
"  ne  liceat  abbati  vel  priori  prredicti  monasterii  vestri 
"  possessiones,  ecclesias,  vel  obedientias  ad  idem 
*'  monasterium  pertinentes,  absque  assensu  capituli  aut^*^^-^^- 
"  majoris  et  sanioris  partis,  alicui  concedere  aut  as- 
''  signare.      Decernimus    ergo  ut   nulli    omnino   homini 

*  Corrected  from  Madij  by  means  of  RB.  (fol.  15). 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  419 

"  liceat  lianc  pagiiiam  nostroe  confirmationis  et  con- 
"  stitutionis  infringere,  vel  ei  aliqiiatenus  contraire. 
"  Si  qiiis  autem  hoc  attentare  pr?esumpserit,  indig- 
"  natioiiem  Omnipotentis  Dei,  et  beatorum  Petri  et 
"  Pauli  apostolorum  Ejus,  se  noverit  incui'sviriim. 

''  Data  Ferentini,  ii.  Idiis    Februar."  Feb.  12. 

49.  Bulla  cle  confirmatione  ecclesiarum  de  Middelton 
cum  capellis,  et  de  Faversham  cum  capella  sancti 
Jacohi  et  terra  de  Burgata,. 


* 


*  1 


50.  Bulla  de  confirmatione  iwcehendce  in  ecclesia  sancti 
Ma/rtini  de  Dovra  et  ecclesiarum  de  Lenham  et 
Fordivich. 

''  [AJLEXANDER  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilec- 
''  tis  filiis  E-ogerio  electo  et  monacliis  sancti  Augustini 
"  Cantuariensis  salutem  et  apostolicam  benedictionem. 
"  Justis  petentium  desideriis  dignum  est  nos  facilem 
"  prsebere  consensum,  et  vota,  quie  a  rationis  tramite 
"  noil  discordant,  efFectu  sunt  prosequente  complenda. 
"  Eapropter,  dilecti  in  Domino  filii,  vestris  justis  pos- 
"  tulationibus  grato  concurrentes  assensu,  prsebendam 
"  unam  in  ecclesia  sancti  Martini  de  Dovra,  ecclesiam 
"  de  Leanham  cum  ecclesia  de  Fordwic,  ad  cameram 
"  monasterii  vestri  antiquitus  deputatas,  sicut  eas  ra- 
"  tionabiliter  possidetis,  vobis  et  monasterio  vestro 
"  auctoritate  apostolica  confirmamus,  et  pr?esentis  scripti 
"  patrocinio  communimus.  Decernimus  ergo  ut  nuUi 
"  omnino  homini  liceat  banc  paginam  nostra?  confir- 
"  mationis  infringere,  vel  ei  aliquatenus  contraire.  Si 
"  quis  autem  hoc  attentare  praBsumpserit,  indignationera 


'  This  Bull,  although  the   rubric  j  -where  the  present  form  after  "  sani' 

which  introduces  it  is  slightly  dif-  |  oris  partis^*    adds  "in  damnum  vel 

ferent,  seems  to  be  no  more  than  a  I  detrimentum  ipsius  monasterii."     It 

reissue  of  the  last.     The  sole  vari-  is    dated,    however,    "  Anaguiae,    ii. 

ation  is  in  the  last  clause  but  one,  j  Kalcnd.  August." 

D   D   2 


420 


HISTORIA  MONASTERII 


June  3, 
1177  (?) 


Dec.  9. 


"  Omnipotentis  Dei,  et    beatorum  Petri  et    Pauli   apo- 
"  stoloriim  Ejus,  se  noverit  incur surum. 
"  Data  Yenetiis,  in  Rivalto,  iii.  Non.  Junii. 

51.  Bulla  de  confirmatione  ecclesiarum  de   Thanet  c^foi.  85  b. 
de  Middelton  usihiis  sacristice. 

''  [AJlexaxder  episcopus,  servus  servorum  Dei,  di- 
"  lectis  flliis  fratribus  sancti  Auo-ustini  Cantuariensis 
''  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Ea,  qu?e  in 
"  ecclesiis  Dei  rationabili  providentia  statuuntur,  fii-ma 
''  debent  et  illibata  servari,  et  ne  aliquorum  pr?esump- 
''  tione  possint  a  suo  statu  divelli,  firmitatem  apostolici 
"  muniminis  necesse  est  obtinere.  Quocirca,  dilecti  in 
''  Domino  filii,  rationabili  postulationi  vestrse  gi^atum 
''  volentes  impertiri  consensum,  ecclesiam  de  Thanet, 
"  et  ecclesiam  de  Middelton,  quemadmodum  de  com- 
"  muni  consilio  conventus  usibus  sacristi?e  monasterii 
''  vestri  sunt  deputat?e,  et  a  pi^e^  recordationis  patri- 
''  bus  et  prcedecessoribus  nostris  Lucio  et  Eugenio, 
'^  Romanis  pontificibus,  confirmatre,  eidem  sacristiso, 
"  cum  omnibus  pertinentiis  suis,  auctoritate  apostolica 
"  confirmamus,  et  praesentis  script!  patrocinio  com- 
"  mimimus.  Statuentes,  ut  nuUi  omnino  homini  liceat 
"  banc  paginam  nostrse  confirmationis  infringere,  vel 
"  ei  aliquatenus  contraire.  Si  quis  autem  hoc  atten- 
"  tare  pr?esumpserit,  indignationem  Omnipotentis  Dei, 
"  et  beatorum  Petri  et  Pauli  apostolorum  Ejus,  se 
"  noverit  incursurum. 

'^  Data  Tusculani,  v.  Idus  Decembris." 

52.  Btdla  de  henedictiooie  Ahbatis  sine  professione 

'  facienda. 

"  [A]lexAXDER  episcopus,  servus  servorum  Dei, 
''  dilectis    filiis    electo^    et    fratribus    sancti    Augustini 


'  nostra  !MS. 

2  Thome,  who  has  also  preserved 


this   Bull  (col.    1822),   inserts  Ro- 
gero,  the  name  of  the  abbot  elect. 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIEXSIS. 


421 


Cantuariensis  salutem  et  apostolicam  benedictionem. 
Recepta  olim  querimorda  ex  parte  vestra,  quod  venera- 
bilis  frater  noster  Cantuariensis  arcliiepiscopus,  apo- 
stolicse  sedis  legatus,  tibi,  fili  electe,  in  monasterio 
vestro,  quod  ad  jurisdictionem  Romance  ecclesiae,  nullo 
•mediante,  pertinet,  nollet  benedictionem  impendere, 
eidem  arcliiepiscopo  apostolicis  scriptis  dedimus  in 
mandatis,  ut  vel  te,  fili  electe,  in  prsescripto  monas- 
terio, absque  exactione  professionis,  benediceret,  aut 
usque  ad  festum  Pmificationis  beatae  Marise  ^  proxime 
pra3teritum,  per  se,  aut  per  sufiicientem  responsalem 
suum,  nostro  se  conspectui  prcesentaret.  Cumque  tam 
tu,  fili  electe,  quam  dilecti  filii  nostri  magister  Gerar- 
dus  Pucella  et  magister  Petrus  Blesensis,  procuratores 
ejusdem  [archiepiscopi],-  ad  nostram  pro  causa  ipsa 
praesentiam  venissetis,  et  longam  disceptationem  coram 
nobis  liabuissetis  ad  invicem,  illis  asseverantibus  quod 
in  ecclesia  Cantuariensi  ab  arcliiepiscopo  benedici, 
et  obedientiam  ei  praestare  deberes  ;  vobis  quoque 
contra  proponentibus,  quod  in  monasterio  vestro  be- 
nedictionem sine  exactione  obedientice  deberet  impen- 
dere  ;  nos,  inspectis  antiquis  privilegiis  ecclesise  vestrae 
et  prcecipue  privilegio  beati  Augustini  Cantuariensis 
archiepiscopi,  quod  vestro  monasterio  indulsit,  con- 
sideratis  quoque  scriptis  piae  recordationis  pi*?edeces- 
sorum  nostrorum  Anastasii  et  Adriani,  Romanorum 
pontificum,  quibus  idem  archiepiscopus  videbatur 
inniti  ;  cognito  etiam  quod  sanctae  memoriae  pater 
et  praedecessor  noster  Eugenius  papa  Theobaldo  quon- 
dam Cantuariensi  arcliiepiscopo  injunxisset,  ut  Sil- 
vestro,  quondam  electo  monasterii  vestri,  benedictionis 
in  eodem  monasterio  munus  impenderet,  ita  quod  ab 
eo  professionem  obedientiiO  non  postularet ;  te  ab 
impetitione  ipsius   archiepiscopi,  comraunicato  consilio 


*  bcatcc      Maria']       omitted      in 
Thome. 


-  Added  from  TLorne  and    IW., 
fol.  28  b. 


4)22  HISTORIA  MOXASTERII 

*'  fratrum  nostrorum,  absolvinius  :  statuentes  lit  Cantuari- 
"  ensis  archiepiscopiis  te  et  successores  tuos  in  monas- 
"  terio  vestro,  absque  exactione  obedientise,  contradic- 
*•'  tione  postposita,  benedicat.  Ut  aiitem  liaec  nostra 
"  diffijiitiords  sententia  perpetiiis  temporibiis  inviola- 
"  biliter  observe tur,  earn  auctoritate  apostolica  confir- 
''  mamiis,  et  pr?esentis  script!  patrocirdo  communimus. 
"  Nulli  ergo  omnino  liomiiii  liceat  banc  paginam  nostrro 
"  diffinitionis  infringere,  vel  ei  aliqiiateniis  contraii-e.  fol.  86. 
"  Si  qiiis  ail  tern  hoc  attentare  prsesiimpserit,  indigna- 
*'  tionem  Omnipotentis  Dei,  et  beatoiTim  Petri  et  Paidi 
''  apostolonim  Ejus,  se  noverit  incursiirum. 
April  3,  <'  Data  Laterani,   iii.  Non.  Aprilis/' 

1178. 

53.  Bidla  de  henedidione  Ahhatis  sine  'professione 

facienda. 

"  [AJlexaxder,  ser^^is  servornm  Dei,  dilecto  filio 
"  E,[icardo]  Cantiiariensi  arcbiepiscopo,  apostolic^  sedis 
"  legato,  sahitem  et  apostolicam  benedictionem.  Cum 
"  dilecti  filii  nostri  electus  beati  Augiistini,  et  magister 
"  G[erardiis]  Pucella  et  magister  P[etrus]  Blesensis, 
*'  clerici  tui,  pro  causa,  quae  inter  te  et  eimdem  electum 
"  veiiebatur,  super  benedictione  illi  exhibenda,  nostro  se 
*'  conspectui  praesentassent,  et  [in]  audientia  ^  nostra  tam 
''  pro  te,  qiiam  pro  altera  parte,  midta,-  varia,  et  diversa 
*'  allegata  ftiissent,  nos,  inspectis  privilegiis  Romanonim 
"  pontificum  ecclesiae  beati  Augiistini  indultis,  et  pr?e- 
"  cipue  [privilegio]  ^  quod  beatus  Augustinus  Cantua- 
"  riensis  archiepiscopiis  illi  monasterio  concessit ;  con- 
''  sideratis  qiioque  scriptis  pioe  recordationis  Anastasii 
"  et  Adriani,  Romanonim  pontificum,  quibus  videbaris 
"  inniti ;  cognito  etiam  quod  sanctee  memoriae  pater  et 
"  praedecessor  noster  Eugenius  papa  Tlieobaldo  quondam 
"  Cantiiariensi   arcbiepiscopo    injunxisset,    ut   Silvestro, 


•  audiendia  MS. 
2  multum  MS. 


^  Supplied     from     Tiiorne,      col. 
1823. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  423 

^'  quondam  electo  monasterii  beati  August ini,  l^enedictio- 
"  nis  munus  in  eodem  monasterio  impenderet,  ita  quod 
"  ab  eo  professionem  non  postularet ;  electum  ipsum  ab 
"  impetitione  tua  et  successorum  tuorum,  communicato 
"  consilio  fratrum  nostrorum,  absolvimus  :  statuentes  ut 
"  archiepiscopus  Cantuariensis,  qui  pro  tempore  fuerit, 
"  electum  in  ecclesia  beati  Augustini  absque  exactione 
"  obedientiae  de  c^etero  benedicat ;  ideoque  fraternitati 
"  tu9e  per  apostolica  scripta  praecipiendo  mandamus,  et 
"  in  obedientise  virtute  pr?ecipimus,  quatenus  prsedic- 
"■  tum  electum  in  monasterio  suo,  nulla  ^  exacta  obe- 
"  dientia,  benedicas.  Quod  si  infra  xxx.  dies  postquam 
"  exinde  fueris  requisitus  ipsum  benedicere  forte  nolu- 
''  eris,  venerabili  nostro  Wygorniensi  episcopo  dedimus 
"  in  mandatis,  ut  eum,  nullius  contradictione  vel  appel- 
"  latione  obstante,  auctoritate  fretus  apostolica,  bene- 
"  dicat. 

''  Data  Laterani,  iii.  Non.  Aprilis."  '^^ns^' 

54.  Bulla  de  henedictione  ahhatis,  directa  R\ogeTo\ 
Wygorniensi  episcopo. 

''  [A]lexander  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilecto 
"■  filio  R[ogero]  Wygorniensi  episcopo  salutem  et  apo- 
"  stolicam  benedictionem.  Cum  venerabili  fratri  nostro 
''  Cantuariensi  archiepiscopo,  apostolicre  sedis  legato, 
"  dedimus  in  mandatis,  ut  dilecto  filio  nostro  electo 
"  sancti  Augustini  in  monasterio  suo,  quod  ad  juris- 
"  dictionem  Romanic  ecclesiae,  nullo  mediante,  pertinet, 
"  munus  benedictionis  non  differret  aliquatenus  imper- 
"  tiri,  ex  eo  quod  idem  archiepiscopus  lia^c  exsequi 
"  recusavit,  de  jui'e  potuissemus  cidem  electo  benedic- 
"  tionem-  ipsam  per  nos,  vel  per  alium,  qui  nobis  non 
"  ita   de  facili  contradiceret,   exhiberc ;  volentes   autem 


ulla  MS.  I      -  hemdictionc  MS. 


424  HISTOHIA  MONASTERII 

^'  in  eo  adhuc  obedientipe  virtutem^  plenius  experiri, 
"  post  longam  disceptationem,  quam  idem  archiepi- 
"  Scopus  in  prsesentia  nostra,  per  nuntios  snos,  contra 
"  ipsum  electum  super  controversia  benedictionis  lia- 
"  buerit,  quse  de  communi  consilio  fratrum  nostrorum 
"  per  diffinitam  sententiam^  decisa  est,  quod  Cantua- 
"  riensis  arcliiepiscopus  ipsum,  et  successores  suos,  in 
"  monasterio  sancti  Augustini  absque  exactione  [pro- 
"  fessionis]^  benedicat,  contradictione  postposita,  ex 
'^  consueta  et  abundanti  apostolicsQ  sedis  benignitate 
"  eundem  electum  pro  munere  benedictionis  ad  memo- 
"  ratum  archiepiscopum  duximus  remit tendum.  Atten- 
"  dentes  igitur  labores  et  expensas,  quos  idem  monas- 
"  terium  super  hoc  jam  longo  tempore  sustinuit,  fra- 
"  ternitati  tuae  per  apostolica  scripta  mandamus,  et  in 
''  virtute  obedientise  injungimus,  quatenus,  si  memora- 
"  tus  arcliiepiscopus  infra  terminum  nostris  litteris  con- 
'^  stitutum  eundem  electum,  sicut  a  nobis  diffinitum 
"  est,  benedicere  distulerit,  tu,  nostra  fretus  auctoritate, 
''  omni  excusatione,  contradictione,  appellatione  cessante, 
''  quam  citius  super  hoc  fueris  requisitus,  id  efficere 
"  non  moreris,  nullo  decreto  nostro,  [vel  nulla  decreta 
"  nostra  epistola,]  ^  vel  alterius,  quo  prseceptum  sit  fol.  86  b. 
"  appellationi  deferendum,  impediente,  nullis  etiam  lit- 
"  teris  obstantibus  a  nobis  impetratis  vel  impetrandis, 
"  nulla  exceptione,  quo  minus  vel  tardius  mandatum  nos- 
"  trum  adimpleas,  resistente. 
"  Data  Laterani,  xvii.  Aprilis/'^ 


'  virtute  MS.  {       *  This  clause  is  wanting  both  in 

-  per  diffinitam  sententiam'}  want-  j  Thorne  and  Hoveden,  and  seems  a 

ing    in    Thorne,     col.    1823.       In  i  mere  lapse  or  gloss  of  the  transcriber. 

Roger    de  Hoveden  ("  Annal,"   p.  |       ^  The   date  annexed  in  the  MS. 

572,  "  Script,  post  Bedam,"  Fran-      is  "iii*'  ii°  Aprilis,"  which,  if  cor- 

cof.  1601),  where  this  bull  is  also  j  rected    by   Hoveden's     "  xv.    Kal. 

given,  the  reading  is  per  dejinitivam  j  Mail,"    will    give  "  xvii.   April.  ;" 

sententiam  ita,  I  and   so  the  Bull  is  dated  in  Jaffc, 

^  Supplied  from  Thorne.     Hove-     p.  777. 

deu  reads  obedientice. 


S.    AUG^STIXI   CANTUAEIEXSIS.  425 

55.  Bulla  quod  ioossur)iiis  celehrare    cum  terra  fuerit 
generaliter  interdida. 

"  [AJlexaxder,  etc.  Hortatur  nos  et  animus,  et  cura^ 
"  injunctse  nobis  sollicitudinis,  sacras  Dei  ecclesias  apo- 
"  stolicge  defensionis  patrocinio  commiinire,  et  earum 
"  statum  integrum  et  incolumem  ^  conservare,  quse,  nullo 
"  mediante,  ad  jurisdictionem  beati  Petri  et  nostram 
"  noscuntar  specialius  pertinere.  Attendentes  itaque 
"  quomodo  ecclesia,  in  qua  Domino  militatis,  ad  jus 
"  et  proprietatem  beati  Petri  et  nostram  pertineat,  et 
"  qualiter  prsedecessoribus  nostris  Romanis  pontificibus 
"  speciali  decorata  fuerit  privilegio  libertatis,  et  aposto- 
'^  licae  sit  tuitionis  robore  communita,  ipsam  ad  instar 
'^  pr?edecessorum  nostrorum,  cum  omnibus  qucG  in  prse- 
''  sentiarum  legitime  possidet,  aut  in  futiu*um  justis 
"  modis,  Deo  propitio,  poterit  adipisci,  sub  beati  Petri 
"  et  nostra  protectione  suscipimus,  et  priesentis  scripti 
'*  patrocinio  communimus.  Preeterea  cum  generale  in- 
'*  terdictum  terrae  fuerit,  liceat  vobis,  clausis  januis, 
"  exclusis  excommunicatis  et  interdictis,  non  pulsatis 
"  campanis,  suppressa  voce,  Divina  officia  eel ebrare.  A.D.  1179, 
"  Decernimus  ergo,  et  cretera."  ^')' 

oQ.  Bulla,  de  ohservatlone  sigilli  conventus. 

^'  [AJLEXANDER  episcopus,  servus  servorum  Dei,  di- 
"  lectis  filiis  conventui  sancti  Augustini  CantuariensLs 
"  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Ea,  qua3  in 
"  pnejudicium  et  damnum  ecclesiarum  sanctarum  nos- 
"  cuntur,  decet  nos  apostolicre  considerationis  auctori- 
''  tate  rescindere,  et  ne  in  suo  statu  possLnt  habere 
"  processum,  utili  providentia  in  irritum  penitus  revo- 
"  care.  Eapropter,  dilecti  in  Domino  filii,  vobis  in 
"  monasterio,  in  quo  Divino  mancipati  estis  obsequio, 
"  veluti    quod    ad    nostram    dispositioneni    et    ordina- 

'  animo  nee  cura  MS.  I      ^  incolumum  MS. 


426  HISTORIA  MOXASTERII 

'•'  tionem,  nullo  mecliante,  spectare  dignoscitur,  volentes 
"  in  posterum,  sicut  deberous,  utiliter  providere,  dona- 
"  tiones  sub  testimonio  sigilli  vestrij  vobis  invitis  et 
"  inconsultis,  in  detrimentum  ejusdem  monasterii  factas, 
"  et  obliga tiones  contractas,  vacuas  penitus  et  irritas 
"  esse  censemus.  Et  ne  in  posterum  similia  aliquorum 
"  temeraria  pr?esumptione  fiant,  sub  interminatione  ana- 
'^  tliematis  proliibemus  ;  statuentes  ut  sigillum  ves- 
''  trum,  secundum  antiquam  monasterii  vestri  consue- 
"  tudinem,  conservetui^,  ita  quidem  quod  nulla  [persona], 
''  nisi  de  communi  consensu  et  voluntate  fratrum  vel 
"  sanioris  partis  conventus,  cartam  aliquam,  continen- 
"■  tem  contractus  donationis  vel  obligationis  possessio- 
"  num  ejusdem  monasterii,  pr?edicto  sigillo  consignare 
''-  audeat  vel  alicui  confirmare.  Decernimus  ergo,  ut 
"  nulli  omnino  hominum  liceat  banc  paginam  nostrse 
''  COILS titutionis  infringere,  vel  aliquatenus  ei  contraire. 
"  Si  quis  autem  hoc  attentare  pr?esumpserit,  indig- 
"  nationem  Omnipotentis  Dei,  et  beatonmi  Petri  et 
"  Pauli  apostolorum  Ejus,  se  noverit  incui'surum. 
Dec.  3.         "  Data  Tusculanensi,  iii.  Nonas  Decembris." 


57.  Bulla  quod  Sacristia  vel  Cameravia  non  tradantur     foi.  87. 
ad  firmam  sine  consensu  Capituli. 

'■'  [AJlexANDER  episcopus,  servus  servorimi  Dei,  cajn- 
"  tulo  sancti  Augustini  Cantuariensis  salutem  et  apo- 
"  stolicam  benedictionem.  Nostras  sollicitudinis  est  et 
''-  officii  pro  universarum  ecclesiarum  statu  satagere, 
"  et  ea,  qure  in  ipsis  indiscrete  fiunt,  providentia  sedis 
''  apostolicse  omnino  cassare,  ut  sub  cura  et  regimine 
"  nostro  singula  vestra  beneficia  in  bono  statu,  coope- 
"  rante  Domino,  persevereni,  et  ea  prsesertim,  qu?e  vestris 
"  propriis  usibus  sunt  deputata.  Eapropter,  dilecti  in 
"  Domino  filii,  vestris  justis  postulationibus  gratum  im- 
'■'  pertientes    assensum,    ne    quisquam,    abbas   sive   prse- 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIENSIS.  427 

latus,  ecclesiie  vestrte  sacristamam  ^  vel  canierariam, 
absque  consensu  totiiLS  capituli,  ad  firmam  dare,  vel 
sibi  usurpare  praesumat  prsedictam  sacristaniam  -  et 
canierariam,  devotion!  vestrae  auctoritate  apostolica 
confirmamus,  et  praesentis  scripti  patrocinio  com- 
munimus ;  statuentes,  ut  nulli  omnino  homini  liceat 
banc  paginam  nostrae  confirmationis  infringere,  vel 
ei  aliquatenus  contraire.  Si  quis  hoc  attentare  prse- 
sumpserit,  indignationem  Omnipotentis  Dei,  et  bea- 
torum  Petri  et  Pauli  apostolorum  Ejus,  se  noverit  in- 
cursurum. 
"  Data  Anagni?e,  v.  Kalend.  Junii."  May  28. 

58.  Bulla  ne  i:>uevi  infra  cetatem  xv.  annovum  vecipi- 
antur  in  hahitum  monachalem. 

"  [A]lexander  episcopus,  servus  sei'vorum  Dei,  capi- 
tulo  sancti  Augustini  Cantuariensis  salutem  et  apostoli- 
cam  benedictionem.  Nostrse  sollicitudinis  est  et  officii 
pro  universarum  ecclesiainim  statu  satagere,  et  ea,  quae 
in  ipsis  indiscrete  fiunt,  pro\T.dentia  sedis  apostolicae 
omnino  cassare,  ut  sub  cuTa  et  regimine  nostro  sin- 
gulae  Dei  ecclesiae  in  bono  statu,  cooperante  Domino, 
perseverent,  et  praesertim  vestra,  quae  nobis  est,  nullo 
mediante,  subjecta.  Eapropter,  dilecti  in  Domino 
filii,  vestris  justis  postulationibus  gratum  impertientes^ 
assensum,  ne  quisquam  abbas  sive  praelatus  eccle- 
siae  vestrae  pueros  infra  quindecim  annos  in  monachaU 
liabitu  in  posteiTim  suscipiat,  auctoritate  apostolica 
confirmamus,  et  praesentis  scripti  patrocinio  commu- 
nimus ;  statuentes,  ut  nulli  omnino  hominum  liceat 
banc  paginam  nostrae  confirmationis  infringere,  vel 
ei  aliquatenus  contraire.  Si  quis  hoc  attentare  prae- 
sumpserit,  indignationem    Omnipotentis   Dei,  et   bea- 


'  segrestaniam  MS.  |      '  mpcrticicntcs  MS. 

*  seyrenlaniam  MS. 


428 


niSTORIA   MONASTERIl 


''  torum  Petri  et  Pauli  apostolorum  EjuS;  se  noverit  in- 
''  cursurum. 
May  26.        "  Data  Anagniae,  vii.  Kalend.  Junii." 


Dec.  9, 
1178. 


59.  Bulla  de  benedlctione  Ahhatis,  directa  Rotomagensi 

archiepiscopo. 


"  [AJlexandee,  episcopus,  servus  servorum  Dei,  vene- 
rabili  fratri  Rotomagensi  archiepiscopo  salutem  et 
apostolicam  benedictionem.  Prsesentibus  litteris  fra- 
teriiitati  twee  notum  fieri  volumus  nos  venerabili 
fratri  nostro  ^  Cantuariensi  archiepiscopo,  apostolicse 
sedis  legato,  in  mandatis  dedisse,  ut  dilecto  filio 
nostro  electo  beati  Augustini,  infra  viginti  dies  post 
acceptionem  litterarum  nostrarum,  in  ecclesia  sua,  sine 
obedientiae  vel  professionis  exactione,  benedictionis 
munus  impendat.  Quod  si  non  fecerit,  eidem  electo 
injunximus,  ut  a  te  benedictionem  accipiat,  aut  ad  fol.  87  b. 
sedem  apostolicam  benedicendus  accedat.  Ideoque 
fraternitati  tuse  per  apostolica  scripta  prsecipiendo 
mandamus,  quatenus,  si  praedictus  electus  te  super 
hoc  requisierit,  absque  ullius  contradictionis  vel  ap- 
pellationis  obstaculo,  nostra  fretus  auctoritate,  bene- 
dictionis munus  impendas. 
"  Data  Tusculani,   v.  Idus  Decembris." 


60.  Bidla  de  henedictione  Ahhatis,  directa  Wygorniensi 

episcopo. 


» 


*  2 


•  electo  is  Lere  added  in  MS., 
but  run  through  "with  the  pen. 

-  This  bull  is  a  mere  copy  of 
one  already  given,  p.  423.  It  fol- 
lows R.   de  Hoveden    in    readiu;? 


"  per  definitivam  sententiam  ita " 
(above  p.  424,  n.  2) ;  it  drops  the 
gloss  there  mentioned  (n.  4),  and  is 
dated  "  xv.  Kal.  Madii." 


S.   AUGUSTIXI   CANTUAEIEXSIS.  429 


61.  Bulla  de  confirmatione  ecclesice  de  FaversJiam  ad 

reparationem  ecclesice  oiostrce  comhustce.^ 

"■  Alexander  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilectis 
"  filiis  capitulo  sancti  Augustini  Cantuariensis  salutem 
*'  et  apostolicam  benedictionem.  Cum  ecclesia  vestra 
"  combusta  sit  et  omnino  fere  destnicta,  reparationi 
"  ejus  sollicite  nos  convenit  et  diligeiiter  intendere, 
''  ut  qui  tenemur  omnium  ecclesiarum  necessitatibus 
''  paterna  sollicitudine  providere,  prsescriptae  ecclesia, . 
^'  quse  nobis  est,  nuUo  median te,  subjecta,  in  sua  non 
''  videamur  necessitate  deesse.  Eapropter,  dilecti  in 
'*  Domino  filii,  vestris  justis  postulationibus  gratum  im- 
'^  pertientes^  assensum,  ecclesia[m]  de  Faversham  vobis 
"  et  ecclesice  vestrse,  cum  omnibus  pertinentiis  suis,  ad 
"  reparationem  ipsius  ecclesiae,  auctoritate  apostolica 
*'  confirmamus,  et  pr^sentis  scrip ti  patrocinio  commu- 
'^  nimus  ;  statuentes,  ut  nulli  omnino  hominum  liceat 
"  banc  paginam  nostras  confirmationis  infringere,  vel 
*'  aliquatenus  contraire.  Si  quis  autem  hoc  attentare 
"  prsesumpserit,  indignationem  Omnipotentis  Dei,  et 
"  beatorum  Petri  et  Pauli  apostolorum  Ejus,  se  noverit 
"  incm^surum. 

"  Data  Anagnise,  vi.  Kal.  Junii/'  May  27. 

62.  Bulla  directa  Ilenvlco  regi  pro  Ahhate  et  Monachis 

sancti  Augustini,  et  de  henedictione  Ahhatis. 

''  Alexaxder  episcopus,  servus  servorum  Dei,  Hen- 
''  rico,  illustri  regi  Anglorum,  salutem  et  apostolicam 
*'  benedictionem.      Audivimus   regiae   magnitudini   falso 


'This  calamity  occurred  in  1168,   '  Baptistoc"   (Aug.  29):    cf.  Thome, 

col.  1815. 


"  die  Decollationis  sancti  Johannis 


iinpcrtickntes  MS. 


430 


HISTORIA  MONASTERII 


"  fuisse  suggestum,  dilectum  filium  nostrum  R[ogerum], 
^'  nunc  abbatem  sancti  Augustini  CantuariensiS;  nullam 
''  apud  vos  gratiam  invenisse,  quia  monasterium  suum 
"  ecclesisB  Komanse  in^  x.  marcis  auri  annuatim  solven- 
"  dis  fecerat  censualem.  Quod  utique  omnino  est  alie- 
"  num  a  vero,  et  miramur  si  prudentia^  tuse  serenitatis 
''  hujusmodi  suggestioni  fidem  [potuit]^  quomodolibet 
"  adliibere,  cuin  hoc  nee  in  mentem  nostram  descen- 
"  derit,*  nee  etiam  ab  ore  vel  ex  parte  ipsius  abbatis 
''  verbum  de  aliquo  censu  a  prselibato  monasterio  con- 
''  stituendo.  Nolumus  autem  tuam  sublimitatem  latere, 
"  quia^  non  est  consuetudo  Romanss  ecclesiae  liujus- 
"  modi  census  statuere,  aut  quamlibet  ecclesiam  tali 
"  modo  gravare.  Sane  quod  ita  pro  benedicendo  jam 
"  dicto  abbate  venerabili  fratri  nostro  R[icardo]  Can- 
"  tuariensi  archiepiscopo,  legato  sedis  apostolicae,  super- 
"  scripsimus,  heec  fuit  causa  ^  quod  a  longis  retro  tem- 
''  poribus  ab  bates  sancti  Augustini  pro  benedictione 
"  liabenda  multas  difficultates,  plurimos  labores,  atque 
'*  dispendia  consueti  fuerant  sustinere,  veniendo  Romam, 
"  remeando  in  Angliam,  et  Romam  iterum  redeundo. 
''  Nam,  tempore  beatee  memorise  patris  et  prsedeces- 
"  soris  nostri  Eugenii  papee,  electus,  qui  tunc  erat,  a 
*'  Cantuariensi  archiepiscopo  benedictionem  obtinere  mi- 
"  nime  potuit,  donee  bis  Romam  in  magnis  sumptibus 
"  venit  et  in  Angliam  remeavit.  Is  autem,  qui  nunc 
*'  est,  non  valens  gTatiam  benedictionis  ab  archiepiscopo 
*'  percipere,  compulsus  est,  sicut  antecessores  ejus  fece- 
"  rant,  Romam  venire,  et  in  Angliam,  non  absque  multa 
''  difficultate  reverti,  ad  eundem  archiepiscopum  litteras 


'  et  MS. 

^  prodentia  MS.  (perhaps  for 
providentia.') 

3  Supplied  from  Thome,  col. 
1826. 


^  descenderet  MS. 
'"  MS.   adds  quod.,  apparently  to 
explain  quia. 
«  ea  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  431 

^'  districtionis  reportans,  ut  infra  xxx.  dies  in  monas- 
''  terio  suo,  sine  exactione  professionis,  illi  benedictionis 
"  munus  impertiri  curaret.  Quod  si  forte  facere  nollet, 
"  sub  eadem  districtione  venerabili  fratri  nostro  Wi- 
"  gornensi  episcopo  id  ipsum  infra  alios  xxx.  dies  pra3- 
"  cepimus  adimplendum.  Neutro  autem  mandatum 
''  nostrum  implente,  idem  abbas  ad  nos  coactus  est,  non 
"  sine  multo  discrimine  rerumque  dispendio,  laborare. 
"  Licet  autem  moti  fuerimus  et  tui^bati,  et  injuriosum 
"  reputaverimus  nimium,  quod  archiepiscopus  et  ej)i- 
"  Scopus  prseceptum  nostrum  non  sunt  executi,  et  de 
*'  jure  potuissemus  archiepiscopo  et  successoribus  ejus 
''  abbatem  sancti  Augustini  de  caetero  facultatem  bene- 
"  dicendi  auferre,  mitigantes  tamen  motum  animi,  et 
"  de  consueta  dementia  sedis  apostolicse  rigorem  jus- 
*'  titise  temperantes,  prredicto  abbati  benedictionis 
"  [munus]  ^  impendimus,  salvo  jure  arcliiepiscopi  et 
"  successorum  suorum  in  benedictione  abbatis,  videlicet 
"  quod  abbates  sancti  Augustini  in  eodem  monasterio 
"  sine  exactione  professionis  benedicere  debeant.  Ipsum 
"  itaque  regise  celsitudini  sollicite  commendantes,  ro- 
"  gamus  attentius  et  monemus,  quatenus  prsedictum 
"  abbatem,  Divini  amoris  intuitu,  et  pro  reverentia 
''  beati  Petri  et  nostra,  diligas,  manuteneas,  et  defendas, 
''  nee  sinas  eum  pro  debitis  Judseorum  ulterius  moles- 
"  tari,  nee  adversus  eum  vel  monasterium  ejus  move- 
"  aris,  quod  litteris  nostris  exprimimus  ipsum  monas- 
"  terium,  nullo  mediante,  ad  nos  pertinere,  quia  nos  de 
"  persona  ecclesiastica,  non  s£eculari,  super  hoc  intel- 
''  lectum  habemus,  et  in  hoc  minime  honori  tuo  dero- 
"  gatur. 

''Data  Laterani,  xiv.  Kalend.  Martii/'  Feb.  lo, 

1179(?) 


Supplied  from  Thorne. 


432 


HISTORIA  MONASTEPJI 


63.  Bulla  de  benedictione  Ahhatis,  a  quo,  et  qiLomodo,^^^-^^^- 
vel  ithi  deheat  henedici,  directa  Rogero  ahhati. 

''  [A]lexander  episcopiTS,  servus  servorum  Dei, 
"  dilecto  fiKo  Rogero,^  abbati  sancti  Aiigiistini;  salutem 
"  et  apostolicam  benedictionem.  Cum,  venerabili 
''  fratre  nostro  R[icardo]  Cantiiariensi  arcliiepiscopo, 
''  apostolicse  sedis  legato,  tibi  recusante  in  monasterio 
''  tuo  benedictionis  munus  impendere,  ad  nostram  jam- 
*'  pridem  pr?esentiam  accessisses,  et  postulasses  ab  apo- 
''  stolicse  sedis  dementia  quod  tibi  faceremus  in  monas- 
"  terio  tuo  benedictionis  munus  impendi ;  nos  sanctae 
"  recordationis  patris  et  prsedecessoris  nostri  Eugenii 
"  papae  vestigiis  inhaerentes,  prsedicto  arcliiepiscopo,  de 
''  communi  fratrum  nostrorum  consilio,  mandavimus,  et 
"  per  scripta  nostra  districte  prsecepimus,  ut  infra 
''  triginta  dies  post  receptionem  litter  arum  nostrarum 
"  tibi,  absque  ulla  exactione  professionis,  in  monasterio 
''  tuo  benedictionis  munus  impertiretui'  ;  quod  si  infra 
"  praescriptum  tempus  facere  noUet,  venerabili  [fratri] 
''  nostro  R[ogero],  Wygornensi  episcopo,  in  obedientias 
''  virtute  praecepimus  id  ipsum  maturius  adimplen- 
"  dum  ;  illis  autem  nostrum  minime  praeceptum  im- 
''  plentibus,  ad  nostram  praesentiam  rediisti,  cavere 
"  desiderans  ne  monasterium  tibi  commissum  pastorali 
'*  posset  diutius  pro^dsione  carere.  Licet  autem  tam 
"  in  arcliiepiscopum,  quam  in  episcopum,  pro  contemptu 
"  praecepti  nostri,  merit o  potuissemus  duiius  vindicare, 
"  et  eidem  arcliiepiscopo  et  successoribus  suis  successores 
''  tuos  benedicendi  deinceps  adimere  facultatem,  miti- 
'^  gantes  tam  en  motum  animi,  et  rigorem  justitiae  de 
*•'  solita  benignitate  Sedis  Apostolicae  temperantes,  tibi, 
'•'  licet  immeriti  salvo  jure  ipsius  arcliiepiscopi  et  suc- 
''  cessorum  suomm  in  benedictione  abbatis,  de  consilio 


*  Rogerio  MS.    This  bull  is  also 
printed  in    Thome,  col.  1825,  but 


imperfectly,  and  with  several  vari- 
ations. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  433 

"'  fratrum  benedictionis  miinus,  Domino  auxiliante,  im- 
"  pendimus :  statuentes,  ut  de  csetero  Cantuariensis 
''  arcliiepiscopus,  qui  pro  tempore  fuerit,  successores 
"  tuos,  sine  exactione  professionis,  in  commisso  tibi 
''  monasterio  benedicat.  Quod  si,  infra  xl.  dies  post- 
"  quam  fuerit  requi  situs,  eos  benedicere  forte  omiserit, 
^'  nisi  manifestam  et  canonicam  excusationem  prseten- 
"  dere  potuerit,  ad  Romanam  ecclesiam  benedicendi 
"  accedant,  vel  per  episcopum,  per  quern  pontifex 
"  Romse  deer  ever  it,  benedictionem  sine  contradictione 
"  qualibet  consequantur.  Ut  autem  hsec  nostra  con- 
''  stitutio  perpetuis  temporibus  inviolabiliter  observetur, 
"  earn  auctoritate  apostolica  roboramus  et  prsesentis 
"  scripti  patrocinio  communimus :  statuentes,  ut  nulli 
''  omnino  hominum  liceat  banc  paginam  nostr?e  con- 
"  stitutionis  infringere,  vel  ei  ausu  temerario  contraire. 
"  Si  quis  autem  hoc  attentare  praesumpserit,  indigna- 
''  tionem  Omnipotentis  Dei,  et  beatorum  Petri  et  Pauli 
''  apostolorum  Ejus,  se  noverit  incursurum. 

''  Data  Laterani,  xii.  Kalend.  Martii/'  Peb.  17, 

1179  (?) 

64.  Bulla  ne  archiepiscoj)us,  arcJddiaconus,  vel  ofici- 
cdis  aid  legatus,  ohtentu  legationis  jr^ossit  ononas- 
terium  interdicere,  vel,  etc. 

"  [A]lexander  episcopus,  servus  servorum  Dei,  di- 
"  lectis  filiis  R[ogero]  abbati  et  fratribus  sancti  Au- 
"  gustini  Cantuariensis  salutem  et  apostolicam  benedic- 
"  tionem.  Quanto  monasterium  vestiTim  ad  dispositio- 
"  nem  beati  Petri  et  nostram  specialius  pertinet,  tan  to 
"  ipsum  studiosius  manutenere  et  majorem  ei  tenenuir 
"  tradere  libertatem,  praisertim  cum  multas  dicatur 
"  persecutiones  et  injurias  sustinere,  a  quibus  deberet 
"  ob  reverentiam  Romana)  ecclesiic  congrua  protec- 
"  tione  muniri.  Quapropter  paci  et  tranquillitati  ves- 
"  tree  paterna  sollicitudine  providere  volentes,  auctori- 
fol.  89.    "  tate  apostolica  prohibemus,  ne    Cantuariensis    archic;- 


434 


HISTORIA  MONASTERII 


March  1. 


''  piscopus,  aut  archidiaconus  ejus,  sen  officiales,  seu 
''  aliquis  legatus,  obtentu  legationis,  monasterium 
"  vestinim  vel  monaclios  ejus  aliqua  sententia  gravare 
"  pr?esumat,  nee  ecclesias,  clericos,  vel  homines  vestros 
"  interdicere  vel  excommunicare  pr?esumat,  nisi  a  latere 
*'  fuerit  Komani  pontificis  destinatus,  et  nisi  man- 
"  datum  ab  eo  susceperit  speciale.  Praeterea  chrisma 
"  et  oleum  sanctum,  consecrationes  altarium,  ordina- 
''  tiones  monachorum  et  clericorum,  qui  ad  sacros 
'^  ordines  fuerint  promovendi,  a  Cantuariensi  sus- 
"  cipiatis  arcliiepiscopo,  si  gratiam  et  communionem 
"  apostolic?e  sedis  habuerit,  et  ea  gratis  et  absque 
*■'  ulla  pravitate  voluerit  impertiri.  Alioquin,  quem- 
"  cunque  malueritis  Catholicum  adeatis  antistitem, 
"  qui  nostra  fultus  auctoritate  quod  postulatur  indul- 
"  geat.  Decernimus  ergo,  ut  nulli  omnino  hominum 
"  liceat  banc  paginam  nostr?e  constitutionis  infrin- 
*'  gere,  vel  ei  ausu  temerario  contraire.  Si  quis  autem 
"  hoc  attentare  prsesumpserit,  indignationem  Omnipo- 
"  tentis  Dei,  et  beatorum  Petri  et  Pauli  apostolorum 
"  Ejus,  se  noverit  incursurum. 
"  Data  Laterani,  Kal.  Mart/' 


G5.   Bulla  de  confirraatione  ecclesice   de  Sandeivicli   et 

decirais  Soldani. 


"  [A]lexaxdee,  etc.  Suggestum  est  auribus  nostris 
quod,  cum  controversiam  haberetis  de  decimis  cujus- 
dam  laici,  Soldani  nomine,  et  controversia  ipsa  fuisset 
examini  venerabilis  fratris  nostri  Londonensis  epi- 
scopi,  appellatione  remota,  commissa,  episcopus  tandem, 
auditis  plenius  et  intellectis  rationibus  utriusque 
partis,  vobis  et  inonasterio  vestro  pr?escriptas  deci- 
mas  de  consilio  prudentum  virorum  sibi  assidentium 
Idem    vero,    cum     ei    postea    fecissetis 


adjudicavit 


S.  AUGUSTTNI  CANTUARIENSIS. 


43- 


Ctausam  de  ecclesia  de  Sandewic,  quae  inter  vos  et 
filinm  ejus,  qui  in  ea  proximo  ministravit,  verte- 
batur  ab  apostolica  sede  appellatione  remota  coni- 
mitti,  adversse  parti  silentium,  ratione  cogente, 
imposuit,  et  ecclesiam  monasterio  vestro  subjectam 
fore  decrevit.  Quum  igitur  ea,  quae  concordia  vel 
judicio  statuuntur,  debent  in^  stabilitate  consistere,  et, 
ne  a  sua  valeant  firmitate  divelli,  apostolico  robore^ 
communiri,  utramque  sententiam,  quemadmodum 
rationabiliter  lata  est,  et  in  authenticis  scriptis 
ipsius  episcopi  exinde  factis  habetur,  auctoritate 
apostolica  confirmamus  et  ratam  manere  sancimus. 
Statuentes,  etc/' 


G6.  Bulla  de  confirmatione  capellce  de  Suhdedon  cum 

pertinentiis. 


"  [AJlexander,  etc.  Justis  petentiuni  desideriis  dig- 
num  est  nos  facilem  praebere  consensum,  et  vota,  quae 
a  rationis  tramite  non  discordant,  efFectu  sunt  prose- 
quente  complenda.  Eapropter,  dilecti  in  Domino  filii, 
vestris  justis  postulationibus^  grato  concurrentes  as- 
sensu,  capellam  de  Sobdedon,  cum  universis  pertinen- 
tiis** suis,  quam  bonae  memoriae  Robertus^  quondam 
Herefordensis  episcopus  canonice  vobis  concessit  et 
scripto  suo  confirmavit,  sicut  in  ipsius  et  G.,^  suc- 
cessoris  ejus,  necnon  et  archiepiscoporum  Cantuarien- 
sium   litteris  authenticis   exinde   factis  noscitur   con- 


'  in']  placed  before  debent  in  MS. 

'  roborare  MS. 

^  potulaiionibns  MS. 

*  petenciis  MS. 


'  Robert  Losinga,  consecrated  in 
1079,  or  ]{obcrt  de  Betun,  conse- 
crated in  1131. 

"  Kither  Gerardus  (109G),  or  Gil- 
bert Foliot  (1147). 

E  E   2 


436  HISTORIA   MOXASTERII 

"  tineri,  vobis,  et  per  vos  eidem  ecclesife  vestrse, 
''  auctoritate  apostolica  confirmamus,  et  prsesentis 
"  script!  patrocinio  communimus :  statuentes,  ut  nulli, 
''  etc." 


67.  Bulla  direda  episcopis  Lcnidonensi  et  Cicestrensi 
pro  amotione  clericorum  in  ecclesiis  nostris 
jrrceter  nos  institutoruon. 

''  [A]lexander  episcopus,  servus  servorum  Dei,  vene- 
"  rabilibus  fratribus  Londoniensi  et  Cicestrensi  episcopis 

"  salutem    et     apostolicam    benedictionem.      Referente 

"  dilecto   filio     nostro    abbate    sancti    Augiistini    Can-   fol.  89  b. 

"  tuariensis,     ad     aures     apostolatus     nostri     noveritis 

"  pervenisse,    quod   in    ecclesiis    ad  jurisdictionem   mo- 

''  nasterii   sui    pertinentibus,  absque    assensu   ipsius  et 

"  fratrum  suorum,   plerique  sunt  instituti,  et    adminis- 

"  trationem,    illis    invitis,    pisesumunt    tenere.     Quum 

"  igitur   privilegio    est    eis    apostolicse    sedis   indultum, 

''  ut   in  parocliialibus  ecclesiis  tene[a]nt  quos^  clericos 

"  eligere    debeant    et    dioecesano    episcopo    prsesentare, 

"  fraternitati-  vestrse  per  apostolica  scripta  mandamus 

"  at  que  prsecipimus,   quatenus  si  quos  vobis  constiterit 

"  in  ecclesiis  prsedicti  monasterii    sine  assensu  abbatis 

"  vel    fratrum   institutos   esse,    aut    eas    prsesumptione 

"  propria    occupasse,  et,    ipsis  invitis,    earum   adminis- 

"  trationem  tenere,    eos   ab  eisdem    ecclesiis,   occasione 

"  et  appellatione  cessante,   removere  curetis,    et   ibi  ad 

"  prsesentationem    abbatis   et   fratrum  personas  faciatis 

''  conoHL-uas  ordinari. 

Feb.  28,  "  Data  Laterani,  ii.  Kalend.  Martii/^ 

1179  (?) 


quas  MS.  j      ^  fraternitate  MS. 


S.   AUGUSTIXI   CANTUAIUEXSIS. 


437 


68.  Bulla  quod  Ahhas  'possit  in  ecclesiis  nostris  prceter 
nos  instltutos  auctoritate  apostolica  amovere. 


''•  [AJlexaxder  episcopus,  serviis  servonim  Dei,  di- 
'  lecto  filio  abbati  sancti  Aiigustini  CantuarierLsis 
'  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Ciiin  in  ec- 
clesiis, quoe  ad  dispositionem  tuam  pertinent,  pr?eter 
assensum  tiium  vel  fratrum,  nisi  forte  malitiose  vos 
dissentii'e  constaret,  institui  niinistri  non  debeant,  pro- 
videre  volumus,  ut  debemns,  ne  monasterium  tuum, 
quod  specialiter  beati  Petri  juris  existit,  per  cujus- 
quam  malitiam  sui  juris  sentiat  detrimentum.  Ea- 
propter  auctoritate  tibi  apostolica  indidgemus,  ut,  si 
in  ecclesiis,  qu?e  ad  ordinationem  tuam  pertinent, 
quisquam  prseter  assensum  tuum  et  fratrum  rector 
fuerit  institutus,  liceat  tibi  eum  auctoritate  apostolica 
removere,^  si  institutor  eum  non  amoverit  requisitus, 
ut  sic  ecclesia  per  te  de  alio  postmodiun  canonice 
ordinetin*. 
"  Data  Tusculani,  xii.  Kal.  Aprilis/' 


March  21, 
1179  (?) 


69.  Bulla  quod  Arcliiepiscopus  et  Archidiaconus  sine 
calumnia  recipient  personas  idoneas  ad  ecclesias 
nostras  per  nos  proisentatas. 

''  [AJLEXAXDER  episcopus,  sei'vus  servorum  Dei,  vene- 
'*  rabili  fratri  Cantuariensi  archiepiscopo,  apostolica} 
''  sedis  legato,  et  dilecto  filio  arcliidiacono  ejus,  salutem 
''  et  apostolicam  benedictionem.  Gravis  admodum 
"  ad  nos  querela  pervenit,  quod  [in]  -  parocliiales  ec- 
"  clesias  monasterii  sancti  Augustini  Cantuariensis  va- 
"  cantes  personals  idoneas  a  dilectis  filiis  nostris  abbate 


'  remoue  MS. 


-  Supplied  to  complete  the  sense. 


438  HISTORIA  MONASTERII 

"  et   fratribus    sancti     Augustini    non    vultis    recipere 

"  pnesentatas.       Idem  quam   grave    sit   et   contrarium 

'■'  rationi  canonum  statuta   manifeste  declarant.       Qua- 

"  propter  prsesentium  auctoritate  vobis  mandamus  at- 

"  que   praecipimus,  qiiatenus    cum   prsedicti   abbates   et 

"  fratres  ad  ecclesias  suas    vacantes   personas   duxerint 

"  idoneas   preesentandas,    eas    sine   calumnia,    occasione 

"  et   excusatione    cessante^    recipiatis,    nee   in   eis   sine 

*'  prsesentatione    ipsorum    quoslibet  ^    instituere    prsesu- 

^'  matis.       Quod  si  prgeceptum   nostrum   in   liac   parte 

"  duxeritis  negiigendum,  sicut  pr?edicto   monasterio  de 

"  benedictione   abbatis   praevidimus,  ita,    Domino    auxi- 

''  liante,    providere    curabimus,   quod,  assensu   seu   auc- 

'^  toritate  vestra  non  requisita,    ecclesias   suas  poterint 

**  de    quibuscimque     personis    voluerint    idoneis    ordi- 

nare.^ 

Feb.  16,         "  Data  Laterani,  xiv.  Kalend.  Martii/' 
1179  (?) 

70.  Bulla  de  prcesentatione  clericoruoii  ad  ecclesias 
nostras  et  amotione  alioritm  in  eis  'prcder  nos 
institutoTiim. 

''  [AJlexaxder  episcopuS;  ser^ais  servorum  Dei,  di- 
"  lectis  filiis  Kogero  abbati  et  monachis  sancti  Angus-  fol.  oo. 
"  tini  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  De  minori 
"  possemus  sollicitudine  merito  argui,  si  ad  conservanda 
"  jura  monasterii  vestri,  quod  ad  provisionem  nostram 
"  specialiter  respicit,  negligentiam  videremur  habere. 
"  Quapropter  vobis  et  justitiis  vestris  pontificali  volentes 
"  diligentia  providere,  auctoritate  apostolica  probibemus, 
"  ne  in  ecclesiis  ad  reprsesentationem  vestram  spectan- 
"  tibus  ulli,  nisi  a  vobis  praesentati  fuerint,  ordinentur; 
"  sed  si  quos,  vobis  non  prsesentantibus,  ordinari  conti- 
*'  gerit,  ab  eisdem  ecclesiis  amoveantur,  et  eorum  ordi- 


^  quolibetUS.  I      ^  ordinate  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  439 

'^  natio  irrita  penitus  habeatur,  nisi  forte,  quod  absit, 
''  preesentationem  clericorum  vos  [duxeritis]  ^  malitiose 
*'  differre. 

*'  Data  Laterani,  x.  Kalend.  Martii/'  Feb,  20, 


71.  Bulla    quod  Abbas  i)ossit   audoritate    ajoosfolica 
onalefactores  ecclesim  excommunica^re. 

"  [A]lexander  episcopus,  servus  servoriim  Dei,  abbati 
sancti  Augustini  Cantuariensis  salutem  et  apostoli- 
cam  benedictionem.  Cum  in  nostra  esses  prsesentia 
constitutus,  proposuisti  monasterio  tuo  ab  hominibus 
pravis  et  iniquis  multas  persecutiones  et  gravamina 
iiTOgari,  et  in  hac  parte,  propter  negligentiam  prsela- 
torum,  plurimum  defectum  justitise  sustineri.  TJnde 
a  nobis  suppliciter  postulasti,  ut  tibi  et  monasterio 
tuo  super  tantis  gravaminibus  studeremus  consultius 
providere.  Nos  itaque  attendentes  monasterium  ip- 
sum  ad  dispositionem  beati  Petri  et  nostram  specia- 
lius  pertinere,  et  ob  hoc  ei  amplius  debitores  existere, 
tibi  et  successoribus  tuis  de  consueta  dementia  se- 
dis  apostolicse  indulgemus,  ut,  si  arcliiepiscopi,  vel 
episcopi,  aut  alii  ecclesiarum  prseJati,  vobis  de  male- 
factoribus  vestris,  parochianis  suis,  tertio  per  vos 
re(iuisiti  humiliter  et  devote,  plenam  non  fecerint 
rationem,  eos  excommunicandi  auctoritate  nostra, 
contradictione  et  appellatione  cessante,  liberam  ha- 
beatis  de  c3etero  facultatem,  et  sententiam  ipsam 
rationabiliter  hitam  nullus  audeat,  nisi  satisfactione 
congrua  prsestita,  immutare. 
*'  Data  Laterani,  iv.  Kal.  Martii."  Feb.  26, 

1179  (?) 


•  This    word    is   inserted   to  fill  up   a  gap   in  MS.  and  complete  the 
sense. 


440  HISTOPvIA  MOXASTERII 


72.  Bulla  de  clavibus  ecclesiarinn  nostrariion  et  inxe- 
sentatione  clericoTunn  ad  easdeni  ecclesias. 

"  [AJlexander  episcopus,  servns  servonim  Dei,  ve- 
"  nerabili  fratri  Ricardo  archiepiscopo,  apostolicse  sedis 
"  legato,  et  dilecto  filio  archidiacono  Cantnariensi,  sa- 
"  lutem  et  apostolicam  benedictionem.  Cum  tenemur 
"  commodis  et  profectibus  ecclesiarum  intendere,  de 
"  illarum  utilitatibus  prsecipue  tenemur  esse  solliciti, 
"  qu8e  ad  jurisdictionem  beati  Petri  et  nostram  spe- 
"  cialiter  et  proprie  spectare  noscuntur.  Cimi  igitur 
"  constet  monasterium  beati  Augustini  ad  tutelam  et 
"  dispositionem  Romanse  ecclesise  proprie  pertinere,  per 
"  apostolica  vobis  scripta  arctius  inhibemus,  ne,  vacan- 
*'  tibus  ecclesiis  suis,  claves  ipsarum,  contra  antiquam 
"  consuetudinem  ipsius  monasterii,  prsesumatis  accipere, 
''  aut  in  eis  personas  aliquas,  invitis  fratribus  ejusdem 
"  monasterii,  ordinare,  seu  clericos  servientes  vel  alios 
"  homines  suos,  sine  manifesta  et  justa  causa,  eccle- 
"  siastica  sententia  aggravare. 
April  28.  "  Data  E-omse,  apud  sanctum  Petrum,  vi.  Kalend. 
"  Mail." 


78.  Bulla  ne  beneficiati  nostri  tradant  jecclesias  suas 

ad  Jirmain. 

''  [AJlexander  episcopus,  servus  servorum  Dei,  abbati 
''  sancti  Augustini  Cantuariensis  salutem  et  apostolicam 
"  benedictionem.  Audivimus,  et  audientes  nequivimus 
"  non  mirari,  quod  qu?edam  ecclesiarum  monasterii 
"  tui  per  clericos  annua tim  pretio  distraliuntur ;  unde 
"  contingit  ^  quod  propriis  possessionibus  defraudantur,  foi.  go  b. 
''  et,    quod  gravius    est,   decenter  in  eis  Divina  officia 


'  urr'  conting^  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  441 

^'  minime  agimtui'.^  Uncle,  quoniam  quod  perperam  ab 
"  aliis  agitur  nobis  imminet  sollicite  corrigendum,  auc- 
"  toritate  apostolica  proliibemus,  ne  aliquis  clericorum 
''  tuorum  commissam  sibi  ecclesiam  cuiquam  ad  fir- 
"  mam  assignet.  Quod  si  fecerit,  liceat  tibi  eum  usque 
"  ad  satisfaction  em  congruam  ipsius  ecclesise  beneficio 
"  auctoritate  apostolica  spoliare. 

''  Data  Tusculani,  xii.  Kalend.  Aprilis."  March  21. 


74.  Bulla  cle  imvilegiis  ins'inciendis,  et  de  inhihitione 
arcldepiscopo  vel  afficiali,  ne  se  intromittant  de 
ecclesiis  vel  hominihus  nostris,  contentione  pen- 
dent m 

"  [AJLEXAXDER  episcopus,  servus  servorum  Dei,  vene- 
''  rabili  fratri  H[ugoni]  Dunelmensi  episcopo  et  dilecto 
"  filio  abbati  sancti  Albani  salutem  et  apostolicam 
"  benedictionem.  Cum  super  quaestionem  falsi,  quam 
"  venerabiUs  frater  noster  R[icardus]  Cantuariensis 
"  arcliiepiscopus,  apostolic?e  sedis  legatus,  quibusdam 
''  pri\'ilegiorum  monasterii  sancti  Augustini  Cantua- 
"  riensis  opponit,  fuisset  ad  sedem  apostolicam  appella- 
''  turn,  de  fratrum  nostrorum  consilio  discretioni  vestra? 
"  dedimus  in  mandatis,  ut,  ciun  propter  hoc  fueritis 
"  requisiti,  partes  ante  vestram  prresentiam  convocantes, 
"  faceretis  vobis  privilegia  monasterii  exhiberi,  qua? 
"  ipse  archiepiscopus  arguit  f\\lsitatis,  et  archiepiscopo, 
"  cum  certo  numero  consiliariorum,  singillatim  ipsa  pri- 
''  vilegia  monstraretis,  ita  quod,  nisi~  uno  reddito,  aliud 
"  monstraretis,  et  rcscripta  privilegiorum  cum  tribus 
*'  vel  duobus  originalibus,  sub  sigilJis  vestris  inclusa,  ad 
"  sedem  apostolicam  mitteretis.  Post  recessum  auteni 
"  nuntiorum  archiei)iscopi,  quidam  fratrum  sancti  Au- 
"  gustini,  ad  nostram    pra^sentiam  accedentes,  quaidam 


payuntur  MS.  |      ^  nee  MS. 


442  HISTORIA  MONASTERII 

"  privilegia  originalia  porta verunt,  quae  non  duximus 
"  remittenda,  ne  in  via  possent  per  occasionem  aliquam 
''  deperire. 

"  Vos  ^  ergo,  exeepto  quod  scripsimus  de  quibusdam 
''  originalibus  transmittendis,  in  reliquo  juxta  prse- 
"  scriptam  vobis  formam,  occasione  et  excusatione  re- 
"  mota,  sublato^  appellationis  diffugio,  procedatis. 
"  Praefato  quoque  archiepiscopo  et  officialibus  ejus 
"  curetis  auctoritate  apostolica  districtius  inliibere,  ne, 
"  donee  supradicta  quasstio  terminetur,  contra  tenorem 
"  privilegiorum  monasterii,  de  possessionibus  ejus  vel 
"  liominibus,  clericis  et  ecclesiis,  intus  vel  foris,  se 
"  aliquatenus  intromittat ;  quoniam,  qurestione  ipsa  du- 
"  rante,  pvgecepimus  privilegia,  de  quibus  ai'^'uitur,  fir- 
"  mitatem  habere. 
March  23,       "  Data  Tusculani,  x.  Kalend.  Aprilis/' 

1181. 

75.  Bulla  de  imvllegiis  inspiciendis,  directa  Diinel- 

mensi  episcopo. 

"  Alexander  episcopus,  servus  servorum  Dei,  venera- 
"  bili  fratri  Dunelmensi  episcopo  et  dilectis  filiis  sancti 
"  Edmundi  et  sancti  Albani  abbatibus  salutem  et  aposto- 
"  licam  benedictionem.  Recepimus  litteras,  quas  dilecti 
"  filii  nostri  R[ogerus]  abbas  et  fratres  sancti  Augus- 
'•'  tini  Cantuariensis  [ad]  venerabilem  fratrem  nostrum 
"  R[icardum]  Cantuariensem  archiepiscopum,  apostolicae 
"  sedis  legatum,  miserunt,  ex  quarum  tenore  perpen- 
•'  dimus,  quod  cum  venerabilibus  fratribus  nostris  He- 
"  refordensi  et  Wygornensi  episcopis,  tunc  Fordenensi 
"  abbati,  et  bonse  memoriae  magistro  P[etro]  de  MeH- 
"  dis,  fuisset  mandatum  a  nobis,  ut,  si  propfatus  arclii- 
"  episcopus  privilegia,  quibus  idem  abbas  et  fratres  se 
"  ab  ejus  impetitione  defendi  crederint,  ^  vellet  redar- 
"  guere  falsitatis,  ea  sibi  facerent  quamtocius  exhiberi, 


»  E(jo  MS.  j      ^  credent  MS. 

2  sublata  MS. 


S.    AUGUSTINI   CANTUARIENSIS. 


443 


fol.  91. 


'•'  et  qu9D  proponerentur  hinc  inde,  appellatione  remota, 
"  diligentius  audientes,  eadem  privilegia  facerent  fide- 
^'  liter  et  studiose  conscribi ;  piimo  judicium  eo  nomine 
"  Cantuaripe,  absente  prasfato  Herefordensi,  fuit  in 
"  ecclesia  sancti  Gregorii  celebratum,  quae,  sub  muro 
"  civitatis  posit  a,  quasi  thalamus  praefati  arcliiepiscopi 
"  reputatur.  Confluxerat  autem  illuc  tota  synodus  fere, 
"  quae  celebrabatur  eo  die,  et  erant  vici,  plateae,  et  atria 
"  plena  nimis,  ut  dicunt  fratres  ipsi,  hominibus  teme- 
'•  rariis,  ad  dispendium  eorum  paratis.  Unde,  cum  rogati 
'*  fuissent  ut  omnia  privilegia  quaecunque  a  tempore 
"  beat!  Gregorii  penes  ipsos  essent,  exhiberent,^  adver- 
"  sario  responderent  in  mandato  non  omnia  contineri, 
^'  sed  omnia  ilia  dumtaxat,  quae  arguere  vellet 
"  [falsitatis  ?]  ;  nee  mandatum  fuisse  ut  adversario  ex- 
"  liiberentur,  sed  judicibus,  nee  de  loco  expresse  in 
"  mandato  aliquid  habebatur.  Tandem  ad  instantiam 
"  judicura,  tanquam  hoc  de  voluntate  archiepiscopi  pe- 
''  terent,  concesserunt,  ut  cum  tribus  clericis  et  tribus 
"  monachis  ipse  septimus  apud  beatum  Augustinum 
"  ^dderet  iUorum  privilegia,  et  tractaret.  Sed  cum  hoc 
''  archiepiscopus  renuisset  eisdem  postulantibus,  an- 
''  nuerunt  [scribi]  -  ut  cum  sex  clericis  et  sex  mona- 
"  chis  ipse  tertius  decimus,  una  cum  judicibus,  copiam 
"  privilegiorum  haberet ;  sed  et  hoc  archiepiscopus 
"  respuit,  non  propter  laborem,  cum  ecclesia  ipsa  a 
"  loco  judicii  vix  jactu  lapilli  distare  dicatur.  Inde 
*'  utique  fuit,  quod  videntes  in  duobus  mandati  fines 
"  excedi  a  judicibus,  praecipientibus  omnia  et  adver- 
"  sario  exhiberi,  cernentes  quoque  superabundantem 
'*  concessionem  suam  ab  arcliiepiscopo  memorato  con- 
"  teraptu,  ^     ad    appeUationis     remedium     confugerunt. 


'  ut  repeated  before  cxiiibcrcnt  MS. 

2  The  "svord  appears  to  be  redund- 
ant .  Perhaps  it  is  a  clerical  mistake 
for  iiiibi. 


'  Equivalent  to  contcmui:  or  else  a 
mistake  for  contanptam. 


444;  HISTORIA   MONASTEKII 

"  Judices  tamen  eis  diem  nihilominus  prorogaruiit  Lon- 
Aug.  10.  "  doniis  crastino  post  festum  sancti  Lauren tii,  ubi 
''  peremptorio  die  conventi  sub  judicibus  tribus,  post 
''  appellationem  interpositam,  statim  audientes  termi- 
"  iium  pr?escriptum,  appellationis  remedium  innovarunt, 
"  causas  ejus  multiplices  exponentes.  Adjecit  preeterea 
"  nuntius  prsedicti  abbatis  et  fratrum,  quod,  post 
"  appellationem  interj^ositam,  archiepiscopus  quosdam 
"  clericorum  eorum  fratrum  suspension!  et  aliquas 
"  ecclesiarum  ipsorum  interdicto  pro  suae  voluntatis 
"  arbitrio  subjecisset,  et  quidem  officialium  ejus  litteris 
"  appellationis  obediri  easque  recipi,  quod  gravius  et 
"  mirabilius  gerimus,  vetuisset.  Contrario  autem  nuntii 
"  arcliiepiscopi  constanter  infi[ciantes]  '  quod  dominum 
"  suum  nuntius  jam  dictus  objecerat,  litteras  delega- 
"  torum  judicum  praesentarunt,  apertius  continentes 
"  quod,  cum  praefatus  archiepiscopus,  secundum  formam 
''  mandati  apostolici,  instanter  peteret  instrumentorum 
"  sibi  copiam  exhiberi,  -  certa  designans  ^  privilegia 
"  quae  volebat  arguere  falsitatis,  pars^  fratrum  ipsorum 
"  suis  defensionibus  utens  quantum  potuit  privilegio- 
"  rum  exhibitionem  vitavit.  Sed  cum  de  consilio 
''  virorum  prudentium,  quorum  liabebant  copiam,  ju- 
"  dices  delegati  interlocuti  fuissent  privilegia  exhi- 
"  ben  da,  quae  archiepiscopus  petierat  nominatim  accu- 
"  sanda,  et  firmiter  injunxissent  auctoritate,  qua  fun- 
"  gebantur,  fratribus  praenominatis,  quatenus  exhiberent 
"  illis  privilegia  ilia,  ut  per  eos  eorundem  privilegiorum 
'•  inspiciendorum  archiepiscopo  copia  fieret,  licet  in  lit- 
"  teris  commissionis  appellationis  remedium  tolleretur, 
"  et  plenariam  frati'ibus  securitatem  promitterent  inte- 
"  gra  ^  et   illibata  privilegia  ipsa  reddendi,  ad  nostram 


^  This  word  is  left  unfiuished,  as 
though  the  scribe  "were  unable  to 
decipher  the  original  document. 

*  exberi  MS. 


^  designamus  MS. 

*pMS. 

'"  intra  MS. 


S.    AUGUSTIXI    CANTUARIEXSIS. 


445 


"  tertiam  auclientiam  appellaverunt.  Nos  itaqiie  atten- 
"  dentes  tempiis  ad  prosequendam  appellationem  pr?e- 
"  scriptam  nullatenus  expectandum,  cum  privilegia, 
"  nisi  inspecta,  argui  non  valeant  falsitatis,  et  difficile 
"  sit  et  perieulosum  ea  apud  sedern  apostolicam  exhiberi, 
''  de  communi  fratrum  nostrorum  consilio  censuimiis 
"  ut  coram  vobis  exhibeantur  privilegia,  qu?e  arcliiepi- 
"  Scopus  ^  duxerat  arguenda,  in  claustro  prsedictonim 
"  fratrum,  vel  in  alio  loco  ipsius  omnino  securo  et  illi 
"  congruo,  ad  arbitrium  vestrum,  usque  ad  proximum 
"  festum  nativitatis  beati  Johannis  Baptistae.  Nolu-  June  24. 
fol.  91  b.  "  mus  autem  exbiberi  omnia  simul,  sed  uno  exhibit o, 
"  et  ipsius  inspiciendi  et  contrascribendi,  si  necesse 
"  fuerit,  copia  preestita,  reddatur  illud  fratribus  ipsis, 
"  et  aliud  praesentetur.  Deinde  usque  ad  Purificatio-  ^^^-  2, 
"  nem  beatse  Mariae  sequentis  anni,  arcbiepiscopus, 
"  sufficienter  instructus  ad  redarguenda  privilegia  pra?- 
"  dicta,  per  se  vel  sufficientem  responsalem,  ad  aposto- 
"  licam  sedem  accedet.  Si  vero  nee  venerit,  nee  suffi- 
''  cientem  miserit  ^  responsalem,  eis  suisque  successo- 
"  ribus  perpetuum  sit  silentium  impositum  pri^dlegia 
"  ipsa  ulterius  arguendi.  Interim  autem  privilegia  ipsa 
"  nolumus  vacillare ;  sed  prsecipimus  sententiam,  qu?e 
''  super  statu  monasterii  lata  est,  inviolabiiiter  obser- 
"  vari.  Mandamus  etiam,  ut  sententia  in  clericos 
"  ejusdem  monasterii,  vel  ecclesias,  post  appellationem 
"  prolata,^  denuntietur  publice  non  tenere;'*  et  qui 
"  proliibuerunt  litteris  apostolicis  obediri,  aut  eas  re- 
"  cipi,  compellantur  suspensi  ad  sedem  apostolicam 
"  laborare.  Quia  igitur  quanto  amplius  de  prudentia 
"  vestra  et  honestate  confidimus,  tanto  studiosius  et 
''  fidelius    decet    vos    commissum    experientiae    vestifo 


negotium 


ventilare,    'discretioni    vestra3     mandamus 


^  archiepiscopi  MS. 
-  iiiisit  MS. 

3  In  Thome   (col.    1832),  -where 
portions    of  this   hull   arc    printed, 


the  reading   is   appcllatione   remota 
"witliout  post. 
'  tcneri  MS. 


446  HISTORIA   MONASTERII 

"  atque  praecipimus,   quateniis  in  facto  juxta  formam, 

*'"  quam  pr?escripsimiis,   omni  gratia  et  timore    postpo- 

''  sito,   sublato  appellationis    cliiFugio,^   procedatis,  et  in 

"  prsescripto  festo  Purificationis  rescripta  privilegiorum, 

"  quEe  vobis    exhibita    fuerint,   cum  litteris  vestris  rei 

*'  veritatem     continentibus,    sub    sigillis    vestris    nobis 

'*  transmittatis  inclusa.     Ne  autem  contentio  prse  mul- 

''  titudine    oriatur,    jubemus   ut  arcliiepiscopum  in  in- 

"  conspectionem      privilegiorum    duodecimiim    excedere 

"  numerum  non  sinatis,   sed  eum  duodecim  inter  cleri- 

"  cos  et  monaclios  faciatis  esse  contentum.     Sententiam 

''  quo  que,   si   quam  in  clericos    vel   ecclesias  monasterii 

"  constiterit  post  appellationem    interpositam    promul- 

"  gatam,     nuUius     appellatione     obstante,     denuntietis 

"  publice    non   tenere.     Archiepiscopo  prseterea  distric- 

"  tius    auctoritate    apostolica    injungatis,     ut    officiales 

"  suos,   qui  obedire    litteris  nostris,   aut  eas  recipi  ve- 

"  tuisse[nt,    si  res  -]    ita   se   liabet,    suspensos  ad  apo- 

"  stolicam     sedem,    dilatione    et    appellatione    cessante, 

''  transmittat.     Si  vero  negaverint,  et  monaclii  duxerint 

''  insistendum,  appellatione  cessante,  recipiatis  testes,  et 

"  attestationes    studiosius    cons^cribentes,  in    prsescripto 

''  festo,  nobis  transmittatis  inclusas.     Alioquin,  si  de  his 

''  fuerint  in  auditorio  nostro  convicti,   duriorem  senten- 

'^  tiam  reportabunt.      Si   autem  omnes   his  exequendis 

''  nequiveritis    interesse,    duo    vestrum  ea  niliilominus 

"  exsequantur. 

Jan  23  ''  Data  Tusculani,  x.  Kal.  Februarii/' 

1181  (?) 

76.  Bulla  de  institutione  clericorum  in  ecclesiis  nostris, 
et  de  custodia  clavium  earundem,  directa  Archie- 
piscopo  et  Avchidiacono. 

"  Alexander  episcopus,  servus  servorum  Dei,  vene- 
"  rabili  fratri  archiepiscopo,  apostolicse  sedis  legato,  et 
"  dilecto    filio    archidiacono    Cantuariensi,    salutem    et 

>  difiyio  MS.  1      2  Hiatus  in  MS. 


S.   AUGUSTIKI    CANTUAEIENSIS.  447 

"  apostolicam  benedictionem.  Cum  in  ecclesiis  beat! 
"  Aiigustini,  absque  assensu  abbatis  et  capituli,  de  jure 
^'  non  possint  nee  debeant  qucielibet  ordinari,  miramur 
"  plurimum  et  movemur  quod  ecclesias  praedicti  mo- 
"  nasterii,  absque  assensu  ipsius  abbatis  et  capituli, 
*'  prsesumitis  ordinare,  et  in  his  et  in  aliis  multas  eidem 
*'  monasterio  oppressiones  infligere.  Et  quia,  cum 
"  idem  monasterium  ad  dispositionem  beati  Petri  et 
''  nostram  specialiter  spectet,  nee  volumus  nee  debemus 
"  aliquatenus  sustinere  ut  quomodolibet  per  vos  injuste 
*'  oTavetiu',  per  apostolica  scripta  vobis  districtius  pro- 
"  hibemus,  ne  prpedicto  monasterio  in  ecclesiis  suis  in- 
fol.  92.  ''  debita  gravamina  imponatis,  nee  in  ecclesiis  suis  sine 
"  assensu  abbatis  clericos  instituere  praesumatis,  nee  ad 
"  claves  ecclesiarum,  seu  ad  possessiones  earum,  contra 
"  apostolicse  sedis  privilegia,  manus  extendere  occasione 
*'  qualibet  attentetis.^  Quod  si  contra  prohibitionem 
'^  nostram  forte  duxeritis  veniendum,  nos,  auctore  Deo, 
"  pro\ddere  curabimus  quod  id  ^  juris  penitus  amittetis, 
"  quod  videmini  in  ecclesiis  illis  habere.  Quoniam  pri- 
"  vilegium  meretur  amittere,  qui  concessa  sibi  abutitur 
*'  potestate. 

"  Data  Laterani,  xiv.  Kal.  Martii."  Feb.  ic. 

77.     Bulla   de   conventione   cum  monacJus    sancti 

Si'jythuni. 

"  Alexander  episcopus,  etc.  Sicut  fuit  expositum 
"  coram  nobis,  dilecti  filii  abbas  et  conventus  monas- 
''  terii  sancti  Augustini  Cantuariensis,  ad  Romanam 
"  ecclesiam,  nuUo  medio,  peHinentis,  ordinis  sancti 
"  Benedicti,  quandam  conventionem  seu  ordinationem 
"  cum  monachis  monasterii  sancti  Swythuni  AVinto- 
"  nensis  dioecesis  motu  proprio  inierunt,  ut  videlicet 
"  monachi  alterutrius  mona'steriorum  ipsorum  ad  al- 
"  tei-um    eorundem    et    monachi    alterius   ad    reliquum 

'  acceptetis  MS.  I      -  in  MS. 


448 


HISTORTA   MOXASTERTI 


"  pro  tempore  accedentes  recipientur  ibidem '  ut  mo- 
''  naclii  et  confratres,  et  stallum  in  ^  choro  et  locum  in 
"  capitulo,  ut  in  proprio  monasterio,  mutuo  obtinerent  ; 
"  verum  cum  hujusmodi  conventio  contra  canonicas 
"  sanctiones  esse  apertissime  videatur,  petebatur  a  nobis 
''  ut  super  hoc  indemnitati  ejusdem  monasterii  con- 
''  sulere,  prassertim  cum  absque  sedis  apostolicse  licentia 
'^  conventio  ^  ipsa  facta  fuerit,  paterna  sollicitudine  cu- 
"  raremus.  Quocirca  discretioni  vestrse  per  apostolica 
"  scripta  mandamus,  quatenus  [vocatis]  *  qui  fuerint 
''  evocandi,  et  auditis  liinc  inde  propositis,  quod  ca- 
'^  nonicum  fuerit,  appellatione  prseposita,^  statuatis ; 
"  scientes  quod  decreveritis  per  censuram  ecclesiasticam 
"  firmiter  observari.  Testes  autem  qu.i  fuerint  no- 
"  minati,  si  se  gratia,  odio,  vel  timore  subtraxerint, 
''  censura  simili,  appellatione  cessante,  compellantur 
''  veritati  testimonium  perliibere ;  ^  non  obstante  con- 
''  stitutione  de  duabus  dietis  edita  in  concilio  generali, 
''  dummodo  ultra  tertiam  vel  quartam  dietas''  extra 
"  suam  dioecesim  auctoritate  prsesentium  ad  judicium 
"  non  traha[n]tur.  Quod  si  non  ambo  Ins  exsequendis 
"  potuerint  interesse,  alter  vestrum  ^  nihilominus  ex- 
"  sequatur/' 

78.  Bulla  de  confirmatione  ecclesice  de  Novthhurn  ad 
eleemosynariam,  directa  Capitulo. 

"  Alexander  episcopus,  servus  servorum  Dei,  capi- 
''  tulo  sancti  Augustini  Cantuariensis  salutem  et  apo- 
"  stolicam  benedictionem.  Justis  petentium  desideriis 
"  dignum  est  nos  facilem  prsebere  consensum,  et  vota, 
"  qu?e  a  rationis  tramite  non  discordant,  effectu  sunt 
"  prosequente    complenda.       Eapropter,   dilecti   in    Do- 


^  idem  MS. 

2  et  stallum  m]  et  et  stallum  MS. 

^  conuencia  MS. 

*  Supplied  by  a  later  hand. 

*  "We    should    perhaps    read  se- 
posita. 


^  prohibete  MS,  The  reference  is 
probably  to  the  Council  of  Lateran, 
A.D.  1179.     (Labbe,  x.  1592.) 

'  arias  MS.  ;  which  seems  an 
error  of  the  scribe  for  dietas. 

^  alter  vestruni]  alterium  MS. 


S.   ATJGUSTINI   CANTUARIENSIS.  449 

"  mino  filii,  vestris  jiistis  postulationibus  gmio  concur- 
''  rentes  assensu,  ecclesiam  sancti  Aiigustiiii  de  North- 
"  burne,  cum  omnibus  pertinentiis  suis  domui  vestrse 
"  eleemosynariiie.  auctoritate  apostolica  confirmamus,  et 
"  prsesentis  script!  patrocinio  communimus  :  statuentes, 
"  ut  nulli  omnino  hominum  liceat  banc  paginam  nostree 
"  confii'mationis  infringere,  vel  aliquatenus  contraire. 
"  Si  quis  autem  hoc  attentare  praesumpserit,  indigna- 
"  tionem  Omnipotentis  Dei,  et  beatoimm  Petri  et  Pauli 
"  apostolorum  Ejus,  se  noverit  incursurum. 

"  Data  Anagnise,  vii.  Kal.  Junii/'  May  26. 

foi.  92  b.   70.  Carta  iwcGceptovla  hominihus  de  Thanet,  utfaciant 
servitia  et  consiietudines  Ahbati. 

"  [HJenricus,  Dei  gratia  rex,  Anglise  et  dux  Nor- 
"  manni?e  et  Aquitaniae  et  comes  Andegavice,  bomini- 
^'  bus  abbatis  sancti  Augustini  de  Tanet  sakitem. 
''  Praecipio  vobis,  quod  juste  et  sine  dilatione  faciatis 
"  praefato  abbati  domino  vestro  omnia  servitia,  et 
"  consuetudines,  et  jura  quae  ei  facere  debetis  de  feodis 
''  vestris,  et  quae  praedecessoribus  suis  facere  solebatis  ; 
"  et  nisi  feceritis,  vicecomes  de  Kent  faciat  fieri ;  ne 
"  inde  amplius  clamorem  audiam  pro  defectu  recti. 

*'  Teste  Ranulpho  de  Glan villa,  apud  Wintoniam." 

80.  OaHa  de  confirmatione  concordiw  inter  Ricarduni 
archieinscopuni  et  Rogerum  ahhatem. 

'^  Henricus,  Dei  gratia  rex  Angliao,  et  dux  Norman- 
"  niae  et  Aquitaniae,  et  comes  Andegaviae,  arcliiepiscopis, 
"  episcopis,  abbatibus,  archidiaconis,  decanis,  comitibus, 
*'  baronibus,  justitiariis,  vicecomitibus,  ministris,  et  om- 
''  nibus  fidelibus  suis,  salutem.  Sciatis  quod  subscripta 
"  pax  et  Concordia  coram  me  facta  fuit,  assensu  utriusque 
*'  partis,  inter  Ricarduni  arcluepiscopum  Cantuariensem 
**  et  Rogerum  abbatem  sancti  Augustini  Cantuariensis, 

F   F 


450  HISTOEIA  MONASTERII 

"  super  controversiis,  qu?e  inter  eos  vertebantur  ;  et 
^'  me  eandem  pacem  et  concordiam  eoncessisse,  et  ad 
*'  petitionem  eoriim  pr^ssenti  carta  mea  coiifirmasse ; 
"  videlicet  : — 

'  *  Cum  inter  dominum  Ricardum  Cantuariensem 
archiepiscopum,  totius  Anglise  primatem,  et  domi- 
num Roo'erum  abbatem  sancti  Auo-ustini  Cantuarien- 
sis,  super  privilegiis  sancti  Augustini,  quce  preefatus 
archiepiscopus  se  accusaturum  falsitatis  comminaba- 
tui',  et  de  exaction  e  professionis  ejusdem  abbatis,  de 
subjectione  quoque  clericorum  et  laicorum  de  tene-  fol.  93. 
mento  ipsius  abbatis,  controversia  verteretur,  tandem 
amicabili  compositione  in  hunc  modmn  conquievit. 
Praefatus  siquidem  archiepiscopus  et  conventus  sanctre 
Trinitatis  accusationi  privilegiorum,  quam  comminati 
fuerant;  renuntiaverunt.  Idem  etiam  archiepiscopus 
in  persona  sua,  [cum]  assensu  conventus  sui,  exac- 
tioni  professionis  a  j)ersona  prsefati  Rogeri  abbatis 
renmitiavit.  Ipse  vero  abbas  et  conventus  suus  con- 
cedunt,  et  prsesenti  scripto  firmiter  promittunt,  quod 
prsenominatum  archiepiscopum  in  Coena  Domini  ad 
absolvendos  monachos  suos  invitabunt,  quandoque 
etiam  ad  celebranda  in  monasterio  sancti  Augustini 
missarmn  soUemnia  in  diebus  soUemnibus  ;  rogatus, 
quoque  idem  archiepiscopus  basilicas  ad  monaste- 
rium  sancti  Augustini  pertinentes  dedicabit ;  mona- 
chos ejusdem  monasterii  ad  ordines  oblatos  ordina- 
bit,  et  csetera  sacramenta  ecclesise,  qu?e  episcopi 
conferre  solent,  exhibebit.  De  subjectione  quoque 
clericorum  et  laicorum  ita  convenit  :•  quod  clerici 
omnium  ecclesiarum,  et  eorum  parochiani  de  tene- 
mento  sancti  Augustini,  respondebunt  archiepiscopo 
Cantuariensi  et  ejus  officialibus,  et  in  jurisdictione 
spiritual!  subjacebunt.  Institutiones  etiam  persona- 
rmn  et  vicariorum  in  ecclesiis  sancti  Auo-ustini  a 
memorato   archiepiscopo   vel   ejus   officiali    fient   ad 


S.   AUGUSTIXI   CANTUAniEXSIS. 


451 


pr^esentationem  abbatis  sancti  Augustini ;  ita  qui- 
dem  quod  cum  personam  vel  vicarium  decedere  con- 
tigerit,  retentio  clavium  ecclesiarum  cum  fructibus 
apud  abbatem  residebit,  salva  in  omnibus  deftmcti 
ultima  voluntate.  Ipse  vero  abbas  infra  quadraginta 
dies  ad  vacans  beneficium  memorato  arcliiepiscopo, 
vel  ejus  officiali,  personam  vel  vicarium  preesentabit ; 
medio  autem  tempore,  rogatu  abbatis,  in  vacante 
ecclesia  aliquis  \'icinus  sacerdos  ministrabit,  donee 
ad  notitiam  archiepiscopi  vel  ejus  officialis  hoc  per- 
veniat  ;  et  postmodum  ibidem,  auctoritate  ipsius 
archiepiscopi  vel  ejus  officialis  celebrabit.  Archdia- 
conus  quoque  Cantuariensis,  vel  ejus  officialis,  ea 
dona  annuatim  ab  ecclesiis  sancti  Auo-ustini  habebit 
quae  a  triginta  annis  retro  dari  consueverunt,  et 
annuam  recipiet  procurationem  in  ecclesiis  sancti 
Augustini  in  tribus  equis.  Exceptis  tribus  ecclesiis, 
scilicet  de  Menstre,  de  Norborne,  de  Chistelet,  quae 
immunes  erunt  tam  a  donis,  quam  a  procuratione 
archidiaconi  et  ejus  officialium.  Ecclesias  quoque 
de  Middelton  et  de  Faversham,  cum  in  proprios 
usus  monachorum  sancti  Augustini  redierint,  eadem 
cum  preedictis  tribus  ecclesiis  libertate  gaudebunt. 
Clerici  siquidem  ecclesiarum  sancti  Augustini  syno- 
dos  et  capitida  archiepiscopi  Cantuariensis  et  archi- 
diaconi frequent abunt ;  et  si  acciderit  aliquem  de 
clericis  vel  de  parochianis  eorum  in  causam  tralii, 
abbas,  si  voluerit,  monachum  vel  clericum  mittet 
ad  synodum  vel  ca]»itulum,  ut  videat  et  audiat 
qualiter  tractus  in  causam.  ibidem  tractetur,  et  si 
voluerit  advocet,  et  ad  archiepiscopum  provocet, 
nullam  aliam  ibidem  habiturus  potestatem.  Et  sive 
abbas  miserit,  sive  non  miserit  clericum  vel  mona- 
chum, nihilominus  archidiaconus  vel  ejus  officialis 
officium  exsequatur  suum.  Si  autem  acciderit  trac- 
tum  in  causam  in  poenam  pecuniariam  condemnari 
poena  eadem  summam   dimidia)   marca?  argenti  non 

F  F  2 


452  HISTORIA   MONASTEPvII 

"  '  excedet,    qnve   summa   etiam,    si    opus    fuerit,  jura- 

''  ^  men  bo    sacerdotis,    ciijus    parochianus    condemnatus 

''  '  fuerit,    duorumque    comparochianorum    suorum,    qui 

"  '  sunt   de   tenemento    abbatis,    inspectis    facultatibus   fol.  93  b. 

"  *  condemnati,  ne  gravetur,  taxabitur.     Et  si  parochi- 

"  '  ani,    qui   vocati   fuerint   ad   taxationem   faciendam, 

"  ^  ad   diem  eis  ^   assignatum   non   venerint^  juramento 

"  '  sacerdotis    tantum    procedet    taxatio.     Promiserunt 

"  '  quoque  prsefati    arcliiepiscopus    et  abbas,    cum  con- 

''  ^  sensu   suorum  conventuum,   quod   nihil   contra   for- 

"  *  mam  hujus  pacis  impetrabunt,  nee  impetratis  contra 

"  '  eandem  formam  aliquatenus  utentur,  in  cseteris,  quae 

"  ^  hie  expressa  non  sunt,    privilegiis  monasterii  sancti 

''  '  Augustini  robur  debitum  obtinentibus. 

"  ^  Facta  est  autem  hsec  compositio,  anno  ab  Incar- 
March  8,  "  '  natione    Domini    M.CLXXXII.,    octavo    Idus    Martii, 
"  '  apud  Pictaviam/ 

'*  Utrinque  autem  promiserunt  archiepiscopus  et  abbas 
''  in  verbo  veritatis  se  eam  observaturos,  his  testibus, 
"  domino  Henrico  Baiocensi  et  domino  Waltero  Ko- 
''  fensi  episcopis  ;  magistro  Gir[ardo]  Pulcella  ;  magistro 
"  Petro  Bath[oniensi]  ^  et  Henrico  Baiocensi  archi- 
"  diaconis ;  magistro  Stephano  E.em[ensi  ?],  magistro 
"  Roberto  Blundo,  magistro  Bogero  Roluis?,  magistro 
"  Petro  Gay,  magistro  Badulpho  de  Forda,  magistro 
'^  Badulpho  de  Essebury,  Henrico  Baiocensi,  Willelmo 
"  de  Sotend  ;  apud  Pictaviam." 

81.  Bulla  Lucii  III.  de  confirmatione  sententice  latcB 
super  benedictione  ahbatis,  directa  Rogero  I. 
ahbati. 

"  [LJucius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilectis 
"  filiis  Rogero  abbati  et  capitulo  sancti  Augustini 
^'  Cantuariensis,   salutem  et  apostolicam  benedictionem. 

'  ejus  MS.  I      ^  i-e.  Peter  of  Blois,  Archdeacon 

of  Bath. 


i 


S.   AUGUSTIXI   CANTUARIEXSIS.  453 

'  Frttigati  srepius  a  venerabili  fratre  nostro  R[icardo] 
'  Cantuariensi  arcliiepiscopo,  qui  subjectionem  sibi  vestri 
monasterii  \'indicabat,  pro  gravaminibus  et  vexationi- 
bus  ejus,  ad  sedem  apostolicam,  non  sine  gravi  peri- 
ciilo  personarum  et  dispendio  temporalium  rerum, 
multotiens  accessistis.  Demum  vero  te,  fill  abbas, 
et  responsalibus  prcedicti  arcliiepiscopi,  coram  pite- 
decessore  nostro  felicis  memoriae  Alexandro  constitutis, 
et  rationes  vestras  Line  inde  studiosius  allegantibus, 
pr?efatus  prgedecessor  noster,  inspectis  privilegiis 
apostolicEe  sedis,  de  consilio  fratrum  suorum  judiciali 
sententia  statuit,  ut  abbas  monasterii  vestri,  qui  pro 
tempore  fuerit.  in  ipso  monasterio  ab  archiepiscopo 
Cantuariensi  sine  exactione  professionis  debeat  omni 
tempore  benedici,  si  ei  gratis  et  [sine]^  pravitate 
benedictionis  munus  duxerit  conferendum.  Nos  ita- 
que  ipsius  praedecessoris  nostri  vestigiis  inbaerentes, 
sententiam,  quam  ipse  super  hoc  promulgavit,  com- 
municato  fratrum  nostrorum  consilio,  confirmamus,  et 
praesentis  scripti  patrocinio  communimus.  Ad  liaec 
adjicientes,  de  consilio  eoimm  fratrum  nostrorum - 
statuimus,  ut  monasterium  vestrum,  cimi  omnibus 
pertinentiis  suis,  intus  et  foris,  in  ea  semper  libertate 
permaneat,  in  qua  unquam  melius  usque  in  lio- 
diernum  diem  noscitur  extitisse ;  eo  non  ob- 
stante quod  de  privilegiis  vestri  monasterii  movit 
praefatus  archiepiscopus  quaestionem.  Nulli  ergo 
omnino  liomini  liceat  banc  paginam  nostras  confir- 
mationis  sen  constitutionis  infringere,  vel  ei  ausu 
temerario  contraire.  Si  quis  haec  autem  attentare 
praesumpserit,  indignationem  Omnipotentis  Dei,  et 
beatorum  Petri  et  Pauli  apostolorum  Ejus,  se  noverit^ 
incursuinim. 
''  Data  Yelletri,  xu.  Kal.  Junii/'  V,VJl\ 

1  lo  J  Q  .J. 


'  Added  to  complete  the  sense. 
*  consilio   repeated    in    MS.  after 
nostrorum  (by  mistake). 


'  nouenerit  MS. 


454  HISTORIA  MONASTERII 

82.  Bulla  do  confirmat'ionQ  sententice  lake  suj^er 
henedidione  ahhatis,  et  de  cdiis  libertatihus  mo- 
nastevii. 

'^  [L]ucius  episcopus,  etc.  Qiianto  specialius  monas- 
teriiim  vestrum  ad  jus  et  proprietatem  Romanee  ec- 
clesise  pertinere  dignoscitiir,  tanto  libentius  dignitatem 
et  libertatem  ipsiiis  in  posterum  volumus  conservare,  et  fol.94. 
ne  temeritate  cujuslibet  violentui*,  apostoliese  auctori- 
tatis  prpesidio  communire.^  Hac  igitiir  consideratione 
indncti,  et  vestris  nihilominus  precibus  inclinati, 
sententiam  super  benedictione  abbatis,  ubi  videlicet, 
et  qualiter  debeat  benedici,  a  felicis  recordationis 
Alexandre  papa,  pr^edecessore  nostro,  de  communi 
Iratrum  consilio  latam,  necnon  et  libertatem,  quam 
vestrum  monasterium  in  capite  vel  in  membris  ab 
antique  usque  ad  lia3C  tempora  noscitur  habuisse, 
quaestione  falsi  nequaquam  obstante,  auctoritate 
apostolica  confii*mamus,  et  praesentis  scrip ti  patro- 
cinio  communimus.     Statuentes  ut  nulli  omnino,  etc.'' 

83.  Bulla  ne  arcMeinscopiis  lyvofessionem    exigat  ab 

ahhaie,  dircta  aTcliiepiscopo. 

''  [LJucius  ej^iscopus,  servus  servorum  Dei,  Cantua- 
"  riensi  arcliiepiscopo  salutem  et  apostolicam  benedic- 
''  tionem.  Cum  a  pr^edecessore  nostro  Alexandro  felicis 
"  memori£e  judiciali  sit  sententia  diffinitum,  et  a 
''  nobis  etiam  confirmatum,  ut  abbas,  qui  in  monas- 
'^  terio  beati  Augustini  Cantuariensis  pro  tempore 
"  faerit,  in  ijDso  monasterio,  sine  professione  obedientire, 
"  per  Cantuariensem  archiepiscopum  debeat  benedici, 
"  non  possemus  non  molestum  habere,  si  ab  abbate  ipsius 
"  monasterii   professionem  obedientise  requireres ;    cum 


communite  MS. 


i 


S.   AUGUSTINI   CAXTUARIENSIS. 


4. 


±00 


'^  jus  nostrum  ex  hoc  nobis  subtrahere  videris.  Inde 
"  est  quod  fraternitati  tuse  in  virtute  obedientitc  pra3- 
"  cipimus,  quod  ab  abbate  pr?escripti  monasterii  pro- 
''  fessionem  nullatenus  exigas,  ne[c]  per  te,  nee  joer 
"  alium,  eidem  abbati  ^  propter  hoc  molestus  exigas  ; 
"  sciturus  quod  si  contra  pr?eceptum  nostrum  veneris 
"  in  '-^  hac  parte,  transgressionem  tuam  relinquere  non 
"  poterimus  incorrectam. 

''  Data  Velletri,  ii.  Non.  Junii/' 

84.  Bullcfy  ne  ahhas  irrofessionem  faciat  vet  prmnittcd 
avcliiepiscoj^o,  directco  abbati. 


June  4, 
1182(?). 


"  [L]ucius  episcopus,  servus  servorum  Dei,  abbati 
**  sancti  Augustini  Cantuariensis  salutem  et  apostoli- 
"  cam  benedictionem.  Cum  a  pr^edecessore  nostro  felicis 
"  memorise  judiciali  sit  sententia  diflSnitum,  et  a  nobis 
"  etiam  confirmatum,  ut  abbas,  qui  in  monasterio  tuo 
"  pro  tempore  fuerit,  in  ipso  monasterio,  sine  profes- 
"  sione  obedientia3,  per  Cantuariensem  archiepiscopum 
^'  debeat  benedici,  non  possemus  non  moles tum  habere, 
"  si  tu,  [qui]  ^  maximse  munus  benedictionis  per  jam 
"  dicti  prtedecessoris  nostri  ministerium  recepisti,  eidem 
"  archiepiscopo  professionem  faceres,  cum  ex  hoc  jus 
"  Romance  ecclesi8e  transferre  mahii[sse]  *  videris.  Inde 
"  est  quod  tibi  sub  periculo  dignitatis  et  ordinis  pro- 
"  hibemus  ne  archiepiscopo  Cantuariensi  professionem 
"  facias  vel  promittas ;  scitm'us  quod  si  contra  prohibi- 
'^  tionem  nostram  venire  tentaveris,  de  transgressione 
"  tua  canonicam  non  poteris  evadere  disciplinam. 

"  Data  Yelletri,  ii.  Non.  Junii." 


June  4, 
11S2  (?). 


'  abbatem  ^IS. 
2  ctkim  MS. 

^  Added   to    complete    the   sense 
The  allusion  is  to  the  benediction  of  . 


Abbot  Roger,  in    1170,   by  Alex- 
ander ITT. 

*  The  MS.  reads  nudtu  or  tnalui. 


456  HISTORIA  MONASTERII 

85.  Bulla  ne  archiepiscopus  sen  officialis  ejus  de  eccle- 

siis,  clericis,   vel   liominihus,  intus  vel  foris,  in- 
tro'inittant,  directa  aTchiepiscopo,  etc. 

'•'  [L]ucius  episcopus,   servus    servoruin    Dei,  venera- 

"  bill    fratri    R[icardo]    archiepiscopo,    et  dilectis   filiis 

''  [HJereberto    arcliidiacono  Cantuariensi,  et  oflB.cialibus 

"  eorum,  salutem  et  apostolicam    benedictionem.     Cum 

"  til,  frater    arehiepiscope,  dilectos    filios    nostros  abba- 

^'  tern  et  monachos  sancti  Augustini  Cantiiariensis,  pro 

"  vexationibiis  et  gravaminibus,  non  [sine]^  difficiiltate 

''  personarum     et    temporaliiim    rerum    dispendio,     ad 

'•  Romanam    ecclesiam    coegeris    ssepius     laborare,    offi- 

''  cio  ^    nostro    non  credimus  alienum,  si    eorum  labori- 

"  bus    et    expensis    paterna    sollicitudine    providemus. 

'•'  Inde    est  •  quod,    cum    monasterium    ipsum    ad  juiis- 

''  dictionem    nostram,  niillo  mediante,  pertineat,    et   tu 

''  privilegia  ipsius  monasterii  redarguas    falsitatis,    auc-  foi.  94  b. 

"  toritate     praesentium    vobis  arctius    interdicimus,    ne 

"  de     possessione      prsescripti      monasterii,     hominibus, 

''  clericis,    vel     ecclesiis,    intus    vel     foris,     de     quibus 

"  inter  te,    frater  archiepiscope,    et  praedictos  monachos 

"  controversia   vertitur,    lite   pendente  super  privilegiis 

''  ipsis,    vos  ullatenus  intromittatis,  sicut  etiam  de  jm-e 

*•'  vos  intromittere    non    debetis.     Scituri  quod,  si  secus 

*•'  egeritis,  auctore  Deo,    in  operis  experientia    sentietis, 

"  quam   gi'ave   nobis   sit   contemptum    a   vobis   de  in- 

"  obedientia  sustinere. 

May  21,        ''  Data  Velletri,  xii.  Kalend.  Junii/' 
1182  (?;. 

86.  Bidla  ne  homines  sancti  Augustini  arcldepiscop>o 

vel  qficialibus  ejus  in  cdiquo  respondeoMty  donee 
qucest i 0  terminetu r. 

"  [L][JCIUS    episcopus,    servus    servorum    Dei,  dilectis 
^''  filiis  clericis  et  laicis,  ad  juiisdictionem  beati  Augustini 

1  Wanting  in  MS.  |      "  MS.  prefixes  et. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  457 

"  spectantibus,  salutem  et  apostolicam  benedictionem. 
"  Cum  monasterium  beati  Augustini,  quod  nobis,  nullo 
"  mediante,  est  subjectum,  pro  vexatione  venerabilis 
"  fratris  nostri  Cantuariensis  arcliiepiscopi  gravatum 
"  sit  admodum  laboribus  et  expensis,  super  labores  et 
"  gravamina  ejus  paterna  pietate  movemur,  et  ipsius 
"  paci,  sicut  nobis  Dominus  dederit,  providemus.  Inde 
"  est  utique  quod  eidem  archiepiscopo,  archidiacono 
''  suo,  et  officialibus  eorum,  arctius  interdiximus,  ne  de 
"  possessionibus  prsescripti  monasterii,  hominibus,  cleri- 
"  cis,  vel  ecclesiis,  intu.s  aut  foris,  de  quibus  inter 
*'  archiepiscopum  et  dilectos  filios  nostros  abbatem  et 
''  fratres  ipsius  monasterii  controversia  vertitur,  lite 
"  pendente  super  ejusdem  monasterii  privilegiis,  quae 
"  memoratus  archiepiscopus  redarguit  falsitatis,  sicut 
"  de  jure  non  debent,  se  aliquatenus  ihtromittant. 
"  Mandamus  itaque  vmiversitati  vestrse,  et  districte 
"  prsecipimus,  quod  eidem  archiepiscopo,  vel  officialibus 
"  ejus,  si  forte  contra  proliibitionem  nostram,  quod  non 
''  credimus,  venerint,  [ne],^  donee  super  privilegiis  illis 
"  falsi  qusestio  terminetui',  in  aliquo  respondeatis. 

"  Data  Velletri,  xii.  Kal.  Junii/''  May  21, 

1182(?). 

87.  Bulla  ne  archiepiscopus,  officialis  vel  legatus, 
ohtentu  legationis,  possit  monachos,  ecclesiccs,  vet 
homines  interdicere. 

"  [L]ucius  episcopus,   servus   servorum  Dei,    dilectis 

"  filiis    [Rogero]    abbati    et    fratribus  sancti  Augustini 

"  Cantuariensis,  salutem  et   apostolicam  benedictionem. 

"  Quanto  mona^sterium  vestrum  ad  dispositionem  beati 

*'  Petri    et    nostram    specialius    pertinet,    tanto   ipsum 

"  studiosius  manutenere  debemus,  et  ut  illis,  qui    paci 

"  vestrse  invidunt  et  quieti,    malignandi  aditus  adima- 


Wanting  in  MS. 


458 


HISTORIA  MOXASTERII 


June  4. 


tiir  special!  libertate  donare,  preesertim  cum  multas 
persecutiones  et  injurias  dicamini  sustinere,  a  qiiibus 
ob  reverentiam  Homanas  ecclesia3  congrua  deberetis 
protectione  defend!.  Quapropter  paci  et  tranquilli- 
tati  vestree  paterna  sollicitudine  providere  volenteS; 
auctoritate  apostolica  proliibemus,  ne  Cantuarieiisis 
arcliiepiscopus  aut  arcliidiaconus,  sive  officiales  ejus, 
vel  aliquis  legatus,  obtentu  legationis,  monasterium 
vestrum  vel  monaclios  ejus  all  qua  gravare  sententia, 
vel  ecclesias,  clericos,  aut  liomines  vestros,  contra 
privilegia  sedis  apostolicse  interdicere  vel  excommuni- 
care  praesumat,  nisi  fuerit  a  Romani  pontificis  latere 
destinatus,  vel  mandatum  ab  eo  susceperit  speciale. 
Prieterea  clmsma,  oleum  sanctum,  consecrationes  alta- 
rium,  ordinationes  monacliorum  et  clericorum,  qui  ad 
sacros  ordines  sint  ^  promovendi,  a  Cantuariensi  sus- 
cipiatis  archiepiscopo,  si  gratiam  et  communionem 
apostolicse  sedis  habuerit,  et  ea  gratis  et  absque  ulla 
pravitate  vobis  voluerit  impertiri.  Alioquin,  quem- 
cunque  malueritis  Catliolicum  adeatis  antistitem, 
qui,-  nostra  fretus  auctoritate  quod  postulatur  indul- 
geat,  nee  id  vobis  audeat  aliquatenus  denegare- 
Decernimus  ergo  ut  nulli  omnino  hominum  liceat 
banc  paginam  nostr?e  prohibitionis  infringere,  vel  ei 
ausu  temerario  contraire.  Si  quis  aut  em  hoc  atten- 
tare  praesumpserit,  indignationem  Dei,  et  beatorum 
Petri  et  Pauli  apostolorum  Ejus,  se  noverit  incur- 
surum. 
"  Data  Yelletri,  ii.  Non  Jmiii/' 


fol.  95. 


88.  Bulla  ut  heneficicdi  nostri  oiohis  faciant  juramen- 

turn  fidelitatis,  quod  si  noluerint,  liceat  eos  sus- 

jyendere. 

''  [L]ucius  episcopus,    servus  servorum    Dei,    dilecto 

"  filio    R[ogero]  abbati  sancti  Augustini  Cantuariensis 


^  fuetint  MS. 


quod  MS. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIENSIS.  459 

salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Cum  de  anti- 
qua  ecclesipe  tuse  consuetudine  habeatur,  ut  qui- 
ciinque  per  earn  beneficium  ecclesiasticum  obtinet, 
ei  super  eodem  beneficio  juramento  teneatur  fideli- 
tatis  astrictus,  quidam^  malitiose  se  subtraliunt, 
nolentes  securitatem  solitam  exbibere.  Quoniam 
igitur  quanto  monasterium  tuum  sicut  speciale  beati 
Petri  sinceriori  caritate  diligimus,  tanto  te  libentius 
debemus  in  bis,  quse  ad  utilitatem  ejus  pertinent, 
exaudire,  prsesentibus  tibi  litteris  indulgemus,  ut  si 
quis  beneficium  ecclesiasticum  ab  eodem  monasterio 
adeptus  solitum  fidelitatis  juramentum  requisitus 
praestare  contempserit,  eum  auctoritate  nostra  a  bene- 
ficii  perceptione  suspendas,  et,  donee  antiquitus 
consuetam  securitatem  praestiterit,  facias  manere 
suspensum. 
"  Data   Velletri,   iv.  Non.    Junii/'  June  2. 


89.  Bulla  lyvo  annuo  censu  ecclesiaruon  moiutsterio 
suhtracto,  directa  archiepiscopo  Cantuariensi  et 
universis  episcopis. 

^'  [LJuciUS  episcopus,  servus  servorum  Dei,  venera- 
"  bilibus  fratribus  Cantuariensi  arcliiepiscopo,  et  uni- 
"  versis  episcopis  per  Angliam  constitutis,  sahitem  et 
"  apostolicam  benedictionem.  Dilectus  filius  noster 
"  abbas  et  fratres  sancti  Augustini  Cantuariensis 
"  transmissa  nobis  conquestione  monstrarunt,  quod 
"  quidam-  clerici,  rectores  ecclesiarum  ad  eos  spectan- 
"  tium,  censum,  [quem]^  annuatim  monasterio  solvere 
''  tenebantur,  in  suro  salutis  periculum  subtraxerunt. 
"  Quoniam  igitur  tanto  propensius  eis  in  suo  jure 
"  tenemur    adesse,    quanto    specialius    ad   provisionem 


'  quidem  MS.  I       '  Wauting  in  MS. 

*  quidem  MS. 


460  HISTORIA   MOXASTEEII 

"  nostram,  niillo  mediante,  respiciunt,  universitati  ves- 
"  tr?e  per  apostolica  scrip  ta  mandamus  at  que  pra3cipi- 
"  mus,  quatenus,  postquam  aliquis  vestrum  propter  hoc 
"  fuerit  requisitus,  et  ei  de  fratrum  affirmatione  con- 
"  stiterit,  clericum,  de  quo  querelam  receperit,  nisi 
"  rationabilem  excusationem  habuerit,  omni  gratia  et 
"  favore  postposito,  sine  appellationis  diffugio,  a  bene- 
"  ficio  ecclesise,  pro  qua  census  debet  exsolvi,  sus- 
"  pendat,  et  donee  quod  praestandum  fuerit  cum  inte- 
"  giitate  persolvat,  faciat  manere  suspensmn.  Provi- 
'•'  deatis  attentius,  ut  sic  in  his  praecepto  apostolico 
"  pareatis,  quod  pra^dicti  fratres  pro  defectu  justitite  ad 
*'  sedem  apostohcam  non  laborent,  nee  nos  ad  petitiones 
'•'  vestras,  cum  necesse  fuerit,  admittendas  propter  hoc 
"  difficiles  inveniamur. 
June  2.         "  Data  Yelletri,  iv.  Non.  Junii/' 


90.  Ccnia  confirmatoria  de  ecdesiis  et  decimis  de  Fa- 
versham  et  Middelton. 

'•  [HJexricus  rex  Angliae,  et  dux  Xormannige  et  Aqui- 
*'  tanise,  et  comes  Andegaviae,  archiepiscopis,  episcopis, 
"  abbatibus,  comitibus,  baronibus,  justitiariis,  vicecomi- foi.  95  b. 
*'  tibus,  et  omnibus  fidelibus  suis  totius  Anglise,  Francis 
''  et  Anglis,  salutem.  Sciatis  me  concessisse  et  confir- 
''•  masse  ecclesise  sancti  Augustini  Cantuariensis  eccle- 
'-'  sias  et  decimas  duarum  villarum  mearum,  scilicet 
"  Middelton  et  Faversham,  et  ex  omnibus  redditibus, 
''  qui  milii  redduntur  ex  his  mansionibus  et  ap- 
"  penditiis  ^  earum,  in  bosco  et  piano,  et  pratis  et 
"  aquis,  excepta  decima  mellis  et  gabuli  denariorum. 
'•'  Quare  volo,  et  firmiter  praecipio,  quod  praedicta  eccle- 
'•'  sia  sancti  Augustini  omnia  ilia  teneat  et  habeat,  bene, 
"  et   in   pace,    et    libere,    et   quiete,    sicut    carta    regis 

'  Cf.     the     original     charter    of  j  348  ;  -where  the  reading  is  appen- 
William  the    Conqueror,    above  p.   |  ckntibus. 


S.   AUGUSTINI   CANTUARIE-XSIS.  4G1 

''  Henrici  avi  mei  et  carta  regis  Willelmi  proavi   mei 
"  testantur  et  confirmant. 

"  Testantibus  Reginaldo  comite  Cornnubice,  et 
''  Manu[sser]  Biset  clapifero,  et  Warino  filio  Ger[al(li] 
"  camerario  ;  apud  Westmonasterium/' 

91.  Carta  confivmatovia  de  concamhio  terrce  ex  parte 
meridiana  coemeterii  ecclesice  Christi. 

"  Henricits,  Dei  gratia  rex  Anglise,  et  dux  Norman- 
''  niae  et  Aquitani?e,  et  comes  Andegaviae,  archiepi- 
"  scopis,  episcopis,  abbatibus,  comitibus,  baronibus, 
"  justitiariis,  vicecomitibus,  et  omnibus  ministris  et 
''  fidelibus  suis,  Francis  et  Anglis,  totius  Angli?e, 
''  salutem.  Sciatis  me  concessisse  et  prsesenti  confir- 
"  masse  conventionem  et  commutationem,  quam  Rogerus 
''  electus  monasterii  sancti  Augustini  Cantuariensis,  et 
"  conventus  ejusdem  loci,  fecerunt  Benedicto  priori  et 
''  conventui  ecclesise  Christi  Cantuariensis,  de  quibus- 
''  dam  terris  suis,  quas  idem  electus  et  conventus 
''  prsedicti  monasterii  habueiTint  ex  parte  meridiana 
''  coemeterii  ecclesise  Christi,  juxta  campanile  ejusdem 
''  loci,  pro  quibusdam  aliis  terris,  quas  prsenominatus 
"  Benedictus  prior  et  conventus  ecclesine  Christi  dede- 
"  runt  jam  die  to  Roger  o  elect  o  et  conventui  pr^ietaxati 
''  monasterii,  in  excambium  iUarum  terrarum,  quae 
''  sunt  juxta  campanile  ecclesiae  Christi,  sicut  supra 
"  dictum  est.  Quare  volo,  et  firmiter  pr^cipio,  quod 
^'  conventio  ilia  et  commutatio  inter  eos  stabilis  et 
''  firma  maneat,  et  inconcusse  teneatur,  sicut  inter  eos 
"  facta  est  et  utrobique  concessa,  et  eorum  cartis 
"  confirmata  et  distincta.  Testibus  G[alfrido]  Eliensi, 
"  J[ohanne]  Norwicensi,  R[eginaldo]  Bathoniensi  epi- 
"  scopis ;    Ricardo    de    Luci,    Willelmo    filio    Audelin^ 


al  Aldelin. 


462  HISTORIA  MOXASTERTI 

''  clapifero,  Unfrido^  de  Boliun  constabulario,  Regi- 
"  naldo  de  Courtena,  Tlioma-  Basset,  Willelmo  de 
"  Stute [villa],  Radulplio  filio  Stepliani,  Tlioma  filio 
'•'  Berii[ardi],  Eustatio  filio  Stepliani :  ajDud  Windesore." 


92.  Carta  proiceptoria  de  Mensuratione  Molendini 
intra  Cantuariam  et  extra,  sicut  fuit  tempore 
Henrici  1. 

"  Hexricus,  rex  Anglorum,  et  dux  Normanniee  et 
''  Aquitanise,  et  comes  Andegavisp,  vicecomiti  de  Kent 
^'  et  pr?epositis  civitatis  Cantuariensis  salutem.  Prce- 
''  cij^io  quod  omnia  molendina,  sive  intra  sive  extra 
"  muros  civitatis  Cantuariensis  construct  a,  ita  attempe- 
''  rari  et  admensurari  faciatis,  ut  molendina  Cantua- 
"  riensis  ecclesise  ita  plenarie  molere  possint,  sicut 
''  molere  solebant  tempore  regis  Henrici  avi  mei,  ne 
''  ab  aliis  molendinis  aliquatenus  impediantur.  Et  si 
"  Cantuariensi  ecclesi8e  damnum  pervenit  per  aliorum 
*'  molendina  altius  levata,  quam  fuerunt  tempore  regis 
^'  Henrici  avi  mei,  prsecipio  quod  sine  dilatione  et 
''  juste  ei  illud  restaurari  faciatis,  ne  inde  amplius 
•'•'  clamorem  audiam  pro  penuria  justitise.  Testante 
"  cancellario  apud  Argent  [omagum]/'' 


^do.  Bulla  directa  Henrico  regi,    ut,   in   remissiooieni    fol.  9g. 
peccatorum,  istud  rtionasterium  et  monachos  dili- 
gatf  manuteneat,  et  tueatur. 

"■  [L]ucius  episcopus  servus  servorum  Dei,  dilecto  filio 
''  Henrico,  illustri  regi  Anglorum,  salutem  et  apostoli- 
''  cam    benedictionem.     Etsi    omnes    ecclesias  regni  tui 


1  al.  Hurafrido.  1      -  Thomas  MS. 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUAPJEXSIS. 


4G3 


propter  Christum  sincera  debeas  devotione  diligere, 
illis  tamen  magnitudo  regia  majorem  tenetur  gratiam 
exliibere,  qiife  de  munificentia  prredecessornm  tuoriim 
dotatse  sunt,  et  videri  obsequio  a  malignorum  vexa- 
tione  defensare.  Inde  est  quod  cum  monasterium 
beati  AuQ-ustini  Cantuariensis  de  reo-alibus  eleemo- 
synis  constructum  sit,  ut  accipimus,  et  dotatum,  ipsum 
tu8D  celsitudini  tanto  securius  reddimus  commenda- 
tum,  quanto  magTiiiiceiitiam  tuam  ad  hoc  credimus 
promptiorem.  Kogamus  itaque  regiam  excellentiam, 
monemus  et  hortamur  in  Domino  attentius,  et  in 
remissionem  tibi  peccatorum  injungimus,  quatenus 
priBScriptum  monasterium  et  dilectos  iilios  nostros 
abbatem  et  monachos  ibi  Deo  servientes  Divine 
intuitu  et  propria3  salutis  obtentu  dihgas,  et  in  suis 
judiciis  regia  dextera  tuearis,  et  ita  eos  habeas  com- 
mendatos,  quod  et  ipsi  pro  sahite  tua  jugiter  apud 
Deum  intercedant,  et  nos  serenitatem  tuam  merito 
commendare  possimus,  et  multiplici  gratiarum  pro- 
sequi actione/' 
"  Data  Yelletri,   ii.  Non.  Junii/' 


June  4, 


94.  Bulla  de  confirmatione  concorclice  inter  Archie^ 
2nscopum  et  nos  swper  I.  solidis  et  vii.  denariis, 
et  Hi.  solidis  pro  2:)ane,  potu  et  arietlhus. 

"  [LjuciUS  episcopus,  etc.  Yenerabihum  locorum 
"  cura  nos  admonet  de  eorum  perpetua  securitate  trac- 
"  tare,  et  quse  pro  religiosaiiim  [personarum]  ^  quieta 
''  statuta  sunt,  ne  pravorum  refragationibus  -  pertur- 
''  bentur,  sedis  apostohca^  munimine  roborare.  Con- 
*'  cordiam  itaque,  qune  inter  vos  et  venerabilem  fratrem 


'  Wanting  in  MS. 


'  frngracionibus  MS. 


464  HISTORIA  MONASTERII 

nostrum  Theobaldum  Cantuariensem  archiepiscopiim, 
super  1.  solidis  et  vii.  denariis,  quos  vestrum  monas- 
terium  ecclesise  Cantuariensi  singulis  annis  solvere 
consueverat,  sicut  per  venerabilem  fratrem  nostrum 
Henricum  Wintoniensem  episcopum  et  alios  discretes 
viros  pacis  intuitu  rationabiliter  facta  est,  apostolica 
[auctoritate]  ^  firmamus,  et  eadem  manere  censemus. 
XJt  videlicet  ecclesiee  sanctse  Trinitatis  Cantuariensis 
molendina  apud  Dovra,  qu?e  juris  erant  ipsius  monas- 
terii,  et  xx.  solidos  de  prsebenda,  quam  idem  monas- 
terium  habet  in  ecclesia  sancti  Martini  de  Dovra, 
hac  conditions  de  csetero  in  perpetuum  habeat,  ut 
memoratos  solidos  et  vii.  denarios  ulterius  non  exigat, 
salva  in  cseteris  utriusque  ecclesise  per  omnia  digni- 
tate.  Statuimus  ut  in  concambium  illorum  trium 
solidorum,  qui  pro  pane,  potu,  et  arietibus  archie- 
piscopo  et  ecclesise  Cantuariensi  a  monacliis  beati 
Augustini  annuatim  solvebantur,  sicut  pro  bono 
pacis  et  utriusque  ecclesise  quiete  a  nobis  et  fratri- 
bus  nostris  provisum  est,  prrefatus  archiepiscopus  iii. 
solidatas  terrse  ipsius  monasterii  recipiat,  quas  eccle- 
sia Cantuariensis  de  ceetero  in  perpetuum  quiete 
habeat  :  ita  ut  nee  eidem  arcliiepiscopo,  nee  alicui 
successorum  suorum,  per  se  sive  per  ministros  suos, 
ab  eodem  monasterio  vel  fratribus  aliquid  exigere 
liceat.  Si  quis  autem  contra  hoc  temere  venire  prse- 
sumpserit,  nee  tertio  commonitus  reatum  suum  digna 
satisfactione  correxerit,  anathematis  gladio  feriatur. 
Amen. 
"  Data,  etc/' 


'  "Wantln":  in  ^fS. 


S.   AUGUSTIXr   CANTUARIENSIS.  465 

foi.9Gb.     95.  Bulla     de    confirmatione     lihertatum    et  jyriv'de- 

giorum  Monasteriii. 

''  [UJrbaxus  episcopiis,  servus  servorum  Dei,  clilectis 
"  filiis  Rogero/'  etc' 

fol.98.  -Ego    Urbanus,  Catholicse    ecclesi^e    episcopus,  sub- 

''  scripsi. 

"  Ego   Henricus  AJbanensis  subscripsi. 
''  Ego  Paulus,  PraGiiestinus  episcopus,  subscripsi. 
"  Ego  Theobaldus,  Hostiensis  et  Velletrensis  episcopus 
''  subscripsi. 

''  Ego  Johannes,  presbyter  cardinaHs  tit.  sancti  Marci 
"  subscripsi.  ' 

''  Ego  Petrus,  presbyter  cardinalis  tit.  sanctaB  Su- 
"  sannee,  subscripsi. 

"Ego  Laborans,  presbyter  cardinalis  tit.  sancti 
-  Mari^  trans  Tiberim,  tit.  Calixti,  subscripsi. 

''  Ego  Pandulphus,  presbyter  carcUnalis  tit.  XII.  Apo- 
"  stolonun,  subscripsi. 

"  Ego  Albinus,  presbyter  cardinalis,  tit.  sanctcX  Cruci 
''  in  Jerusalem,  subscripsi. 

"Ego  Melior,  presbyter  cardinalis  sanctorum  Jo- 
"  hannis  et  PauH,  tit.  Pamachii,  ^  subscripsi. 

"Ego    Atelardus,    presbyter    cardinalis  tit.    Marcelli 
"  subscripsi.  ' 

"  Ego  Jacinctus,  diaconus  cardinalis  sanctre  Marias  in 
"  Cosmydin,  subscripsi. 


'  This  bull  is  not  given  at  length,   I  pressa    voce,    Divina   ofEcia 


for  reasons  already  stated  at  p.  417 
It  varies  from  the  earlier  grant  of 
privileges  in  adding  the  name  of 
Alexander  to  the  list  of  pontiffs 
by  whom  such  privileges  had  been 


cele- 


brai-e.  Sepulturam  quoque  iilius 
loci  liberam  esse  concedimus,  ut 
eorum  devotioni  et  extremaj  volun- 
tati,  qui  se  iUic  sepeliri  (^MS.  mpe- 
(iiri)   deliberaverint,  nisi  forte    ex- 


confirmed.     The  only  fresh  indul-  communicati    vel     interdict!     sint 

gence  is   the    following  :  _  "  Cum  nullus  obsistat,  salva  tamen  jnstitii 

autem    generale   mterdictum   terrac  iHarum  ccclcsiarum,  a  qtuhus  mor- 

fuerit,  hceat   vobis,  januis   clausis,   |  tuorum  corpora  assumuntur  " 

exchisis    cxconimunicatis   et    inter-   I  •-•  2*(,qmar/tii  MS 
diotis,  non  pulsatis  cauipanis,   sup-    | 

G   G 


4GG  HISTORIA  MONASTEPJI 

"  Eo-o  Gratianus,  sanctorum  Cosinre  et  Damiani  dia- 
''  conns  cai'dinalis,  snbscripsi. 

''  Ego  Bobo,  sancti  Angeli  diaconus  cardinalis,  snb- 
''  scripsi. 

"  Eofo  Octavianus,  sanctonun  Sero'ii  et  Bacchi^  dia- 
"  conns  cardinalis,  snbscripsi. 

"  Eo;o  Petrns,  sancti  Nicliolai  in  Carcere  Tnlliano 
"  diaconus  cardinalis,  snbscripsi. 

"  Ego  Rodnlphns,  sancti  Georgii-  ad  Velum  An- 
•'  renm  diaconus  cardinalis,  snbscripsi. 

"  Data  Yeronte,  per  manum  Alberti,  sanctse  E-omanec 

May  14,      "  ecclesise  presbyteri    cardinalis    et  cancellarii,  ii.  Idus 

"  Mali,  Indictione  quarta,  Incarnationis  Dominic?e  anno 

''  M.CLXXxyi.,    pontificatus    vero    domini    Urbani  jiapa^ 

"  tertii  anni  primo.'' 

9G.  Bulla  ne  dentur  alicui.,  ad  irreces  vel  minas  poten- 
tium,  ecclesioi  d.e  Menstre,  Northhurn,  et  Sellinge. 

"  [U]rbanus  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilectis 
"  filiis  abbati  et  conventui  sancti  Aumistini  Cantuari- 
"  ensis  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Reli- 
"  giosis  locis  adesse  universalis  regiminis  administra- 
"  tione  compellimur,  et  eorundem  commoditatibus  scl- 
"  liciti  providere  caritatis  zelo  propensius  commonemur, 
"  ut  apostolica  sedes  eonindem  locorum  commodis 
"  officio  sollicitudinis  pastoralis  invigilet,  et  eorum 
"  indemnitati  provida  circums2)ectione  studeat  omnino 
"  cavere.  Attendentes  itaque  qualiter  precibus  et  po- 
"  tentia  ecclesiasticarum  et  ssecularium  personarum, 
"  monasterium  vestrum,  quod  ad  jurisdictionem  beati 
"  Petri  et  nostram  specialiter  pertinet,  in  ecclesiarum 
"  vestrarum  concessione  gi^avetur,  cum  ad  preces  ea- 
"  rundem  personarum  vacantes  ecclesias  interdum  timore 
"  potius  quam  voluntate  suis  clericis  conferre  cogamini. 


'  Bachil  MS. 


*  Gregorii   MS.     Corrected    from 
RB.  (fol.lG). 


S.   AUGUSTINX  CANTUAKlENSia  467 

"  unde    idem    monasterium   vestrum    egestatem,   sicut 
d«  ur   H0„   „.„,ento  patitur,  et  a  co\s„etis  et  d  - 
b^^ts    officns   ahquando   revocatur  ;   auctoritate    apo- 
stohca  prohibemus,  ne  tibi,  fili  abbas,  vel  alicui  sue 
cessomn,  tuorum  liceat,  ad  instantiam  alicujus  eel 
sashea.   s^eularisve   persons,    ecelesias     de   Mei     fe 
de^Norburna,  de  Sellinges,  de  Faversham,  de  ^. 
tuna,  et  pr^bendam  de  Guthsiestuna,   quam   babetis 
-        in   ecclesia   sancti    Martini    de    Dovra.    vobis   a   sede 
apostohca  eonflnnatas,    quarum    qua^d^M   ad  eleemt 
synanam,  qu^dam  ad  luminaria  eccle«i«,  vestri  iu- 
ven^enda  qu.^da,m  ad  reparationem  do.norum  vest  a- 

■•  si  Sti  ,  "'   '°r'"*"'^   ^P*="^"ter  deputat«, 

"  coTseteJur    e       ^— °"bus  vestris  in  perpetuum 
"  rtenT'S    '        ""'    P''°    ^"°™"^    gubernatione    et 
Mma,    salva    Laterani    coneibi  coustitutione.^     Pro- 
"      u   onT^T^"^  "t*^""  'P^^*^°P"«  vel  archidiaconus 

"  persona    vt  °t'f^'°™"'    '^"^   ''''-   a-'-eunque' 
persona,    vos   ad    danduin  vel   faciendum   quod   pr-B 

-nt.  pagma  prohibetur  aliqua  districtione 'compE 
Nulh  ergo  omn.no  bomini  lioeat,  banc  paginam  nostt 
-;*"<;•«-  .ufringere,    vel    ei  ausu  temera.-io to,! 
t.aue.     Si    quis   autem   hoc   attentare   pra«umpse.-it 
ind>8.„at.onem    Omnipotentis  Dei,  et  beltonnn  'pe  H 
et  Paul:  apostolorum  Ejus,  se  noverit  incursurunf 
i^<ita  Veronte,  m.  Kalend.  Mali " 

April  29, 

97.  Bulla    de    eonfirmatione    ecdesiw   de  KoHkhurne 
ad  eleemosynariaon. 

"  fibiyi'''''-f ?  "P"'^'="P"^>  ««'-^"«  nervorum  Dei,  diloctis 
filns  cap.tulo  sanct,  Augustini  Cantuariensis  salut^-m 


'  ct'ffein  MS. 


I       'An  allusion  to  Concil.  Latcran 
'  A.I).  112:1,  cxix.    (Lab)H.  x.81)9).' 


cj  cj  2 


468  HISTORIA   MONASTERII 

"  et  apostolicam  Lenedictionem.  Justis  petentium  desi- 
"  deriis  dignum  est  nos  fiicilem  [prasbere]  ^  consensum, 
"  et  vota,  quae  a  rationis  tramite  non  discordant,  effectu 
'•'  prosequente  complere.  Eapropter,  dilecti  in  Domino 
''  filii,  vestris  justis  postulationibus  grato  concurrentes 
''  assensu,  ecclesiam  sancti  Augustini  de  Norburna 
"  cum  omnibus  pertinentiis  .suis,  sicut  eam  juste  et 
"  pacifice  possidetis,  et  domui  vestrsG  eleemosynarice 
"  canonice  deputastis,  monasterio  vestro  auctoritate 
"  apostolica  confirmamus,  et  priBsentis  scripti  patro- 
'*  cinio  communimus ;  statuentes  ut  nulli  omnino  ho- 
''  minum  liceat  banc  paginam  nostrse  confirmationis 
"  infringere,  vel  ei  ausu  temerario  contraire.  Si  quis 
'•'  autem  boc  attentare  preesumpserit,  indignationem 
"  Omnipotentis  Dei,  et  beatorum  Petri  et  Paub  apo- 
''  stolorum  Ejus,  se  noverit  incursurum. 
May  15.  ''Data  Yeronte,  Idus  Maii." 


98.  Bulla    de    confirmatione  ecclesice   de    Sellmge  ad 
vestituTi I  monacliovum. 

^'  [UJrbanus  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilec- 
''  tis  filiis  abbati  et  fratribus  sancti  Augustini  Cantuari- 
"  ensis  salutem  et  apostoHcam  benedictionem.  Justis 
"  l^etentium  desideriis  facilem  nos  convenit  praebere 
"  consensum,  et  vota,  qu^e  a  rationis  tramite  non  dis- 
''  cordant,  efFectu  prosequente  complere.  Eapropter, 
"  dilecti  in  Domino  filii,  vestris  justis  postulationibus 
"  grato  ^  concurrentes  assensu,  constitutionem  super 
''  ecclesia  de  Sellinges  ad  vestitum  monacborum  de- 
'•  putata,  de  communi  assensu  abbatis  et  conventus 
*'  provide  factam,  et  ecclesice  Romance  privilegio  con- 
''  firmatam,  ratam  babemus,  et  eandem  ecclesiam,  sicut 


Wanting  in  MS.  |      2  ^^^^^  jyjg 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIENSIS.  469 

"  earn  juste  et  sine  controversia  possidetis,  vobis  et 
"  per  vos  ecclesise  vestr?e  auctoritate  apostolica  coii- 
''  firmamus,  et  praesentis  scripti  pagina  commiiuimus. 
"  Niilli  ergo  omnino  liomini  liceat  hanc  paginam  nos- 
"  tree  confiiTnationis  infringere,  vel  ei  ausii  temerario 
"  contraire.  Si  qiiis  autem  hoc  attentare  prsesumpserit, 
"  iadignationem  Omnipotentis  Dei,  et  beatorum  Petri 
''  et  Pauli  apostoloriim  Ejus,  se  noverit  incui'surum. 

"Data  Yeronse,  Kal.  Maii."  May  i. 


foi.  99.  99^  Bulla  confirmatoria  sententim  latce  super  henedic- 
tione  ahhatls,  et  ne  arcTiiepiscopus,  officialis,  vel 
legatus,  ohtenhc  legationis  possit  moiULsteriiiWj 
intevdicere. 

"  [UJebaxus  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilectis 
"  filiis  abbati  et  capitulo  beati  Augustini  Cantuariensis 
"  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Fatigati^  sa3- 
"  pius  a  bonge  memorige  R[icardo]  quondam  Cantua- 
*'  riensi  archiepiscopo,  qui  subjectionem  sibi  vestri 
"  monasterii  vindicabat,  pro  gravaminibus  et  vexationi- 
'•  bus  ejus,  ad  sedem  apostolicam,  non  sine  gravi  peri- 
*'  culo  personarum  et  disj^endio  temporalium  rerum, 
"  multotiens  accessistis.  Demum  vero  te,  fili  abbas,  et 
''  responsalibus  pi-sedicti  archiepiscoj^i  coram  pr?ede- 
"  cessore  nostro  A[lexandro]  felicis  memorise  consti- 
"  tutis,  et  rationes  vestras  hinc  inde  studiosius  alle- 
"  gantibus,  prsefatus  2^ra3decessor  noster,  inspectis  pri- 
"  vilegiis  apostolica}  sedis,  de  consilio  fratrum  suorum 
''  judiciali  sententia  statuit,  ut  abbas  monasterii  vestri, 
"  qui  pro  tempore  fuerit,  in  ipso  monasterio  ab  arclii- 
"  episcopo  Cantuariensi,  sine  exactione  professionis, 
"  debeat  omni  tempore  benedici,  si  ei  gratis  et  sine 
'*  pravitate  benedictionis    munus    duxerit  conferendum. 


^Jlatigati  ^IS. 


470  niSTORIA  MONASTERIl 

'*  Nos  itaqiie  ipsiiis  prpedecessoris  nostri  vestigiis  in- 
*'  hserentes,  sententiam,  qiiam  ipse  super  hoc  promul- 
'^  gavit,  commiinicato  fratrum  nostrorum  consilio  con- 
''  firmamus,  et  pr^sentis  script!  patrocinio  communimus ; 
'•  pacique  et  tranquillitati  vestr?e  paterna  soUicitudine 
'^  pro^ddere  volentes,  auctoritate  apostolica  prohibemus, 
"  ne  Cantnariensis  archiepiscopus  aut  arcliidiaconus, 
^'  sive  officiales  ejus,  vel  aliquis  legatus,  obtentu  lega- 
"  tionis  monasterium  vestrum  vel  monachos  ejus  aliqua 
"  gravare  sententia,  vel  ecclesias,  clericos,  aut  homines 
''  vestros,  contra  privilegia  sedis  apostolicce,  interdicere 
"  vel  excommunicare  pr?esumat,  nisi  fuerit  a  Romani 
''  pontificis  latere  destinatus,  vel  mandatum  ab  eo  sus- 
"  ceperit  speciale.  Ad  haec  adjicientes,  de  consilio 
"  corundum  fratrum  nostrorum  statuimus,  ut  monaste- 
"  rium  vestrum,  cum  omnibus  pertinentiis  suis,  intus  et 
"  foris,  in  ea  semper  libertate  permaneat,  in  qua  a 
"  centum  annis  retro  usque  in  hodiernum  diem  noscitur 
^'  permansisse  ;  eo  non  obstante,  quod  de  privilegiis 
"  monasterii  movit  preefatus  arcliiepiscopus  quffistionem. 
'•'  Nulli  ergo  omnino  homini  liceat  banc  paginam  nostrae 
"  confirmationis  seu  constitutionis  infringere,  vel  ei 
•'  ausu  temerario  contraire.  Si  quis  autem  hoc  atten- 
"  tare  prjiesumpserit,  indignationem  Omnipotentis  Dei, 
"  et  beatorum  Petri  et  Pauli  apostolorum  Ejus,  se 
"  noverit  incursurum. 
May  15.  "Data  Yeronte,  Idus  Mail." 


100.  Bulla  de  confirmatlone  ecclesiarum  de  Thanet  et 
Middelton  usihus  sacristice. 

"  [UJrbaxus  episcopus,  servus  servorum  Dei,  dilectis 
''  filiis  fratribus  sancti  Auecustini  Cantnariensis  salutem 
"  et  apostolicam  benedictionem.  Ea,  quae  in  ecclesiis 
"  Dei  rationabili  providentia  statuuntur,  firma  debent 
"  et  illibata  servari ;  et  ne  aliquorum  prsesumptione 
"  possint  a  suo  statu  divelli,  firmitatem  apostohci  mu- 


S.   AUGUSTIXI   CAXTUARIEXSIS.  471 

"  nimiriis  necesse  est  obtinere.  Quocircii,  dilecti  in 
''  Domino  filii,  vestris  justis  postiilatioiiibiis  grato  con- 
"  cuiTentes  assensu,  ecclesiam  de  Thanet  et  ecclesiam 
"  de  Middeltuna,  quemadmodum  de  eommiuii  consilio 
"  conventus  usibus  sacristiae  monasterii  vestri  a  qua- 
"  di'aginta  retro  annis  deputat?e  noscuntur,  et  a  sanctas 
"  recordationis  patribus  et  pr?edecessoribus  nostris  Lucio 
"  et  Eugenio,  Romanis  pontificibus,  coiifirmatie,  eidem 
"  sacristiee,  cum  omnibus  pertinentiis  suis,  auctoritate 
"  apostolica  confirm amus,  et  praesentis  scripti  patro- 
"  cinio  communimus  ;  statuentes  ut  nulli  omnino  ho- 
"  mini  liceat  banc  paginam  nostrre  confirmationis  in- 
fbl.  99  b.  ''■  fringere,  vel  ei  ausu  temerario  contraii-e.  Si  qui.s  autem 
"  hoc  attentare  praesumpserit,  indignationem  Omnipo- 
"  tentis  Dei,  et  beatorum  Petri  et  Pauli  apostolorum 
''  Ejus,  se  noverit  incursurum. 

''  Data  Yeronpe,  vii.  Idus  Maii."  Mayo. 

101.  ^'-  [U]rbaxus  episcopus,  servus  servorum  Dei, 
"  dilectis  fiKis  abbati  et  conventui  sancti  Augustini 
*'  Cantuariensis  salutem  et  apostolicam  benedictionem. 
"  Justis  petentium  desideriis  dignum  est  nos  facilem 
"  pnebere  consensum,  et  vota,  qua3  a  rationis  tramite 
"  non  discordant  eftectu  prosequente  complere.  Eaprop- 
*'  ter,  dilecti  in  Domino  filii,  vestris  justis  postulationibus 
'*  crrato  concurrentes  assensu,  ecclesias  de  FaversLam 
''  et  de  Middeltona,  et  decimas  eorundem  locorum, 
"  sicut  eas  juste  et  sine  controversia  possidetis,  vobis 
"  et  per  vos  eidem  ccenobio  auctoritate  apostolica  con- 
"  firmamus ;  districtius  inhibentes,  ne  Cantuariensis 
''  archiepiscopus,  qui  pro  tempore  fuerit,  nee  officiales 
"  ejus,  claves  vacantium  ecclesiarum  vestrorum,  contra 
''  jus  et  veterem  consuetudinem  monasterii  vestri  huc- 
'  usque  servatam,  accipere  aliqua  temeritate  praesumant. 


•  This  and  the  remainiug  iustnimouts  are  all  without  headings. 


472  HISTOPvIA   MONASTERII 

"  Nulli  ergo  omnino  liomini  liceat  lianc  paginam  nos- 
''  tree  confirmationis  et  inliibitioiiis  infringere,  vel  ei 
"  ausu  temerario  contraii-e.  Si  quis  aiitem  hoc  atten- 
"  tare  prsesumpserit,  indignationem  Omnipotentis  Dei, 
'  et  beatorum  Petri  et  Paiili  apostolorum  Ejus,  se 
*'  noverit  incursurum. 
May  17.  "Data  Verona,  xvL  Kal.  Junii." 

102.  '^  [UJrbanus  episcopus,  servus  servorum  Dei,  clilec- 
'•  tis  filiis  abbati  et  fratribus  sancti  AugTistini  Cantua- 
*'  riensis  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Jus- 
'■  tis  petentium  desideriis  facilem  nos  convenit  preebere 
''  consensum,  et  vota,  quae  a  rationis  tramite  non  dis- 
'^  cordant,  effectu  prosequente  complere.  Eaproptei*, 
"  dilecti  in  Domino  filii,  vestris  justis  postulationibus 
"  grato  concurrentes  assensu,  prsebendam  de  Gutiisies- 
'•'  tuna,  sicut  earn  de  communi  assensu  abbatis  et  con- 
"  ventus,  vestibus  monacliorum  provide  deputatam, 
"juste  et  sine  controversia  possidetis,  quam  scilicet 
"  habetis  in  ecclesia  sancti  Martini  de  Dovra,  vobis 
'^  et  per  vos  ecclesise  vestrse  auctoritate  apostolica 
"  confirmamus,  et  prsesentis  scrip ti  patrocinio  commu- 
"  nimus.  Nulli  ergo  omnino  liomini  liceat  banc  i^agi- 
''  nam  nostras  confirmationis  infringere,  vel  ei  ausu 
"  temerario  contraire.  Si  quis  vero  hoc  attentare  pr^e- 
"  sumpserit,  indignationem  Omnipotentis  Dei,  et  bea- 
''  toi-um  Petri  et  Pauli  apostolorum  Ejus,  se  noverit 
"  incursurum. 
Apra29.         ^'Data  Veronae,  iii.  Kal.  Maii.'' 

108.  "  [UJrbanus  episcopus,  servus  servorum  Dei, 
"  dilectis  filiis  abbati  et  conventui  monasterii  sancti 
"  Augustini  Cantuariensis,  ad  Komanam  ecclesiam,  nullo 
"  medio,  pertinentis,  salutem  et  apostolicam  benedic- 
"  tionem.  Quia  ex  apostolicae  curiae  tenemur  ofiicio^  circa 
"  religionis  augmentum  attenti  et  vigiles  inveniri,  super 


'  Apostolica  curia  .  .  .  oj/icii  MS. 


S.   AUGUSTINI    CANTUARIENSIS,  473 

"  his  cligne  vestiis  votis  annuimiis,  in  quibus  lionorem 
"  vestri  ordinis  et  animarum  profectum  sentimiis.  Hiiic 
"  est  quod  nos,  vestrse  precibus  devotionis  inducti,  auc- 
''  toritate  vobis  praesentium  indulgemus,  ut  pi'ofessis  in 
"  vestro  monasterio,  ac  etiam  non  professis,  volentibus 
"  vestro  aggregari  collegio,  qui  suspensionis  aut  inter- 
"  dicti  vel  excommunicationis  sententiis  fuerint  Hgati, 
f)1. 100.  «  ^^^  £ii  abbas,  absolutionis  beneficium  possis,  juxta 
"  formam  ecclesi?e,  impertiri,  et  cum  eisdem  super  ir- 
"  regularitate,  si  quam  se  immiscendo  Divinis  exinde 
''  contraxerint,  dispensare,  dummodo  iidem  non  pro- 
"  fessi  infra  unum  mensem  post  absolutionem  hujusmodi 
"  in  dicto  monasterio  regularem  professionem  emittant. 
"  Alioquin  hujusmodi  absolutio  et  dispensatio  quoad 
*'  non  professos  ipsos  nullius  penitus  sint  valoris.  Ita 
"  tamen  quod  si  ahqui  [ex  eis]  ^  ex  aliis  pr?edictis, 
''  propter  debitum,  sen  alias  pro  jure  alterius  fuerint 
"  sententiis  pr?edictis  astricti,  super  his  satisfaciant 
"  ut  tenentur.  NuUi  ergo  omnino  hominum  liceat  banc 
"  paginam  nostrse  concessionis  infringere,  vel  ei  ausu 
"  temerario  contraire.  Si  quis  autem  hoc  attentare 
"  prsesumpserit,  indignationem  Dei  Omnipotentis,  et 
"  beatorum  Petri  et  Pauli  apostolorum  Ejus,  se  noverit 
"  incursui'um. 

"  Data    Yiterbii,  Kalend.  Aprilis,  pontificatus  nostri  April  i, 
"  anno  primo/'  ii86(?) 

104.  '•  [RJiCARDUS,  Dei  gratia  rex  Angliee,  dux  Nor- 

"  manni^e    et    Aquitanise,    comes     Andegavia?,    archic- 

"  piscopis,  episcopis,  abbatibus  archidiaconis,  comitibus, 

"  baronibus,    justitiariis,     vicecomitibus,     ministris,     et 

'*  omnibus      fidelil)us     suis     totius     Angliiie,      salutem. 

''  Sciatis   nos    dedisse    et    concessisse,    et    hac    i)rasenti 

"  carta    nostra    confii'masse    Deo    et  sancto    Auo-ustino 

ft 

"  Cantuariensi,    et    fratribus    ejusdem   loci,  ut  habeant 
"  eorum    sacam     et    socnam,    et    pacis    fracturam,     et 

'  These  words  seem  redundant. 


474  •     niSTOlUA  MONASTERII 

"  pugnam  in  domo  fact  am,  et  vise  assaltus,  et  latrones 
''  in  terra  sua  captos  latronumque  susceptionem  vel 
•'  pastionem  super  illorum  proprios  homines,  infra 
"  civitatem  et  extra,  tlieloneumque  suum  in  terra  et 
"  in  aqua,  atque-  consuetudinem  quae  dicitur  theames, 
*'  et  super  omnes  allodiarios  quos  eis  liabemus  datos. 
"  Quare  volumus,  et  firmiter  prsecipimus,  ut  aliquis  de 
"  his  supramemoratis  in  aliqua  re  se  non  intro- 
"  mittat,  nisi  eorum  praepositi,  quibus  ipsi  h?ec  com- 
"  mendaverunt.  Habemus  enim  has  consuetudines 
"  datas  Deo  et  sancto  Augustino,  et  fratribus  ibidem 
"  Deo  servientibus,  in  perpetuam  eleemosynam  pro 
"  anima  patris  nostri  regis  Henrici  et  pro  redemp- 
"  tione  animse  nostrse,  ita  libere,  et  integre,  et  ho- 
"  norifice,  sicut  Henricus  proavus  noster  antea  fecerat. 
''  Et  ideo  prohibemus  ne  aliquis  has  libertates,  quas 
"  ei  concessimus,  ullo  modo  infringat. 

''  Testibus  H[ugone]  Dunehnensi,  G[ilberto]  Ro- 
"  fensi  episcopis ;  R[icardo]  Londonensi,  G[odfrido] 
"  Wintonensi,  H[ereberto]  Salisburiensi  elec,tis. 

"  Data  per  manum  Willehni  cancelhirii  nostri,  xii. 
Oct.  12,      ''  die    Octobris,     apud    Gildeford,    regni    nostri     anno 

1189.  u  •  " 

"  primo. 

105.  "  [RJiCARDUS,  Dei  gratia  rex  Angli«3,  dux  Nor- 
"  manniiB  et  Aquitanise,  comes  Andegavia3,  archiepisco- 
'•  pis,  episcopis,  abbatibus,  archidiaconis,  comitibus, 
"  baronibus,  justitiariis,  vicecomitibus,  ministris,  et  om- 
"  nibus  fidelibus  suis  totius  Anghpe,  sakitem.  Sciatis 
"  nos  dedisse  et  concessisse,  et  hac  prresenti  carta  nostra 
''  confirmasse  ecclesiro  sancti  Augustini  Cantuariensis 
''  ecclesias  et  decimas  duarum  villarum  nostrarum, 
''  scilicet  Middelton  et  Faversliam,  de  omnibus  red- 
''  ditibus,  qui  nobis  redduntur  ex  his  duobus  ma- 
''■  neriis,  et  eorum  pertinentiis,  in  bosco  et  in  ^  terris, 
''  in  pratis  et  in  aquis,  excepta  decima  mellis  et  gabli 

^  et  en  J   rnter  MS. 


S.   AUGUSTINI    CANTUARIEXSIS.  475 

fol.  100  b.  ''  denariorum.  Quare  volumus,  et  firmiter  pri\eci- 
"  pimus,  quod  prsedicta  ecclesia  sancti  Augiistini,  et 
"  abbas  et  monacbi  ejusdem  loci,  ita  libere,  et  quiete, 
"  et  honorifice  hsec  predicta  teneaiit,  siciit  carta  patris 
''  nostri  regis  Hemici  et  carta  regis  Henrici  proavi 
''  nostri  testantur. 

"  Testibus  Henrico  ^  Dimelmensi  et  G[ilb8rto]  Pvo- 
"  fensi  episcopis ;  E,[icardo]  Londonensi,  G[odfrido] 
''  Wintonensi,   H[ereberto]   Salesberiensi    electis/' 

"  Data    per  manum    Willehni  cancellarii  nostri,    xii. 
"     die    Octobris,    apud  Gildeforde,    regni    nostri    anno  Oct.  !2, 
''  primo/'  ^^^'•^• 

106.  '"'  [C]lemexs    episcopus,    servus    servorum    Dei, 

"  dilecto  filio  magistro  Osberto    de    Camera,  ^    salutem 

"  et  apostolicam    benedictionem.     Sacrosancta    Romana 

"  ecclesia    devotos  et  hmniles  iilios  ex  assuetse  pietatis 

"  officio  propensius    diligere  consnevit,   et  ne  pravorum 

"  liominum  molestiis  agitentur,  eos  tanquam  pia  mater 

"  su8e  protectionis  munimine  confovere. 

"  Eapropter,    dilecte    in     Domino     fili,    devotionem, 

^'  quam  erga    Romanam  ecclesiam    et    nosipsos    liabei-e 

"  dignosceris,  attendentes,    personam   tuam,    cum    om- 

"  nibus   bonis,   tarn   ecclesiasticis    quam  mmidanis,  quae 

"  in    prfesentiarum    rationabiliter    possides,    vel    in  fu- 

"  turum    justis     modis,     pr?estante      Domino,    poteris 

"  adipisci,  sub  beati    Petri   et  nostra    protectione    sus- 

"  cipimus.      Specialiter  autem    ecclesiam  Sanctis  Marii^ 

'"  de    Faversliam,  cum    omnibus    pertinentiis  suis,  sicut 

"  earn   juste    ac    pacifice    possides,  devotion!    tua?    auc- 

''  toritate    apostolica   confirmamus,  ct  piu^sentis    script! 

"  patrocinio    communimus  ;    de    consilio    fratrum    inhi- 

*'  bentes,  ne    quis    de  parocbia    vel    parochianis,    perti- 


*  A  mistake  of  the  scribe  for 
HiKjone.  The  same  mistake  occurs 
in  i?^.  (fol.  257  b.) 


-  i.e.  clerico  tie  camera, 


476  HISTORIA   MOXASTEPtll 

"  nentibus  ad  ecclesiam  parochiaJem  de  Faversham, 
''  aliquo  modo  in  cosmeterio  monacborum  de  Favers- 
"  bam  suscipiantiir,  nisi  per  magistruni  Osbertum, 
"  pereonam  ejusdera  ecclesise,  vel  per  illius  OsLerti 
'•  successores.  Nulli  ergo  ornnino  bomini  liceat  per- 
"  sonam  aut  bona  tua  quomodolibet  pertm^bare,  sen 
'•'  banc  paginam  nostroe  protectionis,  confirmationis,  et 
''  constitutionis  infringere,  vel  ei  ansu  temerario  con- 
"  traire.  Si  quis  autem  boc  attentare  pr^esumpserit, 
'•'  indignationem  Omnipotentis  Dei,  et  beatorum  Petri 
"  et  Panii  apostolornm  Ejns,  se  noverit  incni'sui-nm. 
NcT.  19,  ''  Data  Laterani,  xiii.  Kalend.  Decembris,  ponti- 
'•'  ficatus  nostri  anno  tertio/^ 

107.  ''  [RJiCARDUS,  Dei  gratia  rex  Angbge,  dnx  Nor- 
"  mannige  et  Aquitani?e,  et  comes  Andegavias,  vice- 
"  comiti  et  omnibus  ministris  et  ballivis  suis  de 
"  Kent  salutem.  Pr^ecipimus  vobis  quod  faciatis  ab 
"  omnibus  firmiter  observari  et  custodiri  omnes  liber- 
"  tates  et  consuetudines,  quas  concessimus  et  con- 
''  firmavimus  abbati  et  conventui  sancti  August ini 
"  Cantuariensis,  et  ne  sustineatis  quod  aliquis  liber- 
''  tates,  eis  a  nobis  indultas,  ullo  modo  iufringat,  vel 
''■  de  eis  libertatibus  injuriam,  vexationem,  contra- 
"  dictionem,  molestiam  prsedictis  monacbis  inferat  vel 
''  gravamen. 

J)ec.  4.  "  Teste      H[ugone]     Dunelmensi     epLscopo,     iv.     die 

"  Decembris,  apud  Cantuariam." 

108.  ''  [EJiCARDUS,  Dei  gratia  rex  Angli^e,  dux  Nor- 

"  mannipe  et  Aquitanise,  comes  Andegavise,  vicecomiti-  f^l.  loi. 

"  bus  et  omnibus   baronibus  et  fidelibus  suis  de  Kent 

"  salutem.      Concedimus     Deo     et    sancto    Augustino 

"  Cantuariensi,     et    abbati     Pogero    et    omnibus     suc- 

"  cessoribus     suis,     babere     mercatum     in     insula    de 

"  Tbanet,  apud    Stanores.     Et    homuies  illuc  venientes 

"  et   redeuntes  omnes  firmam  pacem   nostram  babeant, 


S.   AUGUSTINI   CANTLURIENSIS. 


477 


"  nee  aliquis  eos  disturbet,  nee  injuriam  vel  contu- 
*^  meliam  faciant.  Et  ita  habeat  abbas  in  pace,  et 
"  quiete,  et  honorifice  mercatum  ijDSum,  cum  omnibus 
''  consuetudinibus,  et  forisfactis,  et  placitis  suis,  sicut 
"  habet  aliquam  terram  vel  rem  sancti  Augustini 
"  melius,  et  quietius,  et  lionorificentius. 

''  Testante    H[ugone]     Dunelmensi    episcopo,    tertio  Dec.  3. 
"  die  Decembris,  apud  Cantuariam." 

109.  "  [R]iCARDUS,  Dei  gratia  rex  Anglia),  dux  Xor- 
''  mannise  et  Aquitanise,  comes  Andegaviee,  vicecomiti 
"  de  Kent  salutem.  Preecipimus  tibi  quod  facias 
"  habere  Roo-erum  abbatem  sancti  AuQ-ustini  Can- 
"  tuariensis  totam  decimam  suam  de  Middeltona  in 
'^  blado,  et  pecunia,  et  denariis,  et  omnibus  rebus,  ita 
''  bene,  et  juste,  et  plenarie,  sicut  Silvester  antecessor 
"  suus  unquam   melius  et  plenarius  liabuit. 

"  Testante    H[ugone]     Dunelmensi    episcopo,     tertio  Dec.  3. 
''  die  Decembris,  apud  Cantuariam." 


fol.  102  b. 


110.  [Bulla    Coelestini   III.    de    conjirmatione   liher- 

tatum  et  privilegioruon  monasterii.'] 

*  *  *  *  *  1 

''  Ego  Coelestinus,  Cabliolicse  ecclesise  episcopus,  sub- 
scripsi. 

''  Ego  Albinus,  ^  Albanensis  episcopus,  subscripsi. 

"  Ego  Octavianus,  Hostiensis  et  VeUetrensis  epi- 
''  Scopus,  subscripsi. 

"  Ego  Johannes,    Pr?enestinus    episcopus,    subscripsi. 

"  Ego  Pandulphus,  presbyter  cardinalis  basilica^  XII. 
"  Apostolorum,  subscripsi. 


*  This  bull,  which  is  identical  with 
that  of  Alexander  III.,  has  not  been 
printed  a  second  time  :  cf.  above 
p.  417.     The  signatures,  however, 


it   has   been    thought  desirable  to 
preserve. 

"  AUntnns  MS. 


478  HISTORIA   MONASTERII 

''  Ego  Jordanus,  presbyter  cardinalis  sancta?  Pu- 
''  dentianpe  ^  tit.  Pastoris,  subscripsi. 

''  Ego  Johannes,  tit.  sancti  dementis  cardinalis,  Tus- 
''  canensis  episcopus,  subscripsi. 

"  Ego  Romanus,  tit.  sanctse  Anastasise  presbyter 
"  cardinalis,  subscripsi. 

"  Ego  Hugo,  presbyter  cardinalis  sancti  Martini, 
"  tit.  Equitii,  subscripsi. 

"  Ego  Johannes,  tit.  sancti  Stephani  in  Celio  Monte 
"  presbyter   cardinalis,   subscripsi. 

"  Ego  Gratianus,  sanctorum  Cosmre  et  Damiani  dia- 
''  conus  cardinalis,  subscripsi. 

"  Ego  Gerardus,  sancti  Adriani  diaconus  cardinalis, 
"  subscripsi. 

"  Ego  SofFredus,  sanctse  Marise  in  Via  Lata  diaconus 
"■  cardinalis,  subscripsi. 

"  Eoro  Grepforius,  sanctse  Mari?e  in  Porticu  diaconus 
''  cardinalis,  subscripsi. 

"  Ego  Bernardus,  sanctas  Marise  Novae  diaconus  car- 
*'  dinalis,  subscripsi. 

Jan.  2,  "  Data  Laterani,  per  manum  ^^gidii,  sancti  Nicholai 

"  in    Carcere    Tulliano    diaconus    cardinalis,    iv.    Non. 

''  Januarii,  Indictione  x.,  Incarnationis  Dominicse  anno 

''  M.cxci.,  pontificatus  vero  domini  Coelestiiii  tertii  anno 

'''  primo/' 

111.  "  [C](ELESTINUS  episcopus,  servus  servorum  Dei, 
"  dilectis  filiis  conventui  sancti  Augustini  Cantuariensis 
'^  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Nostr?e  solli- 
"  citudinis  est  et  officii  pro  universarum  ecclesiarum 
*'  statu  satagere,  et  ea,  quae  in  ipsis  indiscrete  fiunt, 
"  providentia  sedis  apostolicfe  omnino  cassare,  ut  sub 
"  cui'a  et  regimine  nostro  singula  vestra  beneficia  in 
*'  bono  statu,  cooperante  Domino,  perseverent,  et  ea  prae- 
*'  sertim,  quae  vestris  sunt  propriis  usibus  deputata.    Ea- 

'  Prudent'^  MS. 


1191. 


S.   AUGUSTIKI   CAKTUARIENSIS. 


479 


propter,  dilecti  in  Domino,  vesfcris  piis  postulationibus 
gTatum  impertientes  assensum,  ne  quisquam  abbas 
sive  prselatus  ecclesise  vestrce  sacristaniam  vel  came- 
rariam,  absque  consensu  totius  capitnli,  ad  firmam 
dare,  vel  sibi  sumere  attentefc  praedictam  sacrista- 
niam et  camerariam,  devotioni  vestrae  auctoritate 
apostolica  confirmamus,  et  pr?esentis  scripti  patro- 
cinio  commiiniraus  ;  statuentes  ut  nuUi  omnino  liomini 
liceat  banc  paginam  nostra?  confirmationis  infringere, 
vel  ei  ausu  temerario  contraire.  Si  qiiis  autem  hoc 
attentare  pr?esumpserit,  indignationem  Omnipotentis 
Dei,  et  beatorum  Petri  et  Pauli  apostolorum  Ejus,  se 
noverit  incursurum. 
''Data  Komae,    apud    sanctmii    Petrum,    iii.    Kalend.  Nov.  29, 

.  .  .  1191. 

Decembris,  pontificatus  nostri  anno  primo/'  ^ 


'  The   MS.    adds   the    first    five 
•words  of  another  Bull  of  Ccelestinus 


("  Ccelestinus  episcopus,  servus  ser- 
voruui  Dei  "),  and  ends  abruptly. 


i 


G  L  0  S  S  A  R  Y. 


ir  ir 


GLOSSARY. 


A. 


Agent ;     commis- 


ACTIOXARIUS. 

sioner.   3i5, 322. 

Adfirmo.  To  be  master  of;  to 
farm  out.  234.  Cf.  Du  Cange  im- 
der  affirmare,  s.  1.  In  p.  441  : 
"  ad  firraam  assignet." 

Affido.     To  certify  ;  to  prove.  362. 

Agius.  Holy,  applied  to  the  Cross. 
145.   "Ayio?, 

Albatus.  256.  The  same  as  "  in 
albis  positus."  255  :  said  of  a  person 
still  wearing  the  Avhite  baptismal 
garments. 

Allodiakil  s.  Possessed  of  an  allo- 
dium^ or  freehold  estate.  34^etai 
"  Idem  (ni  fallor)  Jic  Saxonum 
'])egen;'  perinde  enim  ac  si  essent 
termini  convertibiles,  qui  in 
Saxonieis  cccnobii  8.  Augustini 
Cantuar.  codicellis  '  pegnes,'  in 
eisdem  Latine  factis,  allodiaril 
nuncupantur."  Somner,  Glosr<. 
s.  V, 


Alahfluus.    Softly  flowing  ;  bliss- 
ful ;  blessed.     93. 
Al:miphonus.     Softly  sounding.   93. 
Altithronus.       The   Most  High. 

310. 

AxcYRiAXA.  Manufactured  at  An- 
cyra  (Angora)  :  said  of  a  camlet 
cloak  {Jena.)    \m. 

Angaria.  Compulsory  service  ; 
exaction.  %%etaJ.  'A^yapa  from 
ayyapoq ;  a  mounted  courier  kept 
ready  for  conveying  royal  des- 
patches. 

Apex.  Highest  point ;  e.g.  ''  api- 
cem  prtelatia?."    213. 

Apices.  Written  characters  ;  wri- 
tings. 151,293,306.  "  sacrorum  api- 
cum  voliimina."  206.  Others  use 
"  apicelli "  in  the  same  sense. 

Appenditi/F:.    Belongings.    400. 

AnciiKANTOR.  "Primicerius  scho- 
hv  cantorum."    2S5. 

Arciiifi.amkx.     Ai'chlusliop.   134. 

AROiiiPRiiisuL.     Archbishop.    217. 
H    II  2 


4S4 


GLOSSARY. 


Armilcaisli.  115.  Thorne  lias  ar- 
migaisia^  (col.  1762,)  and  arini' 
Hasia,  (col.  2124)  ;  while  others 
have  suggested  armigausa,  armi- 
chmsa,  and  armilansa,  as  the  true 
reading.  Reyner  ("  Apostol.  Be- 
nedict." p.  oO.)  expounds  armi- 
clausa,  "  quoddam  genus  vestis, 
quas  nunc  dahnaticas  vocamus  ;" 
while  Du  Cange  prefers  the  form 
armilausa,  and  connects  it  with 
the  military  vestment  af}/.tka.v<Tia., 
the  name  of  which  was  probably 
of  Latin  origin,  "in  armis  tan- 
tuni  clausal'*  The  word  is  here 
plural,  with  the  epithet  oloserica. 

Aromatizo.  To  emit  fragrance. 
107. 

Arula  {dim.  of  ara),  used  con- 
temptuously.   165. 

AssERTORius.  Auxiliary  ;  protec- 
tive (said  of  charters).  io9. 

AuGUSTEA.  The  largest,  or  im- 
perial charter.  See  the  explana- 
tion, p.  113. 

AuTRix.     Authoress.   343. 


B. 


Bacull's.     a  pastoral  staff.  i67. 

Basilica.     A  church.  210,  450. 

BiBLiOTHECA.  A  Bible.  380,  n.  1,  ex- 
plained 374.  by  the  expression 
"bibliamanualis  parvi  voluminis." 
This  use  of  bibliotheca  was  not 
uncommon  after  the  seventh  cen- 
tury at  the  close  of  which  an 
example  occurs  in  one  of  Aid- 
helm's  letters  ;  "qui  coelestis  te- 


trica  enodantes  Bibliothecae,"  in 
Ussher*s  "Yet.  Epist.  Hibern.," 
ep.  xiii.  {Works,  iv.  451.)  :  cf. 
his  De  Laud.  Virgin,  c.xlix., 
where  we  have  "  in  orthodoxorum 
bibliothecis,''  etc. 

Bladum.       Corn.    378.    Ital.    biado. 

Old  Fr.  bled.     Fr.  ble :  cf.  A.  S. 

bleed,    fruit.      Grimm    ("  Gesch. 

der  Deutschen  Sprache,"  i.  69.) 

connects  it  with  the  Welsh  blaivd 

and  the  Breton  blend. 
Blaxdifluus.    Most  gracious.    102. 

said  of  a  papal  letter. 
Boscus,  Buscus.     A  wood.  36.  Fr. 

bois,  Engl.  bush. 
Breve.     A  writ.   353. 
Briga.    Dispute  ;  controversy.  123. 

"Brigae  sive  litigii."      See  Diez, 

"  Worterbuch   der   Romanischen 

''  Sprachen,"  p.  69. 


C. 


Caballarius.  Used  274,  to  de- 
scribe a  bier,  feretrum,  which 
was  ordinarily  drawn  by  a  horse, 
caballus. 

Calumxia.  Pecuniary  fine  ;  legal 
claim  :  "  calumniam,  quam  in 
ipsa  terra  habebam,  relinquo." 
350.  Cf.  Somner's  Gloss,  under 
Calumpnia. 

Cameraria.  The  office  of  cham- 
berlain, or  camerarius,  37 ;  who  in 
a  Benedictine  monastery  had  to 
provide  the  clothing,  furniture, 
&c.,  of  the  inmates.  See  Du 
Cange,  under  Camerarius. 


GLOSSARY. 


485 


Camisia.  a  shirt.  i59.  Fr,  chemise; 
but  it  may  be  doubted  Avhetlier 
the  "camisia  cum  ornatura  in 
auro,"  sent  as  a  present  from 
Boniface  V.  to  King  EadAvin,  was 
not  rather  the  ecclesiastical  vest- 
ment called  camisia,  the  alb.  See 
Du  Cange,  s.  v. 

C-^iPAXA.  A  church-bell.  22^1.  pi. 
318  ;    "  campanile."   46i. 

Caxcellus.  The  chancel  ;  "  in 
capella  de  Cryptis  ante  ostium 
cancelli."   a44. 

Capitulum.  The  chapter-house. 
35. 

Cappa.     "  Cope "  ;   the   sacerdotal 
vestment  (distinct  from  "  cape"). 
99. 

Carectata.  a  cart-load.  102.  Fr. 
ch'irretee. 

Cartula.  Dim.  of  cflr^«.  A  charter, 

226. 

Carucata  (  Terrce).  Land  sufficient 
for  the  labour  of  one  plough 
{imius  aratri^.    53  et  ai. 

Casula.  Chasible.  8ee  the  de- 
scription, 99. 

Censualis.     Tributary.   430. 

Ch.vrneLli.  (Also  written  cher- 
7ielli,  quarnclli,  kernelli.^  Bat- 
tlements of  a  Avail.  33,  367,  368. 
Charnellatio.  59.  Cf.  the  modern 
French  creneaux  (formerly,  car- 
iiiaidx), 

CilOPPA  (also  Schoppa).  A  shop. 
70,  72.  Perhaps  to  be  connected 
witli  A.  v*^.  ccap,  a  bargain  ;  any 
thing  for  sale,  and  the  price  of  it. 


Chri^ma.  The  sacrament  of  con- 
firmation, 374,  4.34,  "vvliere  chrisma 
is  distinguished  from  the  "  conse- 
crated oil,"  to  which  the  term  is 
more  commonly  applied.  See 
Du  Cange,  s.  v. 

Chronica.  Fem.  sing.  ;  a  chro- 
nicle,  174,    et  passim. 

CiLiciATUS.  Wearing  a  hair-shirt, 
*•  cilicium,"  which  was  originally 
made  of  the  hair  of  Cilician  goats. 
i;i5. 

Claustralis.  a  monk  ;  inmate  of 
a  cloister,  "  claustrum."  s7. 

CoDiCELLUS.  A  charter.  (A.  vS. 
land-boc.)  237,  et  ai  Thorne  uses 
the  fem.  codicella. 

CoEXOBiALis.  Belonging  to  a  mo- 
nastery,  "  coenobium."    217. 

C(ENOBiOLL'3i,    dim.    of    cccnobiuiu. 

272. 

CoMPATRiOTA.  A  fellow  couutry- 
man.   313. 

CoxcAMBiUM.      Commutation.     301, 

464. 

CoxsuETUDiXARius.  Liable  to 
customs  or  taxation  [consuetii- 
dines);  "  jus  consuetudinariuni  :" 
83.     The  right  of  taxing. 

CoNTEMPTRix.     Fcui.  of  Coiitemp' 

tor.    304. 
CoriA.       A  cop}'.     413,414. 

Copula.     Spouse,   no. 

CoRRODiUM  (also  Conredium).  A 
corody,  49,  or  allowance  of  food 
and  clothing  from  the  abbot  to 
the  king's  servants  or  attendants  : 
cf.  the  Fr.  con  mi. 

Cortina.    A  curtain.   221. 


-iSQ 


GLOSSARY. 


Credulitas.  Belief  (in  the  good 
sense),   isi,  330. 

Curtis  ;  Cortis.  A  court.  210, 226, 
232.  "  Est  enim  Curtis  mansio 
vel  mauerium  ad  inhabitandum, 
cum  terris,  possessionibus,  et  aliis 
emolumentis  ad  tale  manerium 
pertinentibus."  Lyndwode,  Pro- 
vinciale,  lib.  iii.  tit.  17  (p.  200,  n.  w.,) 
ed.  1679  :  of.  Ital.  and  Span. 
corte,  which  are  derived  from  the 
Lat.  cohors,  chors,  a  small  in- 
closure  for  cattle. 


D, 


Dapifer.  Seneschal,  or  steward, 
generally  of  the  King.  349  etai. 
He  succeeded  to  the  place  of  the 
Anglo-Saxon  gerefa, 

Dealbatus.       Lit.   whitewashed  ; 

purified  "  fonte  baptismatis."  145. 

Deauratus.     Gilded.    26. 

Decants  Christiaxitatis.  43. 
This  ofiicer  corresponded  to  the 
old  archpresbyter,  and  the  mo- 
dern rural  dean.  He  was  also 
styled  "  decanus  episcopi,"  as 
being  appointed  by  the  bishop :  cf. 
Somner  under  Christicmitas. 

Beceptabilts.     Deceitful.   157. 

Dematuro.     To   do  one's  utmost. 

161. 

Dexxa,  Dexa.  a  wild  woodland, 
supplying  acorns  and  other  food 
for  pigs.  314.  A.  S.  denu  :  cf. 
Somner's  Gloss. 


Dieta.  The  space  of  a  day,  or  a 
day's  journey:  "  ultra  tres  dietas." 

40,  448. 

Diffugium,  with  appellationis. 
Flying  oif  (recourse)  to  an 
appeal.   442, 446, 460. 

Diratioxo.  To  disprove  ;  to  tra- 
verse (in  the  legal  sense)  :  "  con- 
trarium  ratiocinando  asserere, 
vel  quod  assertum  est  ratioci- 
nando destruere."  Somner.  It 
seems,  however,  to  be  used  affir- 
matively m  000,  et  ah  and  as  equi- 
valent to  "  adjudicate,"  or  "  ai'bi- 
trate."  Hence  also  dirationa- 
mentum  seems  to  mean  judicial 
decision  in  357.  :  "  per  dirationa^ 
mentum  regni  mei  et  curia?." 

Directivum.    Used  for  "  director." 

S09. 

Discus.  A  dish  (with  argenteus), 
179.   A.  S.  disc. 

DisvADO.  To  redeem ;  recover 
{lit.  a  thing  pledged).    3i. 


E. 


Eleemosyxaria.  The  oiRce  of 
eleemosynarius  or  almoner,  who 
in  a  Benedictine  monastery  was 
entrusted  with  the  care  of  the 
sick  and  needy,  and  had  fre- 
quently the  tithes  of  special 
churches  assigned  him  for  that 
purpose  :  cf.  Du  Cange,  s.  v. 

Eloquium.  Used  with  sacrum  and 
dominicum  for  the  Bible.    I5i,  171. 


GLOSSARY. 


487 


Emissakius,  with  equiis.  A  char- 
ger.   161. 

EpiscoPiu^ir.     Equivalent  to  eplsco- 

patllS.    267. 

EscAMBiuM,  Exca:iibium.  Ex- 
change.   359,  461. 

EscAMPA.  381.  This  word,  which 
seems  to  have  been  unintelligible 
to  the  scribe  of  the  present  MS., 
is  perhaps  equivalent  to  escU' 
piiim ;  evasion,  "  sine  dilatione 
et  escampa:"  cf.  the  Old  Fr.  es- 
campie  ;  Old  Proven9.  escam- 
pa ;  (Lat.  ci\  campi(s)  :  and 
Engl,   scamp ;  scamper. 

EviDEXTiALis.  Apparently  con- 
nected with  evidentice  in  the 
sense  of  "charters,"  *' documents," 
so  that  the  peculiar  phrase  "  in 
titulum  speculi  evidentialis  hujus 
monasterii,"  224,  Avill  prol)ably 
mean,  to  the  honour  or  advantage 
of  the  documentary  annals  of  this 
convent. 

ExTERMixiUM.     Destruction.  17s. 


F. 


Fastigia.  151.  Yar.  read,  fatigia. 
Endeavours.  It  should  pei-haps 
be  vestigia.  See  llussey's  Bede. 
ii.  8  (p.  90  n.i). 

Fkuia.     a  fair.     ;J58, 3S.3. 

FiKRi.  Used  as  a  ncut.  noun,  •'  pro- 
cess of  construction."     Oi. 


Fixis.  A  fine  ;  a  final  composition 
or  agreement ;  a  formal  transfer 
of  land  to  another  person.     47. 

Flagellatrix.  a  female  scourger. 

304. 

Flamex.    a  Christian  priest.     134. 

FlEMEXE-FERMS,        FlYM.AJs-FYRM(5. 

The  offence  of  harbourinoj  a  fuo-i- 
tive  ;  the  penalty  attached  to  it 
being  one  of  the  rights  of  the 
crown.  Thorpe's  "  Glossary  "  in 
Ancient  Laws,  &c.  It  is  ex- 
plained above,  348,  as  "latronum 
susceptio." 

FoRESFACio.  To  forfeit.  366.  After 
the  Conquest  forisfactiira  (  = 
A.  S.  icite)  was  used  to  express 
any  kind  of  crime,  mulct,  or 
penalty.     Thorpe. 

FoRSTALL,  FoRESTEAL.  One  of  the 
rights  of  the  crown,  explained  in 
the  Latin  charter,  348,  as  ''  via3 
assaltus,"  or  more  fully  "  assaltus 
super  aliquem  in  via  regia  factus:" 
see  Thorpe,  s.  v.,  who  says,  that 
originally  it  must  have  meant  "  an 
assault,  consisting  in  one  man 
springing  or  placing  himself  be- 
fore another,  so  as  to  obstruct  his 
progress,"  &c. 

FuRAGiUM,  FoRAGiUM.  Forragc* 
43.  A.  8.  fodder,  Goth,  fodr,  to 
which     was     added     the     suffix 


488 


GLOSSARY. 


G. 


GaBULUM,       GaBLUM.         28,  348,  3(>1. 

These  words  appear  to  represent 
the  A.  S.  gafol,  "vectigal,  census, 
rent."     See  Somner's  Gloss. 

Genu.  In  William  of  ]Malmesbury 
and  others,  equivalent  to  "gene- 
ratio 

336. 


or    "  gradas   cognationis." 


H. 


Haga.  Ayard;ahaAv;  23,382.  Con- 
nected by  Somner  with  the  A.  S. 
haga^  which  indicates  not  only  a 
hedge  but  an  enclosure.  The 
same  w^riter  defines  it,  "domus  in 
urbe,  vel  oppido." 


Gestatorius.     Portable,  said  of  a  , 

species    of    tablet   or    altar-slab,  j 
used  by  persons  excommunicated. 

399.    A  licence  from  the  pope  was  ! 

necessary  to  entitle    any  one   to  \ 

have  such  "  altare  i^ortatile."  ! 

Gratificus.     Gracious.     192.    Said   : 

of  the  name  "  Deusdedit."  \ 

i 

Gri5-bryc.  Explained,  SiS,  as  1 
equivalent  to  "  pacis  fractura."  | 
GW5  signifies  peace,  protection,  ] 
pai'ticularly  as  granted  by  the 
king  to  those  requiring  it.  Thorpe 
s.  V. 


Ham-sOCXA.  Explained  by  "  pugna 
in  domo  facta."  3i8.  A  breach 
of  the  peace  by  forcible  entry 
into  a  man's  house  ;  one  of  the 
rigfhts  of  the  crown. 

HuxDREDUM.  A  hundred.  SoG.  A 
sub-division  of  the  country,  con- 
sisting of  a  hundred  hides,  a 
hundred  tithings,  or  else  of  a 
hundred  free  families.  See  Thorpe, 


I. 


liiPETiTiu.    Demand;  exaction.    421, 

423,  442. 

Improperium.  Calumny ;  revil- 
ing. 89, 90.  Improperatur  also 
occurs  304,  and  improperando  88. 
The  noun  is  traceable  as  ffir  back 
as  Lactantius  and  the  early  Latin 
versions  of  the  Bible. 

Inauratus.  Edged,  or,  jDossibly, 
overlaid,  with  gold  ;  said  of  an 
ivory  comb.     162. 

Infaxgexes-tiieofes.  Explained 
in  34S,  and  elsewhere,  as  "  fures 
in  terra  sua  capti."  According 
to  Somner,  "jurisdictionem  notat 
domino  manerii  concessam  in 
quemcunque,  sive  hominum  suo- 
rum,  sive  aliorum,  furti  reum,  et 
intra  limites  dominii  sui  prelien- 
sum." 

IXTERMIXATIO.       A  threat.      83,  426. 

Ixvisco.  To  clog;  to  debase  ;  \o 
deaden.  i67.  Said  of  the  effect 
of  money  on  the  royal  conscience. 


GLOSSARY. 


489 


L. 


LaudijOXUS.     Triumphant.     102. 

Lectrinum.  The  lectern  or  lettern 
in  the  chapter-house.  35.  Cor- 
re?ponding  jjerhaps  to  the  A.  S. 
rccding-sccunol^  although  scam- 
num,  which  is  distinguished  from 
lectrinum,  cs,  must  be  viewed  as 
the  legitimate  descendant  of  sca- 
mol. 

Levita.     a  deacon.     223. 

LoLLAKDi.  Distinguished  from 
Wiclevistce,  209,  as  a  later  sect 
("hasretici  jam  modern! ").  The 
title  is  derived  (ibid.)  from  lolium, 
but  incorrectly.  It  was  in  exis- 
tence as  early  as  the  opening  of 
the  fourteenth  century,  when  the 
continental  Lull-ardi  (cf.  Begh- 
ardi)  were  distinguished  for  their 
zeal  in  singing  at  funerals.  (Gie- 
seler,  "Kirchengesch,"  §llo,  n.  4, 
Bonn,  1849).  This  fact  suggests 
the  true  parentage  of  the  word, 
viz.,  the  German  lidleii ;  which 
in  turn  is  readily  connected  with 
the  Engl.  "  lull;'  and  Old  Engl, 
"lolle."  In  course  of  time  the 
word  LoUardi  or  lAiUardi  be- 
came synonymous  (1)  with  "re- 
ligious hypocrites,"  and  (2)  with 
"heretics;"  passing  through  pre- 
cisely the  same  stages  as  Bcghard 
or  Begitin,  As  a  confirmation  of 
this  viev*',  in  reference  to  the 
English  Lollards,  see  a  ballad  on 
Sir  John  Oldcastle,  quoted  by 
Sharon    Turner,    Hist,  iii.,   144, 


note,  and  the  verses  I'rom  Audelay 
extracted  in  Mr.  Haliiwell's  Arch. 
Diet.  s.  V.  Lollards.     The  latter 
passage  begins: — 
"  Lef  thou  me  a  loUer  his  dedis 

thai  wyl  hyni  deme, 
<if  he  withdraue  his  deutes  from 

hole  cherche  awav." 


M. 


Magxalia.  Great  things ;  cele- 
brity.    130. 

Maxca,  with  auri,  201,  the  same  as 
inancus  and  mancusa,  and  equi- 
valent to  tnarca.  Ih  Saxon  money 
the  silver  manca  and  marca  were 
each  worth  thirty  penings:  see 
Thorpe,  under  "  Money,"  and 
Somner,  under  "Mancusa;"  while 
the  gold  manca  seems,  at  least  in 
the  Norman  period,  to  have  been 
exactly  ten  times  as  valuable. 

MAXERiu^r.  A  house  with  a  certain 
piece  of  land  attached  to  it.  iw, 
et  ai.  The  holders  of  this  land 
are  called  mancntes.  229,  et  ai. 
Somner  savs  with  reference  to 
manerixm  : — "  Ante  Xormanno- 
rum  tempera,  vox  apud  nos,  in 
chart  is  aut  aliis  nostris  honcc 
^p'dci  monumentis,  frustra  qu;e- 
Vitur." 

Mariscus.  Marsh-hin<l.  2.->i.  A.  S. 
?iicrsc. 

MAUTVKOLOCiir.M,  I\rARTiLO(;ir>r. 
The  book  relating  to  the  deaths 
of  saints.     223.     See  Du  Can;re. 


490 


GLOSSARY. 


Matricula.  Generally  a  register, 
but  used,  237,  in  the  plural  to  de- 
signate the  rejristers,  which  were 
kejit  in  the  abbot's  chamber. 
Reyner,  in  the  Onomasticon,  pre- 
fixed to  his  "Apostolatus  Bene- 
dictinorum"  (p.  13),  has  given 
the  following  explanation  :  — 
"  Matricula  (de  camera)  est  liber 
in  quern  referuntur  acta  et  negotia 
memoratu  digniora  pro  causis 
monasterii;  qui  a  camera  abbatis, 
apud  quern  servabatur,  sic  dice- 
batur." 

MATRicuLAmrs.  A  monk ;  one 
Avhose  name  is  on  the  register 
(^matricula)  of  his  convent.      210. 

Meander  (properly  mceander). 
Winding.     14^2.     Ma/avBpo?. 

Medietas.  The  half  (not  the  mid- 
dle).     141  etah     Fr.  moitle. 

Meschixus.  a  domestic  servant. 
359.  One  of  the  witnesses  to  a 
charter  of  Henry  I.  See  Du  Cange 

under  "  mischinus." 

^IiXA,  witli  ferri.  An  iron  mine. 
G,  226.  See  on  the  word  itself, 
Diez,  "  Wort,  der  Roman.     Spr." 

229. 

MissuRirM,  with  (irgenteum.  115. 
Perhaps  a  kind  of  dish  or  platter, 
in  which  case,  as  Du  Cange  sug- 
gests, the  present  word  is  the 
same  as  missor'ium.  Both  he  and 
Roquefort  connect  it  with  tlie 
French  mes^  that  which  is  served 
at  table  ;  yet  if  this  connection 
be  established,  their  etymology  of 
the  word  from  missus   oujrht  to 


yield  io  a  second,  which  is  far 
more  probable,  viz.,  from  jnenso- 
rium  ("  quod  est  in  mensa.")  On 
this  supposition  we  can  explain 
the  later  Greek  form  y-iva-ovpiov :  cf. 
Engl,  dish,  and  Germ,  fisch,  a 
table. 

MoLixA.  A  mill.  325.  cf.  Fr. 
moulin.  The  forms  molenditia 
and  tnolendinum  also  occur.  33,  377. 


N. 


Nardifluus.     Most  fragrant.    218. 


0. 


Olosericus.      Entirely    made     of 
silk,     metal 

Orgaxicus,       with       decus.       90. 
Explained   in    p.    83  ;    "  ab  illo 
Spiritus    Sancti    organo    sancto 
(videlicet,  Gregorio)." 


P. 


Pagixula.  Dim.  o£ pagina,  in  the 
sense  of  charter.     326. 

PALLiu>r.  The  badge  distinguish- 
ing the  archbishoji  from  his 
suifragans,  passim. 

Passionarium.      Book  relating  to 

the  sufferings  of  saints,  &c.  90. 
Pausa.     Rcsting-placci     iHctai. 


GLOSS  ARV. 


491 


Perdoxo.     To  grant.     232, 292  ct  ai. 

Persoxatus.  The  office  of  par- 
son ;  a  parsonage.     41,  59. 

Pertlxentia.  Used  as  a  feni. 
sing.     See  under  Solemnia. 

Pervasor.    Invader  ;  usurper.    334. 

Peysa,  Pexsa.     a  pound.     67. 

PiGMEXTARiA,  ^vitli  virginalia ;  ap- 
parently, the  fragrance  emitted 
from  the  relics  of  the  virgin 
(St.  Mildred).     218. 

PixcERXA.       Cup-bearer  ;      butler. 

350.      n/yt',  Kipdcc. 
Pl-Vxus.     Simj^le  ;  unadorned,    gs. 
Plasmo.     To  fashion.     10  . 

Plegius.  So4.  "  Ponantur  per  i)le- 
gios  ; "  let  them  be  put  to  bail. 
*'  Plegii  dicuntur  personje,  qu£e  se 
obligant  ad  hoc  quod  qui  eos 
mittit,  tenebantur." — Du  Cange  ; 
cf.  Fr.  plege  and  Eng.  pledge. 

PoLLVXDRUM  (for  polycindjium.)  A 
burial  ground  for  the  many.  A 
cemetery.     142.     Yio'/xdvlpiov. 

PoLYMiTUS.  Of  various  colours; 
having      many       threads.       09. 

rioAt^aiTO?. 

PoMPATicrs.  Pompous.  279. 

Pompatice.     277. 

PoxTiFicoR.     To    be    consecrated. 

91. 

PR.ErosiTUS  (of  a  monastery.)  A 
bailiff  or  steward,  corresponding 
to  A.  S.  wicnere.     3^t7.3is. 

Presbyteriim.  The  choir  of  the 
church,  into  Avliich  tlie  iiriests 
only  entered.     219. 


Privilegia.  Instruments  granted 
by  popes  and  kings  in  favour  of 
religious  foundations.     441  et  al. 

Propheto.     To  prophesy.     195,258. 

Proto-.  Prefixed  to  a  large  num- 
ber   of    ordinary    Latin    words. 

80,  88,  105,    141,  182,  283,  ct  al. 

Prudextes.  153.  The  A.  S.  icitan. 

Q. 

Quia,  often  used  like  quod,  with  an 
indicative. 

QuiETATio.  Relaxation  ;  exemp- 
tion ;  acquittance.     4io. 

R. 

Reatitudo.     Guiltiness.  152,157. 

Recomrexsa.  a  reward.  \&^,etai. 
Similarly  recompenso,  to  re- 
ward.   250. 

Recrastixatio.       Procrastination. 

^5. 

Referexdarius.    a  keeper  of  the 
king's  ring    or   seal,    who,    by  a 
strange    anachronism,    is    intro- 
duced as  a  witness  to -.Ethelbert's 
charter,  in  60.3.   112.:  cf.  Ivemble, 
"  Cod.  Dipl."  Introd.  p.  xci.   Som- 
ner  explains  the  word  of  persons, 
'•qui  regi  libellos  supplices  et  di- 
plomata  offerent,  ut  subscriberet," 
— a  kind  of  Master  of  Requests. 
Refuto.     To  refuse.     206, 242. 
Relevatoi{.       IIclpci-;     cliampion, 
j        91.       Similarly  rf/e/Y/zwe;/.     93, 
Rkpexsatio.     Reward,    ir.i. 
Resaysio.      To  reinstate  in  posscs- 
\       sion  of.     352,353.     The   reverse  of 
1        dissaijsio. 


492 


GLOSSARY. 


Responsalis.     An  answer.    445. 

Respoxsorium.  a  chant,  as  dis- 
tinguished from  an  anthem.  218. 
So  called  "  quod,  uno  canente, 
chorus  consonando  respondeat." 
Du  Cange. 

Rota.  92.  Of  the  many  possible 
renderings  Avhich  this  verse  will 
bear, 

Istis  flnua  datur  Eonia?  rota  juris  ibidem, 

that  seems  the  most  natural, 
which  makes  it  refer  to  the 
protection  and  privileges  granted 
at  Rome  to  the  monks  of  St. 
Augustine's.  Perhaps  rota  is  to 
be  here  taken  in  the  sense  of 
"stand"  as  in  the  phrase  "rota 
bibliothecfe,"  a  "  book-stand  " 
or  "  book' case."  See  Du  Cange, 
s.  v.,  where  "  banci,  rotoe  et 
Bcamni "  are  mentioned  as  things 
to  be  constructed  in  a  library  for 
the  preservation  of  the  books. 
Or,  more  probably,  rota  is  here 
used  in  the  sense  of  rotulus^  or 
rotula,  so  that  "rota  juris"  is 
equivalent  to  "  legal  document," 
"  title-deeds." 


S. 


Saca,  Sake.  Lit.  cause  ;  sake  ; 
A.  S.  sacu.  Its  technical  mean- 
ing, ZMetahy  is  "  regale  privi- 
legium,  quo  quis  gaudeat  in  suo 
manerio,  circa  placita  et  correc- 
tiones  delinquentium."  Reyner, 
"  Onomast.,"  as  before. 


Sacramentum.  Symbol.   102.   Oath. 

313. 

Sacrista,      Secretarius.         The 

sacrist.     225. 
Sacristia,    Sacrist  aria,    Sacris- 

TANiA.      The    office    of    sacrist. 

33, 37, 402, 479.     See  Du  Cange. 
Saisio.      To    seize   (in   the    legal 

sense)  ;  to  put  in  possession.    353. 
Sanctio.    a  law,  or  usage.    105.    A 

decree,  3iV.    Sanctlones.    241,448. 

SaPIENTES.    137,138,162.      The    A.    S. 

witan, 
Sationalis,    with    terra ;     arable. 

251. 

ScAMNU3[.     68.     See  Lectrinum. 

ScAPTON,  with  aureum,  lis.  Pro- 
bably a  corruption  of  the  word 
sceptrum,  which  Reyner  adopted 
into  his  text.  (Apost.  Bened. 
p.  50.)  Du  Cange  thinks  it  was 
rather  some  kind  of  vessel. 

ScnoppA.    A  shop.  70.    Cf.  Choppa. 

Secret ARiUM.     The  sacristy.    124. 

Sequaces.     The  followers.   211. 

Socx,  SoKXE,  SocHA,  Soc.  Lit.  a 
soke  ;  sanctuary  ;  place  of  refuge. 
Its  special  meaning  seems  to  have 
reference  to  locality,  so  that  while 
sac  was  the  royal  privilege  itself, 
soc  was  the  territory  or  precinct, 
within  which  both  that  and 
other  privileges  were  exercised. 
Hickes'  "  Thcsaur."  i.  lo9. 

SoLEMXiA  (fem.  sing.)  for  so- 
Icjnne,  e.  g.  "  in  missarumsolem- 
nils."  291,320.  In  like  mannerj 
perti?ieiitla  becomes  a  fem.  sing, 
in  the  phrase  "  cum  pertinentiis." 


GLOSSARY. 


493 


SoLTDATA.  A  shilling's  worth ; 
with  terrcB^  land  yielding  a  rental 
of     one     shilling     per     annum. 

69  et  al. 

Speculativus.     Vigilant.    79. 

Strata.   A  street,  or  road.    52. 

Studium.     Literature,  or  rather  a 

•  place  of  study  (cf.  studio) ;  a  scho- 
lastic institution.  13.  This  latter 
use  of  studium  (=  an  Academy) 
was  not  unusual  in  England  during 
the  xvtli  and  previous  centuries. 
Thus  in  the  ''  Chronicon  Jo- 
hannis  Bromton  "  (Script,  x.,  col. 
yl4)  ;  '•  Circa  idem  tempus juxta 
quorundam  opinionem,  et  vulgare 
antiquorum  et  modernorum  dic- 
tum, creditur  studium  apud 
Grantecestre  sedem  juxta  Can- 
tabrigiam  a  venerabili  Beda  esse 
fundatum,"  etc.  Several  ex- 
amples of  the  same  usage  will 
be  found  together  in  Richard 
FitzRalph's  "  Defensorium  Cura- 
torum,"  &c.  (Brown's  Fasciculus, 
ii.  473,  474.) 

Syxagoga.  Meeting-place  of  un- 
believers ;  heathen  temple,    so. 


T. 


Tallior.  To  be  taxed,  or  sub- 
jected to  talliagiiiyn.  47.  See 
Somner. 

Tem,  Team.  Lit.  progeny;  a  suc- 
cession of  children.  Reyner's 
explanation  of  the  technical  usage 


is  as  follows  :  "  Regale  privi- 
legium  est,  quo  qui  fruitur  habet 
villanorum,  i.e.  servorum  et  man- 
cipiorum  intra  feudum  suum  pro- 
paginem,  et  potestatem  de  illis, 
ut  de  caeteris  suis,  sen  liberis  seu 
bonis  mobilibus  vel  immobilibus, 
pro  libito,  disponendi." 

Texemextum.     Tenantry.  450,452. 

Termex.  For  terminus,  a  boun- 
dary;  "his  terminibus."   110,112. 

Textus.  Apparently  in  the  sense 
of  book,  e.g.  Textus  Mildred^e ; 
Textus  Adriani  ;  Textus  Mer- 
lini. 

Theloxeum,  Tolxeum.  ^,etal.  The 
A.  S.  toll ;  generally  the  duty 
levied  on  imports  from  abroad 
(Thorpe)  by  the  "  thelonearius." 
306.  So  that  "  libertas  thelonei " 
will  mean  the  freedom  from  toll, 
enjoyed  by  the  importer. 

Threxa,  Trexa.  Perhaps  agony  ; 
"  in  mortis  threna."  3i7.  ^p^v(i,'(?) 

ToETUM.  59.  Du  Cange  thinks  the 
French  ?uasure  a  good  equivalent 
of  this  term,  which  would  there- 
fore mean  '•  a  place  where  ^ome 
house  once  stood."  Thorpe,  on 
the  contrary,  inclines  to  the 
opinion  that  it  signitied  "  a  piece 
of  land  adjacent  to  a  peasant's 
house." 

TrOPH.£UM,  i.e.  tropceum ;  used, 
145,  as  equivalent  to  signum 
(crucis). 


I 


49-i 


GLOSSARY. 


Y. 


Yale,  with    iiltimum ;  a  farewell. 

236. 

Yenella.  54.  Somner  interprets 
this  word  to  mean  "a  lane"  and 
refers  to  a  passage  in  Thorne 
(col.  2143)  ;  "  quandam  venellam 
Yocatam  ChmentisJane.''^ 

Yesper^.  Yespers,  construed  as 
a  neuter  sing.,  with  "  factum  est." 

222. 

Yestiarium.    The  vestry.   225. 
Yexillum.    Used  as  equivalent  to 

signum  (crucis).  U6. 
Yisceralitek.  Aflfectionately.   94. 


W. 


WaRENXA,    WaREXXIA.       32,363e^a7. 

"  Hoec  apud  nos  potestatem  sig- 
nificat,  vel  charta  regia,  vel 
pr^escriptione  obtentam,  venandi 
sibi  cuniculos,  aut  lepores,  vel 
etiam  aucupandi  phasianos  et 
perdices  intra  limites  feudi  sui." 
— Somner. 


X. 


Xexium.     a  present.    96,101,272,276. 
Xexodochium.       Hospital.        402. 


il 


INDEX. 


INDEX. 


[N.B. — Names  inserted  in  square  brackets,  or  crotchets,  are  derived  from  other  sources 

than  the  present  work.] 


A. 


Abbotismelle,  33. 

Abbots    of    St.    Augustine's     [from     the 
Chronological  Table'\ : 

Peter,  2. 

John,  2. 

Rufinianus,  3. 

Gratiosus,  3. 

Petronius,  4. 

Nathanael,  .'>. 

Adrian,  5. 

Albinus,  8, 

Northbald,  9. 

Aldhun,  10. 

Jambert,  1 1 : 

he  is  appointed  archbishop  of  Can- 
terbury, 11. 

Ethelnoth,  11. 

Guttardus,  12. 

Cunredus,  13. 

Wernodus,  14. 

Diernodus,  l.'i. 

Wynhere,  IG. 

Beormund,  If.. 

Kynebert,  17. 

Etans,  17. 

Degmund,  17. 

Alfrid,  17 

Ceolbert,  18. 


Abbots — cont. 
Beccanus,  18. 
Ethel  wold,  18. 
Tilbert,  18. 
Edred,  19. 
Alchmundus,  19. 
Guttulfus,  19. 
Eadred,  19. 
Lullingus,  20. 
Beornelm,  20. 
Sigeric,  20. 
Alfric,  21. 
Elfnoth,  21. 
Siricius,  22  : 

he  is  appointed  bishop  of  "Wiltshire, 
22. 
Wulfric  I.,  23. 
Elraerus,  23  : 

he  is  appointed  bishop  of  Sherborne, 
24. 
Elstan,  24. 
Wulfric  II.,  2fi: 

lie  goes  to  Rome  and  takes  his  seat  at 

the  Council,  2G. 
incurs    the     anger  of  the    Virgin 
Mary,  and  dies,  27. 
Egelsin,  27: 

he  forbears  tOM'ear  the  mitre  through 
fear  of  William   the   Conqueror, 
28: 
and  takes  to  flight,  28. 

i    1 


498 


IXDEX. 


Abbots — coni. 

Scotland     is      thereupon      appointed 
Abbot,  28: 
who  enlarges  the  church,  28. 
"Wido,  who  effects  great  alterations,  29. 
HugoL(ofFleury),  30: 

is   consecrated  at  Lambeth,  bv  the 
bishop  of  London,  30. 
Hugo  n.,  surnamed  Trottiscleue,  and 
formerly  a  monk  of  Rochester,  32 : 
assigns    certain   rentals    to    certain 
officers  of  the  monasterv.  32. 
Sylvester,  35. 

Ciarembald,  a  secular,  is  intruded,  35: 
he  is  ejected,  37. 

and  succeeded  byEoger  I.,  sumamed 
Lurdingden,  a  monk  of  Christ- 
church,  37: 
who  receives  the  papal  benediction, 
■vN'ith  restitution  of  the  mitre,  ring, 
and  sandals,  37. 
Alexander,  41: 

■who  receives  the  papal  benediction, 
41. 
Hugo  in.,  41 : 

who  receives  the  papal  benediction, 
41. 
Robert  de  Battle,  42 : 

who  receives  the  papal  benediction, 

42; 
dedicates  the   high   altar,   and   the 
altar    of   St.    Augustine  and   St. 
Adrian,  45. 
Roger  n.,  48: 

who  receives  benediction  from  the 
bishop  of  London,  48. 
Nicholas  Thome,  53 : 

who  receives  the  papal  benediction, 

53: 
resigns  and  becomes  a   member  of 
the  Chartreuse,  near  Pans,  54. 
Is  succeeded  by  Thomas  I.,  sumamed 
Fyndon,  54: 

who   is  consecrated  at  London,  by 
the  archbishop  of  Dublin,  54. 


Abbots — cojif. 

Radulphus,  60: 

who  receives  the  papal  benediction 
at  Avignon,  60. 
Thomas  II.,  sumamed  Poucyn,  63 : 
who  receives  the  papal  benediction 
at  Avignon,  63. 

WiUiam  I.,  sumamed  Drulegh,  64 : 
who  receives  the  papal  benediction 
at  Avignon,  64. 

John  n.,  surnamed  Devenech,  is  ap- 
pointed,  the  election  of  "William 
Kenington  being  quashed,  65: 
is  buried  at  Avignon,  65. 
Thomas  HI.,  sumamed  ColweUe,  65: 
who  receives  the  papal  benediction 
at  Avignon,  65. 

Michael  Pecham,  67; 

who  receives  benediction  from  the 
bishop  of  Winchester,  67. 

William  H.,  surnamed  Welde,  69  : 
who  receives  the  papal  benediction, 
69. 

Thomas  IV.,  surnamed  Hundene,  71 : 
who  receives  benediction  from  arch- 
bishop Arundel,  at  St.  Paul's,  Lon- 
don,   71. 

charter  to  secure  their  rights,  31. 
bull,  in  reference  to  their  election,  32. 
bull  confirmatory  as  to  their  benedic- 
tion, 34. 
See  also  Augustine's,  St. 
Abingdon,   the  monastery  of,  founded  by 

Cissa,  268. 
Absalon,  feud  held  by,  at  Sandwich,  42. 
Absolution  of  the  monks  of  St.  Augustine's, 
bull  enabling  the  abbot  to  grant,  46. 
Adelbertus.     See  -S^thelbert. 
Adelburga     [Ethelburga],   wife    of   king 

Withred,  290. 
Adeodatus,  Pope,  grants  certain  privileges 

to  St.  Augustine's,  244,  245,  246. 
Adrian,  Abbot  of  St.  Augustine's : 

the  true  state  of  the   case    respecting 
him,  202. 


INDEX. 


499 


Adrian,  Abbot  of  St.  A  ugustine's — cont, 

his  appointment  by  archbishop  Theo- 
dore, 205. 
his  services  to  the  English  Church, 

206. 
his      influence    with     king     Egbert, 

206,  207. 
his  zeal  for  the  monastery,  226. 
intended  to  act  as  a  check  upon  Theo- 
dore, 243. 
his  death  and  epitaph,  293. 
Adrian  IV.,  Pope,  bulls  of,  408,  411. 
Adulph,  king  of  East  Anglia,  168. 
-^bba.     See  Dompneva. 
^dbaldus.     See  Eadbald. 
-/Edbeortus.     See  Edbert. 
TEdelbertus.    See  ^thelbert. 
-/Edric.     See  Edric. 
^dwynus.     See  Edwin. 
./Elchfleda,   marries  Weda  or  Peda,  184, 
185. 

-^Ifleda,   daughter  of    Oswy,   a    nun    at 

Hartlepool,  187  : 
builds  a  monastery  at  Whitby,  187. 
^Ifridus.     See  Alfrid. 
iElla,  king  of  the  South  Saxons,  140. 
^Iric,  king,  142. 
-^na,  priest,  297, 
iEsc.     See  (Eiric. 
iEskingas,  why  the  kings  of  Kent  were  so 

called,  138. 

iEthelard  : 

appointed  archbishop  of  Canterbury^ 
335. 

formerly  Abbot  of  Malmesbury  and 
bishop  of  Winchester,  335. 

his  anxiety  to  recover  the  primacy  for 
Canterbury,  336. 

his     influence    with    king     Kenwulf, 

336. 
his  death  and  burial  at  Malmesbury, 

339. 
testimonies  respecting  him,  339. 
rights  of  the  see  fully  restored  to  him, 

340. 


iEthelbald  (Eadbaldus,  Ethilbaldus),  king 
of  Mercia : 

letter  of  Pope  Boniface  to  him,  302, 
303,  304,  305. 

his  gift  of  exemption  from  toll  to  the 
abbey  of  Minster,  310,  311. 

is  slain  by  Beornred,  333. 
^thelberga.     See  Ethelburga  '  Tate.' 
.^thelbert  I.    (-^thilberktus,  JEdelbertus, 
Adelbertus,     Eathelbertus,      Egel- 
birthus,  Eadbertus),  king  of  Kent : 

his  baptism,  78. 

locality  of  his  baptism,  78,  84. 

grants  lands  to  St.  Augustine,  81. 

letter  to  him  from  Pope  Boniface,  85, 
86. 

his  reception  of  St.  Augustine,  90,  91. 

receives  presents    and  a    letter  from 
Pope  Gregory,  102. 

gives  the  presents  to  St.   Augustine's, 
102. 

renders  great  assistance  to  St.  Augus- 
tine, 103. 

the  supposed  founder   of  the  monas- 
tery of  Ely  [Cratendune],  102. 

his  charter   to   St.   Augustine's,   109, 
110. 

celebrates   Christmas    at   Canterbur^^ 
110. 

gives  Langport    to    St.    Augustine's, 
111,  112. 

his    additional  favours  to  St.  Augus- 
tine's, 113. 

his  affection  for  St.  Augustine  and  the 
monastery,  117,  "128. 

is  compared  to  Constantine,  117. 

desires  to  be  buried  in  the  monastery, 
117. 

sanctions  St.  Augustine's  bull  of  ex- 
emption to  the  monaster^',  121. 

his  friendship  for  Abbot  John,  127. 

his  affection  for  the  monastic  life,  133. 

introduces  monks  into  Christchurch, 
Canterbury,  134. 

his  desire  to  adopt  the  monastic  life, 
136. 

the   length   of   his   reign   considereil, 
137. 

I    I    2 


500 


INDEX. 


^Ethelbert  I. — con  I. 

his  death  and  burial  at  St.  "Martin's, 

Canterbury,  137. 
his  laws,  137,  138. 
his  lineage,  138. 
his  rank  among  the  kings  of  England, 

140. 
his  territories,  141. 
his  second  marriage,  1 42 
his  epitaph,  142. 
See  also  Berta. 
jT^thelbert  II.  (Eadbertus)  king  of  Kent  : 
buried  at  St.  Augustine's,  295. 
confirms  -^thelbald's  charter  to  Min- 
ster,   322. 
gives  lands  to  the  abbey  of  jNIinster, 

298,  299,  325. 
his  convention  with  St.  Augustine's  as 

to  land  at  Cert,  325. 
the  length  of  his  reign,  326,  327. 
iEthelbert  (Eadbertus),  surnamed  '  Pren :' 
usurps  the  throne  of  Kent,  12,  337. 
taken  prisoner    by  Kenwulf,   king  of 

Mercia,  338. 
his  life  spared,  338. 

by  some  chroniclers  called  Egbrith  or 
Egbert,  338. 
"iEthelbert,"  the  name,  often  corrupted  to 

Edbert,  338. 
yEthelburga.     See  Ethelburga. 
yEtheldreda.     See  Etheldreda, 
yEthelhere  (vEthelerus),  king  of  East  An- 

glia,  slain,  187, 
TRthelred.     See  Ethelred. 
yEthelwalc,  king  of  Wessex,  slain  by  Ced- 

walla,  278. 
iEthelwald,    son   of  Oswald,   his   perfidy, 

187. 
iEtherius,  bishop  of  Aries,  consecrates  St. 

Augustine,  78,  91. 
^.thilberktus.     See  ..a:thelbert  I. 
Agatho  I.,  Pope  : 

bull  of,  to  St.  Augustine's,  246,  247. 
sends  John  the  Prsecentor  to  England, 
285. 
Agilbert,  bishop  of  Paris.  204. 
Agincourt  (Agyncort),  the  victory  of,  73. 


Agustald  [Hagustald  or  Hexham]  : 

establishment  of  the  bishopric  of,  275. 
Wilfrid,  bishop  of,  288. 
Agyncort.     See  Agincourt. 
Aidan,  St.  : 

his  arrival  in  Northumbria,  178. 
his  observance  of  Easter,  178,  179. 
establishes  his  see  in  Lindisfarne,  179. 
his    miraculous   reward   of   Oswald's 
virtues,  179. 
Aidbert,  bishop,  307. 

Aids,   charter   to   St.  Augustine's,   of  ex- 
emption from  payment  of,  31. 
Ailmer,  abbot,  297. 
Alanus,  king  of  Armorica,  254. 
Alban,  St.  : 

in   what   sense  to   be  deemed  Proto- 

martyr,  182. 
his  relics  recovered  by  king  Offa,  333, 
Alban's,  St.,  the  monastery  of,  rescued  from 
the  rapacity  of  Thurstan,  211,  212, 
213. 
Albertus,  the  thanCj  326. 
Albinus : 

elected  abbot  of  St.Augustine's,  294. 

his  great  learning,  294. 

assistance  rendered  by  him  to  Beda, 

294,  295. 
his  death  and  epitaph,  301. 
his  exhortation  to  Beda  to  write  his 
history,  312. 

Albinus.    See  Alcuin. 
Alcuin  (Albinus)  : 

quoted,  281. 

a  pupil  of  archbishop  Ecgbert,  28 1 . 

his  opinion  respecting  Egfrid,  336. 
Aldelm.    See  Aldhelm. 
Aldhelm  (Aldelm),  St.,  bishop  of  Wessex  : 

advises  Ina  to  found  Glastonbury,  265. 

account  of  him,  265,  266. 

his  writings,  266. 

his  alleged  connection  with  the  royal 
family,  267. 
Aldhun  : 

consecrated  Abbot  of  St.  Augustine's, 
317. 

his  death,  318. 


INDEX. 


501 


Alexander  H.,  Pope,  grants  the  mitre  and 
sandals  to  the  abbot  of  St.  Augus- 
tine's, 89. 
Alexander  III.,  Pope,  bulls  of,  413,  414, 
415,  416,  417,  418,  419,  420,  422, 
423,  425,  426,  427,  428,  429,  432, 
433,  434,  435,  436,  437,  438,  439, 
440,  441,  442,  446,  447,  448. 
Alexandria  : 

the  patriarch  of,  106. 
the  monks  of,  136. 
Alfrid  (^Elfridus),  king  of  Xorthumbria, 

marries  Kyneburga,  185,  189. 
Alhere,  earl  of  Kent,  15. 
Alienation,  bull  to  restrain,  47. 
^Vll  Saints,  institution  of  the  feast  of,  15. 
Alric,  last  king  of  Kent  : 
his  accession,  330. 
his  death  and  burial,  12,  337. 
.Mtimoldus,  king  of  East  Auglia,  168. 
.Vlwin,  founder  of  the  monastery  of  Ber- 

mondsey,  his  death,  30. 
Ambleteuse.    See  Amfleet. 
Amfleet  [Ambleteuse],  126. 
Anacletus,  the  anti-Pope,  33. 
Andeley,  the  abbey  of,  176. 
Angles,  the  : 

give  their  name  to  this   island,   138, 

139. 
their  conquest  of  England,  138. 
their  descendants,  138. 
their    pre-eminence,   138,   139. 
See  also  Saxons. 
Anglia.     See  Britain. 
Anna,  king  of  East  Anglia  : 
slain  by  Penda,  1 68. 
his  daughters,  and  their  sanctity,  190. 
Appeal,  last,  bull  in  reference  to.  4(>. 
Aquila,  the  prophecies  of,  254. 
Archbishops  of  Canterbury,  their  succes- 
sion : — 
Augustine,  the  first,  92,  125. 
Laurentius,  125. 
Mellitus,  149. 
Justus,  150. 
llonorius,  170. 
Deusdedit,  183. 
Theodore,  203. 


Archbishops  of  Cauterbm'y — cunt. 
Brithwald,  287. 
Tatwin,  300, 
Nothelm,  312. 
Cuthbeit,  313. 
Bregwin,  318. 
Jambert,  330. 
^Ethelard,  335. 
Wulfred,  340. 
Armorica,  254. 
Arthur,  king : 

line  of  descent  from,  261. 
his  tomb  opened,  265, 
!    Arundel,  Thomas,  archbishop  of    Canter- 
bury, his    recognition  of  the  claims 
of  St.  Augustine's,  89. 
,    Arviragus,  king,  365. 
I    vVsterius,  bishop  of  Genoa   [archbishop  of 
;  Milan],  consecrates  Birinus,  180. 

'    Athelfrid,  king,  105. 
Athelstan.     See  Ethelstan. 
Augemundus,  the  referendary,  112,  116. 
Augustine,  St.  : 

his  bull  to  the  monastery  of  St.  Au- 
gustine, 2,  119,  120. 
translation  of  his  body,  30, 
preservation  of  his  head,  62. 
mission  of,  with  his  companions,   to 

Britain,  77,  78. 
baptizes  king  ^Ethelbert,  78. 
is  consecrated  bishop,  78,  91. 
settles  at  Canterburj',  79. 
founds  the  church  of  St.  Paucras  there, 

79,  80. 
his  reasons  for   prefemng  that  name, 

80. 
founds  Christchurch,  Canterbury,  84. 
verees  in  honour  of  him,  90,  91,  92,  93. 
receives  the  pallium,  92,  95, 102. 
his  death  mentioned,  92. 
succeeded  by  Laurentius,  92. 
tidings  carried  to  Rome  of  his  success, 

94. 
London  originally  contemplated  as  tho 

seat  of  his  archbishopric,  95. 
his  interrogatories  to   Pope  Gregory, 
96. 


502 


INDEX. 


Augustine,  St. — coiit. 

his  Psalter  preserved  in  the  Library 

of  the  monastery,  97. 
besto-ws  gold  and  sUver  vessels  upon 

the  monastery,  101. 
and  certain  relics,  101. 
his  first  colloquy  with  the  Christians 

of  Britain,  103. 
challenges  the  priests  of  the  Britons 

to  the  performance  of  a  miracle,  103. 
■which  they  decline,  and  he  performs 

it,  103,  104. 
holds   a  second  conference  with  them, 

104. 
his  discussion  with  the  monks  of  Ban- 
gor, 104. 
his  conduct  on  this  occasion  justified, 

105. 
fulfilment  of  his  prophecy,  105. 
his  zeal,  106. 
his  mode  of  life,  106. 
his  miraculous  deeds,  106. 
names  Laurentius  his  successor  in  the 

see  of  Canterbury",  109. 
obtains   a  confirmation  of  the  rights 

and  prerogatives  of  the  monastery, 

111. 
signs  the  deed  of  gift  of  Langport,  112. 
a  parallel  drawn  between  him  and  St. 

Martialis,  116,  117. 
exempts  the  monastery  from  episcopal 

authority,  117,  118. 
grants   a  bull   of  exemption    to   that 

effect,  119,  120,  121. 
his  use  of  the  leaden  bulla  considered, 

122,  123,  124. 
his  death  and  epitaph,  81,  125. 
AugiTStine,  St.,  bulls  as  to  the  feast  of,  66, 

67. 
Augustine's,  St.,  the  monastery  of,  at  Can- 
terbury : 
Chronological  Table  of,  1 — 73. 
pronounced  to  be  the  mother  monas- 
tery of  the  kingdom,  21. 
St.  Dunstan  consecrates  the  church  at, 

22. 
placed  under  the  special  protection  of 

the  Roman  see,  44. 


Augustine's,  St.,  the  monastery  of— con/. 

the  monks  of,  not  to  be  bound  to  pay 
their  debts,  45,  52. 

its  foundation,  81. 

selected  as  the  burial  place  of  kings 
and  archbishops,  81. 

St.  Augustine  buried  there,  8 1 . 

prerogatives  of  the  foundation,  82. 

relations  of  its  abbot  to  the  archbishop 
of  Canterbury,  83,  89. 

further  particulars  as  to  its  foundation, 
84,  85. 

its  antiquity  as  compared  with  Christ- 
church,  Canterbury,  85. 

its  rivalry  with  Chrlstchurch,  86,  87. 

precedence  of  its  abbot,  88,  89. 

papal  favours  shewn  to  its  abbot,  89. 

its  abbots  Egelsin  and  "NYulfric  men- 
tioned, 89. 

recognition  of  its  claims  by  archbishop 
Arundel,  89. 

Abbot  Thomas  Hundene  receives  bene- 
diction from  archbishop  Arundel, 
89. 

exultation  of  the  monks,  90. 

verses  on  the  foundation  of  the  mo- 
nasteiy,  90,  91,  92,  93. 

Peter  the  first  abbot,  94,  96. 

his  great  zeal  in  reference  to  the 
foundation,  96. 

books  originally  given  to  the  Library 
of  the  monastery,  96,  97,  S8,  99. 

vestments  originally  belonging  to 
the  monastery,  99. 

gold  and  silver  vessels  originally  be- 
longing to  the  monastery,  and  their 
ultimate  disappearance,  101. 

Abbot  Egelsin's  conduct  in  reference 
thereto,  101. 

Abbot  Scotland  alluded  to,  101. 

relics  given  by  St.  Augustine,  some 
of  which  still  exist,  101,  102. 

-fEthelbert  gives  the  presents  sent  by 
Pope  Gregory  to  the  monastery,  1 02. 

confirmatory  charter  to,  by  king 
^thelbert,  109,  110. 


INDEX. 


503 


Augustine's,  St.,  the  monastery  of — cont. 
the  monastery's   rights   and  preroga- 
tives confirmed   in  a  council  of  the 

clergy  and  laity,  110,  111. 
it  receives  by  charter  lands  at  Langport, 

111,  112, 
Sturrey,  otherwise  Cistelet  (Chislet), 

given  by  charter  by  king  ^^^thelbert, 

113,  114,  115,  116. 
-/Ethelbert's  affection  for  St.  Augus- 
tine and  the  monastery,  117. 
he  desires  to  be  buried  there,  117. 
■  St.  Augustine  exempts  the  monastery 

from  episcopal  authority,  117,  119. 
his  bull  to  that  effect,  119,  120,  121. 
the  genuineness  of  this  bull  questioned, 

123. 
description  of  a  leaden  bulla  presented 

to   the   monastery   by  the    earl  of 

Flanders,  123. 
the  bulla  of  St.  Augustine  still  in  the 

monastery,  124. 
description  of  it,  124. 
Abbot  Peter  drowned  at  Amfleet,  126. 
John  elected  abbot,  127. 
confirmatory    bull   granted  by  Pope 

Boniface  III.,  128,  129,  130,  131. 
the  monastery  is  styled  by  him  the 

"  Church  of  the  Apostles  Peter  and 

Paul,"  129. 
the  church  of  the  monastery  is  conse- 
crated by   Archbishop   Laurentius, 

131,  132. 
St.  Augustine's  remains  are  translated 

thither,  132. 
the  church  of  St.  Mary    founded  in 

the   monastery   by   king    Eadbald, 

144. 
afterwards  known  as  the  church  "  In 

Cryptis,"  144. 
alterations  in  the  building  in  the  time  of 

Abbots  Scotland  and  Wido,  144. 
gift  by  charter  by  king  Eadbald,  of  the 

manor   of  Northbourne,    144,    145, 

146. 
benefits  received  from  king  Eadbald, 

146,  147. 


Augustine's,  St.,  the  monastery  of — cont. 
death  and   sepulture  of  Abbot  John, 

147. 
Rufinianus    elected    and    consecrated 

abbot,  148. 
archbishop     Mellitus    buried    in    the 

monastery,  150. 
death  and  sepulture  of  Abbot  Rufini- 
anus, 153. 
his  epitaph,  154. 
Gratiosus    elected     and    consecrated 

abbot,  155. 
receives  Paulinus,  173. 
death  of  Abbot  Gratiosus,  174. 
Petronius  elected  abbot,  175. 
aa  interregnum  here  of  two  years  is 

observed  in  the  chronicles,  175. 
death  of  Abbot  Petronius,  183. 
his  burial  place  unknown,  183. 
Nathanael  consecrated  abbot,  184. 
the    story    controverted   of   Benedict 

Biscop's  alleged  connection  with  the 

monastery,  186. 

Abbot  Thos.  Fyndon  alluded  to,  186. 

Abbot  Elstan  alluded  to,  189. 

the  body  of  St.  INIildreda  translated  to 
the  monasteiy,  189. 

death  of  Abbot  Nathanael,  199. 

reason  why  so  little  is  recorded  of  the 
early  abbots,  199, 

degeneracy  of  the  abbots  and  prelates 
in  the  writer's  time,  200. 

the  abbacy  vacant  for  two  yeai's,  202 

Adrian  elected  abbot,  202,  205. 

his  friendship  for  archbishop  Theo- 
dore, 205. 

disparagement  of  the  monastery  con- 
temporary with  the  loss  of  royal 
power  in  Kent,  222 

Abbot  Scotland  alluded  to,  224. 

William  the  Conqueror's  words  con- 
cerning the  monastery,  225, 

grant  by  charter  to  the  monastery 
by  king  Oswy,  226,  227. 

Abbot  Adrian's  diligence  as  a  pastor. 
242, 

a  check  upon  archbishop  Theodore, 
243, 


50^ 


INDEX. 


Augustine's,  St.,  the  mouastery  of— cont. 

privileges  granted  to  the  monastery 
by  Pope  Adeodatus,  244,  245,  246. 

and  by  Pope  Agatho,  who  places  it 
immediately  under  the  jurisdiction  of 
the  Komau  See,  246,  247. 

grant  of  lands  at  and  near  Stodmersch, 
248,  249,  251,  252. 

archbishop  Theodore  buried  there, 
286. 

the  gi-eat  merits  of  Abbot  Adrian,  286, 
288, 

king  AYithred's  charter,  290,  291. 

death  of  Abbot  Adrian,  293. 

s^epulture  and  epitaph,  293. 

.Vlbinus  is  elected  abbot,  294. 

his  great  learning,  294. 

kingWithred  buried  in  the  monastery, 
297. 

death  of  Abbot  Albiuus,  301. 

sepulture  and  epitaph,  301. 

Xorthbald  is  consecrated  abbot,  302. 

his  death,  316. 

and  epitaph,  317. 

Aldhuu  is  consecrated  abbot,  317. 

archbishop  Cuthbeit's  artifice  to  de- 
prive the  monastery  of  its  right  of 
sepulture,  317,  318. 

Abbot  Aldhun's  sorrow,  318. 

liis  simplicity,  318. 

and  death,  318. 

Jambert  is  consecrated  abbot,  319. 

the  manor  of  Mungeham  given  by 
kingEdbert,  319,  320. 

convention  by  king  ^thelbert  II.  with 
the  monastery,  325,  526. 

gift  of  land  at  Quenegate,  326,  327. 

archbishop  Bregwin  at  his  death  re- 
peats the  artifice  of  Cuthbert.  328. 

indignation  of  Abbot  Jambert  and  the 
monks,  328,  329. 

AVilliam  of  Malraesbnry's  censure 
refuted,  328,  329. 

Jambert  appeals  to  Eome,  329. 

Ills  appeal  is  stopped  by  his  election 
to  the  archbishopric,  330. 

Ethelnoth  consecrated  abbot,  331. 


Augustine's,  St.,  the  monastery  of — cont. 
grant  of  land  at  Bewesfeld  by  king 

Offa,  331. 
death  of  Abbot  Ethelnoth,  334. 
Guttardus  is  consecrated  abbot,  335. 
archbishop  Jambert  dies,  335. 
and  is  buried  at  St.  Augustine's,  335. 
death  and  burial  of  Abbot  Guttardus, 

340. 
Cunred  is  elected  abbot,  341. 
king  KenwuLf  grants  lands  at  AVest- 

relenham,  341,  342. 
[hiatus  of  two  centuries  and  a  ha'f,  at 

p.  344]. 
death  of  Abbot  Scotland,  344. 
archbishop  Lanfranc's  designs    upon 

the  liberties  of  the  monastery,  345. 

resistance  offered  to  him,  346 
eventual  election  of  Abbot  Wido,  346. 
charter   of  sac    and   soc  granted   by 

AVilliam  the  Conqueror,  347,  348. 
grant  by  him   of  tithes  at  Favershani 

and  Middletone,  3-18. 
grant    of   prebends     at    Newiugtonc, 

349. 

confirmation   of  gift  of  the  manor  of 

Plumstede,  350. 
confirmation   of  the  gift  of  tithes  by 

Odo,  bishop  of  Bayeux,  351. 
gift  by  Odo  of  houses  and  tithes,  at 

Fordwich,  351,  352. 
confirmation  thereof  by  king  William, 

352. 
gift  of  lands  at  Plumstede,  and  of  tithes 

at  Knoltun  and  other  places,  353. 
the  abbot  is  replaced  by  AVilliam  and 

Matilda    in    possession    of   a    sbip 

which  had  been  seized,  353,  354. 
charter  of   sac    and   soc   granted   by 

AA^illiam  Rufus,  355. 
confirmation  by  him  of  title   to  lands 

at  Estanores,  355,  356. 
confirmation   of  the  abbey's    title  to 

certain  customs  at  Newingtone,  356. 
confirmation  by  Henry  T.  of  a  prebend 

in    the    church   of  St.    Martin      at 

Dover,  357. 


INDEX. 


505 


Augustine's,  !St.,  the  monastery  of — cont. 
grant  by  Henry   I.    of  a  fair  at  the 

Translation  of  St.  Augustine,  358. 
exemption  of  the  people  of  the  abbey 

from  aids  to  Canterbury,  358,  359. 
ratification  of  exchange  of  land  with 

the  monks  of  Christchurch,  Canter- 
bury,  359. 
grant  of  lands  redeemed  from  Wybert 

de  Thanet,  3 GO. 
confirmation  of  title  to  lands  at  Esta- 

nores,  3 GO. 
grant  of  charters  of  sac  and  soc,  and 

other  liberties,  361,  362. 
confirmation  of  title    to    Ripple    and 

Langedone,  362. 
exemption  of  the  abbey  servants  from 

toll,  362. 
grant  of  free  warren  at    Chisltt   and 

Sturrey,  363. 
grant  by   Henry   I   of  the   abbey    to 

Hugh,   a  monk    of  Ivocliester,    the 

new  abbot,  363. 
charter  confirmatory  of  the  churches 

and  tithes  of  Eaversham  and  ^lil- 

tone,  364. 
charter  confirmatory  of  the  rents   and 

customs  and  church  of  Xewingtone, 

365. 
and  of  the  churches  of  Renham,  Faver- 

sham,  and  Northburne,  365. 
grant  of  a  market  at  Minster,  365,  366. 
Abbot  Hugh   receives  benediction  at 

Lambeth,  366. 
king   Stephen  grants  by  charter  a  mill 

at  Estbrigge  in  Canterbury,  367. 
grants  by  charter  a   licence  to  crenel- 
late,  367,  368. 
grants  a  charter  of  s.\c  and  soc  and 

grith-brice,  368. 
bull  of  Pope  Innocent  II.  preserving 

the  liberties  of  the  mona.stery,  369, 

370,  371. 
■who  also  sends  letters  commendatory 

to  king  Stephen,  372,  373. 
sends    a    letter  to  Abbot    Hugh,  373, 

374,  375. 


Augustine's,  St.,  the  monastery  of — cont. 

sends  a  bull  to  the  bishops  of  ^Vin- 
chester  and  Hereford  in  reference 
to  the  dispute  of  the  monaster^'  with 
archbishop  Theodore,  375,  376. 

confirmation  by  king  Stephen  of  the 
charter  of  Henry  as  to  Estbrigge, 

o  *  — 

Oil. 

bull  of   Pope  Innocent    II.   to  arch- 
bishop Theobald,  378,  379,  3S0. 
confirmation  by  king  Stephen  of  title 

to  the  church  of  Xewingtone,  380. 
of  title  to  the  mill  of  Estbrigge,  381. 
confirmation  of  the  gift  by  Gosceoldus 

of  an  enclosure  (haga),  382. 
confirmation  of  the  gift  of  Ripple  and 

Langdone,  382. 
grant   of  a  fair    on   the  feast  of   St. 

Peter  and  St.  Paul,  383. 
charter   confirmatory    as   to  churches 

and  tithes  at  Faversham  and  MLltone, 

384,  385. 
charter  confirmatory  as    to    lands    at 

Estonores,  385. 
bull  of  Pope  Lucius  II.    confirming 

the  liberties  of  the  monastery,  386, 

387,  388. 
bull  of  Pope  Lucius  IF.  as  the  agree- 
ment made  between  the  monastery 

and  archbishop  Theobald,  390,  391. 
bull  of  Pope  Lucius  II.  as  to  rentals 

for  the  supply  of  lights  and  books, 

391,  392. 
bull  of  Pope  Eugenius  HI.  confirming 

the  liberties  of  the   monastery,  392, 

393,  394,  395,  396. 
bull  of  Pope  Eugenius  suspending  the 

prior  for  contumacy,  397,  398. 
bull  prohibiting  the  celebration,  during 

the  Interdict,  of  divine  service,  398. 

399. 

bull    to     archbishop      Theobald      for 

absolving  the  prior  and  others,  399, 

400. 
bull      to      archbishop     Theobald     for 

granting  benediction  to  the  abbot, 

400. 


50G 


INDEX. 


Augustine's,  St.,  tlie  monastery  of — cont. 

bull  directing  the  convent  to  pay 
obedience  to  the  abbot,  even  though 
he  have  not  received  archiepiscopal 
benediction,  401. 

bull  confinnatory  to  the  Hospital  of 
St.  Laurence  of  lands  at  Langport, 
402,  403. 

bull  mandatory  as  to  concord  betvreen 
the  monastery  and  the  church  of  the 
Holy  Trinity,  403. 

bull  mandatory  as  to  concord  bet^veen 
the  monaster^''  and  Theobald,  arch- 
bishop of  Canterbury,  404. 

bull  to  Abbot  Sylvester  in  reference 
to  the  archbishop's  benediction,  404, 
405. 

bull  to  archbishop  Theobald  directing 
him  to  consecrate  Abbot  Sylvester, 
405,  406. 

bull  of  Pope  Adrian  IV.  as  to  the 
grant  of  the  church  of  Xorthburne, 
408. 

charter  of  Henry  II.  as  to  right  of 
common  in  the  wood  of  Plumev/are- 
Parroc,  408,  409. 

charter  of  Henry  II.  as  to  the  monas- 
tery's moiety  of  lands  at  Plumstede, 
409. 

as  to  free  warren  at  Chislet  and 
Sturrey,  409. 

charter  confirmatory  as  to  the  church 
at  Xorburn,  410. 

charter  of  Henry  II.  of  sac  and  soc 
and  other  liberties  to  Abbot  Hugh, 
410. 

buU  of  Pope  Adrian  IV.  to  Theobald, 
archbishop  of  Canterbuiy,  in  refe- 
rence to  benediction  of  the  abbot, 
411,412. 

bulls  of  Pope  Alexander  IH.  as  to  the 
removal  of  the  intruder  Clarembald, 
413,414,415. 

and  for  rendering  null  his  acts,  415, 
416. 

bull  of  Pope  Alexander  III,  confirm- 
ing the  liberties  of  the  monastery, 
416,  417. 


Augustine's,  St.,  the  monastery  of — cont. 
bulls  confirmatory  as  to  the  churches 

of  Minster   and   Faversham,    418, 

419. 
bull  confinnatory  as  to  the  church  of 

Middelton,  419. 
bull  confirmatory  as  to  a  prebend  in 

the  church  of  St.  Martin  at  Dover, 

and  the  churches  of  Lenham  and 

Fordwich,  419. 
bull  confirmatory  as  to  the   churches 

of  Middelton  and  Thanet,  420. 
bulls  as  to  benediction  of  the  Abbot 

without  profession  made,  420,  421, 

422,  42.3. 
bull  allowing    divine  service   in  the 

monastery  during  time  of  interdict, 

425. 
bull  as  to  seal  of  the  convent,  425. 
bull  providing  that  the  offices  of  sacrist 

or  chamberlain  shall  not  be  to  farm 

let  without  consent  of  the  convent, 

426,  427. 
bull  prohibiting  youths  under  1 5  years 

of  age  from  receiving  orders,  427. 
bull  as  to  benediction  of   the  abbot, 

addressed    to    the     archbishop    of 

Eouen,  428. 
bull  confirmatory  granting  the  church 

of  Faversham  for  repair  of  the  late 

injuries  experienced  from  fire,  429. 
bull  directed  to  king  Henry  II.,   429, 

430,  431. 
bull  in  reference  to  the  benediction  of 

the  abbot,  432,  433. 
bull  protecting    the  monastery   from 

Interdict,  433,  434. 
bull  confirmatory  as  to  the  church  at 

Sandwich,  and  payment   of  tithes, 

434,  435. 
bull  confirmatory  as  to  the  chapel  of 

Subdedon,  435. 
bull  directing  the  bishops  of  London 

and  Chichester  to  remove  intruders 

from  the  churches  of  the  monasteiy, 

436. 
bull    enabling  the  Abbot  to  the  lik& 

effect,  437. 


INDEX. 


507 


Augustine's,  St.,  the  monastery  of — cont. 

bull  enjoining  the  arehbishop  and 
archdeacon  to  receive  persons  pre- 
sented to  the  churches  of  the  monas- 
tery, 137,438. 

bull  directed  to  the  abbot  to  the  like 
effect,  438. 

bull  enabling  the  abbot  to  excommu- 
nicate malefactors,  439. 

bull  enjoining  the  archbishop  and 
archdeacon  of  Canterbury  not  to 
ordain  intruders  in  the  vacant 
churches  of  the  monastery,  440. 

bull  enjoining  that  the  benefices  of  the 
monastery  shall  not  be  to  farm  let, 
440,  441. 

bulls  directory  as  to  examination  of 
the  privilegh^s  of  the  monastery,  441, 
442,  443,  444,   445,  446. 

bull  directed  to  the  archbishop  and 
archdeacon,  as  to  institution  of 
clerks  in  the  churches  of  the  mo- 
nastery, 446,  447. 

bull  directory  as  to  the  convention 
with  the  monks  of  St.  Swithun  at 
Winchester,  447,  448. 

bull  confinnatory  as  to  the  grant  of 
the  church  of  Northburn  to  the 
almonry  of  the  monastery,  448, 
449. 

charter  preceptory  from  king  Henry 
II.  to  the  homagers  of  Thanet,  449. 

charter  confirmatory  of  the  agreement 
between  Richard,  archbishop  of  Can- 
terbury, and  Abbot  Roger,  449,  450, 
451. 

bulls  confirmatory  of  Pope  Lucius  III., 
directed  to  Abbot  Roger,  as  to  be- 
nediction of  the  abbot,  452,  453, 
454. 

bull  of  Pope  Lucius  III.  enjoining  the 
archbishop  of  Canterbury  not  to 
exact  profession  from  the  abbot, 
454. 

bull  directed  to  the  abbot  to  the  like 
effect,  455. 


Augustine's,  St.,  the  monastery  of— con^ 
bull  enjoining   the  archbishop  not  to 
intermeddle   with    the    monastery, 
456. 

bull  to  the  homagers  of  the  monastery, 
signifying  to  a  like  effect,  456,  457. 

bull  exempting  the  monastery  from 
interdict,  457,  458. 

bull  enjoining  that  the  beneficiaries 
of  the  monastery  shall  take  the  oath 
of  fealty,  458,  459. 

bull  prohibiting  clerks  who  hold  bene- 
fices of  the  monastery  from  with- 
holding their  yearly  payments,  459, 
460. 

charter  confirmatory  of  king  Henry 
II.  as  to  the  churches  and  tithes  of 
Faversham  and  Middelton,  460, 
461. 

charter  confirmatory  of  the  exchange 
of  lands  with  Christchurch,  Canter- 
bury, 461,  462. 

charter  preceptory  as  to  right  of  mill 
in  Canterbury,  462. 

bull  of  Pope  Lucius  HI.  to  Henry  U. 
commending  the  monastery  to  his 
protection,  462,  463. 

bull  confirmatory  of  the  agreement 
between  the  monastery  and  the 
archbishop  of  Canterbui-y,  463, 
464. 

bull  of  Pope  Urban  HI.  prohibiting 
the  gift  of  certain  churches  to 
persons  not  presented  by  the  monas- 
tery, 466,  467. 

bull  confirming  the  church  of  North- 
burne  to  the  almonry  of  the  monas- 
tery, 467,  468. 

l)ull  confirming  the  church  of  SclUnge 
to  the  vestiary  of  the  monaster}-, 
468,  469. 

bull  confinnatory  as  to  benediction  of 
the  abbot,  4  69,  470. 

bull  confinning  the  churches  of 
Thanet,  Faversham,  and  Middelton, 
to  the  sacristy  of  the  monastery. 
470,471. 


508 


INDEX. 


Augustine's,  8t.,  the  monastery  of — cont. 

bull  confirming  the  prebend  of  Guth- 
sieston  in  the  church  of  St.  ISIartin, 
Dover,  472. 

bull  enabling  the  abbot  to  pronounce 
benediction  on  the  excommunicated, 
473. 

charter  of  king  Richard  I.  of  sac  and 
soc,  and  grith-bryc,  473. 

charter  confirmatoiy  of  the  churches 
of  Middelton  and  Faversham,  474. 

charter  confirmatory  of  the  liberties 
and  customs  of  the  monastery,  476. 

charter  granting  a  market  at  Stanores 
in  Thanet,  476. 

charter  confirmatory  of  the  tithes  of 
Middelton,  477. 

bulls  of  Pope  Coelestinus  III.  confir- 
matory of  the  liberties  of  the  mo- 
nastery, 477,  478,  479. 

See  also  Abbots,  Augustine,  and  Can- 
terbury. 
Augustines-ac  [Augustine's  Oak],  St. 
Augustine's  first  conference  held 
there  with  the  Christians  and  Pagans 
of  Britain,  103. 
Aus.tria,  the  duke  of,  imprisonment  of  king 

Kichard  1.  by,  101. 
Author,    expression   of  his    zeal    against 
heresy,  208,  209,  210. 


B. 


Badwynus,  bishop,  241. 

Baldred,  usurps  the  throne  of  Kent,  1 3. 

is  vanquished  by  king  Egbert,  14. 

his  death,  344. 
Baldwin,    archbishop,   injuries  by  hiiu   to 

Christchurch,  Canterbury,  38. 
Baltheardus,  earl,  324. 
Baltheardus,  priest,  327. 


Bangor  (Bangornaburhe): 
the   monastery  of,  104. 
discussion  of  the  monks  of,  with  the 
people  of  St.  Augustine's,  104. 
Bangornaburhe.     See  Bangor. 
Bardeney,  the  monastery  of,  223. 
Barking   (Berkinga): 

the     sister      of    archbishop     Becket, 

abbess  of,  36. 
foundation  of  the  abbey  of,  271,  274. 
its  early  abbesses,  271. 
Barrow  on  Humber  (Barue),  274. 
Barue.      Sec  Barrow. 
Baster^y-le.     See  Michael. 
Bear,  a,  progenitor  of  Hinguar  and  Hubba, 

221. 
Becket  (Beket),  archbishop: 
his  life  quoted,  135. 
his  regret  that  he  was  not  educated  a 

monk,  135. 
See  also  Thomas,  St. 
Beda: 

his  writings  employed  by  the  author, 

77. 
a  pupil  of  Benedict  Biscop,   185. 
his  silence  as  to   Cadwalla's  visit  to 

Armorica,  255. 
assistance  rendered  to  him  by  Abbot 

Albinus,  294,  295. 
and  by  Abbot  Nothelm,  295,  312. 
bishops   of   England    who   flourished 
before  the  close  of  his  History,  307. 
his  death,  9,  309. 
his  literary  labours,  309. 
writes  his  history  at  the  exhortation 

of  Abbot  Albinus,  312. 
his  writings  quoted,  77,  78,  79,  80> 
84,  88,  94,  95,  96,  101,  104,  105, 
107,  108,  122,  124,  132,138,139, 
140,  149,  150,  153,  175,  176,  177, 
178,  179,  180,  186,  190,  191,  199, 
202,203,  204,  205,  206,  230,  231, 
238,  244,  253,  255,  256,  262,  265, 
266,  268,  269,  273,  274,  275,  276, 
277,  278,  279,  280,  283,  284,  285, 
287,  294,  298,  300. 


I 


IXDEX. 


509 


Bedlesan,  grant  of  tithes  at,  to  the  monas- 
tery of  St.  Augustine's,  29,  3'j3. 
Beere,     See  Richard. 
Beket.     See  Beeket,  and  Thomas,  St. 
Beldeg,  son  of  Woden,  141. 
Benedict  Biscop.     See  Biscop. 
Benedict,  St.,  his  death,  2. 
Benedictine  Observance,  ^vhen  established 

in  England,  5,  198. 
Benediction  of  and  by  the  abbots  of   St. 
Augustine's,    bulls     upon,   .34,    37, 
45,  50,  51,  65,  71. 
See  also  Augustine's,  St. 
Beorna,  king  of  East  Anglia,  168. 
Beomred  slays  -^thelbald,  king  of  Mercia, 
333. 
is  slain  by  Offa,  333. 
Berkhampstead  (Berkamstyde),  290. 
Berkinga.    See  Barking. 
Bermondsey  (Bunnundeseie),  foundation  of 
the  monastery  of,  30. 
bulls  addressed  to  the  prior  of,  69. 
Bernard  becomes  a  Cistercian  monk,  32. 
Bernicia,  Eanfrid  king  of,  177. 
Berta  (Bertha),  queen  : 

prays  at  St.  Martin's,  Canterbury,  78. 

her  eulogy,  109. 

celebrates   Christmas   at   Canterbury, 

110,  111. 
her  burial  at  St.  Martin's,  Canterbury, 

132. 
her  parentage,  1 33 . 
mother  of  iEthelbald  and  Emma,  142. 
Bertha.    See  Berta. 
Berwic,  J.,  justiciary,  56. 
Beverley.    See  John. 
Bewesfeld,  gift   of  land  at,  by  king  Offa, 

331,  .332. 
Bible  of  St.  Gregory  in  the  library  of  St. 

Augustine's,  96,  97. 
Birinus : 

sent  by  Pope  Honorius  into  Britain, 

180. 
converts  the  West  Saxons,  180. 
first  bishop  of  Dorchester,  181. 
his  death  and  burial  there.  181. 


Biscop,  Benedict  : 

tutor  of  Beda  and  a  patron  of  arts  and 

religion,  185. 
inaccuracy  of  Higden's  account  of  him, 

185,  186. 
the   story   of  his  connection  ■with  St. 
Augustine's  imputed  to  the  rivals  of 
that  foundation,  186. 
erroneous    opinions    respecting    him, 

202. 
never  abbot  of  St.  Augustine's,  204. 
escorts    John    the    Praecentor     from 
Rome,  285. 
Black  monks,  the  abbots  of  the  order  con- 
vened at  Oxford,  41. 
Blean,  299. 

Blengate,  gi-ant  of  land  at,  55. 
Blois.     See  Peter. 
Blundus,  Robert,  chaplain  to  Philip  earl  of 

Flanders,  123. 
Bochelande,  gift  of  tithes  at,  by  Odo,  bishop 

of  Bayeux,  29,  353, 
Bocholte,  299. 
Bodesham,  250. 
Boldesham,  234,  235. 
Boniface   IV.,  Pope  : 

his  letter  to  king  ^Ethelbert,  85,  86. 
his  bull  to  St.  Augustine's,    128,  129, 
130,  131. 
Boniface  V.,  Pope : 

gives  authority  to  Justus  to  consecrate 

bishops,    150,   151,152. 
his  letter  to  king  Edwin,  155,  156,  157, 

158,  159. 
his  letter  to  Ethelburga,  159,  160,  10 1, 
162. 
Boniface,  archbishop  : 

his  letter  to  king  JEthelbald,  ,302,  303, 

304,  305. 
an  Englishman  by  birth,  305. 
his    correspondence    ■with  archbishop 

Cuthbert,  313. 
his  reformatory'  zeal,  313,  314. 
Books  originally  given  to  St.  Augustine's, 

96,  97,  98,  99. 
Bosa,  bishop  of  Doira,  275. 
Boston.     See  Botulfus  and  Icauno. 


10 


INDEX. 


Botsveyii,  John,  deed  as  to  the  lands  of, 

61. 
Botulfus,  abbot,  builds  a  monastery  [proba- 
bly at  Boston],  189. 
Boulogne,  Abbot  Peter  buried  there,  126. 
Boys  of  tender  age  not  to  be  admitted  to 

holy  orders,  427,  428. 
Braburne,  charter  as  to  lands  at,  15. 
Bregowinus.     See  BregT\-in. 
BregM'in  (Bregowinus,  Bregwynus)  : 

is    made    archbishop  of   Canterbury, 

318. 
his  death,  328. 
repeats    the     artifice    of    archbishop 

Cuthbert,  328. 
Bregwynus.     See  Bregwin. 
Brentingesleag  on  Limene,  299. 
Brian  Fitz-Comte,  361. 
Bricge.     See  Brie. 
Brie  (Bricge),  the  monastery  of,  176,  177, 

190. 
Brimes-beam,  299. 
Britain,   by   edict   called    "  Anglia,"    14; 

conquest  of,  by  the  Saxons,  Angles, 

and  Jutes,  138. 
Brithric,    his  gift  of  lands  at  Wodering- 

borne,  23. 
Brithwald  (Brythwald,  Brytwald),  the  first 

abbot  of  Reculver,  228. 
appointed   archbishop  of  Canterbury, 

287. 
ordained  by  bishop  Godwin,  288. 
his  death  and  epitaph,  300. 
Britons,  the : 

when  first  called   "  Wallenses,"   and 

why,  261. 
their  hostility    to    the  Anglo-Saxons, 

308. 
Broclonde,  bull  as  to  the  church  of,  65. 
Brordan,  duke,  332. 
Brugge,   Andrew   de,   exchange   of  lands 

with,  61. 
Brumannus,  his  gift  of  lands  at  Fordwich, 

23. 
Bnmus,  abbot,  321,  323. 
Brythwald  Brytwald.     See  Brithwald. 


Bulla,  the  leaden,  the  objection  to  its  use 
by  St.  Augustine  considered,  122, 
123,  124. 

Bulls.     See  Augustine's,  St. 

Burhgat  (in  Canterbury),  110. 

Burhgeuuaremserke  (near  Canterbury), 
112. 

Burial,  early,  of  the  archbishops  of  Can- 
terbury, 328,  329. 

Burmundeseie.     See  Bermondsey. 

Burnara,  365. 

Bui'warmerck,  gift  of,  by  Winemund,   15. 

Bysi,  bishop  of  East  Anglia,  241. 


c. 


Cadwalla  (Cadwalladrus,    Ceadwalla,  Ced- 
walla) : 
his  lineage,  252,  261. 
ravages  Kent,  and  slays  king  Edrlc, 

252. 
continues  his  ravages,  253. 
his  vow  as  to  the  spoil,  253. 
crosses  to  Armorica,  254. 
is   dissuaded  by  miraculous  interven- 
tion from  attempting  to  regain  his 
kingdom,  254. 
is  baptized  at  Eome,  253,  254,  255. 
his  epitaphs,  255,  256. 
his  relics,  256,  257. 
further    particulars    relative   to   him, 
260. 
Cadwalladrus.     See  Cadwalla. 
Caen,  capture  of,  73. 
Caesarea  in  Cappadocia,  136. 
Calais,  capture  of,  65. 
Cale  [Challes],  176. 
Calsebi,  William,  his  gift  in  the   parish  of 

St.  Dionis,  London,  70. 
Cambridgeshire  (Cantebrigia),  141. 
Camera.     See  Osbert. 
Candida  Casa.     See  Whitheru, 
Cantebrigia.     See  Cambridgeshire. 


INDEX. 


511 


Canterbury  (Dorobernia),  the  archbishopric 
of: 
place  at  councils  assigned  to  its  pre- 
lates, 26. 
relations  of  its  prelates  to  the  abbot  of 

St.  Augustine's,  59,  83,  89. 
its  ecclesiastical  pre-eminence,  79. 
administered  by  bishop  Wilfrid,  193. 
its  primacy  restored  by  Kenwulf,  king 

of  Merc ia,  193. 
its  primacy  taken  away  by  Offa,  334. 
in  part  restored,    336. 
See    also   Archbishops,    Augustine's, 
St.,  and  Christchurch. 
Canterbury,  the  city  of  ; 

mills    belonging  to     St.    Augustine's 
there,  33,  34,  37,  367,  381,  383,  462. 
saved  from  conflagration  by  the  inter- 
vention of  archbishop  Mellitus,  149, 
150. 
grants  of  fairs  at,  358,  383. 
exemption  of  the  inmates  of  St.  Au- 
gustine's from  aids  to,  358,  359. 
See   also    Augustine's,    St.,   Burhgat, 
Drutingstrsete,  Estbrigge,  Martin's, 
St.,  and  Mary's,  St. 
Caps  (pilei),  bull  as  to  the  use  of,  45. 
Carlegion.     See  Legionum  Civitas. 
Carthusians,  institution  of  Order  of,  29. 
Cassianus,  Johannes,  quoted,  136. 
Castelacre,  foundation  of  the  monastery  of, 

118,  119. 
Ceadda,  consecrated  archbishop   of  York, 
197. 
persists  in  travelling  on  foot,  197. 
Ceadda,  bishop  of  Lichfield,  273. 
Ceadwalla  : 

his  ravages  in  Northumbria,  177. 
murders  Eanfrid,  177,  178. 
is  defeated  and  slain   by  king  Oswald, 
178,  268,  269. 
Ceadwalla.     See  Cadwalla. 
Ceaulin,     See  Ceulin. 
Cedd,  bishop  of  London,  273. 
Cedwalla.     See  Cadwalla. 
Cert,  convention  as  to  mill  at,  325, 
Certesie.     See  Chertsey. 


Cestrensis  [Ranulph  Higden],  the  historian; 
his  inaccuracy  as  to  Benedict  Biscop, 

185. 
his  writings  quoted,  136,  139,  185. 
Ceulin     [Ceaulin],     king     of    the    West 

Saxons,  140. 
Challes.  See  Cale. 
Chamberlain,  office  of,  at  St.  -Augustine's, 

not  to  be  to  farm  let,  37,  39. 
Chapels,     bull     granting     permission     to 

erect,  42. 
Charles   Martel,  allusion  to  his  death  by 

archbishop  Boniface,  304. 
Chattels  of  felons  and  fugitives,  charter  as 

to,  56. 
Cheese,  gift   of,  from   the  manor  of  ^lil- 
tone,  67. 
j   Chelingdene,    Thomas,    prior    of    Christ- 
church,  Canterbury,  censure  by  him 
89. 
Chertsey  (Certesie),  abbey  of,  founded  by 

bishop  Erkenwold,  270. 
Chester,  Werburga  buried  there,  189,  190. 
Chislet  (Cistelea,  Cistelet,  Chistelot)  : 

grants   of  free  warren  there,  32,   45, 

363,  409. 
various  charters  in  reference  to   the 
manor  and  tithes  of,  39,  41,  43,  56, 
57,  61,  62,  63,  66. 
bull  as  to  withholding  the  tithes  of, 
58. 
Chistelot.     See  Chislet. 
Chosroes.     See  Cosdraes. 
Christchurch,    Canterbury : 

deeds    of  exchange  with    the    prior 
and    monks    of,    31,     37,    55,    61, 
62,  359,  461,  462. 
injuries  to,   by    archbishop   Baldwin. 

38. 
the  mother  church  of  all  England,  84. 
founded  by  St.  Augustine,  84,  85. 
its  antiquity  as  compared  with  St.  Au- 
gustine's, 85. 
papal  letter   on  the  founding  of,  85, 

86. 
its  rivalry  with    St.  Augustine's,    86, 

87. 
Thomas  Chelingdene,  prior  of,  89. 


512 


INDEX. 


Chronology,    attempts  to    rectify    the   re- 
ceived, 107,  137,264,  326. 
Churches  not  to  be  by  clerks  to  farm  let, 

39. 
Chui'ch-music,  promotion  of,  by  James  the 

Deacon  and  bishop  Wilfrid,  198. 
Cingesdone,  416. 

Cissa,  father  of  Ina,  founder  of  the  monas- 
tery of  Abingdon,  268. 
Cistelea,  Cistelet.     See  Chislet. 
Cistercians,  the   Order  of,  instituted,  31; 

Bernard  joins  them,  32. 
Clarembald  : 

an  intnider    into  the  abbacy     of  St. 

Augustine's,  413. 
bulls  of  Pope  Alexander  III.  for  his 

removal,  413,  414,  415. 
and  for  rendering  null  his  acts,  415. 
Clent,  343. 
Clergy  of  England: 

tithes  of  their  possessions  granted  as 
a  subsidy  for  an  expedition  to  the 
Holy  Land,  56. 
a  moiety  of  their  possessions  exacted, 

56. 
immunities  granted  to,  by  king  With- 
red,  295,  296. 
Clermont,  the  Council  of,  30. 
Cloofeshooh.     See  Cloveshoe. 
Cloveshoe  (Cloofeshooh),  Synods  appointed 
to  be  held  there,  240. 
Synod  held  there,  313. 
Clugniac  monks,  established  at  Thetford, 

168. 
Clugny,  foundation  of  the   monastery  of, 

13. 
Coaesi,  the  heathen  pontiff: 

his  discussion  with  Paulinus,  162. 
his  arguments  in  reference  to  Chris- 
tianity, 162,  163. 
his  conversion,  164. 
and  destruction  of  the  idols,  164. 
Coenred,  king  of  Mercia  : 
son  of  Wulfer,  190. 
his  journey  to  Rome,  190. 
where  he  dies,  191. 
CoUeslond,  bull  confirmatory  of  the  tithes 
of,  40. 


Comestor,  Peter,  writes  his  "Historia  Scho- 

lastica,"  34. 
Conybroc    or  Keningtone,  charter  as  to, 

26. 
Concupiscence,  archbishop  Boniface's  let- 
ter against,  302,  303,  304,  305. 
Confirmation  of  liberties  and  exemptions, 

bulls  of,  to  St.  Augustine's,  47,  51, 

52,  53,  54,  55. 
Constance,  the  Council  of,  71. 
Cornewayle.     See  Cornwall. 
Cornwall  (Comewayle),  141. 
Corawalleis.     See  Lam'entius. 
Coronati  Quatuor,  their  martyrdom,  150. 
Corpus  Christi,  institution  of  Feast  of,  51. 
Corrodies,  bull  forbidding  grants  of,  49. 
Cosdraes  [Chosroes]  conquered  by  Herac- 

lius,  174. 
Councils,    GEcumenical,  enumerated,   284, 

265. 
Crane,  Ralph,  liis  gift  to  St.  Augustine's, 

70. 
Crecy,  the  battle  of,  65. 
Crenellations  (charnelli),  made  on  the  walls 

of  the  Church  of  St.  Augustine's, 

33. 
on  the  New  Gate  of  St.  Augu.stine's, 

59. 
Cricklade.     See  Grekislake. 
Cross,  the  true: 

taken  by  the  Pagans,  38. 

recovered  from    the     Persians,     173, 

174. 
See  also  Exaltation. 
Cuicelinus  [Quichelm],  joint  king  of  Wes- 

sex,  181. 
Cuicelinus  [Quichelm],  consecrated  bishop 

of  Rochester,  263. 
Cumbe,  charter  as  to  lands  at,  23. 

See  also  Edward  de  Cumbe. 
Cunred,  abbot  of  St.  Augustine's,  341. 
Customs  of  St.  Augustine's,   confinnation 

of,  by  bull,  44. 
Cuthbert,    St.,    Beda's    account   of    him, 

279. 


INDEX. 


513 


Cuthbert,    bishop  of  Hereford: 

appointed  archbishop  of  Canterbury, 

313. 
his  correspondence    with    archbishop 

jSoniface,  313. 
holds  a  Synod  at  Cloveshoe,  313. 
his  artifices  to  deprive  St.  Augustine's 

of  its    ancient    right    of  sepulture, 

317. 
his  death,  and  execution  of  his  project, 

317,318. 
the  sepulture  of  the  kings  unaltered  by 

his  artifice,  321. 
Cuthburga,  sister  of  Ina,  267. 
Cuthred  usurps  the   throne   of  Kent,   13, 

338. 
vainly  attempts  to  secure  the  allegiance 

of  the  people,  338. 
is  slain,  13,  344. 
Cynegils    (Kynegislus),  king  of  Wessex, 

converted  by  Birinus,  180. 
baptized,  181. 


D. 


Daene,  Abbot,  323. 
J)agobert,  king  ; 

father  of  queen  Berta,  133. 
his  Invention  of  the  body  of  St.  Denis, 
133. 
Dalnjatic,  bulls  as  to  -svearing  the,  45,  50. 
Damasus,  Pope,  his  book  "  De  Synodis " 

quoted,  243, 
Danes,  the  : 

their  first  ravages  in  Thanet,  10. 
their  second  arrival  in  England,  17. 
they  overrun  Kent,  24. 
devastations  committed  by  them,  101. 
in  East  Anglia  and  Essex,  168,  169. 
expelled  by  Edward  the  Elder,  169. 
their   devastations    in    Thanet,    220, 

221. 
they  destroy  the  convent  at  Minster, 
221. 


Daniel,  bishop  of  Winchester,    266,  300, 

307,  308. 
De  Roos,  Emelina,  charter  to,  by  Henry  II., 

409. 
De  Roos,  William,  charter  to,  by  Henry  II., 
408,  409. 
j    Debts,  the  inmates  of  St.  Augustine's  not 
to  be  obliged  to  pay  their,  45. 
Dene,  deed  of  gift  of  the  manor  of,  66. 
Denis,  St.,  Invention  of  his  body  by  king 

Dagobert,  133. 
Denisesburn,  the  battle  of,  178. 
Derwent  (Dorwcntio),  the  river,  165. 
Deusdedit : 

consecrated  archbishop  of  Canterbury, 

183. 
his  death,  192. 

originally  called  Fritonas,  192. 
services  rendered  by  him  to  the  Eng- 
lish church,  192,  193. 
his  epitaph,  193. 
Deveneschire.     See  Devonshire. 
Devonshire  (Deveneschire),  141. 
Dinoot,  abbot  of  Bangor,  104. 
Dionis,  St.,  London,   gift  of  shops  in  the 

parish  of,  70. 
Dionysius    "de  Ecclesiastica  Ilierarchia" 

quoted,  135. 
Diuma.     See  Dwyna. 
Doge,  Hamo,  bull  confirmatory  as  to  his 

chantiy,  54. 
Dompneva  (^Ebba,  Eabba,  Ebba,  Ermen- 
berga)  ; 
king     Egbert     makes     compensation 
to    her     for    the    murder    of    her 
brothers,  207. 
part  of  the  Isle  of  Thanet   bestowed 

upon  her,  207. 
story  of  her  hind,  207,  208. 
she   founds  a  convent  at  Minster,  215. 
and  becomes  abbess,  215. 
gift  of  king  Witiired  to  her,  288. 
gift  to  her  of  Haeg  by  king  'Withred, 
291. 
Donwiche.     See  Dunwioli. 

K    K 


514 


INDEX. 


Dorchester  [in  Oxfordshire] : 

the  see  of  Wessex  originally  established 

there,  181. 
removed  to  Winchester,  181. 
Dorobernia.     See  Canterbury. 
Dorwentio.     See  Derwent. 
Dover,  monks  introduced  into  the  church 

of,  33. 
""'     See  also  Martin's,  St. 
Doverhamford,  grant  of,  55. 
Drutingstraete  (in  Canterbury),  110,  112. 
Douchirdoime,  charter  as  to,  15. 
Dunstan,   St. ; 

consecrates  the  church  at   St.  Augus- 
tine's, 22. 
consecrates   the  first  abbot  of  "West- 
minster, 272. 
Dunwald,  the  thane,  his   gift  of  land   at 

Quenegate,  326,  327. 
Dunwich  (DouTviche)  : 

Felix  the  first  bishop  of,  166. 
establishment  of  the  bishopric  of,  241. 
Duvianus  converts  king  Lucius,  134. 
Dw}-na    (Diuma),   bishop  of  Mid  Anglia 
and  Mercia,  188. 


E. 


Eabba.     See  Dompneva. 
Eacci,  bishop,  241. 

Eadbald    (^dbaldus,    Ethelbaldus),  king 
of  Kent: 

attests  certain  charters,  112,  116. 

mentioned  in  the  bull  of  St.  Augus- 
tine, 121. 

son  of  ^thelbert  andBerta,  142. 

marries  Emma,  142. 

is  corrupted  by  his  stepmother,  142. 

baptized  by    archbishop    Laurentius, 
142. 

his  early  profligacy,  142. 

how  punished,  143. 

recalls  Justus  and  Mellitus,  144. 


Eadbald — cont. 

builds  the  church  of  St.  Mary  at  Can- 
terbury, 144. 
gives  the  manor  of  Northbourne    to 

the  monastery,  144,  145,  146. 
his  zeal  after  his  conversion,  146,  147. 
his  death,  175. 

members  of  his  family,  175,  176. 
succeeded  by  Ercombert,   176. 
See  also  ^thelbald. 
Eadbertus.     See  ^thelbert  and  Edbert. 
Eadburga  (Edbm-ga)  : 

third  abbess  of  Mnster,  217. 
her  death,  220. 
,   charter  to    her  by  king  iEthelbald, 
314,  315. 
establishes  a  new  monastery  in  Thanet, 
315. 
Eadfrid,  son  of  Edwin,  his  death,  173. 
Eadhede : 

abbot  of  Rippon,  197. 
bishop  of  Lindisfarne,  275. 
bishop  of  Eippon,  276. 
Eadsin,  archbishop  of  Canterbuiy,  his  gift 

to  St.  Augustine's,  26. 
Eadwinus,  Eadwynus.     Sec  Edwin. 
Ealdwinus  (Ealdwynus),  called  bishop  of 
Rochester,  300. 
but  in  reality  bishop  of  Lichfield,  307. 
Eambald  (Eanbaldus)  : 

is  made  archbishop  of  York,  281. 
his  services  to  the  church  of  Canter- 
bury, 281. 
his  influence  with  king  Kenwulf,  336. 
Eanbaldus.     See  Eambald. 
Eanfrid,  king  of  Bernicia,  177. 
his  former  exile,  177. 
and  ardour  for  Christianity,  177. 
Eardulf,  bishop,  322. 
Earthquake,  recorded,  68. 
East  Angles,. curious  particulars  relative  to 
the,  140. 
proverbial  saying  relative  to  the,  1 40. 
East  Anglia,  the  constituent  parts  of,  141. 
the  two  bishoprics  of,  167. 
under  the  Danish  rule,  169. 
East  Saxons,  the  constituent  parts  of  their 
territorv,  141. 


INDEX. 


515 


Eastanores.     See  Stonores. 
Easter : 

papal  rescripts  as  to   the  observance 

of,  172. 
the  wrong  observance  of,  by  St.  Aidan, 

178. 
rectified  in  Scotland  by  Egbert,  178. 
Pope   Vitalianus  on  the  rightful  ob- 
servance of,  195. 
ordinance  of  the  Council  of  Hertford 
relative  thereto,  239. 
Eastorey.     See  Sturrey. 
Eastry  (Estrye),  the  murder  of  Ethelred 
and  Ethelbrith,  sons  of  Ermenred, 
there,  192. 
Eastureye.     See  Sturrey. 
Eata,  bishop  of  Lindisfarne,  275. 
Eatberctus,  first  bishop  of  the  South  Saxons, 

266. 
Eathelbertus.     See  iEthelbert. 
Eathelhun,  prince,  324. 
Ebba.     See  Dompneva. 
Ecgbert,  brother  of  king  Egbert  : 
archbishop  of  York,  281. 
recovers  the  pallium  taken  away   by 

Paulinus,  281. 
celebrity  of  his  school,  281. 
See  also  Egbert. 
Eclipse  of  the  sun,  attended  with  pestilence, 

191. 
Edbert  (iEdbeortus,  Eadbertus),    king  of 
Kent  : 
attests  a  charter  of -^theibald,  316. 
favours    the    artifice     of    archbishop 

Cuthbert,  317. 
gives  the  manor  of  Mungeham  to  St. 

Augustine's,  319,  320. 
confirms   the    charters   of  iEthelbald 

and  OflFa,  322,  323. 
buried  at  Reculver,  324. 
*'  Edbert,"    a   corruption     of     the    name 

"  iEthelbert,"  338. 
Edburga.     See  Eadburga. 
Edelwalc,  king  of  the  South  Saxons,  198. 
Edmund,  St.,  king  of  East  Anglia: 
slain  by  the  Danes,  168. 
marvellous  story  of,  and  his  wife,  221. 


Edmund's,  St.,  the  monastery  of  : 

bull    to,   confirmatory  of    the    com- 
position   of  the  monastery  of   St. 

Augustine's  with  it,  44. 
bull  to,  directing  that   the  monks  of 

St.  Augustine's  shall  not  be  detained 

by  litigation  more  than  three  days 

from  home,  47. 
bull  to  the  abbot  of,  as  to  the  statutes 

of  Pope  Gregory  IX.,  48. 
bull  to  the  abbot  of,  against  provisions 

and   pensions,  48. 
Edric  (^dric),  king  of  Kent : 

his    gi'ant   to   the    monastery  of   St. 

Augustine's,  250,  251,  252. 
slain  by  Cadwalla  and  Mulo,  252. 
Edward  the  Elder,  king : 

expels  the  Danes  from  East   Anglia 

and  Essex,  169. 
with  archbishop  Plegmund,  establishes 

five  bishoprics  in  "Wessex,  267. 
Edward  the  Confessor,  king  : 
Translation  of  his  body,  35. 
buried  at  "Westminster,  272. 
Edward  I.,    king,   opens   king    Arthur's 

tomb  at  Glastonbury,  265. 
Edward  the  Black  Prince.     See  Scutage. 
Edward  de  Cumbe  gives  lands  at  Cumbe,  23. 
Edwin  (JEdwynus,   Eadwynus,  Eadwinus, 

Edwj-nus),   king   of   Northumbria, 

141. 
marries  Ethelburga,  daughter  of  iEthel- 

bert  andBerta,  142, 
is  converted  by  St.  Paulinus,  142. 
letter  of    Pope  Boniface  V.   to  him, 

155,  156,  157,  158,  159. 
his  hesitation  before  embracing  Chris- 
tianity, 162. 
simimons  a  Witenagemot   to   discuss 

the  subject,  162. 
arguments  adduced  on  either  side,  162, 

163,  164. 
he  is  finally  converted,  164. 
is  baptized  at  York,  165, 
attempts  to  convert  the  people  of  East 

Anglia,    165. 
is  slain  by  king  Ceadwalla,   172,  173. 
is  buried  at  York,  173. 

K    K    2 


516 


INDEX. 


Edwynus.     See  Edwin. 
Egbert  (Ecgbertus)  : 

attests  a  charter  of  Eadbald,  146. 
succeeds  Ercombert  as  king  of  Kent, 
to  the  exclusion  of  his  nephews,  192. 
his  exertions  in  the  cause  of  Chris- 
tianity, 202,  204. 
his    compensation   to    Dompneva   for 

the  murder  of  her  brothers,  207. 
his  posterity  unfortunate,  250. 
Egbert,  king  of  Wessex  : 
his  coronation,  13. 
vanquishes  Baldred,  14. 
is    crowned    king   of  the    whole    of 

Britain,  14. 
his  edict,  14. 
Egcuulfus.     See  Egwulf. 
Egelbirthus,   king   of  East   Anglia,    168. 

See  also  iEthelbert. 
Egelsin,  abbot  of  St.  Augustine's  : 
papal  favours  shewn  to  him,  89. 
his  flight  to  Denmark,   101. 
and  dealings  with    the   plate  of   the 
monastery,  101. 
Egfredus.     See  Egfrid, 
Egfrid  (Egfredus),  son  of  Oswy,  king  of 
Northumbria : 
marries  Etheldreda,  189. 
establishes  two  bishoprics  in  Northum- 
bria, 275. 
Egfrid  (Egfredus),  son  of  Offa ; 
attests  a  charter  of  Offa,  332. 
his  favours  to  archbishop  -^thelard, 

336. 
his  death,  336. 
opinion  of  Alcuin  respecting  him,  336. 

Egric,  king  of  East  Anglia,  slain  by  king 

Penda,  168. 
Egwulf  (Egcuulfus),  bishop,  322. 
Egypt,  the  monks  of,  130. 
Eleutherius,    Pope,   his  mission    to    king 

Lucius,  134. 
Elfegius.     See  Elphege. 
Elfgiva,  her  gift  of  lands  to  St.  Augustine's, 

24. 
Elijah,  an  abbot  among  the  sons    of  the 

prophets,  135. 


Elisha,  an  abbot  among  the  sons  of  the 

prophets,  135. 
Ellenberg,  332. 
Elmham,  Thomas; 

treasurer  of  St.  Augustine's,  72. 
is   arrested    for    making    a  wrongful 
distress,  72. 
Elmham,  the  bishopric  of,  167,  241. 

transferred  to  Thetford,  167. 
Elphege  (Elfegius),  St.,  his  body  found  in- 
corrupt, 31. 
Ely,  the  abbey  of: 

is  made  a  bishopric,  31 : 

the    monastery    said    to    have    been 

founded  by  iEthelbert,  109. 
devastations  of  the  Danes  there,  166. 
the  daughters  of  king  Anna  buried  in 

the  monastery,  190. 
Etheldreda  becomes  abbess  there,  190. 
Ermenhilda  buried  there,  191. 
Emma,  wife  of  king  Eadbald,  142,  176. 
attests  his  charter  to  St.  Augustine's, 
146. 
England,  placed  under  Interdict,  34,  41. 
the  constituent   parts    of,    under    the 
early   Saxon   rule,   138,   139,   140, 
141. 
once  called  "  Loegria,"  262. 
Eni,  brother  of  Redwald,  168. 
Enswytha,  daughter  of  Eadbald  and  Emma, 

176. 
Eohric,  the  Danish   king  of  East  Anglia 
and  Essex,  169. 
his  death,  169. 
Eolla,  bishop,  266. 
Eorpwald,  king  of  East  Anglia: 

Edwin  persuades  him  to  adopt  Chris- 
tianity, 165,  166. 
his  death,  166. 
Ercombert  (Ercumbertus) : 

attests  a  charter  of  king  Eadbald,  146. 
succeeds  his  father  Eadbald,  king  of 

Kent,  175,  176. 
marries  Sexburga,  176. 
his  children,  176,  190. 
usurps  the  crown  from  his  nephews, 

184. 
his  death,  191. 


INDEX. 


517 


Ercongota  retires  to  Brie,  191. 
Ercumbertus.     See  Ercombert. 
Erkenwold,  consecrated  bishop  of  London, 
270,  273. 
founds  the  abbey  of  Chertsey,  270. 
his  sister  the  first  abbess  of  Barking, 

271. 
buried  at  St.  Paul's,  London,  271. 
miracles  attributed  to  his  bier,  274. 
Ermenberga.     See  Dompneva. 
Ermengitha,    St.,    her   resting-place,   219, 

220. 
Ermenhilda  (Ermenilda)  daughter  of   king 
Ercombert,    188. 
marries  "Wulfere,  188. 
buried  at  Ely,  191. 
Ermenilda.     See  Ermenhilda. 
Ermenred,  eldest  son  of  king  Eadbald,  175. 
dies  before  his  father,  176,  184. 
his  children,  176,  184. 
their  fate,  191,  192,206. 
Ermenric,  father  of  iEthelbert,  138. 
Escwald,  priest,  321. 
Esne,  earl,  321. 
Essex  (Estsaxia),  141. 

under  the  Danish  rule,  1 69. 
Estanores.     See  Stonores. 
Estbrigge  (in  Canterbury)  gift  of  a  mill  at, 

to  St.  Augustine's,  33,  367,  381. 
Estlenham   [East  Lenham]   charter  as  to 

lands  at,  15.     See  also  Lenham. 
Estonores,  Estonore.     See  Stonores. 
Estrye.     See  Eastry. 
Estsaxia.     -See  Essex. 
Est  Sutton,  charters  as  to  lands  at,  53,  60. 
Esturay,  Esturrey.     See  Sturrey. 
Ethburga,  her  gift  of  lands  at  Braburne,  15. 
Etheibaldus.     See  Eadbald. 
Ethelbert.     See  JEthelbert. 
Ethelbrith,  son  of  Ermenred,  176,  184,  191. 

his  death,  192,  206. 
Ethclburga  (^Ethelberga,  vEthelburga),  sur- 
named  '  Tate,'  daughter  of  vEthel- 
bert,  and  Berta,  142. 
marries  Edwin,  king  of  Northumbria, 

142. 
letter  of  Pope  Boniface  V.  to,  159,  160, 
161. 


Ethelburga — cont. 

returns  with  Paulinus  to  Kent,  173. 
founds  the  monastery  of  Limninge,  or 

Limne,  176. 
her  death,  177. 
and  burial  at  Limne,  177. 
Ethelburga  (Ethelburga),  daughter  of  king 
Anna,  retires  to  the  convent  of  Brie, 
177,  190. 
Ethelburga,  wife  of  king  Ina,  267. 

retires  with  her  husband  to  Home,  267, 
268. 
Ethelburga,  sister  of  bishop  Erkenwold  : 
first  abbess  of  the  monastery  of  Bark- 
ing, 271. 
is  buried  there,  271. 
Etheldreda  (-^Etheldreda),  daughter  of  king 
Anna  : 
betrothed  to  Tondobert,  189,  190. 
married   to   Egfrid    of    Northumbria. 

189. 
is   separated  from  him,  and  becomes 

abbess  of  Ely,  190. 
her  miracles,  190. 
Ethelhere  (Ethelheri),  king  of  East  Anglia, 

slain  by  Oswy,  168. 
Ethelnoth  : 

abbot  of  St.  Augustine's,  331. 
his  death,  334. 
Ethelred     (iEthelred),      king      of     East 

Anglia,  168. 
Ethelred,  son  of  Ermenred,    176,  184,  19 1» 

his  death,  192,  206. 
Ethelred,  brother  of  IMerwald,  189. 
Ethelred,  king  of    Mcrcia  : 

invades  Kent,  228,  262,  264. 
retires  to  a  monastery,  228. 
Ethelstan    [Athelstan],   king,  gives  Wer- 
burginglond  to  St.  Augustine's,  19. 
incidentally  mentioned,  271. 
Ethelwald,  king  of  East  Anglia,  168. 
Ethilbaldus.     See  Ethelbald. 
Eugenius  III.,  Pope,  bulls  of,  to  St.  Augus- 
tine's, 392,  397,  398,  399,  400,  401, 
402,  403,  404,  405. 
bull  of,  as  to  the  church  at  Eaversham, 

406,  407. 
See  also  Augustine's,  St. 


518 


INDEX. 


Ewellemerke,  332. 

Exaltation  of  the  Cross,  the  festival  estab- 
lished, 174. 
Excommunication,    bulls   in  reference   to, 
44,  45,  57,  58,  439. 
See  also  Augustine's,  St. 
Exemption,  bulls  of,  44,  45,  50. 
See  also  Augustine's,  St. 


F. 


Eaganus  converts  king  Lucius,  134. 
Fairs,  grants  of,  by  charter  to  St.  Augus- 
tine's, 31,  34,  52,  66,  358,  383. 
Fame,  death  of  St.  Cuthbert  at,  279. 
Faversham,  the  monastery  of  : 
founded,  34. 

the    monks    forbidden    to    bury    the 
parishioners   of  St.   Augustine's  in 
their  cemetery,  38. 
bulls  relative  to  the  property  of    St. 
Augustine's  in  the  church  and  tithes 
of,   34,    47,    59,    63,   67,   407,  418, 
429,  470,  471. 
charters,  deeds,  and  grants  relative  to 
the  church  and    tithes   of,    28,  33, 
34,   35,  36,  62,  348,  364,  384,  385, 
460,  474,  475. 
See  also  Augustine's,  St. 
Feast,  great,  held  on  St.  Augustine's  Day, 

56. 
Felix,  first  bishop  of  Dunwich  : 
supports  king  Sigebert,  166. 
his  death,  166. 

Translation  of  his  body,  166,  167. 
Finan,  bishop,  baptizes  king  Sigebert,  273. 
Flesh,  bull  enabling  the  abbot  and  brethren 

of  St.  Augustine's  to  eat,  55. 
Florentius,  St.,  223. 
Forage,  deed  of  quitclaim  of,  43. 
Forcher  (Fordhere),  bishop  of  Wessex,  266, 

307. 
Fordhere.     See  Forcher. 


Fordwich   (Fordwic,    Fordwik),    gifts  by 

charter  of  the  vill  and  tithes  of,  to 

St.  Augustine's  23,  26,  28,  29,  31, 

70,  248,  322,  323,  351,  352. 

bull   confirmatory   as   to  the    church 

of,  419. 
See  also  Augustine's,  St. 

Fordwic,  Fordwik.     See  Fordwich. 

Formosus,  Pope,  his  injunctions  as  to  the 
bishoprics  of  Wessex,  267. 

Foster,  John,  charter  as  to  the  lands  of,  61. 

France,  the  convents  of,  frequented  by  the 
English,  176. 

Friars  Minors,    institution  of    the  Order 
of,  41. 

Friars  Preachers,  institution  of  the  Order 
of,  40. 

Fyndone  (Fyndon),  Thomas  de.  Abbot  of 
St.  Augustine's,  186. 


a. 


Galoes,  queen,  262. 

Gamaliel,  St.,  82. 

Gebmundus,  bishop  of  Rochester,  264,  290, 

291,  296,  297. 
Genlada  [Inlade],  the  river,  287. 
Geoffrey  of  Monmouth : 

his  Chronicle  compared  with  those  of 

other  writers,  260. 
his  pedigree  of  Cadwalladrus,  261. 
his  works  quoted,  262,  269. 
Germany,  emigrations  from,  into  Britain, 

139. 
Gerard  Pucelle,  421,  422. 
Gevissi,  or  West  Saxons,  converted,  180. 
Gildeford.     See  Guilford. 
Glass- making,  the   art  of,  introduced  into 

England  by  Benedict  Biscop,  185. 
Glastonbury,  the  monastery  of  : 
founded  by  Ina,  264. 
the  story  of  its  earlier  foundation,  264. 
king  Arthur's  tomb  opened  there,  265. 
Glendower  (Glyndore),  Owen,  his   insur- 
rection, 257. 
Glyndore.     See  Glendower. 


INDEX. 


510 


Godfrey,  bishop  of  Coutancos,  349. 
Godmanham  (Godmiindmgaham),  165. 
Godmundingaham.     See  Godmanham. 
Godwm,  earl,   deprives  the    monastery  of 

lands  at  Plmnstede,  350. 
Godwold,   his  grant  of  lands  at  Sturtone, 

24. 
Godwyn,  charter  as  to  the  messuages  of,  67. 
Gosceoldus,  gift  by,  to  St.  Augustine's,  382. 
Gospels  of  St.  Mildreda,  97. 

miraculous  virtues  of  the  book,  97,  98. 
Goths,  their  conquest  of  Spain,  140. 
Graphic.     See  Grapho. 
Grapho  (Graphio),  earl,  112,  116. 
Gratiosus  : 

elected  abbot  of  St.  Augustine's,  155. 

receives  Paulinus  with  great  honours, 
173. 

his  death  and  epitaph,  174. 

Gregorians,  their  denial  of  the  assertions 
about  St.  ^lildreda's  remains,  218, 
225,  226. 

Gregorianus.     See  Gregorians. 

Gregory,  St.  : 

Pope  of  Rome,  77. 

sends  Augustine  into  Britain,  78. 

and  Mellitus,  83. 

sends  the  pallium  to  Augustine,  92,  95, 

101,  102. 
his  renewed  interest  in  the  .mission  of 

Augustine,  94. 
sends  presents  to  the  English  Church, 

94. 
and  letters  with  the  pallium,  95. 
contemplates  making  London  the  seat 

of  the  archbishopric,  95. 
his     reply    to     Augustine's     interro- 
gatories, 96. 
his  Bible  given  to  the  monastery,  96, 

97. 
gives  gold   and  silver  vessels  to  Au- 

gustuie,  101. 
and  certain  relics,  101. 
sends  letters  and   a  present  to    king 

iEthelbert,  102. 


Gregory,  St. — cont. 

frequent  allusions   in  his   writings  to 

the  English  mission,  107. 
his  letter  to  king  ^thelbert,  1 1 7. 
no  bull  or  privilege  granted   by  him 

to  the  monastery  of  St.  Augustine's, 

124. 
his  premature  death,  124. 
his  epitaph,  124,  125. 
destroys  the  Pantheon,  128. 
his   remark    upon   the    Saxon  slaves 

and  the  name  of  their  king,  140. 
his  altar  at  St.  Augustine's,  147. 
his  "Register"  quoted,  95,  102,  106, 

117,  122. 

Gregory's,  St.,  bull  conservatory  addressed 

to  the  prior  of,  68. 
Grekislake   [Cricklade  ?],    school  founded 

at,  by  archbishop  Theodore,  277. 
Grith-bryc.     See  Sac. 

Grove,  John  De,  deed  entered  into  with, 

62. 
Guilford  (Gildeford),  382. 
Gustone    (Guthsiestun),     confirmation    of 

the  prebend  of,  to  St.  Augustine's, 

37,  38,41. 
See  also  Martin's,  St.,  Dover. 
Guthrum,  the  Danish  king  of  East  Anglia 

and  Essex,  169. 
Guthsiestun.     See  Gustone  and  Martin's, 

St.,  Dover. 


H. 


Hadfield  (Ilaetfeld),  battle  of,  172,  173. 

Iladulac,  bishop,  307. 

lladda  transfers  the    see  of   Wessex    to 

Winchester,  181. 
Ilaeg  (Ilagha),  in  Thanet,  charters  as  to, 

7,  34. 
Ilaetfeld.     Sec  Hadfield. 
Ilagha.     See  Ilaeg. 
llaimo,  his  gift  of  Fordwich,  31, 


520 


ind£x. 


Hamgisil,  duke,  112,  116. 

Hammespot,  given  to  the  abbey  of  Minster, 

298,  299. 
Hamo,  FitzEoger  Doge,  his  deed   of  gift, 
53. 
See  also  Doge. 
Hampshire  (Southamtone),  141. 
Harfleur  (Hai'flu),  capture  of,  73. 
Hartlepool.      See  -^Ifleda,  Herteseye,  and 

Hilda. 
Heathfield.     See  Hethfeld. 
Heghisdale  (Thunoreslope),  208. 
Hengest  [Hengist],  the  Saxon: 

invited    into  England    by  Vortigern, 

138. 
descended  from  "Woden,  139. 
his  pedigree,  139. 
his  death,  139. 
Heni*y  I.,  king  of  England: 
death  of  his  children,  32. 
reforms  St.  Martin's,  at  Dover,  292. 
confirms  to  St.  Augustine's  a  prebend 
in  the  church  of  St.  Martin's,  Dover, 
357. 
grants  a  fair  to  St.  Augustine's,  358. 
exempts  its  inmates  from  aids  to  Can- 
terbury, 358,  359. 
ratifies  an  exchange  by  St.  Augustine's 
vrith  Christchurch,  Canterbury,  359. 
confirms   lands  to  St.  Augustine's  at 

Estanores,  360. 
grants  a  charter  of  sac  and  soc,  361. 
grants  a  charter  of  liberties,  361. 
confirms  the  title  to  Ripple  and  Lan- 

gedone,  362. 
exempts  the  abbey  servants  from  toll, 

362. 
grants    free    -warren    at    Chislet    and 

Sturrey,  363. 
grants  a  charter  confirmatory  of  the 
tithes   of  Faversham    and  ^Miltone, 
364. 
confirms  grant  of  rents  and  church  at 

Newingtone,  365. 
grants  a  market  at  Minster  in  Tbauet, 
365,  366. 


Henry  II.,  king  of  England: 

his    disagreement     with     archbishop 

Becket,  35. 
charter  to    William    de    Roos,  as  to 
risfht    of    common    at  PlumcAvare- 
Parroc,  408,  409. 
charter    to  Emelina    de    Roos   as   to 

lands  at  Plumstede,  409. 
charter  confirmatory  as  to  the  church 

at  Northburne,  410. 
grants  a  charter  of  sac  and  soc,  and 

other  liberties,  410. 
grants  a  charter  as  to  the  rights  of  the 
church  of  Middelton  (Milton),  416. 
bull  addressed  to,   in  favour   of    the 
monastery  of  St,  Augustine's,  429, 
430,  431. 
charter  preceptory  to  the  homagers  of 

Thanet,  449. 
charter  confirmatory  as  to  the  churches 
of  Faversham  and  Middelton,  462. 
charter  confinnatory  as   to  exchange 

of  lands  with  Christchurch,  460. 
charter  preceptory  as  to  right  of  mill 

in  Canterbury,  462. 
bull     commendatory     addressed     to, 
462. 
Henry  V.,  king  of  England: 
his  coronation,  72. 
invades  Xormandy,  73. 
Henry  of  Huntingdon,  260. 
Henry,    bishop   of  Winchester,   letters   of 
Pope  Innocent  II.  to,  375,  376,  380, 
381. 
Heracllus,  the  emperor,  rescues  the  patriarch 
Zacharias,   173. 
and  recovers  the  true  Cross  from  the 
Persians,  173,  174, 
Herbert  Losinga.     See  Losinga. 
Hereford,   the   bishop   of,  bull  as   to    his 

bond  for  500  marks,  48. 
Heresies,  named  after  their  authors,  209. 
Heresig,  his  gift  to  St.  Augustine's,  20. 

Heretics,  tbe  certainty  of  their  extermina- 
tion, 214. 
See  also  LollardSi 


INDEX. 


521 


Herfast,  bishop  of  Elmham,  transfers  the 

see  to  Thetford,  167. 
Herfordia,     See  Hertfordshire. 
Hertford,   charter  of   Koger    [Gilbert  ?], 
carl  of,  granting  a  stag  yearly  to 
St.  Augustine's,  35. 
Hertford,  acts  of  the  Council  of,  238,  239, 

240,  241. 
Hertfordshire  (Herfordia),  141. 
Hertseye  [Hartlepool],  the  monastery  of, 
187. 
See  also  iElfleda  and  Hilda. 
Heskebert,  slays  St.  Kenelm,  343. 
Hethfeld  [Heathfield],  Synod  of,  284. 
Hevenfeld,  178. 
Hexham.     See  Agustald. 
Hieronymus   [Jerome],  his  works  quoted, 

135,  168. 
Higden,  Ranulph.     See  Cestrensis. 
Hilda,  abbess  of  Hartlepool,  187. 
Hildelida,  abbess  of  Barking,  271. 
Hinguar.     See  Hynguar, 
Hlossunham,  299. 
Hocca,  earl,  112,  116. 
Homildon  Hill    (Hummeldonehyl),  battle 

of,  70. 
Honorius  I. ,  Pope  : 

sends    the     pallium     to    archbishops 

Honorius  and  Paulinus,  170. 
sends  a  letter  to  king  Edwin,  170. 
his  letter  to  archbishop  Honorius,  1 70, 

171,  172. 
his  rescript  as  to  the  observance  of 

Easter,  172. 
establishes  the  festival  of  the  Exaltation 

of  the  Cross,  174. 
sends  Birinus  into  Britain,  180. 
Honorius,  archbishop  of  Canterbury : 

consecrated  by  Paulinus  at    Lincoln, 

170. 
the   pallium   is   sent  to  him  by   Pope 

Honorius,  170. 
consecrates  Abbot  Petronius,  175. 
consecrates  Ithamar,  bishop  of  lloches- 

ter,  182. 
his  death  and  epitaph,  183. 


Horsa  the  Saxon : 

invited   into   England   by    Vortigcrn, 

138. 
descended  from  Woden,  139. 
his  pedigree,  139^ 
his  death,  139. 
Hours  of  the  Virgin  ^lary  appointed  to  be 

said  daily,  30. 
Hripum.     See  Rippon. 
Ilubba,  brother  of  Hynguar: 
slays  St.  Edmund,  168. 
marvellous  story  as  to  his  parentage, 
221. 
Hugh   (Hugo),   abbot  of  St.  Augustine's: 
receives    benediction     at      Lambeth, 

366. 
letter     of     Pope     Innocent     II.     to, 

373. 
bulls   from    Pope   Eugenius  III.    to, 
397,  398,  399. 
Humantun,  gift  of,  to  the  abbey  of  Minster, 

288,  289. 
Ilundenc,  Thomas,  Abbotof  St.  Augustine's, 
receives    benediction    from     arch- 
bishop Arundel,  89. 
Hummeldonehyl.    See  Homildon. 
Huntingdon,  Henry  of.     See  Henry. 
Hynguar  [Hinguar],    brother  of    Ilubba, 
slays    St.  Edmund,  168. 
marvellous  story  as  to  his  parentage, 
221. 


I. 


Icauno    [Ycean-ho,    probably  Boston    in 

Lincolnshire],  189. 
Imarus  (Ymarus),  St„  223. 
Ina,     See  Yna. 

"  In  Cryptis,"  the  church  at  Canterbury  so 
called,  144. 
See  aho  Mary's  St. 
Indulgence  and  exemption,  bulls  of,  granted 
to  St.  Augustine's,  41.  45,  46. 
sum  total  of,  and  papal  confirmation 

thereof,   49. 
Sec  also   Augustine's,  St. 


522 


INDEX. 


Infidels    among  the   clergy,  bull  against, 

47. 
Inguald  (Yngualdus),  bishop  of   London, 

300,  307. 
Inlade.     See  Genlada. 
Innocent  11. ,  Pope: 

bull  of,  to  St.  Augustine's,  369,  370, 

371. 
sends  letters    commendatory  to  king 

Stephen,  372,  373. 
sends  a  letter  to  Abbot  Hugh,  373,  374, 

375. 
his  bull  in    reference   to  the   dispute 
"^ith  archbishop  Theodore,  375,  376. 
his  bull  to  archbishop  Theodore,  378, 

379. 
his  letter  to  the  bishop  of  Winchester, 
380. 
Institution  of  clerks,  bull  as  to  the,  59. 
Inteberghe.     See  Philip. 
Interdict,  papal  privileges  and  exemptions 
from,  34,  35,  40,  41,  399,  425,  433, 
457,  458. 
lona,  the  Island  of,  alluded  to,  88. 
Ireland,  141. 

Irregularities  of  the  monks,  bull  enabling 
the    abbot    of  St.    Augustine's    to 
correct,  52. 
Tsidorus  Hispalensis  : 

his  "  Origines  "  quoted,  119. 
when  he  flourished,  174. 
his  writings,  174. 
Ithamar,  consecrated  bishop  of  Rochester, 
182. 
consecrates  archbishop  Deusdedit,  183. 

Ivor  (Yndor),  son  of  Ceadwalla,  254. 

•wages  incessant  war  with  Britain,  261. 


'  Jacke,'  the  name.     See  Jankin. 
Jambert,  Abbot  of  St.  Augustine's,  142. 
consecrated  abbot,  319. 
appeals  to  Rome  as  to  the   sepulture 
of  the    archbishop  of  Canterbury, 
330. 


Jambeit — cojit. 

is  made  archbishop  of  Canterbury,  330. 
is  despoiled  by  king  Offa,  334. 
is  buried  at  St.  Augustine's,  335. 
his  epitaph,  335. 
James  the  Deacon,  a  promoter  of  church- 
music,  198. 
'  Jankin '  or '  Jacke,'  a  corruption  of '  John,' 

338. 
Jarumannus,  bishop,  273. 
Jeccaham,  near  the  river  Limene,  298. 
Jerome.     See  Hieronymus. 
Jerusalem,  taken  by  the  Pagans,  38. 
Johannes.     See  Cassianus. 
'  John,'  the  name,  how  corrupted,  338. 
John,  St.,  of  Beverley: 
prelate  of  York,  280. 
his  miracles,  280. 
pilgrimage  to  his  tomb,  280. 
John  IV.,  Pope,  his  rescript  as  to  the  ob- 
servance of  Easter,  172. 
John  VIII.,  Pope,  is  discovered  to  be  a 

woman,  16. 
John,  archbishop  of  Aries,  203. 
John  the  Praecentor,  attends  the  Synod  of 

Hethfeld,  285. 
John,  Abbot  of  St.  Augustine's: 
his  election,  127. 
his  friendship  for  archbishop  Lauren- 

tius,  127. 
his  death  and  sepulture,  147. 
his  epitaph,  147. 
John  de  Grove.     See  Grove. 
John,  St.,  the  church  of,  in  Thanet,  bull 

as  to,  58. 
Justus : 

his  mission  to  Britain,  92,  94. 
made  bishop  of  Rochester,  92,  108. 
attests  a  charter  of   king  ^thelbert, 

116. 
attests  St.  Augustine's  bull  of  exemp' 

tion  to  the  monastery,  121. 
retires  with  Mellitus  into  Gaul,  143. 
returns  to  Rochester,  144. 
attests  king  ^thelbald's  charter  to  St. 

Augustine's,  146. 
is    made    archbishop  of    Canterbury, 
150. 


INDEX, 


523 


Justus — cent. 

appoints  liom anus  bishop  of  Ivochcster, 

100. 
receives  authority  from  Pope  Boniface 
V.  to  consecrate  bishops,  150,  151, 
152. 
his  friendship  for  Abbot  Eufinianus, 

153. 
his  death,  169. 
and  epitaph,  170. 

the    reputed   founder    of    St.  Peter's, 
"Westminster,  271,  272. 
Jutes  (Wicti),  their  conquests  in  England, 
138. 
their  descendants,  138. 
Juvenal,  his  writings  quoted,  277. 


K. 


Kenebert,  bishop,  308. 
Kenelm,  his  murder,  343. 

miraculous  discovery  thereof,  343. 
Keningtone,  or  Conybroc,   bull  as  to  the 
tithes  of,  60. 

charters  as  to  the  church  and  tithes  of, 
26,  60,  66. 
Kent,  the  kingdom  of  : 

Alric,  the  last  king  of,  12,  337. 

Ethelred,      Cuthred,      and     Baldred, 
usurpers,  13,  337,  338. 

overrun  by  the  Danes,  24. 

the  people  of,  their  origin,  138,  139. 

the  kings,  their  lineage,  141. 

loss  of  royal  power  in,  222. 

invaded  by  Ethelred,  228,  262,  264. 

ravaged  by  Cadwalla  and  Mulo,  252. 

failure  of  the  seed- royal,  337. 

See   also    iEthelbert    I.,  and  Augus- 
tine's, St. 
Kenwulf  : 

appointed  king  of  Mercia,  336. 

restores  the  primacy  to  Canterbury, 
336. 

letter  to,  from  Pope  Leo  III.,  339. 

his  gift  of  West  Lenham  to  St.  Au- 
gustine's, 341,  342. 


Kineburga.     See  Kyneburga. 
Kingesmccrke,  near  Canterbury,  112. 
Knights'    fees,  charter  of  exaction  from, 

43. 
Knoltun,    grants    of    lands    at,    by    Odo 

bishop  of  Bayeux,  29,  353. 
Knut,  king,  his   charters   remarkable     for 

having  a  wax  seal  annexed,  118. 
Kostede,  416. 
Kymbelinus     [Cunobelinus,    Cymbeline], 

king,  265. 
Kyneardus,  priest,  327. 
Kyneburga     (Kineburga),     daughter     of 

Penda  : 
marries  Alfrid,  son  of  Oswy,  king  of 

Northumbria,  185. 
retires  to  a  monastery,  189. 
KjTiegislus.     See  Cynegils. 
Kyngdene,  332. 
Kynigitha,    wife    of  king   Withred,   288, 

289. 
Kynred,  son  of  Wulfere  and  Ermenhilda, 

188. 


L. 


Lambeth  (Lamheda) : 

consecration  of  Abbot  Hugh  at,  30. 
Henry  II.  holds  his  court  at,  366. 
Lamheda.     See  Lambeth. 
Langedone.     See  Langdonc. 
Lanfranc,  archbishop  of  Canterbury: 
alluded  to,  85,  224. 

his  design  upon  the  liberties  of  St.  Au- 
gustine's, 345. 
crowns  William  Rufus,  346. 
resistance  oflFered  to  him  by  St.  Au- 
gustine's, 346. 
Langdone  (Langedone),  bulls  and  charters 
relative  to  the  lands  of,  32,  34,  57, 
62,  63,  65,  67,  362,  382. 
Sec  aho  Augustine's,  St. 


5U 


INDEX. 


Langpcrt,  charters  to  St.  Augustine's  as  to 

the  lands  and  manor  of,  52,  56,  62, 

111,  112. 
bull  confirmatory  of  the  grant  of  lands 

at,  to  the  Hospital  of  St.  Laurence, 

402,  403. 
See  also  Augustine's,  St. 

Lastingham  (Lestingei),  197,  273. 

Lateran,  edict  from  the  Church  of,  as  to 
observance  of  the  Benedictine  nile, 
19. 
Council  of,  40. 

Laurence,  St.,  Canterbury,  confirmation  of 
the  Hospital  of,  to  St.  Augustine's, 
34,  40,  50,  51. 

bull  of  special  protection  to,  42. 

bull  confirmatory  of  the  grant  of  lands 
at  Langport  to,  402,  403. 

See  also  Augustine's,  St. 

Laurence,  St.,  Thanet,  bull  as  to  the  church 

of,  58. 

Laurentius,    archbishop : 

his  mission  to  Britain,  92,  94. 

succeeds  St.  Augustine  as  archbishop 
of  Canterbury,  92,  109,  125. 

attests  St.  Augustine's  bull  of  exemp- 
tion to  the  monastery,  121. 

consecrates  the  church  of  the  monas- 
tery, 131,  132. 

converts  king  Eadbald,  142,  143. 

attests  the  charter  of  Eadbald,  146. 
■when  about   to  flee,   is   ordered    in 
a  vision   to   remain  at  Canterbury, 
143. 

and  receives  stripes  from  St.  Peter, 
143. 

consecrates  Abbot  Rufinianus,  148. 

his  friendship  for  Rufinianus,  148, 149. 

his  death  and  sepulture,  149. 

his  epitaph,  149. 

Laurentius  de  Cornwalleis,  charter  of  li- 
cence granted  to,  61. 

Lay-brothers,  enabling  bulls  as  to  the  pro- 
perty of,  53. 

Leanham.     See  Lenham. 

Lede.     See  Ledes* 


Ledes  (Lede),  [Leeds  in  Kent]  : 

foundation  of  the  church  of,   33. 
bull  as  to  the  tithes  of,  51. 
the  castle  of,  besieged,  61. 
Ledis.     See  Leeds  in  Yorkshire. 
Leeds  (Ledis),  in  Yorkshire,  the  battle  of, 

187. 
Legionum    Civitas    [of  doubtful   identity, 
but  the  "  Carlegion"  of  Beda],  105. 
Leken,  John,  charter  as  to  his  lands,  59. 
Lcnenodus,  his  gift  of  lands  at  Northewde, 
402- 

Lenham  (Leanham),  bulls  and  charters  as 
to  the  church  and  tithes  of,  15,  43, 
46,  47,  59,    63,  419, 
charter  granting  free  warren  at,  45. 
charter  granting  a  fair  at,   66. 
See  also  Augustine's,  St. 
Leo   IIL  : 

■why  not  reckoned  among  the  Popes,  8. 
his  letter  to  king  Ken-wulf,  339. 
Leo  IX ,  Pope,  grants  certain  privileges  to 
Wulfric,  Abbot  of  St.   Augustine's, 
89. 
Leonine  lines  on  the  deeds  of  St.  Augus- 
tine and  the  foundation  ofSt.  Au- 
gustine's, Canterbury,  90,  91,  92,  93. 
Lesues,  bull  against  the  abbot  and  convent 

of,  69. 
Lestingei.     See  Lastingham. 
Letardus,  bishop  of  Senlis,  his  piety,  109. 

his  place  of  sepulture,  132. 
Leutherius,  bishop  of  Wessex,  239. 
Le-wes,  foundation  of  the  monastery  of  St. 

Pancras  at,  29,  118. 
Leybourne,  Juliana,  her  gift,  66. 
Liberties  of    St.    Augustine's,    bulls    and 
charters  upon,  31,  33,  34,  36,  38,  39, 
40,  42,   44,  386,  387,  388,  390,  391, 
392,293,  394,  395,  396. 
-See  also  Augustme's,  St.,  Interdict,  and 
Sac. 
Library^  original,  of  St.  Augustine's,  96, 

97,  98,  99. 
Lichefeld.     •S't'e  Lichfield* 


I NDEX. 


525 


Lichfield  (Lichefeld)  : 

bishop  Ceadda  buried  there,  273. 
the  primacy  transferred  to,    by  king 
Oflfa,  334. 

LimenCj  the  river,  299. 

Liminge.    Sec  Limne. 

Limne  (Limninge,  Liminge,  Lymninge)  : 

the  monastery  of,  176,  177. 

Translation  of  the  body  of  St.  Mildreda 
to,  224. 

grant  of  an  iron- mine  at,  to  St.  Augus- 
tine's, 226,  227. 

Limninge.      See  Limne. 

Linchesore,  charter  as  to  lauds  at,  15. 

Lincoln  : 

a  church  built  at,  by  Paulinus,  1G9. 
archbishop   Honorius    consecrated   at, 

by  Paulinus,  170. 
the  episcopal  see  of  Mercia  established 

at,  131. 

Liudlssi.      See  Lindsey. 

Lindisfarne : 

the  see  of,  established,  179. 
prelates  of,  275. 

Lindsey  (Lindissi),  Paulinus  preaches  there, 

169. 
Littelborne  (Littilborn),    bull  as    to  with- 
holders  of  tithes  at,  58. 
charters   as  to    lands,   fair,    and    free 
warren  at,  26,  51,  59,  61,    63,  66. 
See  also  Augustine's,  St. 

Littilborn.     See  Littelborne. 

Little  ^loningham.   See  Mundelingeham. 

Loegria,  England  once  so  called,  202. 

Lollards,  outbreak  of  the,  on  the  epiphany, 

72. 
denounced,  208,  209. 
■why  so  called,  209. 
warning  to,  210. 
the  certainty  of  their  extermination, 

214. 

Ijombard  (Lnmbardus),  Peter,  compiles  his 
"  Sentences,"  34. 


Lombards,  their  conquest  of  Italy,  140. 

the    History    of    the,    by    Paulus 
Warnefridi,  quoted,  286. 

London : 

the  bishopric  of,  established,  92. 
contemplated    by    Pope    Gregory  as 

the  seat  of  St.  Augustine's  bishopric, 

95. 
the  people  of,  adhere  to  idolatry,  144. 
refuse  to  receive  Mellitus,  144. 
Erkenwold  made  bishop  of,  270. 
Erkenwold  buried  at  St,  Paul's  church 

there,  271. 
obscurity  as  to  Erkenwold's  successors, 

271. 
previous  bishops  of  the  see,  271. 
succession    of  its   bishops,   273,  274. 
See  also  Mellitus  and  Paul's,  St. 

Longhawes,  332. 

Loaginus  the  Mai'tyr,  an  early  monk,  13G. 

Losinga,  Herbert,  his  simoniacal  practices, 
167. 
his  repentance,  1G7. 
transfer  by  him  of  the  see  of  Thetford 
to  Norwich,  107,  168. 

Lotharius,  king  of  Kent,  237. 

his   charter   to    St.  Augustine's,   248, 
249. 

confirms  preceding  charters,  249,  250. 
is  slain,  250. 
his  cruelty,  250. 

Louis,  king  of  France,  visits  the  shrine  of 
St.  Thomas  at  Canterbury,  37. 

Lucius,  the  first  Christian  king  of  Britain, 
133,  134,  165. 

Lucius  IL,   Pope,   by   bull   confirms    the 
liberties  of  St.  Augustine's,  386, 387, 
388. 
and  certain  rentals,  39 J,  392. 

Lucius  III.,  Pope,  bulls  of,    452,  454,  455, 

456.  457,  458,  459,  462,  463. 
Lumbardus.     Sec  Tx)mbard. 

Luniinosus,  Abbot  of  Itimini,  117. 

Lymninge.    See  Limne. 


526 


INDEX. 


M. 


Maeccambrooc,  237. 
Maerke,  siege  of,  71. 

IMaildeby,  the  town  of.    See  Malmesbury. 
Alalmesbury  (]Maildeby),  tbe  monastery  of, 
266. 

,  William  of  : 

his  writings  employed  by  the  author, 

77. 
his  silence   as  to  the  revelations   to 

Cad  walla,  256. 
censured,  328. 

his  writings  quoted,  85,  95,  134,  139, 
141,  146,  147,  166,  167,  168,  186, 
199,  231,  253,  260,  265,  267,  268, 
271,  272,276,  277,  281,  292,  309, 
313,  228,  333,  339. 
Map  of  Thanet  explained,  207,  208. 
Maria,  sister  of  archbishop  Becket,  abbess 

of  Barking,  36. 
IMarianus    Scotus: 

becomes  a  monk  at  Cologne,  26. 
becomes  a  recluse  at  Fulda,  27,  313. 
becomes  a  recluse  at  Mentz,  28. 
his  Chronicle  alluded  to,  313. 
an  error  committed  by  him,  330. 
his  Chronicle  quoted,  276. 
]\[ark,  the  Evangelist,  established  a  com- 
munity of  monks,  136. 
Market,  grant  of  a,  at  jNIinster  in  Thanet, 
322,  365,  366. 
grant  of  a,  at  Stonore  or  Estanores,  39, 

476. 
grant  of  a,  at  Plumstede,  to  be  held  on 
Tuesday,  52. 
Martel.    See  Charles. 
Martialis,  St.,  compared  with  St.  Augustine, 

116,  117. 
^ilartin's,  St.,  Canterbury,  the  church  of: 
its  superior  antiquity,  78,  84,  85. 
its  reparation,  85. 
queen    Berta    and     bishop    Letardus 

buried  there,  132. 
the  locality  of  its  porch  or  altar  de- 
termined, 135. 
king  7T%thelbert  1.  buried  there,  137. 


Martin's,  St.,  Dover,  the  church  of : 

grant  to  St.  Augustine's  of  a  prebend 

there,  30,  31. 
foundation  of  the  monastery,  292. 
reformation  by  king  Henry  It.,  292. 
confirmation  by  Henry  I,  to  St.  Au- 
gustine's, of  a  prebend  there,  357, 
358. 
bulls  confirmatory  as  to  the  prebend 
of  Guthsieslun  there,  419,  420,  467, 
472. 
See  also  Gustone. 
Martlnus  Polonus,his  Chronicle  quoted,  174. 
Maserfeid,  the  battle  of,  181. 
Materials    for   his   history,   their    paucity 
complained  of,  by  the  author,  309, 
313. 
Matilda,  queen,  wife  of  William  the  Con- 
queror,   orders    the    abbot    of  St. 
Augustine's  to  be  replaced  in  pos- 
session of  a  ship,  which  had  been 
seized,  354. 
^Matilda,  queen,  wife  of  Stephen,  her  grant 
to  the  monastery  of  Faversham,  34, 
35,  384. 
Mary's,  St.,  Canterbury,  the  church  of  ; 
its  foundation,  144. 
alterations  in,  144. 
afterwards  known  as  the  church  "  in 

Cryptis,"  144. 
Abbot  John  buried  there,  147. 
Mauricius,  the  emperor,  77,  78. 
^lauricius,  bishop   of  London,  consecrates 

Abbot  Hugo,  30. 
^Medeshamstede    [Peterborough],  the  mo- 
nastery of,  founded,  274. 
Mellitus: 

his    mission    to  Britain,   80,   86,    92, 

94,  107. 
made  bishop  of  London,  92,  98. 
attests   a  charter  of  king  jEthelbert, 

116. 
attests    St.    Augustine's    bull  of  ex- 
emption to  the  monastery,  121. 
his    mission    to    Pope  Boniface  IV., 

128. 
is  expelled  from  his  see,  and  retires 
into  Gaul,  143. 


INDEX. 


527 


Mellitus — co7it. 

is  enabled  to  return  to  his  bishopric, 

144. 
consecrates   the  church  of  St.  Mary 

at  Canterbury,  144. 
attests  king  Eadbald's   charter  to  St. 

Augustine's,  146. 
is  made  archbishop  of  Canterbury,  149. 
eflficacy  of  his  prayers,  140,  150. 
arrests  a  conflagration  at  Canterbury, 

149,  150. 
his  friendship  for  Abbot  Eufinianus, 

150. 
his  death  and  sepulture,  150. 
his  epitaph,  150. 
Menavian  Isles,  conquered  by  king  Edwin, 

141. 
Meneter.     See  William, 
^lenstre.    See  Minster. 
Merfinus,  139. 
Merlin,  his  prophecies,  254. 

their  fulfihnent,  257,  258,  259. 
Mertelinus,  189. 
^lertone,  the  charter  of,  IG. 
IMerwald,  father  of  Mildreda,  189. 
Michael  de  Bastervyle,  charter  of  licence 

to,  61. 
Mid  Anglia,  introduction   of  Christianity 

into,  184, 
Middelton,  Middeltun.    See  Milton. 
Middlesex  (]\Iidilsaxia),  141. 
Middleton,  Middletone.     See  Milton. 
jVIidilsaxia.     See  Middlesex. 
Migildus,  brother  of  Ina,  267. 
Milburga,    buried    in    the    monastery    of 

Wenloc,  189. 
Mildreda  (Mildritha,  Mildrytha)  : 

daughter  of  Mtrwald  and  Dompneva, 

189,  215. 
second  abbess  of  IMinster,  215. 
her  descent,  216,  217. 
her  translation  and  miracles,  25,  52, 

56,  189,  217,  218,  224. 
virtue  of  her  relics,  224,  225. 
words  of  William  the  Conqueror  con- 
cerning her,  225. 
charter  of  king  Withred  to  her,  289, 
290. 


Mildi'eda — cant. 

charter  of  king  ^thelbald  to  her,  310. 
See  also  the  three  fullowing  heads. 
Mildreda,    Saint,   the  Gospels   of,   in    the 
Library  of  St.  Augustine's,  97. 
miraculous  virtues   attributed    to    the 
book,  97,  98. 
]Mildreda,  Saint,  the  abbey  of.  See  Tvlinster. 
Mildreda  the  Virgin,  bull  for  celebrating 

the  feast  of,  68. 
Mildredus  (Milredus),  bishop,  316,  322. 
]Mildritha,  Mildrytha.     See  Mildreda. 
Milgitha,  189. 

Mill,  at  Estbrigge  in  Canterbury',  charters 
relative  to,  34,  37,  367,  381,  462. 
at  Littelborne,  charter  as  to,  61. 
Milredus.     See  Mildredus. 
Milton   (Miltone,    iliddleton,   Middletone, 
iNliddelton,  Middeltun) : 
bulls  and  charters  as  to  the  church  and 
tithes  of,  28,  33,  34,  36,  37,  38,  59, 
62,  63,  348,364,  384,  285,  416,  420, 
460,  470,  471,  474,  475,  477. 
gift  of  cheese  from  the  manor  of,  67. 
Minster  (MenstreJ,  in  Thanet  : 

bulls  and  charters  to  St.  Augustine's, 

relative   to    its    possessions  at,  25, 

32,  38,  43,  56,  58,  60,   63,  322,  365, 

366,418. 

the  abbey  of  St.  Mildreda,  at,  founded 

by  Dompneva,  215. 
•who  becomes  its  first  abbess,  215. 
Mildreda,  its  second  abbess,  215. 
Eadburga,  its  third  abbess,  217. 
who  enlarges  it,  217. 
Translation  of  St.  Mildreda,  217,  218, 

224. 
the    nuns    transferred    to    the    new 

convent,  219. 
death  of  Eadburga,  220. 
Sigeburga,  the  fourth  abbess,  220. 
decline  of  the  convent,  220. 
death  of  Sigeburga,  221. 
Silcdritha,  the  fifth  abbess,  22 1 . 
the  convent  destroyed  by  the  Danes, 

221. 
Silcdritha  and  the  nuns  burnt,  221,222. 
ruin  of  the  conunnnitv,  222. 


.28 


INDEX. 


Minster — cont. 

grants  of  lands  at  Sturrey  to,  by  Oswy, 

229,  230. 
grant  by  king  Saabhert..  231,  232,  233. 
gift  to,  by  king  Withred,  288,  289. 
charter  of  protection  to,  289,  290. 
gift  to,  by  king  ^thelbert,  298,  299. 
privileges       granted     to,      by     king 

jEthelbert,  305,  306,  310,  311,  314, 

315,  310. 
-S^thelbald's  charter  confirmed  by  Offa, 

321. 
and  by  Eadbert,  322. 
See  also  Angustine's,  St. 

Mitre,  the,  bestowed   on  the  abbot  of    St. 
Augustine's  by  Pope  Alexander  If., 
27. 
Mirafeld,  244. 
IMollo.     See  Mulo. 

]Monasteries,  early  foundation  of,  in  Eng- 
land, 199. 
Monasticism,  its  high  antiquity  and  excel- 
lence, 135. 
its  institution   in   the  Old  Testament, 

135. 
its  early  spread  in  Northumbria,  309. 
Monks,     introduced     into     Christchurch, 
Canterbury,  134. 
preponderance  of,  in  the  series  of  the 

archbishops,  134. 
of  Egypt  and  Alexandria,  13G. 
Monmouth,  Geoffrey  of.     See  Geoffrey. 
^Monte  Cassino,  the  abbot  of,  26. 
Mortmain,  deed  of,  as  to  lands  in  Canter- 
bury and  elsewhere,  63. 
deed  of,  as  to  lands  at  Keningtone  and 
elsewhere,  6G. 
Moulemmanstrate    (Moulmanstrecte),  332. 
Mul.     See  Mulo. 
Mulo  [Mul,  jSIollo]  : 
his  descent,  252. 

with  Cadwalla  ravages  Kent,  252. 
is  burnt  alive,  252. 
Mungeham.     See  Mundelingcham. 
Mundelingeham  (Mungeham),  grant  of,  by 
king  Edbert,  319,  320. 


N. 


Xatingdone,  grants  of  the  manor  of,  and 
lands  at,  53,  03. 

Nathan  ael: 

consecrated  Abbot  of  St.  Augustine's 

by  archbishop  Deusdedit,  184. 
his  death,  199. 

Newenton,  Newintone.     See  Newington. 

Newington  (Newingtone,  Newinton,  New- 
intone, Newyngtone,  Newenton, 
Nywentone);  charters  as  to  customs, 
prebands,  rents,  and  tithes  at,  28,  30, 
33,  349,  356,  365,  381. 

Norburn.     See  Northburne. 

Norfolchia.     See  Norfolk. 

Norfolk    (Norfolchia)  : 

the  people    of,  descended    from    the 

East  Angles,  140. 
changes  in    the    bishoprics    of,    106, 

167,  241,  242. 

Normans,  their  conquest  of  part  of  Gaul, 

140. 
Northampton,  365. 
Northbald  (Nothbaldus) : 

Abbot  of  St.  Augustine's,  302. 
his  great  merits,  302,  303,  312. 
his  death,  316. 
Nortburne.     See  Northburne. 
Northburne  (Norburn,  Nortburne,  Nortli- 
borne,  Northbourne)  : 
bulls  confirmatory  as  to  the  grant  of,  to 
St.  Augustine's,  37,  38,  39,  408,  448, 
449. 
charters  as  to,  3,  22,  33,  35,  36,   61, 
62,  63,  144,  145,  146,  410,  467. 
Northewde.     See  Northwode. 
Northmen,   their   emigrations   considered, 
139,  140. 


INDEX. 


529 


Northumbria : 

tlie  diffusion  there  of  Christianity  by 

rauliaus,  142,,  153. 
ravaged  by  Cead walla,   177. 
St.  Aidan  arrives  there,  178. 
prelates  in,  after  Paulinus,  197,275. 
spread  of  monasticism  in,  309. 
Northwode  (Xorthewde),  grant   of  lands 

at,  36,  402,  416. 
Norwich,  transfer  of  the  see   of  Thetford 

to,  167,  168. 
Xothbaldiis.     See  XorthbakL 
Nothelm : 

his  literary  aid  to  Beda,  275,  312. 
archpriest  of  St.  Paul's  Loudon,  made 

archbishop  of  Canterbury,  312. 
his  journey  to  Rome,   312, 
his    friendship  for  Abbot  North  bald, 

312. 
his  death  and  epitaph,  312. 
Novices,  bull  as  to  the  custody  of,  50. 
Nyweutone,     See  Newington. 

o. 

Oban,  duke,  316. 
Octa,  father  of  Ermenric,  138. 
Odo,  bishop    of  Bayeux,  his  gifts  to  St. 
Augustine's,  28,  29,  351,  352,  353. 
See  also  Augustine's,  St. 
CEiric,  surnamed  -(Esc,  father  of  Octa,  138. 
Offa,  king  of  Mercia  : 

treacherously   slays  Egelbirthus,  king 

of  East  Anglia,  168. 
confirms  the  charter  of  king  -^thel- 

bald  to  Minster,  321. 
grants  lands    to   St.    Augustine's    at 

Bewesfeld,  331,  332. 
succeeds  to  the  throne,   333. 
slays  Beornred,  333. 
recovers  the  relics  of  St.  Alban,  333. 
gives  Peter-pence,  333. 
his  victories,  333,  344. 
spoils  archbishop  Jambert,  334. 
transfers  the  primacy  to  Lichfield,  334. 
makes  changes    in   other    bishoprics, 

334. 
appoints  Kenwulf  king  of  Mercia,  33G. 


OflFa's  Dyke  (Offedich),  333. 

Offedich.     See  Offa's  Dyke. 

Officials  of  the  monastery   of  St.  Augus- 
tine's, distinct  rents  first  assigned  to 
them,  32. 
enjoined  by  bull  to  be  regular  in  their 
accounts,  50. 

Oldcastle  (Oldcastel),    Sir  John,  burnt  for 
heresy,  73. 

Oratories  of  the  manors  of  St.  Augustine's, 
bull  for  the  celebration   of  divine 
service  in,  65. 
Ordinary,  bull  exempting  the  monks  of  St. 
Augustine's  from  the  jurisdiction  of 
the,  50. 
Ordination,  bulls  enabling  the  abbot  of  St. 
Augustine's  to  confer  the  lesser,  49, 
71. 
Osbert  de   Camera,    bull   confirming    the 
church  of   St.  Mary's,  Faversham, 
to,  475,  476. 
Osfrid,  son  of  Edwin,  his  death,  173. 
Oslaua,  wife  of  Ermenred,  176. 
Osmund,  bishop  of  Salisbury   and  Chan- 
cellor, 354. 
Osred,  king  of  Deira,  his  premature  death, 

304. 
Osric,  king  of  Northumbria,  177. 
his  former  exile,  177. 
his  zeal  for  Christianity,  177. 
Osuualdus.     See  Oswald. 
Oswald  (Osuualdus)  : 

Christian  king  of  Northumbria,  141, 

173. 
defeats  and  slays  Ceadwalla,  178. 
elevates    the    standard   of  the   Cross, 

178. 
sends   to   Scotland   for  Aidan,    178. 
his  zeal  for  Christianity,   179. 
his  bounty,  179. 

how  miraculously  rewarded,   179. 
his  suppression  of  idolatry,  180. 
stands  sponsor  to  Cynegils,  181. 
marries  his  daughter,   181. 
is  slain  at  ^laserfeld  by  Penda,   181. 
Proto-martyrof  the  Angles,  181,  182. 
Oswiu.     Sec  Oswy. 

L    L 


;30 


INDEX. 


Oswy  or  Oswiu  (Os-vi^ynus),  king  of  Nor- 
thumbria  : 

makes  tributary  the  Picts  and  Scots, 
141. 

slays  Etlielhere,  168. 

succeeds  Oswald,  182. 

treats  Tvith  Penda,  187. 

defeats  and  slays  him,  168,  187. 

makes  his  daughter  a  nun,  187. 

buried  at  Whitby,  188. 

his  victories,  188. 

cedes  Southern  Mercia  to  Weda,  188. 

letter  of  Pope  Vitalianus  to,  194,  195, 
196. 

his  grant  to  St.  Augustine's,  226,  227. 

his  jurisdiction  in  Kent,  227,  228. 

his  influence,  228. 

and  support  of  Christianhy,  229. 

his  share  in  the  appointment  of  Theo- 
dore and  Adrian,  230. 

Beda's  account  of  his  death,  231. 
Oxford,  the  abbots   of  the   Black  Monks 

convened  at,  41. 
Oxnaiea,  299. 


P. 


Pallium,  the,  92,  95. 

its  symbolical  meaning.  102. 
recovered  for  York,  281. 
See  also  Paulinus. 
Palls,  bull  as  to  the  benediction  of,  49, 
Palmer,  Thomas,  his  rental  to  St.  Augus- 
tine's, 69. 
Pancras  (Pancratius),  St.,  the  martyr,  80, 
182. 
•why  the  first  church  was  dedicated  by 

St.  Augustine  to  him,  80. 
appealed  to,  93, 
Pancras,  St.,  the  church  of,  at  Canterbury, 
78,  79. 
the  first  church  in  Britain  consecrated 
by  Augustine,  80,  84, 


Pancratius,     See  Pancras. 
Pantheon,  destruction  of  the,  by  Pope  Gre- 
gory, 128, 
Panyel,  Thomas,  his  rental  to  St.  Augus- 
tine's, 69. 
Parsonages  and  benefices,  not  to  be  given 
at  the  threats  or  entreaties  of  the 
great,  41. 
Pathway,    charter   as    to  enclosure  of  a, 

near  Canterbury,  54. 
Paul,  St.,  the  church  of,  charter  as  to  grant 

of  lands  adjacent  to,  52, 
Paul,  St.,  the  church  of,  at  London  : 

Abbot  Thomas    Hundene  consecrated 

there,  89. 
originally  built  by  king    JEthelbert, 

108. 
bishop  Erkenwold  buried  there,  271. 
Paulinus  : 

his  mission,  92,  94. 

attends  Ethelburga  into  Northumbria, 

142. 
converts  king  Edwin,  142. 
his  zeal  in  disseminating  Christianity, 

153. 
the  difficulties  of  his  mission,  162,  163. 
discusses  the    merits    of  Christianity 
with  the  heathen  pontiff  and  one  of 
the  nobles,  162,  163. 
his  final  success,  164. 
and  baptism  of  king  Edwin,  1 65. 
preaches  Christianity  in  the  province 

of  Lindsey,  169. 
builds  a  church  at  Lincoln,  169. 
consecrates  bishop  Honorius,   170. 
the  pallium  is  sent  to  him,    170. 
returns  to  Kent,  173, 
is  honourably  received  there,  173. 
made  bishop  of  Pochester,   173. 
leaves  his  pallium  to  that  church,  173, 

281. 
his  death  and  burial,  182. 
Paulus  Warnefridi,  his  history  of  the  Lom- 
bards quoted,  256. 
Peada.     -See  Weda. 
Pecthelm,  bishop  of  Whithern,  308. 
Pelagius,  the  heresy  of,  172. 


INDEX. 


531 


Penda,  king  of  Mereia : 

his  wars  with  East  Anglia,  168  : 

slain  by  Oswy,  168,  187. 

aids  Ceadwalla   against  Edwin,   172, 

1""  o 
/  O. 

slays  Eadfrid,  173. 

sla}s  Offa,  18], 

again   invades    Xorthumbria,    and   is 

slain,  186,  187. 
an  enumeration  of  the  kings  slain  by 

him,  189. 
distinguished  by  the  sanctity   of  his 
children,  189. 
Peorrocas,  299. 
Pepin,     See  Pipin. 

Persia  conquered  by  Heraclius,  173,  174. 
Peter,  St.,  appears  to  Archbishop  Lauren- 

tius  in  a  vision,  143. 
Peter,  Abbot  of  St.  Augustine's : 

his  mission  to  Rome,  92,  94,  9G. 
consecrated  abbot,  94,  90. 
his  zeal,  96, 

his  'Life'  alluded  to,   111. 
attests  St.  Augustine's  bull  of  exemp- 
tion to  the  monastery,  121. 
sent  by  king  ^thelbert  on  an  em- 
bassy to  Gaul,  126. 
drowned  at  Amfleet,  126. 
buried   at   Boulogne,    126. 
epitaph  on  him,  126. 
Peterof  Blois,  421,  422. 
Peter's,  St,  Westminster: 

the  foundation  of,  271,  272. 
endowment  of,  by  William  the  Con- 
queror, 272. 
Edward  the    Confessor  buried  there, 
272. 
Peter's   St.,  the   church   of,   at   Sandwich, 

mention  of,  42,  43. 
Peter's,  St.,  the  church  of,  in  Thanet,   bull, 

in  reference  to,  58. 
Peter,   St.,   and   St.   Paul,  erection  of  the 
church  of,  at  Canterbury,  81. 
consecrated  by  archbishop  Laurentius, 
95. 
Peter,  St.,  and    St.    Paul,    erection  of  the 
monastery  of,  in  Thanet,  by  abbess 
Eadburga,  314,  315,  316. 


Peterborough.     See  Medeshamstede. 
Peter-pence,  first  given  by  OflFa,  333. 
Petronius : 

elected  Abbot  of  St.  Augustine's,  175. 
consecrated  after  some  delay  by  arch- 
bishop Honorius.  175. 
his  death,  183. 

place  of  sepulture  unknown,  183. 
Philip,  earl  of  Danders  : 

his   leaden  bulla  sent  to    St,  Augus- 
tine's. 123. 
description  of  it,  123. 
Philip  de  Inteberghe,  charter  as  to  his  lands 

at  East  Sutton.  GO. 
Phocas,  the  emperor,  124,  131. 
Piets,  the,  made  tributary-  by  Oswy,  141. 
their  progress  in  Christianity,  308. 
Pipin  [Pepin],  king  of  France,  21  u, 
Pisa,  the  Council  of,  71. 
Plague,  of  1349,  65  : 

of  1360,  66. 
Plegemund,  archbishop  of  Canterbury,  267. 
Pluraeware-Parroc,  charter   as  to  right   of 

common  in  the  wood  of,  408,  409. 
Plumsted  (Plumstede) : 

bull  of  confirmation  as  to  the  church 

of,  43. 
charters  as  to  the  right  of  St.  Augus- 
tine's to  the  lands  and  manor  of,  21, 
28,  35,  4.5,  48,  49,  62,  350. 
charter  for  a  fair  at,  52. 
the  manor  fraudulently  taken  from  the 

monastery  by  earl  Godwin,  350, 
and  given  by  him  to  his  son  Tostic, 

350. 
but  restored  by  Edward  the  Confes- 
sor, 350. 

I  gift   of  a    moiety  of    the  vill  of,  by 

I  Odo,  bishop  of  Bayeux,  350. 

'    Polderismelle,  charter  as  to,  60. 
Poucyn,  Thomas,  charter  as  to  the  lands  of, 

60. 
Preachers,  Friars,  institution  of  the  Order 

of,  40. 
Presentation  to  churches,  bull  in  reference 

to,  47. 
Prestone,  bulls  as  to  the  appropriation  and 
privileges  of  the  church  of,  49. 

L   L   2 


532 


IXDEX. 


Privileges,  btdls  granting  and  confirming, 
to  St.  Augustine's,  2,  6.  20.  21,  32, 
57. 
inspection  of,  ordered  by  the  bishop  of 

Winchester,  46, 
and  by  the  bishop  of  Chichester,  47. 
See  also  Augustine's,  St. 
Procurations,    bulls  as  to  payment  of  by 

vicars,  47,  50. 
Psalter,  chained  to  the  altar  of  St.  Gregory, 
26. 
of  St.  Augustine,  97. 
Putta,  bishop  of  Rochester,  239. 

flees  from  Rochester  and  takes  refuge 
with  Sexwulf,  bishop  of  Alercia, 
262. 


Q 


Quenburga,  sister  of  Ina,  267. 
Quendreda,  sister  of  Kenelm,  343. 

incites  Heskebert  to  slay  him,  343. 

her  miraculous  punishment,  343. 
Quenegate  (Quengate),  charter  as  to  lands 
near,  61. 

gift  of  a  vill  at,  to  St.  Augustine's, 
326,  327. 
Quengate.     See  Quenegate. 
Quitclaim  of  forage  throughout  Kent,  43. 


R 


Raculf.     See  Reculver. 

Radegund,  St.,  bull  conservatory  addressed 

to  the  abbot  [abbess  ?]  of,  67. 
Radinge.     See  Reading. 
Ramsey  the  monastery  of,  the  remains  of 

bishop  Fehx  translated  to,  167. 
the  remains  of  the  ^Martyrs  Ethelred 

and  Ethelbrith  translated  to,  250. 
Rattysborg,  90. 


Reading     (Radinge),    foundation    of    the 
monastery  of,  32. 

Reculver,     (Raculf),     the    monastery   of: 
Saint  Imarus  a  monk  there,  223. 
Brithwald,  abbot  of,  228,  287. 
king  Edbert  buried  there,  324. 

Rediwald,  king  of  East  Anglia,  140,  141. 
his    conversion    to    Christianity  and 

lapse,  165. 
his  descent,  166. 

Reginald  the  goldsmith,  52. 

Religious,   prohibition   of  the,  by  statute, 
from  accumulating  wealth,  54. 

Renham,  charter  as  to  the  tithes  of,  33. 

Richard  I„  king  of  England: 

his  ransom  to   the   duke  of  Austria, 

101. 
charter  to  St.  Augustine's  from,  473, 
474,  476,  477. 

Richard,  archbishop  of  Canterbury,  agree- 
ment between  him  and  Roger,  Abbot 
of  St.  Augustine's,  37,  449,  450, 
451. 
questions  the  genuineness  of  St., 
Augustine's  bull  of  exemption,  123. 

Richard    [Scrope],   archbishop   of   York, 
decollation  of,  71. 

Richard  de  Beere,  charter  as  to  the  acqui- 
sition of  his  lands,  60. 

Richard  de  St.  Victor,  33. 

Richbert,  slays  king  Eorpwald,  166. 

Ricula,   mother   of    Sajbert   and  sister  of 
Ethelred,  108. 

Rimini,  the  monastery  of,  117. 

Ringentun  (Ringetun),  grant  of  tithes  at, 
by  Odo  of  Bayeux,  29,  353. 

Ringeslo,  grant  of  the  hundred  of,  55. 

Ringetun.     See  Ringentun. 

Ripple,  charters  relative  to  lands  at,  32,  34, 
62,  362,  382. 

Rippon  (Hripum,  Ripum),  197,  276,  279. 

Ripum.     Sec  Rippon. 

Ri63esca?pe,  near  Canterbury,  112. 

Robert,  duke   of    Normandy,  wages    war 
against  his  father,  345. 

loses  the  throne  of  England.  345. 


INDEX. 


53S 


Robert,  bishop  of  Hereford,  letter  of  Pope 

Innocent  II.  to,  375,  376. 
Robert  de  Sturrey,  deed  of  exchange  with, 

62. 
Rochester  (Rofescestre),  the  city  of,  108, 
143,  144. 
ravaged  by  Etheh'ed,  king  of  Mercia, 
262. 
Rochester,  the  see  of,  established,  92,  108. 
Romanus  made  bishop  of,  150. 
Paulinus,  bishop  of,  173. 
Putta,  bishop  of,  239. 
its  succession  of  bishops  recapitulated, 

262,  263. 
Cuicelinus     [Quichelm],     bishop    of, 

263. 
Gebmund,  bishop  of,  264. 
Rof,  the  founder  of  Rochester,  108. 
Rofescestre.     See  Rochester. 
Roger,  bishop  of  Salisbury,  357,  358. 
Roger,    ^.bbot     of    St.    Augustine's,     his 
disputes  with  Richard,  archbishop  of 
Canterbury,  449,  450,  451. 
Romanus,   made   bishop  of  Rochester,  by 
Justus,  150. 
drowned  at  sea,  173. 
Roman  See,  bull  taking  the  monastery  of 
St.  Augustine's  under  the  protection 
of  the,  44,  46. 
See  also  Schism. 
Rouen,  capture  of,  73. 
Rufiniaiius : 

his  mission,  92,  94. 

elected  and  consecrated  abbot,  148. 

his  character  and  actions,  148. 

his  friendship  for  archbishop  Lauren- 

tius,  149. 
his  friendship  for  archbishop  Mellitus, 

150. 
his  death  and  sepulture,  153. 
his  epitaph,  154. 
Russel,  Walter,  charter  as  to  the  lands  of, 

61. 
Ruym.     See  Thanet. 

Rychope,    charter    as    to,    belonging    to 
Gervase  Scherreve,  Gl. 


s. 


Sac  and  Soc,  and  Grith-bryc,  charters  of,  to 

St.  Augustine's,  29,  33,  36,  41,  66, 

347,  348,  355,  361,  362,  368,  410, 

473,  474. 
Sacrist  of  St,  Augustine's,  the  office  of,  not 

to  be  to  farm  let,  37,  39. 
Ssebert  (Sebert),  king  of  the  East  Saxons, 

108. 
the  three  pagan  sous  of,  143. 
who  expel  bishop  Mellitus,  143. 
Sacham.     See  Soham. 
Sa^rre.     See  Sarre. 
Ssethritha.     See  Sa^trica. 
Ssetrica  (Ssethritha),  stepdaughter  of  king 

Anna,   retires  to   a   convent,    176, 

190. 
Saints,  Translation  of  the  bodies  of,  at  St. 

Augustine's,  29,  30. 
Salisbury,  the  see  of,  established,  267. 
Salmeston,  charter   as  to,  56,  62. 
Sandwich,   charter   as  to   lauds   near   the 

church  of  St.  Peter  at,  42. 
composition   of  Abbot     Robert    with 

the  barons  of,  42. 
composition  of  Abbot    Thomas  with 

the  homagers  of,  67. 
bull  confirmatory  as  to  the  church  of, 

434. 
Saracens,   their    ravages    alluded    to    by 

Boniface,  304. 
Sarre  (Socrre,  Seorre),  208,  322. 
Saxon  language,  its  tendency  to  transform 

names,  338. 
Saxons,  by  edict  called  "Angli,''  14. 
their  conquest  of  England,  138. 
their  descendants,  138. 
"  Scala  Mundi,"  the  Chronicle,  quoted,  136. 
Schaipeya.     Sec  Sheppcy. 
Scherreve,  Gervase,  charter  as  to  the  land 

of,  61. 
Schildwiche,     bull    of      excommunication 

against    the   with-lioldcrs  of  tithes 

at,  58. 
Schirburne.     See  Shcrburn. 
Scliism  in  the  Romish  Church,  63. 


53-i 


INDEX. 


Scholdun,  charter  as  to.  63. 
Scireburn.     See  Sherbm-n. 
Scolland  (Scotland),  Abbot  of  St.  Augus- 
tine's, 101,  132,  22-i. 
Scotland : 

the  people  of,   made    tributary  by 
Oswv,  141. 
early  Cbristianity  in,  177. 
the  -vrrong  obseryance  of  Easter  there, 

178. 
yrhen  rectified,  179. 
the  hostility  of  its  people  to  England, 
303. 
Scotland,  Abbot.     See  Scolland. 
Scots.     See  Scotland. 
Scotus.     See  Marianus. 
Scripture,    the     symbolical     meaning     of 
yarious    passages   expounded,    242, 
243. 
Scutage,  leyied.  for  the  knighthood  of  the 

Black  Prince,  65. 
Seals,    the    absence    of,  in    Anglo-Saxon 
charters  explained,  118. 
the  custom  of  putting  hairs  into,  118. 
instances  of  this  practice,  118,  119. 
Sebba,  king,  attests  a  charter  of  Suabhert, 
234. 
father  of  Suabhert,  235,  236. 
Sebbi,  king  of  the  East  Saxons,  273. 

becomes  a  monk,  274. 
Sebert.     See  Sseben. 
Selesi.     See  Selsey. 

SeUinge  (Seilinges,   Selling,    Sellyng,  Sel- 
lynge) : 
bulls  in  reference  to  the  church  of,  38, 

41.43,  48,  49,  58. 
charters  in  reference  to  lands  at,  and 

the  church  of,  26,  66,  468,  469. 
mentioned,  407. 
Sell}'ng,  Sellynge.     See  Sellinge. 
Selsey    (Selesi)  foundation   of  the    see  of, 

198. 
Senlis.     See  Letardus. 
Seorre.     See  Sarre, 
Sepham,  John,  his  rental  to  St  Augustine's, 

69. 
Sergius  I.,  Pope,   baptizes  Cad  walla,   253, 

255. 
Serrichelham.  407. 


Seyerinus.  Pope,  172. 
Sexburga,  daughter  of  king  Anna,  176. 
man-ied  to  Ercombert,  176. 
her  children,  176. 

founds     a   monastery-  in    the  Isle   of 
Sheppey,  191. 
Sexwulfus,  bishop  of  Mercia,  262. 

founds  the  monastery-  of  Medesham- 
stede,  274. 
Shene.    the    manor-house    of,    rebuilt   by 

king  Henry  Y.,  73. 
Sheppey  (Schsepeya).  foundation  of  a  mo- 
nastery there,  191. 
Sherburn    (Schirburne,     Scireburn),     the 

bishopric  of,  267. 
Shre-vrsbury,  the  battle  of,  71. 
SibertisTToelde.  charter  of.  23. 
Sibyl,  the  prophecies  of  the,  254, 
Sigeberht  (Sigebert),  king  of  East  Anglia : 
his   ardour  in  fayour  of  Christianity, 

1G6. 
supported  by  bishop  Eelix,  166. 
retires  to  a  monastery,  ]  68. 
succeeded  by  Egric.  168. 
Sigeberht  (Sigebert),  king  of  Essex,  bap- 
tized 273. 
Sigeburga,  abbess  of  Minster,  220,  221. 
Sigehard.     See  Suabhert. 
Sighere,  king  of  Essex,  his  relapse,  273. 
''  Sigilhmn,""  origin  of  the -word,  119. 
Sigismund,  the   emperor,  visits    England, 

73. 
Signature  of  documents,  bull  as  to,  50. 
Siyyendoune  (near  Canterbury),  112. 
Sobdedon.     See  Subdedon. 
Soham  (Steham),  the  body  of  bishop  Eelix 

translated  thither,  166,   167. 
Soldanus,  bull  confirmatory  as  to  the   tithes 

due  from,  434. 
Somerset,  Henry,  Thomas  Elmbam  arres- 
ted at  his  suit,  72. 
Somerset.     See  Somersetshire. 
Somersetshire  (Somersete),  141. 
South  Saxons  : 

the  constituent  parts  of  their  territory, 

141. 
conyertedto  Christianity,  198. 
Eatberctus  the  first  bishop  of,  266. 


INDEX. 


535 


Southamtonc.     See  Ilampsliire. 
Southsaxia.     See  Sussex, 
South wark  (Suthwerc),  365. 
Sprot,  Thomas: 

his  writings  employed  by  the  author, 

quoted,  101,  175. 
Stabelgate,  91. 

Stag,  granted  yearly  by  Roger  de  Clare  to 

St.  Augustine's  35. 
Stanores.     See  Stonore. 
Stanton,  Henry,  justice  in  eyre,  60. 
Stapulford  [Stapleford],  234. 
Stedmerch,  grant  of   free  -warren  at,    by 
king's  letter,  51. 
See  also  Stodemersch. 
Stephen,  St.,  his  effigy  on  a  seal,  123. 
Stephen,  king  of  England; 

by  charter  gives  to  St.  Augustine's  a 

mill  at  Estbrigge,  Canterbury,  367. 
gives    a    licence    to    crenellate,  367, 

368. 
grants  a  charter  of  sac  and  soc  and 

grith-bryc,  368. 
receives     letters     commendatory     in 
favour  of  St.  Augustine's  from  Pope 
Innocent  IL,  372. 
confirmation  of  a  charter  by,  granting 

a  mill  at  Estbrigge,  381. 
confirmation  by  him  of  a  gift  of  one 

house  by  Gosceold,  382. 
confirmation  of  the  gift  of  Ripple  and 

Langtone,  382. 
grant  of  a  fair  at  the  feast  of  St.  Peter 

and  St.  Paul,  383. 
empowers  the  people  of  Canterbury  to 
grind  at  the  monastery  mill,  383. 

confirms  the  grant  of  his  wife  Matilda 
to  Faversham,  384. 

confirms  king  William's  charter  as  to 

Faversham  and  Miltone,  384,  385. 
as  to  Estonores,  285. 
Stephen,  duke,  and  the  Virgin,  St.  Valeria, 
the  story  of,  117. 


Stodemersch  (Stodmersch)  grant  of,  to  the 
monastery  of  St.  Augustine's  248, 
249,  251,  252. 
See  also  Stedmerch. 

Stone,  bull  as  to  the  church  of,  65 
Stonore    (Stanores,     Stonores,    Estonores, 
Estonore,     Eastanores,    Estanores), 
charters     to    St.    Augustine's,     in 
reference  to  lands  and  market  at,  29, 
30, 34,  39,  42,  43,  355,  360,  385,  476. 
composition    of  the  Abbot  of  St.  Au- 
tine's  with  the  homagers  of,  67. 
Stout-heris  [great  lords],  a  title  awarded 
to    the  men    of    East   Anglia  by 
others,  140. 
Streoneshale.     See  Whitby. 
Sturige.     See  Sturrey. 
Sturrei.     See  Sturrey. 
Sturrey    (Esturay,     Esturrey,    Eastorey, 
Eastureye,  Sturrei,  Sturrie,Sturreye, 
Sturige),  charters  as  to  the  church, 
manor,  and  lands  of,  and  free  war- 
ren at,  32,  53,   56,  59,  60,    61,    62, 
113,  114,  115,  116,  229,  232,    234, 
237,  249,  250,  363,  409. 
Sturrey,  Robert  de.     See  Robert. 
Sturtone,  gift  to  St.  Augustine's  of  lands 

at  24. 
Suabhert  (Sigehard,  Sueaberdus,   Suebar- 
dus,  Suefhardus,  Suebhardus),  king 
of  Kent  : 
his  gifts  to    the  monastery  of  Min- 
ster, 231,  232,  233,  234,  235. 
his  genealogy,  235. 
discrepancies  of  his  charters  and  the 

registered  copies,  237. 
by  Beda  called  Suefhardus,  298. 
Subdedon  (Sobdedon),  bull   confirmatory 

as  to  the  chapel  of,  435. 
Sudaneie,  lands  at,  given  to  the  monastery 

of  Minster,  232,  233. 
Sudbury,   Simon,   archbishop   of    Canter- 
bury, beheaded,  68. 
Sueaberdus.     See  Suabhert. 
Suebardus,  Suebhardus.     See  Suabhert. 
Suefhardus.     See  Suabherr. 
Suffolchia.     See  Suffolk. 


.36 


INDEX. 


Suffolk  (Suffolchia)  141. 

changes  in  the  sees  of,  166,  167,241, 

242. 
Sussex  (Southsaxia),  141. 
Suthwerc.     See  Southwark. 
Suttee,  practice  of,  among  the  Wends,  304. 
Sutton,  charter  of  lands  at,  66. 
Suuithelinus,  king  of  Essex,  273, 
Suydbrithcsweolde,     charter     to      Abbot 

Sigeric,  20. 
Swalclive,  deed  of  gift  of,  20. 
Swithun  (Swythun),  St.,  the  monastery  of. 

See  Winchester. 
Swythun.     See  Swithuu. 
Sylvester  II.,  Pope,  -worships  the  devil,  23. 
Sylvester,  Abbot  of  St.  Augustine's,  404, 

405,  406. 


T. 


Tffinet.     See  Thanet. 
Tanet.     See  Thanet. 
Tapers,  Paschal,  benediction  of,  189. 
Tate.     See  Ethelburga. 
Tatwin  (Tatwynus),  archbishop    of  Can- 
terbury : 
his  consecration  as  archbishop,  300. 
his  great  merits,  302,  303. 
his  death,  311. 
and  epitaph,  311. 
Templars,  institution  of  the  Order  of,  32. 
Tendirdene.     See  Tenterden. 
Tenterden  (Tendirdene),  bulls  relative  to 

the  church  of,  48,  49,  57,  59. 
Teutbald    (Theuthbaldus)    and    the    mo- 
nastery of  St.  Vedastus,  the  story 
of,  210,  211. 
forms,  -with  Thunor  and  Thurstan,  a 
"nefarious  trinity,"  213,  214. 
Thanet  (Tsenet,  Tanet),  the  Isle  of: 

in      the     British      language      called 

"Ruym,"  7. 
charter  as  to  the   tribute  due  to  the 

king  in,  10. 
first  ravages  of  the  Danes  in,  10. 
charter  preceptory   to    the  homagers 
of,  37. 


Thanet,  the  Isle  of — cont. 

bulls    confirmatory  as  to  the   church 

of,  37,  38. 
bull  as  to  chapels  in,  44. 
bull  confirmatory  as  to  the  churches 

in,  assigned  to  the  sacristy  of  St. 

Augustine's,  45. 
charters  of  free  warren  in,  45,  66. 
bulls  conservatory  as  to  the  churches 
of  St.  Laurence,  St.  Peter's,  ]\Iin- 

ster,  and  St.  John's  in,  58. 
St.  Augustine  lands  there,  90. 
part  of,   bestowed   upon    Dompneva, 

207. 
Map  of,  described,  207,  208. 
establishment  of  a  convent  at  Minster, 

214,  215. 
ravages  of  the  iJanes  there,  221,  222. 
bodies   of  the  Saints   interred   there, 

223,  224r 
churches  in,  ^23. 

grant  of  lands  in,  by  Henry  I.,  360. 
charter  preceptory   to   the  homagers 

in,  of  St.  Augustine's,  449. 
bull  confirmatory  as  to  the  churches 

of,  470. 
Thanet,  Wybert  or  Wibert  de,  grant  of  the 

lands  that  belonged  to,  31,  360. 
Theobald,  archbishop  of  Canterbury  : 

his  contest  with  the  monastery  as  to 

the  chrism  and  holy  oil,  374,  375. 
bulls  of  Pope  Innocent  II.  in  reference 

thereto,  375,  378,  379,  380. 
confirmation   of  his    agreement  with 

St.  Augustine's,  390,  391. 
bulls  to,  of   Pope  Eugenius  in  refe- 
rence to  the  interdict,  399,  400. 
bull  directed  to,   inculcating  concord 

between   St.   Augustine's    and   the 

church  of  the  Holy  Trinity,  403. 
bull     mandatory    directed    to,   as    to 

concord  with  St.  Augustine's,  404. 
bull  mandatory  directed  to,  directing 

him  to  consecrate  Abbot  Sylvester, 

405,  406. 
bull  of  Pope  Adrian  IV.  to,  in  refe- 
rence   to    the   benediction    of   the 

Abbot,  411,  412. 


INDEX. 


537 


Theodore  1.,  Pope,  enacts  the  benediction 

of  Paschal  tapers,  189. 
Theodore  of  Tarsus,  archbishop  of   Can- 
terbury : 

expostulates   with    Ceadda   upon   his 
travelling  on  foot,  197. 

appointed  archbishop,  203. 

his  journey    to   England,    203,  204, 
205.' 

appoints  Adrian  Abbot  of  St.  Augus- 
tine's, 203,  204,  205. 

his   services  to  the   English  Church, 
206. 

his   influence  "svith  king  Egbert,  206, 
207. 

his  zeal  and  affection  for  the  monas- 
tery of  St.  Augustine's,  226. 

convenes  the  Council  of  Hertford,  238. 

his  Greek  tendencies  checked  through 
Abbot  Adrian,  243. 

deposes  bishop  "Wiufrid  (or  "Wilfrid), 
274. 

consecrates  prelates  in  Xorthumbria, 
275. 

defence  of,  in  reference  to  the  deposi- 
tion of  Bishop  Wilfrid,  276. 

his  praises,  277. 

founds  a  school  at  Grekislake  [Crick- 
lade?],  277. 

his  death,  282,  383. 

his  epitaph,  283. 

good  works  done  by  him,  284,  285. 

writes  the  "Liber  Pcenitentialis,"  285. 

buried  at  St.  Augustine's,  286. 
Theodred,  bishop  of  London,  274. 
Theodulf,  bishop  of  Orleans,  composes  the 

hymn, — "Gloria,  laus,"  15. 
Thetford,  transfer  of  the  see  of  Elmham  to, 
167,  241,  242. 

introduction    of  Clngniac   monks   at, 
168. 
Theuthbaldus.     See  Tentbald. 
"  Thomas,"  the  name,  how  corrupted,  338. 
Thomas,  St.  (Beket),  archbishop  of  Can- 
terbury : 

his  birth,  32. 

made  Chancellor,  35. 

consecrated  archbishop,  35» 


Thomas,  St. — cont. 

translates  the   body    of  Edward  the 

Confessor,  35. 
his  disagreement  with  king  Henry  IL, 

35. 
his  exile  and  martyrdom,  36. 
his  sister,  abbess  of  Barking,  37. 
Louis,  king  of  France,  visits  his  shrine, 

37. 
Translation  of  his  body,  41. 
See  also  Becket. 
Thorne,  William,  his  writings  employed  by 

the  author,  77. 
Thunor : 

murders    the    rightful     heir    to    the 

Kentish  throne,  192. 
miraculous  discovery  of  the  murder, 

192. 
his  untimely  end,  207. 
his  leap,  207,208. 
his  great  impiety,  209. 
with  Teutbald  and  Thurstan  forms  a 
"  nefarious  trinity,''  213,  214. 
Thimoreslope  ["  Thunor,  his  Leap"],  207, 
208. 
See  also  Thunor. 
Thui'stan ; 

his  attempts   upon  the  monastery  of 

St.  Albans,  211,  212,  213. 
with  Teutbald  and  Thunor  forms   a 
"nefarious  trinity,"  213,  214. 
Tinkenherst  (Tykenherst),  grant  of  tithes 
'  at,  by  Odo  of  Bayeux,  353. 

Tirholte,  416. 
Tithes  : 

bulls   enjoining    exemption   from,   in 
I  respect  of  new  ploughed  lands  and 

'  young  of  cattle,  43,  44,  53. 

charter  of  composition  as  to,  conceded 
to  the  king  by  the  Pope,  48. 
I    Tobias,  priest,  297. 

!    Toll,  charter  of  exemption  of  the  servants 
i  of  St.  Augustine's  from,  32,  362. 

I    "  Tomlin,"  or  "  Tomme,"  a  corrui)tion  of 
the  name  "  Thomas,"  338. 
"  Tomme."     See  '♦  Tomlin." 
Tonbert  (Tondobertus),  earl,  189. 
Tondobertus.     Set  Tonbert. 


.38 


IXDEX. 


Tonsure  of  St.  Paul,  203. 

Tostic  [Tostig],   son  of  Godwin,  receives 

from    his   father    the    monastery's 

lands  at  Plmnstede,  350. 
Tottan,  bishop,  322. 
Tramberct,  bishop  of  Agustald  [Hexham], 

275. 
TramwjTi,  bishop  of  Whitherne,  275. 
Tunic  and  dalmatic,  bulls  as  to  the,  45,  50. 
Turstin,  chaplain  to  Henry  I.,  358. 
Turstun,  gift  of  tithes  at,  by  Odo,  bishop 

of  Bayeux,  29,  353. 
Tusteton,  bull  as  to  the  prebend  of,  39. 
Tykenherst.     See  Tinkenherst. 


u. 


468, 


Urban  HI.,  Pope,   bulls  of,  46G,  46! 

469,  470,  471,472,  473. 
Uuikengesmaerke  (near  Canterbury),  112. 


V. 


Valeria,  St.,  the  Virgin,  the  story  of,  117, 

Vandals  (Wandali),  their  conquest  of  Africa, 
140. 

Vedastus,  St,  the  monastery  of,  Teutbald's 
invasion  of  its  rights  defeated,  210. 

Vestments,  orighial,  belonging  to  St.  Au- 
gustine's, 99,  100. 
their  symbolical  import,  100. 

Victor,  St.     See  Richard. 

Vinigeld,  priest,  297. 

Vitalianus,  Pope  ; 

his  exertions   to  find  a  successor  for 

archbishop  Deusdedit,  202,  203. 
intends  Abbot  Adrian  to  be  a  check 
upon  the  Greek  tendencies  of  arch- 
bishop Theodore,  243. 

Vortigem   (Vurtigernus)  invites   Hengist 
into  England,  138. 

Vurtigernus.     See  Vortigern. 


w. 

"Walbrook  (Walebrok)  London,  rent-char- 
ges in  the  parish  of  St.  J^Iildred, 
belonging  to  St.  Augustine's,  78, 

Walcstod,  bishop,  307 . 

"Waldene,  Roger,  intruded  into  the  see  of 

Canterbury,  70. 
Waldhere,  bishop  of  London,  274. 
Walebrok.     Sec  Walbrook. 
Wallenses,  \vhen  and  "svhy  the  name  was 

given  to  the  Britons,  261. 
TValsingham,   its   distance  from  Elmham, 

167. 
Waltham,  bulls  addressed  to  the  Abbot  of, 

48,  55,  57. 
TVandali.     See  Vandals. 
Warenne,  William,  first  earl  of,  his  charter 

to  the  monastery  at  Lewes,  118. 
Warren,  free: 

charters  of,  as  to  Chislet  and  Sturrey, 

32,  35,  45,  363,  409. 
charters  of,  as  to  Thanet  and  Lenham, 

45. 
king's  writ  as  to  Stedmerch  and  Lit- 

telborne,  51. 
charter   of,  as  to   demesne    lands    in 

Kent,  52. 
charter  of,  as  to  Thanet,  66. 
Wear,  the  river,  185,  186. 
Weara-walde,  299. 

Weda  [properly  Peada],  son  of  Penda  : 
king  of  Mid-Anglia,  184. 
embraces  Christianity,  184. 
marries  iElchfleda,  the   daughter    of 

Oswy,  184,  185. 
introduces  into  his  kingdom  four  Nor- 
thumbrian priests,  185. 
Southern   Mercia   ceded   to    him   by 

Oswy,  188. 
slain  through  the  agency  of  his  wife, 
188. 
Wecta.     See  Wight. 
"Wehta,  father  of  Wihta,  139. 
Weldeg,  son  of  Woden,  141. 
Welewast,  William  de,  bishop  of  Exeter, 
361. 


INDEX. 


o39 


Welsh,  their  insurrcctioa  in  1-iOJ — 1408  ; 
256,  257. 
their  degeneracy,  262. 

Wenloc,  the  monastery  of,  189. 

Wendesore.     See  "Windsor. 

Wends,  the  practice  of  Suttee  amongst,  304. 

Weoccing,  299. 

Weo-^era-Wealde,  299. 

Werburga,  buried  at  Chester,  189,  190. 

Werburgingland  in  Thanet,  charter  as  to,  19. 

Westbeere,  charter  as  to  lands  in,  59. 

Westlenham  (Westrelenham)  king  Ken- 
■wulf  grants  lands  at,  to  St.  Au- 
gustine's, 13,  341,  342. 

Westrelenham.     See  Westlenham. 

Wcssex  : 

the  people   of,   converted  to   Christi- 
anity, 180,  181. 
changes  in  the  sees  of,  267. 

Westminster,  bulls  conservatory  addressed 
to  the  abbot  of,  53,  55,  57. 
foundation    and    endowment    of    the 
abbey  of,  272. 

Wffa,  166. 

*'  Wffingas,"  the  kings  of  East  Anglia  so 
called,  166. 

Whitby  (Streoneshale),  foundation  of  the 
monastery  at,  187,  188. 
members   of  the  royal  family  buried 
there,  188. 

Whithern  (Candida  Casa),  bishops  of,  308. 

Wibert  de  Thanet.     See  Thanet. 

Wichleg,  son  of  Woden,  141. 

Wicti.     See  Jutes. 

Wido  ( Wydo),  Abbot  of  St.  Augustine's : 
enlarges  the  church,  132. 
Translation  of  the  bodies  of  the  Saints 

by,  301. 
his  election  as  Abbot  of  St.  Augus- 
tine's, 346. 

Wighard,  elected  to  the  see  of  Canterbury, 
but  dies  before  consecration,  193. 

Wight  (Wecta,  Wyth),  Isle  of,  its  early 
population,  138. 
taken  by  Cadwalla,  253. 

Wihta,  father  of  Wihtgelsus,  139. 

Wihtgelsus,  father  of  llengist  and  Ilorsa, 
139. 


Wihtred.     See  Withred. 
Wilfrid,  bishop : 

temporarily    administers    the   see    of 

Canterbury,  193. 
his  missionary  zeal,  198. 
converts  the  South  Saxons,  198. 
founds  the  see  of  Selsey,  198. 
promotes  a  knowledge  of  church  music, 
198. 

promotes  the  observance  of  the  Bene- 
dictine rule,  198. 

ordains  priests  and  deacons,  199. 

obtruded  into  the  see  of  York,  275. 

expelled  by  king  Egfrid,  275. 

his  career  after  his  expulsion  from 
York,  278. 

his  tomb  at  Rippon,  279. 
his  restoration  to  his  see,  280. 
and  his  second  expulsion,  280. 
dies  bishop   of  Agustald    [Hexham], 
280. 

Wilfrid,  the  Younger,  appointed  bishop  of 
York,  280. 
disputes  between  the  monks  of  York 
and  Canterbury  about  him,  281. 

Wilfrid.     See  Winfrid. 

Willanalch,  307,  311. 

William  the  Conqueror  : 

sets  up  the  sees  and  abbacies  of  Eng- 
land for  sale,  167. 
his  words  respecting  St.  Mildreda  and 

the    monastery   of    St.    Augustine, 

225. 
his  death,  345. 
behaviour  of  his  sons,  345. 
Robert  wages  war  against  him,  345. 
grants  a  charter  of  sac  and  soc  to  St 

Augustine's,  347. 
grants  by  charter  tithes  at  Faversham 

and  Milton,  348. 
confirms  the  grant  of  the  manor  of 

riumstede,  350. 
ratifies  the  gift  of  tithes  by  Odo  of 

Bayeux,  351. 
ratifies  the  gift  of  Fordwich  by  OdOi 

352. 


340 


IXDEX. 


William  the  Conqueror — cont. 

ratifies  the  gift  of  a  moiety  of  Plura- 
stede   and    certain   tithes  by    Odo, 
352. 
reinstates  the  Abbot  of  St.  Augustine's 
in  possession  of  a  ship  -which  had 
been  seized,  353,  354. 
William  Rufus,  king  of  England  : 
his  accession,  345. 
his  coronation,  345,  346. 
grants  to  St.  Augustine's  a  charter  of 

sac  and  soc,  355. 
confirms  the  monasteiy's  title  to  lands 

at  Estanores,  355,  356. 
confirms  the  monastery's  title  to  cus- 
toms at  NeAvingtone,  356. 
"William,  bishop  of  Exeter,  357,  358. 
"William  le  ^leneter,  charter  as  to  the  lands 

of,  60. 
"^^'inchecombe,  338. 
"Winchelsea.     See  "Wynchelese. 
"Winchester,  bull  of  excommunication  ad- 
dressed to  the  bishop  of,  57. 
the    episcopal   see   of  Wessex  estab- 
lished there,  181. 
its  jurisdiction,  267. 
convention  of  the  monastery   of   St. 
Swythun  at,  with  the  monastery  of 
St.  Augustine's,  447,  448. 
Wind,  storm  of,  on  the  Feast  of  St.  Maur, 

66. 
Windesore.     See  Windsor. 
Windsor  (Windesore,  Wendesore,   Wind- 

resore),  349,  354,  363. 
Winemund,  his  gift  of  St.  Augustine's  of 

Bumvarmerck,  15. 
Winfleda,  her  gift  to  St.  Augustine's,  22. 
Winfrid  (Wynfrid),  bishop  of  Mercia,  239. 
his  deposition,  274. 
retires  to  the  monastery  of  Barrow,  275. 
and  dies  there,  275. 
by  some  called  A'N^ilfrid,  275. 
See  also  Wilfrid. 
Win-vred,  the  river,  187. 
Withburga  .(Wythburga),  190. 
Witenagemot,  summoned  by  king  Edwin, 
to  discuss  the  merits  of  Christianity, 
162. 


AYithred  (Wihtred,  Wythred); 
king  of  Kent,  282. 
his  coronation,  287. 
rectification    of  the  received   chrono- 
logy as  to,  287. 
his  gift  to  the  abbey  of  Minster,  288, 

289. 
his  charter  of  protection  to  the  abbey 

of  Minster,  289,  290. 
gives  Littelborne  to  St  Augustine's, 

290. 
gives  Haeg  to  ]Minster,  291,  292. 
founds  the  monastery  of  St.  Martin's 

at  Dover,  292. 
grants  immunity  from  tribute  to  the 

clergy,  295,  296. 
his  death,  297. 

burial  at  St.  Augustine's,  297. 
succeeded  by  Edbert,  298. 
Woden,  the  ancestor  of  Hengist  and  Horsa, 
139. 
his  sons  and  their  descendants,  141. 
Woderingbome,  charter  as  to  lands  at,  23. 
AVulfere,  brother  of  Oswy : 

proclaimed     king     by    the     ^lerciaa 

ealdormen,  188. 
marries  Ermenhilda,  188. 
by  whom    he  has  Kynred  and  Wer- 

burga,  188,  189. 
his  influence  in  favour  of  Christianity, 
273. 
Wulfric,  Abbot  of  St.  Augustine's  : 

precedence   granted    to   him   by    the 

Pope,  89. 
enlarges  the  church,  132. 
alluded  to  as  "  Wulfrid,"  154. 
Wulstan,  archbishop  of  York,  282. 
Wybert  de  Thanet.     See  Thanet. 
Wyclifi'e  (Wyclef),  John,  his  heresy,  209. 

See  also  Lollards. 
Wydo.     See  Wido. 
Wykesfeld,    charter   as    to    the    lands    so 

called,  at  Langport,  52. 
Wynas,  bishop,  consecrates  Ceadda,  arch- 
bishop of  York,  197. 
Wynchelese   (Winchelsea),   Robert,    arch- 
bishop of  Canterbury,  186. 
AYyne,  bishop  of  London,  273. 


INDEX. 


oil 


Wynfrid.     See  Winfrid. 
Wyth.     See  Wight. 
Wyth,  the  vill  of,  325. 
Wythburga.     See  "Withburga. 
Wythred.     See  Withred. 
"Wyvelisberg,  bull  as  to  the  appropriation 
of  the  church  of,  63,  65. 


Y. 


Ymarus.     See  Imarus. 
Yna  [Ina],  king: 

his  descent,  274. 

invades  Kent,  264. 

propitiated  by  a  ransom,  264. 

founds  the  monastery  of  Glastonbury, 
264. 


Yna,  king — cont. 

retires  to  Rome,  267. 

and  dies  there,  268, 

the  true  version  of  his  history,  268. 

king  of  the  West  Saxons,  and  not  of 
the  Britons,  268. 
Yndor.     See  Ivor. 
Yngualdus.     See  Inguald. 
Yni,  grandson  of  Cadwalla  or   Cadwalla- 
drus,  255. 

■wages  incessant  war  with  the  Angles, 
261. 
York: 

the  primacy  of,  92. 

king  Edwin  baptized  there,  165. 

the   church   of    St.    Peter   begun   by 
Edwin,  173. 

and  completed  by  Oswald,  173. 

Edwin  buried  there,  1  73. 

prelates  of,  274,  275. 


LOXDOX : 

Printed  by  Geoege  E.  Etee  and  William  Spottiswoode, 

Printers  to  the  Queen's  most  Excellent  Majesty. 

For  Her  Majesty's  Stationery  Office. 


y. 


ty