Skip to main content

Full text of "Patnubay ng binyagan [microform] : casaysayan mula ng̃ lalang̃in sanlibutan hangang sa Pasiong mahal nang ating Pang̃inoong Jesucristo"

See other formats 


Presented by 



n H: WRtm-T COL1.ECTION 

OM aCHB PMIl.lPFIN«t Ndl \ H C) L 



r 








-O-;-" 




.V '; ■■ ;: : ■: •,■ ■■■.■ ' ■;:■■:. '.■■■;. rMmG . ' mah ai.>'^.;.; "^m&::.mm(P ■ ""-? 




iiwc>'0i^G':-jf:sucRiSTO 






, ■■■f :.:;,." '^: ■;':■, ■■ :} \ ^;.^,. ,11. a:m:d0q- $*'■■■■ ■•■;■ ';:,: .;■;;■; ,'■ ■■';•• ■■- 
.".■..■.■■.:■■'■'■'..:'■.■ .■ .:\,. :.' '-.-^^ak^. :,'■'- '' '•■,■,■., : , ■-..■ ■■,'■ 



'^%' ■^'"{■©) ■'4§^^'«#l 







D,lClE:MBEl5r HANd '1905. 



■timbagan ,'ng AN«. .'K,AFATJI> .NO., BAYAN 



OSSiA-W , SO. 1^.~-.']VI:AP0. 




PaUay ng binyagan 



easaysayan mula -ng lalangin ang sanlibutan hangang sa 
PASIONG MAHAL NANG ATING 

P ANGINOONG JESUCRISTO 



HANDOG SA 
IGLESIA riLIPlNA iNDEPENDIENTi: 



NANG 



"ANG Kl^iPATID NG BAYAN 



DieiEMBRE NANG 1906. 

Limbagan ng ANG KAPATID NG BAYAN. 

GiWAW vo. 18,— -KiAPO. 



Aring tunay ng ANG KAPATID 
NANG BAYAN, at pag-ujusiguin ang 
eino mang mag;6aiiml9fag nito na 
walang pahintulot gi-' 

Pasgual H. POBLETE. 



Sa ba basa 

• ■ ■ , , ■...(■ 

Isang eatotohanang ealakilakihan, na ang pagbasa ng mga Santong Ca 
Bulatan ay naeapagpapaliwanag ng isip at naeapa^tuturo ng landas na 
dapat nating tuntutiin upang ating eamtan ang ealowalhatian sa eabilang 
buhay, at ang guinhawa't oarangalan sa buhay n,a ita Ito ang eada- 
hilana^t pinagtiyagaan naming sulatin ang librong ito, na aming sinipi 
sa luma at sa bagong *Teatameuto'\ ea maeatowid baga'y sa mga banal 
na easulatang kinapapalamnam ng mga aral ng Dios. 

Tunay nga't may isang librong ang pamagat ay PASIONG MAHAL 
NANG ATING PANGINOONG JESUCRISTO, nguniH may malaking ea- 
eulangan, sapagea^t hindi ilinakip ang mga nangyari sa bayang Israel 
mula eay Ada^ eay Eva hangang sa panganganae sa ating Panginoong^ 
Jesucristo at ito nga ang aming idinagdag, at eung may awa^ tulong ang 
Dios, sa tadng darating ay muli naming ihahayag ang Pasiong ito, na pag- 
sisieapan naming , paeabutihin at lagyan ng mga maiinam na lanaina. 
Isinang-ayon namin ang buhay ng Meslas sa mga sinasabi ng mga San- 
to Eyangeiiong sinulat, ni San Mateo, ni San Juan, ni Skn Liieas at 
ni San Mareos. Sa ta6ng dara.ting ay idaragdag namin ang manga 
easulatang lagda ng dakilang Ap6stol na si San Pablo, ang Apoealipsis 
ni San JuAn at; ang mga iba^ iba pang na sa Biblia Santa. 

Ang mga *^Aral^^ ay aming ibinagay sa mga easalueuyang nangya-- 
yari sa Filipinas. 

Pakinabangan nawa ng eatawan at ealolowa ng aming mga ealahi 
itong aming pinagpaguran at eung mageagayo'y ang galae ay sasagana^t iibayo 
ang tubo sa pinuhunang puyat. 

P. H. POBLETE.^^^^^^^^^;^^^^^^^^^^^ :: 



m ^&^^'^a-» statae * *» ' 




CAY BATHHA 



'i^ 



iOli bueal m wakrg hangan 
ng mga cababj»g1ah^*n 
pnno, mula at d«hilan 
ug lahat ng cabnh?^yan, 
nS msdlang m||iit kinapal. 



Paweing nnngawgay^papa, 
sa iyo Poone Bathala 
ang boo^g langlt ai Kipa 
at p»Hbhas3*y ieaw nga 
atig sa lahat ay gumawai. 



Cam«taya*y di kilola 
himalang walan^ eapara 
p1nar)gnHn|argf::ta1r?ga 
ng naklk'tstig i?^h«t na 
at n| hlndi naktkita 



eatsi! Pooy iriamamasdan 

sa bawa't iyon^ nilalang, 
samaliwanag na erA)^, 
at sa malamlam na bo>van, 
sa m|a bituirg kinarg. 



Sa pan^phon nfa ay ieaw 
ang siyang gumawang tunay, 
Jubhan^macapani£'yfirilian 
walarg pano't walang hyingan, 
pantrs na walaiig e^b^gay. 



Sa b8gy6n^lubhang maWHs 
sa mga kidl^ at lintir, 
sa daluyorg na masungit, 
ng dagat malawae na ttibig 
at sa lindol na pagkinig. 



_ 6^ 



St ttnoSi ttlatig wmmbI^ 
sa eahoy na maruraelay, 
na damdtig oaglalagttan, 
aa halamatYg malalabay 
iia hayop na earamiha^. 

Dingtiiti mo Poon ang hlbie 
ng tawQlig snmasahapis» 
ang habag mo n|ay itawit, 
how»g bayaan maamis 
ang 8alaring^tnmatatigis« 



Itong bayattg PiHpinas 
sneuban ng iyoug Hysg, 
at enpenpin mo ng vanap, 
ng eaniya r!ng matnelas 
ang sa eapnrihang landas. 

Ang loLKSiA Catojlica 

ApOSTOLICA PltlPINA 

ealing^in mo towi na, 
manalaya at maadya i 

sa mg% lilong eabaea. 



leaw nawa ay h^ndngan 
n| pag ibig na dalis^y, 
pnrihin at ipagdiwang 
nitotig lahat mong kitiapal 
bnhat ngayo't eallan man. 

^ \PA8cvAh H. POBLJbTE. 



$a e^ahilimhiibng Bathila U sa I. F. I. 



iOht Ama namif g Batha^a 
na aa tawo ay Inmileha 
aeong atipin mong aba 
Inbos nangaQ{aynpapa 
fa awa moDg masagana* 

Ang pagea maawaln mo 
Ama^ inaasahan co 
na lagttiog paeaeamtan mo 
sa aiiiing nanaoagano / 
ia Sambahang filipino/\ 



Isina«amo rin eaman 
.. l,o Am.|.^ «aa-ai 
na manfyaring eaawaan 
at iadya ra eaaway 
an^Iglesia namin^mahal. 

iOh! Iglesia FiUpina 
sa lnb6s eong sinisinta^ 
«ng nasa ra iyo*t pita 
ttiring p«so*t co1oJfwa 
ang tow)na*y pnrihln ca. 



„7 



Sa pagea t Isa earln ngang 
tuuay ua ieadarangal 
tiltoPg lupaug tlnttbtiaA£v 

kinaeaal^t mlpatBabal 
niring hamae na ktnapaL 

Yaring waeta^ eong pag-Ib^g 
ang lagui ng inaawlt 
sa iyo (ig boone tamis 
»a di Inalilingld 
yaong dali^ay na tinig- 

Palibham y mahalaga 
ang gaoap «a enmilala 
ng «arili*t di i?a iba, 
sa akiii nga ay sneat na 
aog Bintahiu ca towi na, 

{>a iyo inihahandog 
eatntubo eong pag^rog 
na $a timyas ay pinuspos 
nl di mageasiyang loob 
eung waiang at]g-kluiu:| lubos. 

HuaM jcqiong ieababa^Ia 
ni howag leabalL^a 
ang di pag|m|aha*aga 
ng n angabib' ghani pa . 
sa pagkilala sa Roma. 

Sapageat aK^ mga yaon 
ay di nga tunay na eampou 
ng earanga'au at dunong 
na dapat ranaog i--ayou 
ra 'adhieaug irang )ayou. 



At hinli iaf a o^iabisau 
silay kila'aning tnnay 
na sa mga mapag|a|an | 
ng hldwang pagtatangmn 
ay siyang sibol na angeau, 

At h^ndi rin namau Hhis 
toa kilanliu nating tikis 
na slla aug matataUe; 
na eaayou u|a at eabig 
ng nangag dulot pa^akit. 

Hindl rin nga easueatau 
^a sila*y ating ibilang 
9a mga tawong may dangaU 
pagea t isariog eaaway 
ni atiiDg ealiwaogln 

Sa ngayou, ang aking bati 
Ba eaisa uiring budhi 
na sinisiutang mabunyi 
sila nawa ay lumagui 
na mageamit lowalhatl. 

At eahlmaoawarl ngang 
towt na'y eanilang eamtau 
Hgayang walang cabag9.y / 
at gaypn din/mailagau 
hibo't daya ng eaaway. 

Tttloy hinahangad co ring 
howag papanglupaypayiu 
ang wagas nating pagguiliw 
ea dapat paeamahaling 
eailau ma'y siy ang atiu. 



8 



BOgeus tiatl»g alalayan 
tpsg tan<.ol, eaawTan 
5'a pag^^t siya arg tnnay 
nadaf5p«t prgl^ngeoran 
ng bnh^y ng j*tirg bnhay. 



At enng bi^ga mangyayc^( 
torg f>kirg ipine4cli 
tow» ng Baya*y m?lnki 
fit >a Inyo ay pa|)>nri 
ang h^nelpg ni 

C>T. POBLKTK. 



S ft Lu aiUf h a. sa t anan. 



8a lubos co pong pagsgalang 
paiiihod na iniaalay 
ang S'antong Pasiong niahal 
^anio'y tangidlilein laniang 
Filipinas naming bayan. 

Ang Iglesia ay gayon ding 
aming pinaeaguiguiliw, 
pinfi ngunguluhang tambing 
Obispo Mdximo naming 
si Aglipay na butihin. 

ladya po sa saeuna 
i:j- laguing guinagambala 
ng fraileng naasasama, 
na ang mga guinagawa 
ay pulos na pagdaraya. 

Sinawi IX) ang eotowiran 
iig mga FiIipinong tanan, 
aming lupa'y inagaw 
at saea ang kayamanan 
kanilang pinagBasamsam. 



Oli Dios na niaawain, 
[5ayan nami^y tankilikin^ 
Jiamamayan ay gayon din 
ipagtangol sa hilahil, 
guinhawa^y papageamtim. 

Cami po ay eumikilala 
sa iyo Dios na Ama, 
baga ma^t humiwalay na 
sa eapangyarihan jig Papang 
naninirahan sa Roma. 

Huag mo pong pabayaan 
na sahuin ang eatuiran, 
eami^y iyong itanReaeal 
ang isip ay liwanagan 
ng fraileng nalalabuan, 

Patawarin mo po sila, 
eaini nama'y ipag-adya 
«a saounahg bumabakla 
at ilaganap ang graoia 
dito at hangang sa Gloria. 

MODESTO Santxago. 



ANG I(iLE>SiA F1LIPINA INDEPENDIENTE. 



ng D o^i tia P)orig tnnhil, ' •' 
snmilaug sn Silang^ni n 
Athw na sp caaHpn?i*y 
parguibos at tangeae»!. 

Ang Iglbsia Fijuipina 
Indepkndientk «a Roma, (i) 
p.Htnubjp*y na mshnrga 
npj^pg mal^yo towi na 
sa mga dayat pangamba. 

Lahat ng mny sintang tunay 
sa Filif>Jnas na bpyan, 
slnisinta^t )gnlnag?dfling 
Ig'esiarg eauii halniah^lnrg 
FlIIpf5m avjg I alpy w. 

Sumasaeatow'r iU ng»^', 
f)t walang atas na lag ia 
anv .Dio'-^ nA IiKij?it at hipa, 
na t''yo*y margaynp^^pa 
sa Papa ronianorg badh <, 

Gahl't isrisah n man 
t'^narg Santong Ca«nl,itan, 
W'ila ngJt}g ir.r.,tat'^gon.'ng 
Pnp'i'y eah^^inhi.' tunay 
nl Jesucr'Stong mardam, 

Walarg makitarg hl toria 
na doo'y m^pngkilala 
si Pedro^y napa sa Roma t 
naguing eahalili niya 
atig tln^'t^^wag na P^^p??. 

(1) Ang c»buhiga y hiw^lay sa Rotna. 



At enng «an'laling ba<^fhin , 
ang panf>h mg nf^gtnmnHn, 
dappt ngi n«ting dam^^amin 
an/ ni.-<tMgaI na p?'g-irirg 
ng Papa sa )ah! natin. 

Sa fiHpino'v aayaw 
ai9g ea^angalay ibl ay; 
mataas na e^turgenlan 
ay inital^an lam^ng 
sa niay mapupntin en'ay. 

At di niya guinfjg^nap 
an tadhana ng Mesias, 
an tawo Ba ma!iwan?^g 
ay ;^antay p ntay na lah?it, 
ni' g int^hsm «rg marpprt. 

S'i n^99tyg atirg ra.'i^absang 
gayo-ng c.^.TOwah^'gninan 
inihiyin Mpa ni Rizal 
eaniyarg mnr lag na bnhay 
Fa bala ng verdngorg huT ghai g 

Sa bnndoe, rarang at gubat 
mgsi baya*t mga ci-dad, 
ang hininga ay inilagae 
ytiuivntu^g mga anae 
ng Ira nating Filipiras 

At ngavot>g ating maeamiaa 

sa Rellgio^y ea'ayaan, 

^hindi baga rata sllang 
muli nating pagbaliean 



a-g 



isinira^^g eaaHpna^i? 



- 10 



Pa lubbang ma^akitg ha^nig 
ng Dios sa Pilipinas 
niloob niya^'g niawa«^ac 
ang oapangyariha^^g sueab 
ng f ailerg tna^agi ahi-ap. 

Kg'ttii*t ayawan eurg bakit 
niay AHpinorg bulisie 
lubha rin nagpupumilit 
humiwa'ay ^a kapatil 
at Fa fTaiIe m«kipan?g. 

iOh'! Dios ?a ra'taa^an 
iyo satian Hwanagan 
isip na nanidimlaa 
bawa't filipinong hunba* g 
5a magaM» g ay aayaw. 

Arg loob nila'y tugtwgnin 
Inbos na rappg^isihin 
sa gawang inas^^ma^t Hnsil 
sa ealahi^y rag^a^akwil 
sa Inakg BaYA y pag-iring. 

At tangki'ikin towi na 
ang Iglesia Pilipina, 
il^gtas mo ^a rangamha 
?a 1 guing pakikibaea 
ga mga ratnpon ng Roma. 

Mangyarirg iyong iligtas, 
Poong May Ga'^a^ sa laha', 
sa eataeeilang hinagap 
ng tawong may asal Jiir'a«, 
magpa^amara ang haaga<l. 



Ibnh)s ^e mo, \vh AMA! 

ng iGUuSlA PlLIPINA, 

aug tDatindi morg paMiMi 
Sa m^y imb'rg eaiol wa. 
pa ra.g'ilo sa raniAa. 

lyo porg bendieioran 
pa b'yaya y paulanan 
I'a^re Gre orio AgHpay, 
Ob'^po Maxmiong mahal 
fUpinorg bininyagan. 

vSa aming mga tagaUg 
margyaring iyorg isabog 
ben'iieion mong^ maalindrg. 
ra amirg mahalaga g c«ipcop 
Fa malulnpit na loob' 

Na hindl nag^isitantan 
?a adliiearg tarara'a^^ar, 
Fa pag api t r^ ' angamram 
at lubos na sinri.«5ray 
eay Jepu^ ra banal na ara^ 

lyo ranrlng patawarin 
m nagawang pala namlo, 
Fa huH papageamtim 
ng langi't nang towa*t aliw, 
doo'y lagui eang purlhrn- 

J(IAN TOTOO. 



I^ANALANGIN 

iMali})o] ang mababangis 
na Ba mundo^y naghahasie 
i ng eadilimang mapait! 
magliari «a sandaigdie^: 
ang Liwanag ng Matowid! 

CEL'3 



11 ~ 



Sa lnmalaiig ng Santinagpin, 



tSr 



iOh Darakilang nuiy Lalang 
sa tawo at sangtinaepan, 
ugayo'y nianyar ng pakingan 
hibie na ealunibay luni])ay 
ng tagaritong kinapal. 

Ai g Pasion ng Mananaco}> 
aniin pong inihahandog. 
at ealakip dito. g lubos 
«ambahang ealugod lugod 
n| mga Aglipayanos. 

Sa oaiungeutan at towa 
ieaw rin Poong Bathala 
saying tunay na may taeda, 
at di rin naman eaila 
yaong pageaalspusta, 

Tatlong daang taong higuit 
eami sa pai^^hihinagpis 
s i earnay ng mga ganid, 
na nagdamit ngmabait 
bago ay asal bulisie. 



Yayamang siyang hantungm 
au!^ iyong eapangyarih n, 
bahala naman ay ieaw 
ng larusa ay timba >f an 
pagdating n;j huling arao. 

Sa pagea^t walang malaeas, 
mayamaa, dukha't mahirap, 
nagsawa sa mga pilae, 
na di huhueumang eaguiat 
pag tadhana na ni palad. 

Sa lupa lahat nangaling 
sa lupa maoowi rin, 
eaya Dios na maawain 
mangyari mong tangkilikin 
PAiONG iniaalay namin. 

eami sa iyo naasa 
fu/ aming iguiguinhawa 
sapagea^t wala ng iba 
mag-aadya sa towi na 
eun di ieaw, Poong sinta. 

JUAN RlYERA, 



12 -- 



|0h f6lix eiilpa, qu8B talem $c tintuin 

MEKUIT HABERE REDEMTOREM! 

iMapalad na sala na nagiiing dapat ng walang e^asing 

bunying Mananaeoi)! 

Ang Dios-— Paglalang ng niundo— Ang tawo 
at pageaeasala nito. 



Arg Dios na M'a'ang h?»ngan 
,ay DioR na eai ag^er wan^ 
Tat'oagi; P^m^a'an a bi^at-'g 
iba a^g eamalialan 
sa fagca/t ii^ang trinay 

Qapagcaraca'y liiiiaea 
nitong D'o^ at ninasa 
na sa dunong niyang sadya'y 
papangalin; in sa wala 
bagay na eatowa-towa. 

Bago niya naituloy 
dakilang balak na yaon, 
lubhan^ niahabang panahon 
aiig dumaang di nanoynoy, 
loob niya ang may layon. 

Ang tangea nihmg likhain 
tawo^t saea inadlang angel, 
at ng upang papageanitin 
ng ligayang walang maliw, 
eung baga magpaeagaling. 

Sa tawo ay ilalaan 
ang ibang bagay na lahing, 
upang mapakinabangan 
habang hindi dumadatal 
panahong taning sa buhay. 



Inibig ma^t di ng Dios 
na sa iba^y niagealoob 
ng biyayang di masayod, 
an ca|)angyarihang iubos, 
ay siya ri't di niatuos. 

Ano*y ng dumating na nga 
panahong eaniyang nasa, 
ang Dios niyoV nagwiea 
na mayaring alipahi 
ang binahae ay mahkha. 

Sa eatagang wlra lama^-'g 
ay nayarirg aga4 namatn 
an isang ba av na mahal 
na wa'a a-'rg pi^.'^granhin^ 
gav« ng ta agarg paray. 

Sf»c^ T>jn>igbnrodhncorl 
niadlan b.')gay M iravo^ 
baW'i*t isa ny pinn5.tpoR 
ng rari'an ??nvo*t kilop, 
tawo'y birdgran ng loob. 

C'^niyarg pawang ni^ah n^ 
an Langitn^ya^g Ink'rkMn, 
pati an eles na tar^an, 
InpAi fly gB-yrn din naman 

n^g'iwa* ag ra;^'g<n:ian. 



13 



Sa dunorg tia di maUrlp 
njlL Dios Haring tnarlkit, 
Uwanag nilaUtig na tlk^s 
8ft g5inito*y siyang psgsap^t 
niyaoj?g ar^w ng I^unes. 

Sa araw na ito nama'r 
ang ^'Srmamento'' eung turan 
winieang ngad malalarg, 
ito bag^n^ pae itan 
impapawid eung panganlaa. 

Saea pinpgbueod din nga 
ang mga tublg sa lupa, 
ang may roon ot arg wala, 
tuyu y sinibulang bigla 
ng damo't lialamang madla. 

Martes ng ito^y mapfanap 
iealawang p^'gUwanpg 
wala pa noong nasieat 
sa nangaunang r^hayag 
araw na may sadyang sinr»g. 

At noon din ay lumikha 
sa naealitaw sa lupa, 
paraisong masagana 
sa halama t bungat^g madlla, 
dikit ay walang eamukha. 

At sa guitna Maman niyon 
eu^a niyarg piBasibol 
da^awarg eaibang eahoy 
matataas at niayiiborg 
n|a^a*y eabuhiya t dunong. 



i$ 



At eaniyan pinalrgos 
sa lupaing maalindrg 
ang isang malaking ilrg 
^a dumidillg na lubos 
sa Ederg sa towa'y puspos. 

Miereoles ng yariin 
tauang astrong maniningning 
»ng arnw't mga bituin, 
tala^t bewan ey g«yon din, 
nahawi n|a arg euHmlim. 

Mflnfa ibo't mga isda 
i^ Jueves niyaring pawo, 
ng yiernes namft*y linikha 
mga hsHmaw na madla 
na ^a parang lumipana. 

Nito ria niya linalang. 
bllang gawang catapus%n, 
arg ama nating si Adan 
eamukha niya*t c«bagay 
na sa lahat ay min^^hal. 

Sa araw na ieapito 
na p»gc yari ng mundo, 
eung tawaguin ay Sabado, 
nagpshinga na nga rito 
yaong Dios na totoo, 

, At Faca siya nag'^aypay: 
— hayo't magtindig c?a Adan; 
ito y tumu]- a<l pJ)gcowan; 
doon ra niya rama^^^dan 
ang Para'Borg marangal. 



— 14 -- 



Doon nga^y ganap ua ga»^ap 
Hgayatig walaDg eatula'1, 
lupang Inbhang a^walas 
walang sdkii walang hlrap, 
di kllala ang bagabag. 

Nf nni t eahi't ang Hgaya 
ang kfnacamtam towi na, 
hindi malubos ang ^aya, 
palibhasa*y nag ii^a 
at wala siyang easan^a- 

Nang ito nga*y mapanood 
ng dakllang si Sabaoth, 
aiipala*y pinanaog 
tnloy eaniyang linoob 
si Adaa ay maeatuleg. 

Nang si Ada'y aaidUp na, 
sa daeong ea'iwa niya 
i^ang tadyang ang kinnha 
at siyarig guinswang Kva 
na eaniyang mara'^ama. 

Saea si Ada y guinising 
at pinag abihang tatnbing: 
— hayo na*t pagnialasin 
si Evang asawang gulHw, 
dapat mong parasintahin. 

At si Arfan ay nag^^ay^ay 
ng si Eva'y mapagma^dan: 
— ^lto'y laraan din ngang tunay 
ng akirg patiHng laman, 
bi t6 ng but6 eong tag^ay. 



At pinagbilinan si'a 
ng Dios na Poong Ama; 
— Adan, ang iyong a^awa 
mamahaliu mo towi na 
at eatawan mo rin siya. 

At iraw naman babaye 
eisintahin mong ra^ati 
sl Aeang iyong lalaki, 
huenndiu mo a^aw gabl 
tmgeol fa gawavig mabuti. 

Tanang Hgaya at li god 
ay eaeamtan ninyonv' lubos, 
sa bawa inyong maloob 
ay p^wapg mag^-i&ipiinod 
tubig, apoy, lupa't hayrp. 

Ang lahat ng mga bunga 
eahoy na inyong makita, 
maeaeaing para-paTa 
howag laniarg itorg isa 
na riaguiguitnang talaga. 

Na ang tunay na panga^an 
ay eahop n§ earunnnga't 
ng eagalinga't ca^am-an; 
pag a aeo ay sineway 
mamamatay eayong tunay. 

Ang dalawang mag-a awa 
na si Adan at sl Kva 
Ha Pataiso'y natira, 
at ang pagrabnhay nila 
ay ang ga eahoy na buiafa. 



16 



Wala silang salaguimsim 
eamnnti man sa eaeanin, 
tanang; bunga nfi rananim 
sa eanila^y nahahayin 
sarap ay walang eahambing. 

Noon ay di eailangan 
ang pangbalot sa eatawan, 
hubo^t hubad man ang lagay. 
wala silang malaymalay ^ 

sa ano mang eahalayai:. 

Hindi nagdaramdam sakit, 
camataya,y di sasapit, 
ealagaya^y matahimik 
walang ealigallgalig, 
graeia'y siyang eumaeatig. 

Sila ay iguinagalang 
iig mga hayop na tanan, 
gambalain ay aayaw 
eaya^t ang eaguinhawahan 
siya nilang eaulayaw. 

Samantala^y nagdurusa 
sa infiernong walang hanga, 
mga angel na ng una 
sa Dios ay nageasala 
sa pagpapalalo nila. 

Nang mamasdan ng demonio 
lowalhati nilang ito. 
dibdib niya^y nangimbul6, 
puso'y hindi mageatuto, 
ang loob ay gulong gulo. 



Aniya^y di eatowiran 
na ang tawong hamak lamang 
acoV pagpalaluan, 
sila^y boong eatowaan 
saea aeo^y eahiapran. 

Aeo nga^y hindi tutugot, 
anitong taesil na loob, 
hangang di co inalamuyot 
na mageasala sa Dios 
at sa apoy ay masunog, 

Sa gayo^y ang magdaraya 
Fa ahas ay nakimukha, 
at sa eahoy na bawal nga 
namulupot alipala, 
sa panunueso'y humanda. 

Babayeng si Eva naman 
nag-iisang naglilibang, 
nanonood ng halaman, 
doon niya napagmasdan 
eahoy na bunga at bawal, 

Nang iinyong naliligaya 
ang eaniyang mga mata 
sa pagmamasid ng buaga, 
nagwiea eapagearaea 
ang demoniong palamara. 

■.. • -' ' • ' ' 

Eva, anang sinungaling, 

^ano't hindi ca eumitil 

nitong bunga at eumain? 

ang sagot ni Evang tarnbing: 

iyan ay bawal sa amin» 



~ 16 -^ 



Atig Dios na Pootig tsahal 
8^iyat)g sa ami y nagbawal 
etimaiii lig banganK iyan* 
at etitig eami ay sumoway 
agad eaming mamamatayi 

At)g tutol ng palamara: 
~-totooi]g namamali ca| 
eaya bawal itoug bunga, 
baea eayo ay mapt^ra 
at matulad ta eani^^a. 

Gayong wiea'y ng matiagig 
ni liva}Qg maliinaLg isip, 
ang loob n^ya y umulik, 
namwala ng masakit; 
ea paraya ng bulibik, 

I^alo na ng mapagmasdan 
wari easarai^^Bardpan 
bun|a u| lahoy na bawal, 
at eung eani'y pegmuinulan 
niyong muhing earunungan. 

Pumitae na ng^i Bt Kvaa 
bunga ng eahoy na sala 
at eumain eapagdaea; 
at saea nga dinalban pa 
ang sinta niyang aeawa. 

Si Ada'y sa alaug-alaog 
sa a^awang minamahal, 
si Eva*y hindi slneway 
at eumain namang tunay 
n§ burgarg iblnabawaL 



Natig maearaing matapos 
arg mag asawang sii^g irog, 
doon nila napanood 
at napagkilalaiig lubos 
salauit guinawa sa Dios. 

At nflngabiicsaTig eapowa 
mata nila^t naunawa 
yaong maiaraang guinawa 
at yaong Daf ariwaia 
na lowa'hatiug sagana* 

At eanilaug napagtanto 
ang eanilang pageahubo 
cahihi>a*y tiaj aghuio, 
ang sa)a*y siyang nagturo 
ea mahalay.^niyang auyo. 

Agad sllang nagsieuha 
m|a dahon ng hlguera 
at tinaepan eapagdaea 
yaong eahubdan nga nila 
sa hiyang walang eapara. 

Ang calolowa,t eatawan 
n| mga laaeasalanan, 
mula noon ay nang^g^awa^y 
arg eatawan ngay sumoway 
sa asal na eabanalan. 

Na hlndi gaya ng unarg 
sumusunod lagdaea 
f^a akit ng ealolewa, 
5a ano marg ianyaya 
na adhiearg maganda. 



21 



Ngalan ay Seip, Cam at Japhet 
lalakin^: mageaer patid, 
at mga asawang ibig, 
na para-parang nsgtalik 
sa i)ios Haring marikit. 

Unti mti nang bamaba 
at ang tubig ay hamupa,. 
ag malita na ang lupa 
ay sari'iaa^t limangpu nga» , 
bilang ag araw na sadya. 

Durriaming muli ang tawo 
na isiiiupling ng. latlo, 
at lun aganap sa mundo, 
eaya^t mina, aiing dito 
ang bi.haguining totoo. 

SiW r naghiwahiw lay, 
eay Sem ay ang Silanganan, 
sa d-liwa'y Galunuran, 
daeong timog nito'y eay Cam, 
oay Japhet ang HUagaan. 

Silar ganarg lupa nila 
ay yaon ngang Palestina, 
sa Caraang saeop baga 
ito'y 1 nupig ng bunga 
hi Carr eay Sem eapagdaea. 

Baggman ang Poong Dios 
ay nagpakita ng poot 
sa maaga may lilong loob 
di rin eumilalar g lubos 
at sa sama'y lu.nubalob. 



Sa madla ay mayroon ding 
sumampalatayang tambing, 
etimilalang mataimtim 
eay Jehovang Amang guiliiy. 
sa Mesias na darating. 

Utia-una'y si Abraham 
eay Sem eaapo-apohan, 
pinilit pinahiwalay 
ng Dios Haring marangal 
sa tanang eamagganaean. 

Saea siya pinalipat 
Canaang lupang marilag 
at pina sabihang eagyat, 
«a oaniya maKbubuhat 
ang Mananaeop sa lahat. 

At tuloy ipinagbilin^ 
siya,t tanang mg* supling 
unang pagtulo ay gawin 
ng dugo,t ng upang maguing 
tandang wagas ag pag-guiliw. 

Marami ang naguing anae 
ni Abraharn asal banayad, 
nguni't hinirat.g sa lahat 
ang suphng na si Isaae 
bugtong ni Sarang ealiyag. 

At ang naguing anae nanian 
hi Isaae bunyi t banal 
eay Robeeang easintahan, 
ay ang mga pinanga lang 
Esaw at Jacob na mahaL 



^ 22 -- 



Cay Jacob na naguing bunga 
ay hustong labing-dalawa 
na lalaking para--para, 
bueod dito^y may isa pa 
babayeng pangala'y Dina. . 

Ang labing-dalawang ito 
8iya«»g namuno sa tribu 
na binahaguing totoo, 
yaon ngang mga hebreo, 
taga Israel n i tawo. 

At sa pageaH nageagutom 
sa Canaang lupang yaon, 
hebreo'y umalis doon 
at sa Egipto naparoon 
tumirang mahabaog taot). 

Nang eumapal na di hamae 
dito ang eanilang ariae, 
nahintaeutan ang lahat 
nf mga Egiptong hayag, 
at nagnasang magpahirap. 

Anila'y baea mawalan 
ng lupa^t ariarian 
eunin sampung eaharian, 
eaya't naisip-isipan 
»g hari ang eabangisan. 

Oaniyang ipinag-utos 
sa hebreong mga hilot, 
na sila^y mangagtatanod. 
at sa sangol na stimipot 
laUki^y pataying lubos. 



Saea inalipirg pawa 
israelitaH kinutya. 
pagal nila'y pinipiga 
sa trabajong walang sawa, 
araw gabi -y d^lita, 

Ngunit sa malaking habag 
ag Poong saedal sa dilag 
oay Moises ay nangusap, 
na tumungong agad-agad 
eay Pharaon at humarap. 

At hinfin ang •pahintulot 
na maealabas sa saeop 
mga hebreo ng Dios; 
madali namang sinunod 
ni Moises itong utos. 

Ano^t ng siya^y dumating 
sa harap ng haring taesil, 
sinabi na nga ang bilin, 
Pha;rao,y namuhing tambing, 
aniya^y, — ^^^Ano sa akin? 

Siya^y hindi co kilala, 
^baki^t susundin siya? 
Pinahirapang lalo pa, 
inuhilan ang parusa 
sa man|a israelita. 

Ang Poo^y sa eagalitan 
sa taga EgiptoHg bayan 
at sa hari nilatig hunghang 
ay guinami»: eapageowan 
boo niyang . eabagsiean. 



— 23 



.* • /' ■ 

At pinabugsoa^i cagy«t 
nang ib ift ibahg pahirap: 
nlnni^t hindi rin nabagbag 
loob niiang matitigas 
ht sa Dxos di^y lumabag. 

Dito na nga inilulan 
ni Jehov^ang Poong mahal 
ang pahirap niyan^ big^y> 
at oay Moises nagsaysay 
upang sabihin sa tanan. 

Na hamanda sa pagtulae 
mga hebreong alagad, 
at ang eanilang pa^laoad 
ay dili mapapabuoas; 
hapuna^y tambing igayae. 

Agad silang maagagpatay 
tupang maamp ang asal 
saea nila iihaw, 
sapagea nga^t biglaan 
^^S pag-alis nilang tunay. 

Tinap ly agad na gawin 
iiilang 1 vga eampong guiliw, 
Ka eani ang babaunln 
s X rnah bang lalaea in, 
l;ivadun y huag gaaitin. 

Ang iiuling ipinaigusap 
si eay Moises na tipat, 
aaiya^y lahirang agud 
s i cam])ong bahay na lahat 
r;g dugG ng tup^ng wagas, 



Ang tanang ipinag-utos 
niyong maawaing Dios 
»a hebreo ay sinunod; 
at ng giamabi ng luhos 
naito na nga ang salot* 

Isang angel ay bumaba, 
bawa^t pintong walang tanda 
ay pinasoe alipala 
at ang lahat ay pinuesa 
mga pan£anay na bata* 

Na ang inunang piriatay, 
ang eay Pharaong pan|anay , 
saea isinunod naman 
ang sa ibang taga, bayan, 
sabihin ang panangisan. 

Sa nangyari nganing ito, 
boong bayan ay naguld, 
walang hindi nanglulumd, 
eaya^t pawang nagsitungo 
sa hari ang mga tawo. 

Saea sa lumbay at sakit 
hininging bayaang tikis 
he br eo^y ma u j agsialis, ) 
sa malakin g panganganib 
hari^y sumunod na pilit. 

At nangagsiayong bigla 
ang mga hebreong pawa, 
matatanda^t mg» bata, 
eabilangan nilang madla 
ay may tatlong daang laesa. 



24 — 



Anim na puong laesa naman 
itinalang maguing eawal 
na magtatangol sa angean, 
gayon n|a .ang eabooan 
ng magbalie sa Ganaa»^. 

Ano^y ng maeaalis na 
ang tanat»g i^raelita, 
hari't baya'y nabalisa 
dahilang dinamdam nila,t 
mga alipi'y wala na. 

leatlong araw'y nagpuloug 
mga eabig ni Pharaon, 
na yayamang may panahon, 
paghabuli't siyang ueol 
ang mga hebreong yaou. 

Hari^ boong nasasaeop, 
sandatahan silang pulos, 
n uigagtumuling sumunod, 
sa hebreong mapanood 
agad sinidlan n| taeot. 

At lalo na nang mamalas 
na wnla na silang butas, 
daang b gai g ioaligtas 
sa eamay a| mfa uslae, 
pagea 't dagat ang eaharap. 

Nangagwiea eapagdaea: 
— leaw MoiseSy anila, 
siyang tunay na may sala; 
sabihin mo, ibakin baga 
sa Egipto ay kinuha? 



Cung mamamatay rin lamang, 
^bakit di pa binayaan?, 
i wala ba roong libi n a^t 
dito pa sa caparaafan 
dinala mo eaming tanan? 

Maaiatay sa panglolomo' 
sa madlang dusa't trabajo, . 
ali})inin ra Egipto, 
ibig pa naming totoo, 
eay sa n*:ingamatay rito. 

Cay Moises na guinawa, 
pagcari»i;/ nitong wiea, 
dagat hii .1 npas na bigla, 
ay nahai \:ig alipala 
natuyo a 1;.; d'^eong guitna. 

Lahat ng^ni'y nagBilusong 
ng eay Moises na eanipon, 
sa eabila'y nagsiahon. 
sunod din ang humahabol 
mga eawal ni Pharaon. 

Nang mangipaguitn'ng lahat 
e^^abig niyong haring sueab, 
nagt^'lieop ngu ang dagat, 
nangalunod at nautas 
walang isang naealigtas. 

Nagpatuloy na nga rito 
paglal ead n] hebreo, 
apat na puon taong husto 
ng dumating na totoo 
^a lupang tinutungo. 



v';2a — , 



Kinikilala ring tunay 
ang hari sa Persiang bayan, 
^aeop ng eapangyarihan, 
pagea^t sihi^y bihag lainarig 
na eusang kinaawaan. 

Porfci;\/y na pa sa griego, 
sa pageaH saeyang tinalo, 
niyong Alejarulro Magno, 
eaya^t pati mga judio'y 
nalmlog sa earni^^y uito. 

Sa Greeia ay dumami rin 
ang m;;a haring sowail, 
eay Antioeo bagi'ing supling, 
at iriibig pilang tambing, 
^oob ng jridio'y sirain. 

Manga pagsuyo sa Dios, 
pagtupad nila sa utos, 
ibinawal na masunod, 
oaya^t sa malaking poot, 
ang ]udio^y lumabang lubos. 

Manga ]udiong mababait. 
na maeabeo ang sulit, 
ang napiling magmasakit 
tuloy lumabang matalik 
sa mga punong malupit. 

Judio'y ag manaig na nga, 
lagay nila'y napayapa, 
saea sa eanila^y nawala 
gawang pangaa|ayupapa 
$3a iba pang haring .madla. 



Mana'y ang hari ng judio 
ay nalinlang ni Pompeyo, 
Terusalem ay tinalo 
eaya^t nasaeop na rito 
sila ng mga romano. 

Nang mag emperador naman 
yaong si Octavio Gesar, 
mga ]udio^y inalisan 
niyong paghaharing tunay 
sa Jerusalem na bayan. 

At ang pagpa Papang bunyi 
siyang itinirang tarigi, 
pin^^bayaang lumagui, 
gayon din, hindi pinawi 
ang sinagogang ugali. 

Sa " tanang hinguil sa Dios 
siya^y hindi nanghimasoe,, 
at pinatibay pang lubos^ 
gayon man ang pageasaeop 
sa judio'y lubdhang makirot. 

Sinagoga'y kapisanan, 
Iglesia ng judiong tanan, 
mga prineipe eung turan 
ang mga pinunong bayan 
at bopng eaguinoohan. 

Ang Papa^t madlatig Obispo, 
eseribas na matalino, 
ay halo— halo oa rito, 
mayroon pang f ariseo, 
sadueeoH. herudianp.. 



30 



Ang tatlong itong pamag^t 
hindi ibang tawong ha^'-ag 
at judio rin silang hihat, 
gayon lamang eun^^ ibansa? 
sa pagea't sa secta\v taAvag. 

Dito^y ang lalong dakila 
na pinaBuean ng tnadla, 
yaong sa iariseo nga, 
mga utos nito y pawang 
eay Moises pa nagmula* 

Napaeahigpit na lubos 
silang Ba ley Busunod, 
ito'y naRbigay bulaos 
na mapahidua awg lool>, 
awa^3^ malihis sa utos. 

At dumami na ngang tunay 
gawang paeabig eatawan, 
eonowa^y sunod sa aral, 
bago^y pinagdarayaan 
ang mga saeop na hangal, 

Cay iosus na binabati 
mga gawang itong sawi, 
sinasaway na palagui, 
dito nagmula na ngani 
I^oot ng eanihmg budhi. 

Ang sa sedueeo naman 
ay hereje eung panganlan, 
at anila^y pag namatay 
ang eatawang lupang tunay 
oalolowa ay earamay. 



Saea ang eanilan};^: swta 
ay hindi nga umaasang 
mayroong jmghuhuconi pa, 
ai babangon ang pata}^ na; 
Avahmg angel na kilnhi. 

Anila'y ang pahxng ganti 
ni Bathaha sa mabuti, 
sa lupa ngii nangyayari, 
saea wahmg sinasabing 
isa pang biihay sa huK. 

Yaman at boong guinhawa, 
siya raw bigay na gloria 
sa may handog na maganda, 
at ang diilita towi na, 
gauting pinaeaparusa. 

Oaya^t hindi naaawa 
sa mga dukha't salanta, 
mga pagtitipong pawa 
ng eayamanan sa iupa 
siyaog tangi nilang gawa. 

Ang sa herodianong seeta, 
yaon n|ang eumikilala 
oay Herodes, at anila^y 
siya nga^t dili iba 
ang Mananaeop sa sala. 

Guinawa'g hari ng judio 
itong Plerodes na lilo, 
eung tawagui^y idumeo, 
tubo sa Esealong, tawo, 
tampal8B/t walaiag tuto. 



81 - 



At dito iia ngii natiip'id 
luila ni Ja^)ob na ha^^ag, 
paghaliari'y eung malipat 
sa hindi na jiidiong ^wagas, 
si^^ilang na ang MeBias. 

Ito'y siyang pinanangnan 
nilang herodianong tanan 
at sampo ng haring hunghang, 
anila'y siyang sinaysay 
na sa judiong haring mahal. 

Tanang inapo ni David 
sa Judea^y IinigaligJ 
ng euhilang si Herpdes . 
ng upang mangagsialis, 
eaharia^y matahi mik. 

Ayaw ^siyang maalisan 
niyong tungeol na inagaw, 
at sa ganitong paraa'y 
hindi n|ani tinugutan 
hangang hindi magsipanaw. 

Ang mga supling ni David 
na herederong malapit 
na dapat sanang mageamit 
ng oetrong yaong linupig, 
sa Belen ay pinaalis. 

Galilea ang tinungo 
ng eay David na inap6, 
naghirap silang totoo 
sa gayong l?inago bago, 
mati^as na G-aniguld. 



Sa pamumuno nga tntong 
Herodes bantog na liio, 
siyang pagsilang sa mundo 
ng Hari ng mga judio, 
Poong, nageatawang tawo. 

. 8a lahat ng gul(5 noon, 

si Oetayiong emperador, 

tanging piniapanginoon, 

ay siyang sadyang lumipol 

eaya^t tanang digma,y humantong. 

Totoo nf a at payapa^ 
lahat ng tawo sa lupa, 
humumpay ang tanang digma, 
dapowa^t malaking sama 
ang nahaliling sumira. 

Nang masaeop na ang judio, 
tanging mabuti sa mundo, 
ng taga Romang imperio, 
lagui silang nkguing ulo 
ng tanang mga romano. 

Llgali nilang mabuti 
ay dili rin namarati, 
sarna'y siyang humalili 
paano'y ang uasawili'y 
pawang mga tawong imbi, 

Ganito ang ealagayan 
uang boong saugealupaan 
ng si Jesus ay sumilang, 
mundo^y lipos ng easam^n, 
nangUDgulo'y bayang mahaL 



'» 82 



Apong ieadalawang puo't 
siynm ni David na niino/ 
siya ngang mapipintuho, 
taong pag-itan ay buong 
isang libo nga at sampuo* 



Ang Habi ng mga pantat:;, 
ng dito ii|a'y ipanganae 
ang darakilang Meslas, 
Ba mundong taong linaead 
ay apat na libong singead. 



"^t 



Aiig buhay at eamataya^ ng ating 

PANGINOONG JESUCIiISTO NA 81NAYSAY NG APAT 

NA EYANGELISTA DAHILAN SA PAGSAOOP 

SA SALA NG SANGCATAWOHAN. 



AM « N AM I N 



Ama naming na sa Langit, 
ang ngalan mo'y maguing gamit 
nitong mundong sangdaigdig, 
igalang na walang patid 
pagsambahanang matalie. 

Tinangap mong minasarap, 
pinaeamahal sa lahat, 
ang hayin ng iyong Anae 
na eamataya^t pahirap, 
tubos sa tawong nabihag. 



Awang walang ealianganan 
tinangap mong eatubusan 
sa boong sangeatawolian, 
ngayo]\ ay ang earaingan 
ay eami'y paeapakingan. 

Yamang inaalala' 
uamin ngayong parapara 
ang eamatayang mapaela, 
dinaanang hirap baga 
ni Jesus mong sininta; 



Ay eami'y pagealooban, 
maguing dapat makinabang 
ng bunga ng eamatayan, 
ng aming lubos na eamtan 
ang ligayang walang hangan. 



38 



Ang ^^ililihi ni Sinti. 

CAY SAN JUAN BAUTISTA. 



Isabel 



Sa pananaog ang Mesias 
ay dapat munang matupad 
ang hula ni Malaquia8, 
na may angel na marilag ' 
pau-unahit)g sisieat. 

"Preeursor'^ na maghahawan 
at magbubueas ng d^^an, 
magpapakilalang tunay, 
sa Mesias na marangal 
na malaong hinihintay. 

Binugo na nganing tambing 
ng Dios si San Gabriel, 
na marilag na areangel, 
3i Zacarias ay batiin 
na asawa ni Isabel. 

Si Zacarias iia Poon 
tribu^t supling ni Aaron, 
ay Saeerdote nga noon, 
siyang tanod na doroon, 
sa templo^y eaniyaiig tungeol. 

Nag' iineensariong tunay 
si Zacarias sa altar 
ng templong easalueuyan, 
ang Angel siyang paglitaw 
«a altar sa daeong eanan. 



Sinabi eay Zacarias 
nitong Angel na marilag, 
na ang daing niya^ tawag 
pawang pinakingan ganap 
ng Dios Haring mataas. 

Si Isabel na asawa 
eahi't baog at matanda pa, 
ay mag aanao din siya, 
tatawaguing Juan baga 
sa Dios ay mahalaga, 

Siya nga'y ang ma^.hahanda 
sa loob na^ maeuhila, 
magpapagaling sa madla, 
at mag papapaniwala, 
sa Mesias na dakila. ,, 

Baga man si Zacarias 
ay tawong banal na wagas 
ay nageulang din ngang hayag 
ng paniniwalang dapat 
sa Areangel na riaagusap- 

Asawa niya^y matanda 
eaya eulang paniwala 
ga Areangel na winiea, 
sa gayo^ huminging eusa 
ng eatotohanang tanda. 



M 



Siya naman ay binigyau 
ng naguing palatandaan 
ang lumbas parusa naman, 
siya^y mapipi ngang tunay 
hangang ianae si Juan. 

ParUsang yao'y natupad 
napipi si Zacarias, 
ang sanglingo^y ng maiutas 
ay omowi nangang agad 
sa asawa niyang liyag. 

At hindi naglaong arau 
at naglilii eapageowan 
si Isabel matanda man, 
nahayag ang eibuntisan 
jig maiealimang bowan. 



t 



ANG PAGCACATAWANG TAWO 

NANG DIYINO YERBO. 

Nang buan nganirag ieaanim 
eabuntisan ni Isabel 
ay pinanaog ang Yirgen, 
na anae ni San Joaquin, 
n| Areangel San GabrieL 

Ito ngang Yirgen Maria 
ay bugtong anao na isa 
ni Joaquin at ni Ana, 
eaya dapat mag asawa 
eay Joseph na pinsan niya. 



Sa lrjro ^'Numero^y'' saysay, 
<^apitulong eatapusan, 
eung babaye ngamng tunay 
ang anae ay ipaoasal 
sa malapit nilang pinsan. 

Ang Yirgeng eaibig ibig 
ay walang ibang malapit. 
na pinsan, eundi si Joseph, 
oaya sila^y ang matowid 
dapat mag-asawang pilit. 

Canilang pag-aasawa, 
sa Ley ay pagtalima, 
siyang nagpapakilala 
na isa ang nuno nila 
na pinangalingan baga. 

Cay David nagmulang lahat, 
eaya sila'y binagabag 
ni Herodes haring sueab, 
magmamana ngang hayag 
ng eorona niyang hawae. 

Caya nga*t hindi nawiea 
ng mga judiong ouhila 
na si Jesus na inaba 
ay anae tawong mababa, 
at tantong eay David mula. 

Ang sa judiong piilang ^abi 
sa eay Jesus ay pag api, 
anae daw ng anlowagui, 
walang yama^t tawong imbi 
hindi mahaL walang puri. 



85 - 



Ano^y si Mariang Yirgen 
sa Dios nananalangin, 
na eaniyang hinihiling 
sa MesiaB na pag dating, 
ng batiin ng areangel, 

Ang bati agang ibinadya 
— ^^Aba giiinoo, aniya, 
Mariang i^UBpos ng graeia, 
ang Poong Dios na Ama^y 
Huma sa iyong tambing na. 

At bueod eang pinag pala 
sa tanang babayeng maul^,, 
ieaw ang ligaya't towa, 
uaaliwang di sapala 
ng Dios na maealinga. 

Ang sadya sa pagparini 
ang sa iyo'y ipagsabi 
na ieaw ay maglilihi, 
sa tiyan mo'y mag-iiwi 
ng isang batang lalaki. 

At iyong ipaa|anganae 
itong Sangol na marilag, 
na Jesus ang itatawag^ 
eahulugan bagahg tapat 
ay Mapag adya sa lahat. 

Ang mag hahari ay siya 
sa tanang israelita 
pag haharing walang hanga;" 
ito^y ang ipinag badya 
ng areangel eay Maria, 



Ang pi^^ghaharing tinuran, 
ay sa ealolowa lamang; 
ang israelita naman 
ay ang tawong ealahatarig 
may sampalatayang tarlgan. 

Nang eay Mariang maringig 
^^ng sa areangel na sulit, 
ay natilihang masakit, 
at doon na nga umulie 
ang eaniyang boong bait. 

Sa areangel ay pumaeli, 
aniya^y— Ang iyong sabi, 
ay pa-anong pangyayari 
na aeo ay mag lilihi 
di kilala ang lalaki. 

Si Maria^y ma'y tiwala 
sa Areangel na winiea, 
ay ang parang inusisa, 
ang paraang di unawa 
sa paglilihing babala. 

Anitong aroangel naman, 
— Ang Dios aniyang mahal, 
Espiritu Santong hirang 
siyapg bahalang mag lalang 
ng iyong bunga sa tiyan. 

Sa eatunaya^y tantoin, 
ang pinsan mong si Isabel ^ 
matanda ma^y nangyari rin 
na nagbuntis sa pagguiliw; 
iigayo^ bowang ieaanim. 



™ 36 



At sa Dios nga ay wala 
na di mangyayaring pawa''; 
ng ito nga^ mawiea, 
at sa Yirgen maunawa 
ay tumugoiig paeunibaba. 

— *^Aco ngang aliping lub6s 
ng Panginoon eo't Dios 
ay narito^t humaiiandog, 
gawin ang eaniyang loob 
sa wiea mo^y »linsunod.'' 

Dito na ngani nag lalang 
nang Poong Dios na niahal, 
Espiritu Santong hirang, 
eay Mariang Yirgeng tiyan, 
sa isang tawong eatao-an. 

Lumikha ng ealolowa^t 
sa eatawa^y isinama 
talinhagang mahalaga 
bagay na hindi mataya 
ng tawong anae sa sala. 

Ang personang Dios anae 
ay siyang lumagay agad 
sa tawong yao^y lumaneap 
na napa Personang ganap 
ga pagea tawo'y hahawae. 

Ang Poong si Jesucristo 
naneog nga sa mundo 
at ng saeupin ang tawo 
ng maeawalang totoo 
sa eaalipnan ng demonio. 



Capag ea langeap na tunay 
ng ealolowaH eatao-an 
ay may personang lilitao 
na sisilaebong lalagay 
sa nag laneap ay tatangan. 

Ang eatawa^t ealolowa 
at sa pagea^t tawo sila 
tawo naman ang persena 
eay Jesus laman^ nag iba 
at Verbo^y ang nakiisa. 

Ang Personang tinuturan 
ay ang nag-aaringtunay 
sa ealolowa^t eataoan 
eaya sa parsoiia lamang 
mga gawa^y mabibintang. 

Ano paaga't hustonghi^sto 
na ang PoOng si Jesucristo 
ay Dios siyang totoo, 
dahil sa Personaag Yerbo 
na suma sa pageatawo. 

At totoong tawo naman 
sa ealolowa't eatawan, 
na naturalezang tuglay, 
at persona na aag tunay 
sa eaniyang eadiosan. 

Caya ang naturaleza 
ni Jesucri8to^y dalawa, 
ang pagea Dios nga baga, 
sa pagea awo pa niya. 
na nag isa ng persona-o 



87 



Pumanaw ua ang areangel; 
si Maria namang Virgen 
ay sa Dios nanalangin, 
nagpasalamat na tanibing 
sa Mesias na pagdating 

^ 



DINALAW NG YIRGEN ANG 

PINSAN NIYANG SI ISABEL. 



8a pagea nga^t natalastas 
sa areangel na pahayag 
na buntis na maliwanag 
si Isabel pinsang liyag, 
ay dinalaw na ngang agad. 

Itong Isabel na pinsan 
ay sa Hebron nananahan, 
mayroon ding ealayuan 
sa Nazareth niyang bayan, 
laeari^y apat na araw. 

Caya ang Virgeng dakila 
di niya kilalang lubha 
si Isabel na matanda, 
at si Maria^y batang bata 
laki sa malayong lupa, 

Nang dumating si Maria 
sa bahay ng pinsan niya, 
ay bumati eapagdaea 
ng bating eaayaaya, 
pangbuBOg sa ealolowa. 



, Ang luatandang si Isabel, 
sa pagbati nitohg Virgen, 
ay pinagsabihang tambing 
sa loob niya^t panimdim 
ng Dios na mahabaguin. 

Aniya'y : — ^^Ang bumabati 
ay kilalaning madali 
na siya^y ang Virgeng piii, 
pinsan mong walang eatiri 
Ina ng Dios moH Hari. 

Ngayon ay dala sa tiyan 
ang Mesias ninyong hintay^'^ 
Ito^y ng maipagsay^y 
ay naglulueso si Juan, , 

sa eay Isabel na tiyan. ]' 

■ ■ ■ . -K 

Ang inilueso ni Juan 
ay ang siya'y inalisan, 
ng Mesias na dumalaw 
niyong salang original, 
at tuloy nagbigay galang. 

Isabel nga^y mabati na M 
ay nagsalita pagdaea; 
— ^^^Gasino aeo, aniya, 
pinaeadalawdalaw pa 
ng sa Mesias ha Ina? 

Laking lubhang eapalaran 
ng akin ngayong kinamtan 
sa papuring ibinigay, * 
pinanhio ang aking bahay, 
nitong Ina ng MayeapaL 



— oo 



Ito iiga,y maipagbadya 
ni Isabel sa e^y Maria, 
ay tuloy nagparirala 
n| puring eaayaaya, 
gayari ang wiea tiiya, 

|l • — ^'lnang pinagpalang tunay, 
pinagpalang tanfi lamang 
sa babayeng ealahatan, 
gayon din ang na sa tiyan 
na Anae mpng saedal liirang, 

NaAg i^iaringig co ang madla 
na bati mong masanghaya, 
ang na sa tiyan eong bata 
ay nagliilueso sa towa, 
naligayang di sapala." 

Ano pa nga^t ng maringig 
n| Yirgeng lubhang maiikit 
ang puring tama't matowid, 
ay nagpaealiit-liit, 
nagpaeababa ni bait. 

Sa Langit itiningala 
ang eaniyang boong diwa, 
sa Dios ipinatama 
ang eapurihang dakila 
at lubos niyang biyay a. 

Ano paH ang Yirgeng liyag 
ay doon nagpalumagao 
halos tatlong bowang sinead, 
hinintay na ipanianae 
yaong Bautistang marilag. 



At saoa sila nagbalie 
na mag-asawang sing ibig 
sa bayan nilang Nazareth, 
yaong pagdalaw ay tikis 
na utos lamang ng Langit. 
%r*»* •••• 

NAHALATA NI JOSEPH 
ANG GABUNTISAN 
NANG VIRGEN. . 

Hindi mangyari oay Joseph, 
loob na lubhang matipid, 
malihim ang pagbubuntis 
ng Yirgeng eaibig-ibig 
at nahahalatang pilit. 

DatapowaH lalong malinaw 
at lalbng oay Joseph alam, 
ang dakilang eabanalan 
nS asawa niyang hirang 
na di dapat pagbintangan. 

Gatungoulan ngani niya 
na isumbong sa ]usticia, 
nguni^t hindi minaganda 
na siya'y magpalamara 
sa alam na lubhang satita 

Ito, aniya'y misterio, 
ang mabuti ay iwan co; 
gumayae na ngani rito,, 
loob niya^y gulong gulo 
at papanaw na totoo. 



/ 



\ 



Sa ganitong Oi^ilumbayan 
ni Joseph na liiatimtiman, 
ang angel ay ittuttisan 
ng Dios na Po^ng mahal, 
si Joseph ay pahayagan, 

Ang angel ha nga^y nanaog 
sa Dios ay alinsunod, 
at pinagsabihang lubos 
si Joseph na natutulog, 
ng wieang pangbuhay loob. 

— '^Anae ni David aniya, 
Joseph na lubhang balisa, 
loob moy howag maagamba 
na tumangap at makisama 
sa asawang eay Maria. 

Sa pagea t ang eabuntisan 
ni Mariang iyong hirang 
ay di sueat Gataeutan, 
Espiritu Santong tunay 
ang siya niyong naglalang. 

1 Cay Mariang ipan|anganae 
ay isang batang marilag, 
na Jesus ang itatawag, 
eahulugan bagang tapat 
ay Mapag-adya sa lahat, 

Siya Joseph at di iba 
sa tawo ay mag^aadya 
ng magliligtas sa sala, 
yaong Mesia» nga baga 
na hinihintay towi na.'^ 



39 -^ 

Gi Joseph na nga^y naguising, 
at tumupad siyang tambing 
sa sinabi niyong angel, 
nakisama ng mahimbing 
sa asawang, guiniguiliw. 

Ano pa,nga*t nagmahalan, 
unahang naggagalangan, 
pagsusunura'y mahusay, 
nag-ingat ng oalinisang 
pagea Virgen hangang buhay. . 



jb ^ J r \^jt \, 1 j 



Ang gawang may ealabuan ^ 
na sa iba^y mapagmasdan 
ay eung di totoong alam 
ang eabutiha't easam-an, 
ay sa mabuti ibintahg. 

Ang mga paghihinala, 
pagbubuhat sa oapowa 
sa bagay na masasama, 
cu»g salang mortal ang haea 
ay easalanang dakila. 

Nguni't eung ang pagbibintang 
ay maf totoong dahilan, 
na easueatang malinaw, 
eung na sa loob lamang 
ay di naman easalanan. 



' - : /'■ 



40 



fc>ubaU eiiiig isiwalat, 
dala ng budhing raalibag, 
ang lihim sariling tapat, 
^y pagsirang puring hayag 
at salang mortal na ganap. 

Nangamamali ang bayan 
sa bintang na mang-eueulam, 
anila'y manamanahan, 
^ay di ito^y easalanang 
lalo pa sa originai? 

Sa original liamana 
ahg ibang mortal na sala, 
may saeramentong pang-paea, 
ang p»g mang-eueulam pala 
ay wala sa bintang nila. 

Di raw mangyayaring maAyala 
pag mangeueuiam na sadya 
at mana raw palibhasa, 
^ nagpamana^y sino eaya, 
may ibang Adan pa yata? 

,Ang nakipagyari lamang 
sa mga demoniong hunghang 
ay ang pinangangalaiian 
ng Santa Iglesiang mahal 
na tunay na mangeueulam. 

Gahit di makipagtrato 
eung ang gawa^y sa diablo, 
ang mangeueulani na ito, 
fra.ileng diablo^y dumadalo 
na '^nakikitulong sa lilo. 



Yayamang marami pa nga 
na nagsasa diablong gaAva, 
diablo na nga'y dumadagasa 
ang tawo'y ng maniwala 
at ng pawang mangasira. 

Gaya ng nagbibila-o 
na nag sa sa San Antonie, 
at medieong nagbabato, 
sila*y ang may sa diablo 
mangeueulam na totoo. 

Gayon din ang paglalatag 
na paghahayin sa gubat, 
SK mga nuno^t tianae, 
at dilang nag-aaguimat, 
nag-aanting na iningat. 

Tawong aya\v humiwalay 
mga fraileng tampalasan, 
dapat ninyong pangilagan^ 
siyang masisidhing eulam, 
urali nf diablong hunghang. 

Ang sa IGLESIA FIT4PINA 
'j eusang ayaw cumilal?i 
at sa Ronfia sumasamba, 
Slipinong palamara 
may maruming ealolowa. 

Bininyagang mageasakit 
ay totoong nililiguid 
ag mga fraileng ganid, 
hinuhuli nilang pilit 
ang salaping ninanais. 



^ 41 — 



Fraileng uaagakikita 
na iba^t ibang damit nila 
nang rnay ^akit na balisa, 
ay mga diablong masigla 
na ibig mappalamara. 

Ca3'a eay Gristong linalang 
ang Extramaunci6ng mahal, 
ay nang ang mangapahiran 
ay mageagraeiang panglaban 
sa mga tuc;song masasal. 

Ang sala man ay maealag 
dahil sa confesiong lunas, 
raagealiiwala'y di dapat 
sa fraileng iubhang sueab 
ng liliim na pangpahamae. 

Ang eatamlayan ng loob 
na di ieagawang lubos 
nang eabanalang maayos, 
sa pagtawag pa sa Dios . 
ay tunay na nanglalambot. 

Tanang ito'y linilipol 
niyon ngang Extramaucci6ng 
sa loob ay pangpasulong 
na tumawag at paampon 
sa Dios na Amang Poon, 

Caya ang napapahiran 
nang Santong Oleong mahal, 
ang leob ay nabubuhay 
sumisigla^t tumatapang 
sa demonio^y makilaban» 



At eung dapat pang mabuhaj 
ay haguiguing eagamutan 
itong saeramentong mahal, 
nagpapagaling na tunay 
sa sakit na din^ramdam, 

Nguni't howag maniwala 
sa aral na masasama 
ng fraileng magdaraya, 
sa Saeramento'y pagsira 
at sa tawo^ panganyaya. 

PANALANGIN, 

Gaming iyong pinanaog 
na nadidimlan ng loob 
ay liwanagan mo Jesus, 
aral mo'y siyang masunod, 
howag ang sa fraileng buetoe, 

Marami ang gumagala 
fraiIeDg saedal ng sasama 
na sa diablo^y nagmula, 
manga aral nila^y daya 
na »a ami^y pangsira. 

Hindi namin natatanto 
eung matowid 6 eung lieo, 
di nga^t ng nababalaho 
ang isip naming malabo 
at marurupoe na puso. 

Landas ca ng eatowiran 
na walang ealiligawan, 
oami^ itunton sa raan 
at iligtas sa eas^man 
naog £raileng taimpalasan. 



42 - 



II 



Ang pangangaiiAe sa ating 

PA^GINOONG JESUCRISm 



Nang manira eay Oetay io 
na Gesar at Augusto, 
emperador ng romano, 
ang eapangyarihang ito, 
ay napayapa ang mundo. 

Itong Octaviong marilag, 
ng anyong napapanatag, 
walang eaaway, eababag, 
naglagda ng isang atas 
sa nasasaeupang lahat. 

Ang palamang naririto 
ay itala ang estado, 
ang eabilangan 6 "eenso'' 
ng lahat lahat na tawong 
nasasaeop ng imperio. 

Sa Judea^y ng miihayag 
utos na ipinaiaead, 
ay ang mga judiong lahat 
na nangapapatiwalag 
ay nangag-owiang agad. 

Sa Ganieanilang bayan. 
na lupang-pinangalingan, 
ng maitala pageowan 
pangala^t pati ng gulang, 
pinagmulang eaanaean. 



Dito ay si San Joseph nga 
at ang asawang ealinga, 
eagampan ma'y nagdalita 
na nagsiowing nagbigla 
sa Beleng eanilang lupa. 

Sa di birong earamihan 
ng tawong nangag owian 
dito u|a sa munting bayan, 
ay walaiag panuluyan 
at puno ang tanang bahay. 

Ay ano nga'y may natita 
Bueat matuluyan muna, 
pagtawirang-gabi nila, 
ito nga^y sa mga tupa 
na eaeana't sikui|an pa. 

Pinasoe na nilang agad, 
ay ano^y oaring at dingat, 
mahating gabi ang oras, 
ang Virgen ay napanganae 
sa guitna ng gayong hirap. 

Dilang pastores sa Belen 
na nangagpapaeaguising 
sa pinapastulan, dahil 
sa sabing eaaliw-aliw 
ng isang mabunying angeL 



43 



— ^^Ang ibinabalita co 
ngayon, aniyn, sa inyo, 
ay dalilang, towang bago, 
oatowaan ng sangdito 
at ligaya ng sangmundo. 

Ngayon nga^y ipinanganae 
dito sa Beleng marilag 
na eay I)avicl na eiudad^ 
yaong pangaeong Mesias 
na sa mundo'y magliligtas. 

Biga)^ conjtf palatandaan 
na pageaeakilalanan^ 
ay eayo nf a'3 may daratnang 
batang namainanusuhan 
saea sumasa labaa^an.'' 

Nang' ito^y maipangusap 
sa mgu pastor na lahat lahat 
nlyong angel na marilag, 
ay nagala namang agad 
at may bagong napagmalas. 

Angeles na di mabilang 
sa lupa'y nagpanaugan, 
at nangagpuring mataman 
sa sangol Haring maraopal, 
gayari i.ng pagdiriwang, 

'^Lumowalhati ang Dios 
^^sa ^Langit ni maalindog, 
"at capayaj>aang lubos 
^^ng tawo sa sangsinueob 
^^na tapat ang mga loob.'^ 



Ano'y ng mapakingan 
ng mga pastor na tanan 
itong masayaHg awitan, 
, ay nag sang-usap usapang 
anila^y ating paronan. 

Manga pastor ng sumapit 
angeles na^y naeaalis, 
nangag-akyatan na sa Langit, 
ang dinatnan lamang tikis 
ay ang Yirgen i^t si Joseph. 

At pati ng Sangol namang 
naeahilig sa labangan, 
ng eanilang mapagmasdan, 
mga loob ay sinidlan 
nH dakilang eatowaan. 

Nalubos ang paniwala 
sa Mesias na dakila, 
at nagbunyi silang madla 
sa Dios na masanghaya 
na sa tawo ay naawa. 

Ipinkmalita nila 
yaong sa angel na badya't 
nang lahat nilang nangakita, 
i^no pa^t nagsipagtaea, 
nat)abatid na lahat na, 

Nang walong araw ng ganap, 
ng gulang nitong Mesias, 
tinuli nga, siyang agad, 
bilang bagang pagbibinyag 
at JESUS ang itinawag; 



u 



Gahit hindi nasasaeop 
pagtntuling niyo^y utos 
ang Poon nating si iesus, 
ay gumanap din ngang lubos 
sa tawo^y bigay pasunod. 



DINALAW Sl JESUS NANG 
TATLONG IIARING MAGO. 



Dating hulay isinaysay , 
ng Profetang si Balaan, 
ang Mesias eung sumilang 
ay isang bitoin mainam 
ang easabay na liliiaw. 

Itong graeiang panghuhuia 
ay naipagbibiyaya 
sa tawong eahit masama; 
si Balaa^y isa na nga 
na proletang maeuhila. 

Yaong hula ni Balaan 
ay pinaeatatandaan 
nila roong tumatahan 
sa daeong easilanganan 
ng Jerusalem na bayan» 

Ay ano nga^y ng sumipot 
ang bitoing ibinantog, 
eapagdaea'y napanood 
nilang tatlong haring magos, 
at nagsigayae &a puspoB» 



Lumaead na nganing tambing 
iia walang hila.hihihil, 
buong buo ang panimdim, 
sinusundan ang bitoin 
na tumutungo sa Belen. 

Ito^y dakilang misterio 
na eaapihan ng judio; 
malayo't ibatig tawo, 
ay eumilala^t diimayo 



i' 



sa Haring anae na ^ bago. 

At silang mayroong hari 
na naghihintay palagui, 
araw gabi^y siyang hingi, 
ealapit ay di bumati 
sa Hari nilang mabunyi. 

Di na dapat pakitaan 
ng bitoin, at rnay tangang 
mga Santong easulatan 
na pagoaeakilaianan 
sa Mesias na pagsilang. 

Pakita mang maeayuta 
sa mga ]udionK euhila, 
ay di rin maniniwala 
na ipinaaganae na nga 
ang Mesias na dakila. 

Ang daliilan pa ngang isa 
eaya di na napakita 
ang bitoin sa eanila, 
ang milagro ay talaga, 
sa walang sampalataya. 



45 - 



Caya sa lupAtig eristiano 
ay dahop na ang milagro^ 
sa balitang isang libo 
ay eung may isang; totoo 
ay lalong himalang bago. 

Ang earamihang balita 
sa milagro at himala 
ay earaniwang magmula 
sa mangmang na paniwala 
ng mga isip na dukha. 

Ang tatlong haring naglaebay 
na sing-isang ealooban, 
ay hindi nageaeaalam, 
ng magkikita nga lamang 
ay hoon nageatantuan. 

Nang malapit ng dumating 
sa bayan ng Jerusalem 
na daraanang pa sa Belen 
na earatig di^t easiping, 
ay nawala ang bituin. 

Caya eusang nageagayon 
ng mapilitang magtanong; 
ang tatlong ■ haring marunong, 
sa mga judiong balatong 
ga, pinagsasadyang SangoL 

Upang siia^y magbalita 
sa napakitang himala, 
na nagbigay paunawa 
sa bagong sipot na Bata, 
ju^o^y upang maniwala* 



Gung hindi nawalang tambing 
ang sinusundang bituin, 
laead nila'y di na tiguil 
eadahilana^y nalihim 
sa bayang ng Jerusalem. 

Nang malining at mabatid 
ang sa tatlong haring sulit, 
nitong Herodes na ganid, 
nahintaeutang masakit 
halos naWalan ng bait. 

Gaya ningambang mainam, 
baea siya^y mahalinhan 
sa paghaharing inagaw; 
pagea^t sinabing lumitaw 
ang nag mamay-aring tunay. 

Cay Herodes ngani^y alam 
ang ]udio*y may hinihintay 
sa oanilang easulatan, 
na Hari nilang marang 
lubos sa eapang-yarihan. 

Naniniwala sa sulat 
na sa mga judiong hawae, 
ang hindi lamang talastas 
ang pagdating ng Meslas, 
eung aling panahoH oras^ 

Saea ibinabalita 
na noo'y dumating na nfa, 
^pa3,nong di masisira 
ang boong loob at diwa 
ni Herodes na euhila? 



Ipinatawag pagdaea, 
mga sacerdote,t eseriba 
at ipinagtanong niya 
ang paagang^naean baga 
ng haring antay lowi na. 

Ang isinagot ng lahat, 
anila'y sa Belen dapat 
ipan£anac ang Me8ias, 
alihsunod sa pahapag 
ni profetang si Miquia8. 

Ang pagca*acalat. ngani 
ng lahat noon ay mali, 
boo nilang pag-wawari 
ay sa lupa maghahari 
ang Mesias na mabunyi. 

Cay Herodes na malining 
aa mga bihasang turing, 
ay tinawag ng palihim 
ang tatlong haring butihin 
taeot na may maeapansin/ 

' Pinaeasiyasiyasat 
ni Herodes na may sindae, 
sa tatlong haring tinawag, 
ang panahong ilinabas 
ng bituing napagmalas. 

Siya nga'y pinahayagan, 
ng tatlong haring marangal, 
ng panahon at ng araw 
ga bituing isinilang, 
matanto^y lubhang nalumbay. 



Saea itinurong tambing 
8a\ tatlong hari ang Belen 
na eusang pagsasadyain, 
nguni't mahigpit ang hiling 
gayari ang itinuring. 

Aniya'y Gayo'y paroon 
sa Belen at magpa uloy, 
siyasatiH ipagtanong 
ang bagong anae na sangol, 
howag eayong mabalatong. 

At eung inyong masuoduan> 
aeo rito'y pagsabihan, 
at aeo^y sasamba naman. 
Ito*y ang sa tampalasan 
. na biling ipinagsaysay. 

jOh tampalasang Herodes, 
sasamba ang pahiwatig, 
ang gawa mo^y ang magsulit 
sa iyong budying malupit 
eung samba ang iyong ibig^ 

Ang taesil ra aeala mo 
ipapatay mong totoo, 
ipapugot bagd ang ulo 
ng Hari ng boong mundo. 
at ng di ca na^^ugulo. 

Nang maituro na naman 
ni Herodes na sueaban 
sa tatlong haring marangal 
ang Beleng pinaaganaean, 
tumulae sila pagcofran. 



** 4? 



Nang mdlaba^ ea Giudad 
ang tatlong haring marilag, 
muli na namaog sumieat 
yaong bituing masiuag, 
ang towa nila'y di hamae* 

Inihatid silang tambing 
ng patnugot na bituin 
hangang sa portal n| Belen, 
at dito na nga tumiguil 
na lubhang nagpaeaningning, 

Pinasoe nila pageowan 
sabsabang kinalalagyan 
ng Sangol na sadya't paeay, 
dito nila nasundoan 
ang Mag-inang lubhanit mahal. 

At dito na nga sinamba 
ang Sangol na pinagpita, 
at tuloy hinayinan pa 
mga dalang mahalaga, 
ginto, ineienso at mirra. 

Itong mga alay ngani 
na nageaeat-long baki, 
ay siya ngang nagbubunyi 
na si Jesus lamang tangi 
ay Dios TawoH Hari. 

Siya*y Dios sa ineienso, 
sa mirra s?ya*y tawo^ 
sa guinto^y haring totoo, 
eaya ang alay ng tat-lo 
ay buo eay Jesucrifcto. 



Sa pagoa^t yaong aeala 
ni Herodes ay mesama, 
isang angei ay bumaba 
na nagsabing bumabala 
sa tat-long haring dakila* 

Oila*y ng nagtulugan 
ay noon pinagsabihan, 
na howag ng magsiraan 
eay Herodes haring hungHang 
eung siia'y mag-owian, 

Sa tc«t-long haring mabatid 
yaong sa angel na sulit, 
ay nagsiyaong umalis, 
na sila'y nagpalumiguid 
di dumaan eay Herodes. 

Maeaalis nganing tambing 
ang tat-long haring butihin. 
ay nagsialis sa Beien 
silang mag-asawang Virgen> 
tumun^o sa Jerusalem. 

May nakita silang bahay 
ng isan^ dukha rin naman^ 
dito muna nanuluyan 
na inaantabayanan 
ang pagdalaw sa simbahan. 



^4$ ^ 



Ang maghirap at yumaman 
a«g tawe sa pageabuhay, 
Dios aog may ealooban 
at siya ngaiag nagbabagay 
sa mga pinamimigyan. 

May yumamang di naghangad 
sueat ang ugaling sieap, 
may di kinusang naghirap, 
Dios ay siyang may tatag 
dapat ipagpasalamat. 

Ang kinusang pinayaman 
ay earampatang umaeay 
sa dinukhang pageabuhay, 
at dito'y ibig pagmasdan 
ang ating pag-iibigan. 

Sa mayamang pagea-awa 
at pagbabata ng dukha, 
ay dito*y mahahalata 
ng Dios Ppong dakila 
ang sa tawong mga gawa. 

Ang dinukha nganing tunay 
ay yaong eulang di^t eulang 
sa pag-hanap pageabuhay, 
may lae^s mang ieaeaway 
ay walang pageakitaan» 



At ang mga mahihinang 
walang daang ieagawa, 
sila nga'y ang wv . dukha, 
na dapat pagbigyang awa 
ng nangaeaririwasa. 

Nguni't eung eaya mahirap 
na dukha siyang natawag 
ay tamad lamang maghanap^ 
sugarol eaya't bulagsag, 
limusan ay hindi dapat. 

Ang nagduduka dukhaan, 
nagdarayaug ea-awaan, 
ay tunay na magnanaeao, 
ang totoong dukhang tunay 
ay siyang pinagnariaeawan. 

Gusang pagpapaearukha 
ay eabanalang dakila, 
hindi eatamarang gawa, 
bageos masipag na lubha 
na magpagaling sa madla. 

May tungeol maglimos lamang 
ay yaong may ealabisan, 
ang nangag aabot araw, 
nguni't eung naagunguta igan 
ay labas sa eatungeulan; 

Magtuiungan ang ibig nga 
ng Dios amang dakila 
walang mag-aalisaga, 
ang may lacd.s na sagana 
^y tumulong sa mahina. 



49 



Ang isant! dapat limiisati 
ng ueol ma:;liino5 nainan, 
eung tunay ' na pageaitan 
ay gf/nap m> easalanang 
sisin^ilin sa hueuman. 

Sa masasfiJkim na loob 
sa pilae naugabubuhos, 
ay niahapdi ang magliraos, 
eaya mabig.it niapasoe ' 
sa Langit bayan ng Dios. 

Nguni^t p iilag-ilagan, 
sa Iriang Baya^y pangpatay 
yaonj; ^^pagl iiglos" na hangal 
sa mga iraileng ealaeal 
na eaaway nating tunay, 

Galaeal nilang pang-ulol 
euintas, ealmen, eorrea, eordon, 
escapulario*t bendieidn; 
panaiiot ng mga buhong, 
walang bisang "excomuui(5m,'' 

Ang pagbiling guinaganap 
ealaeal na pangpahirap 
sa bayang L^ilipinas, 
ang sabi m[; mga ungaB, 
^y '^limos'' daw na marapat. 

Dahil sa limbs na iyan 
at iba pang eahalingan 
ng boong ca.tagalugan 
ang iraile^y nangagsiyaman 
salapi^y di maulatan. 



Nagearoon ng lupaing 
laki^y walang maeahambing, 
nagpalalo na't iniring 
tagalog ay inaiipin 
sa hayop ay itinuring. 

Tinitiraha^y palaeio 
na eung tawagui'y convento, 
maeapangyariha't lilo, 
ang lahat ay tinatamo 
layaw at towa sa mundo. 

i PageaH maeapaagyarihan 
si Don Salapi saan man, 
ang Hari at punong tanan 
sa Espana'y kinampihan 
ang mga fraileng sueaban. 

Caya nga't sa Filipinas 
naguing haring mararahas 
mga fraileng lubhang sueab, 
bawa*t eanilang iatas 
sinusunod agad agad. 

, At ang mangahas sumuay 
sa nais ay sumalansang 
ay agad linalapatan 
ng mga fraileng sueaban 
ng dusang walang eabagay.; 

Dulot nila^y ang lingatoiig, 
eamataya^t pagearool 
sa tagalog na may dunong 
na aayaw sumalilong 
sa daya ng mgn buhong. 



50 



eanilang pinagpilitang 
dito^y howag maeaguitaw^ 
bawa^t may pagBintang taglay 
sa sariling eamahalan 
at sa bayang kinaguisnan. 

S^ gayo'y nagluesang lub6s 
pu^ong mahal ng tagalog, 
sa guitna ng dusa^t lungeot, 
dibdib na nanguiguipuspos 
eulang lamang ang madurog. 

Lalo na*t eung mapagmasdan 
yaong gawang ealupitan, 
asawa't anae na mahal 
eanilang niyuyuraean 
ang eapurihang dalisay* 

— Dugo ang iniluluha 
ng esposa^t baong madlaH 
ng binibining dakila, 
sa puring napariwara 
sa lusae ng pageaaba. 

Di natiis ng marangal 
MARGELO HILARIO DEL PILAR 
at ng DOGTOR JOSE RIZAL 
gayong gawa^y pabayaan 
eaya't sila^y nagsangalang. 

Guinamit na di nangamba 
mga paham nilang pluma, 
eusang ipinakilala 
sa/^EspaSa^t sa Europa, 
sa Pilipinas na dusa. 



Fraile'y nagulomihanan 
sa gayong eapangyarihan, 
eayat nga't pinagpilitang 
mamatay sa earukhaan 
ang dakilang si DEL-PILAR, 

At di na dapat sabihin 
ang eay Rizal na narating, 
sapat^eat talastas nating 
ang buhay niya'y kinitil 
at siya^y ipinabaril. 

Dapowa^t eatotohanang 
sa Martir na dugong mahal 
binhing malusog na tunay, 
bungang easarapsarapan 
maningning na ealayaan. 

Gung di pinata^y si JESUS 
dugo niya'y ibinuhos, 
aral niyang maalindog 
sa eaalipna^y sumaeop 
sa mundo'y hindi sasabog. 

KATIPUNANG masimbuy6 
adhieang himala rito 
bunying ANDRES BONIFACIO, 
sa laeas ay nag-ibayo 
namiyapis na totoo. 

Guloe at itae na pangal 
at bueawing tinulisan. 
sa tagalog na inilaban 
sa mauser at eanong masasal 
na ang buga^y eamatayan. 



~ 61 



NguniH ang ating eaanib 
si Bathalang roong ibig, 
eaya't atir^ ding kinamit 
pagdiriwang na umamis 
sa may pusong masusungit. 

Dapewa^t \6\i eataesilan, 
pawang easamasamaan, 
sa ati'y maraming tunay 
sa fraile'y ayaw bumitaw 
baya^y pinaglililuhan! 

At ang sa pawis na bunga 
na dapat mahalin sana 
sa fraile rin handog nila, 
^4imos'^ daw nilang talaga 
g;a kinikilalang Roma, 

Aayaw nilang nuynuyin 

sa Romang eusang pag-iring 

|sa Alipinong lininsil, 

hangang sa ayaw kilanling 

tayo^ may isip na angkiil. 

Manga lihis na aeala 
na hindi nanr;aghahaca 
paglililong gulnagawa 
sa bayang na^'^daralita 
sa aral na alibugha, 

Tantuin eapatid na irog, 
ua paring may imbing loob 
at walang- pusong tagalog 
ang eumikilakng lubos 
^a Romang dito^y umayop. 



Sila^y iyong pangilagan,- 
ealupita^t easuelaman, 
pagea^t di nan|agdaramdam 
tanang earowahaguii.an 
riitong lupang kinaguisnan. 

At ang mga naghahandog 
ng salaping bungang pagod 
at sa Roma'y bumiibusog, 
ay tunay na lumilimot 
sa Bayang nanguiguipuspos. 

Sa eanilang pagbibigayi 
ng, salapi sa oaaway, 
ay tinataniealaan 
ang bagong naeatitighaw 
lupaing oatagUugan. 

CuDg di tanto ay dur)GiiIat: 
tanang fraile ay tumangap 
labing limaog wiillong pilae [1], 
itO'y siyang Aagwing bayad 
sa lupang sa atin buhat. 

Bueod dito^y di mabilang 
ang sa fraileng qayamanan: 
salapi, guinto at bahay, 
mga batong makikinang, 
tayo ang pinagbuhatan. 



lll Labmg hwMg eiillon piiaoiig pilae 
anur tinaDerap sa Gobierno mng Eo- 
tado^ Unidoe ug Ax»^rJea ng mga Irailei, 
bayad ea j^^fL lupaiug giiling ,ga 
mRa ta»alog. Bawa*t iaa»i? mino*y imS 
eampuong yuta. 



-- 52 



Caya*t malaki ring lubha 
ang laeas na di mahaea 
ng sa ati^y umalipyis^a 
na mga Iraileng euhila 
walang eawangis dumaya. 

Dila nila^y labis timyas 
daig ang serpienteng hayag 
sa eay Eva'y nagpahamae, 
eaya eayo^y eaiilag 
sa eanila^y makiusap. 

Pangingilagan din naman 
sa Romang eainalam 
macafraileng tampalasan, 
ng di eayo masalinan 
ng eanilang imbing asaL 

Pagea^t palamarang isip 
ang lumululong na tikis 
sa nalalamang panganib; 
eung saan naghuhumilig 
ay doon n|a mabubulid. 

At isang eatotohanan 
pagea pinagbabayaran 
hindi limos, biling tunay, 
nguni^ ang ealowalhatia^y 
di Babibili sino man, 

Galmen, euintas at iba pang 
mga ealaeal ng Roma, 
yao^y dayang para-para. 
at ng eanilang maeuha 
ang sa tagalog na euarta. 



PANALANGIN. 
iOh Bathalang Poong mahal 
eamiy iyong liwanagan, 
at towi na'y patnugutan 
upang di eami masinsay 
sa landa^ ng eagalingan. 

Gami Bathalr/j iligtas 
sa Iraileng lipi ni Judas 
at sa macafraileng sueab 
ng di eami mangasadlae, 
sa bangin ng madlang hirap. 

lyo, Poong, patnugutan 
ang Filipinas na bayan 
sa landas ng cagaliiif/an, 
at upang aming macamta.n 
minimithing ealayaati. 

Sa lahi nami^y lipulin 
ang macafraileng alipin, 
ang budhi nila,y baguhin 
ng hindi eami mairing, 
tanang d^lita'y sapitin. 

Gung ang hininga^y malagot 
eami^y papageamting lubos 
niyong hindi malatapos, 
ealowalhatiang puspos 
eay Jesus ay panonood. 






58 



III 



Ang pa9h»hay{D eny Jesiis ^a tempio 



Sa hebreo^y eautusan, 
aiig Diaaganae na sino man 
ay ihayin sa simbahan^ 
an^ anae eung magampanan 
ang apat na pudng arao. 

Ang paghahayin ugang ito 
na bilin sa Levitico, [1] 
oung l)aga' t f uinhawan g tawo 
ay saBamahaiig totoo 
Mjtf isang pieiio^t eordero. 



(1) Leyittoo, panf7alan ng iea- 
tlong libro n Pentateueo, na tina- 
tawa^: ng m :a hebreong '*Vcdera," 
at hhidi "11 imo," na gaya nang 
saysay ng ii' ng /^Dieeie nario es- 
panoi'^ na ii ilathala sa pamamat- 
nugot uU ca dlang si 3). Nieolas 
Maria Serrajio. Marahil narinig 6 
nabasr. ng -umulat sa Dic(dona- 
rion^i 3^aon £jig tungeol sa sabing 
"Levitico," na nginangs lanan ng 
mga liebreo ang rn.^^ lib o n?; Pen- 
tateueo, ayoi sa salitang pasimula 
sa nat abi n^ i^g»' iibrO;, at palib- 
hasa'y hindi niya talds J».r)g wieang 
hebreo, guinamit niya an^: dalawang 
salitang eastila, na sa nega ipina- 
limbag na w eang eastila, pinasisi- 
mulan ang librong ito:- '^Y llamo 
ete, (At tinawag) pinapag-isa ito, 
^^Yllamo" na marahil ueol nga sa 
eaBtila, datapowa^t hindi sa hebreo. 



Oung dukha^t hindi guinhawa, 
sueat ang piehong dalawa 
*na ialay lamang i.iy^, 
pasalamat yaong isa, 
ang. isa^y bayad sa saLa. 

lea-apat na piiong arao 
ng panganganae na mahU, 
ang Virge*y tumupad naman, 
eahi^t di nasasaeupan- 
ng gangayong eautusan. 

Tinawag na Levitico ng mga he- 
breo ang librong ito, at siya.rin 
namang ij:inawag ng mga latino 
at gayon din mga ibang lahi, sa 
pagea't kinapap?«lamnan ,ng mga 
eautusan at mga bagay bagay na 
talagang sa Livitico, gaya ibaga 
ng mga paghahayin, eeremonias ng 
eulto, mga fiesta, jubileo at iba. 
Datapowa't hindi lamang ang mga 
eautusang ueol sa i eligidn ang ta- 
glay ng Levitico, eung di naman 
ang lahat np mga nauiieol sa po- 
litiea 6 pamamahala ng gobierDO 
sa bayang hebreo, caj a,t matata- 
way namang '^Libro ng mga. eau- 
tusan*" May dalawampo^t pitong 
eapitulo ang Pentateueo at sinulat 
ito ni 'Moises ng panahong siya'y 
tumitira sa ilaog ng bundoe ng 
Sinai, na eaniyang easama ang 
mga israelita. 



54 



Ang ^angol na eaealara, 
sa templo'y inihayin na, 
ang dala lamang ng Ina 
ay ^ealapating dalawa, 
palibhasa y dnkha siya. 

Sa pagpasa iemploiig yaon 
ng Mag-Inang dukhang Poon, 
ay may dinatnang doroon 
matandang banal, marunong 
lalaking ngala'y Simeon, [1) 

Ito'y pinagpahayagan 
ng Dios na Poon^ mahal, 
na di muna mamamatay 
hangang di niya matingnan 
ang Mesias (2) nilang hintay. 



(1) Ang eahulugan ngpangalang 
SiMEON ay ^'Ang diningig.'' Ito'y isang 
judiong banal na tumitira sa Jeru- 
salem ng iharap si Je8us sa tem- 
plo. Kinalong niya ang mahal na' 
Saagol at pinuri niya ang Dios, sa 
P^gea't sa eaniya^y ipinamalas ang 
sasaeop sa lahat. Lueas II. 25--35. 

(2) Mesias, 6 Messiahd Masslaeh, 
ang leahuluga'y pinahiran ng Dios 
ang ulo ng lana. Sa pangalang Mb- 
ssiAH ay siya'y ibinalita ng proleta 
Daniel, eap. IX, v. 25 at sa pa- 
ngalang tanging iyan ay [siya-y 
hinihintay ng mga iudio.--Juan I. 
I. 4; IV. 25. 



Sa templo^y ng mapaloob 
ang Virgen Maria^t [3) si Jesus, 
ay ibinulong nf Dios 
eay Simeon, na ang nasoe, 
iiy ang Mesias na bantog. 

Ang Sangol na nga^y kinuha 
ni Simeong mapaninta, 
sa eama^y ng Virgeng Ina, 
at napasaiamat siya 
sa Dios na Poong Ama. 

Ang wiea pang idinugtong 
ng banal na si Simeon: 
— "Dios co at Panginoon 
ay tulutan mo na ngayong 
mamatay aeong matuloy. 

Alinsunod sa nauna 
na iyong mga pasiya, 
yayamang nakita co na 
ang Mesias co at sinta 
na Mananaeop sa sala. 

Siya^y talaga mong laan 
sa lahat na eatawohan, 
magligtas sa eaalipnan, 
maguing ealowalhatian 
nitong Israel mong bayan.^^ 

(3) Makia 6 MiKiAM, anK eahulagan ay 
Oapaitan.— May ilan^? nAtsrngangalang Ma- 
KiA na nahgbasa sa Bibha : 

Si Marfa na anae ni Amran at eap tid 
ni Aaron at ni MoiB^s.— S? Guinoonie Santti 
Marfa na In« ni Jepds.— Si Marla Mdgda* 
}enana tubo sa Oiudad niar Manrdalo.— Si 
Maria na tapta Betaina.--Si Maria Salom^ 
n^» asawa ni ZebedPo at in» ni Jarobo at ni 
JuaM.— 8i Maria na aaawa ni Oleophds.*^ 
At ei Mrria na ind ni Mareoe. 



r>5 



Benendieionan pagdaea 
ni uime()n fei Maria, 
at tuloy Biyang nagbadya 
sa dalawang mag-asawa 
J^g g^yaring parirala: 

— 'Ang Sangol aniya, ninyo 
nf ayo'y hayin ninyo rito, 
ay magliligtas sa mundo; 
sa Israel namang ito 
daming masisirang tawo. 

Sa pagea't di paldkingan 
ang mga eatotohanang 
sa eanila'y iaaral, 
nguni at lalong maeapal 
ang tawong makikinabang, 

leaw na lubhang mapalad 
bunying Ina ng Mesias, 
ay may panahon di't oras 
ang puso mo'y iwawalat 
iig sundang na saedal saelap, 

Pawa mong mauunawa 
cung magsirating na nga 
ang eatuparan ng hulR, 
ng mga .prof etang madla, 
na darathin nitong Bata.'' 

Matapos ang paghahayin 
at ibang mga gagawin, 
ay naagagsiowi nanf ang tambing 
silang mag-asawang Yirgen 
sa tinutuluyang guiliw. 



Hindi pa nabubueasan 
sa tinutuluyang bahay, 
si Joseph ay eapageowan 
ay binabalang mataman 
nl isang an^el na hirang. 

Sa pagtulog na mahimbing 
ni Joscph, anitong angel: 
— "Bangon ca Joseph (1) at eunin 
ang bata at Inang Virgen 
at sa Egipto (2] ay dalhin. 

At dumoon ca na rnuna 
hangang pagsabihan kita, 
si Herodes ay balisd. 
loob ay eaoabaeaba 
na di iealagay niya. 

Ang Bata'y pinag-uusig, 
pinaghahanap na pilit 
upang patayin ng ganid." 
Ito'y ang ipinagsulit 
ng angel dito e^y Joseph. 

^ Gabi ring yao'y pagdaea 
si Jo8eph ay tumalima 
sa angel m ibinadya, 
na inilaead din niya 
ang Sangol sampo ng Ina, 



(1> JOSEPH; DAGDAG apg eahu- 
lugan, anae ni Eli, alinsunod sa sabi 
ni San Luoas. 

(2) Bayan ng mga G6fto na 
nasasadaw ng lupang Africa. 



_ 56 — 



Ba madlang dalita^t sakit 
ng mag asawang sing-ibig, 
Egipto rin ay sinapit 
at dumoon miinang tikis 
hangang buhay si Herodes. 






IPINAPATAY NI HERODES 
ANG MGA SANGOL 
SA BELEN. 



Ano pa't ng maalaman 
nl Herodes haring hunghang 
na parang pinaglaruan 
ng tatlong haring marangal, 
galit ay di ano lamang. 

Malaki ang dalang taoot, 
na mangageaisang loob 
ang judiong eaniyang saeop, 
at ang Sangol na si Jesus 
kilalaning Haring bantog- 

Sa gayo^y ang naisipan 
isang eatampalasanan, 
na yamang di maalaman, 
ay sapuling walang sanlan, 
tanang bata'y ipapatay. 



Iniutos nga ng i^usong 
ang pagpatay at paglipol 
ng ianang lalakin^^ sangol 
sa boong Belen (1) at nayong 
eanugnog ng bayang yaong. 

Sa dalawang taong ganap 
muhi sa bagong panganae, 
ay pinatay nganing lahat, 
at ng hindi m«caligtas 
ang batang pinaghahanap. 

Aiig mga ipinapatay 
ay batang lalaking tanan, 
babaye ay di earamay, 
at hindi sang-eaharian 
• eundi ang sa Belen lamang. 

I)i naglipat aug panahon 
mula sa pagpapalipol, 
at marami ang sumumpong ^' 
na sakit na pat-^ng patong 
sa eay Herodes na pusong. 

Ano pa't itonp: sueaban 
bago napatdan ng buhay 
ay malaoug uahirapan, 
at ang naguing eaduluhan 
ay hirap na waiang hangan. 



(1) BELEN 6 BET--LEHEM;/^ba- 
hay \\p. tinapay" pangalan ng isang 
maliit na nayong rnalapit sa Jeru- 
salem. 



57 



Ang eatawan ay inuod 
ni Herodes (1) na balakyot, 
buhay na buhay ay buloe, 
ang lahat ay nasususot 
sa haring may asal-hayop. 



At pumupueol na pilit 
sa tainga ni Herodes 
masasaelap na paglait, 
pagsisiug lubhang m^^pait, 
na ito ang isinusulit: 



Sa eanyang pagoaratay 
wari ay napapakingan 
sa mga inang pahambitan 
dahil sa mga pinatay 
na anae nilang minamahal. 



— ''iAba malupit na uslael 
iaba haring lahiug ahas! 
iaba Gaing sawing palad! 
iaba at ieaw^y nabihag! 
^ano^t di ca maeataeas? 



(1; Apoy na dragon ang eahu. 
lugan ng paagalan^ Herodes. Si He. 
rodes na pinama^atang el grande <$ 
dakila ay anae ni Antipater X d^ 
hari sa Idumea, Nang i^umanap siya 
nH daiawampo't limang taong gulang 
ay nahalal siyang gobernador sa Ga- 
hlea. iNaiig apat na pong taon pa 
bago ipariganae si Je8Ucristo ay ini- 
halai siya n^ Senado sa Roina na 
hari sa Judea. Si Herodes ang 
unang naguing hari ng mga judio 
na liiindi nila eanaeidn, at^sa ganitoV 
naipnap ang hula ni Jacob, turt^^eol 
sa paa|anf anae sa Mesias, na ga- 
nito ang sabi: ^'Hindi pupugayin ang 
eetro sa Juda at ang naglalagda ng 
mga eautusan ay di aalisin sa oa- 



niyang mga paanan hangang di du- 
mating si «hilon at sa eaniya'y ma- 
kilaamb ang lahat ng mga bayan.'^ 
Genesis XiilX. 10. — (Jakihikilabot 
aiig mgk guinawa ni Herodes: eani- 
yang ipinapatay ang eaniyang espo- 
sang si Marianna, ang eaniyang nu- 
nong si Hireano, ang eaniyang bia- 
nang si Alejanara, si ttalome na es- 
poso ng eaniyang eapatid na babaye 
at an^ eamyang dalawang anae iia 
si Alejandroat si Aristobulo, at sa ca- 
waeasa^y ang mga sangol na lalaki 
sa Beien. iNaniiiiay si Herodes sa 
eataeot-taeot 'at earimarimarim na 
mga sakit ng visperas ug Paseua ng 
iealawang tawong gulang ni Jesus. 
Tumagal ang buhay niya ng pitong 
po at isang taon. 



-- m '- 



"^Ano ang iyong aeala? 
^,ano ang iyong sapantaha? 
^anong hirap iyan eaya? 
ingayong ieaw ay mabulagta'y 
wala sino mang maawa! 

lyang iyong eabuluean, 
inu-u-od ang oatawan, 
iyan nga'y tumbas na tunay 
Bii labis mong ealupitan 
sa tawong nasasaeupan. 

Sa puso mo'y ang tulupoe 
apoy na eataeot-taeot, 
apoy na galit ng Dm&, 
apoy sa gawa mong buetot, 
apoy na di matatapos. 

Haring sa bangis ay labis, 
haring halimaw na ganid, 
ngayon ieaw ay mag-isip, 
sa gawa mong di matowid 
sa walang salang inamis. 

Pakingan mo, haring hunghang, 
ang taagis at panambitan 
mga inang lipos lumbay, 
dahil n|a sa pageapatay 
ng anae nilang minamahal.^' 

Sa di maulatang hirap 
ni Herodes haring suoab, 
ang buhay niya^y nautas, 
hindi siya nailigtas 
nf eaniyang yamang ingat. 



ARA.L 



Ito ang inyong pagmasdaa, 
mga f raileng tampalasan , 
eawangis din ninyo naman 
ang haring pinarusahan 
ng sa Dios na eatowiran. 

Catunayang walang maliw, 
dapat ninyong salaminin, 
fr»ile't macafraileng linsil 

eUNG ANG PANANIM AY PIANGIN 
BAGYO NGA ANG AANIHIN. 

Tatlong daang taong mahiguit, 
eatagaluga'y linait 
ang eapuriha'y inamis, 
inaliping walang patid 
ng fraileng malulupit. 

Tuloy eanilang inagaw 
dinaya niWt kin^meam 
ang Iupai*t madlang yaman, 
kinulong sa eamangmangan 
pag-iisip nitong bayan. 

Bawa*t may asal na 
inusig na walang habag, 
hinuliH pinapaghirap^ 
ibinilango^t hinampas 
itinapo^t ipinautas. 



- Sl 



Buhay na inyong linait 
sumisigaw hangang Langit 
eay Bathala'y tumatangis, 
at ang mataos na hibie, 
ang habag niya'y ilawit. 

Dugong inyong isinabog 
sa bayan, gubat at buudoe 
ay naguing binhing malusog 
ttagbunga ng pangtapos 
sa masamang asal-hayop. 

Gayon ma'y di nadadala 
ang fraileng mga euhila, 
palibhasa n|a'y sinumpa 
ng dakilang si Bathala 
ng di maligtas sa sama. 



(1) Ang pangalang judka ay di 
pa kilala ng panahong di pa na- 
bibihag ang mga judio sa Babilonia, 
sa pagea't ang eahariang pangulong 
bayan ay Jerusalem ay tinatawag 
niyong eaharian ng Juda. Nang 
mapabalie na ang mga judiong galing 
sa pageabihaki na yaon ay natatag 
ang Judea, sapagea't nasaelaw ang 
tribu ni Juda ng pamamayah at 
gobierno ng lahat ng mga hebreo, 
Nang panahong yao'y saoop ng oaha*^ 
rian ng Judea ang lupaing ng una*y 
tinatawag na Ganaan, Palestina, lu- 
pauK ipinangaeo at lupa ng Israel. 
iSa oahulihulihan, ng masaoop na 
sila ng mga romano'y pinagba- 
habahagui ang Pal^stina, ma ano 
pa^t aug Judea*y naguing isang pro- 



At ang ayaw humiwalay 
tagalog ua tampalasan 
sa Roma^t fraileng hunghang 
siyang lalong parurusahan 
ng Dios na Poong mahal. 

ANG NAGMANA oay HERODES. 

Nang mamatay ang malupit, 
ang pus6ng na si Herodes, 
eapayapaa'y nagbalie 
^a mga na sa ligalig, 
tawong bayang mababait. 

Yaong tatlong anae niya 
sa eaharia'y nagmana 
na pinagtatlong provincia, 
ang Judea't (1) Galilea (2] 
ang ieatWy Iturea (3). 

yineia 6 lalawigan na lamang nff 
Roma, hiwalay sa Samaria at iha 
pang mga oapanig na nagearoon ng 
iba't ibang gobiemo, hangang sa ng 
mc«cuha ang Jerusalem ay pinapag- 
isang lalawigau na lamang at ipi- 
nanig sa Siria. 

(2; Galilea, lalawigan »g Pales- 
tina; sa daeong silanganan ng Ga- 
lilea'y naroon ang ilog Jordan at 
ang dagai Tiberias; sa daeong ilaya^y 
ang Samariat sa daeong oalunura^y 
ang dagat Mediierraneo at sa daeong 
ibaba'y a^)g Penieia at ang Siria, 

(3; Iturea, "lupa ni Jetur.'' Nang 
una'y may saeop na tatlong lala*^ 
wigan: ang Gaula»itis, Tyaepuitis at 
JJftta,»ea. 



60 



Ang Juc1ea^ycay Arquelaw (1) 
aug Jerusalem (2) ay saelaw, 
malupit ding walang eabagay, 
eaya nga^t siya'y pinapanaw 
ni Augustong lubhang mahaL 

At ang naueol na mana 
eay Antipas (3 ay Galilea 
ang eay Philipo (4] Iturea, 
pamagat ni^y ay "Tetrarea" {5] 
na nasasaeop ng Roma. [6; 

Ang eapangyarihang hari 
ay eay Gesar (7) hinihiugi, 
paano pang bigyan ngani 
sa pagtatatlo,y umunti, 
euug ealugda^y bueod tangi. 



[1] Oi Arquelao ay nagmana sa 
eaniyang amaig si Herodes ng lub- 
hang ealupitan, at ng malaman ang 
bagay na ito ni Augusto Gesar na 
emperador sa Roma, ay binawiau 
siya ng eapangyarihan at itinapon 
sa Galias. 

{21 Ang Jerusalem ay bantog 
na eiudad ng Palestina at pangulong 
eiudad ng Judea, na tinirahan ng 
mga unang hari mula eay David. 

[31 Humalili si Herodes Antipas 
na .tetrarea sa Judea |sapagpupuno 
sa (jlalilea, ng may anim ni taon 
ang gulang ni Jesus. Ang Herodes 
Antipas na ito ang nagpapatay eay 
San Juan Bautista at siya rin na- 
man ang umalipusta eay Jesus ng 
ito'y iharap sg. eaniya ng mga judio. 



Ano pa^t walang nagtangan 
sa tatlong pinamanahan 
ng oetro't eoronang mahal, 
Tetrareang na awag lamang 
munti ang capan):>yarihan . 

ANG PAG-OWl SA NAZ ARETH, 

Nang ang hiniaga'y malagot 
ni Herodes na balakyot, 
sa Egipto'y nanaog 
ang isang angel ng Dios, 
. ang anyo'y ealugoiilugod. 

Saea sa pageagupiling 
lii San Joseph na butihin, 
siya'y binati ug angel 
ug sabing caaliw-alivv, 
ganito ang itinniing.* 

[41 Philipo, asawa ni Herodias; 
ito'y nakiagulo ai sumama sa eani- 
yahg bayaw na si Herodes, Anae 
ni Philipo eay Herodias si Salo- 
meng baliiang niagriasayaw na hu- 
mingi ng ulo ni San Jum Bau- 
tisio sa is ng piguing sa eaniyang 
amain at ealunyii ng eani/aug ina 
si na Herodes Auiipas. 

(5) Gobeiuador ng ieapat na ba- 
hagui ng isang eahariHn. 

L6j Koma, pang-ulong eiudad ng 
Itaiia na itinayo ni Romulo ng pa- 
bahong hari sa Jerusalem si ExequieL 

^7) Apeliido ag emperador Au- 
gusto at ng lahat ua nagbuhat sa iahi 
ng mga Julio ug mga unjti g Ro- 
mano. . 



61 



— *^Baa|oh na daldlang Jo8eph, 
apong marilai ni David, 
dito eayo ay umalis, 
mowi eayo sa Nazareth 
bayan ninyong iniibig. 

Unawain mong namatay 
yaong haring tampalasan, 
na nagpahirap sa bayan, 
cayo*y omowi na namaa 
sa dati ninycrjg tahanan. 

Si San Jo^ o/y bumalieuas 
at sa Virge^y isinaad 
yaong sa ang3l na atas, 
sila'y Mgad nio|silacad 
eaaeba/ rin ang Mesias. 

At &a oani ang paglaead 
ay eatilang r.apagtatap 
si Arq|aelao di marahas * 
ang teorarean» gumagaiiap 
sa Jerasalem na Ciadi;,d. < 

Sa giyo'y lag-ibang daa't 
ang esnilang pinaronan, 
Nazar€th niL.ng bayan, 
bayang walar/g eabuluhan 
sa ^hirup at <;auntian. 

Ang hula'y dito natupad 
ng proretang si Isaias, 
Na2Aklno'y iiatawag 
sa darating na Mesias 
Gorderong lubhang banayad. 



Ang bahay nila^y nakita 
sa pinaghabinlan nila, 
boong ,tunay, di nag-iiba 
dito na nga namahay na 
si Joseph at si MariaJ 

At yaong Poong si Jesus 
ang eapangyariha'y lubos 
ay gumegalang, sumusunod 
sa ano mang ipag-utos 
ng mag-asawang sing-irog. 



ARAL. 



Inyong masdari mga anae 
paeauliraniog ganap 
ang ugali ng Mesias, 
halimbawang saedal dilag 
sa puso ninyo'y itatae, 

Gahi^t maeapangyarihan 
at Dios na lubhang mahal 
siya'y nagbigay uliran, 
sa pag-sunod at pag-galang 
sa, sinisintang magulang. 

iSa aba aya ng anae 
na di marunong lumiyag 
sa ama^t inang naghirap\| 
walang salang masasadlae 
sa bangin ng sawing paladl 



62 



Marami tayong namamasdan 
walang galang sa magulang 
sa utos ay sumusuay, 
di pinagpipitaganan 
sa buhay pinageautangan, 

Sa gayong tawo'y umilag 
ng di eayo mapahamae, 
pagea^t may pusong malibag 
at tampalasan at sueab 
ang di masunuring anae. 

Nguni't inyong ngang mahalih 
ang anae na masintahin" 
sa magulang at kilaaling 
ang gayo'y budhing magaling 
at daliaay na gumiliw- 



.f|t. 



ANG PAGDALAW NI JESUS 
SA TEMPLO NG JERUSALEM. 



Ang sa Deuteronomio (1) 
na eautusan sa judio, 
ay magsidalaw sa templo 
ang tanang lalaking tawo 
sa iiestang arao- na tatlo. 



(1) Deuteronomio: wieang griego 
na ang eahuiugan sa wiea natin ay 
"pangalawang ley/^ at ito nga ang 
iealimang libro ng Pentateueo, na 
sinulat ni Moises ng siya'y malapit 
ng mamatay at sumasalupain ng 



Ang sa GoRDERo. ang una, 
Pentecostes, iealawa, 
ang sa Tabernacui.o pa 
ito'y siyang tadong ficsta, 
malalaking parapara 

Sa labing^dalawa mula 
na taong gulang ng bata 
hangang sa siya'y tumanda, 
ay dadalong walang lisya 
sa tat-long Aestang dakila. 

Mahusto na ngang maganap 
ang labing dalawang singead 
ni Jesus Poong Mesias, 
sa utos na itinupad 
ng magugulang na liyAg. 

Dinala sa Jerumlem 
at sa templo^y iiinambing 
ang anao na guiriguiliw, 
matapos ang dila ig hayin 
ay agad nagsibal:vi din. 

Dito na ngani i awala 
si Jesus eanilang rautya, 
eay Jesus yao*y kinusa 
na siya^ di na ealinga 
at may talagang adhiea. 

mga Moabit^s, na na sa daeong 
silanga lan ng Jordan, 

Tina awag na Pentateueo ang li- 
mang iibrong sinulat ni Moises, da- 
tapowa t bawa't isa sa mga librong 
ito^y m ly sariling tanging pangalan. 



63 ~ 



Sa pagea't ibig maganap 
ang ealooban at atas 
ng Ama niyang ma^aas, 
eaya itong Dios Anae 
sa templo^y nagpalumagae, 

Aeala ng mag-asawa 
ni Joseph baga't ni Maria 
si Jesus ay napasama 
sa eamag-anae nga nila 
ng sila^y na sa raan pa. 

Caya nga^t ng magdatin^'an 
sa tinutuluyan bahay 
at magkita silang taoan, 
ay noon nga napagmasdang 
wala ii>rig Ana^ na hirang. 

Nag»i])agbali< na agad 
ang ma^-asawi lig sing-liyag, 
loob ay lipos ng sindae, 
eatataneng wa ang puenat, 
walang oahan xig paglaead, 

Nang maieallo ng araw 
paghanap na i^alang humpay, 
ay naglalie Bi^> sinibahan, 
at doon tiningnan naman, 
si JesuB nta'y nasundoan. 

Gaugalian a':a noon 
madlang tawoiig marurunong, 
maeapaeeo taoataon, 
sa templo'y nageaeatipon 
at sila'y nagpupupulong. 



Oung aling panaho^t oras 
ang pagdating ng Mesias, 
ay siyangtinatalastas 
sa mga banal na sulat, 
sa hula txg profetang lahat. 

Ang eanilang pag-pupulong 
na gawa sa taontaon, 
ay parati ring balatong, 
eaya sinadyang tinaon 
ni Jesus na punong dunong. 

Nang wari di mageatuos, 
ang pulong ay saligutgot, 
ay napakita si Jesus, 
nag-anyong ibig sumagot, 
mapagmasda'y pinapasoe. 

Hindi rin mageawatasan, 
ang bata-y pinaglibangan 
na tila ibig magsaysay, 
ano pa n|a't ng maghanay 
sila'y namanghang tunay. 

Ipinakilalang hayag 
ang saysay sa Santong Sulat, 
na dumating na ngang ganap, 
sa gayong panaho't oras 
ang hintay nilang Mesias. 

Ganilang balitae-taean 
sa saysay ng easulatan 
ay hinusay na malinaw, 
sila nga'y naliwanagan, 
dunong nila^y nangasilaw. 



- ea 



Ano*y si Jestis na Pobn 
iguinitna na,t kinulong, 
isaH isa'y tumatanong, 
dito nila napagnoynoy 
ang di maabot ng dunong. 

Sa guitna ng eapisanan 
nilang pantas, mga paham, 
doon tunay na dinatnan 
si Jesus na punong alam 
ng Ina niyang may lumbay. 

Nakita at napanood 
ng mag-asawang sing-irog, 
na ang anae na si Jesu8 
tumatanong, sumasagot 
sa pulong na namimilog. 

Ang dilang pantas na madla 
J^a dito^y nanf apapawa, 
ay nangawalan ng diwa 
sa dunong na nahalata 
at napagmasdan sa bata. 

Ang mag-asawang sing-liyag 
^y g^yon ding nanguilalas 
ng mapanood ang anae 
na guiniguitna ng lahat, 
at ang Virgen ay tiangusap: 

—"Anae co ay bakin baga 
gumanito ca, aniya, 
na aco*t ang iyong ama 
sa iyo ay nabalisa 
at Bagbirap ng pagkita. 



Anitong si Jesiis naman: 
— ^Ano at pinagpilitan 
na hanaplng pagpagalan, 
hindi baga ninyo alam 
na aeo'y may eatungeulang 

Tumklima at sumunod 
sa cay\AmHng mga utos, 
at dapat muiaang iraos 
ang mga hiDguil sa Dios 
at dilang eaniyang loQb?jV 

Ano pa nga^t sumama na, 
ang anae na sinisinta, 
sa Ania niya at Ina; 
tinungo na ngani nila 
Nazareth nang Galilea. 

Cji Jesus na punong bait 
sa magugulang ra ibig, 
tumutulong na tahimie, 
nagsisi pag na m asakit 
Sa gawang dapat magamit. 

Mula sa gani'ong edad 
ay hindi na isi] iiiat, 
dinaanan ng Mo.^ias, 
hangang sa siya,y pabinyag 
at pakilala sa hihat. 

Ito lamang aug pahayag 
ni San Lueas na siimulat. 
kinriali.ki ang Mesias 
ay la long napapata^ayag 
ang c unong at graeii.ng wagas. 



65 



jrTL. JLil XTL 1 J 



Ituro ninyo sa anao 
mga eatungeulang lahat 
na 8a tawong eaaldbat 
mulang siya'y ipanganae 
hangang ang buhay mautas. 

Sa puso niya'^r ikintal 
sa eapowa y pagpipitagan, 
ang pag-ilag sa mahalay 
at masamang eaasalang 
pangdungis sa eapurihan. 

Gahi't mayama^ piliting 
trabajo^y paeamahalin 
ang pawis ay patuluin 
sa pagpapagod na hambing 
sa mga g^^wang ngiagaling. 

Sa pagea ngaH ang sa layaw 
mamihasa gabi't araw 
eung datnang easaeunaan 
madaling nanglulupaypay, 
dusa^y agad dinaramdam. 

Sa mundo'y hindi panatag 
ang lalong mayamang hayag 
na di daratnang bagabag, 
at eung mageagayo'y agad 
na sumusueo sa hirap. 



Bueod sa rito^y tandaang 
eatamara^y inang tunay 
madlang ugalihg marawal, 
lubhang masaganang bueal 
masasamang eapalaran, 

Gayon ding ituro ninyo, 
magulang na eapatid co, 
caran|alang pagea tawo^y 
dapat mahaling totoo't 
sa Dios na bigay ito. 

Gatowira'y howag ipayurae 
sa mga may budhing uslae, 
ang easaedala'y malagas 
ang yama't buhay mautas 
sa paglalabang marapat. 

Inang Baya'y paeamahaling 
higuit sa buhay na angkin, 
boong laeas ay gamitin 
ng upang ating tamuhin 
ang ealayaang maningning. 

Gatungeulan n| magulang 
ang anae ay paaralan 
sarisaring earunungang 
eailaagang maalaman 
ng sino mang namamayan.; 

Wala ng eahabaghabag 
gaya ng naangmang at ungab, 
api-apihan nang lahat, 
di tanto^y napapahamae 
dinadaya't inuuyat. 



66 - 



*^0h anae na uiapagsoway 
Ba ama*t inang magulang 
dito ay iyong pagmasd^n 
mga gawang eababaan 
nitong Dios na maalam. 

Siya'y Haring darakila 
ng langit sampo ng lupa, 
^Uhat ay eaniyang gawa 
ngayon ay nag-asal bata 
pagbibigay halimbawa. 

Saea ieaw na sowail 
wala eang munting pagtingin 
sa amaH inang nag-angkin 
eun utusati ca marahil 
dnmadabog umaangil. 

Ang wi€a ay iiea pa 
ng iyong ama at ina 
ang tugon mo^y sanglibo na, 
paglaban mo ring talagil 
at pagsoway sa eanila. 

Ito ay eataesilan nga 
budhing ahas palibhasa, 
6 anae na sulupiea, 
asal mong lubhang masama 
sa iyo*y siyang sisira. 

Oundi mo tambing bawahan 
ang mga lieo mong asal 
totoong iyong eaeamtan 
ang Uhat ng eahirapan 
dito at sa huling arao. 



Sueat mong ioabalisa 
" at gunilain towi na, 
hirap s kit na lahat na, 
pawang tiniis at binata 
ng iyong ama at ina. 

Gahi maH tadtarin mo 
ang laman moH sampong buto 
sampong tanang balahibo, 
di pa sueat ibayad mo 
sa manga hirap sa iyo. 

At eung di mo iibahin 
ang iyong pageasowail 
ay di ca eaeatotohin, 
bageos ca pang iilingin 
ng Dios na Pooa natin. 

Sa ganito^y ang marapat, 
eay Jesus tayo turaulad 
ng pagsunod na malowag 
sa ano mang ipag-atas 
ng amaH inang nag-ingat." 

...^...ttr 



PANALaNGIN. 

Poong Jesus na maalam 
iyo sanang patnugutan 
ang isip ng eabataan, 
at ng howag ealimutan 
ang pagsinta sa maguhing* 



67 



Pueawin ang natutulog 
at ilamamaling tagalog, 
kiaueusa ang pag-ayop 
sa Inang ang ganda^y lubos 
Filipinas na mairog. 

Bait nila^y linawagan 
ng c? nilang maalaman 
mga gawang eamalian, 
pagpanig sa Iraildng hunghang 
sa tagalog na eaaway* 

Sa puso nila'y iwaglit 
ang pagiililong malupit 
sa Inang Bayang marikit; 
ang di pagsaeloelong tikis 
sa Bayang sumasahapis. 

Loobin mo, Poong maha], 
na ang tanang magugulang 
laguing magbigay uliran 
ng pag-ibig na dalisay 
sa kinamulatang Bayan. 

Bigyang mo, Jesus, ng hanga 
sa tagalog na balisa, 
pagpalain mo lowi na, 
sa aral mo*y sadyang bunga 
na iGti^^siA Fii.iPiNA, 

ANG PAGOAMATAY Nl 
SAN JOSEPH. 

Nang malapit nang mangaral 

si Jesus sa eatawohan, 

ibig na ngang ipatanghal 

ang eaniyang ca Diosan 

sa tawong maeasalanan. 



Nguni't ang bunying esposo 
Ama, sa haea nang tawo, 
si San Joseph bagang santo, 
natanto rin ngang totoo 
ang sasapitin ng Verbo. 

Gaya nga^t nang, di makita 
ni Joseph ang madlang dusa 
ni Jesus na iwi niya, 
hiningi nang boong sinta 
siya'y mamatay mauna. 

At hindi nga matitiis 
niyong banal na si Joseph 
na makita atp masilip 
ang madlang hirap at sakit 
ni Jesiis na easi^t ibig. 

Dito sa nasang magaling 
ni San Joseph na butihin, 
agad namang sinunod din 
nang Dios na maawain 
ang eaniyang pita at hiling, 

Yaon ang siyang mula na 
nang pageaeasakit niya 
kinaealinga towi na 
ni Jesus at ni Maria 
si Joseph na mapaninta. 

Palibhasa ay eatoto 
at malinis na esposo 
inalila ngang totoo, 
ni Mariang masaeloelo't 
n§ Poong si Jesucristo, 



68 



Sa ealubhaang di hamae 
ang sakit nitong mapalad 
di na inibsan ng lagnat, 
ito na ang siyang waeas 
buhay niyang mabanayad. 

Di siya hinihiwalayan 
nitong mag Inang timtiman; 
ang alaga ay mataman 
sa eaniyang pagearatay. 
hangang sa mapatdang buhay. 

Wala nganing maeapara 
nitong pageamatay niya, 
daig ang Santong lahat na, 
sa eamay nitong Mag-Ina 
pumanao ang ealolowa. 

Ang ealolowang marikit 
niyong timtimang si Joseph 
sinalubong ng Angeles, 
pinupuring walang patid, 
towang walang eahulilip. 



At eauilang inilagay 
sa limbo nga ni Abraham, 
sabihin ang eatowaan, 
sayang hindi ano lamang 
ng doroong niga banaL 

Si ^seph ang uua una 
namalita ngang talaga 
sa mga Santo^t Profeta, 
(aniya) ay dumatiug na 
yaong sasaeop sa sala* 

Dito na nga napagnilay 
lubos na nagunamgunam 
di na lubhang mababalam 
at bibihisin eapageowan 
ang eanilang eahirapan- 

Ano nga'y nang mamatay na 
ang esposo ni Maria 
inalibing eapagdaea, 
si Jesu8 nama'y easama, 
tumatangis ang dalawa. 



Manga ugaling lahat na 
sinunod nang Virgeng Ina, 
nagluesa eapagearaea, 
tanda nang ganap na sinta 
eay Joseph niyang asawa/^ 



♦e|*^ 



-69 — 
IV 



U5fQ0 ODlOt 



Aiig pmiif tiigaril li S. iuaeiBaytiitt^ ^r 

AT ANG PAGBIBINYAG GAY JESUS. 




(i) Atig c»hiihig^n ng p^ng 1' t)g Juan »y **biyaya ng Dtos/' Ipina- 
ngan>^c siya ^a Hebron, eabutklueau ng Judiea^ at mriUnda n^ amm na bowan 
eay Je??us. Watatanin na atig car)iy«'ig mfligngulang na si Zacsri? 8 at si Ell- 
sabethY) Isabel, fcaya wa^a na silat^g ^snng silaV m^^g'^aanae pa. Isatng «iraw 
na gnmaganap si ZacaHf s ng eaniynng mga catutigcu)an sa templo ay riapa* 
ktta .-a eatiiya at)g i«fl) g ?<ngel at 5;i csfiuiy:^4'y shiabhig siya*y m^igeae'^roon 
ng i^arg atiae r»a lalrki, na ito*y pun>os ng espidtu ng Dioi^ ay mangnngutiia 
sa Mf^si^»5 at s'yapg magliohHtida ng daang eaniy ng Ulaoaran. N^^geulawg 
tiwala si Z'icaria« s«a s Ita ng augel, eaya't siya^y pinarus?^hatig ]mapijpi 
hargang *a ipa atme apg eaniyarg anae. Nang snmilang na nga ito, at 
ng magapap lua ang wilong araw at gagawtn na atig eangaliang pag- 
tutuU, ib?g ng tearam .y; a»^g ipangalan ^a balav Zacatias ding gaya ng 
Fa atna, baga tran arg iWg ng ina'y panga^anan ng JtJAN. Ititiaborig 
eay Za(anas aa pa^nati n j-it^^ ng f^^fla-=*, ra pageat ito*y pipi pa, euug ario 
aug dapat ipaaga^au ai anggiiuawa nlya*y eumuha rig isang maliit na 
tab-a at doo'y isiuiilat aug nga^a?ig Juan » agea^ulat nito*y nararaig- 
sa Ita jaa siya; Nauguifa as ng d{ auo lamang atig mga t?auono6d sa naug-. 
yarit^g yaon, oaNa t ea^ laag Itiuanotig. ^Sino aug bataug ito? Luri^^aiki si 
Juars m ilat»g hangaag i^a a*aw t?a siya'y tia pa ^a li^rael ng tnay dala- 
wampo at niyam ]r»a ang gu'ang ni Jepu8 Ang pananamit nl Juan a>y aug 
hinabing balahibo np eamello at may bigkiri r^a balat ?a batawat^g at atrg 
kinaealn niya^y ba'ang na inotJaman ng pu^ot*pticjbtan, ng caTii>arjg )ac- 
bayln ang llang ng Judea at at7g palibotlibot n^ Jordan, r»a siya^y ua-- 
ngangaral ng pagWbinyag ng agpapaeahlr^p at ibipabaHta niya a-g pag- 
datlng ng Mesias, at sitiasabi niyangsiyay pangurahin laniarg. Dnmadalo 
at lumalapit Fa eanlya atig lubhapg ma^aming tawotig ga^itig Fa iba't ibang 
bayan upang ra)?irganar'g eaniyang ara^ at pag< atapos r»a rnapagsi^ihan ang 
canilangcaJ?5a1a^an ay napabiblnyag saearr^yasa )cg Jordan, Isa Fa mga 
lumapit ea canjya*y ««i J sti« at napaWbinyag. Sa ealoobanng Dirs J^y naki- 
laia ni Juan a g Mesias. Nagsalita si Juan, na i-a pagra^t higuit sa eaniya aug 
earapatan ay hindi eiya maearagbibinyag, datapowa^t sa pakikWap ni Jems 



.., 70 - 

Nalig may labing pitong taon Nahalili si Tiberio, 

ulang ni ; Jesus na Poon, iealawang taon nito^y 

siyang pageamatay noon Arque]ao ay nadeBtierro, 

ni Octaviong emperador na tetrarea nilang judio, 

na nag Gesar na malaon* »a Jerusalem na daeo. 



ay iio'y bii^inyagaw di« niya, Pageatapo^ nito at ng mapatotohanati ra nl- 
yat)g niada?a« ang pagpatjaog ng Anae ng Dlos ra pasaeon sa f«aiigcatawohan, 
ay S'5 a*y hintill at ipinabilatigo ni Herode?^ Antipai^, at atig ca abilana*y Fa 
pageapagwloa niya ng irasasarlap tia ?abl ttiugeol .«a pak kMigtih^ ri Herodes 
«a cat]i)ang hUag »a^ si Herodias, ra a awa nf ea^atid n^yatig s^i PiHpo/ 
Nag-utos si Jiiatt ?=a da^awang a agad tiiya, ra •^ab^hit» ray Je ti- la fiiya'y 
tiabbi'a!?gr. Nat»g trat^n^g nlva ang gay<"ng l>aHta, fa ha an ng iak^'khig 
sa rau^ya-y pUmri riyang hibrs d Pau Ji au Batiti>ta. Hiiidi wag apah^nga 
ito» baga mau suma^abi attgtiau vta, ng mapait tm ) agpittas ^a a ai a\ He- 
rodia?» im rakikiagtilo m tapatld ng eauiyar.g a*^^awa Napoot ng nainam ^l 
Herodia^ cav ^tatt at pi ag-lsipang siya*y pangh gaut^hau* baga manlubha ig 
ttangangauib slya, palibhasa y?taat ttg ang itaba^ t«a Sant< V lniiblg uaag 
bayau. Inaag a*aw i^a Jpluagp5fiesta ui Herode^ at^g eaarawau ng m ca- 
ttiya^y pangangauae, uaparoou sa p'gniug ang aua ? ua babay« y ui He* 
rodia^ ua ang panga'a y Salotre, at la^a pwroayaw ng (ah^v.odlvgo\. 
Natowa ng di atto lamang si H^^rodes sa mag'^a-ayaw, at inhtangaeo «a 
ilalim ag pautmtimpa ua ibib^gay ai»g bawa t n»^h Ht^g Nagraxicug si 
Salotr^ fa eattiTaug iua, erug auo raVa a* g inabtith g h ngiu, at aug iti- 
ntiro rito^y hilingih ang ulo ni Juan Bautista. Nat>g mageagayo'y nag- 
sisi si Herodes sa eaniyang pageapa ^t aeo, gayon nia^y inaeali niyaiig 
eaila'^rang tuparin ang eaniyang sumpa, eaya't ipinag-utos na rugut^i.n 
si Juau, at ang ulo nitong n^ealagay sa isang pingra i ay inihaudog eay 
Hero<iias. Nang mageagayo^ kinuha ng mga alagad ni San Juan ang 
eaniyang eatawan at ibinaon [A. D. 29.) Totoong iguinagalang ng mga 
'judio anfr pangalan ni Juan at sa eanila^y maramiB^ totoo aug naguing 
alagad niya na eaniyang bininyag&n. Malaon ng naina ay si Jesus, nang 
dumating si San Pablo sa Efeso, ay naeasumpong pa siya roon ng mga al.i- 
gSid ni Juan, na ang ist sa oanila'y si ApoloB, na pawang bininyagan 
niya sa pangalan ng Poong si Jestis. 



71 ~ 



Siya'y ipinagsumbungan 
ng mga judio1rig tanan 
na pinamamahalaan, 
dito eay Tiberio Oesar (1) 
na hindi naipaglaban. 

Hiniling ng judio tuloy 
eay Tiberiong emperador, . 
ang tetrareado^y malipol, 
mag halal ng Gobernador 
na may taning na panahon. 

At magmula na nga rito 
ay wala ng tetrareado 
sa jerusalem na daeo, 
Gobernadpr na totoo 
ang namahala sa judfo. 



Si Pilatong (2) lubhang pus6ng 
dito nga nag Gobernador 
ioalabing tatlo noon 
taong pagea emperador 
ni Tiberiong panginoon. 

lealabinglima naman 
na taong linalaearan 
ni Tiberiong pagea G^sar, 
ay siya nf paiigaugaral 
ng Bautistang si Juan. 

Gobernador nga ng judio 
ay yaong Poneio Pilato, 
at si Herodes ding lilo 
ay ang tetrareang totoo 
ng lahat na galileo. 



(1) Tiberio," anae hg Tiber".~Si Tiberio'y pangalawang emperador sa 
Roma, anae ni Tiberio daudio Neron at ni Livia; sa maeatowid baga'y 
pangum^n ni Augusto, na eaniyang sinund^n s» ppg-eemper^dor. Sa ca- 
tungeulang ito'y tumagal siya ng dalawampo't tatlong ta6n at ng ta6ng 
tatlompo at pito mula ng ipanganae si Jesus ng siya^y mamatay. 

(2) May sandatang palaso ang ealulugan rg sabing Pilato, at ito 
ang palayaw nga 6 apellido rii Poneio, na tubo sa Espaiia. Si Pilato'y 
inibalal ni emperador m Eemang preeidente at gobeinador ^a Jud€a, 
eatungeulang guinanap niya sa loob ng sampong tadn. Nang maearaan 
anpr isang taon, mula ng hatulan niyang ipaeo sa Cruz si Jesus, ay 
nanghima. siesaeaniyang eapangyarihan ang mga ]udio, dahil sakinuhaniya 
ang eayamanan ng templo at guinugol niya sa isang paagusan ng tubig, at 
napilitan siyang sawatain anR gayong paglabag sa pamamag-itan ng armas. 
Angeaniyang ealupi^an sa mga samaritano ang siyang pumiht sa mga tawong 
itong siya'y ipagsaeeial et^y Yilelio, na preleeto sa Syria, at ang guinawa na- 
m«n nito^y in»lis siya sapagea gob^rnador sa Judea at ipinadala siy^^sa Ro- 
m«: ng dumating eiya roo'y hinaiulang siya'y itapon sa malayong bayan. 



72 



Sa baybayin niyong Jordan 
naiifangaral si San Juan, 
ni ito^y mapag-alaman 
ng madiang tawo sa bayan 
ay siya^y pinaroonan, 

Ang aral niyang pahayag, 
loob ng tawo^y igayae, 
magsisi na at pabinyag, 
at tumangap sa Mesias 
na dumating na ngang gan^p. 

Ang pagbinyag ni San Juan 
ay isisisid na minsan 
ang boo bagang eatawan, 
doon sa ilog ng Jordan, 
parang pirialiliguan. 

Sa eay San Juang pag binyag 
ay walang biyayang sangeap, 
isa lamang pag-gagayae 
ng loob bagang tatangap 
ng graeiang walang eatumbas. 

. Noon ang Poong si Gristo 
dalawampu^t siyam na husto 
ang edad sa pageatawo, 
at dito na ngang totoo 
pakikilala sa mundo. 

Ano nga^y napasa Jordan 
pumaroon eay San Juan 
at pabibinyag ang paeay, 
ng doon niya malalang 
ang binfag na SaeramentaL 



Ito nganing binyag ngayon 
ay siyang linalang noon 
ni Jesus na Panginoon, 
may graeiang dalang oandong, 
sa tanang sala'y pahglipoL 

Nang eay San Juang matatap 
ang sinadya ng Mesias, 
na ito nga'y pabibinyag, 
ay tumangui at nangusap, 
eaniy ang ipinahay ag : 

~ Tanginoon co at sinta, 
ang bagay ay aeo muna 
maunang binyagan sana,'' 
Sa Mesias namang badya: 
— lyang ibig mo^ saea na, 

Ngayo^y siyaag eatowiran 
na gawin ang earampatan; 
ito ay ng mapakingan 
nitong preeursor (1) na hirang, 
si Jesu^ ay bininyagan. 

Sa tubig ay ng malitaw 
si Jesus at m{»binyagan, 
langit ay agad nabuesan 
at nanaog eapageowan 
Espiritu Santoiig mahaL 

Galapati ang eamukha, 
sa eay Jesus ay bumaba, 
at may napaki]fli,;ang wiea 
na naparinig si madla, 
sa langit din nga riagmula, 

(1) Pangunahin. 



- 73 



Ang wieang ipinagaaysay; 
— "Ito'y ang anae eong tunay, 
lubos eong kinalulugdan, 
sadyang kinabubuhusan 
ng boo eong eatowaan." 

Nalalang na ngani rito 
ang binyag na Saeramento, 
eanilang pangalang tatlo 
ay dito'y nangangaidalo 
na naparamdam sa tawo. 

Di ngayon, na si San Juan 
ay ang bibinyagan naman 
ng binyag na Saeramental, 
pa anong siya y binyagan 
na nauna'y di pa lalang. 

Gaya ang wiea'y saea na; 
ni Je8U8 na Poong Ama, 
eay Juang ibig mauna, 
at lalalangin pa niya . 
ang binyag na pinipita. 

• ••••••• ^M* • ♦ • • •.• • 



NAPATUeSO SA DEMONIO 
SI JESUS. 

Nang mabinyagan si Jesus 
ay iniaeyat m bundoe 
ng Espiritu ng Dios, 
at ipinatuesong lubos 
eay Satftnft8 m balai;yot 



NguniH nag-ayuno muna, 
apat na puong araw baga, 
si Je8us na Poong Ama, 
handa sa pakikibaea 
sa tuesong lubhang masigla. 

Maeaapat na puong araw 
gutom ay tiniis naman 
si Jesus ay naearamdam 
ng malaking eagutuman, 
dito na nga linapitan, 

Cay Jesiis na p geagutom, 
sinamantala ng pusdng 
na demoniong imbing dunong, 
at dito na pinatuntong 
ng panunuesong balatong. 

Ibig niyang matalastas 
si Jesus eung Dios Anae, 
eung siya na ang Meslas 
na para ng ipinahayf«g 

ng voces niyong pabinyag. 

> 

Gung Mesias siyaag tunay, 
pagsaeop ay ng maharang, 
na magawan ng paraan, 
mga judlo ay upatang 
eay Jesus ay bowag matay. 

Malaking lubha ang il^g 
sa ibinala sa ahas, 
na Mesias ang babasag 
ng ulo niyang paagahas, 
oaya ibig matalastas. 



-74 



Sa pagea't tawong nakita 
si Jesus na Poong Ama, 
para niyang hinihila 
ga eapalaloang sala, 
uiay himalang sundin siya. 

Caya g^yari ang «aysay: 
— Gung ieaw aniya'y lULay, 
Anae ng Dios na buhay, 
ay iyong gawing tinapay 
itong mga batong ilan. 

Yayamang may dalang gutom 
na siya mong damdam^ ngayon, 
ng maeaeain ca tuloy, 
magpaeamatay di ueol 
bawal ng Dios na JPoon. 

Cay Je8us na easagutan; 
— Pahayag aniyang tunay 
sa banal na easulatan, 
na di sa tinapay lamang 
ang tawo ay mabubuhay. 

Cung walang magawang gamot 
ieapawi ng dayuedoe, 
sa graeia naman ng Dios 
ang tawo ay mabubusog 
at mabubuhay na lubos. 

^ Dinala na eapageowan 
si Jesu8 na Poong mahal 
sa taluetee ng simbahan 
ng Jerusalem na bayan. 
at ito ang isinay&ay: 



— leaw eung anae ng Dios, 
anang demonio eay Je6Us, 
ay dito'y magpatihulog, 
at may angel ding sasahod 
sa iyo'y aalinsunod. 

Sa pageaH sinasaysay 
sa banal na easuhitan, 
ang angel ay uutusan 
ng Dios sa ealangitan 
na sa iyo'y umalalay. 

Inuli naman si Jesus 
dinala sa isang bundoe 
na lalong napaeatayog, 
eusang ipinapanood 
ang dilag ng sangsii.ucob. 

Cay Jesus anitong hunghang; 
— Sa iyo^y aking ibibigay 
itong madlang eaharian, 
dilag, ningning, eayamanan, 
na iyong natatanawan. 

Cung lumuhod ca nga sa akin, 
na aeo'y iyong sambahin, 
at igalang na diosin... 
Dito siya pinatiguil 
at pinaalis na tambing. 

— Manaw ca riyan, aniya, 
Satan.is na palamara, 
lagda sa Sulat na Santa, 
walang didiosing iba 
liban sa Dios na Ama. 



76 



Siyang sasambahin lamang 
didiosing igagalan^^:; 
wieang ito'y pangbawal, 
sa diablo't tuloy pamatay, 
eaya agad Hg pumanaw. 



A ng mga angeles naman 
ay tambing nagpanaugan, 
at sinamba ilaug tunay 
si JeBUs at siauyuan 
ng pangpawirg eagutuman. 



ARALi 



Ang anae na minamahal 
ay masarap makitaan 
ng suyoug naeaeayanan, 
at siyang ealigayahan 
n| malulugding magulang. 

Sa pagea^t ang mga utos 
ng Dios ay malalambot 
at magaang ria masunod, 
eaya hitidi lubhang lubos 
na eakitaan ng loob. 

Tayo ugani binigyan 
ng manunuesong cj away 
na hindi demonio lamang, 
may sa mun(ioni lam uig bayan 
at ang atin ding eata waUe 



Ai dilo nga nasusuboe 
eung may pagsuyo sa Ltios 
ang anae ua kiuueupeop 
sa mga pakikihamoe 
sa eaaway na aayuedde. . 

Gaaway pang pawang ganid, 
mgi^ iraiieng mubabangis 
na hiudi naiaiahimie, 
araw gabi luuiiii^uid 
ai maeasiia ang ibig. 

Ang tawo'y lubhang mahina, 
walau^, laeas eundi sama, 
anae bala palibhasa, 
paanon^ manalo eaya 
ba malalaeas na iubha. 

Sa lahat na ito n^ani 
ay diio mapagwawari 
aa eailaiigaag numiagi 
sa l>ios mang mabunyi 
a^ luioa^ aa pantuagali. 

iNa eung manalo sa tuoso, 
ay howag doon ituato 
sa mga la<ias ng tawo, 
sa tuiong lamang toiop 
ng Dios eaya nanalo. 

Gaya nga't howag mi.nlambot 
sa tueso ay maltihamoe, 
tambiiig patulon^ aa lubos 
aa^ tawo sa Aniaag Dios 
at Anao na iniiro^. 



76 



Sa tulong ug graeiang mahal 
ng Pios na Amang hirang, 
tueao^y magpaealaeaB man 
ay walang daang maghapay 
sa tawong kinaeaaway. 

Ang graeia ng Araang Foon 
ay handang sadyang abuloy 
na pilit na itutulong 
na humihinging paampon 
ea tuesong lumilingatong* 

Ang Dios Amang magulang 
ay parating naeaabang 
na siya*y ating tawagan 
tunay kinasasabiean 
ang siya*y maraingan. 

Ang DioB ay mapaghanap 
n8 loob sa naga anae, 
ang ibig ay walang puenat 
na tayo^y oatawang tawag, 
voces anae a^ masarap, 

Caya nga't pag ang tawo 
ay nahulog na sa tueso, 
talaga ng napatalo 
at aayao na totoong ; 
sa graeia ay pasaelolo. 

Ang tueso ay eung pumasoe 
sa isip muna^y dndulog, 
mag-aatiyong maalindog, 
pagea inibig ng loob 
ay nagoasala na ng lubos. 



Hangang na sa isip lamang 
ang mga tuesong easaman, 
dumapo imang walaag tahan, 
eung di pa naiibigan 
ay wala pang ealasanan» 

Hangang hindi natatanto 
ang sama nf tuesoH anyo 
maramdatnan mang bumungo, 
oahit tinangap n| puso 
ay wala pang salang boo, 

Sa pagoaoasalang tunay 
ay tatlong easangeapan, 
ang una ay meikalainan, 
ang iealawa ang easaman 
ang ioatloy^y ang pag-iibigan, 

Maalaman ngang masama 
at iniibig na guinawa 
pilit nagoasala na nga, 
eung easangeapa^y dakila 
ang sala nama'y malubha. 

Sa pageaoasala naman 
ay sueat ang dapat lamang 
na matanto^y ang easaman, 
at hindi na easangoapan 
ang lU(bos na maalaman. 

Caya hindi mawiwioa 
na di talos mong masama 
oaya mo yaon hagawa, 
at dapat mong maunawa, 
tinamad eatig mag^ueie^» 



Aoig' a&lm^ na ^a |>a»imdim 
na do(Jnv Japang ang ti^ing, 
ay naeaea^ng-'tipib^ng 4w, 
casing-bigai;#pft»ing-?tni'ii;ig ■ 
ng sala %T^ngr my&^y gawin. 




a 



siyang sp*«8.p^ntaJi,a, 

na sala is^p^ng na pawa, 

i amg mga 'ss^a, .W MW?- . ^ > 

'']i,1i. hindi ;^»i%,;-#a--'gipit«|*.. . ,^;,, ■ ■ 

Anj|;.t3icso eung sumalaca:jr 
at mabatid.^ahg^ easaman, 
ay aga4j|[|)ag?vapsihan, 
macala9S|(,i3ig -auniumpon^ man, 

•;cawaw,^|iiy; c^i)anala|is .... 

Gung hindi agad iwaesi, 
at may towan^ iniiwi 
na pinagdidilidili, 
ay may sala ng nangyari 
eahima't sundan ng tangui. 

Loob ay eung salawahan ' 
sa gagawing ano pa man, 
ieung mabuti 6 easamdn 
eapag ipinagtuluyan . 
ay nageasalang malinaw. 

O easamang kinueusa 
ipipikit ang buliga, 
at ng walang sumansala 
sa pag-gawa ng masama 
. eonowari'y di unawa. 



, lf -; 






■■.s> ^7..:'''-'j^ 



Maeaeaing minsan lamaug 
ng earneng ibinabawal 
sa Guarestii^'t ibatig araw, 
ay siya ng pananangnan, 
ang sala ay uululan. 

. Yayanaap. da^^^ n,a^«i|^^.|§ ; ; 

ay ano^t TO?tgtitixav ,|j9.>^:; .^ ^'^' 

ng ij>3.g ■.en^areen^i^' ^;>i:i;^o;':^ '^■i^^i'i-'^^,'.'' 
eaya .npa't- ti^9;t^ifga,.,^f,.'|\^ ^^ 
na nagpipkit pig .^pataia. . ^ 

Sinong h?ndi maeatanto, 
atig i^i'y iba sa sastopuo^ 
yamang liapiW dfag- b^^^ 
dilang dM^ Mgaiig b6& 
iay pagpUiiLilH'mitghtlbo? ; ;^' 

Tayo sana'y eaiingaH 
sa mga pag-gawang lahat, 
loob sa Dios ilingap, 
sa ating mga pag laead t 

ng di masiiisay sa landas. ^ 

Sa mga paghiuging tulong 
sa Dios na Amang Poon, 
ang loob aj ipalulong ^ ;,, i " 
at pilit na aabuloy, f^l , • 

aayaw sa urong sulong; 



4^ ^^ 



..^■:4 



'■■■;.,,^'5^-.; 



'■: -i^/': 






78 



-p 



ANALaNGIN. 



Jesus eo't Panginoon 
maawai't mapag-ampon, 
ang biyaya mong pangtulong 
m akin ay iabuloy, 
sa tuesong lumilingatong. 

Talastas mo nga at alam 
ang laeas at eabagsiean 
ng tuesong sumasalaeay, 
ay iyo sanang utusan 
ng acoV pag-iwananan. 



Aeo po^y iyong iadya 
sa mga fraileng lahat na; 
nguni't eung siya mong pita 
na aeo'y makipagbBoa, 
ang loob mo^y aking pita. 

Aeo lamang ay bibigyan 
ng graeiang ieapanlaban, 
yaring aking eahinaan 
ay eundi mo alalayan 
xii?nalo ay walang daan. 

Ang tueso nilang masama 
ng howag eong ieasira, 
bageos iearagdag pa nga 
ng graeia mo at biyaya 
maguing puri mong dakila. 



♦•♦•^ 



^ 79 



Ipin^iiyisst ng mga pinupong 

eUNG' SI SAN JUAN AY SIYA NG MESIAS. 



Nang matupad r\p Bautista 
yaong pangangAral niya 
doon sa ildng ng Jud^, 
ay eumabila pagdaea 
sa Giudad ng Batabara. 

At dito nangaral naman, 
mana'y ng mabalitaan 
ng mga pinunong bayan, 
ay sinapantahang tuiiay 
na Meslas si San Juan. 

Inutusan nilang agad 
mg.ei saeerdoteng pantas, 
eay Juan ay magsiyasat, 
eung siya na ang Meslas 
na hinihintay ng lahat. 

Si Juan ay masulit nga 
nilang pinapag-usisa 
ay tumanguing di sapala, 
malayo aniyang lubha 
iyang inyong sapantaha. 

Aeo'y yaong voces lamang 
eay Isalas na sinaysay, 
na humihiyaw sa ilang, 
xiaglilinis ng lansan^ang 
eay Jesus na lalaearan. 



Ang tugon naman ng lahat; 
— Ay eung hindi ca Mesias, 
ay bakit ca namiminyag, 
Mesias ang nasusulat 
na siya lamang huhugas. 

— Totoo nga, ani Juan, 
nguni't ang gawa co lamang 
ay binabasa co bilang 
at siyang hihilod naman 
ang Mesias na marangah 

Nariyan na ang Mesias 
na inyong sinisiyasat, 
na hindi ninyo talastas, 
siyang sa tawo^y huhugas 
ng graeia niyang wagas. 

Dito sa pagcacapi<^an 
ay sa rarating din naman 
ang Meslas na marangal, 
dito na nga si San Juari- 
ay nangusap na sa eanan. 

Na itinuro si Jesus, 
aniya^y:— Tingnang maayos, 
ito'y ang Gorderong lubos, . 
Meslas Anae ng Dios 
na sa sala ay sasaeop. 



80 



H%/i 



■■,J:' 



K ■ - ,;;:^|<^|j;r ;gacsing nialiwaaag 
^ ; l^ hiayag 

^;,S|.;n^^^^ siyaag ■ Me&ias .. 

f^}pp^ ibig ninyong matatap, 
r pinaggadyang matalastas, 

Jto nga lamang ang paeay 
|0|i Jesus, sa eay Saja Jiian, 

si (io^ 
-^^ tt^^^^ tunay, 

^:^v V :p Juari i»y profeta 

; ia| banal na a^m .jaila, 
^^ettta^ siy:?^^ magpakil^la 

aa IiJ:«5yBiias ngf ^^ siya'y 

magsisisampalataya. 

Caya eusang nagbalatong 
iiff yaong mga iudiong pusong, 
sa gayong daming himatong 
ay di rin ibig lumingon, 
;;;^a eumilala sa iPoon. 

. ^ Alano^ nilang maliwanag 

" , na si tTesus, ang Mesias, 

i. *^ ay eusajag na^g-aBal bulag, 

tantoiig di ibig mahays^g 

na kilalanin n| lahat. 

Nang mailang arao naman, 
si Je«His ay natanawan 
ng, pangunahing si Juan, 
^t^^^^ hirang^ 

diseipuldng oasamahan. 



^^ Si Jesus nai.Pogng Ama 
ay ilinuro pagdaroa 
^a ,^acjpi4«ing: dalawa, 
na si Andres baga sila 
at Juan Evangeli»ta. 

Ang iKtyong napapa^uood 
ay ang Gordero ng Dios 
at Mesias na sasaeop; 
sabing ito^y ng matalos 
ng dalawa, ay sumunod. 

■ \'Mi .:-<• 

Sila ay tinanong naman 
ni Jesu8 eung anong papay,: 
ang eanilang eas^gutan,. 
maestro anila'y saah 
tumitira ieaw riyan. 

Ani Jesus sa eanila: 
Sumunpd eayo, aniya; 
tumupad ang dalawa, 
sa eay Jesus ay sumama, 
maghapong doo^y tumira. 

Mana nga^y yaong si ^^^dres 
ng md.hapon ay bumalie 
at nagsabi sa eapatid, 
eay Simon bagang matalie, ^ 
eaniyang ipinag sulit. 

— Me»|as na hintay natin ;;,^ 
ay nakitang tunay namin^^^^^" ;^ 
at tulpyi: niyayji»g tambing, ^^ 
si Simo%/a,y sumaiena x}^^,^'^^''^^ 
sa eapatid na nagturing. 



81 - 



Si Simon uy ng maharap, 
ani Jesus na riangusap: 
— ^Sa iyo, an:ya^y Gephas, 
bato bagang lubhang tigas, 
muia ngayo^/ itatawag, 

Nang Idnabueasan naman 
si Felijpe'y ne.suudoan 
ni JeMs na Poong mahal,, 
ng mayaya siyang tunay 
ay sumama eapageowan. 

Sa oaniya ngang pagsunod 
na boong boo sa loob, 
ay dito niya natalos 
ang Mesias nga^y si Je8U8 
na hintay na mananaog* 

Cay Felipeng nasundoan 
isa niyang C4.ulayaw, 
Natanael ang pangalan, 
eaniyang pinagsabihan 
ng gayaring pageasaysay. 

— Nakita co na, aniya 
yaong ipinagbabadya 
ni Moises na proieta, 
ang Mesias na nga baga 
na taga Nazareth siya. 

Ani Natanael naman 
sa eay Felipeng nagsaysay: 
—^Ang Nazareth bagang bayan 
siyang sabing lilitawan 
tig Mesia» na marangal ? 



Tugon naman ni Felipe 
eay Natanael na easi: ;■ 

— Anhin ang maraming sabi, 
ieaw aniya^y parini 
ng makita mong mabuti. 

Sumunod si Natanael; 
ng makitang dumarating 
ni Jesiis na malulugdin, 
ay nangusap namang tambing, 
eaniyang ipinagturing : 

— Ito anitong si Jesufi, 
ay Myang luboB na lubos 
na israelitang bueod, 
gawa ay ealugod lugod, 
malinis ang puso't loob. 

Natanaer ay nagbadya: 
— -"At ^saan baga, aniya, 
aeo'y iyong nakilala, 
na tanging israelita^t 
malinis ang ealolowa? 

Ani Jesus, eapagdaea, 
• — Bago ca pa lamang, aniya, 
niyaya ng iyong sinta, 
ay nakilala na kita 
sa lilim niyong higuera. 

Dito na si Natanael 
ay nanguilalas na tambing, 
at nahulaan ang lihim, 
at wala ngang naeapansin 
ng sa sa higuerang lilim. 



82 



Saea ng malis na siya 
sa lilim niyong higuera, 
noon nga nagkit^i sila 
ni Eelipeng nag-anyaya, 
eaya tunay na nagtaea. 

Dito na napahinuhod 
na tunay ang palasahot 
ni Felipe niyang irog, 
eaya nagwiea eay Jesus, 
tinibay ang nasaloob. 

— Maestro, aniya^y, ieao 
ang Dios Anae na tunay 
na Mesias naming hintay; 
at hindi na humiwalay, 
naguing diseipulong hirang. 

i^ 



ANG TUBIG AY PINAPAGUING 
ALAG NI JESUS. 

Si Jesus Poong mabunyi 
sa Nazareth ay omowi, 
easama na niya ngani 
ang limang eaniyang pili 
na diseipulong ealimpi. 

Si Andres baga^t si Juan 
Bi Pedro't Felipeng hirang, 
at Natanael na banal, 
di umano^y siya rin daw 
ang Bartolom^ng nagngalan. 



Sa Nazareth ng dumating 
si Josus at saman^ guiliw, 
sa Ganaa'y nagtuloy rin, 
sa pagea't ang Inaiig Virgen 
ay doroong nagtueiambing, 

Ano n^a'y silang mag-Ina 
eapowa napiguing ^ila 
ng nagpaeasal na isa, 
doon din nga'y kiiiasama 
yaong diseipulong lima. 

Yaong tawong nagpaeasal 
ay dukha ang pageabuhay, 
eaya agad naeulangan 
ng alae na easangeapan, 
malaki ngang eahihiyan. 

Nang sa Yirgen ngang matalos 
na ang alae ay naubos 
at walang magawang gamot 
mataepan ang pagdarahop, 
ay nagpamalay eay Jesus. 

Ang pahiwatig sa Anae, 
aniya^y wala ng alae, 
ito lamang ang pahayag, 
si Jesus naman ay agad 
tumugon sa Inang liyag, 

Aniya ay:— ^Ano eaya 
sa eanila^y mawawala 
eung sila'y eulang sa handa? 
parang paringig sa madla , 
at n| yao^y maunawa. 



— 83 



Buluiy ang sampalataya 
at ang wag^.s na pag-a:ia 
ng Ir.a sa Anae niya, 
matowid» an;,^ pinipita 
eaya nagbili.2 pagdaea. . 

Ganiyang iplnangusap 
sa mga tawong alagad: 
— Cayo,y ta nbing magsitupad 
sa iuutos na lahat 
ni Je.sus na aking Anae. 

Ipinag-utoM na ngani 
ni Je3us Po mg mabuTiyi 
na sidlan nilang madaii 
ng tubig ang mga gubi 
na anim na naeatangi. 

Nang mapuno,y inutusan 
ni J6sus Poong mahal 
silang alagad sa bahay, 
na sumaloe at patieman 
sa tanang na sa sa dulang. 

Nang matieman ay nagbadya 
sa may bahay na nagboda: 
— Ang gawa ninyo, aniya, 
ay totoong ibang iba 
sa ugali ng lahat na. 

Itong inyo ay baligtad, 
sa huli isinasangeap 
ang masasarap na alae, 
ay bago'y ang nararapat 
ipagpauna sa lahat. 



Dito naniwalang lubos 
ang mga eatotong irog 
sa himalang napanood, 
na ang Maestrong si Jesus 
ay ang Mesias na sasaeop. 

Ang ikinasal na tawo 
sa pagpipiguing na ito 
ay si Simon Gananeo, 
isang naguing diseipulong 
easamasama ni Gristo. 



^t- 



ANG PAKIKIPAGPASeUANG 
HAYAG NI JESUS. 

Ano'y ang mag-Inang liyag , 
at diseipulong alagad 
sa Ganaa'y ng magbuhat, 
sa Gapharnaum lumagae, 
eiudad na tabing dagat. 

Doo^y nag-ilang arao rin 
at saea sila^y tumambing 
sa eiudad ng Jerusalem, 
tinalagang tatagpuin 
yaon ngang Pasouang darating. 

Nang sila nga'y magsidatal 
sa Jerusalem na bayan 
ay nasoe na eapageowan 
si Jesus na Poong mahal 
sa loob ng templong hirang. 



84 



Doo'y napagruasdan niya 
sariearing mga tinda, 
pawang panghayin sa alta, 
pahintulot ngani nila 
na pinunong palamara. 

At pinageaeakitaan, 
guinagawang pabowisan, 
at ng hindi malayuan 
ang naghahayin sa altar 
caya*t ang upa ay mahaL 

Gawang ito^y mapagmalas 
ni Jesus na mabanajad, 
ay sila^y pinaghahampas 
at sa templo^y pinalabas, 
i3a galit ng Dio» Anae. 

„ — Di dapat gawin, nino man, 
ang sa aking Amang bahay 
na yungib ng magnanaeaw, 
at yaong Religidng mahal 
ipalagay na ealaeal. 

Matitigas. man ang loob, 
ay sinong di mangilabot 
sa voces ng Poong Dios 
na sa eanila'y nag-uutos, 
eaya't pawang nagsisunod. 

At eaya naman gumamit 
ng pagea Dios na voces 
ay bago pang nasisilip, 
hindi pa hayag ang bagsie 
walang laeas magpaalis. 



Sa panahon n^aning ito, 
ang asawa ni relipo 
ay eaagulo n§ lilong 
Herodes sueabang tawo, 
tetraroa iig galileo. 

Ang asawa ni Herodes 
hiniwalayan niyang tikis, 
hipag ang siyang guinamit 
si Herodlas bagang ganid, 
babayeng lubhang malupit. 

Gahi man ngani^ tetrarea, 
na puno sa Galilea, 
ay inaralan din siya 
ng mabunying Bautista 
sa gayong dakilang sala. 

Mapangarala'y nagalit 
ang hunghang na si Herodes, 
si San Juan ay piniit, 
ipapatay sana^y nais 
daaga^t may taeot sa dibdib. 

Sa pagea't si San Juan 
ay minamahal ng bayan, 
profetang iguinagalang, 
eaya^t di paaipapatay, 
sa baya^y may eataeutah/ 

Ang dinahilang matowid 
na eaya raw niya piniit, 
ang tawo ay naliligalig, 
eay San Juan umaanib, 
ang GaliWy panganib. 



-- 85 



KinabubuhuBang loob, 
maraming nagsi.sisunod, 
at di maliwag ibantog, 
gawin nilang haring lubos, 
ang tetrareado'y matapo»! 

ANG BABAYENG TAG^ SAMARIA, 

Qay Jesu8 na maalaman 
na piniit si San Juan, 
sa Capharnauni naglaebay, 
saeop ni Felipong bayan 
tetrareang maamong asaL 

Sa pagparito nga baga 
ni Jesus na Poong Am% 
sa Gapharnamn na pita, 
na nagbuhat sa Judea 
ay nagdaan sa Samaria. 

Sa malaki niyang pagod, 
eainitang di masayot 
araw ay na sa taluetoe, 
ay nagpahinga't lumueloe, 
doon sa balon ni Jacob. 

Ang mga eatotong abay 
ay nagsipasoe sa Siear 
at nili ng tanghalian. 
dito sa balon naghintay 
ang Maestro nilang hirang. 

Mana nga^y may sa lalapit, 
isang babayeng maiait, 
sasaloe siya ng tubig, 
dito sila. nageaniig 
ni Jesiis Poong mabait. 



Nangusap na nganing tambing 
sa babayeng gagamutin 
sa dakilang salang angkin, 
sa Meslang itinuring: 
— Aeo'y iyong painomin. 

At kita nama'y bibigyan 
Mig tubig ng eabuhayan, 
eung mainom mong matieman 
ay di ca na mauuhaw 
magpahangang pailan man. 

Sa babayeng itinuring, 
na naniwala ngang tambing, 
— Aeo, aniya'y, patiemin 
ng tubig na iyong hayin, 
ng aeo'y di na uhawin. 

Ani Jesiis eapagdaea: 
— Tawaguin mo agad, aniya, 
ang iyong mga asawa, 
pumaritong agad sila. 
Ang babaye agad nagbadya. 

Aniya, ay:— Wala aeong 
asawang sino man dito. 
Anito nam^ng Maestro: 
— Tama nga iyang sabi mo, 
walang asawang totoo. 

Sa naeasama mong lima 
na nagsunod sunod sila, 
ay walang naguing asawa; 
ito ngayong naninira 
^ay ano't kinaeasama? 



86 ~ 



Dito na nga nanguilalas ^ 
yaong babayeng mapalad ; 
sa eay Jesus ay nangus^p, 
aniya^y - Sa aking malas 
ay profetang ca ngang ganap. 

Dito na naalaala 
nito ngang samaritana 
yaong sasaeop sa sala: 
— Ang Mesias daw, aniya, 
ay lalong lubhang profeta. 

Ang tugon ni Jesucristo; 
— Meslas ang sabi mo, 
wala nga eung hindi aeo; 
siyang pagdating na rito 
nilang mga diseipulo. 

Ang samaritana naman, 
ang banga niya^y iniwan 
at agad nasoo sa bayan, A 
na namalita sa tanan, 
ito ang ipinagsaysay: 

— Halina eayo, aniya, 
at dini ay may proieta; 
ang guinagawa eong lahat na 
hinulaang parapara, 
Mesias na yata siya. 

Ang balita'y ng maealat, 
ay maraming nagsilabas 
at niyaya ang Mesias, 
nasoe na ng sa eiudad 
at nangaral na sa lahat. 



Ang aral ay maunawa 
ng samaritanopg madla 
ay maraming naniwala 
na siya,y ang Mesias uga 
at sa babaye^y nag wiea: 

Naniniwala, anila, 
eami ritong parapara, 
na Mesias ngani siya, 
hindi na sa iyong badya 
eundi sa aming nakita. 

Ang samaritana naman 
ay nagsising walang liban 
sa madlaiig salang kinamtan, 
naRuing banal na marangal 
Santa Justina ung ngalan. 

Na minartir sa Gartago, 
at na sa Roma ang ulo. 
sa Basiliea ni San Pablo, 
iniingatan nga rito 
ng mga monjeng Gasiano. 

Nang maeaalawang araw, 
sa Samaria ay pumanaw 
si Jesus Poong mahal, 
loon sila nagtuluyan 

Nazareth niyang bayan. 

""^a loob ng sinagoga 
ay nangaral eapagdaea 
si Jesus na mapaninta, 
pinintasan lamang siya 
at pinawalang halaga. 



87 



Si Jesus ay dito na uga 
sa eanila ay nagwiea: 
— Profeta, aniya'y w^lang 
sa bayan niya'y minutya, 
minahal at kinaliaga. 

Dito ay tambing pumanaw 
sa Gapharnaum naglaebay 
sa sinagoga'y nangaral, 
nagpagaling tuloy naman 
sa madlang sakit na damdam. 

Ano pa nga't walang ypuenat 
na nangaral sa lahat, 
hangang Siria ay eumalat 
ang dangal, puri at dilag 
nitong mabuniying Mesias. 



^ »^ ,-1 1l .-^ 'Sk».,, M iJ l 



Ang matrimonio'y linalang 
ng Dios na punong alam, 
noon pa ngang eaunahan, 
at ng magsiraming tunay 
ang tawo sa sangtinaepan. 

Ang matrimonio ring itp 
ay ang pinapaguing santo 
ng Poong si Jesucristo 
at guinawang saeramento 
ng mageagraeiang totoo. 



Graeiang ipinag iisa 
ng loob ng mag-asawa 
sa mabuting pagsasama, 
graeiang ieapagdadala 
nang eahirapang lanat na. 

Mguni^t ang biyayang taglay 
nitong saeramentong mahal 
hindi mangyayaring eamtan 
eong hindi nagsisintahan 
^ng mag-esposong paeasaL 

Marami ang nakikita 
eaya riangag-aasawa 
eayamana'y pinipita 
at kinaealaeal nila 
ang puso't ang ealolowa, 

Ano pa^t napaeaeasal 
hindi sa asawaiig hirang 
eung di sa taglay na yaman 
niyong pakikisamahan 
hangan di maiiaw ang buhay. 

Ang lalaking naghahangad 
na paeasal sa m^y pilae 
at di dahil sa pagliag, 
sa gayong tawo'y mangilag, 
Isearioteng piisong hamae. 

Sinasapit eung lumipas 
pagibig na naeabulag, 
3a esposang namamalas 
yaot^g pangit na hinangad 
ng iiloDg oaisang paUd. 



88 



Pagcacagayo*y mula na 
pag-aalit ng dalawa^ 
matrimoniong mahalaga 
inSernong walang eapara 
ng di maulatang dusa. 

Ang lalaking walang datigal 
umasa sa eayamanan 
ng esposa^y nagdaramdam 
ng malaking eahirapan 
at di nga eaguinhawahan. 

Gatulad ng nalulubog 
sa tubig hangang sa tuetoe 
ay nauuhaw na lubos, 
at hindi nga maealunoe 
ng eahit iisang higoe. 

Nasasabi mang mayaman 
dukha ring walang eabagay, 
at walang sariling tunay, 
pagea't sampong calooba*y 
nasasanla sa eaaebay. 

BawaH tawong maeataya 
sa gayong pag-aasawa, 
pinawawaMng halaga, 
ipinalalagay pagdaeang 
walang hiya't palamara. 

Nguni t nangyayari namang 
ang dukha'y sumintang tunay 
sa maganda at mayaman, 
^ng gayo^y ang nababagay 
masipag sa hanap-buhay. 



Munti may howag umasa 
ga salapi ng esposa, 
ng di mawiea sa eaniya, 
eaya lamang nag-asawa 
sa hangad na guminhawa. 

Tungeol sa babaye naman 
ang sunding palatuntunan 
ay ang pagsintang dalisay 
at howagang ealagayan, 
sa lalakiug eayamanan. 

Siyas'^tin eung ang liyag 
sintang hayin ay wagas 
eung may hiya^ hindi tamad, 
pageaeagayo^y marapat 
sa pag-ibig ay tumumbas. 

Lubos iilagan lamiang 
mauna ang damo sa palay, 
nang hindi nga maparawal 
ang puring dapat ingatan 
at mahalapa sa buhay. 

Howag paraig sa lamuyot 
i^g |dibdib na umiirog 
hang^ng di nairaraos 
ang pageaeasal na tampoe 
ng pagsisintahauj;j lubos. 

Matimyas na halimuyae 
eadalagahang bulaelae, 
umaangot ng di hamae 
Sa sandaling rir.waeawae 
sa pangdungig na eamandag. 



89 — 



Gaya ang tanang dalaga 
mag-ingat sa puri nila, 
sa pageaH eimg inalugso na 
easintaha^y nnaunang 
tatabang na ;3a eanila. 



I^. 



^ 



f\NALANGIN. 



Mag-asawa^y mageasundo 
magsipagsamang matino, 
mageaisa silang puso, 
ng lubos na maisuyo 
sa iyo na boong boo. 

At pagealoobang ganap 
ng ieapagloob tapat, 
na walang magtaliwaeas, 
lumayo sa gawang linsad, 
tuloy silang mageaanae. 



Oh Dios eo't Poong Ama, 
yamang iyong tinalaga 
mula eay Ada't eay Eva 
sa tawong pag-aasawa, 
ay hulugan mo ng graeia. 



Manga budhing earumihan 
sa ami^y howag lumiral 
eung hindi ang ealinisan, 
budhing wagas at dalisay, 
hangang sa eami^y mamatay . 



Mageaanaa laMang baga 
at ng dumaming maninta 
sa iyoH tuloy rMiagmana 
niyang papala moDg gloria, 
purihin eang walang hanga. 



^|«# 



- po 

VI 



Ang mgB pmngangaral at mga himsla 



NI JESUS. 



Paseua^y ng darating na 
81 Jesus ay eapagdaea 
sa Jerusalem pumunta, 
ito ngani^y iealawa 
ng pakikipag Paseua. 

Mula siya- ng pabinyag 
at pakilalang Me»ias, 
ay dalawang taong hayag, 
aog labisi niya sa edad 
na tatlorig puong naealampas. 

Ano^y may dinatnandatnan, 
may sakit na nararatay. 
sa lupa^y hahalang halang 
ay pinagaling pageowan 
noon ay sabadong araw. 

Yaong eatiilang s^bado 
sa atin ay siyang lingo; 
eaya binati ng judio 
yaong pag-gamot ni Oristo, 
di raw nnngingiling tawo. 

Ang pangagamot na bawal 
sa mga sabadotig araw 
ay ang pinagpapagalan, 
eay Jesus ay wiea lamang 
na ^/magbangon ca na riyan.'^ 



Caya nga^t ang isinagot 
sa mga judio ni Jesus: 
— ^Ang inyo, aniyang, hayop 
eung sa balon ay mahulog 
ay anong nangasaloob? 

^Bakit nahahango ninyo 
ang hayop C4hi't subado, 
ito ngayong isang tawo 
nababalong dinatnan co, 
^ipabueas pa ba ito? 

iGungyaong walang halaga 
ay di pangsira »g fiesta 
at inyo ngang naeueuha, 
ang tawong inyong eapara 
ay ipagsasabadb pa? 

^Alin eaya ang mapagod 
sa eatagang wieang gamot 
at magpainom ng hayop, 
ay bakit sabadong lubos 
ititimba^t isasaloe? 

Sa mga pagmamatowid, 
ang judio'y riapapaiepie 
na hindi nangaeaimio, 
eaya sa eanilang dlbdib 
nangun^uluom ang galit. 



91 



— P/ilibfaasr/y panaghUi 
at pangiugimbulong imbi 
sa judio^y umuurali, 
eaya marami ang budhing 
pumipintas sa di mali. 

Sa dakilang eapootan 
ng mg'} fari;5eong hunghang 
ay nagsang-usap-usapan, 
sa paraang ipapatay 
si Jgsus na punong alam. 

Matanto aiig pulong nila 
ni JeBUs na Poong Ama, 
ay pumanaw eapagdaea, 
at tumungo sa aplaya 
ng da.gat ng Galilea. 

Sinunod siya ng madla 
na nangawili't natowa 
sa aral niyang dakila 
at sa naarariing himala 
na parating guinagawa. 

Dito naghiistong naghalal 
ng labing dalawang hirang, 
apostol na eisamahan, 
na hiiidi mi^liihiwalay 
sa eaniya sumaan man. 

Ang pangulan niya'y ito 
Pedro, Andrets, Santiago, 
Juan, Pelipe't Mateo, 
at Saatiago ni Alfeo 
at Simon Gananeo. 



Judas Tadeo at Tomas, 
Bartolome at si Judas 
na Tseariote ang bansag. 
ito nga^y siyang nagsueab 
sa Maestrong mabanayad. 

Umuling naghalal naman 
pitong puo't dalawang hirang 
bueod sa unajTr\ahalaw, 
dinaladalawang tunay 
na pinagsamang mangaral. 

Isang araw ang Mesias 
sa Naim ay naglalaead, 
easama^y mga alagad, 
eaniyang sa daa'y nasabat 
libing na ilinalaead. 

Ang ililibing na ito 
ay bugtong na baguntawo 
ng isang babayeng bao, 
palibhasa'^y maguinoo 
ay marami ang dumalo. 

Sa dakila nganing awa 
ni Jesus sa inang aba, 
patay ay ipinababa 
at tinawag alipala, 
nagbaa|on at nabuhay nga. 

Ang tawong naeapanood 
ay pawang nagdalang taeot, 
nagpasalamat^ sa Dios, 
ang himala'y ibinantog 
sa boong lupang eanugnog. 



ii>- 



~ 92 -- 



Piniguing ang Verbo 
^i Simong fariseo, 
na lihim na diseipulo 
ag Poong si Jesucri9to, 
at guinamot na leproso. 

Ay ano nga'y sa darating 
si Magdalenang salarin 
ang puso'y na sa hilahil 
sa pagsisising taimtim 
sa mga salang inangkin. 

Luha niya^y pinaagos 
sa mga paa ni Jesus, 
kinuseos ito ng buhoe, . 
at aiag pabangong inimpoe 
ay sa paa^y ibinuhos. 

Buhoe at mga pabango 
na paraya nitong mundo 
ay doon ipinatungo 
sa earampatang totoo 
na mga paa ni Gristo. 

^Nang ito nga^y mapanood 
ni Simon ay nagsaloob, 
aniya, itong si Jesus 
ay eung manghuhulang lubo» 
nabatid sana^t natalos. 

Na itong si Magdalena 
babayeng lipos ng sala, 
hindi itinulot sana 
na hagean ang paa niya, 
sa banta oo^y di profeta. 



Ang loob niyang balatong 
ay hindi lihim sa Poon, 
eaya agad sinalubong: 
'— leaw, aniya,. oh Simon, 
tugunin mo aeo ngayon: 

May dalawang nagoaiitang 
»a isang tawong mayaman, 
ang isa ay igang daan, 
at ang isa^y sampuo larpang, 
eapowa pinabayaan. 

Ipinatawad niya nga 
ang utang nila eapowa, 
^sa dalaAva^y aling eaya 
dapat kumilalang lubha 
sa inutangang naawa? 

Ang eay Simong easagutan, 
ay:— Ang may malaking utang, 
aniya^y ang earampatan 
na lubhang manintang tunay, 
Dito si Je8us nagsaysay: 

— Si Magdalena, aniya, 
ay totoo ngang masala, 
nguni't pinatawad co na 
ang salang (utang na dala 
eaya malaki ang sinta. 

Ito^y siyang nag-utos 
na sa aki^y manieluhod, 
eaya howag magsaloob 
na may sala pang kinupeop 
si Magdalenang naghunos. 



93 



Cay Magdaletiang inasal 
ay hindi mo naranasan, 
pagsinta mo*y di masasal, 
sa pagea nga^t ang dahila^y 
wala eang malaking utang. 

Sa Naim nalis ang Poon, 
nagtuloy sa (Japharnaum, 
dito naman j,y umugong 
ang tawong iragsisalube ng 
ang dami^y 'Yalang eaueol. 

Sa raming naghiling hiling 
na sila ay )agalingin 
sa mj^a 3ak' c na angkin, 
halos nageaeanghahaling 
di maeaisip eumain, 

Sa malak ng eapagalan 
ni Jesus, P ong niaalam, 
sa daong si /a'y sumaeay 
at deon siy i na ngaral 
sa tabing da^^at na parnpang. 

Pangangaral ay matupad, 
ay ipinag-utos agad 
yaong daong ay ilipat, 
itawid baga ng dagat, 
dito na nga pinalayag. 

Sa pagod ng Poong Jesus 
ay tambing nageantutulog; 
dito na ngani umunos 
ng lubhang eataeot taeot, 
daong ay halos lumubog. 



Sa dakilang eataeutan 
nilang diseipulong abay 
ay guinis'ng eapageowan 
ang Maestro nilang hirang, 
eanilang ipinagsaysay. 

— Cami po'y iyong iligtas, 
mamamatay e ^ ming lahat, 
ang bagyo'y /hindi magpuenat, 
dumadagunot ang dagat. 
Dito si Jesus nangusap: 

— Ano't nataeot, aniya, 
^di aeo^y inyong easama? 
dangang eayo'y palamara 
eulang ng sampalataya 
sa iikin towi towi na. 

Nagtindig na eapageowan, 
ang bagyoj ay pinatahan, 
ang hangin nama'y lumubay, 
ang madlang tawong oaaebay 
sa gayo'y namanghang tunay. 

iOh! sino eaya, anila, 
itong ating naoasama 
na tawong eataeataea, 
sinusunod ng lahat na 
dagat, hangin, alo*t sigwa. 

Sumadsad na mahinabon, 
silang tana^y nagsiahon, 
at si Jesus namang Poon 
ay nangaral ng patuloy, 
nang sa ealolowa^y ueol. 



94 



Minsa^y eaniyang naratnan 
na ang eay Pedrong bianan 
naay sakit na nararatay, 
pinagaling eapageowan, 
agad naglingeod sa dulang. 

Lubhang maraming may sakit 
gayong bagay ng mabatid 
oay Jesus ay nagsihibie, 
sila iiaman ay diningig, 
eaguinhawaha'y sinapit. 

Minsang siya'y nangaugaral 
sa pampang ng earagatan 
ei Pedro'y pinagsabihan : 
— Ipalaot ang ^asaeyan. 
Nang malaot na^y nagsayeay: 

lyang larabat mo, aniya, 
Pedro^y ihulog mo sana. 
Ani Pedrohg mapaninta: 
— Cami po ay magdamag na 
di manghuli eahi^t isa, 

Dapowa^t aeo'y susunod 
sa pagea nga^t iyong utos. 
Saea agad ng sinambot 
ni Pedro at inihulog 
ang lambat niya sa laot. 

Nang eaniyang isasampa 
ang lambat ay di mahila, 
bigat na walang eapara, 
j^apatulong eapagdaea 
sa iba niyang easama. 



Ano pa't maraming lubha 
ang eanilang huling isda, 
sinidla^y dalawang bangea 
at nangatiguib eapowa. 
iOataeataeang himala! 

Mana^y isang araw naman 
sa Gapharnaum na bayan 
si Jesus doo*y naglaebay, 
eaniyang tiea^y mangangaral 
sa tawong maeasalanan. 

815 marubdob na pagsinta 
sa tanang anae ni Eva 
di mapalagay towi na, 
parating nababalisa 
banal niyang ealolowa. 

Sa earamihang totoo 
ng tawong nagsisidalo 
may isang paralitieo (1) 
dala ng apat eatawo 
na iniharap eay Gristo. 

May sakit ay ng makita 
ni Jesus ay binati niya: 
— Tawong may damdam, aniya, 
ang lahat mong mga saWy 
ipinatatawad co na. 



(1) Paralitieo, ang may sakit 
na di naeakilos daldl sa patay ang 
eatawan. 



96 



Gayong wiea/y ng matalos 
ng eseribaH fariseoB, 
• nangag-bulong, nanfag-ingos, 
— ^Sino, anilang, huhunos 
ng sala eung di ang Dios? 

iSaoa itong tawong uslae 
nangangahas magpatawad ! 
Tinugon sila ng Mesias: 
^Ngayon ninyo mababatyag 
eapangyarihan eong wagas. 

Pinagsabihan na rito 
ang abang paralitieo:^ 
— iHayo't magbangon ca tawo, 
biglang dalhin ang banig mo; 
itQ ang utos co sa iyo! 

" Nang ito^y maipagsulit 
paralitieo^y nagtindig, 
pinasan agad ang banig; 
pagpupuri^ walang patid 
dito sa Poong marikit. 

Nalis na siya at nanaw 
at omowi na sa bayan, 
at ang bawa't masumpungan 
ay pinami^malitaan 
niyong himalang naeamtan. 

Si Jairong bunyi^t masigla, 
prineipe sa sinagoga, 
may babayeiig anae siya, 
balintatawo rig mata, 
gulang ay labing dalawa. 



Itong anae ay may sakit 
na lubhang napapanganib, 
si Jesus nama^y naringig 
na naroon ding rrialapit 
ay pinaghanap na pilit. 

Nang makita'y dinaingAug 
anae niya'y paroonan. 
ano pa't ng sasaraan 
ay ibinalitang patay, 
gayon man ay nagtuluyan. 

Nananangis na dinatnan 
ang lahat ng easambahay, 
ani Jesus ay magtahan, 
at hindi aniya patay 
eundi natutulog lamang. 

Nang maringig itong wiea 
nilang nagsidalong madla 
eay Jesus ay nagsipula, 
at malinao na halata, 
tunay na patay ang bata. 

Pinasoe na ng a pageowan 
ang silid ng batang patay, 
ang ipinagsam^ lamang 
Pedro, Santiago^t JuaH, 
ang ama't inang magulang. 

Ang eamay na nganing isa 
patay ay tinangnan na, 
at nabuhay eapagdaea, 
iniabot na nga siya 
sa ama niya at ina. 



96 ~ 



At tuloy ipinagbiling 
bigyan sila .**p pageain 
at yaon ay ipaglihim; 
umalis na siyang tambing 
sa Kazareth nagtuloy rin. 

Sa Nazareth ang Mesias 
ay hindi lubhang nagluat 
at umalis din ngang agad, 
sa iba^t ibang eiudad 
ng Galilea'y naglaead, 

Dirito sa Galilea 
si Jesus na mapaninta, 
ng magliesta^y nag-abala 
si Herodes na tetrarea, 
sa eapanganaean niya. 

Sa pagsasayaw pag-indae, 
ni Salomeng batang sueab 
na anae ni Herodias, 
ay nangatowang hindi hamae 
ang dilang tawong eaharap. 

Ano^y sa dakilang towa 
ni Herodes na eiyiila 
sa pagsasayaw ng bata, 
dito ay naeapagwiea 
na sinamahan ng sumpa. 

— leaw aniya^y humiling 
ng balang ibig sa akin. 
Sa batang ito^y malining, 
sa ina'y tumaebong tambing, 
itinanong ang hihingin. 



Itong inang lubhang lupit 
ay may nasang sumigasig, 
si San Jua'y kitlang liig, 
nguni^t yaong si Herodes 
sa pangamba^y di nakinig. 

Naeakita ritong daang 
ieapatay eay San Juan, 
sa sumpa ngang binitiwan 
nitong Herodes na hunghang 
na susundin bawa't paeay. 

Ang payo hg inang ganid 
si Jua'y putlar ng liig, 
at ang uWy si/ang ibig 
na ihaying naci silid 
sa isang pinga)ig marikit. 

Dito nga pinapugutan 
itong Bautistah;^ hirang, 
ulo niya^y eabayaran 
sa inindae-indae lamang 
at maguiring pag^easayaw. 

Walang taeot si Herodes 
na nagpapugot ng liig; 
at ang sa bayang pag-ibig 
eay San Juan ay lumawig 
at nalaong sumaribdib. 

Caj Herodes maalaman 
ang mga himalang tanan 
ni Jesus na Poong raahal, 
aniya^y baea si Juan 
ay siyang muling nabuhay. 



^^ 97 ~ 



Gaya malaki ang nasa 
ni Plerodes na euhila 
si Jesus ay maeatama, 
m^^kitaan ng himala 
na lubhang nababalita. 

Matanto ni Jesus naman 
siya'y napag-iibigan 
ni Herodes na sueaDan, 
agad ngang napa sa ilang 
parang magpapahingalay. 

Nguni^t magpahangang dito'y 
sinusundan din ng tawo, 
hindi natatahang totoo, 
eaya nga^t sa isang bareo^y 
lumulaH napaibayo. 

Nang siya nama'y matatap 
na napaibayong dagat, 
ay liniguid ding linaead 
ng tawong malaking galae 
mapanood ang Mesias. 

ISANG DAKILANG HIMALA. 

Doo^y dumating na tawo, 
ang galae ay masimbuyo 
mahiguit na limang libo, 
makikinig na totoo 
ng mga aral ni Gristo. 

Doon sila inaralan 
ng madlang eagalingang 
sueat na pakinabangan 
ng ealolowa't eatawan 
dito't sa eabilang buhay. 



Dapowa^t ng niap^n^od 
niyong mga diseipulos 
araw ay na sa taluetoo, 
^ng t^two'y mararayuedoe, 
nangagsalita eay Jesus: 

— Poo't Maestro, anihi, 
ijong paalisin muna 
ang tawong dito'y sumama 
pagea't totoong gabi na 
magdaramdam gutom sila. 

Ang sagot ng Poon natin; 
— '^Ano baH paaalisin; 
dito'y inyo ng paeanin. 
—Datapopra^t <j,saan eueunin, 
ang tinai^ay na eaeanin? 

Dalawang daang denario (3] 
tinapay mang dalhin dito, 
ani Felipe, ^paanong 
pageaeasiya, Poon co, 
sa gayong earaming tawo? 

Dito^y wala eaming taglay 
eung di lilimang tinapiiy 
at dalawang isda lamang, 
^paanong pangyayarihang 
bumusog sa . earamihan ? 



(1) Bawa^ isang denario'y cu- 
lang eulang lamang na labing apat 
na eentinpio Gonant. 



— 98 



Ani Jesus ay: — Inyo nang 
dalhin dito ang tinapay 
pati ng isdang nariyan, 
at pigdating ay cani|i?^ang* 
agad na benendioionan. 



Ipinamahagui na rito, 
niyong mga diseipulo 
sa lahat ng mga tawo, 
nangabusog na totoo 
eataeataoang milagro. 



Hindi lamang naeasapat 
ang eaeaunti sa balae, 
eung di ang eahalakhalae, 
ang lumabis pa'y di hamae 
labindalawang eanastas. 



♦•?#♦ 



. 99 
VII 



Ang di pashihinaw ng C8m»y ngr mga 

APOSTOLES NA ILAN BAGO GUMAIN, AT ANG PAGMAMA- 
LIG-MATA NI JESUS SA BUNDOO NG TABOR. 



Nang darating na ang Pasena 
., sa Jerusalem ay nunta 
si Jesus na mapaninta, 
at dadalo ngang talaga, 
sa utos ay pagtalima. 

Maeapaseua ay umalis 
at umilag sa panganib, 
sa pagea't doon ay ibig 
ng mga pinunong ganid 
na siya^y bigyang pasakit. 

Nagtuloy sa Galilea, 
doon nama^y dumating na 
ang fariseo't esoriba, 
tagaroong parapara, 
galing nakipag Paseua. 

Sa isang eari 6 '^meson", 
silang lahat ay tumuloy, 
at nagdaramdam ng gutom, 
sampo ni Jesiis na Poon, 
at magsisieain doon. 

Mana nga^y nangapagmasdan 
nilang mga lilo't hunghang 
ang apostoles na ilan, 
na di naghugas ng eamay 
bago eumain sa dulang. 



Cay Jgsus isinumbong, 
parang paglibae, pag-uroy, 
anila'y ang iyong eampon 
ay hindi nagsisiayon 
sa eaugaliang ueoL 

Na di baga naghihinaw, 
maghugas baga ng eamay 
bago dumulog sa dulang; i 
Maestro'y sumagot naman, 
eaniyang ipinagsaysay: 

— Ang isinusubong tikis 
ng eamay na di malini» 
ay sa bituea^y sisilid, 
ay lalabas din ngang pilit 
at hindi nacarurun|is. 

Ang sa bibig lumalabas 
galing sa pusong malibag, 
ay siyang nagpapahamae, 
sa ealolowa^y natalab 
naguiguing laso^t eamandag. 

Ang puso^y siyang linisin, 
mga pagpula^y itakuil 
at ang budhing di magaling, 
eapowa tawo^y ibiguin 
siyang dapat ugaliin. 



100 — 



Ito*y ang ipinangusap 
ng matunong na Mesias 
sa mga judiong sueab, 
lia naglilinis sa labas, 
sa loob ay saedal libag. 

Minsan ang Poong si GriBto 
lumalaead na patungo 
sa Ce3area ni Felipo, 
ay tumanong ngani rito 
sa tanang mga eatoto. 

r-^Ano, aniya, ang turing 
ng mga tawo sa akin, 
na eung sino aeo^t alin? 
Nagsitugon namang tambing 
silang diseipulong guiliw, 

— leaw ang sabihan nila 
ay si Juan Bautista, 
na nag-uling nabuhay ca; 
Elias namang profeta 
ay siyang sabi ng iba. 

Iba nama^y Jeremias, 
6 isang profetang pantas, 
ay siyang sa iyo^y tawag. 
Dito ang Poo'y sumabat 
at sa eanila'y nangusap. 

Aniya ay: Cayo naman 
ianong inyong eaturingan? 
si Pedro^y agad nagsaysay, 
aniya^y : — Mesias ieaw, 
Anae ng Dios na buhay. 



Si Jesus naman ay agad 
gumanti ng pangungusap, 
---leaw aniya^y mapalad, 
ioh Simong anae ni Jonas 
at naeaturing rig tapat! 

Yayaman aeo'y naturan, 
kita ngayo'y ngangalanan, 
ieaw nga^y si Pedro naman 
sa iyong tigas at tibay 
Iglesia co*y patungtungan. , 

Ang boong sang-inAerno 
at dilang laeas sa mundo, 
eahi't sa iyo'y ibagyo 
ay dili maeaaano 
at matibay eang totoo, 

Sa iyo co ibibigay 
ang susi ng ealangitan, 
ang balang iyong ealagan 
ay eaealagan co naman 
sa langit eong eaharian. 

Nang ieaanim ng araw, 
naglaebay ang Poong mahal 
sa Tabor na eabunduean, 
easama ang tatlong hirang 
Pedro, Santiago at Juan. 

Doo^ ng nananalangin, 
eaguinsa-guinsa'y nagningning, 
ang mukha'y naeaduduling, 
ang boong damit na angkin 
ay busilae ang eahambing. 



— 101 



Noon nama'y sa lalabas 
»i Moises at si Elias, 
eay Jesus oausap-usap, 
ang salitaa^y ang hirap 
na daratnin ng Mesias. 

Nang eay Pedrong mapagmasdan 
yaong ealowalhatiani 
ang bibig niya*y nabuesan, 
di cusa*y naeapagsaysay 
na hindi naeapagnilay* 

Aniya^y: Gumawa tayo 
ng tatlong bahAy po rito 
na magtitig4sa tayo; 
sa laking towa ni Pedro'y 
nasira mandin ang ulo. 

Palipad lamang ligaya 
pakitang oakisap mata 
si Pedro^y ganito na; 
^--gaano eung boong gloriang 
sa banal ipamamana. 

Isa namang alapaap 
na totoong maliwanag 
ay tumakip agad agad 
sa Mesias, na Dios Anae, 
eay Mbises at eay Elias. 

At may voces na humiguing, 
sa alapaap nangaling, 
eaniyang ipinagturing: 
~Ito ang Anae eong guiliw, 
pakingan ninyo at sundin. 



Nang matapos mapakingan 
ng tatlong eatotong hirang 
ang Yoees ^a ealangitan, 
ay tambing nangasungabang, 
loob nila^y nataeutan. 

Dito'y si Jesus nagbadya, 
— Howiig mataeot, aniya. 
Nagban|bn na naman sila, 
ang namulatan ng mata 
ay si Je8us na mag4sa« 

Sila nga^y pinagbilinang ^ 
howag ipagmaeaingay 
ang eanilang napagmasdan, 
eundi eung siya*y mamatay 
at magsauling mabuhay. 

NAPASA JERUSALBM SI 

JESUS NA bUMAAN 

SA SAMARIA. 



4 



Ano pa nga^t ng darating 
yaong iiestang saedal ningning, 
na Penteeostes ang turing^ 
si Jesus ay gumayae *din 
at pasa sa Jerusalem. 

Pinaunang parapara, 
mga apdstoles niya, ; 
na pumasoe sa Samaria, 
ng upang doo^y eumita 
ng matutuluyan nila. 



102 ~ 



Nang matanto't maalaman 
ag taga Samaria naman 
na Jerusalem ang paeay 
nilang nanganHnuluyan, 
ay sinarhan ang pintuan. 

Ang mga taga Samaria 
ay may galit na lahatna 
sa Jerusalem na fiesta, 
at naeahiwalay sila 
sa judio ngang sinagoga. 

Ang Samaria raw lamang 
ang totoong templong tunay 
ng Dios na Poong mahal, 
at hindi raw ang simbahan 
ng Jerusalem na bayan. 

Ang mga samaritanos 
ay nalulugod eay Jesus, 
ang bilang ikinapoot 
ang eaniyatig paglahoe 
sa Aestang dating bantog. 

Sa mga nangyaring ito 
ay nasuealang totoo 
ang dalawang disdpulo, 
si Juan at si Santiago, 
at nangusap sa Maestro. 

Anila^y: — Maestrong hirang, 
iyo pong papanaugan 

mg apoy sa ealangitan 

silang masasamang asal, 

sangbayana^y ne mapugnao. 



Di pinatuloy na eusa, 
tikis na inalipusta 
ngayong di sila ang sadya, 
eaya aga^t ang masasama 
ay dapat lipuling pawa. 

Mahapding di ano lamang 
ang pagmamasamang asal 
ng eatotoH di eaaway, 
eaya nga^t nagsipagdamdam 
si Santiago at si Juan. 

Gaano mang paglililo 
ang gawin ng Fariseo 
sa hirang nilang Maestro, 
ay di damdaming totoo 
pageaH yao*y di eatoto. 

Cay Jesus na mapakingan 
ang dalawang nangagdamdam, 
Santiago baga^ si Juan, 
ay sila^y pinangusapan, 
na parang pinangaralan. 

Ani Jesus:— Hindi eaya 
aoo^y nagsadya sa lupa,^ 
sa mga tawo^y sisira, 
eundi ng aeo^y maawa 
na magpagaling sa madla. 

Ano pa^ sa JeruealGm 
si Jesus ay nagtuloy rin, 
sa Betania^y nagsitiguil, 
at doon sila . tumambing 
sa bahay ni Martang guiliw. 



«^ 103 -^^ 



Fiesta^y matapos-tapos, 
eabi-eabila'y linagos 
ng Poon nating si Jesus, 
walang araw na di pagod 
Sa patigangaral na puspos. 

Manga gawang eagalingan 
nitong Poong mapagmahal 
at himalang eaawaan, 
ay siyang kinapootan 
ng mga pinunohg bayan, 

Ang galit ng fariseo, 

mga punong maguinoo, 

ay nalulugtod eay Cristo 

ang eabayanan ng ^udio, 

sila ay nangingimbulo. 

* 
Ang eaiiilang boong nasa^y 

ang tawong baya^y masira, 

nguni at walang magawa 

walang sueat ieawiea, 

ieapintas, ieapuia, , 

Gaya eahi't hindi sala 
ay ipipintas din nila 
eay Jesus na Poong Ama, 
^pang maeahingahi aga 
sa eanilang pagdurusa. 

Ano pa BgaH may nangyari, 
na sila ay naeahuli 
mapangalunyang babaye, 
it0;y aiyang minabuting 
isuboe sa Poong easi. 



Ang salang pangangalunya 
ay may parusang dakila, 
sa Ley natatadhana, 
"na batohing walang ayra 
hangang hininga'y mawalSf' 

Sa mga saosi ay isa 
na walang malaking sala 
ay siyang babato muna, 
at susundan na ng iba; 
ito ang sa Leying badya. 

Sa sala lamang mabigat 
na malalaki at hayag 
ang parusa'y nararapat, 
dalawang saesi ay sueat 
ipagbigay hatol agad. 

Itong babayeng masala 
na babatuhin na sana, 
ay iniharap nga muna 
eay Jesus na Poong Ama 
eung ano ang wiea niya. 

Cung eay Jesus ipangusap 
pawala^t bigyang patawad; 
eay Moises ay lumabag, 
si Jesus ay nagealamat 
at sa Ley di tumupad. 

Mayroon ng poiawiwiea, 
na si Jesus ay masama 
at sa Ley lumiiisya, 
isa na yaong pangsira 
eay Jesus.sa tawong madla. 



Ki.- 



- 104 



Oung e^y Jesus na wieain, 

batohi't ang Ley sundin, 

ang eamlang ituturing, 

hindi pala maawain 

at ang puso^y mabangis din- 

I ■■ ■ 
Tunay na ngang eapintasan 

sa Mesias ay di bagay 

sa parusaha^t hindi man, 

lalo eung maguing dahilah 

eaya binatong pinatay. 

Maharap nga ang babaye 
eay Jesus na Poong easi, 
anilang nagsipaoabi, 
—Maestro ito^y nahuli 
sa easalanang malaki. 

Na siya ay kinalunya, 
nahuli namin sa gawa, 
eay Mpises na tadhana 
ay batohing walang awa, 
ieaw ianong iyong wiea? 

Ang balang iyong itaning 
ay siya naming gagawin, 
yamang may dunong eang angkin, 
eung siya^y aming batuhin 
6 eung siya*y patawarin. 

Ang loob nila*y tanto 
ni JesuB Poong ma-amo, 
eaya yaong hintuturo 
isiHulat na yumueo 
sa lupa na walahg kibo. 



Parang nagpalibang-libang 
na guguhit-guhit lamang, 
eonuari^y di nawatasan, 
at may kinaabalahan 
upang ding siya^y pag'iwun. 

Wiea ng isang bihasa 
sa pagea-aninaw niya, 
ay may ealunya rin sila 
at mahiguit pang ^ masala, 
lihina lamang parapara. 

AnoH ang babaye lamang 
itong pagbabatuhanan 
lalaki eaya^y nasaan; 
pinasuhol nilang tunay 
eonwari^y naea ilangdang. 

Ano pa't sa eauulit 
nilang mg» walang bait, 
si JesTis na nga'y tumindig 
at humarap siyang tikis 
sa |canila at nagsullt: 

^— Ang walang dakilang sala 
sa inyong lahat) aniya, 
ay siyang mueol mauna, 
gayon ang utos at badya 
ni Moises na profeta. 

Caya ito*y babatohin 
sa panganSalunya ay dahil, 
sa Ley naman ay bilin, 
ang babato^y walang angkin 
na salang oasing gayon din. 



105 



Ito Dga'y maipagbadya, 
sabing matindi't malasa, 
ay natiguilang lahat na 
dahilan sa sala nila 
na parang sinurot baga. 

Sa di nila pangutigusap, 
at naisasalang ang sugat, 
si Jesus naman ay agad 
sa lupa'y nuling sumulat 
na eanilang minarnalas. 

8a pagea't nangatiguilan 
at nangagsipag-alangan, 
ng tambing na magoaalam 
ay isinulat pageowan 
ang sala nilang sueaban. 

Ang paU^mang na sa sulat 
na nabas^^g napagmalas, 
ay ang salang mabibigat, 
na lihim nilang iningat, 
eaya nataeutang lahat. 

Nabasa ng isa*t isa 
^ng sarili iamang sala, 
doon sa iilang letra, 
ang sahing hiudi eaniya 
ay hindi naman nabasa! 

Datapowa at hinagap 
ng naeabasa ng sulat, 
sala niya'y ang nahayag 
na nabasa ring lahat, 
oaya nga't pawang nasindae. 



Nabasa rin nila roon 
na eamilang pinasuhol 
ang eaealunyang oaulong, 
isa pang ikinarool 
nilang saesi^t nagsihatol. 

Sino eayang di mataeot, 
salang lihim ay .mabantog, 
baea batuhing isunod; 
eaya nga di nagkislot kislot, 
nag-uunahang lumieod. 

Ang puno nilang euhila 
^y lubhang mapangalunya, 
eaya nga't unang lumisya, 
siyang tambing na nawala 
na guinayahan ng madla. 

Fawa na ngang nagsipanaw 
yaong mga lilong hunghang, 
>abaye ay pinag-iwan, 
dito si Je8us nagsaysay, 
aniya^:— iNanga pasaan? 

Silang sa iyo'y may dala 
ay walang nagbigay dusa; 
sa babayeng ibinadya, 
— Wala na aga po, aniya't 
aeo'y pinag-iwan nila. 

Ani Jesus ay : — Yayamang 
di ca nila hinatulan, 
di co hahatulan naman, 
nguni^t howag ca na lamang 
gumawa ng easalanan. 



— 106 - 



iOh Jesus! saedal sarap, 
lubhang maamo^t banayad, 
tamis me^y walang eatulad, 
maawain at mahabag 
s^ maeasalanang uslae. 

Ano pa^t sa eapootan 
ng mga pinunong bayan, 
si Jesus dito'y pumanaw, 
napaeabila sa Jordan 
at dumoong isang bowan. 



--/jLJliL jC!^ A 



Maraming hindi ano lamang 
mga tawong tampalasan 
sama ng ibang malaman, 
eusang ipinag sisigawan 
iniliihinging eahatulan. 

Ang sa ibang munting bahid 
ipsnananabing tikis, 
binabati't linalait 
bago'y saedal ng dungis 
puso nilang lubhang pangit, 

Bumabasang eababay an , 
iba,y howag pipintasan 
hangang di mo naiieay 
ang iyong sariling buhay, 
madlang iyong eagagawan. 



Saoali^t iyong makita 
ieaw ay maraming sala 
malibag ang ealolowa, 
howag pumintas sa iba 
ng di ca mapalamara. 



Ang sa ibang gawang linsil 
iyong ipagpaumanhin 
at iyong alalahanin 
ieaw'y maeasalanan ding 
sa eamalian ay hinguil, 

Cung sundin mo itong aral 
ealulugdan ca ngang tunay 
ng tawong magandang asal> 
at iyong maiilagan 
h,iig maraming eaguluhan. 

Datapowa't ang malabiua 
matabil masalingata, 
walang tawong natotowa, 
enraniwang nahihita 
basagaiiong walang tila. 

Saeali't iyong malinitig 
mukha ng iba'y may uling 
iyo munang siyasalin, 
sariling mukha^y tantuin 
baea totoong maaguiw. 

Saeasaealing may dungis 
mnnti 6 malaking bahid 
ieaw ay howag umimie 
maghilamos ea't maglinis 
magtieang di na uulit. 



107 



VIII 



Si L«z»ro<y nap'essaktt, nsmiatay 



AT BINUHAY NI JESUS. 



Isang araw'y nageasakit 
yaong Lazarong eapatid 
ni Marta't lM|^riang mabait 
na minamahal ng labis 
ng Poong eaibig-ibig. 

Nagpasabi oapagdaea 
si Marta,t si Magdalena, 
sa Maestrong sinisintang 
doroon?? sa Betabara, 
sa eaniya^y ibinadya: 

— Ang giiiliw mong iniibig, 
Lazarong aming eapatid, 
ay may sakit na panganib. 
Nang sa Maestrong mabatid, 
sa sugo nila'y nagsulit: 

Aniya^y: — Ang dinaramdam 
ni Lazarong eaibigan 
ay hindi ieamamatay; 
sabihin moH ipagsaysay 
sa mga eapatid na hirang. 

Bigay eahuhigan baga 
nitong eay Jesus na badya, 
ay eahima^t namatay na, 
ay bubuhayin din siya 
nang Maestrong mapaninta. 



Si Lazaro ay namatay ; 
si Jesus na Poon naman, 
ay nag^alawa pang araw 
bago guinayae maglaebay 
sa bahay ng mga hirang. 

Caya nagpaluatluat 
ay ng lalong lumiwanag 
ang himalang ihahayag, 
iaa bagang patalastas 
na siya nga ang Mesias. 

Maeadalawang araw na 
ay niyayang parapara 
tanang diseipulong; sama. 
— Halina eayo, aniya, 
at tayo'y pa sa Judea. 

Anitong nagsipagsulit 
ay: ^Bakit tayo babalie 
sa Judeang mapaujianib? 
Sa iyo roo'y may galit, 
batuhin ea'y siyang ibig. 

Anitong Maestro naman: 
— ^Sa maghapon eaya'y ilan 
ang oras na dumaraan, 
di labing dalawang tunay 
sueat ieabagong asal? 



-- 108 -"- 



Ang akin araw at oras 
ay natataning na lahat, 
at sa mundo^y walang laeas 
na magdagdag 6 magbawas 
eahima't iisang kisap, 

Caya howag mangataeot, 
loob eo'y ang masusunod, 
hangang hindi co pa tulot 
ay masisira ngang lubos 
nais ng mga balakyot. 

Ang ating pagsasadyai^y 
si L^zaro't guiguisiagin 
sa pagtulog na mahimbing; 
nagsisagot namang tambing, 
silang diseipulong guiliw. 

r--Cung nahihimbing, anila, 
sa eusang pagtulog niya, 
ayon sa ipinagbadya, 
^ay di magaling na pala 
at sa sakit ay ligtas na? 

Cung noong ipamalitang 
si Lazaro'y naglulubha 
ay di ninyo kinalinga, 
^bakit ngayo'y mapayapa^y 
saea tayo^y magsasadya? 

Caya howag ng paronan, 
na atin pang pagpagalan. 
dito si Jesus nagsaysay 
na siU^y pinagtapatan : 
— Tunay na, aniyang, patay. 



Nguni'y ikinatotowa 
ng loob eong di sapala, 
namatay na aeo'y wala, 
dahil titibay na lubha 
.ang inyong paniniwala. 

Pagea't mararagdagan pa 
ang inyong sampalataya^ 
ang loob ninyo'y sisigla 
at dili ngang^pao^apa; 
dito si Tomas nagbadya. 

Aniya'y: Gayon din lamang 
ang Maestro'y di pasaway 
at ibig ding ipagtuluyan, 
ay siya^y ating samahan, 
damayan sa eamatayan. 

Luuiaead na nga^t sumapit 
ang Poong eaibig-ibig 
sampong tanang apostoles 
sa may Bethaniang ealapit, 
tiguib ng pagod at sakit. 

leaapat na ngang araw 
na si Lazaro^y namatay 
nalilibing na ang bangeay, 
at ang mageapatid naman 
ay nanga sa ealumbayan. 

Ang Bethania ay easiping 
n^ eiudad ng Jerusalem, 
eung sa paa*y lalaearin 
ng hindi lubhang matulin 
ay ealahating oras din. 



109 



Caya «it^a't maraming ]udiong 
taga eiudad na dumalo, 
umaaliw na totoo 
sa mageapatid na ito, 
na mga guinhawang tawo. 

Cay Marta nganin^; mabatid 
na si JeBUS ay ma lavnt, 
earaearaei^y nagtindii; 
at sumaluibong na tikis 
sa Poon[; eaibig-ibig, 

Si Maj;delana'y in'wan 
sa panai hin sa babay 
na maraning tawons; dalaw, 
umaaliw lumilibang 
sa dalawang namatayan. 

Ang Poon ay ng makita 
ang sum xlubong na Marta, 
ay nangiisap opagdaea 
eay Jesu{i na mapaninta, 
e^niyang ipinagbady.* : 

- Pmginoong eong mahal, 
eung eayyy dirito lamang 
nitong m^a huliug araw, 
ay hindi sana namatay 
ang eapatid naming hirang, 

Nguni'i namatj|y maA^ lubos, 
iyo lamang maguiug loob 
ay mabubuhay rini? puspos, 
at wala ca po sa lios 
na hiling nA di natsunod. 



Cay Jesu8 na easagut^n, 
aniya^y: — lyong asahang 
eapatid mo^y mabubuhay, 
at aco*y ang nagbibigay 
ng eabuhayang matibay. 

^Ano baga, ieaw eaya 
sa aki^y naniniwala? 
ani Martang napabigla: 
— Oo po at walang lisya, 
totoo ang inyong wiea, 

Paniwala co ay lubos, 
at Meslas ca pong irog, 
tunay na Anae Dios, 
nagsadya ritong nanaog 
at sa mundo ay sasaeop, 

Ito ay maipagsulit 
ni Martang mabuting bibig, 
ay sinaglit ang eapatid 
na Magdalenang mabait, 
binulungang iiialimis. 



— Masdan, anya't ang Maestro, 
siya ngayo,y naririto, 
eaya nga^t salubungin mo* 
Si Maria na n^a'y tumaebo 
iniwan ang madlang tawo. 

Silang mga ]udiong guibie 
ay nagsisunod ding tikis 
eay Magdalenang umalis, 
at sa boo nilang isip 
sa libinga'y manananiis. 



110 ~ 



Nagpatirapa pagdaea 
ang, mabuying si Maria, 
paana^g mapagealara 
at tuloy sxyang nagbadya: 
— Panginoon co, aniya. 

Gung dirito ca po la,mang 
niyong buhay pa't may damdam 
ang eapatid naming hirang 
Ld.zaro mong eaibigan, 
ay hindi sana namatay. 

Nang makitang manangis, 
ni Je8us ang easi^t ibig 
at dilang judiong gumibie, 
siya nama'y napahibie 
loob ay nagdalang hapis, 

Itinanong na eung saan 
^ng pinaglibingang lugar, 
at siya^y dinala naman; 
nanangis na eapageowan, 
ang judio^y namanghang tunay. 

— Anong laki ng pagsinta 
sa eay LazarOj anila 
eunii? magaling ngani siya, 
^di eaya magawa niya 
ang hindi namatay suna? 

Ipinaangat ang takip, 
ni J«sus na humihibie; 
si Marta'y agad nagsulit: 
— Poon co, aniyang, ibig, 
mangangauioy pag inalis. 



Buloe na po ^^iyang baneay 
at apat na ngayorng araw, 
eaya howag na pong buesan; 
si Jesus ay agad naman 
sa eay Marta ay nagsaysay. 

— ^Di ba^t wiea co, aniya, 
sa iyo eapagearaes, 
eung may paniniwala ca 
ay tambing mong makikita 
%ig sa Dios Amang gloria? 

Takip ay inalis na nga; 
si Jesus ay tumingala 
sa Dios Amang d^^kila, 
at saea ipinagwiea:^ 
—0 Ama eong masanghaya. 

Tunay eeng natatalastas 
na pinakikingang hihat 
dilang aking mga taway^, 
ay ngayon ay ipaiiayag 
na aeo'y iyong Mesias. 

Ito^y ng maipangusap 
ni Jesus, aga^l tumawag, 
na eaniyang inilaeas: 
— leaw Lazaro'y magbuiiat 
at parini ca sa labas. 

Si Lazaro ay nagtindig, 
paa't eamay ay may bidbid, 
natataliang masakit, 
ang mukha niya^y may takip, 
laliat ay ipinaalis. 



~ 111 -- 



Nang mabuhay na makita 
ng mga ]udiong easama, 
ay marami sa eanila 
ang eay Crislo'y eumilaia, 
na Biya'y ang Mesias na. 

At ang laga iba namau 
ay namalitu sa tanang 
faris(50ng m;a hunghan^, 
na si Jesus ay bumabay 
ng tawong malaong p[3 tay. 

Dito na oga nagoatipon 
silang fariB3ong pusoag 
at saeerdot 3ng eaayon: 
^-^A ^anong dapat gawiii ngayon? 
anilang na;;pupupuloag. ! 

Lumalala itong tawo 
marami na ang milagro 
na guinagawang totoo, 
'oung mapaoayaaa ito 
ay mangasisira tayo. 

Cung sa eaniya^y mahulog 
ang sa tawong mga loob, 
ay di maliwag ibantog 
na Biya'y ang haring lubos, 
sa sandituha*y sasaeop, 

Paano tayo sa Roma, 
pilit mai^iipalamara. 
Ano pa't ang isip nila 
ay di nageaisa-isa, 
bihira ang di balisa. 



Dito ang Papang si Cayfas, 
na doon ay nahaharap, 
eapagdaea ay narigusap, 
nagpasiya at lumutas 
ng eaguluhan ng lahat. 

Aniya ay:—Carampatan 
na ang isa ay mamatay 
eung siyang maguiguing daang 
iealiligtas ng bayan 
at ibubuti ng tanan. 

Ito nga'y siyang pahayag 
ng tampalasang si Cayfas, 
at ang pulong ay nalutas, 
pin^geayariang ganap ^ 
papatayin ang Mesias, 

Tama ngani yaong hula 
at Dios ang nagpawiea, 
pag si Cristo'y namatay nga 
ay eagaliagang dakila 
ng tawo rito sa lupa. 

Si Cayfas n^ga^y naligao 
na hindi napag-aninaw 
ang eahulugang palaman 
niyong hulaiig nabitiwan, 
sa bibig niya^y nueal. 

Dapat mamatay si Cristo 
ng di magahis ang tawo 
ng tanang mga demonio, 
eahulugan ngani'y ito 
niyong pahula sa lilo. 



112 - 



At hindi ang howag baga, 
gumahis ang taga Roma 
sa mga judiong lahat na 
eaya maling parapara 
ang pag-aaninaw nila. 

' . •:: ^^^^ 
Nang matanto ng Mesias 
ang pasiya nilang hayag, 
«iya't sampong samang lahat 
^^apageowa'y nagsilipat 
sa Efraim namang Giudad. 

TUMULO Y SA BAHA Y NI 
ZAQUEO AT HUMAPON 
GAY SIMON LEPROSO. 



Nang dsr ting na n?ang tunay 
ang sa Poong mga araw, 
pagsaeop baga sa tanan, 
ay siya^y muling n^^glaebay 
sa lerusalem na bayan. 

Sa eaniyang pagUlaead 
ay naparaan sa eiudad 
ng Jericdng maolivas. 
sinusundan din ng lahat 
na tawong nagtitimpalae. 

Dito ay may isang tawong 
ang pb^ngalan ay Zaqueo, 
na sa baya^y maguinoo, 
maniningil na totoo 
at lubos naeagugulo. 



Malaki ang nasa^t pita 
na si Jesus ay makita, 
sa eapandaean nga niya 
na di maguiit ang mata, 
ay umakyat sa higuera. 

At doon niya tinanaw; 
siya nga'y ng matapatan 
ni Jesus na dumaraan, 
ay tiningala pageowan, 
tuloy siyang tiaawagan, 

Ani Jesus:— Zaqueo 
manaog ca t sa bah^^?y mo 
ay manunuluyaii aeo; 
nanaog na nga^t tumaebo, 
sa bahay niy^i'y tumungo. 

Pinueaw dito si Jesu8, 
euy Zaqueong pnso^t loob, 
at nagsisi na ngang lubos, 
dibdib niya*y naghimutoe 
sa dilang salang kinupeop. 

Sa eay Jesus ay nagsabi 
tanda ng dakihmg, sisi 
Poon co, aniyang easi 
ahg aking aring sarili 
ealahati^y sa pulubi. 

Na ililimos eong lahat, 
at sa aking paghahanap 
eung may dayang masalabat 
ay babayaran eong ganap, 
sa balang isa ay apat. 



- 113 



Ang tugon nitong Gordero, 
aniya ay: Oh Zaqueo, . 
ang israelitang tawo 
na naeaealat sa mundo 
ay siyang hinaiianap co. 

At ieaw, guiliw ay isa 
sa manga israelita, 
eay Abraham ca ngang bunga, 
eaya nga^t nageapalad ca 
sa iyong sampalataya. 

Ang naniniwalang tunay 
na Mesias aeong hirang, 
di man supling ni Abraham, 
ay anae niyang tuturan, 
eaya isa ca sa bilango 

Sa Jeric6y umalis na 
si Gristong mapagealara 
at nagtulo'y sa Bethania, 
piniguing na mii^li siy^ 
ni Simon leprosong sinta. 

Ang pagpipiguing ni Simon 
ay isang pagpapahapon, 
si Marta ay un^abuloy, 
naglingeod ea Panginoon 
sa pagpapaeaing yaon. 

Si L^zaro ay c«siping 
sa dulang ng Poong guiliw, 
ng siya naman pagdating 
ni Magdalenang butihin, 
isang botella ang kimkim. 



At doon sa pagealueloe 
Hg Poon nating. si Jesus 
sa dulang na maalindog, 
ay agad r^a ngang dinulog 
ni Mariang magandang loob. 

Ang botella niyaiig dalang 
may pabangong mahalaga, 
ay binuesan eapagdaea, 
at pinahiran nga niya 
^ng paa ng Poong sinta. 

At tuloy namang kinuseos 
ng 'eaniyang mga buhoe 
yaong paang maalindog, \ 
ang bango ngani'y sumabog, 
sa boong bahay nanuot. 

Dito na ngani si Judas 
Iseariote ang panaagat, 
isang aposto! na sueab, 
eay Magdalena^y pumintas, 
aniya'y:— Isang bulagsae. 

Isang pakikinabangan 
ay di pinanghinayangan, 
at inaesaya nga lamang. 
Laking pulang ibinigay 
eay Magdalenang ina^aL 

At tuloy pang ipinaeli 
— iAno't di ipinagbili't 
inilimo» sa pulubi, 
di sana*y lalong mabuti^t 
pakinabang ..,, mar>imi? 



— 114 -^ 



Itong Juda8 na cuhil«, 
eonowari ay maealinga 
at maawain sa dukha, 
ay bago^y ang boong naea 
siya roo^y macac»pa/ 

Siya ay taga pag-iagat 
nang Maestrong mabanayad, 
ng pang-gugol na sa lahat, 
eapageahawae sa pilae 
ay naeueulangang agad. 

Sa Maestrong maunawa 
ang parali ng euhilang 
Isearioteng sulupiea, 
eay Magdalena'y pagpula, 
eaniyang ipinagwiea: 

- Bayaan ninyo, aniya, 
ang gawa ni Magdalena, 
at howag ieabalisa, 
bakit eaya inaaba 
ang mabuti niyang ola. 

Gayo^y hindi mawawalan 
nS dukhang malilimusan 
na sueat maea-awaan, 
ano mang oras nariyan, 
may naglisaw araw araw. 

Datapowa^t aeong yari 
ay hindi mamamarati, 
na inyong maeaeatabi, 
eaya eayong aking easi 
ay manf agpiguil ng dili. 



Ang gawa ni Magdalena 
ay umagap lamang siya, 
sa bangeay co ay pauna; 
sa akin nga^y alaala, 
pahimaeas na maganda. 

Oay Judas na minabigat, 
at tunay na minasaelap, 
ang sa Poong pangungusap, 
puso^y hindi mapanatag 
hangang nagbantang magsueab. 

Si Jesus nga'y maalaman 
nilang ]udiong earamihan 
sa Jeru&alem na bayan, 
na na sa Bethania lamaug, 
ay sinadyang pinaronan, 

Ibig tuloy mapanood 
si Lazarong nababantog 
na bangeay ng nabubuloo 
ay nabuhay ^aling lubos. 

himala ng" Poong Jesus. 

^ ^■ii,. ■ ■ ■ • , 

Nguni^t ang mga piouno 
na malulupit na puso 
ay iba namaa ang bueo^ 
sa pagpatay aamumuo 
sa Gorderong lubhang amo. 

Yari sa eanilang loob, 
patayin ang Poong JesUB, 
at si Lazaro^y isunod, 
ng hindi napapanood 
ang laeas ng gawang Dios. 



— 115 



Ang utang ay pagbayaran 
hangang im^y ieabibigay, 
eung waU namang tufiay 
aj hindi nga easalanan, 
sueat ang nasain lamang, 

Cung «ng hindi ieabayad 
ay tamad lamang maghanap, 
vicioso eaya't bulagsae, 
ay nageaeasalang ganap, 
may iba pang nararagdag. 

Ang aring nan|apupulot 
ay eung nasain ng loob 
na ariin bagang lubos, 
ay easalanang mabilog 
at sa naeaw mahuhulog, 

Gaya dapat isauli 
sa tunay niyang niay-ari) 
at di dapat liumiiigi 
ng ano mang tubo ngani 
pagca*t eapangitang budhi, 

Gaya mararampot lamang 
ang aring naliligaw 
ay pagtulong ang dahilan < 
sa eiipatid na na\\alan 
pagea-awang gawa bilang. 



Gung hindi ibig gumawa 
ng magaling sa eapowa 
ay howag naman sana ngB, 
na gawan pa ng masama, 
pulutin doon sa lupa. 

At maeueuha rin agad 
ng may-aring naghanap 
eung wala roong tuminag, 
eaya parang nawaeawae 
ay may nag-Ioob baligta<pl. 

Tunay nating eatungeulang 
tana^y magmalasakitan, 
ipagmanr^asakit ba iyan 
na lalo mo pang sinaetan, 
pinahanap na pinagal? 

Hindi rno ipinagtanong 
ang nagmamay-ari niyon, 
sa budhi mp ngang balatong, 
iyo na eung di matunton, 
ipatuboseiang masueoL 



Ang mag-utos na magnaGaw, 
ay lalong maeasalanan 
sa manga inuutusan, 
at ang bumibili namaii 
eung alam ay nararamay. 

Ang di pag-upa ng tapat 
sa pagal ng naahihirup, 
ay salang lubhang mabigat, 
sa Langit ay umiiyae; 
ang hiugi^y parusahang bayad. 



116 



Ang magpapaupa naman, 
na bahagyang gumagalaw 
eusang nagdarayang araw; 
ito'y gawang pagnanaeaw 
sa bayad na eahustuhan. 

Cung siya'y napagdayaan, 
natinga 6 natansoan, 
eung eansiyang ipag-lalang, 
malipat sa ibang eamay, 
ay magdaraya ring tunay. 

Ang lihim na easiraan 
ay dapat n-gang ipaalam 
sa mga pinagbibilh^n, 
at tunay na pagnanaeaw 
eapag ipinaglihiman. 

Gaya nfa, mga eapatid, 
sa eapowa ay umibig, 
siyang utos na mahigpit 
at siyang daang matowid 
ng ipageaeamit ng Langit. 

Dios ay siyang dahilan 
ng mga pag-iibigan: 
eung mag-iibigang tunay 
ay walang magdarayaan 
walang naeawan at siraan. 



p. 



ANALaNGIN. 
O maawain eong lesiis; 
ang pag-sinta mo^t pag-irog 
sa tawong lupa't alaboe, 
ay siyane nagpapanaog 
sa iyo at nagpasaeop. 



Isang tutiay na pagsinta 
na iyong ipiaakita, 
ay utos mong matalima, 
magsintahang parapara 
eaming sinaeop sa sala, 

|Ay!. anong layo eong lubha 
na umibig sa eapowa, 
ang hangad co rin at nasa 
ay lumupig, manganya^a 
sa pagnanaeaw at daya. 

Tunay ngang aco*y inaiayo 
eay Zaqueoag mga anyo, 
na magbabayad ng boa, 
at may pahiguit pang lalo 
eung ang daya'y naeahalo. 

Pagdaraya co*y malinao, 
pang-lulupig,- pungangagaw, 
pangudgumit, pi^gnanaeaw, 
may dooa pinararaan 
sa pilit at alang-alang. 

Paano eung masasabing 
ealahati'y sa pulubi, 
ng hinanap eong mabuti, 
di anhi'y eung mangy^^yari 
ang lahat ay masariii. 

Caya ngii, Panginoong co, 
yayamang jinaghanap no 
ang gaya eong lisyang tawo, 
ay caawaanfj totoo 
naitulad eay Zaqueo. 



~ 117 -- 



Na iyong paeatawagan, 
sa hirap mo ai^ang-alang, 
yayamang tatanaw tanaw, 
ibig maeakitang tunay 
ng maamong mukhang mahal. 

Tulpy loobin sa akin, 
6 Je8us na maawain 
na siya eong pagnasain 
ang dilang ieagagaling 
ng eapowa co tawo rin. 



Aeo^y mangyaring iligtas 
sa eueong saedal np dahas 
ng magpapatubong uslae , 
ang puso'y batong matigas 
na di marunong mahabag. 

Aeo^y howag papasuean 
ng easakimang ano man, 
luminis ang gunam-gunam, 
ng kita^y makitang tunay 
sa gloria mong walang hangan. 



♦#♦#♦ 



f, 



118 — 



IX 



Matagumpay m pagpasoe m lesus 



SA JERUSALKM. 



Ang mga Eyangelista 
ay paraparang nagbadya, 
n{i? malapit na ang tiesta, 
ieanim na araw baga 
bago dumating ang Paseua. 

Nang sasa paa ng bundoe 
ang Poon nating si lesiis, 
sa Jerusalem sadya^y masoe, 
ay noon na aga nag-utos 
sa dalawa niyang irog. 

-— Sa nayon aniyang iyan 
na inyong natatanawan^ 
eayo nga^y may mararatnan 
na ]umentang nseapugal 
sa nageaeagangang daan. 

Na may anae na easama, 
na t^indi nasasakyan pa^ 
hayo na eayong dalawa't 
dalhin ditong parapara, 
at oailangan co sila. 

Sa pageaealag ng tali 
ay eung baga^t may^ babati 
na tawong nagmamay-ari, 
ang isagot ninyong dagli, 
Maestro'y siyang may hingi. 



Lumaead na ang dalawa't 
sa utos ay turnalima; 
eanila ngang nao^akita 
at doo'y dinatnan nila 
yaoDg mag-inang ]umenta. 

Nang eaealagiiin npa rito 
ang jumenta't anao nito 
ay may nagsibatitig tawo, 
sagot nila^y:^Ang Maestro 
ang nagpaeuhang totoo. 

Tugong yao'y ng maringig, 
ay di na naman umimie, * 
at dinalang matahimio 
nilang dalawa't buraalie 
sa Maestro^y inihatid. 

Nang idating ay sinapnan 
ng damit nilang bihisan 
ang sa jumentang lieura't 
eapageowan ay sumaeay 
ang Maestrong maglalaebay. 

Nang lumaead na si Jesus 
sa Jerusalem papasoe, 
bawa^t tawong naeatelos 
agad agad nagsisunod,. 
pagpupuri'y walang tugot. 



119 - 



Cagiiluha^y di eawasa 
ng matatanda at bata 
sa maragabdab na towa, 
nagpupnring walang ?awa 
eay Jesus Poong dakila. 

Ang iba^y nagsieuha 
n^ palaspas at oliya, 
ang iba'y eanilang eapa 
ang ilinatag pagdaea 
eay Jesus na mapaninta. 

Isa^t isa^y nag-aawit 
ng Hossana filio David, 
at BEx\EmcTus qui venit, 
salamat aniya^t sumapit 
mahal na anao ni David. 

Ang idinugtong pang sabi 

ay IN NOMINE DOMINE, 

iyo pong;;; gamutin eami, 
ea ngalang mapageandili 
ng Dios Ama mong easi. ^ 

Ilabang daa^y nag-aawit 
nang Ho8sana filto David, 
towang walang eahulilip, 
pagpupuring walang patid 
dito sa Poong marikit. 

Sa malaking eatowaan 
niyong tawong earamihan, 
mula na ngang isinueal, 
ng puso at gunam gunam 
ng fariseong tanan. : 



May farisGos na lum^.pit 
sa eay Jesus ay nagsulit, 
aniya^y: — Maestrong ibig, 
ang tawong nangag-aawit 
patahanin mp ang bibig. 

Anitong si Jesucristo: 
— Cun eahima't walani? tawo 
mag puri sa akin dito, 
ang naritong mgei batd 
mangagpupuring totoo. 

Nang ito^y maipanguvsap 
nagtuloy ng pag4acad 
atig tinilnlo'y Templong hayag, 
easamang umaakibat, 
ang Apostoles na lahat. 

Pumasoo na r^ga sa Templo 
nangaral sa madlang tawo; 
marami namang milagro, 
awa't pagsintatig totoo 
ng Poong si Jesucristo. 

Ang pilay at mga buhig, 
sainpohg nangag si si usad, 
piping di maeapangusap, 
pinagaling niyang lahat, 
iawang hindi hamae-hamae! 

Marami at lubhang maeapal 
ang gumaling na may lumbay 
nagsisiesie ang Simbahan, 
tawo'y hindi mageamayaw 
na nakikinyig ng aral. 



120 



Nguni't ang mga balawis 
eseribas at saeerdotes 
halos magputoe ang dibdib, 
ng malaking pageagalit 
ditb sa Poong marikit. 

Saea yaong mga lilo 
maingmting fariseo 
pinagbawalan ang tawo, 
ang magpatuloy eay Cristo, 
parurusahang totoo. 

Maghai)0Ef ang Poong sinta, 
nanjgangaral sa lahat na, 
doon ipinakilala 
ang linamnam at lasa 
ng mahal niyang Doetrina. 

Nang lulubog na ang arao 
mga tawo^y nagsipanaw 
nowi sa eanilang bahay, 
at ang Poong nangangaral 
na sa loob ng Simbahan. 

Wala isa mang pumiguing 
eay Jesus na Poon natin, 
maghapong hindi eumain, 
binatd, ang pageaalipin 
ito'y aral din sa atin. 

Lumabas na sa Simbahan 
itong Dios na maalam 
sampong diseipulong isibay, 
at nagtuloy eapageowan 
doon sa Bethaniang bayau. 



Oristiano, sino ca man, 
ito ay iyong pagmasdan 
pageawalang eabuluhan 
ng mga puri at dangal 
dito sa hamae iia bayan. 

Ano pa't pawang lisya 
ang mundo'y balintuna, 
mali ang lahat ng gawa. 
ang oayamanari at towa, 
parang asong mawawala. 

May eapag may pinipita 
sa iyo at inoola 
totoong minamahal ca; 
nguni^t eapag nangyari na, 
dili ca na alaala. 

Ang tawo hangang mayaman 
marami ang eaibigan, 
eun maghirap na ang buhay 
eahi't masumpong sa raan, 
di na batii^ titigan. 

Gayon ngani itong mundo 
magdaraya't walang tuto 
pawang lihis na totoi^, 
panSimbulo^y nananalo. 
sa ealolowa ng tawo. 



121 — 



Tingni ? ng Poon<? si JeBUS 
niyong D( mingo de Jvamos, 
marami a ig ,xialiilugo 1, 
n-guniH We' lang isang loob 
na aag-an yaya't naghandog. 

Caya n[ayon capati<l co, 
catrmpati^3ig isipin mo 
ang eahulngan eun ar 6 
ng Cere m( ^n ia sa T(3n iplo 
sa manpa arao na ito. 

Cung ca ya pinagsas;ima 
ang palasi as >it oliva 
at may la irel na lah^ie pa, 
eahaluga'y ang Doctxna 
ni lesiis ^a madlang sala, 

Sa olivang cahulugj:'n 
ang malaking eaawa iii 
nitong Dies na maal im 
sa tawong maeasalanan 
mga inan;i,c ni Adan. 

Ang laurel nama^y ganito 
ang eahulugang totoo: 
sa earapatan ni Gristo, 
puputungan naman tayo 
ng towang di mamageano. 

At eung eaya sinasarhan 
yaong pinto ng Simbahan. 
ay eung papasoe na bllang 
yaong proeesiong mahil, 
gayari ang eohulugan: 



N' 



Sa pagea, si Gristong sinta 
ay dili pa nagdurusa 
ng mahal na Pasion; niya, 
ay totoong nasasara 
ang pintong mahal ng Gloria. 

Tutumbukin eapageoan 
niyong Cruz niyang tangan, 
at ang pinto ng Simbahan 
ay agad namang bubuesan, 
ito^y siyang (^ahulugan. 

Ay eung ito'y maganap na 
at sa Cruz maiparipa, 
page^matay nga sa dusa, 
siya namang pageabuea 
niyong pintuan sa Gloria. 

Caya sa arao na ito 
ay kinaeanla sa Templo 
ang Pasion ni Jesucristo, 
eahulugan ay ganito 
niyong dakilang Misterio. 

At sa pagea nga natupad 
ang hula ni Jeremias, 
at ng lahat ng Proletas, 
nayari rin at naganap, 
ang balang eanilang usap. 

Ang isa pang euhulugan 
ang puring ibinibigay 
eay Jesus na Poong mahal 
yaong mga napakingan 
niyong lariseong tanan. 



122 



Sumueal na nga ang dibdib 
at sila y pawang nagalit 
dito na nga pinag-isip 
ang paghuli at pagdakip 
dito sa Poong marikit. 

Caya tawong bininyagan, 
eun sino ca at alin man 
ang iyong naapap^kingan 
pag-isipin mong mahusay 
sa loob mo't gunam-gunam. 



Matunaw na nga at madurog 
ang tigas ng iyong loob, 
gunitain mo rig labos 
ang mga hirap ni Jesus 
ng sa iyo ay pagsaeop, 

At maawa eang totoo 
sa iyong eapowa tawo, 
tuloy namang isipin mo 
yaong guinawa ni Gristo 
sa arao ng Lunes Santo, 



#•!•♦ 



1'23 --- 



X 



LUNES SANTO 



Sinr^inpa mi Jesus ung higuera 



^p^^^^m 



Ang saysay sa Evangelio 
ni San Mareos at Mateo, 
anila^y si Je:ucri8to, 
ng lu}ies na;;pambagong 
sa Jernsalem tuinungo. 

Gasama rit eaalaebay 
mga ciscipul)ng tanan, 
ano nga*y n,> na sa rann 
ang gutom sy sumolaeay 
sa Maestronj. Poong mahaL 

Noon Kama'y may nakitang 
isang puno u# higuera 
iia marahon at masigla, 
linapitau eapagdaea 
at hinanapan ng buafa. 

Nang walang bungang masumpong 
si Jesus na nagugutom, 
liban na lamang sa dahon, 
aniya'y magmula ngayo'y 
howag mamunga na tuloy. 

Agad na nganing nalanta^t 
kinabueasa^y patay na 
yaong malagong higuera; 
ang walang gawang maganda 
ay siya ng ang walang bunga. 



Ang judio'y siyang eabagay 
ng higuerang linapitan 
ni Jesusristong marangal, 
naaraho^t nagsisiglahan; 
nguni't walang bu ang taglay. 

Caya sila'y nangalooy, 
na di na namuaga tuloy, 
ang eanilang pasalubong 
ay di maeapawing gutom 
sa nagsadyang Panginoon. 

Nang dumating na si Jesus 
sa Jerusalem na bantog, 
at sa Templo'y mapapasoe, 
dito niya napanood 
ang sa judiong gawa't loob, 

Bahay na eagalang-galang 
ay guinagawang tindahan 
ng madlang mga ealaeal, 
mga panghayin sa altar 
at puok pa ng sugalan. 

Sa eagalitang dakila 
ng Poong maamong Iiibha, 
ay pawang ipinaguiba 
dilang sumasalaula^t 
ipinaalis na bigla. 



— 124 - 



Ito, aniya, ay bahay 
ng Dios na Poong mahal, 
talagang pananalanginan, 
di yiingib ng inagnanaeaw 
at tindahang patubuan. 

Ito nga'y ng matalastas 
ng mga pinunong sueab, 
gaeerdote at eseribas, 
galit niWy naagag-alab 
sa mabait na Mesias. 

Tuloy humanap ng daang 
eanllang maipapatay, 
dapowa't nanganabang tunay, 
dahilang baea ang bayan 
sa eanila ay manglaban, 

Gaya^t wala ring nagawa 
at nangag-alangang lubha; 
si Jesus Poong dakila, 
araw ay ng bumababa'y 
nanaw namang alipala. 



ARAL. 



Sa cay Jesus na inasal, 
ay sueat na maaninaw 
na sa gawang eagalita'y 
ma'y eabanalan din naman 
at di pawang easalanan. 



An<> hindi naman magalit 
eu.ig earampntnng matowid 
ay nageaeasaiiiog pi]it, 
at pagpapabayang tikis, 
sa easaman ay pag-ibig. 

Ang galit ay eabanalan 
(3ung ang kinaga;?;alitan 
ay ang guinawang- easam-an 
at hindi ang may eatawang 
gumawa ng easalanan* 

Na ang eahulugan baga 
ay eaniyang sinidnta 
yaong gumawa n^ sala, 
na hindi niya mabatang 
marool ang ealolowa. 

Gaya eung tinampalasan, 
na ieaw baga'y guinawan 
ng masamang ano pa man, 
ang eagalitan mo lamang 
ay ang eaniyang easam^n. 

Ang tampalasang gumawa 
sa iyo ng mas.asama 
ay siyang eaawa-awa, 
at nageautang na lubha 
sa Dios at sa iyo nga, 

Caya howag mong damdamin 
at may Dios na sisingil, 
ang dapat mo lamang gawin^ 
ay siya'y ij)analangin, 
sala niya*y patawarin. 



12S 



Ang sadyang kinalulugdan 
rig Dios Amang mar^'^ngal 
at ligaya niyang. tuaay, 
ay ang tayo^y mapagmasdang 
dito ay nag-iibigan. 

Sa guinawang yao^y lubos 
sa tawo'y ipinatalos 
ng dakilang Mananaeop, 
sala't ikinap^poot 
m ating Poon at Dios. 

Ang imbing pangangalaeal 
sa Religiong eaniyang lalang 
na guinagawang paraan 
upang eayamana'y eamtan, 
guminhawa yaong buhay. 

Inyo ngang alalahanin 
sa tagalog na narating 
sa pagbiling lieo^t linsil 
ng euintas, eorrea^t ealmen - 
tagarito^y inalipin. 

Ang mga iraileng eastila, 
budhing malabis ng sama, 
yumam«n ng di eawasa, 
ang tagalog ang naaba 
naamis at naguing dukha. 

Ito nga'y eaparusahan 
sa lahing eatagalugang 
bait ay napipiringan 
ng ulap na tampalasan 
mapang-aping eahangalan. 



Ating dapat matalastas 
di nabibili ng hamae 
na salapi yaong tumbas 
lowalhating di mabalae 
sa banal at budhing wagas. 

Gayon ma^y sa eahangalan 
atin ngang pinaniwalaan 
ang sa fraileng mga aral, 
na ating masusuhulan 
ang Dios sa ealangitan. 

At ang pangsuhol na pilae, 
lupa^t yamang atmg hanap 
sa eanila ilalagae, 
sa ga'yo'y ang nasuing waeas 
tagalog ang napahamae. 

Gaya ngayo'y ating buesaa 
ang idp sa pag-aaral, 
sarisaring carunua|an, 
ng muling hindi na naman 
maraya ng mga hunghang. 

At howag na lilimutin 
langit eung ibig bilhin 
ang pangbiling gagamitin 
ay mga gawang magaling 
sa tawong^ eappwa natin. 

Inyo sanang eamuhian 
mga tawong eainalam 
ng mga fraileng sueaban 
sa pagdaraya sa mangmatig 
at sa baya^y pagnanaeaw. 



~ mi --. 



XI 



MARTES SANTO 

SiDiyas»t ng mga jiidio &iig eap^msr-^ 

YARlHAN NI JESUS, AT TINANONG SA GANIYA CUNG NARA^ 

RAPAT BUMOWIS SA HARI. 



Sa Evangeliong saysay, 
ng M'irtes na eaarawan, 
si JeBUs at dilang abay 
ay nagsibalie na naman 
sa Jerusalem na bayan. 

Nang na sa raan na sila 
ay nabati ang higuera't 
sa Maestro^y nangagbaiiya: 
Pagmasdan mo po, anila't 
ang sinumpA'y namatay na. 

Noon sila'y inaralang 
paniniwala'y tibayan, 
pagsampalataya bilang 
sa gagawing ano pa man 
na tunay na easangeapan. 

Gung ang tawo'y manalan»gin 
sa loob ay itaimtim, 
asahang di mangunguling 
ang ano mang hinihiling 
na sa Dios nahihinguil. 

Sa ieagagaling baga 
nitong ating ealolowa, 
hindi hiling na bala na, 
sa lamang bayan talaga 
at di sa Dios na Ama. 



Si Jesus ay ng dumating 
sa bayan ng Jerusalem, 
sa Simbalia'y nagtuloy rin 
at nangaral siyang tambing 
sa naroong ta^ong linsiL 

Ay ano^y ng nangan|aral 
ay siya^y pinagbilugan 
ng mga pinunong hunghang, 
at itinanong pageowan, 
eaniyang eapangyarihan. 

Anilang sueab na loob: 
— <iAn(> at nanghihimasoe 
sa hindi mo nasasaeop, 
sa templo ay nag-uutos 
at eami ay guinugusot? 

Ani Jesus na maalam: 
— Bago 00, aniya, turan 
iyang inyong eatanungan, 
ay aeo y sagutin iamang 
sa itatanong eong ilan. 

At sasabihin sa inyo. 
mga eapangyarihang eong 
ipinamamalas dito, 
na inyong pinagnino 
dito sa loob ng templo. 



127 



Tanong co ay yaring tiinay, 
^yaoag eaypng gawa^t aral 
ng Baiitistang si Juan 
ay sa Langit eaya nueal 
6 c.^nxyang eatha lamang? 

Dito na ngani na;;;-isip 
silang maaga malulupit, 
hindi nila maisulit 
na hindi turo ug Langit, ^ 
at ang baya*y magagalit. 

Sa pHgea^t ang mga aral 
ng dakilang si San Jtian, 
ang eanilang pageaalam 
ay sa Langit nagsibuoal, 
at siya^y proietang hirang. 

Gaya sila'y umiilag 
sumagot Hg dili tapat, 
sa bayan nga^y mabubunyag, 
sila ay matatalastas, 
na sa mga santo'y sueab. 

Mapa^kikilalang lubos 
ang sueaban nilang loob 
na eusang nagsisi-ayop 
sa raga santo ng Dios 
ialong lalo na eay Jesus. 

Hindi maisagot namang 
Langit ang siyang nagbigay 
ng mga aral ni Juan, 
at si Jesus ay malinaw 
na dito na mananan|an. 



Talaga nilang talastas, 
at aral na maliw^nag 
ni San Juang nagpahayag 
noong siya*y namiminyag, 
na si Jesus ang Mesias. 

Sa suyo nila'y nagsabi 
si San Juang napasaesi, 
aniya'y:-— EcGE Agnus Dei, 
tandaan ninyong mabuti't 
Mesias na tunay yari. / 

Ang sagot ngang ibinadya 
niyong mg^ palamara, 
— Di namin alam, anila, 
ang mga mula at hanga 
ng aral ng Bautista. 

Ani Jesus ay:— Gung gayon, 
di co naman matutugon 
ang inyong itinatanong. 
Hindi na nga naeasulong 
ang mga jtidiong pusong. 

Ang maipapaeli sana^y 
pamatay rin sa eanila, 
Mesias palang alam na 
ay ^ano't itatanong pa 
ang eapangyarihan niya? 

Gapangyarihan ay gauap 
ng alam nilang Mesias,J 
at Hari ng judiong lah^t, 
itanong ay hindi dapat 
ang kilalatig maliwanag. 



128 



Ang budhi nilang suenban 
n2 anyong natitiguilan, 
riy si Jesu8 nga^y nagsaysay 
parang bigay eahatulan 
sa eanilang eararatnan. 

Ani Jesus na nagsulit; 
— Sagutin aeong matalie; 
^anong gagawing matowid 
sa Iiindi naeabobowis 
sa inuupahang bukid? 

Anila'y: — Dapat alisan 
ng lupang binubowisan. 
at -sa mga ibang eamay 
na maeabobowis lamang 
ay ilipat at ibigay. 

Ito'y siyang isinagot 
niyon ngang mga balakyot, 
sa tanong ng Poong Jesus, 
na sa eanila ring lubos 
tumamang nagsipanaos. 

Lupa^y ang sampalataya, 
bukid ng Dios na Ama,, 
ang judio'y ang sumasaea, 
bowis ay ang pagkilala 
sa Mananaeop sa sala, 

Sa eanilang judiong hunghang 
pagpapabukid ay sayang, 
sinasaea^t di bowisan, 
eaya sila'y inalisan 
Tk^ sampalatayang tangan. 



Ang pinapagsaea/y tayong 
mga biuinyagang tawong 
eumikilala eny Cri6to, 
eaya't silang mga judio 
ay hiwalay ng totoo. 

Mula nooi magpahan ^ang 
dumating arg huling araw, 
sila*y di na magtataugan 
nf lupaing pabowisan 
ng Dios Aming marangaL 

Dito nga^y ng maunawa 
ng mga judtong euhila 
na sa canihVy ang tania 
ng eay Jesus na winiei, 
ay naiupagsiiiagot na bi^^la: 

- Sa amin anila'y hewag 
at sa bato magsitalab 
ang iyong ipinangusap. • 
Nagsipanaw na ngang agad 
ang mga judiong sueab. 

Muli ring pinaglalanga't 
ng si Jesus ay maraepan 
ng sagot m\ ieapatay, 
6 eapootan man lamang 
ng mga tawo sa bayan. 

Sila ngani-y nagsipili 
iig mga kinasanguning 
mag-anyong mabuting budhi, 
eay Je3us ay makibati 
na paaaral eonwari. 



— 129 -^ 



\ 



Pawa na ngatig nagsituago 
ang mga sinugong tawo 
sa Poong eay Jesucristo^t 
anila*y: — Bunying Maestro, 
Mesias ca pong totoo. 

Na walang gdwa munti mang 
bagay na di eatowiran, 
aral mo'y eatotohanan 
at wala eang tinitingnan 
eundi ang sa Dios lamang, 

Ang amin po lamang tanong, 
^eami eayang judio ngayong 
tawo ng Dios na Poon 
ay eararapatan at ueol 
bumowis sa Emperador?. 

Ito^y itinanong namin 
upang matantong magaling, 
ang eatungeula'y malining, 
ito'y^ hindi malilihim 
sa dunong mong dalang angkin. 

Ito^y pinagtatalunan 
na mahaba na ngang araw, 
nguni't wala pa isa man 
na sueat maeapagbigay 
ng hustong ealiwanagan. 

Sa eatanungan ngang ito 
ay saan man pumatungo 
ang Poong si Jesucristo, 
aeala ng f ariseo 
ay mahuhuling totoo. 



Gung sa eanila'y itugong 
bumowis ay hindi ueol, 
ay tambing na isusumbong 
eay Pilatong Goberhador, 
ng ipapatay ang Poon. 

Anila'y etmg ipagsulit 
na ang judio*y di matowid 
sa Gesar ay magsibowis, 
si Jesus na nga*y paaganib, 
ipapapatay na pilit. 

Gung ang maisagot namang, 
ang ]udio ay earampatan 
na magsibowis sa Gesar, 
ay pilit eapopootan 
si Jesus ng tawohg bayan. 

Sa dahilang hindi ibig 
nilang judiong maearingig 
na sila^y dapat bumowis, 
sinisieangang masakit 
sino mang magbueang bibig. 

Ang sa judiong eatowiran, 
ay sila lamang ang bayan 
niyong Maeapangyarihan, 
eaya raw di earampatan 
na magsibowis sa Gesar. 

Cung sila ma^y bumobowis ^ 
ay taeot ang nananaig 
at walang magawang tikis, 
yaon daw ay di matowid, 
ang laguing iguiniguiit. 



— 130 — 



Cung ang bayan ay a?apoot 
sa Poon nating si Jesu8 
dahil sa/ eaniyang sagot, 
ay wala ng malulugod 
at sa turo^y tatalieod. 

Ito nga lamang ang nasa 
niyong tanong ng euhila, 
ng si Jesus ay masira, 
eay Pilato eung malisya 
at sa bay an eung tumama. 

Cay Jesus na Poon nama^y 
walang lihim na di alam; 
aniya'y: — Oh mga asal 
na nagbubutibutihan, 
^baki't eayo^y naglalalang? 

^Nang marakip aeong hayag 
sa aking ipaagungusap? 
Magpakita eayong agad 
dito niyong sadyang pilae 
na sa bowis ay pamayad^ 

Sila'y nagpakita na nga; 
ani Jesus na nagwiea: 
~Ito bagang letraH mukha 
na naritong nalalagda, 
^sino ang may-ari eaya? 

— Sa e^sar, anilang tunay 
iyang mukhang naririyan, 
at ang sulat na palaman. 
Si Jesu8 nama'y pageowan 
sa eanila ay nagdaysay: 



— Ang pilae sa C^sar mula; 
sa mga judio ay tanda 
na sila'y inaanduea, 
eaya ang bowis ay tama, 
upa sa pageaealinga. 

Caya ngani eatowirang 
canicaniya*y ibigay, 
ang 6a Cesar ay sa Gesar, 
at sa Dios yaon namang 
sa Dios ay earampatan, 

Ang mga hari sa lupa, 
sa eatawa'y may bahala, 
at sa ealolowa^y wala, 
howag lamang dumios n^a 
sa iba ay walang sira. 

Sa malabis na liwanag 
ng sagot nitoag Mesias, 
ay nangasilaw na lahat 
na hindi naeapangusap, 
pawa silang aaaguii^las. 

Hindi rin napapangyari, 
na si Jesu8 Poong easi 
sa tawong baya'y maapi, 
wala silaag maipaeli 
^^ matowid na sinabi. 

Naumid ang mga sueab 
sa tugong yaong matatas; 
dahilang ipinahayag 
na silang judiong lahat 
magsibowis nga ay dapat. 



181 ~ 



Nagtataea nfa ang bayan 
sa dakilang earunungan 
ni Jesus Poong mahal, 
ang mga fariseo naman 
galit ay di ano lamang. 

Isang fariseong mapusoe 
siyang tumanong eay Jesus: 
— ^Alin baga yaong utos 
lalong dakila ng Dios? 
Sa aki^y ieaw ay sumagot. 

Cay Je3us na easagatan: 
— Ang Dios at Poang mahal 
sintahin mo at igalang 
ng buhat sa eaibuturan 
ng puso mo't earamdaman- 

Ito ang pangulong atas 
at bilang una sa lahat, 
ang pangalawahg capi]as, 
easing laki rin sa diiag 
ng una eong ibinansag. 

Gapowa tawo^y sintahin 
at lubos paeamahalin^ 
eung paano ang pag-guiliw 
sa sarili ay gayon din 
ang sa eapowa'y gagawin. 

Pageatapos ay nagsaysay 
sa alagad at sa bayan: 
— Sundin ninyo ang pangaral 
ng naritong namamasdan 
lariseo't eseribang tanan. 



Nf uni^t ang gayaha'y howag 
mga gawa nilang linsad; 
pagea^t walang easing sarap 
na mangaral at mangusap, 
dapowa^y sa gawa^y salat. 

Sila ay nangag-aatang 
dalang oabigatbigat bigatan(l), 
datapowa^t sila^y ayaw 
mag hirap ng eamunti man 
Sa mga gawang eabanalan. [2] 

Ang gawa nilang lahat na 
sa tawo'y pawang pakita 
ng mawicfing banal sila; 
bago^y sagana sa sala 
na hindi mageangdadala [3] 

Mithi nila^y earangalan, 
ang guinhawa't mga layaw, 
sa piguing duyong upuan 
yueuran at pagpugayan, 
tawaguing Maestrong mahal (4] 

Nguni^t eayo sana^y howag 
na Maestrong patatawag, 
ang Maestro'y inyong tatap, 
isa lam^ng at ang lahat 
mageaeapatid na hayag. 



(1) Gaya ng fraile.~(2) Wangi» 
din sa fraile.— (3) Tulad sa fraile. 
—(4] Paris din ng fraile. 



" 132 — 



Sino ma'y howag isulit 
na ama, sa lupang pangit, 
pageat ang tanging matowid 
kilalaning Amang ibig, 
Ama ninyong na sa langit. 

Ang sa inyo^y magmataas 
mabababa ng di hamae; 
magpababa^y mauiinlae, 
pantay pantay eayong lahat; 
magsintahan ang marapat. 

Dapowa^t isa aba ng lilo! 
mga eseribas, fariseo 
sadyang sinasarhan ninyo 
ang langit sa mga tawo, 
ealupitang walang tuto. 

Sa pageaH eayo^y aayaw 
pumasoe sa ealangitan, 
at ayaw ninyong tulutan 
na ang iba'y maearaan, 
calowalhatia*y eamtan. 

Sa aba ninyo, oh linsil 
eseribaH fariseong taesil 
sinisila ninyo]Qg tambing 
ang bahay n-g baong haling, 
ang dahila*y panalangiti, 

Na inyong hinahabaan 
ang dalangin sa May-Capal 
at ng maraya ang tanan; 
at maeaeuha ng yaman 
ay nagbabanal banalan. (1]] 

(1) Tulad sa fraile. 



At nangag tatawid dagat 
ang tariseos at eseribas 
at di umano^y ang hanap 
ang tawong mahihieayat 
sa langit na sadyang landas. 

Tawong inyong masumpungan 
humihiguit ang easaman, 
eapalara'y nararawal, 
naghihirap ang eatawan 
dito^t sa eabilang buhay, 

Imbing fariseo*t eseriba, 
salang maliit ng iba 
agad ninyong nakikita, 
at di ninyo natataya 
malalaki ninyong sala. 

Eseriba^t tariseong hunghang 
linis ninyo'y paimbabaw, 
bago'y puspes ealupitan, 
magdaraya't magnanaeaw 
mapaglilo't tampalasan. 

Gayo nga'y lubhang eatulad 
libingang sa daeong labas 
ang eapwtia^y matingead, 
sa loob ay uod, lusae 
ang baho^y easindae sindae. 

Taeala^y eung paawasin 
casalana*t pagtataksil 
sa Dios n|ang eaealusin, 
dusa^y inyong tatamuhin, 
ito nga^y inyong tantuin. 



-^ 133 — 



Lahing malabis ng dahas 
ng mga vivora't ahas, 
<?paano eayong tataeas 
sa parusang ilalapat 
inAernong apo^y maalab. 

Ang mapapalad na tawo 
na sumusunod na totoo 
sa madlang iniaaral C0, 
walang salang matat^mo 
ang mahal na Paraiso, 

At doon sa pangangaral 
nitong Dios na maalam, 
eapagdaea'y niloobaTi 
niyong mga punong bayan 
na sa aral niya'y aayaw. 

Sa eainguitahg totoo, 
niyong mga t^wong lilo, 
balawis na fariseo, 
doon sa loob ng Templo 
ibig ay daepin si Gristo. 

Nguni^t di nila nakita ^ 
si Jesus na Poong Ama 
sampo ng mga easarna, 
palibhasa^y malayo pa 
ang oras niyang talaga. 

Lumaead na nagtuluyan 
at napalowal sa bayan 
ang eaniyang dinaanan, 
01iveteng eaburiduean. 
dating kinawiwilihan. 



Doon ay tumiguil muna 
at bilang nagpapahinga 
itong Poong mapaninta( 
at saea eapagearaea 
nangusap sa mga sama: 

Aniya'y: --Manga eatoto 
na aking easalosalo 
ngayo^y tandaan nga ninyo, 
itong lahat na wiea co, 
walang pagsalang totoo. 

/co aniya'y daraepin 
gagapusi't mumurahin, 
hahampasi^t papatayin, 
sa pagsaeop sa salarin. 
mga tawong aking guilio. 

At ang eamay eong dalawa, 
sa Cruz ay ipariripa, 
totoong hindi sasala, 
pawa ninyong m«kikita 
panahon eun dumating na. 

Gahima^t aking sinaysay 
at sa inyo ay tinuran, 
ng panahong naearaan, 
hindi ninyo malalaman 
eung aling oras at arao* 

At ng ^nyong makita 
ang arao ha aking pita, 
at di npsi mageaeaiba, 
bago sumapit ang paseua 
aeo nga*y* mapipiit na. 



184 -^ 



Nang ito^y maipahayag 
ni Jesus Haring mataas 
ay ang lahat ng alagad 
para-parang nangasindae, 
hapis na walang eatulad. 

Lumaead na nga si Gristo 
sampong mga diseipulo 
sa Bethania napatungo, 
hindi nagbawang totoo 
lumbay ng mga eatoto. 

Nang dumating na sa bahay 
si Jesus na Poong mahal 
at Apostoles na taijan, 
nan|ag si loe-loe sa dulang 
at eumain eapageowan. 

Ang Poong Yirgen Maria 
easiping ang Anae niya^ 
ang may bahay easalo pa, 
yao'y parang himaeas na 
ni Jesus sa mga easama. 

Nang maeaeaing matapos 
yaong tanang diseipulos 
pawang nawawalang loob, 
n aaalaalang lubos 
yaong winiea ni Jesus. 

Matay na nilang tipirin, 
hapis, lumbay at panimdim, 
nguni*t nahahalata rin, 
eapagearaea ay pinansin, 
Bg Inang mahal na Yirgen. 



Puma8oc ang Yirgeng mahal 
sa silid nga niyong bahay, 
at tinawag eapageowan 
ang Ai^ostoles na tanan, 
tatanungin baga bilang. 

Anang Yirgen ay ganito; 
— Ano ba mga bunso co, 
^di aeo ang Ina ninyo, 
eayo naman ay anae co, 
minamahal eong totoo? 



^Ano baga ang dahilan 
ng luha ninyong nananaw? 
^ano^t eayo^y nalulumbay? 
ihayo na at ipagsaysay 
at ng aking maalaman! 

Ngayo'y aking iniiba 
ang asal ninyong lahat na 
dati-dati, mga sinta, 
pagdating ay nagbabadyd 
ano mang inyong makita. 

Agad ninyong sasabihin 
ipahahayag sa akin, 
saea ngayon, ^baga bakia, 
tikis eayong naglilihim 
sa aking dinaing daing? 

Sa ganoong pangungusap 
ng Virgeng Inang may habag, 
ang Ap6stoles na lahat 
lalo pang nag si iyae, 
luha^y agoB ang oatulad. 



~ 136 - 



Ang isinagot na lamang 
ng Ag^stoles na tanan^ 
anila^y:— Oh Virgeng mahal, 
Anae mo po ay nariyan 
Biyang sueat maeaalam. 

Sa dili rin magpahayag 
ang Apostoles na liyag, 
ay lumapit namang agad 
yaong Inang may alap-ap, 
at tinanong na ang Anae. 

Anang Yirgeng masaelolo: 
- Panginoon at Anae co, 
^anong bagay eaya it6? 
imalaking dalang hapis mo 
sampong mga diseipulo! 



Oh Anae eong minamahal, 
na aking pinalalayaw, 
^ano't pinaglilihiman 
at di" mo pahayagan 
yaring iyong Inang tunay? 

Ang isinagot ni Gristo, 
— Walang ano man, Ina co, 
pahid na iyang luha mo 
at dili oras pa itd 
ng pagsaeop co sa tawo. 

Nguni, ibakit nangangamba 
ang dibdib mo aking In^? 
Dito aeo matitird 
hangang dumating ang ora 
ng Poon eo^t aking Ama. 



Bahagya ng tumiwasay 
yaong pusong nalulumbay 
iig Inang Yirgeng may damdam, 
at parating pinupueaw 
ng 8acuna*t agam-agam. 



##f*# 



„ 186 — 
XII 



MIERGOLES SANTO 

GBh^haniranaii ng slmbahan ng ieraialeni) 

IPINAGGANULO NI JUDAS SI JESUS. 



Nang miereoles naman ngani 
ang Simbahan ay binati, 
nilang diseipulong pili, 
sa taas, dilag at bunyi, 
laking walang maeauri. 

Na eaya nila binanguit 
ay sa Maestro'y pariagig, 
upang mag-iba ng sulit 
tungeol sa mapagsasapit 
niyong simbahang marikit. 

Anang Maestrong tumugon: 
— -Ang nawiea/y walang urong, 
dikit niyang di gagayon, 
taas na walang eatleol 
pupugayin ng panahon. 

Sa lupa ay maeaealat, 
siyang tandang maliwanag 
ng eaniyang pageawasae, 
sa di pagkilalang ganap 
sa nanaog na Mesias. 

Dito na ngani lumapit 
ang apat »a Apostoles 
sa Maestro nilang ibig, 
at tulo^y ipinagsulit 
tanang na ay mabatid. 



Anila'y: — <^Cailan eaya 
ang siuibaha^y maguiguiba, 
at ano naman ang tanda 
n0 pageatapos ng madla 
at paghueom mo sa lupa? 

Ani Jesus na nagwiea: 
— Gayo'y mangagsipaghanda 
at howag na pararaya, 
sa pagea't marami^t madla 
ang lilitaw na euhila. 

Na mag-aanyong Meslas, 
pakikilala sa lahat, 
ai maraming pauupat, 
mapapagdaya ng ganap, 
eaya eayo'y eaiingat. 

Gung ang digma ay maringig 
ay howag oayong manganib. 
howag magulo ang bait, 
at yao*y unang pasakit 
dito sa bayang malupit. 

Maeaearamdam ng lindol, 
sabay ang salot at gutom, 
eabieabila^y uugong, 
may sa Langit na tutugon. 
himalang walang eaueol. 



137 



Ito ay mula pa lamang 
ng mga ealiihinatnan, 
nitong malupit na bayan, 
eung maeubeob ng eaaway 
lalong laking ealunusan, 

Anyo'y eakilakilabot, 
lalo pag nangaeapasoe 
eaaway na lumulusob, 
ay doon na ang pageatapos, 
templo't baya^y mas^sabog. 

Ito^y ang sa Jerusalem 
na eaniyang pasapitin, 
siya rin nama^t siya rin 
ang tandang pau-unahin 
eung aeo rito'y darating, 

Ito^y pinaealarawan 
ng sa huling eararatnan, 
yaong bagang huling araw, 
na magdidilim ang tanang 
bituin, araw at bowan, 

Tubig, hayop sampong tawo, 
paraparang mai^ugulo, 
eung maearaan na ito 
ay liiya nj pagdating co, 
eaya tandran na niiijo. 

N|uniH oung ito'y eailan 
ay walang naeaaala oa 
libaa sa ])ios aga 1 iraang, 
gaya ng ito'y magu law 
na ang tuoig ay uiaapaw. 



Nang ito maipangusap 
sa Apdstoles na lahat, 
ay tuloy ipinahayag 
na malapit na ang oras 
^ng eaniyang madlang hirap. 

Aniya^y 6 mga abay 
na diselpulo eong tanin, 
dalawa na lamang araw 
ang ating pagsasamahan 
at maghihiw^hiwalay; 

Sa araw na iealawa 
ay wala na ngang pagsala, 
sa Gruz ipariripa, 
siya eong pageamatay na, 
na sadya eong pinipita. 

Nguni^t sa ieatlong araw 
^i pageamatay eong iyan 
ay uli ring mabubuhay, 
at ng maowi na naman 
sa aking pinangalingan. 

Nabanguit ito ng Poon 
at noo*y nagpupupulong 
ang mga pinunong pusdng, 
sa bahay nageaeatipon 
ni Gaylas na balatong. 

Ang pulong nilang nilutas 
ay daraepin ang Mesias 
tuloy papataying agad, 
nguni't walang taedang or^s 
at araw na igaganap. 



— 138 - 



Wala silang naitaning, 
mabuting araw na daepin, 
ciit3t^ ang Fascua*y paraanin, 
^tawo muna^y palipasin 
6 howag na eayang hintio. 

Sa di nila pageaniig, 
sa sisipot na lumapit 
si Juda8 na walang bait, 
at siya na ngang pumatid 
Sa gulo^t nagpatahimie. 

Ganito nga ang sinaysay 
niyong diseipulong hunghang: 
— Escriba,t Fariseong tanan, 
sandali ninyong pakingan 
ang sadya eong tinatagiay. 

Gay Jesus ay riiarami na 
ang sumasampalataya, 
sumusunod sa eaniya, 
niwawalan ngang halag^ 
dangal ninyong parapara. 

Gung eaniyang maupatan 
ang tawo sa boong bayan, 
maea eayo ay alihan 
lupiguin ang eabagsiean, 
alisan ng eatungeulan. 

Cayo man nga ay tumangui 
di na yata mangyayari 
lalo na eapag dumami 
ang m'ahibuan ng 'sabi 
ng dila niyang maliesi. 



At yamang may panahon pa 
mag-ieip eayo ng iba, 
inyong iparakip siya, 
ng hindi mapalamara 
ang mga punong Justicia. 

Na eung mangyayari lamang 
bueas howag n| maliban 
d eun dili eaya naman 
ay HSL iealawang araw 
agad ninyong ipapatay. 

Gayo'y howag maghinagap 
nitong aking pa\}gungusap, 
eahima^t aeo^y alagad 
ngayo^y eusang umiilag 
sa eaniyang gawang lahat. 

At di co minrmaganda 
ang ugali^t aral niya 
aeo^y tumatalieod na, 
at nagsisising tixlaga, 
lano't aeo'y nakisama? 

Narg inyong paniwalaan 
itong lahat eong tir.uran 
aking pangaeong matibay, 
eayo^y aking sasami.han 
eun 1 uhulihin ang hunghang. 

Ituiuro co sa inyo 
^ng pagdakip eung paano, 
ang bahala na ay aeo; 
nguni^t magealutas tayo 
dito sa usap na ito. 



— 139 



At eung in.) ong masunod na 
ang nasa nir yo at pita, 
ng pagdakip sa eaniya, 
ay ^mageano oaya baga 
ang aking mi.guiguing upa? 

Gayong wic!s/y ng matalos 
niyong mang^. fariseos 
ay nangatowa ng lubos 
fang malupit nilang loob 
ga par.gaeio nitong hayop. 

Niyamp na nga si Judas 
ng fariseo^t e^eribas, 
sampong lilong si Cayfas, 
towa nilay dili hamae 
iat ang nasa'y matutupad. 



Pinaigaeoaig bibigyan 
tatlong pong salapi lapiang, 
eanilang pina^sulatan, 
at tuloy pinaiumpaanan 
yaong gawan^ ealiluhan. 

Towang wa lang maeapara 
Jni Judas na palamara, 
ang salapi ng makita, 
ay isinilid sa bulsa 
at inirigat-inlatan na, 

Nanaog nA eapageowan 
ang alibugharg mataeaw 
at nagtuloy ria sa hahay, 
loob ay di mapalagay 
at ang budhi'y salawahan. 



Nagbabalo-balo si^ra 
eunowari^y walang sala, 
bago*y natatalastas na 
ni Je8us na Poong Ama 
ang masaiha niyang tiea. 

Hindi nfa naaalaman 
niyong Apdstoles na tanan, 
yaong mga eagagawan 
ni Judas na tampalasan, 
pundng-punong easakiman. 

Ang isip nilang totoo 
eaya sa bayan tumungo 
ay mamimill ang lilo, 
bago^y hindi't ang M^estro 
ang siyang ipiiiagduro. 

"^Nang siya nja ay paalam 
sa Yirgeng Inang timtiman, 
siya ay pinagbilinan 
tantuin niya^t pakihgan 
mga usapan sa bayan. 

Ang isinagot n| lilo : 
— Oo po, Panginoon co, 
ang bahala na ay ac6, 
na magealingang totoo 
sa aking Poo't Maestro. 

|0h sueaban, tawong pusong, 
budhing parini^t paroon! 
iano iyang iyong tugon 
ay bago ang iyong eaon 
ipagduduro ang Poon? 



140 



Nang si Judas ay dumating na 
tinanong eapagearaea 
ng Poong Virgen Maria> 
eun ano ang dinig niya 
at balitang napagtaya» 

Ang isinagot ng lilo: 
Matowa na ang guinoo^ 
ang usap ng mga lawo 
pawang puri sa Anae mo, 
towa nila^y bagoH bago. 

HoWag ca na pong malumbay 
at aeo^y sa sa bayan, 
doon co nga napakingan 
ang mga usap tisapan 
niyong tawong earamihan/ 

Ang lahat ay natotowa 
nagpupuring walang sawa, 
sa lahat niyang guinawa, 
wala isa mang pumula 
sa Maestro eong dakila. 

Tumiwasay na ang budhi 
loob nitong Inang pili, 
parati mang sumasanhi 
binabata ng mapawi 
ang lub(5s niyang pighati, 

Lalo na ng mapagmasdan 
ang malaking ealumbayan 
ng Apdstoles na tan^n, 
puso niya^y nasasaetan 
sa gan6ong mga asah 



Pinahid na ni Maria 
luha sa eaniyang mata, 
pumasoe eapagearaea 
sa silid ng An^e niya, 
lumbay ay walang eapara. 

Ito ang ipinangusap: 
-^lOh Panginoon co at Ande, 
minamahal co sa lahat, 
jpuso co ay naghihirap 
nitong aking namamalas! 

iAno na baga, bunso co, 
aco*y hindi pakingan mo, 
sa aking samo sa iyo? 
Magdalita ca, Anae co, 
ang Ina ay tugunin mo. 

Ang sino mang tawo riyan, 
eahi^t malayo mang bayan, 
eun ganitong Paseuang arao, 
ag^d 00 wi sa bayan, 
dadalawin ang magulang. 

^ Sa dulang ay mag:sasalo 
fsa pageaH arao ng Pasc6; 
saea aalis ca, Anae co, 
ang Ina mo ay narito 
^anong dahilang totoo? 
i ■ 

iPaano ang iyong Ina, 
eun ieaw ay di easama 
ano aag ieasasaya 
eahiH dumating ang Paseua, 
bunso, eung dito*y wala ca? 



— 141 - 



Itong iyoag pagpip'lit 
ng pagpanaw at pag-atis, 
siyang ikinihahapis 
at halos nu ieapunit 
ng nagdaralitang dibiib. 

l'^ra eon^.; natatan^win 
ang iyong daratning kuhay, 
dii/^a'y ito'y eatapusan 
at lulubog na eapageo^^an, 
ang inaliw.uiag oong arao. 

Caya nf >yon ang hiigi co, 
dala ?ang bagay sa iyo, 
sunein mo i..cong ^otoo 
pahi.naeas co na ito, 
bun^ co, oa pag-rUis mo. 

Ang hiniii eong una-una 
sa bunso (O^t aking tinta 
howag canj pumanao riuna, 
dito ieao i y magpaseua, 
bage mag-hiwaiay kita. 

Ang lealr.wang hingi co 
na inooia sa iyo, 
aeo nama'y tapatin mo, 
iano ang nasang totoo 
niyong mga farisco. 

Nang eay Jesus na maringig 
yaong wietiUg matatanis 
niyong Inang nahabajas, 
anij puso liya^y un uiie 
di rabata at nagsuliui 



— Ina co, aniyang mahal 
na aking eaguinhawahan, 
ano pa po bagiing bagay, 
ang sueat mong ieasoway 
sa Poon eong nalulumbay. 
^' • , , , ■ 

Nf ayon po ay^ naganap na 
ang arao na aki^g pita, 
^^g pagsaeop co sa sala, 
Inay ito ang mula na 
ng di na ta pagkikita. 

Ganap na ngang walang eulang 
ang panahong taedang araw 
ng Ama eong lubhang mahal, 
pagsaeop na walang liban 
sa boong Sangeatawohan. 

In^ eo'y masusunod na 
hula ng mga Proieta 
sa Eseritura Sagrada, 
hirap at madlapg parusa 
i^g pagsaeop co sa sala. 

Magdalita, Inang guiliw, 
£.ng puso mo'y patapan-gin 
ung Ama eoy taiimahin, 
di mangyayaring sowayin, 
Dios Amang mahabaguin. 

Di na mangyaring iliban 
ang gagawing eong pagpana w , 
palibhasa'y ito^y h«lal, 
at aking* aeong matibay 
pagsaeop sa easalanan. 



142 



iMangyayari bagang sowain, 
utos ng Ama eo't bilin? 
Wala yatang daan mandin, 
ang tawo'y di co saeupin 
Ba salang pageaalipin. 

Datapowa Inang mahal, 
na aking kinaluiugdan, 
eahima^t aeo^y mamatay, 
8a loob ng tatlong arao 
aco*y muling mabubuhay. 

Ito*y Ina^y prfnpaco co 
at tiparg di mababago, 
walang pagsalang totoo, 
eaya aeo'y tulutan mo 
nitong pagpanaw na it<5, 

Aba Ina eong mapalad 
bueod sa babayeng lahat; 
para co ng pahimaeas 
sa aking pagpanaw bueas 
yaeap yaring iyong Anae. 

Wieang ealumbay-lumbay 
sagot na ieamamatay , 
daig ang mabisang punal, 
na ikikitil ng buhay 
ng sino mang nasasaetan. 

Nang maringig ni Maria 
gayong sabi sa eaniya, 
dibdib ay eumaba-eab^S, 
nalunusan eapagrlaea 
I haloj» mapatid ang hininga. 



Cund«ugan kiaaeaaiiian 
nii Dios s^ ealaagitan 
ang £.a Inang Yirgeng buiiay, 
waiang gala at pumanaw 
ang iuninga sa eatawan. 

|i'|Nai;g mauli na tng ioob 
niton^, Inang nalulmos 
sa si]".d agad pumasoe^ 
lianal mgin, agad lumuhod 
sa eaiiyang Amang Dios. 

Sa Langit ay turaingala 
ang mata ay lumulaha 
ito ang iriyang winiea: 
~iOh Dios Amang dakila, 
Hari sa Langit sit lupa. 

;,Ano, bakin, Poon co, 
pinalalo m Anae mo 
ang mga hamae na tawo? 
^diyata^t mamabalin mo 
sa gayong sala sa iyo? 

Ang daj)at mo:ig pahirapan 
dahilan sa easa inan 
siyang ipagtatar.;^'cacal, 
at ang Anae mo ling tunay 
ang iyong ipapjipatay. 

Cun baga Dio eong Ama, 
sa tawo*y naaa\ a ca, 
patawarin mo r^a sila, 
howag mong ipapatay na 
ang Anae eong siaisinta. i 



143 - 



Yayang ganip na totoo 
mga eapangyiuihan mo> 
di man mamatay Dios co, 
mangyayari eung loob mo 
saeupin ang madlang tawo. 

Batld mo na't nalalaman 
ang lahat eong cahirap'^.n, 
dinalarig siyam na bowari, 
sa tiyin co ly namahay, 
ito'y 8::yang ealooban. 

Lalong hirap na toto> 
ng earai ay paalisin r lo, 
ria paroon s« Egipto, 
pagod eoiig ci mamage mo 
rig pixj;calong sa Anae i lo. 

Ano pa, Di>s eong -/ma, 
madb. ang aliag balisi), 
hapis na wahag eapara, 
ng slya ay J imaki na 
at maigaral ^a ma'y aa'a. 

Caya Amai<;; maawain 
siya'y iyong atawarin 
at aeo nama y gayoa dia, 
howag mo na pong pa tayin 
ang Atiae eon^, guiniguilio. 

At ean siya ay mama:ay 
pilit a ong mararamay; 
maBisid hing e.ihirapan 
sa puso eo'y mamamahay 
eung «ng Anae co*y matingnan- 



/^,Di pa ba aueat Poong co 
eaiiiyang pag-aayuno, 
pa}, hahampas sa Desierto, 
ma^uing tubds na totoo 
sa sala ng madlang tawo? 

Ac6 na ang pagbuntuhan 
ng lahat mong cat.>alitan 
aeo na'y siyang mamatay, 
lalo 00 pang eatowaan 
ang siya'y siyang mabubay. 

Yaong hiling eong lahat na 
at sa iyo^y inoola, 
Dios eo'y magdalita ca, 
sundin mo eapagearaea 
ng aeo^y matiwasay na, 

Marami pa at madlang bagay 
ang sa Virgeng earaingan, 
agad siyang pinakingan, 
at sinagot eapageowan, 
ng Dios sa ealangitan: 

Naringig co ng magaling 
Maria ang iyong daing, 
di co mangyaring tangapin, 
na ieaw'y aking sagutin 
ang Anae mo^y timawain. 

Hindi niya mababata 
na makitang maghirap ca 
lalo pa ngang sakit niya, 
eaya ang lalong magand^ 
ay siya na ang magdusa. 



— 144 



Maria^y di co matalangap 
iyang iyong pakiusap, 
hindi na nga malilinsad, 
ang Anae mo^y maghihirap, 
tubds sa sala ng lahat. 

Siya nga ang eatampatan 
na maghirap at mamatay, 
sa pagea siya nga lamang 
ang uinaeo at humadlang 
sa sala ng Sangtinaepan, 

Dili iba*t ang Anae mo 
magbabpwa ng poot co 
sa mga hunghang na tawo, 
siyang It^as na totoo 
sa sala ng boorig mundo. 

Maria ang iyong tularan, 
saeriEeio ni Abraham 
ng pag-suhod niya lamang 
sa hiling eo^t ealooban, 
si Isae ay pupugutan. 

Ito naman ang hiling co 
at aking loob sa iyo 
ng matimawa ang tawo 
ay magtiis eang totoo 
na magdtisa ang Anae mo. 

Nang matanto at mabatid 
ng Inang Ylrgeng may hapis 
^a yao^y loob ng Langit, 
munti ma'y di na umimie 
nagbata na nga^t nagtiis- 



Mahapdi mang walang hanga 
mapait man at napaeld 
gayong hirap ay binatii 
ng Poong Virgen Maria 
pag sunod sa Dios Ama. 



.A.R. A Xj 



Maealawang eatunayan 
ang paghuhuooin sa tanan, 
sa boong san .eatawohan, 
ang una^y sa pageamatay, 
at saea sa huiing araw. 

Itong unanft paghuhueom 
ay sa ealolowa ueol, 
na siya'y bibigyang hatol, 
eung sa langit eung sa apoy, 
maoowing walang urong. 

Sa oras ria pajjhiwalay 
ng ealolowa^t pagpanaw, 
at pagharap sa lueuman, 
wal i rigang maeaualam 
eurg anong caha]ianganan. 

&% hueumang |ribhang towid 
sa hueumang lub]iang bagsix5, 
walang gawang nalilingid, 
eahi mi^t munti sa hariip 
sapilitang isusulit. 



145 -- 



Munting isip na di tama, 
eahalayang nagunita, 
munting nalihis na wiea 
ay isusulit na pawa 
sa Hueom^ na darakila. 

Ang utos na di tinupad 
eatungeulang di guinanap, 
siyang unang manguaj5usap/ 
magsasaedal na niniyae 
sa Hueom na masiyasat, 

O mataas na Justicia, 
anilang nangag-hahabla, 
ang naritonjf ealolowa 
ay eusang inalimura 
na di binigyang halaga. 

Gayong oras, gayong araw, 
ay natawa sa mahalay , 
maramiH lubhang maeapal 
ang salang guinunamgunam, 
bueod sa guinawang tanan. 

Hindi siya umuudlet 
na mageasala sa loob, 
at guinugunitang lubos, 
eami ay lubhang inayop 
sa eatnngeulan at utos. 

Oras na eahambal-hambal 
ito ang oras na hablahan, 
na walang madadahilan, 
at dito^y di pakikingan 
dilang tutol na mababaw. 



Angeles at mga diablo 
ay haharap naman dito, 
saesing magpapatotoo 
sa mga sumbong na ito 
laban sa ealolowa mo. 

Ang eoneieneia mo ring iyan, 
bait baga't ealooban, 
ay siyang lalo pa naman 
na malaeas na hihiyaw, 
sa habla^y magpapatibay. 

Dito na ngani si Jesus, 
mukha'y eakilakilabot, 
mangungusap na matunog, 
ang hatol ay ibabantog 

sa ealolowang busabos. 

\ ■ ■.,■■■■ -^ 

— iAy, ealolowa! aniya, 
sa demonio'y sumama ca 
sa apoy na walang hanga, 
howag magdamdam guinhawa 
eahima^t eakisap mata. 

Ang iyo narnang eatawang 
^asama paong vcaulayaw, 
ay eung mag-uling mabuhay 
sa panahong hulipg araw, 
doon eayo^y magpipisan. 

Ang hatol ay eung maringig 
ng mga demoniong ganid, 
isa^t isa a/ eaeabig 
sa ealolowang bulisie, 
at sa apoy ihahatid. 



146 ~ 



lAy! laking eaibhaia baga 
ng banal na ealolowa 
sa Hueom eung maharap na 
anyo niya ay masaya 
na walang munting pangamba. 

Mariringig na mangiisap 
si Jesus ng mabanayad, 
eatoto aniya^t liyag, 
6 ealolowang marilag 
ha!ica*t eata^y magyaeap. 

leaw nga^y ang naguing tubo 
ng pinuhunang eong dugo, 
halina irog ng puso, 
at eamtan mong buong boo 
ang gloriang aking pangaeo. 

Gaya nga, ealolowa co, 
ay howag mong bigyang gusto 
ang eatawang lubhang lilo, 
at bulag siyang totoo, 
sa easalanan ahg tungo. 



PANALaNGIN. 
O Jesu8 na ma-awain, 
iyang mata mo*y itiugin 
dini sa iyong alipin, 
ipagpatawad sa akin 
ang madlang nagawang linsil. 

At eung aeo ay maharap 
sa hueuman mong marilag, 
ay datnan nawang malowag 
ang loob mo^y mabanayad, 
walang galit na iningat 

Ang iyorig dakilang awa 
ang tanging maeawawala 
ng mga sala eong madla, 
eung aeo n-ga^y abang aba 
awa mo'y lalong dakila, 

Sa dugo mo alang-alang 
ay aking inaasahan 
ang boong eapatawaran, 
at walang salang daraan 
sa malinis na hueuman. 



♦##•♦ 



~ 147 
XIII 



jueves santo 

Hinapunan ang eordero-Hinugpsan ang 

MGA FAA NG MGA APOSTOLES.—LINALANG ANG EUGARISTIA. 



Ang ugaling eautusan 
sa mga hebreohg tanan, 
ay pagbibilog ng bowan, 
ieadalawang po lamang 
ng Marzo*y Paseuang turiay. 

Itong Paseua'y pasalamat 
ng israelitang lahat, 
pag-aalaalang ganap 
sa Egipto'y pagealigtas 
na eaalipnang di hamae. 

Ang Paseua nganing ito 
siyang tinaon ni Gristo, 
yamang siya,^ ang Gordero 
na eatuparang totoo, 
(^ahanganan ng sa iudio. 

Ang sa Jerusalem lamang 
ay ang sa iudiong simbahan, 
eaya roon naglalaebay 
ang tanang sangcajudiohan 
pagea mga Paseuang araw. 

Ito nga*y ang pinagsadya 
ni Jesus Poong dakila, 
eapagdaea^y siyang nasa, 
at eatuparan ng madla 
na nalalaman sa hula. 



Paseuang ito'y siyang taning, 
ang Gordero^y papatayin, 
at sa Dios mahahayin, 
na ieapapawing tambing 
ng poot niya sa atin. 

Yiernes noo^y siyang dapat 
na ipagpaseua ng lahat, 
nguni't noo^y niinarapat 
ng sinagogang nagbalae 
sa Sabado na malipat. 

Nguni't ang Poong si Gristo 
at ang tanang mga tawo, 
ay sa Yiernes din ngang ito 
guinawa nilang totoo 
ang pag-gagalae sa Paseo. , 

Ang pasoQ ng mga araw, 
ayon sa fudiong pagbilang, 
ay sa hapon minumulan, 
araw ay lumubog lamang 
iba ng araw na tunay. 

Sa hapon ng Jueves baga, 
paglubog ay Yiernes na, 
dito nga munaulan nila 
ang pag-gagalae sa Paseua, 
Gordero^y ang una-una. 



148 - 



Sa a las tres ang pagpatay 
ang pagluluto'y iniihaw, 
siya nilang hahapuhan, 
Gbna I.EGAI. ang pangalan, 
pagsasayane: lubhang dangal. 

Ang pagpatay nganing ito 
ng eaeanin sa Sabado, 
ay nasabay na totoo 
sa pageamatay ni Gristong 
siyang tunay na Gordero. 

Larawan at may larawan 
ay nagsabay na pinatay 
ug Yiernes na Paseong araw, 
eaya himalang marangal 
itong mga pagealiban. 

Nang Jueyes nganing ito, 
anilang mga eatoto: 
^Saan po baga Maestro; 
hahandaan namin eayo 
ng hahapunang eordero. 

Cay Jesu8 na easagutan, 
aniya*y: Ang earampatan, 
eayo Pedro at ni Juan 
ay magsipasoe sa bayan, 
doon gawin ang handaan. 
■ * 

Cung eayo roo^y sumapit 

ay masusumpungang pilit 
isang tawong umiiguib 
na may dalang bangang tubig, 
ay siyang sundang masakit. 



Ang bahay niyang panhiean 
ay inyong panhikin naman 
at sabihin s^a may bahay, 
na eayo ay inutusan 
nf Maestro ninyong hirang. 

Ang paghapon sa eordero 
ay gagawin niya rito, 
at ituturo pa inyo 
ang lugar ng ^'eenaeulo" 
na sueat paghapunan co. 

Cayo ngani'y tuturoan 
ng isang lugar sa bahay, 
na husto sa easangeapan, 
doon gawin ang handaan 
dilang ating hahapunan, 

Lumaead na ang ddlawaH 
sa utos ay tumalima, 
at nasundoan pagdaea 
yaong bilin sa eanila 
ni Jesu8 na Poong sinta. 

Inihanda eapageowan 
nila Pedro at ni Juan, 
yaon ngang "eordero paseuaP^ 
na eanilang hahapunan, 
at saea sila pumanaw. 

At sa bundoe ng 01ivas 
ay nagbalie silang agad, 
at ea Maestro'y nangusap, 
anila^y aming natupad, 
hahapuna^y handang lahat 



149 



Nang lulubog na ang araw, 
si Jesus at tanang abay 
ay nagsilaead na naman, 
nagtuloy sila sa bahay 
na talagang hahapunan. 

Ang mga Eyangelist^ 
ay hindi nagpakilala 
eung anong pangalan baga 
*may bahay ria nagtalaga 
ng paghahapunan nila: 

Hiwatig ay maguinoong 
naaguinhawa't diseipulo 
na lihim ni Jesucristo; 
ani iPedro Natal Sabio, 
ang pangalan daw ay Priseo* 

Maeapanhie na sa bahay 
ni Priseens? eatotohg tunay, 
si Jesus at tanang * abay, 
ay nagsidulog sa ^ dulang, 
"eena legaP' ay minulan. 

Nang easalueuyang sila^y 
humahapong para-para, 
ay ang Maestro^y na^e^badya 
sa diseipulohg lahat na, 
rig wieang eaguitla-guitla; 

Aniya^y:— Isa sa inyo 
sa akin ay maglililo; 
ng maringig ngani ito 
nilang mga diseipulo 
ang bait ay nangagulo. 



Ang tugon rig isa^t isa: 
— Ay baea eaya^y aeo na. 
Ani Jesus sa eanila: 
Ang mang«has na eumuha 
B^ pingan co nga ay siya. 

Pilit din aeong papan^w, 
ang mundopg ito'y iiwan, , 
si Ama^y ang oowian, 
at hula na isinaysaor 
ng mga profetang paham. 

Nguni at eahabag-habag 
yaong tawong magsusueab, ' 
mabuti pang naguing palad 
ang hindi ipinanganae, 
dito sa saogmaliwanag. 

Si Juda8 ay dito ngayon, 
gumagad namang tumanong, 
sa iba siya'y umayon: 
— Maestro aniyang Poon 
^baea aeo na ang pusong? 

Si Jesu8 Ania ng awa, 
ay tumugon din sa aba; 
— Oo, aniya, ieaw nga. 
Nguni itong maeuhila 
^y gagad lamang ang gawa. 

Hindi niya nalalaman 
ang mga puno't dahilan 
ng mga tanong tanum^an, 
pa[gca't yao'y napakingan 
ay nai:isama na; lapaang. 



150 — 



Ang pagtanong ng bulisie, 
at eagot ng Poong ibig, 
ay di napansing naringig 
nilang eatotong easanip 
at gnlo ang mga isip: 

Nang maeahapon na sila. 
ay si Je8U8 eapagdaea 
ay eumuha h| toallang 
gagamitin baga niyang 
ipamamahid sa paa. 

At saea naman sinidlan 
ng tubig yaong panastaH 
ang paa ng mga hirang 
ay minulang hinugasan 
at pinahirang tuluyan. 

Si Pedro nga^y ng maharap 
ng Maeatro, ay nangusap: 
— Poon co, aniyang liyag, 
iieaw baga ang huhugas 
sa mga poa eong hamae? 

Ang 'Sa Maestrong winijca 
sa (iatotong sinalita: 
- Ang akin, aniyanj? gawa 
ay di mo nah»'halat«, 
saea mo mauunawa. 

Si Pedro^y dito nagsaysay: 
--^Maestro, aniyang hirang, 
paa co*y howag hugasan, 
at hindi co tutulutan 
ttiagpada eailan pa man. 



Ay ano'y sa hindi mayag 
si Pedro't ayaw p^^hugas, 
ay pinagbalaang agad 
ng Maestro niyang liyag, 
aniyang ipinaugusap: 

— Cung iyong patitigasing 
di pahuhugas ngayon din, 
ay lumayo ca ng tambirig, 
humawalay ca sa akin, 
pagsasama ay sirain. 

Anong hindi ihiwalay 
ng Dios sa gayong asal, 
ay dakilang ea^alanan 
eung lubusin ang pagsoway 
at ganap ang pageaaiam. 

Si Pedro ay naealimot, 
na hindi agad natalos, 
na ang eababaang loob 
ay na sa mga pai^sunod 
sa ealooban ng Dios. 

Nang eay Pedrong maunawa 
ang ea Poong ibinaia, 
ay naagilabot na bigla, 
at sumagot alipala 
ng mabuting paeumbaba. 

— Poon, yayaman, aniya, 
na gayon ang iyong pita, 
ay hindi lamang ang paa, 
ulo*t eamay /ay isama 
hugasan ne parapara. 



151 



Anitong Maestro nkitoan: 
— Hindi na nga eailangan 
at malinis ang eatawan, 
paa ang Hapat hugasa't 
siyaiig marunaihin lamang. 

eahulugan nitong pita 
ay mga banal na sila 
na walang /'mortal" na sala, 
at *'venial" na lamang baga 
ang papawiing pkgdaea. 

Caya nga*t nagwieang agad, 
aniyu*y :~Wala n-g libag, ^ 
malilinis eayong wagas, 
eahimaH hindi ang iahat; 
dito si Judas ay labas. 

Baga man di ibinadya 
ng mga Eyangelista 
ang hinugasang nauna, 
si Pedro ay di sasala 
apg tunay nga na inuna. 

Mahugasan na ang lahat 
na diselpulong alagad, 
ay lumueloe at nangusap 
ang Maestrong mabanayad, 
na gayari ang pahayag: 

^ Talaptas ninyo, aniya, 
^ng guinawa eong lahat na, 
bago'y ang tawag pagdaea 
sa aki*y Maestrong sinta 
at inyong Panginoon pa. 



Manga tawag ninyo*j;>^ tama, 
Maestro^t Panginoon nga, 
ngayon nama*y aking wiea,. 
ay pagcunan)i halimbawa 
ang pakita eong guinawa. 

Aeo^y ang inyong Maestro 
at Panginoong totoo, 
ay eayo'y hinuga^san co, 
howaran ang gawang iio, 
maghugasan eayo-^eayo. 

At tuloy ninyong tangapin 
itong tinapay at CJ-nin, 
tunay ai ang eatawan co rin, 
ito y pangamot na tambing 
sa ramdam ng tawong liasil. 

,4 Poon ay may caliz namang 
may alae na n^lalaman, 
ieaapat baga bilang, 
siyang natitira -na lamang 
iinuming eatapuskn. 

Yaong nangaunang tatlo 
ay na^sangeap na totoo 
sa paghapon ng Gordero, 
ieaapat n&^ma^y ito 
ueoi sa mga eatoto. 

Iton« caliz ay tinangna't 
nagpasalamat pageowan, 
at tuloy benendieionan, 
Bacf& naman ibinigay 
na gayari ang tinuran : 



*■■■ 



— .152 



;r— Ito ay inumin ninyo 
at ito nga^y ang dugo eong 
ibinuhos na totoo 
dahilan sa tanang tawo, 
pangpawi sa salang lilo, 

Nalalang na nganing ganap 
ang Euearistiang wagas 
na Saeramentong marilag, 
ulo ng anim at ugat, 
eaya dakila sa lahat, 

Gatawa^t dugo ni Jesus, 
bnhay na buhay na lubos, 
easama ang pagea Dios, 
ay siya ritong namilog, 
eaya eamahala^y buood. 

Yaong panghaying Gordero 
sa Dios, nilang hebreo, 
ay ang larawang tbtoo 
ng Divino Saeramento 
na eatawa^t dugong ito, 

Si Jesus nama^y nagbilin 
sa Apostoles na guiliw^ 
aniya'y towing gagawin 
itong inyong paghahayin 
ay ialaala sa akin; 

Ito nga*y maipagwiea, 
ay kinilabutang bigla, 
at pumasoe sa gunitang 
eataesila^y hinahaea 
ni Judas na maeuhila. 



Gaya . nga-t agad nahgusap, 
aniya'y — Oh mga liyag, 
sa inyong naritong lahat 
ay may isang magsusueab 
sa aki^t magpapahamae. 

Pageariugig nitonfj wiea, 
nilang diseipulong madla, 
ay nangagtinginang pawa, 
mga loob ay naghaea 
Gung eangino tumatama, 

Yaon nganing si San Juan 
na tanging kinalulugdan, 
ay noo*y nahahHndusay 
sa taguiliran ng dulang, 
naeahilig ang eatawan. 

At naeaunan sa Poon, 
sa sinapupuna^y eandong, 
ay kinindatan nga noon 
ni Pedro't upang itanong 
sa Poon eung sino yaon. 

Itinanong n^a ni Juan 
sa Mae-tro niya*t pinsan; 
anitong Maestro naman, 
— Ang akin^ngang masuboan 
ng binasa eong tinapay. 

Cay Judas isinubo nfa, 
ang tinapay na binasa, 
nguni't ang eay Juang diwa 
ay nalilibang *na lubha^t 
aa pag aantoe ; natan^a. 



158 --^ 



Cahi*t di napagmalas 
ang pagsusubo eay Juda8, 
ay di lubos natalastas 
eung yao*y bungang pangarap, 
eaya di maipahayag. 

Loob din yaon ni Je8iis, 
si Jua^y maagaw tulog, • 
at walang maeapanood, 
sa mga eatotong irog, 
ng pagsusubong pasuboe. 

Si Judas ay masuboan 
ay agad ng pinasuean 
ng demoniong tampalasan, 
at tuloy inuraliang 
dapitin ang eatiyapan. 

Caya tambiog ibinadya, 
ni Jesii8 na Poong sinta: 
— ieaw Judas, aniya, 
ang gagawin mo'y gawin na, 
hayo na*t may panahon ca. 

Hindi isang pag-uutos 
ang wieang ito ni Jesu8, 
eundi pagpapahintulot, 
yamang may banta sa loob, 
eung ibig ay masusunod. 

Aeala naman ni Judas 
ay may lugar na ang lahat 
na doo*y maagaeaawat, 
ganap na ang paghaharap, . 
eaya naunang nagbuhat. 



Parati ' ng ala-ala 
ang mga tipanan nila 
ng farigeo^t eseriba, 
eaya nfa di mapahinga 
sa paghapon ay balis^. 

Ito rin nga^y ang tinudla 
ng Gay Jesus na winiea, 
*'na hayo na at gumawa,^^ 
eahi ma^t hindi aeala 
ni Judas na doo?:^ tama» 

Aeala nilang alagad, 
sa pagoa't taga p*g-3a|at 
ng pangugol nga si Juda8, 
ay inutusang mag-gayao 
ng pagpapasouhimg dnp»t. 

Pinapaglilimos eaya 
sa mga dukhang salanta, 
ito nama^y sapantaha, 
si Judas ay ano pa nga, 
pumanaw nga alipala. 

At doon nagtuloy agad 
sa mga asong eatiyap 
yamang panahon na,t oras, 
dinapit niya ang lahat 
na darakip sa Mesias. 



•i^« 



164 ^ 



J-TL.Jtv inL I A 



Ang pagea ibig na lubha 
ni J6au8 sa tawong madla 
xfi, maiiwan aa lupa, 
ay ^siyang na^paaeala 
ng gawang lubhang dakila, 

Anitong Poong maalam^ 
aeo aniya^y papanaw, 
at hindi co ibig namang 
ang Igleaia co*y maiwang 
walang lagae na ano man. 

Gaya n| howag mangulila 
ang aking Santa Iglesia 
eatawan co*t ealplowa 
at ang pagea Dios co pa 



m 



ay maninira. 



iA^ JesiiB na eatawan 

ity c^^ ng buhay 

at eamatayan ng pata^, 
hindi dapat makinabang 
sino inang may salang mortaL 

PANALaNGIN/ 
iO Saeramentong dakila! 
tanda ng idntang malubha^ 
eatipunan ng biyaya, 
at eabilugan ng awa, 
maranfal sa tanang likha. 



iO di matingealang Dios 
oatamis-tamisang Jesiis! 
dito mo nga ibinubos 
na pinaeauboB ubos 
ang iyong boong ppg-rog. 

Dito ca nag*aanyaya, 
tumatawag sa lahat na 
na eumaing parapara 
sa piguing mong maligdya» 
bunga ng iyong pagsinta. 



{Ay Jesiis na lubhang^^sarap! 
^paano eaming mangahas 
na sa iyo'y makiharap, 
malupit <iami^t m^libag 
na hindi earapatdapat? 

Caya Poong masintasin, 
pawiin ang dungis namin 
na nagbibigay hilahil, 
na eami^y panatilihing 
dumalo sa iyong piguing. 




. 155 
XIV 



Diiialf!p si Jesus< 



Matapos na nganing labat^ 
sa eenaeulo^y nagbuhat 
gi J68tis Bampong alagad^ 
at sa bundoo ng 01ivas 
ay doon sila lumipat. 

Nf uniH habang ha sa raan 
ay waiahg taliang nangaral 
sa Apdstoles na hirang, 
tuloy niyang isinaysay 
ang eanilang oararatnan. 

Ito'y ipinagpauna 
at ng dili mangaguitla 
eung pararatnan ng sigwa, 
baea masira^t mabaela 
ang pananampalataya* 

Sa daming ipinangaral 
ay lubhang naliwanagan 
ang maieling eaisipan 
nilang diseipulong tanan, 
eayaH sa Poo^y nagsaysay. 

Anilang nagsipangusap: 
— Ngayon na namin natatap 
at natahtong maliwanag, 
sa Dios ca nga nagbuhat 
at ieaw ay Dioe Anae. 



Anang Maestrong hagbadya: 
— iOo! ^at tunay na baga 
ang inyong sampalataya? 
ngayong gabi^y makikita 
eung wala ng pageabaela. 

Ngani^t ang wioa co naman, 
ngayon di*y mapapagmasdahg 
aco*y pag*iiwanan 
ninyong aking tanang abay, 
sampalataya^y papahaw. 

Saea hindi malilisya, 
eay Zacarf as na hula, 
pastor ay eung ibulagta 
ay pasambulat na pawa 
tanang ovejang alaga. 

Ang cata*wa^t ealolowa 
at dilang mga poteneia 
ay tataeas na lahat na, 
sampo og sampalataya 
ay hindi rin maninira. 

Nang eay Pedrong mapakingan 
sa Maestrong isinaysay, 
ay hindi naeapagtaban, 
naeapagbitaw pageowan 
ng sabing mariing tunay. 



■ ■ .....:^^_ , 
■:■:■■■■ yM^. ■ ■ 




:%^mi:r:.. 


?■ 


/■■■*^'%<C*' 


;';■;;, •''•'■ 







156 - 



Aniyang ipinangusap: 
— O Maestrong liniliyag, 
lumayo man silang lahat, 
tangi aeong di gagagad, 
hindi oa iiwang hamae. 

Tugohg itong di magaling, 
wari mandin sinungaling, 
ng sa Maedtrong malining, 
ay guinanti niyang taimbing 
ng wieang lalong mariin. 

Anang Maestrong malubay: 
— leaw Pedro ay magnilay, 
paeatandaang matibay 
ang sa iyo'y isasaysay, 
na pilit oang mahahalay. 

Bago ngani maeatapos 
ang ioalawang talaoe 
sa hating-gabi ng manoe, 
ay makikilalang lubos 
ang iyong talagang loob. 

Di sasala't maeaitlo 
aeo'y itatatowa mo, 
pagtangui ay bago't bago, 
at ang wieang idudulo 
ay hindi kilala aeo. 

Dito nga ang Poong ibig 
yaong Gedro ay tinawid, 
na isang sapang maliit, 
Getsemani ay sinspit 
easama ang mga ibig. 



Nang dirito na n|a sila 
ay nangusap eapagdaoa 
si JeBii8 na Poong Ama, 
— Oayo'y dumiyan aniya't 
aeo'y paririni muna. 

Ipinagsama arig tatlo \ 
na hirahg na diseipulo, 
Pedro, Juan at Santiago, 
at nalumbay na nga rito 
ang matimtimang Maestro. 

Aniyang ipinangusap: 
-*-Ang aking hapis at sindae 
sa ealolowa'y natalab, 
tumataos hangang utae. 
sa huhay co ay uutas. 

Cayo rito'y manatili^ 
eaguiguising na mabuti 
at manalangiug parati, 
tuoso'y ng dili umali 
sa loeb ninyo at dili, 

Ang Poong Maestro ngani 
ay lumayo ng eamunti 
sa tatlong eatotong pili, 
at ng magawa ng budhi 
pananalanging mabunyi. 

Nang malayolayo ua nga 
sa tatlo niyang niyaya, 
ay lumuhod alipala, 
at ang mukha'y ibinaba 
na idinumog sa lupa. 



157 — 



Tuloy slyang nanalangin, 
na ang eaniyang hiniling, 
sana'y papaguindapating 
duaa'y howag marating; 
aniyang ipinagturing: 

— Sa iyo, Ama eong liyag, 
ay mangyayari ang labat, 
ang Qiliz sana ng hirap 
na Ba aki'y igagawad 
ay howag ng ipatangap. 

N|am*t sundin ang loob mo 
at matowid na totoo, 
howag bumaela sa iyo 
ang hiling na dili tuto 
ng mahinang eatawang co. 

Ito^y mawieang matapos, 
at sa laking panglalambot, 
isang angel ay nanao^ 
at inaliw siyang lubos 
at pinatibay ang loob* 

Si Jc8iis na pUBo*y puno 
ng madlang dusang bumugso 
nanalanging boong boo, 
ang pawis na nagsiitulo 
ay pawang buhay na dugo. 

Dito na nga linapitan 
ni Jesu8 ang tatlong hirang, 
natutulog na dinatnan, 
ay guinising eapagoowan, 
aniyang ipina^ayeay: 

! 



- Isa man lamang na oras 
di eayo maeapagpuyat, 
hayo na^ cayo*y magbuhat 
at sa Dios ay tumawag, 
tueso^y ng di mageabutas. 

At saea muling bumalie 
at nanalaaging umulit, 
ang dati rin ang guinamit, 
at ang dagdag na sinambit 
gayari ang pageasulit: 
)■'■,' ■ , 

~0 Ama eong pinopoon, 
eung hindi rin mauurong 
itong caliz ng lingatong, 
loob mo ang ipatuloy 
iubos aeong . umaayon. 

Nag balie uli si Jesus 
sa tatlong eatotong irog, 
ng datnan ding natutulog 
ay pinabayaang lubos 
na ang pahinga,y maraos. 

At nanalanging umuli, 
ito^y ieatlo na ngani, 
saea ;8iya*y sumauli 
sa tatlong nalulugami 
at nag pilit na bumati, 

Anitong Maestrong Poon: 
— ilto baga ay panahon 
na itulog ng hinahon? 
Inyo na ngang ipatuloy, 
yayamang napapalulong- 



158 — 



Dapowa^t eaye^y magmalias, 
dumarating na ang oras 
na itong sa Tawong Anae 
ay ibibigay ng sueab 
sa eamay ng mararahas. 

Nang mangaguising na tunay 
ang tatlong nagugulaylay, 
ay sila na nga'y hinambal 
ng Maestrong nalulumbay, 
aniyang ipinagsaysay: 

- Banf on na, mga eatoto, 
dali na at aba tayo^ 
tingnan ninyo at ang lilo 
ay dumarating na rito 
ipinageanulo aep. 

Di pa haloB nalulutas 
eay Jesus na pangungusap 
sa tatlong easamang liyag, 
ay ano*y earinga't dingat 
si Judas ay sa 'haharap. 

Maraming mga easamang 
eawal na dinapit niya, 
sandatahang parapara, 
alagad naman ang iba*t 
sa simbaha'y tanod sila. 

Batid ni Judas at alam 
ang pook na pagdaraepan, 
at yaon ang earaniwan 
na pinananalang inan, 
eaya agad nasumpungan. 



Datapowa^t ang euhila* 
ay nagbigay muuang tanda . 
sa easamahang gahasa, 
at ng huag mgalisya, 
aniyang itinadhana: 

— Ang batiin eong sino man 
at tuloy na aking hagean 
ay agad ninyong talian, 
at siya na nganing tunay 
ang Jesu3 na atihg paeay 

Wieang ito ang pauna 
ni Judas na palamara 
sa lahat niyang easama, 
ano pa nga't lumapit na 
sa Maestrong mapaninta. 

At bumati ng matalie, 
aniyang ipinag sulit:| 
— ! Aba, Maestro eong ibig! 
tuloy sinundan ng halie 
na palatandaang ganid. 

Si JesU8 namay nangusap,. 
aniya'y:~Catot6ng liyag; 
eatoto ang itinawag, 
may ibang lasa at sarap 
na pangpamata sa bulag. 

iAnong sadya rito baga, 
anong pinapalaeaya 
at masigla ca*t balisa? 
eaibigan co at sinta, 
^ano't nageaganito ca? 



-~ .159 ^^ 



Sa halie dinaraan mo, 
ang eanuloDg pagliiilo 
dito sa Anao a^ Tawo; 
ibakit ca nageaeagamto? 
ilaki ng pageaaba mo! 

Ay ano'y ng marinig, 
wieang matiadi't malamig, 
ni Jiidas na walang bait, 
agad nf tuDmlig tulig, 
sa easamahr/y lumapit. 

Si JeBUS nama*y humarap 
sa eawal na marahas 
na hindi pa tumitinag, 
at di lubhang napagmalas 
yaong pag halio ni Judas, 

Ani Jesus sa eanila; 
•— iQuEM QUOERiTis? auiya, 
sinong inyong kinikita? 
sumagot naman pagdaea 
yaong mga palamara. 

Anilang ipinagsulit: 
— Yaong Je^us sa Nazareth. 
Si Jesus nana^t^y guman:iit 
ng pagea Dios na yoees, 
easuoatang ioatulig. 

Oahi't nagyoees Dios man 
ay di lubhang tinigasan, 
yaon lamang; casuqatan 
na ieakilalang tunay 
ga . eapangyarihang taglay. 



Ang tugon nga^ii ay ito:^ 
— lyang hinahanap ninyo 
na si Je8us Nazareno, 
ay Ego ^um na totoo, 
hindi nga iba at aeo. 

Itong wieang parang eulog 
na E«o suM, voces Dios, 
sa Angeles ay kilabot\ 
at sa mundo^y pang pasabog 
itawo pa'y ang hindi madurog? 

Nang maringig na nga ito^ - 
sa eatagang wieang Aeo 
ng tanang mga soldado, 



a 



7 tambing nagsipaoglumo^t 
pawa silahg naniahilo,, 

At nangawalan loob, 
napaurong napalugmoe, ^ 

dito na namaii \si Jesus 
ay nagwiea 'ng raalanaboti 

iniwan ang voc€|S t)ios. : 

■•'.''''. '■'■■'' ■■..■',•'.' ^ 

Aniya'y • Quem , quobritis? > / 
l sinong inyong inuusig 
na hinahanap ria pilit? 
dito^y nagvoces malamig 
na pangpauli ng bait. 

Gaya naeatugon dito, . 
anilang tanang soldado: 
— Yaong Jcsus. Nazareno; . , 

anitong Poong MaestroY . . ., . 
— Ang Nazareho^ nga^y ^aeo. . / 



4 



m 



Gung aeo^y ang haiiap lamang^ 
di ang hindi pinapaeay 
ay di dapat na iramay; 
eaya Bilang aking eawal 
ay dapat na pabayaan. 

Nang eanila ngang marinig 
mga wieang malalamig^ 
malalambot, matatamis^ 
laeas nila^y nanumbaliO) 
at «a gayo*y nagsitindig. 

Tt|loy pinagdaelutanan 
si Je8U8 na Poong mahal^ 
iinaliang pinagtibay; 
mana nga^y Bi Pedro naman 
ay may talagang eampilan. 

Na patati niyang handa 
ipula pk ng maunawa 
na ang Maestrong dakila 
ay daraeping walang awaH 
bibigyang dusaH d^lita. 

Dahil sa madlang pasakit, 
bigay nilang malulupit 
sa Poong eaibig-ibig, 
si Pedro^y dinimlang isip 
ay nanagang walang masid. 

Isa sa tawo ni Cayfa8/ 
Maleo ang pangalang hayag 
ay Biyang tambimg natabae, 
ulo^y naikiling agad^ 
aog tainga'y naulipas. 



Cay '^esiis na mapagmasdan 
yaong eay Pedrong inasal 
ny eaniyang binawalan, 
tuloy nangusap «a tanan 
na nagsitaling sueaban. 

r-Aeo'y: lowagan, aniya, 
at iuuli co muna 
naulipas] na tainga; 
may maeasosoway baga 
eay Jegus na boong pita. 

Nang siya ay malowagan* 
ang ttiaga ay tinangnan 
at inilapat sa lugar 
na dating kinalalagyan, 
at inauli eapageowan. 

Sa eay Pedro*y nagwiea pa: 
lyang tabae mo. aniya, 
ay isalong eapagdaoa^t 
sino mang nananandata 
ay sa talim "maeueuha/^ 

eahulugen nitong saysayi 
ay sino mang mlieamatay. 
sa sarili niya lamang, 
na di ayon sa eatwiran, 
ay buhay ang eabayaran. 

Tuloy pang ipinagwiea: 
— Pedro aniya, ay baea 
eaya ea nangagahasa 
ay iyong inaaoalang 
wala aeong magagawa* 



v„ 



''iii^: ■'■■'' 



0i 00 iMahlhingi bagA 
oay Amai &a inagpadala* 
nj[ aigele» pa mag^adya, 
at bnmaba ^gapagdaea 
ang anim na laesa nllia? 

NguniH^anoH hihilingin, 
ay inaflyunan co rin 
ang du6ang;gawad Ba akin, 
at ng matupad na tanibing 
tanang hulang itinuring? 

An'g eatuparan hga^y ngayon 
ng hula hg mairurunorTg, 
loob ng Ama eohg Pdon, 
e^ya howag eang Itimulohg 
magbantang aeo^y ^ itarigoL > 

Ano^y sa ranllang madla 
sundaldng budhing niasamii, 
ay Bi iesus nga'y uagwiea, 
aniya a,y— ^Bakit enya^t 
gayon ang inyohg guinawa* 
£"■■'■ ■■■■-,.), ■■ ■ , 

Ka eayo^y nahgagailkbas 
na naoasandatang labat, 
ga akin ay paghahanap, 
pa inyo ngang itinulad 
sa magnanaeaw na hayag? 

Araw araw ay eapisan 
niryo aeo sa sinibahan,, . 

na Ba madla*y nangangaipal,, 
hindi ninyo^ naisipang 

dakping doyi g^ ;ipi^g:lljf\:asay:. .> ^^ . 






"% 



t 






K|ual«t It^^y «iy^^^^^^ 
ga h«la ay natttturing, 
na talapang saeapitih 
at bindi mtfitatakwil 
eung ang ora« na/y' d«mati»g/ 

. Sa ni|^ nangp^^^ . 

pagdowahagui eay Gritto, 
dalawa l|tmahg eat^to 
ang bueod ria di inrhaebo: 
AWy si Juan:at si Pedro. 

At eanilang sinusundan 
ang paghahatid sa bayau 
ea Maestrong minainahal, 
alaala nilang tunay; 
eay Je8us na eararatnah, 

Ang <ja,y San Juang pagsunod 
umaagapay eay Jesu^ 
manang gayo^y rnapanood 
niyong n)ga;]ilong loob 
pinarsin at han|apoot 

Ng oay San J^ang mam&.scrang 
siya'y huhuUhiu han?ftn, 

nagtundhlihg uniililndang, 
eumot ni^^ang pahigbalabal. . 

ea eabiglaa'y; haagaw- .> . i 

Paggupod ni; I*edro n^naa : 
8a huH i|t^jfil(ar|g'-a)ftrilg* - : 

eaya nga di ^napKigmas^lap^ ^ 
niyong ffl|a . tampalasan g ,^ ^ 

h um u li ^«•^'.-l^oon g;. ;rna ht^ 1 ./;;,;;.,'.■ ;iv;,^ ■ , g 






^■%^ 



.^ 



At liftbaiig imlalaead 
Rtig banal na Megias 
«inagana ga pahirap 
BUntoe, hampas, lura, Bierd, 
mura^ tuya, lait, uyat. 



9iiassasBssssgBSssm 



ARAL. 



Ang ealolowa ay hilig 
m mga gawang mabait, 
ang Oiitawa^y sa maliipit 
na gawang hindi matowid, 
ealupaan din ang ibig, 

Ngtini'i na sa ealolowa 
ang ieabnbuti niya, 
para ng guinawa baga 
ni Jesus na Poong einta 
na di sumunod Ha pita. 

Natuluyang pinawisan 
ang boo niyang eatawan 
ng dugong buhay na buhiiy, 
na hindi rin tinulutari 
sa eatawang eahilingan. 

Siya rin niyang sinunod 
ang sa ealolowang udyoe, 
na siyang sundin ang loob 
ang oaniyang Amang Dios, 

na mamata}^ ga pagsaeop. 



At)o pa^t attg dapat |ftwln, 
ang oatawa'y huag sundin 
8a hflig niya at hiUng» 
u^ bagay na di magaling 
fty bageos paoasupilint 

Ang earamihan ng sira 
ay sa eatawan ang mula 
na totoong balintuna; 
aa mabuti ay mahina, 
at masipag sa masama* 

Hindi naman siyang loob 
ng ating Poong gi lesiis, 
sa eatawan ay mapoot 
ng poot na walang tugot 
sa hiningang iealagot. 

Ang ipinagbilin lamang 
ay ang tantong eapootan, 
na howag bibigyang daang 
mapahilig ang eatawari 
sa yieio^t masamang asal. 

PANALANGIN- 
iOh rlesiis na lubhapg lubay! 
»a sakit mo alang-alang 
ay oami^y pagealooban 
ng graoiang ieapagtaban 
sa mga pitang mahalay. 

Yamang siya mo ring hangad 
na sa iyo'y mapatulad 
at ng eami'y maguing dapat 
na mapanuto sa landas 
ng ieabubuting ^anap. 



/ 



,.-•1." .|^;| w«> 



XIV 



tnihapap si iesus 



CAY ANAS; 



Sinagana nfa sa hirap 
ang darakilang Mesias 
ng mga ulupong at sueab, 
at doon nila iniharap 
sa sac<5rdoteng ei Anas. 

Ng ipasoe sa looban 
ni An&H ang Poong mahal 
ay nakipasoe si San Juan> 
eakilala niyang tunay 
si Anas na punong hunghang. 

Ipinakitisap niya 
sa naroong bantay baga, 
na patuluyin din sana 
ang isa niyang easama; 
si Pedro'y nasoe pagdaea. 

Sa pagea^t maguinaw noon 
ay nangagsiga nga tuloy 
mga eundalong naroon; 
si Pedro ay nakiulong 
at nakiumpoe sa apoy. 

Cay Amis ay nr iharap 
ang Mesias na banayad, 
s^iyang itinanong ngad 
ang ]mga aral m lahat 
«t tnnang m^n nhguh 



----^N<igaan, baga, nasaan, 
ang mga haling mong eawal, 
bakin*baga ca iniwaii? 
^bakiti ca hindi damayan, 
eung Binisinta eang tunay? 

Gundanga'y hindi totoo, 
mga lieo ang aral mo^ 
ang gawa mo^y hindi tuto, 
^anb^t pinag-iwan ca nto 
niga alagad mong lilo? 

Gabaitan ding mataas 
ang naisipan ni Judas, 
easuyo mo't easabuat, 
natutong tumaliwaeas 
ng di sumamit^t maghirap. 

Gatiwala raong magaling 
sa hayag mari at sa lihim 
at iyong eaguiliwguiliw, 
eano't siyang napoot din 
sa mga aral mong linsil? 

Dito^y «ueat maha^ata 
ang arai mo*y pawang daya^ 
walang wa8to*t masasama, 
oaya mo ito guinawa 
ui^is mon^ tawo'y ma^im^ 



^■•... .'.. V,;. ■ ; V •'■ 



■i.i---. '■■ ■ 



i 



.... tiil' 



iiinpagbago ca ng aral, 
JicoH walang ;cfttowir!^n 
at tikis mong linilinglang 
ang mfa tawo.aa bayan. 

At ang boong acfcla mo 
nasang ibiguin ng tawo 
anyayaha^t ipnruyo, 
iniimbot rnon» totoo 
panganlan eang tawong santo, 

Laio ca bagang ah^m/ 
C:i8:intopa't p'>gcabanal 
eay iMdiHt's na npg8ayiffay 
ng S!i l)io3 na eautusan 
doon sa bundoe ng ISinal. 

Di marami ang proletas 
na nagsabi't nagpahayag, 
«inaysay at ieinulat . 
aral na maririlag 
na aming natatalastas. 

Bago'y ang iyong inakit 
easama mohg nagBu^ulit 
ng aral mong malulupit, 
c*babayan moH earatig, 
pinsa*t hinlog na mahipit, 

Tawo eang haraae at mura, 
tfno ngii^t uasampalataya 
wui ua iyong doetrina? 
iM\y hlndi nmn|4ral o»i 



Ngayo^y halatang halata 
ang aral mo^y lilpng daya, 
tng<(, gawang wiea-wioa, 
lahat ay guinilgambala, 
nagwawala eang eamukha. 

Malaki ^ing eamalian 
ang lahat mon^ pangangaral, 
hindi ca dapat sumuay 
at eami^y pagpalaluan, 
iaba! ^ngayon fy na^^aan? 

<Ano*t di ea maeaealag 
sa pa;a:catalins mahirap? 
Cung tunay ca ngang Meslas 
^g^yo'y iybng ipamalas 
ang iyong dunong at laeas. 

Ang mga lieo mong aral 
a y ngayon mo nga, ieaySay 
sabihin n)oH ipalinaw 
ng aking ngang maalaman, 
sumi^got ca tawong hunghang. 

Siya'y sinagot na tambing 
ni Jesu8 na maawain: 
— Ang aral co*y hindi lihim 
hayag co ngang itinuring, 
at g lahat ay naealining, 

Sa TemploH sa Sinagogang 
dinadaluhan towi na 
nga mga taga Judea 
tn> aral oo*y iWnadya 
m\m Hn|id e»ljiH im^ 



.V, i ■ 



m 



lAh&t flC<)t tataiiUrigin 
fta aral eong hlndi lihim? 
baya'y siyang pasagutin 
tanungin at, magtuturing 
n| uangatinig ' sa akin. 

Ano man ang ipagwiea, 
eung sa hibig co nagmula 
&y bubulaanin din nga, 
sila na ang magsalita 
eung ibig na maunawa. 

Si gayong sarap na tugon 
sa walang ha.lagang tanong, 
di naea-imie ang pU8<5ng, 
wala siyang maituiol 
ea aagot ni Cristong Poon. ^ 

Matugon ngani si Anas 
ng marunong na Mesias, 
»y mana'y earingat diogat 
tinampal ng isang uslae, 
mapagmapuring dulingas. 



I*ara «itaiisr p^gtatft»g;oi 
sa napipint; panginoon, 
ang papang Anas na pus<}ng, 
ng sagutin ay narool, 
nahiyang, di naeaaulong. 

easabay na ipinaeli 
ng nanampal ay gayari: 
—iGanyan ba sa Pontifice, 
mataas na papang easi 
ang pagbibigoas ng sabi? 

Ang masamang minagaling 
nitottg nangrthaa na taosil 
ay ipinakiiala rin 
ni JeiU3 na mabatahin. 
aniyang ipinagturing: 

— Ang tugon co*y eung masama 
ay iyong ipaunawa, 
sama ay ipahalata, 
eung mabati ay ^and nfa't 
tinampal' mo aeong bigla? 



Pagp?ipakilalang tunay, 
itong eay lestis na saysay, 
«a eanilang oalahatan, 
n| madlang di eatowirang 
sa eaniya'y inaaaal. 









ieti 



XV 



VIERNES SANTO 

Paghahatid oay iesnt eay CByfas 



Sa Evangelio*y pahayag 
ni San Juang nagsiwalat, 
ang sabi niya^y eay Cayfa8 
ipinadala ni Anas 
ang dinakip na Mesias. 

Ang tahanan nitong lilo 
ay eariigtong eaibayo 
nfl eay Anas na palaeio, 
looban niyon at nito'y 
iisa rin ngang totoo. 

Nang idating ang Mesias 
sa tahanan ni CayfaB 
at sa caniya*y iharajp, 
ay nagpupulong ang lahat 
na pinunong mga sueab. 

Humahanap silang tunay 
ng magpatotoong hunghang 
at dapat ngang ipapatay, . 
nguni't walang mapalitaw, 
maliwanag na isaysay, 

Totoo at marami nga 
ang saoBing nageathaeatha 
ng sabing may halong sumpa, 
nguniH dplawa may wala 
na nageaisa n| wie»* 



May pinageaisahan mang 
bagay na kinathang bintang; 
hindi maguing easueatan 
upang agad ipapatay 
ang Poong binubuhatan, 

Ang Poong eaibig-ibig, 
ay walang eaimie-imie 
sa sumbong na nanaririnig; 
eaya^t ang punong malupit 
ay napilitaug magtindig. 

Ang suoab at palamara, 
tumaeap na nga^t nagbadya 
eay Jesus na nagbabata, / 
aniya ay: -«iBaki't baga 
at aayaw eang humuma? 

iAno*t hindi ea tumugon 
sa lahat ng mga sumbong 
na sadyang ibinubunton 
nilaug saesing marurunoiig 
sa sala mong patong patong? 

Itong Cayfa8 na hunghang 
ay di tinugon munti man 
ni Je8\i8 maamong asal, 
yao> walang oabuluhan 
na hintU dapat patulan^ 



\:^'m 



At atto oayA^t tutugoti 
tia talagang oanilang layong 
papataying. walang urong, 
^aneng haj[agft q|| tanong 
8a tugong hindi tatangol? 

Cay Jasii8 na pangu igusap 
ay binhing lubhang matimyaB 
na di maagyaring Jl«glag 
sa batuhan at palana» 
na di tausan ng ugat. 

Silang tanang mga pus6ng 
na doroong nagpupulong, 
ay daig ang batong marmol 
na di tatalban ng ttigon 
ni Jesus na Panginoon. 

Gaya ^ng bibig na mahal 
ni Jegus ay napipindan, 
eung wala ring pakinabang, 
mga wiea niya*y sayang 
pagyuyuraoanan lamang. 

Sa hindi ngani pagsagot 
ng matipid na si Jesus, 
si Cayfas ay napoot, 
nagwiea na ng matunog 
na sinambit pa ang Dios: 

Aniya ay:— Sa pangalan 
ng Poong Dios na mahal, 
mangusap ca at magsaysay, 
eung Mesias ca ngang tun^y, 
Anae ng Dios na tunay* 



m ^- ■ 

Mabangult an^ Amang Diog 
ay napilitan si Jesils 
eay Oaylas ay sumagot» 
ea pag'galang niyang luboa 
oaya naoapahinuhod. 

Ang iealawang dahilan 
ay masamang di kibuan 
ang sa punong eatanungsn, 
at anr ieaeatowira^y 
hindi Mesias na tunay* 

Mar^eaeabibig ang lahat, 
anilang ipaugungusap: 
idi hindi naipahayag 
sa eaguinoohang harap 
na siya nga ang Mesias? 

Caya nga^t ang isinagot, 
na sinabi ng mataos: 
— Eao SUM, aniyang lubos, 
aeo nga^y Anae ng Dios 
na Mesias na nanaog, 

Sa pagea^t marami roon 
na sadueeong eapulong 
na eaeampi rin ng pus<5ng, 
ang mahal na Panginoon 
sa easaguta^y nagdugtong. 

Ang idinugtong oa ^aysay, 
aniya'y: — Balang araw, 
ito' ring Anae na buhay 
ng Poong Dios na tunay 
ay inyong mapapagmasdan. 



m 



Naglya Ay nAealueloo 
ia oanaos; m hal nS DioS| 
at tuloy mapapanood 
<»a tronong saedal aliadog 
huhueom sa Bangsinueob. 

Caya itoy idinulo, 
na paghuhueom ni Gristo. 
dahilang ang sadueeo^y 
di naniniwala rito, 
at ealaban ng iariseo, 

Bigay namang patalastaB 
8a pago^eaisang ttipat 
ia pagpatay 8a Mesiai, 
gayon dating mageababag 
paghuhueom eung maungeat. 

Cay Cayfasi na maringi? 
tong eay Jesu8 na «»uh't, 
aniya ay:-BLASFEMAVIT 
eapusungang bueang bibig 
ia Dioi Ama sa Langit. 

Tuloy niyangini wasae, 
damit Papang eumikislap, 
at ang wimea sa lahat; 
— iSa ano |)a maghahanap 
ng saosing magpaliwanag? 

Nari iffig na ninyong lubos 
eapusungang isitaagot, 
na siya*y Anae ng Dioa 
^t Mesias na nanaog: 
^^anong inTOng pa ba loob? 



Anilang ttaifiagiiiiugon! 
--Ipapatay n|4 mg uool 
POi dapat na matuing hatol 
sa ganiyang pagpupuBong 
sa Dios na Paa^inoon. 

lOh Cayfas na sueaban! 
batid mo pala «at alam 
na wala munti mang taglay. 
ay ibakit ipinas^ysay 
eung Meslas siyang tunay? 

Cung di mangyayaring luboa 
maguing Mesias si Je8U8, 
iano't sa ngalan ng D.os 
ay iyo pang iniutos 
na magtotoo ng sagot? 

Tanong na may sumpang^ sangeap, 
eatotohanan ang hamip, 
saoa sinabi mong hayag 
ni> si Jesu3 ay magtapat 
eung siya uga'y Dios Anae. 

^Bakit ng siyatig isagot, 
animo*y pusong sa Dio^'^ 
^Maiinaw mo palang talos 
na walang laman ang supot, 
ay bakit mo pa dinueot? 

Oh Senedring lubhahg htttoghang 
;.hindi baga^t inyong hintay 
af)g Mesias na marangal, 
na tawo ring inyong alam 

fLi Dios Anae im tiinny? 






lT>i {to*y eapusungan din? 
ibakit pa ninyo hihintin, 
8i|io man palang magturing 
ay di ri^t kikilaianiH 
bageos Bisinu^falingin? 

Caya sino mang magbansag, 
yamang hintay ninyong lahat, 
ay howag tambing J<«ilac, 
di man kilalani g ganap 
howag bulaaning agad. 

Si San Jua*y ^bakit eaya, 
na hindi eay David mula 
at walang himalang gawa, 
ay inyong sinapantaha 
na baea Mesias na nga? 

iAt itong Poong si Jesu8 
na malinaw iiinyong talos, 
Bupling ni David na bantog, 
at m^paghimalang lubos 
ay pupusungin sa Dios? 

Malnpos na nga ang pulong 
silang tana^ nageaayon 
sa eanilang yaring hatol. 
na pataying walang ui-ong 
si Je8U8 na ating Poon. 

8i Je8U8 ng hatulan, 
niukha'y pinagluraanan, 
at tuloy na ibinigay 
ea alagad nilang hunghang 
at mg» Beldadong bayan. 



Manga plnagblpyaug ito^y 
paraparang mga lilo, 
nagsamantalang totoo, 
pinaglaruan si Gristo, 
uyam na di m mageano, 

Nilibae nihi,t linalt, 
pinasakitang ma^akit 
si Je8us na mnpaKtiis, 
at tinar^pan pan^ matali^ 
ang mukhang iL^w ng langit. 

Saea pinagsuntueanan» 
— MeHias, anila'y 1ufan, 
at iyo ngayoi'g hulaan 
eung sino sa amir>g tanan 
ang nangagsibuhat ng eamay. 

PAGTATOWA NI SAN PEDRO 

Sa looban nganing itong 
kinalalapynn ni Gristo 
ay doroon din ei Pedro , 
nagdadaranR na totoo't 
easama^y madlang soldado. 

Mana/y may if^ang babayeng 
alipin ng PontKi e, 
eay Pedro ay duuiaiti 
at nagmala'i? na mabuti 
sa eaniya at nagsabi. 

— leaw, aniya oh tawo, 
ay easam^ ri^t cato*o 
ni Jesus nav galileo. 
Dito nga naman si Pedro 
ay bUinaf/ot n^ gaiiito; 



■•# 



i;4- 



mi. itU 



— Oh babayeng nagbibliitang, 
wala aeong malay malay 
Ba iyong ipina^paysay, 
hindi co kilalang tunay 
ang tawo mong tinuturan. 

Ito ngani'y maearaos 
ay lumabas na nag-inot 
Bi Pedrong mahinang loob, 
eli pa nalalabas haloB 
may nianoe na nagtalao«. 

Ilindi lubhang naearaan, 
at mana^y eaalam-alam 
Biya^y muling pinagmasdan 
n| iBang^alila namau 
na nangusap eapageowan, 

Aniya^r— Hindi lilihi», 
itong tawo ay eaanib 
ni Gristong taga Na^areth. 
Si Pedro^y tumugong tikis 
tumatanguing mapilit. 

May tawong naeaeaharap. 
si Pedro nga^y ng matatap 
sa anyo ng pangungusap 
at nagtatangeang lumabas, 
ay sumabad agad agad. 

— ilowag ca ng tumatowa 
ii^t labis ca ng halata 
Ba anyo mo eung magwiea, 
at galileong mistula, 

eay Gristong easalamuha. 



Dito U n|4iii til P€^t6 
fty aanumpa n| totoo 
na aniyang idinulo: 
-Tttnay ang ninasabi co 
di kilala iyang tawd. 

Isang oraa na paniig, 
may tawong muling bumangui^ 
aniya^y:— Sa aking masid 
ito^y easaraang malapit 
ni JeBtis na ating dinakip. 

Isa't isa^y nagsagutan, 
anila ay:— Siyang tunay. 
Tnloy pinatotohanan 
ng iaaiiK bataan naman 
ni eaylasy papang hunghang. 

Ang tawong nagpatotoo 
ay oamag-anae ni Maleo 
na sinugatan ni PedroH 
aniya^y— i^^Non no te ego 
riti in horto eum illo"? 

ileaw ay hindi co baga 
sa Getsemani^y makita 
na eay Jesiis eang easama? 
S«got ni Pedro^y:— Siya^y 
tunay na di co kilala. 

Dito na nagsitalaoe 
na nagsabayan ang manoe, 
ieatlo ng pageahulog 
ni Pedrong mahinang loob, 
i^a Maestro^y pagtalieod. 



~ 171 - 



Ito^y siyanig nagUing buafa 
n| ipinaa^aeong^ una 
na eay Pedrong parirala^ 
n.a siya^y ang maninirang 
tanSi Ba naga easdma. 

Manga gayong p ghahambog 
ay hindi ibig nf Dios, 
^aya 8iya*y itinulot 
sa imbing sala'y mahulog) 
Qg matutong magealooK 

Sa ganitolEig pagealait ^ 
ni Pedro at pageaamie, 
ay tinieman iiyang tikis 
Uil Mae^trong masigasig, 
na siya'y pinapag-isip. 

Noon nga naalaal^t 
tii iPedro ang sabing una 
nS Maestrongmapanintii 
oa itatatowa niyang 
maeaitlong di saeala^. ' 

Pito na n|ani nagM»jp 
ni PedroH agad umalis» 
pinagsiiiihang maAakit 
ang salang pagoapalihisi 
haloB iputw »1 diMih» 



PINAGTIBAY AXG HATOL CAY 

JESUS— NAGBIGTI 

SI JUDAS, 



ti «i < 



'••«i ••« 



Noon nganing maumaga, 
ay muling nagpulong ' sila 
na piuunong palamara, 
iarieeo at eseiiba, 
ang 5an|ulo ay ang Papa, 

Dinala nila si JeBila 
sa pulu if an ng Goneilios 
na na sa templong eanugpog, 
ipauullt lia puspos 
sa Poon iang unang sagot. 

At yaong hatol na dati 
08 pag€a*t yari sa gabj 
ay walang laoae sa Ley, 
at dili nga «amgyayari 
eang-ayuaan nang mabuti, 

Nang mapaguitna sa tanan 
si Je8\i8 na Poong mahal> 
ay tinanong oapagoowan 
niUng mga pinunong buttghahg, 
gaya rin nS datlng saysayt 

•^leaw aniWy nmgtapat, 
mapabi n| maliwanag 
eung ioaw nga'y ang MtiBia^i 
ijmftttinaw tnong ganap 
8«. ttad^ng tawpng lahfttj 



Y,v 






172^ 



Ang itinii ;0n ni Je?^ua 
ay ba^ay at alinsunod 
sa eatigasan ng loob 
ng mga judiong balakyot, 
eaya gayari ang sagot: 

— Ang mgft himalang lahat 
na sa akin ay namalas 
Ra pangangaral sa eiudad, 
ay easueatang mangusap 
eung aeo'y siyang Mesias, 

Ang madlang eababalaghan 
na aking guinawang tanan 
na nialinaw ninyong alam, 
ay ca8ucatang magsaysay 
civig Mesias aeong tunay, 

Gung sa aking mga gawang 
maliliwanag na lubha 
ay di eayo maniwala, 
ianong eahulugan eaya 
ng aking ipagwiwioa? 

Basahin ang isiaulat 
n8 mttt iroletang pantaa 
na gagai?vln ng MoBlas, 
at ang gawa oong namalaa 
u hula nila^y ibalao. 

eitng attg mga Ibittttdh» 
U t«ia gaga^ing madla 
ll| Menlas» na balita , 



Cung iing hulang mallu'anpg; 
nilang profetang marilag 
sa inyo*y di magpadilat, 
^anhin pang aeo^y mangusap 
eung aeo'y siy ng Mesias? 

Gahit eay Je8us na alam 
ang judio'y may ibang paeay 
sa eanilang eatanungan 
ay tikis ding iniiral 
itong pingpamatapg saysay. 

At ng lubos na makita 
ang maliwanag na sala 
at sadyang maalaala 
^ng ensang di pagkilala 
na pinag gagawa nila* 

Aniya pang imragdag: 
— Gayon ma'y magpapahayag 
nS oatagang pangungusnp, 
at ng manyaring matupad 
tanarig inyong pita^t han|ad« 

Itong Mesias na bantog 
na ibig nlnyong matalo^, 
»t ngayon ay inaayopi 
walang pagealang luluelok 
Ba Canan ng Amang Dio8« 

- ^Oung gayon^ anilang tanaai 
ay Anao na tttnay ioaW 
ng Dios na Poong mahal? 
'^^Oo, aal Je8tX8 natnan» 
9iWy /nao ni^m^ iKm^^ 



ilH 



f!>~''>H'.<»v'«i<<'^''"'<?' / 



Dito nd iigani ang lahat 
ay naningsalitang eagyat; 
— ^Ano pa ang atlng hanap? 
Naringig ng maliwanag 
eapuBun^an niyang hayag. 

Ang lariBeo't eseriba-y 
nageayarinK ipadala 
fii JeBil8 na Poong sinta 
eay Pilatong palamara't 
ng gawaran ng pttrusa. 

^* P^gea't miahal na araw 
ang Yiernes, na ya<5n nainan, 
at.Pa8cua ng tawong |)ayan, 
sa mga judio'y mahalay 
ang pasiyang magpapatay. 

Hindi naman maiudlot 
pigpapapatay cay Je8iJH, 
iliban hangang matapos 
ang sa Pageuang einaBaeop 
na pitong araw na puepoB. 

At baea eung Ipaghidn 
ang bayang yao'y humabol, 
Bi Je8da ay ipagtangol, 
isamantalang naeu^ulong; 
eay4 eailangati^ ituloy. 

DalldaHtig itinuttgo 
hllang sUattban si^ Orteto 
Ba huoiSm lia ei PilHtO) 
Gobei-ttttdol! ttA totoo 
ng tan^n^ mga )viciio/ 



At ng siyang magpasiya 
sa yari nihing parusa, 
eay Pilato'y walnng Pasc.ua, 
sa pagea nga't gentil siya, 
di saeop ng Sinagoga. 

Ng eay Jdda8 ngang matalbs 
na hindi nagBisitugot 
ang mga judfong balakyot ^ 
hahgaiig m patay si ^esds, 
nanglomo ang eaniyang loob. 

Sala niya'y nap{.g iilay, 
dakilang walana' eabagay, 
pUso'y nagulomihanan, 
budhi't isip ay nag-away, 
eapowa di mapalagay. 

Pumasoe na- sa gunita 
na bigyang gamot ang sira 
at upan dirig masanBala; 
pilae ay kinuha na nga't 
isasauli ang nHsa. 

Buraulog na siyang agad 
sa mga pinunong suoab 
mga eaoerdoteng pantas, 
dibdib ay lubhang bagabag, 
ito ang ipinaniugapi 

— Akm niayong napBgMgip 
Inastti eong di matowid, 
itking pinaiaitiait 
tawottg banul at mt 
eaya Aoo'y t)apaba)iOt 



^?.' .". ^U' 






:i:<;. ' 



^ 174 - 



Ang sa mga jiidiong badya: 
— Bago guinawa, anila, 
nag-isip ca sana muna; 
ngayon ca ngangapangapa; . 
magbalae ca na ng iba* 

Ng di pakingan si Judas 
ay nagulo ang urilat, 
sa templo^y isinambulat 
yaong pmagbilhang pilae 
sa sinisintang Mesias. 

Sa pagdirilim ng bait 
hindi na naeapag isip 
ng dapat gawing matowid, 
eung paanong paglilinia 
ut easalanang dumungis. 

Sa lubhang bigat ng sala 
sa eaniya'y bumabalis^., 
napawi nga ang pal-asan* 
mageaeamit tawad siya 
cun8 magBisi at magtiea, 

Sa pageaH ibig maisban 
ng dakilaag eabigatan, 
8a eahoy siya^y dumuelay^ 
anst liig ay tinalian, 
nagbiti^t nagpacamatay# 

At yadng iaiwang pilae 
m simbahan nitong sueab^ 
A^ pinulot namang lahat 
Jai mga plnunona uslaOi 



Doo^y pinagoayariang 
ibili ng isang lugar 
na sueat mapaslibingan 
sa ibang tawong mamatay, 
na hindi judiong tunay. 

Ibinili ngani nila 
ng liipa nang mag-ooya 
na may eapalaran bagaH 
mula niyo^y tinawdg na 
nang pangalang **Haceldama". 



./\ JlvxtL I J 



An« hindi paghinging tawad 
at di pagsisising tapat 
ng apdstol na si Ttidas, 
lalo pang aalang mabigat 
Ba paeeaeanulong 8ucdb. 

Ang Bala man ay malubhang 
lalo sa langit at lupa; 
higuit ang pageadakila 
ng eay Jeduori8tpng awa 
fta tawong eaniyang likha« 

Caya nga't lalonE dinamelAm^ 
ni Je8il8 na Poon» mahal 
yaong pagpapatlwaeal 
ni Jilda8 eatotong hltmi^ 



'iU 



gaya ng mapaealrdg, 
sa pamlmllae taabuhos 
ang boohg puso at loob'S 
ito ay wiea ng Dioa. 

8a malabis na pagliyag 
sa eatungeulan at pllae, 
sumibol sa Pilipinas 
ang lubhang maraming Judas 
sa ealahi^y hagpahamao. 

At di pa nga naghuhumpay 
yabng pananampalasan 
8a Bayang kinamulatan, 
OBsang ayaw hiwalayan 
sa Romang eapangyarihan. 

Oayong hindi nalilingid 
6a matalas nilang bait 
^Pg p^g-api at paglait 
ng fraileng malulupit 
sa Inang Bayang marikit 

Manga gayo^y eahabagan, 
pa^gtiyagaang aralan 
at hieayating mataman 
sa lahdas ng eagalingan, 
pagsinta sa Inang Bayan. 

At towi na^y idalangin 
6ay Je8ii8 na Poon natin, 
sila ay papagbaguhin, 
eaalipnan ay lisanin, 
ang calayaa\y tunguhin, 



At WAlang eilttdlng mUt 
oundi ang sa eatowirang 
habilin n| Poong mahal, 
tayo tayo^y magmahalan, 
magsin tahan n| dalisay. 

panalanSin; 

lOh Jesiis na aming Poon, 
Maestro at Panginoon! 
baga man at lubhang pusong, 
hibie nami'y dinguin ngayon; 
y S^man sa awa ea^y balong. 

Patawarin ang bulisie 
sa Inang Baya^y naglupit 
at 8^1 ami^y nagpasakit; 
ang huniango ang oawangis, 
mapnglilo at balawis. 

Naeaw, daya^t pangangameam 
ng sa ibang pageabuhay, 
masidhing walang eabagay, 
upang mageaeatungeulan, 
di pansin ang eahihiyan. 

Madlang tawo'y dinadaya, 
nangangaeong walang sa,wa, 
sa hangad eamtan ang nasa, 
mahalal na puno ng madla 
at ng siya*y sumagana. 

Pinalalalo sa iyo 
ang munting galing sa mundo; 
pinipitang maealibo 
ang sa iyo^y paglililo 
tit sa bayang filipino. 



■% •'•■ 



Sa eanilang eapamaan 
lubbs naniing nalalamang 
di nga dapat eahabagan; 
nguni't aming tal^s namang 
magsisi siya mong hintay. 

Dito eami nanghahawae 
sa mahal mortg pangungusap; 
eaya ang sanio'y anif patawad 
sa imbihg nangagjUjUdas, 
sa iyo't sa tawong lahat. 



ini - 



Loobiitt mo, Poong wahal, 
na maligtaa itong Bayan 
ga m|a Judas na hunghang, 
di marunong na dumamdam 
sa ealahing eahirapan. 

Sila ay papagsisihin 
sa mga asal na Hnsil; 
ang pagtataesil ay tubusn 
ng madlang gawang mag;tlin{ 
sa eababayang tinaegil. 



At sa towina'y ialay 
sa iyo't sa Inang Bayan, 
ang laeas namin at bahay, 
at sa eawaeasa'y eamtan 
lowalhating walang hangan. 



♦•#•♦ 






§.:] 



Inlharap si iestts eay Pjl£to 



6a pn^sea't nanga-;caiga 
si Jes'T8 ay ipndala 
niyong Yiernes ng umaga 
eay Pilatong pa'amara, 
ay iguinayae pagdaea. 

Cay Pilato'y ng idulog 
ng mababangis na hayop, 
itinulae nga si Jesus, 
Ba ^^pretorio'' ipii asoe 
at hindi sila £umunod. 

Caya hindi nagtiihiyan 
sa pretorio sihmg hunghang, 
sa pag-i!ag nila laniang 
sa eaeamtang oarungisang 
sa Ley ay biling tunay. 

Ang maeapanhie na judio 
sa bahay ng hindi tawo 
ng Dios na nriasaelolo, 
hindi nga maoasasalo 
sa hahapunang Gordero. 

Ganila J^gang hahapiinan 
noon ang Cordero Paseual, 
at sabado^y Paseua naman, 
eaya di nasoe sa b^hay 
ni Pilato .^lang Ji;aaghang, . 



Ng maklta ni Pilato 
ang Poon? si Jesucristo 
'sa loob niyong pretorio, 
ay linabas silang lilo 
at nagsabi ng ganito: 

— ^Anong mgr^. /sumbong ninyo 
na hiban sa tawong ito? 
Ang tug^n ng mga lilo: 
-- Cung hindi iTuisamnng tawo> 
di namin dadalhin dito/ 

Talos ni Pilatong tunay 
an Bilan:^ ibinlbhTta ng 
a.y sa religiein ang bngay, 
ang 'pagdidiosdiosan daw ^ 

na pinangingimbuluhan. . • ■ 

Hindi naman niy?^ tungeol 
manghimasoe na humatol, 
pagea hinguil sa religi'n; 
eaya nga't sa mga pusong 
ay ito ang itinugdn: 

— Cung saealing nahilaban 
sa inyo ngang eautusan, 
ang eaniyang eagMgawan, • 
ay inyo siyMUg liatuUin^ 
liowag sa akin. isaedaL 



iti 



Alinsttttod BA pahayag 
»a Ley nilang marilag, 
aifg magban^ag na Meiika 
na hlndi tntiety^ ay agnd 
batuhlng hoj|vag malieat. 

Oung walang eapangyarihan 
Bi Pilato ay ^eailaa 
magealag 6 mdgp^|patay 
at di niya hahatulan , 
eung talagang eatuneoulan? 

Caya ngani ng maringig 
si Pilato nilang ganid, 
anila'y: — Nobis non licit; 
Ba amin ay di matowid 
na humatol magpaeakit. 

At eami'y binabawalan 
ng sariling eautusan 
sa paghatol at pagpatay 
m mga ganitong araw 
na PaBouang eadyang marangal. 

May sala namang totopng 
nalalaban cvy Tiberio 
at sa Ley ng romano^ 
na dapat ieahatol mo, 
eaya isinaedal dito, 

Ang sa romanong parusa 
ay «a Cruz ipariripa; 
sa iudio naman ay iba, 

pagbabatohanan nila 
ang pngkitil ne hininga. 



Hindi pagbabatohanan 
Bi ^esiis pagoaH Paseuang araw 
itong eusang nataunan; 
Ba mga iudto ay di bagay 
ma^pabato at mahalay: 

Ang winiea ni Pilato: 
~iAng eala baga ay anong 
nalalaban eay Tiberio 
nitong daW ninyong tawo? 
SaysayiH ng matanto co. 

Anila ay:— Hindi lamang 
ang gawa nitong sueaban 
ay guluhln itong Bayan, 
&a masama niyang aral 
at mga parayang lalang. 

Cung di bueod pa Ba rito 
na salang di mamagoanoy 
ibig n|a niyang totoo 
»a agawan ei Tiberio 
ng paghahari sa ]udfo. 

At siya raw na malinaw 
ang Mesias naming hintay, 
hari ng Bangcajudiohan, 
at tuloy ibinabawal 
bomowis eami sa Gesar. 

Sa eay Pilatong talastas 
ang balitang lubhang hayag, 
na ang mga jud{ong lahat 
ay may hintay na Mesias 
na bari pilang marilag. 



!'?§- 



€aya n^ani ng maringig 
ang sumbong ng malulupit 
ni Pilatong mapagmasid, 
sa hueuman ay nagbalio 
at si Je8d8 ay einulit. 

Baea mageatotoo n^a 
ang sa mga jud{oog wiea, 
sa pagea't nababalita 
na lubhang mapaghinala 
ay di malayong magtama. 

Aiiiyang ipinangusap 
oay Je8ii8 na mabnnayad: 
•— leaw ngiayon ay magtapat^ 
^ioaw baga ang pahayag 
na hari ng judfong lahat? 

Ani lesUs na tumug6nt 
— ^yan bagang iyons tanbng 
ay aarili mong inueol, 
6 bigay lamang himatonB 
ng ibaog nagsabi niy<5n? 

Cay Pilatong ibinadyat 
«—^Aeala mo'y aed bag^ 
ay iudiong inyong eapara 
&a 8U6at maeakilala 
U iuyong Bampalataya? 

Gehtil aeoH tawong Potito 
ot hitidi nga lahing |ttdfO) 
^[}aationfe matatalos do . 

ang di 60 Alam m kwottg 
biirini i)iQihi))tay dito? 



iAnong aking hialaymalay 
ng aa iudlong haring tuTiay? 
Ang ealahi mo ring tanan, 
na pinunong eababayan, 
ailg eiyang naugagsasaysay, 

6i Je8ds na Panginoon 
sa eay Pi'ato'y tumugdn 
ng sabing walang eaueol 
at di^ maabot ng diinong 
na eadyang hagpaiiingatons. 

Gayari -ang gagot ngani, 
aniya ay;— Hindi mali^ 
ang tanong ng iyong budhi 
na totoong walang bali 
na MeBlas aco*t Hari. 

Kguni't anS eahaiian co 
ay hindi sa roundong ito, 
gaya ng nakikita tno, 
ha paghahari ng tawo. 
Ang aki'y ibang totoo. 

Vaong akiti« eaharian 
ay eung ditong dito lamang, 
tnga oawal oo'y^oailang 
dito aeo'y pabayaang 
maipaghatidhatiran? 

Yaong paghahari m nga 

lA tnga taWO eong madla 
iy hindi naeaoamukha 
nl paghahatl m lupa, 






:'.'">»•:::: 






m 






l^, 






m 



ny unuilol eny I^ilnto, 
nniya'y — «[Tto^y paano 
na siya^y haring totoo 
^ at hindi sa mun^ong ito? 

Ang eay Gristong eaharian 
na dito'y ipinagi^aysay 
ay di eay Pilatong alam ' 
at sa ealolowang tanang 
may sampalatayang tunay, 

Si Pilato^y naniwala 
sa eay Jesus na winiea; 
nguni't eahi ma^t Hari nga, 
• s'» Roma'y hindi sisira 
at hindi Ilari sa lupa. 

Dukhang lulabing dalawa 
ay siyarig etsamasama, 
^ganito ang Hari baga? 
^eawal ba itong bagay ng 
ipakihamoe sa Roma? 

AValang isinumbong namang 
pihio, sandatang mainam, 
]iban eay Oribtong eatawan, 
. {,AQ bnga (^ng a:igaw 
ng aa ;iudiong eaharian? 

Oaya naman sa eay OH^to^y 
Iriinngot ni Pilato^ 
--^iLiH. da palaii{j totuo? 
aHi Je^il{^ nauia^y;— OO) 
ioion iyang Babl mo» 



(Jaya rito inianao 
at .«.a tawo*y nakiluhid 
sadya eong ipahahayag 
sa sangeatawohang lahat 
ang eatotohanang wagas. 

Dito'y si PiLato naman 
na nagngingitngit na tunay, 
. tumugon nga eapagoowan, 
aniya ay: — Ano iyang 
^slibi mong eatotohanan? 

Ikinamuhing totop 
yaong inasal ng judio 
na nagbigay basag-ulo. 
Talastas nga ni Pilato 
na walang sala si Gristo. 

Cuhvr»g lamang na itugon 
sa eanilang judiong pus6ng 
ni Pilatong nilingatong, 
ang pagoayaring himatong, 
ayon ea ul61 na sumbong. 

~Cflyo ay may hinihintay 
ibig hariing tuuay, 
ang Mesias ninydng eay»ay; 
euug ito baga'y lumitao; 
^lnyd eayang ipapatay? 

Bl Cri8to*y ipautas oo 
at hindi Hari ng judioj 
euns (sumipot ang totoo*y 
Biyang ealulugdan ninyo 
at m mdn «y Biigulo^ , 



^ 181 - 



Oaya hindi na nnghintay 
ng iugon ni Gristong mahal 
si Pilatong na9ii6alan, 
ang inisip ny magbitaw 
ga bigat na iniatang. 

Nagbalie siyaH nangusap 
sa mga judiong dulingas, 
**'niya:-— Walang mamalas 
sala niyang maliwanag 
na ieaptitay na sueat. 

Paanong di maibadyang 
si Jesus ay walang sala, 
ay sila ring na ^paghabla 
ang siyang nagpakilala 
na lihiB ang sumbong riila. 

Na eaya ipapapatay 
ay naghahariharian 
at ibig kilanling tunay, 
n« ang nais ay mang'gao 
at maldtalad sa O^aar. 

Ano pa ngaH ng malirip 
nilang mga judiong ganid 
na ei Pilato'y liiibis, 
ftng loob nila'y nai|inib 
laagpanibagong nag4fcip. 

Na Biya, nilang binungoal 
yaong nangyaring dumaaa 
m (iaiilea ug nani^ang 
doon may iaang nafehunghangj 
JMas ang siyang pangalan. 



Na ang Ju(las n^aning ito 
sa Galilea'y nangulo, 
ipinagbiwal sa tawo 
ang pagbowis sa romano, 
sa haring Oesar Augusto. 

Ito nga^y ang naisipan 
sa eanilang ipagsaysay, 
ng paniwalaan larnang 
ang ibinuhat na bintang 
eung inay map.ipaghowaran. 

Tumutol na uga ang madla. 
anila'y: - Sa aming wSea 
ay lubos eang maniwala, 
na ito ay magdaraya, 
sa bayan ay naninira. 

Magmula sa Galilea 
mogpahangang dito pa, 
ang tawo'y binabalisa, 
guinugulong para-para 
niyang tawong palamara* 

Bi Jtidas na galileo 
ay isang nagbasag-ulong 
sa Galilea^y nangulo, 
hinimok ang mga tawong 
howag mowia ga tomano» 

lto*y goUloong tuna}^ 
na C5fe.y Jiii« din^ oaaeal^ 
gayon dm ang eagagawan, 
eaya dapat rnong hatulan 
na gayon ding ipapatayi 



# 



-. 182 - 



/hg Galilea'y mabanguit 
at eay Pilatong marin5ig, 
ay tumHnong siyang tikis 
sa m(ta )udiong balawis, 
aniyang ipinagsulit. 

— iTunay bagang galiko 
itoBg dala ninyoog tawo? 
Tunay, anilang ]udio; 
natowa na n{ang totoo 
si Pilatong guinugul®. 

Lumowag na nga ang loob 
at galileo ei leBiis: 
dito niya iniutoe. 
eay Herodes idulog 
at oaniyang tawong saoop. 

Si Herode» namang pusdng, 
sa Jeru8alem doroon 
tii t&S^ tti'AW na yaon, 
at aa Paseua'y umabuloy 
ea pagea't eaniyang tupgool. 

IDIKtLOG SI JESU9 
CAY HERODEB. 

Tintlpiid m &g(ifig dinaU 
biyong mga palamatA 
8i ^eaiis Bft Poong sintay, 
na InihaYap pagdata 
Uf Horodes na tetrarea. 



Nans makita nitong lilo 
ang Poong si lesueristo 
ay natowang di gaano, 
at nagnanaBnng totoong 
si Jesu0 ay maeatungo. 

Dahil sa mga balita 
na gumambala sa madla, 
na eababalaghang gawa 
na iba't ibang himala 
ni OriBtong Poong dakila. 

Boo niyang Tna sa loob, 
ay 8iya*y maGapaaood 
ng^ himalang nababantog 
na guinagawa ni ^esiiStS 
ito'y ang hangad na lubos. 

Ay ano nSa'y ng mabarap 
bI iesUs na mabanayad 
dito sa tetrareang Bueab, 
ito'y natowang di hamao 
at saea nagtaeang agad. 

Ka eaniyang pinagnilay 
ang oay eristong pagealagay, 
nagnigapoi na matibay, 
mukha'y dunSisdunglaan, 

hirap ay walang oaba|ayi 
da^^a't Biya<5^ nali&g&tsog 

fti iiaiBaloob tuley, 
na saan nangaparoon 
ahg oabalitaang dtt^ong 
ftt nataiiAn u» n|»|ont 



mm 



Cut)8t tttAyunong 
^^y abo't blndi nagnwa 
ang aiya ay maeawalai 
6 di naparakip eaya 
at nft hindi magdalita? 

Ito ang sa budbi^y nasoo 
ni Herodee na balakyot 
nS mapi^nood si lesiie, 
eayat tuloy nap udlot 
ang banta niya ea loob. 

Balita man ngang mayaman^ 
oung n{( datna^y napagmasdan 
na nagbababag na lamang) 
ay pilit eauudlota^t 
bindi na mauutangan. 

Caya wala ng guinawa 
8i Horodes na euhila 
eundi ang pag uusif>a 
sa oarunungang nawala 
na totoong nabalita 

Sa laking panguiguilalas 
^y BiHulit ang Mesiaa, 
na parang pinagsiyasat 
ang dunong na napahamae 
na malaong nababansag. 

Ano pa*t maraming lubha 
ang eatanuagang guinawa, 
na walang halagant? pawa, 
pf»rang pinilit magwiea 
sa eani^an^ ninanaga, 



K|iiil'l attg ?dong sl 3mh^ 
oataga ma'y di eumagot; 
ang judfo namang balakyot, 
Bumbong na walang patugot 
ay Biyang idinaraos. 

Ano pa*t ng mapagmasdatt 
ni Herodes na sueaban 
na ayaw siyang kiboan 
ui Je8U8 na matimtiman, 
ay namuhi eapagoowan. 

Ang tanang mga alagad 
nitong Herodes na uslak 
ay biglang nagsipangusap; 
— Si Jesu3 ay doon dapat 
sa ulol ipakitulad. 

Ang guinawa nitong hunghang. 
Herodes na tampalasan 
si Jesiis ay siaootan 
ng barong puti ang eulay, 
pagtuya niya*t pag-uyam. 

Ang pananamit na puti 
ay siya namang ugaling 
dalhin ng sa judiong hari/ 
ang unang gtamamit ngani 
ay si Salomong mabunyi. 

— Yayamang ibig, aniya, 
na tawaguing hari baga 
ng mga judiorig lahat na, 
ay damtan ng puti siyaH 
n| oay Salomo'y mapaya^ 



m 



Manga gawa ni Merodei^i 
m eaniyang boong mp 
ay libao niya^t pag lait^ 
ttfuni^t yaon ang mafowid 
na iniatas ng L<^n|it. 

At may ibang eahulugan: 
una^y eiya'y Haring tunay, 
at ang iealawa naman, 
puti ay tandang malinaw 
na walang sakng munti m^n* 

Nang maparamtan ng puti 
Bi Oristong tulad sa hari, 
ay ipinadalang muli 
^ay Pilatong naagingimi 
at salawahan ang budhi. 

Dito na eilang malupit 
nageabatiang raatalie, 
si Pilatot si Herodes, 
pagtatanima^y naalis 
na malaong sumadibdib. 

Gahi't hindi eumikibo 
itong Pastor na inaamo, 
ay naa^angaral sa puse. 
na pinapageaeasundo 
ang may taBimang tinago. 

Itong oay Gristo'y lunibae 
ay ang Herodes Antipas 
na eumalunya sa hipag, 
at nagpapugot at sueat 
eay San laang namim'nyag. 



Gaya n|a*t hindi lumlguiH 
pageatetrarea'y napawi, 
nailit ang tanang ari, 
ang nagulng dulo pa ngani 
ay sa tapunan naowi. 

8a pangingimbulo niya 
sa pamangking, si Agrlpa 
at n^^goa cetro*t eorona, 
ay tarnbing napa sa Roma*t 
ng eay Agripa*y mapara* 

Humarap eay Cayo Gesar 
ng niagea eorona la!mang, 
matnwag na hari naman, 
urali niyong sueaban 
na ealunyang tampalasan. 

— Na eaya ieaw nga, aniya: 
habang buhay ay tetr rea, 
na walang cetro*t eorona, 
ay tamad eang pa sa Roma, . 
hindi gaya ni Agripa. 

Nang maharap na ang hunghang 
na Herodes na sueaban 
sa mabunyirg Cayo Cesar, 
siya'y ipinagsumbungan 
hi Agripang eataniman. . 

Itong Herodes Agripa 
na hari at may eorona, 
siyang nahalili baga 
eay Filipo^^g namatay na, 
tetrarea sa Iturea.. 



Ang Lahrlt ay di tnaiiwag 
na magpatusa 8a sueab; 
ang dinating niyang hirap, 
tetrareadoH aring lahat 
ay oay Agripa nalipat 

/ Na siyang paru^ang hatol 
Ba sunibong na ibinangon, 
na magtacfeil dnw ang layon 
sa eay C'Vong emperador, 
nguni't bintang laniang yaon. 



•#;> 



J'\ j"r\. xtl 1 j 



Ang ningbintangs'^ enpowa 
buhat laniang na kinatha 
na eu^ang nanganganyaya, 
ay isang sal;uig dakilang 
dapat magbayiKl ng sira. 

Marnming salnng easama 
at hindi lamang iisa, 
at mortal na parapara, 
eung anse easiraan baga 
ay malalaking lahat na, 

Una^ easinungalingan, 
lalo^t euny may sumpang taglay; 
ang iealawa ay Lal>an 
sa waga«5^ na eatowiran 
ang eapowa ay siraan. 



Aftg imiyy pageawala 

hg pag^-ibig sa eapowa, 

utos na lubh?^ng dakila; • 

may taglay pang ibang sama 

na lubhang naea^isira* 

' ■ i ■ , 

Cung may naninirang baliw 

sa puri ng capovia rin, 

ang nararapat mong gawin, 

noo mo'y papageunutin 

at ng siya'y mapatiguil. 

- Ang eusang di ipagbibigiy 
ng galang sa dapat bigya'y 
gawang lihis at di bagay 
sa tawong magandang asal 
at may turo ang magulang. 

Ang paghalay at paghiya 
sa hiarap ng tawong madla, 
parang nunurot ng muliha, ; 
ay l'along salang dakila 
at pp.gsirang puring lubha. 

CasaLonaong lubhang taesil, 
pag-iibiga*y .sirain 
ng mageatotong sing-guiliw 
eung saeali't sa naagaling 
at di sa masamang hinguil, 

Asawa*y sadyang pintasan 
at sa puri ay siraan 
ay ugaling eahunghangan, 
at ibig ay mawaray 
ang pagsasamang mahusay; 



la maKagaling Da gawatig 
naniaroalaB sa eapowa) 
ay pan|ittgimbalong di'wa^t 
ea eapowa ay pagsira. 

Ang mga pagpuring bigaj 
Ba ibig na papurihan, 
ay sa husto ilalagay, 
eung lumalo ay easiraan^ 
isang eaBinungalingam 

. May pagpuring panunuya 
na ang budhi ay masama, 
may pagpuring nanghihiya, 
pawang easueabang gawa 
ng mga loob euhila. 

Ang nararapat na sundi'y 
ang di mo ibig na gawin 
sa iyo nino ma't alin, 
ay howag na raagalinging 
gawin sa eapowa mo rin. 

Ito lamang ang ingatan, 
talirnahing panuntunan 
sa pag-gawa ng anoman, 
ay naeasunod na tunay, 
s^ utoa at eatungeulan, 

PANALANGIN. 
lOh, JeBUG; na lubhang tamis! 
na nagbata at nagtiis 
ng bintang na lubhang lihis, 
binigyan ca ng pasakit 
^a ;raTra. mong rnatowidi* 



Ang wagAA mOug OAI'UiUu|A£i 
%f inAring qau1u1a;I) 
at di kinilalang tunay 
pagea Mesias mong taglay 
H boo mong oadiosan. » 

Deihil sa hirap mo^t sakit 
«tng biyaya mo^y ilawit 
sa aliping humihibie, 
upang maeamtang matalie 
ang bayan mong toatahimie. 

INIHARAP NA MULI SI Jll)SU8 
CAY PILATO. 



{ 



Habang si Jesus na Poon 
eay Herodes ay doroon, 
ay maraming naghimatong 
eay Pilatong gobernador 
ng sa judiong gaiiang pusong. 

Noo*y nagpasabi naman 
ang asawa niyang hirang, 
upang howag makialam 
sa mga ganoong bagay 
na /usap sa tawong banal. 

Ng muli nganing iharap 
eay Pilato ang Mesias, 
ay nagnasa ng iligtas 
sa eamay ng m|a sueab 
ang Gorderong mab. nayad. 



- i8f 



Ang winiea sa eanila; 
— iAnong inyong pinipita't 
dito'y nangapabalie pa? 
^Di co ba ipinadala 
sa puno ninyong tetrarea? 

Ang sumbong ninyo sa akin 
»y tawong lilo at taesil, 
mapangulo at sowaii^ 
ang baya'y hinihilahil 
at ang ibig ay sirain. 

' Tinanong co naman siya 
8a harap ninyobg lahat na 
ng hinguil «a inyong habla; 
vrala aoong nakilalang 
bagay niyang nagiiing sala. 



Siya utnano'y Hari n|a 
ag mga ]udlong matila, 
hindi ikinaeaila; 
nguni at hindi sa lupa, 
eaya rlto*y di Biaira. 

Yaoni inyong hinlhintay 
na ibig hariing tunay, 
^y siya oong hin^tay namaii, 
si^^a Banang ip&gsaedal 
ai alad eons ipapatay. 

A( ea pagoa htndi itOi 
lyon din «* sumbong ninpy 
i^ni babaea eay tiberte» 
<el3^ft eaya'y Ranhiti <!}0j 
1» m}mf m}f<^ tQtio0f, 



Yaong si Herotles naman 
na aking pinagpadalhan, 
ay walang napag aninaw 
na sala niyang malinaw; 
eaya hindi nahatulan. 

Caya ang aking pasiya 
ay gawaran ng parusa 
ng eung saeali't TT)ay. sala'y 
may pageadalaan baga, 
at saea pawalan siya. 

Dapowa't may naisipan 
si Pilatong alinkngan, 
na minabuting paraan 
leapaeawalang tunay 
n| tawong ipinagsaedaL 

Noon ay sa ^eruaalem 
may eaugaliang taning, 
na ang Paseua'y eung dnmatinK 
ang tawong baya'y hihiling 
nf bilangong hahangwin. 

Ito'y eagaHngang bigay 
ng mga pinunong G^aar» 
sa judlo'y pnrayjCng tiinay, 
na ang mahiiing ng bayang 
bilango'y agad pawalan. 

Dtto n^ nga «I Pilato'y 
nanilusap la mga iudioi 
'^lA'^ iinoP ilbig na ninyang 
%ni ugaU ay ^^wlii eo, 
m «jalMan nalin 



- 'i88 



ito i\^;ry maipangusap 
at inangaringig ng lalmt, 
boong bnya'y hinieayat 
ng mga pinunong sueab; 
si Pi!alo*y nagmamalas' 

Noon nga/y may roon naraan 
na naeabilangong hunghang 
na lubh.Tng maeasalanan, 
puno ng mga tulisan 
na Barrabas ang pangalan. 

Ito'y ang inihieayat, 
iniurali sa lahat, 
nilang pir>unong dulingas, 
na hilinging maealabas, 
sa Paseua ay pasalamat. 

At howog bibigyang daan 
na si Jes'58 ay pawalan, 
eung di nga pageaisahan 
nilang boong sangbay'nan 
na hiiinging ipapatay. 

Si Pilato ay nrnulit: 
— iOayo, ani}a'y, umimie, 
at ano pa ang iniisip! 
^lnyo na bagung naibig 
ang bigay eong pahiwat'ig? 

Itong 81 Jesiis anakin 
ay siya n§ tii^awain; 
yatnang oayo'y pipita rin, 
ay ito na ang hiiin^in; 
mo^ i^dhlmm m mtin} 



Dito na ngani ang lahai 
sangbayanan ay narig^isap 
isinigaw na malaeas: 
— Ang tulisang si Barrabas 
siyang bayaang maligtas? 

Itinugon ni Pilato 
sa nangagsigawang tawo: 
— At^ano an^ gagawin co 
sa piaangalanan ninyo 
na hari ng mga judio? ■* 

Anilang mga sueaban: 
— ilpaeo sa Cruz ang bagay! 
Anitong Pihito naman: 
— ^iAnong guinawang easama^t 
ipapaeong sueat iamang? 

Ng maringig si Pilato 
na nangusa]) ng ganito, 
huhiiyaw an:< mg^r, jndio: 
— iWiniea nannn sa iyong 
ipapaeo iyang lilo! * 

Cay Pihitong mapaglining, 
ang loob lig mga taotil 
sa galit ay nagdidilim, 
ay iniutos na tambing 
na si Jesus ay hampaBin. 

At ng upang ding maglowag 
ang loob ng mga sueab, 
lOh, Pilatong hibhan^t bulagl 
{\m walai'M mh\M natatap 



.^ mi- 



U irlugig ngaai ag jaclio 
yaoing utos ni Pilato, 
na hampasin ang Gordero, 
ay nag^ipili ug tawong 
malalaeaB na totoo. 

Hinubara,t hinuboan, 
pin^panapi na lamang, 
sa haligui^y ipinugal, 
hinampas n| walang bilang 
at saan man matamaan, 

Sa hampas na walang patid, 
ng boong laeas at galit, 
eatawan ay nanginginig 
ng Gorderong mapagtiis 
na walang eaimie imie* 

Balang abutin ng sablay 
ng suplioang pinagtibay, 
ang balat ay naluluntay; 
walang pag-itan ang latay 
sa boo niyang eatawan, 

Nang magsawa^t mangahapo, 
^y eanilang iniupo 
sa isang eapos na baneo, 
«aea eaputol na tambo 
ang pinahawaeang tanto. 

Isang baguing m matinie 
ang linieaw na n3a8a.kit 
&g m^b eoldadong ganld^ 
tit m ulo*y iihdtm 
^,a ipinutoug m UHg» 



•At tuloy binalabalan 

ng piirpurang pulang eulay, 

damit hari ang eabagay, 

saea pinagyueuranan. 

eonowa^y iguinagalang. 

«■' > ■ . • 

Matnpos ngani ang lahat 

na iba't ibang pahirap 

na isinunod sa ,hanipas, 

ay eanilang iniharap 

eay I^ilatong punong sueab. 

Na gayon ding walang baro't 
imbing haing walaog leibo 
yaong Uorderong maamo, 
na hindi lubos matanto 
^ung mny pageatawoi^g anyo. 

Mapanood ni FiJato 
yaong lagay ng Oordero, 
pagdaea^y sa madlaAtj tawo^y 
inihariip na totoo t 
aniya ay ' E<.xk homo" 

Itong tawo^y panoorin * 
na isinurabong sa akin, 
ang sabi ninyo at turing 
ay nag-nanasang agawia 
itong eaharian natin. 

Ay,.a;^ayoa nga'.y inyoBg tingaa». 
ang ktgay aiya at mid, 
■■oung meiit 'pang eataouta]» 
^g ie^rusaiam na hayan 
at n| l^omaag qahiai?iaa<i 



-^^v/'^>-vvS 












\k) 



Gaya subhan na ang poot, 
maawa na eayong lubos 
dito sa ealunos ealunos, 
at Bino pang pauudyoe 
sa eaniya at susunod. 

Si Je8us ay n| makita 
n^ saeerdoteH eseriba 
ay nag-8igawang lahat na: 
— ilpaeo iyanl!! anila, 
iipaeo mo^t iparipa!!! 

Nang maringig ni Pilato 
ang iutol ng mga lilo 
na hindi rin nag-babago, 
ay sumagot na nga rito 
na nag bitiw na totoo! 

— jDalhin na ninyo, aniya, 
*ng mag-paeo ay eayo na, 
howag aeong irawit pa 
at aeo^y walang makitang 
»ttcat ftiy»ng maguing eakt 

Ang mga judio*y tumugon, 
parang bigay na himatong, 
na iila na ang hahatpl 
^iito eay Je8\is na Poon, 
magbttbunto ag lingatong» 

Af ottng siya mani anila^ 
Ma isip mo'y walaug sala^ 
ani islp oamin ay iha^ 
m$f Rala»s walaog «apaY» 
I» 4ipf. bigy*«0 pattisa. 



At sa Ley naming bantog 
eadyang ipinag-uutoB 
na 8ng maitpusdng sa Dios 
gaya nga nitong balakyot 
ay pataying walang udlot» 

Ang parueang nararapat 
ay pagbatuhanang agad, 
ea dahiKng nagbabanBag 
na eiya'y totoor g Anae 
ng Dios Haring mataaa, 

At yayamang aayaw ca 
na humatol sa eaniya, 
di ang bahala^y eami na 
na mag-gawad ng paruBa 
ayoh sa oaniyang sala. 

Gay Pilatong mipakingan 
itong bagong isinaywy, 
na Bi Je3iis ay Anae daw 
ng Dios Haring marangal, 
ay lubhang nahintaeutan. 

At ang boong pagoataloi 
ay yao*y anae na luboe 
n| isa sa mga dioe 
na eaniyang pinupuopos^ 
Dtg maalab na pagnro|« 

At saea naeapaagabaOi 
na tambing IpioabampaRt 
ito ang «lahilang tapat 
mytk nataeutang agad 
^t bin^l ^^ napKiatal^ 



«'t:-r. 






i.^ 



-/.'^" -*iJ«Ay'V'i7 ' "' 



■■'"^m 



iti^ baAAya<) na Cotdte]fo 
mg ftuc«^bang bi HlatOt 
at Bisiyasatin dito 
ang «aysay ni mga judio. 

Nang mapaupo na siya 
f»y tumanong <;apagdaca 
eay JeBUfi na Poong Ama/ 
ng gayaring parirala: 
-ileaw'y taga saan baga? 

iAng magulang mo ay sino 
at ieaw ay sinong tawo? 
naBabi na nga ni GriBto 
na 8iya*y Hari ng judio 
%y hindi sa mundong ito. 

Caya gi Josu8 tia sinta 
eataga ma*y di humuma, 
paano nga^y natanong na 
at tuna'y na alam niya 
ang easagutang nauna, 

Si Pilato ay nanganib, 
nanguilalae na masakit 
eay Jesu8 na di pag-imie, 
— iAno ca, aniya, at bakit 
sa aki*y ayaw magsulit? 

^Uindi mo ba nalalamang 
aeo^y may eapangyarikang 
magpaeo sa iyo^t matay, 
magtali't magealag naman 
magligt<>8 ng iyong biihay? 



Oapaiiloltiig imp 
hong iskyBay ni PiliMto, 
la Dsos ay paglililo^ 
aeala niya^y sa taw<> 
ang eabagBiean ^a mundo. 

Dito eay Pilatong saysay 
ay di ipinakibilang 
ang DioB na nagbibigay 
nt mga eapangyarihan, 
eayaH siya^ kiniboan- 

At ng howag mapalulong 
ang mga Babing balat<$ifg 
laban sa Dios na Poon^ 
eaya piliH na tumugo^t 
di nabatang mapagayon. 

Cay Pilatong walang isip, 
mayabang magbuenig bibig, 
ipinakilalang tikis 
na may Dios ngp sa Langit, 
gayari ang pahiwatig: 

— Talastaging wala eang tuaay 
munti mang eapangyarihan 
sa akin sa ano pa man, 
eung hindi binigyan ieaw 
niyong na sa ealangitan. 

Sila namang nangagdalaH 
sa akin dito*y nag-habla, 
na ibig mag-palamara, 
ay malubha ang eanila 
^a iyong eaeamtan sala. 



m 



^mg eay Pilatong m<'ita^ap 
ang oay eris'ong pao^^un^ usap 
na eatotoRananp; haya^^, 
ang loob niya'y nasindae, 
nagUBot na hindi hama^. 

At ninasa ng neiatibay 
na mailigtas ang biihay, 
eaya nanguaap pageowan 
Ba harap ng ealahatang 
mga judiong tampilaaan. 

Aniya'y yayamang walang 
easalamang maunawa^ 
ay siya'y ea^agan na n?a; 
dito silang judiong madla, 
eay Pilato ay nagwiea. 

Anilang nangagsigawan: 
" Gapag iyong pinawalan 
iyang aming isinaedal, 
ay dl ca catofong tunay 
ni Tiberiong bunying Gesar. 

Sa pagea't alin maH sino 
magnasang maghari rito, 
ay eaaway na totoo 
ng ating haring Tiberio, 
dakilang Gesar romano. 

Gobernador eang nahalal, 
at di mo ipagBangalang 
ang eaniyang e'iharian, 
ay tandang eaalam ieaw 
nitong tawong mangang:igaw\ 



^^angathlba n| dl gagayott 
ng mai*ingig anr himatong 
nilang mga ju'iliong buhong, 
at baea ^iya'y isumbone? 
eay Tiberiong empera lor* 

At eay Arquelaw*y mawanf is 
na sa tapuna*y mahatid, 
sumbong din nilang malupit, 
at marahil putlang liig 
eung matalo sa matowid, 

Bakit yaqng emperador 
ay lubhang pihiea't pusong 
sa munting ieabalatong 
nilang m|a gobernador 
ay tambing bibigyang hatol. 

Ang sa judiong palasahot 
sa salitang ibinuntot, 
ay siyang nag^bigay taoot 
eay PilatoH nagpaudlot 
na nagpahina ng loob. 

Aniya ngang nanglolomo: 
— Daiiilan sa isang tawo 
ay mapapanganib aeo, 
ayunan co na ang judio • 
at ng walang basag-ulo. 

Uinabas nfa si Gristo 
sa lugar ng Litoatroto, 
*H lumukloe si i'ilato, 
aniya ay:-— Tingnan ninyo 
ang Hari ng mga judiq. 



Anilang n e^n^agsigawan: 
— lAlirin, alisin, iyan!!! 
iipaeo! pp?icc)! iyan!!!, 
Anitong Pilato natnan: 
— ^Sino aeong walang galang? 

^^Ano't raan^aagaha^i aeong 
ipflCO ani^ h^^ri rinyo? 
anilnnG pinunong judfo: 
--'lWala eamine: hari rito 
eundi ang Gesar Tiberiol!! 

I \y, iurlion^ eahabao: habag! 
sa galit ninyo ^a anao 
pamponer ama\y itinulae, 
at m C6sB.v inilipat 
paghahari ninyong tawag. 

Nang una^y minamahalay 
tawaguingr hari ang Gesar, 
at may Dios Harini? tunay, 
saea ngayon ay tinurang 
ang Gesar ang hari lamang. 

M.ipapmasdan ni Pilato 
ang loob ng mga lilo 
na hindi na magbabago 
at bageos naninilaebo, 
ay umayon ng totoo* 

Dito na ngani naghinaw 
ng eaniyang mga eamay 
Sji harap ng tawon^ bayan, 
migwawalang oasalanan, 
ito ang ipinagsay^^ay: 



-rAeo, Atiiya, ay labai^ 
at hindi aeo oatiyap 
6a dugong maMsambulat 
nitong tawong walang baoas 
n| ano mang sUang sueab, 

lAy iyang iyong winieai, 
Pilatong eaawi^awa. 
ay walang balagang lubha 
at di ca maoawawala, 
lalo eang napanganyayal 

Sa iyo n^a^y ibinadya 
ni ^ Je.^ii8 ang iyong sala, 
hindi nga lamang e^ptra 
n| sa judfong palamara 
at malubha ang eanila. 

Dahilan sa iyono; taeot 
at sa iyong pag-iimbot 
na maealugdan, ding lubos 
ng mga ]ndio mong saeop, 
eaya ca napahinuhod. 

Panalangin. 

iO Je3U3 ng aming buhay! 
eami ay pagcahi)oban 
ng biyayang wal«ng hangan, 
upang masunod na tunay 
tanang iyong iniaraL 



mim. 



Howag itulot ea amin 
ang sa puaong lisyang hilingr, 
na ang nasa ay purihin 
n| matang naeap^panBin 
ga gawa naraing Imtigaling, 



194 



loaw latnang ang matowa 
sa mabuti naming ga^a 
n fi i\o ng? jni;fwa, 
ng maeamtang matimawa 
ang La igit 'mong maaanghaya. 



♦#!•♦ 



iU ^- 



XVIII 



rinasin ni Grlsto ang Crjz. Simlubong 

NI VS:n^Tl01-TlNULUNGAN SI JESUS NI SIMONO 

TAGA OIRENO. 



NatapoB mabasa na nga 
ang haiol na ilinagda 
eay Oristorig nagdarilita, 
siya'y i]iahubaya 
sa mga soldadoag madla* 

Ano pa nga't eapagdaea 
sa pretorio ay dinala 
ng mga judiong lahat na, 
at pinaglibutanan nila 
Bi JesuB na Poong Ama, 

Dito ay muU na namang 
linait ang Poong mahal, 
at tuloy pinahirapan, 
at ng yayao na lamang 
saea nila tinahanan, 

Bago inilaead nila 
ay pinaramtan na muna 
ui dating eoot na dala, 
at ng tamUng makilalang 
si J93iis aag nagdaraaa* 

Dito na nia iniatang 
jng CvwA na eamamatayatt) 
at yao'y oaugaliang 
sadyaog iptnapap^Ban 
hangan m pagpapaeuatt, 



Sa dakilang bigat ng Oruz 
'Bt pa^batae nilang lubos 
na pasalu \pa sa bundoe, 
ay maeaillong si JesUB 
»4 lupa'y napasubasobi 

Si Oristo ay ng matapat 
sa baiiay niyong maliyag 
na Yeronieang mapalad, 
ay ito y lumapit agad 
eay Jesu8 na naBasabat. 

Nang mamalas ugani niyang 
ang mukUu'y di makilala 
,aa dugong dulot ng da-ia, 
ay nanglomo eo^Kii^daea 
aag eaniyang eaiolowa, 

Agad tuloy iniabot 
ang birang niya eay leslis 
na nageaoaoatlong lielop, 
upang eauiyang iouseoa 
j}a miakhaag oalunoa lunosi 

Hlndi niya pitiahii?a*t 
siya*y nag*alang-alang 
damamii sa mukhang mahal) 
at bueod doo'y mahalay 
^t ii hUa^siyaug tuuayt 



^w 



^ 196 



Nang oay lesd^ na iiiaUngap, 
ay nagpahiil siyang agad 
•»ff mukhang puspos ng sugat, 
at ng lumiwaliwanag 
mata niyang nag-uulap. 

Mana nga^y catac«taca 
ang doo'y ipinakita 
na ganti sa mapaninta, 
nakintal sa biran«: niya'y 
tatlong mukhang parang isa. 

Mukha, latay, pawis, du o, 
ano pa*t ang boong anyo 
ni} ong Gorderong maamo, 
ay nangalarawang boo 
sa tatlong tielop ng panyo* 

Sa taeot ng inga hunghang 
baea mamatay sa raan 
na di maipaeong buhay, 
ay eumita capag«owaa 
ng isang maeaalilay, 

Mana nga^y naeabat sabat 
n§ mga soldadong sueab 
igana tawong lumalaead, 
gsa oabnkiran nagbuhat, 
pinageungabanang agad, 

Simon ang 'siyang paa|alan 
na laga eirenong bayan, 
8 ya niang pin^alalay 
isa daeong dulong hulilMi, 
bftRgftfl Ba pattttUn|whftn« 



t[Xangisan sr jesus nang 

MGA BABAYENG TAGA 
JEKUSALEM. 



Sa paglalaead ni Jesus 
na- Hagpapasan ng Cruz, 
ay maraming n gsiBunod 
na tawong naapr.luluno??, 
paw ng may sakit sa loob. 

Ang mga bab yeng tanan 
ap nagripagpanaui^isan, 
U'g ito ay mapHgmag(t*n 
ni Cri;^toag butihing asal, 
ay sila'y pinagwieaan. 

Hindi cu g eaya nagwiea 
ay ang iyae ay masama, 
eun !i bigay paunawa 
na may dapat na iluha 
at doo i nga ipatama. 

Slya^y di dupat iyaean 
at inibig niyang tunay, 
ang nararapat tangisay 
arig eariling easalanan . 
at ang tanang nageipatay,^ 

Gaya gayarl ang turing; 
^^Oh babayeng hmmhm^ 
pagtangia imyo'y ihirayU, 
howag iueol Ba akin 



- I9t 



Aiiir wiirili ninyoiig biihay 
at Ha mga anne ntunau 
ay Biya ninyong tangisan, 
at may darating n*^ araw 
na in^ong iealulumbay. 

Nagraeadalawang pangeat 
itong araw na })ahayag, 
eapowa easindae sindao, 
ang isa'3^ ang pageawasae 
ng Jerusalem na du ^ad, 

lealawa^y huling araw 
eung ma/Jiucom nasa tanan 
nguni*t pinaealarawan 
ang sa JeruFa^em naman 
ng sa mundong eatapusan. 

Ang darating na pahirap 
sa eanila at sa anae 
Jerusalem eung iwalat, 
ay siyanj? dapat iiyae 
at araw ng ma^lang sindae 

Anitong Dios na Po n: 
—Inyong mamamasdan doon 
apB p nangisa^t hagulhol 
ng mng^^iinanpr naglulungoy 
sa madlang dtJita't gutom. 

M|a inivy m^^ nf nn|ti8apj 
anila ayt-^iMapapaliid 
ang hlndl n^^Br^ipag^anneN 
atig Walatig sttpllng Ua In^ui 
afe dl u|a It^Wuwg bagaball 



Sarili ang oahirapati 
walang anae na earauiay, 
walang alaala naman 
na sangol na maiiwan 
ga guitna ng eaguluhan. 

Lubhang eakilakilabot 
ang panahong pageasabog 
ng Jerusalem na bantog, 
ang bunyi niya^t aliadog 
ay pilit na ma|;atapos» 

• Ito ang inyong tangisnn 
at siyang eahihinatnan, 
ha pageaguiba ng bayan 
na sa akin i)y nagbij^ay 
nitong madlang eahirapan, 

At gaea niya winiea, 
ng banayad na ealita, 
Ba mga babayei g madla, 
ang gjVyaring pauaawang 
sa sala nila^y patama. 

~Cung ang palamungang eahoy 
aniyat lubhang mayabong 
ay einalantang . pinutol, 
ay m tuyong di magdahon 
<ano«g dapat na iueol? 

Blgny eHiiuIugatt .baga^ 
eahoy aoous pah munga^ 
llguya ng aking Aniai 
plnutol aco*t liuank 



••'M''. 



^ 



m 



Si \valanij; hunga «t dahoii 
n;i inaeasahuiang buhong, 
^ay anoug dapat iueol 
di putulin at sa a^^oy 
pabayaang tnapagatoiig? 

PAGPAPAGO ,CAY GRTSTO 

ISA ORUZ SA BUNUOO 

NANO CALVAR.lO. 

Sa tulong ng Girineo'y 
naeari.tinK ding totoo 
sa taluetoe ■iig Calvario 
ang Poong si Jesucristong 
sa hirap ay nanglulumo. 

Sa iudiong eaugalian, 
sa ipapaeong sino man 
ay may painom na laan, 
ng di lubbang maearamdam 
ang parusang ibibigay. 

Itong painom nga nila'y 
alae na may halong mirra, 
mistulang apdo ang lasa 
m pait na walang eapara 
mi daaidam ay pang-antala, 

■ Kguni at hindi parnati«l 
Ji| buhay, euudi panglawlg 
Ba hirap ay pangpaiid; 
pinainom din ngatig tilds 
pi .lessia nitoag mapalt. 



Ng rniiiya ngang luaiiema'y 
di liuagoo na tuluya't 
ng howag inaguinhawahan, 
sa patM-a't ang <:;a.liirapan 
ay linuhibos na tunay. 

Cani!a munansr inalis 
ang- naeoeoronanp tinie, 
at hinubaran ng damit, 
na hindi mapaenit paenit 
at sa eatawa'y nanikit. 

Oatawan ngani ay tadtad 
ng di inabilang na su.at 
na pinagdukit ng hampas, 
eaya nanikit sa balat 
boong damit na hinubad. 

Saea, muling itinirie 
ang eoronang matutulis, 
ipinutonR na matalie, 
sa ibang balat sumiesin, 
eaya/t panibagong sakit. 

Ito naman ay matapoe 
ay inihiga si .lesds 
ipinaibabaw sa Crnz, 
eamay muna ang pinuspos, 
ipinaeoug walang tuos. 

Ba pagpaiaeong tiauran, 
inuna anH isang oaoaay, 
"isii'y pinagbHtaoanan, 
dibdib ay nageanlolahang! 
uagpatiiputau au« tadyang, . 



im 



itiaipaoo y Hlnaob 
ang Cru5?^ nilang walang hunogi, 
ang mukhang mahal ni JesuB 
m lupa ay napangudngod* 

Ang paeong nangag^Bilampag 
ay biualuetot na lahat, 
at i^a pnepoe na malaeaB 
nilang mga mararaha^^ 
ang nmkha'y naeanghahadhad. 

Ano nga^y ng iiiniraog 
ang prigpapaoo eay Jesu5?, 
ay ibinanpon na ang CrU2j 
doon sa Calvariong bundoe, 
ng mahayug ang p^^gsaeop. 

Upang matal(5s ng mundo 
ang pageamatay ni Cristo, 
at ng matantong totoo 
ang })agsacop niyang ito 
Ba easalanan ng tawo. 

Maitindig na nga ang Cruz 
nitong ating Poong Jepus, 
ang dahivrang nagagapog 
na tuHsa'y isinunod, 
ij)inaco ring tinapos.; 

Canilang pinag-itanan 
si Jesus na Poong mahal, 
si Dima.s nng kinaeanan, 
at kinaealiwa nriman 

Bi G e s' t a r^ n a t a n i pa 1 asa n , 






»♦♦♦ I t »».»»♦ I »» * » f ♦»♦»♦» f *»»»♦•» • 

eaBalanang Rneaban, 
nialupit ??a ealupitan, 
ang iyong mga eaBaman 
ay h^aan eaya hahangaw, 
inlierno'y linalaluaa. 

Nguni^t yam«ng nagoagayon 
na ieaw ay napalulong, 
eapowa tawo^y pinusong, 
may Dios na magtatangol 
na sa iyo ay lilipol. 

Ang aw^a niya^y dakila 
na hindi suoat mahaoH, 
Ba tawong iyong sinira,. 
eaya't di magpapalaya 
na nianatili eang hibha. 

Matapang ca ma't malaeas, 
ay may Poong Dios Anae 
na sa iyo ay yuyurae, 
aampon sa taw^mg lahat 
na iyong ipinahamae. 

iDios na di matingeala! 
anong iyong mabihita't 
linawitan mo ng awa 
ang tawong nagpaeasira, 
^'bakin at di mi» pinuesa? 



mt) 



lAm beiKaH i^ong gulnanyan) 
na lubhang pinHhirapan, 
parang sa Anae piniBan 
ang loob moner eapootan 
sa tawong alaboo lamang? 

Tawo^y ang dapat magdusa 
at siya ngnng nageaBala, 
di man nageamit ]i;,'aya 
ang eusang nagpalamara 
iano't ioi.babah'sa? 

;,Bakin at ^ilanpr angeles^ 
ga minsan pagoatalabid 
ay biniintuhan ng galit, 
na pinapanaw sa Langit 
at sa apoy ibinulid; 

At eaming tawo sa lupa 
na malimit na gumawa 
ng madlknst salang dakila, 
ay kinahabagang lubha "^ 
na di pinapagdalita? 

}0h awang hindi malirip, 
di masayod na pag«ib5g 
sa tawong nagpaoalnpit, 
Anae ang pinapagtiis 
ng di maeurong pasakit! 

Tto^y siyang panimdiniim, 
na pageaawa ea atin, 
madlang hirap ang inarij^kin 
ng Anae na gniniguiliw, 
tayo lamang ay gun:ialing. 



Walang Ibttng nagpnhimp 
nagpneo rito sa Anao 
enndi ang s^la ng hibat 
na siyang Cruz na mabigat 
na naatang sa balieat» 

|0h babayeng ^erusalom, 
ealolowang mahabagnin! 
luha ninyo ay itiguil, 
howag iueor sa akin 
eundi sa inyb inyo rin. 

An€t inyong mga pagluha 
ay nasasayang na lubha, 
doon sana ipat^^ma 
sa inyo rins: salang madla 
na nagbigay paralita. 

Sala natin ang tangisan 
siyang dapat iealumbay, 
et siyang naguing dahi an 
ng maramir g oahirapang 
eay Cristo\/ ipin/ipns:UK 

PANALANGIN^ 

[Oh, Jes )s na lubhang sarap, 
ano ang dapat ibayad 
ng tawong iyong jiniyafe% 
ieaw ang nagpaoahirap 
ng guminhawa ang lahat! 

Totoong tinatangisan 
tanang aming easalaiian, 
i«t wagtitieang matibay 
na di gagawin Oiulan inan 
ang nniling mannnipahisan. 



iiOl 



At dtttig thngeao&Bala tia 
SA iyo, iDioB na guiliw, 
&y aming idinaraing 
na ngayon di'y iyong kitlin 
g,ng m§a bininga namin. 



Oaitii ay pagoaluobati 
ng pag-ibig na dalitiay 
na sa iyo'y mailaan, 
upang atnin ding maeamtan 
ang laugit mong ypalang; hangan. 



*v 



♦•••♦ 



XIX 

loihindn^ t&wad ni Jesus 

ANG SA CAKIYA*Y NANGAGPAGO. 



Ano^y hi mapaeo m nga 
si eristong Bneal ng awa, 
Ba langit ay tumingala, 
aniyang ipinagwiea 
sa Dios Amang dakila: 

— Oh Ama eong iniibig, 
patawaring mo pong tikis 
ang sa aki'y nagpasakit, 
pageaH hindi nababatid 
ang gawa nilang malnpit 

Nang napapaeo si ^esiis, 
si Pilato ay nag-utos 
na idikit nilang lubos 
sa daeong itaas ng Cruz. 
ang pamagM niyang bantog. 

Yaon ay isang rotulong 
may apat na letrang husto; 
tatlong salitang totoo 
ang guinamit niya rito, 
hebreo, griego't latino» 

Na gayari ang palaman: 
I" atig oauna unahan 
N- ang easunod naman^ 
R- ang ieat-lorig tunay, 
J- ang eahiilihulihan. 



Ang eahulugan ay gayari: 

*JeHU.r>" ang uaang, . , i 

at "Nazflrenus" ahg N, 

^*Rex'^ naman yaong.* . . . . R, 
** Judeorum'' ang huling — I. 

Sa wieang tapalog ito^y 
"si JesiS8 na Nazareno 
na Hari ng mga judio'\ 
pahayag na sumaulo 
nS sueabang si Pilato. 

Nang mapaer-unawang tapat 
nilang PontiAeensr pueab, 
ang eahulugan ng sulat, 
eay P?Iato^y nngsiharap, 
anilang ipinattgusap: 

— Ang aming ipinagsadya 
dito, ay hinguil sa lagda 
na iyong ipinaeana, 
yaon sana^y ipasira't 
baguhin eng nawiwiea. 

Na howag na baga eayo 
ang eumilalang totoo't 
ang isulat ay ganito: 
^*ang panabi niiong lilo 
**ay siya^y Hari ng jud(o»" 



.- m 



Adg oay PiUtong pahayag: 
— Aiig naaulat na'y naauiat, 
hindi co na inaeaeateat; 
silang PoHtificeng eueab 
ay dj na inuliug naagus p. 

At paano eaya namang 
gi Pilato'y maeasoway 
$a hulog ng ealangitan, 
ay Dios ang nagbibiiiay 
uH loob Ba tawong tauan. 

Habang na sa eay Pilato 
ang mga pinunong judio, 
ang damit naman ni Cri8to 
ay binahagmiug totoo 
ng mga euhilang tawo. 

Pinag hatihati't 8Uc4t 
n| nangagpaeong alagad, 
yaong damit ng Mesias, 
ang tunicarfg dapit balat 
»y hindi nila tininag. 

V Pagea't eiyang buong tangi 
na walang oatahitahi, 
pinanghinayanian ugaiii 
na mawindang at mahati 
oaya oangag-ibaog budhi. 

Minagaling nilang hunghAhg 
howag hatiin at iayang, 
nnila ny pagiuugalan, 
M ng boo rittg maeamtan 

»H«o i»ft»f mi <?ftplftr^n. 



Yaon nga'y siy«ng ptimm 
at iHa ang natataraa; 
ni.tupad dito ang hula 
m David haring dakila . 
na eaniyang inilagda. 

81 JE3US, NG NAPAPAGO NA't 
PINAGLIBAGANAN PA.- NAG': 
BALIG LOOB SA pI03 
SI DIMAS. 



Dito na nfa itong Poon, 
samantalang lumuluago'y 
sa madlang dusa't lingatong, 
walang hulaw ang pag-uroy 
n| mga pinunorig buhorig. 

Yayaman, aniUng sueab, 
na sa iba'y nagligtas, 
ngayon ieaw ay magealag 
eung totoo oang Meslas 
na hinihintay ng lahat. 

i^ng mga eoldadohg m^dlattg 
doo'y nahaharap din nga, 
ay lumuleng na eumutya 
oay iesueristong dakila 
na lubhang nagpaeababa. 

•^Gung HaH ca tt|ft, ahila, 
ng mga judio»g lahat na, * 
ngayon diya'y magealag ea 
«a iyong pageaearipa 



f ' ' ' i- 



•'■ .;.'v:V;^- -■" ■■ ■ 



■ oUy.ti 



^ot 



Uludi laixiaug* ttilang huughang 
ang eay Cristo*y nagsiuyam, 
euttdi pati ng tulifcaQg 
Bi erestas na tampa.la&an 
ay nakilibae din naman, 

Anitong baliw at Uslae: 
— Cung totoo eang Meslas, 
ieaw riyan ay umgealag, 
at eami nama*j iligtas 
na eaBama mo in hlrap. 

Si Gestas ng mapakingang 
naagusap ng eapusungan, 
ni Dimaa na eaulayaw, 
ay agad pinagwieaan, 
aniya ay:— ^Ano iyan? 

iWala ca na bagang taeot 
cahi*t bahagya pa Dios, 
ganiyang ieaw ay lipos 
na ng dusang di unatuos 
M alyang ieatatapo»? 

Gata ay nagdaralita 
fta parusang husto't tama 
^a sala tang darakilang 
buaga ng masamang gawa 
na ating ikinatowa* 

At itong guinigultna ta 
nft aa dalita^y eaaama^ 
m atin ay ead^ang iba) 
II |)ttgaa^t «lalinia siya 



♦Va eay DimaB toa winiea 
ay malinaw ugang halata 
ang pagkilalang lubha 
8a mga ealang nagawa, 
it pageisiaing dakila« 

Ito*y ng maipangueap 
ng raabait na si Dimas, 
sa c,vy Je3\i8 ay sumulyap/ 
maiaimtim na tumawag 
at sinabing mabanayad: 

— ranginoong co, aniya, 
eung reaw ay maowi na 
sa eaharian mong Badya 
at aeo^y maalaala, 
ay tangaping makisama. 

Cay JebU8 na itinuring: 
— Paeaasahan mo, guiliw, 
na masusunod mong tambing, 
na ^asama ca sa aki^t 
8a Paraiso^y hihimpih 

Tugong lubhang malinamnam 
na eaniyang napakingan 
aa bibig ng Poong mahali 
marapat na eagantihan 
H^ m^ganda niyang asal 

Ang oaharian sa Langit 
fty **vim patitur*^ ang aulit, 
na agad na nalulupig 
ng pag»i«fin$ mas^kit 












m 



AKO PAGDAMAY NANG INA 

gA ANAC, AT.ANG PAGTATAGO- 

BILIN NANG ANAG SA INA. 



Sa easulatanoy badya 
ng ieang santong bihasa, 
siya raw easamasama 
81 Juan ng Yirgeng Ina 
dito sa pangungulila, 

Palibhasa^y Inang tunay, 
hindi maeatiis namang 
ang Anae ay niapagmasdan 
sa laot ng eahirapan, 
na hindi niya damayan. 

CayaH niyong hin'^hampaa 
sa pretorio ang Mesfas, 
na ang Ina ay eaharap, 
Puso niya*y nawawalat 
m balang bagkie 8a Anao. 

Lalo na ng mapanood 
na >ng lama'y Bumusunod 
ea hampas na maragunoti 
Puso niya*y nadudurogj 
nagdudurugo ang Loobi 

Ang pappuputong tt§ tittiOi 
Kdg paglibaO at paghit ^ 
na nakita at narmgig; 
$«k Pttno niy^y tttmirio 



Ng^ maringig ang partiSa, 
'arig hatol na gawad baga 
sa Supling na sinisinta, 
Buhay nga*y halos mapaea, 
nageabuhol ang hininga. 

Ng ilaead na si Jesii8 
na itihungo sa bundoe, 
ay nagpahuling sumunod, 
sa marami^y di lumahoe, 
at binabaeas ang Irog, 

Ang hiyawa'y eung marin|i^ 
ay linilindol ang Dibdid, 
ang nababagong pasakit 
ay siyang inuulinig, 
janong laking pagtitiis! 

N| irating sa Galvario 
ann Anae niyang Gordero, 
B& lumbay na di gaaho'y 
sa isang lugar tumungo 
na walang marttming tawo. 

Doo'y tinatanaw niya 
ang Anae na eiaisinta, 
bieubultty na lahat m 
ng eaniyang Cttlolowa 
ang madlang Bakit at dtiisa* 

Si JpfeU5j ay n| Hubaran 
at mamaeid ang oatawang 
sa dugo tty naglalwpaw, 
Pttao niya'y biuugstiiin 



iir-1-U. ,> 



.\ ; ■>./f«irtVv 






W%; 'i" ■■ ■-■■' ' 






m 



At Inlo na ng Ipaeo 
ang iniir g na Bunso. 
balang puepoe ay palaso, 
na mariing tuinitimo 
sa iiiahina niyang Puso. 

Ng mabaynbay na sa Cru55 
si Oristong maarnorig loob, 
ang Inang nagliihimutoe 
ny lumapit na nag-inot, 
na tinapatan ang Trog, 

Sa pagoa nga^t nn paeo na 
at nasunod na ang pita 
nilang ju(Jiong palamara, 
ay naearaan ang Inang 
maealapit 8a eaniya. 

Dito na nagkita ngani 
ang Inang may daiamhati^t 
ang Anae na nHpalungi, 
na sa malaking pighati'y 
bibig ay parang may susi. 

Puso nila^y nananangis, 
binabagyong walang patid 
ga di maulatang 8akit, 
niyon pa m^eariringig 
ng maeUang libao at lait. 

Anang ibang tampaieenn 
m Yirgeng nalulunusani 
--leaw ang may eaealanan^ 
Anao mo^y pinabayaan, 



Maraniing libile at puhl, 
mnpapait na pageutya 
ang eanihmg guinagowa 
Ba Mag-Inang may dalita, 
na tinitiis na pawa. 

Sa Evangeliong sinulat 
ni San Jua^y napahayagi 
na doroon di't eaharap 
ng si Gristo'y naghihirap, 
ang mga Marlang liyag, 

Si Maria Cieofa8 baga, 
na pinsan ng Yirgeng Ina^t 
si Maria Magdalena, 
pawang may lumbay na d^ila 
sa eanilang ealolowa. 

Dito na ngani si iesup 
na naghihirap sa Cruz, 
ay nagtagubiling lubos 
sa Inang ealunoslunos 
at eay Juang pinsang irog. 

Sa Ina ay ilinagae 
na parang pam.anang hayag, 
ang pinsang si Juang Hyag, 
na parahin niyang anao, 
ito ang ipinangusap: 

--•lO mairuguing Babaye 
si Juan diyan ay tingni 
parahing iyong Barilittg 
m^iC na kinaoandiU^t 



)T 



ani San Bernardong paham, 
wieanR matalas sa enndang 
na sa puBO ay nagwindaiag 
ng Inang nalulunusan. 

Cay Juan nama\y nagbadya 
n^ gayon ding pnrirala; 
aniya\y:-"EccK Matek tua'', 
tingnan mo ang iyong Inang , 
iibiguin mo towi na. 

', ■ . . ' '■ 

Dito sa wiea ng Anae, 

na ea Ina'y ilinag-^^e, 

tai San Bernardong pantas, 

ialing pusoTig saedal tigas 

ang di mangyaring mawalat? 

Bakit ang Ina ay tiguib 
n| madlang sindae at hapis, 
at saea pa naariringig 
ang pahimaeas na sulit 
ng sa Anae na pag-alis. 

Ipinaanae ay iba 
at hind.i na anae siya 
ng papanaw ang hlninga, 
parang tapos at wala na ^ 
eanilang pageamag-ina. 

At sa iba na nasal\n 
ang anae na sadyang turing, 
hapdint. walang maeahambing, 
Gaya ngaH ang Inang Yirgen 
ay na^sabing mataimtini; 



-^[Ay! ingayoh ba^ nnghihirapi 

ieaw Bunso co at liyag, 

ay hipdi na oata Anae, 

at iyong itinutulae 

ang inirog mo ng wogas? 

\ 
^Aeo^y di ba?a ang Ina 

na earamay mo*t easama 

sa madlang hirap mong dalaH . 

mag-ina eata p^gdaea? 

^Bakil ngayon ay hindi na? 

Baea eaya, 6 Anae co, 
ang iyong ipina{.tampo 
ay hin<li maeasaeloelo, 
ianong gagnwin! Batid mong 
aeo^y mahinan^ totoo/ 

Mga Gamay mo at paa 
ay napapaeong lahat na, 
ang looh co naman, Sinta, 
ay gayon din, nariripa 
sa Cruz ng dalitaH .dusa, 
■.■'«.'■' ' \ ' ■ . ■ ' 

Aeo'y hindi nagoueulang 
ng boong mga pagdamay, . 
sa bawat naeaeayanan, 
sa iyo, Anao co*t biihay 
eaya aeo^y pagbaliean/ 

Cata ay mag-inang liyag 
na nagmahalang maluat 
at nga}'0'y di na maungeat, 
^di na baga eata Anae 
dahil ieawy naghihirap? 



^r-'\,. 



m. $M ^ 



Atig akitig itinf)iagai 
ifA laot tig eahirapan 
Ay ang Ina mong naturan, 
at Anao co naman ioaw, 
eata ang mag-ina lamang. 

Gahi maH iyong itaeuil, 
di mo man Inang tawaguin, 
Anao kita't Anae co rin; 
eaya^t balio na, <5 guiliw, 
damay co*y iyong malasin. 

leaw man sa halimbawa, 
ay walarg halagang lubha, 
masarap ca rin at mutya 
sa Ina mong may dalita 
Anae kita palibhasa. 

Panginoo^y aalisi^t 
ipapalit ay alipin, 
na siya co raw anakin, 
^ang ganito, bunsong guiliw, 
ay akin eayang maatim? 

Anae eo^y gataH pulot, 
lubhang tanging namumueod, 
na eabuhayan eong lubos; 
ang boo mang sangsinueob 
ay di co ipakibtilos. 

Sa buhay co at Mesias 
hahalili'y isang hamae 
na tatawaguin eong anae, 
<iito eaya ay matangap 
ng loob C0j bunsong liyag? 



Anae ttiDioB tiA bttUy 
ay siyang Anao eong hiraog, 
at oay Zebedeo lamang 
na anae ang oapalitan, 
imatangap eo oayang tunay? 

Ang anae co*y isang Dio8, 
at 81 Jua'y di isang lingeod, 
ipaano bunso eong irog, 
na matangap niri^ g loob 
ang eapalit mong linoob? 

Si Jua*y ariing anae, 
sa Puso 00 ay masarap; 
ang hindi co matatangap 
ay di mo Inang matawag 
s^a laot ng iyong hirap. 

Mainasarapin eong tunay 
na maguing Ina ni Juan, 
ang minamapait lamang 
at lubos eong eamataya^y 
ang di co na Anae ieaw. 

O Bunso eotg iniibig, 
tingni aeong huniihibie, 
ang Ina mong nahahapis 
sa pahimaeas mong sulit, 
na tagubiling mapait 

Cung lubhang napaeaantae 
ang pasan mong madlang hirap, 
lialinaH sumabalieat 
ng Inang sisinghap-singhap 
may munti panB ieaoawag. 



•»«•550« - 



'«X^i«i^^«-.')A<M 



Bliio A»g maealMp 
ng mga paghihinagpis, 
ng madlang dalita*t sakit 
na pinagtamanang tiniis 
ng Yirgeng eaibig-ibig. 

ANG PAGGAMATAY NI JESUS. 

Casalucuyan pa halos 
ng mga paghihimutoe 
ng Inang ealunos lunos, 
ng m gdilim bagang lubo^ 
itong boong Bangsinueob. 

H<iloi^ magtatatlong oras 
na nageMilimliin ang lahat 
ar^iw^y nawalan ng sinag, 
nagluoBang easindae-sindae 
ang boong sangmaliwanag. 

Nang mag-aalas tres nsman 
ay lumitaw na ang araw, 
lueta niya ay pinugay, 
at para bagang tiningnan 
ang e"y Gristong ealagayan, 

Dito si Gristo'y nagsabi 
6a Amang Dios na easi, 
ng ang dusa^y tumitindi, 
aniya ay.— Eu, Eu, 

i' LI LAMMA SABAGTAHANI?: 

— 'iDios co! iDios eong Ama! 
^sa akin ay bakin baga't 
ioaw ay nagpabaya na? 
Sinunod nng iyong pita 
eaya aeo'y nagdurusa. 



na parang iniwaeawao 
nf Ama niyang maliwanag, 
eaya parang nabulalas 
ang daing niya^t pagtawag. 

Wieane yao^y mapakingan 
ng mjga lilo*t sueaban, 
na Eli Eling tinuran, 
anila*y nananawagan 
si Jesus eay Eilas daw. 

, Mata natin ay ibueae, 
panoorin nating lahat 
eung lalapit si Ellas 
na eaniyang tinatawag^ ' 
at sa eaniya^y eaealag. 

Saea nangusap ei Cristo 
na ang winiea ay. - Srrro 
rauuhaw na totoo, 
ang kinauh?^wan dito'y 
Ang ealolowa ng tawo. 

Ang e^iniyang eauhawan 
na dinamdam ng eatawan 
ay siyang raguing 'dabilan 
ng pagsasabing malinaw 
sa mga lilo at hunghang, 

Uhaw na ipinagsulit 
ay ano nga'y ng marinpig 
ng mga soldadong ganid, 
boo nilang pagea-isip 
ay humihingi ng tubig. 



'^m 



Madt&bg hirftp ang dinnUng 
tiniit •y di dumaing, 
ipa huli pa baga pawin 
na humingi ng innmi't 
munting hirap ay gamutin? 

8i Je8\i8 nSa'y mapaieingan 
nS mil* loldadong bantay 
ay ang J8a'y eapageowan 
muha ng tiking eawaya't 
ang dulo*y binasahanan. 

At iiiinawaaw ia :»uca; 
baBahaB ay ng mabaBa, 
tikin ay iiinungan|a 
■a bibig n| Darakila, 
na nauuhaw ia madla. 

Ang BUBOBg ipina^utot 
B,y di sa uhaw pangamot 
pangpahirap pa ngang lubt», 
tinangap din at Unagoe 
Baea nagwiea si Je8iifl: 

— CoN8UMATCM BST, aniy», 
ang lahat ay naganap na; 
na nairaoB na niya 
sa pagtitiis nf duBa, 
yaong pageaeop sa tala. 

Tuloy pang ipinagturlng 
na ieinuuod na tambing' , 
— Sa eamay mo Amang guiliw 
aking inlhahabilin 
arig eulolotra co»'g angkin. 



i{ftn|i lio A]^ mkWidi 
tA Otiitdng na.idaralita) 
ulo niya'y ibiniiba 
ftt ang oalolowa ha nga 
%j ttanaw ng mapayapa. 

O^pagdiMBa'y nanguUmlim, 
ganglibutan ay nagdilim, 
at ing araw ay nagtabing 

masinBlng sapot na itimt 
•a lupa'y di aaeatingin. 

Tanang kinapal ng Dioa 
•* dito'y nagsunod Bunod 
na hai^gagpakitang lubos 
n2 oanieaniyang lungoot 
Ba pageamatay ni Je3d8. 

liinindol ang ealupaan, 
m|a bato'y nangalahang, 
m({a bauna'y nabueaan, 
at tnaraniing mga baaal 
ang nanag-uling nabuhay. 



ARAIL. 



.»••#• 



• • • • f 



Tingni, 6 ealolowa co, 
ang IP^ong ei JeBucrist o 
na aamatay sa ClaIvario, 
tingni't BUgatang iotoo, 
anyo'y nacapanglulum6. 



{f 



■'*» 



- ^ll -N. 



Ang bukoe na &agttgamot, 
ift dugo »y bUotbilot; 
ang tinio na namulupot 
•a bao ng ulo'y taoa, 
pitong pu't daiawang tusoo. 

Nang hindi pa nam^atay 
aBg mata'y naglalabuan 
Ba dugong nagaisidanaw, 
ang labi ay nangangapal 
Ba m|t* dungol at tampal. 

▲ng tainga'y namimitao | 
•a madlang pula ay libae; 
ang boong eatawa'y tadtad 
«li latay at mga BUgat, 
n» walang matinong balat. 

Aag mia paa at oamay 
. ay di nlya maigalaw 
la pigoapaeong matibay, 
tt ang bigat nt oatawan 
»y lalo pang oahirapan. 




^Sino b«gA 6 Pooitt eo 
%n$ nagpaBakit aa i^o. 
di aeo nSang walang tuto 
9X walang baUgapg tawo* 



Ang aktng pagpapilalo, 
ciyaban|ang inaanyo, 
siyang tinie na tumimo 
at oorbnang BUmiphayo 
Ba ulo mong lUbhang amo. 

Ang lettadla eong easaklman, 
giyang Aagpaeo «a eainay; 
at ang laeiid eong mahiGilay 
ay siyang natrpaeo naman 
•a mga paa inidhg mahal. 

Ang mga naaang masama 
n| puBO ooag saLmta, 
ay Biyang nagparalita, 
umukaw aa di Baala 
at natay Ba^'iyong bigla. 

Aoo pa nia*t aeOAg bob 
ing 8a iyo ay na«pa«0i 
iuboi 00 ngayong hata ntOi 
nittni't yauittg aking pUBO'y 
di matigatig la anyoi 

Ang oarainian eo 3wii\ 
\f palambuti't madui-og 
yarini matigaB ooOg loob, 
At ni aking maibuhoB 
•i pagBiBising mataaii. 

Aoo hia'y i^g Bl|&tlg iU 
it maoasalanattg lubha 
iOiW ttaina'y Biyaog Awa, 
eayiit bagay na magtama 

»1 fl»«|fi]l9b09| <?l|^QW#|. 



■# , 



^ ii'2 



Nanaog oa^t ttitubu^in 
an< ^i^ tawoog &aU rin 
eaya aeo ay lingunin 
at ng mayroong masabing 
rnay natubos na sowail. 

Aeo ngiX*y pagealooban 
ng pagsisising matibay 
»a madla eong easalanan, 
ga pagsintang madaiisay 
ia iyo Dios coH buhay. 



loaw lamang ^y ma'^llip 
na sa aki*y walang galit, 
na aeo ay may pag-ibig, 
sa iyo'y na di niapaenit 
ay anhin co pa ang laMgit. 

Itong iyong pigearaatay 
ay siyang pinananangnan 
ng aking pag-asang tunay, 
na pilit dong maoaeamtan 
ang awa mong walang hangan 



♦t|f* 



~ m 



XX 



Kinilala. naBg eeatupioi: 

GENTIL NA SI ^EStlS AY ANAG NANG d:OS.— INUL03 
NG LSANG GAWAL ANG TAGtlLlR.MN Nl JE^:l)S. 



Ng mam^'lAS ng Centiiriong 
Longino bagang marunong, 
ang pageamatay ng Poon^ 
pagdidilim at paglindol, 
loob niya^y nalingatong. 

Ang Ba Eyangeliong sabi, 
Genturio'y nagdilidili, 
kinausap ang sarili, 
saea nagwiea ng***VER^" 

**FILIUS DeI EKAT ISTE". 

* 
Itong napaeohg namatay 
ay DioB Anae na tunay; 
ito ang ipinagsaysay 
nitong Genturiong inarangal 
Ueol eay leeUs na mahaL 

Ang madking naeapanood 
|ji| pngpapaeo eay Jmw^ 
^^i makita nilans lubos, 
himalang ealunos lunoa 
iiy pawang napahilaebot. 

BiUmg tapa*y nan|agbalio 
m eltmaeaba ang dibdib 
itiatatamlay nga aiig idp 
bait ay pagtiiguiyaguis 

KU^ Uuigeot n| 6a«da!i|tll^\ 



Sa pagca*t niyo'y vfsperas 
ng Paseuang lubhang mariiag 
na 8a Sabado nniipat, 
ay sa jadiong minatapat 
ang naagapaeo'y mautas, 

Na pagpapatdan ng biihay 
saea alisin ang bangeay, 
ng howag bagang abutan 
ng sdbadong lubhang dangal 

ang naeabiting eatawan. 

» 

Cay Pilato^y nagsidulog 
ang mga punong balakyot, 
hiniling na ipag-utos- 
na pagpapataying lubo^ 
tanang nangapaeo sa Cnt2i» 

Ang mfa pna*y umuguin 
pageamatay ay ilibingj 
Ba gayong eanilang hiling 
impahinubod ding, tambiilg 
^i Pilatong masunurin, 

Inutu^^an 'Oapagdaorii 
ang:' tnga aoitlado ttiya*t, 
agad nbinang tumalimftj 
ilu.imog nilii ang paa 

iniiguanwaw fta dalawi* 



m - 



Pagea't pata}' lia si Jesitii, 
ty e'i na naman dinurog 
ang buto, ng mg^. lulod, 
«a buMy lamang ang utoB 
na pagpapataying lubos. 

Hindi ngani dinurugan 
ng lulod si Gristong mahal, 
jnguni't yaong taguiliran 
ay eiyang inulos naraan 
ng isang soldadong hunShang. 

Dugo't tubi]g ang lumabas 
ng mauloB nitong sueab 
na Ldngino rin ang bansag; 
Asal nito'y ibang hayag 
sa Genturiong sadyang pantaa, 

Itong Oenturiong tinuran 
ay may ugaling marangal, 
at kinilalang matibay 
t)i Je8tiB niyong mamatay 
nft Dio» Anae na tunay. 

Caya t^ga't tnalayong lubo» 
na niagtaeail na u^ulos . 
«tng iBsnB mahal at bantog, 
ttiay pageaguiiaoong loob 
ftt m»y pag-galang sa DIob, 

Yaong umuloi na hunKhanK, 
ayott sa IpinagsayBay 
ttg Bvan9eURtang hiranS, 
ly iga la maelUng 0((w»i 
|i Hin<ii plnttnpng httlmt, 



Angci»y S«n Vicente Ferrer 
na mga sabi at turing, 
malabo na raw ang tingin 
nitong Boldadong nagtaeiBil 
eaya't hindi na napansin. 

Sa sibat niyang tangan 
dugo ni Gristo'y nanulay, 
na naieuseoB pageowan 
Ba matang may ealabuan 
na itinitig sa bangeay. 

Ano nga'y earingat dingat, 
mata niya'y lumiwanag 
Aa pageahilam na pasyat, 
dito naniwalang ganap 
na y»on ngft*y Dioi Anae. 

TINANGAL AT INILIBING 

81 JES^S.-PINABAI^TAYAN 

ANG eANIYANG BANGGAY. 



S* pagea nga't nAmfttfty n» 
li JeBii8 na Poong sinta. 
at sa hapon nama^y PMeu») 
Silbadong dakilang Aeita, 
ay dapat malibing muna. 

61 JoBeph na ttiairttgultt, 
it atai ng Inang VirWn, 

fia oay Pilatong hiniliiig 
«ift mfttftn|Rl »t mtUbinl 
f.n| h%nfP|^ nft n»l»iHt})ii 



21^ 



yiiong mny magandang loob, 
ay di pa iniuutoe / 

lA toldado ang pag-umog 
•a nan|apapaco sa Cruz. 

Caya nga't ng maringig 
ni Pilato sa eay Jo8eph 
na ang hinin|a'y napatid 
©i Jasil8 na isinabit, 
ay napataeang masakit. 

Agad n| ipinatawag 
ni Pilato't einiyasat 
ang eenturiong nag-iingat, 
eung namatay na ngang ganap 
ai GriBtong pinapaghirap. 

Cay Pilatong maalaman 
aa €enturiong nai^alaysay, 
na ai JeBU8 na nga'y patay, 
inititos na ibigay 
ga eay JoBeph yaong bangeay. 

Si ! Joseph nanga'y lumaead 
sa ealtario agad agad 
ea^angeapa'y iguinayae 
at tulby namang tumawag 
ng maeasamang eaealag. 

Bi San Juan ay isa na 
sa nayayanit maeasama 
saea si Nieodemus pa, 
pawang may simpang pagsinta, 
sa Mananaeop sa sala. 



Silang iatlo nSanlhg iunay 
aug nagsitangal sa bangeay 
ni Jesd8 na nabayubay, 
at pageowa'y inialay 
sa Inang tiguib n| lumbay. 

Ang Anae ay ng maealong, 
sabihin pa ang lingatOng; 
eagyat na napahagulhol 
ng tangis at pananaghoy, 
pighating walang oaueol. 

Tanang dugo'y nanariwa 
sa nagsipatae^ na luha, 
ang mag Ina'y nageanaukha 
na hindi mapag-^unawa 
eung sugatan na eapowa. 

Ano pa*t ng di gabihin 
at Sabado na pagdilim, 
isahg dakilang pangilin 
ay iguinayae na tambing 
ang eay Gristong paglilibing. 

'■' f' 

Ang bangeay ni Je8iis ngani 
ay pinaramtain ng puti 
at,, pinabanguhang tangi ; 
yao'y sa judiong ugali, 
paglilibing na mabuUyi. 

Sa Calvario rin ngang lugar 
ay mayroorig halamanan, 
doon din ei Joseph naman 
ay may talagang libingang 
sa bato'y ipinahueay. 



11(5 



Hnageagtigulan niyaH 
la bangeay niya talaga, 
nguniH pagea^t panahon na 
doon Bi lesiis na sinta 
ay ilinibing pagdaea. 

At tuloy nilang tinaepan 
ng malaking batong buhay, 
at nagsialis pageowan 
sampo ng dalawang hirang 
na babayeng easamahan. 

Sila nga'y si Magdalena't 
Maria Cieofas an isa, 
na eaya sila sunaama'y 
bueod sa dalang pagsinta 
ay nanood na talaga. 

Ito ngang pinaglibingan 
ay ibig ^|ia maahiman 
nang eatongo-tungo iamang 
eung eanilang pagbalioan 
doon at dalawing tunay. 

% - ' ■ . ^ ■ 

Nang malibing na si CriBto, 

ay dumulog eay Pilato 

ang mga hunghang na judio 

na Prinoipepg mga lilo, 

at nagsabi ng gauito: 

—0 Punong kinikilala; 
yaong tawong pal'nnara 
na ating ipinaripa, 
ay.may pahayag nang una 
na aming naalaala. 



Di umftiioV eahl^t man (iaW 
Blya*y aming ipe'^patay, 
ay muli ring mabubuhay 
sa loob ng tatlong araw; 
ito'y pahayag sa tanaiu 

Diyata'y eung pagnaeawin 
nilang diseipulong baliw 
at ipagbantugang tambing 
na pabuhay na ang taesil, 
^di ang baya'y nahilahil? 

^Di eaguluhang inalaki 
ang eagyat na liahalili, 
lalong hihiguit sa rati 
ang sirang mananatili 
na ating ieaiimbi? 

Cung ang baya'y maniwala 
sa ganitong mabalita 
at sa libingan nga'y wala^ 
^sinong mapapanganyaya 
di tayong nagpaeong madla? 

Tayo^y siyang sisisihin 
nitong tawong bayan natin, 
ha pagsasabisabihin 
na tayo nga'y pawang taesil, 
natay sa tawong ma^D^aling. 

Caya nga ang earampata'y 
ang bangoay a-y patanuran 
)ia ipob ng tatlong araw, 
ng howag bagang rnanieaw 
at maeagulo sa bayan. 



^lt 



naausuAot »& totoo» 
aniya ay:— Oaloob co, 
narian eilang soldadoi 
bawa*t nasa'y gawin ninyo* 

Sila na ngang malulupit 
puniiH ng matatalie 
Boldadong eani^ang ibig, 
walang masasabing tikid 
eay Pilatong walang eait* 

' l' 

Sa Calvario ay dinala 

ang soldadoBg pili nila, 
may bilin sa isa*t isa 
caibiga*t eakilala, 
paeabantayang masigla. 

At bago pa nagsialis 
ay sinuaiang matalie 
ang batong naeataiakip; 
na mabigat at mahigpit 
walang daang mapanganib. 

Nagea palad si Pilato 
na napoot na totoo, 
pinalooban ang judio, 
na pumili ng soldado 
na ibig nila't eatoto, 

Cun aiya nfa ang naghalal 
n§ soldadong pinabantay 
pilit na pagbibintangan 
eaalam ea pageanaeaw 
pung si ^wm f^y mabuhay^' 



'^UmH «oldado, auilA 
ay naeuhulang lahat &a, 
Bi Pilato*y una una, 
ang soldadong halal niyai 
siyang nangagpalamara- 

Bakit ei Pilato'y h-yag 
may paghilig sa Mesias, 
oaya ngaH hindi maliwag 
na pagbintangan ng egad 
na siya ay easabuat. 

Hulog din ng Calangitang 
pagoapoot py urairal 
ng hindi maguing dahilan 
ng mga ]udiong hunghang 
eaya nawala^y ninaeaw. 



Jr\^.JriL ^rrk j J 



iBagay na ealunos lunos, 
lubhang oakilakilabot, 
mamatay ang iBang Dios, 
mamatay ang Poong ^eBiii??,^ 
at mamatay fia pagsaeop, 

Hirap munang walaiig gayon 
ang sa eaniya^y napatong, 
paglibao na suson suson, 
ano pa*t dito nabunton 
aiig boong galit ng pwong. 



■''i'^K:. 









I -^ < 



i ' ■% ■> y.: ■ 



i^-"- 



sa j?^nttna ng oasalanan 
na cl«lawang magnanaot^w, 
namatay ant? oatowiran, 
namatay ang oabuhayan. 

Ang boong langit at lupang 
wala^ner eangeap na gunita, 
ay dito^y nan§agcadiwa 
na linumbay silang lubha 
sa pasakit sa May Gawa. 

ealolowa eong umid, 
ieaw lamang ang tahimie 
na hindi naliligalig. 
eung silang ]udlong marikit 
ay nangaparagoe sa dibdib. 

Ang namatay na si Jesus 
Pa dito*y napapanood 
ay hindi mo icalulungcot> 
at tunay eang namumueod 
sa tigas n?g iyong loob. 

leaw ngani ay mag-isip, 
halina naH makitangis 
6 makidagoe sa dibdih; 
^nagaan ang iyong pag-ibig, 
at ngaho^ ikinaeait? 

Ngani^t howag panangisan 
ang eay Gristong pageamatay 
ng di ca niya bawalang 
gaya ng babayeng tanan 
na samaluboug sa raan. 



Haliea ha at dumutbg 
na manangie na oay ^esus; 
ang sala mong di masayod 
ang eiya mong iealunos, 
pag8i»ihan mo ni puspos* 




. ^J? ••••••• 



lesiis na lubhang Bjtrap, 
dahilan sa aking sueab 
na ini-ibig mong anae 
at ng howag mapahamae, 
'eaw ay nagpaeahirap. 

Madlang biyayang» magaling 
ang eaioob mo sa akin, 
nguni^t aeo^y lubhang baliw 
na dapat kitang ibiguin 
ang gawa eo'y pagtataesil. 

Wala aeong ganting iba 
eundi ang limutin kita 
at ng di maalaala 
ang eautangang lahat na| 
\6 aba eong ealolowal 

Nang howag aeong sumama 
sa mga sala oong madla, 
tinubos mo^t matimawa, 
naghirap ca*t nagdalita, 
nagpaeamatay na eusa. 



fiH 



^^ 2i9 



Oaya Poda 00 at Dios, 
ay pawiin na sa loob 
ang sa iyo^y pagealimot, 
alang alang bagang lubos 
sa dugo mong ibinuhos. 

Ic*«w ri^y siyang nagwiea 
na eahi man at dakila 
ang mga sala eong madla, 
ay di maeasasansala 
na aeo^y mageamit awa. 

jAy, Dios co*t Poong sinta! 
n^ayong co napagkilala 
ang gawa eong madlang sala, 
ang walang tilang parusa 
ay eulang pang ipadala. 

Aeo ay hindi na dapat 
na tawaguin mo pa^ng anao 
sa madla eong pagsusueab» 
iAy, Dios eo't Amang liyag! 
matunaw na aeong agad, 

AnoH aeo^y tumaliood 
sa Ama eo^t aking Dios; 
pawiin na iyang poot 
8A anao m walang loob, 
na ngayoa ay lumuluhog» 

Aeo nga'y yaong bulagsae 
m a»ae na naglagalag, 
nanaw at lurnayaa la^^aii, 
iUh aug pamaaattg lahatt 



Ang sadyang ipinamaita 
sa eatawa^ ealolowa 
ay inubos eong lahat na 
sa madlang pageaeasala, 
pagsunod sa tanang pita. 

At ng wala ng gugulin 
ay aeo'y napaalipin 
ug mayroong magpaeain, 
aeo'y binawahang tambing 
sa eamunting eani't asin* 

Sa aki^y ipinatungeol 
ang magpaeain ng baboy , 
sa dakilang aking gutom 
ay aeo'y nakikilamon 
sa mga hayop na yaon. 

Di(o qo naalaala 
na magbalie na eay ama, 
na pug aliping lahat na 
ay busog na parapara'e 
araw gabi'y masasaya. 
*."■' 

Wiea co nga'y paano man, 
eung doon eay Amanig bahay, 
sa alipin man malagay 
ay di aeo babayaang 
3a baboy ay makiagaw. 

Panginoon eong demdnldng 
SA alipin ay walang tuto, 
ay iiwan eong totoo, 
eay Ama oowi ado 



^!^ 






Oayii Amang iaiirog, 
magulang eo't aking Dios, 
mahabag ca na't malunoa 
m anae mong walang loob 
na muling napaeueupeop. 

Aeo rito*y nagbabalie 
at di na muling aalie, 
diyan man lamang masingit 
sa silong at maeasilip 
)Ba mukha mo/ Amang ibig. 

Hindi eo na pinipitang 
ga bahay mb pa masainpa, 
sueat lamang ang makltang 
nasisilayan ng mata 
ang Dios eoH aking Ama. 

Masakit sa dilang hirap 
ang poot moiig di maglubag 
maeayuyuta mang alab 
niyong inficrnong marahas 
ay malayong maeatulad. 



InUtm mAttg ftfl)gclttdooj^ 
ay tatangapin ng loob 
na eahulugan eong lubos, 
Gung siyang ieauudlot 
sa akin ng iyong poot 

At doon na manahanan 
naagpawalang eahanganan, 
nguniH loobin nga laraang, 
na eahit maminsan mlnsan 
sa akin ay pasisilay. 

Maminsan minsang itulot 
ha sa mukha mo'y manood» 
at maeasintang marubdob 
sa Ama co*t aking Dioa, ' 
eatamistamisang Jesu8« 

Ang boo eong earaingan 
ay howag aeong tampuhan, 
eundi bageos na tulutang 
sintahin kitang matibay 
sa buti mong walang hangan. 






Ang pBgOBhuhBy na 



MAG-ULI NI JESUS. 



S^bado ay naoaraan; 
ng Lingong kinabueasan 
ang libingan ay dinalaw 
ng tatlong Marlang banal, 
pababangohan ang bangeay. 

Ang isa'y si Magdalena, 
iealawa'y si Mariang 
eay eieolas na asawa, 
81 Salom^ ang isa pa, 
na eay Juan b&gang ina. 

Hindi nila nalalaman 
na ang bato'y sinusian, 
eaya nga ang salitaan 
habang sila'y na sa raan, 
ang pagbubueas pg huoay. 

— iPaanong ating pagbuhat 
takip na bato'y mabigat, 
salat nga tayo ea laeaa? ' 
MftDft'y lumindol na oagyat 
itilaDg tatlo'y nangagu}at. 

Sa pagea't may isang ^ngel 
na n&DHOg na dumatinll 
g% umangat n§Rnlng imUr\$ 
mng batong taM|> »§ Uhi»^i 



Itong dnpel na nanaog 
ay lubhang eataeot-taeot 
ang mukha'y puspos ng poot, 
magpalaeas ng loob 
ay pilit mangingiliabot. 

Caya nga't ang mga ganid 
na bantay na mababangis, 
sa taeot na pumiguipit 
ay nangawalnn ng bait, 
parang patay ang eawangis. 

Ng pagsaulan nang loob 
at eanilang mapanood 
ang angel na parang eulog, 
ay pawang nagsiearimot 
nagtaeasang walang tuos. 

Sa boong aealang tunay 
nilang tanang mga bantay, 
ang «ingel na napagmasdan 
na ea eanila'y bumugaw, 
ay si Je6iis na nabuhay. 

Kgu,ni't an« Poong si hm, 
a»g jing«l baio nanaog, 
»y n.ib\ihft,r na niang lubos, 
at. m bato ay naglago» 
m wnlans Ki*ieftj3attof)4 



'l'J,'I 



^tpakita eaya hfx(a 
ni lesiis na Poong sinta 
yaong pageabiihay niya, 
sa inga tawong masala 
na soldadong palamara? 

Sa 8oldado ay ang dapat 
iean^ angel na marahas 
na pakitang parang kidlat, 
hindi si Gri^tong matimyas, 
eawiliwiling liwanag 

Ang pagpanaog ng angel 
sa dalawang bagay hinguil, 
ang una ay eung dumatin? 
ang tatlong babayeng guiliw 
ay ng wala ng hilahil. 

Di nga nila mabubuesan 
libinga't nasususian, 
hindi naman tutulutan 
siia ng riangagbabantay, 
eaya walang eararatnan. 

Sa gayo^y ang minarapat 
nf di masayang ang laead, 
angel ay ^iyang magbueas 
at bumugabog sa lahat 
na bantay haiigang tumaeaa. 

lealawa n>unang dahil 
eaya nanaog ang ingol 
tvi mukhang lesiig^ m tingin^ 
ajr n§ maniwahmg tambing 
Rrtg n'i|a sdldadong taeHih 



Na si JeBil^ ay nabuhay 
at i.ig siln/y magsipanaw 
yamang walang babantayan, 
at ng ipamalita naman 
ang pagoabuhay na tunay, 

Nakita man baga^y ilngel, 
eung sa libinga^y' nangalin 
at mukhang lesus sa tingin, 
Jesus ang aaealai't 
siya nilang sasabihin. 

Caya nga^t nangmagtaeasan, 
ang angel naman ay nanaw 
upang huag siyang datnan 
ng tatlon^ babayeng baqal 
at ng hindi mahintacu;tan. 

Pagea't siya*y anyong kidlat 
na 8a tanod ay pangulat, 
at sa bato^y magbubueas 
upang tambing matalastas 
ng tatlo me linalaead. 

Ng diamating sa iibingan 
»ila ay bueang-^liwayway, 
bued^ na nilang dinatnan 
at walang eawal na bantay 
at wala riaman ang bangoayt 

Dito slla nabalka, \ 

nalumbay na para pam*t 
iimaUe sl Magdalena; 
piay di) gel namang dftIftWftttg 
m daUiwa^y nap^^li:Hai . 



JH 



lffananatoit ng maningning, 
oaaliw-aliw sa tingin^ 
nageipangusap na tambing 
sa dalawang naninimdim, 
anilang ipinagturing: 

•--Cayo ay howag mangamba, 
^hinahanap ninyo baga 
yaong taga Galilea, 
Bi Gristoag ipinaripa? 
Dito siya ay wala na, 

Siya'y totoong nnbuhay, 
halina eayo at tingnan 
ang pinalibiagang hueay, 
eaya eayo'y maj?biglaang 
ipamalita sa eawal, 

Na eaniyang diseipulo 
unang 'una'y sa eay Pedro, 
na ang Jesus Nazareno*y 
ea Galilea*y tutungo 
makikitagpo sa inyo. 

Si Maria Magdalena, 
pageabatid na wala na 
ang bangeay na sndya nila, 
ay nagbalie eapagdaea't 
sa Jerusalem pumunta, 

Ganiyang pinagsabihan 
sila Pedro at si Juan, 
na inialis ang bangeay 
at wala na sa libingan, 
na eung saan inilagay. 



Ng matatito n| daiawftj 
ay lumaoad eapagdaoa, 
nagtutnling parapara, 
na di abutang maeuha 
ni Magdalenang balisa. 

8i San ^edro^y naunahan 
na dumating ni San Juan 
sa pinaglibingang hueay, 
ito ay sumungaw lamang 
at di nasoe na tuluyam 

Si San Pedro^y tambing nasoe 
na tuloy tnloy sa lo »b, 
namalas niya ang oumot 
sampong sudariong ealahoo, 
si San Juan ay sumunod^ 

Dito ngi nila nabatid 
ang eay Magdalenang Bulit? 
na totoong inialis 
nilang mga judiong ganid 
ang bangeay ng P^ong ibig. 

Umalis na ang dalawa 
nruni at si Magdalena 
ay eusHing nagpaeatira, i 
na nanangis na balisa 
loob niya't alaala. 

Sa walang pageasiyahan 
ng pag-ibig na dalisay, 
ang sitiisinta'y wala man 
ay parang na sa harapang 
namamalas niyang tuj:uiy. 



' Ano^y m lakin^ pag^big 
iSit pagsintang magigasig, 
ay may dalawan^ angeles 
8a eaniya^y napasilip, 
busilae ang pananamit. 

Nangusap eay Magdalena, 
anila ay:— ^Bakin baga 
at diya^y nana»angis ca? 
Ang itinugon pigdaea 
ay;— Sa Poon co, aniya. 

Siya eong iniiiyae, 
ang aking Maestrong liyag 
na inalis dito agad 
at eung saan iniiipat. 
^Saan aeo maghahanap? 

Ito nga^y maisaysay 
lumiiigon, pagea't nunueal 
ang luha ngjcapaitan; 
at dito si Je8us naman 
mana^y eaniyang namasdan. 

Si Gristo'y tambing nangusap: 
— [Oh babayeng nasisindae! 
^ano baga^t umiiyae? 
Cay Magdalenang hinagap 
maghahalama^y eaharap, 

Ang sagot ni Magdalena: 
— Oh maguinoo, aniya, 
baea ieaw ang eumuha 
eay Jesus, ay turan eana 
eung saan naroon siya. 



Akitt ltly*iig ililigliit^ 
aalagaanB mahigpit<^ 
Dito Bi ^esds nagsulit 
na tumawag ng matamis, 
ngalan niya'y ang guinaniit. 

Ani Jesus ay:— iOh Marial 
maringig ni Magdalenang 
binanguit ang ngalan niya, 
ay napatingin pagdaea 
at dito na nakilala, 

Naepatirapa ngang tikis 
si Magdalenang matalie, 
8a mga paa*y humalie: 
---''Rabboni'^ ang isinulit, 
Maestro aniyang ibig. 

Ang eay lesiie namang tugon 
— Hagean aeo'y hindi ueol, 
halie na howag malaon 
at mayroon pang panahong 
tayo ay mageaeasuriipong. 

At malalaon laon pa 
na aeo'y makikisama 
sa eapatid eong lahat na, 
aeo^y di aakyat muna 
sa Langit sa aking Ama. 

Oaya riyan ay magtindig, 
Magdalenang iniibig, 
Bueat na bunso ang halie 
at paghanapin mong piiit 
ang aking mgii capati4f 



"% 



A& Aod^y mttling niibuhiijri 
At di tnalalaonrAamatir ih 
at aakyat aoong; tu^ay , 
0a Ama oong bmihirangr t 

Inyo ring Ap^ng totop 
ang Amang oowjan co, 
Dioa 00 riH Dios ninyo; 
eapatid natin ei OriatO) : 
bigay eahulugan nito. 

Ano pa^t «ii Magdiiil^na 
ay eagyat namalita; ttia; a 
m tanang tnga Qa$amat ; a 
apdstoles na balisa : 
na may palumbayang dala* 

8a loob ttg Jeru6akm 
ay natagpnang tambing 
aniyang ipinagturing: 
~Si GriBtong Maestro natin 
ay nakita eo't nagbilin^ r 

Na akin daw ipagsayiiay 
8a inyong eatotoog tanan, 
8iya*y tunay na nabuhayi i 
tayo*y pakikiaamaham 
na mga ilan pang araw. 

Noon din naman pagdaoa, 
ii Jefiru8 ay napakita 
doon 8a dalawang Maria/ 
eay Maria deoiag baga 
at saoa eay Salome pa, 



Oayon Aiti m ibA nmmi 
babayeng 8Umalibin|an^ v 
at tuloy pinagsabihang V 
aniya*y:--Cayo'^y ingatan 
ng Dio» Amang maranj[ " 



,M 



Agad nakilalang Iubo0 
nilang babayeng mairog, 

**ET TENNERUNT PEPKB KJUB 

«t nagsihalie na puspoa 
sa mga paa ni 



Ani JesuB na nagwiea: ^ 
— Hayo na at mamalita 
Ba eapatid nating madiai 
pa sa Galileang bigla^t 
doon tayo magtatama. 

Mga diseipulong tanan 
ay pinamalitaanan 
ng mga babaye naman, 
at di pinaniwalaan, 
aniya^y:— Nangiihihibang, 

Dito 8i Pedro*y nagtindig 
at sa libinga^y nogbalie, 
dinatnan din yaong daniit,. 
at agad nan^iang pumihit 
pagtataoa'y rUl;it ulit. 



"33^ 'l:^^ 






mNAMAlilTA NANG m5a BA>N- 

TAY NA SI JEST?S AY NA- 

BUHAY NA MAG-^ULL 



Slya nmnang ipagsayeay 
iiDg mga soldadong bantay 
na pawang kinilabutan 
ga dngel bagang inasal 
na ea oanila^y bumugaw. 

Nf eanilang mapanood 
ang lingel na bumugabog 
na nag-anyong mukhang Jesiig, 
ay nagpanawan sa taoot 
at sa baya*y nagsipasoe. 

Tambing silang' nagtuluyan 
8a mga pinunong bayan, 
eanilang ipinagsaysay 
na si Jesds ay nabuhay 
at wala na sa libingan. 

Dito ang boono^^^Senedrin, 
eapulungan nilang eaesil 
na pinunong sinungaling, 
ay nangamba at nanimdim 
ung anong dapat na gawin. 

c 

Ano*y sa eabiglaanan 

ay ang naisip-isipan 

ay mababaw na paraan, 

na siya pang nagpatibay 

»a totoong pageabuhay 



Ang eanllatt^ minatapati 
Btlhulan sila ng ]^ilao 
ang mga bantay na lahat, 
at ng di maoapangusap 
na ang nangyari^y ihayag. 

At yaon nf a^y ang guinaWa, 
Balapi^y siyang pitiaosa 
ipinaeoo sa buhgania, 
saoa sila nagtadhana - 

8a mga soldadong madla. 

Anila^y: — Inyong ibantog 
na oayo*y naeaoatulog 
ay ninaoaw na sinuboe 
n| alagad na balakyot 
ang bangoay niyong si Jesus. 

Cami naman ang bahalang 
eay Piiato^y magsalita, 
na maghatid ng balita, " 
pipiliting m'aniwala, 
hindi oayo masi«ira. 

Ano paH ang mga bahtay 
ay nagsipayag na tunay 
sa hieayat ng; suoabaa, 
at siyang saysay sa bayan 
na ninaeaw nga ang bangoay. 

Nguni^t yaong Genturion, 
na puno nilang marunong 
ay siyang hindi umayon 
sa hieayat nilang pusong 
at dangal din ea P^on. 



m - 



-Ghijudiong mg^ Giihila, / 
anong bal^aw >agang lubha 
niyang inyong napaghaea, 
ninae^w ang ibalita 
ang bangoay eaya nawala. 

Suson suson ang hinirang 
na soldadong pinabantay, 
dadalawang gabi lamang 
na biling paeaingatan, *> 
^may daah pang mapgignaeaw? 

Sa ganitong ealiwahag 
na oabulaanang hayag, 
ay rianiwala ring ganap 
ang bay an ng j udiong tungag 
na sadyang nag-asal bulag 

Ito ^ ay siy ang dahil an 
eisiya pi Oristong nabuhay , 
ay di humay^g sa bayan, 
di rin paniniwalaan 
at 8ala*y lulttbh^ lamang. 

I^g araw namang Ito rin 
ay may dalawang nangaling ' 
sa bayan ng Jerusa^lam> 
tunay ngang diselpulo rin 
8a Gaiilea^y hihimpiL 

Sa pag'^uusa pang luboB* 
ng dalaiyang nalulungooti 
ng dumating sa Emaua 
ay mana'y ang Popng hnM 



At naggalitang sumabal, 
aniya*y: — ^Anong usapan? 
^Ano*t eayo'y nalulumbay? 
Hindi nakilalang tunay 
si Jesii4 na eapanayam. 

Yaong isa sa dalawa, 
Cleofas ang ngalan baga 
ay tumugon eapagdaea: 
Bueod ca lamang, aniya^ 
na walang lungeot na dala. 

^Ay ano? Di tno talastas^ 
ang mga nangyaring lahat? 
Ani J^siis na sumabat. 
— ^Ano yaon? Ipahayag, 
Ang dalawa nga'y riangusap { 

~ Yaon , anilang naban tog 
Na^arenpne ngala'y tTestiSi 
ay proletang namun^iueod, 
maeapangyarihang lubpa 
sa harapan man n^ Dlosi 

Siya ngn^y Ipinapatay 
»g mga pinunong bayatli 
siya lamang naming hiritay 
sa Israel ay aaoay, 
tutuboB Ba judiong tanari* 



siya^y nabubuhay f a^y 
nagpahayag sa lahat tta, 
ioatlong araw^ aaiyiii 
na aking pagoapayip* 
a^ i»ftbul?ttfeay p^ld^ei^ 



™- 22S 



i 



Oatttp'atan ay ito uS^i 
d| am^w niyang tadhana, 
pageabuhay na dakilgt, 
nguni't magpangayo^y wala 
na pagealinawang lubha. 

Totoo*t mayroon diyaa 
na Jbabayeng na«satt;iysay, 
na di umano*y sila raw 
ay nagmula Ba libiagan 
eanginang madaling araw. 

N|uniH ang banKoay ni Tesds 
ay di na nila inabot; 
ntay ^ngel daw na sumipot 
sa eanila at nagbantog 
na nabuhay daw na lubos. 

Ditp si Je8iis nangusap, 
aniya^y:— mga UBlao, 
mga pQ8ong matitigas 
na di maniwalang ianap 
«a mga hulins pahayag, 

({Ay ano? ^i eapiliUng 
AU}s Mesla» ay mamatay 
at naoA mnlihg mabuhay, 
llg mabunyl at madangalt 
luniiga;^ang walang hangani 

tninalayeay na lahat 
la eanilani tbaliwanag 
ang nAyMf ni nantong lUlati 
ang htila ni mga pantaa 
Ittripi) bairm Maplan^ 



Sa^^ habang pagpapanayara» 
aug dalawa^y magdaraan 
sa tinutulnyang bahay; 
ang Haestrong Poon^tiamau 
^y nag^anyong magttilnyan. 

Inanyayahang pinilit 
na ei iesii» ay pumanhio 
ng dalawang nasasabio 
na kiadi ibig mapaenit 
ea eanilang pakikinyig. 

Sa maalab nilang hiling 
si Je8il8 ay dumaan din; 
mapanhie i ay nagpahay in 
at tiagluoluean n| tambing 
ea dulang ay nagBioain. ' 

Dinampot na ang tinapay 
ni ieitii na Poong mahal 
at tuloy bbnendioionan/ 
pinirasoH iWnigay 
8a dalawang eapanayam» 

Ang dalawa^y'dito ila tga 
nangamulat ang guuita; 
8i Je8iia ay nahalataH 
makilala ay nawala; 
dalawa^y tamblng nagwio^* 

*<^Na oaya palaf anila» 
ang pu8o ta^y nagbab^ga 
at lubo8 naliligaya 
pa i»|tt Daynay ean|ina» 
»^ Um%m pli» pAlai 






■'''^!lt:'fii 






m - 



AgsA n« siiang nagtin4ig« 
0ft JerU8alem buuialie, 
&t dinatnan nilang tikis 
tanang apdstol na eablg, 
■a bahay nilang pinanbie. 

At ipinagBaysay nila 
na si ^esUs ay nakita; 
ay mana'y earaearaea, 
si .Tesiisi ay narito na't 
ea eanila'y umaaba. 

Silang tana'y nataeutan: 
-T-iSaan, anila, nagdaan, 
mg» pinto'y napipindan 
at saoa eaalam-alam 
ay na ia guitna ng tanan? 

8a boong aoala nila 
ay yaon ay oalolowa; 
dito Bi Tesds nagbadya, 
aniya'y: Howag mangamba, 
^ano't oayo'y naguiguitla? 

Aeo ay i»yong pagmaiidan 
na may paa at may oama}^, 
damahin ninyo at tingnan, 
oalolowa oaya'y «aan 
magoaoabut* at laman. 

t\i\of. pasg ipinakita 
'ugat n| oamay at paa 
at aampong taguIUran pA, 
«a malaking towa ni^^y 



Si Jesii8 naman pageowan 
ay humingi ng hapunan; 
agad siyang hinayinan 
at eumaing malumanay 
na pinagpanooranan. 

Caya si Gristo'y humapon 
ay hindi sa nagugUtom; 
eundi patalastas yaong 
Blya ani? Maestrong Poo't 
n| maniwalang patuloy, 

Dito sa eaniyang gawa 
^y nakikilalang lubha 
na ang M^ettrong dakila, 
ay dili iba't eiya nga, 
tumibay ang paniwala. 

Naag siya ay maeahapon, 
tlra'y binahagui roon 
Ba iaa't isang apdstol, 
at nangttsap nfani tuloy 
aniyay,— Maa|tt eampon. 

Ang booag oapayapaan 
eiyang sumainyong tanan, 
oayo ay sugo ooog halal 
gaya ng pag»8Ugo naman 
ea akin m Amang mahal. 

Ito n?a'y maipangttsap 
ft| hlnmgahan ^ng lahat, 
ftt tuloy pang iHnagdag, 
aniya'yt— Tangaping gftnaj» 



-. 2^0 - 



Sila rlto^y pinan|aralan 
ng mga sabing mainara 
sa pag^lag bagang tunay 
ea lahat ng easalanan 
at manga eapangHiniban. 

Noong pakita sa lahat 
ang Mae8tro nilang liyag 
ay wala ngani si Tomas, 
ito'y hindi mahieayat 
mapapaniwalang ganap. 

Pinamalitaan siya 
ng lahat niyang easama, 
na si Jesus ay buhay na 
at eanilang nangakita, 
ay di rin maniwala pa. 

OuH di raw niya maoapeap 
ang eay Oristong mga sugat, 
ay di rin mahihioayat 
na maniwala at sueat, 
gayon ang mga patigas, 

Mana*y ieawalong araw 
siya'y na sa qaramih^n, 
mga pinto'y napipindan, 
gi J©siJiS ay m Ulitaw 
gumaguitna niiang tanan« 

At tuloy na ngang nangusap, 
aniya^y:— Haiioa, Tom^.s, 
iyang daliri mo*y agad 
iisoot dini aa »ugat 
it ni di ca magmatigaR* 



Ani ToimU naman dito • 
na tumugon sa Maestro: 
— Panginoon eo^t Dios co. 
Ang tugon ni Jesucristo 
ay gayari sa eatoto- 

- — Dahilang aeo^y nakita, 
oh Tomas, off iyong mata, 
eaya ca lamang nabakla, 
di ca mahieayaH pala 
sa marami tnang mag-badya. 

Profeta pala^y di sueat 
sa iyo^ maeapangusap, 
ngani at siyang mapalad 
ang naniniwalang ganap 
sa di nakita^t naeapeap. 

Maraming himalang lubha 
ang eay Jesiis na guinawa, 
na hindi na inilagda 
ng apat na nag4athalang 
Eyangelistang dakila. 

Sa dulo ni Kvangelio 
ni 8an Jua^y wioa ito: 
oung isusulat sa libro 
tanang guinawa ni CriBtO| 
mapupuno ang mundo, 

Hindi nn ipinag*badyA 
nino naang Eyangeiista' ' 
na Bi Uristo*y napakita - ■ 
m mahal na Ina niya 
U| mag-uUng K^abuhay >fi«i , 



/i ■ 



l\ 



•^'1 :■' 






■9 ' 

Oaya di na isinulat, 
fty matibay dln ang hawaO 
na gampaiatayang laf at, 
na mabubuhay ang anao 
% gayong araw' at oras. 



ARAL, 



• * • • * 



'«'•#•'<••'••• 



Araw na mapiling pita, 
araw ng towa't ligay^t. 
araw ng bunyi at gloria, 
araw na ipinagsaya 
ng boohg Santa Iglesia, 

Araw na ikinabuhay 
ng Mananaeop lia ttinay; 
ikinapawi ng iumbay ; 
araw ng pagtatagumpay 
sa tampalasang eaaway» 

Cung nagdalita^t naghirap, 
natapos din hamang agad, 
at ngayo'y ligayang ganap, 
gloriang walang maeatulad, 
lowalhating walang lieat. 

Cung sumandaling namatay 
ngaypn nama*y walang hangang 
maligayang mabubuhay; 
namatay ay isa lamang, 
nabuhay ay di raabikng. 



Atfg pageabuhay ni Jestis 
ay panghieayat sa. loob 
nf tawoug nangapalugmoe' 
sa salang ealunos lunos. 
at ng maban-gong sumunod. 

|0h ealolowang mabaitl 
^eailan ca pa titindig^ 
susunod sa Poong ibig, 
nabuhay na siyang tikls, 
wala na rito at umalis, 

Gaya magbangon ca naman 
sa lagay mong eamatayah, 
magsisi ca na't mabuhay, 
iwan mo na at panawan 
ang iyong kinalibiagan; 




|0 Virgeag Ina ng awa! 
' Yirgeng laang maealiaga 
sa sino mang paanduea, 
Ina ca nga palibhasa 
ng maeasalanang aba. 

Alam co ngang maliwanag 
na aeo J)a ang maliwag 
na sa iyo ay tnmawag, 
sa ieaw nga ay mahabag 
iga napa-awahg suoab. 



. 



Ano pa't Ina eang tunay 
ng lalong maeasalanan, 
at tunay mong earangalan 
na mayroon ca fi<» eamay/ 
Dft maoasalanang akay* 

Aeo ngayo'y naririto, 
ousang napaBasaelolo^ 
nguni^t ang earaia^an oo 
ay pag-si8ieing totoo 
ang hilingin sa Anae mo. 

Maealilibo eong ibig 
na magsisi at mahapiB 
8a mga Balang malait, 
ay di eo magawang tikis 
at ang loob eo*y malamlg. 

Na hindi nga mahapdian 
6a BUgat ng easalanan, 
at di mapied munti man 
Ba salang lubhang sueabang 
aa ealolowa eo'y natay. 

Nangyayaring alipalang 
nahahapdian ang diwa 
eung ang sala ay nagawa, 
nguniH siya namang wala 
aag pagtitieang dakila. 

Caya nga at ang dalawa, 
pagsisisit* pagtitiea 
ang siyang hiling co Ina, 
na maboong mageasama 
na gawin ng ealolowa. 



N^ayon nga'y ang boong daing» 
6 Ina oong maawain, 
fla Anao mo ay hillngin 
na ang loob coV tugtuguin 
■a pag^sieiaing t imUm. 

Tumangis aeoH malunoa, 
matg*himutoc yaring loob, 
maawa ca bagang lubos 
ia nagawang walang tuoa 
pagpapasakit eay Jesiis. 

leaw nga'y eaniyang Anao 
at Ina ca niyang wagas, 
sa Esposang liniliyag, 
sa ganito^y iyong ganap 
ang Santisima Trinidad* 

Aking tantong natataloa 
na iyoog iyo ang Dios 
at minamahal eang lub6s, 
bawaH iyong ma»uing loob 
ang Dios ay pahinunod. 

Gaya nga^t magmula ngayon 
aco*y di na magf tipus6ng 
sa Dios na Amag Poaa, 
at eung iyong ealong-ealong, 
may matowid eang magtangol. 

Oh Jesiisi Poon co*t sinta,. 
tunay aeong nageasala 
at aking kinikilala, 
eaya nga*t lubhang balisa 
yaring aking eelolowa. 



UAi . «w 



6*)ri J^tt (S^ il Di4M, 

tttioaUiigiA yarlng loob 
M aaadlang ealang sinayod, 
AA la i^o a/ ;pagri|:pp. 

Sa madla moag pagoandili, 
•a madlang gawang mabuti, 
aj ang akliig igainanti'y 
ang paglibao at pag-api, 
pagsira n| iypng puri. 

Bi baga't. «00 ay nod, 
^ano't lumaki iang Ippb? 
X)i baga ieaw ang Dioa, 
^bikit nabata mong lubos 
na kita ay mapag>ayop7 



8i miiaiiU tm$ i^geiUkii, 
btthty 00 ia&a'y iiiamii 
at sa Apo'y ibinulid, 
yaon n|a'y siyang matowid* 
na gawin sa walang balt. 

DapowiH lohy Pati|ittooni! 
di mo min&.tapat yaoBi'' 
na ta aki^y ioiakipatoly 
M hinayang mong di gayon 
sa isang anao na uloL 

Ito ang di co maisip, 
loh Ama oong thapagtiisl 
eung ano ang iyong nais 
at aco*y iyong inibig 
na ayaw bigyang pasakit. 



^Ano^t aeo ay binata 
at ipiiiaalaaU 
aiig V akipg pageaeasala ; 
ioh Pios eo^t ale^ing Ama, 
pnrihin eang walang hanga! 



♦4** 



AtLg png-akyst tii Jesus 

BA LANGIT* 



Niyong ieawalong araw 
na ang Paseua^y maoaraaa 
t» Galilea*y naglaebay 
siUng disoipulong tanani 
at nangagsiowi naman, 

Ang tanang eatotong irog 
ay pinagsabihang lubes 
n| mga angel n8 Dioa, 
pa 8a Galileang bundoe 
ii|>ang mamalas 8i Jesus. 

Ang eanilang oasamahan 
na sa bundoe ay naglakbay 
ay higuit sa limang daan, 
pawa ngang pinagsabihan 
nilang angeles ha hirang (^) 

Nang natitipon na sila, 
Bi Je3us ay napakita 
at ^inamba ng labat na, 
at tuloy naruang riagbadya 
ng gayaring parirala. 

— Aeo aniya^y binigyan, 
ni Ama sa oalangitan^ 
ng boong eaparigyarihan 
dito 8a Haiidaigdigan, 
langit, liipuLig eabilugan, 

e^) Ep. 1 ad Cor. eap. 15 y, 6. 



Sa akin ay utos niya 
na magbangon agong sadya 
nang isang Santa Iglesia, ; 
oaya eayo^y ang talagang 
piniling. maoaeasaraa, 

Hayo naH iyong ealatan 
ang boong sangealupaan, 
ang Evangeli0*y iaral 
ga boong sangoatawohani 
walang tawong malilisan, 

Ang maniwala't tumangap 
sa Evangeiiong pahayag, 
ay binyagan ninyong agad 
sa ngalan ng Ania, Anae 
Esplritu Santong wagds. 

Ang napabinyag nga lamang 
ay siya oong tawong tunay 
na may laagit na eaeamtan, 
at Santa Iglesiang hirang 
ang eapisanang binyagan. 

Ang balang hindi pabinyag, 
sa Santa Iglesia'y labas, 
pawang masasawing palad, 
ito'y siya eon pahayag 
na walang eabasag basag. 



m 



Ca8angcapan ay dalawa 
sa pagcacamiti,,!n'g Gloria: 
pabinyag at tuinalima 
sa eautusang lahat na 
nS Bios na Poong Ama. 

Ang isang hindi' masunod 
na eatuageulan at u!o3, 
na kinueusa ng loob, 
ay pilit na mahuliulog 
sa apoy na walang udlot (*) 

Santa Iglesia eong hirang 
ay lalaguing sapilitaTi 
magpahangang huling ara,w, 
eaealingaing raatibay 
na di co hibiwalayan. 

Ito nga'y maipangusap, 
ay inutusan ang lahat 
sa Jcru8*lem lumaead, 
ftng dabila'y sa pag»akyat 
na eaniyang ihahayag. 

Ano nga'y ng maoaraan 
yaong apat na puong araW 
mula n| siya'y mabuhay, 
fty napakita »a tanan 
pa oaniyang m|a kawal 

IDoon natitipong lahat 
(la Jei!usal0m na eiudadi 
alinsunod m pahayag . 
na doon slla lamagao 
at manood isa pag'akyat» 



. Sila nga'yi . pinangusapan, 
sinisi ang eatigasan 
. ng = eanilang oalooban, 
kita na nilang nabuhay 
ay di pa paniwalaan. 

At saea ang idinulo, 
^niya ay:r-Hintin dito 
yaong Esplritu Santo 
na pap^parituhin co, 
Cay Amang tipan sa inyo. 

Cung aeo ay maeaakyat 
sa langit eay Amang liyag, 
ay dumito eayong lahat 

bangan di mabi^yang gan»»p, 
oayo ni biyayang wag^s. 

Ito'y masabing matapo» 
fty nagtindig na si ^estis, 
ang lahat ay pinasunpd., 
umahon sila ea bundoo 
niyong 01iveteng bantog, 

Nang dirito na ang lahat, 
ay Bilarig mga alagad 
m Maestro'y nagsihai'ap, 
anilang nagsipangusap: 
»«-Poon naniing liniliygg, 



)n na baga attg taaiag 
Paghahari mo sa amin^ 
m pagtiiboa u hu^ly 
at pagUligtas sa taosil 
m m|a roma^ong gisjsiti|| 



m " 



at ng ^i% i«d{ong jni^dl«; 
Aj maghahAri e»' lU|)« 
ang Mesiat qa liailitA, 
eaya gayon *ng< aalita. 

Sa 01iT«t«ng pag-akyat 
ang aeala'y p»tatanyag 
ng paghahari sa lahat, 
at siya ng pagealigtas 
•a romanong naghahawae. 

Ani Jesii8 na tumugon 
aniya ay:^Hiadi uool 
ia inyo ang magtatanongi 
. makialam sa panahong 
taniog ng DioB na Poon. 

Ito Dgft'y maipagsaysay 
ng MAestro nilang hirang, 
ay sila'y benendielonan, 
at naangat oapageowan 
tamaas na dahan dahan. 

Matuntong sa alapaap, 
Ay iiawala na nga't suoat. 
ang oasamahang umakyat 
ay ang ealolowang^ lahat 
na napalimbong malowat. 

Sila nga'y ang pinanaog 
ng ealolowa ni J4Btifl, 
eaMama ang pagea Dioi, 
noon baging OHlaUgot 

nl )»lnin|iN 4ooa 1» Ortt|« 



Sa p«g*aiyftt na it> &|a 
ng caIolo#'itig madlaiiii 
tasama «bg man|didigBi*, 
ay ^masasayaay ba eaya 
«ng eanilang dalang tltwa? 

Sila nga'y n«gBip«ngUB«p 
sa ^lngeles 8« it««s, 
ng "Arroi^Tii poHTAS", 
— iOh prineipeng m«riril«^| 
buesi «ng pintu«ng l«h«t. 

"Bt i;htroibit Rbx ^loiti^'^ 
«t papftBok «ngabayAni, 
Hftring lubbftng mapft[|? Wf gl^i, 
e«y« ngft't "si.EVAMiirx'' 
mga pintuan ay btieBi. 

81 Je«iiB nga^ ng matungliaB' 
nilaDg ^ngsieB n« tanaa, 
pawang na i|famaQgbang tunay 
Ba dilag at oarikitan 
na di nila/ matiilgan, 

Marami nga sa eanila 
ing dili naoakilala 
oay JeBtiB na Poong Ama, 
eaya ngani't nangagtaoa 
Ba gloriang bagong nakita, 

Anilang nagBipanabl 

tys-."(4t»8 «BT IBtO RXX OLWI«** 

^Bino't aling Hftri yaring 
pOBpoi ng ningniai $% buti, 
ift |an4«('( «t p»g9ab*3rfDi* 



n: - 



AiUitig ibang <iAgiii«goii 
«jr ang "dominwi YiRtetu^", 
Haring wmlattg Hiaeaueol, 
■a langit ay Panginoon, 
oaya tayo'y Bumaliibong. 

Ant langit na nga'y nabwcBan 
•t Bumalubohg na tunay 
l^ngel«s na di mabilang, 
•i 3«B^9 ay nagtuluyan 
•a Dios Amang harapan. 

At tttloy lumuhod siya; 
dito n|a'y ang Dlos Ama 
•y nangusap eapagdaea 
•« i(ngele8 aa lahat na 
•niyang ipinagbadya: 

— Ito ftng Anae eon» gulliw, 
•iyi'y inyong kilalanin 
at tuloy pangin«onin, 
paniintuhuin at Bundin 
*t iiyt'y eaiia co rin. 

At pinaluolo« na giya, 
kinanan ng DIob Ama, 
M ang oahulugan ba«a*y 
ing Ama niya'y eaiia 
ftt Itlo la tittang iba. 

Alig tiAing mK* ilAgll 
ai inf^iM M itaai 
ai OliYttani tnii'itai, 
$f iiigtinfiting lihit 



ata«8tro niWy waia aa 
ay nangaeati igala pa, 
mana nga'y earaearaea 
may ilngelea na dalawa 
na nanaog sa oanila. 

At sila'y pinangusapan 
na ang pagtingala'y iwan 
at walang easaeapitan, 
harapin ang eatungeulan 
at yaon ang eailangan. 

Ang ^ngeles na dalawa, 
na nagsipangueap baga 
Ba alagad na lahat na, 
»y tuloy nagparirala, 
anilang ipinagbadya: 

— Yaong pag-akyat ni JesiSg 
»a inyong ttau^apanood, 
»y gayon din pagnanaog, 
eung itong mundoy matapoi», 
maghaeom sa «-«ngsiuueob. 

KAKAOa ANG DIOS BSPlRITt? 
SANTO. 



Aftft dilftnfi oatdtott^ guiliw, 
giyon din ang Inang Virgen 
it mga oasamang^ ingkln, 
iy nAgaibiUo ni tambing 
II )»i^in ^l Jirm!iP9* 



^tl 



Nagtipon m Geniieuk 
at hitlintay nila rito 
yaong Espiritu Santo, 
na sinabi ng Maestro, 
at tagubiling totoo. 

Ano pa*t Ba gabiH araw 
ay nanalanging mataman 
silang tanang naghihintay 
Bg biyayang itinipan, 
Espiritu Santong hirang. 

Niyong ieasampuong ganap 
na ,paw,|n ng nakyat 
sa iangii'^^ng Poong liyag 
nHnanalarigin ang lahat; 
mana nga'y earingatdingat 
■ * . ' 

May ugong na nangarinig, 
na nagmumula sa langit 
ria pararig^ hanging mabilis, 
^a een^eu^o^y humihip 
ng oaayaayang lamig. 

At nangakita n|a tuloy 
ang maraming dilang apoy^ 
na sadyang nangaSsiputong 
m isa*t iaang doroon 
ha pawang eay Oristong eamponi. 

Nan|apuno na n§a Hto 
tt^iyong Ksplritu Santo, 
biyayang di mamagoano, 
nagtibay «ilang totoo 



Sa pagea at Pa»ctiAng araWi 
Penteeostea ang pangalan, 
ay lubhang nagdaramihan 
ang nakipagpaseuang tunay, 
iba^t ibang oaharian 

' Piaasimulan na rito, 
nilang alagad ni Oristo,, 
ang pangangaral sa tawo 
ng mahal na Evangelion§ 
binhtng magandang totoo. 

Datapowa at may ilang 
mga juliong tampalasan 
na sa eanila^y sumabal, 
at anila*y nalalango raw; 
dito si Pedro^y nagsaysay, 

•-^Di pa tanghali, aniya, 
^ay may nalango na bagA? 
itong inyong nakikita 
ay yaong inihula na 
ni Joel, bunying profetai 

Na ang biyayanS totoo 
nlyong Ksplritu Santo, 
aniya^y dai'atin? ditoi 
tta iaagabog sa raando) 
ipamumudmod aft tawo» 

At ngayon na n|a natupad 
yaong hulans maliwanag, 
eaml'y pinHmiSyang lahati 
ftt ito atig namamalai _ 



't im 



'^i^M 



la madlang arftl nl t**iit'6^t 
Ipiaakitang milagro, 
*^ «a ma^lupon ngapg ito 
Attf Ibap^il^inyag na judfo 
ay mayrobng tatlong Jibo, 

Ano pa n|a*t araw araw 
marami anjg nagbibinyagan; , 
at may isang araw nanmng 
ang napabin^'^ag na ^abay 
ay limang^ libo ang bilang. 

Ito^y ang bwnga nang daing 
ni Jesd8 na eiatan^ guiliw 
noong sa Gra^ nabibitin, 
na ang jadiVy patawarin 
sa guinawang pagtataesil. 

Baga man ngani*t maeapal 
sa judio ang nagbinyagan, 
ay lalong hindi mabiiang 
ang nagsipula sa aral, 
«a tigas iig ealooban. 



m di psgkilalang luboA 
la UmU» na nanAOgy 
bayan ng iudlo^y nasabog, 
parusang bigay n| Dios. 

PANALANGIN. 
, Panf inoon naming Jesiis, 
alang alang na pong lubos* 
sa dugo mong ibinuhos, 
ay howag ipahintulot 
na eami ay mangalubog. 

Oami^y na sa ealautati 
nitong mundong earagatan, 
ang munti naming sasakyan 
ay biuabagyong masasal 
ng mga euhilang aral. 

' ■ ■' '■'^■" 

Tangapin yaring pag^^inta 
ilayo mo sa pangamba ; 
ahg Filipinas na InaH 
ang Iglesia Filipina^y 
tangkilikin towi na. 



Sa eaduluban nf Lupa 
ay ng may nagbabaiita 
ng walang hangan mong awa, 
EvangelioV malathala 
na siya mong mnanaia. 



mn 

Axkg paBOOMahog n^ 

iERUSALEM SA DI PAGKILALA SA UmtAB. 



Mula eay eristong pag^akyat 
ang tadn lamang linaead 
ng lerusalem na eiudad 
at templo niyang mariiag, 
ay tatlongpuoH pitong ganap. 

Sa pagca*t ang judfong tanin 
ay nangaghiganting tianay, , 
pasaeop na nga^y aayaw 
fta romanong mga e^sar, 
at eueang nagsihiwalay. 

Ano pa at eila na nga 
na mga judiong euhila 
ay pawang nagsipaghanda 
ng paglabang matiyaga 
•a romano eung dumigma. 

Mana nga^y ng dumating na 
• ng digmang eaguitla-guitla, 
naealulunos ibadya, 
ang boon& laeas ng Roma 
ay bumugso sa eanila. 

Dito na ngani natipon 
ang maraming judiong pu^^oiig 
at sa loob ay naeulong 
Bg eiudad nganing yadn 
»a iiyang ipiuasrtangol. 



Nataun taonan naman 
niyong digmang Bunialabay 
ang Paseuang easalueuyani 
eaya^t na sa «aharian 
ang maraming nag-owiaut 

Sa oatioayan ng eiudad 
ay maraming nagdlipat 
na nagsialis sa laba», 
anila^y doon panatag; 
nguni't lalong napahamae. 

Ano pa*t ailang judlo liga 
na na sa loob ng etita, 
eampong matknda at blita 
at mga babayeng madla 
ay apat na raang laepa. 

Ito^y siyang eabilangan, 
balitang ipinags^.y8ay 
ni Josefong judiong paham, 
na kinatoto ng Ceciar 
at judiaEg tapat na asaL 

Yaong tawong Baedal datni 
ay nageatatlong bahagui, 
at nagtungaliang mabuti^ 
nageanieaniyang eampi 
bawa^t isa^y nagsarili 



Mi 



Kag^oldado dla sila, , 
toay punoiig canicaiiiyaj 
at Baea hangagbabaoa 
ang ibig ng isa^t isa 
ay magiuoo sa lahat na. 

At mag-isa siya lamang 
sa romano ay lumaban 
na nangarooii sa lowal 

ng muog at nagbantay^ 

oumueubeob na matibay. 

AjAg na sa loob ng euta 
na toga 8 indalong pawa, 
ang' eiyinig nagpiralita, 
nagpahirap na euhihi 
ea nanga sa bayang madla. 

Pawang nangag-aa;gawan 
ng pageaing icnbubuhay,\ 
eabieabila^y patayan, 
eaya^t sa loob ng bnyan 
ay lalong oahnmbal hambal. 

Lagay ay ealunos lunos 
sa laking pa.gcadayilcdoc, 
eabieadila ay ]oob, 
sa lansangan ay nagsabog 
ang patay ria nabubuloe. 

May inang eahabag hab^^g, 
maguinoo at marilag, 
na may ' pasilsubing antte, 
ay sa gutom na di liamae 
sa sanJJol niya^y nan|usap. 



--Ang akitt attiyang ymm 
at.boong ari-arian 
ay inubos ng inagaw, 
at aeo^y bao na naman 
paano eatang mabuhay. 

Mamamatay aeong agad 
ea gutom eong dili hamae, 
ngayo'y walang eamag-anae 
na sa iyo^ ay liliagap, ^\ 
lalo eang eahabag habag. 

GayaH ang dnpat eong gawi^y 
unahin kitarig patayiH 
ng leita^y akipg maeain, 
ito'y tnacagan:aling din 
sa iyo nama^t ^a akin. 

Ang anae na nga^y pinatay 
tuloy niyang iniihawV 
ito'y ng maamoy naman 
ng mga tawo sa raan 
ay siya nga^y linopban, 

Anil&ng nagsipangus'ap 
sa inabg eahabag ealiabag: 
— May pageain palang ingat, 
ieaw babayeng dulingas, 
ibigay mo ritong agad. 

Daming riangaghihibiean, 
batang naghalang sa raang 
nangaiwan ng magulang, 
pi n agsasagasaanan 
ng aga^y^n at patayan. 



*^M ^- 



fcayft Attg may m|ft «rtAd 
sa btindoe ay ttapahabag, 
dlnaingang magsila^pfio, 
daganan na Mlang lahat 
mapatid lamang ang hirap. 

Itong madlanR dahirapa^y 
siyang eay Oristong ainayaay 
ra mga babayeng tanan 
na Butnalubong «a raan 
noong ang Cru2 niya*y pasan. 

Caya ng^ni at mapalad 
ang babayeng walahg anae 
at 8inarili ang hirap/ 
pinangimbuluhang eanap 
ng may supling na iningat 

Dakila nganing parusa 
aiig nangyari sa eanila, 
9a di nila pagkilala 
sa Meelas na padalang 
linibae at pinatay pa. 

,-■-,•■ $ ■ tf 
Ano pa ngaH ng matalo 

ng romaho silang jud£o, 

pinaruBahang totoo 

tanang inga maguinoong 

umakit sa mga tawo. 

Tpinahampas ang tanin 
at tuloy pinapagpas^n 
ng cruz na pagpapapuan, 
dami nila^y di mabilaiig 

na paT\:ang Gaguinoohab. 



(l4hil i)inttj|«|a|&Wk|ig c|ru«t, 
At walang |iiinig m bundbo 
na mapagtiirioang Ittbds 

•t sa nkpapaeo^y lipdi* 

'■ ,1 ■ ■ , . , ■ , ■ • 

Cung Aiiong guiniiw* nil* 
oay Je8tli, na Poong sinU, 
ay aiya rilig naguing dusa 
nilang |adf6hg palamara, 
pinunohg bayang lahat na. 

An& oay Gayfai na siBaysay, 
dapat Si Gristong maraatay, 
ng di eirain ang bayan 
ng mga romanong G^sar, 
at ito ang kinaratnan. 

Na 0a pagpatay eay Griat*, 
ay sinira ni romano 
ang eabayahan ng judio, 
at bueod sa dusang ito 
ay may ialong inAerno. 

May diftla^wang daang laesit 
ang iudiong nangabulagta 
sa digmane itong dakila, 
templo't baya'y iguioiba 
ng romanong , di haawa. 

IpinaarS.ro haman 
sa templohg kinalalagyan; 
tandti'nga itpng malihaw 
nf totopne eaBiraan 
tt| Jfruiial«TO nS- bayan. 



- m -• 



Migoa)r Je8i&k'liW wihipay 
na eaniyang iaihola, 

na may araw n^ saeunk, 
toniplo't baya^^ magui^uiba. 

Ang }odfong binyagang lahat 
ay nagsipanaw nift agad 
bato domatitig ang hirap, 
at oapagdaea'y ialastas 
eaya nangaoapag^hgat. 

Sila ay pinagsabihan 
nS apdstolea'na tanan> 
na tambing silo^ng pumanaw, 
eong sila'y may mapaimasdang 
himalang palatahdaan. 

Kinabinittnan a^ ito 
n| Jerasalem ha totoo 
&|ayo'y na sa m^a tureOt 
at naaasabog aa mundo 
ang ealahataiu n| judfo* 

Ngayo*y ang bilani nang madl* 
ay anim na raang laeaa, 
haioB nagououlang pa n|4, 
ty piaano'y aiipuata 
•a tioatahanang lupa* 

■ . ■ ■" , ■ ■■ N; . , ■ 

Ito %y Biyang Urawftn 
ng ii mhndun^ oAtapttaiA, 
toa eung itio'y ipAgaAysay 
n| EVangeUcin| mmngil, 



C«yt n<!»man Isusunoel, 
na •ayaayi'n ng bueod, 
ang aa mondong pagoata poe ■ 
at dito ay pa|j;paxuog 
ng huhotiom na piT vu?i 

LILITAW ANG ANTi-ORrSTO 

MATATAPOS ANG MUNDO AT 

HUHUeUMAN ANQ,TAWO. 



Ataw na calun<pi luhos 
araw na oataeo^ iaept 
ang aa mundpng jB!agcatapoii, 
^eung magbalie na si 3*68111» 
na dito'y muling manaog. 

N|uni't cun| ito'y eailah 
»y walang macaa«iaw, 
liban nga aa piQ» J u mms ; 
eoaang ipinaglihiina n 
aa walang pinahayagan. 

Sa huling $PftW na tatting» 
tung malapit ug duipating^ 
ay may tandang piagtutuHnS 
na aiyang pauupahin, 
kt mapapagthaitdang tmgalin$, 

Ahi^ sa EyattgeUong «ayoayi 
ly magdidUlm ang araw, 
Rttittnod naman ang bowan 
Hmpt »1 Htttihg tanan) 



A 



244 



Ang tawo riaiiia^y su8iino4, . 
na papasuean sa loob 
ng dakilang pageataeot, 
eung ito*y nriangapanood 
na lagay nang sangsinueob. 

Ang dagat ay dadaluyong, 
magbabangiwsan ang alon 
oung siia ay magsalubong, 
»a ealupaa'y uugong, 
lubhang naaoaeaparool. 

Ano pa't ang tawo't hayop 
ay pawang mangingilabot, 
manglulumo't malulunos 
6a anyong eataeot taeot, 
nang mga mapapanood. 

Dito ay eusunod namang 
eaealat sa sangtinaopan, 
apoy na sa Langit bueal, 
siyang lilipol na tunay 
sa tanang nangabubuhay. 

Guinto, diamante at perlas, 
bato, baeal, tanso't pilae, 
at ang na sa rnundong lahat, 
ay tatapusin ng aiab 
at maguiguing lupang wagas* 

Ito ang eahihinatnan* 
pasdating nang huling araw, 
nguwi't itoug tawong tanan 
na pawang manganoiamatay 
n^ ma|{ uulio» mabuhayi 



Isang ungel ang. lalalias 
na may taglay na paeaeao 
na hihipang ipananawag^ 
tunog na walang eatuiad, 
sa boong mundo*y laganap. 

.Na aniyang ihihiyaw: 
— Bangoh oayo mga patay, 
maAmula pa sa oay Adan 
hangang eahulihulihan, , , 
at parini sa hueuman. 

Ito^y eung maipangusap 
ay arig eatawan ng lahat 
mabubuong wahiug liwag, 
iingeles ang maglaiapat 
na walang matitiwalag. 

At saea ang ealolowa 
ay lalan|rcap ria lahat na 
sa eata-eatawan nila, 
buhay na ngang parapara 
para rin ng una un i. 

At mageaearoong lahat 
ng tatlompuo't tatlong edad, 
na gaya rin nang linaead, 
kinabuhay na hayag 
dito naiig Poong Mesias. 

Laki ayang eatowaan 
nang ealolowa nang banal 
ettng miipis^n sa oatawan, ' 
easamammang nagpiigdl, 



^- m. 



Its^anH ya6ng Oalukwa 
niyoug namatay sa sala, 
Pangit na walang eapara, 
m eatawa'y eung masama, 
ay laki ayang pagmura/ 

Alitistiri^^ paeiaeak 
na hihipang maaanawag 
ay magti ti pon ang laliat 
jea *'valle'^ n£a ni Josafat, 
siyang eaaabihang hayag, 

Dito na nga *pagbubukdin 
nilang tanang mga angel, 
ang masama Ba magaling, 
ang banal baga't ang tact:ul> 
eila'y pag-iiba^'uhia. 

Cung mageabueod ang tanan, 
ay dito na oapagebwaa 
ang iangit fiy mabubuesaa. 
^uioy magpapanaugan 
angeles na eli mabiiang. 

Dito s.a pagbaba nila, 
San Miguel aag nauguuguna, 
na ang Cruz ay siyang dala, 
nag-aalab na mabigia, 
nabibilog xig eaaama. 

Ang PopPi namang ei Jesud 
ay dito aa Wi*nunaog, 
eaBama aag Inang irog, 
at silay magsiBiluklok 
^i^ liempang maalindog, 



Attg awa m n|a'y n*patitil 

ng Mag-inuug magagalit 

fta iHgik tiiwoiig , buliteio; 

naroon nama*t easanib 

bilang tanang ap6stoies. 

') 
Dito na nga pamimigyaia 

ang ^ t^wo ng earuauaging 

easueataag leaalam 

ea guinawaag ano pa ,man 

ng boong Baageatawohan. 

Wala na agang malilihim, 
mas'ama aian ai magaliag 
na gawa, Wica> paarmdxaA| 
magoaeaaluai aa ia,aibiag 
sa caait!;aiiilaaL5 aaK^^ia. 

Bibigyaa iig eahihiyaa, 
,hi}'aag auloo icau;aiay, 
aag luwoiig laue baidiaaa, 
na ealii't iaa.gcaiiowa ma;y 
ihaagiaii^ilag aiagiuagliayan 

Yaoii diivg liatoi aa uaa 
na gawitd ba {jixioio\\iiy 
eiya n't m iau^-ub^; 
diio laaiaag ay iAusama 
ang eauwuag, iup^-ag wadya, 

Lili i^uuia oipageowaa 
^i Je6Ui aa^ Kiaaeaaaii, 
lig aiataag iubmuig ^aaiubay, 
buayVi^ paiaaa^taiaiisan, 

gamw m^ laasaysay ; 



db^ ^'44 



na mga tawo ni ama, 
«amtan ninyong parapara 
ang laugit na maligayang 
sa inyo^y itinalaga* 

Mula pa sa; eaunahBng 
ang Banglibuta*y nilalang 
»a inyo ay sadyang laan, 
at naeasunod na tanay 
ia oanyang ealooban. 

Ito^y eung maip?igwica 
ay lilingon sa eabila 
ea mga kioakaliwa 
na nagbabaga ang mukha 
sa galit ua di eapala 

Ang mata ay nan|ingidlat 
nananag*os hangang ntao 
mahatifa'y na nga^y lumagpao 
sangyutang infierriong hirap, 
bowag na lamang maharap 

*^Hayo na oayo, aniya, 
ttiaoasalanang labat na 
aa apoy na waLing hanga 
m itiyoy itinalaga 
at BH diabiong palamata 

Gapageowa'y dito tin nga 
Mabubuoa na ang lupa, 
aa infierno'y bubulagta 
iilang tanapg ki»aUvi^ft( 



Itita iuk magdatttaalali, 
#abicabila^y aumptan, 
mga aigawa^t ungakn, 
at ang lalong eahirapatt 
ay wala ug eatapusan. 



SM 



ARALi 



Ang ininis na matowid 
na dito ay pinikglait 
na di baga pinaimie, 
may araw ding mananaig, 
yuyurao sa gawang lihii. 

lAnong dBming eatowirA» 
Oa dito'y di pinakingan 
nS hari't huoom na hunghaii| 
at mga pinunong bayan, 
dito la li»pang ibabawl 

|Anong daming dukht bagt 
tna dito ay naaSagbati. 
Ba pahifap sa oanila 
ng magttinoo't guinhawA 
At mga punong juitioiat 

tAnong daming e«bftaAlAii 
ang di pinahalAgaha't 
bagQ08 pinAglibAOAnAA 
ti| mgi di eatowiirAn 

n fAfm nji»j v«oii knmy 



m^ Sl4if 



it^iyaUH )»apiipAgaypij| 
Uaatowid my mababaon 
na hindi maoababan|foni 
at iiya pang mananaghoy 
laiamo «a gawang puaong? 

iOiyatrt ang gawani? httnghang 
•ng inaca|uiguitaw lamang, 
dito Ba lUpang ibabaw, 
at ang mabut't mahusay 
ay palaguing yuyuraean? 

^DiyataH ang tanang tawo 
ay magpapanawan dito, 
na di natanto ng muundo 
ang may matowid eun? »ino, 
iu»g ang banal eung ang Hlo? 

Caya niKani earampatan 
na magearoon hff araw 
na icapagvoceB naman 
ni napiping eatowiran 
at inaping eabanalan. 

Habang panahong nagtiie 
8ila n| labis at labiB, 
dapat namang magsitindig 
at dila ang magsiimio 
dito ea mundong tnalait. 

Bago maghiwahiwalay^ 
dito muna^y migbayaran 
ia lugar ng pautangan, 
eaya ngani^t oailangan, 

m|«i araw n| im|ilam. 



U<^ nga^y ang p&glit&hu»att 
#raw na ioababangon 
nS matowid na naba(5n» 
nagiihibio na nalaon 
la mundong hindi lumingoa. 

Dito siya^y lilingunin 
at matowid na didin^uin 
ng Hueom na magliliningi 
at dito na nganing tambing 
dilang hibio ay papatdin, 

Araw na ipagbabayad 
ng di eatowirang lahat 
na dito^y nagsjihalakhak, 
aila naman ay iiyak 
na sa bundoo ay titibag- 

Walang tawong kinaoabig 
yaong Hueom na mabagsie, 
eung di totoong matowid. 
dito^y mafif8i8ipaafinig 
ang nagsihatol ng lihis. 

Diiang mga pagdaraya 
«a gawa, wioa't gunita, 
n% lihim na di sapala, 
ay dito*y malalathala 
na ieamamatay hiya. 

Gusa namang mapipipi 
mga dilang maeaeaii; 
ang tanang mga] pag-api 
na matowid ay pag-waesi 
dito'y sisiraang puri. 



■24i - 



Dito'y ixiarigarj|alanckcan 
td^A gawang eabanalan, 
siyanK magvovoceB l«mang 
at dito^y mananambitan 
ang mga lihis na asal. 

Mageaeawan^is na lahat, . 
walang mayama't mahirap, 
walang alipin at hamaCj 
At maguinoohg marilag. 
walang mababa,t mataas. 

Hindi rito sinusnri 
eung dukha, mayama^t hari, 
ang gawa/y ang magtataugi, 
ng naapi't mapagbunyi 
hindi n*ga dugo^t lahi,. 

May guinoong maaapi, 
m.ay dukhang mapapabuti 
ang gawa ang magsasabi, 
hindi rito mangyayari 
ang dilag sa mundo't buti. 

Wala ritong eamag-anae, 
guhol na .camrJac-malac, 
walang halaga ang pilao, 
ang gawa*y s^rig mangungimp/ 
siyang pupnri^t liiibae, 

Wala ritoncj am/t^ ina, 
walang an c at asawi 
na sueat kikilanlin pa, 
ang sa mundo'y natapos na 
iba na ang pagBai^ama. 



Dalawaag pangeat ang lagny 
nang boong Panrcatav<ohan5 
—Isa ay sa d^ eong eanan 
ng marang 1 na Suouman, 
isa^y sa eliwa naman. 

. Ang am^ *t inang mapalad 
sa kinacaijang marilag, 
eung maraingang ma^awag 
ng na sa ealiwang anae, ^ 
ang itutugon ay hirap. 

— iSino; ca rian, anila, 
walang hiyang pal>mara? 
hindi ca ramin kilala, 
may demonib e^ng easama 
siya mong ama at inal 
, / . '^ ■ 

Ang anae na kinaeanan 
ay eung siyang matawagan 
ng ama^t inar>g magulang 
na na sa ealiwang tunay , 
ay ito ang tugon naman.. 

— Aep^y may A.ma, aniya, 
at mayroOn dining Ina, 
si Jesus at Virgen Maria^ 
hindi co eayo kilala 
na tampalasan eay Ama. 

At gayon iin ang; eapatid 
na doo'y hihibie hibie 
8a eaputol na mabnit, 
ito namvy magsusulit 
na ang anyo^y nagagalit. ,• 



249 - 



iSirro ca, aniyang hunghang, 
na dini^y nananawagan? 
eaming nan|arinirig tai'nan 
ang mageaeapatid lamang 
at walarig eapatid diyan. 

Si Jesus ang aming Ama, 
at Virgen a ig aming Ina, 
amaH ina no ay iba, 
ang demoni( ng palamara 
^ay ano^t eapatid kita? 

Wala na igang malilingap 
ang maeasal mang sueab 
na sueat bagang matawag, 
at ang na sa eanang lahat 
ay pawang riag-irap-irai). 

At yaong Ina ng awa 
na Virgen raapagealiuga, 
ay siyang 1 ilong gahasa 
na nagbabaga ang mukha^t 
naeairap sa euhila. 

Ay ngayon, ealoldwa co, 
eung maghueom na si Gristo, 
^saan eayaU aling daeo 
ang eauueulin dito, 
sa ca;ian ea/a matung(2>? 

!Ay, ealolowa eong hunghangl 
^ieaw eaya ay may turay 
na nagawan^ maiinam 
na S8 Foo^j ilinaan, 
at wUa ca Aiang ligam£;am7 



Ang daang pa sa ealiwa 
ay aliwalas na lubha, 
eayaH hantungan ng madla 
na tawong walang gutiita, 
sa ealolowa'y pabaya. 

Yaong daang pasaeana'y 
lubhang makipot na tunay, 
d^thilan sa easalanan, 
na sa ealolowang taglay 
ng hunghaug ha di mabilang. 

leaw nga ang una-una 
na doon hilig towi na 
sa mga pageaeasala, 
araw gabi ala-ala 
na dito ay lumigaya. 

At maeueuha ang eanan 
sa guinayon gayon lamang, 
at ulol ang tanang banal 
na naghirap habang buhay, 
nagpasakit sa eatawan. 

Cay San Pablong ibinadya: 
— Pag wala ng sala, anya, 
ay tanda na ito baga 
na akin ng maeueuha 
yaong eanang maligaya. 

Malinaw na nasisilip 
ng Hueom na masigasig, 
pati ealiitang dungis, 
mahigpit siyaH mabagsie 
lubhang maoapanginginig. 



- 250 - 



^'Cum vix justus sit seeurus,'' 
eahima't banal na lubos 
sa booBg haea ng loob, 
ay di aasang maabot 
ang eanang eamay ni Jegiu 

ileaw na dumidumihan 
na pusong lubhang masueal 
ang magsasabing magaan 
na maeueuha ang eanan 
eaya ca walang ligamgam! 

iSinong maeasisiguro, 
anang Espiritu Santo, ^ 

*^dignus amore yil odio" 
eung sa eanan matutungo 
6 oung sa ealiwang daeo. 

At ieaw ang mangungusap 
na paeana'y di maliwag 
eaya ca walang alapa-ap, 
nariyan ca*t di maawat 
sa iyong budhing malibag, 

lAj ealolowa eong abang 
wala munti mang gunita! 
nahihimbing na payapa, 
malinaw eang buhulagta, 
maguiguising sa ealiwa. 

Ano eayahg iyong yaman 
na m2A ariarian 
na ibibili ng eanan; 
paglingeuran habang buhay 
ay siy^ng eahalagahan, 



Nuni't howag l mabalisa, 
ieaw aking ealolowa, 
at may daang ieaeuha 
8a eanan ni Gristong sinta 
at ito ay di sasala. 

Sueat lamang ang gumanap 
«a utos na lahat lahat 
at sa eatungeulang hawae, 
matutupad na malowag 
sa tuiong ng graeiang wagas. 

Itong graeiang pangtulong nga 
ay pirating naeahanda, 
na talagang pangbiyaya 
sa tawong napaaawang 
umiilag sa ealiwa. 

Cung natutupad na lahat, 
ang loob ay ipanatag, 
dito na lamang manghawae 
at pilit mageaeapalad 
na sa eanan mapalagae. 

Lalo i^ Gung paandukha 
sa Yirgerig Ina ng awa, 
pag siya ang eumalinga 
ay hindi maeawawala 
yaong eanang inasanghaya. 

Mag-aampon namang tambing 
at totoong maawain, 
hindi marunong magtaewil 
aa maeasalanang taesil 
na tun^y ^^ dumaraing. 



~- 251 - 



/ 



At eaniyang eapurihan 
ang may madala sa eanan 
ng Anae niyang maraugal, 
caja nga't paampong tunay, 
tan|is sa sala^y isabay. 

Panalangiii. 

yirgeng di matingeala, 
Ina ng puspos na awa, 
saedalan ng tanang aba, 
aliwang mapagealinga 
sa may ealumbayang diwa. 

Bitoin sa earagatan, 
paralamang tititigan 
ug tanang uaririliman 
dini sa eaL^guitnaan 
ng madlang eapaaganiban. 

Dini sa aking paglayag 
sa ealawatau ng dagat 
ng earilimang alap-ap, 
loh^YIRGEN NG FILIPINAS, 
saguipin eimi sa hirap! 

Ina ca ngaag walang tangui 
ng maeasaianang Imbi, 
siyang tangiilang mabuti, 
eaya napaeaeandili 
«a iyo:t napa-iwi. 



Alam co ngang maliwanag 
na eaapihan mong ganap 
ang ieaw nga*y magtulae 
sa isang napahahabag 
na eusang napaaanae*^ 

lyong isinalalaki 
na ipinageaeapuri 
ang matawag ea^t masabi 
na Ina eang walang tangui 
ng ibig na paeandili. 

Gaya naguing Inang lubos 
ng isang Anae ng Dios, 
ay dahil sa dili tuos 
na easalanang balakyot, 
eaya pilit naeueup. 

Gaya boong earaingan, 

aco*y iyong alalaya^t 

iyo sanang patnubayan 

hangang masadsad, sa eanan 

ng Anae mong hinihirang. 

• . ■ 

iOh maawain eong JeBUs! 

yamang aeo'y pinanaog 

at pinagsadyang sir^aeop, 

i^g^yo^y nagnanasa^ g lubos 

^^^ sa iyo ay paeupeop. 

Tiwala nga aeong tunay 
na siya mong nasa naman 
ang paghabulin ang eanan 
ng mga maeasalanan, 
at gloria moH earangalan. 



-- 252 ^^ 

Caya aeo'y nananalig Ano c?^ya't iibiguin 

na ang cana*y masasapit ng Dios eong maawain 

na di ipinageaeait ang wdlang paldnabangin 

sa balang naeaiibig eundi aiig pagsusumpain 

na sa iyo'y nagbabalie. ^.ung aeo ay ealiwain? 

iSino Gayang magwiwiea iAy, Dios eong lubhangamo! 

na eaya ca nagdalita'y isa ioob co ay malayo 

ng aeo'y mapaealiwa, na ieaw ay sumiphayo 

at ano ang mahihita sa eiraingan eong boo, 

eung pagbagahan mong mukha, at sayang ang iyorg dugo! 

Ang daing eo'y eaawaan 
na ipaeamit ang eamn, 
maguing iyong pakinabang 
ng «a Cruz mo^y pageamatay 
at gloria eong walang hangaD. 



8alve Deus, loeeuli Speeulum Sanotorum 
quod yidere eupiu et Spiiritus Oelorum, 
nos ab omni maeula pugna yitierum 
atque nos eoneortio jungo leetorum, 

Est nobis quoe8umus tuum; adjuvamen 
dulee retrigerum at que eonsolamen, 
ut nobi» non noeeat ho»ule gravamen 
•ed iruamur requie eum beatis Amen, 

|WACAsi 



•^