Mesnevi serif serhi - A.Avni KONUK

AHMED AVNt KONUK

Mevlana Celaleddin Rumf

Mesnevi-i §enf §erhi

- indeksler ve Lugatge ilavesiyle -

-13-

Terciime ve §erh
AHMED AVNl KONUK

Bu Cildi Yayina Hazirlayanlar
Prof. Dr. Dilaver Gurer - Prof. Dr. Mustafa Tahrali

Yaym Koordinatorii
Prof. Dr. Mustafa Tahrali

KlTABEVi

AHMED AVNl KONUK

Mesnevi-i §erff §erhi'nin On Ugiincu Cild Fihristi

-Mesnevf VI. Cildinin Devami-

Takdim-Son Cildi Yayimlarken 9

padi§ahm zikridir ki, o alimi ikrah ile meclise getirdi ve oturttu. Saki §arabi
alime arz etti. Kadehi onun online tuttu. yuz ^evirdi ve aksilige ve sertlige
ba§ladi. §ah sakiye: "Haydi, onu tab 'a getir" dedi. Saki onun ba§ma birkag
kere vurdu ve §arabi ona igmeye verdi 13

Bahis ve maceramn tamamindan sonra §ehzadelerin Qin vilayeti canibinde
olan ma'§uk ve maksudlannin tarafina revan olmalan ta ki mumkin oldugu
kadar maksuda daha yakin olalar! Her ne kadar vuslat yolu kapah ise de,
mumkin oldugu kadar daha yakin olmak memduhtur 31

tmriti'l-Kays'in hikayesidir ki, Arab padi§ahi idi ve surette azim ve cemal ile
kendi vaktinin Yusuf u idi; ve Arab kadinlan Zixleyha gibi onun 61mu§u
idi ve o §air tabiatli idi; ve bu onun §iiridir: "Durunuz, ma'§uku ve onun
evini anarak aglayahm!" Mademki kadmlar onun candan talibi idiler,
acibdir ki, onun gazeli ve onun nalesi ne igin idi. Ancak bildi ki, toprak
levhalar iizerine nak§ etmi§ olduklan bunlar hep heykel suretidir. Akibet
bu Imriu'l-Kays'a bir hal zahir oldu ki, gece yansi mulkten ve evladdan
kagti ve kendisini bir eski libasta gizledi; ve iklimden miinezzeh olan o
kimsenin talebinde o iklimden ba§ka iklime gitti. "Allah Teala rahmetine
diledigi kimseyi muhtas Mar." 34

<*&§&?

MESNEVt-t §ERlF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6 • ^^

Onlann tevakkuflanndan sonra Qin beldelerinde tahtgah olan §ehirde miitevarr
olmalan ve sabnn uzamasindan sonra o buyiiguri: "Ben gittim, elveda'!
Kendimi §aha arz ederim!" diye sabirsiz olmasi. "Ya ayagim beni
maksuduma nail eder, Yahud kalbim gibi ba§imi da oraya birakinm."
"Ya ayagim beni maksuda ve murada eristirir, Yahud gonliim gibi ba§imi da
oraya koyanm." Ve kardeglerinin nasfhatinin ona faide tutmamasi. . . .
"Ey a§iklan ayiplayan kimse! Bu taifeyi birak. Onlan Allah ldlal etti;
sen onlan nasil irsad edersin?" 56-57

Mucahededen eli geri tutmayan miicahidin beyanidir. Gerci Hakk'in atasinin
bastini bilir ki, o maksudu ba§ka tarafmdan ve ba§ka turlii amel sebebi ile
ona eri§tirir ki, onun vehminde bile olmamis, idi. Halbuki o biitiin vehmi
ve iimidi bu muayyen oten tarika baglamis, idi ve ancak bu halkayi calar
idi, ola. ki, Hak Teala o nzki ona onun tedbir etmemi§ oldugu ba§ka kapidan
eri§tirir ve Allah Teala ona zannetmedigi yerden nzik verir, kul tedbir eder
ve Allah Teala takdir eder ve kula "Ben her ne kadar bu kapinin halkasini
?alar isem de, bana bu kapinin gayrmdan eri§tirir" diye kulluk vehmi
olmasi da olur. Hak Teala ona da bu kapidan nzik eristtrir. Hasil-i kelam,
biitiin kapilar bir sarayin kapisidir 91

§ahsm hikayesidir ki, "Zenginlikten taleb ettigin §ey Misir'da vefa olur,
orada filan mahallede, filan evde bir define vardir" diye rii'yact a gordii.
Vaktaki Misir'a geldi, bir kimse dedi ki: "Ben rii'yada, Bagdad'da filan
mahallede, filan evde bir define vardir, diye rii'ya gormiisumdur." Ve
bu §ahsin evini soyledi. §ahis anladi ki, "0 define Misir'dadir" demek,
bunun icin idi ki, bana yakin etsinler ki, kendi evinin gaynnda aramak
fazim gelmez. Velakin o define muhakkak Misir'in gaynnda hasil olmaz 103

Mii'minin duasimn kabuliiniin geri kalmasinin sebebi 107

sahsin kissasina riicu' etmektir ki, ona Misir'da definenin ni§anini verdiler

ve onun fakfrlikten dolayi Hz. Hakk'a yalvarmasinin beyani 1 12

§ahsin Misir'a eri§mesi ve gece bir §ebkukliik ve dilencilikden dolayi
mahallede di§anya cikmasi ve onu polisin tutmasi ve gok dayak
yedikten sonra onun muradinin polisten hasil olmasi. Ve "Siz bir §eyi
kerih addedersiniz, halbuki o §ey sizin igin hayirhdir" ve "Hak Teala bir
gucliikten sonra kolaylik yaratir" onun kelamidir ve "Muhakkak kolaylik
giigliik ile beraberdir" onun kavlidir ve "Ey musibet! §iddetlen ki, agilasin
ve miindefr olasin!" ALeyhi's-selam'in soziidiir; ve Kur'an'in ve kiitiib-i
munzelenin hepsi bunun takririndedir 117

o

AHMED AVNt KONUK

Bu hadisin beyanindadir ki: "Yalan subhedir ve dogru mutmain olmakliktir." 123

Polisin kendi rii'yasmi fakir olan garibe soylemesi ve onun evinde olan

hazfnenin nisanini da vermesi 135

Mesel 141

sahsm sevinerek ve muradim bulup Huda'ya sukredici ve secde edici ve
Hakk'in isaretlerinin garabetlerine hay ran olarak rucu' etmesi ve onun
te'villerinin her bir vecihte zuhtirudur ki, higbir fehim ve bir akil oraya
erismez : : 142-143

Karde§lerin biiyuge nasihat vermeyi miikerrer etmesi ve onun o nasfhata
takat getirememesi ve onun onlardan iirkmesi ve §eyda ve bi-hod olarak
gitmesi ve kendisini izin istemeksizin padisahin bargahina atmasi; fakat
a§k ve muhabbetin fartmdan, kiistahlik ve laubalilikden degil! 160

Kadinin Cuhi'nin kansina meftun olmasi ve sandik iginde kalmasi ve kadinin
naibi sandigi satin almasi ve Cuhi'nin kansimn gegen seneki oyun umfdi
iizerine tekrar ikinci sene de gelmesi ve kadmin "Beni azad et ve ba§ka
bir kimseyi ara!" diye soylemesi 179

Kadinin Cuhi'nin kansimn evine gitmesi ve Cuhi'nin kapi iizerinde sert ve

ofke ile halkayi vurmasi ve kadinin sandik igine kacmasi 188

Kadinin naibinin pazar ortasina gelmesi ve sandik icin Cuhi'den mii§terilik

istemesi 200

Bu hadisin tefsfri hakkindadir ki, Mustafa (a.s.v.) "Ben kimin efendisi isem,
All de onun efendisidir" buyurdu. Nihayet miinafiklar: "Bizim ona mutflik
ve gakerlik gostermemiz kaff olmadi mi ki, bize hilm-aludun gakerligini de
emr ediyor?" diye ta'n etmeleri 206

Gegen seneki vazife iimidi iizerine ikinci sene de Cuhi'nin kansimn kadmin

mahkemesine tekrar gelmesi ve kadinin onu tammasi 212

§ahzade kissasimn §erhine ve onun padisaha mulazemetine riicu' 223

Onun beyanindadir ki: iizerinde sirat kopriisii olan cehennem der ki:
"Ey mu'min sirattan pek cabuk gee ve acele et; ta ki senin ntirunun
azameti benim ategimi sondiirmesin! "Gee, ey mu'min! Zira senin nurun
benim ate§imi sondurdii." 230

§ehzadelerden buyugiinun miiteveffa olmasi ve ortanca karde§in kardesjnin
cenazesine gelmesi. Zira kugiigii hastalikta sahib-fira§ idi; ve padi§ahin
ortancayi oksamasi. Nihayet o dahi ihsanin topali oldu ve §ahin huzurunda
kaldi. padi§ahin devletinden ve nazanndan ona yuz bin gaybi ve ayni
ganimetler eri§ti 241

*#%&?

MESNEVf-t §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVI-6 •

§ehzadeye §ah tarafindan hasil olmus. olan bir istigna ve bir ke§if sebebinden
bir vesvese peyda oldu ve sukursiizluge ve serkesHge kasd etti. §ahm
ilham ve sir yolundan haberi oldu. Onun gdnlii incindi. Onun ruhuna bir

zahm vurdu; oyleki, sahin suretinin haberi olmadi 279

Hak Teala'nin Azrafl (a.s.)a: "Canlanni kabz ettigin bu halayiktan senin
merhametin kimin uzerine pek ziyade geldi?" diye hitabi ve Azrail (a.s.)in

Hazret'e cevabi 290

§eyban-i Raf (k.s.)nun kerametleri 294

Hak Teala'nin Nemrud'u gocuklugundan ana ve daye vasitasi olmaksizin

beslemesi kissasina rucu" etmektir 299

sehzadenin kissasina riicu' etmektir ki, §ehzade o tugyan sebebiyle §ahin

Mtirmdan zahm yedi, diger fezailin istikmalinden evvel diinyadan gitti 310

"Benim iiq evladimdan en tenbeli olan, malimi vefatimdan sonra o alsm!"

diye o §ahsin vasiyet etmesidir 314

Temsil... , 322

Hz. Mevlana efendimizin bixyuk mahdumlan Mevlana Bahaeddin Veled (k.s.)

hazretlerinin Hatime'si 329

EKLER 351

Ahmet Avni Konuk'un el yazisindan ornekler 353-354

Sure ve Ayet-i Kerimeler tndeksi 355

Hadts-i Serifler tndeksi 369

Ozel Isimler Indeksi 397

Kitap lsimleri Indeksi 419

Agiklanan Farsga, Arapga, Tiirkge Kelimeler tndeksi 425

Terimler, Deyimler ve Bazi Kelimeler Indeksi 487

LUGATgE ; 707

c^P?

AHMED AVNl KONUK

Takdim
Son Cildi Yayimlarken

Elinizdeki bu 13. cilt ile Mesnevi-i §enf§erhi'nin son cildini , Allah'a su-
kurler olsun , yayimlamis, oluyoruz. Daha once de ifade ettigimiz gibi bu so-
nuncu ciltte biitun ciltlere ait gesjtli indeksleri ve §erhin dil bakimindan anla-
srimasinda yardimci olacak oldukga genis, bir Liigatge'yi de bu cilt iginde ver-
mekteyiz. Bu Liigatge Ahmed Avni Bey'in daha. once yayimlamis, oldugumuz
eserlerinden Fihi Ma Fih, Tedbirat-i Uahiyye ve Fususu'l-Hikem tercume ve
§erhleri icin hazirladigimiz liigatcelerin bazi ilavelerle bir araya getirilmesi su-
retiyle meydana getirilmi§tir.

Ayet-i kenmeler, hadis-i serifler, serh esnasinda agiklamasi yapilan Fars-
ga, Arapga ve Tiirkge kelimeler, sahis ve yer isimleri, kitap adlan ve terim-
ler-bazi kelimeler igin hazirladigimiz indekslerin tasavvuf, Mesnevi, Mesne-
vi §erhleri ve klasik edebiyatimiz iizerinde gah§anlara biiyuk bir kolaylik
saghyacagina, galisma ve incelemelerinde zaman ve siir'at kazandiracagina
inamyoruz. Gergi 13 cilde ait biitiin indekslerin birlestirilerek verilmesinin
bazi ilave giigliiklere sebep oldugunu i§in igine girince gormus, bulunuyoruz.

<^^

jjPJX^ MESNEVI-i §ER!F §ERHI / XIII. CILT • MESNEVI-6 • ~^P1

Bilgisayara ait indeks programlarinin bizim kullandigimiz imlaya gore yapil-
mami§ olmasinin bu guglugii doguran esas sebeplerden biri oldugunu soyle-
yebiliriz. Bir diger sebep de bizim i§in ba§indan itibaren kelimelerin yazimin-
da tam bir imla birligini saglayamamis, olmamizdir. Mesela tamlama (4 ) le-
rini ayni keiimeler igin bazan (-i ) ve bazan (-1 ) ile yazmamiz bir tamlama
igin iki yazim §eklinin ortaya gikmasina sebep olmu§tur. Aym kelimeyi ba-
zan ( a ) bazan ( e ) ile -vazaif-vezaif, mearic-maaric gibi- , bir ba§ka keli-
meyi bazan ( u ) bazan ( u ) -§uhud-§uhud, miinkalib-munkalib gibi- veya
bir ba§ka kelimeyi de bazi yerlerde ( i ) bazi yerlerde de ( 1 ) -izhar-izhar,
mustakil-miistakil, iyal-iyal gibi- iki tiirlii yazmamiz, otomatik olarak yapi-
lan indekslerde tabiatiyla bize ilave zorluklar gikartmi§tir. Bununla beraber,
okuyucular bu sesli harf degi§imlerini goz onunde bulundururlarsa indeksle-
ri kolayca kullanabileceklerdir.

Okuyuculanmizin Lugatge ve indeksleri kullanirken (a, e / 1, i / u, u) ses-
li harfierrnin degisjk okunup yazilmis, olmasi dolayisiyla kelimelerin alfabetik
yerinin farkli olabilecegini goz onunde bulundurmalannin gerektigini oziir di-
leyerek ifade etmek isteriz.

Farsga Mesnevi beyitlerinin imlasinda biiyuk olgiide A. Avni Bey 'in kul-
landigi imla ve yazim §ekline bagli kalmaya gayret etmekle beraber, buna ta-
mamen sadik kalamadigimizi da soylemeliyiz. Mesela (*•>») (katre-i), ( V)
(zerre-i) , ( f ^u) (hane-i) ve benzeri kelimelerin son harfinin yalmz tamlama-
larda kullamlan bu yazim §eklini (c$i»>*) (katrei), (ij\ «>) (zerrei), (i*i *u)
(hanei), (&\ cJCi) (§ikestei), (^ <*->) (bestei) §eklinde yazilmasi gereken
yerlerde de aynen muhafaza etmek istedik. Ama bu tiir kelimelerdeki ( • ) (he
(izerinde hemze)yi teknik imkansizhk sebebiyle ilk ciltlerin ilk baskilannda
(«jj) (zerre 1) , (*«>*) (katre 1) , ^^Jj^) (sjkeste i) ( c *^) (beste i) §eklinde
ayn yazmak zorunda kalmi§tik. Bu durum daha sonraki ciltlerde ve ilk ciltle-
rin daha sonraki basimlannda duzeltilmis, ve genellikle Ahmed Avni Bey'in
imlasma uyulmaya gah§ilmi§tir. Birlesjk veya ayn yazilmasi gereken yerler-
de de muellifin imlasina her yerde sadik kalamadigimizi belirtmek isteriz.

Avni Bey'in §erh esnasinda agikladigi kelimelerin harekelerini yani oku-
nu§ §ekillerini genellikle aynen almakla beraber, bazan elimizdeki liigatlere
bakarak degisjk §ekilde okudugumuz da olmu§tur. Farsga lugatlerin de ayni
kelimeyi zaman zaman farkli §ekilde harakelediklerini goz onunde bulundu-
racak olursak bu tiir farkli okuyusjann musamaha ile kar§ilanacagini umanz.
Ayni §ekilde gegmis, yuzyillarda dilimizde de kullanilan bazi Arapga ve Fars-

CN£P^

MK^ AHMED AVNI KONUK ~®>®

ga kelimelerin biri fasih digeri galat iki tiirlii soyleni§inin bulundugu ve liigat-
lerde boyle veya oyle yer aldigi hatirlanacak olursa, mesela "zabita memuru,
polls" anlamindaki kelimenin tt §ahne" veya "§ihne" §eklinde iki tiirlii okunu-
§unun bulunmasi, Osmanh Ttirkgesinde de kullamlan "bo§" anlamindaki
Farsga "tehi"nin yine Farsga'da "tiihf /tuhf" §eklinde soylenir olmasi, bu tiir
kelimeleri gunumiiz alfabesiyle seslendirerek vermek gerektiginde, ister iste-
mez ikili, hatta (tehi, tuhi, tuhigibi) iiglii imla prtaya gikmaktadir. Bu ve ben-
zeri hususlarda kesin bir tercih yapamayi§imiz, bir bakima yeterli derecede
Farsga bilmemekten ileri gelmektedir de diyebiliriz.

Az bilmek veya bilmemekten ve Tiirkce metinlerde konuya iyice gireme-
mekten dolayi bilgisayarda yazim esnasinda ortaya gikan yanh§ okumalan,
teknik veya daha ba§ka sebeplerden ileri gelen yanli§lardan ilk okuyu§ta go-
ze carpanlan, yayimlanmis, bulunan 12 cildi okuyarak her cilt igin Yanli§-
Dogru Cetveli hazirlamakta bize fevkalade yardimci olan Prof. Dr. Ali Osman
Kockuzu'ya te§ekkurlerimizi burada tekrar ifade etmek isteriz. 6, 7, 8, 9, 10,
11, 12. ciltlere ait Yanli§-Dogru Cetvelleri bu 13. cilt ile birlikte verilecektir.
Ilk baski ciltleri elinde olan okuyuculann bu cetvelleri ait oldugu cilt igine yer-
le§tirmelerini rica ederiz.

Mesnevf-i §erif§erhi'nm yayimini bu ciltte tamamlarken Fususu'l-Hikem
ve Mesnevf-i £enT§arihi merhum Ahmet Avni Konuk Bey'i tasavvuf ve Mes-
nevf kulturiimuze eserleriyle yapmi§ oldugu bu biiyixk katkidan dolayi tekrar
tekrar rahmetle anariz.

Bu eserin yayimlanmasi igin otuz dort biiyiik defterlik eserin fotokopileri-
ni ayn ayn ciltlenmis, hazir bir halde bize veren Ozkaya Duman Bey'e te§ek-
kiirlerimizi yenilemek isteriz.

Eseri once daktiloda sonra bilgisayarda yazmaya basjayarak yayimlamak
azmiyle 1, 2, 5, 6 ve 7. ciltlere ait defterlerin cogunu yazan fakat omrii vefa
etmeyip 1 995 yilinda eseri tamamlayamadan ve basildigim goremeden ve.fat
eden sevgili meslekta§imiz, arkada§imiz ve dostumuz Dr. Selcuk Eraydin'i
rahmetle bir daha anmak isteriz.

Rahmetli Selguk Bey'in sagliginda eserin baskiya hazirlanmasinda Prof.
Dr. Osman Tiirer, Prof. Dr. Mehmet Demirci ve Dog. Dr. Safi Arpagus/la bir-
likte gali§rnaya baskmi§tik Daha sonra Prof. Dr. Dilaver Giirer ve Tasavvuf
Anabilim Dali Arasfrrma Gorevlisi Siileyman Gokbulut bize katilarak eserin
tamamlanmasmi sagladilar. Aynca Dog.Dr. Necdet Tosun baski safhasmda

c&P?

g|K^ MESNEVl-1 SERIF SERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

ilk yedi cildin Farsga ve Arapga metin tashihlerini yapti. Meslekta§imiz Prof.
Dr. Mahmut Erol Kilig eserin yayimlanmasi igin ge§itli yaymevleriyle ilk te-
maslan yuriittu ve neticede ilk ug cilt Gelenek Yaymlann arasinda gikti. Bu
yayin te§ebbusunii gergekle§tirmemizde verdikleri hizmetten dolayi bu mes-
lekta§lanmizin her birine ayn ayn te§ekkurii, merhum Dr. Selguk Eraydin ve
kendi adima bir borg bilirim. Bu arkada§lanmizin yardim ve katkilan olma-
saydi Selguk Bey'in vefatindan sonra boylesine biiyuk hacimli bir eseri ne be-
nim ne de bir ba§ka arkada§imizin tek ba§ina gun yuziine gikarmasi elbette
mtimkun olmazdi.

On tig ciltlik bu hacimli eserin sayfa diizenlemelerini titizlikle yapan Ali
Ciftgi Bey'e ve ilk iic. cildin yayimim yapan Gelenek Yayinlanna ve 4.ciltten
itibaren eserin basilmasini iizerine alan Kitabevi Yaymlan sahibi Mehmet Va-
n§' Bey'e de te§ekkurlerimizi burada aynca dile getirmek isteriz.

1925 yilinda tekkelerin kapatilmasindan ve 1928'deki harf inkilabindan
sonra , dim ve tasawurT eserlerin ve dii§uncenin adeta yasak ve itibarsiz ol-
dugu bir donemde arifane bir basfret ve dervi§ane bir tevekkiille 1929-1937
yillan arasinda bu Mesnevi-i §erif$erhigibi buyuk bir eseri kaleme alan mer-
hum Ahmet Avni Konuk Bey'i rahmetle bir daha aniyoruz.

Bizim irfan hayatimizda Mesnevi-i §eriF'm gegmi§ asirlarda miihim bir ye-
ri oldugu gibi, bundan sonra da on sirada yer alacak eserlerden bin olacagi-
na ve bu §erhin Mesnevi-i §erifm inceliklerini, derinliklerini ve giizellikleri-
ni anlamakta onemli bir yer tutacagma inamyoruz.

Boyle bir eseri yayimlamayi nasip ettigi igin Cenab-i Hakk'a §likrediyor,
Hz. Mevlana ve diger piramn himmetlerini niyaz ediyoruz.

Prof. Dr. Mustafa Tahrali

Ocak 2009 - Fatih / Istanbul

<^p^>

AHMED AVNl KONUK

^

ib l y>jy- j> <~>\jZ> j ->j J>s" J. IS-*** l?^ ' /tr*^ -P <^* ^-^ ! J ci*^ oLi>

padi§ahin zikridir ki, o alimi ikrah ile meclise getirdi ve oturttu.

Saki §arabi alime arz etti. Kadehi onun oniine tuttu. yiiz gevirdi ve

aksilige ve sertlige ba§ladi. §ah sakfye: "Haydi, onu tab'a getir!" dedL

Saki onun ba§ina birkac kere vurdu ve §arabi ona icmeye verdi

3938. Hir sarhos padisah latif mecliste iken bir fakvh onun kapisi oniinden ge-
ciyor idi.

Ya'm, padi§ahin bin musahiblerini toplayip bir icki meclisi tertfb etmi§ ve
kendisi de igip sarho§ olmu§ idi. esnada saraym oniinden bir fakih ya'ni
alim-i zahiri gecmekte idi.

3939. "Onu meclise cekiniz ve hu sarab-i Wli ona icmeye veriniz 1 ." diye emr etti.

<^fs#>

MESNEVI-I SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

Ya'ni padi§ah hizmetctferine: "0 alim-i zahiri efendiyi bizim igki meclisi-
mize cekiniz ve bu la'l renginde olan §arabi icmek icin o fakihe veriniz!" di-
ye emr etti.

3940. CMuleakiben onu hi-ihtiyar $aha gektihr. ijMeclisie ydan zehri cjtbi ek-
$i oiurdu.

§ahm bu emri iizerine hizmetgiler o fakihi kendi iradesi ve ihtiyan olma-
yarak zor ile §ah tarafina gekip getirdiler. Fakfh mecliste igki igildigini gdrun-
ce, §en ve §atir olan meclis ehli arasmda suratim ek§itip yilan zehri gibi na-
ho§ bir halde oturdu._"§est", "nicest" kelimesinin muhaffefidir.

3941. „ Una §arab arz eiti. ojke ile Kabul etmedi. §ahtan ve sakiden aozii fe-

virdi.

§arab dagitan hizmetcj o fakihe §arab arz etti. Fakfh ofkelendi ve §arabi
kabul etmeyip redd etti. Hem §ahin ve hem de sakinin yiiziine ofkesinden do-
layi asla bakmadi. Zira bir adam ofkelendigi kimsenin yiiziine bakmak iste-
mez. Yiize bakarak konu§mak muhabbet veya bf-taraflik fcabidir.

3942. 'Deli hi: "Omrumde §arab ipnemi$imdir . Hana halts zehir sarahdan da-
ha ho§ aelir."

Fakih ofke ile dedi ki: "Ben omrumde agzima §arab koymami§imdir. Ba-
na halis ve miiessir zehir igmek §arab icmekten daha ho§ ve latff gelir." Ah-
yar ziimresinden olan fakihlerin hali budur. Onlar icra-yi maasiden bu dere-
ce ictinab ederler; ve ma'siyetten sonra tovbe edip Hakk'in Gaffar ism-i §eri-
fine mazhar olmaktan gaflet ederler. §eyh Nazif-i Mevlevi'nin beyti:

Eylemeyim mi dila subha degin ah u vah!
Eylemedim layik-i afv olacak birgiinah.
Ayine-i magfiret suret-i isyanadir.
Halk gunah etmese halkeder ahar, Mh.

Ve bu beyitlerde Eba Eyyub el-Ensari hazretlerinin rivayet ettigi §u hadis-i
§erife i§aret olunur: ^ >v <dJi jj>^ o^ ^ *u- j ^ -oji ^ju o^Ji; ^i V J

AHMED AVNl KONUK

ya'ni "Eger siz giinah etmeseniz Allah Teala sizi giderir ve bir kavim getirir ki,
onlar giinah yaparlar ve miiteakiben Allah' a istigfar ederler. Allah Teala da on-
lart magfiret eder." Bunun sirn budur ki: Mii'min be§eriyeti hasebiyle giinah
yaptigi vakit, kendi ibadat ve taatine kiymet vermez ve Hak indinde kendisini
zelfl ve hakir goriir; ve kendisini erbab-i fisk indinde yuksek bir makamda gor-
mez. Fakat giinahta israr etmeyip akabinde tovbe ve inkisar §arttir. Velhasil bu
bahis gayet naziktir.

3943. "JiAflak olun! <§arab yerine hana hir zehir veriniz, ia hi hen kendimden
siz hundan kurtulasinizl"

Ya'ni, "Ey meclis ehli! Bana sarab yerine bir zehir veriniz de oleyim, ta ki
ben kendimin kendiliginden kurtulayim! Ve siz de bu ben somurtkan ve mec-
lisin §evk ve §etaretini bozan fakihten kurtulasiniz!"

3944. <§arab igmedi. S^rbede hasladu Olum ve derd $oi meAise siklet oldu.

Velhasil o fakfh sakinin verdigi §arabi icmedi. Mecliste arbede ve giiriiltii
basjadi. Fakihin viicudu meclise siklet ve agirlik verdi.

3945. Cihdnda ashab-i did ile oiurmu§ olan, nefis ehli ve ab u gil ehli <$oi.

Ya'ni, bu suret aleminde ashab-i dil ve ma'na ehli olan arifler ile beraber
oturan, sifaM nefsaniyyelerinde miistagrak ve cismani kimseler onlann mec-
lis-i irfanlannda ne derece agirlik ve siklet verirlerse, fakfh efendi de §ahin ic-
ki meclisinde o derece siklet ve agirlik verdi ve meclis ehlinin zevkini kacirdi.

3946. Utah haslan cjizlide ehrann meyinden "^esrabun'un gaynnda tuimaz.

Ya'ni, Hak Teala kendi has kullan olan ariflerine kiimunda ve gizlide eb-
rann alem-i ahirette icecegini va'd buyurdugu sarab-i ma'nevfden bu alem-i
surette icirir. Bu beyt-i §erifte sure-i Insan'da olan air Jfc & oy.y^. j\ y $\ oi
tjyisr (^\y (insan, 76/1 5) ya'ni "Muhakkak ebrar mizaci kafdrdan olan ka-
dehten igerler" ayet-i kenmesine i§aret buyurulur. Ya'ni, Hak Teala has kul-

c $p a

MESNEVt-1 SERIF SERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 ♦

lanm bu alem-i surette ebrann cennette igecegi sarabdan ba§ka §arab igin-
de tutmaz. Velhasil ebrar taifesi bu sarabi ancak alem-i ahirette igerler ve
Hakk'in has kullan ise, bu dunyada iken bu sarabi igerler, demek olur.
Ayet-i kerfmedeki "kadeh"ten murad, sifat ile mevsuf olan Zat-i Hakk'in te-
cellisinden kinayedir; ve bu tecelliden ariflerin kalblerine ulum-i lediinniyye
varid olur ve bu alem-i surette kalbin susuzlugu ondan sakin olur. Fakat bu
sarabi bu alem-i surette icmeyen mii'minlerin kalblerine sebeb-i siikunet
olan ulum-i lediinniyye varid olmaz. Onlar kendilerinin kendilikleri lztirabi
iginde cirpimrlar.

3947. c/Ha/icut iizerine kadehi arz tutarlar. Diis ondan kelamm gaynm hulmaz.

Ya'ni, arifler igtikleri bu ma'nevf sarabi elfaz kadehleri icjnde, hicab igin-
de olanlara arz ederler. Onlann his kulaklan o sarab-i ma'nevfden ancak so-
zun zahirinden ba§ka bir §ey bulmaz. Mesela bu Mesnevi-i §ertf in her bir
beyti bir sarab-i ma'nevf kadehidir. Fakat hicab icinde olanlann kulaklan, o
beyitleri ancak manzum ve muntazam bir sozden ibaret bulur; dekayikma
nlifuz edemez. Nitekim bu cildin 161 numarasinda soyle buyurulmus. idi:
o^uu Jj*j j J\c~~^ oiTj oij oj_^ j~ijj> juusf J" [ya'ni] "Suret fakfri,
arifin zekat-i irfanmdan ne vakit tadar? ma'nadir; feuliin failat degildir."

jLiob »jji dj -Uj^yr iS" OLijLijI j! JJb^^^** jj

3948. Onlann ir§adindan yiiz $eviririer. 3jvca goz tie onlann vergisini gormez.

Hakfkat-i halden mahcub olan bir alim-i zahiri ve bir fakih kendi bilgisini
bir §ey zannettiginden maarif-i ilahiyyeden bahs eden ve hakikat yoluna
sevk eden ariflerin ve kamillerin ir§adindan yuz gevirir; ve bu ariflerin dad ve
vergileri ma'nevf oldugundan, o fakih, bunlann bu ma'nevf vergilerini ve
kalblerde olan tasarruflanni his gdziiyle gormez.

3949. Gger onun kulagmdan hocjazma yol olaydi, nushun sirn onlann uterine
aider idi.

Eger o zahir perdesiyle mahcub olan fakihin kulagmdan ruhunun bogazi-
na yol olaydi, arifin nasihatinin sirn ve ince ma 'nasi onlann kalblerine gider

*£p?

AHMED AVNt KONUK

ve te'sir ederdi; ve kendi delil ile bildiklerinin kiymetsiz bir ilim oldugunu an-
lar idi. Nitekim Necmeddfn-i Kiibra hazretlerine cenab-i Fahreddin-i Razi igin,
viicud-i Hakk'i binbir delil ile isbat etmis, olan bir alimdir, demi§ler. hazret
dahi: "Demek ki, viicud-i Hak hakkinda bin bir §ubhesi var imi§!" demi§tir.
Zira delil §ubheyi izale etmek icin arasUnlrp ikame olunur.

3950. <j\iademhi onun cam Tiep nardir, nur deijildir, yakici olan ate§e kahuk-
lardan baskasini him huakir?

Mademki o fakihin cam hararet-i ganziyyeden mutevellid olan ruh-i hay-
vani mertebesinden heniiz nur-i ilahi olan ruh-i izaff mertebesine terakki et-
memi§tir ve ruh-i hayvani ile yakici bir ate§ mesabesinde kibir ve hased ve
uciib gibi birtakim sifat-i nefsaniyye ile muttasiftir; binaenaleyh ate§ cinsin-
den olan bu ruh-i hayvanfye kabuklar mesabesinde olan elfazdan ba§kasim
hangi arif tevdf edebilir? Ya'm bu gibilere arifler yalniz kabuk mesabesinde
olan kelami soyler ve o kelamin altinda gizli olan remz ve i§areti ve ma'na-
yi dakiki saklar,

3951. 3 c disanda kaldi ve soz kabucju gitti. uMi'de ne vakit habuktan steak
ve hiiyuk olur?

Bu gibi kimselere arif soz soyledigi vakit, o soziin ici olan remz ve i§aret
ve hakayik onlann his kulaklanmn di§mda kalir; ve onun kulagina ancak ka-
buk mesabesinde olan lafizlar ve kelimeler girer. Binaenaleyh onlar o sozler-
deki dekayika ve ma'nalara vakif olamayinca zevk alamazlar. Mesela, mi'de-
ye kabuk gittigi vakit, hazm olmadigi igin mi'dehin" hararet-i gariziyyesi go-
galmaz; ve mugaddi bir §ey olmadigi icin mi'de hazm ile nesv ii nema bul-
maz. Nitekim bu Mesnevi-i §erif\ ulema-i zahireden bircogu bir hikaye kita-
bi suretinde telakki ederler; ve hatta ba'zilan §iir ve lisan kaideleri nokta-i na-
zanndan kusurlu bile goriirler. £iinku bunlann mi*de-i idrakleri elfaz kabugu
yemeye ve yutmaya ali§mi§tir. Ma'nadan bi-behredirler.

CL-w-J jlS" (Jj\l gjt \i\j y*s> ^~-~J j^»* j£* *£ j=>r ^j^ P

3952. Cehennemin ate§i kabuk sikictnm gayn degildir. Dcin higbir aie§ ile isi
yoktur.

Q

MESNEVf-I §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 • ^j®

Cehennemin atesi ancak kabuk mesabesinde olan ecsami sikici ve azab
edicidir. Nitekim ayet-i keiimede ^ >~~*>- ^ a j* & °>^" ^J r^i (Enbiya,
21/98) ya'nf "Ey surete tapanlar! Muhakkak siz ve Allah'in gayn'olarak si-
zin taptigmiz §ey cehennemin odunudur" buyurulmu§tur. Ruh-i hayvanf da-
hi hararet-i gariziyyeden miitevellid oldugundan cehennem ve ate§ tabiatm-
dadir. Binaenaleyh o da cehennem gibi ancak kabuk mesabesinde olan sure-
te sanlip sikicidir. Ma'naya gelince ig olan bu ma'namn higbir ate§ ile i§i ve
miinasebeti yoktur. Zira ma'na nur olan ruh-i izafinin malidir.

J^-j^ jj 4J Ob JJhj j$> j j *l*-i <Sj\l yw j> }j> jj

3953. Ue ege-r if iizerine hir ate§ §ule vurucu olursa, yakmak i$in defiil, fis~
mek i$in hil!

Ve eger ig ve batin olan ruh-i izafT iizerine sifat-i nefsaniyye ve cismaniy-
yeden bir ates, su'le vurucu olursa, o ruh-i izafiyi yakmak igin degjl, o ruhun
pi§mesi ve kemale gelmesi igindir. Nitekim Hz. Ciineyd'e "Ariften zina sadir
olur mu?" diye sormu§lar. Ba§im online egip: ijj^i. \jji *am jA oir j (Ahzab,
33/38) [ya'nf "Allah'in emri takdir edilmis, bir kaderdir"]' buyurmustar. Bu-
nun sirn budur ki: Abid taatinde ve ibadetinde lezzet bulmaya baster. Halbu-
ki bu abid igin pek biiyuk bir noksandir. Nitekim muhakkiklardan Vasitf
hazretleri rtu r> w i^u oUUJi oiJJj ^Ty ya'nf "Taatlerinizin lezzetlerinden sa-
kimniz! Zira o lezzetler dldiirucii zehirdirler" buyurmu§tur. Nitekim Faris Isa-
yi Bagdadf hazretleri dahi ^ J^j oup s^u ya'nf Taatin halaveti sjrk
ile beraberdir" buyurmustar. Imdi boyle bir abidin ruh-i izafisi iizerine sifat-i
nefsaniyye ve cismaniyyeden bir ate§ su'le vurucu olursa, onun nazannda
Hak indinde taat ve ibadat ile miimtaz oldugu miilahazasi kalmaz; ve kendi-
sini aleak goriir ve Hakk'a kemal-i zilletle istigfara ve munacata ba§lar. Bu
hal ise, onun pi§mesi ve kemale gelmesi igindir.

3954. JMactemki Diak hakim olur, hu kaideyi cje$mi§te ve gelmemiste. miiste-
mir hil!

"Hakim", "her §eyi yerli yerinde tertfb eden" demek olup esma-i ilahiy-
yedendir. Ya'nf, Hak Teala ezelen ve ebeden hakfmdir. Kabugu yakmak ve
igi yakmamak kaide-i hikmettendir. Binaenaleyh bu kaide gegmiste ve gele-
cekte aleddevam caridir. Zira alem-i surette nur asli ve nar arizidir; ve nur

AHMED AVNl KONUK "^S

latif olan alem-i ma'nadan ve nar kesif olan alem-i surettendir. TecellT-i kah-
ri-i nan ile suret ve kesafet zail oldugu vakit, nur ve ma'na baki kalir. Bu hal
her zaman icin umumi bir kaide ve kanundur. Ba'zi niishalarda ikinci mis-
ra' »^ c u oij fjjs ob j^u^ suretindedir. Ma'nasi "Bu kaideyi daim ve mustemir
bil, ta ki ondan faide goturesin!" demek olur.

3955. JZatif olan if ve kabuklar ondan magfurdur. ^inaenaleyh ift nasi! ya-
kar? Ondan uzakhr.

"Gafr", liigatte "setr etmek ve ortmek" demektir. Ya'ni, bu alem-i surette
latif olan icin kabuklar ile ve kabuklann dahi kesafet perdesi ile magfur olma-
si ve ortulmus. olmasi Hakk'in kaide-i hikmetindendir. Binaenaleyh tecelli-i
kahrf ile uzerinden kabugu kalkan bir ici ve cismaniyetten soyunan ruh-i iza-
fiyi tekrar tecellf-i kahrf nasil yakar? tecelli-i kahrf ate§i bu icten ve ruh-i
izaffden uzaktir. "Dur ez o", "ondan uzak olsun!" diye ciimle-i duaiyye ol-
mak dahi caizdir.

3956. 6ger onun ha$ina inayet ciketinden vurursa, onun kirnuzi $arabina i$ti-
na gelir.

Ya'nf, eger ruh-i izafisi ruh-i hayvanfsi altinda mestur olan bir kimsenin
ba§ina §arab-i hakikfnin sakfsi olan Hak Teala inayet cihetinden vurur ve bu
alem-i surette kahr ile tecelli ederse, o sakf-i bakinin kirmizi olan a§k ve
ma'rifet §arabindan icmeye i§tiha gelir ve insan-i kamillerin sohbetine can
atar. Baba Kemal Hucendi'nin beyti (k.s.):

O^^S^o 1J Ju^i Oji^» /»Ur C— SJm fi JUS" J* ^J^ Jr~* j^* <^~~£-^. ^ J y

"Ey Kemal! Eger dilber senin gonlunu kirarsa, sarho§lugu artir. Zira Mecnun'un ka~
sesini kirmaktan Leyla 'run ba§ka kasdi vardir. "

3957. Ue eger vurmazsa o, ^iirhden ve hu §ahlann meclisinden fakik gibi agzi
haglanmif kahr.

Ve eger o hicab-i cismaniyyet icinde kalan kimsenin basina Hak inayet ci-
hetinden yumruk vurmazsa, o kimse bu ma'nevi §arabi igmekten ve hakikat

cs^

(gp^ MESNEVI-i §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 • " 5> ®

aleminin §ahlan olan insan-i kamillerin meclisinden, o §arabdan istikrah eden
fakih gibi, agzi kapali ve maarif-i ilahiyyeden bf-behre kalir.

3958. $ah o sakisine leli: *6y iui izli'. Origin susmussun? Onuniah'ina mey
getir!"

Fakih §arab icmekten istinkaf edip ofkelenince, padi§ah mecliste §arab da-
gitan sakisine dedi ki: "Ey iyi izli ve guzel gidisU ola sakil Fakih efendi hid-
detlendi ve tabfati bozuldu. Sen nicin oyle susuyorsun? §arab getir ve onun
tabfatini lslah et!"

3959. Uie-r akhn Uzerinde aizli hir hakim varclir. Dier kimi isierse fen ile ha~
*§inclan gotiirur.

Ya'ni, her akil sahibi olan bir ferd-i be§erin uzerinde gizli bir hakim var-
dir. hakim de onun ezelde ayn~i sabitesinin mazhar oldugu bir isimdir; ve
o isim onun rabb-i hassidir. Binaenaleyh bu alem-i surette o ismin icabi ve
ahkam ve asan ondan zahir olur; ve bu hakim olan rabb-i has ve ism-i
galib, her kimi isterse hasten cikanr ve kendi sirat-i mustakimi uzerinde yu-
rutiir. Mesela, ism-i Had! kendi mazharlanni tmana ve ziihd ve takvaya; ve
Mudill ismi dahi, kendi mazharlanni kiifre ve fisk u fiicura sevk eder. Bina-
enaleyh me§iyyet-i ilahiyye kullar uzerinde onlann mazhar olduklan rabb-i
haslarimn hassiyet ve isti'dadlan dairesinde cereyan eder. l§te §ahin ve sa-
kinin ve fakihin birbirlerine muhalif olan halleri de bu ma'naya miisteniden
vaki' oldu.

3960. jMasnkm giinesi ve onun tenviri, estrler g&i onun zincirinde haglanmishr.

Bu viicud-i izafi aleminde ma§nkin suri olan gune§i ve onun ziyasim sac-
masi ve alemi niirlandirmasi hali, esirler gibi o me§iyyet-i ilahiyyenin maz-
hariyyet-i esma zincirinde baglanmi§tir.

3961 . Qarhi zamanmcla carha aetirir, vaktaki onun Aimagina uarvm fen okuua.

^P?

■ AHMED AVNI KONUK "®^®

Vaktaki felegin dimagina ya'm ayn-i sabitesine yanra fen okur, ya'ni sa-
nayi'-i ilahiyyesinde Hak Teala ciiz'f bir san'at gostermek murad eder, gvine-
§i ve ayi ve seyyareleri zamaninda ddndiirur.

3962. <S%kil hi, o diger ahh maglub etii, muhreui ondan tutar, nerdin iistaai
odur.

"Muhre", tavla oyunundaki pullar ve satranc oyunundaki §ekillerdir.
"Nerd", tavla oyunu, demektir. Ya'ni, bu suret aleminde herhangi bir i§te bir
akil diger bir akla tefevvuk edip galib geldigi vakit, o akl-i galib tavla oyunu
mesabesinde olan o i§te pul mesabesinde olan o i§in teferruatim Hakk'in me-
sjyetinden alarak muvaffak olur. Bu hayat-i diinyeviyye tavla oyununun iis-
tadi ve esmasi ve sifati hasebiyle miitecelir olan Hak'tir.

3963. c Birha^ iokat onun ha§i iizerine our da. X <S%V." dedi. O harm aansi, to-
hat horhusundan ^ehti.

"Zahfr", kann agnsi, demektir. Velhasil §arabi igmeyen fakfhin ba§ina
saki birkag tokat vurdu ve "Al §u §arabi ic!" dedi. Kann agnsi gibi ehl-i mec-
lisin nes/esini kagiran o fakih tokat korkusundan sakinin verdigi §arabi alip
icti.

f-^/ j OSj d-b-U^ J J>,AJ j J f'L j>r -Li jljL^- j .iLi j c~*^i" o-~*

3964. Sarho$ oldu ve bag gibi §ad ve handan oldu. ^INedxmlige ve mazahihe ve
latifeue- giiti.

Ali§madigi bir §ey oldugu icin, ictigi §arab fakihe derhal te'sfr edip sarhos,
oldu ve ofkesi gitti. Diger ehl-i meclis gibi ne§'eli ve gulucii oldu; ve padi§a-
ha nedimlige ve tuhafliklara ve latifelere basjadi.

xS £y?* \j ^—^j jj^ <-£j-~" >j> (.iixJuSjl Jj^ (J^^~ J j& jz^

3965. ^anm sarho§ ve zevhli oldu. ZParmah catlath ve i§emeh i$in abdestha-
neye gitti,

"§fr-gfr", yanm sarho§, demektir. "Mebrez", "abdesthane" ve "mfzek",
"i§emek" ma'nalannadir. Ya'ni, fakih sarhos, oldu, amma biisbutun kendin-

G^^

MESNEVI-i §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6 •

den gegmedi. Yan sarho§ ve zevkli oldu ve keyfmden parmaklanni §ikirdata-
rak oynamaya basjadi. sirada su dokmek icin abdesthaneye gitti.

3966. Sfydesthanede ay gtbi, pek yaki§ihlt yiizlii, $ahin gozUerinlen Ur curi-
ye var iai.

"Kurnak", Tiirkge bir kelime olup "gozde ve mahrem ve mu'temed"
ma'nalanna gelir. Ya'nf, tesadufen abdesthanede padi§ahin gozdelerinden ve
mahremlerinden, ay gibi pek yakisM yuzlii bir cariye var idi.

JUL. jby, ^ tf j-CJj JJiP ^ jb J^Ui \j 3 \ A,^ O^r

3967. Vaktiki onu fir fa, onun agzi apk kaUi. <?M gitti, cismi silem-periaz
t hal&i.

"Perdahten" masdanmn mliteaddid ma'nasi vardir. Burada "teveccuh et-
mek" ma'nasi mtmasibdir. "Sitem", unf u cebr, cevr u zur ma'nalannadir.
"Sitenvperdaz", vasf-i terkibi olup "cebre teveccuh edici" demek olur. Ya'nf,
vaktaki fakih o guzel cariyeyi gordu, agzi agik kaldi, akli ve muhakemesi git-
ti ve cismi §ehvet galebesinden dolayi cebre teveccuh edici oldu.

3968. Om&rlerce. mii$tak ve mest olan hekar olmu? ill ^M curiyeye iki eli-
ni vurau.

Ya'nf, fakih muddet-i dmriinde bekar olup kadina mii§tak ve ona kar§i
sarhos, idi. Derhal cariyeye iki eli ile sanldi.

3969. kiz ftrpmit ve Wra blWi. Ona pBltfc gelii ve tir faih tuimadi.
Bu tecaviizu goren kiz, fakihin elinden kurtulmak icin girpindi ve bagirdi;

fakih kuvvetli oldugundan ba§a gikamadi ve bagirmasinin ve girpinmasinm
kurtulmak hususunda bir faidesi olmadi.

3970 CAiiilahat vaktinde hdm erkegin dinAe, ekmek^inin dindeki hamur qi-

[3946] t . ,«.

bi qelai.

*<^

^K 3 " AHMED AVNl KONUK

"Nanba", ekmekci ve hamir-kar, demektir. Ya'nf, kadin erkek iie birle§ti-
gi vakit, kadm erkegin elinde ekmekcinin elindeki hamura benzer.

^-^ s-j <yW ^ >Jj>. jj cJ^ji Af j fj j~*€ xlj~i

3971. Onu gah yava§ ve gah sert yogurur. ^umruk alhnda ondan hir cak cak
cjdirir.

Ekmekgi o hamuru gah yavas, ve gah sert ve sjddetle yogurur. Onun yum-
rugu altinda o hamur bir cik cik sadasi gikanr.

3972. Onu gah hir tarda iizerinde enine cxker, gah onu cem ve gah hir -parca
kadar getirir.

"Lata", parca ve "lahte"nin ahirindeki "ha" mikdar icindir, "bir parca ka-
dar" demek olur. Ya'nf, ekmekci hamuru yogururken onu bir tahta iizerinde
enine yayar, gah o yaydigi hamuru toplar ve gah bir parca mikdan bir §ekle
koyar.

3973. CftAalluh ve iaiih hoyle sanlirlar. utylaglvh ve galib hu oyun vcindedhxler .

"Talub", mubalaga ile talib ve "galub", mubalaga ile galib ma'nalannadir.
Ya'ni, keserat alemi olan bu suret aleminde bircok talib ve matlublar vardir
ki, bunlar bizim ta'rff ettigimiz vecih ile boyle birbirine sanlirlar; ve maglub
ile galib olanlar bu alem-i surette hep bu oyun icindedirler. Ya'nf alem-i tabf-
atta mixessir ve muesseriin-fih olan §eyler vardir; ye bunlar birbirlerinin tali-
bi ve matlubu ve galibi ve maglubudurlar. Anasir arasmdaki taamiilat-i kim-
yeviyye bu kaidenin acik bir delilidir. Ve bu alem-i suret miitekabil ve mute-
zad olan esma-i ilahiyyenin mazhari oldugundan, galib ve maglub ve talib ve
matlub boyle birbirlerine sanlmak oyunu igindedirler.

3974. I^u oyun yalniz kan ile kocanin degildir. Dier hir ma'suh ve asik icin
feu fen vardir.

Ya'ni, bu oyun yalniz kan ve koca arasinda degildir. Her ma'sukun ve a§i-
gin fenni ve ma'rifeti budur. Mesela cjceklerden her biri giines, ziyasimn ye-

G^^D

MESNEVI-I §ERIF §ERHI / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

di renginden birisine a§ik olup o rengi kendisine ceker. Kimi kirmizi ve kimi
mai ve kimi sari rengi cezb eder. Renk ma'suk ve cicek o rengin a§igidir. Ve
keza ate§ muvellidu'l-humuzamn a§igidir ve muvellidu'l-humuza ma'suktur.
Velhasil cemadda, nebatta ve hayvanda bu taliblik ve matlubluk ve a§iklik ve
ma'§uklugun birgok misalleri vardir. "A§ik", "ma'suk" ma'nasinadir.

3975. 0(.adimden ve hadisten ve ayndan ve arazdan Ueys ve Ulamin gibi bir
sanh§ miifterazdir .

"Veys", ma'suk olan kizm ve "Ramm", o kizin a§igi olan erkegin ismidir.
"KadfrrTden murad,-vucud-i hakiki-i Hak ve "hadis"ten murad, viicud-i iza-
f!-i halktir. "Ayn"dan murad, zatiyla kaim olan madde ve cevherdir; ve
"araz"dan murad, renk gibi kendi zatiyla degil, cevher ile kaim olan §eydir.
Ya'm, kadim olan viicud-i hakiki-i Hak ile viicud-i izaff-i halk arasmda bu-
tun ve zuhur i'tibariyle bir sanlis, ve cevher ile araz arasmda da kayyumiyet
cihetiyle bir sanh§ vardir. Zira cevher olmaksizin arazm kiyami miimkin de-
gildir. Mesela cisim, kendisinde uzunluk ve enlilik ve derinlik olan §eye der-
ler. Halbuki bunlann hepsi arazdir; ancak cismin viicuduyla kaim olur ve go-
riiniir. Velhasil bunlann hepsinin Veys ve Ramin gibi birbirine sanh§i bu
alem-i sureti ve kesafeti viicuda getirmek icin farz olunmu§tur.

3976. "Gy hoca! 0(,ariyi bed-giisil etmel" diye koca ve kan misal icin soylen-
mi§ oldu.

"Gusil", veda' etmek ve def etmek ve bir kimseyi bir yere yollamak, de-
mektir {Burhin) . Ya'ni, biz burada koca ve kan arasindaki irtibat ve miinase-
beti bu alem-i suret icin canli bir misal olarak soyledik ve bunu bilhassa misal
olarak zikirden muradimiz, "Ey koca! Kanyi "bed-giisil" etme, ya'm hazz-i
nefsanf yiiziinden bo§ama!" demek idi. Zira hadis-i §erifte JSk- Jij* J^ ^ u^
ya'ni "Allah Teala zevkleri icin her bir kansim bosayana la'net eder" buyurul-
mu§tur. Ve Allah Teala' mn indinde mubahlann en ziyade bugz edilmis, olani
talaktir.

3977. O gerdek gecesi yenge ontm elini kocamn eline ho$ emdnei vermedi mi?

^P^

AHMED AVNl KONUK "^^JS

"Yenga", kardes. ve amca kansi ve evin hanimi ve gelini hazirlayan ve sus-
leyen kadini ma'nasinadir (Giyasii'l-Lugat) . Bu kelime Tiirkler arasinda "yen-
ge" suretinde telaffuz olunur. Ve eskiden zifaf gecesi birbirlerinden utanan
zevc ve zevceyi birbirlerine takdfm ve iilfetlerine ve iinsiyetlerine yardim eden
kadina da "yenge hamm" derler idi. Ya'nf, o zifaf ve gerdek gecesi yenge ha-
nim zevcenin elini latif bir emanet-i ilahf olmak iizere zevcin eline vermedi
mi? Ve her ikisini birbirine takdim etmedi mi?Bu takdim keyfiyeti, zevce "El-
bette bu latif emanet sana Hak tarafindan tevdf olunmu§tur; ona giizel mu-
amele et!" demektir. Nitekim hadfs-i §erifte *ii\ fcW J » 3 s^-\ ^u fr LJi j *ii\ \j&\
ya'nf "Kadmlar hakkinda Allah Teala'dan korkunuz, zfra siz onlan Allah'in
emaneti olarak aldiniz" buyurulmustur.

JUS" y \j \jj>- LS $lj j Jo jl JU^> (j\ ^ y" jl U ^LT

3978. ^Xra ey mutemecH. seyi hi sen iyiden ve koiiiden ona ya-parsin, Din-
da sana yayar,

Ya'nf, ey eminligine i'timaden kendisine kadin tevdf edilmis, olan kimse!
Zfra sen bu emanet-i ilahiyye olan kadina iyilikten ve kotultikten her ne ya-
parsan, Hak Teala dahi o yaptigin fiillerin mukabilini sana yapar.

(_£Ji*!j J j iJjU Ljiji^ 4J {^^y^j jl iJ/a jl l>t-U;l LvsU-

3979. [siasili hurala o jakihin hi-hodluktan dolayi ne ajijlicji ve ne ae zanid-
ligi haldi.

Elhasil, cariyeye tesaduf ettigi bu abdesthane arasinda o fakih bir taraftan
sarhosjuk ve bir taraftan §ehvetin galebesiyle kendinden gecti, kendisinde ne
aflflik ve ne de zahidlik duygulan kalmadi. ' *

ila 4-JJ jl jJul jl JLj\ ilj jy>- 01 y *\a\ «UAS d)l

3980. O fakih o huriden ioamusun iizerine dustu. Onun atesi o -pamucja dusiii,

Ya'nf, o fakfh, huri gibi bir giizel kadmdan dogmus. olan o giizel cariyeyi
yatinp muamele-i cinsiyyeye miiba§eret etti. Onun §ehveti bir ates. ve kiz da-
hi bir pamuk mesabesinde idi. Guya bir ates. bir pamuk iizerine dii§tu. Bu hal
dahi bu kal'a-i zatii's-suverin safhalanndan bir safhadir; ve bu insanlann
tevlfd-i misl icin boyle muamele-i cinsiyyelerindeki sanli§, bu alem-i surette
bilciimle e§ya arasinda turlii turlii renklerde ve tarzlarda carfdir. Ve hayatiy-

^^

MESNEVI-I §ERfF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6 •

yat ilmi (biyoloji) tedkfk olunursa, alem-i tabiatin bu kanun iizerine miiesses
oldugu goriilur. Bu ictima' ve sanli§m sirlan Fususu'l-Hikem'de Muhyiddin b.
Arabf (k.s.) hazretleri tarafindan Fass-i Muhammedfde izah buyurulmustar.
Bu sirdan gafil olanlann nazannda §ehvet-i hayvaniyyeden ba§kasi me§hud
degildir.

3981. Can cana ula§h ve kultplar girift oldu. ^a^t kesilmi§ iki ku§ gibi cir-pindi.

"Hagiden", cima' vaktinde birbirine sanlmak ve bigak ve kilig ve hangeri
kilifina koymak demektir. Burada sanl[mak] ve birbirine girift olmak raiina-
sibdir. "Her iki can'Idan murad, ruh-i hayvanidir. Ya'ni, ruh-i hayvani diger
ruh-i hayvamye ula§ti ve kaliplar ve cisimler birbirine sanldi ve girift oidu,
kadmin ve erkegin cismi lezzet-i cima'dan dolayi ba§i kesilmis, ku§ gibi gir-
pmdi. Bu ictima 'dan dolayi lztirab ve cirpinmak biitiin suver-i e§yada caridir.
Mesela ates, iizerindeki su kaynar; ve fosfor hava ile ictima' ederse parlar; ve
potasyum su ile ictima' ederse i§tial eder ve onlardan diger suretler dogar.

3982. Me §arab kadehi, ne melik, ne arslan, ne haya, ne Am, ne de can kor-
kusu Ckaldi).

"Sikaye" su igecek kap demektir. Burada §arab kadehi murad buyurulur.
"Melik", padi§ah; "Arslan", padisahm ismi olmak miinasibdir. Nitekim Sel-
guklar'da Kihgarslan isminde padi§ah vardir. Ya'ni, fakihin nazannda ne §arab
kadehi ve ne de Arslan ismindeki §ahin heybeti ve azameti ve ne de "bu yap-
tigim i§te bana ne derler?" diye halktan utanmak ve ne din ve zuhd ve tak-
va ve ne de "bu yaptigim fiilden dolayi beni dldiirurler" diye, can korkusu
kaldt. Zira bunlann hepsi akil ve muhakeme icabidir. Halbuki hal-i cima' er-
kegin kadinda ve kadmin erkekte fani olmasidir; ve hal-i fenada ise akil ve
muhakeme kalmaz. Nitekim Hak'ta fanf olan evliya hakkinda 4L1 6 yji *a\ lii
byy>H ^ Uj ^L J>j+ u (Yunus, 10/62) ya'ni "Agah ol! Muhakkak Allah'in
velfleri uzerine korku ve hiizun yoktur!" buyurulur.

3983. Onlann gozii "ayn'a ve n gayn"a du§miis. IZurada ne Diasan ve ne de
Diixseyin -peydadir.

Gg^

AHMED AVNl KONUK

"Ayn" kelimesinin miiteaddid ma'nasi vardir. Burada "zat" ma'nasi muna-
sibdir ki, bundan murad hakikat-i zatiyyedir; ve abdin hakikat-i zatiyyesi
adem-i izaff ve yokluk halidir. "Gayn", "bulut" ma'nasma olup bundan mu-
rad, suret-i cismaniyyedir. "Hasan ve Huseyin"den murad, kendilerinde ala-
derecatihim giizellik bulunan diger suver-i esjadir. Ya'ni, bu iki §ahsin gozle-
ri ve nazarlan bu inzal hali iginde hakikat-i zatiyyeleri olan bu yokluga ve fe-
naya ve birbirlerinin suver-i cismaniyyelerine dii§tu ve birbirlerinin suretinde
fan! oldular; ve bu hal-i fena iginde ala-derecatihim kendilerinde giizellik bu-
lunan diger e§yanin suretleri kalmaz. Zira bu inzal hali iginde olanlar o anda
muhftlerinden tecerriid ederler. Istilah-i sufiyyede bu hale "tecellf-i vikaf ' der-
ler. Tafsili Fususu'I-Hikem'de Fass-i Muhammedi'dedir ve dekayiki uzundur.

3984. < iizun oldu ve aeri donmek yolu nerede? <§anin intizan dahi hadden aefa.

Ya'nf, fakihin meclisten mufarakati uzadi ve meclise geri donmesi yolu ne-
rede kaldi? §ahin fakfhi beklemesi dahi hadden gegti. Bu ma'na "ku" edat-i is-
tifham olduguna goredir. "Gti", "soyle" demek olduguna gore ma'na "Bu ba-
his uzadi. Fakihe geri ddnmek yolunu soyle! Zira §ahm intizan dahi hadden
gegti" demek olur.

3985. t$ak vahiayi gormek i^in geldi. Orada kiyamet giiniinun zelzelesini gordu.

"Karia", §iddet-i zamane ve kiyametgiinii. "Zelzele", lugatte "§iddetle ki-
mildanmak" demektir. Ya'ni, §ah, fakthin meclise gelmekte gecikmesine
sebeb olan vakia ne oldugunu gormek ve anlamak igin abdesthane tarafina
geldi. Fakat orada kiyametin zelzelesi mesabesinde olan cariye ile ictima' ha-
lini gordii.

3986. jahih korkudan svcradx ve meclis tarafina gitti. Uiararetle kadehi kaph,

fakfh §ahi goriince, korkudan sigradi ve cariyeden ayrildi. Zira bihodluk
halinden ayiklik haline gelmis, idi; ve ayiklik halinde akil ve muhakeme av-
det eder, Fakih efendi meclis tarafina gitti ve hararetle §arab kadehini kapti
ve yine bihodluk haline rucu' etmek istedi.

MESNEVI-I §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 • "^Sl

3987. <§ah, cehennem gxbi kwilcimlar dolu. ve azab dolu olarak, kotii fiilli iki
gijtin hanina susami§ idi.

"§irar", kivilcimlar; "nekal", ukubet ve azab demektir. Yani §ahm kalbi of-
ke kivilcimlan ve azab etmek fikirleri ile dolu olarak, fena fiilde bulunan iki
esjn ve giftin kamna susamis. ve oldiirmek niyetinde bulunmus, idi.

3988. Uakiaki fakih onun yuzunu b'fke vekahir dolu, zehir kadehi gihi aa ve
katil gordii.

"Hum", katil demektir. Vaktaki fakih, padi§ahin yuzunu kasten catik, 6f-
keli ve kahir dolu ve zehir kadehi gibi aci ve olduriicu gordii.

3989. Onun sakisine: "6t/ hararet iutucu 1 . V^icin sersem oturursun? Uer, onu
iah'a aetirl" diye hagirdu

§ahin sakisine: "Ey hararet tutucu! Ya'ni mecliste olan ne§'e ve me§k ha-
raretini verici olan saki! Nicln oyle sersem sersem oturuyorsun? Padi§ahm ta-
biati bozulmusmr, ona da §arab ver ve onun tabiatini salaha getir! Nitekim
benim ba§ima vura vura §arab igirdin ve benim tabiatimi tslah ettin ve bu sa-
lah-i tabfat yuziinden ba§ima neler geldi!" diye bagirdi.

3990. §aha gulme geldi. ^Dedi: "6y hiiyuk! %aV a geldim, o kiz senindirl"

"Kiya", biiyuk ve pakfze ve ulu ma'nasmadir. Fakihin bu sozlerinden §a-
ha giilme geldi ve dedi ki: "Ey ilm4 zahinsi ile halk indinde biiyiik olan fa-
kih! Ben tab'a geldim ve benim tab'im §arab-i surf icmeksizin hal-i salahta-
dir. muamele-i cinsiyyede bulundugun cariye kizi sana verdiml"

J>1Ju {Syr \j jU *£ tjy>- Olj ib j C—JdP j* jlS" (t-AUob

3991. nr Ben padisahtm; henim isim adl ve ihsdndu. ^Dosta cudumiin verdigin-
den yerim."

Bu ve atideki beyitlerde sun padi§ahlara ve hiikumdarlara nasfhat vardir.
Ya'ni, "Ben Hakk'in "Aziz" ism-i §erifinin mazhan olan padi§ahim. Binaena-

6 ^K 3

AHMED AVNI KONUK

ieyh benim i§im idarem altinda bulunan Allah'in kullanna adl ve ihsan et-
mektir. Benim cud ve keremim dostlara her neyi vermeyi miinasib goriirse,
ben de onu yerim ve onlara yedirdigim ve benim yedigim ba§ka olmaz."

3992. u O $eyi hi, hen §erbei gibi Ignem, onu dosia ve akrabaya ve sana ne va-
hit veririm!"

Ya'nf, "Benim tatli bir §erbet gibi igmedigim bir §eyi dostuma ve yakmla-
nma ve sana asla vermem; ancak bana tatli gelen §eyi onlara da veririm."

3993. "lien cjulamlara kendi hassvmin sofrasi iizerinde yedigimden yediririm.

"Ben hususf sofram uzerinde ne yersem, kendi gulamlanma da o yedigim
taamdan yediririm."

3994. "Taamdan hendelerime vi$mi§ veya $igden kendi yedigimden yediririm.

3995. "Uaktaki hen atlastan ve ipekten litbas giyerim, hizmetcilere de ondan
giydiririm, petes degil!"

"Hazz", yiinden ve ipekten dokunmus, olan kuma§tan yapilmis, etbise (Gi-
yasu'l-Lugat) . "Ha§em", hizmetciler ve bir kimsenin tabi'leri. "Pelas", adfbez
demektir. Ya'ni, "Ben kendi tevabiime ve adamlanma kendi giydigim kumas,
cinsinden libas giydiririm; yoksa ben ba§ka ve muzeyyen libaslar giyip onla-
ra adi bezlerden elbise giydirmem!"

3996. "JLu-fiinun olan ^Peygamher' den uiamnm. "Onlara g'xydvgxniz $eyden
giydirinizl" huyurdu."

3997. "CMuslafa hu vasiyeti ogullanna etti. "Bznaba yediginiz $eyden ii'am
edinizl"

MESNEVM §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

Bu iki beyt-i §erifte su hadis-i §erife i§aret buyurulur. cJ- -OJi ^r <S±\y-\

*ie <^u <uUj L^ AiLT ya'nf "Sizin kardesterinizi Allah Teala sizin elinizin altinda
ya'nf idaresi altinda kildi. tmdi Allah Teala bir kimsenin kardesjni kendi ida-
resi altinda kilarsa, ona yediginden yedirsin ve giydiginden giydirsin ve ona
gug gelen i§i teklff etmesin! Eger teklff ederse ona yardim etsinl" Bu hadis-i
§enfm insanlik diisturu oldugunu fzaha hacet yoktur.

3998. DmAi ha§kalanni tab' a aetirmi§sin ) saburlukta cevik ve raahet edici et-
rni$sin.

Bu beyitler hususiyet f'tibariyle buyiik §ehzadenin lisamndandir; ve umu-
miyet i'tibariyle halka va'z u nasihat eden kimselere Hz. Pir efendimiz tara-
findan nasihattir. Ya'nf, ey vaiz efendi! Sen kiirsuye gikip ba§kalannm tab'ini
lslaha cah§mi§sin ve belalara sabr etmek hususunda onlan gevik ve sabra
ragbet edici kilmi§sin.

3999. dAierllik ile hen&ini dahi tab' a cjetir. Sabir <Lu$unuai olan akh -pi^va
etl

Fakat kendin belaya dugar oldugun vakit, halka tavsiye ettigin sabn unu-
tup §ikayet edersin. Binaenaleyh kendi tabiatini de merdlik ile lslaha gali§!
Sabir dii§unucu olan akk kendine pf§va ve kilavuz yap!

>J^ J ^/ J Jf'f- gjk ^ ^ J, °^ t5 jjj^» iiyr

4000. Uaktaki sabnn hilavazluqu sana kanat olur, can ars ve kiirsuniin ucu-

[3978] , - V

na uukan aider.

Vaktaki sana kilavuzluk eden sabir senin ruhuna kanat olur, ruhun o ka-
nat ile ugup, arsm ve kiirsuniin ustiine kadar yiikselir ve bu suret aleminin
fevkine cikar.

4001. CMustafayi aorl Uaktaki onun sahn IZurak oliu, onu tahakalarm yu-
kansina cekti.

c^o

AHMED AVNl KONUK

Ya'nf, Server-i enbiya (s.a.v.) Efendimiz'i gor: hazretin bu alem-i syret-
te gektigi belalara kar§i olan sabn Burak suretinde zuhur etti ve onu suret ale-
minin tabakalarimn yukansina kadar gekti. Zira araz olan her amelden bir su-
ret tekevviin eder. Nitekim 2. cildin 959 numarasmda: ij j*f y> j^>^ cuij
<^*~4>y \j ^s j)* jA cjjj^ c^jj^> [ya'ni] "Mah§er vaktinde her arazm bir
sureti vardir; ve her arazm suretine bir nobet vardir" buyurulmus, idi. Sabir
dahi araz cinsinden bir amel olugundan, ondan dahi bir suret tekevviin eder.
Nitekim Resul-i Ekrem hazretlerinin mi'rac-i §eriflerinde bindikleri Burak ken-
di amellerinden tekevviin eden bir suret idi.

(^

Bahis ve maceramn tamamindan sonra §ehzadelerin Qin vilayeti

canibinde olan ma'§uk ve maksudlarmin tarafma revan olmalan. Ta ki

rmimkin oldugu kadar maksuda daha yakin olalar! Her ne kadar vuslat

yolu kapali ise de, miimkin oldugu kadar daha yakm olmak memduhtur

Yukanlarda izah olundugu iizere, Hakk'a giden yollar bu alem-i surette
her ne kadar mahlukatin nefesleri kadar gok ise de, kulliyati ve cinsi i'tiba-
riyle iige miinhasir olup, onlar da ahyar ve ebrar ve suttar yollandir; ve bu iig
yolun saliklerinin maksudu ve matlubu dahi hep Hak'tir. "Ug §ehzade"den
murad, bu ug yolun salikleridir; ve "Qin"den murad, Zat-i Hakk'in hicabi olan
nefs-i kiill ve sifat alemidir ki, ruh ve nefisten murekkeb olan cisim ile siiluk
edenlerin sulukleri bu sifat alemi igindedir; ve bu alem-i hicab iginde maksud
olan Hak tarafma siilukde vuslat yolu kapahdir. Zira ikilik ve suret alemidir.
Salik bu sifat aleminde Hakk'a muteveccihen siiluk ettigi vakit miimkin ol-
dugu kadar, matlubu ve maksudu olan Hakk'a daha yakm olur. Zira sifat
ZaM Hakk'in zahiri ve Zat, sifatin batimdir; ve miimkin oldugu kadar matlu-
ba yakin olmak elbette uzak olmaktan daha makbul ve memduhtur.

<^p^,

MESNEVf-1 §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6

5j) 4aJ- ji j* j\j (j\ iy. Aj~ y> .Sjj -UxJuT" i

^

4002. I^unu soylediler ve gahuk re-van oldular. Gy henim yarim! Dier ne oldu
ise o lahza oldu.

Ya'ni, §ehzadeler sefer ve sliluk esnasindaki zahmetlere ve mesakkatlere
kar§i bu sabra miiteallik olan sozii soylediler ve hemen sefere giktilar. Ey be-
nim dostum! Her ne oldu ise ve onlann basjanna her ne geldi ise o lahzada
ve dakfkada geldi. Zfra o lahza ve dakika bunlara agilan bir ibtila kapisi idi.

4003. Sabn ihtiyar ettiler ve siddikin oldular. Ondan sonra Qin heldeleri tara-
jina gittiler.'

Bu uq §ehzade kendi mesleklerinde sabn ihtiyar ettiier ve sabr etmek hu-
susunda siddiklardan oldular. Ondan sonra Qin'in beldeleri tarafina gittiler.
"Cin'in beldeleri"nden murad, alem-i suretin mesalik-i muhtelifeleridir. Mese-
la "ahyar" sinifi kesret-i muamelata ve "ebrar" sinifi kesret-i riyazat ve mii-
cahedata ve "suttar" sinifi suver-i cemaliyye a§kina miiteveccih olurlar ve bu
tarfklarda enzar-i hissiyyeden mestur olan ma'suk-i hakikfyi isterler.

j£L$>\Sji jtjJ (JjJ~ju> o\j J^UwLaSj \j till* J ^wUlj

4004. SAnayv ve hahayi ve mulkii terk ettiler. Qizli olan ma'sukun yolunu tut-
tular.

Ya'ni, kemal-i hararetle suluk ettikleri bu yollarda gozlerine ana ve baba
ve mal ve miilk muhabbeti goriinmedi; hepsini terk ettiler; ve his goziinden
gizli olan ma'suk-i hakikinin yolunu tuttular.

4005. Dhrahvm Sdhem a'doi, ask onlan tanttan ayaksiz ve elsiz fakir etmistir.

Kendi mesleklerinin asfo onlan, Belh padisahi Ibrahim Edhem hazretleri
gibi, telezziizat-i nefsaniyye tahtindan indirip, elsiz ve ayaksiz ve serseri ve
fakir etmistir. Nitekim FM Ma Fih'in 43. fashnda Ibrahim Edhem hazretleri-
nin kissasi su suretle beyan buyurulmu§tur:

"Ibrahim Edhem (k.s.) padi§ahlik zamaninda ava gitmi§ idi. Bir ahunun
arkasindan, askerinden tamamiyle aynhp uzak diisunceye kadar ko§tu. Ter
icme batti. Hala o sahrada ta'kib eder idi. Ta'kib hadden a§ti. Ahu soze gelip,

c^^

AHMED AVNi KONUK

yiizumi arkasina gevirerek dedi: \J^i c^u t, Ya'ni "Sen bunun igin yaratilma-
din ve seni beni avlamak igin getirmediler. Haydi beni avladm farz et; acaba
ne hasil olur?" Ibrahim (k.s.) bunu i§itince bir na'ra vurup kendisini atmdan
a§agiya atti. sahrada gobandan baska hig kimse yok idi. Murassa' olan li-
bas-i §ahanesini ve silah ve atim gobana verip, onun arkasina giydigi abayi
kendisine vermesini ve bu hali hig kimseye soylememesini ve kimseye ahva-
linden ni§an vermemesini rica etti; ve o abayi giyip yola gikti. Sen sjmdi onun
garazina bak ki ne idi; ve Hakk'in maksudu ne idi? ahuyu avlamak istedi;
Hak Teala ise, onu ahu iie avladi; ta ki bu alemde Hakk'in muradi vaki' olur
idigini bilesin!"

4006. ^ahud mursel olan Dbrahim gibi, sarho$luk kendilerini ate$e birakmi$hr.

Yahud, bir peygamber-i zf§an olan Ibrahim (a.s.)i a§k-i ilahi sarho§lugu
Nemrud'un ate§ine attigi gibi, o §ehzadeleri de kendi meslekleri a§kinin sar-
hosjugu bela ve mihnet ate§ine am.

4007. ^dhud §zn§ olan sahr editi Osmail gibi, onun a§hi ve han$eri oniinde bir
bogaz $ekti.

Yahud, mecid ve §erif olan sabr edici Ismail (a.s.) a§k-i ilahi ile Hak yo-
lunda kurban olmak igin bogazmi bigaga teslim ettigi gibi, o §ehzadeler dahi
kendi mesleklerinin askt ile bela ve mihnet hangerine bogazlanni teslim etti-
ler. Malum olsun ki, her ne kadar me§hur olan kavle gore zebih Ismail (a.s.)
ise de, muhakkiklann ve muka§iflerin indinde zebih ke§fen Ishak (a.s.)dir,
Hz. §eyh-i Ekber Fususu'l-Hikem'de Fass-i ishaki'de zebihin Ishak (a.s.) ol-
dugunu beyan buyurdugu gibi, Hz. Pfr efendimiz dahi Divin-i fte&Merinde
§u beyitlerde zebihin Ishak (a.s.) olduguna i§aret buyururlar:

^*j*>yf (ji C~*^Xij ^ y OJI_j j*j J~> J*—l

[Ya'ni "Benim kapimm topragi uzerinde kurban olmus ishak nebi olmak ge-
rektir. Sen benim Ishak'imsin ve ben senin pederinim. Ey benim gevherim!
Ben seni ne vakit kiranm?"]

MESNEVf-f §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

Fakat Mesnevi-i £en71erinde kavU me§hura binaen Ismal (a.s.) mezkur-
dur. Bu babda 1. cilcUn 228 numarali beytinde ve bu 6. cildin 2494 numara-
li beytinde fzahat gegti.

j*^ 1 <1^J -^ (*^* _y^ j^ j j^ ^y ^^j ^>r v/ *^j J ^ ^j^ ^j | — ^ji
<_si j^u^*-^ jl?*j \j j\ oUj <u^ o^- t, J^> j v*^ l-Zj^'* cy •^ ^ c c— ^ji

X>\j>jyj> J\i£ <UJs jjl 45" C— Jb ^ ^S^ t ij; Ajt ^ jl 'JU j _jl JjP s-^*

a5"juJi Ij-j (JL?- Ij (^jflJI Jyl /»ii C-JU- t -Ul a-^^" (A^J ^>- l5^^j ^ *S*
p-iil p-lSI Jljl j j^S" Olf^ jta jJ lj Jj* 1 j C^jj? JljJjy _j lUI* jl i_-~i j^J

imruu'l-Kays'in hikayesidir ki, Arab padi§ahi idi ve surette azim ve

cemal He kendi vaktinin Yusuf u idi. Ve Arab kadinlan Ziileyha gibi

onun olmu§u idi; ve o §air tabfatli idi ve bu onun §iiridir.- "Durunuz,

ma'§uku ve onun evini anarak aglayalim!" Mademki kadinlar onun

candan talibi idiler, acibdir ki, onun gazeli ve onun nalesi ne icin idi?

Ancak'bildi ki, toprak levhalar uzerine nak§ etmi§ olduklan bunlar hep

heykel suretidir. Akibet bu imruu'l-Kays'a bir hal zahir oldu ki, gece

yarisi miilkten ve. evladdan kacti ve kendisini bir eski libasta gizledi; ve

iklimden munezzeh olan o kimsenin talebinde o iklimden ba§ka iklime

gitti. "Allah Teala rahmetine diledigi kimseyi muhtas kilar."

Malum olsun ki, lmruu'1-Kays mu§rikin-i Kurey§'in en belig §airlerinden
birisi idi. Resul-i Ekrem'in bi'setinden evvel ya§arm§tir. Arablar en fasih ve
belig olan §iirleri secip Ka'be'nin duvanna asarlar idi. tmruu'l-Kays'in:

[Ya'm "Durunuz, ma'§uku ve onun Dahul ile Havmel arasindaki kumsalm
ucunun bittigi yerdeki evini anarak aglayalim!"] matla'i ile ba§layan kasidesi

c^pp

AHMED AVNI KONUK

de Muallakat-i Se&'a'dandir. Hadis-i §erif kitablanndan Imam Munavf'nin Ku-
nuzu'l-Hakayikm&a. ve Celaleddin Suyutfnin Camiu's-Sagii'mde Eba Hurey-
re hazretlerinden mervf olarak ^ui J\ t \j^\ ^ ^U> Lri A\ \^\ ya'ni "tmruu'l-
Kays §airlerin cehenneme bayrakdandir" hadis-i §erifi miinderic olduguna go-
re, akibet ask-i hakikiye miibtela olup vahdet-i vxicudu mudrik olmasi ve Ib-
rahim Edhem hazretleri gibi, gece yansi tac ve tahtini ve evlad ve lyalini terk
etmesi ve tarik-i fakn ihtiyar etmesi vehle-i ulada mu§kil goriinur. Fakat Hz.
§eyh-i Ekber Muhyiddin b. Arab! (k.s.) Fususu'l-Hikem'de Fass-i Davudi'de
buyururlar ki: "Ba'zan halifeden hiikumde bir hadise muhalif olan §ey zahir
olur. Binaenaleyh onun ictihaddan oldugu tahayyiil olunur. Halbuki boyle de-
gildir. Ancak bu imam indinde o hadfs ke§if cihetinden Nebt'den sabit olmadi
ve eger sabit olaydi, onunla hukum ederdi; ve her ne kadar bu hadisin yolu
ractil-i adlden raclil-i adle oldu ise de, o raciil-i adl vehimden ve ma'naya in-
tikaiden ma'sum degildir." imdi, Resul-i Ekrem Efendimiz'in varis-i ekmeli ve
halifesi bulunan Hz. Mevlana (r.a.) indinde naki olunan bu hadis-i §eriften
Imruu'l-Kays'in mutlaka ehl-i cehennemden olmadigi ve binaenaleyh ask-i
hakikiye miibtela oldugu ke§fen sabit olmu§ oldugundan, bu surh-i §erifteki
beyanat bu ke§fe mustenid bulunmu§tur. Hiddet-i zeka sahibi olup mesrebin-
de a§k galib bulunan mumaileyhin 1l^ ^ «U^ ^*£J luij (Bakara, 2/105)
[ya'ni "Allah Teala rahmetine diledigi kimseyi m'uhtas kilar."] ayet-i kerime-
si mucibince, Hak Teala hazretleri bir cezbe ihsan ederek onu suretten ma'na-
ya gekmis, demek olur. Zira ehl-i a§k suttariler sinifindandir.

4008. Dmrwi'l-'DCays memlekdlerden hu$k-leh olarak, a§k onu daki httta-i
tJTlrab dan $ekti.

"Hitta", ba§kalan tecaviiz etmemek icjn cizgi gektiWeri yer. Orfte "buyiik
§ehir"e derier; ve zeminin bir parcasi demektir. "Hu§k-leb", "dudagi kuru" de-
mek olup, kendi memleketlerinden bi-nasib ve bf-behre olmasmda kinayedir.

4009. Tebuk $ehrine kadar geldi. ZKerni^ kesti. CMelike decider ki: n< Lpadi§ah-
lardan hir padi§ah!"

"Tebuk", Medme-i Miinevvere'nin sjmalinde kain bir §ehrin adidir. Ya'ni
lmruii'1-Kays kendi memleketinden kagti ve Tebuk §ehrine kadar geldi ve

"jspp

(M^ MESNEVM §ER1F §ERHi / XIII. ClLT • MESNEVI-6 • "^^

orada taayyu§4 sunsi icin amele gibi kerpig kesmeye ba§ladi. Orada onu ta-
niyan kimseler Tebuk §ehrinin hiikumdanna dediler ki: "Bu adam padi§ah-
lardan bir padisahtir!"

4010. "Dmruii'l-DCays luraya kei ile flelcli. S^shm §ikdnnda hir her-pi$ kesiyor."

"Ked", Arabi'de sa'y etmek ve gah§mak demektir. "Ged", fakir ve fakfrlik
demektir {Burhan). Burada her iki liigat dahi munasibdir. Ya'nf, "Padi§ahlar-
dan bir padi§ah olan lmruii'1-Kays buraya sa'y ile veya fakfrlik ile geldi. As-
kin avina tutulmu§ oldugu halde burada amele gibi bir kerpig kesiyor."

4011. O meiik kalh.ii, gece onun oniine aiiii. Ona Aedi: "Gy .fliizel yiizlii olan
melik!"

"Melik", padi§ah, kadir, mutasarnf, sahib ma'nalannadir. Ya'nf, Tebuk
hiikumdan imruii'l-Kays'in padi§ah oldugunu haber alinca, gece onun yani-
na gitti ve ona dedi ki: "Ey guzel yiizlu padi§ah!"

4012. "<5en vaktin ^usuf'usun Dki miilk kemal olarak sana helielerden ve ce-
maiden ram olan.'

"Sen guzellikte vaktin Yusufu mesabesindesin. Iki mulk sana ram ve
miinkad oldu ki, onlar da giizellik ve padi§ahliktir; ve beldelerde hakimiyet
ve tasarruftur; ve bunlar senin kemalindir."

4013. "Grkehler senin kdiandan hendelefdir; ve o kadmlar senin btxlutsuz olan
aytnin miilkiidur."

Ya'nf, "Erkekler kiliCmm korkusundan sana bende olmuslardir; ve o ka-
dinlar ise senin bulutsuz ay gibi olan giizelliginin miilkii ve meftunudur; ve
onlar da senin guzelligine muhabbetie bende olmustardir." Nitekim mii'min-
ler dahi iki taifedir: Birisi Hakk'in kahnndan korkup ibadet ederler ve digeri
de Hakk'a muhabbet ile taparlar. Ahyar ve ebrar taifesi evvelki kisimdandir;
ve suttanler ise ikinci kisimdandir.

c^p^

AHMED AVNl KONUK:

4014. ^Sen bizim yanimizda olur isen bizim hakhmiz olur, liizim canimvz se-
nin vaslindan yiiz can olur."

"Senin gibi kiymetli bir zat bizim yanimizda bulunursa, bizim igin saadet
olur. Bizim cammiz senin vaslindan ve sohbetinden terakki ederek yiiz can
kuvvetinde olur."

4015:, Gy himmet sebeoiyle miilkler senin metrukiin olanl Uiem hen ve hem
de benim miilkiim senin memlukundiir ."

"Ey sah! Senin himmetin o kadar yiiksektir ki, bu himmetin sebebiyle
miilku ve padisahhgi terk ettin. Binaenaleyh hem ben ve hem de benim miil-
kum ve padisahligim senin kdlen ve memlukun olduk; ve senin all olan him-
metinin meftunuyuz."

J"Ji ^3J r* J 1 ^ l:i h ^?^ <yy^ J ! J lt^ Jr^ Ai ~~^

4016. O bircok felseje soyledi ve o sakit ill. Otfacjehan bastan yiiz ortusunii acik
hxiiu.

Ya'nf, o Tebuk padisahi Imruu'l-Kays'a gok hikmet-i akliyye ve telsefe
soyledi. tmruii'l-Kays ise dinler ve hicbir §ey soylemez idi. Ansizin ve birden-
bire batininin basmdan nikabi kaldinp agti ve soz sdylemeye basjadi.

5_p JUj]yyi j^i JL>- ji 3y>- y>t*Jb ijj j J^P j! JfJ>>i jl J-"^ '**? ^

4017. JTlcaba o onnn kulagma ask ve derdden ne soyledi? Onu da derhal ken-
di aibi sercjerddn etti.

"Ta*\ taacciib igindir. "Ta ci guftes" "Acabao ne dedi?" demek olur. Ya'nf,
imruu'1-Kays Tebuk padi§ahmin kulagina sirr-i aska dair ve derd-i aska dair
acaba ne soyledi ki, o Tebuk padisahini da kendisi gibi derhal sergerdan ve
hayran etti.

4018. Onnn elini iuttu ve onunla yar oldu. O dahi iahhndan ve kemerden bi-
zar oldu.

c&P?

MESNEVI-1 SER?F SERHl / XIII. CiLT • MESNEVl-6 •

"Taht ve kemer"den murad, esbab-i saltanattir. Imruu'l-Kays sozleriyle Te-
buk sahini da hayran ve sergerdan bir hale getirdikten sonra onun elini tuttu
ve onunla dost ve musahib oldu. Tebuk sahi dahi tmruu'1-Kays gibi esbab-i
saltanattan bizar oldu ve tac ve tahtini terk etti. Beyt-i Yunus Emre (k.s.):

Niceler tic u tahti mil u mtilkti,
Koyup uryin oluptur a§k elinden

4019. iki sdh uzak heldelere kadar gittiler. S^sk hu cjunahi hir kere yapma-
mistu.

Ya'ni, ask, tac u tahtmdan ve evlad ii ryalinden bizar etmek giinahini ve
kabahatini yalmz bu iki §ah hakkinda yapmami§tir. Belki bircok padisahlara
ve onlann madununda bulunan kimselere de yapmi§tir.

4020. I&uyukiere hal ve cocuklara siittiir. her hir gemi vein son yiikiiir.

"Mennii'l-ahir", "gemiyi batiracak son yiik" ma'nasinadir. "Buyiiklefden
murad, fena-fillah mertebesinde olan zevattir ki, ask onlar icin bal gibi leziz-
dir. Ve bu lezzet onlan beka-billah mertebesine getirir. Ve "cocuklar"dan mu-
rad, heniiz suret kaydindan kurtulmamis, olan saliklerdir ki, bu ask onlar icin
dahi siit mesabesinde olup, ruhlanni gidalandinr ve onlan suretten gecirir ve
fena-fillah makamma getirir. Binaenaleyh o a§k her viicud-i izafl gemisi igin
son yiik olup onlan viicud-i hakM deryasina gark eder.

402 1 . HSu ikiden baska cok sayisiz miiluku, ask onlan miilkien ve kavm ve ka-
hileden kaph.

"Tebar", Farisi'de taallukat ve akraba ve kavm ve kabile ma'nasinadir. Ve
Arabfde "helak" demektir. Burada Farisi'si miinasibdir. Ya'ni, bu zikr ettigi-
miz iki padi§ahtan ba§ka sayisiz bircok padi§ahlan dahi a§k, miilk ve salta-
natdan ve evlad ii iyalden kapti ve uzakla§tirdi.

4022. I^u uc sehzadenin cam dahi Qin §ehrinin etrafmda kuslar gibi her ia~
rafta tdne toplayici olmustur.

Csgp^,

AHMED AVNl KONUK

Nitekim bu kal'a-i zatii's-suver kissasinda beyan olunan ug §ehzadenin
cam dahi a§k saikasryla Qin'in ve bu suret aleminin etrafinda kuskr gibi a§k-
lannin ne§v ii nemasma hadim olan taneleri toplayici olmu§tur.

4023. jiamuden afltz agnalan i$in tnecal yok, zira hi tehlikeli ve muhim bir
saraydu

"Zamir", hatir, gonial, kalb ve hatirda gizli olan sir. "Hatar", tehlike ve
"hatir", miihim ma'nalannadir. "Zehre", burada "cesaret ve mecal" ma'nasi-
nadir. Ya'nf, ug §ehzadeden her birinin kalblerinde sakladiklan fikri ve hatin
elfaz ile soylemek igin dudak ve agiz agmaya mecalleri ve cesaretleri yok idi.
Zira ki sakladiklan fikir ve sir tehlikeli ve muhim bir sir idi.

4024. O zaman yiiz binlerce ha$ bir pula'... ZH,i$m-alud olan a$k yayi germi$tir.

Ya'nf, askm sim in§a olundugu vakit, yiiz. binlerce ba§ kesilip bir pula sa-
tilir. Zira hi§ma ve ofkeye bula§mi§ ve buriinmus, olan a§k, ok yaymin kiri-
§ini ve sirn if§a edenleri ni§an almi§tir.

^iS t^ ^.» jjb is?- ^y^. cJj j> r^^j, >y>- &*

4025. <JA§k ho$luk vakiinde hi§imsiz oldugu halde., dembedem zayif oldiirudilu-
ge huy tutar.

"Hire" [rhiyte], kelimesinin miiteaddid ma'nasi vardir. Burada "aciz ve
zayif ' ma'nasi munasibdir. "Hire-ku§", "aciz ve zayif olduriicu" demek olur.
Ya'nf, ask ho§luk ve sukunet vaktinde ofkesiz ikeh bile dembedem zayif ve
aciz olduriiculuk huyuna ve adetine maliktir.

4026. £A$wi ho§nud oldugu o lahza bu olur. Dii§m-alud olducju vakit ben ne
soyleyeyim?

"Ho§nud" kelimesi "ho§-vend" kelimesinin muhaffefidir ve bu kelime
"ho§" ile edat-i nisbet olan "vend" ve "dun" kelimelerinin birinden murek-
kebdir; ve bu edat-i nisbetler "nud" kelimesine kalb edilmi§tir (Giyasii'l-Lii-
gatwt Bahar-i Acem); ma'nasi "razi ve kani' ve §akir olan" demektir. Ya'nf,

Gg^

jjpjK®" MESNEVl-t SERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEV1-6 •

asfon ho§nud ve razi oldugu o lahzadaki hali boyle aciz olduriicu olursa, aca-
ba hism-alud oldugu vakitteki hali nasil olur? Var, kiyas [et!], Ben bunun
hakkinda ne soyleyeyim?

jl jJ^Z. jA j j^p jjl xiS" jS j\ jJ^ ^ iJi 0U- gjA lUJ

4027. Jakat can mer'asi onun arslanina fecla olsun hi, onu. bu a§k ve onun bu
kilia olduriir.

"Can mer'asi"ndan murad, alem-i surette olan ruh-i hayvanfdir. "0
mer'amn arslanfndan murad, ma'§ukunun yolunda bu ruh-i hayvanisine
kiymet vermeyen a§iktir. Ya'ni, lakin bu alem-i surette olan ruh-i hayvani
mer'asi bu mer'amn cesur arslamna feda olsun ki, o arslani bu ask ve bu a§-
kin kilig gibi olan belalan olduriir. Zira bu ruh-i hayvani hukmen olu bir ha-
le gelince ruh-i insanf dirilir. Beyt-i Fuzuli:

A§ik oldur kirn, Mar camn feda, cananma
Meyl-i canan etmesin her kirn ki kiymaz canma
Camm canana vermektir kemali a§ikin,
Vermeyen can i'tiraf etmek gerek noksanma.

Beyit:

Vermem sana, gekbenden elin ey meleku'l-mevt,
Canamma nezr eyledigim [cana] dokunma!

4028. Olmeklik binlerce dirilikien iyidir. Saltanatlar bu bendelicjin bir olmii§udur.

Yani, a§kin kilici ile olmek, binlerce hayat-i hayvaniyyeden ve ruh-i hay-
vani ile dirilikten iyidir. Surf saltanatlar ve hukiimdarliklar bu a§kin bendeli-
ginin bir olmiisudur. Bu a§ka bende olmanin hasretinden 61mu§tur. Zifa bir-
gok hiikumdarlar Allah a§iklanmn haline gibta ederler ve hasret oekerler. Ni-
tekim menakib-i evliyada birgoklannin hali mezkurdiir.

4029. Sirlan birbirleriyle kinaye ile, yiiz havf ii hazer ile aleak soylerler idi.

Ya'ni, §ehzadeler ma'suklanna aid olan sirlan acjk soylemeye bircok kor-
ku ve tehlike oldugu icin birbirleriyle gizli konu§urlar ve miikalemelerinde el-
faz-i kinaye kullamrlar idi.

GsQXSf

AHMED AVNl KONUK

4030. Sulara mahrem DiuHamn gayn olmadi. iSdha gokten gayn heroism ol-
madi.

Bu tig §ehzadenin simna ve alelitlak sirra Hak'tan gayn bir mahrem yok-
tur. Zira ayet-i kerimede J*-\ 3 ^Ji JJk '<& {Tana, 20/7) ya'ni "Hak Teala sirn
ve en gizliyi bilir" buyurulur. Ve bu §ehzadelerin hararet-i a§k ile gektikleri
aha gokten gayn hemdem yoktur. Zira "ah" hararet-i a§k ile a§igin nefesini
gikarmasidrr; ve nefes sicak hava oldugu igin yukanya gikar. Binaenaleyh
gok bu ahin hemdemi olmu§ olur.

4031. ^Birbirlerinin arasinda iral-i haber i$in birtakim istilahaia malih i&iler.

Bu iig §ehzade kendi ma'§uklannin ahvalinden birbirlerine haber vermek
igin aralannda herkesin anlayamayacaklan birtakim istilahlar koydular. "Is-
tilah", bir taifenin bir §eyde ittifaki ve resm ve ayfn ve birbiriyle sulh etmek
ma'nalannadir.

4032. £Avam bu hu$ dilinilen igrendiler. ^umturak ve serverlik tahstl ettiler.

Bu ve atideki beyitlerde §ehzadelerin istilahlanndan evliyanin istilahlanna
intikal buyurulur. "Kus. dili"nden murad, hakayika miiteallik olarak evliyamn
vaz' ettikleri istiiahlardir. "Enduhten", cem' etmek ve tahsil etmek demektir.
"Tumturak", hodnumalik ve kendini halka gostermek, "serveri", buyukliik
ve riyaset ma'nalannadir. Ya'ni, hakrkat aleminin arifleri ve Hakk'in asMari
kendilerinin zevkf ve kesff ve half olan ma'rifetlerine dair birbirieri arasmda
sohbet edebilmek igin birtakim istilahlar vaz' ettiler; ve Hak yolunun salikle-
ri bunlardan istifade edebilmek igin dahi muhakkiklardan ba'zilan bu istilah-
lann ma'nalan hakkmda kitablar ve risaleler yazdilar. Abdiirrezzak Ka§ani
hazretlerinin IstilaMt-i Sufiyye'si me§hurdur. Ve Nfmetullah hazretlerinin de
bir risalesi vardir. Fakat nefsanf ve cismanf olan kimseler bu kitablardan ve
risalelerden bu istilahlan okuyup ezberlediler ve halka kendilerini gostermek
ve onlann hurmetlerini celb etmek igin bu istilahlan kullandilar. Saf-dil olan
birtakim kimseler dahi bunlan muhakkiklardan zannedip hiirmet ettiler ve el-
lerini ve eteklerini optiiler.

°$%&>

MESNEVI-f SERtF SERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

4033. O kelam ku$un sadasimn suretidir. Uiara olan adam kuslann halinden
gajildir,

Halbuki o kelam ve istilah, evliyanin ku§ mesabesinde olan ruh-i insa-
nileri sadasimn suretidir. Hentiz ruh-i hayanilerinin hiikmu altmda zebun
ve ham olan adam bu ervah-i aliyenin halinden gafildir. Mesela "cem"' ve
"cem'u'1-cem"' sozleri ev yanin vaz' ettikleri istilahtir. Bunlann ma'nalan-
ni da kitablarda yazmislardir. Fakat bu haller iginde bulunan kimsenin zev-
ki ve kesfi nasil oldugunu bilmek mumkin degildir. Binaenaleyh kendi hali
olmadigi halde bunlardan bahseden kimse o kelamm suretini soylemi§ olur.
Bu hal muddet-i omrunde bal yememis. olan kimsenin bah ta'rif etmesine
benzer.

4034. Diani hir Siileyman ki lahn-i tayn hile, cin her ne kadar miilk Mar ise
de, cjayrdu.

Bu beyt-i serifte Suleyman (a.s.) ile cin kissasma i§aret buyurulur.
"Div"den murad, burada cindir. "Lahn"den murad, sadamn ve kelamin ici
ve ma'na-yi zevkisidir. Ya'ni, cin taifesinden birisi Suleyman (a.s.) in muh-
runii galdi ve onun suretine temessiil edip tahtma oturdu ve hukmetmeye
bashdi. Fakat cinnin elinde Suleyman (a.s.) in miihru bulunmak ve onun su-
retine temessiil etmek ile o cin Suleyman (a.s.) in aym [olmadi], gayn idi.
Bunun gibi hakfkat mulkuniin Siileyman'i olan insan-i kamillerin lstilahlan-
m galip halka insan-i kamil suretinde goriinen ve miirsjdlik da'vasinda bu-
lunan kimseler dahi bittabi' bu istilahat ile surette onlara benzemek ile o in-
san-i kamillerin aym degillerdir, gayndirlar. Miilk-i hakikatin Siileyman'i
olan insan-i kamillerin kullandigi istilahlann ma'na-yi zevkilerini bilen bir
kamil nerede! Zfra boyle bir kamilin vuciidu pek nadirdir. Bu yalanq rrnir-
sjdler insan-i kamillere benzer mi? Nitekim 1 . cildin 324 numarali beytinde:
o^~i jij ^^ j x,\y~ \s oji >j* iijjii oLijjji >->j>- [Ya'ni "Algak adam! Bir saf-
dile o fusundan okumak icin dervislerin soziinii galar"]; ve yine o cildin
2311 numarasinda dahi: ^ jl c — * j ^- & JoJjiS \s ^ »jjs jaj ou* j ja d>j>~
[Ya'ni "0 miiddef ve magrur kimse kendini bir kemal sahibi zannetmeleri
icin dervisjerin birgok soziinu calmistir"] buyurulmus. idi.

c^>

AHMED AVNl KONUK

o ^ o « g

4035. Cin, <Saleym£ntn §tbhi iizerinie ktyam etti; ona mekr-i ilmi varclu, ona

x<r Ullimnd" yoktur.

"1st", durus ve kiyam, demektir, Ya'nf, cin Stileyman (a.s.)m §ekline ben-
zeyen bir surette kiyam etti ve onun tahtina oturup Mkm etti. Fakat o cin-
nin ilmi, mekr ve mleden ibarettir. Onun hakkinda Kur'an-i Kerfm'de ^tJi (Ji
J*s\ '&L MX* (Neml, 27/16) ya'nf "Ey nas! [Bize ku§ dili ogretildi]" buyurul-
mamistir. Bunun gibi, yalanci miir§idler her ne kadar zahirde insan-i kamil
kiyafetini takmrms. iseler de onlarda ku§ dili mesabesinde olan ilm-i hakfkat
yoktur. Onlann ilimleri hep hflekarliktan ibarettir. Bu yalanci mtirsjdler hak-
kinda 3. cildin 680 numarali beytinden 722 numarali beytine kadar izahat
vardir.

4036. Uaktaki Suleuman ZKuia'dan be§sas ill, ku§lara mensub olan manhk
ona IMlimna dan oldu.

"Be§sa§", pek giiler yuzlii ve mesrur olan, demektir. Ya'nf, vaktaki Suley-
man (a.s.) Hak tarafindan giiler yuzlii ve mesrur idi; binaenaleyh ku§lara
mensub olan mantik ve kelam, J^\ j]£ lj* (Neml, 27/16) [ya'nf "Bize kus.
dili ogretildi"] ayet-i kerfmesi mucibince ona ta'lfm-i ilahf ile malum oldu.

4037. Sen hevaya mensub olan knsctansin. <S%nla ki, lediinden olan kuslan aor-
memissin.

Ya'nf, ey miirsidlik da'vasinda olan mukallid! Sen nefsin hevasmda ve ar-
zulannda ugan kus. cinsindensin. Anla ki, lediinden, ya'nf Allah Teala indin-
den olan kuslan ve tuyur-i ilahfyi ya'nf ehl-i hakfkatin ic, yuziinu batin go-
ziiyle gormemi§sin. Sen ancak his goziiyle o tuyur-i ilahfnin cisimlerini ve
suretlerini gormii§ ve his kulagi ile de onlann sozlerini ve lsulahlanni isrtmis-
sin; onlann batmlanndan ve sozlerinin hakikatinden gafilsin. Nitekim Hz.
Mevlana efendimiz "Ben his goziiyle goriilen suret degilim, belki murfdlerin
batininda sozlerimden zuhur eden zevk ve hosjugum: demi buldugun ve o
zevki tattigin vakit ganfmet bil ve sukiir et ki, iste ben oyum ve beni buldun!"
buyurmustardir. Ve keza siiluk ehlinden birisi demi§tir ki: "Ben bir miiddet

MESNEVI-i SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVt-6 • "^S

Horasan'da §eyh Ebu Safd-i Ebu'1-Hayr hazretlerinin huzurunda bulundum
ve sonra Bagdad tarafina gitmek istedim. Ebu Said hazretleri bana buyurdu
ki; "Bagdad'da sana, ne gordun ve ne faide tahsil ettin?" diye sorarlar ise ne
diyeceksin? Ben Horasan'da bir yiiz ve bir sakal mi gordiim, diyeceksin?"
Dedim: "Hz. §eyh ne buyurursa onu soylerim!" Buyurdular ki: Arabi bilen
kimseye bu beyitleri oku:

"Dedilerki: Horasan bir§ey gikardi ki, onun cemalinin ikincisi yoktur; Ben de-
dim ki: Onun mehasinini inkir etmeyiniz, semsin matla'i Horasan' dan va-
ki'dir. "

Arabga bilmeyen kimseye de bu rubaiyi oku:

"Yesilligi ve cenneti ve nevbahan senden ahrlar. Birhiisn u ansm ki, o am cen-
net-i huide yadigar olarak goturiirler.. Qinistan'a nak§i ve nigari senden gotii-
riirler. Bu vaktin hakayika ve maarife dair sozlerini hep senden ahrlar. "

Bu menkibelerden anla§ihr ki, evliyanin sozlerinde nihayetsiz zevkler giz-
lidir; ve bu zevkleri onlann sozlerinin zahirinden bulmak mumkin degildir.
Onlann bu sozleri, ruhlannda terakkiye isti'dad olan kimseleri bu zevklerin
husuliine te§vik igindir.

4038. O Diaj tarafi stmarglann yen olur, Dier bir hayal i$in clest-baj olmaz.

"Kaf'dan murad, diinyayi ve ahireti muhit olan hakikat-i muhammediy-
yedir. Muhakkiklann istilahinda buna "mertebe-i vahdet ve uluhiyet" dahi
derler. "Sfmurg", ismi olup cismi olmayan bir ku§a derler. Ve "simurglar"dan
murad, ehassu'1-havvas-i evliyadir. "Dest-baf, ustadsiz, kendi kendine i§
yapan kimseye derler. Ya'nf, o hakikat-i muhammediyye ve vahdet mertebe-
si tarafi ehassu'l-havassin yeri ve makamidir. "Hayal"den murad, burada
mevhum olan viicudat-i izafiyyedir. Ya'ni, o makama vusul her bir viicud-i

< W^

AHMED AVNl KONUK

mevhumun ve hayalin iistadsiz ve miirsjdsiz olarak kendi kendine yapabile-
cegi bir i§ degildir; ve o makama evliyanin kelamim dirayet ve zekavet-i na-
zansi ile anlayip vasil olmak imkam yoktur. Zfra o makama kendi viicud-i
hayalfsinden gegmedikge vusul miimkin olmaz. Beyit:

Vasil olmaz Zat-i Hakk'a bir kisi
Gegmeyince ctimle kendi kendiden.

Nitekim bu vpcud-i hayalf yiiziinden gok kimseler dalalete dii§mii§ler ve
hakikat yolunu §a§irmi§lardir. Bu ma'na hakkinda 5. cildin 2655 numarali
beytinde ^ j»i cJL. ^ j > u* c^J 1 . izk J*i {>j*j J^ oO ya'ni "Ehl-i yakihin
yol vurueusu olan bu hayalden ehl-i din yetmis, iki millet oldu" buyurul-
mu§tur.

4039. ^ir hayalin gaifn hi, iiiifakari onu aorlix, o vakil ona tydndan soma fi-
rdk ckistii.

"Bir hayal"den murad, burada evliyanin vucud-i izafileri ve hayalfleridir.
Ya'ni, cismarn ve nefsani kimselerin vucud-i izafileri hayaldir; ve evliyanin
cismaniyetleri de onlar gibi mevhum ve hayaldir; ve Kaf dagi mesabesinde
olan mertebe-i vahdet her bir viicud-i mevhumun ve hayalin makami degil-
dir; ancak bir vucud-i mevhumun ve hayalin yeridir ki, o vucud-i mevhum
ve hayalf, ittifakan o, Kaf dagi mesabesinde olan mertebe-i vahdeti gordii.
vakit o vucud-i mevhumun ve hayalmin o mertebe-i vahdeti apagik gorii-
sunden sonra tekrar o makamdan cismaniyet ve ikilik alemine aynlik hali
vaki' oldu. Ma'lum olsun ki, be§eriyette iig hal vardir: Birincisi, "fark" hali-
dir ki, bu da kendi vucud-i ctsmamlerini Hak'tan ayri ve mtistakil goren ve
kendilerine varlik istinad eden ehl-i gafietin halidir. Buna istilah-i sufiyyede
"fark kable'1-cem'" ya'ni "cem'den evvelki fark ve aynlik" derler, Bu merte-
bede halkin vucudu Hakk'in viicuduna hicab olur. tkincisi, bir miirsjdin ter-
biyesi altmda salike viicud-i hakM-i Hak ile viicud-i izafi-i halkin birligi za-
hir olan bir makamdir ki, buna da "cem"' derler ve bu makamda Hakk'in vii-
cudu halkm viicuduna hicab olur. Uciinciisu, insan-i kamillerin halidir ki,
bunlar bu alem-i surette hem Hdkk'm viicud-i hakikisini ve hem de halkin
vucud-i izafilerini goriirler, biri digerine hicab olmaz. Buna "fark ba'de'l-
cem"' ya'ni "cem'den sonra fark ve aynlik" derler. Bu beyt-i §erifte bu iigiin-
cii hale i§aret buyurulur.

GgWf

MESNEVM §ERIF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVI-6 •

4040. rf'xxakrx kat' ieaiUir. maslahat icind-ir. 2,ira o menkahet her firakian
[4018] „ ,. V

emindu.

"Menkabet", bais-i iftihar ve mevki'-i bahs olan fazl ve miner ve meziyet
demektir. Ya'nf, fakat insan-i kamilin mertebe-i vahdeti mu§ahedesinden
sonra oradan aynlip cismaniyet alemine riicuu "firak-i kat'" degildir, ya'nf
kat'f bir aynlik degildir, belki bu aynhk maslahat icindir. Ya'nf ehl-i gafietin
mtistaid olanlanm ir§ad edip o makama terakkilerine hizmet etmek icindir; ve
bu mertebe-i vahdeti ryanen mu§ahede etmek fazl ve huner ve meziyeti her
firaktan ve aynliktan emfndir.

4041. O ruhu mensub olan cese&in isiihkasi x\xn giine§ karlan hir aem $ekilir.

Ya'nf, bu "fark ba'de'l-cem'"den sonra kesafeti gidip artik ruh-i latffe
mensub olan insan-i kamillerin cesedinin ve vixcud-i izafisinin bu alem-i su-
rette istibkasi, ya'nf bakf kalip halk nazannda me§hud olmasi igin, giines, me-
sabesinde olan viicud-i hakikfnin zati, kar mesabesinde olan o vucud-i izaff-
den ve cesedden bir muddet cekilir. Imdi bu cesed-i ruhanisi ile avamm-i halk
arasina kan§an bu insan-i kamili tammak pek mu§kildir. Bu zevat ancak
kendilerine miilaki olmak a§kim ta§iyan miistaidlere kendilerini gosterirler.

4042. Sen kendi canin i\in onlardan salah istel Sakin onlann sozlerinden xs-
tilah calma!

Ey kimse! Sen onlara miilaki olmak askini ta§i ve kendi ruhunun yiiksel-
mesi igin onlardan salah ve iyilik iste! Sakin sifat-i nefsaniyye lezzeti icinde
bulundugun halde, halka kemal izhar edecegim, diye onlann hakayika ve
maarif-i ilahiyyeye miiteallik olan sozlerinden birtakim istilahlar calma!

4043. ^iileyhd uzerlik tohumlannctan, odacjaana kadar ciimle seyin adinx
^fyusuf etmis i&i.

Ya'nf, ehl-i hakikatin ma'§uk-i hakfkf olan Hak hakkinda kullandiklan is-
tilahlar pek coktur. Nitekim Yusuf (a.s.)in a§igi olan Zuleyha, tutsti igin kul-

c^s^

AHMED AVNl KONUK

landiklan iizerlik tohumlanndan tut da, odagacina kadar olan her §eyin adi-
m Yusuf koymus, idi. Ya'nf her §eyi Yusuf hayal etmis, idi. "Sipend", iizerlik
tohumu demektir.

4044. Onun adim adlar i$inde mektum etli. <j\iahremlere onun sirnni malum
etti.

Ya'nf, Ziileyha Hz. Yusuf un adim esyamn adlan iginde gizlemis, idi ve
mahremleri olan kimselere dahi "Benim bu isimlerden muradim Yusuf tur" di-
ye onun sirnni bildirmis, idi.

4045, ^Vaktaki "JTHum atesien yumusak oldu" diye idi, bu olurdu ki: yar hi-
zim ile germ oldu.

Eger Ziileyha vaktaki "Mum ate§ten yumusadi" dese idi, bundan muradi
"Ma'§ukum olan Yusuf bizim muhabbetimize kar§i hararetlendi" demek
olurdu.

4046. Ue eger n< ~Bakimz! <IAy yiikseldi" diye idi ve eger "Sogiit dah yesillen-
di" diye idi.

4047. ^Ue eger "^jfiapraklar latif cirj)imrlar" diye idi ve eger n<r tizerlik tohumu
latij yanar diye idi.

4048. HJe eger "£jiil bulbiile sir soyledi" diye idi ve eger "t$a/i sehnazin sirnni
soyledi" diye idi.

4049. Ue eger ^ r Caii' ne mubarektir!" diye idi ve eger "Ssyayi silkiniz!" diye idi.

^\£\ wUl j &£ l5 mxj jj i_jI ijjl liL» <6" LS i^j jj

4050. 1/e ejjer cSaka su geiirdi" diye idi ve eger ^fjiines yiikseldi" diye idi.

*$P?

MESNEVf-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

JJl AI>. ,JJj jjijJ jl 7*j\j>- \j JJl 42>*J (s^y-* tp'J^ (S*^^ J J

4051. 'Ve eger nr Diin gece bir tencere pi$irmi$lerdir" veyahu.il "hacetler pi$mek-
ien bir par$a olmu§tur" diye idi.

4052. 1/e e^er "6hnehler tuzsuzdur" diye idi ve eyer "{Jeleh aksine donuyor"
diye idi.

fj&j* ^ j** JjJ jJ& JJ {s* X.1 ijjj ^ L5 i*iy jj

4053. I^e ejjer Wr Bana ta$ agrtsi geldi" diye idi ve eger Wf Ba$ atpsi ^ifft, pefc
ho$um!" diye idi.

4054. 'L'e ener meJ/i e*2e iii, oann i'tinahi olurdu; ve eger zemm ede idi, onun
firaki olurdu.

"I'tinak", izhar-i muhabbet icjn boyun boyuna sanlmak ve muanaka et-
mek, demektir. Ya'nf, Zuleyha'nm yukanda gegen sozlerinden her birisi ken-
di kasdini ve muradini mahremlerine anlatmak igin vaz' etmi§ oldugu birta-
kim remz ve i§aretlerden ibaret idi; ve eger Zuleyha'nm lisanindan medhe
miitealhk elfaz-i siirur sadir olsa idi, cenab-i Yusuf un muanakasina isaret
olurdu ve eger zemme miiteallik elfaz-i gam sadir olsa idi, Hz. Yusuf un fira-
kina ve onun kendisinden aynhgina i§aret olurdu.

4055. i)iiz hinlerce nami birbirine vura idi, onun hasdi ve onun muradi ^)U$uj

olurt

da.

Velhasil boyle bircok isimleri birbirine kan§tinp tertib ettigi kinayelerden
ve i§aretlerden ZuleyM'nin maksadi ve muradi ancak ma'§uku olan Yusuf
(a.s.) olurdu.

j! fW c— «• j jr* _jl (J^^ jl fi jp£ yr <S>y. *^f

4056. J/?f olaydt, onun adini soyledigi vahit o iok. ve onun kadehinin mesti
olurdu.

c $^>

AHMED AVNl KONUK

Ya'nf, Ziileyha'mn karni a? olaydi, Yusuf (a.s.)in adim sdyledigi vakit Zii-
leyha doyar ve Hz. Yusuf un kadeh-i vucudundan igtigi a§k §arabimn sarho-
su olurdu.

l_£J-i> l ys\i C-Jj-i cJi-xjj fti l£-^ (_y ^ _}l ^VJ Ji 1 J^SjJ^3

4057. Onun susuzluau onuri adindan sakin olurdu. ^usuf'un adi hahmn ser-
bdi olurdu.

Ziileyha'mn susuzlugu Yusuf (a.s.)in adim andigi vakit sakin olurdu. Zf-
ra Hz. Yusuf un ism-i §erifi Ziileyha'mn batimmn susuzlugunu kandiran §er-
bet olurdu.

4058. Ue eaer onun hir derdi olaydi, o nam-i hiilend filkdl derde faideli olurdu.

eger Ziileyha'mn viicudunda bir derdi ve agn olaydi, Yusuf (a.s.)in yiik-
sek olan adim anar ve bu ism-i §erff derhal o derde ve agnya faideli olurdu.

jA c~ «ji f\j jap ji j^T jA J£**ji lj jl iS^y. \*s* ^j

4059. Otis uflfc.fi OTio- kttrT^ olurdu. <fAskia dostun nami hunu ya-par, hunu!

Yusuf (a.s.)in ism-i §erifi ki§ mevsiminde Ziileyha'mn viicudunu lsitmak
icin kiirk olurdu. l§te a§k hali boyle olur; ve a§k ate§i ile bir kimse yamp tutu§-
tugu vakit, ma'§ukunun adi yukandan beri soyledigimiz te'sirleri yapar. Imdi
suret a§iklanmn hali boyle olunca, suretten miinezzeh olan Hak Teala
hazretlerine a§ik olanlann hali bundan kiyas olunsun! Eger bir kimsenin suret-
ten miinezzeh olan Hakk'a nasil a§ik olabilecegi sorulursa: Hz. Pir efendimiz •
bunun cevabim FfhiMi Hfclerinin 11. fashnda mukni' bir surette verirler:

"Birtakim kimselerin "Niteliksiz ve keyfiyetsiz olan ve mahal ve mekam
ve sureti bulunmayan alem-i bi-gun ile, evliya-yi a§ikan nasil a§k-bazlik
ederler ve ondan nasil meded ve kuvvet alirlar ve miiteessir olurlar?" deme-
lerine taacciib ederim, Nihayet, gece ve giindiiz, kendileri de bu hal icindedir.
Bunu soyleyen kimse bir §ahsa muhabbet eder ve ondan meded alir. Nihayet
bu mededi onun liituf ve ihsanmdan ve ilim ve zikrinden ve onun §adf ve ga-
mindan alir. Halbuki bunlann ciimlesi alemde la-mekandir; ve o §ahis, dem-
bedem bu ma'nalardan meded alir ve miiteessir olur da kendisine taacciib
gelmez. Boyle iken "Alem-i la-mekana nasil a§ik oluyorlar ve ondan nasil is-
• timdad ediyorlar ve onunla nasil a§k-bazlik ediyorlar?" diye taacciib ederler.

^

MESNEVf-1 §ERtF SERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6 •

Hekimin birisi bu ma'nalara miinkir idi. Bir gun hastalamp kendinden
gegti ve hastahgi uzadi. Bir hekfm-i ilahi onun ziyaret ve iyadetine gidip, ara-
lannda su mtikaleme vaki* oldu:

Hekfm-i ilahi:

— §imdi sen ne istiyorsun?
Hekfm:

— Sihhat
Hekim-i ilahi:

— Sihhatin suretini ve nasil oldugunu soyle ki, onu hasil edelimf
Hekim:

— Sihhatin sureti yoktur, bf-cundur.
Hekfm-i ilahi:

— SJmdi. . . mademki sihhat bf-cundur, onu nasil istiyorsun? Nihayet, sih~
hatin ne oldugunu soylemelisin.

Hekim:

— Bunu bilirim ki, sihhat gelince bende kuvvet hasil olur ve semiririm; ve
rengim beyaz ve kirmizi ve ter ix taze olur ve ku§ayis, bulurum.

Hekim-i ilahi:

— Ben senden sihhatin naksmi sormuyorum; sihhat ne §eydir? onu soru-
yorum.

Hekim:

— Bilmiyorum, o bf-cundur.
Hekfm-i ilahi:

— Eger muslixman olup ewelki mezhebine riicu' eyler isen, sana ilag ya-
pip ten-duriist kilayim ve sana sihhat bans, edeyim!.."

4060. Sivam he-r Hem nam-i paki okurlar. JA§k-rwk olmalxai vakit bu amel

[4038] . l

etmez.

Ya'nf, halkin avammi herhangi bir surette sikildiklan vakit bu elemlerin-

den ve sikintilanndan kurtulmak igin "Aman, ya Rabbi! Ey benim Allah'im!

Beni bu derdden kurtar!" diye yalvanrlar ve Hakk'in ism-i §erffini zikr eder-

ler. Fakat onlann kalblerinde Hakk'in a§ki bulunmadigi ve kalbleri bil'akis

heva-yi nefsanf ile dolu oldugu ve binaenaleyh bu ism-i §erffin zikri a§kli ol-

madigi igin bu zikrin te'siri olmaz. Nitekim 1. cildin 3494 numarali beytinde

/r ui 9 ju, ^u j*j ^ .j> r w-^ j^j J" \*\j* ji ya'nf "Heva-yi nefsanilerden,

AHMED AVNi KONUK

Hu'nun kadehi olmaksizin ne vakit kuitulursun? Ey Hu'dan Hu'nun ismine
kani' olmus, olan kimse!"

4061. O seyi hi, usa Diunun namindan eimis idi, onun namindan ona -pey-
da olurdu.

Ya'nf, tsa (a.s.)m oluyii diriltmesi ve hastalara §ifa vermesi "Hu" ismin-
den idi. Hiiviyyet-i ilahiyyeye delalet eden "Hu" ism-i §etffinden ona boyle
birtakim mu'cizeler zahir olurdu.

4062. Uaktaki can Diakh'a muttasil olur, onun zikri hudur ve hunun zikri
odur.

Ya'nf, can Hakk'a muttasil oldugu vakit, i'tibarf olan gayriyet ortadan kal-
kar ve zikr eden can ile zikr olunan Hak bir olur. Binaenaleyh bunun zikri
onun zikri ve onun zikri de bunun zikri olur. Beyit:

/\> j f)> j jf^> JUb lJUbU c^-^l jgjl *U1 Uii

"Ben perdenin ke§finden ve agilmasmdan ewel dehrde seni zakir ve sana §a-
kir oldugumu zannederdim. Vaktakigece ziyalandi, zikr olunan ve zikr vezikr
eden muhakkak Sen oldugunu goructi olarak sabahladim. "

Beyt-i Hz, Pfr :

"Vaktaki gonul Hakk'm mahall-i tecellisi oldu, Hak benim iledir ve ben Hak ileyim.
Hak Hakk'a vasil olmu§tur, ben kendime "Hu, Hu" derim. "
_ • *

4063. ^JCendinden kali ve dostunun askindan dolu oldu. H&inaenaleuh iesiideh
o sizar oldu.

"Telabed", "sizmak" ma'nasina olan "telabfden" masdannin fiil-i-muza-
risidir. Ya'nf, cam Hakk'a muttasil olan a§ik kendi varhgindan bo§aldi ve
onun viicud-i izafisi dost-i hakikf olan Hakk'in a§kindan dolu oldu. Binaena-

c^p^>

JPP^ MESNEVM §ERTF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVl-6 • "^88

leyh boyle bir a§igm cism-i fanisi ask-i Hak ile dolu bir kap mesabesindedir.
Ve v u ^_p. *ui jr ya'ni "Her kap iginde bulunan maddeyi di§ina sizdinr"
darb-i meseli mucibince, butiin ahvalinde bu cisimden Hakk'm varligi ve si-
fati sizar. Ehl-i hakikat bu makama "makam-i ittihad" derler. Sipehsalar
hazretleri kendi Menakib'mda buyurur ki: ittihaddan maksud olan odur ki,
vaktaki salik cemt'-i makamati gegmis, olur ve miicahedat ve riyazat kuvve-
ti ile nefsinin bakinni iksfr-i a'zam yapip ve bilciimle a'malini hige sayip
kabil-i sifat-i ahadiyyet olmus, bulunur. Ondan sonra cemi'-i irade-i ruhani
ve cismanf ve surf ve ma'nevi kalkip Hakk'in iradesine muttasil ve akibet
onun sifati ile muttasif olur." Beyit:

*jr y- ijt y y £ ^y Jh- ^ M* J?\ ^j .is*x j 1 y

"Bu Hak yoluna o kadargit ki, ikilik kalksm; ve eger ikilik mevcud ise, bu yol-
culukta kalksm. Sen olmazsm ve fakat eger cehd ve azimet edersen, bir
makama eri§irsin ki, senden senlik kalkar. "

4064. Uasl za feramnin kokusu hande, uzahlik socjanimn kokulan tjirye verdi.

"Za'feran", malum bir nebatin gigegi olup, kokusu giizeldir ve yenildigi
vakit insanm tab'ina ne§at ve siirur verir. Nitekim diigiinlerde halkin tab'ma
siirur ve ne§at vermek igin za'feran katip zerde pismrler. "Sogan", soyuldu-
gu ve yenildigi vakit gozden yas, getirir ve kokusu kerfhtir. Bu miinasebetle
beyt-i §erffte ma'suka kavusmak za'feran kokusuna ve ma'§uktan uzakla§-
mak ise sogan kokusuna tesbih buyurulmu§tur. Ya'ni, bir kimsenin cam ne-
§at ve siirur ve inbisat iginde ise, za'feran kokusu gibi olan ma'§ukun visa-
linden haber verir; ve eger gam ve inkibaz iginde ise, sogan kokulan gibi olan
ma'sukun uzakligma delalet eder.

4065. Die-r hirinin kalhincle yiiz mural varlir. £%$k ve viddi mezhebi bu olmaz.

Ya'ni, ahyar ve ebrar ve §iittar me§rebinde olan kimselerden her birinin
kalbinde birgok muradlar ve emeller vardir. Zira "ahyar", kesret-i ibadat ve
taat ile diinyada ve ahirette kendi muradlannm husulunu Hak'tan temenni

G^cg)

AHMED AVNi KONUK "^Hl

ederler; ve "ebrar" ise, ke§f ii makamata ve keramata nailiyet isterler. Ve
"suttariler" ise, mezahir-i cemilenin a§ki iginde ve ma'suk-i surilerine vuslr.i
emelindedirler. Halbuki Hakk'a olan a§k ve muhabbet mezhebi bu degildir; ve
ask-i Hak bu muradat ve emellerin hepsini yutar. Nitekim 5. cildin 2725 nu-
marali beytinde soyle buyurulmus, idi: oi^- ^ jju* J^L xi c — u^ y>- **- j*
j±* Jj j~i *ib Si [Ya'ni] "A§k-i Hakk'in gayn olan her §ey, a§k-i Hakk'm
me'kuludiir. Diinya ve ahiret a§k-i Hakk'in gagasi oniinde bir habbedir."

Ve 2. cildin 1 756 numarasinda dahi: \j ou^u c— ijl%- el. <^ ji j^x- cJL.
c-u* cJU j v^-U [Ya'ni] "Hak a§iklanmn milleti biitiin milletlerden ayndir.
Bu a§iklarm mezhebi ve milleti hep Huda'dir" [buyurulmus, idi.]

4066. <S%$k i$in yar, gundiiz i$in giine$ geldi. 0iine§ o yiize nikah gibidir.

Ya'ni, a§ki parlatan, ziyalastiran yar ve ma'suktur. Nitekim giindiizii giin-
duz yapan ve parlatan dahi gune§tir. Ve ask iki nevi'dir: Ya suretten miinez-
zeh olan Hakk'a olur veyahud cemal-i Hakk'in mazhari olan bir giizel sure-
te olur. Her iki nevi' askta dahi, yar ve ma'§uk o askin revnaki ve nuru gel-
mi§tir. Binaenaleyh giindtize giine§ lazim oldugu gibi, bu a§ka da ma'§uk la-
zimdir. Fakat ma'§uk-i hakfkfnin a§ka verdigi revnak, surf giinesjn giindtize
verdigi revnaka ve parlakliga benzemez. Zfra o surf gune§ cemal-i Hakk'in
nikabi ve hicabidir. Nikabsiz olarak cemal-i Hakk'in verdigi revnak ba§ka ve
nikabin verdigi revnak baskadir.

4067. O himse hi, yarin yiizunaen nikahi tanimaz, gune-§e ta-picidir; onaan el
UUul

Ya'ni, yar-i hakfkfnin cemalini onun nikabmdan tefrik edip tammayan
kimse, nikab olan giine§e tapicidir; ondan el kaldir ve uzaklasj Zfra onda bir
faide bulamazsin. Malum olsun ki a§k, ya hakfkf veya mecazf olur. A§k-i ha-
kfkf suretten mtinezzeh olan Hakk'in a§kidir. A§k-i.mecazf ise, cemal-i
Hakk'in nikabi olan giizel suretlerin a§kidir ki, bu a§k-i mecazfde Mecnun'un
Leyla'ya olan a§ki gibi §ehvet-i nefsanfnin dahli yoktur. Zfra bu ask-i meca-
zfde a§ik kendi nefsinin hazzindan geger ve ma'§uk olan surette fanf olur.
Kar§isina bin tane ba§ka giizel suret ciksa hicbirisine iltifat etmez. Nitekim Fi-
hi Ma Fih In 1 7. fashnda Hz. Pfr §6yle buyurur:

{m^r MESNEVf-i §ER?F §ERHl / XIII. ClLT ♦ MESNEVt-6

"Mecnun'un zamamnda Leyla'dan daha gok guzeller yok mu idi? Fakat
Mecnun'un mahbubu degil idiler. Mecnun'a dediler ki: "Leyla'dan daha gu-
zeller vardir, sana getirelim." Mecnun cevab verdi ki: "Nihayet ben Leyla'nin
suretine muhabbet etmiyorum ve Leyla suret degildir; benim eUmde bir ka-
deh gibidir. Ben o kadehten §arab iciyorum. Binaenaleyh ben ondan igtigim
§araba a§igim. Halbuki sizin nazanmz kadehedir; §arabdan agah degasing.''

Imdi Mecnun §arab-i aski, cemaH Hakk'in nikabi olan Leyla'nin vucud-i
mecazisinden igerdi. Fakat bu nikab hayaldir. Bunun igin Hz. Pir efendimiz
yine Fihi Ma flftlerinin 42. faslmda §6yle buyururlar:

"Ask galata, hataya du§uriicu hayal lie oldugu vakit dahi mucib-i vecd
olursa, bu vecd Habir ve Basir olan ma'suk-i hakikiye a§ik olan a§igin vecdi
gibi degildir. a§igin hali karanhkta ma'suk zanm ile diregi kucaklayip agla-
yan ve §ikayet eden kimseye benzer. Bunun lezazeti Hayy ve Habir olan
ma'sukun boynuna sanlmaya benzemez."

Bu izahattan anla§iliyor ki, kaza-yi §ehvet igin bir guzel kadin suretine
muhabbet, a§k-i mecazi degildir, belki meyl-i hayvanidir; ve meyl-i hayvani-
de kaza-yi §ehvet igin bir guzel sureti birakip digerine gegmek vardir. A§k-i
mecazmin kemalinden inayet-i Hak'la ask-i hakikiye gegilmek mumkin oldu-
guna i§aretle ijyU-i s>* ji£i ya'nf "mecaz hakikatin kopriisudur" denilmistir.
imruu'l-Kays'in ask-i mecazisi dahi bu kabflden oldugu anlasriiyor.

4068. Cjiinduz ohxr, a§igin gidasi dahi ofoxr, g'oniil dahi odur, origin dilsuzluga
dahi odur.

A§ik ma'sukunun a§kinda mustagrak oldugu vakit, onun giinduzu ve gi-
dasi ve gonlii ve kalbin yanmasi dahi hep ma'sukudur; ortada o a§igin ken-
disi yoktur.

4069. Haliklara suyun aynindan ekmek ve su ve lihas ve ila$ ve uyku nakd oldu.
Ya'ni, sun denizde ya§ayan baliklara ekmek ve su ve libas ve ilag ve uy-

ku nakdi nasil ki suyun aynindan hasil olursa, vucud-i hakikf-i Hak deryasi-
nin baliklan mesabesinde olan u§§ak-i ilahiye dahi her turlii ihtiyag bu der-
ya-yi hakikinin aynindan hasil olur. Binaenaleyh onlann bu vucud-i meca-
ziye asla ihtiyaglan olmaz.

^

AHMED AVNl KONUK

jj^ jj^ Jit jj> jj -Uljj jl jS jJ* DU-o j jl c >.. U J -? _^«-«-*

4070. O memeden siit iuian $,ocuk gxbi&ir. iki alemde siitun gavnni hilmez,

Ya'nf, cocuk sutu sevk-i tabu ile bilir. Cunkii karni acikinca onun bir ihti-
yac-i tabiisi olur. Fakat idrak ile bilmez ve siitun mahiyetini anlamaz. Bina-
enaleyh hem bilir ve hem de bilmez. Bunun gibi a§ik dahi vucud-i hakMden
emdigi bu a§k sutiine tab'an kendini muhtag bilir. Fakat idrak ile onun ma-
hiyetini bilemez. Qiinku tedbfrin ve idrak ile bili§in bu tarafa yolu yoktur.
Beyt-i E§ref-i Rumf (k.s.) :

Aceb hayran u mestim ki, bili§ten bilmezem yari;
Goziim her kande ki baksa goriiniir suret-i Rahman.

4071. ^u gene-name ruhu peri§an etti, id ki fatihi ve meftuhu bula!

"Genc-name"den murad, elfazi altinda hakayik ve maarif-i ilahiyye altinla-
n ve cevherleri medfun olan bu MesnevN §enf'm hey'et-i mecmuasi veyahud
bu kal'a-i zatti's-'suver hikayesi ve hususiyle a§k-i hakfkfye dair olan Imruii'l-
Kays'm kissasi olmak munasibdir. "Gic", burada "peri§an ve perakende" de-
mek olup diger ma'nalan da vardir. Ya'nT, bu gene-name fatihi ve meftuhu
ya'ni a§k yolunu acani ve acilmi§ olan a§ki bulmak icin ruhu peri§an etti.

4072. Ulevi$te -perisan olmaz; hdhi onda onun hamili derya olur, sel ve irmak
degill

Fakat insan-i kamilin terbiyesi altinda vaki' olan revi§de ve siilukde run
peri§an olmaz. Belki o suluk icinde o a§kin hamili olan salik vucud-i haMki
deryasinin aym olur. deryamn seli ve irmagi mesabesinde olan vucud-i iza-
fT mertebesinde kalmaz. Rubaf:

Nazmen tercume:

"A§kgeldi, damarlardaki kanim gibi oldu,
Varhk bo§ahp her tarafim yarile doldu.

C $P?

MESNEVI-1 SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVt-6 •

Zabt eyledi yarim butiin ecza-yi vucudum,
Kaldi kuru bir ad He bana bakihep o oldu. "

$y* j»jli VS^p (JL~j f*"-* }j~* (*-S JjLi o j\ JjLj dy?

4073. Jtim.se Ju, vahtahi hulur, "hulur" kaybolur. ^ir sel <pbi leryanin cjar-
hi olur.

kimse ki, aski acam ve acilmis, olan aski bulur, artik o kimseden "bu-
lur" ta'biri kaybolur. Zira "bulur" ta'biri keserat igin mevzu' olan bir lugattir;
ve bulmak igin kaybolup bulunan ve bulan kimse lazimdir. Bu fena-fillah
mertebesinde ise, keserat yoktur. Burada salikin bir sel gibi olan viicud-i iza-
fisi viicud-i hakiki deryasimn garki olur.

4074. Tane kayboldu; ondan sonra incir olur. "Sen olmedih^e alhn vermedim"
hu olur.

Ya'nf, mesela incir gekirdegi tanesi topraga gomuliip kayboldu; ondan
sonra bircok cekirdeklerin cem'iyetini haiz olan incir olarak zahir oldu. Bu-
nun gibi salik kendi mevhum olan varligini viicud-i hakikiye gomiip kaybet-
medikge cem'iyyet-i esmaiyye ile insan-i kamil suretinde zahir olmaz. l§te
yukanda Sadr-i Cihan kissasinda fakir fakihin sadaka almak icin kendini ni-
hayet olu suretinde gosterdikten sonra Sadr-i Cihan' dan ihsan almasi ve
Sadr-i Cihan'in ona: *j* g* <s>s> cr v^ ^ ■ >?* ^ ^^J l ' cf^ ^ [Ya'ni
"Fakat ey inatctf Sen olmedikge benim cenabimdan asla ihsan alamadin ve
sana altm vermedim" [6. cilt 3860 numarali beyit] demesinin ma'nasi bu
olur.

(^

C 3^ B

AHMED AVNl KONUK

Onlarin tevakkuflanndan sonra £in beldelerinde tahtgah
olan §ehirde mutevan olmalan ve sabnn uzamasmdan sonra o
buyugiin: "Ben gittim, elveda'! Kendimi saha arz ederim" diye

sabirsiz olmasi.
"Ya ayagim beni maksuduma nail eder, yahud kalbim gibi ba§imi

da oraya birakmm. "

"Ya ayagim beni maksuda ve murada eristim, yahud gonlum gibi

ba§imi da oraya koyanm. "

Ve kardesterinin nasihatinin ona faide tutmamasi.

"Ey asiklan ayiplayan kimse! Bu taifeyi birak! Onlari Allah idlal

etti; sen onlari nasil irsad edersin?"

"Meks", kalmak ve durmak ve tevakkuf etmek. "Mutevan", bir §eyin ar-
kasina gizlenmis. olan. Ya'ni, tig §ehzade bulunduklan yerde tevakkuf edip
bircok miizakereden sonra, Qin memleketinin §ehirlerinden tahtgah ve ma-
karr-i idare olan §ehre gidip orada saklandilar; ve ma'§uklanna kar§i sabirla-
n uzadi. §ehzadelerin en buyugti diger kardesjerine hitaben: "Ben gidiyorum,
size elveda'! Kendimi §aha arz edecegim ve halimi bildirecegim" diye sabirsiz
oldu ve Arabf olarak bu beyti soyledi: "Ya himmetimin ayagi beni maksudum
olan ma'§ukuma nail eder, yahud gonlumu buraya biraktigim gibi, ba§imi da
burada feda ederim." Farisi beyit dahi bu Arabga beytin tamamen tercumesi-
dir. Ve kardesjeri her ne kadar "Kendini §aha arz etme ve halini soyleme, sab-
ret!" diye nasihat ettiler ise de onlann bu nasihati kar etmedi ve onlara ceva-
ben dedi: "Ey a§iklan, tavr-i akla muhalif olan ef al ve harekattan dolayi
ayiplayan kimse! Bu a§iklar taifesini kendi hallerine birak! Zira onlan akil ve
tedbir yolundan Allah Teala §a§irtti. Sen onlara nasil akil ve tedbfrin dogru
yolunu gosterebilirsin?"

4075. hiiyuk Aedi: "6u henim harde§lerim! IZenim hu canim intizarclan ciu-
daaa aeldi."

MESNEVt-I §ERfF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVt-6 •

Birgok muzakereden sonra iig §ehzadenin en biiyiik karde§leri digerlerine
hitaben dedi: "Ey benim kardesjerim! Benim bu canim ma'sukuma kavu§mak
intizanndan dolayi dudagima geldi, ya'ni olmeye yakla§tim."

4076. "JZaubali olmu§wn. Sabnm kalmadi. CMuhakkak hu sabir heni ate$e
oturttu."

"La-ubali", "her hususta kayitsizim" ma'nasmda terkib-i Arabfdir. Ya'ni,
"Bende can korkusu kaydi gitti ve sabnm kalmadi. "tntizar atesten daha §e-
diddir" darb-i meseli mucibince, beklemek ve intizar etmek sabn beni ate§e
oturttu."

-Li (3Li-£- O^P £j« *<t*5tj -Li tills (^jj^^a ^j ^ CJ>Us

.4077. nr Bu sabir edicilikten henim takatim tak oldu. Hienim vaki'am a$iklann
tbreti oldu."

Tak suden", ferd ve ciida olmak ma'nasinadir. Zira "tak", "tek aded"e
derler; ve "ciida olmak" kinaye tarikiyladir. Ya'ni, Takat denilen ma'na ben-
den aynldi ve sabir edicilik takati bende kalmadi, demek olur. Bu a§k yiiziin-
den benim ba§ima her ne gelirse, a§iklar benden ibret alirlar."

Jjlij -Ul JMy ji OijJ eJLij ij\^ jJLJi f -L«l j^ 0U- j ,y*

4078. nr Ben firak i$inde candan tok olmu§um. jfirak icinde diri olmak nijak
geldi,"

Ya'ni, "Ben ma'§ukumun aynligi icmde candan biktim. Zira firak ve ayn-
lik iginde diri olmak ve ya§amak nifaktir ve igi ba§ka di§i ba§ka bir halde ol-
maktir. £iinkii hal-i firakta asjgin batmi oliim ve zahiri ya§ayt§tir."

\j* -Lii^j j~» <J«i>P \j j~> j^ \j* -Lis>o ( ji^»^s Jji -L^>-

4079. u CMce hir anan aynlujimn derdi heni oldiirsun! i5%$k, hana ha§ hagi$la-
mak icin ha$vm\ kes!"

"Ma'§ukumdan ayn olmak derdi benim batmimi ne zamana kadar oldii-
riip dursun! Benim bu z?Mr ba§imi kes ki, bu hayat-i zahiriyyem munkati'
olsun ve ask bana bir ma'nevf ba§ bagisjasin ve ben ma'na aleminde yasa-
yayim!"

^^

AHMED AVNl KONUK

4080. nr Benim ^tnim askfa iirt olmakhr. liu cancan ve basian dirilik benim
[4059] „ . „

anm&ir.

"Benim dfnim ve mezhebim a§k ile ya§amak ve a§ktan diri olmaktir. Bu
ruh-i hayvaniden ve bu cismani olan ba§tan hasil olan dirilik ve hayat benim
icjn ardir." Beyt-i Hz. Pir:

"A§ksizgegen 6mm hig hesaba katma; a§k ab-i hayattir. a§ki kalbine ve ca-
nma kabul et!"

4081. "3dltc a$ijjm carundan ioz sii-purucudur . JEira ktltc giinahlan mahv edi-
ct vaki oldu."

"Gerd-rub", vasf-i terkfbidir, "toz supuriicu" demektir. Ya'nf, "A§k-i Hak
kilici a§igin carundan sifat-i nefsaniyye tozlanni supiiriiciidur. Zfra ki hadfs-i
§erifte ^y^\ s\>* uu~}\ ya'nf "Kilic giinahlan mahv edicidir" buyurulmu§tur.
Ya'm Hak yolunda maktul olanlann giinahlan magfur olur demektir."

4082. "Uohtaki tenin tozu gitti, ayvm parlaii. ^enim cantmin ayi saf havayi
buldu."

"Vaktaki cismin tozu olan nefsani sifatlar gitti, benim ay gibi olan ruh-i in-
sanfm parladi ve bu ruhun sifatlan zahir oidu. Benim canimin ayi bulanik olan
heva-yi nefsanfden kurtuldu, ruhaniyet aleminin saf olan havasini buldu."

t& J^- Jr J& r^ ^ ^-^ J^ y- u ^

4083. By sanem! Omurlerce senin askmin davulu iizerine " uWuhahkak benim
hayatim mevtimde did'." vururum.

"Ey ma'suk-i hakikf! Omurlerce ve senelerce Senin a§kinin davulu iizerine
"Muhakkak benim hayatim dlumumdedir!" nesjdesini okuyup caterim." ikinci
misra'da Hiiseyin b. Mansur-i Hallac hazretlerinin jU- J& J o\ j\z l jp\
ya'ni "Ey mu'temedler! Beni olduriin! Muhakkak benim hayatim benim kat-
limdedir" beytine i§aret buyurulur.

c^p^

MESNEVf-i SERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

4084. *Cdn su kuslugu da'vasini etmistir. ^ela tufamndan ne vakit figan iuiar!"

Ya'nf, "Can su ku§u gibidir ve ruhaniyet alemi dahi deryaya benzer. Bina-
enaleyh can ruhaniyet alemine mensubluk da'vasini etmi§tir. Cismanf olan
bela tufamndan ne vakit feryad ve figan eder!"

4085. "Otaz i$in geminin kinlmasindan ne gam vardir! Onun gemisi su iize-
rinde ayak vurur."

"Mesela su ku§u olan kaz icin geminin kinhp batmasmdan ne gam vardir!
Onun gemisi su uzerinde kendi ayagi olur ve gemisiz olarak deryada yiizer.
Bunun gibi cisim gemisinin kinlmasindan ve harab olmasmdan su kusu me-
sabesinde olan run igin ne gam vardir! Onun gemisi derya mesabesinde olan
ruhaniyet aleminde kendi varligimn ayagi olur."

4086. "Camm ve tenim bu davddan did olur. 1?en. \>u davddan nasd susarimi"

"Ruhum ve cismim bu su kusjugu da'vasmdan veyahud da'va-yi a§ktan
diri olur. Bana hayat-i ma'nevf bah§ eden bu da'vadan nasil susanm!"

4087. n< Jlii'ya goriiyorum, faked uykuda degil! tMuddeiyim fakat yalanci dec/iV."

Ya'nf, "Halkin uyuduklan vakit gordukleri misal ve berzah alemini ben de
rii'yada goriiyorum; fakat uyku hali iginde degil, uyaniklik hali iginde gorii-
yorum. Bu hususta muddefyim. Fakat kuru da'va sahibi olan yalanci degi-
lim!"

Malum olsun ki, misal ve diinya ve berzah suretlerinin ciimlesi m§zahir-i
esma ve sifat-i ilahiyye olup, ancak hayalden ibarettir ve bu hayalat iginde
cilveger olan ancak Hak'tir. Ehl-i gaflet dunya hayalati iginde mustagrak ol-
duklanndan bu dunya suretlerinin hayalati diger alemlerin suver-i hayaliy-
yesine hicab olur. Bunlardan ba'zilan ancak kalbinin safveti nisbetinde uyku
halinde alem-i misalin suver-i hayaliyyesini gorebilirler. Buna "rii'ya" derler.
Fakat vaktaki salik diinyevf olan suver-i hayaliyyeden alakasim keser ve
gozlerini kapar, ona uyaniklik hali iginde misalf ve berzahi olan suver-i ha-

<?£X2g>

AHMED AVNI KONUK

yaliyye zahir olur. Buna da "vakia" derler. Salikin nazannda bu suretlerin
ciimlesi kalktigi vakit ona hakikatii'l-hakayik olan Hak zahir olur.

4088. "&ger henim yuz here boynumu vursan, §em gibiyim, ayiinlicji artuinrn."

Ya'ni, "Benim halim muma benzer. Mumun ba§indaki fitil makas ile ke-
sildikge aydinhgi cogaldigi gibi, benim de cismaniyetimin fitili mesabesinde
olan nefsimin bircok sifatlanndan her birisi kesilip izale edildikce ruhumun
pariakligiartar."

4089. "Gcjer afe? harmamn onunii ve arkasim tutsa, gece gi&icilere o ayin har-
mam hafidir."

Ya'ni, "Eger fena ate§i cisim harmaninin onunii ve arkasim tutsa, ya'ni
her tarafini kaplasa, bu zulmet-i tabiiyye iginde sefer edenlere o ay gibi par-
lak olan ruhun harmani yeter. Zira insan ruh ile cisimden miirekkebdir. Cis-
min kuvveti giderse ruhun kuvveti zahir olur."

4090. "DCarcle§lerin hilesi "^a'kub yeyaamherlen ^usuf'u aizli ve muhtefi ef-
mi§ idi."

Mesela kardesjerinin hilesi Yusuf (a.s.)i babasi olan Ya'kub peygamber
(a.s.)dan gizlemis, ve saklamis, idi. Bunun gibi ruh Yusuf unu bu cismaniyet
aleminde onun kardesjeri olan ruh-i hayvaninin sifatlan hile ile kendi ash
olan Hak' tan orttiiler ve gizlediler.

4091. *OiHe yapicdtk ile onu sakladilar. O^ihayet gomlek cjammazlik etti."

"Evet, ruh Yusuf unu bu sifat-i nefsaniyye hilekarlik ile bu cismaniyet ale-
minde kendi ash olan Hak'tan gizlediler ve perde arkasina koydular. Fakat
nihayet gomlek mesabesinde olan o ruh Yusuf unun o perde-i kesafet arka-
sindan zahir olan sifatlannin kokusu ve eseri bu Yusuf un viicudunu insana
haber verdi ve gammazlik etti." Biiyiik §ehzadenin lisanindan olan bu sozle-
rin mursjdsiz kendi re'y ve tedbfrleriyle yaptiklan miicahedat vasitasiyla

<^p^

MESNEVI-t §ERtF §ERHt / Xllt. CtLT • MESNEVt-6 •

alem-i ruhaniyyete ve nihayet Hakk'a vasil olmak isteyenlere aid oldugu
a§agidaki ebyat-i §erife kannesiyle anlasrtir.

4092. ikisi semerde ona nasihat soulediler. Redder hi: " Diaiarlardan ken-
dini habersiz etme 1 ."

"Semer", gece vakti sohbet edenlerin medisi ve soyledikleri masallar.
"Ahtar", "hatar"in cem'i olup, "tehlikeler" demektir. Ya'ni, biiyiik §ehzade-
nin sozlerini dinleyen o diger iki §ehzade gece sohbeti esnasmda ona nasihat
edip dediler ki: "Kendi kendine siiluk ettigin vakit, bu yolda 50k tehlikeler
vardir. Kendini butehlikelerden habersiz etme!"

4093. "'Sakin hizim yaralanmiz iizerine tuz koyma! Sakin bu zehri cesurluk
ve sek iizerine yeme!"

"Celdf", bahadirhk ve cesurluk. Ya'ni, "Bu yolda sakin belalara dii§up, za-
ten ma'§uktan aynlik sebebiyle kalblerimizde olan yaralar iizerine tuz ekme!
Sakin bu hakikat yoluna kendi kendine siiluk etmek zehrini cesurluk ve §ek
iizerine yeme ve ihtiyar etme! Zira insan bilmedigi yolda §ek ve subhe ile yu-
riir; ve bilmedigi yolda cesurane yiiriimek insanin ba§ina felaketler getirir."

jr*>. u^ "-^^ ^y? <Jjj tiyr j^ ^^ <-r^ j*^ j*-

4094. " Oiabir olan bir seyhin tedhirinden aayn mademki senin hasir olan bir
kalbin yoktur, nasil aidersin?"

Ya'ni, "Bu hakikat yoluna ancak bu yolun ahvalinden haberdar olan bir
§eyhin tedbfrinden ba§kasi ile gidilmez. Ey karde§! Mademki senin goriicii
olan bir kalbin yoktur ve kalb goziin ile bu yolun tehlikelerini goremezsin,
kendi kendine nasil gidersin?" Beyt-i Misrf-i Niyazi (k.s.):

Mur§id gerektt bildire Hakk'i sana hakka'l-yakin,
Mur§idi olmayanlann bildikleri gtiman imi§!

4095. ^ay bir kusa ki, kanadi bitmemisiir, eve iizerine near ve hatara ducdr

^P 3

AHMED AVNl KONUK

Kanadi heniiz bitmemis. iken yiikseklere ucan ve soma da tehlikeye dri-
ven kusun vay haline! Ya'ni heniiz sifat-i nefsaniyyeden kurtulup kanat me-
sabesinde olan ruhu kuwetlenmemis. iken, Hak ve hakikat yoluna kendi re'y
ve tedbiri ile siiluk edip, sonra nefis ve seytanin oyuncagi olan mikahidin
vay haline!

ijjjt>j Ji^ Jap JjI-U dy? tSj. J Jb Ij *j* ^b J^

4096. (S^ikil rehberlik aklim iutmazsa, merde akil hir bdl u per olur.

Ya'ni, eger bir kimseye akli, rehberlik aklim tutmazsa, ya'ni onun akli
miirsid-i kamilin akli mertebesinde degilse, o kimse tarik-i Hak'ta terakki
edebilmek igin miir§id-i kamilin akil ve tedbirine muhtactir. Bu kimseye in-
san-i kamilin akli bu yolda bir kanat olur.

J 1 ^. (Jyr jjj& b jjjiu b J^l (Jyr jk* b J&a b

4097. ~$a muzaffer yahud muzaffer isteyici oil ^a nazar sahibi yahud nazar
sahtbini isteyici oil

Ya nefis ve §eytan ile harbde muzaffer olup insan-i kamil ol veyahud boy-
le bir muzaffer olan insan-i kamili isteyici ol! Ya nefis ve seytanin hilelerini
goren bir nazar sahibi ol veyahud boyle bir nazar sahibini isteyici ol!

4098. iS^ikil anahian olmaksxzxn hu kavtyi calmak, hevadan olup, savab cihe-
tinden degil!

Zira insan-i kamil aklimn anahtan olmaksizin bu hakikat sahi sarayimn
kapisini calmak heva-yi nefsaniden olur; ve bu hakikat yoluna kendi akil ve
tedbiri ile siiluk etmek dogru degildir. Zira aklin akl-i kiil mertebesine kadar
bircok mertebeleri vardir. Nitekim 5. cildin 460 ve 461 ve 462 numarali
beyitlerinde soyle buyurulmus idi:

t-jL^i j ttjbj j\ j^S ls Up o-jb i_^L»l ^ysj j*?-** <J^ t -^~~*

^J\ %j\^ dj* Ji* O—* J^f- s* '{}s? Cly? Jl* c—^

[Ya'ni] "Akillann yerden goge kadar olan mertebelerde bu tefavutunii iyi
bil! Gtinesin kursu gibi parlak bir akil vardir. Ziihre ve §ihab yildizlanndan

©

MESNEVI-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

daha az nurlu bir akil vardir. Bir sarho§un odasinda yaktigi kandil gibi bir akil
vardir. Bir atesjn kivilcimi gibi ziyadar olan bir akil vardir."

imdi Hak yoluna siiluk icm giinesm kursu kadar parlak bir akl-i kamil la-
zimdir. Kendisinde boyle bir akil olmayan kimse eger insan-i kamilden ken-
disini mustagnf goriirse, onun bu istignasi heva-yi nefsanfden miitevellid
olan kibir ve uciibden ne§'et eder. Bir kimse ulum-i zahiriyyede ne kadar iis-
tad ve mutebahhir olursa olsun, tarfk-i Hakk'a siiluk icm insan-i kamilin mu-
avenetine muhtactir. Nitekim bu ma'naya i§areten 5. cildin 4139 numarasin-
da soyle buyurulmus, idi: <j^. &> ob j\j ^j\j >i ^-l : j* 4j >/■ f ju>v ju^\
[Ya'ni] "Eger bu bahiste akil yol goriicu olaydi Fahr-i Razi dinin sirnni bilici
olur idi."

4099. 'tSen alemi hevadan ve ildcm hem-rengi olan yaralaraan aolayi tuzatda

gor!

Sen alem ehlini heva-yi nefsanfden ve ilaca ve careye benzeyen yaralar-
dan dolayi bu alem-i suretin tuzagma du§mii§ bir halde gor! "Ilaca ve careye
benzeyen yaralar"dan murad, ulum-i istidlaliyye olmak miinasibdir. Zira bu
ulum-i istidlaliyye sahibleri kendilerinin idrak-i hakayik etmis, olduklanm
zannederler ve bu zanlan iizerine kibir ve uciibe du§erler; ve bu kibir ve uciib
sebebiyle de kendilerini insan-i kamil ile miisavf bir mertebede goriirler; ve
hatta bu ilimleri sebebiyle onlann efal ve harekatina i'tiraz bile ederler. Nite-
kim sirasi du§tiikge yukanlarda ba'zi menakib dahi zikredilmi§tir. Bu alem-i
suret bunlan kibir ve gurur ve hased ve hirs-i cah ve riyaset gibi sifat-i nef-
saniyye baglanyla baglayip kendi tuzagina du§urmu§tiir. Ve bu ulum-i istid-
laliyye ilmiyeti i'tibariyle ulum-i lediinniyye ile hem-renk ise de ruhun ve
kalbin yarasidir.

4100. ^ilan olum gibi sine iizerinie oturmastw. <SAv i$in onun agzincla hiiyuk
yanrak variir.

Ya'ni, heva-yi nefsanf sahibi olan kimseler kus, gibidir ve onlann nefisle-
ri de yilana ve nefsin tezvfrat ve tesvilati dahi onun agzindaki biiyiik yapra-
ga benzer.

C $P?

AHMED AVNl KONUK

4101. Ota$aui$ie hir ha§,i§ aihi o ayaktadir. ZKu$ zanneder hi, o ot dalidir.

yilan otlar iginde bir ot gibi ayaga kalkip durur. Ku§ o yilani bir ot dali
zanneder.

4102. *Vahtaki yemek i$in yayraflin iizerine honar, ydanin ve olumiin acjzina
dii§er.

4103. IZir timsah kendi agzini acmi§, onun di§lerinin eirafinda uzun kurilar
vardu.

"Timsah"tan murad, bu suret alemi olan diinyadir. "Disjerinin arasindaki
kurtlar"dan murad, huzuzat ve lezzat-i diinyeviyyedir. "Kusjafdan murad,
cismani ve nefsani olan kimselerdir.

JoLiJ jlJio y j Jujjj lf*y" ^U J^\-ti} ji *£ jj>- *A-i jl

4104. Onun di§lerindejudan yemek hakiyesinden kurtlar hiiti ve dialed iizerin-
de haldi oturdu.

4105. D(,u§$aaizlar kurdu ve kutii gorurler. O tabutu mer'a zannederler.

Ku§gagizlar timsahin di§leri iizerindeki kurtlan ve gidayi goriirler ve o ta-
but gibi olan timsahi bir mer'a zannederler.

4106. Uaktaki agiz ku§ian dolu oldu, ansizm onlan i$eriye $eker ve acjzim
haglar.

Kusjar timsahin disjeri iizerine kurtlan yemek igin tamamen doldugu va-
kit timsah nefesiyle ansizin onlan bogazma geker ve agzim da kapayiverir;
ve ku§lar tamamen timsahin gidasi olup helak olur.

4107. OVuklden dolu ve ehmekien dolu olan hu ciham o timsahin acik acfZi hil!

<*$%&>

MESNEVf-1 $ERfF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVf-6 •

"Nukl", icki esnasmda yenilen meze; "nan", ekmek demek olup, bunlar-
dan murad, suret-i umumiyyede yiyecek ve igecek vesair huzuzat-i nefsaniy-
yedir. Ya'ni, nefsin hazzi ve gidalanyla dolu olan bu diinyayi, timsahin ku§-
lan avlamak igin agilmis. olan agzi bil! Zira ezvak-i nefsaniyyelerine haris olan
kimselerin evvelen sihhatleri bozulur ve gabuk oliirler; ve ya§ayanlar dahi
ma'lul olarak ya§arlar. Bu sun helaktir. Ve saniyen ruh-i insanflerinin nuru
soner. Kendilerine hayvanlik sifatlan galib olur. Bu da bir ma'nevi helaktir.

4108. 6y nzih yontucu olan kimsel Oiurttan ve tu'me&en dolayi dehr limsahi-
nm fenninden emm olrna 1 .

"Ruzi tera§", vasf-i terkibi olup, "nzik yontucu" demektir ki, bundan mu-
rad dahi, nefsin arzulanni tahsil ile me§gul olan kimsedir. Ya'ni, ey hazz-i
nefsantsiyle me§gul olan kimse! Sen bu alemde bir ku§ gibisin. "Dehr" dahi
timsah gibidir. Binaenaleyh bu diinyada dehr ve zaman timsahinin fennin-
den ve hilesinden emin olma ve bu hayatin lezzatma aldanma!

3\j^v '■r'jr'" L J^^" j~* j>. '-^^ jtj J^ dr4i -^ *^JJ

r

4109. lilhi tovrah alhna uasst dii$er. Onun tovragi iizerinde mekrli habheler
vardir.

Mesela tilki toprak altina yamyassi bir halde yayilip saklanir. Uzerindeki
topraga da birtakim arpa ve bugday gibi hububat ve taneler koyar.

4110. la hi qafil olan harqa onun iarafina qelsin. o mehr hilen, mehr ile onun
[4089] v f , V J V '

ayagini tutsunl

Ta ki tilkinin kasdindan gafil olan karga o tilki ve tane tarafina gelsin ve
o trite ve mekr bilen tilki de bu yaptigi hile ile kargamn ayagindan yakalasm!

4111. uyladzmhi hayvanlarda yiiz hinlerce mehr vardir, he§erin mehri nasil
olur hi, o -peh hiiyuhtur.

Bu alem-i suret ve tabfatin binasi birtakim mekr ve hileler iizerine kurul-
mu§ oldugundan, mademki yilan ve timsah ve driimcek gibi hayvanlarda

c^^

AHMED AVNt KONUK

kendi avlanni avlamak igin boyle birgok hileler vardir, artik akli ve dirayeti
hayvanlann fevkmde olan be§erin hfleleri nasil olur! Var kiyas et! Onun mu-
radini elde etmek igin kullandigi hileler subhe yoktur ki pek buyiiktiir.

4112. jleune'l-abidin a&i elinde uMushuf, yeni i$inde de kahir dolu hunger vardir.

Abidler zumresini viicuduyla siisleyen bir zat-i muhterem gibi veyahud
evlad-i Resulullah'tan Zeyne'l-Abidin hazretleri gibi zahiren elinde bir Mus-
haf-i §erif ta§ir, fakat yeninin iginde hemcinsini kahir ve helak etmek igin giz-
li bir hanger bulunur. Safdilleri Mushaf-i §erifle avlar ve firsat buldugu vakit
o gizli hanger ile olduriir.

4113. Sana cjiilerek: "6y benim efendim!" der. Onun kalbinde sihir ve fen do-
lu bir IZabil vardir.

zeyne'l-abidin senin yiiziine giilerek: "Ey benim efendim!" der ve latif
diller doker. Halbuki onun kalbinde sihir ve hilenin menba'i olan bir Babil §eh-
ri vardir. "Babil" kelimesiyle sure-i Bakara'da olan-'ojjU j,l, l j&\\ Jz jjji C_,
. . . jJi 'cjjjC'j (Bakara, 2/102) [ya'ni "Babil'de Harut ile Ma'rut isimli iki'me-
lege indirileni ogretiyorlardi... ilh," ayet-i kerimesinde^beyan buyurulan Ba-
bil' e i§aret buyurulur ki, oradaki sihir hakkinda tefsfrlerde fzahat vardir.

4114. Olduriicu zehirdir, onun sureti baldir ve siittiir. Sakin habu olan -pirin
sohbeti olmaksizin gitme!

Bu zeyne'l-abidin'in batim ve kalbi olduriicu zehirdir. Sureti ve zahiri ise
bal ve siit gibi tatlidir. Boyle kimseleri anlamak ve sohbetlerinden kagmak igin
onlann batmlanna vakif olmak lazimdir. Ey saf olan mii'min! Sende bu
vukuf-i kalbi yoktur. Binaenaleyh ahval-i kalbden haberdar olan bir miirsjd-i
kamilin ve bir pfr-i muhteremin sohbetinde ve onun himayesi altrnda bulun-
madikga zahirinde salah gordugiin her bir kimsenin onune gitme!

i3j> JjJ Jj5 C~~~SsJj\j jj+*> ^jj J k -— ^J^- 4 <^^^" Ol-JJ <L^-

4115. Cihamn biitun lezzetleri mehr ve riyadir. §imseh nurunun etrap yahici-
lik ve karanlikhr.

G $ps a

g^ MESNEVl-t §ERIF §ERHI / XIII. ClLT • MESNEVI-6 • ^?ll

Bu suret alemi olan cihanin butiin lezzetleri hileden ve gosteristen ibaret-
tir. Altinda bataklik olan gemenzara benzer. Onda gordugiin guzellikler ve
lezzetler §erare-i elektirikiyyeden ibaret olan §im§ek gibidir ki, bu §im§ek nu-
ninun etrafinda yakicilik ve karanlik vardir. Siir'atle gakar ve yakar ve mii-
teakiben karanlik basip aydinliktan eser kalmaz.

4116. <$im§ek kisa nur ve yalan ve mecdzcttr. Onun draft zulmetlerdir; ve se-
nin yolun uzuniur.

Bu vucud-i izaff aleminin aydinligi 50k devam etmez; kisa bir mirdur ve
yalandir ve mecaz ve anzfdir; ve onun etrafi karanliktir. Ey salik! Sen ise, bu
alem-i surette alem-i ervahtan gelip bu suret alemi kopriisunden gegen bir yol-
cusun; ve suretsizlik alemi olan ashna riicu' icin yolun uzundur. Binaenaleyh
bu uzun yolu kisaltmak igin §im§egin nuru mesabesinde olan bu vucud-i iza-
fi alemine olan alakayi terk et! Nitekim 1. cildin 1163 numarah beytinde §6y-
le buyurulmus, idi: c^j Ji uiT jia jL 0^ jj\ j Jr * ^ ji oj^ [Ya'ni] "Su-
ret suretsizlikten di§ariya geldi; tekrar gitti, zira biz O'na donuculeriz" (Baka-
ra, 2/156).

4117. Onun nurundq,. ne mekiub ohumak layik olur, ne de menzile at siirehi-
lirsin.

Mesela §im§egin nuru sabit olmadigmdan onun aydmhginda ne bir mek-
tub ve kitab okunabilir, ne de gece karanliginda istedigin menzile dogru at
surebilirsin. Bu alem-i tabiat karanhgi igindeki vucud-i izafmin numayisjeri
dahi bu kabildendir.

^r* j\j\ ^^ j^ Jj y J* ^j- 0*J cr^- ^ C^~ ^

4118. {jakai onun ciirmil hi sxmseain mukayyedi olasm, parkin nurlan senaen
yuz feker.

"§ark", "gune§" ma'nasinadir. Fakatbu suret aleminin numayisjerine mu-
teveccih olur isen, bu bir curiim ve kusur olur; ve bu curumiin netfcesi de
§im§egin nuruna baglanmis, olman olur. Vucud-i hakikf giinesjnin nurlan
olan insan-i kamiller senden yiiz gevirirler. Bu alem-i tabiat karanliginda de-
lilsiz kalirsm.

Gg^g>

AHMED AVNt KONUK

4119. t$im^ejjin mekri seni deMsiz, gece mil mil hir karanlik mefdzeye $eker.

Sonra §im§ek mesabesinde olan bu vixcud-i izafi aleminin mekri ve hilesi
seni delilsiz, mil mfl karanlik olan bir mahall-i helake ceker. "Mefaze", zid
ma'nalan haiz olan liigatlerdendir. "Mahall-i necat" ma'nasina geldigi gibi,
"mahall-i helak" ma'nasina da gelir. Burada "mahall-i helak" demektir.

4120. Qah iaga iu^iiin, gah irmaga Hiistun. Cjah bu taraja, gah o tarafa &us-
tiin.

vakit, sen gah enaniyet ve benlik dagma ve gah ulum-i istidlaliyye lr-
magina diistiin; ve bu ulum-i istidlaliyyenin te'sfri ile §iibhe ve tereddiid igin-
de yolunu §a§irdin, gah bu alem-i ruhaniyyet tarafma, gah o alem-i suret ve
nefsaniyyet tarafina dii§erek girpinip durdun.

4121. €y yol arayan! Sen ise Helili gormezsin; ve eger goriirsen ondan yiiz $e~
virirsin.

Ey hakikat yolunu arayan alim-i istidlali! Sen o yolun delili olan insan-i
kamili gormezsin; ve goriirsen dahi onu da kendin gibi ulum-i istidlaliyye sa-
hibi zannedip yiiz cevirirsin ve nefsindeki benlik ve enaniyet sebebiyle tes-
lim olamazsin.

4122. 'Dersin hi: nr Bu yolda altmis yil sefer ettim. IZu delil ise hana "fjiim-
rah!" Her."

Ey alim-i istidlali! delili gorsen dahi dersin ki: "Ben hakikati anlayip bul-
mak icjn bu ulum-i istidlaliyye ve bu ilm-i kelam yolunda altmi§ yil sefer et-
tim. Bu insan-i kamil dedikleri delil ise bana "Gumrah ve yolunu §a§umi§!"
diyor. Bu kadar ilim ile beraber ben nasil gumrah olurum! Nitekim Fahred-
dfn-i Razi hazretleri hakkinda Necmeddm-i Kubra (k.s.) hazretlerine: "Vii-
cud-i Hakk'i bin bir delil ile isbat etmi§ olan bir alimdir" dedikleri vakit, Hz.
Necmeddin: "Bin bir §ubhesi varmi§" buyurmusjardir. 5. cildin 4139 numa-
rasina miiracaat olunsun.

MESNEVf-t §ERlF §ERHt / XIII. CiLT • MESNEVI-6 •

4123. 6gcr o acvb iarafina kulak koyar isem, onun emrini dahi banian iutmak
gerek.

Eger "Bu ulum-i istidlaliyyeyi terk et!" dedigi icin acib olan bu delft tara-
fina kulak asarsam onun bu emrini de tutmak ve bildiklerim de terk etmek
icab eder. Halbuki "Senelerce gah§ip elde ettigim bu kadar ilmi birdenbire na-
sil terk ederim? Bu emir acib bir §eydir!" Beyt-i Hz. Pfr:

Nazmen terciime:

"Atip dilden ulumu, eyleyim benden beni gafil,
Huzur-i dllbere layik degildir zu-ftintin gitmek!"

Ve Necmeddin-i Kubra hazretleri de bu ma'nada buyururlar: Rubai:

?x$> j\^j ,j"J^ ■ iJuw j-^ f^ j^j* J^J e^*i *^ •— ^

"B/rfcaf zama/i /ton ve aM //e gah§tim. Him kasdi ve tekrar ve mtimarese igin-
de oldum. Vaktaki hem akhn hakfkat yolunun diigumu ve bagt oldugunu ve
hem de aklimm hicib ve perde oldugunu bildim, akhn ve ilmin her ikisinden
de bizar oldum. "

jy. **-\j*- ^ -^ ^ ** j* 3/ ^-f *1T J** °-> CS--)* o*

4124. n<r Ben bu yolda kendi omrumii rehin ettim. Gy efendi! Dier ne olursa ol-
sun, ait! '

ilm-i istidlali alimi der ki: "Ben bu ilmin tahsfli yolunda biitun omrumii
bagladim. Ey hakikat yolunun delili olan efendi! Senin sozlerine benim i'ti-
madim yoktur. Benim mesregimin netfcesi her ne olursa olsun raziyim; var,
sen isjne git!"

4125. w ~$?2 ettin, fakai $im§ek gibi olan zan i$inde bu yolun onda birini §ark
mbi olan vahyin ardinca et!"

tnsan-i kamil cevaben der ki: "Evet, bu ulum-i istidlaliyye yoluna gittin,
fakat sjms,ek gibi gakan akl-i cuz'inin i§igi ile zan ve §ubhe icinde gittin, Bu

<^p^>

AHMED AVNt KONUK ^?l§

gittigin yolun onda birini olsun, giines. gibi olan vahy ve ilham-i ilahiye tabi'
olarak git!" Zira insan-i kamilin ilmi ilm-i istidlali degildir, Hakk'in vahiy ve
ilhamidir. "§ark", burada "gime§" ma'nasinadir.

4126. "JZan Diak'tan iqna etmez'i okumussun; ve oyle hir simseklen dolayi hir
giinesien halmissin!'

"Sen Kur'an-i Kenm'de %$> jUii ^ JL U JsJi 01 j (Necm, 53/28) ya'ni "Mu-
hakkak zan Hak'tan bir §eyi igna etmez" ayet-i kerimesini okumu§sun ve bu
hiikm-i Kur'anf ye muhalif olarak ulum-i istidlaliyyeye yapi§mis, kalmi§sin.
Halbuki delil zan ve §(ibhenin izalesi igin aklm icad ettigi bir vasitadir; ve se-
nin getirdigin o delili diger bir kimsenin aklinin icad ettigi deia curiitebilir." Ve
mutekellimihin birbirleriyle olan ihtilaflan ve yekdigerinin getirdigi delflin ib-
tali bu miiddeamn §ahididir. Bunun icm MesnevN §eiifm bir beytinde He.
Pir efendimiz: > y . jfc ^ cj—, cms? ^\ ^ cjayr oUV-^i ^i [Yam] "tstidla-
lilerin ayaklan agagtandir, ve agacten ayak ise f ek temkinsiz ve kuvvetsiz
olur" buyurmu§lardir.

"Binaenaleyh sen boyle §im§ek gibi olan akl-i cuz'inin nurundan dolayi,
gimes, gibi olan vahyin nurundan geri kalmi§sm. Zira yukandaki ayet-i keri-
meye muhalefetinden haberin yoktur. Bu halin ile beraber ilm-i kelam ile ha-
kikati anladigmi ve buldugunu zannedersin."

4127. "6y aciz.' S^lgah ol, hizim gemimize gel! ^STuti sen o gemiyi hn gerniye
hagla!"

"Nejend" ve "nijend", gamh ve aciz ve donmus, ve pejmurde ve hayran ve
ofkeli ma'nalannadir (Burhan). Ya'ni, "Ey hakikat yolunda aciz olan alim
efendi! Agah ol! Ya bizim hakikat gemimize gel, veyahud sen o benligin ve
enaniyetin gemisini bizim benligimizin ve enaniyetimizin gemisine bagla!
Ya'ni ya bizim mertebemize vasil olup halk arasinda kaptanhk ve riyaset et
veyahud varhginin gemisini bizim varligimizin gemisine bagla!"

4128. tier hi: "fjuudan nasil terh ederim? Senin tufeylinde kor gibi-nasil
giaerim?

Csj^Sgj,

MESNEVI-I §ERtF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6 •

"Girudar", emir vericilik ve hiikum edicilik (Burhan). alim efendi ceva-
ben der ki: "Ben bu kadar talebeye ders veriyorum ve ders esnasmda ilm-i
hakikat namina birgok atip tutuyorum ve muhftimden hiirmetler goriiyorum
ve tevabiime emrediyorum; binaenaleyh bu emir vericiligi ve hukum edicili-
gi nasil terk ederim? Senin tufeylin ve tabi'in arasinda kor gibi nasil giderim?"

4129. "ZKdr rehber ilc yalmzdan muhahkak iyidir. Onclan hir dr vardir ve
huncian yiiz dr vardir.

tnsan-i kamil cevaben der ki: "Mademki hakikat yolunun koriisun, kortin
rehber ve kilavuz ile gitmesi elbette yalniz gitmesinden iyidir. Rehber olan in-
san-i kamile tabi' olmasmda bir alim-i zahin igin muhitine kar§i nefsin bir an
ve utanmasi vardir; ve o yalniz gitmekten ise, birgok arlar ve utanmalar var-
dir." Z£ra isbat-i hakikat igin girdigin her bir del&ini guriiten diger bir delil gi-
kar; ve bu Ml senin alimligine kar§i bir nakisa olup daima seni utandmr. Ni-
tekim birtakim mesalik-i felsefiyye, feylesoflann birbirinin delillerini ibtal et-
mesi yuziinden zuhura gelmi§tir ki, burada misalleri uzun olur.

4130. "<Sen sivrisinekten akrebe ka$iyorsun. Sen ruiubetien denize hapyorsun.

"lnsan-i kamile tabi' olmak an bir sivrisinek mesabesindedir. Halbuki de-
lillerinin ibtali yuziinden nefsine anz olan ar ise akrep gibi senin gururunu ve
enaniyetini sokar. Binaenaleyh sen sivrisinekten akrebe kacmis, oluyorsun.
Ve evvelki ar sifat-i nefsaniyyeden bir rutubet ve lslaklik mesabesindedir; ve
ikinci ar daima nefsini ta'zib eden ve bogan derya mesabesindedir. Binaena-
leyh sen rutubetten denize kagmis, oluyorsun."

4131. nr Bahamn cefdlanndan $ur u §er olan luMer arasina kapyorsun."

"§ur", kelimesinin miiteaddid ma 'nasi vardir. Burada "ugursuz ve na-mu-
barek" ma'nasi munasibdir. Ya'nf, "Insan-i kamil §efkatli ve merhametli bir
baba mesabesindedir. Senin nefsini terbiye igin onun yaptigi cefadan ugursuz
ve na-miibarek ve ayn-i §er olan lutiler ve gulampareler mesabesindeki nefis
ve §eytan tarafma kagiyorsun; ve nefis ve §eytan senin insanligina aid olan
lrz ve namusunu payimal ederler ve sen onlann mef ulu olursun."

*$%&>

AHMED AVNl KONUK

4132. ^fiusuf gxbi bir gamdan ka$iyorsun. < ^Ninayei ^et/ip i$elim, oynaya-
lim'.' dan bir kuyuya diisersin.

Ya'ni, Yusuf (a.s.) babasi Ya'kub (a.s.)in yaninda hapis olmak gamindan
kacU; ve nihayet kardeskri ^ j c v (Bk.: Yusuf, 12/12) ya'ni "Yiyelim, ige-
lim, oynayalim!" diye cenab-i Yusuf u kandiap gezmeye gotiirduler ve sonra
da kuyuya attilar. Nitekim bu kissanin tafsili Sure-i Yusuf tadir. Ey salik! Sen
dahi Yusuf (a.s.) gibi baba mesabesinde olan insan-i kamilin sohbetinde ha-
pis olmak gamindan kagrp nefsani olan arkada§lanmn "Gel bu alem-i syret-
te yeyip igip eglenelim! Bu dunyaya bir daha gelecek degiliz!" diye seni igva
etmeleri yuziinden insan-i kamilin sohbetini terk edip alem-i tabiatin karan-
lik kuyusuna dii§ersin.

4133. I^u ieferrucden onun gtbi kuyuya dustiin. jfakat sana o yarin inayeii

neret

.de?

"Teferriic", Farisiler indinde "tema§a" ma'nasrnda kullanihr. Ya'ni, nefsa-
ni kimselerin igvasiyla vaki' olan bu teferriicden dolayi tabiatin karanlik ku-
yusuna du§tiin. Fakat Yusuf (a.s.)a olan Hakk'in inayet-i ezeliyyesi senin
icm nerede? hazret inayet-i Hak'la kuyudan kurtulup hiikum sahibi oldu.
Sen du§tugun bu tabiat kuyusundan nasil kurtulabilirsin?

4134. Sger o babamn emriyle olmaya idi, ha§ra kadar kuyudan ba§ $ikaramazdi.

Ya'ni, eger Yusuf (a.s.)in teferriice gitmesi babasi olan Ya'kub (a.s.)in
miisaadesi ve emri ile olmayip da kendisinin nefsani olan arzusuyla, kendi
kendine olaydi, karde§lerinin attigi kuyudan kiyamete kadar di§anya gika-
mazdi, ya'ni helak olurdu.

J>b j^ C~L» C~~ol dy~ CJ^ ib Oil j\ J:> jft jOj Ol

4135. O baba onun adnlii ig-in izin verdi. u^lade-mki senin meylin budur, ha-
yxr ola! ' dedi.

baba, ya'ni Ya'kub (a.s.) Yusuf (a.s.)in gonliinu almak igin kardesjeriy-
le beraber teferriice izin verdi. Ve "Mademki senin gonluniin meyli teferriice-

*$$&

jpK^" MESNEVf-1 §ERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

dir ve benim sohbetimden aynlmaktir, akibeti hayir olsun!" dedi; ve babanin
bu izni ve duasi onun akibeti [nin] hayir olmasinda miiessir oldu. Binaena-
leyh bir salikin miirsjdinin izni olmaksizin me§ru' olan hazz-i nefsanfsine
meyli bile vahim olur.

4136. Dier bir kor ki bir <jMesik'ten ba§ feke, o Cuhudlar gibi re§edden kalir.

"Darfr", kor ve a'ma demektir. "Ciihud"dan murad, Beni-tsrail'dir. "Re-
§ed" hidayet ve dogru yol. Ya'nf, hakfkat yolunun korii olan her bir kimse
zamammn Mesih'i ve Isa'si mesabesinde olan insan-i kamilden ba§ geker ve
ona serke§ olursa o kimse Isa (a,s.)a muhalefet eden efrad-i Beni-lsrail gibi
dogru yoldan geri kalir ve dalalete dii§er.

\s? j j j? j 1 J^J^ <yJ -^ ^ jj^ ** / [ >y. r* ^

4137. Die-r ne kadar kor ise de ziyayi kabul edici idi. ISu i'razdan dolayi o
kur u kebud oldu.

"Kur ii kebud", kara gun ve fena hal ve gam ve enduh ma'nalannadir (Ba-
har-i Acem) . Ya'nf, o serkes, kimsenin her ne kadar kalb gdzii kor ise de, insan
olmak i'tibariyle nur-i hakikati ve ziya-yi ma'rifeti kabule rmistaid idi. Insan-i
kamilden yiiz gevirisjnden dolayi o kur u kebud ve hali fena olarak kaldi.

4138. Dsd ona der ki: *Dki elini bairn ver, ey kor, aztzlik siirmesi benim iledir."

Isa (a.s.) me§rebinde olan insan-i kamil o serke§e der ki: "Ey kor! Iki elin
ile bana sanl! Kalb goziine gekilecek olan insanliga mahsus azfzlik ve §erafet
siirmesi benim ile beraberdir ki, bu siirme de ma'rifet-i Hak siirmesidir."

4139. "Gcjer kor isen, benden bir rusenlik bulursun. Can ^usufunun aomlegi
iizerine parparstn..

"Eger kalb goziin kor ise, benim terbiyem ve nazanm sebebiyle aydinlik
bulursun. Yusuf mesabesinde olan ruh-i insani gomleginin iizerine garpar.
Ya'kub (a.s.)in gozleri Yusuf (a.s.)in gomlegini siirmekle agildigi gibi, senin
dahi kalb gozuniin korliigii gider."

egypsz

AHMED AVNl KONUK

C— J&j /T^-** J JM^ il)l^-X5l C— «Xi -Uj -U«j (JUS (_£jb j jO

4140. "Onkisardan soma sana bir kar u bar erislr ki. onda ihbal ve minhac-i
[4119] . , „

rft/i vardir.

"Kar u bar", i§ ve giig ve me§guliyet. "Minhac", cadde, agik ve aydinlik
yol. Ya'nf, "Senin insan-i kamile kar§i inkisar ve tevazu'undan sana bir i§ ve
giig ve me§guliyet hasil olur ki, bu me§guliyet iginde ikbal-i ma'nevf ve
Hakk'in cadde olan yolu vardir."

A j* ^ jT j*. t5* (/ ^J s* 3 k J J U ^ <*J l - J X

4141. 'Dir kar u bar ki, ayah ve bas tutmaz; terk eii Diey\ CPtri satin al, ey
pir-t har!

Hey! El ve ayak tutmayan, ya'nf ruhuna faidesi olmayan ve aklinin zan-
lanna miistenid olan istidlalf ulum ile me§guliyeti terk et! Nakd-i enaniyyeti
verip pfri ve mur§id-i kamili satin al, ey nefsanf sifatlar iginde ihtiyarlamis,
olan e§ek, ya'nf ahmak!

4142. ^irden gayn iistad ve ser-lesker olmasm! jfelegin -piri decjil, fakat pir-i

recall

*

Ya'nf, cihanda hakikat yolunun pirinden ba§ka efrad-i be§erin iistadi ve
insanlar ordusunun ba§i olmasm! Efrad-i be§erin iistadi ve muallimi ve in-
sanlar ordusunun ba§i ancak o insan-i kamildir. Fakat bu "pfr"in ma' nasi,
iizerinden felegin seneleri gegerek ihtiyarlamis, olan kimse degildir. Bunun
ma' nasi ancak dogru yolun rehberi olan insan-i kamildir.

4143. Vaktaki firin eli alhncla olhx, Herbal o zulmet-perest rusendhk adrlu.

Ya'nf, o zulmet-i tabfiyyeye tapan ve bu suret alemine saplanan kimse,
vaktaki kendi benligini kinp, be§erin iistadi ve muallimi olan pirin eli altinda
oldu ve o insan-i kamile tabi' olup onun terbiyesi altina girdi, derhal ruhu-
nun pertevini ve aydinligmi goriir.

4144. <§arl leslimiir, uznn i§ ieailiir. r Dalaieite kosmak faiie olmaz.

c^p/a

MESNEVI-t SERIF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

"Tiirktaz", yagma igin ansizin ko§mak demektir. Burada mutlakan "ko§-
mak" ma'nasinadir. Ya'nf, Hak yolunda terakkihin §ar&, ki§i bu yolda cehli-
ni i'tiraf ve kendi akil ve tedbfrini terk edip, muallim ve ustad olan insan-i ka-
mile kendi batimm teslim etmekten ibarettir. Bu da uzun bir i§ degildir. Me-
sela bir hasta kendisinin tedavfsi igin bir doktora gittigi vakit kendini o dok-
torun re'y ve fikrine ve tarz-i idaresine teslim eder; ve bilmedigi tababet il-
minde kendi akil ve re'yinin miiessir olamayacagini idrak eder. Binaenaleyh
ey ilmine magrur olan efendil Hal boyle iken, dalalet ve §a§kinlik iginde ko§-
makta hayat-i ebediyye igin bir faide yoktur.

Malum olsun ki, bu suret alemi peyderpey akan bir sel gibi Zat-i uluhiy-
yetten sadir olup, mertebe mertebe birtakim istihalat gegirdikten sonra, yine
Zat-i uluhiyyete riicu r eder. Bu hususta delail-i kur'aniyye goktur. Burada
zikri uzundur. Sirasi dii§tukge bu Mesnevi-i §enfte dahi bu bahis muteaddid
mahallerde gegmi§tir. Binaenaleyh bu alem-i suretin hareketi ve istihalati
devn olur. §imdiki halde iginde bulundugumuz bu alem-i kesafet, daire-i seyr
ve istihalatm yansi olup tamamen eltaf-i latif olan Zat-i uluhiyyetin mukabi-
lidir. Alem-i suretin bu mertebe-i kesafetten yukan olan yanm istihale daire-
si daha vardir ki, butim e§ya suretlerinin seyr-i umumisi bu yanm daire iize-
rinde vaki' olur ve nihayet hepsi kendi aslina riicu' eder. Fakat bu seyr-i
umumi zaman-i diinyevf i'tibariyle milyonlar ve belki de milyarlarca sene
iginde tamam olur. Insan dahi suver-i e§yadan bir surettir. Fakat bilciimle e§-
yadan miimtazdir. Eger insan bu seyr-i umumiye tabi' olursa, aslina vusul
igin gok zahmetlere ve me§akkatlere ma'ruz kahr. Fakat seyr-i hususf ile ken-
di aslina kolayhkla ve az muddet siiren me§ak ve mezahim ile riicu' igin bu
alem-i kesafette insan-i kamilin terbiyesi vardir; ve bu sayede milyonlar ve
milyarlarca seneleri isti'dadma gore birkag sene igine sigdirmi§ ve sun olum-
den ve istihalat-i miitemadiyeden evvel kendi aslina vasil olmu§ olur. l§te en-
biya ve evliyanin efrad-i be§er arasindaki iistadliklannin ve muallimliklerinin
sirn... Hakiki zekaveti ve fetaneti olanlara bu beyan kaffdir. Beyt-i §emsf-i
Sivasi (k.s.):

"Mutu kable en-temutu " sirrma mazhar olan,
Ha§r u ne§n bunda gordti nefha-i sur olmadan.

4145. r>e-n buncian sonra esu uolunu istemem, mr isterim, -pu isterim, -pir, ptr.'..

ff\£J(»GW>

AHMED AVNt KONUK

"Esfr"den murad, alem-i suret ve kesafetin heyulasi olan seyyale-i latifdir
ki, alem-i ervahm hicabidir; ve cismani olan ilimlerin ciimlesi "esir" mertebe-
sine kadar gikar ve bu ilimlerin alimleri de esir yolunun rehberleridir. Bunun
icin Hz. Pir talibler lisamndan buyururlar ki: "Ben insan-i kamilin sabit olan
bu mertebesini anladiktan sonra, esfr yolu olan ilm-i zahiriyi ve onlann reh-
berleri olan feylesoflan istemem! Alem-i hakikatin rehberi olan piri isterim,
pfri isterim, piri, piri, vesselam!"

4146. fjogiin merdiveni vir olur. Oh, kimden u$ucu olur? ^fiaydan!

"G6k"ten murad, alem-i ulvi ve mertebe-i vahdettir. Yukanki 4144 numa-
rali beytin izamnda beyan olundugu iizere viicud-i hakikide olan meratib-i is-
tihalattir; ve insan-i kamil nefsinde bilclimle meratibi cami' oldugundan tali-
bi elinden tutup birer birer bu istihalat mertebelerini gecirir ve mertebe-i vah-
dete isal eder. Binaenaleyh talibin viicudu ok ve insan-i kamilin viicudu da-
hi yay mesabesinde olup talibi alem-i ulviye ucurur.

4147. Sakil olan O^emrud, Dhrahim den kerkes ile goge sefer etmedi mi?

Ya'nf, cismaniyeti hasebiyle sakil olan Nemrud, kendisini vahdet-i Hakk'a
da'vet eden Ibrahim (a.s.)a muhalefetten dolayi alem-i ulviye bizzat muttali'
olmak icjn akbaba kusjanna binip gok ve hava tarafina sefer etmedi mi? Ni-
tekim kissasi tefsir kitablanndadir. Ve Nemrud o zaman tayyare gibi havaya
ucmak icin akbaba kusjanni istihdam etmi§tir.

4148. havadan yukan tarafa hircok gitii; fakat bir kerkes felek iizerine
ucamaz.

Nemrud, bindigi akbaba kusjanyla hava-yi nesimf iginden yukanya
dogru bir hayli gitti. Fakat bir vasita-i cismani olan kerkes felek-i vahdet iize-
rine ucamaz.

4149. Dhrahim ona dedi: *6y sefer adamii Senin kerkesin ben olsam, on sana
daha guzeldir."

^^

&^ MESNEVf-1 §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

Ibrahim (a.s.) Nemrud'a dedi: "Ey benim rabbimi bulmak igin hava-yi ne-
simi veya heva-yi nefsani iginden sefer eden adam! Maddiyyat ve tabiiyyat
aleminde Hakk'i bulmaya cali§mak bo§tur. Hak tarafina sefer igin senin ak-
baba ku§un yahud senin dost ve refikin ben olsam, bu senin igin daha giizel
olur ve maksuduna vasil olursun." "Ger", edat-i §art ve "kes", kimse ma'na-
sina olmak dahi miinasibdir. Dost ve refikten kinaye olur. Birinci ma'naya
gore "Eger senin kerkesin ben olsam" ve ikinci ma'naya gore de "Eger senin
kesin ya'nf dostun ve yarin ben olsam" demek olur. Nitekim bu yukandaki
izah bu ma'nalara gore vaki' oldu.

4150. ^Uaktaki yufcanya henden merdiven yapasin, u$maksizin aojje aider sin!

"Bu alem-i sufliden alem-i ulviye benden merdiven yaptigin vakit cisma-
niyetin ruhaniyetine mtinkalib olur, maddf ve cismanf ugmalara hacet kal-
maksizin nefsinde meratib-i istihalati gecjrir ve felek-i vahdete gidersin."

4151. "Oyle ki, cjoniil $im$ek ojhi zad u rahilesiz garba ve §arka hadar gider.

"Zad", azik ve yiyecek; "rahile", yolcunun yiik hayvani demektir. Ya'ni
dyle bir hale gelirsin ki, kalbin §im§ek ve cereyan elektrigi gibi, yol yiyecegi
ve yiik hayvani olmaksizin bir anda garbdan §arka gider ve zaman ve me-
kan kayitlanndan kurtulursun."

*~>\y- cJj jjs U^i joy. { _ r ^ *-?\j&\ j V^ -^Jur* <^^

4152. Oyleki, gece uyku vaktinde adamm hissi igtirabdan dolayi $ehirlere gider.

"igtirab", gurbette olmak ve gurub etmek demektir. Ya'ni, bu gidi§, insan-
lar geceleyin uyuduklan vakit havass-i hamselerinin cisimlerinden igtirabin-
dan ve gurubundan dolayi ruhlanmn gordiikleri ni'yalannda, uyamklikta
gormedikleri ve gezmedikleri §ehirlere gitmesine benzer.

jl^>- X^> ji ^jj;^ <cu~JuJ ,J*y>- tl)U^J alj JI i_5jLp aSjL>J(

4153. ( INiiekim l arif gizli yoldan ho$ oturmu$ yiiz cihana gider.

Nasil ki arif uyamklik hali icinde rahat rahat oturmus, oldugu halde ru-
hun gizli yolundan birgok alemlere, ya'ni alem-i misale, alem-i ervaha ve

c^p^

gp^ AHMED AVNl KONUK

alem-i berzaha ve feza-yi bi-nihayede her biri birer alem-i §ehadetten iba-
ret olan ecrama kadar gider. Diinyada kullanilan liigatler ve kelimeler ile ta-
mamiyla anlatilamayan bu alemlere istilahat-i sufiyyede "alem-i simsime"
derler. Nitekim Hz. §eyh-i Ekber Muhyiddin b. Arabi (k.s.) Futuhat-i Mek-
ieiyyelerinin ibtidasmda bu alemlerin ahvalinden ba'zi temsflat ile bahis bu-
yururlar.

C~^p j\ C^j Jf j 01 j ^j^~ jji^ C— O J^j U&7 tj*"" ft- 5 '-^ J>

4154. Gaer hoyle reftdr ona elvermeye itli, o vilayetten bu naberler himaenair?

Eger arifin boyle gizli yoldan aleme gidi§i ve oralan gezi§i olmaya idi, o
alem-i simsime vilayetinden ve o vilayetin ahvalinden verilmis, olan naberler
kimden olurdu? Nitekim ulema-i zahireden Birgivi Muhammed Efendi'ye
[alem-i] berzahm ahvalinden sormusjar. "Gitmedim ki bileyim!" diye cevab
vermis, tir. Halbuki ke§f-i kubur ve alem-i berzah ise, Hak yoluna giden salik-
lere en evvel vaki' olan bir kesiftir. Onlar alem-i berzahta kimin mutena'im
ve kimin muazzeb oldugunu goriirler.

6^ ^3 J- j4 d h\j* ^ 6^ olj -'jJ Cf-3 ^j^- C^

4155. I^u haberler ve hu muhihk rivayetler hi vardir, yiiz hinlerce pir onun
iizerincle miittejihiir.

Alem-i batineden ve simsimeden ariflerin verdikleri bu haberlerde ve bu
dogru rivayetlerde birgok pMer ve insan-i kamiller muttefik ve muttehiddir;*
ve aralannda asla ihtilaf yoktur ve bunlar bu haberleri ve bu rivayetleri bir-
birlerinden almis, ve 6grenmi§ degildirler. Belki her birisi o alemleri gezmis,
ve gormus, ve gordiiklerini haber vermi§tir. Binaenaleyh bu zevat-i §erife-
nin mu§ahedeye mustenid olan kesjflerinde asla hata vaki' olmaz. Ancak
henuz makam-i kemale gelmemis, olan saliklerin kesjflerinde hata vaki'
olur. Qiinku bunlar kendi hayallerinden kurtulmamisjardir. Binaenaleyh
ilm-i tasavvufta "Ke§ifte hata olur" hukmii ancak saliklerin ke§fine aiddir.
Yoksa, Peygamber'in varis-i kamilleri olan ariflerin ke§finde asla hata ol-
maz. Binaenaleyh kendi ke§iflerinden bahisle §eyh-i Ekber'in ve Hz. Mev-
lana'mn kesjflerine i'tiraz edenler, o hazretlerin makamina vasil olamayan
ehl-i suluktiir; ve bu i'tirazlan kendi mertebelerinin noksanini idrak edeme-
yerek kendilerinin bir mur§id-i kamil olduklanm zannetmelerinden nes/et
eder.

<£P?

MESNE Vl-t SERlF SERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 •

4156. IZu uyunun arasinda hir hilaf yohiur; nitekim ilm-i zununda varatr.

"Uyun", "goz" ma'nasina olan "ayrfin cem'idir. Bunlardan murad, arifle-
rin ruhlanmn gozleridir. Ya'nf, bu ehassu'l-havassm zubdesinin siiziilmiisu
olan insan-i kamillerin ruhlanmn gozleri ve goriisjeri arasinda asla bir ihtilaf
yoktur. Bu ihtilaf ancak ilm-i zunun olan ulum-i istidlaliyyede olur. Nitekim
ilm-i kelam erbabindan olan Matiirfdfler ile Es/arfler arasinda yetmis. iic,
mes'elede ihtilaf hadis olmustar. Ciimkii ilm-i kelam ilm-i zunun ve ilm-i istid-
lalidir, ilm-i tecelli ve ilm-i lediinni degildir. Felsefiyat dahi bu kabfldendir.

j^j J^j j *-*£ jy* 9 - Cf-3 ^ <-M J^ ^ ^^ ^

4157. aramak haranhk Recede fleUi; ve feu. ZKahenin huzuru ve aiin oriasulir.

Mesela kibleyi aramak karanlik gecede vaki* olur. Kible-i hakikiyi aramak
icin delil ikamesiyle elde edilen ilm-i zunun dahi cismaniyet ve tabiat karan-
liginda tahsil edilmis, olan bir ilimdir. Ve bu ilm-i tecelli ve lediinni ise, gun
ortasinda ve aydmhkta kible olan Ka'be'nin hazir ve meshud olmasi rnesabe-
sindedir. Binaenaleyh karanlik gecede kiblenin ta'yfninde nasil hata vaki'
olursa, ilm-i zunun ve istidlalide dahi oyle hatalar vaki' olur; ve ilm-i tecellf-
de ise aslaliata vaki' olmaz.

4158. DCalk, ey V^femrud! Oieslercien kanat isle'. Sana kerkeslerden merliven-
Itk aelmez.

"Nemrud", Ibrahim (a.s.) zamanindaki muhalif inadci bir hukumdann is-
mi olup burada inadci ve muhalif olmaktan kinayedir. "Kes", muhterem bir
sahsiyyet-i mumtaz olup burada insan-i kamilden kinayedir. "Kerkesler"den
murad, ukul-i ciiz'iyye alimleridir. Ya'nf, kalk, ey ilm-i zunun ve istidlaliye
yapi§mi§ olan inadgi efendi! tnsan-i kamillerden ma'rifet-i hakikiyye kanadi-
m iste ki, alem-i ulviye ucasm! Sana ukul-i ciiz'iyye alimlerinden alem-i ul-
vfye gikmak icin merdivenlik hasil olmaz.

4159. 6y mukdl! JMl-i cuz'i herkes geUi. Onun hanacli ctfe yiyicilige mutia-
sdciir.

^^

AHMED AVNl KONUK

"Mukill", fakir ve az kazanan kimse. Ey ulum-i istidlaliyye tahsiline 6m-
riinii sarf edip az bir §ey kazanan ve ilimde fakir olan kimse! Bu hususta se-
nin kullandigin akl-i ctiz'i Nemrud'un yiikselmek igin kullandigi akbaba ku§-
lan mesabesindedir. akl-i cuz'ihin kanadi alem-i zahiri olan bu diinyaya
muttasildir. Ve hadis-i §erifte ^^ ^^j ***■ ^ ya'ni "Diinya cifedir ve onun
talibleri kopeklerdir" buyurulmu§ oldugundan, o akl-i ciiz'i ancak cffeden iba-
ret olan bu diinyadan ve bu alem-i zahirden aynlamaz.

4160. JAhdallann akh Cebrati. gtbi, Si&re'nin golcjesine kadar md mil guler.

"AbdaT'dan murad, cismaniyetleri ruhaniyete tebeddul etmi§ insan-i ka-
millerdir. "Sidre", liigatte bir aga$ ismidir. Burada murad, "Sidretu'l-munte-
ha"dir ve bundan murad, alem-i suretin nihayeti olan alem-i ervahtir ki,
onun golgesi ve zilli misal-i mutlak alemi olur. Ya'ni, insan-i kamillerin akl-i
kamilleri Cebrail (a.s.)in kanadi gibi, alem-i ervahin golgesi olan misal-i mut-
lak alemine kadar mil mil ugar ve bu alem-i §ehadette vaki' olacak hadisati o
alemde aynen ve tamamen goriir; ve Hz. Cibril gibi gordiigii ma'nayi bu
alem-i surete inzal eder.

4161. H^en sulianin docjaniyim, mahbuhum, iyi izliyim. uWurddrdan farujim ve
herhes iegilim!

Hz. Pit insan-i kamillerin lisanmdan buyururlar ki: "Ben sultah-i hakikf
olan Hakk'm dogan ku§uyum. Mahbub-i ilahfyim. Hak yolunda iyi izli ve iyi
gidisHyim. Murdar ve cffe olan bu diinyadan farigim ve cffeye muttasil olan
kerkes degilim!

4162. Oi-erkesi terk d ki, hen sana kes olayvm. lienim hir kanadim yiiz ker-
kesien daha iyidirl

"Kes", kimse demektir. Burada "kiymetli bir arkadas, ve refik"den kinaye-
dir. Ya'ni, Hakk'a vusul igin Nemrud'un akbaba ku§u mesabesinde olan akl-i
ciiz'iyi terk et ki, bu hususta ben sana kes ve kiymetli bir arkadas, ve reflk
olayim! Benim hakikat yoluna aid bir ma'rifet kanadim yiiz akl-i ciiz'fnin
muhassalasi olan ma'rifetten daha iyidir!

G^^,

MESNEVl-t §ER?F §ERH! / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

lj >^~£ j \j A^iwj L**i JjL \j i_wl [yij- 1 L^ y. -^

4163. J^ii nice hir amya iizere ho$turursun? San'ata ve- keshe usta flerektir.

"Amya", kor kadin ve mesturiyet ve 6rtiilmu§ §ey ma'nasinadir (Munte-
habu'l-Lugat ve Giyasu'l-Lugat) . Burada "mesturiyet" ma'nasi miinasibdir.
Ya'ni, himmetinin atim ne zamana kadar mesturiyet iizerinde ko§turursun?
Ve hakikati bulacagim diye kdrii koriine gidersin. Her san'at ve kesb igin bir
usta ve muallim lazimdir.

4164. Qin sehrinde kendini riisvdy etme! Q&r akih isle, kendini ondan diirwp
toplama!

Suretleri havi olan Qn §ehrinde, ya'ni bu nefs-i ktill aleminde idrak-i ha-
kikat etmis. olan kamiller oniinde kendini rezil ve riisvay etme! Akl-i kulliin
mazhan olan bir insan-i kamilin musahabet ve refakatini istel Kendini ondan
mustagni gorerek diirup toplama ve men' etme!

4165. JZamamn o Bflatun'u o §eyi ki soyler, acjah ol, nevayi hirak, vefki uzere
git!

Zamanin Eflatun'u mesabesinde olan o akilin hakayika dair soyledigi soz-
leri kabul et ve kendi akl-i ciiz'inin buldugu delail-i akliyyeyi ve muhalefeti
terk et ve hakikat yolunda o akile muvafakat ederek yurii!

4166. Qin'de cidd ile kendi §ahi tcin derler hi: " jZem~yeliddir ."

Ya'ni, bu nefs-i ktill ve suret alemi icmde bulunan kamillerin hepsi, ken-
dilerinin maliki ve mutasarnfi olan §ah-i hakiki i?in cid ile "lem-yelid" ya'nf
dogurmadi ve bir kimsenin babasi degildir, derler. Malum olsun ki, ehl-i zahir,
bu e§ya-yi mevcude "heme ez-ost" ya'ni "hep Hak'tandir" derler; ve "bu e§ya
hep Hak'tan zuhur etmistir" demek "bir cocuk babadandir" demeye musavi
olur. Ehl-i hakikat ise ^Ji '4'/^ i/y CZ$ (Bakara, 2/115) ya'ni "Bu alem-i su-
ret ve kesafette her ne tarafa tevecciih ederseniz AHah'in vechi ve zati va-
ki'dir" ayet-i kerimesine mutabik olarak, "Bilcumle meratib-i viicud Hakk'in-

*£P?

AHMED AVNI KONUK

dir" derler ve Hakk'in varligindan ba§ka bir varlik gormezler. §u halde Hak
hakkinda "lem-yelid" ya'ni "dogurmadi" demi§ olurlar ve sure-i Ihlas'in
ma'nasma muhalefet etmezler.

4167. IZizim §ahwiiz muhakhak hufcir evlad docjurmadi. ^elki kendi tarafma
kaiina yol vermedi.

Ya'ni, ehl-i hakikat derler ki: "Bizim §ahimiz ve mutasarnfimiz olan Hak
Teala hicbir evlad dogurmadi ve belki kendi tarafina kadina ya'ni failiyetten
miiteessir olan bir munfailin viicuduna yol vermedi. Zira fail ile munfailin vii-
cudu ikiligi iktiza eder. Halbuki mertebe-i vahdette ikilik yoktur ki, bu e§ya-
mn zuhuru bir fail ile bir munfailin birlesmesinden vaki' olsun! Belki bilcum-
le meratib-i vucudda zahir olan sifat ve esmasi hasebiyle ancak Zat-i Vahid-i
Hak'tir. Nitekim ayet-i kerimede 'j>Q>\ 3 ^ikf, '^6\] j'/ui ']* (Hadid, 57/3) ya'ni
"Evvel ancak O'dur ve ahir ancak O'durve zahir ancak O'dur ve batin ancak
O'dur" buyurulur. Fakat ukul-i cuz'iyye gayriyyet-i i'tibariyye alemi olan bu
alem-i kesafette tekewiinatm ahvalinden istidlalen Hakk'in gayn olan bu e§-
yanin Hak'tan zuhuruna hukmederier; ve bu hukiim neticesinde e§yanin
Zat-i Hak'tan dogmu§ olduguna hiikmedilmis, oldugunun farkina varamazlar;
ve guya Hakk'i tenzih ettiklerine kail olurlar. Kamillerin "Heme ost" ya'ni
"Hep O'dur" soziine i'tiraz ederler; ve bu hiikiim "viicudilik mezhebidir" diye
vahdet-i viicudu miinkir olup kesret-i viicud isbat ederler. Halbuki "viicudilik"
baska ve "vahdet-i viicud" baskadir.

4168. <§ahlardan her him bu nevi'den soz soyiedi, oriun boynunu tuj-i burran ile
gift eiti.

"§ah", liigatte "biiyiik" ma'nasma da gelir. Binaenaleyh "§ahlar"dan mu-
rad, ulum-i zahiriyye ve istidlaliyyede nas tarafindan parmakla gosterilen
alemler olur. "Tig-i burran", kesici kilig demektir. §6hret sahibi ulema-i zahi-
reden her kirn bu nevi'den, ya'ni bu e§yanin her vecih ile Hakk'in gayn ola-
rak Hak'tan zuhur ettigini soyiedi ve da'va etti ise, bu alem-i hakikat yolun-
da onun ruhunun boynunu keskin olan kahir kilici ikiye ayirdi. Diinyada ve
ahirette ikilik iginde kaldi ve ahirette a'mal-i salihasi hasebiyle mahall-i naim
olan cennete girse bile, orada Hakk'i musahede edemez; ve Kur'an-i Ke-

GN£^>

pK^ MESNEVI-I §ERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

nm'de s>o Qj J\ s^u £# l^.] (Kiyamet, 25/22-23) ya'ni" "O gunde yuzler
vardir ki, revnakhdir ve Rablerine nazar edicidirler" diye tavsif buyurulan
ziimre haricinde kalir.

4169. $ah cier ki: " uWaclemki hu sozil soyledin, $abuk henim iyal tuttucjumu
sabit et!"

"Iyal", bir adamin nafakasini verdigi ezvac ve evlad ve etba' ve ensabi
demektir. Ya'ni, §ah-i hakiki olan Hak der ki: "Mademki bu sozii soyledin ve
taayyiin cihetiyle benim zatimin gayn olan e§yamn benden zuhur ederek
miistakillen bir viicudu olduguna hiikmettin, bu surette bu e§ya benden dog-
mu§ olan benim lyalim olmus. olur; cabuk benim iyal sahibi oldugumu isbat
et!" "Uzeyr, Allah'in ogludur" diyen yahudi cuhelasi ve "Mesih, Allah'in og-
ludur ve Meryem O'nun zevcesidir" diyen nasranfler ve "Melekler Allah'in
kizlandir" diyen ehl-i dalalet bu beyt-i §erifm ma'nasmda dahildir. Ma'Ium
olsun ki, bu beyt-i §erifte "iyal" kelimesi yukanda gegen "lem-yelid" ta'biri-
ne nazaran, ancak bir adamin kendisinden dogup infak ettigi kimselerdir. Bu
kimseler o adamin ryali ve o adam bu kimselerin "muiTi olur. Mahlukat bu
ma'na i'tibariyle Hak' in lyali olmadigi gibi, Hak da onlann mufti degildir. Zi-
ra yukanda izah olundugu uzere, Hak ile mahlukat arasinda her vecih ile ay-
niyet olmadigi gibi, her vecih ile gayriyet dahi mevcud degildir. Bu ayniyet
ve gayriyet mes'elesi sirasi dii§tukce yukanlarda izah olunmu§tur. Tenzih-i
sirf erbabi olan mutekellimin ve ulema-i zahire mahlukatm her vecih ile
Hakk'm gayn olduguna kani' ve vahdet-i viicudu ve viicudun meratibini
munkir olduklanndan onlar Hakk'a her vecih ile babamn gayn olan evlad
isnad edenler ziimresine dahil olurlar; ve bunlann bu isnadlan zimni olur; ve
muhtelif dfnler cuhelasmin evlad isnadlan ise cehri olur. Fakat gayriyet-i i'ti-
bariyye cihetinden Zat-i Hak mahlukatm Rezzak'i oldugundan, bu ma'na
i'tibariyle mahlukata Hakk'm lyali ve Hakk'a "mufl" demek caiz olur. Nite-
kim 1 . cildin 940 numarali beytinde *J>J ju jbu cjf ,.\^ ^ } ^j^>- J^ ^
ya'ni "Biz Hz. Hakk'm lyaliyiz ve siit isteyiciyiz, Resul-i Ekrem "Mahlukat
Allah'in lyalidir" buyurdu" ve keza 1. cildin 2332 numarali beytinde dahi
js«ii ^i &- j <Sji ju xi . J^ -o u tfjf ^ ji o>^-* ya'ni "Boylece sivrisinekten
tutasin, ta file kadar, Allah'in iyali oldu ve Hak ne guzel muildir" buyurul-
mustar. Binaenaleyh vahdet-i viicudun muhim bir esasi olan ayniyet ve

G^^S

AHMED AVNt KONUK

gayriyet mes'elesi layikryla anla§ilmi§ olursa, bu beyit ile 1 . cildin mezkur
beyitleri arasinda tezad ve tenakuz olmadigi tevazzuh eder.

l/O f ji» £j jl J*\i J^ ^ /^ s*~> \j* J*

4170. Gqer henim kin muhahkak kvz sabit ectersen. henim keskin kilicimaan
eminhk bulursun.

"Ey yalanci miiddeti Eger benim icjn kiz evlad isbat edebllirsen, benim
keskin olan kihcimdan emin olursun." Halbuki bunun isbati muhaldir. Bina-
enaleyh bu iddiada bulunanlann kahr-i ilahi kilicindan emin olmalan da mu-
hal olur. Bu kiligtan emin olanlar ancak 4JU1 Vi *y-y V ya'ni "Allah'tan ba§ka
mevcud yoktur" diyen muhakkiklardir.

if

4171. \)e yoksa, §eksiz, ben senin bogazini heserim. Can suflugundan senin
delkini gekerim."

"Suf ', yiin ve yiinden ma'mul kuma§. "Can"dan murad, ruh-i hayvanfdir.
"Delk", eski libas ma'nasma olup burada murad, cisimdir. Ya'ni, "Eger bana
evlad ve ensab isbat edemez isen, yiin kumas, gibi olan ruh-i hayvanfhden
eski libas gibi olan cismini geker ve giplak birakinm, ya'ni seni helak ederim!"

4172. Sen hi$ hiugtan has gotiirmeijeceksin, eu yalan kanstk olan lap soyle-
mi§ olan sen 1 ."

Ya'ni, "Ey e§yaya gayriyyet-i hakfkiyye isnad edip benden dogdugunu id-
dia ederek yalan kan§ik sozu soyleyen ilm-i zunun sahibi! Sen benim kahn-
mm kilicindan asla ba§i kurtaramayacaksm!"

4173. *6y cehilclen dolayi bir haksiz soylemis kimse! Oiesilmis ba$lardan bir
henclegi dolu gor!"

"Ey hakikate olan cehlinden dolayi bir haksiz sozii soylemis. ve bana evlad
isnad etmis. olan kimse! Bak, kesilmis, basjardan dolu olan bu diinya hendegi-
ni gor! "Nitekim ayet-i kerimede uuJiiCji u\e oisr Ss ij>^i '^ ^jQi j> \j^ j*
(En'am, 6/11) ya'ni "Ey peygamberim! Soyle: Yeryuzimde geziniz; yalancila-
nn akibeti nasil olduguna bakiniz!" buyurulur.

MESNEVf-t §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

4174. ur Btr hendek hi, hendecjin d&inden hogazma kadar &u guliivden kesllmi§
ha$lardan dolul

"Guliiv", haddi tecaviiz etmek demektir. Ya'nf, "Oyle bir hendegi gor ki, o
hendegin dibinden bogazma kadar, Hak hakkinda haddi tecaviiz eden bu
da'vadan dolayi kesilmis. basjardan doludur."

Jjj> j <jy» jjJu \j iy>- dzj" M-i£ iSjf-z ^ ^ J^ ^^

4175. "Ciimle h\x da'vanm kannda oUular. OCendi hoyunlanm hu da'va ile
vurdular."

"Ehl-i zahirin avammdan tut da havassa kadar, hep bu da'vanm me§goIi-
yeti iginde oldular ve hakikatten hicaba dii§erek, kendi §erafet-i insaniyyele-
rinin boynunu bu da'va ile vurdular ve insanligin ve insanhga mahsus olan
akil ve idrakin kadir ve kiymetini bilemediler."

4176. Sigah ol! ^Bunu i'tibar gozu ile gor! Hbyle da'vayi du§unme ve getirme!

Ey Hak yolunun yolcusu! Kendine gel! Bu alem-i sureti ibret gozii ile gor!
Hakk'a evlad ve ensab isnadma aid da'vayi diisunme ve asla kalbine getir-
me ve delil ikamesine yeltenme!

41 77. v,r Biztnt iizerimize omriimuzii act etmek istersin. By hirader! Seni hunun
ilzerine him tutar?"

Ya'nf, iki §ehzade, Qin padisahinin kizmi bulmak igin sefere azmeden bii-
yiik biraderlerine dediler ki: "Sen kendi kendine bu sefere azmedip bizim uze-
rimize hayatimizi ve omriimuzu aci yapmak istersin, zira bu yola yalniz ba-
§ina ve bu i'tikad ile gidilmez. Mutlaka ba§ina bir bela gelir. Ey kardesj Seni
bu da'va ve azm-i sefer uzerinde sabit tutan kimdir ki, boyle fikrinde musir
oluyorsun?"

C~~J o\j <~>\ >- jl jTUp- j> C~~~j oinr Ol JL- -U? J_Jj j£

4178. €ger yiiz sene gitse, o kimse ki agah degildir, ama iizerinedir, o yolun he-
sabindan degildir.

G^^>

AHMED AVNl KONUK

Hakikat yolundan agah olmayan kimse bu i'tikad ve da'va ile bu yola yuz
sene gitse ve enva'-i mucahedat iginde kendi kendine gah§sa, korliik iizerine
gider ve onun bu gidi§i bu hakikat yolunun hesabindan degildir ve hakikat
yoluna gitmi§ sayilmaz. Belki hayal yolunda girpinip durur. Zira insan-i ka-
milin rehberligi olmaksizm kendi kendine mucahede edenlere nefis ve §eyta-
nin birgok hayalat gosterdigi ve bunlann da o hayalati hak ve hakikat zan-
nettigi menakib-i evliyada mezkurdiir. Bu nailer "Biz Kitab ve Sunnet daire-
sinde gidiyoruz" diyerek kendilerini mur§id-i kamilin rehberliginden ve ir§ad-
lanndan mustagni goren ahyar ve ebrar ziimresinin halleridir.

jjaj Jj\ VfcJiS -jj \jA aS jj~**U d)l oii j JjxaS <UJb

^

4179. IZunun hepsini soylecliler ve o sabirsiz leli hi: ur Bu sozlerilen hana nu-
fur gelir,"

Ya'ni, iki §ehzade biiyiik karde§lerine bu yukanda gegen sozlerin hepsini
soylediler. Ve o hakikat yolundan habersiz olan biiyiik §ehzade ise onlara ce-
vaben dedi ki: "Sizin bu sozlerinizden bana nefret gelir." Nitekim meslek-i
ahyar ve ebrara salik olanlara bu gibi nasihatler kar etmez ve onlar bu soz-
lerden nefret ederler ve mesleklerinde kendi bildikleri iizerine giderler. Nite-
kim ahyardan Birgivi Mehmed Efendi'nin Tatikat-i Muhammediyye namin-
da yazmis, oldugu kitab bunlann §ahididir.

C~~\^» cJj C^S J^IS" £^S C— SJL* dj^- \y J^>\ j. <u~w

4180. nr Benim sinem manual gibi aie§ ctolniur. Skin kamil ollu, orak vakticlir."

"Mankal", mangal; "mincel", orak demektir. Ya'ni, "Benim kalbim bir
mangal gibi meslegim a§kinm ate§i ile doludur. Bu kadar sene taat ve ibadat
ve mucahedat ile me§gul oldum, nitekim ektigim amel tohumlan kemale gel-
di; §imdi orak ile bigmek ve amellerimden istifade etmek vaktidir."

4181. "Sabw makamx iizerine a§k aie§ oturttu. <S%$km doyclujju yece benim sab-
nm olclu."

Ya'ni, "Bu yolda rehber bulmaya ve bulacagim rehberin gosterecegi yolda
yuriimeye sabr edemem. Zira sabnmin yen iizerine meslegimin a§ki, ate§
oturttu. Bu a§kimin dojdugu gece benim sabnm oldii."

<^^

jgK^ MESNEVI-I §ERlF §ERHf / XIII. CILT • MESNEVI-6 • ^8§

Bu beyit Ankaravf niishasmda boyledir. Ve "ni§and" ile "zad" kafiyece
na-tamamdir. Fakat Hind niishalannda iki beyit halinde §6yle yazilmi§tir:

JjLiJ ( jiJl £$*£■ j-?-0 fLL« y. -^L^ 01 Oj^S I Ju iSj^ 9 'j j^W?

[Ya'nfj "Sadir igin bir sabir var idi; §imdi o kalmadi, Sabir makami iizeri-
ne a§k ate§ oturttu. Benim sabnm a§k dogdugu gece oldii, gecti; ve hazir
olanlara omiir olsun"

§ahidf nin matbu' olan Muntehabatmda dahi bu beyit Hind niishalanna
mutabiktir.

4182. "€t/ hitabdan ve hutubdan haber veren! Ondan cjeglim; soguk demiri
dovme!"

"Hutub", "biiyiik i§" ma'nasina olan "hatb" kelimesinin cem'idir. "Ha-
tub", "gok hitab eden" demektir. "Muhaddis", haber veren. Ya'ni, "Ey hatb-
dan ve biiyiik i§lerden haber veren! Ben onlan dinlemekten gectim. Beyhu-
de yere nefesini sarf etme ve soguk demiri dovme!"

4183. Wr Ba.f a§a<jiyim; hey, ayagimi birak! Hienim biitiin ciizlerimde anlamak
nerede!"

"Ben meslegimin a§ki ile ba§ a§agi ve altiist olmu§um; hey, nasihat eden
efendi! Benim himmetimin ayagim serbest birak! Benim viicudumun biitiin
ctiz'lerinde bu nasihatlere kulak verip anlamak hassasi nerede!"

^j+ jus i j\j ^ia dy? r^<j" fV L " & f-^

4184. Wr Ben deveyim; hadir olduk$a $ekerim. jLayij Aii$iiicjiim vah.it olmek ile
ho$um."

"Ben deve gibiyim, kudretim oldukga a'mal ve miicahedat yiiklerini, kadir
oldukga a§k ile geker ve ta§uim. Zayif du§tugiim vakit, olmek ile ho§um ve
oliimden miiteneffir degilim. Qiinku hayat-i uhreviyyemde amellerimin ve
miicahedelerimin miikafatini mutlaka gorecegim."

G ^»

AHMED AVNf KONUK

4185. 6ger ke.silmi§ ba§ dolu yiiz hendek var ise, henim derdimin oniinde mut-
lak muzahhr ."

"Muzah", latffe ve hezl ve eglence (Sarrah). Ya'nf, "Eger bu alem-i syret-
te kesilmis, ba§ dolu birgok hendekler var ise bile, bu kesilmis, basjar, bu hen-
dekler, benim meslegimin ash oniinde mutlaka eglencedir." Bu beyityukan-
daki 41 73 numarah beytin cevabidir.

4186. wr Ben korkudan dolayi artik hoyU heva davulunu kilim alhndan calma-
yacacjim."

"Ben kahir korkusundan dolayi artik boyle meslegime aid a§k ve heva da-
vulunu gizli gizli, kilim altindan galmayacagim. Zira ben miicahidim ve fikri-
me muhalif olana muhalifim."

r^ <-^jj ^ j (jj\-&\ s* ^- fj<y ^j > ^* j - ^y^' <*^ u*

4187. n<r Ben simdi hayragi sahraya dikerim. ^a ba$ aticdik veya ma'sukun
yiizii!"

"Alem be-sahra zeden", izhardan kinayedir. Ya'nf, "Ben §imdi kendi ilmi-
min bayragim bu alem-i suret sahrasina dikerim. Ya'nf ilmimi aleme izhar
ederim ve nasi meslegime da'vet ederim. Ya basun gider veya ma'§ukum
olan emelime vasil olurum." Malum olsun ki, ahyar ve ebrar taifesinden olan
ulema-i zahire kendi meslek-i ilmiyyeleriyle Hakk'a ve hakikate vasil olacak-
lan fikrindedirler. Binaenaleyh kendilerini miirsjdden miistagni goriirler. Asa-
gidaki beyitler Hz. Pir efendimizin ir§adatindandir.

<*-*>\j«J2 j j~5~*J^j <o e-kj! C)\ ^j^ ^ <£\y* *yi> ^^ (3^**

4188. I^ir bocjaz ki, o $arabin layip olmaya, o kili$ ve vurusma ile kesilmi$ ol-
mak iyidir.

"Dirab", miifaale babinin masdandir, "vurusmak" demektir. Ya'nf, visal
§arabinin layigi olmayan bogaz kahir kilici ile mudarabe ile kesilmis, olmak
iyidir.

C £P?

MESNEVI-i §ERtF §ERHI / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

4189. ^ir ^02 ki, o onun vasknian ziyade olmaya, oyle adz heyaz ve kor olmak
iyidir.

"Firm", ziyade olmak. Ya'nf, bir goz ki, Hakk'a kavu§maktan ziyade ol-
maya ve onun nuru kuvvet bulmaya, oyle goziin karasi sontip beyaz kalmak
ve kor olmak iyidir.

4190. ^Dir kulak ki, o onun sirnnm laytQi olmaya, onu ko-par ki, o has uzerin-
de iyi olmaz.

Bir kulak ki, kamilin nasihatlerini ve Hakk'in esranni dinlemeye layik de-
gildir, sen o kulagi kopar! Zira oyle bir kulagin bas, iizerinde bulunmasi sahi-
bi iciniyi bir §ey degildir.

4191. hir elae ki, o nisab olmaz, o kasahin sahn ile kinlmis olmak iyidir.

"Nisab", asil, esas, merci' ve bir §eyin kivami icin mukarrer olan hal. Ya'nf
o bir elde ki, o nisab, ya'nf insanligm kivamina mahsus olan i§ ve amel ol-
maya, o el kasabm satin ile kesilmis, olmak iyidir.

4192. Oyle hir ayak ki, onun refianndan ruk onun nergis-zanna vasil olmaz,

Oyle bir cismin ayagi ki, o ayagin gidi§inden cismin ruhu, Hakk'in nergis-
zan olan hakayika ve ulum-i lediinniyyeye vasil olmaz ve kendi akl-i ciiz'isi-
nin fcad ettigi ulum-i zanniyye yolunda yiirur,

c— j^> jsjjs c~SIp I jU>JlS' o^-^xJji jojj>- ji I jU>Jl

4193. Oyle ayak demirie olmak daka evladir. jlira oyle ayak has agrisidir.

Oyle bir ayak demir zencir ve bukagida bagli olmak daha iyidir. Zira oyle
bir ayak, daim olan hayat-i uhreviyyede ba§ agnsidir ve beladir.

d 5 *

G&fSP

AHMED AVNt KONUK
ij\}s£- cJa-J Job 4s~ j?\ ^j\Ju jU «-UUv> j\ C— O *£ -UU«^ dL>

JyJ* *4il>- j 4 JLil Ch) j^l* Jj^ ^ji ^**l J jt-^J ^-^jb "^ fl: *_^ J* r*J

1 f A*" ^ ^ *<ul>- ji^ ^ /l OJL,^ ji ^1 > jH^ aT ^ ^ ^ ^j
£~~i>\j~> JL. (^Uji **jt ^1 aL^-1 ^ t AJL-j <j }jj ji jo' r* L> J* J^" i5*-

Miicahededen eli geri tutmayan miicahidin beyanidir. Gerci Hakk'm
atasimn bastini bilir ki, o maksudu baska tarafdan ve baska turlii

amel sebebi ile ona eri§tirir ki, onun vehminde bile olmarms, idi.
Halbuki o butun vehmi ve iimidi bu muayyen olan tarika baglamis.
idi ve ancak bu halkayi calar idi; ola ki, Hak Teala o nzki ona onun
tedbir etmemi§ oldugu ba§ka kapidan eristirir ve "Allah Teala ona

zannetmedigi yerden nzik verir." (Talak, 65/3) Kul tedbir eder ve
Allah Teala takdfr eder ve kula "Ben her ne kadar bu kapinin

halkasini calar isem de, bana bu kapmm gayrmdan eri§tirir" diye

kulluk vehmi olmasi da olur. Hak Teala ona da bu kapidan nzik
eristirir. Hasil-i kelam, butiin kapilar bir sarayin kapisidir

Bu siirh-i §erifte iki turlii miicahidin hali beyan.buyurulur. Birisi Hakk'm
ata ve ihsaninm basti ve ibzali, kendi maksudu ve muradimn husulii icin, ba§-
ka taraftan ve ba§ka amel vasitasryla olabilecegini bildigi halde, butiin iimidi-
ni ve vehmini ancak muayyen olan yola baglamis, ve hasr etmis, olur; ve Hak
Teala ise ona muradini bu bildigi ve ta'kib ettigi yoldan vermez de, baska ka-
pidan ve bilmedigi yoldan ihsan eder. Nitekim sure-i Talak' taki . ayet-i kenme-
de buyurulur: '£ *Li j^ '^'f>'yp v^ u ^ cs "jjj ■ ^J~ J St** * Ul & si
ij'ai tjs. j& tlii j^ Ji >'J\ 'gC 'Jbi *j\ 11^- (Talak, 65/2-3) ya'ni " Allah'tan kor-
kup'maasiden perhiz'eden kimse igin Hak Teala bir mahrec ve bir mahall-i
halas yaratir ve ona zannetmedigi yerden nzik verir; Allah'a tevekkiil eden
kimseye o Allah yeter, muhakkak Allah emrini eristiricidir, Allah Teala her

s^P^

MESNEVt-1 §ERIF §ERHI / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

§ey igin muayyen bir mikdar yaratti." Ve digeri ise yine kula layik olan bir
vehim ve umid ile "Ben her ne kadar bu miicahede kapisimn halkasini calar
isem de, Hak Teala benim maksudumu baska kapidan dahi verebilir" diye
daima bildigi kapiyi galar; ve Hak Teala dahi onun i'tikadina gore bekledigi
nzki bu bildigi kapidan ihsan eder. Hiilasasi budur ki: Miicahidin birisi gal-
digi kapidan mazhar-i ihsan olmaz, fakat mucahedesinde yeise dii§mez. Yi-
ne cali§ir ve Hak Teala ona muradim baska kapidan verir. Digeri galdigi ka-
pidan mazhar-i ihsan olur. Velhasil hangi kapi olursa olsun, hepsi §ah-i ha-
kiki olan Hakk'm bir sarayinm kapisidir. Saray birdir ve kapilar muhteliftir.
Bunun boyle olmasi sirr-i kadere taalluk eder. Zira kul bu alem-i surette ted-
birini ve iradesini kullanir ve Hak Teala ise ezelde mukadder olan kazasim
ve iradesini infaz buyurur".

4194. ^a hu uolda henim muradim hana aelir, uahud doflan a'doi uoldan vaian
tarafina gelirim.

Ya'ni, ben dogan ku§u gibiyim, muradimi avlamak igin cismim ve zahirim
ve batmim ve fikrim ile miicahede yoluna gikarim. Eger benim muradim bu
yolda hasil olmazsa, zahirim ve cismim mucahedede devam ile beraber, ba-
tmen ve fikren vatamma ve siikunete gelirim ve Hakk'in muradina intizar
ederim.

4195. Ilelki muradim sefe-r iizerinz mevkuftur. Uaktaki sefer eiiim, hazerde
hulurum.

Zira belki benim muradimin husulii miicahede yolundaki seferime mevkaf
ve muallaktir. Vaktaki sefer ettim ve muradim bu seferde husule geldi,
Hakk'in muradimi ba§ka bir kapidan verebilecegine mutmain olup, batinimi
ve fikrimi sakin kilanm ve muradimi bu hazerde bulurum.

Nefehatu'l-Uns'te menkul'dur ki: "Miicahidlerden birisi birgok yillar gece
uykusunu feda etmis. ve Hakk'in tecellfsine muntazir bulunmu§tur. Muradi
bu kadar miicahede netfcesinde hasil olmamis. ve bir gece uyku bastirdigin-
dan yastigi gekip uyumustar. Ve bu uykusu esnasinda muradi olan tecellfye
mazhar olmakla, o yastigi yanmda ta§imi§tir."

•^P^

AHMED AVNl KONUK ~®U&

4196. i)dr i$in o kadar cidd ve ceviklik gostereyim hi, hatia aramah lazim ol-
madigini hileyim!

Ya'nf, yar-i hakiki olan Hakk'i bulmak igin seferlerde aramak lazim olma-
digmi bilinceye kadar cok derece miicahedede cidd ve sa'y edeyim ve gevik
olayim ve onu afakta ciist ii cu edeyim. Zira saiik '?+-& Jj julii J dCj'^ijL
(Fussilet, 41/53) ya'nf "Biz onlara ayetlerimizi afakta ve nefisleriride gos'te-
recegiz" ayet-i kerimesinde beyan buyurulan tertib iizere Hakk'i evvelen
afakta ve kendi nefsinin haricinde arar; insan-i kamilin terbiyesi ve nazan ile
sonra nefsinde bulur. Nitekim Yunus Emre hazretleri bir beytinde §6yle bu-
yurur:

Dervislik bastadir, tacda degildir.

Kizdirmak oddadir, sacda degildir.

Ararsan Mevli 'yi kendinde ara;

Kudus' te Mekke'de hacda degildir.

4197. IZu heroiberlik zamanin (lever animn etrafini dola§madikca ne vakit he~
nim halaaima girer!

Ya'nf, Hakk'm mahlukat iie beraberligi zamanin deverammn etrafini ya'nf
afaki ve ulum-i zahiriyye ve edille etrafini doIa§madik?a ne vakit benim ku-
lagima girer ve anlanm! Ma'lum olsun ki, ilim iki nevi'dir. Birisi akl-i cuz'inin
icad ettigi birtakim deliller ile hasil olan ilimdir ki, bu ilim kuvve-i vahimenin
te'siri altindadir. Zira kuvve-i vahime viicud-i insanide sultanii'l-kuvadir; ve
vehim ile me§ub olan aklin indinde maiyyetin ve beraberligin birtakim aksa-
mi vardir:

1-Beyaz veya kara rengin elbise ile beraberligi gibi: Anzin ma'ruz ile be-
raberligidir.

2-Giil veya diger gigek kokulannin bunlann renkleriyle beraberligi gibi:
Arazin araz ile beraberligidir.

3-Mayiatin §i§e ile beraberligi gibi: Zarfin mazruf ile beraberligidir.

4-Bir §ahsin diger §ahis ile ve bir cismin diger cisim ile beraberligidir.

5-Hukema ve viicudiler indinde suretin heyula ile ve "esir" denilen sey-
yale-i rakika ile beraberligidir ki, bu beraberligin hepsi gayriyyet-i hakikiyye
tizerine miibtenidir.

^

MESNEVI-t §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

Binaenaleyh Kur'an-i Kerfm'de beyan buyurulan Hakk'm e§ya ile beraber-
ligi hakkinda ulum-i akliyye erbabinm verdigi hukumler kendi vehimlerine go-
re muhteliftir. Bu ihtilafm enva'im saymak burada uzundur. Ancak ehl-i Sun-
net'ten olan ilm-i kelam erbabinm muteeddibleri Hakk'in bu beraberligine of?
uL Zj» jk, \\J\ °i 'Jji (Talak, 65/1 2) ya'ni "Allah Teala her bir §eyi ilmi ile mu-
hittir" ayet-i kerfmesi mucibince "ilim maiyyeti ve beraberligi" derler. Bunlann
hepsi ulum-i edille ve zanniyyeden ibarettir. Vaktaki kendi akli ile ma'rifet-i
Hakk'a vasil olmak isteyen mutekellimin ve felasife bircok seneler bu ulum-i
akliyye ve edille sahasmda ko§arlar ve uzun uzadiya kiyl u kallerde bulunur-
lar, hicbir neticeye vasil olamazlar. Bunlann delUlerine kendilerini ve ne de din-
leyenleri §ekten kurtaramaz. Nihayet bu dedikodu icjnde terk-i hayat edip gi-
derler. Omer Hayyam bu hali a§agidaki rubaisinde ne giizel tasvir eder! Rubai:

jj^ol- jui> sj? d\j?- ^ j\ ^& W^ t}y^- tA ■>*

"Alemde ulemi-i akliyye turtii turlu sozler soylediler. Hakikatten haberi olma-

yan bu alimler, ilim gevherini deldiler. Vaktaki felegin esranna vakif olamadi-

lar, evvelen gene galdilar, soma uykuya yattilar. "

Ve digeri ilm-i tecellidir. Bu ilm-i tecelliye gore Hakk'in zatinin alem-i
kevn ile ve mahluk ile beraberligi O'nun viicud-i mutlakinin kendi suunati ile
olan beraberligidir. Zira bu alem-i kevn Zat-i mutlakin sifat ve esmasinm me-
zahiri ve aynasi olup bir numayisten ibarettir. Onlann viicud-i mustakilleri
yoktur; ve onlann varhgi Hakk'm varhgmdan ibarettir. Ve bu ilm-i tecellide
aklm ve edillenin dahli yoktur. Ancak, kestf ve mu§ahedeye musteniddir.

Vaktaki bu ilm-i zahir icinde Hakk'in inayet-i ezeliyyesine mazhar olanlar
bir insan-i kamilin sohbetine miidavim olup onun terbiyesi altinda seyr u sii-
luke girdiler, zevkan ve halen bu ilm-i tecelliye gore Kur'an'daki maiyyet-i
ilahiyi murad-i Hakk'a ve murad-i Resulullah'a mutabik olarak anladilar ve
artik ulum-i zahiriyyenin kiyl u kallerini terk ettiler. Nitekim Hz. Pir efendi-
miz Divan-i Ke£>;?lerinde §6yle buyururlar:

ajj\ o\ji\ <L^ ji Lf 4k^> j*1p *£ <*\>- J-^j (4*=- jl ;£ \J* ^M '} J~i. \y vj ^

"Ey dilin sozii! Ne vakit ben senden mustagni olup ma'rifet gune§i olan sah-i
hakikinin ve Hakk'm sayesine gelmis olayiml Ya Rab! ecelden evvel beni ilim-

eg^>

AHMED AVNl KONUK

den ve bu ilm-i zahtiile amelden ve hususiyle butun agizlarda dola§an ilm-i
mantiktan fang et!"

Ve ehl-i hakikatin ehassu'l-havassindan olan Necmeddin-i Kubra
hazretleri dahi bidayette ulum-i zahiriyyede ferd ve bi-nazir iken sonunda §u
rubaiyi soylemi§tir. Rubai:

"Birkag zaman Him ve akil He gah§tim, Him kasdmda ve tedriste bulundum. Bil-
dim ki, hem akil dugtim ve hem Him hicab idi. Herikisinden dahi bizar oldum. "

4198. 13en uzun seferlerin gaynnclan, heraberlikten ne vakit sun anlaclim!

Ya'ni, ben ulum-i zahiriyye ve edilleden bir netfce cikmadigim gordiim. Bi-
naenaleyh insan-i kamilin terbiyesi ve rehberligi altinda uzun seyr u siiluk-
ten gayri, bu Hakk'm mahluk ile beraberliginin sirnni ne vakit anladim!

4199. Diak beraberliai soule&i ve kalbe miihiir elii, ta ki kalhin kulagina akis
aele,, tard aelmeue!

"Aks", ma'kus ve ters ma'nasinadir. "Tard" kelimesinin miiteaddid
ma'nasi vardir. Burada "istikamet" demektir. Nitekim "tardu'1-emr" derler,
"i§in istikameti" ma'nasinadir. Ya'ni, Hak Teala, vixcud-i vehmi sahibi olan bu
alem-i kesafette "Nerede olsaniz Hak Teala sizinle beraberdir" (Hadid, 57/4)
buyurdu. Velakin bu beraberligin nasil oldugu anlasdmamak icin kalbi ikilik
aleminde miistagrak olan akk ciiz'i ile muhiirledi; ve bu ma'nayi akl-i ciiz'i
muhru ile muhiirlenmis. olan kalbin kulagma ma'kus ve ters gelsin ve miis-
takfm gelmesin diye soyledi. Zira hakikatten gafil olan bir kalb bu sozii isjtti-
gi vakit, yukanda izah olundugu vecih ile, Hakk'in beraberligi onun viicud-i
mutlakimn kendi suunati ile beraberligi, ya'ni sifat ve esmasiyla beraberligi
oldugunu idrak edemez; ve Zat-i Hakk'i hadisat-i kevniyyeden sirfen tenzih
igin mutekellimin gibi, Hakk'in ilminin beraberligine kani' olur ve Hakk'a ve
esyaya ayn ayn birer variik isbat eder. Nitekim mutekellimihin miiteeddible-
rinden olan tmam-i Rabbanf Ahmed Sirhindi (rahmetullahi aleyh) bu ziimre-

*<&$&>

&^ MESNEVf-1 §ERIF §ERHi / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

dendir; ve Mektubitmda. bu ma'nayi isbat igin pek beyhude yorulmus. ve
Ebu'1-Hasan-i Harakani ve §ah-i Naksbend ve §eyh-i Ekber Muhyiddfn b.
Arabi ve Hz. Mevlana efendimiz (kaddesallahu esrarahum) hazarati gibi eka-
bire i'tirazlar etmi§tir. Fakir bu i'tirazlanni Imam-i Rabbani ve Mektubat'i is-
mindeki risalemde gosterdim. Yazma bir niisha Konya Asar-i Atika Muzesi
Kutubhanesi'nde mahfuzdur.

4200. Uoktoki sejerler etti ve yolun hahkiiu verdi, ondan sonra muhiir onurt
kalhinden a$ildi.

Vaktaki Hakk'in talibi olan salik bir insan-i kamilin rehberligini kabul
edip, Hak yolunda sefere gikti ve kendi kilavuzu olan insan-i kamilin goster-
digi yolu ta'kfb ederek bu yolun hakkini da verdi, ondan sonra bu akl-i ciiz'i
muhrii ve dugiimu onun kalbinden acildi ve Hakk'in beraberligi ma'nasi ne
oldugunu anladi,

4201. safah hesab olan hataueyn gibi ona iki hatddan sonra rusen olur.

Salikin bu hali ilm-i hesabda "hatayeyn" dedikleri hesab muamelesine
benzer ki, muhasib iki hatadan sonra istedigi neticeye vasil olur. Bu "hata-
yeyn hesabfnin hiilasasi budur ki: Muhasib malum adedlerden mechul
adedleri bulur. Uzun muameleli ve faraziyeli bir hesabdir. Bunu ilm-i cebrin
muadeleleri vasitasiyla halletmek daha kolaydir. Salikin bir hatasi budur ki,
o evvelce Hakk'a kendi viicudunun gayn hakfkf bir varlik ve kendisine de
Hakk'in viicudundan gayn hakiki bir varlik tevehhum ederdi. Bu ise
Hakk'in varligina bir had ta'yfninden ibaret oldugundan, subhesiz hatadir.
Ikinci hatasi ise, Hakk'i kendinden uzak goriip, O'na vasil olmak igin sefe-
re hacet gormesidir. Halbuki Hak Teala jl-^i jj- ^ *Jt V>' 'j^j (Kaf, 50/16)
ya'ni "Biz ona §ahdamanndan daha yakimz" buyurur. l§te salik bu iki ha-
ta ile siilukten sonra maksudu olan Hakk'in beraberligini zevkan ve halen
anlar.

4202. Ondan sonra der: Gger oilse idim, hu heraberligi onun i$in ne vahit arar-
dim!"

*$%&>

AHMED AVNt KONUK

Ya'ni, salik bu siilukii ve seferi neticesinde Hakk'in beraberligini zevkan
ve halen kendi nefsinde miisahede ettikten sonra der ki: "Eger ben bu bera-
berligin boyle oldugunu sulukiimden ewel bilmis. olsa idim, o Hakk'm bera-
berligini ne vakit arardim? Ve seyr u sefere luzum goriir mii idim? Bu beyit-
lerde iki turlit seyr u sefere i§aret buyurulur. Birisi Hak ve hakikate vasil ol-
mak igin bir mur§id-i kamil bulmak iizere afaki dola§maktir. Nitekim a§agi-
da gelecek olan siirh-i §erifte bu sefere i§aret buyurulur. Bu seyr-i afakidir.
Digeri, mursjd-i kamili bulduktan sonra onun gosterecegi tertfb dairesinde
gah§arak nefsin meratibi olan emmare, levvame, mulhime ve mutmainne
mertebelerini kat' etmektir. Bu da seyr-i enfusfdir. Saliklerden ba'zisi bircok
zaman seyr-i afakide omrunu zayi' ettikten sonra bir miir§id-i kamile vasil
olup seyr-i enrusfye muba§eret eder; ve mur§id emrine itaat edip bu yolun
hakkini verirse, maksadma nail olur. Bu revisjer salikin isti'dadma ve sirr-i
kadere bagh hallerdir.

£j> "iZjZj Jij\l oTjjU jLs \Jyy ijt d\ <J~>\s

4203. Onun hilcjisi sefere mevkuf Ui. hilgi fikrin keskinligi ile gelmez.

Salik seferi neticesinde nefsinde maiyyet-i Hakk'i anladiktan sonra, her ne
kadar boyle der ise de, onun isti'dadi ve sirr-i kaderi fcabinca bunu bilmesi,
sefere mevkuf ve muallak idi. Zira akl-i ciiz'f kaydi ile mukayyed olan salik,
her ne kadar keskin bir fikre ve zekaya malik olsa bile, Hakk'in bu beraber-
ligini idrak edemez. Qiinkii kendinin mevhum olan varligi iginde miistagrak-
tir, Bu mevhum olan varligmdan zevkan ve halen fani olmadikca hunu idrak
edemez. Nitekim 5. cildin 4141 ve 4142 numarali beyitlerinde §6yle buyu-
rulmu§ idi: (Oradaki izahata miiracaat!):

[Ya'ni] "Bu ene tefekkiir cihetinden ne vakit ke§f olur? Bu ene fenadan
sonra mek§uf olur. Bu akillar gaib addettigi Hakk'i aramakta hulul ve ittihad
cukuruna dii§er."

4204, Nitekim seyhin horcunun vecki o vucudun ajjlamasma baglanmis ve
mevkuf idi.

^

MESNEVl-t §ERIF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVt-6

Nitekim §eyh Ahmed Hadraveyh hazretlerinin borcunun odenmesi vechi,
ind-i ilahide helva satan gocugun viicudunun aglamasina bagli oldu. Zira bu
alem-i surette bir ism husulii diger bir ism viicuduna baglidir; ve sebebler mii-
teselsilen birbirine merbuttur. Mesela toklugun husulii gidaya ve gidamn hu-
sulii kesbe ve kesbin husulii san'ata ve san'atin husulii iistada baglidir. Bu
kissa 2. cildin 373 numarasmdan i'tibaren ba§lar.

4205. 'Hir kelvact tpcugu yana yana agkdi. hiiyuk $eyhin borcu odenmi$ oUu.

"Tuhten", borcu ddemek; "kiibar", biiyuk demektir. Ya'ni, bir helva sa-
tan cocuk igin igin ve yana yana agladi. biiyuk §eyh olan Ahmed Hadra-
veyh hazretlerinin borcu odenmis, oldu. Ahmed Hadraveyh (k.s.) Belh seh-
rinde ya§ami§, hicretin 240. senesinde vefat etmistir. Kabr-i gerifi Belh'te zi-
yaret olunur.

4206. ma'nevl hissa hun&an evvel JTHesnew nin hlalinde soylenmi§ oliu.

§eyh Ahmed Hadraveyh hazretlerinin ma'nevi olan kissasi bundan evvel
Mesnevn §enTm 2. cildinin ibtidalanna yakin 373 numarah beytinden i'ti-
baren soylenmis, oldu ve tafsilati oradadir,

4207. Senin kalhine hir mevzi'den Korku hirakxr., id ki onun gayn sana hir
maima olmayal

"Manna*", tama' mahalli demektir. Ya'ni, Hak Teala senin kalbinin bag-
lanmis, oldugu bir yerin elinden gikmasi korkusunu kalbine birakir. Ta ki bag-
landigin bir yerden ba§ka senin igin bir tama' mahalli olmaya! Ya'ni gerek
dtinyevf ve gerek uhrevi olan faideyi ve muradi o kalbinin baglandigi yerden
beklemen ve ba§ka bir yerden beklememen ve "Aman elimden gitmesin!" di-
ye oraya sanlman igin o korkuyu kalbine koyar.

JU.S JL> ^S jl C^^y OT j Xf £& %M^>yf- ^> j*

4208. Dialhuki tama' a digzr fdide koyar; ve senin o murddini hir haska kim-
seien verir.

C ^P^

AHMED AVNI KONUK ^^®

Halbuki Hak Teala o mevzi'in faidesine tama' edip sanlman haline de ba§-
ka bir faide koyar; ve senin oradan bekledigin faideyi ba§ka kimseden verir.
Nitekim Necmeddfn-i Kiibra hazretleri Ammar Yasir isminde bir velfye intisab
ederek onun emriyle halvete girip, maksudunu ondan bekledigi halde, mat-
lubu olan hal-i fenayi Misir'a sefer ederek Ruzbihan-i Bakli hazretlerinden
bulmustar ki, tafsilati NefehM'l-Uns'te miindericdir.

4209. yuksek ayarian hana meyve gelir" diye, ey hir yere siki tama' hacjla-
mis olan 1 .

Ya'm, "Bu yuksek bir agag mesabesinde olan o mevzi'den bana bir meyve
ve faide gelir" diye, ey bir yere siki siki sanlmig ve tama' baglamis, olan kimse!

4210. fama' oradan vafi olmayacakhr . 'Helkl o ata haska yerden aelxr.

"Vera"', burada "varT" ma'nasmadir ve burada "gelmek" demektir. Ya'nf,
senin tama' ettigin faide sana muhakkak oradan gelmeyecektir, belki bekle-
digin ata-yi ilahf sana ba§ka yerden gelir.

4211. uMddemhi onun ikram ve ata niyeti olmactt, hinaenaleyh o tama'i nicin
sende koydu?

Ya'm, mademki Hak Teala'mn sana o mevzi'den ikram ve ata etmesi ni-
yeti ve takdiri yo.k idi, binaenaleyh o mahall-i mahsusa olan tama'im senin
kalbine nigin koydu?

4212. ^fiine hir hikmet ve san'at i$indir, ta kx senin kalhin hir hayrette o\a\

Hakk'in bu tama'i senin kalbine ilkasi dahi bir hikmet ve san'at izhan
igindir. da budur ki, senin kalbin ve aklin bir hayrete dii§er ve Hak Teala
senin muradini hangi kapidan verecegini bilemeyip sasmrsin,

4213. 6y miisteftd! To* ki senin kalhin " \y\iurddim nereden erisecektir?" diye
hay ran olal

r&P?

MESNEVl-i §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 • ^M

Yani, ey faide bekleyen kimse! Hak Teala'nm boyle yapmasi, senin kalbi-
nin ve aklinin "Benim maksudum acaba nereden gelecektir?" diye hayrette
kalmak igindir.

4214. Ta Ju kendi aczini ue Itenii cehlini hilesin! Ta ki senin tfcamn gm/ka
ziydde olal

Hak Teala'nm sana tama' ettigin kapidan muradim vermemesi, kendi ak-
linin ve iradenin aczini ve kendinin cehlini bilmen ve bu alenvi §ehadet ve
zahirden ba§ka bir de alem-i gayb ve ve baton olduguna yakinin ve fmamn
ziyade olmak igindir. "Ikan", inanmak ve §ubhesiz olmak demektir.
• *-■ * e ' '" f ... .

4215. Diem senin halhin "JTlcaba bu miinieca'dan hu tama' Ian dolayi musar-
nf ne bitirir?" diye hayran olal

"Munteca"', Sarmftm beyanma gore "su ve ot olan mahal"dir. Burada fa-
ide aramak mahallinden kinaye olur. "Musarnf, dondiiriicu demektir. Ya'ni,
senin tama' ettigin yerden umdugun faide hasil olmadigim gordiigiin vakit
senin kalbin "Acaba, iskri dondiiriicu olan Hak Teala bu faide mahallinden
ne bitirir ve ne cikanr?" diye hayran olur.

4216. Sen terzilikte nzik iamu'i ttdarsm. To: hi hayyatliktan yasaman i$in ah
tin aotiiresin!

Mesela, sen nzkmi tedarik etmek igin terzilik san'atina te§ebbus etmeye
niyet edersin ve bu hayyatlik ve terzilik cihetinden altin ve para kazamp ya-
§amak istersin. "ta ziyf'de "ta", ta'lil igindir. "Ziyi", "ya§amak" ma'nasma
olan "zisten" masdannin muzari'dir,

4217. Senin nzkim kuynmculukta zahir getirir ki, o mihseh senin vehminden
uzak idi.

"Zerger", kuyumcu; "mikseb", kazang aleti demektir ki, san'attan kinaye-
dir. Ya'nf, sen terzilik san'atim ogrenmeye tama' ettigin halde, kuyumculuk

G ^^>

AHMED AVNl KONUK

san'atina te§ebbiis etmek mecburiyetinde kalirsin ki, bu mikseb ve san'at se-
nin vehminden ve fikrinden uzak idi ve asla hatinna bile gelmez idi.

4218. uMdiemki o nzki o iaraftan agnak isiemedi, bindenaleyh terzilige iama
ne i$in idi?

4219. Uiakk'in ilminie olan hir garib hihmet i$in hi, o hukmu masebahia
yazcli.

4214 numarali beyitte Hakk'm bu surette muamele etmesi kula aczini ve
cehlini bildirmek ve onu hayrette birakmak ve alem-i gayba fmani kuwet-
lenmek igin oldugu beyan buyurulmus, idi. Hz. Pfr terzilik ve kuyumculuk mi-
sallerini zikrettikten sonra bir hakikat perdesini daha agip buyururlar ki:
Hakk'in kulunu bir yerde tama'a du§uriip atasini ve ihsanini ba§ka bir ma-
halden yapmasi onun ilminde oian bir garib hikmet igindir ki, o hukmu ma-
sebakta ve ezelde yazdi. da kulun ayn-i sabitesinin lisan-i isti'dad ile
Hak'tan bu hali taleb etmesinden na§fdir; ve bu hal kulun indinde meghul
olan sirr-i kaderdir. Bu halin izahi budur ki, kulun zahiri ve cismaniyeti ve
batini ve hakikati vardir. Kulun zahiri ve cismaniyeti. kendi muhitinin cere-
yanina kapilarakbir cihete meyl eder ve onun husuliinu ister. Fakat batini ve
ayn-i sabitesi, isti'dadi hasebiyle onun zahirinin istedigi bu halin zuhurunu
istemez. Mu'teber olan kulun batinimn ve ayn-i sabitesinin istedigi §eylerdir.
Eger kulun zahiren taleb ettigi §ey, batinimn ve hakikatinin taleb ettigi §eye
muvafik olursa, o §ey mutlaka zahir olur; Ve eger muvafik olmazsa, zahiri-
nin istedigi sey olmaz, ancak batinin istedigi §ey olur. Bu ma'naya binaen
kendisinden dua taleb olunan bir veil "Oglum! Qok edilmedik dualar vardir ki,
kabul olunmu§tur" demi§tir.

4220. id hi yine senin dii$iincen hayran ola! id ki senin san'ahn butiin hay-
rdnlik ola 1 .

Bu sirr-i kaderin ve yazilmis. olan hiikmiin boyle sana meghul olmasi, se-
nin bu alem-i zahirdeki du§iincen hayran olmak ve senin butiin bu alem-i
kesretteki san'atin ve i§in giicun hayranlik olmak igindir. Fakat garibdir ki,

GN£^>

MESNEVf-f SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

ehl-i gaflet hayatlannda clzdikleri hatt-i hareket haricinde ummadiklan iyi ve
kotu hallere ma'ruz kaldiklan halde butun islerinde kendilerini mutasarnf bi-
lirler; ve kendilerinin fevkinde bir mutasamfin viicudunu idrake yana§mazlar.

422 1 . i)d yarin visali henim sa'yimden yahud cesed sa yinden hari$ yoldan
erisir.

Ya'nf, mademki benim bir cismaniyetim ve zahirim ve bir de ayn-i sabi-
tem ve hakikatim vardir ve bunlann da kendi mertebelerinde bir istekleri var-
dir, ben ise bu alem-i surette matlubum ve yarin visalini istiyorum. Binaena-
leyh yarin visali ya benim cismani olan sa'yimden, yahud bu cismani olan
sa'yimin harici olan hakTkatimin yolundan erisjr ve ummadigim bir yoldan
husule gelir.

4222. IJen demem hi, "CMurad hu yoldan gelir; nereden acdacakhr?" diye cir-
■pininm.

Ben demem ki, "Muradim mutlaka benim zahiren siiluk ve taleb ettigim
yoldan gelir; sirr-i kadere vakif olmadigim igin, acaba, muradim nereden aci-
lacak ve hasil olacakdir?" diye bu cismaniyet aleminde girpimnm.

4223. l^a^i kesilmis ku$ her iarafa diiser. S^lcaba cesedden can hangi tarajian
kurtulur?

Nitekim ba§i kesilmi§ olan ku§, "Acaba cesedden can hangi taraftan kur-
tulur?" diye o tarafa bu tarafa girpimp durur.

£j^JI oli jl £>i jry, j b zjj?- oij 4 y. Cf >\j* k

4224. ^a henim muradim hu tiki§tan, yahud hurclar sahibinden kasha hir hurc-
tan zahir olur.

"Burglar sahibi"nden murad, Hak'tir. Zira her bir ism-i ilahi bu kal'a-i za-
tii's-suverin bir burcudur ki, ataya-yi ilahiyye kullara o isimlerin elleriyle va-
sil olur. Bunlara "ataya-yi esmaiyye" derler ki, tafsili Fususu'l-Hikem'de
Fass-i §isi'dedir. Ya'ni, benim muradim ya iradem ile bu sefere giki§tan hasil

CN^>

©$)£»* AHMED AVNl K.ONUK

olur ki, bu da bir ism-i ilahfnin icabidir veyahud birgok muhtelif isimlerin sa-
hibi olan Hakk'in ba§ka bir isminin elinden zahir olur.

<->\y>- (y *£ CJif ^S X.T r +£ t dy? *&>- 0*^9 ji <&& 0^ jJ Kl^^cf \£\
JjjS" (jrji ly> <T ijj jjI cuf>- i^iS r^* J^ 2^ ^ ^ -^ (*-$* <_r*^ ^ ^Sy

§ahsin hikayesidir ki, "Zenginlikten taleb ettigin §ey Misir'da vefa

olur, orada filan mahallede, filan evde bir define vardir" diye rii'yada

gordii. Vaktaki Misir'a geldi, bir kimse dedi ki: "Ben rii'yada,

Bagdad'da filan mahallede, filan evde bir define vardir, diye rii'ya

gormu§umdur." Ve bu §ahsin evini soyledi. §ahis anladi ki, "0

define Misir'dadir" demek, bunun icin idi ki, bana yakin etsinler ki,

kendi evinin gaynnda aramak lazim gelmez. Velakin o define

muhakkak Misir'm gayrinda Msil olmaz

Bu kissanin zimnindaki ma'na budur ki: Salik Hakk'i bulmak Lgin ister
afakta sureta ve ister kendi nefsinin meratibinde rria'nen sefer etsin, aradigi
Hak ve hakikat defmesi ancak kendi cisminin evinde mahffdir. Fakat bu de-
finenin kendi evinde mahfi oldugunu bilemez. Vehim ve hayal aleminde ken-
dinden haric zanneder. Bu ma'nayi bulmak igin, sefere ve bir mur§id-i kami-
lin haber verip gostermesine muhtactir.

4225. IZir mirasyedinin sayisiz alhni var tdi; hepsini yecli ve o $ij)lak ve aciz
kaldi.

"Mirasf", mfrasa mensub ya'm mfrasyedi demek olur. "Or", giplak demektir.

MESNEVl-t §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 • "^S

4226. <j\tirasyeiinin mall muhahkak vefa iulmaz. Qunhl na-kam olan gec-
mi§ten cilia olau.

Mirasyedinin eline gegen minis malm muhakkak vefasi yoktur. Pek cabuk
ve az bir zamanda mahv olup gider. Qiinkii bu mal muradina nail olamadan
vefat edip bu diinya hayatindan gecmis, ve gitmi§ olan bir kimseden aynldi
ve arta kaldi; ve bu muradsiz kimsenin gozii bu mal iizerinde kaldi.

4227. O kadrini de hilmez. jLua holay huldu. 2%ra onun me$akkatine ve zah-
metine ve kazanana az ko$lu.

mirasyedi bu miras malimn kadir ve kiymetini de bilmez. Zira bu mail
kolay buldu ve zfra o malm me§akkatine ve zahmetine ve kazancina az ko§-
tu. "Kern sjtaft", "az ko§tu" demek olur. "Az ko§mak"tan murad budur ki,
varis mfrasini almak igin muteveffanin terekesini yazdirmaya ve diger varis-
ler arasmda mail taksim ettirmek gibi hizmetleri ve zahmetleri ihtiyar etmek-
tir. Bu ise onu kazanmak icjn az bir zahmet ihtiyandir.

jlSClj J~Z^> Jp~ CO I JO <T j>U (j\ < _ s JlJLi* < _ s ^ d\j OW j^i

4228. Gy filan 1 . Ondan dolayi canin kadrini hilmezsin hi, Diak sana hedava
hah§i§ ile verdi.

Ey filan kimse! Sen camni Hak Teala'nm atasi ve bahsjsj sebebiyle, mi-
rasyedi gibi, bedava buldugun igin kadir ve kiymetini bilmeyip hor ve hakir
kullanirsin. "Bu alem-i surette zevk edelim!" diye tibben muzir olan ickileri
icer mukeyyifati kullanirsin; ve sihhatine lazim olan uyku vakitlerini gecirir-
sin; ve gida nami altmda abur cubur §eyler yersin ve nihayet tedavisi kabil
olmayan illetlere ducar olarak camndan bikip intihara kadar gidersin. Halbu-
ki bu can, canam bulmanin ve satin almanin sermayesidir.

4229. < ^Nakd gitti ve meia' ve evler gitti. ^ayku^lar gibi o viranelerde kaldi.

Velhasil mirasyedinin nakdi gitti ve esjasi ve evleri saularak paralan hare
olundu. bicare baykuskr gibi o viranelerde kaldi.

AHMED AVNl KONUK

4230. ^eii: ""^a CRak' ^er^ verdin, herg gitti; ya herg ver veya oliim gonderl"

"Berg", miiteaddid ma'nasi vardir. Burada "esbab-i mai§et ve servet ve
zad u zahire" demektir. mirasyedi dedi: "Ya Rab! Servet verdin, bu servet
gitti; ya bana esbab-i mai§et ver veyahud oliim gonder, bu sikici hayattan
kurtulayim!"

4231. Uakiaki ho§ oldu, Diakk'in zihrine ha§ladi. "^£ CRafr ue ya < Jlah{ HZa-
na necat ver!"i hile uavh.

"Saz", miiteaddid ma'nasi vardir. Burada "mekr ve hile ve ferib" demektir
(§emsu'l-Lugat) "Saz kerden", hile ve mekr etmek demek olur. Ya'ni, o miras-
yedi eli bo§ kaldigi vakit Hakk'i anmaya ba§ladi. "Ve ya Rab! Ve ya Rab!" di-
ye miikerrer hitablar yaparak "Bana necat ver!" duasiyla hile yapti. Fihi Ma
FSMerinin 70. faslmda Hz. Pir efendimiz bu ma'na hakkmda soyle buyururlar:

"Hak ile. kul arasmda hicab ikidir; bakf hicablar bundan zahiri olur: da
sihhat ve maldir. Sahihu'l-beden olan kimse "Hani Hak? Bilmiyorum ve gor-
miiyorum!" der. Kendisinde maraz peyda olunca, "Ya Allah, ya Allah!" de-
meye ba§lar; ve Hak ile hem-raz olup tekelliim eder. Binaenaleyh gordiin ki,
o sihhat onun hicabi idi ve Hak o maraz altinda gizlenmis. idi; ve bir adamin
ne kadar mal ve kuvasi varsa, o kadar esbab ve muradatim miiheyya kilar
ve gece giindiiz onunla me§gul olur. Bi-nevalik tevecciih edince, nefis zayif
olup, Hak etrafmda dola§ir. Beyit:

"llahil Zillet ve fakr ve el bo§lugu Seni bana getirdi. Ben Senin zelil ve eli bo§
birkulunum!"

£~"jfd\i y)\+ jUj ji C^jAy* j*y C-if j^> ^

4232. ^Peygamher "uMumin mizherdir; bo§luk zamantnda nale-gerdir" hayur-
madi mi?

"Mizher", "ud" dedikleri sazm ismidir. Ba'zi niishalarda "mizmer" vaki'dir
ve mizmer, "diidiik" ma'nasinadir. Bu beyt-i §erifte <o>* j~*u V >jli ^s ^p
*^u fr'jUy Vi ya'ni "Mii'min diidiik gibidir, sesini ancak karnimn bosjugu sebe-

CVj^J,

®$& r MESNEVI-t §ERtF SERHl / X1I1. CtLT • MESNEVI-6 •

biyle giizel cikanr" hadis-i §erffine i§aret buyurulmu§tur. Ankaravf hazretleri
bu hadis-i §erifi . jJi . . s-p J^ ^p [ya'ni "Mii'min ud gibidir... ilh.]" iba-
resiyle nakl etmi§tir. Bu surette hadis-i §erifte mii'min ud sazina te§bih buyu-
rulmustar. Udun sesi iyi gikmak igin onun dahi diidiik gibi hazinesinin igl bo§
olmak lazimdir. Ya'ni Resul-i Ekrem hazretleri hadis-i §eriflerinde "Mii'min
diidiik veya ud misalidir; diidiik veya ud nasil ici bo§ oldugu vakit latff sada
verirse, mii'min dahi karni bos, oldugu ve aciktigi vakit, latif ve giizel sozler
ile Hakk'a yalvanp ihtiyacini ister" buyurmadi mi?! Nitekim Fussilet Sure-
si'nde dahi <juf S*> _,oi Jjji H. &f, ob^ u'j 'j^'/\ otUui uUji &f> (Fussilet,
41/51) ya'ni'"Biz ihsana in'am ettigimiz vakit, bu ni'metlere dalip bizden yiiz
cevirir, §iikiir ve duaya hacet gormez; ve ona §er mess ettigi ve karib oldugu
vakit, cok ve uzun dualar sahibi olur" buyurulmu§tur. Binaenaleyh mii'min,
bosjugu zamamnda nale edici olur.

4233. Uaktaki dolu olur, midrib onu elden koyar. 'Dolu olma ki, onun elinin
asibi ho$tur.

"Asib", vurmak, sadme. Burada ud sazimn tellerine vurulan mizrabdir.
Ya'nf, mesela ud galan bir mutnb onun hazinesinin dolu oldugunu goriince,
"Buna mizrab vurmak miinasib degildir; sesi cikmaz!" deyip elinden birakir.
insan dahi Hakk'm kudret elinde bir ud mesabesindedir. Onun kalbi ve bati-
ni heva-yi nefsanf ve gill u gig ile dolu oldukga, ondan ilhamata miistenid
olan maarif ve hakayik-i ilahiyye zuhur etmez. Binaenaleyh nefsanf sifatlar-
dan dolu olma! Zfra Hakk'in tecelliyat-i esmaiyyesini senden izhan ho§tur.

4234. T^o? ol ve iki parmah arasinia ho§ oil JLira mekan mekansizm serme-s-
ti&ir.

u Ti", "bo§" ma'nasina olan "tuhi" kelimesinin muhaffefidir; "la-eyn", me-
kansiz ve "eyn", mekan ma'nalannadir. Birinci misra'da & ,^-^Ji cw s-^'
*u* j*s i^ji Cj ^.)\ G u*i ya'ni "Kalb, Rahman'in parmaklanndan iki parmak
arasmdadir; onu diledigi gibi donduriir" hadis-i §erifine isaret buyurulur.
Ya'ni, nefsanf sifatlardan bo§ ol ve Hakk'm esma-i cemaliyye ve celaliyye-
sinden ibaret olan iki parmagi arasmda ho§ ol! Zfra taayyiin sahibi olan me-
kan, mekandan ve taayyunden miinezzeh olan Hakk'm zatinm sarhosudur.

^

AHMED AVNl KONUK

Nitekim sarhos. kendi harekatinda serbest olmayip, onu ayik olanlar idare
ederler. Mekamn idaresi de la-mekan olan Hak tarafindan vaki'dir.

4235. Tugyan flitti, onun fl'oziinien su agdlx. Onun cjoziiniin suyu din zer ine-
su verii.

Mirasyedi ziigiirt olup ac kalinca, azginhgi gitti ve inkisar-i kalb hasil
olup, gozunden ya§lar akmaya ba§ladi. Onun goziinun ya§i din ve inkiyad
zer'ini suladi ve kalbinin bostani yesillendi.

^y (_^lpj OjU-I f?-\5 S-~^

Mii'minin duasinm kabuliinun geri kalmasinm sebebi

U-^ y t ( J^ H a>jX>- ijJ Jjj \j

Uo ji aJO aS" u a1±** L-j <j\

4236. Gy ne g,ok muklis hi, duada inlerl Uiatta onun hulusunun dumani goge
guler.

Ya'nf, bircok muhlis kullar vardir ki, Hak'tan muradlanm isteyip aglaya-
rak yalvanrlar. Hatta onlann kalblerindeki hulusiannin dumani alem-i ulvfye
ve ruhanfye gikar.

4237. Qunahkarlann inlemesinden micmer kokusu, hu yuksek iavan yukarisi-
na hadar giier.

"Micmer", icinde dd agaci gibi giizel kokulu maddeler yakilan buhurdan-
lik demektir. Burada giinahkarlann hararetli olan gogiisleri, micmere ve kalb-
lerindeki ihlas, giizel kokulu maddeye ve gikardiklan ahlar dahi, kokuya te§-
bih buyurulmu§tur. "Yiiksek tavanin yukansi"ndan murad, alem-i suretin
fevki olan alem-i ervahtir. Ya'ni, giinahkarlann hulus-i kalb ile ettikleri nale-
lerden peyda olan ahlar, alem-i suretin iistti olan alem-i ervaha kadar gider.

c £p*

MESNEVl-1 §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 • ^W

4238. IZinaenaleyh melekler Dtuda'ya yana yana note ederler. r Derler ki: Gy
her dixayi kabul edici ve ey emn ve eman verici!'

"Miistecar", emn ve eman verici ve ecir mahalli veya kendisinden ecir ta-
leb olunmu§. Binaenaleyh alem-i ervahtaki melaike bu mu'minin oraya va-
sil olan ahlanm gorunce, cenab-i Hakk'a niyaz edip derler ki: "Ey her duayi
kabul eden ve ey emn ve eman veren halikimiz!"

4239. "c/Kii'min kul tazarm ediyor. O se.nd.en ha$ka dayanacak yer hilmi-
yor."

4240. Sen aiayx yabancdara veriyorsun; her musiehl arzuyu senden tuiar.

"Ya Rab! Sen seni tutmayan ve sana yabanci olan mimkirlere tiirlii turlii
ihsanlarim veriyorsun ve seni inkar ettikleri halde onlan gece ve giindiiz
ni'metlerine miistagrak ediyorsun; her i§tihasi ve muradi olan kimse, arzusu-
na senden nail olmaktadir."

4241. Uiak buyurur: Onun hakuliginden degildir. <S%tanin tehirinin aym
onun mededkarligidu ."

Hak Teala meleklere hitaben buyurur ki: "Benim onun istedigi §eyi derhal
vermemekligim, benim indimde onun hakfrliginden ve horlugundan dolayi
degildir. Atami ve ihsammi geri birakmamin aym, ona kar§i mededkarligimm
ve inayetimin aynidir. Ya'ni ihsammi geg birakmam, ona olan inayetimin ay-
m ve kendisidir."

4242. Lstacet onu gafletten henim tarafima getirdi. onu sacmdan cekici ola-
rah. henim mahalleme. feftti.'

"Zira o kulumun ihtiyaci onu sacmdan geke geke benim mahalleme ve be-
nim tarafima cekip getirdi."

<^pgo

AHMED AVNl KONUK

4243. "6ger onan. hacetini cjetirir isem o gen cjider. ^ine o oyuncakta miistaij-
rak olur."

"Eger onun muhtag oldugu ihsammi derhal verir isem, o yine geriye gidip
gaflete dii§er. Yine o alem-i suret ve kesafet oyuncaklannda mustagrak olur.
Zira hayat-i diinya *4jj "jjj L*J £di sW u3 (Hadid, 57/20) ya'ni "Diinya ha-
yati ancak oyun ve lehvdir" ayet-i kerimesi mucibince gocuklann oynadtgi
oyuncaklar makalesidir.

4244. £/erfi kalK miiTikesir, sinesi mecruh olarak ~$a miistecar I' diue can lie
inter, de.

Ikinci misram nihayetindeki "gu", "giiften" masdannm emr-i hazindir,
"soyle, de!" demektir. "Bi-zar", "zarfden" masdanndan kezalik emr-i hazir-
dir, "inle!" demek olur" Ba'zi niishalarda "gu bi-zar" yerine "sug var" va-
ki'dir; "sug", matem, "var" edat-i te§bihtir. "Sug var", matem ehli gibi demek
olur. Ya'ni, "Gergi benim o kulum kalbi miinkesir ve sinesi mecruh olarak "Ya
miistecar!" diye bana hitab edip inliyor, sen ona "Inle!" de!" Ikinci niishaya
gore ma'na "Gergi o kulum matem ehli gibi kalbi miinkesir ve sinesi mecruh
olarak "Ya miistecar!" diye inliyor" demek olur.

4245. IZana onun avazi ve "ya CRaM" iemesi ve onun o razi hos cjelir.

"Bana o kulumun sesi ve "ya Rab!" diye bana hitab etmesi ve kalbinin
sifnni bana agmasi hos, gelir." Malum olsun ki, bu alem-i keserat ve bu
kal'a-i zatii's-suver, birgok yerlerde izah olundugu iizere, Hakk'm sifat ve es-
masimn aynasidir. Kul zillet ve acz makammda niyaza basjadigi vakit,
Hakk'in azamet ve kudretinin makami zahir olur. Bu nokta-i nazara gore
mii'min ve ba'zi peygamberlerin mimkiri olanlar, kulluklan i'tibariyle miisa-
vidir. Fakat kabul-i niyaz mes'elesinde mu'min ile miinkire olan tecelli ba§-
kadir. Zira miinkir, Hakk'in peygamberlerinden ba'zilanni reddetmekle
Hakk'i reddetmis, oldugundan mebguz-i ilahi olmu§tur. Onlann niyazi ve sa-
dast da mebguz-i ilahi oldugundan, makam-i azamet ve kudretten bir an ev-
vel istedigini ahp sesini kesmesi igin haceti gabuk veriiir. Mu'min ise, mah-

^^

MESNEVt-I §ERlF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6 •

bub-i ilahf oldugundan niyazi ve sadasi da makbul-i Hak'tir. Niyazina ve ta-
zarru'una devam etmesi ve sesini kesmemesi igin Hak Teala onun hacetini
te'hir buyurur.

4246. Tie o kimse ki yalvarmakta ve mdcerada her hir nevi' lie herd aldatu."

"Finbanfden", aidatmak, demektir. Burada kendi tarafina meyl ve tevec-
cuh ettirmekten kinayedir. Ya'nf, "0 mii'min kulum ki, bana yalvarmakta ve
kendi muradmin ve arzusunun macerasinda, kendi mertebe-i ma'rifeti nisbe-
tinde tiirlu tlirlu sozler ve niyazlar ile beni kendi tarafina meyl ve teveccuh
ettirir." Nitekim 2. cildde Musa (a.s.) zamaninda bir gobanm kendi mertebe-
sine gore Hakk'a olan miinacati gecmi§ idi. Bu cildin 1707 numarasina mii-
racaat olunsun!

4247. Tuilleri ve hiilbulleri beyenmekten, latif seslilikien Aolayi kafes i$ine ko-
yarlar,

4248. Oiargayi ve hayku§u ne vakii kafese koyarlarl HSu tse kissalar&a yeldi.

Bu beyitlerde mti'minler tutf kusuna ve bulbule ve miinkirler kargaya ve
bayku§a te§bfh buyurulmu§tur. Ya'nf, tutf kustenm ve biilbulleri begendikle-
ri ve makbul tuttuklan igin latif olan seslerinden dolayi kafese koyarlar ve
beslerler; fakat kargayi ve bayku§u makbul tutup kafeste beslediklerini i§it-
medik. Bunun gibi, Hak Teala mii'minlerin hacetini derhal vermemekle, on-
lan kendi indinde hapseder ve munacatlannm tekranndan ho§lanir; ve miin-
kirlerin hacetini derhal vermekle onlan nezdinden tard ve def eder. A§agida-
ki beyitler bu halin diger misalidir.

4249. CMahbub- iosivm online vaktaki iki kimse gelir, o hirisi hunak ihiiyar ve
digeri latif $eneli.

"Kempfr", bunak ihtiyar; "zekan", gene, "ho§-zekan", genesinde kil ve sa-
kal bitmemi? olan §abb-i emredden kinayedir. "§ahid", Farisf de "mahbub"
demektir. "§ahid-baz", mahbub-dost ve giizel seven, demektir. Ya'nf, mese-

t^Stf

AHMED AVNl KONUK

la, bir giizel seven kimsenin online birisi bunak ihtiyar ve digeri parlak yiiz-
lii olan iki kimse gelse.

' *S" JO*

) Jif^

J^

Jpi Jjj _jl Jc^\y>- jU ji y>

4250. !7£er ifusi ekmek isterler. $ar<flbuk fatiri ihtiyara fldirir. 'Der hi:

[4231]

n SW"

"Fatfr", liigatte "mayasiz ekmek" demektir. Ya'ni, o kimse gabuk. savu§up
gitmesi igin ihtiyara acele mayasiz ekmegi getirip "Al!" diye verir.

Ju&l j-^b Jj oLS JJO ^

■ aT 1. f>J\

4251. X'e o digerine ki, onun hoyu ve yanap auzeldir, ne vakit ekmek verir!
lyelhi te hire hirakir.

4252. Ona der: ur Btr zaman zararsiz otur hi, evde laze ekmek pi§iriyorlar!"

kimse o giizel yiizluye der ki: "Biraz zararsiz ve rahat otur, zira evde ta-
ze ekmek pisjriyorlar, sana ondan vereyim!"

4253. Uaktaki ona zahmetien sonra sicak ekmek erise, ona der: "Otur ki, hel-
va cjeliyor!"

"Ked", emek ve bir §eyin husulii igin gekilen zahmet ve sa'y demektir.
Ya'nf, vaktaki o giizel yiizliiye emek ve zahmetle pisjrildikten sonra sicak ek-
mek gelir, ev sahibi ona: "Otur ki, arkadan tath geliyor!" der.

4254. Ik fen ile de ona "tilt, tut!" yapar; ve onu yizli yoldan sikdr eder.

"Dar, dar", "tut, tut!" ve "al, al!" demektir. Ya'ni, ev sahibi o giizel yiiz-
liiye birbiri arkasma "Al, al!" diye rifle yapar ve onun hacetini te'hir ederek
onu gizli yoldan avlayip yanmda tevkif eder.

4255. Der ki: nr Benim senin ile hir i$im vardu, ey tihanin auzeli! <J\iunta-

"aSj^ 9

gjK®" MESNEVI-1 §ERlF §ERHi / XIII. CiLT • MESNEV1-6 •

Ya'nf, ev sahibi bu hileleriyle demek ister ki; "Benim senin ile bir i§im var-
dir, ey cihamn giizeli! Acele etme, bekle!"

4256. V^fihayet itt kite, ile onu al&aiu. ^ihayet onu muiv ve miinkacl eder.

4257. uHuminlerin iyiden ve kotii&en muradsizluji, sen yahinen hil hi, hunun
i$in olnr.

Ya'nf, mu'minlerin Hak'tan kendi nefislerine mulayim gelen iyi bir §eyi iste-
dikleri vakit, muradlannin hasil olmamasi veyahud nefislerine mulayim gelme-
yen bir kotii seyden kurtulmak istedikleri vakit, bu isteklerine nail olamamala-
nni sen yakinen bil ki, bu yukanda beyan ettigimiz sebebden dolayidir. Zira ha-
dfs-i §erffte **,# £*~J *y*) u* 4J) <_->-) lii ya'nf, "Allah Teala bir kulunu sevdigi
vakit onun yalvarmasini dinlemek igin onu miibtela kilar" buyurulmustar.

(^

,3>- C->j~±>*j ( _djjjj ji y f'j-^" ^W J j**^. -^^ z^

§ahsin kissasina riicu' etmektir ki, ona Misir'da definenin ni§anmi
verdiler ve onun fakirlikten dolayi Hz. Hakk'a yalvarmasinm beyam

4258. (jMirasyecli adam vaktaki yeli ve fakir oldu, n ya ^JlaW a ve aglamaya
ve feryada ha$ladi.

Ya'nf, o mirasyedi adam elindeki mfras malini yedi ve bitirdi ve fakir oldu,
sonra "Aman ya Rab!" demeye ve yalvanp aglamaya ve feryada basjadi.

4259. uMukakkak "bu rahmet sacici olan kapiyi kim ^alar ki, icabeite yuz ha-
iiar qelmesin.

AHMED AVNl KONUK

Ya'nf, Hak Teala hazretlerinin rahmet sacici olan bu kapisini kim galar ki,
bu kapidan onun istedigi §ey verilmesin ve niyazimn kabulii hususunda ba-
harlarda acilan giiller ve cicekler gibi onun muradinin giilleri ve cicekleri acil-
mis, olmasm!

4260. rii'ycL gordu. Ilir hatif dedi. isitti hi;. "Senin zenginligin JTHisir da

[4241] „i . i. //

Zfl-n.tr geiir.

"Hatif, "seslenmek ve sada vermek" ma'nasma olan "hetf" masdanndan
ism-i faildir; ve "alem-i gaybdan seslenen melek" murad olunur. Ya'ni, o mf-
rasyedi rii'ya gordii ve rii'yasinda kendisi goriinmeksizin bir melek ona ba-
girarak dedi ki: "Senin istedigin zenginlik sana Misir'da hasil olur!"

4261. t/Htstr'a git. Senin isin orada dogru olur. Senin teseuliinu Kabul etti.
miirtecadir ."

"Gedye", tese'iil ve dilencilik; "murteca", kendisinden umid edilmis. olan,
demektir. Ya'nf, hatif mirasyediye dedi ki: "Misir'a kadar git! Zira senin zen-
ginlik isjn orada dogru olur ve netfcelenir. Senin tazarru'un ve niyazin uzeri-
ne Hak Teala tese'ulumi ve dilenmeni kabul etti; ve Hak Teala kendinden her
muradm husulu umid olunan bir kerimdir."

4262. ^Jfildn mevzi'de bir azun define vardir. Onun arkasinda sana uMisir'a

kadar aitmek gerektir."

My (j\ iUu j C&* S^^^J-

4263. "S%aah ol, ey gamli! ^Bir teahhursuz iSagdad'dan <7\iisir ve sekerin
menhet-gahi tarafina git!"

"Nejend" ve "nijend", donmus, ve gamli ve suflf ve ofkeli, ma'nalannadir.
Burada "gamli" ma' nasi muhasibdir. Ya'nf, hatif dedi: "Ey fakr u zaruretten
dolayi gamli olan kimse, agah ol! Bir teahhura ve teemmiile mahal vermek-
sizin heman Bagdad'dan Misir'a ve §eker gibi tatli olan muradinin nesv ii ne-
ma buldugu tarafa kalk git!"

s 3^ a

jPp 3 " MESNEVl-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

4264. Uaktaki Bagdad' dan <jMisir iarafina cjeldi, o CMisu'm yuziinii cf'orun-
ce arkasi sicak oldu.

"Germ §uden-i pu§t", arkamn sicak olmasi, umidinin kavi olmasmdan ki-
nayedir. Ya'ni, vaktaki o mirasyedi Bagdad'dan Misir'a gitti, Misir'm yuziinii
goriince iimidinde kavi oldu.

4265. Lstatifin va'di iizerine hi, def'-i re-nc i$in defineyi uMisu'da hulur.

ji_p ^ jjsU <sJy^ <S^ *—-**>* iJJ*- 5 p^y <f& J (Jj5~ ^^* J*

4266. jfilan mahaUede, filan mevzi'de medfun, -pek nadir, cok mahhul hir de-
finedir.

Ya'ni, Misir'i gordiigii vakit umidinin kuvvetlenmesine sebeb bu idi ki:
Hatif ona def -i renc ve me§akkat igin deflneyi Misir'da bulacagini ve filan
mahallede ve filan yerde gdmiilmiis, pek nadir ve cok makbul bir define bu-
iundugunu va'detmis, idi.

Bu kissadan bir zevk husulii igin biraz rumuzu altinda gizlenmis, olan
ma'nadan bahsetmek munasib olur. "Mirasyedi"den murad, bedava buldu-
gu ruhunu heva-yi nefsanisi ugrunda israf edip omrii ahir olmaya basjayan
kimsedir ki, kendisinin hayaM uhreviyyedeki miiflisligini ve idrak-i haka-
yiktan bi-behreligini idrak edip Hakk'a niyaza basjar. "Defme"den murad,
hakikat-i insaniyyedir ki, cenab-i Hak tarafindan bu kimsenin niyazi kabul
buyurularak, alem-i ma'nada hatif tarafindan kendisinde hakikat-i insaniy-
ye medfun Misir, ya'ni bir §ehir mesabesinde olan insan-i kamilin bulundu-
gu mahall i§aret buyurulur. A§agidaki beyitlerin bu ma'naya gore miitalaasi
lazimdir.

4267. Jakat onun nafakasi ziyade ve ehsik hir sey halmadi. <S%vamm-i nas
iizerine iese ill surmek isiedi.

Ya'ni, deffneyi bulmak igin sun sefere gikan bu mfrasyedinin artik eksik
nafaka namina bir §eyi kalmadi. Bu defineyi buluncaya kadar avamm-i nas
iizerine dilencilige kalki§ti. Ya'ni talib-i hakikat olan bu kimse insan-i kamili

<^^

AHMED AVNt KONUK

buluncaya kadar, avamm-i nastan ma'dud olan ulema-i zahirden istimdada
te§ebbiis etti.

4268. jfakai onun utanmasi ve himmeti eiegini yakaladi. ^JCendisini sahir i$in-
de sikmak iuitu.

Fakat bu mirasyedi avamm-i nasa kar§i dilencilik yapmaktan utandi ve all
olan himmeti "Bunu yapma!" diye etegini yakaladi ve men' etti. Binaenaleyh
kendisini sabir iginde bir tazyik hali tuttu.

4269. Tekrar onun nefsi a^kian cu-pindi. Dniicadan ve isiemekten $are gor-
medi.

"Mucaat", aclik; "tapiden", girpinmak; "intica"', su ve ot aramak ve bir
iyilik talebi igin bir kimsenin nezdine gitmek demektir. Ya'ni, tekrar o miras-
yedinin nefsi achktan cirpindi ve bir kimseden muradim taleb etmekten ve is-
temekten baska bir gare goremedi.

^ ^jf ji ^ c-Jli j u {j ^j ja (»jj o jji> ^ c~if

4270. \Deat: ^Ben gece yavas yavas disanya giderim, ia ki karanlikian dola-
yi, dilenmekien hana utanma gelmesin!"

Mirasyedi kendi kendine dedi ki: "Karanhktan dolayi, bana halktan utan-
ma gelmemek igin gece vakti sokaklara gikanm."

4271. 'nir sehkuk g&i hen zikir ve sada ederim, ia ki henim seslerimden ya~
nm dang erisir."

"§eb-kuk", gece vakti kasideler ve beyitler teganni ederek mahalle mahalle
dola§ip sadaka isteyen dilenci demektir (Burhin). "Dang", eski zamanlarda kul-
lanilan bir paramn ismidir. Arabca "&> - danik" kelimesinin Farisi'ye naklidir;
ve bu para bir dirhemin altida biridir ki, iki kirat agirligindadir ve her kirat bes,
arpa agirligindadir. "Yanm dang", ciiz'f bir paradan kinaye, olur. Tiirkce'de
"be§-on para" derler. Mirasyedi dedi ki: "Sokaklara gikip bir gece dilenci gibi ka-
sideler okuyayim; benim sesimi isjten erbab-i kerem bana be§-on para verirler."

*$%&>

Gppf®" MESNEVl-t §ERtF §ERHl / XIII. CiLT • MESNEVt-6 •

4272. ^u dii§unce iginde mahalleye di$anya gihh ve feu fikir ig.in.de- taraf taraf
aiderdi.

4273. ^tr zaman cfihin utanmasi mani' olurdu. HZir zaman ona aglik isietirdi.

Ya'ni, mfrasyedi esasen zenginlik gormus, ve dilencilik derekesine dii§me-
mi§ bir adam oldugu igin, bu hal iginde bir miiddet kendi haysiyetini du§iine-
rek, kendi mertebesinin utanmasi dilenmeye mani' olurdu. Fakat kendine ga-
lebe eden aglik ona utanma[ksizm] istetirdi. Nitekim ulum-i zahire ve edille
alimlerinden birinin i^ine hakikate rttila' agligi dii§unce, zulmet-i tabiiyye
iginde insan-i kamilin sohbetine muracaat hususunda nefislerinin an altinda
ke§meke§ iginde bulunurlar.

4274. "Dsteyim mi, yahud dudap knru olarah uyuyayvm mi?" diye gecenin iig-
ie hirine kadar ileri ayak ve geri ayak idi.

"ileri ayak ve geri ayak olmak" tereddlidden kinayedir; ve "dudagi kuna
olmak", agliktan kinayedir. Ya'ni, "isteyim mi, yoksa ag olarak uyuyayim
mi?" diye gecenin iigte birine kadar, bir adimi ileride bir adimi da geride ya'ni
tereddud iginde idi. Nitekim fakfrin iistad-i hakikatim MesnevMn Selanikli
Mehmed Es'ad Dede (k.s.) hazretlerine ilk def a miiracaatim dahi bu hal igin-
de vaki' olmu§tur ve bu haM tereddudiimu arz ettigim vakit fakfre §u cevabi
vermisterdir:

Menkibe: "Ma'ruf-i Kerhf (k.s.) hazretleri zamamnda bir rahib varmi§. Ri-
yazat ve mucahedat sebebiyle onda ba'zi harikalar zuhur etmeye ba§lami§tir.
Mesela oturdugu yerde, gelecek misafirleri ke§f eder imi§. Onun bu hali ehl-i
Islam arasinda garabeti ve kiyl u kali mucib olmu§. Rahibin bu hali hakkinda
izahat almak igin ulema-i zahireye muracaat etmisjer. Onlar bir cevab-i muk-
ni' verememisjer ve Ma'ruf-i Kerhf hazretlerine gidip sebebini ondan sormu§-
lar. Hz. Ma'ruf o rahibe gidip aralannda su miikalemeler cereyan etmi§:

Hz. Ma'ruf rahibe hitaben:

— Musliiman ol!
Rahib:

— Olmam, nigin olayim?

C <£P?

AHMED AVNt KONUK

Hz. Ma'ruf:

— Nicln olmazsin?
Rahib:

— Nefsim tebdfl-i dini kerih goriir.
Hz. Ma'ruf:

— Sen bu havanka ne sebebiyle nail oldun?
Rahib:

— Riyazat ve mucahedat sayesinde nail oldum.
Hz. Ma'ruf:

— Riyazati ve mucahedati nefsin kerih gormedi mi?
Rahib:

— Evet, gordii. Fakat ben muhalefet ederek riyazata ve mucahedata de-
vam ettim.

Hz. Ma'ruf:

— Mademki nefsine muhalefet yuzunden bu keramata nail oldun, eger bu
nefse muhalefet mesleginde sabit isen sjmdi nefsinin kerih gordiigii bu teb-
dil-i din ile islam'i da kabul etmen lazim gelir.

Rahib: -Bir hayli du§iindukten sonra-

— Islam'i kabul ettim, demi§tir."

Bu menkibeyi zikrettikten sonra Hz. Dede fakire buyurdular ki: "Sen de
sjmdi nefsine muhalefet edip geldigin igin cok iyi ettin!" Ve birgok da
hakayiktan bahis buyurdular.

d 3 *

§ahsm Misir'a eri§mesi ve gece bir §ebkukliik ve dilencilikden
dolayi mahallede di§anya $ikmasi ve onu polisin tutmasi ve 50k

<r $P& 3

MESNEVl-t SERIF §ERHt / XIII, ClLT • MESNEVt-6 •

dayak yedikten sonra onun muradinin polisten hasil olmasi. Ve "Siz
bir seyi kerih addedersiniz, halbuki o §ey sizin igin hayirhdir"

(Bakara, 2/216) ve "Hak Teala bir gucliikten sonra kolaylik yaratir"
(Talak, 65/7) onun kelamidir ve "Muhakkak kolaylik gucliik ile

beraberdir" (insjrah, 94/6) onun kavlidir ve "Ey musfbetl §iddetlen

ki, acilasin ve mundefT olasin!" Aleyhi's-selam'm soziidur. Ve

Kur'an'in ve kiitiib-i miinzelenin hepsi bunun taknrindedir

Bu siirh-i §erifte rii'yasinda haber verilen deffneyi bulmak igin, mfrasyedi-
nin sefer zahmetini- ihtiyar etmesi ve Misir'a vusuliinde gece polis tarafindan
yakalamp dayak yemesi ve ancak suret-i zahiresi kerih ve cirkin goriinen bu
me§akkatlerden ve giigluklerden sonra asil definenin yerini haber alip mura-
dma nail ve kolayliga vasil olmasi beyan buyurulur. Ve giicliikten sonra ko-
laylik husule gelecegine dair de delil olarak iic ayet-i kerfme zikrolunur. Birisi
sure-i Bakara'da vaki' Jitf "^- '^ 3 (L-, \yi£ oi ^ 3 (Bakara, 2/216) [ya'nf "Siz
bir §eyi kerih addedersiniz, halbuki o §ey sizin igin hayirhdir"] ve digeri Elem-
Nesjah suresinde \^> jLJji '£ d\ (Insjrah, 94/6) [ya'ni "Muhakkak kolaylik
giicliik ile beraberdir"] ve iicunriisu siire-i Talak'ta vaki' ij~* j-* ■*** *ui J^W-
(Talak, 65/7) [ya'nf "Hak Teala bir gucliikten sonra kolaylik yaratir"] ayet-i
kerimesidir.

Bu hayat-i dlinyeviyye ve bu alem-i suret tedkik olunursa, bu diisturun
haricinde bir yasayis, olmadigi sabit olur. Mesela gina-yi surf ve saadet-i diin-
yevf igin sefer ve ticaret zahmeti ihtiyar olunmak lazimdir; ve gina-yi ma'ne-
vf ve saadet-i uhrevi husulu igin, riyazat ve miicahedat me§akkatleri ihtiyar
olunmak icab eder. Bunun sirn budur ki: Gugliik tecellf-i celalf ve kolaylik te-
cellf-i cemalidir; ve Hakk'in tecelliyat-i celaliyyesinde tecelliyat-i cemaliyyesi
ve tecelliyat-i cemaliyyesinde dahi tecelliyat-i celaliyyesi gizlidir. Bu alem-i
suret sifat ve esma-i ilahiyyenin mezahiri oldugu igin Hak Teala daimu't-te-
cellfdir. Resul-i Ekrem hazretlerinin ^js ** } <j-^s [ya'nf "Ey musfbet! §id-
detlen ki, agilasm ve miindefi' olasin"] hadfs-i §erifi dahi bu ma'nayi miis/ir-
dir. "tsteddf", infial babindan emirdir. "Ezme" (^ji), kitlik ve sjddet ve darhk
demektir. "Tenfericf", "infirac"dan fiil-i muzari'dir. Ash, "gamdan ve dariik-
tan kurtulup mesriir olmak" ma'nasina olan "fereC'dendir. "Ey kitlik ve dar-
hk! Sjddetlen ki agilasin ve gam ve darlik zail ola!" demek olur. Ibn Nahvi'nin
bu hadis ile ba§layan bir kasfdesi vardir ki, buna "Kaside-i Miinferice" derler.

5 ^^

AHMED AVNI KONUK

§arih-i Mesnevf Ismafl-i Ankaravi (k.s.) hazretleri bu kasideyi Tiirkce'ye ter-
ciime ve §erh buyurmusjardir. Niishasi 1327 senesinde istanbul'da tab' edil-
mi§tir. Velhasil Kur'an-i Kerfm'in ve diger enbiyaya nazil olan kitablann hep-
si bu zikrolunan ma'namn tesbiti ve taknri hakkindadir.

4275, JAnsizm polis onu tuttu. Diabersiz, ^ekinmeksizin sapalan vurda.

"Muhaba", ashnda "muhabaftir. Farisfler "ta"yi hazf ederek kullanirlar.
"Terk etmek ve muriivvet ve iane ve sulh ve muhafaza" ma'nalannadir. "Bi-
muhaba", bu ma'nalann nefyi olup, Turkge'de "gekinmeksizin" ma'nasinda
musta'meldir. "Na-§ikift", sabirsiz demektir ki, zabita me'murunun sifatidir.
Ya'm, gece dola§an mirasyediyi zabita me'muru ansizin yakaladi. Sabirsiz
polis o bicarenin derdini dinlemeksizin ve cekinmeksizin sopalar vurarak
dovdii. "Ases", gece kol gezen zabita me'muru ma'nasina olan "ass" kelime-
sinin cem'idir. Farisfler mufred makaminda kullanirlar. Zamammizda "polis"
demek olur.

4276, ^Tesadufen hu haranlik gecAerde insanlara hirsizlardan zarar olmus idi.

"Ittifakan", tedbirsiz ve me'mul olmamak uzere demektir ki, "tesadiifen"
demek olur. Ya'ni, mirasyedinin gece dola§masi oyle bir zamana tesadiif et-
mis. idi ki, bu karanhk gecelerde §ehirde sakin olan insanlara hirsizlardan cok
zarar vaki' olmu§ idi.

4277, *JCorkun$ ve. uipirsuz geceler idi. ^Binaenaleyh polis hirsizlan cidd ile
arardx.

' d-ijr .

^J> <& yt>

i JU^-j J^S C-iS' <uLU- Ij

4278. Dtatta halife ona demis idi ki: "Uier kim gece dolasxr ise, henim akra-
hamian ise de, elini kes!"

Hatta halife zabita me'muruna demis, idi ki: "§ehir halkina gece sokaklar-
da dola§mayi yasak et! Her kim ondan sonra gece dolastfsa, benim akraba ve
taallukatimdan bile olsa, hie, Qekinme, elini kes!"

csgp^,

gp}X^ MESNEVI-1 §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

4279. OMdiik: "CAftfin, hirsizlara merhamet ediyorsunuz?" diye polis iizerine
tehdid ve tahvif etmis idi.

4280. Onlann isvelerine ne cihetten i'iimad edersiniz? ^Ydhud onlardan nicin
atiin Rflbut edersiniz:

Hukiimdar, hirsizlann $ogalmasi iizerine zabita me'murlanm tehdid ve ce-
za ile tahvif edip demi§ idi ki: "Siz hirsizlann i§velerine ve hflelerine ne se-
bebden i'timad ediyorsunuz? Yahud onlardan rii§vet olarak altin alip salive-
riyorsunuz?"

4281. " Utirsizlara ve her ucjursuz elliye merhamei, zayiflar uzerine darhe ve
merhametsizliktir .

Ya'nf, "Hirsizlara ve her ugursuz elli olan yankesiciye acimak, namuslan
dairesinde ya§ayan zayiflara darbedir ve acimamaktir."

4282. "tSa/un renc-i hdsian dolayi intikamdan kesilmel Onun rencini hirak ve

renc-i amma

hah!"

Ya'ni, "Hirsizin zaran umum halka kar§idir. Hirsiza yapilacak cezadan
ona hasil olacak hususi elemden dolayi aciyip intikamdan ve cezadan sarf-i
nazar etme! Sen hirsiza vaki' olacak hususi elem ve darbeyi diisunmeyi bi-
rak, umumi halkin hirsizlann elinden gektigi eleme ve mesakkate bak!" Zira
"zarar-i ammi def igin zarar-i Mss ihtiyar olunmak" kavaid-i akliyyeden ve
diistur-i adalettendir.

* >, ,0

4283. ^Jej -i serr hususunda soh.ulm.us parmagi hes! ^Tecaviize ve cismin hela-
hine hah!

Mesela zehirli bir hayvan tarafmdan sokulmus, ve zehirlenmis, ve kangren
olmus. bir parmagi, def -i §err hususunda kes! Sen parmagin kesildigine bak-

es^

AHMED AVNt KONUK

ma; o zehrin bedene sirayetine ve neticede cismin helakine bak! Cem'iyyet-i
be§eriyyeyi te§kil eden insanlar birbirinin uzvudur. Onlann arasinda hirsizlar
ve katiller bir cisim halinde olan o cem'iyetin birer kangren olmu§ cuz'leridir.
Binaenaleyh onlann zehri cem'iyyet-i be§eriyyeyi ifsad etmemek icjn, onlara
ceza etmekte tereddiid etme ve acimaf

4284. ^Tes&diifen o giinlerde husizin vismisinden ve hamindan cok husiz ol-

mus

idi.

Ya'nf, mirasyedinin gece dola§tigi siralarda hirsizlann ustasindan ve ace-
misinden birgok hirsizlar peyda olmu§ idi.

4285. nZoyle vakitie onu gordii. Sayxsxz sapa darbelerini siddetle vurdu.

Ya'ni, polis mirasyediyi boyle bir zamanda gordii ve yakaladi. Bu se-
bebden dolayi o bicareye sayisiz sopa darbelerini vurdu.

4286. fakirden: "Uurma, ta ki ben dogru olan kali soyleyeyimi" diyerek
na'ra ve feryad kalkh.

fakir mfrasyedi, polis sopalan vurdukga acismdan na'ra ve feryad eder-
di. Nihayet dedi ki: "Polis efendi, vurma! Biraz miihlet ver de ben sana halim
ne ise dogrusunu soyleyeyim!"

j>>j <^jji> (_£-^ ^y? H~"^ ^ J-N ""-^S- 4 c~ota JJLjI C-jiS

4287. 'Dedi: '<D?te sana miihlet verdim; soyle! Nihayet nicin gece disanya
cxktxn?"

Polis mfrasyediye dedi: "l§te dayagi kestim ve sana miihlet verdim. Niha-
yet gece nicm mahalleye ve sokaklara gikip dolashgini dogru soyle!"

4288. Sen buradan degxlsin. Hixr garxb ve yabancxsxn. 'Doqru soyle, ne is icin-
desin?"

0^3^,

MESNEVl-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6 • "^®

"Miinker", tamnmamis. ve yabanci demektir. Ya'ni, polis mirasyediye de-
di: "Sen bu §ehir halkindan degilsin. Bir garib ve yabancisin. Dogrusunu soy-
le, bu §ehre ne is, yapmak igin geldin?"

4289. U( Dwdn ehli K< \Ni$in hoyle furstzlar 90k. oldu?" diye zabtia me-'mwrlan
murine ta'ne vurdular."

"Divan", liigatte, birtakim kimselerin toplandigi mahal demektir. Meca-
zen viizera ve umera-yi devletin meclisi ma'nasmda musta'meldir. "Ehl-i
dfvan"dan murad, viizera ve vukela-yi devlet demek olur. Ya'ni, "Viizera
ve iimera-yi devlet "§ehirde hirsizlar gogaldi" diye zabita me'murlanni tek-
dir ettiler."

4290. "Cokluk sendendir ve senin emsalindendir . Bvvelen sen cirkin arhadas-

[4270] 11-,,//

lanni acik, aoster:

Ya'ni, "Ehl-i divanin tekdirine sebeb olan hirsiz coklugu sendendir ve
senin emsalindendir. Binaenaleyh seni yakaladim, §imdi sen girkin ve
ahlaksiz arkadasjanni acik bir surette goster ve haber ver ki, onlan da tu-
tayim!"

4291. "^fiohsa her muhtesemin alhnt ernin olmak i$in hepsinin kinini senden
$ihanrim!"

Ya'ni, "Eger arkada§lanni haber vermez isen, her ha§met sahibi olan zen-
ginlerin altim ve serveti emniyet altinda bulunmak igin, biitiin arkadasjannin
intikamim ve kinini senden almm ve sana agir cezalar yapanm."

4292. -pariah yeminlerden soma dedi hi: x<r &en yahtci ve hese gotiiriicu de-
gilim!"

"Per", parlaklik ma'nasmadii. "Kise-ber", yankesici ve kese gotiiriicu de-
mektir. Ya'ni, mirasyedi, polise hitaben parlak ve miiessir yeminlerden son-
ra dedi ki: "Ben evleri soyup yakici ve yankesici degilim!"

^^P?

AHMED AVNl KONUK

4293. ttr Beti hir husiz ve hir zalim adam degilim. 'TSen cMisir'tn garibiyim. ve
liagdad'hy im."

(^

Bu hadisin beyamndadir ki: "Yalan §iibhedir ve
dogru mutmain olmakliktir."

Bu siirh-i §erifte Imam Hasan hazretlerinden rivayet olunan J\ cX^j. u i>
v.j v^'j ~^J^> S^^i\ ju Jl^ V u ya'ni "Sen sana subhe veren §eyi §iibhe
vermeyen §eye birak! Zfra dogruluk sukunettir ve yalan subhedir" hadis-i §e-
rffine isaret buyurulur. Ya'ni, bir kimse birisinden bir dogru soz dinledigi va-
kit, o soziin dogrulugu hakkmda onun kalbinde bir fman ve siikunet hasil
olur. Bu hal dogru soziin kalb iizerine olan bir te'sir-i ma'nevisidir. Ve yalan
soz i§ittigi vakit dahi o soziin dogrulugu hakkinda kalbinde bir §ek ve tered-
diid hasil olur ve kalb "Acaba, oyle rnidir?" der. Bu hal dahi yalan soziin kal-
be olan bir te'sir-1 ma'nevisidir. Mfrasyedi dahi kendi halini polise dogru ola-
rak anlattigi vakit, polisin kalbinde bir siikunet hasil oldu ve onun-hirsiz ol-
madigina kanaat geldi.

4294. ruyamn ve cdhn depnesinin hissasint soyledi. r Binaenaleyh onun docj-
rulugundan o kimsenin gonlii a$ildi.

Ya'ni, mfrasyedi polise gordiigii rii'yayi ve altin definesinin haber verilme-
si mes'elesini soyledi. Bu haber iizerine soziin dogrulugundan polisin kalbin-
deki §ubhe bulutlan agldi.

jl JL-^t j -Li IXj j\ jy* jt ifjj jl -1*1 JjJsS^a tj; jj

4295. Onun yenuninden onun dogruiugunun kokusu geldi. Onun harareti onun
iizerlicjinden zahir oldu.

cr^p^

MESNEVI-i §ERIF §ERHI / XIII. ClLT • MESNEVl-6 • "®^?fS

"lspend", buhurdanlikta yakip tiitsu yaptiklan "iizerlik tohumu" demek-
tir. Bu beyitte mirasyedinin viicudu, buhurdanliga ve deffneyi bulmak hirsi,
ate§in hararetine ve dogru sozleri, iizerlik tohumuna tesbih buyurulmu§tur.
Ya'ni, mirasyedinin hirsi ve harareti ile, yana yana soyledigi sdzlerden ve et-
tigi yeminlerden onun dogrulugunun kokusu geldi.

4296. 0onul logru soz ile sakin olur. O^iiehim susamis olan, su ile sakin olur.

Ya'ni, susamis, olan kimsenin harareti su ile sakin oldugu gibi, dogruluga
susami§ olan kalbler dahi su gibi saf olan dogru soz ile sakin olur.
■• *'

4297. (jMahcuh olan kalhin gayn ki, onun hir illeii varlir, onun nebulen gabi-
ye huHar iemyizi yohtur.

Fakat bu halin istisnasi vardir. Sifat-i nefsaniyye hicabi iginde olan kalb,
illetli ve hastahkli oldugu igin, onda temyfz-i sahih bulunmaz. Oyle bir kalb
ruhani olan peygamberin sozleri ile nefsani ve cismani olan gabinin sozleri-
ni fark ve temyfz edemez. Nitekim peygamberlerin dogru olan sozlerini cis-
mani ve nefsani olan kimseler kendilerinin sozleri gibi yalan ve hile zannet-
tiler de dediler ki: "Bunlar kendilerinin Allah tarafindan gonderildigini soyle-
yip efrad-i be§er iizerinde tahakkiim etmek icin birtakim yalanlar uydurdu-
lar." Hz. Pfr Efendimiz Fihi Ma FiMerinin 42. faslmda bu ma'na hakkinda
§oyle buyururlar:

"Seyfeddin-i Buharf dedi ki: "Benim indimde enbiya ve evliyamn zann-i
batil iizerine olduklan ve da'valanmn kuru da'vadan ba§ka bir §ey olmadigi
tahakkuk etti." Seyfeddin mecliste hazir farziyla Hz. Pir ona hitaben buyur-
dular ki: "Sen bu sozu §6ylece bo§ ve tahmini olarak mi soyluyorsun, yoksa
hakikatini mii§ahede ettin de mi soyluyorsun? Eger rii'yete binaen soyliiyor
isen, o halde alem-i viicudda hi 'yet denilen §ey tahakkuk etmis, oldu. Ya'ni
bila-tahakkuk soyliiyor isen, bahse deger yeri yoktur. Mutlaka bu iddia
rii'yete ve miisahedeye mebni olmak lazim gelir; ve bu rii'yet denilen §ey
alem-i viicudda esjamn eazzi ve e§refidir ve enbiyayi tasdik demek olur. Zi-
ra enbiya ancak alem-i viicudda ancak rii'yet oldugunu da'va ettiler, t§te sen
de bunu ikrar ettin. imdi rii'yet ancak mer'inin viicudu ile zahir olur. Qiinkii
rii'yet ef'al-i miiteaddiyyedendir. Mutlaka mer'i ve rat olmak lazimdir, Mer'i

G ^^

AHMED AVNl KONUK

matlub, raf de talibdir. Yahud ber-aksdir. Ya'ni raf matlub ve mer'i talibdir.
£unkii ma'suk cemalini a§ik igin tezyin eder ve a§igin talibidir; ve a§ik
ma'sukun talibi olmakla beraber ma'sukun dahi matlubu olmus olur. §u
halde senin inkann iie beraber talib ve matlub ve alem-i viicudda ru'yet sa-
bit olmus oldu. Imdi uluhiyet ve ubudiyet onun nefyinde ve isbatinda elbet-
te vacibetii's-siibut bir kaziyye olur. Ya'ni "uluhiyet ve ubudiyet vardir
veyahud yoktur" diye da'va olunsa, "nicin yoktur veya vardir?" diye bi'l-is-
bat tahkfki lazim gelen birer kaziyye olur; ve tahkik ise, alem-i viicudda an-
cak rii'yetten ibarettir."

4298. ^fioksa o haher ki, o mevzi'den olur, ay iizerine varsa, yardmi§ olur.

Yoksa dogruluk mevziinden ve makamindan sadir olan haber, eger ay
iizerine carpsa ve nazil olsa ay yanlmis. olur. Nitekim ayet-i kerime li* ii/\ }
Jji £ii [y. i^x^L U-iU *^f) j^- J* 'Jjih (Hasr, 59/21) ya'ni "Eger biz bu
Kur'an'i dag iizerine indirsek, sen o dagi Allah'm hasjetinden ha§i' ve par-
calanmis bir halde goriir idin" buyurulur. Boyle iken makam-i sidk olan ca-
nib4 uluhiyyetten insanlara nazil olan Kur'an, kalbleri sifat-i nefsaniyye ile
illetli olanlara te'sir etmemis, ve dogrulugun[dan] subhe etmisjerdir.

4299. Sly yarilu ve o mahhubun kalhi decjiV. Jura hi o merduddur, rrwhhvb de-
gildir.

Evet, o dogru haberden ay yanlir ve o sifat-i nefsaniyye hicabiyla ma'lul
olan kalb yanlmaz. Zfra oyle bir kalb merdud-i ezelidir ve ind-i ilahide o kalb
sahibinin ayn-i sabitesi §ekavetle zahir olmu§tur. Binaenaleyh o mahbub-i
ilahf degildir. Ona enbiyamn ve evliyamn dogru sozleri te'sir etmez.

4300. ^olisin cjozu, islatici cjoz ya$mdan <p§me oldu; hum sozden detjil, helki
goniil hokusunaan!

"Mubil", islatici demektir. Ya'ni, mfrasyedinin soyledigi dogru sozlerin
te'sfriyle polisin gozii, islatici, ya'ni cok akan goz yasjanndan bir gesme gibi
oldu. Fakat onda olan bu te'sir kuru ve yalan sozlerden degil, belki kalbinde
olan dogrulugun kokusundan idi.

o^p^,

MESNEVl-t SERtF SERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

4301. llir soz dudak iarafina cehennemden aelir. HZir soz can §ekrinden du-
dak mahallesine gelir.

"Cehennem"den murad nefistir. Zira nefis cehennem tabfatindadir. Nite-
kim Kur'an-i Kerfm'de Hak Teala cehenneme oliba j* (Kaf, 50/30) ya'ni
"Doldun mu?" diye hitab buyurur, cehennem de -ky'o" J* (Kaf, 50/30) ya'nf
"Dana var mi?" diye cevab verir. Nefis dahi kend'i huzuzatinda ve §ehevatin-
da doymaz ve dolmaz, ne kadar verilirse "Daha var mi?" der. Nitekim huzu-
zat-i nefsaniyyelerine §iddet-i inhimakten dolayi helak olanlar sayisizdir.
Ya'nf, bir soz cehennem tabiatinda olan nefis tarafindan agiza gelir ve bir soz
dahi run tarafindan lisanri zahire gelir. Binaenaleyh soz iki nevi'den ibaret
olur. Nefis tarafindan gelen sozlerde yalanlar ve Meier vardir. Ruh tarafin-
dan gelen sozlerde dogruluk ve safvet vardir.

C^ 4 ^ O^ J** 1* O^ ^ J J &f- J, J** 3 b»' ^ J**

4302. Can arihci deniz ve harac dolu deniz vardir; ve ha iki denizin arasmda
hu dudak merecdir.

"Harac", darhk ve sikmti. "Merec", burada "iki §eyin kan§masi" ma'na-
sinadir. "Can artinci deniz"den murad, ruhaniyet alemi ve "harac dolu olan
deniz"den murad, dar ve sikintili olan cismaniyet alemidir. Ya'ni, can anti-
ci ve insanin ruhuna kuwet bans, edici bir deniz vardir ki, ruhaniyet alemi-
dir; ve diger bir deniz de vardir ki, o da darlik ve sikinti dolu olan cismani-
yet ve suret alemidir. Bu her iki denizin dalgalan olan inkar kalb-i be§ere
hucum eder. Bu iki denizin arasindaki bu agzin dudagi bu iki deniz dalga-
lannin kansngi yerdir ki, ondan hem ruhani ve hem de nefsani kelamlar sa-
dir olur.

4303. <§ehirler oriasinda olan -pazar a&idir. H^ekreler oraua nakiyelerden gelir.

["Yepunlu"], §ehirler icinde sokaklarda kurulan pazar ma'nasinadir.
"Behre", burada "nasib ve kismet" demektir ki, pazarlara getirilen muhtelif
esjadan kinayedir. Ya'nf, bu agiz ve dudak §ehir icinde sokaklarda kurulan
pazar gibidir. Oraya her taraftan herkesin nasibi olan §eyler gelir ve her sa-
mi'in isti'dadina gore muvafik sozler gelir.

Gsypf

AHMED AVNI KONUK

j j yr <jj*Z>z~~* j iy* jj 'aJIT" ji *-~S s-^J '-r'y^* **^"

4304. uMa'yub olan meta ve kese gotiiriicii olan kalp. ^Jaide dolu ve altin gi~
h\ parlak meta' vardir.

"Muste§nk", ru§en ve taban ve parlak, ma'nasmadir. Ya'nf, o pazarda
ma'yub ve kusurlu olan mallar ve kese goturucu, ya'nf keseye zaran olan
kalp e§ya ve paralar vardir. Diger taraftan pek faideli ve altin gibi parlak me-
ta' ve mallar dahi bulunur. Bunun gibi, bu agiz ve dudak pazannda bos, ve
kalp sozler ve faideli ve nuriu kelamlar vardir.

4305. !7ier kim daha hazercjandir, hu pazardan sag ve kalp ilzerine gozliidiir.

"Bazergan" tacir; "sere", sag para. Ya'nf, her kirn ki ticarette pek usta ve
mahirdir, bu pazardan saglam para ve meta' ile kalp para ve e§ya iizerine
acik gozliidiir; ve bunlan cabuk tefrik eder, aldanmaz. Bunun gibi, soz paza-
nni kuran nakislar ile kamiller vardir. Nakislann sozleri kalp paraya ve me-
ta'a benzer. Kamilin sozleri ise faideli ve altin gibi parlaktir. Akillannin goz-
leri kuvvetli olan kimseler bu iki tiirlii soz arasim ayirt eder.

£\d-\ jb ^ jl I j jfi oT j ^\J\ jb !j j j* jI^j xi

4306. 'iPazar muhakkak ona kar evi oldu; ve o digerine korlukten habahat evi
oldu.

Binaenaleyh bu kelam pazan o acik gozlii kimseye, muhakkak -kar ve fa-
ide evi oldu ve orada ruhuna aid faideler buldu; ve bunun ba§kasina da bu
pazar korlugiinden kabahat ve fenahk evi oldu. Zira aklinin gozti kor oldugu
igin saglam mal ile kalp mail ayirt edemedi, aldandt

4307. JAlemin dlz'lerinden her hirisi gahl iizerine hirer hirer hagdxr ve iistad
iizerine fekhdir .

"Gabi", fikri ve firaseti az olan kimse; "fekk", "bir §eyi ayirmak" demek-
tir. ■ Ya'nf, bu suret aleminin ciiz'lerinden her bir ciiz' fikri ve firaseti ve feta-
neti az olan kimseye birer birer bagdir; zfra fikri mahdud oldugu igin darhk
iclnde mahbus kahr ve alem-i rtlaka grkamaz; ve fikri genis, ve firaseti gok
olan iistada ve arife ise, bu cuz'lerin kaydindan ve bagmdan aynlmak ve co-

G^^>

MESNEVI-t §ERfF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6

zulmektir. Nitekim mutekellimfn bu alem-i suret iginde baglanip Hakk'in es-
yayi zatryla degil, iimi ile kaplamis, oldugunu iddia ederler ve derler ki: "Eger
Hak bu suret alemini zati ile kaplamis olsa, mahall-i havadis olmak lazim ge-
lir ; bu ise tenzihe mugayirdir" Diisunmezler ki, Zat-i Hak ile bu alem-i suret
arasmda her vecih ile gayriyet olsa, hadleri birbirinden ayn iki viicud olmak
lazim gelir ve "Zat-i Hak hududu suraya ve esyamn hududu ise buraya ka-
dardir" diye hukum etmek icab eder? ve Hakk'in viicudunun tahdidi ise, §e~
naat ve kabahat olur. Binaenaleyh bu alem-i suretin hadis olan cuz'Ierinden
her bin boyle bagladigi icin bu §enaatin farkmda olmazlar. Bu bag sebebiyle
bunlar viicud-i kadimi anlamadiklan gibi, viicud-i hadisin hakfkatini de idrak
edememisterdir. Fakat ariflerin indinde bu alem-i suret viicud-i hakiki denizi-
nin kopugu mesabesinde oldugundan onlann nazan kopuge degil denizedir.

4308. Did iizerine $iikiirdiir, dicjeri uzerine zehir gibidir; ve biri iizerine lutuf-
tur ve digeri iizerine kahu cjibidir,

Ve bu suret aleminin her bir ciiz'ii arifler iizerine sukiir gibi zevk verir; zi-
ra onlar Hakk'in varligmin gayn bir sey gormezler. "Denizin dalgasi ve ko-
pugii denizdir" derler; ve ehl-i hicab olan diger bir taife iizerine de zehir gibi-
dir. £unku onlann nazannda bu e§ya Hakk'in gayn olan bir viicud-i miista-
kildir. Evvelki taife uzerine her bir suretin ciiz'ii bir tecellf-i Hak oldugundan
ayn-i Iutufdur; ve ikinci taife uzerine de Hakk'in gayn tarafindan vuruian bir
darbe telakkf olundugu icm kahir gibidir.

4309. Dier bir cemad feygamber iizerine efsane soyhyicidir. 3Cabe haciya ? a-
hid ve soz isieyicidir.

Her bir cemad, peygambere efsane ve sergiize§t soyleyicidir. Nitekim 1.
cildde "Siitun-i Hannane" kissasmda diregin tekelliimu ve Ebu Cehl'in elin-
deki ta§ parcalanmn Resul-i Ekrem hazretlerinin niibuvvetine §ehadeti gegti.
Ve Ka'be hacmin haccma §ehadet edici ve bu sehadeti ffa icin Hak'tan soz is-
teyicidir; ve bunlann sozlerini ruhaniyet aleminde bulunan enbiya ve evliya
isitirler. Cismaniyet aleminde miistagrak olanlar ise, mii'minlerden ise te'vil
ederler ve miinkirlerden ise inkar ederler. Nitekim 3. cildin 468 numarali bey-
tinde oL-J ^i x&i ^ . ol^ ^i oU^- 3 f> [ya'nf "Ecza-yi cihanin zikir

GgXCp

AHMED AVNt KONUK

ve tesbihleri goge bir gulgule diisurdii"] ve 1018 numarah beytinde dahi
j^jiij (ji* is\yi-\ JaIp . jijjj l^jU- jjie. ^iU^ji [ya'nf "Cemadliktan canlar alemine
gidiniz. Ecza-yi alemin gulgulesini isjtiniz!"] buyurulmu§ idi. Oradaki tercii-
me ve izahata miiracaat olunsun.

4310. uWescid dahi "0 kana uzak yerden yeldi" diye musalli iizerine §ahid
[4290] . ,

Cemad olan mescid dahi "Ya Rab! sana ibadet etmek igin o kulun bana
uzak yoldan geldi" diye namaz kilan kimse iizerine ind-i ilahide §ahid gel-
di. Ey kimse! Eger "Cemad soz soyler mi?" diye i'tiraz edersen, bu i'tiraz se-
nin cismaniyet alemi iginde mahbus kalmandan dolayidir. Eger bu cisimden
kurtulup ruhaniyet alemine girmis. olsa idin, bunun hakikat oldugunu goriir
idin.

4311. L/ialil iizerine ate$ $i$ek ve feslegen ve giildiir. O^femrudlular iizerine
oliim ve derddir.

Bu alem-i suret ate§i Ibrahim Halil (a.s.) iizerine giizel kokulu gigek ve
feslegen ve giil halinde zahir oldu. Fakat cismaniyet aleminde mahbus olan
Nemrud'a tabi' olanlar iizerine de yakici ates, ve oliim ve derd oldu. Binaena-
leyh bu alem-i cemad ruhanf olan kimseye ruhaniyeti ve cismaniye de cis-
maniyeti ile zahir olur. Ruhani olan kimse cismaniyet aleminden gectigi igin,
cismaniyetin ve cismaninin halinden anlar. Amma cismani ruhaniyet alemin-
den bihaber oldugu igin ruhanilerin halinden anlayamaz, inkar eder.

4312. By hasen! ^Bunu defalarca soyledih; onun heyamndan hen tok olmadim.

"Ey hasen!" ta'biri hususiyet i'tibariyle bu Mesnevfte muhatab olan Hii-
sameddfn Qelebi (k.s.) hazretlerine ve umumiyet i'tibariyle himmeti all olan
saliklere hitabdir. Ya'nf, biz bu cemadatin tekelliimiine ve ruhtan gelen soziin
miiessir olduguna ve nefisten gelen sdziin te'siri olmadigina dair olan sozle-
ri bu Mesnevf de def'alar ile soyledik. Fakat bu ma'nalan ibarat-i muhtelife
ile soylemekten doymadim.

°&P?

MESNEVf-t §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

4313. Sen solmayi def vein def alar ca ekmek yedin. ^u yine o ekmektir; ni-
cin melul olmazsin?

"Zubul", solmak {Ahten). Ya'ni, "Tekrar insana usang vermez mi?" diye
i'tiraz edersen, cevaben derim ki: "Sen cisminin ve benzinin saranp solmasi-
m def icin birgok def alar ekmek ve taam yedin; sjmdi bu yedigin ekmek yi-
ne o evvelki yedigin ekmektir. Bundan nigin melul olmazsin ve bikmazsin?"

4314. j'tidalden dolayi sana yeni hir aglik eri§ir ki, ondan iuhme ve melal
yanar.

"Tuhme", imtila, mi'de dolgunlugu demektir. Ya'ni, usanmamanin sebebi
budur ki: Mizacin i'tidalde ve sihhatin yerinde oldugu igin sana yeni bir aglik
gelir ki, bu agliktan dolayi o evvelki mi'de dolgunlugu ve usanmak yanar ve
zail olur ve tekrar o evvelki yedigin ekmege istiha gelir.

4315. Dier kime ki, of life- derdi nakd oldu, onun cuz'uniin ciiz'iine yeni olmak
akd oldu.

"Nakd" , "amade kerden" , hazir etmek manasinadir (Miintehabu '1-Lugty .
"Cuz'uniin cuz'iTnden murad, zahiri kulaktir. Zira ruhun cuz'ii cisimdir; ve
cismin cuz'ii de dinlemek hususunda zahin kulaktir. Binaenaleyh zahiri ku-
lak, cuz'iin cuz'ii olmus, olur. Ya'ni, her kirn igin hakayik ve maarif-i ilahiy-
yeye aglik derdi hazir oldu ise, o evvelden soylenmis, olan sozlerin yeni ol-
masi, onun zahin kulagina bag ve kupe oldu.

4316. Jlezzet achkiandir, yeni nuklden depldir. S^clik lie arpa ekvmf §eker-
den iyidir.

"Nukl", igki esnasinda yenilen meze demektir. Burada cismaniyet alemi-
nin sarhosjugu esnasinda yenilen gida ma'nasidan kinayedir. Ya'ni, lezzet
aghktandir, ele gegen yeni gidadan degildir. Zira aglik olunca arpa ekmegi bi-
le §ekerden daha tatli geUr. Bunun gibi, eger bir kimsenin iginde ehlullahin
hakayik ve maarifine vukaf agligi olursa, ulum-i lediinniyyenin birtakim

^

jjpp^" AHMED AVNl KONUK

dekayikmdan sarf-i nazar, pek ibtidai olan ba'zi ma'lumati bile ne kadar tek-
rar olunsa tath gelir.

4317. nZoyle olunca usanmak acsizlikian ve tamamen hazimsizliktandu , kela-
min tekranndan degildir.

Ya'ni, mademki lezzet acjiktir, binaenaleyh usanmak ag olmamaktandir;
ve evvelce dinlenilmis, olan maarif ve hakayiki tamamen hazm edememis, ol-
maktandir. Yoksa kelamin tekranndan degildir. Binaenaleyh Kur'an-t Ke-
rim'de Musa (a.s.) ile Fir'avn arasindaki vak'a ve hadisat-i saire muhtelif su-
relerde, muhtelif ibareler ile mukerreren beyan buyurulmustar. Munkirler
havsala-i isti'dadlannin darhgindan ve kisa nazadanndan dolayi "tekrar in-
sana usanc verir" diye i'tiraz ederler. Keskin nazarh olanlar ise, bu tekrarlar
iginde belagat ve bircok yeni yeni rumuzat ve kusufat gonirler. Zfra hakikat-
te tecellide tekrar yoktur ve bir kelamin aynen bile tekran belagata ve fesa-
hata muhalif degildir. Nitekim mukalemat-i adiyede bile bir mes'ele hakkin-
da birisini ikna* icjn "Filan zamanda su hal boyle oldu, bunu filan ve filan da
nasil etti? Bu da mi yalandir? Ve keza filan ve filan bu hali gorduklerini bir-
takim kimseler muvacehesinde alenen ve tafsQen soylediler; bu da mi yalan-
dir? denir; ve "bu da mi yalan?" sozleri aynen tekrar olunur.

4318. CA/ifOT sana dukkandan ve mekisten ve adam aldaimakta kiyl u kalden
usanmak gelmez.

"Meks", gar§ida ve pazarda satilan e§yadan ye yolda ve §ehir basjannda
ahnan harac ve vergi. Ya'ni "oktruva (bj^jO resmi" demek olur. "Mekfs",
bu i§le me§gul olan. Ya'ni, tekrardan usanmamanin bircok zahiri misalleri
vardir. Mesela "Sana nicm diikkandaki ahm satim muamelesinden ve mekis
olmaktan ve adam aldatmak hususunda birgok gene calip dedikodu yapmak-
tan usanmak gelmiyor? Halbuki bunlar senin her gun tekrar tekrar yaptigin
i§lerdir!"

Olj! X.U \Sjx* <-l~^ C-s«-i Oloy ^ JTI j C^s- j dy>r

4319. 9Vtfin sana altmis sene gtybetten ve adamlann etini yemekten, ondan
tokluk qelmedi?

MESNEVM §ERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

Ve keza sana nigin adam cekistirmekten ve adamlann etini yemekten alt-
mi? yildan beri tokluk gelmedi? "Adamlann etini yemek" ta'biri giybet sozii-
niin tefsiridir. Nitekim sure-i Hucurat'ta jK 01 '^^\ s-»J u~ ,X*u v^°- u 'j
£. v 1 -' 'f^ (Hucurat, 49/12) ya'nf "Birbirinizi geki§tirme'yiniz; sizden biriniz
61mu§ olan karde§inin etini yemeyi sever mi?" ayet-i kenmesinde bir kimse-
yi gryabinda geki§tirmek ve aleyhinde soz soylemek onun olmus, olan cismi-
nin etini yemek mesabesinde gdsterilmi§tir.

4320. <§ulle avlamakia medihler s'6ylemi$$in; melul degilsin; defalarca a$ilmi§sm.

"§ulle", put ve-putperest; ve "§elle", kadmlarin ferci (Giyisu'l-Lugat). Bu-
rada ma'§uktan kinaye olarak "put" ma'nasina olmak miinasibdir. Ya'nf,
sevdigin ma'sukani avlamak icin ve onu kendine meyil ettirmek icin birgok
§iirlerde ve gazellerde medihler soyledin; bundan usanmadin, def alarca tek-
rar ettigin halde bu medihlerden gonlun gtil gibi agildi ve ferahlandi. Hind
nushalannda metine ilave olunan Sultan Veled hazretlerinin su beyti bu
ma'nayi te'yfd eder:

"Sen birfahisenin askmdan usanmaksizm siirler soyledin, sen gul gibi agildm. "

C— ^J jl> j\ jL ^> J^/ C—^r J d\jj~> Jhij^ j^J^i

4321. Son def a onu suzan ve yilak olarak evvelki defadan yiiz def a daha
harareili soylersin.

Ya'nf, ma'gukanin medhi hakkinda evvelce soyledigin o §iirleri ve gazel-
leri, son def a soyledigin vakit, yanici ve galak olarak evvelki def adan daha
hararetli soylersin ve tekranndan hie usanmazsm.

4322. 'Derd, eski ilaci yeni yapar. 'Derd her melulliik dalini hat' eder.

"Hav", miiteaddid ma'nasi vardir. Burada "kesmek ve koparmak" demek-
tir. "Hav kerden", kat' etmek demek olur. Ya'ni, mesela insanin bir derdi ve
elemi olur ve onu def igin bir ilac kullanir, o elem geger. Bittabi' ilaci da bi-
rakir. Fakat o elem ve derd yine geldigi vakit, yine o eski ilaci kullanir. Boy-

*&$&>

AHMED AVNt KONUK

lece o eski ilag o derde yeni bir gare olur; ve o eski ilaci kullanmaktan bik-
maz. Bunun gibi, bir kimsede hakayik ve maarifi ogrenmek derdi olursa, ne
kadar tekrar edilmis, olsa usanmaz. Binaenaleyh derd her nevi' usanmamn ve
bikmanm dalim budagini keser kopanr.

4323. ^eni edici olan kimyd derdlerdir. 'Derdkalkan o tarafia usanmakhk ne-
rede?

Eskiyi yeni yapan kimya, insanda olan derdler ve istiyaklardir. Bir §ey
hakkinda derd ve i§tiyak peyda olan o kalb tarafinda usanmaklik olur mu?

4324. Sen sakm usanmakhhtan soijuk ah vurmal ^erd iste ve derd isie, derd,
derd!..

Ey salik! Sakin sen evliyaullahm tekrar ve tekrar beyan ettigi maarif ve
hakayiktan usanmaktan dolayi soguk ve nefsani olan ahi gekme! Eger boy-
le bir usanma hali gelirse, cenab-i Hak'tan o ulum-i lediinniyyeye derd ve i§-
tiyak iste ve bu derd ve i§tiyaki istemekle ve niyaz etmekte musir ol!

jb j^j OUll^jj j •kjjbj j\j C^W^J- 1 «AJJji fob*-

4325. faidesiz dermanlar derdin hadi'leridir. ~^ol vuruculardir. ^Ba^ resminin
alhn alicdandir.

"Jaj", tohumsuz biten bir nevi' tatsiz ottur; deve ne kadar gignese agzin-
da yumu§amaz. Bu i'tibar ile zevksiz soz soylemeye "jaj hayiden", "jaj gig-
nemek" derler. Burada murad, "te'sfrsiz ve faidesiz" demektir. "Hadi"', alda-
tici; "baj", bag resmi, ya'ni "toprak basti resmi" demektir. Ya'nf ey salik! Eger
sende maarif-i evliyaya kar§i derd ve i§tiyak varsa, sakin rmizevvirlere ve
yalanci §eyhlere gitme! Zira onlann derman ve gare gibi goriinen te'sfrsiz ve
faidesiz sozleri sendeki derde ve i§tiyaka kar§i aldaticidir. muzevvirler yol
vuruculardir. Tacirlerden toprak basti resmi igin altm ahcilar gibidirler. Sende-
ki i§tiyakm nurunu ve hararetini alirlar.

4326. Dctnek vaktinde her ne kadar hir act su, soguk ve latif cjoriiniir ise de,
susuzlucjun (firesi degildir.

<^pg>

MESNEVl-t §ERfF §ERHi / XIII. CtLT • MESNEVf-6 •

"Ata§'\ susuzluk (Ahteri). Ya'nf, aci su, igerken her ne kadar soguk ve la-
tif gorimiir [ise de,] susamis, olan kimseyi kandirmazsa, hakayik ve maarife
susamishk dahi mukallid ve miizewir mursjdlerin aci su gibi olan sozleriyle
mundefr olmaz. Her ne kadar onlann zahirde mustalah ve suslii sozleri din-
lenildigi vakit, ho§ ve latif gorimiir ise de, insan-i kamilin sozleri gibi kalbe
bir te'sir-i ma'nevf ilka edemez.

4327. tjahai hadi' oldu ve yiiz yesillih hitirici olan hir tath sudan men edici
oldu.

Fakat ne care ki, bu aci su mesabesindeki muzevvirierin sozleri talib-i ha-
klkat olanlan aldatici oldu ve kalblerde bircok maarif-i ilahiyye yesjlliklerini
bitiren insan-i kamilin tath su mesabesindeki kelamlanni aramaya mani' ol-
du. Zira talibler onlann suret-i zahirelerine bakip kamil zannettiler.

4328. ISoylece her hir kalp alixn, her nerede latif alhn varsa, tanimakian men
edicidir.

Nitekim her bir kalp altin, her nerede latif ve halis altm varsa, onlan tani-
maya ve ayirt etmeye mani'dir. Zira kalp altinm zahiri halis altinla beraber-
lik da'va edip aldatir.

^ • *- ■

4329. "By miirid! Senin muradtn henim, al!" diye senin ayagim ve kanadini
iezvir ile hesti.

miizewir ve yalanci mur§id, "Ey hakikate vukuru murad eden talib! Se-
nin muradin ve aradigm insan-i kamil benim, al!" diye sana kamillerden cal-
digi sozleri soyler ve senin himmetinin ayagini ve kanadim bu tezvir ve ya-
lan sdzler ile keser. Bu yalanci §eyhler hakkinda 3. cildin 680 numarah bey-
tinden 722 numarah beytine kadar birtakim beyanat gegmi§tir.

-'y j jj j*^. **? j* ^y j^- ^y ^j- 5 *y*~ ^ ^^r <^->*j2 ^-*&

4330. "tSenin derdini loplanm" dedi. Dialhuki o derd idi. Jlahirde her ne ka-
dar giil ise de, diken idi.

c^P^

AHMED AVNi KONUK

muzevvir sana der ki: "Ben senin derdini ve pen§an olan kalbini topla-
nm ve seni makam-i cem'e getirip kamiller sirasina idhal ederim." Halbuki o
bigarenin kendisi derd idi ve kalben perfsan idi. Zahirde her ne kadar kiyafe-
ti ve siislu sozleri ile gul gibi hos, goriinur ise de, batim ve ic. yiizii diken gibi
idi; ve kalbi her birisi bir diken gibi olan nefsam sifatlar ile dolu idi.

yj v^Li^ j i

> Oiji ij-i Ij

JiJ'iS* ^JJ J ^J* J 3J

4331. Qit, yalanci dermandan kac, ta ki senin derdin mus$) ve miisk eleyici ol-
sunl
Ey talib-i hakikat! Git, derdine kar§i yalanci derman olan bu miizewirden
kacj Ta ki derdin, hakikf derman olan bir insan-i kamile isabet edici ve mu§k
mesabesinde olan ulum ve maarif-i ilahiyyeyi taklidi sozlerden eleyip tefrik
edici olsun!

d*

ji '<*JU- j> -jh Oita &£* OUiJj ^J>~~* vij* ^ U^J^ s-*'>^ a — "* <^"^

Polisin kendi ru'yasmi fakir olan garibe sdylemesi ve onun
evinde olan hazfnenin ni§amm da vermesi

Bu siirh Ankaravi niishasinda yoktur, Hind niishalannda mevcuddur.
Fihristde kolayhk olmak igin buraya derci miinasib goriildii.

4332, ^Bedi: "Diustz degilsin vefasik degilsin; iyi adamsin, fakat b'on ve ah-
maksin!"

Polis, mirasyedinin dogru sozlerine kani' olup ona dedi ki: "Evet, sen hir-
siz degilsin, fisk ile de me§gul degilsin; iyi bir adamsm, fakat bon ve sade-dil
ve ahmaksin!"

4333. "*[Ruya hayali uzerine hu kadar yol edersin, senin ahlm icin hir iesu
parlahligi yoktur."

*&&?

JP^ MESNEVl-t §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

"Tesu", dort arpa agirligindaki gumu§ten yapilmis, eski zamanlarda kulla-
mlan bir paradir. Mirasyedinin aklimn parlakligi, elden ele dola§arak karar-
mi§ olan tesunun parlakligina te§bfh buyurulmu§tur. Ya'ni, senin ahmakligi-
mn eseri budur ki, rii'yada gordiigiin bir hayal iizerine Bagdad' dan kalkip Mi-
sir'a kadar olan yollan kat' ederek geldin. Binaenaleyh senin akhnda bir te-
sunun parlakligi kadar bir parlaklik yoktur. Aklin parlakligi hakkindaki tefa-
vut 5. cildin 460 ve 461 ve 462 numarali beyitlerinde beyan buyurulmu§tur.

4334. n< ~Ben def'alarca "Bagdad" da miistetir bir define vardir" diye miisiemir-
ren rii'ya gordiim."

"Ben kag def a "Bagdad'da miistetir ve medfun bir define vardir" diye bir-
biri arkasma rii'ya gordiim ve bu deffneyi bi'd-defaat bana ni'yada haber ver-
diler ve dediler ki:"

4335. "Jilan iarafia ve filan mahallede medfundur." Dtalhuki o, bu hazmin
mahallesinin adx idi.

"0 define Bagdad'da filan tarafta ve filan mahallede medfundur." Halbu-
ki polise rii'yasinda soyledikleri mahalle ve taraf bu mahzun olan mirasyedi-
nin mahallesinin adi idi.

j-Ap J I C~aS" ji j»U j <u'L>- /*U js^j jj jfJ^U aJL>- ji C~~J*

4336. '{jilanin evindedir; ait, ara!" O diisman onun evinin adtni ve onun adi-
ni soyledi.

Polis sozixne devam edip dedi ki: "Bana rti'yada, o define filanin evinde-
dir; git, ara!" dediler. Mfrasyediye dii§man olarak kar§isma gikip dayak atan
o polis, o mirasyedinin evinin adini ve kendinin adini soyledi.

4337. lien bu rii'yayi "'Hacjdad" da, ev icinde bir define vardir" diye def alar-
ca gormiisiimdiir."

4338. Ben bu hayalden dolayi asla yerimden gitmedim. Sen bir rii'ya ile me-
lalsiz geliyorsun."

*$$£>

jgK^ AHMED AVNi KONUK

"Ben def alarla gordiigiim bu rii'ya hayalinden dolayi sakin oldugum bu
Misir'dan asla Bagdad'a kadar gitmedim. Sen ise bir rii'ya ile hig usanmaya-
rak ve ii§enmeyerek Bagdad'dan Misir'a kadar geliyorsun."

4339. J/lhma^in rii yasi onun akhna layihiu. Onun gxbi ktymetsiz ve la-§eyair.

Yukanlarda birkac yerde dahi izah olundugu iizere, rii'ya tig nevi'dir. Bin
"ke§f-i miicerred"dir ki, misal-i mutlak aleminden bu alem-i §ehadete niizul
edecek olan bir siiretin aynen rmi§ahedesidir. Bu rii'ya ta'bire muhtac degil-
dir. Rii'yada goriilen suret bu alem-i zahirde aynen ve tamamen zuhur eder.
Digeri "ke§f~i muhayyei"dir ki, bu alem-i §ehadette zahir olacak olan bir su-
ret, misal-i mutlak aleminde, ma'nasi bu goriilen suretle miinasebetdar olan
baska bir suret ile goriiniir. Mesela siit igilir; bu alem-i §ehadette ilim ile ta'bfr
olunur. Siitiin ma'nasi ile ilmin ma'nasi arasmdaki mimasebet budur ki: Slit
gocuklann nakis olan bedenlerinin nesv ii nemasina hadimdir; ve ilim dahi
nakis olan ruhlann kemaline hadimdir. l§te bu nevi' rii'ya boyle ta'bfrlere
muhtac. olur. Uciinciisii, "hayal-i miicerred"dir ki, bu da uyaniklik halinde bu
alem-i suflfnin suretlerine olan alakalann ve muhabbetlerin §iddetine mebni
dimaga miin'akis olan ve kalbde yer tutan o suretler hayalatimn uyku halin-
de goriilmesinden ibarettir ki, hayal-i miicerred olduklanndan asla ta'bfrleri
yoktur. Bu beyt-i §erifte beyan buyurulan rii'ya uciincii nevi'den olan rii'ya-
dir. Zira alem-i sufliye §iddet-i irtibat ve muhabbet, seraba ve kopiiklere olan
muhabbet ve alaka kabflinden oldugundan, ehl-i hakikat indinde hamakattir;
ve akl-i kamil olan kimselerin rii'yalan bu kisimdan olmaz. Belki ke§f-i mii-
cerred ve ke§f~i muhayyel kismmdan olur. Ya'ni bu alem-i sufliye muhabbet
nakis olan aklin kandir; ve akli nakis olan kimse dahi ahmak olur ve boyle
bir kimsenin ehl-i Hak indinde kiymeti olmaz. Binaenaleyh onun gordiigii
rii'ya dahi bu nakis olan aklina layik bir rii'ya olup kendisi gibi kiymetsiz ve
la-§ey olur.

4340. iKaainlann rii yasi aklm noksaninian ve ruhun zajmaan dolayi, er-
kehlerin rii yasmdan daha nakishr.

Ya'ni, kadinlann akillan nakis ve ruhlan zayiftir. Zira Resul-i Ekrem Efen-
dimiz, kadinlann akilda ve dfnde nakis olduklanm haber vermistir. Qiinkii

0^5^.

MESNEVf-t §ERIF §ERHf / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

onlann bu alem-i siifliye muhabbetleri ve alakalan goktur ve bu sebeble son
derece siise ve modaya tabi'dirler; Ve ruhlan zayif oldugundan nefislerinin
hazzina kar§i metanetleri yoktur. Her §eyden cabuk miiteessir olurlar. Metin
gorunenlerin dahi bircok hususatta zaaflan vardir. Binaenaleyh onlann
rii'yasi dahi erkeklerin rii'yasindan daha nakis olur... Bin iic yuz kiisur sene
evvel Resul-i Ekrem Efendimiz'in beyan buyurdugu bu hakfkat asr-i hazirda
"biyoloji = ilm-i hayat" alimlerinin en meshurlanndan Kember ile Grey isim-
lerindeki iki alimin 1925 senesinde basilan tngilizce Text-Book of Anatomy
& Physiology ismindeki eserlerinde "Kadiniann dimagi erkeklerin dimagin-
dan vasati hesabiyla 150 gram noksan oldugu ve huceyrat mikdanmn azli-
gi" beyan ve isbat olunmustar ki, burada bunye nisbetinin te'siri yoktur. Bi-
naenaleyh kadmlari erkekler ile musavf tutanlann biyoloji ilminin verdigi bu
son hukm-i kat'iden ibret almalan ve Resul-i Ekrem hazretlerinin hadis-i §e-
rtflerjne ta'n etmemeleri lazim gelir.

4341. Q4ckts ohlin ve ahmagin rii'yasi fesdd gelir. binaenaleyh akdstzliktan
dolayi ruyd ne olur? Diaval

Bu beyt-i §erifte kadmlann rii'yasindan akli nakis olan erkeklerin rii'yasi-
na intikal buyurulur. Ya'ni, akillan nakis olan ve dimaglannm hticeyrati az
olan erkekler dahi kadinlar gibidir. Onlann rii'yasi dahi bozuk gelir. Binaena-
leyh akilsizliktan dolayi bu akli nakis kimselerin gordiikleri rii'yamn kiymeti
ne olur? Hava ve hayal-i miicerred olur.

4342. Oiendi kendine dedi: '"Define benim evimdedir, Hinaenaleyh benim
\$in orada fakr ve nale nedir?"

Polisten bu sozleri dinleyen mfrasyedi kendi kendine dedi ki: "Bu adam
gordiigii ru'yasinda benim evimi haber veriyor. Demek ki, define benim evi-
min iclndedir. §u halde Bagdad'da benim igin fakr ve zaruretin ve zaruretten
inlemenin ne i§i vardir?"

4343. nr Definenin ba$i iizerinde Mencilikien olmiisiim. 2Xrd ki qafietie ve per-
due i^indeyim."

<«^

AHMED AVNt KONUK

Ya'ni "Ben define uzerinde oturdugum halde, fakr u zaruretten olmus, ve
bitab olmusum. Qiinkii definenin benim evimde oldugundan gafil idim ve hi-
cabicindeidim."

4344. ^u mujdeden dolayi, sarho§ oldu. Onun derdi kalmadi. O dudaksiz yuz
bin "el-hamdu" okudu.

Polisin definenin bulundugu mahalle dair verdigi mujdeden dolayi miras-
yedi meserret sarhosu oldu ve artik onun deffneyi aramak derdi kalmadi.
zahin agzini ve lisamni kullanmaksizin ruhunun lisani ile cenab-i Hakk'a bir-
50k hamd ve sena etti.

^ ojjU- ji }y> ^j^~ <— ^ cr 4 ^j^ ^ <y^ ^ ^y* -^ <^~&

4345. ^Dedi: "IZenim bu gidam bu dayaga mevhvLj idi. jAb-i haydt benim duk-
kanimda idi."

"Let", ddvmek ve dayak atmak; "lut", leziz taam ve gida; "hanut", diik-
kan demektir. Mirasyedi dedi ki: "Benim gidam olan bu deffneyi bulmak, bu
dayaga bagli idi. Ab-i hayat mesabesinde olan bu definenin benim diikka-
mmda medfun oldugunu bu dayak neticesinde anladim." Malum olsun ki,
salik Hakk'i bulmak igin afakta ve enfuste seferler eder; veafaktaki seferin-
de mursjd-i kamile miilaki olur ve mur§id-i kamil ona bu zulmet-i tabfiyye
iginde riyazat ve miicahedat-i §edide emreder. Salik bu riyazat ve mucahedat
darbelerini yedikten sonra aradigi hakikat-i viicud definesinin kendi evi olan
cisminde medfun ve gizli oldugunu anlar; ve nefsinde seyr-fillah ve seyr-ma-
allahda bulunur ve rCihuyla da bu vuslattan dolayi Hakk'a hamd ve sena
eder. Binaenaleyh onun bu defihe-i hakikati bulmasi riyazat ve miicahede
dayaklanna mevkQf olmus. olur.

4346. n £jit ki, bir azim gida Hzerine vurdum. vekmin korlugiine ki, miiflis idim.

"Lut", lezzetli taam ve gida demektir. "Git" hitabi, ehl-i zahire olmak
miinasibdir. Zira onlar Hakk'i tenzih edecegiz diye, muhakkiklann ilm-i te-
cellilerine i'tiraz ederler. Ya'ni, "Ey viicudu Hak ve halk diye iki mustakil
kisma ayiran alim efendiE Ben bir azim gida-yi ma'nevi iizerine ugradim. Zi-
ra ben de Hakk'i bu mevhum olan viicud-i izafinin haricinde tevehhum eder

^

MESNEVI-1 SERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

ve 'f£ l^} Ji£» 'J* j (Hadid, 57/4) [ya'm "Nerede olsaniz O sizinle beraber-
dir"] ayeM kenmesini te'vfl ederdim. Bu vehim ile Hak'tan ve hakikatten
muflis kalmis, idim. Sjmdi ise bu vehmin korlugiine, muradim olan Hakk'i
kendimde buldum. Rubai~i Hz. Pfr:

Samti Dede'nin tercumesi:

"Ben bilmez idim, gizli ay an hep Sen imi§sin.
Tenlerde vix canlarda nihan hep Sen imi§sin.
Senden dti cihan icre ni§in ister idim ben
Ahir bunu bildim ki, cihan hep Sen imi§sin. "

_^. ^y*-^ *>? y -^ ,y of jj> <j*\j>- \y ^ 6*^ ^y-

4347. nr Beni ister ahmak "bil, istersen asacji. Uier ne istersen soyle; benim oldu.

"Ey alim efendi! Sen kendi limine ve delail-i akliyyene gore beni ister ah-
mak bil, istersen ahmaktan daha a§agi bil! Cismimim evi icinde olan o defT-
ne-i hakikat benim oldu. Artik o defineyi Misir'da ve afakta aramaya hacet
kalmadi. Binaenaleyh ben istedigimi buldum. Sen her ne istersen soyle !"

4348. wr Ben suhhesiz kendi muradimi flordiim. 6u kotii apzh! Dier ne istersen
hana soyle 1 ."

"Ben §iibhesiz olarak kendi muradim olan Hakk'i kendi viicudumda gor-
diim. Hakk'in varhgim isbat hususunda subheyi izale edecek delil aramaya
ihtiyag kalmadi. Ey kotii agizli ve muhakkiklara kar§z atip tutan ve fena li-
san kullanan alim-i zahirf efendi! Artik sen bana kar§i her ne istersen soyle
ve istedigin kadar dil uzat ve sov say!.."

fl*f>- Sy>- J^ -j ^j-i y,_ y" ,jJwJ (^^^4 fj\ y< iji j, \jA y

4349. "6y muhtesem 1 . Sen hana * -pur- Herd" del Senin onunde viir-derdim ve
kendi oniimde hosum 1 .'

"Ey halkin nazannda ihti§am ve debdebe sahibi olan alim efendi! Sen ba-
na "piir-derd ve illetli" de! Evet, senin indinde ben derdliyim ve illetliyim; ve
kendi indimde maksuduma nail oldugum igin hosum."

CJ^,

AHMED AVNl KONUK

^jgg

P- crij^ J^, j j\p" y J-*

jU^ j,! iSij, <j£* y _ f\ ^\j

4350. "Sger bu- ufu? aksine olaydi, vay olurdu. Senin onunde gulzar ve kendi
onumde diken olurdu."

"Matar", masdar-i mimf olup, "ucu§ ve ucma" demektir. Bundan murad,
sefer-i afaki ve enfiisf olmak miinasibdir. Ya'ni, "Benim afakf ve enfusf olan
bu ugu§um ve seferim, benim sjmdiki halimin aksi olan senin meslek-i ilmiy-
yene muvafik olaydi, vay olurdu benim halime! Bu seferlerim senin indinde
gulzar ve makbul ve memduh olurdu. Fakat bana gore de diken gibi mez-
mum ve bo§ bir sa*y olurdu, Zira benim §imdi ne hal icinde oldugumu bile-
mezsin ve hukmunii kendi zannina ve tahmfnine gore verirsin."

Mesel

4351. ^ir giin bir denibir de.rvi$e dedi hi: ^Seni burada bir kimse bilmez.

Bir giin bir deniyyu't-tab' nefsani ve cismani olan kimse, bir dervf§e dedi
ki: "Burada seni kimse bilmez ve tanimaz." Ya'ni halk nazannda tamnmis,
olan mu'teber bir kimse degilsin.

4352. O dedi: "6(jer ammi beni bilmezse, ben kendimi bilirirn ki, kimim."

Dervis, o gafile cevaben dedi: "Avamm-i halk beni bilmiyor ve tammiyor
ise, ben kendimin kim oldugumu biliyorum ve taniyorum ve bana lazim olan
da kendimi tanimadir."

4353. "Day, eger aksine olaydi, derd ve yara idi! benim gbruciim ve ben ken-
dimin korii olurdum."

o^S^

MESNEVf-t SERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

"Eger tersine olaydi, vay olurdu halime! Bu hal bana derd ve yara idi.
Ya'nf beni avam bile idi ve ben kendimin kirn oldugunu bilmeye idim, bu hal
benim igin bir derd ve yara olurdu; ve avam benim hakkimda gdriicii ve ben
ise kendi hakkimda kor olurdum."

4354. ur Beni ahmak hit; hen iyi iali'li ahmagim! Itaht inacldan ve pek yuzden
daha iyidir."

"Ey alim efendi! Sen beni ahmak farzetl Evet, ben tali'i yaver olan ahma-
gim. Tali' ve saadet-i ezelf elbet senin yaptigm inaddan ve pek yuzden ve
terslikten daha iyidir." Nitekim bir bahs-i ilmide kendi fikirlerinin muhalifi
olan kimseye ulema-i zahire "Biz seriarin mudafiiyiz" diye aci sozler soyler-
ler ve tecavuzat-i lisaniyyede bulunurlar. Halbuki Hak Teala uluhiyet da'va
eden Fir'avn hakkinda Musa ve Harun (a.s.)a u U> «j u'jii (Tana, 20/44)
ya'nf "Fir'avn'a yumu§ak ve miilayim sozler soyleyin!" buyurur. Nefislerinin
kibir ve azameti bu efendileri Hak Teala'nin bu emrini gormekten kor eder.

4355. 1( T?u soz senin zanmna muvafik siprar. ^ohsa henim hahhm henim ak-
limin hahhtni verir."

Ya'nf "Ben ahmagim ve sen her ne istersen sdyle!" deyisjm, senin zanm-
na muvafik olan sozlerdir. Yoksa benim tali'-i ezelim ve ayn-i sabitemin is-
ti'dadi bana akla layik olan hakki veriyor. Binaenaleyh akil ile hamakat bir
yerde ictima' edemez.

sahsin sevinerek ve muradini bulup Huda'ya §iikiir edici
ve secde edici ve Hakk'm i§aretlerinin garabetlerine h?yran

*&$&>

AHMED AVNl KONUK

olarak riicu' etmesi ve onun te'villerinin her Mr vecihte
zuhurudur ki, hicbir fehim ve bir akU oraya erismez

Ya'ni, o mirasyedinin deffnenin kendi evinde oldugunu haber almasi iize-
rine, sevinerek ve muradi olan deffneyi bulup Hakk'a sjikiir edici ve secde
edici olarak Misir'dan Bagdad' a geri donmesi ve deffneyi bulmak hususunda
Hakk'in garib ve acib olan i§aretlerine hayrette kalmasi ve o i§aretlerin te'vil-
lerinin emr-i siilukiin her bir vechinde mu§ahede tarikiyla zuhurudur ki, bu
mu§ahededen ve zuhurdan evvel o te'villerin higbir anlayis, ve akil ile bilin-
mesi miimkin degildir. Nitekim Necmeddin-i Kiibra (k.s.) hazretleri Nefeha-
tii'l-Uns'te kendi siiluklerini soyle nakil buyururlar:

"Ammar Yasir ismindeki bir mur§ide gittim. Bir miiddet siiluk ettim. Bir
gece bana soyle bir hatira vaki' oldu: "llm-i batindan haberdar oldun ve
ilm-i zahirin §eyhin ilminden ziyadedir." Sabahleyin §eyh Ammar beni ga-
girdi. Dedi ki: "Necmeddin! Kalk, Misir'da Ruzbihan-i Bakli'ye git ki, bu se-
nin varligini bir tokat ile dimagindan gikarsm!" Bunun iizerine Misir'a git-
tim.Vaktaki onun dergahina gittim, az bir su ile abdest aldigim gordum.
Igimden dedim ki: "Bu kadar az su ile abdest almak §er'an dogru degildir;
§eyh bunu bilmiyor mu? Bu nasil §eyhliktir?" Hz. Ruzbihan abdestini bitir-
di ve elini yuziime silkti. Su damlalan yuziime isabet edince kendimden
gectim. §eyh dergaha girdi, ben de arkasindan girdim. §eyh §iikr-i vuzu'
namazina me§gul oldu. Ben ayakta durup §eyhin selam vermesini bekle-
dim; ve bu beklemek esnasmda bu alem-i zahir goziimden kaybolup ba§ka
bir perde acildi. Gordum ki, kryamet kopmu§ ve cehennem zahir olmus, ve
adamlan tutup ate§e atiyorlar. Bu ate§in yolu iizerinde bir tepe var. Bir §a-
his o tepe iizerinde oturmu§, her kirn "Ben bu tepeye mensubum!" derse
onu birakiyorlar ve ba§kalanni ate§e atiyorlar. Nihayet beni de tutup cekti-
ler. "Ben bu tepeye mensubum!" dedim, biraktilar. tepenin iizerine cik-
tim, §eyh Ruzbihan'i gordum ve ayagina kapandim. Enseme §iddetle bir to-
kat vurdu, yiiz iistii dii§tum; ve "Bir daha ehl-i Hakk'i inkar etme!" dedi.
Vaktaki bir tokat iizerine kendime geldim, §eyh namazi bitirmi§ idi. Zahir-
de dahi ayagina kapandim. §eyh alem-i batinda oldugu gibi, alem-i zahir-
de dahi enseme bir tokat vurdu ve yine "Bir daha ehl-i Hakk'i inkar etme!"
dedi. Ve bu tokat iizerine batimmdaki enaniyet hastahgi gitti; ve bana dedi
ki: "Geri don ve Ammar'm huzuruna git! Ve §eyh Ammar'a "Her ne kadar

cffi?

MESNEVI-t SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

bakin varsa gonder, halis altm yapip yine sana gondereyim!" diyerek bir
mektub yazdi."

l§te bu menkibeden bu siirh-i §erifteki beyanat-i aliyyenin rumuzlan mun-
ke§if olur. Zira Hz. Necmeddfn'e vaki' olan mu§ahedeyi akil ve fehm ile id-
rak etmek miimkin degildir.

4356. secie edict ve ruku' edici ve send edici ve sukiir soyleyici olarak CMi-
sir'dan Bagdad' a geri dondii.

4357. TZiitiin yolda nzkm ve ialeb yolunun in'ihasindan dolayi o hu taaccilbden
hayrdn ve mest oldu.

Ya'ni, mirasyedi Misir'dan Bagdad'a donerken buttin yolda istedigi nzkin
ve taleb yolunun misal-i mutlak aleminde bu alem-i zahire ne suretle in'ikas
ettigini zevkan ve halen mu§ahede etmesinden dolayi taaccub etti ve bu ta-
acciibden hayrette kaldi ve kendinden gegti.

4358. ^Dedi hi: V( T$eni nereden wnidvdr etmis idi, halhuki henim iizerime gu-
mii$ ve menfaati nereden sa$ti!"

Ve yolda kendi kendine dedi ki: "§u hale bak ki, Hak Teala benim umidi-
mi nereye baglami§ idi; halbuki o iimid ettigim defineyi ve faideyi nereden
benim iizerime sacti ve ihsan etti. Nitekim Hz. Necmeddin'i §eyh ismail-i
Kasn, Ammar Yasir'e gondermi§ idi. Cenab-i Necmeddfn defme-i hakikati on-
da iimid ederdi. Sonra Misir'da Ruzbihan-i Bakli hazretlerinden buldu. Bu ha-
lin bu alem-i zahirde de misalleri goktur. Bir kimse hastaligin tedavisi icin en
me§hur bir doktora gider, gare bulamaz. Sonra nig ummadigi bir doktorun te-
davisinden muradma nail olur. Keza ticaret umurunda dahi birgok karlar ve
menfaatler boyle zuhur ediverir.

4359. "iJu ne hikmet idi hi, murad hiblesini hana Kane disansindan aumrah
ve §dd olarak etti."

C^^

AHMED AVNl KONUK

Ya'nf, "Hakk'm bu ne hikmeti idi ki, benim muradimm kiblesi evimin igin-
de oldugu halde, o kibleyi Hak Teala bana yanlis, bir yol olan benim evimin
disansindan beni sevindirerek gosterdi."

4360. " Uiatia ho$arak, dalalet iginde cjittim. Dter dem matlabdan daha ayn ol-
dum."

Ya'ni, "Hakikat defmesi benim cismimin evi iginde iken, onu afakta bul-
mak igin ko§arak, dalalet ve §a§kinhk iginde surf seferler yaptim; ve bu sun
seferler iginde her dem matlubum olan Hak'tan ayn du§tiim. Nitekim bu hal
zahirde dahi boyledir. Mesela bir kimse cebindeki saatini di§anda zannedip
onu aramak igin §uraya buraya gitse, matlubu olan saate vusulden uzak ve
ayn dii§er. Beyt-i Yunus Emre (k.s.):

Dervi§lik ba§tadir, tacda degildir.
Kizdirmak oddadir, sacda degildir.
Ararsan Mevla'yi kendinde ara;
Kudiis'te Mekke'de hacda degildir.

Beyt-i Misrf-i Niyazf (k.s.):

Oyle samrdim aynyim, dostgayndir, ben gaynyim,
Ben ta§rada arar idim, ol can iginde can imi§.

4361. Dtak yine o dalaldin aynini cud ile rii$d ve suda vesile etti.

"Riisd", hidayet ve dogru yol demektir. Ya'ni "Hak Teala yine gittigim bu
yanlis, ve egri yolu, lutuf ve keremi ile dogru yola ve faideye vesfle etti."

.US' jL~^l x^s^a \j tjjjjZ' -k£ o\s.\ ^f^ \j <j*y>£

4362. ^Dalaleti imanin caddesi yapar. Bcjri cjidicilicji ihsana hasad mahalli yapar.

"Menhec", geni§ ve aydmhk yol ve cadde; "mahsad", hasad mahalli ve
ekinin bigildigi yer demektir. Hak Teala JJJi J jifJi '^Jij ^ J> jji ^ (Hac,
22/61) ya'ni "Allah Teala geceyi giinduze ve'gundiizu geceye idhal eder" ve
^Ji 'j, c^Ji JrJJj cl^\ '^ ^Ji ^>J (Yunus, 10/31) "Oliiden diri ve diriden olii
gikanr" ayet-'i kerimesi mucibince, gece karanligi gibi olan dalaleti, gundiiz

<^££t>

MESNEVl-t §ERlF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVf-6 •

aydmliginda olan bir cadde gibi iman caddesi yapar. Hak yplunda egri gidici-
ligi, hidayet ihsaninm mahall-i hasadi yapar. Ve oil~>- ^iIL ^ J^ (Furkan,
25/70) ya'ni "Allah Teala onlann fenaliklanni iyllige tebdfl eder" ayet-i keri-
mesi mucibince ma'siyetten taat gikanr.

4363. Ta ki hi$bir muhsin larbesiz olmaya! %a ki hifiir hain iirruclsiz olmaya 1 .

Hak Teala'nm kullan hakkinda bu suretle muamele buyurmasi, higbir iyi-
lik yapan kimse, kendi iyiligine i'timad edip magrur olmamak ve kahr-i ilahi
darbesinden emin olmak igindir. Beyt-i Saib:

"Higbir kimse igin kendi taatinin haynna i'timad yoktur, zira asaya dayanan o
bir kordur. "

Ve keza Hakk'in emrine kar§i hryanet etmi§ olan glinahkarlardan higbiri-
si Hakk'in lutfundan iimidini kesmemek igindir. "Veca", lugatte "el ile ve bi-
gak ile vurmak" demektir (Ahtert) .

4364. haft, gizli lutuf sahibi demeleri igin, zehrin iginde iiryak yafh.

Ya'ni, bu kesafet perdesi arkasinda o hafl ve gizli olan Zat-i Hak kendisi-
ne "gizli lutuf sahibi" demeleri igin zehrin iginde tiryak, ya'ni panzehir koy-
du. Nitekim bu Mesnevi-i §erif\n bir beytinde §6yle buyurulur:

[Ya'ni] "0 Hak Teala hakim-i mutlaktir, diledigi §eyi i§ler ; derdin
"ayn"indan devayi gikanr."

4365. mekriimet namazda mahfi degildir. magfireii giinak i$ine hit at koyar.

"Mekrumet", izzet, §eref ve kerem demektir. Ya'ni, Hakk'in keremi ve lut-
fu namazda mahff ve gizli degildir. gtinkii Hak Teala Kur'an-i Kenm'inde na-
maz kilanlara ve ibadet edenlere lutfunu agiktan agiga va'detmi§tir. Binaena-
leyh o lutuf ve kerem namazda ve ibadette zahirdir. Fakat gunaha ve kabaha-

*<&$&>

jgK^ AHMED AVNI KONUK ~®^W

te magfiret libasim giydirmesi gizli bir kerem ve lutuftur. Qunkix giinahkarlara
kar§i tehdidi ve vaidi vardir. Ma'lum olsun ki, kullann arazdan ibaret olan
efali alem-i ma'nada birer suret iktisab eder. Eger flil iyi ise iyi suret ve eger
kotii ise kotii suret peyda olur; ve bunlar olumden sonra alem-i berzahta o
kimsenin reffkleri olup etrafinda toplanirlar ve onu taltif veya ta'zfb ederler.
Hak Teala istigfar eden kullarma gizli olan lutfu ve keremi cihetinden o kuldan
zahir olan bu cirkin suretlere birer guzel libas giydirir ve onlann cirkin suretle-
rini orter. Beyt-i §erifte "giinaha hil'at-i magfiret koyar" ta'bfriyle bu hakikate
i§aret buyurulmu§tur. §eyh-i Ekber hazretlerinin Futuhat-i MeM/yye'lerinde
dahi bu hususta tafsilat vardir. Diger cildlerde sirasi du§tiikge zikrolunmu§tur.

olJ^^Jco j^fb j ys~ aJui Ji oUj J^/il JU*S \j\j>^a

4366. <y\lunkirlerin kasdi sikahn izlali oldu. fillet, izzet ve mu'cizelerin zu-
huru olmustur.

"Sikat", "mu'temed" ma'nasina olan "sika"nm cem'i olup, "mu'temedler"
demektir. Bunlardan murad, peygamberlerdir ve onlann varisleri olan evliya-
dir. Bu ve a§agidaki beyitler fenadan iyilik zuhurunun acik misalleridir. Ya'ni,
enbiyayi ve evliyayi inkar edenlerin kasdi, onlan halkm nazannda zelfl ve
hakir yapmaktir. Halbuki miinkirlerin inkarlan sjddetlendikge, onlann tezlil
ve tahkir kasdlannin aksi olarak, enbiya ve evliyamn izzetleri ve enbiyadan
mu'cizeler ve evliyadan kerametler ve harikulade haller zuhur etmi§tir. Bina-
enaleyh fena olan inkardan, iyi olan izzet zuhura gelmistir ve din-i Hak kuv-
vet bulmu§tur,

4367. Onlann inkardan kasdi dinin ziillu olmu§tur. ^ulliln, "ayn"i resullerin
izzeti gelmistir.

Ya'ni, miinkirlerin inkardan maksadlan, dfn-i Hakk'i alcaltmak ve tahkir
etmek olmu§tur. Halbuki bu tezlil ve tahkm'n "ayn"mdan pergamberlerin iz-
zeti zahir olmustar. Binaenaleyh miinkirlerin inkarlanna ragmen pergamber-
lerin dfnlerine tabi' olanlar milyonlarca gogalmisur.

4368. Gijer her hlr kotuden inkar gelmeye idi, mu'cize ve hurhan nipin nazil
olurdu?

cgwg>

(Ppf^ MESNEVl-1 §ERIF §ERHl / XIII. CILT • MESNEVl-6 •

Ya'ni, eger her bir kotii olan miinkirden inkar zahir olmasa idi, diriin hak
oldugunu isbat edici olan peygamberlerin mu'cizeleri ve evliyamn kerametle-
ri nazil ve zahir olur mu idi? Zira isbat, inkar vuku'una kar§i olur. Nitekim
Fihi Ma Fih 'in 45. faslmda Hz. Pir soyle buyurur-.

"Miisbit-i Hak olan kimse daima Hakk'i izhar eder. Nefy eden kimse da-
hi Hakk'i muzhirdir. Zira nefy vaki' olmaksizin bir §eyin isbati tasavvur-pe-
zir olmaz. Olsa da lezzetsiz ve zevksiz olur. Mesela munazinn bin* mecliste bir
mes'ele mevzu'-i bahs eder. Eger orada "Teslfm etmeyiz!" diyen bir muanz
olmazsa, o neyi isbat eyler? Onun niiktesinde ne zevk olur? Zira isbat nefy
mukabelesinde ho§ olur. Bunun gibi bu alem dahi izhar-i Hak mahallidir.
Musbit ve naff olmaksizin bu mahalde bir revnak bulunmaz,- ve her ikisi de
muzhir-i Hak'tirlar."

4369. Diasxm ve miinkir misdak isieyiti olmadik$a, kadi ne vakil sahid iekaza-
sini eder?

"Misdak", soziin dogrulugunun delfli ve tasdik edici ve bir §eyin dogrulu-
guna muvarik olan §ey (Sarrih). Ya'ni, bir mes'ele hakkinda da'va vuku'un-
da senin hasmin olan miiddei ve miinkir senden dogruluk delflini isteyici ol-
madikga, kadi ve hakim senden §ahit ister mi? Zira inkara kar§i isbat lazimdir.

4370. uvlu cize miiddeinin seksizlicji hakkinda sidk ig.in tezkiye olunmu§ sahid

[4350] •£• JJ-

cjwi cjeldi.

"Zekf", pak-i mutlak ve tertemiz demektir. Burada mu'cize[nin] sifatidir.
Ya'ni, peygamberlerin mu'cizeleri miiddeinin §eksizlik icindeki dogrulugu
icin, egrilikten tertemiz olmus, ve tezkiye edilmis, olan §ahid gibidir. Nitekim
ahkam-i fikhiyyede §ahidlerin dogrulugunu tezkiye etmek usulii vardir.

4371. Uaktaki her lanvmamadan ia'n geldi, Uiak mu'cizeyi uerdi ve ok$adt.

"Na-§inaht", "tanimayan ve vakif olmayan" demektir ki, bundan murad,
munkirierdir. Zira inkar dogruyu gormemekten ve tanimamak ve anlama-
maktan zuhura gelir. Ya'ni, vaktaki miinkirier, peygamberlerin zahirlerini
gordiiler ve ic, yiizlerini gormediler ve tammadilar, bunlardan enbiyaya ta'n

*#$&>

gm^r AHMED AVNt KONUK

ve i'tirazlar vaki' oldu, Hak, enbiyasmm miinkirlere karsi dogruluklarim is-
bat igin onlara mu'cizeler verdi ve onlann magmum olan kalblerini oksadi ve
teselli kildi. Zamamn fen-dide olan munkirleri hala inkarlannda devam edip
derler ki: "Eski zamanlardaki sade-dil insanlan kandmp, cem'iyyet-i be§eriy-
yenin intizamini te'min igin aralanndan birtakim akilli insanlar cikti, pey-
gamberiik da'vasmda bulundular. Bu saf insanlan birtakim kizb-i mutalsam
ile igfal edip kendilerine tabi' kildilar. Bunlardan birinin inkar-i manzumu
sudur:

Mugfil u mugfel o Isa, Musi,
Kohne blr kizb-i mutalsamdir asa!

Insanlarm akli terakki etmi§ ve fende yukselmis, oldugundan artik pey-
gamberlik sevdasinin hiikmli gegmi§tir. Nitekim sjmdiye kadar higbir pey-
gamber zuhur edememi§tir; ve ara sira surada burada bu da'va ile gikanlara
da be§eriyet giilmustur." Bu i'tirazlara verilecek cevablar pek goktur. Bunla-
nn burada zikri uzundur. Ancak hulasaten §unu soyleyelim ki: Dogru da'va-
lar semeresiyle zahir olur. Ma'lumdur ki, bu peygamberler be§eriyete birer
mukaddes kitab ile geldiler ve birtakim sozler soylediler ve beseriyetten bir
maddi miikafat beklemediler. Miinkirlerin kavlen ve fiilen taarruzlanna
ma'ruz kaldiklan halde korkmadilar, da'vetlerine devam ettiler. Be§erin id-
rak-i selim sahibleri onlann hallerine ve sozlerine bakip insaf ettiler ve
ma'nali olan sozlerini dogru goriip kabul ettiler. Yeryiiziinde hal-i hazirda
bunlara tabi' olan Musevi ve Isevi ve Muhammedi olmak iizere milyonlarca
efrad-i be§er vardir. §u kadar ki, her ummet tabi' oldugu peygamberi taniyip,
tekamiil kaidesinden gafil oldu ve ondan sonra gelen peygamberleri inkar et-
ti. Alem-i tabfatta hukiim siiren bu tekamiil kaidesi mucibince hatem-i enbi-
ya Muhammed (a.s.v.) Efendimiz Kur'an ile geldi ve Kur'an peygamberler-
den hepsinin beyan ettigi hakayiki ve daha ziyadesini cami' oldugundan, ar-
tik beseriyete hakayik namina tefhfm edilecek bir §ey kalmadi. Bu sebeble bin
tic yuz kiisur seneden beri bir peygamber zuhur etmedi ve etmeyecektir. £un-
ku be§eriyetin biyolojide ve diger fununda buldugu hakayikm ciimlesi
Kur'an'in ihbarmi musaddiktir. Nitekim Mesnevf-i §eriTm birgok beyitlerinde
fenne mutabik olan esrar-i kur'aniyye tavzfh buyurulmustur. Binaenaleyh
bundan sonra fen terakki ettikge, erbab-i fen kar§ilannda Kur'an'in esranni
goriirler ve Hatem-i enbiya'mn nubiivvetini, riubuvvette tekamiil kaidesine
muvafik bulurlar.

^sg^

MESNEVt-1 SERfF SERHt / XIII. CtLT • MESNEV1-6 •

4372. O jfir'avn'm mekri {if yuz ?uii oIttiu$ idi. Uiepsi onun zilleti ve ham t
olmu$ idi.

Musa (a.s.)a muhalif olan Fir'avn'in mekri ve hilesi, o hazreti tezlil igin,
kat kat olmus. idi. Fakat bu mekr ve hileierin hepsi o Fir'avn'in zilletine ve
kahnna sebeb olmus. idi.

4373. CMusanin mu cizesinin far/unt hovarmak i$in, iyi ve kofii sihirbazlan
haztr geiirmi's idi.

Fir'avn'in hflelerinden birisi de bu idi ki: Musa (a.s.)in mu'cizesi dolabini
kopannak ve sokmek igin Medayin sehrinden iyi ve kotii ve usta ve miibte-
di sihirbazlann hepsini celb edip ihzar etmis idi. Zira asamn yilan §ekline te-
beddulimu sihre haml etmis idi.

x£ j Lfli j lj { J*j\~&\ &£ \j^j j JUb \j U«p b"

4374. Ta hi asayihahl ve riisvay etsin! Onun i'tihanni goniillerden ko-parsin!

Ya'ni, Fir'avn'in sihirbazlan toplamasi, cenab-i Musa'nm asasini ve
mu'cizesini halkin nazannda ibtal ve terzfl etmek ve onun yalan bir hileden
ibaret oldugunu isbat ederek, halkin kalblerinden onun i'tibanni koparmak ve
lskat etmek igin idi.

Zjj ii> Lap Oi j[~&\ Sj**' if^j* *^-i' ^* &' ofr^

4375. O mekrin "ayn'i <J\iusamn ayeti olur. O asamn i'tiban yukan aider.

Fir'avn'in mekrinin neticesinde oyle bir hal zahir olur ki, o mekr ve hi-
lenin "ayn"i cenab-i Musa'nm sidkinin ayeti ve §ahidi olur; ve o asamn i'ti-
ban yalmz avamm-i halk indinde degil, fenn-i sihre vakif olan sihirbazlann
indinde de yukselir. Zira sihir fenni mucibince ibtal edilen sihirlerin asan
meydanda kalmak lazim gelirken, cenab-i Musa'nm asasi onlann hepsini
yilan olup yutar ve ortada higbir eser kalmaz; ve sonra yine asaya tebeddiil
eder. Sihirbazlar bunlan goriince asamn bir mu'cize oldugunu idrak edip ce-
nab-i Hakk'a iman ederler Musa'ya tabi' olurlar. Bu hal mu'cizenin seme-
residir.

c^P^

AHMED AVNl KONUK

4376. J/VLusa ue onun. kavmi iizerine yoln vnrmak icin O^fil'in kenanna kaaar
asker getirir.

Fir'avn bu sihirbazlar vak'asindan sonra Musa (a.s.)in ve ona tabi' olan
Bem-israil kavminin yolunu vurmak ve onlan esir edip kahretmek iizere Nil
nehrinin kenanna kadar onlan ta'kiben asker sevk eder,

4377. uMusanm ummetinin eminligi olur; o arzm alhna ve cole aider.

"Hamun", col ve sahra demektir. Fir'avn'in bu te§ebbusii de tersine olur.
Zira su yanhp cenab-i Musa ve ummeti acilan yoldan gegerler ve Fir'avn bo-
gulup cesedi evvelen cole dalgalar ile atihr ve ondan sonra da yerin altina
defn olunur. Nitekim kissasi sure-i Tana' da mezkurdur.

4378. Gijer o <jWisir'da olaydi, gelmezdi. Stbtiden vehim nerede zail olurdu?

"Sibtf , Musa (a.s.)in kavmine denir. Ya'ni, eger cenab-i Musa ve onun
kavmi Misir'da olaydi ve oradan cikmaya idi, bittabi' Fir'avn onlann ta'kibi-
ne liizum gormez ve Musa (a.s.)in kavminin Fir'avn'dan vehmi ve korkusu
dahi zail olmazdi. Cenab-i Musa ile kavminin Misir'dan cikmak te§ebbiisu
iizerine Fir'avn'in onlan ta'kfb edip helak olmasi, Beni-lsrail'in kalblerinde
emniyet husuliine sebeb oldu.

jlj j 0—9j^ jS ^\ *£ OlJo *£ jUf j\ Jc^sl Jaw- ji j jJ\

4379. O aeldi ve Sihi'a crime buakh. Jlira bil ki, emniyet korku veindedir ve
gizlidir.

Fir'avn ta'kiben geldi ve o cenab-i Musa'nin kavminin kalblerine korku-
dan eriyis, birakti. Ya'ni Beni-lsrail Fir'avn'in ta'kibinden korktular, fakat bu
korkunun neticesinde Fiarvn'm helaki ile emniyet hasil oldu. Binaenaleyh bil
ki, emniyet korku icindedir ve gizlidir. "Giidaz", "erimek" ma'nasina olan
"giidahten" masdanndan ism-i masdardir, "eriyi§" demektir. "Raz", sir ve
gizli, demektir.

<^^

Spj^T®" MESNEVI-t §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

4380. ^izli luttif o olur hi, onu Samel aie? aosie.ru, fahat hir nur olur.

Ya'nf, gizli olan lutuf odur ki, Hak Teala o lutfu ate§ ve kahir suretinde
gosterir, fakat o suret bir nur ve lutuf olur. Nitekim bu suret aleminde kahir
yiizunden olan lutuflar gok kere vaki' olur.

- >

U^^ j\ ^j Jjj jr\ \j j\y-L»> ^Ju ji jib ijA (<a>^* C^~~J

4381. Tukada ecir vermek mahfi degildir. Sahirlere haiadan sonra ecri gor!

"Tuka", takva ve perhiz etmek, demektir, Hak Teala' nin ehl-i takvaya
takvalan iginde ecir vermesi bir gizli lutuf degildir. Zfra takvaya ecir verece-
gini va'd buyurmu§tur. Sen cenab-i Musa'ya mukabele etmek curmiinden ve
hatasindan sonra Hakk'in sihirbazlara verdigi ecre bak ki, asil gizli olan lutuf
budur. Onlann fiili kahra ve cezaya layik iken netfcede iman lutfuna sebeb
oldu. *

J 1 /. J* J 1 jb Jh^J ] J Olj>-L. J'jJA j^ J^J l/^ ^-^

4382. Uasl iginde perveris mahfi degildir. sihirbazlara inkita' icinde vasl
verdi.

Ya'nf, bir kulun kalbinin taat ve ibadet ile Hakk'a vasli ve ittisali iginde,
Hakk'in o kulu lutfu ile perverde etmesi ve beslemesi gizli bir lutuf degildir.
Sihirbazlar kalben cenab-i Musa'ya muhalif ve Hak'tan munkatr olduklan
halde, onlara Hak Teala kendi tarafina vasl ve ittisal verdi; ve Fir'avn onla-
nn ellerini ve ayaklanni kesmekle tehdfd ettigi vakit onlar o^iL L'j J\ u (§u-
ara, 26/50) ya'nf "Biz muhakkak Rabbimize doneriz" dediler. t§te gizli ve
perde arkasinda olan lutuf budur.

4383. Cjidici ayah, ile seyr mahfi degildir. Sihirhazlann ayaklannin kat'indan
olan seyri aor!

Bir kimsenin ayagi saglam ve tamam olarak Hak yolunda takva iginde
yurumesi, o kimse hakkinda Hakk'in gizli olan bir lutfu degildir. Belki lutf-i
zahir iginde diger bir lutf-i zahirdir. Sihirbazlann suret-i zahirede kahir olan
Fir'avn tarafindan ayaklan kesildikten sonra Hak tarafina olan seyr-i ma'ne-
vilerini gor ki, bu seyr kahr-i zahiri iginde gizli bir lutf-i ma'nevidir. Nitekim

*£p*

AHMED AVNl KONUK

ayet-i kerfmede ^luJi «u j* ^u&'j C*-J>\ v ^C (Hadid, 57/13) ya'ni "Onun
batininda rahmet vardir ve onun zahiri azab cihetindendir" buyurulur.

4384. CArijl&r ondan dolayi emindirler hi, kan deryasmdan cje$iiler.

"Kan deryasi"ndan murad, Hakk'm kahir ve lutfunun hicabi olan bu
alem-i surettir. Nitekim yeryiiziinde halife olarak yaratilacak insan hakkinda
melekler tarafindan Hakk'a hitaben luJi j^l-Tj (Bakara, 2/30) ya'nf "0 in-
san yeryiiziinde kan doker" denildi. Tafsilati sure-i Bakara'dadir. Ya'ni arif-
ler ondan dolayi emfndirler ki, kan deryasi olan bu suret aleminden gegtiler
ve ruhaniyet alemine gittiler; ve cismaniyet aleminden bir ciiz' olan kendi vii-
cud-i mevhumlanndan kurtuldular. Bunun igin onlar hakkinda Hak Teala
Hy^H 'p* Uj '^L L/^. u Jji KSjVdi til (Yunus, 10/62) ya'ni "Agah ol! Allah'in
velfleri iizerine korku ve hiiziin yoktur" buyurdu. Zira korku ve hiiziin varh-
ga taalluk eder, onlar ise yok olmu§lardir.

4385. Onlann emniyetleri korkunun "ayn'indan zahir geldi. <$ubhesiz her dem
ziyddelihie olur.

Emniyetin korkunun "ayn"indan zahir olmasi budur ki: Onlar Hakk'in
azametini bildiler ve Hak'tan korktular. Nitekim ayet-i kerfmede JJi ^ CJi
fLJJi ,jU ^ (Fatir, 35/28) ya'ni "Ancak Allah'in alim olan kullan Allah'tan
korkar"; ve hadis-i §erffte de *ii\ & ^Li^i 3 <dJi ^CLpI ui ya'ni "Ben sizin en zi-
yade Allah'i bileninizim ve Allah'tan korkanmizim" buyurulur. Binaenaleyh
Hak Teala onlara bu korkunun "ayn"mdan emniyet verdi. Bu alem-i zahirde
dahi korkunun aynmdan emniyet hasil olmasinin misalleri goktur. Mesela
buhar kazanlannda patlamak korkusu icin bu korkunun aynindan emniyet
tedbirleri ittihaz olunmu§tur; ve keza tiifenklerde ve toplarda ve sair makine-
lerdeki emniyet aletleri hep korkunun "ayn"indan peyda olmu§tur. Imdi arif-
lerin korkulanndan peyda olan emniyetleri de her dem ziyadelikte olur. Em-
niyetin ziyadeligi hakkinda FM Ma Fih'in 12. faslinda §6yle buyurulur:

"Emnden emne azim farklar vardir. Mustafa (s.a.v.) Efendimiz'in enbiya-
yi saire iizerine fazh, nihayet emn cihetindendir. Yoksa, enbiyanin kaffesi
emn icindedirler ve havftan gegmi§lerdir. Ancak oU-jj j** oj> (H-*** ^jj
(Zuhruf, 43/32) ya'ni "Biz onlann ba'zisini dere'celerin' ba'zisimn fevkine

c^^a

MESNEVI-1 SERfF SERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 • "^^S

yiikselttik" ayet-i kerimesi mucibince emn icinde makamlar vardir. Alem-i
havfta makamat-i havf igin ni§an vermek miimkindir; fakat makamat-i emn
bf-ni§andir. Alem-i havfa nazar olundukda, herkesin Hak yolunda bezl ettik-
leri gdruliir. Biri vitcudunu, bin makm, birisi de canmi bezl eder. Kimi orug
tutar, kimi zekat verir, kimi, on rek'at, kimi yiiz rek'at namaz kilar. Binaena-
leyh onlann menazili musavver ve muayyendir; onlardan nisan vermek
miimkindir. Nitekim Konya'dan Kayseri'ye kadar olan menziller muayyendir;
amma Antalya' dan Misir'a kadar olan deryadaki menziller bi-nisandir; onu
gemiciler bilir ve kara ehline soylemezler, cunkii anlayamazlar."

4386. Gmniyeti hir korku i$inde haft olmu§ cj'drdiin. 6y saft\ Hir umid icinde
de korkuyu gor!

Ya'ni, ey ibadet ve taat ile kalbini sat! kilan sufi! Korku icmde emnin giz-
li olmus. oldugunu bu beyanatimizdan gordun ve aniadin. Bu ettigin ibadet ve
hizmet tohumlanndan mukafat iimidi icinde de korkuyu gor! Zira birtakim
esbab dolayisi ile bu tohumlann fasid olmak ihtimali vardir. Nitekim bir kim-
se tarlaya tohumu eker ve ondan hasilat almak iimidini besler. Fakat bu umid
icinde ektigi tohumlann ciiriiyiip cikmamasi korkusu gizlidir.

4387. O emu mekr cihetinden 3sa iizerine tevecaih etti. Dsa ev icinde yiizu-
nii gizli e-der.

Tarihte mezkurdiir ki, Isa (a.s.)i tutmaya me'mur olan emir, mekr ve ru-
le kasdiyla Isa (a.s.) iizerine tevectiih etti. Cenab-i Isa ev icinde kendini
sakladi.

4388. O lacMr olmak i$in i$eriye gelir. ZKendisi Dsanin $hinden dolayi fa-
rm iaci gelir.

cenab-i Isa'yi tutup buna miikafaten tacdar olmak umid eden yahudi
beyi evin igerisine girer. Kendisi tsa (a.s.)in suretine miisabih bir surete girer.
Bu iimidi bosa gikar ve Isa (a.s.) zanmyla daragacimn taci olur ve carmiha
gerilir.

c^cg>

AHMED AVNt KONUK

4389. Der ki: *Diey'. iS^smaymiz, hen Dsa degilim! Hen ernirim. Cuhudlar
iizerinde latif izliyiml"

evin igine giren yahudi beyi dedi ki: "Yahu! Beni asmayiniz, ben Isa de-
gilim; ben sizin beyinizim, yahudiler (izerinde latif izliyimf" Ya'ni benim mez-
hebim ve mesjebim sizin mezheb ve me§rebinize muvafiktir.

4390. 'Decliler ki: "CPefc. <pbuk onu ddr iizerine asmiz! Dsadu, liizim eli-
mizden kurtulmak isieyicidir ."

Ya'ni, o beyie beraber Isa (a.s.)i tutmak igin evin igine girenler, Isa (a.s.)
suretine giren o bey igin birbirlerine dediler ki; "Hayir, o Isa'dir. Simasini gor-
muyor musunuz? Bizim elimizden kurtulmak istedigi igin boyle bagmyor."
Bu beyitlerde umid iginde korku oldugu rnisalen beyan buyurulmu§tur. Nite-
kim cenab-i fsa'yi tutup miikafata nail olmak umid eden Titanus {^y U»-k) is-
mindeki bey hig ummadigi bir kahr-i ilahi ile kar§ila§mi§tir. Malum olsun ki,
Isa (a.s.) a olan su'-i kasd hakkinda ulemanin ihtilafi vardir. Kavl-i me§hur
Hz. Ptr'in beyan buyurdugu bu kavldir. Ve Hz. Pir efendimizin adet-i seniy-
yeleri bu Mesnevf-i §erffte kavl-i me§huru beyan buyurmaktir. Fakir bu hu-
sustaki mutalaati Isa (a.s.) ismiyle yazdigim risalede beyan ettim. Burada taf-
sili uzundur.

4391. Dniija i$in bir$ok asker bir yere aider. Onun azigi gantmet olur, ha$i~
m yer,

"Ber", meyve,- "horden" yemek; "ber horden", meyve yemek demek olup,
intifa'dan kinayedir. "Berg", azik ve kut ve gida; "fey", mal-i ganfmet ma'na-
sinadir. Ya'ni, dusmana galebe edip intifa' etmek igin birgok asker harb etmek
iizere bir yere gider ve onlann bu intifa' iimidi aksine zuhur edip maglub olur-
lar; ve bu maglubiyet neticesinde onlann aziWan ve gidalan du§mamn eline
geger ve onlara mal-i ganfmet olur; ve bu askerler kendi basjanni yerler.

ijf. j>t*J>> Sjy^j ijlJjJ JLp $y» lSj>, j> ^Jj OO jjU -U?r

4392. CMce hazercjan kar kokusu ile gider; hay ram santr; od ofoi yanar.

c^S^,

MESNEVf-t §ERtF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVt-6

Bu beyit dahi iimid iginde korku gizli oldugunun misalidir. Ya'ni, birgok
bazergan ve tacir kar etmek kokusu ve iimidi ile sefere gider. Pazar yerini
bayram yeri zanneder. Fakat umdugu kara nail olamadigi igin kalbi 6d agaci
gibi yanar ve iimidi bo§a gikar.

4393. JAlemde bunun aksi iizere ne kadar olurl JZekir zanneder, o hal olur.

Ya'm, bu alem-i surette bu iimfdin aksi ve hilafi iizere ne kadar gok hadi-
seler vaki' olur! Mesela zahirde zehir ve kahir zannolunan bir §ey bal gibi le-
ziz ve zevkli bir §ey olur.

4394. Qok asker kendi oliimii iizere goniil koymusj one ru§enlvuer ve zajer
gelir.

Qok askerler harb esnasmda zaferden umidlerini kesmis, ve oliime munta-
zir olmus, iken, hie. umulmayan bir sebebin zuhuruyla onlerine sevinc. aydin-
liklan ve zafer hali gikar ve korkudan emn ve kederden meserret peyda olur.

4395. Cbrehe diriyi olii gibi birakmak iizere ^eyt'i iahkir i$in fil ile geldi.

"Ebrehe", Yemen hiikiimdan kumandaninm adidir. Yemen hiikiimdan
Ka'be'nin §erefini Yemen'e nakl etmek igin kemal-i i'tina ile San'a'da bir
ma'bed yaptirmi§ idi. Arab' in Kenane kabilesinden bir §ahis o ma'bedi yakti-
gmdan hiikiimdar ofkelendi ve Mekke'deki Ka'be'yi tahrib ve tezlil etmek ve
halkin mallanni yagma edip onlan olii gibi bir hale getirmek iizere, Ebre-
he'nin kumandasi altinda birgok filler ile beraber bir ordu gondermis, idi. Ni-
tekim kissasi "E-lem-tera keyfe" [:Maun] suresinde, tefsir kitablannda miin-
derigtir. Bu vak'a tslamiyet'in zuhurundan evvel idi.

-US" jli^ j*» {j\s? jlj \j «JL^- JUS" ^jij b *^~ E.f~ ^

4396. Ta ki DCabe'nin harimini vxran ede! Ciimleyi o yerden sercjerdan ede!

Ebrehe o niyet ile geldi ki, Ka'be'nin harimini ve etrafim bir harabe-zara
gevirsin ve Mekke ahalisi artik o harab olan §ehirde sakin olamayip oradan
sergerdan olsun ve baska yerlere dagilsm!

<^2^>

AHMED AVNl KONUK

•^m

JLu" j I .i^p j\jj <U-A \j

4397. Ta ki ittfiin. ziyarefyiler onun etrafina tevecciih edeler. Diepsi onun
Oiahe'sini kihle edeler.

Ta ki Mekke'ye gelen butiin ziyaretciler Yemen hukiimdannin yaptirdigi
ma'bed etrafina tevecciih edeler ve hepsi o hukiimdann bu Ka'be'sini kible it-
tihaz edeler!

xjj J^>\ ?\ 0*5" j ^ I

■ &

4398. Tie n< ~Bmim DCd'beme nicin ate§ vururlar?" ctiye JArab'dan zarar i$in-
de intih&m ceke!

Ve hukiimdar, "Nigin benim yaptirdigim Ka'beyi yaktilar?" diye Arablar'a
zarar iras edip intikam ala!

4399. Onun sa yinin ^ayn i 'DCahe'nin izzeti olmu§tur. O beytin i zdzini mu-
ab gelmi$tir.

Vaktaki Ebrehe maglub olmayacagim zannettigi muazzam ordusuyla
Mekke'ye geldi, mukadder olan kahr-i ilahiye ma'ruz kaldi ve harikulade bir
hal zuhur etti. Filler Ka'be tarafina yiirumez oldu; ve havada kara bulut gibi
ebabil ku§lan peyda oldu ve askerin ba§lanna ta§lar yagdirdilar. Ordu buyiik
bir hezimete ugradi. Bu suretle Ebrehe'nin sa'yinin ayni Ka'be'ye bir kat da-
ha izzet ve §erafet getirdi ve cali§ma Beytullah'in i'zazim mucib oldu.

>.L» L-

aJLi wLv* Jj i^-i p- lj jLpva

4400. (jWekkdiler' in bir olan izzeti i/u2 olmustur. Onlarin izzeti kivamete ka-

[43801

dar mumted olmu§tur.

Mekke halkinin izzeti bu yiizden bir kat iken yliz kat olmu§tur. Hacilar in-
dinde onlarin izzetleri ve §erefleri uzayip gitmi§tir. Zira onlar hacilara tavaf ve
ziyaret usuliinii ogrettikleri ve delil olduklan icin diinyamn muhtelif cihetle-
rinden gelen hacilar onlara hiirmet ederler.

4401. ve onun ha best veh mahsuf olmustur. Hiu nedendir? Oxaderin ind-
yetlerindendir .

*$%&>

MESNEVl-I §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

"Mahsuf, noksan edilmi§ ve yere yatinlmis, demektir. Ya'ni, Beytullah'in
bu izzet ve §erefine mukabil Ebrehe ile onun izzetlendirmek ve §ereflendir-
mek istedigi ka'be'nin kendisi ve adi sani pek yere batinlmi§tir. Bu hal neden
boyle olmu§tur? Takdfr-i ilahfnin ezelf olan inayetlerinden oImu§tur. Ffhi Ma
Fih r m 59. faslinda Hz. Pfr inayet hakkinda §6yle buyururlar:

"Asil olan inayettir. Sen bir emfrsin, iki kolen vardir: Birisi gok hizmet edip
senin igin bircok seferler kilar. Digeri ise kolelik hususunda tenbeldir. Sonra
goruyorum ki, senin o tenbel olan koleye o hizmetkar olan bendeden ziyade
muhabbetin vardir. Evvelki hizmetkan da metruk birakmazsin. Bu boyle va-
ki' olur. Inayete hukmetme[me]k miimkin degildir."

t§te Ka'be'ye olan inayet-i Hak da bu kabfldendir.

aJui ~jCj* <_; j& Olj^* Ol sJi ««-*A e <J*j>) j^r jl

4402. Ehrehe'nin yirtici hayvan mbi olan cehazmdan o <S%rab in fakirleri

man am

oldu.

"Cehaz", e§ya ve tertMt demektir. "Mun'am", ni'met verilmi§; "dede",
"yirtici hayvan" demektir. Ya'ni, Ebrehe'nin yirtici canavar gibi olan harb
techizatim ve tertibatini yagma eden o Mekke Araplan'nin fakirleri bu gani-
met ile Hak tarafindan in' am olunmu§tur. Ankaravi niishasmda ikinci mis-
ra' «^i £>\y v/ oi^ai d\ suretinde vaki'dir. Fakat "tevanger" kelimesinin
vezne tevafuku icin tahnf-i lafz ile "tunger" yahud "ranger" okunmasi icab
eder. Binaenaleyh fakir "mun'am" nushasim aldim. Terciimesi "0 Arab fa-
kirleri zengin olmu§tur" demek olur.

4403. zannetmi§ idi ki, orduyu $ekti; ehl-l beyt igin o alhni $ekti.

Ebrehe zannetmis, idi ki, bu mudhis, ordusunu Mekke'ye gekti ve derhal
Mekke halki iizerine galebe etti; ve ehl-i beyt icin olan altim ya'ni Mekke eh-
linin parasini ve malim gekip aliverdi. "Ehl-i beyt icjn" ta'birinde diger bir ve-
cih daha varid-i hatir olur. da §udur: "Ebrehe, Mekke ehlini maglub ettik-
ten sonra kendi ehl-i beyt'i ve ailesi icin Mekke'den altinlan gekip aldi."

(•* j* »j j- 5 *y uli j 5 r*-* jo ftp t^ oo-^

4404. IZu azimetlerin ve bu himmetlerin feshinde yolda her adimda tema$ada
idi.

<™^>

AHMED AVNl KONUK

"Fesh", bozmak; "azayim", kasd ma'nasina olan "azimefin cem'idir.
"Himem", "kasd-i kalbi" ma'nasina olan "himmefin cem'idir. Bu beyitte de-
fine arayan mirasyedinin haline rucu' buyurulmu§tur. Ya'ni, mirasyedi ken-
di evinde olan defineyi haber aldiktan sonra, Misir'dan Bagdad'a donerken,
yolda yukandan beri zikrolunan hadiselerdeki makasid-i kalbiyyenin ve aza~
im-i fiiliyyenin bozulmasi hususlarim her adimda fikren ve hayalen tema§a-
da idi ve kendi kendine derdi ki: "Bu insanlar neler dii§unurler ve nelere te-
§ebbus ederler? Neticede onlann bu dii§unceleri ve te§ebbusleri musmir ol-
maz. Bilakis hatir ve hayallerine gelmeyen §eyler zuhur eder. i§te benim ha-
lim de bu kabildendir. Ne garib §eydir ki, ben defineyi Misir'da ararken Bag-
dad' da kendi evimde buluyorum!"

4405. €ve gelii. defineyi oxpk huldu. Ornm i?i Diulaya mensub olan luiuf-
dan iertlb buldu.

"Saz", kelimesinin miiteaddid ma'nasi vardir. Burada "tertib" ma'nasi
miinasibdir. Elhasil, o mirasyedi Misir'dan Bagdad'daki evine geldi. Aradi-
gi defineyi orada a§ikar buldu. Onun i§i halka degil, ancak Hakk'a mensub
olan lutufdan tertib buldu. Yukanlarda dahi izah olundugu iizere, bu kissa-
dan maksud olan §ey talib-i Hakk'in sulukunii beyandir. Hakikat deftnesi-
ni arayan salik evvelen sefer-i suri ile bir miir§id-i kamil arar. Sonra o miir-
§id-i kamilin tertib ettigi riyazat ve mucahedat dayaklan neticesinde sifat-i
nefsaniyye kirlerinden ve paslanndan temizlenip ruhaniyet kesb eder; ve
hakikat definesinin kendinin cisim evinde oldugunu asjkare olafak halen
ve zevkan goriir ve bulur. Mur§idin vazifesi ancak bundan ibarettir. Yoksa
salike kendi ayn-i sabitesinin isti'dadindan fazla bir §ey veremez; ve ayn-i
sabitesinin isti'dadi ise, ancak Huda'ya mensub olan bir lutufdur. Nitekim
Fihi Mi Fih'm 9. faslinda -Hz. Pir efendimiz bu ma'na hakkinda §6yle bu-
yururlar:

"Hak Teala enbiya ve evliyayi cesim ve berrak sular gibi irsal ve can kil-
di. Kiicuk ve boyali, bulanik sular onlann derununa akip dahil olunca, kendi
bulamkliklanndan ve anzi olan renklerinden kurtulurlar. Binaenaleyh kendi-
sini safi goriince "Ben mukadema boyle saf idim" diye evvelki halini tezek-
kiir eder ve o bulamkliklann ve renklerin anzi oldu|unu yakfnen bilir; ve bu
avanzdan evvelki halini tahattur edip JJ '& tfjj ^ ill \Xa (Bakara, 2/25) ya'ni
"Bu evvelce merzuk oldugumuz §eydir" ayet-'i keiimesini okur. Imdi enbiya

c^p^,

MESNEVt-1 §ERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

ve evliya ona evvelki hali miizekkir olurlar; yoksa onun cevherine yeni bir
§ey koymazlar...ilh."

d 5 *

Karde§lerin biiyiige nasihat vermeyi raukerrer etmesi ve

onun o nasihata takat getirememesi ve onun onlardan

iirk'mesi ve §eyda ve bi-hod olarak gitmesi ve kendisini izin

istemeksizin padi§ahin bargahma atmasi; fakat a§k ve

muhabbetin fartindan, kiistahhk ve Iaiibalilikden degil!

Bu siirh-i §erifte "§ah"tan murad, sureti ve cismaniyeti nefs-i kull alemi-
nin ziibdesi ve hulasasi ve cem'iyyet-i esmaiyyeyi haiz olan insan-i kamil-
dir. Bu hususta yukanda 4101 numarali bey tin basmdaki siirh-i §erifin lza-
hinda da beyanat vardir. Ya'ni biiyiik §ehzade §iddet-i a§k sebebiyle insan-i
kamile dahil olmak icm sefere cikmaya karar verdi; ve diger ortanca ve kii-
guk karde§leri "Bu i§i yapma, basma felaket gelir!" diye evvelce yaptiklan na-
sihatlan tekrar ettiler; ve biiyiik §ehzade fart-i a§ki sebebiyle o nasihatlan tut-
maya takat getiremedi ve hatta onlardan iirkup kacti. Delice ve kendinden
gecmis, olarak yola cikti. Bir rehbere hacet gormeksizin, izinsiz olarak kendi-
sini insan-i kamilin huzuruna atti. Halbuki §eriatta izinsiz, bir kimsenin bu-
lundugu yere girmek caiz degildir. Fakat bu §ehzadenin boyle yapmasi kiis-
tahlik ve edebsizlik cihetinden degil idi, fart-i a§k ve muhabbetten idi. Zira
ba'zi yederde terk-i edeb, ayn-i edeb olur. Nitekim §ah-i Naksbend hazretleri
buyururlar:

"Evliyauliah sohbetlerinde hakikat-i edeb vakte riayettir. Zira vakit olur ki,
onlann sohbetinde bi-edeblik ayn-i edeb olur. Yine vakit olur ki, edeb ayn-i
bi-edeblik olur."

c^m*

AHMED AVNl KONUK

4406. O ifcisi ona dediler ki: "Dizim canimizda gokte olan yddiz gibi cevablar
vardir.

Ya'ni, biiyiik §ehzadeye o diger iki kardesjeri dediler ki: "Senin yukandan
beri bize soyledigin sozlere bizim canimizda ve batimmizda gokte olan yildiz-
lar gibi parlak cevablar vardir."

4407. Bger onu soylemesek oyun dogru gelmez; ve eger onu soyler isek senin
gonliine derd cjelir,

Ya'ni, "Eger o parlak ve acik sozleri soylemesek bu siiluk oyunu dogru
netice vermez. Ya'ni biz sana "Allah Teala zatiyla biitiin esjayi muhittir ve
senin viicudun dahi bu e§yadan bir ciiz'dur. Binaenaleyh Hakk'i kendinde
araf" demesek, siiluk ettigin Hak yolu senin i'tikadma gore bir netice vermez.
Ve eger bu sozii soylesek "Siz Hakk'i e§yadan tenzfh etmediniz!" diye gon-
liin miikedder olur.

4408. "<Su i$inde olan kurbaga gihiyiz; sozden elem vardir; ve eger soylemesek
hogulmak ve rnaraz vardu."

"Bizim halimiz su icinde olan kurbagamn haline benzer. Zira kurbaga su
icinde bagirmaktan elem ve zahmet cektigi icin, bagiracagi vakit, Sudan disa-
riya gikar da dyle bagirir; ve eger su icinde bagirsa, bogulmak ve hastalanmak
tehlikesi vardir. Biz de batimmizda olan bu sozleri vahdet-i vikud deryasi icin-
de soyler isek, bu sozlerden bize elem vardir. Qimkii soz ikilik alemindendir ve
vahdet alemine miinafTdir; ve eger soylemesek, bu cismaniyet aleminde soyle-
mek lazim geldigi halde, soylemedigimiz icin ma'nen bogulmak ve maraza du-
car olmak tehlikesi vardir. Malum olsun ki, ehl-i hakfkat bu alem hakkmda
"Heme ost" ya'ni "Hep O'dur" ma'nasma i'tikad ettikleri halde zahirde "Heme
ez ost" ya'ni "Hep Ondandir" derler ve bu sozleriyle hifz-i meratib ederler.

C~~J jy~»* J^ jl ^J>*>. jj C~~J jy \j j£>\ (t-!^ £

4409. Gger soylemesek nur icin sulk yoktur; ve eger o sozii soyler isek, ruhsat
yoktur."

gp^ MESNEVI-t §ERfF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 •

"Ve eger batmimizda olan bu sozleri soylemesek, sana kar§i sulh ve mu-
habbetimizin nuru ve revnaki olmaz ve sana dostluk edememi§ oluruz; ve
eger o sozii soyler isek, esrardan ma 'dud oldugu icin, izn-i ilahf yoktur; ve
ehlinin gaynna ke§fi haramdir. Binaenaleyh soylemek ile soylememek ara-
sinda muztar bir haldeyiz."

o , £ ,6

4410. c Derhai kalkh ve deli: "6y akraba, veda'! ^iinya ve diinyada olan §ey-
ler metadu!"

"Meta"', az, zebun, fani, ev e§yasi ve kendisiyle intifa' olunan §ey. Bu
beyt-i serifte sure-i Mii'min'de vaki' j)& > ^ s>ui d\j %Q CuJi sCji ti» ui
(Mii'min, 40/39) ya'ni "Muhakkak hayat-i dunya'fanidir ve muhakkak ahi-
ret karar ve sebat evidir" ayet-i kerimesine isaret buyurulur. Ya'ni, biiyuk seh-
zade kardesjerinin bu sozlerine karsi birdenbire ayaga kalkti ve onlara dedi ki:
"Ey akrabam! Ben gidiyorum ve sizlere veda' ediyorum. Zira bu alem-i suret
olan diinya ve diinyada olan §eylerin hepsi meta'dir ve fanidir!"

4411. uMiiteahihen, yaydan hir ok aibi di§anya si$radi. O zaman soz mecali
az oldu.

Biiyuk sehzade, bu sozii miiteakiben, yaydan bir ok cikar gibi disanya fir-
ladi ki, bu zaman icinde giift ii giiya ve soz soylemeye mecal az oldu ve soz
birkac kelimeye miinhasir kaldi.

4412. Qin sahinm huzuruna sarhos olarak geldi. sarho§ca hemen yer optii.

Biiyuk sehzade Qin sahinin ya'ni insan-i kamilin huzur-i surisine sarhos
olarak geldi. Hemen o sarho§ga, §aha hiirmeten bir yer optii.

4413. <§aha onlann hali, evvel ve ahir aami ve onlann zilzali hir hir meh$uj idi.

"Evvel"den murad, salikin ayn-i sabitesi ve "ahir"den murad, salikin ha-
yat-i siirisi. "Zilzal", gok hareket etmek. Ya'ni §aha ve insan-i kamile ayn-i
sabitelerinin hali ve isti'dadlan ve hayat-i diinyeviyyelerindeki gamlan ve

«^p^

AHMED AVNl KONUK

a§klan ve lztirablan bir bir meksuf idi. Zira insan-i kamilin nazan alem-i
ma'nayi ve sureti muhittir. Nitekim §ah~i Naksbend hazretleri, Hz. Azfzan All
Ramiteni'nin su sozlerini nakledip buyururlar ki: "Bu taifenin nazannda yer-
yiizu bir sofra kadardir. Ben derim ki, tirnak kadardir. Onlann nazanndan bir
§ey gaib olmaz. Yerler ve gokler arifin kalbine nisbette bir nokta gibidir. Kal-
bin viis'ati ma'rifetin vus'atidir. Zfra butun kalblerin viis'ati birdir; lakin
ma'rifetlerinin viis'ati bir degildir."

4414. LrCoyttn keruii mer asvnAa mc^auldur. fjakat fofcan houumm hdlinden va-
kiftir.

Mesela koyun kendi mer'asmda otlamakla me§guldiir. Fakat siiriiyii ida-
re eden coban koyunlann ahvaline vakiftir. Bunun gibi, insan-i kamil dahi
terbiyesi altinda bulunan saliklerin ahvaline vakiftir.

Menkibe: "Gelibolulu Zafm Mehmed Qelebi nakleder ki: Ben Siinbiil Efen-
di hazretlerine inabe edip, sila icin Gelibolu'ya gittim. Orada bir giizel cocuga
sjddetle alaka edip batinimda rahat ve huzur kalmadi. Nihayet gocugu kandi-
np hamamda birlesmeye karar verdik. Hamama gittim. £ocuk benden ewel
hamama gelip halvete pestemalini acmi§. Hemen pestemali kaldinp halvete
girdim. Kurna basmda Siinbiil Sinan hazretlerinin oturdugunu gordiim. Akhm
ba§imdan gidip di§anya firladim ve elbiselerimi giydim. Iskeleye geldim. Istan-
bul'a giden bir gemi var imi§, hemen o gemiye binip fstanbul'a geldim. Vak-
taki Siinbiil Efendi'nin huzuruna girdim, beni goriince buyurdular ki> "Ne zan-
nedersin! §eyh miiridini gozlemese seytan ve heva onu helak eder. Tovbe ve
istigfan tecdid et!" Artik bi-hamdillah heva-yi nefsanfden kurtuldum."

«uo»tLi ji o j c-w-jlj^- i_ii^ o

4415. x< Jiullukum ram..." mucibince, siiruden kim alef uiificilir ve kim melha-
me icindeair, hilir. -.-

"Melhame", biiyiik harb yen. Bu beyt-i §erifte <^j & Jjj~* fi£ 'j ^ ^^
ya'nf "Sizin hepiniz cobandir ve hepiniz raiyyetinden mes'uldiir" hadis-i §e-
rifine i§aret buyurulur. Ya'nf bu hadis-i §erif mucibince insan-i kamil idarele-
rini taahhiid ettigi saliklerin cobanidir. Binaenaleyh o salikler siiriisiinden
hangisinin huzuz-i nefsaniyyesiyle me§gul oldugunu ve hangisinin nefis ve
§eytan ile miicahede ve muharebe yerinde bulundugunu bilir.

6^0

@jlp^~ MESNEVf-t §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

Menkibe: "Hz. PTr'in miiridlerinden Mevlana Mecdeddin Atabek daima
gileye girmek isterdi. Bir gun Hz. Pir'den rica etti. Hz. Pfr onu kendi refiki ile
medresede birbirine muttasil iki odada halvete oturttular. Birkag gun sonra
ona aglik te'sir edip dayanamadi. Refiki ile beraber gece odalarmdan gikip
ahbablanndan birinin evine gittiler ve agliklanm soylediler. zat onlara bir
kaz dolmasi tertib etti. Yedikten sonra gelip odalannda oturdular. Sabah
olunca Hz. Pfr adet-i seniyyeleri vechi ile odamn kapisma geldiler ve miiba-
rek parmaklanni odamn kapisina siirup kokladilar ve buyurdular ki: "Ey as-
habimizf Bu odadan riyazat kokusu degil, kaz dolmasi kokusu geliyor!" Her
ikisi de mubarek ayaklanna kapandilar ve tovbe ve istigfar edip: "Boyle bir
rahmet dururken insanin kendisini halvet ko§elerinde habsetmesi saadetsiz-
liktir" dediler."

SjJ jy* jL* jJ <-3i Oy>r dX) iy. jj^> Juj jl j\ Cjjj-£> jJ 4^- ^S

4416. * Qer$i suretie o safian uzak idi. fjakai def gibl diigiin ortasmAa idi.

Gergi insan-i kamil zahirde saliklerin arasmda degil idi ve onlardan uzak
bir yerde bulunur idi; fakat diigunlerde galman def sadasi orada bulunan hal-
ka nasil miiessir idiyse, insan-i kamil dahi saliklerin ortasinda oylece miies-
sir idi.

44 1 7. giiruhun sozunden ve lehibinden vakif idi. <j\iaslahat o idi ki, tetjajiil
etmi$ idi.

"Lehfb", atesjn alevi ve sicakligi ve harareti; "vurud", giiruh ve cemaat
ma'nasina olan "vefd"in cem'idir. Ya'ni, insan-i kamil her ne kadar salikler
taifesinin bulundugu yerden zahiren uzak ise de, onlann batinlannin hara-
retinden ve asklari atesjnin alevinden haberdar idi. Fakat mur§idlik ve mii-
rfdlik rabitasimn fcabi olarak onlann halinden tegarul eder ve bir §ey soyle-
mez idi. "Hu§k averden", sukut etmekten kinayedir (Bahir-i Acem). Nite-
kim Hz. Pfr Divin-i KeMierindeki su beyt-i §enflerinde bu kinayeyi kullan-
misjardir:

Lrf ^y jy. v~-^ iSy^~i J^^ ls*'^ f jj' cXs-*- ^ J^^- (j~* j^ ^3^ lt~^*

"Ba§imda sarho§luk gogaldi; sustururum, susanm. istersen onu dink; bu gece
git, y arm gel!"

^^

AHMED AVNl KONUK

^>^p! \j sy>- oijS^ JUtfU <jJJ l y>~^ j\ iji jLiJb»- jL* j^

4418. O alt onlann cam arasinda idi. jfakat hendisini hasden a cemx eimis
idi.

"Semi", all; "a'cemi", burada "cahil" ma'nasmadir. Ya'ni, o mertebesi all
olan insan-i kamil, saliklerin batinlan ve canlan arasinda idi ve onlar[in] ah-
val-i batinelerini goriir ve bilir idi; fakat kasden kendisini onlann hicbir hal-
lerine vakif degil imi§ gibi gosterir idi.

4419. JAtesin sureti tencerenin dtbinde olur. iZAtesin ma'nasi tencerenin damn-
da olur.

Mesela, ate§in o kirmizi olan sureti tencerenin dibinde ve disansinda olur,
fakat o atesjn ma'nasi olan harareti tencerenin canmda ve iginde olur. Bunun
gibi, insan-i kamilin sureti salikin viicudunun di§ansindadir, fakat onun
ma'nasi salikin ruhunda ve batininda miiessirdir.

4420. Onun sureti disanda ve onun ma'nasi iceridedir. Can ma'sukunun

t 440 °] ' ~ l. -J J J J

ma nasi kan awi damardadir.

insan-i kamilin sureti ve cismi salikin cisminin di§ansindadir. Fakat
onun ma'nasi salikin ma'nasinda ve batimndadir. Nitekim canuTma'§uku
olan Hak Teala dahi cemi'-i e§yayi ve zerrati zatiyla muhit ve kan gibi insa-
mn damarlannda da saridir. Nitekim ^J)\ jj- ^ <Ji Jj\ ^ 3 (Kaf, 50/16)
ya'ni "Biz ona §ahdamanndan daha yakiniz" buyurulur.

442 1 . $ehzade sahm oniinde diz cokmus, o muarrif onun halini serh edici idi.

"Muarrif", bir kimseyi padi§aha takdim ederken hal ve §anim ta'nf eden
kimseye derler. Burada miirgid-i kamile intisab arzusunda bulunan bir salike
o miirsjdin kuranasindan rehberlik eden kimseden kinaye olur. Ya'ni, §ehza-
de kemal-i hurmetle sahin oniinde diz gokmiis, idi; ve §ahin kanni olan mu-
arrif dahi "Bu zatin ismi budur ve §u i§le me§guldur ve hali sudur, budur" di-
ye §aha onun hakkinda ma'lumat arz etmekte idi.

eg^>

MESNEVI-f §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

J* ft- j\S* J»j~ ti^» ^X) J^ u~4 °J? J 1 ^ ^^ ^**r /

4422. Bcjerki $ah $ok evvel gulden arif idi; fakat muarrif kendi i$ini yayar idi.

Gergi §ah, §ehzadenin ve §ehzadelerin hallerine ve fiillerine gok evvel,
ya'nf ayn-i sabite aleminden arif idi; fakat muarrif sahin huzurunda kendi
vazffesini yapar idi.

J^p ij\ J»yv> x^ j\ sj> dj ^ju- jy »ji dh. djj* ji

4423. Hahnda hir zerre ariflik nura, ey soft, yuz muarriften iyi olur.

"Ariflik nuru"ndan murad, ^ij^ M ^ cs'P *-'> '>"' y a ' nr "Mli'minin fi-
rasetinden sakinm; zira o Allah'in nuruyla nazar eder" hadis-i §erifinde beyan
buyurulan firaset-i §er'iyyedir. Zira nur-i firaset iki nevi'dir. Birisi firaset-i
s,er'iyye, digeri firaset-i hikemiyyedir. Firaset-i §er'iyye nur-i kalb vasitasiyla
ahval-i batineyi miisahededir ki bu firasette hata olmaz. Firaset-i hikemiyye
insamn zahirinden ve §ekil ve kiyafetinden ahval-i batinesine niifuz etmektir
ki, hata olur. Bu babda Hz. §eyh-i Ekber efendimizin et-TedbMtu'1-Mhiyye
S Islahi'l-Memleketi'l-insaniyye ismindeki kitab-i latifinde izahat vardir.
Ya'ni, ey saft! Kalbde ve batmda bir zerre firaset-i §er'iyye nuru bulunmak,
yiiz ma'rifetin verecegi malumattan daha iyidir. Zira muarrif zahiri olan ah-
vale gore ma'lumat verir.

4424. Oiulaai muarrife rehin tutmak mahcuhlvk ve iahmin ve zan aldmetidir.

"Hazr", tahmin demektir. Ya'ni", bu zahirf kulagi muarrifin ma'lumatina
rehin tutmak ve munhasir kilmak kalbin hicab iginde bulunmasi ve zan ve
tahmine kani' olmasi alametidir. Bu ise zan ve tahmfne mustenid olan fira-
set-i hikemiyyedir; ve verilecek hiikumde hata olmak ihtimali goktur.

4425. O hir kimse ki, ona goniil adzu dide-lan oldu, onun cjozii aynul-iydni <jo-
recektir.

"Dide-ban", eski zamanlarda yiiksek bir mahalde oturup her tarafi gozle-
yen ve uzaktan gordugii §eyleri haber veren me'mur, demektir. "Ayn", bu-
rada "bir §eyin nefsi ve zati" demektir. "Iyan", agik ve subhesiz ve asMr

C £P?

AHMED AVNt KONUK

olan seydir. Binaenaleyh "aynu'l-iyan"dan murad, "kendisinde hig ihtilaf ve
gizlilik olmayan §ey" demektir. Ya'ni, bir kimsenin kalb gozii agilmis. ve o goz
ile her §eyi gorucii olmus. ise, onun zahir ve batm gozleri birle§ip gordiigii §e-
yin hem zahirini ve hem de batinmi ve hakfkatini goriir.

4426. Onun cant tevature kani' degildir; helki onun ikani aonul goziinden eri$ir.

"Tevatiir", aklen yalanda ittifaklari caiz goriilmeyen bir cemaatin haberi-
dir. "ikan", tahkfk iizerine subhesiz bilmek demektir. Bu beyt-i §erifte ule-
ma-i zahire ta'nz buyurulur. Zfra ulema-i zahir akval ve ahval ve efal-i ne-
beviyye hakkindaki ma'iumati tevatiirden alirlar. Fakat evliya-yi kiram ha-
zarati dogrudan dogruya ke§fen Resul-i Ekrem hazretlerinden alirlar. Zfra
ulema-i zahir *!ui Jjl/, '^Ooi i^Xfj (Hucurat, 49/7) ya'ni "Biliniz ki, Resulul-
lah sizin icmizdedir" ayet-i kerimesinin ma'nasini zaman-i mazfye hamle-
derler. Evliya-yi kirama gore mazf ve hal ve miistakbel yoktur. Onlar her an
icmde Resul-i Ekrem' den hicab iginde degildir. Ya'ni kalb gozii acik olan ari-
fin cam tevature kanaat etmez. ancak gordugunii bilir ve bildigini soyler.
Ulema-i zahir ise i§ittigini bilir ve isjtmekle bildigini soyler. Binaenaleyh ari-
fin hakikat iizere bildigi §ey ona kalb goziinun gormesinden hasil olur.

4427. Soma muarrif makbul olan $ahin oniinde onun halini heyanda dudak a$h.

"Miinteceb", bergiizide ve makbul, demektir. Ya'ni, sonra muarrif ind-i
ilahide o makbul olan sahin huzurunda kendisine intisab eden salikin halini
beyan hususunda agiz acti ve soz soylemeye bastadi.

o-^j-i ^jjdiS- *£ if L5*^"' i ^ c~*y 0L^»-! \~0 ^^ ^*-*5

4428. 'TWi: "6y ?an? Senin ihsamnm saydulu. O^adisfohlik el hi, buun-
$evsizdir."

"Bfrun-§ev", "haric ol, 51k di§anya!" demek olur. Ya'ni, muarrif dedi ki:
» Ey §ah-i ma'nevl! Bu talib-i hakikat senin keremlerini i§itmi§ ve bu kerem-
lerin ve ihsanlann onu avladigi icjn senin huzuruna gelmi§tir. Sen ona kar§i
§ahligin vazifesini yap ki, talib bu ask ile huzurundan "gik di§an!" diye ko-
vulmaya layik degildir."

<^P?

jgK 7 ^ MESNEVl-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEV1-6 •

4429. I^u devletin jUrahine el vurmustur. Onun sermest olan hasi iizerine el
stir!"

"Fitrak", at egerinin arkasinda olan tasma ki, ona heybe vesair levazim asi-
lir. Ya'ni, "Bu kimse senin binmis, oldugun kemal atmin fitrakine yapismisnr;
onun sarab-i a§kmin sarho§u olan ba§i uzerine el stir ve onun ba§ini oksa!"

j ja ^1 JjU <o*«a iw^L*Jls ^xL j ■■,«'.* j>- <ti <jlJ&

4430. San dedi: l/ter hir mansih ve mtitket hi, onun iltimasi vardtr, bu aeli-

[4410] „

fean.lt ouiur.

"Miilket", miilkve "iltimas", taleb etmek ve istemek demektir. "Feti", de-
likanli" ma'nasma olan "feta" kelimesinin imale olunmu§udur. Ya'ni, o in-
san-i kamil muarrifin §efaatkarane olan soziine cevaben dedi: "Bu delikanh
bu a§k ve §evk ile istedigi her bir ma'nevf mansiba ve miilke nail olur. Zira
himmeti alidir."

4431. "^irmt o hadar mtilk hi, o ondan heri oldu, hurada ona hagtslanm ve hiz
dahi ilaveyiz."

"Ber-serf", "bir yiikiin en iistiine koyduklan yiik" ma'nasmadir ki, "ilave"
demek olur. Ya'ni, "Miilk-i diinyadan biraktigi ve terkettigi yirmi misli miil-
kii ben burada o talibe bagtsjanm; ve bu miilke biz kendimizi dahi ilave ede-
riz ve onun emrine amade oluruz; ve mademki o bizim igin oldu, biz de onun
igin oluruz." Nitekim hadfs-i §erifte *i *ii\ oir aU oir ^ ya'ni "0 kimse ki, Allah
igin oldu, Allah da onun igin oldu" buyurulur.

4432. Ijedi: Senin sahliam onda ash ekeliden heri senin hevanvn gay n bir ne-
va ne vahit hirahti!"

Muarrif §aha hitaben dedi: "Senin §ahhgm ve kamilligin onun kalbinde
ask-i ilahf tohumunu ekeliden beri senin hevandan ve muhabbetinden baska
bir heva ve muhabbet birakti mi? ancak senin muhabbetinde miistagrak-
tir. Onun gozii bu suret aleminin mansibim ve miilkunii gormez olmu§tur."

.G£p?

M^

AHMED AVNI KONUK

_Li s^ _j| Jj> ^Jjl ^^i 4S"

-Li -^jj^- j^ Ob^- (jio ^j -Lj

4433. v <Sen-in hendeligin ona oyle layik old-u \d, §ahlik onun halhincle soijuk
olan.

"Bu talib senin kapinda kul olmaya oyle liyakat kesb etti ki, diinyamn
§ahligi ve mansibi onun kalbinde sogudu ve §ahliktan nefret etti." "§ah",
lugatte "buyiik" ma'nasina da gelir. Bundan murad, burada ilm-i zahinde
halk arasinda miimtaz olup onlann uzerinde ilmen hukiimran olmaktir. Nite-
kim bunlardan birisi Hz. Pir efendimiz zamamnda ulema-i me§hureden olup
§emseddfn-i Mardini hazretleridir ki, evvela Hz. Pir'e muanz iken sonra o
hazrete intisab edip kapisinda bende olmu§tur (k.s.), Nitekim menkibesi Si-
pehsilir Tercumesi'nde mezkurdiir.

4434. n $ahliC)i ve $ehzadelicji feda etmi$tir. tSerxin. i$in (jariblifle uymu$tur."

"Derbahten", burada "feda etmek" ve "sahten", uymak ve muvafakat et-
mek, demektir. Ya'ni, "Bu talib-i haldkat §ahhgi ve §ehzadeligi feda edip se-
nin kapina gelerek bende olmu§tur. Senin mansib-i kemalinden dolayi hii-
kumranliktan gegmi§ ve garfblige muvafakat etmi§tir."

4435. "iSujtdtr, hirkayi vecdde ath. ne vakit ha$ka huka tarafina gider?"

"Vecd der", "der vecd" takdirindedir, "vecd icinde" demek olur. "Sufi", Ebu
Abdullah-i HafTf hazretleri "suff'yi §6yle ta'rff buyururlar: j^^\ j* j^\
\ay A^iJ jj-i ya'ni "Sufi o kimsedir ki, Hak Teala onu kendi nefsi icm muhab-
beten tamamiyle almi§tir, ya'ni fani kilmi§tir." "Vecd", salikin kalbine anz
olan bir bihodluktur. Bu beyt-i §enfte §ehzadenin hali, vecd icinde arkasin-
dan hirkasim atan bir sufTye te§bih buyurulmu§tur. Ve "hirka"dan murad,
miilk ve mansib-i diinyadir. Ya'ni, "Bu §ehzade suftdir. Miilk ve mansib-i
diinya hirkasim arkasmdan atmistir. Artik o atmis, oldugu hirkamn emsali
olan diger bir hirka tarafina gider mi? Ma'lum olsun ki, sufilerin adabi vardir.
Bir sufi vecd hali iginde arkasmdaki hirkayi atsa veya iizerinden bir §ey du§-
se, artik o §eyi tekrar almaz. Bu hal Resul-i Ekrem Efendimiz'in sunnet-i se-
niyyelerinden almmi§tir. Bir gun A'rabinin bin mescidde giizel bir ses ile §u
beyitleri okudu:

e&P?

MESNEVI-I §ERIF §ERHl / XIII. CILT • MESNEVI-6 •
^Li^l £aJ* ^ Sj J\j$\ JT j ^ JT

^jibyj j^j eJoP 4j cJikJ^ <JJ3\ <-. ~J-I Ml

Nazmen terciime:

"Her saM/i her zaman-i i§rakta,
Qe§miml i§tiyak eder ibka.
Smemi hayye-i heva soktu;
Rukye-han ve tabib yoktur ona.
Bent me§gafeden habibimde,
• Bulunur yalmz bu derde deva. "

Resul-i Ekrem Efendimiz bu beyitleri i§ittiginde kalb-i miinevverlerindeki
ma'rjfet ve §evk deryalan kaynadi ve bu beyitleri tekrar etmesini A'rabfye
emrettiler. Zat-i seniyyeleri kemal-i §evkten mtibarek ellerini agarak sjddetle
hareket buyurdular ve arkalanndaki rida dugtii. Ashab-i kiram o ridayi ken-
di aralannda parcalayip taksim ettiler.

^4-i OjJ^ ^ <& -Lit; OU^jl fJJ j eib *<lS jf- tSy* \*

4436. Uerilen huha tarafina meyil ve neiamet oyle olur hi, nen macjhun ol-
ctum!"

"Magbun", ah§-veri§te ziyan etmis, olan kimse demektir. Ya'nf, sufinin
verdigi hirkayi geri almaya meyletmesi ve verdigine pi§man olmasi, "bu ali§-
veri§te ziyan ettim" demek olur. Zira vecd ve bi-hodluk bir insan-i kamile in-
tisabdan sonra salike onun feyz-i nazanyla varid olan bir haldir; ve bu hal
icinde hirkasini ve miilkunden bir §eyi vermis, olan kimse, ayildiktan sonra
yine o §eyin muhabbetini kalbine koyup meyletmis, olursa, "Bu ah§ veri§te
ben ziyan ettim, zaranmi telafi edeyim!" demektir.

jt^. J*i ^^.jj^ *& CJ.} <s\ j- o^ **j*- $'* &

4437. Gy karin! O hirkayi bu tarafa cjeri verf JZira o deymedi ya'ni buna!

Bu meyilden, "Ey karfnim ve musahibim olan mur§id! attigim hirkayi
ve miilku benim tarafima geri ver! Zira o vecd hali bu hirkami fedaya degme-
di. Benim hirkam, senin bende vuku'a getirdigin vecd halinden daha kiymet-
lidir!" ma'nasi dahi gikar.

*<£%&>

m^ AHMED AVNi KONUK

4438. S%$ikian uzakhr ki, ona hu flkir yelsin; ve eger gelirse onun hasina iov-
rah cjerekl

"Hak", "mezar" ma'nasma da gelir. "Hak ber ser", dliim ve helakten ki-
nayedir. Ya'ni, bir mur§id-i kamile intisab eden Hak a§igina boyle bir fikir
gelmesi uzaktir; ve eger boyle bir fikir ve pi§manhk gelirse, artik o kimse 61-
siin! Ya'ni o kimse Hak yolunun yolculan arasinda 61mu§ ve helak olmus. ol-
mak gerektir.

4439. £%$k hir hayat ve his ve akil tuian hirka cpbi olan kaVoelin yiiziine degerl

"Kalbed", kalip ve cisim ve beden-i insani. Ya'ni, a§k-i ilahi bir hayvani ha-
yata ve hisse ve akl-i ciiz'fye malik olan ve ruh-i insanmin hirkasi mesabesin-
de bulunan yuz cisme deger! Ve bu aska bu cismin yiiz misli feda olunur.

4440. Diususiyle ehier olan diinya miilkiiniin hirkasi... Onun he$ dang olan
sarhoslucju has acjrisulir.

"Ebter", hayir ve nefi' ve hiisn-i zikirden munkati' olan. "Dang", dirhe-
min altida bin* ve iki kirat agirhgi ve her kirat bes, arpa agindir. "Bes. dang"
demek "elli arpa agirligi kiymetinde olmak" demektir. Yukanki beyitte cisim
hirkaya ve bu beyitte dahi diinya miilkii cismin hirkasma tesbih buyurulmu§-
tur. Ya'ni, cisim hirkasi ruh-i insanmin aleti oldugu igin yine oldukga bir kiy-
meti vardir. Fakat diinya miilkii ki, fanf olan cisme taalluk eden hayirsiz ve
fanf bir hirkadir; ve cismin havass-i hamsesinden heir bin bu fanf olan mal ve
miilk hirkasmdan birer dang kiymetinde birer sarho§luk hasil eder; ve bu sar-
hosjuklann mecmu'u bes, dang kiymetinde bir §ey olur. tste bu sarhoslukla-
nn her biri birer ba§ agnsidir.

Jljj^ jJ^p JUL. ^ U J*>U \j Ols-y, J! Lb dU*

4441. 'Diinya miilkii ten-perestlere helaUir. ISiz zevalsiz olan ask miilkiiniin
tjulamiyiz.

Bu fanf olan diinyamn miilkii ki, tenin ve cismin hirkasidir, bu hirka cis-
me tapanlara helaldir. Bunlar hakkmda sure-i Hicr'deki ayet-i kenmede ^>

*}&$&>

MESNEV1-I §ERlF §ERHl / X11I. ClLT • MESNEVf-6

OjlTu L>^li j^Qi '^j ijlLi, ijirt {Hicr, 15/3) ya'nf "Ey Resuliim! Birak on-
Ian yesinler, igsinler ve miilk-i diinya ile temettu' etsinler; ve emel onlan
me§gul etsin; yakinda ne yaptiklanm bileceklerdir" buyurulur. Beyt-i §erifte-
ki "helaldir" ta'biri tehdide mahmuldiir. Ehl-i Hak ve hakfkat olan bizler
miilk-i diinyadan mustagnfyiz ve a§k-i ilahf miilkiiniin kolesi ve gulamryiz.

j£* JuJjiJ^ J*iyt~ J-ijo y>r

c£* J^l

\y^ >

.J,lp

4442. n <JA§kin amilidir. Onu ma'zul etme! Oiendi a$kimn cjaynna onu me$aul
etme!"

"Amil", burada "idare me'muru" demektir. Muarrif §aha dedi ki: "Bu talib
diinya miilkuniin amili cjegil, a§k miilkiiniin me'muru ve amilidir; onu
me'murlugundan ma'zul etme! Onu kendi a§kimn gaynna mes,gul etme!"

■ Jijk _j c~~J_jj*-« Cjs-

->-}-> J f

rlT

4443. ^ISir mansib hi, o beni senin yiizunden muhctbdir, ma zulliigun "aun'idu
ve onun adi manswdu."

"Muhcib", ortiicti. Ya'nf, "Ey insan-i kamil! Beni senin yiiziinden ortiicii ve
uzak tutucu olan diinyevi mansib o mansibdan ma'zul olmanin "ayn"idir. Hal-
buki surette onun adi mansib ve mertebedir; ve ma'nada o mertebeden sukut
etmektir." Bu ve a§agidaki beyitler §ehzadenin lisamndan olmak miinasibdir.

jjj i_ixj? j ijj jIJju^I JJta 0-t»! W 1 -^ j~*"^ v^" y*

4444. nr Buraya aelmeye te'hirin mucibi, isti' dddm fakdi ve tenin zaafi idi."

"§imdiye kadar buraya ve senin huzuruna gelmeye teahhur etmenin ve
gee, kalmanm sebebi isti'dadin yoklugu ve cismin za'fi idi. Isti'dad iki nevi'dir:
Bin "gayr-i mec'uTdur. Bu isti'dad ayn-i sabitenin isti'dadidir. Diger
"mec'uTdur. Bu da cismin isti'dadidir. Zira ayn-i sabite alem-i halktan degil-
dir. Cisim ise alem-i halktandir. "isti'dad-i gayr-i mec'uTun inki§afi cismin
mec'ul olan isti'dadmin inki§afina baglidir. Mesela bir insan gocugu ile bir
hayvan yavrusu dogduklan vakit tekelliime muktedir degildirler. Fakat gocu-
gun isti'dad-i gayr-i mec'uliinde tekelliim etmek vardir. Hayvanin yavrusun-
da bu tekelliim isti'dadi yoktur. Qocugun cismi tekemmiil ettikge tekelliim is-
ti'dadi inki§af eder. Hayvan yavrusunun cismi ne kadar tekemmul etse tekel-
liime muktedir degildir. Bu i'tibar ile beyt-i §enfteki isti'dad "isti'dad-i
mec'uTe mahmul olur. Binaenaleyh bir kimsenin isti'dad-i ezelisinde a§k-i

c ^p?

AHMED AVNt KONUK

ilahf tohumu varsa, arz-i cisminde ergec, bir sebeb tahtinda zuhur eder. Eger
bu tohum ezelde mevcud degil ise, muncemid bir halde gelir ve mimcemid bir
halde gider. Ya'nf, "Benim senin gibi bir insan-i kamil huzuruna gelmede gee.
kalmam, isti'dad-i mec'ulumun yoklugu ve cismimin za'fi ve tekemmul ede-
memesi sebebiyle idi."

4445. 3 sti' dadsiz hir ma' dene aider sen, hir hahhe icin mukievi olamazsm.

"Ber yekf'de "ber" tahsfs igindir. "Muhtevf", "cerrT edici olan" demektir.
Ya'nf, gerek isti'dad-i ezeli olmaksizin ve gerek isti'dad-i ezeli olup da bu is-
ti'dad cisimde inkisaf etmeksizin herhangi bir ma'den-i irfana gitsen bir hab-
be ma'rifet igin cem* edici olamazsm.

4446. liir mmn gihi ki, hir hikri satin ahr. Dier ne kadar smun-her olsa, ne
vakit muntefi' olur!

"Innm", cima'a kadir olmayan kimse demektir. Ya'nf, isti'dadsiz kimse bir
mnfne benzer. Mesela bu innfn bir bakire cariyeyi satin ahr, o cariye her ne
kadar gumus, gibi parlak beyaz goguslu olsa, ne vakit ondan intifa' eder ve
kaza-yi §ehvet edebilir!

4447. JHeytsiz ve fitilsiz hir kandil gihi... Ona sem den ne cok ve ne de az
variir.

Keza isti'dadsiz bir kimse, icmde zeytin yagi ve fitil olmayan bir kandile
benzer. Oyle bir kandile mumun i§igindan ne cok ve ne de az bir i§ik vardir.
Ya'nf higbir i§ik yoktur.

4448. IZir ahsem giilistana gelir. CAfe vakit onun dimagi [reyhandan] hir hur-
rem olur?

"Ah§em", "burnu koku almayan kimse" demektir. "Reyhan", feslegen de-
dikleri yesil yapraktir ki, kokusu kalbe surur verir. Ya'nf, isti'dadsiz kimse
burnu koku almayan kimseye benzer. Boyle bir kimse bir giilistana gitse,
onun dudagi feslegen kokusundan ne vakit bir mesrur olur?

Gs^

MESNEVl-t §ERtF §ERHi / XIII. ClLT • MESNEVf-6

£ J^-. j> J^. y. j <•&? <$* J- d W* <jJ* ^.y- y?^*

4449. Oiahhenin misafiri olan bir giizel bir dilber gibi!.. Saginn oniindeki <png
ve ud sesi gibi 1 ...

"Gar", kahbe ve fahi§e kadin demektir. "Berbut", ud denilen galgi. "Qeng",
keza bir sazin ismi. Ya'ni, isti'dadsizin onunde bir insan-i kamil, bir kahbe-
nin onunde bulunan bir guzel ve dilber misafire benzer. fahi§e bundan ne
istifade eder? Ve insan-i kamilin sozleri isti'dadsizin onunde saginn oniinde-
ki geng ve ud sazlarimn sesine benzer. Sagir bunlardan ne zevk ahr?

jL-^- y>r j jJ*>U y>- JUb 4^- jlj j^>H j^> ^^ ^^- f\y J*?^*

4450. ^enizlere qelen tavuk qibi. Ondan helakin ve hasann qauri ne olur?

[4430] V V d

"Murg-i hak", tavuk ve horoz nev'inden olan kusjardir. Ya'ni, isti'dadsiz
kirnse tavuklara benzer. Tavuklar denize gittikleri zaman bogulduklan gibi,
onlar da maarif-i ilahiyye deryasma girdikleri zaman havsalalan alamadigi
icin inkar cihetine gidip ma'nen bogulur ve helak olurlar.

4451. ^Degumenebugdaysxz gitmi$ cjibidir. Sakal hilimn beyazligmdan gayn
ata olmaz.

Mesela bugdaysiz olarak degirmene gitmis, olan bir kirnse o degirmende
ancak un bula§iklanyla sakalini agartir.

4452. Jeleh degirmeni bugdaysizlar iizerine kit akhgi ve hel zap bah$ eder.

Bunun gibi, isti'dad bugdayim haiz olmayarak ya§ayanlara bu felek de-
girmeni miirur-i zaman ile sac ve sakal akhgi ve ihtiyarhktan dolayi ancak
bel za'fi bans, eder.

4453. ^Jakai bugdayhlara bu degirmen miilk bah$ edici gelir, i§ ve giic verir.

Fakat isti'dad sahibi olanlara bu felek degirmeni miilk-i ma'nevf bah§ edi-
ci gelir ve onu bir insan-i kamil makamina oturtup i§ ve giic verir, ya'ni iba-
dullahin ir§adi ile me§gul eder.

0^^,

AHMED AVNl KONUK

4454. Gvvelen sana cennet isti'dddi gerektir, ta ki cennetten sana diriltk dogsun!

"Cennete isti'dad"dan murad, sure-i Tevbe'de olan '^j-ii ^ ks/^ '^ °1
^Ji °^4 ol pi^.r, y t '..M (Tevbe, 9/111) ya'nf "Allah Teala mii'minlerden cen-
net mukabilinde nefislerini ve mallanni i§tira eyledi" ayet-i kerfme mucibin-
ce Hak yolunda heva-yi nefsini ve mahni feda edip, Hakk'i cennet mukabi-
linde kendisine mu§terf etmektir. Bu ayet-i kerime 1. cildin 2749 ve 2. cildin
2427 ve 5. cildin 1463 ve 6. cildin 895 numarali beyitlerinde de gegti. Ya'nf
ma'rifet-i ilahiyye husuliine isti'dad icin evvelen Hak yolunda heva-yi nefsi-
ni ve mahni gozden gikanp cennet mukabilinde Hakk'i kendine mu§terf et-
mek ve bu suretle cennete isti'dad kesb etmek lazimdir. Ta ki bu cennete olan
isti'daddan senin ruhuna bir dirilik dogsun ve ruhuna kamillerin maarifini ve
ulum-i ledunniyyelerini anlamak isti'dadi gelsin!

4455. ~$eni cocuga sarabdan ve kebabdan, kosklerden ve kubbeleraen ne halavet

var

du?

Zira yeni dogan gocuga buyuyiip isti'dad gelinceye kadar, §arabdan ve
kebabdan ve ko§klerden ve kubbeli binalardan zevk ve halavet olmadigi gi-
bi, miibtedf olan saliklere de ruhun §arabi ve kebabi ve kqsWer ve kubbeli bi-
nalan mesabesinde olan ulum-i lediinniyye-i enbiya ve evliyadan zevk ve
halavet olamaz!

^f >\^*^\ J~v*^ jy y J>~> yr ■ ^ Ji* j>\ ijlX A=~ .

4456. I^u meselin haddi yoktur; sozix ax iste! Sen git isti'dad tahsil etl

Bu isti'dad hakkinda getirdigimiz mesellerin nihayeti yoktur. Bu kabflden
olan sozleri az iste! Ve bu hususta sana soyledigim sbzler kafidir. Ey salik-i
miibtedf! Sen evvelen git, isti'dad tahsil et! Bu beyt-i §erffte "isti'dad-i mec'ul"e
isaret buyurulur. Nitekim yukanda 4444 numarali beyitte fzah olundu.

C~v*Jj x*\j ji j <^j ~^~ j' <5y» d~*«~ij 0^5 1 \j jiJxLx! j^j

4457. "<§imdiye kadar isti'dad idn oturdu. §evk hadden gitti ve o ele gelmedi!'

Bu beyit muarrif tarafindan olmak munasibdir, Ya'nf muarrif §aha dedi:
"Ey insan-i kamil! Bu §ehzade sjmdiye kadar senin huzurunda isti'dad husu-

cr^^a

MESNEVI-I §ERlF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6 •

lii igin oturdu. Ulum-i lediinniyye tahsiline §evki hadden gitti. Halbuki o is-
ti'dad ele gelmedi!"

X^>- ^ij$~ -Us— ' ^ 0U- j^ JL-wj ^ j\ ^Jt. ilJUz^l C-aT

4458. uWi: Dsti'dad aahi §ahian eri$ir. Cansiz cesed ne vakit mustaid olur?

Ya'ni muarrif soziine devam edip dedi ki: "Maahaza, isti'dad-i mec'ul da-
hi §ehzadeye §ahdan, ya'ni salike insan-i kamilden erisjr. Fakat ayn-i sabi-
tesinin isti'dad-i gayr-i mec'ulu olmak lazimdir. Bu isti'dad-i gayr-i mec'ul ce-
sed mesabesinde olan isti'dad-i mec'ulun ruhu gibidir. Cansiz cesed asar-i ha-
yat zuhuruna mustaid olmadigi gibi, isti'dad-i gayr-i mec'ulsuz salik dahi,
hayat-i ma'nevi olan maarif ve esrar-i ilahiyyeyi kabule mustaid degildir."

4459. <§ahin lutuflan onun aamim vurdu. Cjitti Ki, sahi saud ede, o saud oldu.

"Neve§ten", tayy etmek ve diiriip biikmek (Burhan). Ya'ni, sahin lutru
§ehzadenin gamim diiriip biiktu, ya'ni derdine derman oldu. §ehzade §ahi
avlamak icin gitti, halbuki kendisi avlandi, ya'ni §ah §ehzadeyi avladi.

4460. Uier kim senin gibi sikdrda sayd oldu, saydi haglamamis iken o kayd
oldu.

Ey salik! Her kim bu suret aleminde senin gibi bir sureti avlamak igin git-
ti ise, muhakkak kendisi o suretin avi ve esiri oldu ve o kimse o sureti avla-
mamis, oldugu halde, kendisi avlandi ve baglandi. Nitekim FihiMa Fihln 43.
fashnda §6yle buyurulur:

"Bir mahalle sefer etmek azminde bulunan her bir kimsede birtakim ma'kul
diisunceler peyda olup der ki: "Eger oraya gidersem, birgok isjer miiyesser olur
ve ahvalim nizam-pezir olup, dostlanm sevinir, du§manlanma galib olurum."
l§te onun dii§uncesi budur. HakTeala'nm maksudu ise bas,ka §eydir. Bu kadar
tedbfrler ile sefere giktiktan sonra, du§iinduklerinin birisi bile muradina gore
miiyesser olmaz ... Halk, azim ve tedbirlerinin batil oldugunu ve higbir i§in
kendilerinin muradi uzere meydana gelmedigini yiiz bin kere gormuglerdir...
Ibrahim Edhem (k.s.) padi§ahhk zamaninda ava gitmi§ idi. Bir ahunun arka-
sindan, askerinden tamamiyle aynlip uzak dii§unceye kadar ko§tu. Ter igine
batti. Hala o beyabanda ta'ktb eder idi. Ta'kib hadden a§ti. Ahu soze gelip, yii-

°m&

Sgfcf®" AHMED AVNt KONUK

ziinii arkasina gevirerek dedi: u^J cJi* u ya'ni "Seni bunun igin yaratmadilar"
"ve beni avlamak igin getirmediler. Haydi beni sayd ettin farzet, acaba ne ha-
sil olur?" ibrahim (k.s.) bunu isitince bir na'ra vurup kendisini atindan asagi
atti. sahrada gobandan gayn hi? kimse yok idi. Murassa' olan libas-i §aha-
nesini ve silah ve atini gobana verip, onun arkasina giydigi abayi kendisine
vermesini ve bu hali nig kimseye soylememesini ve kimseye ahvalinden nisan
vermemesini rica etti; ve o abayi giyip yola gikti. Sen sjmdi onun garazma bak
ki, ne idi? Ve Hakk'm maksudu ne idi? ahuyu avlamak istedi; Hak Teala ise,
onu ahu ile avladi; ta ki bu alemde Hakk'in muradi vaki' oldugunu bilesin!"

4461. Dier him emulik isteuici oldu, muhakkak ondan evvel o esirlicje, rehin oldu.

Ya'ni, bu alemde umumf kaide budur ki: her kim bir muradini elde etmek
istedi ise, bu muradina vusulden ewel mutlaka bir kaydin ve esirligin mah-
busu olur. Mesela bu alem-i surette bey ve reis olmak isteyen kimse, evve-
len kendinden evvelki beylerin ve reislerin emrine mutf ve esfr oldu ve son-
ra terakki edip bey oldu, Bunun gibi, suret ve cisim kaydindan kurtulup hiir
ve kamil olmak isteyen salik dahi ewela insan-i kamilin emrine miinkad ve
esir olur. Ondan sonra da hiir ve kamil olur.

4462. r D$)ac£-i dhamn nak$mi akis bil. Die-r cihan bendesinin ail hace-i ci-
handu.

"Dibace", yanak, aim ve kitabin mukaddimesi ve her §eyin yuzu ve ev-
veli (Ahterfve §emsu'l-Luga£) . Ya'ni, bu suret alemi olan dunyanin yuzun-
deki nakisjan ve suretleri akis ve ters bil! Mesela her dunya esirinin ve ben-
desinin adi, bu dimyamn efendisidir. Zira her bir §ahin ve reis-i hiikumetin
kalbi bu diinya suretlerinin muhabbetine maglub olmustar. Nitekim bu riya-
set ellerinden gikmamak igin kardesjerini ve babalanni oldiiren hiikumdarla-
nn ahvalini tarihler kayd etmektedir. Bunlar bu derece dunyanin esfri ve ko-
lesi olduklan halde adlan sah-i alemdir ve halk onlara "efendimiz" diye hitab
ederler. tste cismaniyet aleminin hali boylece tersine ve ma'kustiir.

$/ o; f \j >\j\ j\yt x^> jj ^jZ** Cj£s £" Ji <j?l

4463. By ma'kus cjidici olan etjri fikirli, yiiz hinlerce azadi mukayyed eimi$ cisimi

P|X^ MESNEVI-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

Ey tersine gidici ve egri du§unucii olan cisim ve birgok azad ve hiir olan
ruhlan bu suret alemine baglamis, olan cisim! "Cismin tersine gidici" olmasi,
alem-i faniye muteveccih olmasi ve "egri dusuniicu" olmasi dahi bir dakika-
lik hazzina ve zevkine hayat-i bakiyeyi feda etmesidir.

4464. ^ir mixMei hu hile pi$iricilij}i hirak! Ilirkat Jem ecelden evvel hiir ya§a'.

"Zi", "zisten" masdanmn emr-i hazm olup "ya§a!" demektir. "Hile pisjri-
cilik"ten murad, cismin hazz-i nefsaniye tevecciihii igin sebebler icad etmesi-
dir. Mesela riyazat ve mucahedattan zayif diisup saliki korkutarak vazgegi-
rir. Bu hale isareten Hz. Pir Divan-i Kebir lerinde §6yle buyururlar:

"Senin ruhunun kusu yemekten ve imtiladan bu cisim yumurtasi iginde kal-
mi§tir. Bu yumurtadan gik ki, kanatlann buyiisun! Orug sahasi gergi basm
sevdasmi ve hayalini artmr. Fakat boyle sevda ve hayalden yed-i beyzayi
bulurlar. "

Ya'ni, ey cisim! Hazz-i nefsaniye tevecciih icin sebebler icadini bir miid-
det olsun terk et de birkac zaman oliimden evvel, ruhun hukmiine tabi' ola-
rak bu alem-i kesafetten azad ve hiir olarak ya§a!

4465. Ue ecjer sana esek gtbi kiirliik i$inde yol yoksa, sana hova atbi kuyu igin-
ae seyrin cjayn yokiur.

Ve eger e§ek gibi bu dunyanm yiiku altmda esir olup sana hurriyet-I ruha-
niyye icinde yol yoksa, senin icin bu karanhk olan tabfat aleminin kuyusu
iginde kova gibi inip cikmadan gayri bir seyir yoktur. Zira cismin mayasi bu
alem-i kesafettendir; riihun rengine boyamp letafet kesb etmedikge atem-i ta-
bfat kuyusu iginde mahbus kahr.

AA66. IZir miiMet ait, henim canimm terkini soylel Qxi, henim gayrim olan hir
musahtbi aral

AHMED AVNl KONUK

Bir miiddet git, benim ruhuma tasallutu terk et! Zfra benim benligim ruh-i
insanimdir. Git, benim ruh-i insanimin gayri olan diger bir musahib ve mah-
rem ara! Zira ben yolu degistirdim ve alem-i suretin haliki (^i*) iken, sjmdi
Hak yolunun saliki oldum.

4467. njenim nevhetim gitti; beni azad et! H^enim gayrim olan bir digerini (la-
mad et!

Binaenaleyh ey cisim! §imdiye kadar beni habsettin; artik benim nevbe-
tim gitti. Beni azad et! Banim gayrim olan, ya'nf alem-i suretin ezvakina ve
hazzma yapi§an bir digerini kendine damad ve zevc ittihaz et!

yv Ji.3 ^ i£Sj>. & j-s. £> j* A; jir ji j> <j\

. 4468. By iste olan cisim! ^enim ierhimi sbyle! v>enim omriimii gotiirdiin, di-
ger bir himseyi isie!

Ey zerrati ve eczasi olmak ve bozulmak i§inde ve istihale fa'aliyeti iginde
olan cisim! Beni terk et! §imdiye kadar sana yar oldum, benim omriimii bo-
suna telef ettin. Kendine yar olarak ba§ka bir miinasibini bul!

C^

jjjU (jjjjutf ji j i^-yr oj y. (_s-^ O^-i Ojxi*

Kadinin CuhPnin kansina meftun olmasi ve sandik icinde kalmasi ve

kadmin naibi sandigi satin almasi ve Cuhfnin kansmin gecen seneki

oyun iimidi iizerine tekrar ikinci sene de gelmesi ve kadinin "Beni

azad et ve baska bir kimseyi ara!" diye soylemesi

"Cuhf" ve "Cuha" kendini kasden deli ve maskara gosteren ekabirden bi-
rinin adidir (Burhan), Bu siirh-i §erffte ruhun cisim sandiginda mahbus olma-
si, Cuhf ve kansi ve kadi hikayesine temsilen beyan buyurulmu§tur.

<^e%sg>

MESNEVt-1 §ERlF'§ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

4469. Cuhi her bir ydda fakirlikten dolayi hile ile yiiziinii [donerek] kansina
derdi ki: Gy kalbin matlubu olan hadinl"

4470. L/viademki silahm vardir, ait, bir av tut! la hi senin avindan silt sa-

[4450] »

gaum'.

Ya'ni, Cuhi her sene fakr u zaruretini hile ile def etmek icin kansini tav-
sit edip der di ki: "Ey erkeklerin kalblerini kendine celb edecek kadar giizel
olan kadin! Senin boyle giizellik silahin vardir, nicjn boyle zaruret iginde ya-
§ayahm? Git, zen-pare erkeklerden birini avla! Senin avladigin bu erkegi
inektensiit sagar gibi sagalim ve elinden parasini alalim!"

4471. j\.a§ yaymt ve gamze cikunu, Ivde tuzagini Ottuda sana niftn verdi?
Sayd i$in!"

"Gamze", goz kirpmak ve naz ve §fve ile goz siizmek demektir. Ya'ni", "Ey
kadm! Yay gibi olan o giizel ince kasjan ve o kasjann altinda ok gibi kalble-
re batan giizellik gamzesini ve tiirlii tiirlii hileler tuzagini Hak Teala sana ni-
cin verdi? Erkekleri aldatip avlamak icin degil mi?"

ox* J'ijy^ ji ^LJ U^ 4jb aJ f b Jj^i £j* ^jj

4472. x 0it, bir biiyiik kus i$in tuzak koy! ^Caneyi poster, fahat onu yemeye
Vermel

"Sjgerf", biiyiik ve derin ve nadir ve ziba ma'nalannadir. Ya'ni, "Git, bir bii-
yiik ku§ mesabesinde olan zengin bir erkegi avlamak icin hile tuzagini kur ve
gamze oku ile avla! Ve tane mesabesinde olan visalini va'd et, fakat va'dinde
hulf edip visaline miisaade etme! Lisan-i avamda bu hale "kundakcihk" der-
ler. Malum olsun ki, kadin diinyanin bir timsal-i miicessemi ve numunesidir.
Zira diinya muzeyyenati ile nasil goniilleri teshir ederse, kadm da oyle yapar;
ve diinya kendi a§iklanm nasil perisan-i hal ederse, kadin da kendi a§iklanni
oyle yapar. Diinyanin di§ yiizii nefse tatU ve zevkli ve fakat ic yiizii elem ve
aci vericidir. Kadinlann hali de boyledir. Velhasil boyle bircok vecihlerden ka-
din diinyanin numunesidir ve diinya gibi nefse tatli gelen bir beladir. Bu

Csg^

AHMED AVNl KONUK

sebeble dimya ve kadm avamm-i halkin kiblesi oldugu gibi, Hak yolunda hay-
li terakki etmi§ olan salikleri bile yollanndan alikoymus, ve avamm-i halk ara-
smda biiyuk ku§ mesabesinde olan bu saliklerden birtakimlanni da tuzaga du-
§urmu§tur. Bunun igin Resul-i Ekrem Efendimiz ^LJ) iji-ij LjjJ! \ya\ ya'm "Diin-
yadan sakinin ve kadmdan sakimn!" buyurmusjardir.

f b u^- j j ^ yr ^ >jj^ <J ^ t^ 'j J 1 cf J ^ ^

4473. "uMuratk cjosier ve onu act nmra&i et. ' Tuzak ha-psine gittiyi vakii id-
neyi ne vakii t/er?

Cuhi soziine devam edip kansina dedi ki: "0 avlayacagin erkege onun mu-
radi olan visalini va'd et ve sonra va'dinden donup onu aci muradh ve me'yus
et! Ya'm visalinden mahrum et! Zira senin hilenin tuzagma tutulan bir erkek
artik senin zevk-i visalinden miistefid olamaz. Tuzaga du§up; zevk-i visalden
mustefid olamamakligmin tavzihi igin burada §u hikayeyi yazmak munasib
goruldii.

Hikaye: "Bir gun sabahleyin erkenden sahib-i zevc bir giizel kadm kavaf-
lann gar§isindan gegerken, birisi ihtiyar, digeri delikanh olan iki diikkanci
arasindaki §u miikalemeyi isjtir:

Ihtiyar:

— Diikkani acarken besmele gektikten sonra, "Ya Rab! Kadinlann §errin-
den ve hilesinden sana sigimnm!"

Geng:

— Haci Efendi! Kadinlar seni ne kadar korkutmu§lar?
Ihtiyar-.

— Oglum! Sen daha gengsin, tecriiben yoktur; bu mahluklar korkulacak
§eylerdir. Onlann hileleri ve tuzaklan yamandir.

Geng:

— Haci efendi, kadinlar gocuk gibidir; gabuk kanarlar. Onlann tuzaginin
ve hflesinin ne ehemmiyeti olur!

Kadm gencin bu soziinden miiteessir olmus, ve gidecegi yere gidip isjni bi-
tirdikten sonra, ak§ama dogru o gencin dukkanina girip sjveli bir eda ile bir
ayakkabi istemis, ve ayakkabiyi giyerken latif bacaklanni ziyadece sivami§.
Delikanhnin elleri titremeye basjamasi iizerine: "Benim evim bu ak§am seni
kabule rrriisaiddir, gunkii bu ak§am kocam ba§ka bir yere gidecektir. Ben ev-
de yalniz kalacagim. Fakat evde yiyecek yoktur, bir tavuk sogiisu al! Benim
arkamdan gel, hig gekinmeksizin eve gir!" demi§.

G c£^ )

gjK^ MESNEVI-t §ERfF §ERHI / XIII. ClLT • MESNEVf-6 • ^M

Delikanli da oyle yapmi§. Kadin sofrayi hazirlayip tavugu ortaya koymus,
ve o sirada siddetle kapi calmmi§. Kadm pencereden bakip: "Aman! Zevcim
geldi. Galiba gidecegi yere gidemedi. §imdi bizi bu halde goriirse ikimizi de 61-
diirur, §u dolaba gir!" demi§.

Delikanli kemal-i heyecan ile dolaba girmis,. Kadin da dolabi kilitleyip
anahtanm cebine koymu§. Kadimn kocasi gelip sofraya oturmustar. Aralann-
da su miikaleme cereyan etmi§:

Zevc:

— Bu tavugu sen mi aldm? Pek iyi pismemisj
Kadin:

— Bunun hikayesi uzundur, hele biraz agligim gegsin, anlatinm.
Tavugu kopanp yemeye baslarrusjar. Lades kemigi cikinca kadm zevci-

ne: "Haydi, lades tutu§ahm! Eger ben seni aldatir isem, hava pek sicak, so-
guk suya ihtiyacimiz var, surada camiin sahnnci [:sarnici] vardir, oradan bir
giigum soguk su getirirsen iceriz; eger ben aldanirsam, sana harcligimdan bir
mintan dikerim" demi§. Lades tutu§mu§lar. Kadin: "Tavugun hikayesini din-
leJ" deyip, ihtiyar ve kavafin mukalemelerini tamamiyle anlatmaya baslar.
Kadimn bu sozlerini dinleyen dolaptaki delikanli da kadinin deliligine huk-
medip, akh ba§indan gider. Nihayet kadm der ki: "Ben bu delikanliyi eve
da'vet ettim. Bu tavugu ona aldirdim ve sofraya oturup yiyecegimiz vakit
sen geldin. Delikanlinin tela§i iizerine, su dolaba koyup kilitledim. Inanmaz-
san al anahtan da ag, bak da budalanm ne hale geldigini gor!" diyerek anah-
tari kocasma uzatir. Kocasi hayretle anahtan elinden alinca kadin: "Lades!"
diye bagirir. Kocasi kahkaha ile anahtan elinden atar. Fakat dolaptaki deli-
kanlinin dahi i§i biter. Kocasi boyle bir hile ile aldatildrgina kani' oldugun-
dan gugiimu alip sahnnc suyu getirmek iizere sokaga gikinca, kadin dolabi
acip: "Qapkm! Kadm tuzagmin ehemmiyetini anladm mi? Haydi, basma bir
bela gelmeden cabuk def ol git!" der. Delikanli da yaydan ok firlar gibi ken-
dini sokaga atar."

4474. Onun kansi $ikayei hususunda kadiya cfitti, ^Dedi: "On (jonullu kocadan
hana efgan vardu!"

"Gile", §ikayet; "den dile", on gonullii demektir. Bundan murad, gozii di-
§anda olup birgok kadinlara goniil veren demek olur. Ya'nf, Cuhi'nin kansi
avlamak igin §ehrin kadisini miinasib goriip kadimn huzuruna gitti. Dedi ki:

c^p^

PpT^ AHMED AVNl KONUK "^®

"Ben kocam ile geginemiyorum. Zfra onun bende gozii yoktur. Bircok kadin-
lara goniil vermektedir. Onun elinden beni kurtar!"

jlSvj jl JUj>- jl » JUU j\ jlxi JLi L c*^'^ ^ /r^ ^j^ ****

4475. O^issayi kisa ei hi, kadi o nigann makalinden ve cemalinden $ikar oldu.

Ya'ni, kadin §ikayeti esnasinda giizel gogsunii ve kollanm acip birtakim
§uhane vaz'iyetler gosterdi ki, bunlan anlatmak uzar, kisa keselim. Kadi ona
avlaniverdi, vesselam!

4476. ^Dedi: " tlAiahkemede bu gutyule vardir; bu §ikayeti anlamaya kalir de-
cjilim!"

Kadi, kadinin bu evza'-i suhanesini ve eda-yi §fvekaranesini goriince de-
di ki: "Mahkemede bu gulgule, ya'ni bu halkin da'valan ve kiyl u kalleri ve
ugultulan vardir. Senin bu sjkayetini dinlemek igin half bir zihin lazimdir. Bi-
naenaleyh burasi bu sjkayeti tedkike ve teemmiile miisaid degildir!"

4477. 6y serv-i sehi 1 . 6ger halvete aelirsen, kocamn sitemkarhgindan bona $erh
verir isen...

Bu beyt-i §enfte cumle-i §artryye mezkur ve "Ben de ona gore hukmumii
veririm" ciimle-i cezaiyyesi mahzuftur. Kanne bunu iktiza eder. Ya'ni, "Ey
boyu posu miinasib olan hanim! Eger tenha bir yere gelirsen ve kocamn Sa-
na kar§i olan zulmiinden bana etrafiyla izahat verirsen, ben de ona gore huk-
mumii veririm" dedi.

<_S_Li JL«I *& j^i jl Jl£>L (JJj j dXJ j» j y %\j>- CiJS'

4478. ^XWi: "Senin evinde her bir iyiden ve hotiiden $ihayet x^xn bir amea
§iid" olur."
Kadin cevaben dedi: "Eger tenha yer lazim ise, orasi senin evin olamaz.
Qiinkii senin evinde her bir iyiden ve kotiiden her turlii sjkayet icin halkin bir
gelipgitmesi vardir."

*y- ^y- a J u^Lr" J J, j-^

.IjJ Oj~«i y_ '

^l*^- j**> '4jL>-

4479. IHa^ evi hep sevda dolu olursa, sad-r vesvas dolu ve kavcja dolu olur.

°#2$&>

MESNEVI-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

Burada "sevda", hayal ve "sadr", kalb ma'nalannadir. "Ba§ evi"nden mu-
rad dimagdir. "Vesvas", vesvese demektir. Hz. Pfr kissadan hisseye i§aret
edip buyururlar ki: Eger ba§ evi olan dimag bu dunyanin birtakim hayalat-i
fasidesi ile dolu olursa, kalb vesveseler ve birtakim diisuncelerin kavgalan ve
izdihamlanyla dolu olur.

4480. J^'zantn hakisi fikirden asudeclirler ve o sairlar saiuhr&an fersudeiirler.

[4460] J

"Sadirlar"dan murad, kalbe gelen fikirler ve hatiralardir. Ya'ni, dimag ve
kalbin haricinde kalan a'zamn bakisi fikirden ve diisunceden azade ve asude
bir halde olup, cereyan-i tabu dairesinde nesv ii nema igindedirler; ve zaval-
li kalbler ise sadir ve varid olan fikirlerden ve hatiralardan fersude ve yipran-
mi§ bir haldedirler. Malum olsun ki, efkar ve "havatir" dort turludur: Rah-
mani ve meleki, nefsani ve §eytanidir. Insamn bu dort turlii havatinn kalbe
gelmesinde bir iradesi ve ihtiyan yoktur. §u kadar var ki, bu havatir ekseri-
ya insamn ihtiyanyla salik oldugu meslege aid olur. Bu bahiste izah edilecek
bircok dekayik vardir. Bahis uzamamak icin bu diistur kafidir.

4481. Diahk'in ha2an ve korku riizganna Va$\ ge$en seneki $akayiklan
doW.

"§akayik", kirmizi renkli bir cigegin ismidir. Bundan murad, nefsani ve
afaki fikirlerdir. "Pann", gegen sene, demektir. Ya'ni, bu efkar-i fasideden
kurtulmak igin Hakk'in hazamna ve korkusunun riizganna kac! Zfra sonba-
har, agaclann yapraklanni sarartip doktugu gibi, Hak korkusu dahi gonial
agaandaki bu nefsani ve afaki olan hatira yapraklanni doker. Binaenaleyh
ey salik! Hakk'in kalbe nazir oldugunu diisunerek kork ve o evvelki fikir gi-
geklerini dok ve terk et!

4482. ^u sakayik yeni $i$eklerin mani'idir. ^ira goniil agaa o nema ig.inAir.

"Men"', "mani"' ma'nasinadir. Ya'ni, bu eski §akayik ve efkar-i nefsaniy-
ye, yeni olan maarif-i ilahiyye giceklerinin kalbde agilmasina mani'dir. Zfra
kalb agaci o sirr-i vahdet gigeklerinin ne§v ii nema bulmasi icindir.

c^p

AHMED AVNI KONUK

4483. IJu ifiikar&an kendini uykuda et! 'Da^im uyku alhndan uyanikhga gdir!

"Iftikar", fikretmek ve dusunmek demektir. "Yakaza", uyamklik ma'nasi-
nadir. Ya'nf, cismanf ve nefsani olan tefekkiirden kendini uyut ve ruhunun
basmi bu uyku altindan uyanikliga getir! Zira cisim uyanik oldukga run uy-
kuda ve cisim uyudugu vakit dahi, ruh uyamk olur.

4484. 6y efendi! (^ahuk, o ashab-i ZKehf gibi olan uyaniklar ile git hi, onlan
uyuyuax zannedersin.

"Uyamklardan murad, insan-i kamillerdir. Ya'nf, ey efendi! Kendin gi-
bi hakikatinden gafil ve uyuyucu zannettigin insan-i kamiller ile beraber
gabuk git ki, onlar o hakikat aleminde uyamklardir ve ashab-i Kehf gibidir-
ler. Cismaniyet cihetinden her ne kadar uyanik zannolunurlar ise de, uyu~
muster ve cismaniyet ile alakalan kalmamisdir. Bu beyt-i §erffte sure-i
Kehfde olan ^X r*j &$ '^ILIJj (Kehf, 18/18) ya'nf "Sen ashab-i Kehfi
cismaniyetleri cihetinden uyanik zannedersin. Halbuki onlar uyuyucudur-
lar" ayet-i kerimesine i§aret buyurulur.

4485. D(,adi dedi: "6y sanem! jMa'mul nedir?" ^Dedi: xxr Bu cariyenin evi cok
hostur."

"Ma'mul", amel edilmi§, demektir. Ba'zi niishalarda "ma'mul" yerine
"tedbfr" vaki'dir. "Sanem", "put" demekolup, burada "ma'§uk"tan ve "giizel
kadin"dan kinayedir. Ya'nf, kadi dedi ki: "Ey giizel kadin! Ma'mul, ya'nf bu
hususta yapilacak §ey veyahud tedbfr nedir? Mademki ben seni mahkemede
ve bizim evde dinleyemem. §u halde ne yapalim?" Kadin cevaben dedi ki:
"Bu cariyenin evi cok bo§tur."

4486. L/tasim hoye gitti ve hek$i dahi yoktur. Uialvet icin veh iyi oir meskendir.

Ya'nf, "Senin hasmin ve du§manin olmasi lazim gelen kocam koye gitti
ve evde beni gozetleyecek bir bekgi de yoktur. Binaenaleyh benim evim hal-
vet ve yalmzlik igin pek iyi bir meskendir."

S£p?

gjK^~ MESNEVI-1 §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

4487. 6^er imkdn olursa hu gece oraya gel! [jece i§i sum'asvz ve riyasizdir ."

"Siim'a", nasa i§ittirmek kasdiyle soylenen iyi soz ve yapilan iyi fiil; "ri-
ya"\ "halka gosteri§ olarak yapilan iyi fiil" oiup, bunlann ikisi de halka ken-
disini medh ettirmek igin yapildigindan hulus-i kalbden halfdir ve kotii ahlak-
tandir. Kadinin fiili risk nev'inden oldugu igin her ne kadar halktan saklana-
cak ef alden ise de, ikinci misra'da ma'na-yi ihlasa intikal buyurulur ve bu
ma'na FihiMi Fih\n 14. fashnda da §6yle buyurulmu§tur:

"Nebf (a.s.v.) Efendimiz: jjuuij «jjS<; y* y^ ji^ji 3 Jul* tT +is y* ^.^ jiii
ya'ni "Gece uzundur, onu uykun ile kisaltma; ve giindiiz aydinhktir, onu gii-
nahlann ile karartma!:' buyurdular. Halkin tesvi§i ve du§manlann zahmeti ol-
maksizm sir soylemek ve hacat taleb eylemek igin gece uzundur. Bir halvet
ve siikut hasil olmu§tur; ve Hak Teala ameller riyadan masun ve mahrus bu-
lunmak ve halisan lillahi Teala olmak igin bir perde gekmi§tir; ve geceleyin ri-
yakar olan adam, muhlisten fark olur. Gece vakti mestur olup, giindiiz riis-
vay olurlar. Riyakar olan adam ise geceleyin riisvay olur. der ki: "Madem-
ki bir kimse gormiiyor, kimin igin yapayim?" Ona derler ki: "Bir kimse gorii-
yor; velakin sen bir kimse degilsin ki, bir kimseyi goresin!" Senin halini oyle
bir kimse goruyor ki, butun kimseler O'nun kabza-i kudretindedir; ve acz
vaktinde O'nu gaginrlar ve di§ agnsi, goz agnsi, kulak agnsi ve tohmet ve
havf zamanlannda hep O'nu yad ederler...ilh."

4488. I^uinn casttslar mjku $arabindan sarho§iur. £/ece zencisi hepsinin hoynu-
nu vurmu§tur.

Bizim halimizi tecessiis edenlerin hepsi §arab gibi olan uykunun te'sfriyle
kendilerinden gegmisjer ve sarhos, olmu§lardir. Zira zenci gibi olan kara yiiz-
lii gece hepsinin boyunlanni vurup o^li £i f>Ji ya'ni "Uyku dliimun kardesj-
dir" hadis-i §erifi mucibince Slum gibi olan uykuya daldirmi§tir.

4489. seker-dudak kadiya efsunlar okudu ve sonra ne dudakian!

§eker-dudak olan giizel kadm, kadiya oyle naz ve §ive ile insani teshir
eden efsun mesabesinde acib sozler soyledi; ve sonra o sozleri oyle bir du-
daktan soyledi ki, o dudagm giizelligi ta'rif olunmaz!

c^^>

AHMED AVNt KONUK ~^W

4490. Obits SatUm'e ne haclar efsane etti! Uaktaki Diavva ona "~Me.'" dedi,

[4470] ,.. j. J

Mis nehy olunan agactan yedirmek icin Adem'i ne kadar kandirmaya ca-
baladi ve ne efsaneler okudu, fakat muvaffak olamadi. Vaktaki zevcesi olan
Havva: "Bu agactan ye!" dedi, o vakit yedi. Bundan anla§ihr ki, kadmin ef-
sunu §eytanin efsunundan daha miiessirdir. Nitekirn §eytan hakkinda ayet-i
kenmede tU> bir oikl)i 'jS ji (Nisa, 4/76) ya'nf "Muhakkak §eytanm hile-
si zayif oldu" ve kadm hakkinda da ^ 'c/-& d i (Yusuf, 12/28) ya'ni "Mu-
hakkak onlann hileleri buyuktiir" buyurulur. Zira §eytan "ma'na" aleminden
ve kadin ise "suret" alemindendir; ve bu alem-i surette bittabi' "suret", zahir
ve meshud olan giizelligi ile galib ve "ma'na" mestur ve maglubdur.

j>Ls jj ^ JjI* (JiT j\ Jsb j ^ OLp- jj> Oy- o^j*

4491. liu zuliim ve adl cihamndan ilk kan DCabit'in elinden kadm i$in vaki'
oldu.

Bu diinya hem zuliim ve hem de adl cihanidir. Zira miitekabil olan sifat ve
esma-i ilahiyyenin mezahiridir. Mazhar-i celal olanlar bu alemde Hakk'in
alet-i kahn ve mazhar-i cemal olanlar dahi alet-i lutfudur. Fakat her iki sim-
fin irade-i cuz'iyyeleri vardir. Nitekirn 5. cildin 3116 numarasina musadif olan
i^x.T>u j ji^i ^jSjca . <s^ j*[? j>~» jij **£}\> [ya'nf "Tersine olarak bu soz-
den tenbel oldun, idraki ve hatin mun'akis geldin"] beytinde izah edilmi§tir.
Ya'ni, bu zuliim ve adl cihani olan diinyadan ilk gikan kan Kabil'in elinden
kadm igin gikti. Zira Kabil kardesj olan Habfl'in kansim almis, ise de Habfl: "0
sana helal degildir, kurban keselim, hangimizin kurbani kabul-i ilahi olursa,
hak onun olsun" dedi. Kurban kestiler. Habil'in kurbani makbul oldu. Kabil
buna hased etti ve kardesj olan Habfl'i olduriip kansim aldi. Binaenaleyh tek-
lif-i ilahiye muhatab olan ilk insanlar arasinda dokiilen kan kadm yiiziinden
vaki' oldu. Nitekirn bu vak'anin tafsfli sure-i Bakara'da tefsir kitablanndadir.

4492. CMi/i vaktaki lava iizerinde hiryan yapardt, Uakih tava iizerine las atardi.

"Vahile", Nun (a.s.)in zevcesinin adidir. Ya'ni, Hz. Nuh ehl-i dalaletin
kalblerini hidayet tavasi iizerinde biryan ederek o kalblere hararet ilka eder
idi; Vahile o hidayet tavasi iizerine muhalefet ve inkar ta§lanni atar idi.

c^ws

MESNEVt-t §ERfF SERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

4493. Oiadimn mekrt onim i?i iizerine galib olurdu. Onun saf olan va'zimn
suyu hulanik olurdu.

Kadinm mekr-i mudillanesi Hz. Nuh'un hidayete miistenid olan i§ine galib
olurdu. Onun saf ve berrak su gibi olan va'z ve nasihatlanm bulandinr idi.

4494. Hf i3u azamlardan dmi saklayimz!" diye [kavme] gizliden haber ederdi.

"Gumrehan", ya'nf "azginlar"dan murad, Hz. Nuh ile ona tabi' olan
mii'minlerdir. Ya'nf, Vahile Hz. Nuh'un kavmine "Azgin olan Nuh'tan ve
Nuh 'a tabi' olanlardan salik oldugunuz dfninizi saklayimz ve sakin onlara ta-
bi* olmayiniz!" diye gizliden haber gonderir idi.

Kadinm Cuhi'nin kansinm evine gitmesi ve Cuhi'nin kapi uzerinde sert
ve ofke ile halkayi vurmasi ve kadinm sandik icme kagmasi

l-O jfy j L$j^ ■-'jij ts^^ S-~* ^-*J ijlJJ OLjIj dj ^*

4495. ZKadinin mekri nihdyet tutmaz. jLeyreh olan kali, gece deh i$in kadm
tarajma gitii.

"Debb", yavas. yavas. gitmek, sarabm ve hastaligm cisme sirayeti ve elbi-
senin eskiligi (Miintehabii'l-Lugat ve §emsu'l-Lugat ve Ahteri) , yere bir §ey
gommek (§emsu'l-Liigat) , "deb", hifz etmek (Burhin). Hind sarihlerinden Ve-
il Muhammed Ekberabadi kendi serhinde "debb" kelimesine "livata" ma'nasi-
m vermis ve bundan murad, cima' oldugunu yazmis? ise de, me'haz gdsterme-
mi§tir. Ancak £emsu7-Liigafta "debbab" (v^) "livata [edici"] ma'nasina
gosterilmis oldugundan bu kelimeden me'hliz olmasi fcab eder; ve mevzua

o&p?

AHMED AVNl KONUK

munasib olan da cima' ve zina ma'nasidir. Ya'nf, kadm hflesinin nihayeti yok-
tur. Zeki olan kadi efendi gece cima' igin Cuhf'nin kansi tarafina gitti.

4496. Diadm meclisin iki mumunu ve mezesini iert^b etti. I^edi: xr Bu ah-
hordsuz sarho$uz!"

"Ab-hord", nasib ve kismet ve su alman pmar ba§i (Burhan). Burada \$-
ki meclisinin tertibatindan kinayedir. "Nukl", igki meclisinde yenilen meze,
demektir. Ya 'ni, kadm meclise mahsus olan gifte mumu ve mezeyi tertib et-
ti. Kadi bu tertibati goriince: "Ey nazenin! Biz bu meclis-i i§retin tertibati ol-
maksizin bile §ehvetin sarhosu olmu§uz" dedi.

4497. de.vn.de Cuhi cjeldi. Oiapiyi $aldt. DCadi siirtiinerek flitmek icin bir ka~
<pacak yer aradi.

Onlar bu hal iginde iken kadimn kocasi olan Cuhi geldi. Kapiyi galdi. Kadi
korkudan siirtiinerek gitmek igin bir kacacak yer aradi. "Haziden", yeni yii-
riimeye ba§layan gocuklann siirtiinerek yiiriimesi, ma'nasinadir. "Mehreb",
kagacak yer, demektir.

^ji jl i_i^>- jl (ijX^ j J C~9j ^Jy^~ j' "^ (.sM**-^ jif

4498. I&r sandtktan baska o bir halvet gorrnedi. O delikanh korkudan sandik
i$ine flitti.

Ya'nf, kadi etrafina bakti. Oda iginde bir sandiktan ba§ka halvet, ya'ni giz-
lenecek tenha bir yer goremedi. delikanh olan kadi- korkudan sandigin igi-
ne gitti. Bu beyt-i §erffte kadimn "delikanh" oldugunun beyam, sifat-i nefsa-
niyyesine maglub olan bir delikanhmn hakimliginde adalet ve istikamet ola-
mayacagina i§arettir. Zira hakim, hakim, emfn, mekin, metin, fehim ve miis-
takim olmak icab eder. Heva-yi nefsanisine maglub olan bir kimse ise, bu al-
ti sifattan pek uzaktir.

4499. Cuhi i$eriye flirdi ve dedi: u 6y hanf! Gy benim ilhhaharda ve sonbahar-
da vebalim!"

cvg^a

&^~ MESNEVf-t §ERlF §ERHt / XIII. CILT • MESNEVl-6 •

"Harff", musahib ve mahrem. "Vebal", siklet, masraf, su-i akibet ma'na-
lannadir. Ya'ni, Cuhi igeriye girdi ve dedi ki: "Ey mahremim olan zevcem! Ey
ilkbaharda ve sonbaharda ya'ni gencligimde ve ihtiyarligimda iizerimde olan
sikletim ve agirhgim!.."

4500. nr Ben ne tutanm ki, o sana feda deqildir? *J(.i her zaman henden fervad
[4480] > J V J V

tutarsinf

Ya'ni, "Benim mal ve miilkumden sana feda etmedigim nem vardir? Hal-
buki sen her zaman benden sjkayet ve feryad edersin."

4501. xr Benim sukutumun iizerine dil acmissm. ^Dana qah miipis ve gah
* kaltahan" ia'hu edersin."

"Leb-i hu§k", siikuttan kinayedir. "Kaltaban", mahremi olan kadinlann
fuh§unu bildigi halde siikut eden "deyyus" ma'nasmadir. Ya'ni, "Benim sa-
na kar§i agzim var, dilim yok, sakit bir haldeyim. Boyle iken bana dil uzatir-
sm. Gah "muflis!" ve."zugurt!" ve gah "deyyus!" diye hitab edersin."

4502. "6y can! Sger henim hu ihi illetim varsa, o hirisi sendendir ve digeri
Viuda dandir ."

"Ey camm gibi sevdigim kadm! Eger bende senin soyledigin gibi bu muf-
lislik ve deyyusluk illetleri varsa, o deyyusluk illeti sendendir ve miiflislik il-
leti dahi Hak'tan gelmi§tir."

OLi" %)L j c~*^J \Aa ci~~* d\£~ 3jSi^p 01 jJ- ^jb ^ ^y

4503. ur Benim o sandihian haska nem vardir ki, o tohmet mayasi ve zan paye-
sidir."

Ya'ni, "Mal ve miilk namina benim evin igindeki §u sandiktan ba§ka hig-
bir §eyim kalmami§tir; ve o sandik dahi halk nazannda benim hakkimda toh-
metin ash ve su'-i zannin payesi ve derecesi olmu§tur. Ya'ni halk beni hirs
ve buhl ile itham ederler ve hakkimda su'-i zan beslerler."

<?$%&>

AHMED AVNl KONUK

4504. n Uialk, i$inde alhnim var zannederler. ^Bit zanlardan dolayi henden
atayi geri tuiarlar."

"Zfra halk bu sandigimin icinde altmlanm vardir zannederler. Halkin be-
nim servetim oldugunu zannetmelerinden dolayi zenginler benden atayi ve
ihsara geri tutarlar ve esirgerler ve bana zekat ve sadaka vermezler."

4505. u <Sara£u|tn sareft $ok yakx§ihlidir . Jakat aruzdan ve giimii$ ve alhndan
$ok ho$tur.

"Aruz", burada "insamn muhtac oldugu muhtelif e§ya" ma'nasinadir.
Ya'nf, "Bu sandigimin §ekli ve sureti cok miitenasib ve gtizeldir. Fakat icinde
e§ya ve gumiis ve altin cinsinden hicbir sey yoktur, bombo§tur."

4506. "ZRiyakann cismi gibi giizel ve pok vakarlidir. O sepet icinde yilandan
ba§kasim hulamazsm."

"Zerrak", nifak ve riya sahibi; "vakar", yavashk ve agir mesreblilik ve ak-
lin kemale eri§mesi; "selle", sepet ve zenbil ma'nasinadir. "Bu sandik riyakar
olan adamin cismi gibi zahiren giizel ve vakar sahibidir, halbuki o riyakann
sepet mesabesinde olan cisminde her biri yilan mesabesinde olan nefsanf si-
fatlardan ba§ka bir §ey bulamazsm. Ya'nf bu cisimde riihani sifatlardan bir si~
fat arama!"

4507. nr Ben yann sandigi makalline goturiiriim. Soma $ar§i ortasmda yakarim!

4508. id hi mii'min ve mecusive cuhud gorsiinler hi, hu sandih icinde la net-
ten hashasi olmadi."

"La'net", tard ve ihas, ma'nasinadir. Ya'nf, "Bu sandigi enzar-i nasta ya-
kayim da her sinif gorsiinler ki, bu sandigin icinde tard ve la'nete mustehak
olan bo§luktan baska bir §ey yoktur." Ba'zi niishalarda "la'net" yerine

^^=

MESNEVf-1 §ERfF SERHi / XIII. CtLT • MESNEVt-6 •

"lu'bet" vaki'dir. Bu surette ma'na "Bu sandik iginde lehv ve lu'bdan baska
bir §ey yoktur, ya'ni bo§tur" demek olur.

4509. *\Kadxn dedi: " Dieyl By adam hundan vazgecl" O Wr Bumm gaynm yap-
mam!" diye and i$ti.

Kadin, Cuhi'yi guya bu fikrinden vazgegirmek icm zahiren dedi ki: "Hey!
Kendine gel! Bir bos. sandiktan ne istersin? Ey adam bundan vazgec!" Cuhi
cevaben: "Hayir! Ben bu sandigi mutlaka yakacagim!" diye yemin etti.

4510. O erkenden riizgar gihi hamal getirdi. Qahuk o sandigi onun sirhna
hoydu.

Cuhf sabahleyin erkenden riizgar gibi sur'atle hamal getirdi. £abuk o san-
digi carsjya gotiirmek iizere hamahn arkasina yiikledi.

4511. Otadi o sandik i$inde azabdan: "By hamal! By hamal!" diye hacjinr idi.

"Nekal", ukubet ve zahmet ve azab ma'nasinadir. Ya'ni, Cuhi sandigi ha-
mahn arkasina yiikledikten sonra gar§i tarafina yalniz olarak sahverdi. Ha-
mal yolda giderken kadi sandik icinde bunahp azab cektikten sonra: "Hamal!
Hamal!" diye bagirmakta idi.

jr>- j ^&>. J^«j ur 4 j-s jj *? £ J&> v^ J <^~-lj JL*>- 01 $£

4512. O hamal sagma ve soluna nazar etti, ^Dedi ki: "QV£ cihetten ses ve ha-
her erisiyor?"

4513. 61/ aceof ^u heni dot olan hatif midir? fyahud oeni gizli peri mi taleb
ediyor?"

"Hatif, sada-yi gaybf, mutlak seslenen ve alem-i gaybdan seslenen me-
lek ma'nasinadir. "Dai", cagiran ve da' vet eden. Ya'ni hamal dedi ki: "Etra-
fimda bir kimse yoktur; acib §ey, bu ses nereden geliyor? Beni gagiran hatif
midir, yoksa gizliden bir §ey mi bana musallat olup cagmyor?"

°&$&>

AHMED AVNt KONUK

Julj>zj ~ui jl; c~«J Ju"l* cJ& (jivjj jijl <y\ c— io ^Lj 0y»-

4514. ^Vaktaki bu ses hirbiri arhasina cogaldi, "Diatif degildir!" dedi, kendine
geldi.

4515. Snhibei bildi ki, ses ve figan sandtkian idi ve onda bir himse gizli idi.

4516. ^ir asik ki, ma'sukun a-zminde gitii, her ne kadar disanda ise de san-
diga gitii.

Ya'ni, bu dunyamn mevhum olan suretlerinden herhangi birisini kendisi-
ne ma'sjik ittihaz eden bir a§ik, mademki serabdan ve hayalden ibaret olan
ma'§ukun gaminda ya§adi, her ne kadar onun viicud-i mecazfsi ve hayalisi
zahiren ma'sukun viicud-i mecazisinden ve hayalisinden gayn ve onun vti-
cudunun disansinda ise de, bir sandik mesabesinde olan onun garni igindedir.

4517. Omrii gamlardan sandik icine goiiirdii. Cihanda bir sandiktan gaynni
gormez.

Binaenaleyh bu diinya suretleri askinin gamlanndan dolayi kimse 6m-
riinu sandik igine gdturmu§tur ve sandik iginde mahbus olarak ya§amakta-
dir. a§ik bu hayat-i diinyeviyyesinde bir sandiktan ba§ka bir §ey gormez.
Nitekim hadis-i §enfte ^ j L ^ i t^-sJi ^p- ya'ni "Senin bir §eye muhabbetin
seni kor ve sagir eder" buyurulmu§tur.

4518. bir bas ki, asumamn fevki olmaya, onu hevesten sandik iginde bill

bir ba§ ki, alem-i suret ve nasutun fevki olan alem-i melekute ve ruha-
niyet alemine gikmami§tir, sen ba§i hevesat-i nefsaniyyeden dolayi bu
alem-i tabiat sandigi iginde mahbus bil!

4519. Uakiaki beden sandigindan disanya gider, bir mezardan diger mezar
tarajma aider.

°&P?

MESNEVt-I SERtF SERHI / XIII. ClLT • MESNEVI-6

Vaktaki run, cisim sandigindan oliim vasitasiyla di§anya gikar, o ruh, ci-
sim mezanndan yine bir mezar taraflna gider ki, bu mezar dahi mevhum olan
bu alem-i suretten ve ma'suk-i mecaziden aynlik gammin ve hayalinin me-
zandir. Nitekim hadis-i §erifte oyy ur o jjiJ- j oy^*; ur oyy ya'ni "Ya§adi-
giniz gibi oliirsunuz ve oldiiguniiz gibi ha§r olunursunuz" buyurulur.

4520. Ilu. soziin nihayeti yohtur, DCaii ona deli: "6t/ hamdl ve ey sandtk ce-

[4500]

kici!"

Ya'ni, ruhun sandikta mahbus olmasi soziinun nihayeti yoktur. Hikaye-
mize donelim. Kadi hamala.dedi ki: "Ey hamal ve ey sandigi tasjyan kimse!"

«~* cy^ ^ J^jj ! j ^

4521. " uAiahhemenin icindehi naihimi hu ciimle ile heraher cahuh henden
aaah et!"

"Sandigi bir tarafa birak da, cabukgit, mahkemedeki naibimi biitiin bu ce-
reyan eden vak'a ile beraber benim halimden agah et!

4522. xxr Ca hi hunu hu ahilsizdan alhn ile satin alsml HZoyle hayali olarak hi-
zim evimize gotiirsiin!"

"0 naib gelsin, bu sandigi bu akilsiz Cuhi'den altm verip satin alsin ve hig-
bir kimsenin huzurunda acmayip boylece kapali olarak bizim evimize kadar
gotiirsun!"

4523. By Oiuda! Uluhlu olan hir kavmi nasb et! Ta hi cisim sandipndan hi-
zi hurtarsml

"Ruh-mend"den murad, insan-i kamildir. Ya'ni, "Ya Rab! Cismaniyet alemin-
den gikip ruhaniyet aleminde hur yasayan insan-i kamilleri bizim terbiyemize
nasb ve ta'yin et! Ta ki bizi bu cisim sandigindan ve nefse esirlikten kurtarsin!"

4524. Dialki fiisun sand^min hacjindan enbiya ve miirsellerin jjayri him hur-
tanr!

*£P?

AHMED AVNl KONUK

"Fiisun"dan murad, cismin icabati olan sifat-i nefsaniyyedir. Ya'ni, bu
halki sifat-i nefsaniyye efsunlanyla dolu olan cisim sandigimn bagindan ve
esirliginden ancak enbiya ve murseller ve onlann varisleri olan insan-i kamil-
ler kurtanr. Ma'lum olsun ki, peygamberlerin ve insan-i kamillerin va'z u na-
sihatlan ve tasarrufat-i ma'neviyyeleri ancak ezelde said ve fakat muhftinin
te'siratma tebean sifat-i nefsaniyye kirleriyle miilevves olan efrad-i bes,er
hakkinda miiessirdir. §ekavet-i ezeliyyesi olanlar hakkinda onlann va'z u
nasihatlan bunlann izdiyad-i §ekavetlerine sebeb olur. Nitekim maili helake
olan bir hastaya doktorun miidavati miiessir olamaz. Ebu Cehil ve her asirda
Ebu Cehil me§rebinde olan miinkirlerin hali meydandadir. Bunlann en mak-
bul sozlere kar§i kulaklan sagirdir.

4525. Itinlerden hir kimse hos-manzard-ir ki, sanciik icinde olducjunu hilir.

"Manzar", masdar-i mimidir, "nazar ve baki§" demektir. Ya'ni, efrad-i be-
§erden binlerde bir kimse iyi bakisjidir ki, o kimse bu iyi baki§i ile kendisinin
cisim sandigi icinde mahbus oldugunu ve sifat-i nefsaniyye fusun ve hileleri
iginde kavruldugunu bilir ve bu hapisten kurtulmak icin gareler arar.

jLp a J" J^^o jjJ j^> jljj \s jlji ji^j Juil eap \j jLp- jl

4526. hundan evvel cihani cjormiis olur, id ki ona o zxd ile hu zxd ayan olur.

Bu iyi baki§h kimse, her ne kadar bu alem-i suflfnin fcabatina tebaan si-
fat-i nefsaniyye ile miilevves olmu§ ise de, saadet-i ezeliyyesi icabinca ruhu-
nun ewelce gdrmiis, oldugu ma'na alemini tahattur eder. Hatta ki,o ma'na
alemi bu suret aleminin ziddi oldugunu aklimn goziiyle apagik goriir. Nitekim
Fihi Ma FiMn 19. fashnda §6yle buyurulur:

"Ancak kendisinde asl bulunan veya kendisi asla mensub olan bir kimse
ma'naya tevecciih eder. Cunkii ruz-i elestte onun iizerine bir katre damlat-
mi§lardir. katre onu ebhar-i asliye ceker; o tesvisjer ve mihnetlerden halas
[eder.] "Gel! Bizden daha ne kadar uzak ve bfgane duracaksin ve te§vi§ler ve
sevdalar arasinda kalacaksm?" Cinsini ne bir kimseden ve ne de kendi §ey-
hinden i§itmemi§ olan olan bir kavme bir kimse ne soyleyebilir?

Filvaki' ma'naya tevecciih etmek vehle-i ulada o kadar latff gorunmez,
fakat gittikge daha ziyade tath goriiniir. Suret ise bunun hilafmadir. Evvela
latif goriiniir, ba'dehu o suret ile her ne kadar ziyade lilfet edersen sogur-

'^^

MESNEVU §ERIF §ERHl / XIII. CILT • MESNEVI-6

sun. Kur'an'in sureti nerede, ma'nasi nerede? insana nazar et! Sureti nere-
de, ma'nasi nerede? Eger o suretten ma'na giderse bir lahza bile onda tut-
mazlar!"

4527. ^u Mknlir ki Him, mu'minin kuyMu. ^eruli feat/iitnin ari/iiir
ue mukindir.

"Dalle", bir kimsenin kaybettigi sey. "Mukin", "bir §eyi hakikati iizere
subhesiz olarak bilici olan" demektir. Bu beyt-i §erifte ^^ <yP ^ u ^ K
i* ^i > uj^j ya'ni "Hikmet mu'minin kayip ettigi §eydir ; binaenaleyh onu
nerede bulursa b, o hikmete ehaktir" hadis-i §erifme isaret buyurulur. Ya'ni,
iyi bakisU olan kimsenin bu cisim sandigina gelmezden evvel alem-i ma'na-
yi gormiis. olmasi sebebindendir ki, hadis-i senfte: "llm-i hikmet mu'minin
kayip ettigi seydir" buyurulmustar. Binaenaleyh o kimse bu alem-i suflide bu
cisim sandigi iginde bulundugu miiddetge, kendisinin kaybettigi §ey olan o
ilm-i hikmetin ve ulum-i lediinniyyenin arifidir ve onun ruhu o ilmi tahkrk
iizere bilicidir.

-^ j^j* J j^ y-j" j 1 ^ >**- & ^ J ^ ^

4528. kimse ki, asla iyi giinii fixmzli, o In iSbar i$inde ne vakit ptrpinit?
"idbar", arkasim gevirmek, geri gitmek pensan olmak demektir. Ya'm o

kimsenin ruhu ki, ezelde asla o alem-i ma'nayi ve iyi giinu gormedi, o ruh
bu cisim sandigi igindeki mahbusluk idbanndan ne vakit muztarib olur ve gir-
pinir? Bilakis o kimseye bu alem-i surlideki hayat zevkli gelir. Zira nuru gor-
meyen ve bilmeyen, karanligi bir hal-i tabu zanneder.

4529. ^ja loaxkluk tie eslrlige diistii, yahud evveUen anadan hende olarak
docjclu.

Bu cisim sandigmdan baska alem oldugunu idrak etmeyenler gocukluk
hali ile esirlige dii§en veyahud anasmdan kole olarak dogan kimselere ben-
zer ki, onlarin evvelce bulunduklan hurriyet aleminden haberleri yoktur.
Nitekim Hz. Pfr Efendimiz Fihi Mi FfMerinin 16. faslmda §6yle buyurur-
lar.-

c^>

AHMED AVNi KONUK

"®>fl1

"Ahval-i enbiya ve evliya ve halayik ve nik ii bed, hep mertebeleri ve cev-
herleri mikdanncadir. Misali odur ki, koleleri, kafirlerin memalikinden, miis-
liimaniann vilayetine getirip satarlar. Ba'zilanni be§ ve ba'zilanm on ve
ba'zilanni da on be§ yasmda getirirler. £ocuk olarak getirmis, olduklan kole-
ler, birgok seneler muslumanlar arasinda beslenip biiyiiyerek ihtiyarladikla-
nnda o vilayeti, bilkiilliyye unuturlar ve ondan hicbir §ey tahattur etmezler;
ve biraz buyiicek olunca, az tahattur eder ve tamamiyle biiyiik olunca mem-
leketini daha ziyade yad eyler. Ervah dahi bdylece o alemde huzur-i Hak'ta
idiler. Nitekim Kur'an-i Mecid'de i§aret buyurulmu§tur: iL' ijjis JJC^ c~J (A'raf,
7/172) [ya'ni "Allah Teala: "Ben sizin Rabbiniz degil miyim?" demi§tir. On-
lar da: "Evet, Rabbimizsin" demisjerdi."] Ve onlann gida ve kotlan bf-harf ve
savt olan Hakk'm kelami idi. Ba'zilanni cocuk olarak getirdiklerinden o kela-
mi isjtince, ahvalini ondan tahattur etmez ve kendisine o kelam yabanci ge-
lir. taife kiilliyyen kiifur ve dalalete dalmis, olan mahcublardir. Ba'zilannin
bir parga hatinna gelir ve onlann derununda o tarafin cu§u ve hevasi basjar;
ve onlar mii'minlerdir; ve ba'zilan o kelami i§ittikde o hal evvelden nasil idi
ise, yine oylece hazir olur; ve bilkiilliyye hicablar kalkmi§ bulunur ve o asla
vasil olurlar. ... Onlar da enbiya ve evliyadir."

jl Ol-^y« jy& (3j"J^-v* i

j\ JU- aJUOJ (Ji\j\ JjJ

4530. Onun cam hiirliigun zevkini g'6rmemi$tir . Onun meydam sureilerin san-

[4510]

digidir.

Gocukluk halinde esfr du§en veya anadan kole olarak dogan kimse mesa-
besindeki §ahsin ruhu alem-i ervahtaki hiirriyetin zevkini gdrmemi§tir. Onun
cevelan ettigi meydan suretler sandigimn icidir ve alem-i suretin haricinde
ba§ka alem bilmez.

4531. Onun akh daima suretle-rin mahhusudur. O^afesten hafese giizer tuiar.

kimsenin akli,. daima suretlere alaka ile me§guldur ve suretler kafesi
icinde mahbustur. Bir suret kafesinden diger suret kafesine gider.

4532. Ona u\a tarafma menfez yoktur. IZir yerden hir yere kafes icinde gider.

°$gp?

MESNEVt-I SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

"Ula", yuce ve yiiksek ve reff* ma'nasmadir. "Menfez", gikacakyer. Ya'ni,
boyle bir kimseye yiiksek mertebe ve alem-i ulvi tarafina cikacak yer yoktur.
Bir yerden bir yere suret kafesleri icinde gider; ve bu suret kafeslerinin igin-
den gikip suretsiz olarak alem-i ma'naya giderek hur ve serbest bir halde ya-
§ayamaz.

4533. DCur 'an 'da *Dn isteta'tum fe'nfuzu!" vardir. Hiu soz cinne ve inse

Uiu'dan geldi.

Bu beyt-i §erffte sure-i Rahman'da olan ^ ij-ui. oi (J&Li d\ ^Uij ^i y^-i
jiU-o ui OjXti u ijjmii ^jQij oIjuIji jtUt (Rahman, 55/33) ya'ni "Ey insan ve
cin taifesi! Eger guciiniiz yeterse goklerin ve arzin etrafindan dis.anya gikimz!
Hayir! £ikamazsmiz... Ancak kuvvet-i ilahiyye ile gikabilirsiniz" ayet-i keri-
mesine i§aret buyurulur. Bu ma'na 1. cildin 1952 numarasma musadif olan
objb \j\jjis ijfcjjajMj .d\y~ ou^-j ** jy * if- jt^ [ya'ni "Sure-i Rahman'da
ma'§er-i cinni oku. Testetiu tenfuzu'yu agik bil!"] beytinde de gecti. Ya'ni,
Kur'an-i Kerim'de bu zikr olunan ayet-i kerime vardir. Bu soz insanlar ve cin-
ler taifesine hiiviyyet-i ilahiyyeden hitab edilmi§tir; ve bu ayet-i kerime mu-
cibince alem-i kesafet olan goklerdeki ecramin ve alem-i esirin ve arzin hari-
cine ve alem-i ruhaniyyete ancak kuvvet-i ilahiyye ile gikilabilir.

4534. IZuyurdu ki: "Sultanin ve asumamn vdhyinin aayn ile size felekien
menfez yoktur."

"Sultan", galib, kahir, kuvvet, huccet ve burhan, ma'nalannadir. Bura-
da kuvvet-i ilahiyye murad buyurulur. "AsumanMan murad, alem-i ulvidir
ve bilcumle meratibin fevki olan mertebe-i uluhiyyettir. Ya'ni, velhasil Hak
Teala buyurdu ki: "Kuvvet-i ilahiyyenin ve mertebe-i uluhiyyetin ve cinnin
gayn ile size alem-i suret olan felegin haricine gikacak yer yoktur." "Sul-
tan", huccet ve burhan ma'nasina da geldigine gore, burhan-i akliye de i§a-
ret vardir.

4535. €ger o hir sandihian hir sandiga aider se, semai degildir, sandiga mensuh

egXS&>

AHMED AVNl KONUK

Binaenaleyh eger o bir kimse bir suret sandigmdan diger bir suret sandi-
gma giderse, onun ruhu alem-i ulvfye mensub degildir, belki alem-i suret
olan bu alem-i siifliye mensubdur.

4536. Sandiyin yeni yeni fiircesi sarho§ edicidir. SancUk i$inde oldujjunu an-
lamaz.

"Furce", yank ve iki §eyin araligi. "Furce"den murad, suver-i alemden bir-
takim yeni yeni suretlerin peyderpey kalbi teshir etmesidir. Ya'ni, bu suret
alemi sandigin birtakim furcelerinden ve yanklanndan ibaret olan yeni yeni
naki§lar kalbi teshir ettiginden sarho§ edicidir. Bunlann sarho§u olan kimse
suret alemi icmde mahsur kaldigini idrak edemez ve anlayamaz. Zevk icjnde
ya§adigini zanneder.

l*j j JJtAy Juyr i^oM y><^A l$3 jJ^> ji^J Ojf- XiJ yf

4537. 6c}er hu sandiklara maflrw olmasa idi, hadt gtbi ttlak ve reha isterdi.

Ya'ni, eger o kimse bu suret sandiklanna magrur olmasa ve aldanmasa
idi, kissamizdaki kadi gibi o sandiktan azad olmayi ve kurtulmayi isterdi.

4538. kimse. hi onun bu nisamni Vtlir, o tanimadir hi, o fyansiz ve korhu-
suz olmaz.

Ya'ni, sandik icinde ya§adigim bilen kimsenin bu tanimasimn ve bilmesi-
nin ni§am ve alameti figansiz ve korkusuz olmamasidir. Ya'ni o kimse bu ci-
sim sandigi agildigi veya kinldigi vakit rezil ve riisvay olmaktan korkar. Bu
§inas ve tanima figan ve korku verir.

4539. ZKndi gibi o, titreme icinde olur. Onun canindan hir dem siirur ne vakit
zahir olur?

kimse kissadaki kadi gibi sandikta titreme ve lztirab iginde olur; ve o
kimsenin ruhundan bu cismaniyet sandigi icjnde bir an igin olsun, ne vakit
siirur zahir olur? Ya'ni o kimse "Ben ruhumu bu kesafet aleminin te'sfrinden
hemiz kurtaramadim!" diye her an gam iginde olur.

c^ga

MESNEVl-t §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •
<?*

Kadimn naibinin pazar ortasma gelmesi ve
sandik ifin Cuhfden mu§tenlik istemesi

4540. 9Vail7 geldi. Dedi: "Senin sandigin ka$adu?" Dedi: "Dokuz yuzden
daha ziyade aihn veriyorlar."

Hamal mahkemeye gidip naibe haber verdiginden naib derhal mahkenje-
den pazara geldi ve Cuhi'ye: "Senin sandigin kagadir?" diye sordu. Cuhf ce-
vaben dedi ki: "Benim bu sandigima sjmdiye kadar gikan mu§teriler dokuz
yiiz liradan fazla veriyorlar."

4541. ur Ben hinden daha asagiya gelmiyorwn. Gger miisieri isen, a$ keseyi, gelirl"

"Ben bin liradan daha a§agiya inmiyorum. Eger sen bu sandiga musterf
isen, ac, keseyi, bu bin lirayi getir ve sandigi al!"

4542. Dedi: "6y kisa ahalil Dir uianl Sandigin hiymeti ise zahirdir.'

Naib Cuhi'ye cevaben dedi: "Ey fakir kimse! Sandigin kiymeti meydanda-
dir ve emsaline nazaran kiymeti bellidir. Utanmadan nasil bin altin istiyor-
sun? "Kuteh nemed", "kisa abali" demek olup fakir ve muflisten kinayedir.

4543. Dedi: " [yormeksizin satin almak isefasiddir. Dizim satisimiz hilim al-
hndadir; hu dogru degildir."

"§iri", "satin almak" ma'nasma olan "sjra" kelimesinin imale olunmu§u-
dur. "Zfr-i gilim", "kilim altinda olmak", satilan §eyin sifati mestur olmaktan

c^^

55^" AHMED AVNl KONUK

kinayedir. Ya'm, Cuhi naibe cevaben dedi: "Bir mall gormeksizin satin almak
§er'an fasiddir. Zfra §enatte mii§ten igin "hryar-i rii'yet" vardir. Binaenaleyh
bizim sati§imiz malin sifati mestur olarak vaki' oluyor. Bu hal ise hukuken
ve §er'an dogru degildir."

4544. "J^payim., ejjer degmezse satin alma! 6y babai %a ki senin iizerine bir
gadir olmasm!"

"Hayf", "gadir, zuliirn, yazik, cevir, meded ve eman" ma'nalannadir.
Ya'm, "Sandigi agayim da icini gor; eger istedigim bin lira degmezse satin al-
ma! Ey baba, ya'm ey hayatta tecriibe gormiis, olan kimse! Boyle yapalim da
sana gadir ve yazik olmasin!"

4545. 'Dedi: "6y settar! Sirn agna! Ilasi hapali olarak satin aliyorum. ^Ba-
na muvafakat et!"

"Settar", "cok ortucii" demektir. Ya'nf, naib Cuhi'ye hitaben dedi: "Ey gok
ortucii olan satici! Bu sandigin icinde olan sirn bu pazarda ve halkin muva-
cehesinde acma! Ben bu sandigi boylece kapali olarak satin almaya razi olu-
yorum. Sen de benim bu arzuma muvafakat et!"

Bu kissada "sandik"tan murad, salikin cismi ve "kadrdan murad, salikin
cisminde miindemic ve gizli olan kuva-yi nefsaniyyesinin hey'et-i mecmuasi-
dir; ve "naib"den murad, Resul-i Ekrem'in naibi olan insan-i kamildir. "Cu-
hi"den murad, saliki insan-i kamil huzuruna takdfm eden rehberdir; ve insan-i
kamil salikin sifat-i nefsaniyyesini miindemic olan cismini huzuruna hicbir ayi-
bini yiizune vurmaksizin kabul edtp, isti'dadina gore terbiye buyurur. Binaena-
leyh insan-i kamil, Hakk'in biitun sifat ve esmasmin mazhan oldugu cihetle,
kendisinden "Settar" ism-i §erffinin eseri dahi bu suretle zahir olur. Nitekim in-
san-i kamilin bu haline isaretle Hz. Pfr Divan-i Kebirtennde §6yle buyururlar:

"insan-i kamil senin renginden dfninin halini goriir ve kahir ve kmini goriir-,
fakat drier, seni riisvay etmez. Senin kalbinin namesine nazar eder, fakat ag-

°&p?

MESNEVI-1 §ERfF SERHl / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

ziyla okumaz. Oyarm bu suret-i cismaniyye Mmilinde ne suretzahir olacagi-
m bilk, "

4546. Ort, id ki senin iizerine sett&rlik etsinler. Smtnlik g'6rmedik$e kimse iize-

rine aulmel

Bu beyt-i §erffte salikleri ir§aden Hz. Pir buyururlar ki: Ey salik! Sen
mii'min kardesjerinden gordiigun ayiblan ort ki, Hak Teala ve Hakk'in ve
Resuriinun naibleri olan insan-i kamiller de senin ayiblanni ortsiinler. Zira
hadis-i §ertfte *JLju j>. cj: ^ ^jJb *ui ^-p ^ ya'ni "Bir kimse bir kardesmi bir
kusuru sebebiyle ayiblarsa, o kimse o kusuru yapmadikca olmez!" buyurul-
mu§tur. Binaenaleyh nefsinin kotii sifatlanndan temizlenip emin olmadikga
vaki' olan kusurundan dolayi higbir kimseye giilme ve onu hakfr gorme! Hz.
Pir efendimiz bu ma'na hakkmda FihiMa Ffti lerinin 6. faslinda da soyle bu-
yururlar:

"Eger din kardesjnde bir ayib goriir isen, o ayib sendedir, halbuki onda go-
riiyorsun. Alem ayna gibidir, kendi naksmi onda goriirsiin; giinkii ^ P • V u*P
ya'ni "Mii'min mu'minin aynasidir" buyurulmusUir: ayibi kendinden izale
et! Zira incindigin §ey sendedir. Bir fili su icmek icin bir pinara getirdiler. Su-
yun icinde kendini goriince iirktii. Halbuki o, baskasindan iirktiigunu zannet-
ti; kendisinden urktiigiinu bilmedi. Sende zuliim, kin, hased, hirs, merhamet-
sizlik ve kibir gibi biitiin ahlak-i zemime oldugu halde, bundan munfail degil-
sin. Bunlan bir ba§kasinda goriince munfail olup, ondan iirkersin. Binaenaleyh
bil ki, kendinden incinir ve iirkersin. Bir adamin kendi noksani ve cibani ken-
disine girkin goriinmez. Yarali eliyle yemegini yer ve parmagmi yalar; ve asla
onlardan mi'desi bulanmaz. Amma baskasinda bir giban veya biraz yara gor-
se, o taamdan igrenir ve hazm edemez. Ahlak-i zemime de, nakaisa ve giban-
lara benzer. Bir adamin kendinde olunca, ondan rencfde olmaz. Fakat ba§ka-
sinda onlardan bir pargasim gorse, incinir ve nefret eyler. Sen ondan iirktugun
gibi, onun da senden iirkmesini ve incinmesini ma'zur tut! Senin incinmen
onun ozriidiir. Zira senin rencin onu gormedendir; ve o da oylece goriir. ...ilh."

4547. ^u sandik icinAe senin <$oi $oklan kalmislardu, Diendilerini beta i$ine
koymuslardir.

*$%&>

AHMED AVNt KONUK "^J®

"Ni§anden", "nihaden" ya'nf "koymak" ma'nasina da gelir (Burhan), Bu-
rada bu ma'na miinasibdir. Ya'nf, nigin ba§kalanna giilersin ve tahkfr eder-
sin ki, gok kimseler de senin gibi bu cisim sandigi icjnde mahbus kalmi§tir ve
ruhlari sifat-i nefsaniyyelerinin tuzagina dii§up kendilerini bu bela sandigi igi-
ne koymiisjardir.

4548. ?ey ki sana matluhdur , o mahhul olur. Uiencden ve zarardan diyer
kimse iizerine onu yap!

Ya'nf, ey kimse! Senin tab'ina mulayim gelen istedigin ve makbul gordii-
giin §ey ne ise onu diisun de ba§kalanna kar§i yapacagin renc ve zaran ona
gore yap! Ya'nf sana birisi renc ve zarar veren bir muamelede bulunsa, kal-
bin ondan nefret eder. Binaenaleyh tab'inin nefret ettigi §eyi ba§kalanna da
yapma! Sana yapildigi zaman ho§una gidecek olan muameleyi yap! Nitekim
hadfs-i §erffte wJ <r ^ i u *^ ^^ j>. ^r^i ^p. M ya'nf "Sizden biriniz ken-
di nefsi icjn sevdigi §eyi mii'min kardesj icjn dahi sevmedikge mii'min ola-
maz" buyurulur. Zfra kendi nefsine ho§ gelmeyen §eyin mii'min kardesj hak-
kinda vuku'unu istemek ona kar§i adavet ve nifak alametidir; ve nifak ile
fman bir yerde miictemi' olmaz. Ba'zi niishalarda "renc" yerine "nef ' va-
ki'dir, "Nef den ve zarardan diger kimse iizerine onu yap!" demek olur.

4549. ,Ztr£ ki Diak mirsad iizerinde ve kemindedir. "^euro-i (linden evvel pa-
das verir.

"Mirsad", giizergah ve gegit ve genis, yol ve etrafi gozetmeye miinasib
olan mahal; "kemin", pusu; "pada§", miikafat ve ecir ve ceza; "dfn", ceza ve
inkiyad ve adet ma'nalannadir. Ya'nf, sure-i Hicr'de vaki' jU^lj j^j oi
(Fecr, 89/14) ya'nf "Muhakkak senin Rabbin elbette mirsadda'dir" ayet-i ke-
rfmesi mucibince Hak Teala kullann efalini pusuda mirsad iizerinde gozet-
mektedir. Miikafat ve ceza giinii olan kiyametten evvel bu hayat-i diinyeviy-
yede dahi bu iyi ve kotii fiillerin miikafat ve miicazatini verir. Nitekim sure-i
Secde'de ^ui «_>0u3i o/j JjQi ^\S2\ '^ '^JuTj (Secde, 32/21) ya'nf "Biz elbet-
te onlara azab-i edna olan diinya azabini tattinnz ki, biiyiik azab olan [Shi-
ret] azabindan a§agidir" buyurulur.

MESNEVI-t SERIF SERHi / XIII. CtLT • MESNEVI-6 • "^®

4550. O azimii'l-arstu ve O'nun arsi mukiitir. O'nun adlinin iahii hiitun can-

[4530] .. .

tar uzenne oasxtur.

"Ar§"tan murad, Zat-i Hakk'in sifati olan "viicud" tahtidir ki, onun bu var-
lik sifatimn nihayeti yoktur. Binaenaleyh o azimii'l-arstir; ve onun viicud-i
hakikfsi vticud-i izafi alemini kaplami§tir. O'nun adaletinin tahti biitiin canlar
uzerine yayilmi§tir ve samildir. "Basit", "mebsut" ma'nasinda "yayilmi§" de-
mektir.

4551. O'nun ar$inin ko$esi sana vasil olmustur. Sahin, dinin ve aalin gayn ile
elini kimildaima!

O'nun viicud-i hakflasi ar§inm ko§esi, senin ruhunun ve cisminin varhgi
olmak uzere, sana vasil olmu§tur. Binaenaleyh varhgin ve viicud-i izaffn
O'nun viicud-i hakikisi haricinde degildir. Hak Teala her an mirsad iizerinde
senin ef aline nazirdir. Sakin, dinin ve adlin gayn ile elini kimildatma! Biitiin
efal ve harekatini emr-i ilahiye inkiyad ve adalet suretiyle icra et!

4552. Sen kendi akvalin uzerine murakih oil <S%dlde nus ve zuliimden sonra
aahi nisi aorl

"Nu§", §erbet; "ru§", igne demektir ki, birisi lutfa ve digeri kahra i§arettir.
Ya'nf, bu hayat-i dunyeviyyede sen kendi hallerine dikkat et ve murakib ol!
Fiilinde adalet ettigin vakit ona mukabil Hakk'in nu§unu ve lutfunu gov, ve
zuliim ettikten sonra dahi Hakk'in nismi ve kahnni gor!

c~~Jl?l ijii> *£ Ota ij* ** jJU o-~*i~-l fzji *^\ ijj\ cj£

4553. 'Deli; "Svei, hu seyi ki yaptim, zulumdiir. [Jakai vine hil ki, hadi az~
lemair.

"Badf", burada "sebeb ve illet ve mucib" demektir. Naibin bu sozlerine
kar§i Cuhi dedi ki: "Evet, bu yaptigim fiil ve kadiyi sandikta habsetmem bir
zuliimdur; fakat bunu da bil ki, benim bu zulmii icra etmeme sebeb olan kadi
benden daha zalimdir."

^P 3

AHMED AVNI KONUK

4554. *3/ai& <2eii: "^Biz bir bir badiyiz. ^iizkarasi ile beraber sddilik icindeyiz.'

Naib Cuhf'ye cevaben dedi: "Biz hep birer birer zulmiin badfsiyiz. Mesela
senin kanni te§vfk etmen yerinde mi idi? bir zuliim degil mi idi? Ve senin
bu zulmiin kadinm karma taarruzu zulmiine sebeb olmadi mi?! Binaenaleyh
sen badi ve miisebbib oldun. Kadinm bu taarruz zulmii de, senin onu sandik-
ta habsetmen zulmiine sebeb oldu. Binaenaleyh bu zuliimde dahi kadi mu-
sebbib ve badi oldu; ve bu sebebiyyet bdylece teselsiil etti. §u halde hep badi
oldunuz. l§te bunun gibi, bu hayat-i diinyeviyyede birbirimize kar§i olan mu-
amelatta boyle hep birer birer zulmiin badfsiyiz. Nitekim 1. cildin 216 numa-
rali beytinde i-w> ij uiju j/l. ^y^ . \x, u j*i j c— i ^ ov^ <y) [ya'ni "Bu cihan
dagdir ve bizim isjmiz bagirmaktir. Bagirmalann sesi bizim tarafimiza gelir"]
buyurulmus, idi. Maahaza biz muamelatimizda boyle birbirimize kar§i hep zul-
miin badisi ve miisebbibi iken bu yiizkarasi ile beraber §adilik ve meserret
igindeyiz; ve higbir fenalik yapmarms, gibi kendimizi temize gikannz."

4555. 13tr zenci aibi hi, $acta.n ve hos olur, o aormez, onun myn onun yiiziinu
aorur.

Ya'ni, kapkara bir renkte olan zenci gibi ki, o kara renk ile siirur ve zevk icin-
de yasar. kendi yiiziiniin karaligmi gormez, onun yiiziinii baskalan gorur.

4556. CM,en yeztd?"de macera cok oldu. ~%iiz alhnverdi ve onu ondan sahn aldi.

"Men yezid", ya'ni "kim artinr?" ma'nasinda terkib-i Arabi'dir, "miizaye-
de" demektir. Ya'ni, velhasil sandigin miizayedesinde macera ve dedikodu
gok oldu. Nihayet naib yuz altm verdi ve sandigi Cuhfden satin aldi.

4557. By kotuyii becfenici! Oier dem sandiga mensubsun. Diatifler ve aayblar
sent satin alular.

"Hatifler ve gayblar"dan murad, Hakk'm ve peygamberin naibleri olan in-
san-i kamillerdir. Ya'ni, ey nefsin kotil sifatlanni begenen ve makbtil goriip

egggp

MESNEVf-t §ERtF SERHi / XIII. CILT • MESNEVt-6 •

onlan terk etmek istemeyen kimse! Senin ruhun her bir dem bu cisim sandi-
gina mensubdur. Naib-i Hak olan insan-i kamiller senin cisim sandigini Cuhi
gibi hilekar olan §eytanin elinden satin alip ruhunu azad ederler.

U aS" J»Sj^i ^j~j 45" JJiij <u*Js> l)U*L« Ij sUj-o ( Jl*J oUy» d~^" ,y*

Bu hadisin tefsiri hakkindadir ki, Mustafa (a.s.v.) "Ben kimin efendisi

isem, Ali de onun efendisidir" buyurdu. Nihayet munafiklar.- "Bizim ona

muti'lik ve eakerlik gostermemiz kafT olmadi mi ki, bize hilm-aludun

eakerligini de emr ediyor?" diye ta'n etmeleri

"Mevla", "efendi, yar, dost, buyiik, kendisine tabi' olunan, kom§u, nedim,
amca oglu, azad edici ve azad olunmus/' ma'nalannadir. "Hilm", Farisfde
"siimuk ve hi§im ve gazab" ma'nalanna gelir (Burhan). "Hilm-alud", su-
muklii veya gazabli ve hi§imli, demek olur. tmdadullah (k.s.) §erhinde buyu-
rurlar ki: "Emir Cemaleddfn-i Muhaddis (k.s.) Sahih-i Muslim ve Sahih-i Bu-
harfditn nakl eder ki: Resul-i Ekrem hazretleri hacc-i veda'i eda buyurup Me-
dine'ye tevecciih ettiler. Esna-yi rahta Cuhfe nahiyelerinden "Gadirhum"
menziline geldiler. Ogle namazini kildilar. Ondan sonra yiizlerini ashaba ge-
virip buyurdular ki: "Ben mii'minlere kendi nefislerinden evla degil miyim?"
Ashab-i kiram "Evet!" dediler.

Ve diger bir rivayet de budur ki: "Beni alem-i bekaya caginyorlar ve ben
de icabet ediyorum. Biliniz ki,. ben sizin aramzda iki emr-i azim biraktim: Bi-
ri digerinden daha buyiikttir. Kur'an ve Ehl-i beytimdir. Geliniz ve ihtiyat edi-
niz ki, benden sonra o iki emre nasil siiluk edeceksiniz ve onlann hukukuna
riayeti ne keyfiyet ile eda edeceksiniz ve o iki emr havz-i kevser kenannda
bana erisjnceye kadar birbirinden ayn olmayacaktir." Ve o vakit buyurdular
ki: "Muhakkak Hak Teala benim Mevlamdir ve ben butiin mu'minlerin mev-
lasiyim." Ondan sonra Hz. Ali'nin elini tuttu, buyurdu ki:"Ben kimin efendi-

cr^pa

AHMED AVNl KONUK

si isem, All de onun efendisidir. Ey benim Allah'im! Onunla sevi§enleri sev
ve du§manhk edenlere dii§man ol! Ve ona yardim edenlere yardim et ve onu
peiisan ve terk edenleri peri§an ve terk et! Ve her nerede olursa onu Hakk'a
ula§tir!"

Rivayet olunur ki, Resul-i Ekrem hazretleri bu hadis-i §enfi buyurduktan
soma Hz. Omer, Hz. Ali'ye: "Ey All! Sana miibarek olsun! Oyle sabahladm
ki, benim efendimsin ve her mu'min ve mu'mmenin efendisisin!" dedi.

Ankaravi hazretleri dahi bu hadis-i §enfi Ahmed'in Ibn Mace'den ve Tirmi-
zi ve Nesaf nin Zeyd b. Erkam'dan rivayet ettiklerini beyan eder. Bu surh-i §e-
rff yukanda geoen jji-^ j Lji ^ >/- ^ . ^>y~* J jju** j^ ji ij «jU- [ya'nf "Halki
fusun sandiginin bagindan enbiya ve miirsellerin gayn kirn kurtanr?"] bey-
tine merbuttur. ZfraHesul-i Ekrem hazretleri halki beden sandigindan kurtar-
digi gibi, o hazretin varisi olan §ah-i velayet Imam-i All efendimiz dahi bu
hadis-i §erife nazaran beden sandiklan iizerinde mutasarnf olurlar.

jl^j ^y, ^ jT j \jsyf- fU jI^I U j^a ^^ jjj

4558. liu sebebden ictihadli olan S^eygamber, kendinin ve o <SMinin adim

efendi koydu.

Ya'ni, mu'minlerin ruhlanni cisim sandiklanndan azad edip hurriyet bahs,
eden enbiya ve onlann varisleri olan evliya olmasi sebebinden dolayi Resul-i
Ekrem hazretleri kendilerinin adim ve varis-i ulum-i nebevileri olan Hz.
Alf'nin adim "efendi" koydu. Zfra "mevla ve efendi", "bir kimseyi kolelikten
azad eden kimse"ye derler.

^j 1 is V J* iy ?* ^ ^>^ 5 H r ^*\j £ j*c~£

4559. ^Huyurdu ki: nr Ben her kimin efendisi ve dostuyum, henim amcamm ocj-
lu JAli de onun efendisidir."

4560. CMevla kimdir? kimsedir ki, seni azad eder. Oiolelik haqint senin

[4540] .11 V

ayagindan ko-panr.

Mevla ve efendi kimdir? Sana hurriyet veren ve kolelik bagim senin aya-
gindan koparan kimsedir. Peygamberler ve onlann varisleri olan insan-i ka-
miller ise senin ruhunu cismaniyet ve nefsaniyet aleminin koleliginden ve
esirliginden kurtanrlar. Bu sebeble onlar hakkinda "efendi" derler.

<^^>

gfp^ MESNEVf-1 §ERfF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVf-6 •

4561. uMddemki azadlicja nuhiivvei hddidir, mu'minlere peygamberlerden
azadlik vardu.

Mademki azad olmanin ve hiirriyyet-i ruhiyye kazanmanin dogru yolunu
gosterici olan peygamberlik mertebesidir ve bu alem-i surette peygamberlere
inanmak ve onlann gosterdigi yolda yiiriimek ile azadlik ve hiirriyet vardir
ve onlan inkar ve gosterdikleri yollara muhalefet edenler nefis ve hevalanmn
esiri olup, ba§Ianna surf ve ma'nevf belalar gelmektedir.

4562. €y mii'minler taifesi! Sevininiz! Servi ve susen gihi azadlik ediniz!

"Sevsen" ve "susen", susam gigegi demektir. Yapraklan yaz ki§ servi gibi
yes.il durur. Ya'nf, ey peygamberlere ve onun varisleri olan evliyaya inanip
tabi' olan taife! Sevininiz! Servi agaci ve susen gigeginin yapraklan nasil ki
sonbahann ve ki§in hucumlanndan miiteessir olmayip hiir ve ye§il bir halde
kalmi§ iseler, sizler de bu iman ve tebaiyyet hasebiyle, nefis ve §eytamn hii-
cumundan ve taarruzundan azadelik ediniz ve ruhunuz hiir olsun!

4563. Jakai latif hoyali giilistan atioi dilsiz olarak her Aem suyun siikriinii soy-

leyi

iniz:

"Hizab", "renk ve boyamak" ma'nalannadir. Ya'ni, giilistan ilkbahann
yagmurlanni igerek renkli renkli gigekler gikanr. Bu hal o giilistamn "Igtigim
sular bo§una gitmedi; i§te eserini gosteriyorum" diye halen ve dilsiz olarak
§ukur etraesidir. Fakat ey mu'minler! Sizler de her dem su mesabesinde olan
fiiyuzat-i enbiya ve evliyadan o renkli renkli gigekler gikaran giilistan gibi, li-
san-i zahiri kullanmaksizin soyleyiniz ve o fiiyuzatin sukriinii halen ve zev-
kan hiirriyyet-i ruhiyye ve azadelik iginde izhar ediniz!

4564. Servi ve yesillik dilsiz olarak suyun siikriinii ve ilkhahann adhni soylerler.

Evet, servi agaci ve yesjllik zahiri dilleri olmadigi halde, igtikleri yagmu-
run suyunu ve ilkbahann adlini ve ihsanim hal dilleriyle soylerler.

<T£3^>

AHMED AVNl KONUK

iy

4565. Diulleler giymi$ ve eiek $ekici sarho§ ve oynayict ve latif ve anber saft-
cidirlar.

Bag ve bostanin agaclan ve fidanlan yesjl yaprak hullelerini ve libaslanm
giyinmis. ve birer nazenm rakkase gibi eteklerini toplami§, latif latif esen riiz-
garlardan raks edici ve ho§ hey'etler ile etrafa giizel kokular sagicidir.

4566. Ciiz' ciiz/ hahar §ahindan gebe halmi§ cisimleri yemi$ incisi doludur,

"Abisten", gebe; "dure", labia ve kutu; "simar", meyve ve yemis. ma'na-
sina olan "semer"in cem'idir, "meyveler ve yemi§ler" demektir. "Ciiz' ciiz'",
izafetsiz kat' ile okundugu takdirde "parca parca" demek olur ki, bundan mu-
rad, giilistani te§kfl eden agag ve fidanlann her birisidir. Izafetle okunursa
"ciiz'iin ciiz'ii, parganin parcasi" ma'nasina gelir. Evvelki ma'na daha miina-
sib goriinur. Ya'ni, giilistan ciiz' ciiz' ve parga parga bahar sahindan gebe
kalmis, ve giilistani te§kil eden bu ciiz'lerden her birisinin cismi bir tabla ve
kutu gibi yemis. incileriyle dolu olmustar. Bu beyitlerde insan-i kamile men-
sub olan saliklerden zuhur eden vecd ve cezebata i§aret buyurulur.

4567. uMeryemler CAiesih vein kocasiz gebe kalli. JZdfsiz vefasih sozsiiz siis-
rrm$larclir.

Bahar mevsiminde agaglar ve fidanlar, guya Mesih Isa (a.s.) igin kocasiz
^ebe kalrms. Meryemler ^ibidir. Hz. Meryem sure-i Meryem'de vaki' j\ Jy*
C^\ rj Ji 'jjri Vu Cy^ ou^JU oji (Meryem, 19/26) ya'ni "Ey Meryem! Ben
Rahman'a orug nezrettinC bugtin asla bir insana soz soylemem, de!" emr-i
ilahisine tebaan, hamli hakkinda soranlara kar§i susmus. oldugu gibi, bu
feyz-i bahardan gebe kalan agaglar da lafsiz ve fasih sozsiiz olarak susmu§-
lardir. Bu beyitte saliklerin vecd ve cezebat icinde kendi hallerinden bahisle
soz soylemediklerine i§aret buyurulur.

4568. iSizim ayvmxz helamsiz olarak lutfen dogmu$tur . Uier dil kelami hizim
jerimizden hulmu§tur.

G~}Q2gG)Sd

MESNEVI-I SERfr §ERHt / XIII. CJLT • MESNEVI-6 • ^M

Bu beyt-i serif insan-i kamil lisanindandir. "Fer", burada "pertev ve nur"
ma'nasmadir. "Ay"dan murad, insan-i kamilin ruhudur. Ya'ni, bizim ay gibi
parlak olan ruh-i pakimiz, kelamsiz ve nutuksuz olarak dogmus, ve parlami§-
tir. Bize mensub olan her salikin dili, maarif ve hakaytk-i ilahiyyeye miiteal-
lik olan sozleri bizim ruhumuzun pertevinden ve nurundan bulmu§tur.

4569. 3sanm nutku J/Heryem/ in ferinden olur. Sddem'in nutku o dentin -per-
tevinden olur.

Nitekim Isa besjkte bir gocuk iken sure-i Meryem'de beyan buyuruldu-
gu iizere W J^-'j '^\&\'jw£i\ !£■ J\ (Meryem,- 19/30) ya'ni "Ben Allah'in
kuluyum, bana kitab'verdi ve beni peygamber yapti" diye soz soylemesi,
bir insan-i kamil olan Hz. Meryem'in pertevinden ve nurundan oldu. Zira

Oj*j i\j*\ i~J 3 ju>«. ya'ni "Erkeklerden birgoklan kamil oldu ve kadinlardan
ancak lmran'in kizi Meryem ve Huveylid'in kizi Hadice ve Muhammed'in
kizi Fatima ve Fir'avn'in zevcesi Asiye kemale erdi" hadis-i §erifmde Hz.
Meryem'in insan-i kamil oldugu beyan buyurulmu§tur. Adem'in nutku da-
hi ^-jj '^ 4-i ci^T, (Hicr, 15/29) [ya'ni "Ona ruhumdan iifledim"] ayet-i
kerimesinde beyan buyurulan o dem ve nefh-i ilahinin pertevinden ve nu-
rundan olmustar. Bu beytin yukanki beyte rabti ma'na-yi i§arisi ile mum-
kin goriiniir. da budur ki: "fsa"dan murad, salikin ruhudur; ve "Mer-
yem "den murad, salikin rmicahede ve riyazat altinda bulunan cismi ve nef-
sidir. Zira cisim ve nefis bu rmicahede ve riyazat sayesinde fer ve revnak
kesb eder ve Isa mesabesinde olan ruh-i insamye hamil olur; ve bu sayede
o, nutku ve kelami yukanki beyitte beyan buyuruldugu iizere, insan-i ka-
milin ferinden ve nurundan bulur; ve "Adem" ya'ni insan-i kamil ise nut-
ku ve kelami dogrudan dogruya nefh-i ilahiden alir ki, buna da "ilham ve
vahiy" derler.

4570. Utatta ey sikat! Sukurden ziyade olur. ^Binaenaleyh nebat icinde diger

145501 -An l

nebat vardir.

"Sikat", "mu'temed" ma'nasina olan "sika"mn cem'idir. Ya'ni, ey imanda
ve insan-i kamiie teslfmiyette mu'temed olan salikler! insan-i kamilin huzu-

AHMED AVNl KONUK "^SS

rundan ve terbiyesinden buldugunuz ilim ve irfan ve a§k ve cezebat ve vecd
ni'metlerine sukur ediniz ki, bu feyizler sukiirden ziyade olsun! Bu sukiirden
sonra nebat-i ma'rifet icinde diger nebat-i ma'rifet hasil olur. Hz. Pir efendi-
miz FihiMa F/Merinin 47. fashnda: "§ukur, ni'metleri avlayip baglamakdr.
§ukiir bir tiryaktir ki, kahn lutfa tebdil eder. §ukiir, ni'met memesini emmek-
tir. Meme ne kadar sut lie dolu olursa olsun, memenin ba§ma kadar gelmez;
onu emmek lazimdir" buyururlar. Mesnevi:

[Ya'ni] , "Ni'metin sukrii senin ni'metini ziyade eder. Ni'metin kufrani da-
hi o ni'meti senin elinden disanya gikanr."

4571. Onun oksi huradadir ki: ^Jianaat eden kimse zelH oldu. 13u tavir i$in-
dedir hi, lama eden kimse aziz oldu.

Ya'ni, diinya i§leri hakkmda varid olan ^ ^ ^ j ^> & Ji ya'ni "Tama"
eden zelil ve hakir oldu ve kanaat eden aziz ve §erif oldu" kelami, Hak yolun-
da aksine ve tersinedir. Bu yolda bu kelamin aksi olan ^» #> -/■ j £> j» Ji ya'ni
"Kanaat eden zelil oldu ve tama' eden aziz oldu" sozii dogrudur. Binaenaleyh
bir salik, hasil olan maarif-i ilahiyyeye §ukur edip ziyadesine tama' ederse aziz
ve §erif olur; ve eger "Bu kadar bilgi ve hal iyidir" diye kanaat edip sukrii terk
ederse, o derece zelil olur ve sukut eder. Malum olsun ki, sukiir hem kavlf ve
hem de full olur, §iikr-i kavli, ni'met-i ilahiyyeyi ihvani arasinda lisanen izhar
etmektir. §ukr-i fiili malda ihsan ve ata ve ilimde ta'lfmdir. o.a>*» 'jMj «-** uf>
(Duha, 93/1 1) ya'ni "Rabbinin ni'metini haber ver!" ayet-i kerfmesinde bu iki
nevi' sukre i§aret buyurulur. Ve -uyt- _, -Us"L J »^ J* <***> J\ iSj. ^ v^. *w <^
ya'ni "Allah Teala kulu iizerinde olan ni'metin eserini yedigi ve igtigi mahalde
gormeye muhabbet eder" hadfs-i §erifinde dahi kezalik bu iki nevi' sukre i§a-
ret vardir.

y^ JiU }j>- jljljj^ jl jy c/-^ ^y^ cr* Jlp" j- 5

4572. \Kendi nefsinin cavali icinde hu kadar aitme! iKendi mustenlerinden
gajil olma!

Ey kimse! Zeka ve ilmine magrur olup bu derece nefsinin cuvah icjnde ya-
§ama! Kendi mu§terilerin olan insan-i kamillerden gafil olma! Ta ki kadi gibi

*$$&

pp^ MESNEVI-I §ERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

cisim sandigmda mahbus olan ruhunu satin alip seni azad etsinler ve Mr
yapsinlar!

Gecen seneki vazife iimidi lizerine ikinci sene de Cuhfnin karisinm
kadinin mahkemesine tekrar gelmesi ve kadinin onu tammasi

"Vazife", bir kimseye verilen muayyen nzik ve maas, ve sart, ahd u misak
olan §ey. Burada murad, kadinin naibinden sandik bedeli olarak alinan paradir.

4573. Cvhi mihnetlerden dolayi yine hir sene soma yiiziinii kadina rxvir&i ve
decli: "6y ^ahuk olan ka&vnl"

Ya'nf, Cuhf kadinin naibinden aldigi sandik bedeli olan yiiz lirayi bitirdi ve
tekrar zarurete ducar oldu ve ziigurtluk mihnetlerinden dolayi bir sene sonra
yuzunii yine kadina cevirip dedi ki: "Ey hflede ve fitnede gevik ve cabuk olan
kadin!"

4574. cjegen seneki vazifeyi tecdid etl iKadinin oniinde henim §ikayetimden
soz soyle 1 ."

"Haydi bakalim, o gegen sene kadidan gektigin parayi yenile! Kadinin hu-
zuruna git, benim aleyhimde bir da'va ikame et ve benden sjkayete dair soz

soyle!"

4575. ZKalin, kadtnlar ile heraber Kalinin nezdine geldi. kadm hir kadmi
ierciiman uaph.

c^g?

GpK 3- AHMED AVNI KONUK

Cuhi'nin kansi birtakim kadinlar ile beraber kadinin nezdine geldi. Cu-
hi'nin o kansi kadiya §ikayetini soylemek igin ba§ka bir kadmi kendisinin ter-
cumani yapti.

4576. Ta hi hadx onu soylemehten tammaya! Onun ge.gm.is olan belasi hahn-
na gelmeye!

"Cuhi'nin kansi ba§ka bir kadini sunun igin kendisine tercuman yapti ki,
kadi, sesinden ve kelamindan kendisini tammasin ve kadinin evvelce sandik
iginde kalmak belasi onun hatinna gelmeye!

Oj j\j\ j ijJ^ y x^s 01 dJLJ Oj jL*p sj-^ 1^* c~~~*

4577. ZKadmin gammaz olan gamzesi jitnedir. JZakin o hadin sesinden yiiz
hat olur.

"Gamze", mahbubenin goz ve ka§ ile i§areti. "Gammaz", "sikmak ve gim-
diklemek ve goz ve ka§la i§aret etmek ve koguculuk etmek" ma'nalanna ge-
len "gamz"den mubalaga ile ism-i faildir. Burada "gimdiklemek" ma'nasi mu-
nasibdir, Ya'ni, kadinin kalbi gimdikleyen goz ve kaste i§areti erkekler igin fit-
nedir. Fakat bu fitne kadinin ince ve nazik ve ihtizazh sesi ile yiiz kat olur.
Bu hal o kadar vazih bir hakikattir ki, her geng erkek bunu nefsinde gok def a
tecriibe etmistir; ve kadinin bu halleri muctemian zahir olunca erkek iginin gi-
ciklandigim ve §ehvet hissinin uyandigim goriir.

4578. vaktaki bir ses yuk.seltme.ye- hadir o\mad\, hadvnvn yalniz gamzesi f aide
tutmadi.

Vaktaki kadin herhangi bir sebeble ihtiraz edip sesini gikarmaz ve sakit
kalir, o halde kadinin yalniz gamzesi her ne kadar fitne olsa da, erkegin kal-
bi uzerinde gok bir te'sir icra etmez. Konu§masi ve sesi bu gamzenin te'sirini
§iddetlendirir.

j

'y j' ^ V J^ p-*- 5 ^ J^ h C~***>- y jj ^^ C~i£

4579. iKadi dedi: *$it, hasmim geiirl ^Za hi onunla senin isine karar vere-
yiml

c^pj,

ggK^ MESNEVl-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

Kadi dedi ki: "Ey da'vaci hamm! Da'vada hasmin haberdar olmasi ve ikl
tarafin huzuru sarttir. Git, hasmini getir! Ta ki onunla senin aranda vaki' olan
ihtilafi dinleyip ve anlayip karar vereyim!"

4580. Cuhi qeUi. Oiadi onu cabuk iammadu jivca. miilakat vaktinde sandik

[4560] . . , »

icinde. tat.

Kadimn kocasi olan Cuhi geldi. Kadi Cuhfyi derhal tanimadi. Cunku bi-
rinci defa vaki' olan mulakatta naib sandigi Cuhi ile pazarlik ederken kadi
sandik iginde kapah idi. Cuhfnin sahsim gorememi§ idi. "Lakye", masdar-i
bina-i merredir. "Bir kere vaki' olan miilakat" demek olur.

4581. SMtrn ve sahmda ve eksilime ve arhrmada olan sesi ondan dxsaridan isit-
memis idi.

Zira sandigin Cuhi ile naib arasinda vaki" olan alim satimi ve fiyatin ek-
siltmesi ve artirmasi esnasmda kadi sandik iginde bulundugundan, Cuhfnin
sesini sandigin disansindan i§itmemi§ idi.

4582. ^IWt: "Diadimn nafakasim nicin iarnam vermezsin?" 'Dedi: "i$er'e
candan holeyim.'

Kadi, Cuhfye hitaben: "Nicin kadimn nafakasim tamam vermezsin?" de-
di. Cuhi de kadiya cevaben dedi ki: "§eriaun hukmiine candan koleyim ve ne
emr ederse kabul ederim."

4583. "Jakat, olsem henim kefenim yoktur. ^Bu oyunun miiflisiyim ve alti he$
varucayum.

"§e§-penc-zen", "zeden" masdanmn emr-i hazinndan vasf-i terkibidir,
"alti ve be§ vurucu" demek olup, atide geiecek olan 4587 numarah beyitte
"§e§ penc-i nerd" buyurulmasina nazaran tavla oyununa i§aret olur; ve tav-
la oyunu zimnmda, "§e§" ile bu alem-i suretin alti ciheti ve "be§" ile de in-
samn havass-i hamse-i zahiresi murad buyurulur. Eger "§e§ penc-i zen",

<^$>

QSpp- AHMED AVNi KONUK

vasf-i terkibi olmayip "zen", kadm ma'nasma olursa, terkib-i izaff olup, "ka-
dinin altisi ve be§i" demek olur ki, bundan da kadinin hilesi ve mekri murad
buyurulmus. olur. Zira Burhan-i Kati'm beyamna gore "§e§ ve penc", kumar-
dan ve ma'raz-i telefte olan her bir §eyden ve miikerrer Me ve aldatmadan
kinayedir. Ya'ni, Cuhf kadiya cevaben dedi ki: "Evet, §er'an kadinin nafaka-
si boynumun borcudur, fakat bugiin olsem sanlacak bir kefenim veya kefen
alacak bir param yoktur. Kur'an-i Kenm'de jiTj *-** 0-^' sG-Ji (J\ (Hadid,
57/20) ya'ni "Diinya hayati oyun ve bo§ me§guliyettir" buyuruldugu cihet-
le, "Bu hayat-i diinya oyundur ve ben bu oyunda muflisim ve bu alem-i su-
retin alti cihetinde bes, havass-i zahirem ile oraya buraya ba§ vurucuyum."
Veyahud "Bu alem-i surette bu oyunun ve kadinin attigi hfle zarlanndaki §e§
ve besjn muflisiyim."

4584. CM,ecjer ha sozden kadi omx tanidi. hileyi ve ontin oynayisim hatua
cjdirdi.

"Degal", mekr, hfle, ayip ve fesad, demektir (Burhan). Ya'ni, kadi Cu-
hf nin bu soziinden ve sesinden onun evvelce hfle yapan kimse oldugunu ve
o hileyi ve Cuhf nin oynadigi oyunu hatirladi.

4585. 'Dedi: "0 alhyi ve hesi henim He oynadm. fyecen sene alii kapima attin."

"§e§ ve penc", kumar ve mekr ve hile ve aldatmadan kinayedir (Burhan).
Ya'ni, "Evet, o kuman benim ile oynadin. Gecen sene hile zanni benim alti
kapima attin." "Alti kapfdan murad, tavla oyununda oyunculann puilanni
dizdigi kapilardir ki, her oyuncu puilanni kar§ismdaki oyuncudan evvel dizip
topladigi surette oyunu kazanmis, olur; ve bu beyan ile kadi kendisinin san-
dik iginde alti ciheti kapanmi? ve yenilmis, olduguna i§aret eder.

jLb ja j\ c~^i jb ^ £> b jUi OTJL^I c^j j* C~>y

4586. 13u sene henim noheiim aitti. kuman W?/ta kimse ile oyna! 6lini
henden kaldxrl"

"Ey Cuhi! Bu sene benim oyun nobetim gecti. Sen o kuman git ba§kasi ile
oyna ve benim yakami birak!"

°&pe

MESNEVl-t SERIF §ERHI / XIII. ClLT • MESNEVl-6

4587. S^-rif altician ve he$ten ferd oltlu. Havla oyununun hu alhsindan he$in-
den muhteriz olmu$tur.

Hz. Pfr efendimiz salikleri ir§aden buyururlar ki: Arif, [ya'ni] insan-i kamil
alem-i taayyiinatin alti cihetinden ve cismin havass-i hamsesinden miinferid
olmus. ve aynlmi§tir. Tavla oyununa musabih olan bu alem-i suretin penc ve
§e§inden ya'ni hile ve mekrinden muhteriz olmus, ve sakinmi§tir.

4588. O he§ histen ve alh cihetten kwtuldu. Onun hepsinin verasmdan seni
ayah etti.

arif, cismin havass-i hamsesinin verdigi hiikumlerden ve alem-i suretin
alti cihetinin dar sahasmdan kurtulmus, ve onun ruh-i paki bu alem-i taayyii-
natm iistune cikrmsttr. Binaenaieyh ey salik! Seni bunlann hepsinin verasindan
ve arkasmdan agah etti ve sana alem-i ma'naya aid bircok ma'lumat verdi.

JjxpIj \Jh ^»UjUI jjU- Jjl JjljLil ^iJljLil xt>

4589. Onun i$aratx i$arai-i ezel oldu. Bvhdmi Ionian cje$ti ve i'tizal etti.

"1'tezele", "bir taife arasindan aynlmak" ma'nasina olan "i'tizal" masda-
nndan fiil-i mazidir. "Turren", "cemian ve kaffeten ve toptan" ma'nasmadir.
Ya'ni o arifin bu taayyiinat aleminin iistundeki aleme aid verdigi ma'lumat
ve isjiretler alem-i ezelin i§aretleridir. Ikilik ve keserat evhamina mustenid
olan bu suret alemini gegti ve cismaniler ve evhamiler taifesi arasindan aynl-
di ve alem-i hakfkate vasil oldu. Ma'lum olsun ki, bir "ezel-i azal" ve bir de
"ezel" vardir. "Ezel-i azal", Zat-i ahadiyyet mertebesidir ki, ondan bahse as-
la imkan yoktur; ve "ezel", mertebe-i vahdettir ki, ondan birtakim i§arat ve
temsilat ile beyanata imkan-i akli vardir. Beyt-i §erffteki "ezel"den murad, bu
mertebedir.

4590. liu alh k'6$eli kuyudan haric olmasa, hir ^usuf'u icinden nasil cikanr?

Eger o arif, bu alti ko§eli kuyu mesabesinde olan bu cismaniyet alemin-
den di§anya cikmami§ olsa, bir Yusuf mesabesinde olan salikin ruhunu bu

c^pja

AHMED AVNl KONUK

cismaniyet kuyusundan nasil dis,anya gikarabilir? Zira birisinin, kuyuda olan
[birisini] di§arrya gikarmak igin, mutlaka kendisinin kuyunun di§ansinda ol-
masi icab eder.

cf °j^r **r j- 5 jk && J 1 (t—*- cr* tJ- tA ^^ ^ ij ^

4591. direksiz olan fdegin yukansinm hir varididir. Onun cismi kova avbi
kuyu i$inde $are edicidir.

"Varid", burada "§ecf ve cesur" kimse ma'nasinadir (Kamus), Bu beyt-i
§erifte sure-i Yusuf ta olan f Up lu J^i Jis »^> jiu °^Jj \JL ju s jC- *^*W j (Yu-
suf, 12/19) ya'ni "Bir kafile geldi ve onlar cesur bir kimseyi su almak igin ku-
yuya gonderdiler; Hz. Yusuf kuyu iginden bu kovaya sanldi. Bu kovayi gikar-
mayi miiteakib, o kimse: "Miijde! i§te bir kole!" diye bagirdi" ayet-i kerimesi-
ne isaret buyurulur. "Direksiz felek"ten murad, feza-yi bi-nihayede muallakta
donen ecram ve alem-i taayyiinattir. Bunun "balasindan ve yukansmdan"
murad, alem-i ma'nadir. "Varid"den murad, insan-i kamilin ruh-i latifidir.
"Kuyu"dan murad, bu diinyadir. Ya'ni, o arif ve insan-i kamil, direksiz olan
alem-i taayyunatin iistu olan alem-i ma'nadan inen bir ruh-i latiftir. Onun su-
ret-i cismaniyyesi kova gibi bu diinya kuyusu iginde bunalip kalan saliklerin
Yusuf mesabesindeki ruhlanm bu kuyudan gikarmak igin gare edicidir.

4592. i)U$ujlar onun kovasina ven$e vurmus, kuuudan kurtulmus ve <jMisu'a
mensuh sah olmustur.

"§eh", burada "biiyiik ve aziz" ma'nasinadir. Ya'ni, saliklerin Yusuf me-
sabesinde olan ruhlan, o arifin kova mesabesinde olan suret-i cismaniyyele-
rine kalben tevecciih edip sanlmis, ve bu kova ve' sanh§ sayesinde bu diinya
kuyusundan kurtulmu§, ruhaniyet Misir'inda izzet bulmus, ve biiyiik makam
sahibi olmustar.

y>r ljUw?! >— >l j ?j\i> j\ jJj y>- l^>\ A^- jl _£j2 (j\*j!>2

4593. ^Viger kovalar kuyudan su isteyicidir. Onun kovasi sudan fdrig, ashah is-
teyicidir.

insan-i kamilin gayn olan kovalar ve cisimler bu diinya kuyusundan su
isteyicidir. Ya'ni havass-i hamseleri vasitasiyla ilim ve hakfkat idrakine gah-
§icidirlar. Fakat arifin cisim kovasi, sudan ya'ni ulum-i edille ve akliyyeden

*$%$?

Ppr MESNEVI-i §ERlF SERHt / XIII. ClLT • MESNEVt-6 •

farigdir. Onun ilmi alem-i ezelden kalb-i §eifflne nazil olur. arif ancak bu il-
mi ve hakayiki ifaza igin mustaid ashab ve §akird isteyicidir. Nitekim Hz. Pir
efendimiz bu Mesnevi-i £eriFlerinde §6yle buyururlar:

[Ya'ni] "0 §eyi ki soyledim, o senin anlayi§in mikdanncadir. Ben dogru
anlayi§in hasretinden oldum."

4594. ZKovalar gi&a i$in suyun dalgvadirlar . Onun kovasi haligin giclasi ve ha-
ya-tidir.

Ariften ba§kalanmn cisim kovalan, kDt ve gida igin bu cismaniyet ve ta-
biat kuyusunun dalgicidirlar. Fakat arifin cisim kovasi viicud-i izaff deryasin-
da bahk gibi yuzen taliblerin ve salikterin ruhlanmn gidasi ve hayatidir.
"Gavvas", dalgig; "hut", bahk demektir.

4595. ZKovalar yukseh olan feleye bacjltdir. Onun Kovasi kuvvetli olan iki par-
mahiacLir.

Ariften ba§kalanmn cisim kovalan yiiksek ve uzak mesafede bulunan ef-
lak ve ecramin ahkamma baglidir. Mesela nuhuseti Ziihal seyyaresinin ve sa-
adeti de Mu§terf seyyaresinin te'sirine atf ederler. Fakat arifin cisim kovasi
Rahman'in kuvvetli olan iki parmagi arasmdadir, ya'ni tecelli-i cemalisi ve
celalisi arasmdadir. Binaenaleyh arif nuhuseti ve saadeti seyyaratta degil,
Hakk'in yed-i kudretinde gortir.

4596. ZKova ne&ir ve in ne&ir ve- pknk nedir? 6t/ aijjabeyl ^u $ok zautf hir
misalclir.

"£arh", burada "kuyu gikngi" demektir. "Rekik", zayif ve gev§ek; "egi",
buyiik kardes, ve agabey ma'nalannadir. Beyt-i §erifteki "cj" ve "egi" kafiye-
leri kafiye-i lafzi degil, kafiye-i semaidir. Ya'ni, bu beyitlerde biz insan-i kamil
hakkmda kova misalini getirdik. Halbuki bu bahiste kova ve ip ve giknk mi~
sallerinin ne kiymeti vardir? Bu misaller pek zayif ve gev§ek birer misaldir.

C^cg>

AHMED AVNl KONUK

4597. 'Jiuik olmayan misali nereden getireyim? Onun naziri ne gelecek ve ne
de gelmi§tir.

"§ikest", kink ve nakis, demektir. "Kiifiiv", nazir ve misil, demektir. Ya'nf
insan-i kamil hakkinda kink ve dokiik ve nakis olmayan misali nereden bu-
lup getireyim ki, o kamilin naziri ne gelecektir ve ne de gelmi§tir. Ma'lum ol-
sun ki, bu alem-i surette birgok insan-i kamiller gelmi§tir. Bunlar suret-i in-
saniyye ve cismaniyyet i'tibariyle sayilabilirler ve birbirlerinden ayn ve bir-
birlerinin kufuvii ve naziridirler. Fakat ma'nalan i'tibariyle hepsi Hak'da fan!
olduklanndan kendilerinin kendilikleri yoktur. Bu i'tibar He hepsi birdir ve
kabil-i ta'dad degildirler. Birisini red ve inkar hepsini red ve inkar olur; ve bi-
risini kabul hepsini kabul etmek olur. Nitekim *l-j 'j» j*-T & J> u (Bakara,
2/285) ya'nf "Biz Hakk'in resulierinden higbirisini ayirmayiz" ayet-i kerime-
sinde bu ma'naya i§aret buyurulur. Zfra resullerin her birisi birer insan-i ka-
mildir; ve onlann varisleri olan evliya da boyledir. Onlann mazharlannda za-
hir olan Hakk-i Vahid'dir; ve Hakk-i Vahid ise Jb-i i>r 4 ^ pJj (IWas, 112/4)
[ya'nf "Higbir §ey O'nun kufuvii ve misli degildir"] ayet-i kerfmesi mucibin-
ce kufuvii ve naziri ne gelmis, ve ne de gelecektir.

^ ^ £j* jj j OUT x^> ^ ji OL^j iy> o\j\y* J-stf

4598. ^uz hinlerce merd hir kimsede aizlidir. ^uz yay ve oh, hir okun derci-
dir.

"Derc", bir §ey bir §eyin igine duruliip biikiiliip girmek. "Navek", ok de-
mektir. Ya'nf, akla takrib igin arifin §ahsiyetine bir. misal getirmek fcab eder-
se deriz ki: "Binlerce adamm bir adamda gizli olmasidir; ve yiiz yay ve okun
diiriiliip biikuliip bir okun igine girmesidir. Hazret bu ma'na hakkinda Fihi
Mi F/Tilerinin 2. faslinda soyle buyumrlar:

"'& ui JhjJj* lw Uj (Miiddessir, 74/31) ya'nf "Halkin bu ta'dadi ancak fit-
nedir." Mesela, halkin "Bu birdir ve oniar yiizdiir" ya'nf velfye "birdir" ve
halk-i kesfre "yiiz bindir" demeleri fitne-i azfmedir. Hangi yiiz, hangi elli,
hangi altmis, veya yiiz binden bahsediyorsun? Sen §imdi o halk~i kesfre alt-
mis, veya yiiz veya bin diyorsun ve velfye bir; halbuki oniar higtir ve bu ve-
If bin ve yiiz binlerce bindir. i jjla iii yT i j-u- lit jis ya'nf "sayildigi vakit azdir,
fakat kuvvet ve mukavemete gelince goktur. ... ilh."

<^$>

gpp^ MESNEVI-1 §ERIF SERHl / XIII. CILT • MESNEVI-6 • "^ > ®

'aJU- jJul *Jl»i jIja .W> *<uxs C~«j i] <^--*j ^"

4599. "cTHa rameyte xz rameyte" bir fitnedir. ^iiz bin iklim bir ev i$indeclir.

Ya'ni, Hak Teala'nm sure-i Enfal'de olan 'cZ'j \\ 'cZ'j ^'j (Enfal, 8/17)
ya'ni Ey Resulum! Topragi kuffara attigin vakit sen atmadin" kelami mera-
tib-i viicudundan gafil olanlar igin bir fitnedir. Zira "rameyte" kelimeleri mu-
hatab sigalandir. Ve muhatab sigasinin isti'mali, "hitab eden" ile "hitab olu-
nan"in ayn ayn viicudlanni iktiza eder. Binaenaleyh bu hitab ehl-i hicabin
nazannda ikilik ve keserat vehmine sebeb oldugu igin fitnedir. Ehl-i hicab bu
fitneye dii§tukten sonra ayet-i kerimenin alt tarafi olan ^j ilii ^j (Enfal,
8/17) ya'ni "Velakin Allah Teala atti" kelamimn ma'nasini te'vile mecbur
olurlar. Halbuki bu hltaba muhatab olan Resul-i Ekrem Efendimiz kiilliyyen
Hak'ta fani idiler ve kendilerinin kendilikleri kalmamis, idi. Binaenaleyh atan
Resul-i Ekrem hazretlerinin mazhanndan Hak idi. Yiiz binlerce iWfm ya'ni bf-
nihaye mezahir cem'iyyet-i esmaiyyeleri hasebiyle Resul-i Ekrem hazretleri-
nin hane-i cisimlerinde mundemic idi; ve hazretin varisleri olan insan-i ka-
millerin halleri de boyledir. Bu ayet-i kerime 2. cildin 1299 ve 2521 numa-
rali ve 3. cildin 3644 numarah ve 4. cildin 766 ve 1721 numarah ve bu 6.
cildin 2855 ve 3217 numarah beyitlerinde de gecti.

4600. n^ir giine$ bir zerrede aizliclir. O zerre ansizm acjtz a$sa...

Bir gunes, mesabesinde olan insan-i kamilin ruh-i azfmi, bir zerre mesabe-
sinde olan onun cisminde gizlidir. Eger zerre-i cisim ansizm agzini agsa,
ya'ni batini olan ruhunu izhar etse...

4601. ^Vaktaki giine§ -pusuclan st^rasa, gokler ve yer zerre zerre olur.

Vaktaki kamilin gunes. mesabesindeki ruh-i azfmi onun cisminin pusu-
sundan sicrasa gokler ve yer zerre zerre parcalamp dagilir ve higbirisinin ta-
ayyunleri kalmaz. Zira insan-i kamilin ruhu halife-i Hak'tir; ve halffe ise
mustahlifin "ayn"idir, Binaenaleyh onun ruh-i aziminin tecellisi Hakk'm te-
cellisi olur. Nitekim Kur'an-i Kerim'de irl <w jIJj tj JuJ uii (A'raf, 7/143)
ya'ni "Vaktaki Hz. Musa'mn Rabb'i daga tecellf etti, onu parga parga etti" bu-
yurulur.

^^

AHMED AVNl KONUK "^®

4602. 'T&i/fe for can tene ne layikhr? By ten! S^aah ol, bu candan her iki eli-
ni yiha!

Boyle bir azim ruh, cisme nasil layik olur? Ey cisim! Agah ol, bu rflh-i
azfm iizerinde miiessir olmak hevesinden vazgecj

<JL~*~Z*J ^>JU/> ji jxj J6\j Ju^»- <J1— ~-o 0L>- <j\5j <cuio y" i£\

4603. 6y camn. evi olan olmus cisim! "$eter! O^e vakte kadar deniz bir tulum
vcinke oiurmaya ka&ir olur?

"Viisak", ev; "me§k", tulum demektir. Ya'ni, ey insan-i kamilin ruhunun
evi olan olmus, ve alem-i surete irtibati kalmamis. olan cisim! Artik yeter! Ne
vakte kadar deniz mesabesinde olan bu ruh bir tulum mesabesinde olan ci-
sim icjnde mahbus olup oturabilir? Zira insan-i kamil ruhunun bu cisimden
alakasim mevt-i suri vasitasryla da kesmeye mu§takdir. Nitekim Resul-i Ek-
rem Efendimiz "Safer ayinin ciktigini kirn bana miijdeler ise onu cennetle
mujdelerim" buyurmu§lardir ; ve bu hadis-i §erif 4. cildin 2575 numarali
beyt-i §erifinin ba§indaki surh-i latifde gecti.

4604. By beser icinde olan binlerce Cebrail! By e§ek karninda aizli olan cTHe-
siJiler.'

Bu beyt-i §erifte insan-i kamillerin her birisi Cebrail (a.s.)a tesbfh buyurul-
mu§tur. Zira Hz. Cibrfl hakikat-i muhammediyyeden aldigi ma'nalan alem-i
surete inzale me'mur oldugu gibi, insan-i kamiller de yine o hakikatten aldik-
lan ulum-i lediinniyye ve hakayik ve maarif-i ilahiyyeyi bu alem-i surete harf
ve savt ile inzal buyururlar. Nitekim bu Mesnevi-i §erif dahi bu kabfldendir;
ve insan-i kamillerin ruhlan cisimlerinin merkebine binmi§ oldugundan ci-
simleri bir e§ege tesbih buyurulmu§tur; ve Isa (a.s,) "ruhullah" oldugu gibi,
onlann riihlan da Mesfh (a.s.)a mu§abihtir. Ya'ni, ey efrad-i be§er arasmda
Hz. Cibril gibi hakikat-i muhammediyyeden ulum-i lediinniyye inzaline
me'mur olan binlerce insan-i kamiller! Ey e§ek mesabesinde olan cisimlerin-
de Mesih (a.s.) mesabesindeki ruhlan mestur olan kamiller!

4605. By kilise icinde cjizli olan binlerce ZKabe! By Dfrtt ve Dblh'in aalai-
enddzi!

cyypp

MESNEVt-t §ERlF §ERHt / XIII. CILT • MESNEVf-6 •

"Kenfs", gayr-i muslimlerin Mdethanesi ma'nasina olan "kenise"nin
muhafFefidir; Turkge'de "kilise" denir. Bundan murad, dimagi turlii tiirlu su-
retlerin ve hayallerin makarn olan cisimdir. "Ka'beMen murad, insan-i ka-
milin kalbidir. Zfra Ka'be ism-i zatin mazhan oldugu gibi, insan-i kamilin
kalbi de oyledir. "Ifrit", lugatte nihayet derecede habis ve §erfr ma'nasina-
dir {Kamus). "Bilis", iblis'in muhaffefidir. Ya'm, ey kilise mesabesindeki ci-
sim icinde gizli olan binlerce Ka'be! Ey sureM cismaniyyesi cihetinden bu
alem-i surette Ebu Cehil gibi §erir ve habis kimseleri ve Iblis'i galata ve da-
lalete dusuriicii olan insan-i kamil! Bu habis ve §erir kimseler ile lblis senin
suret-i cismaniyyene bakip seni hakir gordiiler ve itaat ve serfuru etmekten
istinkaf ettiler; ve kendilerini senden daha yiiksek bir mertebede goriip ki-
bir ve uciiblerini izhar ettiler.

4606/ ijHekanda la-mekamn secdeaahisin. (jMuhahkak Dhlislerin dukkam
senden virdndir.

Ey insan-i kamil! Sen mekanda ve bu alem-i taayyiinatta la-mekan olan
Hakk'in Ka'be gibi ikame ettigi bir secdegahsin. tblis me§rebinde olan mute-
kebbir kimselerin halki ba§lanna toplayip ve kendilerine ta'zim ettirmek igin
actiklan dukkan senin saltanat-i ma'neviyyenden viran ve harabdir.

^ jt> ^y? ^ cy L> Jiy* r^ ^ ^ c^u- ^ i^- *g

4607. Verier hi: "Origin hen hu gamma hizmd edeyim? Origin hen hir sure-
te din lakabini edeyim?"

tblis me§rebinde olanlar derler ki: "Nigin bu topraktan mahluk olan cis-
me hiirmet ve hizmet edeyim? Nicin ben benim gibi bir cisim suretine din la-
kabi vereyim ve Hakk'a vusul igin inkiyad lazimdir, diyeyim?"

4608. Suret degildir; goziinii iyi sil! La ki nur-i celalin sa saasini goresin!

Ey lblis mesjebinde olan kimse! insan-i kamil senin his goziin ile gor-
dugiin bir cisim stireti degildir. Akil ve idrak goziinu kibir ve enaniyet capak-
lanndan sil de, dikkatle bak! Ta ki celal-i ilahf nurunun §a'§aasini goresin!
Hz. Pir'in ism-i §enfi "Celaleddfn" oldugundan "nur-i celalin sa'§aasi" ta'bi-
riyle zat-i §eriflerinin nuruna remz ve isaret buyurduklan da varid-i hatir olur.

G ^^

AHMED AVNl KONUK

(^

§ahzade kissasmm §erhine ve onun
padi§aha mulazemetine rucu'

4609. i$#/izade fft/iw huzurunda hunun hayrani oldu ki, uedi jelegi bir avu$
ioyrakia g'6rmii$ ill.

"§ah"tan murad, burada insan-i kamildir. "Bir avug toprak"tan murad, in-
san-i kamilin cism-i §enfidir. "Yedi felek"ten murad, ehl-i hakikat istilahinda
alem-i kebir ve insan-i kebfr ta'bir olunan manzume-i §emsiyyedir. tnsan-i
kamil cismen bu manzumeyi te§kil eden mevad cinsinin zerratini cami' oldu-
gu gibi, ruhen dahi onlann cumlesinin ruhaniyetlerini de cami'dir. Binaena-
leyh insan-i kamil nefs-i kulliin ve bu insan-i kebirin zahiren ve batmen zub-
desi ve hulasasi olur. Nitekim §ah-i velayet imam-i All (k.A.v. ve r.a.) efen-
dimiz insan-i kamile hitaben §oyle buyururlar. §iir:

"tlletin sendendir, halbuki senin vukufun yoktur; ve ilacm dahi sendendir, hal-
buki gormezsin; ve sen apagik kitabsm ki, onun harfleriyle muzmer olan §ey
zahir olur; ve sen kendinin ktigiik cirm oldugunu zu'm edersin, halbuki sende
alem-i ekber duruliip bukulmustur. "

"§ahzade"den murad, hakikat yolunu arayan saliktir. Ya'ni, hakikati ara-
yan salik, insan-i kamilin huzurunda bu hale hayrette kaldi ki, o kamilin bir
avue topraktan ibaret olan cisminde kalb gdzii acriarak ke§fen yedi felegi gor-
mii§ idi.

*&pp

MESNEVl-I SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

4610. Diichir hahse dudak acmak miimkin elegit'. {Jahat can hir dem can ile
sakit clegil idi.

Hayretinden dolayi §ehzade igin §ahin huzurunda hicbir bahse dair dudak
agmak ve soz soylemek miimkin degil idi. Fakat §ehzadenin cam §ahin cam
ile bir dem konu§maktan farig ve sakit degil idi. Zahiri susmak oldugu halde
batimndan §ahm batimna hitaben soz soyler idi.

4611. Onun hahnna getmi§ idi ki, ur Bu cok hafulir. I^u hutiin ma nadir. 1?i-
naenaleyh siiretne icindir?"

Ya'ni, §ehzadenin kalbine, "Bu §ah halkin nazanndan gokgizlidir. Bu bii-
tiin ma'nadan ibarettir. Binaenaleyh suretin hizmeti ve hikmeti acaba nedir?"
diye bir hatira gelmis, idi. Bu sual §ehzadenin camndan §ahm camna vaki' bir
sual idi.

4612. 'Seni suretten bizar edict hir surdtir. Dier uywnusu uyandiria hir su-
rettir."

Insan-i kamil salikin bu sual-i kalbisine cevab olarak lisan-i zahir ile bu-
yurdu ki: "Bu suretin hizmeti ve hikmeti budur ki: Ey salik! Seni suretten bi-
zar eder ve usandinr. Onun sureti bu suret aleminden goziinii kapayip uyu-
mu§tur ve alem-i hakikate kar§i gozlerini kapamis, ve uykuya yatmi§ olan
ruhlari uyandincidir."

4613. helam seni ketamdan kuriaru; ve o maraz seni marazdan sicraiu.

Ya'ni, o insan-i kamilin zahin olan kelami ve sozleri, seni kelamdan ve
kiyl ii kalden kurtanr; ve onun sana a§iladigi a§k-i ilahi hastaligi seni sifat-i
nefsaniyye hastahkJanndan di§anya sigratir ve seni nefsin hevalanndan ha-
las eder. insan-i kamilin kelam-i zahirisi ulema-i zahireyi kelamdan kurtardi-
gina misalen Hz. Pfr Efendimiz FihiMa F/Merinin 38. faslmda buyururlar ki:

"Husameddfn-i Erzincani hizmet-i fukaraya vusulden mukaddem onlar ile
sohbet eder ve azfm bir bahhas idi. Her nereye giderse, cidd ile bahs ve mii-

a^^>

tfcv AHMED AVNl KONUK

nazara eyler idi. Hos, soyler idi. Amma, vaktaki derviskr ile miicaleset etti, o
bahis ve mlinazara gonliinde sogudu... Bu ilimler ahval-i fukaraya nisbeten
bir oyundur ve omrii zayi' etmektir... ilh."

Malum olsun ki, HusameddTn-i Erzincani hazretleri Hz. Pir'in son vakit-
lerine erisjp, Celebi Husameddin ve Sultan Veled (kaddesallahu sirrahiima)
hazretlerinin mazhar-i inayetleri olmus. ve Sultan Veled efendimiz bu zati Er-
zincan'da kendilerine kaim-makam nasb buyurmustar. Ulum-i akliyye ve
nakliyyede yed-i tula sahibi idi (Menakib-i Sipehsilar' dan.)

4614. jBinaenoleuh a§k marazi sihhaiin canidir. Onun zahmetle.ri her rahahn
hasreiiair.

Ya'nf, kelam ve bahs ve miinazara kisjnin ilminde kendi varligini ve ena-
niyetini gostermek igin nefsin igvasindan ileri gelir. insan-i kamilin kelamla-
n ise kalbe te'sir edip salike a§k-i ilahi bans, eder. Gergi bu a§k salikin kalbin-
de bir ma'nevi hastalik olur. Fakat bu hastalik sebebiyle ruhun hastaligi olan
nefsin sifatlan mixnkesir oldugundan, bu ask hastaligi sihhatin cam ve esasi
olur; ve bu sayede ruh-i insani sifat-i nefsaniyye hastahklanndan kurtulur.
Binaenaleyh bu maraz seni diger marazdan §ifayab eder. Nitekim 5. cildin
2725 numarali beytinde soyle buyurulmu§ idi:

[Ya'nf] "Askn gayn her ne varsa a§kin me'kuliidur. A§kin gagasi oniin-
de dunya ve ahiret alemleri bir habbedir."

Gergi a§k-i ilahi de bir maraz-i ma'nevi olup cnun da me§akkatleri ve zah-
metleri var ise de bu mesakkatlere her tiirlii suri ve cismani olan rahatlar ve
zevkler hasret gekerler.

4615. 6u cisim! §imdi kendi dini camndan uika ve eger mhamaz iszn hundan
ba$h,a hir can isle!

"Dest §usten", "el yikamak", terk etmekten kinayedir. Ya'ni, ey heniiz
cisimden ibaret olan salik! Mademki insan-i kamilin huzuruna geldin, artik
onun emrine tebean cisminin hayvan olan ruhundan elini yika ve bu ru-
hunun icabatini terk et! Ve eger bu kamilin emrine itaat edip terk etmez-

*<&$&>

(gK^ MESNEVJ-J SERIF SERHl / XIII. CiLT • MESNEVI-6 •

sen, git, kendine ba§ka bir can, ya'ni bir rehber bul ki, bu can ism-i Ha-
df'nin mazhan olan insan-i kamilin ziddi ve ism-i Mudill'in mazhan bir can
olur.

4616. Glhdsil o §ah onu pk ok$adi. gune§ien ay gtbi eridi.

"Nik", "iyi" demek ise de, burada "cok" ma'nasinadir. Ya'ni, elhasil sah
o §ehzadeyi cok oksadi ve taltif etti. sehzadenin ruh-i hayvanisi insan-i
kamilin gimes. mesabesindeki ruh-i §erifinden ay ^ibi erirve incelir idi. Bu
beyt-i §erifte sure- Yasfn'de vaki' ^oili o^/&f ^u- J*- J j£ »tf,li ^iiij (Yasfn,
36/39) ya'ni "Biz aya -menziller takdir ettik; hatta hurmamn dah kuruyup
ince ve san ve yay §eklinde biikuldiigu gibi avdet eder" ayet-i kenmesine
isaret buyurulur. Salikin dahi siilukimde birtakim menzilleri vardir ki, o
menzillerin her birinde onun ruh-i hayvamsinin hiikmu yavas yava§, ince-
le incele erir ; ve sonra bedir gibi olan ruh-i izafiye miibeddel olur.

4617. JA§ihlann o eriyi$i niimuu olur. 6riyi§te ay gihi iazc-ru olur.

A§iklann o ruh-i hayvanilerinin erimesi onlann nesv u nemasi olur. Ay
eriyip sonra bedir haline geldigi gibi, onlann ruh-i hayvanileri de ruh-i izafi-
ye miibeddel olmak suretiyle taze yuzlii olur.

4618. IZutun hastalar ila$ umidini tutarlar. 'TJu hasta "^eni ziyade ediniz!"
diye inler.

"In zencur kim", "ki" edat-i beyaniyyesiyle mutekellim "mim"inden mii-
rekkebdir, "ki beni" demek olur. Ya'ni, butiin cisim hastalan bu hastaligin
izalesi icin ilac iimfdindedirler. Bu ask-i ilahi hastasi ise "Beni ziyade ediniz,
ya'ni benim hastahgimi artinniz!" diye nale eder ve ask-i ilahi hastaligmin
gogalmasim ister.

J>^ -XiL; f^yf- Jay* jij ^y^ fjj,M ^ jj) j\ J^y-

4619. ^u zehirden daha ho§ hir §erbd gormedim. ^u marazdan daha ho§ bir
sihhat olmaz!

c^^o

AHMED AVNt KONUK

Zahirde zehir gibi aci goriinen bu a§k-i ilahiden daha latif ve ho§ bir §er-
bet gormedim. Bu a§k-i ilahi marazindan daha latif ve zevkli bir sihhat ol-
maz! Bu a§ik, huzuzat-i diinyeviyye ve cismaniyyeden gegtigi cihetle avam
indinde zahiren hasta goruniir. Fakat batmen zevk ve lezzet icindedir.

Menkibe: "Bir gun Hz. Mevlana evin dami iizerinde idi. Ashabdan bir ta-
ife odada hakayik ve maanf bahsiyle me§gul idiler. Onlardan birisi §iddet-i
§evk ve zevk sebebiyle hararetle cigerinden bir ah-i sert gekti. Bir §ahs-i
ma'ruf sokaktan gecmekte idi. Bu ah sadasini isjtip: "Dam iizerinde Hz. Hu-
davendigar'in illetini i§itiniz!" dedi. Zat-i hazretleri dahi gayret saikasiyla egi-
lip: "Bakahm iliet kime vaki' olur?" buyurdular. Takdir-i Rabbani ile o §ahis
bir illete giriftar oldu; ve illet-i mezkure uzayip tedavisinden aciz kaldi. Bir
muddet sonra Hz. Mevlana'mn infiali hatmna gelip bu hastahgin sebebini on-
lann hatir-i §eriflerinin infialinden ileri geldigini bilerek kalkip zat-i hazretleri-
ne gitti. Tovbe ve istigfar ile me§gul oldu. Tovbesi makrun-i icabet olmakla o
maraz ondan zail oldu." (Menakib-i Sipehsalat) .

4620. IJu qunaktan daha hos hir taat olmaz. Sender hu deme nishetle hir sa-

[4600] 3

athr.

Ya'nf, avam indinde giinah ve ma'yub addedilmis, bu a§k-i ilahiden daha
ho§ ve latif bir taat ve ibadet olmaz. Ya'nf bu maraz-i a§k iginde olmadan se-
neler gegmis, olsa, bu a§k iginde gegen deme nisbetle o seneler bir jsaat hiik-
munde ve kiymetinde olur. Nitekim DMn-i /CeMlerindeki bir beyt-i §erffle-
rinde §6yle buyururlar:

S-Ji J^^ J J-* j-> J-^ ^ — "l~- v' jS* J^S"^- &?* ^j (3-^* <_^ *£ j*&

"Bir omur ki, a§ksiz gegti, onu hig hesaba alma! A§k ab-i hayattir. Onu gontil-
de ve canda kabul etl"

4621. ^du $ahin oniinde gonlii kebab ve cam tabah iizerinde olarak hir muddet
hu nesk iizere oldu.

Velhasil bu §ehzade bu nesk uzere, ya'ni a§k ate§inden gonlii kebab ol-
mu§ ve cam da pi§mi§ taam gibi cisminin tabagi iizerinde bulundugu halde,
bir muddet §ahin huzurunda bulundu.

c^^

GgjK^ MESNEVf-t §ERIF §ERHt / XIII. CiLT • MESNEVI-6 -

JuJ^- flj *}aJ~ jJ» <Li j y djjj^jX, ^~£ j* j\ <ui CJ&

4622. De&i: *$Sh her hir UmseLn hir ha$ kesii. ^en ise $ahtan her lahza ye-
ni kurbanim!

Bu §ehzade ya'ni salik dedi ki: "§ah her bir salikten bir ba§ kesti ve o sa-
lik kendinden gecti ve a§ktan fani oldu. Ben ise oyle garcabuk olmedim ve
§ahin ask ve muhabbeti icindeyim. Bu asktan dolayi her lahza yeni bir kur-
ban olmaktayim."

4623. ur Ben alhndan fakirim, hafan muhte$emim. ^enim ha§im yiiz hinlerce
. ha$i halef iniar."

"Ben ma'rifet ve hakayik altimndan fakirim. Fakat teklff-i ilahfye muha-
tab olan bastan muhte§emim ve zenginim. Zira a'mal-i zahirem coktur. Bi-
naenaleyh benim ba§im yiiz binlerce basm halefi ve bedelidir." §ehzadenin
bu sozlerinden kendisinin ahyar zumresinden oldugu anlagilir ki, bu taifenin
uzun zamanda bu yoldan Hakk'a vasil olanlan gayet azin azidir. Nitekim yu-
kanlarda Necmeddfn-i Kiibra hazretlerinin UsQl-i A^ere'sinden iktibasen izah
olundu; ve bu salikin bu taifeden oldugu a§agida gelecek olan 4634 ve 4635
ve 4636 numarah beyitler karinesiyle de anlagilir.

j^-l d\j£ j^s- j~> ^ I J+^ Mjfi 3^* j> k J J ^

4624. DU ayak ile a$kla ko$nwh miimkin olmaz. ^ir ba$ ile a§k oynamak
miimkin olmaz.
Bu beyt-i §enf Hz. Pir tarafindan ir§aden buyurulur. Halbuki, ey salik! iki
ayak ile ya'nf biri a'mal-i zahire ve digeri miicahede ve riyazat ile ask-i ilahi
yolunda kosmak murakin degildir; ve bu cismin bir ba§i ya'ni aklm muhake-
mat ve istidlalati ile a§k-i ilahi oyununu oynamamn imkam yoktur.

4625. Dier hir kimsenin muhahkak iki ayacji ve hir hasi vadir. Cismin hin-
lerce ayacji ve ha&i na&ir&ir.
Ya'm, her bir salikin ziihd ve a'mal-i zahire ve mucahede ve riyazat ayak-
lan vardir; ve akh ile muhakeme ve istidlal edebilecek bir de ba§i vardir. Bu-

^^>

fy^r AHMED AVNt KONUK

nunla beraber bu iki ayak ve bir ba§ ile Hakk'a vasil olan salikler azin azidir.
A§k yolunda ve tarik-i §iittarda ise hem zuhd ve a'mal-i zahire ve hem de
miicahedat ve riyazat ve hem de ba§in muhakemesi ve istidlalati ve temyizi
vardir. A§k-i ilahi [ile] beraber bunlan cem' etmek cismin binlerce ayagi ve
ba§i mesabesinde olur ki, bu kadar ayagi ve ba§i hafz olmak nadirdir. Beyit:

"Bir elde §eriat cami ve §i§esi, bir elde a§k-i ilahi orsti ve gekici lazimdir. Hak
yolunun her bir heveslisi §eriat §i§esiyle a§k-i ilahi orsunti ve gekicini cem '
edip oynamasim bilemez. "

4626. liu sebebden dolam butiin henaameler heeler oldu. ^u henaame ise her
aem daha hardreilidir.

"Hengame", "cem'iyet, cenk ve kavga meydam ve niza' ve guriiltu, pa-
tirti" demektir. Ya'ni, i§te §ehzadenin kendi basma bu derece ihti§am ve ena-
niyet tahayyiil etmesi sebebinden dolayi sulukiinde insan-i kamile gosterdi-
gi a§k ve muhabbet hengameleri heder ve batil oldu ve matlubuna vasil ola-
madi. Beyt-i Saib:

"Higbir kimse igin kendi tiatinin haynna i'timad ve dayanmak yoktur. lira
asaya dayanan, etrafi gormeyen bir kor gibidir ve asaya dayanan ancak bir
kordilr."

Halbuki salikin kendisini ve ziihd ve taatini nazanndan lskat edip a§k-i
ilahi hengamesi iginde siiluk etmesi lazimdir. I§te bu hengame her dem daha
hararetlidir veya nice saliki sur'atle Hakk'a isal eder.

4627. Jtararetin ma deni la-mekandadir . ~$edi cehennem onun hivilamwdan
bir dumandir.

"§erar", "kivilcim" ma'nasina olan "§erare"nin cem'idir, "kivilcimlar" de-
mektir. Ya'ni, a§k ategi, mekandan miinezzeh olan viicud-i hakikide harare-
tin ma'deni ve menba'idir. Zira biitiin e§ya zuhura olan hubb-i ilahinin hara-

^^P?

JPX^ MESNEVt-I §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

retinden peyda olmu§tur. Nitekim Hz. Pir efendimiz A^/c-ziame'lerinin bir
beytinde §6yle buyururlar:

"A^A: e§yinm mucidi olmu§tur, Buttin e§ya a§kin numndan zahir oldu. "

Bu a§k ate§i o kadar §iddetlidir ki, yedi cehennem o ate§in sactigi kivilcim-
lardan bir dumandir.

(^

Onun beyanindadir ki: Uzerinde sirat kopriisii olan cehennem

der ki: "Ey mii'min sirattan pek cabuk gee ve acele et; ta ki

senin nurunun azameti benim ate§imi sdndurmesin!" "Gee, ey

mii'min! Zira senin nurun benim ate§imi sondurdii."

Bu siirh-i §erifte su hadis-i §erife i§aret buyurulur: i-Uii ^ ^jJJ jU» J^:
^ Jjjj Qki jii* ^j^ l y>r ya'ni "Kiyamet gtiniinde ates, mu'mine der ki: Ey
mii'min! Gee! Senin nurun benim alevimi sondurdii."

Ma'lum olsun ki, cennet ve cehennemin her bir alemde mezahiri mevcuddur.

1-tlm-i ilahi mertebesinde a'yan-i sabiteleri vardir.

2-Viicud-i ilmilerinin emsali alem-i misalde miitekewindir.

3-Alem-i §ehadet olan diinyada her ikisi de kan§ik olarak zahirdir. Zira
alem-i sehadet alem-i ahirete nazaran genis degil ise de daha toplu ve
cem'iyetlidir. Nitekim elem ve lezzetin imtizacini her zaman bu diinyada zev-
kanbiliriz.

4-Alem-i insanfde mevcuddur. Zira makam-i run ve kalb ve kemalati
ayn-i naimdir; ve nefis ve heva ve muktezayati ayn-i cehennemdir. Bunun
icin makam-i kalb ve ruha dahil olan ve ahlak-i hamfde ve sifat-i marziyye
ile muttasif olanlar enva'-i rahat ile miisterih olurlar. Nefis ve lezzati ve he-
va ve §ehevati ile me§gul olanlar, enva'-i belalar ile muazzeb olurlar.

C £P?

AHMED AVNI KONUK

Celaleddin-i Devvanf (k.s.) Zevra Ha§iyesfnde buyurur ki: "Hak Teala'nm
'jij&i %^ '^r of, (Tevbe, 9/49) ya'ni "Cehennem kafirleri el-an kaplayi-
cidir" ayet-i kerimesini te'vile hacet yoktur. Zira kuffann kotu i'tikadlan ve
ahlak-i na-marziyyeleri ne§'e-i uhrada cahim suretinde zuhur edip kiiffan
muazzeb kifacaktir." Arazlardan ibaret olan ahlak ve a'mal-i insaniyyenin
alem-i ahirette kendilerine munasib suretlerde zahir olacagi bu Mesnevn §e-
rifln miiteaddid mahallerinde ve eztiimle 2. cildin 959 numarasma miisadif
olan c—*y \j js>j* jb j» cjjy^ . c — jjy* \j js> j- j* j^^ cjj [ya'nf "Vakt-i
mah§erde her araza bir suret vardir; her arazin suretine bir nevbet vardir"]
beyt-i latifinde gegti. Binaenaleyh cennet ve cehennemin besjnci mezahiri
dar-i ahirette olmus, olur; ve bu mertebede bunlar cismanidir. Velakin bu cis-
maniyette ruhaniyet hali galibdir. Nefsaniyet hali galib olan bu dunyanin ha-
line bakip da cennet ve cehennem-i cismani hakkinda istidlalen hiikum ve-
renler hata ederler, Atideki ebyat-i §erifede cehennemin ve cennetin bu zikr
olunan meratibine i§aretler vardir.

4628. By safi! S%§icjin ate§inden hu yiizden cehennem zayif ve soniicii olur.

Ya'ni, ey a§k-i ilahi atesj ile kalbindeki masiva hayallerinin corgopleri ya-
nip tutu§arak safi kalmi§ olan salik! A§igin askimn ate§inden ve bu a§k ate-
§inin yuzunden nefs-i cehennemin alevi zayif ve soniicii olur. Zira nefis da-
hi ahiretin cehennem-i cismanisi tabfatindedir. Hak Teala tarafindan cehen-
neme ofcli j* (Kaf, 50/30) ya'ni "Doldun mu?" diye hitab buyurulur; ve ce-
hennem xj. 'tf j* (Kaf, 50/30) ya'ni "Daha var mi?!" diye cevab verir; bir
tiirlu doy'mak bilmez. Nefis dahi ne kadar huzuzat-i diinyeviyye verilmis, ol-
sa "Daha var mi?" der. Mesela yiiz bin lira verilse, iki yiiz bin ister, be§ yiiz
bini bir milyon ve bir milyonu iki milyon yapmak ister ve ila-nihaye boylece
gider. Kanaat asla §anindan degildir.

4629, Ona der: "6y muhte$em! Qabvh ae$l ^oksa senin nurlarmdan aiesim
sondix."

Nefis cehennemi a§iga der ki: "Ey muhte§em! Benim akabelerimi ve dere-
kelerimi cabuk gee! Yoksa senin agkinin nurlanndan benim atesjm ve alevle-
rim olan hevalanm sondu. "Murden", "olmek" masdan, Farisfde ate§ hak-
kinda "sonmek" ma'nasinda musta'meldir.

*&§&>

gpf^ MESNEVf-1 §ERIF §ERHl / XIII. CiLT • MESNEVI-6 • "^§1

U^ Cf^ h _J l OiL-»^ ^ *>r oh ^-j C«-jl ^jji Oj^ ^ >T

4630. OCiifiir hi. cehennemin kihriti odur. aor hi. ancak hu nefes onu nasd pei~

[4610] .. \ ' '» ' J ff

murde eder:

"Pehsaniden", pejmiirde olmak ve erimek, gamdan ve derdden kurtulmak
{Burhin). Ya'nf, nefis cehennemin alevlerini parlatan §ey Hakk'i ve ehl-i
Hakk'i inkar etmek kibritidir. Cehennem bu kiifiir ve inkar kibritinden tutu-
§ur. Bak ki, ancak bu insan-i kamilin nefesi o cehennemi nasil pejmiirde eder
ve soldurur!

4631. Qabuh ktbrltini hu sevdaya ismarla'. Ta ki ne cehennem, ne hivilamlar
senin iizerine parlamasm!

Qabuk bu inkar kibritini bu sevdaya, ya'nf Hakk'in ve ehl-i Hakk'in a§-
kina ve muhabbetine tevdf et! Ta ki bu a§kin nuru sebebiyle senin iizerine
ne nefis cehennemi ve ne de onun kivilcimlar mesabesinde olan sifatlan
parlamasm! Malum olsun ki, bir kufr ve inkar-i cell ve bir de inkar-i hafi
vardir. "Kiifr-i cell", Hakk'in ve enbiyasimn inkandir. "Kufr-i hafi" ise,
Hakk'a ve peygambere fman ettikten sonra, Hakk'in naibleri ve peygambe-
rin varisleri olan evliyayi ve kamilleri inkar etmektir. Evvelki miinkirler
diinyada nefis cehenneminde ve ahirette dahi cehennem-i cismanide miieb-
beden muazzeb olurlar; ve ikinci miinkirler ise, diinyada nefis cehennemin-
de muazzeb olurlar ve ahirette dahi bu sifat-i nefsaniyyeleri yiiziinden asi
olduklanndan onlar hakkinda asi olan mii'minler hakkindaki muamele ca-
rt olur.

4632. Cennd ona der: "Uiuzaar aibi gee! ^ohsa hen her ne tutarsam hesad
olur."

Ehl-i aska gelince.- Onun a§kindan cehennem atesj sondiigii gibi, ona cen-
net de der ki: "Ey a§ik-i Hak! Benim iizerimden riizgar gibi geg! Yoksa meza-
hir-i cemfleden ve giizel suretlerden bende her ne varsa revacsiz ve kesad
olur." Zfra biitiin kainatin hiisn ve cemali ve revnaki ruh-i kudsfnin ve arif-i
rabbanfnin giizelliginin pertevidir. Binaenaleyh arifin viicudu asil ve cenne-
tin viiciidu ise fer' olur.

AHMED AVNl KONUK

4633. ^ 3~vca sen harman sahibisin. lien ise hasak ioplayiciyim. lien hir vu~
tum, sen ise Qin'in vilayetlerisin!"

"Ey Hakk'a olan a§ki kamil olan arif! Sen harman sahibisin, ya'nf cem'iy-
yet-i esmaiyyeyi haizsin. Ben ise senin harmaninda ba§ak toplayiciyim,
ya'ni ba'zi esmamn mazhanyim; ve mesela ben bir putum ve suretim, sen ise
biitun put suretlerini havi olan Qin vilayeti mesabesindesin!"

4634. Ondan hem cehennem ve hem cennetler titreyicidir. \Ne huna, ne ona on-
dan emdn olur.

"Email", eminlik, korkusuzluk. ikinci misra'daki "mer" kelimeleri zevaid-
dendir. Yukandaki izahat mucibince insan-i kamilden ve a§iktan hem cehen-
nem ve hem de cennet titreyicidir. Bu insan-i kamilden ne cennet ve ne de
cehenneme eminlik ve korkusuzluk vardir. Zira cehennem bu a§igin nurun-
dan dolayi atesjnin sonmesinden korkar; ve cennet dahi kendi guzelliginin
revacsizligindan korkar. Revacsizliktan korkmak budur ki: Bir giizelin guzel-
ligi kendisinden daha giizel geldigi vakit nazarlardan sukut eder.

4635. Onun omrii tjitti, gar eye fir sat hulmadi. Sabu coh yakici idi ve can iakat
getiremedi.

Velhasil o §ehzadenin mukadder olan omrii gitti, ma'§ukuna vusul igin ga-
re tedarikine firsat bulamadi. Kendi mesleginde ve me§rebinde sabretti ise de,
bu sabir onun canim yakici idi; ve cam bu yanmaya-takat getiremedi. Bu, sa-
lik ahyar taifesinin mesjebinde olduguna i§aret buyurulur. Nitekim yukanda
4623 numarali beyitte izah olundu.

X^j j>-\ j\ j^s- aJ-w^jLi ^r-^ i<* Cf~* ^^ OiAJj ^JiX*

4636. 1$ir miiddet dis siharak hunu cekti. Srismemis iken onun omrii nihdyete
eristi.

§ehzade insan-i kamilin huzurunda bir miiddet disjni sikarak zahmeti-
ni gekti. Fakat maksudu olan Hakk'a vasil olmaksizin onun omrii nihayete
eristi. Ismail Hakki (k.s.) hazretleri Usul-i A§ere'nin §erhinde §6yle buyurur:

*$%&>

glX^ MESNEVf-l §ERIF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVt-6 •

"Tarik-i ahyann saliklerinde uzun zamanda Hakk'a vasil olanlar azdan
azdir. Zira" tarik-i ziihddur, tarik-i a§k degildir. Onun igin uzun zamana muh-
tagtir. A§igm tig senede kat' ettigi menazili onlar otuz senede leaf ederler.
Maahaza bu da her birine muyesser olmaz; belki gogu yolda kalir."

4637. J/Ha sukun sureti ondan gizlide oldu. Qiiii, ma' sukun ma' nasi ile $iji
oldu.

"Ma'§ukun suretfnden murad, mezahir-i sifat ve esmadir. "Ma'§ukun
ma'nasi"ndan murad, zat-i uluhiyyettir, Zira J*Q\j j*Wij j^Ui'j J jGi y> (Ha-
did, 57/3) [ya'ni "Evvel O'dur ve ahir O'dur ve'zahirO'dur Ve batm O'dur"]
ayet-i kerimesi mucibince bu e§ya Hakk'm zahiridir ve Hak e§yamn batim-
dir. Nitekim arifin biri buyurur:

"Iki cihin bir hakfkattir [ey §ah]! Onun zahiri halktir, onun batmi Allah 'tir. "

Ahyar taifesi ise tenzih-i sirf ehli olup, Hakk'm zatini e§yadan tenzih ede-
rek, "Hakk'm alemi ihatasi ilmfdir" derler ve ma'§uk-i hakiki olan Hakk'm
sureti ve zahiri onlann i'tikadmdan gizli kalir. Vaktaki oliim vasitasryla cisim
; e cismaniyetten kurtulurlar, ancak o vakit Hakk'm zatina ve sifatma vakif
ve vasil olurlar. §ehzade dahi bu taifeden oldugundan, bu hayat-i diinyeviy-
yesinde ma'sukun sureti ondan gizli kaldi. Vaktaki bu alemden intikal etti,
ma'§ukun ma'nasma kavusta ve gift oldu.

4638. ^Dedi: "Onun libasi sa'rden ve <§iister'den olsa bile, ona i'tinak hicabstz
daha hostur."

"§iister", Iran'da bir §ehrin adidir. "Libas-i §u§terf ' bu §ehirde yapilir (Bur-
han). "§a'r", kil ve ince ibrisjmden yapilan bir nevi' libas (Giyasu'l-Lugat) .
"I'tinak", muanaka etmek ve boynuna sanlmak. Ankaravf niishasmda "sa'r"
ile "§iister" arasinda vav-i atife vardir, Hind nushalannda yoktur, terkib-i iza-
ffuzeredir. Ya'ni §ehzade intikalden sonra hal dili ile dedi ki: "Eger ma'sukun
libasi ince ipekten ve §ii§ter §ehrinden olsa veyahud §u§ter §ehrinin ince ipek
libasindan olsa bile, o libasi gikanp o ma'suku hicabsiz olarak i'tinak etmek

-isp?

AHMED AVNt KONUK

ve boynuna sanlmak daha ho§tur." Ya'ni Zat-i Hakk'i mezahir-i kevniyye li-
basindan tecrid etmek daha latiftir.

4639. nr Ben cisim&en ve haydlden uryan olAum. Uisalin nihayetlerinde salini-
yorwn."

"Hayal"den murad birkac. vecih ile olabilir:

1 -Hayal "ten"in atf-i tefsiri olur. Zira cisim ve cismaniyet hayaldir. Nite-
kim §eyh-i Ekber efendimiz Fass-i Suleymanf de: Beyit:

"Kevn ancak hayaldir ve o hakikatte Hak'tir. Bunu anlayan kimse tarika-
tin esranni haiz oldu" buyurur.

2-Cismaniyetle alem-i kesafete ve hayal ile alem-i letafet olan misal ve er-
vah mertebelerine i§aret buyurulur. Zira bu mertebelerde taayyiin cihetiyle
ikilik ve Hakk'in gayriyeti vardir. Salik bu mertebelerden uruc edince, kendi-
nin kendiligi ve gayriyeti kalmaz.

3-Cisim iie salikin cismine ve hayal ile salikin bu alem-i cismamde Hak
hakkindaki i'tikadina i§aret olunur. Zira ahyar taifesinin i'tikadlan tenzih-i
sirfa mustenid olup, onlar Hakk'in e§yayi ihatasmi uU *'Js. js; J»w °m '*ui of,
(Talak, 65/12) ya'ni "Allah muhakkak her bir §eyi ilmen kapladi" ayet-i ke-
rimesi mucibince "ilmidir" derler. Ve *ui i'/^ \}} i3* (Bakara, 2/115) ya'ni
"Her ne tarafa donseniz Hakk'in vechi ve zati vaki'dir" ayet-i kerfmesiyle
emsali olan ayati ve ahadis-i §erffeyi kendi hayallerinde te'vil ederler. Vak-
taki cismaniyetten kurtulurlar, alem-i hakikatte bu hayallerinden dahi kur-
tulurlar.

"Visalin nihayetlerTnden murad, salikin kendi hakikatinin sabit oldugu
ilm-i ilahf mertebesidir; ve bu hakikat onun §ey'iyyetidir. Nitekim Hz. Pfr
efendimiz 3. cildin 3887 numarasindan i'tibaren bu urucu beyan buyurmus,
ve 3892 numarali beyitte: Oj**-ij aJiuit ^J? . Oj^ji j_^ ^ ^/ ^ ^ [ya'ni
"Boyle olunca adem olurum ve adem erganun gibi bana der ki: Biz O'na ru-
cu' edicileriz!" (Bakara, 2/156)] buyurmu§lar idi. Oradaki izahata miiracaat
olunsun.

Ya'ni, ben hayalden ibaret olan tenden ve cismaniyetten soyundum; artik
visalin nihayetleri olan kendi hakikatime vasil oldum.

c^^>

MESNEVI-! §ER1F §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

Lfj ~~*> /jjj Jul 4j>- yt C—vUxaS' 1>^>Jj ^ (J-^-V

Ui ]

4640. I^u mebhasler buraya kadar soylenmeye layiktir. HZundan sonra her ne
aelirse aizlenmeye layiktir.

"Guftenf" ve "nuhuftenf'deki "ya'lar ya~yi liyakattir. Ya'nf, bu uruc ba-
hisleri buraya kadar soylenmeye layiktir ve uruc halinden sonra her ne gelir-
se ve ne vaki' olacak ise, avammin idrakinden gizlenmeye layiktir. Zira arif-
lerin o esran, ma'rifetten bi-behre olan avamma ke§f ve ifsa etmeleri caiz de-
gildir.

4641. Ue eger soylesen; yuz bin say etsen niza olur ve asikar olmaz.

"Peykar", cenk ve kavga ve niza', demektir. Ya'm, bu esran soylesen ve
soylemeye de birgok cehd ve gayret etsen, ulema-i zahire ile aranda bosuna
cidal ve niza' vaki' olur. Zira onlar ilm-i kelamin kiyl u kalleriyle mukabele-
ye kalkarlar, sen mukabele edip onlann delfllerini dekayik-i kur'aniyye ve
ahadis ile ibtal edersin, onlar yine inad edip birtakim delillere miiracaat eder-
ler. Velhasil miinazara ve cidal uzayip gider ve hakikat yine zahir olmaz.

>y Jy.yr v^"y ^j 1 ^ *y- Cf-J J s^ j^ 1 ^j-^ ^

4642. ^Beryaya kadar ahn ve eyerin seyri olur; bundan sonra sana agactan
merkeb olur.

"Zfn", at uzerindeki eyer demektir. "Agac merkeb"den murad, ahsab ge-
mi ve kayiktir. Ya'nf, mesela at ve eyer ile denize gidinceye kadar karada yii-
riinur. Deniz kenanna geldikten sonra artik gemi ve kayik gibi vasitalar la-
zimdir. Bunun gibi, soz ve kelam ma'nanin ati ve eyeri gibidir. Hakikat der-
yasimn kenanna kadar giden ma'nalar, bu suret ve elfaz atina binerek gider
ve hakikat deryasina aid ma'nalar icin bu elfaz ve kelam i§e yaramaz; onlar
igin siikut gemisi lazimdir.

4643. <SAi}a$ian merkeb karada ebterdir. Diusiisiyle o, deryaya mensub olanla-
ra rebherdir.

Agagtan merkeb, ya'nf gemi karada ebter ve hayirsiz oldugu gibi, siikut
gemisi de kara mesabesinde olan bu suret ve kesafet aleminde i§e yaramaz.

^

AHMED AVNt KONUK

Birtakim ma'nalann beyam igin bu cismaniyet aleminde elfaz ve kelimat kul-
lanmak zaruridir. Nitekim bu Mesnevi-i §enf\e heniiz cismaniyet aleminde
miistagrak olan salikler igin bircok sozler soylenmistir; ve ba'zi hakayik dahi
zahirde meskut birakilmisUr. Nitekim suttarilerden olan ucuncii §ehzadenin
kissasi da a§agida goriilecegi iizere beyan buyurulmayarak, Mesnevi-i §erife
nihayet verilmi§tir. Zfra bu §ehzadenin hali hakkinda siikut gemisine binmek
icab etmi§tir; ve bu siikut gemisi ancak hakikat deryasina mensub olanlara
rehber olur.

4644. Du susmaklik a$a$ merkeb olur. Ilahri olanlara susmakhgi ielkin olur,

Hakikat deryasina ve sirr-i vahdete aid olan ma'nalarda bu sukut ve sus-
maklik gemi mesabesinde olur. Hakikat deryasina mensub olanlara ve sirr-i
vahdete a§ina olanlara susmak lazim geldigini telkfn etmek olur.

4645. Dier hlr susmu$ hi, seni melul cder, a§k na'ralanni o tarajta vurur.

Sirr-i vahdete dair soz soylemekten susmu§ olan her bir arif, bu siikutu ile
seni melul eder ve usandmr. Fakat ask na'ralanni ruh-i §erifi ile o hakikat
deryasi tarafmda vurur. Nitekim Hz. Pfr efendimiz bir beyitlerinde §oyle bu-
yururlar. Beyit:

ja ^U- <^U t,^ x^j ^jS ^ j* y>\& tsUfj*- Jvjt h^y^.

"Benim zahlri sozlerim kulaklara erisk; fakat cam mensub olan benim na 'ra-
lanm higbir kimseye eri§mez. "

4646. Sen dersin ki: "JAcaha nigin sakittir?" der ki: "£%caba onun kulagi
nerededir?"

Sen o arifin sukutundan usanip iginden dersin ki: "Acaba bu arif nicin su-
suyor ve soz soylemiyor?" arif de der ki: "Acaba o kimsenin can kulagi ne-
rededir ki, benim canimin na'ralanni isjtmiyor?" Malum olsun ki, insan-i ka-
milin huzurunda bulunan bir salikin o kamilin soz soylemesini beklemesi
dogru degildir. Zfra insan-i kamil salikin batimnda mutasarnftir ve maksud

c^^>

MESNEVt-1 §ERIF SERHt / XIII. CiLT • MESNEVt-6 •

olan da budur. Nitekim Hz. Mevlana efendimiz FMMa Fifr lerinin 31. fashn-
da §6yle buyururlar:

"Senin evliya-yi Hakk'a nazar etmen ile onlann sende tasarrufu ve bf-ke-
lam ve bahs olarak maksudlann husulii ve seni menzil-i vasla eristirmeleri
mumkindir."

4647. lien na'radan sagir oldum, o hi-haberdir . 'Jiulap keskin olanlar bu se-
merden sagir dirlar.

"Ker", sagir; "semer", kissa ve hikaye demektir. Ya'ni, ben cammin vur-
dugu na'ralann sjddetinden sagir oldum, halbuki o kimsenin bu na'ralanm-
dan haberi yoktur. Benden zahiri sozlere muntazirdir. Ruhlannin kulagi kes-
kin olanlar dahi bu ask ve sirr-i vahdete dair olan kissa ve hikayeden sagir
oldular:

4648. O bir kimse uykuda na'ra vurur. ^iiz binlerce bahs ve telkin eder.

Arifin huzurunda oturup onun caninin na'ralanm duymayarak, zahiri ke-
lami bekleyen kimsenin misali budur ki: Bir kimse uyurken uykusu icinde
rii'yasinda na'ra vurur. Kar§ismda gordiigii kimseler ile bircok bahs ve mii-
nazaralar eder ve onlara birtakim ma'nalar telkin eder.

4649. *Bu onun yamnda oturmus olan bi-haberdir. r Uyumus olan ise odur ve o
sw u serden saairdir.

Bu uyuyan kimsenin yamnda uyanik olarak oturmus, olan kimse, uyuyan
adamm na'ralanndan ve mubahaselerinden ve telkinlerinden bi-haberdir.
§imdi bir mukayese yapilmak lazim gelirse, o uyuyan adamin halinden o bi-
haber olan kimse, onun halirie nazaran uyumus, demektir. Uyuyan kimsenin
mubahaselerinden ve §err u §urundan uyanik kimsenin kulagi sagirdir. Bu-
nun gibi, insan-i kamil dahi bu alem-i suretten uyumus, ve gozlerini alem-i
hakfkate acmi§tir. Na'ralanm o alemde vurur; ve alem-i surete gozlerini ag-
mi§ ve bu alemde uyanik bulunmus, olan kimse ise, alem-i hakikate gozleri-
ni kapamis, ve uyumu§tur.

*<&$&>

AHMED AVNl KONUK ^Pl

4650. X'e o ?»ir himse hi. o aqac merhebi hxrdx, smia qarh oldu: o muhahkak ba-

[4630] ., * V * *

hklu.

Ya'ni, siikut gemisini kinp soz soyleyen arif ise, hakikat deryasina gark
olmu§tur. 0, bu hakikat deryasinin bahgidir.

5651. CA/e safaffir ue ne soyleyicidir , bir acibdir. Onun haline ihdrede act yohtur.

Bu beyt-i §erifin ma'nasinda vecihler vardir. Bir vechi budur ki: sirr-i
vahdet hakkmda ne sakittir ve ne soyleyicidir; acib bir §eydir. Onun halini
beyan igin ibarede ve lafizlarda bir ad bulmak kabil degildir. Nitekim bu Mes-
nevi'de hakayika miiteallik cok sozler vardir; ve sirr-i vahdete dair olan soz-
ler bunlann zimnindadir. Salik zevk ve hal sahibi olmayinca bu sozlerden
kendi hayaline gore birtakim ma'nalar gikanr. Binaenaleyh bu sozler o sali-
ke kar§i soylenmemis, ve Hz. Pir dahi ona kar§i sakit kalmis, olur. Hal ve
zevk-i ruhanf sahibi olan salikler ise, Hz. Pfr'in muradim anladiklanndan,
bunlara kar§i da Hz. Pir soyleyici olmus, olur.

Diger bir vecih dahi budur ki: Hakikat deryasina gark olup makam-i itti-
hadda bulunan arifin vucudu hem vardir, hem yoktur. Soz soyledigi vakit bu
varligi i'tibariyle halkin nazannda soyleyicidir ve yoklugu i'tibariyle de haki-
katte sakittir. Zira onun mazhannda mutekellim olan Hak'tir, Beyit:

Mansur "ene'1-Hak" soyledi,
Haktir sozti, Hak soyledi

Velhasil bu makam-i ittihadda bulunan arife isimbulup vermek kabil de-
gildir. Zira "insan" denilse, hali insanlann haline benzemez. "Hak" denilse,
Hak Teala suretten munezzehtir. Binaenaleyh ona ne "insan" ve ne de "Hak"
ismini koymak miimkin degildir. Bu arif acib bir §eydir, vesselam!

4652. bii'l-aceb bu ihiden degildir, her ihisidir. ^unun serhini soylemeh
edebden harictir.

"Bii'l-aceb", cok acib demektir. "Edeb", adet ve kaide ve salah-i nefs
ma'nalannadir. Ya'ni, o gok acib olan insan-i kamil, bu iki siniftan, ya'ni soy-

< W^ S

MESNEVI-i §ERIF SERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 • "^^S

leyici ve susucu simflanndan degildir. Bir bakima gore de hem soyleyici ve
hem de susucudur. Nitekim yukanda fzah olundu. Eger "soylemek ve sus-
mak, birbirinin ziddi olan iki hal bir kimsede nasil ictima' eder?" diye taacciib
edip §erhini istersen, bunun §erhini bu Mesnevi-i §enTde bu bahiste soyle-
mek Hakk'a kar§i edeb haricidir; ve burada geoen izahattan ziyade bir §ey
soylemek ve bu bahsi acmak caiz degildir. §u kadar soyleyelim ki, ehl-i ha-
kikat insan-i kamil hakkmda "camiu'l-ezdad" demisjerdir.

>** s& 00 ! u*y~^ J J ^M >3J3 ^ J ^J -^-Tjli- ji\

4653. Hiu misal zayif ve hi-viirud. geldi. Jakat maksusde hundan daha iyisi ol-
madi.

"Viirud", gelmek ve hazir olmak demektir. Ya'ni, yukanda "kelam"i ata
ve eyere ve "siikuf'u dahi gemiye ve "insan-i kamil"i hakikat deryasinin ba-
ligina te§bih ettik. Bu misal zayif geldi ve maksadin beyanina kafT olmadi.
Fakat bu his aleminde bu misalden daha iyisi bulunamadi. Binaenaleyh hem
soylemis, ve hem de sdylememi§ olduk. Beyt-i Hakim Senai (k.s.):

"Soyledigim §eyden riicu ' ettim. Zira ki sozde ma 'ni ve ma 'nida da soz
yoktur. "

Ve Hz. Pir Ffhi Ma Ffh lerinin 5 1 . faslinda bu ma'nada §oyle buyururiar:
"Mansur'un muhabbeti derece-i nihayeye vasil oldukda kendisine dug-
man oldu ve kendisini ma'dum kihp "Ene'1-Hak" ya'ni "Ben fani oldum, Hak
kaldi" dedi. Bu ise gaye-i tevazu' ve nihayet-i abdiyyettir; ya'ni "ancak
vardir" demek olur. Binaenaleyh da'va ve tekebbur "Sen Huda'sin ve ben
bendeyim!" demendir. Bu halde kendinin mevcudiyetini de isbat etmis, olur-
sun ve burada ikilik icab eder; ve senin "Hiive'1-Hak" demen dahi ikiliktir. Zi-
ra "ene" olmadikga "Huve" mumkin olmaz. Binaenaleyh "ene'1-Hak" kela-
mim Hak soyledi, cunkii O'ndan gayri bir mevcud yoktu ve Mansur fani" ol-
mus, idi. soz Hakk'in kelami idi. Alem-i hayal, alem-i musavverat ve mah-
susata nisbetle vasi'dir. Zfra biitiin musavverat hayalden dogar; ve alem-i
hayal, hayalin viicud buldugu aleme nisbetle dardir. Soz ile bu kadar anla§i-
lir, yoksa hakikat-i ma'nanm lafiz ve ibareden ibaret olmasi muhaldir. Soziin
faidesi odur ki, seni talebe sevk eder, yoksa soz matlubu hasil etmez. Eger
boyle olsa idi, bu kadar miicahedeye ve kendinin fenasina hacet olmaz idi."

o^p^,

AHMED AVNt KONUK ~^m

C^

OL^I jU j^a jl b" !j tjy'L. <sLi.il O^'jJ j <Jjj4-j jl -sjj u^'^ v^^ u^tj^
oUol 01 jiaj j cJj-i j! -U^j j-U j-ijP j ( _ S ~P >rUp j\j* -U? 0U0L ^^-j JjU j J_i

§ehzadelerden btiyugunun miiteveffa olmasi ve ortanca karde§in
kardesjnin cenazesine gelmesi; zira kugiigii hastalikta sahib-firas

idi. Ve padi§ahin ortancayi oksamasi. Nihayet o dahi ihsamn

topah oldu ve sahin huzurunda kaldi. padisahin devletinden ve

nazanndan ona yiiz bin gaybi ve ayni ganimetler eri§ti

Biiyiik §ehzadenin kissasi zimmnda, ahyar taifesinden olan salikin hali
beyan buyuruldu. Bu surh-i §erifte de ortanca §ehzadenin kissasi zimmnda
ebrar taifesinden olan saliklerin siiluku ve neticesi beyan buyurulacak ve bu
nevi' salikin Hak yolunda ne vecih ile insan-i kamilin ihsaninin topah olarak
surukiinii itmam edemedigi izah edilecektir.

4654. ZKiicuk hasta idi ve yalritz o ortanca o buyucjiin cenazesine geldi.

Ya'nf, kiiciik sehzade ziimre-i §iittanlerden oldugundan, ask hastasi idi.
Binaenaleyh ma'§uka vasil olmadan vefat eden biiyiik karde§inin cenazesin-
de bulunamadi. Onun cenazesinde yalniz ebrar mesjebinde olan ortanca kar-
desj bulundu.

4655. $ah onu. cprdu, kastd olarak dedi hi: Ar Bu himdir? hakrden midir?
I^u da hahh midir?"

§ah, ya'ni insan-i kamil o ortanca §ehzadeyi gordii. Butiin ahvalini bildi-
gi halde, kasden, muarrife ve rehbere sordu ki: "Bu kimdir? Bu da vahdet ve
a§k denizinden midir? Bu da o denizin baligi midir?"

*$$&>

SpK®" MESNEVt-t §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

4656. 6on.ro. muarrif dedi: "0 habamn ogluAur. I^u karde§ o karde$ten daha
kucuktiir,"

"Muarrif, ekabirden bir kimsenin huzuruna gikan bir kimseyi, ahvalini
beyan ederek takdira eden §ahis demektir. Malum oisun ki, mii'minlerin ba-
basi Sultan-i enbiya (s.a.v.) Efendimiz'dir; ve mii'minler suret-i umumiyye-
de ug siniftan haric degildir. Bu simflar da ahyar, ebrar ve sjittar siniflandir.
Binaenaleyh bu tig sinifa mensub olan mii'minler birbirlerinin karde§idir; ve
Resui-i Ekrem hazretlerinin §ehzadeleridir. Buytik ve ortanca ve kuguk olma-
lan budur ki: "Ahyar" mesrebinde olan §ehzade a'mal-i zahiresine kiymet
verdiginden suretlere baglanmis, kalmi§ ve ma'nalara tevecciih edememi§tir;
ve bu revi§ salikin ibtidaf halidir. "Ebrar" mesjebinde olan ikinci §ehzade tas-
fiye-i batma me§gul oldugundan, kismen ma'naya tevecciih etmi§ ise de,
ke§f ve keramat gibi suretlerden ve hayallerden alakasini kesmemi§tir. Bu da
salikin vasat halidir. "§uttMer"den olan iicuncii §ehzade iy>f oi ^ \y r
[ya'ni "Olmeden ewel olunuz!"] emrine imtisalen mevt-i ihtiyariyle olmiis,
ve suret ve ma'nadan gegerek Hakk'a vasil olmu§tur. Bu da sulukun niha-
yetidir.

4657. <§ah "Sen yadigarsm!" diye onu ok$adi. Onu dahi hu sual ile $ikar et-
ti.

§ah ortanca §ehzadeyi "Sen bize baba yadigansm!" diye ok§adi ve taltif
etti. §ehzadenin gdnliinii boyle sorustarma ve istihraci ile avladi ve muhab-
betini celb etti.

JjJj ljJU- Ol>- jS- 2j>- /y jJ X~>- j\j 01 fili j\ji j\

4658. hirydn olmu$ zayif, §ahm ok$amasindan kendi cismindeki cdninin
gayn hir can gordii.

"Haniz", biryan olmus. ve kizartilmi§; "zar", zayif. "Haniz" kelimesinin
"bedid" kelimesine kafiye olmasi bu "bedid" kelimesindeki dal'in "zal" ile
["bediz"] okunmasiyla olur. "Dal" harfinin nerelerde "dal" ve nerede "zal"
okunacagini gosteren kaide a§agidaki beyitlerde mezkurdiir: Beyt-i §ihabed-
din-i Kirmani:

^f^

AHMED AVNl KONUK

Ol_p- Jb \jj\ >j j s^ j ijT j >jA j>^j> c — :TL. ci*- i_3y- j*- ijj Ji U W _/>

jlj^- Jli lj jl ib j jjj j Jlj j Sb j^*-* c~~~xLp tJyo ^Tb^ (jj JJ U \j>S j*

"Merd ve kerd ve serd ve berd kelimelerinde oldugu gibi, dalin ma-kabli harf-i
illetin gayn ve sakin ise onu "dal" oku! Baz ve biz ve buz ve baz kelimelerin-
de oldugu gibi, dalin ma-kabli harf-i illetle beraber sakin ise onu "zal" oku!"

Maahaza bu beytin birinci misrai Hind ntishalannda o^j »u oF^ijiy ji
suretindedir. Ya'ni "0 vahid olan §ahin nevazisterinden" demek olur. Ya'ni
§ahin muhabbeti ile biryan olan o zayif §ehzade, §ahin bu tevecciih ve iltifa-
tindan dolayi cismindeki ruh-i hayvaniden ba§ka rabbani bir ruh gordu.

4659. DCendi kcdbinde alt gulgule gordu hi, sufi onu uuz $ilede bulmaz.

§ehzade §ahin tevecciihiinden ve nazanndan dolayi kendi kalbinde all
gulgule, ya'ni batini bir hal gordii ki, kendi ihtiyanyla ve bir mursjdin izni ol-
maksizin halvete ve erbaine giren bir suff o batmi olan hali yiiz cilede ve er-
bainde bulamaz. "Qile", burada "saliklerin bir ko§ede oturup riyazat ve mu-
cahedat dairesinde kirk gun ibadetle me§gul olmalan ve halktan uzlet etme-
leri" ma'nasmadir. Buna "erbain" ve "halvet" dahi derler.

4660. JArsa ve duvar ve ta§ ve dag parladi. Onun oniinde guliicii nar.gtbi yanldt.

"Nar-i handan", giilucu nar, olmus. ve catlayip agilmi§ olan nardan kina-
yedir. Ya'ni, insan-i kamilin nazanndan dolayi §ehzadenin kalb gozii acildi
ve onun oniinde e§ya-yi kesifenin batinlan olmus/ ve catlamis. nar gibi yan-
larak parladi.

4661. Onun oniinde zerre zerre huVbeler g$oi idi. Uier dem muz iurlii feth-i bob
ederdi.

§ehzadenin kalb gozii oniinde e§ya-yi kesife zerre zerre kubbeler gibi za-
hir olurdu. §ah vakit vakit onun goziine yiiz tiirlii acib kapilar agar idi. Ba'zi
nlishalarda birinci misra' ^Mby? ji j^ >^ o^i suretindedir, ya'ni "E§ya.onun
oniinde zerre zerre giine§ gibi idi" demek olur.

C^gj,

glp^ MESNEVI-t §ERIF SERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6 •

4662. Oia-pi gah pencere ve gah §ua olurdu. Toprak gah hugday, gah olcek
olurdu.

"Sa"\ bugday olctiikleri olcek demektir. Ya'ni, e§ya-yi kesifenin tarz-i is-
tihalati §ehzadenin kalb goziine miinkesjf olup, kapi gah pencere ve gah sirf
sua' ve ziya olurdu. Toprak gah bugday ve gah bugday olculen olcek olurdu.

4663. jFeielt nazarlarda pofc eski ve kadid idi. Onun goziinun oniinde her hir
Hem halk-i cedid vatdi.

"Kadid", eskilibas ve et kurusu ya'nf pastirma, demektir. Burada evvelki
ma'na miinasibdir. Ya'ni, bu felek ve alem-i suret salikin nazarlannda cok es-
ki ve eski libas olurdu. Onun goziinun onunde her bir anda yeni bir yaratilis,
olurdu. "Eski libas"tan murad, vticud-i hakikinin sifat-i kadimesidir.

Malum olsun ki, hadisatin vucudu Hakk'in halikryet sifatinin mazhandir;
ve Hakk'in sifatlan zati gibi kadimdir. Binaenaleyh Hak Teala ezelen ve ebe-
den haliktir. Feza-yi bi-nihayede keyfiyyet-i halktn ibtidasi ve intihasi yok-
tur. Ancak efrad-i hadisden her birinin evveli ve ahiri vardir; ve bizim alemi-
miz dahi evvele ve ahire tabi'dir. Keyfiyyet-i hudiis viicud-i kadfmden miin-
fek degildir. Zira sifat ve esma-i ilahiyye ta'til kabul etmez. Alem-i hadisi bi-
zim dimyamizdan ve alemimizden ibaret zanneden hukema ve ulema-i zahir
arasinda oteden beri hudus ve kidem hakkinda birtakim ma'nasiz kiyl u
kaller cereyan etmistir. Hz. §eyh-i Ekber efendimiz bu ma'naya Fususu'l-Hi-
/cem'lerinde Fass-i Ademfde ls^\ ^s\jS\ LJij JjVi *ioU-i oljVi _^i [ya'ni "0
ezeli olan insan-i hadistir ve ebedf olan ne§'e-i daimdir"] ibaresiyle ibaret bu-
yurmustardir ki, fakir Fususu'l-Hikem §erhi' nde agik bir surette ve delail-i
kur'aniyye ile fzah ettim. Ve Hz. Pir efendimiz dahi 3. cildin Dekuki kissasin-
daki U^ ^ ^y j±\j j_ji . \^ ^ ^f v> **» j 1 [ya'ni "Der ki: Ey Huda! Cum-
leden iimidsiz oldum, mimtehasiz olan Evvel ve Ahir sensin!"] beyt-i gerffin-
de bu ma'naya isaret buyurmushrdir. Zira Hakk'i evveliyet ve ahiriyet ile
tavsff eden hadisin vixcududur. Hak nihayetsiz Evvel ve Ahir olunca keyfiy-
yet-i halkin ve hudusiin ezelf ve ebedf olduguna §ubhe kalmaz. Beyt-i §erf-
fin ikinci misra'inda da "teceddiid-i emsal"e isaret buyurulur. Bu teceddiid-i
emsal hakkindaki izahat dahi 1. cildin 1164 numarasma miisadif olan
c^xfL Lo > y } jba^ . <L—r**-j j £y *)aJ- y> \j ^^ [ya'ni "Imdi sana her lahza

C£^>

m^ AHMED AVNl KONUK ^M

olum ve ric'at vardir. Mustafa, "Diinya bir saattir" buyurdu"] beytinde ve yi-
ne o cildin 2066 numarasina miisadif olan J4 J out . j^ ou^u j *r Vi d\^\i
joj^ jL 'ja [ya'ni "0 ancak haslara zahir olarak gelir; bakfler "halk-i cedidden
lebs icindedir"] beytinde izah ve tafsil olundu. Burada tekrara hacet yoktur.

4664. Uluk-t zUba ceseclden kuduldugu vakil, fiihhesiz Dtuda'clan ona hoyle adz
eri$ir.

Guzel ve latif olan ruh-i insam cismin hukiimlerinden ve esaretinden kur-
tuldugu vakit, subhesiz Hak Teala tarafindan ruha boyle e§yanin hakikat-
lerini gorucii olan goz ihsan olunur.

4665. "^iiz hinlerce gayh onun oniinie zahir olciu. $eyi hi mahremlerin aozn
aortir, aoriii.

insan-i kamilin nazan yuziinden, §ehzade gozii oniinde, alem-i gaybin
bircok ahvali zahir oldu. Hakk'm esranna mahrem olan evliyanm gozlerinin
gordiigu ahval-i gaybiyyeyi §ehzade dahi gordii.

4666. $eyi hi, hitablarda ohumu$ idi, gozii onun suretine a$h.

Ya'ni, salik, kalbinin gozunii ehl-i hakikatin kitablarda yazmis, oldugu
hakayik-i e§ya ve teceddud-i emsal ma'nalanmn suretine agti ve ilme'1-ya-
kin bildigi §eyler hakka'l-yakin ma'lumu oldu.

j«*i j- 5 LSjijt- Jx^ jl cJ>\j j a Li jl iw-5 - ' y jLp jl

4667. er o!an ^a/ttn merhehinin tozunclan adze hir aziz stirme huldu.

bir insan-1 kamil olan sahin ruh-i §erifinin merkebi olan cisminin tozun-
dan, ya'ni nazar-i zahirfsinden ve tevecciih-i surisinden §ehzade kalbinin
goztine bir aziz ve §erif siirme buldu; ve bu tevecciih ve nazar siirmesinden
kalbinin gozii agilip, e§yanm ig yiiziinu gormeye basjadi.

■^r CS S* d J *> lTJj^ 3J^ x ^' cr 4 cy^ ^'^ ^ J.

4668. iZoyle aixlzar iizerinde eteh $ekti. Onun diz'unun ciiz'u n< Daha var

Gsgp^,

MESNEVt-1 §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

§ehzade boyle bir alem-i gayb giilzannda seyr u tema§a igin akl-i ciiz'i ve
havass-i hamse eteklerini topladi. Onun ruhunun cuz'u olan cisminin ciiz'ti
ya'ni nefsinin kuvveti "Daha var mi?" na'rasi vurucu oldu. Zira salik bu mer-
tebede nefsinin hazzindan kurtulmami§tir. Binaenaleyh bu gibi ke§ifler onun
nefsine ho§ ve zevkli gelir; ve nefis ise ayn-i cehennem oldugundan, cehen-
nemin vurdugu "Hel min mezfd" [hy '& > (Kaf, 50/30) ya'ni "Daha var
mi?"] na'rasini vurur.

^ — •>■ ^ijj S** f l^ c ~~° ^ ^-JJ J* ? <jr^

4669. Hir gulden ki, haklden hiier, hir demdir. Hir pl?en ki, akildan hiier,
hurremdir.

"Bakl", gida nev'inden biten ye§illik ve sebzevat demektir. Ya'ni, baklden
ve gida-yi surfden ne§v u nema bulan dimagm ve bu dimaga taalluk eden
akl-i ciiz'iden biten ve ne§v u nema bulan ulum-i zahiriyyenin kuvveti ve
hiikmu bir demdir. Zira delaile miistenid olan bu ulum ve ma'rifet, diger bir-
takim delfller ile ibtal olunabilir. Fakat insan-i kamilin akl-i kamilinden ne§v
u nema bulan ilm-i lediinni ise daima hurremdir ve tazedir ve taravet icinde-
dir. ulumun delfller ile taaruzuna imkan yoktur.

o\s^j \j jio Jj -f jj^f oLr a J 1 x*> ^f f <j~^

4670. Hir cjul§en ki, ^amurdan hiier, iehah olur. Hir giil§en hi, goniilden hiier,
va-jerhaiah!

£amurdan, ya'ni cisimden ne§v u nema bulan bir ma'rifet gul§eni, gabuk
bozulur ve harab olur. Fakat kalbden ne§v ii nema bulan ulum-i gaybiyye ve
lediinniyye "va-ferhatah!" demeye, ya'ni "ne slirurve sadiT diye hitab olun-
maya layiktir.

jb ^jdf <u- ji JO d\^jf Olj jU 4i-Jb %y \j ciV^

4671. Hizim hilinmi§ olan zevkli ilimlerimizi o fliilisiandan hir, iki, ii$ demei
gill hill

Ey ma'rifet talibi! Ehl-i hakikatten bize intikal etmi§ ve bizce de aklen bi-
linmis, olan zevkli ilimlerimizi, akl-i kamilin ulum-i lediinniyye giilistanmdan
toplanmis, bir, iki, lie demet gul ve gigek bill Zira okudugun ve bildigin o
zevkli ilimler bu kadar degildir. ulum-i lediinniyyenin nihayeti yoktur.

^

AHMED AVNl KONUK

4672. I&z hu iki, u$ deste cjuliin maglvibu oldugmnuzdan dolayidir ki, gulzann
kapisim kendi iizerimize kapamisiz.

Ya'nf, biz ehl-i hakikat tarafindan yazilan kitablardaki bu zevkli ilimlere
kanaat ettigimizden dolayi, bu ma'rifetin maglubu olduk; ve bunlan okuyup
bir dereceye kadar anlamakla is, bitti zannettik. Bundan dolayi o hakikat gti-
listanmm kapisini kendi ustumitze kapadik ve ilm-i yakinimizi ayne'l-yakihe
tahvile cali§madik.

4673. 6y can! Oyle anahtarlar her dem nan sebebi ile yazik ki, parmaklardan
diiser.

Ey can ve ey salik! Ehl-i hakikatin kendi kitablannda bize verdikleri
ulum-i lediinniyye kapisimn anahtarlan her dem gida-yi suriye olan hirs ve
i§tiha yiiziinden yazik ki, parmaklardan dii§er. Ya'ni o kitablan elimizden bir
tarafa birakip yeme ve icme ve hazz-i nefsani tahsili icin oraya buraya ko§a-
nz. "Benan", parmaklar demektir.

4674. Ue ejjer hir dem seni ekmekten faricj getirseler, carsaf ve kadmlann as-
hi etrafinda dola§irsm.

"Qader", kadmlann ortundiikleri gar§af demektir. Carsafin zikri miicaveret
alakastyla mecazdir; ve kadin car§afin atf-i tefsiridir. Ya'ni eger sana bol bol
gida-yi surf verip, seni bu gidanm tahsfline kosmaktan farig kilsalar, icinde
kadin ortiilu olan garsaflann ve kadmlann aski etrafinda doniip dola§irsm,
Nitekim yakin vakitlere kadar ipekli ve suslii gar§aflar ile drtiilmus. olan ka-
dmlann etrafinda dolasan, kannlan tok beyzadeler ve zenginler var idi. Bu
zamanda ise kadmlann tesettiiru kalkmis, oldugundan, gar§af etrafinda dola§-
maya liizum kalmadi. Baldirlan ve bacaklan agik ve biitun endamlan mey-
danda olan kadinlara perestis. olunmaktadir.

4675. uMademki senin istiskan tarafi dalga varum oldu, sana ekmek ve kadin
dolu hir sehrin miilkii gerektir.

*&$&>

MESNEVM §ERIF SERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 •

"Baz", kelimesinin miiteaddid ma'nalan vardir. Burada "taraf" ma'nasi
miinasibdir. "istiska", susamak ve bir illetin adidir ki, bu illete miibtela olan
kimse ne kadar su icse kanmaz. Burada "illet" ma'nasi miinasibdir. Ya'ni,
mademki senin yemeye ve icmeye ve kadinlara kanmaman tarafi dalgalan-
di, artik sana alem-i gaybm giilzan degil, leziz yemekler ve kadmlar ile dolu
bir §ehrin mulkii gerek olur.

4676. y^ilan i&in, ancak ejderha oldnn. Senin hir ha$m var idi, $imdi yedi ha-
$m vardir.

Ey cismani kimse! Senin nefsin evvelce yilan idi, buyiiye buyiiye ancak
ejderha oldu. Binaenaleyh nefsin yilan iken bir ba§in var idi, §imdi yedi ba-
§in oldu. Velhasil insanlik dairesinden ciktin, muzir bir hayvan oldun.

4677. ^edi ha§li ejderha cehennem olur. Senin hirsm tdnedir ve cehennem tu-
zakhr.

Yedi bash ejderha olan nefis, cehennem tabiatinde ve me§rebinde olur. Se-
nin hirsin ve §ehvetin ise tanedir; ve cehennem mesjebindeki nefis dahi se-
nin ruhunun tuzagidir. Ya'ni kibir, uciib, buhl, §ehvet, gazab, hased ve kin-
den ibaret olan yedi sifatinin hepsini haiz olan nefis bir ejderha olup, bu si-
fatlann her bin onun bir ba§idir ; ve cehennem-i cismaninin birer kapisidir. Ni-
tekim ayet-i kerimede }jZ£> "y* \#* ^>C J^J uiy £L i$ (Hicr, 15/44) ya'ni "Ce-
hennemin yedi kapisi vardir. Onla'rdan her bir kapinin taksim olunmus, bir
cuz'ii vardir" buyurulur. Mesela gazabin ciiz'-i maksumu nasa eziyet, bagy
ve §ikak ve kuvve-i §eheviyyenin ciiz'-i maksumu da izrar-1 nas, fuhu§, ni-
fak gibi sifatlardir. "Fah", tuzak demektir, Tiirkge'de "fak" derler.

4678. 'Tuzaiji yui, taneyi yak! ^u eve yeni kapdar ac!

Ya'ni, bu sifatlann en buyiigii hirs ve §ehvet-i nefsanidir. Binaenaleyh ne-
fis cehennemi tuzagi iizerine konulmu§ olan bu hirs ve §ehvet tanesini yak
ve nefis cehennemini de yirt ve yik! Bu cisim iizerine ayn-i cennet olan ru-
hun yeni kapilanni ac. ki, bu kapilar nefsin sifatlannin tamamen ziddi ve ak-
si olan tevazu' , sehavet, iffet ve hilim gibi sifatlardir.

^cSp?

AHMED AVNl KONUK ~^M

4679. By er Mend! uWademki sen asik degilsin, hir dajj gibi hahersiz olarak
sada tuiarsm.

"Ner geda", "erkek dilenci" demektir, pek yiizlii ve sikilmaz dilenciden ki-
nayedir. Bundan murad, ehl-i hakikatin kitablarda yazdigi hakayik ve maari-
fi gahp miirsjdlik da'vasma kalkan miizevvir ve mukallid kimsedir. Ya'ni, ey
yiizsiiz dilenci! Mademki sen Hakk'm a§igi degilsin, nefsinin as,igism, hiir-
metlerini kazanmak ve maddi faideler elde etmek icin halki basma topladin;
o miirfd ittihaz ettigin kimselere ehl-i hakikatten soyledigin sozler, ma'nasin-
dan bf-haber olarak, bir dagin gikardigi aks-i sada gibidir.

4680. ^Daqa ne vakit kendinden kelam olur? mutemed olan sada qaitnn ak-

[4660] 1 J V *

sidir.

Ya'ni, dag kendiliginden soz soylemez. mu'temed ve dogru olan ses ve
kelam, ey miizevvir ve mukallid, senin degildir, ruh sahibi olan bir ba§kasi-
mn soyledigi sozlerin aksidir.

4681. Senin kelamm o mbidendir ki, hir haskasimn aksidir. r Btifun ahvalin da-
hi aksin gayn deaildir.

"San", edat-i te§bihtir; "zan san", o gibidendir, demekolur. Ya'ni, ey mur-
§id-i miiddei! Senin kelamin dagdan gelen aks-i sada gibidir ve ba§kasinin
soziiniin aksidir. Senin biitiin hallerin dahi akisten ba§ka bir §ey degildir. Bii-
tiin ahvalin ba§kasimn aksi olmasi budur ki: Mur§id-i miizevvir ve mukallid,
harekat ve sekenatmda ve sozlerinde hiirriyet-i nlhaniyyeye malik degildir.
Ba§ina topladigi miiridlerin mizaclanni ve hatirlanni gozetmek ve onlara mii-
dahene etmek kaydindadir. Onlann danhp bas,indan dagilmalanndan cekinir.
Binaenaleyh ef'al ve harekati ve sozleri ba§kalannin iradelerinin te'sfrinden
ve kendisine aksetmesinden olur. Insan-i kamil ise hurriyyet-i ruhaniyyesi-
ne malik oldugundan, onun ef ali ve harekati ve sozleri sirf kendinden olur.
Nitekim Hz. Pir efendimiz Selcuk Devleti'nin veziri olan Muiniiddm Emir Per-
vane'ye hitaben Fihi Ma HMerinin 1. fashnda hig gekinmeksizin §6yle bu-
yurmusjardir:

G ^f^

MESNEVf-t §ERtF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

"Sen mukaddema, "Kendimi ve akil ve re'yimi ve tedbfrimi islam'm
bekasi ve kesreti maksadina feda edeyim, ta ki islam payidar olsun!" diyerek
muslumanlara siper olmus, idin. Vaktaki kendi re'yini begendin ve Hakk'i
gormedin ve her §eyi Hak'tan bilmedin, imdi Hak Teala o sebebin aynini ve
kemal-i sa'yi sebeb-i noksan-i Islam kildi. Zira sen Tatarlar He bir olup, §am-
lilar'i ve Misiriilar'i ifna etmek ve vilayet-i islam'i harab eylemek igin muave-
net ettin. islam'm bekasina aid olan o sebebi, Hak Teala sebeb-i naks-i Islam
eyledi. imdi, bu halde yuzunii mahall-i havf olan Hakk'a cevir ve arz-i ihlas
eyle ki, seni bu fena halden ya'ni havftan halas eylesin! ...ilh."

4682. Ofken ve zevhin her ikisi haskalanmn aksiiir. ZKavva&enin §dMigi ve
avamn ofkesi cjtbi.

"Kavvade", vasitalik eden pezevenk kadm, "avvan", (o\_f) serheng-i di-
van-i sultan (Giyisii'l-Lugat) , ya'ni, zamammizda "zabita me'muru" demek
olur. Tesdidsiz ["avan"] okunmasi zaruret-i vezn icindir. Ya'ni, ey mukallid!
Senin ofken ve zevkinin her ikisi pezevenk kadinin zevki ve siiruru ve zabi-
ta me'murunun ofkesi gibi, sende ba§kalanmn zevkinin ve ofkesinin aksin-
den olur. Mesela pezevenk kadin bir zamparaya bir fahi§e kadin gotiiriir.
Zampara ile fahi§e kadinin birlesmesinden haz ve zevk duyar. Nitekim §efik-
Name §erhfnde mezkurdiir ki:

"Arab'm Hiizeyl kabilesinden Zalme isminde bir kadin gencliginde fahi§e
imi§. Gencligi gidince kavvadelik ve pezevenklikden zevk ve siirur duyar imi§.
Son derece ihtiyarlayip kawadelige de takati kalmayinca, "Bundan sana ne
zevk hasil olur?" diye sormusjar. "Ciftle§me esnasinda olan sesten miitelezziz
olurum" demi§. Avamn yakaladigi kimseye olan ofkesi de, kendi icinden cik-
ma bir ofke degildir. Padisahtan veya erkan-i hiikumetten birinin ofkesinin
aksidir. I§te mur§id-i mukallidin hali de boyledir. Bu yalanci §eyhler hakkin-
da 3. cildin 680 numarasindan 722 numarasma kadar izahat vardir.

4683. V^ihdyet o zayif o avdna ne yaph ki, ona kine ile zecr ve &erd verir?

Nihayet o avamn yakalayip dovdugii o aciz ve zayif kimse, o avana ne
fenalik etti ki o zavalhya kin ve intikam ile dayak atip elem ve derd verir ve
onu hiirriyetinden men' eder?

<^g>

AHMED AVNI KONUK

4684. Diaydl-i lamianin aksi ne vakte kadar£ir? Cehd ei; id ki vakia sahibi
olasxnl

"Hayal-i lamia"dan murad, mur§idin kalbinde parlayip mukallidin kalbine
akseden maarif-i ilahiyyedir ki, bu maarif miir§ide ve insan-i kamile nazaran
hakikat ve mukallide nazaran aks ve hayaldir. "Sahib-i vakia olmak"tan mu-
rad, sa'y ve mucahedat neticesinde kalb goziinun agilarak mukallidin bizzat
hakikati mu§ahede etmesidir. Ya'nf, ey mukallid mursjd! Ne zamana kadar
bir kamilin kalbinde parlayip onun sozlerinden senin kalbine ekseden haya-
lata kanaat edeceksin? Hak yolunda riyazat ve mucahedat ile cah§; ta ki bu
hakayik ve maarif-i ilahiyye dogrudan dogruya senin kalbine parlasin ve ha-
yal mertebesinden ileriye gegesin. Hz. Pfr bu ma'na hakkinda FihiMa Fihle-
rinin 13. faslmda §6yle buyururlar:

"Sizin dahi bu sozleri kendi batimmzdan i§itmenizi Hak' tan iimfd eyleriz.
Zira mufid olan odur. Eger harigten bin hirsiz gelse, onlara igeriden bir hirsiz
muavenet etmedikge, kapiyi agamazlar. Haricen bin sdz soylesen, batmen
musaddik olmadikga faide vermez. Nitekim bir agacin kokunde yasjik olmaz-
sa, eger bin sene su doksen faide vermez. Onun ne§v ii nemasina meded et-
mek icin kokii yas, olmak lazimdir."

4685. Ta ki senin sbzun senin holinien olsunl Senin seyrin senin per ii halin
ile olsun!

Ya'nf, galis, ki, hakayik ve maarif-i ilahiyyeye dair olan sozierin senin ha-
linden zuhur etsin ve ilim ve irfan gtil§enindeki gezi§in ve ugusun senin per
ii balin ve elin ve ayagin ile olsun!

4686. Ok dahi haskasvnin kanalx ile sayd tuiar. <§vbhesiz kusun etin&en ht-
hehred-ir.

Ya'nf, ey miir§id-i mukallidl Gergi sen ehl-i hakfkatin kelamim ezberleyip
halki avlayarak etrafina toplarsin ve kendin gibi Hakk'a vasil edemezsin, fa-
kat bu yaptigin i§ mukabilinde §ah-i hakiki olan Hak indindeki kiymetin ve
istifaden nedir? Hig!.. Mesela ok dahi ba§kasmin kuvvet-i bazusuyla av tu-
tar, fakat o tuttugu kusun etinden onun higbir nasibi ve istifadesi yoktur.

e ^g D

MESNEVI-t SERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

4687. ^iDojjan bizzdt dagliktan av fydirir. <§ubhe.siz ?a/i ona keklik ve sigircik
kusu yedirir.

Fakat Hak tarafindan ir§ad-i ibada me'mur olan insan-i kamil, §ah tara-
findan ava me'mur olan dogan kusuna benzer. Dogan kusu kendi kuvveti ile
daghktan huzur-i saha av getirir. §ah dahi doganin o hizmetine miikafat ola-
rak ona keklik ve sigircik kusunun etini yedirir. Binaenaleyh insan-i kamil,
daglik mesabesinde olan bu diinya icinde nefsaniyet halinde lakayd gezen in-
sanlan avlayip huzur-i §aha isal eder. Bu hizmete miikafat olarak kut-i ilahf
ile mutena'im olur. "Kebk", keklik; "sar", sigircik kusu demektir.

4688. ISir nutuk ki, vahiyden olmaya, hevadandir, Toprafc flibi hevada ve he-
badadir.

"Heba"', havada ucan ince tozlar. Hakk'm kalbe ilka buyurdugu olmayan
bir soz, nefsin hevasindandir; ve nefsin hevasindan olan soziin hie. te'siri ve
kiymeti yoktur. soz, toprak nasil ruzgar ile havaya ucup toz gibi dagilirsa,
oylece dagilip gider.

4689. 6ger efendiye bu soz galat goruniirse, Ue'n-^Necm'in evvelini birka$ ya-
zv okul

Ya'ni, biz, "Vahy-i ilahiden olmayip, heva-yi nefsaniden olan soziin kiy-
meti yoktur" dedik; eger bir alim-i zahiri cikvp derse ki: "Biz halka Kur'an'dan
ve hadisten bahisle soz soyliiyoruz. Binaenaleyh bizim soziimiiz peygambe-
re olan vahiydendir, heva-yi nefsaniden degildir." Biz cevaben deriz ki:
"Evet, Kur'an'i ve hadfsi soyledikten sonra onlan, kalbine olan vahy ve il-
ham-i ilahiden degil, kendi nefsinin hevasindan ve hayalinden tefsfr ediyor-
sun." Binaenaleyh hevadan olan soziin kiymeti olmadigim anlamak icin
Ve'n-Necm suresinin evvelini, birkag yazi ve kelime oku!. Nitekim 1. cildin
1099 numarasmda soyle buyurulmu§ idi:

J-* is** y _)' ^ ¥ 3 ^—i j^ ^ rfj JiJ 5 V y.

[Ya'ni] "Kur'an'i heva iizerine te'vil ediyorsun; yiiksek olan ma'na sen-
den dolayi aleak ve egri oldu."

Sa^r AHMED AVNI KONUK

4690. Ta hi " CMuhammeci hevaian soulemez!" ancak ihtiva ettiqi vahiy ileclir.

[4670] y a D

"Ihtiva", havf olmak ve toplanmak demektir. Ya'nf, o sureyi oku, ta ki bi-
lesin, Muhammed (a.s.) heva-yi nefsaniden soz soylemez. Onun soyledigi
soz muhakkak kalb-i §erffine toplanan vahy-i ilahf iledir. Binaenaleyh ilimde
peygamberin varisi olan insan-i kamil Kur'an'i ye hadfsi kalblerine Hak tara-
findan ilka olunan ma'nalar ile tefsir ederler. Onlan inkar etmek, Hakk'i in-
kar etmek demek olur.

4691. By JTlhned! utyta&emki sana vahiy den yds yoktur, taharriyi ve kiyasi
cismilere verl

"Kryas", lugatte "takdir etmek" ma'nasinadir; ve §eriatte "bir §ey hakkin-
da hukiim vermek igin, nastan istinbat olunan ma'nadan ibarettir ki, o da asil
ile fer* arasini cem' etmektir"; ve ilm-i mantikta "esasen dogrulugu kabul
edilmis, olan birtakim kaziyyeleri bir araya toplayip bir netfce cikarmaktir".
Mesela "alem miitegayyirdir" ve "her miitegayyir hadistir" ciimleleri iki ka-
ziyyedir ve bundan "oyle ise alem hadistir" kaziyyesi grkar. Kryasin "istisnai
ve iktiranf ve miisavat" nevi'leri vardir ki bunlar, ilm-i mantikta izah edilmi§-
tir. Ya'nf, ey paygamberin ilimde varisi olmak i'tibariyle batmen Ahmed olan
insan-i kamil! Mademki senin kalbine Hakk'm vahiy ve ilhamindan me'yus
olmak yoktur, Kur'an ve hadfs igin te'vfl aramayi ve kiyaslar yapip^neticeler
gikarmayi, cismi ve nefsf olan alim efendilere birak! Varsin onlar birtakim
te'vilat ve kiyasat yapip dursunlar. Zira bu hal onlar igin zarundir. Ciinkii
kalbleri vahiy ve ilhama mahal degildir.

4692. ^Eira zarureiten hir murdar helaldir. ZKi, '\Kahe.-l visalcU taharrl yoktur.

Zira zaruret vaki' oldugu vakit, bir murdar ve haram olan §ey helal olur.
Nitekim aglrktan olecek bir hale gelen kimse §er'an domuz etini yiyebilir ve
§arab igebilir. Halbuki Ka'be'den uzak olan kimse kibleyi arar ve Ka'be'ye va-
sil olan kimse bittabi' kar§isindaki Ka'be'yi aramaz. Bunun gibi, hakikat
Ka'be'sine vasil olan kamil dahi o hakfkati birtakim deliller ve kiyaslar getir-
mek suretiyle aramaz, soylerken gordugunii soyler.

*$P?

MESNEVt-I SERtF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

4693. TaWri ve huddnin idihadlan olmaksizin her him hevaAan hid'ati adet
tutarsa...

Bu beyt-i §erffte kalbi vahy ve ilham-i Hakk'a mahal olamayip, fakat ke-
mal-i hulus ile calisan zahiri alimler ve miictehidler ma'zur tutulmus, ve bun-
lann te'vfl aramasi ve dogru yolda vaki' olan ictihadlan makbul addedilmis,
olur. "Hiida", dogru yol ve yol gostermek; "ictihad", cahsmak; "bid'at", dfnin
kemalinden sonra dinde yeni bir adet cikarmak demektir. Ya'nf ulema-i zahi-
reden kemal-i hulus ve husn-i niyyet ile teVflat-i ma'kule aranmaksizm ve
dogru yolu gostermek sa'y ve gayretleri olmaksizin, her kirn heva-yi nefsa-
niden ahkam-i §er'iyyede bir adet ve usul vaz' ederse...

4694. £Ad afoi, onu yukari aotiirur; onu hava oldumr. Suleyman degildir, id hi
iahtim geke!

Hava, Ad kavmini nasil yukanlara kadar kaldinp yere carparak helak et-
ti ise, bu heva-yi nefsaniden dinde bid'at yapan alim efendiyi de o heva-yi
nefsanfsi oylece olduriir. alim Hz. Suleyman mesjebinde olan bir kamil de-
gildir ki, hava, Hz. Suleyman 'in tahtini alip iizerinde ta§idigi gibi tagisin!
Ya'nf insan-i kamilin heva-yi nefsanf iizerinde tasarrufu vardir ve heva-yi
nefsani insan-i kamilin mahkumudur. Birinci misra'da el-Hakka suresinde
olan «Ju 'r*'r* &j>. ] j&& ^ &j (Hakka, 69/6) ya'ni "Ad kavmine gelince:
Haddi teclvuz eden sjddetli bir riizgar ile ihlak olundular"; ve ikinci misra'da
sure-i Sebe'de olan ^ Ihp-i'jjj "j^ ^j-^ '&J ] '^lJUj (Sebe' 34/12) ya'ni "Biz
Siileyman'a riizgan teshir ettik ki, sabahtan ogleye kadar bir aylik ve ak§a- j

ma kadar da bir aylik yol giderdi" ayet-i kerimelerine isaret buyurulur. \

4695. tMJ tfin riizgar hazul.hir hamaldir. Gkul olan adamxn elinde kuzu gihidir.

"Hazul", zelil ve hakir edici ve utandmci; "ekul", gok yiyen obur kimse
demektir. Ya'ni, riizgar Ad kavmi icjn zelil ve hakir edici bir hamaldir. Ad
kavmini yiiklenip sirtinda ta§imi§ ve fakat onu yere carpip hakir ve zelil bir
hale koymu§tur. Ad kavmi bu riizgann elinde obur kimsenin kucaginda ta§i-
digi bir kuzuya benzer idi.

gs^P*

AHMED AVNl KONUK

4696. Du onu evladi gihi kucagina koyvo, kasap aibi onu oldiirmek i$in aoiiirur.

Riizgar ve hava o Ad kavminin efradim evladi ve kuzu gibi kucagina alip,
kasap gibi onu oldurmek igin goturmekte idi. Nitekim bu zaman-i medeniy-
yette tayyareleri ve zeplinleri sirtinda ta§iyip ara sira serke§lik ile yere carpa-
rak igindekileri helak eden hava-yi nesimi dahi. Ad kavminin havasma nazf-
re yapmaktadir.

4697. O riizgar SAd'a istikbarlanndan idi. Oiendi ydri zannettiler, acjyar uti.

Ad kavminin helakine sebeb olan o sjddetli riizgar ve firtma, Ad kavmi-
nin kendi nefislerini biiyiik gormelerinden idi. Nitekim sure-i Fussiler'teki
ayet-i kerimede Vj u lit ^. ijJiT, jSJi jl j^$\ j \^'^Li \\* uti (Fuller,
41/15) ya'ni "Ad kavmine gelince: Yeryuzunde ha'ksiz olarak kendilerini bu-
yiik gordiiler ve "Kuvveti bizden daha §iddetli olan kimdir?" dediler." Vakta-
ki sjddetli firtmayi getirecek olan bulut ufukta zahir oldu, o bulutu kendileri-
ne dost ve hayirhah zannettiler ve i)L* % j»j* iJi» (Ahkaf, 46/24) ya'ni" "Bu
bulut bize yagmur getirici olan bir buiuttur"' dediler. bulut ve ondan gelen
riizgar onlara agyar ve dii§man idi.

^jyiJ! ^j^t d\ c — ~x«1j jLio^ Ctr^y. ^^ -Uta^^j ^>y?

4698. Uaktaki ansizm kilrku $evirdi, o fend arkadas onlan parga parga kirdt.

"Postin", hayvan derisi, kiirk, kuvvetli deridenkaph libas. "Postin gerda-
niden", "kiirkii tersine cevirmek" demek olup, batin olan halin izhanndan ki-
nayedir. "Bi'se'I-karih", fena dost ve fena arkada§, rha'nasmadir. Ya'ni, Ad
kavminin kendi haklannda lutuf zannettikleri firtina, birdenbire ic yiizii olan
kahr-i ilahiyi izhar etti ve kiirkiin ici di§ina gevirildi. fena arkadas. olan fir-
tina onlan yerlere carpip parga parga etti.

4699. Uievdyx k\r ki, heva gok fitnedir; ondan evvel ki (5%d gihi kira!

Ya'ni, heva-yi nefsani dahi Ad kavmini yerlere carpip helak eden hava
gibidir. Binaenaleyh ey salik! Sen o hevayi kir ve teskin et! Zira o heva-yi
nefsani insan igin gok fitnedir ve imtihan-i ilahidir; ve Ad kavmini helak et-

BgHHjjB

jlljK®" MESNEVl-I §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

tigi gibi, seni de kinp helak etmezden evvel sen bu heva-yi nefsanfyi kir ve
teskin et!

4700. Dink nasxkat verir&i; derdi hi: "6y hxbir dolu cemaat! I&u, heva sizin elt-

[4680] . j ... i // *

nizden etegi kopanr.
"Hayl", burada cemaat ve "zeyl", etek demektir. Ya'ni, Hud (a.s.) meb'us
oldugu Ad kavmine nasihat verip derdi ki: "Ey kendilerini begenen ve igleii
kibir ve uciib dolu olan cemaat! Bu heva-yi nefsani sizden etegini kopanr,
ya'ni sizin cisminiz mahv ve helak olacagi vakit sizden aynlir ve size olan
dostlugunu ve arkadasjigini birakir."

iiLupi J^S" LJ: b (Jjjj JU^- JLaJ jl j -ib C— Jb- jSCjJ

4701. * Diavd Utakk'in le§keridir. 'Dirftaf giin nijak tihetinden sizirde iti-
nak etti."

"Zira heva-yi nefsam sizi imtihan igin gelmis, olan Hakk'in askeridir ve ni-
fak cihetinden birkac giinden ibaret olan bu diinya hayatinda sizin boynunu-
za sanlmi§tir ve size dost ve yar gdrunmu§tur. Halbuki nifak icindedir ve ic-
yuzii size du§mandir."

C—xi ib ij\ ji jji J^rl dy>r C_~^j Sj>- <jJb>- b ^-j j\

4702. x O suda UtcHik'ma sadikhr. Uaktaki ecel gelir, hava el kalthrir."

"0 heva-yi nefsaninin di§ yiizii her ne kadar size kar§i boyle dost gorii-
niir ise de, ic yiizii ve batini Halik'ina sadiktir. Zira Halik'i ona: "Sana tabi'
ve bana muhaif olani helak et!" diye emir buyurmu§tur. Nitekim sure-i Casi-
ye'de »\j* ^\j^s\ ^ cJ)' (Casiye, 45/23) ya'ni "Ey Resuliim! Allah'i birakip
hevasmi ilah ittihaz eden kimseyi gordiin mii?" buyurulur. Vaktaki ecel ve
oliim gelir, dost zannettiginiz o heva-yi nefsani sizden el geker. Ondan son-
ra hayat-i uhreviyyenizde bela-yi azim icinde kahrsimz."

} >, / b Oljj jbj^yfc jJ^Aj Jv ^i jJu\ \j J>b

4703. Uiavdnin agizda reh-giizerini gbrl Dier nefis kerr u fer ile gelid ve gi-
dicidir.

Bu ve atfdeki beyitlerde heva-yi nefsani hava-yi suriye tesbih ve cisme
olan te'sfrleri beyan buyurulur. "Reh-giizer", yol ve tank ve gecit demektir.

<£p?

AHMED AVNt KONUK

"Kerr u fer", eski zamanlarda muhariblerin esna-yi harbde ileri geri hareket-
leri demektir. Ya'ni, hava-yi nesiminin insamn agzindaki gegidini gor! Her
nefis, pehlivanlann harbdeki fiilleri gibi gelici ve gidicidir. Hava-yi nesfmi ci-
gerlere girerken temiz bir halde girer ve muvellidu'l-humuza getirir. Fakat c>
karken hamiz-i karbon ve zehir olarak cikar. l§te heva-yi nefsani dahi sana
gelirken latif ve zevkli olarak gelir, fakat cikarken sende icad ettigi birtakim
kotii sifatlar sebebiyle zehir olarak gikar ve seni ma'nen helak eder.

4704. TZogaz ve dialer ondan emin olur. Uakiaki Diak di$e "^ii^suaf" dvue
emreder.

Hava-yi surf agiza girerken bogaza ve disjere dokunmaz ve emniyet da-
iresinde cigerlere gider. Vaktaki Hak Teala di§i curiitup havaya: "Di§e te'sir et
ve agntl" diye emreder.

4705. Dtavamn zerresi dag ve sahil olur. ^Di^ agrist onu zayif ve aM hilar.

vakit agizdan emniyet ile gegen havamn zerresi bile viicuda dag gibi
azim ve sakfl gelir; ve havamn isabeti yiiziinden gelen di§ agnsi o kimseyi
zayif ve hasta bir hale getirir.

4706. n^u yine o havadir hi, emin gecerdi. Gkinin cam idi ve o ekinin olumii
oldu.

Ya'ni, bu di§i agntan hava, agizdan emniyet ile gegen yine o hava idi;
sjmdi di§ agnsi oldu; ve o hava tarlalardaki ekinin cam ve sebeb-i taraveti idi;
ve yine o hava o ekinin oliimu ve solmasi oldu. Ya'ni bir hava eser ki, ekine
taravet verir ve bir hava eser ki, ekini kurutur. Ba'zi nushalarda ikinci misra'
<^S £ r o_^^* _, jUr- j^«j* ij, suretindedir, "Can gibi idi ve oliim gibi oldu"
demek olur. Ya'ni a'yan ve suver-i e§ya Hakk'in emriyle muessirdir. Bir za-
manda latif olan diger bir zamanda kahhar olur.

^yy.s $$£ ^* o~o jl *-iu>- cJ>j u^y^~ ls 1 - -^y. l ^-— ° C>Jl C~wO

4707. O himsenin eli hi, eh§i yiizlu olmayarak senin elini over, ofke vahiinde
o el to-puz olur.

s^P?

&^ MESNEVM §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

"Abus", eksj yiizlii ve somurtkan kimse demektir. Mesela sana karsj so-
murtkan olmayip giiler yuzlii olan bir kimsenin eli, senin elini tutup oper. Fa-
kat yine o kimse sana ofkelendigi vakit onun eli sana kar§i topuz gibi bir
yumruk olur. Goriiyorsun ki, ayni el latff iken kahhar oluveriyor. Bu suver-i
e§ya dahi boyledir. Lutf-i Hak'la latff ve kahr-i Hak'Ia kahhar olur.

0U^~» l$\ \j i\j jj! j-j *& OU- j j! 5j\ J. Vj ^ J Vj ^

4708. candan: u ^a ^Jlab ve ya Ulabi By uMiisiean! Ilu havayi kes!" ni-
yazim haldmr.

Ya'nf, havanm te'sfrinden di§i agnyan kimse: "Ya Rab! Ya Rab! Ey Miis-
tean! Bu beni ta'zib eden havayi kes[" diye candan yalvarmaya basjar. He-
va-yi nefsamden insanm basma da turlii belalar ve azablar gelir. Zamammiz-
da her gun gdrdiigumuz agik bir misali budur ki: Bir kimse heva-yi nefsamsi
saikasiyla bir fahi§eye mubtela olur ve onun yuziinden rakfbler ile miinaza-
aya basjar; ve nihayet aralanndaki kavga ya kendisinin veya rakibinin do-
vulmesi veya oldurulmesiyle netfcelenir. agir yara icmde duydugu lztirab
ona bu nefsinin hevasindan gelmi§tir; ve akli ba§ina gelince: "Ya Rab! Beni
bu beladan kurtar, tovbe ediyorum!" diye Allah'a yalvanr; ve Hakk'i tanima-
yan ve heva-yi nefsanfsine §iddetle maglub olanlar o intikam hissi icj.nde iz-
tirab gekip nihayet terk-i hayat eder.

j^ jUi^-l ji OlJo^ j> jl jj i\j jij iJJo Jilp OUo <_jl

4709. By aijiz hu havadan gafil idin. fyit, di§ d&inden istijjfarda oil

"Gafr", ortmek;' "istigfar", ortmeyi istemek, demektir. "Ey agiz!", zikr-i
ciiz' ve irade-i kiill kabilinden mecazdir. "Ey agiz sahibi" ma'nasinadir. Ya'nf,
hayatm devamma sebeb olan latff hava-yi nesiminin bir de bdyle kahir tecel-
lisinden gafil olan ey agzin sahibi! Disjn dibine girip agn yapan havadaki ka-
hir sifatinm lutuf sifati ile ortiilmesini Hak'tan iste! Malum olsun ki, a'raz-
dan ibaret olan her bir kotu amele alem-i ma'nada bir fena suret vardir.
Hakk'a istigfar ile bu suretlere gixzel bir suret giydirilir; ve istigfar eden kim-
se oil^- ^C <JW 'S-C. IlAsTjU (Furkan, 25/70) ya'ni "Allah Teala onlann fena-
likfanm iyiliklere tebdil eder" ayet-i kertmesindeki va'de mazhar olur.

4710. Onun pek olan goziinii ya§lar yagdirici eder. 'Derd, miinkirleri Stfllahl
deyici eder.

<^»

AHMED AVNl KONUK

"Qesm-i saht", pek ve tehlikeden sakinmayan cesur goz, demektir. Ya'ni
havanm kahir libasi ile de tecellisinden gafil olan o kimsenin pek ve cesur
olan gozu, gev§eyip yagmur gibi yasjar yagdmr. Velhasil derd ve bela
Hakk'in munkirlerine "Allah!" dedirtir. Hz. Pir FihiMa Fih'm 14. faslinda bu
ma'na hakkinda §6yle buyururlar:

"Senin halini oyle bir kimse goriiyor ki, biitun kimseler O'nun kabza-i
kudretindedir; ve acz vaktinde O'nu gaginrlar ve dis. agnsi, goz agnsi, kulak
agnsi ve tohmet ve havf zamanlannda hep O'nu yad ederler ve onun i§ittigi-
ne ve hacetlerini reva eyleyecegine kuvvetle i'timad ederler; ve bir hastanin
sihhati ve belanin def i igin, gizli gizli sadaka verirler; ve keza o atayi ve sa-
dakayi kabul ettigine mutmain olurlar. Onlara sihhat ve feragat ihsan eyle-
dikte, o yakin onlardan geri gider ve hayal-endisjik avdet eyler. "Hudaven-
da! zindan ko§esinde usanmaksizm bin "Kul hiivellah" okuyarak sidk ile
seni cagirmamiz ve senin bizim hacatimizi reva eylemen ne hal idi?" derler.
§imdi... Biz zindan icinde nasil muhtac idiysek, zindan haricinde de oylece
muhtaciz; ta ki bizi bu alem-i zulmani zindanindan nurani olan alem-i enbi-
yaya ihrac eylesin! §imdi... Zindan ve hal-i derd haricinde iken, o ihlas bize
nigin gelmiyor? Zfra, acaba faide eder mi, yoksa etmez mi? diye bize bin ha-
yal anz oluyor ve bu hayalin te'sfri bin tenbellik ve melalet veriyor. Hani o
hayalsiz olan yakfn?"

4711. (jWaiemki merdden Dialih'in iemini kabul etmeiin, agah ol, ieriden
Uiahh'tn vahyini hahul edici ol!

Ey gafil! Biz sana bu hakayiki soyledik. Mademki merdden ve insan-i ka-
milden zahir olan Halik'm kelamim kabul etmedin.'bari agah ol da, heva-yi
nefsani yuziinden basma gelen derd ve elemden vahy-i ilahiyi kabul edici ol!
Zira kelam-i enbiya ve evliyayi kabul etmeyenleri Hakk'in maddi ve tabii
kuvvetler ile te'dibi, onlar hakkinda vahiy ve i§arettir. Beyt-i Ziya Pa§a:

Nush ile yola gelmeyeni etmeli tekdir;
Tekdfr ile uslanmayanm hakki kotektir.

4712. Jiava cle-r hi: 'Be-n oe?erm §ahindan kaher aeiirkiuim. fyah hauu, aah
$ur u $er haherini getiririm."

*$gp?

MESNEVM §ERtF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 ■

"§ur M , miiteaddid ma'nasi vardir. Burada "fitne ve kavga" demektir.
Ya'ni, hava der ki: "Ben be§erin sahi ve hakim-i mutlaki olan Hak tarafindan
size haber getiriciyim. Ba'zan size hayir ve ba'zan da §er ve fitne haberini ge-
tiririm."

4713. "2,ua ki me'murum, kencli emrim ile degilim. lien senin $bi ne vakit
kenAi sahimian tjafilim?"

"Zira ben Halik'imm me'muruyum; kendi emrim ve iradem ile hareket
edemem. Ey insan! Ben senin gibi ne vakit sahimdan ve Halik'imdan gafi-
lim?" Hz. §eyh-i Ekber Fususu'l-Hikem'de Fass-i tshakfde, "Evvelen a'ref-i
biliah cemad, sonra nebat, sonra hayvan ve sonra insandir" buyururlar. Fa-
kat bu tertib Hakk'in hiikmiine ve tasarruruna derece-i teslimiyyet ve inki-
yadlari cihetindendir. Meratib-i ma'neviyyeye nazaran Allah'i en gok taniyan
ve bilen insan-i kamildir. Bunlann esbabi ve tafsili fakir tarafindan Fususu'l-
Hikem'e yazilan §erhte agik ibarat ile izah edilmistir.

4714. u 6jp senin halin Suleyman g&i olaylx, Siihyman gibi senin hamalm
olurum. '

"Ey kimse! Senin halin insan-i kamil olan Siileyman (a.s.)m hali gibi
olaydi, Hz. Siileyman'i tahti ile beraber nasil ta§idim ise, seni de hamal gibi
arkamda oylece ta§irdim."

4715. "<S%riyetim; senin elinin miilku olurd-um. Diahk'm sun iizerine seni va-
kif ederdim."

"Fakat sjmdi senin elinde ariyetim. Benim uzerimdeki tasarrufun igretidir.
Ya'ni tayyarelerini ve balonlanni ve zeplinlerini tasmm. Eger Siileyman me§-
rebinde bir insan-i kamil olaydm, bende tasarruf icin bu kadar alat ve edevat
kullanmaya ihtiyacin olmazdi ve ben ariyetlikten gikip, senin elinin miilku
olurdum. Hakk'in bu esjadaki ve kuva-yi tabiiyyedeki sirn iizerine seni va-
kif kilardim." Mesela miinkirler yakin vakitlere kadar: "Uzak yerden ses is>
tilmez, binaenaleyh evliyadan rivayet olunan bu gibi harikalar hurafattir.
giinku kanun-i tabiata muhaliftir" derler idi. Vaktaki radyo ke§f olundu, uzak

C^,

AHMED AVNI KONUK

memleketlerdeki sesler ve konserler dinlenilmeye basjandi. Anlasddi ki, uzak
yerlerden seslerin isjtilmesi kanun-i tabiata degil, kanun-i cehle muhalefet
imi§. t§te insan-i kamil, insan-i gafillerin aletler vasitasiyla i§ittigi bu sesleri
kendi viicuduyla aletsiz olarak isjtirler. Radyonun ahizesi ve miirsilesi kendi-
sindedir. Nitekim Hz. Omer Medine'den, Iran'da harb eden kumandan Sari-
ye'ye: j-4-i J~M hju. l ya'ni "Ya Sariye! Dag tarafindan gekin!" diye bagirdi ve
Sariye de bir aylik yoldan i§itti; ve ona gore askeri tertfblerini yapti ve dii§-
mana galebe etti.

4716. y ^fakat sen hir hagisin, hen miisteanm. r Uc, Aort giin sana hizmet eae-
rim.

"Yagi", bagi ve asi ve §aki demektir. Ba'zi niishalarda da "bagr vaki'dir.
Ya'ni, "Fakat ey insane gafil! Sen bir bagi ve asisin ve Hakk'in peygamberi-
nin emrine muhalifsin. Bu sebeble ben de senin elinde miisteanm ve igreti-
yim. Bu diinya hayatinin iginde sana tig, dort giin hizmet ederim."

4717. Sonra sana semigunluklar veririm. Senin askerinaen yagiyane stgranm.

"Ser-nigun", ba§i a§agi olmak. Ya'ni, "Sonra sana Hahk'in emriyle serni-
gunluklar ve zilletler veririm. Senin aklin ile kullandigin elinden ve ayagm-
dan vesair a'zandan ve diger alat ve edevat-i hariciyyenden sicranm ve ita-
at etmez olurum." Nitekim Umumi Harb'de Ingiltere'yi tahrib etmeye giden
Almanya'nm zeplinleri muhalefet-i havanin te'siriyle perisan bir hale geldi,
bir is, goremedi. Cunkii kaza-yi ilahf boyle idi.

4718. "O^fihayet senin o zaman gayba imamn muhkem olur hi, imdn sana ma-
ye-i gam olur,"

"Benim bu muhalefetim iizerine, senin alem-i gaybda bir hakim-i mutlak
olduguna imamn kuvvetli olur; olur amma o zamandaki fman sana gamm
mayasi ve ash olur. Sen hayat-i diinyeviyyende enbiya ve evliyanin da'veti-
ne icabet ve gayba fman etmedigine gok hasret gekersin. Zfra goriinen bir §e-
ye "inandim" veya "inanmadim" demenin ma'nasi yoktur."

(TV^,

MESNEVI-i §ERIF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVI-6 • "^^®

4719. Uialhuki o zaman hep mumin olurlar. zaman ise serke$ler ba$ iize-
riruie ko$arlar.

Bu beyt-i §erifte Slum halinde olan miinkirlere i§aret buyurulur. Ya'ni, her
hangi bir sebeble oliim haline gelip, nazannda gayb perdesi agilarak ahval-i
berzahi goren munkirlerin hepsi mii'min olurlar ve o zaman munkirler ve
"Benim de peygamberler kadar irfanim ve ilmim ve zekavetim vardir" diyen
serkesjer tepe taklak olurlar.

Ma'lum olsun ki, Hz. §eyh-i Ekber Fususu'l-Hikem'de Fass-i Musevfde
imanin simflanni bey an buyururlar ki, hiilasasi sudur:

1 -Miinkir, hal-i hayatinda uluhiyetin ve nubiivvetin ve ahiretin hak oldu-
guna kanaat getirip iman eder. Bu tarn ve saf bir imandir.

2 -Miinkir, diinyada Hakk'in birtakim vesait-i tabfiyye ile azabim gordiigti
vakit iman eder. Bu da iki nevi'dir:

a) Miinkir, bu iman sebebiyle Yunus (a.s.)m kavmi gibi muazzeb olmaz
ve ahirette de bu imanin faidesini goriir.

b) Miinkir, bu imam ettikten sonra diinyada muazzeb olursa da, ahirette
faidesini goriir.

3-Miinkir, oliim haline geldigi vakit ahval-i berzahi goriir ve heniiz ruh
cesedden alakasim kesmemis, oldugu halde kelime-i hakki telaffuz eder. Bu-
nun imaninda ihtilaf vardir:

a) Bir taife indinde onun imam makbuldur. Zira onun hali *> l. Js. y^.j
oir Jp u j± j*jl -ji ur oL ya'nf "Kisj bulundugu hal iizere kabz olunur ve
oldugu hal iizere hasj olunur" hadis-i §erifine mutabiktir; ve alem-i ahirete
bulundugu hal-i iman iizerine intikal etmi§tir.

b) Bir taife indinde onun imam makbul degildir. Zira bunun hali Allah
Teala'nin jj ^ l^T'jSo JJ t$jui Cx '^L u Ji/j obi'^' JC yj> {En'am, 6/158)
ya'nf "0 giinde ki, Rabbinin ba'zi ayati gelir,' evvelden iman etmeyen nefse,
imanin nefi olmaz" ayet-i kerimesine mutabiktir. Bu iman fman-i ye 'stir.
Maahaza bu kisimlara dahil olan her ferdin emri hakfkatte Allah Teala'ya ra-
ci'dir. Zira allamii'l-guyub olan Hak Teala hazretleridir. Her ferdin mahfT olan
ayn-i sabitesinin isti'dadi ancak ind-i ilahide ma'lumdur.

jb jjj ji OjJ^lj j iji y^^ jlisil j ■JcjS' (Jj\j ol»j j!

4720, zaman daraqacinin alhndaki hirsiz ve vol vwucular qihi zardik ve if-

[4700] , . ; » y » J

hilar ederler.

s^P?

AHMED AVNl KONUK

"lftikar", fakir ve muhtag olmak, demektir. "ZarT\ yana yana aglamak.
Ya'ni, kahr-i ilahi ile helake miiteveccih olanlar o zaman daragacimn altina
asilmak igin getirilmis. olan hirsiz ve yol vuran §akf gibi, §efaate muhtag olup
yana yana aglarlar.

4721. jfakai gaubcia miisievi olw isen, dareynin malih-i ve henai $ihnen olur-
snn.

"Mustevi", diiz ve dogru demektir. Ya'nf, fakat sen gayba iman eder ve
bu fmaninda da dogru ve mustakim olur isen, dunyanin ve ahiretin miilku
senin olur ve emr-i ilahfye itaat ve nehy-i ilahiden ictinab hususlannda nef-
sinin zabita me'muru yine sen olursun ve harigten emr bi'1-ma'ruf ve nehy
ani'l-miinker eden bir zabita me'muruna senin igin hacet kalmaz.

4722. CA/iukim olan $ihneli1t ve vadi§ahlth, ihi giinluh, mvistear ve sakvm ae-
gildir.

Ya'ni, senin viicudunda mukim ve daim olan zabita me'mtirlugu ve sah-
lik, viicudunun haricinde olan zabita me'murlugu ve sahlik gibi iki giinliik ig-
reti; ve zulmetmek suretiyle de sakim ve malul degildir. Ya'nf senin ruhun
nefsinin zabita me'muru ve §ahi olursa, bu ruhunun hiikmimde asla zuliim
ve sekamet olmaz; ve onun zabita me'murlugu ve sahligi bakidir. Velakin ha-
rigten senin nefsine zabita me'murlugu ve §ahlik eden kimsenin men'i ve
zecri iki gunliiktur ve fanidir ve igretidir; ve hiikmimde zulm etmek suretiy-
le de sakim ve ma'luldur.

Menkibe: "Hz. Omer'in hilafeti zamamnda bir delikanh mescide girip ga-
buk gabuk bir namaz kilmi§; ve elinde kamgi oldugu halde etrafi tefti§ eden
Hz. Omer de onun bu halini goriip: "Delikanli, o nasil namaz! Kalk, namazi-
ni ta'dil-i erkan ile tekrar kil!" demi§. Delikanli kalkip tekrar agir agir nama-
zim kilmi§. Namaz bittikten sonra Hz. Omer ona: "Ewelki namaz mi, yoksa
§imdiki namaz mi daha iyi oldu?" diye sormu§. Delikanh: "Ya Emfre'l-mii'mi-
nfn[ Dogrusunu ister misin? Ewelki namazim daha iyi idi" demi§. Hz. Omer:
"Nigin?" demi§. Delikanli: "Ounkii ewelki namazi Allah korkusu ile kilrrus,
idim; sonraki namazi ise senin kamgmm korkusundan kildim!" demi§. Hz.
Omer siikut edip gitmi§tir."

■^cSp?

glp 3 - MESNEVl-t SERfF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

^j^j^^yj^yr* ^ *r~ -^ J j ~- $ ^ j

4723. Cenkien kurtulursun ve kendi isini uaparsm. §ah hem sensin ve hem
hendi davulunu ^alarstn.

Ya'ni, ruhun nefsinin zabita me'muru ve §ahi olunca, artik bu hayat-i
diinyeviyyende ba§kalanyla niza' ve cidal etmekten kurtulursun ve ancak
kendi i§in ile me§gul olursun. Binaenaleyh nefsinin §ahi ve hakimi yine sen
olursun; ve viicudunun ikliminde tebaan hiikmiinde olan biitiin kuvan ve
a'zan iizerinde saltanat davulunu calan da yine sen olursun.

4724. nSoflaz hizim uzerimize ciham dar getirdicji vakit, keske bogaz ve agiz
to-prah yese idil

Bogaz, ya'ni yemek ve icmek ve tiirlii tiirlii gidalar ile telezziiz etmek ib-
tilasi bizim uzerimize bu cihani dar getiriyor ve bizi tiirlii turlii eziyetlere ve
sikintilara du§uriiyor; ve bu bogaz yiiziinden insanlar birbirinin hayatina bi-
le kasd ediyor. Boyle bir zamanda ke§ke o bogaz ve agiz boyle tiirlii tiirlii gi-
dalardan ve cenk ve cidalden vazgecip bu birkac giinluk hayat icin toprak ye-
se idi daha iyi olurdu.

c— JLi o^Jj j\ *£ \j (j^"^- lIXJ c— x*\ ijj\j>~ JU- j_p- OUi ji\

4725. I^u agiz zaten hir tovrak yiyici gelmi^tir, fakat hir topragi hi, o rengin
olmu§tur.

Evet, zaten bu agiz bir toprak yiyici olarak yaratilmi§tir. Fakat o agiz bu
ham topragi yemez de tiirlii tiirlii renklere boyanmis, ve mesela armut, §efta-
li ve iiziim gibi §ekillere girmi§ olan topragi yer.

4726. By ogul! HSu kebab ve bu sarab ve bu seher rengin ve nak§in tovraktir.

Ey kimyadan ve istihalat-i anasirdan bi-haber olan oglum! Bu yedigin ke-
bab ve §eker ve ictigin §arab ve su o renklere ve nakisjara biirunmiis, olan
topraktir. Azot, karbon, kils, fosfor, miivellidii'l-ma ve miivellidii'l-humuza
ve emsali anasir bir araya gelip bu §ekilleri izhar etmi§tir.

ffv^5C3^

AHMED AVNi KONUK

4727. Uaktaki yedin, onlar et ve deri oldu, renk ve et verdi. 'Tiu da marudle-
nin topraaidir .

Vaktaki bu renkli ve §ekilli topraklan yedin, onlar senin viicudunda et ve
deri suretine girdi ve Hak Teala onlardan senin viicuduna renk ve et verdi.
Bunlar da hep mahallenin ve yerin topragidir.

4728. Qamur iizerine vine hir topraktan yama vurulur. Lrtepsini ae yine hir
toprak yaparlar.

Ya'ni, boyle topraktan terekkiib eden gamur mesabesindeki cisminde va-
ki' olan sarfiyat yiizunden yanklar ve delikler peyda olur. Bu yanklara ve de-
liklere yine topraktan yama vururlar. Ya'ni o renkli ve nakish topraklar ki,
onlardan kiminin adi baklava ve kiminin adi borek ve kiminin adi kadayifdir.
Bunlan yersin, sarfiyatini telafi edersin ve bu suretle cismine yama vurursun.
Fakat bir taraftan viicudundan aynlan cuz'lerini yine toprak yaparlar; ve 61-
diigiin vakit ise cisminin hepsi toprak olur.

4729. Diindli ve 'JCipcakli ve ^Jlumi ve Diabe§... Diepsi mezarda ho§ hir
renktirler.

Ya'ni, nitekim Hindli ve Kipcakli ve Rumf ve Habes, irklanna mensub olan
insanlann hepsi oldiikleri vakit, hayat-i diinyeviyyelerinde ayn ayn olan §e-
killeri ve bigimleri gider ve kaybolur; mezarda ho§ ve miittehid bir toprak ren-
ginde olurlar.

4730. u£ hilesin hi. o hiitiin renk ve nakis hep nihabdir ve mekrdir ve miiste-

[4710] „ j , V

ardir'.

Nihayet bu hali gorup bilesin ki: Onlann o ayn ayn olan biitun renkleri ve
suretleri hep nikab ve yiiz ortiisunden ibarettir; ve bu suretler ve §ekiller za~
hir-bfn olanlan aldatmak igin bir mekrdir ve igreti bir seydir; ve akibet hepsi
de fanidir.

*$%&>

gp^ MESNEVI-t §ERIF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVI-6 •

4731. r Bakt olan renk ancak sib gatullah.hr , Onun gaynni cvngirak gibi ber-bes-
te bit!

"Sibga", liigatte "boya" ma'nasmadir. Burada murad, riihun rengidir. ru-
hun rengi ister sidk ve takva ve yakfn rengi gibi iyi bir renk olsun, ister §ek
ve kiifiir ve nifak gibi kotix olsun. Zfra o ruhun rengi ayn-i sabitelerinin aksi-
dir; ve a'yan-i sabite ise sifat ve esma-i ilahiyyenin suretleridir; ve sifat ve es-
ma-i ilahiyyenin ciimlesi ise giizeldir. Nitekim ayet-i kerimede jUJi ft ultli J
(Tana, 20/8) ya'ni "Allah'in giizel isimleri vardir" ve sure-i Bakara'da dahi
*i~* *ui ^ {lr ^.\ Cj a 3 4Ji •**-* (Bakara, 2/138) ya'ni "Allah'in boyasi vardir ve Al-
lah'in boyasindan daha -giizel kimin boyasi vardir?" buyurulur. "0 boyamn
gayn"ndan murad, cismin rengidir. Ya'ni baki olan renk Allah'in rengi olan
ruhun rengidir; ve ruhun renginin gayn olan cismin rengi ise, bir cmgirak gi-
bi o ruhun boynuna baglanmi§tir.

4732. Sulk rengi ve iakva ve yakin rengi abidler iizerinde ebede kalar baki ohxr.

Malum olsun ki, Hak Teala taleblerine binaen sifat ve esmasi asar ve ah-
kamimn zuhurunu murad eder; ve ba'zismdan razidir ve ba'zisindan razi de-
gildir. Nitekim takva ve sidk "Hadf isminin ve kiifur ve nifak dahi "Mudill"
isminin mazhandir. Halbuki Hak Teala "Hadi" isminin asanndan razi ve
"Mudill" isminin asan kufurden razi degildir. Nitekim ehl-i hidayet hakkinda:
^s- ij->jj pi& «jui ^j (Beyyine, 98/8) ya'ni "Allah onlardan razi ve onlar da
Allah'tan razidir" buyurur; ve keza ehl-i dalalet hakkinda j&>\ «LJ ^y. ^
(Ziimer, 39/7) ya'ni "Allah Teala kullannin kiifrune razi degildir""buyurur.
Ve bir §eyi murad etmek ondan razi olmak degildir. Zira eger Hak Teala kii-
furden razi olsa idi, peygamberleri vasitasiyla kullanni hidayete da'vet et-
mezdi; ve cenab-i Pir Efendimiz Fihi Ma Fihln 46. faslinda bu ma'na hak-
kinda §6yle buyururlar:

"Allah Teala hazretleri hayn ve §erri murad eder; fakat hayrdan razi olur
ve §erre razi olmaz; eger razi olsa idi, hayir ile emretmezdi. Bunun naziri bu-
dur ki: Tednsi murad eden kimse muteallimin cehlini murad eder. Zira tedris
ancak muteallimin cehli ile miimkin olur; ve bir §eyi murad etmek, onun le-
vazimindan olan §eyi murad etmektir. Velakin o kimse cehle razi degildir. Ra-
zi olsa ta'lfm etmez idi. Ve keza tabib tababeti murad ettigi vakit, nasm ma-

<^?

AHMED AVNl KONUK '^^®

Zira bo§ kann ve mi'de "Allahlik" lafmdan ibaret olan benlik ve enaniyet
da'vasinda bulunmadi. Zira onun nefsinin sifatlan ate§ine odun mesabesin-
de olan cisminden meded yoktur. Ciinkti Q S j m gidadan semirir ve cisim se-
mirdikge ve kuvvet buldukca nefsin kotii sifatlan da ba§ kaldinr. Binaenaleyh
oruc tutmamn faidelerinden birisi de budur. "Ti", bo§ ma'nasina olan "tuhf"
kelimesinin muhaffefidir.

4747. 1Bo$ kann §eytamn zindani olur. Jiira ekmek garni mekrden ve hileien
ona mani'clir.

Bo§ kann ve mi'de §eytamn habs olundugu bir zindandir. QiXnkii karm
bos, ve ag olan bir fakfrin gida tedariki garni ve kaygisi, enaniyet ve gurur
gostermek icjn mekr ve hile yapmaya mani' olur ; ve boyle bir kimse daima
muhitine kar§i tevazu' hali icinde olup benlik da'vasinda bulunamaz.

4748. ^idd dolu olan harm $eytamn pazan hill Onda §eytan tacirlerinin gin-
vi varclir.

Gida ile dolu ve tok olan karm ve mi'deyi §eytanin pazan bill mi'dede
ihlas ve iman esmani mukabilinde hayalattan ibaret olan huzuzat ve muzah-
rafat-i diinyeviyye satan §eytan tacirlerinin girivi ve feryadi vardir.

lPJj^ J 1 **/ jJ iSk^* J'Jj* lT^ S"^ Oijat-tf

4749. J2a-$ey sahci olan sahir tacirler huru§tan akillan hulandirmi$hr .

Ya'ni, hie ve hayal satici olan bu sihirbaz §eytan tacirleri, §amatalanndan
dolayi akillan bulandirmis, ve karartmisttr.

4750. ^IKiivu hir sihirden at gibi gidici etmi§, mehiahaan ve galesten hir hirhas
yapmi$hr.

"Kirbas", bez; "gales", gecenin sonundaki karanliktir ki, gayet hafff ziya
ile kan§iktir. "Sihir", liigatte tema§a edenlerin hayalinde tasarruf edip batili
hak suretinde gostermeye derler. Ya'ni, §eytan tacirleri insanlann gozune
mahza hayalattan ibaret olan bu suret-i diinyeviyyeyi daim ve miistemir gos-

c^p^

MESNEVI-i SERIF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEV1-6 •

4736. £ir?urc o $irkindir ve giizel ancak o giizeldir. O claim dahhak ve \)u ahes-
tedir.

"Dahhak", cok giilen; "abes", ek§i yiizliiluk demektir. Ya'ni, girkin haki-
katte daim ve baki olan girkindir. Bu da ruhun girkinligidir; ve guzel dahi da-
im ve baki ve zevalsiz olan giizeldir ki, o da kezalik ruhun giizelligidir; ve bu
giizellik ve girkinlik cisimler iizerinde zahir olur. ruhu giizel olan kimse
hem diinyada ve hem de ahirette guluciidiir; ve bu girkin dahi her iki alem-
de ek§i yiizliiluk igindedir.

4737. lopraga renk ve fen ve ta$lik verir; $ocuk huylulara onun iizerine hir

term, verir.

Ya'ni, Hak Teala hazretleri topraga renk verir; altin ve giimus, ve elmas ve
pirlanta olur; ve fen verir; topraktan turlii tiirlii san'atlar peyda olur; ve ba-
yagi ta§ olmak hassasim verir. Qocuk huylu insanlar altin ve gumiis, ve pir-
lantayi ve diger parlak tasjan gdrup, "Sen almayacaksm, ben alacagim!" di-
ye birbirleriyle kavgaya tutu§urlar. Hak Teala bu gocuk huylulara bu kavga
etmek duygusunu verir.

Menkibe: "Bir i§i igin Hz. Mevlana'ya nezr etmis. olan yabanci bir bey,
muradi hasil olduktan sonra bir kese altin alip huzur-i §eriflerine geldi ve
onun kabulii igin o hazrete and verip altinlan miibarek yenlerine doktii. sa-
his kayboldukta Hz. Hudavendigar derhal onlann cumlesini yere dokiip git-
ti. Cemaat-i ashab arkalanndan gidip meblag-i mezburu toplayarak bir mud-
det vech-i mai§etlerine sarf ettiler."

4738. ISir hamurdan deve ve arslan -pifirirler; ^ocuklar onun hirsmdan el ist-
nrlar.

Ya'nf, finncilar hamurdan deve ve arslan resimleri ve suretleri yapip pi-
§irirler. Qocuklar bunlan gordiikleri vakit igleri hirslarmdan titreyip ellerini
lsinrlar ve onlan almak isterler. t§te topraktan hasil olan ma'denleri ve kry-
metli ta§lan goren gocuk tabiatli insanlar dahi hirsta bu gocuklann aynidir-
lar.

S£p?

AHMED AVNt KONUK

OlS'^jS' L cf^j> sJ\ Sj&jjS OLfti j^j\ Jj-i OlJ j£>\ j jj*^

4739. S^lrslan ve deve agizda ekmek olur. IZu soz $ocuklara ic'sir etmez.

Ya'nf, cocuklara, "Bu hamurdan yapilan arslan ve devenin §ekilleri sizi
meftun etmesin, bunlar agizda cjgnendigi vakit ekmek olur" denilse, bu soz
cocuklara te'sfr etmez ve onlar yine arslan ve deve §ekline haris olmaktan
vazgecmezler.

4740. Qocuk cehil ve -pindar ve bir seh icindedir. ^lZariye. §iihur / onun huvveti
azdu.

Bu sozlerin gocuga te'sir etmemesinin sebebi budur ki: Qocuk cehil ve ve-
him ve bir §ek icindedir ve anlayi§i azdir. Maahaza bu noksani ile beraber
onun kuvveti de az oldugundan biiyukler iizerine musallat ve onlann basja-
nna bela olamaz; ve gocuk haddini tecaviiz ederse, biiyukler onu te'dfb eder.

^-^JV J <} ij ^ CJ 1 J^ C-^T^ j t>y^\ \j JiJ*

4741. £ocujjitn inadi ve yiiz afeti vardir. ^Buna sukiir hi, fensiz ve kuvvetsizdir.

Vakia, gocugun kendi yasma gore bir inadi ve biiyuklere kar§i birgok afet-
leri ve eziyetleri vardir. Buna sukiir ki, akli noksan oldugundan Mesiz ve
kuvvetsizdir.

V^J y C5*^ <^>y j' <*ii^* <-~l^ JjsJ=> jtj-J (jjjl (£\j

4742. ^Uay bu edebsiz olan cocuk ihtiyarlardan! ZKuvvetten dolayt her bir raki-
bin belasi olmu§tur.

"Edebsiz olan cocuk ihtiyarlar"dan murad, ilimlerine ve mansiblanna
magrur olup ehl-i hakikatin beyan ettikleri hakayik ve maarif-i ilahiyyeyi bir-
takim deltller iradi ile ibtale cah§an miiddeilerdir. "Kuvvef'ten murad, birta-
kim delail-i akliyye ve kazaya-yi mantikiyyedir. Bu miiddeiler her zaman ev-
liyaullaha muhalefet ve onlar ile mucadele etmisjer ve netfcede maglub ol-
mustardir. Sirasi dus,tukce diger cildlerde onlann menkibeleri zikredilmistir.
Ya'nf, cocuk mesjebinde olan bu ihtiyarlardan vay ehl-i hakikatin haline!
Onlar ilimde kendilerine rakfb gordiikleri her bir velinin ba§ma cahilane irad
ettikleri delfl kuwetinden dolayi bela olmusjardir.

5 ^P^

ggK^ MESNEVI-1 §ERlF §ERHl / XIII. CILT • MESNEVI-6 •

4743. r Uaklaki silah ve cehil heraber cem gelir, zuliimden dolayi cihun yahta
hir jir avn olur.

Ya'nf, vaktaki silah mesabesinde olan ulum-i edille ve cehil bir kimsede
cem' olur, sitem ve zulum cihetinden o kimse ciham yakici bir Fir'avn olur.
Nitekim 4. cildin 1435 numarasinda OjaIj o— u jj o>\> . j^r^J j r^ hj£ Sj -
[ya'nf] "Kotii cevherli kimseye ilim ve fen ogretmek, yol vurucunun eline ki-
lig vermektir" buyurulmus.tur.

Ve keza 2. cildin 1387 numarah beytinde jL^ ^ . ^ tsj^ ^> j* ^ ^y?
*# ispj. jr A^ ya'nf "Vaktaki kalem bir gaddann elinde olur, §ubhesiz Man-
sur ber-dar olur"; ve yineo cildin 1388 numarah beytinde J\ c— \j jL^l- jj^
ljVi ojLl jjfp . lt j jir ya'nf "Vaktaki bu i§-gug sefihlerin elinde olur, pey-
gamberleri oldiirmeleri lazim gelir" buyurulmu§tur.

4744. 6y faku adorn! DCusiirdan dolayi sukur et hi, {Jir' avnlikian ve kiijiir-
dan kurtvddun

"Kusur", acizlik; "kufur", hakki setr edici[lik], demektir. Ya'nf, ey fakir
adam! Sen ulum-i akliyye ve nazariyyeden bf-behresin, paran yoktur ve bir
mansib sahibi de degilsin. Bu husustaki aczinden dolayi sukiir et ki, bir
Fir'avn gibi enaniyetten ve gururdan ve hak olan kelami setr etmeye gah§-
maktan ve ehl-i Hakk'a muhalefetten kurtuldun.

4745. <§ukret, mazlumsun ve zalim degilsin! jfir' avnliktan ve her fitneden
eminsin!

Ey fakir! §ukret ki, sende vesait-i gurur ve enaniyet olan §eyler olmadigi
icin, efrad-i be§er arasinda mazlum mevki'indesin; ve elinde halka tecavuz
edecek silah olmadigi icjn zalim degilsin. Binaenaleyh bu sebeble Fir'avnhk-
tan ve nefsin her fitnesinden emin bir haldesin!

4746. 'Tios karin * JAUahlih" lafini vurmadu JZua onun aiesine odundan me-
ded yoktur.

AHMED AVNI KONUK

razini murad eyler. Zira onun zuhur-i tibbi ancak nasm marazi iledir. Fakat
nasin marazina razi olmaz. Eger razi olsa idi, nasi tedavf etmez idi. Ve keza
ekmekci kesb ii maasinm husulii igin nasm achgini murad eder; velakin on-
lann agligina razi degildir. Eger razi olsa idi, ekmek satmaz idi. ...ilh."

imdi abdden sadir olan ef al ayn-i sabitesinin Tcabina miisteniddir, A'yan-i
sabite ise sifat ve esma-i ilahiyyenin suretleridir; ve abdin ilm-i ilahide sabit
olan hakikati ise ebede kadar bakidir. Binaenaleyh abdin ayn-i sabitesinin ica-
bi olan sidk ve takva rengi onun ruhunun iizerinde ebede kadar bakidir.

4733. $ekkin rengi ve hiifran ve nifahin rengi akin cam iizerinde ebede hadar
haki olur.

"Ak", asi demektir. Ya'nf, kezalik abdin ayn-i sabitesinin icabi olan §ek ve
kiifiir ve nifak rengi dahi onun canmin iizerinde ebede kadar bakidir.

4734. Diilekdr jfir' avn' in Vara uiizliilugii gibi hi, onun rengi haki ve onun cis-
mi fdnidir.

Bu beyt-i §erif ulema-i zahirin kavline miisteniddir. Zira ulema-i zahir in-
dinde kavl~i me§hur Fir'avn'm imanimn adem-i makbuliyyeti merkezindedir.
Ve Fusus §arihlerinden Sofyali Bali Efendi dahi ulema-i zahirin bu kavline it-
tiba' etmistir. Velakin §eyh-i Ekber hazretleri Fass-i Musevfde Fir'avn'm
imanimn makbuliine kaildir. Ve §urrah-i kiram ve ezctimle Abdulgani Nablu-
sf hazretleri kendi §erhlerinde bu hususu subhe birakmayacak surette isbat
etmi§lerdir. Hz. Pir efendimizin Mesnevi-i §edfit adet-i seniyyeleri kavl-i
meshuru beyan etmektir. Nitekim Divin-i Kebir lerinde Hz. §eyh-i Ekber gi-
bi zebfh Ishak (a.s.) oldugunu beyan buyurduklan halde Mesnevi-i §eriftz
kavl-i me§hura binaen hep Ismail (a.s.) buyururlar; ve hususiyle bu beyt-i
§erif kavl-i me§hura binaen bir te§bihtir. Binaenaleyh Hz. Pfr'in Fir'avn'm
imanimn adem-i makbuliyetine zahib olduklanna suret-i kat'iyyede hiikm
edilemez.

^ j> jj Lt U*j Ol j J-i Li Ji oJ^U* <~>y- tjjj y j 3j>

4735. Sadiklann giizel yuziiniin berhi ve Jerri, ten jdni oldu ve o yevm-i dine
kadar yerinde haldi.

cgXZg,

GpjK®" MESNEVI-I §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

terip onlan §a§irtarak hayat-i bakiye ve ebediyyeden mahrum ederler. Nite-
kira sihirbazlar bir sihir yaparak kilpii at gibi yuruyucii gosterirler. Ay i§igm-
dan ve gecenin nihayetinde zulmetle kan§ik hafff ziyadan top top bezler ya-
pip ar§in arsm satarlar; ve alan kimse elinde higbir §ey kalmadigim goriip
hayret eder ve elindeki parasi bosuna gider.

4751. ^Topragi ipek gibi orerler. Temytz edici olan gb'zde iopragx hopanrlar.

Ve keza yine sihirbazlar topragi ipek gibi oriip mu§terinin hayalinde tasar-
ruf ederek satarlar; ve topragi ayirt edici olan gdzdeki temyizi kopanr ve izale
ederler; ve o mumeyyiz olan goz toprakla ipegi fark edemeyecek bir hale gelir.

4752. 1)ir ta$a od rengi verirler. T$u kerpic iizerine hize hasudluk verirler.

Tender, ta§ demektir. Ya'nf, sihirbazlar bir ta§a od agaci rengini verirler
ve bir kerpici kiymetli bir ta§ halinde gosterip, biz o kerpicin elimizde bulun-
mamasindan dolayi hased ederiz.

4753. ZPakiir o hi, topraga hir renk verir; onun iizerine $ocuk gibi hize cenk
verir.

Pak ve mukaddestir o Hak Teala hazretleri ki, topraga altin ve gumu§ ve
elmas ve pirlanta gibi tiirlu tiirlii renkler verir. Qocuklar hamurdan yapilmis,
arslan ve deve suretleri iizerine birbirleriyle nasil kavga ederse, bizler de top-
ragin bu renkleri ve suretleri iizerine birbirimizle oyle kavga ederiz ve hatta
birbirimizi dldururiiz.

4754. Qocukcagizlar gibi eiegimiz toprak doludur; toprak nazanmizda ma'denin
alhni qibidir.

Ya'nf, altin ve gumii§ topragin istihalelerindendir. Bizim toprak ya'nf altin
ve gumiis, dolu olan etegimiz de cocuklann oynarken toprak doldurduklan
eteklerine benzer. Binaenaleyh toprak bizim nazanmizda bu §ekl-i miibeddel-
den dolayi ma'denin ve menba'm altim gibi olmu§tur.

^cSp?

AHMED AVNt KONUK

Jl^ U JJUJ J ^ \j Jii> Jl** ^ OliJb I lj Jit

4755. Qocugun haliglere mecali olmaz. Diak cocuau ne vakil ridil ile heraber
koyar?

Ya'ni, alem-i keseratin renklerine aldanan gocuk mesrebindeki kimselerin,
alem4 vahdete vasil olan kamillere kar§i mecali ve kuvveti yoktur. Hak Te-
ala bu gocuk mesjebinde olan kimseleri ne vakit er olan insan-i kamiller ile
bir mertebeye koyar?

4756. ijWeyve eger hohne olsa, ham ol&ukca pismi§ olmaz. Ona al ile koruk
denir.

Mesela kiitugunden kopmus, olan iizum meyvesi ne kadar eski olursa ol-
sun, ham oldukga pismis ve kemale gelmis olmaz. Onun adina koruk derler.
Bunun gibi bir insan ne kadar yaskmrsa yasknsin, mademki keseratin renk-
lerine aldanrm§tir, o kimse ham meyve mesabesindedir ve o halde kaldikga
ek§i bir koruktur.

cr* js*" y> j. j* *^ a j> J^ Jv r^ tfdi* ^> *j£ /

4757. Baer o eftsi olan ham yiiz yillih olsa, o her heshin akillinin yaninda ko-
ruk olan $ocuktur.

ek§i olan ham kimse eger yuz yasmda olsa, o her keskin akilh olan in-
san-i kamilin indinde heniiz koruk mesabesinde olan gocuktur. Nitekim 1 . cil-
din 3349 numarah beytinde: j^ #. ji j& b ouji *L> . j£, jUji ^ \j oi ^ *U
[Ya'ni] "Butun hayvanlan insan igin oldiir; biitun insanlan da akil igin oldur!"
buyurulmustur.

J~»l j tl~~ iy>- \jj&> 0Tji pjh J~~> j\ J^jj j y XZ\j 4*r J?

4758. £}er$i onun sa.fi ve sakah ah olur, yine horku ve imul cocuhlucju icin'
ledir,

Gergi o ihtiyann saci ve sakali ak olur, fakat hakikate vasil olmadigi icin,
gocuklar gibi hem korku ve hem iimfd igindedir. Mesela bir kimsenin biri kti-
giik ve digeri biiyuk iki oglu olur; kixgiigu ak§ama kadar sokaklarda oyunla-
ra dalar ve ustii ba§i kirlenip berbad olur. Ak§am o yine tekdire ugramak kor-
kusu veyahud bu tekdirden kurtulmak umidi ile doner. Fakat buytik oglu bir

^m^

MESNEVl-i §ERtF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

vazife sahibi oldugundan, ak§am olunca boyle bir havf ve iimid duygulann-
dan an olarak evine gelir.

4759. ^Der hi: n &ri§ir miyim yahud eri$memi§ mi halinm? Gy aceb! ZKerim
hana o keremi eder mi?"

"Kerem", ramn fethi ve ["kerm"], sukunu ile ehl-i lugat indinde "kerim"
ma'nasina gelir. Vahidi ve tesniyesi ve cem'i, miizekkeri ve miiennesi musa-
vidir (Ahteri). Ya'nf, bu gocuk me§rebinde olan ihtiyar kendi kendine der ki:
"Acaba, ben Hakk'a vasil olur muyum, yoksa vasil olmamis, bir halde mi ka-
hnm? Ve Kerim olan Hak Teala bana o kendisine vusul keremini eder mi?"

4760. "Oyh na-kabillik ve uzakkk ile benim kortufuma uziimluk hah$ eder mi?"

"Boyle kabiliyetsiz olan halim ve uzakligim ile beraber benim heniiz ko-
ruk mesabesinde olan kalbime Hak Teala acaba uziimluk ve olmushik bans,
eder mi?"

4761. ^Dii^oir tar af tan iimulvar degilim! Dialbuki o kerem hana "Xa-
tey'esu!" der."

"Zfra halime bakiyorum, gocuklar gibi bu keserat aleminin alayi§ine miistag-
rak oldugumu gdriiyorum ve halimin kesb-i salah etmesi igin higbir taraftan im-
dad ve yardim umidini goremiyorum. Halbuki Hak Teala ^ ^j ^ i^-v" u j (Yu-
suf, 12/87) ya'nf "Allah'in revh ve rahmetinden me'yus olmayihiz!" buyuru-
yor. Ben ise sjmdiki halde boyle bir rahmet eserini de goremiyorum."

4762. Diahanimiz daima mesrur etmi$tir, ^izim kulacjimiza " Jla-iekna-
tu'."yu ceker.

Bu ve asagidaki beyitler boyle dii§unenlere kar§i Hz. Pir efendimiz tarafin-
dan verilen teselli cevablandir. "Tu", "tuy" kelimesinin muhaffefidir; ve "tuy"
[:toy] Tiirkge'de "dugiin sururu ve §adfsi" ma'nasmadir (Giyasu'I-Liigat) .
Ya'nf, ey iimidsiz kalan kimse! Bizim hakammiz ve §ahimiz olan Hak Teala

<^P?

filj^ AHMED AVNt KONUK

hazretleri daima bize diigiin siiruru ve §adfsi tertib etmi§tir; ve Kur'an-i Ke-
rim'inde, &\ i^-'j ^ ijki : u '^^ J* \j>'JJ Vp-aJi cs ju£ (Ziimer, 39/53) ya'ni "Ey
benim nefisl'erini israf eden'kullanm! Allah'in rahmetinden iimidinizi kesme-
yin!" hitabma bizim kulagimizi gekiyor ve bizi bu mujdesiyle daima diigiin sii-
ruru icjnde tutuyor.

4763. £/erfi feiz feu iimidsizlihten cukurdayiz. DMademki sola vurdu, el atici
olarak aideriz.

Gergi bu umfdsizlikten dolayi bu kesafet ve keserat alemi olan diinyada
gam cukuru icinde cirpmip dururuz. Fakat mademki "Ey kullanm! Umidinizi
kesmeyiniz, ben gafur ve rahimim!" diye bizi ma'rifet ve rahmet sofrasina
da'vet etti, ecelimiz geldigi vakit el atici ve raks edici olarak surur icmde hu-
zur-i ilahfye gideriz.

4764, Terbiye olmu§ atlar gibi, enis olan mer'a tarafina ho§makta el atanz.

"Sis", "kiyl" vezninde "siyasef'ten miistakk olup, "miieddeb ve terbiye
olunmus/' ma'nasinadir. "Enis", munis ve iinsiyet olunmu§, demektir.
"Mer'a"dan murad, alem-i ervahtir. Ya'ni, mademki mii'miniz, ecel geldigi
vakit evvelce ali§tigimiz ve bulundugumuz mer'a-yi ervah tarafina ko§mak
hususunda terbiye edilmi§ atlar gibi, el atarak dort na'la ko§anz.

4765, SUim atanz, halhuki orada adim yokltir; kadeh iuianz, halbuki orada
kadeh yoktur.

"Perdahten" masdanmn miiteaddid ma'nasi vardir. Burada "tutmak"
ma'nasi miinasibdir. Ya'ni, o alem-i ervah tarafina adim atanz, halbuki ora-
da bu bizim bildigimiz cismani ve kesif olan ayak ve adim yoktur. §arab-i ta-
hur kadehini tutanz, halbuki orada bizim bu diinyada gordiigumiiz kesif ka-
deh yoktur.

C— ~*s jjjl ^Jj^ jJUl ^jsut C— ~Jl*- Lil «0UJT l^T^jlj

4766. xXra hi orada biitiin ema carta mensubdur. una na icinde, ma na icin-
de ma nadir.

c c£P?

gp^ MESNEVI-1 §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEV1-6 •

Zira ki orada biitun e§ya ruhanidir ve kesafet yoktur. Ma'na iginde, ma'na
iginde ma'nadir. Birinci "ma'na"dan murad, ruhtur ki, cisme nazaran
"ma'na"dir; ve ikinci "ma'na"dan murad, ruhun miistenid oldugu ayn-i sa-
bitedir ki, ruha nazaran "ma'na"dir; ve a'yan-i sabite dahi sifat ve esma-i ila-
hiyyenin suretleri oldugundan, bunlara nazaran sifat ve esma dahi "ma'na"-
dir; ve sifat ve esma da §uunat-i zatiyye oldugundan, zat-i uluhiyyet dahi
bunlara nazaran "ma'na"dir. Binaenaleyh miiteselsilen ma'na, ma'na iginde
ve ma'na ma'na igindedir.

4767. Suret golcje ve ma na cjiine§tir. Cjolaesiz nur harahda olur.

Ya'ni, "suret" golge ve "ma'na" giines, mesabesindedir. Gdlgesiz olan nur,
ancak harab olmus, olan binalarda olur. Zira cisim hak ile yeksan olunca, gii-
nesjn nuru oniinde artik onun golgesi kalmaz.

4768. CMcUemki orada ker-pi$ hir ker-pi$ iizerinie kalmadi, aym nuruna hir fir-
kin ablae. kalmadi.

"Kerpig kerpig iizerinde kalmamak", suret ve viicud-i izafT aleminin kami-
len yikilmasindan kinayedir. Nitekim yikilan bir bina hakinda, "ta§ ta§ iistun-
de kalmadi" derler. Ya'ni, vaktaki bu viicud-i izafi alemi yikihp ta§ ta§ ustiin-
de kalmadi, viicud-i hakM ayinin nuruna enaniyet ve benlik da'vasmda bu-
lunan bir girkin viicud-i izafi golgesi kalmadi.

4769. !7Cerpip e^er alhnh olsa, koparmaya layiktu. Qunkii kerpi$in hahasi va-
hiy ve ru§enliktir.

Ya'ni, kerpig masbesinde olan o viicud-i izafi ve cismanf altinli olsa, ya'ni
peygamberlerin ve onlann varisleri olan velilerin viicud-i cismanileri gibi ru-
haniyet rengine buriinmus, olsa bile, koparmaya ve yikmaya layiktir. £iinku
o insan~i kamillerin viicud-i izafilerinin bahasi ve kiymeti vahy-i ilahiden ve
akillan aydinlatmaktan ibarettir. Nitekim 'jJso JJi 'cilri r ^ii (Maide, 5/3)
ya'ni "Bugiin sizin dininizi kamil ve tamam kildim" ayet-i kerimesi nazil ol-
duktan sonra, Resul-i Ekrem hazretlerinin viicud-i cismanileri oliim ile fanf
oldu. Zira viicud-i §eriflnin bahasi ve kiymeti vahy-i ilahi niizulii ve tenvir-i

Vggpp

AHMED AVNl KONUK -®>ffS

ukul igin idi. Dm tamam olup vahy-i ilahiye liizum kalmadi. Onlann vucud-i
saadetleri bu alermi suretten gikti. Kamillerin halleri de boyledir. Nitekim bu
Mesnevi-i §enTm alti cildi tamam olduktan sonra Hz. Mevlana efendimizin
viicud-i latffleri de az bir zaman sonra alem-i ahirete intikal etmi§tir.

4770. *Dag golgenin refinden dolayi miindektir. "iJu nur i$in pare olmak azdu.

"Mundekk", "parga parga olmu§" ma'nasinadir. Ya'nf, dag mesabesinde
olan viicud-i izafi ve cismanf, golgenin ref i igin surf olan oliim vasitasiyla
miindektir ve parga pargadir; ve viicud-i hakikf nurunun tecellfsi, ya'ni tecel-
li-i zatf o kadar kiymetlidir ki, onun tecellfsi igin bu viicud-i cismanfnin par-
ga parga olmasi ve erimesi azdir bile. Bu beyt-i §erifte is'j t j^JJ <o J^ ^
(A'raf, 7/143) ya'ni "Vaktaki Musa'mn Rabb'i daga tecellf etti/onu parga
parga etti" ayet-i kerfmesine isaret buyurulur.

~^j (** lX^JJ* j^ ^ -^ oj^i. J-*-v* jy ^ j y? *£ Ojy y

MIX, 'Vaktaki Samel' in nuru dagin haririne vurdu, onun i$ine de vurmak
i$in -pare oliu,

Vaktaki Samed olan zat-i uluhiyyetin nuru, dag mesabesinde olan viicud-i
zulmani ve cismanfnin haricine ve zahirine vurdu, o vucudun batini olan ruha
da vurmak igin bu vucud oliim vasitasiyla parga parga oldu.

4772. Vaktaki a$in eline ekmecjin hursu $arph, hevesten dolayi aoziinii ve aq~
2irw yarar.

"Ag"tan murad, tecellw zatiye asik olan zattir. Ya'ni, ag olan kimsenin eli-
ne bir yuvarlak ekmek gegtigi vakit, gozlerini dort agar ve o ekmegi lsirarak
yemek igin de agzini kemal-i istiha ile son derecede agar. Bunun gibi, tecelli-i
zatiye a§ik olan zat da o tecellfyi gordiigu vakit vucud-i hakikiye hicab olan
viicud-i kesifin kalkmasini dort gozle bekler. Nitekim Resul-i Ekrem Efendimiz:
"Bana Safer ayimn giktigim haber veren kimseyi cennetle mujdelerim" buyur-
dular. Zira Rebfii'l-evvel ayinda cismaniyet alemini terk buyuracaklar idi. Ve
Hz. Mevlana efendimizi maraz-i mevtlerinde Sadreddfn-i Konevi hazretleri iya-
dete gelmis. idi: "Allah Teala sana acele §ifa versin!" dedikleri vakit, Hz. Mev-
lana efendimiz: "Bundan sonra, Hak acele stfa versin! duasi sizin olsun, a§ik

c^^

MESNEVI-i SERfF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVt-6 •

ile ma'suk arasinda kildan bir gomlekten ziyade bir sey kalmamisUr. Nurun
nura ulasmasini istemez misin?" buyurmustar. Zira dliim tecelli-i zatidir.

4773. ^u yiiz hin yar$a olmaya clefier! By zemin! Jclek ortasmilan kalk'.

Bu tecelli-i zatibu viicud-i cismaninin yiiz bin parga olmasina deger! Ey vii-
cud-i hakikiye hicab olan yeryiizu ve cismaniyet alemi! Felek ortasmdan kalk!

A77A. Ta hi garhm nuru golqe. yakwi oh! By gunduzun bagisi! fiece senin gol-
geniir.

Ta ki J$> oi'juLji 'J & (Nur, 24/35) ya'ni "Allah Teala goklerin ve ye-
rin nurudur" ayet-i kerfmesinde beyan buyuruldugu uzere, felegin ve carhin
nuru olan vucud-i hakiki-i Hak bu cismaniyet golgesini yakici olsun! Ey giin-
diiz mesabesinde olan vucud-i hakiki-i Hakk'in bagisi ve asisi! Bu cismani-
yet gecesi ve karanhgi, o nur-i viicuddan hasil olan senin golgendir. Haklkat
bu merkezde iken, sen o vucud-i hakiki miivacehesinde varlik ve enaniyet
da'va edip ona kar§i asi ve bagi olursun; ve keza vucudunun golge oldugu-
nun farkinda degilsin.

4775. ^u zemin focaklann fcefijji gibulir. Haliglere mekam dar iuiar.

Bu yeryuzii mini mini gocuklar mesabesinde olan nakis insanlann besjgi
gibidir. Fakat buluga ermis, olan insan-i kamillere mekani darlastinr. Zira o
kamiller, bu dar olan cismaniyet aleminden bir an evvel kurtulmak ve la-me-
kan aleminde cevelan etmek isterler.

4776. Qocuklar i$ln, Dtak zemine "mehd" ta'bu etti; ve i$inde $oaMar tizeri-
ne onaan silt safft.

Ya'ni, Hak Teala hazretleri sure-i Taha'da vaki' i-v j?P> ^ J^ <sM (Ta-
na, 20/53) ya'ni "0 Allah Teala ki, sizin icjn arzi mehd kildi" ayet-i kerfme-
sinde bu yeryiizune, gocuk me§rebinde olan insanlar igin "mehd" ya'ni "be-
§ik" ta'bir buyurdu. Bu be§ik iginde bu gocuklar uzerine sut, ya'ni turlii turlu
lezzetli gidalar ve meyveler saga.

<^p^,

AHMED AVNl KONUK

L^i j^ *}[) jjj \j\£$A? Uji^ji' jjjl jl»T ,jXj 4jl^

4777. Diane, bu bulkier den dar yeidi. €y §ah! Qocuklan gabuk balig et!

"Gehvare", "be§ik" demektir. Bu beyt-i §erif Hz. Pir'in terbiyesi altinda bu-
liman salikler [gin dua ve mimacat olmak miinasibdir. Ya'nf, ey §ah-i hakikf
olan Hak Teala! Kalb evi, ruhun besjgi mesabesinde olan bu cisimlerden do-
layi daraldi ve sikildi. Terbiyem altmda siiluk eden ve cocuk me§rebinde olan
salikleri lutuf ve kereminle cabuk balig ve insan-i kamil yap ve onlan cisma-
niyet ve nefsaniyet sifatlanndan gegir!

4778. 6y he§ik! Dianejji dar tutma, id hi balijj inti§ar eclebilsin!

"Gevare", "gehvare"nin muhaffefi olup, "be§ik" ma'nasmadir (Burhan).
"Dayyik", "dar §ey" demektir (Ahten). "tnti§ar", dagilmak, sacilmak, yayil-
mak, demektir. Ya'ni, ey dunya be§igi! Kalb evini bize dar bir §ey yapma, ta
ki baligm ruhu ruhaniyet alemine dogru yayilsm! Bu beyt-i §enfte salikleri
terbiye hususunda insan-i kamilin bu alem-i surette cektigi zahmetlere i§aret
buyurulur. Zira kamil heniiz cismaniyet aleminde miistagrak olan saliklerin
destgiri olabilmek icin ruhaniyet aleminden bu cismaniyet aleminin icabatma
tenezziil etmeye mecburdur.

§ehzadeye §ah tarafmdan hasil olmu§ olan bir istigna ve bir ke§if

sebebinden bir vesvese peyda oldu ve §ukursuzliige ve serkesjige kasd

etti. §ahin ilham ve sir yolundan haberi oldu. Onun gonlu incindi. Onun

ruhuna bir zahm vurdu; oyleki §ahm siiretinin haberi olmadi

Bu kissa ibtidalannda dahi beyan olundugu iizere "uc §ehzade"den murad,
ahyar ve ebrar ve suttar me§rebinde olan uc salikin insan-i kamile intisab ede-

*#%&>

jg^ MESNEVl-i SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEV1-6 •

rek Hak yoluna siiluk etmeleridir. "Ahyar" taifesinden olan birinci §ehzadenin
hal-i siilukii yukanda anla§ildi. Burada da "ebrar" taifesinden olan §ehzadenin
netice-i siilukiine i§aret buyurulur. Malum olsun ki, ebrar taifesi Necmeddm-i
Kiibra hazretlerinin Usul-i A^ere'sinde bey an buyuruldugu uzere, miicahedat
ve riyazat erbabidir. Bunlar kotii huylarm tebdfline ve nefs-i emmareyi bu huy-
lardan temizlemeye ve kalbin safvetine ve ruhun cilalanmasma galisjrlar. Bun-
lara hizmetinde bulunduklan insan-i kamilin nazan ve himmeti ile kesf-i me-
lek ve kesf-i cin ve kabirierin kesfi ve ke§f-i zamir gibi birtakim kesifler vaki'
olur. Fakat bunlar henuz nefislerinin kaydmdan kurtulamadigindan bu kesif-
lerden hoslanip birtakim makam sahibi oldugunu zannederler. Ikinci sehzade
dahi aym vartaya dusmiis ve bu yiizden mensub oldugu insan-i kamilin kal-
bini incitmistir. Zira insan-i kamilin sa'y ve gayreti, saliki nefsinin akabelerin-
den gecirmeye ma'tuftur. Salikte bunun aksi vaki' olunca, himmetin berhava
oldugunu goriip, bittabi' miiteessif olur. tste bu incinme yiiziinden insan-i ka-
milin ruhu §ehzadenin ruhuna bir darbe-i ma'nevf vurmus ve onu bu kesif
mertebesinden lskat etmistir; ve o insan-i kamil, bu darbeyi vururken suret-i
zahire ve cismaniyyesinde bir dargmlik ve infial eseri gostermemistir. Bu bir
acfb haldir ki, ancak insan-i kamile miilaki olup, onun hizmetinde bulunanlar
zevkan bilirler. Uguncii §ehzade ise, "suttariler"den ve ehl-i a§k ztimresinden
oldugundan ve bunlann nazarlannda ne zahiri amellerinin ve ne de kestf ve
keramat ve makamatin kiymeti olmayip, viicud-i hakiki-i Hak muvacehesinde
biirun varhklanm feda etmis. olduklanndan, Hz. Pfr efendimiz bu taifeye men-
sub sehzadenin kissasini meskut birakarak Mesnevi-i §enfi ikmal buyurmus-
tur. Zira ehl-i askin halini soz ile anlatmak mumkin degildir. Nitekim 1 . cildin
112 numarah beytinde or ji ^i j^>- fj jz* ^ Oj^- . ou j ^ \j j-i* ^ *>■ y>
ya'ni "Askm serh ve beyamna dair her ne soylersem, askm zatina geldigim va-
kit bu §erh ve beyandan utamrim" buyurulmustur. Binaenaleyh Mesnevi-i §e-
r/Tin natamam birakilmis. oldugunu iddia etmek bu incelige vakif olmamaktan
ileri gelir. Bu hususta in§aallah a§agida daha ziyade izahat verilir.

4779. Uakiaki §ahin hahninclan onun camna alvm ve sahmsiz najaka muhak-
hak ollu...

"Bi-bey' u sjrf', "satim ve alimsiz" demek olup, burada miitekabil menfa-
at olmayip, "Allah nzasi icin" demektir. "Musellem", muhakkak ve muay-
yen, demektir. "Cin", maas ve vazffe ve me'muriyet ve nafaka, ma'nalanna

<?g%Sg>

AHMED AVNl KONUK

gelir. Burada kuva-yi ruhdan kinayedir. Ya'ni, kemal-i hulus ile insan-i ka-
milin huzuruna gelmis. olan ortanca §ehzadenin ruhuna o insan-i kamilin ba-
tinmdan ahmsiz ve satimsiz, ya'ni bir miitekabil menfaat olmayarak ma'ne-
vf nafaka ve fiiyuzat verilmesi muhakkak oldu.

4780. Onun caninin ayi, giine§ien ay gibi §ahin caninin nurundan giaa yerdi.

Ya'ni, ay giine§ten ziya aldigi gibi, §ehzadenin ay gibi olan cam dahi, §a-
hm giines, gibi olan caninin nurundan ziya alir ve gida-yi ma'nevi yer idi.

4781. Cana mensub olan nafaka nazirsiz olan sahian dembedem onun mest
olan canina erisirdi.

"Ratibe", vazife, maa§, nafaka, demektir. Ya'ni, misli ve naziri olmayan
§ahtan, cana mensub olan nafaka ve fuyuzat-i ruhaniyye dembedem, §ehza-
denin o fuyuzattan mest olan canina erisjr idi.

4782. O degildir hi, hafir ve miisrih uerler; bir gidadir hi, melehler yerler.

Ya'ni, §ehzadenin ruhu ile yedigi gida, kafirlerin ve mu§riklerin yedigi gi-
da cinsinden degildir. §ehzade meleklerin yedigi gidadan yerdi. Zira kafir-
lerin ve mu§riklerin ruhlanna dahi feyz-i mukaddesten imdad vaki' olur. Fa-
kat onlara vaki' olan feyz ism-i Mudill hazretindendir; meleklere ve Hak yo-
lunun saliklerine vaki' olan feyz ise, ism-i Hadi hazretindendir.

4783. OCendinin icinde istigna gordii. Dsiifynadan hir tugyan zakir oldu.

§ehzade, sulukii esnasmda kalbine peyderpey varid olan bu feyizlerden
dolayi kendi icinde, terbiyesinde bulundugu insan-i kamilden istigna gordii
ve bu gordiigu istigna yiizunden kalbinde bir tugyan ve haddini tecaviiz his-
si zahir oldu.

>! o^b <ui ^Jj ij^- Olif- 0^- (»l ti\y^M ** j »L^ (*-* ,y ^> <&

4784. ^Deit hi: nr Ben dahi sah ve sehzade (legit miyim? CMfm indnimi hu sa-
ha vermisim?"

<^S£>

MESNEVM §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 •

§ehzade kendi kendine dedi ki: "Ben dahi bir makam sahibi §ahim ve §eh-
zadeyim; nigin kendi irademin dizginini bu §aha vermi§im? l§te bende dahi
fuyuzat ve kesjf halleri zuhur etti ve insan-i kamil oldum!"

4785. " tjMaclemki benim i$in lem'ali bir ay Aogdu, binaenaleyh ni$in bir toza
labi' olurum?"

"Mademki arz-i cismimin golgesi altinda husufe ugrayan ruhum ayi, be-
nim igin parlak olarak dogdu, binaenaleyh nigin bu insan-i kamilin gubar ve
toz mesabesinde olan suret-i cismaniyyesine tabi* olup hizmet ederim?"

4786. "6u benim irmacjundadir ve naz vaktidir. 'TZen bi-niyaz, ha§kasimn na-
zini neden $ekeyim?"

Ya'nf, "Ma'na suyu benim irmakgibi olan kalbimden akiyor, binaenaleyh
niyaz ve yalvarma vakti degil, nazlanmak vakti gelmi§tir. Ben boyle bf-niyaz
iken neden dolayi ba§kasinin nazim gekeyim ve hizmet ettigim mur§idin hiz-
metini sirtima yiikieneyim?"

4787. nr Ba$tmi ni^in baglayayim? ^a? agrisi kalmadi. San yiiz ve islak goz
vakti kalmadi."

Ya'nf, "Ben evvelce nefsimin sifatlanyla ma'lul idim ve ba§im agnr idi;
sjmdi tecelli-i ruhanf sebebiyle bunlar gitti, ba§ agnsi kalmadi, artik ba§imi ni-
gin baglayayim ve miicahede ve riyazat ile ugra§ayim? Hicab iginde bulun-
dugum vakit utanmaktan yuziim san olur ve gozlerim aglar idi. §imdi mak-
suduma vasil oidum, ne san yuziim ve ne aglayan goziim kalmadi ve bir
miirsjd-i kamil oldum!"

jS'i i3l5"i ijS' Jul j\j jS JpJ>£- (*1 *$£-£ v^ j^w. Oy>r

4788. " CMademki §eker dudakli ve ay yanakli olmu^um, ba$ka dukkan agnak
gerekiir."

Ya'nf, "Mademki ma'naya miiteallik sozlerde §eker dudakli oldum ve ru-
humun yanagi da ay gibi parlak oldu, binaenaleyh ben de bir mur§id-i kamil

^cSp?

AHMED AVNl KONUK

oldum; artik ba§ka bir diikkan ve dergah agip Hakk'in kullanni ir§ada basja-
mak gerektir!" Bu gibi tecellf-i ruhanfye nail olup kendisini mlirsjdden miis-
tagnf goren ve insan-i kamil oldugunu zannederek halki ir§ada kiyam eden
salike "salik-i ebter" derler. Kendi Hakk'a vasil olmadigi gibi, ba§kalanni da
vasil edemez. Hicabat-i nuraniyye iginde girpimp durur.

4789. ^Hu henlikien vakiaki nefis Aogwrnak tuttu, yiiz hinlerce herze $ignemek
iuiiu.

§ehzadenin bu benlikten vaktaki nefsi birtakim sifatianni dogurmaya ba§-
ladi, bittabi' o nefis birgok boyle herze ve bos, sozler gignemeye ve soyleme-
ye bagladi. giinku tecellf-i ruhanf, tecellf-i rabbanf gibi degildir. Salike gurur
ve pindar veren nefsin sifatlanni mahv ve izale etmez, ancak orter ve o sifat-
lar firsat buldugu vakit meydana gikar.

4790. Diirs ve. hasei tarafm&an yiiz heyaban var&xr, oraya kadar ki, kotii goz
dahi e-ri$ir.

Saliklerin insan-i kamile kar§i olan hirs ve hasedi tarafindan birgok sahra-
lar vardir ki, saliklerin bu sahralan esna-yi siilukunde kemal-i sabr ile kat' et-
meleri lazim gelir. Hatta bu hirs ve hasedin te'siri buraya kadar gelir ki, sali-
kin kendi murebbisi olan insan-i kamile, bu hasedi yiizunden nazan bile de-
ger. Zfra gozde hased saikasiyla bir te'sir hasil olur ki, isabet eden kimseyi
hasta eder ve dlduriir, Nitekim boyle bir kimsenin nazan Resul-i Ekrern Efen-
dimiz'i yiiriirken dusurdiigii igin, sure-i Kalem'in nihayetindeki ^ & tyj
£li . . . jjji/jJ ij>T (Kalem, 68/51) [ya'nf "Kafirler, neredeyse seni gozleriyle
deviriverec'eklerdi"] ayet-i kerfmesi nazil oldu ki, bu husustaki izahat yukan-
larda 5. cildin 498, 499 ve 506 numarali beytinin siirh-i §erffinden i'tibaren
gegti. Binaenaleyh salikin insan-i kamilin cismine nazan degmek vaki' olur;
ve hadfs-i §erffte ^ «vJ *uui ^ ^ oiT ji ya'nf "Eger kaza-yi ilahfden ile-
riye gegen bir §ey olsa idi, elbette kotu goz ve nazar degmek gegerdi" buyu-
rulmustar; ve diger bir hadfs-i §erifte de ^\ J^-ij jA\ y)\ y& && oi ya'nf
"Muhakkak nazar degmek adami kabre ve deveyi gdmlege koyar" buyurulur.

Menkibe; "Hindli Hace-i Turkistanf isminde birisi, sadat-i Naksbendiy-
ye'den Ubeydullah Ahrar (k.s.) hazretlerinin iltifatina mazhar olup, az za-

*$$£>

MESNEVI-t SERIF SERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 *

manda ondan acib ve garib haller zuhur etmeye ba§larm§. Bir giin Hz.
Ubeydullah, o dervisjn bir sahrada kus gibi ugtugunu gormus, ve onun bu ha-
reketini ho§ gormedigi icjn o hali ondan selb etmi§. dervis. havadan siddet-
le yere diisup viicudu berelenmi§ ve ondan sonra kendisini bu keramattan
half buldugu icjn Hz. Ubeydullah'm ayaklanna kapamp aglamis. ise de, o
hazret hig aldirmamis. Nihayet o dervis. husunete ve edebsizlige baslayip de-
mis ki: "Bende olan hali iizerimden kaldirdin, eger yine verirsen ne a'la! Yok-
sa seni oldiirurum; ve eger sana firsat bulmazsam kendimi helak ederira!" ...
iih." (Re§ahat'tan) .

iste bu beyt-i §enfte saliklerin bu hallerine isaret buyurulmustar.

>JL~**y>- j L*« jJJl aj>u\ JjlJJ dj^r O^jl i_jl jn «- y O <ui j>u_

4791. <$ahin bahri ki, her suyun merci'i olur, seldc ve umakta olan §eyi nasil
hilmez'.

§ahin derya gibi olan kalbi saliklerin su gibi hatirasmin ve fikirlerinin rii-
cu' ettigi ve akip gittigi yerdir; saliklerin sel ve irmak gibi olan hatirasinda
olan §eyleri nasil bilmez!

4792. Onun fikrinden ve onun bikr olan atasimn §ukursiizlucju.nden §ahin gon-
lii derdlencti.

§ah, §ehzadenin yukanda zikrolunan diisuncesinden ve hatirasindan ve
onun bikr ve yeni yeni olan ata-yi ma'neviyyesine kar§i sukursiizlugunden
dolayi sahin gonlii derdlendi ve incindi.

s^* <J\ >y. a* ib ^j*" ui 1 v^ ^h ^~ tf' ^

4793. ^Dedi: "6y edebsiz al$ak! £%ab sey! O^ihayet benim atamm layigi bu
mu idi?"

"Vahi", muteaddid ma'nasi vardir. Burada "bf-esas ve bo§ ve batil"
ma'nasi miinasibdir. §u halde "vahi edeb", "edebsiz" demek olur. Batm cihe-
tinden §ehzadenin hodbfnane olan fikirlerine vakif olup, kendi kendine dedi
ki: "Ey aleak edebsiz! Bu ne acib §eydir! Bu fikirlerin ve bu hodbinliklerin ni-
hayet benim, kalbine doktugum yeni yeni ve taze taze fuyuzat atalanmin la-
yigi mi idi?"

*&$&>

AHMED AVNl KONUK "^^

4794. I^en sana feu nejts hazineden ne uavtim? Gy al$ak huylu! Sen ise na-
na ne yavhn?"

"Ben sana bu nefis ve kiymetli olan kalbimin ma'na hazinesinden, ne kiy-
metli ma'na cevherlerini ihsan ettim; ey algak huylu! Bu ihsana kar§i te§ek-
kiir edecegin yerde, kendini bu ma'na cevherlerinin menba'i bildin ve hod-
bfhlige kalktin!"

jUi jjj b c~~J ^j> *£ jUT j^ (ob^j ^U \j ja

4795. * yr Ben senin hucacjina bir ay hoydum hi, hvyamete kadar onun aurvbu
yokiur."

"Ben senin nefsinin sifatlanyla husufe ugramis, olan ruhunu o nefsinin si-
fatlanni silerek parlattim, bir ay gibi oldu ve senin kucagina koydum; ve o
parlak ruh-i insanfnin kiyamete kadar gurubu yoktur."

■iil>- j jU- ja %Ju_S jl ijij y Jb jy jjMbS- q\ lj\y>r ji

4796. O pah olan nurun atasimn cezdsindan, sen henim gozume dihen ve to-p-
rah $arvhn!"

"0 pak olan ruh-i insanfnin nurunu sana ihsan etmemin cezasi ve mukafa-
ti olarak, sen benim kalbimin goziine hodbinlik diken ve topraklanni garptm!"

jbo j jj ^y> <~^J>- ji O-Uii y ^\^j <!&£& 7-j>T ji \j Jf

4797. nr Ben senin i$in feleh iizerine merdiven olmusum; sen ise benim harhim-
de oh ve yay olmussun!"

"Ben senin igin ma'na felegi iizerine merdiven olmu§um ve seni yeti§eme-
digin ma'na ve ruhaniyet alemine gikarmi§im; sen ise, te§ekkiir edecegin yer-
de, bana kar§i hasim kesildin ve benim ile harb etmek igin ok ve yay mesa-
besinde oldun!"

4798. [jayrei derdi sahia zahir geldi. <§ahin derdinin aksi ona eristi.

§ehzadenin bu fikirleri iizerine §ahin ve insan-i kamilin batminda bir gay-
ret derdi zuhura geldi ve §ahin bu incinmesinin aksi, §ehzadenin ruhuna ka-
dar eri§ti.

e&SsP

I

MESNEVt-1 SERlF SERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6 ■

4799. Hevlei ku§u onun iiabmda ftrptnit. O cedel olmu$un perclesini yirth.

"Gu§e", "gu§ende ve cenk ve cedel" ($emsii'l-Lugat); "gu§e geste", cenk
ve cedel olmu§, demek olur. Ya'ni, sahin devletinin kusu, ya'ni ruh-i saidi, o
salikin itabi emrinde gupindi ve o insan-i kamile kar§i cenk ve cedel olmu§
olan salikin kesjf perdesini yirtti.

4800. hos oqul vaktaki kenli hahmnia kendi qiinahkarhamdan qam ve eser
[4780] .<>..

qorclUj

"Siyehkar", gunahkar; "gerd", toz ve gam, demektir. Ya'ni, o hos, ogul
olan §ehzade, vaktaki kendi kalbinde ve batininda bu yaptigi hodbmlik gu-
nahkarligindan dolayi gam ve eser gordti,

4801 . lutuf ve ni'meiin vazifesi noksan olmus, onun sadi evi -pur-gam olmus idi.

Ya'ni, insan-i kamilin lutxif ve ni'metinden kaynamakta olan vazffe ve
frad ve ta'yfnat birdenbire noksan olmu§ ve §ehzadenin o irad-i ma'nevi ile
mesrur olan kalbinin evi gamla do!mu§ idi.

4802. sarah sarhoslugundan kendine geldi. gundhian onun ha$i Kumar evi
olmus idi.

"Ukar", §arab; "humar", sarho§luktan sonra anz olan basagnsi ve ser-
semlik, demektir. Ya'ni, o hodbinlik sarabinm sarhoshigundan ayildi, fakat o
giinahtan onun ba§i humar ve ago ve sersemlik evi olmu§ idi.

4803. niucjdaij yemis, hulle ondan haric olmu$tur; hull onun uzerine hadiue ve
hamun olmustur.

salikin bu hali, Hz. Adem'in cennette bugday yeyip, cennet libasi olan
hulle arkasindan gikanlarak gml giplak kalmasina ve huld ya'ni cennet onun
uzerine sahra ve col haline gelmesine benzer.

<^cp

AHMED AVNt KONUK

z^ J^" Lfr~-* J ^ ^\ j*j *£ jW L> J ^^ ^^ "**>

4804. QorHu ki, $erbet onu hasia eiti. "bizliklerin ve benliklerin zehri" i§
yaph.

Velhasil, §ehzade gordii ki, bu benlik ve hodbfnlik §erbeti kendisini hasta
etti; ve "bizlikler ve benlikler zehri" bir fena is, ve te'sir yapti.

4805. V^faz cjiilzannda tavus aibi olan cam, bir baykus gibi mecaz viranesine
gitti.

Naz gulistani olan ruhaniyet aleminde bir parlak tavus kusu gibi gezen
§ehzadenin ruhu, bir bayku§ gibi bu mecaz ve kesafet alemi viranesine gitti
ve sukut etti; ve ruhunun gozleri kapandi, alem-i gaybi gdrmez oldu. Ancak
evvelki hali gibi his gozleriyle ta§i topragi goriir bir hale geldi.

4806. iS^dem gibi cennetien uzak kaldi. ^eryuziinde ziraat vein bir okiiz
siird-ii.

§ehzade, Adem (a.s.) gibi letafet ve ruhaniyet alemi olan cennetten
uzaklasU ve alem-i kesafet olan yeryiiziinde ziraat igin okiiz ile gift siirmek
mecburiyetinde kaldi, ya'ni alem-i kesafet ve tabiat ahkamina tabi' oldu.

4807. 0, cjoz yasi siirdii. 'Dedi ki: "Gy kuvvetli kole! S^lrdanx okiiz kuyrugu-
nun esiri ettin!"

"Zav", muteaddid ma'nasi vardir. Burada "kuvvetli" ma'nasi munasibdir.
"Hindu" kelimesinin §emsu'l~Lugat\n beyanma gore muteaddid ma'nasi
vardir. Burada "kole" ma'nasi miinasibdir. Ya'nT, o §ehzade aglamaya ba§la-
di. Kendi kendine dedi ki.- "Ey once §aha kole olan kuvvetli nefsim! §ah ars-
lan ve ben ise onun huzurunda onun hizmetlerini ffa eden bir okiiz mesabe-
sinde idim; ve sen de benim kuyrugum idin. Binaenaleyh sonra kalktin, o
arslan olan §ahi kendi aklinla bir okiiziin kuyruguna baglayip esir ettin ha!"

4808. "6y socjuk nefesli olan kotii nefis! Jeryal-res olan saha bi-hijazlik ettin!"

MESNEVI-i §ER1F §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6

"Hifaz", "nigehbanhk etmek ve goz tutmak ve neng ve ar gostermek ve
tahattur edici" ma'nalannadir (§emsu'l-Lugat) . Burada "goz tutmak" ma'na-
si miinasibdir; ve su halde "bf-hifazi", "goz tutmamaklik" demek olur. Ya'ni,
"Ey soguk sozlii ve ozlii olan kotii nefis! Feryada erisjci olan §aha kar§i goz
tutmamaklik ettin ve onun ihsanlanni gormemezlige geldin!"

4809. nr Bir hugday i$in hirsian dolayi tuzacji ihtiyar ettin. Senin iizerine onun
her hucjdayi akrev oldu."

"Bugday'dan murad, hubb-i riyaset ve ba§ olmak sevgisi ve bash ba§ma
miirsjd olmak hevesi. "Tuzak"tan murad, nefsin sifatlan. "Her bugday"dan
murad, hubb-i riyaset daiyesi ile nefsin gegirdigi haz anlan ve dakikalan.
Ya'ni, bir ba§ olmak sevgisi igin, bu sevgiye olan hirstan dolayi, nefsin sifat-
lan tuzagini ihtiyar ettin. Senin iizerine onun her bir dakika-i hazzi akrep ol-
du ve ruhunu sokmaya basjadi.

Jriy*- olkL- -W? ^xiS \j>r <& J^y*" ^^" J- ^ Cf^ •*£ \y *^y

4810. 13u minval iizere kendi cam iizere nevha ederdi. ^Derdi hi: ^C/Vifin. ken-
di sultanimin ziddi oldum?"

Bu zikrolunan minval iizere, ruhunun mahrum kaldigi fuyuzat iizerine
nevha eder ve aglardi. Derdi ki: "Nigjn ben sultanim olan murebbfmin ziddi
oldum ve ona muhalefet ederek ba§li ba§ima §ahlik da'vasina kiyam ettim?"

4811. O kendine aeldi ve istiafar etti. Dnabetle heraber diger §eyi yar etti.

inabet", riicu' etmek ve geri donmek. "Diger §ey"den murad, selamet-i
iman derdidir. Zira §ehzade, miirebbisi olan insan-i kamile kar§i yukandaki
4785 numarali beyitte g \j lsM ^ W ^n [ya'ni "Nigin bir toza tabi' du-
rum?"] demis, ve onun suret-i cismaniyyesini toz mesabesine tutmu§tur.
Halbuki 2. cildin 1 173 numarali beyt-i §erifinde . ^j »ij ^>jj^> *£ ij ^ \~> ^
ij <oji j, *f cjjj^ j^i ya'ni "Ey cok kimselerin ki, suret yolunu vurdu, sure-
te kasd etti; halbuki Allah iizerine carpti" buyurulmus. idi. Zira insan-i kamil
Hak'ta fanidir ve ondan zahir olan Hak'tir. Nitekim ayet-i kerimede ^aji ty
s'^ufj UjJ) j Hji J^j iljl-jj 4iJi bjij! (Ahzab, 33/57) ya'ni "§u kimseler ki^ Al-
lah 'a ve resuliine eza ettiler; Allah Teala onlara diinyada da ahirette de la' net

=£p?

AHMED AVNl KONUK

eder" buyurulmu§tur. Insan-i kamiller ise, verese-i enbiyadir. Binaenaleyh
bu ayet-i kerimenin makali insan-i kamile eza edenlere de §amil olur. I§te bu
ma'naya binaen §ehzade bu yaptigi i§ten pi§man olmakla ve istigfar etmek-
le beraber, selamet-i iman mes'elesini tovbesine ve istigfanna yar ederek
yalvardi. Nitekim a§agidaki beyt-i §erifte bu dakikaya i§aret buyurulur.

>j< jUj.> ^ iji JIT jT p>.j Jjj Old c-ij>-j jl OlT sj*

4812, ^Deri ki, o vah$et-i vmandan olur; rahm ei hi, o Herd dermansiz olur.

"Vah§et", gam, gussa, korku ve korkulu yer, demektir. Ya'ni, iman ga-
mindan ve korkusundan kalbde hasil olan bir derdin caresi olmaz. Zira iman
bir tevfik-i ilahidir. §unun bunun zoru ile kalbe giremez. Mesela bir miinkiri
ikna' icin bircok agik deliller getirildigi halde, yine onda iman hasil olmaz. Ni-
tekim iminkirier peygamberlerden birgok ma'nah sozler dinledikieri ve birgok
mu'cizeier de gordiikleri halde, inkarlannda israr ettiler; ve iman edenlerden
ba'zilan da subheye du§up miirted oldular. Ba'zi saliklerin insan-i kamiller
hakkindaki i'tikadlan ve imanlan da boyledir. Evvelce sjddetle merbut iken,
sonra bir sebeble muhalefete ba§larlar. Velhasil boyle derde miibtela olan
kimseye merhamet etmek ve acimak lazimdir.

4813. CAiuliakkak heserin diiriist camesi olmasm! ^Uaktaki sabirdan kurtuldu,
derhal sadr istcdi.

"Me-ba", "olmasin!" ma'nasina olan "me-bad" kelimesinin muhaffefidir.
"Came-i duriist", saglam libas demek olup, sun ve ma'nevf kudretten kina-
yedir. "Derhfn", "derhal" demektir. Ya'ni, muhakkak nefsinin hukmii altinda
olan cins-i be§erin servet ve zenginlik gibi surf ve ke§if gibi ma'nevf ve ruha-
ni kuvveti olmasin! Zira fakfrin nefsi zaruret-i hal ile kibir ve uciibden sabre-
der ve daima miitevazi' olur; ve ruhani kuvvetten half olan bir salik dahi in-
san-i kamilin huzurunda kezalik tevazu' ve tezelliil eder ve nefsi bu hali igin-
de sabir olur. Vaktaki fakire zenginlik gelir, bu sabirdan sadra gecmek ister
ve kibir ve azamet gosterir. Salik dahi biraz kuvve-i ruhaniyyeye malik olun-
ca, evvelki zilleti ve tevazu'u birakip miir§idlige kiyam eder.

iU~» ^j &i\ JJUjJJI jJi 4j j£~

j>L« /^>-U

0^ b 3'

urf/

4814. ufyluhahhah beserin ven$esi ve hrnagi olmasin! xXra o vahit ne din dii-
siiniir, ne sedad!

=£P?

MESNEVl-t §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

"Penge ve tirnak" kudretten kinayedir. "Sedad", i§te ve sozde dogruluk.
Ya'nf, muhakkak nefsinin hiikmu altmda zebun olan be§erin sun ve ma'ne-
vi kudreti olmasin! Zira boyle bir kudret sahibi olunca, onun en biiyuk mak-
sadi ba§ ve reis olmaktir; ve ba§a gecmek ve refs olmak igin de ne dinin ica-
batim ve ne de kavaid-i insaniyyeyi ve ne de i§te ve sozde dogrulugu diisu-
niir. Bu gibi kimseler hakkinda Tiirkoe'de "Allah kasayacak tirnak vermesin!"
derler.

4815. JAclemi, bela i$irule olmak lyiciir. CATefis ni'meiin kajiriAir ve fliimrahlir.

Ya'nf, be§erin bela icinde olmasi kendi hakkinda hayirhdir. Zira o vakit
nefsi miitevazi' ve zelil olur ve mun'im olan Hakk'm ni'metlerini bilir ve
"aman Allah!" diye yalvanr. Fakat iizerinden bela kalkip, kendisine kudret
hasil olunca, ni'metlerin kafiri ve munkiri olur ve azgin bir hale gelir.

(^

Hak Teala'nin Azrail (a.s.)a: "Canlarim kabz ettigin bu

halayiktan senin merhametin kimin lizerine pek ziyade geldi?"

diye hitabi ve Azrail (a.s.)in Hazret'e cevabi

Bu siirh-i §erffin yukanya rabtinda iki vecih varid olur. Birisi: En ziya-
de sayan-i merhamet olmak hususudur. Zira salik nefsinin kaydindan kur-
tulmak ilzere ruhun tecellisine mazhar olup sahil-i selamete cikmis. iken
ba§ asagi sukut etmi§ tir ve ruhu yetim kalmi§tir. Nitekim bu kissada cocu-
gun anasi sahil-i selamete cikmis, iken, Hz. Azrail ruhunu kabz etmis, ve
cocuk yetim kalmi§tir; ve cenab-i Azrail bu hale gok acimisur. tkinci vecih
budur ki: Bundan sonra gelecek kissada goriilecegi iizere bu yetim kalan
cocuk Nemrud idi. Hak Teala onu tiirlii ni'metleriyle besleyip buyuttiigu
halde Hakk'a asioldu ve Hakk'm HaliTi olan Ibrahim (a.s.)i ate§e atti. Yu-

cgXgo

AHMED AVNl KONUK

kanki kissada da §ehzade §ahin lutuflanna nail olmus, iken ona muhalefet
etti

4816. Diak, S^zrad'e dedi: "By naktb! Dier ketbden sana kimin iizerine
merhamet aeldi?"

"Nakib", halkin iyisi ve kavmin hayirlisi ve kahya ve kefil ve mufettis,
ma'nalannadir (Ahteifj. Burada "me'mur-i ilahf'dir. "Keib", gamli ve mah-
zun ma'nasinadir. Ya'ni, Hak Teala Hz. Azrail'e hitaben buyurdu ki: "Ey kul-
lanmm canini almaya me'mur olan kulum! Her hal-i ihtizarda gamli ve mah-
zun olan kullardan sen kime acidin ve merhamet ettin?"

4817. 'Dedi: "Die-psi iizerine derd ile cjdnliim yandi. jfakat bana emri ihmal
etmek horhusu vardu."

tkinci misra'daki "tersem" fiil-i muzari' degildir, isim olan "ters" kelimesi
ile mutekellim "mim'lnden murekkebdir, "bana korku" demek olur. Ya'ni,
Hz. Azrail, Hak Teala'ya cevaben dedi: "Ya Rab! Canlanm ahrken kullannin
hepsine derd ile gonliim yandi ve ciimlesine acidim. Fakat ne yapayim ki, ba-
na Sen azimu'§-§anm emrini ihmal etmek korkusu galib geldi ve acimayi bi-
rakip emrini icra ettim."

4818. " Diaiia tlerim hi: n< Jie$ke, Oialdi heni delikanh icin ivaz&a hirhdn edel"

"Hatta bir delikanhnm canini alacagim vakit o derece acinm ki, "Ke§ke,
Hahk'im beni bu delikanhya bedel olarak kurban etse idi!" derim."

4819. 'Dedi: "Sana en ziyade kimin iizerine merhamet Qeldi? DCimden dolayi
senin gonliin daha ■piirsaz ve biryan oldu?"

Hak Teala hazretleri tekrar cenab-i Azrail'e buyurdu ki: "Evet, benim kul-
lanmin hepsine acidigm ma'lumdur. Fakat yine sana soylemek isterim ki, bu
kullanmdan hangisine daha cok acidm ve hangisinin dltimunden dolayi gon-
liin cok yandi ve daha biryan ve kebab oldu?"

<^PD

MESNEVf-I §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

jij jij -^ ^ j^ J ?^~£j> j* jJ fry j y^S (j jjj cj£

4820. ^TDedi: ur Btr gun §iddetli dalga iizerinde olan bir gemiyi hen emirden kxr-
dxm. Diatta -par$a parga oldu."

Hz. Azrafl cevaben dedi: "Ya Rab! Bir gun §edid ve azgin dalgalar iizerin-
de giden bir gemiyi senin emr-i §erffinden dolayi kirdim. Hatta o gemi parga
parga oldu."

4821. *Sonra deditt: *0 siiriiden bir kadindan ve gcatkian ba§ka hepsinin ca-
nvnx all'

jjjjIj^ \-^>-j* 01 lj a^J JjjjLaji 1 az>J jjj ji jj j&

4822. *Dter ikisi bir iuhiada adz kaldilar. Tahiayi o dalgalar silrdiiler.
"Emn-i §erffin mucibince gemideki yolculann hepsinin canini aldim. Kuca-

gindaki bir gocugu ile bir kadini diri biraktim. Kadin ve gocuk bir tahta iize-
rinde aciz bir halde kaldilar. Onlann bindikleri o tahta pargasmi o §edid dal-
galar karaya dogru surdiiler."

°cf a j ^ j 1 -^ ^y^ cf o*^ j^ u ^ <j^ &

4823. "Tekrar dedin: "JAnamn canini all "DCun!" emrinden dolayi coaigu
yalniz htrakl"

"Emr-i kurTden murad, sirr-i kadere i§arettir. Zira a§agida goriilecegi uze-
re bu gocuk kaza-yi ilahi neticesi olarak Nemrud namiyla saltanat makamin-
da zuhur etmi§tir.

\jA jual «JL" i^ ^yb^ y Sy>- lj Jii? ^J-LJx; jil* j Oyr

4824. "Uakiaki gocugu anadan kat' ettim, muhakkak sen bxlirsin kx, bana ne
acx geldil

"Ey Hahkim! Vaktaki emrin mucibince kadinin dahi canini alip slit emen
gocugu anasindan ayirdim, muhakkak benim halime vakifsin ki, bu hal ba-
na ne kadar act geldi ve ben o gocugun haline ne kadar acidim!"

4825. "Dmdi ben biiyiik matemlerin dumanint gordiim. $ocugun acilxgx fik-
rimden gitmedi."

c^po

AHMED AVNI KONUK

"Ya Rab! Ben Azrafl olalidan beri nihayetsiz canlar aldim ve biiyuk ma-
temlerin dumani olan kullann ahini ve feryadini gordiim. Fakat bu sut emen
gocugu anasindan ayirdigim zamandaki acilik asla flkrimden gitmedi ve ha-
tmma geldikce hala acir dururum."

J*j\ C^ji^ pjuf \j ^y J^y- Jj*J j\ \j Jit 0Tj^ CJ^

4826. Diak buyurdu: "Diendi fazlimdan dalgaya dedim: *0 $ocucpi bir orma-
na buakl"

4827. "Itiir ormana hi, susen ve feslegen ve Cjiil doludw. ^enilmesi latif olan
meyveli aga$ doludw."

"Susen" ve "sevsen" susam gigegi. "Reyhan", feslegen yapraklan.
"Ukul", yenilen her §ey, demektir.

4828. "Taik, saf $u ^esmeleri vardi. Qocugu yiiz naz ile besledim."

"Delal", "dilal", "naz ve guzellik" demektir. Ya'ni, "0 gocugu cikarttigim
ormanda tatli ve saf olarak kaynayan pinarlar vardi. gocugu boyle naz ile
besledim."

\y X^a aJjSo 4-v*jj o\jX>\ IwU* ^j*- '—?]&* f j* ^J^j* ~^ s

4829. "~)^txz binlerce siiriir verici cjRzel sesli kus, o bahgeye yiiz natjme birakmistu ."

4830. ^ <r Mesieren yapragindan ona dosek yavhm. Onu fitnelerin sadmesinden
emin ettim."

"Nesteren", "agustos giilu" dedikleri, giizel kokulu "beyaz gul" demektir.
Ya'ni, "Ben ormanda o gocuga beyaz giilun yumu§ak yapragindan do§ek
yaptim. Onu hararet, biirudet ve rutubet ve yubuset gibi erkan-i tabfatin sad-
mesinden ve darbesinden emin ettim."

4831. Vf jBen giinese, "Onu istrma'." demisimdir. < Dliizgdra, "Oram iizerine ya-
vas es!" demisimdir."

^^

jj|f£®* MESNEVt-1 §ER1F §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

"Me-gez", "lsirmak" ma'nasma olan "geziden" masdanmn nehy-i hazin-
dir. "Vez", esmek ma'nasma olan "veziden" masdanmn emr-i hazmdir.
Ya'nf, "Ben gune§e, "0 gocugu lsirma, ya'nf hararetle yakma!" ve riizgara da,
"Onun uzerine yavas, yavas. es, incitme!" diye emrettim."

4832. "nSuluia, "Onun uzerine yacjmur dokme!" demi§inulir. ^fiilclinma.,
"Onun uzerine- $idcletli hamle etmel" demifhndir."

"Me-gray", "geraiden" ve "girafden" masdanndan nehy-i hazirdir; ve "ge-
rafden," "kasd ve ahenk ve meyil gostermek ve hamle etmek ve itaatsizlik
etmek" ma'nalannadir (Burhari). "Berk", yildmm ve §im§ek ma'nalannadir.
Burada her iki ma'na dahi munasib olur. Ya'nf, "Buluta, "£ocugun uzerine
yagmur yagdirma!" diye emrettim; ve yildinma, "Onun uzerine hamle etme!"
veya §im§ege, "Onun uzerine sjddetle gakma!" diye emrettim."

4833. *6y ki§! H^u cemenden o i'tiddli fl'otiirme! By uzun ell HZu boh$e uzeri-
ne yence surme!'

"Dey", ki§; "behmen" kelimesinin mtiteaddid ma'nalan vardir. Burada
"uzun el" ma'nasi munasibdir (Burhan ve §emsu'l-Lugat); ve "uzun el"den
murad, kuva-yi tabfiyyeden ve zfruhtan higbirinin penge vurmamasi ve te'sir
etmemesi olur.

t>j^ ^ySs ^\j jL~i oUI^

§eyban-i Rai (k.s.)nun kerametleri

§eyban-i Rai hazretleri Imam-i §afn hazretleriyle muasir olan evliyaullah-
tandir. imam-i §afif onun huzuruna gidip edeble iki diz ustii oturur imi§. Ona
demisjer ki: "Siz bir mezheb imami ve allame-i zaman oldugunuz halde iim-
mi bir gobanin huzurunda bu kadar tevazu' ve tezelliil etmeniz caiz olur mu

°m?

AHMED AVNl KONUK

ve ilmin §erefi yok mudur?" demi§ler. Hz. imam: "Evet, benim ilm-i zahirim
goktur, fakat o Allah'i benden daha iyi bilir ve tanir" buyurmu§lardir. Bu
siirh-i §erifin buraya rabti kudret-i Hakk'm esbab-i zahiriyye ile mukayyed
olmadigim beyan igindir.

4834. O <§eyhan gibi hi, ariul olan hurtian doldyt cum' a vakti siirii iizerine hir
cizgi ceher&i.

"Anfd", 50k inadgi. "Ria", hayvanat-i ehliyye suriisii, demektir, Ya'ni, go-
cugun terbiyesi hususunda kudret-i Hakk'in harikalar gostermesi taacciib
olunacak bir §ey degildir. Nitekim §eyban-i Rai hazretleri cum'a namazina gi-
decegi vakit muannid olan kurt hiicum edememek igin giittugu koyun siirii-
sumin etrafina bir daire gizerdi.

JujS' \t sjs j Sj* JU\ ji ^ JjjL-jS' \ssf- Oijl ^j\j JjjJ \j

4835. Ta hi cizgiden hoyun <li§ariua gelmeyei DCurt ve zararh olan husiz
gelmeye!

Hz. §eyban gizgiyi koyunlar di§anya gikip dagilmamak ve kurtlar ve mr-
sizlar igeriye girip zarar ika' etmemek igin gizerdi.

ijj jToui j^j-e oljJuiT *j* iij~" *8jSii Jit. y.

4836. Diud'un ta'viz Aairesinin misaii uzere hi, onun i$inde serf riizgar onun

emant

idi.

"Ta'viz", bir hastahgin veya bir zarann def'i igin ustte ta§inan muska ve
dua ve e§kal gibi §eylerdir. "Al", ehl ve lyal ve etba' ve ehibba ve asdika
ma'nasmadir. Burada Hud (a.s.)m mu'min olan ummeti murad olunur.
"Eman", burada "emniyet" demektir. Ya'nf, §eyban-i Rai hazretlerinin gizdi-
gi [gizgi] Hud (a.s.)in gizdigi ta'viz dairesine benzerdi ki, ta'viz dairesinin
iginde Hz. Hud' a muhalif olanlan helak igin zuhur eden sert riizgar ve firtma,
ona iman eden alin ve asdikanin emam ve emniyyeti idi. Nitekim Ad kavmi-
nin boyle firtina ile helaki kissasi "el-Hakka" sure-L §erifesinde mezkurdtir.

X^^ LtU Alt. djj j j J#j J! last- jjjM] ,J jjj C~tA

4837. "I^u cizgi icinde sehiz gun susunuz ve di$arulan miisleui tema§a ediniz!"

c&P?

gjK^ MESNEVl-t §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

Ya'ni, Hud (a.s.) kendisine tabi' olan mii'minlere dedi ki: "Sekiz gun bu
gizdigim daire iginde sakit bir halde durunuz ve di§andan zahir olan miisleyi
ve azabi seyrediniz!" "Miisle", azab etmek ve hayvam oka hedef yapmak
veyahud diri iken hayvamn elini ve ayagira kesmek, demektir (Ahtetf) . "El-
Hakka" sure-i §erifesinde mezkur olundugu iizere, Hud kavminin miinkirle-
rini helak etmek igin gikan firtma yedi gece ve sekiz gun esti. Daire igindeki
mu'minler firtmanm te'sfrinden mahfuz kaldilar.

4838. Uiava uzerine cjotiirurdu, ta§ iizerine buahirdu Diaiia eti ve kemigi bir-
birinden. ytriarcL

Daire haricinde kalan munkirleri o firtina havaya kaldinr ve sonra tag iize-
rine garpar idi; ve hatta bu garpma o kadar sjddetli olurdu ki, munkirlerin ci-
simlerinin etlerini kemiklerinden ayinp parga parga ederdi.

4839. TZir taifeyi hava iizerinde birbirine $arj)ardi. Diaiia kemik ha$ha§ gibi
par$a olurdu.

Munkirlerden bir kismmi firtma havaya kaldinp o kadar sjddetle birbirine
garpar idi ki, hashas, gigeginin kurumus, olan ba§i nasil un ufak olursa, onla-
nn kemikleri de boyle un ufak olurdu.

4840. jyocjun titredifli o siyasetin §erhi uMesnevi i$ine sigmaz.

Hak Teala hazretlerinin munkirler hakkinda yaptigi o siyaset o kadar deh-
§etlidir ki, onun heybetinden ve deh§etinden eflak titrer. deh§etin §erhi ve
tasviri hakkmdaki beyanat bu Mesnevi-i §enf r m igine sigmaz.

4841. Gy soguk riizgar! Gger bunu iab' ile ya-piyor idiysen, o Diud'un ddiresi
$izgisinin drafini dola§l

Ey soguk riizgar ve sjddetli firtina! Eger sen bu kahn kendi tabiatinm ica-
bi olarak yapiyor ve tabiatmin haricinde bir hareket elinden gelmiyor ise, o
Hud (a.s.)m mu'minler igin gizdigi dairenin etrafini da dolas, ve o daire igin-
dekilere de zarar iras et bakalim! Hayir, bunu yapamazsin!

<^^

AHMED AVNt KONUK

Malum olsun ki, tabiat uluhiyetin zahiri ve uluhiyet tabfatin batinidir. Ta-
biiyyun ve biyoloji alimleri bu diisturdan bi-haber olduklan icin, kuva-yi ta-
biiyyenin adet hilafinda olarak te'sirlerini terk edemeyeceklerine kani'dirler.
Halbuki "tabiat uluhiyetin zahiridir" diisturuna nazaran, bunlann mu'tadlan
hilafinda hareketleri aklen uzak bir §ey degildir. Bunu bir misal ile tavzih ede-
lim: Ma'lumdur ki, insamn cismi zahiri ve di§i ve nefs-i natikasi da batini ve
igidir. Cismin ve a'zasimn harekati batinindart gelen emre musteniddir. Me-
sela batini olan nefs-i natikasi ayaklara "Yuru!" diye emir verir ve ayaklar
derhal harekete basjar. Ayaklar mu'tad vecih ile yururken, batmdan gelen
emir mucibince, o mu'tad olan istikameti gevirir. Binaenaleyh cismin ve elle-
rin ve ayaklann hareketleri kendiliklerinden degildir. Belki batindan gelen
emre ve iradeye baghdir. l§te peygamberlerin mu'cizeleri ve evliyanm kera-
mati bu esas dairesinde cereyan eder.

4842. 6y tabu! ^Tab'mfevki olan bu felegi aorl ~%ahu& gel, uMushaf tan bunu
mahv et!

Ey "kuva-yi tabfiyye kendi tabiatlerinin haricine gikamaz!" kanaatinde
olan tabii ve biyoloji alimi efendi! Bu tabfatin fevkinde ve yukansinda olan
felegi ve tasarrufu gor! Yahud gel, Kur'an'da mezkur olan, miinkirlerin firti-
na ve zelzele ve tufan gibi kuva-yi tabfiyye ile helakine dair olan kissalan sil
ve mahv et! Buna imkan var mi? Bu hadiseler vaki' ve asanyla sabittir. Zira
yere gomulmus, bir halde gikan §ehirler vardir ki, bunlar "asar-i atfkadir" di-
ye miizelere nakledilmektedir. Acaba, bir §ehrin boyle birden bire nasil olup
hey'etiyle yere gecmis, oldugunu da dii§unmek lazim degil mi? §imdi neden
olmuyor? 1'tiraz, hadisat-i cariyeyi goremeyecek kadar akil goziinun korliigu
olur. Acaba, umumi harb ve dokuz on milyon efrad-i be§erin helaki az bir ka-
hir mi idi? Ve dahf siyasilerin akillan nerede idi ki, bu feci' neticeyi kendi el-
leriyle hazirladilar. Bu gibi kahirlara ma'ruz kalan insanlar nasil gafil idiyse-
ler, sjmdiki insanlann dahi gaflette onlardan farklan yoktur.

4843. Okuyuculan men et, bir bag koy! ^dhui muallimi te'a% et ve korku ver!

"Bi-mal", "gu§mal ve te'dfb et!" ma'nasinda emirdir. "Sehm", "korku" de-
mektir. Ya'ni, ey munkir! Elinde kuvvet oldukga Kur'an okuyuculan ve ha-

crs^

JP^ MESNEVt-1 SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

fizlan okumaktan men' et ve onlann agizlanni bagla! Yahud Kur'an ta'lim
eden muallimi te'dib et ve onu cezalar ve azablar ile korkut! Bak, men' ede-
bilir misin? Ne Kur'an ayatmi Mushaf tan silebilirsin, ne de okuyanlan men'
edebilirsin ve ne de ta'lim edenleri te'dib ve tahvif edebilirsin. Bin tig yiiz kii-
sur seneden beri Kur'an'in munkiri olan ehl-i garb kuvvetleriyle ve her turlu
hfleleriyle ve iftirah ne§riyatlanyla Kur'an'in hukmiinu ve te'sirini ibtale ga-
li§tilar. Hatta Rusya Qarligi Kur'an'in ba'zi ayetlerini tab'i esnasinda Mushaf -
tan gikarmak te§ebbusiinde bulundu, muvaffak olamadilar. Zira Kur'an-i Ke-
nm'de o>iUJ J ufj /"jji uTp '^ ui (Hicr, 15/9) ya'nf "Kur'an'i biz indirdik ve
muhakkak ve elbette biz onu saklayicilanz" buyurulmu§tur.

C~*>i^>- jjj d\j\ Ij>\j y~ y>rS- C^U^S" jl y^s- ^jIS" Oj~>- j <Jj=r^

4844. iS^lciz ve miiiehayijirsin ki, bu acz neredenclir? Senin aczin o ruz-i ce-
zdian bir akistir.

"Hiyre", (*^) miiteaddid ma'nasi vardir. Burada "miitehayyir" demektir.
"Tab", kelimesinin de miiteaddid ma'nalan vardir. Burada "akis ve eser" de-
mektir. Ya'nf, ey miinkir! Bu kadar gay ret ettigin ve kudret sarf eyledigin
halde, "Bu acz neden geliyor ve nicjn bu kadar tedbir miiessir olamiyor?" di-
ye aciz ve mutehayyirsin. t§te senin bu aczin ve istedigin §eyi yapamamak-
ligm, senin inkar ettigin ceza giiniinden sana bir akis ve eserdir. Ya'nf senin
idrakinin fevkinde bir irade vardir ki, senin tedbfrlerini ibtal etti. yiiksek ira-
deye muhalefet ettigin icjn, senin bir cezaya ma'ruz kalman tabiidir; ve ma-
demki o irade senin iradenin fevkindedir, o cezayi da def e muktedir degilsin.
Malum olsun ki, "acz" ve "hayref'in mezmumu ve memduhu vardir. Miin-
kirler kendi iradelerine sahib olduklanm iddia ettikleri icjn, istedikleri olmadi-
gi vakit acz ve hayrete dii§meleri mezmumdur. Fakat mu'tekidlerin aczi ve
hayreti memduhtur ve makbuldiir. Qiinku onlar kendi iradelerinin fevkinde
bir yiiksek iradeyi kabul etmisjerdir.

4845. 6y muannid! Sen onde aczler tuiarsm. D§le aizli olanlara huruc vakti
oldn.

"Lecuc", inadgi demektir. "Gizliler"den murad, a'razdan ibaret olan suver-i
a'maldir. Nitekim 2. cildin 959 numarasmda . £~~4jy* \j j*j- j> y^~ oij
^~>.y ij j=j- ^. j* ^>jy^> ya'nf "Vakt-i mah§erde her araza bir suret vardir; her

<^$>

(gp^ AHMED AVNi KONUK

bir arazm suretine nevbet vardir" buyurulmus, idi. Orada fzahat vardir. Ya'nf,
ey inadgi miinkir! Senin oniinde aczler vardir. Her amelinden alem-i gaybda bir
suret peyda olur, Binaenaleyh bu alem-i gaybda gizli bu suretlerin hurucu vak-
ti oldu, ya'nf olum vakti geldi. Sen ise ne oliimu ve ne de bu gizli olan a'mali-
nin suretlerini def e muktedir degilsin.

C-~"j-S \jp jJj\ 4ii>- JU- ji ji C^-jLOjS Cj jf- j y^s- aSJI *j>-

4846. Uiurrem o kimsedir ki, acz ve hayret onun gtdastcLir. Dhi alemde dostun
zillinde yatmi$hr.

Bu beyt-i §enfte Hak'ta fani olan insan-i kamilin acz ve hayretine isaret
buyurulur ki, bu acz ve hayret mahmud ve makbul olan acz ve hayrettir. Re-
sul-i Ekrem Efendimiz \j- S^ j>j ^j ya'nf "Ya Rabbi, benim senin hakkin-
da olan hayretimi ziyade etf" hadfs-i §erifi ile bu hayretin ziyadele§mesini is-
temistir; ve bu acz ve hayret insan-i kamilin ruhunun gidasidir. Ya'nf niha-
yeti olmayan sifat ve esma-i ilahiyyenin asan kamilin ruhuna zahir olup, ma-
arif ve hakayik-i ilahiyyenin kendisine miinke§if olmasindan dolayi mesrur-
dur. Binaenaleyh o kamil diinyada ve ahirette hakfki dost ve ma'suk olan
Hakk'in kudreti sayesinde yatmis, ve iradesini terk edip kendinin sifat ve es-
ma asannin meclasi oldugunu gormu§tur.

4847. Uiem evvelde, hem ahirde aczi gordii. Olmii§ oldu, acaizin dinxxix ihtiyar
etti.

"Acaiz", "kocakan" ma'nasina olan "acuze"nin cem'idir. Ya'nf, insan-i ka-
mil zaten makam-i fenaya gelmezden evvel dahi kendi aczini gordii. Qiinkii
kendi iradesiyle te§ebbus ettigi bir isjn, bu iradenin fevkinde olan yiiksek bir
irade ile bozuldugunu gordii. Binaenaleyh iradesini terk edip makam-i fena-
ya geldi; ve bu makam-i fenada, ilme'l-yakin olan kanaati ayne'l-yakfne mii-
beddel oldu. §u halde aczini hem evvelde ve hem de ahirde gordii; ve kami-
len kendi iradesinden tecerrud etti ve oldii; ve j\**S\ ^ ^4^ ya'm "Kocaka-
nlann dfnini iizerinize lazim kihniz!" hadfs-i §enfl mucibince dinde muhake-
mat-i akliyyelerini birakip, ihbarat-i kur'aniyye ve ahadis-i §enfeye tabi' oldu-
lar. Nitekim 4. cildin 1407 numarah beytinde: 'JJ>- . j^^ J^^.J' °^ S**
jg f wji aT / aLi [Ya'nf] "Akli Mustafa'nin oniinde hayran et, "Hasbiyallah!"
ya'nf "Allah bana kafidir" de!" buyurulmu§tur.

°$^

MESNEVl-I §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

Ma'lum olsun ki, akil iki nevi'dir. Birisi "akl-i maa§", digeri "ald-i maad"-
dir. Akk maa§, havass-i hamsenin verdigi ma'lumat dairesinden disarrya ci-
kamayan akildir; ve akl-i maad, bu dairenin haricine cikabilen akildir. Bu her
iki nevi' aklin birgok mertebeleri vardir; ve alem-i keserati peyda eden tecel-
liyat-i ilahiyye aklin verasinda degildir. Yalniz, bu tecelliyati ukuliin kaffesi
idrak edemez. Bunlan muhit oian akl-i kulldiir; ve Resul-i Ekrem'in ve en-
biyanin ve ehassu'l-havass olan insan-i kamillerin akillan akl-i kiilldiir. Bi-
naenaleyh bu akl-i kiill muvacehesinde onun a§agismdaki akillann durmast
lazimdir. Mesela Resul-i Ekrem hazretleri kadinlar hakkinda JiJi oUiU ya'nf
"Akillan noksandir" buyurmustar. Ehl-i garb yakin vakitlere kadar bu ha-
dis-i §erifin col ahvalinin ve bedavet aleminin te'sfrati ile soylenmis. bir soz
oldugunu iddia ve hakikati inkar etmekte idiler. Vaktaki biyoloji (hayatiyat
ilrai) terakki etti, vasati hesab ile yaptiklan tedkflcat neticesinde, kadmlann
dimagi erkeklerin dimagindan yiiz elli (150) gram noksan oldugunu gordii-
ler ve mebhut olup hayrette kaldilar. l§te ihbarat-i kur'aniyye ve ahadis-i ne-
beviyyenin hepsi de boyledir. Inkar ancak aklin zulmet-i cehl ile drtulmus. ol-
masmdandir.

4848. .Zuleuha cjihi ki, ^usuf onun iizerine lulu etti, acuzlukten civanhcja yol
huldu.

Bu beyt-i §erffte, din-i acaizi ihtiyar eden kimse, Yusuf (a.s.)in a§igi olan
Ziileyha'ya tesbih buyurulmustar. Ya'm, Ziileyha, Yusuf (a.s.)in a§ki ile pej-
murde olmus, ve bir kocakan haline gelmi§ idi. Vaktaki bir gun Yusuf (a.s.)in
gegtigi yol iizerinde durdu; ve cenab-i Yusuf onun haline aciyip iltifat etti ve
halini ve hatinm sordu. Bu iltifattan Ziileyha'ya civanlik ve tazelik hayati ve
dirilik geldi. Bunun gibi, bir mii'min, akl-i kiill sahibi olan Resul-i Ekrem'in
ve onun varisleri olan insan-i kamillerin huzurunda akl-i maasjannin muha-
kematini terk edip, kemal-i acz ile teslfm oldugu vakit, gorecegi iltifattan
onun ruhuna ve aklina bir dirilik ve civanlik gelir.

4849. dirilik olmekte ve mihnettedir . £a\>-x Kauai zulmet i$indedir,

Ya'nf, ruhun diriligi nefsin tesvik eyledigi akl-i maa§m olmesindedir ve
nefsin mihneti igindedir. Zira maarif ve hakayik-i ilahiyye ab-i hayati, bu zul-

o&P?

AHMED AVNt KONUK

met-i tabiat icjnde gizlidir. Nefis oliip tabiat zulmeti akl-i maa§ iizerinden siy-
nlinca, ruhun ahkamrve asan zahir olur.

(^

Hak Teala'mn Nemrud'u cocuklugundan ana ve daye vasitasi
olmaksizin beslemesi kissasina riicu' etmektir

jUI ji X»\ j^j^h j fjA~*> j\

OUjU Mj j^- "->jj 01 J-^U-

4850. 6lfiasii, o bakce arijlerin bagi gibi semumdan ve sarsardan eman i$inde idi.

"Semum", sicak esen zehirli riizgar. "Sarsar", sert riizgar ve fiitina. Bun-
lardan murad, Hakk'm tecelliyat-i kahriyyesidir. Ya'nf, elhasil, cenab-i Azra-
il tarafindan anasinm cam kabz olunan sut emen cocugun yalmz kaldigi o or-
man ve o bahge, ariflerin kalblerinin ve canlannin bagi gibi, Hakk'in tecelli-
yat-i kahriyyesinden hifz ve eman icinde idi.

2jX C^s-SSs «J jJ* \j j\ *sj£ ijj oljjJ j^xiiJs iS^i. <1^>

4851. "^ir haplan yeni bir yavrucuh docjurmu$ idi. "Ona sut verl" dedim, iia-
ai cjosterdi,

Ya'm, cenab-i Hak, Azrail (a.s.)a hitaben buyurdu ki: "Yeni yavru dogur-
mu§ olan bir kaplana, "Git, o ormanda yalmz kalan cocuga slit ver!" diye em-
rettim."

4852. nr Binaenaleyh ona silt verdi ve ona hizmetler etti. Utatta hi, balig ve ce-
stui ve arslan adam oldu."

"Binaenaleyh o kaplan emrime itaat edip gitti, o cocuga sut verdi ve hiz-
metler etti. Nihayet o cocuk biiluga erdi ve iri ciisseli ve arslan gibi bir adam
oldu."

<^^

MESNEVI-t SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

4853. "Uaktaki onun siitien kesilmesi oldu, nuiuk ve hiikumet i$in bir penye
emreilim.

"Fitam", gocugu siitten kesmek; "daverf", hiikumet, demektir. Ya'nf, "Vak-
taki cocuk biiyudii, siitten kesilmek zamani geldi, ona hemcinsleriyle konu§-
mayi ve hiikumet idaresi usulunii ogretmek icjn bir periye ve cin taifesinden
birisine emrettim. Insan suretine girip, ona soz ve hiikumet idaresini ogretti."

4854. ur Ben o gsmenden ona ververi§ verdim ki, henim fennim soze sigmaz."

"Ben o gemenlik olan ormandan ona oyle bir terbiye verdim ki, benim fen
ve sana'tim insanlann mahdud elfaz ve kelimelerine sigmaz ve onlann beya-
ni bu dar ifadeler ile §erh ve fzah olunamaz."

js>^. &*/ 'jh** Ai j-H a* L> ^j* 1 o* ob

4855. U( 1W Gyyub'a, zararsiz olan kurtlartn mihmanligi i$in, haba muhahheti-
ni vermi§im.

"Benim fen ve san'atim acibdir. Ben peygamberim olan Hz. Eyyub'un vii-
cuduna kurtcagizlan iisurdiim ve o kurtlar onun viicudunda misafir olup et-
lerini yerlerdi. Fakat asla hayatina zarar vermezlerdi. §ayed o kurtlardan bi-
risi cenab-i Eyyub'un viicudundan yere diis.se, o kurda kar§i baba muhabbe-
tini vermis, oldugum igin, eliyle alip yine viicuduna koyar idi."

Menkibe: Macar miihtedilerinden olup son derecedeki takvasiyla ehlul-
lahtan olduguna subhe olmayan bir zat hakkinda riifekamizdan birisi fakfre
§u hali hikaye etti. "Mumaileyh son derece fakir oldugundan, bir handa do-
lap gibi karanlik bir odada ikamet ederdi. Ziyaretine gittim. Giine§ almak igin
odanin kapisim agmis, idi. Bana dedi ki: "Biraz evvel gelse idin, cenab-i
Hakk'in acib bir tecellfsini goriir idin. Ben kimsesizligim ve faknm ve ihtiyar-
hgim sebebiyle bitlere u§tum-, sagim sakalim bitler iginde kalmis, idi. Bu hay-
vanlar her tarafimi isirip hasjamakta idiler. Cenab-i Hakk'a halimi arzedip ha-
lasim hakkinda miinacat ettim. dakikada gordiim ki, viicuduma her taraf-
tan deh§etli bir kannca istflasi vaki' oldu. Dedim: "Ya Rab! Beni bitler boga-
cak idi, bir de bu kanncalann hiicumuna nasil tahammiil ederim?" Dikkat et-
tim, gordiim ki, hikum eden kanncalardan her birinin agzinda bir bit oldugu

*$%&*

AHMED AVNI KONUK

halde kagmakta idiler. Bes, dakika sonra vticudumda ne bitten, ne de kann-
cadan eser kalmadi" (Fe-subhanallahi'1-azim!).

-Xj C— '<j\ djSi C^X>\ ^a jJj ji JJj jfy* jji IjOUjS ota

4856. "Oturtlara da onun uzerine hen habaya olan veled muhabhetlni vermi§im-
dir. D$te kudrei, i$te el!"

Ya'ni, "0 kurtlara da cenab-i Eyyub'a kar§i evladm babaya olan muhabbe-
tini vermisjmdir. iste kudret-i ilahiyyem ve i§te kainat iizerindeki tasarmf elim!"

4857. SAnalara $efkati hen ogrettim. IZenim varlathgim lutuf nasil olur?

Ya'ni, "Analarda evlatlanna kar§i olan §efkat ve merhamet, benim s,efkat
ve merhametimin aksidir. Zira benim yaktigim ve parlattigim bir lutuf nasil
olur? Hie soner mi?" Ba'zi niishalarda "lutuf yerine "§em"' vaki'dir. Beyit:

Tedbir-i Huda kuwet-i bazu He donmez,

Bir §em 'a ki, Mevla yaka, bir vech He sonmez!

Beyt-i Yunus Emre (k.s.).:

Agildi bag u bostamn, okundu dilde destanm,
Sen baktigm gulistinm, giilleri solmaz Allah 'im!

4858. "^it2 inayet ve yiiz rabita ettim. Ta ki benim vasvtastz olan luifumu gore!

Ya'nf, "Buyiiyup Nemrud ismini alan o cocuga birgok inayet ettim ve be-
nim ile onun arasmda dogrudan dogruya rabitalar yaptim; ve ananin, baba-
mn ve diger esbab-i adiyenin vasitasiyla olmayan benim lutuflanmi gorsiin
de yakin sahibi olsun, dedim."

4859. nr Ca hi sehebden dolayi he$meke$ icinde. olmaya! Ta ki onun her istiane-
si henden ola!"

"Bunlan gorsiin de alem-i tabfatta kullann daima gormeye ahsftgi sebeb-
lerden dolayi kesmekes. ve lztirab iginde olmasm ve onun yardim taleb etme-
si dogrudan dogruya benden olsun, dedim."

<^g>

P|X^ MESNEVI-l SERIF SERHl / XIII. CiLT • MESNEVI-6 •

J"*i j'i/j^ Jj^ J 1 ^^ ^J^ £=* >J* b " ^ J J

4860. ~$oksa onun kendi icin hi^bir ozrii olmaya. Uier kotii dosiian onun §i-
kayeti olmaya!"

Ya'ni, "Buyuttiigum gocuk, "§6yle, boyle oldu da, benim isjm ve hayatim
yolunda cereyan etmedi" diye kendi nefsi igin bana kar§i higbir oziir ve ba-
hane gosteremesin ve "Dogru giden benim i§imi bozdu" diye her kotii dost-
tan onun bir sjkayeti olmasin!" "Ta hod"da "ta", ta'lil igindir.

4861. "ISenim vasitastz olan lutfumu gormek i$in, yuz rabiiak olan bu hizane-
yi gordii."

"Hizane" (fcU*-), "ananin gocugu kucaginda besleyip terbiye etmesi", de-
mektir. Ya'nf, "Bu gocuk dogrudan benim tarafima bagh olan bu hizaneyi ve
terbiyeyi, benim vasitasiz olan lutfumu gormek igin gordii ki, bu mii§ahede
hali asla inkara mecal birakmaz."

4862. Gy celil kal! Onun $ukrii o idi ki, o O^emrud ve UiaM'i yakici idi."

"Ey celil kulum olan Azrail! gocugun bu yaptigim lutuflara kar§i te§ek-
kiir etmesi bu oldu ki, o Nemrud isminde bir zalim oldu ve benim dostum ve
halflim olan Ibrahim (a.s.)i ateste yakmaya te§ebbiis etti."

4863. Onun gibi ki, hu §ehzade §ahin §iikrunu istikbar ve istiksar-i cah cihe-
tinden eiii.

istikbar", biiyiikruk etmek ve ululanmak. istiksar", 50k istemek ve gok
gormek. Ya'ni, Nemrud'un bu hali ve nankorlugu, ululanmak ve mertebe
goklugunu istemek cihetinden §ehzadenin §aha kar§i ters bir te§ekkurune,
ya'ni nankorlugiine benzedi.

4864. Dedi ki: uVlademki yeni miilk ve ikhal sahwiyim, nicin hen air gayrin
tabi'i olayun?"

c^p^

AHMED AVNl KONUK "^®

§ahzade, §ahin tevecciihunden dolayi biraz ruhani hallere nail olunca,
te§ekkur edecegi yeide dedi ki: "Mademki sjmdi ben yeni miilk-i ma'nevi ve
ikbal-i gaybf sahibiyim, nicin bir ba§kasina tabi* olup onun bendesi olayim?"

4865. $ahin lutujlan ki, onun zikri gegii, tecehhurden dolayi onun halbinde or-
tiilmus ill.

"Tecebbiir", tekebbiir etmek ve ululanmak, demektir. Ya'ni, §ehzade, sa-
hm yukanda zikri gecen lutuflanni tekebburden ve kendisini biiyiik gormek-
ten dolayi unuttu; ve bu lutuflan onun kalbindeki nefsin tekebbiir sifati orttu.

4866. r B'6ijle.ce Nemrud o lutuflan, cehil ve kfirluk cihetlnden ayak alhna koy-
mustur.

Ya'nf, tecebbiir ve tekebbiir duygusu kalbe geldigi vakit, aklm goziinii kdr
eder ve bildigi lutuflan unutturdugu igin cehil iginde kalir. Nemrud dahi boy-
lece gordiigu o lutuflan cehil ve korliik cihetinden ayak altina almis, ve nan-
kor olmu§tur.

^ <j° J>^- ^^ J j^ ^J<S "J J^ }^ ^ U J J>

4867. *$imdi kdfir oldu ve yol vururl ^JCibir ve hudalik da'vasi eder 1 ."

"Bu kadar lutuflarimi goren o Nemrud §imdi bu ni'metlerin ve iutuflann
kafiri ve miinkiri oldu ve hidayet yolunu vuran bir §akfdir! Hiikumdarlik
makammda kibir eder ve uluhiyet da'vasinda bulunurl"

4868. Hr Benim ile kital etmek igin u\ kerh.es ile celalli olan gok tarafina gitii.

"Celal", ululuk ve azamet; "kerkes", ciissesi azim akbaba kusu demektir.
Asuman, feza-yi bf-nihayeden ibaret oldugu ve nihayetsiz olan bu feza ayn-i
viicud-i mutlak bulundugu igin, asuman sifaM celal ile tavsff buyurulmu§tur.
Ya'ni, "0 Nemrud benim ile harb ve kital etmek igin, tig kerkes kusunu tay-
yare makammda istihdam ederek, celal sahibi olan gok ve feza tarafina git-
ti." Tefsir kitablannda ve Ravzatu's-Safi ismindeki kitabda mezkur olan bu
kissanin hiilasasi sudur: Nemrud, Ibrahim (a.s.)i ate§e atti ve yanmadigini

<^^

MESNEVI-1 SERfF SERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

gordii. Gokte zannettigi Ibrahim (a.s.)m Rabbi ile total ve harb etmek igin ug
biiyiik akbaba ku§una, igine iki tosj sigacak kadar bir kafesli sandik yapip
muhkem bagladi; ve sandiklann hem iistiine ve hem altina birer biiyiik sink
dikti. Kustann yukan ugmalanni murad ettigi zaman list direklerin ucuna
bayrak ceker gibi et parcasi gekerdi ve a§agiya inmelerini istedigi vakit, alt si-
nklann ucuna et gekerdi ve kusjar ete muteveccihen ugariar idi. Kusjar pek
ziyade yiikselince korkmaya basjadi ve a§agiya indi. Garibdir ki, bu kadar te-
rakkiyat-i fenniyyeye ragmen yine zamammizda uluhiyete mu'tekid olan
ba'zi dindarlar Allah'i hala gokte tahayyul ederler. Halbuki Kur'an-i Kerfm'de
sure-i Zuhruf ta 2\ jJfi jj 3] *u~Ji j ^ jji 'J»'j (Zuhruf, 43/84) ya'nf "0 oyle
Allah'tir ki, gokte de ilahtir ve' yeryuz'unde de ilahtir" buyurulur. Binaenaleyh
O'nu gokte aramaya hacet yoktur.

4869. ""^U2 hinlerce tehwisiz ^oaigu, Dhrahvni'i hulmak i$in oldilrdu."

"Telvim", levm etmek ve ayiplamak; "bf-telvfm", bir kusuru goriilup ayip-
lanmami§, demektir. Ya'nf, "Nemriid muneccimlerin haber vermesi iizerine
hicbir kusuru ve kabahatleri olmadigi igin ayiplanmamis, olan yeni dogan bir-
gok gocuklan Ibrahim (a.s.) olmasi hayali ve vehmi ile oldiirdii." Nitekim
Fir'avn dahi Musa (a.s.)i bulup oldurmek igin oyle yapmis. idi.

4870. J&ra miineccim dedi ki: ""Milin hukmunde-, kiial kin hir £u§man doqa-
[4851] , „ ° ^ *

cakiir.

Zira Nemrud'un miineccimleri haber verdiler ki: "Bu yilin hiikmii ve te'si-
ri iginde seninle total ve harb etmek igin bir gocuk dogacaktir. tlm-i niicum
bize bunu gosteriyor."

4871. *i5dgah oil hasmm definite ihtiyai et!" Uier him dogdu ise, hvbaitan
dolayi oldurdii.

"Hubat", delilige mu§abih bir illet adidir ki, dimagi muhtel ve tebah eder
(Ramus) . Ya'nf, mimeccimler Nemrud'a dediler ki: "Aklmi ba§ma topla! do-
gacak du§manin def'i hususunda ihtiyat et!" Nemrud bu sozii i§itince dimagi
muhtel oldu ve her kirn dogdu ise delice oldurdii.

<*£$&>

AHMED AVNi KONUK

J^*f J* f* ^JT ^ U J* d^i J^ ^J J 1 '^j£

4872. "Onun korliigune vahiy gehki olan $ocuk bitti. ^iger kanlar onun boy-
nunda kaldt."

"Nemrud'un korliigune ve bu kadar kan dokiisune ragmen cenab-i
Hakk'in vahyini gekici bir peygamber olan cocuk bitti ve ne§v u nema bul-
du; ve Nemrud'un doktugii diger gocuklann kam onun boynunda kaldi."

4873. "By aceb! JLuliimat-i neseb ona gurur vermek i$in o miilkii babastndan
mx buldu?"

Nesebin yiiksek olmasi, evladda kibir ve uciib gibi nefsin zulmanf olan si-
fatlanni tahrik eder ve evlad asalet da'vasma kiyam edip ahad-i nas iizerine
tefevvuk etmek ister. Nitekim bir beyzade Sokrat'i tahkir icm: "Sen adi bir
kimsenin evladism, ben bir asilzadeyim!" der. Sokrat dahi cevaben: "Ey bed-
baht! Senin asaletin sende bitiyor ve benimki bende ba§hyor!" demi§tir.
Ya'ni, "Acib §ey! Nemrud bir hukumdar evladi degil idi ve o mulkii babasin-
dan bulmadi ki, neseb zulmetleri ona kibir ve gurur versin!" §u halde anla§i-
lir ki, gurur ve kibrin men§ei neseb degil, ancak nefistir.

4874. "Gger ba§kalanna ana ve baba hicab oldu ise, o gevheri cebinde bizden
buldu."

"Hicib", "hicab" kelimesinin imale olunmusudur. Ya'ni, "Ba§kalanmn
cevher gibi kiymetli olan hayatmin husuliine analan ve babalan hicab oldu
ve sebeb-i hayat olarak o cocuk onlan bildi ise, o Nemrud hayat cevherini
kendi viicudunun cebinde dogrudan dogruya bizden buldu." Buraya kadar
Azrail (a.s.)a Hakk'in hitabi idi.

Jij* j* j>. ^sVu? *^¥ **? U^i^ o~^ C ^^ eJJ ^ '

4875. DCdtii nefis muhakkak bir yiriici kurttur. Dier karine ne bahane koyarsm?

Bu beyitler Hz. Pir efendimiz tarafindan ir§aden vaki'dir. Ya'ni, nefs-i em-
mare muhakkak yirtici bir kurttur. Eline firsat gectigi vakit, kendi hazzindan,
muradindan ba§ka hicbir §eye bakmaz, yirtar ve kirar doker. Binaenaleyh ey
kimse! Senin elinden bir fenalik zuhur edecek olursa, hicbir arkadasma ve ka-
rinine bahane bulma ve "Bana bunu yaptiran filandir" deme! Onu yapan se-

0^^

gjK^ MESNEVI-1 SERfF SERHI / XIII. ClLT • MESNEVI-6 • "^SIS

nin nefs-i emmarendir. Arifin birisi nefis hakkinda soyle diyor: "Nefse bir su-
ret verilse sekli sudur: Basi kibir, gozii uciib, agzi hased, dili yalan ve giybet,
kulagi unutmak, gogsii hikd ve kin, karni sehvet ve iftira, elleri hiyanet ve sir-
kat, ayaklan emel, kalbi gaflet, ruhu kiifurdur. Nefsin akli ve anlayi§i yoktur.
dar-i fenadaki bir saatlik sehvetine cenneti ve ni'metlerini ve cennetteki
ebediyeti sativerir. Nefis miicahede ile olmez, fakat hapis ve ta'zib olunur."

4876. DCiifr-nak piirsefeh olan firkin nefis ctalaletie yiiz kele kulak olur.

"Kiifr-nak", kufre mensub; "sefeh", akilsizhk ve hafiflik; "kel", basinda
sag olmayan kimsedir. "Kel"den murad, temyizden an olan ahmaklann ba-
sidir. Ya'ni, bu kiifre mensub olan ve akli ve anlayisi olmayan nefis dalalet-
te temyizden an ve bircok ahmaklann basma kiilah olur. Onlar bu sifat-i nef-
saniyye kiilahi altinda tiirlu tiirlii saskmliklar yaparlar ve yaptiklanni iyi bir
sey zanriederler. Nitekim onlar hakkinda sure-i Kehf deki ayet-i kerfmede
u^ Ojju-xj ^\ j^^i ^j (Kehf, 18/104) ya'ni "Onlar isterini giizel yaptik-
lanni zannederler" buyurulur.

4877. Cy fakir olan hencle! ^u sebebden derim, zenciri kopeain boynundan yu-
kan tutma!

Ey fakir olan bende ve ey Hak yolunun saliki! Bu sebebden nasihat edip
derim ki: Riyazat ve miicahede zencirini kopek tabfatinde olan nefsin boy-
nundan yukan tutma ve kaldirma!

C_~~5 j Jo ^i A^^aj dJi ,/''-! <JL~*~5^» «jfc ^JL* -jA O-io rtJL*-a ^5

4878. I^u kopek eijer ta'lim ol\inmu§ olsa bile, yine kopektir. " pellet nefsuhu"
ol ki, o kotii damarlidir.

Ikinci misra'da <-*> cJs J. ^> ya'ni "Ne mutlu o kimseye ki, nefsi zelil
[oldu] " hadis-i serffine i§aret buyurulur. Ya'ni, ey salik! Bu nefis kopegine
miicahede ve riyazat ile Hak yoluna gitmesi ogretilmis. ve ta'lim olunmus, ol-
sa bile, o yine kopektir. Firsat buldugu vakit, yine diinya cffesine saldinr. Bi-
naenaleyh sen daima nefsinin haline murakib olup, hadis-i serift mucibince
nefsini zelil eden kimselerden ol! Zira o nefis haddizatmda kotii damarhdir ve
fena cevherlidir.

G^^,

AHMED AVNl KONUK

4879.. Bger tavaf edici isen, farzi yerine getirirsin. ^umusaklik iizerinde ^Ta-
if in sahtiyani atbisin.

Birinci misra'daki "taif", "tavaf edici" ma'nasinadir. Ikinci misra'daki "Ta-
if", Mekke-i Mukerreme civanndaki me§hur §ehrin ismidir. "Sehil", "suhu-
lerten sifat-i mu§ebbehe olup, nihayetindeki "ya" masdariyet icjndir. "Sehi-
lf", "yumu§ak oluculuk" demek olur. "Edfm", "sahtiyan" ma'nasinadir.
Ya'nf, ey salik! Kibir ve uciibden vazge^ip insan-i kamilin etrafini tavaf edici
ve dola§ici isen, Hakk'a vasil olmak farzini yerine getirirsin ve bu surette nef-
sini zelil kilmis, olursun. Binaenaleyh yumu§ak oluculuk iizerinde Taif §ehrin-
de yapilan makbul bir sahtiyan gibi olursun.

4880. O^fihayet yumusaklik -post ayibmdan kurtanr. Uiaiia gizme cjihi dostun
ayagintn heraberi olursun.

"Sehilet", "yumu§akhk" ma'nasina olan "sehalet" kelimesinin imale olun-
musudur. "Vaharfden", halas olmak. Ya'nf, nihayet nefsinin bu yumu§akhgi
seni post ve cismaniyet ayibmdan ve kusurundan kurtanr. Hatta dost-i hakf- .
ki olan Hakk'm kudret ayagmm ve kadem-i Cebbar'imn beraberi olan cizme
gibi olursun.

4881. \Dufiin L/Cur an nefislerin huhsiinun §erhidir, utylushaf a hah, 1 . Senin o
goziin nerededir?

Ya'nf, Kur'an-i Kerfm ba§tan ba§a nefislerin murdarhginin ve hilekarligi-
nin §erhidir. Bu hususta Mushaf-i §erff'e bak ve tedkfk et! Senin akil ve ba-
siret gdztin nerededir?

CJ*\>~i> LS >y> Lol (Jl» ji <^^>. CJ& OUiU lJ Ju jf's

4882. jAdilerin nefsinin zihri vardu hi, diet buldu, enbiyanin hitalinde kill
yardx.

"Adilefden murad, peygamberlere adavet eden ve dii§man olan taifedir.
Ya'nf, Kur'an-i Kerfm'de dii§manlann nefsinin zikri vardir ki, o dii§manlar

c^a

MESNEVf-I SERfF SERHf / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

nefislerinin ahkamini icraya alet ve firsat buldular. Peygamberlerin kitalinde
ve harbinde kill kirk yararcasina ince ince tedbfrler ve hileler yaptilar.

4^J V}^ Ol^r jM\ Ol^U ^IjJ f J^ u^ J 1 ^J ^J

4883. Bdebsiz olan menhus ve ugursuz nefisien devir devir ansizm cihana alev
carph.
"Karn", devir ve zamandan yiiz sene muddeti. Ya'nf, edebsiz ve ugursuz
olan nefsin yuzunden devir devir ve zaman zaman ansizm cihana zuliim ve
fesad atesjnin alevleri carpti. Nitekim sure-i Rum' da u. J>J\j J\ j jU«Ji j&
^Ui ^ajlilr (Rum, 30/41) ya'nf "Nasin elleriyle kazandigi sey'sebebiyle
karada' ve denizde fesad zahir oldu" buyurulur. Zamammizdaki Harb-i Umu-
mi dahi azgm ve ugursuz nefislerin yuzunden vaki' olmus. ve karada tayya-
reler efrad-i be§erin basma ate§ ve alev sagtigi gibi, tahtelbahirler dahi deniz-
lerde rahat ve huzur birakmamisUr. Nefislerin giinden giine daha ziyade az-
gmliklanna bakihrsa, alem-i beseriyyetin daha buyuk fesadlara ve belalara
ma'ruz kalmasi pek muhtemeldir.

(^

§ehzadenin kissasina riicu' etmektir ki, §ehzade o tugyan

sebebiyle §ahm hatirmdan zahm yedi, diger fezailin

istikmalinden ewel dunyadan gitti

Yukanlarda dahi fzah olundugu iizere, bu "ortanca §ehzade"den murad,
"ebrar" mesrebinde olan herhangi bir saliktir ki, siiluku esnasinda kendisine
vaki' olan kesjf kaydi ve bendi iginde kalir ve ileriye gegemeyip nefsinin gu-
ruru yuzunden sukut eder ve hayat-i dunyada eristfmesi matlub olan fezail
ve kemalatin nihayetine vasil olmaksizin terk-i hayat eder.

<Ua»

jjf (Jj^> J\^ Jjo !j jl iy jjJ- <l)^j jl <£ <J> <&y> ■

4884. [Tussayt kisa et ki, o gayunm reski onu hir sene sonra mezar iarafma
qoiiirdu.

*$%&?

AHMED AVNl KONUK

"Gayur", "mubalaga ile gayret edici demektir; ve "gayref'in ash bir §eyi
kendine mahsus kilmak ve onu gayrdan men' etmektir. "Resk", kiskanma ve
gayret demektir. Gayret hakkmda 1. cildin 1790 numarali beytinden i'tiba-
ren uzun uzadiya tafsilat gegti. Hz. Pir zaM §eriflerine hitaben buyumrlar ki:
"Ey Mevlana! Kissayi kisa kes ki, o gayur olan §ahin ve insan-i kamilin gay-
reti o tekebbiir ve tecebbiir eden §ehzadenin hayat-i diinyeviyyesine nihayet
verip, bir sene sonra mezar taraftna goturdu.

iy m o$_p Oj^- 01 ( jivv>tjj^ »^>- ^j^j iSy -^ j^^* j* ^y? °^

4885. i$aJi vaktaki vucul tarafmdan mahv oldu, onun L/Merih'e mensub olan
hi§mi, o kani etmi§ idi.

"Merih", manzume-i §emsiyyemizi teskil eden seyyarelerden birisinin is-
midir ve ilm-i niicumda "nahs-i asgar" addolunup gazab ve husumet Me-
rih'e nisbet edilir. Ya'ni, §ah vaktaki viicud-i izafi ve nefsani tarafmdan
mahv oidu ve fena-fillah makamina geldi ve onun varligi yerine Hakk'in
varligi kaim oldu, o §ahin gazabi ve nzasi Hakk'in gazabi ve nzasi oldu; ve
gazabin §aha izafesi vucud-i zillisi i'tibariyledir. Nitekim 1. cildde [beyit:
30 1 6] : c-^j *u\ vjw yr ji c~o c^-j •tjT oUU ji^ c-o [Ya'ni] "Pirin eli ga-
iblerden uzak degildir. Onun eli Allah'm kabzasinin gayri degildir" buyurul-
mus. idi. Binaenaleyh §ahin cismaniyetinin ve nefsaniyetinin dahli olmaya-
rak Hakk'in naibi olan ruhunun Merih'e mensub olan gazabi bu §ehzadeyi
dldurdli.

4886. 'Vaktaki o hi-nazu terhe§e hakh, o terke§ten bir ok deynegini eksik aor-
du.

"Terke§", ok koyduklan kese ve mahfaza. "Bi-nazir" ta'biriyle §ahin kut-
biyet makaminda bulunduguna i§aret buyurulur. Zira kutb-i zaman her asir-
da birdir ve onun nazfri yoktur. "Terkes/'ten murad, kutb-i zamamn kalb-i §e-
rifidir ki, halkin isti'dadina gore kullamlmak uzere Hak Teala muayyen olan
kahir oklanni onun kalb-i §enf!ne koyar. Zira gerek kahir ve gerek lutuf ile
Hakk'in tecellisi halkin isti'dadatma tabi'dir. Vaktaki kutb-i zaman olan §ah
mahvdan sahva ve fena-fillah halinden beka-billah makamina avdet etti,
muayyen olan kahir oklanni yokladi; onun bir tanesinin eksilmis. ve kullanil-
mi§ oldugunu gordii.

*$$&>

MESNEVl-i §ERIF §ERHt / XIII. CiLT • MESNEVI-6 •

4887. ^e^i: "0 ok hani?" Ve Diak'ian arofturdi. 'Dedi: "0 senin okun
onun bofyazindadu ."

"Baz custen", tefahhus etmek ve bir §eyin ig yiizunii ara§tirmak dernek-
tir. Ya'nf, §ah o kahir okunun birisini eksilmis, goriince: "Acaba o ok nerede-
dir?" dedi ve kendisini halife ve naib yapmi§ olan Hak'tan arashrdi. Hak Te-
ala hazretleri cevaben.- "Sana niyabet tarikiyla kullanmak iizere verdigim o
ok, o §ehzadenin bogazma saplanmi§tir" buyurdu.

4888. ^Derua-dii veil olan o §ah afv etti. Onun oku bir maktel iizerine cfdmi$ idi.

Ya'nf, deniz gibi genis, bir kalbe malik bir veil olan o §ah, §ehzadenin ru-
huna anz olan kibir ve enaniyeti ruhundan afv ve mahv etti. Fakat ne care
ki, onun kahir oku, §ehzadenin mahall-i katline ve olecek yerine gelmi§ ve
onun cisminin isj bitmi§ idi. "Afv", burada "mahv etmek" ma'nasinadir.

4889. Olmii$ oldu. Onun nevhasmda acjladi. Diem didiirucu hem veil odur.

"Veil", "dost" demektir. "Nevha", feryad ile aglamak. Ya'nf, bu kahir
okundan o §ehzadenin cismi 61mu§ oldu; ve §ah sahv halinde bunu goriince,
feryad iginde o §ehzadenin haline agladi. Zira o insan-i kamil hem olduriicu-
diir ve hem de dosttur; ve cem'iyyet-i esmaiyyeyi haiz oldugundan ondan
"Mumft" ve "Muhyf isimlerinin birbirine zid olan htikumleri ve eserleri de
zahir olur; ve bu hukumlerin zuhuru halkm isti'dadma goredir.

4890. *Ve ecjer ikisi olmazsa, imdi o hull decjildir. Diem halkm dldiiruaisii ve
hem hir matem editisidir.

Ve eger bir arifte boyle zid ve miitekabil esma-i ilahiyye ahkami ve asan
zahir olmazsa, o arif cem'iyyet-i esmaiyyeye mazhar olmus, bir kiill degildir.
Cem'iyyet-i esmaiyyeye mazhar olan insan-i kamil, halkm "Mumft" isminin
fcabiyla hem olduriicusu ve hem de Rauf ve Rahim ism-i §eriflerinin icabiyla
halka aciyip onlann bir matem edicisidir. Nitekim ayet-i kerimede ^-Ui. aJi oi
"^'j liji) (Bakara, 2/143) ya'nf Muhakkak Allah Teala nasa Rauf ve Ra-

<^&

AHMED AVNl KONUK

him'dir" buyurulur; ve halffe-i Hak olan insan-i kamil dahi ahlak-i ilahiyye
ile mutehalhktir.

4891. yit2.u sari olan sehid, sukr ederdi hi, onu cisme vurdu vc ma'naya vur-
madi.

Cisminin yuzii oliim sebebiyle sararmis, olan §ehid §ehzade, o kahir oku-
nun ma'nasina ve ruhuna degil, cismine vurulmus, olduguna te§ekkiir eder-
di. Zira insan-i kamil tarafindan bir kimsenin ruhuna ve ma'nasina vurulan
kahir oku, onun §ekavet-i ebediyyesine sebebdir (Neuzii billah!)

4892. xMiir olan cisim muhakhak giimeye layikiir, <j\la'na ehede hadar sad
olarak yasayacakhr .

Qiinku bu zahirf olan cisim, akibet bozulmaya ve gitmeye layiktir. Zira
kevn ii fesad alemindendir. Kahir okundan salim kalan ruh ve ma'na ise, ru-
haniyet aleminde ebede kadar §ad ve mesrur olarak ya§ayacaktir.

d-*j C-— ji <Sy* j^)^ t --** , J ii C~Sj ^-^ji ji (»-* *-- J j J* i_jkp jl

4893. O itab eger vaki' olduysa dahi, -post iizerine vaki' oldu. ^Dosi azarsiz dost
tarafma aitti.

Ya'ni, her ne kadar §ahin §ehzadeye o itabi ve kahn vaki' oldu ise de, an-
cak post mesabesinde olan cismine vaki' oldu; ruhuna ve ma'nasina bir za-
rar vaki' olmadi. Binaenaleyh §ahin dostu olan o §ehzadenin ruhu bi-azar
olarak ve incinmeksizin dost-i hakikf olan Hak tarafina gitti. §u kadar var ki,
bu suret aleminde Hak'tan hicab icinde oldu.

4894. Qer^i o sahensahin fitrakini tuttu. ( INihdyet o ayn-i kemalden yolu tuttu.
"Fitrak", at eyeri arkasmda olan tasma ki, ona heybe ve levazim asilir.

"§ahen§ah", ya'ni §ahlann §ahi ta'biri ile §ahm makam-i kutbiyyette bulun-
duguna i§aret buyurulur. Zira kutbun zamanindaki her bir veliyy-i kamil bir
§ahtir. Fakat onlann kalblerine gelen ruyuzat kutb-i zamanm kalbinden tev-
zf olunur. "Ayn-i kemal", "nazar degmek" ma'nasmadir. Ya'ni, gerci o §eh-
zade ikmal-i siiluk icjn §ahen§ahin himmeti atmin fitrakine asildi, fakat so-

*$%&>

<p*

MESNEVI-1 §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEV1-6

nunda onun kemal-i teslimiyyetine nazar degmesi yuziinden nefsinde bir za-
rar peyda oldu ve kendisini kamil olmus, zannetti. Bu nazar degmek onun yo-
lunu tuttu ve hayat-i diinyeviyyesinde diger fezaile nail olamadi.

^jij J 1 ls^ lt*^ J ^jy* >ji *- y Cf-J^^ (J- ^J

4895. O iigindi her ugin en kahili idi. Sureti ve ma'nayi kiilliyyen o kaph.

Ve o ucuncii §ehzadeye gelince: Bu (ic §ehzade icinde nefsinin hazzina
kar§i en lakayd ve en tenbel idi. Zira bu §ehzade §iittarilerden ve ehl-i ask-
tan olup, onun nazannda ne ibadat-i zahirenin ve ne de kesjf ve keramatm
kiymeti yok idi; ve nazan riyasete degil, ancak kendi mevhum olan varligin-
dan gecip Hakk'a vasil olmak idi. Binaenaleyh siilukiinde ku§ gibi ugup te-
rakkf etti ve siir'atle fena-fillah ve beka-billah mertebelerine vasil olarak su-
rette makam-i ir§adi ve ma'nada hilafet-i Hakk'i ve tasarrufat-i ilahiyyeyi ta-
mamiyle.o kapti. Nitekim Necmeddin-i Kubra hazretleri Ustil-i A^ere'sinde
saliklerin bu iiciincu taifesi hakkinda soyle buyururlar: aUi J\ ^jui ^ i^u,

olilfJt J f*jS. y j£~\ oUJjJ! J jjJJl Li^j JjJkUJli <Ji\ JaI ^ jlkiJ! jij* y»j Ya'm

"Enva'-i turukun ucuncusii Allah'a seyr edenlerin yoludur ve ehl-i muhab-
betten §iittar olanlann yoludur. Imdi bu tank ile ya'nf a§k ve muhabbet ile
seyr u suluk edenlerin bidayetlerinde vasil olmalan, baskalanmn nihayetler-
de vasil olmalanndan coktur."

"Benim uc evladimdan en tenbeli olan, mahmi vefatimdan
sonra o alsm!" diye o §ahsm vasiyet etmesidir

4896. hir §ahis ken&i oliimii vaktinde vasiyette $ok $ok soylemi§ iai.

§ahsin birisi olum haline yaklastigim idrak ettigi vakit, akraba ve taal-
lukatini yamna cagmp vasiyet hususunda cok cok sozler soylemis, idi.

AHMED AVNl KONUK

jljj j d\sf j\ iij? DLiol JtHj d\jj jj~» <*> y$ J**j! j~i ^

4897. Onun iic serv-i revan gtbi iic oglu var idi. O canim ve revamm onlara
vakf etmi$ idi.

§ahsin tig duzgiin servi agaci gibi boylu ve boslu ve tenasub-i endama
malik iic oglu var idi, §ahis canim ve ruh-i hayvanisini ve revamm ya'ni
ruh-i insanfsini onlann hizmetine ve terbiyesine vakf etmis, idi.

c~- J xUis' j? 4— j> ji j sj 6\ ^~"jj _? *^ ?& j- 3 ^ y ^^

4898. 1De.lv. "SUmde her ne meta ve alhn varsa, bu iicien o gotiirsiin ki, ziya-
ae ienbeldir.

§ahis vasiyetinde dedi ki: "Esjadan ve nakdden her ne varsa, bu iic ev-
ladimdan en tenbeli onlann hepsini alsin!"

4899. Oiadiya dedi ve cok vasiyet etii. Ondan soma oliim sarabmm kadehin-
den icti.

Bu vasiyeti taaliukati huzurunda kadiya soyledi ve cok vasiyet etti. On-
dan sonra o'jJi yji'i Jz jr (Al-i Imran 3/1 85) ya'ni "Her bir nefis oliimu ta-
dicidir" ayet-i kerfmesi mucibince oliim sarabmm kadehinden icti. "Enderz
kerden", "vasiyet etmek" demektir.

4900. Bvladlar kadiua dediler ki: "6v kervml Hiz iic uetim onun hukmiinden

[4881] . » V *

gecmeyiz.

Ya'ni, yetim kalan iic, evlad kadiya dediler ki: "Ey kerim! Biz tie. yetim ba-
bamizin vasiyetini infaz etmekten ve bu vasiyetin hiikmunu yerine getirmek-
ten asla vazgecmeyiz; onun hukmiine raziyiz."

4901. *Sem ve itaat ediyomz. 61 onundur. her ne emretti ise, bizim uzer'v
mizde ndfizdir,"

Ya'ni, "Biz babamizm vasiyetini dinler ve itaat ederiz. Irade eli onundur;
o her ne emretti ise, onun emri bizim iizerimizde nafiz ve caridir."

°m&>

MESNEVI-1 §ERlF §ERHi / XIII. CILT • MESNEV1-6 •

4902. "Scje-rki kurhan ederse de, kendi Dbrahimimizden biz Dsmad yfoi ha$ ge-
virmeyiz.

Miiteaddid mahallerde de izah olundugu halde, zebihin Ismail (a.s.) oldu-
gu, kavl-i me§hura binaen Mesnevi-i §erifte zikrolunmu§tur. Divan-i Ke-
bir'de kesfen Ishak (a.s.) olduguna i§aret buyurukm Beyit:

^yiji ,ilb>- fiAjj JLjjS ^sy. ^i^ ig*> &*~^

[Ya'ni "Benim kapimm topragi iizerinde kurban olmus Ishak nebi olmakge-
rektir. Sen benim Ishak'imsm ve ben senin pederinim. Ey benim gevherim!
Ben seni ne vakit kiranm?']

Hz. §eyh~i Ekber dahi Fususu'l-Hikem'de Fass-i Ishakfde zebihin ishak
(a.s.) oldugunu beyan buyurmusjardir.

4903. Diadi de-Hi: " Dier hiriniz kendi akillilitji ile, kendinin tenhelliginden el-
betie hir hihaye soylesin,"

"Ta bi-guyed"de "ta", "elbette ve mutlaka" ma'nasinadir. Sonlardaki "§m"
"kendi" ma'nasinadir. Ya'ni kadi gocuklara dedi ki: "Her biriniz kendi aklini-
zin derecesine gore mutlaka kendinin tenbelliginden bir hikaye ve vak'a soy-
lesin!"

4904. la ki Ker hirinin tenhelliaini aoreyim! %a ki her hirinin kalini $uhhe-
siz olarak hileyim!"

"Bu soyleyeceginiz vak'alar ve kissalar iizerine her birinizin ne derece
tenbel oldugunu ve her birinizin hali ne oldugunu §ubhesiz olarak bileyim ve
ona gore hiikmu vereyim!"

4905. (SArijler iki cihandan pek tenbeldirler . J£,ira ki ziraaisiz harman cjotii-

G ^P?

AHMED AVNt KONUK

"§udyar[iden] ", gift surmek (Burhan), Ya'ni, arifler diinya ve ahiret suretle-
rinin sifat ve esma-i ilahiyye mezahiri oldugunu ve onlarda miitecelli olan Zat-i
Hak bulundugunu gordiiler ve bildiler. Binaenaleyh olii yikayicinin elindeki olii
gibi, kendilerini Hakk'in iradesine teslim ettiler ve diinya ve ahiret umuruna
kar§i olan hirsi ve emeli kalblerinden silip, ahyar ve ebrar taifelerinin duygula-
rindan tecerriid ettiler. Binaenaleyh her iki cihandan tenbel oldular. Nitekim
hadis-i §erifte «im J*i J* oUj>. u^_, LuJi j»i J* ^ s^ij s^i j*i J* ^ ljjJi
ya'ni "Diinya, ahiret ehline haramdir ve ahiret dahi diinya ehline haramdir ve
her ikisi de Allah ehline haramdir" buyurulmu§tur. Ariflerin diinya ve ahiret
umurundan tenbel olmalannin sebebi budur ki: Onlar gift siirmeksizin ve zira-
at etmeksizin harman toplarlar. Bu arifler biittin alem-i mezahirde Hakk'in ira-
desi can oldugunu bilip, kendilerini o iradeye teslim etmis, qlduklanndan, Hak
Teala hazretleri onlann diinya isjerini diger kullanni tavsit ederek te'min eder;
ve onlann ahiret amelleri de farzlara ve vaciblere miinhasir kalir. tbadat-i na-
file ile me§gul olmazlar. Zira bu viicud-i izafi aleminde teklifat-i ilahiyye higbir
ferdden sakit olmaz. "Biz irademizi Hakk'in iradesine terk ettik!" deyip, feraiz
ve vacibati terk eden ve fakat nefislerinin huzuzatmdan vazgegmeyen taife
"Mudill" isminin te'sfri altindadir.

4906. uWademki onlann i$ini Uialxh, yaptyor, onlar tenbelligi sen&L etmi$-
lerd-ir.

Bu ve a§agidaki beyitler Hz. Pir efendimizin huzur-i §erifinde mukabele
edilmis, niishadan 677 senesinde, ya'ni Hz. Pfr'in irtihallerinden be§ sene
sonra istinsah edilmis, olan niishadan alinmis,tir.

Ya'ni, mademki o ariflerin i§ini bu viicud-i izafi aleminde birtakim vesait
icad etmek suretiyle Hak Teala hazretleri yapiyor, o arifler kendilerine tenbel-
ligi sened ve dayanacak yer yapmisjardir; ve "§u veya bu makamlara terak-
kf edecegiz" diye batinlannda tela§ kalmami§tir.

j»Li j 7^5 jS" jl JujL-Lj^ flp -u^;^ lj Objj j IT

4907. JTlvamm Uiai^k'in i$ini gormezler. Sabah ve ak$am zahmetten rahat et-
mezler.

Ya'ni, avamma gelince: Onlar bu suret aleminde cereyan eden Halik'in
interim gormezler. Binaenaleyh kendi emellerine nail olmak igin, sabah ve

c^p^.

MESNEVI-1 SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

ak§am zahmet igindedirler ve asla rahat yiizii gormezler. Mesela iki ki§i ay-
m mikdardaki sermaye ile ticarete basjarlar; ve ikisi de ticaretlerinin terak-
kisi igin gece gundiiz du§uniir ve gah§irlar. Halbuki muvafik sebebler zuhur
etmesinden dolayi birisinin ticareti terakki eder; ve muhalif sebebler zuhu-
rundan dolayi da digeri iflas eder. Bunlann her ikisi de bu hususta Hakk'in
efalini gormezler de, terakkfyi ve iflasi esbabdan bilir. Imdi mademki
avammin i'tikadi bu merkezdedir ve Hakk'in tecelliyati dahi i'tikada gore-
dir; binaenaleyh onlann tenbelligi sened ittihaz etmeleri caiz degildir. Bu
sebeble hadfs-i §enfte u^M v^. ^ ^ & ya'ni "Allah Teala battallan ve ten-
belleri sevmez" buyurulmu§tur; ve Kur'an-i Kerim'de t /w. u ui oCjW '^J
(Necm, 53/39) ya'ni "Insan igin ancak sa'y ettigi §ey vardir" buyurulfnasi
dahi bu ma'nadadir. Zira diinyada bir buguk milyar tahmih olunan niifus-i
be§er iginde arifler istisna te§kil ederler; ve istisnalar ise kaide degildir, bel-
ki kaide haricidir. Binaenaleyh ariflere mahsus olan bu revisin avam tara-
fmdan* taklfdi ile kaide-i umumiyyenin terki caiz degildir. Avamma hem
diinya ve hem de ahiret igin sa'y ve gayret lazimdir. Bu bahiste 5. cildin
3116 numarak ^j^\J*\+ 3 6\^\ ^S^ . ^j^, j*ir ^ ^j <o>f ji [ya'm "Ter-
sine olarak bu sozden tenbel oldun, idraki ve hatin miin'akis geldin"] bey-
tindeki uzun izahatin miitalaasi lazimdir.

4908. iKakillik halHinlen a$ih, soyleyinizl 0(,e§j-i raz ciheiinien, id ki onun
hacUini hileyim!"

Kadi yetim kalan tig gocuga dedi ki: "Tenbelliginizin derecesini bana agik-
ga bir surette soyleyiniz! Ben dahi kapah kalmis. olan bu tenbellik derecesini
ve haddini kesfedip bileyim ve bu hususta hanginizin daha tenbel olduguna
hukmedeyim!"

4909. "Qubhesiz ki, her Ail kalhin perdesiclir. ZPerde kimddaHigi vakit sular
vasil&u."

"Hig subhe yok ki, her bir kimsenin dili kalbinin perdesidir. Kalbe gelen
hatiralar meydana gikmak igin dil perdesinin agilmasi lazimdir. Zira dil soyle-
meye ba§ladigi vakit, bir kimsenin gizli olan hatiralan ve fikirleri muhatabm
kulagma vasil olur."

<^g>

AHMED AVNl KONUK

4910. 'TSir kebab parfasi gibi olan kiiciih -perde, uiiz aiinesin suretini orter.

Ya'ni, bir et kebabi parcasi gibi olan kiigiik perde, ya'ni dil, arifm kalbin-
de olan birgok ma'rifet giinesjnin suretlerini orter. Ya'ni bu dil soylemezse,
arifin kalbine varid olan maarif ve hakayik-i ilahiyye lafiz ve savt ile bu his
aleminde zahir olmaz.

49 1 1 . ^erfi i/alan sozun dahi heyani vardir, fakat hoku onun sidktndan ve hiz-
binden haber vericidir.

Ya'ni, bu kiiciik perde olan dil acildigi vakit, kalbden birtakim yalan soz-
ler dahi zahir olur. Fakat itmi'nan kokusu o soziin dogrulugundan ve egrili-
ginden haber vericidir. Nitekim bu cildin 4294 numarah beytinin ba§indaki
surh-i §erifte zikrolunan «jui» c3ju«J! _, ^ ^s&\ ya'ni "Yalan soz subhedir ve
dogru soz mutmain olmaktir" hadis-i §erifi mucibince bir kimse birisinden bir
dogru soz dinledigi vakit, o soziin dogrulugu hakkinda onun kalbinde bir
iman ve siikunet hasil olur. Bu hal dogru soziin kalb iizerine olan bir te'sfr-i
ma'nevisidir; ve keza yalan sozii isjttigi vakit dahi o soziin dogrulugu hak-
kinda kalbde bir §ek ve tereddiid hasil olur; ve kalb "Acaba oyle midir?" der.
Bu hal dahi yalan soziin kalbe olan te'sfr-i ma'nevisidir.

4912. Obir nesim hi, $emenden gelir, kiilhanm semumundan midir? ^cahirdir.

"Senium", "sicak hava" demektir. Mesela, bir cimenlik iizerinden gelen
hava-yi nesfmf, bu kiilhamn sicak havasindan mi geliyor ve kiilhan kokusu
mu getiriyor? zahir olur. Ve kezalik giilistandan gelen hava-yi nesimi dahi
getirdigi kokudan belli olur.

j^w j cX^ dj^r ^j-JtJ ji l-io C~~* jS JjS <_ji5 (Jjt j (i-U* ijji

4913. Sidh Kokusu ve ahmak tutucu olan yalan kokusu nefeste tnisk ve sarmi-
sak gibi zahir dir.

Ya'ni, sozdeki sidk ve dogruluk kokusu ile ahmaklan tutucu ve aldatici
olan yalan ve egrilik kokusu, agzinda misk veya sarmisak bulunan kimsenin
nefesinden bu her ikisinin kokusu nasil zahir olursa, oylece zahir olur.

*&!&

MESNEVl-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

-US' J* Sy>- wLw-U >»Liv4 jl 4}} o jl \j jL ^j\J6 ji

4914. Sger on gonullii olan dostu hilemez isen, kendinin fdsid olan mesammin-
dan sikdyet ell

"Den dile", "on gonullu" demek olup "ba§ka tiirlu diisunerek, ba§ka tiirlu
soyleyen kimse"den kinayedir. Ya'nf, ey kimse! Eger sen on gonullii dostu
soziiniin kokusundan bilemiyor isen, kendinin bozuk olan mesammindan ve
burnundan §ikayet et! Ve muhakkak bil ki, senin kuvve-i temyizinde bir nok-
san vardir ki, dogru soz ile egri sbzii ayirt edemiyorsun. Bu temyizsizlik ise
hamakattir; ve yalan soz ise temyfzsiz olan ahmaklan avlar.

4915. (jyiuhanneslerin ve yigit secilerin sesi, iilhinin ve arslanin fenni gwi za-
hirdir.

"Hfz", muhannes ve mef ul ve kadm tabfatli korkak kimse, demektir. An-
kara vi niishasinda "hizan" yerine "hayran" vaki' ise de, niisha-i asliyyede
"hizan" yazilmi§tir. Ya'nf, Hak yolunda muhanneslerin ve yalanci mursjdle-
rin ve yigit §ecf olan insan-i kamillerin sesi ve kelami, tilkinin hflesi ve ars-
lanin apacik merdane olan harekati gibi zahirdir ve her ikisi sozlerinden bel-
li olur,

4916. ^dhud dil, diiriist bir pimlek kapagi gibidir. O^imildadtgt vakit sen ne as
vardir, hilirsin.

"Eba", a§ ve yemek ve corba, demektir ( Giyasii '1-Lugat). Ya'nf, yahud dil,
tamami tamamma bir comlek veya tencere agzma kapatilrms. bir kapak gibi-
dir. Insanin efkari ve havatm dahi tencere iginde pi§en yemege benzer. Onun
harareti ile yemek kaynamaya basjadigi vakit, buhar kapagi kimildatir ve
igindeki yemegin kokusu di§anya gikar. Sen bu kokudan tencere icinde pi§en
yemegin ne cinsten oldugunu anlar ve bilirsin.

4917. DCeskin akil onun buhanndan tath $omlegini eksi iaamdan bilir.

"Sikbac", sirkeli yemek, demektir. Ya'nf, keskin akil ve temyfz, gikan bu-
hardan, icinde tatli kaynayan comlek midir, yoksa ek§i taam kaynayan gom-

cs^p^

AHMED AVNl KONUK

lek midir? bilir ve anlar. Bunun gibi, dil kapagi gontil gomlegi tizerinden soz
soylemek hararetiyle kimildadigi vakit, keskin akil ve temyiz-i sahih sahibi
olan kimse, gikan soziin kokusundan o goniilde dogru veya egri fikirler kay-
nadigini bilir ve anlar.

Menkibe: "Vaizlerden birisi: "Her kim Adem (a.s.)m ve Havva validemi-
zin ism-i §eriflerini bir kagida yazip evine asarsa, o eve §eytan giremez" de-
mi?. Dinleyenlerden birisi vaize hitaben: "Efendi! Sen ne soyliiyorsun? §ey-
tan Adem ile Hawa cennette iken onlann yanlanna girip igva etti; kendile-
rinden kagmayan §eytan onlann isimlerinden kagar mi?" demi§; ve bittabi'
vaiz cevab bulamami§.

lj az+*&jm\ jjjj <i)joj>*j cJij ( ji ij ^y? i£y iP^i^ ji *"^-~* ,i

4918. ^elikanli hir yeni $omlege el vurdugu vakit, satin alma vaktinde kml-
misi gordii.

Mesela, bir delikanh gomlekgiden yeni bir comlek satin alacagi vakit elini
o gomlege vurup muayene eder ve gomlegin gikardigi sesten catlak olup ol-
madigini anlar.

4919. ^edi: 'iS^ldami derhfil agzxndan hilirim; ve eger soylemezse onu ii$ gun-
de hilirim."

Bu beyit kadinin sualine cevaben tig evladdan birisi tarafindan kadiya
soylenmi§tir. "Puz", agiz etrafina derler. Burada "agiz" ma'nasina olup,
"soz"den kinaye olur. Ya'ni, gocuklardan birisi kendisinin tenbelligine delfl
olmak iizere, kadiya dedi ki: "Ben adamm mahiyetini soziinden taninm ve
eger soz soylemezse, tig giin iginde onun haline ve etvanna bakip, nihayet
nasil bir adam oldugunu anlanm."

4920. ue o digeri dedi: *Gger soylerse onu hilirim ve eger soylemezse onu soze
dolashnnm."

"Der suhan piganiden", soze dola§tirmak ve soze getirmek demektir.
Ya'ni, diger ikinci gocuk kadiya dedi ki: "Eger soz soylerse bir adami ben de
soziinden bilirim; fakat soylemezse, oyle kardesjm gibi ug giin bekleyemem,
onu soze getirmeye gabalanm."

^»

MESNEVl-1 §ERlF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVi-6 •

^%

^jj j> ^y^- j-

' J-U*> l_^J

Sji o-U^io J>~» jjjl J>\ C^JS

4921. ^ZWi: "6ger hn mekri i§itmis olur da, dudagini haglar, hamHsluga ai-
der se?.."

Kadi bu ikinci cocugun sozune cevaben dedi: "Eger senin soze getirmek
istedigin dahi bu mekri ve hileyi i§itmi§ ve bilmis, olur da, agzim kapayip sii-
kut ederse, o vakit ne yaparsm?"

Temsil

4922. O^iiekim, ana $ocuguna dedi: "Gger sana gecede hir hayal gelirse..."

677 tarihli niisha-i asliyyede bu beyit aynen boyle oldugu gibi, uzerinde
boyle bir niisha yazilmi§tir:

[Ya'ni] "Nitekim, anasi ogluna dedi: "Eger ev icinde sana bir hayal ge-
lirse."

4923. "^a/iud, mezarlihia ve horkun$ yerde, sen kin dolu, Vara hir hayal g'6-

Bu beytin ikinci misra'i 677 tarihli niisha-i asliyyede boyle oldugu gibi,
ikinci misra'in uzerinde de j^ ji oh ^j J^ y sureti yazilmi§tir; ma'nasi:
"Eger sen pusudan girkin bir hayal goriirsen" demek olur. Hind niishalann-
da Imdadullah hazretlerinin §erhinde bu ikinci niisha da gdsterilmi§tir. Yalniz
gerek Ankaravf'de ve gerek bu niishada "ez kemin" yerine "der kemin" va-
ki'dir.

°^^

AHMED AVNl KONUK

4924. [jonlunu kavi tut ve onun ilzerine hamle et! derhal senden yiiz$evirir."

Ya'nf, "Ey oglum! Kalbini kuvvetli tut, hie korkma, onun iizerine hiicum
et; o hayal senin bu hiicumundan dolayi derhal senden yiizgevirip kacar."

^j^U jJ^L ■uaT jj\ jjj ^T ^j jjj. JL^- of JijT c~aT

4925. Qocuk dedi: *0 dev gibi olan hayale, onun anasi da ona hunu soylemis
olursa?"

Qocuk anasina cevaben dedi: "0 bana gortinen dev gibi hayalin anasi da,
senin bu bana yaptigm vasiyeti yapmis, olursa?"

*£ Jy>- AXJI j* ^-j j^U ja\ j f*£ J^ JU *' f j' 4 ^ > "

4926. Uiamle getiririm, anasimn emrinden dolayt hoynuma sanlu; soma hen
o vakit ne yapanm?"

Ya'nf, "Ben o hayale senin emrin vechi ile hiicum ederim; o hayal dahi
anasimn emri vechi ile gelip benim girtlagima yapi§irsa, o vakit ben ne ya-
panm?"

4927. 'tSen, "Qevik. dur!" diye hana ogretiyorsun; o firkin hayalin dahi anasi
uardir."

Ya'nf, "Ey anacigim! Sen, "Hayal gdrdugiin vakit kalbini kuvvetli tut ve
cevik dur!" diye bana nasihat ediyorsun, halbuki o gordiigum cirkin hayalin
dahi anasi vardir. Senin bana ettigin nasihati, anasi o hayale de eder." Bu soz
soylemek ve soylememek mes'elesi hakkmda Hz. Pir Efendimiz Fihi Ma
FiMerinin 11. faslmda §6yle buyururlar:

"Bir adami tanimak istersen, onu soviet; soziinden bilirsin; ve eger yan-
kesici olursa ve bir kimse de ona "Adami soziinden tanirlar" demis, olsa, o
yankesici kelammda ihtiyat eder ve zabita me'muru onu anlamaz. Bu o hi-
kayeye benzer ki: Sahrada bir gocuk validesine dedi ki: "Karanlik gecede ba-
na dev gibi korkung bir zenci goriinuyor ve ben gok korkuyonim!" Validesi
cevab verdi ki: "Korkma, o sureti gdrdugiin vakit, ona cesurane hiicum et!
Hayal midir, yoksa hakikat midir? belli olur." Qocuk dedi: "Ey valide! Ya o
zenciye de validesi boyle vasiyet etmi§ ise ben ne yapanm? §imdi ona, "Soz

c^es^

MESNEVl-i §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

soyleme, halin belli olmasin!" diye vasiyet etmi§ olurlarsa, ben onu nasil ta-
niyayim?" Buhalde onun huzurunda siikut et ve kendini ona ver ve sabret!
Belki onun agzindan bir kelime firlar ve eger firlamazsa belki senin dUinden,
arzun hilafina bir kelime firlar veyahud hatmnda bir soz veya endi§e bas. vu-
rur. endf§eden ve o sozden onun halini bilirsin. Qunkii ondan miiteessir ol-
dun ve o, onun aksi ve ahvalidir ki, senin derununda zuhur etti....ilh."

4928. $eyiana ve JAdem'e ielkin edici olan O Urdir. Sger hasim az ise de,
galib enderdir.

Bu beyt-i §erifte "div" ile insan-i kamilin muhalifine ve "merdum" ile in-
san-i kamile i§aret buyurulur. Ya'nf, gerek §eytan mesabesinde olan insan-i
kamilin muhalifine ve gerek insan-i kamile telkin edici olan birdir ve o da Hak
Teala hazretleridir. Telkin, birisine ism-i Mudill hazretinden ve digerine de
ism-i Hadi hazretinden vaki' olur; ve bu muhalifler avamdan ziyade havas-
tan gecinen ve kibir ve gurur sahibi olan ulerna-i zahire arasinda bulunur; ve
bunlann adedi her ne kadar az ise de, insan-i kamilin onlara galib olmasi da
yine Hak Teala hazretleri tarafindandir.

4929. terhiyeli at hangi iarafta olursa, *£Wah JMahl" sen daki git, o ta-
raftan oil

*'Yuva§", "terbiye olunmus, at" demektir ki, bundan murad, miicahedat ve
riyazat ile terbiye edilmis, olan insan-i kamilin nefs-i neftsidir. Ya'nf, ey kim-
se! Insan-i kamilin muhaliflerine bakma, onun terbiyeli at mesabesinde olan
nefs-i §erifi ne tarafa dogru giderse, Allah hakki icin, sen de ona tabi' olup, o
tarafa git. ki, diinyada ve ahirette felah ve necat bulasin!

4930. 'Dedi: yx 6aer mekrden dolam kelam aelmezse, o hiimam hileyi hilmis

[4911] , ?tl V

olursa:

"Hiimam", buyiik adam ve ba§ olan ve himmet sahibi kimse, demektir.

Bu beyit kadi tarafindan ikinci cocuga hitabdir. Ya'nf, kadi dedi: "Eger senin

soze getirmeye cabaladigm o himmet sahibi kimse senin hileni bilmis, olur da

soz soylemezse?"

°$m*

AHMED AVNl KONUK

4931. "Omm sxmnv nasxl tamrsm? 'Doyru soyle.!" 'Dedi: nr Ben onun oniinde
hamu§ otururum."

"0 kimsenin batimnda gizli olan havatir ve efkanm nasiltamrsm? Dogru
sdylef" Qocuk kadiya cevaben dedi: "Ben onun oniinde hamu§ ve sakit bir
halde otururum."

4932. *Sabn dereceler iarafina merdiven yapanm. V^ihayei siirurun anahian
olan sahra phanm."

"Ferec", siirur ve §adf; "siillem", merdiven; "derec", "derece"nin cem'idir,
"dereceler" demektir. Bu beytin ikinei misra'i 677 tarihli niisha-i asliyyede
gjii\ £\ua ^ fjy, \j [ya'ni "Nihayet sururun anahtan olan sabra gikanm"] ol-
dugu gibi, bu ikinei misra'm iistiinde de Ankaravi ve Hind nushalanna mu-
vafik olarak ^> ^j fjj \s vaki'dir; ya'ni "Siirur damimn ba§ina gikmak icjn
sabn dereceler tarafina merdiven yapanm" demek oliir.

4933. nr Ue- eger onun huzurunda hu §adiden ve yamdan haric bir Helam gon-
liimden kaynarsa..."

cf- j^ J**- ^y? js~* j* s - $&**j £ f^. V

4934. "Hlen bilirim hi, onu hana zamuden ^emen'de Silheyl gibi o gonderdi."

"Siiheyl", bir yildizin ismidir; ve Yemen diyannda goriindugu igin "Sita-
re-i Yemeni" dahi ta'bir ederler; ve Yemen halki akik ta§inin kirmizihgini ve
meyvelerin olgunliigunu ve letafetini bu yildizin nurunun te'sirinden oldu-
guna kanMrler (Ramus). Bu beyitlerde insan-i kamilin huzuruna i§aret bu-
yurulur. Zira yukandaki "Onun huzurunda §adiden ve gamdan haric. bir ke-
lam gonliimden kaynarsa" ta'biri bu kanneyi gosterir; ve bu kelamdan mu-
rad dahi, salikin batimnda zuhur eden sirr-i vahdete aid maani ve ask-i ila-
hfdir. Nitekim 1. cildin 1820 numarah beytinde y* . ii— i«=> ^ £ j^ >- Q
^u^ ^ jj* ^u y? * ya ; ni "A§kin yesjl bagi ki, nihayetsizdir; gam ve §a-
dfden baska onda gok meyveler vardir" buyurulmu§ idi. Ma'Iumdur ki, gam
ve §adi taayyiinat ve keserat alemini kaplamisftr; ve,bu taayyiinat alemi iki-

<¥%&>

MESNEVM §ERfF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

lik alemidir. Binaenaleyh gam ve §adi be§eriyetin ariyet olan bu viicud-i me-
cazisinin iktizasidir. Bu viicud-i izafi ve mecazi evsafimn altinda yasayan,
bu iki ariyet sifatlar ile yasar. Nitekim yine 1. cildin 1819 numarali beytin-
de jjj oj^j c-jjU- ji jiJj ji . ij> ftji^- j ^ '^ ji ^ of ya'ni "0 kimse ki, gama ve
giilmeye baglanmis, ola, o kimse bu iki ariyet ile ya§ar" buyurulmus, idi. Bi-
naenaleyh yukanki beyitte §adi ve gamdan haric bir mantik ve kelam ancak
sirr-i vahdete ve ask-i ilahiye dair bir kelam-i nefsi ve batini olur; ve bu da
ancak salike insan-i kamilin huzurunda hasil olur.

Bu beyt-i § erifte dahi insan-i kamilin kalb-i §erifmden ve zamir-i munirin-
den salikin kalbine akseden kelam-i batini Siiheyl yildizma te§bih buyurul-
mu§tur. Ya'ni, Siiheyl yildizi Yemen'den goruniip onun nuru nasil ki ta§i §ef-
faf bir akik haline getirir ve meyvelerin olgunluguna sebeb olursa, insan-i ka-
milin kalbinden salikin kalbine akseden nur-i feyz ve kelam-i batini dahi,
onun ta§ gibi olan kalbini §effaf ve latif yapar ve nefsinin kesif olan sifatla-
nndan kurtanr; ve nefsinin hamhgim izale edip kemale getirir ve ona sirr-i
vahdeti ve a§k-i ilahiyi telkin eder.

^ju

Jj (_JL>- Ji jl 4>jlj C*-»l Cw l)1j < j**~" o\ tj* <_P j^

4935. "nZenim Qonlum&e.o soz o sag taraftanlir. Jlira fci gonulden cjoniil tara-
jma pencere vardir."

"Meymene", sag taraf, demektir. Ya'ni, "Benim kabime gelen o soz, o sag
taraftandir. Ya'ni huzurunda bulundugum kamilin benim sag tarafima dix§en
kalbi tarafindandir. Zira kalbden kalbe pencere vardir."

* * *

Mesnevi-i §enfbu beyt-i latif ile bitmis, oluyor. Son kissadaki §ahtan ve
iic §ehzadeden murad ne oldugu yukanlarda izah edilmi§tir. Cenab-i Pir, uc
§ehzadeden ikisinin sergiizestini beyan buyurdugu halde, iiciincu §ehzade
hakkinda yukandaki 4895 numarali beyitte: oj^ . j^ *- y> ji^\f f y oij
>j.j j 1 J& cr^ j ya'ni "0 iiciin en tenbeli o iicuncu idi; sureti ve ma'nayi kiil-
liyyen o kapti" buyurmustar ve onun sergiize§tini meskut birakmi§lardir.
Burada hususiyyet-i ma'na i'tibariyle £elebi Hiisameddin (k.s.) hazretlerine
i§aret vardir. Zfra bu ucuncii §ehzade suttariler mesjebinde olan ehl-i ask-
tan olup, onun nazannda ne ibadat-i zahirenin ve ne de ke§if ve keramatin
kiymeti yok idi; ve o kamilen Hakk'a rmiteveccih ve Hakk'in a§igi idi; ve
"tenbellik" ne demek oldugu dahi yukanda gegen 4905 ve 4906 numarali

<$»

Sgj^ 3 " AHMED AVNl KONUK

jcS'^ jijji _^ \j oUoj j^ [ya'm "Arifler iki cihandan pek tenbeldirler. Zfra ki
ziraatsiz harman goturiirler" ve "Mademki onlann i§ini Hahk yapiyor, on-
lar tenbelligi sened etmislerdir"] beyitlerde izah olundu.

0$ evladi olup malini en tenbeline vasiyet eden §ahsin kissasi dahi bu iic,
§ehzade hikayesinin diger bir misal ile ziibdesidir. "§ahis"tan murad insan-i
kamildir. "Mali"ndan murad, ulum-i ledunniyye ve maarif ve hakayik-i rab-
baniyyedir. "Evladimn en tenbeli"nden murad, yine ehl-i asktan olan salik-
tir. Nitekim iki evladm kadi huzurundaki beyanati mezkur oldugu halde,
ucuncusuniin hali, uciincu §ehzadedeki gibi meskut birakilmi§tir. Zira ehl-i
a§km halini soz ile anlatmak miimkin degildir. Onlar fena-fillah hali iginde-
dirler. Onlann halini yine fena-fillah hali icmde olanlar bilir. Beyit:

"Birisi i§ikhk nedir?" diye sordu. "Benim gihi ol ki, bilesin!" dedim.

Kissadaki iki evladin ehl-i hal degil, ehl-i kelam ve ehl-i suret olduguna
i§aret buyurulmu§tur. Nitekim evladm birisi: "Ben adami soziinden bilirim ve
eger soylemezse iki-ug gun ef aline bakar, bilirim" dedi; ve ikincisi: "Eger bir
adam soylerse onun halini bilirim; soylemezse sdze getiririm" dedi. Halbuki
kelam ve fiil arazdir. Nitekim menkaldiir ki: "Hz. Ptr'in miirsjd-i alfleri Sey-
yid Burhaneddfn Muhakkik Tirmizi (k.s.) hazretleri soz soyler idi. Bir §ahis:
"Filan kimseden senin medhini isjttim" dedi. Buyurdular ki: "Ewelen gore-
yim, o kimse nasil bir kimsedir?" Onda o mertebe var midir ki, beni anlayip
medhetsin. Eger o beni soz ile tanimis, ise, muhakkaktir ki, tanimami§tir. Zi-
ra bu soz ve o harf ve savt ve o dudak ve agiz kalmaz; bunlar arazdir; ve
eger fiil ile tanimis, ise, yine boyledir; ve eger benim zatimi tammi§ ise, suret
zata uymaz ki, medhetsinl"

Hz. Pfr Efendimiz dahi FMMa FiMerinin 17. faslinda bu ma'na hakkin-
da §6yle buyururlar:

"Emir Pervane bana: "Asil olan ameldir" dedi. Ona cevaben dedim ki:
"Amel ve talib-i amel nerededir ki, onlara ameli gostereyim? Sen halen kela-
mm talibisin, "Bir §ey dinleyeyim!" diye kulak tutmu§sun. Eger soylemesem
melul olursun. Talib-i amel ol ki, ameli sana gostereyim. Biz alemde, ameli
gostermek icjn bir adam anyomz. Amelin mu§tensini bulmuyoruz, kelamin
mustensini buluyoruz. Onun igin kelam ile me§guliiz. Sen mademki amil de-
gilsin, ameli ne bilirsin? Ameli amel ile bilmek ve ilmi ilim ile ve sureti suret

MESNEVI-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

ile ve ma'nayi da ma'na ile anlamak mumkindir. Mademki bu yolun yolcu-
su yoktur, bizim yolda ve amelde oldugumuzu nasil bileceklerdir. Nihayet bu
amel, namaz ve orug degildir; ve bunlar amelin suretidir. AmeH ma'nevi ba-
tmdadir. Nihayet, devr-i Adem'den ta devri Mustafa (s.a.v.)e kadar, namaz
ve orug bu surette degil idi; halbuki amel mevcud idi. Binaenaleyh bu suret,
amel degildir. Amel insanda bir ma'nadir. ... ilh."

Imdi bu izahattan anla§ihr ki, Mesnevf-i §erif bu. 6. cild ile hitam bulmu§-
tur ve kissalar natamam birakilmi§ degildir. Belki kissalann mutebakfsi elfaz
ile anlatilmak miimkin olmadigi igin meskut birakilmi§tir. Buradan ilerisi hal
ve zevk i§idir. Cenab-i Hak mahza inayeti ve Resul-i Ekrem hazretlerinin §e-
faati ve evliyaullahin himmeti ile bizlere ve isteyen karde§lerimize ihsan bu-
yursun!

* *

Cenab-i Hakk'a hamd u sena olsun ki, fakir bu Mesnevi-i §erifin §erhine 1348
hicn senesinde ba§ladim ve 1356 sene-i hicrisi Ramazan-i §erifinin 24. Pazar giinii
bitirdim. Demek ki, sekiz sene zarfinda ikmal olundu. Arada hastalik ve diger esbab
gibi birgok teahhurlar da vaki' oldu. Bu §erhten maksadim, Huda bilir ki, asla i§tihar
degildir. Ancak insanhk yolunu ogrenmek igin Mesnevi-i §erif\ hatmetmektir. Zfra
gok tecriibe ettim ki, anlamak igin okumak, yazmak gibi degildir. Insan okurken an-
ladigini zannedip gegiyor; fakat yazarken i§ degi§iyor, sozlerin zevkine varmak igin
gok du§iinmek ve tedkik etmek lazim geliyor. Fakirin yazdigim eserlerin hepsi de bu
maksad ile yazilmi§tir. Belki §erh esnasinda yanh§ anlayi§lanm ve kusurlanm vaki'
olmu§ olabilir. Fakir bu hali §arihlerin §erhlerinde de gdrdum. Mes/iev/'gibi bir derya-
yi bf-payan iginde bu gibi kusurlarm erbab-i irfan tarafindan arv olunacagim iimtd
ederim. Evliyaullah kerem sahibidirler; onlarin ruhaniyetleri bizim gibi hiisn-i niyyet
sahibi olan acizleri ma'zur gorurler, Bu maksad ile bir eser yazi§tan guzel bir netice de
gikmi§ olur ki, o da fakirden sonra okuyup zevk duyan din kardeglerimizin ve hatta
ilim ve irfan arkasinda ko§an bilumum efrad-i be§erin hayir ile yadetmesidir.

* *

Bu §erhin nihayetine Sultan Veled (k.s.) efendimizin Mesnevi-i §enfhak-
kindaki Hdtime'lermm ilhakim faideli gordiim. Zfra bu Hdtimeyi okuyanlar
artik Mesnevi-i §erif\n 7. cildi olmadigina kat'an kanaat getirirler.

*$%&>

C^SSCeKo

-nq jflna un\ t v) uiin Jiq ugpzmiiptn ipua^ euo zig„ iu.ba* (99/8! 'jqsM) m *n

JQ

epuq^q jizih T-qeuao 9p 4 uiu9}i i-uB.in^i uippiiN 'itpeuiseu.eui
u unii uep u9puipui^H„ '..unpai i-uin„ -ippuigp ..pzau 9A pui„ '„urip3i„

-rnSvq tmsidini impi umn upij^r ^unsjofhu&ifios zos -jpjjti u-3vzri(i vkt\ "i

if ±y rr c y r*^ sT* ""V 7 ^ ■*» ^ * r ^ fro

jureqeq ^pjeqnui 3A ui3J3^qnui \xe\o i]
-urep^ 9a nssjsu uip A3,, :ip uiipop euo iipguigjAos eqep }iA"9q ijq ^ijje ejuos
U3pup^9q [„JipJEA 9j9DU9d BU1JEIB5 inuoS ugpjnuoS pi mjz •JipueyEJ^} §es
zos apmnpiog uiiugg,, ju.eX] 1^ "~<P r \ •*•?> i^p • fir^ \( rp -^ rp <~f <> i-~o
c<" cp rO uejo }iA9q uos 9A npp ipies U3\ju9§ i-ia9us9w nq :pppnui jiq euej
-A3W "ZH ureqeq pi^ea 'iu.ea upS buis£U,eui ..uiEp^ 9A S9j9u„ '..iiraa,,

fa :ri\ ww#p two 'now smutty u&p xa-sus^'un nq pyomxx no tuvqoq ivypro/y • \

is pwjjEH UTUiJ9p3JZEq ('S'^) p9j9A uippgmjeg
BUEIA3W UEiuigpqeui ^nAnq uiziuiipua^ eireiA9w zr

^)

MnNO^i inav aawHV

MESNEVI-1 §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVt-6

yurulur. Ya'ni, "Artik ne cihetten ve ne sebebden dolayi soz soylemiyorsun
ve ilm-i lediin kapisim nicin kapadin?"

./"i cy y^ 1 j^ 4 ^i- j « ^L* -^j JL4U ois jij^-ii c <LsA»

3. " <§ekzadelerin kissasi bttmedi. Spinal ocjlun incisi delinmemis haldi."

"Der ameden", ahir olmak ve bitmek (Bahir-i Acem). Ya'ni, "Ug §ehza-
deden iicuncii §ehzadenin kissasi ve serguzes,ti bitmedi. Onun inci gibi olan
kissasi delinip nazim ipligine cekilmedi." Ikinci misra 1 diger bir niisha ile §6y-
le mukayyeddir: j~* llL o~^ ax^j o;u ya'ni "0 bir ogulun sirn gizli kaldi" de-
mek olur. Hz. Mevlana efendimiz Mesnevi-i §erif\ 659 senesinde te'life ba§-
lami§, iki sene bes, ay fasiladan sonra 666 hicri tarihinde alti cild olarak ik-
mal buyurmusjardir. §u halde 55 yasjannda ba§lami§lar ve 62 yasjannda bi-
tirmi§lerdir.

4. I^edi: xr Bundan sonra nuthum deve gibi yath. Ona hi$ir kimse ile hasre
kadar kelam yoktur."

Cenab-i Mevlana efendimiz, Sultan Veled hazretlerine cevaben buyurdu:
"Nutkum deve gibi coktii. Artik nutkumun hicbir kimse ile kiyamete kadar
bu nevi' kelam ile konu§masi vaki' olmaz." Ya'ni bu Mesnevi-i £enTbitmi§-
tir, daha soylenecek soz kalmami§tir. Artik Hz. Pir'in bu beyamna kar§i Mes-
nevi-i §enTm yedi cild oldugundan bahsedilmesi bir hezeyan olur. Gergi An-
karavf hazretleri §erh etmis, ise de, hunrtz olan Sultan Murad-i Rabi'in isra-
nyla yapmi§tir.

^JJ ■ b - ! cr*- 1

>A

.5 >i*i A.I...J

5. nr Bunun baki olan serhi vardu, fakat bahndadu, kavanmi§hr , arhh disanya
gelmiyor."

"Evet, bu §ehzadeler kissasimn baki kalan §erhi vardir, fakat batindadir
ve ma'nadan ibarettir. Ma'nadan ibaret olan dekayik ve hakayik, artik elfaz
ile anla§ilamayacagi igin, mecra-yi kelam olan cismin agzi ve dudagi kapan-
mi§tir. Binaenaleyh ma'nalar harf ve savt ile di§anya gikamiyor."

1 j *i«o OL*^ ^j* ^j^Ssj jl C^as^zj \sf*iA 4jaJsLi jjj\ y><^»-^

6. "CNatifca burada deve gd>i yath. O soyler, ben kelamdan acjzimi bagladim."

G ^P 3

AHMED AVNl KONUK

"Natika"dan murad, nefs-i natika, ya'nf ruh-i izaff ve insanidir. Ya'nf,
"Natikam burada ticuncu §ehzadenin kissasinda deve gibi yatmis, ve gokmu§-
tiir. Bu kissanin mutebakfsini artik o soyluyor. Ben cismimin agzim bu ke-
lam-i zahirden bagladim. Binaenaleyh nefs-i natikamm ve ruhumun sozleri-
ni ruhlannin kulaklanyla isjtebilenler anlayabilirler."

7. \Rihlet ve umaktan si$ramak vakil geldl. Onun vechlnin cjayn her hir $ey
hallhiir."

Ya'nf, "Diinyadan rihlet vakti ve her an akmakta bulunan feyz-i mukad-
des irmagi olan bu viicud-i izaff ve cismanf aleminden sicrayip gitmek zama-
m geldi. Zira 'h* 3 lii lulu Iji, jr (Kasas, 28/88) ayet-i kerfmesi mucibince bu
alem-i keseratta Hakk'in" zatindan ba§ka her §ey haliktir." Hz. Pfr efendimi-
zin tarih-i irtihalleri hakkinda Sipehsilir Menikibi'nda. su ma'lumat munde-
ricdir: "Alti yiiz yetmi§ ikinci [672] sene-i hicriyyesi Cemade'l-ahire'sinin be-
sinci [5.] Pazar giiniine musadif ki§ faslmin ibtidasinda taknr-i hakayik ve
maarif buyurduklan esnada giines, batarken onlann celallerinin giine§i de
alem-i kuds magribine gurub etti." Hz. Hudavendigar'in dogum tarihleri 604
olduguna gore, omr-i §erffieri 68 sene olmu§ olur. §u halde Mesnevf-i §erif\
ikmalden sonra be§-alti sene daha muammer olmu§ olurlar.

8. ntmun hakisi dilsiz olarak soylenmi§ gelir, o kimsenin katbine hi] airi can
tuiar."

Ya'nf, "§uttarflerden olan iiguncu §ehzadenin kissasi, a§k-i ilahi kissasi-
dir; ve a§ki birtakim elfaz ve lugat ile anlatmak mumkin degildir. a§k, run-
tan ruha ve kalbden kalbe, kelam-i zahirfye hacet olmaksizm gelir; ve bu ge-
li§ oyle bir kimsenin kalbine ve ruhuna vaki' olur ki, o kimsenin cam ve ru-
hu a§ka a§inadir ve ab-i hayat olan a§k-i Hak ile diridir." Nitekim Divan-i Ke-
bfr lerinde §6yle buyururlar:

Nazmen terciime:

"Bi-a§k gegen dmriinix hig katma hesaba,
A§k ab-i hayattir, dil u candan onu ahz et!"

c^se^

MESNEVt-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 <

9. "^Jti/f it ^u ue omur JaJit nihayete eri§ti. vaktin nuijdesi geUi ki, cisimien
hurtulammf

"Giift u gu"dan murad, hakayik ve maarife dair olan manzum ve mensur
kelamlardir. Cenab-i Pir efendimiz sjire asla kiymet vermezler. Nitekim Fihi
Mi FiTilerinde §oyle buyururlar:

"Benim huzuruma gelen dostlann melul olmalanndan gekinerek, onunla
mesgul olmalan iein §iir soylerim. kadar terk ettigim halde vine §iir soyle-
mek icab eder. Yoksa stfr nerede, ben nerede! Vallahi ki, bemsjirden bizanm
ve benim indimde siirden bed-ter [beter] bir is. yoktur... ilh."

Mesnevi-i §enT\ nazmen soylemeleri de kelam a§iklanm hakikat tarafina
avlamak igin kurulmus bir tuzaktir. Binaenaleyh Mesnevi-i gerffe §iir nok-
ta-i nazanndan bakanlar ondaki hakayik ve maariften bi-behre kalirlar. Ni-
tekim 6. cildin 161 numarah beytinde soyle buyurulmu§ idi:

fzahan tercume:

"§iir suretine meclub ve muhtag olan bir kimse, arifin zekat-i irfanini ne
vakit tutar! Zira bu Mesnevi-i £eriFma'nadir, sjirden ve feuliin faillattan iba-
ret degildir."

Ve nesir ve kelam hakkindaki Fihi Ma Fih'm 1 7. fashndaki beyanat-i aliy-
ye dahi 6. cildin son beytindeki izahatta gecti; ve Divan-i KefciMerinde dahi
giift u gu hakkmda §6yle buyururlar:

t>Jw\ aljil <L»j>- jj J&aiA Js- *£ <UpU J-^- j JLp jl jf £jl» J=«-l jl JLj \j> t_»j Li

Izahan tercume:

"Ey cisim dilinin kelami! Ben ne vakit senden mustagni olup, ma'rifet giihe§i

iie hakikiolan Hakk'm sayesine geimi§ olurum? Ya Rab! Beni ecelden evvei

zahiri ilimlerden ve bu zahiri iiimlere miitealhk olan ameilerden ve gah§maiar-

dan ve hususiyle agizlarda gezen Urn-i mantikin delillerinden ve kiyaslanndan

fariget!"

Ya'nf "Zahiri kelam ve giift ii gu ve dmriim nihayete eristi. Artik ruhumun
bu cisim habsinden kurtulmak zamanimn miijdesi geldi." Malum olsun ki,

°&pe>

AHMED AVNl KONUK

enbiya ve onlann varisleri olan evliya oliimun a§igidirlar. Nitekim Resul-i Ek-
rem Efendimiz "Safer ayinin giktigini haber vereni cennetle mujdelerim" bu-
yurdular. Zira rebfu'1-ewel aymda irtihalleri vaki' olacak idi. Bu zevat-i aliy-
ye Mirier ki, kendilerinin bu viicud-i izafileri ervah-i §erifeleriyle viicud-i ha-
<kiki-yi Hak arasindahicabdir. Bir an ewel bunun ortadan kalkmasini ister-
ler. Binaenaleyh onlann olumleri kendileri igin bayram olur. Nitekim Hz. Pir
Divans KebMerinde §6yle buyururlar:

■&j~* jSs-i ^j 1 ^ i3j£-** ,jJ~J ^>jz* jr^ ^ *^ (JLLiU-

"Haber He olen i§iklar, ma'§uklarmm huzurunda §ekergibi tath tatli olurler.
"Elestii bi-Rabbikum " hitabi zamanmda dirilik suyunu igerler. Siibhesiz ba§ka
bir §ivedeolurlar. Sen zannedersin ki, bu ma'nevi arslanlar dahi, kopek mesa-
besinde olan cismanHer gibi kapmm di§ansmda olurler. "

10, n< Ddimd can dleminde cevelan edeyimi ^Bu nmulen geceyim, bir azim ycm-
me fleleyim!"

"Nem", rutubet ve lslaklik demektir. Bundan murad, vucud-i izaff ve cis-
mani alemidir. "Yemm", deniz ve derya, demektir. Bundan murad dahi, vii-
cud-i hakikf-yi Hak'tir. Zira zahirde rutubet denizden hasil oldugu gibi, rutu-
bet mesabesinde olan bu viicud-i izafTnin varligi dahi, derya mesabesinde
olan viicud-i hakikf-yi Hakk'm varligmdandir; ve run ile viicud-i hakiki-i
Hak arasinda baska ikilik mertebesi yoktur. Bu i'tibarla, ruh Hakk'in mu§a~
hididir. Fakat cismaniyet aleminde ba§ka kesafet ve ikilik mertebeleri oldu-
gundan, cism-i beser Hakk'in miisahidi degildir. Bu sebeble Hakk'in vafligi-
ni inkar edenler ve O'nun varligim isbat icjn delfl. arayanlar coktur; ve onla-
nn cevelani uluhiyetin zahiriyeti olan tabfat alemindedir ve "nem" aleminden
"yemm" alemine gikamazlar.

11. u ,2,ird ki bu diem nemden diri ve Ko§tur. ^ir azim deryddan nem buldu;
ondan yiizel ve latifiir."

osgx^

MESNEVl-l §ERfF §ERHt / XIII. CtLT • MES.NEVl-6 •

"Ges/\ "latif ve ra'na" demektir. Ya'ni, "Bu vucud-i izaff ve cismaniyet
alemi vlicud-i hakikfnin nem mesabesinde olan tecelliyat-i esmaiyye ve sifa-
tiyyesinden ve feyz-i mukaddesten diridir ve ho§tur. Bu suret alemi vucud-i
hakiki-i Hak deryasindan nem ve rutubet buldugu icm guzeidir ve latfftir."

12. CMa&emki can, ioprahtan ve nemden Airi olur, derya rihamnda gor acaba
nasil olur?"

"Ta cun"de "ta", ta'Iil icjndir. "gun", istifham icjndir. Ya'ni, "Mademki can
ve ruh-i izaff topraktan ve rutubetten ibaret olan cismaniyet aleminde ulum-i
lediinniyye ve ma'rifet-i rabbaniyye ile dirt" olur, bak artik, ruhaniyet deryasi
aleminde acaba ne olur ve ne hale gelir?"

Ma'lum olsun ki, ruh-i insaninin mekteb-i irfam bu vikud-1 izaff ve kesa-
fet alemi olan diinyadir. Ruh bu kesafet alemine taalluk etmezden evvel, me-
lekiyet mertebesinde olup, "Subbuh" ve "Kuddus" isimlerinin mazhandir; ve
diger birgok esma-i ilahiyye asar ve ahkamma melekler gibi yabancidirlar.
Mesela melekler Hakk'a isyan etmedikleri icjn, "Gaffar" isminden nasibleri
yoktur; ve yiyip icmedikleri icjn "Rezzak" isminin ahkamina da yabancidir-
lar. Ruh-i insani de boyledir. Ancak cismaniyet alemine taalluk ettikleri va-
kit, bu esmarun zevkini bilirler. Velhasil, ruhun cismaniyet alemine taalluku
onlarca mechul olan birtakim esma-i ilahiyye asanna vukuf peyda etmeleri
icindir; ve onlar cismaniyet aleminde ancak bu vukuf ve ma'rifet sayesinde
diri olurlar. Insan-i kamil ise ancak bu alem-i cismanide cem'iyyet-i esmaiy-
yeye nail olur. Vaktaki bu ma'rifeti bu aiem-i kesafet mektebinde tahsil ettik-
ten sonra dltim vasitasryla alem-i ervah deryasina donerler, oradaki zevkleri
bu cismaniyet alemine gelmezden evvelki zevklerinden pek ziyade olur; ve
insan-i kamilin cem'iyyet-i esmaiyyeye mazhariyeti hasebiyle zevkini ta'nf
etmek miimkin degildir. Bu mektebden ma'rifetsiz giden ervahin vay haline!

13. i)emm ?ervir ofiox&ir ve nem ka.pi gibulir. O^emi katre gibi ve yernmi olcii-
siiz bill"

Ya'ni, "Ruhaniyet deryasi §ehir gibidir ve bu cismaniyet nemi de o §ehrin
kapisi gibidir. Ruhlar bu cismaniyet kapismdan peyderpey ve kafile kafile o
§ehre girerler. Bu viicud-i izaff ve cismaniyet nemi, ruhaniyet deryasina na-

AHMED AVNi KONUK

zaran katre mesabesindedir ve ruhaniyet deryasimn olgusii yoktur." Zira nem
alemi, suret alemi oldugundan, alti cihet ile mukayyeddir. Fakat ruhaniyet
alemi cihetlerderi aridir.

14. ttr Bu hir nemJir hi, o can gtbidir. Canantn yemmine, iceriye gel ki, nihayet
heka hulasin!"

Ya'ni, "Can gibi goriinen bu cismaniyet neminin ruh-i hayvanisinden, ca-
nanin ve Hakk'in deryasi olan ruhaniyet aleminin igine gel ki, akibet beka
bulasm!" Zfra ruh-i hayvani cisimde, yanan bir kibritin alevi gibidir, derhal
soner. Zfra suret alemindendir. Fakat ruh-i insani alemi ise bakfdir, sonmez.
Zira ma'na alemindendir.

15. "(jWaAemki hu tarafta nem, can hahrindenclir, binaenaleyh o §erefi can yo-
lundan taleb ell"

Ya'ni, "Mademki bu diinya tarafinda can gibi goriinen nem, ya'ni cismin
ruh-i hayvanisi dahi can deryasindandir ve ciinkii muharrik-i ecsamdir, bina-
enaleyh o insanlik §erefini ruh-i hayvani yolundan degil, bu ruhun fevki ve as-
h olan ruh-i insani ve izafi yolundan taleb et!" Zira ruh-i insanf yolunda itti-
had ve ruh-i hayvani yolunda tefrika vardir. Nitekim 2. cild Mesnev? nm 186
numarasinda >y ji^\ CJJ j^Ij ^ . ^ j\^ ^j jj «>- [ya'ni] "Tefrika ve ay-
rilik, ruh-i hayvanide olur, ruh-i insani ise nefs-i vahid olur" buyurulmus. idi.
Ruh-i hayvani cisimlerin adedincedir ve ruh-i insani ise giines gibi birdir, Ni-
tekim yine 2. cildin 184 numarasinda da l«jui jjjj Djj.> ^ . i^i*- v^ ! -^ <3r^
[ya'ni] "Canlann giinesj cisimlerin pencereleri icinde miifterik oldu" ve 4. cil-
din 411 numarah beytinde -^ oi*- ^Cj jjj^ ou— *- .^sC jui jy ^jo** ou>
ya'ni "Mu'minler cisimleri i'tibariyle ma'duddiir, fakat imanlari birdir; onlann
cisimleri sayilmishr, fakat can birdir" buyurulmustar. Bu beyt-i §erffte soyle di-
ger bir vech-i ma'na daha vardir: "Bu taraf'tan murad, bu diinya ve suret ale-
midir. "Nem"den murad, insan-i kamilin cism-i serifidir. Ya'ni, mademki bu su-
ret aleminde nem mesabesinde.olan insan-i kamilin cism-i gerffi. can deryasin-
dandir. Nitekim onlar L>-Lii i^ijjij i^-ijji u»-ui ya'ni "Bizim cisimlerimiz ruhla-
nmizdir ve ruhlanmiz cisimlerimizdir" buyururlar. Binaenaleyh insanlik §erefi-
ni bu can yolundan, ya'ni insan-i kamilin yolundan taleb et!"

c^,

MESNEVt-t §ERtF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

C~-»t «^ j^rf f„ jI> jJJi {/~~2r C—*'! 6$ ji jS 5j> br-l \j> \j

16. "Ta ki sent orat/a gotiirsiin hi o, mevcui ohnu$lur. ^Deryayi toprak i$inde
aramak beyhudedir."

Birinci ma'na: "Ta ki o ruh-i insani seni o bulundugu alem-i ervah tarafi-
na gotiirsiin! ruhaniyet deryasini topraktan ibaret olan cismaniyet ve ruh-i
hayvani icjnde aramak beyhudedir, bostar."

Ikinci ma'na: "Ta ki can bahrinden olan insan-i kamil seni bulundugu ru-
haniyet alemi tarafina gotursiin! Bu ruhaniyet deryasini toprak yiginindan
ibaret olan cismani kimselerde aramak beyhudedir, bo§tur."

1 7. " Uier bir topragm ciiz'ii toprakliga gotiiriir. Can bahrinin dalgasi canan ia~
rafina gotiiriir."

Birinci ma'na: "Topragin ciiz'ii olan her bir cisim ve ruh-i hayvani, insa-
ni bittabi' kendisinin cinsi olan topraklik tarafina gotiiriir. Ruhaniyet derya-
sinin dalgasi olarak cism-i be§ere taalluk eden ruh-i insani dahi, insam canan
ya'nf ma'suk-i hakiki olan Hak tarafina gotiiriir. Zfra ruh-i insani ile Hak ara-
sinda ba§ka bir ikilik mertebesi yoktur ki, Hak ile run arasina hicab olsun!"

Ikinci ma'na: "Toprak yigini mesabesinde olan her bir cismani kimse, se-
ni topraklik ve cismaniyet tarafina gotiiriir. Can deryasmin dalgasi olan in-
san-i kamil ise seni Hakk'a gotiiriir."

^J f^ £ is* f ^ ^ J V^ <J! S-^» L> ^^ J^J c/ ^ J u~i

18. xxr Bindenahyh canantn vaslini cdndan istel ^udaksiz ve agizsiz Ulabb'in
advnx soyle!"

Birinci ma'na: "Binaenaleyh eger canana ve Hakk'a vasil olmak istersen,
bu tavassutu ruh-i insaniden iste! Cismin dudagi ve agzi telaffuz etmeksizin,
ruhun ile Rabbin adini soyle, ya'niism-i celal olan "Allah" ismini zikret!" Zf-
ra hadfs-i kudside jf* & ^r u ya'ni "Ben beni zikredenin celisiyim" bu-
yurulmu§tur. Eger bir kimsenin ruhu Hak'tan gafil ve kalbi masiva ile
me§gul olup, dili "Allah" dese, Hak ancak onun dilinin celfsi olur, ruhunun
celisi olmaz; ve eger ruhu ile bila-harf ve savt "Allah" derse, Hak onun hem
kuva-yi ruhaniyyesinin ve hem bilciimle kuva-yi cismaniyyesinin celisi
olur.

•^P 3

AHMED AVN1 KONUK

lkinci ma'na: "Binaenaleyh Hakk'a vasil olmayi can bahrinin dalgasi olan
insan-i kamilden iste ve onun tavassutuna miiracaat et! insan-i kamilin sa-
yesi altina girdikten sonra da agzini ve dudagini bile kimildatmaksizin ruhun
ile Allah'in ism-i §erffini zikir edersin."

19. "Ta ki hufam dhanin hahsinden kurtulasin! Can cikantnda ebedihalasin!

"Ta ki ruhunun bu zikri ile bu fani cihanin ve diinyanin habsinden kurtu-
lasin ve can cihaninda ve ruhaniyet aleminde ebedf olarak kalasin!" Ba'zi
niishalarda "hapis" yerine "cins" vaki'dir. Bu surette ma'na "Bu toprak ale-
mi olan diinyanm cinsi olup, fani olmaktan kurtulursun" demek olur.

20. "Ornriin tohumlanm $orak io-prak i$ine ekiyorsun; elbet sonunda helak
olursun."

"Ey kimse! Omriinun tohumlanm diinya umuruna sarf ediyor ve corak
toprak icine ekiyorsun. Elbet sonunda ma'nen helak olursun ve ruhaniyet
aleminden hicab iginde kalirsm." "Ta §evf'de "ta", "elbet ve mutlak" ma'na-
sinadir.

'>? c 3 j* ^ &** ^^ ^ ht^jiy j** u&&\

21. nr Boyle hahasiz olan aziz omril her dem ni$in hetlelsiz olarak zfryi eder-
sin?"

"Bu diinya bir ticarethane gibidir ve insamn kiymetli ve aziz omrii de bir
tacirin sermayesi gibidir. Ey kimse! Boyle kiymet takdir olunamayan aziz
,,dmur sermayesini her nefeste nigin bir bedel ve lvaz mukabili olmayarak za-
yi' edersin ve havaya verirsin?"

22. "6t/ is adami! Sana gabn gelmez mi? %a aiilzan verip dikenligi alastnl"

"Gabn", ali§ veriste zarar vermek ve aldanmak demektir. "Ey bu diinya
ticarethanesinde "miicadele-i hayat" diye gece ve giindiiz gah§an i§ adami!
Bu aziz omiir sermayesini serab ve havadan ibaret olan ezvak-i diinyeviy-
yeye sarf etmek suretiyle yaptigm alis, veri§, sana gabn ve aldanmak kana-

G 3» 3

MESNEVl-t §ERlF SERH1 / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

atini vermez mi ki, bir giilzar olan ruhunun ezvakini verip, dikenlikten iba-
ret olan cismaniyet ve nefsaniyet aleminin ezvakini alirsm?" Ikinci misram
jbt y j^^.i c~» iji ^ jf sureti dahi nushadir, "Sen elden gulii verirsin ve
dikeni ahrsin" demektir.

jjIj^ jH-y*~ <-£j~-* &~ <_r^ ty*" *^^ ^ j^ *-* j*° ^ ^> j**'

23. "Omiir ki, o diinyaya sarf oldu, kalmadi. <jMesrur o kimsedir ki, Diak onu
kendi tarafina da' vet eiii"

"Diinya ezvakina sarf olunan omiir sermayesi, o ezvak gibi fani oldu ve
kalmadi. Binaenaleyh bu ticaretin neticesi husran ve gamdir. Bu hayat-t diin-
yeviyye ticaretinde ancak Hakk'in kendisine da'vet ettigi kimse hurrem ve
mesrurdur." Zira o kimse omiir sermayesini Hak ve hidayet yolunda sarf et-
mistir ve ticaretten pek biiyiik kar etmistir. Omiir sermayesini ezvak-i diinye-
viyyeye sarf edenlerin higbir kan yoktur. Nitekim sure-i Bakara'run ba| tara-
findaki ayet-i kerimede &£** \y\f u^ '^j** c^j (S Jj^\, 3JiL*ii \ i j^\ ^-Ui dtf ji
(Bakara, 2/16) ya'nf "Hidayeti verip, dalaleti satin alan kimseler ticaretlerin-
de kar etmediler ve onlar dogru yolu bulmadilar" buyurulmu§tur.

24. "Sger saydmis olan omru Diak yolunda verir isen, o na-miintehi olur.

"Eger Hak ve hidayet yolunda sayili ve ma' dud olan omriinu ve cismani
olan benligini verir isen, o sayili olan omriin bu Hak yolu ticaretinde nihayet-
siz ve hesabsiz olur; ve sende asla zaman ile mukayyed olmayan ruhani bir
benlik hasil olur." Nitekim ayet-i kerimede sure-i Zumer'de Oj^u-Ji Jy lji
v l-» Jh "(i'js-i (Ziimer, 39/10) ya'ni "Allah Teala sabir edenlerin e'cirlerine ve'
mukafatlanna hesabsiz bir surette vefa eder" buyurulur.

■>JJ ^^ J-> *£ 4 JJJ ** j** ^ ±* d- J "^ L5< 5 -A*" 5, d-

25. n< Tdat i$inde aiden on gunluk omiir, sayisiz ve hadsiz ve adedsiz olur.

y jU dl j\ y Jf Olj!_>* J-^ y j\jl jtj* jT OjL£ u±*

26. "jAgah ol! Sen \>u pazannda ikaret ei\ Sen bir dikenden yiiz binlerce gul
gotiir!"

"Diken"den murad, cisim ve nefistir. Ya'ni, "Agah ol! Bu diinya hayatimn
pazannda, diken gibi olan cismini ve nefsini ve enaniyetini Hakk'a sat! Ve bu

s^pa

AHMED AVNt KONUK

ticaret mukabilinde irfan cennetinin yiiz binlerce ezvak giillerini al!" Nitekim
ayet-i kerimede i£ji ^ ol °^\yh r»*- i; ' u^P 1 'cy J^ «JW ^i (Tevbe, 9/111)
ya'ni" "Allah Teala mii'minlerin nefislerinf ve mallanni cen'net mukabilinde
satin aldi" buyurulur. 1. cild Mesnevi-i §enTm 2749 ve 2. cildin 2427 ve 5.
cildin 1463 ve 6. cildin 895 numarali beyitlerine muracaat

27. Gkiigin hir ianeden [Kirdigar'm fazhnian dolayi yiiz hinlerce tane alir-

Ya'nf, "Emr-i ilahiye muvafik olan bir amel tohumunu ekersin; fail-i ha-
kiki olan Hakk'in fazlindan ve artirmasindan dolayi, o tohum mukabilinde
yiiz binlerce ve hesabsiz tane ve miikafat alirsm."

28. C/viunahkak sam orada olur fci, ahir olur, o semerenin oldugu o iaraf sa-
yisizdu,"

"Ber", burada "meyve ve sebze" demektir. Ya'ni, "Muhakkak sayi, sonu
ve nihayeti olan yerde olur. Halbuki o semerenin ihsan olundugu ruhaniyet
ve cennat-i sifat alemi sayisizdir ve hesabsizdir."

29. "By aynlmis diz'l ZKendinin hullii iaraf ma aii! ZKendiliginden- cje$! Diu-
daya ka^f"

"KiilTden murad, Hakk'in hakiki varhgi; "cuz'"den murad, abdin mevhum
varligidir. Ya'ni, "Ey Hakk'in hakiki varhgindan aynlmis, ciiz' olan viicud-i
mevhum sahibi abd! Kendinin bu mevhum olan kendiliginden ve varhgmdan
gee. de 4i\ j\ i/> (Zariyat, 51/50) ya'ni "Allah'a kaciniz!" ayet-i kerimesindeki
emir mucibince Huda'ya ka$ ve kendi giiliin olan Hakk'in varhgi tarafina git!"

vW'" ^yr ^^^r j tu~0 j y> jd~ai <— j! y* ,/.■»»*& y** y?^ <y' j J

30. "Tesfi afai olan ien i$inde sen su gflrisin. Senin ktyl u kalin ve sulhun ve
cenain su kabarajji glbidir."

"Ab"dan murad, ruh-i insanidir. Ya'ni, "Ey kimse! Senin umumi hey'etin
bu suret aleminde testi icinde su gibidir. Ya'ni icin run ve di§in cisimdir. Se-

es^

JPp^ MESNEVl-t §ERlF §ERHl / XIII. CUT • MESNEVf-6 •

nin guft u gun ve sulhun ve cengin su tizerindeki kabarciklar gibidir; ve o su
kabarciklan sabitolmaz, gah gikar, gah soner." Zira bunlann hepsi run icjn-
de mestur ve mahff ma'malardir. Nitekim Fihi Ma F/Mn 15. faslinda Hz. Pit
bu ma'nayi diger bir misal ile [§oyle] beyan buyururlar:

"Nitekim insanda dahi bu evsaf gizlidir, zahir degildir. Ancak dahilf ve hari-
ci vesait ile ya'nf bir kimsenin; kelamindan ve azanndan ve cenk.ve sulhunden
zahir olur. Sifat-i be§eriyyeyi gormuyor musun? Kendinde teemmul edersin,
higbir sey bulamazsin ve kendini bu sifattamho§ bilirsin. Bu hal, sende olan §e-
yin tegayyiiriinden degildir, ancak sende mahfi olmasindandir ve deryaya mu-
sabihtir. Derya, deryadan ancak tebahhurat vasitasiyla harice gikar ve ancak
mevc ile zahir olur. Sifat dalgalan kayna§maya basjayinca, vasita-i harici ol-
makstzm senin derunundan peyda olur. Velakin derya sakin oldukca, higbir §ey
goremezsin. Cismin deniz kenandir ve canin da denizdir. Gormez misin, onda
bin tiirlii yilanlar ve bahklar ve ku§lar ve tiirlu turlii mahlukat-i acibe peyda
olup, keridilerini gosterirler ve yine o deryaya dalarlar. Senin gazab, hased ve
§ehvet vesaire gibi sifatlann, i§te bu deryadan basjanni gikarirlar... ilh."

31. '6y nam sahibil ^Hatin suyunun basi iizerinde bu. nakislar ve bu sureiler su
kaharaqi gibidir."

"Ey ulum-i zahiriyyede §6hret ve nam sahibi olan efendi! Ruhunun der-
yasmdan dalgalanip, cisminden kelam ve.fiil olarak zahir olan bu nakisjar ve
suretler, batinin suyu olan ruhunun yiizii iizerinde su kabarcigi gibidir."

32. x ^ahud bahn suyunwi tast iizerinde bir kopiik gibidir. OVikayet batinin
sim disariya zahir olur."

"Yahud, kelam ve fiil naki§lan ve suretteri, batin suyu olan ruhun ba§i
iizerinde bir kopiik gibidir. Nihayet bu kopiikler vasitasiyla batmdagizli olan
sifatlar disanya gikar vemesela batinda gizli olan gazab ve nz-a bir sebebin
te'siri ile kabanp, soz ve fiil kopiikleriyle meydana gikar."

33. Qonileklerin hararetinden ve hopugiinden ve kokusundan jinnda yemekler
goriiniir.

G $P a

AHMED AVNt KONUK

"Kudur", comlek ma'nasina olan "kidr" kelimesinin cem'idir, "comlekler"
demektir. "Tennur", fmnve tandir, demektir; ashnda "newur (jj>)" idi, ay-
ne'1-Mini ["nun"]un evveline getirip "ta"ya kalbederek "tennur" derler. Fa-
risf de ve Arabfde mu§terektir. Cem'i "tenanfr" gelir (Ahtetf), Te§dfdsiz telaf-
fuzu zaruret-i veznden na§fdir. Ya'ni, "Mesela finnda ve ocakta olan comlek-
lerin harafetinden ve kaynayismdan ve kopiigiinden ve kokusundan, iginde-
ki yemeklerin cinsi goriinur ve anla§ilir. "

34. "^Hatta ki, o hir iatli midir veya ek§i midir? Dhtiyann ve gencin indinde
zahir olur."

"Hattaki, o oomlegin icmde pisjnekte olan yemek tatli veya ek§i cinsinden
midir, buhanndan ve kokusundan ihtiyann ve gencin indinde zahir olur."
"Ihtiyar ve gene" ta'bfrinin isti'mal buyurulmasi, tecriibeli ve tecriibesiz kim-
selerin indinde vehleten zahir olur, demekten kinayedir.

35. ^H^oylece adamlarxn fiilinden ve kavlinden cam ne uslubda oldugu zahir
olur."

iste cism-i be§er, icinde yemek pi§irilen bir comlege de benzer. Ondan sa-
dir olan sozden ve fiilden ruhunun ne gibi ve ne tarzda bir run oldugu zahir
olur."

36. "Onun cam meriebede nasildir? Vrfedir? CAiumin midir veyahud hi, ka-
fir veya veli midir?"

"Velhasil, o kimsenin sozlerinden ve flillerinden canimn mertebesi anla§i-
lir. Ya'ni mii'min midir ve mii'min ise mu'minlerin avamindan midir, yoksa
velflerinden midir? Yahud kafir ve miinkir midir? kimsenin ahvali zahir
olur." Nitekim "Kelamindan olur malum kisjnin kendi mikdan" buyurulmu§-
tur. Sozden anla§ilmanin misali:

"Bir ziyafette Mevlana Camf hazretleriyle bir sofu bir sofrada bulunur. Ev
sahibi sofraya tuz koymayi unutmu§. Mu'minlerin avamindan olan bu sofu:
"Yemege tuz ile basjamak siinnettir, sofraya tuz getiriniz!" demi§. Mevlana
Camf hazretleri onun bu sdztinu kerih goriip:. "Buyurun, ekmekte de tuz var-

*$%&>

MESNEVf-f §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

dir" buyurmusjar. Biraz sonra sofu sofrada bulunanlardan birisine hitaben:
"Ekmegi bir el ile kopanyorsun, bir el ile ekmek koparmak mekruhtur" de-
mi?. Mevlana Cami hazretleri: "Sofrada baskalarimn ahvaliyle me§gul olmak,
bir el ile ekmek koparmaktan daha mekruhtur" buyurmu§. Herkes siikut igin-
de yemekle me§gul oldugu bir sirada sofu: "Sofrada soz soylemek siinnet-i
§erffedir" demi§. Mevlana Cami hazretleri: "Gok soylemek mekruhtur" buyu-
rup, her soziinde sofuyu iskat etmi§tir." l§te bu miikalemelerde bir velfnin
ruh-i §erffi ile, mu'minlerin avamindan olan bir kimsenin ruhu arasindaki
fark ve mertebe zahir olmu§tur.

Fiilden anla§ilmanin misali: "Bayezid-i Bestami hazretlerine bir §ahsm ke-
malinden ve velayetinden bahsetmister. Hazret o kimsenin ziyaretine gitmi§.
Ve o §ahis cami-i §enfe muteveccihen yolda gidiyormu§. Giderken kibleye
kar§i tukurmii§. Bayezid hazretleri: "Bu zat kiblesinden gafildir, nasrt veil
olur?" buyurmusjar ve geri donmiister." Binaenaleyh ruhun meratibi boyle
agahlik veya gaflet ile zuhur eden fiilden dahi anla§ihr.

37. *Suyu testi i$in&e yemmsiz iuima, ta ki tailx su na-giivar olmasm!"

"Yemm", deniz ma'nasinadir. Burada "yemm"den murad, ulum-i ledimniy-
ye deryasi olan insan-i kamildir. "Ab"dan murad, ruhtur. "Testi"den murad, ci-
simdir. Ya'nf, "Ey kimse! Cisminin testisi icinde su mesabesinde olan ruhunu
ulum-i lediinniyye deryasi olan insan-i kamilden uzak tutma! Ta ki senin tatli
su mesabesinde olan imanli ruhun birtakim sifat-i nefsaniyye ile bozulup ha-
zim olunamaz hale gelmesin!" "Na-giivar", hazmi giic olan gida, demektir.

38. u J2.tr a sakin olan su yarclimsiz nahos olur. [j&zel olan renai ve. hokusu ve
lezzeti onAan giUer."

Ya'ni, "Ruhunu insan-i kamilin musahabetinden men' etme! Zira ruh su
gibidir ve sakin ve durgun olan suya harigten latif bir su akip gelmezse, du-
ra dura nahos, olur. Guzel rengi ve kokusu ve lezzeti ondan gider ve hatta
kurtlanir." Nitekim FihiMiFfhln 71. fashnda cenab-i Pir efendimiz §oyle bu-
yururlar:

"Insamn nefsinde hayvanat ve siba'da olmayan bir §er vardir; derler. Bu,
insanin onlardan beter olmasi cihetinden degildir. Bu o cihettendir ki, insan-

G c£p?

AHMED AVNt KONUK

da bulunan su'-i ahlak ve ugursuzluklar ve §er, onda olan gizli bir gevher ha-
sebiyledir. Bu ahlak ve §omluklar ve §er, o gevherin hicabi olmusjardir. Gev-
her her ne kadar enfes ve a'zam ve esref olursa, onun hicabi da o kadar zi-
yade olur. Binaenaleyh bir adamin §omlugu ve §erri ve su'-i ahlaki o gevhe-
rin sebeb-i hicabi olmu§tur; ve bu hicablann kalkmasi, ancak miicahedat-i
kesire ile olur; ve miicahedatin enva'i vardir. Mucahedatin a'zami, Hakk'a te-
vecciih edip, bu alemden i'raz eylemi§ yaran ile ihtilat etmektir. Yaran-i sa-
lih ile oturmaktan daha kavi hicbir mucahede yoktur ve onlan mu§ahede et-
mek nefsin ifnasi ve terkidir; ve bundan dolayidir ki, cehil yilam bir sene
adem gormezse ejderha olur, derler. Ya'ni §erri ve §omlugu terke sebeb olan
bir kimseyi gormezse, demektir... ilh."

Bu bahiste "yaran-i salih"ten murad, insan-i kamildir ve mesayih-i haki-
kiyye hazaratidir. Nitekim 3. cildin 2538 numarali beyt-i §erffinde c— u^ji ^
js' »jji >jaj ! j j 1 tr 1 <^->~> • o* j jjJ -^ ^ [ va ' ni ] "Nefis yiiz kuwetli ve hileli ej-
derhadir. §eyhin yiizii goz kopanci ziimriiddur" buyurulmu§ ve 5. cildin
1950 ve 1951 numarali beyitlerinde de bu ma'na mezkurdiir.

39. " S^hmei tut/urdu: " Oier kimin iki giinu hirlir, maghiinclur" ve hir §ekkin
girijidndir ."

Bu ve atideki beytler dj^ # •Uj* cs_^i ^ ya'ni "Iki giinii bir olan kimse
magbundur" hadis-i serifinin tefsiridir. Ya'ni, "Ahmed (a.s.v.) Efendimiz "Iki
giinii miisavi olan kimse aldanmistir" buyurmu§tur. "Magbun", aldanmak
ve zaifu'r-re'y ma'nasmadir. iki giinii miisavi olan kimsenin aldanmasi ve
§ekke giriftar olmasi budur ki: kimse i'tikadinda bir yakin sahibi olmayip,
buldugu delail-i akliyye ile taklid dairesinde ya§ar ve onun taklidi her giin
igin miisavi bir tarzda olur. Eger kar§isina birisi cikip, i'tikadi hilafinda kavf
bir delfl getirse, bu i'tikadinda ve taklidinde §iibheye du§er. Bununla beraber
yakih sahibi olan insan-i kamili de begenmez ve onun hiiccetine kendi gu-
rur-i ilmfsi yuziinden liizum gormez. Maahaza, delH ile elde edilmis, i'tikada-
tm sabit olmadigim gordiigii halde, yine o delaile i'timad eder. Bu hal ise ha-
makattir."

40. " S^hmakhk i^inde yakinsiz ya$ar. ^Bo^ daflarak cjibi hava iolnlm."

ci&P?

MESNEVI-i §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVt-6 •

"t§te o kimse, boyle ahmaklik icjnde i'tikadatinda yakmsiz ve taklid ile
ya§ar. Kendinin ilmf delillerine istinaden bos. dagarcik gibi heva-yi nefsani ile
doludur."

0& ys^J> (jzjs J^^ >j£ tf «Jw» J~> j\ Jjj ^ ^ri ,yo y

41. "ZHer bir dem saf onunden fieri gider. Onun safligi kopuk gibi bir toriu
olur."

"Bu kimsenin iki giinii miisavf olmak soyle dursun, bu gururu sebebiyle,
mii'minlerin safi onunden her dem geriye gider. Esasen onun saf olan ruhu,
sifat-i nefsaniyyesi yiizunden kopiik gibi bir tortu olur ve busbiitun cism4 ke-
sffi haline inkilab eder." •

^ cr* Jib C ^J J ] tf* J* ^Lg'J-^i ^ J* J&J

42. "Onun renci her lahza daha fend olur. O her bir dem girkin ve ebier
olur."

"Ebter", hayir ve nefl' ve husn-i zikirden munkatr olan kimse. Ya'nf,
"Kendi akl-i ciiz'fsine i'timaden sa'y eden o feylesofun ve alim-i zahirfnin bu
sifat-i nefsaniyyesinden dolayi gektigi hased ve gazab gibi ma'nevi render ve
zahmetler her lahza daha beter olur. Onun stfat-i nefsaniyyesi gitgide kuv-
vetlenerek her dem daha girkin ve hayir ve nefi'den munkatT olur, ya'nf nas
arasinda kotiiliik ile yad olunur."

43. "0 babm merdudu cehennem iarafina gider; bahrin iath sulan olmaksizin,
aies-i azab icinde."

"Redd", "merdud" demektir. "lzab", "tath su" ma'nasina olan "azb"in
cem'idir; ve "tath sular"dan murad, ulum-i lediinniyye ve yakiniyyedir.
Ya'nf, "0 hakikat ve yakfn kapisimn merdudu, artik cehennem tarafina gider.
Ulum-i lediinniyye ve yakfniyye bahri olan enbiya ve evliyanin, tath su me-
sabesinde olan ulum-i lediinniyye ve yakfniyyesinden bf-behre olarak,
Hak'tan ve hakfkatten uzaklik atesj ve nefsinin sifatlan azabi icinde kalir."
Zfra nefis ayn-i cehennemdir ve onun atesi ruha ve kalbe musallattir. Nite-
kim sure-i Hiimeze'de sj^UI J* ^ ^J\ . soi^Ji *u\ j^ (Hiimeze, 104/6-7) ya'm
"Allah'in yaktigi bir atesjtir ki, kalbleri ihata eder" buyurulur.

°$2pe>

AHMED AVNt KONUK

44. "Onclan evvel hi, senin i§in oraya eri§ir, \wr hir clemtle gaflet seni daha ge-
riye gotiiriir."

Ya'ni, "Senin kann ve halin oraya, ya'ni nefsinin sifatlanmn atesjne ve
azabma seni getirmezden ve her bir demde Hakk'a ve hakikate kar§i olan
gafletinin seni daha geriye gotiirmezden ve busbiitiin alem-i suflfye gekmez-
den ewel!"

45. " Dialxi flibi, hendi aslin tarafina ait! ^ddizdan ve- nu g'dai olanfelekien ge$l"

Bu beyt-i §erif yukanki beytin mutemmimidir. Ya'ni, "Halil (a.s.) tbtida-yi
halinde, ibtida yildizlan ve sonra ayi ve sonra giine§i gordii ve her birerleri-
ne Jj u* (En'am, 6/76) [ya'ni] "Bu benim Rabbimdir!" dedi. Vaktaki onlar
gurub ettiler, o hazret, [j$\ v-^-f U] (En'am, 6/76) [ya'ni] "Ben afil ve kay-
bolanlari sevmem!" dedi, yuzunu kamilen Hakk'a gevirdi. Sen dahi ilm-i nii-
cumda yildizlann asar ve ahkamindan ve nil-i nebati renginde olan gerh ve
felek ile me§guliyetten geg de, kendi aslin olan onlann Hahk'i tarafina git!"
"Nil", usaresiyle elbise boyadiklan bir nebatin ismidir, gok rengindedir. Bu
beyt-i §erif, arz iizerinde vaki' olan hadisat ve inkilabati yildizlann te'sirine
atfeden ilm-i niicum ile me§gul feylesoflara hitab olmak miinasibdir. Nitekim
Fttii Ma FiMn 58. faslinda §6yle bir bahis vardir:

"Huzurda olanlardan birisi: "0 mimeccim, "Siz bu eflakin ve kiire-i haki-
nin haricinde bir §ey mevcuddur" diye da'va edersiniz. Benim indimde bunun
gayn bir §ey yoktur. Eger varsa nerede oldugunu gosteriniz!" diyor. Hz. Pfr-i
destgir cevaben buyurdular: "Ewelen bu sual fasiddir; zira "Nerededir?" di-
yorsun. Halbuki O'nun yeri yoktur. Ondan sonra gel sen soyle ki, senin bu
i'tirazin neredendir ve hangi mahaldedir? Dilde, agizda, gozde ve sinede de-
gildir. Bunlann ciimlesini tefahhus etsen ve parca parca, zerre zerre eylesen,
bu i'tiraz ve endi§eyi asla bulamazsin. Kendi du§uncenin mahallini bileme-
yince, Halik-i endi§enin mahalli nasil bilirsin? Sana bu kadar bin endi§e ve
ahval gelir, elinde degildir ve senin magdurun ve mahkumun degildir; ve eger
buna muttali' olsan, senin lizerini pek ziyade memerr ittihaz eden bu §eylerin
ciimlesinin nerede oldugunu bilir idin. Halbuki sen bunlann nereden gelip ne-
reye gittiginden ve ne yapacagindan bi-habersin. Mademki kendi ahvaline lt-
tila'dan acizsin, Halik'ina lttila'i nasil iimid eylersin? ...ilh."

<*&$$?

MESNEVl-t §ERfF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVt-6 •

46. "Uiimmet ayagini giine§ ve ay iizerine hoy! H^a^i o eyvan ve o dergah iize-
rine hoy!"

Ya'nf, "Ey muneccim efendi! Himmetinin ayagtm giines, ve ay iizerine
koy, ya'm suret alemini gigne geg! Ve ba§ini kaza-yi ilahi divanhanesine ve
dergah-i izzete koy ve himmetini yuksek tut!" Nitekim Fihi Ma Fih in 1 8. fas-
hnda cenab-i Pir soyle buyurur:

"Hak Teala size matlubunuzu ihsan eder ve himmetinizin eri§tigi makami
ata kilar; zfra «^ J* &>pj -u^u^ j* j^\ ya'ni "Ku§ kanatlanyla ugar,
mu'rnin ise himmet ile ugar".

Mahlukat iig smiftir. Bir kismi melaikedir, onlar akl-i mahzdirlar. Onlann
taati, ibadeti ve zikri ve tabfatlan ve gidalan ve taamlan kendilerinin hayat-
landir. Mesela suda baliklann hayati sudandir. Yatagi ve yastigi hep sudur.
Onlar hakkmda bunlar kiilfet degildir. Qunkii §ehvetten miicerred ve pakdir-
ler. Binaenaleyh eger o pak olup, asla §ehvete tabi' degil ise, yahud saika-i
nefs ile hevaya meyil etmez ise, bir hiiner mi olur? £unkii bunlardan paktir
ve oniarin asla miicahedesi yoktur. Eger itaat ederse, onu itaat etmis, addet-
mezler, giinkii onun tabfati odur ve onsuz olamaz. Ve sinif-i diger behayim-
dir ki, onlar mahz-i §ehvettirler. Akl-i zacirleri olmadigmdan, onlara teklif va-
ki' olmami§tir. Kaldi, akil ve §ehvetten miirekkeb olan miskin ademi... Onun
[yansi melek], yansi hayvan ve yansi yilan ve yansi baliktir. Bahkligi su ta-
rafina ve yilanligi toprak canibine geker. Ke§ake§ ve niza' igindedir. Akli §eh-
vetine galib olan kimse melaikeden a'ladir; ve §ehveti aklina galib olan kim-
se dahi behayimden a§agidir."

Ve Mesnevi-i §eriTm 6. cildinde de [beyit: 133-134] §6yle buyurulur:

jlo^* <_jl d-vl c~*jfc t^j* ji. ^W^ ^ ■'jj ig* ji ^ fy

[Ya'ni] "Ku§, kanadi ile yuvaya kadar gider. Ey adamlar! Adamin kanadi
da himmettir. A§iklik ki, hayir ve §erde alude olmu§tur, sen hayir ve §erre
bakma, himmete bak!"

47. n< ~Bu keruLilujini Diuda'ya hare ei! Ta hi hir Dhlis gibi dxHa halmayasm!"

*m$>

AHMED AVNl KONUK

"Bu kendiligini ve varhgim Hakk'in varligi kar§isinda hare et ve fani kil!
Ta ki bir Mis gibi, kendinin kendiligine viicud verip Hak'tan ciida ve ayn kal-
mayasin!" Nitekim bu ma'na hakkinda Hz. Pfr FihiMa Hh In 6. faslinda §oy-
le buyumrlar:

"Hakk'in huzuruna "iki" ve "ene" ya'nf "ben" ta'bfrleri sigmaz. Sen "ene"
dersin, da "ene" der, ya sen O'nun muvacehesinde 61, yahud senin mil-
vacehende olsiin! Fakat O'nun olmesine ne haricte ve ne de zihinde imkan
yoktur. Zira oy, N ^JJi J-\ j»j ya'nf "0 olmeyen bir diridir." O'nun o derece
lutfu vardir ki, eger mumkin olsa idi, senin igin oliirdu. vakit ikUik kalkar-
di. S,imdi mademki O'nun olmesi mumkin degildir, sen 61, ta ki sana tecel-
lf eylesin ve ikilik kalksm! Ayni cinsten iki ku§u beraberce baglasan, iki ka-
nat dorde miibeddel oldugu halde, ucamazlar; cunkii ikilik kaimdir. Velakin
diri ku§a bir olmus, ku§ baglasan o ucar; zira ikilik kalmami§tir. ...ilh."

d\J? j -l>- ^ ij^ij* l$j^ ^ <->W- y>^> j-x\ jij I j *1>U- v^

48. *Can suyunu can hahrine ctok, ta hi haisiz ve kenarsiz ierya olasin 1 . '

"Keran", "kenar" ma'nasmadir. "Can bahri"nden murad, ruh-i kullf-i mu-
hammedfdir. Zira o hazret "ebu'l-ervah"tir. "Hadsiz ve kenarsiz derya ol-
mak"tan murad, fani-fillah olmaktir. Ya'nf, "Ey Hak yolunun saliki! Cisminin
testisinde mektum olan can suyunu ruh-i kullf-i muhammedfye dok ve onda
fani ol ki, bu fena-fi'r-resul mertebesinden sonra fena-flllah mertebesine va-
sil olup, hadsiz ve kenarsiz derya olasin! Ya'nf cem'iyyet-i esmaiyyeye maz-
har bir insan-i kamil olasin! Ve "Allah" ism-i cami'inin mazhan bulunasin!"

49. "ZK-issayi kisa et ki, hicaba gittim. ^Aaok oil Sus, vallahu. a'lem hi'ssavahl

"Ey oglum Sultan Veled! Bu Afesaevf hakkinda soz soylemek kissasini ki-
sa kes ki, ben artik alem-i suretten ve kelam aleminden hicaba gittim ve hu-
zur-i izzetteyim. Benim bu halime agah ol ve sus! Ve Allah Teala kullanndan
zuhur edecek ahvalin dogrusunu en ziyade bilicidir."

Malum olsun ki, insan-i kamillerin iki hali vardir. Birisi budur: Hakk'i arif
olduktan sonra halki ir§ad edip soz soyler. Nitekim <oU JU* M jt^ ^ ya'nf "Al-
lah'i arif olamn dili uzar", ya'nf cok soz soyler. Hz. Pfr (r.a.) efendimiz Me$-
nevi-i §ent\ bu hal-i alileri icinde soylemi§tir. Ve arifin diger hali budur ki: ke-
serattan hicaba dtisup, huzur-i izzette sakit olur. Nitekim <uU jr «m J>f ^

Gg^g>

MESNEVI-i §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6

ya'nf "Allah'i arif olan kimsenin dili yorgun olur." Hitam-i MesnevMen sonra
Hz. Pir efendimizin haliboyle olduguna i§aret buyurulur. Esasen Mesnevi-i §e-
rff in son beyt-i serifi hakkindaki izahattan anlasjlacagi iizere, alem-i keserata
aid olan kelara mes'elesi kapanrms, ve hal ve zevk bahsi a$ilmi§tir.

50. §ukur, bu name iirwan ile eri§ti, nakit kaybolmadi ve mvantma eri$ti.

Bu beyt-i §enf Sultan Veled efendimiz hazretleri tarafindandir. Ya'ni, su-
kur ki, Mesnevi-i £enTmhitarmndan sonra Hz. Pir'in beyanat-i aliyyelerini
Mvf olan bu name bir H&time unvani ile kulagimiza eristi. Binaenaleyh Hz.
Hudavendigar'tmizin nakd-i ceyyid ve halis olan kelam-i alileri kaybolmadi
ve kardeskrime de eri§ti!

_ ^U -1.1 .ijj j jA j\ *T yt ^yg jA c— jL~»1 d\jij

51. ^u helam gonul merdivenidir. Uier Mm bundan yukanya giderse, lama

Ya'ni, Hz. Mevlana'mn bu kelam-r alileri m&'na gogiinun merdivenidir.
Her kim bu kelam ve vesayayi kabul edip icra ederse ve bu merdivenden yu-
kanya gikarsa, maksud olan ma'na tarafina gelir.

sy.jjivWf^^

>*.

1 oir £j? ^ j

52. S^hdar olan peril iizerine degil, belhi bir dama hi, felehien daha yukari
olur.

Bu dam, sun olan yesjl renkli felegin dami degildir. Belki bu surf felegin
daha yukansi olan ruhaniyet alemidir ve melekut alemidir. Nitekim sure-i
En'am'da j^^ j> '^.ftj J'fflj ofjC-Ji oj£u '^fji ls) JdJtf* j (En'am, 6/75)
ya'ni "Biz tbrahfm'e mukinlerde'n olmasi icin, gokleri'n ve yerin melekutunu
ve ic yuziinu gosterdik" buyurulur. Ey salik! Eger Hz. Fir'in yukanda 45 nu-
marali beyitte beyan buyurdugu iizere, sen dahi Ibrahim Halfl (a.s.) gibi su-
retten gegersen, sana da goklerin ve yerin fevki bulunan onlann melekutu
gosterilir.

53. ^jelecjin damina neva ondan gelir, Onun donii§ii ddima havadan olur.

*m&

AHMED AVNi KONUK

"Neva", kelimesinin muteaddid ma'nalan vardir. Burada "ahenk, intizam-i
hal, revnak ve gida" ma'nalanmn her birisi miinasibdir. Ya'ni, bu sun felegin
damma ahenk ve intizam-i hal o ruhaniyet aleminden gelir ve o felegin devri
daima o ruhaniyet havasindan ve ashndandir. Nitekim .1. cildin bir siirh-i §e-
rifinde Hakim Senai hazretlerinin oi^- au-ItfUjijir . oW- ^j j* c^i^L-Tya'tii
"Can vilayetinde gokler -vardir. Bu surf gogun ismi buyurucudur" beyti gecmi§
ve Hz. Pir tarafindan 2065 numarali beyitten i'tibaren tefsir buyurulmus. idi.

*
Cenab-i Hakk'a bf-nihaye hamd ve sena olsun ki, bu Hatime'nin
§erhi dahi 2 §ewal, sene 1356 ve 5 Kanfin-i Ewel, sene 937
tarfhine musadif olan Pazar giinu bitmi§tir.

Hz. Mevlana'nin bab-i irfanimn kitmtri
Ahmed Avnl

MESNEVl'NlN VI. ClLDl

ve MESNEVt-I §ERlF §ERHt'NlN

SONU

c^^

AHMED AVNI KONUK

esGXeRs

EKLER

Not: Sayfa numaralanna ilk baskimn I. cildi igin 2 (iki),
III. ve IV. ciltleri igin 4 (dort) sayfa eklenecektir.

AHMED AVNi KONUK

^tyo^. *tf ^Jjs <^S U J^ * I ■ ■

- * ■"■^ -JUL* I <?_^,i j 1 ,, /> (V v /

/ *-"--^,^ ^i

r " . 1

<V

'*■ V- ■ ,

/

■■** - j>j

' *_"'.!'-' C-*

Mesnevf'nin 6. cildi §erhinden Ahmed Avni Bey'in el yazisiyla bir sayfa

(

*±

MES NEVU 5 E R l f §ERHl/xm.ClLT. S AESN 6 V!-6.

V •* <V

• ././■■

'/V^P /*'-'' MAJ' 1 — <t^

/-

■^.

■ *V<V <hr *Mb */LT

. .u* t •

X

^>-

Mesnevi'nin 6

, clldi linden Ahmed Avni Be/in el ya^la » sayfa

<=««?

SURE VE AYET-1 KERlMELER tNDEKSl

Sure ve Ayet-i Kerimeler Indeksi

Not: Sayfa numaralanna ilk baskinm I. cildi igin 2 (iki),
III. ve IV. ciltleri igin 4 (dort) sayfa eklenecektir.

Abese, 80/1-4 ... C. IV 75; C. VIII 72

Abese, 80/1-42... CIV 438

Abese, 80/15-16 ... C. 1 61

Abese, 80/17-22 ... C. VI 13

Abese, 80/34-35 ... C. V 573

Abese, 80/34-36 ... C. V 175; C VIII 381, 382

Abese, 80/34-37... C. IX 490

Ahkaf, 46/3... C. 11543

Ahkaf, 46/9 ... C. VII 20

Ahkaf, 46/1 9 ... C VI 160

Ahkaf, 46/20 ... C II 190; C. IX 466

Ahkaf, 46/24 ... C. IV 327; C. XIII 255

Ahzab, 23/57 ...C.V 322

Ahzab, 33/4 ... C. IX 481; C. XI 252; C XII 106

Ahzab, 33/6... CIV 275

Ahzab, 33/9 ... C VI 389

Ahzab, 33/21 ... C. Ill 326; C. IX 164

Ahzab, 33/23 ... C X 482, 508

Ahzab, 33/38 ... C. IV 391; C. XIII 18

Ahzab, 33/41 ... C. Ill 472; C. VIII 375

Ahzab, 33/43 ... C. IV 191; C. V 561

Ahzab, 33/45 ... C II 517; C. XII 300

Ahzab, 33/45-46 ... C. VII 28; C VIII 419

Ahzab, 33/46 ... C. II 559

Ahzab, 33/53 ... C. 11446

Ahzab, 33/56 ... C. V 561; C XII 426

Ahzab, 33/57 ... C. II 176; C HI 331; C. V 105;

C. VII 181, 426; C. VIII 247; C XIII 288
Ahzab, 33/62 ... C Ill 294; C X 336
Ahzab, 33/71 ... C. IX 587

Ahzab, 33/72 ... C. II 25, 26; C. IV 152; C. VI

601; C. IX 508; C XI 83, 85
Ala, 87/1-4 ...CIV 371
Alak, 96/5 ...CX162
Alak, 96/6 ... C VI 478
Alak, 96/6-7 ... C VIII 549
Alak, 96/9-10 ... C IX 392
Alak, 96/15 ...C.V 173
Alak, 96/19 ... C II 459; C. Ill 339,' C V 52; C-

VII 22, 122, 203; C. X 606
Al-i lmran, 3/5 ... C. II 344; C XI 153
Al-i Imran, 3/6... C VIII 154
Al-i Imran, 3/7 .,. C VIII 109; C. X 318
Al-i lmran, 3/8 ... C II 537
Al-i lmran, 3/14 ... C. II 145; C IV 249; C VIII

56, 413; C. IX 137, 208; C. XII 540
Al-i Imran, 3/15 vb. ...CIV 171
Al-i Imran, 3/17... C XI 565
Al-i Imran, 3/18 ... C II 469, 470
Al-i Imran, 3/21-22 ... C III 391
Al-i lmran, 3/22 ... C 1 519; C. Ill 264
Al-i lmran, 3/26 ... C HI 449; C XII 363
Al-i lmran, 3/27 ... C. IX 195, 345
Al-i Imran, 3/30... C. VIII 570
Al-i imran, 3/31 ... C. IX 259
Al-i lmran, 3/37 ... C. Ill 10; C IX 107
Al-i lmran, 3/38-41 ...CHI 463
Al-i Imran, 3/40 ... C IX 504; C. XI 24, 200
Al-i imran, 3/49 ...CI 290; C VI 54
Al-i imran, 3/52 ...CXI 183

^^

MESNEVf-1 SERIF §ERHi / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

AM tmran, 3/54 ... C. VII 426; C. VIII 247; C. IX

177
Al-i imran, 3/64 ... C. IV 484; C. VIII 48
AH tmran, 3/95 ... C. 1X424
Al-i tmran, 3/97 ... C. Ill 366; C. VI 194
Al-i tmran, 3/103 ... C VI 481; C. XII 490
AM Imran, 3/106 ... C. II 438; C. X 18
Al-i tmran, 3/133 ...C, VI 271
Al-i tmran, 3/134 ... C. II 403; C. VII 51; C. X

566; C. XII 215, 218, 278
Al-i tmran, 3/137 ... C. II 336
Al-i tmran, 3/140 ... C. 1 415; C. VIII 409
Al-i tmran, 3/145 ... C. I 308; C. X 100
Al-i tmran, 3/159 ... C. II 311; C. II 560; C. VII

365; C. IX 381; C. XII 222
Al-i tmran, 3/162 ... C. X 198
Al-i tmran, 3/169 ... C. Ill 305; C. X 508
Al-i tmran, 3/169-170 ... C. II 531; C Ill 125; C.

VIII 236; C. IX 559
Al-i tmran, 3/180 ... C. VIII 300
Al-i tmran, 3/181 ... C. VI 543
Al-i imran, 3/185 ... C. V 324; C. VI 421; C. VII

394; O. XI 260; C. XIII 315
Al-i Imran, 3/189 ... C. X263
AM Imran, 3/190... CXI 541
AM tmran, 3/195 ... C. 1553
Ankebut, 29/6... C. II 341
Ankebut, 29/14 ... C. XI 18; C. XII 235
Ankebut, 29/20 ... C. Ill 291; C. IV 138
Ankebut, 29/25 ... C. V 404
Ankebut, 29/38 ... C. IV 151
Ankebut, 29/39 ... C. IV 151
Ankebut, 29/41 ... C. VI 417
Ankebut, 29/45 ... C. II 510; C. VI 182
Ankebut, 29/54 ...CIV 199
Ankebut, 29/57 ... C II 220; C. XI 530
Ankebut, 29/60 ... C. X 103
Ankebut, 29/64 ... C II 80, 167; C IV 209; C V

137; C. VI 379; C. VII 150, 459; C. VIII 560;

C X 447; C XI 457
Ankebut, 29/65 ... C V 577
Ankebut, 29/69 ... C VII 298; C XI 525; C XII

150
A'raf, 7/8 ... C. VI 353
A'raf, 7/12 ... C II 362, 486; C IV 227; C VI

101; C. VII 247; C VIII 466; C IX 394; C X

213
A'raf, 7/13 ... C. VIII 102
A'raf, 7/14 ... C III 177; C IX 266 -
A'raf, 7/16 ... C I 447; C. V 288; C. VII 111
A'raf, 7/20-21 ...CXI 445
A'raf, 7/23 ...CI 387, 445; C II 486; C HI 19;

C IV 184, 242; C V 288; C. VII 111, 399;

C IX 186, 625; CXI 144
A'raf, 7/24 ... C XII 355
A'raf, 7/26 ... C XI 554
A'raf, 7/27... C VII 523

A'raf, 7/31 ... C IX 33, 465; C. X 196; C XI 59

A'raf, 7/34 ... C VI 419

A'raf, 7/40 ... C II 137, 321, 322; C VI 474; C.

VIII 240; C IX 553; C XII 436
A'raf, 7/50 ... C IX 528; C. XII 509
A'raf, 7/54 ... C VI 288; C XI 40, 404
A'raf, 7/55 ... C IV 46; C V 71
A'raf, 7/60 ...C.V184
A'raf, 7/78 ...CHI 79
A'raf, 7/92-93... C II 183
A'raf, 7/104... C. VIII 148
A'raf, 7/113-114... C. V 332
A'raf, 7/116 ...C. V 313
A'raf, 7/118 ... C V29
A'raf, 7/133 ... C VII 312; C VIII 537
A'raf, 7/134 ... CVIU 542
A'raf, 7/136 ... C II 332, 339
A'raf, 7/143 ... C I 92; C III 117, 150; C V21;

C. XII 175; C XIII 220, 277
A'raf, 7/156 ... C I 471, 551; C II 461; C IV

217; C V 476; C VI 202; C IX 184, 185; C

1X496
A'raf, 7/157 ... C I 258
A'raf, 7/172 ...CI 305, 384; C III 45, 65, 333,

385, 461; C IV 282, 305, 345; C V 620,

621, 622; C VI 569; C VII 220, 494; C VIII

76; C IX 286; C X 446; C XI 247; C XII

131, 474; C. XIII 197
A'raf, 7/179 ... C III 86; C IV 21; C. IV 333
A'raf, 7/179 ... C. VI 42, 320; C VII 443; C. IX

157; C XII 161
A'raf, 7/189... C II 145
A'raf, 7/198 ... C II 559; C. Vll 426; C VIII 508;

C 1X361; CXI 75
A'raf, 7/201 ... C VIH 576
A'raf, 7/204 ...CI 489; C IV 430, 484; C. VI

91; C VII 423; C VIII 68
Asr, 100/2-3 ... CI 76
Asr, 103/1-3 ... C V489
Asr, 103/2 ... CIV 239
Asr, 103/2-3 ...CXI 268
Asr, 103/3 ...C V 489
Bakara, 2/2 ... C I 35; C VIII 502
Bakara, 2/3 ... C II 465, 467; C. VIII 204; C. IX

205; C XII 502
Bakara, 2/7 ... C III 189; C V 69, 321; C VI 58,

99, 138; C VIII 20, 314, 475; C XII 124
Bakara, 2/11 ...CVIU 106
Bakara, 2/15 ... C VII 426
Bakara, 2/16 ... C XIII 338
Bakara, 2/20 ... C III 426
Bakara, 2/23 ... C VI 490; C VIII 311
Bakara, 2/24 ... CI 418
Bakara, 2/25 ... C I 77; C XIII 159
Bakara, 2/26 ... C I 35, 56, 60; C. II 256; C III

204; C VI 48 1 , 590; C VII 3 1 5, 446; C VIII

503; C. X 134; C. XI 228, 435; C XII 318,

C ^P?

SURE VE AYET-1 KERlMELER iNDEKSl

548
Bakara, 2/28 ... C. VI 397
Bakara, 2/29 ... C. IV 46; C. V 226; C VIII 14
Bakara, 2/30 ... C. II 211, 217, 274, 276; C. Ill

67; C. VIII 321; C. IX 514; C. XII 82; C. XIII

153
Bakara, 2/31 ... C. I 382, 383; C. 11 211; C. IV

242; C. VI 21 1; C. VII 105; C. VIII 341; C. IX

545; C. Xll 234
Bakara, 2/32 ... C. II 211; C. IV 355; C. V 301
Bakara, 2/33 ... C. 1 382; C. IV 12, 379; C. IX

514; C. X26
Bakara, 2/34 ... C. IV 214; C. X 280; C. XI 64
Bakara, 2/35 ... C. I 386; C. XII 562, 587
Bakara, 2/36 ... C. X 455; C. XII 324, 562
Bakara, 2/37... Civ 184
Bakara, 2/40... C. 1X397
Bakara, 2/44 ... C. 1 1 16; C. 11 398; C. HI 247; C.

IV 321; C. V 590; C VII 232; C. IX 394; C.

XII 624
Bakara, 2/50 ... C. IV 68
Bakara, 2/54 ... C. V 1 13; C. VII 496; C. Xll 245
Bakara, 2/57 ... C. I 112; C II 128; C. IV 68
Bakara, 2/60 ... C. HI 175; C IV 68; C. IX 33; C.

XI 346
Bakara, 2/61 ... C. I 112; C. II 494
Bakara, 2/65 ... C. X 164
Bakara, 2/67 ... C. Ill 401; C. VI 39
Bakara, 2/69 ... C. VIII 63
Bakara, 2/73 ... C. VI 395
Bakara, 2/74 ... C. V 361; C. VI 24; C. IX 498;

C. X23
Bakara, 2/89 ... C. VIII 617
Bakara, 2/102 ... C. II 390; C. IV 175; C. VI 430;

C. VII 362; C. IX 223; C. IX 224; C. XIII 67
Bakara, 2/105 ... C. II 95; C. XIII 35
Bakara, 2/106 ... C. I 500; C. II 527; C. IX 280;

C. X473;C. XI 168
Bakara, 2/107 ... C.HI 126
Bakara, 2/115 ... C. I 362, 423; C. II 194; C II

96, 329; C. HI 214; C V 383; C. VI 328,

604; G. VH 41; C VIII 444, 451; C. IX 130,

205; C. X 36, 371; C. XI 438, 482; C. XII

271, 318, 335, 390, 400, 413, 418, 542,

551; C. XIII 82, 235
Bakara, 2/125 ...C.I 197
Bakara, 2/136... C. VII 129
Bakara, 2/137 ... C. VII 78; C. XII 579
Bakara, 2/138 ... C. 1 267; C. Ill 375; C. XIII 266
Bakara, 2/143 ... C. XII 157; C XIII 312
Bakara, 2/144-150 ... C IV 406
Bakara, 2/146 ... C. VI 332
Bakara, 2/152 ... C. IX 396
Bakara, 2/153 ... C. VII 345
Bakara, 2/154 ... C. II 546; C. Ill 301
Bakara, 2/155 ... C. VII 1 14; C. XI 180
Bakara, 2/155-156 ... C. IV 303

Bakara, 2/156 ... C. II 547; C. V 136, 298; C. VI

297, 397; C. IX 380; C. XI 28, 483, 507; C.

XIII 68, 235
Bakara, 2/1 58... C. VI 162
Bakara, 2/170 ... C. VI 31
Bakara, 2/173 ... C. Ill 153; C. XI 185
Bakara, 2/179 ... C. II 527, 535; C. VI 28; C. VII

413; C VIH 561; C X 28
Bakara, 2/181 ... C. VIII 341
Bakara, -2/186 ... C. IV 464; C. XII 162
Bakara, 2/189 ... C. I 490; C V 395; C. VIII 462;

C. XI 414
Bakara, 2/194 ... C. IV 278; C. IX 231; C. XI

172,444
Bakara, 2/195 ... C. I 89; C. II 545; C. VI 268,

271; C. VII 351; C. 1X210, 417; C. X 114;

C. XI 443; C. XII 546
Bakara, 2/197 ...CIV 333
Bakara, 2/201 ... C. IV 197
Bakara, 2/210 ... C V 268; C Xll 551
Bakara, 2/213... C.II1 96
Bakara, 2/216 ... C I 304; C III 414; C VI 228;

C. VII 32; C XI 82; C XIII 118
Bakara, 2/218... C V579
Bakara, 2/219... C.VHI 99
Bakara, 2/228 ... C VII 473
Bakara, 2/231 ... CV101
Bakara, 2/238 ...C.V404
Bakara, 2/245 ... C VI 105
Bakara, 2/249 ...CHI 115
Bakara, 2/251 ... C VI 30; C VH 237
Bakara, 2/253 ...CI 507; C IV 208; C VI 560;

C VII 334
Bakara, 2/254 ... C IX 210
Bakara, 2/255 ... C V 573; C X 587; C XI 200;

C XII 383
Bakara, 2/256 ...CI 477; C. HI 354; C XI 345;

C V 468; C VIII 441
Bakara, 2/260 ...CIV 11
Bakara, 2/261 ... C VII 516; C IX 487; C X 353
Bakara, 2/264 ... C IX 99; C. X 37
Bakara, 2/268 ... C III 179; C IV 47; C VI 285;

C. IX 37; C IX 497
Bakara, 2/269... C IX 401
Bakara, 2/273 ... C VII 528
Bakara, 2/284 ...C Xll 276
Bakara, 2/285 ... C 1 178, 247, 350; C VI 84,

560; C X 250; C XII 176, 550; C. Xlll 219
Bakara, 2/286 ... C V 401; C. VIII 535; C. IX

198; C X 590
Bakara, 2/26 ... C XII 318
Beled, 90/1-4 ...CI 511
Beled, 90/8-9... C XII 495
Beyyine, 98/1-3 ... C VIII 615
Beyyine, 98/5 ... C II 426
Beyyine, 98/8 ... C VII 314; C. XII 214; C XIII

266

*<&$&>

MESNEVl-I §ERI"F §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

Buruc, 81/1-7 ... C. 1261

Buruc, 85/1 ... C. VI 532

Buruc, 85/11 ... CIV 172

Buruc, 85/16 ... C.III 192

Casiye, 45/15 ... C. XI 144

Casiye, 45/23 ...CI 344; C III 445; C. VI 69; C

VIII 355; C XI 222; C XIII 256
Casiye, 45/24 ... C V 33; C. VI 453; C. VIH 313;

C IX 263
Casiye, 45/26 ... C. VIII 59
Cin, 72/8 ... CXI 93
Cin, 72/8-9 ... C. VI 565; C VIII 460
Cin, 72/9 ... C VII 525
Cin, 72/26-27 ... C. V 626; C VI 108
Cin, 72/28 ... C V 142
Cum'a, 62/1 ... C.V 272
Cum'a, 62/5 ... C II 423
Cum'a, 62/6 ... C VI 406
Cum'a, 62/6-7 ... C. II 555; C. VIII 212
Cum'a, 62/10 ... C. X 101
Cum'a, 62/11 ... C V 126; C IX 562
Duha, 93/1 ... C.III 100, 101
Duha, 93/1-3 ...CIV 191
Duha, 93/3 ... C III 102
Duha, 93/7... C IX 270
Duha, 93/9... C VI 426
Duha, 93/10 ...C II 238
Duha, 93/11 ... C 1 421; C VI 47; C 1X235; C

XIII 211
Duhan, 44/4 ...C.III 238
Duhan, 44/43-44 ... C. VI 280
Duhan, 44/51 ... C IX 576
En'am, 6/1 ... C XII 382
En'am, 6/2 ... C. II 193
En'am, 6/5 ... C XII 405
En'am, 6/9 ... C. VIII 589
En'am, 6/1 1 ... C. II 294; C XIII 85
En'am, 6/14 ... C. V 24; C. IX 254; C. XI 200
En'am, 6/18 ... C II 391
En'am, 6/21 ...CI 251

En'am, 6/25 ... C V 308; C. VI 489; C. VIII 525
En'am, 6/28 ... C VI 202; C XI 127
En'am, 6/32 ... C II 417
En'am, 6/38 ... C VIII 312; C XII 230
En'am, 6/43 ...C IX 520
En'am, 6/49 ... C VI 89; C XII 300
En'am, 6/59 ...CI 339; C. V 500; C IX 1 19; C

X 326; C. XII 227, 304
En'am, 6/75 ... C II 354; C V 297; C XIII 348
En'am, 6/76 ... C I 196; C HI 101; C V 387; C

X 180; C XI 44; C XII 285; C XIII 345
En'am, 6/79 . . . C. IV 392
En'am, 6/90 ... C VI 86
En'am. 6/94 ... C II 352
En'am, 6/95... C VI 276
En'am, 6/96... C VI 276
En'am, 6/97... C XII 233

En'am, 6/103 ... C I 359; C X 480, 627; C XII

100,413
En'am, 6/112 ... C. II 485; C III 180
En'am, 6/116 ... C II 297
En'am, 6/119 ...CIV 421
En'am, 6/121 ...CI 439; C IV 376; C. VIII 257
En'am, 6/122 ... C IV 479; C V 26; C VII 519
En'am, 6/124 ... C VII 334
En'am, 6/132 ... C V 599; C VII 129
En'am, 6/141 ... C XI 59
En'am, 6/149 ... C IV 81; C V 405, 539; C VIII

326, 359; C X 315; C XI 501, 606; C. XII

549
En'am, 6/151 ... C II 223; C IV 189; C. VI 449;

C VII 456; C VIII 45; C XI 283
En'am, 6/158 ... C V 579; C XI11 262
En'am, 6/160 ...CI 450; C III 251, 264; C VI

379, 449; C IX 346; C X 326, 353; C XII

518
En'am, 6/162 ... C V 502; C IX 267
En'am, 6/164 ... C V 473; C XI 146; C XII 318
En'am, 6/165 ... C II 454
En'am, 7/175-176... C II 384
Enbiya, 21/8... CIV 408
Enbiya, 21/1 1 ... C VII 497; C X 587; C XII 89
Enbiya, 21/16 ... C. II 543
Enbiya, 21/16-18 ... C II 162
Enbiya, 21/17-18 ... C.X35
Enbiya, 21/23 ... C. II 153, 515; C III 295; C V

365; C VI 104; C VII 481; C VIII 324; C X

314
Enbiya, 21/30 ... C 1 394; C. II 161, 270, 486;

C IV 137; C VI 288, 473; C VIII 139, 430;

C IX 79, 83, 610; C X 206; C XI 404; C.

XII 471, 542
Enbiya, 21/33 ...C II 396
Enbiya, 21/69 ... C V 258; C XII 31
Enbiya, 21/87 ...CIV 345
Enbiya, 21/89 ... C IX 495
Enbiya, 21/91 ...CXI 242
Enbiya, 21/93 ... C VI 397
Enbiya, 21/98 ... C. 11 542; C. X1I1 18
Enbiya, 21/104... C VI 608
Enbiya, 21/107 ...CI 255, 551; C V 479; C IX

50; C XII 426
Enfal, 8/11 ... C 1X62
Enfal, 8/13 ... C HI 331; C VII 181, 426; C. VIII

247
Enfal, 8/17 ... C 1 234, 547; C II 508; C III 362;

C. IV 190; C V 18, 497; C VI 331; C VII

230, 434, 506; C VIII 80, 333; C X 67; C

XI 28, 498; C XII 111, 291, 406; C XIII

220
Enfal, 8/19 ... C VI 553
Enfal, 8/22... C VI 569
Enfal, 8/25 ...CI 111
Enfal, 8/30... C XII 498

*$$&>

SURE VE AYET-t KERtMELER lNDEKSl

Enfal, 8/32 ... C. VI 553

Enfal, 8/33 ... C. II 176; C. Ill 392

Enfal, 8/36 ... C. II 98

Enfal, 8/37 ... C. IV 367; C. IX 81

Enfal, 8/39 ...CXI 147

Enfal, 8/42 ... C. XI 606

Enfal, 8/43 ...CIV 131

Enfal, 8/44 ... C II 173; C. IV 131

Enfal, 8/47... C VII 511

Enfal, 8/48 ... C. VI 432; C. VII 329; C VIII 257

Enfal, 8/60 ...CXI 171

Enfal, 8/61 ...CXI 171

Enfal, 8/70 ... C VI 549

Fatir, 35/1 ... C. II 472; C VI 211; C. VIII 590

Fatir, 35/2 ... C VI 182

Fatir, 35/8... C 111364

Fatir, 35/9 ... C. II 352; C. IX 570; C. X 554

Fatir, 35/10 ... C 1 294, 296; C VI 281, 527

Fatir, 35/11 ... C. 1X34

Fatir, 35/12 ... C. VI 516

Fatir, 35/13 ... C. IX 196

Fatir, 35/15 ... C. VII 262; C VIII 397; C IX 238

Fatir, 35/18 ... C. Ill 206

Fatir, 35/19-21 ... C III 445

Fatir, 35/22 ... C. VI 42; C. XI 506

Fatir, 35/24 ... C IV 488

Fatir, 35/28 ... C X 608, 609; C XIII 153

Fatir, 35/32 ... C. I 262, 514; C VI 298

Fatir, 35/43 ... C. VI 441

Fatiha, 1/5 ... C. VIII 329

Fatiha, 1/6 ... C. II 99, 406; C VIII 588

Fatiha, 1/6-7 ...CI 438; C. XI 84

Fecr, 89/3 ... C. 1548

Fecr, 89/14 ... C. X 560; C XIII 203

Fecr, 89/27 ...CXI 432, 572

Fecr, 89/27-28 ... C III 327; C VIII 375; C. IX

200, 422
Fecr, 89/27-30 ... C II 214; C VIII 93, 490
Fecr, 89/29-30 ... C IX 528
Fecr, 89/30 ... CIV 375
Felak, 113/1 ... C. VI 276
Felak, 113/4 ... C VI 440
Fetih, 48/1 ... C I 541; C VI 557; C XI 69
Fetih, 48/2 ... C II 196
Fetih, 48/4-7 ... C VII 236
Fetih, 48/6 ... C 11 315; C VII 314; C IX 522; C

XII 214
Fetih, 48/10 ... C I 484; C II 301, 496; C. IV 37;

C V 19, 262; C VIII 286; C. IX 258; C X

225; C XI 28
Fetih, 48/1 1 ... C IV 329; C V 61; C IX 98; C.

X 122; C. XII 625
Fetih, 48/14 ... C VIH 218; C XI 197
Fetih, 48/17 ... C IX 444; C X 273
Fetih, 48/24 ... C VI 577
Fetih, 48/25 ... C VI 576
Fetih, 48/26 ...CV118

Fetih, 48/27 ... CV 189

Fetih, 48/29 ... C 1 409; C. II 350; C III 52; C

VII 85; C. XII 209, 259
Ffl, 105/1 ... C. IV 287, 426; C. VII 237
Fil, 105/3... C VI 38
Furkan, 25/7 ... C I 163; C II 277; C III 227; C

V 367; C VI 87, 212; C XII 405
Furkan, 25/28 ... C. 1X490
Furkan, 25/43 ... C. Ill 445; C XII 1 19
Furkan, 25/44-45 ... C I 195
Furkan, 25/48 ... C III 58; C X 131
Furkan, 25/63 ...CV 230
Furkan, 25/70 ...CI 283; C. II 520; C IV 314,

385; C V 105; C IX 78, 587; C X 61, 81;

C XII 125, 249; C XIII 146, 258
Furkan, 25/46 ... C 1X334
Fussilet, 41/5... C VI 138
Fussilet, 41/6 ...CIV 453
Fussilet, 41/11 ... C II 66, 217; C V 276; C VI

157, 549; C VII 184
Fussilet, 41/12 ... C. 1X410
Fussilet, 41/15 ... C XIII 255
Fussilet, 41/16 ... C. 1X460
Fussilet, 41/20-21 ... C V271
Fussilet, 41/21 ... C II 80, 378
Fussilet, 41/27 ... C. VIII 157
Fussilet, 41/30 ... C I 430; C II 440; C IV 323
Fussilet, 41/40... CXI 441
Fussilet, 41/42 ...CI 61
Fussilet, 41/46 ... C I 154; C VII 482; C, VIII

193; CX 560
Fussilet, 41/51 ... C. V 72; C XIII 106
Fussilet, 41/53 ... C VIH 340; C XIII 93
Fussilet, 41/54 ... C II 543; C. Ill 41 1; C IV 373;

C VIII 564; C. IX 86, 363; C XI 180; C XII

189, 443
Gafir Bk. Mu'min, 40/16 ... C III 292; C X 34
Gafir Bk. Mu'min, 40/47-48 ... C IX 128
Gafir Bk. Mu'min, 40/57 ... C VII 164
Gafir Bk. Mu'min, 40/60 ... C HI 1 12; C IV 46;

C V 210, 495, 586, 611, 614, 615; C VI

158; C VII 345
Gafir Bk. Mu'min, 40/61 ... C VI 351
Gasjye, 88/8-12 ... C VII 519
Hac, 22/5... CV 133; CX 206
Hac, 22/7... CXI 2 62
Hac, 22/11 ...C II 167
Hac, 22/18 ...CI 173; C II 527
Hac, 22/21 ... C VI 516
Hac, 22/27... CIV 110
Hac, 22/46 ... C. 1 163, 425; C IV 25; C XII 223
Hac, 22/47 ... C II 421; CXI 404
Hac, 22/52-53 ...CXI 500
Hac, 22/55 ... C IX 263
Hac, 22/56 ...CI 543; C II 228, 340; C III 183;

C IV 195
Hac, 22/61 ... C. VIII 341; C XI 132; C XIII 145

<^&>

MESNEVt-1 §ER?F §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

Hac, 22/65 ... C. I 469; C. IV 191

Hac, 22/78 ...CXI 302

Hadid, 57/3 ... C. I 525; C. Ill 214; C. VIII 515;

C IX 363; C. X 374; C. XI 221, 475; C. XII

147, 193, 271, 387, 418; C. XIII 83, 234
Hadid, 57/4 ... C. I 86, 441, 454, 456; C. II 44;

C. HI 323, 448; C. V 104, 134, 196, 636; C.

VII 229; C VIII 231, 428, 431, 564; C. IX

259, 262, 36^2; C. X 36; C. XI 232, 234,

248; C. XII 133, 147, 153, 293, 297, 310,

335, 400; C. XIII 95, 140
Hadid, 57/7 ... C. II 96, 311; C VI 318; C. XII

513
Hadid, 57/13 ... C. I 274; C. VIII 433; C. IX 155;

C. XI 307; C. XIII 153
Hadid, 57/16 ...C.X 330
Hadid, 57/18 ... C. VII 181; C. VIII 247; C IX

339; C XII 69
Hadid, 57/19 ... CXI 116
Hadid, 57/20 ... C II 417; C. VIII 560; C XI 159,

204; C. XII 191; C. XIII 109,215
Hadid, 57/23 ... C. I 415; C VI 230; C XI 193
Hadid, 57/28 ... C III 42
Hakka, 69/6 ...CI 288; C. XII 238; C XIII 254
Hakka, 69/12 ... C IX 497
Hakka, 69/1 7... C 1X512
Hakka, 69/21-23... C. VI 279
Hakka, 69/25-29 ... C. 1X17
Hakka, 69/44-46 ... C. VIII 312
Ha§r, 59/2 ... C II 450
Ha§r, 59/7 ... C XI 321
Ha§r, 59/11 ... C IV 280
Ha§r, 59/14 ... C. IV 494; C VI 423; C XII 360
Ha§r, 59/16 ... C. I 564; C IV 246; C. XII 532
Ha§r, 59/17...C XII534
Ha§r, 59/20 ... C III 111
Ha§r, 59/21 ... C. II 25; C HI 150, 373; C XIII

125
Ha§r, 59/23 ... C. II 344
Ha§r, 59/24 ...C.V137
Hicr, 15/1 ... CIII 469
Hicr, 15/2 ... C XII 382
Hicr, 15/3 ... C II 485; C. VII 313; C VIII 561;

C X 237; C XIII 172
Hicr, 15/9 ... C I 62; C V 13, 321; C VIII 312;

C XIII 298
Hicr, 15/16... C VI 532
Hicr, 15/16-18 ... C. VII 525
Hicr, 15/21 ... C III 10, 12; C IV 47, 382; C V

1 70; C VI 348; C. VII 345; C IX 347; C. XI

280
Hicr, 15/22... C II 52; CHI 24
Hicr, 15/26-27 ... C. HI 339; C IX 610
Hicr, 15/27 ... C. II 408, 486; C. HI 254
Hicr, 15/29 ...CI 356, 444, 445, 535; C II 36;

C III 396; C. VI 405, 600; C VIII 417, 418;

C IX 279; C X 251, 397, 520; C XI 64,

242, 341; C XII 527; C XIII 210
Hicr, 15/30... C 1X514
Hicr, 15/36 ...CIV 228
Hicr, 15/38... CIV 228
Hicr, 15/39 ...CI 445; C VII 400
Hicr, 15/39-40... CIII 366
Hicr, 15/40 ... CHI 449; C VI 47
Hicr, 15/44 ... C I 272; C VI 160; C XIII 248
Hicr, 15/49... C IV 334
Hicr, 15/49-50 ... C 111 429; C VII 65
Hicr, 15/51-52 ... CV 120
Hicr, 15/72 ... C I 226, 455; C VIII 128; C IX

50, 623
Hicr, 15/95 ... C VII 425
Hucurat, 49/2 ...CIV 430
Hucurat, 49/7 ... C V 60, 325; C XII 524; C

XIII 167
Hucurat, 49/10 ... C HI 82; C IV 491; C VII

129, 130; C VIII 433
Hucurat, 49/12 ... C IV 66; C V 47; C. IX 109;

C X 78; C XII 210; C XIII 132
Hucurat, 49/13 ... C IX 399; C X 569
Hucurat, 49/1 7... CIV 79
Hud, 11/6...CII114;CV39;CX106
Hud, 11/12 ...CV 205
Hud, 11/37-39 ...C VI 112
HM, 11/42-43 ... C. V 351; C VI11 474
Hud, 11/43 ... C IV 231; C VII 405
Hud, 11/44 ...CIV 151
Hud, 11/45 ...CV 356
Hud, 11/51 ...CIII 164

Hud, 11/56 ... C III 363; C VII 456; C XI 524
Hud, 11/57 ...C IX 256
Hud, 11/62 ... C II 185
Hud, 11/75... CXI 304
Hud, 11/82 ... C VII 237
Hud, 11/89... CIII 323
Hud, 11/91 ...CHI 391
Hud, 11/101 ...C IX 338
Hud, 11/106 ...CIV 60
Hud, 11/112 ... C IV 181; C VI 76; C. VIII 535;

C X 439
Hud, 11/113 ...CIV 284
Hud, 11/114 ... C.VI 18
Hud, 11/118 ...C II 283
Hud, 11/1 18-1 19... C. 1X123
Hud, 11/123 ...C VIII 406
Humeze, 104/6-7 ... C III 95, 209; C XIII 344
Ibrahim, 14/4 ... C IV 394; C VI 380; C X 263
Ibrahim, 14/7 ... C III 121; C V 109; C VI 137;

C. VI 77; C Vll 16, 22; C. X 114; C XI 591
Ibrahim, 14/9... C. VII 431
Ibrahim, 14/10 ...CI 163; C III 322; C IX 378
Ibrahim, 14/16 ... C VI 237
Ibrahim, 14/22 ... C X 2 78
Ibrahim, 14/24 ... C VIII 534
Ibrahim, 14/24-25 ... C VI 526

6 8SJ& a

SURE VE AYET-1 KERlMELER tNDEKSt

Ibrahim, 14/27 ... C. Ill 490; C. V 83; C. VI 606;

C. VIII 416; C. XII 268
Ibrahim, 14/35 ... C. II 199
Ibrahim, 14/46 ... C I 312,- C IX 163
Ibrahim, 14/48 ... C. Ill 290, 292; C. VI 281; C.

VII 201; C. VIII 438
thlas, 112/1 ...CXI 283
thlas, 112/3 ... C. V353
ihlas, 1 12/4 ... C. XI 215; C. XIII 219
infitar, 82/1 ... C. II 465; C. Ill 452
infitar, 82/10... C. V 549
Infitar, 82/14 ... C. V 103
Infitar, 82/19... C. VI 412
Insan, 76/1 ... C. HI 275; C. VI 179; C. VII 270;

C. XII 137
Insan, 76/5 ...CXI 223
Insan, 76/5-6 ...C VIII 422
Insan, 76/9 ... C XII 425
Insan, 76/11 ... C VIII 524
Insan, 76/12 ... C VIII 563
Insan, 76/13 ... CXI 33
insan, 76/15 ... C XIII 15
Insan, 76/17... C II 449
Insan, 76/18 ... C II 449; C XII 493
Insan, 76/21 ... C I 416, 571; C 111 14; C V

192; C. VI 218; C VII 254; C IX 567; C. X

449
Insan, 76/30 ... C. HI 208, ,297; C VI 106
insfeak, 84/1 ... C. HI 446, 447, 452
Insjkak, 84/1-5 ... C VII 61
Insjkak, 84/10-11 ... C 1X45
tnsjkak, 84/16 ... C XI 491
in§tkak, 84/19 ... CHI 231
Insikak, 84/19-20 ... C II 194; C IX 276, 569;

C XII 386
tnsirah, 94/1 ... C V 623; C IX 359, 360; C XII

299
In§irah, 94/2... C. V 623
tnsirah, 94/4 ... C. VII 292
tnsirah, 94/5-6 ... C. VI 228; C. IX 134; C. X 471
ln§irah, 94/6 ... C HI 171; C XI 534; C XIII 118
tsra, 17/1 ... C II 354; C VII 168
tsra, 17/8... C VI 131; C X 563
tsra, 17/13 ... C VII 328
Isra, 17/14 ... C III 263; C V 526; C VIII 165
isra, 17/16 ... CX 586
tsra, 17/23 ... C VI 159; C XII 169, 582
Isra, 17/27 ... C. 1X407
tsra, 17/29 ...CIV 45
tsra, 17/30 ...C VII 77
tsra, 17/32 ...CI 386; C VIII 486
Isra, 17/34 ... CIV 280
Isra, 17/36 ... CV 571
Isra, 17/44 ... C 11 68; C IV 152; C V 22, 44,

137, 272, 274, 402, 561; C VI 236; C VII

150; C VIII 522, 573; C IX 87; C X 448,

626; C. XI 580; C XII 169, 193

tsra, 17/50 ...CHI 37
tsra, 17/55 ...CI 507; C VII 147; C XI 395
tsra, 17/60 ... C HI 477; C IX 323; C XII 562
tsra, 17/64 ... C III 184; C VI 511; C IX 103,

104
Isra, 17/70 ... C. 1 249, 286; C. IV 39, 506, 507;

C V 635; C VI 237, 239; C VII 230; C IX

244, 411, 432; C. X 441; C XI 448; C XI

59
Isra, 17/71 ... C III 466; C IV 508; C V 478; C.

VII 253; C XII 60
Isra, 1 7/72 ...CI 538; C. V 599; C. IX 130, 336;

C XI 480
tsra, 17/79 ... C I 341; C VIII 248
tsra, 17/81 ... C HI 292, 374; C VII 284; C. IX

438
tsra, 17/82 ... C I 35; C. VIII 502
tsra, 17/83 ... C VIII 548
tsra, 17/84 ... C III 130; C. V 432; C VI 526; C

VII 257; C XI 19, 440; C XII 316, 570
isra, 17/85 ... C I 80, 128, 536, 548; C HI 262;

C III 72; C VIII 208, 553, 585; C XI 39,

529; C XII 304, 375, 440
tsra, 17/88 ... C I 36; C VI 490
tsra, 17/89 ...CI 37
tsra, 17/110 ... C I 540; C IV 46; C VI 495; C

1X587
Kaf, 50/2... CV 539

K3f, 50/3 ... C V 465; C VII 270; C IX 570
K3f, 50/6... C XII 577
Kaf, 50/9... C VI 509
Kaf, 50/15 ... C. 1 363; C II 49; C XII 274
Kaf, 50/16 ... C II 88, 543; C IV 169; C V 78,

196; C VII 229; C VHI 426; C. IX 206; C XI

221, 232, 233; C XII 99, 148; C XIII 96,

165
Kaf, 50/21-22 ... C VII 382; C X 278
K3f, 50/22 ... C III 278, 493; C V 51
K5f, 50/30 ... C 1 242, 418; C II 316, 487; C. Ill
• 16, 348; C VIII 544; C IX 107; C XIII 126,

231, 246 "
Kaf, 50/36 ...CIV 497
Kaf, 50/37 ...CIII 243
Karia, 101/4-5 ... C HI 291
Karia, 101/5 ... CIII 452
Karia, 101/6 ... C 1X402
Karia, 101/7-8 ... CIV 81
Karia, 101/8-11 ... C 1293
Kafirun, 109/1 ... C. I 62; C VIII 100
Kafirun, 109/2 ... C VIII 100
Kafirun, 109/6 ... C X 545; C XI 356
Kalem, 68/4 ... C IV 78, 180; C. VI 230; C VIII

72, 598; C XI 70, 164,366
Kalem, 68/16 ... C IV 383; C XI 471
Kalem, 68/17-19... C VI 40
Kalem, 68/51 ... C IX 179; C XIII 283
Kamer, 54/1 ... C III 131; C IV 37; C V 273; C

<^f^

MESNEVt-i SERIF §ERHf / XIII. ClLT • MESNEVl-6

X 218; CXI 44
Katner, 54/1-2 ... C. I 343; C XII 477
Kamer, 54/2 ... C. Ill 131; C. IV 37; C. V 323
Kamer, 54/31 ... C. XII 86
Kamer, 54/54-55 ... C. II 435; C. VII 520; C. VIII

598
Kamer, 54/55 ... C. I 389; C. HI 366; C. IV 118;
C. VI 295; C. VII 451; C. X 508; C. XII 135
Kasas, 28/6-7 ... C. V 259
Kasas, 28/7 ... C. IV 305; C. VII 61, 548
Kasas, 28/9 ... C. V 260
Kasas, 28/12 ... C. 1X246
Kasas, 28/1 5... C. VIII 152, 155
Kasas, 28/30 ... C. IV 119, 281, 282; C. VIII 80,

533; C. XII 62
Kasas, 28/31 ... C. V 145
Kasas, 28/32 ... C. IV 96; C. VIII 519; C. XI 621
Kasas, 28/38 ... CHI 103
Kasas, 28/40 ... C. XII 91
Kasas, 28/56 ... C VI 92; C XI 82
Kasas, 28/76 ... C. V 148; C. VI 356; C VIII 97,

386
Kasas, 28/77*... C 11 199; C VI 111; C VIII 420;

C. IX 65; C. X 571
Kasas, 28/81 ... C V 273
Kasas, 28/88 ... C I 361, 538; C II 91, 101,
254, 319, 391; C. VI 598; C VIII 220, 300;
C IX 254; C. XII 64, 109, 411; C XIII 331
Kehf, 1 8/1 7 ... C II 308
Kehf, 18/18 ... C I 189; C II 355, 356; C III

398; C. X 267; C XI 89; C XIII 185
Kehf, 18/23-24 ... C I 100; C V 437
Kehf, 18/24 ... C. II 199; C X 590
Kehf, 18/25 ...C VIII 77
Kehf, 18/26 ...C VI 147
Kehf, 18/28 ... C IV 111; C VII 46, 445
Kehf, 18/39 ... C II 396; C X 373
Kehf, 18/50 ... C IV 215; C VII 366; C IX 611
Kehf, 18/60 ... C. V 518; C XI 378
Kehf, 18/65 ... C X 162; C XIII 329
Kehf, 18/67-68 ... C VIII 147
Kehf, 18/70... CIV 443
Kehf, 18/75 ...CIV 377
Kehf, 18/78 ... C II 301; C V 482
Kehf, 18/82 ... C IV 377, 446; C VI 487; C. IX

14; CXI 498
Kehf, 18/84-85 .., C I 285; C. XII 558
Kehf, 18/104 ... C XIII 308
Kehf, 18/109 ... C I 543; C HI 151; C IV 449;

C VII 430
Kehf, 18/1 10 ... C II 405, 475, 558; C III 33; C
IV 87, 134, 238, 453, 507; C. VHI 255; C
1X17, 98; C.X 502
Kevser, 108/1 ... C IX 411; C X 441
Kiyamet, 75/6-9 ...CHI 452
Kiyamet, 75/8 ... C IX 244
Kiyamet, 75/11 ... C V 532

Kiyamet, 75/14-15 ... C V 202
Kiyamet, 75/16-17... C IX 471
Kiyamet, 75/22-23 ... C VIII 421; C X 627; C.

XIII 84
Kiyamet, 75/29-30 ... C. VI 258
Kiyamet, 75/36 ... C V 433; C VII 236
Leheb, 111/5 ... C III 342
Leyl, 92/4 ...C IX 99
Leyl, 92/7...CX63
Leyl, 92/10... C.X 63
Lokman, 31/7 ...CIV 282
Lokman, 31/13 ... C VI 115, 602; C. VIII 154,

345
Lokman, 31/20 ...CI 460, 543; C. IV 42; C VI

191; C X 441; C. XII 461
Lokman, 31/27 ... C 1 35; C III 203; C IV 449;

C Vlll 502; C Xll 1 12
Maaric, 70/1-7... C II 329
Maaric, 70/4 ... C. II 420; C HI 491; C. X 50,

521
Maaric, 70/4-5 ... C V 123; C. VIII 608
Maaric, 70/19-23 ... C XII 240
Maaric, 70/22-25 ... C IX 485
Maaric, 70/23 ... C II 510
Maide, 5/1 ... C I 173; C. II 527; C IV 91; C VI

606; C VHI 416; C IX 504; C XI 200; C XII

268
Maide, 5/3 ... C VI 145; C XIII 276
Maide, 5/14 ... C XI 129
Maide, 5/15 ... C VI 591; C VIII 111; C. XII 521
Maide, 5/17... C VII 82
Maide, 5/31 ... C VII 375
Maide, 5/33... C VIII 196
Maide, 5/38 ... C. V 447; C XI 148
Maide, 5/48 vb. ...CIV 197
Maide, 5/54 ... C I 521; C III 10; C VI 459,

540; C VIII 418; C 1X593; C X 51, 423; C

XI 332, 573; C XII 244, 432, 517
Maide, 5/60 ... C X 164
Maide, 5/66... C VI 217
Maide, 5/67 ... C III 327; C VI 144, 184; C VIII

538; C. IX 181, 256; C. XI 17, 293
Maide, 5/69 ... C XI 57, 96
Maide, 5/73 ... C III 106; C VI 612
Maide, 5/83 ...CIX59
Maide, 5/89 ...CIV 91
Maide, 5/90... C VIII 100
Maide, 5/99 ... C VIII 535; C X 545; C XI 17
Maide, 5/101 ... C. VI 240
Maide, 5/111 ... C VII 548
Maide, 5/112 ...CI 113
Maide, 5/1 14 ... C. I 1 1 3; C IX 33
Maide, 5/1 19 ... C V 205; C IX 522
Meryem, 19/12 ... C VIII 381, 382; C IX 426
Meryem, 19/17 ... C VI 343; C VIII 590
Meryem, 19/18 ... C VI 342
Meryem, 19/23-25 ... C 1X399

c c£P?

SURE VE AYET-I KERtMELER lNDEKSt

Meryem, 19/25 ... C. XI 427

Metyem, 19/26 ... G. XIII 209

Meryem, 19/29-31 ...C.V 474

Meryem, 19/30 ... C. VIII 365; C. IX 426; C. XIII

210
Meryem, 19/30-31 ... C. XII 236
Meryem, 19/71 ... C. Ill 231
Meryem, 19/71-72 ... C. IV 197; C. XI 98
Mesed, Bk, Tebbet 1 1 1/2 ... C. Ill 496; C. VI 38
Muhammed, 47/1-2 ... C. IX 337, 339
Muhammed, 47/2 ... C. IX 340
Muhammed, 47/7 ... C. X 91, 194; C. XII 69
Muhammed, 47/12 ... C. IV 332; C. VIII 545
Muhammed, 47/15 ... C. II 450, 458; C. VI 278;

C. VIII 207; C. IX 528
Muhammed, 47/29-30 ... C. V 220
Muhammed, 47/30 ... C. VII 86, 528
Muhammed, 47/3 1 ... C. Ill 280; C. IV 304; C. VI

89; C. VII 115; C. VIII 325, 359, 539; C. IX

71; C. XI 571; C. XII 269, 300
Muhammed, 47/36 ... C. V 44; C. VII 206, 332;

C. VI11 56, 146, 384; C. IX 157; C. X 571
Muhammed, 47/38 ... C. II 239; C IX 238
MutaffifTn, 83/7 ... C. 1 218; C. Ill 450; C. V 103;

C.V 135; C. X617;C. XII 545
MutaffifTn, 83/14 ...CIV 414
MutaffifTn, 83/18 ... C. I 218; C. V 103, 135,

200; C. X617
MutaffifTn, 83/25-26 ... C. V 296
MutaffifTn, 83/27-28 ... C. XII 493
Mucadele, 58/6 ...C VII 83
Mucadele, 58/7 ... C. VI 612
Mucadele, 58/16 ... C. IV 279, 283
Mucadele, 58/18 ... C. II 381
Muddessir, 74/2 ...C.V 404
Muddessir, 74/4 ... C. VIII 172
Muddessir, 74/8 ... C. VII 220
Muddessir, 74/11 ... C. Ill 378; C. VIII 451
Muddessir, 74/26 ... C. VII 30
Muddessir, 74/31 ... C. XI 22; C. XII 359, 552;

C. XIII 219
Muddessir, 74/38 ... C. 1 401; C. II 352; C. Ill

298; C. XI 150
Muddessir, 74/48 ...C.V 472
Muddessir, 74/49,-51 ... C. II 388
Mulk, 67/2 ... C. Ill 470; C. VI 89; C. VII 437; C.

VIII 359, 539; C IX 71; CXI 19
Muik, 67/3 ... C. 11 465; C. Ill 492; C. IV 381
Mulk, 67/3-4 ...CIV 299
Mulk, 67/5 ... C. II 474; C X 633; C XI 387
Mulk, 67/8 ... C. VIII 138; C. XII 563
Mulk, 67/8-10... C VIII 138
Mulk, 67/10 . .. C. VIII 296; C. X 246; C. XII 563
Mulk, 67/13 ... C. V 47; C XI 153
Mulk, 67/13-14 ... CV5I4I
Mulk, 67/14 ...CHI 16
Mulk, 67/15 ...C VI 354

Mulk, 67/22 ... C V 407, 568; C. VII 368; C XII

221
Mulk, 67/30 ... C. HI 453, 454; C X 45
Mii'min Bk. GSfir
Mii'min, 40/7... CX279
Mii'min, 40/11 ... C II 481
Mii'min, 40/39 ...CXIII 162
Mii'min, 40/44 ...CXI 550
Mii'min, 40/57 ... C II 212; C X 443; C. XI 281;

CXI 83
Mii'min, 40/60 ... C. 1 105; C XII 138, 145
Mii'min, 40/85 ...CXI 187
Mu'minun, 23/12-14 ... C. II 365; C VII 266
Mu'minun, 23/14 ... C II 365; C VIII 215
Mii'minun, 23/17 ... C. IV 382
Mii'minun, 23/42 ... C XII 398
Mu'minun, 23/51 ... C III 302
Mii'minun, 23/83 ... C 1X388
Mu'minun, 23/97... C 1 332
Mu'minun, 23/101 ... C. II 409
Mu'minun, 23/106 ... C. V 62
Mu'minun, 23/106-108 ... C IV 60
Mu'minun, 23/107 ...CV11 57
Mu'minun, 23/108 ...C.V 62
Mu'minun, 23/109-1 10 ... C I 501
Mu'minun, 23/115 ... C. II 352; C. XII 527
Miimtehine, 60/1 ... C VIII 265; C IX 244
Miimtehine, 60/4 ... C IX 423, 424
Munafikan, 63/2 ... C. IV 279, 283
Munafikun, 63/4 ...CI 254; C. V 220; C XI

227; C. XII 331
Munafikun, 63/8 ... C HI 309; C. V 288
Muzzemmil, 73/1 ... C VII 419, 420
Miizzemmil, 73/1-2 ... C. IX 429
Muzzemmil, 73/2 ... C. V 404
Muzzemmil, 73/2-4 ... C. VII 420 ,
Muzzemmil, 73/5 ... C V 374
Muzzemmil, 73/9 ... C. Ill 315
Muzzemmil, 73/17-18 ... C. X 174
Muzzemmil, 73/20 ... C. IX 60, 339, 397; C X

194
Nahl, 16/7 ...C. VII 148
Nahl, 16/8 ...C. XII 228
Nahl, 16/9 ... C VI 606
Nahl, 16/16 ... C. II 474; C V 155; C IX 19; C

X632
Nahl, 16/19 ... CI 105
Nahl, 16/33 ... C. X 558
Nahl, 16/35... C.V 101
Nahl, 16/36... C.V 87; C XII 89
Nahl, 16/40 ... C 1 436; C. II 72, 159; C. VIII

324
Nahl, 16/43 ...CIV 110
Nahl, 16/60 ...C.III 473
Nahl, 16/63 ... C HI 87
Nahl, 16/66 ... C HI 16; C XI 465
Nahl, 16/67 ...C VIII 99

s^P?

MESNEVt-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6

Nahl, 16/68 ... C. I 324; C. IV 376; C. VII 548;

C. IX 410; C. XII 322
Nahl, 16/69 ... C. IV 25; C. VII 38; C. IX 411; C.

1X531
Nahl, 16/75 ...C. V562
Nahl, 16/78 ...C.V 101
Nahl, 16/84 ...C. II 377
Nahl, 16/96 ... C. Ill 265; C. VI 265; C. XI 452
Nahl, 16/97 ...CIV 336
Nahl, 16/99 ...C. VI 579
Nahl, 16/106 ... C. VII 510; C X 308; C. XI 124
Nahl, 16/118 ...C. II 515; C. Ill 295; C. VII 481;

C.X315
Nahl, 16/123 ... C. 1X423
Nahl, 66/68 ... C. VII 376
Nas, 114/5 ... C. II 115,293
Nas, 114/5-6 ... C. VI 437
Nasr, 110/1 ... C. 1401
Nasr, 110/2 ...C. VII 431
Naziat, 79/5 ... C. I 239; C. VII 526
Naziat, 79/13-14 ... C. 1X126
Naziat, 79/24 ... C IV 188; C. VIII 161; C. IX

646; CXI 18, 183,598
Naziat, 79/40-41 ... C XII 493
Nebe', 78/7... CIV 381
Nebe', 78/9 ... C. II 529; C. XII 132
Nebe', 78/9-11 ... C VI 535
Nebe', 78/13 ... C. I 265, 436; C. Ill 31; C VII

24
Nebe', 78/18 ... C IX 575; C. X 554
Nebe", 78/23 ... CI 419
Nebe', 78/40 ... C III 496; C V 122
Necm, 53/1 ... CXI 45
Necm, 53/3 ... C. 1 439; C V 593; C VI 144; C

XII 1 1 1

Necm, 53/3-4 ... C. Ill 203; C. IV 375; C V 618;

C VIII 469; C IX 443; C XI 284, 522
Necm, 53/4 ... C IX 472
Necm, 53/9... C 1138
Necm, 53/10 ... C. IV 376; C V 618; C IX 594;

C X311
Necm, 53/17 ... C. II 551; C. IV 500; C. VI 409;

C. VIII 176, 245; C X 29; C. XII 298
Necm, 53/17-18 ... C VII 377
Necm, 53/18 ... C VII 377
Necm, 53/19 ... C VI 221; C XI 499
Necm, 53/19-20... C VI 553
Necm, 53/28 ... C. II 422; C XIII 71
Necm, 53/39 ... C III 207, 467; C VIII 217,

324, 437, 515; C XI 146; C. XII 24, 491; C.

XIII 318

Necm, 53/40-41 ... C 111271

Necm, 53/42 ... C. II 210, 547; C. Ill 433; C V

262; C. VI 481; C VIII 405; C. X 341; C. XII

551
Necm, 53/42-43 ... C X 549
Necm, 53/59-60 ... C X 548

Neml, 27/16 ... C. X 627; C XIII 43

Neml, 27/18 ... C. X 627

Neml, 27/18-19 ... C VII 260

Neml, 27/19 ...CX 477

Neml, 2 7/20... C. 1X289

Neml, 27/24 ... C. VII 180

Neml, 27/25 ... C. VI 569

Neml, 27/31 ... C VII 192

Neml, 27/34 ...CI 88

Neml, 27/35 ... C VII 177

Neml, 27/37 ... C VII 19Q

Neml, 27/38 ...C.VI1 271

Neml, 27/39 ... C. 1 330; C VII 271

Neml, 27/40. .. C. VII 272, 273

Neml, 27/44 ... C. VII 258; C XII 420

Neml, 27/61 ... C VI 69; C VII 344

Neml, 27/62 ... C VI 214

Neml, 27/80... CXI 505

Neml, 27/81 ... C. Ill 445

Neml, 27/88 ... C. XII 570

Neml, 27/89... C VII 517

Neml, 27/90... C. VI 42

Neml, 27/93 ... C VII 518

Nisa, 4/1 ... C XII 309

Nisa, 4/18 ...C IX 625

Nisa, 4/26... C XII 271

Nisa, 4/29... C. 1X64

Nisa, 4/32 ...CI 553

Nisa, 4/34... C. VII 473

Nisa, 4/41 ... C VI 89; C VII 115; C. VIII 148;

C VIII 359; C. IX 69; C XII 300
Nisa, 4/43... C VIII 99
Nisa, 4/56... C. 1X614
Nisa, 4/58... CHI 158
Nisa, 4/59 ... C I 469; C XII 51, 412
Nisa, 4/76 ... C IV 246; C. XI11 187
Nisa, 4/78 ... C I 438, 449; C II 128; C HI 314;

C V 439; C X 470; C XI 475
Nisa, 4/79 ...CI 268, 448; C II 404; C HI 314;

C IV 135, 439; C V 405; C VII 401; C X

31
Nisa, 4/80 ... C V 322; C XII 406
Nisa, 4/98 ... C VIII 169
Nisa, 4/103 ... C. XII 240
Nisa, 4/126 ...CI 447; C XII 119
Nisa, 4/134 ... C X 100

Nisa, 4/136 ...CI 343; C. VIII 520; C IX 19, 98
Nisa, 4/142 ... C XII 108
Nisa, 4/143 ...CI 438; C V 623; C VI 429; C

X395
NisS, 4/164 ...CIV 281
Nisa, 4/171 ...CI 528
Nuh, 71/5... C VIII 538
Nuh, 71/5-7 ... C. I 425
Nuh, 71/8-9... CVIH 538
Nuh, 71/14 ... C XII 385
Nuh, 71/17 ... C. II 193; C VIII 150, 554

c^P?

SURE VE AYET-t KERtMELER iNDEKSi

Nuh, 71/22 ... CIV 228

Nuh, 71/26 ... C. I8I;C. V40, 361

Nur, 24/2 ...C. VI 274; CHI 218

Nur, 24/19 ... C. VII 75

Nur, 24/26 ... C. 1 451; C. Ill 41, 302; C. IV 81,

473; C. VI 50; C. VII 93; C. XII 340
Nur, 24/27 ... C. IV 195; C. V 453; C. XI 1 72
Nur, 24/30 ... C. II 229; C. V 554
Nur, 24/32 ... C. IX 445
Nur, 24/35 ...CI 58; C. II 560; C. Ill 42, 358,

369, 425; C VI 264; C. Xlll 278
Nur, 24/37 ... C II 57, 199; C VII 140; C. IX 66;

C X 482
Nur, 24/39 ... C. I 165; C II 444; C VIII 258
Nur, 24/40... C V 185; C. VII 361
Nur, 24/45 ... C. XI 17
Nur, 24/54 ... CIV 310
Nur, 24/61 ... C. Ill 424; C IV 59
Nur, 24/63 ... CX68
Ra'd, 13/2 ... C. I 286; C II 527; C. Ill 427; C. V

17; C VI 569; C. VII 1 16; C X 305; C. XI 43
Ra'd, 13/3... C VI 531
Ra'd, 13/4 ... C. IV 124
Ra'd, 13/8 ... C XI 13

Ra'd, 13/11 ... C IV 267; C. V 549; C. IX 256
Ra'd, 13/13 ...C. 1318
Ra'd, 13/15 ... C V272
Ra'd, 13/16 ... C. Ill 427; C. V 303
Ra'd, 13/23 ... C. VII 431
Ra'd, 13/27 ...CIV 236
Ra'd, 13/35 ... C IX 33
Ra'd, 13/38-39 ... C. I 169
Ra'd, 13/39 ... C. I 384; C III 365; C VI 126
Ra'd, 13/41 ... C. Ill 192; C V 134; C VI 414
Ra'd, 13/42 ... C VIII 247; C XII 498
Rahman, 55/1-2 ... C 1 551, 552
Rahman, 55/7 ... C III 10; C XI 595
Rahman, 55/7-9 ... C. VIII 14; C. IX 462
Rahman, 55/8 ... C.I 133
Rahman, 55/10 ... C V 345
Rahman, 55/15 ... C. 1X611; C X 557
Rahman, 55/19-20 ... C I 169; C. Ill 383; C. VI

314
Rahman, 55/19-21 ... C II 186
Rahman, 55/22 ... C 11261
Rahman, 55/26 ... C II 101; C IV 396; C VIII

300; C XI 609; C XII 411
Rahman, 55/26-27... CI 155
Rahman, 55/29 ... C. 1 76, 550; C II 323; C III

31, 215; C IV 226; C V 438; C VIII 170

301; C. 1X612, 632; C X 154, 462, 617; C.

XI 198; C. XII 255, 448
Rahman, 55/33 ... C. II 16; C IV 226; C. V 341

C VII 554; C XI 92; C. XIII 198
Rahman, 55/41 ...CI 390; C. VII 86; C X 20:

C XII 209
Rahman, 55/50... CI 447

Rahman, 55/56... C.X 368

Rahman, 55/60 ...CI 450; C IV 202

Rahman, 55/72... C.X 368

Rum, 30/4 ...CHI 127

Rum, 30/7 ... C. II 47; C V 367; C. VI 416; C VII

441; C VIII 425; C XII 535
Rum, 30/18... C. 1X537
Rum, 30/19 ... C IX 195; C. X 318
Rum, 30/22 ... C III 461; C IV 255
Rum, 30/24 ...C. Ill 358
Rum, 30/27... CI 210
Rum, 30/41 ... C I 117; C XIII 310
Rum, 30/42 ... C XII 223
Rum, 30/50 ... C II 45; C. II 540; C VII 392; C.

IX 196; C X 76; C XII 91
Rum, 30/53 ...C 111445
Rum, 30/54 ... CIII 315
Sad, 38/4 ... C. IX 630
Sad, 38/5 ... C I 453; C V 539
Sad, 38/23-24... C V 514
Sad, 38/26 ... C II 297; C V 397; C VII 363
Sad, 38/27 ... C II 39; C XII 218, 527
Sad, 38/31-32... C1I1 99
Sad, 38/35... C II 197
Sad, 38/37-38 ... C VI 592
Sad, 38/38 ... CIII 48
Sad, 38/41 ... C.V 37; C.X 478
Sad, 38/42... C II 63; C.X 620
Sad, 38/69 ... C. 11 218
Sad, 38/72 ... C I 268; C II 337; C IV 190; C

IX 279; C. XI 64
Sad, 38/75 ... C. II 218; C IV 87, 227
Sad, 38/76 ... C. IV 88, 227; C VIII 466; C XI

65
Sad, 38/77 ...CIV 227
Sad, 38/78 ... C. IV 219, 221; C IX 158
Sad, 38/79 ...CIII 177; CIV 228'
Sad, 38/80-81 ... CIV 228
Sad, 38/82-83 ... C. Ill 366; C X265
Sad, 38/83 ... C III 449; C IV 228
Sad, 38/84 ...CIV 228
Saff, 61/1 ...C.X 521
Saff, 61/2... C. II 118
Saff, 61/2-3 ... C XII 625
Saff, 61/6 ...CI 259; CXI 576
Saff, 61/8 ... C VIII 258; C. IX 100; C. XII 56
Saffat, 37/11 ... C III 339; C. XI 405
Saffat, 37/96 ...CI 446; C VII 401; C X 283
Saffat, 37/139-144 ...CIV 345
Saffat, 37/164-166 ... C VIII 50
Saffat, 37/165-166 ... C II 413; C X 621; C XII

346
Sebe', 34/2 ... C VI 414; C VII 167
Sebe', 34/10 ... C. Ill 256, 412; C V 195, 273,

396; C VI 30; C VI 30, 189, 498; C VII

124; C VIII 180; C. X 403; C XI 297; C XII

237

*£P?

MESNEVl-t SERtF SERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

Sebe', 34/12 ... C. V 273; C. VI 189; C. XU 238;

C. XIII 254
Sebe\ 34/13 ...C. II 483; C. VI 167
Sebe', 34/15 ... C. V 89; C. VI 74
Sebe', 34/1 9... CV111
Sebe', 34/28 ... C. I 551; C. VII 422; C. VIII 286;

CXI 172
Sebe', 34/47 ... C. VIII 247
Sebe', 40/60... C. IX 398
Secde, 32/5 ... C. II 527; C. Ill 427; C. IV 51; C.

1X556
Secde, 32/7 ... C. IX 609; C XII 590
Secde, 32/7-8 ... C. VII 98
Secde, 32/7-9 ... C. VI 266
Secde, 32/8... CHI 339
Secde, 32/1 1 ... C. IX 547; C. X 263; C XI 40
Secde, 32/12 ... C. IX 576
Secde, 32/1 6... C. 1X416
Secde, 32/21 ... C VIII 92; C XIII 203
Secde, 32/30 ... C. IV 74; C. IX 100
Sems, 91/8 ... C. IV 154
Sems, 91/11-14 ...C. II 173
§uara, 26/5 ... CV11I525
Suara, 26/18-19 ... C. VIII 153
Suara, 26/23 ... C. II 208; C V 295; C VIII 19
Suara, 26/34-37 ... C V310
Suara, 26/44 ... C V 332
Suara, 26/44-25 ... C V 28
Suara, 26/50 ... C. V 457; C. VIII 78; C. X 310,

379, 595; C XII 355; C. XIII 152
§uara, 26/63 ... C IV 68; C V273
Suara, 26/79... C.V 39
§uara, 26/88 ... C. IX 295
Suara, 26/88-89 ... C. VII 510; C XI 568
Suara, 26/109 ... C. VI 86, 145
Suara, 26/189 ... C XII 88
Suara, 26/196 ... C VI 44
Suara, 26/217-219 ...C.V 307
Suara, 26/224 ...CXI 68
Sura, 42/7 ... C VI 89; C VIII 359; C. XII 301
Sura, 42/9... C. VIII 59
§ura, 42/11 ... C. 1 519; C VI 116
Sura, 42/13 ... C I 351

Sura, 42/15 ... C VI 76; C. VIII 535; C. XII 252
§ura, 42/16 ... C XII 227
Sura, 42/19 ... CHI 16
Sura, 42/20 ... C I 318; C II 70; C VI 66; C VII

476; C. VIII 420; C IX 156, 167; C X 100;

C XI 533, 604; C. XII 588
Sura, 42/25 ... C XII 536
Sura, 42/26 ... C. VIII 157
Sura, 42/27 ... C VI 166; C. IX 194
Sura, 42/29 ... C. II 208; C IV 255; C VI 569
Sura, 42/30 ... C VI 258
Sura, 42/37... C. VI 478
Sura, 42/38 ... C IX 67; C XI 518; C. XII 222
Sura, 42/40 ... C I 401, 470; C III 440; C V

119, 449, 585; C VI 131, 273, 275; C. VII

65, 315; C VIII 41; C X 326, 562; C. XI

150
§ura, 42/51 ... C IV 281; C. XI 618
Sura, 42/52 ... C. IX 270; C X 394
Taha, 20/5 ... C I 159; C II 213, 476, 477; C.

Ill 304; C V 67, 500; C VI 481; C. VII 451,

537; C IX 512; C XII 494, 536
Taha, 20/7 ... C II 344; C XIII 41
Taha, 20/8... C.XI11 266
Taha, 20/12 ...C.HI 372
Taha, 20/14 ... C II 250; C. VI 522
Taha, 20/17... C VI 110
Taha, 20/17-18... C. X543
Taha, 20/18 ... C. VI 1 10; C VIII 537
Taha, 20/19-21 ... C X 543
Taha, 20/21 ... C. IV 129; C V 294; C. VI 109
Taha, 20/22 ... C VIII 182; C X 544
Taha, 20/41 ... C. Ill 1 18; C IX 344
Taha, 20/43-44 ... C VIII 608
Taha, 20/44 ... C. XIII 142
Taha, 20/46 ... C I 71; C III 323; C VIII 341; C

XI 618
Taha, 20/50 ... C. I 367; C III 362; C V 161
Taha, 20/53... C. XIII 2 78
Taha, 20/58-59 ...C.V 292
Taha, 20/65 ...CI 487
Taha, 20/66 ...C.V 313
TaM, 20/67 ... C. VII 490
Taha, 20/69 ... C VII 487
Taha, 20/71 ... C V 28, 456; C X 310
Taha, 20/72... C.X 330, 380
Taha, 20/82 ... C. XII 536
Taha, 20/88 ... C. II 105, 159; C IV 69
Taha, 20/95-96 ... C VIII 463
Taha, 20/97 ... C II 105; C IV 53; C X 404
Taha, 20/105-107 ... C VII 70
Taha, 20/114 ... C XI 439
Taha, 20/120 ... C IX 64
Taha, 20/124 ... C I 75; C. V 107
Tahrfm, 66/6 ... C I 418; C V 18; C VII 435; C

1X518,611
Tahrfm, 66/8 ... C VII 189, 190; C X 62
Talak, 65/1 ... C HI 350; C. VIII 437
Talak, 65/2 ...C. VI 133
Talak, 65/2-3 ... C I 61; C VIII 400; C X 103;

C XI 104; C. XIII 91
Talak, 65/3 ...C.XHI91
Talak, 65/7 ... C XIII 118
TaM, 65/12 ... C I 324; C IX 271; C XI 180;

C. XII 189; C XIII 94, 235
Tank, 86/4... C.V 548, 549
Tank, 86/5 ... C IX 607
Tank, 86/5-6 ... C. V 71; C IX 589; C X 31
Tank, 86/7 ... C VII 61

Tank, 86/9 ... C III 98; C V 48; C IX 124, 461
Tank, 86/9-10 ... C I 308; C II 286; C II 458;

^^P?

SURE VE AYET-t KERlMELER fNDEKSl

C. V 106; C, VII 496
Tebbet, 111/2 ... C. Ill 496; C. VI 38
Tebbet, 111/1-4 ... C. V 443
Tebbet, 111/4 ... C. IX 370
Tebbet, 111/5 ... C. VI 586; C. VII 326; C. IX

322; C. XII 65, 317
Tegabiin, 64/2 ...CHI 172
Tekasiir, 102/1-8 ... C. VI 454
Tekasiir, 102/3-4 ... C. X488
Tekasiir, 102/5 ... C. VI 454
Tekvir, 81/1 ... C. Ill 99, 452; C. VIII 419; C. XI

44
Tekvir, 81/6 ...C.1I1 452
Tekvir, 81 17 ...C. VIII 419
Tekvir, 81/20 ...C.V 18
Tekvir, 81/29 ... C. Ill 208; C. X 257; C. XI 474
Tevbe, 9/25-26... C VI 388
Tevbe, 9/26 ... C VI 388
Tevbe, 9/28 ...C.V 552; C. VII 97; C. XI 329; C

XII 194
Tevbe, 9/32 ... C VII 28
Tevbe, 9/36... C VIII 41
Tevbe, 9/47 ... C VI 427
Tevbe, 9/49 ... C. IV 199; C VI 153; C. XI11 231
Tevbe, 9/51 ... C VI 556
Tevbe, 9/57... C VI 110
Tevbe, 9/60 ...CXI 123
Tevbe, 9/61 ... C. V 45
Tevbe, 9/72 ...CI 295; C XII 340
Tevbe, 9/73 ... C. VI 156; C. XI 36, 171
Tevbe, 9/82 ...CI 455; C. IX 57; C XI 516
Tevbe, 9/94 ... C. X 122
Tevbe, 9/100 ... C II 231
Tevbe, 9/103 ... C XI 123
Tevbe, 9/107-108 ... C IV 270
Tevbe, 9/108 ... C. X 482
Tevbe, 9/111 ... C I 206; C 11 227, 229; C III

164; C IV 167, 378; C V 98; C. VI 452; C

VII 519; C VIII 237, 517; C IX 480; C XI

302, 339, 420; C. XII 315, 325; C XIII 175,

339
Tevbe, 9/1 14 ... C IX 414; C. XI 304, 326
Tevbe, 9/116 ... C. Ill 126
Tevbe, 9/118 ...CXI 197, 332 .
Tevbe, 9/119 ... C 1 254; C III 162, 306; C IV

111; C V 173, 391; C VI 227; C X 176,

531; C XII 330, 347
Tevbe, 9/120 ... CI 317, 552; CX319
Tevbe, 9/125 ... C VII 446
Tevbe, 9/126 ...C.V 207
Tevbe, 9/128 ... C. II 475; C IV 39; C VI 442;

C VIII 254
Tfn, 95/4 ... C. X 440; C XI 342
Tin, 95/4-5 ... C. VIII 414; C IX 72, 328
Tfn, 95/5-6 ... C IX 331
Tur, 52/7 ... CHI 151
Tut, 52/21 ... CX 532

Vakia, 56/4-6 ...CHI 374

Vakia, 56/10-11 ... C X489

Vakia, 56/27... C II 394

Vakia, 56/41 ... C II 394

Vakia, 56/79 ... C XI 310, 399 ■

Vakia, 56/80... CI 61

Vakia, 56/85 ... C II 88; C VII 229; C IX 550;

C XI 221; C. XII 99
Yasin, 36/8 ... C II 369; C VII 326
Yasin, 36/9 ... C II 369; C IX 261; C IX 48; C.

X524
Yasin, 36/12 ... C. VI 42
Yasin, 36/18 ... C III 391; C VI 151; C VII 94
Yasin, 36/26 ... C VII 306; C. IX 558
Yasin, 36/26-27 ... C IX 17; C X 83
Yasin, 36/27 ... C IX 557; C. X 596
Yasin, 36/30 ... C IX 129
Yasin, 36/31-32 ... C XII 446
Yasin, 36/32 ... C II 480; C. VI 261; C. VII 141
Yasin, 36/33 ...C.V 137
Yasin, 36/38 ... C IV 382; C XI 12, 13
Yasm, 36/39 ...CI 393; C. XI 13; C XIII 226
Yasin, 36/53 ... C. II 480; C. XII 446
Yasin, 36/58 ... C X 140
Yasin, 36/59 ... C II 165; C III 221; C VII 369
Yasin, 36/60 ... C V 579; C XII 534
Yasin, 36/65 ... C II 80; C VI 21; C VII 238; C

X 58; C. XI 68

Yasin, 36/68 ... C III 200; C. IX 328

Yasin, 36/77-79 ... C VII 267

Yasin, 36/80 ...CIV 16

Yasin, 36/82 ... C VIII 381, 382

Yasin, 36/83 ... C I 538; C II 421; C X 510,

616; C XI 598
Yunus, 10/3 ... C II 527; C. V 501; C. X 255
YQnus, 10/5 ... C III 31; C Vll 24
Yunus, 10/7 ... C HI 317; C IV 384; C IX 32; C

XI 13

Yunus, 10/25 ... C IV 498; C VII 217; C VIII 54

Yunus, 10/31 ... C XIII 145

Yunus, 10/36 ... C. II 72

Yunus, 10/62 ;.. C II 462; C V 27; C VI 59; C

VII 436; C VIII 92, 128; C X 179; C XII

419; C XIII 26, 153
Yunus, 10/80... CI 487
Yunus, 10/90 ... C VIII 202, 234; C. X 183
Yunus, 10/96... C IX 263
Yunus, 10/98 ... C IX 524
Yusuf, 12/4 ... C V 617; C VIII 484
Yusuf, 12/12 ... C V 124; C XIII 73
Yusuf, 12/13 ...CHI 394
Yusuf, 12/15 ...C.V 618
Yusuf, 12/17 ... C 111 394; C. V 1 16
Yusuf, 12/19 ... C II 250; C VII 205; C XIII 2 1 7
Yusuf, 12/20... C XII 450
Yusuf, 12/21 ... C V 242; C XII 315
Yusuf, 12/28 ... C VII 70; C XIII 187

c^pja

MESNEVt-t §ERlF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVf-6

Yusuf, 12/31 ... C. V 427; C. VIII 77; C. X 353

Yusuf, 12/33 ...C. XII 279

Yusuf, 12/39 ... C. IV 97, 1 1 1; C. VII 345; C. VIII

49
Yusuf, 12/42 ... C. XII 464, 466
Yusuf, 12/43 ... C. IX 316; C. XII 278
Yusuf, 12/53 ... C. I 271; C. IV 123
Yusuf, 12/55 ...C. 1376
Yusuf, 12/64 ...C. 162
Yusuf, 12/76 ...C. VIII 405
Yusuf, 12/82 ...C. V 111
Yusuf, 12/87 ... C. I 172; C. Ill 312; C. V 265,

266; C. XIII 274
Yusuf, 12/93-96 ...CIV 367
Yusuf, 12/94 ... C. Ill 338; C. VII 538
Yusuf, 12/94-95 ... C. VII 545
Yusuf, 12/95... C.I 572
Yusuf, 12/96 ... C. I 572
YttSUf, 12/100 ... C. VI 441; C VIII 485
Yusuf, 12/108 ... C. V 636; C. VIII 473
Yusuf, 12/110 ... C V 536; C, VI 182; C VIII

563
Zariyat, 51/7 ... C. Ill 304
Zariyat, 51/9-11 ... C. II 280
Zariyat, 51/15-18 ... C. II 353
Zariyat, 51/20-21 ... C. V 333; C. IX 361
Zariyat, 51/21 ... C. VIII 426; C. XII 335
Zariyat, 51/22 ... C. IV 47, 514; C. IX 558
Zariyat, 51/48 ... C. IV 331; C. XI 595; C. XII

386
Zariyat, 51/49 ...CXI 184
Zariyat, 51/50 ... C III 169; C. IV 498; C V 139;

C. VI 344; C. VIII 325; C. X 571; C. XI 164;

C. XII 127; C. XIII 339
Zariyat, 51/56 ... C I 47; C II 461; C. VI 158,

159; C. VIII 27, 218, 314; C. XI 136; C. XII

191, 192,306
Zariyat, 51/58 ... C VIII 52
Zilzal, 99/1 ...C. VIII 181
Zilzal, 99/1-5 ... C. II 377; C. VIII 181
Zilzal, 99/7 ... C V 24; C. X 323, 435; C. XI 152
Zilzal, 99/7-8 ... C. 1 496; C VIII 191, 564

Zuhruf, 43/14 ... C. VIII 405

Zuhruf, 43/25 ... C. II 332

Zuhruf, 43/31 ... C. IX 461; C XI 382

Zuhruf, 43/32 ... C VI 175; C. X 95, 568; C. XIII

153
Zuhruf, 43/33 ... C. VII 505
Zuhruf, 43/36 ... C. V 172; C XII 339
Zuhruf, 43/38 ... C. VII 384
Zuhruf, 43/51 ... C. V 281; C. X 597
Zuhruf, 43/52 ... C. I 371; C. XI 382
Zuhruf, 43/67 ... C. VI 82; C. IX 490
Zuhruf, 43/71 ... C. VI 127; C 1X212; C. X 198;

C. XI 377
Zuhruf, 43/84... C. XIII 306
Zuhruf, 43/85 ... C. XII 166
Zumer, 39/2 ... C. II 426
Zumer, 39/6... C. Ill 463
Zumer, 39/7 ... C. II 526; C. Ill 206; C. V 368; C.

VII 438; C. X 88; C XIII 266
Zumer, 39/8 ... C. V 305
Zumer, 39/9 ... C. XII 504
Zumer, 39/10 ... C. VIII 169; C. XIII 338
Zumer, 39/10-53 ... C. XI 283
Zumer, 39/22 ... C. X 119
Zumer, 39/29 ...C.V 561
Zumer, 39/36 ... C. VII 425; C VIII 518; C IX

594; C. X311
Zumer, 39/42 ... C. VI 338; C. IX 547, 571; C. X

263; C. XI 46
Zumer, 39/47... C III 493
Zumer, 39/53 ... C. I 172, 469; C. II 169, 520;

C IV 190, 414; C. VI 186; C. X 328, 623; C.

XI 192, 421, 617; C. XII 124; C. XIII 275
Zumer, 39/55 ... C. VII 69

C.X 18; C. X 19

C. Ill 427; C. X 290

C. XI 47

C. 1568; C. II 351; C. IV 184;

Zumer, 39/60
Zumer, 39/62
Zumer, 39/63
Zumer, 39/67
C. VII 344
Zumer, 39/68
Zumer, 39/69

. C. IX 568

. C II 271; C.II1 99

G c£P?

HADfS-1 SERfFLER lNDEKSl

Hadis-i Verifier Indeksi

Not: Sayfa numaralanna ilk baskmin I. cildi Lgin 2 (iki),
III. ve IV. ciltleri igin 4 (ddrt) sayfa eklenecektir.

C. XII 69 ^'UaJu Ojy^Jj Ojijjj IcU (*&U*si> ^ ^Jj^l

C. X 102 l4»bU ^>lj *J>^ JljjVl c-^l

C. II 241, 494, 495, 496; C. HI 305; ^^> j ,^-0* ^j •** vi*l

C. IV 19; C. V 39, 357; C. VI 34; C. VII 448; C. IX 341, 559; C. XII 31, 322, 537

C. XII 176 >JI JIL.J JUL1 JUU ^W

C. VI 18 Lgj-uc iu~>- SjLw- JT I^ajI

C. XIII 25 «lll liU, l y> J iX>-\ ^i\i *l-Jl^y «Ul 1>L1

C. IX 325 «JL«J jJjL <>_pu j* »ji ^ Uj jUj £*J» ^l Oli *LJ! \yS\ j UaJI Ij11

C. XIII 181 *LJI IjiJlj LuJl lji-1

C. VIII 413 Oj> j OjjU j* j*~.\l l^Jl o-u ^^ c^JJl j UjJI Iji1

C. I 406; C. II 206, 248, 313; «U1 jyi M «iU j>P *-'> '>"'

C. Ill 269, 410; C. V 619; C. VI 85; C. VII 528, 548; C. VIII 104, 485; C. XI 103, 383;

C. XII 264; C. XIII 166

C. VIII 587 iJd&l cf r****' lT* 1 *U®

C. 1 386 j^jW-^ J**> LT p&UA. J»* «ili ,Jm>l ^ lj-as-1

C II 444 o^iUJl oL-Jll oL^I <_>>» j Jtf-jJI <^ JjJlj ^ JU JTt j yi JT! _,

C. IV 15 f£*3 j-^i q£ fA

C. IV 371 ^iy^ J !*>*■»

<^Sg>

MESNEVM §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

c. vi 380 ^ «4-i j*i f *r j ^ oi>_, ^ jv «j*j v ^ ^

C. X 235 *I>J1 ^ JJul sU^Nl

C. IV 141 w^ljill jj^UU a _^j ^ ljS».l

C. IV 317 i-UT aJISC Ijlori j »^.JU»I _j oji^l

C. I 231; C. II 353; C. Ill 349; Jly. *U .Jy j£ ^J 01 j «ly d^lT *JU1 x-J 0! OL^l

C. VI 134; C. XI 386

C. VIII 28 Ji^fi JiWIj ^jAp j*».ty

C. Ill 158 f jIp p-ejJlj ^U ^1

C. II 476; C. Ill 368; C. V 587; J^i J-U*i ^ ^ Jl ^"liuu £j*\

C. VI 323, 348, 471; C. X 226; C. XII 579 476

CIV 21 ; ^jfi^J^y-jbjj+l

djj> i\jt- i\J&- l_j-i^lj I^Jij-ij^lj l^ii-j-i^l

C. VI 166; C. XII 606 ^yj ji, j* System j ^j& jJ-t

.ujiiaJU ajJu cJi- eU-1 aJLII *i«j- ^-j *£jJij1 C-^ «dJi (^4bt>- j^ly-l

C. XIII 30 <ul* oJi AJUi U 4ilT 0l» <i~t- J-*Jl j* <u& Nj ^ It ^j JTl If

C. VII 165 >i V _, i.lJtfl ^ ^ty cj£ ^Jji ^ j <oT

C. IX 650 J^*~Jlj £_/*> o/ill ^ tj y.* 1

C. V 70, 71; *>>*; ^...-.J a!>bl IJup 4J! ^ lil

C. VI 58, 448; C. XIII 112

C. VIII 420 <u~*- pL~i Vj aJL. <_jbJu V jLp ^ ^ Vj «}U Ijlp 4JI i

C. Ill 485 «Ji >i ,J Ijl* aJUK

C. I 499; C. II 275, 301, 337; Jk* ^ 3 &*t ^ y j+* ^ ) f~* ^ ^ ->

C. IV 191, 430; C. V 189; C. VI 41, 42; C. VIII 504; C. IX 178; C. XII 57

j>- *£y& JjJi*Jl <_?>> jp i_~L- «jJij aJL>j iUil <d!l i\jl lil

C. X 48; C. XII 266 i*Ui)l o*»j j p-^j** ^ ^j ay' cT^ 1 ,ili »J- ii J •J 1 *'*' "^

C. VIII 198 *-*t> ^ Vl* U^ -^ ,dJI 3 L>' ,il

C. XII 393 jUI J U*!^ Jylllj JsUJli U+ij-j OLJU.1 ^yeJl lil

aJjj _jl aJU j! ajju ^ *--** iS^" ,y Xp- (J] C-^y li)

C. IV 122 \i\ji> *J j-iJl _, lilj^ aJ v-s-Jl ti\ o^eu-l Jj**- ^-a, JJi JJfc-li

C. Ill 211 Oli^lj Ijj^Li O^UJ! C-i~ Bt

C. I 372 >U JI* jAiJI > \il j ,+$ ^ UiJI fr Ur W

C. VII 529 (X*** Ji ^J>^.J (^y> <> ^jl* 5 -^ Vj^Jl

■nil

■Hil
■Mil

ssp?

HADlS-1 SERfFLER lNDEKSl "*^5§

Zj^J* J* aJ JL5J Uj^ DiU ja XS- aJ\ £jja*el Xju ^jsj. I.UJ1 (jj Jj"^! ^i>. bl

C XII 427 ^^oUli^.^l^^ybl

C. V 346; C. X 1 19 £«il _, ^^sjl UliU j^Jl J^a bl

C XII 301 £ji 'i/ij j^u ^-^iJl Jt* ^Ij bl

4JI ^ui elS'jJ! Lo* a* ^LJ! 01 I^JpU *-l* Jii ^JaiJl ^tj bl

C. 1115 Lii jl» UjJ! 01 IjJ^U Ui a* lji\ fj)j bl j 4JUp- U

C- V 564 v l^| ^^j ^ |y^U ^Udl ^ bl

C HI 335 J*U tiJuP JJ JU; <dJ! J^i ^ b -L*J! Jli bl

c - V 1 " 269 ^ ^t ^1 jUl JjjS jUI ^ ^1 ^1 ^jll Jli b!

C X 627 U*ji^! l^ *L aii .U1 J^-Ji yiS'bl

<y U* j&„ jtSj LllS U^UJI j* UIT j \^> J l_,o*ili i4-l j\*S\ jj. \jtJs. f£ b]

C IV 479 h^\ j\^\ j, i^ fjb Ul& 111* faJJ bl C ^LJ! «J* Jli 4)1 J^ U UxJl p

C I 159 ; j.j&\ ^jj jBbi j Vj J| ^^i. j^iij| ju bl

£k ^ Ja J^Li UjJI t UJI^!l J^j «WU jl J-Ul >i ^ bl

C. XI 208 *J1J— (Ja*;* JJL. ^ Jaj <d ^iiJ y&L^ ja Jaj «d ^>l^^J

C- I 84 Oy^. I_^ ^ -dJl I j/bl

C. Ill 271; C. XII 488 fJUl ^JU- Jli -Oil Jj^j L ;4.t j&j Uj Lltf i^-l ^Lj J lyjjl

C IV 75 ju^ JU ^ JW g»j\ £rj\

C- I 280 |_^y i^^ji

C. IV 322; C. IX 284 JL^-I ** ^L UUj y&l f y ^j Jj f y j^p. Ifttf ^j

C - « 280 ..... 6 l_Jl ^ ^^ ^.j ^ i^^i

C. n 31; C. IX 88 J^ U l^-jl

C. IX 626 Bk. C. I 373, 374; C. V 185 ^ UT \Ci&\ i) .

C. I 110; C. Ill 293; C. VIII 612 UO^-I I^p /b" U _, J&S\\^ ^U; Li SjLl*, ^_^ ^IjjVl

c - 1 334 *J-UjU j jJjUj j ^iXjsi ^1

C. Ill 163; C. IV 252 ^kJl Jl tf jl« ^JLJl oli ^JaJI ^ -dllj IjJ^cu-l

C V 109 ^pi\ ViL^j v ^jJUI iU^ jUi^^l

C XI 137 Oyill JUil Olj ^Lii cJi-l

C HI 224 jjj^ J^>| ^J| ^JL-j, ^ r JL-t

cm 449 ^Ua^rU

C. XI 65; C. XII 545 ^.b J* Ji^ pJL.1

C IV 80 UaJ ^li ^JUI ^£S\ J ^\

C. VIII 46; C. VIH 46; C. XI 372 Js,Vli Jt-^l ^ *UjVl ^ s UVl ^ S*J\ JLit

G ^^

MESNEVl-I §ERlF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVf-6 •

C. V 377 oTyift 5L>. j>\ J>\j^\

C. I 68; C. II 474; C. VII 157; ^i-^.\ ^-Uil ^ fyt^? ^1

C. XI 387, 520; C. XII 233 ■

C. II 543; C. XII 312 JU< 4J1 ^ U ^ JT VI oJ US' ^UJl.l«JlS US' jx*\

C. VI 525 *!jH >» ^ ^ v-W

C. X 102 j>jV\ LL^ J <5jJ\ \jM

C. X 127 Ofr-^ A> f^* 1 '^

C. I 540; ^ s-i* Ji* Ja>- V j c-*w Oil >} j c/\j Cj^ ^ ^ u^- L ^ 1 ti- 5 ^ ^^

C. VI 264; C. VII 179; C. IX 61; C. XI 303; C. XII 250

C. I 300; C. VI 438; C. VIII 18; C. IX 237, 242 .. d^s- Cm J& <£~* ^J-^ *S^

C, IX 63 ". **y& L. OOj JT JaPt

C. I 302 41J1 1> J*V ^' Aj*». J**t

C. II 52 '^jC^iA, JJu LT JJ^ilJlilj JJy 4jli ^*/>l i^. Ij^-lj

C. X 182 «> a^ J ^*# ^ ^r* 1 ^J>* Jl*»> «>«- J o^' 1

C. I 417 »ly j <-i J*-J> -^^ <^l -^M- 1 J-**'

C. VII 189 bj^ ^ ^jf! *»'

C. II 288; C. IV 359; C. VII 409; C. XII 154 «yM-» J»l ^

C. Ill 271 Ji^j £~~^ JVi *IW J^j U «JLl ^l>\ Uj \y\5 *±.\ ^l/l ^

C. VI 276 Ji*J> J C^ 1 :f*-A ^ J u ^ Jj-J L - ^ u*>> U J

C. I 141 tiy-\y*h ij-UN ^oT\

C. IV 455 fc4-l ^i L* >sJ ^ j, o^W JU J^l J^ ^ i>\ J^r k ^*JI Vl

c. xi 260 jb Ji > ^ oy*i jj a/jO/ *ui *y_>> 01 VI

C I 357 \jy J J«*-lj \jy J^ j \jy ^U j 1^ j£ j \jy Jj> j \jy J^>

C. IV 181 •**»«* W <y ^*** ^

C. VIII 120, 122 &y?H f* ^j pil* <->y^ V ji-iJl j* ^rh J^ 1 ^ 1

C. VI 562; C. VII 279 ^LAl » r j ^ ^y^\j UX— jsaS j UX^* ^^1 ^l

C. VIII 119 U*s~ Cr* t^jj'j 2 ^- 1 ^ ! J ls^J 1 r^ 1

C. I 373; C. V 185 Bk. C. I 374 ^» l*T sLiMl lijl ^\

<^5^

HADlS-1 SERlFLER iNDEKSl

C. I 374; C. VII 390; C. VIH 532; C. IX 556; C. XII 497 ^ UT a^Vl Ujl^l

c - I 303 J^Ji ^^fc, ^bL| _, JLJ| ^y c->> j JLM ^ c-i-l (^Ul

C V" 1 230 ■• >Vl J*A^'j yU^jlj J>P! ^i

C - V 111 230 >Vl &J\ CJ! ^1

c - XI 484 t jM\ o> d, i^i j\ p^JUi

C. I 81; C. IV 24, 26; C. V 478; C. XI 70, 536; C. XII 43 djJ~ V ^U ^y ji»1 ^1

C - m 141 ^ LT fLiVl lijlj ^^1 ^ l^U ^1

c - w 21 1 fcjUJl 4i j v L^-lj v l^Jl ijl« jJLp p^LJl

C - IIT 285 ^ ^i^c^Lr^l

C VIII 573 jL-ii JU. ^1 LT CJI ^LU ^ ^^ V ^l

C IX 235 4k j- Jil ^J C*> «> ^ Jl ^ V ^1

C- II 335 ^^ w ^

C - XI 166 %Jlj J^lj JjVjIlj o^l LoJI ^ l^Lip tfl ij^\

C - xm 35 ■-• • jU! Jl ,1^1 c ^ ^U, ^1 Ty

C - IV 148 ^V 1 *b\t CjjA LT ^Ul SIjIju: o^l

C I 238; C. X 608; C. XIII 153 4JI ^ ^Li^l Ul j aU L ^SLUI U

C. IV 180; C. IX 220 j^\L~*i UT v-^' ^

c - n 41 vy j, ^, u ,

C ' H 41 ^ J^ 1 «-*-ji J «-A~ji ^1 o* j-l-l W

C - IV 275 ' -Ufj^li VU Jy ^ j 4 jUi JUi bl J>

c - Vin 255 ygi ^^ UT ^^kPl U1_, ^ ^ Ul

c - XI 432 ^ ;^bi

C. II 424; C. Ill 91; C. IV 97; C. V 66, 430; jf> ^ ^ Ul

C. VII 139; C. XI 486; C. XIII 336
C - IX 584 ^ ^^ ^ ^ w

c - IV 80 •■ ^Ul ^ J> lil

C - U 501 L^b J* j jJLJI a^^. Ul

C. I 340; C. Ill 27, 199; C. VIII 599; ^ ^ ^ o^jl! j -0J1 ^ Ul

C, IX 242; C. XII 277, 523

c v 509 ^jy c o^jiij 4Ui ^ ^ ui

C- XI 171 »- J u^l ^ W

°$^&>

fF^

MESNEVf-i §ERfF §ERHf / XIII. ClLT • MESNEVt-6

C. VII 425 CJ&i? ^ Ul 3 w

C. VIII 440 ^>^.J>-*iJ <S* <J r 2 "-^ 1 0I

C. VI 58 j*^ Jr^ Cr" <T^^ ^rW ^-tr+i J-^ 1 ol

C. IX 325 *UJl U/& *UJI ha (JAm p^J* J>U-l U J>y-I 01

C. IX 288, 313 *1*>U ^>i «-V->A3 ^>i ^>U ^> ^ UT L> i^j L> ta ^Ml 0!

C. HI 208 AlJljJii Ji J^j US' j \Sf OlT US' cJ*> J\ J J£ *» ^ djW 01

(^ JUi ^ ,>• Uji ^ISC <dJl J J 3jJ! o-Ul Uli ^jVi iUjt IjJlT f LiSfl 01

<Jl 3s^j j^-\ t >~~ u^J ^ ^ J f-^ * 4 ^ ^ Ul > *>^ r 3 JL ^
frl^Sfl *UU Jii ji *lil oL>^ *Us,! ^ ^^jJIj ,>JLJH £^4- ^jliJI ^.^U j

C. IV 41 *U*\fl J* j^^ ^j Ojijy. ^j Oj>c j^jj ^jSfl JaI ^

C. XII 224 Ijilj Ua*- Jl*l •JL*I j*i (JUI \yjj tflj U>,jV> UajJ VjjU *W^ 01

c. vi 585 .! > Ji > ^ o^. Ji oyy: V 4Jl *Ujl 01

s^vi ^ ^jj^i j*! ^ g JI ,y J> j^l j»i oi

C. X 554 5^1 J ^ >' ^ J ^ J* 1 *' J

d\ pi* j Up JW aUI JU 4JJI J^j Ijk- *SU J»l 01

c. xii 477 u^ *ij»- ijL ^ o>^ ^ j^^ 1 p^'j" 1 * y r*j*

c 1 532 (**V-> ^^ r^ 1 p-^

C. Ill 203 ^** OU ^ jkJ ji-\ 01

J*Ml ^j Ul ^yU lf^ i Jr * J j^ii oLUl fJi ^1^ jJ-» 01

C. IX 130 aJ Oj^^i ^jJUp jj-^ ^ Lr UiJ Uii* ^ i> OjJ^Li

^^ip JIS *UiVl JLil U ^^--p \j jUi ^s-^ jU *>Wj 01

C. VII 50 J~** &P 01 C-r>p lil Jli aj> SWJI ^ j JUi vj 1

1^ <u*J j^ 01 J* fj-i Jitp ^ jjLSJl ( _ s x>- ^jjil M Jli J-'^j ^ ^ ^^J 0}

Jlj-ij ^ (j-'y j-i>-l Oj^l *J jLai *J1 ^Uia eJ^P tlij ^y IJj -^ pJj} w-^J

£j_;l 01 J^jl ^1 Jr^il JU* o«> ^ ^ ^^^^ J" LiL "^ ^^ ! ^^' J JUi
^ JLI* V j JJ N 5J^I j j JLU SJ^Ij j JJ 5Jb-l_j WJ *l~Jl JU ^jjJl L-i^i
^ij V^-J J-> Lr ^l II* L; J*-jll JUi ^^j J;^«i ->LT ^^Jl ji^-l Jli
u3>f ^j JJ l#u^» j /i ^f» JJ ^ Ul Jli JbJli- ^\^J\J >j~i JUi «*

j_,^i CJj j! > ^- j jju jrt- Jj c^ii si>i ^ jj* j\ ui j J> uJ

^ c> Jj^ 1 cr* ^ UJ ^-^ Oli L«J Jj V ^1 Sf> JJ* Vj JJ V ^t Ul j

jii ^jiii y> jlu* j ^iiwi r -^r j>^r j^-j > Ji JUi J> ^ ^i j

^^f^

HADlS-i SERtFLER iNDEKSt

"^S

(j— a> oU»- ^>~ JLp l^A-li iI~oli Lsi>U ^jJjU^j 01 Ij^IjI J^Lr"! <_f4 Ol '■** ^

C. IV 143 p-f^ O^i U^»v

V^O I JU i_^w Jj 4JI ^jti ^yJUr ^i <J~*pI ^ ^Jl Jli s~*-i OUj J >^j

C. IV 416 ^VU Sj^U Jb^l ^U» oiJ -up l_JU jjl <uLu N ^j 4-iUl pT 0">UJ Ji

JUi £yiJl Ji. jU*i Ju-^ Ji jyJLJ.1 tf %r-j .ilp ^ j aJp 41! J^» «ill J_ r<J
C-iS' **i JU «U <JL*J jl tj-i <dJl_j*JU" i^jS' Ja jvL. j <Jp 4III J^j> 4JI J>-j
<dJI ^ 4JI Syj JLS* LiJJ! J J Al**i Sj*^ J * ^U. c^ U ^ Jyf
J j 4i^^ UjJI j LjT j^JUI c-U ^*t A*-ku-o V j Aijla; N <dJI OUv- A-^ 3 i 4 £ -

C. IV 197 jUl ujIJIp hi j iu^- S^^Vl

C. Ill 190 ^-*J1 <*~i ^*J \i\ ^)\

C. VII 350 0l~^ £. ^Aiil ^jj

C. I 527 ^ ji\ 4JI j .w- ^ >l 01 j JJC iJ Lw

4~^UJ1 sLiJl J>-L -_jJI i_JjlT OLjVI Oi OUa-iJl

C. XI 174 Ju^-JlSj UjJIj 4pL4-1 ,ȣ> j, ljUJLJIj ^lli SJljJIj

C. XII 212 \ij <~>J&\ 01 j iiAA> J.L*JI

Oilj jIp Olj C...12,./? j^~"J Oj *l-ij— *JaI; <J> J i^~L*>- Ui i_Ji>! US' .uJ!
U j^jli Jip Olj Jj ^ ajLT J JU aUI Jli t^JJI t>\)\ jA j *Ji ^j-j ^

C. IV 413 OjL£ IjJlT

01 o^jl* a;Jl^U 4i« 4Jlil ^^i^ti fjj^ J* ^"^ a^-jIJI cJLir ^4-1 ^ ^j*

C. II 197 ^-^>- *J^> 0WL<

C IV 450 ^ fUj Vj OUb-^LgP

C. IX 178; C. XIII 283 jAjUI J*^1 _, jJJl ^)\ J^-Jb' ^

C. VI 22 jJ-1 ^ ^j^^ ^ s--^ 1

C. IV 209 :....jj~*}\ \& ^i Uj~- M-l ,j»

C. IX 544; C. XI 29; C. XII 498 *li* J^ l^ j**.^! ^Ul j* o6«--»l jw f /^ v^

C. VI 495 j^)\ ^»\ cf Lb*~^ Ow \& t^t/i ^>fi

C. V 83 IfJi* JU; 411 ^Ul ^ u*^l oh vjJ^'

C. IV 413 <UJt jTi JU 4JI Jj-j L. UjM^ Uj IjJU Jb.jJ-1 !ju*j U^ tj-^7 v^ 11

C. XII 310 ijj^l ,y>lj ij*^l fUib ^jiUij ^1 ^Uaplj f ^JI ^^^ J^l 4J!

C. Ill 65, 333 ^U^l JJ c \jj>i\ jU JU" 4J!

«.U l|ga.^ jLv*i «.Ls- Cijli* a^JIj J">Li-! jjii f.U«-j SjJ jU- JU; 4JJI

C. IV 137; C. VII 183; C. IX 371 etU J* <^^ OlSCi

01

01

MESNEVl-t §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

J U A*-l jjl* ^ j -Ls-lj JjJ-i J L^lf jUIj ii4-1 J>- L4J I* j

C. I 264; C. VIII 246 JU 4JI Vl JjjLDl

C. V 431 .bLS. c-T^ j Jf> lil tiJUP £. Ul Jy, JU" 4DI 01

C. VIII 612 ,***** jJJb j^ljJI 0U JLp 3L&-I jil JW *UI 01

C. I 382; C. II 477; C. VI 525; C. VII 348, 350; , * jy * J* f^jl* *UI 01

C. VIII 449; C. X 37; C. XI 244; C. XII 161, 387

JtjW jJi Jp {i\,jj. s.l^i ^jVl ^r ^ l^kJ S->J j* ^\ jL>- -dJl 01

c. ix 506 vaW'j ^J-b o>i_, J+-J' ^ on j j-**b >**% ^^j^^ 1 r^>

^UkiJlT frUkj ijji T^^ "^ <J* "^^ 'Ss*** f^ J^" J^" ^ 01
<4-l J *.VjA JU »j* ^u^jJ-IT Oji nf-^ <£j"~>\ J* *\j~"£ <-?>j-**

C. II 441 JU ^ jP\J *V> _, JU V

C. I 570; C. VII 184 *jy j* ^ ^j^^jlil^ &\ 01

0*» *jy cf r*> u^j (H 5-Jfe J J^-l J^ *ui oi

C. HI 72; C. XII 326 J^ JLii »Wl ^j <^Jt=»l j>Jl »iUi j* -vUl

*U*I ^ SjJ i ^ (^U J^j ^ <Ji» J jbU jU aJJ( 01

Q VII 97 U~ V%> J^> JJii Wl ^* j tfJfi»l -Ui j>Jl iiUi 0^

/C. Ill 190 *b A ^ J& jJU <dJI Ol

C. I 431 jijll v^i J=*J ^ 01

C. I 550; C. VIII 437 ujMM s~~- ^ *U\ 01

C. I 327; C. IX 295 p&L _, ^^ Jl >, J, ^LpI Jl V j pT^ Jl >* V <U 01

C. XI 289 J*~i\ j» -Oil 01

C. I 105 «JU>« 01 v^i ^ 01

C. XIII 211 ^y^ j -UTU J 4-Up Jp «-jii jJI tjji 01 s-?o -JJt 01

OlT 4Jl Jl»» j ^Ji^i ^JttP lili ^IWI v^. ^ 01

C. IV 223 <0U1 dL^i *J Jji 01 a**^- <X-a \f Js. \i>.

C. VI 356 -Ji^~ ] v-^ 1 s-^ ^ 01

C. VII 349 j-Jil v^ ^ 01

C. V 210 Ob^ 1 ^r>H ^ 01

C. V 399 *UjJl J O?^ 1 V^- , * JJi 01

C. II 18; C. IV 430' a»U> OU Jp jj-l Jji *1JI 01

1— >j ojl j Jijpl iJuT (— 1 j I JU J-W Jii c-jsj^ f jl j»l L. 2>LiJI ^ jj Jji aUI 01
^j^^J *3Js-ji ^\ c~*is- Ul i>Jjo Jli Jpy \i% l^-Lp 01 C^As- Ul Jli Oj^^I
C. Ill 477 Bk. C. II 496; C. IX 60; C. XII 69 .Jl*

G $P> B

HAWS-I §ERlFLER INDEKS1

C. Ill 431; C. VI 216; C. VII 19 ,>*sJil aU-i-l jJU, j>fa*^l OU Jp «*&-! j& 4Jl 01

C XII 32 oy«^j;i ^ jOi cjfc*\J\ OLJ JU. «-&U jaLi 4JI 01

C II 181 U>- j^j J*j L. fJ*-j J4* U» Lj JUj L. lU*-_j lil

C. II 19; C. XII 62 tf ^1 ^ ^ 0l~jVl

CIV 12 ; ^-OLjVl

C IV 117 a ^ M\ j ^ oL-J^I

C Ill 204, 373; C. IV 430; C. VI 91, 491; \, OWy OI>j Ol-jVl

C. X 318; C. XI 396, 435 Bk. C. II 280

C. X 187; C. XI 258 \jf ^ > j ^ ^ \jj J ^

C II 23 Y l^^ci Vl oUiJ ^3 r ll ^ ^J 01

C XII 615 <u* ti ^iS =ua JUy iljl lil J>jVlj frU-J! jx ^j* OUa-iJU 01

«i ui j jJ-\j. ^& _, j$x iU.ii oUa~iJi 51 uu f aT jji( 51 julu _> 51 ji^..mi oi

(^y-Vl Os-j ^ j <dJI ju^*Ji JL!i Jbj-j ^ jj-l ji-U*; j jJ-l; jl*iU jJOil
C. I 331 OlkJJl ^ <d)l i^Ji

<1 UI j jj-l ^iSC" j jjJl j>l*;U 0U*~iJl 51 Ui 5i .ilLJJ j ^ jl Jit 51 oLk^JJ 0!

^ j <1JI J^>«-U «UI ^ 4j| r Uii JUi j^.j ^ j^-Ij jjJU*; j yLL iUjli JLLlI
C. VI 285 ...... fr ulijL °^'X 'j "jd\ JJrlJ OlLlji ly ^ OUa-iJ! j, -M Jjo-Ji ^>Vl j^ j

C V 499 jJaiJ 5*~- Jl Liu AjaJ j Da, j \jfr 0I>U 01

C X 45 5*«Ll ^y, l^ikJli ^jlll J <d ^ tiljjl aU 01

C VIII 612 j*^ JaI ^ Ojjj^j *U3 J»l ^ 0>jyc f Uil t Ujl <dJ 01

r^ ^^Ji ^ v**^' J^ 1^^ ^j^j ^j^ 1 p-fr** jj *i*«iJi fr Lft>-i frUji (jJUj *ij 01

IjJ^-So jj lyU jl j \ji\ju jj lj->y* 01 j lj*Ju J Ijj-i^- d\j l_jaiA. JJ^U lilj

C - V 1 !89 cL-Jl ^ 0_j j _ ? 4-^j c/'j^ 1 ,y ^^=^ (>*j

jj 5JJi j jjj j-« *— '^n*- 'JJ' Cn*r* (J\*> *M <^l

C, VIII 570 a^u <JI ^1 U 44^ j ^U^- o»>^V ULliJl

C II 248 ^TcJUir ^^i »L^J aU 01

cm 230

,jL>o- SU «»^. <d! 01

C. Ill 230; C. VII 128; C. XI 618 U& j jy ^ v^- ^ uyv- ^ 01

C. Ill 230 Lbr^- j^y^ aU 01

C. VII 254 IjfLg,. Ijill. lil jl^U» IjjC !i! j l_,^L- I^^i lil o'U^V dJ^I ll^ -d) 01

lilj 1_^U= l^U, iiij Ijjlt \jji* lil j IjjSL- l^^i lil <lUjV aAPl Llji JUJ 4J 01
l_^U l^li lilj |j^ \y*±^ lilj l r U l r li lil_j \yjh IjjUp lilj IjjUp I^Up

,^LU AiP (Jj^a Jjtt4 i IS" ^ IjjU^ Iji lil J Iji IjJ-^J '^Ij 'jl^J ^J*li ^'j

C. XI 223 (jjlSCJl VI <u^iiV Vy OjJ^ Iaa IjJ^j lilj jJti*

MESNEVM §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVt-6 •
C VI 103 >Vl Jl J*N1 3j~4 1&, *1) 01

C. Ill 15 fj pij Jsi\j (*-** U>- ^iW-Jjij U>- LlMj \**~ ^^ Jj-iil jl

C. V 509 *iij JJiyi <Jjir (^ W tfl

C. IV 221 pfelp ^ijS/ j^ii^t ,J j ^ Ij^jJ jli-l cJiU UJ

J.iyiJl c_U>J I^U Jjyu-I J^-jS" j^L. j Jfc. U'l

C. VI 572 U-» Oj^u; (^il j ,Sy*>v A^-TUI j l^i j*2j

^ j iLiU £tij j^ (V ^i* j JJUiJ ^Lij ^ jl*\ j* 01

C. V 472 «4-l J*Jy j>- J*vU ^AA* cr* r*^ J *s~*^ C^i Cj*

C. VI 443 \j*~ J OUl ^ 01

C. V 86 ! jWI *j~- f>» J* 01

C. VIII 561 f#r jli ^ !>*■ uyw ,y Jj*- •-** <*^J^ 0l

C. VII 373 <->& jiljJ fJ ^ j J-W» <Ja>. jilj ^ Ua^ Ja^j sUVl ^ Lj 01

C. VIII 452 iy it f ji JT ^ -0J1 >»s-.M J\ 3 J* J* OUJ «il

C. IX 325..: OU^I JJU c* 1

C VII 259 ^Up ^ ^1 ^^^ jy>cj>3 J^*~ J^ J -^^ J>- O* W Nl ^ ^ *W U1 i/

C. Ill 337; C. V 60; C. VII 1 73, 538; C. XII 290 j*jJ! Jj j> j~*-J\ ^ **l J\

C. VIII 452 5y os*r- f j« J*' ,y oil Juc^i j\

C. VII 235 dy^i V ^li ^y Jul f^l lu^j j Ub cJi~ ^ _, UUJ £*,! ^ J\

C. XI 622 JiJ) «U1 jU U Jjl

C. Ill 199 J** *ii\ jU L. Jjl

C. VIII 436 j^jjj jJUJ» aUI jU U JjI

C. VIII 436 u ^i\j JiJl *U1 jA>- U Jjl

C. V 571 frfd! jp suia-H (»ji JlJI Js-* I- Jjl

C. VI 190, 333; C. VIII 105; C. X 504; C. XII 223 iS J- {4>j*i ^ ^U ci ^Uj^l

C. IX 198 4jy>' U lyW VV^i JUJ aUI Oli jjJJ! ^ J**J1 j ^U

C. X 175 *j-Jl ^-^ j ^i

C. Ill 285; C. V 359; C. XII 334 ^1 *!^ j ^1

C. V 35; C. VII 501 p-^i j v? -y ^^ OU ^JJIj ^U

C. HI 208 , ujAiUl f ^T ^ l^iU jl US'j pjTU

C. I 463 j£\ *~W j pjTLI

C. IX 565 UJJl >l JU *lil Jj^-^ I ^"jil ^ \ji\J JjL\ Uil^. _, pjTLI

C. VII 363 {**i j ^y^i <Sjii\ 01* c£_hJ 1 j ^}

C. II 495 JU^Ij^U

C. II 511 cU*'ot\j£

*$%&>

HADlS-1 §ERlFLER iNDEKSt

^

C. XI 78 4yA* s&h J~*i U*»

C. I 278 J"* 1 * J 7 ^ 1 ! ^

C. II 100 ^jh J 1 ^"^i J*M J*- 4 br^

C. IV 236 Is* 'dy«*)\ <y 4\ o-J J L-^-r J ^-y dUa~*Jl

C. XI 366 J^-Vl f jlC piV Ci~

C. IV 359; C. VIII 45 ^^ °^

C. VI 287; C. IX 36; C. XI 405 OMa^] O* ^b O**"^ 1 ^ ^ Ul

C. X 61, 329; C. XI 161 J V^ ^ u*^ ^ iJl J* t r- fUl

C. V 346; C. X 119 JjjJ Ji O^UJ ^tdlj JJr JI > Jl U^l j ^>Jl > ^ j^A

C. VIII 619 **ry. frN>j a^^ <^> JL <jM dWjfljp ^^ f y u" UI > ^J"**

C. I 88; C. II 259, 404; C. Ill 40; C. IV 425; ^ &**^ ] r^

C. V 587; C. VI 251; C. VIII 184; C. IX 80, 303; C. X 214, 454; C. XI 201, 439, 468;

C. XII 251, 404, 439

C. I 318 '"^ J^ o"li M^ £y

C. XI 411 ^> ** u^

£ IX 59 ^ <J**r" 9^ J" ^ **^ -^

C. I 431; C. VIII 573; C. XII 106, 219 *® ^J hfi 1

C. VIII 570 *M J ] j£* ^ M *^J h£*

C. VIII 570 IjSlfi JJi ^ lj/i' Vj "JJ» jU- ^ Ijj&i

C. VIII 570 <A" ^ !i cs* ! J^ "^ Ls^ tX <j» b^'

C. VIII 267 ti> t*i»* ^j> ^l* <y> L - J*" ^^ f J* r*^ ^

C. II 487; C. Ill 348 <Jj^ tit I Jj^ 0t» l >«> l j* *-W*** f j* J U1 J>"

C. XIII 230 Bk. C. II 487; ^ &jj ^ ^ a*> ^ ^ ^^ f-* ^-^ ^ Ul ^

C. Ill 348; C. VI 282; C. XIII 230

pj U ^U-^ ^ ^ o/b O^IIS' O^Wj OU^JI ^^ Oj&

c. 1 186 ^>j^i v j ^^ ^ ,**y j ^ ^3^ j e 1 '->**-*"

C. XI 499 i/M ^^ ^ l^ 1 ^ il > JI ^

C.VII1 136 u^M^V

C. I 504; C. Ill 395; C. IV 450; OjJy UT ijyi^ j <^-~~" ^ ^V

C. V 482; C. VI 72; C. XIII 194

C. II 37; C. XII 301 v^ f b - ^ J ^^ fb "

C. II 206 Iji^^V

C. V 151 ls^ j^ tS^ J J>^

c^e^

MESNEVf-i §ERtF §ERHl / XIII. CtLT ♦ MESNEVt-6 •

rift V j ^1 >. V j 5-L2J1 f jj 4JI ^4*15; V WJ

C. II 120 j£*» jj> j ^LiT S^ j Olj ^-i pjl c-»U* ^ j

C. XII 348 Ji>JI <4 JJjJl jWl ^ >H

C. VI 282; C. XIII 230; iSj* tiW ^j> <tt l y> ^ j*

Bk. C. II 487; C. Ill 348; C. VIII 267

C. VI 205; C. VII 456 u^l J-*-<JfjljJ l ^*»-jJ' ^Ifr**- <y «*■**

C. IX 60 Bk. C. II 496 ^^ <J» c-^-

C. VIII 454; C. X 319, 336 J^ cJl U. jJiJl J^r

C. X 319 J& y \f. (4*11 u»r

C. II 311; C. IV 95, 98; C. VIII 450 **^j **U4»I

C. V 412 OUJI ^U*i J^-jJI JW

C. IX 300 ol^V! f LSI c^ S4-I

C. X 235 fUl t^ fr b J& » Iji £>1

C. VI 34 ..*. zAA-*H 0U(l 4j ^>h Jtj^ J «UI fUt £>1

C. VII 478, 549, M fUi» J^i £ji«Jl ^ IffT 'jjiJU*Ji JlJbi * ^h *ii\ fli j^Jl

C. VII 379; C. X 45, 556, 561 Ijr*l* 01 JJ 1j-.l>-

C. I 318 U^ JT o-L Li^Jl v-*-

C. VI 371; C. VIII 118, 124... OlOll j» jtjil v~>*

C. II 148; C. IV 368; i5UJ! J J^'j cJU^ j 4-kJtj f L-J» lL»^J pTLij a* J 1 '•^

C. V 633; C. X 445 Bk. C. V 550
C. II 127, 209; C. IV 245; C. V 625; C. VII 475; r *i j ^*t fc*£J» CX>-

C. X 360; C. XI 46; C. XII 303; C. XIII 193

C. XII 113 -uil ^^(jlui J*l»- <^jj "Uii ^ «ui J*U- ^y ^y "i/j ^ \y^~

C. XII 519 •IS'jIlj p^Jiy »>*»■

C. I 483; C. II 191; C. Ill 403; C. IV 16; ol^b jUl oi^ j ojl&l 54-1 cJi*-

C. VI 547; C. VII 390, 549; C. IX 66; C. X 570, 601 Bk. C. I 373; C. VI 299; C. VII 497;

C. IX 155; CXI 517
C. I 373; C. VI 299; Ci VII 497; C IX 155; «jl&l <*M c^ j ol_^iX jUl £j>.

C. XI 517 Bk. C. I 483; C. II 191; C. Ill 403; C. IV 16; C. VII 390, 549; C IX 66;

C. X 570, 601

C. 1369 y* jJ-1

C. Ill 461; Bk. C. IV 461; C. XIII 196 j*p ^U <-&U

C. XIII 196; Bk. C. Ill 461; C. IV 461 l^ j>-l ^ Uj^j <i^ ^jU *JL> i*CU

C. IV 424 \jj& j lo*-~. j*^ J oW 4J o*^l

<^^

HADfS-I §ERfFLER iNDEKSl

C. IV 244 i-._j-._yll Jl OUa-iJl jA ij ctfill 4J xJ-t

C. Ill 382 O^VI ^ *LM

; C. VI 16 j*^\ <**j ^JoAa-l ^j !ili Olijiij V OU j7 £- OlO/tj *LjU

C.III 382..... , j*^ l**-^- 1 Oj^- ^ ai^i ^K? 1 J *M- 1

CHI 382 OU^I £*.. *U4

C. VI 287 lILvU <o. oi> 01 _) -u*»li 1_^ <uiU ,j cjj Oli __«>AdL _^Vl J*-

c. 1 3i -. tSj**- o* r^- J ^ ^

C. VI 116 «jji u> f*** J'Jf'^J J^ 1 ^ ^

C. I 306 Bk. C. II 115; C. V 38, 59 *® ^ J^ 1

C. II 115; C. V 38, 59 Bk. C. I 306 *M ^1 «JI jtf-l ^ _j -JJ» JU jbU

C. X 615 ^ ?J '^y J* ^j* ,/j^ <-^ L

C. VI 625 J*-V ^^

C. XI 470 s~i^ CH^ 1 Cr* »U j '^ i ^

C I 335 fSyiy Ijilpl J (►£-*-! 1jS"jI j f&£\ ir ~-

C. VIII 69 J^ J J* ^ f^ 51 >■

C. II 98; C. VI 298 «W Js- ^ ^ U J^ 1 ^

C. XI 166 ., a- Ul Cf* ^ ^ ->*~

C. I 301 jJih Cf^.^ j^ & J^ t J

C. IV 248; C. XIII 123 hj v-^'j a/^ ^- U * J1 °1* ^j* "^ U Ji ^W- U £?

C. I 372 *%N V' ^-^

C. V210; C. XII 145 5*W ^ pWoJI

C. XI 304 c^V^J fc^'j t^* Ji

C. I 275; C. II 121; C. V 592; C. VII 305; V^ W^ J ^ ^

C. VIII 56; C. IX 226, 407; C. X 599; C. XI 339, 438; C. XII 486; C. XIII 81
C. II 241; «UI J*l J* ii\Aj>- L* j UjJI J*l ^ <V i^Vl_j S^Vl J*l ^* ^ UoJI

C. VI 615; C. VII 452; C. XI 117; C. XII 150, 302; C. XIII 317

C. Ill 176; C. VIII 56 >l£H **- J J»P 0*~ ^ Ji

• C. V 76, 205, 459; C. VI 477; C. IX 323, 599, 633; ^ ^ W^

C. X 522; C. XI 371; C. XII 505, 562

C. I 318 J V & && U $ ^

C. I 311, 555; C. Ill 241; C. V 569; C. VI 572; C. XII 503 ,i>Vl ^j^ W^

C. VIII 419 is j*-^ Ja^-J U*Jb-l ^bj U jJJLi d\JjJf ij^-^j LJ-^ 1

C. VI 407 Cii^P ^ J Co-*-^ 1 ^'^ 1 4^ J ^>-^ J *U i****^ O^ 1

C. X 383 Bk. C. VI 407 '^^\ ^Jl

<™^,

MESNEVT-t §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

C. IV 9 j~l\ o?. J-& u^^uy. /W\

C. XIII 211 £» ^ ? j ^J, j> Ji

C VIII 230 ^.L-Jl Jo. j ^-Ul ,_j>i

C X 435 6 U-J1 J j- fiU^i ^j^l J ^ Ij^jl Jl».J\ t-^j. ti^\)\

C. X 196 Up ^jj ^j

C. II 502; C. V 187, 297, 541; C. VII 405; \J- J-» J*j ^j

C. IX 275; C. X 256, 585; C. XIII 299

C. I 454; C. Ill 482 ^Jj\ JW ,JUJI «Jj

C. I 417; C. IV 154; C. X 499 ^TVl il^l Jl >^l! M^l j* L^j

C. IV 322 aj^jli^U jp ijj^i jt* iSjSj V *it ^jJb j ^j-O V <>j J »>*^ jiJU

C. I 323 »j> Aj*f)j»jM <J>f \y\ *ii\ p*-j

C. IV 424" JL-JI jty-1 ^ul ^ £»j

C..XII 241 U- >>j Lp ^j

C. IX 426 J l^jl** j 1*3 jli- ^> c/'J 131 ^JJ

C. V 155 \j*M j \j>^ lj>U

C. V 151 jjJi\ cf\~£ jji&l jTU

C. I 290 t±*»> j -dJI JU*-

C. XI 529 Say* &- jJU»j*U JiU~-

C. I 407; C. II 216, 217; C. IV 219; C. VI 467; LS -U> J* ,J*>-j cJl~>

C. VII 66; C. VIII 184; C. IX 77, 184, 511, 517

C. IX 111 £jj\ j *&di! «-<j j \nj ^ j-i* c ^-

C. X 627; C. XI 69 jjJl *U ^JJI CijJ UT^j Oj^

C. II 380; C. VI 630; C. VII 404 8Jb*lj V\ >J1 J ^ *} (j^^- J ^ ^ *i>^

C. Ill 353; C. VIII 517 Bk. C. XII 340 fcsM Jl t> «Jl jJUa «aU l*> b^P *UI j*i

^lAii a.i\i L$j> L>*j JwM ^^i LjjJi J o\Aii* IjjLapI iJLl j\^w\ <y »j*r«-!" tV>«—Jl
^ U*w J*M j^i LjJI J oUjj> Lf»U«pl jU)l j> «>>«-i' J^«Jl_j *i4-l Jl j**^'

C. XII 340 Bk. C. Ill 353; C.-Vffl 517 jUl Jl ^^iJl JUi »li I^JUpI

C. XII 340 *4-l »/^ cf 0U ^ t^ 1 Cr^-J * U -- Jl

C. I 430 iJvj ij\j {J& f"sU»

C. I 429 f^l JJ r >Ul

C. XI 72 C-Jl J*l ^ OUL-

G 353£3S a

fr

HADlS-l §ERlFLER iNDEKSl

XII 518 c b JC U~Jl

IX 88 ^p ^\j^ s^UJl

II 296; C. VIII 118 O*^ 0*JJJ U

IV 107 jj^\ V L JLp ^1 ^ _, ^J«J| v b ^ ^Vl ft

I 528; C. V 599; C. VIII 451, 453; U^JI J* J*JI v-o ^ ^1 ^1 ^ jJ>UI

C IX 98; CXI 233; C. XII 55, 121

HI 178; C. V 471; C. XII 298 Bk. C. V 471 jA ^ J\SS\ J*¥ j*\Jl±

V 471 Bk. C. Ill 178; C. V 471; C. XII 298 > ^1 Uul ^ J^ J^. 01 j

VIII 459 J^ ft ^|j SgiaLi i^jJl

V 470 4i.l ^ ^IT oy ^ ^iJ!

VI 436 4JIS piJl -dJl ^ lil j ^-^ j Jy <dJl /"i !ili joT^ <_i> Jp ^V 0Ua~iJl

HI 180 ..r^j L^^ ^-^ ^yh-** f-^ iSjr^ {^ <j>\ Cj* <-£>=« Olk-iJI

XII 617 ^ $> j* jk OUa^Jl

II 282, 564; C. VII 23; C. XI 206, 465 £>!1 ^LL. ^l

VI 248 le^LJl ^Jjil ^ U_^ c^^ £x> ii-U-Jl

I 162; C. VII 514; C. XII 216 ^\ ^jJ j t%Jl V" ^-^

I 162 ^jj>\ <^jaj. ^ilaJ 4>JU*J1

IV 368; C. IX 625; C. XII 240 j*p ^\y^ S^UJl

V 473 j^JJil Jt 4pLLi ^ Irl j j&iLiJ o^b^. ^ ^1 *UL^>

XII 163 jA) J»l J^ c~ J _, ^1 J*l J* 4iU*Jl

X 101 JLiiytf J* Ij^ji J%Ll ^JLL

jJUJl £>( j _j SaLwj j*L~« JT JLp 4->j^ j*1*J! tJJ*

IV 379 Bk. C. XII 219 ^I>l j JJjJUl j v__*JJl ^jU-l Jdl*T -0*? J^ jl* '

XII 219 Bk. C. IV 379 ^UjL^, ^ J& Uuj jJUJ s~U»

IV 252 fr U*JI v ^i ^ iXU v.jbjii ^JaJl

VIII 467, 468, 459; C. XIII 308 <~J» cJi JL ^>

II 22 LSi Cr 4 ^ ^b J* ^ W «j!> J <j> cHj lA J- ^>

jiil j ^-Ul Vj -p jp *_* «lii jl ^>

I 405; C. Ill 353; C. IV 398 aJjS ^ JjiiJl ^L^lj *JU ^ J-^Jl

VII 351; C. XI 41 1 <lL* t - r ^ j ^ Jit JL ^>

c v 4,-iiji x 1 e»Jij -ti«! WJ^ ^j^ 1 ^u\j jj^i.i ^ ja> j ^.j ^uij

MESNEVl-I §ERlF §ERHl / XIII. ClLT ♦ MESNEVt-6

£;LJ!j JjJU*JI AjJj jJjJI -i>-l ^oLJIj AjU ^_#y V-U> w^ 01 ( _r~*^ 1 - , J

XII 319 itje* Jjj^ oUI til jiUlj IjaiTj %U WLi *^U*

XIII 346 «•* >i ^jltj <^U~ >, >JI

I 400 *-*l^ (y oLIk fjdait

III 203 tii j^ 3-&W £& C.rfJ»

XII 511 *J=» ^ ij*i <-&& *V i> -^"Wl

I 399 tl**J! *JU(w. Jji ^1 »j4-l j <L11 /"■> Vl c-—*Jl ^ l«i* «*—" *!j*-l 3^ aJUI

VI 53; C. VIII 28; C. XI 393; C. XII 224 i£jJ* J*»-^J J**-* 3^ S

X 101 ..JLpVI jIL. If* f.y>r 3 JMJ-I iJU. lf> i«-J *lj*.l 3^ i^UI

X 157; C. XII 128 o^l ^ l/ UI ° U ^ JiJ1 ^ aLfrtJI

X 166 O^JI JJ hyil \jk*

TV 213 oyJ! JJ 3>*JL !_^p

IV 213 .% (^ f ji ^ jlfJl S>U* I^p

IV 27 J*U-1 4»U*» ^ ^ JiUil 5jUp

IV 61 **& cy £ ! J»f

X.192 ^^Jj^j^^

XII 276 If-Jil 4, cJJ*- U ^.1 ^p ^

II 469 "Up j* ^ Cr* Vj^ t_s» *»>^i ^ (^» ,>• p£»- J ^ jlr* 1 a" ./-" ^M 1 ^

II 127 V^ JS" 0\Ai£t J^j >*Kj v^ JS" Ol>t-j Jill j (JUJI

I 66, 507; C. II 201; C. IV 429, 489; JJl^-l ^ tiW^ J>1 ^

C. V 599; C. VIII 454; C. IX 149, 169, 258; C. XI 21

IX 271 #UJI ^ fJ *Jl JuT ^^ yi *UUI

VII 129, 130 iaa-lj ^-i^" *U*Jl

1X271 ^jV\ ^U, *UUJI

V 599 *LJ^I iijj *LJ*JI

II 76, 281, 465; C. XIII 299 >'U-J1 ji-b j^Up

XI 71 ^UpI^Up

IV 116 UUaii-lj VJ JJUI ^ U^ U, 3jUT 3^1 J! 3^**J!

III 194

frL~4 Vj r-Ls« "^ *^Mj >^P

VII 198 OL^OLp

V 328 ^j op Ji f 4 V j 0UU; ^Lp

i*U £— ' ^ J ^ J

Lb , ULJ , I

J'^*< J

l«A— *J il^S' !-Lp C-j

llili

C. X 150 Bk. C. I 102, C. II 19; C. Ill 422, 478 £ll ... J^ht j> j jkj ^ j ,

c^p^

HADfS-1 §ERfFLER iNDEKSl

C. IX 513 CJUi. L. g~*\i i j^^3 ^ d\i

C. Ill 338 jUjS/I f* lili

C. VII 303 Jai ^U- ^ Lcle

C. XII 302 s*i^

C. XI 173 i^p «- ^ JM U' jt>H

C. II 125, 129, 503; C. IV 38, 562; >»» ^ j ^>j >ill

C. VIII 279; C. IX 238; C. XI 484

C. IV 251 0>Up ux J»W ^UJl

^ ^l*. 01 co^t V, ^^ vii ^ u>i^ £•*-! ^ JU; -Oft Jtt

C. V 146 S>^1 J jX ^ gail ^ ^ J\j i^Nl ^ uj^ ,J LJAJi

JL, j aJp 4JI J-^ ^1 <_A o-jI <cp *Ul ^j^pj ^W- Jli

C. II 320 l#*jT *fe W III JUi Ul ^iiii li ^ JUi v lJl v^JBJi

C. II 280 Bk. C. Ill 204, 373; C. IV 430; OUy jL-iMt _, Ol>Jl

C. VI 91, 491; C. X 318; C. XI 396, 435

C. I 496; C. IV 199, 397; C. VIII 524 ol^JI ol>- ^ •>». jl fc4-l J>\ij & L*jj j£\

C. X 320 Si CJl be pJLSSt wJwr oi

C. XII 166 jUil yi f L-iK

C. I 561 tJ*J JUI j* C^

C. I 480; C. VIII 66 C-Oi VI j J-\ Ji

C. VI 287 r U fcK jti-l Jj ^ ^ J*

C. V 438 ^JLU ^ jOiJ! j* Ui" O-il ^-UJI

C. II 393; C. VII 309; C. XI 429; tlij J^ U^k ^r^J ] £ U1 tf uj*^ 1 OH V~^

C. XII 284; C. XIII 106

C. XI 31 1 Uajj \jfr ili-, ^jS c bjl L|JJL -,yj J *±tf v-UH

C. VI 105 *li*> OS Lfii cr^) s Cj^ <y Oi*^^ ox o*^ v^

C. II 260 szj*- OJU~* Jdll JU-i lil j »ij^- c~s^U> cUlil ^Jl^ lil JUL. i_-iiH

<d!l ) _ ? Ls> ^1 JUi ^JJi Ji* cJi *J ,yp »^L-j cJJi Ji* cJS ^ 0^-*i Jli

C. II 525 JUi ^> ^^U JV CJ1 U ,OiJl O^ »^^ LI L ^ j Up

C. II 511 vl>Jl 11^ s-'lr 1 ' M ^ ^

C. X 105 ^ ^ X ipUJl

C. II 503; C. Ill 153; C. X 232; C. XI 154 \/£ OyC d\ jA\ alT

*£P^

MESNEVt-I §ERlF §ERHt / XIII. CfLT • MESNEVI-6 •

C. 1 302 -OJJ v~>- s—l&l

C. VI 70 oL.jU oL-b"

C. I 456, C. Ill 378; C. V 429; Ci\f U^ 0^1 j ^ ^ 0** r 1 i ^ ^

C. VI 309; C. IX 117; C. XI 528

C. XI 532 u^-i 1 ^UU^, 2^ (J-j Up -dJl ^ ^Jl OlT

C. VI 47; C. IX 220 «^-» _*^ J 1 ^

C. IX 191 jUl J *»ji U^> Jb-lj ^ ^jU ^ tjjljl UJi*Jlj ^'bj jL^l

G. IX 186 JMV j ^jU U^j! L^i j*j\i j^i tijUi Ua*Jlj ^'bj fr L^Jl

C. XI 516 S-^ 11 ^V J^-iJl *X

C. XIII 123, 319 '*-&, (i^ 1 J V.j v-i&l

C. XI 156 U**lj ^>^ ^

C. VIII 388 : ^-#1 j ^t-Jl J>- j^ \jr- £

C. X 353 J**~J> V\a £«. Jl I4JW ys-u tfj** ^ ^i J** J^

C. XII 217 ^J^ ^J^ J^

C. VIII 197 4U*iT j U^j U^. «l^l pJ f-sL-lll »>» Up jJjj i^ r JT

C. I 205; C. V 432; C. X 319; C. XI 20; C. XII 316 ^ jU li ^~* JT

C. IX 445 0_j*U ^U JT

<^j cf Jy~* >* j «rf J* 1 1> fcb <J^ ! -> ^^ ^ ^■J 4 "* r^ J t}-> ^
JL. Up jMj J^JI ^ jr fp *iy-^ ^ j »Jj j l^rjj c~. J* Vl> y>»j

C. VI 461 4~iPj ^ (Jj£v~. j^iS' j £Jj i^iS' Vl **■ Jji— y j «-V-

C. XIII 163 «^j j* Jjj—* f^'j £)j r&C

C. II 513; C. XI 373 Bk. C. IV 394; C. XI 414 ^y* j^ Up ^U! \jJ?

C. IV 394; C. XI 373, 414 Bk C. II 513 ^y^ j& Up V ^y* j-& Up ^Ul I_^IT-

C. IX 44, 332, 571; C. XI 602 }j iJ- dyy: UT j o y y: 0^" U^

C. XIII 210 0// »lyl V"i"j -A*>v lIjj Ul>li j Ujy- OJ4 **>j-W- j

jUi ^Jto t_»L* Up j a^-jJ1 ^^t-jl J^-j ««.W i\ JL» J.U* 4 ^ 1 U~» l5^' "^^ ^-^
? UjJI L. jUi -Oil U^jj r %JI dl> j f !sU» Up JU <dJl J^j b JUp f ^LJl
f ^LJI Up JU ? l^i J^_;i jj^e cJtiCi jUi ^ftJ! ^ LJAJ! f %J» Up JU
oib^l ^iU«; jAiT r ^LJ! Up JU ? I4J jlyJI ^ Jlij ililiJl ^JUaT ^.^J^
J^^Jl <_jUi (>p 5jt»p eMJl Up J15 a^Vlj UjUI ^ U ^ JUi ililiJl j*

C. VIII 557 e^Vl ^ j^Ojij UjJI ^p ^jJ ^TUl JJ^ li* f ^sUt ^ JU»

C. I 81; C. Ill 120; C. VIII 215; ^f^ jU-l C-iUJ ._Jy>l il C^>-U U^ ^ <^

C. IX 139, 639; C. X 201, 206, 517, 519; C. XI 245, 333, 336; C. XII 306

crsg^i

^K 3 "

HADfS-I §ERfFLER lNDEKSt

C. I 88; C. Ill 308; C. V 38; C. VI 564; \^ j \ ttM <J ^

C. VII 229, 301; C. XI 522; C. XII 62, 156, 422 Bk. C. II 19; C. Ill 422, 478

C. Ill 1 18, 254; C. IV 183; C. V 323; ^ ,li! ^ ^ L; c^T

C. VII 166, 245, 422; C. VIII 106; C. X 207; C. XII 407

c - v 581 * UI > ^ j ^V <^ ^"i cy y^h o>i ^ d j^ j ^i jb ^ ^<jt

c * v 262 •• ■ • JL-i ,> c-fJI ur dJ* m Lr ^\ V

oir oij li^'jri ujr bir oi ^ 'Ji _, £ yi-_, 9 ^ £, j^, V^; ^j ^ i; v

C IX 354 cJ&^U '<LUU JlLp '^Jdl 'ju'jj /jlili Lil

c - * 419 ^ ^ Jj^ ^ ^ jM-i ^ ^ ^ a* J* J>" r*^ Jl > ^

C - V 111 453 *W y> ybJI 0U ^jJl ^ ^

C - VI 246 SjUU ^^ AJli JLaJl |_^j V

c - " 394 o*-;> u~* 0- W* ^ L*-" ^

c - v 151 jj^i ^l_t jy&\ ^ru oii jyOi ^Cj m

C - IV 379 v*&l »ljii u/ jJJl £* M

C IV 323 dJ~ij <JU1 ,^-jj JL^ AjL^iJI j^s V

C. I 1 16 Bk, C. XII 41 U^ l^Ul > ^ iXLl |>j ^

C. XII 41, 508 Bk. C. I 1 16 Uj^i Lg_L*1 ^ !_^_, U^ijia l^Ul ^ iXU t_^j V

c * 559 - 560 J A J- ^ ^ ^ &s j ^ >

C. VIII 572; C. XI 530 <!)! oli ^ ^ v,

C - IX 303 «UI <DI ^Ml ^i JLL ^ a*U! rj i-V

\yi>j~x ^Jd Ijl r 50li I^jLjC V

* • • \jjsj*£ \j^j\i V

• J* J* V\ 1^J\ t y3 V

C XI1 224 , r ^Vl J v^jV

C. V 575; C. IX 424; C. XII 240 ^1

C. VI 173

C. VIII 433; C. XI 512; C. XIII 203 ^iJ t

C. I 341
C. V 422
C. VII 49

^^^

C. Ill 354
C. VII 49 .

j_*J*)l Ml ijL* V

Cr*^

^ O^r- li U-j *l_^* Oj^j ^^ p?J*-\ j^Jj M

^j Ml iO-i J^-u M

C. II 19; C. Ill 422, 478 Bk. C. I 88, 102, 338; ^ ^ J jk* ^ j ^ ^ j ^

C. Ill 203; C. V38; C. VI 564; C. VII 229, 301; C. X 150; C. XI 522; C. XII 62, 156, 422

*&$?

pgp 3 " MESNEVt-i §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

C. I 159, 257, 326; Jei\ Jsi\ Cj*P ■*** ^ <J*~* C& i ^ L - V J ^' *S*~* V

C. II 213, 432; C. IV 116, 117, 339, 406; C. V 603; C. VI 226, 606; C.'VII 164, 243,
393, 516; C. VIII 484; C. XI 300; C. XII 285, 306, 367, 439

C. I 300 uhV-^'j f* CS O'Pt^- ^

C. IV 252 ■ W* JJJh u~S)*3 ^) S ^ O* 3

C. XIII 24 jyJw.t5Jji.JT «li» j*i

C. X 135, 559 J»jJ f? J** J~* lt* *® u*>

C. HI 190; C. IX 548 -^ * b J&

C. IX 164 4^Lp OjSj 4ap jAaj -die- ^jll oUo j k>\*} y$ J&

C. I 344 * O 0. UJ a\y> d£j J&- ff*-\ o*y- c)

C, III 241 .-. oy. ^ ^j j^^-l^j* J

C. X 104, 108 o>! aTjJU LT 1^5 jj ^T^ o>1 j* ^^ US' ^ijj j, ^ M ^ ^ Ci\ J

c. x 103 >ji J;^ ur ^jj ^57 j»- 4Ji jp oysy ^ y

^1 j>l lil <JL. j 4-U 4AJI yU ^1 JUi <^ Jd; <0J! ^ W ^ 0_,j~ ^ jJ
C. XII 143 \j^r ^> Vlj lo ^jJ\ o/e J! ^ ^^ J^ ^ ^ ^ ^

G. IV 34 (X~*f ^ Oj**" j ^J3^>

c. v 221 ^y <^*^- *J> cr*- J

C. VIII 453 ^ J* -W Ji-N u>J^ > J~ ^a ^

C. VIII 604; C. XI 396; C. XII 299 cJj»-V ^ °^ J ^

C. IV 34 1 >sT ^ j yJi ^>^1 pip' I* ,.5*1* ^

C. I 507; C. IV 181 ,^"1 ^ **-_5 U> ^ t$-r ^ ! ^ ^

C. IX 178; C. XIII 283 uo*fl '^ J ^L^ 1 Ji-e Lr 5, otr J 1

C. I 90 ^IjJl "^1 f jT j{l -3jpr t^c ^ j WU Ufcil ^ ^1 vii j v^i Cr* ^'j f^ji^ ^ J^

C. XI 535 ^ '^.j^ >>^ \f ^U 4^_j*j ^bsr aJJI ^p 0^" LJjJl cJ^_P

C. IV 423 ^>- ^J J*P ^J* ^J^. ^ l ^ Uj l = ;jJI ^'^ ^

C. I 450; C. Ill 112; f^J >^ *U! jj>i^ OjJii fji eU-j ^ <U» v^-^ ^jy- L * i^ 1 ^ ^

C. VII 105; C. X 24; C. XIII 14 .

C. XI 372 J^ «JI ^ u^ ^ ^ S ^» ^

c. ii 57 : ^ o,>,l^l ^

C. I 72; C. Ill 31, 70, 324; C. VII 163; ^^ ^-^ U J"iljJ JN^J

C. VIII 823; C. IX 594; C. X 206, 207; C. XI 48, 243, 542; C. XII 66, 307
C. IX 110; C. XI 73 p-**^- ) J*^ J-* 1 ^ >H ^1 0U\ jjj jjJ

°$%3?

fr

HADlS-I §ERfFLER lNDEKSl

II 552; C. Ill 40 J-v* ^ ^ J ^> ^ ^ ir*-« ^J J cJ

IV 26 «J» ^-d j* ^^1 W i e >-*< -u-**-^ u**^ cr* 1

V 551 *>* ^ o* ls**^ ^>j^tis* M -u A ^^ u-J

VII 101 *M^ ^ ^

IX 525 all J-~-. ^i Jl^ f J> *>* j ail S-i* ^ g^o 3>* &Jei j* *^ J 1 V^ 1 '^ u^

IX 436 *^~* V J.^W j*^j •**■ o-s 1

V 598 &h j^~ ] d^r j

IX 566 C»jill Sj-*- (^ ^ J ^y* r* i»^ j-i 1

XIII 186 JUtft 8j j^J-^k..j fl JM jlfdl j JUL*, .j^i- *i J,> JJJl

IV 116 *^ CS *® J* ^j& a*P

X 145 .....^ s-*« >• ^j 11

ix 63 ju«-Ji o-jU ^ an Jl v^l j ^ tf.jitt ^jll

viii 433 ar ^/iii <c-p t /xii oij ar ^^lii *Jj ^£us,i oi ^.ij j^r. j*$u

xiii 105 ^ *^>o Ni ^^ vlr -*o v jU>i ji*r ^>i

XHI106 J>P $*X J*P

VIII 433.. ^bo^^ 1

IV 297 js* ^ j*P

XI 183 U*~ *->* jl£* OLJIT j^ai j-jll

I 405; C. II 344; C. XII 391; C. XIII 202 .^P »i> j*P

V 508 J^'y. V jj JlL V ^ ^ *JL-uJj* j uJt* ^^

X 405 «{ cJjji Vj.^jjL V jiUlljA, ^jJ>.j UJL ^jll

VI 576 v'JJl o^ pJiJ! v^i UT fUi-1 Jl ^ v^ ^i 11

HI 190 *!>> "J Jjil Vl t b ail J;il L.

IX 548 ".....Hi *J J^i j VI ,b ail J>1 U

ju» an jj^j i cj\ j ; ijJu» ^i ^ vi u an ^o u

XII 435 a£* J*V J^ly J* ^j\ C^ p*i fMJI u*

II 550; C. VI 294 LfUJ ^ aJ Jb V j o'U a^Tl \i\ j 0>> »^i ^jll

IX 325 6 LJI j^ Jl^il Js. j*\ <zi ^^y ^Ty L.

IX 77 fit* jt> (jit V^" ^

III 481 JSWI ^ -Jl ,>iul U-U ail jJUt Uj JbJl ^ *J1 ^^1 U-L. ail jist u

1 565; C. VII 16; C. X 311, 316, 318, 320 Jh f*-*^ r 1 U J ^ ^ frUU

VI 56... j-*- VI C M^»I ^p Oj*p UT ^/jil ft L>-l ^ csy** L.

c^^

MESNEVt-1 §ERfF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6

C. IX 218 ejj** J*J l^-U OlT 01 _> J^pI jl Jj^j J\ 0j&

C. V 217 ^ jJA aULlj -bUJl ^ V- jai

C. IV 298; C. IX 185 Lf> ^ *U-» j V- JUl

C. I 60 jJk. Jb- J<J _, Jb- ^>^ J& j J« j >b UJj^l '4 j* \*

C. IV 122 **v-> iJ a»jj <£^- Lf> *JJl ia?- Vl Lji_ji Li iTyio JUo ^j^ ^ U

C. VI 375 Bk. C IX 108 <&"&! o* it? 3 cA^ Cf J>-S *■ >¥ S ^ J^ ] ^ ^ ?^^

C. IX 108 Bk. C. VI 375 jh> 'ill ^./l,

cm 123 uii £Ljt JT Ja*i ^ iiU Uii. Ja*i ^i oNyb j oN^„ oiSX* Vi ^ ^ u

C. V 594; C. IX 296; C. XII 83 ^iJl yisJl j^jll ^Ji ^*-j ^j .jSU- V j ^j\ ^j U

C. XI 263 *DI Jj^j If SpUJI fU j*

C. VII 169, 421; C. IX 624 c3> If* tjl*j ^jl=f^ lIJLj: ^ ^ i^L, Ji^T ^1 Js*

C. XI 167 Ai-s- o^lj o juf 01 Ulj dbLt J>>«i 01 L.I ^JOl ^ibS" sj~Jl ^--M-! Jt.

C. VIII 472 J> If* LJi^j j^j l*r l# lJ-^" j*i ^ Siji- Ji-i* ^/i- Ji*

C. VI 174 A-*ii 3j>uj ^lii ^jti g\jJ\ JuS 4^i; ^j J-\ ^Ul ^ cSJJl ,JWI Jt.

C. V 438 >U) ^ c \jJ\ IjJLiJ 3*>UJI ^ JLi^JI J&. ^llll J^

*JL" ^yJl l^IjJJI 6JJt j J^y*^ ^r Ifl^*- U OsU>l Uli IjU Jjj=_»! J^-j Ji»T j^li*

C. IV 276 l^i jj^*^ pit jjUl jp ,0*

C. VIII 472 J> U>* O^^ CS) ^ ^ ' J - L ~ f J-J C-^ ij; i iL " S ' lT* 1 frLip J^ J ls 1 ^

C. Ill 364 pfap >^ ^> Oj^l^l

C. IV 148 ajJw ^LJl Sljix.

C. I 391; C. Ill 237; C. V 411 *iLJ cJ- J^ *}S

C. V 194; C. IX 259, 260; C. XI 609 L»-l j*c* s>l

C. IV 75 ^j « ^1* t^AJli L^ r

C. II 496 Bk. C. Ill 477; C. IX 60; C. XII 69 ^JUJ ^ c~^

C. I 333 : J-y jL^^I

C. IX 227 *)jJJi Jij vJ-1 j tloJI Oc- »A*il

C. XI 320 «1J1 c Li cL— ^- wjU-J1 L^ Jj-j jU ^ jijU- <*^ >J^J\>. \f y> -JJI <^'^ j^ .jU*

C. II 511; C. IX 413 OUVl J*Sc-l JUU 4J ^ j *U J^l j 4J cP k«l j -dJ v-^-l ^

C. I 524; C. VIII 238; C. XI 507 -up lili *sl» ^ j 4±i L /^-l j^

C. IV 167 Bk. C. I 524 «o Uli JU. AOi cJlT jy.jOiJ.i^la^jAsla ^^^t ^

ffs^Kjcj^

HADlS-t SERfFLER tNDEKSt

C. I 338 Bk. C. IX 362; C. XI 620 «Ji J **&-' £ste j£> ^W^ O^J *^ u*^ ] O"

C. VIII 34; C. IX 362; ^LJ J> ^J* a* * A ^ 1 ^ °^ Ul ^ ° Wjl ^ ^J"*^ 1 °"*

C. XI 620 Bk. C. I 338

C. V 209 ^ j^V^ 1 ' ^ Or 4

C. IX 585 aJ >u. 01 *Jdl J^ li- 01 <oi*j 01 *li 01 _> aJ >*> 01 ft U 01 lj «J 01 ^ LJi *-Jil ^

C. IV 97; C. XI 432 /" ^ J*l £* j-W» ^ £• u-^w ^ ^J 1 OT

C. X 51 1; C. XI 259 &*d ^1 J\ >JU ^jVl ^i ^.c-< <^j J» >* 01 jIjI &

C. II 1 17; C. XIII 343 0^ & *-^l & Iji *^ji OlT ^ j 0_^ ^ fl U y . ^_^l j*

C XI 513 • *«^* ^ AJaJL- ^^ OU-I j^

^y>1 -uJSC a1)1 jp ,y>y>l ^ j «J& Up a1)1 JJI «i£ aUI J* Jil ^

C. I 316; C. VI 521 *^ «* ^

C. VI 164 ^ ^ <-r-* iA ** »^ ^ C^" 1 1>*

C. IV 168 *-*** J» J^ oUi ' ^'^ O&W J*" 1 Cr*

A^ri ur iv Air aj jjj s^vi ^ -uJ- *Ji ^t> uaji ^ ^m ^ jrt ^

C. V 47 s£c~± j £?*ij JS"L> U»

C. XII 21 1 ... ; J ««* *» ^ vUUr ^ CjT

C. XI 46 ■ j&**> f J^ ^ 0^

C. Ill 330, 479 *ij^ J JJ^ -^ Wj J OUI j*

C. VI 449 <- i ^ J 1 ^ r* 1 - iLiL ^ O** 1 <j*

C. XI 456 ^ ^"r^ j*** 11 £->>< g^ O"

C. VIII 203 4* *U1 l-A; L#>« ^ ^--iJl ^JiaJOl Ji ^ or

C. V 133 Bk C. VII 294 ^ <-±^ jS^ o* . ^ ^J £f V ^

C. VII 294 Bk. C. V 133 M **>J ^ t^" Of

C. IV 163 jy±A\ apW j aJj-j j -JJI OU j^i aJDI Jj^j t~< j <l)l ^IsSC «* (OpI j

i$1 es* '^i 1 jC.^ \U& *i ^>" 0-*J "^J** A" ' dJ1 ai ^ l * A; " 1 -' *** f-^ ! J^" ^

C. IX 366 ^ ^ , 3, J

C. I 278, 400; C. XI 512; C. XII 556 • V C*J V^ U >*" i>*

C. I 429 U^ JT ^p 4J1 Ai^ 4J1 > cJU ^ j ^ JT «U aUI cJU ^

C. VIII 120 *UI uUI U "ill -u. ^ ,J 4UI j^-l /Jb. fJ OU AIT u-*- ^ *^jJl o^ aUI /i ^

C. Ill 33; C. IV 108, 117. 339, 453; ^ ^J •**» JO Ur*

C. VIII 85, 444, 507; C. XII 577

c. xii 350 , ^V ^ JJj ^&> Jtej •*>. iSj* h or

C. VIII 66 ^ °^ «>*

G ^6 2

C. V 152

MESNEVf-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

Ij»^ J** »>* 0*~ J* J *>* *H* u Ji &P J 0*~ ^

I 261; C. IX 621 Bk. C. VII 351 I* J** V ' ] j* J U 3^ **» ^

U*** 0I J=* 0* ,-U * 0" ^ J** a" J 55 " 1 J U ^ ; «** ^^""^ 5s - f^-^ 1 J a" J*
J* Ui J-* J* j jj J u jjj <J* OlT *v ^*- p^UVl ,> o- Cr* J t^ (-^-T 1 a*

VII 351 Bk. C. I 261; C. IX 621; C. VII 351 fc£ ^jljjl ^ ^ 0! > ^ »-W

X125 ^^^

XII 600 I* (^ *^~-* a*

HI 467 Bk. C. V 264 'gJj gJ j s->UI £/ Cr* J •**".> •** J ^ Jr*

V 264 Bk. C. Ill 467 ^j *>rj^>j*

VI 631 Bk. C. Ill 467 gl ^J j U £/ j* J **> **3 ^ s-^ if

VI 322 *o^li ^jj^ ^» Uj J c^jU ^

IV 316 4i*~J JS" ^^ *M <>->/- if

VI 381 ..*. <*~* £ *W ^>jP ^

IV 462; C. VI 72; C. IX 202. 362; C. X 30 «o »-V ■** *-* ^ ^

IV 167 «P M «& j* J *^* **^* cf i * sii *» ls^*"^ 0"

XIII 202 Bk. C. IV 323 4-<y ,>>• O*. ^ <-^*e »W Vr* u*

IV 323 Bk C. XIII 202 ^*~ ^ c^. pJ s~^ ^ j* Cf

VIII 54; C. X 137 t> ^-gli Li* j*

XI 57 (cLjJl j* Ji\ j? 4ti* Je *^ ^ip ^ «6*ll cf Je\ > «7jf£ ,> *U* s-te J*

II 386 Cft^jl £*-" <>* J*"* ^ ^ «-^ jl ^ ! ^ v ~** °*

IV 98 t^y^ ~<Lj £^ Jm \jJS* a*L»JI (ijli ^ .

I 344 jU! ^ »o*i* IjjJi ajI^ J\jii\ ^ &

VII 424 *j> ja {Alt \^ 4l ji* ijfc* uwjl ^ & J*

III 81 UaiN ^ JtfUA j JW-^JI iai j* j^I apjUM ly o"

IX 651 Bk. C. VI 631 gJj j?Jj yM> ^ *J*

II 20, 334, 341; C. VI 586; C. VII 21, 42; «J ^ OlT <U OlT j*

C. VIII 238; C. XII 285; C. XIII 168

VIII 66 : C~*~«J jl aUI ,—1 ^iii ^1 f j-^j aUL ^ ilT ^

VI 529 *-* ^ -VJ* 4^1 C^»h JuJI J^ 4J1 Oli »Xp

XIII 206 »V «>^ e ^ ^^ if

V 109 U->- ^ J^ ^ 4 4l)l J**- jUi^Vl f jl ^

V 495; C. XI 515 J\j~> ^.j v 1 ^* J 1 ** j** r 1 ^

c^g^

HADlS-1 §ERfFLER iNDEKSt

C. VI 77, 225; C. XII 425 *U\ fM <J Jd\ ft* <J &

C. VIH 103 JlkrSJI ***£* ^-A «J Jo. fi j>

C. XII 180 ^ ^-J U>«* ^ ,Jj li^ v*^- r 3 »>•

C. 1 537; C. II 286; C. Ill 290; C. VIII 203, 438; C. XI 261, 463 ^U» C^& & oU #

C. XI 439; C. XII 619 OUU y ibj-i LuJ! UU, Ul j^l ^j J *\>jj pWl

C. 11 87; C. VII 242 *-«; ^ ^jl* ^» JJi > J*-j Cr* J ^ - u *^ i U^ ^J <>*

JLj V f ^Ul Up jUi . -dll J^j L; Ul OljJ Jli . fc4-U ^1 UuA yl j*J« a*

C. XI 120 *lj\i> 01 tJb-l _,.! Mj »i^l_> J>i

C. II 62 f^ 1 C 1 ^-^

C. VII 493; C XI 455 O*^ "^^ ^^

C. XI 156 Uiplj ^ U^ J 1 ^ 1 ^

C. I 60, 152, 527; C. II 544; C. IV 167; C. V 192, 462; »/j* 01 J^ ^>

C. VI 358; C. VII 395, C. VIII 136; C. IX 286, 341, 344; C. X 511; C. XI 253, 332, 587;

C. XII 12, 162, 245, 246, 523, 606; C. XIII 242
C I 207; C. IX 41, 517 , ^ > J^ i> ^ Ul

c. xi 62 o>ui vi ^> r«ir ^ui

^ ^jL^ AjtaJlj v^^Jl OjU-T ,^-Ul

C. XII 289 Bk. C. IV 77; C. VII 293; C. VII 49 I^ii W f*-^ ^ (-aj 1 ^ y*U-'

C. IV 77; C. vn 49, 293 Bk. C. Xll 289 *Jm1»j v*^ 1 ^■ > ^* s ' ^^ a" B

C. I 496 ^ l> 01 J >** U* 1 r* 1 ^ Oji^t^ a- Ul

C. II 116; C. IV 329; C. V 459; C. VI 68; ^ »jA* M fW J-UI

C. VII 395, 557; C. IX 122, 572; C X 522, 541; C. XII 505, 562

CHI 423 '. O^U^UI

C. XI 71, 237; C. XIII 300 Ji^J J*J* oUili

C. V 301; C. VII 165; C. VIII 592 OjiLJI Ojj*^ j^

C. I 133 *jy* Li J»i JT (jj Ji ijL** i\j* c/^

C. IV 394; C V 636 ^y* jM J* ^Ul f& 3 ^j^ ^Ul J> Ol M *uS/> >U- ^

C. X63 i^f-Adl

C. I 149; C. II 273, 563; C. IV 45, 176; I* J»jl» >^>* ^-^

C. VI 47; C. IX 63; CXI 153

C VII 199 OUa-iJI ^ ^ f j~* (H- >JI

C II 196 ^ C 1 ^ (^

s^P?

MESNEVl-t SERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

C. I 89, 319; C. IV 298; C. VII 84; C. IX 231, 619 ^JUJl J^-Ji ^JLJl Jill pt

C. IV 450; C. VI 298; C. IX 44, 573; C. XIII 186 OjU £ f>Jl

C. V 327; C. XII 618 J*14-I »jLp j* ^ ^JUl fJ J

C XII 618 J«*- J* SjU j. jr ,4p J* ?y

C. I 484; C. IV 453 <JU! J* U*

C. VIII 65 »l— Jl ^ ^JtAil ^ jjty JjjI J) lv*

C. VI 66 UU1 J*t J^ flj»- »>^lj

C. V 471 OF^JI <u~^ ^ V! p\ Jj^\*j^hir\ ^f-i\ j jUl ^ ^^1 j

UjiC <d)l xs- *j> j LjMl OLi *^Jli i_S-^y j^ ^y'j^i ^^ ^ ^ ali_y-i lj
<dU1 OU.; *Ual Ol^Vl j i^Vl j Ol^Vl j *l/Vl ^ djyh ftUfrill

■C. VI 615 Bk. C. IV 33; C. XI 530 - . jJl JU?

C. II 467 v-i^ Oj^-Jj ji^j

C. V 126 \j\i iS^\ ^le- -Oil ^ j->Sl U^- 1^^ jJ »jl» a*>^ ^Ju <jJ1\j

C. II 446 jJ-l Jji* 01 ^^ V *UIj

C. I 338 Bk. C. II 19; C. HI 422, 478 vb jk* ^ j

C. V 550 Bk. C. II 148 5%^Jl ^ ^ 5y cJ** j

C. 1X611 4*1^ J^l

C. V 578; C. XIII 262 0\f Up U J^ ^i^i* 4jl UT oU Up U Jip y^, j

C. V 564 i*i JUl u up c^iai JILj

L^jBjS' Ml 0>.l Uljj V hil> I^jUiI frlijj pUa*-i jj^*P Sj_j~2 l5 Ip i«LiJl f jj LjjJL ,jjjj
^ Jlij l^iyw y «UL j_^ 0_jJ_jIi o-U Jjij«;! ^ JU-i Jj^U-I ^ cJ^ia

C. VIII 415 l^Jp pdMi'j l# f^U ^1 UJJl o-Ia

C. VII 51 v->pl o^ J/il ^-ii: ^ Jf>\ (oT^l \i

C. V 226; C. X 146, 441 J^>1 Jbil^ j JLWV *LiVl cJl^ fjT^I L

C. XII 69 Bk. C. II 496; C. IX 60 ,ji~J ^i Jt.Jm^Ij ^yU^k; ,JU

C. I 339 cJ>>-^ Ucl o^j ^J ^*^l b

C. VI 586 : J^N JciU j JUV tLi.^ cJU iUil U

C. XI 327 1Jl>- J IJL*. J^ L.

\j cLijLcl IS.**- Ui SjLis- j^i JxJ Jli U>- L»J^ C^»ilw»1 Jli C^^^jo\ i^jsS *jjb- L
Lfjbj j UjJ^. j l»j^> i^^ip isy^\i LJjJl ^ (J ~JJ cJ^p Jli j i— 'U-l* ^'j^-

C. II 436 f jJli c~-^l ,4- j a-U *lll J^ yJl Jli jjjl^ jUl JaI j l^J Ojjjlp. S^-l

c $$r£°

HADlS-t §ER!FLER iNDEKSl

C. VI 286 f Ll iiB j\J-\ J j !£&. *y Jii DU- L

C. XII 509 f U SsUjULl ^j hy^ V Jii cjyL lil jL^ L

C. VIII 215 Bk. C. 1 81; lJ^S jU~\ C-iUJ Jsy^l 01 o~*-U U^ !^T o^S" ->jb I

C.III 120; C. VIII 215

C IX 164 L-jJi J ^Ul J_>Lb ^ 4JI Jj^j I

JU; <LJl J^ Aii\ Jj^j J\ l/li 4pL» ^jjj ^J* jjJUr J^ \tj JUL. L_j l ^^> I

C. VIII 520, 521 dj^jj Aii\ ^v J^j <uU liU, I^m ^Lvj -Op «dUl ^U> aJLJI J^

C. IX 164 Ojjsw I^JLp U jJUL j p^JUol vUlT JU1 ^ IjWI L.

C. X 476 \jjZLz, \xs- Ojf\ W 3LSJU I

C II 298 5^1 ^ -OJI JUc j Loll ^ ^U! ^ ^aJj j «*-jJ p^J J^Jl

C. VI 423 ^J-\ JJ te\^. ^ ^» L

C. I 72, 525; C. Ill 102; C. VIII 245 Iju^. jL~ ^J .u>^ Vj cJ L

C. I 238 *i)\ I JLw J* \jjjii cJl jL^Vl j Vj AiJl v~^ ^

C. XI 601 Up. lyUU Jp ^Ul d^,

C XI 602 ^jU Up ^Ul C^

C. II 496; C. IV 95 <*Ul.\ £. <0J! jl,

C - V 47 2 ^ ^ ^ X 1 ^ 1 ^ d U >J ^^ ^ >"**

C. I 303 Oj^j^, p#j Up j Oj^Jai! "i/ j dj»j"~i V w>L->- jju Ull Ojjw jji*! ^* iiJLl J**--^

C V 490 <dU ^ a jJ^ UpUJI Jl ^^

C. VII 229; C. VIII 87 ox^ U 4Jl ^ 8 Jup aUL <dJl J_^

C I" 345 J,N» J> j ^>! OUL^ v ^^i, j (oT^I fj ^

^^>

OZEL tStMLER iNDEKSt

Ozel isimler Indeksi

Not: SayFa numaralanna ilk baskimn 1. cildi igin 2 (iki) ,
III. ve IV. ciltleri igin 4 (doit) sayfa eklenecektir.

AbbadanC IV 511

Abbas, Hz. (r.a.) C II 252; C. VI 550; C X 556;

CXI 513
Abbas-i Debs C. X 188, 193; C. X 212
Abd-iUzzac. V1221
Abdullah (§am ulemasindan) C. VII 119
Abdullah (Hz. Peygamberin babasi) C. VII 290
Abdullah b. Ca'fer C. VIII 65
Abdullah b. Mes'ud Balyani C. X 31
Abdullah b. Revaha C. VIII 64, 65
Abdullah b. Sa'd ibn Ebi Serh C. II 365, 367
Abdullah b. Umm-i Mektum C. IV 75
Abdullah bin Omer C VI 461, 469; C. X 627
Abdullah bin Obey C. VIII 106
Abdullah Bosnevi (k.s.) C. II 299; C. IX 302, 494
Abdullah Hafff (k.s.) C. IX 357
Abdullah ibn Hazir C. II 109
Abdullah ibn Mektum C. VIII 72; C. IX 41
Abdullah ibn Mes'ud C. V 126
Abdullah ibn Sa'd C. II 368
Abdullah MagribiC VII 186, 187, 188
Abdullah-i Ahrar C. XI 448
Abdullah-i Balyani C. 11 495; C, III 214; C. XII

298
Abdullah-i Ensarf, §eyhiilislam C XII 40
Abdullah-i Hafif C. XII 338
Abdullah-i Tunusi [Ebu] C. XI 474
Abdullah Kurbani, §eyh C. VIII 523
Abdullatif, §eyh C. IV 153

Abdurrahman Leknevf C. I 39, 64; C. VIII 502,

503; C. XI 623
AbduMenafC. IV 211
Abdu§emsC. IV 211
Abdu'l-Ali Bk. Bahru'1-Ulum C. V 1 15
Abdu'1-Kenm CHf C. I 519; C. HI 1 77; C. IV 218,

219, 224, 237; C. VII 30; C. IX 66, 122; C.

X 510; CXI 500
Abdu'l-Melik C V 280
Abdu'l-Muttalib C. II 559; C IV 32 *
Abdu'l-Vahid C I 39
AbdulazizC. VI 221
Abdulfettah (Hind sarihlerinden) C I 39; C. Ill

328; C VII 546; C VIII 482; C XII 94
Abdulgaffar, §eyh C IX 596
AbdulGafur C II 355
AbdulgaKtr-i Lan C XI 32
Abdulgani Nablusi C. VII 219; C. IX 323; C XIII

267
Abdulgavs C. XII 337, 338, 339
Abdulhak Dihlevi C. V 48
Abdulhalik Gucdiivani (k.s.) C. XII 348
Abdulkadir (k.s.), §eyh C VII 119; C XI 26
Abdulkadir-i Geylani (k.s.) (Gavs-i A'zam) C I

499; C. II 168; C. VII 120; C. IX 340, 341;

CXI 22, 165; C XII 257
Abdulkebir Yemeni, §eyh C IX 314; C X 202; C.

XII 59
Abdulkenm §ehristani C. X 264
Abdulkenm-i Yemeni C IV 395; C VIII 140

o^^

MESNEVI-t §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

Abdullatlf C. I 39; C. Ill 198; C. IX 298

Abdullatlf, §eyh C. V 38, 48; C. VII 482

Abdullatif MakdisT, §eyh C. VII 301

Abdulmuttalib C. IV 502; C. VI 120; C. VII 280,
289, 290, 292, 302, 303, 426; C. VIII 40

Abdulvahid C. XII 354

Abdulvehhab §irazf, §eyh C. VII 546

Abdurrahim C. IX 596

Abdurrezzak Ka§aru C. XIII 4 1

Abdurrezzak-i Ka§am C. II 353; C. Ill 262; C. VI
190

Abdurrezzak, §eyh C. V 544

Abid Dede C. I 28, 29

Acem C. I 42, 175; C. II 103, 104; C. IV 437; C.
V261; C. IX 138; C. X 198; C. XI 110; C.XII
321

Ad kavmi C. I 287, 288; C. II 336, 386, 394,
395; C. IV 151, 229, 342, 351; C. VI 118,
119; C. VII 56, 236; C. VIII 189; C. 1X262,
460; C. XI 448; C. XII 86, 95, 237, 238,
491; C. XIII 254, 255, 256, 295

Adana C. HI 25; C. IX 637

Adem (a.s,) C. I 1 17, 325, 382, 385, 386, 387,
448, 449, 462, 491, 518, 551, 563; C. II
21, 36, 76, 109, 145, 146, 211, 212, 217,
233, 251, 270, 276, 383, 408, 410, 411,
415, 472, 477, 478, 485, 486, 536, 537,
554, 561; C. HI 17, 18, 19, 96, 177, 226,

254, 255, 273; C. IV 10, 12, 87, 88, 116,
123, 133, 184, 185, 186, 218, 222, 224,
242, 249, 323, 379, 400, 431, 479; C. V
169, 208, 209, 288, 339, 340, 341, 573,
609, 624; C. VI 100, 101, 110, 124, 125,
126, 212, 213, 568; C. VII 105, 106, 111,
115, 165, 166, 243, 247, 303, 399, 403,
422, 473; C. VIII 102, 149, 219, 247, 296,
341, 342, 365, 412, 449, 466, 467, 489,
551, 554, 555, 593; C. IX 64, 186, 187,
328, 503, 506, 507, 514, 524, 525, 608,
609, 610, 611, 619, 621; C. X 25, 26, 27,
28, 37, 169, 213, 224, 280, 409; C. XI 64,
102, 144, 405, 430, 445, 446, 448, 449,
577; C. XII 38, 118, 134, 184, 234, 235,

255, 256, 282, 324, 407, 521, 522; C. XIII
187,286,287, 321, 328

Adem Dede C. I 28

Adem-i kurb C. Ill 97

Adem-i SafT (a.s.) C. VI 125, 126; C. VIII 412,

466 :.

Aden C. Ill 165; C. VII 544; C. X340, 341; C. XI

386; C. XII 325, 506
Afganistan C. VIII 401; C. XI 239
AhiTurk C. 1 67; C. VI 122; C. VIII 365
AhT Turk Hasan C. I 67
Ahmed (a.s.) Bk. Peygamber Efendimiz, Resul-i

Ekrem Server-i alem C. I 157, 174, 259,

260, 273, 327, 339, 340, 350, 351; C. II

132, 133, 169, 222, 252, 476; C. Ill 116,
117, 120, 178, 338; C. IV 222; C. V 273,
274, 301, 302, 411, 443; C. VII 245, 280,
284, 291, 297, 298, 456, 457, 559; C. VIII
248, 443, 598, 600, 602; C. IX 180, 413; C.
X 91, 218, 545; C. XI 68, 166, 236, 262,
283, 297, 307, 308, 396, 450, 451, 491,
576, 610; C. XII 223, 290, 291, 406; C. XIII
343

Ahmed en-Namekf el-Cami, §eyhu'l-tslam C. VIII
163; C. XII 136, 591

Ahmed er-Rifai, Seyyid C. VII 509; C. IX 596

Ahmed Hadraveyh, §eyh C. HI 125, 131, 134; C.
XIII 98

Ahmed Midhat Efendi C. I 113

Ahmed-i Hadraveyh C. Ill 122

Ahmed Remzi Efendi (Mesnevihan) C. XII 330

Ai§e-i Siddfka (r.a.) C. 1130, 31, 44, 48, 55, 146;
C. IV 423,. 424; C. V 374; C. VI 189; C. VII
93; C. X 476; C XI 234, 235, 240, 241

Aknun C. XI 504

Akreb (burcu) C. VII 58; C. X 633; C. XI 316

Aksaray C. XII 349

Alaeddin Abizi C. XI 180

Alaeddin Celebf C. IV 23

Alaeddin-i Attar (k.s.) C. XII 59

Alaeddin-i Gucdiivani C. IV 388

Alaeddm Keykubad, Sultan C. I 63; C. IV 361; C.

VI 316; C. VII 223; C. VIII 284, 511; C. XI
15, 247, 276; CXI 398

AlaQddin, Mevlana C. IX 314; C. X 202

Alevfler C. XII 599

Alf b. EbiTalib, Imam (k.v) Bk. Aliyyu'l-Murtaza
C, I 99, 157; C. II 129, 135, 150, 298, 300,
395, 419, 491, 492, 497, 498, 501, 504,
507, 511, 517, 518, 523, 524, 526, 544,
548, 550, 557, 560; C. HI 106, 224, 228,
235, 241, 295, 305, 347, 437; C. IV 102,
103, 253, 455, 512; C. V 84, 115, 348,
427, 511, 514; C. VI 117, 163, 469, 517,
528; C. VII 113, 164; C. VIII 33, 64, 106,
107, 125, 126, 252, 253, 299, 397, 416,
574, 605; C. IX 103, 104, 400, 626; C. X
73, 136, 188, 218, 443, 503; C. XI 72, 81,
271, 277, 374, 433, 470, 610; C. XII 33,
125, 266, 356, 414, 417, 418, 453, 599; C.
XIII 206, 207, 223

Alib. Ca'fer C. XII 50

Ali Ebu'l-Hasan el-Magribi e§-§azelf C. VIII 172

All Htti, §eyh C. XI 22

Ali Vasfi Kurt C. X31

Aliyyu'1-Karf C. 1 39

Aliyyu'l-Murtaza, Imam Bk. Haydar-i Kerrar,
§ah-i velayet C. II 500, 505; C. Ill 258; C.

VII 112; C. VIII 447, 477, 571
Alman C. VI 635; C IX 403

Almanya C. IV 362; C. V 180; C. VII 29; C. XII

^^

OZEL 1S1MLER iNDEKSl

1 13; C. XIII 261

AltunC.VU78, 179

Amerika C. VI 635; C. VII 29

Amflb. §urahbilC. Ill 401

Amir b. es-Seken C. IV 317

Ammar b. Yasir C. I 486; C. IV 55; C. XI 124; C.
XIII 99, 143, 144

Arnr Bk. Zeyd C. I 496, 497, 498; C. IV 471,
472; C. V 69, 140, 335; C. VI 111; C. VIII
328; C. 1X489; CXI 146

Anadolu C. X 84

Anka C. XII 429

Ankaravf, Hz. §arih Bk. tsmail-i Ankaravi C. 1
28, 29, 39, 47, 48, 64, 81, 140, 256, 503;
C. II 44, 51, 58, 81, 87, 142, 150, 174,
185, 186, 245, 252, 272, 288, 297, 308,
358, 365, 370, 395, 443, 454, 521, 522,
523; C. Ill 43, 45, 59, 61, 73, 78, 84, 93,
110, 115, 123, 186, 198, 224, 229, 234,
240, 246, 274, 285, 290, 296, 308, 311,
323, 324, 338, 350, 360, 365, 380, 390,
405, 410, 415, 419, 425, 444, 446, 485; C.
IV 19, 22, 24, 34, 52, 57, 61, 67, 92, 104,
109, 110, 116, 120, 132, 148, 150, 170,
185, 214, 240, 248, 265, 277, 304, 350,
397, 416, 418, 433, 447, 462, 511; C. V
38, 41, 58, 73, 84, 94, 112, 129, 130, 142,
146, 150, 171, 183, 194, 218, 253, 268,
278, 280, 284, 306, 318, 319, 333, 391,
397, 493, 499, 500, 505, 513, 520, 533,
558, 560, 562, 579, 589, 600, 602, 609,
610, 623, 628; C. VI 24, 50, 63, 70, 78, 96,
118, 161, 169, 193, 204, 226, 240, 293,

329, 334, 356, 400, 403, 416, 444, 456,
483, 486, 544, 545, 553, 563, 571, 575,
579; C. VII 23, 61, 166, 188, 198, 212,
230, 232, 270, 277, 286, 300, 321, 327,

330, 341, 369, 482, 508, 513, 514, 515,
530, 534, 549; C. VIII 23, 28,85, 125, 161,
166, 169, 177, 204, 223, 230, 241, 267,
287, 291, 400, 407, 482, 500, 541, 547,
599, 605, 606, 607, 609, 615; C. IX 38, 92,
138, 155, 157, 171, 176, 275, 284, 293,
301, 335, 449, 457; C. X 26, 47, 55, 93,
132, 198, 224, 321, 390, 392, 416, 453,
468, 497, 505, 527, 565, 570; C. XI 166,
495; C. XII 12, 94, 106, 319, 395, 433,
439, 451, 480; C. XIII 88, 106, 135, 158,
207, 234, 320, 322, 325, 330

Antakya C. HI 391; C. VI 151; C. IX 197; C. XI

270
Antakya Kapisi C. XI 270, 271, 272
Antalya C. XIII 1 54
Arab C. I 67; C II 66, 103, 104, 105, 106, 279;

C, III 185; C. IV 76, 106; C. VI 203, 221,

380, 433, 444, 621; C. VII 275, 280, 282;

C. XI 80; C. XIII 34

ATabl C. II 113, 246, 250; C. VII 223, 224

Arabistan C. II 29; C. Ill 56; C. VI 188; C. IX 371

Arabistan Yanmadasi C. VIII 286

ArablarC. XI 81

Arafat C. XII 174, 177

Arnavud C. IV 106; C. XI 250; C. XII 349

Arslan C. X 634; C. XIII 26

Arslan Mahmud C. XI 461

Arz-i Ken'an C. XII 126

As b. Munebbih C. VIII 477

As ibn Vail C. VII 268

Asaf b. Berhiya C. Ill 315; C. VII 272, 273, 361;

C. X 358
Asar-i Atika Muzesi C. I 29
Ashab-i Kehf C. I 191, 327; C. VIII 76, 77
Asim'in kizi C. IX 104
Asiye, Hz. C. HI 218; C. V 260; C. VIII 233, 234,

242, 252; C. X11I 210
AsurC. I 175
Asya C. IV 142, 325; C. V 381; C. VI 635; C. VII

111; C. IX 432; C. XI 543, 560; C. XII 197,

477
AskiC. XI 538
Ata C. XI 306
Attar, Bk. Fendiiddln Hz. C. II 396; C. VII 460,

477; C. IX 373; C. XI 458; C XII 297, 584
Ave bin Unuk Bk. Oc Ibn Avk C. IV 133
Avrupa C. I 176; C. V 321; C. VI 503, 635; C. XI

479; C. XII 477
AyC. X 162
Ayasofya C. VIII 587
Ayaz C. Ill 293; C. VII 265; C. IX 588, 590, 591,

592, 593, 594, 598, 600, 607, 608, 621,

623, 625, 626, 630, 631, 632, 633; C. X

11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 19, 20, 22, 28,

29, 30, 32, 37, 38, 343, 344, 357, 358,

359, 383, 384, 405, 406, 460, 461, 481,

570, 576, 577, 578, 583, 584, 585, 586,

587, 606, 608, 619, 623; C. XI 94, 95, 96,

139, 142, 143, 238, 239
Aybek C. X 303, 399
Aynulkudat-i Hemedani (k.s.) C HI 178; C. IV

222; C. VI 175, 615; C. VII 461; C. IX 547;

C. X 263
Ayyazi (r.a.) C. X 498; C. X 501, 502, 504
AyyukC. XII 410

AzazilC. IV 218, 259, 323; C. 1X608; C. 1X610
Azer C. IX 105, 414, 543, 544; C. XII 74
Azerbaycan C. IV 432
AZIZ Nesefi C. I 79, 87; C. VI 472, 474, 475,

478; C. VII 130, 132, 142, 174, 408, 541;

C. VIII 47, 204, 232, 240, 294; C. IX 118;

C. X 66; C. XI 48, 157, 176; C. XII 432,

436, 564
Azizan All Ramiteni C. XIII 163
Azra C. XII 243, 244
Azrail, Hz. (a.s.) C. I 148, 313, 314; C. II 403-, C.

c^p^

MESNEVf-t §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

V 17, 49, 51. 385, 576; C. VI 345; (a.S.) C.
VII 68; C. IX 507, 512, 534, 535, 536, 537,
540, 541, 545, 546, 547, 550, 551, 552; C.
X 72, 173; C. XI 40, 135; C. XIII 290, 291,
293, 301, 304, 307

B

Babil C. I 217; C. II 390, 397; C. IV 174, 175; C.

V 138, 139; C. VI 430; C. VII 362; C. VIII
401, 441; C. IX 222, 223. 224; C. XI 145,
146; C. XII 346; C. XIII 67

Babu'l-Mendeb Bogazi C. VII 544; C. X 340

Babu't-Taka C. IX 646

Bagdad C. II 221, 226, 252, 279; C. HI 65, 245,
259, 260, 333; C. V 195, 264, 270, 276,
277, 282, 283; C. VII 119, 521, 530, 557;
C. VIII 168, 374, 401; C. IX 346, 347, 387,
526, 528, 646; C. X 536, 613; C. XI 73,
187, 202, 203, 251, 436; C. XIII 44, 103,
113, 114, 123, 136, 137, 138, 143, 144,
159

Bahaeddin C. XI 409

Bahaeddin Bahri C. X 146

Bahaeddin Sultan Veled (k.s.) C. 1 28, 63; C. VII
223; C. XIII 329

Bahreyn C. XI 378

Bahr-L Ahmer C. I 289; C. IV 390; C. VI 36, 84,
118, 171, 321, 497; C. VII 236; C. VIII 446;
C. IX 324, 541; C. X 218; C. XI 386; C. XII
325, 353

Bahr-i Kulzum C. IV 390

Bahr-i Lut C. VII 237

Bahr-i Muhit C. VII 509, 510; C. XII 194, 517

Bahr-i Muhit-i Atlas C. X 631

Bahr-i MuhfM Hindi C. X 631

Bahr-i Muhft-i Kebir C. X 631

Bahr-i Miincemid-i Cenubf C. X 63 1

Bahr-i Miincemid-i Sjmalf C. X 631

Bahr-i Seffd C X 631

Bahr-i SiyahC.X 631

Bahru'1-Ulum Abdu'1-Ali C. 1 39, 486; C. II 238,
322, 342, 367, 392, 444, 458, 520, 523,
549; C. Ill 169, 198, 201, 229, 230, 274,
290. 304, 315, 338, 365, 410, 416, 444; C.
IV 22, 34, 215, 288, 369, 397, 455, 511; C.

V 38, 44, 70, 73, 84, 115, 261, 303, 307,
449, 558; C. VI 39, 118, 225, 334, 487,
543, 636: C. VII 126, 170, 262, 281, 327,
373, 421, 516, 559; C. VIII 231, 601; C. IX
50, 53, 214, 284, 335; C. XI 345, 561; C.
XII 393, 439

Ba'lbek C. XI 79
Banane C. I 1 76
Basra C. IV 76, 344; C. V 282; C, IX 278; C. XI

187, 188, 346
Batar C. VII 498

Batlamyus C. IV 381; C. VIII 566
Bayezfd-i Bistami Bk. Eba Yezid C. I 67; C. II

109, 213, 275, 342, 466, 559; C. HI 65, 77,
122, 259, 333; C. IV 32, 100, 109, 110,
114, 115, 119, 391, 502; C. V 19, 192,
400, 451, 452, 497, 636; C. VI 120, 229,
496, 548, 609; C. VII 21, 169. 408, 426,
532, 533, 537, 540, 541, 543, 545, 546,
556; C. VIII 20, 21, 23, 24. 63, 81, 82, 87,
88, 89, 90, 91, 92, 100, 176, 482; C. IX
144, 171, 297, 380, 469, 641; C. X 385,
386, 393, 396, 397, 400; C. XI 436; C. XII
100, 118, 204, 368, 432, 468, 544, 545; C.
XIII 342

Bayezfd, Sultan C. VIII 83

Bayezfd, §eyh C. X 393

Bazflidiyen C. 1177

Bedehsan C. VIII 459

Bedir C. I 415; C. II 181. 252; C. VI 431. 432; C.
VIII 477; C. IX 62, 263; C. XI 606, 610; C.
XII 86

Bedreddfn Omer C. XII 352

Bedreddin Simavi C. VIII 555; C. IX 25

Bedreddfn-i Tebrizi C. IV 420

Begavi Yezid ibn Ebi Habib, Imam C. II 368

Behlul C. V 195, 496, 498, 499

Behram C. XII 220, 369

Beka Efendi C. XII 37

Bekbaruk C. X 384

Bekr C. I 300; C. V 140, 589

Bel'am b. Baur C. II 384, 385; C. HI 323; C. V
208, 209; C. VI 633

Beldah C. VI 557

Belh C. I 63; C. Ill 122; C. IV 362; C. VII 204,
248; C. VIII 378, 511; C. X 414; C. XI 250,
560, 561; C. XII 43; C. XIII 32, 98

Belkis C. Ill 315, 442, 443; C. IV 499; C. VII

177, 179, 190, 192, 193, 200, 201, 216,
217, 231, 235, 236, 239, 240, 244, 245,
248, 251, 257-265, 271-273, 304, 305,
319, 321, 324, 500; C. VIII 249; C. X 30; C.
XII 420, 476

Belya bin Melkan C. XI 78
Benatu'n-na's. C. VI 593; C. XII 406
BenatiTn-na'si kubra C. I 356; C. V 531
Bent AmrC. IV 270
Bent Avf CIV 270

Bern Ganem b. Bern Avf C. IV 270, 272
BenlHasjm C. II 132
Beni Ismail C. I 259

Benilsrafl C. I 60, 1 12, 259, 304, 306; C. II 159;
C. Ill 193, 216, 301; C. IV 53, 68, 69, 144,

178, 179, 429, 489; C. V 234, 235, 238,
239, 244, 250, 254, 256, 294; C. VI 162,
163; C. VIII 149, 152, 155, 266, 295, 296,
299, 349, 446, 454, 463, 495, 542; C. IX
258, 324; C. X 218; C. XI 21, 433, 576,
578, 579, 604; C. XII 47, 86, 167, 192,
268; C. XIII 74, 151

GS^

OZEL ISIMLER iNDEKSl

BenfKinaneC. VI 431

Bern Kureyza C. VI 558

Bern Nadir C. VI 558

BemSa'dC. VH276, 283

Beni-EsedC. IX 179

Benu Hanife C. VII 498

Bereke-i Hemedani, §eyh C. VI 175

Beyhaki C. Ill 354

BeytC. XIII 156

Beyt-i Makdis C. VII 123, 124; C. VIII 441; C. IX

596; C. XI 436
Beyt-i Muazzam C. XII 264
Bilal-i Habe§i (r.a.) C. II 31, 35-37; C. V 62-64,

126; C. VI 291-296, 302; C. VIII 521; C. IX

88; C XI 306-310, 312, 325-327-329,

331, 332, 336, 337, 338, 341, 344, 345,

349-359, 360, 362, 363, 368, 369, 370,

374, 375
BirgivfMehmed Efendi C. XIII 87, 79
Birinci Batlamyus C. 1 175
Bistam C. Vll 532; C. XII 43
BizansMar C. VIII 97
Bombay CXI 16
Bu Said C. X 510
Bu'l-Hikem C. Ill 226
Buda C. II 46
Buhara C. V 306; C. VI 338, 339, 367, 369, 370,

371, 372, 373, 374, 376, 381, 384, 386,

387, 389, 390, 401, 524, 583, 587, 613,

630; C. VIII 483; C. 1X431, 432; C. XII 348.

596, 597
Buhari C. II 68, 97, 197, 543
Buhtu'n-Nasr C. I 175; C. VIII 441; C. XI 129
BulgarC. V381
Burak C. II 459, 460; C. Ill 313; C. IV 512; C. VII

174, 175; C. XIII 30, 31
Burhaneddfn Muhakkik-i Tirmizf (k.s.) C. Ill

367; C VI 293; C. XIII 327
Busra C. VIII 64
Bu'1-aiaC. XI 140
Bu'1-Hasan C. VII 357
Bu'l-Hikem C. XII 193
C
Cabir ibn Abdullah (r.a.) C. II 68, 320; C. V 471;

C. VIII 557; C. XI 165
Ca'fer Bermekl C. II 247, 248; C. VI 457
Ca'fer-i Sadik C. IV 420; C. VI 448; C. VII 84; C.

1X299
Ca'fer-i tarrar C. IV 455
Ca'fer-i Tayyar (r.a.) C. IV 455; C. VIII 64, 65,

79; C. XII 356, 357, 358, 359
Calinos C. I 91, 215; C. IV 82; C. VI 411, 412,

413, 415; C. VII 92; C IX 63; C. X459
Calut C. VI 30; C. VII 237
Camf, (k.s.) Mevlana C. I 33, 52, 548; C. II 284,

342; C. Ill 65, 196, 332; C. IV 295, 360; C.

V 46, 172, 431; C. VII 30, 62, 186; C. VIII

63, 71, 83, 94, 374, 379, 483; C. IX 327,
454, 638; C. X 333, 517, 518, 577; C. XI
22, 97, 151, 215, 392, 608; C. XII 22, 50,
93, 1 12, 257, 338; C. XIII 341, 342

Cebel-i Salihiyye C. I 44

Cebran, Bk. Cibril (a.s.) C. 1 339, 518; C. II 476;
C. IV 31,53; C. V 17, 119, 408; C. VI 220,
342, 345, 483; C. VII 437, 455, 558, 559;
C. VIII 248, 414, 343, 344, 463, 558, 589;
C. IX 49, 112, 118, 119, 329, 506, 507,
510, 511, 513, 518, 533, 535, 538; C. X
199, 431, 432; C. XI 431, 583; C. XII 28,
73, 299, 344, 544; C. XIII 81, 221

CedyC. VII 58; C XI 316

Celal C VI 348

Celaleddin C. I 63; C. XIII 222

Celaleddin Devvani C. VI 153; C. XIII 231

Celaleddin Ferfdun C. IV 420; C. VIII 29

Celaleddin Siiyuti C. XIH 35

Celaleddin, Hz. Bk. Mevlana C. Ill 367; C. VI
348, 349; C. VII 28

CelflC. I 176, 177

Cemaleddfn C XII 287

CemalinC. I 177

Cengiz, Cingiz C. II 396; C. XI 215

Cercfs <a.s.) C. XI 306, 307

CenrCVI219

Cerrah-i Mesihi C. XI 576

Cevza C. VII 58

Ceyhun C. II 232; C. VI 386; C. VII 404; C. XI 22,
36, 283; C. XII 144, 530

Cezair-i Arab CIV 511

Cibril, Bk. Cebrail (a.s.) C I 339, 340, 475; C. II
18, 159, 160; C. Ill 21, 229, 325, 334; C IV
69, 281, 401, 414, 466; C V 18, 618; C. VI
44, 118, 211, 215, 221, 247, 310, 343,
345, 359, 360, 361, 393; C. VIII 11, 255,
376, 419, 463, 464, 526, 590, 593, 594,
599, 600, 602-606; C IX 472, 508, 509,
510, 512, 514; C. X 557; C XI 396, 499,
61 1;C XII 74, 143, 336, 370

Cercis (a.s.) C IX 416, 417; C XI 504

Cuha Bk. Cuhl C X 376, 377, 378, 379

Cuhfe C. XIII 206

Cuhl C. IV 342; C XIII 179, 180, 181, 182, 188,
189, 190, 192, 194, 200, 201, 204, 205,
206,212,213,214,215

Ciineyd-i Bagdadf C. I 57, 67; C, II 40, 206, 395;
C. Ill 258, 486; C. IV 100; C V 192; C VI
230, 609; C VII 548; C VUI 83; C IX 357,
411,438, 469; C.XIII 18

C

Cayirli Medresesi C VIII 469

CelebfAlaeddTnCIII319

Celebi Celaleddin Ferfdun C X 146

Cigil C IV 348; C VI 457

Cin C. I 343; C. VIII 167; C IX 237; C X 127; C.

<?gxsg>

MESNEVl-t §ERfF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVI-6 >

XI 251; C. XII 477, 584, 594, 621; C. XIII
31, 32, 38, 39, 57, 82, 86, 162, 233

ginistan C. XIII 44

D

Dab§elim C. IV 468; C. VI 1 13; C. VIII 1 15, 501

DahhakC. XI 306; C, XII 321

Dahul C. XIII 34

Dar C. VI 32

DaraC. 1219

Daru's-selam C. IX 382

Darvan C. V 139, 140; C. IX 483, 484

Davud (a.S.) C. II 270, 341; C. Ill 57, 147, 255,
300, 411, 412; C. IV 36, 123, 509; C. V
195, 273, 392, 395, 396, 397, 487-489,
514, 613, 628-630, 632, 633, 635-638; C.
VI 11-14, 16, 17,22,24-27,29-32,45,46,
49, 120, 121, 189, 499; C. Vll 123-125,
127, 129, 153, 237; C. VIII 180, 215; C. IX
442; C. X 194, 403, 404; C. XI 297, 594; C.

XII 92, 126, 127,237

Davud-i Kayserf C. Ill 29, 234; C. VIII 471; C. XI

72
Debernu? C. Ill 25
Deccal-i Mesfh C. Ill 81; C, VIII 164, 165; C. XII

255, 256
Dede Omer Ru§eni C. VIII 377; C. XII 51
DekUkfC. V 505-508, 511, 512, 514, 519, 520,

522, 524-526, 535, 538-544, 547, 550,

560, 566, 575, 576, 584, 586, 588, 605-

610; C. VII 442; C. XIII 244
DelkC. XII 198
Delkak C. IV 142, 143; C. X 423, 424, 425; C.

XII 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202,

203, 204, 208, 209, 210, 211, 212, 213,

214,216,217,221
Delv C. VII 58; C. X 634; C. XI 316
Deri C. VII 212
Dikyanus C. HI 25
Dicle C. II 230, 266-269, 271; C. V 41, 277; C.

XI 490
Dihyetu'l-Kelbi C. VIII 85; C. X 101
Dime§k-i Sam C. Ill 319; C. VI 356; C. VIII 448
Dimene C. V 359
Dimne C. IV 468, 469
DuldulC. IV 512
E
Eba Eyyube'l-Ensarf (r.a.) C. I 450; C. Ill 112; C.

VII 105; C. XIII 14
Eba Hureyre C. XIII 35
Eba Yezfd Bk. Bayezid-i Bistamf C. I 57; C. VII

531; C. VIII 79; C. IX 543; C. X 385
Ebabli C. I 402; C. II 71, 79; C. IV 425, 426; C.

VI 38, 117, 1 18; C. VII 236
Ebhaz C. IX 346, 347
Ebher C. XII 43
Ebi tkal Magribi C. II 342

Ebf Muhammed el-Bagavi C. X 603

Ebi'l-Hasen, Seyh C. IX 596

Ebrehe C. I 402; C. II 71; C. HI 1 15; C. IV 287,
425; C. VI 1 17; C. VII 237; C. IX 482; C. XII
264; C. XIII 156, 157, 158

Ebrehe ibn es-Sabbah el-E§rem C, VI 38

EbtoreC. I 176

Ebu Abdullah Dasitanf C. IX 435

Ebu Abdullah el-Fasi C. V 46

Ebu Abdullah Hafif, Seyh C. IX 47; C. XIII 169

Ebu Ali Dekkak (k.s.), Seyh C, VI 317; C. VII 538

Ebu Amir C. IV 270, 277

Ebu Bekir Kettanf C. VI 190, 230

EbuBekirRebabiC.IV 36

Ebu Bekir SibliC. VI 229

Ebu Bekr-i RebabT C, HI 435

Ebu Bekr-i Siblf C. Xll 22

Ebu Bekri's-Siddfk, Hz. C. I 63; C. II 133, 154,
222; C. Ill 164, 257, 260; C. IV 72, 463; C.
VI 80, 145; C. VII 112, 155, 156, 498; C.
VIII 106, 251, 416, 605; C IX 48, 110,
290, 292, 293, 294, 295, 297, 400; C. X
511, 588; C. XI 72, 73, 259-261, 306, 308,
309, 327, 328, 331, 336-338, 343-345,
348-352, 358, 362-364, 366, 370, 433,
610; C. XII 432

Ebu Cafer el-Harrar C. IX 47

Ebu Cehil C. I 165, 273, 327, 382, 452; C. II 80-
82, 132, 154, 189, 385, 409, 559; C. HI
226, 393, 443, 444; C. IV 32, 230, 502; C.
V 1 18, 539, 581; C. VI 120, 431; C. VII 1 11,
112, 245, 246, 268, 426; C. VIII 180, 251,
252; C. IX 263, 392; C. XI 393, 610, 611;
C. XII 86, 193, 223; C. XIII 128, 195, 222

Ebu Davud C. II 68; C. IV 245

EbuDerdaC. IV41;C. V471

Ebu Eyyub Ensari Bk. Eyup Sultan C. VI 36

Ebu Hamza-i Bagdadi C. VIII 237

Ebu Hanife Bk. tmam-i A'zam C. VI 377; C. XI
496, 497

EbuHasan-iE§'ariC.IV214

Ebu Hureyre (r.a.) C. II 97, 378, 525; C. Ill 208,
477; C. IV 16, 21, 77, 116, 275, 276; C. VII
230; C. VIII 127, 203, 454; C. IX 287; C. X
221, 222, 319; C. XII 241, 434, 518

EbulshakC. IV 214; C. VI 229

Ebu Leheb C. Ill 131, 342; C. IV 230, 418; C. V
193, 443, 538, 539; C. VI 37, 38, 586; C.
VIII 251, 252; C. IX 370; C. XII 65, 354

Ebu Medyen Magribi C. II 38, 543; C. IV 184,
295; C. V 524, 544; C. XII 582

Ebu Muhammed C. XII 616

Ebu Muhammed el-Begavi C. VIII 471

Ebu Muhammed Haffaf C. XII 615, 617

EbuMurreC. V 189

Ebu Museylem C. I 174; C. VII 497, 498

Ebu Nuvas C. VIII 70

C^Gg,

^K^

OZEL lSlMLER lNDEKSi

Ebu Sabit Muhammed b. Abdiilmelik et-Tusi ed-

Deylemi C. XII 330
Ebu Safd Ebu'1-Hayr, §eyh C VIII 339; C. IX

646; C. X 51 1; C. XI 174, 436; C. XIII 44
Ebu Said el-Hudri C. IX 164
EbuSelemeC Ill 190
Ebu Sufyan C. IV 21 1; C. V 443; C. VI 431
Ebu Talib C. VIII 64; C. XI 80-82
Ebu Talib Mekki C. X 470; C. XII 236
Ebu Turab Bk. Ali b. Ebi Talib C. II 5 1 1
Ebu Yezfd Bk, Bayezid-i Bistami C. IV 391
Ebu Yusuf ve Muhammed C. XI 496
Ebu Zer Gifarf (r.a.) C. II 441; C. VI 615
Ebu'd-Derda C. IV 245; C. XI 532
Ebu'l-Abbas (k.s.) C. XII 52
Ebu'l-Abbas Demenhuri, §eyh C. IV 111; C. XII

69
Ebu'l-Abbas el-Mursi C. VII 1 19
Ebu'l-Abbas et-Tanci, §eyh C. IX 596
Ebu'l-Abbas Hariri, §eyh C. VIII 523
Ebu'l-Abbas Kassab Amulf C Ill 194; C. VIII 75,

339; C. IX 435; C. XI 203, 436
Ebu'1-Ala Maarrf C V 215, 216
Ebu'-Leys C IV 143
Ebu'1-Fazl, §eyh C. X 333
Ebu'1-Fazl Yusuf C. X 73
Ebu'1-Gusn C. X 376
Ebu'l-Hasan C VII 338, 339, 540, 542; C. VIII

22, 23; C. XII 44, 48, 49, 51-53, 55, 62, 65,

70, 71, 72, 73, 74, 75, 76
Ebu'l-Hasan Gurf C. I 234
Ebu'l-Hasan Harakam, Hz. (k.s.) C. I 469; C. IV

109, 339; C VI 495; C. VII 531, 541, 545,

546; C VIII 20, 21, 24. 140, 482; C. IX 435,

469; C. XI 484; C. XII 43, 50, 55, 118, 412,

521; C. XIII 96
Ebu'l-Hasan Sazeli C. II 267; C. IV 310; C. VII

418; C. XII 52
Ebu'l-Hasen Ali C. VII 509
Ebu'l-HayrTinatf (k.s.) C. V 436, 437, 445-448,

451-454, 494; C. VI 170; C. IX 196, 197
Ebu'l-Hikem C. I 452; C. Ill 226; C. IV 230
Ebu'l-Huseyin Nun C VIII 237; C. X 417, 418
Ebu'l-Kasim Kasri C. V 172
Ebu'1-Kasim-i Gurganf C. XI 174
Ebu'1-Kasim-i Kusri C. XII 338
Ebu'1-Mecd Mecdud b. Adem C. I 572
Ebu'1-Vefa C I 67; C VII 171
Ebu'1-Vefa Ahi Turk C. II 428
Ebu'1-Vefa Bagdadi, §eyh C. I 67
Ebu's-Suud Efendi C. XII 601
Ebu't-Tufeyl C. VIII 574
Ebu-Said Ebu'1-Hayr C. VIII 140
Ebu'1-ala C. XI 141
EdirneC. VIII 91
Efdaluddfn HakanfC. II 213; C. V315; C. VI 496;

C. VIII 337; C. IX 237

Efladus C. II 542
Eflaki C. XI 398
Eflatun C. I 91; C. V 150, 395; C. VIII 20; C. X

596; C. XIII 82
Eflatunfler C. I 177
Eflun C. XI 307
Ehrimen C. II 34, 46, 541; C. VII 366, 368; C.

VIII 113, 507; C. XII 290
Ekmeluddfn Tabib, Mevlana C. VI 222
Elbistan C. V 236
Emevf 0.1X216
Emin, Halife C. VI 636
Emir Hiiseynf C. I 528; C. II 302
Emir Husrev C. VII 452; C. IX 602
Emir Pervane C. VII 472; C. VIII 42; C. XII 24; C.

XIII 327
Emfr Sultan CIV 146
Enduliis C. VII 531; C. VIII 322, 483
Enes b. Malik C. I 238, 306; C. Ill 208; C. IV

197; C. V 471; C. VI 192, 193, 194, 195,

287; C. VIII 198; C. X 356; C. XII 266, 370,

477
Enis C. XI 239
Enveri C. II 248
Ernst Haeckel C. I 127
Erzincan C. XIII 225
Erzurum C. VIII 284
EsedC. VII 58; C. XI 316
EsedullahC.V511
Eseniyen C. I 1 76
Esma binti Umeys C, X 218
Esvedb. Ka'bC. X1610
Esaire C. Ill 265, 275
Esjef C. Ill 98
Esref-i Rumi C. V 497; C. VI 325; C. VII 518; C.

VIII 346; C. X 602; C. XIII 55
Etrak Bk. Turk C. XII 349
Evhadiiddin Kirmam, §eyh C. II 426; C. VI 588;

CHI 1 96; C VIII 77; C IX 454
Evlad-i Muderris C X 146
Evs C. IV 490, 493
Eymen vadfsi C IV 282
Eyiip Sultan C VI 36; C. XII 601
Eyyiib (a.s.) C I 486; C. II 63; C. V 132; C VI

37; C X 255, 475, 478, 620; C. XI 302; C

XIII 302, 303
Eyyubi Mehmed Zekai Dede C III 34
F

FahreddinC 1410

Fahreddin-i Iraki C VII 438; C VIII 77; C. IX 151
Fahreddin-i Razi C 1 46-48, 167, 410, 411; C. V

214; C VII 27; C VIII 88, 471; C. X 603-

605; C. XII 19, 52, 92, 450, 531, 591; C.

XIII 17, 64,69
Fahreddin-i Sivasi C. VII 529; C. X 146
Fahru'l-murselfn (s.a.v.) Bk. Peygamber

Efendimiz, Muhammed (a.s.) C VII 235

«^^

MESNEVt-I §ERfF §ERHl / XIII.. ClLT • MESNEVl-6

Faraklit, Fanklita C. IV 80

Faris tsa-yi Bagdad? C. XIII 18

Farist C. IV 73

FarukC. Ill 260; C. VI 400; C. X 635

Fasfh-i Mevlevi C. VI 277

Fatima, Hz. C. II511;C. 1II479

Fatih Sultan Mehmed Camii C. I 381; C. XII 36,
49,56

FerecC. XI 110, 111, 113, 115, 116

Ferhad C. V 78; C. IX 404; C. X 144

Ferfduddfn Attar Bk. Att£r C. I 65, 87, 482; C. II
395; C. Ill 141; C. V284, 385;. C. VI 190; C.
VIII 126, 443; C. IX 16, 452; C. X 91, 330,
498, 525; C. XI 215, 459; C. XII 50, 225,
317,444,468

FerkadC. XII 11,406,407

Ferkadan C. XII 12

Fezare C. X 376

Firat C. II 232; C. X 201, 620; C. XI 346

Filibeli Alaeddin Alt Qelebi C. VIII 1 15

Filistin C. I 175; C. II 180; C. XI 306, 504

Fir'avn C. I 56, 60, 71, 73, 215, 216, 219, 272,
276, 289, 304, 371, 373, 487, 488, 519,
556, 562; C. II 15-3, 154, 155-158, .160,
165, 167, 189, 210, 284, 336, 340, 385,
519; C. Ill 55, 103, 115, 137, 216, 217,
218, 256, 393; C. IV 53, 55, 68, 134, 188,
230, 298, 305, 306, 342, 347; C. V 28, 29,
40, 69, 70, 216, 217, 218, 232-235, 237-
240, 242-245, 247, 249, 250, 252-257,
260-264, 281, 285, 287-293, 295, 310,
312, 314, 318, 331-333, 416, 455-457,
462, 463; C. VI 36, 118, 119, 121, 171,
275, 366, 400; C. VII 29, 236, 312, 313,
358, 359, 360, 361, 478, 486, 487; C. VIII
18, 19, 78, 147-149, 151-157, 160-162,
164, 165, 174, 175, 180, 182, 183, 185,
187-191, 198-203, 205-207, 210-212,
223-225, 227, 228, 232-235, 241, 242,
251. 252, 266, 267, 270-273, 282, 283,
291-293, 295, 299, 308, 348, 349, 406,
434, 493, 494, 497, 499, 521, 537, 541-
543, 547-549, 608; C. IX 153, 163, 168,
246, 262, 335, 412, 578, 620, 645, 646; C.
X 118, 183, 218, 310, 330, 331, 379, 380,
504, 505, 544, 595-601; C. XI 28, 86, 173,
282, 283, 306, 307, 382, 447, 603, 604; C.
XII 85, 86, 134, 167, 268, 346, 355, 377,
502, 539; C. XIII 131, 142, 150-152, 267,
270, 306

Fir'avni C. VI 365

Fir'avnlar C. II 336

FirdevsC. V41;C. XII380

FirdevsiC. IV 442; C. VIII 501

Fransa C. 1 292; C. VII 29; C. VIII 310; C. XII 1 13

Fransiz C. VI 635

Fudayl b. lyaz (k.s.) C. VII 460, 461; C. X 330,

331
FuzuliC. XIII 40
G

Gadirhum C. XIII 206
Galib-i Mevlevi, §eyh C. II 164; C. VII 214
Ganem Dede C. I 28
Gatfer mahallesi C. 1 142
Gaznin C. IX 597; C. X 185, 190, 191
Gazzali, Imam C. I 548; C. II 384; C. Ill 65, 88,

270, 332; C. IV 50, 98; C. VII 60; C. VIII

139, 374, 446;, C. IX 413; C. X 348; C. XII

51
GeliboluC. XIII 163

Gelibolulu Zaim Mehmed Celebi C. XIII 163
Ge§C. IX 140
GeylanC. XI 412
Giyaseddin Keyhiisrev C. V 236
Gird-i kuh C. VIII 88
Grey C. XIII 138
Guz C. IV 325; C. IX 42
Guz Turkleri C. 1X341
Gulhane C. VIII 587
Gul§em C. VIII 377

Gune§ C. VII 162; C. VIII 456; C. X 1.62
Giirc C. V 293
Gurcu C. V 293
Gu§tasb C. XI 561
H

Habbati C. XII 509
Habe§ C. IV 76, 287; C. V 261; C. VI 38, 292; C.

XIII 265
Habib Efendi C. IV 381
Habfl C. VII 375, 376; C. VIII 296; C. XII 84; C.

XIII 187
HaccacYusufes-SakafiC.V280,281;C.IX216;

C. X 449
Hace Abdulhahk-i Gucdiivani C. VI 529
Hace Alaeddin C. IV'395
Hace Eyyub C. II 454
Hace Hafiz SMzf (k.s.) C. I 50, 521; C. II 239,

249, 276, 373, 420; C. IV 18, 149; C. V 26,

382; C. VI 57, 420, 530, 635; C. VII 534; C.

VIII 309; C. IX 257; C. X 27, 271, 620; C.

XI 533, 579, 603; C. XII 81, 225, 283, 543
Hace Muhammed AH Hakim Tirmizi C. IX 302
Hace Muhammed Bahaiiddin §ah-i Nak§bend

(k.s.) C. XII 348
Hace Muhammed Parsa C. I 45; C. II 358; C. Ill

376
Hace gemseddin Muhammed el-Kusevi el-Camf

C. X167
Hace Ubeydullah (k.s.) C. VIII 511
Hace Yusuf Hemedanf C. VIII 222
Hacegan C. VI 43
HacegiC.XIl 12
Hace-i Turkistani C. XIII 283

C £PJ=

OZEL ISlMLER iNDEKSt

^

Haci Bayram Velf C. VIII 91

Haci Halife el-Kastamoni C. XII 595

Hacilar Yolu Bk. Kehke§an C. VI 614

Hakim C. II 501

Hakfm SenaiC. I 65, 87, 527; C. II 49, 208, 416;
C. IV 316; C. V 60, 309; C. VI 103, 355,
486, 504; C VII 445, 453, 454; C. VIII 222,
342, 468; C. IX 373, 460, 599; C. X 190,
248, 461, 597, 621; C. XI 253, 374; C. XII
83, 276, 351, 440, 450, 528; C. XIII 240,
349

Hakim SuzeniC. X 401

Halaviye Medresesi C. X 39

Haleb C. VII 194; C. X 39, 49; C. XI 270, 272

Halid b. el-Velfd C. VIII 65

Halime C. VII 276-283, 285-287, 289, 301

Hallac-i Mansur Bk. Mansur Hallac C. I 134,
546; C. II 546; C. Ill 35, 65; C. V 193; C. VI
381, 609; C VIII 79, 229, 337; C. IX 347,
438, 646; C. XII 14, 42, 408; C. XIII 59

Haitian C. 1 371 ; C. IV 151; C. V 333; C. VII 358-
361, 478; C. VIII 233, 242, 251, 252, 266,
267, 269-274, 276, 282, 283

Hamel C. Ill 440; C. VII 58; C. IX 141; C. X 139;
C. XI 316, 359, 360, 557; C. XII 52

Hamfdiiddfn-i Aksarayi C. IV 146

HamunC.XUl.151

Hamza (r.a.) C. II 146; C. VI 267, 269, 270; C.
VII 498; C. X 497; C. XI 565, 566, 610

Harakan C, VII 532, 540, 541; C. XII 43, 44,
412

HarbC. IV 211

Harem C. VII 538

Harem-i Serif C. VI 190, 552; C. VII 277

Harezm C. I 410; C. VI 321; C. 1X291; C. X 604;
C. XII 482

Harezmsah (r.a.) Bk. Muhammed Harezm§ah C.
IX 294, 295; C. XII 202, 449, 450, 451,
455, 474, 475, 479, 481, 485, 498

Hans C. VI 432-435

Haris b. Hi§am C. I 64

Hans b. Umeyr C. VIII 64

Haris bin Hasjm C. VI 431

HarisilerC. I 176

Harun (a.s.) C. I 71; C. II 171; C. Ill 323; C. IV
53; C, V 69, 218, 281, 292, 314, 333; C. VI
636; C. VIII 608, 613; C. XI 618; C. XIII 142

Hariin er-ResM C. V 195; C. Ill 260; C. VI 636;
C. VIII 143; C. V496

Harut C. II 390, 391, 397, 399, 413, 414; C. IV
174, 175; C. V 138, 139, 222, 223, 229,
451; C. VI 430; C. VII 362; C VIII 256, 413;
C. VI11 401; C. IX 222, 223; C. X 359, 360,
455, 456, 621; C. XII 345; C. XIII 67

Hasan C. VII 358; C. XI 226; C. XIII 26, 27

Hasan bin Hamevf C. IX 47

Hasan ibn Muhammed es-Sabbah C. VI 448

Hasan ibn Muhammed ibni Hasan C. 1 57

Hasan Sahib C. I 39; C. VII 161, 515

Hasan Vaiz C. VIII 115

Hasan (vezfr) C. VII 366

Hasan, Imam (a.s.) C. IV 248; C VI 168; C. XIII
123

Hasan-i Basrf C. IV 214, 248; C. V 412; C. VI
469

Hasan (hasis) C. VII 366

Hassan. (r.a.) C. VII 350

Hatem-i Asamm C. Ill 381

Hatem-i enbiya (a.s.v.) Bk. Muhammed,
Mustafa (a.s.) C. 1 296, 406, 444, 518, 519,
551; C. II 23; C. IV 24, 26, 208, 299, 307,
368, 376, 484, 488; C. VII 294, 426; C. VIII
29; C. IX 517; C. X 250; C. XI 237, 343,
345, 599; C. XII 38, 300, 431

Hatem-i Tai C. II 102; C. UI 132; C. X 226; C. XI
71; C. XII 352, 430, 431,456

Hatib b. Beltea C. Ill 456

Hatim C. VII 277, 278, 279, 280, 286

Havariyyun C. XI 306

Havend-i Tahur C. XII 544

Havmel C. XIII 34

Havva C. 1 387; C. II 145, 146; C. HI 19; C. IV
184, 242; C, V 339, 340; C. VI 125, 126,
568; C. Vll 1 1 1 , 399; C. Vlll 554; C. IX 1 86;
CXI 144, 445; C. XIII 187,321

Hayber C, III 347; C. V 166; C. VI 558; C. V 166;
C. VI 517; C. X503

Haydarabad Dekken C. V 47

Haydar-i Kenar Bk. Ali b. Ebf Talib, §ah-i Velayet
C. VI 517; C. X503

Hazir, Hazr Bk. Hizir C. XI 78

Hazrec C. IV 490, 493

HebennekaC. V96, 216

Hendek C VI 1 17, 388; C. X 218

Herakl C. VIII 224

Herat C. VIII 163, 167; C. X331, 332, 334, 604;
C. XI 73, 250; C. XII 592

Hert C. X 332

Herod C. I 1 75

Herodetiler C. I 176

Hibban, Hz. C. VI 286

Hirkan C. VII 532

Hita C. V 191; C. X 268; C. XI 543, 544, 545,
551,558

Hizir (a.s.) C. I 158, 159, 477; C. II 201, 300,
301, 302; C. HI 133, 134; C. IV 110, 114,
377, 378, 390, 422, 443, 446; C. V 67, 68,
199, 482, 515-519; C. VI 73, 114, 190,
487, 625; C. VII 52, 207, 421; C. VIII 147,
278, 445; C. IX 14, 149, 190, 250; C. X
470; C. XI 54, 78, 79, 124, 203, 379, 436,
498; C. XII 54, 57, 231, 232, 421; C. XIII
329

Hicaz C. IV 395; C. X 349; C. XI 306, 308; C. XII

G c£P?

m^-

MESNEVl-l §ERiF §ERHI / XIII. ClLT • MESNEVI-6

•^m

Hiksoslar C. XII 376, 377

Hilal, Hz. (r.a.) C XI 325, 326, 327, 369, 373-
375, 381, 385-387, 390, 391, 392, 394-
397, 402

Hiialf Efendi C. VIII 116

Himalaya CIV 181

Himmetf Dede C. VM 362

Hind Bk. Hindistan C. I 64, 140, 343; C. II 285,
441; C. Ill 482; C. IV 21 1; C. VII 185; C VIII
167,375, 501; C. 1X237; CXI 460

Hind §arihleri C. I 459; C II 102, 107

HindfC. VII 212

Hindiler C. I 51

Hindistan Bk. Hind C I 33, 39, 314, 466, 478,
479, 494, 553, 554; C II 47; C III 56, 293;
C. IV 1 14, 468, 474, 475, 479; C V 35, 46,
47, 313; C VI 95, 477, 478, 503, 635; C.
VII 29, 162; C. VIII 115. 373, 374, 378,
379, 380; C. IX 161, 237, 563, 599; C. XI
459,623; C. XII 477, 514,515

Hindli C. Xfll 265

Hindu C. II 133, 244, 441; C XI 459

Hira Dagi C. I 343; C X 218, 431; C XII 477

Horasan C. Ill 122; C VI 339; C. VII 218, 532;
C. VIII 608; C. IX 42, 387, 597; C X 331,
332; C. XII 43, 450; C. XIII 44

Hoten C. IV 215; C. V 347; C. IX 237; C X 126

HM (a.s.) C. I 287; C II 386; C. Ill 323; C. IV
327; C VI 37, 118; C VII56; C. XII 86, 95,
96; C XIII 259, 295, 296

Hudavendigar, Hz. Mevlana C. II 290, 292, 327,
549; C IX 20, 627; C. X 90; C. XI 401; C.
XII 92

Hudeybiye C. II 301; C. VI 556. 557, 558, 576,
577; C. IX 257, 258; C. XI 71

HumeyraC II 31, 146

Huneyn C VI 388

Husrev C. IX 403

Husrev-i Perviz C. VI 210

Hut C VII 58; C X 634

Huveylid'in kizi Hadfce C. XIII 210

HuzeyfeC. IV21

HuzeyliC. VIII 101

Huzistan C. IX 346

Htidayi, Hz. (k.s.) C III 2 14; C VI 347; C VII
137, 172; C. VIII 428; C. IX 128; C. X 518;
C. XI 232

Husameddfn Celebi C. I 28, 30, 33, 40, 42, 43,
65-68, 87, 129, 131, 132, 134, 196, 364,
506, 545, 546; C II 202, 290, 291, 428,
562-564; C. Ill 11-14, 75, 76, 315, 320,
431; C IV 94, 127, 129, 130; C. V 15, 19-
21, 223, 460, 556, 557, 559-561, 566; C.
VI 122, 630; C VII 17, 19-24, 28, 29-31,
227, 229, 300, 482; C VIII 69-71, 356,
365, 398, 491-493, 583, 607-612; C. IX

19-25, 27-31, 342, 596; C X 90, 145, 439,
538; C. XI 15, 43, 77-79, 95, 103, 231,
325, 361, 400-402, 623; C. XII 26-29, 32-
34, 284, 504, 578; C XIII 129, 225, 326

Husameddin-i Erzincani C. XII 191; C XIII 224,
225

Husami-narne C XI 16

Hiiseyin C XIII 26, 27

Hiiseyin bin Hameviyye C. IX 47

Hiiseyin Efendi C X 627

Hiiseyin, Imam (r.a.) C IV 104; C IX 526; C. XI
270, 271, 273, 274, 275, 276; C XII 215

Huseyn-i Harezmf C. HI 331; C. IV 504; C V 73

Hiiseyn-i Meymendi C. XII 55

Husrev C IX 404; C. X 144, 145

Hiizeyl C. VIII 40, 41, 55, 98; C. XIII 250

HuzeyliC. VIII 55, 61, 100, 102

I

Ilgin Kaplicalan C. I 30

Irak C. II 553; C V 278, 279, 282; C VII 511,
517; C VIII 167; CXI 349

Irbazb. SariyeC. IV211

I

Ms C. I 117, 165, 196, 219, 296, 325, 330,
448; C II 82, 218, 235, 294, 361, 362,
381-385, 408-411, 486, 536, 537, 554,
555; C. Ill 21, 48, 53, 54, 55, 82, 88, 177-
181, 183, 225, 226, 231, 316, 366, 428,
450; CIV 87, 88, 185, 192,211-219,222-
229, 231-233, 236, 237, 239, 241-244,
246, 247, 255, 256, 259, 260, 261, 323,
324, 403, 425, 431; C. V 189, 208. 209,
288, 609, 624; C. VI 47, 100, 101, 110,
125-127, 212, 213, 431, 432, 435, 439,
512-515, 633; C VII 111, 247. 294, 366,
399, 400, 401, 403, 421, 461, 472, 473,
501, 502; C VIII 102, 108, 138, 235, 257,
258, 320, 464, 466-468, 479, 489, 513,
514, 516, 539, 540, 576; C. IX 103, 158,
175, 186-188, 266, 267, 306, 320-327,
393, 482, 516, 517, 604, 608-610, 612,
613, 619-621; C X 80, 121, 168, 169,

213, 263, 265, 275, 277, 302, 409, 604; C.

XI 64-66, 101, 102, 144, 145, 381, 382,
423, 424, 445; C XII 53, 83, 84, 86, 323,
324, 389, 390, 402, 418, 522, 562; C. XIII
187,221,222,346

lbn Abbas (r.a.) C. I 157; C. II 252; C. IV 163,

214, 215; C. V 471, 536; C. VI 469; C. VIII
218, 415; CXI 115, 124, 136, 306, 320; C.

XII 306
IbnAcuzCIX 104
lbn Asakir C II 368
lbn AtaC. 1X411
fbnCevziC.11501

lbn Fanz C. I 548; C IV 450; C. VIII 85, 374; C

^^P?

OZEL ISlMLER tNDEKSl

X517

lbn Hallikan C. V 84

Ibn Mace C. XIII 207

lbn Mes'ud (r.a.) C. I 157; C. IV 214; C. VI 284,
469; C. IX 108; C. XI 439; C. XII 619

lbn Miilcem C. II 523, 525, 526, 544, 548, 549;
C. XI 277

lbn Nahvf C. XIII 118

lbn Omer C. IV 236, 248

IbnSa'danC. XII 615

lbn Sekka C. VII 119

Ibn Sina C. V 549; C. VII 159, 160, 267; C. VIII
472, 476; C, IX 26; C. XII 94

Ibn Obey C. VIII 107

Ibn-i Ahi Turk C. 157

lbn4Cavu§ C. X410

tbn-idmerC. VIII 381

Ibrahim, §eyh C. X 429

Ibrahim (a.s.) Halil Ibrahim, Halil, Halflullah C. I
156, 179, 195, 220, 371, 274, 289, 351,
483, 499, 518, 556; C. II 75, 79, 189, 199,
383, 487; C. Ill 39, 101, 123, 161, 255,
429, 430, 451, 456; C. IV 11, 110, 111,
117, 151, 331, 392; C. V 19, 39, 120, 258,
273, 297, 387, 567, 568, 573, 619; C. VI
37, 188, 194, 460, 469, 483; C. VII 237,
245, 303, 332, 333, 335; C. VIII 179, 307,
343, 344, 520, 592; C. IX 28, 29, 90, 91,
145, 146, 158, 160, 163, 265, 319, 400,
414, 416, 417, 423, 424, 503, 544; C. X
137, 179-181, 224, 463; C. XI 44, 134,
304, 326, 430, 447, 467, 561, 562; C. XII
31,43,63,74,84,85, 126, 135; C. XIII 33,
77, 78, 129, 177, 290, 304, 305, 306, 345,
348

Ibrahim b. Ahmed b, Mevlid es-Sufr er-Rakkf C.
X201

Ibrahim b. Edhem C. I 63; C. Ill 259; C. IV 362,
363, 365, 369, 401, 402; C. VII 204, 218,
219, 220, 248, 249, 250, 252; C. VIII 378,
379; C. X 457; C. XI 561; C. XIII 32, 35,
176

Ibrahim Hakkt C. X 583

Ibrahim Halil C. XII 567

Ibrahim Havvas C. VI 625

lbrahfm-i Gulgeni C. VIII 377; C. XII 51

Ibrahim-i Suttar (k.s.) C. XI 223

lbrahim-i Zerdu§t C. XI 561

Idris (a.S.) C. II 201; C. Ill 257; C. V 341; C. VII
374; C, VIII 255, 256; C. X 194; C. XI 253,
599; C. XII 341, 342, 343

Ifrft C. VII 271; C. IX 80, 81; C. XIII 221

lkrime (r.a.) C. I 157; C. II 409; C. VI 163, 469;
C. XI 78

IlyasC. II 201; C. XI 79

lmadu'1-Mulk C. VIII 331, 335, 336, 343, 344,
346; C. XII 449, 450, 455, 456. 458, 459,

460, 473, 474, 475, 480, 481, 485, 486,
494, 497, 498

Imam Miinavi C. XIII 35

Imameyn C. XI 497

Imam-t A'zam Bk. Ebu Hanife C. I 157; C. Ill
381; C. IV 392; C. V 587; C. VI 469; C. IX
29, 298

lmam-i Ahmed Hanbel C. IV 21 1; C. VI 377

tmam-iBuhanC. XII477

lmam-i -Ca'fer-i Sadik (r.a.) C. I 157; C. VI 469,
491; CXI 53

lmam-i Haremeyn C. VIII 471; C. X 603

lmam-i Malik C. VI 377

lmam-i Muhammed C. VI 382

tmam-i Rabbani, Ahmed Sirhindi C. VIII 139,
147, 447; C. XII 51,59; C. XIII 95

lmdadullah gi§tf (k.s.) C. 1 30, 39, 503, 526; C.
II 53, 101, 238, 287, 316, 393, 395, 444,
458; C. Ill 73, 105, 198, 201, 290, 311,
323, 338, 415, 444, 446; C. IV 34, 171,
175, 215, 397, 462, 51 1; C. V 44, 73, 84,
171, 303, 307, 449, 493, 528, 629; C. VI
39, 334, 356, 436, 437, 444, 487, 636; C.

VII 126, 161, 262, 508, 515, 516, 559; C.

VIII 94, 231, 447, 571, 601; C. IX 50, 214,
335, 451, 604, 605; C. X 26, 27, 50, 390;
C. XI 561; C. XII 13, 418, 439; C. XIII 206,
322

tmran C. V 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245,
246, 247, 248, 249, 256, 257; C. VIII 149,
151

tmran'in kizi Meryem C. XUI 210

tmruu'1-Kays C. V 112; C. XIII 34, 35, 36, 37,
38, 54, 55

tngilizC.V313;C. VI 635

lngilizler C. I 562; C. VI 503

tngiltere C. IV 362; C. V 180; C. VII 29; C. IX
136; C. XII 113, 429; C. XIII 261

fran C. I 31; C. V 553; C. VIII 326, 501; C. IX
389, 508; C. X 75; C. XI 273, 561; C. XII
280; C. XIII 234, 261

fran-ikadim C. IX 168

Irem C. X 94

Isa (a.s.) Bk. Mesih Isa C. I 113, 114, 176-178,
181, 185, 201, 208, 209, 215, 224, 241,
242, 259, 261, 270, 275, 290, 351, 480,
519, 528, 574; C. II 18, 172, 189, 201,
251, 413, 414; C. HI 45, 57, 59, 104, 136-
138, 139, 151, 235, 256, 257, 391, 392; C.
IV 20, 22, 23, 80, 85, 208, 233, 465, 466;
C. V 93-95, 104, 169, 216, 339, 340, 474,
538, 562, 573; C. VI 52-56, 58, 59, 215,
288, 308, 360, 460, 495, 497, 527, 560,
571; C. VII 50, 51, 31 1, 335, 422, 437; C.
VIH 29, 93, 106, 1 14, 164, 255, 261, 365,
514, 533, 613, 619; C. IX 104, 105, 318,
369, 385, 399, 426, 440, 442, 503; C. X

*$%&

MESNEVl-I §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

136, 150, 164, 224, 250, 406, 407, 416,
557; C. XI 67, 68, 129, 164, 172, 183, 306,
307, 393, 395, 396, 397, 430, 434, 469,
576, 583, 597, 598; C. XII 28, 135, 176,
178, 333, 334, 336, 459, 606: C. XIII 51,
74, 149, 154, 155,210,221

fsa Mesih Bk. Mesih fsa (a.s.) C. V 387; C. XII
236

tsa Ruhullah C. XII 187

Ishak (a.s.) C. I 157; C. I 157; C. Ill 124, 255; C.
V 567, 568; C. VI 469, 470; C. XI 320, 447;
C. XII 184; C. XIII 33, 267,316

Ishak bin Muhammed C. VII 531; C. VIII 322,
483

Ishak Efendi, Hoca C. I 343; C. XII 477

tskender-i Kebir (Zu'1-Karneyn) C. I 175, 219,
285; C. II 529; C. Ill 27; C. VIII 574

Iskenderiyye C. IV 512

Ismail (a.S.) C. I 156, 157, 197; C. Ill 124, 255;
C. V 567; C. VI 37, 448, 469; C. XI 320,
447; C. XII 183, 184; C. XIII 33, 267, 316

Ismail-i Ankaravf Bk. Ankaravf, Hz. §arih C. I
27, 28* 41, 46, 369, 518, 548; C. II 26,
107, 133, 168, 343, 363; C. HI 168, 169; C.
IV 506; C. V92, 115, 188,333, 581; C. VI
225; C. VII 134, 160, 410, 418; C. VIII 99,
329, 402, 457; C. IX 87, 164, 415, 452,
516, 631; C. X 54, 73; C. XI 222, 317, 413;
C. XIII 119

Ismail-i Kasri, §eyh C. XIII 144

Ismail Hakki C. XIII 233

Ismail Nevvab C. IX 596

tsmet-i Buhari C. Ill 383; C. V 202; C. XII 613

Ispanya C. XI 576

Israfil (a.s.) C. I 36, 190; C. II 17, 236; C. Ill 337;
C. V 17; C. VI 316, 327, 345, 609; C. VII
220, 251, 427; C. IX 225, 442, 507, 510,
511, 525, 526, 527, 532, 533, 535, 538; C.
X614;C. XI 219, 220; C. XII 92

tsrafl C. V 234

Israfmer C. V 235, 237, 238, 240, 244, 250,
254; C. VI 171

Istanbul C. VIII 83; C. IX 488; C. XI 547; C. XII
519; C. XIII 119, 163

Isvigre C. VII 29; C. XII 113

Izzeddin Erzincanf, Mevlana C. X 146

K

Ka'be C. I 402; C. II 303, 410; C. Ill 260, 485; C.
IV 109, 110, 113, 115, 116, 117,287,406;
C. V 299; C. VI 38, 194, 609; C. VII 149,
167, 245, 274, 276, 277, 289, 290, 292,
302, 332, 333; C. IX 298, 482; C. X 349; C.
XI 299, 301; C. Xll 61, 174, 190, 264, 265,
280; C. XIII 34, 80, 128, 156

Ka'be-i savab C. VII 227

Ka'bii'l-AhbarC. VIII 211

Kabil C. V 226

Kabil C. VII 375, 376, 377; C. VIII 296, 401,
413; C. XI 239; C. XII 84; C. XIII 187

Kabilli C. VIII 404, 405

Kadizade (Kadioglu) C. X 626, 627; C. XII 53

Kaf dagl C. II 299; C. VII 250, 255, 422; C. XII
365, 366, 429

Kaffir C. VII 78

Kalis C. VI 38

Kamer C. VII 162; C. VIII 456

Kana C. IX 596

Kant C.I 127

Karan C. VII 539

Kardinal Gose C. I 113

KargaBabaC. I 185

Karpokratiyen C. I 1 77

KaruhC. XII 192

Karun C. I 289; C. I 290; C. II 386; C. IV 150,
151; C. V 104, 273; C. VI 111; C. VII 236,
346; C. VIII 180, 299; C. IX 400; C. X 23; C.

XII 87, 192, 557
Ka§C. XI1414, 415

Kasan C. XII 415, 416, 417, 418, 419

Katade b. Nu'man C. VI 193

Kavs C. VII 58; C. X 634

Kavs-HutC. XI 316

KaymazC. IV 102

Kayser C. 1 422; C. IV 77

Kayseri C. V 236; C. XIII 154

Kazibu'l-Ban-i MevsiliC. IV 422, 457

Kazvin C. XII 43

Kazvinli C. II 304, 305, 306, 307

Kazvinliler C. II 304

Kefestatayyus. C. Ill 25

KehfC. IV 72; C. IX 637

Kehkesan Bk. Saman Ugrusu C. VI 614

Kelbi C. VI 469

Kelile C. IV 468, 469

Kelim

Kelimullah, Kelim Bk. Mtisa (a.s.) C. V 5 1 7; C. VI

255; C. XI 367; C. XII 432, 433
Kemal es-Simmanf C. VIII 471; C. X 603
Kemaleddin b. Adim C. X 39
Kemal-i Hocendi, Baba C. 1 473; C. VIII 347; C.

XIII 19
KemberC. XIII 138

Ken'an C. II 409; C. V 350, 351, 352, 354, 355,
356, 362; C. VII 405, 407, 544, 545; C. VIII
213, 473, 474, 475, 476; C. XII 58, 150,
151, 153, 267

Kenane C. VI 38; C. XIII 156

Kerbela C. V 36, 229, 230; C. VI 482; C. IX 526;
CXI 270, 271,274, 275

Kerh C. HI 259

Kerimullah C. 1 39

KerrubiC. VIII 513

Ke§C. XII 160

Ke§taseb C. II 542

OZEL lSlMLER iNDEKSl

Keygatu C. XII 349, 350

KeyhusrevC. V 155

Keykavus C. XI 120

Keyvan C. Ill 471; C. VIII 303; C. XI 281; C. XII

369, 376, 465
Klbt C. XI 603, 604

Klbtf C. VI 171; C. VII 29, 478; C. VIII 155
Kibtfler C. Ill 193, 301; C. V 234; C. VI 366; C.

VIII 152,296,299
Kihgarslan C. XIII 26
Kipgak C. IX 320
Kipgakh C. XIII 265
KitmfrC. IV 150
Kimya C. Ill 319
Kirman C. II 357; C. IX 597
Kisai C. V 372
Kitabgi Mehmed C. I 485
Konya C. 1 28, 63, 93; C. Ill 311, 319, 368; C. V

235, 608; C. VI 101; C. VIII 17, 482, 483,

51 1; C. XI 398; C. XII 349, 364; C. XIII 154
Konya Asar-i Atika Miizesi C. I 28, 30, 43, 64;

C. XI 453; C. XII 51; C. XIII 96
Konya Hamami C. I 30
Kopernik C. Ill 26; C. VI 305; C. VIII 575
Kuba C. IV 287
Kubad C. XI 438
Kuddusi (k.s.) C. X 203, 580
Kudus-i $erif C. I 175, 177; C, II 543; C. V 41,

78; C. VI 161, 162; C. VII 168, 177; C. VIII

182, 441, 428; C. IX 362; C. XI 203; C. XII

148; C. XIII 93, 145
Kufe C. V 412; C. VIII 495
Kul Mes'ud C. VIII 116
Kule Kapisi (Galata) C. I 28
Kulzum C. VI 84
Kurey§ C. I 401, 402, 452, 486; C. II 181; C. V

539; C. VI 80, 431, 432, 551-554, 586; C.

VII 30, 268, 303, 418, 498, 538; C. VIII 40,

41, 46, 72; C. XI 124, 471, 610; C. XII 477;

C. XIII 34
Kurey§f C. 1 259
Kureyza C. VI 558
Ku§eyrf, Imam C. XII 236
KutuC. V381
Kurd C. I 57, 67; C. II 66; C. HI 184, 185, 187;

C. IV 106; C. VI 203
Kurd Irak C. I 67
Kurt Mehmed C. I 28
L

Lafonten C. IV 468
Lahici C, IX 204
Laleli Kutuphanesi C. VIII 1 1 6
Laplace C. I 127; C. VII 184
Lat C. VI 553; C. XI 499
Lebfd ibn A'sam C. II 543; C. VIII 414
Leknev C. I 33
Leyla C. I 192. 204, 467, 473; C. II 223; C. Ill

197; C. V 78, 163, 164, 165; C. VII 448,
449, 451, 452, 455; C. VIII 78, 260, 347; C,

IX 327, 635, 640, 641, 648; C. X 199, 200,
358, 366, 367, 540; C. XI 108; C. XII 290;
C. XIII 19, 53, 54

Lokman, Hz. (a.s.) C. I 359; C. II 27, 28, 455,

456, 457; C. Ill 406, 408, 412, 414, 415,

418, 419, 420, 421, 422; C. IV 237; C. V

32, 487-489; C. XI 373, 374
Londra C. I 28; C. XI 239
Lut (a.S.) C. II 386; C. IV 229; C. V 41; C. VI 117,

362; C. VII 237, 526; C. VIII 97, 589, 594;

C. IX 482
Lutgolu C. IV 229; C. V 41; C, VI 117
Lut kavmi C. VII 237; C. IX 51, 623
M

MagribC. VII 188; C, VIII 17
Mahmud Sebuktekin, Sultan C. IV 502; C. VI

120, 446, 447
Mahmud §ebisteri C. II 302; C. VIII 50, 81, 145;

C. XII 564
Mahmud-i Gaznevi, Sultan C. 1 469; C. II 559; C.

Ill 293; C. IV 32; C. VI 445; C. VII 265, 426;

C. IX 588, 593, 598, 607, 626, 630-633; C.

X 12, 15, 16, 18, 22, 29, 343, 344, 357,
383, 384, 570, 619; C. XI 94, 95, 139, 143,
459, 461-463, 477; C. XII 51, 287, 292,
293,295,296,315,412

MakabeC. I 175

MakedonyaC. I 175

Maksud Efendi C. I 343

Malik C. VIII 410; C. 1X615

Malik b. Dinar C. VIII 584

Malik b. Duh§umC. IV 317

Ma'nb. AdiyyC. IV 317

Mansur Hallac, Hz. Bk. Hallac-i Mansur C. I 547;

C. II 221; C. Ill 103, 333, 390fC. IV 188; C.

VI 482, 483, 620; C. VII 49, 335; C. VIII 87,

374, 612; C. IX 304, 469, 645; C. X 147,

183; C. XI 202; C. XII 62, 63, 444; C. XIII

239, 240, 270
Marsiyonist C. I 1 77
Maruf-i Kerhi C. II 295, 296; C. Ill 259; C. XIII

116,117
Marut C. II 390, 391, 397, 399, 413, 414; C. IV

174, 175; C. V 139, 222, 223, 229, 451; C.

VI 430; C. VII 362; C. VIII 256, 401 , 413; C.

IX 222, 223; C. X 359, 360, 455, 621; C.

XII 345; C. XIII 67
Maveraunnehir C. IX 320; C. X 421. 604; C. XII

158, 160
Mazenderan C. VIII 88
Mecdeddin Meragi C. X 146
Mecdeddfn-i Atabek C. Ill 21; C. IX 402; C, XII

597; C. XIII 164
Mecdu'l-Cilf C. VIII 471; C. X 603
Mecdiiddin-i Bagdadi, §eyh C. Ill 323; C. VII

< =c£p?>

MESNEVt-I §ERfF §ERHi / XIII. CtLT • MESNEVI-6

159; C. VIII 472; C. XII 202

Mecmau'I-Bahreyn C. XI 379

Mecnun C. I 84, 192, 204, 467, 473; C. II 223;
C. HI 197; C. V 78, 163, 164, 165; C. VII
448, 449, 450, 451, 454, 455; C. VIII 78,
260, 347; C. IX 327, 635, 636, 648; C. X
199, 200, 358, 366, 367, 540; C. XI 108; C.
XII 290; C. XIII 19, 53, 54

Medayin C. V 292, 310, 331; C. XIII 150

Medfne-i Munevvere C. 1 422; C. II 61; C. HI 118;
C. V 126, 127; C. VI 36, 389, 556, 557; C.

VIII 22, 538, 598; C. X 101; C. XI 173, 203,
436; C. XIII 35, 206, 261

Medyen C. II 250; C. IV 151; C. XII 88

Mehmed Es'ad Dede (Mesnevihan) C. I 28, 31,
33, 95, 485; C. Ill 178; C. IV 223; C VI 303;
C. VII 76; C. VIII 469; C. IX 94, 420, 643; C.
XI 138, 456; C. XIII 116

Mehmed Yusuf C. VII 300

Mekke-i Mukerreme C. I 343, 402; C. II 71, 98,
365, 368, 543, 551, 553; C. HI 96, 115,
118, 151; C. IV 109, 113; C. V 78, 215; C.
VI 38, 1 1 7, 388, 431 , 557, 552, 558: C. VII
47, 149; C. VIII 428; C. IX 48, 314, 362,
461; C, XI 81, 173, 203, 382, 436; C. XII
59, 148, 435, 477; C. XIII 93, 145, 156,
157, 158, 309

Mekselfna C. Ill 25

Melik Zahir C. V 236

Me'mun C. VI 636

Menat C. VI 553; C. XI 499

Menek§e C. IX 447

Menugihr C. II 542

MeragaC. VIII 471; C. X 603

Meram C. I 30

Merih C. I 265; C. VII 162; C. VIII 303, 456; C.

IX 553; C. X 162; C. XI 50, 316; C, XII 220,
369; C. XIII 311

Mernus. C. HI 25

Merv C. I 167; C. VIII 608; C. XI 560; C. XII 43,
157

Mervan C. V 280

Mervezf C. I 1 67

Meryem, Hz. C. II 18; C. Ill 45, 334; C. IV 465-
468; C. V 474; C. VI 52, 215, 342-345,
359-361, 363, 367; C. VII 526; C. VIII 93,
255, 365, 514, 589, 603; C. IX 106, 107,
398, 399; C. X 520, 557; C. XI 427, 434,
583, 608; C. XII 28; C. XIII 84, 209

Mescid-i Aksa C. Ill 188; C. VII 123, 124, 149,
150, 168, 324, 325, 332, 333, 336, 371,
372, 378, 379, 390, 391, 396, 397; C. IX
596

Mestid-i Dirar C. IV 269, 288, 317, 318

Mescid-i Haram C. Ill 188; C. VII 168, 333

Mescid-i Kuba C. IV 270, 318

Mesflifsa (a.s.) Bk.fsa (a.s.) C. 1 100, 243, 481;

C. HI 334; C. IV 23; C. V 386; C. VI 54; C.

VIII 164; C. X 136, 230, 407; C. XI 434; C.
XII 178, 189; C. XIII 74, 84, 221, 209

Mesiha C. XII 459

Mesih-i Deccal C. VIII 164

Metta'mn oglu Yunus C. VI 559

Mevlana Celaleddtn Rum! Bk. Hudavendigar C. I
28-31, 33-37, 39, 40, 42, 43, 45-50, 52,
53, 59, 63, 64, 66, 72-74, 77, 85, 87, 91,
93, 218, 128, 129, 132, 134, 139, 231,

334. 249, 476, 518, 524, 540; C. II 23, 33,
79. 166, 169, 171, 211, 222, 223, 267,
268, 270, 299, 319, 460, 552; C. Ill 21,
229, 230, 239, 311, 324, 329, 368, 369,
429, 434, 446, 476, 482; C. IV 35, 133,
174, 208, 331, 339, 362, 420, 481, 507; C.
V 15, 333, 342, 368, 384, 385, 401, 516,
599, 610, 637; C. VI 108, 305, 345, 469; C.
VII 19, 30, 168, 234, 255, 262, 300, 319,

335, 458, 482, 529, 550; C. VIII 29, 71,
259, 360, 363, 371, 374, 425, 453, 454,
503, 534, 575, 598, 608; C. IX 16, 53, 91,
213, 319, 306, 454, 607; C. X 54, 150,
436; C. XI 293, 398, 468, 471; C. XII 30,
51, 63, 94, 119, 253, 349, 355, 396, 407,
444, 612; C. XIII 35, 43, 79, 96, 227, 268,
277

Mevlevi-i Ma'nevi, Hz. C. I 39

Mist CI 41, 56, 60, 112, 175,288,289,330,
572; C. II 156, 293, 349; C. HI 123, 301; C.
IV 55, 111, 151, 178,367,416; C. V 155,
216, 238, 261, 281, 310, 325, 326, 427; C.
VII 71, 343, 366; C. VII 29, 98, 335, 359,
544; C. VIII 77, 152, 180, 182, 266, 295,
495, 538; C IX 316, 373; C. X 144, 353,
370, 512, 513, 514, 519, 527, 534, 546,
560, 561, 564, 569, 578, 596, 597, 599; C.
XI 604; C. XII 69, 126, 167, 227, 267, 277,
278, 279, 337, 376, 377, 378, 464; C XIII
99, 103, 112, 113, 114, 117, 118, 123,
136, 137, 140, 143, 144, 151, 154, 159,
217

Misir Kutuphanesi C I 28

Misirhlar C. V 235, 237; C. XIII 250

Misri-i Niyazf, Bk, Niyazf-i Misri Hz. C. I 400,
434, 567; C. II 103, 133, 370, 503; C. Ill
23, 64, 135, 215, 379; C. IV 54, 138, 405;
C. V 78, 168, 170; C. VI 328, 333; C. Vll
171, 363, 456; C. VIII 60, 89, 343, 423; C.

IX 158, 221, 420; C. X 43, 209, 252, 256,
354, 382, 417, 528, 455, 481, 624; C. XI
76, 180, 182, 221, 257, 450; C. XII 149,
235, 261, 542, 586; C. XIII 62, 145

MicerreC. VI 614
Midhat Efendi C. I 177

MlkaiiC. V 17; C. VI 345; C. 1X507, 511,514-
518, 533,535, 538; C. XII 429

<^eg>

CZEL ISlMLER INDEKSt

MinaC. V215; C. Vll 149

MinfC. V215

Mir Abdiilfettah C Ill 444; C IV 171, 462; C. VII
126

Mir Cemaleddfn Huseyin C. VII 212

MirEyyubCX 189,235

MirNuruIlah C II 142; C. HI 198, 274, 365, 415;
C. V 34, 499, 623; C. VI 96, 575; C. VII 151;
C. VIII 415; C. IX 284; CXI 137

Mir-illahiC. II 198

Mirza Saib C XII 122

Mislfna C. Ill 25

MizanC VII 58; C. XI 316

Mogol C. V 235, 237; C. XI 135, 549

Mogollar C IV 325; C. V 236

Molla Cemaleddin C, XII 286

MontanistC. I 177

Muaviyeb. EbiSufyan CIV 21 1-214, 226, 230,
232, 240, 241, 243, 247, 253, 254, 255,
256, 259, 260, 268; C VII 461; C. XI 271;
C XII 371

Muaz b. Cebel C. VIII 99, 520, 521

Mudar C IX 284

Mugan C. VI 367

Muhammed, Seyh C X 186, 187, 188, 189,
191, 193, 194, 199

Muhammed (a.s.) Bk. Mustafa (a.s.), Server-i
enbiya, Seyyid-i Kainat, Sultan-i enbiya,
Peygamber Efendimiz C. 1 57, 72, 174, 278,
423, 525; C II 33, 41, 201, 238, 365, 556;
C. HI 226, 257, 337, 443, 444; C. IV 32, 72;
C V 45, 538, 539; C VI 203, 270, 552,
554, 555; C. VII 283, 284, 289, 302, 498;
C. IX 238, 392, 413, 441; C X 206, 258,
263, 394, 605; C XI 71, 172, 261, 310,
311, 432; C XII 298, 299, 426; C. XIII 253

Muhammed Harzem§ah, Sultan C VIII 284; C.
IX 290-293; C X 604; C XII 494

Muhammed b. Hasan Askerf C. Ill 228

Muhammed b. Ka'b C. VI 469

Muhammed b. Zekeriyya Razi C III 454

Muhammed Baba Semmast C. XII 348

Muhammed bin Isa eJ-Hafiz el-Mevlevf el-Konevf
CI 28

Muhammed bin Ismail C VI 448

Muhammed bin Omer bin el-Hasen C. X 603

Muhammed Efdal. Seyh C I 39, 486; C II 327,
393, 395; C. Ill 169, 198, 296, 365; C. IV
175, 511; C. V 84, 188, 493, 508, 514; C
VI 444, 487; C. VII 212; C. VIII 415; C IX
284, 335; C X 468; C XI 250; C XII 94,
418

Muhammed Ekberabad? C IV 1 71; C. VI 223

Muhammed Emir C. VII 126

Muhammed Eyyub C. I 39; C VII 126

Muhammed Harezm§ah Bk. Harezm§ah C. I 63,
410; CXI 215; C XII 202

Muhammed Ha§im C I 39; C V 602
Muhammed ibn Muhammed ibni Huseyin el-

Belhf C I 57
Muhammed Mir C I 39; C VIII 90; C IX 335
Muhammed Mustafa (s.a.s.) Bk. Resul (a.s.)

Sultan-i enbiya, Peygamber Efendimiz C. I

517; C V 581; C VI 460; C VIII 40; C XI

68, 478; C XII 190, 367
Muhammed Nairn C I 39
Muhammed Riza, Seyh C. II 148, 395; C. HI 198,

274, 296; C IV 1 10, 433; C V 152, 560
Muhammed Serrezi, Seyh C VIII 93; C X 189,

190, 195,205,210,211,217,221
Muhammed Serrezi-i Gaznevi (k.s.) C. X 185
Muhammed §ukrullah C 1 39
Muhammed'in kizi Fatima C XIII 210
Muhbir-i sadik (S.a.v.) Bk. Muhammed (a.s.) C.

X605
Muhibbullah(?) (k.s.) C IX 53
Muineddin Pervane C. I 563; C V 235, 236; C

VI 549
MuTneddtn-i Q\f\ C. IV 203
Mufnuddin Emfr Pervane C XIII 249
Mukavkis C. Ill 456; C VIII 224

Murad-i Rabi', Sultan C I 41; C X 626, 627; C.

XII 53; C. XIII 330
Murtaza, Hz. Bk. Ali (k.v.), Imam C. Ill 258, 260
Musa (a.s.) Bk. Kelimullah C I 34, 60, 71, 92,
112, 158, 159, 164, 178, 215, 259, 272,
289, 290, 304, 351, 359, 371, 383, 487,
488, 507, 5 1 9, 556; C II 76, 1 05, 1 53- 1 60,
163, 165, 171, 172, 174, 189, 250, 251,
284, 300, 301, 340, 383, 384, 386, 432,
451,493, 494, 519; C III 57, 58, 104, 115,

117, 118, 133, 134, 137, 150, 151, 193,
216-218, 256, 323, 372, 373; 401, 402,
451, 474, 475, 480, 481, 484, 487, 488,
490; CIV 9-11, 13,53-55,67,95,96, 110,

118, 119, 128, 129, 133, 134, 150, 151,
178-181, 208, 281, 282, 305, 306, 377,
378, 420, 422, 443, 446; C V 28, 29, 40,
64, 69, 104, 113, 145, 146, 208, 209, 218,
232, 240-242, 246, 247, 256-261, 271,
273, 281, 283-285, 287-295, 310, 314,
320, 323, 324, 326, 328, 330, 331, 333,
334. 339, 340, 456, 482, 515-519, 562,
573; C VI 36, 37, 39, 73, 109-111, 117,
118, 161, 162, 171, 188, 231-233, 235,
236, 239-241, 255-261, 275, 276, 394,
460, 487, 495-498, 520-522, 560, 633; C

VII 29, 236, 312, 335, 346, 358-360, 452,
457, 460, 478, 486, 487, 490, 491, 492; C.

VIII 18, 19, 29, 42, 63, 78, 80, 147, 148,
151-153, 155, 156, 160-162, 164, 165,
175, 180, 182, 185, 199, 205-207, 209-
211, 223-225, 227, 228, 232-236, 241,
252, 266, 269-273, 282, 283, 291, 292,

<^^

MESNEVI-1 §ER1F §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6

295, 298, 299, 308, 327-329, 349, 353,
354, 356-358, 406, 434, 446, 458, 463,
493, 494, 497-499, 519-521, 533-539,
541-543, 547-549, 561-563, 608, 613; C.
IX 14, 60, 91, 92, 127, 149, 168, 216, 245,
246, 323, 324, 335, 344, 400, 439, 440,
442, 469, 501, 503, 541, 568, 601; C. X
23, 118, 143, 183, 218, 224, 250, 310,

330, 331, 375, 404, 504, 505, 537, 543,
544, 595, 598; C. XI 28, 78, 124, 173, 346,
367, 378-380, 382, 396, 430, 432, 442,
444, 476, 498, 520, 576, 578, 618, 620,
621; C. XII 47, 54, 57, 62, 85-87, 90, 133,
134, 171, 172, 174-177, 186, 189, 192,
231, 232, 268, 310, 346, 355, 363, 364,
369, 370, 371, 396, 407, 433, 434, 436,
502; C. Mil 110, 131, 142, 149, 150, 151,
152, 306

Mustafa (a.s) Bk. Peygamber Efendimiz C. I 72,
1 10, 258, 361 ; C. II 22, 30, 35, 44, 55, 68,
367, 442; C. HI 100, 131, 141, 203; C. IV
92, 173, 213, 359, 418, 423, 490; C. V 60,
169, 320, 323, 580; C. VI 193, 197, 206,
219, 226; C. VII 156, 165, 169, 276, 278,
279, 292, 405, 420, 434, 460; C. VIII 45,

331, 532, 569, 590; C. IX 38, 42, 46, 47,
53, 56, 67, 101, 149, 354, 423, 503, 595;
C. X 90, 108, 224, 431, 459, 631; C. XI
234, 240, 259, 262, 306, 327, 328, 336-
338, 358, 362, 386, 389, 391, 395, 430,
520, 532, 599; C. XII 86, 134, 180, 186,
434, 497, 518, 619; C. XIII 29, 30, 153,
206, 299, 328

Mustafa Pa§aC. XII 37

Musul C. IV 344; C. V 506; C. VIII 250; C. IX

524; C. X 512-517, 519, 527, 535, 548,

560-564; C. XI 145, 146, 188, 251, 307,

504
Mute C, VIII 64, 65, 79
Mucahid C. VI 469
Muceddid-i elf-i sanf Bk. tmam-i Rabbanf C. XII

51
Muemmil Cessas C. XII 615
Miinker C. V 49
Museylimetii'l-Kezzab C, I 174; C. II 365, 367;

C. VII 498; C. VIII 311
Muslim, Imam C. II 97, 197, 543, C. X 627, C.

XII 477
Muslim MagribiC. X 201
Muster! C. Ill 427, 471, 472; C. IV 307; C. VII

162; C. VIII 89, 303, 456; C. IX 475, 553;

C. X 162, 180, 479, 633, 634; C. XI 49,

316; C. XII 187; C. XIII 218
N

Nadir C. VI 558

Nakff C. I 468; C. VI 218; C. VII 254
Naksjbendiyye C. X 202

NamikC. XII 136

Nasiruddfn C. XII 286

Nasrabadi, §eyh C. VII 84

Nasranf C. I 1 77

Nasreddin Efendi, Hoca C. Ill 209; C. X 376

Nasuh C. X 63-68, 70, 72-75, 77-79, 83, 84

Nazif-i Mevlevf, §eyh C. 1 450; C. Ill 1 12; C. XIII

14
NebaC. XI 414

Nebiyy-i zisan Bk. Resul-i Ekrem, Server-i
enbiya, Peygamber Efendimiz C. IV 39, 76,
182; C. VIII 251, 522; C. IX 258; C. XI 209,
365; C. XII 538, 549
NecasJ C. I 402; C. VI 38
Necmeddin Kubra C. I 48, 411; C. Ill 323; C. IV
54; C. V 137; C. VII 27, 159, 253; C. VIII 71,
162; C. IX 638; C. X 54, 213, 604; C. XI 88,
392; C. XII 52, 55, 523, 615; C. XIII 17, 69,
70, 95, 99, 143, 144, 228, 280, 314
Nekfr C. V 49

Nemrud C. I 73, 220, 285, 289, 371, 499, 519,
556; C. II 71, 75, 78, 189, 385, 487; C. Ill
114, 115, 255, 393, 451, 456; C. IV 151,
230, 342, 392; C. V 19, 258, 273; C. VI
119, 121, 188, 483; C. VI 37; C. VII 236,
237, 245; C. VIII 179, 307, 343, 344, 520,
592; C. IX 153, 158, 160, 163, 262, 273,
423, 544, 620; C. XI 134, 282, 283, 561,
562; C. XII 31, 43, 84, 85, 518, 539, 560;
C. XIII 33, 77, 78, 80, 81, 129, 290, 292,
301,303,304,305,306,307
Nergis C. IX 447
Nerfman C. V 622
NeronC. 1 175; C. IX 620
NesafC. II 68, 97; C. XIII 207
Nessac (k.s.), §eyh C. II 407
Nes/et Efendi, Hoca C. VIII 83, 84
Nevevi, Imam C. II 501
Nicholson C. I 28, 49; C. VII 29
Nil C. I 56, 60, 371; C. Ill 193, 301; C. V 259,
260, 281; C. VI 171, 365, 366; C. VII 29,
486; C. VIII 179, 180, 295, 296, 299, 348,
349, 434, 493, 494, 495, 497, 499, 517,
518, 520-522, 537, 540, 541; C. IX 163,
412; C. X 597; C. XI 296, 447, 476; C. XIII
151
Ni'metullah Nahcivani C. II 193, 378; C. V 28; C.

VIII 150; C. 1X411,529
Ni'metullah (k.s.) C. VIII 554; C. XIII 41
Ninova C. IV 344; C. IX 524
Nisabur C. IX 597
Niyazi-i Misri, Hz. Bk. Misn-i Niyazi, C. VI 347;

C. VIII 604, 621; C. 1X430
Nizam C. I 39

Nizameddin, §eyh C. XII 53
Nizameddin Gencevf C. II 34
Nizameddin Hattat C. X 146

*$$&>

OZEL IStMLER iNDEKSl

Nizamf, Mevlana C. Vlll 176

Nizamiye Medresesi C. VII 119

Nuh (a.S.) C. I 191, 351, 424, 425, 556; C. II
336-339, 409; C. Ill 116, 137, 255, 323; C.
IV 151, 228, 327; C. V 350-357, 359-361,
363, 573; C. VI 111, 112, 311, 326, 327,
330; C. VII 236, 303, 335, 405-407, 420; C.
VIII 27, 97, 312, 472-474, 538; C. IX 42,
498, 624; C. X 89, 136, 137, 181, 250; C.
XI 18, 21, 275, 293; C. XII 43, 58, 63, 70,
101, 105, 151, 153, 235, 236; C. XIII 187;
188

Nun Efendi C. XII 56

NuruMh C. I 39

Nusjrevan C. II 268; C. V 252; C. VIII 272; C. X
587; C. XI 438; C. XII 15

Osman Zi'n-nureyn (r.a.) C. II 366, 368, 550; C.
Ill 258, 260; C. VI 557; C. VII 154-156; C.
VIII 378; C. IX 95, 400; C. XI 72, 610

Osman ibn fsa d-MevlevfC. I 28, 29; C. XII 512

6

OmerC. XII 414-418

Omer b. Abdulaziz C. 1X216

Omer b. Osman C. V 84

Omer Hayyam C. I 470; C. IV 360; C. IX 628; C.
X 214, 429; C. XI 120, 612; C. XII 205; C.
XIII 94

Omer (r.a.) tbnu'I-Hattab, Omeru'l-Faruk C. I
110, 157, 383, 422, 426, 427, 429, 431,
432, 434, 435, 452, 456-458, 461, 462; C.
II 13, 65, 82-85, 89, 92, 95, 181, 312, 488-
490, 518, 519, 550; C. Ill 50, 51, 151, 228,
257; C. IV 211; C. V 45, 193; C. VI 213,
469; C. VII 65, 66, 155, 156; C. VIII 99,
106, 211, 266, 388; C. IX 49, 198, 290,
400; C. X 182, 449, 635; C. XI 72, 431,
610; C. XII 48; C. XII 414, 617; C. XIII 207,
261,263

P

Paraklit C. XI 576

Paraklites, Periklitos C. XI 576

Paraklitos, Periklitus C. I 259

PavlosC. I 177; C. VIII 106

PelinC. I 176

PervaneC. 1X170, 171

Pervin C. IV 85; C. XII 594

■Peygamber Bk. Muhammed, Mustafa, Server-i
Kainat, Seyyid-i alem (a.s.) C. I 78, 238,
362, 511, 529; C. II 23, 31, 76, 121, 125,
146, 149, 172, 212, 530, 551, 552; C. Ill
178, 466, 483; CIV 32, 37, 130, 131, 173,
177, 180; C. V 15, 363, 374, 375, 478,
509; C. VI 120, 189, 194, 331, 332, 550,
551, 549, 552, 560, 562, 564, 566, 615,
573; C. VII 160, 277, 350, 406, 425, 472,

506, 537; C. VIII 42, 45, 66, 87, 165, 308,
476, 508, 522, 614; C. IX 103, 179, 209,
216, 354, 443; C. X 29, 569; C. XI 21, 69,
261 268, 498; C. XII 307, 310, 406, 409; C.
XIII 29, 79

Pfr, Hz. Bk. Mevlana, Hz. C. I 81, 93; C. II 26,
74, 221, 229, 304, 560, 561; C. Ill 14; C. IV
24, 135; C. VII 20, 305; C. VIII 29, 340; C.
IX 596, 600, 606; C. X 47, 344, 371; C. XI
209, 306, 480; C. XII 284, 364

Prizrenli All Dede C. I 28

Pur-i §u§ C. XI 545

R

RabiaC. IV 211

Rabiatu'l-Adeviyye (k.s.) C. I 73; C. X 202, 476

Rah§ C. IX 508

RamTn C. V 77, 78; C. VII 538, 539; C. IX 403,
404; C. X 275; C. XIII 24

Ravza C. VII 538

Raziyyuddfn Abdulgafur C. II 354

RebP ibn Enes C. VI 469

Rebve C. VI 356

RefabitC. 1176

Remle C. II 368

Resul (a.s.) Hatem-i enbiya, Server-i enbiya Bk.
Peygamber Efendimiz C. Ill 205, 456; C. VI
196, 556; C. VIII 40; C. IX 102, 103, 104,
442; C. X 556; C. XI 72, 171, 235, 366,
367, 430, 513; C. XIII 202

Resul-i Ekrem, Bk. Muhammed, Server-i alem,
Seyyid-i Kainat, Peygamber Efendimiz C. I
31, 81, 184, 238, 335, 336, 339, 342, 352,
401; C. II 37, 48, 80, 98, 201, 206, 495,
502, 503, 511, 553, 554; C. Ill 118, 345; C.
IV 183, 204, 211, 275, 502; C. VI 36, 58,
117, 557, 558, 565, 576; C. VII 423, 424,
428; C. VIII 40, 46, 56, 172, 255, 290, 298,
414, 416, 453, 461, 473, 507, 523, 524,
590, 594, 603-605, 615-619; C. IX 39, 41,
48-55, 65, 66, 68, 88, 105, 106, 108, 112,
596; C. X 30, 194, 311, 341, 355, 432,
476, 609; C. XI 44, 174, 327, 358-360,
363, 368-370, 388, 392, 394, 396, 411,
414, 433, 451, 456, 471, 479, 499, 500,
532, 600; C. XII 143-145, 223, 224, 299,
301, 306, 307, 350, 412, 435, 476, 477,
546, 587, 617; C. XIII 34, 167, 169, 207,
220, 276, 277, 300

Resul-i zfsan, Bk. Server-i alem, Peygamber
Efendimiz C. II 335; C. IV 118; C. V 598; C.

VI 80; C. VII 1 70, 276, 277, 283, 365, 425,
427; C. VIII 249; C. XH 176, 406

Resahat C. XI 32

Rey C. I 167; C. V 552, 553; C. VI 402, 403; C.

VII 532; C. VIII 88, 608; C, X 604; C. XI 73,
140, 141; C. XII 157

Reyyan ibnu'l-Velid C. IX 316

c^^

MESNEVt-1 §ERlF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6

Risaletpenah (s.a.v.) Bk. Resul-i Ekrem, Nebiyy-
i zf§an, Peygamber Efendimiz C. Ill 311; C.

IV 270; C. V 185; C. VII 242; C. VIII 491
Roma C.I 175, 177, 292

Romahlar C. VIII 97; C. IX 620

Ruhu'1-Emin, Ruhu'l-Kudus C. V 346, 347; C. VI

247, 342, 343, 346, 360, 361, 393; C. VII

350
RQhullah Bk. fsa (a.s.) C. Ill 141, 142; C. VII

421,422
Rum C. I 93; C. II 103; C. Ill 185; C. IV 215; C.

V 261, 293; C. VII 119; C. VII 531; C. VIII
322, 483; C. IX 602; C. X 525; C. XII 160

RumiC XIII 265

Rusya Qarligi C I 62; C. XIII 298

RusenfC. VIII 377

Ruzbihan Baklf C. II 495; C. IV 55; C. VI 2 1 1 ; C.

VIII 71, 248; C. IX 41 1;C. XIII 99, 143, 144
RukneddinC. V214
Rukneddfn Alauddevle, §eyh C. IV 208, 391; C.

VIII 21, 104
Rustem C. II 418; C. Ill 121; C. IV 274, 353; C.

V 191„226, 622; C. IX 168, 331, 332, 389,

508; C. X 497, 503, 514, 538, 539; C. XI

565, 608, 614; C. XII 32, 41 1, 533
Rustem-i Zal C. II 146
S

Saba C. VII 500
Sabelliyanizm C I 1 77
Sa'd C VII 282

Sa'db. EbfVakkasC. VIII 100
Sa'd b. Muaz C. 1 527, 529
Sa'deddin C. X 264

Sa'deddfn Hamevi, §eyh C. V 269; C. IX 638
Sa'dedduvi Ka§garl, Mevlana C. XI 180
Sa'di (k.s.), §eyh C 1 50; C. Ill 64, 460; C. IV 46;

C V 37; C, VI 214, 534, 635; C. VII 224; C.

VIII 27, 166; C. IX 249; C. X 90, 160; C. XI

492, 580; C. XII 267, 347, 462
Sadreddfn-i Konevi (k.s.), §eyh C I 45, 85, 548;

C. II 395; C. Ill 20, 21, 65, 145, 230, 332;

C. IV 457; C. V 284, 385; C. VI 222; C. VII

531; C. VIII 71, 322, 374, 482, 483; C. XI

456; C. XII 242; C. XIII 277
Sadreteyn C. X 627
Sadr-i Cihan C. VI 338, 339, 367, 369, 370,

373, 377, 381, 389, 390, 391, 401, 524,

525, 527, 542, 543, 583, 587, 588, 599,

603, 607-610; C. XII 596-605; C. XIII 56
Sadr-i Ecell C. VIII 482-484; C. XII 597, 598
SadukSerC. 1176
Safflra, Hz. C. XII 371, 372
Safiyyuddfn b. Ebf Mansur, §eyh C. IX 596
SahrC. IV 211
Sahre C. II 454
Saib C. I 450; C. II 234; C. IV 399; C. VII 555; C.

VIII 536; C. XI 566; C. XIII 146, 229

Saib-i lsfahani (k.s.) C. VIII 604; C. X 580
Safd ibnu Cubeyr C. 1 157; C. VI 469
Said lbnil'l-Museyyeb C. IV 214; C. VI 469
Salahaddfn Zerkub-i Konevi, §eyh C. Ill 368,

369, 433, 435; C. IV 127, 128, 132, 509; C.

VIII 62, 398; C. IX 19, 21, 91, 393; C. X

146,411
Salih (a.s.) C. II 173-175, 177-181, 183-186,

386; C. Ill 323; C. IV 307; C. V 122; C. VI

118, 560, 600, 608; C. VIII 29, 189, 249,

250; CXI 173; C. XII 86
Salmanasar C. I 1 75
SamC. V 622; C. 1X104
Saman Ugrusu Bk. Kehke§an C. VI 614; C. XII

411
Sam-i Nerfman C. X 497
Samf Pa§a C. I 32
Samirf C. II 105, 159; C. IV 53, 54, 69, 70, 71,

145, 178; C. VI 393; C. VIII 463, 464; C. X

404; CXI 578; C. XII 49, 192
Samtf Dede C XIII 140

San'a C VI 38; C V 139; C IX 483; C. XIII 156
San'an, §eyh C. X 525
Sara Vak C XI 239
San Abdullah C VI 615
Sangurz Efendi C XII 36, 37
Sariye, Hz. C. V 45; C XIII 261
SavoICI 177
Seba, Sebe' C III 443; C. V 89, 90, 110, 111,

113, 114, 117, 118; C VI 59, 60, 74, 76,

77, 79, 84, 121, 138; C VII 177, 180, 200,

202, 216, 251, 252, 257, 258, 271, 272
Sebzvar C. IX 290, 291, 292, 294, 295, 297,

302, 303, 304
Sedivu C. II 454
Sehl b. Abdullah Tusterf C I 92; C IV 2 1 7; C XII

41
Sehlb. AmrC. V1557
Sehlb. Sa'd C VIII 381
Selguk C. VII 36
Selgukiler (Sel?uk Turkleri) C V 235, 236; C. IX

486; C XIII 26
Seleme bin Selame C. VI 388
[Selim-i] Sani, Sultan C. XII 601
Selman (r.a.) C VIII 521; C XI 72; C XII 618
Selukus Nikator C 1 1 75
Selusidler C I 1 75
Semerkand C. I 141, 146; C. IV 325; C. VI 386;

C VII 557; C. VIII 448; C XII 160, 196,

197,203
SemudC. II 173, 175, 178-180, 184, 185, 386;

C. IV 298, 342; C V 122; C VI 118, 1 1 9; C

VIII 189, 594; C. IX 262; C XII 86
Sencer, Sultan C. IX 42
SeretanC VII 58; C XI 316, 557
Seriyy-i Sakatf C I 442; C X 477
Server-i alem (s.a.v.), Bk. Muhammed, Seyyid-i

GsQ^Qp

OZEL ISlMLER lNDEKSt

alem, Peygamber Efendimiz C. 1 92, 216,

374; C. II 42, 170, 523; C. VII 165, 526,

559; C. VIII 125, 229, 286, 600; C. IX 594,

600, 601; C. X 207; C. XI 69, 70, 73, 262,

321, 387; C. XII 66, 371
Server-i enbiya (s.a.v.), Bk. Resul-i Ekrem,

Server-i alem C. II 172, 311; C. XII 43, 524;

C. XIII 31
Server-i kainat (s.a.v.), Bk. Peygamber

Efendimiz, Server-i alem C. I 67, 69; C. HI

70; C. IX 595; C. X 53, 445. 587; C. XI 529;

C. XII 486
Sevban b. Ibrahim C. Ill 388; C. XI 120, 121
Sevr C. VII 58; C. X 634; C. XI 316
Seyfeddin Buharf C. V 324; C. XIII 124
Seylan C. H 542
Seyyid C. X 264
Seyyid Burhaneddin Muhakkik-i Tirmizi C. I 77,

88; C. Ill 32, 368; C. V 596; C. VI 494; C.

VIII 506; C. IX 248; C. XI 384, 587; C. XII

60
Seyyid Ecell C. IV 142
Seyyid Nizam C. VII 41
Seyyid Seyfullah C. VII 41
Seyyid-i alem Efendimiz, Bk. Resul-i Ekrem,

Peygamber Efendimiz C. I 302, 303
Seyyid-i kainat, Bk. Muhammed, Nebiyy-i zfsan,

Peygamber Efendimiz C. XI 536
Sezai (k.s.) C. II 452; C. XI 487
Slbtl C. VI 171; C. VII 478; C. XII 47
Sibeveyh C. V 84; C. VII 342
Sidretu'l-minteha C. IX 370; C. XI 611
Simak C. I 38; C. IV 166, 242; C. VI 361; C. VII

303
Simak-i A'zel C. VII 303
Simak-i Ramih C. I 228; C. VII 303
Sina C. II 448; C. X 143
Sind C. Ill 482
Sipehsalar, Fendun b. Ahmed C. I 42; C. V 400,

599; C. VII 21, 84, 223, 224; C. VIII 336,

397, 612; C. IX 19, 21, 91, 393, 594, 634;

C. X 145; C. XI 15, 247, 276; C. XII 12, 28,

31,578,584; C. XIII 52
Siraceddin Bayburti, Mevlana C. X 146
Siraceddin, Mevlana C. VIII 29
Sims C. I 1 75

Sivasi Efendi C. X 626, 627
Siyaus ibn Keykaus C. V 155
Sodom Karyesi C. IV 229; C. V 41
Sofyali Bali Efendi C. XIII 267
Sokrat C. Ill 407; C. VI 568; C. XI 101; C. XIII

307
Spinoza C. 151
SuheybC. VIII 521
Sultan Veled (k.s.) Bk. Bahaeddin Sultan Veled C.

I 29, 40, 43, 49, 64, 515; C. II 81; C. Ill 20,

314, 319, 320, 328, 329, 367, 433; C. IV

23; C. V 608; C. VII 300; C. VIII 398, 612;

C. IX 43, 60, 64, 80, 100, 175, 393; C. X

145, 201, 365; C. XI 67; C. XIII 132, 225,

328, 330, 347, 348
Sultan-i enbiya (s.a.v.), Bk. Server-i alem,

Peygamber Efendimiz C. II 197; C. VIII 592;

C. XII 189; C. XIII 242
Sultanu'l-Ulema Bahaeddin Veled C. 1 63, 410; C.

Ill 367; C. IV 361; C. VI 316; C. VII 521; C

VIII 284, 510; C. XI 276, 398, 587; C. XII

12, 450
Sungur C. X 384
SunkurC. VI 178-181
SuriyeC. I 175; C. V 553
Siiha C. I 356; C. Ill 449; C. V 531; C. VI 593; C.

VII 555; C. 1X318, 345
Siiheyl C. XIII 325
Suheyl yildizi C. XIII 326
SuheyliC. VIII 65

Suhrab C. IX 168

SUleyman (a.s.) C. I 313, 319, 314, 329, 374-
379, 475, 506, 507, 508; C. II 197-200,
236, 261, 453, 454, 463, 464, 482, 483; C.
Ill 166, 256, 315, 442, 443; C. IV 487, 488,
494, 497,- 499, 502, 503, 508, 509; C. V
139, 273, 391; C. VI 61, 117, 189, 589,
591, 594-597; C. VII 106, 123, 125, 129,
130, 149, 150, 153, 177, 179, 190, 192,
193, 200, 216, 217, 231, 234, 235, 244,
251, 252, 257-264, 271-273, 305, 319,
324, 325, 336, 337, 361, 364-368, 370-
373, 378, 390, 391, 396, 397, 406, 500; C.

VIII 13-15, 17, 582; C. 1X289, 400, 475; C.
X 194, 336, 358, 477; C. XI 281, 420, 501;
C. XII 238, 407, 420, 476; C. XIII 42, 43,
254, 260

Siileyman (Qelebi) C. VIII 605
Siileyman Efendi C. IV 401; C. XI 611
Sumnun-i Muhib C. I 472; C. V 207; C. VI 229
Sunbul Sinan C. I 381; C. XII 36, 37, 49; C. XIII

163
Sunbule C. VII 58
Sunbiile-Cevza C. XI 316
Suraka bin M&lik C. VI 431, 433, 434
Sureyya C. II 282, 283; C. VII 354; C. XII 594
Sttrun C. II 395; C. XI 538
Siiveys, C. XI 386

§

§ab Denizi C. XII 353

§a'bfC. VI 469

§aflf, Imam C. 1 288; C. IV 392; C. V 587; C. VI

469, 377; C. XIII 294
§ah Abdurrahman (Mesnevihan) C. 1 33, 35, 38
Sah Huseyin Sahib C. 1 39
§ah Mahmud C. X 572, 573; C. XI 460
§ah-i Naksbend, Muhammed Bahaeddin C. Ill

407; C. IV 236; C. VI 43, 567; C. VII 1 1 8; C.

ssp?

fF^

MESNEVt-I §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 ■

VIII 139, 259, 377; C. IX 302; C. X 408; C.
XI 466; C. XII 51, 54, 59, 80; C. XIII 96,
160, 163

§ah-i Velayet Imam-i Alt (k.v) Bk. Ali b. Ebi
Talib, §fr-i Huda C. II 499, 549, 550, 555,
557; C. VI 529; C. VIII 32, 194; C. IX 617

§ahidiC. XIII 88

§akik-i Belhi C. Ill 259, 260, 381

§am C. I 44, 515; C. II 553; C. Ill 319, 324; C. IV
211, 270, 277; C. V 41, 236, 552, 553,
608; C. VI 356; C. VII 119, 120; C. VIII 167;
C. XI 271; C. XII 86

§am Mevlevihanesi C. VIII 362

§amh Htiseyin Efendi C. X 626

Samldar C. XIII 250

§att C. II 232; C. V 276

§azenu§ C. Ill 25

§azelf, Imam Bk. Ebu'l-Hasan §azeli C. IV 310

SeddadC. VI 119; C. X 95

Sehabeddin Suhreverdi C. IX 547

Sdizade C. VIII 246

§em'fC. I 133; C. II 395

§emseddfn-i Mardini, Mevlana C. Ill 62, 63; C. IV
509; C. V 600; C. VIII 29, 491; C. XIII 169

§emseddfh-l TebrizT (k.s.) C. I 93, 94, 128, 129,
130, 131, 133, 134, 196, 198, 476, 506-
510, 515; C. II 267, 426; C. Ill 196, 311,
312, 314, 317, 319, 320, 324, 368, 369,
433; C. IV 23, 127, 128, 132, 146, 494,
499, 509; C. V 211, 372, 516, 599, 608; C.
VI 101; C. VII 223, 551; C. VIII 430; C. IX
21, 87, 89, 91, 454; C. X 429; C. XII 193,
378, 379, 396, 457

§emsi-i Sivasf C. HI 61; C. IV 354; C. VII 498; C.

IX 232; C. X 227; C. XI 138, 260; C. XII 52;
C. XIII 76

Serif Ibrahim Mahir Efendi C. VIII 116

SevkfPasaC. IV381

§eyban-i Raf (k.s.) C. I 288; C. XIII 294, 295

§eyh-i Akta" Ebu'1-hayr Tinati Bk. Ebu'1-Hayr
Tinati C. V 452; C. VI 170

§eyh-i Ekber, Muhyiddfn ibn Arab! (k.s.) C. I 44,
45, 52, 64, 79, 81, 86, 97, 134, 157, 231,
234, 250, 283, 287, 390, 395, 418, 481,
498, 499, 500, 502, 503, 512, 516, 520,
528, 548; C. II 34, 40, 71, 75, 79, 88, 96,
102, 148, 157, 206, 208, 222, 233, 236,
250, 258, 270, 284, 288, 301, 322, 342,
376, 377, 395, 406, 454, 455, 477, 496,
520, 528, 543; C. Ill 15, 33, 34, 65, 96,
135, 142, 195, 215, 221, 229, 239, 257,
266, 275, 332, 338, 339, 340, 432, 471,
478, 479, 482, 483; C. IV 10, 69, 75, 151,
208, 217, 229, 230, 246, 289, 302, 307,
368, 377, 391, 400, 410, 422, 457, 495; C.
V 22, 24, 39, 69, 92, 105, 135, 210, 259,
284, 312, 333, 337, 341, 342, 343, 364,

365, 458, 484, 504, 524, 544, 567, 574,
578, 633; C. VI 56, 57, 85, 109, 130, 294,
344, 360, 458, 469, 493, 527, 531, 533,
543, 589; C. Vll 25, 31, 124, 140, 146,
148, 173, 175, 224, 238, 272, 313, 324,
328, 334, 400, 519, 528, 531; C. V11I 19,
51, 71, 127, 131, 139, 140, 169, 185, 198,
201, 215, 234, 246, 259, 261, 292, 320,
322, 360, 374, 392, 431, 440, 441, 447,
482, 483, 484, 507, 523, 570, 571, 576,
582, 587, 588; C. IX 31, 53, 58, 61, 116,
119, 159, 200, 206, 214, 216, 296-298,
344, 422, 463, 494, 504, 512, 526, 533,
600, 622, 632, 639; C. X31, 63, 197, 271,
316, 453, 475, 478, 579, 606, 611, 617; C.
XI 16, 33, 177, 197, 198, 220, 223, 241,
242, 282, 285, 320, 332, 447, 448, 471,
474, 477, 532, 599; C. Xll 39, 51, 56, 65,
67, 116, 120, 121, 154, 308, 341, 404,
408, 476, 515, 564; C. XIII 26, 33, 35, 79,
96, 147, 166, 235, 244, 260, 262, 267,
316

§iblf, Hz. (k.S.) C. Ill 130, 144, 486; C. VII 452;
C. XI 203, 436

§ihab C. XIII 63

Sihabeddin Suhreverdi C. V 339; C. VI 51; C. VII
158; C. VIII 129; C. IX 266; C. XI 242

§ihabuddin Avzi, Sultan C. X 604

Sihabuddin-i Kirmani C. VIII 413; C. XIII 242

§imr zi'l-cev§en C. IV 104; C. XI 271

SfrazC. XII 615

Sfrazi C. IV 442

S>i Huda Bk. Ali (k.v.), §ah-i velayet C. X 136

SMn C. V 78; C. IX 403, 404; C. X 144, 145

STs (a.s.) C. II 108, 109; C. Ill 96, 255; C. X 250

Suayb (a.s.) C. II 183, 250; C. Ill 323, 391, 455,
456; C. IV 151, 409, 414, 415, 416; C. IX
416, 417; C. XII 88, 89, 90, 371

Surahbil ibn Amr el-Gassani C. VIII 64, 65

T

Taberanf C. VIII 65

Tabes C. IX 387

Tac-i Belh, §eyh-i tslam C. X 414

Tacik C. II 66

TagQt C. I 477; C. Ill 354

Taif C. VII 47; C. IX 461; C. XI 382; C XIII 309

Takib. MahledC. XII 190

Talekan C. XII 43

Talut C, VI 29, 30

Tammetii'l-Kubra C. IV 55

Tarsus C. Ill 25

Taskend C. XII 287

Tatarlar C. XIII 250

Tay kabilesi C. II 102; C. X 226

Tayyar C. XII 356

Tebrfz C. XII 351, 352, 353, 377-380, 423, 424,
445, 499, 505

c^P?

OZEL IStMLER 1NDEKSI

Tebuk C. IV 76; C. XII 615; C. XIII 35, 36, 37,

38
Tem&n-i Dan C. X 383
TerapotlarC. I 176
TerrendC. IV 142
TirazC. XI 251
Tibet C. IX 597
Tih Sahrasi C. I 1 12, 306; C. II 384, 493; C. IV

68, 178; C. VI 498; C. VII 452; C. XI 173,

578, 579
Tilimsan C. XI 474
Tfr C. X 634; C. XII 369
TirmidC. XII 197
Tirmiz C. X 423; C. XI 587; C. XII 60, 197, 198,

199
Seyyid, Tirmiz §ahi C. XII 196, 202
TirmM, Seyhu'l-Isiam C. 1 77 C. II 501; C. IV

248; C. XI 320; C. XIII 207
TitanusC. XIII 155
Tokat C. V 236
Turan C. IX 466
Tur Dagi, Tur, Tur-L Stna C. I 34, 92, 290, 359;

C. II 105; C. Ill 150, 372, 373; C. IV 53,

282, 367; C. V 21; C. VI 117, 498; C. VIII

463; C. IX 601; C. X 143, 218; C. XII 171,

172, 174, 175, 177, 186, 365, 366, 370
Tus C. IX 597; C. XI 120, 174
TiirkC. I282;C. II 66, 103, 133,441:0.111137,

138, 185; C. IV 325, 326; C. V 154; C, VI

208, 355; C. IX 486; C. X 268, 269; C. XII

349
Turk?eC. IV 66, 81
Turkistan C. IV 348; C. VI 457; C. VIH 167; C. IX

346, 432
Turkistan-i g&ii C. XI 543
Turkiye C. VI 335; C. XII 197
Turkler C. IX 42; C. X 497
Turkman C. X 264, 265
Turkmen C, 1281; C. VII 427
U-0

UbeydDedeC. XII 512
Ubeydullah Ahrar (k.s.) C. IV 388, 391; C. V

504; C. VI 49; C. VII 52, 169, 242; C. VIII

249; C. IX 190; C. XII 286, 287; C. XIII 283,

284
Uc ibn Avk, Bk. Ave bin Unuk C. IX 42
Uhud C. I 81, 415; C. II 146; C. Ill 150; C. IV 24,

26, 270; C. V 478; C. VII 235; C. VIII 249;

C. IX 400; C. X 30; C. XI 21, 70, 345
Uhud Dagl C. Ill 151
Ukka§e (r.a.) C. VIII 228, 229, 231
Umman Denizi C. II 357
Urmevi C. I 67
UrmiyeC. 1*67
Urmiye Golu C. I 67
Urselim C. I 177
UryaC. V514

Usam-i Yemenf C. VII 173

Utarid C. HI 441, 442; C. IV 307; C. VI 391; C.
VII 162; C. VIII 456, 457; C. IX 553; C. X
38, 161, 162, 253, 634; C. XI 50, 316; C.
XII 369, 475

Urban b. Malik C. VIII 100

UtbeC. XI 610, 611

Uzza C. VI 221, 553; C. VII 276, 281, 282; C. XI
499

U

Obey ibn Halef C. VII 268; C. XI 345

Ulker C. VII 354

UmeyyeC. IV 211

Umeyye b. Halef C. XI 306, 307, 345

Umm-i Mektum C. IV 75, 77, 78

Ummi Sinan C. IV 54

Ummu Cemfl C. V 443; C. IX 370

Ummu Habibe Binti Ebt Sufyan C. IV 21 1

Ummu Mektum C. V 551; C. VIII 72

Uveys el-Karam C. Ill 337; C. VII 1 73, 538, 539,
541; C. XU290

Uzeyr (a.s.) C. HI 235; C. IV 1 1; C. V 467, 469;
C.VI11441,442, 443; C. XIII 84

V

Vadi-i Eymen C. II 250; C, VIII 80

VahileC. XIII 187

Vah§ C. VIII 459

Vah§fC. IV 317; C, VII 498

ValantiniyenC. 1 177

Vamik C. XII 243, 244

VasifBeyC. XII 626

Vasil ibn Ata C. V412

VasitiC. XIII 18

Veled C. XI 398

Veil Muhammed Ekberabadi, §eyh C. 1 39, 417,
486; C. II 33, 120, 201, 270, 327, 341,
342, 365, 384, 473; C. Ill 78, 169, 274,
285, 296, 315, 337, 364, 365, 444, 446; C.
IV 13, 22, 23, 110, 174, 175, 296, 462,
511; C. V 44, 163, 431, 540, 553, 560,'
602, 609, 619, 629, 634; C. VI 96, 259,
330, 334, 416, 444, 544, 553, 616; C. VII
277, 327, 508, 534, 559; C. VIII 23, 88,
415, 573; C. IX 335, 452; C. X 27, 189,
390, 468; C. XI 561; C. XII 13, 418; C. XIII
188

Velid ibnu'l-Mugire C. VII 30, 418; C. XI 471

Venus C. VII 244; C. XII 369

Veys C. XIII 24

Vis C. VII 538, 539; C. IX 403, 404; C. X 275

Vise C. V 77, 78; C. VII 539

Viyana C. X 526

Vusak C. IX 53

Y

Yafif, imamC. VII 119

Yahuda C. VII 545

C ^P?

MESNEVl-t SERIF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6

YahudafC. I 176

Yahya (a.s.) C. I 556; C. Ill 462, 463; C. IV 465-
468; C. V 274; C. VI 527; C. VIII 382; C. IX
426

Yahya b. Yagan, miinzevi C. XI 474

Yahya Efendi, §eyhulislam C. X 626, 627

Ya'kab Cerhi C. IX 302

Ya'kab (a.s.) C. I 129, 571, 572; C. HI 173, 256,
300, 338, 393, 394; C. IV 367, 368; C. V
116, 124, 234, 265, 266; C VI 172, 173,
489, 564, 630; C. VII 335, 534, 538, 545;
C. VIII 155; C. IX 136, 172; C. X 359, 369,
370, 543, 578; C. XI 302, 392; C. XII 33,
265-268, 281; C. XIII 61, 73, 74

Yavuz Sultan Selim C. IX 326

Yehuda C. VI 173, 174

Yemaniye C. IX 278

Yemen C. II 188; C. HI 33, 165, 337, 443; C. IV
287, 499; C. V 59, 60, 89, 1 1 1, 139; C. VI
38, 60, 208; C. VII 173, 177, 500, 537,
539, 541, 544; C. VIII 215, 216, 249; C. IX
483, 484; C. X 340, 573; C. XI 141; C. XII
264, 26§, 290, 420, 476, 506; C. XIII 156,
157, 325, 326

Yemlfha C. Ill 25

Yenikapi Mevlevihanesi C. I 28

Yesrib C. VIII 598

Yezdan C. II 46; C. VIII 507

Yezid C. II 109; C. IV 104; C. XI 155, 271, 274,
275; C. XII 544, 545

Yildinm Bayezid C. IV 146

YudaC. I 176

Yuhanna C. I 259; C. VIII 619; C. XI 68

Yunan C. IV 82; C. VI 41 1; C. XII 92

Yunanca C. IX 602

YunanflerC. 151

Yunanistan C. I 1 77

Yunus (a.s.), ibn Metta C. IV 344-346; C. VI
559, 560; C. 1X263, 416, 417, 521-524; C.
XI 173; C. XII 131, 132; C. XIII 262

Yunus Emre (k.S.) C. I 67; C. 11 103; C. IV 500;
C. V 78, 165; C. VI 41; C. VII 204, 417; C.
VIII 428; C. IX 362; C. X 111, 339, 626; C.
XI 283; C. XII 148, 315; C. XIII 38, 93, 145,
303

Yusuf (a.s.) C. I 62, 125, 129, 288, 376, 571,
572; C. II 41, 250, 348-351, 357, 358, 499;
C. Ill 53, 173, 256, 300, 338, 354, 355,
393, 394; C. IV 23, 61, 72, 85, 123, 192,
344, 367, 368; C. V 75, 116, 119, 124,
125, 155, 265, 427, 617, 618, 619, 620,
621, 625; C. VI 172-174, 206, 271, 343,
366, 372, 489, 564, 607, 630; C. VII 205,
254, 335, 409, 455, 534, 538, 545; 77,
213, 424, 435, 484, 485, 559; C. IX 136,
172, 316, 373, 374, 453, 633; C. X 144,
274, 335, 353, 354, 359, 369, 370, 517,

526, 543, 578; C. XI 174, 329, 366, 373,
374, 392, 426, 427, 469, 603, 604; C. XII
33, 265-268, 277-281, 290, 362, 363,
373, 376-378, 450, 464-466, 468, 482,
540, 541, 613; C. XIII 34, 36, 46-49, 61,
73,216,217,300

Yusufb. el-HuseyinC. II 109

Yusuf Bey CXI 453

Yusuf es-Sekafi C. V 280

Yusuf Hemedani, Hoca (k.s.) C. I 572

Yusuf-i hakiki C. X519

Yusuf-i Misri (a.s.) C. Ill 393; C. IX 455

Yu§a* (a.s.), b. Nun C. II 384; C. V 519; C. XI
379; C. XII 231, 232

Z

Zahir Baybars el-Bundukdari C. V 235

Zal Rustem C. Ill 121; C. X 552; C. XII 280

Zalme C. XIII 250

ZehebfC. II 501

Zekeriyya (a.s.) C. Ill 462, 463; C. IV 467; C. IX
107, 197, 495

Zend C. II 66

Zerdu§t C. XI 561

ZervanC. VIII 414

Zeyd (-Amr) C. I 300, 496, 497, 498; C. IV 471,
472; C. V 69, 335, 370, 512, 589; C. VI
111, 337, 338; C. VII 39; C. VIII 328; C. IX
489; C. X 305, 306; C. XI 146

Zeyd b. Erkam C. XIII 207

Zeyd b. Harise, Hz. C. II 436-438, 441, 442,
446, 448, 459, 460, 473, 478, 479; C. V
598; C. VIII 64, 65; C. XI 288, 451

Zeyne'l-Abidin C. XIII 67

Ziya Pasa C. VI 304, 423; C. XI 541; C. XIII 259

Ziya-iDelkC. X414, 415

Ziyaiiddin C. X 603

Zubeyde C. VI 636

Zuhal C. Ill 307, 427, 471, 472, 473; C. IV 307,
452; C. VI 36, 445; C. VII 162, 163, 185; C.
VIII 303, 456; C. IX 141; C. X 161, 162,
479; C. XI 49, 236, 281, 316; C. XII 187,
341,369, 376, 465; C. XIII 218

Zuhre C. I 121, 136, 217, 218, 219, 266; C. II
60; C. IV 307; C. VI 346, 391; C. VII 162,
180; C. VIII 89, 456; C. IX 475, 553; C. X
38, 162, 180, 439, 440, 443, 444, 483; C.
XI 46, 49, 316, 557; C. XII 369; C. X11I 63

Zuleyha C. I 125; C. II 349; C. Ill 53, 300; C. V
617, 618; C. VI 489; C. VII 409; C. VIII 77,
78; C. IX 373, 374; C. X 353, 370, 517,
519, 526; C. XI 426, 427; C. XII 278, 376,
464, 540, 541, 613; C. XIII 34, 46-49, 300

Zu'1-himarC. XI 610, 611

Zulkarneyn, Hz. C. V 381; C. VIII 574, 576, 577,
581,582,583

Zunnun-i Misri C. HI 387-390, 399, 400, 403-
405; C. VII 117;C.VII1464

c S3p* a

KtTAP IStMLERt tNDEKSt

Kitap isimleri Indeksi

Not: Sayfa numaralanna ilk baskinm 1. cildi igin 2 (iki),
III. ve IV. ciltleri igin 4 (dort) sayfa eklenecektir.

Abdiillatif C. VIII 613

Ahten C. I 150; C. X 174; C. XI 23, 44, 88, 166,

169, 360, 442; C. XII 114, 292, 411, 537,

571; C. XIII 130, 134, 146, 177, 188, 274,

279,291,296,341
Ahterf-i Kebir C. I 39; C. V 278; C. IX 484, 497;

C. XI 445, 521
Akamu'l-Mercan fi Ahkami'1-Can C. 1 330; C. IX

104; C. XII 337, 397; C. 11293
Akrebu'l-Mevarid C. I 39; C. V 286, 566; C. VI

195, 222, 561; C. VII 557; C. VIII 596; C. IX

36, 41, 456, 457, 494, 564, 644; C. X 153,

353; C. XI 280, 360; C. XII 398, 456, 553,

623
Ankaravi Bk. §erh-i Ankaravi C. I 475, 483; C. V

58; C. XII 55
Ansikiopedi C. I 113
Araisu'l-Beyan C. 1 40; C. II 472; C. IV 55; C. VIII

72, 248
Asm Saadet C. VIII 616
A§k-name C. XIII 230
Avarifu'l-Maarif C. 1 40; C. V 339; C. VI 51; C.

VII 158; C. VIII 129; C. IX 266, 547, 650; C.

XI 242
Ayine-i Hakayik-numa C. XI 223
Aziz Neseff Resaili C. I 40
B
Bahar-i Acem C. I 39, 131, 213; C. II 86, 521; C.

HI 78, 160, 243; C. IV 30, 153; C. V 49,

161, 294, 548, 616; C. VI 45, 100, 249,
444, 577, 601, 610; C. VII 110, 163, 212,
316, 384, 447, 463, 471, 478, 530; C. VIII
128, 143, 186, 226, 338, 354, 467; C. IX
74, 102, 121, 171, 174, 181, 225, 314,
325, 344, 402, 449, 452, 467, 493, 535,
547, 645; C. X46, 85, 173, 192, 199, 210,
242, 297, 401, 515, 549, 550, 575, 580; C.
XI 42, 71, 110, 197, 210, 290, 312, 329,
353, 377, 472, 487, 502, 602, 617; C. XII
122, 129, 131, 204, 287, 433, 467, 510; C.
XIII 39, 74, 164, 330

Bahru'1-Ulum §erhi C. II 71, C. VI 36, 37; C. X
536, 591;

Bir Mahkumun Son Gunii C. X 29

Bi-ser-name C. VIII 443; C. X 9 1

Bostan C. VII 224

Buhari(-i §enf) C. II 428; C. V 430; C. VI 264; C.
VIII 454; C. XII 312, 393, 434

Burhan{-i Kati') C. I 39; C. II 188, 521; C. Ill 80;
C. IV 19, 132, 149; C. V 84, 183, 366; C. VI
45, 330, 367, 440, 444, 577, 591; C. VII
74, 168, 384, 470, 484, 500, 530; C. VI11
88, 98, 222, 230, 358, 394, 402, 406, 459,
485, 529, 551, 606; C. IX 23, 107, 159,
270, 314, 317, 327, 331, 360, 367, 373,
383, 389, 410, 446, 449, 452, 467, 478,
498, 508, 530, 533, 535, 560, 577, 609,
621, 637; C. X 16, 17, 55, 57, 81, 86, 92,
99, 103, 109, 135, 192, 197, 198, 210,

<^2^>

MESNEVt-t §ERfF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 ■

211, 217, 225, 236, 267, 279, 399, 412,
416, 417, 428, 447, 468, 479, 486, 495,
520, 547, 550, 579, 631, 634; C. XI 36, 52,
69, 82, 97, 99-101, 103, 104, 107, 111,
112, 130, 136, 141, 149, 156, 161, 177,
199, 247, 248, 250, 251, 271, 273, 277,
279, 280, 283, 287, 290-292, 294, 316,
329, 330, 364, 368, 375, 413, 422, 424,
468, 534, 551, 575; C. XII 45, 145, 157,
181, 193, 197, 288, 423, 451, 459, 462,
487, 489, 493, 495, 542, 559, 584, 590,
604; C. XIII 24, 71, 72, 115, 176, 179, 188,
189, 203, 215, 232, 234, 279, 294, 317

Bustanu'i-'Arifin C. IV 143

Bulgatu'l-Gavvas C. I 40; C. XI 304

Biilug ve Hiirriyyet C. I 87; C. VIII 232

C

Camiu's-Sagir C. I 528; C. II 469; C. V 470; C.
VIII 381; C. XIII 35

Camiii'l-Hikayat C. X 188

Cevahir-i Gaybi C. I 40, 104; C. V 619; C. VIII
263; C. XI 223; C. XII 404

CihangMC. VIII 485, 529

Cerag-i Hidayet C. I 39; C. II 521; C. VI 444; C.

VII 530; C. IX 449
D

Dtvan-i All §erhi C. XII 55

(Divan-i) Efdaluddfn-i Hakanf C. Ill 98

Divan-i Kebir C. I 31, 44, 124, 157, 249, 349,
525, 541, 548; C. II 24, 60, 292, 299, 337,
410, 495,545, 551; CHI 33, 45, 124, 161,
189, 230, 240, 245, 309, 459, 476; C. IV
388, 406, 508; C. V 210, 461, 567; C. VI
365, 377, 405, 449, 470, 522, 603, 621,
632; C. VII 48, 493; C. VIII 25, 78, 81, 96,
111, 213, 235; C. IX 213, 305, 341, 346,
459, 551, 565, 605; C. X 41, 94, 497, 567,
605, 613, 625; C. XI 62, 74, 76, 199, 212,
320, 427, 447, 584; C. XII 51, 63, 184,
226, 259, 274; C. XIII 33, 94, 164, 178,
201,227,267,316, 331-333

Divan (-1 Yunus Emre) C. VI 41

E

el-Erbain C. VIII 471; C. X 604

el-Insanu'1-Kamil C. I 40, 108, 519,- C. HI 1 77; C.
IV 218, 219, 224, 237; C. VII 30; C. VIII
204; C. IX 66, 122; C. X 510; C. XI 500

el-Maaiim C. VIII 471; C. X 604

el-Metalibii'1-aliye C. VIII 471; C. X 604

el-Miinkizu mine'd-Dalal C. VII 60; C. X 348

en-Nefhu ve't-Tesviye C. Ill 270

Envar-i Suheyli C. IV 468; C. VI 95; C, VIII 115,
502

Envaru'r-Rahman li-Tenviri'1-Cenan C. I 33; C.

VIII 502; C. XI 623

Esrarii'J-Halvet C. II 342
et-Tedbiratu'1-llahiyye ft Islahi Memleketi'l-

Insaniyye C. I 40, 97, 390, 481, 503, 516;

C. II 34, 206, 236, 288, 454, 477, 528; C.

Ill 432, 437; C. IV 246, 289, 302, 391, 410;

C. V 92, 135, 333, 484; C. VI 85, 531, 605;

C. VII 31, 146, 224, 324, 328, 528; C. VIII

261, 320; C. 1X31,58, 61, 119, 159,200,

298, 463, 512, 622; C. X 197, 617; C. XI

242; C. XII 67, 564; C. XIII 166
Eyyiihe'l-Veled C. IX 413

F

FatihaTefsMC.lX415

Ferheng-i Cihangfn C. I 39, 513; C. Ill 168; C. IV
71; C. V 508; C. VI 367; C. VII 212; C. VIII

358, 402; C. IX 535; C. X 69, 192
Ferheng-i Huseyn-i Vefai C. IX 283
Ferheng-i Re§idf C. IX 317; C. X 69
Ferheng-i Siiruri C. IV 98

Fetava-yi Suflyye C. XI 78

Fezail-i Kur'an C. XI 26

Fihi Ma Fih C. I 40, 72, 73, 75, 76, 77, 78, 81,
88, 89, 124, 146, 367, 562; C. II 26, 194,
265, 398, 407, 519, 561; C. HI 34, 55, 57,
71, 93, 103, 106, 151, 177, 203, 396; C. IV
35, 107, 362, 380, 382, 385, 411, 433; C.
V 118, 236, 324, 373; C. VI 21, 170, 266,
549, 550, 560; C. VII 156, 422, 429, 431,
436, 440, 441, 448, 459, 485; C. VIII 42,
57, 80, 93, 151, 333, 348, 377, 378, 413,
425, 429, 430, 506, 540; C. IX 40, 49, 87,
92, 95, 110, 118, 124, 149, 153, 170, 176,
208, 209, 235, 273, 276, 318, 324, 332,

359, 379, 442, 502, 505, 528, 557, 570,
582, 628, 648; C. X 40, 45, 106, 131, 171,
185, 204, 224, 228, 240, 265, 363, 410,
421, 425, 446, 457, 519, 532, 555, 616,
622; C XI 13, 53, 57, 66, 70, 73, 102, 122,
125, 126, 164, 196, 213, 214, 219, 228,
245, 248, 267, 278, 293, 296, 303, 310,
326, 384, 409, 410, 430, 431, 455, 458,
463, 464, 513, 520, 540, 576, 590, 600,
602, 604, 621; C. XII 24, 61, 90, 129, 169,
191, 193, 283, 308, 309, 331, 359, 385,
387, 391, 408, 413, 502, 508, 530, 546,
552, 556, 568, 575, 576, 582; C. XIII 32,
49, 53, 54, 105, 148, 158, 159, 176, 195,
196, 202, 211, 219, 224, 238, 240, 249,
251, 259, 266, 323, 327, 332, 340, 342,
345, 346, 347

Fusus §erhi (§eyh Muhibbullah) C. IX 53
Fususu'l-Hikem C. I 40, 45, 52, 81, 86, 102,
134, 157, 249, 276, 287, 316, 361, 498,
502, 512, 520, 528, 548; C. II 40, 72, 88,
96, 128, 148, 157, 197, 211, 217, 236,
288, 301, 377, 456, 496, 516, 550; C. Ill
18, 34, 60, 64, 67, 70, 104, 135, 142, 195,

c^P^

KlTAP ISlMLERl lNDEKSl

215, 217, 218, 239, 257, 266, 275, 276,

294, 295, 315; 316. 443, 450, 478, 483; C
IV 10, 11, 69, 75, 137, 151, 152, 194, 208,
215, 217, 229, 230, 307, 368, 377, 446,
492; C. V 17, 22, 24, 29, 42, 62, 69, 105,

295, 296, 328, 337, 341, 364, 404, 442,
457, 458, 460, 524, 544, 564, 567, 578,
633, 637; C. VI 56, 57, 73, 99, 101, 104,
294, 344, 360, 441, 458, 469, 527, 533,
589; C. VII 25, 79, 124, 125, 140, 175,
181, 184, 238, 242, 245, 272, 273, 313,
334, 392, 400, 429, 488, 519; C. VIII 19,
20, 51, 127, 145, 185, 198, 201, 247, 255,
256, 266, 267, 292, 297, 302, 312, 325,
424, 431, 440, 441, 461, 507, 535, 555,
571, 582; C. IX 116, 130, 131, 206, 263,

296, 297, 327, 499, 504, 533; C. X 34,
256, 306, 316, 348, 445, 475, 478, 579,
582, 611; C. XI 16, 151, 177, 241, 282,

320, 405, 477, 532; C. XII 83, 125, 173,
190, 307, 367, 404, 408, 476, 515, 549; C
XIII 26, 27, 33, 35, 102, 244, 260, 262,
267, 316

Fususu'l-Hikem §erhi (A. Avni Konuk) C. VIII
507

Fususu'l-Hikem Serhi (Abdullah Bosnevi) C. IX
302, 494

Fususu'l-Hikem §erhi (Davud-i Kayseri) C. Ill
29, 234; C. VIII 471; CXI 72

Futuhat-i Ayniyye C. I 41; C. VIII 330; C. IX
631; CXI 222

Fiituhat-i Mekkiyye C I 40, 52, 53, 231, 283,
395, 418, 499; C II 201, 202, 222, 261,
322, 376, 496, 520; C III 15, 33, 92, 96,
166, 221, 338, 339; G. IV 217, 422; C V
39, 69, 341, 342, 343, 364, 504, 574; C VI
360, 493, 531; C VII 173, 224, 313, 529,
546; C. VIII 169, 198, 201, 392, 588; C. IX

297, 494, 512, 526, 632; C XI 332, 474,
599; C XII 120, 154, 501; C. XIII 79, 147

G

Giyasii'l-Lugat C. I 39; C II 184, 521; C IV 261;
C V 49, 183; C VI 125, 239, 249, 270,

321, 339, 408, 420, 440, 444, 591; C VII
74, 301, 400, 530; C VIII 55, 82, 358, 410,
495, 529; C. IX 42, 103, 107, 259, 340,
389, 449, 451, 467, 535, 593, 632, 640; C.
X27, 100, 144, 156, 174, 196, 210, 223,
243, 260, 287, 359, 460, 477, 488, 515,
574, 575; C. XI 79, 155, 236, 526, 528,
584; C. XII 97, 353, 423, 462, 469, 481,
556, 602, 604; C XIII 25, 29, 39, 82, 132,
234, 250, 274, 320

Gunyetii't-Talibm C XI 165
GiilistanC. VIII 27; C. XII 347
Giilsen-i Raz C II 302; C VII 274; C. VIII 50, 81,
145, 443; C. IX 204

H

Hadika C. VII 454; C. VIII 223, 468; C XI 374
Hadikatu'l-Hakika G. I 572; C VIII 222
Hall-i Lugat C IX 454
Hal'u'n-Na'leyn C I 64
Havzu'l-Hayat C III 471; C XII 341
Hayatii'l-Hayavan C IV 79; C. XII 48
Heft-Kulztim C. 1 39; C II 86, 521; C V 183; C

VI 45, 444; C VII 530; C. IX 449; C. X 16,

173; CXI 42, 99
Hiyaban C I 39
Hidaye C. V 188
Humayun-name C IV 469; C VI 95; C VIII 116,

502
Husamf-name C XI 15
Hiiseyin Harezmi §erhi C V 638
I
Istilahat-i Sufiyye C III 262; C V 223; C VIII

131; C IX 600; C XI 220; C XIII 41
Istilahat-i Suflyye-i Ni'metullah C. 1 40
Istilahat-i Sufiyye-yi Ka§ani C I 40
I

thyau'l-Ulum C. VIII 446; C IX 204; C X 377
llahf-Name C. I 87; C. VI 103, 355; C. VIII 223;

C X 190; C. XII 450
Imarn-i Rabbant ve Mektubat C. XIII 96
Imdadullah (§erhi) C. VIII 613
lncil C. 1 177, 202, 258, 259, 409, 519; C. Ill

255; C VI 43, 213; C VIII 165, 312, 615,

616; C XI 68, 69, 576
lnsan-i Kami Bk. el-Insanu'l-Kamil
lrsadii'n-nezair C. VIII 471; C. X 604
Isa (a.s.) C XIII 155
tzahu'd-Delalat ff Semai'1-Alat C VII 219; C IX

323
Izahu'l-Meram fi Kesfi'z-Zalam CVII1 616; C XI

69

J

JendC. II 542; CXI 561

K

KamGs C. I 39; C 11 119; C. VI 574, 575; C. VII
15, 16, .62, 219, 230, 341, 381, 397, 465,
474; C VIII 47, 179, 194, 210, 228, 264,
308, 360, 378, 496, 500, 594; C IX 103,
107, 130, 183, 188, 207, 240, 255, 261,
278, 284, 446, 504, 612; C X 219, 297,
345, 405, 437, 452, 466, 497; C XI 45, 55,
140, 168, 193, 194, 200, 300, 390, 413,
423; C. XII 72, 81, 91, 106, 188, 231, 304,
430, 440, 447, 451, 464, 578; C XIII 217,
222, 306, 325

KasTde-i Hamriyye C I 548; C HI 65, 332

Kaside-i Mtinferice C XIII 1 18

KasantTefsiriC.il 353

Kelfle ve Dimne C I 298; C. IV 468, 469; C VI
94, 98, 107, 114; C. VIII 1 15-, 116, 501,

cg-pp

MESNEVI-1 SERIF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVl-6

503, 504, 505

KenziTl-Lugat C. VII 88; C. VIII 195; C. X 515

Ke§fu'l-Lugat C. Ill 285; C. VIII 358; C. IX 459;
C. X192, 515,575

Ke§§afC. I 146

Kisas-i Enbiya C. VII 237, 245; C. XI 374

Kifayetii'n-Necmeyn C. VI 361

Kitab-i Fiikuk C. VII 531

Kitab-i Lemeat C. VII 438

Kitab-i Tevhid C. IX 596

Kitab-i Tuhfe C, VII 301

Kitabu'I-Erbain C. VIII 471; C. X 604

Kitabu'l-Biiyu C. VI 287

Kitabu'l-Isabe C. II 368

Kur'an-i Kerim C. VI 43, 44

Katu'l-Kulub C. X 470; C. XII 236

Kunuzu'l-Hakayik C. XIII 35

L
. Lemeat C. I 52; C. VIII 77, 450; C. IX 151

Letaif-i Ma'nevf C. Ill 73

Letaifu'l-Lugat C. I 39; C. VI 339, 591; C. VIII
55, 227, 529; C. XI 77; C. XII 481

Levami'u'l-EnVar C. VII 546

Lisan-i Arab C. VII 17

Luka C. I 1 77

Lugat-i Re§idi C, XI 480

M

Maaricii'n-Nubuvve C. Ill 123; C. IV 133

Mahzen C. X 568

Makalat-i §eyh Serrezi C. X 189, 429

Makasid C. X 264

Ma'nevi §erhi C. I 40

Manttku't-Tayr C. I 87; C. VIII 126; C. X 525

Ma'rifet-i Insan C. XI 157

Ma'rifet-name C. I 40; C. X 583; C. XI 208

Mark C.I 177

Matla'u'1-Ulum Mecma'u'l-Funun C. I 40; C. V
312; C. VII 162; C. IX 161, 162, 351, 597

Matta Incili C. I 114, 177

Mebde' ve Maad C. VII 267; C. VII 142

MedarC. IX 458; C. X 192, 575

Medaru'I-Efazil C. X 468

Medaru'l-Lugat C. VI 249

Mektubat C. VIII 139, 147, 447; C. XII 51, 59; C.
X1I1 96

Men arafe nefsehu fe-kad arafe Rabbehu C. XI
285

Menakib C. XI 247

Menakib-i evliya C. XII 287

Menakib-i Sipehsalar C. I 40, 42, 43, 63, 73, 93,
129, 364, 476, 506, 508, 546, 562; C. HI
21, 63, 311, 314, 319, 367-369, 433; C. IV
127, 420, 509; C V 384, 599; C. VI 35,
101, 222; C. VII 227, 529, 550, 556; C. VIII
29, 62, 69, 80, 285, 336, 397, 491, 612; C.
IX 19, 21, 342, 393, 402, 594, 596, 627,

634; C. X 39, 90, 436, 538; C. XI 15, 95,
325, 401, 587; C. XII 12, 28, 31, 58, 92,
253, 349, 396, 450, 578, 584; C. XIII 52,
225, 227, 331

Menakiblar C. XI 198

Menakibii'l- ArifTn C. II 33

Menazilii'l-Hainn C. VIII 162; C. X 213; C. XI
392

Menaztlu's-Saiiin C. XII 40

Menhec-i Kavi C. IV 123; C. VII 176; C. X 87

Mesnevf-i Senf C. I 27, 28, 29, 31, 32, 33, 34,
35, 36, 38, 39, 41-44, 48-50, 52-54, 56-
62, 64, 65, 71, 73, 74, 7B, 79, 87, 95, 108,
129, 131, 132, 134, 157, 176, 218, 230,
251, 256, 295, 360, 365, 400, 455, 463,

507, 508, 516, 545, 566; C. II 23, 38, 47,
64, 96, 148, 167, 169, 202, 267, 278, 282,
290, 291, 298, 327, 330, 411, 420, 469,
475, 496, 532, 547, 561, 564; C. Ill 11, 13,
14, 30, 75, 124, 239, 246, 255, 257, 293,
312, 332, 372, 431; C. IV 35, 67, 95, 1 19,
133, 171, 253, 293, 308, 359, 362, 388,
426, 449, 470, 497, 507, 516; C. V 13, 15,
16, 23, 93, 120, 136, 144, 180, 303, 307,
308, 333, 400, 401, 402, 499, 532, 541,
554, 556, 557, 561, 567, 574; C. VI 43, 72,
108, 122, 303, 348-350, &80, 469, 475,
486-489, 502-504, 506, 507, 510, 541,
618, 635; C. VII 14, 17-26, 28-31, 125,
148, 212, 227, 228, 237, 255, 300, 301,
315, 316, 364; C. VIII 30, 49, 65, 69, 70,
80, 83, 127, 168, 223, 228, 247, 249, 330,
454, 491, 492, 493, 497, 500, 501, 502,

503, 504, 505, 525, 529, 606, 609, 610,
611; C. IX 20, 132, 264, 358, 420, 444,

508, 599, 606, 607; C. X 47, 87, 134, 144,
145, 157, 162, 230, 241, 247, 253, 271,
274, 316, 319, 336, 345, 390, 462, 544,
604, 606, 617, 632, 633, 634, 635; C. XI
12, 15, 16, 18, 36, 37, 38, 41-43, 47, 66,
67, 69, 74, 77, 86-88, 177, 184, 185, 228,
245, 265, 306, 319, 320, 359, 447, 453,
456, 471, 498, 499, 500, 584, 613, 622,
623; C. XII 108, 112-115, 121, 184, 224,
284, 292, 315, 355, 408, 423, 429, 489,

504, 505, 506, 507, 508, 509, 510, 511,
512, 513, 514, 550, 612; C. XIII 16, 17, 34,
55, 76, 98, 129, 149, 155, 221, 231, 237,
239, 240, 267, 280, 328, 330-332, 347,
348

Me§ankC. IV 16

Mevahib-i Ledunniyye C. IV 211; C. VIII 312; C.

1X531
MevakifC. X 264
Mevlid-i §erif C. IV 401; C. VII 406; C. VIII 605;

CXI 611
Mezamfr C. VI 500

G ages a

KiTAP IStMLERl iNDEKSt

Misbahu'l-Esrar C. Ill 425

Miliel ve Nihal C. II 380; C. X 182, 264, 271,
290, 348; C. XII 187

Minhacii'l-Abidfn C. II 384

Minhacu'l-Fukara C. VI 486

Mi'raciyye C. XII 94

Mir'at-i Hakayik C. XII 564

Mir'at-u'l Muhakkikin C. VIII 145

Mir'atu'§-suhud li-Seyyidi'1-viicud C. IX 596

Mi§katC. V 471; C. 1X204

Miskat Terciimesi C. V 48

Muallakat-i Seb'a C. XIII 35

Muhadaratu'l-Ebrar C. IV 21 1

MuhftC. IV 106; C. 1X87

MushafC. VI 47, 48

Musibet-Name C. I 87; C. XI 459, 460

Mutlak Birlik-Nefsini Bilen Rabbini Bilir C. X 31

MlidafaaC. I 113, 177

Mueyyidii'l-Fudala C. I 39; C. V 163; C. VIII 358;
C. 1X457, 458; C. X 100, 192

Muka§efat-i Rizavf C. I 39; C. II 148; C. X 604

Muntehabat C. XIII 88

Miintehabu'l-Lugat C. 1 39; C. II 48; C. Ill 410; C.
IV 24; C. V 301, 359, 480; C. VI 339; C. VII
62, 182, 470; C. VIII 408, 419, 495; C. IX
91, 107, 437, 452, 459, 613; C. X 55, 260,
297, 431, 449, 515; C. XI 194, 255, 422,
574, 593; C. XII 361; C. XIII 82, 130, 188

Muslim C. II 428; C. Ill 190; C. XII 312, 477

MuzQu'l-Aglat C. I 39; C. X 192, 297, 466

N

Nefehat-i llahiyye C. V 385

Nefehatu'1-Uns C. I 40, 44, 545, 572; C. II 109,
206, 503; C. Ill 122, 194, 230, 323; C. IV
112, 362; C. V 46, 172, 206, 431; C. VI
175; tC VII 30, 82, 117, 119, 159, 186,
204, 256, 510, 532, 541; C. VIII 75, 163,
172, 237, 250, 339, 378, 379, 472, 483,
523; C. IX 47, 196, 340, 435, 454, 547,
638; C. X 167, 201, 263, 330, 333, 417,
477, 511, 577; C. XI 22, 26, 78, 174, 215,
392, 425, 435, 468, 608; C. XII 22, 50, 69,
202, 257, 337, 338, 349, 444, 592, 595,
616; C. XIII 92, 99, 143

Nihayetii'1-ukQl C. VIII 471; C. X 604

NikayeC.Vl88

Nusus C. I 45

Nuzhetu'n-Nazirin C. VI 193

R

Ravzatu'l-Ahbab C. Ill 123

Ravzatu's-Safa C. XI 306, 307, 374; C. XII 192;
C. XIII 305

Rehnuma-yi Ma'rifet C. X 124; C. XII 330

Resail C. VI 478; C. VIII 204; C. XII 564

Re§ahatu Ayni'l-Hayat C. 1 40; C. II 354; C. IV
395; C. V 504; C. VII 242; C. VIII 249, 511;

C. X 202; C. XII 59, 286; C. XIII 284
Re§fdf C. I 39; C. VI 239, 367; C. VIII 82, 529; C.

IX 389; C. X 192, 520, 575
Risale-i Ahadiyye C. X31
Risale-i Gavsiyye C. Ill 191, 273; C. VIII 277,

488, 490; C. IX 344
Risale-i Kudsiyye C. II 358; C. Ill 376
Risale-i Ku§eyriyye C. Ill 166; C. XII 236
Risale-i Ruhiyye C. Ill 88
Risale-i Onsiyye C. IX 302
Risale-i Validiyye C. IV 391; C. VII 52, 169; C. IX

190; CXI 448
Rumuzu'l-Hikem C. I 32
RusdlC. 1X508, 535
S

SahihaynC. II 428; C. XII 217
Sahih-i Buhan C. VI 168; C. VIII 120; C. X 431;

C. XII 477; C. XIII 206
Sahih-i Muslim C. XIII 206
Sarrah C. I 39; C. VI 71; C. VIII 55, 166, 352; C.

IX 34, 107, 457; C. X 185, 297, 515; C. XI

77, 149, 168, 480; C. XII 52, 328, 395,

590; C. XIII 89, 100, 148
Semeratu'l-FuadC. V1615
Sihah C. X 340
Silsile C. VI 382
SinoptinC. I 177
Sipehsalar Terciimesi C. XIII 169
Siracu'l-Lugat C. 1 39; C. VIII 82, 485; C. IX 458,

535; C. X 575
Sfret-i Halebt C. XI 306, 328
Siret-i Halebiyye C. XI 306

SamilC.VllI471;C. X 603

§efik-Name §erhi C. XIII 250

§ehname C. II 146; C. Ill 121; C. IV 274, 353; C.
VIII 501, 502, 503, 504, 505

Semsu'l-Lugat C. 1 39; C. II 521; C. Ill 402; C. IV
149; C. V 183, 199; C. VI 17, 28, 339, 386,
444, 577; C. VII 530; C. VIII 118, 243, 308,
468; C. IX 79, 107, 118, 283, 320, 360,
367, 449, 549; C. X 197, 210, 242, 265; C.
XI 210, 335, 345; C. XII 43, 73, 97, 185,
423, 440, 608; C. XIII 105. 177, 188, 287,
288, 294

§erh-i Ankaravi Bk. Ankaravi C. I 459, 486; C.
HI 13

§erh-i Eyyub C. XI 593

Serh-i Imdadullah C. II 66; C. V 308; C. VI 36,
37; C. IX 466

§erh-i Ma'nevf C. XI 324

Serh-i Veil Muhammed C. XI 593

§erhu'l-Esmai'l-Husna C. X 604

§erhu'l-isarat C. VIII 471; C. X 604

Sir'a C. IX 204

T

sffi^

MESNE Vl-1 §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

Tabakat-i Siibkf C. X 603
Tacu'l-Masadir C. X 259
Ta'rifat-i Seyyid C. I 40; C. IX 401, 509, 537; C.

X214;C. XI 96, 374
Tarih-i Enbiya C. 1287
Tarih-i Islam C. 1X216
Tarikat-i Muhammediyye C. XIII 87
Tarikatname C. V 92

Tedbfrat-i Uahiyye Bk. et-Tedbiratu'1-ilahiyye
Tefsir-i Bahr-i Mevvac C. V 536
Tefsir-i Begavi C. XI 328
Tefsir-i Fatiha Hasiyesi C. VIII 246
Tefsir-i Huseyni C. Ill 123
Tefsir-i Kasani C. VI 21 1; C. VIII 72, 590
Tefsir-i Kebfr C. 1 4 1 1 ; C. VIII 471 ; C. X 604
Tefsir-i Medarik C. V 397
Tefsir-i Nahcivanf C. I 40
Tefsir-i Zahidf C. V 514
Tefsirii Araisi'l-Beyan C. I 40; C. 11 495; C. VI

211; G. 1X411
Tevhfd risalesi C. IX 643
Tevhid-name C. XI 138
Tevrat C. I 258, 259, 409; C. VI 43; C. VIII 442,

615, 616; C. XI 68, 69, 129, 576; C. XII

192
Tevratu'l-MesnaC. 1259
Text-Book of Anatomy & Physiology C. XI11 138
Tezkiretu'l-Evliya C. Ill 122, 144; C. IV 362; C.

VI 190; C. VII 460; C. X 330, 498; C. XII 50,

468
Tuhfetu'1-Erib fi'r-Redd ala Ehli's-Salib C. XI 576

U

Usul-i A§ere C. I 40; C. VII 253; C. X 54; C. XI

88; C. XII 523, 615; C. XIII 228, 233, 280,

314
Uyunu'l-hikmet C. VIII 471; C. X 604
V
Vahdet-i Vucud Risalesi (lmdadullah'm) C. VIII

94, 447, 571
Varidat C. VIII 555; C. IX 25
VasftC. IV 106
Veil Muhammed Ekberabadf §erhi C. XI 565; C.

XII 609
Z
Zadu's-Salikin C. I 572; C. VII 445, 453, 454; C.

IX 355, 460; C. XII 83
Zebur C. VI 30, 43
ZemahserfC. I 146
Zevra Hasjyesi C. XIII 231
Zevra" C. VI 153
Zevra' Ha§iyesi C. IV 199
Ziyadat C. VI 382
Ziyau'l-Kulub C. VI 436, 437
Ziibdetii'l-Hakayik C. Ill 178; C. IV 222; C. VI

615; C. VII 174, 408, 541; C. VIII 47; C. XI

48; C. XII 432, 436

c^gga

AgiKLANAN FARSQA, ARAPgA, TURKCE KELiMELER lNDEKSt

Agiklanan Fars^a, Arapga, Tiirkge
Kelimeler Indeksi

Not: Sayfa numaralanna ilk baskinin I. cildi igin 2 (iki),
III. ve IV. ciltleri igin 4 (dorr) sayfa eklenecektir.

A

a C. VIII 272

ab C. IX 244

ab ez ser tire est C. VII 506

ab u revgan C. V 49; C. VII 1 10

abugilC. 1X281

abad C. VII 103; C. IX 194; C. XI 33

abbadiyeC. IV 510

ab-cu C. IX 362

abdal C. II 376; C. XII 404; C. XIII 81

abdal-i Hak C. XII 404

abd-izaifC.163

abdii'l-butun C. XI 611

aber C. IX 307

abes C. XIII 268

abest C. XI 292

ab-gun C. IX 558

abher C. XII 372

ab-horC. VIII 518

ab-hordC. XIII 189

ab-i cu C. IX 362

ab-i kevser C. X 33

ab-i revan C. XII 258

ab-i ru C. VI 543; C. X 266; C. XI 526

ab-i zindegf C. IX 390

able. Ill 142

abi C. VIII 522

abile C. Ill 420; C. XII 433

abile §uden C. XII 433

abirC.VII361

abisten C. XIII 209

ab-k6rC.II174

ab riz C. VII 469

abus C. XIII 258

acaiz C. XIII 299

a'cemi C. V 249; C. VI 248; C VIII 356; C. XI

224; C. XII 618; C. XIII 165
acem pidesi C. XII 415
acin C. V 561
a'cubeC. II 415
acul C. XI 403
acuzC.V!71; C.IX446
acuze C. XIII 299
apkC.1141
a 1 dad C. V 335

aden C. X 340; C. XII 325, 506
ades C. I 1 12

adl C. IX 368; C. XI 609; C XII 306
aduv C. VIII 224; C. X 280
afTC. 168
afil C. XII 535
afltabiC. XII 322
afv C. XIII 312
afv-lan C. X 589
afv-ran C. X 589
afyon C. VII 447; C. X 370
agber C. VII 295
aglal C. VII 327
■agsan C. I 59; C. VII 213
aharC.X287-

*#$&>

^sr

MESNEVI-I §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

ahd C. IX 385; C. XI 205

ahd-i medid C. XI 573

ahekC. VII 150; C. X 377

ahen giisil C. HI 438

ahen hafden ez higm C. VI 373

ahenc C. VI 98; C. IX 560

ahenciden C. VI 98; C. IX 560

aheng C. Ill 83; C. V 298; C. VI 318; C. XI 244

ahen-ruba C. X 35

ahermenC.V183;C. XII 290

ahlat C. V 279

ahmakC.V152;C.VI52

ahmak-kede C. XI 353

ahres, ahras C. IX 470; C. XI 580

ahsente C. VIII 233

ah§em C. VII 364; C. V11I 504; C. XIII 173

ahtar C. XIII 62

ahurC. Ill 432; C. VIII 476

ahvel C. XI 151

ahzan C. I 60

ajeng C. VIII 227

ak C, V 307; C. XI 443; C. XIII 267

akabeC/V 144, 464; C. XI 176

akakfr C. VII 371

akar C. XII 459

akdC. X11140

akile C. X 24; C. XI 495

akideC. X 130

akif C. IV 386

akil C, X 103

akile C. II 122

akim C. IX 189

akirC. XI 615

akkar C. VII 371

akl C. Ill 387; C. XII 269

akr C. IX 37

akra' C. XI 407

aks C. XIII 95

akal C. VH 410

akdrC. XI 591

al C. II 443; C. VIII 499; C. XIII 295

ala C. VI 223; C. VIII 206; C. XII 514

a'lamC. VI 191

alefC. VII 383, 435; C. X 242

alem C. VIII 23; C. XII 291, 446

alem be-sahra zeden C. XIII 89

aleyha C. XI 249

aliyyC. XII 130

altyyan C. XII 599

Allah C. VII 342; C. IX 434

Allah Allah C. V 81; C. IX 461; C. X 457, 493,

564; C. XI 229; C. XII 539
Allahi C. I 569
alp C. 1X291; CXI 599
alti kapi C. IV 225
alu C. IX 42
alude C. IX 42

aludegan C. VIII 60

aluvyan C. XII 599

amadekerdenCXllll30

ameden C. VIII 272

ame§C. VII 81; C. XI 131

a'me§ C. II 108; C. Vll 470

ami C. IX 637

amfd C. X 332

amil C. VII 15; C. VIII 333; C. XIII 172

amin C. I 142; C. V 208; C. VIII 405, 596; C. IX

194; C. XII 438, 613
amfnC. XII 21
Amr C. IV 472
amudC. XII 618
amya C. IX 429; C. XIII 82
amyan C. V 376; C. XI 280
an C. VII 294, 439; C. VIII 260; C IX 549; C. XI

59, 314, 451; C. XII 122
ancihanC. XI 601
an ?i C. VII 236
an si didi C. VII 236
ana C. IX 647; C. X 599
anan C. V 523; C. VI 565; C. VII 557
a'nanu's-sema C. VI 565
ananii's-sema' C. VII 557
anber C. VII 361; C. IX 307; C. Xll 322
ancak C. VIII 329
aneC. II 184; C. X 377
anek C. I 536
anen C. VI 565
anetC.VIII 184
anid C. XIII 295
anif C. V 355
ankebut C. XII 387
ansiklopedi C. I 113
anud C. IX 276
anzerflt C. XII 97
apsunC. IV 274
ar C. IX 320; C. XI 136
arzuC. XI 136
a'rab C. X 349
arazC. 1X202; C. X441
arecC. V 189

anz C. IV 327; C. VII 369; C. VIII 63
an C. XII 435
arinC. IX 636; C. X 175
ari§ C. V 452; C. XII 494
ariye C. XII 338
armagan C. IX 74; C. X 489
arpaC. II 311
arricuC. VI 416
arrihuC.VI416
ar§ C. I 66; C. VI 593; C. VII 537; C. IX 24, 141,

512; C. X53;C. XII 494
ar§iyyfn C. I 69

arus C. II 37; C. VIII 401; C. IX 103; C. XI 588
arusiC. VIII 401

ogffi*

A'CIKLANAN FARS^A, ARAPQA, TURKQE KELlMELER iNDEKSl

ariizC. XIII 191

arzi C. VIII 607

arzu C. XI 136

asa C. V 267

Asaf C. X 358

ash' C. VI 106

ases C. IV 164; C. VI 637; C. VIII 127; C. XII 50,

609; C. XIII 119
asfad C. VI 592
ashab-i Kehf C. 1X637
ashab-i sebt C. X 164
asib C. Ill 332; C. VII 34; C. VIII 377; C. X 122;

C. XI 196; C. XIII 106
asir C. XII 34
asiye C. VIII 233
asla' C. IX 330

asr C. V 490; C. VII 296; C. VIII 609; C. XII 34
ass C. XIII 119
astinC. 11512
asuman C. XI 226
asuman-gun C. IX 597
asuman-kadr C. IV 145
asaka C. X 203

asik C. IV 495; C. IX 592; C. X 65; C. XIII 24
asinaC. XII 114
asmayf C. V 350
asfret C. XII 428
a§kC. X375
a§k-kisan C. VIII 347
a§k-saz C. VII 261
ask-verz C. XII 374
asnaC. I 110; C. XII 618
a§r C. XI 422
asubC. VI 382; C. XII 21
asure gunii C. XI 271
asuften C. IV 33
a§ve C. X 522
atabC. V 440; C. 1X511
atan C. IX 449
atasC. XIII 134
a'taynakeC. X441
atebC. 1X511

ates, uftaden der pelas C. XII 199
ate§-kede C. IV 64; C. VI 542
ate§-kun C. VI 466
ate§-pa suden C. VII 35
ate§-perde C. X 425
ate§-zene C. VIII 591; C. XI 130
atfdC. VI 518
a'ti C. VIII 607
a'tiya C. XI 503
atiyy C. XI 503
atlal C. V 359; C. X 358
atlasi zed der begal C. XI 547
atmar C. I 69
atsan C. XI 36
attar CXI 215

atyar C. IX 28

avan C. II 150; C. V 108; C. VI 438; C. VII 37; C.

VIII 154
a'van C. VI 438
avanan C. V 257, 258
avare C. VI 308; C. VIII 82
avazC. VII 341
averdenC. IX71;C. XI136
averderu C. VII 1 79
a'ver C. VII 473; C. XI 145
avezC.Vir341
avihtenC. V 183; C. VI 390
avfzC. X441
avizis, niimuden C. XII 510
avlC. Ill 410
avn C. V 230
avr C. XI 569
a'viine C. VI 438
avvan C. VI 374, 438; C. VII 37, 357; C. X 72;

C. XIII 250
ay C. X 474
ayak teri C. HI 169
ayak ve bas. tutmamak C. VIII 1 1
a'yan C. IX 202
ayar C. VII 47
ayat-gu C. IV 265
ayaz C. Ill 293; C. IX 588
ayed C. XII 272 .
ayfn besten C. VIII 409
ayihe-dar C. V 369
ayfn-feza C. IV 495
ayis C. VI 412; C. VII 34; C. XII 124
ayn C. I 59, 530; C. Ill 148; C. IV 404; C. VIII

341 ; C. IX 435; C. XI 29; C. XIII 27, 80, 166
ayneyn C. XII 524
ayn-ikemalC. XIII 313
aynu"l-iyan C. XIII 167
aynu'1-lame C. VIII 387
ays C. X 547

ays. C. X 546; C. XII 430, 502
ayyar C. V 87, 549; C. VI 381; C. VII 47; C. X

304; C. XI 166; C. XII 361
ayyil C. XII 70
ayyukC. XII 411

az C. V 586; C. VI 438; C. XI 137; C. XII 128
aza C. IX 196, 573; C. X 362; C. XI 275
azab C. VIII 386
azayim C. XIII 159
azazilC. I 117; C. 1X608
azb C. VIII 386; C. XIII 344
azeb C. XII 608
azer C. VI 302, 479; C. VIII 279; C. IX 177; C. XI

577
azil C. XI 210
azimet C. XIII 159
azl C. IX 503
azm C. VI 106; C. IX 535

^

MESNEVl-t §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6 -

azmuden C. 1 139

Azra C. XII 244

azud C. V 158, 460; C. VI 83

aziirden C. V11I 36

azva' C. I 68

azza C V 247; C. X 362; C. XI 275

B

ba C. VI 11, 517; C. VII 149; C. VIII 457; C. IX

175; C. X 463, 488; C. XI 292, 367
ba sad imtihan C. VIII 408
bab C. XII 524
bad C. VI 500, 510; C. VII 530; C. IX 383; C. X

14; C. XI42;C. XII 159
bad daden C. IX 480
bad dem ki C. XII 238
bad u bud C. VII 530; C. IX 147
bad-ibiirutC. 11 120; C. VI 591; C. X 541
bad-i hava C. X 1 12
bad-i ri§ C. HI 405
badi C. XIII 204
badiye C. X 349; C. XII 272
bad-peymay C. V 291; C. VI 500
baften C. X 77

bagl C. VIII 152; C. XII 590; C. XIII 261
bagal C. II 448

bagaltakC.V191;C.XH627
bah bah C. VI 129
bahaC.111184

bahane C. HI 184; C. X 550; C. XI 80
bahane-i gerb averden C. X 550
bahhC. VI 129
ba-hod C. VIII 91
bahr C. V 480
bahr-dest C. VII 339
bah§G. VIII 551
bah§ayi§-ger C. X 458
bahsjdfm C. n 493
bah§isha-yi rad C. VII 305
baht C. V 499; C. XII 223, 430
bahten C. XII 20
ba-ifdalC. 1X175
bajC. XH1 133
bakarC. XII 166
ba'l C. VIII 228
balC. XI 264
bal ku§aden C. V 82
balan C. XII 571
ba'le C. VIII 228

balfden C. II 465; C. VI 570; C. XII 571
balig C. XII 236
balua C. V 225
bam C. II 137; C. VII 206
ban C. X 407
ba-nemek C. XII 501
bang C. XI 352
bang-i saffr C. IV 228
bang-i zfr C. II 92

banu C. VI 466

baT C. VIII 73

Mr C. XII 79, 318

bar besten C. V1I1 143

baras C. Vffl 394

ba're C. VIII 73

barbutC.VI213

bardaksilar C. HI 436

bare G. VI 136, 178; C. VIII 46; C. X 406; C. XI

444
baregiC. XI 101

bargah C. IV 198; C V 516; C. XI 40
bargfC.VI419
bar-i sun C. X 339
ban C. VII 410; C. XII 437
bank C. VII 439; C. IX 116
bank resTden C. XI 110
bank-ns C. IX 1 16; C. XI 1 10; C. XII 144
barikrkar C. VII 439
bar-name C. VII 558
barrC. 161

baru C. IX 344; C. XI 55, 56
ba-riisd C. XII 299
ba's C. XI 286, 597
basair C. I 69
ba-serusamanC.IX417
baslret C. 1 69

basit C. VIII 576; C. XIII 204
basft-i merg-zar C. I 516
basraC. XI 188
bast C. VIII 378; C. XII 497
bastatfC. VIII 246
ba§ agnak C. IX 523
basa toprak sagmak C. IX 523
ba-§ecer C. XIi:419
ba§f C. V 499
ba-sukuhc. XII 175

batar C. I 100; C. II 439; C. XI 422; C. XII 191;
batir C. II 439
batman C. VI 335
batnC. XI 611
battal C. IX 580;C. XII 48
baul C. VIII 228
baule C. VIII 228
bayistend C. VII 143
baz C. 1 . 113;C. Ill 133, 327; C. VI 2Q5; C..VI1

145; C. VIII 241, 391; G. IX..21', 277, 360;

C. XI 238, 469; C. XII 202; G. XIII 248
baz custen C. VIII 354; C. XII 548; C. XIII 312
baz handen C. VII 463; C. IX 402; C. X 139
baz hurden C. XII 287
bazed C. XII 20
bazergan C. XIII 127
baz-i menzilha C. IX 277
bazigC. XI 103
bazilC. XI 413
baz-name C. IX 82

C £P?

ACIKLANAN FARS?A, ARAPQA, TURKQE KELlMELER tNDEKSl

bazpes C. XI 555

baziiver C. XII 571

be C. HI 389; C. IX 536; C. X 391

becgf C. XI 259

be-dan-san C. VIII 260

be-dar C. VIII 425

bedbahtC. X172

bed-davenC. I 151

bed-dilC. V11I 326; C. XI 413

bedel C. XII 404

bed-fial C. XI 74

bedffizC. V31;C. XI 322

bed-gevher C. Ill 436

bed-hisal C. XI 74

bedid C. XIII 242

bedih san C. XII 532

bed-meni§ C. X 135

bed-mihaliC. 1318

bedpusC. V31

bedregf C. VII 204

bedruden C. XII 503

bed-sigal C. XI 74

be-duC. XII 149

bedvC. VIII 301

be-fikih C. XI 498

behaC. X 185

be-hakk C. IX 536

behi C. II 100; C. XII 263, 310

be-hill C. VI 1 1

behmen C. XIII 294

behr C. VII 71

behram C. XII 298

behre C. XIII 126

behre-ha C. 1 505

be-fst C. VI 96

be-istem C. V 371

bekas, C. VII 486

bekbaruk C. X 384

bel baglamak C. IX 507

bela C. VIII 95; C. IX 70; C. X 360

beladur C. VII 447; C. X 27

belagC. IV 310; C. VI 90

belali' C. V 225

be-las. C. II 60

belh C. XI 560

belt C. VII 356

belileC. VIII 159

belme C. VI 304

belua C. V 225

bem C. VII 222

be-ma C. V 390

be-medhf C. XI 367

benan C. VI 105

benan C. XIII 247

benaneC. VI 105

benan na'§ C. VII 556

benatu'n-na'§-i kubra C. IX 318

be-nbuh C. X 488

bend C. XI 419

bende-i bed C. XI 308

bende-perest C. V1I1 272

bend-i nkk C. XII 136

beng C. V 186; C. VIII 546; C. IX 489; C. X 548

bengiC.V188

bengiyan C. X 548

be-nigeri C. VII 264

benna C. VII 333; C. X 306; C. XI 133, 454; C.

XII 487
benun C. XI 235
benii'l-vulat C. I 68
benzi atmak C. IX 522
ber C. VI 316, 545; C. VII 35, 348; C. VIII 528;

C. IX 54; C. X 441, 517; C. XI 248, 375; C.

XII 417; C. XIII 155, 173,339
ber besteC. VIII 290
ber cust hast C. X 420
ber cust rast C. X 420
ber dehend C. VII 348
ber du sad C. VI 545
ber engfhtenC. 1X613
ber horden C. XIII 155
ber kaba kemer besten C. IV 287
ber kerden C. VIII 434
ber reste C. VIII 290
ber ris. u seblet-i hod handlden C. II 447
ber ser u ris, handen C. V 614
ber ser-keden C. VIII 485
ber ser zeden C. VII 110
ber taftenC. VIII 157
ber yekf C. XIII 173
ber-ab ber C. VIII 135
ber-ameden C. VI 465
beranC. 1V185
berat C. VII 345
berazis. C. XII 459
berbad daden C. Ill 160
ber-beste C. 11 107; C. VI 51, 52; C. X 129
ber-besten C. VII 500
berbutC. XIII 174

berd C. IV 165; C. IX 457; C. XII 155, 181
berd u mat C. IX 352
ber-dasten C. VIII 425
berd-bar C. V 587
berde C. II 126
berdu'1-acuz C. XI 380, 427
ber-em C. X 550
berere C. 1 61
berg C. IV 359; C. VIII 63, 385, 388, 544; C. IX

60; C. XI 273, 457, 479; C. XII 537; C. XI11

105, 155
berg ve neva C. IV 201
ber-hod-zenem C. VIII 135
berhordar suden C. I 98
berhurdenC. X321

Osg^

MESNEVt-1 §ER!F §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVI-6

^

beri C. V 314

berikC. X515

berk C. VI 315; C. VII 352; C. X 600; C. XII 79,

475; C. XIII 294
berrC. XI 480, 612
berre C. VII 82; C. XI 469
ber-res C. XI 375
ber-resfd C. XI 375
ber-reste C. II 107; C. VII 500
ber-sarfe C. IX 35
ber-serC. Ill 129
ber-serf C. XIII 168
bertaften C. XII 110, 111
ber-varesiden C. XI 375
ber-zeden C. VIII 527
bes C. VI 520, 634; C. VII 450; C. VIII 232, 614;

C. XII 486
bes kesa C. VIII 428
besa C. IX 193; C. XI 46; C. XII 320
be-saydi C XII 556
besi C. VI 86
besic C. VIII 304
besi?C. VI 153
bessuC. XI 160
bessukeC. XI 160
bested C. VIII 399
besfrC. XI 541
bes§ar C. XI 595
bes§as C. XIII 43
be-sukrC. X391
be-tab C. VII 462
betfuzC.V31
betnuz C. XI 322
betpuzC. V31
bevl-karure C. X 248
bevs. C. VI 543; C. VII 22, 369
bey' vesjra'C. vm 218
beydak C. V 155; C. VII 416; C. XII 452
beylerC. VI 167
beyne beyn C. IX 544
beyneeydfC. 1X261
beyyine C. XI 606
bez C. IX 452
be-zarC. XIII 109
bezeC. 1X227, 621
be-zindanf C. Ill 389
bezl C. XI 413

bezm C. VI 620; C. IX 452; C. XI 84
bitrakadC. II 521
bittihC.VH1611
bittih-zarC. VIII 611
biyik burmak C. IX 603
biyikda yel tutmak C. I 394
bi'se'l-karfn C. XIII 255
bi'se'I-mihad C. XII 535
bial C. VIII 228
M-bey' u §in C. XIII 280

bibi C. X 497

bi?ek C. VI 469

bf-cjgune C. V 358

bi?uk C. VI 469

bf-cun C. V 358, 547; C. IX 299; C. XI 526

bi-gunliik C. XI 397

bidC.V196

bid' C. HI 127

bid'atC. XI 165; C. XIII 254

bi-dev C. XII 149

M-dil C. II 128; C. IV 251; C. VIII 273; C. 1X404;

C. XI 492; C. XII 516
bi-dil u can C. XI 387
bi-direng C. VII 204
bi-drevem C. IX 292
M-emanC. Ill 167
bigah C. I 85
bigane C. 1 135
bigarC.HI 140
bigirayend C. IX 373
bi-gunahiC. X 18
bihC. IX 552; C. X 130
bi-hifazi C. XIII 288
bihiC. II 100; C. 1X552
bi-hic-bud C. XI 350
bi-hodC. Ill 416; C. VIII 91
bf-hodi C. XII 573
bihte C. VI 428
bihten C. I 468

bihudeC. 1X175, 320; C. X 502
bi-hurdegi C. VII 102
M-husIC. X11516
bi-husluk C. XII 262
bi-iyar C. VII 467

bi-fst C. VIII 462; C. X 310; C. XI 426
bika' C. XII 373
bi-karC.VIl 178, 463
bf-karar C. VIII 60
bikr C. VI 83
bi-las. C. VI 16; C. XI 509
bi-la-§eyC.V116;C. XI 509
bills C. XIU 222
bfm C. V 402; C. VI 53
bf-mahit C. IX 272
bi-mal C. XIII 297
bf-maye C. VI 357
bi-menn C. Ill 382
bi-mer C. X 223
bf-muhaba C. XIII 119
bi-nazirC. X11I311
bf-nemekC. XI 192
binfme-kun C. 11 373
binisC. IX 160
bfni§-veriC. IX 160
bi-nu§C. X 16
bi-purs C. XI 375
birr C. VII 346, 483; C. IX 302, 346; C. X 392;

cgvcg,

ACIKLANAN FARSQA, ARAPQA, TURKQE KELlMELER tNDEKSl

C. XII 229, 428
birun-§ev C. IV 160; C. X 346; C. XII 361; C. XIII

167
birun-§ev kerden C. XII 208, 589
bfs C. XI 424

bisat C. VI 372; C. XI 559; C. XII 628
bismil C. IX 29; C. X 491; C. XI 605
Mst C. Ill 394; C. VIII 462; C. X 310; C. XI 426
bfstem C. V 371
btetend C. VII 143
bister C. X 465
bf§C. 11161
bitane C. XI 602
bi-telvfm C. XIII 306
bi-temyiziyan C. X 149
bfve C. XII 598
bivegan C. XII 598
bf-vurud C. XI 423
biyamuzim C. IX 224
biz C. I 468
bfzar C. VIII 497
bf-zmnet C. VI 263
bf-zfnharC. X412
bizleC. XI 413
bubatarC. XII 191
bu ki C. X 498
bu'du'l-masnkayn C. VII 384
bud C. VI 364; C. VII 304, 530; C. VIII 1 1 7; C. XI

42
bud der §i§e kerden C XI 489
bud ki C. X 498
budenC. VIII 117
budeniC. 1X401
bud-i men C. VIII 362
bugtakC. V191
bugz C. VIII 355
buhar C. VI 367
buhara C. VI 367
buhl C. VIII 396

buhran C. X 453; C. XI 480; C. XII 29
buhran-i mahmud C. X 453
buhran-i mezmum C. X 453
buhtC. XII 185
buhtakC. V 191
buhur C. V 60
buhurdan C. XII 622
buk C. X 428

buk'a C. VI 558; C. XII 241, 373
bu-kaht C. IX 42
bukOrC. XII 166
bulamag C. Ill 109
bulgarC. V 381
bundukC. Ill 115

burakC. IV 512; C. VII 352; C. X 600; C. XII 100
burden Bk. burden C. IX 35
buriya kubi C. Ill 169
burtula C. VIII 527

butunC. XI 611

buva C. IV 393

buy C. VIII 235, 316

buyruk C. XII 304

buz C. XI 284

bu'1-aceb C. VII 21 1; C. XIII 239

bu'l-ala C. XI 140

bu'l-be§erC. X213

bu'1-rudulC. V 163; C. 1X23

bu'1-fuzul C. I 132; C. II 366; C. V1U 55

bu'1-heves C. VII 392; C. XI 295

bu'1-kerem C. XII 44

bu'l-uia C. Xll 269, 514

bii'l-vuhu? C. IX 309

biid C. IV 344, 373

biidd C. V 285; C. X 247

bukm C. XII 406

bulme C. VI 304

bun C. VI 362; C. XI 377

bune C. X 488

biingah C. VI 362; C. IX 586

bun-i dendan C. VI 45

bunyad C. XII 386

birr C. VI 447

biird C. I 166, 230; C. V 242; C. VI 473, 545; C.

VII 49; C. VIII 317, 403; C. IX 632; C. XI

528
btird-bar C. V 355

burden, burden C. VI 545; C. VIII 186; C. IX 35
burdeniC. VII 179
biirehne C. VI 267
burin C. Ill 419; C. XI 539
burr C. V 153; C. XI 357; C. XII 229
biisrC. 1X134
biived ki C. X 428
buz giriften C. IX 452

biizgale C. VII 82 . '

biizug C. XI 591
C

cabir C. VII 495
cabir-i i§kestegan C. VII 495
cablus C. VII 383, 482; C. XII 2 1 1
ca'd C. VI 382; C. VII 470; C. XI 21 1
cadde C. VII 503; C. X 584
cadu C. VIII 410; C. 1X162
cadulukC. V319
caduyt C. VIII 494
cah C. VIII 395; C. X 455
can u mal C. VIII 395
cahd C. II 394
cahudfC. IV 277
caize C. 11 451
ca'l C. VII 386
CalinosC. 1 91; C. X 459
came C. X 575
camegfC. X 575; C. XI 203
came-i durust C. XIII 289

«^™^>

MESNEVI-t §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

came-ken C. II 245; C. XI 60

can C. VII 389

can bahten C. IX 464

can u ser C. VIII 389

can-ahenc C. VI 98

can-baz C. 1 99

canbazhk C. VII 135

candar C. VI 458

can-dostan C. X 630

can-feza C. VII 369

can-gudaz C. XII 19

caniC. I550;C. XI 327

cariyat C. VIII 149

cassC. 1X153

casus C. XI 390

ca§C.VI36

ca'sus. C. VI 433

cavfd C. X 233

cavkC. VI 410

cavlakf C. I 162

cay-gir C. X 499

cea§f§ C. VI 433

ceban C, VIII 326

cebfn C. VI 208; C. VIII 424

cebr C. VII 495; C. X 309

cedb C. XI 596

cedd C. W 15; C. IX 650; C. X 204

cefa C. VIII 435; C. X 325

ceffC. XII 113

cehanC. VIII 317; C. XI 23

cehanidenC. VIII 317

cehaz C. VI 246; C. XIII 158

cehed C. I 137

cehennem C. II 515

cehiden C. XI 23

cehiz C. I 504; C. VI 246

cehnam C. XII 535

cehudiC. IV 277

cehulC. VIII 134

celal C. XIII 305

celdiC. V501;C. XI1I62

celeb C.V 126

cell C. 1X103

cellad C. IX 546

cemflC. II 41

cems. C. VIII 594

cenab C. XII 53

cenabet C. XI 398

cenan C. I 59

cendel C. XIII 272

cendere C. XI 408

cendil C. VII 500

cenfn C. V 260

cennC. XI 121

cenne C. IX 529

cennet C. VI 263; C. IX 529; C. XI 121

cennetu'1-huld C. VI 277

cens C. XII 430

cera'C.VII551

cercis C. XI 306

ceri C. V 435; C. IX 303; C. X 123

cerirC.VI219

cerrC.VI219;C.X1521

cerre C. X 408; C. XII 275

cerv C. VII 549, 551

cervi C. X 87

cestenC. 1137; C. Villi 15

cev C. Ill 294; C. VIII 166, 448; C. X 20

cevadC. XII 125

cevahir C. IX 202

cevar C. VIII 149

cevariC. VIII 149

cevazC.IX164;C. X 507

cevfc. X51

cevh C. V 94

cevherC. X441

cevher-i evvel C. XI 433

cevkC. V 94; C. VII 278, 424

cevr C. VII 44

cevsen C. IV 203; C. XII 87

cew C. VI 305; C. VIII 377

cevv-t felek C. VI 305; C. VIII 451

cevz-bun C. VII 226

cevziC.V!I226

ceyb C. II 48; C. VIII 187

ceyn C. V 207

ceza C. IV 39; C. XI 594

cezafC. XII 26

cezb C. XI 360

cezbe C. XI 486

cezb-i sem' C. XI 540

cezerC. X 130

cezr C. VI 368; C. X 384; C. XII 443

cts C. IV 393

cibC. 1X36; C.X 274

cici C. IV 393

cidal C. VIII 302

cidd C. I 68; C. VIII 529; C. IX 447, 650

cidd-iciddC. X 149

cifeC, VI 571; C. X1148

ciger C. V 270; C. X 457; C. XI 106

ciger-bend C. X 247

ciger hun ge§ten C. VIII 282

cih C. XI 56

cihandar C. VII 205

cihan-i gayb ve§ C. X 464

cihar C. VIII 423

Cihaz C. IV 287; C. V 154; C. VI 479

cihetC. I 135

cihet-gu C. IV 265

cihiden C. II 122

cihfz C. IV 287

cilfC. X237;C. XII 102

cilve-gah C. IX 231

e&P?

AQIKLANAN FARSQA, ARAPQA, TlJRKCE KELtMELER lNDEKSt

cinan C. I 59

cinas-ikalbiC. V402

cinas-i lahik C. V 402

cinas-i miinharif C. V 402

cinas-i nakis C. V 402

cinas-i tam C. V 402

cinazeC. XI 118

cins C. XII 430

cira C. VII 433; C. VII 549

cirt C. VII 504; C. XIII 280

cirm C. XI 492

civan C. X 362

civan-baht-i mecid C. VIII 553

civarC. VIII 149

cizafC. X69

CU C. VI 468; C. VIII 59; C. XI 313; C. XII 101

CU'C.VI 173

cu'lC. VIII 210

cu-be-cu C. X 351

cud C. VII 346, 435; C. XII 340

cugd C. XI 58, 329

CUha C. X 376; C. X 376; C. XIII 179

cuhiC. X 376; C. XIII 179

cuhud C. VIII 289

oil C. XI 356

cur'a C. I 62; C. XII 356

CU§ C. IV 10; C. VI 630; C. VIII 597

cu§en C. IV 203

cuu'l-bakar C. Ill 84; C. VIII 547; C. IX 107; C. X

243; C. XII 247
cuu'1-kelb C. X 171
cuui C. VII 92
cuyC. XI 313
cuyaniC. XI 581
cuy-cuC. XI 313
cuy-cuyan C. XI 313
cii'al C. IV 79
cubar C. XI 494
ciift C. I 92
cuft ge§ten C. X 530
cuft u su C. XI 340
cuft-i Bu-Leheb C. IX 370
cuhd C. V 558

cuhdu'l-mukill C. IX 372; C. X 111; C. XII 569
CUhud C. VIII 488; C. X 250; C. XI 345; C. XIII

74
ciilab C. VIII 409
culab-i kand C. VIII 409
cullabC.V163
ciimudC. XII 161
ciinah C. V 94
ciinbiden giriften C. VI 607
cund C. VII 60
cundf C. VII 60
cunne C. IV 279
ciinun C. VIII 565
cunubC. VIII 165

cur'a C. IX 139
curbuz C. XU 559
ciist-cu C. IX 575
custen C. XI 313
cuvan C. XII 589
cuvarC. VIII 149
ciiz C. XI 47
ctiz meger C. XI 47
ciiz' cuz' C. XIII 209
cuzafC. X69
ciizam C. V 294

C

cabukC.XI185

gaderC. XIII 247

5adurC.VIII501;C.X49

?agz C. VI11 158

cah C. X 455

cah-itengC. 1X177

cakalC. VIII 618

cakir C. V 282

calak C. I 92; C. V 134

epicene C. VIII 459

caldi dudugii C. XII 544

?ali§ C, VII 296; C. VIII 597; C. X 530; C. XI 564

calmak C. IX 82

?ane C. IV 40

capitis C. VII 383, 482

?ar C. X 390

car dang C. VII 301; C. 1X451

?ar dang-i Hindustan C. VII 301

gar perre C. VII 466

cargub C. XII 1 12

SarhC. XIII 218

earn zeden C. XII 277

garmih etmek C, IV 254

carmfh C. IX 560; C. XII 492

carmlh-i mi'de C. IX 560

car-su C. V 276

car-§ah C. Ill 225; C. XI 90

car-tak C. I 393; C. VII 468

cas. C. VI 36; C. X 582; C. XI 280, 589

ca§t C. IX 377, 382

ca§tgah C. XII 246

cast-har C. X 86

cas>saz C. IX 382

ceftC.VI17

gekgek C. Ill 350

cekre C. IX 593

cemin C. VII 52

cenbere C. VIII 171

cendC. XII 501

gendfnC.VI168

geng Bk. genk C. VIII 597; C. IX 322; C. XI 49,

540; C. XII 126, 488; C. XIII 174
gengf C. XI 540
geng-luk C. VI 302
genk C. II 137; C. VII 220

<^P^

MESNEVl-1 §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6 ■

gep C. II 522

geraC. V 116; C. XH 143

gera kerden C V 116

gerb C. V 75; C VII 469; C. X 550

gerbidenC V411;C V1385

geremdan C. IV 304, 436

gerg C. V 282

gerh C. VIII 593

gerh zeden C. VI 608

gerfden C. XI 225

gest C. X 629

ge§m ["Nergis-] C VII 470

ge§m da§ten C VI 1 79

ge§m duhten C. VIII 432

ge§m nihaden C. II 1 78

ge§m piir-ab kerden C. VI 205

ge§mzedenC VM512

ge§m-bend C V 295; C. XII 448

ge§m-duzf C. XII 448

ge§m-ha C. XII 122

ge§miC. Villi 76

ge§m-i bed C IX 178

ge§m-i saht C. XIII 259

gesm-i suh C. VI 460; C. X 339; C. XII 41 1

ge§m-i teng C XI 549

ge§m-iterC. 1X519

ge§m-i zahm C. VIII 387

ge§m-sfr C. XI 279

gevgan Bk. gevkan C. II 159; C. Ill 107; C. VIII
595; CXI 84

gevkan C. 1 562

giC. XII 47, 490;C.XIH218

giden C I 139; C. VII 109; C. VIII 273

gigil C. IV 348; C. VI 457

gigune C. IX 299; C XI 526; C. XII 367

gihil C. X 499

gile Bk. gille C IX 476; C. XIII 243

gille C. X 499

gin C I 139; C VII 109; C. VIII 273; C. XII 584

gin gulii C. XII 249

gineC. X17;C. XII27

gire C. VIII 289; C. XI 36

girk C. VII 86

girk-i ter C. VII 87

gi-san C. XII 448

gist C. XII 490

gizt C. X 396

gub-i hiiner C. V 40

gun C. Ill 494; C. V 547; C. VI 152, 373; C. VIII
234; C. IX 153, 299; C. XI 135, 138, 298,
526; C. XII 362, 367, 501; C. XIII 334

gun adem C. XII 362

gunluk C. XI 397

gurbekC. VI 112; CXI 418

gustiCXII203

gu C II 358; C VII 462

gii nur-i sinei C II 358

gun C II 470; C. X 522

gtin bay u geda hake beraber girecektir C. II 1 13

gunha C. XI 398

gustCVHI 123; CXI 580

gustiCXII451

D

dace C. XI 596

dacer C X 431

dad C 1 513; C V 121, 448, 628; C VI 408,

496, 594; C IX 320; C XI 514, 554; C. XII

394, 505, 583
dad-ar C IX 320
dade C XI 554
daden C V 291; C VI 610; C VII 356; C IX 314;

C.X 66; CXI 273, 514, 554
dade§ C. VIII 399
dadger C XI 504
dadistan C V 448
dadver C XII 466
dafi'-i zarar C XII 457
dag C IV 6 1 ; C. V 438; C VI 477; C VII 39
dagal C II 448
dag-i derun C. VII 39
dahhak C XIII 268
dahiz C XII 226
dahi C VIII 406
daMC. X219
dahiye C XII 533
dahlC. X 31; CXI 143,495,605
dahl u hare C. II 394
dahmCIX41
dahme C V 76; C XI 97
dahrece C XI 612
dafCIV151
dafC. XIII 192
dairCI 136
daiye C IX 497
dak C 11 526; C IX 331
dakk C HI 169; C IV 314; C VI 137, 391; C IX

415; C. XII 73, 484
dakku'l-hasfr C III 169
dal C. XI 284

daLM C VIII 133; C IX 540
dallC II 416
dallan C XII 583
dallan-i gum C XII 583
dalle C XIII 196
dam C. 1 109; C VIII 165, 293; C X 103, 202;

C XII 421
damdan legenin du§mesi C. X 535
damen ke§an C II 451
damen kesiden C VIII 267; C IX 181
damen-iHakC.11512
dami C VI 128

dan C VI 565; C IX 286, 579
danedCIX521
dang C. Ill 126; C. VII 300; C IX 451, 627; C X

*$P^

ACJKLANAN FARSQA, ARAPQA, TURKQE KELiMELER tNDEKSl

19, 390, 479; C. XI 352; C. XII 415; C. XIII

115, 171
danik C. Ill 285
danisten C. VI 565
dani§mend C. VI 377

dar C. VI 482; C. VIII 607; C. X 600; C. XII 72
dar u gfr C. VI 269; C. X 426
dar, dar C. XIII 1 1 1
darb C. HI 156
darb-t giran C. Ill 156
daremC. XII 142
danr C. Ill 145; C. XI 134, 235; C. XII 607; C.

XIII 74
darreC. VIII 419; C. 1X405
darii'l-girar C. VII 381
daru'l-gurur C. VII 394
darii'l-hulud C. VII 153
darvan C. IX 483
das C.I 1 12; C. VIII 357
dasten C. VIII 425
dav' C. X 54; C. XI 620
dav C. XII 495

daver C. VI 248; C. XI 574; C. XII 466
daveri C. I 151; C. VI 257; C. XI 574; C. XIII 302
davul calmak C. VI 393
daye C. V 158; C. IX 245; C. XI 204
dayiC. IV 211
dayyikC. XIII 279
daziglen C. II 233

debb C. IX 135; C. XII 608, 609; C. XIII 188
debbab C. XII 608
debbe C. Ill 185

debbus C. X 422; C. XI 134, 249
deburC. V 192; C. VIII 368
ded C. VIII 165; C. X 86, 202; C. XII 421, 611
dedeC. XIII 158
defC. I 118

def-i na-savab C. X 399
def -1 zarar C. XII 457
defin C.V 134; C. 1X32
defterdar C. X 332

degS C. Ill 457; C. V 62, 614; C. XI 163, 466
degal C. VII 367, 467; C. IX 494; C. XIII 215
degayi C. XI 466
dehesbeC, II 361
deh esbe tahten C. II 361
deh kese C. X 277

deha C. VII 79; C. VIII 396; C. IX 437; C. XII 533
dehad C. VII 356; C. X 66
Dehdehf C. VII 178; C. IX 259; C. XI 125, 468
deh-dile C. I 532; C. XII 605; C. XIII 182, 320
dehed C. VII 356; C. X 66
dehlfz C. VII 504
dehlizf C. IV 486
dehr C. XII 255, 435
deh§et C. IX 366
dejemC. IV 301; C. V 545

dekC. 1X331

dekal C. XI 360

dekk C. VIII 593; C. XII 359

delal C. VI 206; C. VIII 419; C. XI 472, 557; C.

XIII 293
delale C. X 275
delk C. Ill 320; C. VII 250, 306, 51 1; C. IX 81;

C. XII 198; C. XIII 85
delkak C. X 423; C. XII 196, 198
delk-pus. C, IV 296
dellak'C. X 64
dellal gagirtmak C. XII 197
dellale C. V 378; C. VII 195; C. VIII 67; C. X 276,

540; C. XII 482
delv C. X 634
dem C. II 120, 185; C. IV 414; C. VI 390, 434; C.

VII 103, 482, 529; C. VIII 84, 118, 189,

191, 384, 415; C. IX 162; C. X 550; C. XI

225; C. XII 482; C. XIII 329
dem zeden C. VI 440; C. VIII 1 13; C. XII 200
dem-a-dem C. XII 623
demar C. IV 34; C. V 59; C. VI 597; C. VII 238;

C. VIII 406; C. XI 494; C. XII 4 1 1 , 492
demdeme C. Ill 86; C, IV 185; C. VI 202; C. X

132, 163; C. XI 23; C. XII 30, 45
dem-geh C. VI 346; C. VIII 114
dem-i bf-munteha C. II 25
detn-1 subh C. X 465
dem-i zinde zeden C. VIII 113
demiden C. XI 369
demmC. VIII 189
dem-saz C. I 84, 92
dem-zeden C. XI 191
dendanC. Ill 174
dendan kunan C. V 182
dendaneCIII 174
deng C. IV 84; C. V 520; C. VII 204, 274, 450;

C. VIII 546; C. IX 44; C. X 56
der C. II 100; C. VI 425; C. VII 110, 299; C. VIII

57; C. IX 591; C. X 77; C. XI 375, 573; C.

XII 542
der ameden C. XIII 330
der an cihan C. XI 601
der bad daden C. IV 229
der baften C. X 364; C. XII 188
der bahtf C. X 364
der cuval §uden C. IX 493
der galat mi efkeni C. V 626
der hun ve hak amihten C. X 412
der kemin C. XIII 322
der me-yuft C. XII 510
der selle kerden C. IX 66
der siihan piganiden C. XIII 321
der §i§e kerden C. IX 405
der vami§evf C. XII 489
der vecd C. XIII 169
dera C, X 144; C. XII 244

e^BJ 8

MESNEVI-t §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6 -

derahs C. VIII 459

derbahten C. XIII 169

derbendCVI176;CVIII 188

derbendan C. VIII 293

dercC. XII 323; C. XIII 219

derdC VI 41 7; C. VII. 312

derda C. XI 400

derde§ kened C. 1X318

derd-i bis C XI 424

derd-i sii§ CHI 126

derd-i zih C. VI 302

derec C XIII 325

der-emC. XII 214

dergahC. XI 40, 63; C. XI 294

derhem C. VII 163

derhfn C. XIII 289

derfden C. XII 214

derrak C. HI 58

ders C. IX 87; C X 461

der-uftaden C. XII 510

derva C. XII 488

dervfs. C. II 503; C. XI 484

derya-barCJC457

der-yaften C 187; C. VIII 490

dest C. IV 473; C. VII 353; C. VIII 366, 405, 58.1;

C. IX 68, 144, 260; C. XI 287, 419, 622; C

XII 355
dest ber-leb zeden C. VIII 65
dest burden C. XI 71
dest der dam kiln C IX 147
dest der kun C IX 147
dest dest C. VIII 366
dest ef§an C XII 539
desthus. [:havesj CXI 136
dest susten C. Ill 182; C XI 327; C XIII 225
dest u pa zeden C. XI .569
dest yaften C VIII 277
dest-amuzC. XI 419
destan C. Ill 58; C V 255; C. VIII 582; C. IX 162;

C. X93, 161; CXI 80, 110
destar burden C VHI 74
dest-aviz C II 352
dest-burdC. X631
dest-darC.V129
dest-efsandenC.11481
destek zeden C. VI 399
destenbuy, destenbu C VIII 222; C VIII 222
dest-gah C. X 223
dest-gar C VIII 592
dest-i burd C X 46
dest-i peyman C XI 104
dest-muzd C. VI 580
destur C. V 290
de§ C. X 55
desne C X 494
de§t C IV 473
dev C VII 383; C VIII 274; C XII 332

dev-a-dev C VII 383; C VIII 274

devan C VII 466

deve dikeni C. II 28

deveran C XI 388

devi C VI 595

devfde C. VI 566

deviden C I 152; C. VII 383; C VIII 274

devlet C VIII 274, 479

devleti C. VII 290

devr C IV 157; C V 522; C XI 72, 313

devr-i gezend C VI 18

dey C VII 355; C XI 554; C. XIII 294

deyr C V 522; C X 390; C XII 4 1 8

deyyan C. VII 342; C. XII 385, 487

deyyar C 1 136; C. VIII 328; C X 227; C. XII 22

deyyus C IV 263; C VIII 529

dihk C XI 549

dihm C. IX 41

dik C VI 346; C IX 560

dlkk C I 393; C VII 68; C XI 49, 105, 444; C

XII 591
dirab C V 428; C XII 361; C. XIII 89
dirabhaneX. IX 380
diraht-usahtC VIII 531
diraz huften C V 328
dirs C XI 357
diC X463

dibace C HI 412; C. V 506; C. XIII 177
dicle C VIII 464; C IX 528
did CXI 451; C. XII 193
dfdarCVIH 180; C IX 505
dideCXH143

dlde-ban C. I 462;. C. VI 176; C XIII 166
dfde-ke§ C. IX 28
diden C HI 250
diden ruy-i kar C XI 548
dig C IX 457
dig puhten C. V 286
digdan C X 460
dih C. VI 330; C XI 273
dihfd C XI 273
dihlizC 1135; C. 1X70
dij C. VIII 186; C XII 563
dijemCXl413, 418
dil sjkesten C. V 294
dil §ude C. XI 230
dilal CXI 472; C XIII 293
dil-aram C I 75
dilberCXIU7
dildarCXH516
dil-hahCXI185;CXII 197
dil-sipar C XI 279
dil-sitan C. XI 526
dil-§ude C. XI 230
dimag C VII 544
dimen C V 1 18, 359; C. XII 334
ditnene C V 359

*$$&>

AQIKLANAN FARSQA, ARAPQA, TURKCE KELlMELER iNDEKSl

din C. II 377; C Ill 298; C. V 468; C VI 387; C.

IX 631; C. XI 102, 179; C. XII 385, 487; C.

XIU 203
dinar C. Ill 126; C. VIII 310; C. IX 285
dirziC. IV 223
diraC.X144

direm C. VIII 310; C. X 507; C. XII 256
direng C. VII 204
dirhemC. II 311; C. X 507
dirigC. VI 13; CXI 590
dirfga C. XI 400
dfr-ke§idenC. XI617
dirre C. VIII 584; C. XI 494
disarC. Ill 186; C. VI 67
di§ dibinden soylemekC. IV 256
dlV C. VII 325, 366; G. XI192; C. XII 612; C. XIII

42, 324
dfvan C. VIII 597; C. XII 198, 539, 612; C. X1H

122
dfvane end C. VII 325
divanend C. VII 325
dfvan-i edeb C. IV 475
divar C. XII 478
dfvge C. HI 143
diy C. VIII 133
diyar C. XII 72
diyetC. X24.
dizC. VI 210; C. VI 345
diziye gekmek C V616
dolak C. Ill 485
dost-dar C XII 462
dost-kam C. VIII 17
dua C. V 61; C. V1I1 324, 514, 537
dugar C VII 300
dugar zeden C. VIII 91
dudC. VII 514; CXI 304
dudak altindan C. IX 450
dudak gigneyicilik C. XII 94
dude C IX 615

dudman C. VI 253; C. VIII 223; C. XI 505
dug C. IX 425; C IV 90, 261
duhke C V 286
duhten C V 253

duk C. Ill 309, 464; C. VI 187; C XI 602
dul C. X 308
dulet C. XII 142

duman ve toz gikarmak C. VIII 330
dun C. XIII 39
dur dest C XII 472
durezoCXII119
dur kerden C. IX 367
dur-ba§ C IV 86; C VII 106; C. VIII 595; C. IX

136
dur-destC. IX 102; CXI 298
dure§CVH261
duruden Bk. duruden C IX 292
duruger C. Xll 447

du§aha C. XI 82; C. XII 45
duv C. XI 620

du C. VI 545; C. VII 301; C X 390
dii gar C X 390

du gar dang C. VII 301; C X 390, 479
du dil bud C. II 463
du esbe C. II 361
du lebi C. VII 290
du mer C. X 223
du-dilC. V 178

dliha C. Vlll 373; C. IX 66, 437
diikkan C. V 414; C VII 325; C. XI 498
duldul C. IV 512
diilger C. XII 447

dum C. II 185; C VII 471; C VIII 114
diim-gazeC. 1X621
dum-geh C VIII 114
dummel C IV 244
dumm-i zi§t C. VII 471
dtimune diim C III 440
diinbel C IV 244
dunbulCX 15
dlirah§ C. Vlll 459
dure C XI 593; C. XIII 209
durdC. IX 418; C. XII 438
durer C. I 65
durr C I 65
durr-i Aden C. XII 506

diirr-iyetim C. VIII 132; C X 77; C. XII 299, 477
durrf zi kan C. XII 483
duruden Bk. duruden C. V 152; C. VI 28
durugfC XII 105
duruh§ C. VIII 459
dustur C. IV 305; C VII 360
du§men-kede C. IX 294
dii§nam C. VIII 29
du§var-yab C I 137
diivar C. VIII 458
diivel C VII 367
diivi C. VIII 405
duzd C XI 424
dtizgun C X 439
E

eba C IX 457; C X 460; C. XIII 320
ebced C. II 233
ebed C. XI 33; C XII 255
ebhaz C. IX 346
ebiCXII 114
ebkem C XII 406
ebleh C. 11 288; C. VII 408
eblucCVII194
ebna-i sebfl C XII 428
ebnau's-sebfl C. I 59
ebrehe C X1H 156
ebriikfC. XII 379

ebter C VI 42; C VII 473; C VIII 390; C XIII
171, 344

<T£3^

MESNEVI-l §ERIF §ERHt / XIII. CfLT • MESNEVI-6

ebu C. VIII 37

ebu'd-dfnar C. VII 159

ecell C. IV 142

ecr C. VII 549; C. X 225

ecra C. VII 549

ecr-i na-memnun C. X 225

ecriye C. VII 549

e?i C. XI 550; C. XII 481; C. XII 490; C. XIII 218

edat-i hasr C. VIII 329

edeb C. I 111, 116; C. IV 162; C. VI 336; C. VII

53; C. VIII 47; C. IX 378; C. XI 495; C. XIII

239
edebsizC. 1 116
edebsizlik C. I 1 1 1
edendC. Ill 127

edfb C. I 1 16; C. Ill 223; C. IX 1 16, 378, 408
edfm.C. IV 148; C. XIII 309
edken C. XI 499
ef l C. XII 607
efkC. XI 140
Eflatun C. I 91
efrahten C. II 332

efsane C. VIII 335; C. IX 601; C. XI 581
efsun C. I 525; C. II 119; C. IV 274; C. VI 390; C.

IX 405; C. X213;C. XI 187,489
efsun okumak C. IV 469
efsungerC. VI 457
efsus C. V 48; C. IX 384; C. XI 187
efsusiyanC. V217
efzar C. V 572
ehlC. X561
ehl-i kalem C. II 346
ehl-i meder C. XII 163
ehl-i perde C. VIII 395
ehl-i veber C. XII 163

ehrimen C. II 35; C. V 183; C. VII 366; C. XII 290
ekmeh C. II 323
ekmekve tuzC. I 140
eksab C. IX 506
eksunC. VI11381
ekul C. XIII 254
eledd C. IX 523; C. XII 463
eleh C. VII 342
elest C. X 360
elestfm C. IX 70
elestu C. X 34
el-garaz C. IV 483
el-hakC. XII 475
elhasil C. IV 483
el-hasa C. VI 380
elif C. VII 356; C. XI 400
elffC. 1X310, 552
eiini boynuna baglamak C. IV 45
elkab C. I 62; C. VIII 449; C. XI 272
elken C. Ill 165
el-kissa C. IV 483
elletiC. V 171

el-murad C. IV 483

eman C. VIII 148; C. XIII 233, 295

emelC.VII15

eminu'd-devle C. XI 272

emlahC.1141

emlak C. XII 538

emr C. XII 304

emred C. XI 554; C. XII 608

emr-i kun C. X 432

emr-i §iicun C. VIII 540

emr-kun C. X 432

enam C. IX 313

enban C. IX 173; C. XI 25, 303

enbazC. I 99; C. X 112; C. XII 416

enbazf-kiinim C. 1 99

enbuh Bk. enbuh, enbuh C. VI 1 7

enbuh C. VI 17; C. XI 616; C. XII 362, 516

enbiih C. X 488; C. XI 616; C. XII 362, 516

entiimen C. VII 485; C. XII 608

ender C. V 52, 458; C. VI 479; C. XI 498

ender ahur kerden C. IX 288

ender ameden ez pay C. V 52

ender fikh mebfn C. XI 498

ender gu§ kerden C. VI 88

ender-guzfn C. XI 149

enderz kerden C. XIII 315

enduh C. IV 229; C. V 420; C. VII 106, 281, 484;

C. XII 593
enduhan C. IV 229
enduhan C. IV 229; C. VII 484; C. VII 484; C. Xll

593
enduhten C. X 613; C. XIII 41
enduh Bk. enduh C. VII 106; C. XII 593
ene C. IX 578
ene'1-hakC. X 147
enfC.VI619
engar C. VII 270
engarden C. VII 270

enga§ten C. VII 270; C. IX 232; C. XII 140
engebin C. I 102
engfhten C. II 187; C. VIII 190, 270; C. IX 293;

C. XII 223
engurC. VIII 491
engii§t zeden C. IX 325
engu§tek zeden C. IX 325
engu§teri, zeden C. II 453
enhar C. X 372
enih C. XII 378
ems C. XIII 275
enzal C. IX 340
erbahC. 1X130
erbain" C. XIII 243
ere CXI 09, 170
erciimend C. VIII 21 1; C. X 109
ergan C. V 395
erganon C. X 596
erganun C. V 395

c^se^

AQIKLANAN FARSgA, ARAP^A, TURKQE KELlMELER tNDEKSl

ergun, ergan C. X 596

erkan C VI 369

erneb C. VII 420

esamm C. XII 406

esatfr C. V 307

esbC. XII 217, 265,452

esbab C. XII 294

esb-itaefC. 1147

esed C. X 525, 634

esfr C. I 127; C. VI 389, 446, 484; C. XII 402; C.

XIII 77
eskize C. VIII 549
esrar C. X 437; C. XI 355
esrarha C. X 437
esrar-iKunC. X451
es-sala C. V 234; C VI 12; C. VII 216
est C. IX 74
ester C. XII 102
esbah c vn 127
escan C. VIII 540; C. XI 521
esekC. II 267; CXI 15; CXI 341
esek basiC VIII 611
esheb C XI 376
eshed C X 373
eshedu C X 373
esreff C. Ill 98
etba" C VIII 495
evamir C XII 304
evanCXI1219

evbas C HI 79; C IV 162; C. VIII 375, 477
eve C. I 396; C VIII 64, 293, 603; C XI 481
evhad C. VII 242
evradC. VIII 119
evvah C XI 304
ey C VII 259; C VIII 389
ey semme hayr C. XII 418
eykeC. VII 17
eyman C V 448
eymenCIV 198; C VI 63
eymin Bk. imin C V 208; C VIII 596
eyn C. IX 279; C XIII 106
eysCI442;CX261,263, 311, 523
eyvan C I 423; C VI 635; C. VII 544; C. IX 558,

567; C X 455; C. XII 594
eyvan-i biilend C. VI 317
eyyamuT-rihan C. VIII 308
eyyusey' CX 261, 311
eyyusey' in C. I 442
ez C I 137; C. VII 339; C. VIII 380; C X 431; C.

XI 136; C XII 480, 495
ez ab C XII 480
ez gun C VII 339
ez dest reften C. VIII 406
ez dest soden C V 294
ez har efkenden CIV 213
ez kemin C. XIII 322
ez tu bahr-dest C. VII 339

ezel C. XII 255; C XIII 216

ezd-i azal C XIII 216

ezfer C XI 465

ezher C I 58

ez-hodCIII416

ezfe C IX 457; C X 566

ezmeCXU1118

F

fah C VI 157; C VIII 293; C IX 378; C. XI 187;

C XIII 248
fahfere C X 236
fahir C XI 299
fahl C VI 268; C X 393, 415
fahteCV610;CXH441
{aide C VIII 351
fak C VI 157; C VIII 293; C IX 378; C XI 187;

C XIII 248
faka C XII 378

faka basmak C VIII 293; C IX 378
fakd C XI 266
fakr C IX 357
fal C XII 199
fal-ibedzedenCVI152
falkC. XII 184
farak C VII 544
fank C V 505; C XII 243
(arisC XI 118
farisiC VIII 597

fark C VI 105; C IX 330, 362; C. X 374
faruk C X 635; C. XII 243
fasd C. IV 135; C VI 266
fasik C VII 482
fatir C. XII 484
fatirC XIII 111
faysal C XII 85
fazahatCVIl413;CVIII97
fazihaCX1192
fazil C V 498
fazihat C VII 413
fazlCVI601;CVII297
fazul C XI 361
fecr C X 372
fectaru C XII 395
feda C IX 460; C X 92
fedl C IX 460; C X 92
fehame C III 409
fehleviyyeC. X214
fehm-gird-anm C 1 99
fekare C XI 497
fekk C XIII 127
felaCXII514
felahC. 1X519
felahsen C I 460
felakCVI276;CVlH414
felaseng C I 460
felatC. XII 514
felek C. I 1 16; C. VI 305; C VIII 377; C IX 183

G £P?

MESNEVt-1 §ERtF §ERHl / XIII. CiLT • MESNEVl-6

■^M

felek-peyma C. XI 328

felfvC. IV 132, 419; C. VII 343

felsefe C. VI 40; C. VII 339; C. X 214

felsefl C. VI 40

fen C. VII 360, 465; C. VIII 405; C. XI 1 1 1, 143,

199, 570
fena C. 1 104
fena-kiin C. X 496
fer C. VIII 99, 227, 603, 615, 618; C. X 328; C.

XI 279; C. XII 459; C. XIII 210
fera C. VI 385

fe/ag C. VII 553; C IX 265

ferah C. X 77

ferahg C. X 447

ferahgi C. X 447

ferazC.1115;C.m80;C.XI1516

fercC. V11I393;C. X51

ferce C. V 80; C. XII 374

ferce-cu C. V 80

ferecC. V 299; C. IX 132; C. XI 111; C. XII 114,

546, 623; C. XIII 118,325
feres -i §emus C. VII 188
ferfed C. XIl'12
fergardeC. X 130
ferh C. XII 334, 344, 479
ferhad C. IX 403
ferheng C. IV 356; C. IX 236, 625; C. XI 199; C.

XII 130, 183, 200, 209. 590, 606
ferhundegi C. VIII 487

ferkad C. XII 406

ferr C. I 152; C. X 505; C. XI 236; C. XII 181,

617
ferruh C. VI 206; C. VIII 227, 618; C. X 588; C.

XI 279
fers C. XI 465

fersahC. VI 174; C. Vll 168, 450
fersengC. VI 174; C. VII 450
fer§ C. I 66; C. X 53
fer§-i zemin C. XI 559
feru C. XI 428
feruk C V 505

ferzane C. IX 159; C. X 556; C. XI 199
ferzanegi C. VII 99
ferzend C. Ill 244
ferzendekem C. Ill 244

ferzfn C. IV 231; C. V 155; C. VIII 76; C. IX 168
ferzin-bendC.IX168
feshC. VI 106; C. XIII 159
feslegen C. vm 28
fe§anden C. II 95

fe$ar C. Ill 475; C. XI 548; C. XII 613
fe§arden C. XII 527
feta C. IV 297; C. IX 337; C. XI 583; C. XII 20;

C. XIII 168
fetanC. X 199
feth C. VII 54
fetl C. XI 583; C. XIII 168

fettan C. IX 605

fevh C. XII 380

fevzC. VII 167

fey C. XII 114; C. XIII 155

fey'al C. VIII 328

feylesofC. XI 591

feyz C. VI 204

fezaC. I 119; C. XII 13,496

feza' C. X 243

fezer C. VI 333

fikar C. XI 497

fikih C. II 266

fmdik-i ten C. 1X613

fitam C. V 343; C. VI 355, 522; C. XIII 302

fitnat C. XII 441

fitrat C. 11 347

fid C. VIII 351

figende-i gav-i abi C. XII 322

fiker C. X 538; C. XI 416; C. XII 91

fikrC.V371,C. XII 91

fikret C. VIII 369

fikret-smas C. VI 285

ffl C. Ill 489; C. XII 452

filaneddfn C. VII 340

fila-sofC.V140

fina' C. I 68

fir'avnC.V261;C. X 596

firak C. V 482

firazC. X548;C. XI 511

firdevsC. VIII 611; CXI 331

firenk C. X 72

firib daden C. VII 27

firib horden C. VI 88

firibanfden C. XIII 110

firih C. VII 47; C. X 197; C. XII 551, 580; C. XIII

90
firih daden C. VI 576
firud C. IX 24
ftruze C. IX 597
fisusC. XI 113
fisusiden C. XI 113
fisar C. Ill 475
fitamC. V 31; C. 1X111
fitneC. 1X191,233
fitne kumkumasi C. HI 185
fitne-kavC. X421
fitrakC.VI143;C.Xm 168,313
fuadC. VIII 369, 410
fudul C. X 298
fuh§ C. XII 45
fuhul C. VI 268
fuka' C. Ill 436
furat C. XI 346, 396
furu bin C. XI 428
fu§ar C. XI 473
fuzla C. VII 469
fuzul C. VI 601; C. VII 114, 392; C. VIII 459; C.

*£p?

ACIKLANAN FARSgA, ARAPgA, TURKgE KELlMELER lNDEKSl

IX 49; C. X 308; C. XI 165
fucfuceC. IX 106
fiicfiiciC. IX 106; C. XII 14
fficul C. IX 463
force C V 80; C. VIII 315; C. XI 36, 37; C. XIII

199
fiiru ameden C. IV 42
fiiru meya C. IV 42
fiirQd C. IX 24
fiirQg C. VI 243
fiiruht u harid C I 112
furuhtenCV291;C.VI610
fiiru-ma C IV 42
rushatC. VII 158
fiisun C. IV 274, 466; C. VIII 415, 494; C. IX 66,

74, 292; C.X 86, 501; C. XII 487
fiisun horden C. II 119
fususC X442;C. XI 418
ffisus kerden C. XI 418
fusar C. Ill 475; C. IX 479, 553
fii§arat C. IX 564
fiisurden C. HI 475; C. IX 458
ffitad C. XII 360
fiitad o ber-kafa C. XI 358
ftituhC V11465;C. X137
futur C. VII 157
futiivvet C. II 490; C. X 4sJ
G
gabl C. V 614; C. VII 231; C. VIII 98, 522; C. XIII

127
gabin C. I 531; C. Ill 498; C. IV 256; C. IX 566;

C. XI 552; C. XII 455
gabir C. X 245
gabn C. VII 26; C. IX 21; C. XI 354, 479; C XIII

337
gac C. V 463; C. VIII 73
gad C. XII 447
gadf C. XII 272
gadfr C. I 62
gadiyeC. XII272
gadr C. VI 390
gadv C. XII 447
gaffar C. IX 78

gafr C. IX 78; C. X 558; C. XIII 19, 258
gah C. VII 522; C. VIII 60
gah-iharbCV318
gahf C. VIII 60
gaib C. I 69
gafden C IX 448
gaim C. X 453
gajCVIII 174
gajanC. VIII 254
gaj-gajan C. VIII 254; C. XI 394
gajfden C. Ill 344; C. V 265; C. VII 398; C. VIII

13, 174, 254; CXI 394
galat mi efkeni C. V 626
gal-daden C. XI 1 1 1

gales C. XIII 271

galfl C. VIII 569

galle C. VII 325

galtaban C. VIII 528

galtakC.V191

galt-i galtan C. Vll 455

galub C. XIII 23

gam C. X 533; C. XII 265, 356, 553

gamam C. IX 104

gaman C. I 138; C. V 251; C. XI 59

gam-dan C. V 54

gam-gusanC. V 144

gamhaC.V251

gammaz C. I 95; C. X 17, 325; C XI 385, 490;

C. XIII 213
gammazeC. 1541
gamz C. XI 385, 490; C. XIII 213
gamze C. I 541; C. VI 345; C. X 59; C. Xll 586;

C. XIII 180, 213
gam-zen C. XII 265
gan C. IX 445; C. XII 344
ganc C. IX 326
ganfmetC. 1 113
ganiye C. VII 15
gar C. VII 27
gar C. VIII 347
gar C. VIII 389; C. XI 607; C. XII 626; C. XIII

174
garaib C. 1 65
garam C. XI 352
garanik C. XI 499
garare C. VII 407
gardCVII 17
garer C. VIII 390, 427
garib C. VIII 607
garibfC. XI272
garim C. V 99
gark-ab C. I 104; C. IX 625
garr C. IX 494
garre C. XI 446; C. XII 48
garsC. V147;C. XII 469
garur C. XI 556; C. XII 537
gasak C. XII 468
ga§eyanC.XH176
ga§iyeC. X212

gav C. Ill 168, 186; C. X 421; C. XII 166
gavayet C. VIII 540
gavga C. V 286; C. IX 553
gav-i pis C. XI 602
gav-i zur C. XII 166
gavl C. Ill 410
gavle C. VII 330
gav-mf§C. 11391
gavsC. V11I617;C. XII 428
gavta hurden C. IX 129
gavvasC. XIII 218
gaybC. IX 103; CXI 429

csev*g>

MESNEVt-t §ERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6

gayb-dan C. VI 565

gayed C. IX 448

gayjiden C. V 265

gaym C. X 453

gaynC. XIII 27

gayret C. VI 318; C. VII 369; C. X 341, 566; C.

XII 223, 473, 543; C. XIII 311
gays C. VIII 300
gayur C. I 529; C. X 47; C. XI 235; C. XII 543;

C. XIII 311
gayyC. XI 255, 511
gaz C. XII 155
gaze, gazeC. 1X621
gazelC. XI 541; C. XII 237
gazer C. II 533
gazur C. X 85
gazv C. XI 607
gebr C. Ill 424; C. IV 195; C. V 362; C. VI 429;

C. VII 39; C. VIII 507, 615
gebr-ikiihenC.nl 173
gebz C. VI 64, 302; C. VII 172, 251
ged C. XIII 36
geda-ruC. 1-115
gedbeC. X 187
gediC. X 187

gedye C. VII 202; C. XIII 113
gedye-saz C. IX 361

geh C. VI 345; C. VII 522; C. VIII 1 14, 317
geh§iidenC. VIII 317
gehvare C. XIII 279
gele C. X 267; C. XII 362
gelle C. X 267
gemizC. XII 194

gene C. VIII 143; C. X 355, 396; C. XII 480
genc-irevan C.l 144
gene-name C. XI 615
gencur C. IX 410
gende C. X 135
gende-pir C. XI 236
gendum C. Ill 294
geng C. XI 1 12
gengel C. XI 291
gepC. V 199; C. XII 193
ger C. VIII 26; C. XIII 78
geraiden C. XIII 294
gerd C. Ill 155; C. VII 451; C. X 53; C. Xll 181;

C. XIII 286
gerden nihaden C. VI 166
gerden-ke§C. VI 158
gerdiden C. XI 290
gerdkan C. X 130
gerd-rub C. XIII 59
gerdunC. 1X271; C. XII 97
gergedenC. X 173, 552
gergfn C. XI 196
gerive C. VIII 478
germ C. HI 78; C. VIII 415; C. X 524; C. XI 207,

304
germ suden-i pii§t C. XIII 1 14
germ u serd C. XII 309
germa C. V 1 77
germ-daran C. II 375
germ-i sir C. HI 78
gerraC. XI 107
geru C. VI 279
ges C. HI 296; C. V 457; C. VII 247; C. IX 140,

330; C. XI 100, 277; C. XIII 334
ge§iC.XII451

ge§t C. VII 341; C. VIII 234; C. IX 66; C. X 551
ge§t serd C. I 505
gesten C. IX 66

gev C. Ill 80; C. VI 84, 329; C. VII 70; C. VIII 482
gevahf C. II 225
gevareC. X111279
geveze C. VIII 459
gevheriC. X458
gevher-i Kaviyan C. XII 321
gevr C. X 486
geyhan C. IX 23
gez C. VIII 277; C. XII 482
gezerC. X 130

gezfden C. VIII 277; C. XIII 294
gezz C. X 43
gicirti C. VIII 388
glUC. IV 303; CXI 77
gill ii gi§ C. IX 592
girCVI 135
girar C. V 588, 589; C. VII 331, 381; C. IX 376;

C. XII 509
girre C. VI 561; C. VIII 221, 536; C. X538; C. XII

48
giss, gis C. IV 220, 303; C. X 1 77
giyas C. XI 82
giyer C. VI 269
giyseC. XI 178
gtC.X575
gic C. IV 128; C. V 79, 181, 280, 463, 614; C.

VII 1 14; C. VIII 304, 588; C. IX 157; C. X

239; C. XI 250; C. XIII 55
glean C. IX 158
gfcfC. XII 142
gic C. VIII 73

gidye C. V 277; C. XII 424
gidye-perest C. XII 424

gil C. II 363; C. VII 89, 194; C. X 49; C. XI 383
gilabe C. X 229
gileC. XIII 182
gilim C. IV 146
gil-kav C. XII 325
gimiz C. VII 222
gin C. VIII 26

gfr u dar C. VII 520; C. VIII 596
giraiden C. XIII 294
gfranende C. XI 133

^^P?

AgiKLANAN FARSQA, ARAPgA, TtfRKgE KELtMELER iNDEKSt

girayisten C. IX 373

girdab C. XI 335

girdek C. XI 1 1 1

girdgan Bk. girdkan C. XI 207

gird-i kuh C. VIII 88

girdiranC. X401 ; C. XI534

girdiran ba-gerdenest C. X 401

girdkan, girdekan C. XII 431, 483

girev C. II 333; C. Ill 294; C. VI 217; C. VIII 485;

C. IX 507; C. XII 272
girev besten C. IV 66
girev ge§cen C. VI 620
girevgan C. IV 202; C. IX 556
giriftarC.I 122
giriftar-i dil C. 1 122
giriften C. IX 314; C. XI 133
girihC. IX 368; C. XII 215, 429
girudar C. XIII 72
giryeem zar C. XI 460
girye-i aynu'l-mulah C. IX 435
giyah C. VII 378

gizaf C. HI 167; C. VIII 485; C. X 225; C, XII 26
gonul C. IX 553
goturii, gotrii C. Ill 127
gu C. VII 454; C. XI 89, 594; C. XII 149; C. XIII

27, 109
gubad C. X 75
gun C. Ill 284; C. IX 269, 286, 579; C. XI 250;

C. XII 194
gul C. II 259, 293; C. VII 114; C. IX 158; C, X

540; C. XI 290, 574; C. XII 155, 188
gCll C. I 1 83; C. II 293, 425; C. Ill 2 1 1 ; C. IV 104;

C. VII 417; C. X 540, 584; C. XI 339
gulamC. II 514; C. XI 399
gulamek C. HI 244
gulbe C. VI 306
gul-gerd C. XII 45
gulgulC. XII 196
gulguleC. VIII 132
gulhan C. HI 285

gull C. IV 44; C. VII 471; C. XII 312, 517
gululC. I 132; C. VI 408
guliivv, guluv C. VI 259; C. X 195; C. XIII 86
gulyabamC. I 183
gumrC. IV24;C. VII 417
gunbedi kerden C. X 156
gunudenC. V 130; C. X 467
gur C. H 1 74; C. IV 52; C. VI 504; C. VII 307; C.

IX 637; C. XII 362
gur-aC. XII 149
gure C. VII 330
gurer C. 1 65

gurfeC. V258;C. XI 388
gurhar C. IX 637

guriden Bk. gurriden C. IX 182, 636; C. X 175
gUrinC. IX 182, 636; CXI 75
guristan C. VII 395

gurnuk C. XI 499

gurrC. IV 418

gurran C. XII 74

gurre C. I 147; C. VI 95; C. VIII 39, 492, 516

gurred C. XI 245

gurriden C. VIII 39; C. IX 182; C. XI 245; C. XII

74
gurur C. VII 394; C. X 14; C. XI 116; C. XII 537
gusaleC.V186;C.XI578
gusn C. I 59; C. VII 213
gusterantden C. X 465
gusterden C. X 465
gu§ C. IX 26, 649
gu§ dar an C. II 44
gu§ giriften-i ab C. VI 218
gu§ kun C. XII 40
gu§ ra halka daden C. IX 1 14
gu§dar C. II 44
gii§daran C. II 44
gu§e C. XIII 286
gu§e ge§te C, XIII 286
gu§mal C. VII 239; C. XII 221
gu§var C. IX 649; C. XI 274
gu§-ver C. IX 427
guvend C. V 322
guy C. VII 454; C. XI 89, 594
guy burden C. Xll 544
guyend C. V 322
guyus C. VIII 300
guyyeb C. I 69
guz C. IV 325
guzzC.VII 111
gudahtenC.XIU151
giidaz C. X 22
giidazC. XIH 151
giift C. V 376; C: IX 469
giiften C.JX 314; C. XIII 109
gufteni C. I 92; C. XI 17; C. XIII 236
guft-guC.lX575
guftlC.XII501

guh C. Ill 284; C. IX 269, 286, 579; C. XI 250
guhdan C. IX 286
guh-dan-ha C. IX 579
guh-har C. Ill 284
gul C. VII 172
gulabC.V163
gulabe C. VIII 340
giil-anz C. VIII 64
gul-SiniC. X152

gulgune C. VII 486; C. X 439; C. XI 1 15, 407
gul-i mu§kin C. XII 249
gul-i nesrin C. XII 249
gul-izar C. V 156
gul-ruhan-i har-hu C. VII 301
gul§ekerC. II 135
gul-zar C. I 428
gum C. Xll 583

G ^P?

MESNEVt-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVt-6 ■

guma§tenC. V291;C. VI610

gumiz C. IX 313

gum-rah C. II 366; C. IX 244

gumrehan C. XIII 188

giinbed kerden C. X 529

gunc C 1 128

giinca C, IV 58

gunc-kav C. IX 120

gung C VII 258; C. VIII 364

giirazfden C. V 354

giirbiz C. XII 559

gurbiizC. IV 175; C. XII 559

gur?C. Ill 419

gurd C. V 123; C. XI 554

giirg-i buz C. IV 1 75

gurm C. V 420; C. X 84, 559; C. XI 207

gurpuz C. Vll 91

giirz C. V 49; C. IX 39

gusalC. 1X431

giisest C. VI 420

gusil C. II 562

gUSfl C. IX 431; C. XI 52; C. XIII 24

gusisten C. VI 420

gustahguC. XII 315

gustah-rev C. X 332

giisteran C. V 420

giisteranfden C. V 420

gu§ad C. V 150 C. VI 135, 358; C. VII 54, 391,

471; C. IX 566; C. X 21, 430; C. XI 137,

474
gu§aden C. IV 30
gu§adi C. V 95
giisayf C. V 95
gu§uden C. IV 71
guzaf C. Ill 405; C. V 58; C. VII 102; C. X 69,

206, 225; C. XI 194; C. XII 26, 438
guzar C. X 562
guzarden C. XII 527
giizare C. VIII 320; C. IX 547; C. XI 487
guzanden C. X 562
guza§ten C. VII 463
guztti C. XI 149
H
ha C. VI 244; C. IX 579; C. X 499, 616; C. XI

249, 417; C. XII 122, 265, 357; C. XIII 23
hab C. VIII 202; C. X 362
habab C. VII 226, 482; C. XII 420
habayaC. 166
habb C. IV 245
habbazC. XII 416
habbe C. VIII 238, 398
habbeza C. IX 131; C. XI 327, 378
hab-i hargu§ C. Ill 79; C. VIII 128
habfrC. VIII 581
habis C. VIII 466; C. XII 188
habl C. XII 490
habn C III 246

hab-nak C. VIII 134

habrC. II 410; C. VIII 582

habs-bad C. IX 560

habt C. 1 460; C. VII 525; C. IX 48; C. X 233

haca C. V 301

hacc C. V 299; C. VII 23

haccic C. V 280

haceC. 1X35, 609; CXI 412

hacel C. XI 23-, C. XII. 52

hace-ta§ C. II 156; C. Ill 246; C. VI 358; C VII

493; C. VIII 273; C. IX 35
hacib C I 109; C. VIII 25; C. X 573
hacibe C. X 69
hacilC. 1X514
hacle C X 533
harden C. XIII 26
had C. VIII 25; C. XII 400
hadd C. VII 371; C. VIII 572; C. IX 202; C. X

439; C. XI 494
hadeng C. XI 134; C. XII 533
hader C. Ill 259
hades C. VII 92; C. VIII 301, 475; C. IX 113,

438; C. Xll 248
hadim C. IX 209

hadl C. VII 321; C. XII 378; C. XIII 133
hadikaC.lX477
hadisC.XH164
hadra C XII 334
hady C.VI1 321
hafC. XII 413
haffC. XII 113
haftd C. XI 595
hafik C. V 169; C. X 371
hafikayn C. V 169; C. X 371; C. V 520
haflrC. XI 524
hafneC. I 62; C. IX 514
hafrik C. VII 266
hah hah C. XII 45
haibe C. XII 598
hakC. X 412; C. XIII 171
hak ber ser C. XIII 171
hak ber ser kerden C. IX 174, 523
hakrihtenC.VIII31
hak ve hakister C. II 353
hak-bfe C. I 468
hakf C. Ill 496
hak-i t0 ho§ bad C. XII 444
hakim C. XIII 18
hakistan C. IX 526
hakn C. XI 78
hak-pu§ C. IX 45
hak-tud C. IX 24
hal C. IV 211; C. VI 314; C. VII 385; C. IX 547;

C. XI 584; C. XII 400
hala C. X 430; C. XU 367, 440
halaat C. VI 339
halaikC.V161

<^cg>

AgiKLANAN FARSQA, ARAPQA, TURKQE KELtMELER lNDEKSt

halak C. VIII 153; C. IX 357; C. XI 145

halakat C. X 260

haleb C. VII 194

halefC. I68;C. VII 516

half C. 1X261

halhalCVU88

halhale C. VII 454

halib C. IX 359

halfden C. I 137; C. XII 312, 586

halffe-i rastf C. VIII 473

halfl C. IX 265

hali§C. XII 31 1,312, 586

halkC. VI 61

halk, bogaz C. IX 20, 474

halka der gu§ C. VI 345

halkatfratC. X214

hallC. XI 261; C. XII 140

hallet C. XII 456

halliC. XI 188

halvet C. I 135; C. XIII 243

ham C. VII 454

ham C. I 87; C. VIII 449; C. IX 230; C. XII 612

ham ri§ C. XII 47

hamail C. VII 293

hamam C. X 523; C. XI 293; C. XII 549

hamamat C. XII 549

hamd C. VII 509

hameC. 1X610

hamel C. IX 141; C. XI 359; C. XII 52

hamiz C. XII 226

hamiden C. V 304

hamil C. VII 486; C. VIII 333

hamile C. VII 293

hamfmC. VIII 210

hamfr C. XI 235

hamir-kar C. XIII 23

hamfs C. XI 424

hamiyyet C. II 398; C. V 118; C. X 493; C. XII

360
haml C. XI 88
hamra C. II 30
hamr-har C. XII 61 1
ham-ri§ C. V 277; C. XII 204
hamunC. 1X69; C. XIII 151
hamu§ kiin C. XI 586
hamu§ §iid C. XI 586
hamuli C. XI 557
hamyet C. XII 360
hamza C. X 497; C. XI 565
hamze C. X 497
hamze-harC. XII 611
han C. I 112; C. IV 19; C. XI 413, 534
han ba§i C. V 499
hanumanC. V441;C. XI413
hande C. XI 376
handiden C. VI 471
hanedan C. XI 213; C. XII 455

hane-ni§fn C. V 157

hane-sur C. X 465

hane-§fn C. V 157

hanet C. XII 451

hanfn C. VI 249; C. VII 91; C. VIII 328; C. IX

526; C. XII 536
hanfz C. XIII 242
hankahC.XII611
hannaneC. V 274; C. VIII 180
hannetC. XII 451
hanur C. XII 507
hanut C. VI 222; C. XIII 139
hanuman C. ill 167
hanzalC. V 156
hap C. V 573
har C. II 186
harC. I 139; C. V306
har der-gil behuft C. I 126
har murden ve bar burden-i seyl C. V 355
harac C. I 1 18; C. V 299; C. IX 132; C. XII 114,

623
harac C. VII 205; C. IX 291; C. XII 428; C. XIII

126
harafetC. XI421
harakan C. XII 43
haramdan C. IV 304
harare C. XI 249, 541
haras C. XII 97

harazC.VI340;C.IX173, 293
harbat C. VI 487; C. XI 380
harbeC. X491
har-bende C. II 295
harbet C. VI 487
harbete C. VI 487
harb-gahC. V318
harbuzeC. HI 419; C. X 484
hare C. XI 605; C. XII 428
har-?fn C. I 139
harebC. VI 291, 433
harem C. X 563
hares C. VI 72
hargah C. X 169, 266, 376
hargeh C. XII 496
har-har C. VIII 347; C. IX 575
harha§C. XI 511
harha§a C. XI 537
har-hu C. VII 300
hanCV 174,306,435

hariden C. II 186; C. HI 246; C. V 291; C. VI 610
harfden hod C. V 289
harif C. VII 468, 470; C. VIII 528
harif C. I 83; C. VII 63, 100, 535; C. IX 391; C.

XI 166, 421; C. XII 535; C. XIII 190
hartf-i bi-gam C. V 268
harikC. Ill 115
harikfCVIIlOl
harir C. VI 273

<^P^,

ppr

MESNEVl-I §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

har-ke§C. V 156

har-meges C. X 460

har-muhre C. XI 341

harnub C. VII 396

harpu§t C. VI 437

harpiisteC. X 492; C. XI 610

harra magsjyyen C. XI 358

harraka C. V 278

harre C. I 92

harrubC.VII122, 396

harun C. VI 46; C. IX 100; C. X 148

harut C. VII 362; C. X 359; C. XII 346

har-var C. X 572

haryar C. X 32

harz C. V 468

harzen C. XII 75

has C. I 138; C. IX 530

hasa C. XII 592

hasal C. IX 484

hasb.C. XII 486

hasbuC. XI 160

haseb C. I 68

hasedC.'IX 183

hasen C. VIII 37; C. XI 226

hasf C. I 567; C. II 386, 444; C. IV 151; C, VIII

299
hasim C. VIII 224
hasi C. IX 320
hasirC. Ill 169
hasisC. VIII 141,467
hasiyy C. IX 209
hasm C. VI 403
hasrC. VIII 329; C. 1X130
hasreta C. XI 400
hastaC. VI 167
hasta-ciger C. XI 106
haste C. XII 590
hasten C. HI 344
hasti C. Ill 344
hasa C. VI 245
hasaC. X212
hasa lillah C. HI 400
hasakC. XI 315
hase C. X 263
ha§e lillah C. II 131; C. IV 279; C. X 151, 263; C.

XII 439
ha§em C. Ill 292; C. VII 154; C. IX 35; C. X 514;

C. XII 623; C. XIII 29
haser C. HI 128; C. VI 571; C. VIII 156
hashas. kerden C. IV 90
ha§in C. XI 571
ha§i§C. VI 218
ha§iye C. X 44

ha§r C. II 351; C. VII 137; C. IX 276; C. XI 587
hasvC. VIII 451
hat C. VIII 64
hata C. XI 543

hatab C. IX 371

hatar C. Ill 454; C. XI 386; C. Xlll 39, 62

hatayeyn C. XIII 96

hatayeyn hesabi C. XIII 96

hatb C. II 325; C. XI 137; C. XIII 88

hatem C. XI 68; C. XII 352

hatem-kede C. XII 352

hatif C. HI 152; C. IX 478; C. X 335; C. XI 615;

C. XIII 113, 192
hatim C. VII 277, 465; C. XII 280
hatir C. XIII 39
hatne C. X 465
hatne-sur C. X 465
hatre C. XII 228
hatub C. XIII 88

hatun C. VIII 395; C. IX 399; C. X 78
hav C. VI 84; C. XIII 132
hav hav C. X 275
hav kerden C. IX 367; C. XIII 132
havel C. XI 479, 524; C. XII 401
havend C. X 524
havendgar C. X 524
havf C. VI 53
havicC. VII 316
haviye C. VI 200
havl C. IV 350

havra C. XI 365; C. XII 133; C. XII 543
hay hay C. HI 474; C. X 217; C. XII 626
hay huy C. Ill 474
hay u huy C. VII 22, 522; C. XII 30
hayalC. XI 12
hayat-i huld C. XI 311
haybet C. XII 598
haydar C. VII 470
hayevan C. VII 151
hayeyaa C. VII 151
hayfC. 1531

hayf C. IX 406; C. XI 337, 421, 464; C. XIII 201
hayfden C. VI 244; C. XI 355
hayl C. V1I1 55; C. IX 209; C. X 615; C. XI 103;

C. XII 547; C. XIII 256
hayme-i gerdun C. VIII 261
hayn C. V 207; C. XI 168
hayr badi kerden C. V 56
hayran C. I 173
hayu C. II 491
hayyat C. XI 538
hayyatfC.IX135
hayye ale'Welah C. 1X519
hayye ale's-salah C. IX 519
hayy-i can-efza C. X 362
hazab C. VIII 352
hazacfr C. IV 408
hazanC.VI519
hazar C. X 405
haze C. XI 100
haze-gerC. XI 100

CSJ^

ACIKLANAN FARSQA, ARAPQA, TURKgE KELlMELER tNDEKSl

hazen C II 125; C. VI 242

hazende C. IV 89

haz-hazan C. XI 394

hazi' C. VII 371

hazikC. I 146

haziC. VII 321

hazfden C. IV 89; C. V 1 1 6, 246, 252, 286; C. VI

519; C. VII 559; C. VIII 13; C. IX 44; C. XI

18; C. XIII 189
hazfn C. IX 397
hazir C. IX 507
hazire C. VIII 23
haziz C. I 396
hazm C. V 74, 85; C. VI 123, 574; C. IX 534; C.

X 216, 428; C. XI 144, 163; C. XII 550
hazrC. VII 421; C. XIII 166
hazret C. IX 267; C. X 46
hazr-i vakti C. VII 422
hazul C XIII 254
hazz C. XIII 29
he C. VI 581
heba C. Ill 104; C. VI 340; C. VII 390; C. VIII

130, 178; C. XIII 252
hebenneka C. V 96
heca C. V 301
hedde C. VII 220
hedede C. VII 220
hediy C VIII 230

hela C. IV 51, 261; C. VI 77; C. X 533
heleC. VI 63, 77; C. VIII 81, 527
helfle C. 1 102; C. II 290; C. VII 540; C. VIII 159
helflec C. VII 540
helva-yi sebus C. X 442
hem C. II 297
hemanC. VI 56; C. 1X441
hem-baz C. XII 416
hem-dil C. XI 470
heme C. V 431
hem-habC. V431
hem-habe C. VIII 138; C. XI 542
hem-hane C. V 156
hemi C. V 540
hemi dan! C. V 540
hem-kase C. VI 385; C. IX 102
hemm C. XI 520
hem-makiyl C. XII 73
hem-reh C. XII 402
hem§fre C. I 394
hemyan C. VI 42; C. X 506
hem-zeban C. I 93
hencar C. VIII 362
hengC. VIII 188; C. 1X535
hengame C. V 270; C. VIII 302; C. X 343; C. XI

539; C. XIII 229
hergendC. Ill 110
heras C. V 322
herfseC. X411

hervele C. XI 578

hesabC. 1X413

hestendC. V1I212

hestiC. 1X69

hest-i mutlak C. 1X621

hetfC. XIII 113

hetlC, XII 143

hettale C. XII 143

hettaleteyn C. XII 143

heva C. VI 217; C. X 375; C. XI 45, 99

hevl C, IV 350; C. V 220; C. IX 107; C. X 58,

515; C. XII 362
hevl-efza C. XII 264
hevn C. V 230
hevvez C. II 233

hey C. IX 64; C. XI 286, 316, 443, 511, 568
hey hey C. Ill 474; C. XI 418; C. XII 624
hey mori C. XI 250
heycaC. Ill 115
heyend C. VII 212
heyhat C. IX 64

heyhay C. X 426; C. XI 191, 272; C. XII 30, 625
hey-kerdenC.XI191
heyula C. X 556; C. XI 433
hezar C. IX 452
heztmet C, V 280; C. VI 344
hezl C. VI 60; C. VIII 529
hezze C. IX 36
hibak C. XII 133
hlbr C. VIII 582; C. IX 67; C. X 340; C. XII 236,

334
hibretC. VIII 581; C. XI 61
hical C. X 533
hidaC. X 18
hidac C. IX 428

hlfaz C. VI 238; C. IX 233; C. XIII 288
hlkd C. VIII 289; C. XI 344
hilaat C. VI 339

Mai C. II 55; C. X 242; C. XI 357
hllm C. IV 286; C. V 366; C. X 609; C. X1I1 206
hilm-alud C. XIII 206
hilt C. VIII 158
himale C. VII 293
himamC. IX 182; C. X 523
himarC.VI219;C. XI 610
himar-i vah§i C. IX 637
himl C. XI 88
himye C. XII 360
himyet C. IX 386
himyet-i dm C. IX 386
hingC. VI 239; CVll 175
hinnaC. XI 111

hirab C. 11 508; C. V 428; C. XI 546
hirasC. XI 93
hired C. IV 389
hirem C. IX 456
hirfe C. XII 130

*#&>

MESNEVt-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

hlrfet C. VII 374

hirka suden C. XII 129

hirkayi basma gekmek C. Ill 468

hirman C. XII 603

htrmen-suhte C. IX 392

hire C. XII 128

hisam C. VIII 302

hisb C. XI 596

hisin C. VIII 295; C. XII 487

hi§m-alttde C. IX 42

hi§t C. XII 590

hl§t hi§t C. X 547

hi§t-i lazib C. Ill 339

his>zenC. VI 461; C. XII 112

hitat C. V 603

hltta C. V 603; C. VI 162; C. XII 255; C. XIII 35

hiyarsenbeC. X 198

hiyat C. VI 372

hiyre C. XIII 39, 298

hiys. C. I 135

hizab C. VIII 352; C. X1I1 208

hizame C. VI 575

hizane C. XIII 304

hica C. V 301; C. IX 605: C. XI 367

hicab C. IV 410; C. XII 153; C. XIII 307

hicib C. II 146; C. IV 259; C. IX 205; C. X 174;

C. XI 267; C. XII 153; C. XIII 307
hicran C. V 482
hi? C. XI 581
hfe-tenC. IV 181

hidiv C. V 251; C. VII 359; C. XII 76, 481
hidiy C VIII 230
hikC. V 199; C. VII 349
hikmet C. X 402
hil'at'C. I 145; C. IV 206; C. V 255; C. VI 610; C.

VII 304, 512; C. X 204, 573
hfle C. Ill 296; C. IX 66
hilepi§iricilikC.xmi78
hile-cu C. XII 604
hilfden C. VI 430
hilim C. IV 286; C. V 366; C. VIII 597; C. IX 270;

C. X 609
hill C. VI 11
hilye C. X 451
himam C. VII 372
himem C. XIII 159
himmet C. VIII 324; C. XIII 159
himmet-perest C. IX 176
hfnC. XI 168

hindu C. VII 145; C. XI 99; C, XIII 287
hindu-yi bed C. II 285
hink C. VII 470; C 1X508
hink-i rah§ C. IX 508
hire C. VI 259, 623; C. VII 506; C. XI 526, 604;

C. XIII 39
hire hand CXI 515
hfre §uden C. IX 84

hire-ge§mi C. VI 259

hirefC. VIII 392

hfre-guf C. VI 259

hfre-hand C. XI 604

hfre-ku§ C XIII 39

hfre-ku§iC.VI259

hfre-rmC.VI259

Mre-serC.XIl616

hire-sen C VI 259

hirfet C. VIII 392

hirs C. XI 509

hisab C. VI 560; C. X 152; C. XII 46

hisal C. XII 568

hisban C. XII 560

hisbetC. XI 418

hisib C. VI 560; C. IX 413; C. X 152; C. XII 46

his. C. VII 250

hi§tC. X 100

histen C. V 183; C. VIII 18, 401; C. X 100

hitam C. VIII 475

hitl C. Xll 143

hfz C. IV 297; C. V 515; C. VI 221; C. X 538; C.

XII 235; C. XIII 320
hfean C. XIII 320
hizebr C. VI 268
hizekan C. IV 297
hizze C. IX 36
hod C. XI 366; C. XII 400
hod ?i based C. XI 563
hod-kame C. VII 534
hor C. VI 479
horC. VIII 518; C. X 555
hordenC.VI316;C.XIII155
honC. VI 316
hortum C. VII 364

ho§ C. I 91; C. VIII 608; C. X 242; C. XII 232
ho§-bedffiz C. XI 322
hog-cevaz C. IX 164
ho§-dehan C. IX 58; C. X 242
ho§-demC.III186
ho§-dil C. X 406
hos-guzaran C. Ill 125
ho§-izarC. XII 541
ho§nud C XIII 39
ho§-vend C. XIII 39
ho§-zad C. Ill 109
ho§-zekan C. XIII 1 10
Hoten C. IX 237
hubat C. Ill 87; C. V 256; C. VI 123; C. VIII 98;

C. IX 77; C. XIII 306
hubs C. Vll 44
hubukC. XII 133
hubye C. 1 66
hud C. VIII 272

hud C. Ill 115, 465; C. VIII 597; C. X 136
huda C. IV 31; C. VII 282; C. VIII 153, 272; C. X

57

°$P?

AgiKLANAN FARSCA, ARAPCA, TURK^E KELlMELER lNDEKSl

huda' C. XII 378

hudar C. V 67; C VII 392

hudavend C. IV 193; C. V 416; C. VII 282; C. VIII

153, 272; C. X57, 524
hudavendgar C. X 524
hudu C XI 423
huduk C. Ill 309
huduv C. II 491
hudv C. XII 378
huffas C. VIII 108
hufrik C. Vll 266
hufte-§ekl C. V 265
hukub C. XI 379
hul* C. VI 383
huld C. VI 277; C. VIII 124; C. X 396; C. XI 78,

289,311
huldistan C. XI 78
hulelC.VH1294;C.lX192
hulk C. IX 80

hulle C. IV 512; C. VIII 294; C. IX 192; C. X 573
hulm C. X 609
hulv C. XII 226
hum C. VII 537

humar C. V 597; C VIII 60; C. IX 286; C. XI 230,
323; C. XII 241; C. XIII 286

humar-Lsken C. VIII 60

humdan C. X 408

humeyra C. II 30

humma-yi dikk C. I 393

hummuk C. Ill 67

humre C. VIII 362; C. IX 589; C X 635; C. XI
442, 577

humre-perest C. XI 442

humud C. XI 475

humul C. IV 447; C. VII 233

humuz C. X 497

hunC. X412;C. XI 248

hungiriftenC X515

hun horden C. V 614; C VI 393; C. X 566

hunb C. VI 620

hunbek C. VI 620

hunbuk C Ill 67, 436

hun-i bfhude C IX 175

hun-i tiger C I 131

hun-irezC V 195

hum CXI 126

hunt C. XIII 28

hun-i dilCX 417

hunk C. XII 356

hunak C. IX 635; C. XII 88

hunsa Bk. hunsa C. X 139

hunus C. VI 436

hur C. XI 365; C. XII 133,543

hurd u miird C. V 435; C. X 155, 259, 568

hurdegfC VII 102

hurka C XII 603

hurrem C. XI 589

hurs C. IX 470; C XI 580

hur§idCV196, CXI1299

hurtumCXI471,592

hurus. C. VI 465; C VIII 597; C. IX 45

husbfden C. VIII 467

husbfden-i har C. V 608

husrev Bk. husrev C. X 65

husufC. XI 591

husumetC XI 81

husun C; XII 487

hu§ Bk. hu§ C. Ill 403

hu§C.III403;C.IX28;C.X416

hu§are C. XI 548, 560

hu§eC.VII109, 516; C. X119

hu§e-gin C. VII 109

hu§e-i?alakC.V134

hu§e-i gaybf C. X 119

hu§haC.XI1516

hu§kC. IV 511; C. VI 155; C. 1X277, 383

hu§k ar C. VI 485

hu§k averden C. VIII 25; C, XIII 164

hu§k ge§t C. IV 427

hu§k gegten C. V 280

hu§k-bend C. IX 466; C. XII 122

hu§k-leb C. XIII 35

hu§u' C. IX 220

hu§uk C. Ill 396

hu§unet C. XI 571

hu§yarC. XI 117

hut C.X 634; C. XIII 218

hutam C. VIII 544

hutti C. II 233

hutub C. II 325; C. XI 137; C. XIII 88

huvl C. IV 350

huy C. IX 80; C. XI 468

huy kerden C. XI 468; C. XII 201 -

huzu' C. VII 371

huzzar C. I 69

hubut C. XII 269

huda C. VIII 230, 355; C. XIII 254

hiidf C. VIII 230, 355

hiift (i hiz C. VIII 477

hulk C. VII 199

hiim C. VIII 607

hiima C. IX 533; C. X 356, 588

humam C. VII 420; C. VIII 398; C. IX 440; C. XI

309; C. XII 399; C. XIII 324
humayun C. VII 149; C. XII 173, 456, 500
humum C. XI 520
hunsa Bk. hunsa CXI 470
hunsa-yi muskil C. XI 470
hiirrC. 1X173
husam C VII 24; C. XI 43
husrev Bk. husrev C IX 403
hus. Bk. hu§, hu§ C IX 28
hu§-ruba C XII 539
hiiveyda ni hafa C VII 74

=c£P?

MESNEVt-1 §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

hiivl C. IX 108

huvvi C. VIII 238

I

idlalC.lX516;C. XI 65

ldrar C. IX 284

ikalC. VIII 471; C. XII 269

mak C. V 482

innin Bk. innin C. XIII 1 73

irk C. VIII 252

lrz C. XI 495

isba' C. VI 106

isbi' C. VI 106

lSgaC. V143

istabt C. VII 435; C. VIII 48

istifa' C. VIII 74; C. XI 363, 542

istikakC. X121

istilah C. XI 359; C. XIII 41

itlakC. 1102; C.V 330; C. XII 410

lyal C. XII 70; C. XIII 84

lyar C VII 47; C. X 399; C. XI 121

lyi-saz C. I 412

izab C. XIII 344

lztirab C. XII 480

i

iba C. XI 292

ibahat C. XII 48

ibda'C. IX 347; C. XII 183

ibham C. V 559

iblas C. IX 608

Iblfs C. Ill 449; C. IX 608

iblfsi C. IX 394

ibn C. Xk£35

ibnti'l-lebun C. XI 465

ibri§im-baha C. II 62

ibtida C. XII 138

ibtidtC. XII 138

ibtilaC. VII 114; CXI 87

ibti§ar C. XII 349

icl C. XI 579

iclal C. VI 105

icra C. X 87

icri C. X 87

ictazu C. Xll 395

ictiba C. VIII 373

ictihad C. 1 64; C. IX 515; C. XIII 254

ictinaC. VII 14

id C. XI 273

ida C. X 280

i'dad C. V 335

idbar C. II 294; C. V 355; C. VI 634; C. VII 369,

416, 417; C. VIII 480; C. XIII 196
idbfrC. II 294; C. V 355, 441; C. VII 369, 416
iderC. VII 167
idrakC. VI 617

idrar C. V 250; C. X 204; C. X 574
ifaza C. XII 379

ifkC. XI 140

iftft C. VII 272; C. IX 560; C. XIII 222

iftikad C. VII 5 1 3; C. VIII 225, 235; C. IX 1 1 1 ; C.

X 606; C. XI 272
iftikar C. XI 573; C. XII 462, 576; C. XIII 185
iftikar C. XIII 263
iftiraz C. IX 240
iftirfC. IV 469

iftitan C. IX 408; C. XI 596; C. XII 613
ig C. Ill 309; C. IX 425
iglakC. XII 610
igrafC.IX515
igreti C. Xll 338
igtidar C. HI 221
igtifar C. X 558
igtinam C. VII 282
igtirab C. VIII 374; C. XIII 78
igtirafC. VIII 498
ihbal C. XI 587

ihtimam C. VIII 289; C. X 335; C. XI 352
ihtiraf C. IX 469
ihtiraz C. X 29
ihtisab agasi C. XII 351
ihtisas C. VIII 373
ihti§am C. VIII 79; C. IX 348
ihtiva C. XIII 253
ihtiyal C. IX 406
ihtiyarC. 1X231; C.X 281
ihtiyat C. IX 277
ihtizazC. XI 184
ikal C. VIII 263

ikan C. X 182; C. XII 221; C. XIII 100, 167
ikbal C. X 347
iki gonullu olmak C. IV 180
iksfr C. Ill 193; C. VI 196; C. IX 272
iksun C. VIII 382
iktibas C. XI 303; C. XII 480
iktinafC. XI 620
iktinas C. XII 465
iktirah C. IX 519
iktiyab C. XII 464
iktiza C. XI 552
ilacC.IX196
ilahC. XI 222
i'lamC.V1191;C. X390
ileyk C.VI1 138
ilfC. XI 467
ilhah C. VIII 539

ilham C. VI 49; C. IX 410; C. XI 522
Met C. VII 389
illiyyfn C. V 200
ilm-i ledun C. XIII 329
iltibas C. VI 22; C. IX 537; C. XI 232
iltifat C. V 633
iltihabC. XI 218
iltimas C. XIII 168
im'anC. XII 91, 94

°$^

AgiKLANAN FARSgA, ARAPQA, TURKCE KELtMELER iNDEKSl

imad C. VI 569

imam C. XII 473

fman C. I 530

imim C. V 567; C. XII473

imin C. I 142; C. V 208; C. VII 548; C. VIII 405,

596; C. IX 35, 194; C. XII 21, 438, 613
fmin" [:eymin] 434
imin-abad C. IX 194
imla C. IX 427
imliC. 1X427

imtihan C. VIII 408; C. IX 576; C. XII 58
imtinan C. VII 406
in C.V 513; C. 1X182
in emr una [: uniye] C. XII 515
In sera C. V 75
in sitare C. XI 48
in una [: uniye] emr C. XII 515
in zencur kirn C. XIII 226
inabet C. XII 124; C. XIII 288
inadC. XI 114
inaha C. XII 378
inanC. X 153
inas C. XII 72
inayet C. XII 607
inbisat C. X 333; C. XI 559
incah C. XII 255
indikak C. XII 359
inet C. VIII 384
inha C. IX 293
inna C. IX 578
innin Bk. innfn C. IV 44
insanC. IX 111; C. XII 143
insanu'1-ayn C. VI 292
insihab C. Xll 328
insiraf C. IX 349
intiaf C. XII 533
inticaC. XIII 115
intikad C. VII 58
intikam C. X 37
intikam-giizar C. X 563
intisal C. VIII 188

inti§ar C. XII 175, 349; C. XIII 279
intizarC. V331
inzarC. VII410
tra C. X 277
irca' C. XI 595
Irem C. X 95
irhasat C. XI 262
irtia$C. XI 199
irtica C. IX 1 1 1
irtical C. 1X519
irtifak C. IX 304
irtiyah C. VII 72 -«■■" (
is'ad C. XII 378, 464
isar C. VI 250; C. VII 513; C. X 502, 573; C. XII

431
isar C. VIII 423; C. IX 36; C. X 481; C. XII 231,

233, 281
iskencubfn C. XI 20
iskfze C. IX 369
islam C. XII 54
ismetC. 1X181
ismid C. I 462
ispeh C. IV 93; C. XII 542
ispendC. XIII 124
israh C. XII 379
tsrafl C. V 234

ist C XI 480; C. XII 91, 243; C. XIII 43
lStaden C. Ill 394; C. V 371; C. VI 96; C. X 310;

CXI 426; C. XII 91
istadert C. VII 31, 143; C. VIII 462
istan C. X 99
isti'bad C. II 467
isti'sam C. X 140
istibdad C. VIII 465
istibsal C. VI 328
isticabe C. 1X313
istidlal C. XII 569
istidrac C. V 223; C. XI 392
istigfar C. V 252; C. Xlll 258
istihkan G. XI 78
istihsas C. IX 612
istikamet C. X 454
istikan C. XI 606
istikbar C. XIII 304
istiklalC. XI 104
istiksar C. XIII 304
istimalet C. IX 304
istinka C. VII 327
istin§ak C. VIII 119
istirkakC. II 514
istiska C. XIII 248
istisna C. XII 550
istivaC. XI 217; C. XII 221
istize-gerC. 1X519
isyan C. IX 396
iskal C. V 302; C. VIII 109; C. IX 431, 477; C. X

347
i§kar-bend C. VI 143
iskem tuhi C. X 85
israfC.IX515
israk C. I 59; C. XII 39
israkzedenC. XII 415
isteddiC. XIII 118
isye C. Ill 88; C. VI 243, 610; C. X 522; C. XI

210,553
isve-dadenC. XI 111,204
isve-dih C. VI 243
isveha kern dih C.V 291
itab C. XI 389
i'tefirC. XI 188
i'temfd C. II 298
i'tezeleC. XIII 216
itib C. X 274

<^P?

@P"-

MESNEVM §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

i*tibarC.vra97;C.XI618

i'tidad C. VI 352; C. X 249

i'tirarC XI 188

i'tikafC. XI 202

WlafC. 1X272

i'tilal C. V 358, 611; C. VII 187; C. VIII 557

i'timadC VI 195

ftimar C XII 436

i'timidC. VI 195

i'tinak C. VI 534; C. XIII 48, 234

i'tizalC. XIII 216

i'tizar C. HI 221

ittifaka C. I 97

ittifakan C. XIII 119

ittihad C. IX 634; C. XII 422

ittisal C. VII 229

iyas C. VI 412; C. VII 34; C XII 124

iyyake C. VIII 329

izab C. VIII 386

izarC. IX 191; C. XII 541, 553

izz C. IX 503

j C X 42
jaj C. Ill 475; C. IV 417; C. VI 244; C IX 320,

593; CXI 109, 355; C. XIII 133
jajhafdenC IV 417
jaj hayiden C Xlll 133
jaj-ha C. VI 244; C. XI 355
jende-delkC. V217
jendegi C. Ill 301
jende-pu§ C. VII 359
jengar C. I 95
jerfC. IV 436; C. 1X125
jig jig C. VIII 388
K

kaba C X 260; C. XII 539
kaba-duz C. IX 132
ka'beteynC. X619
kabil C. VIII 402
kabin C VII 34; C XI 100
kabuk C. VIII 402
kabul C. V 630; C. VIII 402
kabus C. XII 496
kabzC. I 102; C. XII 497
kadd C. X 439
kader C.VI1 121
kadh C XI 367

kadm C VIII 395; C IX 399; C. X 78
kadid C. XIII 244
kadrC. IX 518; C. X 178
kafC. VII 378
kafer C. IV 397
kafese koymak C. Ill 436
kaflC. 1146

kaftr C. IV 397; C. V 576; C. VIII 256; C. XII 1 77
kafiye C. I 517; C. HI 202; C. V 402

kafiye-i mlicerrede C. V 402

kafiye-i mureddefe C. V 402

kafiye-i murekkebe C. V 402

kafur C. VII 78

kafz C. VIII 264

kag C, IX 266

kagid C. VI 364

kagiz C. VI 364

kah-bergC.IV133

kahil C. V 392

kahin C. VIII 289

kahi§ C. VIII 402

kahMgiran CHI 185

kaidC. X437;C XI1180

kajCIV417

kaka C IV 393

kal C. VII 486; C. XI 584

kal C X 577

kal'a-i zatu's-suver C XII 522

kalakC VIII 414; CXI 617

kalb C. IX 272

kalbed, kalbud C vii 458; C. XIII 171

kalb-zen C VII 26; C XI 558

kale C XI 290; C. XII 526

kalemCVH261

kallab C HI 98, 393; C. VH 26; C XI 126, 558;

C XII 390
kalla§ C III 182; C IV 202; C VIII 375; C XI

509; C XII 48
kalma§ C V1I1 606; C XI 534
kaIma§iC VIII 606
kalma§tt C VIII 606
kalp C. VII 26; C VI11 104
kaltaban C V 590; C VIII 528, 621; C XI 250;

C XIII 190
kalye C XI 403
kam C VII 60, 534; C IX 264; C X 109; C XI

309; C XII 356, 553
kameriye C VIII 597
kamran C VII 60; C IX 22
kam-yar C IX 497

kan C. I 143; C VI 592; C VII 162; C XII 483
kan tutmak C VI 207
kand C VI 549; C VII 194
kand-haCXII441
kand-hu C VIII 72
kand-rfz C. V 128

kanun C. VIII 84; C IX 536; C. XI 590
kar C I 428; C. VI 42 1 , 505; C VII 439; C X 524
kar u bar C II 120; C XI 83; C. XII 478; C. XIII

75
karukiyaC. IX 143
kar' C XI 407
kar'-i legam C XII 553
karalama C. IV 14
karaget C. II 233
karban C XI 140

c^pp

AC1KLANAN FARS^A, ARAPCA, TURKCE KELlMELER iNDEKSt

kar-efzayan C. VI 505

kar-ferma C. IX 143

kar-izarC. X 123

karfC. VII 439

kari'a C. X 107; C. XIII 27

karfneC. XII 180

karir C. XII 334, 384

kariz C. X 16; C. XII 525

karn C. VI 43; C. Vll 288; C. V1H 308; C. IX 162,

608, 620; C. XI 21, 273; C. XII 85, 388,

398; C. XIII 310
karureC. I 120; C. X248
karure-i bevl C. X 248
karvan C. XI 140
karye C. XII 163

karzar C. I 428; C VI 421; C. X 123; C. XI 302
kasabii's-sukker C. IV 126
kasavet C. IX 534
kase vur, bardak ye C. Ill 440
kase-lisC.VI 165;C.XII47
kasem C. XI 491
kasid C. IV 475
kasiratu't-tarf C. X 368
kasfl C. IX 484; C. X 243; C. XII 185
kasr C. VIII 329
kassas C. XI 544
kaste C. V 576
kasten C. VIII 402
kasvetC. 1 100
ka§ C. X 55
ka§alo C. VII 361
ka$aneC. X11441
ka§kiC. 1151

ka§ten C. VI 273; C. VIII 234
kata' C. VII 499
katafC. V139
katarC. X 100
katarik C. X 488
katre C. X 72
kav C. Ill 149, 168; C. IX 120; C. X 421; C. XII

166
kavalm C. V 399
kavari' C. X 107
kaveC. XII 321
kavedC. VI 574; C. X331
kaviden C. Ill 149; C. IV 357; C. V 632; C. IX

120, 314; C.X 421
kavimC. I 119; CXI 190
kavs C. VI 263; C X 634
kavsaraC. VIII 104
kavs-i kuzah C. Ill 442; C. VI 263
kavvadC.X561;C. XI 443
kavvade C. XIII 250
kavvalC. VII 153
kavvas C. XII 147
kaylule C. I 59
kayruvan C. XII 288

kayserC. V261

kayyim C. X 306

kazC. Ill 186

kazaC. I 119

kaza randen C. VI 596

kaze C. XI 368

kazer C. VII 327

kazfC. II 386; C. 1X632

kaziyye C. X 573

kazf C. X 228

kazib C. VIII 288

kazzC. VI 273

kazzaz C. XI 499

kebedC. 1X421

keberC. V1I316

kebk C. XIII 252

kebs C. XII 556

kebtC. X166

kebudC.I213;C.VII329

kebudf zeden C. 11 304

kecave C. XI 88

ked C. VI 466; C. XIII 36, 111

ked-banu C. VI 466

kedd C. XI 555; C. XII 578

kede C. VI 542; C. VII 150; C. IX 294; C. XI 353;

C. XII 352
ked-huda C. X 300
kedu C. XI 406
kefC. V337;C. XI 279, 315
kefaet C. VIII 395
kefe C. VII 339
kefe-i amihte C. IX 484
kefFC.VI336;C.IX299
keffe C. VI 336
keff-i ha§f§ C. VIII 260
kefkC.V621
kefliz C. VI 466

keftar C. IV 408; C. VII 69; C. X 92
keften C. XII 430
kefurC. XI 118
keh C. VII 89; C. XI 590
kehal C. XI 524
kehf C. IV 442; C. V 165; C. X 406; C. XI 542;

C. XII 479
kehgil C. VII 89, 537
kehhal C. IX 547
kehke§an C. II 479
kehl C. V 474

kehriiba C. Ill 457; C. X 35; C. XI 215
keib C. XII 423; C. XIH 291
kejave C. XI 88
kejme) C. IV 9; C. Vlll 64
kelC, I 161; C. VI 108; C. XIII 308
kelag C. X 368

kelal C. VIII 471; C. XI 594, 595
kelan C. X 467; C. XI 408
kelapise C. X 486, 494

*$%&

MESNEVI-t SERIF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 ■

kelel C. X 532

kelemen C. II 233

keler C IX 330

kelige C. VI 76

kelfmC. IV 146; C. V285

kellC.VI108

keltaC. X1491

telle C. XI 490

kern ameden C. VII 463

kern cu C. IX 537

kern hirasC XII 214

tern kerdend gum C. VIII 255

kern sjtaft C. XIII 104

kemtalebCXl 119

kern zeden'C VI 346

teman-i Rvistem C. VI 263

kemer baglamak C. 1 1 10; C. V 81

kemer besten der riisten C. IV 476

kemer-besten C. II 303

kemfn C VIII 167; C. IX 177; C. XI 83; C XIII

203
kempirC. Ill 109; C XIII 110
temterC. X316
kenarC X457
tenare. kerden C. V 201
tend C. V1.549
tend suden C. IV 153
kenden C. VI 580; C. IX 367
kendi sakahna gulmek C. XII 626
kenedC. VI 580; C. 1X318
terns C XIII 222
tenise C. XIII 222
kenizCI 135
kemzekC. 1 135
kennasC. VII 152
kens C. VII 152
kepi C. X 45; C. XI 590
ker C. XIII 238
ter u ferr C VI 571
ker' C. 1X531
keraht C. Ill 259
teramet C XI 392
keran C HI 156, 406; C. V 201; C. VIII 406; C.

XIII 347
kerane C, V 201
kerb C. IX 526, 642; C. XI 596
Kerbela C IX 526
kerb-i la C IX 526

kerd C. HI 155; C. VIII 260; C. X 552 ■
kerdeC. XII 91
kerdek C. X 552
kerden C. HI 155; C. VIII 186; C. 1X314, 318;

C. X432;C. XII 91
kereb C. VII 88, 222
kerem C. XIII 274
kerges, kerkes C. IX 1 12, 181; C. X 625; C. XIII

305

kerh C. Ill 259

terih C. X 298

terim C. XII 354

term C. VI 540,635; C. VIII 214; C. X1I1 274

kerr C. X 505; C. XII 357, 364

kerr u fer C. IV 349; C. V 214; C. VI 358, 424; C.

VII 149; C. VIII 422; C. IX 306, 554, 587; C.

X 505, 538; C. XI 142, 291; C. XII 34, 79,

C. XIII 257
kenarC. VIII 617
kerrfibiC. VIII 514
kerrubiyan C. XII 55
tes C. I 153; C. IV 206; C. VIII 121; C. IX 433;

C. XI 386; C. X11I 78, 80
tesad C. VIII 544; C. X 2 1 ; C. XI 386; C. XII 510
tesb C. XII 557
kesel C. VIII 397
kesibC.VI197

ke§ C. II 467; C. IX 591; C. X 140; C. XII 160
ke§ate§ C. IX 508
keianidenC. V418
ke§f-i muhayyel C. XI 118
ke§i C. X 438
ke§iden C. IV 30; C. V 58, 418; C. X 438; C. XI

617
ke§i§C.'XI575
ke§meke§ C. XII 623
te§t C. VIII 234; C. IX 66
tetm C. XII 577
kevnC. 1X113
kevr C. X 486

tevser C. X 33, 612; C. XI 304
key C. Ill 426; C. V 155; C. VI 623; C. VIII 272,

303; C. X 75
teydC.V370;:C.XILS41,603
teyfC. XII 367
teyfer C. V 47, 58; C. IX 458
teygubad C. X 75
teyhan C. IX 23
keyk C. VII 138

keykubad C. VIII 272; C. X 75, 513
teylC.IX511

teyvan C. VI 36; C. XI 236;vC. XII376
keyy C. IV 61
kez C. VIII 34

tezpey-i heft sad CXI 618
kez pey-i §e§ sad C. XI 6 1 8
kible C. X 452

klbt C VI 171; C VIII 495; C XI 604
kldrC. XIII 341
kifC. XII 106
kifarCXI233
kihfC XII 106

kllavuz C. I 370; C. V 168; C VII 41 1
kill? ve kefen ile gelmek C. XII 357
kinnab C. VI 270
kir at C. IX 508

s^p?

AQIKLANAN FARS?A, ARAPQA, TURK^E KELtMELER tNDEKSl

kiraC. XII 163

kiran C. VII 414; C. VIII 286, 308; C. IX 475; C.

X479, 633; C. XI 557
kirat C. XI 352; C. XII 435
kirbaC. VI 197
kirebC. VI197
kirebatC. VI 197
kirn C. X 539
kisas C. VIII 604
kisem C. XII 260
kism C.VIl 549; C. 1X113
kissa C. VIII 604
kissis C. XI 575
ki§r C. VII 98
kitar C. V 566
kitar C. V 566
kitarat C. V 566
kid CXI 169
kivamC. X159

kiyas C. IX 537; C. XII 498; C. XIII 253
kiyfC. XII 106
kiyliikalC. I 118

ki C. VII 466; C. IX 516; C. X 361; C. XI 601
ki ora suy-i gencest pii§t C. XII 149
kifl C. VI 447
kihC. VIII 315
kihkihCVI 168
kihanC. VIII 315
kihan C. IX 23
kilC. VI 178
kilfd C. X 102
kilimi kara olmak C. IV 241
kilkC.VII261
kimuhtC. X173
kfmya C. Ill 60; C. VIII 376; C. X 197; C. XI 301;

C. XII 192
kimyayfC. VII 183
kin C. VI 282
km fehast C. VI 282
kine C. XI 557
kin-giizar C. X 563
king, kink C. IV 350; C. XII 614
kfr C. II 188; C. VIII 339; C. X 421
kiraC. VIII 218
kiramC.161;C. XII 354
kirbas C. IX 351; C. XII 482; C. XIII 271
kirdigar C. VII 384; C. VIII 406; C. X 159; C. XII

360
kin C. VIII 218
kir-igavC. X421
kirism C. VI 35
kirismeC. I541;C. VI35
kirmC. VI11214;C. XI 332
kirpas Bk. kirbas C. II 326
kisa C. XII 365

kise ber gizi duhten C. VII 344; C. IX 1 71
kfse-ber C. XIII 122

kisra C. V 261

kisre C. V 558

ki§ C. VI 102, 264; C. XI 364; C. XII 572

ki§t C. VIII 234

kistei C. VI 273

kisten C. VI 28, 273

kitab C. XI 424

kitib C. VIII 458; C. XI 424, 620

kiya C. XIII 28

kiyasetC. XII163

kogC. XI 161

konuk C. Ill 61; C. VII 146; C. IX 38; C. X 269,

465
kopuk, kunuk C. X 237
ko-ra C. XII 149
korkun£ C. X 515
koknar C. IX 576
kopriiC. I 142
korC. 1213
kdse C. XII 38, 608
kosemen C. V 298
ku C. IV 265; C. VIII 478; C. Xll 441, 443; C. XIII

27
kubad C. II 268; C. V 238, 252; C. Vlll 272; C. X

587; C. XI 438; C. XII 15
ku?ek C. II 87
kuddus C. IX 78 t 191
kudmetC.XII81

kudum C. XI 72, 291; C. XII 233, 341
kudurC. XIII 341
kudve C. I 66; C. XI 387
kuffC. XII 106
kuften C. VI 125
kul ma §i'te C. VIII 606
kuliab C. IX 494
kulle C. XII 88
kulunc C. IX 546, 560
kulzemC. XI 481; C. XII 353
kulziim C. IV 390; C. VI 321; C. XI 386, 481; C.

XII 353
kuma§C. XI 104
kumma C. XI 236
kun C. VIII 360
kunC. XI 113
kunfliz C. VI 437
kunu' C. IX 220

kunuk Bk. konuk C. VII 146; C. X 465
kuniit C. Ill 269; C. VII 428
kur C. I 213; C. IV 52; C. X 486; C. XI 574 "
kur u kebud C. I 2^3; C. IV 298; C. VI 100; C. X

85, 199; C. Xll 467; C. XIII 74
kuraC. XII 163, 164
kuraza C. V 435
kuraze C. VIII 447
kurbanC. VII 215
kur-dil C. IV 155
kurnak C. XIII 22

cj^ga

MESNEVl-1 §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6

kurr u kur C. XI 357

kurre C. V 633; C XII 334

kurun C. VIII 308; C XII 388

kus C II 444

kuskun C. Ill 83

kusur C XIII 270

kus. C. IX 26; C X 553

kusjden C. IX 26; C. X 553

kusur C. VII 98

katC. IX 401; C. XI 224

kutat C. VII 499

kutb C. XI 388

kuteh C VIII 103

kuteh kiin kilirn C. II 306

kuteh nemed C. XIII 200

kutuC. V 381; C. 1X301

kutuC. 1X301

kuva C. VIII 355

kuvlC. 1X108

kuvvad C. X 437

kuvve-i vahime C. XI 12

kuyC. VIII 478; C. XII 431

kuz C. IX 583

kuzah C VI 263; C. XI 44

kuze-i men C. II 228

kubar C. XIII 98

kuffe C. VI 336

kiifran C. X 453; C XI 590; C XII 124

kufr-i cell C. XIII 232

kufr-i had C. XIII 232

kufr-nak C. XIII 308

kiifur C. XIII 270

kiiffir C. V 563; C. VIII 256

kiifiivC. XIII 219

ktifviyyet C. VIII 395

kiihdan C. XI 152

kiihl C. IV 26

kuhriibaC XI 215

kujmej C. IV 9

kul C. VI 386

kttlag C. VI 63

kuleh-daran C. XU 539

kumfz C. Vll 222

kumun C. VI 576

kun C. VI 592; C. X 432, 451; C. XI 586

kunfekanC.il 159

kuncC. Ill 149

kiincid C. XII 97

kunc-kavC. Ill 149

kiind C. HI 400; C. VIII 318; C. IX 479

kiinde C. IV 44; C. VI 538; C. VII 556; C. X 75;

C. XI 277
kund-§uden C. XII 13
kundu C. XI 25
kilned C. 1X318
kiin-fe-kan C. VI 592
kiingC. XI 112; C. XII 614

kungure C. V 54; C. VIII 97

kunf C. VII 338

kuni§t C. X 258, 390

kur' CXI 418

kurbetC. 1X172

kurd C.VI1 316

kure C. VI 493

kiirebC. IX 172; C. XI 596

kurkii ters yapmak C. II 536

kurm C. X 559

kurre C. I 494

kursfC. IX 141

kiiru'C. IX531;C. XI 418

kiirum C. VI 540, 635

kus C. XI 471

kiisbanC. VI 197

kuseb C. VI 407

kiistah C.I 116

kiisten C. VI 125

kustfC.VI125

kiisufC. I 117; C. XI 319

ku§ad C. VII 54

ku§ed C. VIII 267

kii§i§ C. XI 374

ku§te C. XII 590

ku§ten C. V 58; C. VI 28; C. VIII 267; C. X 438;

C XI 374
ku§tenTC.VH39;C.X433
ku§tt C. VI 125

kuttab C. V 425; C. VI 326; C. VIII 227, 460
kuvvirat C. XI 45
L

la C. IX 526

lab C. VIII 566; C. IX 602
labeC. IV 10, 271; C. VIII 367
labe-kerden C. I 114
la-bud C. XI 350
la-eyn C. XIII 106

laf C. VII 76; C. 1X312, 383, 469, 478
lafbaffdenC.VII76
laf zeden C. 1 379; C. Ill 51, 126; C. V 626; C. VII

102, 492; C. IX 312
lafendlafC.VII251
laf-ki§ C. XII 47
lag C. VI 90; C. VII 395, 544; C. VIII 384; C. IX

382; C. X251
lagv C. VII 94
lahdC. XI 156
lahlaha C. VIII 222
lahn C. V 63; C. VII 153; C. XIII 42
laht C. VI 401; C. XII 409; C. XIII 23
lahte C. XIII 23
lafdenC.lV417
lain CXI 15, 135
lakab C 1 62; C VIII 449
lakveCV1141
lakyeC. VII 33; C XIII 214

*$%&>

AgiKLANAN FARSQA, ARAPQA, TURK^E KELtMELER lNDEKSt

lala C. V 158; C. Vll 107; C. X 562

laleng C. VI 249; C. XI 273

lale-zar C. I 428

la'l-i can-feza C. XI 324

lamC. V1I1341

la-misas C. II 105; C. X 404

Ian C. IV 432; C. X 589

landen C. X 589

la'netC. IV 185; C. XIII 191

la-nusellim C. V 494; C. VIII 55

la olmak C. IV 35

la? C. I 442; C. II 60

la§e C. VI 62

la§e-taz C. VI 62

la-§ey C. I 442; C. II 60

la-§ey'im C. XI 475

la§fm C. XI 475

la-§udenC. IX 180

la-ubali C. VI 268; C. IX 585; C. X 205, 523; C.

XII 311, 340; C. XIII 58
lava§C. XII 415
lealle C. X 203
leb C. I 92
leb aluden C. VII 33
leb-a-leb C. XII 623
lebbeyk C. V 67
leb-hu§k C. XII 67; C. XIII 190
lebikC. XII 51-3

leb-i nan C. V 616; C. VI 242; C. IX 174, 362
lebis C. V 429
lecac C. VIII 539; C. IX 71, 198; C. X 402; C. XI

590
lecac-endi§ C. IX 198
lecc C. VI 439
lecemC. XII321
lecuc C. XIII 298
ledeyhiC. 1X211
ledg C. VIII 388
ledfgC. VIII 388

ledun C. VI 564; C. XI 594; C. XIII 329
lediinnf C. XI 594
lehad C. IX 354
lehce C. VI 497

leheb C. VIII 370; C. X 33, 249
lehibC. XIII 164
lehv C. VII 94
leimC. V 174; C. VI 155
lefhtf C. VIII 397
lemyekun C. VI 179
lema' C. IX 428; C. X 537
lems C. XI 588

lemtiir C. Ill 145; C. IX 106, 397; C. X 243
leng C. IV 503; C. V 265
leng u luk C, IV 503
lesui C. IV 497
let C. VII 383; C. VIII 274; C. X 422; C. XII 264;

C. XIII 139

leteyyaC.V171

levendC.V96, 614; C. XI 126

levh-i mahfuz C. XII 346

Levi§e C. IX 64

levz C. IX 395

If ve lek C. XII 336

libad C. XII 603

liban C. VIII 552

llbasC. V 429; C. VIII 298

libas-i §ii§ten C. XIII 234

Ubd C. XII 333, 603

ligam C. X 523

lihafC. X425

lihyanf C. XII 38

likaCI 118

litaf C. IX 142

lfz C. VI 451

lu'bet C. VI 451 ; C. IX 403; C. X 450, 522; C. XI

529; C. XII 114; C. XIII 192
lubya C. XI 206
luk C. IV 503; C. V 265
lundfden C. II 392
lut C. V 630; C. VII 469; C. VIII 547; C. X 245;

C. XII 500; C. XIII 139
lutuputC.V121;C.X245
lutfC. VI 130
lutfC. X135
lubab C. VII 182, 421; C. VIII 357; C. IX 616; C.

XI 55, 258
ludd, Kid C. VII 62; C. IX 523; C. X 130; C. XI

574; C. XII 463
lugat, lugat C. VIII 329
lugay C. VIII 329
lugaz C. X 529; C. XII 485
luknetC.HI 165
liile C. II 259

luncC. IX 321; C. X355, 428
luteyyaC. V171
M

ma C. IV 500; C. XII 443
ma vu men C. VIII 36, 280; C. VII 553
maad C. XI 530; C. XII 227
maaric-ha C. Xll 269
maa§ C. Xll 502, 539
ma'bed C. VI 160
ma'ber C. IX 96, 220; C. X 264
ma'budC. XII581
maceraC. XI 210
madarr C. IX 284
made C. XI 345
mader C. VIII 363
maderfuru§C. XII 614
mader-i garan C. V 426
ma'dumf C. X 525
mafis Z. I 442
ma fihi §ey'un C. I 442
magasC.VI417

C $P? )

MESNEVl-t §ERfF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVt-6

magC. VII 190

magaris C. XI 452

magbun C. Ill 498; C. XIII 170, 343

magfiret C. X 96

magres C. IX 165, 622; C. XI 389, 452; C. XII

275
magzC. II 341; C. VII 303
magz-i har horden C. VI 94; C. VII 447
mahaC. V251

mahber C. VIII 63, 173; CXI 61
mahbub-ki§ C. VI 264
mahdum C. VI 542; C. X 279
mahdu§ C. VIII 602
mahfll C. XII 205
mah-i miizn C. XII 363
mahf sitabr C. X 55 1
mahit C. IX 272
mahitabf C. XII 322
mahlas C. II 202; C. VI 364; C. VIII 293; C. IX

575; C. XI 489; C. XII 533, 551
mahmide C. XII 340
mahmilC. V 513; C. VIII 586
mahmude C. XII 410
mahmul C. VIII 333; C. IX 203
mahmulun-aleyh C. IX 2 1 1
mahmulun-bihC.IX211
mahmur C. X 406, 449; C. XI 223
mahsadC. XIII 145
mahsufC. XIII 158
mahsun C. VIII 295
mah§er C. IX 526; C. XI 260
mahtum C. X 599
ma'hud C. VII 43
mahulya C. XI 364; C. XII 18
mahv C. II 266
mahz C. XII 568
ma-i azb C. VIII 386
ma-i izab C. VIII 386
ma-i mafn C. VII 52
ma-i miizn C. XII 363
maided 112; C. VIII 30
ma'in C. VI 204; C. IX 650; C. Xll 173
mak'ad C. IX 567
mak'ad-i sidk C. IX 567; C. X 508
makal C. XII 325

makarr C. VII 193; C. VIII 60; C. X 528
makdem C. VI 498
makderetC. Villi 17
makiyl, makfl C. I 59; C. XII 73, 325 •
maknis C. Ill 365
maksad C. XII 44
maktC. X165
maktel C. VI 246
maku C. XII 443
makzT C. X 346
maliden C. IX 630
malih C. Ill 80

malihulya C. Ill 80; C. XI 364; C. XII 18

mali§ C. IX 630

mali§ daden C. XII 464

mam C. VIII 363; C. XII 524

mama C. IV 393

ma'mulC. XIII 185

man C. 1112

ma'n C. XII 91

mana C. VI 198; C. VIII 600

ma'naC. X581

mancinik C. VII 359

manden esb ez reftar C. II 479

manendC. VIII 153

manistenC. VI 198

mankal C. XIII 87

manzar C. VI 220; C. VIII 166; C. XII 306, 482,

489; C. XIII 195
manzara C. I 107
mar C. V 268

mar ber sahra §itaften C. VII 415
ma-raC. I 112

ma'reke C. VI 268; C. XI 443
mar-gir C. Ill 56
mar-i ker C. XII 364
marie C. IX 61 1
ma'rizC. V 138
Marut C. X 359; C. XII 346
maslahatC. XI 171
masru' C. VII 91
ma'sum C. XI 522
ma'sur C. XII 34
ma§ C. X 582
mat C. I 166, 230, 392; C. IV 186, 224; C. V

242, 282; C. VI 473; C. VII 49; C. VIII 317,

403; C. IX 632; C. X 462; C. XI 528; C. XII

36
mat'un C. VII 525
matar C. II 513; C. VI 412; C. XI 90, 238; C. XII

473, 588; C. XIII 141
mataraC. HI 185
mate Zeydiin C. VI 337
matma C. XI11 98
matma' C. XI 612
maunet C. XI 349
mav C. X 275
mayanC. 1112; C.V 251
maye C. I 107; C, VI 357; C. XI 411
ma zag C. IV 500
mazahikC. XIII 21
mazar C. VIII 36
mazhar C. XI 63; C. XII 100
mazikC. XI 175
mazleme C. XII 494
mazlime C. X 484
me'hazC. VI 150
me'lefet C. XII 408
me'men C. X 541

c^Sga

AgiKLANAN FARSCA, ARAP^A, TURKgE KELlMELER iNDEKSl

me'serC. VII 183

me'va C. Xll 446

meab C. XI 507

meal C. XII 274, 485

me-ba.CII 108; C. XIII 289

me-badC. II 108; C. XIII 289

mebanf C. I 65

raebin C. XI 498

mebna C. I 65

mebrezC. XI1I21

mebtahaC. VIII 611

mecaz C. X 507

medd C. XI 622; C. XII 164

me-cih C. 11 122

mecma' C. VI 105; C. XII 446

meczub-i ebter C. IX 650

meczub-i salik C. IX 649

medahik C. XI 549

medarC. II 513; C. XI 313

medd C. VI 368; C. X 384; C. XII 443

medd u cezr C. IX 309

meddah C. XI 538

mederC. XI 166; C. XII 163

medh C. VII 509;'C. IX 22

medhu§ C. IX 366

medih C. V 558; C. VII 508

medlul C. X 283

medrek C. XII 254

mefaze C. Ill 409; C. VII 167; C. VIII 394; C. X

387; C. XIII 69
mefcer C. X 372
meferC. VII 193
mefruk C. XII 243
megak C. X 606
meger C. XI 47
me-gez C. XIII 294
me-gray C. XIII 294
meh tu rehi C. V 420
mehan C. X 450
me-harC. X 142
mehca' C. VIII 468
mehdC. XIII 278
meh-i zerger C. II 283
mehib C. VIII 288
mehfn C. Ill 480; C. IX 55
mehlekeC. X 114
me-horC. X 142
mehrebC. XIII 189
mehulC. VIII 617; C.X 515
mehuliC. VIII 617
mehulun-minh C. X 515
me-kavC. IV 357; C. 1X314
mekidC.XII218, 541, 603
mekfden C. VI 533
tnekis C. XI 354; C. XIII 131
mekmen C. XII 100
mekraaC. XI 418

mekrubC. XII 21

mekrumet C. X 186; C. XI 363; C. XII 429; C.

XIII 146
meks C. XI 354, 420; C. XIII 57, 131
mekseb C. X 112, 113; C. XII 246
mekseb kiinist C. VII 72
mekteb C. VII 72
mekteb-kun C. VII 72
mel'un C. X 135
mela C. VI 12; C. VII 289
melah C..V 179; C..1X.378; C. X 520
melak C. V 79
melam C. IX 382
melamet-ger C. V213
melbes C. IX 357
melek C. IX 507
melhame C. VIII 166; C. XI 406; C. XII 79, 590;

C. XIII 163
meli C. V 393
melihC.II41;C. XI 572
melik C. V 416; C. IX 189; C. X 456; C. XI 564;

C. XIII 26
melik C. XII 237; C. XIII 36
melkC. 1X189
meluli C. XI 290
me-lund C. II 392
memalik C. VI 594
memerr C. XI 284
memleket C. VI 594
men C. II 228; C. Ill 382; C. X 398; C. XI 254; G.

XIII 184
men u ma C. VIII 596
men yezid C. XIII 205
menah C. VI 299; C. IX 567
menahic C. XII 547
menal C. V 386

menas C. V 131, 403; C. VIII 57; CXII 97
menasik C. XII 249
menatC. XI 251
menbel C. Ill 78; C. V 392; C: VI 408, 409; C. IX

640
mend C. X 109
mendek C. XI 565
menem diger nfst C. VI 64
mene§ C. X 135
menfez C. IX 360; C. XIII 198
menfu§ C. XII 23
mengidC.VII211
mengiden C. VI 563; C. VII 2 1 1
menhec C. XII 547; C. XIII 145
menhel C. IX 428
meniC. VII 113
meni§C. X 135
menkabe C. V 431
menkabet C. XIII 46
menkQ§ C. XII 23
mensek C. XII 249

C 33P?

p-

MESNEVl-I SERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6

mennu'l-ahir C. XI 254

me-paC. XI 119

me-puy C. IV 44

mer C. IX 642; C. X 223; C. XI 250; C. XIII 233

mera C. VIII 401

merabi' C. VII 12

merah C. Vlll 387

merbat C. XII 280

mere C. X 155; C. XI 605; C. XII 184

merd-i behi C. Xll 263

merd-i fuzul C. V 498

merd-i gar C. XI 607

merd-i karC. IX 317; C. X51

merd-i Rumi CIV 411

merd-i zindanfe. VI 299

merdiim C. VI 265; C. XIII 324

merdiim-i dide C. VI 292

merdiim-i na-dide C. VI 292

merdum-riibalik C. X 33

merecC. Xlll 126

merge. IX 310; C.X 86

mergaz C. XII 157

mergaziC. XII 157

merg-zar C. 1 467; C. IX 310, 369; C. X 86; C. XI

155
merhabaC. I 119
merhale C. XI 97, 578
mend C. V 283; C. X 56, 92, 267
MerihC. X 474; C. XIII 311
merkebC. XI 119
merkeb-i dergehf C. I 434
mersad C. VIII 602
mersiye C. XI 273
merta' C. XII 59
mertea C. VII 89
Merv C. XI 560
merveha C. VII 55
Mervezf C. VIII 608; C. XII 157
mesafC. 1428; C. VII 522
mesaffC. VI 118; C. X 488; C. XII 574
mesagC. VI 528; C. XII 461
mesbuk C. Vlll 475
meselC. VI 110

mesh C. VI 150; C. VIII 469. 514; C. X 164
Mesiha C. VI 53; C. XII 459
mesir C. XI 319; C. XII 274, 475, 593
meslahC. XI 411
mesiahaC. VIII 611
mesma' C. VII 476
mesnun C IX 610
mesrah C. XI 77, 90
mesvaC. XII 178
me§'ar C. XI 436
mesair C. XI 436
me§air-i a§ere C. XI 436
me§amm C. VI 174, 253; C. Vlll 124; C. IX 313
me§emm C. VI 253; C. VIII 124

me§hedC.XIIll
me§fd C. XII 573
me§k C. IV 256; C. V 309; C. IX 1 74; C. XI 615;

C. XII 538; C. XIII 221
me§raaC. XI 418
me§ruh C. VIII 538; C. XI 77
metaC. XIII 162
me-tab C. VII 462
metaf C. VI 609

me-ten C. Vlll 528; C. Xll 203, 490
me-tiras. C. VIII 468
metnC. VIII 361; C. XII 324
meunet C. XI 349
mevalid C. XI 585
mevdudC. 1X621
mevfz C. Vlll 491
mevkib C. V 314; C. XII 450
mevla C. XIII 206
mevlud C. XI 585
mevrudC. 1X621
mevzu' C. IX 203
mey C. X 443
mey-bare C. X 406
meymene C. XIII 326
meymun-fal C. XI 328
meyt C. XII 351
me-yuft C. IV 90
meyyitC. XII 351
mezca' C. Vlll 468
mezheb C. XII 475
mezidC. VII 179
mezfdenC. VI 533; C. XI 551
mihleb C. IX 359
mikdem C. IX 294
miknaaC. XI 112
rtuktel C. VI 247
mintik Bk. mintiyk C. XI 522
minzarC. Vlll 166; C. XII 489
misbah C. X 249; C. XI 12
misdakC. XIII 148
miskale C. II 347; C. VIII 195
mithara C. IX 50
mizganmak C. X 467
mizleme C. XII 494
mi C. VII 281
mi cuved C. XI 488
migttriht C.VI1 471
mike§edC. VI 513
miku§edC. VI 513
mi miri C. X 502
mi munkati' §ud C. VII 281
mf murf C. X 502
miadC. X110
mi'bedC. VI 160
micen C. IX 232

micmer C. X 389; C. XII 622; C. XIII 107
midad C. IV 449; C. XI 428; C. XII 1 12

AgiKLANAN FARS^A, ARAPQA, TURKQE KELtMELER iNDEKSt

midhat C. XII 408

midld C. IV 449; C. XI 428; C. XII 1 12

miftah C. I 66

mfg C. VII 190; C. XI 279, 590, 609

migfer C. Ill 465; C. VIII 244, 597; C. IX 78; C.

X 136
mih C. IV 403; C. V 513; C. XII 239
mihad C. XH 535
mihak C. II 444
mihalC. 1318
mihan C. IV 403; C. X 450
mihtnC. V513
mihr C. XI 590
mihrab C. I 104
mihrak C. IX 532
mihraka C. VIH 55

mihriban C. IV 274; C. V 508; C. IX 633
mihr-mend C. X 292
mihtenC. Ill 141
mihterC. V176;C. XII486
miknasC. VII 152

mikseb C. Ill 205; C. XII 557; C. XIII 100
mil C. VII 168,289
milad C. V 252
milhC. I141;C. XI 127
milh rihten C. XI 127
milk C. 1X189
millet C. HI 486
mina C. Ill 193; C. VII 185, 212; C. VIH 376; C.

1X271,594
minager C. VII 2 12; C. VIII 376; C. IX 271, 594
mincel C. XII 503; C. XIII 87
minhac C. VIII 58; C. XI 590; C. XIII 75
minhiiC. X515
minnet C. VII 406
mintiyk Bk. mmtik C X 345
minzar C. XII 30
mfrasiC. XIII 103
mirendC. VII 143
mirfC. IX 182; C. XII 226
mir-i dad C. X 574
mirsad C. VI 176; C. VIH 465; C. XI 140, 183; C.

XIII 203
mirveha C. VII 54
mis C. IV 403; C. IX 176
misalC. VII 134; C. XI 52
misil C. XI 52
miskgobegiC. I 152
miskin illeti C. V 294
mislC. VII 134; C. XI 527
misma' C. IX 588
miss C. XI 333
mi-§tgift C. VII 471
mi§kat C. II 20; C. XII 366
miyan besten C. Ill 79
miyanci C. IV 487
mizC. X 185

mizac C. I 106; C. V 463; C. XI 596

mizac-t mumtezic C. XI 596

mizahC. X 469; C. XI 220, 291

mizedC. Ill 141

mizekC. XIII 21

mfeerC. VI 195

mizherC. XIII 105

mizic C. V 463

mola C. H 65

mola ta§i C. II 65

moli moli C. II 65

mu C. V 260

muabbir C. VIH 387

muafC.V145

muafiC.V145

muakkal C. XII 269

muamma C. 1 437

muarrif C. VI 222; C. XIII 165, 242

muasser C. I 206

muayinC.XlI210

mubah C. IX 586

mu-be-mu C. XI 451

mu'bedC. VI 160

mubid C. VIII 276

mucezC. XI 185

mu'cib C. IX 229; C. XI 238; C. XII 140

mu'cibfC. XII 140

mu'cize C. XI 392

mufzil C. V 632

mugaffel C. XII 269

mugaylanC. II 29

mugis C. 1 66

mug C. IX 293; C. XI 599

mugfr C. Xll 458, 473

mugisC.XH164

mughkC. X1I610

mugrifC. 1X515

mugteda C. XI 550

mugtenem C. VII 282

muh C. VIII 73

muhabaC.XIII 119

muhabatC. XIII 119

muhaddis C XI 413; C. XIII 88

muhak C. II 349; C. VII 468

muhal C. VI 314; C. VIII 131

muhalhal C. VII 397, 454; C. X 158

muhallas C. XI 577

muhallel C. VII 397

muhannes C. IV 254, 348; C. V11I 185; C. X 139;

C. XI 179, 565; C. XII 343
muharrem C. XI 289
muhasibC. VIII 597
muhassinat-i kelamiyye C. V 402
muhayyil C. X 537
muhberC. VIII 173
muhbir C. VIH 173
muhcibC. XH1172

C£^

MESNEVl-t §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVt-6

muhibb-i zen C. X 406

muhikk C. VII 68

muhit C. IX 272

muhlas C. II 202; C. Ill 366; C. V 556; C. XI 374;

C. XII 563
muhlis C. VI 364; C. XI 489; C. XII 563
muhsin C. XI 386; C. XII 162
muhtalun-ileyh C. XII 426
muhtebes C. XII 456
muhtebf C. XI 298
muhteceb C. XII 555
muhterifC. VII 470

muhtesib C. II 84; C. IV 267; C. XII 351, 352
muhte§em C. VII 72; C. VIII 79
muhtevi C. XIII 173
muinC. XII 173
mumu'l-memalik C. XI 272
mukaddem C. X 426
mukallidC. V 414; C. 1X427
mukavvim C. VIII 534
mukbilC. XI 211, C. XII 162
mukill Bk. miikil C. V 558; C. VI 256; C IX 372;

C.Xlf 101,599; C. XIII 81
mukinC. XIII 196
muknis C. Ill 365
muktebes C. XI 303; C. XII 480
muktedaC. VIII 61

mul C. VIII 527; C. IX 100, 581; C. X 241
mulmulC. IX 100; C. X 533
muli* C. XI 552
mumu sondurmek C. I 420
munah C. X 430
munis C. XII 581
munkati' CXI 155
munkatr mi sud C. VII 281
munsarafC. 1X349, 373
murdar C. VI 571
murden C. XIII 231
murg-i abf C. VI 284
murg-i hak C. XIII 1 74
murg-i haki C III 84; C. VI 284
murg-i zar C. I 467
mu'riz C. IX 350
murtezaC. I 119
musa C. V 260
musab C. VI 244
musallatC. X 170, 213
musarnfc. XIII 100
musavver C. XII 568
musirr C. VI 79
mu'sirC, XII 126
muskaC. VIII 615
mustafa C. VIII 74
mu§-har C. XII 345
muta' C. XII 539
mu'tekefC. XII 447
mu'temed C. I 65

mu'teni C. VI 544

mu'teraz C. IX 443

mutmi' C. XI 546, 612

mutnb C. Ill 156; C. VII 153; C. XI 224

muvasa Bk. muvasa C. VI 28

muvasat Bk. miivasat C. VI 28

muza'ferC. VI587

muze C. VI 223; C. VUl 470

muzhirC. XI 63

muzleme C. XII 494

mubara C. VI 383

mubarat C. VI 383

mubeyyinatC. XI 12

mubeyyine C. XI 12

mubil C. XIII 125

mubin C. XII 342

mubtedi' C. X 348

mubtela C. XII 598

mucaatC. XIII 115

mticassas C. IX 1 53

mucemmed C. XI 52

mucidd C. I 68

mucmilem C. V 513

mucteba C. I 1 19; C. V 294; C. XII 564

mudafaaC. I 113

mudam C. Ill 328; C. VI 621; C. VIII 95; C. XII

269
mudara C. XII 42
mudarat C. VIII 607
mudbir C. V 441; C. X 321; C. XI 494
muddehaiCVI 110
mudemmagC. VI 619
muessemC. VI 152
mufazC. VII 167; C. XII 379
mufelsefC. XI 612
mufelsit C. XII 105
mufik C. VII 349
miiflis C. II 225
muftekadC.VIM27
miifteker C. XI 575

mufteraz C. IX 240; C. X 442; C XII 546
mufteten C. X 607
mugram C. IX 130
muhan C. IV 404; C. XII 346
mtihezzeb C. IX 448; C. XI 96
muhim C. VIII 448
muhl C. IX 34
miihre C. VII 416; C.X 220; C. XII 78, 125, 129;

C. XIII 21
miihr-i savm C. IV 280
miikafat C. X 563
miikettem C. Xll 594
mukii Bk. mukill C. X 229
mukirr C. X 629
mukfs C. XI 420
muktebes C. XII 123
muktenefC. XI 378

c^p^>

AgiKLANAN FARSQA, ARAPQA, TURKgE KELlMELER lNDEKSi

muktesiC. XI192

mulah C. IX 435

muiak C. X 456

mulha C. IX 435

mulhid C. V 576; C. X 72; C. XII 61 1

mulkC. IX 189; C. XII 538

mulketC. XIII 168

multebes C. XII 456

multeca C. IX 382

multehad C. IX 354

multehib C. VIII 389

multevi C. XII 550

muluk C. 1 69

mumarat C. VII 233

miimeyyez C. Xll 270

mumeyyiz C. XII 270

miimtaz C. I 95

miimtehak C. IX 295

mumtehan C. Ill 336; C. IX 374; C. XII 156, 611

miimtehen C. X 496

mumtehin C. XI 571

mumteli C. IV 30; C. IX 473

miimtezic C. XI 596

mun'am C. VII 72; C. XIII 158

mun'aman C, V 203

miinaC. X 59; C. XII 515

miinadi zeden C. XII 197

munafik C. X 502

munah, munah C. V 361; C. XI 90; C. XII 379

munahat C. XII 379

munbasit C. I 396

munbet C. VI 352

munbil C. Ill 78

muncesim C. X 396

miindekk C. VIII 593; C. XIII 277

mundik C. XII 359

muneccim C. XII 388

munfecir C. XII 125

munhani C. X 277

munhazim C. VI 574, 575

munhezim C. VIII 49

miinhf C. IX 293

munimm C. XII 209

munker C. V 34, 48, 614; C. VI 215; C. XIII 122

miinker-nak C. V 34

munkir C. V 615; C. VIII 256; C. IX 434

miinsehab C. XII 328

miinseni C. VI 228; C. IX 145, 401; C. X 295

miin§iC. V313

miintamis C. XII 56

munteca' C. X 243; C. XIII 100

munteceb C. X 243; C. XII 608; C. XIII 167

muntecim C. V 246

miintehik C. XI 564

muntei§ C. V 435

muntekad C. VI 287

munteniC. VI 228

miinye C. IX 32; C. X 59; C. XII 515

munzevf C. XI 474

murC. 1180; C. VIII 411

murahikC. XI 100

muraf C. X 502

murd C. XI 554

murde C. VII 452, 553; C. X 362; C. XII 431

miirden C. VIII 384

murde-rtg C. 1 394; C. II 29; C. Ill 176; C. IV 358;

C. VI 629; C. VII 205; C. X 436; C. XI 190;

C. XII 394
murg-i bin C. IX 283
murid C. X 267
murmed C. IX 22
mur§ed C. VII 477
murtebatC. X1I518

murteca C. IX 605; C. XII 428; C. XIII 113
murtehen C. XII 331
murtekadC. X1I610
murte§i C. II 32
muriivvet C. XI 568
rnurz C. V 49
miisab C. XI 348
musellem C. XIII 280
miiskal C. X 489
miisle C. Xin 296
miisnidC. V619
musta'cil-tegl C. XII 128
mustagis C. XI 82
mustahifC. XI 421, 422
mustaM C. XI 364; C. XII 331
miistaha-i cins C. XII 332
mustaid C. IX 447
mustain C. XI 445
mustakzirC. VII 327
musta'mel C. VIII 333
musta'mel kerden C. IV 424
mustatil C. VI 347
musteanC.X261;C. XI 562
miistebid C. XI 294
mustebin C. X 33
mustecar C. XII 473; C. XIII 108
musteced C. XI 587
mustecibC. 1X313
mustecifC. XI 422
mustecfr C. IX 571
mustedill C. XII 569
mustefid C. VIII 356
musteham C. XI 521
mustehan C. XI 559
mustehass C. IX 612
muste'ir C. IX 337

miistekarC. V 508; C. VIII 311; C. XII 227, 313
mustemendan C. IX 484
miistemid C. XI 294

miistemirr C. V 31 1; C. VII 483; C. X 392
miistencem C. VI 306

^cSP?

MESNEVf-1 §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

mustenkaC. XII219

mustenker C. VI 150

mustenkih C. VII 327

mustenki C. VII 327

musteriddC. XII 5 11

muste'sal C. XII 283

musteskf C. V 516; C. VI 392, 398; C. XII 242

musteskf-taleb C. XII 242

muste§nkC. XIII 127

mustetab C. IX 605; C. XII 173

mustetim C. XII 280

mustevfa C. XII 430

mustevff C. X 332

mustevha§ C. XI 466

mtistevf C. VI 53; C. XI 593; C. XII 130; C. XIII

263
mii§a' C. XII 285
mu§ebbek C. X 459
mu§ir C. XII 309
mu§k C. IV 238
mu§kbar C. VI 382
mu§km-ceyb C. VIII 377
mu§rif C. II 346; C. VIII 564; C. IX 515
mu§tebek C. XI 232
mu§tera C. IX 482
mu§terf C. X 473
mu'tefik C. XI 140
mli'telefC. XII 447
mu'temenC. XI 185
mu'temer C. XII 436
mu'temir C. IX 507
mutevanC. X365;C. XI1I57
mutevariye C. XII 338
miiteyyem C. XI 594
miittehem C. VIII 447
mutvari C. X 365
miivasa Bk. muvasa C. VI 383
muvSsat Bk. muvasat C. VI 383
miivesvis C. XI 204
muzah C. XIII 89
muzahame C. HI 29 .
muzahim C. IX 35
muzd-i ruz C. XI 147
miizmen C. VIII 64
muzminC. VIII 617
muzn C. XII 363
miizzemmilC. VII 419
N

naC. I 101
na-ahar C. X 287
nab C. XII 361
na-bayest C. VII 466
nabekarC. X 159
nabiz C. I 120; C. XI 440
nacGd C. X 442
na-dadC. 1513
nadfC. 1X181

nadideC. I 115

na-didegan C. XI 574

nadir C. VII 347; C. 1X103

nadir-aver C. XII 454

nadiye C. X 349

nafC. I 152; C.V 145; C. IX 308

nafeC.lX312

na-fercam C. Ill 492; C. XII 45

nafika C. IX 275

nafirC. IX 111

na-gezir C. IV 267

na-gunc C. IV 58

na-guvar C. V 57; C. IX 530; C. XI 460, 560; C.

XIII 342
na-guzirC. VI 178
nagz C. II 341; C. V 220, 591; C. VIII 75; C. IX

395
nagzek C. VIII 75
nahar C. X 287
na-harC. XI 251
nahciran C. VI 95
nahhas C. VI 174, 285; C. XII 450
nahil C. XII 524
nahiv C. II 266
nahl C. II 298; C. VI 237, 277, 365, 400; C. X

31; CXI 25
nahr C. II 434
nahs C. I 396; C. VI 314; C. VIII 260, 596; C. X

473
nahvet C. II 1 19; C. VI 316; C. XI 389; C. XII 35
nai§ C. XI 465
nakC.X361
nakd C. I 96; C. V 604; C. VII 26, 497; C. VIII

444; C. X 26; C. XI 49, 261, 266, 304, 431;

C. XIII 130
nakd-i hal C. VII 264
na-kerdeniC. X71

nakes, na-kes C. VIII 121; C. IX 433, 530
nakid C. VII 524
nakf C. XI 260

nakib C. XI 40; C. XII 181; C. XIII 291
nakirC. X1I511
nakis C. XII 602
nakkad C. X 26
nakl C. X 466
nak§ kend C. Vll 273
nakgbendanend C. VIII 377
nak§-i bikr C. II 347
nak§-i hub C. X 339
nak§-i hurd C. X 339
nak§-i Kandehar C. VII 273
nakur C. VII 220
nakz C. VIII 264
na!eC.lX145

na'l rihten C. II 479; C. VI 493
na"l-rfz C. X 156
namaz-bare C. VI 178

Ss^

AQIKLANAN FARSgA, ARAFQA, TURKQE KELtMELER iNDEKSl

na-memnun C. X 225

namerdC. 1116

namfden C. V 304

nanus C. II 119; C. VII 399, 465; C. X 553; C.

XI 211
namus-kus. C. X 553
na-munteig C. V 435
na-miistebih C. IX 538
nanC. XI 417; C. XIII 66
nanba C. XI 417; C. XII 414, 416; C. XIII 23
naneC. X1417
na-nebfl C. X 298
nan-iderC VII 110
nankorC II 174
nared C. XII 180
narencat C. V 138
na-revaC. I 101; CXI 524
nar-i handan C. XIII 243
nan C. 1X71
na-savSb C. X 367
na~sedid C. VI 423
nasfC. XI 574
nasihat C. VI 408; C. X 383
na-sLpas C. XII 228
nasuhC X 62, 63; CXI 241
nasur C VI 87; C VIII 237
na's, C. XI 465
na§f C. XI 529, 574
nasjfC XII 108
na~sjkift C XIII 119
na-smahtCVll01;CXIlI148
na-sjtaCXI251
na-§itabC XI 251
na-suste-ru C VI 61
na , tC.n299;CVra61S
nat' CIV 184,224
navdan C. VI 567; C. XII 537
navekC. XIII 219
nay C VII 198
nayizeC.11451
naz C. VIII 608; C. IX 193, 575; C XI 235; C XII

430
naza C IX 193
nazar C XI 542
nazar C XI 542; C XII 318
nazar ber-duhten C. Ill 20
nazar degtnek C VIII 387
nazareCXII318
naz-hos C. VIII 608
nazim C. V 402
nazfdenC V 326; C 1X193
nazi§ C V 326
naz-naz C. IX 575
nazzareC XII 318
ne mutlu C VIII 467
ne saadet C. VIII 467
neb' C VIII 34

neba C VII 24
nebahet C VIII 392
nebel C. VI 408

neberd C X 79, 276, 307, 495
nebi C I 66
nebfd C. IV 422
nebih C. VIII 392

nebQ C V 567; C XI 296; C. XII 428
neblZ C IV 422; C V 187; C X 1 19
necahCXH518
neca§iCV261
necdet C X 442
ne-cehedC. IX 137
neces C. XI 303
nect C IX 133
necm-i sakib C. VI 566
ne-darem C XII 142
nedi C. VIII 355
nedid C III 250
ne-dfd C III 250
nedfmCXI1621
nefad C IX 504

nefer C. VIII 547; C IX 523; C XI 141; C XII 85
nefesCI129;CXII431
neffasatC. VIII 415
neftaseC VIII 415
neffat C. Ill 363
neffr C VI 583

nefis C VI11 489; C XI 101; C. XII 431, 522
nefnnCXI345, 412
nefsCV618
nefs-i gil C II 363
neftC. IV 318
negol C. VII 225

nehib C II 146; C IV 259; C. X 174
nehr C X 372; C XII 255
nejend C VI 489; C VIII 227, 465; C. IX 540; C.
XIII 71, 113

neka C. VII 327

nekahet C VII 327

nekal C. VI 150; C VII 333; C. VIII 97; C. XIII 28,

192
nekam C. XII 292
nekfr C. V 48; C X 293
neks C VI 91; C X 187; C XII 602
nem C. VII 262; C XIII 333
nematC. XI 310; C XII 198
nemed efkenden C VI 514
nemek C. II 41; C. VII 492; C. X 277
nemi C V 304
nemf§udlebfirazCX548
nemrC X 101
Nemrud C XHI 80
nengCl 151
neng-i miiddef C. VII 419
ne-nigerf C VII 264
ne-nu§im C. V 129

MESNEVt-1 §ERlF §ERHI / XIII. CiLT • MESNEVl-6 -

ne-perdazi C. VIII 259

nerC. 1X446; C. X211; C. XI 412

ner geda C. XIII 249

nerd C. I 536; C. Ill 154; C. IV 277; C. VII 275;

C. VIII 274; C. XI 207; C. XII 124; C. XIII 21
nerdiiban C. VI 567
ner-gedaC. X211
nergis C. IX 447
nergisek C. IX 447
nermC. VIII 601; C. 1X449
nerme C. IX 449
nerm-sarC. VIII 601
neseb C. I 68
nesfC. VIII 299
neshC. VI 106; C. IX 116
nesic C. XII 627
nesfrn C. X 520; C. XI 96
nesnas C. VII 230; C. X 229; C. XII 72
nesrin C. VI 456; C. VII 172; C. VIII 519; C. IX

55.7; C. XII 249

nesrin-i menasik C. XII 249

nesteren C. XIII 293

ne§" C. XI-574

ne§a C. XI 529

ne§afC. XI 194

ne§efe C. XI 194

ne§fC. 1567; C. XII 107

ne§fdC. IX 261; C. XII 428

ne§irC. II 351

ne§kuhendC. XII 510

ne§§af C. XI 193

netanC. VI140

netayic C. X 532

netecC. IX 184

netice C. IV 103; C. IX 184; C. X 532

netiivanC. VI 140

neva C. 1 93; C. XI 188, 235, 573; C. XII 105; C.

XIII 349
nevadiC. 1X181

nevadir C. I 65; C. IX 103; C. XI 573
nevale C. XII 462
nevasir C. VI 87
nevaz C. X 22
nevbetC. VI 447
nevbet ?almak C. XI 323
neverd C. IX 118; C. X 276; C. XII 304
neve§tenC. XIII 176
nevhaC. XIII 312
nev-hat C. VIII 63
nev-kun C. XI 368
nevmid kerden C. XI 589
nev-siihan C. X 358
ne-yared C. IX 35; C. XII 180
ne-yarfC. 1X71
neyemC. VII 197
ney-§ekerC. IV 126
neyu§fden C. VI 610

neyyir C. X 396

nezare C. XI 290

nezih C. V 123

nezirC. IV 152

nezzare C. X 633

mkmetC. XII 214, 292

ni'me C. I 68

nida C. IX 159

nidd C. XI 527

nidfC. V619;C. IX 159

nifeC. XI 551

nigar C. X 513; C. XI 334; C. XII 153

nigeh da§ten C. XI 133

nigerfsten C. XII 255

nigeri? C. XII 255

nigin C. XI 423

nihabC. V179;C. VIII595

nihad C. VI 597

nihaden C. VIII 137; C.XHI 203

nihal C. VII 33

nihlb C. V 179; C. VIII 595; C. XI 621; C. XII

174,296
nijadC.XI514

nijend C. VIII 227, 465; C. XIII 71, 1 13
nik C. VIII 375; C. X11I 226
nik hah C. XII 246
nikamC. XII 214, 292
nikamat C. XII 292
nik-pey C. VI 402
nikrisC. XI 119
niks C. VI 91
niku C. VIII 582
niku daveri C. VI 257
niku gufti C. VIII 233
niku-falC. VI 314
niku-kar CVll 516
nac. X 148; C. XIII 345
nilf hisar C. XII 336
nflufer C. VI 398; C. XII 322
rum mest C. X 422
mm §eb C. X 422
nimf C. XI 338
nirencC. V 138; C. X213
nirencatC.V138;C.X213
nirengC. V 138
nisabC.XI351;C. XIII 90
nisar C. V 603; C. VI 146; C. VII 98; C. X 13; C.

XI 590
rtl§ C. IV 1 1; C. VI 86; C. Vll 44; C. XI 537; C. XII

21; C. XIII 204
ni§afC. XI 194
ni§an C. XI 104; C. XII 279
ni§an yaften C. VI 489

ni§anden C. VIII 137; C. XII 279; C. XIII 203
nicest C. XIII 14
ni§este C. VI 252; C. XI 460
ni§esten C. Ill 412; C. XII 358

*#2P?

AgiKLANAN FARSQA, ARAPCA. TURKgE KELlMELER iNDEKSl

nitac C. V 334

nivale C. XII 462

niyus. C. XII 40

niyusMen C. HI 88; C. IV 469; C. V 129; C. VI

217, 253; C.X 174; C. XII 40
nizar C. 1 122

nuas Bk. nuas C. VII 1 76, 333
nud C. XIII 39
nudar C. XI 460
nugQl C. VII 392
nuhleC. XII 511
nuhul C. IV 447
nukal C. XII 322
nuker C. XII 85
nukl C VI. 137; C. VIII 77; C. X 119, 466; C. XI

24, 224; C. XII 27, 322, 384; C, XIII 66,

130, 189
nuklanC. 1X219
nukad Bk. nukad C. V 604
nul C. IX 32; C. X 202
nur C. VIII 424; C. XI 197
nur-bah§ C. XII 262
nur-bah§-i afitab C. XII 262
nur-garC. VII 27
nuriyyin C. 1 69
nushC. X383; C. XII 218
nu§ C. Ill 420; C. IV 1 1; C. V 75; C. VI 630; C. X

16, 42; C: XII 40, 417; C. XIII 204
nus kiin C. XII 40
nu§-a-nus, c, VII 383
nu§em C. VI 253
nusMen C. VI 479; C. IX 113
nuzzar C. I 69

nuas Bk. nuas C. VIII 429; C. IX 350
nubl C. Ill 424; C. VII 24; C. VIII 474; C. IX 103;

C. XI 44
nucum C. I 68

nuha C. 1 66; C. VI 309; C. VII 56; C. XI 543
nuhbeC. XI 176
nuhus C. VIII 596
nuhiiftenf C. XIII 236
nuhye C. I 66; C. VI 309
nuker C. XII 85
nuksC. VI91;C. X187

niikte C. VI 83; C. X 272; C. XI 620; C. XII 487
nukad Bk. nukad C. X 26
nukulC. XI 158
niimuvv C. XII 463
nils C. VII 339; C. VIII 402
nusar C. VII 339
nusuk C. XII 249
nusyeC. I 132; C. XII 255
niisabe C. II 389
nii§§ab C. II 389
nu§ur C. VII 474
nuvarC. X 100
nuvidC. II 114

nuzhet C. XII 441

nuzulC.lX340

nuzur C. II 51 7; C. VII 409, 410

okka C. VI 335

onvermekC. XI 114, 119

org C. X 596

ortak C. VIII 419; C. IX 405

ot C. X 377

6

olfiiden harig olmak C. X 621

olmekC. XIII 231

ondilC. IV66;C. VIII 309-

orsC. IX 189

ovendire C. XI 182

P

paC. V 189

pa hod fu§urden C. X141

pa §ikeste C. V 299

pa-bend C. X 579

pa?ile C. Ill 485

pada§ C. XI 147, 594; C. XIII 203

padisahf C. VIII 393

pakbaz C. VI 511; C. VII 514; C. IX 171; C. XII

598
pak-ceyfeBk. pak-ctb C. VI 344; C. VIII 187
pak-cftrC. IX 36; C. X 274
pala C. Ill 83
palaheng C. HI 83
palan C. XI 87
palas Bk. pelas C. IV 266
paleheng C. Ill 83
pallZ C. X 92; C. XII 137
palude C. IX 623
pa-mujd C. XI 388
papas C. XI 575
par C. VII 352
pareC V59; C.X 616
pare-duz C. VIII 470
pare-ha C. X 616
pare-har C. V 59
pa-resiC.V189
partnC. XIII 184
parsa C. X 83; C. XII 456
par-sal C. VII 352
pas C. VH1 496, 509
pa§f C. VH1 606
pa§fden C. VIII 606
patabe C. HI 485
pay C. V 52, 332; C. VIII 415, 516; C. XI 406,

409,416
paykuftenC. II 481
payan-ikarC. I 560
paydar C. X1L526
payeC. Ill 383
payendan C. VI 434; C. X 579

*<&£#>

MESNEVM §ERiF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVf-6 •

paygahC. VII 105

pay-i alem C. XII 446, 455

pay-i kuh C. VIII 482

pay-i merd C. V 129

payi C. I 550

pay-i dar C. XII 526

pay-i dil C. IX 389

pay-i muzdC. VIII 210, 415

payidenC. XI 119

pay-ma?an C. I 491

pay-merd C. Ill 125; C. XII 423

pedrud C. VI 234

pegahC. 1X71; C. XII 451

peh peh C. VI 129

pehlu tehi kerden C. IX 498

pehlu-yi aram-gah C. VIII 57

pehlu-zeden C. II 286

pehn C. IX 162; C. X 494; C. XI 534

pehsanfden C. XIII 232

pejmiirdeC. VII 512

pejulfde C. X 56

pelas C. II 444; C. IV 266; C. XII 199, 498; C.

XIII 29.
pelfd C. X 398
pelte C. IX 623
penag C. VI 63

penah C. VI 344, 345; C. VII 259
penbe kerden C. IV 100
pend-tuz C. XII 564

per C. I 94; C. XII 346, 588; C. XIII 122
peranC. IV 185
percem C. II 385
perdaht C. Ill 56
perdahten C. VII 373; C. VIII 259; C. X 412; C.

XII 495; C. XIII 22, 275
perdazi C. VIII 259
perde C. VI 268
perde-besten C. VII 367
perde-i irak C. II 86
perdesini yirtmak C, II 537
perde-suz C. VIII 603
peri C. IV 139; C. IX 560; C. XII 337
periden C. IV 185
perir C. XII 380

perre C. Ill 488; C. IV 316; C. V 500; C. X 400
perrende C. IX 283
pertab C. Ill 361
perva C. X 450; C. XI 542
pervarC. 1X317
pervay C. I 94
pervaz C. IX 283
perverC. 1X317
perverdeC. 1X317
pervert C. Ill 142; C. 1X317
pervfn C. II 282, 562; C. IV 85; C. XII 594
pes C. V 161; C. VI 520, 634; C. VII 450; C. VIII

614

pest C. VI 497; C. XI 505

pest-kerden C. XI 131

pesmC. II 108; C. X 540

pe§m-i nerm C. Ill 291

petnuz C. XI 322

pey C. VI 402, 493; C. IX 74; C. XI 141, 291; C.

XII 242

pey burden C. VI 489; C. VIII 569

pey kerden C. VI 486

peykiinedC. XII 114

peyemC. VII 197

peygam C. VIII 162

peygam C. IX 384

peyk C, I 505; C. V 31 1; C. VII 217; C. IX 432;

C. X 405; C. XI 420; C. XII 25
peykan C. XI 397
peykar C. VI 579; C. VII 178, 463; C. X 495; C.

XIII 236
peykar- varC. VI 579
peyker C. XII 482
peyma C. VI 500
pey man C. XII 278
peymuden C. VI 500
peyrev C. VI 30

peyvestegt C. VII 71; C. XII 459

pez C. VIII 571

pezfra C. VI 479

pf? C. VIII 35; C. X 68; C. XI 581

pfg pig C. V 577; C. VI 133; C. IX 351, 551, 564

pica-pic C. V 577

pfciC. XII 142

picMen C. V 449; C. VIII 35

pihC. XI 417

pijulaniden C. XII 513

ppidenC. XII 513

pfleC. V101

pindasten C. XII 604

pir C. II 186; C. X 362; C. XII 589

pfruz C. IX 597

pis C. VIII 394; C. XI 424, 602

piste C. IX 395

pi§ C. Ill 61

pi§-aheng C. IV 427; C. V 298; C. X 580

pise C. XI 273; C. XII 572

pislzC. XII 117

piskes. C. IX 74

pi§-reften-kar C. VIII 549

pisya C. VIII 61

pf§yarC. I 120

piyadeC. VI 418

post deriden C. X 335

postes. ber-ser-kesiden C. II 318

postin C. XIII 255

postfn gerdanfden C. XIII 255

pudC. VIII 250; CXI 481

puhsiden C. VI 300

puhte C. I 87

g^™

AgiKLANAN FARSCA, ARAPQA, TORKgE KELlMELER INDEKSI

puhten C. VIII 571

pul-i sirat C. Ill 87

pursiden C. XI 375

pu§ C. IV 284

pu§fden C. IV 284

pu§t-darC XI 279

put C X 245

puyiden C. IV 44

puz C. V 164, 621; C VIII 479; C. X 99, 351; C.

XI 422; C. XIII 321
puz-bend C. X 351
pur bad-i mesk C. IX 174
piir ve bisyar C. VI 135
pur-bad C. VII 1 72
pur-bad olmak C. VI 563
piir-dil C. VIII 326
pur-fen C. V 143, 257
pur-girihC. X 154
piir-heves C. II 394
piir-kar kerden C. X514
piir-maye CI 107
piiserC. XII 156, 194
piisk C. IV 238; C. VII 97; C. VIII 504; C IX 308;

C. X 125
pu§t C. X 224; C. Xll 353
pus>darf C. V 39
pu§te C. V 280
pus>ham C. X 227
pu§t-§ikeste C. X 224
R

ra C IX 74; C. XI 374
raa C. XII 437
rab C. VIII 47; C. X 598
rabazC. VI 162; CXI 55
rabbani C 1 69; C. IV 103
rabbu'l-felak C VI 276
ra'be C. VIII 500, 501
rabitfC. V562
racfm C VI 233
rad C V 41, 155, 556; C. VI 412; C. Vll 89, 305;

C. VIII 344; C. IX 20, 399; C X 179; C XI

462, 474; C. Xll 429, 456, 458
radfCIV193
rafizC. V321
raff CXI 595

raglf C. V 31; C. VII 503; C X 232; C. XI 377
rag C IV 100; C. VI 74, 540
ragad C. X 369
ragam C II 520
ragbe C. VIII 500

ragm C II 46; C. VI 619; C X 260; C. XII 564
ragm-i enf C II 46; C VI 619
rah C. II 86; C. VII 103
rah daden C VIII 408
rah kerden C. HI 243; C. VIII 125
rah peymuden C. IV 1 78
rah ser-kerden C III 243

rah zeden C. Ill 51

rah-ban C. X 407

rah-dan C X 407

rah-gan C VH1 526

rahibC. 1X209;C XI575

rahik C. II 34, 232; C. V 296; C. IX 1 14, 343

rahil C XI 426

rahile C XIII 78

rahis C VI 571

rahmekperest C X 98

rahneCIX374;CXI1216

rah§ C IV 274; C IX 389, 508

raht C. VI 344; C VIII 479, 533; C. XI 323

raht averden C VII 277

raht ber gerdun nihaden C. XII 273

rahvan C. VII 109

rahvarCVII 109

raf C XI 593

raib C VIII 288

raid C. VII 15

raiz C HI 302

rakib C VI 245; C XH 309

raks C. VIII 264

raksu'1-batr C VIII 264

raksu'I-ibil C VIII 264

ram CXI 219

ramim C VIII 210; C 1X526

Ramin C IX 403; C XIII 24

ramu C. VIII 607

ran C IV 410; C VII 60

ra'n C VI 430

ra'na' C. VI 430

randen C. VII 60

rasad C V 252; C. VI 403; C VII 531; C. XI 140,

183; C. Xll 250, 343, 595
rasadhane C. V 252
rast C. IX 74
rast-hfz C. V 568
rasti C VIII 473
rat' C XII 59
ratibe C XI 589; C XII 246, 530, 598; C. XIII

281
rati C XII 35

raviyeC. VI 199; C VII 349
ravz C XII 354, 488
ravza C V 18"4; C XII 354, 488
ra'y C XII 436
rayeC. VI 581

raygan, rayegan C VIII 507, 526
rayit C V 562

rayiz Bk. rayiz C XII 456, 554
rayiz C. VIII 45
raz C.V11I 608; C. XIII 151
raz sultan C. XII 460

Razf C. I 167; C VIII 608; C. XI 141; C XII 157
re's CXI 319
re's-i mal C, XII 274

c ^f^

MESNEVf-t §ERfF §ERHf / XIII. CtLT • MESNEVf-6 ■

reb'C.X358

rebahC XII 518

rebate. H 373

rebve C. XII 294

rec' C. VII 15

reca' C X612

recmC. II 521; C. XI 387

recul-i adl C. II 287

recul-i §emus C. Vll 188

redd C III 313; C XIII 344

rede C. VIII 563; C. IX 225

refs C. VI 368

reften C. I 101, 144; C. VI 459; C. VII 322; C VIII

288
reru C. II 534
reg C VII 204
reg-zen C. IX 636
reh C. IV 349
reha' C. X 372
rehak C. X 526
rehbaniyet C XI 164
reh-guzer C. XIII 256
rehf C. II 153; C IV 349; C. VI 354; C. VII 63,

245; C. IX 352
rehin C. II 27, 333; C. VII 346; C XI 600
renin C V 612; C. VII 381
rehn C. VIII 308
reh-niimun C. XII 240
reh-perest C. XII 274
reht C. X 68
reh-var C. V 95
reh-zen C.I 116
rehzen C. X 398
rekikC. XIII 218
remeC. V411; C. XI 469
remed C. IX 22; C. X 589
reml C. Ill 489
rencC. VIII 143
rengrihtC. X 148
reng rihten C. IX 522
reng-i al C. II 444
resC. V 189

resail C. II 14; C. V 396; C. VI 30
resid C. XI 375

resil C. V 396; C. VI 30, 220; C. XII 126
resteC. 1X121
restenC. IX 121
resthiz C. V 568; C. X 247
resul C. VI 624
re§a C. II 32

re§ad C. VII 216; C. VIII 230; C. XII 388
re§ed C. II 189; C. V 505; C. VII 424, 477; C VIII

58, 69, 364; C. IX 195; C. XI 521; C. XII

313, 327; C. XIII 74
re§ha C. IX 593
re§td C. V 237
re§k C. VII 369; C. X 566; C. XII 538; C XIII 331

re§kinC. X47

re§k-nak C. XI 235

retem C. XII 328

retime C. XII 328

retu'C.XII59

rev C. Ill 325; C. VI 459

revaC.I101;C.VI71;C.VlII288

revak C. X 353

revan C. I 144; C. HI 438; C. IV 277; C. VII 322,

466; C. VIII 456
revdC. VII 15
revh C. VIII 28; C. XII 380
revi C. V 144, 313, 342; C VII 41 1; C. X 129; C.

XII 234, 581
revidenC. 1 144
revi§ C. VII 390
revm C. VIII 607
revvak C. IX 142
reyC. XI 143
rey' C. X 400; C. Xll 588
reyb C. IV 248
reybet C. XI 12
reybu'l-menun C. IX 459
reyhan C. VII 276; C. VIII 28; C. XIII 1 73, 293
reyta C. V 562

rez C, V 178; C. VII 299; C. VIII 611
rezm C. XI 84; C. XII 431
ndvanC.VII216
nfkC. XI 617

nkk C. VI 346; C. XI 49; C. XII 136, 591
ntl C. IX 560; C. XII 35
ria C. XI 593; C. XIII 295
ribatC.XI518
ribhC. 1X130
rid CXI 418
rida C.I 68; C. 1X191
riden C. VI 13; C. IX 44; C. XI 418, 419
rifakC. XII 183
rih C. VIII 28

rihan C. VIII 308; C. XI 603
rihtenC. V291;C. VI610
rfk C. VI 237
rikabC. XI 118
rikabi all olmak C. XI 118
rim C. VIII 448
rimah C. II 389
rimya C. IX 162
rind C. VI 238
rinMC. VII 219
risale C. II 14
nsman C. XI 226
nstenC. VI 13; CXI 419
ri§C VIII 158, 190
ri§ giriften C. X 141
ri§ hand C. XII 46
ri§ kenden C. VI 126, 445
ri§-gav C. IX 120; C X 540

s^P?

AQIKLANAN FARSCA, ARAPCA, TURK^E KELtMELER tNDEKSl

ri§-hand C. II 435; C. Ill 79; C. VII 315; C. VIII

556; C. XI 312
ris-i gagz C. VIII 158
n§-i pur-bad C. II 230
ri§te C. IX 57
riste-tab C. IX 57
ritac C. XI 300
rtv C. I 563; C. VII 359
rivak C. X 353; C. XI 294; C. XII 373
riya C. XIII 186
riyazC.V184
riyazet-bare C. VIII 46
ru C. VI 459; C. XII 451
ru hanet C. XII 451
rubah-bazf C. Ill 53
rubeh-an C. IV 360
rudC. VIII 413, 414, 597
rufatC. XI 168
ruh C. Ill 489; C. IV 471; C. VIII 618; C. XII 217,

452
ruham C. I 69
ruhban C. IX 209
ruh-mendC. XIII 194
ruk'a C. VII 60, 503; C. XI 615
rukak C. IV 102; C. IX 105
rukad c. Ill 398
rukumC. IX 115
rukyeC. X213
rumh C. II 389
rustaiC. 1X479
rusteC. VI 51, 52
rusen C. VIII 143; C. X 324
rusen-cebin C. VII 399
ru§emC. VI 180; C. X 324
ruvak C. X 353
ruy C. 1 128

ruy vapes kerden C. IX 580
ruy zerd suden C. V 131
ruyanfden C. II 540
ruy-i kar C XI 602
ruyiden C. II 540
ruzC. 1513; C. VIII 413
ruz-efzun C. VII 557
ruzgarC. VIII 310
ruzi C. XII 223
ruz-i dm C. Ill 298
ruz-i gezend C. Ill 395
ruz-i nahr C. XI 605
ruzi taleb C VII 92
ruzi tera§ C. XIII 66
ruz-kur C. IX 645
riicum C. II 474; C. XI 387
riigu C. XII 602
runudC.VII219
rustem- C. IV 353; C. VIII 326; C. XI 565; C. XII

411
rustem-i sad Zal C. X 552

rii§d C. XII 299; C. XIII 145
ru§vetC.II32;C.XI535

S

sa C. V 260; C. XIII 244
saadetC. VII 17
saat-i kamer C. VIII 422

saba C. V 1 10; C. VI 60; C. VIII 368; C. XII 1 14
sabihC. XII 618
sabr C. XII 365
sabuh C. IX 642; C. XI 223
sabiin-i sultani C. X 468
sa'd C. I 396; C. X 473
sad dile C. VII 286
sad esbe C. XII 265
sad hezaran C. IV 30; C. V 277
sad sale C. XI 554
sadaka C. X 509
saddak C. VI 223
saddaku C. X 509
sa'deyn C. IX 475
sadid C. VI 237

sadr, sadir C. V 513; C. VI 369, 61 1; C. VII 423;
C. V1I1 394; C. XI 53; C. Xll 379; C. XIII 184
sadr-i Ecell C. VIII 482
sadr-i felek C. VII 423
sadru'n-nehar C. VI 611
sadru't-taifeCVieil
sa'd u nahs C. XI 555
saf C. X610;C. XI 442, 509
safa C. VIII 74
sa'fas C. II 233
saf-der C. IX 330
safed C. VI 592
saffe C. X 452

saff-i nial C II 479; C. VIII 395
salt C. I 66
safir C. I 61

safir C. HI 423; C. VII 258; C. IX 474; C. XII 285
safraC. 1122
safuraC. XII371
sagar C. IX 544
sagbeC.V166

sagrak C. VI 148; C. VIII 82; C. XII 493
sagrfC. X173
sahh C. XII 225
sahi C. XI 289
sahib C. VII 355
sahib-i alem C. VII 554

sahib-kiran C. VIII 89; C. X 479; C. XII 187, 239
sahil C. IX 88
sahirC. X361
sahireCVI 122; C. XII 311
sahnC. X 154
sahraC. XI 318
saht C. VI 268; CXI 72
sahte kemanf C. XII 147
sahten C. XIII 169

c^jp,

fF"

MESNEVf-1 §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

saht-giri C. X 47

sahtf C. X 1 70

saht-rev C. VI 459

saht-ruC. VI 459, 460; C. X 172

saht-zih C. VI 268

sahur C. X 295; C. XI 294

saika C. I 92

saika C. II 386

safrC. VIII 210; C. 1X579

sak C. V 260

saka C. X 97; C. XI 454; C. XII 354

sa'kaC. XII 174

sakal kimildatmak C. XII 625

sakahna giilmek C. XII 626

sakar C. VI 158; C. VII 30; C. XII 489

sakib C. VI 566

sakilC. XI 188

sakit C. I 69

sakka C. X 97; C. XI 454; C. XII 354

sakl C. XI 599

sakr C. V 282; C. IX 497

sakrak C. VI 148

sakt C. VI 242; C. 1X182

sal C. IX 79

sala C. IV 261; C. VI 12, 271; C. X 279; C. XI

210
salarC. IX 173; C. X 329
salat C. VI 553; C. VII 345
salegan C. XI 554
salhanaC. X1411
salik-i ebter C. IX 650
salik-i meczub C. IX 649
salsal C. IX 610

salus C, 1 559; C. V 287; C. XII 46
samanC. V 449; C. 1X417
samed C. VIII 499; C. IX 195; C. XI 483
samsam C. VIII 496

san C. VIII 260; C. XII 448, 532; C. XIII 249
sanem C. I 133; C. VII 428; C. IX 571 ; C. XI 569;

C. XIII 185
sanf C. XII 527

sar C. VIII 60 1 ; C. IX 642; C. XII 31 7; C. XIII 252
saf C. VII 91
sarf C. II 266

sarfe C. V 43, 126; C. IX 35
sarfe-ber C. IX 35
sarh C. XI 508

san yuzlii olmak C. IV 168; C. VIII 309
sarir C. X 547
sariyeC. V 151
sarnig C. XII 495
sarrafC. V310

sarsar C. XII 238, 475; C. XIII 301
sa'ter C. XII 344
sav C. Ill 402
savaff C. X 452
sa'veC. 1X21, 162

savbC.VII13

savl C. XII 362

savlecan C. X 184, 595

savmaa C. XI 453

saye bud C. XII 350

saye burde C. XII 350

sayha C. XII 86

saykal C. II 347; C. VI 424; C. VIII 194, 195,

323 - C. XI 77
saykalf C. VIII 194, 195, 196
sayrefTC.VII163
sayyadC. VIII 116
saz C. IV 89; C. VII 261; C. IX 382; C. X 56; C.

XII 627; C. XIII 105, 159
sazkerdenC. XIII 105
saz-i gast C. IX 382
seC.V161
sea C. I 61
sead C. XII 13
seat C. XI 462
seba C. VI 121

sebak C. VII 348; C. VIII 14, 309, 475
sebak burden CXI 484
sebelet C. VIII 188
sebil C. II 388; C. X 298; C. Xll 493
sebkC. 1X184
seblet C. V 590; C. VIII 188; C. XI 312; C. XII

354
seblet hod ri§-hand kerden C. XI 312
seblet kenden C. VII 471 ; C. IX 344; C. X 299
sebus C. VII 383
sebukC.VI249;C.XI551
seby C. Vll 82
sebz C. IX 538
sebzvar C. IX 290
secafC. XII 440
secde-kunC.XI318
secfC. X1200
sedad C. X1I1 290
sedfd C. VI 423
sefeh C. XIII 308
sefere C. I 61

sefihC. VI 508; C. 1X611
sefseta C. XII 560
seg-dilan C. Ill 128
seg-sarC. II 184
segrfC. X173
seha C. IX 75
sehab C. XI 12
sehalet C. XIII 309
sehaz C. II 233
seherC. XII 311
sehil C. XI11 309
sehflet C. XIII 309
sehili C. XIII 309
sehl C. I 99; C. X 366; C. XI 101
sehm C. VII 523; C. X 182; C. XIII 297

^

AgiKLANAN FARSQA, ARAPQA, TURKQE KELlMELER tNDEKSl

sehte C. XII 145

sekam C. X 459

sekam C. XI 502

sekametC. XII 610

sekar C. X 594

sekat C. VI 242

sekatC. IX 182; C. X 192

seken C. V1I1 139, 484

sekr-bahsj C. XI 195

sekta C. II 449

sekte C. II 529; C. VII 447; C. X 109, 132; C. XI

620
sel C. XII 493
selam C. V 603; C. IX 382
selamet C. V 603
selef C. I 68
selim C. V 166; C. VI 233; C. VIII 137; C. X 175,

298; C. XII 188
sellah C. VII 357
selle C. VII 86; C. XIII 191
selsebfl C. I 59; C. II 449; C. XII 493
selvet C. XII 246
sema'C. VII 219; C. X443
semahC. XII 518
semaviyyin C. I 69
semek C. VII 303
semend C. XI 117
semender C. IX 90
semer C. 1 126; C. VII 207; C. X 466; C. XI 539;

C. XII 31, 288, 337; C. XIII 62, 209, 238
semfC. XIII 165
semm C. VI 82, 372; C, VII 56
semmeC. XII 164
semme hayr C. XII 4 1 8
semmii'l-hryat C. VI 372
senium C. VI 82; C. VII 56; C. IX 610; C. XI 597;

C. XIII 301, 319
sena C. XII 79
senam C. IX 278
senamii'1-arz C. IX 278
senb C. VII 369
sendan C, VIII 593
sened C. VIII 424, 442; C. IX 234, 563; C. X

589; C. XII 248
seng C. Vll 557
seng-lah C. Ill 224
seng-sar C. IV 229; C. XII 535
senf C. VI 275; C. VII 39; C. X 340
seperden C. VI 510
sepus C. VII 383
sepurden C. X 192
ser C. I 123, 137; C. II 332; C. IV 306, 397; C. V

134, 391; C. VIII 346; C. IX 389, 417, 523,

535, 642; C. X 456; C. XI 145. 408, 484; C.

XII 30, 396
ser burden C. VIII 338
ser burden be-cib C. IX 205

ser der kerden C. V 548

ser endahten C. V391

ser kadem kerden C. IX 540

ser kerden C. Vll 55

sernihaden C. VI 161

ser suden-i §eb C. IX 46

ser u kar C. VIII 226

sera C. HI 450; C. VII 354; C. VIII 583; C. X 53,

396
serab C. X 13
serafden C. XII 77
serar C.VI1 114
serayende C. XII 77
ser-bala-taleb C. VI 482
ser-baz C. VIII 338
serd C. IX 457
ser-dih C. VI 598

sere C. Ill 428; C. IV 225; C. VIII 104; C. XIII 127
ser-efraz C. IX 389
serem C. VI 455
Seretan C. V 289
ser-firaz C. II 332
sergerden C. XI 377
ser-geste C. VI 208
sergin C. VI 163
sergiize§t C. X 466
serheng C. IV 146; C. VIII 188; C. IX 535; C. X

72
serhengan-i mest C. XII 296
ser-i hod giriften C. VIII 43
serf C. XII 583
ser-i can C. II 142
ser-i sofra C. XI 408
send C.VI1 179; CXI 576
seriyye C. VIII 40
ser-kerden C. Ill 243; C. VI 601
ser-kes C. IV 48; C. XI 238
ser-ke§iden C. V 598
ser-kiilah C. VIII 464
sermaC. V 177
ser-meduzd C. IX 389
ser-nigun C. VIH 572, 616; C. XII 317; C. XIII

261
ser-nigun-sar C. XII 3 1 7
ser-nihaden C. VIII 467
serrezC. X 185
ser-sam C. VI 417; C. 1X546
ser-sebzC. 1 143;C. VII520
sersen C. VI 175; C. VII 349; C. IX 513; C. X

122,213,414
servenC. XIII41
serv-i sent C. XI 407; C. XII 252
ser-zede C. VI 598
ser-zir C. VII 369
setfrC. VI 581; C. VII 100
setrC. XI 121
settarC. XIII 201

c^^o

m^-

MESNEVl-l §ERtF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 ■

sevab C. IX 605
sevad C. VII 532
sevda C. I 91, 112, 351; C. Ill 13; C. V 533; C.

VII 286, 378; C. VIII 571; C. XI 304, 331,

498, 562; C. XII 515; C. XIII 184
sevdafC. XI 331
sevdaiyanC. IX 120
sevda-nakC. XII 515
sevda-pez C. VIII 571
sevda puhten C. VI 445
sevg C. XII 461
sevmC. 1X427
sevr C. X 634

sevsen C. XII 322; C. XIII 208, 293
seyb C. IX 478
seybistanC. 1X478
seyl-bend C. VIII 288
seyranC. VIII 168
seyyid C. I 65
seyyideti C. II 139; C. Ill 196; C. VI 195, 362,

477; C. XI 106
Sibga C. IX 48; C. XIII 266
Sibr C. XII 365
sibtC. VI 171; C. 1X168
sibti C. XII 47; C. XIII 151
Slddlk C. I 67; C. XI 260
sidk C. IX 567
sifatC. X512
sifat kerden C. X512
sihaf C. X 632
sihric C. XII 495
sikal C. XI 77
sikar C. V 282
sikare C. V 282
sila C. IV 107; C. V 282; C. VII 357; C. X 95; C.

XII 110,589
sila-ctt C. XII 604

Sllat C. V 282; C. VI 553; C. VII 357; C. XII 1 10
sileC. 1X291
silte C. IV 94

SirC. V 199; C. X 456, 491; C. XI 355
sirat-i miistakfm C. XI 83
sir-fesanC. V 199
sivan C. XII 365
siyt C. XI 263
siadC. XII 12
siat C. XI 462
sib C. IX 477; C. XI 287
sibaC. VI 121

sibal C. V 590; C. VIII 188; C. XII 354
sib-der C. VII 554
sibistan C. IX 477; C. XI 41
sicaf C. V 426; C. X 425; C. XI 200; C. XII 440
sidre C. Ill 490; C. V 528; C. VIII 602; C. IX 371;

C. XIII 81
sidretu'l-munteha C. VIII 602; C. XI 61 1; C. XIII

81

sifal C. X 249

sifil C. VIII 254

sifr C. IX 19

sigal C. Ill 274

sigaliden C. V 140

sigali§C. X 178

sihC. XI 182

Sihir C. I 142; C. VI 442; C. VII 367; C. XIII 271;

C. X213
sihr-bafC. 1X351

sihr-i helal C. IX 163; C. XII 322, 497
sihr-imutlakC.I106;C. X 147
sika C. II 546; C. VII 49, 93; C. IX 131; C. XII

607; C. XIII 147, 210
sika C. IX 247
sikalidenC.VI1118
sikat C. 11 546; C. VII 49, 93; C. IX 131; C. XII

607; C. XIII 147, 210
sikaye C. XI11 26
sikbac C. XIII 320
sikize C. IX 369
sfli-bare C. XI 444
silk C. V 616
sill C. IX 548
stUu'r-rieC.111126
silm C. XI 287

sima C. VII 85; C. XII 209, 617
Simak C. Ill 130; C. IV 166, 242; C. VI 361; C.

VII 303; C. IX 79
Simak-i a'zel C. VI 361
Simak-i ramih C. VI 361
sitnar C. X1I1 209
simat C. II 373
slm-biirde C. V311
sim-endam C. XI 100
sim-pas. C. XII 256
sitnurg C. VI 87
sitnyaC. IX 161,351
sinan C. IX 546; C. XI 504; C. XII 586
sineC. V 130

sine ra-pa kerden C. VIII 127
sine-baz C. VI 267
sipah C. IV 93; C. XII 542
sipend C. HI 53; C. IX 326; C. XI 325; C. XIII 47
siperC. VI 510
siperdenC.VI510;C. X 192
sipergam C. IX 3 1 1
sipesC. V 161; CXI 378
sipuhten C. IX 446
sipuz C. IX 446
sipurden C. X 1 92

sir C. I 1 12; C. Ill 78; C. VII 316, 522
sir horden C. VI 242

sirar C. VII 1 14, 1 15; C. X 277; C. XII 474
sirayet C. VII 525
sir-?e§m C. VII 33
sirem C. VI 455

=£P?

{gjX^ AgiKLANAN FARSQA, ARAPQA, TURKgE KELiMELER tNDEKSt

siret C. VI 109

sir-gah C. VII 522

sir-germ C. HI 78

siri§t C. VII 508

siristen C. VII 94

sirke C. X 367

sirkengebfn C. II 02, 460

sirubiC. VII 149

sis C. XIII 275

sitabrC. 1X58; C.X 551

sitadC. V1131

sitan C. VI 386; C. IX 458, 477; C. X 99; C. XII

377
sitanden C. V 448

sitare C. IX 334; C. X 394; C. XI 130
sitare-i Yemeni C. XIII 325
sitebr C. IX 58
sitem C. VI 96, 330; C. X 274; C. XII 427; C. XI11

22
sitem-perdaz C. XIII 22
sitenbe C. VII 382
SitfC. II 139; C. VI 362; C XI 106
sitir C. X 399
sitfz C. VI 439; C. XII 564
sitr C. IV 284
sitr-pus, C. IV 284

Sittf C. II 139; C. Ill 196; C. VI 195; C. VI 477
siyah abe C. IV 229
siyah-ahter C. Ill 224
siyaset C. XII 42; C. XIII 275
siyehkar C. XIII 286
siyeh-tab C. XI 353; C. XII 320
Sofistaiyye C. XII 92
soguk demiri dovmek C. XII 91
sol ayak C. II 522
su'daC. VII 17
su'dan C. Xll 464
sual C. XII 493
suba§i C. XII 609
subh-dem C. X 465
subh-i tarab C. XI 296
subh-i diirug C. X 533
subr C. XII 365

Stlbuh C. IV 346; C. VII 465; C. IX 642
SUd C. Ill 13

SUda'C. 1112; C.VI1 181; CXI 210
suda' burden C. VII 181
sudager C. XI 290
sudur C. I 60; C. XII 379
sufC. IX 135, 468; C. XIII 85
sufi C. VII 63; C. IX 132; C. XIII 169
sugC. 1X425; C. XIII 109
sug varC. XIII 109
sugrak C. VIII 82
suhre C. Ill 140; C. VIII 479; C. IX 180; C. XI

337, 522; C. XII 228
suhteC. XI 131; C. XII 371

suhte C. XII 145

suhufC. XI 620

suhur C. VII 79; C. X 261

suhut C. IX 482

sukm C. VIII 355

sukarC, V282

sukare C. V 282

sulb C. II 347

sulb-i fitrat C. II 347

sultan C. XI 93; C. XIII 198

sultan-i sjgerf C. V375

sultan! C. XI 276

summ C. XII 406

sungur C. X 384

sunkurC.VI178

sur C. IX 526

sur-engihtf C. Ill 418

suret-geran C. IX 402

sur-i hatne C. X 465

susen C. X 81; C. XI 247; C XII 322; C. XIII 208,

293
siisen-i asuman-guni C. X 8 1
susen-i asumanf C. XI 247
susen-i azad C. X 8 1 ; C. XI 24 7
susen-i ezrak C. X 81; C. XI 247
siisen-i hataf C. X 81; C. XI 247
suud C. X 633
suu'1-kaza C. I 148
suvan C. XII 365
suvgend horden C. IX 536
suz C. I 85
su'rC. Ill 418
subhan C. X 559

SUbur C. VII 285; C. IX 45; C. XI 188
subulC. V180
siicud C. VII 435
suddeC. VI 143
sufi" C. Ill 448
suful C. VIII 254
siiha C. I 356; C. Ill 450; C. V 32, 531; C. VII

556; C. 1X318
suhan-pag C. VIII 606
Suheyl C. XIII 325
suhre C. X 148
suket C. I 69
sukker C. VI 549
SUksuk C. VI 426; C. VHI 47
siikure C. VI 60
siikurre C. VI 60
siilale C. Ill 339
Suleymani C. VII 338
Suleymani kiin C. Vll 338
siillem C. XIII 325

sum C. V 293, 554; C. VII 175; C. IX 121
sum'aC. XIII 186
summ CIV 161
sumum C. VI 82; C VII 56

<^m?

MESNEVf-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 <

^S

siinbul C. XII 322

supuhten C. IX 579

siipuzend C. IX 579

supurdenC. X 192

supiirfden C. X 192

sura C. XI 387

Sureyya C. II 282; C. VII 354

surfe C. X 356

surh-ruyi C. VIII 63

surme C. I 462

siituden C VII 508

stituh C. IV 149; C. VIII 88, 302

suturC. XI 319; C. XII 544

siitiirgC. VI 197

siivar C VII 453; C. XI 1 18; C XII 357

silvan C. VII 453

5

saba§C. X573

sa'bedeC. X214

§adC.Vl 135; C. VII 172

§adaC. 1X211

§ad-abC. VI 135

§ad-ba§CI91

§ad-kam C. Xll 354

§adurvan C. II 415; C. XI 276

§afakC. IX 103; C. XI 490

§ah C. II 391; C. V 191; C. VI 446; C. VII 416; C

VIII 403; C. XIII 169
§ahC. XII 174,217
sahensahC. XIII 313
§ah-i gin C. VIII 273
sah-i kubad C. V 252
sah-i ma'na C. IV 479
§ah-i sidre C. IX 371
sahid C. II 370; C. Ill 199; C. VII 521; C. IX 95,

283, 333, 384; C. XII 305; C. XIII 1 10
sahid-baz C. XIII 110
§ah-mat C. XI 206
Sahne Bk. §ihne C. X 72; C. XI 149
§ah-rah C. VIII 188
§ahs C, XII 472
sairfC. XI 272
§akayik C. XIII 184
§anfC. XII 437

§a'r C. IV 266; C. VII 347; C. XIII 234
§arab-i la'l C. XI 324
§ank C. I 69

sari'C. VIII 188; CXI 521
§ark C. IX 644; C. X 473; C. XI 43; C. XII 411;

C. XIII 68, 71
§a'§a'C. V11419
§a§fden C. VIII 606
§atC. V 276; C. VIII 118
§atah C. X 308; C. XI 220
§atir C. IX 283
§e'n C. XII 304
§ebanC. IV 212

5eb-gere C. II 333

§eb-dizC.V1210

§ebe C. II 188; C. VII 550; C. VIII 358; C. IX 125

sebeh C. Ill 165

§ebekeC. 1X619

§eb-gerd C. XII 296

§ebgir C. VI 577

seb-hfz C. XII 301

§ebikeC. VIII 419; C. 1X619

seb-kuk C. XIII 115

§eb-kur C. Ill 166; C. VIII 377; C. IX 645

§ebper C. XII 402

§eb-revan C. XII 258

§ecen C. VIII 540; C. IX 600; C. XI 521

secvC. VII 16

§efaC. I 113

§efaatC. 1 113

§egafC.V181

§egal C. Ill 274

§egafC. VIII 392

sehC. IX19;C. XIII 217

§eh-be?ge C. Vlll 401

sehd C. VIII 491

sehiC. I! 225; C. V 508; C. VII 281

sehfliC. X211

sehik C. IV 60

§ehnaz C. IX 103

§ehper C. VIII 594

sehr C. XI 556; C. XII 571

§ehriyar C. VIII 596

§ehr-ta§ C. I 139

§ehsuvar C. XI 380

§ehvetC. VIII 15; CXI 377

§eker-haneC. 1X217

§eker-riz C. X 200

§eker-riz-i hired C X 200

§eknc. 1X431

§ekkC. XI 12

§ekur C VI 30

§el-igamC VII 317

§eUCXI134

selleC. XIII 132

§em C X 550

sem' C. VII 420

sem'-i tiraz C 1149; CXI 256

§emal C. XI 597

§ematet C. VI 564

§emen C III 248; C. V 213; C. VIII 12; C XII 40

semfden C. IX 312

semmame C VIII 222

§emme C 1 145

§em§ir C X 550

§emtac VIII 419

§emulC V431

§emus C VII 188

§en' C. XII 437

§en'a C XI 80

*$%&>

AQIKLANAN FARSgA, ARAPQA, TURKQE KELIMELER tNDEKSl

§enevedC. 1X312

§eniden C. VI 253; C. IX 312; C. X 174

genfden giriften C. VI 607

§enk C. II 225

§er'C. IV 171; CX 108

§erar C. VI 341; C. IX 452; C. X 196, 525; C. XI

309; C. XIII 229
§erare C. VI 341; C. XI 30; C. XIII 229
§erbet C. X 436; C. XII 529
§erbet-mekf C. XII 106
§erehC. IX 454; C. X 236, 252
§erer C. IX 457; C. XI 30
§erere C, XI 30
§erfeC.XI 130
§erh C. I 74; C. IX 359
§erha C. I 74

§estC. HI 140, 361; C. XIII 14
§este C. VI 252; C. XI 460; C. XII 358
§e§ penc-i nerd C. XIII 214
§e§ penc-i zen C. XIII 214
§e§ ve pencC. XIII 215
§e§-dere C. Ill 1 74
§e§-penc-zen C. XIII 214
§etanC. IX 188
§etit C. IX 99
SettS C. IX 99; C. XI 226
§ev C. VIII 360
§evarlC. X 108
§evedC. 1X137

§eyd C. IV 162; C. V 163, 626; C. XI 330
§eyda C. XII 448
§eyh C. XII 180

§eyn C. IV 468; C. VII 384; C. XI 508
§eytC. IX 188
§eytanC. IX 187
§idk C. V 294
§ihne Bk. §ahne C. II 175; C. VII 296; C. X 297;

CXI 149; C. XII 492
§ikkC. VII 148
§i"rt bi-nemek C. 1141
§fa C. XI 270
§iar C. Ill 186; C. IV 272; C. V 98; C. VI 67; C. X

390; C. XI 405; C. XII 234
§iba' C. IX 91
SibhC. Ill 165
§fdC. V 196; C. XII 299
§ifa C. XII 610

gifi C. IV 258; C. VII 535; C. XII 610
§igerf C. I 458; C. II 266; C. IV 436; C. VIII 115;

C. IX 125; C. XIII 180
§igift C. V 185; C. V 279; C. X 69, 587; C. XI

249; C. XII 424
Siglft C. V 185; C. V 279; C. VIII 516
§igiften C. V 249; C. VIII 516; C. XII 535
SigalC. VI 115

|ihab C. VII 525; C. VIII 461; C. IX 166
§iir C. V 402

§ikak C. IV 443

§ikal C. Ill 274; C. V 302; C. VIII 109; C. IX 431,

477
§ikem-har C. VI 137
§ikest C. XI 296; C. XIII 219
§ikesten C. X 259
§ikeste-§ahi C. VI 224
§iklb C. IX 36

§ikuh C. VII 74; C. IX 120; C. X 174
§ikuften C. IV 71
Sikiist C. VI 289
§fn C. Ill 412; C. IV 468
§inidenC. 1X312
§irC. I 163; C. Ill 274; C. X 550
§fru§egal C. Ill 274
§ira' C. VIII 218; C. XIII 200
§fran C. XI 398
§irar C. XIII 28
§irb C. IX 340
§fre C. VI 623
Siren C. IX 454
§irfe C. XI 130
§ir-germ C. Ill 78
§fr-girC. XIII 21
§lrfC. VIII 218; C. XIII 200
§fr-i mest C. XI 213
§trin C. IX 403
§iste C. XI 555
§istenC. I531;C. XI555
§i§e-can C. XI 1 78
§f§e-hane C. VII 359
§f§ekC. XI 174
§itabC. X157
§itab reften C. II 479
§iva C. VIII 30
§LveC.V124;C.XII520
§omC. X163
§ud Bk. §ud C. II 462
§ude C. XII 352

§uden Bk. §uden C. II 102; C. Ill 161
§udyar[iden] C. XIII 317
§uh C. IV 98; C. IX 469; C. X 632; C. XII 269
§uh-£e§m C. X 493
§uhh C. VIII 396
§ukuhfdenC. XII 510
§ulie C. XIII 132

§ur C. IX 429; C. XII 370; C. XIII 72, 260
§ur u ab C. IX 538
gur-ab G. IX 538
§urabeC. 1X281,538
§ur-bahtC. IV 481
§ur-engihti C. Ill 418
§uri§ C. XI 210
§urukC. XII 411
§uv C. X 467
§ubheC.XI12
§UCUn C. VIII 540; C. IX 600; C. XI 521

<^$&>

MESNEVf-1 §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 -

§iid Bk. §ud C. I 92

suden Bk. suden C. 1 92

sUhC. IV 71; C. VII 377; C. X 424

suhur C. XI 556

SAihubC. VIII 461; C. XI 93

sukr-bah§f C. XI 195

stikuh C. VII 74; C. VIII 479; C. IX 120, 480; C.
X 174; C. X 218, 492; C. XI 171; C. XII 224,
585

guile C. XI 471

sun'a C. XI 80

§upu§ C. IX 496

Siirb C. IX 340

sustenC. 1531

siisC. HI 126

Siister C. XIII 234

gutunC. 1X188

T

& C. Ill 419; C. IV 234; C, VI 17, 368, 390; C.
VII 288, 298, 540; C. VIII 233, 288, 407,
414, 606; C. IX 236, 269, 358; C. XI 248,
597, 604; C. XII 79, 155, 411, 474, 510,
514,*541; C. XIII 37, 100, 304, 316, 337

tabe-guyedC. XIII 316

ta ber-kusayem C. VIII 407

ta gi C. HI 419; C. VII 540; C. XI 248; C. XII 155

ta gi gufte§ C. XIII 37

ta gun C. X1I1 334

ta ferd gerdf C. 1X169

ta hod C. XIII 304

takesiduC. VII301

ta kiicast C. XII 79

ta kudamin C. IV 234

ta nemaned C. VIII 407

tarehiC. VIII 414

ta§eviC. X111337

ta varehiC. IX 169

tazigiC. XII 139

ta ziyi C. XIII 100

taabe:XI615

ta'ane C. VI 487

taarruf C. XII 73

taariic C. XII 269

taassubC. Ill 134;C.X47

tab C. VI 520; C. VIII 12, 512; C. IX 57; C. XI
353, 545; C. XIII 298

taba' C. IX 91

tabance C. IX 538

tabe serahu C. XII 444

tabes C. IX 387

tabfat C. XI 596

tabib C. 1 91

ta'bfr C. XI 290

ta'bir-han C. VIII 387

tabi§ C. XI 609

tablC. II 444; C. HI 327

tablaC.XI215

tabla-hor C. V 250

tabl-har C. HI 175; C. IX 43; C. X 1 12; C. XII 47

tabli C. IX 43

taften C. IX 57

tagi C. V 321; C. VI 573; C. VIII 152

tagQt C. VII 362; C. XI 464

tahiyyat C. V 561

tahiyye C. V 561

tahlfl C. X 277

tahric C. XII 495

tahrik C. XII 483

tahriz C. XII 548

tahsir C. X 224; C. XI 548

tahsfr C. X 223; C. XI 548, 560

taht C. V 500

tahtC. VIII 186

tahta-bend C. IX 152

tahte tahte C. X 182

tahten C. VIII 186; C. IX 225; C. X 17

tahten ez kemih C. IV 30

tahytt C. IX 207; C. X 537

tahyilf C. XI 442

tahzim C. VI 575

taib C. VIII 439

taifC. XIII 3.09

ta'im C. X 369

tak C. Ill 308, 468; C. XII 507; C. XIII 58

tak suden C. XIII 58

tak u gift C.X 461

tak u turenb C. VII 369

tak u turum C. VH 41 1; C. XII 196

tak uturunbC. VII 41 1,487

takutiirunbC. VII 411

tak ve cuft C. VI 245

takaza C. VI 467; C. VII 354; C. IX 43; C. X 629;

C. XI 368
takaza-ger C. V 400
taklid C. VIII 303
takri 1 C. VIII 291
taksir C. X 224
taktl'C. IV 182; C. XU 112
takva C. IX 75
tal C. VII 486
talak C. XI 340
taib talb C. VII 278
taleb C. VI 482; C. VII 92
talebfden C. I 135; C VI 482; C. VH 92; C.1X 135
talefu C. II 297
talel C. X 358, 532
tahtv.C. VH1393
ta'lil C. VII 17
talk C. VII 60
Talekan C. XII 43
talub C. XIII 23
tarn C. VI 439
tamat C. XII 16
tamiC.X1612

*$%&>

AQIKLANAN FARSQA, ARAPQA, TURKgE KELlMELER tNDEKSl

tarns C. VIII 228; C. XI 588

tamtirak C. VI 439

ta'nC. VII 525; CXI 77

tanedC. 1X521

tang C. XII 102

tangerC XIII 158

tanm C. VIII 376

tannaz C. X 398

tantana C. IV 246; C. VII 312; C. X 132

tanz C. IV 478; C. VII 79; C. X 398

tapidenC. VIII 616; C XIII 115

tar C. VIII 250; C. IX 169; C. XI 481

tar u pud C. V 466; C. VII 304, 530; C. IX 27,

147; C. Xll 365
tarab C. XI 224, 388
tarac C. XII 320
tard C. XIII 95
tardu'1-emr C. XIII 95
tarek C. VIII 16
taret C. XII 378

tarf C. V 267; C. VIII 129; C. XI 66; C. XII 160
tarn C. VII 360
tar-i la'net teniden C. I 403
tank C. V 505; C. XI 255
tan C. IX 383
tarifC.V37

tarih C. VIII 454; C. X 53
tarih-i diraz C. VIII 454
tank C. X 410
ta'ris C. II 36; C. VIII 597
tarkC. II 521; C. XI 255
tarkadC. II 521
tarkidenC. 11521
tarrarC. y 186, 613; C. VI 126, 457; C. VII 194;

C. IX 75
tarub C IV 248; C. VI 242
tasa C. VI 444
tasallufC. I 130
tasaniden C. VI 444
taseC. 1144
tashif C. VI 625
tasrifC. VII 54
tasucC. VI 357
ta§C. 1 139; C. 1X35
ta§t ez bam uftaden C. V 419; C. VI 568; C. VII

91, 492; C. VIII 515; C.X 535
tatyibC. 161
taunC. XI 77; CXI 163
tavaf C. VIII 339; C. XII 539
tavan C X 468; C. XI 494
tava§i C. XI 555
tavci C II 162
ta'vid C V 507
ta'vik C V 612
ta'vil C. XII 382

tavile C V 548; C VIII 49; C X 529; C XII 563
ta'viz C VII 60; C VIII 615; C. XIII 295

tavk C VII 471

tavla C X 529

tavus C. V 200

tayC. X210

tayy C IX 192; C XI 568

tayy kerden C XII 293

tayy-i mushaf C. IX 192

tazC X17

tazarrau C XII 395

ta'zir C XI 494

ta'ziye C: XI 270

ta'ziye-roime C. X 44

ta'ziyet C. V 497

teafffifCXHO

teal C VIII 44; C IX 540; C X 533; C. XI 595

tebCX242,243;CXI49

teba' C. VIII 495; C VIII 399

tebab C. X 346

tebah C VIII 479

tebahturCXI 110

tebarC XI 103; C. XIII 38

teber C VIII 222

teberra C. VIII 222

tebettul C VI 488

tebgfz C. XII 548

teburak C. VI 447

tebzir C IX 407

tecafT C VIII 380

tecavff C XI 93

tecavifi's-semavati'1-ula C. XI 93

tecebbur C XIII 305

tecelli-iberkfC. X1I79

tecemmu§ C VIII 594; C XI 372

tece§5umC. VIII 179; CXI 389

teems C V 402

tecvffCX193

tedrfc C XI 402

teenni C. IX 36; C X 507; C XI 403

tefC. XII 370

tefahhus C IX 447

tefani C. XI 33

tefarik C X 506

tefekkur C V 371

teferruc C V 80; C. XIII 73

teferriidCVII17

tefes C VIII 565

tefestut C X 285

tefestut C X 285

ternc C XI 403

tefrik C X 506

tefsir CI 125; C 1X537

teft C IV 318; C. VI 623; C VII 514; C IX 433;

C XI 292; C XII 72
teg C VIII 103

tegarBk. tegarC XI 542, 613
tegarrudC. VII 17
tegfC VIII 103

<^>P^

MESNEVt-1 SERIF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 ■

tegar Bk. tegar C, V 73

teha§§um C. VIII 179

tehaviinC. X591

tehdfd C. VII 220

tehettiik C XI 591

tehniyet C. V 497

tekC. IX 182; C. XII 475

tek mi, cift mi C. IV 270

tekaza Bk. takaza C. XI 368

tekazziiz C. X 406

tekellufc. I 130

teklff C. IX 300

tekvir C. XI 45

tekye C. VI 390

tekye kem kunf C. XII 558

tekye kerden C. VI 390

telabed C. XIII 51

telabfdenC. XIII 51

telb telb C VII 278

telbfs C. VH 367, 440

telh C. IX 264

telh-kam C. IV 481; C. IX 264; C. XII 16

tell C. X 492-, C. XI 190

telvim C. XIII 306

telvfnC. IX 632; C. XI 217

temerC. II 116

te'milC. VII 15

temkin C. V 397; C IX 401, 631, 632; C. XI 96,

217
temuz C. V 289
temvih C. XII 453
ten C. VIII 460
ten daden C. VII 384
ten zeden C. VII 296; C. VIII 25; C. IX 225, 580;

C. X 398; C. XI 248, 398; C. XII 625
tenanfrC. XIII 341
tenbih C. XII 589
ten-biirehne C. VI 267
tencim C. Xll 388
tenedC. VI 440; C. 1X112
tenemC. X 193
tenessiikC. XI 591
tenessum C. VII 17
tenfericf C. XIII 118

teng C. IV 356; C. VII 347; C. IX 369; C. XII 623
ten-ga-teng C. XII 623
teniden C. I 415; C VI 440, 534; C. VII 27, 400,

440, 478, 513, 524; C. VIII 105, 117, 145,

249, 328, 330, 460, 520, 528; C.1X 48, 76,

1 12, 124, 640; C. X 193, 217, 266, 359; C.

XI 25, 331, 584; C. XII 25, 121, 203, 328,

460, 490, 530
tenkiye C. X 228
tenkihC. XI 251
tenkih-i menat C. XI 251
tennurC. XIII 341
tenzeden Bk. ten zeden C. XI 248

tenzih C. VIII 430

tenzQC. 161

ter C. VIII 98

teraci' C. VI 349

tera§ C. XI 475

tera§fden C. VIII 468

terbf C. V 139; C XI 557

terciye C. VI 149

tere C. X 198

tereddudC. V 144

terehhubC. XI 164

tere-tutC. X 198

terhal C. XI 204

terhib C. XI 547

terk C. IX 314

terkbe-guC. XII 147

terk giiften C. V 179; C. XII 147, 357

terkan C. X 497

terke§C. XIII 311

terre C. X 198, 298

tersC.V322, 402; C. XIII 291

tersan C. VI 272

tersemC.XUl291

tertib daden C. IV 30

tesahhur C. Ill 278; C. IV 478

tesbihC.lXlll;C. XII 408, 550

tesdis C. XI 557

tesefseta C. XII 559

tesefsut C. X 285

tesellus C. IX 96

tesharC. VII 79; C. X261

teslfs C. XI 557

tesnfm C. XII 493

tesu Bk. tUSU C. HI 285; C. VI 357; C. X 1 9; C. XI

509; C. XIII 136
tesvil C. VI 238; C. X 173
tegennUc C. XI 408
te§ne C IX 84; C. XII 538
te§negan-i hak C. IX 83
te§nr C VIII 25

teva C. IX 340; C. X 434, 523; C. XI 188
tevangerC. XIII 158
tevatur C. XIII 167
tevbe C. XI 332

tevfikC. I 111; C. V 231; C. XI 197
tevfir C. VII 513; C. XI 358; C. XII 601, 620
tevhfd C. IX 634
te'vil C. IX 537; C. X 318
tevki* C. XII 66, 226
tevsen C. XI 186
tewab C. VI 130
tevziC. X136;C. XII 424
teyh C. VI 329
tezkiye C. IX 97
tezvir C. IV 305; C. VII 307; C. VIII 498; C. XII

36, 459
tibb C. XI 445

*$%&>

AgiKLANAN FARS^A, ARAPQA, TURKQE KELlMELER tNDEKSl

tibiC. XII 108

tifl gire§ C. VIII 102

tiflek C. V 255

tiflekan C. V 255

tifli C. XI 259

tilasm C. VI 403

tlhsm C. VI 403; C. X 169

tilsim Bk. tihsm C. X 169, 213

tilsimat C. Ill 443

timm C. VIII 448

timm ii rimm C. VIII 448; C, XII 303

timr C. I 69

tinabC.VI270;C.VII482

tinnabC. VI 270

tirak C. V 370; C. VI 439; C. XI 443

Uraz C. I 149; C. V 566; C. VII 304; C. IX 193; C.

XI 251, 256
tiybet C. X 469
tiyre C. IX 632
tiC. X 512; C. XIII 106,271
ti ti C. IV 393
tiba C. XI 473
tiba§C. VI 180
tigin C. XI 423
tig-i burran C. XIII 83
tin C. VI 329
tfhu C. XI 531
timarC. XII 170
timar da§ten C. XI 568
tir C. VII 127; C. X 634; C. XII 588
tir duhten C. X 634
tirbid C. VIII 601
tire C. X 549
tiregi C. XII 434
tirhalC. VII281

tir-i hadeng C. XI 134; C. XII 533
tirizC. 1X193
TirmidC. XII 197
Tirmiz C. X 423; C. XII 197
tiryak C. I 84
tiryak-i faruki C. X 635
tiz-gu§ C. IX 26, 137
tiz-husC. IX 137
togulgaC. X 136

tolga C. Ill 1 15, 465; C. VIII 597; C. X 136
top C. I 562; C. HI 107
toprak basti resmi C. XIII 133
topuz C. X 422
toy C. XIII 274
tovbe C. VIII 142
tu C. XIII 274
tu me rehi C. V 420
tu'me C. XI 542; C. XII 345, 384
tu'me-cu C. XII 345
tu'me-pezir C. XII 384
tuba C.V 267; C. VIII 467
tuba leke C. VIII 467

tubake C. VIII 467

tubfC. XII 108

tubre C. XII 364

tud C. IX 24

tude C. IX 24

tu-e§ C. XI 284

tufan C. XII 96

tufeyl C. VIII 495

tufeyli C. VIII 495

tugraC. X162

tuh C. VIII 482

tuhC.X424

tuhl C. XIII 271

Ulhme C. IV 247; C. V 76; C. VI 76; C. IX 560; C.

XII 164; C. XIII 130
tuhte C. XII 353

tuhten C. XII 353, 564; C. XIII 98
tuka Bk. tiika C. vill 397
tulb C. VII 292
tulfden C. XI 557
tuma'nfn C. IV 248
tuma'nfnetC. XII 212
tum-turakC. XI 79; C. XIII 41
tun C. IV 66, 272; C. VI 434; C. XI 1 13
tungerC. XIII 158
tuniC. IV 66
tuniyanC. XI 113
turC. I92;C. II 159
turfeC. X493
turren C. XIII 216
turuk C. V 505
turum C. Ill 308

turunciden Bk. turiinciden C. X 520
tuning C. VII 293; C. X 520
tu§ C. XI 284
tut C. X 198
tutiyaC. Ill 316

tutmac Bk. tutmag C. XI 542, 613
tutma? C. Ill 109; C. VIII 243; C. X 265 ,
tutukC. 11415
tuveh C. VIII 482
tuy C. XIII 274
tuyb C. VIII 467
tuz C. XII 564
tuziden C. XII 564
tu suhan C. X 358
tubsirun C. X 369
tuf C. VIII 93
tuhi-rev C. XI 538

tuka Bk. tuka C. XII 548; C. XIII 152
tulb C. VII 292
tundbadC. X1311
tund-zeban C. VI 219
tunuk C. VI 249
turbudC.VH1601
Turk C. VI 355
turk-cus. C. XI 573

*$%&>

MESNEVf-1 §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVI-6 ■

turk-taz C. XII 19, 239

turktaz C. XIII 76

turrehat C. II 119; C. IX 366; C. X 579; C. XI 331

turiinciden Bk. turuncfden C. IX 321

tiirii§ C. VII 515

tiisu Bk. tesu C. Ill 445

U-U

uavvid C. V 507

ubbad C. I 65

ubur C. XI 290

ucabC. XII 138

ucb C IX 229

u'cubeC. 11415

u^aryildizC. VIII 461

ud C. VI 274

udul C. I 146

ufat C. I 68

uhde C. X 225

uhudC. XII 184

ukab C. VI 223

Ukar C. IV 422; C. XI 613; C. XIII 286

ukbeC. X349, 492; CXI 176

ukbetu't-tair C. X 349

ukryye C. VI 335

ukttk C. XI 493

Ula C. VI 223; C. VIII 206; C XII 367, 514; C.

XIII 198
ulaha C. XI 249
ulakC. XII 196
ulalayC. XI 18
ullaguk C. VII 427
ulu C. X 569; C. XII 168
ulug C. IX 291; C. X 569; C. XII 168
uluk C. X 530
uluvCX 195
umran C. IX 250
umreC. IV 116
umud C. VI 569; C. XII 618
umur C. XII 304
unhelvasiC. XII 188
un ufak C. X 568
una (; uniye) C. XII 515
unsur C. VII 435; C. XI 72, 596
unvan C. VII 462
ur C. II 294; C. IX 580; C. X 109; C. XI 569; C.

XIII 103
urcun C. X 228; C XI 425
urs C. XII 368
usba'C. VI 106
usbu' C. VI 106
uskur C. V 282

ustur C. I 323; C. VIII 566; C IX 602
usturlab C. I 123; C. IV 316; C. VIII 566; C. IX

602; C. XII 387
usul C. XI 199
u§ C. XI 486
u§ve C. V 291; C. VI 610; C. X 522; C. XI 210

u§ve daden C. X 550

Utarid C. VI 391; C. X 474; C. Xll 475

utbe C. XI 610

UtU Bk. UtUW C. IX 583; C. XI 468; C. XII 47

utul C. VIII 124; C. X 345

UtUW C. V 67; C. VIII 243, 501, 539; C. XI 468,

503
uyun C. I 59; C. XIII 80
uzak§ehirC. I 145
U

u'aUiIuC.VI117
iiftade nist C. VIII 280
iiftaden C. IV 90
uftaden be-dug C. VI 88
uful C. XI 468
ukkal C. IX 256; C. X 103
vikkal-i galiz C. IX 256
iikiil C. XIII 293
ulihe ileyhi C. VII 342
ummehat C. XI 596
iimniyyet C. IX 32; C. XI 167
unsC. XII 581
urib C. Ill 489
usgur C. VII 46
iiskereC. X621
iiskerre C. X621
uskiire C. VI 60
ustun C. VII 344
usture C. V 307
usturlab C. I 123; C. IV 316
iisud C. X 525
usurC.XU231
u§gur C. VII 46 ,
u§kuhC. X218
ustulum C. XI 283
iistur C. XII 102
ii§tur-dU C. VI 430; 0. XI 177
V

va C. 1 137; C. II 496- C. VI 291; C. IX 45
va dad C. II 496
va daden C. I 137; C. J 496
va daden ata C. II 496
va giiften C. VI 206
va gulden CIV 219
vaharebC. VI 291
va numuden C. VI 208
va siibura C IX 45
vatunege§tC XI 147'
va-ferhatah C XIII 246
vafT C XIII 99
vahal C IV 407; C. XI :j83
vahariden C. IX 520; q. XII 465, 537; C. XIII

309
vahi C VII 482; C XIII 284
vahf edeb C XIII 284
vahQeC. XIII 187

*£»>

AQIKLANAN FARSCA, ARAPQA, TURKQE KELlMELER iNDEKSt

vahim C. XII 469

vahi§C. XII 132,469

vah§ C. IV 387; C. X 88; C. XII 345

vah§et C. XIII 289

vahy C. I 439; C. VI 49; C. VII 376, 485; C. VIII

327, 345; C. IX 410; C. XI 522
vaiye C. IX 497
vakar C. XII 435; C. XIII 191
vakerden C. X 494
vakfC. 1X421

vaklh C. VI 525; C. VIII 164; C. X 136
vaktha C. IX 234
vakt hirmen-gah C. VII 430
valideyn C. XII 428
Vamik C. XII 244
van ki gu§este§ C. II 45
var C. VI 579; C. IX 649; C. XIII 109
vares C. XI 375
varidC. XII 46; C. XIII 217
varrakC. XI 615
vasat C. I 396
vasaya C. I 66
vasik C. XII 353
vast C. IX 320
vasiyyet C. I 66
vaslet C. V 255
vasmC. XI 511
va§ak, va§ak C. XII 88
va§lC. II 520; C. XII 107
vata C. XII 624

vatan C. X 49, 465; C. XII 608
vaveyla C. VI 12
vaveyleta C. XI 162
vaveylfC. VI 12
vay C. I 94
vay vay C. XII 626
vazffe C. XII 351, 384; C. XIII 212
vazir C. HI 206
ve'§-§efak C XI 491
vebaC. I 115; C. VI 60, 340
vebal C. I 150; C. VI 95; C. IX 191, 194; C. XI

557; C. XIII 190
vebed C. VIII 276
veberC. XII 163
vecaC. XIII 146

vecd C. X 89; C. XI 540; C. XIII 169
vecdderC. XIII 169
vecelC. 1X218; C. XI 96
vech C. Ill 140; C. IV 358; C. XI 168; C. XII 604
veche'1-Arab C. IV 358
Vedud C. Vll 156; C. VI11 422; C. XI 326
vefa C. XIII 99

vefd C. 1 68; C. XI 539; C. XII 164; C. XIII 164
vegaC. X156;C. XI 564
vehalC. IX 192,218,610
vehm C. XI 12
vehm-idarem C. XII 142

vekihC. X211

vekrC. Ill 321

veksC. IV 186

vela C. VII 127; C. VIII 95

veleh C. VII 342

veil C. VII 356; C.XU1 312

vend C. VII 282; C. VIII 153, 272; C. XIII 39

verC. IX 160

vera C. I 66; C. VIII 203

verd C. VII 276; C. XI 388

verdu's-Sinf C. XII 249

venC. VIII 203

verkaC.V1117

verz C. XII 374

verziden C. XII 374

vesah C. XI 569

vesak C. VI 258

vesen C. VII 366; C. XI 247

vesselam C, VIII 1 75

vesvas C. V 488; C. VI11 504; C. X 351; C. XI

204, 255; C. XIII 184
vesvese C. IX 410; C. X 351; C. XI 204
ve§m C. II 304
ve§tC. XI 271, 575
veted C. XI 488
vetlre C. IX 564
vey C. XI 536
veyh C. V 84
veylC. XI 271, 461
Veys C. XIII 24
vezC. I 137; C. XIII 294
veziden C. XIII 294
vezn nihaden C. V 75
vidadC. XII 125
vika' C. XII 574
vikaye C. XI 93

Vila C. VIII 95, 355, 488; C. IX 419*
vird C. VI 370; C. VIII 1 19; C. X 434; C. XII 168
Vis C. 1X403
visak C. VI 258; C. XI 34
vizrC. Ill 206; C. XII 318
vurud C. Ill 398

vuhus. C. IX 309; C. X 88; C. XII 345
vukUf C. VIII 348; C. IX 439
vukye C. VI 335
vuslat C. IX 633
vucuh C. IV 358
viidd C. VI 56; C. X 583
vufud C. XI 539; C. XIII 164
viirud C. XI 423; C. XII 265; C XIII 240
vusak C. IV 99; C. VI 258; C. IX 53; C. XII 272,

384; C. XIII 221
vu§at C. II 520; C. XII 107

Y

ya C. I 513; C. Ill 142, 167; C. V 193, 306, 391;
C. VI 128, 215, 257, 299; C. VII 39, 226,
338, 439, 464; C. VIII 338, 617; C, IX 160,

csgp^

MESNEVl-1 §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVt-6

173, 552; C. X 18, 71, 80, 149, 236, 279,
321, 324, 433, 458; C. XI 276, 354, 367,
418, 466, 547; C. XII 140, 168, 501; C. XIII
236

ya bister-i kemhada ya viranede can ver C. II 1 13

ya hasreta C. VI 113

ya§ecerC. XII 419

ya veche'1-Arab C. II 247

yaveyletaC. VI 113

yaban adami C. XII 72

yaban e§egi C. IX 637

yaften C. VIII 490

yagfC. VIII 616; C. XIII 261

yakazaC. XIII 185

yakf C. XI 93

yakat-i zekat C. II 287

yaraC. XI 99, 212

yaresten C. IX 35

yar-igarC. IV 120

yari C. I 83

yasa C. VI 444

yasa C. XII 600

yasak C. XII 600

yasaniden C. VI 444

yasavul C. VII 52

yasavulun C. VII 52

yase C. V 234; C. VI 444

yase C. XII 600

YasmC.IV104

yava§a C. IX 64

yave C. VI 525; C. X 17; C. XI 545

yave-taz C. Ill 175; C. X 17; C. XII 127

yedekgiC. X437

yekesbe C. II 361

yek fakihi C. VII 464

yek reh C. XI 568

yek suvare C. XII 357

yek§ebiC. XI 214

yekzemamC. XII 168

yek-dilC. VIII 162

yek-reh C. X 84, 232

yemirt C. V 58, 448; C. VI 63; C. VII 344

yemm C. XIII 333, 342

yemut C. I 394

yenabi C. XI 346

yenbu' C. II 367; C. XI 346; C. XII 529

yenga C. XIII 25

yepunlu C. XIII 126

yerhamuk' Allah C. IV 223

yesar C. XII 126

yesbC. 1212

yesjm, yesm C. I 212; C. II 108; C. X 540

yetim C. XII 299

yevm-i dm C. II 377; C. V 468; C. XI 463

yorga C. VIII 47

yufka ekmegi C. XII 415

yurt C. VI 345

yurt-geh C. VI 345

yuvas. C. VIII 47; C. XIII 324

yubsarun C. X 369

yukii arabaya koymak C. XII 273

yukti baglamak C. XI 127

Z

zabt-ikunC. X451

zaby C. VII 82

zacrC.VI11411

zacretC.VII158

zad C. Ill 109; C. VI11 117, 286; C. XI 586; C.

XIII 78
zad u bud C. XI 329
zaden C. Ill 109; C. VIII 286; C. XI 586
za'feran C. VI 587
zaffC. VI 65

zag C. IV 500; C. VIII 245
zagbe C. VIII 500
zagferan C. XI11 52
zahfC.lV442
zahid C. XI 612
zahil C. XII 228
zahfr C. Ill 171; C. IV 25, 334; C. V 276; C. VI

162; C. IX 368; C. X 238, 581; C. XI 199; C.

XII 417; C. XIII 21
zahfre C. I 65

zahm C. XI 564

zahmet C. VIII 344

zaidC. VII 15

zaifC.V37;C. X488

zatf-i zar zar C. XI 502

zaim C. XI 595

zafn C. V 142; C. VIII 607; C. XII 265

zal C. II 146; C. Ill 121; C. VI 95; C. VIII 406,

419; C. IX 243, 447, 531, 535; C. X 552; C.

XI 284; C. XII 411
zalamC. VII 184; C. XI 12
zall C. IX 130
zama' C. XII 275

zamir C. VIII 1 16; C. X 477; C. XIII 39
za'n C. V 408; C. VII 12
zan san C. XIII 249
zape C. XI 236
zar C. I 122, 428; C. Ill 344; C. VI 378, 421; C.

VIII 611; C. IX 171, 173, 310; C. X 106,

245; C. X 86; C. XI 460, 502; C. XII 428; C.

XIII 242

zari C. I 122; C. IX 173; C. XIII 263
zarfden C. X 72; C. XIII 109
zart(i§t C. II 542
zatti's-sudur C. XII 363
zatii's-suver C. XII 539
zav C. XII 495; C. XIII 287
zav' C. I 68
zay'a C. VII 473
zayfC. XII 164,367
zaymuran C. VIII 552

C £P=

AQIKLANAN FARS£A, ARAPQA, TURKCE KELiMELER iNDEKSl

zeb C. VII 459

zebane C. VII 87

zeban-i CerTr C. VI 219

zebaniC.XI411

zebed C. XI 526

ZeburC. X1515

zecr C. XII 464

zeden C. VIII 230; C. IX 591; C. XI 295, 546; C.

XII 197; C. XIII 214
zeft C. V 220; C. VI 268, 507; C. VIII 588; C. IX

106
zehf C. VIII 384
zehr hand C.X 419
zehrnu§C. X419
zehr-ab C. XI 79
zehr-ba C. IV 1 72
zehre C. II 25; C. VI 346; C. VIII 499; C. X 495;

C. XI 617; C. XII 357; C. XIII 39
zekanC. X11I 110
zekatC. I 115; C. II 287
zeken C. XII 87
zekerC. XI 472
zeklC. XIII 148
zekin C. XII 87
zelak C. XI 446
zelk C. V 285

zelle C. I 114; G. VIII 13, 489; C. IX 186
zellet C. X 434, 558
zelzele C. XIII 27
zemen C. XI 92, 365
zemherfr C. VIII 210; C. XI 33
zemin-bus C. XI 388
zemistan C. VII 355
zemrC. XI 91
zenC. XIII 215
zen be-muzd C. VII 380
zenah CXI 156
zenah-zeden C. XI 156
zenb C. VII 471

zen-bare C. VIII 46; C. X 406; C. XI 444
zen-be-muzd C. IV 263
zencebil C. II 449
zen-dost C. VIII 46; C. XI 444
zeneb C. XII 277
zeneb ukdeleri C. XI 319
zengi C. XI 603
zengi-cebin C. VI 208
zep C. IX 577
zerC. HI 126; C. VI 520
zer §umar, zer §umer C. II 89
zer-beft C. Ill 70; C. XII 294
zerd C. VI 457, 520
zerd-ru ge§ten C. Ill 133
Zerdii§t C. II 542
zer-gerC. I 141; C. XIII 100
zer-gun C. IX 597
zerk C. VII 308, 313, 483; C. IX 307; C. XII 21 1

zerrad C. V 488; C. VI 457

zerrad-hane C. VI 457

zerrak C. IX 468; C. XII 46; C. XIII 191

zerre C. V 24; C. X 396

zerr-i kuhen C. VII 504

zerrin-kaba C. VI 167

zer-tab C. VI 520

ze§t-saz C. XI 239

zevd C. VII 15

zeyd Amr'i dogdii C. IV 471

zeyl C. XIII 256

zeyn C. VI 496; C. XI 508; C. XII 358

zeyrek-sarC, I 513

ziaf C. X 488

zimn C. I 132

zindikC. XII 611

zinnet C. VI 263

zinh C. VIII 597

ZlC. IV 15; C. XI69;C. XIII 178

zi mahi ta-be man C. V 323

zibl C. XII 520

ziduden C. IX 573

zifafC.VI65

zih C. VI 268, 302

zihar C. X 57; C. XII 469

zihiden C. XII 462

zikr C. VII 428

zilzalC. X1I1 162

zfn C. XIII 236

zfn diikkan reften C. VI 188

zindegiC. VII 153

zfndikC.XII611

zinhar C. VI 255, 600; C. IX 288; C. X 412; C. XI

117,363, 617; C. XII 29, 455
zirC.H137;C.VII222
zir dest C. VII 71
zfrubemC.XI301;C. XII 126
zir u zar C. IX 467
zirdest C. XII 14
zirefkend-i hurd C. II 87
zir-1 gilfm C. XIII 200
zfstenC. XIII 100, 178
ziya' C. VI 74; C. VII 473
ziyadC. 1140,41
ziyiC. XIII 100
zobu C. IV 360

ZU C, V 420; C. XI 137, 472; C. XII 13
zuterC. 1X271
zuba' C. IV 360
zuba'-an C. IV 360
zud C. V 420; C. XII 13
zud-ter C. Ill 403
zu-fiinunC. VI 180; C. VIII 12
zulem C. IX 571
zulle C. VI 102; C. XII 88
zulm, zultim C. V 614; C. IX 368; C. X 274; C.

XII 427

SfjX^ MESNEVM §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

zulmet-dost-dar C. XII 462 Ziihre C. II 60; C. VI 346; C. IX 166; C. X 474

zu-lubab C. VIII 357 ziika C. V 295

zur C. Vlll 405; C. XII 1 67 ziikr C. VU 428

zu-ter C. Ill 403 ziilal C. VI 95

zu'1-himar C. XI 6 1 ziilf C. VII 470

zubab C. IX 255 ziilfikar C. VIII 477; C, XII 72

zQbal C XII 461 zulfikar-endf§e C. XII 72

zubale C. VI 36 1 ; C. XII 46 1 zull C. XII 5 1 7

zubul C. XIII 130 ziimrud C. IX 619; C. XII 364, 607

zubur C. XI 5 1 5 zumurriid C. IX 592

zucac C. XII 366 zunbur C. IX 255

Zuhal C. IX 141; C. X 473; C. XI 236 zunnar C. I 182; C. IV 513

ziihd C. XII 302 zttnnun C. HI 388

zuhhad C. I 65

c £p 3

TERiMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER 1NDEKS1

Terimler, Deyimler ve Bazi
Kelimeler tndeksi

6 8ps°

Not; Sayfa numaralanna ilk baskinin I. cildi igin 2 (iki),
III. ve IV. ciltleri igin 4 (dort) sayfa eklenecektir.

abBk. suC. X351

abugllC. V 143; C. XIII 15

aba C. Ill 409; C. VII 297; C. IX 468; C. X 408,
457; C. XIII 177

AbbadiyeC.IV510

AbbashkC. X211

abd C. II 19, 20, 163, 238, 342, 526; C, HI 33,
35, 99, 166, 177, 183, 239, 241, 328, 377,
422; C. VI 57, 160, 399, 400; C. VII 229,
403; C. VIII 91, 239, 240, 282, 325, 338,
339; C. IX 594, 643, 645; C. X 30, 68, 311,
340, 355, 606, 622; C. XI 264, 346; C. XII
112, 117

abd abddir C. Ill 241; C. VIII 571

abdal C. I 44, 431; C. II 51, 109, 376, 377, 382,
411; C. 111229,230; CIV 41, 42; C. V 18,
34, 524, 525, 529, 530, 594; C. VI 421,
422; C. XII 404; C. XIII 81

abdal-i Hak, Huda, ilahf C. 1 163; C. 11 372, 376;
C. V 447; C. VI 190; C. XII 404

abdal-i seb'a C. II 260; C. V 524, 528, 529, 530,
541, 544, 545, 547, 566, 575, 594, 605,
606, 607, 608; C. VII 442

abdalinC. V 19

abdest C. VIII 119, 544; C. IX 87; C. XIII 143

abdest suyu C. IV 513

abd-i Huda C. IX 648

abd-i mahz C. 1 194, 517, 518; C. II 167, 168; C,
V 501, 502, 503, 504; C. VIII 54; C. IX.625,

626, 632; C. X 22, 23, 29, 30, 32, 38, 40,

311, 611; C. XI 264; C. XII 412, 413
abd-i rabbani C. VIII 576
abd-i UzzaC. VI 221
abdiyet C. II 343; C. Ill 34, 113, 239, 339, 341,

484; C. V 383; C. VI 336, 337; C. VIII 334;

C. IX 643; C. X 622; C. XI 264, 476, 486; C,

XI] 312' C. XIII 240
abdiyyet-i m'ahza C. I 63; C. VI 195, 227; C. VII

203; C. VIII 93; C. IX 594, 600, 617, 625;

C. X 31 1,623
abdullah C. HI 142; C. V 475, 591, 622; C. VI

182, 195, 227
abdu'd-dinar C. V 622; C. XII 136
abdu'l-Aliyy C. XI 21, 22
abdulazizC.VI221
abdu'I-cah C. V 622; C. XII 136
abdii'l-evlad C. V 592
abdulgavs C, Xll 336
abdu'1-Hadi C. VI 284
abdu'l-mal C. V 592
abdu'l-Melik C. XII 12
abdu'l-Mudil C. VI 284
abdu'n-nefs C. V 475, 592, 622; C. VI 195, 227;

C. XII 136
abdu'n-nisa C. V 622
abdu'r-Rab C. XII 12
abdu'r-ruh C. VI 227
abdu'z-zevc C. V 592
abesC. II 543; C. VIII 351

°&$&>

MESNEVl-I §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 -

Abese C. IV 75

Abese ve tevella C. VIII 72

ab-hord C. XIII 189

ab-i fehm C. V 555

ab-i feyz C. Ill 382

ab-i haya C. HI 142

ab-t hayat C. I 59, 60, 338; C. II 194, 484, 485,
529; C. HI 27, 201, 340, 349, 385; C. IV
478, 479; C. V 26, 91; C. VI 1 14, 398, 504,
507, 584, 506; C. VII 29, 321; C. IX 83, 86,
267, 271, 282, 386, 390; C. X 42, 61, 75,
94, 341, 630; C. XI 227, 296, 396, 517; C.
XII 42, 417, 421, 422; C. XIII 59, 139, 300,
331

ab-i hayat zulmet icjndedir C. VI 398; C. XIII 300

ab-i hayat-i hakiki C. Ill 339

ab-i hayat-i ma'rifet C. VI 506

ab-i hayevan Bk. ab-i hayat C. IV 479

ab-i hayvani C. V 26

ab-i Hizir Bk. ab-i hayat C. VI 506

ab-ikevserC. IX 412; C. X 33

ab-i mahmud C. VIII 248

ab-i ma'rifet C. VI 508

ab-i miibarek C. VI 509

ab-i revan C. IV 387

ab-i zulal C. I 209

ab-l ZUlal C. II 450; C. Ill 458; C. IX 156

ab-i ziilal ce§mesi C. Ill 372

ab-i zulal-i maarif C. Ill 372

abiC.VI532;C. XII 260

abid C. I 57; C. Ill 410; C. V 12; C. VI 512; C. VII
242; C. IX 212, 411; C. IX 95, 214; C. X
230, 525, 537; C. XI 163, 453; C. XII 583,
617; C. XIII 18,266

abidiyetC. VIII 314

abusii'1-vech C. VIII 524

acele C. II 564; C. VI 287; C. IX 36; C. X 157; C.
XII 128

Acem C. II 104; C. X 535; C. XII 220

a'cemiC. X1I618

aciC. II 187; C. XII 173

aci deniz C I 169; C. II 189; C. VI 515

aci su C. I 262; C. VII 307; C. IX 281, 282; C. X
120, 143, 449, 554; C. XIII 133, 134

aasuseliC. 1X281

acihk C. XI 537

acimakC. XII 221

acilC. IX 155

acillezzetC. 1X156

adz C. I 239

aciz C. XI 94

aciz kdmak C. VIII 538

acizlik C. X 290

aculliikC. 1X413

acuzeC. VI 71; C. XI 60, 61

acz C. I 203, 330, 373, 573; C. Ill 315, 480; C.
IV 122, 414; C. V 71, 354; C. VI 166, 203,

233, 234, 597; C. VII 388, 407; C. V1I1 589;
C. IX 191, 195, 556; C. X 290, 291, 343,

344, 410, 456, 608, 609; C. XI 96, 97, 267;
C. XII 145, 174, 279; C. XIII 100, 109, 259,
298, 299, 300

acz zinciri C. XI 267

acziC. XIII 101

a? C. XIII 48, 49, 277

achk C. II 544; C. Ill 15, 180; C. IV 16, 303; C.
V 113; C. VI 32, 34, 169, 173, 378; C. VII
549-551; C. VIII 547, 548; C. IX 111, 125,
559, 561; C. X 234-239, 287, 288, 322; C.
XI 180, 208, 209; C. XII 22, 396, 552; C.
XIII 115, 116, 130,267

achk korkusuC. X 241-244

adC. IX 133; C. XIII 47, 49, 56

Ad kavmi C. VIII 179,277

adab-i §eriat C. VII 84

adab-i §er'iyye C. HI 486

adalet C. II 317; C. IV 41, 67, 487; C. VI 15, 45,
376, 595; C. VII 219; C. VIII 41; C. IX 463;
C. X 321, 323, 324, 449, 518; C. XI 150,
491, 514, 594; C. XII 166; C. XIII 204

adalet terazi C. XI 489

adamC. X381

adam aramak C. X 251

adavet C. IV 490; C. IX 49

aded C. HI 105; C. XI 35, 38, 179; C. XII 362

adedlerin coklugu C. XII 359

adem Bk. insan C. I 383; C. II 214, 215, 218; C.
Ill 18, 450; C. IV 452, 453, 506; C. V 609;
C. VI 212, 288, 491, 541; C. VII 243, 306,
348; C. VIII 247, 590; C. IX 328; C. X 441;,
C. XI 343; C. XII 24, 83, 84, 118, 387, 403,
520, 564, 568; C. XIII 210, 324

adem Bk. yokluk C. 1 83, 214, 384, 436, 568,
570; C. II 43, 323, 325, 329, 482, 483,
508, 540, 547; C. Ill 16, 49, 301; C. IV 217,
298; C. V 136; C. VI 148, 170, 176, 288,
294, 297, 301, 319, 361, 397, 412, 539,
599, 616; C. VII 79, 141; C. VIII 51, 113,
268; C. IX 116, 117, 120, 145, 214, 276,

345, 346, 347, 404, 621; C. X 84, 628,
629, 635; C. XI 136, 195, 214, 286, 287,
288, 451, 454, 455, 457, 477, 507, 563,
581; C. XII 137, 149, 204, 272, 362, 385,
386, 520

adem ayn-i azabdir C. XII 272
adem maa'l-viicud C. X 34
adem sahrasi C. XII 272
adem sikintisi C. XII 368
adem, alem-i kiibradir C. VII 164
adem, alem-i sugradir C. VII 164
adem, alemin ruhudur C. VII 243
Adem'e secde C. XII 55

ademi C. XI 57, 58, 621; C. XII 55, 223; C. XIII
346

^

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSi

adem-i hakiki C. I 436; C. II 323; C. Ill 191; C.
IX 621; C. XII 81

adem-i hakiki C. Ill 446, 450; C. VII 221; C. XII
661

adem-i husn C. IX 328

adem-i isti'dad C. VII 99

adem-i i'tibari C. IX 621; C. XI 287

adem-i izafi C. I 384, 436, 570; C. II 67, 152,
323, 325, 396, 480-482; C. HI 191, 192,
200, 215; C. IV 217; C. VI 176, 288, 319,
397, 561, 568, 598, 608; C. VI 201; C. VII

136, 175; C. VIII 186; C. IX 116, 117, 118,
120, 346, 347, 378, 398, 404, 527, 621,
622; C. X 34, 35, 525, 530, 531, 628, 629,
635; C. XI 287, 288, 339, 451-454, 456,
457, 462, 477, 483, 484, 563, 581; C. XII

137, 271-274, 386, 577; C. XIII 27
adem-i izafi deryasi C. XII 271

adem-i izafi sahrasi C. XII 271

adem-i kebir C. XI 242

adem-i mahz Bk. adem-i mutlak C. IV 297; C. VI
561 ; C. VII 1 38; C. VIII 574; C. IX 2 14, 621,
649; C. XI 249, 452; C. XII 82, 272

adem-i mukayyed C. IX 621; C. XI 287

adem-i mutlak Bk. adem-i mahz C. II 323; C. VI
170; C. IX 346; C. XI 287; C. XII 272

adem-i mutlak yoktur C. XII 137

Adem-i safiC. 11210

adem-i sirf Bk. adem-i mutlak C. 1 384; C. XI 527

Adem'in hilkati C. VII 270; C. XI 405

Adem'in nutku C. XIII 210

Adem'in zellesi C. IX 186

Ademoglu C. Vlll 412; C. VII 347; C. XI 57

ademu'l-vucud C. II 323

Aden incisi C. XII 325, 506

adet C. I 261, 262; C. IV 76; C. VII 351; C. IX
502, 503, 620, 621, 631

adet-i ilahiyye C. II 79; C. VI 257; C. X 1 12

adgas u ahlam C. 1 104; C. VIII 372; C. XII 190

adimC. XIII 275

adini soylemek C. XIII 48, 49

adil C. II 128; C. IX 97, 570

Adiler C. XIII 309

adil-t mutlak C. XI 504

Adl C. I 211; C. II 26, 377; C. HI 250, 260, 349,
350; C. IV 400; C. V 12, 468; C. VII 66, 67;
C. VIII 522, 563; C. IX 367, 368, 463; C. X
32, 321, 323, 617; C. XI 490, 509, 605,
609, 610; C. XII 84, 218, 306, 397, 398,
399; C. XIII 28, 29, 187, 204, 208

adl giinu C. XI 609

adl-cu C. XII 613

adl-i ciiz'iC. XI 491, 492

adl-i ilahf C. VII 480; C. XI 490, 491

adl-i kiilli-i ilahi C. XI 491

adl-i mahz C. VI 602

afak C. I 32; C. HI 440, 460; C. IV 302, 303; C.

V 78, 333, 334, 462; C. VIII 145, 340; C. XI
12; C. XII 389, 545, 564; C. XI11 93, 97,
103, 139, 140

afakfC. VIII 186, 203,248

afat-i tabflyye C. VIII 437

afll C. V 387; C. XI 467; C. XII 535, 536

afitab Bk. gune§ C. Ill 3 1 1 , 3 1 7

afitab-i celal C. X 90, 538

afitab-i hakiki C. Ill 31 1, 312; C. V 635

afitab-i ma'nevf C. II 95

afitab-i neyyir C. X 396

afiyet C. I 399; C. VIII 21 1; C. IX 599; C. X 100

Afuv C. IV 399; C. X 593, 607, 615, 616

afv C. VI 527; C. VII 371; C. IX 585, 586; C. X
32, 33, 37, 328, 336, 434, 435, 587, 592,
607, 609, 615-617, 620; C. XI 94; C. XII
216,217

afv-i ilahiye C. X 588

afyon C. HI 416; C. IV 254; C. VI 49; C. VII 90,
95, 447; C. VIII 260; C. X 27, 370, 411; C.
XII 585

agahhk C. XI 62

agag C. I 409; C. II 51-53, 250, 323, 530, 531;
C. Ill 24, 25, 191, 272, 273, 282, 333, 353,
354, 431, 432, 458; C. IV 49, 119, 237,
238, 239, 474-476, 478, 480, 481; C. V
134, 151, 154, 301, 345, 347, 528, 530,
532, 534, 536, 537, 540-542, 603; C. VI
272, 276, 277, 279, 520-522, 526, 557,
568, 629; C. VII 17, 165, 166, 185, 275,
553; C. VIII 80, 81, 204, 299, 467, 517,
525, 529, 533, 534, 554, 593; C. IX 127,
346, 367, 368, 391, 398, 414, 621; C. X
20, 131, 154, 207, 302, 333, 404, 441,
555, 557, 618; C. XI 18, 54, 169, 269, 287,
378, 389, 407, 451, 452, 454, 528, 562,
563, 580, 583; C. XII 62, 67, 112, 133,
340, 409, 419, 525, 530, 531, 561; C. XIII
184, 209, 251

aga? ayak C. II 73

aga? merkeb C. XIII 236, 237, 239

agber C. VII 295

agir usuller C. Ill 156

aglZ C. I 272; C. Ill 16; C. Xll 29, 30, 213; C. XIII
258, 264, 321

agiza tukiirmek C. Ill 21

aglamakC. I 280, 455, 572; C. II 89, 140, 144,
139, 184; C. Ill 121, 122, 134, 135, 143,
144, 457, 458; C. IV 45; C. V 552, 587; C.
VII 122; C. VIII 460, 559; C. IX 56-59, 172,
173, 176, 222, 423-426, 435, 436, 443,
519, 521, 525; C. X 217, 219, 549; C. XI
31,516, 517, 518, 533; C. XIII 282

agmez-i ebyat C. VII 270, 300

agniya-yi §akinn C. VII 84

agraz-i nefsaniyye C. IX 1 75

agn C. VIII 389

<^P=

fr

MESNEVf-t §ERfF §ERHi / XIII. ClLT • MESNEVf-6

^®

agustos gulu C. XIII 293

agyar Bk. gayr C. 1 424, 527; C. II 476; C. Ill 20,

21, 52, 53; C, IV 375; C. V 66; C. VI 364,

365, 629; C. VIII 465; C. X 518; C. XII 137,

509
agyara soylemek C. XII 508
agzi baglamak C. Ill 14
agzinda buyuk yaprak C. XIII 64
ah etmek C. Ill 480; C. IV 158, 159, 257, 258,

259; C. VI 524; C. VII 539; C. VIII 125-127,

383; C. IX 519, 526, 627; C. X 82, 436,

586, 620; C. XI 304, 325, 326, 416; C. XII

33, 159; C. XIII 41, 107, 108, 133
ah u enin C. XII 536
ah u vah C. XI 326
ahuzarC.lX5l8
Ahad C. 11 21 1; C. VIII 443; C. X 91, 227; C. XI

300. 306, 308, 309, 310, 328, 331, 370; C.

XII 82
ahadis, Bk. hadfs C I 463; C. VII 447; C. IX 607;

C. XI 67, 178
ahadis-i nebeviyye C. Ill 110; C. VIII 51; C. XI

71, 237; C. XII 154, 155,595
ahadis-i sahiha C. II 428; C. XI 17
ahadis-i gerife, Bk. hadis-i §erif C. HI 97; C. IV

209; C. VII 29, 231; C. VIII 127, 453; C. X

317, 348; C. XI 284, 349, 359
ahadiyyet C. I 456, 548; C. II 477; C. Ill 71, 449;

C. VIII 106, 553; C. X 34
ahadiyyet giine§i C. Ill 390
ahadiyyet-i zatiyye C. XI 622; C. XII 169
ahadiyyu'i-esma' ve's-sifat C. XI 599
ahadiyyu'z-zat C. XI 599
ahassu'l-havas C. XII 35
ahd Bk. ahid C. IV 90, 92; C. VI 203; C. IX 396,

397
ahde vefa C. HI 438; C. V 99; C. IX 392, 397,

398, 401
ahdibozmaC. X 165
ahd-i elest C. X 33
ahd-i ezelfC. IX 119; C. X 40
ahd-i kulli C. VI 160
ahd-i ubudiyyet C. IX 391
ahengC. HI 83
ahf& CI 83; C. ID 213
ah-i sen C. XIII 227
ahir C. Ill 432; C. VII 441; C. VIII 48, 476; C. IX

287, 288, 309, 311, 313; C. X 150, 151; C.

XI 319, 391, 392; C. XII 344, 555
ahirci C. V 549
ahin gorucii C. VII 472
ahinnbeyi C. X 151
ahid Bk. ahd C. IV 280; C. IX 391, 392, 394,

399, 400
ahir C. Ill 273; C. V 574; C. VI 353; C. VII 476;

C. VIII 247, 515; C. X 374; C. XI 285, 286,

474, 475; C. XII 484

ahir gorucu C. VII 494, 496, 501; C. VIII 476

ahir zaman C. 1 195; C. II 530; C. IV 326, 361,
488; C. XII 256

ahir zaman peygamberi C. VII 424; C. XI 576

ahir zamanm fitnesi C. IV 135

ahiret C. I 107, 555; C. II 352, 353, 501; C. Ill
215, 276, 277, 351; C. IV 199, 332; C. V
137; C. VI 280, 385, 416, 488; C VII 26,
152, 199, 218, 452, 453, 477, 496; C VIII
246, 294, 295, 349, 380, 386, 400, 419,
420, 421, 440, 445, 557, 558, 561; C. IX
65, 130, 156, 212, 566, 570, 579; C. X
202, 203, 278, 279, 280, 281, 301, 394,
448, 511, 554, 555, 579, 581; C. XI 33, 68,
70, 103, 159, 269, 292, 340, 341, 348,
426, 458, 479, 482, 567, 568, 604; C. XII
62, 150, 187, 255, 311, 535, 620, 621; C.
XIII 232, 262, 317, 318

ahiret alemi C. XII 503

ahiret azabi C. IV 1 76

ahiret evi C. X 447

ahiret ilmiC. XII 621

ahiret i§i C. I 240

ahiret ni'metleri C. X 100

ahiret sultanlan C. X 328

ahireti inkar C. VI 411

ahiretin me§akkati C. VII 45

ahiretin rahati C. VII 45

ahiretin tarlasi C. V 569

ahiri gorme C. VII 472, 496, 502

ahirinC. 1X213

ahiriyet C. XIII 244

ahizeC. XIII 261

ahkabBk. hukubC.1419

ahkam-i cismaniyye C. X 604

ahkam-i diz'iyye C IX 1 19; C X 327

ahkam-i diniyye C. IX 26

ahkam-i esma C. VII 34; C. X 215

ahkam-i ezeliyye C. X 253

ahkam-i ilahiyye C. Ill 416

ahkam-i keserat C. X 270

ahkam-i kulliyye C. IX 1 19

ahkam-i meratib C. I 456

ahkam-i ruhiyye C. V 374

ahkam-i §eriat C. VIII 480; C. IX 521; C X 142;
C. XI 263; C. XII 312

ahkam-i §er'iyye C I 270, 284, 442; C. HI 180;
C. IV 288; C. VI 73; C. VIII 437; C. X 54,
492; C. XIII 254

ahkam-i uluhiyyet C. IX 494

ahkam-i vahdet C. X 270

ahlak C. I 80, 404, 505; C. H 117, 191, 342; C.
HI 285, 396; C. IV 126, 207, 238; C. V 550,
552, 587; C. VI 272; C. VII 86, 326, 497; C.

IX 73, 74, 355, 413, 460, 517, 572, 624; C.

X 54, 176, 235, 241, 387, 430, 454, 518,
555, 570; C XI 70, 201, 239, 439, 601,

s^P?

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSl

614; C. XII 22, 207, 335, 345, 347, 391,

625; C. XIII 231
ahlak-i enbiya C. I 81
ahlak-t fazila C. Ill 494, 496; C. VIII 307
ahlak-i hamide C. Ill 95; C. IV 199, 435; C. V

1 14, 530; C. VI 230, 456; C, VIII 209; C. IX

220, 393; C. X 88, 352; C. XI 161; C. XII

146, 214; C. XIII 230
ahlak-i hasene C. V 432; C. X 482; C. XI 76,

160; C. XII 318, 319
ahlak-i hayvaniyye C. Ill 391; C. VIII 376; C. X

200
ahlak-i ilahiyye C. I 59; C. II 259, 404, 509, 559;

C. IV 372; C. V 98; C. VII 349, 438; C. IX

256, 259, 303, 517, 529, 534; C. X 88,

442, 454; C. XI 35, 121, 367, 372, 439,

468; C. XII 251, 282, 318, 404, 431, 457;

C. XIII 313
ahlak-i insaniyye C. VIII 376
ahlak-1 kenm C, IV 67, 68
ahlak-i memduha C. Ill 383
ahlak-i mezmume C. IX 393; C. XI 442; C. XII

219
ahlak-i muhammedLyye C. IX 246, 413
ahlak-i rezfle C. VII 314
ahlak-i seyyie C. IV 59; C. V 432
ahlak-i zemime C. I 279; C, III 92, 333, 380,

383; C. VIII 209; C. IX 413; C. X 60; C. XII

391; C. XIII 202
ahlat-i erbaa C. I 122; C. Ill 80, 342; C. IV 442;

C. VI 307, 308; C. V1I1 158
ahmakC. I 194; C. II 57, 267, 288, 417, 447; C.

11157,59, 104, 137-139, 142; C. IV 40, 62,

63, 78, 80, 90, 231, 243, 244, 297, 466; C,

V 152; C. VI 53, 55, 56, 58-60, 91, 165; C.

VII 214, 308, 317, 329, 330, 343, 410,
416, 418, 419, 429, 431, 432, 552, 553; C.

VIII 26-30, 123, 137-139, 141, 143, 157,
158, 161, 280, 291, 294, 451, 452, 512; C.

IX 285, 444, 467, 470; C. X 13, 147, 150,
177, 230, 233, 246, 290, 291, 366, 622; C.

XI 76, 380, 392, 393, 574; C. XII 65, 188,
224, 535; C. XIII 135, 137, 140, 142, 308 t
319,320

ahmak tutucu C. IV 70
ahmak-i ezelT C. I 448
ahmak-istan C. XI 353
ahmakhk C. IV 359, 483; C. VI 57, 72; C. VIII

108, 134, 191, 192; C. X 233, 324; C. XI

592; C. XIII 343, 344
Ahmed'in sikkesi C. VIII 310
ahrar C. I 56, 59; C. VIII 126; C. XI 88
ahsen-i takvim C. II 440, 441; C. VII 268; C. IX

88, 372, 607; C. X 152; C. XI 342, 448: C.

XII 330

ah§em C. VIII 504; C. XIII 173

ahu C. I 164, 443; C. Ill 62, 64, 453; C. IV 233,

234, 487; C. V 396; C. VI 165, 335, 336; C.
VII 81; C. VIII 379; C. IX 287, 288, 307-
310, 312, 313; C. X 116, 126, 202, 457; C.
XI 200, 531; C. XII 556; C. XIII 32, 33, 176,
177
ahval Bk. hal C. V 384, 387, 388; C. VII 185; C.

X 220; C. XI 198
ahval-i adem C. VIII 425

ahval-i ahiret C. VI 600; C X 541, 542

ahval-i a§k C. XI 89

ahval-i batine C. II 455; C. IV 164; C. VI 49; C.
Vll 528; C. VIII 259; C. X 342, 462; C. XI
228, 436, 437, 472; C. XII 207; C. XIII 165,
166

ahval-i berzah C. V 481, 578; C. VI 627; C. IX
263; C. XII 383; C. XIII 262

ahval-i cennet C. VIII 194

ahval-i cihan C. VII 478

ahval-i cismiyye C. XI 287

ahval-i fukara C. XIII 225

ahval-i gaybiyye C. VI 259; C. VII 30, 282, 287;
C. VIII 323; C. XIII 245

ahval-i kalbiyye C. I 229; C. IV 364; C. VII 463,
525; C. IX 19; C. XI 80, 95

ahval-i ktyamet C. Ill 279; C. VIII 194

ahval-i melekut C. V 443

ahval-i miimkinat C. VI 99

ahval-i ruh C. IV 440; C. XI 287; C. XII 326

ahval-i Semud C. VI 118

ahval-i suluk C. I 143

ahval-i tabiiyye C. VIII 13; C. XI 134, 136

ahval-i zahire C. X 462; C. XI 228, 436, 437,
472

ahyar C. I 65, 86; C. II 248; C. IV 340; C. VII
254, 256; C. IX 212; C. XII 523, 538, 542,
546, 547, 549, 562, 581, 583, 585, 591,
593, 595, 606, 615, 622; C. XIII 14, 31, 32,
36, 52, 87, 89, 228, 233, 234, 235, 241,
242,279,280,317

ak C. VIII 388; C. XI 21 1; C. XII 463, 545

ak bulut C. XII 362, 363

ak sakalh C. VIII 102, 103

akabat-i ma'neviyye C. Ill 2 13

akabe C. Ill 247; C. VIII 128, 129; C. IX 426; C.

XI 175, 195

akaid C. I 209; C. IV 361

akaid-i bStde C. I 38; C. X 350; C. XI 237

akaid-i mevruse C. XI 180

akaid-i sahiha C. XII 187

a'kal-i nas C. VII 365

akansuC. XII 258, 403, 411

akbaba C. IX 1 12, 181; C. X 625; C. XIII 77, 78,

81,305,306
akciger C. VI 307, 352, 353; C. VIII 158
akge C. XI 524
akd-i nikah C. XII 557
akdogan C. IV 260, 261; C. VII 499

G £» >

MESNEVI-t §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVt-6

aklbet C. 11 190; C. Ill 426; C, VIII 349; C. Xll
587

aklbet goruculiik C. VII 474, 495

akil C. 148, 50, 74, 84, 99, 120-122, 125, 126,
132, 133, 136, 141, 150, 221, 226, 227,
237, 285, 307, 310, 317, 333, 339, 352-
355, 356, 380, 381, 395, 417, 522, 525,
544, 452, 453, 456, 472, 474, 569, 570; C.
11 34, 36, 53, 54, 64, 68, 72, 73, 77, 79,
122, 163, 169, 170, 185, 202-204, 209,
210, 219, 225, 234, 261, 298, 301, 387,
388-390, 393, 437, 438, 448, 473, 480,
481, 484, 496-498, 513, 526; C. Ill 19, 22,
27, 32, 107, 199, 201, 202, 223, 226, 227,
229, 245, 269, 290, 331, 332, 356-360,
387, 389, 390, 400, 403-405, 410, 413,
424, 426, 427, 442-444, 459, 480, 482,
483, 486, 488; C. IV 19-21, 27, 38, 48, 51,
52, 59, 118, 124-126, 128, 138-141, 151-
153, 162, 166, 170, 194, 254, 300, 357,
358, 360, 374-376, 380, 392, 393, 410,
422, 439, 457, 490, 496, 502; C. V 12, 27,
54, 118-120, 138, 151, 153, 180, 214,
333, 344, 345, 411-413, 444, 483-485,
521, 526, 529, 569, 585, 604, 605; C. VI
21, 32-34, 39, 46, 48, 77, 81, 82, 102,
121, 211-214, 287, 308, 309, 313, 329,
340, 345, 347, 349, 353, 372, 377, 387,
391, 408, 435, 508, 526, 531, 543, 549,
575, 593, 598, 599, 606, 614, 616, 623,
630; C. VII 30, 53, 67, 95, 132, 159, 160,
173, 174, 178, 226, 227, 267, 268, 271,
324, 333, 360, 362, 364, 365, 374, 402,
404, 406, 410, 411, 412, 427, 434, 436,
437, 440, 442, 449, 450, 474, 500; C. VIII
19, 28, 30, 32, 38, 42-45, 57, 77, 82, 83,
87, 96, 101, 108, 112, 114, 134, 138, 141-
147, 179, 181, 195, 196, 204, 207, 226,
233, 242, 257, 261, 264, 265, 269, 291,
296, 297, 298, 320, 340, 355, 416, 434,
436, 439, 440, 442, 444, 447, 449, 450,
456, 457, 458, 471, 472, 474, 476, 504,
507, 510, 545, 546, 553, 555, 556, 564,
565, 566, 568, 569, 578, 580, 581; C. IX
23, 28, 58, 67, 68, 72, 83, 90, 91, 109,
112, 118-120, 137, 151, 164, 165-168,
170, 222, 223, 233, 236, 257, 263, 266,
276, 277, 281, 282, 329, 372, 383, 389,
421, 426, 431, 435, 436, 501, 513, 534,
565, 566, 569, 599, 604-607, 628, 640,
641; C. X 13, 14, 28, 41, 47, 48, 51, 74,
75, 89, 123, 161, 166, 179, 180, 181, 183,
215, 216, 230, 254, 282, 288, 289, 294,
295, 327, 342, 348, 352, 353, 355, 362,
364, 373, 383, 413, 416, 418, 426, 442,
481, 483, 487, 496, 500, 503, 524, 527,
528, 542, 576, 603-606, 624, 631, 632; C.

XI 13, 27, 52, 55, 57, 59, 60, 61, 64, 65,
94, 97, 105, 132-134, 189, 210, 214-216,
219, 224, 233, 237, 239, 241-243, 255,
260, 264, 317, 321, 323, 324, 338, 340,
355, 361, 368, 372, 373, 377, 386, 414,
416, 434, 438, 474, 519, 521, 523, 529,
530, 531, 553, 577, 612, 622; C. XII 12,
18, 19, 22, 23, 36, 37, 42, 57, 64, 92, 93,
114-116, 139, 141, 146, 147, 151, 156-
158, 170, 185, 188, 193, 222-224, 230,
244, 245, 266, 280, 304, 305, 329, 330,
334, 335, 343, 361, 383, 385, 386, 387,
401, 405, 421, 443, 454, 462, 476, 478,
496, 502, 506, 531, 538, 546, 554, 559,
560, 575, 580, 588, 590-593, 595, 613,
625, 627; C. XIII 20, 21, 26, 27, 30, 57, 63,
64, 70, 76, 95, 136, 137, 142-144, 197,
228, 246, 273, 276, 300, 309, 320

akil C. II 147; 148, 298, 300; C. Ill 400; C. IV
27, 28, 63-66, 354, 356, 361; C. VI 21, 82,
256, 352, 353, 355, 356, 388, 391, 508,
547-549; C. VII 418, 419; C. VIII 29, 37,
110, 111; C. 1X418, 599, 604, 635; C. X
253, 542, 543; C. XI 154, 393, 406

akilgobaniC. V117

akil demiri C. VI 508

akil deryasi C. 1351

akil doktoru C. XI 105

akil erligi C. X 570

akil gozii C. I 363; C. Ill 36, 359; C. IV 474, 495;
C. V 51; C. VII 107-109, 501, 502; C. VIII
243, 320, 429, 498; C. IX 350, 372; C. X
535; C. XI 37, 372, 393, 429, 451, 452,
482; C. XII 64, 273, 333, 335, 358, 415,
420, 561; C. XIII 297

akil gune§i C. XI 322

akil lkaldir C. VIII 470, C. VIII 471

akil kapici C. XII 539, 564, 585, 586

akil kilavuzu C. X417

akil korlugii C. XII 62

akil melegi C. VIII 141

akil mertebesi C. XII 547

akil noksani C. HI 424

akil nuru C. VIII 31

akil sahibiC. 1X168

akil suyu C. IX 367, 368

akil §ahi C. XII 158,245

akil tavn C. VIII 556

akil ve Mlig C. VI 325

akilyayi C. XII 13, 16, 129, 147, 148

akilda nakis C. XI 71

akile C. VI 23; C. X 24, 25; C. XI 495

akil-i hakiki C. IV 352

akil-i kamil C. VI11 111-114, 129

akillann ihtilafi C. V412

aMann tefavutu C. V 412; C. IX 166

akilsizlikC. XIII 138

<^p^>

TERIMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSt

akid C. VIII 349

aktde Bk. akaid C. X 130; C. XI 602

akikC. VIII 215, 216; C. IX 539, 646; C. X 340,

341; C. XII 441; C. XIII 326
akik ta§i C. XIII 325

akil C. V 27; C. IX 251, 254, 255, 257; C. XI 609
akiliyet C. IX 251, 252, 253, 255, 265
akisC. VI 115, 131; C. VII 394; C. X 220, 228,
229; C. XII 387, 400, 401, 403, 407, 421,
422, 471; C. XIII 177
akl-i be§er C. V 411; C. IX 509; C. XII 250
akl-i cuz'i C. 1 96-98, 101, 110, 120-122, 128,
136, 140, 142, 147-149, 153, 154, 353; C.
II 34, 35, 53, 54, 93, 94, 272, 322, 387,
390, 496; C. Ill 19, 201, 400; C. V 306,
417; C. VI 41, 42, 310, 311; C. VII 363,
374-377; C. VIU 361, 456-460, 463-466,
553, 569, 570; C. IX 167, 565, 566, 627; C.

X 123, 162,-351, 418; C. XI 210, 261, 239,
361, 362; C. XII 155, 255, 256, 329, 330,
335, 375, 596; C. XIII 70, 71, 80-82, 90,
93,95-97,171,246,344

akl-i derrak C. VI 340
akl-i dimagi C. VI 311, 312; C. X 129
akl-i evliya C. II 472

akl-l ewel C. I 352; C. HI 199, 275; C. V 1 19; C.
VI 309, 310; C. VIII 436; C. IX 509, 587; C.

XI 622

akl-l fa'al C. XI 393

akkfitrfC. V413;C. X575

akl-i hayvani C. X 295

akl-i fmaniC. VIII 39

akl-i insani C. XII 383

akl-i istihrac C. VII 374

akl-l kamil C. I 106; C. IX 68, 138, 484, 566,
629; C. XII 223, 225, 330, 545, 593

akl-l kazib C. IX 565

akl-i kesbi ve tahsili C. VIII 33, 34

akl-i kiil C. I 159, 339, 352, 357, 475, 518, 544,
546, 570, 571; C. II 54, 93, 170, 280, 387,
390, 393, 496, 497; C. Ill 105, 199, 240,
275, 276, 277, 289, 325, 359, 360, 361,
428; C. IV 139, 162; C, V 152, 153, 306; C.
VI 40-42, 44, 86, 184, 346; C. VII 363,
377, 419, 426; C. VIII 106, 107, 108, 110,
436, 437, 438, 466, 553; C. IX 28, 119,
165, 167, 329, 474, 513, 587, 604-607; C.
X 161, 162, 383; C. XI 65, 321, 473, 524,
529, 530, 621, 622; C. XII 115, 170, 561,
562; C. XIII 63, 82, 300

akl-i kulle muhalefet C. VIII 437

akl-l kiilll C. I 1 10, 353; C. II 35; C. X 21 1

akl-i maad C. I 49, 69, 369, 370, 398; C. II 204,
496; C. Ill 19, 22, 403, 469; C. IV 21, 22,
23, 43, 139, 166, 205; C. V 197, 483, 484,
605; C. VI 600, 601; C. VII 363, 364, 439,
440, 443; C. VIII 27, 38, 39, 396, 416, 434,

456; C. IX 408, 496, 604; C. X 352, 383; C.
XIII 300
akl-l maa§ C. I 49, 369, 417, 440; C. II 47, 75,'
76, 77, 81, 169, 204, 496; C. Ill 19, 22,
400, 403, 444, 469; C. IV 21, 22, 139, 140.
141, 143, 166, 455, 497; C. V 42, 197,
345, 351, 637; C. VI 40, 41, 600, 603; C.

VII 253, 363, 375, 409, 440, 441, 443; C.

VIII 39, 396, 416, 487, 556, 586; C. IX
234, 604, 605, 627, 628; C. X 51, 160,
161, 162, 352, 353, 354, 632; C. XI 52; C.
XII 155, 156, 277, 462; C. X11I 300, 301

akl-l mahz C. Ill 444; C. IV 79; C. VII 436, 437;

C. XI 57; C. XIII 346
akl-i matbu C. VIII 32, 33
akl-i ma-zagC. VII 377
akl-i meleki C. Ill 19; C. X 352
akl-i mesmu' C. VIII 32-34
akl-i mevhub C. VIII 33
akl-i min lediin C. Xll 42
akl-i Muhammedf C. VIII 554
akl-i mucerred C. VIII 256
akl-i muntekad C. VI 287
akl-i nakis C. VIII 466; C. IX 628, 629; C. XI 133
akl-i nazan C. I 50; C. XII 154, 476
akl-i nefsani C. XII 538
akl-i nurani C. VI 48
akl-l selim C. I 83; C. VI 33, 34, 287; C. VII 148;

C. VIII 547; C. IX 566; C. XI 55; C. XII 166
akl-l sirf C. II 274
akl-i tamm C. IX 59
akl-i vehbiC. VIII 33, 34
akl-i zacir C. XI 57
akhn akil C. VI 40
aklm gune§i C IX 28
akhn tedbfrini terk C. XII 596
aklin verasi C. X 362
akraba C. V -573; C. VIII 204; C. XI 266; C. XII

105, 106, 107
akrabahk C. IV 459
akreb C. I 300; C. IV 189; C. VI 280; C. VII 189,

264; C. X 633; C. XII 153
akrep C. II 184, 185; C. Ill 170, 237; C. V 54; C.

VII 185, 415; C. VIII 194, 525; C. 1X461; C.

X 166, 167, 168; C. XIII 72, 288
aks C. I 402, 403; C. Ill 162; C. VI 226, 227;

273; C. X 220, 335, 336; C. XI 257; C. Xll

389, 390, 392-394, 397, 399, 405, 420 .
aksirik C. IV 223; C. VIII 452; C. X 314
aks-i envar C. Ill 311
aks-i pertev C. X 364
aks-i sada C. I 154; C. II 356; C. XIII 249
aksine tertib C. Ill 414
aksu'I-amel C. VIII 433; C. X 73
aksam C. Ill 100; C. VI 621; C. XI 160; C. XII

255, 272
aksam namazi C. VI 62 1

•^^

fF"

MESNEVl-t §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

aktab Bk. kutb C. 11 299; C. IX 594-596; C. XI 95

aktar C. HI 95

aktari's-semavati ve'l-arz C. XI 92

aktari'z-zemen C. XI 92

akQlC. VII 410

akvalC. 1230

akval-i hasene C. Ill 271

akval-i seyyie C. Ill 271

akval-i tayyibe C. VI 527; C. vm 534

al C. VIII 499

alaca okiiz C. XI 602, 603

alacakh C. X 225

alaim-i sema C. Ill 442; C. VI 263; C. XI 44

alamat-i kiyamet C. VII 425

alamet C. IV 264

alamet-i matem C. VII 329

alamet-i nifak C. V 623

alat-i fenniyye C. VIII 581

alat-t harbiyye C. I 312; C. XII 620

alay C. VIII 595

a'la-yi illfyfn C. IV 139; C. IX 41 1

alayif C. Ill 409

alayi§-i dunya C. VII 492, 501 ; C. X 124, 586; C
XI 104

al?ak C. X 339

algak gonullii C. IX 55

al?ak tazyik-i nesirm merkezi C. VII 54

alciC. VII162

aldanma C. VI 286

aldatma yoktur C. VI 286

alefC. X242, 448; C. XI 202

alef-zar C. X 236, 237

aleka C. vin 555

alem Bk. dunya, cihan C. I 352, 362, 393, 520;
C. II 242, 258, 269, 270, 395; C. Ill 234,
274, 289, 300, 460, 492; C. IV 50, 453; C.
V 33, 270, 338, 340, 341, 601; C, VI 347,
435, 543, 593; C. VII 243, 316, 389; C. VIII
247, 300, 436; C. IX 116, 297; C. X 89,
221, 285, 347, 441, 443, 631; C. XI 343,

464, 556, 602; C. XII 93, 391, 440, 568; C
XIII 161,202

alem hadisdir C. VIII 300, 301; C. XIII 253
alem hayaldir C. IX 1 1 7; C. XI 97
alem kadimdir C. V1H 303
alem mutegayyirdir C. XIII 253
alem on sekiz bin C. II 499
alemden maksud C. HI 278
alem-i ahiret C. Ill 277; C. VI 157, 215, 413,
429; C. VII 151, 476; C. IX 245, 282, 367,

465, 483, 492; C. XI 32, 33, 69, 304, 480;
C. XII 501, 502; C. XIII 230, 231

alem-i ahiret evsa'dir C. VI 296
alem-i ahirette terakkf C. IV 207
alem-i a'la C. VII 304
alem-i ama C. XI 404
alem-i anasir C. I 223

alem-i asgar C. VH 164

alem-i a'yan C. V 459

alem-i baka Bk. alem-i beka C. II 341

alem-i bala C. VI 127, 376; C. IX 411; C. XII 61,

261; C. XII 422
alem-i batm C. I 524; C. IV 298; C. V 481, 483,

566; C. VI 154; C. VI 349, 371; C. VII 87; C.

X 193, 524; C. XI 40, 236, 452; C. XII 249,
250; C. Xffl 79, 143

alem-i beka C. II 341; C. VII 135; C. IX 390; C.
XIII 206

alem-i berzah C. I 253, 290, 308; C. II 289, 440;
C. II 443; C. IV 207; C. V 48-51, 106, 482;
C. VI 110, 406; C. VII 328, 331, 395, 444;
C. VIII 22, 457, 560; C. IX 336, 355, 367,
460, 462, 494, 526, 566, 624; C. X 233,
487, 509, 510, 531-533; C. XI 48, 148,
411; C. XII 162; C. XIII 79, 147

alem-i be§eriyyet C. X 549; C. XIII 310

alem-i bi-cun C. I 124, 125; C. V 547

alem-i bf-suret C. Ill 491

alem-i cem C. Ill 314

alem-i cemad C. V 136; C. XI 464

alem-i cism C. 1 103

alem-i cismanf C. XII 515

alem-i cismaniyet C. Ill 27; C. IV 367; C. IX 277,
287, 506, 527; C. X 42, 468, 472, 545; C.

XI 441, 442, 533, 544; C. XII 262, 324,
377

alem-i cun C. V547

alem-i dunya C. I 465; C. VI 415; C. VII 382; C.
VIII 294; C. IX 217; C. X 531, 542, 554; C.
XI 33; C. XII 505

alem-i dunya ecma'dir C, VI 296

alem-i ecsam C. I 306; C. HI 358, 360; C. VII
318; C. XII 280

alem-i ef al C I 433, 484; C. II 1 86, 187, 204; C
HI 214; C. IV 232, 246; C. V 405, 437; C. VI
19, 262; C. IX 69, 533; C. X 321; C XI 27,
437, 501; C. XII 38, 280, 324

alem-i efiak C. XI 621

alem-i ekber C. V 348; C. VII 164; C. XIII 223

alem-i eksef C. I 359

alem-i elfaz C. X 374

alem-i emir C. II 203; C. Ill 213; C. VI 472, 479;
C. VII 131; C. VIII 568

alem-i emir ve §e'n C. I 79

alem-i emr C. HI 308, 309; C. V 103, 104, 466;
C. VIII 567; C. IX 278, 614; C. X 153; C. XI
40, 157; C. XII 160, 161,440

alem-i enbiya C. XIII 259

alem-i ervah C. 1 103, 109, 191, 268, 290, 305,
325, 352, 384, 465, 516, 543; C. II 31, 64,
221; C. Ill 65, 333, 361, 373, 467; C. IV 86,
183, 219, 305, 359, 464; C. V 20, 122,
274, 459, 581, 620; C. VI 120, 222, 270,
302, 303, 345, 569, 603; C VII 14, 222,

s^P?

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER lNDEKSt

317, 318, 422, 452; C. VIII 21, 340, 374; C.

IX 70, 117, 283, 304, 309, 346, 371, 375,
379, 387, 388, 540, 551, 553, 556, 558; C.

X 126, 150, 151, 152, 304, 340, 446, 449,
622; C. XI 40, 57, 78, 98, 138, 202, 398; C.
XII 233, 262, 282, 407, 474, 500, 505,
507, 512, 515; C. XIII 68, 77, 78, 81, 107,
108, 197,275,334,336

alem-i ervah felegi C. X 632, 633

alem-i esbab C. IX 521; C. X 101, 103, 104,
108; C. XII 467

alem-i esfel C. VI 481; C. VII 304; C. XI 12, 161

alem-i esir C. IX 379; C. XI 330; C. XIII 198

alem-i esraC. II 313; C. HI 387

alem-i ezel C. X 315; C. XI 145; C. XIII 216, 218

alem-i faniC.XHl 178

alem-i fark C. 1 473

alem-i fena C. II 341; C. VI 261; C. VII 135

alem-i fikir C. Ill 290

alem-i gayb C. I 87, 109, 274, 476, 496; C. II
38, 49, 56, 96, 432, 344, 432, 462, 468; C.
Ill 278, 387; C. IV 51, 370, 371, 372, 419,
451, 502, 507; C. V 138, 150, 276, 327,
485; C. VI 31, 44, 222, 261, 270, 271, 361,
363, 415, 423, 432, 518; C. VII 30, 31,
287, 290, 367; C. VIII 118, 196, 246, 323,
345, 472, 498, 521; C. IX 226, 375, 379,
382, 486, 511; C. X 222, 263, 342, 370,
464, 530; C. XI 102, 134, 148, 149, 203,
261, 354, 355, 368, 541, 622; C. XII 265,
285, 286, 382, 389, 429, 439, 474, 502,
571; C. XIII 100, 113, 245, 246, 248, 261,
287, 299

alem-i gayb felegi C. XII 388

alem-i gayba Tman C. X11I 101

alem-i gaybi mu§ahede C. Ill 402

alem-i gaybi C. VII 286

Alem-i hadis C. XIII 244

alem-i hakfkat C. I 275; C. II 246, 264, 293; C.
Ill 162; C. IV 166, 307, 369; C. V 317, 407,
591; C. VI 318, 506; C. VII 169, 175, 321,
363, 424, 484, 485, 486; C. VIII 374, 375,
427, 562, 608; C. IX 17, 218, 248, 264,
350; C. X 314, 315; C. XI 262, 263, 292,
339, 340, 413, 478, 592; C. XII 255, 256,
277; C. XIII 77, 216, 224, 235, 238

alem-i hakiki C. XI 287

alem-i hala C. II 435

alem-i halkC. I 79, 128; C. II 285; C. HI 10, 213,
308, 309; C. V 103, 104, 459, 466, 603; C.
VI 472, 473, 479; C. VII 131; C. VIII 146,
572; C. IX 277, 278, 614, 623; C. X 153,
193, 207; C. XI 40, 157, 243, 244; C. XII
160, 440; C. XIH 172

alem-i halvet C. XII 1 1

alem-i ha§r C. IX 569

alem-i havf C. XIII 154

alem-i hayal C. I 193; C. IV 200; C. V 458; C. VI
345, 362; C. VII 491, 526; C. VIII 427, 562,
589; C. IX 118, 507; C. X 181; C. XI 317; C.
XIII 240

alem-i hayat C. X 448, 501

alem-i hayvani C. XI 196

alem-i hicab C. IV 268; C. X 593; C. XIII 31

alem-i his C. Ill 195; C. IV 151; C. V 459, 483;
C. VI 361, 362; £. VIII 590, 591, 594; C. IX
507; C. X 272, 500, 543; C. XI 148, 220; C.
XII 190

alem-i itlak C. 1 433; C. II 283, 437; C. IX 454;
C. XII 291; C. XHI 127

alem-i icmal C. V 526

alem-i ilahi CIV 51

alem-i ilim C. IX 533

alem-i illiyyih C. 1 218, 240, 464; C. II 63; C. Ill
263; C. IV 417; C. V 103, 106, 135, 142,
228; C. VI 297, 312, 382, 481, 488; C. VII
395; C. IX 289; C. XI 380

alem-i imtihan C. 111277

alem-i insani C. XI 196; C. XIII 230

alem-i insaniyyet C. X 242

alem-i Islam C. XII 477

alem-i isneyniyyet C. IX 278

alem-i istihale felegi C. V 458

alem-i kebir C. 1 544; C. II 477; C. VI 435; C. IX
23* C XIII 223

alem-i keiam C. VI 363, 364; C. VIII 71; C. X
375; C. XI 402; C. XII 1 1 1

alem-i kesafet C. I 109, 435; C. II 16, 415; C. Ill
215; C. V 123, 136, 184; C. VI 170, 299,
307; C. VIII 96, 175, 230, 256, 266, 319,
342, 457; C. IX 13, 36, 66, 70, 304, 374,
379, 380, 383, 400, 411, 423, 463, 472,
530, 532, 545, 563, 567, 587, 626, 633; C.

X 41, 304, 315, 370, 371, 401, 510; C. XI
90, 151, 221, 267, 268, 317, 318, 537,
585, 603; C. XII 31, 60, 100, 114, 192,
256, 280, 281, 307, 346, 400, 440, 467,
492, 502; C. XIII 76, 83, 178, 198, 235

alem-i keserat C. 1 250; C. II 433; C. VI 323, 530;
C. VIII 1 1 8, 127; C. IX 286, 323, 336, 344,
545, 597, 598, 639; C. X 23, 256, 258,
263, 270, 273, 315, 346, 348, 374, 624; C.

XI 206, 216, 220, 221, 232, 233, 234, 247,
248, 253, 257, 612; C. XII 11, 12, 39, 83,
143, 149, 243, 256, 285; C. XIII 109, 273,
300, 348

alem-i kesff C. I 225; C. VI 298; C. IX 1 16

alem-i kesret C. IX 85, 89; C. X 271

alem-i ke§f C. VIII 483

alem-i kevn C. I 72, 86, 284, 325, 395, 398; C.
V 516; C. VI 103, 466; C. VII 165, 166; C.
VIII 175, 418; C. IX 499, 527, 603; C. X
152, 197, 322, 440, 455, 518; C. XI 238,
477, 621; C. XII 67, 256, 425; C. XIII 94

*$%&>

MESNEVl-1 §ERtF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

alem-i kevn ii fesad C. IV 13

alem-i kuds C. I 74; C. X 501; C XI 219; C. XIII
331

alem-i kubra C. II 30, 172; C. VII 164

alem-i lamekan C. V 104; C XIII 49

alem-i latff C. I 190; C. VII 302; C. X 533; C. XII
503

alem-i latif-i ervah C. I 241

alem-i latif-i melekut C. I 225

alem-i latif-i ruhaniyyet C. 1 240

alem-i letafet C. II 15, 415; C. Ill 448; C. VI 170;
C. VIII 96, 118, 230, 256; C. IX 80, 127,
217, 379, 380, 382, 383, 423, 557, 567,
612; C X 248, 401; C. XI 276; C. XII 493;
C. XIII 235

alem-i maanf CIV 139, 140

alem-i maddiyat C. IX 335, 566

alem-i mahsusat C. I 103; C Ill 359; C. VI 148

alem-i mahv ve isbat C. Ill 365

alem-i ma'na C. I 95, 215, 216, 224, 227, 248,
317, 502, 571; C. II 18, 28, 43, 101, 159,
274, 302, 393, 549; C. HI 270, 286, 326,
414, 444; CIV 9, 16,37,48,50, 151,206,
258, 307, 474; C V 135, 515, 532, 544; C
IX 282, 323, '324, 346, 350, 374, 378, 432,
433, 460, 556, 557; C. VI 20, 170, 173,
215, 276, 296-298, 387, 497, 527, 570; C.
VII 138, 298, 323, 378, 484, 517; C VIII
90, 292, 491, 370; C IX 78; C X 94, 151,
314, 315, 319, 320, 364, 376, 430, 452,
461, 464; C XI 38, 48, 78, 125, 145, 299,
349, 364, 479, 533, 534; C. XII 176, 230,
324, 437, 479, 517; C XIII 19, 114, 147,
163, 196, 198,216,217,258

alem-i ma'na §ahi C. VII 228

alem-i ma'na ve ervah C V 547

alem-i ma'na ve letafet C. XII 440

alem-i mekan C V 104

alem-i melaike C V 347

alem-i melekut C 1 187, 275, 332, 402; C II 67,
329, 354; C III 38; C. IV 43; C V 137, 272,
274, 297, 444, 466, 483, 485, 522, 526,
541; C VI 211, 270, 301, 350, 479; C. VII
105, 131, 172, 322, 503, 527; C. VIII 464,
612; C. IX 85, 313, 317, 374; C. XI 40, 89,
157; CXII 12, 160; C. XIII 193

alem-i mezahir C. XII 81; C XIII 317

alem-i misal C. I 107, 109, 142, 417; C. II 18,
49, 50, 71, 103; CIII 467; C IV- 115, 199,
371; C V 429, 459, 524; C. VI 110, 405,
567; C. VII 30, 31, 317, 318, 393; C VIII
319, 340, 371, 372, 434, 439; C IX 117,
317, 335, 526, 527; C X 150; C. X 531,
532; C XI 39; C XII 190, 512; C XIII 60,
78, 230

alem-i misal-i mutlak C IV 371; C. VI 605

alem-i musavverat C XIII 240

alem-i miicerredat C XI 158

alem-i muka§efe C IX 170

alem-i mulk C I 276; C II 527; C III 46; C IV
43; C V 34, 37, 466, 522, 541; C VI 342,
479; C VII 131, 239, 240, 503, 517; C. VIII
490, 612; C X 31; C. XI 40, 89, 157; C XII
12, 160

alem-i nar C III 450

alem-i nasut C. IX 313, 317

alem-i nebat CXI 196

alem-i nefs C XI 247

alem-i nefsaniyyet C V 231; C VI 229; C VIII
205

alem-i nur C III 450; C X 501

alem-i renkCV 381

alem-i ruham C VII 304; C. XI 247, 420; C. XII
317

alem-i ruhaniyet C I 289, 332, 423, 571; C II
63; C 111 27, 189, 483; C IV 367; C V 35,
60, 137; C VI 229, 350; C. VIII 205, 225; C.
IX 69, 277, 287, 335, 345; C X 83, 455,
545, 596; C. XI 603; C. Xll 281 , 377; C XIII
62, 69, 198

alem-i sagir C I 476, 544; C IX 23

alem-i semavat C. IV 307

alem-i sifat C. 1 79, 231; C VI 211; C VIII 339;
C IX 334; C X 314; C XI 39; C. Xll 280,
324, 393

alem-i sifat cenneti C. XII 282

alem-i siccin C I 218; C V 103, 142; C VI 297,
312

alem-i simsime C V 342; C XIII 79

alem-i sufiiC. 1317

alem-i sugra C II 30, 172; C. VII 164

alem-i suret C I 215, 248, 352, 353, 396, 421,
524, 571; C. II 159, 549; C. Ill 213, 313,
341, 360, 390, 414; C IV 47, 48, 51, 64,
156, 268, 365; C. V 515, 544; C. VI 20,
331, 482, 560; C VII 163, 298; C. VIII 90,
170, 345, 543, 603; C IX 120, 214, 263,
277, 282, 286, 323, 324, 346, 350, 351,
378, 400, 433, 500, 509, 511; C X 23, 41,
67, 94, 154, 305, 314, 315, 320, 321, 323,
324, 347, 354, 372, 376, 396, 397, 400,
401, 430, 446, 452, 461, 531, 580, 581,
586, 628; C XI 27, 38, 40, 130, 136, 145,
148, 261, 319, 349, 382, 392, 393, 397,
437, 438, 440, 442, 443, 447, 500, 523,
533, 534, 536, 563; C XII 38, 78, 84, 115,
138, 168, 170, 227, 233, 250, 278, 291,
314, 325, 350, 355, 417, 437, 440, 538,
541, 543-546, 549, 558, 560, 565, 566,
574, 585, 587, 593, 612; C Xlll 18-20, 23,
25, 31, 32, 40, 45, 64, 66, 73, 76, 81, 86,
98, 102, 104, 107, 109, 118, 128, 129,
153, 156, 162, 177, 179, 187, 193, 194;
197-199, 208, 215, 216, 219, 221, 238,

*<&$&

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER iNDEKSl

244, 277, 347
alem-i suret alem-i efaldir C. XII 527
alem-i surf C. IV 43
alem-i suflf C. I 66, 124; C. IV 48, 56; C. VI 164,

362, 363, 376, 449, 472, 482, 538, 540; C.

VII 131, 167, 254, 410, 449, 452, 471; C.

VIII 240, 256, 257, 265, 421, 423, 434,
461,466, 572; C. 1X27, 29, 72, 113, 183,
222, 223, 286, 375; C. X 153, 195, 237,
326, 327, 397, 445, 451i 455, 456, 468; C.
XI 40, 46, 48; C. XII 280, 281, 324, 325,
368, 394, 471, 588; C. XHI 78, 137, 138,
195, 196, 199

alem-i sehadet C. I 235, 359; C. II 67, 283, 330;
C. Ill 208, 216, 278, 365, 469; C. IV 137,
200; C. V 272, 340, 341, 405; C. VI 405,
415, 518, 570, 638; C. VII 290, 318, 476,
484; C. VIII 22, 118, 301, 340, 372, 434,
438, 539; C. IX 25, 69, 71, 117, 273, 375,
463, 472, 509, 512, 527, 569; C. X 150,
151, 222, 297, 304, 365, 369, 531; C. XI
24, 34, 35, 36, 39, 62, 82, 211, 261, 501,
622; C. XII 68, 273, 274, 512; C. XIII 81,
100, 137, 230

alem-i §e'n C. V 103

alem-i taayyun C. II 299; C. IV 401; C. IX 324;
CXI 452

alem-i taayyunat C. I 263, 449; C. IV 224; C. V
528, 547; C. VII 541, 543; C. IX 297, 323,
639; C. XI 247; C. XIII 216, 217, 222

alem-i tabiat C. I 219, 418; C. Ill 48; C. IV 139,
198; C. V 135, 137; C. VI 472, 475; C. VII
378; C. VIII 169; C. IX 158, 223, 254, 370,
442, 443, 486; C. X 214, 248, 257, 372,
417, 461, 607, 617; C. XI 34, 63, 64, 92,
93, 138, 238, 262, 263, 268, 301, 319,
428, 463, 567, 578, 579; C. XII 50, 150,
253, 402, 462, 473, 588; C. XIII 26, 73,
178, 193,303

alem-i rabfat karanligi C. XIII 68

alem-i tafsil C. 1X71

alem-i tevhfd C. II 331

alem-i ukal C. Ill 359

alem-i ulvf C. I 66, 124, 317; C. Ill 354, 359,
447, 450; C. IV 197; C. V 475; C. VI 362,

363, 449, 472, 475, 481, 509, 527, 538,
540; C. VII 131, 224, 254, 277, 305, 365,
471; C. VIII 256, 257, 265, 423, 461; C. IX
27, 29, 66, 379, 382, 555, 556; C. X 153,
444, 445, 446, 451, 452; C. XI 40, 48, 259,
260, 420; C. XII 65, 336, 368, 465, 466,
537, 555; C. XIII 77, 78, 80, 107, 198, 199

alem-i unsurf C. Ill 433

alem-i unsuriyat C. VI 100; C. VII 395; C. IX 379
alem-i vahdet C. H 433; C. VIII 118, 214; C. IX
82, 85, 88; C. X 271; C. XII 284; C. XIII 273
alem-i vehm C. X 180, 181

alem-i vucud C. VI 108; C. X 304; C. XII 312

alem-i zahir C. I 224, 503; C. VI 349; C. IX 142,
511, 535; C. X 256, 524, 537; C. XI 149,
219, 236, 245, 368, 371, 429, 452; C. XII
62, 497, 512; C. XIII 81, 143, 144

alem-i zahir ve batin C. X 188; C. XI 386; C. XII
368

alem-i zatC, VI 21 1,C. VIII 339

alem-i zuhur C. IV 300; C. V 103; C. XI 40

alem-i zulmani C. XIII 259

alem-i zulmet C. IX 304

alemin cam C. I 530

alemin hey'et-i mecmuast a'raz C. Ill 266

alemin kalbi C. HI 234

alemin kidem ve hudusu C. IV 137

alemin rahmeti C. VI 551

alet C. 1 234, 285; C. II 508, 526, 527; C. VII
262, 308, 312, 506; C. VIII 573; C. IX 543,
544; C. X 68, 512; C. XII 448, 576; C. XIII
261

alet-i Hak C. II 525

alet-i kahr C. XHI 187

alet-i lutfC. XIII 187

alet-i sayd C. VII 309

alet-i tecellfC. II 527

alet-i tekellum C. VII 301

alet-i tenasul C. I 272; C. X 38 1

alev C. II 392; C. VI 334, 335; C. X 196; C. XIII
310

AlevT C. IV 98

Alevfler C. XII 599

alim satim C. VI 286

ah§ veri§ C. VI 286; C. XI 291

al-i Hak C. II 552

Al-i Muhammed, Resul C. IV 104; C. VI 168; C.
XI 270

Al-i Musa C. XII 48

Al-i Yasin C. IV 104

ali-guher C. V1I1 493

Alim C. I 67, 414, 474; C. II 428; C, IV 478; C.
V 300; C. VII 77, 78, 274; C. VIII 365; C. IX
258; C. X 162, 226, 290, 291, 325; C. XII
398

alim C. I 77, 92, 146, 255, 329, 383, 386, 410;
C. IV 107, 252, 304, 322, 479; C. VI 46, 70,
174; C. VII 368, 472; C. VIII 490; C. IX 67,
284, 285, 423, 537, 571; C. X 30, 318; C.
XI 62, 163, 426; C. XII 41, 52, 61, 231,
419, 596, 599

Mim-i batini C. IX 433

alim-i billah C. Ill 210

alim-iistidlaliC. X1II69

aiim-i mukallid C. Ill 146, 147

alim-i miiddef C. VI 83

alim-i nefsani C. VI 83

Mm-i rabbani C. X 604; C. XI 62

aiim-i zahir C. VI 71, 523; C. VIII 525; C. XII 36,

c^p^

MESNEVM §ERfF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVI-6

alim-i zahiri C. Ill 245, 247, 253, 262, 263, 267,
277, 382, 384; C. IV 85; C. V 215, 216; C.
VI 71, 491; C VIII 456, 466; C. IX 201,
203, 230, 281, 282, 433; C. X 43, 45, 120,
586, 626; C. XI 102, 217, 253, 256, 270,
283, 286, 532; CXII 14-17, 21, 35, 36, 37,
51, 57, 60, 64, 155, 194, 588, 627; C. XIII
13, 14, 16,72, 140,252,344

alimin uykusu ibadetten iyi C. XII 618

aim C. IV 227

Alfyi Omer'den ayn gormek C. XII 417

Aliyy C. II 21 1; C. XI 21, 531; C. Xll 82

alki§ C. VII 461

Allah C. I 474, 551; C. II 46, 152, 211, 213,
299, 311, 469, 477; C. Ill 30, 148; C. HI 99;
C. IV 182; C. V 68, 360, 478; C. VI 226,
295, 495; C. VII 243, 342, 345, 346; C. VIII
28, 58, 59, 449, 490; C 1X296, 415, 488;
C. X 47, 226; C. XI 22, 23, 64, 222, 257,
299, 485, 486; C. XII 119, 306, 368, 403;
C XIII 258, 259, 306, 336, 337

Allah Allah* C.X 493

Allah birdir C. XII 255

Allah diledigini i§ler C. XII 267

Allah i?in olmak C. VIII 238

Allah i§teraC VIII 517

Allah ka§iyacak tirnak vermesin C. XIII 290

Allah korkusu C. XIII 263

Allah onun i?in olur C. VIII 238

Allah Teala birdir C. XII 256

Allah'a arz-i ihtiya? C. VII 343

Allah'a da'vet C. V 636

Allah'a giden yollar C X 153

Allah'a ikraz edin C. X 194

Allah'a iman C. II 222

Allah'a yardim C. X91, 194

Allah'i Allah He bildim C. IV 504

Allah'i bilmek C. V 533

Allah'i gormek C. IV 452; C. VIII 247; C XI 48,
343

Allah'in arslani C. V 51 1; C. X 136

Allah'in arzi geni§tir C. II 354

Allah'in boyasi C. I 267; C. HI 375; C. IX 4'7, 48

Allah'in diledigi oldu C. X 261, 263, 311

Allah'in eli C. IX 53

Allah'in gayn olan her §ey batildir C. XII 312

Allah'in habli CXII 491

Allah'in lyali C. I 306; C. II 114

Allah'in ipi C. XII 490

Allah'in kilici C. XI 43

Allah'in kokusu C. IV 43

Allah'in kulu C. VIII 490

Allah'in ma'nasi C. VII 342

Allah'in nan C. I 406

Allah'in nuru ile nazar C. I 405, 406

Allah'in zilli C. I 194

Atlahi CIV 346

Allahfler C IV 340

Allahhk C XIII 270, 271

Allah'tan gayri mevcud yoktur C. IX 214; C. XIII
85

Allahu ekber C V 566, 567

allame C II 265; C IV 361

allame-i zaman C. XIII 294

AMmu'l-beyan C VIII 568

Allamti'l-guyub C III 410; C XIII 262

Alleme'1-esma C I 381, 383, 385, 386; C II
211; C IV 242; C VIII 341; C X 26; C. XII
234, 247

Alleme'l-esma"nin beyi C XII 247

Alleme'l-insanCX162

altl C V 327, 591; C VII 533; C IX 380; C X
461; C. XI 351; C XII 390, 394, 510

altl cihet C VIII 567, 568; C IX 276, 277, 297,
298; C XI 16, 382; C XII 390, 394, 408,
541,542; C XIII 215, 216, 335

alti galat C. XII 390

altl gun C XI 404

alti kapiC III 174; C XIII 215

alti ko§eli kuyu C XIII 216

alti ve be§ vurucu C XIII 214

alti yiiz kanath C VIII 590

altin C I 89, 90, 143, 147, 212; C. II 126, 187,
188, 506, 518; C III 29, 98, 170, 193, 210,
232, 237, 267, 268, 353, 396, 406, 421,
423, 456, 459; C. IV 358, 361, 374, 375,
403, 414, 434; C V 18, 125, 196, 312,
317, 385, 434; C VI 67, 140, 315, 518-
521, 532; C VII 45, 87, 162, 180, 191,
192, 201, 202, 205-207, 209, 210, 213,
246, 247, 263, 292, 293, 441, 493, 494,
495; C. VIII 49, 53, 65, 104, 218, 310, 448,
511, 516, 533; C IX 15, 16, 142, 269, 272,
300, 320, 321, 384, 387, 575, 587, 594; C
X 12-16, 19, 152, 197, 199, 221-223, 225,
226, 240, 333, 396, 408, 409, 585; C. XI
125, 259, 292, 302, 334, 353, 411, 468,
523, 612, 620; C XII 69, 147, 288-290,
294, 320, 321, 383, 384, 431, 483, 499,
500, 506, 511, 512, 519, 540, 598; C XIII
134, 191,268,272

altin halkaC VII 191

altin ma'deniCV 161; C XI 335

altin varak C. XI 422

altin varakgi C III 368

aluminyum C VIII 511

a'ma C. I 454, 538; C III 38; C. IV 75, 76, 77,
78; CXI 235, 240, 241

ama' C II 217

a'mal C III 275, 281, 298; C IV 240; C VI 215,
526, 527

a'mal ile tefazul C. IV 237

amal-i dunyeviyye C. XII 484

*#%&

TERiMLER, DEYfMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

a'mal-i hasene C. I 308; C. II 356; C. VII 517,
550; C. X 352

a'mal-i hasene C. IX 367, 391

a'mal-i ibad C. VI 131

a'mal-i insaniyye C. XIII 231

a'mal-i kabiha C. VIII 200

a'mal-i saliha C. 1 188; C. II 351, 352; C. Ill 206,
264, 268, 336, 351, 353, 496; C. IV 206,
237, 238, 290, 372, 417; C. V 585; C. VI
273; C. VII 516; C. VIII 204, 321; C. X 54,
60, 618; C. XI 121; C. XII 250, 251, 601; C.
XIII 83

a'mal-i saliha C. V 432; C. IX 346, 500, 580

a'mal-i seyyie C. I 308; C. Ill 270; C. VI 41 1

a'mal-i ser'iyye C. Ill 207; C. IV 457

a'mal-i zahire C. VII 511; C. X 317; C. XI 383,
384; C. XII 250; C. XIII 228, 229, 242

aman ya Rab C. IX 523; C. XIII 112

amca C. XI 530

amcanin cam C. X 148, 149

amed sudC. XIII 183

amelC.I51, 77, 165,284,309,311,312,327,
342, 401, 464, 496, 502, 552; C. II 204,
207, 224, 234, 272, 444; C. Ill 145, 207,
268, 272, 273, 277, 279, 281, 297, 298,
351, 352, 415, 417, 483; C. IV 207, 319; C.
V 51, 52, 135, 390, 391; C. VI 131, 132,
235, 239, 250, 272, 278, 279, 636, 637; C.
VII 14, 152, 157, 174, 175; C. IX 17, 72,
76, 77, 95, 110, 164, 346, 354, 355, 356,
359, 392, 398, 411, 495, 572, 624; C. X
43, 44, 46, 58, 60, 71, 129, 138, 312, 313,
319, 320, 427, 524, 532, 533, 554, 555,
556, 570; C. XI 12, 71, 73, 196, 268, 269,
383, 384, 385, 412, 486, 587; C. XII 13,
14, 15, 22, 24, 154, 616, 618; C. XIII 91,
258, 299, 327, 328, 339

amel defteri C. IX 573, 577, 578; C. X 57

amel insanda bir ma'nadir C. XIII 328

amel tohumlan C. II 192; C. HI 297; C. XII 588

amelde mezheb C. Ill 381

amel-i batinf C. XII 25

amel-i halis C. HI 178

amel-i ma'nevi C. XII 24; C. XIII 328

amel-i rahmani C. Ill 15

amel-i salih C. I 294; C. II 465, 490, 516; C. Ill
125, 352; C. IV 172; C. V 490, 492; C. VI
281, 527; C. VII 516, 517; C. VIII 307; C. IX
1 7, 77, 2 1 9, 398, 566; C. X 256, 330; C. XI
411;C. XII 274, 509, 550, 595

amel-i seytani C. HI 15

ameliyatC. Ill 416

ameliyat-i sihriyye C. IX 162

amesC. VII 81; C. XI 131

amid C. X 332

amil C. X 533; C. XI 71; C. XII 24; C. XIII 172

amil-i hakiki C. HI 215

amin C. XI 495

amme-i mti'minih C. I 528

amme-i nas C. IX 20

ammiC. XIII 141

ampul C. I 58

amr C. IX 50, 51

amya C. XIII 82

anC. 1363; C. 111261,262

ana C. II 219; C. Ill 119, 219, 220, 282; C. IV
45; C. V 100; C. VIII 187, 328, 363, 364,
552/553; C. IX 56, 245, 300, 301; C. XI
462, 463, 473, 474, 516, 525; C. XII 280,
524, 525; C. XIII 292, 293, 301, 303, 304,
307, 322, 323

ana hakki C. V 99

ana rahmi C. II 353, 354; C. V 3 1 , 33, 35, 71 ; C.

VI 302, 414; C. XII 280
anahtar C. XI 47

analar C. Ill 463

anan C. VI 564

ananin sehveti C. XII 280

anasir C. I 283, 297, 567; C. II 32; C. Ill 452,
467; C. V 19, 20, 141, 466, 595; C. VI 307,
479, 480, 536, 537; C. VII 131, 526; C. VIII
50; C. IX 273; C.X 628; CXI 30, 157, 158;
C, XII 386, 565, 594

anasir perdesi C. XII 594

anasir-t basfta C. I 396; C. V 466; C. VI 532; C.
VIII 511, 552; C. XI 30, 35, 347, 585; C. XII
526, 564

anasir-i erbaa C. 1 567; C. VII 238; C. XI 90

anasir-i murekkebe C. XI 30, 35

anasir-i miiteferrika C. IX 273

anasiz C. XI 430

anbarC. 1186, 187

anber C. VI 483, 556; C. VII 93, 97; C. IX 307,
312; C. XIII 209

and verilmek C. 1X518

aneC. X377

an-i gayr-i munkasim C. I 361, 362, 446, 447,
538, 540, 541, 544; C. II 50, 67, 88, 89,
96, 265, 270, 309, 324, 528; C. Ill 180,
215, 274, 468, 492; C. IV 386; C. V 42,
101, 205; C. VII 136, 543; C. IX 239, 251,
388; C. XI 580, 589, 599; C. XII 101, 241,
272-274, 390, 476

an-i vahidde i'dam ve icad C. VII 272

anka Bk. zumriid-i anka C. 1 345, 433; C. II 506;
C. HI 31, 443, 404; C. VI 87, 417, 609; C.

VII 33, 250, 255, 256, 422, 423; C. X 202;
C. XI 622; C. XII 16, 429

Ankaravi nushasi C. I 315; C. VII 54

anka-yt nan C. I 434

ankebut C. XII 387, 388

ankebut nakislan C. XII 387

ankebutiyye C. XI 347

anlamak C. I 464; C. II 282; C. XIII 328

*$%&>

MESNEVt-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 ■

anlayi§ C. II 243; C. V 12, 13, 553; C. VI11 444

anlayi§in hasreti C XIII 218

antisiklon C. VII 55

anudC. 1X276

aptal C XII 188

ar C. VII 258, 259; C. VIII 175; C. IX 461

Arab C. IV 358, 482, 497; C. V 505; C. VI 636;

C. VII 17; C. VIII 250, 311, 499, 616; C. IX

67, 68, 172, 187, 284, 631; C. X 358, 376;

C. XII 352; C. XIII 157, 158, 250
Arab ati C. Ill 313; C VIII 44, 45, 47, 49; C. X

96, 98, 99, 100, 331, 635; C. XI 546, 550;

C. XII 198
Arab beyleri C. VIII 285, 286, 287, 288, 289,

290
Arab gune§i C. XII 354
Arab kavmi C. VIII 286
Arabia C. I 119; C. II 139; C. IV 223, 460, 482;

C V 94, 130, 163, 337; C VI 346, 380,

43.7; C. VIII 84; C. IX 540, 606; C. X 533; C.

XI 358, 576; C. XII 141, 249, 304, 416; C.
XIII 44, 57, 115

arabf C. 1*135, 145, 296; C. II 100, 333, 407,
425, 443; C. Ill 61, 115; C. IV 408, 500; C.

V 82, 342, 366, 390; C. VI 53, 90, 108,
122, 268, 292, 357, 380, 430, 440, 447,
493; C. VII 110, 113, 138, 149, 159, 198,
259, 380, 396; C VIII 118, 120, 210, 214,
222, 274, 375, 471, 502, 597, 619; C. IX
64, 270, 314, 457, 578, 585, 593, 599; C.
X 47, 69, 119, 130, 136, 157, 205, 247,
261, 274, 311, 376, 451, 507, 533, 566,
604; C XI 575; C. XH 128, 167, 272, 322,
336, 340, 364, 443, 475, 559, 594; C XIII
38, 44, 57, 58, 205, 341

a'rabi C. II 104; C IV 355, 356, 357; C. IX 172;

C. XIII 169, 170
Arablar C. IV 510; C, VII 349; C. VIII 308; C. IX

189; C. X 332, 349, 387, 442; C. XI 502; C.

XII 374

a'rafC. 11146, 208, 497

aramak C. I 395

arayici C. V 264

araz C I 88, 221, 228, 290, 446; C II 67, 236,
237, 243, 381; C. Ill 32, 264-272, 274-
277, 280, 483, 484; C. IV 164, 338, 43.9; C.

V 601; C. VI 273; C VII 26, 243; C. VIII
200, 559; C. IX 57, 96, 97, 165, 202, 240,
248, 443; C. X 285, 441, 442; C. XI 384,
478, 601, 608; C. XII 93, 491; C XIII 24,
31,231,298,299,327

a'raz-i a'mal C. Ill 279

a'razin nakli C. Ill 274

arazin nakli ve cem'i C. Ill 269

a'ref-i billah C. I 287; C. VII 238; C. XIII 260

a'ref-i billah cemaddir C. VI 533

a'ref-i enbiya C. I 362

arga? C. VIII 250

an C. I 324, 548; C. VII 138, 139, 140; C. IX
255; C. XI 25; C. XII 322; C. XIU 1 16

ar-i kayd C. XII 320

ar-inefsaniC. XII 19

an§ C. VIII 250

an§i argaci C XI 481

anz C. XIII 93

anz-i rahmet C. IV 327

anzi C. X 220

arif C I 31, 85, 86, 170, 189, 190, 288, 442; C.
II 149, 213; C. HI 63, 64, 221, 237, 294,
317, 340, 399; C. IV 115, 203, 204, 332,
388, 389, 391, 444; C. V 12, 13, 44, 73,
179, 180, 308, 504, 565, 580, 621; C. VI
46, 52, 104, 108, 186, 328, 333, 351, 354,
381, 503; C. VII 172, 173, 206, 207, 240,
256, 257, 299, 300, 301, 321, 393, 407,
411, 479, 518, 519, 523, 524; C VIII 63,
71, 170, 176, 216, 356, 374, 375, 390,
391, 490, 601; C. IX 94-96, 130, 170, 204,
205, 214, 259, 278, 304, 309, 310, 311,
358, 421, 423, 436, 442, 543, 551, 603,
633, 641; C. X 50, 65, 66, 144, 145, 198,
230, 447, 453, 463, 581, 583, 624; C. XI
17, 103, 220, 226, 229, 265, 335, 406,
448-451, 472, 520, 575, 587; C XII 60,
119, 137, 194, 195, 209, 235, 293, 297,
298, 309, 315, 364, 3(70, 371, 419, 446,
519, 528, 542, 544, 567; C. XIII 15-18, 78,
79, 128, 153, 163, 166, 167, 196, 216-
219, 233, 234, 236-239, 301, 312, 316-
319, 327, 332

arif gamdan farigdir C. X 582

arif sufilerC 11345

arif-billah Bk. arif-i billah C V 531; C XI 62,
284; C. XII 38, 60, 269, 298, 315, 317, 318

arifde himtnet olmaz C. V 504

arif-i a§ik C. X 51

arif-i billah Bk. arif-billah C. I 475; C Ill 31, 70;
CIV 15, 17, 479; C.V 181, 562; C. VI 178,
319; C. VII 300, 319, 391, 430; C. IX 296,
312; C. X624

arif-i HakC. 1X281

arif-i HakkaniC. XII 41

arif-i kamil C Ill 315, 386; C. IV 22, 23, 25, 27;
C. V 198, 341; C. VI 310, 334; C. VII 521;
C. VHI 443; C. IX 305, 313, 314; C. X 381;
CXI 21, 22, 227

arif-i rabbanf C VII 318; C VIII 374; C IX 281;
C. XIII 232

arif-i vasil C V 384; C. X 65, 87

arifin duasi C X 67

arifin hirkasi C XII 370

arifin ir§adi CI 411

arifin kelam C VII 430

arifin kiblesi CXI 611

*$%&>

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

arifin libasi C. XII 364, 365

arifin nazan C. XII 298

arifih-billah C. XI 261

ariHerin i§i C. XIII 317

ariflerin kalbleri C. VII 13

ariflerin nuktesi C. VII 500

aris, C. V 452; C. XII 494

ariyet C, XIII 260

arkadasC. X176;C. XU67

armagan C. IX 74

armud C. VI 290

armut agaci C. II 131; C. VIII 525-527, 530-532

arpa C. II 276; C. Ill 294; C. IV 294; C. VIII 448,
449; C. X 126, 127; C. XII 332, 475

arpa ekmegi C. X 418; C. XII 135, 257, 557; C.
XIII 130

arpa sarhoslan C. VIII 261

arsa-i vahdet C. II 330

arsa-i viicud C. X 34

arslan C. I 174, 231, 234, 299, 300, 311, 316,
321, 327, 329, 347, 351, 364, 365, 367,
369, 370, 372, 373, 389, 398, 399, 402,
404, 408, 410, 411, 414, 421, 516; C. II
274, 298, 304, 305, 307, 310, 313, 314,
316, 317, 318, 332, 333, 334, 338, 339,
340, 341, 348, 390, 391, 493, 507, 508,
555; C. HI 149, 258, 385, 398, 414, 415; C.
IV 40-42, 50, 57, 132, 303, 363, 403; C. V
116, 117, 165, 174, 198, 219, 396, 511,
592; C. VI 15, 48, 49, 164, 165, 335, 336,
391, 422, 471, 502, 550, 563, 602; C. VII
135, 171, 275, 293, 307, 308, 540; C. VIII
39, 133, 368, 492, 493, 600, 601, 605,
606; C. IX 273, 274, 314-317, 426, 432,
551, 637; C. X 45, 85-88, 90, 92, 93, 115,
123, 140, 141, 155-159, 169, 171, 173-
175, 178, 200, 201, 231, 237, 246, 247,
269, 281, 286, 329, 372, 393, 483, 488,
491, 495, 496, 497, 503, 524-530, 547,
548, 552, 570, 588, 621, 634; C. XI 170,
200, 213, 245, 257, 289, 392, 397, 398,
531, 604, 605; C. XII 74, 75, 77, 105, 106,
109, 166, 167, 235, 284, 319, 355, 362,
389, 442, 473, 494, 533; C. XIII 26, 40,
268, 269, 272, 287, 301, 320, 333

arslan avcisi C. VIII 86

arslan resmi C. II 307; C. VIII 368

ars C. I 159; C. II 212-214, 435, 438, 476, 477,
478, 498; C. Ill 201, 304, 308, 447; C. IV
113, 138, 502; C. VI 382, 472, 481, 482,
496, 560; C. VII 1 83, 184; C. IX 24, 25, 86,
141, 371, 512, 527, 529, 536; C. X 193,
481; C. XI 451; C. XII 55, 160, 280, 367,
380, 494, 536; C. XIII 204
ars. ve kiirsu C. XIII 30
arsa vusul C. VII 451
ar§-i ilahi C. XI 390, 394; C. XII 266

ars-i ma'na C. XII 160

ar§-i Rahman C. II 478; C. IV 340; C. V 569; C.
VII 451; C. IX 512; C. XII 537

ar§-i rahmani C. 1X512

arsm garibi C. XI 394

arsin hamili C. IX 512, 527, 515, 536

ar§in kokusu C. XII 380

arsf C. II 438; C. XII 160

arsjyyin C. I 69

ar§ullahC 11213

arus C. II 37, 38; C. X 467

arus-i ziba C. IX 528

aruzC.150;C. Xlll 191

arz C. II 377, 378; C. HI 192, 448; C. V 343,
345, 529; C. VI 305, 414, 531, 532, 537,
549; C. VII 317, 318, 344, 543; C. VIII 14;
C. IX 535, 536, 538, 540, 545, 610; C. X
197, 555; CXI 46, 50,92

arz ehliC. VIII 612

arz-i cism C. XIII 282

arz-i ekber giinti C. 11 285, 286

arz-i simsime C. VIII 169

arz-i viicud C. VIII 143; C. XI 622

arzm riihu C. IX 545

arzuC. XI 136, 137, 138

asa C. I 164, 165, 215, 383; C. II 75, 76, 451;
C. Ill 57, 58, 104, 115, 256; C. IV 71, 129;
C. V29, 261, 271, 289, 294, 314, 316-318,
323, 328, 329, 333; C. VI 109, 110, 259,
275, 276, 495-497; C. VII 312, 313, 335,
487, 488, 491; C. VIII 160, 181, 182, 185,
291, 292, 293, 298, 519, 536, 537, 543; C.
1X216, 217, 439, 440, 442, 501; C. X 1 18,
218, 379, 504, 505, 543, 544; C. XI 346,
430, 432; C. XII 90, 134, 175, 592, 593; C.
XIII 150, 229

asa mu'cizesi C. V 294

asalet C, III 407; C. XI 101; C. XIII 307

asar C. I 76, 230; C. II 257; C. Ill 282; C. VII 392;
C. VIII 573; C. XI 168, 343, 360, 361; C. XII
305

asar-i atika C. XIII 297

asar-iesmaC. VIII 601

asar-i evliya C. I 464

asar-i gaybi C. X 629

asar-ikadem C. HI 61

asar-i kalem C. Ill 62

asar-i kaza C. V 364

asar-i kidern C. Ill 62

asar-i muhakkikfn C. IV 119; C. XI 622

asann asan C. VII 393

asaya dayanan C. XIII 146

asa-yi mu'cize C. V 40

asa-yi Mtisa C. V 28, 29, 261, 320, 324; C. VIII
535, 537

ases C.VIII 127; C. XII 609, 610

asfiyaC. I 171; C. XII 437

c 3»»

MESNEVI-i §ERlF §ERHl / XIII. CiLT • MESNEVI-6 ■

ashab C. I 335, 336; C. II 473; C. IV 92, 270,

272, 277, 287, 288; C. V 126; C. XI 183,

520
ashab-i Bedir C. VI11 605
ashab-i ceiai C. XI 500
ashab-i cemal C. XI 500
ashab-i cennet C. XII 154
ashab-i dalal C. VI 486; C. VIII 201
ashab-i dil C. XIII 15
ashab-i fehm C. X 474
ashab-i fena C. VIII 605
ashab-i Ffl C. IV 287, 426; C. IX 482
ashab-i harb C. X 474
ashab-i kal C. XI 95
ashab-i Kehf C. I 189; C. II 308, 355; C. Ill 25,

398; C. IV 72, 150, 441, 442; C. V 72, 73,

97; C. VI 147, 301; C. VIII 441; C. IX 637;

C. X 166; C. XI 89, 543; C. XII 318, 333,

479; C. XIII 185
ashab-i Kehf in kopegi C. Ill 398, 399; C. IV 72;

C. IX 638; C. XII 318, 319, 479
ashab-i ksramat C. I 59
ashab-i kiram Bk. ashab C. 1 426; C. II 69; C. V

375; C. VII 170; C. IX 39, 41; C. XI 263,

414, 532; C. XII 371
ashab-i maide C. X 164
ashab-i makamat C. IX 494
ashab-i mukasefe C. HI 395
ashab-i nefis C. I 400; C. V 116
ashab-i Sair C. XII 561
ashab-i sakanat C. X 474
ashab-i sebt C. X 164, 165
ashab-i suffa C. I 501; C. IV 271
ashab-i sjmal C. II 443, 444; C. Ill 136, 173; C.

IX 156; C. X45, 46; C. XI 429
ashab-i Uhud C. VIII 605
ashab-i visal C. XII 154
ashab-i yemin C. Ill 1 73; C. V 572; C. VII 553; C.

IX 156; C. XI 429
Ashabim yildizlardir C. II 474
ashabm yolu C. XII 49
asil C. I 80, 87, 293; C. II 421; C. IV 114; C. VII

348; C. X 558; C. XI 35, 38, 41, 59, 199
asillann ash C. IV 318
asilma C. VIII 372
asi C. II 519, 521; C. Ill 338; C. IV 224; C. VI

275, 280; C. VIII 185, 292, 331, 540; C. IX

324; C. X 265, 589; C. XI 197;.C. XIII 278
asilzade C. XIII 307
asir-i ilahi C. XII 34
asitane C. IV 268
asitan-i evliya C. II 164
askerC. IV 130; C. VII 235, 237, 238; C. VIII 41,

42, 519; C. IX 39, 40; C. X 327, 528, 529;

C. XII 275, 388, 623, 624, 627; C. XI11 156
aslab-iaba' C. VIII 187
asl-i hakikat C. XI 434

asl-i hakikf C. I 75, 294, 420, 425; C. 11 421; C.

V 136; C. VI 1 15; C. VIII 345; C. IX 347; C.
X 480, 510; C. XI 27, 29, 314; C. XII 82

asl-i hakikfye riicu' C. V 137

asl-i tisul-i usul-i usul-i din C. VIII 502

aslin ash C. VIII 323; C. IX 412, 419

ashna riicu" C. XIII 68, 76

ashna vusul C. XI11 76

aslini aramak C. 1 395

asma cubugu C. VII 22; C. VIII 214

asma filizi C. X 185, C. X212

astarC.XI601,602

asuman Bk. gok C, HI 460; C. VII 167, 429; C. XI
59; C. XII 91, 557; C. XIII 198, 305

asuman-i ewel C. VI 474

aseka C. VH 259

a§l C. Ill 24; C IV 42; C. XII 101

a§igm fiiri C. XI 67

a§ik C. I 75, 81, 85, 94, 123, 126, 157, 440,
468, 473, 474, 521, 522, 524, 525, 532,
541, 544, 550; C. II 31, 34, 99, 141, 150,
152, 238, 239, 242-244, 253, 254-257,
275, 276; C. HI 195, 197, 199, 205, 385,
415, 422, 467, 484, 485; C. IV 167, 223,
368; C. V 156, 159, 194, 362, 374, 376,
379-381, 385, 387-389, 520, 521, 564; C.

VI 169, 170, 336, 338, 356, 370-372, 378,
379, 381-386, 390, 392, 394, 397, 400,
401, 406, 408, 409, 411, 458, 464, 467,
504, 511, 517, 520, 524, 527-530, 541,
544, 548, 549, 581-584, 586-589, 598,
599, 601, 603, 605, 607, 609, 613-616,
618, 619, 621, 624, 626, 631; C. VII 33,
34, 36, 38, 41, 53, 81, 100, 103, 191, 225,
228, 229, 254, 258, 259, 294, 398, 450,
494, 518; C. VIII 23, 294, 305, 334, 346,
444, 450, 605; C. IX 151, 152, 212, 213,
364, 404, 416-419, 480, 481, 586, 593,
601, 634, 635, 639, 641, 642, 646; C. X
50, 53, 54, 65, 94, 106, 122, 146, 155,
187, 197-199, 201-205, 208-210, 213,
215, 216, 241, 242, 330, 341, 342, 351,
357, 358, 360, 361, 363, 382, 411, 417,
433. 434, 436, 440, 460, 513, 517, 518,
520, 523-525, 535, 624, 625; C. XI 58,
200, 205-208, 211, 213, 230, 247, 298,
313, 331, 333, 335, 368, 419, 420, 456,
478, 486, 505, 526, 557, 572, 573, 584; C.
XII 19, 20, 22, 23, 28, 239, 240-244, 385,
400, 517, 542, 543, 544, 582, 585; C. XIII
23, 24, 40, 49, 55, 57-59, 125, 171, 180,
193, 226, 227, 233, 249, 277, 333

a§ik kissasi C. VII 32
a§iksafaC. 1X217
a§ik-i arif C. X 52
a§ik-i bf-perva C. Ill 380
a§ik-i cemal-i Hak C. V 120

<?$%&>

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZl KELlMELER iNDEKSl

a§ik-i civanmerd C. Ill 178

a§ik-l Hak C. II 246; C. VI 337; C. VII 227; C. X
203, 376; C. XIII 232

a§ik-i hakikf C. V 78

a§ik-i Hakkanf C. VII 534

a§ik-i hasud C. Ill 178; C. IV 222

a§ik-i hodkam C. VII 534

a§ik-i mal ve cah C. V601

a§ik-t mecazi C. X 363

a§ik-i sadik C. VI 51 1; C. XII 545

a§ik-i sifat C. I 472; C. VIII 334

a§ik-i suret C. X 364

a§ik-i §uride C. HI 489

a§ik-i vehm C. II 246

a§ik-l Zat C. 1 472; C. II 254; C. V 382; C. VIII
334

a§iklann mezhebi ve milleti C. Ill 486; C. XI 94;
C. XII 24

a§ikllk C. I 540, 541; C. II 35, 207, 355; C. Ill
10; C. VI 617; C. VIII 612; C. X 338, 363,
376; C. XI 32, 265, 332, 333, 486; C. XII
516, 51 7; C. XIII 24

a§ikhk nedir C. XI11 327

a§ilanma C. Ill 105

a§ir C. XI 422, 423

a$ina C. XII 105

a§ina kokusu C. XI 308

a§iran C. H 86

a§k Bk. muhabbet, hubb C. I 75, 76, 80, 90, 91,
94, 95, 123-126, 142, 151, 154, 155, 232,
267, 271, 435, 472, 522, 523, 528, 539-
541, 570; C. II 34, 35, 37, 39, 208, 244,
255, 261, 275, 292, 333, 334, 350, 355,
376, 379, 483, 484; C. Ill 10, 178, 179,
195-198, 205, 286, 311, 319, 385, 470,
484, 486; C. IV 73, 209, 210, 366-369,
470; C. V 26, 68, 73, 74, 160, 196, 264,
345, 368, 369, 372, 382, 383, 388, 389,
515, 519; C. VI 173, 217, 336, 338, 367,
374, 377, 380, 381, 387, 389, 393, 398,
399, 401, 411, 420, 424, 425, 457, 467,
483, 520, 524, 528, 529, 541-544, 549,
581, 583, 586, 601, 605, 609, 614, 616,
619, 621-624, 626; C. VII 34, 62, 63, 99,
223, 224, 253, 259, 293, 294, 309, 325,
404, 411, 432, 449, 455, 514, 539; C. VIII
77, 175, 305, 342, 422, 448, 450, 522,
605; C. IX 109, 136, 150-152, 212, 213,
322, 327, 390, 415, 419, 454, 459, 481,
586, 590, 600, 601, 613, 614, 637-640,
642, 643, 644; C. X 50-53, 62, 63, 90, 94,
96, 152, 186, 197, 200-209, 212, 214,
217, 227, 339, 351-354, 358, 359, 361-
363, 367, 370, 375, 376, 384, 387, 429,
433, 508, 517-520, 522, 523, 527, 543,
580, 624, 630, 631; C. XI 16, 32, 201, 202,
207, 210, 211-215, 241, 264, 265, 288,

292, 293, 304, 306, 309, 312-315, 323,
324, 328, 332, 333, 335, 379, 395-397,
411, 427, 431, 505, 534, 557, 573, 611; C.
XII 18, 19, 21, 24, 27, 28, 31, 109, 145,
162, 242, 243, 244, 307, 371, 397, 399,
400, 517, 523, 544, 547, 580, 582, 585,
586; C. Xffl 19, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 49,
51, 53, 54, 55, 58, 59, 87, 88, 89, 160,
164, 167, 168, 171, 211, 225, 228, 230,
231, 232, 238, 241, 280, 314, 331

a§k ab-i hayattir C. V 369; C. XIII 227

a§k ate§i C. I 81; C HI 485; C. X 217; C. XII 109

a§k atl C. Ill 389

a§k deliligi C. XII 23

a§k deryasi C. X 519; C. XI 315

a§k dini C. Ill 486

a§k gune§i C. IX 85

a§k Halik'in vasfidir C. X 51, 52

a§k korliigu C. V 625

a?k mektebi C. V 301

a§k mezhebi C. VI 615

a§k mezhebli C. XII 23

a§k mushafi C. VI 377

a§kmuMC. XIII 171, 172

a§k oyunu C. XII 186

a§k pazan C. XI 305

a§k nzki C. XII 397

a§k §ahi C. XII 27

a§k §arabi C. VIII 77, 362; C. IX 215; C. X 624;
C. XI 229, 324, 325; C. XII 35; C. XIII 49

a§k taifesi C. VII 253

a§k vehbldir C. X 203

a§k yilani C. XII 370

a§k yolu C. I 90; C. Ill 389; C. IX 420; C. X 209,
418; C. XIII 229

a§k yolu belalidir C. XII 586

a§ka ?ah§mak C. XII 374

a§kbaz C. Ill 369; C. VI 365; C. XI 573, 583

a§k-bazhk C. 1 124; C. Xlll 49

a§k-i Ahadi C. XI 309

a§k-iBakfC. 1X481

a§k-i cuz C. IV 493

a§k-i ezeli C. I 232; C. II 292

a§k-ifaniC. 1X481

a§k-i Hak C. I 125, 172; C. IV 210, 419; C. V
302; C. VI 501, 527, 620, 629; C. X 140,
203, 354, 355, 357, 417, 512; C. XI 333,
392, 427; C. XII 370; C. XIII 52, 53, 59,
331

a§k-i Hak sarho§u C. XI 298

a§k-l hakM C. I 126; C, II 261; C. HI 196, 423;
C. IV 493; C. VI 612, 626, 627; C. Vffl 77;
C. IX 136; C. X 344, 354, 363, 364, 519; C.
XI 333; C. XIII 35, 53, 55

a§k-i hall C. VII 294

a§k-i hayvani C. 1 124

a§k-iHudaC. I172;C. X199

*$%&>

MESNEVl-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 <

a§k-i ilah C. X 405

a§k-i tiahi C. I 80, 90, 92, 95, 149, 151, 175,
268, 270, 492, 524, 540; C. II 101, 289,
416, 555; C. Ill 178, 369, 384, 388, 389,
459, 466, 486; C. IV 202, 204, 222, 362,
493; C. V 71, 166, 231, 303, 346, 371,
372, 626; C. VI 34, 58, 278, 377, 523; C.
VII 259, 310, 403, 404, 435, 539; C. VIII

99, 193, 362, 618; C. IX 150, 151, 171,
176, 318, 332, 390, 391, 415, 420, 556,
586, 605; C. X 36, 54, 94, 129, 143, 146,
187, 215, 228, 318, 344, 351, 375, 376,
379, 380, 403, 404, 441, 445, 449, 460,
585, 592, 622, 632, 635; C. XI 25, 210-
212, 226, 235, 292, 304, 310, 311, 325,
395, 427, 464, 476, 504, 561, 573; C. XII
28, 29, 34, 109, 291, 429; C. XIII 33, 171,
172, 224, 225-229, 231, 325, 326, 331

a§k-i ilahi ate§i C. II 90
a§k-i ilahi ati C. Ill 390
a§k-i ilahi §arabi C. V 227, 228; C. X 436; C. XI

94, 228, 229, 613; C. XII 241, 283
a§k-i Kibriya C. VIII 78
a§k-i kiill C. IV 493
a§k-imealC. I 171
a§k-i mecazf C. I 126; C. II 261; C. Ill 196; C. VI

626; C. VIII 77, 78; C. X 200, 363, 364,

519; C. XI 333; C. XIII 53, 54
a§k-i Mecnun C. 1 84
a§k-i Muhammedf C. XI 307, 309, 31 1
a§k-i pak C. X 206
a§k-i rabbani C. XI 336
a§k-i Resulullah C. XI 396
a§k-isafiC. 1X327
a§k-i sermed C. VI 357, 358
a§kin milleti C. Ill 486
a§k-name C. V 379

a§ure (a§ura) gunleri C. XI 270, 273, 274, 275
at C. Ill 356-358, 361, 397; C. VI 319, 419,

504, 545; C. IX 103, 363, 364; C. X 99,

100, 203, 286, 510, 580, 581; C. XI 378; C.

XII 217, 218, 450-453, 455, 459, 461,
475, 479-482, 485-487, 494, 495, 498; C.

XIII 236, 240, 272, 275
at suriisu C. IX 320

ata C. II 247, 509, 512; C. Ill 122; C. IV 168,
318; C. V 603, 616; C. VI 44, 203, 449; C.
1X269, 270, 347, 433, 442, 499, 500, 542,
584, 585; C. X 95, 162, 204, 220, 223,
249, 372, 588; C. XI 122, 281, 284, 554,
555, 593; C. XII 136, 217, 218, 257, 285,
394, 395, 401, 498, 616; C. XIII 91, 99,

101, 108, 191,211
ata gune§i C. XII 161, 467
atalet kanunu C. I 82

ataya Bk. ata C. II 324; C. V 634

ataya-yi esmaiyye C. 1 190, 409, 540, 541, 543,

544; C. 11 43; C. Ill 360, 361, 362, 447; C.

VI 496; C. IX 499, 527; C. X 372; C. XIII
102

ataya-yi ilahiyye C. I 367; C. II 260; C. HI 12; C.

VII 14; C. IX 270, 298, 504; C. X 224; C.
XIII 102

ataya-yi stfatiyye C. XII 467

ataya-yi zatiyye C. 1 547; C. VI 604; C. IX 500;
C. X 373; C. XII 355, 394, 467

ata-yi esmai C. IX 502

atayi geri almak C. XII 51 1

ata-yi ilahi C. I 254; C. IV 382; C. VI 78, 217,
251; C. VIII 192; C. IX 502, 503; C. XI 301,
535; C. XII 395; C. XIII 99

ata-yi kalb C. V 604

ata-yi ma'neviyye C. XIII 284

ata-yi umumi-i ilahi C. VIII 548

ata-yi zatiC. VII 480, 481; C. IX 499, 500, 501,
502; C. XII 395

A'taynakeC. X441

ate§ Bk. nar C. I 80, 81, 273, 274, 281, 283,
286, 292, 363, 407, 418, 500, 509, 556; C.
II 71, 75, 78, 146, 147, 250, 338, 374,
376, 408, 458, 486-489, 542; C. Ill 34, 95,
209, 232, 233, 241, 242, 254, 328, 329,
347, 348, 349, 351, 375, 376, 377, 378,
379, 384, 406, 447-449, 452; C. IV 16,
151, 225, 227, 276, 404, 419, 485; C. V
18, 19, 258, 357, 465, 609; C. VI 101, 188,

192, 195, 282, 283, 307, 322, 334, 341,
369, 400, 401, 478, 483, 484, 520, 521,
522, 525, 578, 597, 619; C. VII 184, 293,
328, 335, 497; C. VIII 177, 179, 264, 268,
279, 281, 305-308, 333, 343, 344, 383,
446, 490, 520, 533, 543, 548, 584, 585,
592, 593; C. IX 90, 126, 152, 154-161,
163, 164, 171, 177, 189, 205, 206, 240,
241, 267, 272, 274, 335, 371, 372, 392,
400, 419, 438, 453, 454, 456, 457, 461,
462, 522, 556, 567, 586, 609-616; C. X
49, 67, 211,212, 224, 254, 284, 362, 394,
395, 412, 485, 525, 526, 527, 553, 557,
594, 601; C. XI 30, 33, 35, 41, 127, 128,
129, 157, 307, 430, 561, 562, 584, 585,
596; C. XII 31, 63, 85, 109, 133, 135, 160,

193, 215, 340, 371, 413, 491, 492, 517,
518, 553, 560, 564, 567, 577, 586; C. XIII
17, 18, 24-26, 47, 61, 129, 143, 152, 165,
344

ate§ alevleri C. VIII 461

ate§ sonduriicu C. XI 131

ate§e girme C. VIII 307

ate§-i a§k C. Ill 386; C. V 505; C. VII 99; C. VIII

516; C. XI 213, 214, 303; C. XII 32
ate§-i a§k-i ilahi C. 1 515; C. Ill 385; C. IX 556
ate§-i buhl C. II 489
ate§-i firak C. VII 142

c^P?

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELiMELER lNDEKSl

,ate§-igazabC. Ill 451

Stes-i kahr C. VIII 592

ate§-i§ehevatC.V1132

ate§-i §evk C. VIII 584

ate§4 tecelli C. IX 90

ate§-i tevhfd C. VI 253, 254

atesjn agiz C. VIII 542

atesjn giilzar olmasi C. Ill 45 1

atesjn kamgi C. XI 320

atesjn yakmamasi C. I 285

ateskede C. X 258, 390

ate§perest C. IX 293

ate§perestlik C. II 542

ateste yanmamak C. VI 194

ate§-zene C. VIII 591

a'tiyyat-i esmaiyye C. Ill 14

atiyye C. VII 18

Atfullah Bk. Etiullah C. XII 51

Atiu'r-Resul Etiu'r-Resul C. XII 51

atla C. V 359

atlal C. V 360

atlas C. XI 356; C. XIII 29

atlas kumas, C. XI 547

atom C. I 82, 127, 128; C. Ill 105; C. V 24, 137;
C. XI 27

at§-ikazibC. XII 215

attar C. Ill 95, 151; C. VII 88, 194, 196, 197,
198; CXI 215

attigin vakit C. XI 497, 498

AtufC. V4 77

av C. I 521; C. II 310; C. Ill 22, 363, 365; C. V
612; C. VI 349, 350, 601, 602; C. VII 308;
C. VIII 379; C. IX 146, 147, 149, 178, 227,
260, 261, 281; C. X 89, 92, 93, 140, 413,
457; C. XI 125, 139, 140, 155, 200, 419,
455, 456, 457; C. XII 148, 284, 285, 556;
C. XIII 32, 64, 67, 176, 251, 252

av hayvanlan C. I 300

avolmakC. 1X150

avalimC. 11217; C. V342

avalim-i bi-nihaye C. IV 137

avalim-i §ehadiyye C. I 361; C. II 330; C. Ill 239;
C. IV 137; C. VIII 52, 302

avam C. I 32, 185; C. II 267; C. Ill 279, 389,
390; C. IV 76, 165, 392; C. V 498, 499; C.
VI 16, 327, 41 1; C. VII 215, 307, 461, 462,
548; C. VIII 284, 346, 347, 354, 356, 446,
447, 595, 597, 606; C. IX 89, 386, 403,
508; C. X 35, 239, 240, 266, 302, 339,
342, 343, 388, 391, 417, 464, 487, 535; C.
XI 41, 42, 66, 122, 233, 265, 298, 363,
542, 567, 600; C. XII 78, 180, 181, 240,
267-269, 297, 388, 467, 508, 514, 612; C.
XIII 41, 50, 142, 227, 236, 317, 318, 324,
341,342

avam-i be§er C. IV 506

avam-i evliya C. VIII 258

avam-i halk C. IX 150, 475; C. X 598; C. XI 175;
C. XII 270; C. XIII 181

avam-i melek C. IV 506

avam-i mu'minfn C. IX 98, 205, 553

avam-i nas C. IX 20; C. X 474; C. XIII 1 15

avamin ru'yasi C. VIII 373

avamin §erri C. HI 400

avamm-i mu'minfn C. XII 187, 355

avan C. II 150; C. VII 49, 51; C. Xlll 250

avanlik C. VII 36, 52

avanz C. IV 300

avaze C. II 87

avaz-i gina C. XI 247

avci Bk. sayyad C. 1 173, 298, 521; C. II 257; C.
HI 62, 365; C. V 79, 87; C. VI 50, 127; C. VII
308, 309; C. VIII 129-134; C. IX 75, 76,
252, 260, 261; C. XI 154, 155, 160, 164,
166, 167, 170, 173, 184-186, 194

avcthk C. VII 308; C. IX 150

avdetC. XII 161

avlamak C. V 167; C. VII 308; C. IX 151; C. XI
499; C. XIII 33, 67, 176, 177, 332

avret C. X 294

avret mahalli C. VI 62, 440

avvan Bk. avan C. VI 374; C. VI 375; C. VII 50,
357; C. X 72

ay Bk. kamer C. II 291, 311, 474, 475, 505,
513; C. HI 50, 51, 130, 131, 196, 239, 240,
291, 325, 405, 430, 452, 453; C. IV 19, 85,
148, 272, 382, 404, 405, 452; C. V 273,
311, 387, 524, 531; C. VI 95, 115, 292,
295, 305, 369, 390, 534, 635; C. VII 24-26,
145, 259, 260, 417; C. VIII 234, 235, 297,
299, 369, 370, 371, 484, 497, 507, 508,
512, 577, 602, 614; C. IX 91, 92, 141-246,
382, 428, 479; C. X 48, 183, 367, 371,
440, 444, 450, 451, 474, 514, 550, 551; C.
XI 19, 20, 45, 47-49, 52, 69, 143, 179,
197, 206, 207, 247, 312, 315, 317-319,
334, 339, 368, 371, 372, 387, 402, 430,
433, 460, 465, 591, 620; C. XII 27, 59, 60,
64-66, 72, 258, 268, 277, 281, 297, 362,
363, 369, 372, 398, 399, 421-423, 453,
475-477, 487, 496, 540, 543, 598; C. XIII
47, 59, 61, 209, 210, 226, 281, 282, 285,
345, 346

ay aydinhgi C. V311

ay ba§i C. IX 597

ay i§igi C. IX 351; C. XI 339, 340; C. XIII 272

ay i§igini kumas, gibi gostermek C. V 313

ay tutulmakC. II 155

ay yanakh C. Xlll 282

ayyanhrC. XIII125

ay yuzlu C. XII 423

ayaginin topragi C. VIII 477

ayak Bk. kadem C. I 272, 307; C. Ill 303, 379,
479; C. V 414, 428, 429, 432, 569; C. VI

<^^>

MESNEVf-t §ERfF §ERHi / XIII. ClLT • MESNEVI-6

19-21, 215; C. VIII 376; C. IX 571; C. X 58,
59, 373; C. XI 239; C. XII 355; C. XIII 90,
229,275

ayak teri C. VIII 2 10; C. XI 388

ayakkabiC. IX 571; C. XI 159

ayaklann §iikru C. VI 78; C. XI 449

a'yan Bk. ayn C. Ill 208, 276; C. V 29, 365; C.

VIII 543; C. 1X202, 269,272
ayanC. Ill 214, 215; C. VIII 363
a'yan ve anasir C. VII 526
a'yan ve e§raf C. VII 303

a'yan viicud kokusunu koklamami§tir C. Ill 310

a'yan-i alem C. X 347

a'yan-i anasir C. II 2 1 8

a'yan-i halk C. V 540

a'yan-i hariciyye C. IV 219; C. V 100

a'yan-i hariciyye C. IX 269

a'yan-i kevniyye C. HI 120; C. IV 216; C. IX 500,
501; C. XII 560, 563

a'yan-i maddiyat C. V 29

a'yan-i mumkinat C. II 239, 287; C. Ill 105; C. X
347, 579

a'yan-i sabite C. I 74, 109, 233, 235, 241, 292,
385, 433, 435, 441, 449, 513, 530; C. II
39, 152, 158, 278, 287. 292, 330, 329,
432, 433, 439, 461, 480, 481, 513, 525; C.
Ill 11-13, 42, 46, 47, 68, 69, 119, 120,
192, 215, 272, 278, 280, 308, 361, 364,
450, 467, 488; C. IV 47, 48, 51, 199, 216-
219, 318. 371, 375, 376, 378, 464; C. V
100, 232, 364, 365, 405, 435, 539, 581,
613; C. VI 57, 115, 126, 184, 301, 327,
530, 568, 569, 598, 605-607; C. VII 20, 79,
121, 167. 386, 393, 403, 480, 544; C. VIII
73, 107, 240, 345, 373, 424, 542, 585; C.

IX 117, 145,347,499, 500,504,614; C. X
322, 337, 372, 581; C. XI 19, 63, 196, 237,
336, 361, 441, 483; C. XII 68, 275, 300,
305, 572, 594; C. XIII 230

a'yan-i sabite-i enbiya C. IV 376

a'yan-i viicudiyye C. X 348

ayan din C. VIII 586

ayat-i ilahiyye C. VII 518

ayat-i kur'aniyye C. Ill 1 10; C. X 317; C. XI 17,

349, 359, 443
ayb Bk. ayib, ayip C. VI 13, 66
aybini drtmek C. I 279
aydan dogmu§ olan at C. XII 475
aydan sut sagma C. V 3 13
aydinC. XIII 186
aydinlik C. II 360; C. Ill 41, 98, 99; C. VI 534; C.

VII 137, 186; C. X 281, 284, 296, 531; C.

XI 31 7; C. XII 133, 521, 564; C. XIII 61, 68,

75
ayet C. I 500; C. II 527; C. IX 280; C. XII 541
ayi C. Ill 397; C. IV 40, 50, 56, 61, 62, 63, 66,

67, 74, 89, 90; C. V 43; C. IX 444, 454,

637; C. X166.C. XI 509, 510
ayi yarmak C. X 224; C. XI 44; C. XII 134
ayib Bk. ayip C. Ill 248, 249, 250, 252; C. IV

321, 322, 323, 327; C. X 567; C. XII 224,

330; C. X11I 202
ayibli aba C. VI 398

ayik C. 1 130; C. VIII 296; C. X 623; C. XI 523
ayikhkC. 1516, 542; C. II 57, 58, 89, 90, 91; C.

VI 205; C. VIII 503; C. IX 68; C. X 4 1 1 , 4 13,

414, 416, 442; C. XI 217, 220; C. XII 141,

142, 502; C. XIII 27
ayin C. XI 92
aym elgisi C. VI 96
aym nuru C. IX 421; C. XIII 276
aym yanlmasi C. IV 37; C. X 218; C. XII 477,

478
ayin yuzii C. XII 258
ayip Bk. ayib C. 1 405; C. II 38, 39; C. IV 435; C.

VI 65, 366; C. XII 391
ayin C. VII 223

ayine C. I 95, 333, 405, 450, 537; C. II 92, 133,
149, 162, 304, 344, 346, 347, 357, 434,
528; C. Ill 23; C. IV 405; C. V 123, 362,
438, 459, 540, 557, 562; C. VI 256, 323; C.

VII 508, 521; C. VIII 51, 89, 439, 450; C. IX
165, 297, 301, 471, 634, 635; C. X 402; C.
XII 543

ayfne-i efal C. HI 214

ayine-i kalb C. 11 431, 434; C. Ill 47, 163, 365;
C. V 379; C. VIII 196; C. 1X630

ayine-i kulli C. Ill 46

ayine-i kullu'1-kull C. HI 46

ayine-i magfiret C. HI 112

ayfne-i saf C. II 347

ayfne-i zamir C. V 638

ayn Bk. a'yan C. I 53, 89, 530, 565; C. II 200,
281, 284, 315, 341; C. Ill 105, 148, 181,
257, 265, 281, 282, 294, 310, 312, 426; C.
IV 205, 216, 392, 396, 404; C. V 338, 478,
564; C. VI 176, 380, 397, 539; C. VII 81,
386, 480; C. VIII 91, 340, 341, 349, 351,
421, 424, 427, 520, 572; C. IX 254, 491,
635, 639, 640; C. X 210, 319, 322, 337,
576; C. XI 29, 284, 486, 487, 562; C. XII
1 16, 119, 120, 408, 420, 445, 524; C. XIII
24, 26, 146, 147, 150, 153, 157

ayna Bk. ayine C. II 211, 358, 360, 397, 427,
431, 446, 447, 448, 455; C. HI 23, 44, 45,
64, 163, 224, 231, 365, 491, 492; C. IV
405, 412; C. V 27, 379; C. VI 272, 292,
293; C. VII 323, 389, 489; C. VIII 92, 93,
94, 193, 194, 200, 247, 536, 605; C. IX
472, 473, 630; C. X 184, 185, 362, 422,
423, 480, 518, 540; C. XI 95, 201, 257,
345, 426, 494, 495, 566; C. XII 28, 37, 43,
82,83, 116, 117,368,374,391,392,398,
399, 400, 422, 589, 590; C. XIII 94, 109,

*£P?

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER iNDEKSt

202

ayne'l yakfn C. Ill 242; C. II 433, 434, 436; C. HI
243, 314; C. IV 11, 52, 53, 93, 110, 118,
208, 515; C. VI 384, 385, 453*455; C. X
110, 256, 536, 542; C. XIII 247, 299

ayn-i a§k C. XII 23

ayn-iate§C. Ill 241; C. X 67

ayn-i basfret C. 11146, 47, 241

ayn-i can C. VII 393

ayn-i cehennem C. XIII 230. 246

ayn-i cem C. IX 61

ayn-i cennet C. XIII 248

ayn-i Furkan C. Ill 238

ayn-i Hak C. II 342; C. V 634

ayn-i hayat C. VI 539

ayn-i Hu C. VIII 571

ayn-i insan C. Ill 446

ayn-i Insanl C. IX 279

ayn-i kafur C. XI 223

ayn-i kemal C. XIII 313

ayn-i kiyamet C, XI 263

ayn-i ma*suk C. I 94

ayn-i nafm C. XIII 230

ayn-i nur C. IX 335

ayn-i padi§ah C. X 622

ayn-iruhc. XI 518

ayn-i sabite C. I 97-99, 142, 315, 382, 383,
436, 565; C. 11 83, 153-155, 157, 158, 210,
219, 318, 347, 515, 538, 548; C. Ill 12, 94,
129, 200, 208, 241, 290, 294; C. IV 168,
215, 221, 239, 268, 269, 295, 391; C. V
78, 232, 366, 436, 582, 634; C. VI 13, 57,
73, 89, 103, 104, 107, 126, 141, 160, 183,
218, 221, 256, 257, 262, 328, 334, 356,
374, 405, 469, 526, 569, 633, 634; C. Vll
98, 115, 117, 257, 300, 326, 327, 381,
417, 418, 488, 520, 531, 544; C. VIII 32,
198, 207, 240, 256, 341, 359, 470, 475,
514, 539; C. IX 69, 93, 119, 120,165,201,
322, 323, 500, 501, 533, 546, 612, 613; C.
X 24, 95, 150, 153, 186, 256, 322, 427,
472, 543, 579, 580, 582, 609, 611; C. XI
19, 39, 130, 151, 393, 448, 515, 606; C.
XII 38, 116, 185, 204, 207, 275, 278, 300,
453, 549, 570-572, 575, 589; C. XIII 20,
21, 101, 102, 125, 142, 159, 162, 166,
172, 176,262,266,267,276

ayn-i vahide C. IV 51; C. V 347; C. VI 109, 539,
540; C. XI 528

ayn-i vasl C. IX 150

ayn-i vuctid C. I 433; C. II 270, 396; C. V 246;
C. VI 414, 569; C. VII 184; C. XI 90, 92; C.
XII 520, 568

ayn-i viicud-i Hak C. I 435; C. VIII 302, 431; C.
1X89

ayn-i viicud-i mutlak C. II 137; C. Ill 191; C. V
16; C. IX 553; C. XIII 305

ayn-i yakfn C. Ill 46, 47, 240; C. IV 516; C. VIH

321
ayn-i basiret C. Ill 42, 46
ayn-i viicud-i hakfki C. I 82
ayn-i yakfn C. Ill 42, 46
ayniyyet C. I 486, 533; C. II 163, 258; C. Ill 32,

33, 294; C. V 358; C. VII 489; C. VIII 571;

C. IX 207, 635; C. X 22, 23; C. XI 221, 285;

C. XIII 84
ayniyyet-i hakfkiyye-i istilahl C. VII 489; C. IX

635
aynii'1-iyan C. XIII 166
aynu'l-mulah C, IX 435
ayran C. VIII 361, 362, 366, 367; C. X 16, 95,

96, 625
ayran kasesi C. X 534
ayn C. XI 248
aynhk Bk. firak, firkat C. I 71, 74, 85; C. Ill 39;

C. V 380; C. VII 103; C. X 432, 593, 594; C.

XI 34, 35, 243, 402; C. XII 282, 422; C. XIII

45, 46, 58, 62
aynliktan sjkayet C. I 72
ayvaC. X 130

ayyar C. 1 313; C. X 304; C. XI 166; C. XII 361
az C. XII 127, 359
az yemek C. X 235
a'za C. II 261; C. IV 391; C. V 141, 432; C. VI

20, 104, 215; C. VII 238; C X 89, 628; C.

XIII 264, 297
azab C. I 417, 470; C. Ill 270; C. IV 176, 177,

196, 327; C.V11 14, 157, 177, 178, 526; C.

VIII 295; C. IX 185, 289, 461; C. X 58, 81,

613; C. XI 166, 187, 307; C. XH 90, 95, 96,

292, 316, 492; C. XIII 153,258
azab firtinasi C. XII 95
azab korkusuC. 1X417

azab melaikesi C. VI 412; C. XI 41*1; C. XII 492
azab-i ahiret C. IV 174; C. VII 553; C. VIII 198,

561
azab-i dunya C. VIII 561
azab-i ekber C. VIII 92
azab-i hizy C. IX 461
azab-i hicabf C. XI 607
azab-i ilahf C. I 471; C. II 178; C. IX 153; C. XII

534, 535
azab-i sermedf C. VI 439
azab-i §edfd C. IX 289
azab-i zulle C. XII 88, 89
azadC. Ill 414
azade C. X 384

azadlik C. X 204; C. XI 363; C. XIII 208
azaim C. IX 405; C. XI 489
azamet C. II 477; C. VIII 282
azamet-i niibuvvet C. IX 55
a'za-yi cism C. X 89
azdadu'l-lugat C. IX 220
azgm C. XIII 188

c^se^t.

MESNEVf-t §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6 '

azhar Bk. zahr C. V1I1 360

azhar-izuhurC.lv 481

azik Bk. kat C. V 531; C. VI 216; C. VII 305; C.

XI 457
aziksiz C. IV 206
aziksizhk C. Ill 385
Azim C. IX 258

azimet C. XI 187, 309; C. XII 284

azimet yolu C. XI 186

azfinu'l-arg C. XIII 204

Aziz C. II 271; C. VI 221; C. IX 243, 284, 285;

C. XII 305; C. XIII 28
aziz-i Misr C. IX 317; C. XII 278
azizlerC. II 60, 61
azm C. VI 546
azot C. I 297, 396; C. IX 388, 508; C. XI 50; C.

XII 525, 526; C. XIII 264
B

baC. VIII 314

baba C. II 219; C. V 509; C. VI 23; C. VII 166; C.

VIII 187, 436, 437, 438; C. IX 301, 613; C.

XI 338, 473, 474, 496, 497, 516, 525, 530;

C. XII 280, 524, 525, 538, 546, 590, 595;

C. XIII 72, 73, 82, 242, 307, 315
baba muhabbeti C. XIII 302
babamn sirn C. IX 613; C. XI 525
babasizC..XI430
bab-iduvelC. X551
bab-i rahmet C. II 501
bade Bk. §arab, mey C. II 416; C. V 372; C. VI

622; C. VII 532; C. X 410, 440; C. XI 202,

323; C. XII 566
ba'de harabi'l-Basra C. XI 187
bade-i a§k-i ilahi C. 11417
bade-i hayat C. VIII 371
bade-i Mansur C. I 547
bade-i suri C. 11 417
bade-i §eytan C. XI 229
bade-i tarub C. X 369
ba'de'1-mevt ba's C. VIII 555
badem C. VII 185; C 1X395
badem helvasi C. Ill 322
badem yagi C. I 102
bad-igaybC. 111360,361
bad-isabaC. IV 512; C. V 114
bad-i sarsar C. I 288
bad-i semum C IV 511
badl C. VI 532; C. XIII 204, 205
badiye C. IV 391, 513, 515, 516; C. XII 272; C.

XIII 286
bagiC. XIII 261, 278

bag C. Ill 65, 387; C, IV 419; C. VII 32, 202; C.
VIII 214, 374, 505, 506; C. X 302, 303,
372, 373; C. XI 24, 319, 389, 515, 554,
583; C. XII 32, 420

baga C. XI 397

bagaMkC. XII 627

bagban C. 11 287; C. Vll 554

baggeC.111313

baggevan C. Ill 431

bag-i alem C. VIII 60

bag-igaybiC. IV 387

bag-i hakikat C. IV 368; C. VIII 214

bag-i maarif C. X 126

bag-i ma'na C. IV 366

bag-i vahdet C. VIII 214

bagirtlak ku§u C. Vll 499, 500

bagi§ladigi §eyi geri almak C. XII 51 1

bagiC. VIII 616

bagsiz meyve C. XI 434

bagy C. IX 194; C. XIII 248

bahane C. II 223

bahar C. 1 570; C. It 288, 289, 351 , 540; C. II 53;

C. Ill 24; C. Ill 459; C. IV 216, 300, 302; C.

V 149; C. VII 12; C. IX 570, 576; C. X 372,

373, 405, 553-555, 614, 634; C. XI 318,

397, 537, 562, 583, 589, 596; C. XII 531,

536; C. XIII 209
bahar §ahi C. XIII 209
bahar yagmuru C. II 56
bah^e C. VIII 524; C. X 82, 83; C. XII 379, 518,

541
bah?ivan C. II 250, 287, 530, 531 ; C. X 31 , 207
bahhas C. XIII 224
bahil C. II 97, 100; C. Ill 123, 250, 251, 252; C.

VIII 480; C. XI 548
bahis ve cidal C. I 41 1; C. V 363, 370, 371
bahis ve miinazara C. VII 256
bahisf C. IV 293
bahisfnC. IV 292, 293

bahr Bk. deniz, derya C. V 555; C. XI 245, 605
bahr-i ledun C. Vll 307
bahr-i muhit C. V 348; C. IX 152; C. XI 30
bahr-i hakikat C. IV 504
bahr-i Huviyyet C. IV 504
bahr-i imkan C. IX 302
bahr-i letafet C. IV 507
bahr-i ma'na C. V 556
bahr-i muhit-i esrar C. HI 45
bahr-i rahmet C. V 595
bahr-i remel C 1 53, 54
bahr-i ruh C. VIII 472
bahr-i savab C. IX 79, 81
bahr-i vahdet C. 1 209
bahr-i vucub C. IX 302
bahr-i zehhar-i hakikat C. IV 504
bahru'I-hayat C. XII 107

bahtC. VII 323; C. XI 150, 151, 323; C. XIII 142
baiseC.Vl211
baka Bk. beka C. I 95; C. II 342; C. Ill 317, 484;

C. IV 54, 203, 323, 505
baka-billah Bk. beka-billah C. I 309, 477; C. II

25, 89, 152, 401, 499; C. Ill 30, 291, 335,

366, 379, 416, 447, 478; C. IV 135, 202,

C ^P^

TERIMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

266

bakirC. I 212; C. II 222, 360, 518, 533; C. Ill 29,
98, 170, 193, 199, 267, 268, 396, 402,
421, 456; C. IV 357, 358, 361, 374, 375,
403, 404, 414, 420, 434; C. V 18, 317,
385; C. VI 140, 196, 532; C. VII 45, 162,
202, 291, 441, 494, 495; C. VIII 53, 80,
105, 376, 511, 516, 533; C. IX 15, 176,
269, 272, 587, 594, 634; C. X 197; C. XI
301, 334, 358; C. XII 289, 584; C. XIII 52,
144

bakin altin yapmak C. XII 375

bakis. C. XI 482

bakiye C. II 334

bakTC. Ill 41; C. VIII 368; C. X 512

bSkibiUah C. HI 232; C. VI 318, 334; C. VIII 262;
C. XII 204

bakireC. IV144

baklava C. XIII 265

bal C. I 460; C. II 182, 476, 495; C. Ill 242; C. IV
11, 12, 25, 54, 261, 421, 422, 423; C. V
194; C. VI 278, 335; C. VII 38; C. VIII 491;
C. 1X410; 411,530, 531; C. X 95, 96, 195,
367, 475; C. XI 20, 25, 304, 318, 467; C.
XII 322, 323; C. XIII 38, 42, 67, 156

bal ansi C. IV 376; C. VI 237; C. IX 410, 411

bal denizi, deryasi C. II 63; C. VIII 492; C. IX
643; C. X 620, 625

bal helvasi C. XII 163, 188, 189

bal irmagi C. VI 278; C. VIII 207; C. IX 528

bal mumu C. VII 420; C. IX 410

bal nehirleri C. II 450; C. VI 278; C. VIII 208; C.
1X529

bala C. X 396

balgam C. I 122

balgam C. IV 442; C. VI 306, 307, 308; C. VIII
158; CXI 230

ballkC. I 86, 209, 210, 463; C. II 137, 241, 244;
C. Ill 223, 224, 261, 288, 312, 388, 469; C.
IV 344-347, 365, 366, 401, 402, 436, 444;
C. V 358, 529, 559; C. VI 181, 184, 313,
314, 359, 560; C. VIII 115, 116, 125, 127-
129, 135, 137; C. IX 308; C. X 39, 634; C.
XI 57, 284, 359, 456, 457; C. XII 38, 39,
67, 231, 232, 241, 242, 491, 538; C. XIII
54, 218, 239, 240, 241, 340, 346

bahk sahibi C. Ill 388

bahk uykusu C. VI 511

bahkciC. VIII 116

balig C. II 417; C. VIII 232; C. XIII 278, 279

balo C. X 245

balon C. XIII 260

balta C. II 156; C. VI 629; C. VIII 222

bani C. IV 454

barbutC. VI 213

bardak C. VI 399; C, X 367, 369, 370

bargah-i cemal C. IX 136, 137

bank C. XII 364

barikat C. IX 596, 597; C. X 90; C. XII 578

barikat-L envar-t cemal C. X 538; C. XII 578

ba'S C. II 50; C. Ill 46, 497; C. VI 412; C. IX 571,
572, 575; C. XI 286, 601, 602; C. XII 273

basair sahibleri C. 1 69

basamak C. X 153

BasarC. I 82; C. Ill 18, 190; C. V271; C. VI 235;
C. VII 77; C. VIII 50, 51, 340, 341, 449; C.
XI 282, 416;C.XH100, 137,224

basar-i basiret C. I 247, 248, 250; C. Ill 42, 241,
248, 250, 314, 318, 426, 460; C. IV 57,
153, 346, 347, 384; C. V 87, 88, 92, 127,
376, 461, 464, 465, 532, 534, 538, 549,
552; C. VI 14, 29, 115, 507; C. VII 20, 83,
107, 159, 205, 262, 294, 309, 408; C. VIII
70, 104, 136, 189, 444, 445; C. IX 365,
431, 474, 547, 549, 603; C. XI 299, 335,
416; C. XII 40, 41,87, 116, 123, 134, 143,
193,519

basar-i hissi C. I 363; C. V 464

basira C. II 228; C. Ill 28; C. IV 368

Basit C. Ill 75, 169, 311, 312, 386, 427; C. VI
368, 496; C. VII 546; C. VIII 61, 96; C. XI
24; C. XII 81

ba's-i ekber C. X 542, 544

Basfr C. 1 474; C. V 625; C. VII 77, 78, 274; C. X
363; C. XI 322; C. XII 582; C. XIII 54

basiret C. I 405, 406; C. II 190; C. Ill 43; C. IV
391; C. V22; C. VII 519; C. IX 431, 476; C.

X 579; C. XII 102

basiret gozii C. I 44 1 ; C. VI 65; C. VIII 444; C. IX
566; C. XI 315; C. XII 134, 359; C. XIII 309

basiret iizere da' vet C. VIII 473

bast C. I 570; C. Ill 371, 428; C. IV 302, 303; C.
V 109, 386, 546, 610; C. VI 105, 351, 352,
353, 359, 360; C. VII 16, 241 ; 546; C. VIII
520; C. IX 132, 133, 428; C. X 384, 556; C.

XI 513; C. XII 309, 497
bast-i daim C. VI 359
bast-i kulli C. IV 45

bast-i zaman C. II 322; C. V 521; C. VIII 556; C.

IX 561; C. XII 477
ba§ C. V 414; C. IX 248; C. XI 55, 56; C. XII 582,

583; C. XIII 228, 229
ba§ agnsi C. XIII 48, 282
ba§egmekC. VI 162
ba§eviC. XIII 183, 184
bas, gozii C. X 544; C. XII 298
ba§olmakC. X11;C. XI 119
ba§ olmak sevgisi C. XIII 288
basakC. VII 516, 517
ba§ak toplayici C. VII 109; C. XIII 233
ba§m §ukrii C. VI 78
bataklik C. XIII 68
batar C. VII 498; C. XI 422
bati C. XI 245

s^P?

MESNEVl-i §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

ban riizgan C. VIII 369

batll C. II 38, 542, 543; C. Ill 41, 238; C. IV 72,
81, 293-295, 297, 304, 305, 472, 473; C.
VI 638; C. VIII 532; C. IX 566; C. X 35, 36,
213, 535, 536, 539, 577, 578; C, XII 169,
218,312,313,497,582

batll table C. XII 228

batil soz C. IV 472

batil-i hakikf C. II 543; C. IV 298; C. XII 312

batil-i izaff C. II 162, 163, 543; C. IV 298; C. X
35, 36; C. XII 312-314

batil-i mahz C. X 536

baton C. I 79, 169, 200, 304, 305, 395; C. II
236; C. Ill 280, 282, 375; C. IV 164, 332,
366, 481, 501; C. V 153, 154, 356, 374,
400, 481, 520, 521, 633; C. VI 337, 361,
495, 557; C. VII 298; C. Vlll 155, 247, 313,
314, 317, 318, 376, 435, 500, 506, 508,
523, 591; C. IX 99, 155, 254, 360, 533,
534, 647; C. X 201, 209, 229, 231, 238,
314, 374, 443, 510, 616; C. XI 70, 286,
353, 355, 430, 437, 442, 454, 487, 515,
516, 602; C. XII 23, 24, 28, 29, 33, 160,
311, 333, 470, 474, 487, 521, 530, 589; C.
XIII 153,224,251, 330,340

baton ahvaliC.X 461

baton bozuklugu C. VIII 435

baton gozii C. I 186, 207; C. II 408, 412; C. Ill
46, 173, 249; C. V 551; C. VI 292; C. VII
104, 157, 161, 502; C. VIII 476, 477, 478,
532; C. XI 282; C. XII 299, 467

baton kapisi C. XII 488

baton kokusu C. IV 367

baton ko§ku C. XII 488

baton kulagi C. II 407, 412; C. VII 501

baton putuC. Ill 121

baton-bin C. XII 305

baton-i ahval C. VIII 434

batin-i kalb C. Vlll 410

baton-i mutlak C. VI 616

batm-i §eriat C. V 598

batin-i tarikat C. V 598

baton-ni§ih C. XI 612, 613

batman C. IX 39; C. X 398

batn C. 1 60; C. V 499; C. VI 490, 491, 492

bay C. VIII 511

bayku§ C. Ill 317-326; C. IV 498, 499; C. VI
111, 350; C. IX 289, 290, 376, 387, 388; C.
XI 58, 329, 330; C. XII 157, 158; C. X1I1
104, 110,287

bayragi sahraya dik C. XIII 89

bayrak C. I 231, 234; C. II 525; C. V 130; C. VI
21; C. VIII 368; C. X 514; C. XII 65, 83, 84,
204

bayrak arslani C. VIII 133, 369; C. X 372

bayrak dibi C. XII 455

bayram C. VI 18, 517; C. XI 605, 606; C. XIII

333

bayram davulu C. VI 516, 517

bazerganC. XIII 155, 156

bazilC. XI 414

bebekC. VI 451; C. X 450

bedbaht C. VIII 258; C. IX 498

bed-dilC. XI 414, 443

beddua C. I 81; C. IV 24, 127, 128; C. V 478; C.
V1274, 427; CXI 411, 412, 461

bedel C. Ill 251, 252; C. VI 250, 251, 252, 265;
C. XII 404

beden C. Ill 330-332, 373; C. IV 303; C. V 596;
C. VI 104, 539; C. VIII 175, 176, 369, 384 1
568; C. IX 88, 289, 558; C. X 89, 198, 228,
397, 509, 628; C. XI 32, 62; C. XII 281
304, 470; C. XIII 193

beden kafesi C. VI 414; C. XII 159

beden sandigi C. XIII 207

beden-i berzahi C. V 457

beden-i misaii C. HI 425

beden-i unsuri C. V 457

bedeviC. X 349; C. XII 370

bed-gusfl C. XIII 24

BedrC. IX 139, 144; C. X 632

bedir Bk. bedr C. VII 322, 423; C. XI 391, 403,
414; C. XIII 226

bed-nam C. XII 320

bedr Bk. bedir C. XI 19, 312, 402; C. XII 315,
484

bedr-i kamil C. IV 405

bedr-i munir C. VII 423

behayim C. XI 48, 57; C. XIII 346

behmen C. Ill 26

behram C. XII 298

behre C. XIII 126

beka C. V 307, 459; C. VI 205, 206, 334, 379,
380, 381, 398, 399, 597, 598, 608; C. VII
127, 254; C. IX 177, 178, 214, 254, 275,
279, 345, 385, 600, 647; C. X 153, 570,
612, 631; C. XI 33, 72; C. XII 207, 297,
419

beka giine§i C. XI 487

beka-billah Bk. beka-billah C. II 134; C. V 199,
301; C. VI 327, 602, 607, 609; C. VII 126,
174, 175, 229, 404, 410, 416, 417, 428; C.
VIII 245, 423; C. IX 256, 345, 497; C. X
137, 161, 340, 601; C. XI 181, 217, 219,
220, 261, 262, 286, 362, 505, 587; C. XII
145, 225; C. XIII 38, 311, 314

bekarC. XII 608, 610; C. XIII 22

bekar evi C. XII 608

bekci C. IV 444; C. X 47, 48; C. XI 189-192,
400, 401

bel C. XII 13

bela C. I 303. 498; C. Ill 1 69, 1 71, 406; C. IV 5 1 ,
385; C. V 70, 71, 72, 179, 237, 305, 406,
433, 578, 580, 582, 620, 622; C. VI 107,

ff^^,

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

134-136, 167, 229, 230, 262, 275, 465,
466, 468, 471, 476, 477, 579; C. VII 46,
48, 49, 433; C Vlll 46, 76, 77, 79, 144,
191, 192, 325, 326, 328, 346-349, 481,
494, 495, 498, 537, 538, 540, 541, 549; C.
IX 158, 262, 263, 519-521; C. X 15, 81,
209, 360, 475, 477, 583, 592, 599; C. XI
115, 116, 128, 134, 136, 147, 166, 187,
302, 372, 411, 412, 451, 536, 570, 590; C.
XII 19, 152, 216, 269, 533, 546, 554, 562,
587, 590, 591, 595, 625-627; C. XIII 31,
33, 40, 60, 62, 180, 202, 208, 213, 258,
259, 290, 310

bela kuyusu C. XII 585

bela sahrasi C. V 230

bela sandigi C. XIII 203

bela sofrasi C. XII 622

bela ve cefa C. I 472

Bela!=Evet! C. IX 70

beiadur C VII 447; C. X 27

belagat C. I 216; C. Ill 484; C. VI 47; C. VIII 503;
C. XI 419; C. XIII 131

belagat-i fitriyye C. X 128

belagC IV 309, 310

belahet C. V 13; C. IX 32; C. XII 559

beia-i nefs C. VII 434

bela-yi abdiyyet C. Ill 102

bela-yi Hak C. X 478

bela-yiilahi C XII 212, 270

beldelerin ruhu C. XI 365

beledC. 1511

belt C. II 67

belkiC. VI 186, 187

belsoguklugu C. VII 67; C. VIII 480; C X 526,
613; CXI 315, 128

bem C. VII 222

ben Bk. ene C. I 537, 538; C. II 200, 309, 319,
320, 321, 325, 334, 337; C Ill 73; C, VIII
423, 530; C. IX 578, 618, 644, 645; C. X
598, 599, 605, 608; C. XII 12, 64; C. XIII
347

ben abd-i Huda'yim C. XI 248; C. XII 413

ben atesjm C. HI 241, 377; C. IX 438; C. XII 577

Ben bitmez idim C. VIII 363; C. XIII 140

ben eskiyim, sen yentsin C. XII 185

ben Hakk'im C. IX 438, 645, 646

ben ondan hayirhyim C. VIII 466

ben ve biz C I 536

bende C I 520; C. II 466, 523; C. Ill 368, 408;
C. V 383; C. VI 364, 543, 544, 616; C. VII
200; C. X 23, 311, 410; C. XII 411; C. XIII
29,40

bende-i has C II 298; C. VIII 490

bende-i heva C. IV 423, 424

bende-i Huda C. IV 423, 424

bendelik C. Ill 413; C. VI 616; C. IX 590; C. X
384; CXI 211

bem adem C. I 329; C VI 29, 237, 496; C VII
434; CXI 52, 168; CXI 59

bem-be§er C III 96

Beni-lsrafl C VIII 180, 188; C. VIII 619; C XIII
151

Benf-tsrafl suresi C. XII 440

benlik C. I 80, 146, 406; C. II 87, 88, 337, 340,
364, 413; C III 202, 468, 469; C. IV 169,
187, 188; C. VII 48, 112, 137, 142, 148,
204, 236, 241, 242, 456; C. VIII 35, 54,
146, "280, 468, 518, 525, 530, 531, 533,
596; C. IX 172, 373, 430, 460, 498, 581,
608, 620, 641, 645; C X 184, 594, 599-
603, 606, 608, 619, 625; C XI 54, 56, 231,
238, 239, 256, 257, 381, 483, 497; C XII
106, 117, 130, 131, 582; C XIII 69, 75,
271,287,338

benlik da'vasi C IX 394; C XIII 276

beraberlik C Vlll 431 , 567; C. IX 259, 361 , 362;
C XIII 93, 95, 94, 96, 97

berate IV 310

berbeste C XI 425

berd-ilutfC VIII 585

berdu'1-acuz C. XI 427

bereket C VIII 191; C IX 273, 484, 485; C X
222

berg C. XI 273

berg-i nebati C Vlll 317

berk C VIII 439

berzah C. I 142; C II 150, 187, 445; C III 16,
46, 208, 215, 229, 383, 395, 497; C IV
190, 200; C V 578; C VI 314, 561; C Vll
268, 318, 322; C VIII 472; C. IX 44, 58,
217, 263, 302, 495, 527; C XI 59, 63, 287,
451, 452, 605; C XII 272; C. XIII 60, 79

berzah-i azim C. XII 355

berzah-i cami' C IX 298

berzahiyet C XI 79

besmele C V 568

besmele-i Incil C I 519

bes. C V 327, 591; C VII 533; C IX 276, 380;
C X 461; C XII 394; C. XIII 214

bes. gevher C. XI 593

bes havas C. XII 394

bes. his C II 451, 453; C XIII 216

be? kapi C. XII 564, 565

bes. lule C. II 228

be§ nevbet C. VIII 290

bes vakit C XII 240

beser C. I 163; C. II 277, 474, 475, 478, 547,
555; C HI 330, 444; C IV 87, 119, 231,
340, 507, 509; C. V 136, 340, 465; C VI
93, 94, 116, 158, 297; C VII 435, 439; C
Vlll 13, 254, 255, 256; C. IX 317, 378,
441, 473, 474, 535, 637; C. XI 196, 197; C.
XII 336, 345; C. XIII 289, 290

be§ere C. IX 587

^

MESNEVl-i §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6 ■

be§eriyet C. I 1 19; C. Ill 445, 493; C. IV 87; C. V
229, 230, 231; C. VI 147; C. VIII 105; C. IX
473; C. X 160; C. XI 223, 398, 399; C. XII
346

be§eriyet kokusu C. IX 637

be§eriyet perdesi C. VIII 507

be§ikC. XIII 278, 279

be§ir C. V 48; C. XI 541

bettihC III 421

bevatin-i e§ya C. VI 18; C. VIII 314

bey C. V 133, 616; C. VI 163, 164, 165, 166,
167, 376; C. VIII 285, 287, 394; C. X 11-
18, 20, 22, 212, 217-221, 332, 406-408,
411, 413, 416, 420, 422, 426, 434, 435,
437, 438, 469, 474, 565, 583, 584; C. XI
118, 139-142, 147; C. XII 450, 452, 455,
457, 458, 460, 473, 475, 479, 595

beyaban C. Ill 409; C. XI 425; C. XIII 283

beyan C. VI 443; C. X 632

beyaz C. HI 213; C. XII 83, 171, 314

beyaz bayrak C. XII 83-85, 86

beyaz gttl C. XIII 293

beyaz inci C. IV 137

beyaz insan C. XI 603

beyaz olum Bk. mevtri ebyaz C. X 37, 38, 501;
C. XI 255

beydak C. XII 452

beyinC. Ill 331, 332

beyit C. XII 508

beylik C. VIII 286, 287, 519; C. X 193; C. XI
117; C. XII 458

beylik sabunu C. X 467, 468

beyt C. I 197; C. XII 291

beyt sahibi C. VII 23

beyt-i kalb C. Ill 115

beytullah C. II 213; C. IV 338; C. VI 194; C. XI
299; C. XIII 157, 158

beytu'l-hikme C. XI 324

beytu'l-izzet C. XI 324

beyttt'l-mal C. V 397; C. XI 495

beyyine C. XI 606

beyzade C. XI11 247

bez yikayici C. Ill 223

bezirganC. VI 185

bezl-i emval C. VIII 43

bezl-i male. 1X413

bezl-i viicud C. XII 20

bezm C. X 449; C. XI 84

bezm-i elest C. XI 247

bezm-i has C. VIII 596

bi?ak C. VIII 88, 89, 91; C. XI 447

bikmak C. I 395

biyik C. VII 558; C. VIII 189; C. X 139; C. XII 35

biat C. II 1 10; C. IV 37; C. VI 557; C. VIII 286; C.
1X257,258,259

biat ehli C. IX 257

biat-i Ridvan C. II 301; C. VI 557; C. IX 257, 258

bigmek C. XII 503, 504

bi-gun C. XI 526, 527; C. XII 366

bf-ciinluk C. XI 397

bid'at C. XIII 254

bidayet-i te§ekkiil C. XI 18

bi-edeb C. HI 429

bf-edeblik C. HI 478

bf-harfusavtC. 11328,329

bi-hifazlikC. XIII 287

bi-hodC.H271; C.VHI92,93

bi-hodluk C. II 34; C. V 92; C. VIII 423; C. IX

241; C. XI 91, 92, 498; C. XIII 27, 170
bl-hus, C. XII 573

bf-husjuk C. XII 141, 142, 262, 574
bi-izni kum C. X 602
bika' C. XII 373
bi-keyflyyet C. HI 491
bikr C. XIII 284
bikr-ihassC. IV 161
bilekC. Ill 14
bilfiilC. HI 477; C. XI 157
bilfiil ma'dum C. IX 621; C. XII 272
bilgtC. XII 130; C. Xffl2U
bi'1-ihtiyar C. XI 157
bilinmeye muhabbet C. XI 245
bilkuvve C. HI 477

bilkuvve mevcud C. IX 62 1 ; C. XII 2 72
billur kosk C. XII 420
billurat C. VII 297

bilmek C. HI 280; C. V 194; C. IX 16; C. XI 264
bin CXI 21, 22
bin gibi bir C. XII 430
bin sene C. XI 404, 405
binaC. IV 454; C. VII 332
bf-namaz C. XII 157
bina-yi kalb C. VII 337
Bi-nazirC. XI 33; C. XIII 311
binek C. IV 307; C. VI 419; C. IX 88
binekhayvanC.il 273
binici C. HI 253, 356, 358, 361; C. XI 212
M-nihayeC. V516
bt-nihaye avalim C. Vlll 302
bf-niyaz C. XIII 282
bir C. II 326; C. HI 105; C. IX 125; C. XI 21, 22;

C. XII 552
bir bilmek C. VIII 336
bir demek C. VIII 94, 336
bir gormek C. VIII 94; C. XI 454
bir hakikat C. II 325; C. IV 485
bir kimse C. V 27
bir olmak C. VIII 336
bir renk C. XI 32, 599, 603
bir renklik C. XI 600
bir renklilik kupu C. XI 597
bir §ey istemek C. XI 12 1 , 123
bir yol C. X 84
bl-renk C. I 400; C. HI 213, 491; C. V 382; C. IX

cs^P?

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSl

335, 336; C. XI 34
bi-renk nur C. XII 172
bi-renklik C. II 160
biri iki goren C. XII 413
birligin hakikati C. XII 255
birllk C. I 207; C. II 331; C. VIII 174, 337; C. XII

40, 244, 245, 256
bfrun-§ev C. XII 361, 588, 589
biryanC. XIII 187, 291
bisat C. XI 559
bi'set C. VII 242; C. XI 491
bi'set-i seniyye C. VI 566; C. VII 526; C. VIII 461
bismiC. XII 110, 117, 120
bismil C. XI 605
bismillah C. XII 110
bi-suret C. V 382
bi-§arti la-§ey C. I 231
bi-§arti §ey C. 1231
bisnevC. IV 171
bit C. VIII 537; C. X 375; C. XI 367, 370; C. XIII

302, 303
bf-vatan C. II 260
biyolojl C. I 79; C. XI 566; C. XIII 26, 138, 149,

297, 300
biz C. II 309, 317, 319, 334; C. IV 508; C. IX

578; C. XII 12
Bizanslilar C. VIII 486
bizlik C. II 340; C. VI 470; C. Vffl 280, 596; C. IX

394, 498; C. X 619
bizlik ve benlik C. VII 553; C. VIII 43
bogaz C. V 20-23, 27, 29, 451, 452; C. IX 20,

412; C. X 544, 545; C. XIII 264
bogaz hirsi C. V 450
bok bocegi C. II 47; C. IV 79, 86; C. VI 148; C.

VII 92, 93; C. IX 286
bolluk C. XI 597
borg C. XII 354, 377-379, 424, 428, 437, 438,

500, 504-506
borglu C. X 225; C. XII 437, 441, 443
bostan C. Ill 460; C. IV 419; C. VII 316, 321; C.

IX 366, 367; C. XI 528; C. XII 137; C. XII

380
bostan dolabi C. XII 97
bostan-i Huda C. I 109, 473
bos. kann C. XIII 270, 271
bosalmakC. IV 31

bosjuk C. VIII 1 13; C. XI 92; C. XIII 105, 106
boya C. I 267; C. XIII 266
boya kupu C. V 201
boynuzC. VIII 182, 185
boyun gekici C. Ill 330
boyunduruk C. VI 468; C. XI 83
boza C. VI 623
bozulmak C. XI 567
bogrulce C. XI 206
bonC. XIII 135
borekC. IX 125; C. XIII 265

brahman C. Ill 106

buC. VIII 413

bu el Osman'm elidir C. VI 557

bu"d C. I 530

bugiin C. XII 256

bugday C. II 251, 276, 350, 561; C. Ill 294; C.

IV 249, 294, 355, 356, 374; C. IX 64, 186,
270, 496; C. X27, 32; C. XI 185, 186, 445;
C. XII 189, 228, 229, 282, 331, 332, 561,
566, 567; C. XIII 174, 244, 286, 288

bugday agaci C. XII 563

bugday ekmegi C. X 418; C. XII 135, 557

bugday yemek C. XII 282

bugz C. Ill 92; C. VI 366; C. IX 415; C. XI 94,

266
bugz-fillah C. Ill 92
bugz-i ilahf C. X 165
buhar C. IX 522; C. X 557
buhar makineleri C. VII 59
buhar-i narf C. I 418, 419; C. V 340; C. VII 184;

C. 1X454, 610, 611; CXI 45
buhl Bk. buhul C. I 164; C. II 100, 489, 512; C.

Ill 87, 88, 250, 251; C. IV 44, 45; C. VII

185, 253; C. IX 199, 220, 413, 496, 572; C.

X 12, 404, 405; C. XI 122, 279, 447; C. XII

431, 447; C. XIII 190, 248
buhran C. X 453; C. XI 480
buhur C. V 60; C. VII 90
buhurdan C. X 389
buhul Bk. buhl C. II 198, 431, 444; C. Ill 354; C.

V 140; C. VIII 43; C. 1X485
bukagi C. X 75; C. XI 277
Bulgarca C. VIII 84

bulgur gorbasi C. X 496, 497
bulgur gorbasi yiyici C. XII 61 1
bulmak C. I 395; C. IV 372; C. V 634; C, XIH 56
bulur C. XIII 56

bulut C. II 493, 509; C. HI 457, 458; C. IV 301,
480, 515, 516; C. V 185, 342; C. VI 534; C.

VII 190, 507; C. VIII 297, 405, 459, 507,
508, 550; C. IX 56-58, 79, 85, 143, 241-
247, 365; C. X 91, 106, 131, 453, 473,
477, 550, 553, 557; C. XI 41, 165, 279,
320, 357, 515, 516, 536, 537, 590; C. XII
89, 315, 354, 467, 587; C. XIII 27, 255,
294

bulutsuzlukC.IX241

bumbar dolmasi C. VII 466

Burak C. I 342; C. II 419, 422; C. IV 307; C. X

344, 600; C. XIII 31
burg C. VI 532; C. X 405, 406, 474, 633, 634;

C. XI 316, 317, 359; C. XII 476, 540; C. XIII

102
Burglar sahibi C. XIII 102
burhan C. Ill 368; C. IV 67, 68, 352; C. V 12; C.

VIII 181, 303, M3; C. IX 93; C. XI 12; C. XII
24; C. XIII 147

c^£^

n^

MESNEVt-1 §ERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

burhaiw niibuvvet C. VI 204

burun C. VIII 123, 173, 174, 175, 176; C. XI

592; C. XII 285, 314, 330
buselik C. XI 540
butun C. II 378, 480,481; C. Ill 291; C. V 271,

471; C. XIII 24
buz C. I 213; C. II 309; C. IV 301; C. VI 539; C.

VII 229; C. VIII 91, 239; C. IX 404, 522,

616; C. X 403-405, 520; C. XI 303, 563,

582, 587, 588; C. Xll 401
buzagi C. II 105; C. IV 81, 82; C. V 113; C. VIII

463, 464; C. X 404; C. XI 578, 579; C. XII

48, 49, 53
buzagi heykeli C. IV 53, 71; C. VI 393; C. XII

192
buzagiya tapan C. XII 47, 49
biihtan C.I 141
biikaC. 1514

Bii'lbeserC. IX 587; C. X213
biilbiil C. 1 93, 473, 508, 544;. C. II 1 14, 400; C.

Ill 14, 26, 459; C. IV 86, 470, 501; C. V

382; C. X 154; C. XI 24, 245, 419, 586,

607; C. XII 41, 231; C. XIII 47, 110
biilbul nevasi C. XI 547
biilbul-L bag-i Muhammedi C. I 518
Bu'1-herebC. VII 419
bu'1-kerem C. XII 44

biilug C. I 87; C. VIII 232; C. IX 135; C. XIII 278
burd C. I 230; C. VI 473; C. VI11 317
burd u mat C. I 166; C. VIII 403; C. XI 528
biirudet C. IV 485, 486; C. VII 38, 89, 547; C. IX

273; CXI 567
biiyii Bk. sihir C. VIII 402, 403, 407, 410, 414
biiyiicti Bk. sihirbaz C. VIII 410, 413, 414
buyiik C. X 590

buyuk cihad C. X 499; C. X 503
buyiik ha§r C. IX 572, 573
buyiik kiyamet C. II 57
buyuk 61um C. IX 573
buyiiklerC. 1467
biizurg C. XI 540
C
cadde C. II 85, 425; C. Ill 358; C. IV 171; C. V

304; C. X 108, 270; C. XII 273, 274; C. XIII

75, 145, 146
cadde-i hakikat C. I 453
cadde-i §eriat C. II 294, 486
cadu C. V 323
caduluk C. V 320
Ca'fenaltmC. II 248; C. VI 457
cah C. Ill 55; C. IV 298; C. V 217, 218, 227,

282, 597, 601; C. VII 314; C. IX 30, 32,

163, 185, 186, 189, 191, 616, 618, 619; C.

XI 252; C. XIII 116
cahhirsiC. IX 187
cah ve mansib duygusu C. IX 146
cahidu anna C. XII 150

cahidu ffna C. XII 150

cahil C. I 170; C. II 147, 148; C. Ill 25, 110; C.

IV 27, 73, 85, 322, 466; C. V 69, 215, 433;
C. VII 415; C. VIII 356; C. IX 159, 284, 478,
537; C. X 233, 290, 291, 318, 367; C. XI
414, 472, 473, 488; C. XII 42, 123, 152

cahiliye C. XII 289

cahiliyyet C. VII 275, 283

cahillik C. X 290

cahim C. VI 454

cahudC. 1V317

cahudi C. IV 277

caiz C. V11I 429; C. X 216; C. XI 53

cam C. VII 480

camegiC. X575

camekan C. II 245

cam-i tahur C. X 449

cami' C. IV 338; C. VIII 59; C. XII 49, 181, 182

camid C. XII 403

cami'-i cemf'-i esma C. 1 382; C. II 148; C. Ill 39;
C. IV 182, 498; C. V 478; C. VII 315

cami'-i §enfC. V 323

camiiyyet-i esma C. XI 85; C. XII 306

camiu'l-ezdad C. 1 358, 472; C. Ill 428; C. V 376;
C. VIII 334; C. XIII 240

can C. I 79, 80, 95, 329, 348, 354, 409, 435,
444, 447, 452, 525, 535, 558; C. II 31, 37,
42, 53, 62, 96, 101, 246, 260, 289, 377,
394, 524; C. HI 44, 66, 201, 223, 324, 330,
331, 361, 384, 385, 438, 468; C. IV 34, 48,
56, 303, 392, 398, 399, 401, 414, 507; C.

V 609; C. VI 42, 61, 70, 102, 104, 379,
385, 451, 471, 472, 539, 540, 603, 604,
615, 622; C. VII 61, 274, 318, 362, 451,
452, 456, 557, 558; C. VIII 57, 151, 197,
276, 336, 363, 384, 420, 510, 568, 580,
600, 606, 609, 613, 614; C. IX 60, 93, 95,
97, 143, 160, 207, 215, 301, 302, 358,
365, 368, 541, 542, 552, 557, 570, 571,
602, 639, 640; C. X 13, 14, 25, 75, 128,
144, 249, 373, 375, 376, 404, 409-411,
444, 454, 597; C. XI 35, 38, 40, 50, 51, 56,
60, 61, 64, 194, 219, 273, 281, 302, 323-
327, 352, 353, 456, 505, 529, 563; C. XII
19, 94, 261, 262, 276, 277, 331, 374, 396,
397, 402, 440, 454, 526, 528, 568, 586,
617; C. XIII 26, 51, 60, 165, 221, 224-226,
233, 237, 242, 247, 257, 275, 280, 281,
315, 334, 335, 340, 341

can alemi C. Ill 355; C. VIII 606; C. XI 62; C. XIII

333
can bahri C. XIII 336, 337, 347
can birdir C. XII 304
can dah C. IX 59
can denizi C. Ill 286
can felegi C. X 632
can gozii C. I 454

*$$&>

TERiMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

cangiinesjC. I 127, 128, 328

cankitligiCII 112

can korkusu C. Ill 389; C. VIII 326; C. XIII 26

can kulagi C. I 439; C. XIII 237

can kurbagasi C. XII 262

can kusjan C. IV 488, 489, 494

can kusu C. II 59, 62; C. VII 334

can mutnbi C. XI 225

can na'ralan C. VIII 493

can nuru C. IX 240

canolmakC. IV 190

can oyunculugu C. XI 1 78

can sultanlan C. VI 615

can suyu C. VI 622; C. XI 37, 322; C. XIII 347

can tavuslan C. V215

can tutucular C. VII 106

can vermek C, X 508

canan Bk. yar C. VI 32; C. X 418; C. XI 221,
379, 611, 614; C. XII 586; C. XIII 335, 336

canan-i hakiki C. VI 42, 61, 91, 398; C. XI 55,
614

canbazlik C. VII 135; C. XI 449, 486

candan gegme C. IX 420

can-dost C. X 630

can-i alem C. VIII 56

can-ibaktC. Ill 264

cam bilmek C. VI 70,210

can-i evvel C. XI 63

can-i huda C. VI 378

can-i insanf C. VI 31

can-i kull C. HI 333

can-i mutlak C. II 40

can-i pakler C. VII 278

can-isafC, XI 54

canin aleti C. V 141

canin ate§iC. 1X611

canin bogazi C. V 30

canin cam C. I 444, 445, 534, 546; C. II 377; C.
Ill 361; C. IV 190; C. VII 230, 239, 274; C.
VIII 369; C. IX 105, 510; C. XI 63, 64; C. XII
568

canin caninin cam C, VIII 369

canin cuz'ii C. V 51

canin gozii C. I 440; C. XI 227

canin kiblesi C. IX 123

canin kulagi C. I 440

canin sirn C. XI 61

canin sultani C. IV 363

canin ziyasi C. I 453

caninin cam C. VII 239

cannC. II 486; CHI 254; C. 1X610

cariye C. 1 96-98, 140, 147, 148, 154; C. VI 14,
25, 174, 175; C. VII 259; C. X 46, 47, 49,
56, 265, 512-514, 516, 517, 523, 527,
529, 534, 535, 546-549, 551-553, 560,
562-564, 566-569; C. XI 235, 236; C. XII
452, 552; C. XIII 22, 25, 27, 28

casus C. VII 528; C. XIII 186

casusluk C. XI 390

cavlakiC. I 162

cazibC. XI1314

cazibe C. Ill 262; C. VIII 269

cazibe kanun-i ilahfsi C. I 265

cazibe kanunu C. II 166; C. VI 531

cebabireC.VI 164

CebbarC. I311;C. VI229

Cebbar'in ayagi C. I 419

cebbariyet C. 1 234-236, 238, 447; C. VII 400; C.

IX 612; C. X255
cebel-i rasih-i §enat C. II 103
ceberutC. VIII 490; C. 1X301
cebir C. I 234-236, 309, 310, 320, 340, 341,

347, 440-443, 447, 451-454; C. II 157,
158, 239, 240, 515; C. Ill 208; C. IV 268,
269; C. V 532; C. VI 140, 186; C. VII 255,
388, 400, 401, 403, 480-482, 495; C. V1I1
324; C. IX 612; C. X 55, 253, 256, 264,
270, 271, 282-284, 297, 305-309, 315,
337, 345, 582; C. XI 475, 476; C. XII 307

cebir i'tikadi C. X 304, 338, 344; C. XI 475

cebir mezhebi C. I 237

Cebrail C. VIII 85

Cebrafl (a.s.)in kanadi C. XIII 81

cebrf C. I 37, 238, 307, 310, 317, 320, 442; C.
V 403-405; C. VI 137, 139, 142, 236; C. VII
255, 400, 402-404; C. IX 586; C. X 264,
269-274, 282-286, 289-296, 298-304,
307, 309, 312, 313, 316, 321, 323, 337,
344, 345, 347, 350; C. XI 145

cebr-i hakiki C. I 236, 238, 239

cebr-i mahmud C. VII 255

cebr-i mezmum C. Vll 255

cebr-i mutavassit C. VII 255

cebr-i sirf C. V 405

Cebriler C. VII 255; C. X 318, 322, 325, 346,

348, 349; C. XI 143, 475

Cebrilik C. I 321; C. II 380; C. VII 257; C, X 337

cebrin hakikati C. X 338

cebrin sirnnm sirn C. X 337

Cebriye C. 11 344, 381; C. XII 187

ceddC. XI 157

cedel C. XIII 286

cefa C. I 523, 532; C. Ill 330, 405, 406; C. IV 26,
27;C.V90, 105, 113, 177, 620; C. VI 156,
157, 161, 225, 424, 425, 427, 464; C. VII
518; C. VIII 388, 435, 436; C. IX 217, 407,
495, 496, 633; C. X 325-330, 501; C. XI
488, 492, 536, 568; C. XII 86, 122; C. XIII
72

cefager C. II 522

ceffe'l-kalem C. VIII 454; C. X 319-321, 323,
326, 336

cehalet Bk. cehil C. II 290; C. Ill 494; C. IV 24,
50; C. V 160; C. VII 170,367

^cSp?

MESNEVt-i §ERtF\§ERHl / XIII. CiLT • MESNEVf-6

cehalet tohumu C. XII 595

cehennem C. I 44, 168, 417-420, 496, 538; C. II
55, 107, 186, 187, 191, 398, 445, 487; C.
Ill 92, 93, 112, 208, 209, 260, 348-350,
354, 385, 402, 403, 497; C. IV 16, 32, 55,
64, 129, 198, 199, 201, 219, 337, 385,
492, 502; C. V 103, 105, 503; C. VI 149,
153, 157, 158, 160-162, 200, 276, 280,
282, 340, 454, 455, 547, 578, 580, 581,
582; C. VII 30, 50, 142, 221, 309, 313-315,
360, 368, 390, 426; C. VIII 193, 194, 201,
205, 208-210, 240, 246, 266-269, 292-
294, 359, 489, 524, 544, 545, 561-563,
583; C. IX 66, 72, 107, 122, 155, 370, 461,
615; C. X 81, 94, 198, 199, 246, 270, 271,
301, 369, 510, 569, 594, 612-614, 617; C.
XI 91, 98, 99, 290, 411, 450, 451, 517,
561; C. XII 19, 166, 301, 340, 393, 432,
470, 489, 535; C. XIII 17, 18,-126, 143,
230, 231,232,233, 248, 344

cehennem cinsi C. VIII 266

cehennem kapisi C. XII 489

cehennem korkusu C. X 50, 198

cehennem kopriisii C, IV 277

cehennem okuzu C. VI 19

cehennem-i cismani C. I 496; C. IV 200; C. VI
119; C. XIII 232, 248

cehennem-i ruhani C. I 496

cehennemin yedi kapisi C. II 444; C. VIII 209

cehennemlik C. IX 614; C. XI 289

cehil Bk. cehalet C. I 101, 454; C. II 127; C. IV
33, 47, 268, 483, 499, 509; C. V 12, 151;
C. VI 402, 602; C. VII 368, 432, 519; C. VIII
214, 268, 354, 584; C. IX 145, 167; C. X
366, 531, 613, 614, 635; C. XI 57, 227,
374, 490, 505, 506, 553, 599; C. XII 547,
618; C. XIII 266, 270

cehil yilani C. XIII 343

cehil zulmeti C. IV 200

cehudC. VI 213

cehudi C. IV 277

cehul C. VI 601

celal C. I 211, 264, 274, 455; C. II 189; C. Ill
428, 450, 486; C. IV 87, 88; C. VI 105, 228,
352; C. VII 184, 438, 457, 518; C. VIII 38;
C. IX 194, 371; C. X 34, 367, 436; C. XI 50,
198,405, 534; C. XIII 305, 331

celal sahibi C. X 68

celalet-i Hak C. VI 374

celMC. VII 82, 474

celal-i Hak C. VI 340; C. XI 24

celal-i ilahi C. I 394; C. XII 176

celal-i ilahf nuru C. XIII 222

celb-i ervah C. V 3 1 6

celb-imagnem C. Ill 182

celfe C. V 66, 430; C. VII 139, 140; C. X 451; C.
XI 432; C. XIII 336

cellad C. VII 66; C. X 541, 586; C. Xll 293, 297

cem' C. I 204, 542; C. Ill 29; C. IV 266; C. VI
205; C. VII 450; C. VI11 450; C. IX 214; C. XI
519; C. XIII 42, 45

cem' olmakC. X631

cemaat C. IV 95, 98; C. VIII 450; C. XI 1 74, 1 75;
C. Xll 49

cemaat namazi C. IV 257

cemaat rahmettir C. II 31 1; C. XII 230

cemaat yolda§ gibidir C. XI 175

cemad Bk. cemadat C. I 117, 123, 217, 287,
291; C. II 68, 73, 482; C. HI 463, 480; C. IV
151-153, 155, 318; C. V 137, 157, 270-
272, 274-276, 340, 402, 432; C. VI 42,
194, 303, 304, 473-475, 481, 535, 541,
607; C. VII 131, 149, 150, 172, 173, 237,
239, 266, 268-270, 274, 275, 286, 294,
297, 372, 439, 485; C. VIII 201, 296-299,
369, 522, 523, 551, 554, 555, 618; C. IX
59, 215, 269, 275, 277, 318, 345, 383,
384, 640, 645; C. X 217, 273, 290, 293,
295, 305, 307, 357, 358, 360-362, 379,
448, 518, 520, 521; C. XI 30, 42, 50, 54,
63, 157, 184, 282, 297, 298, 348, 406,
432, 433, 464, 529, 530, 563, 566; C. XII
161, 162, 169, 237, 331-333, 385, 454; C.
XIII 24, 128, 129, 260

cemadat ve nebatatin tesbihi C. II 79; C. V 274,
403

cemadatin nutku ehl-i batin C. II 378

cemadatin tekellumu C. II 71, 79, 80; C. XIII 129

cemaddan nukteler i§itmek C. VIII 523

cemadiyyet C. V 136; C. X 195

cemadhk C. II 529; C. V 136, 137; C. VI 396,
480; C. VII 151; C. VIII 24, 552, 599; C. IX
276, 279

cemal Bk. hiisn, giizel C. 1 264, 274, 407; C. II
189, 270, 358; C. Ill 40, 136, 188, 200,
428, 450, 486; C. IV 87, 88, 169, 182, 272;
C. V 121; C. VI 105, 109, 228, 352, 382,
458; C. VII 438, 457, 518; C. Vlll 450; C. IX
143, 194, 326, 329, 453, 454; C. X 34,
204, 353, 354, 367, 428, 429, 440, 517,
518, 540, 588, 593, 594, 599, 624; C. XI
69, 236, 241, 405, 416, 500, 534, 584; C.
XII 173, 543; C. X11I 53

cemal ve kemal-i ilahf C. XII 590

cemali C. VII 82, 474

cemal-i ba-kemal C. IX 326

cemal-i ezeli C. IX 132, 140

cemal-i Hak C. II 149, 406; C. Ill 165; C. VI 340;
C. VII 410; C. IX 137, 318, 479, 480; C. X
143, 186, 187, 451, 459; C. XI 208, 210,
214, 618; C. XII 242, 375, 456; C. XIII 53,
54

cemal-i hakikat C. X 540

cemal-i hakMC. X 534, 540

^^P?

w^

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER lNDEKSl

cemal-i Hakk'in mii§ahedesi C. VIII 421; C. XI
201

cemal-i ilahf C. IX 139, 329; C. X 458

cemal-i ma'nevi C. II 249; C. XI 416

cemal-i mutlak C. Ill 196, 198, 423, 425; C. V
265, 267; C. IX 551; C. X 354, 364, 518,
519, 624; C. XI 335; C. XII 307, 363, 400,
582

cemalf ve celali C. XII 498

cemal-i Yusuf C. VII 410

cemal-i zatf C. IV 167; C. X 368, 370, 536, 594;
C. XII 578, 582

cem'den evvelki fark C. VIII 530, 536

cem'den sonra fark C. IV 391; C. VIII 530

cem'-i ahadiyyet C. X 51 7

cem'-i mal C. VII 86

cemf-i cesed C. I 83

centf-i esma C. XI 64

cemfl C. Ill 40; C. VI 456, 457; C. IX 139; C. XII
400

cemfl-i hakM C. 1X215

cem'iyet arasina kansmak C. XI 166

cem'iyet-i kalb C. XII 362

cem'iyyet C. II 1 16; C. Ill 34, 221, 360, 378; C.
IV 95, 487; C. V 270; C. VI 226; C. VIII 294,
449; C. XI 175, 183, 184, 566; C. XII 358-
362

cem'iyyet-i cemaliyye C. XI 236

cem'iyyet-i esma C. XII 57

cem'iyyet-i esmaiyye C. I 540; C. II 26, 211,
212, 408; C. Ill 46, 335; C. IV 12, 97, 129,
132, 152, 182, 184, 204, 399, 480; C. V
270, 348, 478, 479, 607; C. VI 99, 101,
211, 226, 295, 329, 336, 348, 457, 497,
606; C. VII 40, 243, 272, 521; C. VIII 28,
107, 245, 462, 581; C. 1X29, 30, 271, 508,
545; C. X 27, 30, 90, 91, 170, 216, 226; C.
XI 48, 50, 56, 399, 446, 566; C. XII 53, 55,
82, 83, 307, 359, 413, 422; C. XIII 56, 160,
220, 233, 312, 334, 347

cem'iyyet-i hatir C. X 507

cem'iyyet-i kiilliyye C. I 551

cem'iyyet-i ma'na C. Ill 39

cem'iyyet-i unsuriyye C. IX 273

cem'u'1-cem' C. I 542; C. II 499; C. Ill 29, 30,
239; C. IV 51, 266; C. VI 205; C. VII 100,
450-452; C. VIII 54; C. X 42, 458; C. XIII 42

cenaze C. IV 341; C. VI 422; C. XI 117, 1 18

cendere C. XI 408

cengi C. II 418

cemn C. II 353, 505, 506, 545; C. IV 465; C. V
31-33, 35, 99, 400, 465, 466; C. VI 302,
303, 413, 414; C. XII 594.

cenk C. II 161, 163, 189, 419, 530; C. Ill 456;
G. IV 353; C. V 267, 268; C. VIII 319, 325,
326; C. X 122, 123, 394, 494-497, 503,
505, 506, 514; G. XI 21, 26-36, 171, 442,

564, 596, 597

cenn C. IV 375

cennat-i sifat C. I 59; C. IV 372; C. IX 529; C. XI
121; C. Xll 282; C. XIII 339

cennat-i zat C. IV 372; C. IX 529; C. XI 121

cennat-i a'mal C. XII 282

cennet C. I 44, 59, 386, 417, 483, 496, 538; C.
II 70, 107, 186, 187, 191, 214, 235, 240,
253, 406, 435, 445, 449, 450; C. HI 17, 93,
112, 164, 176, 177, 208, 353, 354, 402,
403, 497; CIV 13, 16, 167, 172, 198, 199,
200, 209, 242, 337, 348, 371, 372, 375,
378, 385, 404, 405, 492; C. V 103, 502,

553, 599; C. VI 125, 149, 160, 161, 221,
264, 276-279, 299, 448, 452, 455, 547,
548, 549, 578, 580-582; C, VII 151, 152,
153, 209, 221, 314, 315, 390, 394, 462,
497, 549, 550, 553; C. VIII 119, 193, 204,
205, 208, 209, 246, 267, 293, 294, 359,
421, 438, 440, 444, 467, 490, 517, 524,

554, 563; C. IX 66, 73, 122, 126, 155, 212,
300, 420, 528, 529, 554, 557, 564, 570; C.
X 26, 27, 33, 43, 81, 94, 124, 140, 198,
199, 203, 227, 244, 270, 271, 279, 369,
396, 469, 557, 569, 570, 601, 613; C. XI
33, 69, 98, 120, 121, 289, 290, 303, 365,
366, 388, 421, 445, 446, 451, 517, 602; C.
Xll 19, 150, 281, 282, 301, 340, 369, 370,
380, 470, 582; C. XIII 16, 175, 230, 231,
232, 233, 286, 287, 308

cennet agaci C. II 69, 70; C. IV 479; C. XII 340

cennet bagceleri C. HI 271; C. XII 488

cennet hullesi C. VII 465

cennet kapicisi C. VII 216

cennet kokusu C. VIII 123, 124

cennet kusu C. 1 290; C. VI 276, 277

cennet iimidi C. X 50

cennete isti'dad C. XIII 175

cennet-i 'acil C. I 537; C. II 230; C, V 516; C. VII

151, 173, 519; C. VIII 228, 438, 440, 524;

C. X 385; C. XI 32, 98, 99; C. XII 493
cennet-i 'acile C. IV 203; C, VI 128; C. VIII 209;

C. XI 98
Cennet-i Adn C. VIII 204
cennet-i a'la C. IX 328
cennet-i a'mal C. II 321; C. VI 276
Cennet-i Firdevs C. VIII 204
cennet-i hakikat C. Ill 64
cennet-i has C. VII 142
cennet-i Huld C. 1 571; C. Ill 1 1 1; C. VI 277, 278;

C. VIII 204
cennet-i irfan C. IV 172; C. VI 578; C. VII 520
cennet-i kalb C. X 614; C. XI 324
Cennet-i Maarif C. VIII 205
Cennet-i Me'va C. VIII 204
Cennet-i Nafm C. VIII 204
cennet-i sifatC. VIII 421

*$%&>

MESNEVl-1 SERIF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEV1-6 ■

Cennet-i Vesfle C. VIII 204

cennet-i visa! C. XII 154

cennet-i zat C. II 240, 322; C. Ill 64; C. IV 169,
184, 185; C. VI 44, 296, 578; C. VII 173,
221; C. VIII 93, 421, 518, 592; C. IX 530;
C. XI 445; C. XII 561

cennetin agaglan C. Ill 271; C. VI 276

cennetin doit irtnagi C. II 450

cennetin duvan C. VII 150

cennetin irmaklan C. II 450

cennetin kapilan C. VIII 209

cennetle miijdelenmi§ C. IX 259

Cennetu'l-Fazfle C. VIII 204

Cennetu'l-Firdevs C. VIII 204

Cennecu'1-Hulk C. VIII 204

Cennetu'l-istihkak C. VIII 204

Cennecu'l-Maarif C. VIII 204

Cennecit'i-Mekasib C. VIII 204

cennetii'l-me'va C. VIII 208; C. XI 121

Cennetii'I-Mevahib C. VIII 204

Cennetu'l-Mucazat C. VIII 204

Cennetu'n-Nafm C. VIII 204

Cennetu's-Selam C. VIII 204

Cennetii's-Sifat C. VIII 204

Cennetii'z-Zat C. VIII 204

cer C. XII 452

cerahatC. XII 220, 221

cende C. VI 126

cende-i alem C. V 26

cerr C. II 393

cerr u medd C. Ill 427

cerrah C. II 363

cesaret C. II 506; C. VII 135; C. VIII 326; C. X
442

cesed Bk. ecsad C. 1 197, 548; C. Ill 234, 450; C.
IV 121; C. V 428; C. VIII 89, 374; C. IX 88,
89, 574, 576; C. X 362, 380, 381, 448; C.
XI 530; C. XIII 176, 245

cesed-i be§er C. Ill 458

cesed-i musevva C. 1 325

cevab C. IV 495, 496; C. VI 216; C. VII 429, 431;
C. VIII 354, 356, 509, 510

cevabin terki cevabdir C. VII 432

Cevad C. II 238; C. V 404; C. XI 289; C. XII 125,
284

Cevad-i mutlak C. I 21 1, 212; C. XI 420, 606

cevahir Bk. cevher C. IV 379

cevahir-i mucerrede-i nuraniyye C. Ill 254; C. V
344

cevahir-i mucerrede-i nuriyye C. Ill 361

cevamiu'l-kelim C. 1 514; C. VIII 50

cevarih C. VI 20

cevher Bk. cevahir C. I 50, 51, 221, 228, 249; C.
II 67, 236, 237, 243; C. Ill 265-268, 270,
272, 273, 276, 277, 280, 283, 388, 408,
483, 484; C. IV 164, 235, 379, 439; C. V
601; C. VI 71, 273, 479; C. VII 26, 243; C.

IX 96, 165, 202; C. X 285, 357, 441, 442,
572-575, 577, 578, 580, 583, 584, 619,
628, 635; C. XI 338, 340-342, 352, 605; C.
XII 32, 93, 295, 369, 592; C. XIII 24, 160

cevher-i basit C. VI 405, 539

cevher-i esrar ve maanf C. XII 29

cevher-i evvel C. X 556

cevher-i heyulanf C. II 2 1 7

cevher-i fman C. XI 329

cevher-i kalb C. IX 96

cevher-i maanf C. XII 506

cevher-i ma'na C. Ill 286

cevher-i miicerred C. II 210

cevher-i miicerred-i nuranf C. Ill 65; C. VI 270,

604; C. IX 240; C. X 459; C. XI 39, 92, 93,

529; C. XII 304
cevher-i ni'met C. X 225
cevher-i nurani C. XI 35, 340, 342; C. XII 324
cevher-i ruh C. XI 32, 341; C. XII 325
cevher-i ruhani C. V 457
ceviz C. I 253, 348; C. Ill 76, 151; C. IV 416; C.

VII 185, 225-227; C. IX 395, 615, 616; C.

X 130, 239, 380, 381; C. XI 205, 208, 209;
C. XII 483-485

ceviz kabugu C. X 40, 42

ceviz §agiltrst C. V 77

cevrC. I 471; C. X179

cevr u cefa C. II 145;C.V177

cevr-i kufr C. XII 43

ceybC. 1X91;C. XI 620, 621

ceza C. I 292; C. Ill 278, 279; C. V 469; C. VI
131, 132, 273-275; C. VIII 191; C. IX 211,
212, 262, 631; C. X 37, 427, 435, 555,
556, 558-565; C. XI 127, 135, 138, 147,
149, 150, 152, 194, 511, 513, 514; C. XII
68, 309, 556

ceza-i seyyie C. V 105

ceza-yi rabbani C. X 565

cezb C. II 168; C. IV 189; C. V 68; C. VI 530,
531, 535, 541, 542, 544, 582, 583; C. VII
214, 216, 455, 456; C. VIII 265; C. X 55,
364

cezbe C. I 248; C. HI 489; C. V 149, 150; C. VI
168, 205, 537; C. VII 456, 457; C, IX 56,
68, 430, 649, 650; C. X 309, 310, 342,
365, 379, 629; C. XI 32, 403, 486; C. XII
269, 270, 453, 454

cezbe-i ilahf C. Ill 207; C. VI 616; C. VII 204,
485; C. VIII 378, 379; C. IX 529-531, 650;
C. X 140, 310, 342, 363, 364, 458

cezbe-i ilahiyye C. VIII 208; C. X 457

cezbe-i rabbani C. Ill 389; C. V 346; C. VII 432

cezb-i amm C. VII 456, 457

cezb-i batin C. IV 210

cezb-i ecza C. V 466

cezb-i Hak C. VII 456

cezb-i hass C. VII 456

G\£5e£t!0

TERlMLER, DEYtMLER VE BAzi KELtMELER iNDEKSt

cezb-i ilahi C. VI 449; C. X 55; C. XI 84; C. XII

452
cezb-i kelam C. I 74
cezebatC. XIII 209, 211
cezebat-i ilahiyye C. V 345; C. VI 377; C. VII

124; C. IX 649, 650
cezr C. X 384; C. XII 443, 444
cezr ve medd C. X 384; C. XII 271, 443
cezub-i rahmet C. VI 91
cezzabC. XII 313

civa C. V 385; C. VI 140; C. VII 162, 441
cibillf C. IV 238, 239
cidal C. VIII 401
cidd C. II 284; C, IX 447
ciddin ciddi C. VI 573; C. X 149
Clfe C. VI 571; C. VIII 245; C. IX 305, 407; C. X

447, 599; C. XI 339; C. XII 66, 486; C. XIII

81
cffe-i dunya C. XII 255
cigerC. X 246, 247, 248, 249
Ciger Oglu C. XI 545
Cihad C. 1317, 417; C. II 530; C. IV 131; C. V 73;

C. VI 479; C. VII 437, 447, 460, 484; C. IX

73, 75, 97, 207, 208, 435, 647; C. X 54,

495, 500-502; C. XI 170, 406; C. XII 523
Cihad kapisi C. VIII 204
cihad-i asgar C. IV 131; C. VI 427, 430; C. X

488, 489, 498, 509; C. XI 608
cihad-i ekber C. I 417; C. IV 131, 154; C. V 43,

191; C. VI 427, 430, 585; C. IX 343, 344;

C. X 123, 488, 489, 494, 495, 497-499,

503,509, 511, 521; C. XI 607, 608
cihad-i ma'nevi C. XI 302
cihan Bk. dunya, alem C. I 424; C. Ill 214, 299,

300, 335; C. IV 346; C. V 141; C. V 345; C.

VII 205; C. VIII 363, 577; C. IX 603; C. X

54, 597, 628; C. XI 136; C. XII 276; C. XIII

65, 67, 68, 310, 337
cihan bendesi C. XIII 1 77
cihan gune§i C. XII 1 78
cihan perdedir C. XII 503
cihan rii'yadir C. V 458
cihandan maksud C. VI 158
cihan-i beka C. VI 270
cihan-i gayb C. XI 368
cihan-i ma'na C. IX 387, 390, 425
cihan-i ma'nevi padi§ahi C. Ill 261
cihan-i munbasit C. V 20
cihan-i surf C. Ill 16, 355
cihanin cam C. V 141; C. X 628
cihanin fcadi C. VII 488, 489
cihar-yar-i giizin C. VIII 416
Cihet C. Ill 174, 191; C. IV 265; C. V 595; C. VII

533; C. VIII 567; C. IX 131, 380; C. XI 48,

51; C. XII 394, 413
cihetsizC. Ill 191; C. VIII 568
cihetsizlik C. II 42

cihnamC. II 515

cila Bk. saykal C. II 427, 430, 434; C. HI 268; C.
IV 413; C. XII 42

cilacilik C. VIII 323

cilveC. 1431

Cima C. II 418; C. VI 325; C. VIII 228, 392; C. IX
185-187 445-448; C. X 393, 443, 485,
522, 532, 545-547; C. XII 573, 574; C. XIII
26, 188, 189

cima'-i me§ru C. X 530

cimrilik C. II 489

cin C. I 330, 331, 332; C. II 15, 78, 197, 218,
293, 379, 425, 454, 464, 482, 483; C. Ill
256; C. IV 139, 214, 215; C. V 172, 402; C.
VI 171, 363, 375, 403, 438, 490, 565, 566,
590, 592; C. VII 272, 273, 324, 325, 337,
364-366, 417; C. VIII 83, 84, 461-463,
465; C. IX 108, 121, 266, 610, 611; C. X
500, 557, 584; C. XI 92, 93, 339; C. XII
337, 338, 397; C. XIII 42, 302

cin seytanlan C. I 62; C. V 237

cinas C. XI 49

cinas-i nakis C. VI 458

cinas-i tarn C. VI 458; C. VIII 222

cinayet C. VIII 92

cinni C. II 15, 463; C. VIII 1 77; C. IX 407; C. Xll
339

cinnin cismi C. XI 92

Cins C. I 240; C. II 208; C. Ill 95, 290, 328, 329;
C. IV 72, 205, 473; C. VIII 252-256, 264-
266, 268, 269, 545; C. XI 184; C. XII 335

cins cinsi cezbeder C. VIII 255

cins cinsine meyleder C. Ill 41

cins-i habis C. IX 560

cins-ilatifC.lX560

cinsiyet C. 1 296, 297; C. HI 328, 329; C. IV 83;
C. VII 479; C. VIII 252, 254-256; 269; C. XI
392, 393; C. XII 330, 331, 336, 337, 339-
343

cinsiyet kokusu C. XI 393

cinsiyet sirn C. XII 330, 331

cinsiyyet-i ruhiyye C. VIII 255

cinsiyyet-i suriyye C. VIII 255

circirC. 1419

cirit C. Ill 107, 363; C. VII 454; C. VIU 595; C. X
184, 495, 595; C. XI 89, 230, 594; C. XII
544

cirm C. X 443

cisim Bk. ecsam C. I 85; C. II 176, 177, 237; C.
HI 137, 204, 205, 224, 265-267, 295, 324,
356; C. IV 27, 50, 322, 332, 340, 346, 374;
C. V 466, 596; C. VI 479-481, 526, 527,
528, 539, 540, 601, 622; C. VII 131, 133,
134, 137, 142, 168, 247, 253, 260-262,
451, 452, 454, 455; C. VIII 359, 368, 512,
600, 602, 606, 613; C. IX 40, 57, 59, 61,
202, 240, 272, 290, 335, 462, 556, 557,

cs^j/a

MESNEVI-t §ERiF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6

563, 571, 602, 603, 613-615; C. X 13, 23,
41, 61, 75, 81, 187, 249, 313, 314, 369,
397, 398, 400, 401, 404, 459, 460, 463,
510, 511, 585, 598, 599, 615; C XI 40, 43,
50, 51, 56, 62, 119, 157, 198, 227, 277,
281, 284, 378, 383-385, 463-465, 467,

469, 488, 506, 529-531, 577, 578, 598,
602, 603; C. XII 22, 30, 88, 89, 92, 100,
160, 261, 262, 263, 280, 286, 289, 304,
325, 326, 331, 333, 334, 360, 373, 375,
379, 386, 395, 396, 402, 408, 438, 439,

470, 471, 485, 492, 522, 531, 565, 572; C.
XIII 24, 31, 93, 171, 177, 178, 179, 185,
210,221,222,235,246,313,339

cisim agaci C. VIII 536

cisim alemi C. V 547

cisim cubbesi C. IX 135

cisim gemisi C. XIII 60

cisim gozu C. X 535

cisim habsi C. XIII 332

cisim hirkasi C. XIII 1 71

cisim kafesi C. I 435; C. IX 290

cisim kLlLriC. X 512

cisim memleketi C. I 149

cisim meshi C. X 165

cisim okiizu C. VI 33, 34; C. XII 522

cisim perdesi C. XII 363

cisim sandigi C. XIII 179, 194, 195, 196, 206,
212

cisim sandiklan C. XIII 207

Cismani C. IV 407, 408; C. VII 299; C. VIII 607;
C. IX 645; C. XIII 216

cismani cehennem C. 1 418

cismani kimse C. XI 1 70; C. XII 326

cismani lezzet C. IX 156

cismanflerC. VIII 186, 187, 608; C. IX 61, 384,
386, 387, 388, 389; C. XII 480

cismaniyet C. Ill 372; C. IV 451, 506; C. V 339;
C. VI 147; C. VII 544; C. VIII 606; C. IX 20,
60, 110, 286, 287, 384, 649; C. X 13, 22,
40, 82, 84, 143, 147, 214, 229, 291, 337,
396, 440, 446, 455, 456, 524, 545, 596,
597, 599, 600, 603, 611-613, 621, 622; C.
XI 32, 62, 63, 93, 176, 368, 375, 380,
397-402, 435, 468-470, 477, 507, 508,
592, 605, 614; C. XII 107, 123, 341, 443,
444, 448, 535, 538, 564, 565, 594; C. XIII
126, 129, 153, 207, 216, 235, .237, 278,

279, 309,311,334,338

cismaniyet alemi C. I 73; C. XI 33, 48; C. XII

280, 492, 559; C. XIII 333
cismaniyet kuyusu C. XIII 2 1 7
cismaniyet perdesi C. IX 21

cism-i berzahi C. VIII 22, 371, 372, 383, 384,

390, 439; C. X 58, 403; C. XII 501
cism-i berzahi gozii C. VIII 371 , 372
cism-i be§er C. VI 302; C. VIII 599; C. IX 273; C.

X 31, 430; C. XII 290
cism-i cemad C. V 466; C. VI 479
cism-i cin C. XI 92

cism-i hayvan C. VI 479

cism-i insan C. VIII 150; C. VIII 177, 371

cism-i kesif C. VI 171; C. VIII 204, 228; C. IX

567, 572, 645; C. X 401, 402, 403
cism-i kiil C. II 420; C. VII 536
cism-i latffC. VI 170, 171
cism-i Muhammedi C. VIII 606
cism-i nebat C. V 466; C. VI 479
cism-i nuramC. 1X341
cism-i §erff C. XII 406
cism-i unsurf C. Ill 356; C. VIII 371, 372, 384; C.

1X223, 241; C.X 229, 380
cism-i zulmani C. VI 48
cismin gozu C. XI 227
cismiyyetC. 1X311;C. X23
civan C. X 464
civanmerd C. XII 20
civciv C. IV 504
cografya C. X 632; C. XII 620
cdmerd C, III 250, 353; C. X 588; C. XII 431,

456, 598
cdmerdlik C. II 100, 490; C. Ill 122, 251, 353,

354; C. V 13; C. VII 253, 346, 358; C. IX

220; C. X 226; C. XI 70; C. XII 340, 385,

447,518
cdmerdlik kardir C. XII 518
cuC. II 238, 512
CUd C. II 237, 238, 239; C. Ill 295; C. IV 317,

361, 383; C. V 12; C. Vll 546; C. IX 220; C.

XI 21, 70; C. XII 340; C. XIII 28, 29, 145
cud deryasiC VIII 517

cud u ata C. VI 78

cud ve seha C. II 359

CudaC.V13

cud-i hakkani C. II 51

cud-i ilahi C. Ill 64

cud-i hakikt C. XI 452

Cuhi C. IV 341

cu'-ikelbC. X171

cum'a C. V 126; C. X 45, 46

cum'a namazi C. XI 165, 519

cuu'I-bakar C. VIII 547; C. X 124, 243

cuu'l-kelbC. X231

cubbe C. Ill 377; C. IX 132, 133, 134; C. XI 414

Ciibbemin icinde Huda'nm gayri yokdur C. VIII

87
cubnC. HI 87; C. 1X209, 221
ciihelaC. V 180; C. VI 327
CUhM C. Ill 392; C. IV 317; C. IX 455; C. X 249,

394, 427; C. XI 326, 331, 338, 344, 350,

599; C. XIII 155, 191
Cuhudluk C. XI 306, 345
culab-i kand C. VIII 409
cumudiyye C. VII 344

*$%&>

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELtMELER lNDEKSl

ciind-i ervah C. VIII 553; C. XI 242

ciinud-i ilahiyye C. 1 342; C. VII 239; C. VIII 186,
187

cunud-i semaviyye C. Ill 116

cunud-i mucennede C. Ill 293

cunun C. II 261, 379, 448; C. Ill 386, 387, 388

cunubliik C. IX 62; C. XI 398, 399

ciir'aC. IX 139, 140, 141, 142, 144

cur'a-i cemal C. IX 145

cur'a-i safe. 1X143

curm C. VII 123; C. X 84, 331, 559, 609, 613,
615, 620, 622; C. XI 147, 150; C. XII 391

oust u cu C. I 395

cuvan C. XII 589

cuz" C, 1 267, 292, 296, 459, 474; C. II 255,
256, 280, 281, 288, 308; C. IV 97, 204,
205; C. V 40, 44, 267, 509, 510, 593; C. VI
22, 215; C. IX 29, 55; C. XI 490, 491, 581-
583, 588, 621; C. XII 60; C. XIII 105, 130,
339

cuzafC. X69

ciiz'e muhabbet C. 11 257

cuz'iC. II 451

cuz'-i mahzuf C. I 53

ciiz'iyyatC. I 397; C. II 281, 451

cuz'unun cilz'u C. XI 580, 581; C. XIII 130

c

gadir C. Ill 137; C. V 154; C. X 368; C. XI 488;
C. XII 496, 543

gadir ehli C. XII 163

gakalC. V201, 213-215, 217

gakerlikC. VI 316

gakil ta§i C. VII 500

gakir C. IX 497

gakmak C. I 271, 283; C. VIII 591

gakmak fitili C. XII 371

gakmak ta§i C. 1 269; C. Ill 104; C. IV 49, 50; C.
XII 521

galgl C. II 13, 61, 85, 95; C. IX 322, 323; C. X
443; CXI 91, 226, 228, 541

galgici C. II 14, 59, 83, 84, 86, 89, 92, 94; C. XI
222

galgicihk C. II 62

gahnmi§ meta' payidar olmaz C. XII 526

gah§ma C. I 203, 300, 302, 306, 307, 310, 31 1,
313, 320, 340; C. VI 187-189, 566, 633,
634; C. X 102, 103, 104, 107, 111; C. XI
143, 144

galma kapiyi, galarlar kapini C. X 561

galmakC. VII512

gamur C. I 409; C. Ill 302, 303; C. IV 227, 452;
C. V 30, 141, 594, 595, 596, 600, 601,
609; C. VII 270,271; C. VIII 16, 341, 342,
554, 609; C IX 609; C. X 228, 229, 248,
402, 409; C. XII 32, 324, 325, 326, 347,
402, 412, 438, 529, 535, 584; C. XIII 222,
246, 265

gamur legen C. IX 360

gamur sahrasi C. V 150

ganak C. XI 613

gar dang C. VII 301

gar unsur C. X 455

gargubC. XII 112

gardak C. VII 468

gareC. Ill 190

garhC. XI 621; C. XIII 20, 278

garh-i felek C. XI 83, 314, 316

gankCVIII 340; C. IX 607, 608, 621, 623, 624;

C. X 11-14, 16, 30, 31, 343, 344, 357-359,

383, 384; C. XI 94, 96, 239, 367
garmth C. IV 302; C. XI 90, 331; C. XII 491, 492;

C. XIII 154
gar§af C. VII 70, 75; C. VIII 501; C. IX 124, 450;

C. X 49, 65, 376, 377; C. XII 603, 624; C.

XIII 247
gar-sah C. HI 225
gar§i C. XI 292
gar-tak C. Vll 468
gavu§ C. V 221, 234; C. VIII 594, 595; C. XII

455, 475
gavus. ku§u C. Ill 443
geharyarC. IX291;C. XI72
gehre C. VIII 245
gekgek C. Ill 349
gekig C. XIII 229
gekirdek C. I 409; C. II 323; C. Ill 191 , 333; C. IV

417; C. V 134; C. VI 290, 568; C. IX 346,

621; C. X 557; C. XI 287, 451, 563; C. XII

272, 561; C. XIII 56
gekirge C. VIII 537, 543; C. X 514, 520
gemen Bk. gimen C. XI 419, 420; C. XIII 294
gemenzar C. Ill 458; C. XIII 68
geng C. I 230, 471; C. 11 13; C. VIII 597; C. XI

49, 540, 541; C. XII 126; C. XIII 174
gengel C. IX 494

gengi C. IX 322, 323; C. XI 540, 541; C. XII 488
geng-i hikmet C. XII 489
gerag C. I 246; C. Ill 352; C. IV 18; C. VI 264,

528; C. VII 136, 137, 142, 143, 144, 145;

C. VIII 109, 384, 390, -391; C. X 249, 551;

C. XII 461
gerag-i cisim C. VII 136
gerag-i ilah C. VII 499
gerez C. X 466
gergi C. V 452
gerh C. I 286; C. II 393; C. VI 593; C. X 595; C.

XIII 345
?erh-i felek C. I 286, 395; C. X 587
gerhin devirleri C. VII 220
ge§me C. VIII 422, 454; C. IX 158; C. X 83, 365;

C. XII 91, 92, 94, 123, 524, 525, 528, 529
ge§me-i fuyuzat C. IV 404
ge§me-i gayb C. VI 205
ge§me-i ilah C. VIII 421

MESNEVf-1 SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

ge§me-i kalb C. Ill 373

ge§me-i vidad C. XII 125

ge§m-i aziz C. XII 305

ge§m-i baton C. I 380; C. Ill 241; C. IV 1 14

ge§m-i bina C. XII 592

ge§m-i ma-zag C. VIII 245

ge§m-i §uh C. X 339

ge§m-i zahir C. I 380

ge§niC. Ill 418

gevgan C. I 562; C. II 159; C. Ill 107, 363; C. VII

454; C. VIII 595; C. X 495, 595; C. XI 89,

230,318
gevgan-i kaza C. HI 107
giban C. X 15; C. XII 391; C. XIII 202
gifitC. I 182
gigirtkan C. VI 51
giknkC. 1285; C. XIII 218
ginar C. Ill 458

gingirak C. X 144; C. XII 244; C. XIII 266
giplak C. IV 206, 445; C. VI 62, 66, 70
girak C. II 262
girakhk C. XI 574
gigek C. I 571; C. II 289; C. Ill 24, 385, 459; C.

X 126, 146, 154, 155, 208, 556, 634; C.

XIII 23, 24, 93, 184,208,246
gift C. II 118, 121; C. Ill 104, 105, 194; C. XI

184
gift surmekC. XIII 317
giftgi C. IX 486, 487
gigil nak§i C. VI 456
gigune C. XI 526
gig C. I 86
gilku§uC. XI 531
gile C. IX 402, 476, 477; C. X 195, 453, 458,

499; C. XII 597; C. XIII 164, 243
gile-i a§k C. VI 624

gimen Bk. gemen C. IX 56, 60; C. X 126
Cin §ahinin kizi C. XII 621
Chillier C. II 428, 429, 430
girkin C. I 304; C. HI 224, 375; C. IV 192, 193,

194, 196, 235, 236; C. V 366, 389; C. VI

104; C. IX 588; C. X 355, 359; C. XII 497
girkin ftii C. VII 328
girkin ses C. IV 60; C. X 387-392
girkinlik C. IX 587; C. X 367; C. XII 334; C. XIII

268
givfdfC. XII 314
giy C. HI 359
gizgi C. XIII 295
goban C. HI 474-476, 478, 480-482, 487, 488,

490, 492; C. V 117, 319; C. VI 461, 462,

515; C. VIII 126, 249, 379; C. X 375, 376,

379, 457; C. XI 75, 593; C. XII 33, 432,

433, 519, 520; C. XIII 33, 110, 163, 177,

294
gobanhk C. XII 434, 435, 437
gocuk C. I 305; C. II 417-419, 421; C. HI 34,

119, 135, 282; C. IV 45, 46, 125, 209, 210,
394; C. V 110, 426, 604; C. VI 67, 170,
332, 352, 353, 355, 451, 519, 521, 579,
581; C. VII 206, 331, 468; C. VIII 177, 225,
226, 231, 232, 327, 328, 363, 364, 381,
393, 552, 553; C. IX 56, 59, 430, 431; C. X
15, 282, 293, 380, 381, 421, 446, 450,
530, 542; C. XI 13, 158-160, 204, 207,
208, 259, 338, 339, 341, 352, 406, 555,
583, 586; C. XII 114, 115, 502, 614; C. XIII
38, 55, 175, 181, 197, 268, 269, 272-274,
278, 279, 292-294, 301, 302, 304, 307,
322, 323

Cocuk babasimn sirndir C. VIII 392, 393; C. IX
611, 613

gocuk dili C. IV 393

gocuk huylu C. XIII 268

gocuk ihtiyarlar C. XIII 269

gocuk merkebi C. II 422

gocuklann kani C. XIII 307

gocukluk C. VIII 67, 223; C. XIII 196

gok C. XII 359

gok dii§mani az gormek C. IV 131

gok soyleyici C. IV 441

gok soz C. IV 449

gok uyku C. IV 449

gokya§aC. IV 223

gok yemek C IV 456

gokluk C. XI 218; C. XII 362, 415

golak C. XI 577

goluk gocuk C. VII 320

gorak C. X 522, 523

gorba C. X 460

gol C. VI 112; C. IX 423; C. XI 234; C. XII 233;
C. XIII 286

gomlek C. V 461; C. VI 629; C. X 206, 217, 249;
C. XI 41; C. XII 42; C. XIII 320, 321, 340,
341

gomlekgi C. IV 494; C. V 141, 461; C. XII 42; C.
XIII 321

gdr gop C. Ill 131; C. IV 386, 387, 388, 389

gukur C. VIII 524; C. XII 17

gul C. XI 356

gulha C. Ill 473; C. VII 338, 417; C. XII 443

gulhahk C. XI 203

gun C. XI 526

gunugendC. XII 501

gun ii gira C. I 4 1 1

gunluk C. XI 397-399

guval C. IV 355; C. VII 463, 464, 476

giiriik elma C. V 531 , 533

D

dad-i gayb C. Ill 360, 361, 362

dafia kanunu C. II 167

dagC. 1 154, 230, 291, 359, 394; C. II 356, 509,
510; C. Ill 150, 289, 371, 373, 374; C. IV
101, 381, 432; C. V 21, 89, 304, 360, 361,

c^p^,

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZl KELiMELER tNDEKSt

396; C. VI 30, 499, 500; C. VIII 180, 279,
474, 577; C. IX 383, 384, 400, 442, 597,
601; C. X 30, 90, 181, 200, 206, 209, 218,
335, 481, 492, 525, 537, 538, 627; C. XI
282, 297, 449; C. XII 32, 58,' 126, 151,
162, 169, 172-175, 237, 251, 276, 298,
540; C. Xtll 69, 249, 277

dag kegisi C. V 86

dagarcik C. X 222; C. XI 313; C. X11I 343, 344

dagdan naka gikmast C. X 224

dagdan u?ma C. XI 449

daglarm melegi C. XII 1 76

dahlC. X31;C. XI 452

dahme C. XI 97

dahme-i cisim C. XI 97

daimun C. XII 240

daimu't-tecelii C. II 96, 470; C. V 17; C. XIII 1 18

daire C. VI 474; C. XII 95, 96, 314; C. XIII 296

daire-i idrak C. 1X21

daire-i rii'yet C. VIII 171

daire-i seyr ve istihalat C. XIII 76

daire-i vucudun kutbu C. V 58 1

dakku'l-hasir C. Ill 169

dal C. VII 165; C. VIII 517, 554; C. IX 414; C. X
20, 154; C. XI 169, 314, 378, 425; C. XII
340,531; C. XIII 242, 243

dalak C. VI 307; C. VIII 158

dalalC. II 185; CIV 295

dalalet C. I 35, 60, 235, 296, 440; C. II 77, 156,
157, 167, 182, 285, 536, 537; C. Ill 228,
308, 316, 445; C. IV 72, 75, 194, 236, 237;
C. VI 99, 481, 512; C. VII 50, 275, 315,
401; C. VIII 340, 355, 359, 369, 539; C. IX
64, 103, 126, 263, 320, 322, 327, 612; C.
X 35, 80. 88, 134, 182, 291, 292, 605,
606, 634; C. XI 228, 239, 435, 472, 508,
523, 501,566; C. XII 53, 84, 85, 112, 125,
473, 535, 549; C. XIII 75, 76, 145, 197

dalalete sevk C. VIII 503

dalaletin aym C. XIII 145

dalga C. I 75, 225; C. II 480, 560; C. Ill 71; C. V
479; C. VII 489; C. VIII 333, 334, 430, 474;
C. IX 277, 278; C. X 75, 152, 205, 376,
462, 480, 519, 529; C. XI 481; C. XII 38,
39, 58, 59, 93, 137; C. XIII 126, 336, 337,
340

dalgl? C. I 483, 484; C. Ill 251, 485; C. VIII 426;
C. IX 125; C. XII 618; C. XIII 218

dalkavukC. VI 165

dill C. XI 228

dam C. XI 254; C. XII 572, 573; C. XIII 348

dam kenan C. VIII 95, 96, 97

damaC. VIII 316

damar C. VIII 577, 578; C. X 403; C. XI 428

damda deve arama C. VIII 379

dam-i ahiret C. VII 199

dane Bk. tane C. II 44; C. Ill 96, 421; C. VIII 357;

C. IX 397, 399
dane-i amel C. IX 398
dang C. VI 580; C. VII 301; C. X 390; C. XI 352;

C. XIII 115, 171
danikC. XIII 115
danismend C. Ill 61, 63
dans C. X 245
dar C. II 330
dar kapi C. IX 1 77
daragaci C. IX 152, 153; C. X 418, 557, 600; C.

XI 148, 149; C. XII 491, 492, 526; C. XI11

262, 263
darbe-i ma'nevf C. XIII 280
darbhane C. XI 524
darb-i emsal C. I 37
darb-i mesel C. II 255, 256, 279; C. Ill 295, 387,

405; C. VI 108, 184, 185, 215, 356, 475,

504, 527, 529, 590, 636; C. VII 51, 506; C.

VIII 134, 144; C. IX 189, 381, 393, 627; C.

X 38, 134, 507, 561, 566; C. XI 187, 461,
502, 512, 518; C. XII 21, 22, 152, 470,
472; C. X11I 52, 58

darb-i §er'i C. V 267

dar-i ahiret C. XI 121, 159; C. XIII 231

dar-i azab C. X 554

dar-i beka C. IX 464

dar-i dunya C. IX 464; C. X 555; C. XII 509

dar-i fena C. XIII 308

dar-i gururdan uzak olmak C. X 1 19

dar-i kufr C. VI 59

dar-i naim C. X 554; C. XI 378

dar-i suver-i hayaliyye C. X 554

dar-i suver-i kesife C. X 554

dar-i tecerriid C. X 554

dar-iteklifC. X 554

dar-i cemylz C. X 554

darhkC. V11I 175

Darr C. I 234; C. Ill 1 69; C. IV 1 1 1 ; C. V 405; C.
VI 228, 496; C. VII 327, 522; C. VIII 60,
438; C, IX 505; C. X 153, 200, 347, 600; C.

XI 24, 564; C XII 81, 91, 219, 557
daru'l-gurur C. VIII 411; C. X 119, 601; C. XII

531
daru'1-eman C. VIII 261
daru'1-harb C. X 44
daru'l-hilafe C. II 235, 246
darii'Hslam C. XII 377
darii'l-karar C. VIII 204; C. IX 245
daru'l-melam C. IX 382
darii'1-mulk C. XII 378 .
darii's-selam C. IV 498; C. VII 217; C. VIII 204
daru's-sMrC. VIII 411
daru'§-§ifa C. XII 610
dav C. XII 495
da'va C. II 224; C. IV 459, 460, 461, 462, 463;

C. VI 424, 425, 595; C. IX 6 1 8; C. XI 53; C.

XII 325; C. XIII 240

c^P?

MESNEVl-t §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

da'va-yi a§k C. XIII 60

da'va-yi enaniyyet C. II 307, 320; C. IV 60; C.
VIII 282

da'va-yi ir§ad C. 1 251; C. II 171; C. IV 353, 429;
C V 480

da'va-yi istiklal C. V 44

da'va-yt i§tirak C. VI 1 15; C. VIII 345

da*va-yi kemal C. IV 59; C V 186

da'va-yi kemal C. IX 429

da'va-yi musavat C. Ill 378

da'va-yi niibuwet C. IX 382

da'va-yi riyaset C. X 422

da'va-yitasarrufC VIII 277

da'va-yi uluhiyyet C. VII 173; C. VIII 81

da'va-yi viicud C. II 471

daverC. I 190; C. XII 466

da'vetC. II 164, 171; CIV 11, 75, 81, 82, 377,
463; C. VI 122, 145, 182-184, 247; C VII
214; C. VIII 535, 538-540, 542; C. IX 149,
627; CXI 17, 18,293

da'vet-i enbiya C IV 378; C VI 121, 149; C IX
119; C X326, 327

da'vet-i efibiya ve evliya C Vll 251

da'vet-i halk C XI 293

da'vet-i ma'neviyye C VII 214

da'vet-i tevhid C IV 464

davfld (ney) C III 492

davul C III 327; C IV 351, 352; C V 180; C. VI
446-448, 516, 517; C VII 220; C VIII 597;
C X 498, 500, 514, 528; C XI 370, 371; C
X1165, 204, 212

davulcu C XI 295

dayakCXIH 139, 159

daye C IV 504, 505; C V 31; C VII 555; C VIII
526; C IX 245, 246

debbC. IX 135; C XIII 188

debbabCXIII 188

debbag C VII 48, 88, 89, 92, 95, 96

debur C VIII 369

deccalC I 185

dedikodu C III 353; C IV 101; C VI 20, 506

def C V 43; C. XII 452; C. XIII 164

def-i belaC XII 216

def-i gam C VIII 505; C XI 91

def-i havatir C XII 74

def-i magrem C III 182

def-i §err C XIII 120

define XII 412

define C III 207; C IV 23; C V 302; C VI 425;
C VIII 216, 217, 221, 222; C IX 250; C X
396, 409; C XI 390, 517, 591, 615, 619,
622, 623; C. XII 14, 15, 17, 18, 21, 34, 67,
108, 115, 116, 122, 127, 129, 140, 146-
149, 151, 152, 153, 372, 373, 470; C XIII
103, 112, 113, 114, 118, 123, 136, 138,
139, 143, 144, 159

define-i hakflcat C XIII 139, 140, 144

define-name C. XII 25
defholunmu§ para C. XII 504
defterdar C. II 346; C X 332, 334
defterdann koleleri C X 332; C X 335
defter-i a'mal C II 455; C. IX 577; C X 45, 46,

60
degirmen C. II 327; C VII 109; C X 372; C XI

209, 315; C XII 19, 97; C XIII 174
degirmen faresi C III 134
degirmen ta§i C X 254, 374; C XI 313, 314
degirmenci C II 328
degnek Bk. deynek C V 28; C VI 495; C. VIII

536; C. X 543
Dehdehf altini C. IX 259; C XI 468
dehlizC. 1X71, 72
dehr C II 547, 548; C. VIII 453; C XI 379; C

XIII 66
dehr timsahi C. XIII 66
dehrf C. IV 136, 137; C VI 453; C. VIII 300; C

XII 255
dehrin arslani C. VI 573
dekaik-i felsefiyye C IX 26
dekayikC 11 148; C IX 443; C X 35; C XII 302,

508; C XIII 330
dekayik-i hikemiyat C X 134
dekayik-i ruhiyye C XII 514
delail-i akliyye C. I 47, 48; C XI 591; C XII 18,

151, 187, 227, 271, 325; C XIII 140, 269,

343
delail-i fikriyye C XII 148, 149, 153
delail-i mantikiyye C IX 431; C. XII 151
delal C XI 557
delalet C VI 347, 348
dele C 1X170
deli C. 1 84; C 111 389, 390, 400; C. IV 82, 141,

143, 144, 145, 155, 156, 159, 162, 164,

475; C VI 123; C. VII 478; C VIII 380; C IX

597, 598, 604-607; C X 19, 246, 421; C.

XI 210, 214; C XII 22, 23
deli eocuk C XII 114, 115
delice tohumu C II 79

delikanh C III 414; C. VIII 101, 102; C XIII 189
delikanldik C X 450
delfl C I 126, 195; C II 73, 75, 469; C. Ill 461;

G. IV 393; C V 168, 379; C. VII 1 71 ; C VIII

463; C. IX 15, 16, 87, 90, 91, 203-205,

350, 430, 431; C X 604; C. XI 12, 44, 246;

C XII 17, 150, 193-195, 592; C XIII 17,

68-72, 80, 93, 140, 246
delfl ile isbat C IX 205
delfl-i akll C I 454; C II 72, 76; C IX 205; C XI

246; C XII 195, 227
delilik C. II 380; C 111 386, 387, 400, 404, 405;

C. IV 83, 140, 143, 145, 146, 162-164,

244, 376; C. IX 600, 604, 605; C XI 199,

210; C XII 23
delk C VII 250, 265; C. X 590; C XIII 85

*$%&>

TERiMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSi

dellakC. X64, 83

dellal C. XII 197

dellale C. X 540; C. XII 482

dem C. VI 266; C. IX 388; C. XII 376

demdeme C. XII 30

demevf C. IV 244

dem-iilahfC. X251

demir C. I 269, 271, 283; C. II 374; C. Ill 34,
104, 232, 233, 235, 241, 255, 328, 376-
379, 411, 412; C. IV 36, 48, 49, 50, 485; C.
V 18, 195, 273, 357, 397, 487, 488; C. VI
30, 188, 334, 400, 597; C. VII 162, 206,
441, 477, 478, 555; C. VIII 281, 333, 511;
C. IX 269, 438, 442; C. X 67, 211, 327,
403: C. XI 297; C. XII 237, 268, 289, 521

demir paslan C. VII 185

demirci'C. IV 411; C. VII 542; C, X 306; C. Xll
321,432

dem C. VII 416; C. XII 394

deniz Bk. derya, bahr C. I 75, 210; C. II 171,
187, 188; C. Ill 66, 71, 75, 162, 203, 288,
386, 390; C. IV 129, 346, 362, 363, 365,
395, 402, 448, 506; C. V 479, 480; C. VI
181, 188, 311; C. VII 344, 421, 489; C. VIII
66, 239, 241, 405, 425, 426, 430, 602; C.
IX 277, 278, 348, 349, 360, 364, 400, 433;
C. X 181, 205, 206, 214, 218, 368, 480,
481, 517, 519, 529, 621, 629; C. XI 245,
282, 283, 315, 359, 432, 434, 480, 481,
483, 487, 490, 520, 528, 605, 609, 610; C.

XII 67, 70, 112, 114, 232, 233, 276, 353,
369, 429, 437, 443, 467, 564, 618; C. XIII
126, 128, 174,221,333,340

deniz muhresi C. Ill 165

deniz suyuC.X 121

denizin asa ile yanlmasi C. VI 37

denizin cezri ve meddi C. XII 271

denizin dalgasi ve kopiigii denizdir C. XIII 128

denizin kopup C. Ill 426

denizlerin melegi C. XII 1 76

derd C. I 77, 238, 534; C. Ill 190, 448; C. IV 42,
158; C. V 70, 72, 305; C. VI 135, 136, 215,
216, 275, 377; C. VII 44, 45, 81; C. VIII 17,
559; C. IX 398; C. X 343, 512; C. XI 485,
486; C. XII 24, 626; C. XIII 37, 49, 132,
133, 134, 135, 141, 142, 170, 258, 259; C.

XIII 133
derd-i a§k C. XIII 37
derd-i batini C. V 71
derd-i firkat C. V 71
derd-i -HakC. X418
derd-i ilahiC.X 512
derd-i talebC.V 391
derd-i zahiriC. V 71
derdli C. IV 73
derdli C. XIII 140
derdsizlik C. IV 187, 188

derecat-i kalbiyye C. IX 649

derecat-i saadet C. XI 606

derecat-i ulviyye C. VI 212

derece-i kemalCIIIll

derekatC.1417

derekat-i sufliyye C. VI 212

derekat-i §ekavet C. XI 606

dergah C. II 279; C. Ill 40; C. VI 521; C. IX 135,
306; C. X 141; C. XI 43; C. XII 11, 12; C.
XIII 283

dergah-i Hak C. XI 64

dergah-i Huda C. IX 438

dergah-i ir§ad C. II 279, 280

dergah-i izzet C. XI 302, 445, 446

deri C. VII 47, 48

derkCVllI 142

derman C. Ill 190; C. VIII 519; C. X 418; C. XII
24; C. XIII 135

ders C. IX 87, 88

ders-i hakayik C. VII 399

derun C. IV 354

dervi§ C. I 161, 162, 249, 410; C. II 109, 240,
503; C. Ill 188, 189, 240; C. IV 93, 148,
149, 296, 411, 412, 435, 436, 442, 446,
449, 456, 457, 500, 501; C. V 165, 190,
436; C. VI 32, 250, 334; C. VII 27, 207,
209, 250, 256; C. IX 135, 154, 155, 471,
475, 476; C. X 64, 111, 160, 195, 327,
626; C. XI 67, 119, 283, 484, 497; C. XII

36, 37, 151, 152, 188, 191, 611; C. XIII
141,225,284

dervi§ sbzii C. X 535

dervi§ tekyesi C. XII 611

dervi§lerin kelarm C. VII 499, 500

dervi§lik C. II 129; C. Ill 43; C. VIII 428; C. IX
362; C. X 117; C. XI 66, 119; C. XII 148; C.
XIII 145

derya Bk. deniz, bahrC. H 93; C. Ill 13, 31, 261,
313, 359, 379; C. IV 129, 134, 480, 505,
508; C. V 337-339, 348, 401, 522, 595; C.
VI 260, 313, 314, 321, 380; C. VII 247,
263, 284, 285, 287, 291, 305, 404, 421,
422, 489, 501, 550; C. VIII 127, 129, 135,
239, 240, 246, 5 1 7; C. IX 83, 85, 365, 432,
561; C. X 74, 75, 121, 152, 171, 182, 204,
205, 256, 257, 264, 283, 316, 340, 368,
376, 393, 394, 396, 440, 443, 456, 457,
462, 495, 518, 581, 615; C. XI 21, 23, 28,

37, 255, 279, 283-285, 288, 341, 386,
457, 480, 519, 523, 526-530, 605; C. XII
29, 31, 38, 39, 56, 58, 93, 101, 102, 105,
133, 134, 149, 241, 381, 507, 537, 538,
618; C. XIII 38, 54-56, 60, 72, 218, 284,
333-336, 340, 342, 347

derya-dil C. VIII 493
derya-dil velf C. XIII 312
derya-yiafv C. X 615

c^po

MESNEVl-1 SERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

derya-yi ahdar C. Ill 373

derya-yi akil C I 353

derya-yi ask C X518

derya-yi bi-nihaye C. V 529

derya-yi celal C. VI 314

derya-yi cemal C. II 93, 94

derya-yi cud C. II 269; C. Ill 64

derya-yi hakikat C. Ill 380; C. IV 346, 505, 508,
509; C. V 479, 595, 596; C, VI 69, 260,
313; C. VIII 241; C. IX 94, 440; C X 338,
340, 341; CXI 23; C. XII 38

derya-yi hakikf C. XIII 54

derya-yi itlak C. Ill 389; C. V 18

derya-yi Will C VIII 472, 473, 474; C. IX 299,
300

derya-yi maanf C. VII 347

derya-yi ma'rifet-i ilahi C XII 29

derya-yi melekuti C. VI 314

derya-yi muhfc C. IV 479

derya-yi miilkt C. VI 314

derya-yi rahmet C. 111121, 122; C. XII 137

derya-yi ruhaniyyet C. IX 278

derya-yusafa C V 580, 581

derya-yi vahdet C. 11 93; C. Ill 232, 379, 389,
445, 447; C. IV 346; C. V 513; C. VII 322;
C. VIII 128, 136, 138; C IX 81, 379; C. X
257

derya-yi vucud C. II 137; C. VI 314; C. VIII 406;
CXI 279, 284, 480

desfse C IV 287

dest Bk. el, yed C. 1 499

dest-baf C XIII 44

dest-burdCX631

destgah C X 223; C. XI 567

desti Bk. testi C III 286

dest-iHakCX 172

de§ C X 55

des>i Kerbela suhedasi C. V1I1 605

dev C XIII 268

deva C. Ill 190, 448; C IV 42; C VI 216, 275,
418

deve C. II 169, 170, 175, 177, 321, 322; C HI
461; C. IV 289, 290, 306-308, 310, 312,
313, 315, 356, 426-429, 447; C V 226;
227, 463. 621, 622; C VI 446, 447, 567,
600, 608; C. VII 185, 249, 250, 441, 448-
451, 453, 454; C. VIII 189, 250, 264, 361,
379, 400, 478, 479, 486, 487; C. X 294,
295, 430; C XII 179, 183, 184, 185, 379;
C. XIII 88, 269, 272, 283, 330, 331

deve arayici C. IV 306

deve katan C. VIII 400

deve yavrusu C II 173, 174, 178

deved C II 169, 170; C VII 321; C X 294; C
XII 378, 379

deve-goniillu C. XI 1 77, 1 7$

devenin oluk iizerinde durmasi C VI 567

devenin yavrusu C. 11 177

deveran-i dem C. IX 1 75

devir C. I 393, 414; C IV 157; C VI 382, 383,

384, 397
devlet C. Ill 38; C. IV 17; C VI 376; C VII 383;

C VIII 274; C X 96, 97, 117; C. XII 517
devlet goziiC X 147
devlet kusu C XIII 286
devlet-i diinya C VII 383
devlet-i ma'nevf C XI 326
devranC.1381

devran-i felegin cevri C. XI 567
devre-i Ahmedf C. Ill 118
devre-i fetkiyye C XI 404
devre-i istihale C X 554
devre-i kiilliyye C. VI 288
devre-i maiyye C VI 288; C. XI 404
devre-i nariyye C VI 288; C XI 404
devre-i nebatiyye ve hayvaniyye C VI 288
devre-i ratkiyye C. XI 404
devre-i ratkiyye ve fetkiyye C. VI 288
devre-i turabiyye C VI 288; C XI 404
devrfCIX 13
devr-i Adem C. X 532
devr-i felek C. VIII 409
devr-i Muhammed C. XI 396
devr-i MusaC III 118
devr-i Mustafa C X 532; C XII 24
devr-i rahmet C III 1 17; C. XI 396
devr-i rii'yet C XI 396
devr-i zaman C V 545
deymumiyet C. XI 286
deynektutucu C XII 181
deynekclCXlI 181
deyrC. XII 418

Deyyan C VII 342; C. XII 385-487
deyyar C. Ill 227
deyyus C VII 380; C. VIII 529, 621; C. X 562; C.

XIII 190
dikkC. VII 68, 69; C. XII 591
dikk hastasi C XI 444
dil'-i eyser C. VIII 554
dirabhane C IX 379
di§ yiiz C X 544
di§annin su C XII 530
dibaceC. III 239; C XII 412
dibace-i cihan C XIII 177
dibagat C VII 47, 92; C IX 357
didar C. I 516; C. II 249; C III 166; C VIII 50; C.

X 204, 622
didar-i Hak C. XI 13
dideBk. goz, ?e§m C. Ill 18
Dieu protege La France C. VIII 310
diken C. I 137, 138; C II 27, 28, 30, 64, 161,

257, 308; C. Ill 53, 59, 95, 343-348; C IV

405, 419; C V 156, 231; C VI 522; C. VII

13, 301, 364; C VIII 354, 422, 423, 478,

csg^

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER lNDEKSt

610; C. IX 366, 367, 368; C. X 209; C. XI
24, 259, 307, 308, 309, 325, 326, 331,
465, 562; C. XII 18, 95, 96, 125, 137, 251,
252, 554, 587, 588; C. XIII 134, 135, 141,
338

diken agaci C. X 260

dikenlik C. XIII 337, 338

diki§ C. X 194

dil Bk. goniil C. IV 170; C. X 373, 403, 474; C.
XII 236, 301; C. XIII 320

dil siipiirgesi C. Ill 22

dil-aram C. XI 126

diiber C. I 133; C. VI 528, 559, 582; C. IX 152,
606; C. XI 228; C. XII 23, 231; C. XIII 19

dilber-i ayyar C. XII 63

dildarC. 1516; C. IV 434, 435

dildar-i hakiki C. XII 544

dilenci C. II 120, 135; C. Ill 148; C. IV 328, 329,
349, 383; C. V 237; C. VIII 397, 398; C. X
188, 191, 192, 193, 205, 211, 212, 220,
221, 237; C. XI 417, 418, 452, 485; C. XII
461; C. XIII 115

dilencilikC. X 193; C. XIII 114, 115, 116, 117,
138

dilenme C. X 190-193; C. XIII 115, 116

dil-i serge§te C. IX 139

dil-sitan C. XI 526

dilsiz C. VII 258; C. VIII 364

dilsiz soz soylemek C. XII 230

dilsuzluk C. XIII 54

dimag C. I 567; C. VII 132; C. IX 588; C. XI 237,
348; C. XII 314, 446; C. XIII 138, 184, 246,
300

dimag-i be§er C. XII 573

dimagi bozuk C. XII 18

din C. I 33, 38, 180, 199, 207, 222, 237, 253,

276, 282, 289, 317, 338; C. II 31, 54, 275;
C. HI 360, 486, 490; C. IV 76, 276, 330,
360; C. V 323, 445, 634; C. VI 186, 188,
387, 512; C. VII 251, 351; C. VIII 30, 53,
269, 339, 399, 400, 445; C. IX 26, 27, 40,
41, 170, 305, 563, 631; C. X 106, 107,
241, 383, 567, 585, 586, 618; C. XI 26,
102, 103, 104, 155, 237, 239, 278, 308,
310, 339, 382, 439, 576; C. XII 157, 586,
591; C. XIII 26, 59, 188, 201, 204, 222,

277, 289, 290, 299
din derdi C. V 370

din ehli C. IX 75

din garni C. VIII 398, 399

din i§i C. VII 330

din mer'asi C. XII 285

din mulku C. I 97

din nasihatdir C. VI 407; C. X 383

din sultanlanC. VII 321

din yolu C. VI 512, 513; C. XI 179, 180

dinar C. VII 301; C. VIII 310

dinde taammuk C. IX 198

din-i acaiz C. XIII 300

din-i Ahmed C. IV 362; C. XI 68, 164

din-i Hak C. 1 243; C. Ill 121; C. IV 296; C. X 88;
C. XI 69

din-i hakkin garpmasi C. II 79

din-i hanifiC.il 201; CXI 239

din-i ilahi C. VII 492

din-i Isa C. I 201, 208, 243, 252; C. XI 171

din-i Islam C. IV 276; C. X 387; C. XI 171

din-i Muhammedi C. X 450; C. XI 165, 171

din-i Musa C. I 1 79

dinin sultam C. X 193

dinlemek C. I 490; C. Ill 486; C. IV 171; C. XI
520, 582, 586

dinlerde ihtilaf C. 1207

dinleyen C. XI 38, 348; C. XII 32

dinsizC. IV 412; C. VI 517

dirayet C. X 230

direk C. 11 68, 69, 76; C. IV 41; C. XI 297

direksizfelekC.XIH217

direm C. VIII 310; C. XI 510; C. XII 256

dirhemC.VIU95, 196; C. X 507

diri C. I 170, 463; C. II 17; C. IV 479; C. V 157,
158, 389, 401; C. VI 42, 55, 257; C. VII
302, 310, 311, 519; C. VIII 117, 281, 290;
C. IX 195, 345, 557, 559; C. X 92, 221,
362, 380, 447, 448, 450, 511, 569, 600,
603, 625, 630; C. XI 62, 198, 259, 503,
505, 506, 507, 563; C. XII 349, 350, 351,
397, 501; C. XIII 145,331, 334

dirilik C. VI 379; C. IX 442, 565-567; C. X 433,
434, 600, 630; C. XI 253; C. XII 397, 520;
C. XIII 40, 59, 300, 333

dirilik suyu C. IV 239

dirilmeC. VII 251

diriltmek C. II 509

diriyi bir nazar ile oldiirmek C. VII 520

di§ C. XIII 257, 258

di§ agnsi C. VII 59, 60; C. VIII 293, 294; C. XIII
257, 259

di§i C. VI 533; C. X 123, 267; C. XI 265, 345,
608

disideveC. V 622; C. VI 118

di§ikoyunC. V514

disUikC. XI 608, 614

div C. VII 336; C, VIII 177; C. X 336

divan C. XII 295, 296, 538

divane C. Ill 387, 400; C. IV 354

divar C. XII 478

div-i nefs C. I 559

divit C. IX 623

diyet C. Ill 379, 401; C. IV 167; C. VI 23; C. VII
502, 503; C. VIII 238; C. X 24, 25; C. XI
495, 496, 503, 504, 507

dizC. V315

dogan (ku§u) C. I 186, 345; C. II 95, 114, 251,

c^p?

fr

MESNEVf-I §ERIF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6

498, 506; C. Ill 14, 108, 111, 113, 317,
318, 320, 321, 322, 323, 325, 326, 327,
411; C. IV 487, 497-500; C. V 128, 129; C.

VI 349, 430, 515; C. VII 234, 256, 499,
537; C. VIII 242-244, 245, 248, 249, 391,
464, 465; C. IX 21, 226, 227, 279, 280,
289, 290, 304, 387, 388, 497; C. X 74, 75,
152, 153, 635; C. XI 58, 125, 219, 238,
293, 329, 382, 419, 469, 476, 477, 531,
606, 607; C. XII 157, 158, 283, 284, 285,
345, 467; C. XIII 81, 92, 252

dogmak C. I 274; C. Ill 104, 480; C. VI 585; C.

XI 586
dogru C. IV 248, 249, 279, 294, 473; C. VIII

361; C, XII 104, 105
dogru haber C. XIII 125
dogru niyet C. IV 41
dogru soyleyicilik C. Ill 247
dogru soz C. IV 249; C. XIII 124, 125, 319, 320
dogruluk C. Ill 250; C. IV 248; C. X 217; C. XIII

125, 126
dogum C. II 439; C. IV 187; C. VI 303, 304; C.

VII 59; C IX 70

dogum agnsi C. IV 187; C. VI 302, 303; C. VII 60

dogurmak C. Ill 280

dogu§C. VIII 613

doktor Bk. tabib C. I 96; C. II 74, 75; C. VII 529,
530; C. VIII 372; C. IX 93; C. X 526; C. XI
105; C. XII 554; C. XIII 144, 195

dokuz felek C. IV 452; C. VII 536

dokuz tabaka C. 11 419

dokuzuncu felek C. Ill 308, 309; C. IX 587

dolak C. Ill 233, 475

dolap C. I 280; C. II 393; C. X 255; C. XI 314

domuz C. Ill 395, 396; C. IV 351, 379, 421; C.

VIII 194; C. IX 461; C. X 106, 164, 166,
525; C. XI 25; C. XII 556; C. XIII 253

domuz aviC. IX 150

donuklarC. XII 162

donukluk C. XII 161

dost C I 425; C. II 459, 524; C. HI 242, 405,
406; C. IV 100, 113; C. V 125; C. VI 366,
467, 584; C. VII 45, 48, 410; C. VIII 36, 37,
121, 598; C. IX 147, 148, 493, 613, 614,
644, 645; C. X 36, 37, 62, 95, 178, 179,
184, 187, 265, 280, 316, 360, 428, 537,
544, 634, 635; C. XI 160, 161, 167, 169,
173, 176, 282, 347, 393, 438, 464, 466,
482; C. XII 81, 116, 247, 374, 418, 453,
463, 581; C. XIII 28, 29, 51, 207, 299, 312,
313

dost Hak'dir C. VI 586; C. V 449; C. VI 146; C.
VII 308, 410, 411; C. X 545; C. XI 125,
347, 485; C. XII 1 16, 126, 418; C. XIII 51,
309 313

dostluk C. II 204; C. Ill 250, 405, 406; C. VIII
355, 516; C. IX 49; C. XI 472; C. XII 230,

231

dostun cemali C. XII 374

dostun gozu §ahid-i adl C. XII 306

dostun nami C. XIII 49

doymak C. IX 125

donmek C. XI 225

dordiincu cardak C. VII 543

dordiincu felek C. Ill 256; C. VII 28, 29, 544; C.
X150

dorduncu gok C. XII 178, 187

dordiincu hane C. XI 557

dbrtC.V591;C. XI 585

doit anasir C. XI 157

dort huy C. IX 32

dort irmak C. VI 278

dort nehir C. IX 530

dort rukiin C. XI 90; C. Xll 564, 565

dort tabiat C. V 465; C. VI 307, 479; C. XI 157;
C. XII 564

dort unsur C. V 465; C. VI 307, 479; C. XI 30; C.
XII 565

dosek C. X 465

doseme C. XII 386

dua C. I 372; C. Ill 56, 57, 112, 113, 192, 193,
455, 456, 458; C. IV 46, 169, 172, 173,
177, 184, 196, 415; C. V 62, 64, 65, 68-72,
95, 210, 211, 305, 392, 394, 395, 398,
399, 441, 444, 477, 478, 495, 503-505,
508, 574, 579, 585-588, 605, 611, 613-
617, 624, 626, 627, 629, 630, 632; C. VI
233, 239, 260, 261; C. VII 43, 44, 59, 60,
429; C. VIII 119, 122, 404, 513-516, 537,
541, 542, 547, 548; C. IX 115, 177, 235,
398, 399, 554, 631; C. X 65, 67, 68, 72,
113, 327, 611, 612; C. XI 187, 208, 411-
413, 532, 594, 595; C. XII 24-26, 129,
130, 138, 140, 145, 146, 175, 226, 242,
506; C. XIII 101, 106-108,279

dua evi C. V 557

dua ve taleb C. VII 345

duasi C. XIII 74

duasi mustecab C. II 383

dua-yi fiili C. IX 399

dua-yi lafzf C. VII 345

dua-yi lafzf ve fiiliC. II 537

dua-yilisanfC. 1X399

dudagi kuru olmak C. XIII 116

dudak C. 1 336, 543; C. XII 503

dudu kusu C. XI 65, 66, 607

duha C. Ill 100; C. IV 191; C. XII 366

dul kadin C. IV 144, 161; C. XII 599

duman C. VI 597; C. VII 184; C. VIII 104; C. IX
205, 216, 371, 372; C. X 284; C. XII 193,
567

duman atesjn vucuduna delalet eder C. XII 193

durbas C. IX 136

durgun suC. VII 318

'ffi*

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER fNDEKSl

durub-i emsal C. VI 109

dut afaa C. X 333

dutyapragiC. X 198

duvar C. HI 339, 340; C. V 563; C. VIII 618; C.

XI 183, 407; C. XII 89, 480
du ?ar dang C. X 390, 479
diibiirC. VIII 123

duduk C. VIII 126; C. XI 91; C. XIII 105, 106
duello CXI 172

dugiim C. I 455; C. IV 495, 496; C. VIII 407,
408, 414-417, 497; C. IX 201; C. X 403; C.

XII 68; C. XIII 95, 96

dugun C. I 196; C. IV 452; C. XIII 164

dugim taami C. XII 368

dukkan C. IX 468; C. XI 198, 452, 498, 567; C.
XII 152, 153, 417; C. XIII 282

DiildiilC. 11419,422

dulger C. IV 380; C. X 306; C. XI 454; C. Xll 447

diilgerlikC. XI 621

diim C. X 482

dun C. X 463; C. XII 256

dunbe C. X 482

diinya Bk. alem, cihan C. I 75, 89, 97, 107, 154,
155, 170, 204, 215, 275, 276, 318, 319,
555; C. II 57, 58, 121, 254, 353, 354, 459;
C. 1016, 17, 111, 169,276,278,279,295,
313, 317, 318, 320, 364; C. IV 196, 199,
230, 232, 237, 332, 505, 516; C. V 26, 31,
39, 76, 120, 143, 230, 231, 282, 343, 344,

459, 569; C. VI 62, 63, 68, 98, 125, 129,
130, 164, 165, 260, 261, 299, 300, 350,
376, 385, 478, 488, 492, 514, 563, 571,
572; C. VII 44, 45, 83, 85, 87, 94, 167,
199, 218, 245, 275, 305, 306, 317, 394,
395, 410, 440, 441, 444, 452, 453, 467,
468, 471, 475, 476, 483, 485, 496, 497,
508, 522; C. VIII 29, 45, 56, 139, 193, 246,
295, 349, 380, 386, 400, 412, 413, 414,
416, 417, 419, 420, 421, 438, 460, 550,
557, 558, 560, 593; C. IX 65, 71, 96, 97,
130, 156, 157, 160, 161, 164, 167, 168,
208, 226, 287, 303, 304, 309, 311, 312,
313, 325, 343, 346, 347, 351, 352, 369,
374, 376, 387, 407, 465, 552, 564, 565,
566, 599, 619; C. X 36, 106, 108, 119,
124, 151, 202, 203, 237, 239-241, 244,
280, 281, 301, 324, 394, 430, 447-449,

460, 554, 579, 581, 585, 599, 600, 601; C.
XI 13, 33, 68, 70, 90, 97-99, 103, 114,
115, 116, 137, 262, 330, 331, 338, 339,
341, 348, 353, 426, 438, 442, 451, 479,
482, 568, 581, 600, 602, 604, 605, 609,
610; C. XII 22, 62, 66, 143, 150, 291, 310,
418, 419, 485, 486, 490, 493, 502, 503,
522, 531, 532, 535, 540, 545, 547, 562,
564, 620, 621; C. XIII 60, 65, 66, 81, 162,
180, 181, 184, 187, 193, 211, 217, 232,

317,318, 334,335,337,338

diinya adami C. VI 66

diinya ahin C. VI 353

diinya bir saattir C. X 631

dunya cifedir C. V 592; C. X 447, 448

dunya cifesi C. XIII 308

dunya dar-i teklff C. Ill 276

diinya ehli C, IX 565; C. XII 465

diinya evi C. X 601

dunya gecesi C. XII 299, 3 1 1 , 31 7-3 1 9

dunya habsi C. XI 390; C. XII 381

diinya hayati C. IX 572

diinya igin diinyayi terk C. HI 409

diinya ilmi C. XII 620

dunya i§i C. 1 240

dunya kuyusu C. VII 206; C. XI 458; C. Xll 388

dunya kiilham C. VII 93

dunya misafirhane C. IX 245

dunya muhabbeti C. V 127; C. VII 434

dunya mulku C. XIII 171

dunya nedir? C. VII 320, 487; C. XII 546

dunya ni'metleri C. X 100

dunya rii'yasi C. VIII 558; C. VIII 559

diinya sihirbazi C. VIII 4 1 5

diinya sultam C. X 328

diinya §ehveti C. HI 246

dunya tarlasi C. Ill 297; C. XII 588

dunya uykusu C. VIII 558

diinya uyuyan kimsenin rii'yasi C. VIII 557

dunya ve ahtret giine§i C. XI 236

diinya zenginleri C. VI 68

diinya zindani C. I 240; C. HI 177, 179; C. VI
562; C. VII 200

dunyanin efendisi C. XIII 1 77

dunyanin kapisi C. XII 540

dunyanin me§akkati C. VII 45

dunyanin nizami C. VI 200

dunyanin rahati C. VII 45

dunyanin sihirbazhgi C. IX 352

dunyanin talibiC. XII 619

diinya-yi ho§ C. Ill 220

diinyayi ma'miir etmek C. XI 12, 13

dunya-yisufliCIXl 77

diirr-i Aden CHI 165

diirr-i yetim C. Ill 390; C. VII 290; C. XII 299,
477

dustur-i adalet C. XIII 120

du§man C. 1 416; C. II 486, 544; C. HI 218, 221-
223, 393; C. IV 65, 509; C. VI 319-322,
436, 438, 534, 564; C. VII 45, 314; C. VIII
18, 19, 36, 37, 274, 326; C. IX 39, 208,
237, 242; C. X 37, 95, 123, 125, 178, 316,
317, 394, 395, 418, 537, 590, 605; C. XI
160, 161, 171, 177, 178, 188, 392, 393,
467, 608; C. XII 81, 375, 390, 391, 463

diismanhk C. VIII 355; C. XII 390

diisunce Bk. fikir C. I 505, 570; C. II 282; C. Ill

c c£fS 3

MESNEVI-t §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

237, 289; C. IV 453, 454; C. VI 471; C. VII
13; C. IX 40, 175, 255, 280, 395, 570; C. X
131, 463, 613; C. XI 148, 416, 514, 602; C.

XII 362, 448, 460, 571, 572, 573, 577; C.

XIII 184, 345

duzgun C. XI 407, 408, 422, 428

E

ebabil C. HI 1 15; C. VII 237; C. XIII 157

ebced C. II 233

ebdan C. IX 535

ebdan-i misaliyye C. Ill 425, 426

ebeC. 1V187

ebed C. II 278, 437, 438; C. Ill 194; C. IV 501;

C. VIII 339; C. IX 436; C. X 452; C. XII 255;

C. XIII 266, 313
ebed bagi C. X 383
ebedi C. V 340; C. X 446
ebediyyet C. Ill 488, 497; C. XIII 308
ebedul-abad C. XII 272
Ebgaza lillah C. IX 415
ebiC. XII 114

Ebftu inde Rabbi C. II 494, 495; C. XII 31
ebleh C. II 288; C. VII 409, 410; C. VIII 51; C. XI

75; C. XII 154, 155, 156,281
ebrar C. I 56, 59, 65, 86, 90; C. II 248; C, IV

267, 340; C. VII 254, 256; C. VIII 13, 422;

C. IX 212; C. XI 88, 89, 223; C. XII 466,

523, 538, 542, 546, 547, 549, 562, 582,

583, 585, 593, 595, 606, 615, 622; C. XIII

15, 16, 31, 32, 36, 52, 53, 87, 89, 241,

242,279,280,310,317
ebr-i nfsan C. XII 479
ebtan-i butun C. I 382; C. II 61, 426; C. Ill 214;

C. IV 481; C. VIII 179
ebterC. XIII 171
ebucehil karpuzu C. V 156
ebu'l-be§er C. VIII 219; C. XII 38
ebu'l-ervah C. II 23; C. Ill 199; C. IV 121; C. V

307, 581; C. VIII 219, 602; C. IX 246; C. X

451; C. XI 338; C. XII 38, 522, 524, 538,

549; C. XIII 347
ebu'1-hal C. V 386
Ebu'l-Hereb C. VII 419
ebu'I-vaktC. 1131; C.V 386
ebvab-i sema C. V 342
ebyat-i mu§kile C. VI 623
ebyat-i Velediyye C. VIII 1 15
ecel C. II 193, 194, 324, 545; C. Ill 129; C. V

341, 574; C. VI 537; C. VIII 211, 394, 558;

C. IX 546, 548, 550; C. X 233, 631 , 632; C.

XI 479, 556, 598, 599; C. XIII 275, 332
ecelaksamiC. XI 160
ecel riizgan C. I 288
ecel-i musemma C. II 193, 194
ecell C. VIII 483
ecirC. HI 203; C. 1X211
ecma" C. Ill 220, 221; C. XII 502

ecrC. IV 15; C. 1X212

ecram-i semaviyye C. VIII 297; C. X 519; C. XI

92; C. XII 367, 569
ecram-i sufliyye C. VI 391
ecram-i unsuriyye C. II 218
ecsad Bk. cesed C. Ill 65, 333; C. VII 336, 441
ecsad-t be§eriyye C. I 569
ecsam Bk. cisim C. IV 371; C. V 22; C. VI 281; C.

VII 254; C. XI 585
ecsam-i be§eriyye C. XII 333
ecsam-i hayvaniyye C. XI 405
ecsam-i kesife C. Ill 425
ecsam-i §eytanf C. VII 524
eczahane C. IX 83

ecj C. XII 481

edat-i hasr C. VIII 329

edat-i illet C. VII 462

edat-i nida C. XI 233, 234

edat-i tesbfh C. VII 462

edeb C. I 36, 111, 116, 120, 136, 359, 448,
449, 450, 507; C. II 133, 142, 321; C. Ill
437, 484, 485, 486, 490; C. IV 162, 237,
364, 430; C. V 575; C. VI 91, 92, 226, 316,
317, 336, 337; C. VII 53, 62, 119, 232,
333, 367, 435; C. VIII 47, 48, 98, 99, 469;
C. IX 625; C. X 33, 51, 282, .323, 618, 620;
C. XI 100, 495; C. XII 163, 195, 46.1, 612;
C. X11I 160,239,240

edeb-i batmi C. XII 248

edeb-i siiluk C. VI 427

edeb-i zahir C. IV 364

edeb-i zahiri C. I 184

edebiyat C. XII 508

edeb-maaliah C. II 478

edebsizC. 1111, 112, 117; C. XIII 310

edebsizlik C. I 1 15, 117; C. II 332; C. IV 428; C.

VIII 572; C. X 589

edlb C. I 116; C. Ill 245; C. IV 481; C. VII 347;
C. IX 408

edim-i Taifi C. IV 148

edfm-iYemeniC.lv 148

ed'iyeC. 1X171

ed'iye-i me'sure C. V 587

edvar kitablan C. VII 221

ef al Bk. flil C. I 76, 80, 230, 234, 446; C. II 472,
520, 526; C. Ill 193, 214, 215, 220, 239,
275, 281, 282, 298, 362; C. IV 375, 377,
452; C. VI 32, 358, 526, 527; C. VII 185,
328, 336, 462; C. VIII 247, 353, 354; C. IX
103, 572; C. X 512; C. XI 48, 223, 343,
348, 529; C. XII 403, 527; C. XIII 267

efal sahasi C. XII 316

efaliC. 1X217; CXI 346

ef al-i batine C. Ill 205

ef al-i be§er C. VI 281; C. XII 503

ef al-i dunyeviyye C. IV 368

efal-i Hak C. 1 460; C. Ill 169, 329, 330; C. IV

csgp^

TERiMLER, DEYlMLER VE BAZl KELlMELER iNDEKSl

10; C. VI 556; C. VII 509; C. X 412; C. XI

567
ef al-i hamfde C. V 109
efal-i hasene C. Ill 270, 415, 416; C. IV 238,

372; C. VI 454; C. IX 529; C. XI 121
efal-i hayvaniyye C. X 387
efal-i ibad C. I 341, 496; C. Ill 269; C. VII 506
efal-i ilahiyye C. I 341; C. II 216; C. Ill 26, 208,

214, 215; C. V 17; C. VI 555; C. VIII 589; C.

IX 507; C. XI 360, 406, 523, 528, 542; C.

XII 425, 572
efal-i mahlukat C. VI 378
efal-i mahmude C. X 482
efal-i menhiyye C. II 521
efal-i saliha C. V 114
efal-i seyyie C. Ill 270, 333; C. V 109; C. VI 412,

416,419,454
efal-i zahiriyye C. II 205, 207
ef al-i zahiriyye-i nebeviyye C Ill 205
efal-i zalimane C. VIII 201
efdalC. XII 170
efendi C. I 377; C. II 523, 549; C. Ill 239, 407,

408, 412, 413, 414, 421; C. VI 25, 33, 34,

45, 364; C. VII 102; C. X 204, 316, 318,

332, 334, 335, 483; C. XI 114; C. XII 22,

401, 402, 411, 412, 423, 426, 437, 499,

500, 515, 516; C. XIII 206, 207, 252
efendi yaratia C. XII 412
efendilerin efendisi C, X 31 6
efendilik C. Ill 413; C. VIII 283, 284; C. XI 211
Efendimiz (S.a.v.) C. VIII 219
ef l C. HI 437; C. VIII 355; C. XII 479, 607
ef i C. XII 607
ef f-i pir C. XII 607

efkar Bk. fikir C. VII 458; C. XI 244; C. XII 276
efkar-i batile C. XI 26, 238
efkar-i faside C. XIII 184
efkar-i felsefiyye C. XI 238
efkar-i masiva C. V 297
efkar-i nefsaniyye C. XIII 184
eflak Bk. felek C. Ill 68, 411; C. IV 381; C. V

141; C. VI 99, 305, 312; C. VII 163, 302; C.

IX 118, 119, 379; C. X 90, 207, 289, 326,

327, 396, 628; C. XI 45; C. XII 66, 367,

478; C. XIII 218, 345
eflak giilseniC VIII 73
eflakiC. HI 254: C. XII 555
eflak-i maanf C. IV 508
eflak-i seb'a C. V 560
eflak-i sun CXI 621
efrad-i be§er C. XII 304
efrad-i insam C. II 163
efsane C. I 37; C. IV 466, 468; C. VI 489; C. VIII

503; C. IX 388, 601; C. XI 359, 553, 580,

583, 603
efsun C. I 435; C. IV 129; C. VI 54, 495, 497; C.

VII 474; C. VIII 163; C. XI 489; C. XII 364,

370; C. XIII 195
efsuncuC.il 123; C. XII 370
efsun-i gaybf C. VI 56
egerC 111207-209,217
eglence C. V 107; C. VII 206, 225; C. X 245
egri C. IV 473

egri ayaga egri pabug C. Ill 236
egri soz C. XIII 320
ehabba'llah C. IX 413
ehass C. VIII 603, 604
ehass-i.evliya C. V 636; C. VII 277, 427; C. X

537
ehass-i evliyaullah C. VIII 473
ehass-i kamil C. IX 359
ehassu'l-havas C. I 212, 499; C. II 492, 496; C

V 574; C. VI 107; C. VII 406; C. IX 73, 358,

553, 64 1 ; C. XI 32 1 , 362; C. XII 226; C. XIII

300
ehassu'l-havass-i evliya C. IX 595; C. XIII 44
ehassu'l-havassin ziibdesi C. IV 1 35
ehassu'l-havassin zubdesinin suziilmusu C. XI11

80
ehl C. V 356
ehl-i ahiret C. Ill 252; C. VI 417; C. XI 117; C. XII

150
ehl-i akl C. XII 22
ehl-i ask C I 86; C VI 616; C VII 256; C. IX

212; C. XI 88; C. XII 583; C. XIII 35, 232,

280, 314, 326, 327
ehl-i a§k ve i§tiyak C. IX 88
ehl-i azab C. IH 221
ehl-i azaim C. VI 440
ehl-i basiret C. V 444, 445
ehl-i batil C. IV 295
ehl-i batin C. II 379; C. HI 26, 53; C. VI 337; C.

XII 41
ehl-i beladetC. V 13
ehl-i beyt C. VIII 499; C. XI 72, 275; C. XIII 158,

206
ehl-i bu'd C. VI 89; C. VIII 359; C. XII 301
ehl-i can C. IX 146
ehl-i cehennem C. II 187, 446; C. XI 288, 289,

290; C. XII 509
ehl-i celal C. II 188, 444, 481, 485; C. XII 219
ehl-i cem' C. II 499

ehl-i cemal C. II 188, 481, 485; C. XII 219
ehl-i cennet C. II 187, 288, 445, 446; C. VI 576;

C. VII 152, 221; C, IX 126; C. XI 288; C. XII

150, 509
ehl-i cennetin kelami C. VI 380
ehl-i cihan C. VII 554
ehl-i dalal C. VIII 486
ehl-i dalalet C. Ill 40, 41 ; C. IV 39, 72; C. V 295,

296; C. Vll 43; C. VIII 108, 274, 296, 539;

C. X 336; C. XI 239; C. XII 549; C. XIII 187
ehl-i Dirar CIV 319
ehl-i dil C I 257; C. 11 31, 423; C IV 155, 338,

°m#>

MESNEVl-t §ERiF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

364, 434, 467, 492; C. IX 296; C. X 1 17; C.

XII 325

ehl-i din C. I 289; C. II 74, 381, 382, 490; C. IV
15; CM, 179

ehl-i divan C>X 38

ehl-i divan C; XIII 122

ehl-i dua C V 495

ehl-i dunya C. 1 194, 463; C. II 58, 294; C. Ill 26,
252, 320, 408, 409; C. IV 63, 286, 348,
351, 352; C. V 604; C. VI 63, 67, 68, 163,
164, 165, 171, 252, 417, 519; C. VII 86,
87, 88, 199, 206, 317, 332, 483, 484, 487;
C. VIII 29, 123, 128, 186, 228, 233, 244,
245, 248, 273, 380, 512, 608; C. IX 226,
249-251, 281, 286, 287, 295, 297, 304,
305, 309, 310, 313, 314, 383, 388, 491-
493, 530, 600; C. X 15, 92, 618; C XI 56,
114, 117, 159, 252, 257, 338-342, 353,
517, 555; C. XII 150, 253, 303, 327, 532

ehl-i evham C. X 36

ehl-i fakr C. IX 250; C XI 484

ehl-i fark C. II 499

ehl-i Fars C*VI 383

ehl-i felsefe C. Ill 30; C. VII 26

ehl-i fen C. I 362; C. Ill 469; C. XI 92, 404

ehl-i fena C. II 164, 165; C IV 158; C. V 195; C.
XI 216, 217

ehl-i fesad C. VII 96; C. VIII 596; C. X 586

ehl-i fiskC. VII 219; C. 1X29

ehl-i Furs C. IV 124, 397; C. VII 329

ehl-i futiivvet C. IV 297

ehl-i gaflet C. I 138, 451, 455, 462, 463; C Ill
107, 318; C V 214, 429, 461, 465, 541,
568, 581, 583, 584; C. VI 165, 178, 200,
226, 355; C. VIII 146, 509, 525, 530, 534,
537, 544, 562, 583, 584; C. IX 55, 92, 440,
444, 490, 626; C. X 187, 244, 256, 371,
460, 624; C. XI 56, 122, 217, 264, 370,
432, 584, 606; C. XII 106, 122, 123, 137,
318, 321, 467, 485, 502, 519, 578, 579; C.

XIII 45, 60, 102

ehl-i garb C. IV 299; C. XI 172; C. XIII 298, 300

ehl-i HakC, I 108; C. Ill 26; CIV 295; C. IX 131;
C. X 93, 476; C. XI 474; C. XIII 172

ehl-i hakayik C. XI 586

ehl-i hakikat C. I 79, 108, 134, 456, 514, 530,
566; C. II 53, 232, 233, 293; C Ill 35, 266,
387, 401, 464; C. IV 155, 164, 165, 215,
295, 504; C. VI 383, 417, 578; C. VII 262,
370, 409, 484; C. VIII 428, 429, 456, 586,
587, 588, 608; C. IX 14, 60, 206, 269, 412,
522, 553, 647; C. X 115, 283, 314, 322,
338, 339, 348, 349, 350, 382, 407, 417,
430, 434, 462, 517, 541, 625; C. XI 59,
151, 223, 233, 289, 414, 419, 622; C. XII
14, 36, 42, 49, 50, 51, 123, 148, 152, 319,
320, 351, 417; C. XIII 43, 46, 52, 82, 83,

137, 161, 223, 245, 246, 247, 249, 269

i hakikat meclisleri C Ill 162

i hakikat ve ma'rifet C VII 26

■i Hakk'\ inkar etme C. XIII 143

■i hal C. I 432; C. VII 307; C. XIII 327

■i hal ve hakikat C. IV 53

•i Haleb C XI'270

ihasedC. IV 487

■i hatir C. IV 467

•i havass C. XI 1-87, 489; C. XII 341

i heva C. IX 287; C XI 161; C. XII 548

i hey'et C. I 249; C. II 166; C. VII 184, 536;

C. IX 610; C. X444;C. XII 341
■i hicab C Ill 387; C. IV 390, 455; C V 482,

522; C. VI 109; C VIII 22; C. IX 472, 479,

597; C X 445, 531; C XII 118; C. XIII 128,

220

i hidayet C. Ill 40, 41; C. VII 314; C. VIII 257,

274, 296, 539; C X 36; C. XII 549
■i his C. 1 326
■i ibtila C. X 478
■i ihlas C. IX 77; C. X 342
■i ilim C. II 471
■i iman C I 530; C. II 288, 443; C. Ill 98; C.

IV 361, 491;. C. V 432; C. 1X637; C X 510
-i iman ve irfan C Ill 97; C. VIII 520
■i inkar C..III 98; CIV 214
■i irfan C IV 237, 253; C VIII 294; C X 38;

CXI 291, 292
■i Islam C IV 299
•i istidlal C VI 324, 327; C VIII 426-429,

431,520, 556; C IX 87
■i 1'tizal C IV 292, 293; C V 276
-i kader C X 345
•i kahir C IV 237; C V 69
-i kalem C II 346
ikebairC. V472;C XII298
■i kelam C. V 368; C. XI11 327
-i kemal C II 167, 168; C V 517; C X 36,

339

-i keramet C IV 340
■i kesafet.C X 440
-i ke§f C II 419, 420; C III 439; C V 272,

435; C. VII 536; C VIII 556; C X 121, 567;

C XI 580, 622; C XII 166, 184, 249, 318
-ikesfvevucudCX258
-i kin C. II 490

■i kitab C I 269; C III 96; C. VIII 48, 619, 620
-i kitabet C X 38
-i Kur'an C III 203

■i kurb C. VI 89; C VIII 359; C XII 301
■i kiifur C. II 500; C HI 97; C V 432
-i mah§er C HI 29, 30; C VI 281; C VII 201
■i makam C I 432
-i ma'na C II 236, 237; C III 408; C VI 171,

222; C XII 230, 241
ehl-i ma'rifet C. X 333, 334

ehl-
ehl-
ehl-
ehl-
ehl-
ehl-
ehl-
ehl-
ehl-
ehl-
ehl-

ehl-i

ehl-i

ehl-
ehl-
ehl-
ehl-
ehl-

ehl-
ehl-
ehl-

ehl-
ehl-

ehl-
ehl-
ehl-
ehl-
ehl-
ehl-
ehl-

ehl-
ehl-
ehl:

ehl-
ehl-
ehl-
ehl-
ehl
ehl
ehl-
ehl-
ehl-
ehl-

<^3^

TERtMLER; DEYlMLER VE BAZI KELlMELER lNDEKSl

ehl-i ma'ruf C. X 554

ehl-i Mekke C. VII 289

ehl-i melekut C. V 326, 560; C. VIII 612

ehl-i mihnet C. VI 166

ehl-i muhabbet C. XI 88; C. XII 176, 523, 582

ehl-i mucahede C, IV 201; C. VIII 145

ehl-i miika§efe C. VII 442

ehl-i munker C. X 554

ehl-i mu§ahede C. I 414; C. VIII 22, 346; C. XII

116
ehl-i namaz C. 11 5 1
ehl-i naz C. I 572; C. Ill 321; C. VH 406; C. IX

625
ehl-i nefls C II 197, 198, 203; C III 53; C. IV 24,

25, 79, 85, 148, 351; C. V 355; C. VI 238,

521, 556; C. VIII 19, 123, 186, 244, 245,

248, 269, 313, 350, 601, 609; C. IX 44,

129, 160, 304, 316, 493, 495; C. X 195; C.

XI 77, 129, 264, 503, 606; C. XII 50
ehl-i nifak C. Ill 308; C. IV 270; C. VI 423
ehl-i ni'met C. VI 166
ehl-i niyaz C. Ill 321; C. VII 406; C. IX 625; C. X

338, 473; C. XII 395
ehl-i nucum C. X 444, 634; C. XI 46
ehl-i perde C. VIII 395
ehl-i rahmet C. Ill 221
ehl-i rasad C. II 420; C. IX 371
ehl-i riya ve taklid C. X 393
ehl-i riyazet C. II 379
ehl-i saadet C. II 51; C. Ill 365; C. IV 319, 463;

C. VII 301; C. VIII 261, 349; C. X 123, 320,

505, 510; CXI 431, 477
ehl-i sabir C. VI 358
ehl-i sahv C. IV 156
ehl-i saykal C, 11 434
ehl-i sebt C. X 1 66
ehl-i sema' C. VIII 439; C. XII 303
ehl-i silah C. X 474
ehl-i suret C. II 236; C. HI 37, 38; C. VIII 561,

608; C. X 433; C. XI 613; C. XII 230, 350;

C. XIII 327
ehl-i siiluk C. I 89; C. II 135, 287; C III 181,

231; C IV 95, 266, 290; C. VI 128, 259,

289, 387; C. VII 14, 555; C. VIII 68, 69,

319, 526; C. IX 128, 198, 416, 633; C. X

36, 244; C. XI 572; C. XII 78; C, XIII 79
ehl-i Siinnet C. IV 293; C. V 412, 413; C. VI 107;

C. VII 255; C. IX 224; C. X 284, 627; C. XIII

94
ehl-i siinnet ve'1-cemaat C. IX 412; C. X 348; C.

XI 181; C. XII 187
ehl-i §ekavet C. Ill 323; C. IV 80, 319; C. VII

221, 292, 315; C. VIII 261, 349; C. X 320,

505; C, XI 477
ehl-i serfat C. VII 26; C. XII 48
ehl-i §imal C. XI 239
ehl-i tahkik C. Ill 364; C. XI 180, 181

ehl-i taklid C. II 72; C. X 392; C. XI 181

ehl-i takva C. IV 280; C. VII 84, 85; C. VIII 204;
C. IX 76; C. X 329; C. XII 548

ehl-i tarab C. X 474

ehl-i tank C. II 300; C. IV 306; C. V 454; C. VI
382; C. VIII 54, 80, 85; C. IX 129; C. XI
174, 177

ehl-i tarikat C. II 293; C. Ill 187; C. VII 26; C. VIII
147; C. XII 196

ehl-i tasavuf C. IV 455; C. I 461, 462, 463, 566;
C. VIII 301; C. IX 61; C. X 38, 42; C. XI 585;
C. XII 191

ehl-i tasfiye C. IX 205, 206

ehl-i tecellf C. X 538

ehl-i tefrika C. VIII 58

ehl-i temkin C. II 510; C. IV 160; C. V 375, 385

ehl-i ten C. II 423; C. IV 364; C. IX 1 13

ehl-i tenasuh C. II 443

ehl-i tenzihC. VIII 431

ehl-i tevhid C. Ill 45; C. VI 616; C. VIII 336

ehl-i tiika C. XII 548

ehl-i ulum C. II 470

ehl-i umran C. IX 250

ehl-i vahdet C. Vll 506; C. IX 593

ehl-i velayet C. II 494; C. IV 340

ehl-i Vila C. VIII 488

ehl-i visalC. Ill 241

ehl-i yakin C. Ill 71; C. X 258, 473; C. XI 179;
C. XIII 45

ehl-i zahir C. II 423; C. Ill 26, 30, 53, 469; C. IV
158, 159; C. VI 337; C. VIII 80, 564; C. IX
205, 213; C. X 145; C. XI 53, 180, 371; C.
XII 41, 49, 401, 422, 529, 583; C. XIII 82,
86, 139

ehl-i zaman C. V 548

ehl-i zan C. I 414

ehl-i zikir C. IV 97, 110; C. VII 219, 220; C. XI
432

ehl-i zuhd C. XI 154

ehlullah C. Ill 252; C. IV 328, 340, 345-347,
352, 353, 360, 485; C. V 20, 44, 302, 439,
497, 554, 608; C. VI 477, 615; C. VII 199;
C. VI11 237, 380; C. IX 314, 315, 318, 600;
C. X 45, 122, 202; C. XI 52, 76, 1 1 7, 198,
201, 289, 425; C. XII 59, 150, 151, 302; C.
XIH 130, 302

ehlullahi bilmek C. V 533

Ehrimen C. Ill 106

ejder C. VI 437, 496

ejderha C I 269, 383, 417; C. IV 50, 56, 57, 61,
62, 71, 128, 129, 434; C, V 217, 218, 261,
264, 277, 281, 289, 293, 294, 314, 323,
324, 329, 416; C. VI 46, 109, 110, 151,
152, 259, 495; C. VII 312, 487, 488, 491,
554; C. VIII 160, 161, 181, 182, 214, 292,
293, 294, 576; C. IX 185, 619; C. X 118,
176, 177, 218, 298, 543; C. XI 77, 214,

<^^>

MESNEVt-1 §ERlF §ERHl / XIII. CiLT • MESNEVl-6

215, 333, 432; C. XII 105, 106, 123, 124,

396; C. XIII 343, 248
ejderha-yi nefis C. V 263, 284
ekabir-i evliya C. Ill 97
ekalim-i seb'a C. 11376
ekin C. I 409; C. Ill 294, 296, 297, 351; C. VI

216; C. VIH 357, 543; C. XIII 257
ekinciC. IX 622; C. X473
eklC. IV 116, 445
ekl ve surb C. VIII 422
ekl-i haram C, II 192
ekmek C. II 249, 253, 289, 563; C. VII 347; C.

VIH 500, 519; C. IX 91, 175, 270, 362,

639; C. X 91, 195, 196, 212, 238, 240,

557; C. XI 38, 39, 45, 46, 167; C. XII 163,

170, 372, 384, 410, 417, 574; C. XIII 48,

130, 247
ekmek korkusu C. X 244
ekmek zamani C. XII 504
ekmekcj C. II 249; C. V 368; C. XII 414, 415,

416, 464; C. XIII 267
ekmeH rusiil C. HI 100
ek|iC. X 145, 146
eksjnarC. VII 185
ektigini bigmek C. X 336
ekul C. XIII 254
ekvan C. VIU 578
ekzemaC. X 613
el agrisi C. X 556
el Bk. dest, yed C. 1 272, 307, 484, 499; C. II 32;

C. HI 479; C. V 262, 428, 429, 432, 569; C.

VI 19, 20, 21, 215; C. VIII 519; C. IX 260;

C. X 58, 59, 373, 480, 544; C. XI 429; C.

XII 135, 288, 355, 383, 557; C. XIII 257,

303,315
el elin ustundedir C. IX 260
elkesmekC. XI 148
el vermek C. I 1 73
el-Alt C. VI 638
elbise C. Ill 409, 412; C. V 121; C. VIII 172; C.

XI 159, 163, 601, 602
elgi C. Ill 443, 445; C. VI 96, 624; C. VII 201; C.

VIII 362; C. IX 331; C. X 470, 474, 635,

636
elgi tavsan C. VI 97, 98
elehC. 1X415
elekC. XI 180
elektrik C. II 380; C. VI 484, 536; C. VII 136; C.

VIII511;C. X214, 352
elektrik dalgasi C. V 137
elektrik kamgilan C. VIII 461
elektron C, V 137; C. VI 532; C. XI 27
elektron nazariyesi C. I 212, 396; C. II 152; C. V

24, 246; C. VI 140; C. VIH 511; C. IX 282;

C. XII 273
elem C. I 358; C. IV 491; C. VI 105, 234, 299,

301; C. VIII 294, 295, 386; C. X 70, 81,

245, 246, 462, 581, 594, 595; C. XI 109; C.

Xlll 161, 180,259
Elem nesrah C. XII 299
elem ve lezzet C. XII 502
elemin hakikati C. VIII 209
elest C. 1 383; C. HI 45, 460; C. IV 305; C. V 620,

622; C. X 33, 360
elest alemi C. VI 569
elest deryasi C. VIH 492
elest gunii C. V 621, 624; C. IX 304
elest iklimi C. IX 217; C. XII 474
elest kadehi c. ix 286
elest sakisi C. IX 144
elest esran C. XI 247
elestu C. II 67
Elestu bi-rabbikiim C. HI 65, 385, 461, 468,

469; C. VI 23; C. VII 14, 494; C. VIII 492; C.

IX 89, 144, 217, 380; C. X 33, 34, 592; C.

Xlll 333
el-Fakru fahri C. IX 250
elfaz C. Ill 202, 204, 205, 206, 237; C. V 349;

C. VIII 342, 611; C. IX 24; C. X 621; C. XI

37, 41,47; C. XIII 237, 331
elfaz-i hamide C. VIII 340
elfaz-i ltsaniyye C. Ill 379
elfaz-i suriyye C. VIII 610
elfaz-izahireC.X1613
el-firak C. VI 294
el-Garaniku'1-ula C. XI 499
el-hamdulillah C. VII 509
elhanC. VII 16, 17, 222
elif C. II 283, 284; C. X 454; C. XI 46; C. XII

111, 117, 120, 140, 141
elif lam C. IX 440
Elif Lam Mim C. IX 440, 441
elifba usulii C. IV 394
elif-i duaiyye C. X 66
elif-i niidbe C. XI 400
elifte bir sey yoktur C. IV 393
elifte yok C. IV 394
elim sagma C. VI 263
elma C. I 253; C. IV 28, 29, 38; C. VI 44, 290; C.

VII 553, 554; C. IX 414; C. X31, 122, 151,

152; C. XI41;C. XII 409
elma agaci C. XII 409
el-Ma'na hiivallah C. II 395
elmas C. VII 162; C. XIII 268, 272
el-Mulku akimun C. IX 188, 189
eltaf-ieltaf-ilatffC. VIII 179
eltaf-l latlf C. I 231; C. HI 16; C. VI 380; C. VII

184; C. IX 348; C. XII 579; C. XIII 76
elvah Bk. levh C. II 210; C. IX 509
el-visal C. VI 294
eman C. X 394; C. XII 298
emanat-i ilahiyye C. VI 357; C. XI 51, 159
emanet C. I 36; C. II 26, 287; C. IV 152, 153,

187; C. VI 316, 601, 603; C. IX 72, 413,

<^P^>

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSt

508; C. X 319, 320, 328, 329, 523, 565; C.

XI 85, 185

emanet-i ilahi C. HI 206; C. XIII 25

emanet-i ilahiyye C. VI 212, 213, 317; C. VIII

591; CXI 468
emanet-i rabbanf C. IX 509
emanet-i rabbaniyye C. IX 508; C. XI 50
eman-nameC XII 616
emaret C. XII 457
emel C. 1 141, 314; C. HI 347, 348; C. VI 65,

547; C. VIII 394; C. IX 30, 32; C. X 124; C.

XII 330, 485; C XIII 172, 308, 317
emin C. 1 229; C. II 287; C. Ill 279; C. VI 360
emin oldugun yer C. HI 417

emfn-i mahzen C. IV 439

emir Bk. evamir C. I 203; C. II 204; C. VIII 208;

C. IX 533; C. X 270, 271, 274, 380, 580,

605; C. XI 40, 243, 336; C, XII 305
emir Bk. umera C. I 337; C. HI 279, 407; C. IV

107; C. VI 285; C. VIII 334; C. X 407, 435,

444; CXI 147; C XII 436
emir ve nehy C. V 62 1 ; C X 286, 288, 289, 290,

300, 302, 308, 309, 312, 313, 315, 316
emir ve sifat alemi C VIII 567
emfr-i hakikf C XI 147,319
emir-i heva C II 454; C VII 324
emir-i Turk C. XI 223
emfriik C VIII 286; C XIII 177
emfru'l-mu'min C. II 382
emmare C I 150; C II 334; C V 560; C. IX 277;

C. XIII 97
emmekCXIH211
emnCXIII 153, 154, 156
emniyet C V 146; C VIII 278, 279; C. XIII 151,

153
emr bi'1-ma'ruf C XIII 263
emr u nehy C X 302
emraz C. V 94

emraz-i ma'deniyye C VI 140
emraz-i ma'neviyye C IX 83
emraz-i nefsaniyye C. V 93; C VI 87
emraz-i suriyyeye C VII 13
emre itaat C. X 589
emr-i bi'l-ma'ruf C. 11550,551
emr-iHakCX 192
emr-i Hakk'a ittiba C. X 572
emr-i ilahi C. I 349, 477; C. II 404; C III 355; C

IV 359, 379; C VI 99, 126; C VI 475; C

VIII 537; C. IX 198, 518; C. X 219, 304,

328, 526; C. XI 123-125, 129, 150; C. XII

125, 238, 346
emr-i ilahiye imtisal C VI 1 77
emr-i ilahiye itaat C. X 317, 318
emr-i ilahiye ittiba' C. X 318, 323, 571; C. XI

152
emr-i ilahiye muhalefet C. XI 134, 135, 151
emr-i iradi C I 235; C II 83, 84, 153-157, 515;

C IV 224, 491, 492; C VI 56, 58, 141, 605,

606; C. VIII 475, 535; C IX 533-536; C. X

27, 255; C. Xll 393, 549
emr-i iradi ve fcadi C IV 222
emr-i iradi ve tekvini C IV 193; C. XII 125
emr-i iradiye C. X 27
emr-i Win C XIII 292
emr-i ma'kus C X 211
emr-i ma'ruf C. II 84; C X 406, 420-422; C XI

165; C. XII 61, 62,217
emr-i tekffi C 1 235; C II 83, 84, 153, 154, 155,

156, 515; C IV 194, 222, 224, 491, 492; C.
VI 56, 58, 141, 606; C. VIII 475, 535; C. IX
533, 534, 536; C X 28, 255; C XU 125,
393, 549, 550

emr-i teklifi ve §er'i C IV 1 93

emr-i tekvini C V 435; C. XII 125, 173

emr-i vicdani C. Vlll 342

Emruhum §ura C XH 222

en'am C XII 540

enaniyet agaci C VIII 525, 526, 530

enaniyet dagi C. XII 153

enaniyet da'vasi C. V 45

enaniyet hastahgi C. XIII 143

enaniyet-i cismaniyye C. X 601, 607

enaniyet-i mevhume C 11 315; C IX 529

enaniyet-i muhayyele C X 159

enaniyyet C I 73, 122, 136, 141, 142, 145,
147, 152, 216, 217, 325, 345, 370, 373,
406, 421-423, 439, 462-465, 470, 475,
484, 489, 492, 517-520, 538, 545, 554,
564, 573; C II 34, 35, 42, 43, 76, 77, 93,
115, 154, 158, 164, 167, 171, 197, 198,
203, 224, 249, 262, 266, 267, 272, 290,
304, 308-310, 313-315, 318, 320, 329,
332, 333, 334, 335, 336, 339, 340, 344,
362, 363, 364, 369, 370, 371, 372, 377,
383, 385, 424, 435, 459, 52 1 ; C. Ill 22, 23,
49, 114, 149, 181, 183, 215, 216, 241,
245, 329, 339, 343, 345, 346, 347, 349,
351,374, 384; CIV 55, 59, 118, 132, 141,
153, 168, 169, 178, 186, 202, 224, 230,
322, 354, 414, 504; C. V 43, 152, 199,
200, 218, 296, 370, 546, 621; C VI 51, 64,

157, 169, 182, 317, 422, 435, 468, 523,
597, 602, 612; C. VII 112, 148, 172, 173,
236, 265, 399, 418, 456, 458, 459, 509,
531; C. VIII 43, 54, 112, 114, 136, 157,
175, 181, 236, 279, 280, 423, 444, 468,
470, 488, 525, 530, 532, 536, 573, 596; C
IX 127, 151, 168, 169, 196, 373, 412, 460,
461, 473, 478, 479, 482, 498, 531, 577,
578, 608, 611, 612, 618, 619, 620, 646,
648; C X 142, 184, 229, 420, 422, 457,
488, 594, 601, 606; C. XI 42, 53, 54, 77,
94, 1 1 7, 1 1 9, 255, 38 1 , 464, 4 77, 484; C
XII 58, 59, 106, 109, 111, 117, 132, 151,

c^P^,

MESNEVl-t §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

162, 174, 251, 579, 580, 589, 596; C. XIII

69, 71, 72, 222, 225, 229, 270, 271, 276,
278,312,338

enaniyyet-i be§eriyye C. XII 1 1 1

enaniyyet-i cismaniyye C. IX 24 1

enaniyyet-i Hakkaniyye C. VII 540; C. X 601,
607

enaniyyet-i mevhume C. V 462

enaniyyet-i nefsaniyye C, VI 498; C. VII 540

enbiya (a.s.) C. I 50, 51, 77, 115, 155, 164-
166, 175, 242, 266, 267, 285, 296, 317,
323, 350, 351, 415, 463, 464, 465, 467,
468, 475, 503, 517, 528, 548, 551; C. II
14, 19, 40, 42, 47, 54, 76, 78, 167, 170-
172, 176, 186, 201, 239, 338, 339, 348,
354, 356, 370, 386, 387, 389, 390, 400,
401, 409, 411-413, 422, 427, 444, 458,
472, 492, 515-517, 552, 555; C. Ill 66, 67,

70, 97, 99, 100, 119, 131, 164, 166, 221,
222, 224, 228, 253, 254, 309, 310, 320,
323, 327, 330, 332, 360, 391, 392, 393,
445, 447, 449, 469, 470, 477, 478; C. IV
11, 18, 22, 27, 38, 72, 75, 79, 81, 82, 84,
110, 124, 137, 138, 152, 180, 191, 194,
201, 208, 217, 228, 231, 233, 235, 236,
239, 281, 298, 327, 328, 337, 340, 367,
369, 376, 377, 420, 424, 440, 449, 450,
464, 492, 493; C. V 34, 39, 42, 74, 118,
143, 196, 202, 219, 257, 265, 296, 297,
302, 325, 326, 328, 361, 375, 376, 444,
536, 537, 561, 572, 618, 633, 635, 636; C.
VI 22, 35, 36, 58, 59, 84, 85, 90, 91, 92,
93, 94, 98, 99, 100, 101, 102, 107, 113-
117, 119-124, 137-139, 141, 142, 149,
151, 153, 164, 165, 180, 182, 183, 188-
192, 194, 211, 212, 225, 247, 253, 297,
305, 322, 332, 333, 345, 362, 415, 442,
459, 460-462, 480, 491, 492, 516, 527,
592, 594, 615, 633; C. VII 20, 46, 94, 97,
129, 130, 143, 145, 147, 165, 182, 202,
206, 234, 238, 244, 246, 247, 248, 251,
275, 297, 303, 321, 333, 334, 363, 376,
407, 427, 436, 437, 444, 458, 463, 477,
483, 501, 526, 548, 554; C. VIII 13, 29, 46,
47, 51, 57, 59, 92, 99, 106, 109, 113, 114,
123, 138, 146, 150, 171, 172, 186, 204,
209, 217, 225, 236, 237, 244-246, 248,
264, 265, 290, 298, 308, 313, 314, 341,
345, 348, 364, 374, 412, 416,-417, 424,

440, 442, 444, 454, 456, 457, 460, 462,
463, 479, 480, 506, 509, 535, 538, 540,
553, 589, 620; C. IX 17, 21, 25, 122, 149,
185, 246, 258, 304, 359, 377, 378, 380,
383, 386, 388, 389, 394, 400, 410, 420,

441, 443, 462, 467, 529, 535, 594, 595,
625, 629; C. X 11, 18, 19, 125, 126, 151,
169, 181, 195, 207, 250, 270, 321, 446,

447, 448, 449, 450, 473, 568, 575, 576,
627; C. XI 19, 24, 25, 57, 131, 136, 151,
219, 269, 305, 339, 340, 341, 361, 362,
370, 378, 382, 392, 414, 431, 432, 434,
522; C. XII 66, 95, 96, 123, 125, 151, 176,
267, 301, 305, 350, 363, 365, 366, 388,
393, 401, 402, 408, 411, 413, 437, 476,
540, 546, 562, 563, 577, 588; C. XIII 76,
124, 125, 147, 149, 153, 159, 175, 194,
195, 197, 207, 261, 300, 309, 333, 344

enbiyanin ash C. VII 245

enbiyanin fiilleri C. VII 335, 336

enbiyayi bilmek C. V 533

enciimC. 1X118, 119; C. X 327

endam aynasi C. XII 307

endi§e Bk. diisunce, fikir C. Ill 93, 180, 194,
237, 272, 274, 288, 371 ; C. IV 453, 454; C.
VII 458; C. IX 40, 93, 570; C. X 471; C. XI
464; C. XII 572; C. XIII 345

ene Bk. ben C. IV 188; C. VII 242; C. IX 646,
647, 648; C. X 598, 599, 601, 602, 606; C.
XI 216; C. XII 63, 64, 118, 151, 245, 295,
580; C. XIII 97, 240, 347

ene'1-abd C. Ill 34; C. VIII 80; C. IX 648; C. XII
244

ene'1-Hak C. I 477, 542, 546, 547; C. II 221; C.
HI 34, 35, 65, 103, 241, 333, 376; C. IV
119, 187, 188; C. V 193; C. VI 381, 399,
521, 522, 588, 609, 620; C. VII 242, 335;
C. VIII 79-81, 87, 263, 374, 534; C. IX 347,
438, 469, 648, 649; C. X 147, 172, 183,
602; C. XI 62, 202, 248; C. XII 62-64, 244,
413, 422, 577; C. XIII 239, 240

ene'llah C. Ill 103; C. VIII 534

ene'n-narC. Ill 377

enfas-i ma'dude C. Ill 417

Enfika C. IX 209

enfus C. I 32; C. Ill 440, 460; C. IV 303; C. V
333, 462; C. VIII 145; C. XII 389, 564; C,
XIII 139

enfiisi C. IV 302; C. VIII 186, 203, 249

engur C. IV 482, 483, 497; C. XI 202

enfsC. X451

enkerii'n-nekerat C. IV 217

enlilik C. Ill 265

en-Nas maadin C. XII 289

ensab C. XIII 86

ensar C. IV 490; C. VIII 100

Ensitu C. IV 430; C. VI 91; C. VIII 68

enva'-i mticahede C. VIII 425

envar Bk. nur C. HI 23

envar-i cemal C. X 90

envar-i Hak C. Ill 234

envar-i Hu C. X 459

envar-i Huda C. I 265

envar-i ilahiyye C. XII 52, 439

envar-i kidem C. HI 62

c^P^,

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER lNDEKSt

envar-i maarif C. IX 92

envar-i sifatiyye C. XII 1 72

envar-i §ems C. Ill 311

envar-i tecelliyat C. I 265; C. Ill 312

er C. XIII 273

er ki§i C. X 267

erbab Bk. rab C. X 598

erbab-i akl C. X 48; C. XII 222

erbab-i cenk C. X 474

erbab-i dalalet C. I 296

erbab-ifenC. XII 273

erbab-i haktkat C. IV 398

erbab-i halvet C. X 474

erbab-i hasenat C. II 288

erbab-i hassa C. VI 160

erbab-i hldayet C. I 296; C. IV 72

erbab-i hukumet C. VII 293; C. XII 221

erbab-i kal C. IX 249, 250

erbab-i kalem C. X 474

erbab-i ke§f C. IV 391

erbab-i muka§efe C. X 626; C. XI 242

erbab-t muteferrika C. IV 97, 111, 182, 372,

498; C. VII 345; C. VIII 49; C. IX 86, 529; C.

XI 121
erbab-t nefisC. VI 515
erbab-t safa C. VIII 605
erbab-t tasavvuf C. Ill 230
erbatnC. XIII 243
erganun C. II 547; C. V 395; C. VI 297, 397; C.

X 596; C. XI 507
erham-i ummehat C. VIII 187
Erhamu'-Rahimfn C. V 105
erik C. Ill 282; C. X 554
ErinfC. XII 175

erkan C. Ill 342

erkan-i basiret C. IV 110

erkan-i devlet C. X 585, 586

erkan-i erbaa C. I 396, 567; C. II 218, 414; C. Ill
213; C. IV 9; C. V 19, 465; C. VI 307, 369;
CXI 30, 90; C. XII 113

erkan-i tabiat C. II 32; C. Ill 450; C. IV 485; C,
XIII 293

erkan-i tovbe C. X 63

erkek Bk. merd C. I 73, 74, 310, 311, 536; C. II
32, 139, 144, 148-151, 202, 203, 210,
225, 232, 235, 296; C. Ill 442, 443, 479; C.
IV 21, 243, 348, 349; C. V 515; C. VI 196,
531, 532, 533; C. VII 425, 473, 474, 476,
492; C. VIII 67, 392, 413; C. IX 325, 326,
405; C. X 123, 124, 267, 377, 378, 381,
484, 485, 498, 509, 512, 533, 570, 594; C.

XI 87, 104, 178, 259, 265, 409, 410, 470,
471, 472, 559, 608, 614; C. XII 343, 344,
374, 573, 574, 594, 613, 614; C. XIII 22,
23, 26, 36, 137, 138, 180, 181, 210, 213,
300

erkek arslan C. II 170, 171; C. IV 132; C. X435;

C. XII 284
erkek dilenci C. XIII 249
erkeklerin kadinlar uzerine fazh C. VII 473
erkeklik C. IV 44; C. X 139, 381 , 482, 569, 570,

571; C. XI 415, 472, 608,614
erler C. V 43; C. X 482, 495, 496, 509
erlerin §aht C. X 407
erlikC. X 481, 495, 569
ervah alemi C. I 74
ervah Bk. ruh C. I 123, 317, 325, 328, 330,

352, 385, 433, 478, 480, 523; C. II 137,

175, 210, 217, 329, 330, 415, 420, 471; C.

Ill 67, 169, 199, 215, 217, 254, 293, 426;

C. IV 216, 296, 371, 379, 504; C. V 20,

298, 342; C. VI 270, 362, 405, 475, 540; C.

VII 127, 222, 253, 254; C. VIII 50, 613; C.

1X335, 507, 511, 517, 526, 527, 553, 555,

611; C. X 402, 446, 456, 621; C. XI 32, 63,

93; C. XII 158, 304, 324, 367, 501; C. XIII

197
ervah ve an C. VII 44 1
ervah-i abidin C. VI 474
ervah-i aliye C. II 63; C. Ill 68; C. IV 43; C. VIII

612; C. XII 334, 479; C. XIII 42
ervah-i aliyye C. VIII 1 72
ervah-i be§er C. I 305
ervah-i cuz C. VIII 374
ervah-i cuz'iyye C. I 353, 548; C. Ill 65, 105,

332, 333; C. IV 50, 508; C. V 299, 478,

509; C. VI 312, 540; C. VII 253; C. VIII 553;

C. XII 60, 388
ervah-i enbiya C. Ill 68
ervah-i enbiya ve evliya C. VII 527
ervah-i e§kiya C. II 439, 440
ervah-i habise C. I 420, 421; C. Ill 149; C. VIII

256; C. IX 407
ervah-i kamilin C. XI 366
ervah-i kuds C. VII 142
ervah-i kudsiyan C. XI 299
ervah-i kudsiyye C. VI 2 1 1 ; C. XI 30 1
ervah-i kulliyye C. I 548; C. HI 65, 68, 332, 333;

C. VI 312; C. VII 253; C. VIII 553; C. XII 60,

388
ervah-i kiilliyye-i be§er C. Ill 66
ervah-i kiilliyye-i evliya C. V 509
ervah-i kiimmel C. Ill 69
ervah-i kumme'm C. Ill 66, 69; C. VI 303; C. VII

199
ervah-i latife C. Ill 58
ervah-i melaike C. II 212
ervah-i melekiyye C. Ill 65, 333; C. XI 158
ervah-i mukaddese C. I 468, 475; C. VII 277,

431
ervah-i mucerrede C. I 435; C. Ill 425; C. V 344;

C. VII 336; C. VIII 256; C. XI 253; C. XII 367
ervah-i mu'minfn C. VI 474; C. VII 188; C. XII

523

°&P?

MESNEVl-i §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

ervahi miisahede C. VIII 22

ervah-i nariyye C. Ill 17; C. IV 215; C. VII 525,

527
ervah-i nuriyye C. Ill 17; C. IV 215; C. VII 525,

527
ervah-i siiada C. II 439, 440; C. IV 464
ervah-i §eyatfn C. VII 527
ervah-i tayyibe C. I 420, 421; C. VIII 256
ervah-t tayyibe ve habise C. XII 159
ervah-i ulviyye C. I 385; C. II 218; C. VII 526; C.

VI1150
ervah-i unsuriyye-i nariyye C. VII 526
ervah-i ziihhad C. VI 474
ervahin babasi ve anasi C. IV 504
ervahin gidasi C. VI 34
ervahin sadasi C. VIII 24
ervah-i ciiz'iyye C. VIII 553
erzak C. IX 515; C. X 88; C. XI 613
erzak-i ma'nevi C. VI 318
erzak-i ruhaniyye C. XI 622
esaretC. II 515, 517; C. VIII 334
esatir C. VI 489
esatfr-i evvelin C. V 308
esbC. XII 217

esbab Bk. sebeb C. 1 303, 306, 341, 414, 504; C.

II 226; C. Ill 313, 453; C. IV 510, 513, 514;

C. V 115, 116, 305, 306, 393, 490, 494,

583; C. VI 39, 200, 203, 606; C. VIII 169,

544; C. IX 183, 261, 273, 501-506; C. X

106, 107, 224; C. XI 360, 361, 430, 431; C.

XII 90, 91, 93, 135, 532, 556; C. XIII 318

esbab alemi C. IX 504

esbab perdeleri C. VI 200; C. IX 489, 521

esbaba tesebbiis C. I 302, 303, 304; C. V 395,

397, 583; C. X241; C. XII 135, 466
esbab-i azab C. XII 90
esbab-i cemal C. IX 327
esbab-i gam C. II 330
esbab-i ldlal C. IX 325

esbab-i maddiyye C. VIII 578, 579; C. XII 91
esbab-i maimer C. X 1 12; C. XIII 105
esbab-i ma'neviyye C. I 286
esbab-i rniilk C. V615, 616
esbab-i nzik C. IV 47
esbab-i sema C. X 352
esbab-i surf C. XII 467, 537
esbab-i suriye tesebbiis C. XII 468
esbab-i suriyye C. I 286; C. IX 52 1
esbab-i tabiiyye C. Ill 451; C. IV 19; C/X 89; C.

XII 554, 555
esbab-i tabiiyye ve maddiyye C. XII 90
esbab-i temelliak C. V 614
esbab-i zahire C. VI 35, 36
esbab-i zahiri C. VIII 519
esbab-i zahiriyye C. VI 37, 38, 40; C. IX 263; C.

XI 438; C. XII 93; C. XIII 295
Esed burcu C. II 305

eser C. Ill 461; C. X 558; C. XI 134, 360, 433,
437, 438, 440; C. XII 194, 569

eserden muessire C. I 453; C. IX 205

eser-i kaza C. VII 387, 388; C. X 346, 347

esfel-i safilin C. 1 213, 217, 219, 223, 228, 235,
294; C. II 283, 441, 510, 515; C. Ill 17, 48,
328, 359, 497; C. IV 51, 139, 197, 198,
220, 234, 244, 331, 401; C. V 136, 282,
595; C. VI 230, 474, 475; C. VII 368; C. VIII
414, 418; C. IX 83, 322, 328, 331, 382,
411, 441; C. XI 12; C. XII 282, 346, 545,
561

esfel-i safdm-i tabiat C. I 268; C. IV 47, 84, 169;
C. IX 430; C. X519

esfelu's-safilin C. XI 58

esfrC. I 82, 127, 128, 568; C. II 389, 514; C. Ill
408; C. V 134; C. VI 484, 536, 537; G. VII
555; C. VIII 334, 394; C. IX 152, 363, 509;
C. X 490-492, 494, 495, 556; C. XI 58, 59,
133, 433; C. XII 402, 569; C. XIII 76, 93

esir nazariyyesi C. 1 127

esir yolu C. XIII 77

esir mertebesi C. XIII 77

esiran-i kaza C. XII 308

esirciC. VI 174, 175

estr-i cevher-i seyyali C. I 82

esfr-i dunya' C. VII 200

esfrlik C. XIII 177, 196

eski C. IX 388

eski cellad C. X 586

eski libas C. X 38; C. XIII 244

eski tak C. VII 260, 261

Esleme'5-§eytan C. IX 108

esma Bk. isim C. I 85, 86, 109, 230-232, 234,
250, 284, 315, 325, 326, 358, 431, 436,
449, 456, 475, 496, 499, 530, 543, 551,
567; C. II 39, 94, 116, 158, 160-162, 172,
174, 176, 186, 187, 189, 199, 200, 211-
213, 217, 219, 238, 241-243, 254, 255,
269, 270, 273, 278, 280, 281, 283, 308,
323, 328, 337, 340, 343, 378, 393, 471,
472, 475, 486, 508, 520, 526; C. Ill 64, 69,
99, 114, 117, 169, 170, 177, 191, 192,
195, 200, 201, 208, 220, 235, 239, 273,
290, 294, 312, 313, 326, 328, 375, 446,
483; C IV 115, 116, 182, 220, 304, 387,
399, 439, 452; C. V 312, 341, 358, 367,
388, 438, 459, 462, 477, 513, 515, 593,
636; C. VI 73, 74, 89, 115, 176, 177, 212,
225, 226, 323, 328, 336, 348, 358, 383,
397, 405, 457, 458, 466, 623, 638; C. VII
40,77, 114, 115,227,274,285,293,314,
372, 381, 386, 393, 403, 409, 411, 488,
534, 546; C. VIII 247, 301, 302, 314, 340,
341, 346, 347, 360, 433, 438, 439, 510,
539, 540, 563, 573; C. IX 48, 51, 53, 69,
85, 139, 217, 280, 296, 365, 404, 422,

*<£P?

TERlMLER, DEYiMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

■**%

436, 499, 500, 503, 506, 545, 606, 612; C.

X 23, 27, 91, 314, 348, 365, 372, 402,
480, 517, 593, 624; C. XI 25, 34, 35, 48,
197, 199, 201, 223, 289, 299, 339, 343,
348, 604; C. XII 39, 235, 242, 272, 300,
368, 375, 403, 425, 542; C. XIII 94, 95,
233, 266, 299

esma cem'iyyetinde i'tidal C. VIII 29

esma mutekabildir C VI 496, 530

esma ve sifat C. II 543; C. Ill 492; C. IV 216; C.

XII 387
esma ve sifat mutekabildir C. VI 466
esma ve sifat-i ilahiyye C. 1 230, 263; C. XI 153;

C. XII 214, 628
esma-i celaliyye C. 1 437, 551, 552; C. IV 506;

C. VII 316; CXI 24, 446, 564
esma-i cemaliyye C. IV 506; C. VI 73, 456; C VII

316; C. 1X139, 140, 141, 144; C. X 607; C.

XI 25, 29, 564

esma-i cemaliyye ve celaliyye C. VI 496; C VII
344; C. XIII 106

esma-i ciiz'iyye C. V 479

esma-i HakC. 1X614

esma-i hakime C. VI 160

esma-i husna C. Ill 34; C. IV 237; C. VII 80; C.
VIII 341; C. X 593; C. XI 622; C. XII 306

esma-i ilahiyye C. VI 606

esma-i ilahiyye C. IX 347

esma-i ilahiyye Bk. esma C. I 233, 293, 382,
435; C. II 462; C. Ill 11, 26, 62, 70, 278,
294, 311, 324, 360; C. IV 12, 137, 194,
208, 216, 319, 506; C. V 17, 44, 164, 269,
411, 609, 634; C. VI 36, 54, 57, 61, 73,
103, 160, 228, 530, 560, 605, 623; C. VII
34, 3 1 6; C. VIII 38, 60, 1 07, 1 70, 2 1 4, 354,
449, 578; C. IX 302, 323, 513, 528, 545,
563, 564, 587; C. X 26, 30, 153, 154, 347,
348, 372, 447, 521, 549, 598, / 624; C. XI
21, 24, 33, 64, 168, 169, 336, 361, 441,
443, 565, 567, 598; C. XII 81, 130, 167,
218, 234, 368, 405, 421, 575, 582; C. XIII
23, 118, 187, 266, 267, 276, 322, 317,
334

esma-i ilahiyye cem'iyeti C. Xll 75

esma-i ilahiyye ta'til kabul etmez C. XIII 244

esma-i kahriyye C. VI 73

esma-i kevniyye C. V 609

esma-i kulliyye C. I 235

esma-i muhtelife C. IX 122

esma-i muteferrika C. II 311; C. V 201; C. VIII
58, 59; C. IX 29, 55, 86, 123; C. XII 359

esma-i mutekabile C Ill 427; C. V 405; C. VI
442; C. VII 522, 546; C. X 347; C. XI 443

esma-i miitezadde C. Ill 26

esma-i Zat C. IX 580

esma-i zatiyye C. II 477; C. VIII 314; C. X 347

esneme C. VIII 452

esrar Bk. sir C. I 74; C. II 287; C. Ill 280, 415,
488; C. IV 73, 88, 300, 441; C. V 188; C. VI
317, 318, 319, 346; C. VII 20, 90, 370; C.
VIII 125, 126, 606, 610; C IX 144; C. X
145, 192, 256, 372, 544, 545; C. XI 17, 41,
42, 88, 89, 222, 265; C. XII 61; C, XIII 162,
236

esrSr denizi C. II 264

esrar igici C. X 548

esrar suyu C. VI 623

esrar-i ask C. I 93

esrar-i batiniyye C. VI 510

esrar-i Celal C. V 23

esrar-i din C. XII 42; C. X 121, 604

esrar-iesma C. I 212

esran fas. etme C. XI 370

esrar-i felek C. IV 360

esrar-i gaybiyye C. IV 406, 467; C. VI 304

esrar-i gaybiyyeye lttila C. VI 259, 260

esrar-i HakC. Ill 387; CIV 118

esrar-i hakikat C. IV 457; C V 599; C. X 214; C.
XII 15, 108, 115, 129, 135, 146, 149

esrar-i Hakk'in emini C III 439

esrar-i Hu C. II 497

esrar-i huviyyet C. VIII 126

esrar-i ilahf C. 1116; C XI 223, 429

esrar-i ilahiyye C I 78, 527; C II 449, 460, 469,
478; C III 326, 402, 429; C. IV 156, 379; C.
V 20, 21, 145; C VI 246, 259, 316, 485,
506, 618; C VII 117, 152, 160, 173, 182,
430; C. VIII 16, 126, 127, 251, 464, 465,
551; C. IX 145, 474, 622, 623; C. X 42, 88,
126, 138, 142, 145, 152, 189, 208, 216,
340, 341, 355, 356; C. XI 15, 17, 40, 43,
66, 68, 86, 223, 245, 265, 323, 345, 346,
564, 602; C. XII 16, 33, 34, 128, 155, 232,
355; C XIII 176

esrar-i kaza ve kader G. VI 565

esrar-i kur'aniyye C. VI 504; C. XI 17

esrar-iKunC. X451

esrar-i lediirmi C. II 469

esrar-i ma'rifet C. Ill 325; C. VII 304

esr&r-i muhammediye C. VI 195

esrar-i rabbani C VIII 609, 611

esrar-i rabbaniyye C VI 253, 510, 565; C. IX
143, 606, 649; C X 144; C. XII 232

esrar-i suiuk C. VI 489

esrar-i §eriat C X 123

esrar-i tabfiyye C. X 88

esrar-i tarik C, II 258

esrar-i tarikat C III 195; C, V 458; C IX 1 16; C.
XI 477

esrar-i tevhid C. XI 359; C. XII 421

esrar-i vahdet C. 1 135; C. XI 622; C. XII 41, 121

esrann if?asi C. VII 369

esrann sjddeti C. XII 63

esrarkes. C. V 188

=£P?>

MESNEVt-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

es-selamu aleykum ve rahmetullah C. IX 89

esvab C. X 409

e§C. II 117, 118, 121

e§'arBk. §iir C. VI 518

e§'ar-i arifane C. VI 41

E§'ari mezhebi C. X 284

E§'ariler, E§aire C. XII 187; C. XIII 80

e§bahC. VII 127,252

e§ege bindir C. XI 508

e§ek C. I 124, 125, 138; C. II 294, 295, 313,
318; C. HI 202, 204, 206, 289,. 290, 302,
313, 397, 436; C. IV 20, 21, 22, 31, 32, 81,
85, 235, 407; C. V467; C. VI 353; C. VII 62,
320, 433, 435, 436, 438, 479, 480; C. VIII
423, 441, 486, 562; C. IX 287, 288, SOS-
SIS, 369, 386, 444-450, 453, 455, 456,
458,460, 461; C.X 85-87, 93, 94,96-100,
102, 103, 105, 111, 113-115, 121, 123,
124, 126, 132, 140, 141, 142, 147-151,
155-159, 165-167, 172, 173, 175, 181,
230-233, 246-248, 393, 422, 481, 482,
568, 569; C. XI 67, 155, 167, 182, 341,
342, 344, 494; C. XII 100, 421, 522, 535,
555, 558, 559, 612; C. XIII 178, 221

e§ekba§iC. VIII 610, 611

e§ek beyni yemek C. VII 447

e§ek erligi C. X 570, 571

e§ek kuyrugu C. XII 558

e§ek satan dellallar C. II 162, 163; C. VIII 356

e§ek sesi C. IV 60

e$eklikC Ill 375; C. X 158, 159; C. X 123, 230,
233

e§eklik sifatlan C. XII 344

e§hed C. X 373, 374

e§hedu C. X 60

e§hedii en la ilahe illallah C. XI 369

e§hedu enne Muhammeden resulullah C. XI 369

e§kiya Bk. §ak?C. II 165, 174, 441, 444; C. IV
95, 376; C. V 536; C. VI 515, 516; C. VII
475; C. VIII 245, 348

e§raf C. X 474

e§rat-i saat C. XI 491

e§reff C. Ill 98

e§yaBk. gey C. I 53, 79, 85, 94, 261, 357, 359,
362, 373, 374, 384, 388, 423, 475, 476,
512; C. II 37, 50, 242, 255, 256, 360, 543;
C. HI 37, 141, 313, 448, 450, 468, 477; C.
IV 265, 266, 332, 336, 373, 386, 401 ; C. V
306, 364, 365, 430, 501, 508, 541, 567; C.
VI 328, 638; C. VII 41, 149, 229, 262, 323,
386, 390, 409, 489, 506, 516; C. VIII 17,
313, 319, 406, 430, 431, 443, 444, 449,
523, 530, 567, 569; C. IX 69, 206, 207,
214, 365, 566, 613, 626, 645, 647; C. X
35, 36, 441, 442, 480, 517, 518, 605, 624;
C. XI 59, 151, 168, 180, 243, 430, 438,
452, 527, 563, 584; C. XII 119-121, 147,

148, 149, 171, 172, 189, 193, 195, 234,

235, 272, 303, 305, 307, 308, 418, 497,

542; C. XIII 47, 83, 84, 95, 128, 161, 165,

230, 245, 275, 276
e§ya Hakk'in zahiridir C. XIII 234
e§ya hep Hak'tandir C. XII 400
e§ya zf-ruhdur C. VII 372
e§yada Hakk'i mu§ahede C. VIII 373; C. IX 207;

C. XII 317
e§yanm "ayn"i C. I 234
e§yanin batim C. VII 280
e§yanm batimnin batim C. VI 41
e§yanin hakaytki C. I 407; C. VII 167
e§yanin hakikati Hak C. Ill 478
egyarnn hakikati C. I 51, 362; C. VI 69, 1 10
e§yamn hududu C. XII 400
e§yamn hiiviyyeti ve hakikati Hak C. I 349
esyamn tesbihi C. X 626
e§yanm tesbihi kal iledir C. X 626
e§ya-yi hasise C XII 195
e§yayi hayal bilmek C. XII 559
e^yayi izhar C. 1 234
e§yayi ihata C. XII 102
e?ya-yi kesife C. V 457; C. VIII 572; C. XIII 243,

244
e§ya-yi kevniyye C. I 231; C. IX 363
e§ya-yi mevcude C. XIII 82
e§ya-yi semaviyye C. VIII 14
e§ya-yi zahire C. XII 497
etC. IX 169; C.X 398, 400
etbak C. X 352
etekleri lslik $almak C. II 230
etibba-yi ilahf C. VI 92
Etiullah Bk. Atiullah C. XII 412
Etiu'r-Resul Bk. Atiu'r-Resul C. XII 412
etkiyaC. VII 474; C. VIII 587
etrak C. X 474

etvar Bk. tavr C. VI 288; C. XI 343; C. XII 403
etvar-i a§k C. I 123

etvar-i hilkat C. IV 138; C. VIII 555; C. XII 385
etvar-i seyr-flUah C. VII 535
etvar-i tarikat C. IV 457; C. V 599
eflzu C. VI 364; C. X 268; C. XI 192
ev C. I 490; C. Ill 237; C. IV 113; C. VIII 218,

221; C. X 227, 229, 471, 472, 497, 498,

600; C. XII 22, 89, 384; C. XIII 135, 136,

138, 139, 143, 145, 159,248
ev hanimi C. VI 466, 468, 478
ev hanimligi C. VI 532, 533
evamir Bk. emir C. I 237, 239
evamir-i ilahiyye C. HI 354; C. V 237; C. VII 424;

C. XI 564
evbas. C. XI 432

eve C. II 86; C. VIII 293; C. XI 481
eve perdesi C. II 137
Evffl bi-ahdf C. IX 396
evhadCVH241

C ^P?

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

evham C. I 346, 347; C. V 334; C. XII 18, 41,
42,79

evhamfC. XIII 216

evin iginden bir su C. XII 528, 529

eviad Bk..veled, gocuk C. I 89; C. Ill 184; C. VI
616; C. VII 552; C. X 585; C. XI 97, 148,
516; C. XII 524, 525, 540, 546; C. XIII 83,
84, 85, 86

evlad ge§mesi C. XII 524, 525

evlad fitnesi C. IX 164

evlad a iyal C. XIII 38

evlad-iAliC.111228

evlad-i Resul C. IV 103

evlere kapilanndan giriniz C. VIII 461

evliya Bk. evliyaullah, veil C..I 48, 50, 51, 53,
77, 109, 115, 163-166, 171, 175, 255,
266, 267, 285, 316, 317, 338, 410, 431,
439, 443, 464, 467, 468, 498, 499, 500,
501, 508, 517, 528, 572, 574; C. II 16, 17,
19, 40-42, 47, 51, 52, 54, 55, 60, 74-77,
109, 134, 167-171, 175, 176, 186, 201,
236, 239, 288, 295, 308, 330, 338, 339,
355, 356, 363, 370, 376, 379, 386, 387,
400, 401, 411-413, 433, 434, 442, 458,

462, 472, 49.0, 495, 501, 515, 51.6, 517,
552, 555;, C. HI 18, 49, 66, 67, 97-99, 110,
131, 164, 166, 203, 221, 222, 224, 305,
309, 310, 320, 323, 327, 330, 332, 372,
389, 393, 395, 409, 447, 449, 469, 477,
478; C. IV 27, 38, 41, 55, 72, 75, 79, 81,
84, 97, 191, 201, 204, 217, 228, 239, 298,
327, 328, 330, 337, 339, 340, 364, 367,
369, 391, 420, 422, 423, 440, 449, 450,
489, 492, 493, 499; C. V 34, 38, 39, 40,
42, 72, 73, 97, 118, 143, 169, 196, 202,
219, 237, 265, 266, 296, 297, 299, 300,

303, 312, 325, 326, 328, 334, 361, 376,
444, 476,-478, 494-496, 51s, 527, 530,
533, 534, 537, 538, 540, 572, 594, 609,
610, 618, 619, 635; C. VI 22, 35, 36, 45,
58, 59, 85, 90-93, 98-102, 107, 113, 114,
117, 119, 120, 123, 138, 148, 164, 165,
188-194, 211, 225, 246, 253, 283, 301,

304, 305, 316, 322, 328, 333, 345, 348,
362, 366, 415, 442, 459, 460, 462, 480,

. 488, 491, 492, 493, 498, 500, 501, 506,
510, 527, 578, 592, 633; C. VII 20, 46, 76,
94, 97, 119, 130, 143, 145, 147, 157, 158,
182, 206, 207, 234, 244, 245-248, 251,
254, 256, 275, 311, 321, 363, 367, 377,
406, 407, 431, 434, 436, 437, 444, 458,

463, 477, 483, 499, 531, 548, 554; C. VIII
27, 42, 46, 51, 57, 59, 71, 92, 99, 105,
106, 109, 114, 123, 128, 138, 139, 150,
171, 172, 186, 204, 209, 217, 225, 232,
235, 236, 237, 244, 245, 248, 264, 265,
290, 308, 313, 314, 345, 348, 363, 364,

412, 417, 440, 442, 444, 454-457, 460,
462, 463, 477, 479, 480, 506, 509, 523,
524, 553, 577, 589, 612, 620; C. IX 17, 21,
25, 86, 89, 107, 122, 184, 185, 246, 271,
313, 358, 359, 378, 380, 383, 385, 386,
388, 389, 394, 400, 410, 443, 453, 462,
467, 470, 475, 478, 501, 503, 529, 535,
563, 594, 596, 600, 604, 605, 624, 625,
641; C. X 11, 38, 88, 121, 125, 126, 131,
151, 167, 172, 181, 195, 201, 207, 224,
250, 292, 330, 339, 341, 342, 354, 371,
421, 446-449, 457, 473, 536, 542, 567,
575, 576, 587, 605, 627; C. XI 19, 22, 24,
25, 41, 57, 58, 63, 74, 131, 136, 151, 177,
178, 181, 183, 208, 219, 222, 223, 229,
256,. 268, 269, 285, 299, 321, 341, 360-
362, 370, 378, 382, 393, 414, 425, 430-
434, 437, 448, 449, 506, 522, 585, 602,
603, 605, 622; C. XII 65, 66, 76, 95, 96,
134, 154, 225, 226, 267, 300, 301, 305,
350, 365, 366, 388, 393, 401, 402, 408,
410, 411, 413, 423, 476, 501, 540, 546,
562, 563, 577; C. XIII 26, 41, 42, 44, 45,
76, 124, 125, 147, 148, 159, 160, 167,
175, 197, 207, 208, 219, 232, 238, 245,
259, 260, 261, 297, 333, 344

evliya Hakk'in etfalidir C. V 37, 38, 39

evliya huzuru C. IV 97

evliya-i be§er C. IV 506

evliya-i kamil C. XI 72

evliya-i kummelfn C. VIII 374; C. XI 177

evliya-i melek C. IV 506

evliya-i muhakkikm C. IX 47

evliyalik taslamak C. VII 307

evliyanin bedduasi C. IV 129

evliyanin dii§mani C. VI 322

evliyanin yedigi igtigi C. 1 1 64

evliyaullah Bk. evliya, veil C. I 185, 191, 209,
345, 451, 453, 454, 501, 503, 514, 571; C.
II 138, 293, 398, 407, 412, 419, 421, 427,
428, 455, 496; C. Ill 1 70, 435; C. IV 36, 97,
155, 160, 164, 202, 203, 328, 338, 364,
365, 395, 419; C. V 18, 26, 79, 91, 215,
334, 503, 544, 557, 568, 607; C. VI 51,
229, 263, 437, 514, 515, 630, 635; C. VII
174, 207, 210, 211, 509, 533, 543; C. VIII
50, 77, 85, 250, 259, 472, 537; C. IX 238,
469, 606; C. X 284, 381, 397; C. XI 32, 72,
75, 259, 614, 622; C. XII 187, 202, 315,
395, 419; C. XIII 133, 160, 269, 328

evliyaullaha hizmet C. XII 319

evliyaullahm mesiegi C. XI 214

evliyaullahin tasarrufii C. XI 26

evliyaya muhalefet C. IV 128

evliya-yi a§ikan C. I 124

evliya-yi a§ikah C. XIII 49

evliyayi bilmek C. V 533

c^P?

MESNEVf-1 §ERIF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6 ■

evliya-yi Hak C. VI 320; C. IX 95; C. XI 214, 614

evliya-yi Hind C. VI 436

evliyayi inkar C. XII 286

evliya-yi kamiltn C. V 509

evliya-yi kiimmelfn C. 1 510; C. VI 312; C. VII
334

evliyayi taklM C. XI 449

evrad Bk. vird C. IV 329; C. V 94, 106, 480; C.
VI 289; C. VII 325, 431; C. VIII 42, 119; C.
1X171

evrad ve ezkar C. I 552

evrad-i vasilan C. VII 431

evsa 1 C. Ill 221; C. XII 502

evsafkadimdirC. VII 78

evsaf-i be§eriyye C. II 265

evsaf-i cismaniyye C. XII 403

evsaf-i ezel C. XII 387

evsaf-i ilahiyye C. II 478

evsaf-i kadime C. VII 79, 80

evsaf-i ma'neviyye C. II 477

evsaf-i Muhammedf C. IX 595, 596

evsaf-i ruhaniyye C. XII 403

evsaf-i utvf C. XII 387

evsat C. IV 442, 446, 447, 448; C. XI 384

evtad Bk. veted C. II 201, 260; C. IX 596

evvah C. XI 304

evvel C. Ill 273; C. V 574; C. VIII 247, 515; C. X
374; C. XI 285, 286, 474, 475; C. XII 484

evvel komsu, sonra ev C. XII 348

evvelden ahiri gorme C. VI 356

evvelfnC. 1X213

evveliyet C. XIII 244

eyer C. XIII 236, 240

eyminlik C. Ill 192

eyn C. IX 279

eyvan C. VI 635; C. X 454

eza C. Ill 330, 331 ; C. IV 27; C. V 90; C. VII 426;
C. VIII 247; C.X 501

eza ve cefa C. I 276; C. VI 32; C. XII 81

ezan C. 1 485; C. IV 1 13, 1 14; C. V 63; C. VI 179,
246; C. VIII 290; C. IX 88; C. X 387, 388,
389, 390, 391, 392; CXI 369

ezan-i Muhammedf C. V 237

ezdad Bk. zidd C. I 358, 472; C. II 187; C. Ill
428; C. VI 149; C. VIII 157, 210, 334; C. XI
31,33,35, 525

ezel C. I 312; C. II 278, 437, 438, 448, 461,
512, 525; C. Ill 129, 194, 280, 296, 308,
361, 362, 466, 467, 487; C. IV 222, 235,
269, 306, 362, 463, 492; C. VI 101, 102,
138, 181, 183, 470, 481, 565, 605, 606,
633, 636; C. VIII 198, 339, 454, 476; C. IX
71, 156, 201, 323, 436, 503, 594, 595,
612; C. X 104, 452, 455, 510, 579, 580,
582, 593, 599, 629; C. XI 19. 77, 130, 330,
440; C. XII 255; C. XI11 20, 92, 101, 195,
196,216

ezel benligi C.X 601

ezelgunesjC. Ill 317

ezeli C. V 340

ezel-i azal C. II 278, 279; C. Ill 483, 487; C. IX

139, 323; C. XIII 216
ezeli ve ebedi C. V 574
eziyetC. VIII 143; C. XIII 248
ezfz C. X 566
ezkar Bk. zikr C. IV 329; C. V 396; C. VI 289; C.

VII 325; C. VIII 42
eznab C. XIII 29

ezvak Bk. zevk C. X 245, 448; C. XII 421
ezvak-i acile C. IX 155
ezvak-i cismaniyye C. X 444, 460, 545; C. XI

542, 543, 554, 614
ezvak-i diinyeviyye C. IX 160, 164, 287; C. X

412; C. XII 484; C. XIII 337
ezvak-i ilahiyye C. 1 359
ezvak-imaarifC. VIII 614
ezvak-i maddiyye C. XI 607
ezvak-i ma'neviyye C. V 91; C. X 134
ezvak-i muhammediyye C. VI 193
ezvak-i nefsaniyye C. VIII 97, 521; C. X 412; C.

XI 340

ezvak-i ruhaniyye C. Ill 19; C. IX 66; C. X 460;

C. XI 268, 340, 407; C. XII 516
ezvak-i vehmiyye C. IX 492
F

fa C. 11 86

fa'alC.VII 154, 157; C. IX 95
faaliyyet-i batint C. Ill 369
fa'alun li-ma-yurfd C. Ill 364; C. IX 645
facirC. 1X262, 393; C. XII 545
fahi§e C. IV 142; C. VIII 389, 526; C. X 183,

483; C. XII 192, 345, 626; C. XIII 250, 258
fahl C. X 393

fah§aC. 11 510; C. XII 519, 520
faideC. VIII 351, 352
fail C. II 149, 520, 525, 535; C. Ill 169, 363; C.

IV 452; C. V 27; C. VI 337, 338; C. VII 229;

C. VIII 573; C. IX 521; C. X 68; C. XI 128,

184, 346, 559; C. XII 534, 535; C. XIII 83
fail Hak'dir C. VII 308
failat C. I 53; C. XI 66, 67
failatun C. I 53
fail-i habfs C. X 135
fail-i hakiki C. I 312, 349, 497; C. II 221, 526;

C. Ill 107, 213, 214, 314, 362, 494; C. IV

331, 400; C. V 69, 242, 437, 454, 501; C.

VI 626; C. VII 183; C. VIII 260; C. IX 547; C.

X 263; C. XI 293, 580, 609; C. XII 102,

134, 360, 383, 411; C. XIII 339
fail-i muhtar C. IX 521; C. X 620
fail-i mutlak C. II 99, 158; C. IV 9; C. V 573; C.

VIII 148, 149, 206; C. XI 133, 458, 595; C.

XII 534, 576
failiyet C. XIII 83

*$%&>

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER iNDEKSt

failun C. I 53

faiz C. VII 425

fakih Bk. fukaha C. IV 98, 99, 103, 105, 106,
481; C. V 372; C. VII 464; C. IX 570; C. X
202; C. XI 102; C. XI 602; C. XII 59, 114,
194, 599, 602-605; C. XIII 13-17, 19-21,
25-28, 56

fakfr Bk, fukara C. I 358; C. II 125, 127, 237,
238, 239, 241, 320, 340, 359; C. Ill 233,
234, 337; C. IV 93, 107, 148, 296, 438,
445; C. V 237; C. VI 170, 543, 616; C. VIII
278; C. IX 250, 284; C. X 189, 208, 218,
228, 333, 335; C. XI 484, 532, 618, 619,
622, 623; C. XII 69, 108, 115, 116, 118,
122, 127. 146, 153, 248, 370, 597; C. XIII
135,270,289

fakir-i hakfki C. II 127

fakfrlik Bk. fakr C. I 314, 319; C. II 140, 503; C.
Ill 179; C. VIII 397; C. IX 37; C. XII 557; C.
XIII 180

fakr Bk fakfrlik C. 1 319; C. II 119, 125, 127,
129, 134-136, 240, 274, 275, 343, 435,
483; C. Ill 153, 369; C. IV 16, 115, 363; C.

V 583, 584; C. VI 216, 234, 384, 513, 562;
C. VII 262, 444, 549; C, VIII 278, 279, 397,
398; C. IX 37, 238, 250, 359, 496, 497; C.
X 100, 232; C. XI 154, 462, 463, 484, 498,
570; C. XII 204, 517, 571; C. XIII 105

fakr dukkani C. XI 498

fakr iftihanmdir C. VI 38

fakr sultani C. XI 463

fakr u fena C. II 263

fakr u gina C. II 359

fakr u zaruret C. Ill 153; C. Vll 44

fakr-i etemm C. I 542

fakr-i hakfki C. II 129, 503; C. V 306, 504; C, X

40,219; CXI 497
fakr-i ihtiyarf C. VII 27, 515
fakr-i ma'nevi C. IX 432; C. XI 503
fakMmutlakC. IX 190
fakr-i surf C. II 129, 503; C. XII 65, 68; 69
fakr-i sedfd C. VII 185
fakr-i tarn C. HI 369
falC. V421
falcihkC. VII 418
famC. V 587; C. VIII 368; C. IX 238, 240; C. X

512; C. XII 112, 117,412,543
fani olmak C. XI 94
fanf reddolunmaz C. Ill 366
fani-flllah C. I 209; C. II 164, 167; C. V 193; C.

VI 318, 334, 607; C. VII 410; C. VIII 92,
262; C. XII 204; C. XIII 347

fani-i Hak C. X 622

fanf-l mutlak C. XI 94

fanfiik C. XI 266

fanfye yemin C. HI 100, 102

faraziyyat-i istidlaliyye C. V 246

fare Bk. sigan C. Ill 289; C. IV 35, 429, 447; C.
V 361; C. VII 185; C. VIII 38; C. IX 27; C. XI
202; C. XII 255, 261

fare deligi C. Ill 169

FarisiC. I 135, 138, 152, 295, 394, 395, 428,
434, 491; C. II 41, 100, 228, 363, 443,
479; C. Ill 61, 140, 182, 199; C. IV 223,
350, 468, 500, 51 1; C. V 59, 84, 138, 282,
337, 366, 390, 573; C. VI 53, 90, 94, 108,
122, 167, 168, 263, 346, 364, 380, 430,
437, 487, 493, 549, 610; C. VII 54, 113,
185, 396,459, 484, 521; C. VIII 115, 118,
120, 124, 188, 274, 362, 376, 389, 413,
471, 492, 495, 502; C. IX 32, 64, 95, 270,
271, 283, 314, 331, 333, 384, 457, 594; C.
X 69, 119, 130, 157, 182, 196, 223, 247,
274, 376, 432, 437, 451, 465, 533, 566,
604; C. XI 33, 59, 69, 103, 130, 166, 239,
249, 284, 295, 358, 546, 621; C. XII 122,
128, 167, 174, 321, 364, 427, 443, 486; C.
XIII 38, 57, 73, 110, 115, 206, 231, 341

Farisfce C. I 370; C. IV 482; C. VIII 84; C. IX 606;
C. X47;C. XII 416

Farisfler C. VIII 315; C. IX 313; C. XI 149; C. XIII
119

fark Bk. tefrika C. I 542; C. IV 266; C. VI 205; C.
VII 100, 450; C. VIII 530; C. IX 640, 641; C.

X 374 - C XIII 45

fark ba'de'1-cem C. I 542; C. II 499; C. X 458; C.

XIII 45, 46
fark kable'1-cem C. VIII 585; C. X 430; C. XIII 45
farktan sonra cem' C. IV 390
faruk C. IV 305
farzC. XIII 317
farz-t ayn C. VII 460
farz-i kifaye C. VII 460
fasikC. V578; C. VI 18, 62; C. VII 189; C. 1X85,

219, 324, 393, 576, 577; C. X 230, 265; C.

XI 76, 163; C. XII 218, 333; C. XIII 135
fasik i'tikad C. X 337

fasik-i mahrum C. VIII 417

fasil C. II 208; C. XI 35

fasid C. IV 13

fasidatC. XI 261

fasl C. VII 348; C. VIII 568, 569, 570

fasl gtinu C. X 402

fass C. Ill 370

fassal C. Ill 248

Fass-i Ademf C. I 502, 520; C. II 211, 217; C. IV

10; C. V 17, 337; C. VIII 51, 246, 571; C. IX

296, 297, 422; C. XI 282; C. XII 404; C. XIII

244
Fass-i Davudi C. XIII 35
Fass-i EyyubiC. Ill 135, 478; C. VII 181; C. IX

436; C. X475, 478
Fass-i Hudf C. VII 519; C. IX 130; C. X 306, 582
Fass-i Idrfsf C. Ill 257; C. VIII 256

C £P?

fr

MESNEVf-I §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

Fass-lllyasf C. m 483; C. VII 79, 334; C. VIII 507
Fass-l Isevi C. I 250; C. II 217; C. Ill 142, 450;

C. IV 69; C. VI 344, 360; C. VIII 255
Fass-i tshakf C. IV 151; C. V 22; C. VI 469, 533;

C. VII 238; C. VIII 145, 297; C. XII 190; C.

X1I133, 260, 316
Fass-i ismailf C. VI 73; C X 306, 582
Fass-i Lokman! C. V 24
Fass-lLutfC. Ill 315; C.V 544
Fass-i Muhammedf C. I 512; C. II 40, 148; C. HI

34, 239; C. IV 368; C. V 404, 564, 633; C.

VI 294, 458; C. VII 245; C. VIII 440; C. IX
131, 327; C. X 445; C. XI 241; C. XII 408;
C. XIII 26, 27

Fass-i Musevi C. I 276, 548; C. II 157, 301; C. Ill
104, 217, 218; C. IV 230; C. V 29, 69, 457,
578; C. VII 313; C, VIII 19, 185, 234, 266,
292; C. IX 263, 504; C. X 183; C. XIII 267

Fass-l NQhl C. II 96; C. Ill 483; C. IV 229; C. V
637; C. VIII .3 12

Fass-i Salihi C. II 72, 88; C. IV 307; C. V 442; C.

VII 175, 242, 400; C. VIII 325; C. X 306; C.
XII 173

Fass-i Suleymanf C. I 86; C. II 197, 258; C. Ill

195, 316, 443; C. IV 217; C. V 458; C. VII

272, 273; C. VIII 582; C. IX 1 16; C. XI 477;

C. XII 476; C, XIII 235
Fass-l SJsf C. 11 128; C. VII 429; C. IX 499; C. X

611; C XI 532; C. XIII 102
Fass-l Suaybf C. I 361; C. Ill 64, 275; C. IV 208;

C. V 42; C. VII 392; C. X 34; C. XII 83, 367,

515
Fass-i Uzeyrf C. I 102, 316; C. Ill 294; C. IV 1 1;

C. V 364, 365; C. VI 73, 101, 104; C. VIII

325, 441; C. X 306; C. XII 307, 308
Fass-i Ya'kQbf C. IX 533; C. 11 377, 516; C. HI

60; C. IV 492; C. V 105, 296; C. VI 56, 57,

99; C. VIII 325, 535; C. X 306, 579, 582; C.

XI 151; C. XII 125, 549
Fass-i Yunusi C. VII 124, 140
Fass-i Yusuff C. V 460; C. VI 441, 589; C. VII

488; C. X 348
fatih C. XIII 55
fatiha C. Ill 295, 432; C. VII 547; C. IX 201; C.

X 201; C. XI 192; C. XII 452, 453
Fatiha-i serife C. VIII 329
fatfr C. XIII 1 1 1
fazahat C. VIII 97
fazil-i nakis C. X 129
fazihatC.VH415
fazflet C. VI 560

fazl C. VII 67; C. X 344; C. XII 398, 399
fazl-l Uahl C. HI 349, 355; C. VII 495; C. X 625
fecr C. X 371
feda C. X 433, 434
fedaiC. XI1358, 361
feda-yi can C. VI 585; C. X 433

feda-yinefsC.X1178

FedhulifiibadiC. VIII 489

fehim C. II 243; C. V 13, 553-555; C. VI 21; C.
X 351; C. XII 387

FehleviyyeC. VIII 163

fehm-i ahiret C. V 12

fehm-i avam C. V 600

fehm-i havass C. V 600, 601

felah C. XI 103

felaket C. VI 593

felasife Bk. feylesof C. I 76, 346, 380; C. VI 382;
C. VIII 472; C. IX 521; C. XII 152; C. XIII 94

felasife-i Me§§at C. VIII 372

felegin celladi C. XI 50

felegin dami C. VIII 462; C. XIII 348, 349

felegin donu§lerinin sesi C. VII 220, 221

felegin fenni C. XII 179

felegin fevki C. X 337

felegin katibi C. XI 50

felegin mi'raci C. XI 94

felegin mutnbi C. XI 49

felek Bk. eflak C. 1 286; C. II 393, 4 1 9, 420, 422;
C. HI 309; C. IV 135, 137, 366, 373, 374,
384, 507; C. V 12, 135, 150, 348; C. VI
309, 472, 474, 493, 494, 527, 532, 533,
534, 560; C. VII 28, 162, 176, 280, 322,
365, 423, 527, 535; C. VIII 206, 241, 246,
255, 264, 299, 300, 302, 333, 451, 493,
460; C. IX 176, 182, 183, 553, 603; C. X
146, 151, 160, 194, 205, 206, 208, 209,
215, 253, 376, 379, 384, 429, 441, 452,
519, 540, 633; C. XI 12, 161, 209, 317,
319, 320, 492, 541, 553, 554, 556, 558-
560, 612, 618, 621; C. XII 281, 303, 369,
384, 386, 445, 478; C. XIII 21, 48, 77, 94,
198, 244, 278, 285, 297, 345, 348

felek degirmeni C. XIII 174

felek dolabi C. X 255

felek olcttcii C. XI 328

felek-i Ahadiyyet C. VII 28

felek-i amm C. Ill 257

felek-i Ar§ C. VII 536

felek-i arz C.V 17

felek-i ates. C. Ill 308

felek-i duhani C. V 12

felek-i ervah C. I 482; C. Ill 308; C. IX 558

felek-i esir C. I 536; C. HI 265, 308; C. V 135; C.
VII 527; C. X 206

felek-i hak C. Ill 308

felek-i hakikat C. IV 316; C. VI 305

felek-i hakikatin giinesj C. II 474

felek-i hava C. HI 308

felek-i Kamer C. II 420; C. VII 174, 536; C. Vffl
240; C. IX 553; C XII 436, 437

felek-i Kiirsf C. VII 536

felek-i ma C. Ill 308

felek-i ma'na C. IV 455; C. V 485

c ^^

TERiMLER, DEYIMLER VE BAZl KELlMELER tNDEKSl

'^M

felek-i Mirrih C. II 420; C. VII 536

felek-i misal C. Ill 308

felek-i muhft-i am C. V 323; C. VII 165

felek-i Mu§teri C. II 420; C. VII 536

felek-i risaletin ayi C. V 518

felek-i ruh C. VII 28

felek-i ruhani C. V 12; C. IV 385

felek-i sevabit C. II 420; C. VII 536

felek-i §ems C. II 420; C. VII 536

felek-i tabfat C. I 323; C. IV 360

felek-i ulvf C. X 195; C. XII 65

felek-i Utarid C. II 420; C. VII 536; C. VIII 240;
C. XII 436

felek-i Vahdet C. VII 28; C. XIII 77, 78

felek-i Vahidiyyet C. VII 28

felek-i velayet C. VII 188

felek-i velayetin giinegi C. V 518

felek-i Zuhal C. II 420; C. VII 536

felek-i Ziihre C. II 420; C. VII 536

felekiyat C. VII 297

feleku'l-buruc C. VII 536; C, II 420

felsefe C. I 176; C. II 380, 381, 517; C. IV 360,
361; C. V 42; C. VII 440, 441; C. VIII 456,
470; C. IX 26, 87; C. X 213; C. XI 217; C.

XII 266, 267, 390, 627; C. XIII 37

felseff Bk, feylesof C. I 37; C. II 79; C. Ill 453,
454, 455; C. IV 293; C. V 324, 325; C. VIII
300, 301, 305; C. 1X204, 205; C. XII 149

felsefiyyat C. IX 204; C. XIII 80

fen C. I 82, 151 , 418; C. IV 467; C. IX 363; C. X

214, 433, 434; C. XI 71; C. XII 192, 569; C.

XIII 268, 302

fen terakkt ettikge C. XIII 149

fena C. I 95, 105, 130, 225; C. II 262, 264, 265,
276, 342, 518; C. Ill 265, 315, 317, 366,
370, 376, 378, 484; C. IV 54, 126, 156,
159, 160, 202, 203, 266, 323, 504; C. V
459, 587; C. VI 101, 205, 334, 381, 399,
598; C. VII 126, 127; C. IX 214, 238, 239,
275, 279, 345, 600, 601, 643, 647; C. X
153, 570, 606, 612; C. XI 33, 72, 94, 151,

215, 216, 221, 455, 485, 498, 609; C. XII
12, 64, 117, 118, 119, 120, 129, 151, 152,
207, 212, 245, 295, 297, 419, 497, 580; C.
XIII 97, 240

fena fi's-sifat C. XII 109, 110

fena fi'z-zat C. XII 109, 110

fena makami C. XII 507

fena soz C. II 403

fena ve beka C. VI 325, 335, 336

fena zulmeti C. VI 398

fenadan iyilik zuhuru C, XIII 147

fena-ender-fena C. I 186, 225, 542: C III 372,
430

fena-fillah C. I 51, 309, 475, Ai-2- C. 11 89, 94,
134, 272, 283, 401, 49 .- •". ill 27, 291,
335, 379, 416, 447, 47 ■ . V 202, 266,

268, 269; C. V 189, 199, 301; C. VI 170,
182, 327, 378, 488, 603, 609; C. VII 125,
174, 175, 229, 404, 416, 417, 428; C. VIII
245, 332, 422, 530, 532; C. IX 254, 256,
318, 344, 345, 436, 497; C. X 340, 601; C.
XI 28, 181, 217, 219, 220, 231, 261, 262,
286, 362, 463, 464, 505, 518, 587; C. XIII
38,56,311,314,327,347

fena-fi'r-resul C. 1 469; C. Ill 46; C. VII 559; C. IX
318; C. XIII 347

fena-fi'§-§eyh C. I 469; C. Ill 39, 46, 47; C. VI
182; C. VIII 554; C. IX 318; C. X 130

fena-i hakM C. I 225

fena-i ruhani C. I 225

fenaligin cezasi C. Ill 440

fenahkC. 1 403, 405, 406, 470, 471; C. IV 192;
C. V 263, 585; C. VI 273, 274, 280; C. VII
315; C. VIII 18, 192; C. X 79, 80, 81, 561,
562; C. XI 150

fenanm hayalati C. Ill 202

fena-yi kulltc. II 18, 93; C. VI 44; C. IX 278

fena-yi kulli-i mahz C. I 225

fena-yi mahz C. Ill 69; C. V 635

fena-yi salis-i mahk-i kiilli C. V 439

fena-yi sifat c. VI 334

fennC. XI 316, 438

fenne mutabik olan esrar-i kur'aniyye C. XIII
149

fenn-i mantik C. XII 286

fenn-i sihr C. IX 162

fenn-i tababet C. XI 237

fenn-i tip C. X 525

fer C. 1 293; C. IV 1 14; C. IX 412, 419; C. X 253;
C. XI 35

ferace C. IX 132, 133

ferah C. I 415; C. VI 105, 229; C. IX 175, 436;
CXI 617

ferahlanma C. V 148

ferahhkC. HI 171

fere C. V 450, 451 ; C. X 59, 544, 545; C. XI 41 1

Ferd C. VIII 438

ferdanf C. XII 465

ferd-i muhammedf C. II 74

ferdiyet da'vasi C. V 590

ferdiyyet-i selasiyye C. II 72; C. V 442; C. VI
251; C. XII 173

ferecC. Ill 171; C. 1X133

ferecf C. IX 132, 133

ferheng C. XII 606

FerkadC. XII 12

fermanC. X 197, 263; C. XII 225

ferman-i ilahi C. 1X319

ferr C. X 508

ferra§ C. Ill 38, 39; C. IX 170, 171

fer§ C. Ill 38; C. IX 536; C. XII 160

fer§f C. XII 160

fer§-i devlet C. Ill 39

c^^>

MESNEVI-t §ERiF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVi-6 •

fer§-i suret C XII 160

feryadci C. HI 146

feryad-res C. X 343, 354

ferzin C. Ill 55; C. IV 186; C VIII 76; C. IX 168

ferzin-bend C. HI 54, 55; C. IV 186, 231

fesad C. I 180; C. Ill 25, 308; C. IV 10-12, 129,
270, 318; C. VI 593; C. VII 44, 368, 467-
470, 471, 472, 474, 475; C. VMI 596; C IX
254; C. X 136, 416, 433; C. XII 266, 394,
489; C. XIII 310

fesad ate§iC XIII 310

fesad-i ahlak C. IV 124

fesad-i diinya C VII 476

fesad-t i'tikad C. II 287

fesahat C II 42; C. Ill 484; C. VI 47, 456; C. VIII
503; C. X 128; C. XI 419

fesahat-i kelam C V 220

fesahat-i lisanCV 412

feslegen C. IV 26; C. 1X311; C. X 126, 127, 188;
CXI 277, 360, 371; C. XIII 129, 173, 293

fe§ar C. XI 548

feta C. I 254; C IV 296; C. XII 20

feth4bab'C VII 217; C. XIII 243

feth-i Mekke C. II 367, 368; C. VI 577

feth-i miibin C. VI 557

fetih C. VI 552, 556, 558, 572; C X 579; C XI
137

fetretC. VII 283; C. X 431

fetret-i vahiy C. X 432

Fettah C. VIII 29; C. IX 139, 144; C. X 549

fetva C. HI 389,; C. V 13, 384; C. VI 382; C. IX
87; CXI 137, 186, 198,225

fetva kalemi C. Ill 390

feulun C XI 66, 67

feulun failat C XI 613; C XII 508

fevahis, C I 527, 529

fevaid-i dunyeviyye C V 125

fe-yekun C VIII 324, 382

feyezanC 1211

feyiz C V 603; C. X 116; C XIII 2 1 1

feyiz yagmuru C XII 67

feylesof Bk. felasife C I 51, 217, 499, 500; C. II
78-80, 166, 167, 172, 378, 379; C HI 451,
454; C. IV 230, 292-294, 355-358, 360,
361; C V 216, 345; C VI 40, 49; C VII 420;
C. VIII 59, 60, 300, 301, 303-308, 456,
502, 525, 556, 583; C. IX 27, 350, 521,
522, 628; C. X 183, 257; C. XI 42, 50, 591,
592, 600, 612; C. XII 92, 94, 103-105,
149-151, 155, 191, 194, 335, 390, 490,
588; C. XIII 72, 77, 344, 345

feylesofcukC.il 165

feylesofiasmis, C XI 612

feylesofluk C IV 359; C XII 154 -

Feyyaz C. HI 75; C VIII 28

Feyyaz-i hakikf C. IV 312

feyz C. 1 257, 258; C. Ill 437; C. IV 24, 313, 360;

C V 96, 296; C. VI 504; C VIII 503; C. IX
296, 428; C X 89; C XII 27, 107; C XIII
281

feyz yagmuru C. XII 259

feyz-i akdes C H 20; C. IV 216; C. VIII 106, 424;
C. IX 499, 500

feyz-i bahar C. XIII 209

feyz-i batm C. IV 495

feyz-i batmi CIV 416

feyz-i ilahi C I 427; C II 23, 240; C VII 499

feyz-i maarifC VI 316

feyz-i ma'nevf C. XI 370

feyz-i mukaddes C I 540; C. II 20; C. Ill 416; C.
IV 137, 216, 217, 219; C. VIII 106, 424; C.
IX 499, 500; C XIII 281, 331, 334

feyz-i rabbani C Xll 432

feyz-i rahmani C XI 37, 580

feza C I 82, 127, 128, 214, 265, 418, 419, 433;
C. II 217, 218; C. Ill 38, 39, 68, 192, 448;
C IV 381; C. V 16, 134, 135, 246, 340,
345; C VI 158, 389, 390, 391, 569, 593,
608; C VII 98, 526; C. VIII 50, 246, 461; C
IX 371, 454, 610; C X 206, 213; C XI 13,
45, 51, 59, 92, 93, 315, 404; C Xll 367,
386, 399, 496; C XIII 305

fezailC. XIII 310, 314

fezail-i insaniyye C. X 387

fezail-i Kur'an C. XI 26

fezail-i zahiriyye C. IX 230

feza-yi bf-nihaye C I 82, 155, 214, 249, 264,
392, 433, 435, 536, 538; C II 137, 212,
270, 396; C HI 118, 275; C. IV 137, 307,
506; C. V 17, 246, 271, 341; C. VI 446,
484, 536, 569; C. VII 184, 188, 318, 536;
C Vlll 206, 302, 352, 355, 431, 573, 581;
C IX 89, 139, 141, 536, 553; C. X 289; C

XI 133, 598; C XII 568; C. XIII 79, 217,
244, 305

feza-yi bT-nihaye ayn-i vticud-i mutlak C. XII

399
feza-yi hakikat C VIII 169
feza-yi la-taayyiin C. V 528
feza-yi namutenahi C II 393; C HI 191; C. VI

70, 414; C.X 521; CXI 90, 93
fikar C. XI 497
fikih C 1 56, 58; C II 262, 265, 275, 435; C VI

69, 310; C. X 632; C. XII 114
findlkC.lIU15;CIX614-616
firak-i dalle C II 382; C XI 443
firak-i islamiyye C XII 187
firm C V 257, 258; C. VI 192, 193; C XI 235;

C. XIII 340, 341
fmnci C XIII 268
firtina C IV 301, 327; C V 119; C VIII 437; C

XII 89; C XIII 255, 295, 296, 297, 301
fisk C. 1 283; C II 185; C III 319; C VII 185; C.

IX 572; C X 57, 58, 355, 561, 562, 617; C

°tm?

TERiMLER, DEYlMLER VE BAZI KELtMELER lNDEKSl

XI 24, 163; C. XII 211; C. XIII 186

fisk ve fiicur C. VI 234; C. VII 401; C. IX 323; C.
X 60; C. X11I 20

flStlk C. IX 395

fitam Bk. fitam C. VI 522

fitnat-i insaniyye C. X 253

fitrat-i asliyye C. IX 529

fitrat-i Islam C. VIII 197

Ff-cfdiha hablun min mesed C. IX 264

fihrist C. VII 460-462. 467

fihrist-i ebyat C. I 53

fill Bk. efal C. 1 71, 88, 445, 446; C. II 204, 205,
521; C. VI 273; C. VII 154, 157, 329, 506;
C. IX 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100,
101, 353, 354 502; C. XI 147, 148, 150,
151, 384, 498; C. XII 491; C. XIII 327, 341,
342

fiil dili C. IX 353

fiiliC. 1X357, 358

fiilfcenkC. XI 29

fiil-i Hak C. V 449; C. IX 547, 549

fiili nasihat C. VII 154

fiilf §ahid C. IX 98

fiil-i §em C. IV 350

fiil-i sum C. VIII 152

fiillerin haliki C. X 283

fikir Bk. dusunce, endi§e, efkar C. I 334, 360,
375, 446, 569; C. II 63, 163, 191, 273,
282, 422, 498; C. Ill 72, 240, 259, 272-
277, 287-290, 417, 439, 482; C. IV 361; C.
V 51, 52, 135, 297, 437-439; C. VI 471,
472, 473; C. VII 166, 384, 385, 458-460,
463, 464; C. VIII 369, 378, 459, 474, 523,
583; C. IX 92, 134, 200, 204, 255, 349,
395, 430, 431, 510, 574, 599; C. X 107,
131, 177, 254, 464, 470-480; C. XI 51, 60,
153, 238, 256, 267, 440, 485, 521, 590,
601-603, 618; C. XII 12, 64, 146, 275,
276, 277, 331, 362, 446, 460, 495, 559,
573, 576; C. XIII 184, 284

fikir alemi C. Ill 290

fikir oku C. XII 13, 14, 16, 129, 147, 148, 153

fikir ve ma'na alemi C. Ill 289

fikret C. Ill 69, 325

fikr-i batil C. VIII 583

fikr-i gam C. X 470, 475-479

fikr-i latif C. VII 13

fikr-i masiva C. I 224; C. XII 498

fikr-i surur C. X 470, 476

fikr-i §adi C. X 476

fikriyye C. XI 593

fil C. I 153; C. II 1 14; C. Ill 1 15; C. IV 1 14; C. V
335, 336, 337; C. VI 95, 97, 98, 107, 113,
114, 115, 117, 119, 477, 478; C. VII 236,
237, 427; C. VIII 312, 373-376; C. IX 599;
C. X 86, 87, 170, 286, 5u0; C. XI 610; C.

XII 264, 265, 514, 515; C. XIII 156, 157,

202

fil vak'asi C. I 402

fil yavrusu C. V 35, 36, 46, 55-59

Filaneddin C. VII 340

fincan ve yiizuk oyunu C. II 466

firak Bk. aynlik, firkat C. II 86, 321, 538; C. V
121, 381; C. VI 312, 341, 370, 422, 538,
583, 599, 600, 614; C. VII 99, 552; C. X
187, 593; C. XI 34, 188, 189, 210, 317,
568; C. XIII 48, 58

firak ate§i C. II 320

firak-i a§k C. VI 339

firak-i kat' C. XIII 46

firaset C. I 406; C. II 206, 248, 313; C. HI 249,
410, 432; C. V 257, 618, 619; C. VI 85, 93,
214; C. VII 528, 548; C. VIII 104, 282, 485;
C. X 550, 551; C. XI 103, 180, 383; C. XII
213,263,264

firaset-i hikemiyye C. 1 390; C. 11 1 1 1 , 206, 207,
248; C. Ill 410, 432; C. V 61 , 257; C. VI 85,
630; C. VII 479, 528; C. XIII 166

firaset-i §er'iyye C. II 111, 206, 207, 248; C. Ill
287, 410, 432; C. V 61; C. VI 85, 630; C. VII
479, 528; C. VIII 104; C. XIII 166

Fir'avn'm Imam C. V 69; C. VII 313; C. VIII 198;
C. XIII 267

Fir'avnfler C. VII 312, 313, 314

Fir'avnhk C. II 372; C. XIII 270

Firdevs C. VIII 170, 610; C. XI 330, 388; C. XII
380

firengi C. VII 67, 329; C. VIII 480; C. X 526,
613; CXI 114, 128, 135

firengi serumu C. XI 135

firenk C. X 72

firih C. XII 580

firkat Bk. aynhk, firak C. I 543; C. VI 340, 499
C. X417

ffruze C. VII 162; C. IX 597, 598

fitam C. V 32; C, VI 522; C. IX 1 10

fitil C. I 269, 271; C. VII 136; C. XII 461; C. XIII
61, 173

fitne C. I 134, 180, 186, 201, 253, 260; C. Ill
195, 196, 319, 477; C. IV 129, nO; C. VI
485, 486; C. VII 208; C. VIII 596; C. IX 233,
325, 327; C. X 134, 136, 566, 628; C. XI
22, 86, 164, 166, 489, 501; C. XII 76, 359,
562, 616; C. XIII 212, 213, 220, 255, 270,
293

fitne-i ahir zaman C. IV 135

fitne-i evlad C. VII 502

fitne-i taayyiinat ve keserat C. V 477

fitrakC. XIII 168,313

fodla C. VII 503

fosfor C. IX 508; C. XI 50; C. XIII 26, 264

fotografC. Ill 265; C. VIII 315

Fransizca C. VIII 84; C. X 596

frenk sicimi C. II 255

*$%$?

m^

MESNEVI-1 §ERIF §ERHI / XIII. ClLT • MESNEVf-6

fuadC. VIII 410

fuh§C. XI1491

fuh§iyyat C. I 572

fuhu§ C. II 229; C. VII 425; C. XI 224; C. XIII

248
{ukahaBk.fakihCIV 21
fukara Bk. fakir C. V 140, 165; C. IX 484; C. X

190
fukaradan dua taleb C. XI 532
fukara-i muslimin C. XI 533
fukaralikC.il 316

fukaranin hakk-i ma'lumu C. IX 485
fukara-yi ashab C. 1501
Jurat C. XI 396

Furkan C. Ill 238, 239; C. V 636
fuzla C. VII 469
fuzul C. 1 46; C. VIII 459
fiic'eten Slum C. Vll 67
fiicur C. IV 154; C. V 604; C. IX 225
funun C. Ill 387
fiinun-i hazira C. XI 237
fiinun-i acibe C. XII 192
filrceC. VHI 315; C. XI 37
Furs C. V 280, 463; C. VIII 203; C. XII 438
furuC. XI 361, 362
fiisun C. XII 487; C. XIII 195
fiisun sandigi C. XIII 194
fiisun-gerC.il 123
fiisun-i gayb C. VI 55
ftisus C. X 442

futuh C. VII 217; C. VIII 217; C. X 137; C. XII 27
futiivvet C. X 450; C. XII 20
futiivvet ehli C. II 490
futiivvet sahibi C. XII 20
fiiyuzat C. IV 219; C. VII 535; C. IX 429; C. X

634; C. XII 38, 107, 108; C. XIII 282, 288,

313
fiiyuzat-i enbiya C. XIII 208
fuyuzat-i Hak C. IX 298
fiiyuzat-i ilahiyye C. I 67, 119; C. II 23, 288,

314, 362; C. Ill 191, 234, 479; C. IV 127,

129, 313, 404; C. VIII 577; C. IX 230; C. X

89; C. XII 186, 259, 278, 279, 281
fiiyuzat-i ma'neviyye C. V 92
fiiyuzat-i Muhammediyye C. II 530
fiiyuzat-i rabbaniyye C. II 31 1; C. Ill 327; C. VI

205; C. IX 246, 312; C. X 340; C. XII 153
fuyuzat-i ruhaniyye C. XII 252; C. XIII 281
G

gabiC. XIII 127
gabin C. XII 455
gabn C. XIII 337

gaddar C. Ill 390; C. XI 556; C. XIII 270
Gaffar C. 1 450; C. II 26; C. Ill 1 1 1; C. IV 12, 185,

399; C. V 17; C. VII 105; C. VIII 301; C. X

24; C. XIII 14, 334
gaffariyet C. X 365

gafil C. Ill 91, 364; C. IV 31; C. VI 21, 545; C. X
381, 445; C. XI 175; C. XII 161, 446, 463,
535

gafletC. 134, 76, 100, 141, 305, 387, 395; C. 11
57, 58, 91, 198, 295, 327, 344, 478, 485,
516; C. Ill 364, 477; C. IV 70, 154, 340; C.
V 60, 127, 143, 160, 172; C. VI 136, 202,
226, 227, 304, 534; C. VII 45, 217, 377,
383, 385, 387, 395, 440, 443; C. VIII 128,
164, 236, 237, 353, 455, 538, 556, 562,
584, 585, 592; C. IX 157, 219, 261, 268,
363, 365, 506, 616; C. X 65, 91, 124, 195,
216, 238, 254, 362, 417, 434, 476, 479,
550, 589, 590, 591, 593, 597, 600; C. XI
13, 122, 192, 275, 300, 301, 372, 430,
451, 490, 492, 513, 568, 575, 599; C. XII
112, 161, 262, 317, 330, 339, 502, 509,
550, 553, 554; C. XIII 108, 109, 138, 297,

308, 342, 345
gaflet gozu C. V 446
gaflet perdesi C. XII 161
gaflet §arabi C. X 25, 28

gaflet uykusu C. IV 38, 509; C. VIII 128, 380,
456; C. XI 204, 205; C. XU 156, 263, 31 1,
325, 339, 351

Gafur C. HI 429; C. IV 12, 185; C X 153, 588;
C. XI 302

gaga C. X 202

gaib C. IV 467; C. XII 583

gaibden haber C. VI 153

galatat-i fikriyye C. XI 478, 480

galebeC. IX 184

galebe nevbeti C. XII 167

gales C. XIII 271

galib C. V 242; C. VI 554, 555, 574, 575; C. VIII
317; C. IX 543; C. XII 168; C. XIII 23

galibiyyetC.I414;C.V242

galft CXI 570

galiz C. V 355

gam C. I 115, 282, 358, 415, 523, 532, 534,
539, 540, 543, 544, 570; C. II 43, 55, 56,
115, 182, 183, 187, 244; C. Ill 194, 281,

309, 331, 332, 385, 428; C. IV 123, 157,
158, 159, 388; C. V 108, 109, 149, 489,
494, 496, 583, 584; C. VI 105, 178, 229,
234, 235, 290, 291, 299, 307, 323, 352,
353, 355, 356, 357, 358, 365, 410, 411,
511, 559; C. VII 153, 222, 241, 296, 514;
C. VIII 17, 144, 339, 383, 385, 387, 399,
436, 504, 505, 520, 557, 558, 559; C. IX
175, 366, 368, 436, 440, 526, 531, 600,
620; C. X 51, 70, 73, 82, 84, 94-97, 209,
243, 245, 336, 343, 382, 389, 417, 430,
432, 445, 462, 463, 470-476, 479, 549,
555, 558, 559, 581, 594, 613, 617, 618; C.
XI 34, 36, 59, 109, 152, 195, 209, 259,
274, 275, 304, 466, 467, 472, 517, 537,

TERIMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER jNDEKSi

554, 581, 589, 591, 592; C. XII 102, 374,
432, 474, 507, 617; C. XIII 48, 52, 176,
193, 194, 199, 275, 286, 325, 326

gam fikri C. X 479

gam timsahi C. VII 322

gam ve §adf C. XII 507

gam-haneC. XII 381

gam-i dunya C. V 107

gam-i masiva C. VI 629

gammaz C. I 541; C. II 520; C. IV 236; C. X 513;
C. XI550;C.XIII213

gamze C. I 541; C. II 32; C. VI 457; C. XII 586;
C. XIII 180, 213

Gam C. IV 385; C. VI 251; C. IX 250

ganfmet C. IX 75; C. XIII 158

ganiyeC. VII 14

ganiyy-i mutlak C. II 343; C. IX 250

gar CI 191

garaz C. I 179; C. II 253, 514; C IV 73, 251; C.
V 34; C. VIII 559; C. IX 342; C. X 441; C. XI
267; C. XII 180, 302, 303

garaz-i nefsanf C. IV 238, 252; C. IX 171, 343

garb C VIII 369, 599; C. XI 609; C. XII 52, 66,
158, 443; C. XIII 7B

garb hukemasi C. IV 468

garbi C XI 43

garib C. I 106; C. IV 153, 240, 464; C VI 294,
538; C. IX 286, 287, 288, 313, 378; C. X
121; C. XI 609; C XII 353, 354, 375, 377,
378, 380, 382, 401, 423, 424, 437, 441,
443, 457, 499-501; C. XIII 123, 135

gariblik C. VI 294, 464

garik-i nur C X 621

garur C. XI 556

gasbC. HI 184; CIV 47

gavayet C. VIII 540

gaviC IX 171, 172

gavs C. VII 1 19; C VIII 277, 617; C XII 50

gavs-i a'zam C I 503; C III 191, 273

gavsiyyet C. Ill 229

gayb C I 441, 442; C II 38, 58, 65, 468, 498,
504; C III 361; C IV 322, 375, 377, 378,
405; C. VI 204, 361, 494; C VII 21, 23, 30,
323, 534, 537; C VIII 187, 195, 196, 197,
246, 319, 320, 323, 458, 480; C IX 119,
485, 486; C X 187, 221, 223, 234, 342,
347, 370, 462, 464, 530, 531, 533, 543,
629; C XI 148, 373, 429; C XII 265, 286,
381, 388, 439, 456, 474, 492, 503, 571; C
XIII 100, 205, 245, 263

gayb alemi C I 103; C XII 487, 492

gayb bilici C XII 75, 76

gayb deryasi C XII 429

gayb gorticuluk C. VI 226; C. VIII 246; C XII 388

gayb gozii C VI 265; C VII 31; C IX 317; C X
544

gayb gune§i C XII 456

gayb hazfnesi C. X 226, 234

gayb kesesi C. X 225

gayb perdesi C. VIII 16; C X 278; C. XI 585

gayb ricali C VIII 187

gayb yagmuru C. II 48, 56

gayb Yusuflan C X 144

gayba iman C II 465, 467; C VIII 204; C XII
502; C XIII 261

gaybet C II 233, 468; C V 37, 38

gaybi gorme C VI 226

gayb-i imkani C. X 531

gaybin felegj C XII 387

gayb-i muhalf C X531

gaybiler C VII 286

gaye-i hilkat C VIII 27; C XII 192

gayn C XIII 26

gayr Bk. agyar C I 360, 529; C II 542, 543; C
III 366, 433; C. IV 223, 255; C. V 371; C VI
318, 347; C VII 84, 489; C VIII 423, 328,
329; C IX 254, 365, 643, 647; C X 197,
227, 228, 340, 374, 412, 480, 517, 523; C
XI 84, 168, 258, 284, 289, 348, 467; C XII
401, 453, 544

gayret C I 349, 512, 527, 529-532, 537; C IV
223, 224, 509; C VII 124, 287, 370; C VIII
250, 251; C IX 136, 415, 594; C X 341,
342; C. XI 314; C. XII 222, 473, 543, 544;
C XIII 285, 311

gayret-idfnC VII 461

gayret-i diniyye C II 79, 398

gayret-i Hak C VI 625; C XII 284

gayret-i ilahi C. VII 370

gayret-i ilahiyye C. I 527; C II 413; C VII 109,
1 10; C IX 594

gayn gormek C III 364; C X 315

gayr-i Hak C 1X214

gayrihk C XII 422

gayr-i mec'ul C HI 362; C IV 218, 219; C XIII
172

gayr-i muslim C XII 158, 1 77, 477

gayr-i salim C. I 53

gayriyet perdesi C. XI 258

gayriyet-i i'tibariyye C XIII 84

gayriyet C I 204, 235, 236, 484, 51 1, 524, 532,
534, 537, 543, 548; C. II 33, 101, 137,

242, 258, 324, 328, 329, 332, 426, 478,
547; C HI 32, 47, 48, 49, 71, 181, 241,
254, 294, 300, 332, 361, 366, 367; C IV
183, 224, 281, 375, 401, 464, 491, 493,
504; C V 17, 18, 120, 136, 358, 371, 515;
C VI 23, 115, 380, 397, 463, 468, 539,
604; C VII 387, 403; C VIII 91, 251, 345,
443, 553, 571; C. IX 205, 207, 335, 516,
541, 542, 593, 635, 639; C X22, 23, 315,
374, 456, 521, 554; C XI 39, 65, 92, 221,

243, 258, 285, 401, 402; C XII 39, 42,
172, 544; C. XIII 51, 84, 128, 235

<^3^

MESNEVf-t §ERfF §ERHI / XIII. CiLT • MESNEVf-6 <

gayriyyet-i hakfki C. Ill 366

gayriyyet-i haktki-i istilahi C. IX 635

gayriyyet-i hakikiyye C. Ill 367; C. XII 39, 42; C.
XIII 93

gayriyyet-i hakikiyye-i istilahi C. VII 489

gayriyyet-i hakikiyye-i Iugaviyye C. VII 489

gayriyyet-i i'tibariyye C. I 534; C. Ill 366; C. VI
347; C. XII 39, 172, 242; C. XIII 83

gayriyyet-i Iugaviyye C. I 453

gayriyyet-i mevhume C. XI 258, 259

gayriyyet-i mutlaka C. IX 207

gayurC. 1512, 529; C. VI 625; C. VII 213; C. XII
401, 473; C. XIII 310

gayy C. XI 255

gayya-yi cehennem C. HI 231

gaz C. VI 307, 369, 484; C. VII 184

gaz mertebesi C. IX 273

gaza C. IV 348; C. VI 423, 571; C. VII 124, 414;
C. VIII 186, 187; C. IX 343, 344; C. X 489,
496, 498, 500, 501, 505; C. XI 607; C. XII
571

gazab C. I 1,78, 179, 183, 266, 287, 305, 405,
423, 455, 468, 555; C. II 24, 25, 148, 216,
398, 404, 405, 444, 509-512, 517; C. Ill
347, 348, 362, 383, 408, 449, 451, 476; C.
IV 44, 57, 126, 129, 130, 134, 180, 200,
201, 219, 286, 416, 425; C. V 51, 117,
208, 227, 231, 484; C. VI 19, 21, 22, 117,
119, 280, 467, 521; C. VII 50, 51, 66, 144,
234, 310, 314, 333, 371, 449, 528; C. VIII

26, 38, 184, 185, 210, 260, 332, 334, 343,
394; C. IX 77, 175, 184, 199, 209, 220,
221, 226, 270, 277, 456, 511, 517, 522,
534; C. X 33, 34, 37, 202, 252, 274, 287,
425, 481, 482, 487, 494, 523, 569, 609; C.
XI 411, 503, 504, 506; C. XII 214, 215,
217, 218, 279, 387; C. XIII 248, 311, 340,
344

gazab atesj C. HI 458

gazab kasaplan C. XI 4 1 1

gazab-i Hakkani C. VI 22

gazab-i iiahf C. VII 51; C. VIII 27, 542; C. XI 41 1

gazab-i nefsani C. VI 22

gazal C. X 202

gazelC. XI 541; C. XIII 34, 132

gaziC. VII 60; C. VIII 186, 187; C. X 491, 493,

494, 500
gebe C. XIII 209
gece C. I 533; C. II 43, 285, 291, 484, 485; C. Ill

27, 99, 100, 101, 106, 294, 295, 298, 348,
427; C. IV 18, 80, 91, 210, 272, 290, 295,
296; C. V 156, 185, 357; C. VI 170, 305,
350, 351, 369, 463, 534, 535; C. VII 181,
182, 186, 187, 290, 487; C. VIII 74, 82,
144, 339, 370; C. IX 99, 196, 429, 437; C.
X 21, 281, 338, 417, 537, 606, 607, 633,
634; C. XI 159, 208, 237, 296, 317, 401,

465, 537, 574, 575, 596, 603; C. XII 31,
126, 131-133, 138, 139, 233, 242, 243,
246, 259, 287, 295-297, 299, 310, 311,
319, 363, 462, 463, 476, 564; C. XIII 48,
51, 78, 115, 116, 119, 121, 145, 186,278

gece gidici C. XII 258

gece kalkicihgi C. XII 319

gece karanligi C, X 469

gece taami C. II 333

gece uykusuzlugu C. XI 208

gece yansi C. XI 296

geceye tapicilik C. XII 472

gecit C. IX 96, 97

gecmi§ C. II 90, 279; C. XII 255

gecmi§e gam yeme C. VIII 131, 132

gecmise pigmanlik C. VIH 130

gecmisj terk C. XI 428

gel, yine gel C. IX 306

geldi C. XIII 48

gelecek C. II 90, 279; C. XII 255

gelin C. I 196, 431, 432; C. Ill 105; C. VII 34; C.

XI 112, 115,588
geliniz C. XI 604-606
gelinlik C. XI 1 1 1

gemi C. I 319; C. Ill 137, 388; C. IV 435-438; C.

V 83, 338, 339; C. VI 112, 508; C. VII 59,
169, 175, 335, 405, 422; C. VIII 472, 474;
C. IX 250, 624; C. X 74, 89, 136, 137, 181-
183, 495, 629, 634; C. XI 214, 254, 255; C.

XII 58, 96, 101, 102, 105, 139, 153, 381;
C. XIII 38, 60, 71, 236, 240, 292

gemiciC. VII 42 1 ; C. X 632
genc-i muktebes C. XII 480
gene-name C. XI 615, 619, 622; C. XII 14, 17,

21, 127; C. XIII 55
genclik C. Ill 341, 342; C. V 150; C. VI 513; C.

VIII 349; C. IX 329-332, 334; C. XI 318
gerd ii miird C. XII 131

gerdanhkC. II 188; C. X441

gerdek gecesi C. XIII 24, 25

gergedan C. X 1 70, 1 73

gergefC. 1233

gevherBk. cevherC. Ill 49, 50, 97, 213, 238; C.

IX 321, 364; C. X 152, 409, 458, 478; C. XI
19, 339, 394; C. XII 294, 321, 322, 323,
326, 421

gezinme C. IV 443

gezmek C. XII 223

glbta C. IV 201, 298; C. VI 580; C. XII 279

gida C. I 493; C. II 532; C. Ill 179, 302-306; C.
IV 330, 332, 383; C. V 22, 24, 25, 31, 32,
120, 121, 130, 135, 343, 357, 499, 519; C.

VI 169-171, 471, 472, 503; C. VII 95, 132,
144, 176, 215, 223, 224, 347, 448, 479,
485, 549, 550; C. VIII 32, 500, 545, 547; C.
1X64, 102, 105, 106, 107, 108, 109, 111,
113, 254, 341, 559-563, 614; C. X 89,

csj^a

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

106, 126, 195, 198, 237, 240, 242-245,
368, 369, 408, 446, 448, 512; C. XI 25, 46,
57, 230, 607; C. XII 27, 67, 145, 146, 323,
384, 397, 409, 552; C. XIII 54, 98, 130,
139, 197,218

gida-yi ahlakf C. Ill 306

gida-yi asumanf C. Ill 304

gida-yi batinf C. VI 35

gida-yi cismanf C. VI 35; C. IX 133; C. X 140,
238

gida-yi hayvanf C, III 303, 304

gida-yi insan C. VI 466

gida-yi maddf C. IX 110

gida-yi maddf ve ma'nevf C. X 89

gida-yi ma'nevf C. I 61; C. II 240; C. HI 178,
305; C. V 20; C. VI 35, 173; C. IX 109-1 11,
401; C. XI 203; C. XII 322; C. XIII 139, 281

gida-yi nefis C. IV 234

gida-yi nefsani C. V 120; C. IX 112

gida-yi run C. Ill 179; C. IV 234, 470; C. VI 81,
172, 474, 475; C. VIII 609; C. X 127; C. XI
622

gida-yi ruhanf C, VI 353, 509; C. VIII 545; C. IX
112, 401, 561, 562; C.X 35, 126,238

gida-yi semavf C. Ill 303

gida-yi surf C. II 241, 533, 562, 563; C. Ill 243,
305; C. VI 355; C. VIII 31, 500, 545; C. IX
112; C. X 127, 196, 239, 250, 418; C. XI
203; C. XIH 246, 247

gida-yi sufli C. 1X112

gida-yi zahir C. VIII 500

gida-yi zahirf C. VI 35, 81; C. X 142

gill u gi§ C. X 359

grlmanC. IV 419

gina C. II 134-136, 537, 550; C. IV 115; C. VI
519; C. IX 238

gina-yi batinf C. Ill 207

gina-yi Hak C. Ill 126

gtna-yi kalb C. II 135; C. VI 520; C. VII 516

gina-yi kalbf C. VII 515

gina-yi ma'nevf C. XIII 1 18

gma-yi mutlak C, X211

gina-yi sun C. XIII 118

gtna-yi zati C. II 276

girarC. VII 331; C. XII 509

girfv C. X11I 271

gi§aveC. IV 410; C. VIII 321

gi§§ C. Ill 97

gitaC. IV 410; C. VHI321

giybet C. I 141, 405; C. IV 61; C. V 47, 48, 58,
59; C. VII 233, 234; C. X 59, 124; C, XI
444; C. XII 211, 330; C. XIII 131, 132, 308

girdabC. VIII 127; C, X 181

gfrudarC. XIII71

girye C, II 89

gitmek C. XIII 48

giydiginiz §eyden giydiriniz C. XIII 29

gizli C. HI 356

gizli hazine Bk. kenz-i mahfi C. 1 81 ; C. VIII 215,
360; C. IX 639; C. X 201, 206; C. XI 245

gizli lutufC. XIII 152
. gizli suret C. VIII 424

gizli velfler C. VI 189, 190; C. XII 457

gizlilik C. XI 242

gonca C. HI 495; C. XII 125, 419

gonca-i ma'rifet C. XII 419

gobek kokusu C. HI 63

go?C.VH12

gogebeC. XII 163

goge uriic C. XII 436

gogun merdiveni C. XIII 77

gok Bk. sema, asuman C. II 212; C. HI 325; C. VI
531, 318, 533, 592, 594; C. VII 297, 298,
343, 468, 541, 543, 553; C. VHI 292; C. IX
25, 556; C. X 130, 131, 153, 455, 517,
519, 597, 633; C. XI 59; C. XII 261, 276,
386, 393, 399, 411, 436, 438, 525, 526,
540, 557; C. XIII 77, 163, 305, 306

gok ehliC. VIII 612

gok gurlemesi C. IV 509; C. XI 357

gok kal'asimn bedayfleri C. XII 1 78

goksuyuC. IV 510

gok tannsi C. XI 134

gokkubbe C. XI 255

gokler C. IX 371

gokyiizu Bk. gok C. IV 300; C. XI 60

gol C. VIII 127; C. IX 360

golge Bk. zill, saye C. 1 126, 154, 194, 195, 250;
C. II 257, 446, 462, 475, 508; C. Ill 70,
195, 289, 290, 374; C. IV 453; C. V 381,
382, 457, 460, 563; C. VI 69, 305, 309,

310, 347, 484, 485, 589; C. VII 163, 553;
C. VHI 83, 265, 279, 553, 554; C. IX 237,
239, 240, 241, 259, 627; C. X 20, 310,

311, 347, 348, 417, 444, 450, 459, 460,
608; C. XI 147, 169, 197, 292, 336, 478,
495, 530, 600; C. XII 89, 171, 172, 381,
439, 572, 573, 576; C. XIII 276, 277, 278,
282

golge vermeyin C. XII 89

gdlgesiz C. IX 238

golgesiz giine§ C. Ill 310, 31 1

gomlek C. I 129; C. HI 256; C. VI 1 73, 174; C. VII
335, 544; C. VIII 424; C. IX 136; C. X 359;
C, XI 392, 456; C. XII 242, 267, 290; C. XIII
61, 74,278

gonlu incinmi§ C. IV 127

gonul Bk. kalb, dil C. 1 143, 144, 188, 222, 257,
326, 444, 535, 570; C. II 52, 53, 282, 313,
427, 431, 432, 433, 435, 451, 452, 453,
471, 476; C. HI 63, 90, 200, 201, 235, 305,
325, 381, 383, 437, 439, 484; C. IV 20, 22,
249, 343, 363, 434; C. V 91, 304, 327,
494, 520, 593, 594, 600, 601, 602, 603; C.

eggpp

MESNEVI-I §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

VI 105, 496, 509, 603; C. VII 167, 208,
211, 243, 337, 338, 380, 392, 394, 398,
409, 548; C. VIII 57, 345, 523; C. IX 160,
204, 222, 300, 301, 303, 362, 369, 576,
598, 608, 640, 641; C. X 45, 136, 139,
412, 472, 473, 615, 616, 625; C. XI 63,
105, 314, 318, 319, 320, 585; C. XII 42,
130, 212, 213, 231, 266, 268, 269, 277,
306, 347, 348, 366, 439, 547; C. XIII 51,
54, 78, 246, 326

goniil agaci C. X 472; C. XIII 184

gonul ankasi C. VII 378

goniil aynasi C. II 432; C. Ill 38, 268; C. IV 73;
C. VIII 263; C. XII 403

gonul birligi C. 1 375

gonul darhgi C. X 430, 431; C. XI 468

goniil denizi C. Ill 383, 384

gonul dikeni C. 1 138

gonul diriligi C. XI 373

gonul dogan C. XII 283, 285

goniil evi C. VII 153; C. VIII 516; C. X 227

gonul gamiC. XI 105

goniil gozu C. Ill 332; C. VII 108, 109, 394; C.
XII 302, 497; C. XIII 166, 167

goniil hanesi C. IV 342

goniil hastalan C. V 143

gonul hastahgi C. XI 105, 111

gonul havuzu C. Ill 383

gonul Hindistani C. VIII 378

gonul ho§lugu C. V 600

gonul ipligi C. XII 327

gonul Kafi C. VII 378

gonul kani C. VIII 618; C. X 417

goniil kinntisi C. V 602

goniil kokusu C. IX 638; C. XIII 125

goniil kulagi C. V 44

gonul merdiveni C, XIII 348

gonul meshi C. X 165

gonul miilkti C. IV 365

gonul nuru C. I 356; C. Ill 332

goniil oyunu C. XII 230

gonul perdesi C. XII 274

gonul sahibi C. 1 482; C. IV 399; C. V 592, 598;
C. VII 442; C. IX 295, 304, 306, 476; C. XII
326

goniil sahrasi C. V 150, 151

gonul sultani C. X 474

goniil §i§esi C. IX 595, 596

gonul tabibi C. I 138; C. XI 572

goniil vahyi C. Vll 407

goniilden nutk C. XII 23 1

goniiller dagi C. Ill 371

gonullerin sultaru C. IX 302, 303

goren C. VII 41; C. X 480; C. XI 201; C. XII 543

gormek C. I 357; C. Ill 240, 280; C. IV 52, 386;
C. V 634; C. VI 120; C. VIII 171, 176, 177;
C. IX 16; C. X 480, 535, 536, 539; C. XI

374, 482, 487, 618; C. XII 193, 413, 501

gormek fiili C. XI 347

goriicuC. VII 71; C. XI 471, 472

goriicii goz C. XII 592

goriilen C. X 480; C. XI 201

goriinen C. VII 41; C. XII 543

gorii? C. VII 41, 42; C. XI 482, 483

gosterenC. VII 41; C. XI 201

goz C. I 247, 272, 359; C. II 126, 471; C. Ill 22,
41-43, 47-49, 97, 136, 143, 190, 223,
239, 240, 241, 243, 252, 256, 282, 287,
306, 314, 331, 356, 447; C. IV 52, 170,
285, 385, 439, 450, 451; C. V 45, 265,
328, 554, 569, 585; C. VI 509; C. VII 40-
42, 185, 186, 238, 377, 502, 503, 528,
557; C. VIII 51, 52, 173, 175, 176, 179,
180, 246, 371, 378, 423, 430, 482, 485,
486, 523, 524, 567; C. IX 136, 178, 437,
440, 588, 603, 626, 627; C. X 59, 480,
536, 539, 543, 633; C. XI 102, 256, 281,
282, 288, 317, 346, 347, 397, 430, 450,
482, 486, 487, 518, 541, 582; C. XII 30,
124, 133, 143, 213, 285, 288, 298, 299,
301, 305, 310, 311, 314, 334, 335, 372,
384, 388, 410, 412, 448, 449, 486, 490,
524, 544, 592; C. XIII 80, 90, 258, 283,
287

goz agnsi C. VII 238, 239; C, XIII 259

goz bagi C. XII 448

goz haktir C. X 535

goz karasi C. XII 52 1

goz nuru C. Ill 331

gozya§iC. I 280, 491, 534; C III 121, 144, 457,
460; C. VIII 305; C. IX 58, 59, 423, 424,
425, 518, 525, 555; C. XI 43, 292, 303,
304, 516; C. XII 143, 144, 145, 146, 159,
587; C. XIII 287

goz ya§i yagmuru C. XII 145

gozzinasiC. VII 198

gozbebegi Bk. insanu*l-ayn C I 322, 323, 476,
502, 503; C. II 74, 170, 186, 287, 448; C.
Ill 18, 47, 97; C. V 338; C. VI 265, 292,
293; C. VIII 51, 246; C. IX 111, 297, 422;
C. XI 282; C. XII 143,302, 521

gozde C. XIII 22

gozler gormedik §eyler C. XII 250

gozii tok C. IX 36

goziin nuru C. I 356

gdziln §ukrii C. VI 78

gubad C. X 75

gdl Bk. gulyabaniC. II 293, 294; C. HI 212; C. IV
47, 276; C. V 181; C. X 584; C. XI 338, 340;
C. XII 317

gulam C. II 514; C. VI 122, 205; C. X 329, 41 1,
413, 420, 442, 622; C. XI 459, 486; C. XIII
29, 171, 172

gulam-i Hindu C. XI 463

c ^^

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSi

gulampare C. X 135; C. XII 610, 611, 613; C.
XIII 72

gulul C. VI 407, 408

galiin kolesi C. II 516

gulun sadasi C. Ill 212

guluvC. X 195; C. XIII 86

gulyabani Bk. gal C. I 348; C. II 293, 425; C. Ill
211; C. IV 135; C. V 75, 181, 462; C. VI 78,
234; C. VII 330, 417, 421; C. VIII 28; C. X
584; C. XI 29, 340; C. XII 154, 318, 535

gur C. IV 52; C. VII 308

gurbet C. V 596; C. VI 371 , 538, 626; C. VIII 374

gurfe C. XI 388

gurnuk C. XI 499

gurub C, VII 468; C. X 433, 601

gurur C. I 136, 464, 465, 558, 559, 573; C. II
154, 156, 158, 164, 167, 197, 227, 230,
267, 344, 369, 370, 390, 408; C. IV 55,
132, 354, 427, 431; C. V 51, 87, 113, 194,
200, 206, 218, 300, 416; C. VI 368; C. VII
265, 314, 394, 399; C. VIII 102, 189, 263,
472, 476; C. IX 231, 232, 235, 249, 432; C.

X 14, 340, 456, 541, 600; C. XI 96, 117,
256, 425; C. XII 35, 152, 354, 404, 537; C.
XIII 64, 72, 270, 283, 307, 310, 324

gurur evi C. VII 394; C. VIII 380; C. X 601 ; C. XII
528

gurur-i ilmf C. Ill 247; C. XII 152; C. XIII 343

gururun ate§i C. XI 561

gussa C. V 108, 109; C. VIII 557; C. X209, 336,
417, 430; CXI 562, 589

gusulC. Ill 380; C. X 613, 620

gu§-mal C. XI 320, 32 1

gubre C. IV 85, 285; C. VII 98; C. X 127; C. XI
303; C. XII 520

gu?luk C. VI 228; C. IX 134; C. X 472; C. XII
500; C. XIII 118

guft U gu C. IX 477; C. XIII 332

guher Bk. cevher C. HI 237, 286, 352

gul C. I 93, 246, 544, 570, 571, 574; C. II 29,
46, 47, 161, 257, 308, 400; C. Ill 53, 59,
94, 350, 385, 459, 495, 496; C. IV 86, 452,
470, 501; C. V 382; C. VII 13, 172, 173,
364, 534, 544; C. VIII 354; C. X 45, 81,
126, 127, 152, 155, 188, 319, 383, 614; C.

XI 73, 143, 154, 245, 325, 326, 388, 465,
562, 586; C. XII 18, 41, 95, 96, 99, 137,
231, 251, 252, 314, 347, 377, 378, 500,
554; C. XIII 47, 129, 134, 135, 166, 246,
247, 293, 303, 338

gul agaci C. VIII 553; C. X 146

gul dah C. VIII 553

gul fidani C. Ill 347, 348

gul kokusu C. I 571; C. IV 80, 369; C. VI 148; C.

X 382, 383; C. XI 24, 245, 289
gul suyu C. I 246; C. Ill 95; C. IV 79; C. VII 89,

93; C. VIII 411; C. XI 589, 590; C. XII 381

gul toplayici C. X 152

gul yagi C. XII 347, 403

gul yigim C. XI 589, 590

gul yuzlii C. Ill 375

giil-be-§eker C. II 135; C. VII 522

gulistan Bk. giilzar C. I 93; C. 11 250, 394; C. HI
59, 60, 95, 350, 458; C. IV 86, 501; C. VII
299, 321; C. VIII 505, 520; C. X 151, 224,
382, 525, 614; C. XI 430, 561; C. XII 153,
259, 313, 314, 377, 378, 379; C. XIII 173,
208', 209, 246, 303

gulistan-i ma'na C. II 29

giilmek C. I 280, 455; C. VI 67, 68, 299; C. VIII
386, 387; C. IX 56, 436, 443; C. X 548,
549; C. XI 31, 516-518, 533; C. XII 258

giil-ruhlar C. VII 300

gul-§eker C. VII 522

gul§en C. Ill 95; C. VI 146, 176, 630; C. X 449,
477; C. XI 138, 326; C. XIII 246, 251

gulun kokusu C. XI 246

giilzar Bk. gulistan C. Ill 26; C. IV 371; C. V 156;
C, VII 534; C. XI 325, 326, 339; C. XIII 141,
245, 246, 247, 248, 337, 338

gulzar-i hakayik C. VIII 592

giilzar-i ruhani C. IX 586

giimrah C. XIII 69

gumiis C. 1 88, 90, 143, 147; C. VI 140; C. VII
162, 201, 207, 293, 320, 441; C. VIII 49,
218, 511; C. IX 387; C. X 12, 13, 152,240,

396, 585; C. XI 351; C. XII 289, 540, 546;
C. XIII 191,268,272

gun C. II 43, 484; C. Ill 98, 99, 101; C. VI 288;

C. VIII 409; C. X 450; C. XI 404, 405, 596

gunah C. I 237, 448-450, 477; C. 11 92, 196,

397, 515, 518, 520-522; C. Ill 112, 113,
206, 392, 485; C. IV 173-175, 179, 267,
268, 323, 327; C. V 94, 105, 473, 514; C.
VI 11, 13, 18, 274; C. VII 105, 388, 400-
402, 433, 519; C. VIII 13, 155, 192; C. IX
193, 621, 568, 585, 586, 620; C. X 24, 44,
61, 63, 75, 230, 277, 328, 359, 371, 455,
558, 564, 590, 591, 620, 622; C. XI 144,
146, 320, 321, 421; C. XII 302, 391, 393,
466, 468, 537, 606; C. XIII 15, 146, 186,
227, 286

giinah gikartma C. X 363

giinahi affetmek C. X 359, 364

gunah-i kebair C. V 4 1 2 , 4 72

gunahkar C. II 399; C. V 473; C. VIII 488; C. X
24, 619; C. X11I 107, 146, 147

giinah-name C. X 43

gunduz C. I 533; C. HI 27, 98, 99, 294, 427; C.
IV 80, 272; C. VI 170, 305, 351, 534, 535,
621; C. VII 182, 187, 290, 468; C. VIII 144,
370; C. IX 99, 196, 645; C. X 21, 215, 281,
296, 417, 633; C. XI 159, 160, 296, 537,
574, 575, 596; C. XII 50, 126, 242, 243,

^ffi?

MESNEVl-1 SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

246, 247, 259, 262, 296, 311, 406, 564; C.
XIII 53, 54, 145, 186,278

giines. Bk. §ems, hursM C. I 80, 126, 127, 129,
134, 151, 195,211,213,246, 263, 265; C.
II 95, 96, 170, 171, 198, 290, 299, 341,
374, 446, 448, 469, 471, 473, 481, 505,
506, 508, 513; C. Ill 26, 27, 28, 30, 31, 70-
72, 93, 94, 97, 99, 100, 114, 116, 193,
198, 201, 222-224, 241, 256, 259, 291,
304, 307, 309, 310, 312, 317, 325, 348,
390, 404, 423, 430, 440, 445, 448, 452,
453, 458; C. IV 79, 114, 162, 272, 316,
382. 405, 420, 452, 480; C V 134, 156,
159, 161, 196, 197, 282, 283, 295, 304,
349, 387, 466, 467, 522, 529, 531, 635; C.
VI 116, 117, 120, 164, 246, 281, 305, 320,
322, 334, 335, 347, 399, 402, 459, 503,
534, 589, 597, 598, 635; C. VII 16, 24-29,
87, 101, 133, 134, 138, 141, 143, 146,
147, 157, 163, 180-186, 188, 191, 192,

247, 248, 264, 297, 298, 322, 417, 468,

486, 543; C. VIII 83, 204, 234, 235, 297,
300, 370, 371, 432, 440, 484, 491, 507,
519, 566, 598, 599; C. IX 21^23, 27, 57,
58, 85, 87, 92, 94, 141, 233, 238, 244,

334, 335, 345, 365, 422, 563, 602, 603,
611, 616, 644; C. X 21, 38, 91, 139, 146,
163, 180, 181, 190, 214, 215, 296, 327,
371, 403, 440, 443, 444, 453, 474, 534,

536, 537, 553, 606, 610, 619, 633, 634,
635; C XI 13, 27, 28, 33, 34, 42-45, 48,
50, 53, 73-75, 77, 92, 138, 152, 153, 169,
200, 208, 213, 216, 218, 232, 236, 238,
243, 244, 246, 255, 256, 303, 311, 312,
315, 317-321, 336, 359, 360, 364, 365,
368, 369, 372, 387, 395, 401, 404, 485,

487, 490, 491, 515, 516, 523, 524, 531,

537, 590, 600, 603, 609, 621; C. XII 32,
52, 56, 89, 90, 92, 131, 161, 171, 248,
249, 268, 299, 303, 304, 310, 314, 316,
359, 369, 381, 386, 402, 403, 406-408,
411, 429, 440, 445, 452, 453, 456, 461-
464, 467, 472, 479, 480, 515, 525, 526,
540, 598; C. XIII 20, 47, 53, 63, 64, 68, 71,
220, 226, 276, 281, 293, 294, 319, 331,

335, 345, 346
gtines. ge§mesi C. Ill 453
giines. ytizlu C. X 534

giinesj geri dondiirmek C. X 218
giinesj gurubundan te'hir C. XI 44
gune§in diiriilup bukulmesi C. XI 44, 45
giinesjn gune§i C. VI 322
giinesjn magribden tulu'u C. VIII 203
giinesm tebessumu C. X 473
giine§in yildizlan C. XI 75
giirbuz C. XII 558
Gurciice C. VIII 84

giird u miird C. XI 553

gurptizC. VII 91

gurz C XI 257

gustah-gu C. Xll 315

guvercin C. HI 443, 459; C. IV 487, 500; C. VII

16, 17, 256; C. IX 131; C. X 615, 616; C. XI

293; C. XII 26, 27, 549
guvercin yuvasi C. XII 27
guzel C. II 238, 358; C. Ill 41, 195, 224, 285,

375, 393; C. IV 192, 194, 196, 235, 236; C.

V366, 367, 389, 411; C. VI 104, 541, 581;

C. VII 469; C. IX 142; C. X 359, 525; C. XI

372, 448; C. XII 399, 400, 452, 571, 586;

C. XIII 266
guzel ahlak C VI 230; C. VII 337; C. XII 191
guzel fiilC. VII 330, 331
guzel huy C. Ill 226; C. IV 41; C. XII 191
guzel huylu C. XII 347
guzel koku C. II 148; C IV 368; C. V 633; C. VI

222; C. XII 78, 314, 347; C. XIII 107
guzel ses C II 36; C. V 396; C. VII 219; C. IX 88
guzel yiizC. II 144, 347
guzel yuz ve ses C. X 391
guzellik Bk. husn, cemal CI 151; C. II 520; C Ill

194, 198-200, 262, 423; C. VI 542; C. VII

81, 468, 472, 475, 521; C. VIII 399, 413; C.

IX 140, 141, 142, 215, 328, 329, 333, 334,

338, 605; C. X 354, 364, 367, 522, 534,

543; C XI 59, 60, 104, 241, 329, 333-335,

428; C. XII 78, 313, 334, 363, 268, 399,

400, 450, 541, 543, 566; C. XIII 27, 36,

268
guzellik cenneti C. IX 328
guzellik mulku C. XII 376, 377
guzide C. Ill 378
H

HaMimC. 1X440, 441,442
haber C. VIII 67, 68; C. IX 203
Habes C. VI 636
Habes>zade C. VI 206
habib Bk. sevgili, mahbub C. Ill 257; C. VI 174,

380; C. VII 14; C. Xll 380
Habib-i Kibriya C. IX 596
Habir C. V 47, 258, 388; C. VIII 183; C. X 325,

363; C. XII 398. 582; C. XIII 54
hablS C. II 458, 459; C. HI 92, 302; C. IV 367,

372, 473; C. VI 104; C. VII 52, 93, 94; C. XII

250
habis ma'na C. VII 93
habisat C. II 458, 459
habise C. VII 93
habs C. XI 138
habs-i bevl C. V 207
habs-i nefes C. VII 139
habt C. I 460; C. IX 48
hac C.I 38; CHI 268; CIV 109, 113, 115, 116;

C VI 557, 558; C VII 23, 461; C IX 73, 75;

°ig$?S°

TERiMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER iNDEKSl

C. X 54, 428; C. XI 298, 300; C. XII 523,

547; C. XIII 93
hac kapisi C. VIII 204
hacaletC. IX 175

hacarnat C. I 470; C. IV 14, 15; C. IX 640
hacarnatci C. I 160; C. II 75
hacat C. XIII 259
haccetmek C. IX 1 71
hacc-i veda C. XIII 206
hace-i cihan C. XIII 177
hacer-i esved C. VII 441
hacer-i semavf C. VIII 461
hacer-i zumriid C. VIII 576
hacet C. IV 382, 383; C. V 72, 94; C. VI 218; C.

IX 342; C. XIII 48, 109-111
hacet vermek C. VII 344
hace-tas. C. Ill 246; C. VI 357, 358
haciC. XII 61; C. XIII 128, 157
hacib C. X 573

hacise C. VI 46

hade C. X 533

hadd C. I 60

hadd-i fasil C. IV 456

hadd-i sekr C. V 188; C. X 623

hadd-i §er'f C. XI 444

hadd-i §urb C. V 188; C. X 623

hademe-i esma C. II 470

hadenk oku C. XII 533

hades C. VIII 121; C. IX 438, 612, 613

Hadl C. I 60, 108, 234, 235, 438, 451; C. II 39,
152, 153, 159, 515; C. Ill 96, 229, 238; C.
V 405; C. VI 212, 228, 496, 639; C. VII 424,
522; C. VIII 48, 49, 61; C. IX 500; C. X 256,
347; C. XI 24, 25, 228, 267, 564, 566; C.

XII 81, 167, 232, 549, 575; C. XIII 208,
266

hadis C. I 162, 334; C. II 68, 428, 437; C. VI
490, 502, 550; C. VII 129; C. 1X38, 537; C.

X 345, 346; C. X 632; C. XI 222, 320; C.

XIII 35, 252, 253

Mdis C, HI 293, 376, 473, 480; C. IV 138, 222;
C. V 375; C. VIII 300, 302-304, 339-341; C.
IX 436, 438, 499, 612; C. XIII 24, 244

hadisat C. Ill 386, 387; C. IV 300; C. IX 633; C.
XIII 244

hadisat-i kevniyye C. XII 216

hadis-i fiili C. XI 71

hadis-i kesif C. I 472

hadis-i kudsf C. I 81, 159. 257, 326, 338, 499,
524; C. II 19, 213, 216, 270, 275, 301,
337, 425, 432, 476, 517, 550; C. HI 70, 91,
120, 203, 324, 330, 368, 422, 478, 479; C.
IV 12, 97, 110, 116, 117, 122, 167, 191,
221, 338, 339, 406, 430; C. V 39, 66, 146,
189, 226, 364, 430, 431, 495, 558, 587,
594, 603; C. VI 190, 322, 323, 333, 348,
419, 471, 525, 564, 586, 606, 625; C. VII

41, 42, 51, 66, 121, 139, 163, 164, 179,
229, 243, 260, 301, 393; C. VIII 105, 184,
215, 238, 277, 314, 338, 360, 370, 484,
504, 593; C- IX 60, 61, 77, 139, 178, 184,
186, 191, 296, 511, 517, 584, 594, 639; C.
X 146, 150, 201, 205, 206, 207, 226, 441,
504, 517, 615; C. XI 48, 84, 245, 300, 303,
333, 336, 405, 432, 507, 515, 542, 577; C.
XII 57, 62, 66, 83, 156, 250, 285, 302,
306, 367, 422, 439, 579; C. XIII 336

hadis-i rriunifC. IV 455

hadis-i nebevf Bk. hadis-i serif C. I 439; C. Ill
120; C. V 618; C. VI 15; C. VII 50; C. VIII

380, 517; C. XII 143,531
hadis-i sahih C. X 218
hadis-i §efaat C. V 573

hadis-i §erif Bk. hadis-i nebevi C. I 60, 66, 68,

84, 89, 90, 105, 115, 116, 141-143, 149,
152, 159, 187, 191, 205, 264, 275, 278,
280, 300-303, 306, 311, 316, 318, 323,
327, 330, 331, 333, 335, 338, 340, 341,
344, 369, 372, 373, 382, 386, 399, 400,
405, 417, 419, 429, 430, 431, 450, 478,
480, 483, 496, 504, 527, 528, 529, 538,
565, 570; C. II 18, 20, 22, 23, 52, 53, 54,
57, 62, 76, 87, 97, 98, 100, 115-117, 120,
121, 127, 129, 133, 147, 148, 196, 197,
206, 209, 222, 241, 248, 259, 260, 273,
282, 286, 288, 296, 298, 311, 313, 320,
321, 334, 341, 344, 346, 351, 378, 380,

381, 386, 393, 394, 436, 441, 444, 446,
465, 467, 469, 474, 487, 494-496, 501,
503, 511, 518, 525, 530, 543, 548, 552,
563; C. Ill 23, 27, 35, 65, 72, 81, 103, 1 12,
123, 125, 141, 153, 156, 171, 176, 190,
199, 203, 208, 211, 227, 230, 237, 241,
249, 261, 263, 285, 293, 303; 333, 335,
337, 338, 348, 349, 353, 354, 364, 379,

382, 395, 403, 410, 423, 432, 449, 461,
467, 477, 478, 481, 485; C. IV 9, 15, 16,
19, 21, 26, 27, 34-36, 41, 45, 77, 80, 95,
97, 98, 107, 116, 117, 141, 143, 148, 154,
163, 167, 168, 176, 183, 197, 213, 223,
236, 238, 244, 245, 248, 251-253, 275,
297, 298, 319, 321-323, 359, 368, 394,
413, 423, 424, 429, 430, 442, 450, 461,
479, 489; C. V 35, 38, 39, 59, 60, 70, 71,
74, 76, 83, 86, 109, 115, 133, 143, 152,
155, 187, 194, 205, 209, 210, 217, 264,
274, 297, 301, 323, 327, 328, 357, 359,
363, 364, 377, 411, 422, 431, 432, 438,
459, 460, 470-473, 482, 490, 499, 508,
509, 550, 551, 571, 573, 575, 578, 581,
587, 592, 593, 598, 599, 619, 625, 633; C.
VI 22, 34, 47, 53, 56, 66, 68, 70, 72, 77,

85, 103, 105, 116, 134, 164, 174, 181,
189, 205, 216, 246, 248, 251, 264, 282,

C £P?

MESNEVI-I §ERfF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6

284, 286, 287, 299, 356, 371, 375, 380,

381, 408, 436, 438, 439, 443, 448, 449,
461, 477, 495, 496, 521, 529, 547, 548,
560, 562, 572, 576, 585, 586, 615, 616,
631; C. VII 16, 23, 42, 46, 49, 77, 84, 97,
98, 101. 130, 165, 166, 169, 170, 183,
184, 198, 230, 235, 242, 245, 293, 294,
303, 305, 309, 349, 351, 363, 373, 379,
388, 395, 404, 409, 421, 422, 424, 425,
439, 452, 456, 475, 493, 497, 501, 511,
514, 516, 528, 538, 541, 548, 549; C. VIII
18, 28, 46, 49, 54, 56, 61, 66, 69, 87, 103,
104, 106, 118, 119, 120, 124, 128, 136,
192, 197, 203, 215, 226, 230, 234, 238,
246, 267, 269, 336, 349, 367, 371, 380,

382, 386, 388, 392, 397, 399, 413, 415,
419, 420, 433, 436, 438, 440, 449-452,
454, 467, 468, 469, 472, 473, 476, 485,
486, 507, 524, 557, 561, 570, 572, 573,
592, 599, 612, 613, 619; C. IX 36, 44, 59,
63, 66, 77, 88, 104, 108-110, 117, 149,
155, 164, 178, 185, 198, 219, 220, 224,
226, 227, 231, 237, 238, 242, 250, 259,
260, 271, 286, 288, 295, 300, 303, 313,
323, 325, 332, 341, 342, 344, 362, 371,
407, 413, 415, 424, 426, 445, 456, 506,
508, 517, 525, 544, 548, 559, 565, 566,
571-573, 585, 599, 612, 619, 624-626,
633, 639, 650, 651; C. X 24, 31, 37, 45,
48, 61, 63, 73, 100, 101, 104, 108, 125,
127, 135, 137, 145, 157, 175, 182, 187,
192, 207, 235, 237, 311, 312, 316, 318-
320, 323, 326, 329, 336, 353, 360, 383,
405, 435, 445, 454, 499, 511, 522, 541,
554, 556, 561, 570, 590, 599, 601, 603,
608, 609, 627; C. XI 20, 21, 29, 35, 46, 62,
65, 69, 71, 73, 78, 84, 103, 115, 117, 120,
124, 153, 156, 164, 166, 167, 171, 172,
174, 183, 201, 206, 223, 233, 244, 253,
258, 259, 260, 289, 311, 339, 348, 366,
371-373, 383, 386, 387, 395, 405, 411,
414, 429, 432, 438, 439, 455, 463, 468,
470, 507, 512, 513, 516, 517, 525, 530,
532, 535, 559, 572, 587, 601, 602, 609,
618, 620, 622; C. XII 22, 31, 32, 35, 41,
55, 69, 106, 144, 145, 150, 154, 161, 163,
165, 172, 187, 211, 213, 217, 219, 223,
224, 230, 240, 241, 245, 251, 264, 266,
276, 277, 284, 285, 289, 290, 298, 301,
303, 310, 312, 316, 319, 322, 326, 335,
340, 348, 387, 393, 404, 425, 427, 435,
473, 497, 498, 503, 505, 509, 511, 518,
519, 523, 537, 545, 556, 600, 606, 616-
620; C. XIII 14, 24, 25, 35, 59, 81, 106,
112, 118, 123, 138, 153, 163, 166, 168,
186, 193, 194, 196, 202, 203, 207, 210,
211, 221, 230, 262, 283, 299, 300, 308,

317-319,343

hadis-i §erif-i kudsf C. VI 467

hadisii't-tekvfn C. Ill 34

hadsizC. 1215

hafd C. XI 595, 596, 597

HaM C. Vll 546; C. XI 596

hafik C. X 371

hafikayn C. X 371

haflzC. V377;C. XI 619

hafizaC. IV 368; C. XI 196, 593

hafiz-i hakikf C. VI 459; C. IX 256, 488; C. XI
620

hafiz-iilimC.VI174

hafiziC.VIIl 142

hafi C. I 83; C. Ill 213, 370; C. IV 504; C. XIII
146

hafifC. Ill 156

Hafs kiraati C. I 92

haham C. IX 126

hak Bk. toprak C. XII 260

Hak C. I 51, 78, 87, 108, 234, 361, 448, 499,
512, 513, 520, 530, 536, 569; C. II 19, 30,
163, 176; C. HI 33, 35, 37, 49, 99, 166,
170, 174, 195, 215, 229, 238, 239, 241,
297, 298, 324, 363, 492; C. IV 116, 152,
156, 167, 184, 294, 295, 296, 298, 304,
305, 367, 368, 373, 396, 438, 452, 453,
464; C. V 141, 149, 565, 587; C. VI 94,
115, 116, 146, 266, 270, 285, 308, 336,
337, 347, 383, 400, 495, 549, 559, 586,
588, 602, 603, 612; C. VII 229, 262, 301,
348, 350, 488; C. V1I1 87, 91, 236, 237,
244, 245, 314, 331, 334, 362, 423, 443,
444, 449, 504, 509, 510, 534, 569; C. IX
149, 212, 232, 362, 364, 412, 416, 531,
566, 580, 593, 634, 643, 645; C. X 22,
213, 290, 340, 448, 583, 585, 590, 605,
628; C. XI 18, 194, 201, 203, 208, 524,
599, 601, 606; C. XII 42, 116, 147, 151,
194, 310, 413, 418, 421, 422, 446, 487,
521, 542, 551, 557, 574, 576, 581; C. XIII
24, 31, 61, 83, 89, 93, 95, 139, 140, 202,
205, 220, 239, 288, 336

Hak abdin hiiviyetidir C. XII 293

Hak adami C. II 126

Hak a§iklan C. XIII 53

Hak birdir C. X 605

Hak e§yanin batmidir C. XIII 234

Hak gaibdir C. XII 297

HakgoktedegildirC.XII576

Hak Hak'dir C. Ill 241; C. VIII 571

HakheryerdeC. XII 297

Hak ile muamele C. X 583

Hak kapisi C. II 508; C. Ill 116; C. IX 35, 650,
651; C. XI 585; C. XII 26, 192

Hak kihci C. VIII 279

Hak kul ve kul da Hak olmaz C. XII 42

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSi

Hakku§uC. II 411

Hak sarho§lan C. XI 220, 585

Hak sarho§lugu C. XI 219

Hak tarafindan ir§ada me'zuniyet C. XII 206

hak ve dogru C. X 577, 578

Hak ve hakikate vasil olmak C. XIII 97

hak yd C. I48;C. VII 442; C. XI 178, 181, 182;
C. XII 20

hakaik Bk, hakayik C. II 347; C. VIII 452; C. IX
204; C. X 88, 192

hakaik-i e§ya C. VI 109; C. X 285, 428

hakaik-i imkaniyye C. IX 302

hakaik-i Lediinniyye C. IX 393

hakaik-i rabbaniyye C. IX 302

hakan C. VIII 51 1; C. XII 557; C. XIII 274

hakaret C. I 278; C. VI 638

hakayik Bk. hakaik, hakikat C. I 67, 73, 74, 93,
108, 116, 131, 133, 224, 310, 336, 411,
434, 571, 574; C. II 14, 21, 27-29, 47, 109,
130, 138, 244, 278, 290, 327, 480, 496,
497, 513, 514; C. Ill 12, 65, 75, 118, 192,
213, 223, 236, 237, 239, 243, 258, 278,
280, 282, 335, 358, 360, 372, 379, 385,

440, 451, 463, 488; C. IV 19, 36, 73, 88,
164, 171, 172, 217, 226, 228, 289, 290,
291, 293, 319, 347, 353, 379, 387, 405,
425, 430, 464, 498, 501, 507, 516; C. IV
304, 318; C. V 200, 297, 389, 390, 401,
507, 531, 532, 609, 620; C. VI 35, 62, 100,
146, 216, 217, 218, 260, 315, 317, 318,
348. 459, 491; C. VII 13, 17, 18, 20, 109,
148, 152, 158, 167, 240, 252, 254, 256,
258, 328, 395; C. VIII 117, 197, 325, 517,
588, 610, 611; C. IX 13, 20, 61, 88, 92,
114, 132, 137, 145, 281, 309, 313, 389,
412, 453, 474, 482, 521, 606, 607; C. X
42, 119, 122, 126, 129, 133, 138, 151,
162, 196, 271, 318, 339, 341, 345, 356,
357, 436, 453, 532, 586, 629; C. XI 24, 43,
52, 153, 175, 224, 225, 246, 284, 295-
297, 301, 345, 371, 372, 404, 407, 414,
425, 438, 449, 471, 587; C. XI 289; C. XII
58, 188, 235, 258, 290, 302, 379, 408,
421, 505, 506, 522, 591; C. XIII 17, 46, 55,
90, 117, 130, 131, 133, 134, 149, 218,
221, 227, 228, 237, 239, 249, 251, 330,
332

hakayik gune§i C. XI 153

hakayik meyhanesi C. Ill 333; C. XII 584

hakayik-i ahval C. Ill 313

hakayik-i alem C. IV 231, 439

hakayiki anlamak C. I 414

hakayik-i enbiya C. VII 147; C. XI 290, 622

hakayik-i e§ya C. I 109, 194, 221, 338, 414,

441, 538; C. II 73, 329, 462, 512; C. Ill 13,
42, 47, 97, 365, 429, 451; C. IV 35, 51, 52,
371, 375, 439; C. V 44, 142, 337, 338,

406, 544; C. VI 309, 440, 471, 605; C. VII
333, 382, 395; C. VIII 50, 70, 123, 454,
472, 556; C. X 143, 232, 347; C. XI 289,
433; C. XII 92, 149, 173, 303, 305, 311,
363, 560; C. XIII 245

hakayik-i e§yamn tebeddulii C. VI 441

hakayik-ievliyaC. VTK 109; C. XI 426, 507, 586

hakayik-i ilahiyye C. 1 60, 443; C. HI 26, 400,
459; C. IV 305, 441; C. V 22, 123; C. VI
253; C. VII 231; C. IX 346, 413; C. X 146,
195; C. XI 67, 69, 71, 178, 359, 371, 434;
C. XII 260, 417; C.X111 106, 210, 299, 300,
319

hakayik-i ilmiyye C. V 459

hakayiki inkar C. XII 560

hakayiki lediinniyye C. XII 551

hakayik-i rabbaniyye C. I 78; C. VI 504, 506; C.
1X412; C. X 154; C. XI 20, 339, 427; C. XIII
327

hakayiki selb etmek C. XII 559

hakayik-i vucudiyye C. XI 71

hakayikm tebeddulii C. Ill 347

hak-bfn C, II 57

Hak' dan korkmak C. 1 428

Hak'dasin ve Hak sendedir C. VI 266

Hakem C. II 377; C. V 468; C. VIII 563; C. XI
605

hakl C. II 284; C. VI 532; C. XII 260

hakikat Bk. hakayik C. I 58, 66, 86, 116, 169,
309, 337, 342, 349, 353, 359, 373, 382,
383, 385, 407, 448, 520, 535, 536, 548,
552, 565, 566; C. II 30, 43, 66, 87, 88,
101, 153, 202, 225, 258, 277, 282, 284,
291, 292, 307, 318, 330, 331, 336, 338,
366, 369, 409, 420, 422, 425, 426, 443,
446, 462, 466, 475, 476, 478, 480, 484,
496, 502, 515, 541, 549, 551;C. Ill 49, 62,
63, 70, 106, 113, 134, 141, 148, 167, 174,
187, 195, 208, 239, 268, 275, 279, 282,
283, 364, 416, 430, 431; C. IV 16, 18, 27,
31, 114, 116, 117, 169, 179, 190, 200,
•239, 264, 265, 292, 295, 304, 307, 310,
312, 315, 338, 372, 376, 396, 455, 462,
485, 504, 515; C. V 29, 34, 78, 127, 136,
186, 334, 356, 367, 407, 457-460, 515,
540, 551, 598, 599; C. VI 92, 103, 149,
266, 334, 336, 375, 409, 425, 463, 464,
470, 472, 481, 486, 487, 526, 568, 578,
593, 605; C. VII 27, 45, 48, 109, 147, 166,
268, 280, 287, 301, 321, 322, 326, 387,
425, 431, 484, 488, 489, 491, 506, 544; C.
VIII 111, 140, 194, 234, 236, 238, 239,
244, 256, 324, 338, 367, 396, 422, 423,
436, 438, 454, 456, 473, 504, 507, 508,
529, 542, 603; C. IX 13-17, 87, 111, 124,
126, 257, 306, 307, 311, 318, 323, 324,
350, 423, 521, 522, 531, 569, 601, 603,

MESNEVt-i §ERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6

617, 626, 628, 647; C, X 22, 23, 42, 116,
207, 255, 263, 265, 271, 297, 304-307,
313, 314, 323, 348, 367, 368, 371, 380,
381, 397, 417, 433, 539, 543, 544, 545,
575, 576, 624, 634; C. XI 18, 38, 53, 73,
97, 122, 124, 168, 196, 232, 233, 237,
245, 246, 266, 368, 380, 397, 519, 533,
566, 579, 592, 603, 605; C. XII 34, 36, 38,

61, 81, 93, 107, 116-119, 124, 127, 143,
147-152, 168, 187, 188, 302, 312, 317,
318, 417, 418, 420, 425, 472, 485, 488,
490, 497, 529, 559, 560, 571, 572, 575,
581, 589, 594, 595, 607; C. XIII 43, 69, 71,
86, 89, 102, 103, 140, 145, 217, 234, 235,
245, 253, 267, 332

hakikat alemi C. XI 520; C. XII 46

hakikat aramak C. XII 18

hakikat arslani C. Ill 1 14; C. VII 308; C. VIII 601 ;
C. X 45

hakikat atesj C. IX 127

hakikat bagiC. VIII 214

hakikat defines: C. XII 21; C. XIII 159

hakikat denizi C. 11 23 1 ; C. Ill 38 1 ; C. V 479, 597

haktkat deryasi C. VIII 127; C. XIII 236, 239

hakikat ehli C. VI 333

hakikat giinesj C. I 68, 134; C. II 170, 308, 434,
508, 51 1 , 51 3; C. Ill 20, 28, 29, 30, 445; C.
IV 19, 20, 315, 316; C. VI 246, 387, 487; C.
VII 157, 158, 159, 182, 183, 191, 257,
336; C. IX 562, 647; C. X 607; C. XI 246,
296, 317, 486; C. XII 53, 56, 222, 473, 598

hakikat hazinesi C. XII 16

hakikat helvasiC. XII 190

hakikat kapisi C. XII 488

hakikat kiblesi C. XII 227, 228

hakikat meyhanesi C. XI 230

hakikat mulkii C. XIII 42

hakikat perdesiC. XIII 101

hakikat sahi C XII 590

hakikat §ahi sarayi C. XIII 63

hakikat §arabi C. VI 622; C. XII 270

hakikat ve ma'rifet C. VII 26

hakikat yolu C. X 632; C. XII 18, 19, 134; C. XIII

62, 63, 69, 70, 72, 74, 81, 87
hakikata vusul C. Ill 285, 372; C. IX 110
hakikat-i abdiyyet C. Ill 376, 377
hakikat-i aki C. II 473

hakikat-i beseriyye C. Ill 377

hakikat-i camia C. V 601 , 609

hakikat-i cehennem C. VIII 209

hakikat-i cennet C. VIII 209

hakikat-i cisim C. VII 131

hakikat-i e§ya C. IV 466; C. V 317, 605; C. VI

177, 322; C. VH1 174; C. XII 143
hakikat-i tblfs C. XI 65
hakikat-i iblfeiyye C. VIII 108
hakikat-i ihata C. VIII 431

haktkaM ilahiyye C. XI 533

hakfkat-iimanC.I93;C.XIl41;

hakikat-i insane VI 71

hakikat-i insam C. VII 304

hakikat-i insaniyye C. 1 219, 327; C. 11 328; C. Ill
18, 275, 308, 428, 438; C. IV 150; C. V 72;
C. VI 327, 569; C. VII 305, 317, 393, 417,
544; C. VIII 370, 424, 585, 589, 618; C. XI
65, 237; C. XII 11; C. XIII 114

hakikat-i ma'na C. XII 129

hakikat-t mi'rac C. VII 1 76

hakikat-i mizac C. VII 131

hakikat-i muhammedi C. XII 407

hakikat-i muhammediyye C. 1 68, 263, 518,
535, 540, 546, 551, 571; C II 20, 30, 31,
292, 299, 428, 474, 475, 497, 549, 562; C.
Ill 27, 46, 73,74, 102, 118, 144,261,275,
304, 308, 310; C. IV 166, 191, 204, 219; C.
V 17, 479, 555; C. VI 86, 116, 309, 327,
568; C. VII 165, 245, 285, 317, 377, 417,
423, 426, 534, 542, 559; C. VIII 11, 52,
106, 107, 110, 111, 215, 220, 436, 454,
577, 589, 603, 604, 606; C. IX 145, 299,
474, 587, 594, 596, 597, 599, 601, 603,
623, 639; C X 87, 92; C. XI 22, 36, 64,
205, 237-240, 365, 366, 368, 372, 500,
622; C. XII 206, 222, 277, 300, 307, 354,
355, 407; C. XIII 44, 221

hakikat-i muhammediyye giinesj C. XII 408

hakikat-i mtisahede C. XII 615

hakikat-i nubiivvet C. 1 1 78

hakIkat-iruhC.VIll31

hakikat-i tabfat C. Ill 376, 380

hakikat-i tevhid C. VII 25; C. VIII 80

hakikat-i vahdet C. 1441

hakikat-i vahide C. I 178; C. 11 160; C. Ill 72; C.
VII 484, 485; C. VIII 443

hakikat-i viicud C. I 247, 275, 357, 456, 477,
539; C. II 242, 476; C. Ill 22, 29, 38; C. IV
35, 56, 373, 396, 470; C. V 349, 522; C. VI
331, 602, 622; C. VIII 127, 197, 217, 426,
430; C. IX 90, 616; C. XI 481; C. XII 148,
193, 551, 538; C. XIII 139

hakikat-i viicud vahiddir C. IV 315

hakikat-i viicud-i Varib C. IV 396

hakikat-i vucudu ve e§ya C. XI 13

hakikat-i zati ve sifati ve efali C. XI 529

hakikat-i zatiyye C. XIII 27

hakikatin Hak'dir C. VII 322

hakikatlerin hakikati C. XI 533

hakikatta viicud birdir ve o da Hakk'm vucudu C.
Ill 294

hakikatii'l-hakayik C. Ill 118, 311; C. IV 295,
376; C. VI 61; C. VII 520; C. X 67; C. XIII 61

hakiki altm C. Ill 210

hakikibenlikC. X 608

hakiki dost C. VI 586; C. XI 47

cs^

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

hakikf mur§id C. VII 499

hakikf padi§ahhk C. VIII 381

hakikf sfiff C. X 504, 505; C. XI 503, 504

haktler C. II 485

Hakim C. I 179, 315, 337; C. V 365; C. X 263;

C. XI 489, 490, 491, 492, 503, 505, 510,

512,593; C. XII 308; C. XIII 189
Hakim C. I 67, 338, 367; C. HI 186, 245, 371;

C. IV 356, 357; C. V 40; C. VI 104; C. VII

117, 420, 530; C. VIII 37, 183, 251, 352,

523; C. X 290, 291, 535, 613, 620; C. XI

289, 565; C. XII 94, 495; C. XIII 18
hakim-i adil C. XII 302
hakfm-i tlahi C. I 32, 51; C. V 32; C. VIII 117
hakfm-i mutlak C. XII 495, 496; C. XIII 260, 261
hakim-i §er' C, XII 21
hakimiyet C. X 306, 307
hakfr C. VI 368; C. X 390
Hak C. I 86, 294, 441, 542; C. VIII 282, 564,

572; C. IX 215
Hakk'a da'vet C. V 152
Hakk'a giden yollar C. XIII 31
Hakk'a hizmet C. XII 406
Hakk'a iltica C. VI 344
Hakk'a i'timad C. Ill 168
Hakk'a rucu' C. I 361; C. XII 169
Hakk'a tevecciih C. IX 472; C. X 72; C. XII 169
Hakk'a vastl C. XIII 229
Hakk'a vusul C. I 47, 172, 173, 257; C. X 580;

C. XI 375; C. XII 615
hakka'l-yakin C. II 433; C. HI 242, 243, 314; C.

IV 110, 118; C. V 462; C. VI 453, 454; C.

VIII 208; C. IX 529, 530, 531; C. X 256,

380; C. XIII 245
Hakkanf ene C. X 602, 603, 606
Hakk'i gaib farz etmek C. XII 293
Hakk'i gormek C. I 425; C. VI 166; C. VIII 444
Hakk'i kesrette mii§ahede C. IX 214
Hakk-i latif C. IX 645
hakk-i ma'lum C. IX 485
Hakk'i mu§ahede C. XII 319; C. XIII 83
Hakk'i nasil gbrdiin C. IX 154
Hakk-i Vahid C. XIII 219
hakk-i yakin C. VI 579
Hakk'in adli C. XI 494, 495
Hakk'in aleti C. I 234, 470; C. II 19, 525, 535;

C. VII 234, 308; C. XII 302
Hakk'in arslani C. II 491, 555
Hakk'in askeri C. XIII 256
Hakk'in beraberiigi C. XIII 96
Hakk'in cemali C. IX 327
Hakk'in eli C. I 484; C. II 302, 525; C. VI 591; C.

X225
Hakk'in emri C. X 586
Hakk'in e§ya ile beraberiigi C. XIII 94
Hakk'in ezvaki C. VIII 247
Hakk'in fiili C. I 445, 448

Hakk'in gayn C. II 508; C. XI 467, 468; C. XII
312, 401

Hakk'in gazabi C. VII 50; C. XI 506

Hakk'in gune§i C. VI 164

Hakk'in hakikati C. VIII 281; C. X 599

Hakk'in hem-ni§ini C. II 490

Hakk'in hududu C. XII 400

Hakk'in hiiviyeti C. VIII 125; C. XII 23

Hakk'in huviyetinde tekevvun C. XII 443

Hakk'in iradesi limine tabi'dir C. X 315

Hakk'in kahn C. XI 506

Hakk'in kopekleriC. VI 164

Hakk'in le§keri C. VII 238; C. XIII 256

Hakk'in lisani C. IV 464

Hakk'in ma'§uklan C. Ill 261

Hakk'in muradi vaki' olur C. XIII 33

Hakk'in naibi C. XI 494, 495

Hakk'in nuru C. Ill 357; C. X 120

Hakk'in ordusu C. VII 236

Hakk'in rahmeti C. VI 323

Hakk'in rezzakhgi C. XI 280

Hakk'in sadasi C. 11 17

Hakk'in sarho§u CXI 218

Hakk'in suyu C. X 526

Hakk'in tasarruru C. VI 548; C. XII 73

Hakk'in te'yfdi C. 1414

Hakk'in varhgini isbat C. XII 193, 195

Hakk'in vechi C. XII 551

Hakk'in viicudu C. XII 270

Hakk'in yakinhgi C. VI 560

Hakk'in zahiri C. Ill 450

hakkiyet C. VIII 334

Hak'la gormek C. VII 229

Hak'la i§itmek C. VII 229

Hak'la soyiemek C. VII 229

Hak'la tutmak C. VII 229

Hak'ta halk C. XII 297

Hak'ta ittihad C. XI 38

Hak'tan gafil olmak C. XII 546

Hak'tan halka riicu' C. IX 149

Hak'tan utanma C. XII 612

hal Bk. ahval C. I 309, 431, 432; C. Ill 483; C. V
194, 308, 384, 386, 387, 388; C. IX 324,
547; C. XI 266, 584, 585, 587; C. XIII 167

hal' C, VIII 216, 250

hal diii C. IV 470

hal sahibiC. 1131

halvekalC.V1618

hal ve kal-i evliya C. VIII 588

hal ve zevk C. IX 634

hala C. II 435; C. XII 367

halaik golgeler gibidir C. XI 336

halas C. I 322

halayik C. IV 394; C. XII 270

Haleb SJasi C. XI 274

Haleb kili C. VI 178

halel-i dimag ehli C. XII 18

<^»

MESNEVI-t SERIF §ERHI / XIII. CtLT • MESNEVI-6

halet-i nezi C. VI 302; C. IX 625; C. XII 482
Haltk C. I 446; C. II 279; C. V 341; C. VII 311; C.

VIII 301, 438; C. X 154; C. XI 281, 437,

598, 622; C. XII 168, 540
halik-i hayir C. VIII 507
hahk-i ser C. II 35; C. VIII 507; C. XII 290
Hahk'in arslani C. X 269
hahkiyet C. XII 42

hahkiyyet ve mahlukiyyet nisbeti C. XII 271
halfC. II 542, 543; C. XIII 41
hal-i batm C. X 462
hal-i ezelf C. IX 70
hal-i fena C. I 51; C. Ill 446; C. VI 618; C. XIII

26, 27, 99
hal-i hazir C XI 428
hal-i ihtizar C. VIII 204, 207; C. X 604
hal-i sema' C. XI 76
hal-i vuslat C. XI 324
halidfne ebeda C. Ill 310; C. X 150
hallfe C. I 67, 78, 246, 382, 386, 499, 502, 518;

C. II 211, 216, 221, 225, 235, 236, 253,

266, 268, 279, 287, 332, 454, 523, 550; C.

III 18,» 30-32, 43, 44, 67, 69, 255, 327; C.

IV 12, 37, 183, 190; C. V 79, 102; C. VI 93,
121, 124, 145, 163, 251, 302, 591, 603; C.
VII 240; C. VIII 51, 261, 263, 321, 412,
449, 578; C. IX 50, 51, 175, 270, 298, 302,
311; C. X 88, 91, 512, 513, 516, 517, 519,
523, 527, 528, 534, 535, 540, 546-549,
552, 553, 568; C. XI 38, 44, 72, 201, 244,
282, 401, 459; C. XII 82, 83; C. XI11 35,
119, 153,312

halife-i asir C. VIII 575

halife-i Hak C. I 156, 484, 499; C. II 21, 211,
221, 225, 237, 247, 249, 253, 259, 315; C.
Ill 259, 334, 357, 370; C. IV 18, 489, 503;
C. V 383, 384, 387; C. VI 108, 182, 285,
312, 349, 422, 471, 594; C. VII 159, 251,
438; C. VIII 213, 269, 362, 412, 419; C. IX
31, 175, 240, 593; C. X 147, 456, 511; C.

XI 35, 217, 366, 507; C. XII 128, 404; C.
XIII 220 313

halffe-i ilahf C. I 226, 503; C. 1 78; C. Ill 229; C.

V 483; C. VI 496; C. VIII 600; C. XI 64; C.

XII 68

halife-i ula C. VIII 553; C. XI 242

halife-i zaman C. VIII 575

halife-zade C. XI 72, 73

halik C. II 319; C. V 1 7; C. VI 598; C.-V1I 78; C.

XI 168,438
haliktyet C. VII 78; C. XIII 244
Halil C. IX 90

Halilu'r-Rahman kalbi C. IV 41
Halfm C. II 217, 219, 509; C. VII 234; C, VIII

25 1 ; C. IX 584; C. X 23, 24, 609; C. XI 565
halinedebiC. VI 317
halisaltmC. Ill 210, 393

halk C. 1 342, 521, 542; C. II 163, 270, 283,
291, 398; C. Ill 72, 229, 239, 248; C. IV
153, 221; C. VII 462; C. IX 20, 25, 149,
150, 156, 157, 232, 301, 639; C. X 89,

430, 583, 585, 590; C. XI 40, 160, 243,
438, 444, 536, 599; C. XII 50, 116, 117,
123, 124, 132, 134, 194, 368, 397, 398,
404, 413, 426, 491, 520, 542; C. XIII 24,
45, 139, 234

halk alemi C VIII 567

halk denizi C. II 188

halk Hak C. XII 425

halk ile ihtiiat C. XI 171, 173, 181, 184

halk ile muamele C. X 583

halk ile sohbet C. VI 229

halk muflistir C. X 194

halk ten gibidir C. VIII 42

halkaC. 111371,380, 386

halka gonul baglamak C. XII 383

halka §efkat C. V 206

halka teveccuh C. IX 472

halka-i seyr C. XI 566

halka-i tasarruf C. VIII 576

halka-i zikr C. Ill 77

halkatfrat C. VIII 163; C. X 213; C. XI 392

halka-zen C. VII 269

halk-i alem C. IV 394; C. 1X301

halk-i cedid C. I 363; C. II 49, 50, 96, 219; C. V
359; C. VII 272; C. VIII 224, 438; C. X 463;
C. XI 266; C. XII 273, 274; C. XIII 244, 245

halk-i ef al C. II 380

halk-i evvel C. II 532

halk-i kesir C. XIII 219

halki mu§ahede C. X1U17

halk-i salis C. II 532

halk-i sanii C. II 532

halkm fiili C I 445

halkm kabulii C. V217, 592

halkm kabulii ve ta'zfmi C V 218

halkm kavgalan C. V 267

halkm vucudu C. IX 60; C. XII 270

halkta Hak C. XII 297

Hallak C. IV 193; C. VII 348; C. VIII 177, 303; C.
1X508

Hallak-i vucud C. V 17, 18

hallakhk C. XI 593

halvet C. I 135, 221, 222, 229, 398, 411; C. II
341; C. Ill 20, 21, 170; C. IV 55; C. V 430,
636; C. VI 384, 385; C. VII 171, 422; C. VIII
377; C. IX 251, 402, 477, 478; C. X 430,

431, 453, 457, 458, 498, 499, 502, 503,
604; C. XI 160, 164, 165, 167, 181, 284; C.
Xll 283, 571, 597; C. XIII 99, 164, 183,
185, 243

halvetgah-i Hak C. HI 169

halvet-i vuslat C. HI 118

ham C. 11 320; C. VII 474; C. IX 134; C. X 35,

*$$&>

TERlMLER, DEYiMLER VE BAZI KELlMELER INDERSI

253, 254, 509; C. XI 289, 292, 403, 406; C.
XII 204; C. XIII 42, 273

ham hurma C. XI 359, 360

ham meyve C. V 345; C. XII 67

ham §uh C. XII 270

hamail C. VII 293

hamakat C. IV 50, 67; C. VI 56, 79; C. VII 432,
441; C. VIII 26, 27, 108, 114, 134, 140,
141, 143, 291; C. X 115, 116, 123, 158,
230, 376, 544; C. XI 341; C. XII 155, 224;
C. XIII 137, 142, 320

hamakat-i dihiyye C. VIII 30

hamakat-i iblfsiyye C. X 230

hamalC, IV 15; C. VI 356, 357; C. XIII 192, 194,

254, 260

hamam C. II 245, 246; C. Ill 246; C. VI 300; C.

VII 84, 85, 87, 194; C. VIII 352; C. IX 596;

C. X 48, 49, 56, 68, 69, 73, 74, 77, 79, 83,

90, 117, 377, 538, 539; C. XI 60, 113; C.

XII 578; C. XIII 163
hamam nak§i C. VII 240; C. VIII 508; C. XI 60,

61, 506
hamd C. Ill 492; C. IV 152; C. V 561, 562; C. VI

74, 276, 277; C. VII 150, 348-350, 509,

513, 517-519, 522, 553; C. XI 590, 591; C.

XII 309
hamd ve sena C. HI 493; C. VII 517; C. XII 272
hamd-i fiilf C. VII 520
hamdu lillah C. V 561
hame-i mesnun C. VIII 554
Hamel burcu C. Ill 440; C. V 139
hamiz-i karbon C. I 290; C. XIII 257
hamilC. II 419; C. XI 583
hamile C. Ill 280; C. VII 61; C. X 484, 485
hamil-i sirr-i Mustafavi C. Ill 230
hamim suyu C. VIII 209
hamis C. XI 424
hamiyyet C. Ill 374; C. V 1 18; C. X 492; C. XII

360
hamiyyet-i cahiliyye C. V 1 18.
hamiyyet-i diniyye C. II 398; C. IX 385, 386
hamiyyet-i mahmude C. X 493
hamiyyet-i mezmume C. X 493
harm" C. XI 583

hamhk C. Ill 232; C. VII 100; C. X 254
hamse-i muhtefiye C. I 212; C. II 31; 152; C. V

312
hamun C. XIII 286

hamur C. XI 235, 577; C. XIII 268, 269, 272
hamu§luk C. XI 426
hamze C. X 497
Hanabile C. XII 187
hanger C. VI 47; C. X 188; C. XI 43, 277, 614;

C. XIII 67
hane C. I 135; C. IV 203; C. VIII 216, 220; C. X

227, 358; C. XI 51; C. XII 373, 551
hanedan-i Resululiah C. IV 103

HanefflerC.V188

hanende C. VI 499, 500; C. XI 224, 226, 228,

229, 541
hanendelik C. VI 500
hamn C. XII 536

hannane diregi C. II 68, 379; C. VIII 180
hannas C. VI 436, 437, 438
hanutC. VI 221, 222
hapis C. II 459; C. XIII 195,337
hapis cezalan C. VII 413
hapishaneC. V 108
har C. H 394
harab C. VIII 353
harab koy C. Ill 484
harab-abad C. Ill 320
harabat ilmi C. X 605
harabat-i ezel C. XI 202
harabe C. Ill 317, 318, 485; C. IV 499; C. V 302,

359; C. IX 250; C. X 358, 409, 449; C. XI

330,331,517, 533
harabhk C. XI 13, 591; C. XII 502
harac C. Ill 484, 485; C. VII 205; C. IX 599; C.

XII 428
haram C. II 191; C. Ill 302, 395; C. IV 412, 423;

C. VIII 429, 546; C. IX 455, 456, 465; C. X

59; C. XIII 253
haram lokma C. I 494
hararet C. 1 265; C. IV 486; C. VI 53 1 , 536; C. VII

38, 547; C. IX 57, 58, 61, 273; C, XI 567;

C. XII 313
hararet-i a§k-i ilahi C. V 202
hararet-i gariziyye C. I 286, 290, 396; C. Ill 449;

C. V 20, 465; C. VI 369, 473, 484; C. VIII

370; C. IX 216, 372; C. X 31, 397; C. XIII

17, 18
harb C. I 416, 421; C. II 558; C. IV 16, 17; C. V

283; C. VI 268, 269, 270, 421/423, 424,

435, 571, 573; C. VII 60; C. IX 262; C. X

496, 499, 508, 516, 538, 539; C. XI 29,

129; C. XII 571, 623, 624; C. XIII 155, 156
harb ate§i C. XI 129
harbat C. XI 380
harbi C. IX 75; C. XI 43
harb-i dahili C. I 421
harb-i daimi C. II 530
harb-i ma'nevi C. VI 424; C. VIII 326; C. X 497,

499
harb-i surf C. X 489, 499, 509
harb-i umumi C. IX 403; C. XIII 310
harb-i zahin C. VI 424
harbuzeC. Ill 421
hareket C. 1 82; C. VI 539; C. VII 61, 184; C. X

102; C. XI 28, 31, 438, 480, 481, 525
hareket-i tabiiyye C. IX 58
hareket-i tabfiyye-i fitriyye C. VIII 297
harf Bk. huruf C. I 168, 517; C. II 284, 426, 427;

C. VI 491, 497; C. VIII 345; C. IX 116, 117,

MESNEVt-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6

133, 439-442, 473; C. X 443; C. XI 244,
245, 347; C. XII 1 1 0; C. XIII 22 1

harf bulutu C. XI 4 1

harf nak§etmek C. 1X115

harf ve savt C. II 328; C. Ill 491; C. XII 360

harf-i illet C. VIII 413, 414

harfsiz ve savtsiz C. II 66; C. VIII 610

hargah C. X 266, 268

Hand Bk. Havaric CIV 104

haric. C. 1 568; C. VI 539

haricde zuhur C. VI 539

harif C. VII 101; C. X 444; C. XIII 189

harika Bk. havank C. II 322; C. V 313, 320, 323;
C. VII 31, 275, 286, 287, 288, 291; C. IX
501; C. X 194; C. XI 262, 307, 347, 348,
392, 393; C. XIII 116,260

harik-i adet C. I 478; C. XI 392, 393

harikulade C. IX 96, 522; C. XI 431, 433, 435

harfe C. 1312; C. Ill 321; C. VI 232; C. IX 31, 33,
34; C. X 106; C. XI 280, 439, 444; C. Xll
619

harfs-i dunya C. VI 61, 65, 66; C. VII 467

harman C. I 509; C. II 338; C. VIII 213, 358; C.
IX 144; C. XI 280, 281, 491; C. XIII 61

harman sahibi C. XIII 233

harman vakti C. VII 430

harman-i ruh C. IX 144

harmam yele vermek C. VIII 282

harrub C. VII 122, 396, 397, 398

harunC. IX 100

haryar C. X 32

has C. Ill 279; C. VIII 603

has kul C. Ill 414; C. X 237, 239; C. XIII 16

has kullar C. Ill 410, 41 1, 413; C. V 513

hasbiyallah C. VII 405

haseb ve neseb C. I 207

based C. I 117, 141, 164, 197, 198, 378, 380,
493, 555; C. II 58, 78, 104, 197, 198, 250,
348, 444, 521; C. Ill 82, 173, 179, 225,
226, 227, 228, 314, 316, 317, 319, 351,
378, 393, 394, 430, 433, 435, 449; C. IV
23, 61, 63, 73, 129, 185, 200, 201, 222-
224, 260, 323, 328, 337, 403, 406, 425,
457, 509; C. V 116, 208, 227, 330, 408,
557, 615; C. VI 47, 80, 84, 125, 172, 200,
332, 486, 504, 521, 580; C. VII 133, 336,
406, 407, 470; C. Vlll 43, 257-259, 261,
350, 435; C. IX 23, 73, 74, 103, 169, 172,
182, 183, 185, 199, 264, 277, 392, 393,
396, 402-408, 412, 413, 483, 484, 493,
589, 605, 629; C. X 124, 338, 339, 341,
370, 578; C. XI 79, 80, 139, 266, 325, 353,
370; C. XII 32, 35, 161, 279, 330, 391,
392, 450; C. XIII 17, 64, 187, 202, 248,
283, 308, 340, 344

hased kurdu C. Ill 394

hasedci Bk. hasid C. Ill 395, 433; C. V 559; C. IX

22; C. X 39; C. XI 80; C. XII 32

hasedcilikC. IV 270

hasen C. XIII 129

hasenat C. II 286; C. IV 267; C. VI 18; C. VIII 13,
14; C. IX 78, 402, 568, 587; C. X 617; C.
XII 249, 466

hasenatu'l-ebrar seyyiatu'l-mukarrebfn C. VIII
13

hasene C. II 520, 521; C. Ill 264; C. IV 197; C. V
105; C, VII 352

hasim C. VI 459, 460, 595; C. VII 314

hasir C. X 222, 223, 224, 225; C. XI 184

hasid Bk. hasedci C. V 558; C. VI 486; C. VII
501; C. 1X25

hasis C. Ill 123; C. VII 358; C. IX 112

hasislik C. II 494; C. XII 340

hasiyy C. IX 209

hasm C. VI 596; C. X 36

hasr C. VIII 329

hasret C. IX 129, 130; C. XII 372

hass C. VIII 604

hassa-i rii'yet C. VIII 176, 180; C. XI 347

hass-i tlah C. II 300

hasstyyet-i esma C. Ill 364; C. X 200

hasslann huzuruna ammeye yol olmaz C. VII
214.

hasta C. II 360, 401; C. Ill 223, 477; C. IV 18,
92, 93, 96, 107; C. VII 424, 431; C. VIII
211, 420, 460, 543; C. IX 16, 227, 228,
305, 628; C. X 487, 488, 567; C. XI 216,
439-443, 463, 487, 505, 508, 509, 510,
571-573; C. XII 28, 29; C. XIII 195, 226,
227, 259

hasta ziyareti C. IV 94

hasta-i ask C. XII 29

hastahk Bk. maraz C. I 237, 341; C. II 1 15, 316;
C. IV 42, 96, 97, 121, 122, 177, 187, 303,
334; C. V 70, 457; C. VI 92, 141, 142, 167,
262, 418, 536; C. VII 44, 91, 92, 94, 528-
530; C. VIII 17, 183, 389; C. IX 83, 227,
393, 549, 635; C. X 90, 234, 235, 453; C.
XI 269, 386, 391, 537, 554, 596; C. XII 92,
591; C. XIII 224, 225

hasud Bk. hasedci C. 1 371; C. HI 218, 221, 225,
246, 304, 305, 316, 317, 351, 436; C. IV
241, 260; C. Vlll 205; C. IX 393, 407, 408;
C. X 40; C. XII 32, 34

ha§e lillah C. IV 279; C. X 150; C. XII 439

ha§er C. VI 571

hashas. C. VIII 260; C. XIII 296

ha§ir C. VII 268

ha|i' C. Ill 483

hasjr C. II 351, 378, 442, 443; C. Ill 46, 335,
395, 397, 497; C. V 468, 620; C. VI 395,
412; C. VII 137, 138, 268, 445; C. IX 276,
460, 461, 527, 571-573; C. X 403, 541,
631; C. XI 601, 608; C. XII 273

C $P?

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSl

ha§ir gunu C. VII 137; C. IX 127

ha§ir ve ne§ir C. 11 50; C. IV 12, 13; C. XI 260;

C. XIII 75
hasis, C. VIII 260; C. XI 578; C. XIII 65
ha§r-i ecsad C. II 443; C. VII 267-269
ha§r-i ecsadi inkar C. VII 267, 271
ha§r~i ervah C. II 443
ha§r-i ekber C. IX 573, 574
hasj-i ma'nevf ve surf C. XI 261
ha§r-i ruhi C. II 443
hasv-i felek C. VIII 451
ha§yet C. Ill 150; C. X 609; C. XII 612
hat C. X 627

hata C. I 477; C. Ill 485; C. XI 144
Hata Turku C. XI 551, 552, 558
hatalan mahveden C. XI 304
hatayeyn C. XIII 96
hatem C. II 454; C. XI 70, 71
hatem-i enbiya C. I 351, 552; C. Ill 257, 258; C.

VI 332; C. VII 425; C. XI 68, 69, 395, 491;

C. XII 407; C. XIII 149
hatem-i nubuvvet C. VIII 248
hatem-i padi§ah C. XI 303
hatemu'n-nebiyytn C. XI 68, 70
hatir Bk. havatir C. XII 446
hatira Bk. havatir C. I 135; C. HI 439; C. V 580;

C. VI 107, 286; C. VII 122; C. X 230, 464,

477, 500; C. XI 12, 148; C. XII 276; C. XIII

184,284,318
hatira-i melekf C. VI 284; C. X 230
hatira-i nefsani C. VI 240, 284; C. X 230
hatira-i rahmanf C. VI 284; C. X 230
hatira-i §eytani C. V 75; C. VI 284; C. X 230
hatiratC. II 66, 313

hatir-i hakkani C. V 257, 619; C. VIII 345
hatir-i vesvese C. X 507
hattb C. VII 347
hatif C. Ill 152; C. IX 478; C. X 335; C. XI 619;

C. XII 13, 25, 146, 380; C. XIII 113, 114,

192, 193, 205
hatim C. XII 280, 281
hatime C. Ill 295, 432; C. IX 201
hatm C. XI 70, 71
hatm-i evliya C. I 45
hatmii'i-e§kiya C. 1 45
hattatC. VIII 316
hattatlikC. VIII 215
hatt-i fasil C. Ill 87
hatt-i istiva C. XII 178
hatun C. X 78
hava C. I 283, 293, 286, 433; C. Ill 328, 329,

447, 448; C. V 465; C. VI 307, 369, 478,

534, 537; C. VIII 178, 197, 239, 264, 586;

C. IX 272, 400; C. X 254, 403; C. XI 30, 31,

35, 157, 585, 596; C. XII 160, 564; C. XIII

256, 257, 258, 259, 260, 343
havadis C. VIII 121

havai C. II 284

havank Bk. harika C. II 295, 296; C. Ill 31 ; C. IV
38, 70; C. V 150, 196, 524; C. VII 213; C.
VIII 165, 307, 309, 601; C. IX 96, 400,
441, 563; C. XI 435, 436; C. XIII 117

havank-i adat C. II 295, 316, 343; C. II 316,
380; C. Ill 451; C. IV 340, 390, 463; C. VIII
164, 556; C. IX 223, 561; C. X 136

havank-i kevniyye C. VII 311

HavaricBk. HaricfC. XII 187

havariyyun C. I 1 13, 1 14; C. XI 576

havas C. II 123, 124, 355; C. Ill 203; C. IV 165,
274, 371; C. V 499; C. VI 295; C. VIII 595,
597; C. IX 170, 508, 553; C. X 464, 632; C.

XI 122, 265, 363, 600; C. XII 78, 268, 531;
C. X11I 324

havas-i zahire ve batinesi C. V 1 2

havas-i zahire C. X 287

havass-i esma C. II 384

havass-i evliya C. II 50, 434, 440; C. IV 267; C.
VIII 375, 416; C. IX 90, 91, 604; C. X 375,
446; C. XI 123; C, XII 355, 363, 378

havass-i evhyaullah C. VII 541

havass-i ibad C. II 214

havass-i mu'minih C. V 619

havass-i ruhant C. 1 265

havass-i ummet C. II 553

havassin rii'yasi C. VIII 373

havass-i a§ere C. VI 329, 330

havass-i batme C. I 104, 135; C. 11 331, 451; C.
Ill 28, 29, 30, 37; C. IV 368, 369, 399; C. VI
451; C. VIII 142, 144; C. X 287, 288, 289;
C. XI 12, 317, 593; C. XII 495, 496, 498

havass-i be§eriyye C. V 485

havass-i cism C. XI 372

havass-i hamse C. I 224; C. II 227, 229, 230,
231, 232, 260, 347, 363, 451; C. IV 56,
399, 439, 440; C. V 184, 276, 327, 406,
408, 467, 469, 560, 571; C. VI 451; C. VIH
50, 586; C. IX 281, 390; C. X 461; G. XI
287, 316, 317, 382, 582; C. XII 138, 139,
285, 471, 472, 478, 501; C. XIII 78, 171,
216,217,246, 300

havass-i hamse-i batine C. VIII 429, 430; C. XI
196, 233, 256; C. XII 496, 565

havass-i hamse-i zahire C. II 272; C. Ill 37, 358;
C. IV 374; C. VII 533; C. VIII 52, 429; C. IX
276, 277, 380; C. XI 196, 233, 256, 593; C.

XII 469, 496, 516, 565; C. XIII 214
havass-i hamse-i zahire ve batme C. X 632
havass-i hamse-i zahiriyye ve batiniyye C. 1 1 70
havass-i hariciyye C. Ill 30

havass-i hayvani C. Ill 358
havass-i insaniyye C. XI 436
havass-i ruhaniyye C. HI 30
havass-i zahir C. II 331; C. IV 372; C. IX 400; C.
XI 371; C. XIH215

<?$%&>

ss^*"

MESNEVI-t §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

havass-i zahire C. I 104; C. II 465; C. Ill 28-30,
36-38, 359; C. IV 368-370, 373; C. V 483;
C. VIII 142, 598; C. IX 366, 437; C. X 288,
289; C. XI 12. 13, 24, 385, 436; C. XII 495,
498, 500, 516, 570, 593

havass-i zahire ve batine C. VII 324, C. XI 370,
612, C. XII 285

havatir Bk. hatira, hatir C. I 135, 500, 501, 570;
C. II 27, 313-315, 344, 345, 425; C. Ill 38,
53, 54, 61, 91, 180, 398, 399, 439; C. IV
285, 364, 365, 387, 388, 389, 453, 454; C,

V 185, 437, 439; C. VI 106, 284, 286, 287,
501, 610; C. VII 122, 257, 378-380, 391,
398, 460, 461; C. VIII 193, 197; C. IX 94,
199, 257, 477; C. X 169, 231, 464, 471; C.
XI 153; C. XII 74, 276, 559; C. XIII 184,
320, 325

havatira ittila' sirri C. V 543

havatir-i Hakkani ve meleki C. VII 379

havatir-i kalbiyye C. VII 104

havatir-i mahmude C. HI 1 7

havatir-i melek C. I 331

havatir-1 melekiyye C. V 439

havatir-i mezmume C. II 347; C. Ill 17

havatirt murakabe C. VIII 193

havatir-1 nefsanf C. V 145

havatir-i nefsanf ve §eytam C. VII 379, 381

havatir-i nefsaniyye C. I 271; C. II 300; C. Ill

211, 365; C. VIII 38, 39; C. X 228, 229; C.

XI 485
havatir-i nefsaniyye ve §eytaniyye C. VII 496
havatir-i rabbaniyye C. V 439
havatir-1 rahmani C. X 1 69
havatir-t rahmani ve meleki C. VII 380, 381
havatir-i §eytan C. I 331
havatir-i §eytaniyye C. I 227; C. II 300
hava-yiharC. 1418; C. 1X266
hava-yi ilahi C. XI 464
hava-yi nesfmf C. I 286, 294, 433; C. Ill 448; C.

VII 533; C. VIII 264; C. XI 45; C. XIII 77 ', 78,

255, 257, 258, 319
hava-yi surf C. XIII 256, 257
havelC.XII401
havf C. I 570; C. II 462; C. Ill 415, 428; C. IV

118, 301, 302, 303, 363; C. V 27, 518; C.

VI 21, 186, 351, 352, 359, 578, 583; C. VII
16, 436; C. VIII 263; C. IX 175; C. X 582,
609; C. XI 597; C. XII 612; C. XIII 153, 154,
250, 259, 274

havf ve reca C. II 245; C. XI 57; C. XII 387, 419
havf-i ilahi C. 1270, 271
Haviye C. I 293
havsala-i idrak C. IX 20
havsala-i isti'dad C. IX 21, 150
havucC. X130

havuz C. II 259-261; C. Ill 380-382; C. IV 395;
C. VII 227; C. X 169; C. XI 399, 400; C. XII

495
Havva-yi hakfki C. XII 561
havz-ikalbC. Ill 381
havz-i Kevser C. I 571; C. II 445; C. IX 340; C.

XIII 206
havz-i mevrud C. XII 310
havz-isirC. VIII 491
haya C. 11 223; C. Ill 260, 382, 437; C. V 202; C.

VI 15, 16; C. VII 435; C. VIII 202; C. IX 413,
513, 514, 608; C. X 523; C. XI 199, 200; C.
XII 19, 211, 318; C. XIII 26

haya perdesi C. XI 200, 212

haya-i hakkani C. HI 382

haya-i nefsanf C. Ill 382

hayal C. II 330

hayalalemiC. X179;C. XII 115

hayal askeri C. XII 274, 275

hayal Bk. hayalat C. I 85, 107-109, 193, 194,

204, 478, 511; C. II 101, 258, 330, 425; C.

Ill 170, 172, 173, 180, 195, 272, 290, 473;

C. IV 295, 359, 368, 440; C. V 29, 30, 127,

429, 565; C. VI 175-177, 362, 363, 455; C.

VII 167, 224, 394, 395, 425, 491; C. VIII
169, 361, 392, 428, 459, 529, 557; C. IX
116-118, 120-123, 126, 136, 137, 139,
161, 255, 350, 351, 453, 469, 473, 506,
573-575; C. X 181, 182, 230, 349, 350,
361-363, 394, 395, 497, 522, 523, 525,
539-541, 581, 608; C. XI 97, 169, 179,
196, 257, 438, 449, 477, 593, 611, 612; C.
XII 93, 102, 103, 106,(107, 109, 115, 117,
124, 139, 168, 242, *75, 277, 278, 312,
339, 390, 400, 405, 471, 472, 484, 485,
496, 560, 562, 569, 571, 572, 582, 585,
594, 595; C. XIII 44, 45, 60, 103, 136, 193,
235, 240, 322, 323

hayal mertebesi C. II 330

hayal perdesi C. IX 350; C. XII 419

hayal putu C. Ill 121

hayal sarabi C. XII 270

hayalat Bk. hayal C. IV 209; C. VII 283, 284; C.
IX 552; C. X 14, 231; C. XI 477, 478, 479,
480, 601; C. XII 18, 149, 561; C. XIII 87

hayalat-i dunyeviyye C. VI11 558

hayalat-i mevhume C. XII 583

hayalat-i nefsaniyye C. V 334; C. XII 156

hayalat-i sufliyye C. VI 363

hayalat-i zihniyye C. XII 275

hayal-endisjik C. XIII 259

hayal-hane C. VIII 223

hayal-i alem C. IX 509

hayal-i batil C. I 104, 108; C. IX 122

hayal-i fasid C. VIII 583

hayal-i hak C. I 108; C. IX 122

hayal-i hubbfC. XII 327

hayal-i ictima' C. VII 223

hayal-i insanf C. XII 190

*$$&>

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER iNDEKSt

Hayal-i lamia C. XIH251

hayal-i mutlak C. XI 39

hayal-i mucerred C. I 103; C. VII 547; C. VIII
372; C. XII 190; C. XIII 137, 138

hayal-i muM C. IX 137

hayal-i miirsjd C. Ill 39

hayal-i nariyye C. IX 454

hayal-i zail C. IV 303

hayasizlik C. Ill 247

hayat C. I 79, 80, 82, 397; C. Ill 94; C. IV 115;
C V 26, 33, 136, 271; C. VI 42, 235, 379,
393, 471, 517, 539; C. VII 77, 239, 274,
275, 444; C. VIII 340, 341, 342, 449; C IX
61, 510, 527, 565; C. X 368, 448, 521,
553, 600, 630; C. XI 54, 434, 457; C. XII
137, 431

hayat agaci C. IV 477

hayat ce§mesi C. XI 54

hayat denizi C. IX 526; C. XII 107

hayat deryasi C. V 358

hayat evi C. X 447

hayat mucadelesi C. V 43

hayat suyu C. IV 239; C. XI 54

hayat-i ahiret C. VI 440

hayat-i baktye C. V 34

hayat-i baki C. IV 480; C. VIII 425

hayat-i bakiye C. XIII 1 78

hayat-i berzahiyye C. 1 308; C. V 33, 317; C. VI
119; C. VII 395; C. VIII 77, 559, 562; C. IX
14; C. X256

hayat-i daimi C. VI 379; C. XI 54

hayat-i diinya C. II 145; C. IV 209, 210; C. VI
411, 415, 416, 439; C. VII 206, 241, 320,
332; C. VIII 559, 560, 562; C. IX 157, 565,
566, 573; C. X 571; C. XI 13, 457; C. XII
298, 493; C. XIII 109,215

hayat-i diinyeviyye C. IV 114; C. V 44; C. VI
150, 151, 153, 385, 435; C. VIII 564; C. IX
202, 491, 492; C. X 19, 244, 280, 416,
510, 533, 542; C. XI 19, 160, 260, 340,
602; C. XII 312, 504, 505; C. XIII 21,118,
205

hayat-i ebedi C. Ill 352; C. IV 353

hayaM ebedf gesmesi C. XII 528

hayat-i ebediyye C. Ill 422; C. VI 600; C. IX 105,
492; C. X 352, 434; C. XI 55; C. XII 397,
520

hayaM ebediyye-i ma'neviyye C. XII 395

hayat-i ezeliyye ve ebediyye C. VIII 207; C. IX
529

hayaM fanf C. VIII 232

hayaMHakC. V11141

hayaM hakiki C. VIII 232

hayaM hakikiyye C. IV 479

hayaM hayvaniyye C. I 341; C. IV 18; C. V 510;
C. X 569; C. XI 55; C. XIII 40

hayaM ilahiyye C. VIII 322

hayaM ilmiyye C, III 469

hayaM insaniyye C. V 5 1

hayat-i kalbiyye C. XI 15

hayat-i ma'nevf C. II 55; C. XI 220; C. XIII 176

hayat-i ma'neviyye C. VU 311; C. VIII 43; C. X
92; C. XI 508

hayat-i nebatiyye C. Ill 498

hayat-i nefsaniyye C. IV 123

hayat-i nuraniyye C. VIII 255

hayat-i ruhaniyye C. I 341; C. IV 18; C. XII 520

hayat-l sun C. Ill 54; C. X 631; C. XI 365; C. XIII
162

hayat-i suriyye C. VII 31 1; C. X 352, 380; C. X
379

hayat-i tabiiyye C. IV 1 7

hayat-i tayyibe C. IV 336

hayat-i uhrevi C. XI 457

hayat-i uhreviyye C. 11 501 ; C. VI 1 1 9, 385, 411;
C. Vll 320; C. IX 72, 200, 202, 220, 491; C.
X 19, 234, 280, 448, 449, 541, 542; C. XI
412; C. XII 504, 549; C. Xlll 90

hayatim olumiimdedir C. XIII 59

hayatin cam C, V 141

hayatistan C. XI 398

hayatiyyat ilmi C. XIII 25, 300

haya-yi nefsani C, XII 19

haya-yi §er'f C. XII 19

haydar C. VII 470

haydi C. X 533

hayir C. I 304, 331, 496; C. Ill 414; C. IV 234,
235, 261, 262, 299; C. VI 228, 375; C. VII
44, 48, 242, 330, 460, 461; C. VIII 319,
320, 328; C. IX 541, 542, 572; C. X 230,
323, 326, 355, 555, 61 7; C. XI 46, 58, 523,
606; C. XII 217, 219, 498, 518, 519, 547;
C. XIII 266

hayir dua C. VII 43

hayir ve hasenat C. Ill 268

hayir ve §er C. V 368; C. IX 506; C. X 95, 323,
620

hayir ve §er Hak'dandir C. VII 462

hayiz C. Ill 493; C. XII 324

hayiz gormek C. XII 324

hayiz kani C. V 32, 33, 35

hayl-i imisevveme C. XII 540

hayme C. X 368

hayran C. Ill 488; C. V 427, 520, 523; C. VII
405; C. VIII 588; C. IX 139; C. X 429, 585,
601, 602; C. XI 223; C. XIII 99, 100, 101,
142, 223

hayranhk C. I 38; C. II 162; C. VII 404, 405; C.
Xffl 101

hayret C. I 86, 173, 386, 452, 566; C II 20, 69,
92, 93, 162, 163, 502, 503; C. Ill 32, 33,
379; C. IV 376; C. V 297, 306, 523-525,
541, 544, 548; C. VI 205, 206, 381; C. Vll
120, 185, 213, 275, 279, 281, 285, 308,

csQwp

I

MESNEVI-t §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVt-6

325, 405, 409, 410, 491, 542; C. VIII 87,

588, 589, 599; C. IX 123, 274, 336, 605; C.

X 154, 211, 256, 350, 354, 357, 398, 400,

433, 511, 601, 605; C. XI 67, 371, 531; C.

XII 474; C. XIII 99-101, 143, 144, 223,

224, 298, 299
hayret i^inde hayret C. VIII 603, 604
hayret zincfri C. VII 325, 326
hayret-hane C. XI 530
hayret-i mahmude C. I 173; C. II 502; C. V 187,

297; C. VII 405, 409; C. IX 274, 275, 336;

C. X 256; C. XI 584
hayret-i mahz C. XII 568
hayret-i mezmume C. 1 173; C. V 297, 548; C.

VII 405; C. IX 274, 275; C. X 256, 605
hayr-i mahz C, X 472
hayr-i mutlak C. XII 218
hayvan Bk. hayvanat C. I 123; C. II 147, 148,

387, 482, 532; C. HI 97, 397, 463, 480; C.

IV 81. 82, 151, 152, 367, 398, 399, 506,
507; C. V 271, 340; C. VI 42, 319, 320,
354, 473, 480, 484, 541; C. VII 131, 132,
239, 268, 275, 296, 434, 435, 436, 438-
440, 443, 480, 502; C. VIII 44, 45, 522,
523, 552, 554, 555; C. IX 59, 253, 269,
275, 277, 318, 345, 372, 379, 384, 637; C.

X 164, 165, 166, 237, 250, 273, 286, 295,
322, 441, 448, 518, 521; C. XI 54, 57, 157,
196, 224, 342, 374, 377, 406, 566, 621; C.
XII 160, 161, 170, 230, 304, 541, 543,
544, 612; C. XIII 24, 66, 67, 260, 273, 346

hayvan dili C. VI 240

hayvan eti C. XII 595

hayvanat Bk. hayvan C. II 32; C. HI 397; C. V
272, 402; C. VI 303, 304, 533; C. VII 294,
297; C. IX 58, 380; C. XI 18, 30; C. XII 385

hayvanat dili C. VI 255

hayvanat-i ehliyye C. X 448; C. XII 422

hayvanat-i vah§iyye C. II 387, 388, 389; C. IV
419

hayvan-i idtif C. VII 442

hayvan-inatik C. VI 71; C. VII 485; C. XU3

hayvaniyet Bk. hayvanhk C. II 387, 390, 532; C.

V 465; C. IV 64, 67; C. VI 571; C. VII 446,
447; C. VIII 256, 599; C. IX 61, 275, 383;
C X 31, 127, 195, 200, 237, 352, 569; C.

XI 58, 225; C. XII 613
hayvaniyet mertebesi C. VI 44 1
hayvanlann dili C. VI 231; 233, 241
hayvanhk Bk. hayvaniyet C. II 168; C. V 136; C.

VI 396, 481; C. VII 132; C. VIII 485, 552; C.

IX 277, 315; C. X 124, 201, 266; C. XI 13,

226, 373, 448; C. XII 587, 612, 620
hayvanhk mertebesi C. X 200
Hayy C. I 436, 474; C. IV 387; C. VI 539, 540;

C. VII 274; C. V1I1 139; C. X 363, 615; C. XI

216; C. XII 582; C. XIII 54

hayyathk C. XIII 100

Hayye ale's-sala C. V 62, 63, 64

hayye-i heva C. XIII 170

Hayy-i ezei C. V 158

hayyiz C. I 551; C. HI 191; C. IV 502; C. VI 71;
C. VIII 431

hayz-i rical C. IX 563; C. XI 393

hazain-i gayb-i ilahf C. IX 5 1 1

hazain-i ilahiyye C. IV 47; C. X 88

hazain-i ilahiyyenin emini C. IV 480

hazan Bk. sonbahar C. XIII 184

hazan-i ma'nevi C. II 56

hazarC.V431;C.X405

hazarat-1 esmaiyye C. V 516

hazarat-i hamse C. V 327; C. XII 79

hazarat-i sitte C. V 327

hazer C. XII 558

hazi C. Ill 483

hazir C. IV 467

haziraC. IV391

hazil C. IX 445

hazin C. X 328; C. XI 281

hazfne Bk, hazain C. I 88; C. II 270, 395; C. Ill
207, 237; C. IV 111, 301; C. V 125; C. VI
60, 425, 459, 464; C. VIII 217; C. IX 347,
650; C. X 105, 197, 348, 355, 409, 470,
517, 519, 549; C. XI 336, 381, 382, 517,
532, 591; C. XII 11, 13, 14, 87, 294, 306,
470, 471, 480, 522, 598; C. X11I 135, 285

hazine viranlik igindedir C. XII 470

hazine-i esrar C. I 568

hazfne-i feyz C. IV 94

hazfne-i gayb C. X 225, 322; C. XII 463

hazfne-i gayb-i ilahi C. X 89

hazfne-i Hak C. IV 93

hazfne-i hakfkat C. XI 622

hazfne-i Hakk'm emini C. XII 68

hazfne-i ilahi C. XI 280

hazfne-i ilahiyye C. 11 236; C. Ill 229; C. VI 496;
C. VII 506; C. X 409; C. XII 66, 31 7

hazfne-i ilahiyyenin emfni C. VIII 578; C. XI 613

hazfne-i kemal C. XI 532

hazfne-i tecelliyat C. X 571

hazfne-i viicud C. XI 623

hazm C. Ill 83, 86; C. V 74-76, 78, 79, 85-88,
130, 226, 582, 583; C, VI 123, 124, 128,
130, 184, 576, 577; C. X 216, 428; C. XI
144, 163; C. XII 211, 550,551, 558

HazretC. I 423; C. XI 617

hazret-i hayal C. V 459

hazret-i §ehadet C. IV 199; C. V 459; C. VI 1 15,
349; C. VIII 345

hazul C. XI11 254

hazz-i nefis C. VII 438

hazz-i nefsani C. I 73; C. V 30, 31 , 86, 87; C. VIII
609; C. IX 226; C. XI 54, 137; C. XIII 66, 74

heba C. Ill 105

C ^P 3

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZl KELlMELER tNDEKSl

hecr Bk. hicr C. II 320

hediyeC. II 204, 205, 351, 353, 357, 358; C. VII

179, 193; C. 1X73, 74
hediyele'smek C. II 206; C. IX 73
heft renk C. XI 353
hekimC. IV 18; C. XIII 50
hekim-i ilahi C. XI 440; C. XIII 50
Hel eta C. VIII 524

helak C. VII 199; C. IX 262; C. X 434; C. XI 168
helak-i maddi C. XI 175
helak-i ma'nevf C. VIII 326; C. X246, 418, 462,

593; CXI 117, 175, 188, 189,435
helak-i suriC. X 246
helak-i uhrevT C. X 434
helal C. I 494; C. Ill 302; C. IV 423; C. V 629; C.

VII 208; C. VIII 429; C. IX 465; C. XIII 253
helal evlad C. VIII 486
helal lokma C. I 493, 494
helal nzik C. V 612; C. VI 32; C. VII 207, 21 1; C.

XI 594

helile C. II 289; C. VII 185, 540; C. XII 553
helva C. HI 126; C. IX 125; C. X 36; C. Xll 162,

163, 164, 170, 187, 188, 190,219
helvaci cocugu C. XIII 98
hemdem C. XI 435
hem-derd C. XII 228, 229
Heme ez ost C. I 456, 565, 566; C. XIII 82, 161
Heme ost C. I 456, 566; C. XIII 83, 161
hem-habe C. XI 542
hem-nism C. XII 329
hem-rah C. II 297
hem-sohbet C. XI 1 76
hem-zebanlik C. I 375
hemze-i kat C. I 54
hemze-i vasl C. I 54
hendek C. VI 389; C. XIII 85, 86, 89
Hendek muharebesi C. X 509
hendese C. VII 442; C. IX 204; C. X 474, 632; C.

XII 620

hep batildir C. XI 177

hep Hak'tandir C. XIII 82

Hep Hak'tir C. IV 297; C. XI 177; C. XII 400

Hep Ondandir C. XIII 161

her §ey zf-ruhtur C. VI 42

her §eyin adi C. XII 234

heriseC. X411

herkes Allah'm kuludur C. VI 160

hervele C. XI 578

hesab C. Ill 497; C. VI 236; C. IX 204, 570, 631 ;

C, X 556, 561, 632; C. XI 602; C. XII 620
hesab giiniiC. X 581
hest-i nist-numa C. VI 561, 581
hettaleteyn C. XII 143
hevaC. I 158, 283, 284, 343, 344, 349, 350; C.

II 53, 294, 297, 316, 336, 417, 424, 502,

503; C. Ill 14, 445; C. IV 199, 250, 360; C.

V 484; C. VI 14, 378, 508; C. VII 360, 363,

435-437, 460, 467; C. VIII 160, 586; C. IX
147, 209, 307, 463; C. X 300, 342, 375,
501, 568, 570, 614; C. XI 174, 188, 222,
396, 397, 414, 445, 522, 554, 564; C. XII
53, 78, 325, 442, 491, 492, 493, 494, 537;
C. XIII 43, 82, 208, 224, 230, 231, 252,

253, 254, 255, 256
heva ehli C. X 434
heva ipleri C. IX 322
heva koleleriC. 111413
heva ve heves C. X 605
heva-yi ask C. I 409
heva-yi ask-i ilahi C. 1410

heva-yi nefis C. 11 558; C. VI 135; C. VII 223,
362, 444; C. VIII 242, 265; C. IX 30, 31; C.
X434, 470, 519; C, XII 77

heva-yi nefsani C. 1 344; C. II 27, 509; C. Ill 354,
407, 486; C. IV 26, 276; C. V 114, 192,
333, 484, 592; C. VI 508; C. Vll 46, 360,
363; C. VIII 196, 197, 198, 202, 221; C. IX
307, 322, 529; C. XI 42, 129, 130, 228,
445, 448, 464, 522; C. XII 53, 54, 327,
329, 335, 491, 492, 494, 548, 549; C. XIII
50, 59, 63, 64, 78, 106, 114, 189, 252,

254, 255, 256, 257, 258, 259, 344
heva-yi nesimi C. I 268; C. V 244; C. IX 79, 85
hevayiterkC. XH491

hevesat C. VIII 160

hevesat-i nefsaniyye C. I 423, 424; C. HI 137; C.

VI 14; C. X 318; C. XI 578; C. XIII 193
hevvez C. 11 233
hey miri C. XI 250
heybet C. I 427, 428, 533, 570; C. II 245; C. Ill

428; C. VI 514, 515; C. VII 214; C. VIII 595,

596; C. IX 371; C. X 171, 590; C. XII 173,

174
heybet-i Hak C. X 25, 27
hey'et C. X 632; C. XI 2 1 7; C. XII 620
hey'et-i felekiyye C. I 264
hey'et-i kesfiyye C. IV 381
hey'et-i ula C. XI 433
hey'et-§inas C. XI 44
heykel C. II 244; C. IV 70; C. VIII 194, 464, 509,

512; C. IX 52, 53, 54, 314; C. X 360; C. XII

119, 477, 540, 565, 576; C. XIII 34
heykel-i adem C. II 299; C. VI 365, 495
heyula C. VII 184; C. X 556, 557; C. XI 433; C.

X11I 77, 93
hezl C. I 32, 36; C. II 284, 285; C. IV 314; C. V

44; C. VI 60, 61; C. VII 395; €. VIII 503; C.

IX 406, 445; C. X 133, 134, 251; C. XII 508
hezl ta'lim Lgindir C. VIII 529
hezliyyat C. Ill 156, 162; C. VIII 61 1
hlbret C. VII 336; C. XI 61, 264; C. XII 293
hibret-i ilahiyye C. XI 261
hifz edici C. VII 113
hifz-i enfas C. II 394

°#T&

MESNEVI-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

hife-i meratib C. IV 118, 129, 135; C. VI 36; C.
XIII 161

htkd C. 1 141; C, II 444; C. Ill 433; C. V 227; C.
VII 185; C. VIII 257; C. IX 413; C. X 124; C.
XII 330; C. XIII 308

hilal gibi zayif C. X 242

hdim C. V 366

hilm-alud C. XIII 206

hilt C. IV 442; C. VIII 158; C. XI 230

hilt-i dem C. IV 442

hilt-i sevda C. II 379; C. Ill 80; C. V 294

hired C. X 383

hirfet C. VII 374; C. IX 356

hiristiyan C. I 1 77, 1 79, 180, 183; C. VII 549; C.
X 359, 363, 390, 391 , 525, 596; C. XI 575;
C. XII 156, 157, 164, 165, 167, 168, 170,
178, 179, 186

Hiristiyanlik C. I 175, 176

hirka C. Ill 485; C. IX 342; C. XII 175, 364, 369,
370; C. XIII 169, 170, 171

hirka-i miibareke C. XII 365

hirman C. XII 603

hirs C. I 34, 89, 90, 158, 303, 305, 312, 314,
481; C. II 28, 57, 58, 130, 431, 444, 509,
554; C. Ill 140, 155, 163, 166-168, 172,
321, 345, 347, 348, 426, 498; C. IV 48,
200, 201, 447, 457, 488; C. V 35, 92, 167,
515, 568, 585, 586; C. VI 47, 65, 66, 128,
130, 136, 351, 438, 521; C. VII 85, 87,
306, 328, 329, 330, 331, 332, 333, 363,
435, 460, 467, 500, 501; C. VIII 397, 417,
556; C. IX 30, 32-34, 36, 53, 64, 65, 73,
106, 146, 157, 186, 187, 188, 220, 225,
226, 260, 264, 265, 277, 342, 343, 387,
413, 445, 454, 462, 463, 464, 470, 482; C.
X 13-15, 132, 138, 166, 197, 212, 232,
233, 236, 238, 241, 252, 296, 487, 507,
508, 513, 524, 551, 568, 569, 571, 617,
618; C. XI 154, 187, 188, 194, 280, 281,
409, 411, 438, 439, 503, 504; C. XII 127,
279, 391; C. XIII 190, 202, 248, 268, 283,
288,317

hirskaziC. 1X145

hirs kokusuC. V 61

hirs-icahC. II 550; C. V219

hirs-i cah ve riyaset C. XIII 64

hirs-i cem C. VII 498

hirs-i cima' C. IX 186

hirs-l dunya C. I 91; C. II 132; C. V 51; C. VI 110;
C.X 17, 119

hirs-i gida C. II 534

hirs-i maddi C. V 92

hirs-i makbul C. XI 438

hirs-' ma'nevi C. V 92

hirs-i mezmum C. XI 439

hirs-i nefsani C, VI 135, 351; C. VIII 142; C. XI
186

hirs-i riyaset C. IX 188; C. XII 193

hirs-i sehvet C. XI 410

hirsiz C. II 485; C. Ill 187, 297, 298, 417; C. IV
80, 147, 154, 155, 240, 262-264, 265,
302; C. V 107, 108, 447; C. VI 66-68, 127,
158, 573, 574; C. VII 27, 28, 65, 66, 296,

299, 319, 320; C. VIII 39; C. IX 253, 479,
579; C. X 27, 199, 297, 303, 328, 329,
418, 419; C. XI 131, 132, 149, 159-163,
187, 189-191, 538, 546; C. XII 287, 289,
294, 295, 296, 308, 315, 317, 318, 530; C.
XIII 119-123, 135, 251, 262, 263

hirsiz elinin kesilmesi C. XI 126

hirsizlik Bk. sirkat C. IV 16, 25, 384, 435; C. VII
66; C. VIII 480; C. X 320, 321, 557; C. XI
126, 148, 543, 545; C. XII 54, 317

hl§im C. VI 21, 117, 374; C. VIII 525; C. X 33,
252; C. XI 544; C. XII 387

tu§im giinesj C. XII 162

Hita Turku C. XI 551, 552, 558

hiyanet C. I 141; C. VII 185; C. VIII 465; C. X
328, 329; C. XII 330; C. XIII 308

hiyar-i rii'yet C. XIII 201

hiyar-i §art C. XII 509

hiyar-i §ira C. VI 287

hizab C. VIII 352

Hizir C. IV 93

Hizir'in suyu C. XII 421

Hizriler C. VII 207

hibeC. V616

hicab Bk. perde C. II 162, 200, 255, 370, 426,
448, 508, 561, 562; C. Ill 55, 114, 188,
189, 223, 228, 230, 231, 340, 366; C. IV
187, 188, 191, 259, 267, 281, 311, 397,
410, 485; C. V 34, 44, 50, 70, 148, 231,

300, 306, 343, 349, 358, 515, 541, 542,
578, 633; C. VI 167, 181, 182, 340, 383,
468, 527, 559, 617; C. VII 142, 231, 382,
412, 453, 533, 558; C. VIII 128, 197, 198,
216, 263, 294, 320, 325, 334, 339, 346,
347, 348, 366, 418, 427, 439, 445, 453,
535, 543, 550, 572, 592; C. IX 21, 92, 123,
137, 204-206, 212, 220, 222, 257, 261,
263, 274, 318, 365, 476, 478, 487, 490,
503, 505, 547, 549, 550, 626, 645; C. X
153, 213, 233, 234, 337, 354, 368, 432,
440, 447, 448, 453, 456, 492, 534, 622; C.
XI 199, 232, 246, 258, 323, 348, 377, 430,
463, 617, 618; C. XII 134, 145, 153, 169,
193, 270, 297, 303, 306, 311, 312, 316,
467, 470, 472, 544, 545, 561, 580, 615; C.
XIII 16, 31, 45, 70, 77, 86, 95, 105, 124,
125, 139, 166, 234, 277, 278, 282, 307,
313, 333, 337, 343, 347

hicabat C. IX 126

hicabat-i nuraniyye C. HI 231; C. IV 340; C. V
207, 344; C. VII 553; C. VIII 194; C, XI 1 1 7;

ff^^D

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSl

C. XIII 283
hicabat-i taayyunat C. VIII 440
hicabat-i zulmaniyye C. Ill 231; C. V 207; C. VII

553; C. VIII 194
hicab-i azab C. XI 606
hicab-i be§eriyyet C. VIII 584
hicab-i cismam C. XI 607
hicab-i cismaniyyet C. XIII 19
hicab-i ezeli C. IV 289
hicab-i gayb C. XI 618
hicab-i ma'nevf C. HI 228
hicab-i masiva C. VII 224
hicab-i nefsani C. VI 521
hicab-i nefsaniyye C. XII 591
hicab-i nefsaniyyet C. X 234
hicab-i nurani C. IV 267; C. VII 142, 453; C, IX

122, 126
hicab-i tablat C. VI 295
hicab-i tabu C. VI 459
hicab-i Zat C. II 1 99
hicab-LzulmanfC. VII 142, 453; C. IX 123; C. XI

117
hicab-i zulmet C. 1X219
hicaz C. XI 540
htcivC. 1561; CXI 367
hicr Bk. hecr C. X 431, 593; C. XI 34; C. XII 569
hicran C. Ill 428; C. VI 499; C. XI 210; C. XII

242
hicv C. I 560; C. VII 350
hicviye C. VII 357

hi? C. VIII 515; C. XI 477, 478; C. XII 413
higolmakC. IX 189
higlik C. 1 373; C. IV 54; C. V 149; C. IX 607; C.

XI 96
hidayet C. 1 35, 60, 235, 296, 406, 440; C. II 77,

83, 154, 156, 157, 182, 189, 536, 537; C.
Ill 445; C. IV 39, 75-77, 200, 236; C. V 476,
478, 586; C. VI 93, 99, 481, 512, 514, 607;
C. VII 27, 235, 275; C. VIII 249, 258, 326,
355, 359, 369, 516, 538, 539, 540; C. IX
320, 322, 500; C. X 36, 88, 134, 263, 315,
341, 428; C. XI 47, 69, 70, 77, 93, 228,
441, 501, 520, 521, 523, 566, 622; C. XII

84, 85, 498, 534, 536, 549; C. XIII 187
hidayet kihci C. X 336

hidayet yildizi C. XII 233
hidayete sevk C. VIII 503
hidayet-i ezeliyye C. I 76
hidayet-i fiiliyye C. IV 486
hidayet-i kavliyye C. IV 486
hiddet C. IX 456
hidfv C. VII 359; C. XII 76, 227
hiffetC. 1X413
hiffet-i akil C. V 426
hikayat C. I 37, 251

hikaye C. I 32, 38, 50, 132; C. II 204, 279, 280;
C. Ill 76, 236; C. V 306, 307, 558; C. VI

489; C. VII 29, 228; C. VIII 168, 501, 610,
611; C. X 633; C. XI 114, 499; C. Xll 508

hikayenin ruhu C. IV 468

hikem Bk. hikmet C. IV 291, 300; C. VIII 493,
609

hikem-i ilahiyye C. Ill 210

hikem-i rabbaniyye C. VIII 453; C. IX 307

hikemiyat-i ilahiyye C. V 343; C. X 131

hikemiyat-i rabbaniyye C. VI 237; C. X 382

hikemiyyat C. I 176; C. Ill 108; C. IV 360; C. V
21; C. VIII 28, 49, 65, 502, 581; C. XII 429,
508

hikemiyyat-i diniyye C. IV 360

hikemiyyat-i enbiya C. XI 342

hikemiyyat-i feylesofane C. IV 229

hikemiyyat-i ilahiyye C. I 51; C. Ill 351, 372,
458; C. X 452; C. XII 29, 32, 224

hikemiyyat-i tabfiyye C. I 5 1

hikmet Bk. hikem C. 1 1 16, 222, 227, 256, 338,
414, 450, 454, 457, 477; C. II 39, 70, 161,
372, 400, 458-460, 561; C. Ill 11, 108,
186, 280, 362, 399, 404, 429, 448, 461; C.

IV 11, 12, 162, 163, 170, 171, 172, 252,
305-308, 358-360, 379, 446, 461-463; C.

V 12, 22, 612; C. VI 69, 216, 315, 353-355,
526; C. VII 19, 205, 436, 485, 520; C. VIII
34, 38, 134, 236, 237, 352-354, 358, 359,
369, 539, 545, 612; C. IX 51, 362, 363,
401; C. X 126, 400, 402, 578, 632; C. XI
13, 293, 346, 516, 539, 540, 544, 565,
566, 620; C, XII 32, 73, 488, 508, 559; C.
XIII 99, 101, 144, 145, 196

hikmet ?engi C. XII 488

hikmet devesi C. IV 290

hikmet hazinesi C. VIII 360

hikmet sutu C. I 75

hikmet-i akliyye C. XIII 37

hikmet-i ba's C. Ill 228

hikmet-i hilkat C. XI 567

hikmet-i hiikumet C. VIII 184

hikmet-i ilahf C. Ill 10; C. VII 530; C. IX 49; C.

XI 607; C. XII 54, 92

hikmet-i ilahiyye C. Ill 478; C. IV 82; C. V 109;

C. VI 45; C. VIII 237, 413, 542; C. IX 258;

C. XII 31
hikmet-i kalbiyye C. VII 392
hikmet-i Kur'an C. IV 289, 290
hikmet-i rabbaniyye C. X 189
hikmet-i tabfiyye C. V 19; C. XI 30, 34, 49; C.

XII 314, 620
hikmetullah C. IV 479

hilafet C. I 484; C. II 341, 342, 550, 551; C. V
475, 480; C. VI 639; C. VIII 54, 150, 462; C.
IX 168, 302; C. XII 226

hilafet-i Hak C. V 397; C. XIII 314

hilafet-i ilahiyye C. I 386; C. II 36; C. Ill 309; C.
V 430, 637; C. VI 601

cs^P?

MESNEVt-1 §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 >

hilafet-i ma'neviyye C. II 252

hilal C. 1 523; C. Ill 50, 51 ; C. VII 322; C. IX 597,
598; C. X 182; C. XI 311, 312, 368, 369,
391, 402, 403, 414; C. XII 411, 456, 484

hil'at C. VII 304, 339; C. VIII 107, 172; C. X
204, 344, 454, 573, 574, 575

hil'at-i fman C. VIII 172

hil'at-i Islam C. Vlll 172

hil'at-i ma'rifet C. VIII 172

hil'at-i muhabbet C. VIII 172

hil'at-i tevhid C. Vlll 172

hil'at-i atlas C. X 634

hil'at-i magfiret C. XIII 147

hfle C. I 369; C. II 491; C. Ill 184, 413, 439; C.
IV 25, 35, 353, 354, 361; C. V 125; C. VI
47; C. VII 185, 307, 337, 360, 362, 367,
368, 440, 467, 468, 476, 483; C. VIII 542;
C. IX 65, 307; C. X 93, 501; C. XI 128, 164,
489; C. XII 183, 279, 498, 532-534, 541,
596; C. XIII 66, 67, 68, 69, 126, 181, 182,
212,215,216,271

hflekar C. IV 23; C. IX 393; C. XII 183

hilim C. I 267, 455; C. II 217, 219, 497, 509; C.

IV 180, 200, 201; C. V 12, 366; C. VI 17,
21, 28, 282, 525, 526; C. VII 115, 234,
371; C. VIII 75, 99, 187, 251, 597; C. IX
270, 277, 413, 537, 539; C. X 24, 25, 27,
30, 32-34, 65, 609; C. XI 21, 94, 453, 504,
550; C. XII 213, 214, 217-219, 279, 387,
435, 436, 457, 577; C. XIII 248

hilim gune§i C. II 501

hilim kihci C. II 560

hilkat C, II 347, 350; C. IV 137, 138; C. V 340,

345; C. IX 506; C. X 518; C. XI 31
hilkat keyfiyeti C. XI 598
hilkat-i insandan maksud C. V 598
hilkat-i Adem C. VIII 554; C. IX 610
hilkat-i alem C. V 340
hilkat-i e§ya C. XII 307
hilkat-i tabiiyye C. Ill 315
hill C. XI 53

hilm-i Hak C. Ill 495; C. X 23
hilm-i ilahi C. X 24, 27, 28, 30
hilye C. VII 543
himmetC. Ill 114, 115, 131, 132; C. IV 330; C.

V 504, 519, 610; C. VI 520; C. VII 19; C.
VIII 324; C. IX 176, 556; C. X 611, 632; C.
XI 18, 57, 58; C. XII 32; C. XIII 115, 280,
313,328,346

himmet taleb etmek C. XII 444
himmet-i miirsjd C. Ill 231, 232
himmet-i seniyye C. IV 1 73
himyaC. 1212

Hind fakirleri C. VII 31; C. XI 392, 435
Hind hiikemasi C. IV 468
Hind lugati C. VIII 467
Hind liigatlan C. Ill 308

Hind mesnevihanlan C. XI 623

Hind nushalan C. I 140, 315; C. II 45, 51, 58,
81, 144, 186, 235, 363, 454, 522; C. Ill 61,
115, 123, 134, 140, 153, 168, 186, 224,
234, 247, 276, 325, 360, 374, 398, 405,
409, 410, 415, 416, 418, 420, 421, 424,
450, 472, 488; C. IV 15, 19, 24, 52, 57, 67,
92, 94, 98, 104, 105, 109, 120, 128, 131,
148, 185, 207, 227, 240, 277, 297, 304,
317, 318, 320, 339, 359, 360, 386, 389,
458, 465, 466, 473, 482; C. V 35, 37, 39,
50, 58, 77, 107, 110, 129, 130, 134, 141,
142, 172, 174, 177, 181, 202, 216, 229,
253, 256, 267, 268, 278, 304, 318, 319,
333, 346, 414, 420, 426, 489, 491, 498,

499, 502, 507, 513, 520, 536, 562, 579; C.
VI 27, 35, 53, 61, 62, 73, 77, 84, 88, 154,
236, 272, 277, 322, 403, 420, 442, 479,
483, 520, 563, 566, 567, 575, 619, 623,
632; C. VII 13, 15, 17, 33, 54, 59, 72, 74,
79, 96, 101, 126, 138, 156, 183, 195, 212,
232, 247, 251, 261, 264, 290, 296, 299,
300, 321, 330, 341, 348, 356, 405, 412,
462, 471, 475, 477, 482, 499, 513, 514,
524, 530, 531; C. VIII 27, 28, 36, 39, 53,
97, 115, 125, 133, 149, 150, 160, 161,

174, 176, 178, 189, 196, 201, 204, 218,
223, 227, 232, 267, 273, 277, 289, 328,
338, 343, 346, 347, 351, 353, 369, 375,
389-391, 395, 399, 407, 451, 467, 491,

500, 522, 531, 538, 541, 547, 551, 569,
571, 585, 591, 597, 615, 621; C. IX 27, 38,
57, 68, 78, 83, 92, 103, 135, 138, 143,
158, 165, 168, 239, 252, 278, 279, 284,
290, 301, 307, 308, 328, 361, 373, 475,
479, 549, 613, 624; C. X 132, 156, 392,
505, 553, 570, 596, 609; C. XI 32, 155,
169, 427; C. XII 87, 135, 426, 448; C. XIII
88, 132, 135, 234, 243, 322, 325

Hind §arihleri C. I 483, 486, 503; C. II 26, 33,
120, 142, 148, 149, 185, 201, 245, 252,
270, 308, 322, 327, 341, 342, 365, 367,
384, 395, 443, 444, 458, 473, 521, 523; C.
Ill 93, 110, 149, 169, 184, 198, 221, 274,
285, 296, 304, 308, 311, 315, 323, 324,
328, 337, 338, 364, 365, 390, 415, 416,
444, 446, 447, 485; C. IV 13, 22, 34, 110,
124, 132, 148, 153, 160, 167, 171, 174,

175, 193, 215, 248, 265, 288, 296, 369,
397, 433, 455, 462, 511; C. V 34, 38, 48,
73, 115, 152, 163, 188, 218, 261, 284,
303, 391, 431, 449, 493, 499, 505, 508,
514, 553, 558, 581, 601, 602, 609, 619,
623, 629, 634; C. VI 96, 118, 121, 161,
168, 169, 246, 259, 330, 334, 416, 444,
479, 544, 575, 616, 636; C. VII 126, 151,
212, 262, 277, 298, 327, 482, 508, 514,

s^P?

TERfMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSi

515, 534, 546, 559; C. VIII 23, 88, 90, 99,

231, 402, 415, 457, 482, 502, 573; C. IX

155, 214, 284, 298, 302, 335, 449, 451,

457, 604; C. X 26, 27, 189, 235, 390, 468;

C. XI 137, 250, 345, 561; C. XII 13, 94,

354, 393, 395, 418; C. XIII 188
Hind?e C. IV 468; C. VIII 84
Hindi C. VIII 376; C. IX 271, 594
Hind-i kadim C. VIII 115
Hindistan erigi C. VII 540; C. VIII 159
Hindli C. II 285; C. IV 320, 321; C. V 335, 589
Hindu C. II 441; C. VI 122; C. X 329; C. XI 112,

116, 126, 128
Hindu gocugu C. XI 477
Hindu kole C. XI 99, 105
hipnotizm C. IV 258
his C. II 422; C. Ill 35, 36, 443; C. IV 370-374,

407, 439, 444; C. V 482, 483; C. VIII 174;

C. IX 372; C. X 283, 286, 287; C. XI 60, 6 1 ,

256; C. XII 286, 287
his gozu C- I 49; C. Ill 47, 173, 202, 356, 357,

359-361, 363, 444, 445, 452, 469, 477; C.

IV 369, 502; C. V 337; C. IX 372, 374, 375;

C. XI 392, 393, 433, 437, 451, 452, 482; C.

XII 91, 92, 94, 155, 224, 313, 333-335,

363,407,409,476
his nuru C. Ill 360
hisarC. VIII 186
hisban C. XII 560
hiss-i basar C. V11I 171,425
hiss-i batm C. XI 196; C. XII 565
hiss-i batini C. Ill 29
hiss-i dfnf C. I 1 70
hiss-i dunyevi C. 1 171
hiss-i hayvani C. XII 100
hiss-i kable'1-vuku 1 C. XII 267, 268
hiss-i miidrik C. VIII 170
hiss-i musterek C. II 453; C. Ill 28, 37; C. IV 368,

369, 399; C. VIII 52, 142; C. XI 12, 196,

593; C. XII 495, 496
hiss-i sem* C. VIII 171
hiss-i zahir C. Ill 28; C. IV 399; C. VIII 52; C. XI

196
hiss-i zahirf C. I 224; C. HI 29
hissin nuru C. Ill 357

hitab C. VII 219, 220; C. X 623; C. XI 618
hitabat-i ef aliyye C. XI 572
hitabat-i ilahiyye C. V 574; C. XI 572
hitabaM sifatiyye C. XI 572
hitabat-i zattyye C. XI 572
hitab-iHakC. II 329; C. XI 618
hitab-i ilahi C. II 18; C. VII 220, 221; C. IX 641
hiyeroglif C. X 596
hiz C. IV 297
hizmet C. I 376; C. II 468; C. V 612; C. VI 92; C.

VII 498; C. VIII 42; C, IX 190, 590, 626; C.

X 91, 93, 197, 204, 205; C. XI 620; C. XII

170, 188,406
hizmet meyli C. I 494
hizmetgi C. XIII 29
hizmet-i a§k C. V 368
hizmet-i esma C. IX 502
hizmet-i gaibane C. II 468
hizmet-i zahiriyye C. X 92
hodbin C. II 57; C. VIII 480
hodbinlik C. II 413, 414; C. VII 204; C. VIII 36,

43, 181; C. IX 498; C. X 14; C. XI 248; C.

XIII 285-287
hod-kame C. VII 534
hod-perest C. IV 327, 328
hodperestlik C. IX 185
hokka C. IX 623; C. XI 354, 355
hokkabaz C. VIII 163; C.X 214
hokkayi yarma C. XI 354
Horasani C. IX 597
horoz C. VI 241-247, 249, 255; C. VII 256, 257;

C. IX 28, 31, 32, 94, 265, 319, 320, 625-

627; C. XI 434
hos C. I 304
hos yar C. XII 232
hos-demC. VIII 416
ho§lann hayalati C. Ill 1 70
hos-manzar C. XIII 195
Hu C. I 349, 362; C. II 337, 424, 425, 427, 518;

C. Ill 491; C. V1I1 125, 536, 571; C.X 459;

C. XII 442; C. XIII 51
Hu bahgeleri C. VII 516
Hu kupii C. HI 375
HuismiC. XIII 51
hub C. V 462
hubat C. XUI 306
hubb-i ilahf C. XI 336
hubb-i nefis C. VII 553
hubb-i riyaset C. IX 229
hubb-i cahC. IV 225; C. 1X413
hubb-i dunya C II 70, 129; C. XII 539-
hubb-i ezelt C. I 83
hubb-i ilahi C. I 271, 320, 521, 547; C. II 204,

205, 207, 418; C. Ill 466, 467; C. V 70,

232; C. VIII 418; C. IX 639; C. X 203, 517,

519; C. XI 336; C. XII 517; C. XIII 229
hubb-i kalbC.V 514
hubb-i male. 1X413

hubb-i masiva C. II 516; C. V1I1 120; C. XI 231
hubb-i musteha C. VIII 70, 71
hubb-i nefs C. II 484; C. X 497; C. XI 614
hubb-i riyaset C. IV 230; C. IX 168; C. XIII 288
hubb-i vatan C. VI 371
hubb-i zati C. X 206, 207
hubb-i zuhur C. II 217; C. VII 184
hubb-i zuhur-i ilahi C. X 206, 519
hubbu'l-vatan C. VIII 118, 124, 484
hubs C. IV 373
hububatC. VII 185; C. 1X83

c^o

MESNEVI-1 §ERtF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6 <

hubutC. 1V185

huceyrat C. XI 589, 590

huceyreC. XI 581, 582

HudaC. Ill 100, 481; C. 1X438

hud'a C. Ill 440; C. XII 533

hud' a harbi C. V 635, 636

Huda ile beraber oturmak C. XII 225, 423

Huda'dan gafil olmak C. I 318; C. XI 97

Huda'nm bagi C. X 302

Huda'nm kulu C. X 302

Huda'nm sopasi C. X 303

hudavend C. Ill 388; C. VI 510; C. X 57

huddam-i ilahf C. VII 181

Hudeybiye musalahasi C. VI 557, 558, 577; C.

XII 167
hudud-i ser'iyye C. II 297
hudud-i ilahl C. VIII 437
hudud-i ilahiyye C. VIII 438, 480
Hud'un dairesi C. XIII 296
hudus C. V 1 7, 340, 34 1 ; C. VII 490; C. VIII 300,

301, 302, 304, 309, 571; C. 1X499, 613; C.

XII 147; C. XIII 244
hudutsuzG. VIII 431
huffa§ C. VIII 109; C. XI 74, 75
huffeti'l-cenneh C. X 570
huffeti*n-nar C. X 570
hufffa§ C. XI 48
hufre C. VIII 523
hukema C. IX 205
hukema C. XIII 244
hukub Bk. ahkab C. I 419; C. XI 379
hukuk-i harb C. II 530
hukak-i sabika C. VI 22
hul* C. VI 384
hulasa C. X 440
hulasa-i mevcudat C. IX 297
huld C. VIII 490, 517; C. XI 289, 311; C. XIII

286
huld irmagi C. VI 277
huldistan C. XI 77
hulefa-i ra§idfn C. V 126; C. X 101
hulk C. Ill 167; C. VII 327, 348; C. VIII 204; C.

1X80
hulk-i anzi C. VII 327
hulk-iasirc. VII 327

hulle C. VIII 294; C. X 573; C. XIII 209, 286
hulm C. X 609
hulud C. I 538; C. X 124
hulul C. I 46, 52, 455, 457, 458; C. Ill 376; C. VI

539; C. V1I1 85, 86, 336; C. IX 206, 278,

300, 634, 646, 647; C. X 606, 607; C. XI

94, 215, 216; C. XII 64, 151, 245, 295,

367, 422, 580, 584; C. XIII 97
Hululiye C. VIII 569
hulusC. IX 101

hulus-i kalb C. I 294, 295; C, VII 51 1
humar C. X 555, 556; C. XII 241, 269

humeyra C. XII 374

humma C. XI 537; C. XII 36

humma-yi muhrika C. VII 529; C XII 92

humre-perest C. XI 442

hums C. VIII 91

humud C. HI 87; C. IX 209, 221; C. XII 559

humul C. X 66

hunhar C. VIII 394

hun-idilC. X417

hunnak C. I 102; C. IX 635, 636

Hu'nun sirlart C. Ill 411

hunus C. VI 436

hurafat C. VI 416; C. VII 364; C. IX 179; C. X

474; C. XI 307, 331, 340; C Xffl 260
hurafe C. VII 366
hurd u miird C. X 1 55
huri C. II 552; C. IV 419; C. V 553; C. VI 172,

173; C. VII 264, 462; C. VHI 195; C. X 368,

618; C. XI 365, 371; C. XII 369, 543; C. XIII

25
hur-i cermet C. XI 611
hurma C. IX 125; C. X 222; C. XI 427, 452
hurma agaci C. II 69, 443; C. VI 365, 400; C. IX

27, 280, 391; C. X 228; C. XI 425, 427; C.

XII 524
hurma lifi C. VII 326; C. IX 264
hurma lifinden ip C. IX 321
hursid-i Arab C. XII 354
hur§id-i kemali C. Ill 27
hur§id-i §ark C. IV 24
huruf Bk. harf C. II 283-285; C. VIII 347, 348; C.

X 621, 632
huruf-i mukattaat C. II 285; C. IX 440
huruf-i zahire C. XII 110
huruf-i heca C. X 454
huruf-i mukattaat C. VIII 518; C. IX 439, 441,

442
huruf-i zahiriyye C. IX 443
husuf C. II 155, 444, 561, 562; C. VI 305; C. VII

187; C. X 48; C. XI 591; C. XIII 282, 285
husuf namazi C. II 155
husumet C. VI 576; C. VII 357; C. IX 407
husu' C. Ill 483; C. IX 220
hutam C. VIII 544
hutbeC. 1350, 351
hutut-i suaiyye C. XII 314
huveynat C. VIII 392; C. X 530
huy C. I 282, 504; C. HI 224, 228, 285, 306,

396-398; C. VII 348; C. VIII 488; C. IX 460;

C. X 176, 555, 556; C. XI 575, 614; C. XII

347, 391
huzu'C. V 354; C. 1X631
huzur C. II 468; C. Ill 380; C. IV 191; C. V 37,

603, 604; C. VIII 247, 344; C. XI 431, 432
huzur-i dilber C. X 605; C, XIH 70
huzur-i eviiya C. II 346; C. Ill 76; C. IV 97, 108,

110; C. VII 215; C. VIII 235

<^#>

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSt

huzur-i Hak C. Ill 229; C. IV 1 10; C. V 308, 475,

575, 594; C. X 446, 634; C. XII 324, 325;

C. XIII 197
huzur-i Hak'ta hazir C. Ill 380
huzur-i ilahf C. I 294; C. VII 1 78; C. X 508, 583,

587, 609, 620; C. XI 63, 300, 387
huzur-i izzet C. XIII 347
huzur-i kalb C. II 406; C. X 408; C. XII 240
huzur-i kamil C. Ill 23
huzur-i Peygamberf C. XI 388
huzur-i pir C, XI 520
huzur-i Risalet-penahf C. XI 395
huzur-i §ah C. Ill 384
huzur-i tarn C. X 356, 357
huzur-i veil C. VII 215
huzur-i zatf C. IV 191
huzur-i kamil C. VIII 469; C. IX 26
huzur-maallah C. V 555
huzuzC. IX 135, 341
huzuzat C. VI 478; C. VII 449; C. VIII 417; C. IX

403; C. IX 61, 66, 351, 412; C. X 245, 570;

CXI 115, 116, 137, 153,416
huzuzat-i acile C. I 438, 439; C. II 454; C. V 75,

76; C. XII 253
huzuzat-i cismaniyye C. VII 97; C. X 119, 475;

C. XI 342
huzuzat-i dunyeviyye C. VI 64, 130, 132, 477;

C. VII 96, 501; C. VIII 366; C. IX 168, 310,

342, 492; C. X 586; C. XI 378, 450, 451; C.

XII 302; C. XIII 227
huzuzat-i hayaliyye C. IX 352
huzuzat-i nefs C. VII 84

huzuzat-i nefsaniyye C. V 103, 129; C. VI 127,
133, 192, 353; C. VII 84, 97, 434, 501; C.
VIII 296; C. IX 62, 64, 75, 164, 225, 228,
305, 327, 343, 623; C. X 169, 267, 296,
460; C. XI 53, 415; C. XII 326, 523, 533; C.

XIII 66, 126

huzuzat-i ruhaniyye C. IX 199; C. XII 302

huziiz-i dunyeviyye C. VIII 244

huzuz-i nefsanf C, XI 410

hubfltC. VI 125; C. XII 269, 281

huccet C. VIII 148, 303, 304-306, 309, 313,

535, 615
hiiccet-i balifa C. IV 81, 82, 378; C. VI 57, 89;

C. VII 115; C. VIII 326, 359, 539; C. IX 69,

533; C. XI 501, 606, 607; C. XII 300, 301,

549
hiiccet-i baliga-i ilahiyye C. IX 322
hiiccet-i §er'i C. V 630
huda C. XI 500
hudhud C. 1 374, 377, 379, 380, 388; C. Ill 442,

443; C. IV 499; C. VII 257, 499, 500; C. IX

289; C. XI 420
hukema C. I 217; C. Ill 30, 65; C. VI 85; C. VII

164, 297; C. IX 206; C. X 327; C. XI 237,

319, 584; C. XIII 93

hukema-i i§rakiyye C. Ill 62

hiikema-i me§§aiyye C. Ill 62

hukema-yi Acem C. XI 540

hukema-yi ilahi C. VII 164

hiikema-yi tabiiyye C. I 5 1

hiikema-yi yunaniyye C. VII 420

hukkam C. X 474

hukm-i batini C. IX 533

hukm-i Hak C. VIII 20

hukm-i ilah C, X 297

hukm-i ilahf C. Ill 208; C. V 132; C. VIII 401

hukm-i irade C. X 579

hukm-i kader C. VI 103

hukm-i kaza C. VII 389; C. X 48

hukm-i kulifC. 1X119

hukm-i kiillf-i icmalf C. X 297, 322, 323, 336; C.

XI 19

hukm-i mutlak C. X312

hukm-i sabikC.X 321

hukm-i sebak C. VIII 475; C. X 321

hukm-i §er'iC. XI 489, 503

hukm-i §eriat C. VII 293

hukm-i zahin C. IX 533

hiikumat-i islamiyye C. IV 106

hiikumet C. II 453; C. IV 41; C. Vlll 595, 596; C.

IX 183; C. XI34;C, XIII 302
hiikumet adamlan C. VII 36
hukumet-i esma C. 1 190
hukumet-i Selcukiyye C. 1 562; C. XI 148
hukumet-i suriyye C. II 260
hukumet-i zahire C. XII 307
hukumet-i zahiriyye C. VIII 82
hiikumC. IV 424; C. 1X631
hukumdar C, I 502; C. II 260; C. VI 163-165,

543; C. VII 202, 205, 348, 362; C. VIII 82,

83, 278, 283, 310, 576; C. IX 41; C. X 143;

C. XI 172, 564; C. XII 96, 298, 539; C. XIII

28
huktimdar-i zalim C. VII 362
hukumdarlara yakinlik C. VII 4 1 4
hukumdarlik C. Ill 443; C. VIII 234, 284; C. XI

117
huma C. I 346; C. HI 325; C. VI 94, 102; C. IX

533; C. X 356, 588
humam C. V 478; C. XIII 324
humumC. XI 519
huner C. I 376, 377, 378; C. Ill 397; C. IV 54; C.

VI 450; C. VIII 426, 580; C. IX 191, 196,

229-236, 238, 245, 248-251, 338, 356; C.

XII 192, 193, 317-319
htinsa C. XI 470, 471

hur C. II 514, 517; C. Ill 165, 166, 414; C. VII
200; C. VIII 334, 394; C. IX 152; C. X 65,
66, 251; C. XI 525; C. XII 107; C. XIII 177,
178, 194, 198,212

hur oglu hur C. XII 300

hurliikC. 1415; C. XIII 178

<^g>

MESNEVI-t SERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

hurre C. II 254, 255; C. VII 448

hiirre ile zina C. II 256

hurriyet C. I 87, 282; C II 107, 514; C Ill 166;

C. V 289, 474; C. VI 297; C. VII 200; C. VIII

232, 334, 394; C. XIII 197, 207, 208
hurriyet alemi C XIII 196
hiirriyet-i hakikiyye C. VIII 82
hiirriyet-i hayvaniyye C. XI 92
hurriyet-i ruhaniyye C. XIII 1 78, 249
hiirriyyet-i hakikiyye C. VI 616; C. VIII 320
hiirriyyet-i kelam C. VII 36
hurriyyet-i kelamiyye ve mezhebiyye C. VIII 1 62
hiirriyyet-i ruhaniyye C VII 202
hiirriyyet-i ruhiyye C. XIII 208
huseynf C. XI 540
htisn C. II 520, 521; C. Ill 423, 426; C. IX 140,

142, 229, 326, 329, 334, 453; C X 519; C.

XI 241; C. XII 376, 377
hiisn-i ahlak C. Ill 397; C. VI 376; C. VII 77,

172, 356; C. VIII 396; C. IX 52, 221, 413;

C. X 14; C. XI 453
husn-i beyan C. VI 456
husn-i hakfkf C. Ill 423

husn-i hulk C. Ill 167, 226; C. VI 74; C. XII 191
husn-i ilahf C. IX 333
hiisn-i kaza C II 500
husn-i ma'nevi C. VIII 77, 78
husn-i mukayyed C. VII 82
husn-i mutlak C. VII 81; C. IX 454; C XI 333,

334, 335; C. XII 375
husn-i mutlak-i Hak C. XII 544
hiisn-i rabbaniC XII 541
hiisn-i rahmani C. IX 648
hiisn-i siret C I 123
hiisn-i suret C. I 123
husn-i surf C. VIII 77
husn-i zan C. Ill 83; C. IV 66; C. V 492, 496; C.

IX 110; CXI 285
husn-i zatfC. 11520,521
husran C I 76; C. V 490
hiisrev C. VI 345; C. X 143; C. XI 276
hiisyarhkC. XI 13

hiive C. 1 525; C. IX 646, 647, 648; C. XIII 240
Huve'1-Hak C. XIII 240
Huve'z-Zahir C. XII 400
hiiviyet C. I 94, 349, 359, 525; C. II 424, 443,

475, 476; C. V 78; C. VIII 238, 239, 240,

449; C IX 360, 617; C XI 59, 213, 232,

233; C. XII 99, 443
hiiviyet-i ilahiyye C. IX 443
hiiviyyet-i e§ya C. I 203; C. X 396
hiiviyyet-i Hak C I 362; C. II 337; C VI 334
huviyyet-i ilahiyye C. I 349; C. II 424, 427, 428,

497, 518; C.III 411; CIV 189; C VII 210,

409; C VIII 451, 536, 571; C. XII 20, 33,

96,442; C XIII 51, 198
huviyyet-i izafi C VIII 239

huviyyet-i mutlaka C II 470; C VIII 239

hiiviyyet-i nebeviyye C II 476

hiiviyyet-i zatiyye C VII 5 1 6

hiiviyyet-i zatiyye-i Hak C III 375

hiiziin C. IV 1 18; C V 27, 149; C. VII 222; C. X
431, 432; C XII 266, 442; C XIII 153

I

idlal C IX 66

mnfn C IV 44; C. X 460; C. XIII 173

Irak C. XI 540

irakperdesiC II 86, 137

irk-i ebyaz ve asfar ve esved ve ahmer C, Vll 297

irmagin suyu C X 254

irmak C. HI 260; C IV 388, 447, 510; C VI 279,
399; C VII 227; C VIII 506, 518; C IX 40,
94; C. X 39, 94, 250, 463, 585, 615; C XI
279, 314, 322, 523; C XII 230, 258, 260,
329, 399, 411, 419, 421-423, 445, 528; C
XIII 55, 69, 282, 284, 331

irmak suyu C. XII 400

irzCXI76, 211; C XIII 72

isbiruCIX210

Isfahan C XI 540

islah-i alem C XII 98

lshkC I 183; C VI 505, 506

israr C VIII 539

istifa C XI 363

istilah Bk. lstilahat C II 411, 412; C. ffl 481,
482; C IV 485; C XI 228, 359; C. XIII 42,
43,46

istilahat C IX 358, 359; C. XIII 41

istilahat-i evliya C II 233

isttlahat-1 sufiyye C. I 174; C XIII 79

i§lk Bk. Ziya C V 337; C IX 14; C XIII 173

ltfa'-i hakikat C XI 129

ltir C IV 26; C. VII 88

ltlak C. V 474

ltnyat C VII 89

itriyata meyil C XI 173

lyal Bk. iyal C. II 1 14, 115; C. XIU 84

izhar C VI11 215; C IX 613, 639

izhar-ihakC.lX163;CX520

izhar-i hakaytk ve maarif C. XI 245

izhar-i tasarruf C. XI 240

izrar-1 nas C. XIII 248

lztirab C. 1 75; C VI 20; C. XII 489

iztirabat-i kalb C. X 245

lztirar C VI 214, 216; C VII 126, 402; C. X 288,
297

lztiran olum Bk. mevt-i iztirarf C XII 520

t

ibada diihul C VIII 490

ibadat Bk. ibadet C HI 265, 364, 365; C IV 16,
235; C. VI 74, 279; C VII 152; C. IX 97,
165, 190, 420, 524; C. X 107, 503, 601; C
XII 617; C XIII 87

o^p?

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSt

ibadat-i bedeniyye C. IX 73, 75

ibadat-i kalbiyye C. Ill 381

ibadat-1 zahire C. IX 164; C. XIII 314, 326

ibadet Bk. ibadat C. 1 184, 248; C. II 342, 405,
406, 503; C. Ill 112, 349, 352; C. IV 27,
198, 210, 215, 416, 417; C. V 451, 577; C.
VI 78, 134, 158, 159, 235, 236, 354, 474,
513, 579, 582, 633; C. VII 462, 542; C. VIII
321, 510; C. 1X59, 78, 131, 164,419,520,
525; C. X 204, 331, 502, 580, 608; C. XI
57, 136, 163, 208, 476; C. XII 145, 169,
306, 542, 615, 618; C. XIII 18, 36, 146,
152

ibadethane C. VI 157, 158, 161

ibadet-i Hak C. XII 108

ibadet-i maliyye C. IX 73

ibadullah C. VI 195

ibahat C. XII 48, 53, 54

ibareC. Ill 484; C. VI 491

Iblfs C. I 187, 188, 447, 448, 485; C. IV 214; C.

V 119; C. VII 111
iblisiyet C. XII 118

ibn-i vakt C. V 386, 388; C. XII 257

ibnii'l-vakt C. I 131; C. V 386

ibrahfm-i Muhammedi C. V 334

tbranice C. V 234; C. VI 497; C. XII 192

ibret C. IV 327; C. V 22, 87, 1 1 7; C. VI 78; C. VIII

261; C. IX 157, 158; C. XI 450, 574
ibret gozu C. VIII 198

ibrik C. VI 622; C. VIII 377; C. XII 283, 284
ibri§im C. XI 499

ibtida C. I 510; C. V 340; C. XII 587
ibtidai insanlar C. XI 18
ibtidaf mektebi hocalan C. V 426
ibtila C. II 198; C. Ill 169; C. V 71, 136, 223; C.

VI 57, 58, 448, 470; C. VII 297, 506; C. VIII
77; C. IX 224, 276; C. XI 87; C. XII 270,
454, 460

ibtila-yi ilahf C. XII 269

ibtila-yi ilahi sarabi C. XII 270

icabetC. Ill 192, 193; C. V 587; C. VIII 514, 535;

C.X 611; CXI 594
icabet-i dua C. V210
lead C. I 361, 363; C. II 50; C. V 17; C. VII 376,

488, 489, 491; C. VIII 438; C. IX 613; C. XI

343; C. XII 174, 273, 476
icad ve i'dam C. VII 272
icad ve i'dam-i alem C. I 447
icad-i alemden maksud C. Ill 324
fcad-i halk C. HI 66; C. Vll 489, 491
fcazC. VI 491
icial C. V 30
iclal-i Hak C. II 552
icma'-i urnmet C. IV 98; C. VI 73
icra C. V 437
ictihad C. I 64; C. II 512; C. VI 358; C. VIII 74; C.

XI 143, 146, 512; C. XIII 35, 254

ictima' C. XIII 26, 27

ictima' hayali C, VII 224

ic C. I 169; C. IV 373, 374; C. IX 24, 301, 614,
616-618; C. X 41, 42, 152; C. XI 437, 486,
487; C. XII 62, 136; C. XIII 17, 18, 19

ig sikintisi C. V 108

ic. yuz C. X 544

igeri C. XII 530

icki C. IV 126, 254; C. VI 630; C. VII 425; C. VIII
86, 95, 142, 259, 276, 368; C. X 81, 143,
442; 443, 449, 513, 592, 613; C. XI 91, 92,
115, 128, 150, 224, 225, 226, 229, 230,
430, 450

icki alemleri C. X 245

icki meclisi C. VI 620; C. X 41 1; C. XIII 14

icme C, IV 442, 443

id C. 1X631

i'dam C. I 361, 363; C. II 50; C. VII 413; C. VIII
438; C. XI 343; C. Xll 174, 273, 476

i'dam fetvasi C. Ill 391

idare-i memleket C. HI 279

idbar C. XI 494; C. XIII 196

idrak C. I 567; C. II 328, 394, 422; C. Ill 181; C.

VI 348, 349; C. VII 109, 234, 271; C. VIII
171, 173, 226, 227, 247, 410; C. 1X24, 25,
65, 72, 363; C. X 74, 75, 128; C. XI 41, 59,
60, 61, 62, 63, 265, 348, 521, 529

idrak gemisi C. XI 255

idrakat C. VI 347, 349

idrakat-i ruhiyye C. XI 6 1 1 ; C. XII 5 1 6

idrak-i hakayik C. HI 30, 68; C. IV 384; C. VIII

424; C. IX 59, 603, 628; C. XII 229, 335,

591; C. XI1164, 114
idrak-i hakikat C. HI 423; C. IV 64; C. X 337; C.

XI 62, 591; C. XIII 82
idrak-i has C. X 35

idrak-i maani C. V 346; C. IX 361, 384, 588

idrak-i selfm C. IX 59

idrar C. VI 86; C. IX 93; C. X 204

ifaza-i VUCUd C. I 447; C. Ill 295; C. VI 103; C.

VII 401; C. XI 196

iffet C. HI 87; C. VII 77; C. VIII 261; C. IX 209,

211, 221, 225; C. XI 504; C. XII279; C. XIII

248
iflas C. Ill 183; C. VIII 480; C. XII 519; C. XIII

318
iflas-i hakiki C. HI 183
iflas-i mecazf C. HI 183
ifrat C. II 99, 273, 274; C. IV 442, 446, 447,

448; C. V 170; C. IX 209, 210, 221, 463; C.

XII 157, 187,559

ifritC. 1 329, 330; C. II 197, 453, 464; C. VI 171;

C. VII 271, 272, 273, 364; C. X 336, 337;

C. XII 337
ifsadC. 1X512
ifsad-i be§eriyyet C. XI 129
if§a C. XI 87, 88

*$%&>

MESNEVI-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 <

ia-yi esrar C. II 449, 460, 469; C. XI 87
iftarC. IX 561; C. XII 396
iftihar C. 11 537

iftikad C. II 437; C. X 606; C. XI 272
iftikar C. I 520, 521; C. II 435; C. VI 543, 544;

C. Vlll 63. 277, 477; C. IX 151, 195; C. XI

94; C. XI! 145, 576
iftikar-i ilahi C. VI 543
iftira C. XII 330; C. XIII 308
iftitan C. XI 597
ig C. XI 602, 603

igne C. II 321; C. IV 365, 366, 401, 402
igne deligi C. 11321,322
igne ile dikis. C. VII 374
igneucuC. I 137
igtirab C. XIII 78
igva C. IV 246; C. VI 127; C. XII 532, 533, 535,

548
igvaat-i §eytaniyye C, XI 154
igva-yi vehm C. XII 562
ihamC. VI 491; C. XI 49
iham-ihiisn C. XI 391
ihata C. I 447; C. II 281; C. IV 373; C. VI 70, 71;

C VII 25; C. IX 302, 363, 647; C. X 36,

214; C. XI 180; C XII 189, 307, 588; C. XIII

234, 235
ihata-i ilmi C. VIII 431
ihata-i ilmiyye C. IV 191, 372; C. VI 70, 328; C.

VII 262, 506; C. VIII 564, 565; C. IX 122; C.
X 610; C. XI 233; C. XII 39, 54, 102, 189,
390

ihata-i zati C. IX 206

ihata-i zatiyye C. IV 1 91 , 343, 372; C. VI 328; C.

VIII 564, 565, 569; C. IX 122, 262, 361; C.
X 36; C. XI 233; C. XII 54

ihbal C. XI 587

ihbar-i gaybf C. VII 282

thbitQ C. I 305; C. VIII 592; C. X 455, 456; C. XII
280, 324, 325

ihlas C. I 184, 187, 253; C. II 207, 491; C. HI
179, 263, 350, 415, 417; C. IV 215, 227,
240, 241, 287, 410, 486; C. V 454; C. VI
92, 265, 630; C. VII 332, 337; C. VIII 44,
321, 501; C. IX 76, 97, 99, 100, 362, 479;
C. X 60, 267, 312, 330, 384, 427; C. XI
159, 188, 620; C XII 563; C. XIII 107, 186,
271

ihsan C. II 235, 238, 239, 353; C. Ill 135, 350,
382, 386; C. Ill 349; C. IV 202; C. IV 94; C.
V 101, 603; C. VI 44, 134; C. VII 340, 346,
350, 351, 354-356, 416, 507, 513, 518; C.

IX 269; C. X 30, 162, 204, 223, 333, 334,
588; C. XI 122, 281, 358, 386; C. XII 216,
218, 228, 229, 278, 352, 425, 428, 431,
437, 438, 445, 446, 467, 550, 598, 605; C.
XIII 28, 29, 56, 91, 92, 101, 108, 109, 167,
208,211

ihsan edici C. VII 346, 350

ihsan giinesj C. XII 162, 445

ihsan umidi C. VII 355

ihsan-i ilahf C. II 229; C. Ill 358; C. VI 80; C. VII
275, 518; C. 1X585

ihticabC.111311

ihtida C. XI 239; C. XII 1 77

ihtilafC. I244;C. II 161, 162, 189, 283, 284; C.
IV 489, 493, 498; C. V 337; C. XI 30, 31

ihtilaf-i din C. VIII 516

ihtilam C. VIII 372; C. X 522, 523

ihtilat C. V 507; C. Vll 299; C. IX 491

ihtilat sunneti C. XI 175

ihtilat-i erbaa C XI 230

ihtirak C. I 264, 393; C. Ill 38, 306

ihtisabC. X 157

ihtiyag C. IV 46, 382; C. VI 215-218; C. VII 262,
346; C. VIU 294; C. XI 123; C. XII 217; C.
XIII 108

ihtiyar C. I 234, 235, 236, 240, 320, 381, 440,
442, 443, 445, 451-454; C. V 549; C. VI
236, 237, 238, 239, 548; C. VII 126, 128,
288, 400, 401, 402; C. VIII 325; C. IX 119,
224, 586, 587, 588; C. X 55, 165, 256,
257, 264, 271-278, 281-286, 288-290,
292-297, 299-302, 304-309, 315-317,
322, 323, 327, 345, 349, 592, 620; C. XI
82-87, 89-92, 144, 145, 360; C. XII 36

ihtiyar (ya§h) C. VII 468, 470; C. VIII 101, 102,
103; C. X 473

ihtiyar e§ek C. XII 522

ihtiyar-i ciiz'f C. VII 128

ihtiyar-i Hak C. VII 128

ihtiyar-i kullt C. VII 128

ihtiyan olum Bk. mevt-i ihtiyan C. XI 258; C. XII
520

ihtiyan veya lztiran olum C. XII 492

ihtiyarlik C. Ill 342, 343, 345, 351, 352; C. IV
121, 335, 336; C. V 150; C. VII 469, 470; C.
VIII 349; C. IX 58, 328-333; C. XI 3 1 8, 409,
410, 428; C. XII 286; C. XIII 174

ihtiyat C. Ill 83, 86, 152; C. V 75, 76, 78, 79,
85, 87, 88, 124, 130, 226, 230, 582; C. VI
123, 130, 184, 287, 289, 576, 577; C. X
216; CXI 163; C. XII 211, 558

ihtiyatsizlik C. V 79

ihtizar C II 150; C. V 49, 578; C. VI 258, 412; C.
VIII 211, 472

ihtizazat C. VI 536; C. XI 184

ihtizazat-i elektrikiyye C. XII 273

ihvan C HI 63; C. IV 308, 321, 490; C. V 109,
599; C. IX 130

ihvan-i dm C. VII 16

ihvan-i safa C. II 538; C V 64, 65; C. X 178

ihvan-i tank C. XII 282

ihvan-i tarikat C. IV 95; C. Xll 33

ihya C. I 574; C. VII 266; C. VIII 59; C. XI 343

cgffi*

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELtMELER lNDEKSt

ihya-i mevta C. VI 56

ihya-yi emvat C. 1 480

ikab C. VI 230

lkan C. I 254; C. V 333; C. VI 149; C. VIII 268;
C. X 182; C. XIII 100, 167

ikbalC. VI 561, 562; C. 1X407

ikbal-i gaybi C. XIII 305

ikbal-i ma'nevi C. I 258

ikl C. II 321, 326; C. IX 412; C. XI 524; C. XII
404, 411-413, 418; C.XI11 347

iki adim C. VII 452, 453

ikicihanC. X11I316, 327

iki cihanin sultani C. XI 388

iki deFa dogmak C. VI 308; C. VIII 533, C. XI
262

iki denize. VI 516

iki el C. VII 344; C. IX 53; C. XI 405

iki goniillu C. VII 194

iki gormek C. I 246; C. II 325; C. VII 41; C. XI
285, 286, 454, 479

ikigorikuC. XII 414, 417

iki goruculuk C. XII 544

iki harts doymazlar C. XII 619

iki kalb C. XI 252

iki kanath C. Ill 428

iki table C. X 452

iki masnk C. X 371

ikima'§ukC. 1X481

ikiortakC. VIII 419, 420

iki parmak C. VI 496; C. XI 29; C. XII 498; C.
XIII 218

iki renkli C. IX 146

iki varhk C. II 309; C. Ill 378; C. XII 121, 271

iki vticud C. II 332

iki yol C. XI 84

ikiyuzluC. IX 146

iki zid cem' olur C. VI 330

ikilik Bk. isneyniyyet C. I 225, 517, 532; C. II
200, 309, 319, 325; C. Ill 364, 375, 378; C.
IV 492, 493, 497; C. V 507, 508; C. VI 378,
380, 397, 463, 468, 529, 530, 588; C. VII
323; C. VIII 154, 337, 443, 507, 508, 571,
585, 586, 612, 613; C. IX 118, 237, 278,
437, 516, 529; C. X 340, 510, 570; C. XI
34, 65, 179, 285, 348, 396, 402, 501, 507,
61 1; C. XII 31, 40, 41, 116, 227, 244, 245,
255, 256, 375, 404, 408, 583, 594; C. XIII
31, 45, 52, 83, 95, 161, 216, 220, 235,
240, 333, 336, 347

ikilik alemi C. I 435; C. XII 1 1 1 , 312; C. XIII 325

ikilik gecesi C. VI 463

ikilik vehmi C. VIII 440

ikinci dogu§ C. VIII 613

ikinci felek C. Ill 257

ikinci kat gok C. XII 178

ikinci kat sema C. XII 1 78

ikindi namazi C. X218

ikiyi bir gormek C. I 247

ikizC. Ill 373; C. VI 91; C. XI 435

ikiz karde§ C. VI 491

iklim C. VIII 551, 555; C. XI 406; C. XII 508; C.
XIII 34, 220, 264

ikrahC. VII 401, 402

ikram C. II 252

ikrar C. I 267; C. VII 269-271; C. VIII 76; C. IX
72

ikrar-i lisan C. VII 462

ikrazC. 1X61

iksfr C. I 212, 255; C. II 152, 153, 222, 309,
360; C. Ill 44, 193, 267, 268; C. IV 358,
361, 414, 434; C. V 246, 312, 385; C. VI
140, 196; C. VII 132, 145, 207, 246, 291,
442, 495; C. VIII 53, 376; C. IX 15, 176,
272; C. X 197; C. XI 301, 358, 359; C. XII
283

iksfr-i a'zam C. VIII 80; C. IX 634; C. XII 584; C.
XIII 52

iksfr-i kimya C. IV 403

iksfr-i muhft C. IX 272

iksfr-i nubiivvet C. V 317

iktida C. IV 390

iktinafC. X1619, 620

iktirab C. X 606, 607; C. XI 216

iktisab C. 1 301

iktiyab C. xn 463

iktiza C. 1 235

iktiza-yi zati C. II 526; C. VI 323; C. VII 490; C.
1X499

Has C. I 320; C. IV 42; C. VI 141, 142, 275, 418,
424; C. VII 91, 92, 95, 371-373; C. VIII
460, 519, 543; C. IX 83, 549; C. X 235; C.
XI 152, 436, 437, 445, 463; C. XII 111,
112, 122, 123, 268, 553; C. XIII 132, 133,
223, 226

ilacpinanC. XII 173

ilah C. II 279; C. HI 392; C. V 1 7; C. VI 69; C. IX
131, 415; C. X 47; C. XI 222; C. XII 119

ilaha te§ebbiih C. X214

ilah-i batil C. 1X415

ilah-i muhayyel C. IX 131

i'la-i kelimetullah C. IV 232

i'lalC. V221

i'la-yi kelimetullah C. VIII 41

iiel C. I 53

ileri ayak ve geri ayak olmak C. XIII 1 16

ilhadC. 1X214

ilhah C. VIII 540

ilhah ve ibram C. VIII 539

ilham C. I 35, 64, 66, 80, 324, 331, 349, 439,
440; C. II 26, 61, 472; C. IV 169, 422, 449,
487; C. V 257, 495, 618, 619; C. VI 49, 86,
91, 211, 238; C. VII 94, 540, 548; C. VIII
345, 502; C. IX 478, 533; C. X 230, 280,
551; C. XI 522; C. XII 263; C. XIII 210, 253,

°im?

MESNEVt-t §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 >

254, 279

ilham vahye tabi'dir C. V619

ilhamat C. XIII 106

ilhamat-i ilahiyye C. I 349; C. II 291; C. VII 14,
408

ilham-i ilahf C. I 158; C. V 617; C. VI 489; C. VII
20, 430, 548; C. VIII 155, 363; C. X 340,
551; C. XI 118; C. XII 41, 128, 146, 419,
529; C. XIII 71, 252

ilham-i rabbanl C. VII 485; C. X 129, 131

ilik C. XII 402

ilim Bk. ulum C. I 49, 82, 93, 103, 118, 136,
140, 146, 147, 170, 248, 250, 329, 337,
366, 380, 410, 414, 454, 463, 554, 565-
567; C. II 73, 127, 129, 230, 232, 234,
259, 266, 267, 269, 272, 327, 423, 424,
497, 511; C. Ill 25, 32, 62, 108, 146, 181,
. 210, 247, 260, 280-282, 287, 304-306,
334, 397, 422, 423, 429, 438, 448, 482,
488, 494; C. IV 20, 47, 52, 54, 140, 165,
166, 171, 200, 201, 206, 234, 235, 237,
239, 245, 254, 293, 304-308, 343, 349,
354, 360, 373-375, 379, 380, 398, 399,
479, 483, 496, 509; C. V 12, 26, 271, 351,
366, 367, 379, 390, 391, 406, 407, 478; C.
VI 43, 71, 72, 174, 175, 191, 235, 259,
297, 367, 384, 385, 402, 416, 450, 453-
455, 471, 525, 568, 578, 622, 635; C. VII
14, 22, 41, 48, 77, 152, 167, 171, 172,
231, 318, 367, 408, 413-415, 432, 434,
436, 442, 480, 485; C. VIII 50, 59, 127,
139, 165, 204, 214, 226, 268, 340-342,
354, 355, 358, 364, 365, 369, 372, 406,
424, 425, 426, 449, 455, 515, 545, 564; C.
IX 17, 56, 66, 67, 109, 1 10, 122, 145, 165,
191, 281, 282, 355, 356, 359, 363, 357,
392, 401, 411, 456, 457, 465, 510, 529,
546, 571, 603; C. X 30, 32, 130, 131, 162,
196, 230, 282, 347, 366, 380, 442, 443,
531, 579, 603-605, 609; C. XI 13, 16, 24,
48, 57, 73, 102, 103, 152, 163, 180, 211,
291, 293, 362, 374, 383-385, 425, 439,
453, 527, 565, 566, 575, 599, 612, 620,
621; C. XII 18, 32, 48, 61, 64, 137, 151,
154, 188, 190-192, 194, 219, 224, 229,
268, 375-377, 397, 398, 405, 432, 510,
519, 529, 530, 531, 545, 574, 580, 590,
598, 618-620, 627; C. XIII 70, 93,-94, 137,
196,211,217,225

ilim agaci C. IV 478

ilim erbabi C. X 474

ilim libasi C. VI 67

ilim maiyyeti ve beraberligi C. XIII 94

ilim ma'luma tabi'dir C. I 235; C. Ill 281, 364; C.
IV 304; C. V 368, 405; C. VI 57, 606; C. VII
115; C. X315;C. XI 130

ilim meclisleri C. Ill 271; C. XII 488

ilim mertebesi C. X 381; C. XI 39

ilim miilku C. XII 377

ilim riitbesi C. I 454

ilim sahibi C. II 386; C. II 470

ilim suyuC. 111146

ilim sehrinin kapisi C. II 501

ilim taleb etmek C. IV 379

ilim talibi C. XII 619

ilim ve irfan sahibi C. II 385

ilim, alim ve ma'lum C. VII 115

ilimsizlik C. Ill 247

ilk madde C. XI 59

ilkaat C. X 280

ilkaat-i ilahiyye C. XI 522

iikaat-i nefsam C. VI 284

ilkaat-i rabbani C. VI 284

ilkaat-i §eytanf C. VII 461

ilkaat-i §eytanf C. XI 465

ilkah C. HI 24

ilka-yi melek C. 1331

ilka-yi §eytani C. 1331

ilkbahar C. II 53, 54; C. HI 442; C. IX 58; C. XI

359, 562; C. XII 52; C. XIII 189, 190, 208
ilkbahann sogugu C. II 52
ilia C. I 526; C. II 319, 412; C. VIII 334; C. IX

643
illallah C. I 320; C. II 319; C. V 262; C. IX 213,

415; C. XI 268; C. XII 119, 120
illet C. Ill 451; C. IV 410, 414; C. V 221, 358,

61 1 ; C. VI 536; C. VII 78, 239, 48 1 , 490; C.

1X521, 547, 548, 612, 613; C.X436, 532;

C. XII 20, 58, 111, 112, 591; C. XIII 223,

227, 248
illet-i cehl C. II 282
illet-i cuz'i C. VI 308
illet-i gaiyye C. II 162; C. Ill 324
illet-i ma'neviyye C. VI 79
illet-i nefsaniyye C. VI 88
illet-i ula C. I 50, 51; C. Ill 450; C. IV 292; C. VI

308, 309; C. VII 78; C. 1X613
illet-i ula, akl-i evvel C. VII 78
illetlerin illeti C. Ill 451; C. VI 308
illetlerin illeti Hak C. VII 78
illetli C. XIII 140
illiyyin C. I 241, 289; C. IV 85, 391; C. V 137,

200; C. VI 124, 125; C. X 449, 617; C. XI

379
ilm-billah C. XI 532
ilme'l-yakin C. Ill 314; C. IV 52, 93, 110, 118,

119, 208, 515; C. V 407, 462; C. VI 384,

385, 455; C. X 1 10; C. XIII 245, 299
ilmi C. IV 226
ilm-i ahiret C. XII 620
ilm-i ahkam-i nucum C. VII 547
ilm-i akli CXI 287, 362
ilm-i ali C. I 326
ilm-i anzf C. IV 485

<^p^>

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

ilm-i aruz C. I 53, 54

ilm-i batin C. I 92; C. II 469; C. XII 41; C. XIII

143
ilm-i batm ve ledunni C. X 351
ilm-i cebr C. XIII 96
ilm-i cifir C. VII 373
ilm-i cuz'i C. I 567; C. VII 141
ilm-i din C. VII 425
ilm-i diinya C. XII 620
ilm-i enbiya C. VIII 22 1
ilm-i enbiya ve evliya C. V 406
ilm-i esma C. X 26
ilm-i esmai ve sifatf C. Ill 281; C. IV 343; C. XII

219
ilm-i ezeli C. VII 123; C. X 609, 610
ilm-i fakr C. II 263; C. IX 358, 359
ilm-i gayb C. II 428; C. VIII 221; C. XII 388
ilm-i Hak C. I 384 ; C. II 267; C. HI 28 1 ; C. V 595;

C. VII 242; C. XII 226
Ilm-i Hak, ma'luma tabi'dir C. VII 115
ilm-i hakayik C. VII 400
ilm-i hakikat C. I 120; C. VII 403, 404; C. VIII
140, 146, 364; C. IX 125, 356, 359, 432; C.
XI 574, 592; C. XII 14, 51; C. XIII 43, 72

-i hakiki C. VII 307; C. IX 362, 363

-i hakiki ve suhudi C. X 351

■i hal C. I 52; C. II 263; C. XI 95

•i halffe C. II 269

■i hayat C. I 79; C. XI 566; C. XIII 138

-i hayvanat C. VIII 178

-i hendese C. II 284; C. V 42; C. VII 440

■i hesab C. XIII 96

-ihevaC. V 13

■i hey'et C. II 165, 167; C. IV 452; C. VI 36,

305, 608; C. VII 373, 536; C. VIII 573; C. IX
141; C. X 213, 371; C. XI 45, 360, 414

i hikmet C. IV 439; C. X 603; C. XI 21 7, 592

■ihimyaC. II31;C. V312, 316

■iHudaC. II 271; C. Ill 151

■i huruf C. IX 439

iicmaliC. IX 71

i iksfr C. II 152

i ilah C. XII 453

i ilahi C. I 109, 169, 194, 315, 382, 383,

385, 435, 520; C. II 20, 67, 266, 269, 443,

480, 547, 548; C. Ill 46, 47, 119, 208, 273,

275, 276, 278, 294, 296, 299, 377, 497; C.

IV 51, 81, 82, 199, 216, 217, 232, 239,
295, 301, 304, 307, 318, 362, 371, 376; C.

V 136, 142, 457, 495, 581, 613; C. VI 103,
104, 141, 260, 470, 515, 526, 561, 569,
608; C. VII 98, 115, 117, 121, 167, 268,
372, 394; C. VIII 239, 520, 585; C. IX 347,
499, 521, 533, 612-614; C. X 297, 546,
581, 582; C. XI 39, 82, 196, 336, 507, 567,
606; C. XII 118, 172, 256, 289, 560, 570-
572, 575; C. XIII 230, 235, 267

ilm

ilm-
ilm-
ilm-
ilm
Ilm.
ilm
ilm-
ilm-
ilm-

ilm
ilm-
ilm-
ilm
ilm-
ilm-
ilm-
ilm-

ilmi ile muhit C. XII 271, 583

ilm-i istidlaliC. Ill 242; C. V 406, 407; C. VI 327;
C. IX 87; C. XI 256; C. XIII 70, 71, 80

ilm-i kal C. I 52

ilm-i kelam C. I 48; C. V 370, 371; C. VI 69; C.
IX 87, 202, 204, 205; C. X 348, 577, 632;
C. XI 434; C. XII 42, 51, 151, 152, 187,
588; C. XIII 69, 71,80, 94,236

ilm-i kelam erbabi C. VIII 446, 447; C. IX 98

ilm-i kesbi C. XI 61

ilm-i keseratC. XII 421

ilm-i kuIliC. VII 141

ilm-i ledun Bk. ilm-i ledunni C. I 278; C. II 300,
469, 526; C. IV 446; C. V 340, 516, 517,
519; C. VI 371, 487, 506; C. VII 207, 421;
C. VIII 454, 455; C. IX 14, 282, 359, 360,
362, 432, 510, 511; C. XI 346; C. XII 232,
618; C. XIII 329

ilm-i ledunni C. I 85, 326; C. II 130; C. IV 166,
449; C. V 30, 300, 374; C. IX 360; C. X 1 3 1 ,
162; C. XI 324, 385; C. XII 227, 229; C. XIII
80, 246

ilm-i limya C. V 312

ilm-i maani C. Vlll 329

ilm-i mantik C. I 48; C. IX 203, 204, 205; C. XIII
95, 253, 332

ilm-i nabiz C. 1 139

ilm-i nakli C. VII 407, 408

ilm-i nazar C. I 51

ilm-i nubuwet C. IV 378

ilm-i nucum C. I 263, 265; C. II 60, 505; C. Ill
306, 427, 441, 471; C. IV 204, 232; C. V
246; C. VI 69, 72, 532; C. VII 162, 180,
185, 373, 441, 547; C. VIII 89, 456; C. IX
121; C. X 38, 162, 253, 473, 474, 633; C.

XI 44, 45, 46, 47, 316, 556, 557, 621; C.

XII 392, 393; C. XIII 306, 3 1 1 , 345
ilm-i reml C. VII 373, 547

ilm-i rimya C. V 312

ilm-i risaletC. XI 172, 395

ilm-i sarfC. V 221

ilm-i sifatf ve esmai C. IV 304; C. VII 1 15

ilm-i simya C. V 312

ilmi suret C. XII 560

ilm-i sviluk C. IX 357

ilm-i serial C. II 263; C. V 599; C. VIII 140, 146;

C. IX 125, 465; C. XII 595
ilm-i sjihudi C. I 51
ilm-i tabiat C. XI 133
ilm-i tafsili C. IX 71
llm-i tahkM C. IV 140
llm-i tahkiki ve zevki C. IV 378
ilm-i taklid C. IX 336
ilm-i taklidiC. IV 140, 378, 379, 384, 393, 396;

C. V 531; C. VII 307, 407
ilm-i taklidi ve ta'limi C. IV 1 65
ilm-i tasavvuf C. I 39, 485, 567; C. V 77; C. VIII

<£P?

MESNEVf-t §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6

340; C. XIII 79
ilm-i tecelli C. V 300; C. VI 73; C. VII 78, 79; C.

IX 281, 282; C. X 314; C. XI 385, 434; C.

XII 187; C. XIII 80, 94, 139
ilm-i tecelli-i ilahi C. IV 360
ilm-i tevhfd C. IV 140, 201
ilm-i tlb C. IV 336; C. VI 87; C. VII 373, 440-

442, 529
ilm-i vahy C. VI11 208
ilm-i velayet C. IV 378; C. VIII 249
ilm-i yakfn C. Ill 42, 240, 242; C. IV 11, 516; C.

V 408; C. VI 453, 454; C. VIII 440; C. X
256, 536, 542; C. XIII 247

ilm-i yaktni C. IV 140, 398; C. V 406, 408; C. IX

87
ilm-i yakint ve zevki C. V 409
ilm-i zahir C. I 92, 345; C. IV 55; C. VIII 54, 491;

C. XII 41, 52; C. XIII 94, 143, 295
ilm-i zahirf C. I 48; C. II 424; C. Ill 247, 367,

469; C. IV 349; C. VII 26, 373, 408; C. VIII

458; C. IX 392; C. XI 102, 296, 471; C. XIII

28, 95,-169
ilm-i zahirf ve istidlalf C. X 351
ilm-i zatiC. HI 281; C. IV 485
ilm-i zevk C. IX 337
ilm-i zevki C. II 229; C. IV 12, 35, 377, 378; C.

V 141, 404, 516; C. VII 336; C. VIII 183,
581; C. IX 336, 359; C. XI 61, 62, 287

ilm-i zevki ve vicdarn C. IV 165; C. VI 327; C. XI
362

ilm-i zunun C. XIII 80

ilmin §ehri C. Ill 258

ilmin talibi C. XII 619

iltibas C. XI 232

iltica C. VI 344

i'malat-hane C. IX 622; C. XI 483, 484

imale C. II 298

imam C. I 263; C. II 201; C. Ill 46, 65, 228, 231,
333, 412, 466, 467; C. IV 124, 305, 387,
391, 484, 508; C. V 136, 299, 545, 550,
551; C. VII 479; C. IX 95; C. X 452, 454; C.
XI 72, 401, 530, 585; C. XII 12, 72, 73,
281,472, 473; C. XIII 35

Imam kutbu'l-aktab olan veliyy-i kamil C. HI 228

imaman C. II 260; C. XII 12

imamet C. Ill 230; C. V 550, 551, 566, 575

imam-i esma C. VI 495

imam-i ezeli C. Ill 466

imam-i kaim C. HI 228

imam-i mutlak C. Ill 228

imam-t taki C. Ill 230

imam-i zaman C. HI 231

Imamiyye C. Ill 228

imamlann imami C. HI 466

fman C. I 33, 113, 114, 254, 267, 272, 273,
277, 278, 343, 387, 447, 496, 530; C. II
33, 152, 155, 157, 158, 187, 201, 217,

236, 244, 321, 339, 340, 381, 383, 384,
394, 409, 436, 467, 468, 485, 492, 497,
509, 518; C. Ill 95, 145, 171, 172, 178,
179, 203, 277, 301, 382, 390, 445, 479; C.
IV 151, 172, 193, 194, 226, 241, 279, 282,
286, 343, 360, 395, 396, 397, 398, 440,
480; C. V 52, 456, 476, 502, 503, 509,
578, 579; C. VI 15, 16, 31, 59, 140, 141,
149, 165, 186, 222, 237, 257, 258, 260,
283, 429, 474, 496, 502, 548, 578, 580,
584, 585; C. VII 27, 30, 49, 129, 130, 179,
231, 235, 275, 313, 462, 463, 477, 479,
519; C. VIII 43, 106, 111, 172, 202, 207,
210, 212, 225, 232, 234, 235, 245, 266-
270, 291, 307, 359, 445, 446, 457, 497,
498, 500, 513, 613, 516, 542, 555; C. IX
76, 93, 96, 98, 100-102, 106-108, 165,
205, 263, 276, 337, 338, 389, 479, 524,
566, 567, 574, 588, 624; C. X 88, 120,
221, 249, 259, 313, 330, 384-387, 389,
392-395, 405, 450, 453, 517, 531, 533,
577, 605; C. XI 24, 73, 123-125, 188, 227,
268, 338, 339, 350, 362, 392, 393, 433,
435, 504, 597, 599, 600; C. XII 25, 54, 67,
68, 99, 150, 154, 224, 304, 369, 483-485,
509; C. XIII 20, 145, 146, 152, 208, 232,
262,267,271,289,335

im'an C. XII 94, 95

fman etmek C. X 389

fman incisi C. XII 482

fman libasi C. XI 1 76

fman nuru C. XI 344

fmana da'vet C. VII 258

iman-i Fir'avn C. VIII 267

iman-i gayb C. VIII 498; C. IX 205

fman-i gaybi C. II 465; C. HI 38; C. IV 396, 397;
C. VIII 204, 446; C. VIII 445; C. XI 600, 601

iman-i hakiki C. I 344; C. HI 348, 349, 382; C.
VIII 228, 520, 521; C. IX 19, 20, 98; C. X
393, 396; C. XII 177

iman-i lyani C. IX 205

iman-i istidlali C. VIII 520, 521

iman-i kamil C. VIII 53; C. IX 416

iman-i kavi C. IX 131

iman-1 mecazi C. X 393

iman-i resmi C. VIII 228

iman-i §uhudf C. VI 496; C. VIII 204; C. X 120;
C. XI 600, 601

iman-i tahkikf C. VII 129, 130

fman-1 taklid C. VI 578; C. X 120

iman-i taklidi C. Ill 144; C. IV 398; C. VI 107; C.
VII 129, 130; C. X576

iman-i tarn C. VIII 501

iman-t yakin C. X 386

tman-i yakfrrf C. Ill 440; C. IX 108

iman-i ye*s C. XIII 262

imanmi tazelemek C. I 343

'^P?

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZl KELlMELER iNDEKSl

imaret C. VIII 158, 159

imaret-i batm C. VII 253

i'mar-i kalb C. VII 336, 337

imate C. XI 343

imdad C. IV 41, 42; C. VII 163; C. IX 301; C. XI

398, 406
imdad-i batinf C. II 50
imdad-i ilahi C. V 134
imdad-i ma'nevtei C. Ill 380
imdad-i ruhanf C. XII 1 7
imsak C. II 97, 100; C. VII 253, 546; C. X 296;

C. XI 295
imtihan C, I 472; C. II 198, 382, 383; C. Ill 228,

276-278, 281, 470, 471, 497; C. IV 299,

303, 304; C. V 190, 191, 206-208, 437; C.

V 224, 514; C. VI 89, 467; C. VII 101, 102,
112, 114-121, 236, 298, 506; C. VIII 306,
359, 408, 540, 564; C, IX 191, 224, 233,
374, 605; C. X 29, 349, 576, 577, 619; C.

XI 19, 83, 87, 179, 180, 560, 561, 571; C.

XII 26, 300
imtihanat-i ilahiyye C. XI 1 78
imtihan C. IX 191

imtihan-i iiahf C. Ill 228; C. V 507, 592; C. VII
114; C. VIII 325; C. IX 325, 333; C. X 30,
494; C. XI 501; C. XII 253, 325; C. XIII 255

imtihan-i rabbani C. XII 269

imtisal-i emr-i iiahf C. VI 127

In isteta'tum fe'nfiizu C. XIII 198

inabe C. HI 438, 494; C. VIII 491

inad C. Ill 131; C. IV 73, 492; C. VII 357; C. VIII
189, 475; C. IX 71, 72; C. X 230; C. XI 590

tnadiyye C. I 221; C. IV 439; C. X 285; C. XII 92

in'am C. VI 78; C. XI 589

inan C. X 153

inayet C. I 279, 565; C. V 231; C. VIII 504; C. IX
475; C. X 45, 46, 96, 97, 203, 204, 258,
259, 344, 457, 478, 518, 521, 612, 618,
629; C. XI 143; C. XII 590, 595, 596, 606,
607, 616, 617; C. XIII 19, 73, 108, 158,
303

inayet-i ezeliyye C. I 565, 566; C. II 539; C. IV
217; C. VI 631; C. VIII 418, 419; C. X 203,
538, 539; C. XIII 94

inayet-i Hak C. VIII 501, 513; C. XII 145; C. XIII
54:

inbisat C. II 232, 233; C. V 20, 388; C. X 76,
333, 334, 473, 474, 476; C. XI 559; C. XII
309

inceperdeC. 1X326, 327

inci C. II 188; C. Ill 163, 251, 258, 286, 287,
390; C. IV 436, 437, 456; C. V 238; 607; C.

VI 100; C. VII 109, 110, 162, 183, 201,
263, 291, 304, 305, 347, 352, 550; C. VIII
163, 164, 262, 358, 359, 426, 461, 462,
512, 517, 581; C. IX S3, 125, 142, 356,
365, 371, 640; C. X 341; C. XI 124, 283,

284, 301, 341, 354; C. XII 67, 300, 325,
326, 369, 429, 482, 506, 563, 592; C. XIII
209

inci danesi C. II 349

inci toplamak C. IX 121

inci tozu C. VII 110

incila C. XI 453

incinme C. XIII 202, 280, 285

incir C. II 243; C. IX 125; C. XI 265; C. XIII 56

incir cdtirdegi C. XIII 56

incitmek C. IX 581; C. XIII 280

incizab C. Ill 40, 43; C. XI 433; C. XII 313

incizab-i ruhanf C. IV 416

Indiyye C. I 221; C. IV 439; C. X 285; C. XII 92

ineb C. IV 482, 483, 497

inebiyye C. XI 347

inekC.II1149;C.V311

infak C. I 89; C. II 97, 98; C. IX 60, 210, 211,
488, 497

infisal C. V 358

infitar C. Ill 325

Ingiliz C. XI 239; C. XII 227

Ingilizce C. XIII 138

ini§ C. VIII 146

inkar C. I 115, 267, 270; C. II 283, 369, 372,
379, 380, 394, 519; C. Ill 277, 316, 455,
476; C. IV 299; C. V 538; C. VI 59, 149,
183, 222, 237, 238, 411, 419, 429; C. VII

231, 267, 269-271, 463; C. VIII 27, 29, 30,
41, 43, 76, 197, 309, 350, 353, 359, 475,
497, 546, 548, 589, 614; C. IX 443, 498,
574, 606, 607, 617, 638; C. X 146, 545,
635; C. XI 17, 18, 24, 25, 227, 501, 590; C.
Xll 58, 575; C. XIII 147, 148, 149, 219,

232, 300
inkar-i cell C. XIII 232
inkar-i enbiya C. VIII 27
inkar-i.hafTC. XIII 232

inklbaz C. II 233; C. V 20, 388, 620; C. VII 16;

C. XIII 52
inkihar-i keserat C. VII 428; C. XI 261
inkilab C. 1 393, 396; C. VI 532; C. VIII 300, 511
inkilab-i hakayik C. VII 484
inkiraz C. IV 124
inkiyad C. 1 289, 326; C. VIII 53, 297, 298, 469,

549; C. XIII 260
inkisar C. I 81; C. IV 42, 121; C. V 149; C. VI

548, 555, 561; C. VII 111; C. IX 176; C. XI

296, 483; C. XII 129, 155; C. XIII 15, 75
inkisar-i kalb C. IV 322; C. XI11 107
Inna ileyhi raciun C. XI 28
Inna zalemna C. IV 242; C. VII 1 1 1
Innenf enellah C. VI 522
Inni enellah C. VIII 533^ C XII 62
Innf karib C. XII 162
innfn Bk. mnfn C. IV 44; C. X 460
ins C. I 330; C. Vll 324, 325; C. VIII 463; C. XI

c $^

MESNEVI-t §ER1F §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6 •

92

ins ii cin C. XI 61 1

ins ve cinn-i seytanf C. XII 329

insafvesdkatC. XI 504

insan C. I 79, 94, 95, 123, 235, 329, 425, 502;
C. II 26, 67, 201, 280, 386, 387, 482; C. HI
17, 18, 97, 170, 273, 287, 360, 373, 396,
397, 428, 449, 480; C. IV 12, 112, 115,
117, 151-153, 190, 225, 399, 404, 506,
507; C V 83, 86, 1 12, 166, 269, 271, 276,
304, 335, 338, 345, 389, 402, 403, 490,
526; C. VI 21, 42, 1 15, 235, 354, 457, 473,
478, 480, 491, 571; C. VII 47, 131, 132,
241, 242, 266-269, 271, 296, 316, 381,
393, 437, 439, 440, 442, 443, 480, 485,
558; C. VIII 14, 38, 44, 49-51, 150, 220,
486, 555; C. IX 36, 59, 1 1 1, 272, 275, 277,
302, 344, 345, 365, 379, 462, 500, 540,
588; C. X 146, 273, 295, 401, 441-443,
448, 518, 521, 602; C. XI 18, 23, 59, 60,
157, 201, 224, 281, 282, 342, 406, 435,
492, 566, 601, 621; C. XII 160, 161, 170,
214, 225, 230, 347, 359, 568; C. XIII 239,
260, 273

insan men' olundugu §eye harfstir C. XII 548,
561, 563

insan seytanlan C. 1 62; C. II 235; C. Ill 86, 87,
88; C. V 237; C. 1X408, 412

insan ve cin §eytanlan C. X 634

insan ve Kur'an ikizdir C. Ill 204; C. XI 399

insan, dil altinda gizlidir C. Ill 237

insan-i cahil C. VII 274

insan-i gafil C. XIII 261

insan-i hadis C. Ill 18; C. XIII 244

insan-i kamil C. I 51, 63, 68, 71-73, 75, 76, 78-
81, 83-85, 87, 96, 106, 107, 109, 118,
120-122, 136-138, 142, 153, 156, 157,
159, 160, 162, 194-197, 209, 254, 256,
258, 261-265, 325, 349, 398, 400, 409,
426, 427, 443, 468, 470, 474-477, 483,
484, 486, 499, 509, 513, 514, 526, 544-
546, 550, 574; C. II 18, 20, 22-25, 27, 30,
107, 169, 170, 172, 186, 197, 210-213,
217, 221, 222, 232, 240, 241, 262, 266,
267, 269, 271, 272, 275, 277, 280, 291,
298, 299, 302, 303, 308, 310, 311, 315,

316, 327, 336, 340-343, 345, 347, 356,
376, 377, 410, 411, 421, 433, 466, 470,
477, 478, 484, 485, 487, 500, 501, 503,
504, 518, 533, 559; C. Ill 12, 20, 21, 23,
24, 30, 32-35, 37, 40, 43, 44, 46-49, 52,
54, 60, 63, 64, 70, 97, 99, 101, 102, 106,
113, 132, 139, 141, 163, 164, 180, 204,
213, 220, 234, 235, 239, 245, 263, 267,
273, 277, 278, 280, 282, 283, 291, 311,

317, 323, 324, 327, 330, 331, 334, 335,
347-351, 358, 370-373, 375, 376, 378,

380-382, 384, 388, 390, 398, 399, 411,
412, 431, 433, 436-439, 441, 442, 445,
449, 456, 459, 467, 468, 476, 494, 497; C.
IV 11, 12, 18, 19, 23-27, 31, 32, 36, 37,
39, 40, 50, 56, 63, 73, 75, 82, 85-87, 97,
107, 108, 110-112, 114, 116-118, 119,
126, 127, 129, 132-134, 136, 150, 154,
170, 181, 184, 185, 187-190, 204-206,
291, 292, 305, 361, 370, 379, 392-404,
405, 421, 425, 426, 429, 432, 434, 439,
452, 453, 455, 479, 481, 484, 486-489,
492, 497-499, 501-503, 507, 508; C. V 22,
93, 127, 153, 162, 165, 166, 194, 203,
213, 266, 267, 299, 327, 337, 338, 350,
351, 355, 358, 359, 375, 376, 383, 385,
387, 390, 400, 427, 473, 477-480, 493,
498, 509-511, 516, 518, 520, 522, 523,
530-535, 537, 546, 556, 558, 559, 592,
595, 596, 598, 601, 603, 604, 610, 61 1; C.
VI 41, 46, 47, 74, 82, 91, 93, 99-101, 108,
154, 155, 163, 182, 196, 212, 225, 227,
232, 336, 246, 247, 265, 282, 292, 293,
314, 316-318, 321, 322, 324, 325, 327,
334, 336, 337, 348, 349, 364-366, 368,
371, 387, 395, 396, 460, 466, 471, 472,
477, 495, 496, 497, 498, 509, 521-524,
584, 586, 591, 597, 609, 62J, 639; C. VII
25-27, 41, 87, 120, 127, 1«2, 133, 142,
158, 159, 162-165, 173, 217, 218, 227,
231, 253-255, 258, 260, 261, 301, 308,
309, 312, 320, 324, 325, 334, 336, 337,
349, 372, 393, 394, 396, 399, 404, 421,
459, 493-495, 498, 520-525, 528, 529,
543, 544, 546; C. VIII 28, 29, 42-44, 46,
50, 53, 54, 56-62, 73, 74, 76, 78, 89-91,
93, 94, 100, 103, 104, 107, 108, 115, 117,
147, 203, 231, 233, 235, 241, 242, 245-
248, 250, 262, 269, 273, 284, 331, 332,

339, 369, 370, 376, 378, 412, 416, 418,
443, 444, 449, 455, 464-468, 470, 474,
477, 487, 488, 490, 491, 520, 521, 529,
534, 553, 561, 563, 584, 593, 605, 614; C.
1X23, 26-31, 67, 81-88, 93-96, 103, 143,
144, 167, 168, 175-177, 183, 184, 246-
248, 256-259, 271, 287, 295-300, 302,
303, 305-307, 312, 315-318, 320, 338-

340, 344, 355, 356, 389, 390, 391, 398,
412, 413, 420, 422, 423, 430, 435-437,
439, 453, 472, 474, 489, 493, 494, 497,
510, 593, 594, 619, 623, 626, 634, 638,
643, 644, 647, 649, 650; C. X 22, 23, 29,
30, 38, 45, 67, 91, 93, 94, 115, 117, 118,
120, 121, 123, 126, 128-130, 136, 142-
144, 147, 150, 159, 160, 162, 170, 171,
177, 181, 182, 195-197, 206, 207, 211,
213, 222, 226, 230, 252, 316, 318, 319,
336, 337, 351, 356, 357, 383, 384, 398,

*$%&>

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELfMELER iNDEKSi

400, 404, 405, 420, 422, 427, 428, 438-
441, 444-446, 452, 454, 455, 458, 462,
481, 495, 518, 521, 524, 570, 571, 585,
587, 593, 594, 601, 606, 607, 609-614,
619, 622, 623, 625, 627; C. XI 20-23, 25,
26, 36, 37, 42, 44, 46, 48-51, 54, 56, 63-
65, 67, 75, 77, 87, 95, 96, 99, 173-175,
180, 189, 201, 204, 205, 209, 224, 226,
228, 229, 231, 232, 244, 245, 252, 255-
257, 264, 282, 283, 285, 295, 296, 299-
302, 324, 341-343, 346, 348, 355, 370-
373, 375, 378-380, 383-385, 398-403,
415, 416, 419, 420, 427, 429-432, 435,
437, 439, 440, 446, 469, 473, 501, 508,
516, 524, 530, 531, 563, 586, 620-622; C.

XII 11, 12, 28, 31, 37, 38, 44, 52, 54-60,
62, 64-67, 70, 71, 73, 76, 77, 82, 83, 92,
106-109, 111, 128, 151-153, 161, 170,
188, 195, 204, 206, 212, 222-229, 232-
235, 239, 247, 251, 252, 255, 257-261,
278, 279, 282-284, 286, 289, 290, 295,
298, 305-307, 309, 327, 329, 330, 343,
347, 348, 355, 359, 366-368, 373, 374,
379-381, 383, 387, 402-406, 408-413,
417, 419-423, 429, 431, 439-444, 463,
465, 467, 468, 480, 488, 489, 498, 499,
515, 517, 521, 522, 528, 529, 546, 564,
579, 580, 589, 591-598, 607, 615-617; C.

XIII 19, 20, 42, 43, 45, 46, 55, 56, 64, 68-
77, 79-81, 87, 93-96, 114, 116, 134, 160,
162-165, 170, 172-177, 185, 194, 195,
201, 205-207, 209-211, 216-226, 229,
232, 233, 237, 238, 240, 241, 245, 246,
249, 251-253, 259-261, 273, 276, 278-
283, 286, 288, 289, 299, 300, 309, 311-
313, 320, 324, 326, 327, 334-337, 342,
343, 347

insan-i kamil bi'1-asale C. X 206

insan-i kamil kiilldur C. V 44

insan-i kamil-i azad C. X 66

insan-i kamili gormek C. IV 32; C. XII 408

insan-i kamili imtihan C. VII 121, 122

insan-i kamilin gazabi C. HI 441

insan-i kamilin kabr-i serifi C. XII 349

insan-i kamilin kabrinin ziyareti C. XII 424

insan-i kamilin kalbi C. Ill 437; C. IX 301; C. XI
300; C. XII 368; C. XIII 222

insan-i kamilin nazan C. XIII 163

insan-i kamilin ruhu C. XI 43

insan-i kamillerin sim C. I 132

insan-i kebir C. I 325, 476; C. Ill 441; C. IV 204;
C. xn 564. 568; C. XIII 223

insan-i nakis C. 1 73, 75, 78, 85, 87, 88; C. II 27;
C. Ill 49334, 375; C. IV 118, 429, 464, 491;
C. VI 498, 584; C. VII 25, 41, 120, 121,
142, 332, 393, 493; C. VIII 61, 242, 345,
488, 529; C. IX 30, 176, 230; C. X 521; C.

XI 20, 21, 29, 65, 343, 524, 531; C. XII
161, 162, 480

insan-i sagir C. I 325, 326; C. XII 564, 565, 568

insanin batini C. XI 621

insanin cismi C. XI 92

insanin kalbi C, III 401

insaniyyet C, II 532; C. Ill 391, 498; C. V 465,

510; C. VI 354, 571; C. XI 566
insanlann izzeti C. VIII 51 1
insanlann kiymeti C, XU 289
insanhk Bk. insaniyet C. II 168; C. V 335; C. VIII

554; C. IX 59, 275, 277; C. XI 226, 517; C.

XII 587

insanhk emaneti kalb C. IV 187

insanhk mertebesi C. Ill 482, 497; C. VIII 599; C.

X530
insanlik yolunu C. XIII 328
insanu'1-ayn Bk. gozbebegi C. Ill 18, 446; C. XII

302
insf C. IX 407

insilahC. IV435;C. VII1256
insaallah C. 1 100, 101; C. V 437; C. XII 558
insjkak C. Ill 325
in§ikak-i kamer C. I 343; C. Ill 444; C. IV 37; C.

VI 567
in§ikak-i kamerin ru'yeti C. XII 477
in§ikak-i sema C. Ill 446, 447
in§irah-i kalb C. XI 472
intias C. XII 533

intibah C. 1 237; C. VI 136; C. XI 13; C. XII 502
inticaC. XIII 115
intiha C. I 510; C. IV 400, 401; C. V 340; C. IX

403
intihar C. VI 439; C. X 187, 233, 431, 432
intikal C. Ill 427; C. VI 415; C. XI 277, 278
intlkam C. I 471, 552; C. II 332, 339, 340, 526;

C. VI 20; C. VII 314, 371; C. VJII 38, 332; C.

X 560, 563, 564, 566, 570; C. XI 346; C.

XII 215
intikam-i ilahi C. VII 360; C. X 515
intisab C. II 302, 303; C. Ill 225; C. IV 56; C. V

167, 170; C. VI 611; C. VIII 491; C. IX 170,

337, 338, 339, 340, 391, 393, 468, 469; C.

X 93, 121, 130, 147, 181; C. XI 180, 373,

378, 530; C. XII 188, 295; C. XIII 170
intizam-i alem C. XI 289; C. XII 98
intizar C. VI 281, 626; C. VII 354, 355; C. IX

562; C. X 37, 38, 480; C. XII 474; C. XIII 58
inzal C. X 486
inzal hali C. XIII 27
inziva C. Ill 468
ip C. I 285, 455, 456; C. Ill 342, 354, 355; C. V

28, 443, 444; C. VI 481, 482; C. VII 326; C.

IX 217; C. X 82; C. XI 254; C. XII 261, 317;

C. XIII 218
ip oynatici C. Xll 277
ip oyunculugu C. XI 449

<^^o

MESNEVf-t §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6 ■

ipek C. XI 499; C. XII 69; C. XIII 29, 272

ipek bocegi C. I 324, 401; C. X 333

ipekgi C. XI 499

iplik C. II 321, 325; C. Ill 281; C. VIII 340, 407,
408, 414; C. X 284; C. XII 261, 263, 328

i'rab C. IV 471

frad C. IX 486, 487; C. XI 360; C. XII 518, 519

irade C. I 82, 116, 117, 234, 235, 236, 238,
307, 309, 310, 320, 441, 565; C. II 189,
209, 225, 264, 356, 394, 452, 526; C. Ill
46, 54, 107, 207, 208, 329, 364, 385, 429;
C. IV 56, 152, 258, 452; C. V 18, 271, 366,
400, 401, 404, 405, 438, 441, 501-504,
539, 546, 549, 587; C. VI 57, 169, 235,
236, 238, 471, 546, 547, 549, 588, 606,
612; C. VII 21, 77, 127, 128, 214, 255,
288, 309, 401, 403, 404, 556; C. VIII 84,
136, 193, 281, 325, 332, 333, 341, 346,
449, 369, 438, 515; C. IX 237, 542, 587,
634, 645; C. X 254, 257, 260-263, 271-
276, 282, 283, 286, 288-290, 292, 295-
297, 299-301, 304-309, 311, 313, 314,
316, 320, 322, 323, 349, 445, 454, 512,
579, 581; C. XI 85, 130, 144-146, 152,
438, 476; C. XII 130, 131, 137, 140, 324,
331, 422, 446; C. XIII 52, 298, 299, 317

irade-i be§eriyye C. Ill 314

irade-i ciiz'iyye C. I 237; C. VI 235, 239, 464; C.
VII 141; C. X 257, 305; C. XII 152, 553,
554; C. XIII 187

irade-i Hak C. Ill 363; C. V 496, 497; C. VI 548;
C. VII 21, 556; C. IX 237; C. X 269, 445

irade-i ilahfye C. V 439; C. Ill 67

irade-i ilahiyye C. II 265; C. VI 141, 262; C. VIII
297, 298, 315; C. IX 420, 533; C. X 305,
451,593

irade-i kull C. IV 203

irade-i kulliyye C. VI 464; C. Vll 128, 141; C. X
305

irade-i nefsani C. V 226

irade-i rahmaniyye C. X 620

irade-i sebeb C. XII 224

frad-i ma'nevf C. XIII 286

irci'l C. Ill 259, 327; C. VIII 82; C. IX 422, 423;
CXI 618

irfan C. I 31, 170, 254, 337, 410, 456, 554; C.
II 47, 52; C. HI 287, 429; C. IV 54, 209,
234, 235, 237, 239, 245, 339, 398, 509; C.
V 170, 333, 351; C. VI 333, 354, 471, 568,
578, 622, 635; C. VII 41, 171, 172, 205,
206,231,318, 411; C. VIII 204, 226, 235,
268, 307, 500; C. IX 56, 109, 130, 165,
413, 593; C. X 50, 115, 117, 126, 196,
420, 428, 450; C. XI 16, 403; C. XII 32, 99,
128, 177, 510, 598; C. XIII 211, 251

irfan cenneti C. XIII 339

irfan-furu§luk C. IX 135

irfan-i ilahf C. I 254

irfan-i Muhammedi C. I 326; C. IX 139; C. X 40

irfan-i niibuvvet C. II 200

irfan-i zevki C. VIII 194

irhasat C. XI 262

irsal C. II 472

irsal-i mesel C. VI 491; C. XI 230

irsal-i riisul C. II 77

irsad C. I 67, 68, 95, 116, 166, 227, 434, 485,
525, 533, 534, 542, 555, 566; C. II 236,
238, 341, 363, 466, 500, 502; C. Ill 12,
187, 314, 315, 491; C. IV 54, 76, 127, 129,
156, 158, 159, 353, 391, 429, 485, 486; C.
V 201, 384, 475, 517, 591; C. VI 492; C. VII
26, 206, 255, 307, 308, 495, 498; C. VIII
54, 228, 244, 263, 488, 606, 608, 621; C.
IX 84, 139, 148, 149, 248, 285, 302, 345,
444, 453, 464, 479, 494; C. X 137, 153,
342, 572, 601; C. XI 89, 419, 472, 570,
586, 622; C. XII 76, 111, 122, 123, 206,
207, 262, 436, 578, 626; C. XIII 16, 46, 87,
174,283,347

ir§ad da'vasi C. VII 493; C. X 340

ir§ad gayreti C. V 303

ir§ad sadasi C. Ill 371

irsada kiyam C. IX 470

irsada me'zun kildi C. XII 206

irsad-i fikr C. Xll 490

irsad-i halk C. VIII 262; C. IX 468; C. X 270

ir§ad-i ibad C. IX 86, 344, 420; C. XI 456

ir§ad-i ibadullah C. HI 366

ir§ad-i mur§id C. II 502

ir§ad-i salikfn C. X231

irtidad C. II 365, 366; C. VI 557

irtihal C. XI 90

irtikaC. 1X177

irtikab-i maasf C. IV 410

irti§a C. VII 425

fsa'run nefesi C. I 574

fsa'mn §ibhi C. XIII 154

fear C. II 491; C. IV 200, 361; C. VI 137, 277,
250; C. VII 514, 515; C. IX 36, 280; C. X
501; C. XII 276, 430

isbat C. 1 384, 519, 520; C. II 101; C. VII 259; C.
IX 213, 349, 643; C. X 34; C. XI 221, 222,
252, 257, 268; C. XII 575; C. XIII 148

isbat ve mahv C. XII 447

isbat-i masiva C. VIII 321

isbat-i rububiyyet C. X 34

isbat-i vucud C. VIII 321

Isevi C. I 253; C. XII 187, 188, 189, 190; C. XIII
149

Isevf-i Muhammedi C. V 334

Iseviler C. I 176, 251, 259, 260, 269, 270; C. Ill
106, 235; C. IV 194; C. V 538, 562; C. XI
164, 165; C. XII 157, 177, 189

Iseviyet C. I 176? C. IX 385; C. X 416

^

TERtMLER, DEYiMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

lseviyyii'l-mesjeb C. XI 67

ishalC. XII 410

isim Bk. esma C. 1 21 1, 382, 449; C. II 210, 219,
239, 395, 425, 426, 427; C. HI 64, 70, 102,
150, 214, 340, 375, 386; C. IV 332, 379,
386, 481, 482, 485; C. V 78, 362; C. VI
103, 104, 160, 623; C. VII 77, 78, 314,
317; C. VIII 341, 342; C. IX 133, 134, 502;
C. X 624; C. XI 226; C. XII 117, 360, 421,
589; C. Xlll 20, 47, 48

isim asasi C. VIII 536

iska-yi ilahi C. II 496

iskencubin C. XI 20, 21

islam C. V 371, 372; C. VII 462; C. VIII 448,
615; C. IX 287, 288, 313; C. X 344; C. XI
239; C. XII 54, 289; C. XIII 250

Islam vatam CIV 272

lslam-i hakiki C. IX 313; C. XII 177

lslam'i kabul C XIII 117

Islam'm binasi C. VII 461

tslamiyet C. II 295, 296; C, IV 194; C. VIII 40,
41; C. X 393, 416; C. XIII 156

IsmaUQer C. VI 448

lsmailfyye C. VI 448

ismet C. II 399, 400; C. IV 391; C. V 40; C. XII
466

ismet-i ilahiyye C. IV 231

ism-i Hadf C. I 384

ism-i Adl C. IX 296

ism-i alem C. Vll 78

ism-i a'zam C. II 383; C. Ill 57, 58; C. V 208; C.
VI 55, 56; C. VII 272

ism-i Basit C. » 280

ism-i Batin C. I 81, 276, 460, 465, 525; C. II
280, 378, 379, 460, 462, 465, 466; C. Ill
99, 238, 280; C. IV 370, 374; C. V 288,
376, 484, 607; C. VI 349, 560; C. VII 529;
C. VIII 28, 29, 236, 247, 324, 584; C. XII
33, 68

ism-i cami C. I 476; C. II 299, 311; C. Ill 229,
436; C. IV 60, 97, 1 1 1 ; C. V 26, 27, 201; C.
VI 295; C. VIII 58, 107, 490; C. X 226, 549;
C. XI 23, 64, 343, 485; C. XII 403; C. XIII
347

ism-i Celal C. HI 450; C. V 360; C. XI 485; C. Xlll
336

ism-i ceia-i Hak C. Ill 149

ism-i Cemal C. HI 450

ism-i Cemil C. IX 144

ism-i Darr C. II 280

ism-i Fettah C. VI 560

ism-i galib C. 1 519; C. VIII 28, 29; C. XI 343; C.
XIII 20

ism-i Had! C. I 69, 167, 169, 266, 284; C. HI 12,
40,94, 107, 129, 130, 278, 317, 428; C. IV
39, 226, 235, 239, 255, 318, 387; C. V
193, 295, 352, 619; C. VI 160, 237, 284,

435, 442, 516, 633; C. VII 221, 246, 284,
314, 316, 327, 334, 381, 422, 424, 457; C.
VIII 539; C. IX 306, 324, 407; C. X 265; C.
XI 84, 442, 501; C. XII 83, 84, 167, 393; C.
XIII 20, 226, 281,324

ism-i hakiki C. I 384

ism-i has C. I 383, 385, 477; C. II 271; C. HI
431; C. V 546; C. VI 73; C. VII 326, 488; C.
VIII 360; C. IX 499, 500

ism-i ilahi C. I 235, 474, 520; C. HI 64, 104,
138, 150, 416; C. IV 208; C. VI 328, 560,
606; C. VII 274, 327, 418; C. VIII 49, 322;
C. IX 518; C. X 24, 73, 255, 549; C. XI 299;
C. XII 161, 406, 589; C. XIII 102, 103

ism-i Kabiz C. II 280

ism-i Kahhar C. VIII 268

ism-i LatifC. VIII 268; C. IX 91

ism-i mecazi C. I 384

ism-i Mudill C. I 167, 169, 284, 493, 529; C. II
526; C. Ill 40, 95, 108, 180, 278, 428; C, IV
216, 218, 222, 226, 235, 239, 255, 318,
387; C. V 193, 352; C. VI 160, 237, 435,
439, 442, 516; C. VII 246, 284, 381, 382,
457; C. VIII 539, 583; C. IX 306, 323, 407,
516, 517, 612; C. X256, 265; C. XI 65, 84,
442; C. XII 83-85, 393, 394; C. XIII 226,
281, 324

ism-i MuhyfC. II 280

ism-i Muntakim C. II 339

ism-i mutasamf C. XII 360

ism-i Mumft C. II 280

ism-i Nafi C. II 280

ism-i Samed C. Ill 104

ism-i Selam C. Ill 177; C. VII 217; C. X 277

ism-i §erifC. XIII 49, 50

ism-i Zahir C. I 81, 276, 460, 465, 519, 525; C.
II 271, 280, 378, 379, 460, 462, 465, 466;
C. HI 238, 280, 469; C. IV 1 1, 43, 370, 374;
C. V 288, 376, 484, 607; C. VI 349, 354,
560, 610; C. VII 488, 529; C. VIII 29, 236,
539, 584; C. IX 398, 433; C. X 91; C. XI 64;
C. XII 33, 68, 168

ism-i Zahir ve Batin C. Ill 229; C. VI 496

ism-i Zat C. IV 406; C. V 299, 400; C. VI 295; C.
VII 227; C. VIII 449; C. XI 299, 300

ism-i zatin mazhan C. XIII 222

isneyniyet mertebesi C. I 503

isneyniyette vahdet C. VII 506

isneyniyyet Bk. ikilik C. 1 537, 548; C, II 102,
334, 370, 448, 462, 476; C. Ill 181, 332; C.
IV 137, 222, 316; C. VI 23, 186, 381, 448,
460, 467, 530; C. VII 301, 400; C. VIII 82,
208, 346, 453, 553, 571; C. IX 531; C. X
257, 322; C. XI 396

ispirto C. VIII 276, 277

israC.VII 168

israf C. IV 45; C. IX 465; C. X 240, 623

S $P?

MESNEVI-i §ERIF §ERHI / XIII. CtLT • MESNEVI-6 -

ista C. IV 439

istaffl C. IV 483

Istanbul kadisi C. XII 36

istiane C. XIII 303

istiareC. VI 491

istibdad C. V 289; C. VIII 465

isti'dad Bk. isti'dadat C. I 74, 76, 79, 120, 121,
131-133, 136, 169, 199, 205, 212, 225,
233, 235, 236, 251, 257, 267, 304, 305,
310, 315, 326, 367, 449, 468, 473, 480,
541, 565; C. 11 39, 52, 83, 128, 133, 153,
154, 164, 169, 181, 182, 220, 224, 254,
282, 287, 288, 291, 301, 310, 312, 318,
324, 326, 328, 349, 351, 366, 454, 466,
496, 497, 515, 518, 528, 540, 561; C. Ill
11, 14, 39, 40, 104, 106, 114, 130, 146,
172, 193, 208, 231, 233, 276, 285, 289,
306, 308, 316, 318, 370-372, 412, 431,
432, 437, 448, 450, 467, 492; C. IV 20, 23,
26, 36, 47, 63, 72, 156, 204, 218, 222,
254, 268, 269, 289, 291, 299-301, 307,
311-313, 319, 344, 368, 371, 391, 401,
447, t 508, 515, 516; C. V 21, 23, 77, 105,
189, 196, 210, 232, 269, 270, 296, 300,
301, 303, 343, 364-366, 378, 432, 436,
439, 480, 498, 499, 508, 539, 546, 548,
556, 582, 598, 603, 613, 636; C. VI 20, 31,
59, 89, 99, 102, 103, 122, 126, 158, 171,
175, 181, 213, 233, 240, 259, 260, 295,
313, 325, 375, 387, 398, 456, 457, 486,
582, 593, 624, 634; C. VII 19, 20, 23, 28,
79, 98, 99, 108, 115, 117, 121, 127, 147,
189, 224, 232, 254, 255, 257, 267, 275,
293, 316, 327, 338, 345, 370, 379-381,
386, 400, 401, 408, 429, 430, 442, 446,
447, 480, 481, 542, 555; C. VIII 32, 207,
251, 324, 326, 355, 359, 364, 371, 376,
382, 393, 416, 423, 437, 454, 469, 470,
491, 493, 539, 553, 562, 569, 612; C. IX
30, 31, 69, 115, 117-119, 150, 167, 214,
298, 301, 322, 347, 361, 363, 379, 384,
389, 412, 499, 500, 515, 539, 546, 570,
647; C. X24, 32, 33, 70, 88, 89, 116, 134,
145, 150, 152, 153, 186, 214, 250, 273,
282, 297, 304, 305, 308, 315, 406, 416,
427, 432, 441, 442, 460, 462, 521, 546,
549, 553, 554, 567, 580, 581, 609, 611,
612, 614, 633; C. XI 17, 19, 22, 64, 66, 67,
77, 130, 151, 172, 176, 209,. 289, 291,
293, 312, 322, 324, 355, 372, 383, 405,
415, 416, 434, 441, 483, 540, 572, 606,
609, 614, 623; C. XII 27, 29, 32, 67, 185,
204, 275, 300, 308, 314, 349, 370, 385,
409, 426, 432, 479, 489, 498, 505, 507,
508, 510, 544, 597, 598; C. XIII 20, 44, 76,
97, 101, 126, 131, 142, 159, 162, 172,
174. 175, 176,201,262,311,312

isti'dad sahibleri C. I 414

isti'dadat Bk. isti'dad C. I 208; C. II 192, 280,

344, 375; C. Ill 295, 371 ; C. IV 304, 447; C.

V 73, 161, 405, 532; C. VI 247; C. VIII 345;

C. X 405
isti'dadat mec'ul degil C. Ill 295
isti'dadat-i ezeliyye C. II 330
isti'dadat-i ezeliyye C. Ill 362, 364; C. IV 404
isti'dadat-i gayr-i mec'ule C. II 330
isti'dadat-i zamaniyye C. X 315
isti'dad-r ezel C. VI 220
isti'dad-i ezelf C. 1 267, 380; C. II 1 12, 280, 318,

371, 383; C. Ill 217, 255, 361, 436, 491,

497; C. IV 32, 50, 51, 194, 208, 219, 380;

C. V 70, 105, 208; C. VI 218, 222, 462,

526; C. VII 228, 379, 531, 555; C. VIII 20,

207, 324, 360, 416, 470, 554, 562; C. IX

148, 345, 595; C. X 36, 147; C. XI 13, 19,

196, 622; C. XIII 172, 173
isti'dad-i gayr-i mec'ul C. I 449; C. II 516, 537;

C. Ill 1 1, 12; C. VI 99; C. VIII 470; C. X 322;

C. XIII 172, 176
isti'dad-i mec'ul C. II 516; C. Ill 12, 13; C. IV

218; C. VII 345; C. VIII 470; C. X 322; C.

XIII 172, 173, 175, 176
isti'dad-i zatf C. X 322, 337, 538
isti'dadsiz C. XIII 173, 174
istidlal C. II 72, 73, 74; C. Ill 201, 410; C. IV

140; C. V 88; C. VI 210, 324, 325, 327; C.

VI11 426, 556; C. IX 204; C. XIII 231
istidlalat C. IX 282; C. XIII 228, 229
istidlalat-i akliyye C. V 590; C. VIII 73, 74; C. X

129, 131,348
istidlali C. I 47; C. XI 217; C. XIII 71
istidlal-i akli C. Ill 62
istidlali ulum C. XIII 75
istidrac C. V 149, 223; C. VII 31; C. IX 563; C. XI

392, 435
istifham-i isbafi C. X 34
istifsar C. IV 430
istigaseC. V 115
istigfar C. I 115; C. II 353, 367; C. Ill 455, 457;

C. IV 179, 180, 391, 392, 413; C. V 109,

197; C. VI 24, 437; C. VII 105, 153; C. VIII

192, 194, 452, 453, 491, 498; C. IX 78,

186, 520, 521, 627; C. X 61, 63, 436, 470,

559, 560, 561; C. XI 208, 270, 448, 554; C.

XII 276, 277, 427, 537; C. XIII 15, 18, 147,

163, 227, 289
istignaC. V 376; C. VI 544; C. IX 151, 193, 194,

195, 196, 198; C. XIII 279, 281
istigrak C. I 423; C. II 89, 342, 460; C. IV 379,

464; C. VIII 345, 346, 348, 372, 377, 503,

549, 550; C. IX 605, 643, 648; C. XII 396,

412,413
istihalat Bk. istihale C. II 482; C. HI 254, 447,

448, 452, 453; C. VI 288; C. VIII 239, 240,

<^g>

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER iNDEKSl

555; C. IX 269, 272, 372; C. X 554; C. XIII

77
istihalat-i daime C. I 396
istihalat-i devn C. XIII 76
Istihalat-i miitemadiye C. VIII 5 1 1
istihale Bk. istihalat C, V 521 , 547; C. VII 533; C.

VIII 598; C. IX 545, 569, 575; C. X 607; C.

XII 385
istihaza C. Ill 493

istihkak C. VI 214; C, XI 195, 196; C. XII 136,

137
istihlaf C. VI 318
istihlakC. Ill 315
istihyaC. VII 181; C. XII 318
istlhzaC. II 184, 185; C. VI 112; C. VII 181, 315,

425, 426; C. X 261
istikamet C. V 205; C. VII 107; C. VIII 535; C. X

454
istikamet sahibi C. V 205
istikbalC. I 441, 442
istiklal C. II 115, 541; C. V 358, 456; C. VI 470;

C. VIII 345, 547; C. IX 333, 616, 645; C. XII

64,271
istiklal da'vasi C. II 315
istiklal-i VUCUd C. VIII 423; C. IV 464; C. VI 115;

C. VIII 345
istfla C. II 478
istimdad C. V 1 15, 572; C. XII 350, 463; C. XIII

49
istinca C. VIII 120, 122
istinkah-i esrar C. VI 566
istinsak C. VIII 119, 122
istirahatC. VI 351
istiskan C. XIII 247
istisnaC. I 100, 101; C. V 169; C. XII 119, 550,

551,558, 563; C. XIII 318
istisare C. I 333, 334, 335
istitar C. I 533, 535, 540; C. XII 562
istiva C. VI 481; C. XI 217; C. XII 221
istiva-yi Rahman C. I 445
isyan C. II 26; C. IV 47; C. VIII 198, 321; C. VIII

292; C. IX 194, 396; C. X 328, 329, 487
is C. VI 273
is, adami C. VII 39
isarat-i ezei C. XIII 216
isaret C. Ill 205; C. VI 491, 509, 560; C. VIII

244, 529; C. IX 316, 398, 600, 635, 643; C.

X 217, 221; C. XI 242; C. XII 129, 309; C.

XIII 17,48, 142, 143,216,222
i§aret-i gaybf C. X210

isari C. VII 326

i§-gu? C. XIII 270

i§i cereyan-i tabitsine birakmak C. XII 269

isjtmek C. I 71, 490; C. HI 240; C. IV 52, 385,
386; C. VII 260; C. VIII 52, 171; C. X 535,
536, 539; CXI 618; C. XII 501

iskal C. V 303

iskembe C. IX 235, 236; C. XI 67

iskembe yikamak C. I 31

iskence C. X 449; C. XI 307; C. XII 585

iskence saht C. XII 585

isret C. V 565, 566; C. X 442

istibah C. XI 232

isdha C. IV 447; C. VIII 93

istiharC. I 142,465

istiha-yi kazib C. XII 215

istiha-yi sadik C. XII 215

i§tira C. XI 420

i§tiyak C. I 76, 521; C. VI 544; C. VIII 375; C. X
440; C. XIII 133, 170

isve C. X 522

itaat C. IV 114, 195; C. VI 158; C. X 27, 201,
218, 344

it'am C. IX 60, 254

i'tibar C. IV 439; C. VI 1 16, 347; C. XIII 86

i'tibar akil ve isti'dadadir C. XII 185

i'tibarat C. IV 373

i'tidal C. 1 516; C. Ill 15, 359, 429; C. IV 442,
446, 447; C. V 19, 170; C. VI 462, 560; C.
IX 209, 210, 211, 221, 465, 466; C. XII
157; C. Xffl 130

i'tikad C. I 108, 185; C. II 73, 151, 272, 287,
344, 380, 381; C. IV 379; C. V 404, 412; C.
VI 160; C. VII 257; C. VIII 355; C. IX 73, 97,
122, 123, 130, 131, 170, 213; C. X 107,
261, 262, 264, 271, 283, 284, 290-292,
298, 299, 301, 306, 322, 337, 348, 349,
350, 359; C. XI 308, 309, 310, 478, 533,
576, 603; C. XII 270, 271, 420, 487; C. XIII
231, 235, 318

i'tikadat C. XI 180, 601; C. XI11 344

i'tikadat-i batil C. XII 168

i'tikadat-i faside C. XI 26

i'tikadat-i muhayyele C. XI 600

i'tikadat-i muhtelife C. XII 168

i'tikad-i cebr C. X 298

i'tikad-i fasik C. X 336

i'tikad-i has C. IX 131

i'tikad-i sahih C. XII 61

i'tilalC. V 611

i'timadc. VI 196

i'tinak C. XIII 48, 234, 256

i'tiraf-i ziinub C. VII 403

i'tiraz C. 1 159, 400, 459; C. II 526, 527, 535; C.
Ill 23, 362; C. IV 9-11, 31, 285, 395, 406;
C. V 495, 606; C. VII 100, 232; C. VIII 29,
588; C. X 230; C. XI 257, 435, 506, 574; C.
XII 57, 59, 60, 64, 65, 72, 73, 76, 123,
234; C. XIII 64

i'tirazat C. Ill 22

i'tiyad C. V 506

1'tizal C. Ill 35

itmi'nan C. IV 248, 249; C. XIII 319

ittiba' C. VII 442

GNjjp/a

fT

MESNEVt-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6

ittifak C. Ill 308

ittihad C. I 248, 455, 457, 537, 538, 547; C. II
160, 285, 329; C. HI 35, 47, 201, 325, 376,
419; C. IV 493, 494, 495, 498; C. V 18,
357, 400, 540; C. VI 533, 539, 626; C. VII
21, 42, 130, 132, 142, 143, 144, 147; C.
VIII 80, 336, 344, 346; C. IX 206, 278,
300, 437, 512, 634, 635, 639, 641, 646,
647; C, X 22, 23, 606, 607; C. XI 34, 38,
200, 215, 216, 402; C. XII 64, 151, 176,
245, 295, 367, 422, 580, 584; C XIII 52,
97, 335

ittihad alemi C. XI 32, 33

ittihad ve ittifak CIV 106

ittihad-i batin C. IV 491

ittihad-i enbiya C. XII 177

ittihfid-i zaman C. VII 272

ittisSl C. I 78, 263, 458; C. Ill 331, 418; C. IV
451; C. V 357, 358, 510, 525; C. VII 130,
229, 230; C. VIII 209; C. IX 299, 300, 360,
371; C. X 530; C. XI 429, 433; C. XII 1 1 1

ivazC.V1251,252, 265, 449

iyadet C. II 404; C. Ill 477; C. IV 92, 93; C. IV 95,
106, 107; CXI 216

iyal Bk. iyal C V 39

iyalullah C V 38

iyanC.VlH 172

iyi C II 518; C HI 92; C. IV 126, 235, 373; C. VI
101, 103, 104; C VII 3.88; C IX 165; C. XI
124, 138, 167, 466; C XII 81, 123, 363,
497

iyi ahlak C HI 93; C X 66; C XI 366

iyi akval C X 66

iyi amel C IX 355

iyi ef al C. X 66

iyi goz C XII 283

iyi huy C HI 228

iyi huylu C VII 233

iyi male. 1319

iyiler C 1 262

iyilige fenalik C VI 156

iyilik C. I 406; C. Ill 112, 281; C. IV 270; C. V
90, 91; C VI 156; C. VII 43; C VIII 192,
325; C. IX 574; C. X 81, 336, 502, 565; C
XI 474, 475; C. Xll 99

lyyake na'budu C VIII 329

iz C III 62, 63

izafat C. I 82, 359, 456; C. Ill 16; C. IV 315; C
V 246, 271

izafatm lskati C II 427

izafet-i lamiyye C IX 328; C. XI 353

izaff varlik C. XI 90

izafi vucud C. V 358

izdivac C VII 72; C. X 402, 403

tze'n-necmu heva C XI 45

izhar Bk. izhar C VIII 359, 540

izn C. XIII 74

izn-i ilah C Xffl 162
izz u celal C II 360

izzet C HI 309; C VI 543, 544; C IX 55, 238,
285, 617, 618; C. XI 109, 533; C. XHI 147
izzet-i dunya C HI 309
izzet-i gina C. VI 543
izzet-i hakiki C V 288
izzet-i hakikiyye C. HI 309
izzet-i Hakk'in mazhan C XII 55
izzet-i nefs C 1X171

J

JagjagC. X41.42

K

kaba C. X 260

kabahat C. I 470; C VI 78, 525, 527; C X 80; C.

XI 147, 150
kabak C. IV 241; C. VIII 179; C IX 444, 468; C.

XI 406
kabak kalyesi C XI 403
Ka'be C. IV 447; C. V 168; C. IX 124; C. XI 299,

300, 611; C XII 53; C XIII 156, 157, 158,

221 222 253
K5be kavseyn C II 495; C. V 357; C. VI 34; C. IX

342
Kabe Kavseyn meyhanesi C VI 35
Ka'be-i hakikat C IV 393
Ka'be-i tna'nevi C IV 406, 407
Ka'be-i Muazzama C XII 551
Ka'be-i sun C IV 406
Ka'be-i visil C. XHI 253
Ka'be-i Zat C. V 299; C. VII 23
Ka'betullah C VI 194
Kabiz C II 480; C III 75, 169, 311, 312, 386,

427; C. VI 368, 496; C VU 546; C VIII 61,

96, 438; CXI 24; C XII 81
kabilf C. I 1 02
kabil-i dalalet C. VII 381
kabil-ihidayetCVH381
kabil-i sifat-i ahadiyyet C. VIH 80
kabiliyet Bk. isti'dad C. I 233, 235, 315, 326; C.

IV 254, 304; C V 296, 300, 303, 539; C VI

607; C VII 79, 115, 381, 386, 480, 481; C.

VIH 234, 381, 382, 469; C. IX 322, 499-

502, 539, 545, 546; C. X 462; C. XI 19,

130, 324, 606; C. XII 136, 308, 349; C XIII

274
kabiliyetsiz C XI 416
kabiliyyat C. VIH 345

kabiliyyet-i asliyye C V 582; C X 322, 337
kabiliyyet-i zatiyye C. VIH 359, 539; C XII 300
KabilliC VIII 401, 406, 412, 413
Kabilli kocakan C VIII 400, 412, 417
kabir Bk. mezar C I 496; C. HI 263; C. IV 199;

C VI 628; C VUl 21, 23, 126, 524; C IX

332, 495, 557, 558; C XII 348, 349, 423,

438, 501

°m&

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER lNDEKSl

kabir azabi C. VII 395

kabir ziyareti C. XII 444; C. VIII 21; C. XII 499

kabirlerin ke§fi C. XIII 280

kablel-cem' fark C. IV 390

kabr-i §erif C. XII 348, 350

kabristan C. VI 627; C. VII 378

kabuk C. I 348; C. Ill 356; C. IV 373, 374, 387,
397; C. VI 44, 308; C. VIII 366, 445, 446,
501; C. IX 24, 301, 395, 613-618; C. X 41,
152; C. XI 47, 265, 437, 486, 487; C. XII
62, 136, 566; C. XIII 17, 18, 19

kabulC. XIU219

kabul-i halk zevki C. Ill 415

kabul-i niyaz C. XIII 109

kabz C 1 570; C. II 55; C. Ill 371, 428; C. IV 302,
303; C. V 105-109, 386, 546, 610; C. VI
105, 351-353, 359, 360; C. VII 241, 546; C.

VIII 520; C. IX 132, 133, 215; C. X 470,
473, 474, 477, 555, 556; C. XI 513, 557; C.
XII 309, 497

kabza C, VI 496

kabza-i Hak C. II 302

kabz-i daim C. VI 359

kabz-i ervah C. IX 546

kacmak peygamberlerin sunnetidir C. XI 1 73

Kad ceffe'l-kalem C. X 320

kadayifC. XIII 265

kadeh C. I 74; C. II 40, 424, 425; C. Ill 212; C.
IV 122, 202, 419, 420; C. V 73, 372; C. VI
621; C. VIII 71; C. IX 139, 140; C. X 369-
371, 444, 622, 623, 624; C. XII 35, 565,
566; C. XIII 16, 26, 27, 48, 54, 275

kadeh-i cism C. X 370

kadeh-i vucttd C. VI 405; C. X1I1 49

kadem Bk. ayak C. 11 201; C. V 334

kadem-i Adem C. II 376

kadem-i Cebbar C. I 419, 420; C. XIII 309

kadem-i Half! C. II 376

kadem-i Harun C. II 376

kadem-i Isa C. II 376

kadem-i Keltm C. II 376

kadem-i Musa C. V 334

kadem-i nebf C. VI 319

kadem-i suluk C. Ill 62

kadem-i Yusuf C. II 376

kadem-i-Idns C. II 376

kader C. I 102, 301, 311, 372, 380, 449; C. HI
208, 216; C. V 364, 404, 405, 439, 440; C.
VI 104, 530; C. VII 386; C. VIII 295, 538; C.

IX 509; C. X 48, 270, 271, 282, 290, 297,
322, 435; C. XI 361, 620; C. XII 558; C. XIII
157

kader, kader ile reddolunur C, X 322

Kaderf C. I 37; C. VII 255; C. X 264, 283, 284,

345, 347, 350
kader-i Huda C. X 327
kader-i ilahi C. Ill 299; C. VI 374, 565; C. VIII

189; CXI 315

Kaderiler C. X 322, 346, 348, 349

Kaderilik C. II 380; C. VII 257

Kaderiyye C. H 344, 381; C. X 290, 291

kadh C. XI 367

kadi C. HI 391; C. IV 144, 162, 163, 250, 251,
253; C. V 372, 450, 451; C. VI 418, 425; C.
XI 488, 489, 490, 493, 494, 502, 505, 508,
512, 523, 525, 536, 538, 562, 564; C. XII
42, 301; C. XIII 179, 182, 183, 186, 188,
189, 192, 194, 199, 200, 201, 204, 205,
211,212,213,214,215

Kadi'l-hacat c. V 209

kadihkC. IV 163,250

kadin C. I 73, 74, 89, 310, 311, 536; C. II 139,
144-151, 202, 203, 210, 224, 235, 296; C.
HI 196, 285, 443, 479, 493; C. IV 21, 44,
102, 125, 144, 205, 243, 328, 368; C. V

227, 359, 514, 515, 564, 565, 633; C. VI
196, 531, 532, 533, 616; C. VII 245, 320,
422, 425, 473, 474, 492, 552; C. VIII 118,

228, 245, 392, 396, 400, 415, 416, 417; C.
IX 209, 325-327, 384, 405; C. X 122-124,
136, 183, 267, 330, 353, 354, 376, 577,
378, 433, 436, 443, 445, 474, 484, 485,
487, 497, 498, 503, 519, 525-527, 533,
585, 586, 594; C. XI 71, 87, 97, 104, 116,
117, 164, 173, 178, 228, 237, 241, 345,
410, 415, 470, 491, 522, 542, 556, 558,
559, 568, 583, 607, 608, 613; C. XII 77,
279-281, 335, 343, 344, 374, 491, 540,
544, 557, 573, 574, 585, 594, 613, 614,
624, 626, 627; C. XIII 22, 23, 25, 26, 34,
36, 83, 137, 138, 180, 181, 1$3, 187-189,
192, 210, 212, 213, 215, 247, 248, 300

kadin hilesi C. XIII 189

kadin sesi C. XIII 213

kadina muhabbet C. II 147

kadmi sevmemek C. II 145

kadinin efsunu C. XIII 187

kadinin nafakasi C. XIII 214, 215

kadiniann guzelligi C. IX 325

kadinlann kiskanghgi C. X 566

kadinhk C. II 32

kadim C. II 243; C. IV 138, 304; C. V 17, 340,
359, 374, 375; C. VI 499; C. VII 78, 115,
167, 386; C. VIII 83, 301, 302, 339, 364,
585; C. IX 436, 438, 499, 502, 612, 613; C.
XIII 24

kadfm-ilatifC. 1472

Kadir C. I 474; C. XI 192

Kadir Gecesi C. IV 295, 296, 310; C. VI 41; C. XII
315

Kadin C. II 327

kadr-i mu§terek C. IV 83, 84

Kaf dagi C. I 380, 421; C. II 102, 103, 187, 299,
314; C. Ill 31; C. VI 609; C. VII 250, 256; C.

*£^>

MESNEVf-1 SERIF §ERHt / XIII. CiLT • MESNEVl-6 ■

VIII 498, 574, 575, 582, 583; C. X 514; C.
XII 429; C. XIII 44, 45

kafes C. I 435, 558; C. VI 409-411, 414-417; C.
Vlll 49, 50; C. IX 289; C. Xll 157, 158, 159,
334; C. XIII 197

kaf-l kuff C. XI 538

kaf-i mevsule C. VII 466

KafiC. VIII 518, 519

kafir C I 165, 170, 240, 382; C. II 98, 99, 151,
152, 161, 235, 389, 458, 459; C. HI 147,
148, 177, 277, 301, 364, 444, 495, 496,
497-, C. IV 193-195, 198, 216, 217, 397,
398, 413, 492; C. V 355, 412, 536, 564,
578; C. VI 18, 42, 142, 156, 237, 238, 489;
C. VII 218, 246, 274, 457; C. VIII 124, 179,
186, 187, 198, 256-258, 266, 269, 295,
444, 445, 457; C. IX 38, 69, 73, 105, 153,
306, 461, 500, 537, 564, 565, 645; C. X
46, 57-59, 230, 250, 261, 270, 284, 285,
308, 318, 330, 344, 345, 384, 385, 387,
388, 389, 392, 393, 394, 411, 446, 450,
463, 464, 489-492, 494, 495, 501, 510,
545,546; C. XI 25, 36, 76, 131, 163, 227,
228, 341, 350, 362, 457, 476, 499, 500,
501, 599; C. XII 63, 177, 337, 391, 393,
454, 532; C. XIII 197, 281, 290, 305, 341

kafire horluk ile bakmayiniz C. XII 1 77

kafir-i aslf C. IV 491

kafir-i ezelf C. IV 491

kafir-i ni'met C. V 117, 119

kafirin mezan C. IX 153

kafiristan C. X 388

kafirlere ve zalimlere hiirmet C. VII 425

kafirlik C. IX 617; C. XI 26, 345

kafiye C. I 37, 64, 516, 461, 517; C. Ill 202; C.
V 401, 402; C. VII 455; C. IX 599

kaf&r C. VIII 394, 422; C. XI 223

kagld C. IV 14; C. VIII 51 1; C. XI 183

kagittan kanat yapma C. XI 449

Kahhar C. I 292, 455, 551, 552, 569; C. Ill 92,
169; C. V 17, 405; C. VI 228; C. Vlll 438; C.
XI 311; C. XIII 258

kahir C. I 160, 211, 291, 374, 394, 472, 523,
552; C. II 91, 179, 190, 366, 367, 507,
527, 531; C. Ill 486; C. IV 122, 178, 220,
234, 246, 301, 302, 326, 480, 385; C. V
117, 405, 406, 531; C. VI 156, 228, 229,
271, 467, 468, 544, 570, 573, 574; C. VII
57, 67, 171, 172, 314, 426, 512, 517; C.
VIII 38, 184, 296, 334, 337, 339, 346, 418,
433, 563, 584, 585; C. IX 153, 154, 184,
516, 521, 522, 534, 612, 616; C. X 33, 35,
37, 317, 385, 436, 437, 462, 519, 565-
567, 595; C. XI 20, 134, 136, 534-536,
560, 561, 590, 609; C. XII 88, 97, 102,
125, 133, 134, 257, 340, 363, 389, 518,
571; C. XIII 36, 67, 128, 153, 156, 201,

204,211,258,297,311
kahir kihci C. XI 609; C. XIII 89
kahir libasi C. Xlll 259
kahirokuC. X111312, 313
kahir §arabi C. I 373
kahirda lutuf C. V 406
kahilC. XIII 314
kahin C. VII 362, 418, 526; C. VIII 461; C. XI

610
Kahir C. II 528; C. VI 546; C. VII 315
kahire C. XII 310
kahr evi C. XI 609
kahramanhk C. X 552
kahr-i Hak C. XIII 258
kahr-i ibad C. XII 393
kahr-i ilahi C. 1 292, 373; C. II 339, 385, 390,

391, 392; C. Ill 476; C. V 42, 117-119, 268,

352; C. VI 57, 106, 119, 258; C. VII 66,

113, 160, 499; C. VIII 198, 296, 299, 434,
587, 592; C. IX 185, 191, 193, 196, 520; C.

XI 20, 134, 135, 268, 435, 610; C. XII 87,
144, 312, 393; C. XIII 85, 146, 155, 157,
263

kahr-i ilahiye mukavemet C. IX 198

kahr-i surf C. X 595

kahr-izahiriC. Xlll 152

kaideC. XI 211; C. XIII 18, 19

kaide-i hikmet C. XIII 18, 19

kailC.V27, 61 9; C. XI 348

kaim-makam C. Ill 228; C. VI 232; C. XI 401; C.

XII 504, 514
kainC. Ill 295; C. IV 13

kainat C. II 25, 270; C. V 17; C. VII 243; C. Vlll
302, 430; C. XI 43, 261, 262, 621

kal C. XI 584, 585, 586, 587; C. XII 530

kal ve kiyl C. VII 486

kal'a C, IV 196; C. Vlll 186; C. Xll 522, 538-
540, 545, 546, 547, 561, 563, 564, 584-
586, 590

kalabahk C. V 278; C. XII 362

kal'a-i memnua C. XII 562

kal'a-i zatii's-suver C. IV 196; C. XII 612, 620;
C. XIII 25, 39, 55, 102, 109

kalay C. 1 212; C. VII 162; C. VIII 51 1

kalb Bk. gonul C. I 60, 83, 135, 144, 187, 197,
238, 271, 319, 320, 330, 336, 348, 434,
517, 518; C. II 20, 27, 201, 213, 214, 260,
312-315, 328, 345, 346, 347, 362, 363,
373, 393, 423, 451, 452, 458, 478, 485,
512, 513, 553, 561; C. Ill 30, 61, 64, 122,
163, 213, 202, 234, 235, 237, 240, 243,
258, 303, 304, 370-374, 380, 383, 398,
401, 411, 429, 442, 455-457, 459, 483-
485, 487, 490, 494; C. IV 20, 31, 41, 59,

114, 115, 153, 179, 199, 203, 204, 280,
343, 364, 367, 378, 388, 390, 391, 405,
410, 412, 413, 450, 451, 490, 501, 504; C.

G^^>

TERiMLER, DEYiMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

V 26, 65, 66, 78, 151, 328, 361, 432, 437-
439, 593, 594, 598, 600, 603, 611, 634; C.
VI 77, 79-81, 85, 105, 138, 166, 196, 226,

227, 256, 316, 362, 368, 377, 380, 448,
454, 495, 506-509, 518, 519, 527-529,
593, 601, 604, 606; C. VII 83, 132, 243,
260, 268, 309, 311, 336, 359, 378, 379,
392, 393, 411, 462-464, 473, 477, 509,
511, 516, 518, 522, 524, 550; C. VIII 31,
39, 186, 192-199, 209, 257, 268, 320,
321, 323, 345, 380, 429, 452, 466, 484,
504, 516, 545, 551, 580, 620; C. IX 31, 86,
96, 115, 126, 144, 170, 248, 295, 296,
302, 303, 305, 311, 312, 335-337, 360,
361, 365, 368, 369, 383, 396, 420, 481,
510, 511, 519, 520, 553, 557, 574, 588,
596, 608, 622, 623, 637, 638; C. X 20, 61,
66, 74, 76, 88, 126, 131, 136, 139, 165,
176, 179, 184, 190, 209, 214, 216, 219,

228, 229, 231, 235, 248, 249, 257, 264,
274, 356, 357, 364, 366, 373, 379-382,

. 417, 430, 436, 464, 470-472, 474, 476,
494, 495, 501, 518, 524, 536, 540, 545,
550, 551, 585, 603, 613, 632, 633; C. XI
29, 42, 43, 68, 102, 137, 157, 188, 194,
213, 224, 228, 252, 254, 264, 265, 267,
278, 281, 283, 284, 300, 311, 317, 324,
349, 350, 355, 371, 373, 374, 397, 403,
416, 424, 428, 429, 431, 435, 438, 440,
442, 457, 484, 492, 506, 516, 517, 536,
573, 579, 620-622; C. XII 32, 50, 62, 64,
83, 92, 106, 213, 236, 258, 259, 262, 275,
276, 283-285, 295, 309, 333, 348, 358,
366, 368, 373, 375, 394, 420, 422, 429,
439, 442, 446, 470, 498, 511, 515, 520,
523, 524, 528, 530, 537, 538, 559, 586,
606; C. XIII 62, 64, 78, 96, 99, 106, 107,
123, 124, 125, 133-135, 137, 154, 163,
184, 187, 218, 222, 230, 243, 246, 252,
253, 254, 274, 279, 280, 284, 285, 301,
311,312,319,331

kalb agaci C. XIII 184

kalb alemi C. IV 366

kalb aynasi C. X 227

kalb cenneti C. X 140, 530; C. XI 290

kalb ce§mesi C. XII 275, 529

kalb daglan CHI 371

kalb gozii C. I 49, 178, 187, 223, 422, 423,
424, 425, 441; C. II 42, 49, 73, 75, 76,
108, 530; C. Ill 38, 39, 42, 107, 188, 202,
213, 239, 240, 268, 306, 313, 315, 316,
318, 369, 438, 439, 469, 487; C. IV 17, 25,
26, 94, 119, 134, 135, 146, 154, 369, 393,
396, 417, 467, 468, 473, 474, 502, 509; C.

V 88, 172, 231, 356, 481, 552, 599; C. VI
204, 487, 630; C. VII 15, 31, 109, 157,
161, 501; C. VIII 172, 174, 314, 315, 319,

320, 322, 377, 427, 458, 474, 524, 587; C.

IX 22, 281, 361, 372, 476, 547; C. X 229,

339, 427, 531, 579, 596; C. XI 43, 103,

279, 288, 299, 371, 373, 374, 439; C. XII

463, 530; C. XIII 62, 74, 167, 223, 243,

244, 251
kalb goziiyle Hakk'in mii§ahedesi C. XII 606
kalb hastasi C. IX 110
kalb kal'asi C. HI 347
kalb kalemi C. VI 106
kalb korlugii C. VII 501
kalb meshiC. X 164
kalb nuruC. Ill 331
kalb penceresi C. V 634; C. XII 374
kalb perdesi C. XII 275
kalb sarho§lugu C. XI 430
kalb sarho§u C. XI 430
kalb§ehriC. VI11 38; C. XI 188
kalb yolu C. XII 207

kalbden kalbe pencere C. HI 439; C. X11I 326
kalbden kalbe yol vardir C. XII 207
kalbe gelen perde C. VIII 453
kalbe sigmakC. VII 516
kalbedC. XIII 171
kalb-iAdemC. 11201,248, 260
kalb-i arif C. II 213; C. HI 64, 238; C. VI 496; C.

IX 144, 297; C. XII 368
kalb-i a§ik C. VII 191, 192
kalb-i be§er C. Ill 237
kalb-i cismani C. XII 538
kalb-i ekmel C. XI 324
kalb-i hakayik C. I 169; C. VI 440, 636; C. XII

251,560
kalb-i hakayik mumkin degildir C. VII 327; C. XII

251
kalb-i half C. IX 88
kalb-i insan C. IX 198
kalb-i insani C. I 326, 409; C. VII 191, 243; C.

VIII 418
kalb-i kamil C. II 561; C. IV 407; C. V 602, 603;

C. VII 243; C. IX 300, 304; C. X 39, 355; C.

XII 213
kalb-i Muhammed C. II 287
kalb-i Muhammedf C. I 517; C. II 292; C. VI 348;

C. VII 408, 542; C. VIII 331 , 577; C. IX 299,

494, 593; C. X 87, 90, 588; C. XII 66, 300,

432
kalb-i mOdrik C. IX 384
kalb-i mu'min C. IV 1 1 7; C. VI 496
kalb-i mund C. Ill 370
kalb-i selim C. VII 510; C. IX 295, 297
kalb-i SJsC. II 201
kalb-i vahid C. V 602
kalbin casuslan C. IX 94
kalbin cennetleri C. I 59
kalbin golgesi C. V601
kalbin huzuru C. I 187

MESNEVf-t §ERfF §ERHi / XIII. ClLT • MESNEVI-6

kalbin perdesi C. XIII 318

kalbin susuzlugu C. XIII 16

kalbin §akirdi C. VIII 466

kalbine nazar etmek C. XII 207

kalbiyle buguz C. XI 172

kalbleri ihya C. Ill 139

kalblerin ahvali C. Ill 410

kalblerin casuslan C. Ill 4 1 0; C. VII 528

kalblerin yakatu C. XII 236

kalblerinizden fetva isteyin C. XI 137

kalbur C V 434, 435; C. X 459, 460

kalbiid C VII 458

kalb-zen C. Ill 98

kale Bk. kal'a C. VIII 382

kalem C. Ill 62, 203, 390; C. IV 449; C. V 170;
C. VI 184; C. VIII 436, 579, 580, 582; C. IX
505, 544, 623; C. X 320, 326, 336; C. XI
183; C. XII 90, 1 12, 135, 557; C. XIII 270

kalem katibi C VI 105

kalem kinldiCX 621

Kalem kurumak C. II 525; C. X 319, 320

kalem-i a'la C. Ill 275

kalem-i icad C. VIII 553; C. XI 242

kalem-i kalb C. VI 106, 107

kalem-i kaza C. II 525; C. X 320

kalender C. XII 286

kalet nemletun C VII 261

kahb C. Ill 138, 213, 253, 254; C. V 362; C. VII
459; C. X401;C. XI 458

kalib-i insani C. VII 458

kalkan C. X 125, 172; C. XII 574

kalma§hk C. VIII 606

kalp C. Ill 97; C. VII 492, 493, 494; C. VIII 104,
305; C. XI 421; C. XIII 127

kalp akge C. IV 304

kalp altin C. I 298; C. II 382; C. V 160; C. VII
495; C. VIII 620; C. IX 492; C. XIII 134

kalp para C. IV 294; C. VII 27; C. XII 104

kalpazan C. Vll 26

kaltaban C. VIII 621; C. XIII 190

kalye C. XI 403

kamci C. Ill 260; C. VIII 584; C. XI 121, 494; C.
XII 75

kamci ile dovmek C. X 422

Kamer Bk. ay, mah C. Ill 1 1 6, 1 1 7; C. VIII 485

kamet C. VIII 290

kami§ C. 1 164; C. II 90; C. VI 405; C. VII 174; C.
VIII 126; C. XII 33, 549

kami§hk C. I 73, 74; CIV 164

kamil C. I 74, 76, 162, 265, 383, 406, 485, 486,
488, 489, 540, 541, 542, 547, 552, 555; C.
II 19, 21, 29, 40, 54, 111, 195, 196, 356,
373, 434, 435, 448; C. Ill 31, 50, 162, 163;
C. V 96, 97, 136, 145, 201, 263, 339, 386,
387, 435, 517, 524, 555, 581, 582, 587,
592, 600, 601; C. VI 226, 313, 320, 324; C.
VII 104, 158, 160, 235, 251, 528, 531; C.

VIII 68, 69, 226, 228, 250, 347, 363, 481;
C. IX 129, 130, 232, 233, 278, 285, 286,
302, 337, 341, 358, 359, 372, 421, 474,
597, 619, 629, 632; C. X 39, 96, 129, 144,
162, 163, 216, 238, 246, 257, 335, 355,
382, 385, 434, 440, 493, 532, 545; C. XI
28, 29, 72, 73, 219, 220, 233, 284, 291,
297, 456, 471, 475, 476, 532, 572, 605,
606, 607; C. XII 116, 129, 225, 226, 228,
270, 449; C. XIII 90, 127, 175, 177

kamil mur§id C. IX 148

kamil ve mukemmil C. IV 60; C. X 351; C. XII
226

kamili imtihan C. VII 120

kamiliincitmekC.il 176

kamil-i mukemmil C. IX 302, 303

kamilin gonlu C. Ill 440

kamilin kabrini ziyaret C. XII 445

kamiliyyet-i insaniyye C. XI 398, 399

kamillerin sohbeti C. XI 416

Kamu kusala C. XII 108

kan C. I 122; C. II 74; C. Ill 485; C. IV 61; C. VI
307, 308, 366; C. VIII 158, 180, 349, 434,
493, 494, 495, 496, 498, 499, 500, 520,
52 1,537, 540; C. X 3 1 , 39; C. XI 230, 296,
476; C. XII 445; C. XIII 165, 187

kan CIV 26; C. XII 16

kanderyasiCXlH153

kan dokikulug C. VII 124

kan uyumaz C. VI 28; C. VIII 560

kanaat C. I 90, 305; C II 117, 118, 120, 121,
131, 135, 541; C III 371; C IV 359; C. VI
378; C. VIII 397; C IX 65, 220, 277, 413,
465; C X 66, 105, 106, 113, 115, 124,
125, 132, 133, 192, 193; C XI 485, 504; C.
XII 279, 591; C. XIII 211, 231

kanat C. Ill 1 14, 339; C. IV 455, 496; C VI 21 1;
C. VIII 16, 65, 590; C IX 207, 229-232,
245, 248, 264; C X 53; C. XI 476, 477; C
XII 344; C XIII 63, 80

kandil C. Ill 229, 230, 425; C VIII 246; C X
249; C. XII 222, 348, 349, 366, 386; C. XIII
64, 173

kaneC. X311

kane lillah C. VII 21

kanellahu leh C. VII 42; C. VIII 238

kangrenCXIH 121

kanser C. X 526

kanunC. XIII 19,26

kanun-i hikmet C. XII 92

kanun-i ilahf C VII 293; C. VIII 437; C. IX 405

kanun-i sant C. XII 365

kanun-i tabiat C VI 39; C. XIII 261

kap C. VIII 523

kap, icinde olan §eyi sizdinr C VII 63

kapi C I 336, 490; C. II 502; C. Ill 14, 380; C. IV
225; C V 90, 91; C. VI 162; C. XI 70, 291,

c^^a

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELiMELER tNDEKSl

292; C. XII 489, 565; C. XIII 91, 92, 244,

248, 334
kapi galmak C. IX 65 1
kapi gictmlan C. VIII 388
kapi kapi dolasmak C. XII 417
kapi sesi C. XII 487, 488
kapi yolda§i C. VI 358; C. VIII 273
kapinin sesi C. XII 489
kaplan C. I 329; C. IV 487; C. V 313; C. IX 426;

C. XII 355; C. XIII 301
kar C. IV 301; C. V 554; C. VIII 583, 584; C. X

403, 405; C. XI 42, 43, 304, 318; C. XII

160, 161, 1 76; C. XIII 46
kar C. VI 187, 188, 191,450
ka'r C. VIII 266

kar dagi C. VIII 582-584; C. XI 43
kar taneleri C. VI 452
kar tepesi C. XI 42
kar u bar C. XII 478; C. XIII 75
kara C. Ill 441; C. IX 308; C. X 43, 44, 45; C. XI

324, 605, 609, 610; C. XII 70, 83, 564
karabayrakC. XII 83, 85, 86
kara bulut C. XII 89
kara kil C. V 473, 474, 475
kara nokta C. VIII 192
kara oliim Bk. mevt-i esved C. X 37, 38, 501; C.

XI 255
kara renk C. VI 292
kara sakalli C. VIII 101, 103
kara sel C. X 70
kara §eytan C. V 194
kara yilan C. VII 185
karabet C. IV 204; C. XI 72
karabet-i diniyye C. V 356
karabet-i ma'neviyye-i ruhiyye C. VIII 499
karabet-i tiyniyye C. V 356
karabiber C. VII 185
karaciger C. Ill 331, 332; C. VI 307, 352, 353; C.

VIII 158
karanfil C. VII 185; C. X 126
karanlik Bk. zulmet C. I 246, 400; C. II 360; C.

Ill 98; C. IV 459; C. V 335, 337; C. VI 170;

C. VII 137, 144, 186, 519; C. IX 282; C. X

281, 296, 338, 347, 417, 524, 531, 606,

607, 634; C. XI 12, 238, 317, 542; C. XII

132, 233, 258, 287, 297, 298, 311, 462,

468, 469, 473, 493, 521, 564; C. XIII 68,

69, 73,80, 115, 119, 196
karanlik gece C. XII 133
karar C. XI 525, 526
karar-t zatf C. HI 265
karbon C. I 297, 396; C. V 19; C. VII 132; C. IX

388, 508; C. XI 50; C. XII 525, 526; C. XIII

264
karde§C XIII 160
karde§IerC. XII 281
karga C. 1 378, 380, 569; C. HI 26, 54, 404, 470;

C. IV 84, 456, 499, 500; C. V 119, 172; C.

VI 63, 111; C. VII 234, 375, 378, 499; C.

VIII 245; C. IX 28, 31, 32, 265, 266, 268,

279, 289, 290, 304, 305, 319; C X 368,

418; C. XI 24, 476, 477, 606, 607, 621; C.

Xll 157, 158, 327-329, 336, 339; C, XIII

66, 110
kargah C. XI 483, 484
kargah-iHakC.111217
kar-iilahTC. VI 108, 109
kan ve koca C. XIII 23
kann C. 1 272
kannca C. IV 488; C. VII 260; C. VIII 453, 579,

580; C. X 166; C. XI 280, 281, 491, 492; C.

XII 331-333; C. XIII 302, 303
karia C. X 107
karibC. VIII 431; £ XI 347
karfrtC. X 176,531
karn Bk. kurun C. VI 43, 44; C. VII 288; C. VI11

584; C. XI 21, 22; C. XII 398, 399, 446,

586
karpuz C. Ill 4 1 9-42 1 ; C. X 483, 484
kartal C. IV 500; C. V 165; C. X 626; C. XI 283
karure C. X 248
karvanC. Ill 211
karye Bk. koy C. V 151; C. VIII 441; C. XI 56; C.

XII 163, 164
karyeler ehli C. XII 163
karz C. IX 60, 397
karz ahnak C. Vlll 247
kar-zar C. XI 301

karz-i hasen C. IX 339, 397; C. X 194
kasab C. VII 314; C. X 381, 401, 482; C. XI 507,

508, 534; C. Xll 362; C. XIII 255
kasaphk C. XI 436
kasd C. VI 546, 547
kase C. HI 306; C. IX 143; C. X 365, 369; C. XII

585
kase-i vucud C. Ill 306
kasem-i ilahi C. Ill 102
kasid C. IV 475, 476
kasik kill C. X 377, 378
kasiratu't-tarf C. X 367, 368
kasirgaC. V 119
kaside C. XIII 34

Kaside-i Hamriyye C. VIII 374; C. X 5 1 7
kasil C. X 243; C. XII 185
kasr C. VIII 329
kasr-i all C. 1 565
kasr-iemelC. XII 279
Kassam fi'n-nar C. XII 165
kasvet C. X 235
ka§ C. XII 429; C. XIII 180
Ka§iC. XII 415
kat'-i meratib C. Ill 497
katir C. V 463; C. VII 1 9 1 ; C. VIII 478, 479, 486,

487

rt\fi>«x»«$^)

MESNEVl-t §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 •

katirferciC.VII191

katib C. II 346; C. IV 204, 391; C. IX 622; C. XI

133
katib-i felek C. Ill 441; C. IV 204; C. VI 391
katib-i vahy C. II 365-368, 400; C. VI 226
katll C. I 267; C VIII 191; C. X 28, 29; C. XI 572;

C XII 393; C. XIII 121
katl C. II 444; C. XI 166,572
isatli caiz C. Hi 390

katl-i nefis C. V 1 13; C. VI 28, 31; C. VII 403
katre C. Ill 390, 445; C V 522; C. VI11 239, 240,

241; C. X 393-395, 440, 443; C. XI 487,

490; C. XIII 335
katre-i tecelli C. Ill 163
kavC. XII 413

kavaid-i insaniyye C. XIII 290
kavaid-i §i'riyye C. II 308
kavanin-i ictimaiyye C. VIII 480
kavanin-i tabflyye C. XII 134
kavga C. II 418; C. V 268, 405; C. XI 34
kavil C. IX 98, 100
kavil §ahidLC IX 98
Kaviler C XII 321
kavl C. IX 92-94, 96,97, 101
kavlf C. IX 357, 358
kavlf cenk C. XI 29

kavl-i me§hur C. XI 319, 320; C. XII 184
kavm C. V 356
kavm-i Hud C. IV 327
kavm-i Lut C. IX 482
kavm-i Musa C. VII 452
kavm-i Nun C. IV 327
kavm-i Yunus C. V 578
Kavs C. X 634
kavsara C. VIII 104
kavs-i kuzah C. Ill 442; C. XI 44
kavun C. X 484
kavvad C. VII 380
kavvade C. XIII 250

kavval C. VII 154, 157; C. VIII 378; C. IX 95
kayaC XII 231, 232
kayadan di§i deve pkarmak C. VIII 189
kayadan suyu akitmak C. XI 347
kayd-i tabiat C. Ill 195
kayib C. XIII 196
kayik C. XIII 236
kaynakC. V 151; C. 1X326, 327
kayyim C. X 306
Kayyum C. I 361, 530; C. II 88; C. IV 373, 479;

C. V 430; C. VI 467, 605; C. VII 239; C. VIII

438; C. IX 349; C. X 512, 614, 615; C. XI

216, 221; C. XII 64, 397
Kayyum-i alem C. IX 509
kayyumiyet C. XI 286
kayyumiyyet-i zatiyye C. XI 360, 361
kaz C. Ill 379, 380, 386; C. IV 447, 503, 504,

505; C. V 128; C. IX 28, 31, 32, 145, 146,

185, 265; C.X 368; C. XIII 60

kaz dolmasi C. HI 21; C. IX 402; C. XIII 164

kaza C. 1 102, 148, 151, 239, 317, 372, 374,
380, 381, 386, 388, 389, 394; C. II 39,
150, 151, 153, 158, 369, 371, 461, 516,
524, 525, 535-538, 548; C. Ill 152, 193,
216, 296, 297, 299, 362, 451; C IV 128,
194; C. V 131, 139, 251, 295, 363, 364,
365-371, 449, 502, 621; C. VI 104, 183,
227, 228, 231, 374, 470, 530, 546; C. VII
386, 389; C. VIII 92; C. IX 503, 535, 549;
C X 48, 95, 296, 297, 322, 326; C. XI 19;
C. XII 267, 308, 453; C. XIII 92

kaza kuyusu C. VII 108

kaza ve kader C 1 238, 537; C. IV 1 7- C. VII 430;
C. VIII 555; C. IX 118

kaza ve kader-i ilahi C. XII 558, 559, 561

kaza-i sabik C. IX 509

kazan C. X 339

kazanin beyi C. XII 308

kazanma C. I 302

kazaya nza C. II 39; C. Ill 256

kazaya-yi mantiktyye C. XII 17; C. XIII 269

kaza-yi ezeli C. VIII 20

kaza-yiHakC. II 348; C. VI 126

kaza-yi Huda C. X 327

kaza-yi ilahi C. I 98, 148, 301, 303, 304. 315-
317, 321, 322, 324, 380, 396, 449, 496-
499, 512; C. II 83, 328, 370, 391, 392; C.
Ill 12, 107, 208, 217, 221, 256, 295, 296,
313, 317, 318, 361, 362; C. IV 118, 128,
129, 186, 187, 269; C. V 114, 115, 132,
138, 139, 224-226, 229, 231, 232, 241,
253, 306, 437, 440, 441, 443-445, 451,
473, 495, 496, 501, 503, 504, 533, 578,
620; C. VI 138, 181, 229, 230, 236, 248,
250, 256, 257, 391, 409, 419; C. VII 64,
67, 107, 108, 275, 326, 385-388, 401,
509, 545, 552; C. Vlll 390, 401, 454; C. IX
178, 183, 311, 379, 548; C. X 95, 252-
255, 272, 297, 299, 301, 313, 320-322,
326, 328, 346, 355, 565, 578, 582; C. XI
19, 144, 145, 146, 150, 152, 188, 312,
319, 320, 331, 386, 393, 428, 514, 515,

523, 524, 534, 606; C. XII 77, 216, 229,
266-269, 307, 346, 453, 553-555; C. X1U
283, 292, 346

kaza-yt ilahi arslam C. V 583

kaza-yi ilahi oku C. Ill 362

kaza-yi ilahiye nza C. VIII 401

kaza-yi kiiffir C. V 366, 367

kaza-yi makzi C. V 371

kaza-yi muallak C. 1 498; C. II 537; C. Ill 216; C.

VI 140; CXI 146; C. XII 453
kaza-yi mubrem C. I 498, 499; C. II 150, 178,

524, 526, 535, 537, 548; C. HI 216, 217; C.
VI 140; CXI 146, 152; C XII 453

G #P?

TERiMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSl

ff^

kazayi miinkir olan C. I 380

kaza-yi rabbani C. V 439, 442

kazik C. XI 488

kazibC. IV 312

kaziyye C. XII 513, 514; C. XIII 253

kazma C. XII 13

kazurat C. VII 469

kazzaz C. XI 499

kebab C. VIII 93; C. X 399; C. XIII 175, 264

kebair C. VIII 248

keberC. VII 316

kebereC. VH316

ke?i C. Ill 397; C. VII 185; C. IX 42, 444, 452; C.

X 381; C. XI 514; C. XII 558, 559
kegi boynuzu C. VII 122, 123, 396
kegi kihnin ipege tebeddulii C. VI 37
ked-banu C. VI 466

keder C. II 115; C. Ill 194; C. IV 157; C. VIII 17,
339, 383, 384, 386, 387; C. X 84, 556; C.

XI 513; C. XIII 156
kederlenme C. VI 68

kedi C. IV 35; C. V 547; C, VI 164, 410-412,
415-418; C. VII 185; C. VIII 38, 39, 74; C.
IX 76, 273, 274; C. X 398, 399, 400; C. XI
202, 312, 313; C. XII 171, 183, 345, 359,
360, 361, 362

kedi pengesi C, III 169

kefaet C. VIII 396; C. X 483

kefaret C. IV 279

kefen C. VIII 409; C. XI 156; C. XII 604

kefen istemek C. XII 603-605

keff-i yed C. VI 577

keffirC. XI 118

kehal C. XI 524

kehanet C. VII 418; C. VIII 289

kehf C. IX 637; C. X 406; C. XI 542; C. XII 479

kehhalC. IX547;C.X428

kehl C. V 474

kehriiba C. II 168; C. VI 531, 542; C. VII 162,
477, 478, 550; C. XI 214, 215; C. XII 313

keibC. XIII 291

keklik C. Ill 470; C. VI 515; C. VII 256, 257; C.
X152, 153; C. XIII 252

kelam C. I 235, 429, 446; C. IV 281, 445, 464;
C. V 271, 274, 359; C. VI 235, 503; C. VII
274, 275; C. VIII 342, 363, 364, 378, 449;
C. IX 25, 92, 95, 278, 475, 599, 601; C. X
42, 130, 136, 143-145, 607; C. XI 265,
344, 361, 521; C. XII 24, 137, 310, 440,
503; C. XIII 17, 42, 43, 45, 197, 209, 224,
225, 236, 240, 249, 327, 332, 341, 348

kelam alemi C. IX 89

kelam a§iklan C. XIII 332

kelam-i baton" C. XIII 326

kelam-i ehl-i tevatur C. X 536

kelam-i ehlullah C. X 202

kelam-i enbiya C, XIII 259

kelam-i enbiya ve evliya C. VII 148

kelam-i evliya C. VI 495, 515; C. VII 447; C. IX

91; C. X 137, 140, 143, 145; C. XI 425; C.

XII 129
kelam-i full C, II 378
kelam-i naff C. VII 376
kelam-i naff C. 1X410, 411
kelam-i Hak C. I 35; C. IV 464; C. VIII 87; C. Xll

129
kelam-i hikemiyye C. V 344
kelam-i hikmet C. VIII 501
kelam-i Huda C. Ill 203
kelam-l ilahl C. I 439; C. IV 287; C. V 618; C. XII

146, 154, 155
kelam-i istisnai C. XII 119
kelam-i kavli C. II 378
kelam-i kibar C. II 134
kelam-i kudsf C. VIII 502
kelam-i lafzi C. II 329
kelam-i mu'ciz C. VIII 503
kelam-i nebevf C. XII 146
kelam-i nefsi C. II 328, 329; C. VI 501; C. VIII

502
kelam-i nefsi mefruzu'l-kiraa C. 1 35
kelam-i nefsi ve batini C. XIII 326
kelam-i Resulullah C. X 536
kelam-i zahirf C. IX 395; C. XIII 224, 331
kelam-i Zulcelal C. VIII 504
kelamullah C. IX 442; C. X 134, 536; C. XI 393
kelapise C. X 486
keler C. HI 343
kem C. XI 593
Kelim C. Ill 1 18; C. IV 146; C. V 374, 375; C. VI

275
kelim Bk. kelime C. Ill 142
kelimat Bk. kelime C. IV 449; C. V 349; C. VI

497; C. VIII 347
kelimat-i camia C. XI 95
kelimat-i e§ya C. I 543
kelimat-i hikemiyye C. V 344
kelimat-i tayyibe C. I 294
kelime Bk. kelimat C. I 1 69, 528; C. Ill 15 1 , 203,

273, 463; C. V 170, 309; C. VI 281, 527; C.

VIII 342, 534; C. XI 78
kelime-i habfse C. XII 119
kelime-i Hak C. V 578, 579
kelime-i §ehadet C. I 528; C. VII 461; C. VIII 106;

C. 1X69, 70,98, 101, 108; C. XI 81, 222
kelime-i tayyibe C. VI 526, 527; C. VIII 534; C.

XII 119, 120
kelime-i tevhfd C. I 343, 519; C. V 360; C. VII

259; C. VIII 310; C. IX 415, 416; C. XI 268,

297
kelimetullah C. Ill 142
KelTm-i hakiki C. V 378
Kelimullah C. Ill 117;C.V285
kelle C. XI 490

<^f^

MESNEVf-t §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

kemal Bk. kemalat C. I 88, 227; C. II 195, 270,
360-362, 364, 374, 520; C. Ill 188; C. IV
13, 182, 192, 193, 296; C. V 358, 599; C.
VI 543, 638; C. VII 99, 100, 242, 257, 316,
522; C VIII 470; C. IX 340, 595; C. X 520;
C. XI 531; C. XII 28, 48, 53, 122, 280, 579

kemal burcu C, XII 52

kemal da'vasi C. IX 428; C. Vll 522, 524

kemalat Bk. kemal C. I 554, 555, 559; C. II 341 ,
342; C. V 206, 564; C. VI 336; C. VII 315;
C. VIII 215; C. IX 594, 595, 596, 639; C. X
207; C. XIII 310

kemalat-i batine C. II 342

kemalat-i be§eriyye C. XI 386

kemalat-i esmaiyye C. VI 543; C. XII 426

kemalaM Hak C XII 28

kemalat-i ilahiyye C. V 562, 563; C. XI 532; C.
XII 28, 589

kemalat-i muhammediyye C. XI 343

kemale vusul C 1X341,342

kemal-i cela C. X517

kemal-i cela ve isticla C. X 5 1 7; C. XII 280

kemal-i esmSf C VI 543

kemal-i irfan C. VII 438

kemal-i isticla C.X 517, 518

kemal-i i'tidal C. HI 273

kemal-i ma'rifet C. Ill 315; C. XI 533

kemal-i tenzih C. II 242

kemal-i teslimiyyet C. XIII 314

kemal-i zuhur C. XII 307

kemanC 1X139

kemendC. XII 291, 294

kemend atmak C. XII 291

kemerC. 1X191

kemer bagistamak C. Ill 1 14

kemik C. II 121; C. IV 385, 386; C. VII 275, 276;
C. XI 347, 348; C. XII 402

kemin C. XI 83; C. XIII 203

kempir C. VIII 248

Ken'an'h C. VIII 475

kendi C. I 52, 354, 355, 404, 405, 468; C. Ill
368; C. V44, 78, 166, 348, 349, 457, 505,
526, 532, 634; C. VIII 429, 430; C. IX 364,
641; C. X 366, 381; C. XI 62, 256, 257,
259, 268, 383; C. XII 23, 24, 62, 117, 118,
121, 129, 148, 171; C. XIII 143, 159, 235

kendi ashn C. VI 73

kendi biyiklanna giilmek C. VIII 188

kendi eviC. XIII 103

kendi hakfkati C. I 447, 448; C. VI 74, 92

kendi kendine guveyi C. XII 205

kendi kendine halvet C. X 431

kendi kendine suluk C. XII 205; C. XIII 62

kendi kendine vasil C. XII 205

kendi kitabi C. V 526

kendi nefsi C. XIII 93

kendi re'yini begenmek C. XIII 250

kendi varhgini gormek C. XII 419

kendilik C. II 94, 462; C. VI 470, 602, 605; C. IX
365; C. XI 29, 248, 497; C. XII 110, 131,
140, 422, 582; C. XIII 219, 220

kendiliksiz C. IX 178

kendini tammak C. XIII 141

kendinde aramak C. VIII 428; C. IX 362

kendinde bulmak C. VIII 428

kendini begenmek C. 11 361

kendini gorme C. II 372; C. IX 333; C. X 382

kendini goriiculuk C. XI 53, 54

kendinin ifnasi C. XII 580

kendinin kendiligi C. XI 53

kendisini bilmek C. XI 53

kenz-i mahfTBk. gizli hazfne C. II 270, 271; C. IV
291, 301, 381; C. V 298, 299; C. VI 35,
1 09; C. VII 1 84, 4 1 0; C. VIII 2 1 5, 360, 540;
C. 1X139, 545; C.X 518

kepekC.IV81;C.X1180

keramat Bk. keramet C. I 59, 86, 285, 288, 500;
C. II 71, 72, 75, 81, 341, 343, 422; C IV
18, 340; C. V 149, 313; C. VI 39; C. VII 311;
C VIII 309; C. X 136; C XI 196, 203, 435;
C. XII 65, 113, 567, 582, 583; C. XIII 53,
117, 242, 280, 284, 297, 314, 326

keramat-i evliya C. HI 387; C. XI 343

keramat-i kevniyye C. IX 96

keramat-i ma'neviyye C. IX 400, 401

keramat-i surf C. IX 400; C. XI 435

keramat-i suriyye ve kevniyye C. IX 400

keramet Bk. keramat C. II 124; C. Ill 132; C. IV
369, 421, 422, 435, 440, 510; C. V 195,
454, 455; C. VI 37, 51, 190; C. VII 542; C.
VIII 163; C. IX 400, 501, 502, 563; C. XI
203, 305, 393, 430, 431, 434, 436, 447; C.

XII 96, 432; C. XIII 147, 148, 294
keramet-i ilmiyye C. XI 393
keramet-i kevniyye C. IX 563

kerb C. IX 526

kerbas C. XII 482

kerem C. I 155, 367; C. II 237, 239, 310, 490;
CHI 122, 260; CIV 92, 96, 121; C. VI 21,
191, 203, 233, 239; C IX 74, 76, 584, 585,
586; C. X 223, 234, 342, 439, 610, 611,
612, 629; C. XI 21; C XII 216, 352, 387,
431, 437, 438, 445, 461, 462, 577, 617; C.

XIII 29, 146, 147, 167,328
kerem-i ilahf C. XII 53, 461
kereste C XII 447

Kerhen geliniz C VI 549, 580, 581

kenh C. VI 228; C. VII 32; C. XIII 1 17, 1 18

kenm C. II 237, 239; C. Ill 119; C. V 26, 212; C

VI 156, 160, 161, 166, 195; C IX 74; C X

588, 618
kenmlerC.I155;C.V589
kerkes C. HI 212; C. XII 490; C. XIII 77, 80, 81,

305

*$P?

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELiMELER tNDEKSl

kerpi? C. Ill 336, 337, 338, 339, 340, 341; C. VI
256, 460; C. IX 140, 142; C. X 39, 282,
289, 339, 362, 631, 632; C. XII 37, 411,
589, 590, 608-610, 614-617; C. XIII 276

kerpig kesme C. XIII 35, 36

kerr u fer C. IV 502; C. VI 359, 424, 439, 449;
C. XI 85

Kerramiyye C. X 604

Kerramna benf Adem C. IV 506; C. IX 41 1; C. X
441

Kerrubiler C. XII 55

Kerrubiyan C. IV 145

kervan C. IV 95, 290; C. X 108, 110, 418; C. XI
182, 189-192, 359, 380; C. XII 272

kervansaray C. XII 160

kesafet C. I 351; C. Ill 375, 448; C. VIII 89-91,
95, 112, 11 8,256; C.X 229, 304; C. XII 31,
285, 471

kesafet aleminin darhgi C. VI 298

kesafet hicabi C. IX 94

kesafet perdesi C. XII 502, 503

kesafet-i be§eriyye C. XII 277

kesafet-i cismaniyye C. X 404, 533; C. XII 153,
260, 363

kesafet-i cismiyye C. Xll 161, 162

kesafet-i hayvaniyye C. VI 604

kesafet-i unsuriyye C. 1 419

kesafet-i vucudiyye C. XI 264

kesb C. I 303, 306, 317; C. IV 208, 209; C. V
631; C. IX 64, 211, 220; C. X 102, 103,
106, 111-114, 284; C. XI 203, 436, 592,
594; C. XII 571

kesb yolu C. I 248

kesblC. I 249; C. Ill 62; C. VIII 32

kesb-i diinya C. 1318

kese mes'elesi C. VI 383

keserat C. I 204, 207, 209, 234; C. II 331, 430;
C IV 159, 315, 498; C. VI 294, 318, 349,
463, 464, 617; C. VII 241, 294, 323; C. VIII
112, 346, 452; C. IX 82, 549; C. X 284,
408, 417; C. XI 231, 262, 528, 618; C. XII
34, 40, 374, 545; C. XIII 56, 216, 347

keserat alemi C. I 122

keserat aleminin harici C. XII 420

keserat tozu C. XII 27

keserata nazar C. I 204

keserat-i alem C. I 309

keserat-i esmaiyye C. X 624

keserat-i e§ya C. IX 41 1, 412; C. X 257, 285; C.
XII 335

keserat-i hayaliyye C. IX 551

keserat-i sifatiyye C. XI 603

keserat-i taayyunat C, XII 562

kesedtta vahdeti musahede C. VII 300

kesif C. I 232, 234, 352; C. IX 647; C. X 213,
401

kesilmis. ba§ C. XIII 85, 86, 89

kesiru's-sifat C. IV 132

kesret C. V 540; C. VI 295; C. VII 242; C. VIII 94,

551; C. IX 89, 214; C. X 605; C. XI 16, 38,

66, 597; C. XII 284, 462
kesretde vahdet C. I 95, 108; C. Ill 388; C. V

348, 349
kesret-i viicud C. I 453; C. XI 179; C. XII 149,

166
ke§f-i ahval C. Ill 415
ke§f-i akli C. VI 85
kes/-i akli ve ilmi C. XII 166
ke§f-i cin C. XIII 280
ke§f-i esrar C. I 522, 527; C. VI 485
kesf-i evliya C. X 542
ke§f-i hakayik C. XII 187
ke§f-i ilahf C. IX 439
kesf-i kalbi C. VI 85
ke§f-i kubur C. XIII 79
kesf-i ma'nevi C. IV 452
ke§f-i melek G. XIII 280
kesf-i muhayyel C. 1 103, 104; C. VII 547; C. VIII

182, 202, 372, 484, 485; C. IX 317, 478; C.

XI 118; C. XII 190; C. XIII 137
ke§f-i mucerred C. I 103, 104, 106, 107; C. VII

547; C. VIII 202, 372; C. XII 190, 191; C.

XIII 137
ke§f-i ruhanf C. X 474
ke§f-i vehmf C. XII 166
ke§f-i zahiri C. IV 452
ke§f-i zamir C. XIII 280
ke§fiyat-i maddiyye ve fenniyye C. X 88
kesfryyat C. V 408

kesfiyyat-i fenniyye C. IV 137; C. XII 476
Ke§iC. XII 160
kesjf C. II 379; C, IV 373, 496; C. V 149, 479; C.

VI 310, 330, 606; C. VII 31, 169, 373, 542,

546; C. VIII 54, 67, 140, 294; C. IX 205,

649; C. X 167, 430, 431, 541, 567, 605; C.

XI 306, 362; C. Xll 38, 177, 236, 432, 582,
583; C. XIII 41, 42, 53, 79, 94, 242, 246,
279, 280, 282, 286, 289, 310, 314, 326

kesjfve ihbarC. 1513

kesjfte hata olur C. XIII 79

kesjs. C. XI 575

ketenC. VI1185

ketm C. XI 87, 88

ketm-i adem C. II 343; C. IX 185; C. X 347; C.

XII 577

ketm-i esrar C. VIII 96

ketum C. VI 259

kevn C. II 336; C. Ill 195; C. VII 467-469, 471,

472, 474-476; C. VIII 247; C. IX 1 16, 303;

C. X 433; C. XIII 235
kevn hayaldir C. V 458
kevn ti fesad C. Ill 480; C. VII 467, 476, 508; C.

IX 569; C. XI 568; C. XIII 313
kevn-i cami C. I 326; C. IV 453; C. VIII 247; C.

<^P?

MESNEVl-1 §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

IX 297, 298; CXI 621
kevn-i dunya C. VII 476
kevn-i latff C. VII 469
kevn-i vucud C. IV 453

kevser C, II 445; C. IV 16; C. VI 218; C. IX 154,
155, 411-414; C. X 441, 612-614; C. XI
303

kevser gesmesi C. IX 343

kevser sarabi C. 1X413

keydC. XII 541; C. X 444

keyfiyyet C. Ill 494

keyflyyet-i halk C, V 341, 574; C XIII 244

keyfiyyet-i hilkat C. II 270; C. IV 137; C. V 341

keyfiyyet-i hudus C. VIII 301; C. XIII 244

keykubad C VIII 271; C X 513

keylus C XI 230

keymus C. XI 230

Keyvani C. XII 465

kezm-i gayz C. II 403

table C. I 104; C. II 112, 299, 410; C. Ill 106,
485; C. IV 109, 339, 398, 406; C. VI 170,
194, 365, 495; C. IX 87, 123, 124, 469; C.
XI 43, 213, 214, 436, 611-614; C. XII 12,
24, 53, 119, 227, 228, 385, 404, 412, 413,
428, 472, 473, 520; C XIII 144, 145, 181,
253, 342

kible-i hakfkf C. XIII 80

table-i Mdet C. IV 116

kible-i zatC. 1X122

kibleyi aramak C. XIII 80

Kibt C. V 260

Kibti C. I 289; C VIII 179, 180, 266, 295, 493-
496, 499, 500, 513, 514-517, 520; C. XI
603

KibtflerC VIII 182, 434, 498, 540, 541

kidem C. HI 18; C. V 17, 341, 353; C. VII 175; C.
VIII 302; C XIII 244

kll C. I 422; C. HI 49; C. VIII 176, 407, 408; C.
XI 382, 383, 384, 385

tal gomlek C 1 85; C. XI 456

kilavuz C. II 170, 293: C. V 75, 168; C VIII 67,
486; C. IX 136, 380, 517; C. X 381, 382,
383, 418; CXI 41, 524

kilavuz kadm C. V 378

kilavuzluk C III 485, 486; C VII 416, 498

talicin gtine§i C. X 574

talis C I 124, 131, 255; C. II 101, 363, 507-509,
560; C III 116, 260; C IV 337 r 340, 353,
394, 395; C V 50; C. VI 47, 258, 269; C VII
293, 414, 415; C VIII 40, 41, 92, 118, 279,
409, 587, 594, 595; C IX 233, 234, 315; C.

X 123, 188, 336, 495, 496, 504, 511, 514,
528. 529; C XI 42, 43, 171, 277, 447, 503,
610; C XII 13 1," 470, 574; C XIII 36, 40,
59

kill? kuvvetiyle ralisar C VIII 40
kilif peygamberi C. XI 171

kill? ve kefen C VII 102; C V1I1 408, 409

kihcsiz oldurmek C. II 497

killet-ieklC.1514

killet-ikelamC.1514

killet-inevmC. 1514

kin C. XII 131, 470

kinaC XI 134

kina gecesi C XI 1 1 1

kiran C VIII 286; C IX 475; C X 632; C XII 187

kirat C VIII 448

kirbaC IV 515

kinklik C VIII 278

tarksadikC.lV41

kirklar C II 260

kirlangicC. 11261

kirmizi C II 177, 179; C HI 213, 442; C XII

171,314
kirmizi atlas libas C. X 635
kirmizi cigerC III 331, 332
kirmizi gul C X 588
kirmizilik C. Ill 307; C X 458
tasa C X 613
kisa kuyruklu C VIII 262
kisas C. I 270; C II 526, 527; C VI 27, 31, 45;

C. VII 413; C VIH41, 560, 561; C X28, 29,

562; C XI 172, 487, 488, 509, 511; C XII

218,219
kisasta hayat C. X 28
taskan?C. VH213
kiskanghkC I 529, 531, 532; C IV 509, 510; C

IX 415; C X 566; C XI 235, 236, 240-244,

246
kiski C IX 64 •

kismet C HI 139, 140; C. IV 269; C X 101-104
kissa C I 32, 37, 48, 132; C II 204; C III 236;

C. IV 175, 469, 470; C V 1 16; C VI 489; C

VII 228; C VIII 49, 228, 610, 611; C IX

598, 599, 600, 607; C X 619; C XI 359,

499; C XII 17
kissa-i canan C IV 223
ki§ C II 351, 375; C IV 300, 302; C. V 112,

149, 481; C. VI 307, 352; C IX 58, 569,

576; C. X 553, 634; C XI 464, 582, 587,

588, 596; C. XII 161, 531, 577; C XIII 208,

294
kl§r C III 367; C IV 373, 387; C. VI 45; C IX 24,

301, 614; CXI 47, 124
kitalCVHI41
klthk C VI 37, 592; C VIII 439, 547, 548, 549;

C. X 89, 101, 238; C XI 515, 516, 560,

596, 597
klthk senesi C V 126; C VIII 431, 432
kivilcim C IV 48, 49; C X 394, 395, 525
kivircik sa? C XI 2 11
kiyafetCIX136;CX382
kiyam C IX 88
kiyamet C. 1 254, 400, 504, 537, 538, 539; C 11

c^P?

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER iNDEKSt

50, 285, 286, 352, 378, 379, 382, 442,
443; C. Ill 81, 88, 98, 99, 106, 144, 278,
279, 290-292, 335, 349, 374, 395, 397,
452; C. IV 337; C. V 122, 175, 205, 468,
572; C. VI 72, 170, 282, 516, 517, 609,
614; C. VII 151, 165, 189, 190, 201, 285,
328, 395, 427-429; C. VIII 181, 191, 193,
200, 203, 204, 287, 290, 302, 311, 382,
438, 457; C. IX 127, 158, 303, 461, 470,

490, 491, 512, 569, 573, 575; C. X 43,
164, 247, 248, 553, 554, 555, 567, 581,
586; C. XI 115, 261-264, 286, 288, 312,
331, 332, 431, 432, 440, 463, 464, 490,

491, 493, 600, 601, 605, 606; C. XII 162,
273; C. XIII 143, 203, 230

kiyamet bayrami C. VI 517

kiyamet giinu C. V11I 619

kiyamet-i ktibra C. I 418, 538; C. II 285, 286; C.

Ill 290, 291, 335, 374; C. IV 198; C. V 341;

C. VII 427, 428; C. VIII 301, 302, 382; C. IX

127, 130; C. XI 261, 432, 605
kiyamet-i ma'nevf C. Ill 374
kiyamet-i sugra C. VII 428; C. IX 127; C. XI 261
kiyamet-i sun C. HI 374
kiyamet-name C. VI 614
kiyas C. II 75, 76, 402, 407-411, 413, 415,

421, 422, 504; C. VI 210, 309, 310, 347; C.

VII 333; C. IX 203, 537, 540, 609; C. XIII
253, 332

kiyasatC. XII 151

kiyasat-i akliyye C. II 423, 424, 434

kiyasat-i mantikiyye C. XII 17, 148, 196

kiyas-i aklf C. I 326

kiyas-i fasid C. VI 1 10, 491

kiyas-i fukaha C. VI 73

Kiyas-i iktirani C. IX 203

kiyas-i istisnai C. IX 203

kiyas-i mantikf C. II 408, 4 1 1 , 4 12; C. VI 1 11 ; C.

VIII 301
kiyas-i akli C. X 125

kiyl ii kal C. IV 495, 496, 497, 501, 502; C. X
354

kiyl ti kal ilmi C. Ill 263

kiymet C. HI 408

kiz C. IV 422; C. X 450; C. XIII 84, 85

kizarmis, bahk C. XII 231

kizginhkC. V 118

kizil C. Ill 98

kizil olum Bk. mevt-i ahmer C. X 37, 38, 480,
501; CXI 255

kizilcik C. X 554

kibir C. I 34, 91, 138, 141, 152, 405, 422, 423,
425, 439, 484, 490, 493, 554, 559-562,
564, 573, 574; C. II 76, 119, 120, 132,
144, 158, 361, 369, 370, 383, 384, 391,
400, 408, 444; C. HI 225, 226, 227, 382,
413; C. IV 42, 53, 54, 59, 73, 141, 230,

430, 431, 457, 501; C. V 51, 133, 208,
212, 217, 227, 353; C. VI 47, 80, 83, 84,
162; C. VII 172, 259, 265, 314, 336, 371,
399, 404, 409, 418, 444, 498, 550; C. VIII
43, 123, 175, 190, 226, 257, 261, 275,
277-280, 467, 470, 488, 489, 491, 547,
614; C. IX 185, 186, 191, 199, 220, 229,
265, 357, 413, 417, 432, 460, 461, 482,
578, 588, 607, 608, 611, 612, 616, 618,
621; C. X 57, 124, 230, 410, 415, 424,
541; C. XI 54, 76, 77, 95, 96, 102, 117,
447, 544, 614; C. XII 140, 152, 153, 279,
330, 354, 357, 358, 391, 392, 606; C. XIII
17, 64, 142, 202, 222, 248, 256, 289, 305,
307,308,309,312,324

kibir kokusuC.V 61

kibrit-i karbon C. VII 237

kibriya C. Ill 253; C. VIII 282; C. IX 186, 191; C.
X456

kihkihC. VI 168

kil C. VII 194, 196, 198; C. X 49; C. XII 347

kil yiyici C. VII 194, 195, 196

kilim C. VI 425; C. VIII 439; C. XII 220

kilimi kurtarmak C. VIII 137

kilise C. IX 121; C. X 259, 388-391, 450, 596;
C XIII 221 222

kilitC. VI 138, 181; C. X 12, 16, 348; C. XI 47;
C. XII 386

kils C. IX 388; C. XII 525; C. XIII 264

kimseden bir sey istememek C. XI 120

kimya C. I 212, 255; C. II 152, 222, 249, 360,
518, 533; C. Ill 60, 170, 193, 267, 268,
402; C. IV 357, 403, 404, 420; C. V 19,
246, 312, 385, 490; C. VI 69, 140; C. VII
45, 185, 291, 494; C. VIII 53, 511, 516,
533; C. IX 15, 141, 176, 587; C. X 197,
632; C. XI 30, 217; C. XII 192, 225, 283,
375, 51 7, 564, 620; C. XIII 133

kimyaci C. II 309

kimyager C. II 248; C. VI 532; C. VII 183, 185,
202, 206, 207, 213, 246, 441, 442; C. VIII
376; C. IX 594

kimyagerlik C. Ill 193; C. IX 271, 272

kfmya-yi atik C. XI 301

kimya-yi cedid C. VI 532

kimya-yi fazl C. VII 494

kimya-yi hakikf C. II 152, 153

kimya-yi miittaki C. Ill 60

kimya-yi §akt C. HI 60

kimyon C. II 357

kin C. I 141, 220; C. II 189, 252, 431; C. HI 92,
93, 131, 218, 219, 223, 397; C. IV 90, 430,

431, 432, 433, 492, 499; C. V 615; C. VI
172; C. VII 49, 50, 359, 404, 449, 508; C.
VIII 185, 207, 257, 261; C. IX 199, 305,
493; C. X 57, 124, 294, 370, 438, 481,
531, 562, 563, 566, 567, 570; C. XI 31, 94,

'*&$??

MESNEVl-1 SERIF §ERHi / XIII. CiLT • MESNEVI-6 ■

95, 266, 344, 439, 441; C. XII 330, 391; C.
XIII 201, 202, 248, 308

kinayat C. VI 491

kinayat-i Acem C. VI 45; C. X 390; C. Xll 129,

287
kinaye C. XI 17; C. XIII 16, 40, 48, 100, 115,

116, 164, 185
kine C. XI 557; C. XII 27
kir C. Ill 380
kiraC. VIII 218, 220
kirahkC. VIII 219, 220
kirbas C. XIII 271
Kirdigar C. XII 534
kirecC.VII162
kiri§mC. I 541
kirmanC. HI 281

kirpi C. VI 436, 437; C. VII 299, 300, 301
kisveC. 1X521,522, 569
kisve-i taayyiin C. IX 575
kf§ C. XI 364
kitab C. t 77, 338; C. II 427, 431; C. Ill 61, 62,

96, 469; C. V 368; C. VI 310; C. VII 333,
481; CVIII 340, 444, 458, 555; C. IX 15;
C. X 318, 326, 442, 443; C. XI 25, 26, 602;
C XII 417; C. XIII 87, 223, 245

kitabeC. Ill 441

kitabet C. IV 204

kitab-i a'mal C. IX 45

kitab-i batin C. Ill 412

kitab-i Huda C. IX 118; C. X 326, 327

kitab-i kainat C. V 348; C. VI 104, 159, 364; C.

XII 412
kitab-i merkum C. VI 605
kitab-i mukaddes C. VI 30
kitab-i mubin C. Ill 469; C. V 348
kitab-i tabfat C. I 444
Kitabullah C. I 38; C. VI 488
kiyasetC.VII388;C.X11163
kizb C. I 141; C. IV 286; C. VIII 145; C. X 124;

C. XII 213
kizb-i mutalsam C. XIII 149
klor C. VI 534; C. IX 388
kloroformC. Ill 416
klorurC. X 121
koca ve kan C. XIII 24
kocakan C. II 381; C. Ill 1 1 1; C. VIII 244, 245,

249, 401, 402, 404, 408, 412, 414, 415,

419, 422; C. XI 115, 235, 236, 408, 415,

421,423-425
kocakan sogugu C. XI 380, 427
kocakanlann dinleri C. II 465
kocakanhk C. XI 426
kog C. XI 161-163; C. XII 179, 183-185
kokain C. X 143
koklamak C. XII 290, 295, 397
koku C. I 199, 390, 570-572; C. II 23, 26, 46,

504; C. Ill 395; C. IV 43, 367-369; C. V 59,

60; C. VI 171, 173, 174, 222, 253, 319; C.

VII 86, 87, 108, 173, 204, 254, 522, 523,
532, 534, 536, 537, 539, 540, 544, 545; C.
Vffl 119, 174, 225, 413, 424; C. IX 136,
229, 247, 312, 313, 637, 638; C. X 124,
125, 430, 445, 585, 586; C. XI 41, 42, 301,
326, 327, 392-394; C. XII 131, 132, 285,
290, 380, 396, 397, 565, 578; C. XIII 61,

93, 107,319,340
koku goruculuk C. XII 289
koku tamyici C. VII 522
kol C. VIII 579, 580

kolayhk C. VI 228; C. X 472; C. XII 500; C. XIII

118
kolera C. VII 539; C. XII 101
kom§u C. XII 348
konserC.XHI261
konuk C. IX 38; C. X 464
konu§ma C. XIII 302
kor C. VII 328, 329, 331
korkaklik C. X 503
korkmak C. I 430; C. XI 180
korku C. I 271, 273, 301, 330, 430; C. II 483,

484; C. IV 303, 334; C. V 146, 456, 461; C.

VI 307, 525, 526, 582; C. VII 325, 326; C.

VIII 96, 151; C. X 50-54, 70, 76, 77, 84,

94, 179, 445, 527, 537, 582, 583; C. XI 85,
458; C. XII 98, 99, 102-104, 138, 174,
267, 521; C. XIII 26, 98, 151, 153, 154,
156, 184, 199,273

korku veumidC. XII 419

korkulukC. X115

korkutucu C. XII 99, 102

koruk C. 1 88; C. II 195, 196; C. Ill 366; C. IV
491, 492, 516; C. VI 152; C. VII 100, 329,
330; C. VIII 490, 491; C. XIII 273, 274

kovaC. X 634; C. XI 254; C. XIII 178, 217, 218

koyun C. I 288, 396; C. IV 370, 371, 487; C. V
116; C. IX 571; C. XI 77, 174, 289; C. XII
433-435; C. XIII 163, 295

koyun gobanhgi C. XII 435

koza C. I 401

k6k C. VI 526; C. IX 391; C. X 20, 131, 472,
555; C. XII 530, 531; C. XIII 251

kole C. 1 377; C. II 514, 515, 549; C. Ill 46, 253,
258, 262, 263, 267, 277, 292, 407, 408,
412, 414, 415, 422; C. VI 14, 25, 26; C. VII
200, 259, 503; C. X 265, 329, 332, 334,
408, 410, 412, 416, 446, 483; C. XI 99,
100, 104-107, 109-112, 114-116, 128,
277, 349-352, 355, 356, 363, 373, 381,
390, 391; C. XII 363, 452; C. XIII 158, 172,
196,197,287

kolelikC. Ill 412, 413, 414; C. X 622; C. XI 363,
390; C. XII 135, 136, 591; C. XIII 207

kolelikten azad eden kimse C. XIII 207

kopek C. I 282, 327; C. II 121, 184, 273, 274,

^^P?

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSl

312, 555; C. Ill 142, 398, 399; C. IV 147-
150, 234; C. V 72, 90, 91, 97, 98, 163,
165, 219, 477; C. VI 15, 48, 49, 134, 135,
164, 241-245, 249, 250, 476, 502, 510,
571; C. VII 275, 276, 284, 305-308, 313,
314, 423; C. VIII 257; C. IX 172-174, 224-
227, 249, 355, 461, 476, 478, 479, 551,
637, 638; C. X 106, 166, 167, 264, 265-
270, 275, 281, 286, 291, 292, 295, 306,
329, 447, 448, 599; C. XI 18, 19, 20, 25,
397, 398, 410, 411, 474, 542, 543, 591,
604, 613; C. XII 21, 56, 59, 65, 66, 167,
288, 293, 318, 319, 333, 479, 486, 511; C.
XIII 308, 333

kopek pisligi C. VII 91, 92, 93, 95, 96

kopek postlu C. V 73

kopek yavrusu C. IX 476, 477

kopeklik C. X 420

koprii C. VII 312; C. IX 96; C. XII 531; C. XIII 68

kopuk C. I 75; C. II 275, 276; C. IV 129; C. VI
69; C. VII 263; C. VIII 333; C. IX 348, 349,
351, 371, 440; C. X 121, 214, 256, 257,
264, 283, 284, 316, 338, 396, 517-519; C.

XI 245, 279, 315, 480, 481, 526, 528; C.

XII 93, 149, 443, 471, 472, 479; C. XI11
128, 137,340,341,344

kor C. II 73, 74, 76, 82, 512; C. HI 143, 145,
150, 202, 204, 216, 278, 314-316, 368,
385, 444, 445; C. IV 77, 85, 93, 147-150,
153, 365, 367, 473, 474, 492, 495, 498; C.
V 94, 376, 377, 461, 551, 601, 624, 625;
C. VI 55, 56, 61, 65, 66, 115, 120, 487,
506, 507, 519, 593; C. VII 108, 294, 307,
308, 424, 472, 478, 500, 501, 502; C. VIII
189, 318, 319; C. IX 282, 379, 380, 444,
470, 609, 637; C. X 233, 273, 449, 486,
580, 596; C. XI 234, 235, 280, 371-374,
397, 574; C. XII 102, 103, 122, 149, 267,
303, 490; C. XI11 72, 74, 146, 229

kor dilenci C. IV 57; C. VII 306

kordoganC. III318

kor kalbli C. IV 155; C. IX 281, 282; C. X 596

k6r si?an C. IV 384

korliik C. IV 25, 57, 58, 59, 494, 499; C. VI 58,
88, 89, 90, 92, 102; C. VII 426; C. IX 281,
610; C. X 158, 160; C. XII 134, 195

kos C. XII 608

koseC. X64;C. XII 609, 614

kbselik C. VI 304

kosemen C. V 299; C. X 381

ko§k C. I 422; C. X 380; C. XIII 175

kotek C. XIII 259

kotu C. I 262; C. Ill 92; C. IV 235, 373, 403,
404; C. VI 50, 103, 104, 273; C. VII 388; C.
IX 165; C. XI 124, 138, 167, 179, 466; C.
XII 81, 123, 363

kotu ad kazanmis C. XII 320

kotu adlC. XII 319

kotu ahlak C. Ill 285, 347; C. VIII 194; C. IX 28;

C. XI 25, 366; C. XII 219, 220, 523
kotu ahlakli C. XII 221
kotu damarli C. X 178; C. XII 167
kotu dost CXI 76, 177
kotu fiil C. VII 329, 330; C. X 336; C. XI 150
kotu gOZ C. VIII 245; C. IX 178, 179, 182-184;

C. X 224; C. XI 79, 80, 324; C. XII 282,

283; C. XIII 283
kotu huy-C. Ill 343, 346, 381, 393, 397; C. IV

433; G. IX 30; C. X 635; C. XI 375
kotu huylu C. VII 233
kotu nazar C. IX 179, 180-182; C. XI 80
kotu soz C. XII 488
kotiilere dua C. VII 43
kotiiluk C. II 413, 414; C. HI 281; C. IV 186; C.

VI 275; C. VII 65; C. VIII 325; C. IX 574; C.
X 81, 326, 336, 565; C. XII 99

kotiiluk nisbeti C. VII 38

koy Bk. karye C. V 151, 152, 153, 156; C. VI

330; C. IX 341, 599; C. XI 56, 119, 322; C.

XII 22, 164
koylli C. V 153, 180, 186; C. IX 479
krom ma'deni C. IV 229; C. VII 237
kuC. XII 441, 442
ku ku C. XII 443
kubad C. XII 359

kubbe C. V 54; C. VIII 105; C. XII 1 1 ; C. XIII 243
kubbe-i §erif C. XII 349
kubhC. II 520, 521; C. IX 587
kubh uzerine kubh, ekbah olur C. X 414
kubh-i mutlak C. VII 38
kugek C. II 87; C. XI 540
KuddQs C. II 211, 342; C. IV 12; C. IX 78, 111;

C. XI 64; C. XII 82; C. X1I1 334
kuddusiyyet C. II 477; C. IX 81, 82 •
kudmetC. XII 81
kudret C. I 82, 204, 235; C. Ill 329, 385; C. V

17, 271; C. VI 169, 233, 235, 239, 471; C.

VII 77; C. VIII 52, 340, 341, 405, 449,515;
C. XI 287, 288; C. XII 137; C. XIII 290, 303

kudret helvasi C. I 1 12, 306; C. II 494; C. IV 68

kudret-i Hak C. I 309; C. VI 363; C. XIII 295

kudret-i ilahiyye C. IX 504; C. XIII 303

kudret-i kasibe C. X 284

kudret-i kelam fitnedir C. VII 208

kudret-i miiessire C. X 284

kudret-i riihaniyye C. VII 554; C. XII 355

kudret-i suriyye C. VI 164

kudretin §ukru C. I 309

kudsiyyet C. Ill 482

kudum C. XII 35

kufikafigibiC. XI538

kukla C. VI 451; C. X 450, 522; C. XI 529; C. XII

114
kul C. 1 367; C. II 70, 141, 507; C. HI 142, 239,

eg%eg>

MESNEVl-I SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

429, 476, 477, 481, 483; C. IV 96; C. V
592; C. VI 160, 195, 336; C. VII 433; C. VIII
331-334, 348, 490; C. IX 585, 587, 594; C.
X 24, 204, 268, 314, 315, 332, 335, 349,
375, 404, 580, 612, 623; C. XI 174, 198,
360, 572; C. XII 42, 226, 425, 579; C. XIII
169

KQl euzii C. VIII 413, 414; C. IX 352

kul fiilinin halikidir C. VI 106; C. X 271, 349

kul fiilinin mucididir C. X 283

Kul huvellah C. XIII 259

Kul!emriC. X341

kulaatC. XI 117

kulagin §ukrfi C. VI 78

kulak C. I 71, 272; C. Ill 223, 240, 241, 243; C.
IV 119, 170, 171,430, 439; C.V 554, 569,
585; C. VIII 51, 52, 173, 176, 364; C. IX
649; C. X 59, 403, 535, 536, 539, 540; C.
XI 256, 274, 317, 347, 348, 416, 541, 582,
586, 618; C. XII 285, 288, 319, 449, 503;
C. XIII 90, 130, 195

kulak agnsi C. XIII 259

kulle C. IV 392; C. XII 88, 89

kulluk C. II 461, 467; C. Ill 137, 414; C. IV 332;
C. V 354, 577; C. VI 158, 159, 182, 235,
236; C. IX 151, 324; C. X 203, 205, 265,
384, 429; C. XII 136, 306; C. XIII 109

kulluk kesbidir C. X 203

kulluk §arabi C. VII 204

kulub-i beser C. V 360

kulub-i saflye C. X 131

kulub-i ammeC. XII 213

kulugka C. VII 98

kulzum C. XI 386; C. XII 353, 354

kum C. I 337; C. IV 25, 355, 356; C. X 206; C.

XII 126, 162,233,467,567
kumandanC. VII141, 42

kumar C. Ill 184; C. IV 47, 236; C. VIII 480; C.

XIII 215
kumarbaz C. II 245
kuma§C. V311; C. XI 339
kumluk C. X 523
kumruC. XII 441
kumun un olmasi C. VI 37
kundak?ilik C. XIII 180

kunduraci C. HI 103; C. IX 487, 570; C. XI 602

kunduzC. Ill 151

Kunut duasi C. V 587

kur u kebud C. IV 298; C. XII 467; C. XIII 74

kuraklik C. VIII 432

Kur'an C. 1 35, 56, 60, 270, 344, 346, 463, 464,
470, 519, 552; C. II 18, 280, 465; C. HI
103, 151, 202, 204, 238, 239, 373, 392,
445; C. IV 289; C. V 89, 116, 169, 170,
320, 321, 323-325, 333, 373, 375, 376,
377, 472, 492, 499, 636; C. VI 39, 91, 481,
486, 487, 489, 490-492, 502, 503, 504,

522; C. VII 29, 231, 446, 447; C. VIII 87,
146, 147, 266, 311, 312; C. IX 14, 163,
443, 472, 528, 537, 607, 631; C. X 127,
134, 289, 318, 319, 341, 345, 346, 348,
356, 626, 627; C. XI 44, 66, 67, 69, 172,
178, 228, 370, 399, 414, 435, 499; C. XII
111, 112, 129, 148, 523, 548, 561, 562,
568, 595; C. XIII 119, 125, 149, 196, 206,
252, 253, 297, 298, 309

Kur'an-i Farisi C. VIII 502

Kur'an-i full C. Ill 469

Kur'an'i inkar C. II 79

Kur'an-i kavlf C. HI 469

Kur'an-i natik C, II 280

Kur'an'm sandigi C. V 376, 377

kurb C. I 530; C. V 634; C. VI 560; C. VII 22,
229; C. VIII 422, 566, 567; C. IX 207, 268;
C. XI 323, 332

kurbmekanfdegildirC. X 87

kurb sifatidir C. X 87

kurbaga C. VIII 537; C. XII 229-231, 239, 246,
254, 255, 260, 261, 263, 326, 327, 329,
336; C. XH1 161

kurban C. II 98, 99; C. V 566, 567, 568; C. VI
394, 397, 448; C. VII 405; C. X 127; C. XI
447, 605; C. XH 20, 184; C. XIII 33, 187,
228

kurban bayrami C. VI 394

kurban gunii C. XI 605

kurbanf C. IV 202

kurbet C. V 626, 627

kurb-i ammC. V 196

kurb-i evliya C. V 195

kurb-i feraiz C. H 19, 301, 508; C. VII 229, 231,
233, 308, 309; C. IX 641 ; C. X 68; C. XI 28,
29

kurb-i Hak C. Ill 313; C. VI 560, 561; C. X 583

kurb-i hakMCV 196

kurb-i has C.V 196

kurb-i ilahi C. I 448; C. V 52; C. VII 203

kurb-i mahz CIV 219

kurb-i nevafil C. II 19, 508; C. Ill 422, C. VII 229

kurb-i zatf C. IX 206

kurbiyyet C. II 99

kurd C. Ill 82

KureysJC. VIII 619

kurra hafizi C. V 372

kurre C. XH 529, 530

kurret-i ayn C. V 260

kurs-ialiC. X619

kurs-i biilend C. X 619

kurs-iruhC. VI 312

kur§unC. VII 441; C. VIII 511

kurt C. I 288, 396; C. II 310, 317, 332-336,
339; C. Ill 53, 289, 393, 395, 396; C. IV 35,
72, 85, 233, 246, 487; C. V 116, 161, 319;
C. VIII 43, 194, 278, 559; C. IX 479, 637;

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER tNDEKSt

C. X 76, 335; C. XI 174, 289, 469, 514,
603; C. XII 182, 183, 462, 519; C. XIII 65,
295, 302, 303, 307

kurtluk C. IV 61

kuruba§akC. 1X316

kuru dua C. IX 398

kuru giibre C. VIII 73

kuru lizum C. Ill 76; C. X 239, 380, 381

kuru zuhd C. XI 578

kuruluk C. Ill 450; C. IV 485

kurun Bk. karn C. XII 388

kurun-i maziye C. II 335

kurus, C. XII 256

kusur C. I 400, 405; C. VI 525; C. VII 433; C. XII
391, 489

kusur gormek C. IV 59

ku§ C. 1 186, 194, 227, 240, 298, 435, 475,
509; C. II 232, 241, 243, 244, 257, 261,
400, 41 1, 412; C. Ill 276, 277, 365, 366; C.

IV 496, 498, 502, 507, 508; C. V 396, 559;
C. VI 129, 283, 289, 290, 349, 350, 409,
410-416, 499, 536, 537, 607, 608; C. VII
198, 199, 234, 242, 250, 254, 255, 258,
308; C. VIII 49, 130-134, 232, 586; C. IX
30-32, 132, 217, 341, 466, 467, 475; C. X
103, 119, 120, 143, 152, 203, 238, 356,
357, 413, 449; C. XI 55-57, 154, 160, 164,
166, 170, 173, 184, 185, 186, 193, 194,
202, 265, 364, 382-385, 400, 420, 610; C.
XII 139, 158, 230, 237, 257, 334-336,
439, 441, 479, 491, 594; C. XIII 42, 43, 62,
63, 64, 65, 66, 102, 178, 180, 181, 251,
293,314,340,347

ku§ dili C. II 412; C. IV 487; C. VII 254; C. XIII
41,43

ku§ gibi us C. XIII 284

ku§ uykusu C. VI 511

kus yavrusu C. XII 334, 344

ku§luk C. Ill 100, 101; C. X 440; C. XII 247

ku§Iuk taami C. II 333

km Bk. azik C. Ill 302

kutb (kutub) Bk. aktab C. I 476, 517; C. II 201,
267, 292; C. Ill 14, 229, 230; C. IV 54, 93,
477; C. V 580; C. VI 329; C. VII 542; C. VIII
575; C. IX 271, 494; C. X 38, 87-92, 141,
231; C. XI 388, 389, 613; C. XII 68, 71,
293, 428, 432; C. X1I1313

kutb-i alem C. I 249; C. II 221, 236; C. IX 301,
302; C. X88, 91, 92; C. XII 300

kutb-i diyar C. XII 72

kutb-i ir§ad C. IV 54, 93

kutb-i zaman C. 1 1 19, 249, 503, 504, 518; C. II
73, 248, 249, 260, 266, 267; C. IV 146; C.

V 524; C. VI 348, 349; C. VII 146, 1 76, 408,
540, 545; C. VIII 576, 577; C. IX 475; C. X
38, 88; C. XI 22; C. XII 12, 66, 69, 281,
355, 428, 433; C. XIII 31 1,313

kutb-i zamandan istimdad C, XII 281
kutbtyyet C. 1 249, 517, 518; C. II 292; C. Ill 14,

229; C. VI 348; C. VII 541; C, IX 596; C. X

38, 144; C. XI 613; C. XII 432; C. XIII 311
kutbu'l-aktab C. I 518; C. II 20, 21, 74, 287,

288, 299, 314, 363; C. Ill 228-231; C. IV

54, 480; C. VI 51; C. VIII 575-578, 581,

582; C. IX 216, 299, 494, 593; C. X 87; C.

XI 75; C. XII 66-68, 72
kutbu'l-arifin C. Ill 259; C. V 451
kutbun avi C. X 89
kutbun nzasi C. X 88, 89
kut-i asli C. Ill 303
kutta'-i tank C. 1X197
kutub yildizi C. XII 406
kuva C. VII 337; C. XIII 264
kuva-yi batme C. VII 324
kuva-yi cismaniyye C. II 473; C. IV 56; C. VIII

186; C. XII 396; C. XIII 336
kuva-yt elektirikiyye C. XI 93; C. XII 176
kuva-yi faile-i ulviyyat C. Ill 443
kuva-yi haruriyye C. XII 1 76
kuva-yi ilahiyye C. VIII 589; C. IX 507, 509; C.

XI 321
kuva-yi insaniyye C, III 21 1
kuva-yi kulliyye C. VI 364
kuva-yi miinfaile-i stifliyyat C. Ill 443
kuva-yi nefsaniyye C. 11 482; C. Ill 444; C. VIII

223; C. IX 367; C. XI 432; C. XIII 201
kuva-yi ruh C. XIII 281
kuva-yi ruhaniyye C. II 473; C. Ill 444; C. VIII

186; CXI 189; C. XIII 336
kuva-yi §eheviyye C. VII 336
kuva-yi tabu C. VII 107
kuva-yi tabuyye C. VII 106; C. VIII 322; C. XI

320; C. X11I 297
kuva-yi tabuyye ve unsuriyye C. XI 257
kuva-yi tabuyye-i ilahiyye C, XI 64
kuva-yi uluhiyyet C. XI 65
kuva-yi unsuriyye C. Ill 66; C. IX 610
kuva-yi zahire C. Ill 358; C. VII 324
kuva-yi zahire nuru C. Ill 359
kuva-yi zahire ve batme C. XH 358, 422
kuvve C. IX 639
kuvve-i akile C. I 357

kuvve-i akliyye C. Ill 68; C. IX 509; C. XII 545
kuvve-i ani'l-merkeziyye C. V 16
kuvve-i baise C. VIII 52
kuvve-i basar C. II 74; C. Ill 21 1
kuvve-i basira C. II 451; C. Ill 359; C. IV 368,

369
kuvve-i cazibe C. II 168; C. Vll 344
kuvve-i dafia C. II 166; C. VII 344
kuvve-i faiie C. VIII 52
kuvve-i fikriyye C. VIII 142, 143, 146, 147
kuvve-i fikriyye C. XII 496
kuvve-i gazabi C. VIII 52

C ^P?

MESNEVf-i §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 -

kuvve-i gaziye C. VI 211

kuvve-i hafiza C. II 453; C III 28; C. VIII 142; C.

X 235; C. XII 496
kuvve-i hayaliyye C. II 453; C. Ill 28; C. VIII

142, 222, 392; C. XI 12; C. XII 496
kuvve-i hayvaniyye C. XI 13
kuvve-i ilmiyye C. IV 369; C. VI 21 1
kuvve-i kulliyye C. IX 507
kuvve-i lamise C. II 451; C. Ill 21 1; C. XI 593
kuvve-i melekiyye C. Ill 172, 173
kuvve-i mutasarnfa C. U 453; C. VIII 142; C. XII

496
kuvve-i miidrike C. VI 21 1
kuvve-i mlifekkire C. II 228; C. Ill 12, 29; C. VII

558; C. XI 65
kuvve-i miifekkire ve hayaliyye C. V 265
kuvve-i miitefekkire C. Ill 28
kuvve-i miitehayyile C. 1 103, 104; C. IX 161
kuvve-i muzekkire C. VI11 576
kuvve-i nariyye C. IX 188
kuvve-i natika C. VI 44; C. IX 51 1
kuvve-i nefsaniyye C. Ill 1 72, 1 73
kuvve-i nutkiyye C. IX 391; C. X 354, 357
kuvve-i ruhaniyye C. Ill 173; C. VIII 65; C. IX

367; C. XI 447; C. XII 376; C. XIII 289
kuvve-i ruhiyyeC. VII 31
kuvve-i samia C. II 451

kuvve-i §amme C. II 451; C. IV 369; C. VIII 504
kuvve-i §ehevanf C. VIII 52
kuvve-i §eytaniyye C. Ill 1 72
kuvve-i temyfz C. XIII 320
kuvve-i vahime C. I 50, 102, 109; C. II 36, 73,

244, 453; C. Ill 28, 47, 68; C. VI 440; C. VIII

142, 144, 145, 430; C. IX 431, 516; C. X

39, 51, 182, 359, 360; C. XI 65, 339, 501,

521; C. XII 103, 104, 389, 390, 496, 545;

C. XIII 93
kuvve-i vehmiyye ve hayaliyye C. V 333
kuvve-i zaika C. II 451; C. Ill 211; C. IV 369
kuvvet C. VIII 33, 303, 322; C. IX 282; C. XII

565, 567, 574
kuvvet-i batme C. 1 371
kuvvet-i cemadiyye C. IX 335
kuvvet-i Hak C. VI 363
kuvvet-i hayvaniyye C. IX 335
kuvvet-i ilahiyye C. XIII 198
kuvvet-i maddiyye C. VI 164; C. VIII 405
kuvvet-i ma'neviyye C. VIII 405
kuvvet-i nebatiyye C. IX 335
kuvvet-i ruh C. XI 52
kuvvet-i ruhaniyye C. XII 396
kuvvet-i tasarruf C. Ill 315
kuvvet-i zahire C. I 371; C. XII 168
kuvvet-i zahire erbabi C. X 425
kuyruk C. Ill 401 ; C. IV 403; C. V 588, 589, 592;

C. VI 39; C. XI 55, 56, 377; C. XII 171, 582,

583

kuyruk salanC. 1X21

kuyruklu yildizlar C. IV 299

kuyu C. I 285, 398, 400, 401, 411; C. 11 515,
52 1 ; C. HI 354, 355; C. IV 344; C. V 61 9; C.
VI 172; C. VII 205; C. VIII 125, 126, 411,
414, 419; C. IX 222, 223; C. X 82, 169,
454, 455, 522, 524, 525, 575, 578; C. XI
254, 257, 457, 458, 508, 512, 603, 604; C.
XII 17, 33, 34, 277, 346, 388, 389, 493,
496, 556, 559; C. XIII 73, 178, 216, 217

kuyud-i be§eriyye C. II 437

kuyumcu C. I 96; C. Ill 103, 371 , 393; C. V 434,
435; C. IX 570

kuyumculuk C. XI 621; C. XIII 100

kuzah C. XI 44

kuzu C. IV 35; C. IX 571; C. X 76, 621; C. XI
469; C. XIII 254, 255

kuciik cihad C. X 499, 503

kiiciik ha§ir C. IX 573; C. IX 572

kuciik kapiC VI 163

kiiciik kiyamet C. II 57

kiiciik oliim C. IX 573

kudurat-i tabiiyye C. VIII 256; C. XI 253

kiiduret-i viicud C. XI 247

kuffarBk. kafir C. I 170, 240, 276, 312, 418; C.
Ill 52; C. V 476; C. VI 212, 553, 577; C. VIII
296; C. IX 336; C. X 35, 265, 600; C. XII
303; C. XIII 231

kufran C. V 585; C. VIII 325; C. IX 337; C. XII
124, 193; C. XIII 211

kufran-i ni'met C. 1 203; C. V 1 10, 1 14; C. VI 77,
79; C. VII 434; C. IX 338; C. X 576; C. XI
118,591

kufre hizmet C. Ill 25

kufre nza kufurdur C. V 363, 364

kufr-i cehudf C. I 165

kiifr-i inadi C. I 1 65

kufr-i inkari C. I 165

kUfr-i nifaki C. 1 165

kufr-i sirf C. X 395

kuffir C. I 141, 165, 166, 267, 270, 272, 528; C.

II 39, 152, 155, 158, 182, 183, 187, 236,
275, 303, 394, 444, 481, 497, 518, 526; C.

III 25, 95, 171, 172, 476, 490; C. IV 118,
193, 194, 226, 395, 396-398, 480; C. V
105, 363-366, 371, 372, 503, 563, 564; C.
VI 58, 59, 114, 140, 149, 222, 237, 238,
496, 514, 543, 572; C. VII 477, 479; C. VIII
43, 164, 167, 190, 197, 268, 269, 339,
445, 446, 448, 497, 498, 499, 500, 513,
516, 548, 615; C. IX 165, 214, 224, 263,
338, 587, 590; C. X 44, 57, 58, 88, 95,
124, 221, 232, 259, 307, 308, 313, 319,
320, 355, 394, 395, 447, 453, 531; C. XI
24, 25, 123, 124, 154, 163, 350, 501, 590,
599; C. XII 53, 54, 63, 67, 68, 73, 330,
369, 394, 533, 534, 550, 584; C. XIII 20,

^^P?

TER1MLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSl

197, 232, 266, 267, 308
kufuv C. VII 72; C. X 483, 484, 593; C. XIII 219
kufviyet C. VII 72; C. VIII 396
kukurtC. VII 162,441
kill C. I 267, 459; C. II 93, 256, 281; C. V 334;

C. 1X29, 55, 175
kulah C. XIII 308
kiilhan C. Ill 95, 246; C. VI 176; C. VII 13, 83-

87, 305; C. IX 618; C. X 449; C. XIII 319
kiilhanci C. VI 75; C, VII 85-88
kiilhanin §ahi C. VII 305
kiill C. I 263, 292, 296, 396, 474; C. II 255; C.

IV 97, 204, 205, 453, 493; C. V 267, 268,

479, 509, 510, 593; C. VI 22; C. XI 490,

491, 621; C. XII 60, 105; C. XIII 312, 339
kiill deryasi C. IX 299
kiille muhabbet C. II 257
kiillfC. II 451

kulliyyat C. I 396, 397; 451; C. XI 318
kulliyyet C. II 281; C. V 510
Kullukum ram C. XIII 163
kullu'l-kull C. I 296, 548; C. HI 65, 332, 333,

334; C. IV 204, 508; C. V 478, 509; C. VI

317; C. VIII 553, 554
kullun kullu C. IV 204
KuluC.IX33, 210, 465; C. X 196
kiimes C. VI 600
kiimmel-i evliya C. 1 383, 548; C. II 93, 152,

376; C. Ill 70; C. VIII 127
kummelin-i evliya C. I 415, 475; C. Ill 67; C. VI

84, 247; C. VII 542, 547; C. VIII 244, 249,

370; C, IX 441
Kiln C. I 538, 539; C. II 72, 322, 323, 325, 331,

332; C. Ill 142, 295; C. V 298; C. VI 262,

607; C. VII 242, 400; C. VIII 382; C. X 451;

C. XI 239, 240, 403, 404; C. XII 272
KiinfekanC.il 159
Kim! emrinin sultani C. X 607
kunh-i Zat C. 1 231, 568; C. Ill 482, 487; C. VI

323, 328
kunnC. IV 410; C. VIII 321
Kuntu kenzen C. VIII 360
klip C. II 228, 229, 272; C. Ill 376; C. V 311; C.

VI 620; C. VIII 262; C. X 143, 408, 440,

443, 444, 635; C. XI 22, 222, 223, 282,

283, 284, 303, 342, 598; C. XIII 271, 272
kup benim C. Ill 376
kupe C. XI 274
kupebinmekC. V313
Kurd C. VIII 250, 365
kiirdan C. X 242
kiire C. VI 493; C. XII 517
kurebC. XI 461

kure-i ahiret C. Ill 99; C. IX 526, 527
kure-i arz C. V 134; C. XII 540
kure-i ate§in C. IX 371; C. XI 404
kure-i duham C. V 16

kure-i hakf C. XIII 345

kure-i nar C. XI 404

kure-i §emsC. 1418

kure-i zemfn C. Ill 99

kiireyvat-i hamra C. 1 122; C. Ill 307; C. VII 239

kurk C. IX 623; C. X 1 1-13, 16, 30, 31, 81; C.

XIII 49
kursi C. II 420, 435; C. IV 502; C. VI 472; C. IX

141; C. X 193, 377; C. XI 451; C. XII 348
kiirum C, VI 635
kustahC.l 11 7; C, X339
kustahhk C. I 1 17; C. X 333, 334, 589
kusuf C. I 437; C. II 449; C. VI 305; C. VII 181,

187; C. VIII 440; C. X 417, 418, 444; C. XI

319,320,321
kiisuf-i cuz'f C. XI 32 1
kiittab C. V 424
kutiib-i evliya C. VI 45
kutiib-i munzele C. HI 96; C. XIII 1 18
kutiib-i semaviyye C. VI 43
L
la C. I 149, 526; C. II 16, 319, 412; C. V 262; C.

VI 447, 597; C. VII 259; C. VIII 334; C. IX
213, 415, 438, 643; C. XI 455, 456, 483; C.
XII 119, 120

La aynun raet C. IX 60

La dayra C. X 379, 595

la denizi C. XI 456

la havle C. HI 181; C. VI 127, 363, 364, 445; C.

VII 231, 232; C. X 17; C. XII 452
la havle ve la C. IX 456

la havle ve la kuvvete ilia billah C. Ill 87; C. VI

446; C. XII 73, 452
La hilabe C. VI 285
la ilahe C. I 320; C. 11 319; C. IX 213; C. XI 257,

268; C. XII 119, 120
la ilahe ilia gayrullah C. XII 1 1 9
la ilahe ilia Hu C. VII 259, 260
la ilahe illallah C. I 528; C. IV 233; C. VII 259,

461; C. VIII 206; C. IX 98, 213, 415, 416;

C. XI 222, 257, 268; C. XII 119
la ilahe illallah Muhammedu'r-Resulullah C. VIII

310
la mevcude illallah C. I 528; C. VI 447; C. XII 68
la nusellim C. V 494; C. XII 575
lataknatuC. XI 617
la tusrifu C. IX 465; C. X 196
la uhibbu'l-afilin C. XI 44
labis C. V 428
la-bi-§arti-§ey C. I 231
lades kemigi C. XIII 182
La-edriyye C. I 221; C. IV 439; C. X 285; C. XII

93
laf C. VI 423, 424, 430, 433, 434; C. IX 478
lafzedenC. 1379
lafiz C. I 337; C. Ill 483; C. IV 316, 386, 471; C.

VIII 348; C. IX 133, 134; C. XI 37, 41, 226-

G $P?

MESNEVt-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

228; C. XIH 17,319
la-garbiC. Ill 425
lagC X251
lahd C. XI 97
lahn C. V 221; C. VII 220, 221, 222, 528; C. X

280
lahn-i nu§ur C VI 370
lahn-i tayr C. XIII 42

lahut C. Ill 491; C. IX 89, 301; C. XII 369
lahutiyyet C. Ill 35, 492; C. VIII 229; C. X 492,

521
laib C. VIII 232, 560; C. XI 410
laibulehvC.II417;C.VII332
lain CXI 15
lakab C. VII 370
la'l C. II 193, 506; C. Ill 222, 486; C. VII 320; C.

IX 142, 643, 644, 647, 649; C. X 634, 635;

C. XI 323, 324, 341, 354, 355; C. XII 32,

236,421,440,507,508
la'l olmak C. Ill 373
la'l ta§i C. XII 480
lala C. IV 348; C. X 562
lale C. Ill 350, 459; C. VI 300; C. IX 312; C. X

196; CXI 154
laleng C. XI 273

lalezar C VI 146; C VII 252; C XI 419, 420
la-mekan C I 124, 328, 419, 477, 478; C II

159, 260; C. HI 174, 190, 191; C IV 85,

156, 514; C. V 253, 304, 308; C VI 204,

297, 414, 422, 497, 501, 539, 540; C. VII

254; C. IX 226, 279, 505, 506; C X 263; C

XI 203, 335, 398; C. Xll 581; C XIII 49,
107, 222, 229, 278

la-misas C X 404

lamise C II 228; C 111 28; C. IV 368; C V 265

la'n C III 48

la'net C IV 186, 188, 219; C. IX 267; C X 30,

68
lap?in C VI 223-226, 230
la-§arkf C III 425
la-§ey C. XI 475, 477, 478
la-taayyiin C II 426; C VIII 107
la-taayyiin alemi C II 334
La-teknatii C. XIII 274
La-tey'esu C XIII 274
latif C. I 232, 234, 352, 359; C VII 82, 315; C

XII 577; C XIII 258

Latif C. II 528; C. IV 123; C V 47, 141, 405; C
VI 228, 456, 457; C IX 139, 380,647; C. X
213,401

latif kal'a C. XII 564

latif kokuCV 266

latif ma'naC VII 93

latife C. Ill 213, 261, 262; C VI 601

latife-i ilahiyye C. VII 134

latife-i kalb C III 213, 257, 263; C V 594; C VII
378

latife-i nefs C. IV 24

latife-i nurani C V 304

latife-i Rabbani C VI 456

latife-i run C I 535, 536; C III 263

laubalf C IX 585

la-yecuzC. XI 102

la-yezaliC XII 270

la-yut'am C IX 254

le-amriik C IX 50, 51

leb C II 412; C XII 258

lebbeyk C I 476; C 111 335, 336; C V 66, 67,

68, 210; C VII 429; C. VUI 514; C. X 190;

C XI 300, 301, 486, 572; C XII 25
lebbeyk ey kulum C. V11I 255
leb-i derya-yi Yezdan C VII 304
lebs C VIII 216, 250; C XII 274
Ledeyna muhdarun C VI 261
Ledeyna muhdarun dalgasi C II 480
ledun C VII 307; C XIH 43
lediinniyat C VIII 49
leffiine§rC HI 101
legen C. IX 454; C X 455
legen damdan du§mek C VII 91, 492
legensiz §em' C X 469
leheb C. X 33, 249
lehibCXIH164
lehv C V 126, 127; C VIII 232; C IX 157; C X

571; CXI 410
lehviyat C. XI 225
leim C IV 148; C. VI 156, 157, 160, 161, 166;

C VII 362; C IX 148, 562
lek lek C. HI 459; C IV 500
Lekum din ve liye din C. X 545
Lem yelid C V 353, 388; C XIII 82, 83, 84
Lem yuled C V 353, 388
lems C. XI 588
Len teranf C I 34
Le-nahnu's-saffun C. XII 346
le§ C IX 225, 226, 249; C XII 490
le§kerC X 144,494
let C. VII 383; C. XII 264
letafet C I 471, 472; C III 426, 448; C VI 456;

C. VIII 89-91, 94, 95, 175, 256; C IX 85,

91; C. XII 285, 313, 314, 471; C XIII 178
letaif Bk. latife C. I 83; C. HI 213, 370, 442; C VI

491
levh Bk. elvah C. II 210; C IV 14; C IX 1 19, 509
ievha C III 300; C VIII 240
levh-i hafiz C. I 338; C VIII 33
levh-i hayal C IX 117
levh-i heyula C. IX 509
levh-i kader C 11 2 10; C Xll 346
levh-i kazaC II 210
levh-i kaza ve kader C. VII 429
levh-i Hull C IX 1 19, 509; C XII 263, 264
levh-i mahfuz C 1 338; C V 638; C VI 184, 565,

568; C VII 546, 547; C. VIII 20, 33, 211,

ogffi*

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELtMELER iNDEKSt

319, 320; C IX 118, 119, 324, 509; C X

320, 326; C. XI 515; C XII 232, 264, 346
levh-i mahv ve isbat C. II 21 1

levlak C. Ill 273; C. X 206; C. XI 542; C. XII 66,
307

levmC. IV 141; C. VII 253

levsiyat C VI 1 73

levsiyyat-i maddiyye C. VI 196

levsiyyat-i ma'neviyye C. VI 196

levvame C. I 146, 150; C. II 334; C. Ill 58, 66,
333, 370; C. V 560; C. VI 580; C. IX 277; C.
XI 178, 195; C. XH1 97

leyl Bk. gece C. IV 191

Leyla C. 1 468

Leyla-yi hakiki C XII 290

leyle-i mi'rac C. VI 21 1; C. VIII 590

leylek C. Ill 459; C. IV 84, 500; C. XI 420

leyse C. X 34

Leyse fi cubbeti sivallah C. 1 542

lezaiz-i cismaniyye C. X 169; C. XI 579, 613

lezaiz-i dunyeviyye C. VI 64; C. X 87; C. XI 330

lezaiz-i nefsant C, X 140

lezaiz-i uhreviyye C. XI 377

lezzat Bk. lezzet C. VI 478; C. IX 67, 164

lezzat-i acile C. I 438

lezzat-i cismani C. X418

lezzat-i cismaniyye C. VI 127; C. VII 444; C. VIII
414, 420; C. IX 343; C. XI 450, 451, 571;
C XII 372

lezzat-i diinya C. Ill 364

lezzat-i dunyeviyye C. VI 63; C. VII 497; C. VIII
420; C. X 1 19; C. XI 377; C. XIII 65

lezzat-i ma'neviyye C IV 416

lezzat-i nefsaniyye C. IX 135; C. X 475

lezzat-i uhreviyye C. V1I1 420

lezzet Bk. lezzat C. Ill 353; C. VII 502; C. VIII
294, 295; C. IX 161; C. X 581, 594; C. XI
468, 581, 582, 583; C. XIII 18, 67, 68, 130

lezzet achktir C. XIII 131

lezzet-i cima C. XI 264

lezzet-i ruhani C. IV 416

lezzet-i taat CIV 416

lezzetin hakikati C. VIII 209

lez etlerde istigrak C. IX 321

Li maallah vakt C. VIII 336; C. IX 89

IMS C. Ill 477; C. IV 1 1 8, 207, 445; C. V 40, 54,
428, 429, 462; C. VI 1 16, 329; C. VII 334,
335; C. VIII 172, 247; C. X 291, 292, 408,
409, 456, 460, 573; C. XI 159, 303, 466,
474, 554; C. XII 63, 298, 317, 364, 369,
370, 371, 403, 405, 413, 421, 444, 457,
539, 543; C. XIII 29, 147, 209, 234, 235,
244

libas-1 abdiyyet C. Ill 34

libas-1 ahtr C. VII 381, 393

libas-i fakr C. XII 457

tibas-i gayriyyet C. V 136; C. VI 115; C. VIII 345

libas-i ihtas C. VIII 39

libas-i mezahir C. VII 242

libas-i §eriat C XI 159

libas-i taayyiin C. X 479

libas-i takva C. VI 62, 66; C. XI 159, 161, 554

libas-1 ten C. V 462

libas-i zahin C. XI 154

lika C. II 495; C. VI 294; C. X 458

lika esbabi C. VI 74

Uka-icemai-iilahiC. 1X342

lika-iilahfC. X 459

lika-i zat C. VI 380

likaullah C. V 120

lika-yi Hak C. X 458

Ifmya C.I 212; C. VIII 163

linetC.1102

lisan C. I 375, 509; C. HI 237, 482; C. IV 430; C.
V66, 309, 411; C. VI 77, 381

lisan-i ask C. I 507, 508; C. 11 261

lisan-i celal C. XI 500

lisan-icelaliC. XI 501

lisan-i cemair C. XI 501

lisan-i Farisi C. XI 284

lisan-i Furs C. Ill 83; C. V 512

lisan-i Hak C. I 509; C. II 18; C. Ill 204

lisan-i isti'dad C. 1 233, 235, 239, 315; C. II 515,
525; C. Ill 362; C. IV 491, 508; C. VI 101,
104, 160, 183, 218, 296, 530, 605; C. VII
326; C. VIII 475; C. IX 1 15; C. X 297, 304,
305, 314, 579, 582, 629; C. XI 19, 201,
322, 361, 440, 515, 606; C. XII 307, 324,
549, 570; C. XIII 101

lisan-i i§aret C. Ill 304; C. IV 2 1 , 1 72; C. VII 5 1 6;
C. XII 405

lisan-i mahremiyyet C. I 375

lisan-i §eriat C. II 217; C. IX 606

lisan-t Yunani C. IV 439

lisan-i zahir C. IX 508, 606, 607; C. XIII 224

Hvata C, IV 229; C. IX 135; C. X 133, 135, 166;
C. XI 559, 560; C. XII 343, 608, 609, 612;
C. XIII 188

Li-ya'biidun C. VIII 218; C. XI 136; C. XII 306

Li-ya'rifun C. VIII 218; C. XI 136; C. XII 306

lokma C. 1 493; C. II 26-28, 560, 561 ; C. IV 457;
C.V21.24, 90; C. 1X20, 21,251

Lokman'm hikmeti C. II 457

lu'bet C. X 522

lubya C. XI 206

lugaz C. XII 485

lutC. IX 154; CXI 35

Lut kavmi C. X 135; C. XI 559

lutf-i azim C XI 535

lutf-i Hak C. IX 194; C XI 588; C XII 350; C
XIII 258

lutf-i Hak gune§i C XII 479

lutf-i ilahf giinegi C. XII 480

lutf-i ma'nevi C. XIII 152

<^p=

MESNEVl-1 §ERlF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVl-6 ■

lutf-i mutlak C. 1 160

lutf-i ilahl C. VI 106; C. IX 156, 517; C. X 596;
C. XI 20, 534, 561

lutf-i ma'nevi C. X 595

lutf C X 133, 136; C. XI 560; C. XII 608, 609;
C. XIII 72

lutuf C. I 472, 523, 524; C. II 251, 252, 527,
531; C. Ill 486; C. IV 26, 92, 94, 96, 121,
122, 168, 170, 234, 246, 301, 302, 326,
385, 400, 480; C. V 68, 405, 406; C. VI
271; C. Vll 57, 67, 171, 172, 314, 426,
512, 517; C. VIII 296, 334, 337, 339, 346,
433, 563, 584, 585, 598; C. IX 522, 534,
539, 584, 585; C. X 21, 35, 37, 385, 462,
519, 607, 612; C. XI 20, 21, 560, 561, 590,
609; C. XII 96, 97, 102, 125, 133, 153,
173, 204, 211, 253, 304, 363, 397, 398; C.
XIII 128, 146, 147, 152, 153, 159, 204,
211,304,305,311

lutuf gune§iC. XII 479

lutuf suyu C. HI 494

lutufta kahir C. V 406

lubbC. 1X617

lubab C. IX 616

lubab sahibi C. VIII 356

liibb-i Kur'an C. IV 484, 507; C. V 308; C. VIII
30

liibb-i ma'na C. V 378

lubbun lubbu C. 1X618

lugatC. X 632; C. XIII 331

liileC. 11229,259, 260, 261

liimme-i meleki C. VI 286

lutf-i ilahf C X 462

M

ma C. 1519, 520; C. XII 12

Ma rameyte iz remeyte C. 1 233; C. VII 230, 506;
C. V11I 333; C. Xll 1 1 1, 291, 292, 406; C.
XIII 220

ma ve men C. IX 498

Ma zaga'l-basar C. X451

maad C. Ill 20; C. IV 289; C. VII 94, 325, 440,
518; C. V1H 38; C. XI 412, 530; C. XII 158,
159

maadin Bk. ma'den C. VII 162, 297

maaliyat-i ahlakiyye C. XII 625

maanf Bk. ma'na C. Ill 286; C. V 378; C. VII 258;
C. X 436, 632; C. XI 41, 42, 371; C. XII 58,
429, 508

maam-i batine C. VII 29

maanf-i gaybiyye C. V 459

maanf-i latffe C. VI 44; C VIII 348

maam-i uhreviyye C. XI 605

maanf-yi Kur'an C. XI 1 78

maarif Bk. ma'rifetC. I 60, 73, 74, 93, 131, 133,
294, 310, 336, 574; C. II 27-29, 47, 51, 55,
138, 244, 293, 327, 328, 347, 496, 497,
562-564; C. Ill 12, 213, 236, 256, 379,

400, 440; C. IV 19, 163, 171, 172, 226,
228, 290, 291, 293, 344, 347, 353, 379,
405, 425, 429, 430, 498, 501, 507, 509,
516; C. V 109, 145, 389, 401, 507, 531,
532, 609; C. VI 35, 81, 100, 128, 318, 329,
459, 622, 630; C. Vll 13, 147, 152, 173,
215, 252, 254, 256, 316, 328, 430, 520,
559; C. VIII 28, 109, 117, 214, 325, 364,
376, 493, 505, 517, 581, 610; C. IX 61-, 88,
92, 137, 144, 309, 385, 412, 413, 453,
482; C. X 66, 88, 90, 119, 122, 126, 131,

145, 151, 152, 162, 195, 196, 339, 341,
356, 357, 452, 532, 629; C. XI 15, 24, 224,
246, 284, 290, 295-297, 301, 372, 403,
407, 414, 425, 434, 471, 586, 614, 622; C.
XII 31, 379, 408, 417, 421, 506, 510, 511;
C. XIII 106, 131, 133, 134, 176, 210, 319,
327, 332

maarif mfrasi C. XII 512

maarif-i enbiya C. X 131; C. XI 177

maarif-i enbiya ve evliya C. VIII 31

maarif-i evliya C. VI 81, 313; C. VIII 109; C. X
133, 145, 339, 341; C. XI 175, 472

maarif-i ilahf C. 1X401

maarif-i ilahiyye C. I 61, 67, 93, 118, 151, 339,
434, 570, 571; C. II 14, 90, 96, 109, 274;
C. Ill 28, 192, 237, 254, 258, 287, 303,
372, 385, 459, 463, 496; C. IV 139, 237; C.
V 31, 93, 120, 151, 297, 309, 554; C. VI
41, 42, 44, 84, 114, 129, 146, 216-218,
237, 315, 319, 353, 355, 458, 509, 518,
620; C.V11 15, 109, 378, 380, 516, 518; C.
VIII 30, 31, 44, 53, 139, 197, 453, 455,
463; C. IX 20, 31, 67, 87, 112-114, 132,
143, 283, 307, 313, 314, 378, 389, 412,
414, 474, 478, 623, 649; C. X 39, 129,
131, 143-146, 152, 154, 202, 206, 238,
340, 342, 382, 419, 429, 613, 614, 634,
635; C. XI 17, 20, 25, 37, 66, 69, 88, 89,

146, 225, 235, 238, 290, 322, 427, 438,
600, 607; C. XII 59, 123, 137, 153, 161,
235, 236, 254, 255, 258, 259, 290, 295,
326, 329, 409, 419, 421, 504, 508, 512,
522, 524, 542, 618; C. XIII 16, 20, 46, 55,
130, 134, 135, 174, 184, 211, 221, 251,
269

maarif-i latffe C. XII 258
maarif-i mulkiC. VI 216
maarif-i miilki ve melekutf C. VI 2 1 7
maarif-i rabbaniyye C. 1 255; C. V 634; C. VI
246, 365, 368, 520; C. VII 110; C. X 127,
128, 142, 171, 208, 341, 356, 614, 625; C.
XI 227, 371, 613; C. XII 153
maarifi zevkf ve vicdani C. XII 295
maasf C. V 578, 579; C. IX 500; C. X 138
maa§ C. Ill 137; C. VII 440; C. IX 134; C. XII 538
ma'bed C. VI 160, 161; C. X 390

C $P?

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZl KELtMELER iNDEKSl

^

mabeyn C. HI 492

ma'bud C. I 528; C. II 238, 303; C. V 387; C. VII

242; C. IX 156, 157, 214; C. XI 222, 264,

601; C. XII 120
ma'bud-i batil C. VII 275; C. XII 582
ma'bud-i hakiki C. VII 275; C. XI 222; C. XII

119,581
ma'bud-i kull C. XII 581, 582
ma'budiyetC. VIII 314
ma'budluk C. VII 288
Macar muhtedf C. XIII 302
madde C. I 82, 127, 512, 513; C. II 40; C. VIII

33,303, 440; C. 1X282, 327
madde-i hayatiyye C. XI 404
madde-i latif C. XII 402
madde-i ula C. VII 185
maddigidaC. VIII 31
maddi giine§ C. XII 52
maddiyat C. IX 350, 609, 610; C. X 89; C. XII

476
maddiyyun C. VIII 33, 303; C. IX 282
ma'den Bk. maadin C. V 162, 634; C. VII 246,

284, 285, 293; C. VIII 49, 279; C. XII 289,

369; C. XIII 268, 272
ma'den-i irfan C. XIII 1 73
ma'den-i kamil C. V 312
ma'deniyat C. II 506; C. VII 162, 185; C. IX 83
ma'deniyat-i nakis C. V 312
madih C. V 563
ma'dud C. II 432
ma'dudat C. II 433
ma'dum Bk. yok C. VI 356; C. XI 229, 288; C.

X11521
ma'dum olmak C. XII 273
ma'dumu'i-ihtiyar C, VII 126
magasC. VI 417

magara C. X 267; C. XI 542; C. XII 479
magbunC. XIII 170,343
magfiret C. I 450; C. II 26; C. Ill 1 12; C. IX 585,

586; C. X 88, 96, 336, 364, 609; C. XI 448;

C. XII 213, 214; C. XIII 146, 147
maglata C, VII 403
maglub C. VI 555; C. VII 127; C. VIII 317; C. XIII

23
magliibiyyet C. I 414; C. V 242; C. VI 555, 561
maglObu'l-ahval C. Ill 484
magltibu'1-hal C. VII 125, 126
tnagnezyum C. X 121
magres C. XI 389; C. XII 275
magrib C. Ill 27, 28; C. IV 502; C. VII 188, 384;

C. VIII 204, 369; C. X 371; C, XI 43, 609; C.

XII 341; C. XIII 331
magribi C. VIII 50, 484
magrurC. VII 313; C. XII 152
magz C. IX 394, 395
magz-i tevhfd C. VIII 446
magzab C. VII 115; C. VIII 359, 539; C. IX 69;

C. X 315; C. XI 84; C. XII 300, 301
magzubun-aleyh C. VIII 334
mah Bk. ay, kamer C. IV 85; C. IX 143; C. X

514, 527
mah a§ki C. V 520
mahall-i hatar C. XI 458
mahall-i havadis C. XIII 128
mahall-i tecellt C. VII 105
mahall-i tema§a C. X 248
maharik C. XI 320
mahbesC, 1215
mahbub Bk. habib, ma'§uk, yar C. I 288; C. II

209, 386, 411; C. VI 32, 35, 379, 380, 467;

C. VII 447; C. VIII 450; C. IX 95, 259, 260,

283, 454, 592, 633; C. X 151, 152, 351,

475; C. XI 233, 252; C. XII 109, 125, 231,

313, 370, 371; C. XIII 110
mahbub mezhebli C. VI 264
mahbube C. X 530
mahbub-i Hak C. XI 390
mahbub-i hakiki C. I 196; C. HI 423; C. VII 521;

C. X 519; C. XI 228, 234; C. XII 120, 543
mahbub-i Huda C. XI 209
mahbub-i ilahi C. V 326; C. VII 407; C. X 566; C.

XIII 81, 109
mahbub-i latif C.X 351
mahbus C. VIII 550, 556; C. IX 21, 152; C. XIII

197,221
mahbfis-i riyaset C. IX 1 52
mahcub C. II 163; C. V 540; C. IX 126, 205; C.

X 381, 447; C. XIII 16, 124, 197
mahdudC. I215;C. II432
mahdum C. VI 542
mahfiC. X314;C. VI11360
mahffiz C. XII 393
mahfuz-i ilahi C. X 526
mah-i hakikat C. IX 454
mah-i hakiki C. V 388
mah-i nubuvvet C. VI 292
mahiden maha kadar C. V 323
mahiyet C. II 208; C. VI 324, 327, 328
mahiyyat C. VI 327
mahiyyet-i ilahiyye C. II 208; C. V 295; C. VIII

19, 234; C.X 183
mahkemeC. XIII 194, 212
mahkeme-i kubra C. VII 320
mahkum C. V 365

mahkumun-aleyh C. IX 203; C. XII 308
mahkumun-bih C. IX 203
mahlas C. VI 486; C. X 346; C. XII 533, 551
mahluk C. II 478; C. V 341; C. VIII 568, 572; C.

X 270, 583; C. XI 599; C. XII 50, 99, 540
mahlukat C. I 230; C. II 242; C. VIII 50, 490; C.

X52, 201, 521; CXI 598
mahlukatin sirlan C. Ill 41 1
mahlukiyet C. XII 42
mahlukun a§iki C. V 363

*$$&>

MESNEVI-1 §ERlF §ERHt / XIII. CiLT • MESNEVI-6

mahmidet C. XII 340

mahmud C. V 562

mahmude C. XII 410

mahmulC. II 419; C. 1X203

mahmulan-i Hak C. II 419-421

mahmulun-aleyh C. IX 21 1

mahmulun-bih C. IX 21 1

mahmur C. X 406

mahmur goz C. XII 283

mahmurlukC. XII 241

mahrekC. XI 51

mahrem C. II 136; C. VII 301; C. X 368, 371,

525; C. XII 41; C. XIII 41, 47
mahsfll C. IX 485, 486, 488
rnahsus C. I 37

mahsiisat C. II 451; C. Ill 358, 359; C. X 288
mah§er C. Ill 335; C. VII 495; C. VIII 322, 558;

C. IX 512, 526, 573-577; C. X 58, 59, 60,

403, 541; C. XI 263, 277, 288, 544, 600-

602, 607-609; C. XII 311; C. XIII 231, 298
mah?er-i alern C. IX 527
mahulyaC. XII 18
mahv C. 1*95, 225, 384; C. II 232, 233, 262,

264, 266, 329, 435; C. V 546; C. IX 278,

639; C. X 422; C. XI 217; C. XII 19, 32; C.

XIII 311
mahv ve isbat levhalan C. Vll 546
mahv-i hakfkf C. I 225
mahv-i lztirari C. II 266
mahv-i ihtiyari C. II 266
mahv-i kulli C. I 542
tnahv-i ruhani C. I 225
mahviyyet C. VIII 503
mahzar C. VI 599, 600
mahzen C. Ill 408; C. X 549
mahzen-i esrar-i ilahi C. XI 324
mahz-i §ehvet C. XIII 346
mahzun C. XII 143
maiC. II 284; C. Ill 213; C. XII 314
mai renk C. VII 329
ma-i tahur C. Ill 58

maide C. I 112-114; C. VIII 29, 30; C. X 164
maide-i hakikiyye C. II 110
mai§et C. V 13; C. VII 506; C. X 300
maiyyet C. V 196; C. VIII 431; C. IX 259; C. XI

180; C. XIII 93
maiyyet-i amme C. IX 259
maiyyet-i Hak C. I 454; C. II 44; C. VIII 564; C.

XIII 97
maiyyet-i hassa C. IX 259
maiyyet-i hususiyye C. IX 259
maiyyet-i ilahi C. XIII 94
maiyyet-i ilahiyye C. V 104
makabir-i evliya ziyareti C. VIII 22
makabir-i evliyaya tevecciih C. VIII 21
mak'ad-i sidk C. II 232, 435; C. HI 366; C. IV

1 18; C. VII 451, 520; C. VIII 598; C. IX 73,

567; C. XI 223, 277; C. Xll 444
makam C. I 431, 432; C. II 374; C. V 507; C. XI

540
makam sahibi C. 1 131, 132
makamat C. II 373; C. XII 582
makamat-i emn C. XIII 154
makamat-i ma'neviyye C. V 506, 507, 512
makam-i abdiyyet C. Ill 340; C. VIII 601; C. IX

617
makam-i asli C. XII 437
makam-i cem C. I 473; C. IV 269; C. VII 100,

322, 323; C. V1I1 585; C. IX 214; C. X 127;

C. XIII 135
makam-t didar C. XI 520
makam-i evvel C. VIII 240
makam-i fena C. VI 381, 493, 603, 605; C. VIII

128; C. XI 195, 206, 219; C. XIII 299
makam-i hakikat C. XI 531
makam-i hass-i §efaat C. I 551
makam-i ibadet C. VIII 240; C. XII 436
makam-i ftnan C. VII 1 74; C. VIII 240; C. XII 436
makam-i ir§ad C. II 382; C. VIII 553; C. IX 168,

169; C. X11I314
makam-i ittihad C. II 93; C. Ill 35, 37, 47; C. V

18, 359, 497, 503; C. VI 44, 588, 609; C.

VII 21, 41, 42, 317; C. VIII 80, 82, 281,

336, 344, 346; C. IX 278, 437, 634, 641; C.

XII 422, 583, 584; C. XIII 52, 239
makam-i izzet C. VIII 541; C. IX 286
makam-i kalb C. IV 303; C. VII 301; C. Xlll 230
makam-i kelam C. XI 520
makam-i kuds C. I 432
makam-i kurbet C. II 222
makam-t kutbiyyet C. II 314, 362; C. X 144; C.

XI 75; C. XIII 313
makam-i mahbubiyyet C. IX 593

makam-i mahmud C. 1 341; C. VII 559; C. VIII

248; C. XI 343; C. XII 310
makam-i ma'rifet C. XI 363
makam-i mu§ahede C. VIII 347; C. XI 386
makam-i nefs C. IV 303; C. VII 301; C. VIII 447
makam-i rahmaniyyet C. XII 494
makam-i reculiyyet C. IX 135
makam-i nza C. V 496
makam-i riyasetC. IX 152, 153, 285, 616, 618,

619
makam-i ruh C. VII 301; C. XIII 230
makam-i rii'yet C. VIH 490
makam-i sidk C. II 435
makam-i sir C. VII 301
makam-i Suleymani C. VIII 582
makam-i §eraat C. X 587
makam-i temkfn C. XI 1 98
makam-i tevhid C. VIII 336; C. IX 278, 634; C.

XII 584

makam-i ubudiyyet C. Ill 315; C. X 571
makam-i vahy C. VIII 1 1

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELiMELER tNDEKSt

makam-i za'f ve acz C. I 476

makarr-i asli C. VI 464

makarr-i evliya C. XII 379

makas C. XI 489

makbul C. V 25

makhurC. XI 610

maknis C. Ill 365

maksad C, II 250; C. IX 13

maksem C. II 362

maksud C. VI 159; C. IX 14; C. XI 126, 176; C.
XIII 31

maksuda vusul C. XI 399

maksud-i asli C 111 325

maksud-i hakik: C. IX 127

maksur C. I 53

maktelC. XI11312

maktul C. VI 28, 29; C. X 28; C. XII 393

maku C. XII 443

ma'kQl C I 37; C. VI 284; C. XI 133

ma'kalat C. Ill 202; C. X 288; C. XI 132, 233,
487

ma'kulat-i fikriyye C. X 352

ma'kalat-i kesfiyye ve suhudiyye C. X 352

ma'kus C. XIII 1 77

ma'kus olan cihan C. Ill 408

makzere C. VI 607

tnakzf C. I 148, 151; C. II 39, 515; C. V 364,
365-368, 370; C. VII 389; C. X 346, 355

makziye nza C. II 39

mal C. I 89, 90, 98, 319; C. II 126, 127, 129,
227, 490; C. Ill 55, 212, 260; C. V 217,
218, 227, 282, 597, 601; C. VI 66, 67, 68,
248, 250, 452, 616; C. VII 84, 414, 415,
515; C. VIII 245, 348, 417, 420; C. IX 34,
36, 37, 196, 229, 231-233, 251, 353, 492,
496, 616, 618, 619, 623; C. X 12, 13, 14,
267, 585; C. XI 97, 101, 103, 104, 116,
117, 159, 252, 463; C. XII 22, 320, 518; C.
XIII 105, 211

mal ve miilk C. 1 3 1 9; C. VII 258, 259, 320, 552;
C. VIII 400

mal-i ganimet C. XIII 155

mal-iyetimC. XI 186

malm ziyan ve telef olmasi C. VI 250, 261

mal-i dunya C. IX 34, 235

maiik C. VI 546; C. VII 199, 200; C. X 583; C. XI
168

malik-i dfn C. I 282

malik-i hakikf C. VII 240

malikiyet C. VII 240; C. XI 168

malikiyyet da'vasi C. VII 305

Maliku'1-mulk C. HI 298; C. V 101; C. VII 203; C.
XII 362, 497

mallann muhabbeti C. Ill 55

ma'lul C. V 358; C. VII 78, 79, 481, 490

malum C. I 235, 366, 565; C. II 158; C III 364;
C. IV 304; C. V 365, 379, 405, 539; C. VI

606; C. IX 204, 546; C. X 315, 579, 582; C
XI 130, 287

ma'lumat C. V 364; C. VI 62; C. XIII 166

ma'lum-i ilahi C. VII 386

ma'mure C. IV 515; C. XI 591

ma'mure-i alem C. VI 417

ma'murluk C. VII 440; C. XII 502

ma'naBk. maanfC. 132, 60, 86, 168,215,228,
248, 254, 294, 297, 298, 326-328, 348,
360, 370, 372, 375, 446, 458, 539, 547; C
II 42, 101, 158, 187, 189, 204, 207, 208,
212, 214, 233, 237, 239, 241, 260, 273,
277, 289, 325, 326, 332, 392, 393, 395,
397, 420, 466, 562, 563; C. Ill 21, 39, 50,
69-71, 202, 204, 205, 224, 243, 261, 286,
306, 328, 330, 357, 407, 408, 447, 449; C.
IV 38, 81, 300, 303, 316, 343, 366, 373,
385, 386, 456, 458, 460, 461, 463, 468,
469-471, 482, 494, 506; C. V 54, 62, 91,
104, 108-110, 133, 135, 149, 153, 154,
166, 298, 309, 335, 374, 376, 378, 389,
459, 465, 467, 473, 481, 609; C. VI 60, 62,
100, 101, 104, 170, 171, 210, 295, 350,
478, 479, 495, 522, 557, 568; C. VII 131,
141, 164-167, 176, 185, 192, 247, 250,
298, 301, 426, 473, 536, 554; C. VHI 342,
347, 349-351, 366, 393, 567, 568, 587,
591, 594, 598, 610; C. IX 20, 40, 76, 91,
133, 134, 135, 316, 351, 443, 475, 511,
535, 557, 599, 614, 615; C X 40, 42, 208,
209, 210, 213, 250, 313, 315, 338, 379,
382, 384, 387, 409, 445, 462, 533, 581,
595, 621; C. XI 37-41, 47, 66, 78, 102,
116, 125, 157, 227, 228, 245, 246, 350,
353, 371, 381, 415, 416, 436, 456, 464,
519, 596, 598-600, 613, 62Q; C. Xll 13,
17, 24, 25, 83, 114, 159-161, 170, 171,
241, 331, 334, 343, 346, 347, 360, 388,
399, 404-406, 415, 508, 566, 567-570,
574, 577, 581; C. XIII 16, 17, 18, 19, 165,
187, 196, 219, 224, 236, 237, 240, 242,
252, 275, 276, 282, 285, 313, 314, 328,
330, 332

ma'na agaci C, IV 479

ma'na alemi C. I 138; C. Ill 97, 205, 355, 359;
C. IV 435; C. V 199, 518; C. VI 147; C. VII
322; C. X 338, 524; C. XI 39; C. XII 33, 84,
241, 508, 568; C. XIII 195,335

ma'na aleminin sultani C. XI 561

ma'na ancak Allah'dir C. II 395; C. X 58 1 ; C. XII
566

ma'na arslani C. IX 315; C. X 237

ma'na aruslan C. XII 508

ma'na cem'iyeti C. XII 360

ma'na denizi C. I 168; C. IV 505; C. XI 36, 37;
C. XII 565

ma'na ehli C. I 254; C. XIII 15

pp~

MESNEVl-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 ■

ma'na erligi C. XI 472

ma'na fakfri C. II 241

ma'na felegi C. XII 399, 407, 440; C. XIII 285

ma'na gogu C. XIII 348

ma'na giine§tir C. XIII 276

ma'na guzelligi C. X 391

ma'na kapisi C. II 273

ma'na sahasi C. XII 16

ma'na sahibleri CXI 612

ma'na sahrasi C. XII 12

ma'na sarhoslugu C. V 376

ma'na sofrasi C. V 498

ma'na sultanlan C. X 409

ma'na §ahiC. XII 319

ma'nadan surete intikal C. XII 573

manastir C. X 390, 410; C. XI 453

ma'naya tevecciih C. XIII 195

ma'na-yi ademf C. Ill 290

ma'na-yi aslf C. XI 38

ma'na-yi azim ve muhft C. XII 574

ma'na-yi batine C. VIII 500

ma'na-yi batmf C. 1 490; C. II 53, 54; C. VI 527;

C. VII 93, 98; C. X 91; C. XI 387, 606
ma'na-yi be§er C. X 2 1 3
ma'na-yi dakik C. XIII 17
ma'na-yi Isevi C. VIII 603
ma'na-yi isari C. I 409, 490; C. Ill 172, 383,

447; C. V 265; C. VI 498; C. XIII 210
ma'na-yi nubtivvet C. VI 84
ma'na-yi vahdet C. Vll 323
ma'na-yi vahid C. IV 316
ma'na-yi vasff C. VII 78
ma'na-yi zahir C. II 53
ma'na-yi zahirf C. VII 93, 98; C. X 91
ma'na-yi zevkf C, XIII 42
mancmikC. X 514
ma'nevi C. XI 37
ma'nevi azik C. VI 627
ma'nevT bogaz C. V 30
ma'nevi gidaC. Ill 305
ma'nevT goz C. VI 376
ma'nevf gunes, C. XI 237; C. XII 52
ma'nevi hastalik C. VII 118
ma'nevf koku C. I 572
ma'nevi Iokma C. V 21
ma'nevi dliim C. XI 188
ma'nevf nzk C. X 89
ma'nevi rif at C. IV 49, 50
ma'nevi sultanlar C. XI 277
ma'nevf sarab C. XIII 19
ma'nevf yildizC. XII 399
ma'neviyat C. IX 609, 610; C. X 89
ma'neviyet C. IX 385
Mani' C. I 437, 499; C. II 116, 190; C. HI 75,

169, 311, 312, 429; C. IV 111; C. VII 34,

546; C. VIII 61 ; C. X 549; C. XI 24; C. XII 81
mansib C. I 562; C. II 483; C. Ill 165, 212, 464;

C. VI 99, 376, 616; C. VII 313, 314, 414-
416; C. VIII 245, 417; C. IX 32, 103, 153,
186, 190, 191, 196, 231, 233, 251, 616,
618, 623; C. X 267; C. XI 104, 116-118,
252; C. XIII 172

mansib hirsi C. IX 186, 187

mansib-i diinya C. XIII 169

mansur C. Ill 492

mantlk C. I 452, 453, 456; C. II 381; C. V 42; C.
VI 69; C. IX 202, 204; C. X 627, 632; C. XI
211; C. XIII 43

mantikci C. Ill 454; C. V 372

manyetizma C. IV 258; C. VIII 245; C. IX 47,
179;C. XII 140

manzar C. Xll 306

manzume C. IV 382

manzume-i semsiyye C. 1 214, 264, 265, 395,
433; C. II 217, 393, 420; C. Ill 68, 291,
441, 452, 471; C. IV 138, 204, 299, 449; C.
VI 281; C. VII 184, 261, 373; C. VIII 246,
352, 355, 377, 593; C. IX 610; C. X 162,
206, 208; C. XI 49, 50, 132, 237, 314; C.
XII 575; C. X1I1 223

maraz Bk. hastalik C. I 320; C, HI 416; C. IV 1 16,
121; C. VI 56, 57, 58, 80, 86, 98, 99, 140,
142, 537; C. VIII 348; C. IX 15, 16, 93, 546,
548, 550; C. X 73, 234, 343, 436; C. XI
269, 463; C. XII 112, 547; C. XIII 105, 225,
226, 227, 267

maraz-i ask C. XIII 227

maraz-i ma'nevi C. VI 58, 81; C. XIII 225

maraz-i muhalefet C, VI 142

ma'raz-i telef C. XIII 215

ma'reke C. XI 443; C. XII 543

margir C. Ill 56

ma'rifC. XIII 163

ma'rifet Bk. maarif C. I 59, 1 18, 248, 250, 320,
339, 463; C. II 46, 163, 281, 502; C. Ill
210, 232, 259, 326, 334, 341, 422, 438,

482, 483, 490, 494; C. IV 20, 26, 27, 52,
119, 162, 206, 289, 293, 305, 343, 399-
401, 500; C. V 73, 74, 272, 343, 565, 598;
C. VI 211, 256, 297, 354, 471, 488, 504,
506-508, 544; C. VII 22, 77, 147, 173, 224,
232, 255, 273, 318, 321, 347, 367, 411,
449, 519; C. VIII 90, 91, 194, 214, 218,
219, 259, 297, 298, 314, 354, 473, 523,
545, 555, 572, 580, 621; C. IX 27, 56, 145,
331, 421, 426, 454, 602, 612; C. X 97,
335, 419, 480, 582, 614; C. XI 19, 24, 62,
63, 80, 136, 221, 235, 291, 293, 362, 397,

483, 530, 575, 578, 580; C. XII 60, 61,
128, 143, 229, 375, 376, 405, 408, 417,
519, 545, 580; C. XIII 19, 41, 166, 170,
173,228,236,246,247,275

ma'rifet agaci C. VII 14
ma'rifet altini C. VI 520

c^^

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

ma'rifet borcu C. XII 506
ma'rifet bostani C. XII 380
ma'rifet da'vasi C. VII 320
ma'rifet giinesj C. Ill 26, 30; C. XIII 94, 319, 332
ma'rifet helvasi C. XII 1 89
ma'rifet hirsizlan C. VIII 74
ma'rifet meyvesi C. XII 420
ma'rifet mfrasi C. XII 51 1
ma'rifet miisterisi C. XI 291
ma'rifet nuru G. XII 263
ma'rifet pazan C. VII 319
ma'rifet suyu C. VI 506, 507
ma'rifet sutu C. XII 511

ma'rifet §arabi C. VI 622; C. VIII 563; C. IX 606
ma'rifet vahdet-i Hak C. Ill 446
ma'rifet yagmurlan C. IX 83
ma'rifet yemisjeri C. XII 420
ma'rifet-furusjuk C. XII 508
ma'rifet-i cemad C. VIII 522
ma'rifet-i enbiya ve evliya C. VII 148
ma'rifet-i fitriyye-i zatiyye C. VIII 298
ma'rifet-i Hak C. I 150; C. II 504; C. Ill 473; C. V
306; C. VI 72; C. VIII 218, 220; C. X 333; C.

XI 202, 519, 577; C. Xll 194, 195, 196,
405, 408, 504, 505; C. XIII 74, 94

ma'rifet-i hakiki C. IX 204

ma'rifet-i hakikiyye C. XIII 80

ma'rifet-i ilahi C. V 296; C. XII 592

ma'rifet-i ilahiyye C. II 70, 269, 351; C. Ill 27,
210, 303, 304; C. V 22, 148; C. VI 214,
510; C. VIII 157; C. IX 86, 268, 606; C. X
42; C. XI 434, 519, 538; C. XII 27, 32, 192,
395, 507, 618, 620; C. XIII 175

ma'rifet-i nefs C. VIII 218, 220

ma'rifet-i rabbani C. XI 607; C. XII 42

ma'rifet-i rabbariiyye C. Ill 255; C. Xlll 334

ma'rifet-i tarn C. Vlll 263

Ma'rifet-i tamme C. XII 189

ma'rifet-i tenzihf C. II 274

ma'rifet-i te§bfhf C. 11274

ma'rifetullah C. IV 479; C. VIII 449; C. XI 366

mart C. XI 380, 427

marti C. XI 435

ma'rufC. XII 61, 309

ma'ruz C. Xlll 93

marziyye Bk. merziyye C. II 334; C. Ill 66, 333,
370

marzf C. II 520; C. V 366; C. VII 1 15, 438; C. VIII
359, 539; C. IX 69; C. X 315; C. XI 84; C.

XII 300

masal C. Ill 76; C. VI 60; C. VII 29, 364, 478; C.

VIII 501; C. IX 388; C. XI 553, 556, 581
masdar-i ca'li C. VI 482
ma'styetC. 1 448; C. II 518, 519, 520, 521; C. Ill

112, 180, 380; C. U 405, 406; C. IV 390,

392, 412, 422; C. V 107; C. VI 131, 501; C.

VII 66, 105, 402; C. VIII 192; C. IX 78; C. X

44, 46, 68, 75, 81, 265, 319, 320, 556; C.
XI 332, 333, 448, 513, 599; C. XII 309; C.
Xlll 14, 146

masir C. IV 290

masiva Bk. masivallah C. I 426; C. II 172, 240,
347, 406, 476; C. Ill 39, 43, 48, 52, 61,
106; C. IV 82, 153, 190, 400, 435, 452; C.
V 65, 68, 432, 625; C. VI 170, 182, 409,
629; C VII 139, 140, 182; C. VIII 422, 448,
478; C. IX 82, 84, 85, 145, 176, 213, 252,

256, 267, 270, 424, 469, 495, 617, 622,
623; C. X 13, 29, 63, 161, 227, 522, 537,
570; C XI 220, 231, 252, 484; C. XII 42,
81,299,498

masiva pislikleri C. Ill 380

masivallah Bk. masiva C. II 406; C. IV 419; C. V

578; C. VI 102; C. Vlll 121, 325; C. IX 90,

204
masiva-yi Hak C. IX 62
maskara C XII 197, 204, 205
maslahatC. XI1381
masnu C. Ill 461; C. IX 203, 205
masnuat C. IV 265; C. IX 206
masnu'-i Hak C. VI 461 ; C. Vll 500
masnu'-i halk C. VII 500
MasonlukC. XI 129
masraf C. IX 395, 486; C. XII 518, 519
ma'sum C. IV 231; C. Vlll 155; C. XII 393
ma§ita C. 11 423
masnk C. 1 543; C. Ill 27, 28, 310; C. IV 502; C.

VII 188, 384; C. Vlll 369, 370; C. X 371; C.

XI 43; C. Xll 341, 439
ma§nk-i ruhaniyyet C. X 601
masriki C. VIII 50
ma'suk Bk. yar C. I 75, 81, 85, 94, 95, 133,

157, 513, 521, 534, 541, 544; C. II 31, 37,

141, 148, 238, 255; C. Ill 195, 197, 198,

257, 311, 385, 486; C. IV 223; C. V 78,
156, 194, 374, 376, 379-383, 387-389,
564; C. VI 101, 370-372, 382-385, 387,
389, 393, 394, 400, 467, 517, 520, 524,
528-530, 541, 542, 544, 549, 559, 581,
583, 586-588, 599, 605, 613-615, 631; C.
VII 32-34, 100, 102-104, 228, 229, 294,
453, 494; C. VIII 67, 262, 305, 344, 346,
411, 449, 450, 612; C. IX 151, 152, 212,
364, 404, 416-420, 590, 593, 601, 625,
634, 635, 639, 641, 642; C. X 54, 140,
204, 209, 215, 241, 358, 417, 434, 447,
460, 518, 624, 625; C. XI 126, 194, 195,
198, 200, 205-213, 218, 228, 233, 235,
246, 252, 302, 310, 314, 335, 396, 456,
486, 526, 569, 572, 573; C. XII 19, 20, 23,
28, 241-244, 400, 517, 540, 543, 585; C.
XIII 23, 24, 31, 32, 40, 47, 48, 49, 54, 57,
58, 62, 89, 125, 165, 185, 193, 233, 234,
241,278,299, 333

C $P?

MESNEVI-t §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 ■

ma'suka C. II 145; C. VII 53, 62; C. VIII 411; C.
XII 374, 375, 509

ma'suka kavu§mak C. XIII 52

ma^ukan-i Hak C. Ill 31 1; C. VI 101

ma'sukan-i ilahi C. VIII 612; C. X 473

ma'sukan-i ilahiyye C. I 506

ma'suk-i Hak C. VII 410

ma'§uk-i hakfki C. I 516, 523, 525, 526, 529,
532, 535, 542, 543, 550; C. II 37, 38, 239,
400; C. Ill 386; C. IV 368, 369; C. V 357,
382, 383, 462, 622; C. VI 266, 380, 381,
399, 559, 588, 589; C. VII 41, 42, 254,
335, 450, 452, 455; C. VIII 334, 362; C. IX
419, 551; C. X 55, 363, 447, 523, 540,
625; C. XI 194, 200, 202, 212, 213, 218,
573; C, XII 241, 375, 582; C. XIII 32, 46,
53, 54, 59, 234, 336

ma'suk-i ilahi C. I 198; C. Ill 320

ma'suk-i mecazf C. XIII 194

ma'suk-i surf C. Ill 195; C. XIII 53

ma'suk-i surf ve fani C. X 447

ma'§uk-i mecazf C. VII 40

ma'sukluk C.'X 338; C. XII 516, 517; C. XIII 24

ma'§ukun ma'nasi C. XIII 234

ma'sukun sureti C. XIII 234

mat C. I 230; C. Ill 54, 174; C. VI 473; C. VIII
317; C. IX 138; C. XI 206, 528; C. XII 269

matar C. XII 587

matbah C. IX 143, 623; C. X 239, 495

matem C. I 569; C. IV 452; C. X 361; C. XI 271,
272, 273-277

matem alameti C. X 469

matem edici C. XIII 312

matem libasi C. V 496; C. VI 494; C. VII 329

matem tutmak C. XI 278

matiyye C. IV 307; C. XI 188

matiyye-i nefis C. VI 419

matla C. I 60; C. XII 129

matlab C. VII 33; C. X 602, 603

matlub C. II 251; C. V 389; C. VI 540, 541, 542;
C. VII 34, 35, 40; C. IX 556; C. X 603; C. XI
609; C. XII 129, 300; C. XIII 23, 31, 145

matlub-i hakfki C. V 32

matlubluk C. XIII 24

matma' C. XIII 98

Matiirfdfier C. XIII 80

Matiirfdiyye C. XII 187

MaunsuresiC. XIII 156

mavi C. X 469; C. XI 49, 324

mavi ve san §ise C. II 554

maya C. V 69; C. IX 431; C. XI 292

maye-i adem C. VI 608

mayi C. VI 307, 369

mayiat C. XIII 93

mayi'-i narf C. V 340; C. VII 184; C. IX 454; C.
XI 45, 404

maymun C. I 165, 166; C. VII 230; C. VIII 194;

C. X 45, 164, 165, 230, 286; C. XI 591; C.
XII 72, 183

maymun huylu C. XI 590, 591

ma-zag C. XII 298

mazanna C. VII 60

mazhar Bk. mezahir C. I 108, 235, 382, 383,
518, 519; C. II 148, 151, 152, 255, 272,
273; C. HI 340, 478; C. IV 202, 311, 367,
375, 379, 406; C. V 266, 272, 513, 515,
516, 563, 587; C. VI 345, 458; C. VII 81,
242, 274; C. VIII 322, 443, 539; C. IX 81,
502; C. X 154, 297, 593; C. XI 531; C. XII
303, 393, 398, 426, 541, 542; C. XIII 219,
220, 239

mazhar-i akl C. Ill 325

mazhar-i akl-i kul C. VII 437

mazhar-i cami C. V 102

mazhar-i Celal C. VIII 539; C. XIII 187

mazhar-i Cemal C. VIII 539; C. XIII 187

mazhar-i cemil C. VII 82

mazhar-i esma' ve sifat C. Ill 306

mazhar-i etemm C. IV 1 15, 1 16; C. VII 284, 422,
424; C. VIII 539

mazhar-i hakfkat-i muhammediyye C. XII 432

mazhar-i ism-i Rahman C. II 477

mazhar-i ism-i Zat C. II 410; C. IV 1 10; C. V 299;
C. XII 53

mazhar-i kahr C. V 69

mazhar-i kiill C. I 474

mazhar-i Muhammedf C. IX 327

mazhariyyet C. IX 53; C. X 33

mazhariyyet-t esma C. XIII 20

mazl C. I 441, 442; C. II 90, 91, 279; C. Ill 69;
C. V 308, 309; C. VII 185; C. VIII 320; C. IX
324; C. X 31 1; C. XI 266; C. XII 256; C. XIII
167

mazlime C. X 484

mazlum C. I 179; C. IV 40, 41; C. V 119; C. VI
14-16, 29, 274, 279, 280, 575, 593, 594;
C. VII 52; C. VIII 494, 498, 559; C. XI 187,
445, 495; C. XIII 270

mazmun C. II 395

mazrufC.XI227;C. XIII 93

mazrufiyet C. XII 367

ma'zur-i mutlak C. X 309

meab C. XI 507

mearic-i riihiyye C. IX 649

mebadi C. IX 204

mebadt-i silsile-i viicud C. Ill 333

mebde C. IV 289; C. VI 472; C. VII 325, 442,
518; C. IX 14; C. X 554

mebde' ve maad C. IX 59

mebde-i viicud C. VIII 423

mebguz-i ilahi C. XIII 109

mecalf-i halkiyye C. X 517

mecaz C. II 243; C. IV 338, 372; C. VI 491; C.
VIII 504; C. X 392; C. XIII 68

egX2g>

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELtMELER lNDEKSt

mecaz vfranesi C. XIII 287

mecaz, haklkatin kopriisudiir C. VI 626

mecazi C. II 244; C. X 263, 602

mecazf a§ik C. V1I81, 82

mecaz-i mursel C. V 1 1 1; C. XI 92

mecazf suiTC. X 504, 505

mecazib Bk. meczub C. I 533; C. VIII 57

mecazib-i ilahlyye C. IV 160; C. V 496; C. IX
401; CXI 219

mecazib-i mutlaka C. VIII 340

mecbur C. I 234, 236, 238, 239; C, V 403, 404;
C X 326; C. XII 36

mechul-i mutlak C. I 50

Mecid C. XI 622

mecla Bk. mecalf C. II 526; C Ill 208, 213, 214;
C. IV 506; C. V 359, 516; C. VI 237, 346,
442, 638; C. VII 34, 393, 411; C. VIII 170,
433, 539, 563; C. IX 81 ; C. X 30, 549; C. XI
21, 23, 168, 224, 343; C. XII 403; C. XIII
299

mecla-yi efal C Ill 217

mecla-yi keserat C. IV 196

mecla-yi sifat ve esma C. VIII 581

meclis C. X 453

meclis-i has C. VIII 597; C. XII 220

meclis-i irfan C. II 320; C. XI 325

mecma'-i ulum C. VI 384, 387

Mecmau'l-Bahreyn C. IV 110; C. V 518; C. XI
379

mecmau'1-ulum C. VI 367

mecnun C. I 84, 468

mecraC. XII 529

mec'ul C. I 315; C. II 515; C. Ill 364; C. V 532;
C. VI 103; C. VII 386; C. XIII 172

mec'uliyyet C. Ill 1 1

mecusi C. I 205; C. II 47, 542, 558; C. Ill 424; C.
IV 193, 195, 255; C. V 335, 362; C. VI 429,
639; C. VII 218, 382; C. VIII 86, 124, 163,
164, 197, 507; C IX 126, 293, 306, 346; C
X 214, 258, 259, 261, 270, 271, 347, 390;
C. XI 214, 400, 435, 561, 599; C. XII 168,
169, 290, 463, 611; C. XIII 191

Mecusilik C X 258, 259

meczub Bk. mecazib C I 542; C. IV 390; C. XII
314

meczub-i ebter C. IX 649

meczub-i salik C. IX 649

medar-i emr-i ilahi C. VIII 575

medar-i muhtacm C. V 625

medaric-i kemalat C. IV 208

medd C. II 393; C. X 384; C. XII 443, 444

meddah C. IV 141; C. XI 538, 539, 543, 544

meded C. IX 523

medeniyyet C. II 530; C. VI 416; C XI 239

medh C. I 88, 558, 559, 560-563; C. HI 250,
252, 481, 482; C. IV 141, 431; C. V 408,
557, 559, 561-564, 592; C. VI 293; C. VII

350, 508, 509, 513; C. 1X21, 22, 199; C X
503; C. XI 367, 368, 384, 407; C. XIII 48

medh isteyicilik C VII 349

medh ii sena C, VII 512

medhiye C. V 359; C VII 346, 347, 348

medihden ho§lanmak C. VII 349; C. VII 350

medlul C. 1 126; C. Ill 461; C. IV 393; C. V 379;
C. IX 15, 204, 205, 350

medrese C. V 306; C. XI 453; C. XII 597

medrese softasi C. XII 270

mefatihu'l-gayb C. IV 376; C. V 581

mefaze C. HI 409; C. VIII 394; C. X 387; C. XIII
69

mefdulC.XIU70

mefhum-i kiilli C. V 335

mefhum-i kullf-i uluhiyyet C. XI 5 1

mefre§ C. X 374, 375

mefruzu'l-kirae C. VIII 502

meftuh C. XIII 55

mef Ui C. IV 296, 348; C. V 515; C. VI 221; C. VII
382; C. X 134, 135, 139, 420; C. XI 128,
559; C. XII 534, 535; C. XIII 72, 320

mehabet C. VIII 595, 598

mehak C. VII 468

mehamid C. V 557, 558

mehcur C. XII 547

mehdC. XIII 278

mehdi C. Ill 229

meh-ru C. 1 109; C. II 330

mehtab C. HI 239; C. V 460; C. VIII 497; C. XIII
271

mehterC. II 155; CXI 323

mekan C I 328, 433, 498; C II 159; C. Ill 174,
188, 191, 242; C IV 156, 514; C V 253,
308, 507; C VI 298, 317, 405, 539; C VIII
225, 556, 599; C IX 279, 374; C XI 51,
248; C. XII 256, 443, 477, 478; 581 ; C XIII
106, 107, 222

mekanin mekani C III 191

mekansiz C XIII 106

mekanstzhk C IX 374

mekarihC!V16

mekarim-i ahlak C HI 226; C XI 366

mekfd C XII 603

mekik C XII 443

mekfs C XI 354; C XIII 131

mekkar C IV 129; C IX 177

mekmen C VIII 58; C X 230; C XII 99

mekr C I 277, 312, 318; C III 295, 393; C IV
129, 130, 162, 186, 229, 231, 240, 247,
259, 260, 274-276, 279, 281, 317, 329,
333, 353, 361; C. V 125, 636; C VI 513; C
VII 181, 337, 362, 367, 440, 476; C VIII
247, 542; C IX 162, 163, 169, 177; C. X
322, 327, 576; C XI 128, 163, 457, 458,
489, 563; C XII 182, 183, 218, 279, 281,
454, 497-499, 533, 541, 555, 595; C. XIII

=3^

MESNEVl-t §ERiF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6

66, 67, 69, 215, 216, 265, 271

mekr-i ilahi C. I 216; C. II 316, 317; C. IX 164;
C. XII 41

mekr-i ilmi C. XIII 43

mekr-i nefis C. VIII 447

mekr-i §eytaru C. VI 240

mekruh C. II 191; C. VI 547; C. VII 390, 549,
550; C. IX 155; C. IX 66; C X 601

mekriMtC. IV 16; C. VI 299

mekrullah C. IX 154

mekriimet C. X 186; C. XII 429; C. XIII 146

mekseb C. VIII 32; C. X 1 12, 1 13

mek§uf C. X 464

mekteb C. VI 579; C. VIII 32; C. IX 130, 545; C.
XI 453; C. XIII 334

mekteb-i irfan C. XIII 334

mektub C V 380; C. VII 458, 459, 461-464; C.
X 190

me'kul C. V 27; C. IX 254, 255; C. XI 609

me'kulat-i lezfz C 1X321

me'kuliyet C. IX 251-255, 265

mekzub C. V 536

melahat C. U 42; C. VI 456

melaikC. 1X21,87

melaike Bk. melek C. I 325, 330, 331, 385, 476,
565; C. II 63, 172, 211. 212, 216-218, 329,
415, 420, 470-473, 532, 547; C. Ill 38, 39,
58, 66, 67, 69, 378; C IV 12, 88, 1 13, 198,
203, 214, 215, 296, 399, 400, 403, 507; C.
V 17, 120, 136, 141, 301, 402; C VI 213,
297, 345, 362, 375, 388, 396, 431, 432,
565; C. VII 27, 28, 105, 181, 324, 434,
435, 526, 527; C. VIII 65, 255, 256, 461,
555, 589, 605; C. IX 108, 176, 507, 509,
510, 512, 515, 528, 535, 552, 570, 610,
611; C. X621, 628; C. XI 40, 57, 79,253,
602; C. XII 82, 193, 427; C. XIII 346

melaike-i alfn C. I 385; C. II 415, 472; C. HI 66,
67; C. IV 400; C XI 500; C. XII 55

melaike-t arzi C II 473

melaike-i arziyye C. IV 215

melaike-i azab C II 440; C. VI 416; C VII 106,
107; C. XI 93; C. XII 253

melalke-i berere C. I 61

melaike-i mukarrabTn C. Ill 325; C. VI 362

melaike-i mutahhara C VII 431

melaike-i muheyyemiyye C. IV 400

melaike-i miiheyyemun C. XII 55

melaike-i nuriyyun C VIII 50

melaike-i rahmet C. H 440; C. XI 93

melaike-i semaviyye C. II 473

melaike-i siifla C VIII 50

melaike-i tabiiyyun C. VII 526

melaike-i unsuriyye C. VIII 461; C. XI 93

melaike-i unsuriyyun C. 11 218, 415, 472; C. IV
400; C VI 565; C. VII 526; C. VIII 321, 322;
CXI 64; C. XII 55, 56, 176

melaikenin kanadlan C. II 472; C. VIII 590

melal C. VI 350; C. V11I 504

melamet C. IV 141; C. XII 49, 320

Melamiyye C. I 343; C. XII 320

melbusatC. II 451

Mele-ia'laC U 218; cm 67

melek Bk. melaike C 1 164, 217, 218, 325, 332,
565; C II 34, 35, 97, 214, 216, 217, 218,
253, 390, 421, 470, 471, 473, 478, 480; C.
Ill 17, 123, 397, 398; C IV 55, 87, 88, 145,
174, 175, 215, 375, 379, 384, 399, 506,
507; CV 17, 18, 119, 136, 139,229,397;
C. VI 211-213, 285, 345, 354, 435, 473,
474; C. VII 225, 336, 362, 434-438, 445,
526, 555, 556; C. VIII 44, 49, 50, 52, 195,
264, 265, 321, 322, 502, 536, 540, 589; C
IX 80, 81, 108, 111, 223, 313, 324, 328,
344, 355, 410, 461, 514, 516, 518, 536,
579, 580, 585, 595, 615; C X 26, 265,
276-281, 336, 337, 456, 500, 568; C XI
57, 64, 320, 321, 342, 446, 492, 507, 611;
C XII 55, 176, 188, 336, 346, 397, 402,
404, 405, 434, 474, 481, 521, 544; C XIII
84, 108,281

melekl C IV 387; C V 439; C. VI 284; C VII
460; C X 464; C XII 276

melek-i mukarreb C. 11 552, 553; C. VIII 337,
340, 604, 605; C. XII 35

melekiyyet C. II 390, 532; C IV 87, 88; C VI
397; C VII 439, 442, 446, 447; C IX 385,
637; C X 200, 336, 521, 621; C XI 58,
224, 566; C. XII 346, 545; C. XIII 334

melekut C I 395; C II 399, 421, 472; C III 15,
42, 46; C V 34, 37, 137, 271, 327, 481,
520, 521; C VIII 490; C IX 301, 650; C. X
510, 616; C XIII 348

melekuti C 11 284

melekut-ialemCV521

melekuti olan hayal C IX 137

melekut-i semavat C. VI 308

meleku'1-mevt C. IX 261; C XI 425

melhame C VIII 433; C XI 406; C. XII 79, 590;
C XIII 163

melik C IX 189; C. XI 276, 564; C XII 367; C
Xll 377, 594; C. XU1 26, 36, 120

Melik-i Muktedir C IV 118

meliku'l-me§ayih C. VI 222

me'Iuh C X 34

melulC. VI 146,315

mel'un C. Ill 423

memat Bk. oliim C IV 1 16; C IX 134; C XII 607

memduh C V 562, 563

meme C HI 1 19; C V 31; C XII 51 1; C. XIII 55,
211

me'men C. X 542

memerr C XI 284

memlaha C HI 375

^^P?

TERiMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSt

memleketC. II 527

memleket-i insaniyye C. IV 391

memleket-i vucud C. VII 360; C. VIII 269

memluk C. VII 199; C. XIII 37

memluk-i a§ik C. 1X151

memnuC. XI 185

memsuh C. Ill 395; C. V 281; C. VIII 194

memsusat C. X 287

me'murC. XIII 260

me'murin-i ilahiyye C. XI 522

men C. XII 12

men' etme C. XII 546-548

Men hafer bi'ren C. XI 512

men ve selva C. II 493

Men yezid C. XIII 205

menakib Bk. menkibe C. V 538; C. X 201, 525;

C. XIII 64
menakib-i evliya C. II 469; C. VII 499; C. VIII

216, 250, 258, 594; C. IX 91; C. X 333; C.

XI 373, 379; C. XII 228, 287, 501; C. XIII

40,87
menas C. VIII 57, 58; C. XII 151
menasik nesrini C. XII 249
menat C. XI 251
menazil-i kamer C. VI 361
menazil-i nefsaniyye C. VI 501
menazil-i siiluk C. V 512
menba' C. V 161
menba'-i hikmet C. IV 501
menbel C. VI 409
mendub C. VII 220
menekse C. Ill 458; C. XII 314
menfaat C. X 342; C. XII 98
menfaatperest C. VII 86
menfezC. XIII 198
menfiC. XI 27, 30

menffih-i iiahf C. I 224; C. VII 145, 182, 274
menhel C. IX 428
menhiyat C. I 239; C. HI 380
meni C. I 384

menkibe Bk. menakib C. XIII 44, 117
mensub C. XII 429
mensuh C. II 528
menub C. I 246
menzil C. Ill 371; C. VI 501; C. VIII 551; C. IX

277, 279, 379, 380, 382, 649; C. XI 117,

196, 198; C. XIII 226
menzilhane C. XII 196
menzil-i a§k C. XI 396
menzil-i maksud C. XI 163
menzil-i melekfiti C. IX 279
menzil-i mulkf C. IX 279
menzil-i vasl C. XIII 238
mer'a C. IV 371 ; C. X 1 71 ; C. XI 605; C. XII 1 84,

500; C. XIII 40, 65, 275
merabi' C. VII 12
merakib C. VII 352

merakib-i mezahir C. V 1 15, 116

meratib Bk. mertebe C. I 208, 423, 449, 454; C.

II 242, 254, 257, 329; C. IV 191, 192, 226;

C. V 358; C. VI 336, 539; C. VII 317, 403,

404; C. X 402, 607; C. XI 484
meratibe riayet C. I 450
meratibe tenezzul C. Ill 294, 328
meratib-i a'dad C. HI 105
meratib-i akl C. IX 604
meratib-i evliya C. IV 208
meratib-i Hak C. IV 119
meratib-i hayaliyye C. II 330
meratib-i ilahiyye C. Ill 67
meratib-i istihalat C. XIII 77, 78
meratib-i kesafet C. I 234
meratib-i kevniyye C. V 357; C. VIII 247; C. X

517; CXI 343; C. XII 403
meratib-i kulliyye C. V 348
meratib-i nefis C. V 560; C. IV 179
meratib-i nefsiyye C. II 334
meratib-i nuzul C. VI11 556; C. IX 217
meratib-i siiluk C, I 244; C. V 506
meratib-i tafsil ve kesret C. X 51 7
meratib-i talim C. Ill 145
meratib-i tenezziilat C. VII 301
meratib-i uruc C. VIII 556; C. IX 217, 336
meratib-i vucud C. II 50, 66, 71, 147, 283, 424,

470, 547; C. Ill 33, 327, 425; C. IV 244,

377; C. V 327, 358, 383; C. VI 116, 617; C.

X 352, 624; C. XI 39, 220; C. XII 79, 115,

309, 310; C. XIII 82, 83, 220
mer'a-yi ervah C. XIII 275
mer'a-yi gaybf C, IV 371
merbat C. XII 280
merbub C. II 477, 520; C. X 34, 598, 599; C. XII

393
mercan C. 1 546; C. VI 458; C. XI 37
merci' C. IV 290

mercimek C. VII 185; C. X 582; C. XI 251, 252
merd Bk. er, erkek C. VIII 477; C. X 136, 512,

571; C. XI 207; C. XIII 219, 259
merdanC. 1X619

merdan-i Huda C. I 256; C. XI 425; C. XII 225
merdan-i iiahf C. VII 461 ; C. IX 430
merd-i Hak C. I 338, 339; C. II 554; C. Ill 99; C.

VI 521; C. VII 349; C. 1X294
merd-i Huda C. I 337; C. IV 339; C. XI 178
merd-i iiahf C. IX 295; C. X 381, 580
merd-i karC. 1X317; C. X 50
merdiven C. Ill 256; C. VIII 280; C. X 153, 154;

C. XI 254; C. XIII 78, 80, 285, 348
merdlik C. IV 50, 353; C. X 139, 497, 523; C. XI

117
merdiim C. VI 265

merdum-i dide Bk. gozbebegi C. VI 292
merecC. XIII 126
MergaziC. XII 157

MESNEVf-1 §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6 ■

merg-zar C. X 86, 87

merhamet C. I 280; C. II 413, 507; C. IV 26, 42,
57, 59, 135, 136, 322, 323; C. V 212, 476,
477, 481, 505, 584; C VII 49, 550; C. VIII
184; C. X 435, 439, 564, 609; C. XI 266,
517; C XII 252, 293, 340, 385, 431, 432,
434, 435, 437; C. XIII 120, 290, 303

merhametsizlik C. XII 391; C. XIII 202

merhem C. VIII 578; C. XII 220, 221

merhum C. IX 299

mer'fC. XI11 124

merfd C. X 267

Merih Bk. Mirrih C. I 264; C. II 505; C. Ill 116;
CIV 452

merkad C. XII 12

merkeb C I 547; C. Ill 204, 205, 351; C. IV 20,
21; C. V 188; C. VI 472; C. VII 268, 352,
450, 454; C. IX 63, 387; C. X 509, 523,
600; C. XI 40, 119, 161, 316, 344, 396,
407, 410; C. XII 100; C. XIII 221, 245

merkeb-i ask C. XI 395, 397

merkeb-icism C. XI 212

merkeb-i kalib C. VI 474

merkeb-i necat C. XII 100, 101

merkeb-i nefs C. Ill 259

merkeb-i ruh C. Ill 205

merkeb-i tovbe C. XI 161

merkeb-i viicud C. II 313

merkez sahibleri C. I 502, 503

merkub C. IV 307; C. VI 33, 34; C. X 203

mermerC. X 289; C. XII 421

mermerden on iki pinar C. XII 134

mersad C. VIII 602; C. 1X170

mersiye C XI 273

mertebe Bk. meratib C. I 51, 213, 536; C. II 210,
437, 470, 480; C. Ill 281, 478; C. V 457,
636; C. VII 40; C. X 159, 160, 207; C. XI
39, 476

mertebe-i adem C. II 330

mertebe-i ahadiyye C. Ill 105, 304; C. IV 225,
304; C. VI 568; C. VIII 436; C. IX 371; C. XI
223

mertebe-i ahadiyyet C. HI 482, 483; C. VII 161,
317; C. VIII 107; C. IX 323; C. X 34

mertebe-i akll C. Ill 379; C. VIII 341, 342, 605

mertebe-i ayn C. VI 481 ; C. IX 499

mertebe-i azhar C. VIII 539

mertebe-i batin C. Ill 364

mertebe-i be§eriyyet C. IX 84

mertebe-i cemadiyyet C. I 217; C. VII 297

mertebe-i cismaniyye C. IV 392

mertebe-i cismiyye C. X 1 60

mertebe-i efai C. I 435; C. II 67, 526, 527; C. HI
138, 200; CIV 226; C. VII 336

mertebe-i ervah C 1 235, 306; C. IV 375, 401; C
VI 23, 405, 463, 539; C VII 534, 544; C
VU1 551; CXI 65

mertebe-i fena C. Ill 366

mertebe-i gayb C IV 406; C. VII 21

mertebe-i hafa C XI 243

mertebe-i haft C IV 504

mertebe-i hakika C. XI 531

mertebe-i hakikat C X 605; C XII 166

mertebe-i hayal C X 480; C. Xll 1 15, 166

mertebe-i hayaliyye C. Ill 145

mertebe-i hayvaniyye C. II 18

mertebe-i hayvaniyyet C HI 333; C IX 83; C X

237, 295
mertebe-i hilafe C. VIII 555
mertebe-i his C X 480
mertebe-i hissiyye C HI 145
mertebe-i ltlak C 1 471, 535, 536; C. II 159; C.

VI 568; C VIII 247; C. XI 343; C XII 403
mertebe-i ilim C. Ill 119; C VI 397, 481; C. VIII

240; C. IX 499; C. X 304
mertebe-i insan C VII 297
mertebe-i insaniyet C. IX 275
mertebe-i insaniyye C. II 18, 211; C. HI 463,

497; C. VI 395, 396; C VIII 555, 556, 605;

C IX 371; CX 530; CXI 59, 566
mertebe-i kalb C. VIII 447; C XII 547
mertebe-i kemal C. t 305
mertebe-i kemale vusul C IX 341
mertebe-i kesafet C 1 250, 471; C. HI 477; C IV

152
mertebe-i kiill C. VII 534
mertebe-i lahuttyye C. X 492
mertebe-i letafet C I 234, 250, 359, 535; C IV

151; C VI 472
mertebe-i ma'na C 111 120
mertebe-i ma'nevi C. XI 448
mertebe-i misal C. 1 235; C. HI 94; C V 457; C.

VII 393, 544; C XII 79, 80, 178
mertebe-i ruhaniyye C IV 19, 392; C. X 540
mertebe-i ruhaniyyet C. X 340; C. XII 280
mertebe-i ruhiyye C. Ill 94, 145; C VIII 553
mertebe-i ruhiyyet C. Ill 71, 430; C VI 405
mertebe-i sifat C. VII 336; C XII 282
mertebe-i sirafet C. IX 335

mertebe-i siifliyyet C. X 364

mertebe-i §ef iyye C. 1 395

mertebe-i §ehadet C I 224, 450, 456, 470; C. n
330; C. Ill 94; C V 271; C. VI 400; C. VII
317, 318, 544; C VIII 247; C IX 472; C. X
600; C XI 343, 476; C XII 79, 80, 178,
272, 278, 403

mertebe-i §erfat C. XI 1 74, 324

mertebe-i serfat ve tarikat C X 605

mertebe-i tarikat C XI 174, 324

mertebe-i tenezziil C. I 419, 448; C IV 439, 452

mertebe-i uluhiyye C VIII 247; C XII 80

mertebe-i uluhiyyet C III 450, 483; C. VI 327,
594; C VII 534; C. VIII 111; C IX 299; C X
314; C. XII 324, 367, 403, 422; C XIII 198

G £P?

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

W

mertebe-i uluhiyyet ve vahdet C. II 328

mertebe-i ulviyyet C. X 364

mertebe-i vahdet C. I 248, 517; C. II 94, 278,

329, 330, 437-439, 448, 460; C. Ill 27, 73,

275, 308, 325, 460, 483; C. IV 219, 304; C.

VI 327, 397, 568; C. VII 77, 317, 417, 426;

C. VIII 106, 107, 215, 323, 436; C. IX 117,

145, 299, 474, 639; C. X 50; C. XI 34, 237;

C. XIII 45, 46, 77, 83
mertebe-i vahdet ve uluhiyyet C. Ill 1 18; C. XIII

44
mertebe-i vahidiyye C. VI 126, 604
mertebe-i vahidiyyet C. II 278; C. Ill 308; C. IV

304, 387; C. VI 327, 405, 568; C. VII 393.

544; C. VIII 107, 424, 585; C. IX 323; C. X

34; C. XI 34, 237
mertebe-i vitriyyet C. I 395
mertebe-i yakfn C. Ill 70; C. X 271 ; C. XI 73, 1 79
mertebe-i zat C. XII 561
mertebe-i zuhur C. XI 243
merteb-i ervah C. 1X516
Mervezf C. I 167
merziyye Bk. marziyye C. I 150; C. Ill 58; C. V

560; C. VI 461
merzuk C. II 238
mesafC. VII 522; C. XII 574
mesalih-i dunyeviyye C. VI 62
mesalik-i felsefiyye C. XIII 72
mesas C. IV 209
mesbuk C. X 607
mescid C. IV 270, 272, 276, 277, 286, 317,

319, 338, 339; C. V 371; C. VI 161, 179,

402-404, 406-408, 419, 420, 443, 455,

482, 510, 511, 516-518, 520; C. VII 332,

333, 398; C. X 259; C. XII 470; C. XIII 129
Mescid-i Dirar C. IV 269, 270, 274, 276, 287,

288,317,318,319
mescid-i hakflcf C. IV 338
mescidin diregi C. XI 297
mescud C. Ill 378; C. VII 274; C. XII 402, 454,

520, 521
mescud-i melaike C. IV 479
meselC. 1210; C. V 558; C. VI 111, 112, 114;

C. VII 315; C. IX 89; C. X 134, 401; C. XIII

141
mesel getirmek C. VI 107
meserret C. Ill 331; C. VII 514; C. VIII 96, 97,

339, 384, 385: C. IX 436; C. X 472, 555,

581; C. XI 513; C. XIII 156,205
mesh C. I 217, 218, 219; C. VI 150; C. VIII 469,

513, 514; C. IX 407, 460; C. X 164, 165,

166
mesh-i batin C. Ill 395
mesh-i suret C. X 164, 166
mesh-i zahir C. Ill 395
Mesih C. I 243
Mesiha C. VI 53

MesihiC. XII 189

mesir C. XII 274, 593

mesken C. V 506, 507

meskenet C. IV 363; C. V 299, 354; C. VII 172;

C. IX 172, 176, 191, 195, 198, 357
meslek C. I 205; C. II 326, 327; C. XI 88
meslek-i evliya C. X 541, 542
meslek-i irran C. XII 505
meslek-i ma'rifet C. XII 507
meslek-i §emsi C. V 17
meslubu'Mman C, VIII 503
mesmu" C. IX 203
Mesnevf C. I 57; C. V 13
Mesnevi §eyhlik eder C. V 93
Mesnevf-danhk C. I 39
Mesnevfhan C. I 155; C. VIII 492; C. XII 51 1
Mesnevi-i §erif C. I 506; C. VIII 360
mest C. IV 1 14, 156; C. VI 223, 224, 226; C. VIII

259; C. X 602, 622; C. XI 217. 223, 431,

432; C. XIII 48
mest-i Hak C. VIII 193; C. XI 231
mest-i la-ya'kil C. VIII 259
mestlikC. II 89; C. XI 217, 219; C. XII 468
mesturC. 11 136; C. X464
mesturan-i Hak C, VIII 506
mesture C. II 138; C. IV 142; C. VII 73; C. VIII

242; C. X 399
mestvirelik C. VII 75
MesturilerC. XII 491
mes'ulC. X314
mesvaC. V 142
mesair C. XI 436
me§air-i asere C. II 331, 422, 453; C. VIII 52; C.

IX 365; C. X 632; C. XI 256, 593
mesakkatC.IV15, 17, 121; C.V 520, 521; C. VI

134, 229, 357, 358, 464, 468, 477; C. VII

44, 45, 48, 364, 426; C. VIII 143*, 325, 326,

347, 348; C. IX 650; C. X 96, 97; C. XII

156,623
mesakkat eekmek C. VIII 247
mesakkate sabr C. XI 165
mesakkatsiz helal nzik C. V 392
me§akk-i dunyevf C. IX 163
mes'ale C. IV 136; C. VIII 110
mesamm C. IV 43; C. VII 534, 539; C. XIII 320
mesamm-i can C. IV 366, 367, 369; C. V 61; C.

VI 173
mesamm-i cisim C. VII 539; C. VIII 123, 124
mesamm-1 ma'neviC. VIII 504
me§amm-i ruh C. I 571 ; C. II 46; C. VI 222; C. VII

536, 539, 545; C. VIII 123, 124; C. XI 42,

301,394
mesamm-i ruhaniyyet C. V 59
me§arib-i evliya C. IX 342
mesayih C. VII 223; C. XI 176, 407
mesayih-i hakikiyye C. VIII 540; C. XIII 343
mesayih-i riisum C. Ill 44, 45; C. VII 531; C. VIII

<^P^>

MESNEVl-1 SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

109; C. X586;C. XII 196
mesayih-i riisum ve mukallidin C. V 480
mesayih-i sufiyye C. Ill 62
me§ayih-i tarikat C. Ill 44
me§elik C. II 95, 156
meshed C VI 599; C XII 1 1
meshudat C. X 287, 288
me§id C. XII 573

mesfae-i tabfat C. VI 308, 309; C. VIII 613
me§imiyye C. XI 347
mesjyyet C. II 154, 155, 157, 540; C. HI 297; C.

V 364, 438; C VII 274, 481; C. X 31 1, 314
mesjyyeti C. II 526; C. VI 323
megiyyet-i ilahiyye C. II 340; C Ill 314, 477; C.

XIII 20
mesreb C. I 258; C. HI 481, 497; C. IV 65, 307,

313, 331, 494; C. VII 311, 317; C. VIII 545;

C. X 29; C. XI 87, 88; C. XII 207, 417, 542
me§reb-i Muhammedi C. VIII 334; C. XII 1 77
me§rubat-i neffse C. IX 321
Me§saiyyun C. VII 267; C. VIII 372
mesuk C. X 433
mesveretT. I 333, 335; C. IV 123-125, 144,

159; C. VII 365; C. VIII 117, 125, 233, 251;

C. IX 67; C. X 524; C. XI 518; C. XII 222
meta* C. XI 420; C. Xll 546; C. XIII 162
meta'-i dunya C. IV 488; C. VIII 56; C. IX 320,

322
metbu' C. VII 480; C. XI 387
metnC. XII 412
metres C. IV 194; CXI 173
mevalid C. VI 479; C. X 628; C. XI 157, 585
mevalfd-i selase C. I 395; C. V 141; C. VII 297;

C. IX 335
mevatin Bk. mevtin C. 1 235; C. II 340; C. X 579,

582
mevcud Bk. var C. I 436; C. VI 191, 356; C. XII

520
mevcud olmak C. XII 273
mevcOdat C. II 163; C. VI 57; C. VII 395; C. VIII

438
mevhibe C. IX 299; C. X 333, 334
mevhum C. I 73, 80, 85, 236, 360; C. II 242,

309, 319, 371, 427, 504, 538; C. V 562,

596; C. VI 323, 324, 451, 470, 561, 597,

609, 612; C. VIII 1 12, 422, 423; C. IX 411,

421, 623; C. X 52, 74, 96, 177, 184, 199,

257, 374, 445, 488, 581, 583, 601, 608,

624, 625; C XI 229, 475, 476, 483, 484,

575; C. XII 20, 55, 64, 425, 521, 542, 589,

606; C. XIII 56, 97, 139,314
mevhum benlik C. X 612
mevhum varhk C. II 336; C. VIII 280; C. IX 342;

C. X 1 15, 537; C. XI 96, 258, 303, 348; C.

XII 132, 142, 150, 580, 582, 583; C. XIII

339
mevhum-i mahz C. IV 298; C. XII 82

mevki-i iktidar C VII 415

Mevla C. I 248; C. IX 643; C. XIII 145, 206

mevla ve efendi C. XIII 207

Mevlevf C. II 327; C. IX 89, 132

Mevlevfler'in sema'i C. II 481

mevludC. Ill 480; C XI 231

mevsimC. IV 302; C. VIII 313

mevsim-i istitar C. V481

mevsim-i zuhur C. V 481

mevsuf C II 425; C. Ill 312; C. IV 221; C VII
506; C XII 421

mevt Bk. olum C. I 433; C. II 50, 289; C. VIII
204; C. IX 564; C. X 172; C. XII 273

mevtin Bk. mevatin C. I 86, 224, 240, 498; C. II
254, 460, 538; C. Ill 28, 46, 208, 215, 220,
327, 497; C. IV 12, 200, 216, 291, 332,
453; C. V 37, 352, 620; C. VI 605; C. VII
268, 345, 386; C. VIII 550, 567; C. IX 122,
130, 158, 375, 467, 494, 569; C. X 554; C.
XI 597; C. XII 71, 242

mevtm-i ahiret C. Ill 220, 270, 271; C. IX 470

mevtin-i ba's ve hisab C. X 554

mevtin-i berzah C. Ill 28

mevtin-i cehennem C. X 554

mevtin-i cennet C. X 554

mevtin-i dunya C. II 516; C. HI 270, 271; C. IX
569; C. X 554

mevtin-i ervah C. X 554

mevtin-i ha§r C. Ill 28; C. IX 569

mevtin-i hayal C. I 499

mevtin-i hisab ve mfzan C. X 554

mevtin-i misal C. X 554

mevtm-i zuhur C. II 537

mevtm-i efal C. II 154

mevt-i ahdar Bk. yesU olum C. V 113; C. VI 32,
378; C. X501;C. XI 255

mevt-i ahmer C. V 113; C. VI 32, 378; C. X 37,
38, 501; CXI 255

mevt-i ahzar Bk. mevt-i ahdar C VI 378

mevt-i ebyaz Bk. beyaz bltim C V 1 13; C VI 32,
34, 378; C.X 501; CXI 255

mevt-i esved Bk. kara olum C V 1 13; C. VI 32,
378; C.X 501; CXI 255

mevt-i iztirari Bk. lztirari olum C 11 354; C III
290, 291, 329; C IV 38; C VI 421, 506,
588, 589; C VII 142, 444; C VIII 217, 307,
308; C. IX 271, 367, 419; C X 434, 437; C
XI 258, 455, 462, 463, 467, 478; C XII
113

mevt-i ihtiyar C IX 367; C XIII 242

mevt-i ihtiyan Bk. ihtiyari olum C II 354; C III
329; C. V 199; C VI 254, 396, 421, 588; C
VII 140, 396, 444, 454, 519; C. VIII 217,
281; C IX 143, 271, 341, 367; C X 163; C.
XI 255, 259, 260, 286, 455, 462, 463, 503,
504

mevt-i iradf C. IV 38; C V 459; C VII 427, 556;

GS^

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELiMELER iNDEKSt

C. VIII 128, 438, 440; C. IX 143, 567; C. XII
523, 606, 607

mevt-i iradive ihtiyarf C. I 537; C. XI 261, 262

mevt-i ma'neviC. I 154

mevt-i surC. XIII 221

mevt-i surf C. I 154, 537; C. Ill 28; C. IX 400; C.
X 596, 631; C. XI 455, 456; C. XII 606

mevt-i tabu C. I 361; C. II 43, 64; C. IV 1 67, 445;
C. V 24, 343; C. VI 342, 421, 604; C. VIII
371; C. IX 336, 420; C. X 162, 278, 511,
586; C. XI 259, 260, 266, 279, 286, 339,
479, 503-505

mevt-i tabii ve lztiran C. XI 261

mevzu' C. IX 203

mey Bk. sarab C II 289, 416, 498; C. Ill 65, 69,
70, 212, 333, 461; C. IV 420, 421; C. VI
356, 426, 621 , 622; C. VII 447; C. VIII 179,
259-262, 374; C. X 143, 146, 309-311,
443; C. XI 202, 222, 223, 228, 229, 231,
604; C. XII 236; C. XIII 15, 20

meyhane C. II 416, 495; C. IV 422, 423; C. V
357; C. VI 34; C. IX 342; C. XI 229, 230,
231

meyl C. VI 173; C. VIII 261; C. IX 224-227; C.
XII 481

meyl-i ahiretC. VII 515

meyl-i hayvani C. 1X327

meyl-i hayvam C. XIII 54

meyl-i kalbT CIV 284

meyl-i sehvet C. IX 224

meymene C. XI 424

mey-perest C. X 406

meysere C. XI 424

meyve C. II 117, 289; C. Ill 24, 272-274, 350,
432, 496; C. IV 49; C. V 109, 134, 154,
301, 345-347, 481, 528-531, 534, 537; C.
VI 266, 279, 527; C. VII 165, 321; C. VIII
214, 313, 355, 593; C. IX 27, 125, 142,
366-368, 391, 395, 398, 414, 485, 528,
613; C. X 128, 207, 302, 555, 634; C. XI
18, 37, 169, 434, 588; C. XII 56, 67, 408,
420, 422, 507, 509, 520, 561, 566; C. XIII
273, 325, 326, 339

meyve-i hakayik ve maarif C. V 533

meyve-i maarif C. V 534, 535, 537

meyveli agag C. IV 237

mezahib Bk. mezheb C. IV 294, 295; C. XII 425

mezahib-i hakka C. I 38

mezahib-i muhtelife C. I 209; C. IV 292

mezahir Bk. mazhar C. I 108, 109, 293; C. II
255, 285; C. Ill 170, 192, 278, 426; C. IV
438; C. V 149, 438, 439, 462, 513, 562,
563, 564; C. VI 323, 347; C. VII 348, 350;
C. VIII 405, 406, 438; C. IX 506; C. X 23,
153, 206, 215, 315, 347, 348, 354, 447,
448, 480, 520, 521, 593; C. XI 168, 197,
199, 201, 221, 244, 361, 524, 564, 565,

567; C. XII 82, 388, 408, 421, 522, 544; C.

XIII 317
mezahirde zuhur C. VIII 443
mezahir-i kevniyye C. VI 442; C. VII 34
mezahir-i sifat C. VII 323
mezahir-i alem C. IX 501
mezahir-i celaliyye C. XI 33
mezahir-i cemaliyye C. XI 33
mezahir-i cemile C. XI 32; C. Xll 582; C. XIII 53,

232
mezahir-i esma C. I 537; C. Ill 16, 375; C. IV

332, 333, 498; C. V 349; C. VII 344, 389,

506; C. VIII 449; C. IX 85; C. XIII 60
mezahir-i esma ve sifat C. I 73, 246; C. V 246; C.

XI 542, 580; C. XII 122
mezahir-i esmaiyye C. I 190; C. II 138; C. XII

143
mezahir-i esmaiyye ve sifatiyye C. XII 250
mezahir-i raile C. X 594
mezahir-i hayal C. X 480
mezahir-i ilahiyye C. VIII 322; C. X 585; C. XII

446
mezahir-i kevniyye C. 1 86; C. VI 383; C. IX 499;

C. XII 494, 551, 552; C. XIII 235
mezahir-i miinfaiie C. X 594
mezahir-i sifat C. VI 383; C. VII 372; C. XII 39;

C. XIII 234
mezahir-i sifat ve esma C. X 519; C. XII 537
mezahir-i sifat-i ilaliiyye C. VII 203
mezahir-i taayyiinat C. XI 221
mezalim C. V 69
MezamfrC.VII 154
Mezamir-i Zebur C. Ill 300
mezar Bk. kabir C. IV 342, 343; C. V 48, 49, 53;

C. VI 422; C. VII 251; C. VIII 23, 407, 408,

457, 523, 524; C. IX 45, 153, 353, 354,

557; C. X 614; C. XI 356, 458/505, 506,

'598, 610. 621; C. XII 252, 253, 254, 347,

349, 350, 499, 502, 526; C. XIII 193, 194,

265
mezar kazicihk C. VII 375
mezar kazmak C. VII 376
mezardan cagirmak C. V 315
mezarhk C. VIII 407; C. IX 558; C. XI 606, 607;

C. XIII 322
mezarhk ashabi C. XI 503
mezaya C. IX 235
mezaya-yi zahiriyye C. IX 230-232
mezbele C. II 375
meze C. VIII 77; C. IX 142; C. X 466; C. XI 24,

224, 225; C. XIII 130, 189
mezeliet C. IX 151; C. X 192, 193, 344
mezheb Bk. mezahib C. I 205, 334; C. Ill 35,

444, 486; C. IV 292, 293, 307, 313; C. V

562; C. VI 615; C. IX 14, 131; C. X 346,

349, 350, 555; C. XI 87, 155; C. XII 572; C.

XIII 53, 59

CMjjf^va

MESNEVf-t §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVt-6

mezheb imarm C. XIII 294

mezheb imamlan C. VI 377

mezheb-i cebr C. X 345

mezheb-i felsefe C. 1 176

mezheb-i Haneff C. VI 382

mezidC. VI 161

mezfd ender mezfd risalet C. XII 206

mezleka-i akdam C IV 473

mezurC. IV 107, 108

miknatis C. II 166; C. VII 162, 477, 478; C. X 35

misbah C. I 58; C. HI 425; C. X 249

mizganmak C. V 1 30

mizikaC. II 155; C. X 144

m\zrab C. I 230; C. V 73; C. XIII 106

mizrak C III 314; C. VIII 595; C. IX 542, 543; C.

X 503, 508; C. XI 504; C. XII 586, 587, 624
miadC. VI 124; C. X 110
mi'bedC. VI 161
micmerC. X 389
micmer C. XIII 107
midadC.IV449

mi'de C. IX 227; C. X 36, 139; C. Xll 384
mi'de fesadi C. X 234
midfd C. IV 449
miftah-ihas C. XI 4 7
miftah-i vucud C. VIII 553; C. XI 242
mihak C. VII 468
mihek C. I 170; C. II 345; C. IV 80, 304, 305; C.

VII 492, 493, 497; C. VII 524; C. VIII 146,

326, 620, 621; C. 1X97
mihnet C. I 305; C. IV 16, 17; C. V 305; C. VI

229, 467, 477; C. VIII 144, 326; C. IX 155,

158; C. X 209, 369; C. XI 570; C. XII 156,

626
mihnet tenceresi C. XII 502, 503
mihnet-i maddf C. XI 568
mihnet-i ma'nevf C. XI 568
mihrab C. Ill 313; C. V 322; C. VI 163; C. XII 551
mihr-i miieccel ve muaccel C. VII 34
mihter C. XII 486
mikat C. X 427, 532; C. XII 229
mikrop C. V 24; C. VII 239; C. VIII 575; C. X

453, 526; C. XI 26, 319
mikseb C. XII 557; C. XIII 100, 101
milel-i muhtelife C Xll 169
millet C. I 205; C. VI 615; C. IX 631; C. XII 168
millet-i fsevf C. I 253
milletlerin teveccuhii C. XII 169
milliyetC. IV 106
mimC. XII 140, 141
mi'mar C. II 359; C. Ill 270, 275, 280; C. VII

333; C. X 617; C. XI 132, 133, 454; C. XII

487, 576, 577, 584
mi'mann dii§uncesi C. XII 576
mi'marhk C VI 416; C. VIII 215; C. XI 621
Min emri Rabbi C. XII 304
min ledun C VI 564

mM-gerC. VII 185, 212

mfnagerlikC. Ill 193

minare C. V 322, 323; C. VIII 307, 309-311; C.
IX 88; C. XI 369, 370, 382-385, 448, 449

minber C. V 322; C. VIII 310, 31 1

minber-i§erifC. VII 155

minhac-i rah C. XIII 75

minnet C. Vll 406, 407

minzar C, Xll 30

mi'rac C. 1 339, 342, 518; C. II 354, 460, 551,
552; C. HI 12, 449; C. IV 113, 307, 368,
401, 512; C. V 223; C. VI 117, 474, 559,
560; C. VII 168, 174, 176; C. VIII 256, 602,
603; C. IX 625; C. X 53, 218; C. XI 324,
327, 328, 395, 397; C. XII 299, 307, 476,
477; C. XIII 31

mi'rac-i nebevi C. Ill 188, 447; C. XI 328, 611;
C. XII 476, 477

mi'rac-i peygambert C. Xll 154

mi'rac-iruhfC. Ill 490

mirahor C. VIII 45

miras C. XI 470, 576; C. Xll 22, 224, 320

mfras-i fazl C. II 409

mirasyedi C. XIII 104, 105, 107, 112, 114, 115,
116, 118, 119, 121, 122, 123, 124, 125,
■ 135, 136, 138, 139, 143, 144, 159

mir'at-i kalb C. V1I1 320

mfr-i dad C. X 574

Mirrih Bk. Merih C. I 129, 264

mirsad C. VIII 465; C. IX 170; C. XIII 203, 204

misafir C. II 351, 353, 357, 358; C. HI 123; C. VI
468, 472, 521; C. VIII 29; C. IX 38, 39, 41,
43, 46-49, 52-55, 101, 105, 106, 562; C. X
463-471, 474-479; C. XII 163, 164, 274,
367, 425, 428, 505-507, 510, 511, 513-
515, 626

misaftr oldurucu mescid C. VI 52 1

misafire ikram C. XII 1 63

misafirhane C. X 463, 470, 474

misafir-i gaybi C. VI 468; C. X 470

misaflrini ho§ tutmak C. X 470

mfsak C IV 280; C. VI 202

misal C. I 352, 451, 457; C. II 330; C. HI 46,
208, 215, 378, 449, 473, 488; C. IV 225; C.
V 298, 309, 511; C. VI 1 10, 11 1 , 324; C. VII
134, 135; C. VIII 526; C. IX 335, 336, 471,
472; C. X 209, 210, 606, 607; C. XI 23, 52,
237,429, 602; C. XIII 60, 219

misaldir, misl degildir C. VIII 526

misal-i evvel C. VII 206; C. IX 527; C. X 531

misal-i imkanf C. X 531

misal-i imtinaf C. X 53 1

misal-i muhalfC. X 531

misal-i mutlak C. VII 317, 318; C. XIII 81, 137,
144

misal-i sani C. VII 206; C. IX 526, 527; C. X 531

misal-i suriC. V 341

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSl

misil Bk. misl C. 1X471,472

misk C. II 137; C. HI 64, 90; C. IV 255; C. VI 556;

C. VII 88, 89, 97, 108; C. 1X307, 312, 313;

C. X 116, 125, 127, 188; C. XI 607; C. XIII

319
miskgobegi C. I 443; C. Ill 453; C. VIII 73
miskalC. XI 351
miskin C. 1 465; C. VI 562; C. VIII 279; C. XI

532; C. XII 219, 220
miskinlik C. IX 171
misl C. I 519; C. V 511, 512; C. VII 134; C. IX

471, 472; C. XI 527, 528
miss C. XI 333
misyonerC. I 113; CXI 239
mi§kat C. I 56, 58; C. Ill 229, 230, 425; C. XII

366
miskat-i niibuvvet C. IV 510
mizac C. IV 126; C. V 19, 30, 465, 466; C. VI

307, 479; C. VII 131; C. VIII 204; C. XI 157,

445; C. XII 160, 564, 565; C. XIII 130
mizan C. Ill 46, 497; C. IV 88; C. VIII 14; C. VIII

38, 326; C. IX 463, 570; C. X 134; C. XI

602
mizan-i ilahf C. II 455; C. IV 81
mfzan-i i'tidal C. VIII 15
modaC. VII 474; C. XIII 138
muabbir C. V 232, 233, 458; C. VIII 373, 558
muahazeC. IV.409, 410, 415
muallelC. V221
muallim C. I 207, 490; C. II 262, 427; C. Ill 223,

477, 478, 482; C. IV 239; C. V 208, 368; C.

VII 374, 376; C. VIII 45, 364, 365, 456,

458-460; C. IX 471-473; C. X 80, 315, 421,

487, 488, 575; C. XI 496, 539, 540; C. XIII

75, 76, 82, 297, 298
muamelat-i ser'iyye C. XII 523
muamele-i cinsiyye C. XIII 25
muamma C. I 439
muanaka C. XIII 48
muannid C. XIII 298
muarrif C. Ill 409; C. VI 222, 223; C. X 519; C.

XI 102, 103; C. XIII 165, 166, 167, 168,

172, 175, 176,241,242
MuavvizeteynC. VIII 414
muayene C. IV 396; C. VIII 204; C. IX 649
muazzib C. VI 57, 466
mubah C. IX 465; C. XI 185
mubahase C. V 165
mubahat C. Ill 270; C. X 476; C. XI 52
mubahf C. Ill 486
mubed C. IX 126
mucibe-i ciiz'iyye C. X 627
Mucid C. II 541; C. VIII 438; C. XII 574, 575; C.

XIII 230
mu'Ciz C. VIII 288 , 311; C. XI 267
mu'cizat Bk. mu'cize C. I 285, 500; C. II 71, 72,

75, 81; C. IV 70; C. VI 189, 560, 571; C. VIII

311, 601; C. 1X400, 441; C. XII 154,567

mu'cizat-i enbiya C. Ill 387; C. XI 343

mu'cizat-i nebeviyye C. XII 193

mu'cize Bk. mu'cizat C. I 164; C. II 76, 77, 80,
174, 222, 432, 519; C. Ill 444, 456; C. IV
18, 37, 67, 72, 73, 369, 440; C. V 28, 295,
313, 316, 317, 321, 323, 395, 533; C. VI
29-31, 36, 37, 39, 117, 118, 200, 201,
203-206, 219, 222; C. VII 101, 112, 484,
491; C. VIII 161, 163, 189, 190, 289, 499,
543; C. IX 501, 502, 503; C. X 118, 194,
218,. 310, 331, 544, 595; C. XI 183, 305,
307, 393, 430-435, 504, 620; C. XII 96,
477-479, 502; C. XIII 51, 147-150, 289,
297

mu'cize-i haff C. XI 431

mu'cize-i kaime C. V 321 ; C. VIII 31 1

mu'cize-i nebevf C. X 218

mu'cize-i Peygamberf C. IX 247

mu'cize-i Risaletpenahf C. VI 199

mu'cizeler fmanin mucibi olmaz C. XI 392

mudaraC. IV 148, 433

mudarabe C. XIII 89

mudarat-i nas C. IV 149

mudga C. VII 265; C. VIII 555

mudhikeC. XI 551, 555, 556

Mudill C. I 60, 108, 234, 235, 292, 325, 437-
439, 451, 484; C. II 39, 152, 153, 154,
159, 380; C. Ill 96; C. IV 222; C. V 405; C.

VI 212, 228, 284, 496; C. VII 315, 327,
522; C. VIII 49, 61, 108; C. IX 324, 500,
587; C. X 347, 596; C. XI 24, 462, 564,
566; C. XII 81, 167, 549, 575; C. XIII 20,
266,317

mufzihatC. XII 310

mugaddT C. XIII 17

mugayeret-i i'tibar C. V 525

mugaylan C. II 29

mugayyebat C. VIII 312

muganniye C. IX 1 70

mugfr C. XII 473

MugnfC. Ill 177

mugtenem C. VII 353

mugtesel C. II 63; C. X 620

muhabbet Bk. ask, hubb C. I 83, 427, 469; C. II
147, 148, 181, 189, 204-207, 209, 467,
468; C. Ill 10, 179, 205, 250, 257, 406,
421, 422, 497, 499; C. IV 41, 63, 67, 90,
217; C. V 159, 231, 265, 506, 625; C. VI
1 73, 2 1 1 , 2 1 7, 277, 380, 467, 529, 540; C.

VII 224, 253, 294, 398, 432, 451, 515,
539; C. VIII 207, 208, 215, 327, 418; C. IX
114, 133, 213, 415, 481, 482, 490, 491,
605, 633, 634, 637, 638, 643, 644; C. X
51, 52, 53, 63, 186, 475, 517, 518, 519,
522, 531, 543; C. XI 214, 245, 252, 304,
310, 311, 324, 332, 333, 431, 480, 559,

*&$&>

MESNEVI-1 §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVt-6

570; C. XII 169, 230, 244, 247, 481, 523,
537, 544; C. XIII 14, 36, 47, 53, 160, 162,

232, 314

muhabbet mutekabildir C. VI 528

muhabbet §arabi C. V431

muhabbet-i dunya C. I 318, 320; C. XI 58; C. XII

498
muhabbet-i Hak C. I 469; C. II 484; C. XI 231
muhabbet-i ilahi C. I 547; C. X 152; C. XI 573
muhabbet-i ilahiyye C. I 81, 220; C. II 403; C. V

432; C. VII 191; C. IX 114, 323, 639; C. XII

566
muhabbet-i kamile C. Ill 418, 419
muhabbet-i mal C. 1319
muhabbet-i masiva C. V 127
muhabbet-i peygamberi C. I 469
muhabbet-i zatiyye-i ilahiyye C. IX 530
muhabbet-i zevkiyye C. IX 529
muhabbet-i zevkiyye-i ilahiyye C. IX 531
muhabbetullah C. Ill 417, 418; C. X 344
muhadderat C. VIII 395
muhaddis C. XI 413, 414; C. XII 615
muhak C. H 349; C. VII 468
muhakat C. XII 240
muhakemat-i akliyye C. IV 288; C. VIII 73; C. Xll

266, 267
muhakemat-i fikriyye C. VIII 74
muhakkik C. I 48; C. Ill 146-148, 187; C. IV 52;

C. V 77, 516, 540; C. VI 581, 582; C. VII

460; C VIII 147, 207, 572; C. IX 401; C. XI

233, 242; C. XII 102, 121. 123, 128, 129,
152, 153, 161, 171, 172, 187, 195, 606; C.
XIII 41, 44, 139

muhakkikfn C. II 163, 278, 296, 301; C. Ill 373;

C. VI 73; C. VIII 140, 554; C. X 34, 35, 172
muhakkikmin seyyidi C. Ill 258
muhakkikler C. II 322
muhal C. II 322, 323; C. IV 36, 37; C. VI 329; C.

VIII 131, 133
muhalefet C. II 90, 160; C. HI 107, 283; C. IV 82,

139, 340, 492, 493, 497, 499; C. VI 158,

572; C. VII 40, 65, 132, 143, 238, 501; C.

VIII 209, 294, 437; C. IX 236, 237; C. X 26,

81, 255, 266, 317, 352, 526; C. XI 21, 27,

28,29,32,35,36, 150,446
muhalefet-i esma C. XI 27
muhalefet-i nefs C. X 38
muhal-i adi C. IV 36
muhal-i hakfkf C. IV 36
muhalifC. VI 534; C. 1X61
MuhammediC. VI 317; C. XII 190; C. XIII 149
MuhammedT me§reb C. V 478
Muhammediler C. I 409
Muhammed'in nuru C. VI 270
Muhammediin Resulullah C. 1 528
muhannes C, IV 348-351; C. V 191; C. X 133,

138, 139, 538, 539; C. XI 75, 76; C. XIII

320
muharebe C. Ill 479
muharebe-i ma'neviyye C. VIII 325
muharrem C. IX 293; C. XI 271
muharrematC. II 190, 191, 192
Muharrem'm 10. giinii C. XI 274, 275
muharrik C. IV 184; C VI 211, 539; C. XII 90,

93, 135, 160, 557
muharrik-i ecsam C. X 192; C. XIII 335
muharrir C. IX 505; C XII 557
muhasebe C. VII 379; C. VIII 193; C. IX 266
muhasebe-i nefs C. II 316
muhasib C. XIII 96
muhassinat-i kelam C. Vlll 222
muhassinat-t kelamiyye C. VI 458, 491
muhavvilu'l-ahval C. Ill 427
muhayyelatC. X351
muhbir-i sadik C. IV 396
muhcibC. XIII 172
muhdes C. Ill 105; C. VIII 571
muhdis C. Ill 480; C. VIII 571
muhib C. II 209; C. Ill 406; C. VI 467, 582; C. VII

14, 438, 475; C. IX 151, 259
muhibb-i hikmet C. VI 40
muhibler C. VII 315
muhlt C. I 359, 447, 568; C. VII 176, 184, 516;

C. VIII 206, 431, 443, 564; C. IX 86, 117,

363; C. XI 180; C. XII 147, 307, 418, 443;

C. XIII 161,204
muhitin ahval ve §eraiti C. I 132
muhkemat C. I 439; C. VIII 109
muhlas C. HI 366, 367, 449; C. IV 228; C. X

265; C. XI 374
muhlasinC. IV 231
muhlis C. Ill 364, 365, 366; C. IV 193, 257; C.

VII 13; C. X 265; C. XII 563; C. XIII 107
muhlislerin hediyesi igin istirdad yoktur C. XII

512
muhsin C. II 238; C. Ill 349, 422; C. VI 143; C.

VII 346, 350, 351; C. XII 278; C. XIII 146
muhtacC. XII 461, 579
muhtac-i himmet C. XI 406
muhtacun-ileyh C. 1214
muhtac C. V 237; C. VI 530; C. VII 295
muhtaliin-ileyh C. XII 426
muhtar C. I 236; C. V 403; C. X 294, 295, 304,

309, 314
muhtar-i mutlak C. V 606
muhtariyet C. X 304
muhtazir, muhtazar C. V 49-51, 578; C VIII

204; C. XII 482, 483
muhteceb C. XII 555
muhterif C. VII 470
muhtesib C. IV 267, 268; C. XI ^3; C. XII 351-

354, 377-385, 401, 423, 424, 437, 439,

445, 499-501,504,515,516
muhte§em C. VII 72

CsgX^

pp"

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER. tNDEKSt

Muhyf C. Ill 340; C. V 17; C. VIII 59, 301, 314,
438; C. IX 139; C. XII 542; C. XIII 312

muhzarun C. VII 141

muhzirC. VI 418

MufdC. VIII 314

muil C. V 39; C. XIII 84

mufn-i visal-i ilahf C. XI 279

MuizzC. VII 254; C. VIII 314

mukabele bi'1-misil C. VIII 41; C. XI 172

mukaddem C. XI 424

mukadder C. XII 558

mukaddes kitab C. XIII 149

mukallibu'l-kulub C. Ill 428

mukallid C. I 166, 175, 185, 262; C. HI 145-
149, 161; C. IV 308; C. V 167, 189, 200; C.
VI 186, 578-582; C. VII 257; C. VIII 103; C.
1X302, 427, 429-431; C. X 45, 117, 120,
121, 125, 127, 128, 132, 142, 166, 231,
234, 350, 575, 577; C. XI 181, 345, 361,
362; C. XII 75, 76, 177, 390, 592; C. XIII
43, 134, 249, 251

mukallid alim C. XII 422

mukallid mur§id C. XII 207

mukallid §eyh C. V 152, 153

mukalltdin imam C. X 577

mukarenet C. Ill 306-308

mukarreb C. IV 267; C. VI 295; C. VIII 13; C. X
622; C. XII 466

mukarrebin C. VI 294

mukarrebler C. VII 553

mukavvim C. XI 477

mukayyed C. II 255, 281; C. V 474

mukbil C. I 266; C. II 222; C. V 25; C. VI 89; C.
VIII 109, 359; C. X 433, 616; C. XII 300

mukbillik C. VII 42

mukill C. XIII 80

mukin C. X 258

mukriC. V 372

mukteda C. IV 40, 310; C. VIII 103; C. IX 601;
C. XI 387; C. XII 31, 233

mukteda-bih C. IV 391

muktedalik C, V 550

muktesid C. I 262

mukteza-yi hal C. V 40

muktezeyat-i tabiat C. VII 444

mum Bk. §em' C. I 247; C. II 22, 198; C. Ill 143,
370, 411, 412; C. V 195, 273; C. VI 334,
335, 523; C. IX 240; C. X 196, 284; C. XI
133, 214, 256, 297, 486; C. XII 268, 461,
616; C. XIII 47, 61, 173, 189

munah C. X 430; C. XI 90

munkati' CXI 155

munsaraf C. IV 448

MuntakimC. 1551; C. 1126

murad C. I 143; C. Ill 461-466; C. VI 358, 541,
546-548; C. VIII 157; C. X 593; C. XI 456,
457; C. XII 558; C. XIII 144, 145, 176, 177

murad-i asli C. IX 149, 150

murakabe C. Ill 20, 61; C. V 547; C. IX 267; C.

XII 580

murg-i ruh C. I 435; C. VII 330

murisC. VIII 110

Musa kavmi C. XI 578

musahabet C. Ill 397

musahib C. IV 443; C. VII 362; C. XIII 179

musalaha C. VI 557

musallat C. VIII 163

musalliC. XIII 129

Musa-me§reb C. IV 146

Musavvir C. V 17; C. VIII 154, 438; C. IX 139,

144; C. X306;C. XII 400
musavvireC. VI 211
Musa-yi ruh C. VIII 497
Musevi C. IX 126; C. XII 187-190; C. XIII 149
Musevi-i Muhammed C. V 334
Museviler C. V 538, 562; C. VIII 48; C. IX 385;

C. XII 189
Museviyet C. IX 385
Museviyyet C. I 269
Mushaf C. IV 90, 279, 280; C. V 376, 486, 490-

493; C. X 551; C. XI 398, 399, 422, 424,

518; C. XIII 67, 297, 298, 309
musfbet C. II 56, 57; C. IV 122; C. VI 265; C. XIII

118
musibet sofrasi C. XII 622
musfkl C. II 137; C. II 14, 60, 86, 87, 92; C VI

500; C. VII 220, 222, 224; C. XI 540
mu'sir C. XII 126

muska C. VII 293; C. VII 60; C. XIII 295
musluk C. II 259

mutaassib C. Ill 220, 389; C. IX 413
mutasarrafun-fih C, HI 315
mutasarnf C. I 305; C. HI 235, 314, 315, 334; C.

IV 184; C. VI 545; C. XI 222; C. XII 584; C.

XIII 102

mutasarnfa C. IV 368; C. XI 196, 593

mutasarnf-i asli C. VII 106

mutasarnf-i hakikf C. I 1 1 1; C. VII 106; C. VIII

277, 583; C. XI 46, 257; C. XII 553
mutavassit C. Ill 484; C. XI 223
mu'tekad C. XI 180; C. XII 195
mu'teraz C. IX 443
Mu'tezile C. Ill 36; C. V 412, 413; C. VI 106; C.

IX 166; C. X 290, 604; C. XII 187
Mu'tezilf C. HI 36
Mu'tl C. II 116, 509; C. Ill 169, 311, 312, 429;

C. IV 111; C. VII 34, 546; C. VIII 61; C. X

549; C. XI 24, 25; C. XII 81, 401
mutf C. IV 224; C. VIII 540; C. IX 324; C. X 265
mutlakC. 11255,281
mutlaki mii§ahe^ C. XI 478
mutmainne C. 1 150; C. II 210, 334; C. HI 58, 66,

333, 370, 428; C. V 560; C. XIII 97
mutnb-i cismanf C. XI 224, 226

C $P?

MESNEVf-I §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6 ■

mutnb-i ruhanf C. XI 224-226, 229. 231, 232

mutrib C. II 13, 59, 61, 63-65, 91, 92, 95; C. Ill
156; C. IV 502; C. V 43, 372, 385; C. VI
499, 616; C. IX 89; C. X 141; C. XI 223-
226, 228-231, 246, 247, 249, 250, 252,
257, 294, 297, 301

mutnblik C. VI 500

muttakflerin imamt C. VII 425

MM kable en temutu C. XI 260; C. XIII 76

muvafakat C. VIII 209, 294

muvahhid C. I 442; C. Ill 32, 33, 483; C. V 540;
C. VII 461; C. V1I1 446; C. IX 547; C. XII 42

muvahhid-i miistagrak C. X 171

muvahhidin C. II 163

muvaneset C. IV 101

muvasa C. X 25

muze C. VI 223

muzhir C. IX 335, 364

muzhir-i Hak C. XII 576

muzika C. XI 323

muzlemC. XII 521

muzmahill C. X 605

mtibah C. XIII 24

mubahase C. V 427

mubahi C. VII 404; C. X 35

miibalaga-i §airane C. Vll 280

miibara C. VI 384

mubarat C. VI 383

mubaseta C. X 333

mubayaa, mubayaat C. VII 472; C. VIII 286

mubayaa-i amme C. IX 494

miibdel C. VI 562

Mubdf C. VIII 314, 438; C. IX 139, 144, 347

mubdilC.lX500;C.XII136

mubeddil C. IX 275, 276; C. XII 555

mubeddil-i hakiki C. IX 279

Mubeddilii'l-ahval C. XII 249

Miibe§?ir C. V 48

miibrem C. I 372

mubteda C. IX 203

miibtedf C. Ill 484; C. VII 322; C. IX 260; C. X
209, 211, 464; C. XIII 175

miibtedf salik C. XII 156, 589, 590

miibtela C. IV 383; C. V 71, 93, 94; C. VI 58; C.
VII 265; C. VIII 420; C. IX 197; C. XII 598,
602; C. XIII 112
miicadele-i hayat C. XIII 337.
miicadele-i ilmiyye C. XII 16
mticahedat C. 1 59, 77; C. II 290, 307;- C. Ill 124;
C. IV 31, 167, 293, 306, 329, 370; C. VII
253, 454; C. VIII 171, 172, 194, 196, 217,
227, 258, 319, 478, 480; C. IX 15, 72, 139,
156, 158, 161, 164, 401, 402, 417, 420,
615, 634, 650; C. X 228, 427, 428, 458,
581, 604; C. XI 88, 98, 99, 182, 209, 252,
503, 578; C. XII 187, 224, 245, 278, 279,
344, 470, 471, 582, 584; C. XIII 52, 88,

116, 117, 118, 139, 159, 178, 229, 243,
251,280,324

mucahede C. I 65, 77, 172, 248, 310, 316; C. II
135, 246, 247, 271, 272, 289, 291, 295,
301, 341, 390, 413; C. Ill 233, 345; C. IV
15, 23, 43, 44, 61, 140, 154, 176, 189,
198, 199, 243, 298, 311, 313, 349, 353,
354, 434, 440, 445, 456, 468; C. V 206,
283, 284, 327; C. VI 424, 425, 427, 428,
466, 476, 477, 580, 585, 588; C. VII 46-48,
171, 223, 291, 298, 408, 422, 438, 459,
556; C. VIII 135, 219, 222, 223, 323, 347,
366, 470, 477, 501, 548; C. IX 62, 90, 95,
157, 159, 160, 177, 208, 236, 237, 264,
279, 318, 337, 339-341, 370, 394, 395,
419, 435, 457, 458, 555, 562, 647; C. X
139, 140, 229, 231, 234, 309, 337, 411,
412, 418, 419, 429, 453, 459, 492, 509,
511, 518, 579, 585; C. XI 95, 153, 170,
180, 264, 325, 326, 407, 442, 464, 467,
472, 473, 485, 486, 518, 563, 571, 587,
607, 614; C. XII 13, 14, 15, 60, 61, 122,
129, 150, 207, 220, 257, 295, 396, 523,
547; C. XIII 87, 91, 92, 163, 210, 228, 240,
282, 308, 343

miicahede kilici C. HI 401

miicahede-i nefs C. V 191; C. VI 421

mticahede-i nefsantyye C. XI 435

miicahede-i nefsiyye C. VIII 323; C. IX 338

miicahid C. IV 16, 302, 305; C. VI11 325; C. IX
71; C. X 487, 503, 505-508; C. XII 150,
372; C. X11I63, 89, 91,92

mucazat C. Ill 276; C. IX 164; C. XIII 203

Mucessime C. II 381; C. VI 482; C. VIII 569

tniicrim C. VI 89; C. VIII 331, 332, 359; C, X 32,
33, 587, 589, 594, 607-612, 615, 619,
620, 623; C. XII 292, 297, 300, 492

muctehid C. IV 455; C. VI 309, 310, 358; C. XI
72, 512; C. XIII 254

miictehid-i dm C. VI 377

muctehid-i muhti C. XI 177

mudahane C. I 559; C. IX 226

mudamC. VI 621; C. Xll 269

mudara C. VI 28; C. VIII 607; C. X 235; C. XII
42, 81

miidbir C. II 294; C. VI 634; C. XI 369, 370

mudbirlik C. VII 42

muddea-aleyh C. XI 510; C. XII 302

muddeiC. I 173; C. II 106, 112, 113; C. VI 86,
190, 192, 193, 195, 198, 199, 209, 210,
218, 284, 604; C. VII 319, 320; C. IX 629;
C. XI 407; C. XII 228, 302

muddei §eyh C. IX 480

miiddef-i kazib C. II 123; C. V 76, 77, 79; C. VI
48, 320, 321; C. VII 28, 527; C. IX 495

muddef-i muzevvir C. II 122; C. XI 185

miidebbir C. VIII 580; C. X 327, 352

*$P?

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER INDEKSl

miidebbirii'l-umur C. VII 348

mudhike C. V 434

miidrekat C. VIII 1 70, 1 71; C. XI 621

mudrekat-i ademi C. XI 621

miidrikat-i akliyye C. XI 12

muennes C. IV 2 1

muesserriin-fih C. Ill 104, 371; C. VIII 317; C. XI

184; C. XIII 23
muessir C. Ill 104, 371, 461; C. VI 308; C. XI

134, 184, 222, 361, 362, 436, 440; C. XII

194,569; C. XIII 23
muessiratC. 1415
mtiessir-i hakiki C. I 282; C. IX 273; C. XI 43,

134
muezzin C. V 63; C. VI 245; C. VIII 307, 308; C.

IX 94, 519; C. X 387-389, 391, 392
mufelsefC. XI 611
miifelsifC. VIII 471, 472
muflis C. I 298; C. II 225, 226; C. Ill 174, 176,

179, 181, 183-186; C. IV 141, 417; C. V

401; C. VI 66, 67; C. VII 295; C. X 195; C.

XIII 140, 190,214,215
muHislik C. II 225; C. XIII 114
mufsid C. IV 129; C, VII 367, 368, 370, 414,

415; C. VIII 110
muftekir C. VI 543
miifteraz C. XII 545; C. XIII 24
mufteten C. X 607; C. XI 216
miiftu C. V 12, 372; C. XI 137, 186, 225; C. XII

14, 42
muhendis C. Ill 272; C. IX 574, 575; C. X 473
muheyyemun C. XII 55
muheyyig C. IX 324; C. X 265
miihlet C. XII 570
miihlikat-i seb'a C. II 444
muhre C. VI 473; C. X 220, 580; C. Xll 78, 125,

128
miihreyi kapmak C. X 220
muhr-i hilafet C. II 454, 455
muhr-i Suleyman C. II 453
muhtediC. XI 91
miihur C. I 329; C. II 453, 454; C. Ill 188, 189,

370, 486; C. IV 282; C. VI 138; C. VII 337,

338; C. VIII 20, 475; C. XI 68, 71; C. XII

268, 616; C. XIII 96
muhurlenmek C. IV 282
miijde C. VIII 440, 442, 443, 444; C. XIII 139
mujdeci C. XI 369, 370
mukafat C. Ill 276; C. VIII 191; C. X 320; C. XI

138
mukafaM uhreviyye C. Ill 415
muka§efat C. IX 95
muka§efe C. I 103; C. XI 324
mukellef C. Ill 33
miikemmil C. I 533; C. IX 285, 286; C. XI 72,

73; C. XII 116,226
mukevvenat C. XII 39

miikis C. XI 420

miiktetem C. XII 573

miilabese C. VIII 314, 457

mulakat C. XIII 22

miilayemet C. XII 429, 433

mulayim soz C. VIII 608, 609

mitlhid C. Ill 364, 486; C. V 13; C. VIII 8B; C. X
72; C. XII 613

mulhime C. I 150, 208; C. II 334; C. HI 58, 66,
333, 370, 428; C. V 560; C. VI 501; C. VII
190; C. IX 277; C. XI 195; C. XIII 97

mulk C. I 320; C. II 197-200, 228, 340; C. Ill
260, 431, 464; C. V 271; C. VI 68, 229,
616; C. VII 203, 218, 240, 248, 304; C. VIII
218, 285, 286, 338, 417; C. IX 189; C. X
263, 540, 541, 583, 585, 596, 597, 599; C.
XI 168; C. XII 96, 166, 363, 376; C. XIII 37,

38, 169

raiilk kisirdir C. 1X189

mulk ve mal C. VII 323

miilki C. II 284

mulk-ibekaC. X518

mtilk-i cihan C. V 346

miilk-i cihanin varisi C. IX 489

miilk-i dvinya C. I 415; C. VII 257, 320; C. XI

342; C. XIII 172
mulk-i hakikat C. XIII 42
miilk-i ilahi C. VI 593; C. IX 397; C. X 153
mulk-i ma'nevi C. VII 215, 304, 305; C. XIII

174,305
mulk-i mukayyed C. VIII 290
mulk-i mutlak C. VIII 290
mulk-i ruhani C. VII 203
mulk-i suriC. 1X143
mulk-i Suleyman C. I 329
miilk-i vttcud C. VII 338; C. VIII 142, 218; C. IX

322
miilk-i zahir C. I 416
mulkiyet C. II 228; C. IX 334; C. XI 168
mulktin maliki C. XII 362
muluk C. XII 507
mu'minC. 1166-168, 170, 179,269,276,278,

287, 292, 316, 382, 383, 405, 406; C. II

39, 152, 161, 213, 235, 277, 344-346,
459, 512, 556, 562; C. Ill 96, 97, 147, 148,
164, 277, 301, 348, 349, 445, 483; C. IV
13, 72, 117, 193-196, 198,204,205,216,
217, 223, 255, 275, 284, 289, 290, 343,
344, 390, 398, 461-463, 492, 505; C. V
128, 129, 305, 335, 355, 412, 490, 509; C.
VI 237, 238, 282, 322, 428, 429, 432, 465,
475, 476, 486, 555, 556, 558, 576-579,
627; C. VII 246, 247, 393, 414, 436, 457,
548; C. VIII 86, 106, 179, 198, 237, 267-
269, 295, 308, 344, 345, 363, 401, 412,
433, 444, 445, 479-481, 497, 498, 506,
517, 613; C. IX 19, 29, 34, 35, 69, 73, 85,

°&P?

MESNEVt-1 §ER?F §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6

89, 108, 122, 130, 144, 164, 176, 415,
537, 555,. 558, 564, 567, 575, 594-596; C.
X 35, 37, 144, 145, 249, 250, 258, 270,
271, 3:18, 323, 330, 331, 347, 384-386,
405, 411, 429, 447, 463, 464, 586, 600; C.
Xf 25, 57, 82, 98, 99, 183, 228, 233, 274,
275, 302, 307, 330, 360, 374, 381, 410,
455, 476, 499, 500, 597, 605, 606; C. XII
156, 157, 164, 165, 167-169, 187, 224,
264, 303, 304, 306, 325, 326, 337, 340,
368, 391-393, 436, 538; C. XIII 15, 36,
105-110, 112, 191, 196, 197, 203, 206-
208, 230, 296, 300, 335, 341, 342

mii'min cin C. XII 339

mii'min mizherdir C. XIII 105

mii'min, mii'minin aynasi C. II 344; C. Ill 23; C.
XIII 202

mii'min-i hakfki C. II 346; C. Ill 348

mii'min-i kamil C. IX 481

mu'min-i kamilin kalbi C. VII 243

mu'min-i muhakkik C. XII 187

mu'min-i salik C. V 129

mii'minin gidasi C. IV 423

mii'minin kalbi C. II 213; C. XII 367

mu'minler C. I 240; C. VIII 414, 457, 507

mu'minler karde§tirler C. IV 491

mu'minlerin babasi C. XIII 242

mu'minlerin beyi C. X 407

mu'minlerin mevlasi C. XIII 206

Mumft C. IV 479; C. V 17; C. VIII 59, 301, 314,
438; C. XIII 312

mumkin C. II 322, 323; C. Ill 105

mumkinat C. XII 520

mumsik C. Ill 123, 124

mtimcehan C. Ill 470

munacat C. 1 229; C. II 372, 406; C. Ill 458, 474,
475, 487, 492; C. IV 9, 35, 169, 179, 180,
184, 197, 257, 285, 416, 514, 515; C. V
69, 70, 117, 304, 372, 396, 580, 632, 633;
C. VI 23, 499; C. VIII 328, 403, 509, 515; C.
IX 56, 1 14, 139, 269, 401, 467, 525, 581;
C. XI 86, 152, 192, 194, 301; C. XII 126,
237, 277, 315, 474, 475; C. XIII 18, 110

munadaC. IV 281

munadiC. IV 281

munafik C. I 165, 166, 167, 168, 170, 297,
335, 336, 375; C. II 385; C. Ill 90, 91, 92,
208, 268, 301; C. IV 72, 226, 269, 270,
274, 276-279, 281, 283, 284, 286, 287,
329, 494; C. V 45, 63, 64, 77, 220, 221,
472, 623; C. VI 156, 428, 429; C. VII 67,
68, 370, 462, 463, 465; C. VIII 53, 106,
107, 544, 601, 621; C. 1X69, 98, 392, 553;
C. X 122, 395, 405, 502, 533, 541; C. XI
36, 357; C. XII 25, 331, 520; C. XIII 206

munah C. X 430 C. XI 90

miinazara C. V 371; C. XII 16; C. XIII 225, 236

miinazara erbabi C. V 370

miincemidC. XI 416

miindek C. XI11 277

muneccim C. I 304; C. V 232, 233, 239, 243,
247-254; C. VI 152, 153; C. VII 182; C. VIII
156, 165, 183, 184, 543; C. IX 602; C. X
599; C. XI 43-47, 50, 555, 557, 558, 560;
C. XII 268, 388; C. XIII 306, 345, 346

miinezzihler C. VIII 572

munfail C. II 149; C. XI 184; C. XIII 83

miinfik C. II 97; C. HI 123, 124

miin'im C. II 116; C. IV 122; C. VI 57, 466, 468,
469, 581; C. Vll 315; C. VIII 313, 438; C. IX
139; C. X 74; C. XI 604; C. XII 426

mun'imlikC. XII517

miinkasim C. II 434

munkerC. II 510; C. XII 519, 520

munkerat C. VII 438

miinkesirC. I216;C. 1X1 77

munkesirii'1-kalb C. VIII 279; C. IX 177

miinkir C. II 46, 47, 78, 167, 369, 370; C. Ill 96,
97, 188, 189, 222, 364, 434, 445; C. IV 72,
277, 281, 287, 317, 340, 422; C. V 472; C.
VI 31, 94, 112, 119, 121, 123, 137, 138,
140, 142, 149, 150, 154, 182, 183, 332,
567, 627; C. VII 26, 27, 232, 246, 414,
424, 426, 427; C. VIHT 40, 257, 259, 308-
314, 350, 589, 601, 614; C. IX 73, 85, 184,
185, 262, 378, 379, 392, 576, 577, 594,
606, 614; C. X 35, 37, 146, 250, 255, 270,
450, 542, 546, 634; C. XI 17, 18, 20, 26,
133, 307, 330, 344, 370, 371, 382, 392,
434, 435, 465; C. XII 40, 58, 59, 63, 99,
121, 151, 152, 177, 224, 340, 350, 407,
408, 478, 574; C. XIII 50, 109, 110, 147,
148, 195, 258, 259, 260, 262, 289, 296-
299, 341

miinkir-i evliya C. Ill 389; C. VII 313; C. X 145;
C. XI 371; C. XII 178

miinkir-i ha§r C. VII 269

miinkir-i Mesnevi C. X 634

miinkir-i tarik-i evliya C. XII 177

miinkir-i uluhiyyet C. VIII 307, 308, 310, 352;
C. IX 263, 488; C. X 285; C. XI 132, 134,
135, 136, 437; C. XII 575

miinkir-i vicdaniC. X 287

munkirin C. Ill 391

miinkirlik C. IV 286

Miincakim C. I 552; C. II 116; C. HI 92; C. IV
122; C. VII 315; C. VIII 38, 92; C. X 73; C.
XI 445

munteca C. XIII 100

miinteha C. VIII 49; C. X 554

miintehasiz olan Evvel ve Ahir C. V 574

munteha-yi suluk C. Ill 433

muntehi C. HI 484; C. IV 1 19; C. VII 322; C. IX
201; CXI 223

csypp

TERiMLER, DEYlMLER VE BAZI KELIMELER tNDEKSt

miintesib C. VIII 491; C. XI 189
munzevf C. V 432
miiraat-i nazfr C. IX 87
murai C. Ill 90; C. IV 389; C. X 12, 502
Murcie C. XII 187

murebbi C. I 194, 229; C. Ill 233, 345; C. IV 32,
219, 331; C. V 436; C. VI 165, 364, 478; C.

VII 274; C. VIII 526, 616; C, IX 56, 270; C.
X 258, 323; C. Xll 232; C. X11I 283, 288

murebbi-i has C. V 38

miirebbiye C. IV 45

miirekkeb C. Ill 203; C. IV 448, 449; C. XI 183;
C. XII 112

miirekkebat-i fahmiyye C. Ill 339; C. XI 404

murid C. I 222, 227, 229, 236, 298, 434; C. II
27, 106, 107, 109-112, 122-124, 131,
171, 196, 302, 310, 311, 328, 341, 365; C.
Ill 20, 23, 45, 46, 370, 371, 434, 436, 437,
441, 442; CIV 23, 32, 113, 114,305,389,
395, 403, 418-422, 425, 443, 444, 499,
501, 502, 508; C. V 12, 206, 384, 385,
422, 480, 534, 535; C. VI 51, 130, 226,
368, 387, 437, 610; C. VII 99, 100, 104,
108, 117, 118, 122, 158, 169, 171, 172,
212, 233, 307, 308, 416-418, 528, 533; C.

VIII 43, 54, 69, 88, 90-92, 249, 250, 620;
C. IX 81, 110, 112, 139, 148, 151, 167,
176, 177, 258, 265, 303, 305, 306, 308,
318-320, 376, 390, 391, 426-429, 430,
468, 471-474, 479-481, 497; C. X 64, 87,
92-95, 115-117, 119, 121, 124, 125, 128,
132, 133, 136, 137, 140, 141, 146, 150,
159-161, 170, 177, 178, 185, 231, 238,
239, 246, 267, 381, 382, 385, 386; C. XI
38, 74, 182, 203, 231, 407, 434; C. XII 28,
50, 53, 54, 71-74, 76, 77, 80, 253, 567; C.
X11143, 134, 163, 164,249

miiridan C. HI 433

murid-i akil C. X 147

murid-i a§ik C. VII ill

murid-i ebter C. VI 51

murid-i hakM C. VIII 609

murid-i has C. IX 434

miirfd-i hflekar C. X 126

murid-i mukallid C. IV 308-313; C. IX 433

murfd-i mucahid C. IV 306

mund-i sadik C. IV 310-312, 314; C. V 537; C.
XI 173, 402, 403; C. XII 26

muridin kalbi C. Ill 370, 371

rmiridlikC. XIII 164

muridullah C. V 622

miirset C. VIII 344; C. XII 478; C. XIII 194, 195

mursile C. XIII 261

murskt Bk. rehber, ustad C. I 36, 66, 96, 129,
227-229, 236, 298, 528; C. II 27, 28, 107,
110, 111, 210, 245, 291, 293, 295, 302,
304, 315, 365, 370, 373, 374, 503; C. HI

20, 21, 23, 39, 40, 45-47, 162, 178, 258,
381, 432; C. IV 31, 50, 75, 444, 462, 500;
C. V 88, 106, 144, 201, 213, 339, 409,
436, 479, 510, 535, 536; C. VI 46, 51, 52,

129, 240, 282, 477, 609; C. VII 101, 102,
108, 111, 171,370, 398, 416, 417; C. VIII
42, 43, 54, 67, 88, 98, 99, 103, 262, 319,

503, 553, 620, 621; C. IX 29, 126, 127,

130, 146, 165, 168, 171, 258, 270, 307,
356, 408, 413, 480, 602, 647, 650; C. X
153, 154, 184, 351, 428, 524; C. XI 166,
173, 175, 178, 180, 182, 217, 370, 378,
402, 403, 406, 466, 506, 519, 574, 623; C.
XII 28, 204, 206, 207, 270, 281, 282, 284,
319, 444, 589, 591, 595, 597; C. XIII 45,

61, 62, 74, 89, 134, 143, 170, 243, 251,
282, 283, 288

mur§id[lik] C. XII 295

mur§id-i arif C. V 350

mur§id-i hakfkf C. II 382; C. VII 498

mur§id-i kamil C. I 120, 135, 136, 139, 145,
147-150, 256, 434, 463, 537; C. II 27, 54,
55, 95, 106, 112, 130, 132, 207, 232, 236,
238, 243, 259, 271, 279, 289, 290, 291,
293, 297, 300, 301, 303, 307, 312-314,
316, 318, 319, 327, 332, 363, 364, 502,

504, 533, 534; C. HI 20-23, 39, 40, 43-45,

62, 64, 113, 114, 233; C. IV 32, 57, 190,
305, 306, 308-310, 312, 445, 477, 478; C.
V 31, 92, 114, 168, 206, 334, 350, 351,
384, 408, 409, 550; C. VI 43, 45, 50, 424,
425, 442, 461, 466, 468, 469, 597, 604,
609, 610; C. VII 31, 99, 104, 110, 118,
132, 158, 198, 256, 257, 260, 325, 365,
367, 398, 399, 404, 411, 412, 416, 418,
459, 493, 494, 499, 500, 509, ; C. VIII 137.
175, 227, 228, 318, 417-419, 526, 533,
554, 569; C. IX 19, 72, 91, 127, 131, 149,
150, 165, 167, 256, 265, 302, 308, 311,
338, 355, 357, 358, 371, 375, 376, 408,
473, 494, 649; C. X 132, 137, 429, 431,
437, 604, 632; C. XI 66, 76, 77, 114, 115,
173, 174, 176, 178, 182, 225, 231, 232,
401, 518-520, 622; C. XII 13, 26, 251,
252, 261, 278-281, 283, 388, 403, 417,
418; C. XIII 63, 67, 79, 97, 103, 139, 159,
165, 171,282

mursjd-i kazib C. V 76

mur§id-i mukallid C. IX 303; C. XIII 250, 251

mursid-i muddei C. X1I1 249

mur§id-i mtizevvir C. XI 176; C. XIII 249

mur§id-i nakis C. VII 417; C IX 128, 149; C. X
246; C. XI 508; C. XII 206

mur§idinde fanf olmak C, IV 56

miir§idiik C. I 256; C. VI 50; C. VII 371, 482,
493; C. VIII 117; C. IX 94, 151, 470; C. X
139, 269, 382, 460, 586; C. XI 325, 471; C.

<^P?

MESNEVI-J §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

XII 35, 152, 208, 626; C. XIII 164, 249,

289
murskMk da'vasi C. IX 493; C. V 213; C. VII 28;

C. X 381; C. XI 29, 469; C. XII 204; C. XIII

42,43
miirtais. C. I 451
murtecaC.VH19;C. X1II113
miirted C. Ill 364; C. XIII 289
muriivvet C. II 493; C. Ill 250
miisafirC. V 142; C. VIII 117, 118
musavat C. Ill 444
miisavflik da'vasi C. HI 437
musbetC. XI 27, 30
imisbit-i Hak C. XII 575
musebbib C. IV 135, 510, 516; C. V 116; C. VI

201; C. VII 54; C. IX 274, 502, 503, 505,

506; C. XI 430; C. XII 134, 135; C. XIII 205
miisebbib-i esbab C. V 583
musebbib-i hakikf C. XI 169
miisebbibu'l-esbab C. IV 1 7, 335, 514; C. V 1 15;

C VI 36, 39, 201, 308; C. IX 504
musebbib. C IV 345, 346; C. XII 132
mtiseddes mahzuf C. I 54
museddes maksur C. I 54
musemma C I 21 1, 250, 315, 358, 449, 520; C.

II 152, 158, 219, 238, 328, 425, 426; C. Ill

11, 39, 64, 169, 170, 192, 208, 290, 294,

340, 375, 427, 460; C. IV 235, 498; C. V

78, 362, 462; C. VI 74, 103, 177, 328, 623;

C. VII 40, 77, 386, 403, 409, 506; C. VIII

170; C. X 91, 348, 585, 624; C. XI 84; C.

XII 78, 130, 161,235,421,542
musemma ismin hakikatidir C. XII 130
musle C. XIII 295, 296
muslim C. IV 489; C. IX 130, 131; C. XII 158,

177
musluman C. I 269; C. II 151, 518; C. VII 312,

548; C. IX 105, 109; C. X 58, 258, 259,

262, 264, 385, 387, 388, 391, 392, 446,

576, 636; C. XII 167, 177, 186, 188, 190;

C. XIII 50, 197
musliiman olmak C. X 389
Miislumanhk C. VI11 41; C. IX 76; C. X 391, 387,

393, 395
musrifC. II 97
mustagfir C. II 325
mustagrak C. VIII 550; C. X 72, 316
mustahakk C. XI 494
mustahikk C. XI 494; C. XII 135, 137
miistamlC. X216
miistahlif C. I 386, 518; C. II 225, 315, 523; C.

HI 32, 327, 370; C. IV 37. 190; C. VI 145;

C. VIII 600; C. IX 51; C. XI 38, 244; C. XIII

220
miistaid kalb C. XII 42
mustaidd C. IX 26; C. XIII 46, 176, 218
mustaidd-i ezeli C. XII 158

miistain C. XI 445

mustakbel C. II 90, 91; C. Ill 69; C. V 308, 309;
C. VIII 319, 320, 323; C. IX 324; C. X 311;
C. XI 266; C. XII 255, 256, 274; C. XIII 167

mustakil C. VIH 450, 546; C. XI 430

mustakillu'l-vucud C. VI 102; C. IX 327

mustakzir C. VII 327

mustashib C. XI 397

mustatn C. VI 347; C, IX 13

Mustean C. HI 459; C. V 404, 492; C. X 58, 261;
C. XI 413, 562; C. XIII 258

mustearC. XIII 261

miistebid zalim C. V 462

miistebit hukiimdar C. VIII 162

miistecabu'd-da've C. V 495

mustecar C. XII 473; C. XHI 109

miistecin C. X314

mustecfz C. XII 279

mustedir C. IX 13

mustegasC. IX 115

mustehaza C. Ill 493

miistehcen kissa C. X 134

mustehlek C. U 342; C. VIII 339, 360

mustemi C. II 561, 564; C. VI 316; C. XI 293

mustemi' O'dur C. XI 348

mustenkih C. VII 327

miisteskf C. VI 392, 398; C. XII 241

miistesnk C. I 49, 53; C. VH1 60; C. XII 508

mustetab C. Xll 445

mustetim C. XII 197

musteva C. II 213

musteva-yi Rahman C. II 477; C. XII 536

mustevhas. C. XI 466

mustezad C. VII 334

mustezad beyit C. XII 63

musa' C. XII 285

miisabehet C. I 297, 298

mii§agale C. VI 115

mu§ahedat C. IX 650; C. X 351

mii§ahede C. 1 50, 108, 130, 247, 261; C. H 162,
231, 328, 359, 434, 502, 503, 512, 513,
514; C. Ill 166, 169, 241, 300, 446, 461; C.
IV 265, 266, 296, 369, 371 , 373, 393, 396-
398, 422, 485; C. V 17, 18, 148, 272, 357,
406, 513, 515, 525, 526, 565, 633, 634; C.
VI 21 1, 230, 304, 385, 388, 453, 454, 584,
604, 606, 613, 618; C. VII 30, 31, 140,
161, 242, 245, 272, 460, 484, 508; C. VIII
50, 67-69, 198, 236, 340, 344, 439, 440,
443, 444, 450, 508, 522, 530, 531; C. IX
61, 111, 131, 132, 267, 336, 347, 349,
411, 625, 649; C. IX 617; C. X 143, 186,
204, 258, 367, 422, 445, 453, 459, 480,
518, 536, 537, 539, 541, 577; C. XI 22,
201, 216, 233, 324, 520; C. XII 117, 154,
174-176, 193, 233, 242, 267, 268, 278,
285, 302, 413, 542. 545, 615; C. XHI 46,

c^pa

TERlMLER, DEYIMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSt

P^

79, 94, 124, 143, 144
mu§ahede mertebesi C. X 453
mugahede §arabi C. VIII 71
mu§ahede-i cemal C. X 538
mu§ahede-i Hak C. II 149; C IX 327
mu§ahede-i hakaik C. IX 60
mu§ahede-i hakikat C. Ill 38; C. VIII 446; C. X

429
mu§ahede-i vahdet C. IX 365
mu§ahede-i zat C. VIII 344
mu§ahede-i zevkiyye C. VIII 247
mu§ahid C. XIII 333
mu§avere C. II 296; C. IV 124; C. VII 365; C. VIII

251; C. XII 222
mu§ebbek C. X 459
mu§ebbih C I 52; C. Ill 32, 33; C. V 13; C. VIII

572
Mugebbihe C. II 381; C. XII 187
mu§ebbihLn te§bihi C. Ill 378
mu§fik C. IV 275
miisfr C. XII 309
mu§k C IV 237; C. VII 522
mu§k-iCfri C. X 127
mii§kUC. VI216; C. VII 50
mu§kilin mu§kili C. X 149
mu§rik C. I 335; C. Ill 236; C. IV 130, 131; C. V

13, 472; C. VI 555, 558, 577; C. VIII 450,

451, 607, 616; C. X 249, 250, 585; C. XI

329, 351, 599; C. XII 43, 119, 193, 194; C.

XIII 281
mii§rik?e konu§mak C. XII 40
mii§rik-i hafT C. VIII 451
mu§tak C. II 239; C. VI 530, 584; C. VII 219; C

XI 400; C. XII 272
mii§taklik bangi C. HI 373
mu§teheyat-i nefsaniyye C. VII 444; C. IX 460,

462
mugtehi C. XIII 108
mu§tera C. IX 483
mu§teri C. II 505; C. HI 116, 164, 1 1 7; C. IV 167,

378, 379, 452; C VIII 237; C. IX 376, 480-

483; C. X 634; C. XI 24, 49, 290, 291, 292,

293, 302, 303, 305; C. XII 314, 315, 508;

C. XIII 211
mlitabaat C. VII 472
mutalaa C. I 77
mutalaat-i felsefiyye C. IX 313
muteallim C. XII 547
muteayyin C. V 565
mutecasir C. Ill 429
mutecella-leh C. II 553
mutecelll C. VI 345; C. XII 467; C. XIII 317
muteeddib C. XIII 95
rauteellim C. Ill 478
mutefekkire C. I 109
mutegayyir hadistir C. XIII 253
muteharrik C. VI 539

mutehayyile C. I 109; C. VIII 142; C. XI 65; C.

XII 496
tnutekebbir C. II 132, 332, 369; C. VI 157, 158,

162, 164; C. VH 295, 313; C. VIH 277; C.

XII 152
Mutekellim C. Ill 150; C. V 375; C. XI 430; C. XII

134; C. XIII 239
mutekellimin C. I 453, 530; C. II 73, 237, 243;

C. IV 292, 293, 294, 304; C. VI 382; C. VIII

530; C. XII 187, 189; C, XIII 71, 84, 94, 95,

128
mutelezziz C. Ill 478
mutenahi C. II 213; C. V 501
mutenasib endam C. VI 456
miite§abihat C. 1 439; C. V 377; C. VI 329; C. VIII

109, 453; C.X 318; CXI 349
mute§abihat-i Kur'aniyye C. IV 373
mute§erri* CIV 164; C. 1X29
mute§eyyih C IV 351; C XI 406, 407
imitevari C. X 365
mutevassit C VII 322
mutevazi" C. HI 228; C V 546; C VI 157, 317;

C. VII 295; C. VIII 276, 474, 463; C IX 55,

373; C. X 208; C XIII 289, 290
muteyyem C. XI 594
mutezellil C II 377
miittakf C. Ill 60, 148; C. VII 21, 84, 519; C. VIII

484, 497; C IX 399, 529, 576; C. XI 104,

105
muttekaCXII123
miivekkel C. VI 21, 373-376, 550, 563, 564; C

VIII 58
muvekkel-i haft C VI 374
muvelledat C VI 534
muvellid C. XI 582
muvellideC. V1211
muvelUdii'l-humuza C I 286, 293, 297, 396; C.

HI 452; C V 19; C VI 484, 534; C. VII 132,

533; C VIII 264; C IX 79, 152, 388, 522;

C. XI 30, 31; C. XII 492, 517, 525; C Xffl

24, 257, 264
muvellidu'l-ma C I 293, 297, 396; C. Ill 452; C

VI 534; C. VII 533; C. IX 79, 152, 388, 522;

C. XI 30; C XII 517; C XIII 264
miivesvis C. VIII 540; C IX 324; C. X 265; C XI

204
mttzah C. XIII 89
muzayede C XIII 205
niuze C. VII 300
miizekkerCIV21
muzekkir C I 77; C XIII 160
muzevvir C II 106; C VIII 620; C X 381; C. XI

216; C. XII 490; C. XHI 133, 134, 135
muzevvir §eyh C. Vll 499, 500; C. X 137, 176;

CXI 154
miizeyyenat C. IX 208; C. XIII 180
mtizeyyenat-i diinyeviyye C. IX 207, 208

C £P?

pp-

MESNEVf-1 §ERlF §ERHI / XIII. ClLT • MESNEVI-6 •

MttZlll C. II 271; C. VII 30, 254; C. VIII 314; C.

XI 341
muztnahil C. X 624
N
nabiz C. I 137, 140, 141; C. VII 90, 529, 530; C.

XI 440, 428, 429
nadiye C. X 349
na-ehil C. X 368

nafaka C. VII 551; C. IX 464; C. XI 568, 569,

570; C. XIII 281
Naff C. I 234; C. Ill 169; C. IV 111; C. V 405; C.

VI 228, 496; C. VII 327, 522; C. VIII 61; C.

IX 505; C. X 153, 200, 347; C. XI 24, 25,

564; C. XII 81, 91,219, 557
nagamat C. II 37; C. VII 221, 222; C. IX 88, 89
nagamat-i musikiyye C. XII 48
nagmeC.1114, 15, 17, 59; C. IV 444, 501, 502;

C. VI 500, 501; C. VII 221; C. XI 230, 231,

247, 541, 557; C. XIII 293
nagme-i musiki C. VII 220
nahar C. X 287
nahQ C. XII 524, 525
nahiv C. 11*263-266, 435; C. IV 472; C. V 378;

C. VI 69
nahivci C. II 264; C. IV 473
nahiye C. XIII 126
nahl C. II 298; C. VI 277, 400; C. VII 411; C. IX

153; C. X31;C. XII 525
nahl-i revan C. VI 277
Nahnu's-saffun C. X 621
nahr giinu C. XI 605
nahs C. I 264; C. HI 117, 427; C. VI 72; C. X

473, 474; C. XI 316, 556; C. XII 276, 277,

392, 394
nahs ve sa'd halleri C. IX 121
nahs yildizi C. IV 232

Nahs-i asgar C. Ill 116; C. X 474; C. XIII 311
Nahs-i ekber C. II 505; C. Ill 116, 471; C. VII

185; C. X 161, 162, 221, 473; C. XI 49; C.

XII 341

nahvetC. II 119, 120, 369; C. VI 316; C. X 14;

C. XI 389; C. XII 35
nahvi C. II 262, 266; C. V 372
naib C. 1 246; C. II 202; C. VI 93; C. VII 240; C.

IX 175, 256, 270, 298, 453, 489, 528; C. X

207; C. XIII 179, 194, 200, 201, 202, 204,

205,212,214,232,311,312
naib-i Hak C. II 225; C. V 27; C. IX 176; C. XI

620; C. XIII 206
naib-i ilahf C. I 171
naib-i Rahman C. II 221
naib-i §eytan C. XII 329
naim C. 1417
nais. C. XI 465
naka C. VI 608; C. VII 450; C. VIII 249, 250; C.

1X503
naka-i Huda C. VI 600

naka-i ilahT C. II 175

naka-i ruh C. VI 600, 604

nakatullah C. II 1 73

nakd Bk. nakid C. IV 55; C. VIII 305; C. X 26; C.
XII 289

nakd-i ceyyid C. X11I 348

nakd-i enaniyyet C. XIII 75

nakd-i hal C. VIII 444

nakd-i halis C. IV 56, 304

nakd-i ilm C. XII 289

nakid C. VI 277, 365; C. VII 524

nakil gibi donanmi? C. VI 277, 365

nakil-i sada C. XII 238

naklS C. I 74, 162; C. II 222, 373; C. VI 259,
336; C. VII 496; C. VIII 53, 241, 262; C. IX
372, 444; C. X 36, 129; C. XI 198, 406,
414, 434, 456; C. XIII 127

nakis akil C. Ill 423

nakis ilim C. Ill 423

nakis insan C. XI 87

nakis mur§id C. IX 129, 148; C. XI 507, 508

nakis rehberC. 1X131

nakislar C. XI 99

nakisu'1-akl C. XII 57

naklS. C. I 233, 327, 348, 529; C. II 40, 239,
240, 244-246, 277, 278, 288, 314, 315,
338, 344, 430-434; C. Ill 38, 286, 290,
370, 491; C. IV 10, 81, 193; C. V 253, 388,
389; C. VI 108; C. VII 121, 135, 240; C. VIII
92, 93, 222, 223, 315, 316, 353, 368, 420,
421, 509, 512, 579, 580, 615, 618; C. IX
117, 314, 490; C. X 121, 179, 184, 185,
209, 228, 339, 461, 367, 450, 451, 504,
505, 513, 516; C. XI 50, 60, 285, 419, 479-
481, 508, 601, 602, 612; C. XII 390, 420,
446, 471, 540, 541, 565; C. XIII 177, 265,
340

naki§ baglayicilar C. VIII 376

naki C. II 213; C. IV 339, 406; C. V 594, 603; C.
VI 226; C. VII 393, 516; C. XII 83, 285,
306, 367, 439

nakib C. II 247, 259, 268; C, XII 181; C. XIII
291

nakid Bk. nakd C. II 345; C. VIII 443

nakil C. VIII 395

nakil mes'elesi C. Ill 270

nakirC. XI1511

nakkab nikab C. X 429

nakkare C. II 444

nakkas. C. 1 233; C. II 314, 315; C. Ill 38, 39; C.
IV 192; C. V 253, 367, 368; C. VII 121; C.
VIII 315, 420

nakka§-i hakiki C. Ill 39

nakkaghk C. II 429; C. X 474

nakl Bk. nakil C. VI 585

nakl-i a'raz C. Ill 274

nakl-i ma'nevf ve mecazf C. Ill 270

*&$&>

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER lNDEKSt

nakl-i zilli C. Ill 270

Nakstendiyye Bk. Nak§iyye C. VIII 447; C. IX
302; C. XII 51; C. XIII 283

nak§-i abdani C. Ill 34

nak§-i evliya C. I 195

nak§-i hasen C. V 368

nak§-i Kandehar C. VII 273

Nak§fC. II 327

Nak§iyye C. VI 529; C. IX 314; C. XI 180

nakur-i kull C. VII 220

nakz-i ahd C. V 472; C. VII 484; C. X 164, 165

nal Bk. na'l C. VII 320

nale C. I 73, 74, 78, 230, 472, 532, 533; C. Ill
327; C. V 69, 70, 72, 73

na'leyn C. Ill 372

nahn C. IX 463

na'l-i ma'kus C. XI 533

na'lin ters olmasi C. XI 518, 561, 592

nam C. HI 409; C. VII 258, 370; C. VIII 175

namahrem C. II 136; C. Ill 341; C. VII 301; C. X
367, 371; CXI 241, 246, 435

na-marzi C. VII 438

namaz Bk. salat C. I 187; C. II 148, 204, 205,
341, 406, 407, 510; C. HI 179, 207, 264,
265, 268, 493; C. IV21, 41, 213, 214, 255-
259, 272, 320, 321, 368, 396, 415, 423,
424, 444, 447; C. V 541, 542, 545, 550,
566, 568, 569, 572, 574, 575, 586, 587,
605, 633, 634, 636; C. VI 172, 179, 180; C.
VII 363, 425, 461, 462; C. VIII 205, 502,
544; C. IX 73, 75, 89, 96-98, 164, 165,
293, 419, 423-425, 524; C. X 54, 56, 57,
59, 121, 277, 377, 378, 445, 476, 532,
533, 570, 576, 608, 620; C. XI 585; C. XII
12, 24, 49, 240, 324, 325, 432, 519, 520,
523, 547, 606, 618; C. XIH 146, 263, 328

namaz kapisi C. VIII 204

namazda aglamak C. IX 425

namazda ah etmek C. IX 519

namazda cemaat C. XI 1 65

name C. V 634; C. XI 601, 602

name-i kalb C. XI 440

namesni C. IV 422

nam-i Ahmed C. I 260

nam-iilahiC. VIII 310, 311

nam-i peygamben C. VIII 310

nam-iResulC. VIII 311

nam-i pak C. XIII 50

namiye C. VI 2 1 1

namus C. II 369, 370; C. IV 141; C. VII 435; C.
XI 76, 77, 211; C. XII 611-614; C. XIII 72

namus da'vasi C. XII 35

namus-i ma'nevi C. XI 608

namus-i mevhum C. II 367, 368

namus-i §er'f C. IV 141

namiitenahf C. II 213; C. Ill 191; C. V 246, 501;
C. VII 318

narC. 1253, 255, 256; C. II 495; C. X 151, 152
nar Bk. ates. C. Ill 17, 181, 348, 349; C. VI 522,

523, 524; C. VII 186, 208; C. VIII 268, 269;

C. IX 160, 453; C. X 531; C. XII 55, 369; C.

XIII 18, 19
nar fi^egi C. VI 358
na'ra C. VIII 493; C. X 378, 379; C. XIII 237,

238
nardenk §erbeti C. I 253
nar-i firkat C. VI 616
nar-i nefsaniyyet C. Ill 1 7
nar-i semum C. II 486
nar-i §ehvet C. II 486, 487
nar-i §evk C. VIII 585
nariC.II284;C.HI41;C. V1532
nar-i semum C. HI 254
nar-i §ehvet C. VI 22
narfler C. II 485

nas C. VII 230, 293; C. IX 517; C. XII 289
Nasara C. Ill 391, 392; C. VIII 615; C. XI 307
na-savab C. X 367
nasayih-i enbiya C. VI 140
nasayih-i enbiya ve evliya C. VII 97
nasb-i himmet C. IV 446
nasin hayirlisi C. XI 1 66
nasirC. VIII 181,237
nasib C. IV 269; C. IX 35, 36, 112, 113; C. X

327
nasihat C. I 554, 557; C. II 181, 182; C. Ill 302;

C. IV 41, 63, 64, 66, 74, 75, 77, 78, 187,

324, 327, 328; C. V 477, 478; C. VI 138,

142, 145, 154-156, 183; C. VII 154, 315,

467, 468; C. VIII 134, 190, 475, 488, 608;

C. IX 497, 498; C. X 15, 425; C. XI 20, 47,

156, 268; C. XII 218, 625-627; C. XIII 88,

160
nasihatgiC. VI 152
nasih-i rabbani C. VII 360
nasiye C. HI 363; C. VII 456; C. VIII 49; C. X

255. r xi 525
nasrani C. Ill 391; C. IV 276; C. VI 332; C. VIII

48, 615; C. X 182, 359, 365, 450; C. XI

214; C. XII 169,463
Nasraniyyet C. VIII 106
nass C. VI 309, 310
NasuhC. X61, 62
Nasuh tdvbesi C. X 67
nasur C. VIII 237
nasut C. Ill 491; C. IX 301; C. XII 369; C. XIII

193
nasutiyyet C. Ill 35, 492, 493, 495; C. VIII 229,

230, 337
na't C. VII 77
natikC. V403;C. VI 216
natika C. II 328, 460; C. VI 43, 44, 216; C. XIII

330, 331
natik-i kamil C. V 498, 499, 501

6 $P 5>

MESNEVl-I §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6

nay Bk. ney C. Ill 146

nayzen Bk. neyzen C. VI 405

naz C. I 524, 525, 573; C. Ill 188; C. V 353; C.

V 376; C. VI 528, 542; C. VII 406; C. IX
193-196, 198; C. X 473, 481, 618; C. XI
416, 486; C. XIII 282

naz ehli C. X 338

naz giilistani C. XIII 287

naz gulzan C. XIII 287

nazar C. I 204; C. II 222, 249; C. VII 81, 198,

199, 523, 531, 548, 555; C. VIII 378; C. X

169, 339, 594, 595; C. XI 482; C. XII 343
nazar ayetiC. IX 180
nazar ber-duhten C. Ill 20
nazar degdirici goz C. XI 79
nazar degdirmek C. I 555; C. IX 182
nazar degmekC. IX 178, 179; C. XI 79, 80, 325;

C. XII 282, 283; C. XIII 313, 314
nazar degmemek C. IX 326; C. XII 125
nazar degmesi C. VIII 245; C. IX 179
nazar eylemek C. XII 283
nazar takimlan C. IX 179
nazargah C.'IV 117; C. V 335, 337; C. IX 300
nazargah-i Hak C. V 594, 601, 602
nazar-i aklf C. VI 71; C. VII 108; C. X 257, 606;

C. XII 152, 153
nazar-i cemali C. X 595
nazan degmek C. XIII 283
nazar-i evliya C. Ill 316; C. XI 433
nazar-i fikrf C. 11 422; C. VII 231; C. VIII 472,

474; C. XII 154-156
nazar-i hakaretle bakmak C. XII 1 77, 1 78
nazar-i iksir C. IV 288
nazar-i iksir-i Risaletpenahf C. VI 205, 206
nazar-i ilahi C. VII 191; C. IX 297
nazar-i inayet C. XII 284
nazar-i kalbf C. IV 467; C. VIII 323
nazan masivallahdan kat' etmek C. VII 84
nazar-i peygamben C. IX 69
nazar-i rahmet-i ilahi C. X 569
nazann C. II 320
nazariyyat-i fenniyye C. XI 27
nazemn C. X 239
nazim C. I 37; C. V 401, 402; C. IX 599; C. X 42,

632
nazim ve kafiye C. X 632
nazir-i Hak C. XII 299
nazfrC. Ill 239; C. XIII 219
nazianrrtakC. IX 194
nazm-i hal C. X 407
ne ekersen, onu bicersin C. VI 632
nebal Bk. nebatat C. I 1 1 7, 123; C. II 482; C. Ill

463, 480; C. IV 151, 388; C. V 271, 340; C.

VI 42, 304, 396, 473, 480, 541; C. VII 131,
173, 239, 268, 296, 297, 371, 397; C. VIII
150, 318, 378, 522, 523, 552, 554, 555,
599; C. IX 59, 83, 269, 275, 276, 277, 345,

372, 379, 574, 575; C. X 242, 273, 290,
305, 448, 462, 518, 520, 521; C. XI 54,
157, 196, 359, 406, 566, 577; C. XII 541;
C. XIII 24, 210, 260

nebat ile mlikaleme C VII 372

nebatat Bk. nebat C. II 73, 540; C. IV 152; C. V
272, 402; C. VI 303, 533; C. VII 294, 297,
379; C. VIII 297; C. IX 58, 83, 570; C. X
243, 553; C. XI 18, 30

nebataM ibtidaiyye C. XI 405

nebat-i ma'rifet C. XIII 211

nebatlik C. V 136

neberd C. X 307

nebi Bk. peygamber, resCil C. I 519, 528; C. II
201, 326, 327, 455, 491; C. HI 99, 323; C.
IV 329, 336, 338; C. VI 145, 152, 191; C.

VII 206, 311, 360, 472; C. VIII 155, 187,
235; C. IX 258, 307, 385; C. X 207; C. XI
21; C. XII 428, 478

nebflC. V 117;C. X11567

nebfnin erzaki C. VI 34

nebiyy-i miirsel C. II 552, 553; C. VIII 337; C. XII

35
nebiyy-i sadtk C. IX 382
nebiyy-i seyf C. XI 171
nebiyy-i ta'rff C. I 66
nebiyy-i te§n C. 1 66
necaset C. Ill 380, 494, 495; C. V 552, 553; C.

XII 99, 195
necaset bdcegi C. XI 289; C. XII 99
necaset-i ahlak C. Ill 494
necaset-i batme C. V 553
necaset-i nefs C. Ill 494
necasetten taharet C. HI 380
necat C. V 577; C. XI 103, 268; C. XII 298
Neccariyye C. XII 187
neces C. V 552; C. VII 97; C. XII 195
neces-i batini C. XII 194, 195
necm Bk. yildiz, niicum C. V 541; C. VII 547; C.

VIII 72; C. XI 45
necm-i sakib C. VI 565

nedamet C. Ill 457, 480; C. VI 23, 24, 525; C.
VIII 143, 144; C. IX 129, 130, 175; C. X 25,
48, 61, 63, 82

nedamet-i kalb C. Ill 458

nedim C. X 333, 334

nedfm-t §ah C. X 334

Nefahtu C. VI 405; C. XII 527

nefehat Bk. nefha C. II 25, 26, 43

nefehat-i ilahiyye C. II 26, 27

nefes C. I 294, 295; C. II 51, 54, 55, 60, 61,
284, 337, 394, 395; C. HI 57, 58, 237; C. IV
281; C. V 51, 52, 588; C. VI 440, 497; C. VII
56, 57, 480; C. VIII 342; C. IX 440, 442; C.
X 528; C. XI 28, 42, 360; C. XII 259

nefes-i abdani C. Ill 259

nefes-i rabbani C. Ill 259

ff $P?

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSi

nefes-i Rahman C. Ill 337; C. VII 538, 541

nefes-i rahmam C. I 249, 363, 433; C. II 25, 67,
217, 218, 324, 394, 395, 434; C. Ill 38,
492; C. IV 137, 220; C. V 16; C. VI 346,
405; C. VII 17, 136, 184, 251, 252, 480,
481, 526, 537; C. IX 379, 388, 389; C. X
520, 521; C. XI 404; C. XII 368

neffahC. XII 172, 173

neftas C. VI 440

neffasatc. VIII 415

neffat C. Ill 363

nefti C. VI 266, 406; C. VIII 418; C. XI 507, 508

nefha C. II 23, 24, 26, 55; C. HI 396; C. XI 508

nefha-i feyz C. Ill 326

nefha-i tlahf C. VI 603; C. X 250

nefha-i sur C. XI 260; C. XIII 76

nefh-i hayat C. 1X510

nefh-iiiahiC. XIII 210

nefh-i sur C. IX 527, 569; C. X 554; C. XI 288

nefh-i CibrilC.V 618

nefh-i ilahf C. I 459; C. IV 190; C. VII 230; C. X
520

nefh-i maarif C. II 90

nefh-i run C. VII 98

nefh-i sur C. II 60, 236; C. IX 568

neffrC. X218

nefis C. I 39, 83, 98, 104, 122, 136, 142, 147,
149, 150, 152-154, 184, 192, 227, 269,
271-373, 283, 310, 411, 416, 417, 419,
424, 425, 559, 562; C. II 40, 53, 55, 74,
91, 190, 202-204, 209, 210, 219, 224,
227, 229, 234, 245, 273, 279, 280, 294,
296, 307, 312, 322, 327, 381, 398, 487,
514, 541; C. Ill 16, 19, 22, 206, 212, 213,
220, 222, 224, 225, 298, 304, 348, 350,
366, 401 , 426, 427, 450, 487; C. IV 2 1 , 22,
32, 44, 50, 56, 57, 64, 123-127, 129, 132,
154, 169, 199, 200, 210, 211, 224, 233,
244, 268, 298, 302, 315, 319, 328, 333,
342, 347, 348, 351, 353, 354, 360, 361,
380, 392, 393, 422, 435, 439, 440, 487,
504, 509; C. V 26, 74, 96, 97, 111, 113,
114, 116, 119, 121, 122, 150, 161, 162,
190, 192, 193, 216, 217, 263, 269, 281,
283, 288, 327, 333, 416, 510, 579, 590,
592; C. VI 22, 32, 33, 34, 45-48, 82, 106,
114, 129, 132, 133, 149, 154, 155, 156,
165, 166, 212-314, 234, 237, 282, 285,
294, 298, 306, 344, 355, 358, 416, 424,
427, 428, 435, 438-443, 459, 460, 462,
476, 514, 580, 597, 602; C. VII 17, 29, 45,
46, 83, 142, 189, 267, 305, 319, 324, 337,
402, 412, 436, 437, 450, 455, 456, 459-
461, 477, 484-486, 496, 498; C. VIII 18,
43, 44, 80, 118, 128, 129, 135-138, 145,
157, 160, 185, 214, 233, 242, 249, 259,
260, 265, 266, 269, 273, 274, 276, 307,

325, 326, 369, 436, 444, 459, 465, 474,
480, 481, 489, 497, 514, 518, 521, 546,
548, 549, 576, 596; C. IX 63, 66, 72, 98,
111, 157, 230, 233, 235-238, 242, 243,
251, 256, 257, 264, 275, 277, 306, 307,
318, 327, 341, 344, 361, 390, 402, 412,
445, 452, 454, 456, 457, 460, 463, 464,
479, 555, 634, 645; C. X 25, 65, 88, 93,
94, 96, 97, 123-125, 139, 150, 244, 258,

259, 261, 269-271, 274, 275, 291, 292,
299, 300, 317, 336-340, 342, 351, 380,
381, 403, 417-419, 425, 427, 440, 476,
487, 489, 492, 494, 500-503, 507, 509,
512, 524, 525, 570, 571, 579, 603, 612-
614, 633, 635; C. XI 21, 28, 29, 53, 76, 96,
99, 101, 114, 137, 138, 152, 153, 163,
171, 174, 176, 178, 180, 181, 186, 188,
192, 206, 224, 226, 253, 268, 287, 290,
302, 310, 324, 340, 375, 377, 378, 380,
407, 410, 416, 421, 425, 426, 464, 473,
474, 497, 498, 508, 560, 563, 564, 565,
571, 579, 591, 603, 608, 614; C. XII 54,
55, 124, 157, 251-253, 259, 272, 278,
279, 321, 330, 375, 421, 494, 523, 546,
562, 595, 606, 607, 613; C. XIII 31, 61, 63,
72,87, 105, 116, 117, 126, 129, 138, 142,
163, 208, 210, 230, 231, 246, 248, 256,
257, 280, 285, 287, 288, 290, 301, 307,
308, 310, 342, 344

nefis buzagisi C. XI 579
nefis cehennemi C. X1I1 231, 232, 248
nefis ejderhasi C. V 282, 284
nefis e§egi C. Ill 206
nefis gazasi C. XI 607
nefis gulyabanfsi C. Ill 2 1 1
nefis hirsizi C. Ill 298
nefis ilecenkC. VIII 319
nefis kdpegi C. VI 46; C. XIII 308
nefis kurdu C. XI 604
nefis kuyumcusu C. I 141, 147, 153
nefis okiizit C. Ill 402, 403
nefis olumu C. I 152
nefis sahibiC. Ill 218
nefis seytani C. Vll 338
nefis ve §eytan yiiani C. XII 607
nefislere muhalefet C. IV 124
nefislerin hubsii C. XIII 309
nefis-perest C. X517
nefret C. XII 264
nefrfn C. XI 345, 412

nefsani C. IV 25, 387, 408; C. V 439; C. VI 284;
C. VII 460; C. VIII 91; C. X 21, 464; C. XII

260, 276, 340
nefsani hazC. IX 156

nefsani kimse C. IV 149, 150; C. XII 327, 490

nefsani sarhosjuk C. V 228

nefsani sifatlar C. VII 522: C. IX 650; C. XI 48;

^

MESNEVl-I §ERlF §ERHt / XIII. CiLT • MESNEVt-6 •

C. Xll 344; C. XIII 135, 191

nefsaniyet C. I 76, 406; C. Ill 60; C. IV 198, 344;
C. V 384; C. VI 120, 128, 635; C. VII 42,
362, 371; C. VIII 35, 141, 142, 205; C. IX
22, 132, 243, 263, 287, 384; C. X 82, 147,
200, 420, 455, 603, 613; C. IX 385; C. XI
62, 176, 224, 368, 397, 400, 403, 440,
469, 471, 477, 578; C. XII 107, 258; C. XIII
207,231,252,279,311,338

nefsaniyyet kapisi C. Ill 347

nefse muhalefet C. IV 140

nefsi bo§amak C. VI 384

nefs-i cuz'iyye-i semaviyye C. IX 509

nefs-i emmare C. I 83, 84, 142, 145, 146, 208,
269-272, 369, 370, 398, 417, 420, 441,
442; C. II 123, 130, 417, 517; C. Ill 66,
142, 143, 333, 415, 455; C. IV 22, 31, 36,
50, 91, 179, 201, 239; C. VI 15, 275, 437,
438, 477, 478, 501, 580; C. VII 190, 415,
428; C. VIII 185, 201, 207, 292; C, IX 199,
264, 479, 555; C. X 500, 502; C. XI 178,
179, 192, 195; C. XII 75-77, 389, 523,
562, 563, 587, 588; C. XIII 280, 307, 308

nefs-i evvel C. VI 183, 184

nefs-i Fir'avn C. VI 366

nefs-i gazabiyye C. IV 410; C. VIII 320

nefs-i hayvanf C. Ill 219; C. IV 233; C. V 270,
567; C. VI 200, 237, 397; C. VIII 44, 46; C.

X 124, 141, 237, 500, 506; C. XI 377
nefs-i hayvaniyye C. II 274, 295, 296, 300,

312; C. IV 43, 234; C. VI 21 1, 396, 400; C.

VII 485; C. VIII 292, 320; C. IX 58, 586,

587
nefs-i insam C. VI 211, 397; C. VII 485; C. X

244; C. XI 65
nefs-i kamile ve safiye C. VIII 241
nefs-i katile C. X 25
nefs-i kesff C. VII 105
nefs-i kiill C. I 459; C. II 280, 362; C. HI 65, 67,

68, 105, 333; C. VI 184; C. VIII 374; C. IX

463; C. XI 202; C. XII 561 , 562, 584; C. XIII

31, 82, 160,223
nefs-i kiill mi'man C. XII 585, 586
nefs-i kiill sahi C. XII 594
nefs-i leim C. VIII 584
nefs-i levvame C. 1 83, 208; C. Ill 415, 428, 455;

C. VI 501; C. VII 190, 428; C. IX 199; C. X

14; C. XII 563
nefs-i meleki C. VI 397
nefs-i merziyye C. I 83
nefs-i mevhum C. V 474; C. X 497
nefs-i muhammediyye C. XI 500
nefs-i mutmainne C. I S3, 242; C. II 214, 517; C.

Ill 415; C. IV 22, 201; C. VII 190, 333, 428;

C. VIII 258; C. IX 199, 586, 587; C. X 14; C.

XI 195; C. XII 587
nefs-i muzlim C. IX 1 96

nefs-i miilhime C. I 83; C. Ill 415; C. IV 154; C.

VI 49; C. VII 428; C. IX 199; C. XI 179
nefs-i natika C, I 144; C. II 386, 387, 460; C. VI

526; C. VII 46; C. IX 422; C. XII 94, 234,

304; C. XIII 297, 331
nefs-i natika-i kiilliyye C. IX 509
nefs-i nebatf C. VI 397
nefs-i nebatiyyeC. VI 211
nefsi oldurmek C. IV 189; C. XII 245
nefs-i raziye C. I 83; C. VI 461
nefs-i safiye C. I 83, 150; C. II 210; C. IV 179; C.

V 442, 487; C. VI 401, 494; C. VII 441; C.

VIII 74, 82, 93; C. IX 341; C. X 177; C. XI

431
nefs-i safiye ve kamile C. VIII 129
nefs-i salih C. VIII 419
nefs-i samC. VI 183
nefs-i §ehvet C. X 500
nefs-i tabu C. VI 397
nefs-i vahide C. IV 489, 491, 494; C. VI 29, 170;

C. VIII 433; C. XI 63, 597
nefs-i zalim C. VII 310
nefs-i zulmam C. VI 48
nefsi, nefsi C, VII 408, 542
nefsim, nefsim C. VIII 577; C. X 88
nefsin arzusuna muhalefet C. IV 123
nefsin ba§im kesmek C. IV 189
nefsin hilesi C. I 184
nefsin igvasi C. I 340
nefsin ile mesveret C. IV 126
nefsin mihneti C. XIII 300
nefsin §erri C. IV 244
nefsinden gecmek C. VII 453
nefsine muhalefet C. XIII 1 1 7
nefsine zalim C. 1 262; C. VI 298
nefsine zuliim C. VIII 437
nefsini bilmek C. VI 72; C VIII 429; C. IX 202,

362
nefsini tezkiye C. VIII 12
nefsinin cuvah C. XIII 211
nefsinin e§egiC. III 414
nefsu'1-emir C. V11I 450
neft yagi C. VIII 279; C. X 633; C. XII 553
nefy C. I 519, 520; C. II 101; C. VI 447; C. VII

259; C. IX 213, 349, 643; C. X 34; C. XI

221, 222, 252, 257, 258, 325; C. XII 575;

C. Xffi 148
nefy u isbat C. VI 331, 332, 334, 336, 337; C.

XI 180
nefy ve isbat arasini cem' C. VI 330
nefy-i havatir C. IV 454
nefy-i kesret C. IX 214
nefy-i masivaC. VIII 321
nefy-i riya C, VIII 329

nefy-i vucud C. I 526; C. VIII 321; C. X 161
nefy-i vucud-i izaff C. X 34
nefy-i vucud-i masiva C. VI 447

s^P?

TERlMLER, DEYiMLER VE BAZI KELtMELER lNDEKSl

nefy-1 zid C. XI 258

negamat-i mevzune C. VI 500

negamat-i musikiyye C. II 31

nehir C. IV 172; C. VIII 118; C. IX 528, 529,

530; C. X371
nehy C. I 203; C II 204; C. IV 442; C. X 270,

274, 605; C. XII 546, 547, 548
nehy-i ani'l-munker C. II 550, 551; C XIII 263
nehy-i ilahf C. IV 359, 379; C VI 475; C. IX 198;

CX 271, 299, 326, 328
nehy-i ilahiden ictinab C. VI 177; C. X 318
nehy-i mtinker C. II 84
nehy-i tahnmi C. I 386
nehy-i tenzihi C. 1 386
nekalC. VI 150; C. VIII 96
nekavet C. V 603

nem C. XII 375; C. XIII 333, 334, 335
nem alemi C. XIII 335
nemmam C. X 1 8
nemmamlik C. V 444
Nemrudluk C. 1 483; C. XI 135
neng C. Ill 409
Neptun C. II 420; C. IV 452
nerd C. XII 124
nergis C. Ill 212; C. VIII 176; C. X 188; C. XI

430; C. XII 372, 490
nergis-zar C. XIII 90

neseb C. Ill 407; C. VII 303, 304; C. XIII 307
neseb sahibi C. IX 492
neseb ve asalet C. VI 568
neshC. I 500, 501; C. IX 116; C. XI 501
nesh-i §eriat C. II 528
nesimC. X 520; C. XIII 319
nesir C. X 42; C. XIII 332
nesl-i be§er C. VIII 188
nesl-i pak-i ma'nevi C. XI 73
nesnas C VII 230; C. X 229, 230; C. XII 72, 73
nesrinC. VII 172, 173
nesteren C. XIII 293
nesatC. X216;C. XII 628
nes/e-i ahiret C. Ill 291; C. VIII 438; C. XI 261
nes/e-i daim C. XIII 244
ne§'e-i nefsaniyye C. IV 199, 209, 322; C. IX

569; CX 416
nes'e-i uhra C. II 339, 351; C. IV 199; C. XIII

231
nej'e-i uhreviyye C. VII 428
nes'etC IX 510; C. XI 258, 261
neg'et-l ahiret C. II 287
ne§'et-i be§eriyye C. XI 261
ne§'et-i dairm-i ebedf C. Ill 18
ne§'et-i insaniyye C. VII 140
ne§'et-i insaniyyenin muraati C. VII 125
ne§'et-i ruhaniyye C. HI 291
ne§irC. II 351; C. XII 273
ne§safC. XI 193
ne§veC, X410

neticeC. X 531, 532

neva C. XI 540

neva perdesi C. II 137

nevafd C. Ill 422, 478

nevahf C. I 237

nevbet C. I 414, 415; C. VI 448; C. VIII 290; C.
X144

nevbet mizikasi C. I 416; C. II 155

nevha C. XI 400

nevhagerC. HI 147

nevrmd C. II 461

nevr C. HI 23

nevruzC. VI 18; CXI 322

ney C. I 71, 73, 76, 77, 81-84, 230; C. Ill 146,
327, 492; C VI 405; C VIII 597; C. XII 29,
30,31,35

neyistan C. I 73

neyyireyn C III 1 1 7

neyzen C II 90; C III 492; C VI 405; C. XII 29

nezir C VIII 138, 139; C X 169; C. XI 42

nezir, nezr C. V 436, 439, 440, 446, 449

nezzare C. X 632

mkmetCV114

nikmet-i rabbani C IX 185

nisifC. VIII 91

niam Bk. ni'met C. V 1 1 1 ; C. VI 1 67

niam-i batme C IV 42

niam-i cinaniyye C XI 377

niam-i ilahiyye C V 100, 101, 114; C. IX 492

niam-i uhreviyye C VII 497

niam-i zahire ve batine C. VI 137

niam-i zahiriyye C. IV 42

niginlik C XI 398

niginlik hayatistani C. XI 398

nida C. 11 66; C IV 281; C X 335

nida-yi celali C. VII 474

nida-yi cemalf C. VII 474

nida-yi Hak C II 66

nidd C XI 527

nifak C. I 403; C II 444; C. Ill 208, 308; C. IV
25, 106, 271; C V 364; C VIII 167; C XI
275; C. XIII 203, 248, 256, 266, 267

nigarCX513;C. XI 211, 334; C. XII 153, 565

nihan CHI 214; C VIII 363

nihayet C. V 528

nihayetsizC. VIII 431

nikab C, II 136, 286, 299, 303, 337; C. Ill 469;
C IV 398; C. VI 200, 201, 204, 335, 336,
358, 365, 495; C. VIII 334, 339, 342; C X
224; C XI 353, 354, 431; C. XII 23, 119,
135, 364, 370, 520; C. XIII 53, 54, 265

nikab-i kesafet C. V 32

nikah C HI 105, 267; C VII 72; C VIII 396, 399;
C. IX 455, 456; C. X 608

nikah-i sahih C III 184

nikah-i §er'i C VII 34

nik-baht C. 11 22

C $P?

IK®"

MESNEVI-i §ERIF §ERHi / XIII. CtLT • MESNEVI-6 ■

niku-hisal C. VIII 483

nfl-i nebati C. XIII 345

Ni'me'l-mahidun C. IV 331

ni'met C. I 199, 460; C. Ill 301, 420, 421; C. IV
15; C. V 111, 146, 148, 305, 571, 585; C.
VI 77, 78, 79, 88, 133, 136, 137, 156, 167,
189, 191, 265, 354, 355, 468, 581; C. VII
16, 18, 45, 295; C. VIII 41 1, 548, 562; C. IX
107, 108, 161, 465, 489; C. X 95, 96, 97,
100, 117, 300, 301,369; CXI 115; C. XII
426, 427, 570; C. XIII 211, 290

ni'met-i dunya C. IX 466

ni'met-i ilahiyye C. IX 337; C. XI 304, 583; C.
XIII 211

ni'metin eseri C. XH1211

ni'metin stikru C. VI 136

nfrencC. VIII 163; C. X213

nirencat C. V 312; C. VIII 163; C. X 213; C. XI
392

nisab C. XIII 90

nfsan yagmuru C. VIII 512; C. IX 83; C. XII 592

nisbet C. HI 195; C. IV 397; C. V 309; C. VII 39

nisbet-i batin C. I 39

niseb Bk* nisbet C. I 456; C. IV 315; C. IX 501,
502; C. X 322, 337

niseb ve suunat C. IV 216

niseb-i ademiyye C. VIII 342

niseb-i ruham C. II 409

niseb-i sun C. II 409

niseb-i zatiyye C, VII 489

nfst-i hest-numa C. VI 561, 598

nisyan C. I 141; C. VI 132; C. X 124, 589, 590,
591

nis. C. XIII 204

NisaburfC. 1X597

ni§adirC. VII 441

nisan C. Ill 242; C. IV 264; C. XII 260, 261, 266

ni§estC. XHI 14

niyabet C. II 342; C. XII 226; C. XIII 312

niyabet-i ilahiyye C. VIII 150

niyaz C. I 279, 572, 573; C. Ill 122, 179, 335;
C. IV 45, 46; C. V 66, 68-72, 354, 376, 398,
433, 492, 513, 603, 604, 625, 627; C. VI
23, 107, 215, 352, 375, 528, 542; C. VII
59, 122, 315; C. VIII 263, 509; C. IX 194,
195, 198, 634; C. X 473, 481; C. XI 301,
416, 486; C. XII 24, 25, 145-147, 155; C.
XIII 109, 110, 113, 114

niyet C. I 327; C. Ill 483; C. VII 152, 511; C. IX
67, 77; C. XI 602

niyyat Bk. niyet C. IV 237

niyyet-i faside C. 1 167

niyyet-i halisa C I 1 66

niza C. II 138, 160-164; C. Ill 220, 221; C. IV
403, 489, 493, 497; C. VII 132, 143, 458

nizam-i ahiret C. X 452

nizam-i akl C. XII 68

nizam-i alem C. II 287; C. Ill 360; C. VII 205; C.
VIII 237, 560; C. X 112

nizam-i diinya C. X 452

nohut C. VI 465, 466, 468, 470-473, 476-478,
480

noksan C. II 360; C. IV 13

noksan-i beden C. Ill 424

noksanini gormek C. II 360

nokta C.X 627; C. XIII 163

nokta-i siyah C. 11 530

Nuh tufam C. VIII 27

Nuh'un gemisi C. V 101, 350; C. VII 169, 170,
421; C. VIII 472, 473

nuhus C. XI 557

nuhuset Bk. nuhuset C. XI 46, 49; C. XIII 218

nukaba-i ilahiyye C. II 248

nukl C. XIII 65

nukus, Bk. nakis, C. IV 81

nuka§-i felsefi C. X 604

nuku§-i ilmiyye C. XI 419

nuku§-i kevniyye C. XI 585

nun C. IX 623

Nun ve'1-kalem C. IX 622, 623

nur Bk. envar C. I 56, 58, 247, 356, 357, 359,
373, 436, 570; C. II 107, 211, 374; C. Ill
17, 72, 181, 238, 254, 261, 304, 348, 349,
358, 359, 378, 425, 441; C. IV 52; C. V
343, 344, 509, 563, 634; C. VI 264, 270,
282, 283, 292, 312, 347, 415, 436, 479,
503, 509, 521-524, 554, 591, 597, 598,
638; C. VII 16, 19, 98, 131-134, 143-147,
150, 160, 184, 189, 190, 264, 295, 298,

302, 304, 308, 377, 427, 488, 558; C. VIII
165, 267, 268, 367, 380, 424, 490, 491,
519, 571; C. IX 92, 111, 126, 160, 214,
240, 244, 302, 304, 335, 336, 344, 413,
422, 428, 430, 437, 453, 580, 645, 646; C.
X 1 19, 128-130, 180, 189, 196, 215, 220,
249, 347, 366, 371, 384, 395, 396, 455,
459, 531, 537, 606, 619; C. XI 157, 197,
218, 232, 242, 243, 333, 336, 346, 356,
365, 384, 400, 402, 431, 456, 500, 516,
523, 524, 620; C. XII 53, 55, 79, 81, 82,
99, 133, 149, 171, 172, 242, 277, 300,

303, 311, 326, 363, 366, 367, 369, 372,
373, 380, 432; C. XIII 18, 19. 152, 196,
276, 277

nur denizi C. 11 560

nurderyasiC. 1II261

nur iklimi C. IX 580

nur uzerine nur C. Ill 358

nuryemekC. X 196

nurani C. VII 299; C. X 2 1 ; C. XI 61 8; C. XII 369

nurani perde C. HI 230

nuranilerC. HI 261

nuranilik C. IX 647

nuraniyyet C. Ill 294; C. XI 603

C $P?

SSF^

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELtMELER iNDEKSl

nur-
nur-
nur-

nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-

nur-i

nur-
nur-
nur-
nur-

nur-
nur-
nur-
nur-
nur-
nur-

nur-
nur-

nur-
nur-

nur-
nur-

•lAhadC. I 164; C. XII 161 nur-

■l Ahmed C. I 260 nur-
■I akil C. Ill 358, 359; C. IV 410; C. VIII 320;

C. I 355; C. HI 360; C. VIII 31; C. X 181-183 nur-

•i baki C. Ill 426 nur-

i basar C. I 355-357; C. VIII 177 nur-

•i batin C. Ill 350, 409; C. X 604; C. XI 401 nur-

l batin-i nebevf C. HI 239 nur-

i bf-rengi C. IX 336 nur-

icanC. VII 136, 190 nur-

■l cebin C. VIII 424 nur-

i celal C. XII 139, 322; C. XIII 222 nur-
l celalin pertevi C. VI 85
•i Cemal C. IV 246; C. IX 437
i cezbe C. VIII 380

■ldilC. 1414 nur-

■l din C. II 487; C. VI 523 nur-

i esma ve sifat C. V 308 nur-
i faiz C. Ill 258

•l feyz C. XIII 326 nur-

■l firaset C. XIII 166 nur-

■i Furkan C. HI 239 nur-

-l fiiyuzat C. XII 373, 374 nur-

•lgaybC. VI 264 nur-

•i gevher C. HI 239 nur-

■l Hak C. I 356, 359; C. HI 203, 210, 238, nur-

358, 359; C. IV 1 18; C. VI 270, 523; C. VII nur-

161, 182, 448, 479; C. VIII 104, 110; C. IX nur-
331, 332; C. X 131, 195; C. XII 12, 172,

303 nur-

l hakikat C. V 349; C. VII 29; C. IX 14, 128; nur-

C. XI 132; C. XIII 74 nur-

-l hakfkf C. V 344; C. XI 524 nur-
■i halis C. I 250

-l hayat C. IV 410; C. VIII 320 nur-

•l hidayet C. Ill 369, 428; C. VI 514; C. VII nur-

98, 99; C. X 394, 395, 418 nur-

-l hissf C. Ill 359 nur-

-l Hu C. Ill 369 nur-

-lHudaC. I 164; C. Ill 303 nur-

-l hulud C. IX 127, 128 nur-

-l ihlas C. II 226 nur-

-l ilahf C. I 356; C. II 448, 487; C. Ill 201; C. nur-

VI 292. 361, 591, 592; C. VII 158, 186, nur-
188, 408; C. VIII 57, 484, 485; C. IX 244;
C. X 54, 248, 249, 250, 417, 440; C. XI
299, 401, 620; C. XII 53, 171, 320, 363-

365, 370, 521; C. XIII 17 nur-

-l ilahf ile nazar C. I 406; C. IX 95 nur-

-l ilim C. IV 480; C. VI 635; C. VIII 320; C. XI nur-

599 nur-
-l ilm-i ledunm C. XII 170
-l lman C. VIII 268, 497, 500, 513; C. IX
109; C. X 395, 396; C. XI 350, 599

-l fman-i yakfni C. IX 108 rfir

-t irfan C. VII 519; C. VIII 31; C. XI 237; C. nur

XII 32, 463 nur-

■lKadimC. HI 18

•I kalb C. I 356, 357; C. II 428; C. Ill 331,

399; C. X 130; C. XII 76; C. XIII 166

-lke?fC. V275

-lkudretC. VII 551

-lKur'anC. XI 186

-lmaarifC. XI 372

■l maddi C. I 355-357

-l mahz C. VII 436

■l ma'na C. X 633

-ima'.neviC. XI 391

■i ma'rifet C. Ill 303, 305; C. V 365; C. VI

487; C. VII 256, 550, 552; C. VIII 31, 621;

C. IX 111, 233, 411; C. X 604; C. XI 19,

516; C. XII 59, 262

■l ma'rifet-i ilahl C. XII 56

-i merdan C. XH 52

-i Muhammedf C. HI 72, 258, 259; C. V 324,

334; C. VI 523, 524

■l muhit C. IX 214; C. XII 149, 303, 580

-i Mustafa C. XI 599

-L mutlak C. VII 435

-i mubteli' C. Ill 258

-l miinir C. X 397

-l mustear C. VIII 424

■lmu'telifC. VII519

•l nebevi C. I 263

■l nubiivvet C. I 209; C. Ill 255-257; C. V

295, 356; C. VII 28; C. X 250

-l pak C. VI 523

-l rabbani C. Ill 303; C. V 374; C. VIII 485

-l re§ad C. XII 371

-l ruh C. 1 356; C. VI 312, 313; C. VII 299; C.

IX 241; C. XI 296, 591

-l ruhaniyyet C. HI 1 7, 347

-i ru'yet C. I 247; C. XI 347

-l §uur C. XI 282

-itecelliC. V 161; C. VIII 439

-l tevhfd C. Ill 463; C. V 333; C. VII 508

-lvahdetC. VII 263

-lvahyC. VII 427

-l velayet C. XII 50

-lvisalC. XI 611

-1 VUCUd C. Ill 230, 231; C. V 389; C. VI 347;

C. VII 488; C. VIII 86; C. IX 335, 336, 587,

647; C. X 121; C. XI 29, 179, 384; C. XII

195, 412; C. XIII 278

■l vucud-i Hak C. Ill 235

-l vucud-i hakikat C. IX 127

-l viicud-i hakfki C. XI 258

-l yakin C. I 280; C. Ill 42; C. IV 393, 396,

410; C. V 457; C. VI 282, 283, 419, 579; C.

VII 550; C. VIII 212, 304, 305, 307, 320,

321, 545; C. X 130; C. XI 385

: zat C. XI 303; C. XII 173, 366

-< ■> on mu§ahedesi C, XII 172

-1ZU..JTC.III328

C £P?

MESNEVl-t SERIF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6

nunc. 11141

nuriyyin C. I 69

nurun ala-nur C. VII 361

nurun nuru C. XI 365

nush C XIII 259

nusret C. VI 552, 553

nus. C. XIII 204

nutfe C. II 440, 441; C. Ill 116; C. V 521; C VH

162, 265-268; C. VIII 456, 555, 586; C. X

31, 39, 162, 556, 557; C. XI 196, 197; C.

XII 611
nutk C. Ill 93, 94; C. IX 443; C. XI11 330
nutk-i Ahmedi C. XI 283
nutk-i batin C. II 328
nutk-i cemadat C. II 379, 380
nutk-i darb C. II 529
nutk-i evliya C. VI 508
nutuk C. II 327, 328; C. IV 316; C. V 498, 554;

C. VI 215; C. Vffl 342; C. IX 24, 25, 599; C.

XII 503; C. XIII 252, 302
nuutC. VI 617
ntibitvvet Bk. risalet C. I 66, 159, 178; C. II 81,

182, 183, 201; C. HI 99, 104, 119, 139,

254, 482; C. IV 11, 183, 194, 208, 378,

464; C. V 28, 155, 321, 322, 335, 518,

619, 633, 637; C. VI 93, 95, 98, 189, 560;

C. VII 179, 292, 304, 422, 423; C. VIII 147,

155, 249, 289, 298, 311, 337, 362, 453; C.

IX 169, 258; C. X 207; C XI 361, 392, 433;

C. XII 35, 66, 435; C. XIII 208
niibuvvet agaci C. IX 413
niibuvvet gtine§i C. Ill 256
niibuvvet half, zevkf ve vicdamdir C. VII 336
nubuvvet-i amme C. II 222
niibiivvet-i Muhammedf C. Ill 255
nubuvvet-i mutlaka C. VIII 106
nubuvvet-i ta'riffyye C. IV 429, 489; C. VIII 454;

C. 1X169, 258; CXI 21, 307
niibuvvet-i te§riiyye C. IV 429, 488; C. IX 169,

258
nticum Bk. necm C. II 265; C. VI 153; C. VII 440,

442; C. X632; C. XII 341, 342
niicumun avazi C. XII 342
niicumun ruhaniyetleri C. XII 342
nilfurC. XIII 87

niiffls C. II 280; C. IV 81; C. XI 158; C. XII 367
niifus-i be§eriyye C. XII 272
nufus-i ciiz'iyye C. I 548; C. Ill 65, 66, 333, 334
niifus-i kulliyye C. I 548, 551; C. Ill 65, 332
niiius-1 njuntabia C. XII 367
niifus-i mUcerrede C. XII 367
ntifus-1 nakisa C. VI 461
nufOs-i natika C. XII 367
niifus-ipakC. VII 163
nufus-i safiye C. V 443, 444
niiffis-i saliha C. VII 305
nuffis-i ciiz'iyye C. Ill 65, 332; C. VIII 374

nufus-i kulliyye C. VIII 374

niifus-i saliha-i bakiye C. V 27

nuh felek C. IV 452; C. XI 61 1

mihuset Bk. nuhuset C. Ill 306, 307, 427, 428,

472, 473; C. X 162, 633
nukte C. X 32

numuneC. I 490; C. XI 513
numune-i ilahi C. 1518
nusha C. VII 60

nusha-t asliyye C. VII 300; C. XI 454
niisur C. II 352; C. VI 370
nuvar C. X 99
niivvab C. II 201
niizul C. I 295, 538; C. II 279, 351; C. Ill 192,

497; C. IV 307; C. V 136, 142, 595; C. VI

383, 397, 405, 472, 481
niizul ve uruc devndir C. VI 383
niizul ve uruc-i daimf C. II 350
nuzul-i Cibril C. V618
niizul-i melaike C. Ill 446
nuzul-i vahy C. V 374

kulaktir C. V 45
obur C. IX 43; C. XIII 254
ocak C. Ill 384, 385; C, VII 316-318; C. X 460
Odun C. II 392; C. Ill 375; C. V 444; C. VI 322,

484; C. VII 13, 213; C. IX 370, 371; C. XI

41, 50S, 509
odun hammah C. V 443; C. IX 370
oglan C. IV 422
ogul C. VIII 393; C. IX 134, 135; C. X 209; C. XI

60, 61, 496; C. XII 524
ok C. I 194, 234, 420, 421 , 495, 498, 499, 509,

523; C. Ill 361, 362, 416; C. V 150, 253,

473; C. VI 257, 269, 409, 457, 458; C. VII

505; C. VIII 192, 486; C. IX 137-139, 544;

C. X 330, 436, 437, 508, 514, 634; C. XI

431; C. XII 12-14, 16, 60, 146-148, 533,

555, 571, 586, 588; C. XIII 77, 162, 180,

219,251,285,311,312
ok atia C. IV 352, 353
ok aticihk C. XII 153,571
okumak C. IX 358; C. XIII 328
oktugu gibi goriinmek C. V 212
olmak C. I 464; C. IV 372; C. V 194; C. XI 264,

567; C. XII 405
olmak ve bulmak C. I 464
oltaC. IV 318; C. VII 501
oluk C. V 161; C. VI 567; C. XII 537
oluk uzerinde deve C. VI 619; C. VII 70
on gonullii C. XIII 182, 320
on havas C. VI 330
on iki bur? C. VI 532; C. XI 316, 540
on iki makam C. XI 540
on iki pinar C. X 224; C. XI 430
on vermek C. XI 120, 124-126, 128
on zindan C. VI 329

s>K^"

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER lNDEKSt

O'na donuculeriz C. XIII 68

onu gormek Hahk'i gormek C. XII 406

ordu C. II 324; C. V 12, 130; C. X 488, 494

orman C. Ill 396, 398; C. IV 64, 363; C. X 394,
395, 488; C. XI 604; C. XII 113, 442, 473;
C XIII 293, 302

orospu C IV 142; C. X 183, 483

orta yd C. IV 446, 448

ortak C. I 230

ortaklikC. VIII 280, 281

orug C. II 204, 205; C. Ill 179, 207, 264, 265,
268; C. IV 41, 415, 416; C V 113, 316,
634; C. VI 180; C. VII 461; C. VIII 205; C. IX
73-76, 96, 97, 164, 165, 419, 449, 524,
561, 581; C. X 54, 195, 460, 532, 533,
570, 608; C XI 301; C XII 24, 396, 523,
547, 606; C. XIII 178, 271, 328

oruc muhrii C, IV 280

orusluC. XII 164

Ot C. Ill 498; C. VII 372, 373, 391, 396; C IX
253; CXI 154

ot demeti C. XII 185

otomobil C. XII 228

oturmakC. IV 443; C. X 106

oyun C. II 162, 417, 418, 419; C. Ill 356; C. IV
209, 210, 277, 278; C. V 125, 150; C. VI
519; C. VII 206, 225, 331; C. VIII 56, 175,
242, 274, 317, 560; C. IX 157, 160, 161,
168; C. X 571, 619; C. XI 159, 160, 204,
208, 225; C. XII 114, 115, 124, 191, 628;
C. XIII 23, 109, 161,214,215

oyun aleti C. VIII 55

oyun hirsi C. VII 331, 332

oyuncak C. V 110; C. X 522, 585; C. XII 114,
115; C. XIII 109

6

6d C VI 307; C. VIII 236; C IX 312; C. X 389

6d agaci C. II 487; C. Ill 465; C. IV 26, 297; C.
VI 274, 483; C. VII 90, 500; C. XI 607; C.
XII 622; C. XIII 46, 47

ofke C. II 403; C. IV 180, 286, 431, 432, 485; C.
VI 20, 117, 280; C. VII 50, 51, 314, 528; C.
VIII 435, 497, 498; C. X 292-294, 481,
487, 551, 565, 566, 568, 569; CXI 544; C
XII 215, 447, 491; C XIII 250, 257

ofkelenmekC. IV 180

ofkeyi yutmak C II 403; C. X 252

ogmek C VII 509

ogrenmekC. VII 512

oksuriikC. X 314

Okuz C. I 124; C. Ill 302, 397, 401, 402; C V
529; C VI 11-14, 18, 22, 23, 25-27, 29, 31,
33, 39, 46,' 47, 394, 395; C. VII 62, 185,
441, 502, 503; C VIII 63; C. IX 288, 314-
316; C. X 87, 242-244, 308, 309, 634; C
XI 315, 579, 605, 606; C XII 47, 97, 100,
166, 167, 179, 183-185, 495, 522, 555; C

XIII 287
okuz heykeli C. IV 70
okuz kuyrugu C. XIII 287
okuzu oldiirmek C. HI 403
okiizun ayagi C. XII 495
okiizun boynuzu C V 529; C XII 495
okiizun kuyrugu C III 402
olgek C IV 469, 470, 471; C XIII 244
olgiC X62I

oldiikten sonra dirilmek C. VII 266
oldiirmek C X 562
olduriicu C XIII 312
olmeden evvel olmek C I 557; C. II 265; C IV

167;CVII431;C.VIII135, 1 36; C IX 469;

C. XI 253, 263, 332, 503, 587; C. XII 523,

605
Olmek C. I 253, 573; C. II 332, 337; C. Ill 241;

C. VI 271, 378, 417; C. VIII 383; C IX 419,

557; C. X 172, 433, 434, 594, 631; C. XI

253, 265, 266, 286; C XII 605, 606; C. XIII

40, 56, 300
61mu§ ku§ C VII 208, 309
dlmu§ put C. X 447
6lmu§lerC XI 214
oluC.1170, 463, 480; C 1113, 14,17,25, 181,

239, 240, 264, 323; C III 401, 422; C IV

398; C. V 157, 401; C VI 42, 54, 56, 297,

337, 567, 571, 609, 627, 628; C. VII 220,
251, 310, 311, 427, 485, 519; C VIII 135,
137, 508, 512, 522, 523; C. IX 153, 195,
249, 286, 345, 354, 495, 526, 565, 640; C
X 76, 92, 221, 289, 362, 450, 511, 569,
600, 603, 614, 625; C XI 62, 63, 169, 220,
259, 261, 298, 479, 503, 505, 506, 509,
544, 560, 621; C XII 232, 347, 351, 395,
421, 431, 605; C XIII 56, 145, 317

olu yikayici C. X 603; C XIII 317 *

oluleri diriltme C VII 311

olum Bk. mevt CI 191, 254, 268, 274, 288,
309, 314, 361, 392, 397, 524, 569, 570; C
II 56, 115-117, 286, 434, 435, 439, 443,
483, 484, 528, 534, 544-546, 550, 556,
557; CIH 263, 301,339, 385, 416, 495; C
IV 12, 13, 15, 118, 210, 343, 450; C V
113, 385, 386, 457, 469, 504, 580, 582,
583; C. VI 32, 64, 65, 67, 68, 70, 81, 119,
120, 150, 255-258, 260, 263, 269, 270-
272, 290, 291, 294, 296, 298, 302, 303,

338, 378, 379, 396, 398, 406, 409-412,
416-419, 421, 422, 426, 439, 448, 456,
504, 513, 517, 536, 537, 570, 584-586,
629; C. VII 67, 94, 133, 141, 205, 244,
267, 268, 319, 320, 328-331, 350, 351,
431, 444, 445, 461, 486, 487, 492, 493; C
VIII 136, 151, 212, 214, 216, 217, 221,
228-230, 232, 290, 371, 380, 384, 385,
388-390, 393, 394, 471, 558, 559, 561,

c^e^,

MESNEVf-I §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

566, 567, 580; C. IX 32, 44, 58, 70, 127,
142, 143, 216, 218, 220, 262, 266, 267,
271, 331, 385, 414, 459, 464, 470, 489,
527, 540, 546, 549, 551, 553, 554, 564-
566, 572-575, 581, 582, 623-626; C. X37,
70, 84, 97, 104, 108, 187, 233-235, 330,
368, 382, 403, 448, 452, 480, 487, 501,
502, 509, 523, 531, 541, 594, 598, 600,
614, 630-632; C. XI 35, 46, 48, 156, 157,
159, 169, 170, 188, 252, 255, 258-260,
262, 266, 268-270, 275, 277-279, 354,
355, 385, 425, 455-457, 478-480, 503,
504, 581, 597; C. XII 158, 162, 249, 255,
286, 311, 382, 383, 465, 484, 485, 520,
526, 531, 532, 589, 606, 607; C. XIII 58,
64, 105, 147, 178, 194, 234, 245, 256,
257, 262, 276-278, 299, 333, 334

oliim gunii C. II 263, 264; C. XII 317

oliim istemek C. II 556; C. VIII 212, 213

oliim muhabbeti C. II 555

olum seferi C. XI 426

oliim sarabinin kadehi C. XIII 315

oliim uykusy C. XII 263

olum yolu C. VI 65

dliime a§ik olmak C. XI 456;

dliimsuzliik olumu C. II 544

oliiyu diriltmek C. II 17; C. VII 520; C. XIII 51

Omer'i Hz. Alfden ayn gormek C. XII 414

Omer'in adli C. X 449

omr ii hayat C. XII 384

dmr-i ruhanf C. IV 123

dmriin saktsi C. X 353

dmrun uzun olsun C. XI 4 1 1

omiir C. II 1 13; C. Ill 66, 352; C. V 569; C. VII
478; C. ym 211. 212; C. IX 34, 266, 267,
352: C.*Xl 18, 411, 412, 556; C. XIII 227,
337, 338

omiir gtinesj C. Ill 351

orniir istemek C. IX 268

omiir uzunlugu C. XII 185

ordek C. XI 435

ors C. XIII 229

ortiicu bulut C. XII 407

0riimcekC.lV138, 260, 261; C VI 4 17, 515; C.
VII 147, 148; C. VIII 1 13; C. XII 387; C. XIII
66

oriimcekagiC. II 120

dsur C. Ill 484, 485; C. IX 484, 485

oziir C. I 365, 366; C. II 145, 151; C. V 15, 16,
19; C. X608, 609

P

pabu? C. Ill 224, 225; C. XI 159, 498

pabuggu C. XI 498

pabu?lukC. 1491

padas. C. XIII 203

padisah Bk. sah, sultan C. 1 88, 97, 239, 350,
416, 502, 520, 530, 531; C. II 200, 260,

345; C. Ill 61, 111, 261, 292, 318, 326,
407, 436, 473; C. IV 195, 394, 395; C. VI
316; C. Vll 193, 211, 215, 336, 358, 505,
513; C. VIII 277, 284, 330, 331, 382, 466,
595, 596; C. IX 188, 189, 403, 517, 528,
628; C. X 38, 98, 227, 265, 313, 324, 325,
335, 357, 394, 410, 513, 519, 570, 574,
583, 587, 622; C. XI 139-142, 438; C. XII
16, 21, 96, 182, 218, 284, 296, 357, 358,
398, 451, 459, 508, 522; C. XIII 13, 28, 36,
38, 160, 223, 241

padisah ve cariye C. Ill 320

padi§ah-i adii C. VII 310

padi§ah-i azfm C. X 71

padi§ah-i hakiki C. IV 196; C. X 75; C. XI 438,
564

padisah-i kamyar C. VIII 219

padisahin emrini tutmak C. X 578

padi§ahin hazfnesi C. Xll 294

padisahhk C. VII 202; C. VIII 382; C. IX 153; C.

X 103, 439, 622; C. XII 368; C. XIII 36, 37
pakC. XII 157, 158

pakan-i ?arh C. XII 334

pak-baz C. HI 464; C. XII 20

pak-bazhk C. IV 448; C. XII 20

pak-cib C. IX 36

palaheng C. Ill 83

palan C. HI 202, 204

paleheng C. Ill 83

pamuk C. X 49, 485, 525; C. XI 582; C. XIII 25

panik C. IV 274

panteizm C. I 50

panzehir C. I 84; C. IV 432; C. VI 442; C. X 370;

C. XI 446, 447, 477; C. XII 364; C. XIII 146
papagan C. IV 140

papas C. X 359, 365; C. XI 575, 576
para C. I 334, 350; C. Ill 165; C. VI 67, 616; C.

VII 552; C. VIII 310, 311, 417; C. XI 117,

291,292,411
parmak C. VI 105, 106, 496; C. VIII 579, 580; C.

XI 29; C. XII 498; C. XIII 106
parsa C. X 83

pas C. I 60; C. 11 430; C. IV 412, 413; C. VIII

194-199,263
pas-i enfas C. 11 394; C. VI 437
pastirma C. XI 251, 252
patlican kalyesi C. XI 403
paymerd C. XII 423, 424, 504
pazar C. VIII 237, 238; C. XI 290, 292, 304; C.

XIII 126, 127
pe?e C. X 65, 377
pederC. VII 166; CXI 287
pehlivan C. II 346; C. VI 163, 164, 166; C. VIII

145; C. X 523, 529, 530, 534, 539, 547,

548, 552, 553, 560, 561, 563, 564-566,

568; C. XI 599; C. XII 435
pekmez C. IV 486; C. X 130; C. XII 401

GVSJ(5CVB

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

pekmez sirkedir C. XII 401

pelas C. XII 498; C. XIII 29

penc vese§C. XIII 216

pencere C. I 80; C. II 374; C. IV 113, 114, 115;
C. V 634; C. VII 147; C. X 190; C. XII 304,
373, 374, 406, 407, 408; C. XIII 244

pen?eC. VI 417, 418

perC. V139;C. 1X4 77

perdeC. XIII 61, 138, 318, 319

perde Bk. hicab C. I 83, 94; C. II 90, 239, 462;
C. Ill 214, 227, 231, 237, 325, 469; C. IV
168, 169, 265, 266, 346, 397, 410, 485; C.
VI 200, 201, 203, 204, 309, 336, 340, 347,
358, 383, 459, 460, 527, 617; C. VII 147,
382, 412, 533, 554; C. VIII 104, 108, 171,
172, 197, 198, 216, 314, 319, 320, 428,
445, 449, 452, 501, 523, 524, 543, 546,
571, 572; C. IX 20, 22, 47, 48, 205, 206,
505, 548, 550, 551, 593, 626; C. X 186,
187, 280, 281, 364, 365, 409, 453, 599,
625; CXI 41, 46, 197, 199,200,232,244,
253, 254, 267, 346, 348, 359-361, 401,
402, 430, 451, 478, 480, 515, 571, 585,
603; C. XII 23, 116, 134, 193, 302, 303,
307, 312, 316, 369, 370, 419, 471, 472,
486-488, 580, 594

perde duzuculuk C. XII 306

perde-i be§eriyyet C. VIII 74, 584

perde-i gayb C. VIII 199

perde-i kesafetC. XIII 61

perde-i mezahir C. VII 242

perde-i nefsani C. IX 243

perde-i nokta-i ruy C. X 599

perde-i sade C. XI 585

perde-i zat C. VII 203

perdesini yirtmak C. I 279

pergelC. X627

perhfz C. II 282; C. Ill 266, 267; C. IX 227; C. X
235; C. XI 440, 441, 443, 455

peri C. I 329, 330; C. II 15, 379, 453, 464; C. Ill
256; C. V 138; C. VI 170, 171, 403, 494,
589, 590; C. VII 336, 239, 318, 324; C. VIII
83, 177; C. XI 213; C. XII 337, 339, 396; C.
XIII 192, 302

perisan C. XIII 135

perukar C. V 369

pervane C. IV 276, 470; C. VI 132; C. VII 478; C.
VIII 142, 599, 604, 605; C. IX 126, 128,
151, 152, 159, 160, 171; C. XI 127, 214; C.
XII 517

pervaz C. IX 283

pest C. II 137

pesm C. XII 257

peygamber (a.s.v.) Bk. resul C. 1 76, 163, 240,
316, 322, 350, 496, 517; C. II 15, 77, 171,
172, 326, 373, 528; C. Ill 96, 142, 164,
166, 203, 223, 227, 228, 230, 253, 254,

392, 447, 482; C. IV 41, 123, 340, 360,
429, 463, 464, 497; C. V 318, 320, 325,
328, 334, 367, 368, 470, 490, 536; C. VI
152, 156, 332, 460-462, 488, 510, 515,
527, 560, 591, 615; C. Vll 46, 94, 146,
170, 192, 193, 234, 237, 244, 311, 332,
333, 345, 350, 373, 406, 407, 479, 481,
484; C. VIU 46, 164, 189, 235, 345, 362,
363, 445, 450, 453, 459, 475, 497, 502,
506, 535, 539; C. IX 129, 184, 270, 378,
379, 389, 409, 443, 461, 471, 498, 501,
510, 630; C. X 11, 19, 180, 182, 194, 207,
290, 315, 451, 569; C. XI 17, 21, 35, 36,
68, 69, 71, 80, 123, 181, 183, 372, 382,
392, 393, 396, 431, 433, 465, 468, 504,
536, 541, 590, 591; C. XII 49, 90, 176,
300, 405, 407, 413, 434, 435, 456, 466,
478, 534, 536, 587; C. XIII 109, 124, 128,
147, 148, 149, 205, 208, 232, 253, 262,
266, 270, 276, 289, 297, 307

peygamber huylu C. XI 590

peygamber yiizii ve sesi mu'cizedir C. IV 463

Peygamber'e hizmet C. XII 406

Peygamber' e fman C. II 78

Peygamber'e karabet C. XI 72

Peygamber'e mutabaat C. Vll 472

peygamber-i zaman C. VI 635

Peygamber' in kissasi C. VI 488

Peygamberin nuru C. VII 189

peygamberin sesi C. IV 464

peygamberin yildtzi C. V 246, 248

peygamberler C. I 241, 246, 284, 285; C. Ill 95,
96, 97; C. IV 284; C. V 12; C. VII 27; C. V1I1
254; C. X591

peygamberler irsali C. II 258

peygamberlere adavet C. XIII 309

peygamberlerin ittihadi C. XII 1 76

peygamberlik C. XI 392; C. XII 434

peygamberlik da'vasi C. VII 497; C. IX 377, 380,
383, 409

peygamberlik gevheri C. I 263

peyk C. I 476; C. X 190, 405; C. XI 486; C. XII
25

pezevenk C. V 378; C. VII 380; C. X 561

pezevenklikC. 1X461

pinar C. 1 59; C. Ill 260, 372; C. VI 98; C. VIII
518; C. X 82, 83, 169, 365; C. XI 620, 622;
C. XII 153, 236, 529

pirlanta C. XIII 268, 272

pilic C. VII 98; C. X 208

pindar C. XIII 283

pinhan C. Ill 215

pfrBk. piran C. I 106; C. II 112, 291, 292, 300,
303, 362-364; C. HI 64; C. IV 54, 114, 402,
405; C. V 106, 474, 475, 605; C. IX 256,
258, 391-394, 426; C. X 362, 363; C XI
90, 431, 520, 555; C. XII 37, 207, 589; C.

<^p^,

fp-

MESNEVl-1 §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 -

XIII 75, 76, 77

pifan Bk. pir C. IV 36

piran-i tarikat C. V 58

pire C. Ill 245

pir-harC. II 186

pir-iakilC. II 185

pfr-i hakikat C. XII 504, 514, 515

ptr-i ir§ad C. V 605; C. XIII 75

pir-isanfC. XII 51

pfr-i tarikat C. XII 207

pfrineliC. XIII 311

pirin? C. IX 161

pfrlerin himmeti C. II 302

pis C. XI 25

pis koku C. HI 395

pislik C, XI 25

pf§-ahenk C. X 580

pi§irmek C. XIII 48

pfskes, C. IX 74

pismanhkC. VII 385-388, 481; C. VIII 130, 143;
C. X 288

pismek C. I 86; C. XIII 48

piyadeC.V 155

polis Bk. zabita C. VI 164; C. VII 32, 36-38, 49,
99, 296, 319, 320; C. IX 136, 253; C. X 72,
297; C. XII 492; C. XIII 11 7, 118, 119, 120,
121, 123, 125, 135, 138, 139

porsuk C. VII 46

post C. I 348; C. II 18; C. VIII 121, 260, 366; C.
IX 607, 608, 614-617, 621, 624; C. X 16,
343, 383, 384, 429; C. XI 94, 124, 506,
507; C. XII 375, 453; C. XIII 309, 313

post ehli C. VI 307

posta tatan C. XII 1 96

posteki C. X 38, 344, 357-359, 383

postfn C. X 343

potasyum C. XIII 26

poyraz C. X 339

projektor C. I 58; C. XI 620

protoplazma C. Ill 339; C. XI 404

pusu C. XI 83; C. XII 454, 546

pusulaC. 1X278

pu§t C. VII 382; C. XII 343

pu§tlukC. 1X461

put Bk. sanem C. I 204, 268, 269, 271-273,
528; C. II 141, 277; C. Ill 39, 278; C. IV 69,
70, 179, 255; C. V 559, 564; C. VI 102,
553, 554; C. VII 245, 274-276, 282-284,
286-288, 362; C. VIII 255, 458, 459, 492,
508; C. IX 490, 544; C. X 47, 137, 357,
447, 517; C. XI 247, 268; C. XII 53, 454,
586; C. XIII 1 85, 233

putkirmakC. Ill 39, 120

put yontucu C. XII 565, 566

putasecde C. 1273

puta tapmak C. HI 120; C. X 517; C. XII 565,
566

puteC I 158

puthane C. VII 245, 246

putlann hitabi C. VII 285

putperest C. I 176, 269; C. II 141, 277; C. Ill
444, 445; C. IV 431; C. V 213, 214; C. VI
639; C. VII 218, 245, 275, 287, 288; C. VIII
12, 124, 451, 508; C. XI 356, 400, 599; C.
XII 40, 168

putperestlik C. Ill 278; C. IV 224

pur-derdC. XIII 140

R

Rab Bk. erbab C. II 163, 279, 470; C. Ill 33; C.

X 598, 599; C. XI 469
rabbanf C. I 69; C. V 406; C. VIII 91
Rabbena zalemna C. VII 399
rabb-ia'laC. XU8;C.X598
rabb-i din C. VII 357; C. X 225
Rabbi erimC. XII 177
rabb-i hass C. I 99, 235, 438; C. II 152, 153; C.

Ill 278, 294, 371, 431, 497; C. IV 208, 216,

222, 235, 310; C. V 170, 478, 479, 516; C.

VI 73, 89, 160, 176,296, 560; C. VII 114,

274, 327, 334, 345, 418, 457, 531; C. VIII

28, 29, 48, 49, 359, 539; C. XII 125, 300,

393; C. XIII 20
Rabb-i mutlak C. I 301
Rabbi zidni ilmen C. IX 56
Rabbim'i Rabbim'le tarudim C. Ill 241
Rabb'in nuru C. XI 401
Rabbiye'1-a'la C. 11 156; C. X 163
rabbu'd-dar C. X 598
Rabbu'I-alemin C. VI 295
Rabbu'l-erbab C. 1 438; C. II 152; C. IV 1 1 1 , 372;

C. VI 89; C. VII 345; C. VIII 359, 490, 539;

C. X 315; C. XII 300
rabbu'I-felakC. 1301
rabbu'1-mal C. X 598
rablta C. Ill 39, 233, 234; C. IX 90, 338; C. XII

327
rabita-i kalbiyye C. X 384; C. XII 327
raci" C. II 547
raciun C. V 298

racul-i adl C. HI 396; C. XIII 35
rad C. XI 462
radyo C. XIII 260
radyum C. V 485; C. XII 321
Rafiziler C. IX 290, 293, 294
Raff C. VII 546; C. XI 596
ragifC. X232;C. XI 377
rahat C. VI 234, 235; C. VII 45
rahat umidi C. HI 168
rahat-ibatin C.HI 210
rahat-i kalb C. HI 210
rahat-i mutlaka C. X 449
rah-ban C. X 407
rah-iaskC. XI 611
rahib C. I 182; C. II 295, 296; C. IX 126; C. X

^^p^

TERiMLER, DEYiMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

251, 252, 364, 365, 391, 408, 410, 416,
417, 435; CXI 170, 435; C. XIII 116, 117

rahlk C. II 231; C. V 296; C. IX 343

rahil C. XI 426

rahim C. I 274, 275; C. II 545; C, VI 413; C. VIII
187, 188; C. XII 469, 570

rahim C. I 551; C. HI 429; C. X 153; C. XI 327;
C. XIII 312

rahim zindani C. XII 280

Rahman C. I 551, 552; C. II 477; C. Ill 169; C.
IV 387; C. VI 105-107, 205, 287, 481, 495;
C. VIII 438; C. IX 36; C. X 153, 157; C. XI
29, 405, 429, 439; C. XIII 106, 218

Rahman'in kokusu C. VII 1 73

Rahman'in parmaklan C. I 238; C. IX 544

Rahman'in §arabi C. XI 229

Rahmani C. V 439; C. VII 460; C. X 464; C. XII
276

rahmaniyyet C. 11 477

rahmet C. I 276, 280, 406, 407, 455, 470, 551;
C. II 56, 216, 462, 477, 507, 517; C. Ill
117, 119, 120, 122, 457, 493; C. IV 13, 40-
43, 45, 46, 121, 190, 191, 217, 406, 414;
C. V 105, 266, 476-478; C. VI 146, 202,

203, 218, 323, 324, 351, 366, 467, 525; C.
VII 21, 26, 49, 66, 125, 501; C. VIII 184,

204, 337, 418, 454, 455, 535, 582; C. IX
184, 185, 475, 496, 511, 516, 517, 523,
532, 534, 568; C. X 30, 33, 36, 37, 70, 74,

'76, 80, 88, 366, 457, 559, 583; C. XI 192,

396, 448, 536, 537, 560; C. XII 132, 135,

245, 426, 427, 441, 571; C. X1I1 112, 113,

153, 275
rahmet denizi C. HI 122, 134
rahmet hazfnesi C. X 223
rahmet kenan C. X 75

rahmet melegi C. IX 527, 532, 533; C. XII 253
rahmet suyu C. HI 349
rahmet sarabi C. IV 42
rahmeten li'1-esma C. Ill 294, 304
rahmet-i amme C. 11 461, 462; C. IV 45; C. XII

163
rahmet-i amme-i sifatiyye C. II 235; C. Ill 1 19; C.

IV 216, 218; C. VI 495
rahmet-i amme-i zatiyye C. 1 407; C. Ill 119,

326; C. IV 216; C. V 476, 478; C. VI 323,

495
rahmet-i amme-i zatiyye ve sifatiyye C. IV 45,

217
rahmet-i ciiz'iyye C. V 478, 479, 480, 481
rahmet-i derya C. V479
rahmet-i Hak C. 1 220, 471 ; C. Ill 428; C. VI 324
rahmet-i hassa C. VIII 404
rahmet-i hassa-i sifatiyye C. II 235; C. HI 120
rahmet-i hassa-i zatiyye C. Ill 119, 120; C. IV

217; C. V 476, 478; C. VIII 418
rahmet-i hassa-i zatiyye ve sifatiyye C. IV 45

rahmet-i ilahiyye C. I 63; C. II 235; C. ID 18,
423; C. V 342, 505; C. VI 24, 9 1 , 26 1 ; C. VII
51; C. VIII 321, 432, 587; C. IX 77, 171,

184, 196, 527; C. X 76, 81; C. XI 205; C.
XII 136, 144, 260, 426, 535, 536

rahmet-i imtinaniyye C. IV 216, 217, 219; C.

VIII 582
rahmet-i kiilli C. IV 45; C. V 478, 479, 481
rahmet-i rahtmiyye C. 1 407, 471, 551; C. II 157,
235, 311; C. Ill 120, 349; C. IV 168, 183,
227; C. V 476, 477, 484; C. VII 314; C. IX

185, 299, 609; C. X 88, 526; C. XI 47
rahmet-i Rahman C. IX 580

rahmet-i rahmaniyye C. 1 420, 471, 550, 551; C.

II 212, 235, 343; C. Ill 120; C. IV 45, 219,

220, 222; C. V 476, 477; C. IX 36, 185,

299; C. X 76, 88
rahmet-i sifatiyye-i amme C. I 63
rahmet-i sifatiyye-i hassa C. I 63
rahmet-i sifatiyye C. I 409
rahmet-i vucubC. VIII 582
rahmet-i viicubiyye C. IV 217
rahmet-i zatiyye-i amme C. I 63
rahmet-i zatiyye-i hassa C. I 63
rahmetin kapisi C. II 501
rahmetin §ahi C. XII 260
rahm-i mader C. VI 480; C. VII 162
rahs. C. IX 389, 508
rai C.V 429; C. XIII 124
raiyyet C. II 452; C. VI 461; C. IX 40, 41
raiz C. HI 302

rakaik-i sihabiyye C. IX 170
rakayik C. Ill 57
raki ve §arap i?mek C. IX 135
rakim C. VI 605
rakib C. HI 357-359, 361, 466; C. IV 159, 160;

C. V 116; C. VI 33, 475
rakkase C. XIII 209
raks C. 1 410; C. Ill 189; C. V 21, 43, 44; C. VII

425; C. X 525; C. XI 226, 557, 558; C. XII

48, 49
ramazan C. IV 296; G. IX 561; C. Xll 396
ran C. IV 410, 414; G. VIII 320
ra'naC.VI430
rasad C. XII 342, 343, 595
rasadat C. IV 299
rasihC. X318, 319
rasihunC. VIII 109
rast C. II 86; C. XI 540
ra'§e C. 1451
rasjd C. Ill 258
ratb ve yabis C. XII 304
ratibe C. XI 589

Ratif C. I 551; C. V 477; C. XIII 312
ravza C. VIII 523
Ravza^i mutahhara C. XII 350
rayiz C. XII 554

<^S#>

MESNEVf-t §ERiF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6

razik C. V 29, 30

razik-i hakiki C. X 234

raziye C. 1 150; C. II 334; C. Ill 58, 66, 333, 370;
C. V 560

RaziC. 1167; C. XII 157

rebab C. VII 219, 220; C. XII 35

rebtu'l-evvel C. VIII 229; C. XI 456; C. XIII 277,
333

reca C. I 570; C. II 462; C. Ill 428; C. IV 301-
303, 363; C. V 518; C. VI 21, 186, 351,
352, 578; C. VII 16, 436; C. IX 585; C. X
582, 611; C. XI 597; C. XII 612

reca ehli C. II 494

receb ayi C. Ill 13

recfe C. I 290; C. II 180;C.V41

reculiyyet C. IV 324; C. IX 233

redd-i ciizlC.X 327

redd-i kader C. X322, 327

redd-i kader kaderle mumkin olur C. X 327

redd-i kaza C. X 327

redd-i Willi C. X 327

ref C. XI 595, 596, 597

refahC. V 111, 112

refik C. I 431; C. IX 354; C. XI 181, 183, 200

refik-i a'la C. Ill 192; C. VIII 230, 231

refrefC.111466

refref-i ask C. Ill 467

regaib namazi C. Ill 13

rehavfC. XI540

rehbaniyetC. 1X121

rehberBk. mur§id C. I 174, 195; C. II 293, 370,
374, 485, 487; C. Ill 210; C. V 88, 168,
169, 264, 299; C. VII 412; C. VIII 111, 113,
485; C. IX 126-130, 136, 270; C. X 382,
575; C. XI 217, 524, 525; C. XII 19, 379,
490, 534, 591, 595; C. XIII 72, 77, 87, 160,
201,226,241

rehber-i hakiki C. 1X127

rehberlik C. VII 416, 498, 499; C. IX 168; C. XIII
63, 165

rehin C. XI 323

reh-numun C. XII 240

reh-rev C. XI 68

rehzen C. Ill 365; C. IV 187; C. V 181; C. VII
189, 360; C. VIII 1 12, 546; C. X 349

rehzen-i tank C. II 235

reis C. VIII 42, 510; C. IX 146; C. IX 480; C. Xll
436

refsolmakC. X 19

reis-i cumhur C. VIII 284

reis-i hiikumet C. IX 39, 40; C. X 328; C. XII 96

reis-i ruharti C. I 252

reislik C. VIII 54; C. IX 285, 376

rekibe C. IV 307, 308, 310; C. VII 175

rekibe-i isti' dad C. IV 309-315

reml C. Ill 489; C. VII 547

remmal C. HI 489

remz Bk. rumuz C. V 344, 347; C. VII 198; C.
VIII 244, 529; C. IX 316; C. X 64; C. XI 454;
C. XII 129; C. XIII 17,48,222

renc-i amm C. XIII 120

renc-i has C. XIII 120

rencber C. XI 454

reng-i matem C. 1213

rengi ugnak C, X 148

rengine boyanmak C. IX 136

renk C. I 151, 208, 209, 355, 357, 358, 390,
523; C. II 159-161, 278; C. Ill 213, 265,
375, 409, 497; C IV 182, 266; C. V 201,
213, 381, 604; C. VI 170; C. VIII 225, 381,
413; C. IX 229, 247, 336, 430; C. X 37, 38,
124, 567, 585, 586; C. XI 27, 33, 34, 50,
51, 223, 439, 442, 468, 576, 598; C. XII
131, 132, 314, 338, 565, 578; C. XIII 24,
25, 93, 201, 265-268, 272, 273, 276

renk alemi C. II 160

renklilik C. II 430; C. XI 603

renksiz C. II 160; C. IX 336; C. XI 324

renksizlik C. II 159, 161, 430; C. XI 21, 27, 28,
31-34, 37, 442

re's-i mal C. XII 274

resmC. X513, 516

ressam C. Ill 300; C. IV 192, 193; C. V 362, 363,
366; C. VIII 240, 315; C. IX 347; C. X 355;
C. XII 560

ressamhk C. VIII 215; C. K 314

resul Bk. peygamber, nebi C. II 201, 472, 475; C.
Ill 116, 227, 228, 275, 276, 445; C. IV 281;
C. V 322; C. VI 95, 108, 121, 211, 315,
316, 318, 326, 624; C. VII 244, 334, 498;
C. VIII 461, 462, 464, 535, 555; C. IX 90,
91, 533; C. X 126; C. XI 430; C. XII 260,
261; C. XIII 219

Resulallah C. HI 63

Resul'den mfras C. XII 224

resule iman C. II 222

Resul-i Ekrem C. VII 420; C. IX 164

Resul-i Ekrem'in hakikati C. XII 426

resul-i ilahi C. VI 560

Resul-i zi§an C. IV 120; C. V 321, 324

Resulullah sizin icmizde C. XIII 167

resk-i ilahi C. VII 370

re§§-i nur C. VII 97, 98

Revafiz C. Ill 228, 235

revak Bk. rivak C. X 353

revan C. II 96; C. VII 318, 322; C. IX 552; C. XIII
315

revan-i pak C. IV 32; C. VII 182

revh C. IX 134, 135

reviC. X 129; C. XII 580

re'yC. II 163, 164;C.V27

reyb C. XI 305

reybetC. XI 12; C. XII 213

reybii'l-menun C. IX 459

°$2$&>

TERfMLER, DEYlMLER VE BAZI KELtMELER iNDEKSl

reyhan C. IV 371; C. VII 173; C. IX 311, 312; C.
X188

Reyyan kapisi C. VIII 204

rezalet C. X 80

rezm C. XI 84

Rezzak C. II 114, 238; C. HI 190; C. V 17, 30,
127, 128; C. VI 190; C. VII 18, 274; C. VIII
301, 544; C. IX 34; C. IX 562; C. X 103,
234; C. XI 203, 281, 589; C. XIII 84, 334

Rezzak-i cihan C. XI 580

Rezzak-i hakfkf C. II 129; C. IV 17; C. VI 201

rezzak-i mecazi C. II 129

rezzakiyyet C. Ill 179, 190

rezzaktyyet-i Hak C. II 380

rezzakhk C. XI 593

ridvan C. I 295; C. V 553; C. XII 369

rid van-i ekber C, I 295

nfkC. XII 429, 433, 591

nza C. Ill 318; C. IV 40, 195; C. V 132, 364,
365, 495, 496, 501-503; C. VI 229, 529; C.
VII 314, 514; C. VIII 261; C. IX 522; C. X
475, 476, 478, 583; C, XI 200; C. XII 214,
215, 447; C. XIII 311, 340

nza-yi Ban C. V 502

nza-yi Hak C. V 503, 504; C. X 503

nza-yi ilahf C. I 295; C. Ill 348; C. VII 552; C. X
502; C. XI 620; C. XII 309

nzikC. 156, 61,90, 306; C. II 114, 121, 531; C.
Ill 139-141, 168, 179, 305; C. IV 47, 423,
514; C. V 24, 25, 128, 393, 395, 397, 398,
625, 626; C. VI 33, 34, 46, 133, 175, 201,
354, 565, 566; C. VII 208-210, 274, 506,
550; C. VIII 544; C. IX 34-36, 37, 132, 194,
487-489, 511, 515, 528, 556, 558-560; C.
X45, 89, 95, 101-104, 106-108, 110-112,
114, 234, 239-242, 244, 352; C. XI 203,
436, 592-594, 604, 613-615, 622; C. XII
66, 67, 69, 223, 428-430, 463, 537; C. XIII
66,91,92, 100, 101, 114

nzik duasi C. XII 25

nzikiirmdiC. VI 187

nzk-i helal C. V 614

nzk-i helal talebi C. X 101

nzk-i ma'nevf C. I 455; C. V 537; C. VI 33, 44,
133, 566; 0.1X511,556

nzk-i ruhani C. IX 563

nzk-i surf C. VI 566

riayet C. IX 266

ribat C. II 187, 188, 374- C. IX 245; C. IX 277;
C. XI 518

rical C. Ill 428; C. V 515; C. VI 518, 521; C. VIII
231, 232, 472; C.X482; C. XII 366

rical ravzasi C. XII 378

rical-i erbaa C. VII 509

rical-i gayb C, VIII 187

rlcal-i Hak C. IX 295

rical-i nisa' C. XI 608

ricalullah C. IV 114; C. V 283; C. VI 451; C. VIII

80, 232; C. X 139; C. XII 378
ricalii'1-gayb C. VII 30
ricalun C. X 509
ricalun sadakQ C. X 508

ric'at C. X 617, 631; C. XI 262, 581; C. XIII 245
ric'at-i kahkariyye C. VIII 91
ridaC.XHI170
rida-i mubarek C. Xll 371
RifafC. 11327
rif at C. IV 50

rihlet C. IX 88; C. X 600; C. XIII 331
rikabC. XI 118
rikkatC. II 148
rikkat-i kalb C. XI 517
nrnya C. I 212; C, VIII 163; C. X 213
rind C. Ill 389; C. IV 422
risalet Bk. nubuwet C. II 201, 222; C. VI 97,

107, 144-146, 315, 316, 560; C. IX 104; C.

XI 17
risalet gunesj C. XI 395
risalet-penahf C. IX 246
ri§-handC. VII 315
risteC. VII 381
ritac C, XI 300

rivak C. X 353; C. XI 294; C. XII 372
riya C. I 188, 294; C. II 190, 191, 406, 407; C.

HI 91, 268, 285, 287, 350; C. IV 25, 293,

329, 418, 486; C, V 12, 627; C. VI 47, 48;

C. VII 333, 337, 483, 524; C. VIII 329; C. IX

98, 99, 307; C. X 59, 382, 392; C. XI 95,
216, 275; C. XII 49, 606; C. XIII 67, 186

riyakar C. II 205; C. Ill 287; C. V 454; C. VII 494,
.495; C. IX 75-77, 98, 494, 495; C. IX 76; C.
XI 547; C. XIII 191

riyakariik C. Ill 321; C. IX 172

riyaset C. 1 147, 350; C. HI 472; C. IV 17, 225,
431, 432; C. V 202, 218, 289; C. VI 99,
100; C. VII 313; C. VIII 54, 286, 466; C. IX
146-151, 183, 185-191, 377, 479, 482,
619; C. X 267; C. XII 96, 136; C. XIII 177,
314

riyaset da'vasi C. IX 620

riyaset hirsi C. IX 185

riyaz C. II 390

riyazat Bk. riyazet C. I 59, 65, 77, 316, 482; C.
II 290, 296, 421, 534; C. Ill 124; C. IV 16,
31, 44, 293, 298, 329, 370; C. V 74, 114,
312; C. VI 425, 604; C. VII 253, 454; C. VIII
80, 171, 172, 194, 196, 213, 216, 217,
256, 258, 465, 478, 480; C. IX 15, 72, 95,
139, 158, 159, 161, 164, 264, 279, 318,
339, 370, 401, 402, 417, 420, 560, 615,
634;C.X54, 91, 139, 185,411,412,427,
428, 458, 579, 604; C. XI 52, 88, 95, 98,

99, 153, 182, 209, 252, 264, 325, 326,
435, 442, 467, 472, 473, 485, 486, 503,

c^^>

MESNEVf-t §ERfF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVI-6

518, 563, 571, 578, 614; C. XII 122, 187,
207, 220, 224, 245, 257, 278, 279, 295,
339, 344, 422, 432, 470, 471, 547, 582,
584, 597; C. XIII 32, 52, 116-118, 139,
159, 164, 178, 210, 228, 229, 243, 251,
280, 282, 308, 324
riyazat-i §akka C. VIII 464, 465; C. XI 253
riyazetBk. riyazatC. 1 158, 172, 203, 221, 248,
410, 421, 523, 562; C. II 135, 144, 246,
247, 271, 272, 273, 289, 291, 301, 307,

322, 341, 413, 427, 459, 466, 534, 542; C.
Ill J5, 21, 62, 207, 233, 246, 283, 345,
347, 351, 368, 374, 422; C. IV 15, 23, 43,
61, 140, 154, 167, 176, 189, 198, 199,
243, 306, 311, 353, 408, 434, 440, 445,
456, 457, 468; C. V 32, 43, 283, 316, 461,
503, 510, 533; C. VI 33, 192, 248, 250,
254, 261, 262, 266, 304, 354, 355, 356,
358, 421, 424, 425, 466, 476, 477, 585,
588; C. VII 31, 46, 47, 48, 171, 223, 291,
408, 437, 438, 459, 460, 542, 550, 556; C.
VIII 45, 46, 137, 214, 219, 222, 223, 227,

323, 347, 366, 470, 477, 501, 548; C. IX
61, 62, 90, 91, 111, 155-157, 159, 160,
166, 177, 337, 340, 341, 413, 419, 476,
563, 572, 647; C. X 137, 140, 195, 228,
229, 231, 337, 418, 419, 426, 427, 429,
453, 458, 459, 492, 499, 501, 511, 518,
585

riyazet-ke§ C. IV 16,293

riyaziyye C. V 42

rolC.VIII 175

Romahlar C. VIII 486

rub' C. VIII 91

rububiyyet C. II 319, 477; C. Ill 366; C. X 34,
35, 374, 598; C. XII 312

rububiyyet-i mutlaka C. IV 345, 346; C. IX 72,
73; C. XII 132

ruh, Bk. ervah C. I 65, 78, 79, 80, 83, 96-98,
103, 107, 110, 121, 122, 126, 128, 133,
141, 143, 146, 147, 150, 151, 153, 154,
169, 188, 190, 215, 218, 220, 223, 226,
240, 255, 272, 287, 289, 325, 327, 328,
339, 347, 348, 353-355, 373, 394, 409,
434, 435, 454, 457-459, 461, 474, 475,
481, 535, 536, 543, 548, 549, 552, 555,
567; C. II 15, 17, 31-33, 40, 41, 63, 64, 74,
75, 79, 90, 92, 96, 175-178, 185, 189,
202-204, 210, 219, 232, 244, 283, 289,
290, 327-329, 331, 347, 350, 375-377,
393, 421, 423, 439, 440, 549, 553, 562; C.
HI 19, 27, 29, 32, 34, 44-46, 71, 73, 90,
105, 136-138, 142, 144, 178, 180, 181,
190, 199, 204-206, 211-213, 218, 222,
224, 225, 243, 254, 258, 262-264, 268,
286, 290, 294, 332, 351, 355, 356, 365,
366, 370, 373, 374, 382, 388, 397, 402,

403, 425, 440, 442, 449, 450, 458, 459,
460, 461, 467, 483, 487, 498; C. IV 19-23,
26, 27, 43, 44, 50, 52, 56, 61, 69, 121,
141, 164, 168, 190, 199, 206, 219, 225,
234, 300, 303, 315, 322, 331, 332, 343,
344, 346, 348, 354, 374, 376, 384, 386-
393, 397, 453, 461, 463, 464, 470, 488,
494, 496, 504, 505, 507-509; C. V 12, 18,
20, 22, 24, 48, 104, 119-123, 143, 145,
283, 333, 334, 339, 344, 350, 389, 427-
430, 432, 457, 466, 467, 483, 516, 521,
590, 595-597, 600, 609; C. VI 33, 34, 42,
45, 70, 104, 118, 121, 210, 250, 254, 285,
294, 296-299, 302, 304, 306, 309-312,
315, 316, 350, 353, 354, 357, 358, 361,
362, 366, 380, 405, 406, 411-417, 422,
436, 472-474, 479, 491, 514, 515, 538-
540, 598, 603, 621, 622, 627-630, 638; C.
VII 13, 17, 23, 29, 131, 133-137, 141-143,
148, 151, 159, 167, 168, 174, 175, 185,
215, 221, 224, 251, 253, 260-262, 268,
298, 334, 360, 362, 363, 438, 455, 473,
549, 551, 556-559; C. VIII 21, 22, 31, 49,
55, 60, 76, 82, 89, 96, 121, 124, 139, 151,
169, 171, 176, 198, 208, 213, 214, 216,
217, 219, 232, 233, 234, 240, 242, 249,
250, 255, 256, 260-265, 269, 358, 361,

368, 369, 374, 376, 425, 452, 455, 456,
463, 464, 472, 514, 545, 550, 551, 553,
554, 556, 567-569, 598, 599, 606-608,
610, 614; C. IX 40, 61, 63, 66, 80, 83, 88,
89, 92, 97, 111, 112, 131, 135, 143, 170,
207, 216, 217, 220, 222, 223, 234, 236,
238, 240, 242-244, 246, 247, 250, 264,
266, 269, 272, 277, 282, 289, 290, 301,
307, 311, 318, 327, 335, 336, 358-360,

369, 372, 435, 454, 462-464, 479, 509-
511, 516, 535, 545, 546, 553, 554, 557,
558, 563, 567, 570, 571, 574, 575, 599,
601, 602, 613-615, 618, 624, 649; C. X
13, 22, 25, 41, 42, 50, 61, 75, 81, 89, 90,
119, 126, 127, 143, 147, 150, 151, 192,
229, 233, 237, 248, 250, 281, 313, 314,
340, 352, 364, 370, 380, 384, 397, 398,
400, 401, 405, 444, 449, 451, 452, 454,
456, 459, 460, 468, 487, 503, 509-511,
517, 520, 523, 524, 533, 540, 543, 545,
554, 596, 597, 615, 633, 635; C. XI 32, 35,
37-39, 43, 48, 50, 51, 53, 62, 63, 65, 66,
76, 77, 92-94, 116, 119, 148, 157, 158,
198-201, 206, 217, 219, 223-226, 231,
233, 237, 241-243, 252, 258, 259, 261,
264, 273-278, 283, 322, 324, 326, 327,
339, 340-342, 353-355, 363, 364, 366,
368, 369, 378, 382, 383, 394, 397, 416,

, 426, 433, 447, 458, 465, 467, 469, 480,
488, 493, 497, 505-507, 515-517, 529,

fr

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELJMELER iNDEKSI

531, 553, 563, 568, 577, 579, 603, 604,
609; C. XII 26, 27, 29, 30, 33, 58, 60, 66,
67, 75, 88, 89, 92, 94, 100, 108, 124, 132,
159, 160, 162, 185, 195, 217, 253, 254,
258, 261-263, 277-281, 286, 303-305,
311, 316, 324, 325, 329, 333, 336, 339,
343, 360, 374, 375, 379, 380, 382, 385,

386, 395, 396, 402-405, 410, 422, 436,
440, 443, 448, 449, 452, 463, 465, 470,
472, 474, 492-494, 498-501, 505, 511,
513, 515, 522, 523, 527, 529, 531, 538,
540, 545, 549, 562, 565, 572, 591; C. XI11
31, 55, 60, 61, 63, 64, 75, 78, 90, 114,
126, 129, 130, 137, 138, 139, 165, 175,
176, 178, 179, 185, 194-196, 199, 203,
206, 207, 210, 212, 221, 224, 230, 245,
262, 268, 276, 279-281, 285, 287, 288,
290, 301, 311-313, 331-333, 336, 338,
340-342

ruh alemi C. V 526, 547; C. XI 39

ruh ankasi C. VII 378

ruhbirdirC. VII 131; C. IX 601

ruh cevherdir C. XI 157; C. XII 160

ruh doktoru C. IX 93

ruh fill C. VIII 380

ruh gozii C. I 77, 363; C. HI 249; C. VH 186; C.

XI 482; C. XII 89
ruh gune§i C. I 127; C. Ill 26; C. VIII 367; C. XII

387, 388

ruh guvercini C. XII 27

ruh kulagi C. VIII 24

ruh ku§u C. I 464; C. IV 228; C. VII 336; C. XII
335

ruh mertebesi C. XII 547

ruh sahibi C. XI 580

ruh yolu C. XII 276

ruhYusufuC. X11279, 281

ruhanf C. I 69; C. VI 284; C. VII 299; C. XII 260,
515

ruhanf bogazC. V 22, 23

ruhanf ?obanlik C. XII 436

ruhanf kimse C. XII 326

ruhanf kokuC. VII 539, 540

ruhanf sifat C. XII 344; C. XIII 191

ruhaniler C. V 560; C. VII 306; C. VIII 186, 187;
C. 1X21; C. XII 480

ruhaniyet C. I 265-267; C. II 60, 420; C. Ill 28,
60, 372, 471, 472, 498; C. IV 87, 88, 343,
380, 506; C. V 91; C. VI 128, 129, 147,
149, 281, 295, 512; C. VII 42, 151, 371,
544; C. VIII 175, 176, 205,' 2 16, 256, 606;
C. IX 60, 110, 140, 278, 286, 287, 385,
561, 649; C. X 82, 143, 147, 195, 200,
337, 340, 341, 352, 455, 468, 525, 569,
585, 596, 597, 621; CXI 33, 93, 176, 202,
203, 375, 381, 396, 435, 458, 470, 471,
507, 508, 578, 603, 607, 614; C. XII 94,

123, 297, 317, 325, 341, 342, 402, 409,
444, 454, 564, 571, 588; C. XIII 60, 126,
129, 153, 223, 231, 276, 279, 285, 287,
313 334

ruhaniyet alemi C. VI 148; C. XI 54; C. XII 260,
275, 342, 374, 438, 503, 594; C. XIII 335,
349

ruhaniyet ar§i C. XII 280

ruhaniyet gogu C. XII 276

ruhaniyet mertebesi C. XII 1 78

ruhban C. VII 422; C. XI 164

ruhbaniyyet C. II 528; C. VII 422; C. XI 164,
167; C. Xll 224

ruhdansualC. V315

ruh-i aklf C. 1 474

riih-ialiC.V 119

ruh-iarifC.VI310

ruh-i a'zam C. I 107; C. IV 504; C. VI 345, 346,
540; C. VII 130, 559; C. VIII 599-602; C. XI
242, 243, 244, 365, 368, 433

ruh-i a'zam giinesj C. XI 243

ruh-i a'zam-i Muhammedf C. VIII 601

ruh-i cemad C. I 79; C. V 466; C. VI 479; C. VII
131; C. XI 157; C. XII 160

ruh-i cemadi C. XII 397

ruh-i cismanf C. XI 63

ruh-i cuz'f C. Ill 334; C. V 478, 510, 546; C. VI
104; C. IX 302; C. X 585; C. XII 60

ruh-i cuz'f-i mii'min C, VII 299

ruh-i emfn C. 1 260

ruh-i evliya C. IX 92

ruh-i fikri C. I 474

ruh-igabfC. VIII 137

ruh-i hassasf C. 1474

ruh-i hayalf C. 1 474

ruh-i hayani C. X11I 42

ruh-i hayvan C. I 79, 188; C. V 466; C. VI 298,
479, 603; C. VII 131; C. XI 157; C. XII 160

ruh-i hayvani C. I 129, 356, 444, 458, 462,
567; C. II 16, 24, 25, 32, 33, 92, 96, 101,
102, 337, 350, 524, 533, 562; C. Ill 72,
105, 136, 137, 154, 161, 218, 263, 264,
268, 305, 313, 352, 384, 403; C. IV 20, 21,
34, 190; C. V 18, 52, 334, 352, 529, 568,
601; C. VI 32, 70, 85, 297, 300, 350, 395,
404, 414, 474, 480, 481, 484, 503, 517,
600-603; C. VII 98, 131-134, 137, 142-
146, 170, 202, 230, 236, 251, 310, 318,
338, 347, 412, 413, 439, 441, 443, 444,
447-449, 451, 454, 543, 555, 556, 558; C.
VIII 31, 155, 233, 276, 317, 325, 361, 362,
366, 367, 370, 371, 374, 384, 390, 417,
418, 425, 464, 500, 567, 600, 613, 618,
619; C. IX 31, 105, 108, 109, 113, 179,
183, 215, 216, 217, 240, 241, 243, 244,
270, 279, 280, 283, 302, 335, 372, 388-
390, 440, 510, 511, 530, 552, 602, 640; C.

c^P*

MESNEVM §ERtF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6 ■

X 175, 234, 248-250, 376, 380, 397, 404,
482, 496, 509, 511, 520, 530, 531, 598,
599, 601, 603; C. XI 54, 55, 62, 63, 199,

341, 342, 356, 365, 505, 597, 598; C. XII
19, 94, 95, 100, 255, 256, 304, 326, 361,
397, 439, 526, 538, 568, 594; C. XIII 17,
18, 19, 26, 40, 59, 61, 226, 243, 315, 335,
336

ruh-i ilahi C. X 530; C. XI 50, 64

ruh-i insan C. I 79; C. VII 131; C. VIII 554; C. X
234' C XI 125

rQh-i insanf C. I 78, 95, 129, 224, 356, 357,
514; C. 11 524; C. Ill 28, 72, 136, 137, 142,
154, 263, 264, 268, 305, 352-357, 403; C

IV 21, 22, 344, 451, 491; C. V 52, 304,
352, 463, 466; C. VI 32, 33, 48, 237, 298,
395, 404, 540, 603; C. Vll 132, 143, 145,
147, 170, 202, 230, 240, 274, 318, 412,
443, 448, 449, 558, 559; C. VIII 31, 44,
204, 277, 361, 362, 367, 370, 390, 418,
464, 500, 551, 552, 555, 556, 613, 619; C.
IX 31, 59, 105, 109, 113, 240-244, 280,
283, 290, 306, 332, 335, 368, 371, 372,
384, 389, 390, 422, 440, 442, 510, 530,
531, 552, 602; C. X 25, 74, 75, 147, 175,
229, 248-250, 380, 444, 454, 455, 571,
482, 483, 509, 511, 512, 520; C. XI 56, 57,
63-66, 90, 97, 98, 158, 199-201, 243,

342, 363, 378, 433, 465, 467, 505, 542,
553, 597, 598; C. XII 38, 91, 92, 95, 100,
101, 234, 245, 303-305, 314, 324, 326,
375, 397, 409, 431, 439, 443, 472, 490,
516, 522, 568, 588; C. XIII 40, 42, 59, 66,
74, 171, 179, 210, 225, 245, 285, 315,
334, 335, 336, 339

ruh-i insanf gunesj C. VIII 371

ruh-i insanf ve izafi C. X 570; C XII 527

ruh-i izaff C. I 144, 188, 444, 462; C. II 16, 24,

25, 32, 35, 37, 40, 60, 92, 93, 96, 101,

190; C HI 72, 137, 204, 211, 218, 264,

352, 399, 438; C. IV 233, 234, 388, 389; C

V 510; C. VI 70, 396, 405, 414, 471, 474,
503, 519, 600, 601, 603, 604; C. VII 98,
99, 133, 134, 145, 151, 175, 182, 251,
322, 338, 363, 417, 450-452, 454, 556; C.
VIII 31, 33, 361, 362, 366, 370; C. IX 105,
215, 216, 217, 282; C. X 380, 397, 404; C.

XI 206; C. XII 527, 568, 594; C XIII 17, 18,
19,226,331,334

ruh-i izaff ve insanf C. VIII 155; C XII 397
ruh-i kamil C. HI 333; C. VI 310; C. VII 188; C.

XI 43, 48
ruh-i kudsf C. I 475; C VI 310; C. VII 143, 145,

146; C. XI 324; C. XIII 232
ruh-l kull C. I 546; C. IV 369
ruh-i kiilli C. I 107, 128, 353, 548; C. Ill 65,

262, 333, 334; C. IV 305, 505, 508; C. V

546; C. VI 104, 312, 317, 540; C VII 130,
221, 248, 250, 299, 556, 559; C. VIII 418,
553, 602; C. IX 59, 244, 302, 602, 603; C.
XI 241, 242, 243, 369, 530; C. XII 80

ruh-i kullf-i Muhammedf C. 1 339, 352, 353,
540, 541, 546; C Ill 71, 199, 254, 261,
262, 428; C. IV 137, 348, 504; C. VII 28; C
VIII 374, 598, 599, 600, 602; C. IX 242,
243, 246, 601; C. X 451, 619; C. XI 73,
241, 312, 327, 366, 369, 530; C XII 79,
523; C. XIII 347

ruh-i latff C. I 79, 240; C. VII 105; C. VIII 118,
228; C. IX 246, 572; C. X 401, 402, 403; C.
XI 277, 433

ruh-i melek C. II 532

ruh-i menffih C. VII 132,230

ruh-i muazzam C. Xll 291

ruh-l Muhammedf C I 548; C. 11 38; C. HI 65,
332, 333, 334; C. IV 504, 508; C. V 509; C.
VIII 553; C. XI 327, 369

ruh-i mukaddes C. I 475

ruh-i musafra C. Ill 264; C. VIII 73

ruh-i musavver C V 45, 609; C. XII 336

ruh-i mutlak C. VII 437, 438

ruh-i mucerred C. II 274; C. Vll 435; C. X 459,
460

ruh-i miinfr C. X 400

ruh-inariC IV 215

ruh-i nebat C. 1 79; C. V 466; C. VI 395, 479; C.

VII 131; CXI 157; C. Xll 160

ruh-l nebatf C. VI 396; C. VII 131; C. IX 279; C.

XI 199; C. XII 100, 397, 568
ruh-i nefsanf C. Vll 131
ruh-i nurani C. XII 324
ruh-i rabbanf C. VIII 362
ruh-i revan C. I 229, 432; C. VII 175; C XII 94,

95, 96
ruh-i safCX 403; CXI 243
ruh-l satT C. V 483; C VIII 348; C. XI 433
ruh-i said C VII 17; C XIII 286
ruh-i sultanf C I 432; C III 136; C IV 190; C V

483, 510; C. VI 466; C VII 310, 318; C. XI

276, 277
ruh-i tabff C VI 353, 395, 396; C VII 543; C. XI

199
ruh-i temytz C I 188, 190
ruh-i vahid C XI 63
ruh-i vahid alemi C. XI 598
ruh-i vahy C IV 375-377
ruhiyet mertebesi C. XI 507
ruhiyyet C HI 447; C V 136; C VI 120, 397; C

VIII 613

ruhlann babasi C XI 530
ruhlann Ka'besi C. XI 61 1
ruhsat C IV 407; C XI 309
ruhsat yolu C. XI 186
ruhsat-i §er'f C IV 408

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

ruhsat-i §er'iyye C. TV 421, 423

ruhta ittihad C. XI 38

Ruhu'1-Emfn C. IV 414; C. XI 61 1

ruhu'1-Hak C. XI 68

ruhullah C. I 480; C. Ill 45, 136, 142; C. X 150;

C. XI 396; C. XIII 221
ruhun bedene taalluku C. I 457, 459; C. Ill 332
ruhun birligi C. VIII 367
ruhun ?ocugu C, XII 369
ruhun gidasi C. V 519; C. IX 111, 112; C. XI

434; C. XII 417
ruhun golgesi C. IX 237, 238
ruhun gozii C. Ill 357; C. VI 304
ruhun himmeti C. XI 56
ruhun nuru C. VI 326
ruhun rengi C. XIII 266
ruhun ruhu C. V 339; C. IX 215
ruhun tecelliyati C. XII 586
ruhun terakkisi C. XII 436
ruk'aC. XI 615
rukye C. VII 474; C. VIII 163; C. X 213; C. XI

392
rukye-hanC. XIII 170
Rum C. IV 497
Rum elgisi C. I 422, 426, 427, 429, 434, 435,

457, 461
Rumca C.-VIII 84
Rumi C. IV 41 1 , 483; C. XI 258, 603, 604; C. XII

160
RumflerC. II 428-431, 439, 440
rumuz Bk. remz C. I 133, 439; C. Ill 425, 426;

C. VIII 492; C. IX 358, 359; C. XI 359; C.

XIII 114, 144
rumuzat C. I 132; C. IV 347; C. IX 169; C. XIII

131
rumuzat-i kur'aniyye C. Ill 97
rumuz-i hakayik C. V 222
rusul-i be§er C. IV 506
rusiil-i meiek C. IV 506
rutubetC. VI 531; C. VII 547; C. 1X58, 61, 273;

C. XI 567; C. XIII 72, 333, 334
ruunat-i nefsiyye C. II 304
ruunet C. V 577
ruz-i ceza C. II 381, 382; C. X 556; C. XI 513; C.

XII 315, 316, 318; C. XIII 298
ruz-i din C. Ill 297

ruz-i elest C. IV 345; C. V 621; C. XIII 195
ruz-i ha§rC. VI 21
ruz-i istiftah C. Ill 13
ruz-i mah§er C. VIII 559
riicu' C. I 361, 545; C. II 352, 480; C. V 136,

298-300; C. VI 472; C. XI 197, 309, 323,

332, 507; C. VI 397, 474; C. IX 14, 336,

375; C. X 521, 616-618; C. XI 432; C. XII

161, 169, 382, 383; C. XIII 76
riicum C. II 474; C. XI 387
riifaka-yi suluk C. XII 281

riikn-i tabfat C. V591

riiku' C. V 570; C. VI 276; C. IX 650, 651; C. XI

585; C. XIII 144
rukun C. V 20; C. XI 31, 585
rustem C. X514
rusum C. Ill 486
rusum-i §er'iyye C. Ill 486
ru§vet C. I 179; C. IV 252; C. V 59, 451, 585; C.

XI 535; C. XIII 120

rtitbe C. Ill 212; C. VII 414; C. IX 103; C. XI 104,
116

riitbe-i insaniyye C. VIII 536

rti'ya C. I 67, 103, 106, 109, 193, 224, 498; C.
II 49, 66, 329, 537; C. Ill 63, 305, 454,
461-468; C. IV 114, 115, 200, 258, 285,
286, 288, 307, 450, 451, 461, 462; C. V
48, 49, 75, 76, 148, 232, 233, 297, 317,
347-349, 429, 430, 458-460, 482, 483,
485, 617, 618, 621, 622, 625, 626; C. VI
68, 299, 301, 405, 477, 478; C. VII 207,
395, 416, 443, 444, 478, 547, 558; C. VIII
21, 22, 89, 172, 182-184, 198-202, 370,
372-375, 378, 379, 383-387, 426, 427,
455, 457, 484, 485, 529, 549, 550, 557-
559, 576, 587, 618; C. IX 44, 316, 323,

375, 376, 430, 468, 469, 476-478, 554,
555, 573, 599, 633; C. X 66, 335, 522,
532, 541, 545, 578, 609; C. XI 118, 208,
209, 317, 364, 365, 371, 372, 438, 604; C.

XII 57, 130, 132, 138, 139, 169-171, 177,
178, 186, 190, 191, 205, 253, 278, 349,

376, 464, 465, 468, 499-502, 504, 505,
513-515, 516, 517, 561, 562; C. XIII 60,
78, 103, 113, 118, 123, 135, 136-138,238

rii'ya alemi C. VIII 373

ru'ya aynasi C. IX 316

rii'ya ma'na alemidir C. VI 147

rii'ya ta'biri C. Ill 256; C. XI 1 18

rii'ya ta'bfri ilmi C. XII 376

ru'ya-yi sadika CI 134

ru'ya-yi saliha C. II 472; C. V 617; C. XI 208

rii'ya-yi §eytani C. I 104

rfi'yet C. I 76, 355, 357, 358, 360; C. II 214,
549, 553; C. Ill 117; C. IV 385; C. V 325; C.
VI 293, 455; C. XI 232, 324, 396, 582; C.
XII 310, 375; C. XIII 124, 125

rfi'yet hassasi C. VIII 181

rii'yet-i cemalullah C. XI 69

rti'yet-i Hak C. II 550; C. Ill 35, 36; C. IV 13

rii'yetullah C. IV 113; C. X 627

riizgar C. I 231, 234, 288, 314, 349; C. II 509;
C. HI 237, 356; C. IV 151, 301; C. V 273; C.
VI 1 1 8, 1 88, 1 89, 594, 596, 597; C. VII 56-
58, 60, 236; C. VIII 368; C. IX 437; C. X 9 1 ,
294, 352, 372, 446, 629; C. XI 37, 311,
312, 429, 448; C. XII 86, 96, 238, 239,
475; C. XIII 254, 255, 293, 294, 295, 296,

csgpo

MESNEVl-i §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

301

saadet C. I 167, 169, 448; C. II 24, 287, 330,
371, 394; C. HI 48, 306, 427, 441, 471; C.
IV 81, 82, 233, 235, 315; C. V 112, 229,
533, 581; C. VI 140, 187, 272, 328, 375,
488, 515, 634; C. VII 435, 481; C. VIII 326,
399, 482; C. IX 156, 201, 224, 345, 483,
650; C. X 162, 320, 321, 326, 327, 433,
479, 633, 634; C. XI 46, 49, 448, 523; C.
XII 13, 170, 223, 368; C. XIII 218

saadet meyleri C. VIII 261

saadet-i anziyye C. VI 141

saadet-i asliyye C. VI 141

saadet-i dunyevi C. XIII 1 1 8

saadet-i ebediyye C. V11I 489; C. X 214

saadet-i ezeli C. XIII 142

saadet-i ezeliyye C. I 84; C. Ill 326; C. VI 516,
633; C. VIII 214, 325, 488, 493; C. XI 501;
C. XII 251; C, XII1195

saadet-i hakikiyye C. X 380

saadet-i ma'neviyye C. X 404

saadet-i uhreviyye C. VI 239; C. VIII 212; C. X
191; C. XIII 118

saadetliC. XII 187

saat C. VI 146, 147

saat-i kamer C. VIII 422

saba C V 44; C. VII 252, 499, 538; C. VIII 369;
C. X35;C. XI 188, 212; C. XII 290

saba ritzgan C. VI 596, 607, 625; C. VII 538

sabah C. XI 239; C. XII 255, 272

sabah sarah C. I 467; C. IX 642

sabbag C. II 553

sabikC.V301;C. X 382, 607

sabik olan ahirleriz C. VII 165

sabir C. I 118, 340, 391, 481; C. II 117, 118,
135, 140, 181, 237, 282, 301, 307, 329,
404, 509, 516, 564; C. Ill 38, 170-172,
206, 213, 312, 354, 371, 384; C. IV 16, 17,
174, 303, 331, 347, 348, 361; C. V 71, 73,
74, 91, 121, 122, 123, 362, 487, 488, 489,
490; C. VI 91, 128, 156, 234, 277, 289,
339, 356, 358, 476; C. VII 23, 51, 53, 148,
232, 233, 255, 298, 344, 345, 364, 553; C.
VIII 326, 421, 470; C. IX 36, 37, 196, 208-
211, 221, 228, 232, 247, 270, 402, 413,
562; C. X 38, 43, 95, 103, 111, 114, 125,
157, 160, 236, 238, 239, 241, 252, 255,
288, 330, 331, 474-476, 478, 481, 564,
618; C. XI 53, 107, 115, 116, 152, 165,
180, 200, 206, 302, 332, 440, 441, 443,
464-466, 536, 568, 590, 612; C. XII 42,
43, 77, 80, 215, 221, 435, 436, 459, 570,
623-625; C. XIII 30-33, 57, 58, 87, 88,
115,233,289,325

Sabir siirurun anahtandir C. XII 623

sabir yakici C. XII 564

sabirsizhk C. VIII 147; C. XI 467, 468

sabir C. 1X71,436

sabitat C. VI 472

sabr-i cemfl C. IV 122; C. V 123

sabr-i miicessem C. X 255

sabn veren C. X 255

sabun C. X 49

sabun kopiigu C. Ill 355

Sabur C. II 509; C. V 355; C. X 236; C. XI 467,

565
sacid C. IV 193, 194; C VII 274; C. XII 402,

520, 521
sag C. VIII 388; C. IX 140
sa'd C. 1 395; C. Ill 1 1 7; C. VI 72; C. X 473, 474;

C. XI 316, 556, 557, 558; C. XII 276, 392
Sa'd yildizi C. IV 232
sada C. II 59; C. Ill 188, 189, 212, 373; C. IV

101, 501; C. V 244; C. VI 282, 515; C. VII

221, 224, 474; C. IX 88; C. X 335; C. XI

247, 347, 348
sadaka C. 11 490; C. Ill 268; C. IV 16; C. V 143,

558; C. VI 168, 248, 251,- C. IX 220, 463;

C. X37, 190, 327; C XII 68, 216, 217, 276,

277, 518, 519, 602, 603; C. XIII 191, 259
Sadakallahii'l-azim C. VIII 469
sadakat C. VI 407, 408; C. VIII 41; C. X 267,

268, 335, 506, 508, 509
sadat Bk. seyyid C. XI 72; C. XII 197
sada-yi haf! C. X 66
sada-yi irsad C. Ill 371
sada-yi latif C. V 396
sada-yi mutlak C. II 284
sada-yi saffr C. IV 228
sade-dil C. XI 407
sadef C. I 442; C. Ill 163, 286, 287, 437; C. VIII

163, 355, 358, 359, 512; C. IX 83, 356,

364, 365, 640; C. XI 124; C. Xll 479, 592
Sa'd-i ekber C. HI 471; C. X 221, 473
sadlk C. IV 312; C. VI 408, 548; C. X 220; C. XI

565; C. XII 241, 543; C. XIII 267
sadik peygamber C. IX 409
sadiklar C. Ill 306
sadir C. I 56; C. VII 242; C. VIII 266, 380, 483;

C. XI 355; C. XIII 183, 184
Sa'd-i asgar C. X 474
sadr-i ecel C. I 44; C. VIII 394, 482
safC. IX 133-1 35, 142; CXI 77
safa C. I 523; C. Ill 305, 306; C. VII 63; C. IX

199
safaf-i esrar C. VI 229
safa-yi kalb C. II 181; C. Vll 256
safdil C. XIII 67
Safer ayi C. VIII 229, 230, 231 ; C. XI 456; C. XIII

221,277,333
saffC. XI 424
saff-i nial C. 1491
safffln C. VIII 52

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

saiTC. I 66; C. V 386, 388, 389; C. XIII 166, 231

safil C. Vll 445

safir C. I 190, 298; C. VII 258; C. XII 285

safiye C. I 147; C. HI 58; C. VI 461

safra C. I 102, 122, 460; C. IV 24, 25, 30, 44,

442; C. VI 306-308; C. VIII 158; C. XI 20,

230, 231; C. XII 219
safra kesesi C. VI 307
safraiC. 1V24.-C. X145
safra-i faki' C. VIII 63
safran C. VI 587
safravi C. X 36

sarVet C. VII 63; C. IX 134-136; C. XI 492
safvet-i kalb C. VII 516
sag C. II 394; C. Ill 97; C. IX 154-156, 572, 582;

C. X 45, 46; C. XI 27, 89, 429, 602
sag el C. II 441; C. IX 577; C. X 44, 46, 57; C.

XII 70
sag taraf C. II 346
sagir C. II 401-405, 407, 412; C. VI 55, 56, 65;

C. VII 258, 500, 501; C. VIII 364; C. IX 427,

470; C. XII 303, 364; C. XIII 174, 195
sagirlik C. VI 58
sahabe C. IV 283; C. IX 201
sahabe-i kiram C. V 373
sahabi C. IV 108, 120, 284, 285, 287
saha-i esiriyye C. II 435
saha-i ilm C. Ill 267
sahare Bk. sahir C. I 276
sahavet C. IV 201
sahh C. XII 225, 226
sahTC. II 97; C. X 588
sahib-dil C. II 148; C. IV 363, 364
sahib-i cemal C. XI 236, 241; C. XII 585
sahib-i devlet C. X 147
sahib-i dil C. I 482, 483; C. IX 296, 306
sahib-i himmet C. IV 494
sahib-i inkisar C. IV 323
sahib-i kesf C. IV 288; G. VI 627; C, IX 529
sahib-i nefis C. I 482, 483
sahib-i ni'met C. XII 574
sahib-i nisbet C. XII 353
sahib-i saadet C. IX 475; C. X 479
sahib-i tasarruf C. VIII 263; C. X 262
sahib-i telvin C. IX 401; C. XI 198, 462
sahib-i temkfn C. XI 198
sahib-i veiayet C. VII 31
sahib-i zan C. II 504
sahib-i zevk C. I 164, 200, 201
sahib-kiran C. IX 475; C. X 479; C. XI 426, 465;

C. XII 187,238
sahir Bk. sihirbaz C. I 487, 488; C. V 28, 29,

310, 318, 319, 325, 329, 455; C. VIII 410;

C. IX 351; C. X 379, 380, 594, 596; C. XII

134; C. IX 126; C. XII 310
sahirlerin ipleri C. V 334
sahra C. Ill 480; C. IV 31, 166, 474; C. VIII 1 12,

394, 582; C. X 94, 188, 190, 191, 212,
244, 417; C, XI 457, 458, 578, 579, 620; C.
XII 12, 17, 175, 271; C. XIH286

sahra-nisfti C. XII 163

sahrS-yi can C. II 63

sahra-yi ervah C. 1215

sahra-yi fikir C. VIII 582

sahra-yi hakikat C. VI 128, 129, 130, 132

sahra-yi imkan C. V 438

sahra-yi tabfat C. II 280, 293

sahnncC. XIII 182

sahte mur§id C. I 298; C. IX 128

sahte peygamber C. IX 377, 378, 382

sahte seyh C. IX 96

sahte ve nakis mursjd C. XII 223

sahur C. X 295, 296

sahur davulu C. XI 294, 295, 301, 302

sahv C. 1 95, 533, 542; C. Ill 390; C. IV 159; C.

V 375, 384, 550; C. VI 205, 206, 609, 621;
C. VII 535; C. IX 68; C. XI 217, 220; C. XII
32, 261; C. XIII 31 1,312

said C. 1 206; C. 11 165, 189, 287, 347, 441,
450, 460, 461, 481; C. Ill 69, 98, 294, 302,
313, 414, 471; C. IV 216, 232, 236, 239,
304, 318, 480, 492; C. V 444; C. VI 72, 73,
141, 149, 161, 183, 184, 186, 318, 636; C.
VII 300; C. VHI'324, 348, 493; C. IX 155,
201-203; C. X 321, 385, 578; C. XI 393,
432, 440, 448, 572; C. XII 251; C. XIII 195

said-i ezell C. IV 239; C. VIII 325, 326; C. XI
448; C. XII 125

sail C. II 238, 239; C. XI 485

saim C. IX 75

SafrC. VIII 210; C. 1X579

sair fi'1-menam C. XII 269

sais C. V 548, 549

saka C. X 99; C. XII 448; C. XIII 47

sakal C. VII 202, 203, 250, 558; C. VIII 388; C.
X 139, 381, 382, 481, 482; C. XI 102, 575,
576; C. XII 292, 293, 297, 614, 626; C. XIII
174

Sakar Bk. sekar C. I 33; C. VII 29, 30; C. XI 98;
C.XII 193,488

sakl C. Ill 201, 373; C. IV 202; C. V 227, 372; C.

VI 420, 622; C. VIII 262, 362, 368, 371,
563; C. X 410; C. XI 235; C. XII 35; C. XIII
13, 14, 15, 19,20,28

saki-i baki C. XII 35; C. XIII 1 9

saki-i hakikf C. VI 623

sakil C. Ill 156

sakka C. XII 354, 355

salaC. IV 261; C. VI 12,271

salah C. Ill 397; C. IV 268; C. VII 44, 45, 74, 75

salar C. VIII 42; C. X 329

salat Bk. salavat, namaz C. I 38; C. VII 344; C. X

428; C. XII 240, 426, 427
salat ii selam C. V 60

MESNEVI-t §ERfF §ERHl / XIII. CfLT • MESNEVl-6 -

salat-i daime C. II 510; C. VI 621

salaMhusufC. II 156

salat-i ma'nevi C. V 594

salavat Bk. salat C. XII 426

salibe-i kulliyye C. X627

salih C. II 99, 174, 175; C. IV 457; C. VIII 393,
397, 399, 401; C. IX 219, 259, 324; C. X
265; C. XII 218, 225, 226, 333, 337

salih amel C. HI 203; C. IX 67, 581

salihin C. V 572

salihlerC. V561;C. XII222

saltk Bk. yolcu C. I 59, 84, 85, 88-90, 96, 103,
106, 109, 118-121, 135-137, 139, 141-
143, 145, 149, 154, 159, 186, 187, 208,
214, 217, 224, 225, 227, 248, 249, 256-
258, 271, 272, 290, 291, 309, 310, 319,
339, 342, 421, 425, 427, 431, 432, 439,
441, 463. 465, 472, 482-484, 487-490,
514, 515, 522-524, 526, 528, 529, 537,
542, 552, 565, 570, 571, 572; C. II 17, 21,
33, 34, 52, 53, 55, 91, 95, 108, 110, 112,
160, 169, 195, 196, 228, 229, 234, 242,
243, 245, 246, 259, 262, 265, 266, 269,
272, 273, 275, 279, 281, 282, 283, 289,
290, 293-295, 297, 299, 301, 302, 307-

316, 318, 322, 327, 329, 331, 341, 362-
364, 372-374, 376, 377, 393, 397, 403,
405, 413, 416, 418, 425, 427, 466, 469,
474, 501-503, 533; C. Ill 15, 16, 20-22,

24, 25, 37, 39, 40, 44-46, 48, 50, 52-55,
73, 74, 88, 89, 107, 111, 135, 139, 144,

147, 162, 181, 186, 189, 191, 196, 200,
207, 212-214, 232, 245-247, 250, 263,
281-283, 309, 326, 340, 346, 347, 365,
367, 371, 374, 376, 382, 388, 411, 417,
427, 428, 429, 431-433, 468, 483, 484,
486, 494; C. IV 23, 27, 31, 32, 36, 38, 43,
45, 50, 54, 56, 103, 108, 119, 126, 147,

148, 150, 153, 154, 160, 164, 189, 190,
203, 204, 206, 267, 290, 292, 302, 303,
306, 312, 319, 324, 353, 370, 373, 383,
393, 425, 434, 445, 457, 484; C. V 18, 22,

25, 31, 58, 70, 75, 77-79, 87, 91-93, 95,
96, 98, 106, 109, 119, 125, 132, 143, 145,
148-152, 158, 161, 166-168, 173, 180,
181, 203, 205-207, 215, 226, 263, 265,
266, 274, 283, 297, 301, 303, 308, 327,
334, 339, 340, 343, 345, 348-350, 370,
378, 381, 382, 384, 387, 408, 409, 422,
429, 435, 459, 460-462, 475, 479, 480,
499, 506, 516, 517, 541, 547, 555, 574; C.
VI 34, 35, 65, 126, 129, 130, 132, 182,
217, 227-229, 250, 266, 306, 311, 316,

317, 337, 342, 350-359, 364, 378, 402,
424, 425. 427, 429, 430, 436-438, 463,
464, 466, 468-471, 475-477, 489, 492,
506, 510, 512, 514, 519, 521-523, 538,

548, 585, 586, 589, 597, 598, 602-604,
608, 630, 639; C. VII 13, 14, 17, 23, 40,
47, 48, 139, 140, 143, 147, 158, 159, 161,
169, 170, 171, 189, 199, 215, 224, 232,

234, 250, 256, 260, 263, 300, 316, 317,
322, 323-325, 337, 360, 363, 378, 381,
398, 400, 416, 417, 434, 450, 452-456,
483, 496, 523, 546, 549-551, 555, 556,
558; C. VIII 17, 18, 37, 58, 68, 75, 80, 94,
96, 98, 106, 127-129, 135-137, 145, 193,
194, 227, 240, 262, 263, 270, 282, 294,
319, 321, 366, 376, 405, 412, 423, 429,
459, 465, 468-470, 473, 478, 533, 548,

549, 553, 554, 599, 609, 613; C. IX 16, 26,

31, 56-59, 61, 62, 67, 72, 90, 111, 114,
134, 135, 137, 157, 158, 160, 166, 181,
194-196, 198, 200, 202, 208, 209, 211,
230-232, 235-237, 241, 246, 248, 250,
251, 254-256, 258, 260, 261, 264, 266,
269, 277, 278, 280, 283, 289, 311, 336,
337, 339-341, 353, 357-361, 365, 366,
368, 369, 371, 390, 392, 395, 398, 401,
416, 454, 455, 460, 481, 497, 517, 619,
634, 649, 650; C. X 60, 87, 125, 127, 129,
130, 142, 143, 147, 152, 176, 178, 179,
209, 211, 220, 231, 234, 245, 246, 254,
337, 356, 418, 419, 427, 430, 431, 437,
458, 459, 464, 470-475, 477, 479, 489,

497, 499, 503, 509, 518, 524, 532, 539,
540, 553, 572, 589, 601, 614, 629, 632-
634; C. XI 12, 29, 32, 41, 42, 66, 68, 76,
77, 91, 99, 115, 116, 122, 125, 137, 146,
151, 153-155, 166, 169, 174, 175, 177,
178, 182, 184, 185, 188, 189, 194, 195,
206, 208, 217, 219, 220, 222, 223, 225,
226, 262, 264, 268, 284, 305, 324, 325,
326, 348, 370,- 373, 375, 377, 378, 380,
384, 398, 399, 400, 403, 404, 406, 420,
429, 435, 440, 449, 462, 463, 466-468,
473, 474, 483, 485, 486, 501, 506, 518,
520, 521, 530, 535, 542, 554, 563, 570,
571,572,574, 612-614; C. XII 11,22,23,

32, 35, 74, 75, 79, 106-108, 110, 145,
150, 154, 171, 172, 174, 177, 178, 188,
205, 207, 226, 229, 232-234, 247, 251,
255, 257, 258, 260-262, 269, 270, 274,
275, 277-279, 281, 282, 318, 319, 327,
330, 336, 375, 376, 379, 380, 383, 397,
403, 409, 422, 448, 454, 456, 488, 494,

498, 508-510, 514, 540, 546, 558, 565,
567, 577, 578, 580, 584, 595, 597, 606,
607, 617; C. XIII 31, 38, 41, 45, 52, 55, 56,
60, 61, 68, 73, 74, 79, 93, 96, 97, 103,
129, 133, 139, 159, 162-165, 169, 170,
175-179, 181, 184, 201, 202, 209-211,
216-218, 223-225, 228, 229, 231, 233,

235, 237, 239, 241, 242, 244, 246, 247,

< r £P?

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELiMELER tNDEKSl

255, 279, 280, 281, 283, 284, 286, 289,

290,308,309, 310,325,326
salikan-i tarikat C. V 58
salikan-i tifl-i ham C. XI 554
salik-i abide. 1X417
salik-i a§ik C. Ill 469; C. VI 393, 394
salik-i bi-edeb C. Ill 438
salik-i ebter C. II 364; C. V 339, 409; C. VII 158;

C. VIII 129; C. !X 649; C. XI 406, 407; C.

XIII 283
salik-i hakM C. IX 626
salik-i meczttb C. IX 649, 650
salik-i mutavassit C. XI 224
salik-i muvahhid C. IX 278
salik-i mubtedi C. II 1 1 1; C. X 60; C. XI 60, 152,

402; C. XIII 175
salik-i nakis C. VI 259
salik-i ruhanl C. IX 283
salik-i sadik C. IX 416, 419, 420
salik-i tarikat C. Ill 339, 416; C. V 213, 214; C.

XII 71
salikin terakkfsi C. I 469
salim kalb C. IV 41
salkim C. II 289

Sallallahu aleyhi ve sellem C. VIII 472
salsal C. Ill 254
saltanat C. II 197, 200; C. IV 361-363, 365,

366; C. V 281; C. VI 316, 460, 594, 616; C.

VII 205, 219, 250; C. VIII 541; C. IX 151,

152, 189; C. XI 276; C. XIII 38, 40, 264
saltanat sevdasi C. Vll 204
saltanat-i alem C. VI 594
saltanat-i ma'neviyye C. 1 416; C. IV 362; C. VII

204; C. XI 95
saltanat-i zahiriyye ve ma'neviyye C. VII 216
salusluk C. IX 96
saman C. IV 374; C. VII 477, 478, 479; C. VIII

357, 359; C. X 126, 127; C. XI 37
saman gopiiC. XI 312
samanh gamur C. VII 90
samanhk C. X 203
Samed C. VIII 107, 499, 518; C. IX 195; C. X

305, 352, 353; C. XI 90, 483; C. XIII 152,

277
samediyyet C. II 477; C. IX 1 12
samia C. II 228; C. Ill 28; C. IV 368
samurC. VII 185
san'at C. I 490, 504, 505; C. II 32; C. Ill 272,

288, 312, 375; C. IV 193, 207, 216, 380; C.

V 168; C. VI 450; C. VII 33, 262, 374, 375,

470; C. IX 356, 357; C. X 112, 194, 282,

300, 306, 355; C. XI 70, 71, 134, 483, 574;

C. XII 570, 572; C. XIII 82, 98, 99, 101,

302
san'at ehli C. X 474
san'at ogrenmek C. VIII 42
san'at-i hakimane C. XI 457

san'at-i ilahi C. XI 541

san'atkar C. VII 262, 470; C. VIII 580; C. XI 454

san'atlar vahiyden oldu C. VII 376

sanayi'-i bedfiyye C. XI 49, 230

sancak C. XII 387

sandik C, XIII 179, 188-195, 198, 200-202,
204,205,212-215

sanem Bk. put C. XI 156, 569; C. XIII 59

Sani' C. HI 312, 461; C. VIII 573; C. IX 203, 205;
C. XI 80; C. XII 448

Sani'-i hakim C. VIII 352, 355; C. IX 205; C. XI
133; C. XII 448

Sanskrit C. VIII 115

sap C. II 363

sapan C. I 460, 461

sar'a C. II 79

saray C. X 455; C. XII 500; C. XIII 91, 92

sarban C. XII 379

sarfC. V378

sarhos. C. I 345, 516, 533, 547; C. II 417, 498,
553; C. Ill 485; C. IV 42, 156-158, 202,
216, 250, 336; C. V 188, 192, 198, 199,
203, 224, 231, 372; C. VI 422, 623; C. VII
254, 308, 478, 539; C. VIII 76, 82, 259,
261, 296, 367, 368, 546, 572; C. IX 114,
320, 322, 453, 531; C. X 119, 129, 143,
309, 310, 321, 364, 371, 411, 413, 422,
438, 439, 445, 449, 534, 548, 591, 592,
622, 623, 625; C. XI 25, 94, 217, 218, 221-
224, 229-231, 238, 252, 323-326, 416,
430, 523, 584, 585, 587, 614; C. XII 34,
190, 270, 272, 470, 471, 474, 514, 516; C.
XIII 13, 21, 22, 64, 106, 107, 162, 168,
186, 199, 209

sarhosjuk Bk. sekr C. I 373, 542, 547; C. II 205,

416, 417; C. IV 122; C. V 188, 190, 225,
228, 229, 597, 621; C. VI 205, 422; C. VII
533, 536; C. VIII 98, 99, 100, 128, 261,
263, 546, 547; C. IX 489, 599, 608, 647,
648; C. X 25, 143, 410, 411, 413, 414,

417, 442, 592, 623, 624; C. XI 91, 217,
224-226, 230, 416, 583; C. XII 241, 242;
C. XIII 25, 33, 130, 164, 171,286

sanC. II 178; C. Ill 98, 213, 441; C. IV 24; C. XI

324; C. XII 171,314
san helfle C. IX 342
san dium C. X 37

san yuz C. Ill 303; C. X 457-459; C. XIII 282
sank C. VII 464-467; C. XI 102
san C. I 283, 287; C. HI 105, 106, 113, 180; C.

IV 152, 191, 192, 369, 453; C. V 272, 430;

C. VI 42, 539; C. VII 537; C. VIII 431, 449,

451; C. IX 647; C. X 201; C. XI 199; C. XII

195
san hastalik C. I 115, 116
sarma§ik C. HI 322; C. Vll 259, 316, 522, 529;

C. X203;C. XII 92; C. XIII 319

*mg>

MESNEVl-t SERIF §ERHl / XIII. ClLT ♦ MESNEVI-6 <

sarnig C. XII 496, 498

sarrafC VII 27; C. X 382

sarsar C. VII 56, 427; C. XII 237, 238, 475; C.

XIII 301
satin alma C. XI 421
satir C. IV 397; C. V 563
satrang Bk. §atrang C. 1 392; C. IV 471; C. V 155;

C VI 125; C. VIH 403; C. IX 138, 168, 632;

C. X 220, 272, 423, 424, 425, 462, 580; C.

XI 206, 528; C. XII 78, 129, 217, 452, 495,

628; C. XIII 21
satrang tahtasi C. V 242; C. XII 628
satrang taslan C. X 272; C. XII 452
sa've C. IX 162

savm Bk. orug C. I 38; C. IX 76; C. X 428
savmaa C. V 93; C. XI 453; C. XII 611
savm-i ramazan C. V 461
savm-i visal C. Ill 15
savt Bk. ses C 1 517; C II 274; C. VII 308; C VIII

345, 348; C. IX 133, 167, 170, 281; C. X

88, 92, 351; C. XI 244, 245, 347, 455, 456;

C. XIII 167, 176, 177,221,251
sa'y C I 301, 306, 309-311, 313, 316, 317,

320; C. VI 189, 190; C. XI 146; C. XII 24; C.

XIII 318
sa'y u gayret C. VII 34
saye Bk. golge, zill C. V 457; C. VIII 83; C. XI

494; C. XII 350, 381,615
sayhaC. VI 118; C. VIII 189
sayiC. XI 179
sa'y-i batim C. XII 24
sa'y-i zahiri C. XII 24
saykal Bk. cila C. II 347, 427, 430; C V 379; C.

VI 424, 427; C. VIII 194, 195, 323; C IX

165; CXI 426
sayyad Bk. avci C. Ill 365; C. VII 309; C. IX 167
sazC. VII 219, 221
sazende C. XI 224, 228, 229, 541
se div C. II 454
seb'a semavat C. IV 137
seb'a-i seyyarat C. VII 547; C. IX 371
seb'a-i seyyare C. IV 137; C. XI 46, 49
sebakC. V 321; C. VIII 309
Sebbaha lillah C X521
sebeb Bk. esbab C. I 220, 284, 285, 302, 306,

311, 338, 497-499; C. II 223, 224, 226; C.

Ill 282; C. IV 17, 18, 48, 135, 222, 510,

514, 515; C. V 358, 395, 397, 519, 584; C.

VI 35-37, 199, 201, 202, 278,-308, 537,

637; C. VII 54, 61,78, 91; C. VIII 168, 169,

191, 192, 233, 519, 543, 544; C. IX 273-

275, 488, 501-505, 546-550, 612, 613; C.

X 68, 101, 108, 224, 241, 401, 553; C. XI

146, 243, 360, 361; C. XII 20, 92, 134,

309, 310, 531, 555-558; C. XIII 98, 303,

318, 340
sebeb alemi C. XII 558

sebeb perdesi C. XII 134

sebeb ve rmisebbib hep O'dur C. VI 309

sebeb yakicihk C. XII 560

sebebden musebbibe C. I 453

sebeb-i evvel C. VI 308

sebeb-i hayat C. VIII 385; C. XIII 307

sebeb-i helak C. VIII 385

sebeb-i hilkat C. XII 504

sebeb-i lead C. Ill 99

sebeb-i ilahf C. IX 61

sebeb-i ma'nevf C I 284, 287

sebeb-i mustakil C. VIII 578

sebeb-i sMC. 1284, 287

sebeb-i zuhur CI 81; CHI 341

sebebiyyet C. XIII 205

sebeblerin sebebi C. Ill 45 1 ; C VI 308

seM-i sabr u nza C. V 505

sebt ve mahv C. XII 446

sebzeCVII316

seccadeC.lV423;CIX170

secde Bk. sucud CI 104; C II 217, 218, 299,
303, 307, 333, 377, 378, 383, 410, 411; C
III 225, 340, 457, 494, 495; C. IV 30, 87,
88, 116, 214, 218, 222, 224, 227, 339,
371, 398, 465; C V 542, 570, 571, 575,
577, 632; C VI 78, 125, 163, 212, 213,
365, 495; C VII 22, 166, 203, 274, 282,
283, 398; C VIII 509, 510; C IX 293, 469,
609, 610; C X 280; C. XI 499, 501; C. XII
52,56, 116, 118, 119,402,405,520,521;
C XIII 144

secdegah C IV 339; C XIII 222

secde-i hulus C X 607

secde-i kurb C III 339, 340

secde-i sukr C VI 78

sed C II 369, 370; C X 524

sedd-i pes C VIH 320

sedd-i pis, C VIII 320

sedene-i esma C. Ill 38

sedivu C II 454

sefer Bk. seyr C I 432; C II 293, 294, 321; C III
211, 224, 467, 496, 497; C IV 108, 110,
111, 114, 216, 240; C V 142, 344, 431,
510, 512, 519-521; C. VI 464, 480; C VII
206; C. VIII 118, 125, 128, 551; C IX 13,
14, 88, 89, 102; C. X 468, 474, 618; C XI
1 70; C XII 312, 490; C XIII 32, 61 , 69, 77,
78, 86, 92, 96, 97, 103, 114, 118, 160,
176

sefer-i afaki ve enfusiC. XIII 141

sefer-i ahiret C III 178,498

sefer-i surf C XIII 159

sefer-i uruc CIV 291

sefih C. XIII 270

seha C II 129, 310, 311, 491; C III 352, 495,
496; C IV 210, 317; C IX 75, 76, 77, 572;
C. X 366; C. XI 447; C XII 523

c^E^a

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER lNDEKSt

sehab Bk. bulut C. Ill 428; C. VII 184

sehabeC.11217

sehab-i muzf C. I 249; C. IV 137; C. V 16, 340;

C. VI 288; C. VII 184, 185; C. IX 371, 610;

C. XI 404
sehare C. X 504, 505
sehavet Bk. cdmerdlik C. I 203; C. II 99, 102,

311; C. Ill 87, 132, 250, 252, 353, 354; C.

IV 473; C. VII 416; C. VIII 517; C. IX 413; C.

X 588; C. XIII 248
seha-yi nefs C. IV 361

seher C. II 353; C. IX 563, 572; C. XI 208

seher ruzgan C. VI 629

sehhareC. VIII 414

Sekahum Rabbiihum C. VI 218

Sekar Bk. Sakar C. X 594

sekiz cennet C. II 438; C. VIII 204; C. IX 557; C.

X198
sekiz melek C. IX 512
sekr Bk. sarhosluk C. I 45, 95, 225, 542; C. II

232, 233; C. V 91 , 92, 375; C. VI 621 ; C. VII

535; C. 1X68; C. X 413
sekr-i hakiki C. I 225, 226
sekr-i ma'nevi C. I 416; C. II 416
sekr-i ruhani C. 1 225
seksen yil C. V 518
sekte C. II 529; C. X 109
sel C. I 495; C. VIII 287-290; C. X 294, 615; C.

XI 313; C. XIII 55, 56, 76,284

selam vermek C. I 429, 430, 557; C. V 572; C.

VI 252; C. VII 396; C. VIII 509; C. IX 88, 89;

C. X 277; C. XI 364
selamet C. V 577
selamet-i fman C. XIII 288, 289
selamet-i kalb C. IX 295
selam-i Hak C. VI 253, 254
selatin-i maziye C, II 346
selb-iilimC. II 318
selb-i servet C. II 318
selb-i sihhat C. H 318
Selguk Devleti C. XIII 249
Sel$uk hukumdarlan C. XII 5 1 7
Selguki hukumeti C. V 235
selhhaneC. XI 411
selfmC. X 175

selsebfl C. I 56; C. II 449, 450; C. XII 493, 494
selvaC. I 112, 306; C. II 494
selva kuslan C. IV 68

Sem' C. V 271; C. VI 235; C. VIII 449; C. XII 137
sema' C. 1410, 516; C. II 267, 481; C. Ill 62, 63,

77, 153, 155, 157, 161, 188, 189, 368; C.

IV 420; C. V 43, 384; C. VI 167, 168, 616;

C. VII 219, 223-225 256; C. IX 88, 89, 596;

C. X 40, 443; C. XI 76, 211, 223, 226; C.

XII 35, 36, 37, 49, 285, 480

sema Bk. gok, semavat C. HI 156, 304, 354,
447; C. IV 47; C. VI 549; C. VII 161, 163; C.

VIII 542; C. IX 556, 558, 559; C. XII 186
sema' etmek C. VI 382; C. XII 48
sema'-i ervah C. IV 43
sema'-i hakiki C. Ill 161
semaiC. XIII 198
sema-i diinya C. IX 509
semavat Bk. sema C. I 224; C. II 212; C. IV 300;

C. IX 371; CXI 50
semavat-i ula C. XI 93
semavatin kilidi C. XI 47
semavf C. Ill 254
semaviyyin C. I 69
semaya uruc C. XI 93
sema-yi hakikat C. IV 510; C. VIII 198
sema-yi dak C. II 426
sema-yi ruhaniyyet C. V 60
semek C. VII 303
semer C. XIII 62
semere C. XIII 339
Semf C. I 474; C. VII 77, 78, 274; C. X 325; C.

XI 322
Semi" C. I 82; C. VII 77; C. VIII 340, 341
Semiallahu limen hamideh C. VIII 87
semiz okiiz C. IX 316, 317; C. XII 278
semme vechullah C. 1 423; C. Ill 64; C. VI 328;

C. X 624; C. XII 235, 542
semum C. IV 511, 512; C. XI 597; C. XIII 301,

319
sen C. 1 537, 538; C. II 317, 320, 321, 325, 334;

C, X 599, 608
sena C. Ill 492; C. V 262; C. VII 349; C. VIII 574;

C. XII 506; C. XIII 144
sena-yi Hakk C. VIII 573
senlik C. II 91, 427; C. Ill 113; C. IV 373; C. VI

92, 468, 470, 588, 589; C. X 619, 625; C.

XI 231; 0. X11I52
sensin C. II 325

sepet C. IX 428; C. X 456; C. XII 409, 420
sera C. IV 502; C. X 396
serab C. I 298; C. II 443, 444; C. VIII 426, 427,

455; C. X 13, 14; C. XI 425; C. XII 467; C.

XIII 137, 193, 337
sereeC. Ill 411; C. 1X261
ser-gesme-i mevcudat C. VI 184
SeretanC. V 139
seretan illeti C. XII 56
sereyan C. IV 265; C. V 358; C. VI 539; C. VII

262; C. X258;C. XII 195
sereyan-i zati C. II 79, 543; C. IV 372, 373; C. V

358, 501; C. VII 25, 149, 506; C XII 39, 54,

189, 195, 390
serfuru C. VIII 275
serhadd-i gayb C. VIII 186
sermaye C. XI 291, 292; C. XII 274; C. XIII 318,

337, 338
sermed C. X 373
sermest C. Ill 486; C. X 627

^

MESNEVM §ERtF §ERHl / XIII. CiLT • MESNEVl-6

ser-riste C. IX 571; C. XI 602

ser-samC. VI 417

serum C. X 526; C. XII 101

server C. VIII 42, 510

Server-i enbiya C. I 258; C. HI 101

serverlik C. Ill 472

servet C. I 562; C. II 550; C. V 148; C. VII 185;

C. IX 183; C, X433
servi C. II 70; C. X 81; C. XI 195, 562; C. XIII

208
serv-irevan C. XIII 315
serv-i sehf C. XII 252; C. XIII 183
ses Bk. savt C. 11 13, 59, 390; C. IV 459, 463; C.

V221, 395; C. VI 319; C. VII 227, 474; C. X

41; CXI 41, 241
setr C. VI 11, 17, 18, 23, 619; C. VII 73, 74
setr-i avret C. Ill 165; C. V 598
Settar C. II 382, 449; C. Ill 101, 102; C. IV 182,

185, 415; C. V 60; C. VI 11, 619; C. VII 64;

C. VIII 523; C. IX 47, 583, 584; C. X 80,

567; C. XI 74, 439, 550; C. XIII 201
settariyyet C. VI 13
settarhk C.-II1 100, 101; C. VI 18; C. IX 48; C. X

71; C. XIII 202
sevab C. II 405; C. Ill 270; C. VII 304; C. IX 21 1 ,

212
sevab-i dunyevf C. I 308
sevda C. I 122; C. IV 442; C. VI 306-308, 458;

C. V11I 158; C. XI 230, 231, 562; C. XIII
, 178, 183
sevdai C. Ill 386; C. IX 120; C, XI 330
sevda-yi ask C. X518
sevda-yi ham C. XI 364
sevda-yi riyaset C. V 208
sevgi Bk. a§k, muhabbet C. VI 366; C. VIII 327;

C. XI 571
sevgili Bk. habib, mahbub, yar C. XI 569
sevici kadin C. XII 344
sevinc C. Ill 194; C. VIII 385; C. Xll 102
sevinmek C. VI 68
sevk-i tabu C. VI 235; C. IX 488
seyahat C. IV 108, 1 1 1; C. VIII 168
seyfuUah C. XI 43
seyisC. XI 391
seylab C. IX 262; C. XII 89
seyr Bk. sefer C. Ill 229; C. V 522; C. VII 277,

456; C. IX 13, 278; C. X 50, 51; C. XI 566;

C. XIII 1 78
seyr ii sefer C. V 507, 520, 521; C. VII 170; C.

VIII 117; C. X11I97
seyr u siiluk C. Ill 324; C. IV 31 ; C. V 506; C. VII

253; C. VIII 21; C. IX 650; C. XIII 94, 95,

314
seyr-billah C. VII 456, 457
seyr-fillah C. II 162, 310; C. Ill 381; C. IV 119;

C. V 516, 559; C. VII 42, 535; C. VIII 139;

C. IX 278; C. XI 579; C. XIII 139

seyr-i arakf C. XIII 97

seyr-i anillah C. I 510

seyr-i cismanf C. IX 277

seyr-i enfustC. XIII 97

seyr-i hususf C. XIII 76

seyr-i ma'nevi C. IX 277; C. XIII 152

seyr-i mekani C. VI 148

seyr-i melekuti C. IX 278, 279

seyr-i mulkTC. 1X278, 279

seyr-i ruhaniC. VII 454; C. IX 277, 278

seyr-i sirr C. Ill 488

seyr-i suriC. 1X277

seyr-i umumi C. XIII 76

seyr-i uruci C. V 461 , 499

seyr-i zamani C. VI 148

seyr-i zatfC. 1X278,279

seyr-ilallah C. IV 1 19; C. VII 456, 457; C. IX 277

seyr-maallah C. XIII 139

seyyalat-i esfriyye C. VIII 461

seyyale-ilatifC.Xlll 77

seyyale-i rakika C. VI 536; C. XIII 93

seyyarat Bk. seyyare C. 1 342, 395; C. Ill 471; C.

VI 281, 531, 569, 593; C. VII 162, 163,

184, 185; C. X 162; C. XI 318, 404
seyyarat-i felekiyye C. X 595
seyyarat-i seb'a C. I 263, 266, 325
seyyare Bk. seyyarat C. HI 68; C. IV 204, 299,

381; C. V 16; C. VI 472; C. VII 185, 373; C.

IX 141, 610; C. X 633, 634; C. XI 13, 44,

46, 50, 237, 314; C. XII 341-343; C. XIII

311
seyyarelerin ruhaniyeti C. XII 342
seyyiat Bk. seyyie C. II 520; C. IV 267, 314; C.

VI 18; C. VIII 13; C. IX 568, 587; C. X 61;

C. XII 249, 466
seyyiatm hasenata tebdili C. 11 520, 521
seyyid Bk. sadat C. 11 549; C. IV 99; C. XII 197,

412
Seyyid-i kainat C. XII 413
Seyyid-i kul C. V 479
seyyidlik C. XI 486
seyyidu'l-ekvan C. VI 206
seyyidirs-stiheda C. VI 270
seyyie Bk. seyyiat C. I 470; C. II 521; C. V 105;

C. VII 352
stbgatuUah C. XIII 266
Slbtl C. VIII 179, 180, 266, 295, 493-497, 513-

517, 520; C. XIII 151
sibyan-i §eriat C. HI 390
Sicak C. IV 69; C. X 327; C. XII 89
sicak su C. II 457, 458
sicakhk C. Ill 450; C. IV 485
sican Bk. fare C. 1 186, 187; C. IV 377, 378, 380,

383, 426-428; C. VI 110, 164, 165, 415,

416; C. VIII 493; C. IX 26, 1 12, 1 13; C. X

483, 496, 503, 547, 552, 553; C. XI 58; C.

XII 183, 229-231, 239, 246, 254, 260,

C $P?

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

261, 263, 326-329, 345, 359-362, 402

sigan yiyici C. XII 345

Slddik C. II 222, 466; C. Ill 363, 364; C. VI 34;
C. VII 520, 549; C. VIII 237; C. IX 559, 577;
C. X 237

siddikin sohbeti C. VII 214

siddikiyyet C. I 67; C. II 222

siddikin C. XIII 32

stddfklar C. 11 544

sidk C. I 187; C. II 226, 467; C. HI 178, 179,
260; C. IV 369, 370; C. VI 196, 265, 474,
475, 630; C. VII 107, 515; C. IX 97, 99-
101, 413; C. X 217, 219, 220, 224, 267,
330, 331, 342, 481, 508, 509, 533; C. XI
75, 76, 159, 208, 209, 344; C. XII 25, 212,
213, 509; C. XIII 266, 267, 319

sidkkokusuC. XIII 319

sidk mak'adi C. X 508

sidkuhulusC.il 112

sidk-i batin C. X218

sifat Bk. sifat C. I 85, 86, 109, 230, 231, 232,
234, 250, 315, 325, 326, 382, 431, 436,
496, 530, 567; C. II 94, 213, 238, 241,
242, 243, 254, 255, 257, 269, 270, 273,
276, 278, 280, 281, 283, 308, 323, 324,
328, 337, 340, 343, 471, 476; C. Ill 114,
117, 170, 191, 192, 195, 201, 208, 214,
220, 239, 241, 273, 294, 313, 328, 483; C.
IV 115, 116, 182, 265, 266, 304, 346, 452,
481; C. V 358, 388, 438; C. VI 323, 328,
336, 358, 457, 458, 466, 638; C. VII 115,
227, 285, 293, 348, 403, 488, 506, 546; C.
VIII 170, 247, 301, 346, 347, 360, 433,
510, 540, 573; C. IX 48, 51, 53, 69, 217,
365, 422, 499, 612; C. X 314, 365, 372,
402, 480, 517; C. XI 48, 199, 201, 223,
289, 343, 348, 361, 528; C. XII 39, 110,
111, 112, 120, 172, 272, 403, 425; C. XIII
31, 94, 95, 266, 267, 276, 299, 317, 340

sifat Bk. sifat C. II 425, 426; C. Ill 102, 150,
268, 312, 375, 386, 450; CIV 221, 332; C.
VI 104, 325, 503, 525; C. VII 77, 78, 348;
C. VIII 364, 449, 564; C. IX 641; C. X210,
617; C. XI 39, 224; C. XII 161, 324, 570,
579, 589; C. XIII 244

sifat- nefsaniyye C. XI 260

sifat ve esma C. II 20; C. Ill 386; C. VII 239; C.

XII 399, 408, 427, 541, 542, 543, 566; C.

XIII 109

sifat ve esma ta'til kabul etmez C. VII 51

sifat ve esma-i ilahiyye C. X 581; C. XII 100,

398, 399, 467, 522, 592, 593
sifat-i abd C. Ill 166
sifat-i abdant C. HI 368
sifat-i abdaniyye C. V 19; C. X 606; C. XI 258;

C, XII 109, 111,578
sifat-t abdiyyet C. Ill 478

sifat-i ahadiyyet C. IX 634; C. XII 584

sifat-i ask C. X 52

sifat-i be§eri C. VI 399; C. XII 404

stfat-i be§eriyye C. HI 376; C. VI 146, 399; C. VII

263; C VI11 104; C. 1X311, 357, 422, 637;

C. X 454, 551; C. XII 110, 112, 132, 212,

346, 403, 404
sifat-i be§eriyyet C. IX 644
sifat-i Celal C. VI 237; C. IX 582; C. X 436; C.

XIII 305
sifat-i celaliyye C. XII 219
sifat-i cemal C. IX 582
sifat-i cemaliyye C. V 160; C. XII 219
sifat-i cemaliyye ve celaliyye C. XI 405; C. XII

502
sifat-i cismaniyye C. X 177, 607; C. XII 493
sifat-i ciiz'iyye C. XII 579
sifat-i fiiliyye-i Hak C. V 364
Slfat-i Hak C. I 279; C. II 210, 342; C. HI 166,

329, 330, 366, 378; C. VI 323, 324, 325; C.

VII 174; C. VIII 439; C. IX 644, 647; C. X

456; C. XI 279, 507; C. XII 404, 422
sifat-i Hakkam C. II 376; C. VI 421; C. V 19; C.

X 603, 607; C. XI 258; C. XII 245
sifat-i hakkiyye C. IX 643
sifat-i hamide C. IV 419; C. VI 279
sifat-i Hayat C. I 94, 283, 287, 394; C. HI 31,

286, 329, 340, 361; C. IV 190, 387; C. V

339; C. VI 42, 405, 471, 540; C. VII 239,

274, 310, 372, 412; C. 1X422, 541, 542; C.

X 380, 448, 521; C. XI 39, 198, 243, 438;

C. XII 304, 316, 397, 472
sifat-i hayvaniyye C. Ill 415, 438; C. IV 488; C.

V 601; C. VI 592; C. VII 395; C. VIII 256; C.
X383, 403, 404; C. XI 227, 253, 601, 603,
604, 605

sifat-i lblisiyye C. IV 225

sifat-i ilahi C. V 594; C. X 66

sifat-i ilahiyye C. 1 284; C. II 299; C. HI 375; C.

V 591; C. VI 73, 74, 326, 327, 330, 365,
471; C VII 163, 167, 201, 263, 344, 350,
393, 411, 489, 506; C. VIII 421, 424, 563,
581, 582, 585; C. IX 256, 323, 404, 436,
606; C. X 39, 365, 511, 617; C. XI 39, 85,
211, 342, 343, 478, 599; C. XII 100, 109,
303, 387, 388, 399, 471

sifat-i ilahiyye deryasi C X 30

sifat-i ilahiyye ile ittisaf C. XII 282

sifat-i ilahiyye Zat-i Hakk'm aynidir C. VI 323

Slfat-l Ilm C. VI 42; C. X 66; C. VIII 443

sifat-i insaniyye C. X 383

sifat-i kadime C. XI11 244

sifat-i kahr C. HI 31, 349; C. VIII 584; C. XII 389,

393
sifat-i kalbiyye C. VI 351
sifat-i kelam C. Ill 94, 150, 193, 329, 377; C. IV

281, 449; C. VI 617; C. Vll 229, 274, 372;

Gvjj^a

MESNEVM §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

C. X521;C. XII 30

sifat-i kemaliyye C. V 266, 267

sifat-i kemaliyye-i ilahiyye C. IX 529; C. XI 121

sifat-i kevniyye C. IV 1 15-118, 453; C. VII 181,
426; C. VIII 247

sifat-i Kudret C. VIII 589; C. XII 576

sifat-i kudsiyye C. X 454

sifat-i kiifur C. VI 140

sifat-i kulliyye C. XII 579

sifat-i: magzube C. X 315

stfat-i mahmude C. X618

sifat-i marziyye C. X 3 1 5

sifat-i melekiyyeC. VIII 65; C. XII 346

sifat-i mezmume C. VI 419

sifat-i miinfaile-i kevniyye C. IV 116

sifat-i nefsani C. V 594; C. VI 81; C..X 603

sifat-i nefsaniyye C. I 410, 481; C. II 64, III,
130, 294, 296, 315, 371, 376, 382, 399,
417, 425, 427; C. Ill 115, 161, 170, 221,
225, 227, 246, 339, 340, 343, 345-347,
35 i, 354, 359, 365, 366, 380, 382, 383,
385, 398, 415, 416, 441, 442, 458; C. IV
20, 24, .25, 36, 43, 44, 61, 73, 86, 90, 126,
169, 227, 238, 277, 286, 322-324, 343,
403-405, 432, 440, 445, 456, 489, 492,
493, 501, 503; C. V 65, 66, 122, 185, 200,
201, 213, 229, 231, 374, 388, 474, 475,
576, 586, 591; C. VI 50, 69, 82, 93, 125,
173, 283, 351, 376, 398, 421, 422, 425,
521-523, 593, 635; C. VII 16, 77, 189, 200,
300, 301, 325, 333, 337, 438, 459, 487,
495, 523, 524, 540, 545; C. VIII 39, 54, 60,
117, 197, 198, 207, 219, 262, 263, 266,
358, 466, 592, 608, 6 1 8; C. IX 2 1 , 80, 8 1 ,
91, 169, 183, 185, 228, 231, 242, 265,
306, 307, 314, 318, 327, 370, 394, 481,
482, 647; C. X 39, 64, 65, 74, 115, 116,
128, 133, 147, 178, 233, 291, 340, 341,
404, 417, 425, 453, 503, 511, 525, 604,
611, 613; C. XI 20, 21, 25, 35, 62, 58, 68,
96, 154, 223, 225, 255, 263, 268, 296,
364, 378, 380, 396, 399, 411, 439-441,
■444, 447, 471, 497, 504, 507, 614;. C. XII
33, 151, 153, 161, 220, 240, 251, 252,
278, 279, 280, 281, 282, 320, 373, 374,
422, 540, 591, 606, 613; C. XIII 15, 17, 18,
46, 59, 61, 63, 64, 72, 124, 125, 159, 189,
195, 201, 203, 224, 225, 232, 342, 344

sifat-i nefsiyye C. HI 224; C. IX 629

sifat-irabbamC. II 446

sifat-i run C. XI 504

sifat-i ruhanf C. VIH 263

sifat-i ruhaniyye C. HI 383, 458; C. IV 36; C. VI
50, 146, 283, 422, 592; C. Vll 522; C. IX
311, 312, 327, 650; C. X 336, 403, 404,
568; C. XI 20, 2 1 , 364, 446, 447, 469, 504,
579; C. XII 112, 251, 252, 373, 403

sifat-i ruhaniyyet C. XI 31 1

sifau ruhiyye C. Ill 224; C. IV 26; C. IX 196; C.
XI 35

sifat-i settariyyet C. X 66

sifat-i subutiyye C. V 136; C. VI 235

sifat-i tekvin C. VI 201

sifat-i tenzihiyye C. VIII 443

sifat-i tenzihiyye ve selbiyye C. IX 204

sifat-i ulvi C. XII 387

sifat-i zatiyye C. VIII 314

sifat-i zemime C. I 421; C. IV 419; C. V 109

sifatim ile halkima ?ik C. X 226

sigir C. XII 325

sigircik C. XIII 252

Slhhat C. VI 537; C. VIII 2 1 1 , 348; C. IX 15, 16;
C. X 235; C. XI 463, 537, 554, 596; C. XIII
50, 105, 226, 227, 259

sihhat-i vucud C. XI 582

sihric Bk. sarni? C. XII 495

Slkintl C. I 115; C. VI 177; C. VII 44; C. VIII 57,
58; C. X 238, 239; C. XII 489

silaC. IV 94, 107; C. XII 110

sila kapisi C. VIII 204

sinaat C. XII 375

sirBk. esrar C. I 78, 79, 83, 107, 143, 334, 335;
C. Ill 213, 370, 392, 487; C. IV 397, 398,
504; C. VII 337, 520, 542; C. Vffl 104; C. IX
73, 74; C. X 13, 42, 51, 66, 74, 372, 456,
543; C. XI 17, 324, 416, 501, 602; C. XII
33, 62; C. XIII 40, 41,47

sir alemi C. VI 568

sir gozuC. X 451, 544; C. XII 37

sir giine§i C. XI 600

sirkapisiC. IV156;C XII489

sir koskii C. XII 488

sir kulagi C. 11 71

sir saklama C. I 143; C. VI 619

sir soylemek C. VI 259; C. X 256

sirat C. HI 88

Sirat kopriisu C. HI 87, 88; C. IV 348; C. XIII 230

sirat-i miistakfm C. I 292, 438; C. II 99, 153,
154; C. Ill 87, 88; C. IV 194, 371, 515, 516;
C. V352; C. VI 160, 475; C. VII 457; C. VIII
359, 490; C. IX 69; C. X 255, 315; C. XI 83,
84, 525; C. XII 301; C. XIII 20

sirca C. Ill 425; C. X 248; C. XII 366

sirlara mahrem C. X1I1 41

sirr-i ask C. Ill 416; C. VI 620; C. XHI 37

sirr-i ask-i ilahi C. VI 619

sirr-i dm C. X 605

sirr-i hakikat C. XII 151

sirr-i hayat C. IX 639

sirr-i Huda C. XI 453, 454

sirr-i ilahf C. VIII 403; C. X 456; C. XI 1 7, 500

sirr-i kader C. I 173, 212, 238, 383, 389; C. II
83, 84, 157, 340, 344, 371, 441, 460, 461,
512, 513, 516, 526; C. Ill 42, 99, 208, 280,

csgp^a

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELiMELER iNDEKSt

283, 294, 295, 298, 365, 471; CIV 11, 82,
208, 377, 378, 421, 492; C. V 232, 306,
405, 439, 539, 581, 582, 624, 633; C. VI
13, 140, 142, 149, 177, 184, 186, 188,
375, 606, 631, 633, 636; C. VII 20, 115,
326, 381, 385, 389; C. VIII 416, 454, 475,
488, 538; C, IX 120, 500, 650;. C. X 320,
322, 337, 371, 427, 609; C. XI 151, 152,
346, 361, 362, 448; C. XII 178; C. XIII 92,
97, 101, 102,292

sirr-i kader C. Ill 283

sirr-i kadere nazar C. XI 151

sirr-i kaderin sirn C. X 322, 337

sirr-i kadim C. IX 474

sirr-i kaza ve kader C. VI 565; C. VII 383

sirr-i kutbiyyet C. VII 408; C XII 432

sirr-i ledun C. 1527

strr-i Muhammedf C. II 133; C IV 1 18; C. XI 75

sirr-i nihan-i ilahf C. VIII 501

sirr-i pinhan C. II 83, 84

sirr-i tevhid C. XI 359; C. XII 418

sirr-i vahdet C. I 134, 503, 546; C. IV 309, 311,
353; C. VI 44, 69, 186; C. X 354, 355; C. XI
17,' 179, 199, 200, 223, 382, 383, 385,
396, 574, 575; C. XII 119, 123, 127, 128,
151, 177; C. XIII 184, 237, 238, 239, 325,
326

sirr-i visal C. XI 586, 587

sirr-i vucud C. VI 94, 309, 620; C. VII 231; C.
VIII 448, 531, 564; C IX 564; C. X 34, 36;
C. XI 612

sirr-i zat-i ilahiyye C. XI 478

sirn-i evliya C. Ill 99

sirnn necaseti C. Ill 494

sirnn sirlan C. VIII 462

sirtlan C. IV 408; C. X 92

Sltma C. I 381, 393; C. IV 44; C. IX 414; C. XII
36

sib C XI 287

Siccfn C. I 240; C. II 185; C III 450; C. IV 85; C.

V 135; C. X 617; C. XII 545
Sidik C. Vlll 505; C IX 312, 313

sidre C. V 528; C. VIII 602; C IX 371; C. XI 611;

C. XII 28, 299; C XIII 81
Sidre-i munteha C. I 518; C. Ill 490
Sidretu'l-munteha C. 1 339; C. IV 400; C. VIII

602, 603; C. IX 112; C. XII 28, 299
siga-i duaiyye C VII 356
sihirBk. biiyu C. I 164; C. II 444, 519; C. Ill 444;

C. IV 37, 70, 71, 175; C. V 28, 295, 310-

312-316, 319, 320, 324, 325, 329, 332; C

VI 199, 403, 439-443; C. VII 272, 362,
367, 487, 488, 490-492; C. VIII 162, 163,
165, 289, 401, 406, 410, 412-418, 494-
499; C. IX 158, 161-163, 217, 223, 224,
351, 352, 405, 630; C. X 213, 379, 504; C.
XI 145, 146, 339, 340, 392, 393, 435-437,

457, 489; C. XII 193, 346, 502; C. XIII 67,

150,271,272
sihir bozma C. IX 223
sihir ilmi C. VIII 407
sihir s.akirdligi C. VIII 406, 407
sihirbaz Bk. buyucii C. 1 164, 487; C. II 81, 519;

C. Ill 104, 149; C. IV 127; C. V 28, 261,

289, 330, 311-313, 318, 323, 328, 332,

333, 456; C. VI 439, 441, 442; C. VII 312,

419, 487; C. VIII 78, 165, 308, 406, 410,

413, 414, 416; C. IX 161, 162, 216, 351,

352, 629, 630; C. X 11, 19, 170, 310, 330,

360, 361, 379, 504, 595, 597, 599, 601; C.

XI 307, 339, 340, 436, 437; C. XII 134,

502; C. XIII 150, 152,272
sihirbazhk C. IV 69; C. V 315, 319, 320; C. VI

551, 552; C. VII 491; C. VIII 162, 164, 494
sihr-i Babilf C. VIII 401
sihr-i helal C. IV 128; C. VI 314; C. IX 163; C. XII

322, 497
sihr-i mutlak CXI 47
sihr-i mustemir C. IV 37; C XII 478
sikat C VI 379; C IX 130; C XII 607
Sikke C. I 350; C II 248; C V 322; C VIII 310,

311,448, 449; CXI 524
siklon C VII 55; C. IX 348
Silah C. IV 353; C VII 414; C IX 233, 234, 236;

C. XIII 270
silsile C. 1 68; C. VI 382, 383, 384, 397
silsile-i illet C. IV 292
silsile-i ma'neviyye C XI 72
silsile-i tarikat C IX 338
silsile-i vucud C XI 405
Sfma C I 390; C X 20; C XII 209
SimakC. Ill 130

simsime C V 342; C VIII 169; C XIlr-79
sfmurg C. I 186; C. II 241, 299; C VI 609; C. VII

310; C XII 369; C XIII 44
sfmurg-i ruh C I 433

simya C I 212, 281; C. IV 420; C IX 161, 351
sincapC. VII 185

sine C. II 448; C XII 83; C XIII 64
sine darhgi C VIII 147
sine genisHgi C. VIII 147
sinek C I 345, 346; C. IV 260, 261, 500; C. V

165; C. VI 515; C X 16, 134, 460, 534,

625, 626; C XI 283, 622
sinema C. Ill 265
siper C IV 283
siracC Vlll 419
sfret C III 97, 284, 396, 481; C. IV 126; C. IX

460; C X403, 433, 541; C XI 601, 608
siret-i evliya C VII 497
slret-i hayvaniyye C. IV 86
sirkat Bk. hirsizhk C I 141, 267, 303; C II 256;

C1II 184; C.X 124, 319
sirkat-i asa C V331

*$%&>

MESNEVf-1 §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

sirke C. 1 460; C. II 196, 476; C. IV 25, 254, 485,
486; C. VI 335, 422; C. IX 643; C. X 36,
146, 337, 367; C. XI 20, 21; C. XII 401

sirke pekmezdir C. XII 401

sirkengubfn C. IV 25; C. XII 553

Sfru C. XII 223

sis C. VII 190

siskanunuC. XII 575

sitemC. X274

sitir C. X 399

sitte-i zaruriyye C. VII 136; C. IX 175

sivrisinek C. I 371, 372; C. II 114; C. Ill 114,
115; C. VI 102, 589, 590, 594, 595, 596; C.
VII 236, 237; C. IX 273, 437; C. X 16, 265;
C. XI 535, 610; C. XII 542; C. XIII 72

siyadet-i hakfkiyye C. Ill 102

siyahC. II 177; C. HI 213; C. XII 171

siyah sag C. VII 441

siyaset C. IV 230; C. V 456, 462; C. VI 543; C. X
93; C. XII 42; C. XIII 296

siyaset-i zahiriyye C. IX 305

siyasfemelC. IV 106

sizlikC. X619

sodyum C. Ill 452; C. VI 534; C. IX 152, 388; C

X 121; CXI 30; C. XII 517
sof C. IV 439

soflstaiC. I 220, 221; C. IV 439, 440; C. 1X274;

C. X 285; C. XI 97; C. XII 93, 559, 560, 561
Sofistaiyye C. X 285; C. XII 93
sofra C. I 113, 114; C. VIII 30; C. IX 102, 112;

C. XI 398, 434, 611; C. XIII 29, 341, 342
sofra drtiisu C. VI 195
sofrada soz C, XIII 342
sofra-i ma'nevi C. IX 1 12
sofra-i ma'rifet C. II 320
sofra-i nubuvvet C. IX 102
sofra-i ulum C. V 499
sofra-i zikr C. II 110
sofuC. XIII 341, 342
sofyanC.III 156
sogan C. IV 286; C. XIII 52
soganin kokusu C. VII 522
soguk C. IV 69; C. VI 525; C. X 327, 634
soguk cehennem C. VIII 210
soguk fikir C. VIII 583
sogukluk C. HI 450; C. IV 485, 486
sohbet C. 1 67, 462; C. Ill 245; C. IV 56, 1 19; C.

V 512, 516, 517, 535, 545, 546,595, 598-

600, 610; C. VI 227; C. VIII 402; C. X 36; C.

XI 375, 416, 468; C. XII 31, 230, 326, 347;
C. XIII 160

sohbet ashabi C. I 129
sohbet-i arif C. XI 176
sohbet-i evliya C V 95; C. VII 215
sokurdanmak C. VI 563

sol Bk. yesar C. II 394; C. IX 154,-156, 572,
577, 582; C. X 44, 45, 46; C. XI 27, 89,

429, 602

sol el C. II 441; C. IX 573; C. X 44; C. XII 70

sol yan C. II 346

solucan C. XI 123

somurtkan suffC. VII 299

somurtkanhk C. VII 299, 300

son gorucu C. XI 450, 451

son nefes C. XII 178

sonbahar Bk. hazan C. I 570; C. II 53, 286, 287,
291 , 540; C. Ill 24, 26, 375; C. IV 300, 302;
C. VI 307; C. VII 364; C. IX 58, 329; C. X
553, 614, 634; C. XI 269, 537, 554, 562,
582; C. XII 282, 536; C. XIII 184, 189, 190,
208

sonbahar sogugu C. II 52

sonbahar yagmuru C. II 56

sopaC. X1I220, 421

sormak C. V 488

SovyetlikC. XI 129

soyunmak C. IV 445; C. VII 454

sogut C. X 445

sogut agaci C. II 443; C. VII 283; C. XIII 47

soyiemek C. Ill 491; C. IV 442, 443; C. VII 460;
C. VIII 66; C. IX 395; C. X 340; C. XI 245,
520,521, 586

soylenmemis dua C. IX 1 15

soyleyen Hak C. II 272; C. XI 38, 348; C. XII 422

soz Bk. kelam C. I 78, 88, 118, 337, 348, 360,
446, 480, 481, 489, 490, 500, 501, 509; C.
11 127, 136, 208, 276, 370, 401, 403; C. HI
57, 205, 240, 243, 335, 483, 484; C. IV
166, 316, 459, 470, 495; C. V 220, 221,
272, 306, 309; C. VI 280, 501; C. VII 57,
86, 150, 151, 241, 254, 255, 275; C. VIII
68, 69, 190, 342, 363, 364, 606, 608, 609,
611; C. IX 92, 93, 95-97, 99, 248, 394,
395, 475, 599; C. X 41, 42, 45, 46, 67,
128, 129, 131, 132, 137, 138, 142, 462,
536, 621; C. XI 38, 42, 47, 48, 109, 208,
245, 246, 266, 293, 344, 347, 360-362,
430, 520, 521, 587; C. XII 41, 129, 134,
233, 236, 325, 441, 487-489; C. Xlll 17,
126, 129, 161, 162, 209, 215, 224, 236,
237, 239, 240, 249, 251, 252, 253, 319,
321, 326,327,341
sozbulutuC. XI 41
soz ?ekici C. VII 380; C. XI 540
soz dili C. IX 353
soz oldiirucu C. VU 380
soz pazan C. XIII 127
soz soyiemek C. VII 208; C. XIII 323
soziin sultam C. Ill 193

su C. I 209, 225, 270, 274, 283, 293, 298, 319,
336, 337, 394, 407, 409, 556; C. II 146,
147, 227-230, 232, 234, 235, 253, 259,
260, 269, 309, 327, 376, 396, 486, 488,
489; C. Ill 131, 146, 162, 193, 194, 224,

G ^»

TERtMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER lNDEKSt

233, 241, 286, 303, 312, 328, 336-339,
341, 349, 382, 438, 447, 448, 452, 469,
485, 494; C. IV 138, 151, 386-388, 404,
462, 463, 504, 505, 513, 515; C. V 19,
389, 390, 439, 451, 465, 483, 554, 594-
597, 600, 601, 607; C. VI 201, 216, 278,
283, 307, 366, 369, 398, 478, 505, 507,
509, 530, 532, 533, 534, 536, 537, 597; C.

VII 184, 225-227, 229, 243, 270, 271,
316, 318, 344, 393, 408; C. VIII 59, 91,
139, 180, 232, 239, 306, 341, 342, 349,
405, 426, 427, 430, 431, 434, 455, 493,
494-500, 505, 517, 518, 520, 521, 537,
543; C. IX 21, 40, 62, 79, 80-86, 89-92,
152, 155-161, 163, 164, 168, 247, 255,
282, 335, 363, 364, 366-368, 400, 522,
528, 530, 531, 556, 567, 615, 616, 649,
650; C. X 119, 122, 131, 228, 229, 238,
250, 255, 351, 372, 374, 395, 402, 403,
411, 457, 490, 526, 553-555, 630, 634; C.
XI 25, 30, 31, 33, 35, 37, 46, 57, 157, 204,
205, 235, 254, 279, 296, 346, 347, 360,
395, 400, 442, 464, 476, 490, 493, 563,
584, 585, 596, 609; C. XII 91, 92, 94, 160,
169, 173, 215, 231, 241, 255, 258, 260,
262, 390, 392, 397-401, 420-422, 445,
471, 472,. 480, 482-484, 495, 509, 517,
524, 528-531, 542, 543, 553, 564, 584,
592, 595; C. XIII 26, 54, 124, 161, 208,
217, 218, 282, 284, 293, 339, 340, 342,
346

su havuzu C. XI 399, 400

su kabarcigt C. XIII 339, 340

su kusu C. II 63; C. VI 260; C. X 237, 351, 620;

C. XI 434, 605; C. XIII 60
su nehirleri C. VIII 207; C. IX 529
susiginC. XII 321-323
su testisi C. II 266
su tulumu C. XII 448, 538
su ve ?amur C. XI 334; C. XII 385
SuadC. XII 13
sual C. IV 495, 496; C. VII 429; C. VIII 354; C.

VIII 356; C. X 67
sual-i kalbi C. XIII 224
suba§i C. VII 296
Subbuh C. XII 82
subh C. I 543

subh-i kazib C. HI 212; C, VII 496, 497; C. IX
429, 627, 629; C. X 533, 534; C. XI 523,
524

subh-i sadik C. Ill 212; C. VII 496; C. IX 429,
628, 629; C, XI 523, 524

SU? C. X 21, 80, 559, 560, 561, 564

sugluC. XII 316

su'daC. VII 17

suda sepet C. IX 428

sudurC. 1361; C. XI 287

sflfC. VII 63; C. IX 135,468

sufi C. I 77, 131, 291, 432; C. II 279, 346, 431;
C. Ill 61, 62, 155, 156; C. IV 98-101, 441,
442, 481; C. V 386; C. VI 512; C. VII 299,
300, 391, 549, 550; C. VIII 439, 447; C. IX
14, 132-136, 342; C. X 382, 487-494, 496,

504, 505, 506, 618, 619; C. XI 442, 443,
450, 484, 485, 487, 489, 492, 493, 502,

505, 508-511, 514, 522, 523, 525, 527,
534-536, 538, 562, 564, 615; C. XII 255-
257; C. XIII 154, 169, 243

stiff vaktin ogludur C. XII 254-257

stifi-i safa C. V 388

sufflikC.IX135;C. XI 485, 488

stifiyye C. I 572; C. Ill 479

sufiyyun C. XI 228

suhut C. IX 482

SU'-i ahlak C. I 403; C. Ill 397; C. XIII 343

sti'-i edeb C. II 342, 343; C. Ill 455; C. VI 91; C.

1X605
su'-i fatiha C. XII 453
su'-i hatime C. XII 453
su'-i hulk C. Ill 167

su'-i kaza C. I 148, 373, 374, 398; C. II 500
su'-i kelam C. X 59
su'-i muamele C. VIII 480
su'-i zan C. II 315, 343, 344; C. HI 82; C. IV 64,

66, 70, 103, 244; C. IX 630; C. X 12; C. XII

210, 211; C. X11U90
sukya C. VII 254
sulann camC. IX 160
sulb C. II 324; C. VI 307, 369; C. VIII 187
sulb-i fitrat C. II 347
sulb-i peder C. XII 272
sulbiyye C. XI 347
sulehaC. V117
suleha-yi beser C. IV 506
suleha-yi melek C. IV 506
sulh C. I 397, 455; C. II 138, 160, 189, 530; C.

Ill 456; C. V 267; C. XI 28, 29, 32-36, 287,

596, 597
sulh-i umumi C. VII 40
sultan Bk. padi§ah, sah C. II 466; C. Ill 259, 288,

322, 324, 368; C. IV 394, 395, 429; C. VI

316, 317, 371; C. VII 240, 363, 463, 554;

C. VIII 511; C. IX 143, 175, 176, 388,494;

C. X 99, 106, 329, 570, 607; C. XI 77, 93,

95, 277, 329, 355, 390, 476, 524, 606; C.

XII 14, 186, 293, 295, 369, 456, 458, 460,

461, 467, 474, 480, 494; C. XIII 198, 288
sultan tamyici C. Xll 317
sultan-i ask C. IX 151, 152; C. X 54
suMn-i azim C. V 375; C. XII 169
sultan-i aziz C. IX 497
sultan-i basar C. II 74
sultan-i dervi§an C. VI 38
Sultan-i enbiya C. HI 100, 257; C. VI 209; C. XI

*$$&

MESNEVI-t §ERiF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVt-6 ■

396; C. XII 186

sultan-i fakr C. XI 462, 463

sultan-i hakikat C. II 230; C. VI 515; C. IX 137,
306

sultan-i hakiki C. Ill 324; C. VI 318, 337, 448; C.
VIII 83; C. X 328; C. XI 93, 95, 329, 477,
607; C. XIII 81

sultan-i hazar C. X 405

Sultan-i kevneyn {s.a.v.) C. VII 419

sultan-i ma'na C. V 518

sultan-i ruh C. 1 145, 147, 149

sultan-i vakt C. II 249

sultamn emri C. X 584

sultamn sadakasi C. VI 317

sultani C. XI 275

sultanlann sultani C. VI 375; C. XI 381

sultanhk C. X 408

sultanltk davulu C. 1416

sultanu'l-arifm C. V 400; C. VI11 176

sultanu'l-mahbubin C. VII 551; C. XII 396

sultanu'l-ma'sukin C. Ill 196; C. VII 406

sultanu'l-arifin C. V 497

sultanu'l-a§ikfn C. II 292; C. V 368

sultanu'l-huda C. XI 77

sultanu'l-kuva C. XIII 93

sultanu'l-mufessirtn C. II 252; C. XII 306

sultanu'z-zakinn C. VII 169

sun'-i Hakk'm a§iki C. V 363

sun'-i Hakk'm kafiri C. V 363

sun'-i Huda C. XI 454

sun'-i iiahi C. V 363; C. XII 386

sun'-i mukaddes C. IX 612

sun'-ipakC. 1X613

sun'-i rabbani C. XI 542

sur C. II 14; C. VI 316; C. VII 427; C. IX 225,
442, 510, 526, 575; C. X 554, 614; C. XI
220, 544

sure C. XI 398

sure-i Fatiha C. XII 453

sure-i Hud C. VIII 535

suret alemi C. Ill 430; C. IV 435; C. V 199; C. VII
322; C. XII 584, 622; C. XIII 30, 76, 126,
178, 195, 335

suret a§iki C. V 359; C. X 363, 364, 429

suret batimn perdesidir C. VIII 614

suret Bk. suver C. I 164, 248, 249, 254, 297,
298, 326, 327, 329, 348, 353, 360, 361,
370, 372, 384, 395, 458; C. II 189, 204,
207, 208, 236, 239, 244, 245, 277, 286,
289, 326, 338, 392, 397, 409, 420, 427,
477, 478, 553, 561, 562, 563; C. Ill 32, 37,
38, 76, 188, 189, 195-199, 202, 204, 224,
275, 278, 284-287, 290, 306, 330, 356,
357, 386, 483; C. IV 81, 192, 300, 303,
397, 506; C. V 153, 166, 374, 381, 389,
465, 473, 593; C. VI 44, 45, 60, 103, 478,
479, 494, 495, 525, 557, 558; C. VII 131,

141, 167, 176, 240, 247, 318, 348, 350,
365, 370, 473-475, 536, 558; C. VIII 350,
351, 434, 449, 559, 580, 594, 598; C. IX
53, 91, 92, 95, 134, 248, 278, 510, 511,
535, 613, 615, 647; C. X 22, 37, 92, 208,
210, 213, 228, 249, 250, 313, 314, 360,
365, 367, 368, 371, 382, 445, 450, 480,
513, 516, 517, 519, 525, 533, 535, 581,
595; C. XI 27, 39, 40, 50, 51, 58, 66, 73,
116, 125, 157, 227, 228, 244, 268, 285,
350, 381, 464, 483, 596, 601, 608; C. XII
24, 25, 62, 83, 100, 114, 160, 171, 330,
333, 335, 338, 346, 347, 360, 404, 415,
446, 471, 472, 540, 542, 565-568, 570,
572, 573, 575-581, 585, 586, 591, 593; C.
XIII 31, 53, 54, 60, 61, 68, 82, 93, 165,
176, 177, 187, 193, 195, 196, 222, 224,
231, 233, 242, 258, 276, 298, 299, 314,
327, 328, 340

suret dervfsj C. XI 66, 246, 613

suret fakiri C. II 241; C. XII 508

suret golgedir C. XIII 276

suret guzelligi C. Ill 286; C. XI 357

suret kabugu C. XII 567

suret kadehleri C. XII 566

suret kafesleri C. XIII 198

suret libasiC. XII 413

suret mertebesi C. XI 39

suret perdesi C. Ill 355, 363; C. VII 312; C. VIII
194; C. X11223

suret sandigi C. XIII 199

surete tapici C. XI 246, 612

suret-i abdaniyye C. XII 412

suret-i ahval C. Vll 241

suret-i alem C. Ill 361; C. V 141; C. IX 53

suret-i asliyye-i melekiyye C. VIII 590

suret-i berzahiyye C. VI 405; C. VIII 89

suret-i beseriyye C. Ill 227, 228, 330, 445; C. IV
118, 480; C. VI 365, 368; C. VIII 108, 594;
C. IX 643; C. X213, 404

suret-i cisim C. X 5 1 1

suret-i cismaniyye C. VII 241; C. X 367, 369,
517, 523; C. XI 322; C. XII 406

suret-i cismiyye C. X 546

suret-i diinyeviyye C. XIII 271

suret-i esmaiyye C. Ill 142

suret-i evliya C. VI 495

suret-i Hak C. IX 53

suret-i hakiki-i Peygamben C. VIII 618

suret-i halk C. IX 53

suret-i hayaliyye C. IX 574; C. X 360, 361, 535,
546; C. XI 149

suret-i hissiyye C. X 535

suret-i hissiyye-i be§eriyye C. Ill 142

suret-i ilahiyye C. 1 235; C. V 338; C. VIII 345; C.
IX 297, 494, 508; C. XI 50

suret-i ilmi C. V 457; C. VII 488; C. XII 560

C $P?>

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELtMELER iNDEKSt

suret-i ilmiyye C. I 169, 382; C. 11 210; C. Ill

295, 324; C. V 142; C. VI 405; C. VII 166,

167; C. X24, 304; C. XII 570, 571, 589
suret-i insaniyye C. IV 1 15; C. IX 341; C. X 441,

521, 549; C. XII 331, 628
suret-i Iseviyye C. X 520
suret-i Ka'be C. IV 115
suret-i kevniyye C. VI 217
suret-i ma'neviyye C. VI 586
suret-i mevhume C. XII 543
suret-i misaliyye C. II 210, 219; C. Ill 44-46,

294; C. V 443, 457, 458; C. VI 362; C. VII

30, 322, 331; C. VIII 22; CXI 39
suret-i peygamben C. XII 407
suret-i Rahman C. X 602; C. XIII 55
suret-i ruhiyye C. Ill 142
suret-i §ehadiyye C. XI 39
suret-i tabfat C. HI 376
suret-i tabu C. Ill 379
suret-i unsurf C. II 210
suret-i unsuriyye C. X 518
suret-i zShir C. HI 286
suret-i zahiriC. VI 441
suret-i zahiriyye C. XI 102
suret-i zilli C, II 1 60
suretin aski C. XII 586, 587, 622
suretler kadehleri C. XII 565
suretler kafesi C. XIII 197
suretler kal'asi C. XII 545-547
suretler sahibi C. XII 539, 540, 545, 564, 584,

621
suretler sandigi C. XIII 197
suretler suretsizden vucud tutar C. XII 575
suretlerden dogan ma'na C. XII 574
suret-perest C. HI 330; C. VIII 508, 607; C. IX

120, 121; C. XI 350; C. XII 330
suretsiz C. XII 567, 569, 570, 574, 576-578,

581
suretsiz suret C. II 432
suretsizlik C. I 361; C. II 161; C. XI 27, 483; C.

XII 568
suretsizlik alemi C. XIII 68
suretten ma'naya intikal C. XII 573
sur-i Israfil C. VII 220, 427; C. VIII 457; C. IX

526, 527, 570; C. XI 544, 602
sun gida C. Ill 305
surf kryafet C. VI 51
surf kiyamet C. XI 263
surf oliim C. X 509; C. XIII 76
susam ?icegi C. V 23; C. VII 297, 298; C. XIII

208
susam yagi C. XII 403
susamis. C. IV 462, 463, 509; C. VI 530; C. VII

226, 227; C. XI 204, 205, 235; C. XII 315;

C. XIII 124
susamis. adam C. VII 225
susamishk C. V 390; C. VI 216; C. XIII 134

susen C. HI 385; C. V 23; C. X 81; C. XII 321; C.

XIII 208, 293
susmak C. VIII 66; C. XI 245
SUSUZluk C, III 180; C. VI 217; C. VIII 263, 456;

C. XI 209; C. XIII 49, 133
suud C. X 632; C. XI 557
sufi'I-kaza C. I 151
suver Bk. suret C. XI 529
suver-i alem C. II 344; C. HI 212, 290; C. VI 329,

347, 350; C. VIII 325; C. X 347; C. XI 480,

481; C. XII 93, 114, 136,271
suver-i batine C. V 172; C. VIII 194
suver-i batiniyye C. XII 109
suver-i beseriyye C. XII 113
suver-i cemaliyye a§ki C. XIII 32
suver-i cemfle C. X 525
suver-i cismaniyye C. XI 79; C. XII 134, 388
suver-i cismaniyye ve hayaliyye C. XII 134
suver-i cismiyye C. X 402
suver-i dunya C. VII 471
suver-i dunyeviyye C. VIII 550; C. XI 339, 478
suver-i esma C. II 153; C. IX 499
suver-i esmaiyye C. VII 393
suver-i e§ya C. Ill 461, 492; C. VII 263, 274; C.

IX 269, 272, 280; C. X 256; C. XI 361, 567,

580; C. XII 109, 143, 242, 272, 312, 313,

316, 566; C. XIII 258
suver-i e§ya muhabbeti C. XI 484
suver-i raile C. I 536; C. XII 594
suver-i faile ve muessire C. I 74
suver-i faniye C. XII 335
suver-i faniye sevdasi C. XII 594
suver-i gaybiyye C. II 432; C. IV 422, 457
suver-i halkiyye C. V 459
suver-i hayaliyye C. 151 1; C. IX 122; C. XII 109,

190, 275; C. XIII 60
suver-i hissiyye C. XII 190
suver-i ilm-i ilahT C. IV 376; C. VII 393
suver-i ilmiyye C. 1 232, 234, 235, 382, 449; C.

11 344, 432; C. HI 69, 272, 360; C. V 405; C.

VI 405, 530, 539, 540, 561, 623; C. VIII

424; C. IX 85, 116, 145, 323, 500; C. X

372, 402, 510; C. XI 34, 39, 153, 243; C.

XII 80, 109, 275
suver-i ilmiyye-i esmaiyye C. VII 386
suver-i ilmiyye-i Hak C. Ill 4 1 1
suver-i ilmiyye-i ilahiyye C. VI 1 76; C. XII 79
suver-i insaniyye C. X 1 52
suver-i izaflyye C. X 570
suver-i kainat C. XI 285
suver-i kestfe C. Ill 477; C. VI 347; C. VIII 424;

C. X480;C. XI 168; C. XII 299
suver-i kesire C. XI 480
suver-i kevniyye C. I 194; C. Ill 48, 49, 113,

363; C. VIII 353; C. IX 302; C. X 152, 412;

C. XI 209, 210, 212, 523, 524, 533
suver-i kevniyyeye muhabbet C. XII 563

*#%&>

MESNEVf-1 §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 •

suver-i maddiyyat C. XII 93

suver-i maddiyye C. V 246; C. IX 327

suver-i mevhume C. Ill 215; C. XI 333

suver-i mezahir C. X 520

suver-i misaliyye C. II 329; C. VIII 89, 216; C. X

402, 531
suver-i misaliyye ve unsuriyye C. I 432
suver-i munfaile C. I 536; C. XII 594
suver-i munfaile ve muteessire C. 1 74
suver-i muteayyine C. Ill 276; C. X 461; C. XII

561
suver-i ruhaniyye C. XI 79
suver-i tabflyye C. I 385; C. IV 249; C. VII 526;

C. XII 486
suver-i uhreviyye C. X 448; C. XI 605
suver-i vucudiyye C. X 1 77
suver-i zahire C. V 172; C. XII 593
suver-i zahire fxtnesi C. XII 595
suver-i zahiriyye C. XII 109
suver-i zihniyye ve hayaliyye C. XII 275
suya gark olmak C. XII 4 1 3
suyun sesi C. XI 204, 205
suyun suyutl IX 79; C. X 631
stiada C. II 441 ; C. IV 492; C. VI 516
suada-yi ezeliyye C. Ill 120
Subbuh C. II 211; C. IV 12; C. IX 1 11; C. XI 64;

C. XIII 334
Stibhan C. II 341-343; C. X 559
Siibhane Rabbiye'l-a'la C. Ill 494, 495
Siibhane Rabbiye'l-azim C. V 570
Subham ma a'zama sanl C. 1 542; C. VIII 79, 81
siMt C. VI 126; C. XI 196
sucud Bk. secde C. Ill 494; C. VI 276; C. VII 434;

C. 1X220, 650, 651; C. XI 475
siidde C. VI 143
sudusC. VIII 91
sufehanm miicaleseti C. I 399
sunt C. VII 445
suksuk C. VI 425, 426
sukun C. V 136; C. VI 539; C. IX 413
siikunetC. XI 28, 31
sukunet-i kalb C. VIII 263; C. X 244
sukunet-i kalbiyye C. VIII 513
sukut C. I 336, 399, 526; C. Ill 23, 435; C. IV 36;

C. V 23; C. VI 11, 91; C. VII 232, 233, 429-

431; C. VIII 66, 68, 469; C. X 42, 43, 611;

C. XI 180, 209; C. XII 22, 320, 600; C. XIII

236, 240
sukut ?e§mesi C. XII 120
sukut gemisi C. XIII 237, 239
Suleyman-i zaman C. IV 488, 497, 498, 501,

502, 507-509; C. VII 251, 336; C. X 337; C.

XI 501
SuleymanT C. IX 597
Suleymanhk C. VII 337, 338
siiluk C. I 67, 90, 103, 118, 120, 136, 154, 158,

184, 242, 484, 487, 510, 542, 552, 565; C.

II 160, 245, 247, 274, 283, 292, 302, 310,
315, 316, 327, 353, 374, 381; C. HI 43, 53,
232, 247, 428, 429, 431, 432, 433; C. IV
38, 119, 282, 308, 310, 311, 313, 315,
324, 329, 330, 362; C. V 105, 106, 144,
145, 168, 170, 202, 401, 480; C. VI 217,
311, 355, 364, 387, 424, 425, 428-431,
451, 453, 476, 518, 548, 579, 584, 611,
612; C. VII 21, 84, 142, 169, 171, 232,
418, 550, 556; C. VIII 42, 67, 117, 118,
270, 281, 318, 446, 447; C. IX 72, 148,
196, 230, 340, 390, 398, 402, 413, 420,
470, 649; C. X 54, 117, 159, 178, 464,
479, 498, 510, 579, 588, 633; C. XI 201,
261, 403, 406, 518, 521, 522, 563, 572,
574; C. XII 140, 146, 171, 207, 226, 283,
349, 396, 417, 456, 457, 523, 580, 587,
595; C. XIII 31, 32, 43, 55, 62, 63, 64, 97,
143, 159, 161, 226, 229, 241, 242, 279,
280,281,283,310,313,314

sulukun kilavuzu C. 1X517

Siiluk C. Ill 142, 143; CIV 312

stilus C. VIII 91

sum'a C. I 294; C. II 190, 191; C. Ill 268, 287,
350; C. VII 333; C. IX 98, 99; C. XIII 186

Stinbiil C. I 570; C. HI 350, 351; C. IV 371; C. IX
311, 312; C. XII 321, 551

sunbul-i tayyib C. XII 322

Stinnet C. 1 45, 302; C. V 15; C. VI 310; C. VIII
340, 472, 501; C. IX 624; C. X 270, 318,
609; C. XI 166; C. XII 80, 417; C. XIII 87

sunnet dugunu C. X 465

siinnet yoldur C. XI 1 75

sunnet yolu C. X 112, 271; C. XI 175

sunnet-i ilahiyye C. X 336; C. XII 33

stinnet-i peygamberf C. I 349

sunnet-i seniyye C. II 156; C. XI 70, 175, 321;
C. XIII 169

sunneti terk C. XI 174

SunniC. I 76; C. Ill 35, 36; C. V 403-405; C. VIII
300, 301, 303-307; C. IX 290, 291; C. X
270, 272, 274, 299, 344, 345

sunuhat C. II 365

siipurge C. V 434, 435

sur'at C. XII 476

siirh-i §erif C. XIII 35, 91, 97, 118, 123, 160,
179

surme C. IV 26; C. IX 369, 603; C. X 428; C. XI
482, 483, 524; C, XII 299, 410, 486; C. XIII
74, 245

surur C. I 523; C. II 187; C. IV 491; C. VI 105,
299, 307, 353, 355, 356, 358; C. VII 23,
241; C. VIII 96, 97; C. X 463, 470, 471,
472, 476, 479; C. XI 206, 259, 562, 592; C.
XII 500, 546; C. XIII 48, 52

surur evi C. VIII 380

surur kadehi C. I 157

G $^

TERiMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

surur ve safa C. XII 524

siirurun anahtan C. XHI 325

SUrii C. XI 174, 469; C. XII 362; C. XIII 163

siislenmekC. XI 614

Slit C. I 103, 326; C. II 18, 136, 182, 495; C. Ill

17, 256, 305, 362; C. IV 46, 219, 305, 306;

C. V 31, 32, 45, 46; C. VI 278, 458; C. VII

480; C, VIII 372, 491, 552; C. IX 56, 57,

359, 530; C. X 195, 475; C. XI 78, 90, 91,

304, 318, 367, 467; C. XII 190, 468, 511;

C. XIII 38, 55, 67, 137, 278, 301, 302
siit ge§mesi C. IX 360
sut emmek C. XI 73
siit havzi C. VIII 492

sut irmagi C. VI 277; C. VIII 207; C. IX 528
siit nehirleri C. II 450; C. VI 278; C. VIII 208; C,

1X529, 531
siitnine C. V 343
siitun-i hannane C. II 69, 76, 79, 379; C. Ill 57;

G. IX 442; C. VIII 618; C. XIII 128
suvarC. XI 118
siivare C. VI 362
siivari C. Ill 356, 390, 467; C. IV 352, 353; C. VI

545; C. VII 454; C. IX 363, 364; C. X 304;

C. XII 554
siiveyda C. II 529, 562; C. XI 492
siiveyda-yi kalb C. Ill 205, 331, 359; C. IX 588

5

§abb-t emred C. Ill 196; C. IV 324; C. VII 468; C

XII 609, 613,614
sa'bede C. VI11 163; C. X 213; C. XI 392
sad-i haik C. XI 522
§adirvan C. II 259
sadl C. I 539, 540, 544, 570; C. II 43, 244; C. Ill

194; C. VI 352, 353, 355, 356, 358, 365; C.

VIII 96, 97, 144, 339; C. X 474, 549; C. XI

554, 562, 581-583, 591; C. XIII 325, 326
§afakC. XI 490, 491
SafI C. Ill 177; C. X 343; C. XII 298
§ah Bk. padi§ah, sultan C. 1 521, 550; C. II 259,

279; C. Ill 14, 111, 245, 263, 267, 275,

276, 278, 280, 282, 310, 320-323, 325,
327, 328, 357, 358, 362, 408,-422, 492; C.
IV 362, 425, 430, 435; C. V 242, 591; C. VI
123, 166, 297, 345, 368, 371; C. VII 228,

277, 294, 321, 322, 360, 361, 362, 458,
463, 501, 545; C. VIII 123, 244, 245, 334,
337, 346, 393, 394, 398, 412, 443, 449,
583, 594, 608; C. 1X40, 41, 138, 152,533,
536, 543, 593, 594; C. X 13, 19, 21, 22,
30, 50, 55, 149, 150, 156, 159, 162, 186,
325, 333, 334, 379, 383, 410, 423, 425,
432, 454, 461, 508, 515-517, 550, 551,
560, 561, 565, 572, 573, 575, 576, 580,
584-587-589, 592, 607-610, 612, 615,
616, 619, 620, 623, 629, 631; C. XI 58, 76,
95, 118, 125, 139, 143, 206, 276, 390,

398, 399, 488, 535, 583, 586, 603, 604; C.

XII 15, 16, 17, 21, 44, 46, 62, 67, 81, 130,
182, 216, 217, 220, 221, 256, 279, 280,
283, 293-295, 297, 315, 316, 318, 319,
363, 377, 401, 451, 458, 486, 487, 494,
498, 522, 523, 538, 539, 545, 547, 557,
564, 584, 587, 590, 594; C. XIII 15, 19, 20,
22, 27, 37, 38, 47, 83, 160, 162, 165-168,
176, 217, 223, 224, 226-228, 241, 243,
245, 252, 259, 260, 264, 274, 279-282,
284,' 285, 287, 288, 291, 304, 305, 310-
313 "

§ah tasi C. XII 452

§ahan C. Ill 389

sahbaz C. Ill 326; C. X 55; C. XI 382; C. XII 284,

463
§ahbaz-i ar§f C. IV 84

sahdaman C. VIII 565; C. XI 233; C. XII 148
sahensah C. Ill 277; C. XI 206; C. XII 616; C.

XIII 313
saheser C. 1 50

sah-i adil CVIl 361; C. XII 466

sah-t alem C. X 587; C. XIII 177

sah-i ask C. VI 374

sah-i cihan C. VII 545; C. X 612; C. XI 61 1

sah-i ferd C. X 454

§ah-i fil C. VI 97

§ah-i hakikat C. Ill 390, 405; C. VI 47, 551; C.
IX 434; C, X 160

sah-i hakM C. II 506; C. Ill 1 1 1 , 1 13, 321, 324,
326, 327, 361, 384; C. V 401; C. VI 108,
347, 419, 468; C. VII 294, 308-311, 458,
501; C. VIII 190, 244, 284, 334, 338, 339,
465, 564, 566, 608; C. IX 138, 139, 433,
518, 543, 593, 598, 607; C. X 23, 50, 55,
325, 334, 455, 593, 607, 609, 612, 624,
627, 628; C. XI 40, 95, 209, 2/7, 322, 329,
405, 469, 482, 488, 586; C. XII 277, 283,
284-286, 297, 298, 315, 316, 367, 594; C.
XIII 82, 84, 92,94,251,279

sah-i ma'na C. VI 349; C. VIII 583

sah-i ma'nevi C. VI 349; C. VII 546; C. X 38; C.

XI 390; C. XIII 167
§ah-i mucteba C. XII 564
sah-i necah C. XII 518
§ah-i nubuvvet C. VI 109
§ah-i reff C. IX 494 -
§ah-i ruh C. VII 360

sahi tamyici olmak C. XII 298

§ah-i velayet C. II 491, 492, 497, 501, 506,
511,517, 549; C. Ill 295; C. VII 1 13; C. VIII
125, 126, 252; C. IX 626; C. XI 72, 277; C.

XII 33; C. XIII 207, 223
§ah-ividadC. XII 318
§ahin emri C. X 583, 584
sahin gozii C. Ill 357
§ahm heybeti C. VIII 596

cr^^

MESNEVT-1 §ER!F §ERHl / XIII. ClLT ♦ MESNEVI-6

§ahin okunu gostermek C. IX 138

§ahisC. V20;C. VIII214

§ahid C. II 377, 469; C. IV 237; C. VI 89, 418,

424, 425; C. VIII 449; C. IX 71, 75, 76, 92-

101; C. XII 300, 301, 306; C. XII 306; C.

XIII 128, 129
§ahid-baz C. XII 307
§ahidbazhk C. XII 306
§ahid-i adil C. II 516, 517; C. XII 301, 302
§ahid-i mutlak C. XII 305
§ahidin sozu C. XII 301
§ahidlik C. II 514; C. IX 69, 73
§ahlann sikkesi C. VIII 310
§ahlann §ahi C. XI 206
§ahllk C. X 596; C. XI 117; C. XII 398; C. XIII

169
§ahne Bk. §ihne C. Vlll 38, 39
§ahne-i kibriya C. IV 302
§ahrahC, IV 171

§ahs-i vahid C. VIII 433; C. XI 218
§ahsiyet C. VIII 238, 239
§ahsiivar C. HI 253, 254
§ahzade Bk.*§ehzade C. XIII 223
§aik C. X 433
§air Bk. §uara C. I 32, 50, 57, 77, 216, 572; C.

IV 481; C. VI 198, 199; C. VII 338, 339,
340, 341, 346, 347, 348, 350, 352; 354,
418; C. X 358; C. XI 67, 270, 272, 273,
274; C. XII 312; C. XIII 34

§airin hediyesi C. VII 346

§akavet-i ezeliyye C. I 76; C. XI 441

§akayik C. XIII 184

§akf Bk. e§kiya C. I 206; C. II 165, 167, 175,
189, 285, 287, 372, 439, 441, 446, 460,
461, 481, 536; C. Ill 60, 69, 98, 217, 294,
302, 313, 323, 364, 414, 471; C. IV 216,
222, 232, 236, 239, 297, 304, 318, 480; C.

V 444, 578; C. VI 24, 72, 73, 141, 161,
162, 183, 184, 236, 318, 633, 636; C. VII
242, 275, 414, 451; C. VIII 201, 278, 324;
C. IX 201-203, 499; C. X 172, 234, 317,
321; C. XI 409, 410, 441, 572; C. XII 125

§akl-i ezelf C. VI 101; C. VIII 258, 325, 326; C.

IX 498; C. XII 158,251
§akil C. Ill 130
§akile C. VI 526
§akflik Bk. §ekavet C. X 330
§akirC. XIII 51
§akird C. HI 437
§akird-i menhus C. Ill 438
§akirdlikC. VIII 470, 477
§akk-i kamer C. 1 343; C. HI 1 16, 131, 257, 444;

C. IV 73; C. XI 432
§akk-i kamer mu'cizesi C. I 444; C. XII 477
§akk-i sadr C. VII 286
§algamC. VII317
§alvar C. X 260, 378

§amme C. II 228; C. Ill 28; C. IV 368; C. V 265

§ans C. V 583

§arab Bk. bade, mey C. 1 416, 547; C. II 34, 40,
54, 196, 289, 292, 411, 495; C. Ill 70, 328,
329; C. IV 419, 421-423; C. V 73, 188, 227,
296; C. VI 278, 422, 426, 620, 622, 630; C.
VII 22, 90, 254, 533, 535; C. VIII 70, 75,
76, 78, 79, 82, 99, 100, 101, 263, 449,
450, 546; C. IX 114, 142, 320, 322, 323,
489, 528, 530, 531; C. X 27, 119, 129,
146, 151, 152, 310, 321, 367-371, 399,
406-411, 416-420, 435, 438-442, 444,
446, 449, 513, 555, 592, 623, 625; C. XI
91, 222-224, 226, 228, 229, 232, 413,
613; C. XII 34, 136, 242, 269, 270, 470,
474, 566; C. XIII 14-16, 20, 21, 26, 27, 28,
54, 175, 186,253,264,286

§arab lrmagi C. VI 278; C. VIII 208; C. IX 528

§arab i?en C. Ill 395; C. XII 6i 1

sarab nehirleri C. II 450; C. VI 278; C. VIII 208;
C. IX 529

§arab sarho§Iugu C. XIII 286

§arabci C. XII 464, 466

5arab-l a§k C. II 292; C. Ill 341, 373; C. VI 504;
C. VII 125; C. XI 325; C. XIII 54, 168

§arab-i a§k-i ilahf C. I 571; C. Ill 14, 305; C. IV
202; C. V 190, 195, 198; C VI 349; C. VII
535; C. VIII 262; C. IX 343; C. X 436, 444,
445; C. XI 430; C. XII 493

§arab-i cezbe C. X 309

§arab-i ebedi C. 1416

§arab-i feyz C. VIII 498

§arab-i gaflet C. VIII 128; C. X 28

?arab-i hakikat C. IX 648

larab-i hakikT C. X 438; C. Xlll 19

§arab-i hass C. VIII 508

§arab-i Hu C. II 425

§arab-i ilahl C. IV 159; C. V 228; C. VI 148; C. X
439; C. XII 236, 237

§arab-i la'l C. XI 323; C. XIII 13

§arab-i La-yezal C. HI 333

?arab-i la-yezalf C. I 549; C. VIII 374; C. XII 270

§arab-i maddf C. VII 447

§arab-i ma'nevi C. II 34; C. V 228, 229; C. VI
622; C. VII 23, 533, 535, 536; C. VIII 98,
100; C. XI 223, 224, 225; C XIII 15, 16

§arab-i ma'rifet C I 461; C. VIII 449

§arab-i ma'rifet ve a§k C. V 74

§arab-i muhabbet C. XII 566

§arab-i rahik C. V 297

§arab-i ruhanf C. V 228; C. VIII 76

§arab-i surf C. VIII 98, 100; C. XIII 28

§arab-i tahur C. I 416; C. V 192; C. VIII 261,
262; C. X 449; C. XIII 275

§arab-i tecelli-i ilahf C. VIII 95

§arab-i vahdet C. I 546

§ank C. X 395

c^P^,

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELiMELER iNDEKSt

§ari'CVIH 187
§arih C. XIII 328
§ark C I 50; C. VIII 369, 370, 599; C. IX 644; C.

XI 43; C. XII 52, 66, 158, 443; C. XIII 68,

70, 78
§arkf C. XI 43

§a"§aa-i afitab-i celal C XII 578
§a§i C. I 178, 207; C. Ill 107, 232, 236, 294; C.

IV 417, 473; C. VIII 174, 451, 531, 607; C

IX 549, 565; C. XI 179, 285; C. XII 39-41,

401,414,415,417,418,552
§a§lllk C I 247; C. HI 106, 239, 240; C. IX 215;

C. XI 479; C. XII 119, 149, 401, 415, 418,

420, 544, 559
§atah C. X 308

Sathiyyat C II 1 19, 120; C. V 190
§athiyyat-i megayih C. XI 331
§atir C. XI 88
§atranc, §atrang, Bk. satranc C. I 230; C. Ill 54,

55, 489; C. IV 184-186, 230, 231; C. VI

473, 636; C. VII 49, 416; C. VIII 76, 316,

317
§atranc tahtasi C. IV 224
Savirhum C XII 222
§eametC. IX 77; C. X 163
§ebe C. VIII 358; C. IX 125
§eb-hizC. XII 301
§eb-i dunya C Ill 106
§ebikiyye C. XI 347
§ebkukC XIII 115
§ebkukluk C XIII 117
§ebnem C. XII 107
§ecaat C. II 506; C. Ill 87; C. VI 423, 453; C. VII

135; C. VIII 326; C. IX 209, 221; C. X 538;

CXI 171
§ecerC. HI 35; C. V541
§ecere-i cehennem C. HI 354
§ecere-i circir C 1419
§ecere-i ilirn C. IV 480
§ecere-i kevn C. II 20; C. Ill 273, 274; C V 346;

C. VI 266; C. VII 165; C. VIII 214; C. IX 302;

CXI 18; C. XII 56, 67
§ecere-i mel'une C I 491; C XII 562
§ecere-i mel'une ve matrude C. XII 561, 587
§ecere-i menhiyye C. I 448; C. II 76, 251; C III

17, 18, 54; C.X 27; C XII 562
§ecere-i Musa C VI 521; C VI 523; C IX 127
§ecere-i run C V 530
§ecere-i §enat C. VI 639
§ecere-i taayyun C I 491
§ecere-i tayyibe C. VI 526, 527; C. VIII 534;
§ecer-i ma'nevi C V 537
§efaat C. I 551, 552; C II 501; C III 231, 338;

C. IV 209; C V 331, 471-473, 572, 573,

605; C. VIII 248, 330-333, 335, 336, 344,

346; C IX 625; C X 24, 587, 594, 609,

612, 619; C. XI 69, 70, 81; C XII 298, 299,

458; C. XIII 263, 328
§efaatg C. V 471; C VII 291; C. VIII 330, 332,

334-336; C IX 519; C X 608; C XI 69
§efaat?ilerin seyyidi C X 587
§eff C VII 29 1 ; C. VIII 330, 33 1 , 334, 335; C XI

69
§ef iyyet C I 548; C III 332; C VIII 553; C. X

322
§efkat C IV 42, 46, 489; C V 528; C VI 277; C

VII 1 24; C IX 405; C X 40, 587; C XI 5 1 7;

C XII 431, 432, 434, 435, 437; C XIII 303
§ehBk. §ahC 1X137
§ehadet C. I 276, 352, 442; C II 470, 471, 473;

C III 46, 182, 208, 449; C IV 225; C. V

298; C VI 517; C VII 461; C IX 68, 71,

101, 335, 336; C. X 60, 600; C XII 272,

301, 324
§ehadet-i fiili C IX 70
§ehadet-i icmaliyye C IX 71
§ehadet-i kavlrC. IX 70
§ehadet-i tafsiliyye C. IX 71
§ehen§ah-i rusul C. XI 388
§ehevat Bk gehvet C I 284, 373; C II 192, 194,

240; C III 209; C IV 16, 234, 235, 237; C

VI 299; C VII 84, 449, 461; C VIII 417; C
1X67, 341; C.X 230, 234, 570

§ehevat-i hayvaniyye C VII 437

§ehevat-i nefsaniyye C I 289, 429; C. V 227; C.

VII 96, 97, 325, 447, 497; C. VIII 201 , 414;
C. IX 66, 462, 530; C X 235, 250, 519,
570, 571; C XII 544

§ehld C HI 124, 305, 485; C VIII 236; C. IX
459; C X 499, 509-511, 516, 600; C XIII
313

§ehfd-i Hak C IX 68

§ehfd-i pur-hun C. Ill 485

gehidin kani C. IX 525

§ehidlik C III 301; C X 510; C XI 277

§ehin§ah C IV 430; C VII 205, 303; C X 623;
C XII 71, 369; C XIII 47

§ehin§ah-i mutlak C XI 305

§ehir C I 88; C V 151, 153; C..VI 330, 372; C.

VIII 550, 551; C IX 375; C X 144, 145,
149, 188-191, 193; C XI 56, 119, 120; C
XII 11, 163, 538; C XIII 126,334

§ehirehliC. XII 163

§ehir hand C XII 1 1

§ehirliC. V 153, 180

§ehr-i kalb C VIII 39

§ehr-i tarikat C. X 150

§ehriyar C VII 281, 540; C VIII 596; C XI 419,

460, 532; C XII 65, 150, 181
§ehriyar-i hakikf C. IV 497, 499; C VII 309; C

XI 419, 533
§ehvetBk. §ehevatCI 141, 158, 178, 179, 183,

289, 423, 468; C II 24, 25, 147, 148, 191,

390, 399, 418, 431, 444, 488, 509, 514; C

*£P?>

MESNEVt-t §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6

DI 14, 87, 196, 211, 341, 342, 347, 348,
353, 383, 408, 449; C. IV 16, 44, 52, 200,
201, 229, 233, 250, 253, 364, 425, 430,
431, 433, 434; C. V 208, 226, 241, 282,

283, 484, 515, 564, 565, 568, 580, 597; C.
VI 19, 22, 47, 438, 521, 547; C. VII 62, 83,
84, 85, 144, 173, 244-246, 310, 325, 390,
422, 434, 436, 438, 442, 444, 480; C, VIII
15, 145, 146, 228, 260, 394, 458, 459,
546, 586; C. IX 30, 32, 66, 155, 185, 186,
199, 208, 209, 210, 221, 223, 227, 265,
277, 319, 320, 327, 444, 445, 449, 452-
456, 459, 461, 462; C. X 49, 62, 65, 106,
124, 166, 240, 250, 252, 425, 481-484,
486, 487, 494, 500, 516, 519, 525, 528,
530, 546-548, 558, 568-570, 601; C. XI
13, 52, 57, 186, 377, 378, 409-411, 422,
463, 503, 504, 517, 556, 559; C. XII 279,
330; C. XIII 22, 25, 54, 213, 248, 308, 340,
346

§ehvet ate§i C. II 486, 487; C. VII 247
§ehvet sarho§lugu C. V 226, 227; C. XI 583
§ehvet-i celiyye C. IV 431
§ehvet-i cismaniyye C. Vll 99; C. X 481
§ehvet-i dunya C. VII 87, 305; C. IX 185
§ehvet-i diinyeviyye C. X 601
§ehvet-i haflyye C. IV 431; C. VIII 459
§ehvet-i hayvaniyye C. X 196; C. XI 241; C. XIII

26
§ehvet-i nefs C. IX 327
§ehvet-i nefsani C. VII 85;C. X 526; C. XIII 53
§ehvet-i nefsaniyye C. 1 124; C. V 43; C. VII 501 ;

C. VIII 372; C. IX 457, 458; C. X 481, 518,

522, 523, 528; C. XI 52, 342
§ehvet-i nuram C. V 227
§ehvet-i ruhaniyye C. V 227
§ehvet-i zulmani C. V 227
§ehvetin koiesi C. II 514, 515
§ehvet-perest C. IX 319, 320; C. X 519
§ehzade C. IV 362; C. VIII 412; C. XI 345; C. XII

523, 538, 539, 545, 547, 548, 550, 563-
565, 585-587, 590, 593, 594, 621; C. XIII
31-33, 40, 41, 57, 61, 62, 86, 87, 160-162,
165, 166, 169, 172, 175, 176, 223, 224,
226, 228, 229, 233, 237, 241-246, 279-

284, 286-289, 291, 304, 305, 310-314,
327, 330, 331

gek C. I 170; C. II 73, 275; C. IV 248, 249, 288,
360, 439; C. V 29, 30; C. VIII 268; C. X 128,
129, 381; C. XI 12, 305, 362, 553, 599; C.
XII 93; C. XIII 266, 267

§ekavet C. I 169, 448, 501; C. II 287, 330, 371,
394, 461; C. Ill 48, 228, 441, 471; C. IV 70,
75, 81, 82, 180, 215, 219, 233, 239, 298,
359, 491; C. V 296, 581, 582; C. VI 58,
140, 142, 144, 150, 187, 272, 328, 375,
463, 515, 572, 633; C. VII 105, 258, 362,

379, 435, 481, 494; C. VIII 261, 324, 326;

C. IX 201 , 224, 500; C. X 326, 327, 330; C.

XI 523; C. XII 13, 125, 251, 498, 534, 545;

C. XIII 125
§ekavet meyleri C. VIII 260
§ekavet-i anziyye C. VI 140; C. IX 263
§ekavet-i asliyye C. V 564; C. VI 140, 141, 145
§ekavet-i ebediyye C. XII 546; C. XIII 313
§ekavet-i ezeliyye C. 1 84; C. Ill 60; C. IV 75,

237; C. VI 107; C. VIII 258, 325, 364, 488,

542; C. VIII 489; C. IX 263; C. X 25, 1 78; C.

XI 501; C. XII 251; C. XIII 195
§ekavet-i zatiyye C. VI 141
§eker C. Ill 241; C. IV 164, 254, 294; C. VI 276;

C. VII 38, 90, 174; C. VIII 609; C. IX 143,

551; C. X 144, 145, 635; C. XI 20, 21, 607
§eker cigneyici C. XII 441
§eker dagarcigi C. XI 25
§eker dudakli C. XIII 282
§eker illeti C. V516
§eker kami§i C. VI 276; C. X 145
§eker §urubu C. VIII 409
§eker yagdmci C, XII 440
§ekeristanC. VIII 610
§ekurC. X 153
§em' Bk. mum C. IV 470; C. V 523, 524, 526,

528; C. VI 401, 524; C. VII 210, 420, 478,

498, 499; C. VIII 112, 599, 604, 605; C. IX

13, 14, 126, 127, 128, 129, 152, 239, 240;

C. XI 213, 214, 516, 573; C. XII 461, 517,

523; C. XIII 61, 173,303
§email-i §erife C. XI 236
§ematet C. IV 323
§em'-i bela C. IV 202
§em'-i can C. II 23
§em'-i din C. VI 523
§em'-i hakikf C. VIII 605
§em'-i Huda C. XII 57
§em'-i ilahi C. VII 498
§em'i sondurmek C. XI 486
§em'lik da'vasi C. IX 151
§ems Bk. giine§, hur§id C. 1 128; C. Ill 310-312,

428; C. IV 113, 114; C. VIII 485; C. XI 75
§ems-i Ar§I C. IV 382
§ems-i ekber C. IX 645
§ems-i hakikat C. I 68; C. Ill 213; C. V 635; C. VI

292, 296, 320, 518; C. VIII 109; C. XI 364,

365
§ems-i hakikf C. II 471
§ems-i hidayet C. Ill 317
§ems-f nubiivvet C. IV 491; C. XII 407
§ems-i ruh C. XI 44
§ems-i velayet C. VII 486
§ems-i zat C. I 195; C. II 209, 283; C. VI 589,

621; C. VIII 82, 83; C. 1X122, 143
§em§ir C. X 550
§e'n Bk. §uunat C. I 80, 407, 447, 525, 532,

cvgpp

pp"

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER lNDEKSt

536, 538; C. HI 72, 262; C. IV 226; C. V 17,
438; C. VIII 52; C. X 208, 215

§e'n-i ilahi C. I 548; C. Ill 72, 144, 249, 262,
332, 334; C. VI 598; C. VII 130; C. VIII 553;
C. XI 39, 40; C. XII 280

serC. I 304, 331; C. Ill 414; C. IV 171, 234, 235,
242, 299; C. VI 228, 375; C. VII 44, 48,
242, 461; C. VIII 319, 328; C. IX 541, 572;
C. X 291, 230, 326, 355, 464, 555; C. XI
46, 58, 523, 606; C. XII 219, 547; C. XIII
342, 343

ser' Bk. senat C. I 58

ser u sur C. VIII 86

serare-i elektrikiyye C. XI 320

serayi" Bk. serfat C. V 490

serayi' -i enbiya C. X 270

serbet C. IX 143; C. X 337, 370; C. XI 523; C.
XIII 49, 226, 287

serefC. XI 109

sereh C. IV 457; C. IX 209, 221, 455

serh C. X 32; C. XIII 328

serh-i sadr C. V 624; C. IX 359

ser'-i Ahmedf C. VIII 481

§er'i amelleri terk C. I 116

ser'-i ilahi C. IV 171; C. X 256; C. XII 60, 218

seriatBk. ser' C, 145, 51, 58, 66, 116, 149, 150,
158, 159, 319, 519, 551; C. II 76, 77, 87,
103, 229, 258, 267, 293, 295, 326, 347,
419, 514, 520, 528, 543; C. Ill 15, 134,
153, 206, 228, 389, 482; C. IV 389, 412,
455; C. V 129, 136, 550, 551, 598, 616; C.

VI 12, 26, 73, 116, 180, 486, 487, 620; C.

VII 26, 109, 256, 293, 413, 425, 442, 503;
C. VIII 30, 81,85, 140, 146,194,367,444,
453, 454, 472, 473, 501; C. IX 13, 14, 15,
16, 17, 87, 126, 220, 405, 406, 463, 464,
563, 606, 624, 631; C. X 123, 137, 313,
314, 315, 322, 407, 416, 495, 623; C. XI
21, 52, 124, 153, 160, 176, 181, 220, 253-
255, 258, 268, 342, 348, 449, 475, 476,
491, 579; C. XII 36, 42, 48, 56, 57, 60,
145, 146, 217, 276, 379, 401, 407, 417,
418; C. XIII 160,201,214,229

§eriat caddesi C. X 271

§eriat ulemasi C. VII 146

§eriata riayet C. HI 380

§eriat-i Ahmediyye C. II 492; C. IV 424; C. VII

288
§eriat-i Iseviyye C. II 528; C. X 417; C. XI 172
geifat-i Muhammediyye C. II 528; C. XI 172
§erfat-i museviyye C. X 164
§enat-i mutahhara C. VII 288, 298; C. X 35; C,

XII 407
§eriat-i peygamberf C. VII 497
senati ta'til C. I 251; C. 11 258; C. VII 255; C. IX

14
§eriatm mudafiiyiz C. XIII 142

gerff C. IV 98, 99, 102-105, 122; C. IX 621

§erik C. Ill 239, 427; C. IV 345, 346; C. VIII 448,
451; C. XII 166,316

serfrC. IV 148

serr-i cttz'I C. IV 125

serr-i kullf C. IV 125

serr-i mahz C. XI 268

serr-i munfasil C, IV 125

serr-i mutlak C. XII 218, 219

§err-i muttasil C. IV 125

§estC. XIII 14

se§C. IX 276; C. XIII 214

§evkC. VI 211; C. 1X600

§evk-i dfdar C. X 602

sevk-i Hak C. XI 122

sevk-i ilahi C. VIII 583, 584; C. IX 600

§evk-i mufrit C. V1I1 208

gey Bk. e§ya C. I 235, 382; C. Ill 46, 375; C. IV
217, 481; C. VI 356; C.VI1 79

§ey' lillahC. X 193

§eyatin Bk. §eytan C. I 331, 332; C. IV 376; C.
VII 526, 527; C. VIII 461; C. XI 58

Seyatfn-i cin C. 1X412

§eyatfn-i ins ve cin C. IV 239; C. V 576; C. VII 28

§ey'en lillah C. X210

§eyh Bk. vistad, mur§id C. I 434; C. II 106-108,
111, 112, 122, 396; C. Ill 46, 407, 408,
432; C. IV 54, 55, 113, 114, 158, 159,161,
389, 390, 395, 403, 404, 417-419, 421,
422, 425, 441, 445, 477, 486; C. V 152,
206, 214, 284, 469, 473-476, 480; C. VI
32, 46, 49, 51, 368; C. VII 118, 170, 171,
233, 234, 307, 499; C. VIII 21, 23, 69, 88,
103, 540, 576; C. IX 318, 376, 426-429,
434, 468, 471, 472, 480; C. X 67, 129,
136, 137, 140, 238; C. XI 74, 155, 401,
406, 474; C. XII 12, 205, 593 1 ; C. XIII 62,
163

§eyh-i basfr C. XII 593

§eyh-i dm C. II 395; C. X 581; C. XII 72, 566

§eyh-i fa'al C. Ill 369

§eyh-i hakiki C. V 162

§eyh-i Islam Bk. §eyhulislam C. X 415

§eyh-i kamil C. Ill 371 ; C. V 1 52, 284, 48 1 ; C. VI
368; C. Vll 170-173, 175; C. VIII 263, 469;
C. IX 110; C. X 130, 141, 160, 161, 220; C.
XII 75

seyh-i kazib C. II 123; C. X 123, 341

§eyh-i mukallid C. V 162, 167, 168, 170, 181,
185, 186, 189-191, 194; C. VI 50

§eyh-i muddei C. IX 377

§eyh-i muzevvir C. II 124; C. VII 307, 308, 500;
C. X122;C. XI 154, 155, 177

seyh-i nakis C. X 87, 138, 141

seyh-i yakfn C. XI 74

seyh-i zaman C. X 205

seyhlik C. IV 1 19; C. V 475; C. VI 43; C. IX 358,

G 3^tf>

MESNEVt-t §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

376, 377; C. X 128; C. XI 623; C. XII 204,
208, 295; C. XIII 143

§eyhltk iddiasi C. IX 377

§eyh-murid iliskisi C. I 546

§eyhulislam C. X 415, 604; C. XII 14

§ey'-i malum C. Ill 70

§eyin ash C. XI 433

§ey'iyyet C. VII 242, 243; C. XIII 235

§eytan Bk. seyatin C. 1 104, 164, 192, 193, 227,
278, 310, 331, 387, 447, 484, 492, 493,
563, 564, 564; C. II 35, 46, 73, 74, 293,
294, 298, 312, 379, 380, 381, 399, 400,
454. 455, 473, 474, 485, 486, 521, 522,
541; C. HI 17, 48, 53, 86-88, 108, 179,
180, 183, 184, 304, 305, 308, 366, 398,

403, 417, 438, 449, 486, 494; C. IV 32, 43,
47, 97, 98, 104, 141, 147, 148, 155, 183-
186, 228, 244, 246, 255, 297, 348, 351,
379, 418, 509; C. V 66, 67, 74, 87, 128,
130, 138, 139, 150, 172, 173, 230, 327,
361, 510, 580; C. VI 66, 106, 114, 125,
127, 129, 132-134, 165, 212-214, 234,
240, 285, 287, 344, 354, 355, 358, 363,
375, 424, 426-428, 431-435, 438, 439,
442, 446, 459, 460, 491, 511-515, 564,
565, 589, 590, 592, 593; C. VII 29, 49,
189, 225, 239, 264, 317, 318, 324, 325,
329, 336-338, 362, 365-368, 370, 382,
477, 479, 523-526; C. VIII 43, 128, 129,
136, 137, 145, 185, 205, 233, 256, 257,
460, 465, 474, 480, 481, 490, 504, 540,
546, 576; C. IX 36, 37, 62-67, 102-104,
107-109, 158, 159, 188, 220, 230, 233,
243, 256, 266, 324, 325, 392, 393, 396,
405, 406-408, 456, 479, 482, 496, 497,
516, 520, 555, 581, 625; C. X 25-28, 76,
120, 121, 123, 127, 139, 157, 168, 229,
248, 258, 259, 261-270, 274-278, 280,
281, 291, 292, 317, 336, 337, 351, 381,

404, 412, 422, 427, 494, 570, 584, 605,
633, 634; C. XI 12, 29, 44, 65, 101, 155,
163, 171, 174, 175, 176, 181, 188, 189,
192, 229, 287, 302, 305, 338-340, 407,
416, 423, 424, 444-446, 464, 489, 500,
501, 564, 614; C. XII 54, 55, 72-74, 76, 83,
103, 128, 157, 210, 290, 321, 327, 339,
375, 464, 466, 481-484, 523, 532-535,
537, 543-545, 595, 607, 612, 615-617; C.
XIII 63, 72, 163, 187, 206, 208, 271, 321,
324

§eytan azabda gerektir C. XII 152

§eytan yakici C. X 633

seytanetC. IX 188

seytan-i lain C. VII 501; C. XI 565

§eytan-i mel'un C. X 43

§eytan-i racim C. X 120

§eytan-i vehm C. Ill 48, 378; C. XII 267

seytanin badesi C. X 41 3

§eytamn duzdiigu C. VI 221

§eytarun efsunu C. XIII 187

seytanin sidigi C. IV 419

seytanf C. IV 387; C. V 439; C. VI 284; C. VII

460; C. X 464; C. XII 276
§eytanhk C. Ill 83
§ihne Bk. §ahne C. V 449; C. VIII 82; C. XII 27,

616; C. XIII 263
§iraC. IV 491, 493; C. VI 426
§ia C. II 550; C. Ill 228; C. VI 213; C. XI 270-

273; C. XII 187, 414, 415
§iddet-i ask C. XII 244
skldet-i kurb C. VIII 18
§iddet-i kurb ve zuhur C. XI 232
sjddet-i zuhur C. I 354, 355; C. XI 243; C. XII

149
§ifa C. I 56, 60; C. Ill 177; C. IV 25; C. VI 537;

C. VII 13; C. VIII 543; C. IX 442, 548; C. X

343; C. XII 173,242
stfavermeC. XIII 51
§ifa-yi acil C. XI 456
Sjhab C. VII 526, 527; C. IX 166; C. X 38, 180;

C. XI 93
§ihab-i muhrik C. VII 525
Sjilik taassubu C. XII 414
siir Bk. es/ar C. I 31, 50, 53, 216, 460, 461; C.

II 41; C. V 359; C. VI 109; C. VII 339, 340,

346, 347, 350, 352, 418; C. 1X235, 236; C.

XI 66, 67, 273; C. XII 370, 508; C. XIII 17,

132, 332
sur soylemek C. I 31
surveinsaC. HI 441
SfiyetC. XI 129
§ikak C. XIII 248
§ikar Bk av C. II 274; C. VII 309
§ikayet C. I 71, 472; C. II 348; C. Ill 107; C. V

268, 622; C. VII 48, 49, 233, 234, 518,

522, 553; C. VIII 325; C. X 95, 475, 476,

478; C. XI 535, 536
§ikayet etmemek C. XI 165
§ikayet-i batine C. XI 590
§ikayet-i zahire C. XI 590
§imendifer C. XII 227, 228
§im§ek C. I 455; C. Ill 254, 423-426, 457, 458;

C. IV 301; C. VII 478; C. VIII 459; C. X 160,

473, 540, 541; C. XI 320; C. XII 79, 267,

475; C. XIII 68, 69, 70, 71, 78
§im§ek nuru C. XIII 67
sfr C. Vlll 606
Sire C. VI 623
§irkC. I 203, 528; C. II 321, 444, 558; C. Ill 91,

427, 494; C. IV 134, 222, 298, 464; C. V

13, 577, 578, 599; C. VI 115, 602; C. VII

235; C. VIII 154, 345, 450, 451, 453, 459,

612; C. IX 98, 213, 215, 516, 617; C. X

355, 394; C. XI 36, 65, 233, 374, 599; C.

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSl

XII 39, 54, 55, 121, 149, 468, 563; C. XIII

18
§irk ko§mak C. XII 194,271
§irketC. VIII 280, 281
§irk-i ahfa C. IX 98, 100; C. XI 233, 234; C. XII

121
§irk-i aleni C. 1X412
§irk-i eel Q IX 100

§irk-i cell C. II 321; C. IX 98; C. Xll 121
§irk-i haff C. 1 225; C. II 32 1 , 406; C. I V 5 1 , 5 1 3,

515; C. V 166, 599; C. VI 186, 378, 616; C.

VIII 451. 569; C. IX 69, 98, 100, 213, 617;

C. X371;C. XII 121
§irk-i hafi ve cell C. I 429; C. XI 374
§irk~i vucud C. Ill 234
m C XIII 93

§i§e C. I 178; C. IX 334-336, 428; C. X 249
§f§e-hane C. VII 359
§itabC. X157
§ita-yiak!iC. XI 464
§fveC. Ill 188
§6hret C. 1 465; C. Ill 409; C. IV 349; C. VII 259,

508; C. IX 146, 147, 235, 236; C. X 433; C.

XI 256
|6hret ve riyaset duygusu C. IX 147
§ua C. XIII 244
§uara Bk. §air C. XI 584
§uara-yi hindiyye C. II 198
§ubatC. XI 380, 427
§u'be C. II 87; C. Vll 221
§ugulC. XI 91
§uh-ce§m C. X 493
§uhus-i selase C. I 352
§ulleC. Xlll 132
§ur u §er C. XIII 259
§unde C. Ill 388, 489
§undelik C. Ill 388
§urrah C. VII 15, 16, 103, 270; C. VIII 46; C. XI

369
§urrah-i Hind C. II 95, 303
§urrah-i hindiyye C. II 287, 316
§uunat Bk. §e'n C. I 455, 518, 519, 525, 532,

536; C. II 526; C. IV 226; C. V 526; C. VII

242, 243, 323, 400, 507; C. VIII 515; C. IX

214, 499; C. XI 84, 528, 529; C. XII 39,

387, 388, 401; C. XIII 94, 95
§uunat-i celaliyye C. IV 69
§uunat-i cemaliyye C. IV 69
§uunaM esmaiyye C. IX 502
§uunat-iHakC. VI1I341
§uunat-i ilahiyye C. Ill 309, 425; C. IX 502; C. X

462; C. X 371
§uunat-i nefsiyye C. HI 224
§uunat-i rabbaniyye C. XI 39
§uunat-i zatiyye C. I 232; C. II 270; C. V 459; C.

VII 386; C. VIII 342; C. X 322, 337; C. XIII

276

§uur C. IX 363

§ubhe C. I 115, 144; C. IV 495, 496, 500, 513,
515; C. IX 65; C. X 120, 128, 129, 535; C.
XI 12, 305, 362, 553, 599; C. XIII 17, 69,
70, 71, 123

§iibhe-i Cebriyane C. XI 143

§iiheda Bk. §ehid C. II 531; C. VI 615

§uhud C. I 108; C. II 358; C. IV 266; C. VII 242;
C. IX 205

§uhud-i ahadiyyet der-kesret C. VII 242

§iihud-i vahdet C. V 334; C. IX 214

§uhudiC. I 108

§iikr-i fiilf C. VI 133; C. X 476; C. XI 1 18; C. XIII
211

§iikr-i Hak C. VI 76

§tikr-ikavliC. XIII 211

§ukr-i lisanf C. VI 133

§ukr-i mun'im C, VI 136

§ukr-i vuzu' namazi C. XIII 143

§ukur C. 1 199, 340, 391, 409, 459, 460, 472;
C. II 316, 334, 335, 342, 399, 481; C. Ill
121, 206, 362, 371, 421, 492; C. IV 40,
327, 385; C. V 91, 100, 109, 148, 268,
362, 571, 585, 622; C. VI 74, 77, 78, 133,
136, 137, 166, 167, 189; C. VII 14, 16, 22,
36, 348-350, 512, 553; C. IX 337, 339,
413; C. X 82, 95, 113, 300, 301, 319, 320,
470, 474, 476, 629; C. XI 122, 536, 590,
591; C. XII 228, 276, 425-427; C. XIII 128,
144,208,210,211,304,313

§iikur edici C. XII 570

§iikiirsuzluk C. 1 1 12, 31 1 ; C. V 96; C. VI 18, 80,
88; C. XIII 284

§urb C. IV 116, 445; C. VIII 422; C. XII 474; C.
XIII 19

§urb-i hamr C. IV 390; C. IX 1 70

§iirefa Bk. §enf C. XI 72

§uruk C. X 433

§uttar C. I 90; C. XII 523, 538, 546, 547, 549,
562, 585, 593, 622; C. XIII 31, 32, 52, 242,
279, 314

SUttan C. VII 256; C. XII 542, 543; C. X1I136,
237, 241

SiittanlerC. XIII 35, 53, 280, 314, 326, 331

T

ta C. VII 474

taaccub C. V 538, 539, 542; C. X 548

taaddiid C. V 27

taaddud-i zevcat C. IV 194; C. XI 173

taalluk C. VIII 568, 569; C. XII 444

taalluk-i nefsani C. V 475

taallum C. IX 472

taam C. II 495; C. VI 87; C. VII 549, 551, 555;
C. VIZI 394, 523; C. XII 396

taam-i iiahf C. II 494, 495

taam-i ma'nevf C. I 485

taammuk C. IX 200

c 3^

MESNEVI-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6

taammuk-i fikr C. IX 198

taamullah C. VII 550

taamiilC. XII 313

taamiilat-i kimyeviyye C. XII 313; C. XIII 23

taamul-i kimyevf C. XI 3 15; C. XII 565

taariic C. XII 269

taassub C. II 370; C. Ill 134, 389

taat zevki C. VI 278

taat, taat C. 1 184, 477; C. IV 298, 416; C. V 12;
C. VI 134, 157, 192; C. VII 152; C. IX 420,
631; C. X 107, 319, 320, 503, 556, 557,
580, 601, 622; C. XI 24, 57, 332, 333; C.
XII 617; C. XIII 146, 227, 229, 338

taat-i ilahf C. XII 372

taat-i zahire C. XI 384

taatin halaveti C. XIII 18

taat-perest C. XII 615

taayyun C. I 85, 178, 249, 536; C. II 20, 242,
258, 277, 281, 284, 426, 480, 543; C. Ill
239; C. IV 493, 514; C. V 525, 540, 562; C.

VI 116; C. VII 274, 403, 489; C. VIII 250,
431; C. IX 522, 569, 593, 643, 647; C, X
22, 554; C. XI 348, 382, 480, 487; C. XII
39,62, 173,413; C. XIII 106

taayyunat C. I 51, 134, 535-537; C. II 213, 527;

C. Ill 213, 478; C. V 360, 361, 565; C. VII

242; C. VIII 424, 440, 443; C. IX 521, 626,

639; C. X 256-258, 263, 284, 461, 554; C.

XI 34,213, 262, 529; C. XII 82, 172, 443,

472
taayyiinat alemi C. XI 266
taayyunat alemi C. XIII 325
taayyunat perdesi C. VI 18
taayyunat-i alem C. Ill 170
taayyunat-i be§eriyye C. V 362
taayyiinat-i cehennemiyye C. VIII 440
taayyiinat-i ilmiyye C. 1 432
taayyiinat-i kesffe C. VIII 247; C. X 537; C. XI

343; C. XII 403
taayyiinat-i kesire C. X 264, 620; C. XI 222
taayyiinat-i surf C. X 92
taayyiinat-i sahsiyye C. V 334, 335
taayyiin-i abdanf C, III 34
taayyiin-i be§en C. HI 228, 445; C. VI 365
taayyiin-i evvel C. IV 219, 304; C. VII 115; C.

VIII 106, 107; C. IX 474; C. X 50
taayyiin-i misali C. V 528
taayyiin-i Muhammedf C. IV 191; C. IX 242; C.

XI501-;C. XII 562
taayyiin-i sanf C. IV 304; C. VII 1 15
taayyiin-i surf C. I 392; C. IX 297; C. XII 404
tab* C. Ill 329
tababet C. VI 85; C. IX 588
tababet-i atfka C. I 139; C. IV 485; C. VI 307; C.

VII 90; C. IX 175; C. XI 230
tababetin nlhu C. VII 92

tabak C. XII 408

tabak aski C. XI 542

tabakaC. HI 231; C. X 197

tabaka-i bafde C. Ill 231

tabakat-i cehennem C. XII 193

tabakat-i esmyye C. Ill 448

tabakat-i meratib-i viicud C. X 352

tabasbus C. 1 559; C. Ill 439; C. VIII 275

tabayi' C. Ill 328; C. V 20, 466; C. VI 479; C. VII
185, 131; C. XI 157, 158; C. XII 386

tab'-i be§er C. I 165, 206

tabi' C. VII 480

tab'f cenk C. XI 29

tabfat C. II 218, 235, 420, 515; C. Ill 105, 195,
333, 450; C. IV 18, 20, 31, 344, 359, 451,
485; C. V 20, 465, 592; C. VI 431, 432,
472, 479, 481, 635; C. VII 131, 309; C. VIII
543; C. IX 14, 20, 26, 66, 253, 254, 257,
521; C. X215, 230, 235, 613, 614, 634; C.
XI 28, 31, 157, 401, 508, 567, 579; C. XII
159, 160, 408, 473, 545; C. XIII 297

tabfat alemi C. I 294; C. XI 63; C. Xlll 333

tabfat alimleri C, I 82, 128

tabfat ana C. XI 54, 462

tabfat cehennemi C. Ill 499; C. X 140

tabfat dukkani C. XI 568

tabfat gecesr C. XII 564

tabfat kaideleriC. 1X521

tabfat karanhgi C. X 632; C. XI 19; C. XII 233

tabfat sariktir C. Ill 162, 306, 397; C. VI 227

tabfat ulemasi C. VI 604

tabfat uluhiyetin zahiriyetidir C. IX 273; C. XI
566, 567; C. Xlll 297

tabfat zulmeti C. X 633; C. XI 486

tabfat-i anzf C. Ill 379

tabfat-i aslf C. HI 380

tabfat-i ciiz'iyye C. Ill 105

tabfat-i hayvaniyye C. VII 83

tabfat-i kiill C. XI 433

tabfat-i nefsaniyye C. IV 20, 21

tabfatin batini C. IV 18

tabib C. II 534; C. Ill 60, 223, 245, 386; C. IV
75, 236, 334, 336; C. V 296, 368, 406,
445; C. VI 56, 84-87, 91, 93, 99, 141, 152,
153, 308, 411; C. VII 14, 118, 171, 373,
529, 530; C. VIII 460; C. IX 93, 305, 549,
628; C. X 343, 567, 613; C. XI 152, 439,
441, 443; C, XII 268, 370, 547, 552, 553;
C. XIII 266

tabiban-i ilahf C. VI 84; C. VII 528, 529

tabib-i hakfkf C. Ill 386

tabfb-i hazik C. IX 371

tabib-i ilahf C. I 96; C. V 599; C. VI 424; C. VIII
416

tabib-i ma'nevi C. XI 440

tabib-i ruhani C. V 32

tabfblik C. VII 373

tabu oliim Bk. mevt-i tabif C. XI 260, 279

"gspp

TERtMLER, DEYiMLER VE BAZI KELtMELER tNDEKSl

tabfiyyun C. II 218; C. II 75; C. VIII 543; C. IX

61; C. XIII 297
ta'bir C. I 103; C. VIII 373, 558; C. IX 187, 317,

478, 633; C. XII 190, 376; C. XIII 137
ta'btr gtintt C. V1I1 559
ta'birat C. Ill 482; C. IV 485
ta'birat perdeleri C. IX 24
ta'bir-han C. VIII 386
tabut C. X 150; C. XI 97, 118, 278, 509; C. XIII

65
tac C. HI 485; C. VII 293; C. VIII 14, 15, 16; C.

IX 362; C, X441
tac sahibleri C. XII 539
tac ve taht C. IV 204, 205, 362; C. VII 263; C.

XIII 38
tac ve tahti terk C. VII 204
tac-i izzet C. 1 477
tac-i saltanat C II 198
ta'cilC. X157
tacirC. IV 297, 298; C. VII 26; C. XI- 189; C. XII

325; C. XIII 271
ta'dad C. XI 22; C. XII 552
ta'dil-i erkan C. XIII 263
tafazzul C. V 509
tafzilC. 1414
tagaddf C. IV 371
tagayyur C. VIII 600; C. XI 525
tagayyiirat C. I 396
tagQt C. Ill 354; C. IV 330; C, VII 362
tagayyiir-i batin C. Ill 441
tagiC. VI 573; C. VIII 548
tahalluk C. IV 372
tahallul C. HI 243

tahammul C. VII 371; C. X 567; C. XII 77, 80
taharet Bk. temizlik C. I 38; C. Ill 380, 381, 485,

493, 494; C. VI 172; C. VIII 121; C. IX 87;

CXI 507
taharet-i batin C. II 418
taharet-i kamile C. VI 1 73
taharet-izahiriC.il 418
tahayyul-i hubbi C. XII 327
tahayyur C. V 543
tahdid C. II 243; C. X 36
tahirC. I1211;C. X1I82
tahiyyatC. V561

tahklkC. Ill 145, 162; C. IV 312, 315; C. XI 180
tahkir-i ibad C. IX 229
tahlil-i tayfi C. XII 314
tahric C. XII 495, 496
tah§ir C. XI 548, 560
taht C. VI 316, 616; C. VII 202, 260-265, 272,

273, 322, 323; C. X 150; C. XII 615
taht ve kemer C. X1I1 38
tahta kill? C. I 124, 254, 255, 347; C. II 419; C.

VIII 55; C. X 137, 450
tahtadan at C. XI 356
tahtelbahirC. XIII 310

tahte's-sera C. X 53

tahvQ-i makam C. V 83

tahyilC. II 512; C. 1X137, 138

tahyflat C. X 605

Taif sahtiyani C. VII 46

tailed 1X126, 127

taim C. X 369

tair C. Vll 327, 328

takat C. VIII 535

takaza Bk. tekaza C. I 75, 233; C. II 93; C. IX
115; C. X185, 629

takaza-yi nefsanf C. VI 344

takdfr C. II 535; C. V 248; C. X 47, 48, 296, 297;
C. XI 13

takdirat-i ilahiyye C. XI 318

takdfr-i ilahf C. Ill 216, 296; C. IV 269, 301; C.
V 442; C. VII 57, 284; C. XIII 158

takdfsC. 11211; C. XII 82

takiyye C. II 550

takl C. U 213; C. IV 280, 339, 406; C. V 594,
603; C. VI 226; C. VII 393, 516; C. XII 83,
285, 306, 367, 439

taklibC. VIII 581

taklib-i a'yan C. IV 420-423

taklib-i Huda C. VIII 580

taklib-i ilahi C. VI 107; C. XII 561

taklld C. I 165, 166; C. II 72, 400, 512; C. HI
145, 151, 152, 160-163, 409, 410; C. IV
17, 139, 140, 151, 288, 308, 309, 312-
315; C. V 152, 153, 460, 480; C. VI 324; C.
VIII 103, 104, 303; C. IX 136, 167, 427,
429-431, 474; C. X 120, 165, 172, 230,
575, 576; C. XI 180, 181, 362, 373, 374,
449; C. XII 154, 270, 271, 592; C. XIII 343,
344

taksim C. II 317, 333, 334; C. XII 165, 166

taksim-i ezeli C. VI 139

taksim-i ilahf C. X 568

taksirC. XI 143, 144

takva C. I 428, 429; C. II 488, 490; C. Ill 246,
283, 409, 410; C. IV 154, 200, 201, 287,
359, 417; C. V 484, 578, 603; C. VI 177,
234, 238; C. VII 84, 85, 87, 425, 519; C.

VIII 397; C. IX 75-77, 90, 91, 231, 456,
572, 573, 581; C.X 27, 55, 172,328,412;
C. XI 48, 52, 53, 95, 103, 104, 136, 137,
155, 160, 554; C. XII 60, 61, 225, 612,
613; C. XIII 20, 26, 266, 267

takva hamami C. Ill 246; C. VII 83, 85, 305; C.

IX 90, 91
takva Iibasi C. XI 161
takva-yi batini C. XI 98
takva-yi kulub C. II 488
takva-yi §er'i C. XI 98
takva-yi zahiri C. XI 98
takyeci kalibi gibi C. XI 5 10

taM C. HI 481; C. V 188; C. XI 570; C, XIII 24

«S£^

MESNEVl-t SERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVt-6

talSkat-i lisaniyye C. IX 391

taleb C. 1 407; C. Ill 362; C. IV 46; C. V 264, 390,
391, 610, 611, 629, 632; C. VI 183, 217,
218, 239, 288, 520, 544; C. VII 63, 401; C.
VIII 263; C. IX 556; C.X 67, 101, 108,320,
611; C. XI 453, 474, 475, 515; C. XII 129,
324; C. XIII 144, 240

taleb yolunda na'l ma'kusdur C. XI 561

talebde israr C. VI 240

talebe C. X 32

talebe-i ulum C. XII 14

taleb-i deffl C. IX 200

taleb-i dua C. XI 533

taleb-i ezeli C. V 432

taleb-i Hak C. V 392

taleb-i ilim C. V 13

taleb-i rahat C. IV 237

talel C. X 358

tali' C. V 583; C. X 429; C. XI 151; C. XIII 47,
142

tal-i beka C. X 329

talib C. 1 75; C. Ill 459; C. V 32, 391; C. VI 315,
540-542, 544; C. VII 34, 40; C. VIII 58; C.
X 32, 152, 153, 602, 603; C. XI 52, 205,
231, 435, 508, 516, 519, 609; C. XII 11,
505; C. XIII 23, 77, 218

talib dunya mulku C. XIII 1 72

talib-i amel C. XII 24; C. XIII 327

talib-i dunya C. I 275; C. XII 619

talib-i Hak C. XI 173, 204; C. XII 116, 538; C.
XIII 159

talib-i hakikat C. I 456; C. Ill 242; C. IV 293,
294, 314; C. V 610; C. VI 43; C. VII 473; C.
X 145; C. XI 508, 517, 622; C. XII 12, 51,
108, 128, 146, 417, 418, 505, 529, 530,
577; C. XIII 114, 134, 135, 167

talib-i ilmC. XII 619

talib-i ma'rifet C. IX 603; C. X 42, 120; C. XI
434; C. XII 510, 511

talib-i merd-i ilahf C. IV 1 1 1

talib-i sadik C. VII 308

talib-i §erfatC. XII 417

taliblik C. XlII 24

taiih C. VII 323

tali'-i ezeli C. X 578; C. XI 143, 144, 323

ta'inc. V221

ta'lim C. V 412, 413, 598; C. VIII 364, 365, 460;
C. X339; C. XI 532, 533; C. XIII 211

ta'lim C. IX 472

ta'lim mansibi C. VIII 458, 459

ta'lfm-i ilahf C. V 618; C. XIII 43

ta'lim-i ilahf C. 1X410

tama' C. II 131, 134, 135, 280, 313, 431; C. Ill
140, 163. 164-168, 172, 188, 206, 207,
415; C. IV 252; C. V 34, 35, 55; C. VII 500,
501, 512; C. VIII 417; C. IX 73, 463, 617;
C. X 105, 106, 179, 192, 193, 197, 459,

560; C. XI 154, 163, 187, 612; C. XIII 98,
99, 100, 101,211

tama' kokusu C. V 61

tama'-i ham C. V 179

tama'-i nefsani C. X296

tamatC. Xll 16

tarns C. XI 588

tamu C. X 43

ta'n C. VI 502, 506, 510

tanbur C. VII 220, 221

tane C. X 202, 203, 556; C. XI 136, 137, 280,
281, 491; C. X11I 56, 248

tank C. 1312

Tann Fransa'yi korusun C. VIII 310

tar u pud C. IX 148; C. XII 207

tarab C. XI557, 558

tarafsi2C.IX131;C. XI 202

tank C. XI 255

ta'rifC.IX202

tarih C. X 53

Tarih-i Kadim Zeyline Reddiye C. VIII 1 13

tarik arkada§i C. IV 95

tarik Bk. tarikat C. I 205, 565; C. HI 403; C. VII
223, 253; C. IX 29, 41, 170, 306; C. X 54;
C. XI 62, 88; C. XII 207

tarikat Bk; tarik C. I 58, 66, 1 16; C. II 124, 293;
C. Ill 134; C. IV 297; C. V 136, 598; C. VII
26, 425, 496, 498; C. VIII 194, 367, 473; C.
IX 13-17, 454, 469, 470; C. X 142, 147; C.
XI 52, 72, 254, 255; C. XII 36, 73, 74, 152

tarikat ?ocugu C. IX 430; C. XII 51

tarikat karde§leri C. IV 94

tarikat-i Mevleviyye C. 1 491 ; C. II 320; C. Ill 14;
C. VI 162

tarikat-i Naksbendiye C. XI 72

tarikatin sirian C. I 86

tarfkat-name C. VI 486

tarik-i ahyar C. VII 253; C. X 54; C. XI 88; C. XIII
234

tarik-i akil C. Ill 389

tarfk-i amm C. VIII 187

tarik-i a§k C. IX 213; C. XIII 234

tarik-i ebrar C VII 253; C. X 54; C. XI 88

tarik-i enbiya C. IV 1 71

tarik-i evliya C. II 321; C. Ill 225

tarfk-i fakr C. IX 274, 358; C. XI 215

tarik-i Hak C. I 197; C. II 107, 295, 302, 304,
326, 425; C. Ill 22, 43-45, 53, 63, 73, 74,
114, 124, 143, 180, 219, 224-226, 231,
245, 303, 318, 330, 357, 376, 428; C. IV
310, 429; C. V 168, 170, 180, 192, 206,
214, 300, 461, 475, 507, 520; C. VI 428,
510, 521, 584; C. IX 31, 134, 158, 171,
469, 487, 491; C. X 430, 480; C. XI 12, 76,
122,416, 614; C. XII 185

tarik-i hakikat C. II 301; C. X 629

tarik-i Hakk'a siiluk C. XIII 64

c^pja

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSi

pp-

tarik-i hidayet C. Ill 358; C. XI 525

tarik-i ilahf C. Vlll 548

tarik-i istidlal G. Ill 44

tarik-i i'tidal C. II 99; C. IV 447

tarik-i ma'rifet C. II 268

tarik-i mecazf C. II 269

tarik-i Muhammedf C. VII 422

tarik-i serfat C. IV 179

tarik-i suttar C. HI 14; C. Vll 253, 254; C. X 54,
55; C. XI 88; C. XII 523, 583; C. XIII 229

tarik-i suttar C. XII 582

tarik-i tasavvuf C. IX 61

tarik-i ziihd C. XIII 234

tarik-i a§k C. X 55

tarik-i dua C. V 505

tarik-i evliya C. VI 427

ta'ris C. II 37

tarla C. I 555; C. Vlll 349; C. XI 452

tarrarhk C. IX 75

tarziye vermek C. Ill 457; 458

tasadduk C. V 13; C. VL262; C. IX 60

tasallutat-i seytaniyyeC: XII 519

tasarruf C. I 111, 305, 475, 478, 484, 498-502,
507, 514, 517, 522; C. II 169, 315; C. Ill
132, 183, 314, 315, 327, 329, 362, 370,
438, 445, 450, 451; C. IV 37, 152; C. V
524, 544; C. VI 49, 51, 314, 349, 548, 567,
590,592, 611; C. VII 120, 121, 127, 173,
192, 201, 203, 211, 273, 294,-, 337, 338,
545; C. VIII 82-84, 277, 281, 284, 290,
297, 376, 377, 577, 578, 581, 601; C. IX
56, 358; C. X 38, 88, 137, 144, 159, 163,
171, 194, 217, 260, 305, 307, 336, 337,
437; C. XI 45, 429, 431; C. XII 68, 75, 76,
92, 134, 316, 348, 349, 359, 368, 403,
436, 464, 478; C. XIII 238, 260, 297, 303

tasarruf da'vasi G. Vlll 1 75

tasarrufat Bk. tasarruf C. VII 506

tasarrufat-i ahmediyye C. XI 239, 240

tasarrufat-i ilahiyye C. V 500; C. VI 545; C. XI
46; C. XII 375, 460; G. XIII 314

tasarrufat-i ma'neviyye C, VI 592; G. X 161; C.
XIII 195

tasarrufat-i muhammediyye C. XI 238, 239

tasarrufat-i rflhaniyye C. IX 358

tasarruf-i batinf C. IV 55

tasarruf-i e§ya C. VII 272

tasarruf-i Hak C. VI 547; C. XII 68

tasarruf-i ilahf C. XII 552, 554

tasarruf-i ma'nevi C. IV 129; C. VI 233; C. VII
368, 427; C. X 139; C. XI 398; C XII 350

tasarruf-i surf C. XI 398; C. XII 237, 298, 355

tasarruf-itabuC.XI41l

tasarruf-i zahirf C. VII 368

tasavvuf C. I 45; C. IV 1 18, 165, 295; C V 152;
C. VI 230; C. VIII 60, 471; C. IX 371; C. X
604, 632; C. XII 236

tasavvuf nedir C. VI 229

tasavvuf yolu giizel ahlakir.C HI 226

tasdik C. V 538; C. IX.72; G. XI 24

tasdik-i kalbi C. IX 69

tasdik-i lisani C. IX 71

tasdik-i niibuwet C. VI 221

tasdik-i vahdet-i ilahf ve niibiivvet C. IX 69

tasdik-i iyanf C. IV 398

tasfiye C. IX 204

tasfiye-i batin C. XII 187; C. XIII 242

tasfiye-ikalb C. Ill 62; C. VII 253; C. X 54, 442;

C. XI 88
tasma C. VI 476; C. VII 293
tasrifC. V 221; C. VIII 581
tasrif-i ilahf C.1 287
tasvfrC. XII 471
tasvlrat C. XII 275, 400
tasvir-i hayali C. X 535
tasvfr-i seytan C. HI 48
ta§ C. 1 574; C. II 80, 81, 458; C. HI 373; C. IV

48; C. Vll 173, 185, 206, 263, 275, 286,

288, 337, 463; C. VIII 180, 298, 299; C. IX

115, 643-647; C. X 209, 282, 289, 295,

300, 301, 365, 436, 631, 632; C. XII 169,

421
tas kalbli C. X 209
tasdan nukte iskmek C. VIII 523
tasllk C. Ill 456, 457
ta§ra C. IV 354; C. IX 365
tastan at C. XII 454
tastan okiiz C. XII 454
Tatarca C. VIII 84
tathir-i kulub C. II 363
ta'til C. 1 451; C. Vffl;433; C. XI 198, 220
ta'tfl-i esma C. XI 33
ta'til-i serial C. II 243; C. HI 486; G. V 1 87; C. Vll

404
tatil C. I 262; C. II 187; C. XII 173
tath deniz C. 1 169, 170; C. II 101, 189; C. VI

515
tathderyaC. I 169

tath SU C. X 120, 121, 338; C. XIII 134, 344
tatma C. X 605
tatyib-i ahlak C. 1 56
taun C. IX 262
tava C. XIII 187
tavafC.IV115, 116, 1 1 8; C, Vlll 340; C. XII 55;

C. XIII 157
tavaf-iKa'beC.IVHO
tavan C. XI 183; C. XII 386, 540
Tav'an geliniz C. VI 549, 580, 581
tava§i C. XI 555

tavfle C. V 548; G. VIII 49; C. IX 276; C. X 529
tavfle-i cemadf C. XII 385
ta'vfz dairesi C. XIII 295
tavla C. 1 236, 537; C. II 40, 41; C. HI 154, 174;

C. IV 277, 278; C. V 403; C. VII 275, 490,

MESNEVI-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6

545; C. VIII 274; C. X 619, 620; C. XII 495;

C. XIII 21, 214, 215, 216
tavla oyunculan C. VIII 319
tavla oyunu C. XI 207; C. XIII 21
tavla pullan C. VII 275
tavr Bk. etvar C. I 283, 475; C. II 38; C. Ill 463;

C. V 444; C. VIII 551, 555, 556, 565, 589;

C. IX 279, 597, 598, 604, 605; C. XI 324;

C. XII 385, 582
tavr-i akil C. 1 452, 518; C. II 77; C. HI 378, 384,

386; C. IV 145, 147, 159, 160, 164, 202; C.

VI 329, 377, 389; C. VII 120; C. VIII 340,

380, 411, 556; C. XI 210, 211; C. XII 154,

155; C. XIII 57
tavr-i aklin hand C. V 529
tavr-ia§kC. 1518
tavr-i vahy C. VIII 502
tavsan C. I 321-324, 332, 333, 336, 347, 351,

364-367, 369, 370, 389, 398, 399, 408,

410-414, 417; C. VI 95, 96, 107, 113-117,

391; C. VII 420; C. X 141, 525; C. XII 389,

390
tavsan uykusu C. VIII 128
tavsanal C. VI 223, 224, 225, 230; C. VII 257
tavuk C. Ill 386; C. IV 503, 505; C. V 284; C. VI

600; C. IX 283; C. XI 434; C. XIII 174
tavuk kiimesi C. VI 600
tavuk yumurtasi C. VI 383
tavus C. I 152; C. IV 440, 501; C. V 215, 216,

218; C. VI 430, 431; C. IX 28, 31, 32, 146,

178, 179, 185, 192, 193, 196, 221, 222,

228-230, 232, 248, 264, 265; C. XI 419; C.

XII 251, 252, 380; C. XIII 287
tavus kanadi C. IX 191, 198
tavus-i ilahi C. V218
tavuslar C. XI 238
tayf-i §emsf C. XI 49
tayftin C. IX 348
ta'yfn C. VII 504, 505; C. VIII 1 7
ta'yfnat C. VII 549, 550
tayyare C. I 312; C. Xll 228; C. XIII 77, 255,

260, 305, 310
tayy-i mekan C. II 322; C. Ill 449; C. V 521; C.

VI 493; C. VIII 556; C. IX 561; C. XII 477
tayy-i zaman C. IX 561
tayyib C. I 450, 451; C. II 211; C. HI 92, 302; C.

IV 367, 372; C. VII 52; C. XII 82, 250
tayyibat C. VII 93; C. XII 384
tazarru' C. I 279; C. VI 23, 107; C. IX 520, 521,

524; C. XII 147, 580
ta'zim C. IX 26; C. X 589
ta'ziye C. VI 494; C. XI 278, 458
tazyik-i hava C. VII 54
tazyik-i nesimi C. VII 55; C. VII 54
teal C. VIII 44, 45; C. 1X540
Tealev C. VIII 45, 47, 48, 49, 53, 54
tebab C. X 346

tebabetC. XI 217

Tebbet C. XII 65

Tebbet yeda C. VII 326

tebdilC.I414;C. X 208, 212,317

tebda-i ahlak C. VII 253; C. IX 95; C. XI 88

tebdil-i ahval C. VIII 376

tebdil-i a'mal C. II 538

tebdfl-i din C. XIII 117

tebdfl-i hakayik C. I 382; C. II 537; C. Ill 294

tebdil-i makam C. IV 444

tebda-i mevatin C. V 83

tebda-i zat C. Ill 242

tebea, tebaa C. II 259; C. IX 41; C. XIII 264

tebeddul C. X 607; C. XI 525

tebeddiil-i suret C. VI 276

tebessum C. II 316; C. IX 58

tebettul C. VI 488

teblig C. VI 144, 145, 184; C. VIII 535, 538; C.
X 545, 546

teblig-i maani C. Ill 276

teburak C. VI 447, 448

tebzir C. Ill 87, 88

tecdfd C. XII 476

tecdid-i iman C. I 343; C. VI 369; C. VIII 520; C.
X627

tecebbur C. XI 503, 504; C. XIII 305, 31 1

teceddud C. V 341, 359; C. VIII 170; C. XI 599

teceddiid-i emsal C. 1 361-364, 447, 544; C. II
49, 50, 67, 88, 96, 152, 434; C. Ill 275,
468; C. V 42, 101, 137; C. VII 137, 273,
543; C. VIII 223; C. IX 280, 389; C. X 617,
631; C. XI 261, 265, 581; C. XII 101, 272,
273, 477; C. XIII 244, 245

tecelliBk. tecelliyatC. I 76, 225, 459, 518, 519;
C. II 88, 96, 128, 242, 251, 312, 377, 534;
CHI 61, 69, 117,150, 193, 198,220,259,
312, 328, 372, 459, 468, 492; C. IV 123,

159, 160, 311, 367, 501; C. V 17, 21, 73,
78, 105, 123, 137, 142, 438, 479, 513,
516, 532, 574; C. VI 313, 329, 347, 456,
457, 460, 521, 526, 530, 540, 588, 589,
597, 605; C. VII 149, 224, 334, 381, 386,
438, 517, 543; C. VIII 83, 85, 87, 89, 262,
263, 301, 433; C. IX 130, 140, 144, 280,
311, 327, 388, 596, 597, 612; C. X 154,

160, 162, 227, 367, 368, 416, 459, 463,
480, 594, 602; C. XI 168, 195, 201, 208,
241, 323, 484, 531, 585, 586, 598; C. XII
54, 55, 89, 133, 171, 172, 186, 255, 363,
366, 419, 420, 427, 454, 476, 498, 578; C.
XIII 16, 92, 220, 259, 290, 311, 347

tecelli giine§i C. XII 172

tecellfveistitarCIII 379

tecellide tekrar yoktur C. II 96; C. X 472; C. XI

599; C. XIII 131
tecellfgah C. Ill 169
tecelli-i adli C. XI 605

G 3« 3

TERiMLER, DEYlMLER VE BAzi KELlMELER INDEKSl

tecelli-i adli-i umumi C. IX 575

teceilf-i ahfr C. II 470, 480; C. Ill 239

tecellf-i bekri C. XII 79

tecelli-i amm C. IX 569; C. X 554

tecellf-i Celal C. I 392; C. IV 122

tecellt-i celal C. IV 504

tecelli-i celalf C. I 533; C. 11 245; C. Ill 421; C. V
223; C. VII 501; C. IX 597; C. X 90, 538; C.
XI 213, 429, 534, 535; C XII 173, 174,
578; C. XIII 118

tecellf-i celalf ve kahrf C. XII 162

tecellf-i celalf-i Hak C. HI 254

tecellf-i Cemal C. I 392; C. IV 122

tecelli-i cemali C. 1 533; C. II 245; C. Ill 300, 421 ;
C. V 159, 242; C. VIII 474; C. X 279, 367,
478, 595, 623; C. XI 429, 534; C. XII 173,
566; C. XIII 118,218

tecelli-i cemali ve lutfi C. XII 376

tecelli-i ef al C. VI 555; C. IX 597

tecellf-i ef al ve asar C. I 76

tecelli-i ef all C. XII 578

tecelli-i esma C. IX 563

tecellf-i esma ve sifat C. VII 405, 438

tecelli-i esmai ve sifatf C. IX 612

tecelli-i esmaiyye C. XI 201

tecelli-i fiiliC. XI 347

tecellf-i gayriyyet C. I 533

tecellf-i Hak C. Ill 275, 312, 362, 373; C. IV 301 ,
302; C. VI 1 72, 1 73, 350; C. VII 324; C. VIII
91, 263; C. IX 312, 563; C. X 160; C. XI
607, 609; C. XII 78, 403; C. XIII 128

tecellf-i Hakkani C. VII 540

tecellf-i Hak'ta tekrar yoktur C. X 463; C. XII 1 78

tecellf-i has C. I 546; C. II 30; C. Ill 197; C. IV
367

tecellf-i hass-i ilahf C. XI 208

tecellf-i hubbi C. XI 586

tecellf-i ilahf C. I 92, 290; C. II 503; C. Ill 233; C.
VII 480; C. VIII 95; C. X 218, 462; C. XI
322, 327; C. XII 79

tecellf-i ilmfC. VI 328

tecelli-i kahr C. I 393

tecelli-i kahrf C. I 219, 220, 397, 436, 524; C. II
265, 318, 391, 434, 527, 528, 530, 531,
540; C. VI 228, 229, 230; C. VII 82, 136,
438; C. VIII 432, 434, 435, 474, 563; C. IX
194, 195, 569; C. X 30, 96, 384, 462; C. XI
168, 537, 561, 565, 589, 609; C. XII 96,
99, 101-103, 543; C. XIII 19

tecellf-i kahrf ve celalf C. V 42

tecellf-i kahri-i nariC. XIII 19

tecelli-i kahri-i umumi C. IX 569

tecellf-i kamil C. XII 579

tecellf-i kemalf C. XI 531

tecellf-i lutfi C. II 265, 434, 527, 528, 530, 531,
540; C. V 42; C. VII 136, 438; C. VIII 434,
563; C. IX 194; C. X 96, 384, 462; C. XI

168, 537, 588, 589; C. XII 96, 99, 101,
479, 480

tecellf-i lutfi ve cemali C. XII 1 74

tecellf-i mi'rac C. XI 327

tecellf-i nun C. I 524; C. VII 185

tecelli-i rabbanf C. V 339; C. VI 598; C. VII 158,
159; C. VIII 263; C, IX 311; C. X 143, 460;
C. XIII 283

tecellf-i rabbanf ve zatf C. XII 404

tecelli-i rahmani C. XI 279

tecellf-i rububiyyet C. IX 570; C. X 35, 553

tecellf-i ruhani C. V 339; C. VII 158, 159; C. VIII
263; C. IX 278, 311; C. XI 264, 279; C. XII
404; C. XIII 282, 283

tecelli-i sifat C. XII 172

tecellf-i sifat-i nuranf C. XII 171, 172

tecellf-i Sltatf C. II 243; C. IX 336, 597; C. XI
590; C. XII 172, 578

tecelli-i sun C. XII 580

tecellf-i sQrf-l ilahi C. VIII 375

tecelli-i vikaiC. XIII 27

tecelli-i Zat C. 1 195; C. IV 372; C. V 122; C. VII
438; C. IX 206, 529, 563; C. X 539

tecelli-i zatf C. I 76, 533, 535, 540, 542, 543,
546; C. II 243, 552, 553; C. Ill 241, 242,
430, 491; C. IV 396; C. V 188, 357; C. VI
295, 400, 589, 599, 600, 621; C. VII 438,
540; C. VIII 79, 82, 94, 212, 228, 533, 571,
605; C. 1X61, 90, 239, 241, 336, 420-422,
437, 597; C. X 38, 140, 186, 404, 405,
537, 538, 625; C. XI 121, 169, 198, 199,
201, 232, 590; C. XII 172, 404, 413, 577,
578; C. XIII 277, 278

tecelli-i zati ve rabbanf C. XII 403

tecelli-i zati-i Hak C. Ill 241

tecelliyat Bk. tecellf C. 1 232; C. II 50, 158, 162,
190, 213, 236, 313, 341, 530; C. Ill 61, 64,
313, 427; C. IV 27, 219, 302; C, V 439,
520, 544, 603; C. VI 171, 218, 315, 345,
393, 448, 462, 539; C. VII 243, 370, 517,
520; C. VIII 213, 334, 339, 573; C. IX 139,
311/467, 469, 534, 596, 598, 605; C. X
90, 205, 354, 430, 581; C. XI 224, 318,
319, 322, 480, 488, 504, 579; C. XII 273,
371, 390, 578; C. XIII 318

tecelliyat-i cehennemiyye C. VI 161

tecelliyat-i celaliyye C. I 264; C. IV 220; C. X
610, 618; CXI 213, 318

tecelliyat-i celaliyye ve cemaliyye C. IX 596, 597

tecelliyat-i cemaliyye C. I 264; C. IV 42, 43; C. V
223; C. IX 464; C. X 618; C. XI 318; C. XII
566

tecelliyat-i cemaliyye ve celaliyye C. IV 480

tecelliyat-i cemaliyye-i ilahiyye C. II 147

tecelliyat-i cinaniyye C. VI 161

tecelliyat-i daime C. XII 255

tecelliyat-i ef al C. XI 360

c «^

MESNEVl-l §ERfF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6 '

tecelliyat-i esma C. X 257

tecelliyat-i esmai ve sifati C. XI 531

tecelliyat-i esmaiyye C. 1 241; C. II 323, 408; C.

HI 386, 429, 430, 469, 470; C. IV 446; C. V

359; C. VI 496; C. VII 254; C. VIII 96; C. IX

499, 500; C. X 94, 365, 593; C. XI 390; C.

XII 67, 68, 368; C. XIII 106, 334
tecelliyat-i esmaiyye ve sifatiyye C. IV 133; C. V

516; C.VI1 396
tecelliyat-j gazabiyye C. II 316
tecelliyat-i Hak C. II 148, 310, 312; C. Ill 341.

428, 436; C. IV 375; C. V 265; C. VII 509,

518; C. X 208, 381; C. XII 171, 274
tecelliyat-i ilahiyye C. II 362; C. Ill 311, 437,

445; C. V 223, 224, 228, 513, 514; C. VIII

294, 438, 463, 474; C. IX 595, 597; C. X
. 155, 189; C. XI 534; C. XII 101; C. XIII 300
tecelliyat-i ilmiyye-i ilahiyye C. XII 258
tecelliyat-i kahriyye C. 1 472, 473; C. V 386; C.

VI11 293, 521; C XI 610; C. XIII 301
teceiliyat-i kahriyye ve lutfiyye C. X 385
tecelliyat-i latife C. VIII 608; C. X 29
tecelliyat-i lutfiyye C. I 473
tecelliyat-i lutfiyye ve kahriyye C. X 88
tecelliyat-i miitevaliye C. Ill 386
tecelliyat-i nuriyye C. I 523
tecelliyaM niizuliyye C. V 223
tecelliv??-- rabbaniyye C. 11 283; C. VI 51, 600;

C. IX 312;''. KZO
ceceniya; i iun u .;;;- : " C. I 280
tecelliyat-i rahmaniyye C. l ;T rvi
tecelliyat-i ruhaniyye C. II 283; C. W 383; C. VI

51, 350; C. 1X311; C. XI 396
tecelliyat-i ruhiyye C. VI 313
tecelliyat-i sifat C. II 353; C. X 152
tecelliyat-i sifatiyye C. HI 386; C. V 382, 383,

522; C. X186;C. XII 101
tecelliyat-i sifatiyye ve esmaiyye C. Ill 329, 387;

C. XI 397; C. XII 273, 274, 473
tecelliyat-i uruciyye C. V 223
tecciiiya: :. ■ ■v^-.'vp C. I 361
tecellivar-i ?i.Ti"ve C. i . :• 7 C II 288; C. V 462;

■... :m .-■■■• ..:.ll: C. XII 3 K
tecelliyat-i zkxyy- ve sife:ivye C. XI 43 A
tecerrudC. X214
tecessiid C. XII 501
tecessus C, X 1 1
techil C. XI 532
tecliye-i kulub C. IX 204
tecliye-i ruh C. VII 253; C. X 54; C. XI 88
tecrid C. X 364
tecrfd-i viicud C. IX 342
tecriibe C. V 412, 413; C. IX 166; C. X 85
tecvid C. HI 202, 203
tedabir-i akliyye C. V 226
tedavfC.VI99;C.VlI91
tedbir C. I 236, 301, 304, 312, 316, 318, 322,

333; C. II 225, 301, 332, 527; C. HI 295-
299, 486; C. IV 50, 51, 124; C. V 68, 131,
132, 138, 139, 232, 233, 247, 248, 251,
253, 262, 577, 579, 588, 589; C. VI 123,
130, 182, 546; C. VII 48, 389; C. VIII 403,
581; C. IX 1 19, 139; C.X 48, 253; CXI 44,
60, 61, 152; C. XII 90, 130, 139-143; C.
XIII 176

tedbirat-i be§eriyye C. X 255

tedbirat-i dunyeviyye C. IX 200

tedbirat-i ilahiyye C. I 503; C. VI 107; C. VIII
543; C. XI 83

tedbirat-i RabbanT C. VI 108

tedbir-i Huda C. XIII 303

tedbir-iilahiC. IV51

tedbir-i umur C. XI 43

te'dib C. VIII 437; C. XII 221

te'dib-i ma'nevi C. V 106

te'dib-name C. XII 612

tedric C. XI 405

tedris C. XII 547

teenni C. VI 287-289; C. IX 36, 37, 413; C. XI
403, 405; C. XII 128, 214, 221

teessufC.1511

tefahur C. XI 614

tefani C. XI 33

tefaviit C. II 280; C. IV 139, 319; C. V 411; C.
VIII 49, 50

tefavuM isti'dadat C. II 496

tefazul C. V 41 1, 515; C. VI 560; C. VII 40; C.

VIII 50

tefazul-i esma C. IV 376

tefekkur C. 1 146, 147, 570; C. II 394; C. Ill 289;

C. VII 13; C. VIII 570, 573; C. IX 58, 59; C.

X 606; C. XII 64, 151, 245, 374, 375, 448,

580
teferruc C. HI 307; C. XII 374; C. XIII 73
tefessud C. IX 253, 254, 511, 535
tefesrut C. X 284; C. XII 559, 560
tefe'ul C. V 422
tefhim C. XI 532, 533
tefhfm kable't-teslik C. IV 309
tefhfmden sonra teslik C. IV 36
terhim-i Ilahf C. V619
tefhfm-i Rabbani C. V618
tefnd C. IX 342
te.rka Bk. fark C. IV 101, 277, 487, 492, 493;

C. V 583; C. VIII 55, 58, 450, 612, 613; C.

IX 2;-*. 215, 243, 366; C. XI 597; C. XIII
335

■ tefrit C. H 99, 2 <X 27 A; C. IV 442, 446, 448; C.

IX 209, 211. ,721, 463; C. XII 157, 187,

559
tefsfr C. 1 344; C. VIII 53; C. X 632; C. XIII 252
tefsir-i isarT C. VII 326
tefsir-i Kur'an C. XI 67
tefviz C. I 303; C. Ill 315; C, X611

TERfMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

teganmC. VI 499; C. VII 17, 219-221, 224; C.

IX 88; C. X 443; C. XI 297
tegara C. XI 542
tehalufC. XI 27
teheccudC. IX417;C. X477
teheccud namazi C. 1 342; C. IV 121
tehewur C. Ill 87; C. IX 209, 221
te'hirde afetler vardir C. XII 254, 257
tehlike C. XII 546
tehm C. I 294; C. HI 271; C. VI 276
tehzib-i ahlak C. V 267
tek mi gift mi C. X461, 462
tekabul C. II 280; C. VI 530
tekabul-i esma C. VII 40
tekalif C. I 450
tekalif-i ilahiyye C. HI 486
tekalif-i sakka C. V 490
tekalif-i §er'iyye C. V 187; C. VIII 339
tekalliib C. X 607
tekamul C, II 193, 194, 350, 351
tekamul kaidesi C. XIII 149
tekarrub C. V 68
tekasufC. V457

tekaza Bk. takaza C. Ill 281; C. XI 368, 369
tekbir C. V 566, 568; C. XIII 259
tekebbiir C. I 270, 394; C. II 373, 410; C. Ill 87;

C. IV 329, 410; C. V 230, 577; C. VII 172,

204; C. VIII 36, 55, 56, 123, 243, 276, 278,

292, 320, 546; C. IX 186, 191, 220, 618; C.

XI 503, 504; C. Xll 35, 140; C. XIII 305,

311
tekelluf C. VIII 587
tekellum C. II 328; C. XIII 172
tekevvun C. Ill 295; C. VIII 568; C. IX 253, 254
tekevvun-i suver C. VII 468
tekfir C. X 627
tekkeC. XI 154
teklif Bk. teklifat, tekalif C. I 496; C. V 189; C.

VIII 340, 535; C. X 290, 308, 605; C. XI 57,

85
teklif, batinda tekvfn i?indir C. 1 342
teklifat C. XI 564
teklifat-i Hak C. X 298
teklifat-i ilahiyye C. III 276; C. XI 449, 476; C.

XIII 317
teklifat-i ilahiyye C. X 292
teklifat-i serlyye C. I 235; C. II 287; C. V 188,

189; C. X313;C. XI 475
teklif-i ilahi C. 1 99, 317; C. IV 400; C. V 622,

624; C. VI 144; C. IX 509; C. X 273; C. XI

321; C. XII 249; C. XIII 187, 228
teklif-i ma-la-yutak C. VIII 251
tekrar C. II 96; C. XIII 130, 131, 132
tekrardan usanmamak C. XIII 131
Tekvfn C. I 235; C. II 72; C. Ill 295; C. V 271,

442; C. VI 235, 251, 471; C. VII 242, 386,

400

tekye C. Ill 122, 153, 155, 157; C. IV 159; C. VII
367; C. X 126, 136, 137, 140-142, 342,
495; C. XI 453; C. XII 206, 611, 612

telattufC. IV 149

telbis C. I 181, 183; C. IV 218, 224, 240-242,
244, 270, 272; C. VII 367, 370, 440, 509;
C. IX 154

telefon C. 1 285

televvun C. IV 379

telezziizat-i nefsanf C. VIII 609

telezzuzaM nefsaniyye C. VIII 366

telkin edici C. XIII 324

telkin-i kelimeteyn-i §ehadeteyn C. X 627

telkfn-i hakayik C. IX 472

telkin-i §eriat C. VIII 416

telkin-i tarikat C. VIII 416

tellal C. VIII 237

telmfhC.V1491

telsiz-telefon C. VI 282

telvim C. XIII 306

telvin C. II 509; C. IV 181; C. V 385, 547; C. IX
401, 632; C. XI 96, 195, 198, 211, 217,
462, 463, 537, 598

telvinde temkin C. XI 198

tema§a C. IV 332; C. VII 308; C. IX 212; C. XII
83, 181,314,478,543

tema§a-ger C. VIII 450

tema§a-yi cemal C. Ill 196

temelluk C. VIII 275

temellukC. Ill 183

temelluk-i surf C. VII 320

temenni C. VIII 143, 144

temessul C. VI 362; C. VIII 255, 589, 594, 600

temeyyuz C. II 328, 329

temiz su C. I 406

temizlik Bk taharet C. HI 380, 381; C XI 442

temkin C. I 59; C. II 509; C. IV 379; C. V 376,
397; C. Vll 536; C. IX 631, 632; C. X 206;
CXI 96, 198,211,462

temmuz C. XI 464, 587, 588

temmuzun gline§i C. XI 427

temsfl C. VI 110; C. X 87, 374; C. XI 242

temsilat C. VIII 204; C. XI 23

temvih C. XII 453

temyiz C. II 206, 207; C. IV 398, 399

temyiz sahibi C. V 402; C. VII 367

ten C. I 79, 558; C. II 62, 175, 227, 246, 260,
261, 375, 377, 394, 549, 550; C. Ill 66,
204, 218, 219, 235, 258, 340, 341; C. V
121, 428, 429; C. VI 250, 254, 304, 394,
398, 404-406, 414, 417, 452, 535; C. VII
61, 136, 451-454, 456; C. VIII 42, 81, 193,
363, 420, 434, 598, 600; C. IX 60, 61, 63,
91, 142, 215, 247, 248, 369, 602, 614; C
X 41, 380, 443; C. XI 277, 326; C. XII 388,
570; C. XIII 60, 221, 235, 267, 339

ten agaci C. Ill 351; C. VIII 535

MESNEVl-I §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

ten cihani C. Ill 430

ten denizi C. HI 383

ten ehliC, 1X91

ten hasisligi C. Ill 353

ten havuzu C. Ill 383

tenhirkasiC. VI 418

ten kafesi C. I 188, 464, 465, 475; C. VI 412,
415-418; C. 1X565

tenkihciC. X512

ten libasi C. IV 445

ten mektubu C. VII 459

ten si?am C. XII 262

ten vesvesesi C. VII 63

tenakuzC. 1549; C. 1X99-101

tenasubCVI491;C. X518

tenasuh C. II 443, 480; C. Ill 395, 497; C. VI 481

tenasulC. IV 116; C. VIII 187

tenbelC. XIII 314, 315, 316, 327

tenbelhane C. VII 367

tenbellik C. V 393; C. VI 187, 189; C. XIII 316-
318, 326, 327

tenbih C. XII 453

tencere C. VIII 74; C. X 254; C. XIII 48, 165, 320

tencere yuvarlandi, kapagim buldu C. Ill 41

tenetapmakC. II 116

tenezzul C. 1 234, 432, 450, 456; C. II 242, 254,
480; C. HI 231; C. IV 375; C. VI 617; C. VIII
215, 247, 436

tenezziilat C. I 82, 250; C. Ill 16; C. VII 28; C.
VIII 423

tenezzulat-i kemaliyye-i viicudiyye C. XI 48,
343; C. XII 403

tenezztil-i ma'nevi C. XII 341

tenezziil-i zati C. Ill 295

ten-i kesif C. 1 240

tenincaniC. IX 510

tenis C. Ill 107, 363

tenkih-i menat C. XI 251

tenkir C. X 40

ten-perest C. Ill 400; C. X 615; C. XI 218; C. XIII
171

tenzih C. I 52, 519; C. II 21 1, 243; C. Ill 34, 37,
482, 490, 494, 495; C. IV 51, 345-347,
399, 453; C. V 22, 402-404; C. VI 71, 116,
328; C. VII 25, 334; C, VIII 90, 312, 430,
431, 443, 507, 572; C. IX 365; C. X 36,
263, 375, 521, 559; C. XII 82, 177, 271,
401, 408; C. Xlll 83, 95, 128, 139, 161

tenzihde te§bih C. II 344; C. VII 334

tenzih-i full C. X 521

tenzih-i hakiki C. Ill 483

tenzih-i ilahi C. V 296

tenzih-i sirf C. I 519; C. II 344; C. Ill 483; C. IV
399; C. VIII 427, 428, 431, 569, 586; C. XII
176, 177, 187; C. XIII 84, 234, 235

tenzih-i vehmi C. VII 231; C VIII 426; C. X 36;
C. XII 40

tenzihte te§bih C, 111 483; C. IV 51

tepe C. XI 578; C. XIII 143

terahf C. VIII 233

terakkiyat-i ma'neviyye C. VIII 321

terakkf C. II 501; C, IV 1 19, 208, 209; C. VI 289,
474, 480, 481, 540; C. VIII 240, 453; C. IX
178; C. XII 42, 145; C. Xlll 318

terakkiyat-i fenniyye C. XIII 306

terazi C. II 311, 447, 455; C. Ill 52, 164; C. V
434, 435; C. VIII 14; C. IX 406; C. IX 406;
C. X 324; C. XI 489

terbiat C XI 557

terbiye C. 1 316, 406, 554, 565; C. II 236; C. Ill
245, 357, 358, 371, 411, 431-433, 497; C.
IV 27, 35, 36, 50, 54, 56, 129, 160, 190,
208, 218, 219, 237, 293, 306, 370, 403,
446, 498; C. V 263, 267, 436, 475, 517,
595, 598, 599; C. VI 140, 472, 480, 61 1; C.
VII 100, 316, 327; C. VIII 45-47, 480; C. IX
539, 569; C. X 33, 342, 618; C. XI 76, 360,
406, 516; C. XII 76, 436; C. XIII 75, 279,
302, 304

terbiye ocagiC. VII 317

terbiye- i azabiyye C. IX 72, 73

terbiye-i evliya C. .IX 119; C. X 326, 327

terbiye-i hususi C. VIII 480; C. XI 360

terbiye-i hususiyye C. VIII 47; C. IX 72; C. XI
361

terbiye-i miiridan C. VI 43

terbiye-i nefs C. IX 337

terbiye-i umumiyye C. VIII 47, 480; C. XI 360,
361

terbiye-i umumiyye-i ilahiyye C. IX 72

terct C. VI 499

tercuman C. Ill 237, 486; C. V 68, 107; C. VII
379; C. IX 470; C. X 131; C. XIII 212, 213

terciiman-i ilahi C. VIII 553; C. XI 242

tere C. X 298

tereddiid C. V 144, 623, 624; C. VIII 34; C. IX
65; C. XI 84, 85, 87, 89, 145, 146, 603

terehhub C. XI 164, 165; C. XII 224

terennum C. VII 16, 17, 219, 224

terhib C. XI 547

terk C. VIII 294; C. X 66

terke§C. 1194; C. XIII 311

terk-i amel C. X 138

terk-i cevab C. VII 429

terk-i diinya C. I 318

terk-i edeb C. VIII 572; C. XII 461; C. XIII 160

terk-i heva C. Ill 354; C XI 571

terk-i me'lufat C. V 507

terk-i saltanat C. VII 250

terk-i tasarruf C. 1 305

ters tecelli C. XI 561

tersvurulmu§nalC.IX152, 153, 155-157; C. X
211; C. XI 533-535, 592

terslikC.vm 17

cs^

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER tNDEKSt

tertib C. VIII 352

tertib-i mukaddemat C. Ill 69

terzi C. Ill 363; C, IV 380; C. IX 570, 628; C. XI

414, 538, 543-551, 554-556, 602; C. XII

447
terzi-i amm C. XI 554
terzilik C. XI 621; C. XIII 100, 101
terzi-name C. XI 539

tesaduf C. I 83, 414; C. VIII 355; C. XII 575
tesbih C. 1 290, 294; C. 11 68, 71; C. Ill 90, 271,

285, 483, 495; C. IV 152, 201, 344-347; C.

V 22, 137, 272, 273, 275, 276, 396, 402-

404, 541, 570; C. VI 236, 276, 277; C. VII

150, 151; C. VIII 237, 522; C. IX 87, 111;

C. X 375, 417, 448, 521, 626, 627; C. X 61;

C. XII 49, 478, 479, 537, 550
tesbihatC. IX 171
tesbih-i flili C. IV 347, 348
tesefsut C. XII 559

tesettur C. XI 240, 241, 614; C. XIII 247
tese'ul C. X 219, 222, 227; C. XI 124; C. XIII

114
teshfr-i suver C. II 200
te'sfr C. VIII 377, 378; C XI 361
te'sfr ile ittisal C. VIII 590
te'sirat-i zahiriyye C. XII 134
tesllk C. II 310, 314, 315, 466; C. IV 36
teslikten sonra tefhim C. IV 36
teslim C. I 302, 303, 305; C. VIII 239; C. X 27;

C. XI 200; C. XIII 75, 76,317
teslfm hirkasi C. XI 487, 488
teslim-i tarn C. Ill 247
teslim-i tamam C. I 203
tesifmiyet C. 1 145, 326; C. II 381; C. VII 261; C.

VIII 297, 298; C. XI 77; C. XIII 260
tesnfm C. XII 493
testereC. VIII 147
testi C. II 226-231, 234, 235, 259, 266-269,

271, 272, 279; C III 286; C. IV 156, 157,

494; C. V 553-555; C. VI 506-508; C. X

408, 410, 413, 419, 436, 585; C. XI 227,

303; C. XII 275, 447; C. XIII 51, 342, 347
tesu Bk. tusu C. XII 601, 602; C. XIII 136
te§ahhusaM be§eriyye C. V 360
te§bih C. 1 52, 209, 519; C. Ill 32, 37, 378, 379,

493, 494; C. IV 51, 399, 453; C. V 13, 22;

C. VI 116; C. VII 25, 334; C. VIII 90, 312,

507; C. X 209; C. XI 242; C. XII 177, 579
te§bih ve tenzfhi catni' C. VIII 312
te§bihat C. Ill 379; C. XI 23
te§bihat-i akliyye C. Ill 379
te§bihde tenzih C. II 344; C. VII 334
te§blh-L sirf C. II 344; C. Ill 490; C. VIII 572, 586;

C. XII 187
tesbihte tenzih C. Ill 483; C. IV 51
te§ebbuh C. IX 77
tesekkiir C. VI 77, 78, 225; C. XII 425, 427; C.

XIII 285, 304, 313

te§emmusC. Ill 31

tese'um C. 1 303; C. Ill 391; C. VI 151

tesne C. XII 537

te§rihhane C. VIII 587

tetalf-i barikat C. X 538

tevacud C. VI 168; C. XII 49, 371

tevakkufC. VIII 587

tevalf-i tecelliyat C. X 538

tevatur C. XIII 167

tevazu' G. I 138, 574; C. II 362, 410; C, III 87,
212, 382, 414, 483; C. IV 42; C. V 133,
135, 180, 208, 230, 299, 529; C. VII 105,
111, 112, 172, 293, 371; C VIII 80, 123,
462, 464, 467, 477, 487, 489, 511, 531,
532; C. IX 55, 172, 220, 413; C. X 208,
410; C. XI 94, 296, 389, 390, 447, 504; t.
XII 279, 413; C. XIII 75, 248, 289, 294

tevbe Bk. tovbe C. XI 309

tevcih-i kalbi C. VIII 578

teveccuh C. Ill 371, 372, 432, 442, 468; C. VI
170

tevecciih-gah C. XII 551

tevecciih-i kalbi C. Ill 370-372

tevecciih-i suri C. XIII 245

tevekkul C. I 203, 299-303, 306, 311, 313,
316, 320, 347; C. II 119, 144; C. HI 371; C.

V 128; C. VI 184; C. VIII 319; C. IX 65, 277,
374, 413; C. X 102-108, 111, 113-115,
117, 120, 124, 125, 132, 133, 138, 140,
234, 238-242; C. XI 447; C. XII 466; C. XIII
91

tevekkul-i sirf C. I 321

tev'em C. Ill 373; C VI 91

teverriim C. VIII 402

tevfik-i ilahf C. Ill 455, 457; C. IV 1 79; C. V 23 1;

C. XI 300; C. XII 550; C. XIII 289
tevhfd C. I 45, 52, 526, 528; C. II 160, 427; C.

HI 32, 181, 427, 494; C. IV 500; C.V 141,

296, 360, 361; C. VI 211; C. VII 461, 506;

C. VIII 174, 446, 447, 504; C IX 205, 213,

278, 415, 547, 548, 550, 631, 634; C. X

254, 355, 628; C. XI 80; C. XII 40, 41, 591,

592
tevhid izafatin lskatidir C, I 456
tevhid-i ef al C. It 260, 525; C. Ill 463; C. VI 358;

C. 1X603; C. X 126,254
tevhid-i esma C. X 254
tevhid-i esma ve sifat C. II 260; C IH 463; C. VI

358; C. IX 603; C. X 126
tevhid-i Hak C. I 52; C. II 309; C. VI 221; C. XI

94
tevhid-i hakM C. I 150; C. II 525; C. IV 378; C.

V 408; C. IX 204, 613; C. XI 370, 371; C.
XII 591

tevhid-i hall C. Ill 459; C. VII 4 1 ; C. IX 547, 548,
550, 603

°XT&

MESNEVI-1 §ERlF §ERHl / XIII. CiLT • MESNEVi-6 -

tevhid-i hall ve zevki ve vicdani C II 470

tevhid-i Huda C. VIII 94

tevhid-i ilahi C V 429; C. VIII 2 1 1 ; C. IX 547; C

X 394; C. XI 369, 370; C. XII 42
tevhfd-i ilmi C. Ill 459; C. VII 41; C. IX 547
tevhid-i imam G. IX 547
tevhid-i lafzi ve resmi C. II 470
tevhid-i resmf C. HI 459; C. IX 415
tevhid-i resmi ve taklidi C. XII 591
tevhid-i sifat C. II 525
tevhid-i sirf C. VIII 446
tevhid-i vucubfC IV 398
tevhid-i viicudiC. II 35; C. IV 172, 398
tevhid-i zat C. II 260, 525; C. Ill 463; C. IX 603;

C. X 126, 254
tevhid-i zat ve sifet C. VIII 447
tevhid-i Zat-i Hak C. VI 358
te'vfl C. I 102, 344, 346, 386; C. II 54, 495, 496,

497; C. Ill 1 10, 387; C. IV 373, 407, 412; C.

V 276, 443, 444; C. IX 537, 538, 540, 633;

C. X 26, 270, 317, 31'8, 320; C XI 178,

228, 414; C. Xll 147, 148; C. X11I 143, 252,

253 254
te'vflatC.Vimi; C. XII 155
tevkr C XII 66

tevkf-i seytani C. IV 246; C. IX 159
tevlid-i misil C. IV 116
TevratC. VIII 312
tevsenC. XI 186
Tevvab C. IV 399; C. VI 132, 133; C. XI 197,

332
Tevvab-i Latif C. VI 130
Tevvab-i lutf C VI 130
teyakkuz C. I 455; C. IV 154, 155
teyemmum C. VII 284, 408; C. IX 87; C X 490
tezadC.H 161; C. VI 491
tezadd-i esma C. XII 305
tezebzub C V 623
tezekC. VII 87;, C 1X618
tezellulC. II 391; C. Ill 212, 339, 340, 457, 460,

483; C. V 354; C. VII 122; C. VIII 477, 509,

510; C. XI 504, 543
tezkir C XII 235
tezkiye C. I 38; C. IV 293
tezkiye-i nefis C. VII 253; C. X 54, 442; C. XI 88
tezvir C. IV 224, 241, 261, 286, 287; C. V 125;

C. VIII 499; C. XI 545
tezyinat-i zahiriyye C. IX 229
tlb C. I 122; C. V 372; C. VII 239, 374; C VIII

211; C. IX 15, 16; C. X 632; C. XI 445, 621;

C. XII 23
tib san'ati C. II 360
tibb-i atik C. HI 80; C. IV 25, 442, 485; C. VII

110
tibb-i Calinos C I 215
tifl-i sfr-amuz C. V31
tihsmatC V312

tllsim C. II 395; C. IV 23; C. VI 403, 516, 518,
519, 521; C. VIII 163, 512; C. X 169, 170,
171, 178, 213; CXI 392
timarhane C. HI 387, 389, 390, 399, 400; C. X

478; C. XII 22
timm u rimm C. XII 303
tirnakC.111114
tiyb C. IV 373; C. VI 622
tiynet C. IX 359

tiyn-i lazib C. Ill 339; C. XI 404,
ti tiC. IV 393
Tibet lamalanC. VII 31

ticaret C. V 126, 127, 612; C, VI 185, 187, 188;
C. VII 140; C VIII 17; C. X 103; C. XI 291,
339; C. XIII 118,318,338
ticaret oyunuC. VI 519
ticarethane C. XIII 337
tifo C. X 526; C. XI 135; C. XII 101
tilki C. I 329; C. II 310, 333-335, 338, 340; C.
IV 244, 351, 468, 469; C. V 588, 589, 592;
C. VII 1 71; C. VIII 600, 606; C. IX 393; C. X
86. 87, 92, 93, 101-105, 111, 113, 114,
121, 132, 140, 141, 14,7, 150, 155-159,
167, 170, 172, 173, 177, 178, 231, 233,
246, 247, 292, 524, 525, 588; C. XI 469; C.
XII 109, 355; C. XIII 66, 320
timsah C. 1 329; C. IX 426;, C. XII 131-133, 357;

C. XIII 65, 66
timsahin agik agzi C. X1II65
timsal C. XII 540
timsal-i hamakat C. X 230
timsal-i mucessem C. XH1 180
tint CXI 251, 252
tirit sevdasi C. XI 576

tiryak C IV 432; C VI 442; C X 221; C XI 26,
446, 447, 590; C XII 370; C XIII 146, 211
tiryak-ifarukiC X 635
tiryak-iLaniCIV431,432
tiyatro C X 122
tizC. IH37
tiz-gus C. IX 137, 138
tiz-hu§CIX137, 138

tohum C I 143, 211, 434; C III 125, 297, 299,
351, 352; C IV 239; C VII 65, 516, 517; C
VIII 357; C IX 398, 488, 574, 622, 623; C
X 400, 524, 553, 555; C XII 61, 503, 509,
588; CXffl 173;, 337, 339
tohumluk C IX 486
tohumu gizlemek C XII 503
tok C XIII 48

tokat C X 609, 610; C. XI 172, 442-446, 450,

473, 487, 488, 493, 506, 508-513, 523,

534-536; C XII 219, 220, 257; C XIII 143

tokluk C III 15; C. VIII 519, 548; C IX 91, 106;

C X 234, 235, 288, 287, 322; C XIII 98
tolga C. HI 465; C VIII 244; C. X 136
tomar C I 1 77

*$»>

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSt

top C. II 159; C. Ill 363; C. VII 454, 455; C. X
495,496,595:0. XI 318, 594

topal C. V 94

topalhk C. IV 84; C. V 95

topragi koklamak C. XII 290, 294

topragi uzerinde ho§ olsun C. XI 455

toprak Bk. hak C. I 210, 211, 283,- C. D 187,
188, 408, 410; C. HI 193, 194, 254, 302,
328, 356, 447, 449, 460, 495-497, 499; C.
IV 151, 300, 301; C. V 465; C. VI 101, 181,
307, 315, 369, 478, 537, 607; C. VII 207,
265, 266, 268, 293-298; C. VIII 150, 151,
177, 178, 239, 371, 382, 511, 512, 542,
543, 555; C. IX 113, 140, 142, 144, 175,
269, 270, 272, 335, 400, 524, 525, 530,
532-537, 540, 545, 576, 610, 649; C. X
20, 208, 209, 222, 223, 226, 229, 254,
337, 397, 402, 409, 553, 554, 557, 614,
629; C. XI 30, 31, 35, 38, 39, 43, 102, 157,
196, 201, 259, 458, 585, 596, 598; C. XII
122, 160, 169, 249, 254, 260, 289, 290,
348-350, 402, 404, 405, 543, 544, 564,
590; C. XIII 222, 223, 244, 264, 265, 268,
272, 334, 336, 337

toprak ku§u C. XI 434

toprak kure C. IX 535

toprak yiyici C. XII 123; C. XIII 264

toprakhk C. Ill 496, 497; C. X 208

toptan C. X 69

topu birakmak C. XI 237

topuz C. IV 31; C. V 49; C. IX 39; C. XI 256, 257;
C. XII 358; C. XIII 257, 258

tortu C. VIII 262; C. IX 133, 134; C. XIII 344

toz C. II 554; C. X 304, 372, 440; C. XI 490; C.
XII 27, 72, 400; C. XIII 59

tozluk C. I 374

tohmet C. VI 274; C. XIII 259

tovbe Bk. tevbe C. I 203, 449; C. II 91, 92, 367,
368, 369, 521; C. Ill 455-458, 494; C. IV
174, 390-392, 411, 412, 422; C. V 97, 98,
109, 117, 197, 579, 580; C. VI 130-132,
136, 202, 437, 501; C. VII 153, 313, 351;
C. VIII 142-144, 192, 194, 198, 203, 205,
453, 489, 491; C. IX 266, 287, 306, 582,
625, 627; C. X 60, 61, 63, 65, 66, 70, 71,
74, 80-85, 139, 161, 163, 165, 328-330,
436, 613; C. XI 127, 128, 152, 160, 161,
165, 197, 203, 270, 309-311, 323, 327,
332, 400; C. XII 129, 536, 537; C. XIII 14,
15, 163, 227, 289

tovbe kapisi C. VIII 204, 205

tovbe merkebi C. XI 161

tovbe-i nasuh C. VI 407; C. X 62, 63

tovbe-i sadik C. VI 407

tovbelerin du§mani C. XI 310

tovbeyi bozmak C. X 164, 166

tramvay C. XII 228

tuba agaci C. II 25; C. VIII 467, 468

tubre C. XII 364, 370

tufan C. II 338, 339; C. Ill 1 16; C. IV 327; C. V
350, 355, 360, 363; C. VI 31 1, 592; C. VII
169, 170, 236, 312, 405, 421; C. VIII 27,
437, 474, 537; C. IX 262; C. X 181; C. XII
58, 96, 101, 105, 151; C. XIII 60, 297

tufan dalgalan C. VII 312

tufan-ibelaC. V351

tufan-1 hayal C. X 183

tufan-i mekr C. IV 231

tfifan-l Nuh C. IV 133, 231; C. VI 1 18; C. XI 274

tufeyli C. VII 301; C. VIII 495; C. XIII 71 , 72

tugyan C. VII 219; C. VIII 563; C. X 29; C. XII
562, 620; C. XIII 107, 281,310

tuhme C. XII 164; C. XIII 130

tul C. II 237; C. Ill 266

tQl-i emel C. Ill 345; C. VI 65; C. IX 261; C. IX
265, 413; C. XII 279

tulutn C. I 336; C. II 88; C. IV 515; C. V 199; C.

VI 199-204, 207, 210, 507; C. VI11 383; C.
XI 78; C. XII 41, 42, 538; C. XIII 221

tuma'ninet C. IX 413; C. XII 212, 213

tu'me C. XIII 66

rumturak C. Ill 308, 309; C. XIII 4 3

tura C. VIII 584

Tur-i enaniyyet C. VI 498

turp C. X 297, 298

turp oglu turp C. IX 463; C. X 528

turuk Bk. tank, tarikat C. XI 88

turuk-i muhtelife C. V 144

turuncuC. XII 314

turuncC. VII 293; C. X 151, 152

tutan C, X 480

tutiC. I 160-162, 465-467, 475, 478, 479, 494,

495, 506, 508, 511-514, 549, 553, 554,

557, 573; C. Ill 330; C, IV 501'; C. VI 627;

C. IX 249, 470-474; C. X 143, 144, 145; C.

XI 419; C. XIII 110
tutiya C. VII 109, 110, 162; C. VIII 511
tutiya-yi kibriya C. Ill 316
tutmac C. VIII 244, 245; C. IX 124; C. X 265,

266; C. XI 542, 613
tuyur-i ilahi C. Xlll 43

tuz C. II 41; C. HI 375; C. XII 574; C. XIII 341
tuzak C. I 183, 186, 188, 190; C. Ill 363, 409,

421, 436, 437; C. IV 317, 488, 495, 496; C.

V 86; C. VI 127-129, 132, 133, 134, 157; C.

VII 198, 199, 330, 242, 469, 471, 478; C.

VIII 508; C. IX 146, 148-150, 322, 325,
466, 467; C. X 96; C. XI 116, 117, 136,
137, 155, 187, 194, 499, 610; C. XII 335,
559; C. XIII 181, 203, 248, 288, 332

tuzla C. II 41, 42; C. Ill 375; C. XI 598, 599

tuzsuz C. XIII 48

tuh C. VIII 266; C. XII 65

tunek kami§i C. XII 549

*$%??

MESNEVt-t §ERfF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEV1-6

tiirbe C V 54; C. VM 23

tiirbe-i §erif C. XII 349, 350, 364

Turk C. II 441; C. IV 497; C. VI 122, 178, 272,
318; C. VII 1 11; C. VIII 84, 284; C. IX 341,
486, 588; C. X 265, 291; C. XI 221, 222,
224, 231, 232, 247, 249, 257, 538, 543-
546, 548-551, 555, 556; C. XII 349

Turk beyi C. XI 246, 250, 252

Turk giftgisi C. IX 486

Tiirk-cu? C. XI 574

Tiirkce C. I 92, 213; C. II 69, 156, 230, 255,
373; C. Ill 61, 83, 127, 440, 443, 468, 474,
489; C. IV 45, 93, 103, 162, 188, 223, 261,
274, 352, 383, 397, 427, 429, 469; C. V
58, 81, 88, 163, 168, 194, 378, 499, 549;
C. VI 56, 95, 129, 148, 157, 167, 176,215,
245, 247, 263, 270, 358, 365, 401, 469,
475, 493, 529, 563, 568, 587, 614; C. VII
92, 146, 185, 204, 380, 383, 396, 411,
468, 509; C. VIII 43, 83, 84, 100, 1 16, 120,
134, 210, 266, 274, 293, 308, 329, 394,
406, 419, 459, 467, 502, 597; C. IX 23, 38,
49, 193, 291, 378, 405, 425, 498, 522,
627; C. X 17, 69, 73, 78, 97, 136, 148,
149, 212, 237, 269, 377, 422, 424, 439,
467, 515, 533, 566, 568, 569; C. XI 117,
187, 236, 250, 337, 341, 356, 364, 427,
453, 454, 464, 481, 494, 576, 599; C, XII
152, 196, 197, 241, 338, 354, 447, 470,
473, 481, 495, 544, 600; C. XIII 22, 115,
119,222,248,274,290

Tiirki C. IV 482; C. VIII 82

Tiirkiye Posta pullan C. VIII 310

Turkler C. VI 355; C. IX 447; C. X 384, 497; C.
XII 188; C. XIII 25

turktaz C. XII 239

tiirrehat C. IX 366; C. X 579

tiisu Bk. tesu C. HI 445

tutSU C. VII 90; C. XI 325

tiiysuz gender C. X 474

U

UbbadiyeC. IV 511

ubudet C. VI 579

ubudiyyet C. II 319; C, III 366; C. X 374; C. XI
476

ucub, ucb C. I 138, 141, 153, 188, 484, 489,
490, 493, 554, 558, 559, 562, 564, 573,
574; C. II 383, 391, 406, 413; C. Ill 413; C.
IV 410, 457, 501; C. V 194, 200, 208, 217,
218, 227; C. VI 47, 83, 84; C. Vll 336, 371;
C. VIII 226, 261, 263, 277, 279, 320, 488,
489, 491, 547; C. IX 185, 199, 229, 230,
231, 265, 588, 607; C. X 124, 541; C. XI
76, 102, 503, 504, 508, 544, 614; C. XII
155, 279, 330, 404, 606; C. Xlll 17, 64,
222, 248, 256, 289, 307, 308, 309

ucucu ku§ C. IX 283

M C. Ill 465; C. IV 297; C. XIII 105, 106, 174

Ofi ahdekum C. IX 396

ufk-i §arki C. X 533

ugursuzC. VI 151; C. X 163

UgursuzlukC. Ill 472; C. VI 152, 154; C. X 161

ukab C. VII 257

ukala C. VI 85

ukala-yimecaninC.lv 145

ukba Bk. ahiret C. VII 199

ukbe C. X 349; C. XI 176

ukde C X 444

ukde-i zeneb C. X 444

ukQbetC. VI 131; C. X 320

ukOl Bk. akil C. 11 280; C. XI 158; C. XII 187,
367

ukul-i be§eriyye C. I 475

ukol-i ciiz'iyye C. I 353; C. XI 238, 239, 307,
592; C. XIII 80

ukQl-i evliya C. XI 242

ukul-i ilahi C. I 475

ukul-i kasira C. XII 121

ukul-i melekiyye C. X 352

ukul-i nakisa C. Ill 1 10; C. XI 74

ulaC. XIII 197

ulakC. XII 197, 204

ulema Bk. alim C. I 255; C III 225, 389; C. IV
107, 499, 509; C. VI 327, 503; C. VII 130,
313; C. VIII 506; C. IX 258, 271, 314; C. X
425, 473, 586, 608; C. XI 584; C. XII 410

ulema'-i batine C. Ill 240; C. XI 181

ulema-i billah C. 1 439; C. IV 429, 489; C. V 281 ;
C. Vll 25; C. IX 271

ulema-i hakikiyye C. IV 361; C. XI 17, 21

ulema-i Kelam C. Ill 266

ulema-i kelamiyye C. Ill 62; C. VI 70

ulema-i mukallide C. X 45

ulema-i mutekellimin C. ill 269

ulema-i rasihun C. IX 126

ulema-i rusum C. V 598, 599

ulema-l ummet C. VIII 473

ulema-i zahir C. II 232; C. IV 155, 352, 372,
455; C. V 275, 595; C. VI 337, 486, 523,
620; C. VII 25, 234, 256, 262; C. VIII 80,
85, 136, 426, 427, 428, 447, 450, 530,
534, 556; C. IX 98, 126, 206, 432, 606,
646; C. X 35, 145, 606, 625; C. XI 42, 52,
54, 180, 181,348, 382; C.XU 42, 49, 120,
121, 151, 189, 196, 228, 286, 400, 401,
591; C. XIII 115, 167,244,267

ulema-i zahire C. 1 98, 134, 346, 410, 41 1, 439,
453, 530; C. II 72-75, 233, 236, 237, 243,
265, 267, 293, 296, 407, 412; C. HI 62,
240, 389, 390; C. IV 52, 140, 351, 500,
501, 510; C. V 165, 213, 299, 377, 417,
427, 444; C. VI 486, 523; C. V1I1 54, 109,
453; C IX 69, 280; C. X 626; C. XI 53, 121 ,
217, 233; C. XII 14, 36, 39, 48, 50, 51, 54,

*£pf

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELfMELER iNDEKSl

62, 123, 152, 187, 195, 240, 270, 505,

528; C. XIII 17, 79, 84, 89, 116, 142, 224,

236, 254, 324
ulema-yi mukallidfn C. VII 548
ulema-yi §eriat C. II 103
Ullimna C. XIII 43
ulu a'ma C. Ill 389
ulu beyler beyi C. X 569
ulu sultan C. XII 168
ulug C. XI 599
uluhiyyet C. I 519; C. II 477; C. Ill 391, 392,

447; C. IV 451; C. VII 77, 314, 315, 426; C.

VIII 385; C. IX 186, 190, 191, 253, 587; C.

X 34, 267; C. XI 63; C. Xlll 297, 306, 333
uluhiyyet da'vasi C. IV 347; C. V 416, 590; C.

XII 539; C. XIII 305
uluhiyyet isnadi C, III 235
ulum Bk. ilim C. V 312; C. VI 128, 566; C. IX

202; C. X605;C. XII 421
ulum ve funun-i zahire C. XII 31 7
ulum-i akliyye C. VI 73; C. X 604; C. XI 283; C.

XII 15, 16, 52, 123, 227, 305; C. XIII 94
ulum-i akliyye ve felseflyye C. XII 344
ulum-i akliyye ve nakliyye C. VII 493; C. XII 48;

C. XIII 225
ulum-i batme C. IV 54; C. VII 28, 373, 374; C.

VIII 460
ulum-i batiniyye C. VIII 33; C. IX 432; C. X 120
ulum-i cariye C. IV 510
ulum-i celiyye C. 1212
ulum-i cismaniyye C. XII 325
ulum-i ciiz'iyye C. IV 384
ulum-i diniyye C. XII 599
ulum-i dunyeviyye C. V 120; C. VII 508, 558
ulum-i edille C. XIII 94, 270
ulum-i edille ve akliyye C. XIII 217
ulum-i enbiya C. IV 228, 295, 298; C. VIII 74,

108, 109; C. IX 414; C. XI 74, 178, 341; C.

XII 177
ulum-i enbiya ve evliya C. Ill 110; C. VII 317,

320; C. X 127; C. XII 185
ulum-i evliya C. V 417; C. IX 280, 606; C. X

142; C. XI 42, 472; C. XII 177, 187, 270
ulum-i evliyayi inkar C, VIII 30
ulum-i felasife C. XI 26
ulum-i garibe C. Ill 489; C. XII 192
ulum-i gaybiyye C. VIII 59, 60; C. XIII 246
utum-i hafiyye C. 1212
ulum-i ilahiyye C. II 229; C. Ill 304; C. IV 384;

C. IX 410; CXI 439
ulum-i istidlalf C. VII 27
ulum-i istidlaliyye C. VII 317; C. VIII 586; C. IX

125, 280; C. X 120, 348, 352; C. XI 42,

256; C. XIII 64, 69, 70, 80, 81
ulum-i istidlaliyye ve taklidiyye C. XII 529, 530,

531
ulum-i ledunni C. IV 14,54

ulum-i ledunniyye C. I 45, 48, 51, 59, 61, 1 10,
255, 338, 346, 475; C. II 90, 110, 229,
232, 244, 271, 274, 291, 327, 424, 428,
456; C. Ill 21, 24, 1 14, 243, 268, 287, 304,
305, 325, 35 1 , 405; C. IV 3 1 , 43, 1 1 4, 1 64,
168, 457, 510; C. V 93, 120, 151, 215,
301, 343, 374, 485, 529, 530, 601, 634; C.
VI 34, 35, 41, 42, 43, 44, 73, 114, 368,
455, 519, 521, 565, 622; C. VII 15, 25, 26,
130, 316, 321, 407, 408, 421; C. VIII 33,
34, 53, 139, 207, 208, 312, 464, 470, 491,
505, 506, 610; C. IX 87, 134, 282, 356,
361, 391, 414, 529, 530, 531, 556, 622; C.
X 120, 127, 131, 155, 171, 341, 351, 352,
614, 625; C. XI 37, 77, 227, 235, 238, 284,
290, 293, 296, 301, 339, 419, 434, 613,
622; C. XII 129, 153, 154, 187, 224, 232,
289, 323, 355, 395, 407, 408, 419-421,
431, 440, 480, 488, 507, 508, 528, 529; C.
XIII 16, 64, 90, 130, 133, 175, 176, 196,
221, 246, 247, 327, 334, 342, 344

ulum-t ledunniyye menba'i C. IV 85

ulum-i rnuhakkikfn C. XI 42

ulum-i muhtefiyye C. VI 140

ulum-i muhtelife-i zahiriyye C. V 213

ulum-i nazariyye C. VII 407; C. X 127, 129; C.
XII 188

ulum-i resmiyye C. I 41 1; C. V 303, 378, 379; C.
1X201

ulum-i riyaziyye C. X 474; C. XII 286

ulum-i ruhaniyye C. XII 326

ulum-i §eytaniyye C. Ill 21

ulum-i tabiiyye C. IV 380; C. XI 132, 133, 134;
C. XII 151

ulum-i tabiiyye ve zahiriyye C. VIII 30

ulum-i taklidiyye C. XII 528, 529

ulum-i taklidiyye ve nazariyye C. VII 307

ulum-i vahy C. Vll 427

ulum-i vehmiyye C. VIII 429

ulum-i yakfniyye C. V 343

ulum-i yakiniyye ve zevkiyye C. VII 307

ulum-i zahir C. XII 480, 531

ulum-i zahire C. I 346; C. V 1 16, 427; C, VI 70,
72; C. VII 374; C. VIII 455, 460; C. IX 281;
C X 632; C. XII 505, 579, 590, 591; C. XIII
116

ulum-i zahire erbabi C. VI 382

ulum-i zahiri ve taklidi C. XII 422

ulum-i zahiriyye C. I 47, 326, 380; C. HI 63; C.
IV 85, 349; C. V 180, 300, 374; C. VI 69,
70, 72, 74, 327; C. VII 432, 441, 442, 486;
C. VIII 33, 105, 429, 455, 470; C. IX 200,
202, 391, 431, 432; C. X 120; C. XI 52-54,
419, 434, 592; C. XII 226, 390, 423; C. XIII
64, 83, 93, 95, 246, 340

ulum-i zahiriyye ve tabiiyye C. IX 281

ulum-i zanniyye C. XIII 90

«fflS a

MESNEVt-1 §ERfF §ERHi / XIII. ClLT • MESNEVf-6 •

ulum-i zevkiyye C. Ill 263; C IV 384; C. VIII 428

ulumun kapisi C. VIII 462

ulu'l-elbab C. 1 174

ulu'1-emrC. XII 51, 412

uliivv C VI 638

uluvv-i himmet C. IX 176

uluvv-i mekanet C. XI 22

ulviyatC. 1X183

umkC. II 237; C. Ill 266

umreC. IV 109

UmumiHarbC. XIII 261, 297

umur-i kiilliyye C. VIII 342

umur-i ademiyye C. IX 501

umur-i diinyeviyye C. VIII 420

umur-i kevniyye C. VIII 504

umur-i uhreviyye C. VI 184

un C. HI 123; C. IV 81; C. XI 180; C. XII 126,
567; C. XIII 174

unsurC. V 465; C VI 479; C. VII 131; C. XII 160

unsur-tnarC VI 100

unsuriyat C. I 224, 418; C. VII 297

unsuriyyun C. II 415

Unsurullah C. X 194

unutkanhk C. VI 307; C. VIII 141; C. X 591

unutmak C. V 96; C. X 158, 160

unvan C. VII 462, 463

urC X109

Uranus C. II 420; C. IV 452

urcun C. XI 425

urefa Bk. arif C 1 380, 527; C. VII 223; C. XI 121

urefa-i billah C VII 519

urefa-i ilahiyye C X 144, 145

urefa-yi ashab C. I 336

urefa-yi billah C IX 100

urefa-yi ilahiyye C. XII 118

Urmeviyyii'1-asl C. I 57

uruc C. I 295, 537, 538; C. II 279, 293, 351,
460, 547; C. Ill 192, 497; C. IV 197, 307,
401; C. V 136, 137, 142, 156, 595; C. VI
383, 397, 405, 472, 474, 475, 481; C. VII
132, 174; C. VIII 240, 256; C. IX 17, 177,
178, 336; C X 50, 521; C. XI 48, 93, 507;
C. XIII 236

uruc-i acil C. HI 497

uruc-ibatfC. II421; C. V 595

uruc-i sen C. V 595

urve-i viiska C. Ill 354

usanmakC. II 421; C. XIII 131, 133

usrC. III171

usta Bk. ustad C. II 262, 487; C. IX 468; C. X
282; C. XIII 82

usturlab Bk. usturlab C. I 123, 136; C. VIII 566;
C. 1X602, 603; C. XII 387, 388

usturlab-i re§ad C. XII 388

usul CI 58; CXI 361, 362

usuleyn C. VI 73

usul-i din C VI 73; C XI 319

USUl-i fikh C II 262; C VI 69, 73, 74

usul-i kelam C VI 73, 74

usul-i siituk C XI 29

usul-i tarikat C VIII 469

usul-i terbiye C IV 36

usul-i teslik C IV 36

u§sak C XI 540

u§§ak-i ilahT C II 550; C V 143, 622; C VIII
334; C X 97; C XIII 54

u§§ak-i ilahiyye C X 489

usve C. X 550

utanmak C 1 236; C III 382; C VI 15; C IX 513,
514; C. XII 491, 612, 613; C XIII 115, 116,
282

Utarid C I 129, 264; C II 505; C HI 1 16; C IV
452; C VII 543; C X 38

utuvv C VIII 501

uyanikC I 192, 224; C IV 450, 451; C XIII 185

uyamkhk C VIII 373, 431, 558, 566, 567; C IX
573, 575; C XI 208, 209; C XIII 78, 185

uyku C I 189-192, 505; C II 116. 353, 355,
503, 528, 529; C III 25, 26; C IV 38, 1 14,
445, 449-451; C V 320, 325-327, 459,
460, 467, 469, 482, 485, 587; C VI 68, 87,
298, 299, 301, 307, 351, 405; C VII 136,
137, 333, 395, 443, 555; C VIII 371-373,
426, 428, 429, 431, 456, 556-558, 566,
567, 580, 601; C IX 44, 45, 122, 255, 569,
571-573, 575, 633; C. X 229, 235, 362,
590, 608; C XI 204, 208, 209, 275, 317,
615; C. XII 130-132, 138, 139, 262, 362,
500, 501, 505, 516, 562, 618; C XIII 60,
78, 186, 224, 238

uykulu C. IV 444

uykusuzlarm mahallesi C. XI 214

uykusuzluk C XI 180, 209; C XII 257

uyluk kemigi gerdan ile beraberdir C X 401

uyub-i nefsaniyye C IX 307

uyumak C IV 442; C V 319; C IX 570

uyun C. XII 524; C XIII 80

uyuyucu C XIII 185

uyuz C VIII 26; C. IX 493

uzak C IV 467

uzakhk c. XI 430, 571

uzlet C X 66; C XI 180, 181, 184

uzlet ko§esi C. XII 458

uzun el C. XIII 294

uzun omiir C. XII 395

uzun omiir duasi C. XI 412

uzunluk C HI 265

U

ucret C. II 405; C. HI 164, 165, 245; C VI 86,
89, 122, 145, 273, 274, 357; C VII 530; C.
X 199

ucret-i tedrisiyye C V 424

ucretle ibadet C. II 406

(i? C V 442

G $f^

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELtMELER tNDEKSt

tig defa i§lemek C. V 15

tic defa soylemek C. V 1 5

tig gun C. HI 463

ugsalikC. XII 176

tig §ehzade C. XII 523, 538, 563, 585, 593, 62 1 ,

622; C. XIII 31, 32, 38, 39, 41, 57, 58, 279
tig ta§ C. VI 30
ugyolcuC. XII 176
tigytizC. IV 41
u? ytiz yillik yol C. VIII 582
ug ytizler C. II 260
tigun ugunciisti C. VI 612
UdhulitTcennetiC.VIII489
ufiirmek C. VI 405, 406
ufuriikgu C. Ill 58; C. VI 440
ulfet C. IV 508; C. X 404, 405; C. XI 156
tilti'l-ebsar C. II 138
umem-i maziye C. VI 120
timem-i salife C. IV 326
timena-yi Hak C. Ill 283
iimera Bk. emir C. II 550, 551; C. IV 107; C. XI

139
iimera-yt cihan C. VII 200
timid C. II 252; C. VI 184, 186, 187, 195, 525,

582; C. VII 16, 35, 355; C. IX 127, 525; C.

X 445, 582, 583; C. XI 85, 597; C. XII 138,
500; C. XIII 144, 154, 156, 273, 274

umid-i rahmet C II 461

umidini kesmemek C. XIII 146

umidsizlik C. II 520; C. VI 146; C. IX 306; C. XII

18; C. XIII 275
umidsizlik dergahi C. VI 639; C. XI 400
iimit kesmek C. Ill 312; C. VI 143
umitsizlikC. I257;C. 1V414
ummC. XII 141
ummehat C. V 465, 466; C. VI 303, 307, 478-

480, 485; C. VII 131, 297; C. XI 157
ummet C. II 326, 373, 528; C. Ill 254; C. IV 463;

C. V 470, 472; C. VII 170, 234, 421; C. IX

389, 471, 472, 624; C. XI 532; C. XII 298,

370, 398, 524; C. XIII 149
timmet-i Ahmed C. II 494
timmet-i da'vet C. IV 299
timmet-i icabet C. IV 299; C. IX 624
timmet-i Isa C. I 252; C. XI 172
ummet-i islamiyye C. VIII 287
iimmet-i mehdiyye C. Ill 120
ummet-i merhume C. II 335, 495; C. X 590; C.

XI 166

ummet-i Muhammed C. I 409, 507, 517; C. II
496; C. IV 181, 326, 424, 489; C. VII 278;
C. VIII 328; C. X 450; C. XI 166, 172

iimmet-i Muhammed isti'dadi C. XI 172, 173

iimmet-i Muhammediyye C. V 334

ummet-i vahide C. Ill 96

Ommeti, ummeti C. VII 408, 542

Ommetim, ummetim C. VIII 577; C. X 87

ummetlerin siraci C. VIII 419

iimmf C. I 67, 198, 216, 288; C. Ill 210; C. IV

501; C. V 166, 302, 303; C. VII 542; C. X

626; C. XI 283; C. XII 432; C. XIII 294
iimmfd-i necat C. VI 525
ummu rakQb C. I 395; C. Ill 221; C. V 31, 39,

343, 344, 346; C. VI 217
ummu'l-kitab C. I 168; C. Ill 365; C. VI 126; C.

VIII 311, 312
ummu'l-mu'minm C. XI 235
tins C. I 533, 570; C. II 245; C. Ill 428; C. X 583;

C. XII 468
unsiyet C. IV 487; C. XI 468; C. XII 469
tiryan C. IV 445

usara-yi Kurey§ C. VI 567; C. VI 570
tislub C. I 44

uslub-i hakimane C. IV 25, 495, 508; C. IX 160
usiub-i Mesnevf-i §erif C. VII 301
tistad Bk. mur§id, rehber, seyh, usta C. I 206,

207; C. II 262; C. IV 56, 206, 207, 230,

493; C. V 168; C. VII 374, 375, 398, 399,

470; C. VIII 42, 469, 470; C. IX 15; C. IX

355, 356, 468, 470, 473; C. X 32, 80, 282;

C. XI 483, 497, 574; C. XII 152, 153, 188,

270; C. XIII 45, 64, 75, 76, 98, 127
iistad-i cihan C. Ill 437
ustad-i ezel C. Ill 330
iistad-i hakikat C. XIII 116
iistad-i hakiki C. XII 468
iistad-i hidayet C. IV 493
iistad-i kamil C. I 73; C. Ill 438, 467
ustad-i kamil sohbeti C. I 39
ustadlann tistadi C. XI 483
ustadhk C. XII 35
usturlab Bk. usturlab C. IV 316
uveyik C. II 1 14
Uveysi C. II 302
UZerlik C. IV 419; C. IX 326; C. XI 325; C. XIII

46, 47, 124
iizerlik tohumu C. XII 282
uzerlik yakmak C. XI 324, 325
Ozktiru ezkurkum C. IX 396
Uzkurullah C. VIII 375
tiziim C. I 88; C. II 195, 196; C. HI 65, 69, 70,

333, 366; C. IV 482, 483, 490, 491, 516; C.

VI 356, 476; C, VII 23; C. VIII 374, 490,

491; C. X557
uziirn suyu C. XI 226, 228, 229
V

vacibC. X 216; C. XIII 317
vacibu'l-viicud C. I 536, 539; C. VI 73, 308; C.

VIII 341; C. XII 588
va'd C. I 144

vahdaniyyet C. I 411; C. X 605
vahdaniyyet-i kulliyye C. XII 304
vahdet C. I 204, 208, 248, 525, 548; C. II 430;

C. HI 71, 239, 378, 449; C. IV 225, 373,

^^

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELtMELER tNDEKSt

tig defa i§lemek C. V 15

tic defa soylemek C. V 1 5

tig gun C. HI 463

ugsalikC. XII 176

tig §ehzade C. XII 523, 538, 563, 585, 593, 62 1 ,

622; C. XIII 31, 32, 38, 39, 41, 57, 58, 279
tig ta§ C. VI 30
ugyolcuC. XII 176
tigytizC. IV 41
u? ytiz yillik yol C. VIII 582
ug ytizler C. II 260
tigun ugunciisti C. VI 612
UdhulitTcennetiC.VIII489
ufiirmek C. VI 405, 406
ufuriikgu C. Ill 58; C. VI 440
ulfet C. IV 508; C. X 404, 405; C. XI 156
tilti'l-ebsar C. II 138
umem-i maziye C. VI 120
timem-i salife C. IV 326
timena-yi Hak C. Ill 283
iimera Bk. emir C. II 550, 551; C. IV 107; C. XI

139
iimera-yt cihan C. VII 200
timid C. II 252; C. VI 184, 186, 187, 195, 525,

582; C. VII 16, 35, 355; C. IX 127, 525; C.

X 445, 582, 583; C. XI 85, 597; C. XII 138,
500; C. XIII 144, 154, 156, 273, 274

umid-i rahmet C II 461

umidini kesmemek C. XIII 146

umidsizlik C. II 520; C. VI 146; C. IX 306; C. XII

18; C. XIII 275
umidsizlik dergahi C. VI 639; C. XI 400
iimit kesmek C. Ill 312; C. VI 143
umitsizlikC. I257;C. 1V414
ummC. XII 141
ummehat C. V 465, 466; C. VI 303, 307, 478-

480, 485; C. VII 131, 297; C. XI 157
ummet C. II 326, 373, 528; C. Ill 254; C. IV 463;

C. V 470, 472; C. VII 170, 234, 421; C. IX

389, 471, 472, 624; C. XI 532; C. XII 298,

370, 398, 524; C. XIII 149
timmet-i Ahmed C. II 494
timmet-i da'vet C. IV 299
timmet-i icabet C. IV 299; C. IX 624
timmet-i Isa C. I 252; C. XI 172
ummet-i islamiyye C. VIII 287
iimmet-i mehdiyye C. Ill 120
ummet-i merhume C. II 335, 495; C. X 590; C.

XI 166

ummet-i Muhammed C. I 409, 507, 517; C. II
496; C. IV 181, 326, 424, 489; C. VII 278;
C. VIII 328; C. X 450; C. XI 166, 172

iimmet-i Muhammed isti'dadi C. XI 172, 173

iimmet-i Muhammediyye C. V 334

ummet-i vahide C. Ill 96

Ommeti, ummeti C. VII 408, 542

Ommetim, ummetim C. VIII 577; C. X 87

ummetlerin siraci C. VIII 419

iimmf C. I 67, 198, 216, 288; C. Ill 210; C. IV

501; C. V 166, 302, 303; C. VII 542; C. X

626; C. XI 283; C. XII 432; C. XIII 294
iimmfd-i necat C. VI 525
ummu rakQb C. I 395; C. Ill 221; C. V 31, 39,

343, 344, 346; C. VI 217
ummu'l-kitab C. I 168; C. Ill 365; C. VI 126; C.

VIII 311, 312
ummu'l-mu'minm C. XI 235
tins C. I 533, 570; C. II 245; C. Ill 428; C. X 583;

C. XII 468
unsiyet C. IV 487; C. XI 468; C. XII 469
tiryan C. IV 445

usara-yi Kurey§ C. VI 567; C. VI 570
tislub C. I 44

uslub-i hakimane C. IV 25, 495, 508; C. IX 160
usiub-i Mesnevf-i §erif C. VII 301
tistad Bk. mur§id, rehber, seyh, usta C. I 206,

207; C. II 262; C. IV 56, 206, 207, 230,

493; C. V 168; C. VII 374, 375, 398, 399,

470; C. VIII 42, 469, 470; C. IX 15; C. IX

355, 356, 468, 470, 473; C. X 32, 80, 282;

C. XI 483, 497, 574; C. XII 152, 153, 188,

270; C. XIII 45, 64, 75, 76, 98, 127
iistad-i cihan C. Ill 437
ustad-i ezel C. Ill 330
iistad-i hakikat C. XIII 116
iistad-i hakiki C. XII 468
iistad-i hidayet C. IV 493
iistad-i kamil C. I 73; C. Ill 438, 467
ustad-i kamil sohbeti C. I 39
ustadlann tistadi C. XI 483
ustadhk C. XII 35
usturlab Bk. usturlab C. IV 316
uveyik C. II 1 14
Uveysi C. II 302
UZerlik C. IV 419; C. IX 326; C. XI 325; C. XIII

46, 47, 124
iizerlik tohumu C. XII 282
uzerlik yakmak C. XI 324, 325
Ozktiru ezkurkum C. IX 396
Uzkurullah C. VIII 375
tiziim C. I 88; C. II 195, 196; C. HI 65, 69, 70,

333, 366; C. IV 482, 483, 490, 491, 516; C.

VI 356, 476; C, VII 23; C. VIII 374, 490,

491; C. X557
uziirn suyu C. XI 226, 228, 229
V

vacibC. X 216; C. XIII 317
vacibu'l-viicud C. I 536, 539; C. VI 73, 308; C.

VIII 341; C. XII 588
va'd C. I 144

vahdaniyyet C. I 411; C. X 605
vahdaniyyet-i kulliyye C. XII 304
vahdet C. I 204, 208, 248, 525, 548; C. II 430;

C. HI 71, 239, 378, 449; C. IV 225, 373,

^^

TERIMLER, DEYtMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSl

fP"

vakit hand C. X 452

vakitsiz oten ku§ C. IV 188; C. XI 409

vakitsiz otmek C. VI 247

vakt Bk. vakit C. V 386

vakt-i icabet C. V 495

vaktin Hizir'i C. VII 421

vaktin Suleyman'i C. X 336

vaktinin peygamberi C. I 35; C. VI 194

valfC. 111260,279, 343-345

valid C. I 511; C. Ill 105; C. V 509; C. XI 231

valideyn C. XI 574

valih u hayran C. VII 409

var Bk. mevcud C. II 43; C. Ill 355; C. VI 324,
598; C. IX 214, 350, 363, 375; C. XI 287,
288, 451, 452, 453; C. XII 411 .

var gorunen yok C. Ill 195

var vardan cikar C. HI 312

varak C. Ill 96

vardan var olmak C. Ill 477

varid C. 1 516; C. II 233; C. XII 275, 446; C. XIII
217

varidat C. 1 331; C. II 328; C. V 148; C. IX 145;
C. XII 265

varidat-i akliyye C. II 314

varidat-i fikriyye C. II 345

varidat-i gaybiyye C. Ill 441; C. VI 217, 518,
521; C. VIII 73

varidat-i Hak C. Ill 162

varidat-i ilahiyye C. II 376; C. XII 27, 258, 265

varidat-i ilmiyye C. VIII 139

varidat-i kalbiyye C. II 345; C. XII 289

varidat-i mucmele C. I 65

varidat-i ruhaniyye C. XI 434; C. XII 106, 123

varid-i gaybi C. VI 351

vans C. 1 50, 68, 76, 92, 316, 383, 415; C. II 19,
23, 42, 387, 478, 492, 552, 553; C. Ill 447,
469; C. IV 37-39, 81, 84, 108, 118, 191,
201, 204, 239, 298, 327, 340, 367; C. V
34, 145, 296, 297, 325, 375, 444, 478,
509, 510, 594, 636; C. VI 59, 84, 94, 99,
113, 117, 119, 120, 123, 138, 164, 165,
190, 247, 460, 527; C. VII 130, 145, 146,
206, 234, 235, 245, 321, 336, 407, 427,
463, 472, 477, 483; C. VIII 46, 51, 110,
244, 246, 248, 265, 290, 314, 370, 416,
466, 522, 605; C. 1X388, 441, 472, 489; C.
X 151, 446, 545, 587; C. XI 17, 1.9, 36,
321, 430, 536; C. XII 298, 301, 306, 388,
401, 406, 408, 411-413, 504, 510, 540,
546, 562; C. XI11 147, 195, 207, 219, 220,
232, 253, 276, 300, 333

varis-i ekmel C. II 501

varis-i enbiya C. XI 522

varis-i hulk-i Ahmedi C. IV 130

varis-i kamil C. Ill 355; C. IV 36, 489; C. V 307,
349, 443, 479, 550, 598, 599; C. VI 108,
635; C. VII 20, 28, 168, 252; C. VIII 105-

107, 110-112; C. IX 88, 184, 474, 594; C.

X 29, 92, 451, 452, 453; C. XI 434; C. XII
431; C, XIII 79

varis-i kamil-i Muhammedi C. VIII 250

varis-i kamil-i Nebevi C. VIII 453

varis-i Muhammedi C. I 72; C. IV 75, 430, 484;

C. VIII 1 10
varis-i nebevi C. I 484, 517; C. VI 226, 310; C.

VIII 53, 73; C. IX 258, 307; C. XII 302, 477
varis-i peygamberi C. IX 149, 259; C. X 545; C.

XI 522

varis-i ulum-i nebevi C. V 349; C. XII 188, 409,
504, 515; C. XIII 207

varhgin aynasi C. II 359

varhgin birligi C. 1 50, 51; C. IX 412, 648; C. XI
480

varhgin faidesi C Ill 299

varhk Bk. vucud C. I 213, 230, 232, 234, 236,
358, 520, 569; C. II 89, 92, 224, 242, 262,
309, 319, 330, 340, 344, 359, 483, 508; C.
Ill 49, 191, 192, 216, 362, 365, 369, 385;
C. IV 382; C. VI 169, 470, 598, 599, 601,
605, 612, 616, 626; C. VII 530; C. VIII 157,
262, 263, 279, 280, 281, 361, 422, 423,
451, 460, 530-533, 536, 537, 585; C. IX
69, 147, 214, 345, 346, 348, 364, 373,
430, 585, 608, 638, 645, 647, 648; C. X
180, 184, 207, 270, 333, 380, 402, 440,
456, 457, 537, 594, 599, 605, 606; C. XI
91, 201, 285, 288, 438, 457, 464, 476,
477, 484, 524, 527, 528, 589; C. XII 20,
39, 119, 142, 149, 166, 195, 244, 271,
404, 419; C. XIII 45, 95, 96

varhk agaciC.Vin 531, 535

varhk alemi C. II 330

varhk birdir C. XII 552

varhk cubbesi C. IX 135

varhk da'vasi C. V1I1 128

varhk deryasi C. X 458

varhk dikeni C. VIII 422

varhk giinesj C. IX 645

varhk ikidir C. XII 166

varhk ni'meti C. XI 580

varrakC. XI 615

vasat C. IV 448

vasaya-yi §er'iyye C. XII 204

vasil C. 1 88, 262; C. IV 266, 393; C. V 378, 598;
C. VIII 362, 481, 571; C. IX 363, 420, 497;
C. X 42, 54, 55, 67, 129, 234, 244, 447,
604; C. XI 181, 198, 384, 397, 584, 587; C.

XII 205; C. XIII 242
vasil olmak C. XIII 314

vasil-i Hak C. VI 451, 510; C. VIII 347
vasil-i hakikat C. IV 393; C. VII 412
vasil-ilallah C. X 54

vasita C. IX 89, 91, 273, 274, 298; C. XII 538
vasiC. XI 185

<^cg>

MESNEVf-1 §ERlF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6

vasiyet C. V 616; C. XIH 314, 315

vasl Bk. visal, vuslat, vusul C. V 634; C. VII 552;

C. VIII 568, 569, 570; C. X 227, 579, 594;

C. XI 34; C. XII 242
vasl cenneti C. XII 282
vasl za'feram C. XIII 52
vasak C. XII 88
vatan C. II 547; C. Ill 320, 321; C. IV 215; C. V

395, 596; C. VI 294, 330, 37 i, 416; C. VIII

118, 124, 139, 313; C.X 449, 611
vatan-t asli C. II 547; C. V 143; C. VI 384, 464;

C. VIII 124, 374; C. IX 311; C. XI 413
vatan-i mecazi ve sunC. XI 413
va'z ve nasfhat C. V 206
vazi'-i kanun C. XI 149
vazife-i dalalet C. IX 324
vazife-i hidayet C. IX 324
Ve huve maakum C. XII 297
veba C. I 394; C. V 1 14; C. VI 340; C. VII 539;

C. IX 262; C. X 35; C. XII 101
vebal C. VI 376
vecd C. V 91, 92; C. VI 167, 230; C. IX 596,

637; C. X 363; C. XI 122, 225; C. XII 371,

480, .582; C. XIII 169, 170, 209, 211
vech Bk. vucuh C. I 155; C. II 163, 247, 319; C.

IV 397; C. VI 365; C. XI232; C..XII 109,

168, 542
vech-i baki C. IX 347
vech-i Hak C. I 423, 424; C. VI 365; C. IX 212;

C. XII 542
vech-i hakikf C. I 533
vech-i mukayyed C. XII 168
vech-i mutlak C. XII 169
vech-i mutlak-i Hak C. XII 169
vech-i vahdet C. I 249; C. IV 221; C. XII 562
vech-i zatC. XII 312
Ve'd-duha C. Ill 100, 101
Vedud C. I 455; C. II 388, 389; C. VI 260, 611;

C. VIII 177, 365, 422; C.X 27
vefa C. HI 197, 198, 250; C. IV 90; C. V 98, 99,

105, 177; C. VI 157, 161, 225; C. VII 62,

63, 435, 484, 518; C. IX 407, 496; C. X 40,

326, 328-331, 335, 340, 343-, 384, 475,

571; C. XI 53, 208, 209; C. XII 249, 250
vefager C. 11 522
vefakarhk C. V 98; C. X 329
vefasiz C. XI 467

vefasizlik C. V 102; C. VII 483; C. XI 466
vegaC. X156;C. XII 523
vehbl CI 249; C. Ill 62; C. VIII 32
vehb-i Mhi C. IX 478; C. X 354
vehb-i ilahf yolu C. I 248
Vehhab C. II 103, 269; C. Ill 429, 447; C. XII

527
Vehhab-i hakikf C. II 95
vehhabi C. XII 260
vehhablar C. IV 60

vehim, vehm C. I 158, 313, 544; C. II 46, 101,

103, 163, 164, 242, 421, 422; C. HI 245; C.
IV 424; C. V413, 415-419, 455, 461, 596;
C. VI 306, 312, 470; C. VII 185, 329, 330,
333; C. VIII 144-148, 345, 361, 440, 442,
507, 568, 569, 570, 571; C. IX 106, 469; C.
X 51, 129, 177-179,. 181-184, 360, 487,
488, 633; CXI 12, 330, 368; C. XII 103,

104, 139, 210, 244, 268, 277, 339, 375,
400, 496, 562; C. XIII 93, 94, 103, 220

vehm-i enaniyyet C. IV 191; C. VIII 236; C. X
184, 333, 422

vehm-i gayriyyet C. VIII 508

vehm-i isneyniyyet C. XI 258

vehm-i istiklal C. VIII 536

vehm-i vucudiC. II 158) CJV 191; C.V 27, 456,
457, 458; C. VI 266

vekflC. HI 315; C. VI 368

veladet C. VI 532

veladet-i saniye C. XI 262

ve'l-AsrC.V489

velayel C. 136, 39, 67, 296, 501, 513; C. II 201;
C. HI 99, 323; C. IV 378, 43.0, 467; C. V
216,-303, 335, 516, 518, 533, 619, 6.33,
637; C. VI 98, 492; C. VII 292, 304, 336; C.

VIII 54, 104, 147, 337, 453, 454, 503; C.

IX 596; C. X 207, 250; C. XI 203, 361, 433,
436, 623; C. XII 35, 66, 457

velayet meratib uzerinedir C. Ill 323

velayet-i hassa-i muhammediyye C. II 221

velayet-i hassa-i peygamberi C. XIIa55

velayet-i kamileC. XI 395

velayet-i muhammediyye C. I 296; C. II 552,
553

velayet-i mutlaka C. VIII 106

ve'1-ba'su ba'de'1-mevt C. XI 278

veled C. I 51 1; C. Ill 105; C. VI 303; C. VHI 392;
C. X 530; C. XI 60, 287, 525; C. XII 272

veled muhabbeti C. XIII 303

veled-i gayM mesru'. C. X 530, 531

veled4kalbfC.lV187

veled-i ma'nevTC. XI 15, 345, 623

veled-i mesnV C. X 531

veled-i zina C. IV 151, 195; C. VIII 486

veil Bk. evliya C. 1 257, 528; C. II 164, 1 70, 1 77,
196, 308, 326, 327, 455, 491; C. HI 99,
228-231, 479; C. IV 93, 145-147, 159,
160-162, 204, 329, 336, 338, 379, 422,
494; C. V 218, 454, 493,494, 544; C. VI
189, 251, 494, 500; C. VII 131, 211, 311,
360, 407, 408; C. VIII 22, 42, 105, 235,
259, 576, 577; C. IX 307, 385, 473, 563;,C.

X 11, 142, 452, 504, 511, 532, 567; C. XI
21, 22, 154, 177.-178, 181, 344, 392/434,
506, 507; C. XII 105, 182, 225, 226, 228,
263-265, 305, 319, 359, 431, 432, 460,
468; C. XIII 219, 276, 312, 341, 342

CNg^)

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI. ; K£LlMELER lNDEKSl

velfnin gidasi C. Ill 305

velinin kabri C. XII 348

veliyye-i afife C. VI 342, 343

veliyy-i ahd C. XI 459

veliyy-i arif C. Ill 304

veliyy-i Hak C. I 337; C. V 494; C. X 142, 409,
451; CXI 256

veliyy-i ilahf C VIII 17

veliyy-i kamil C. I 36, 498, 499, 501, 503, 510;
C. II 73, 76, 164, 165; C. HI 228, 355; C. IV
403, 420; C. V 198, 284, 308, 512, 538,
557; C. VI 46, 309, 522, 586; C. VII 158,
206, 213, 308; C. V1I1 92, 307, 309, 322,
363, 377, 455, 482, 503; C. IX 80, 175,
625, 627; C. X 36, 537, 545, 546; C. XI
436, 623; C, XII 228, 297; C. XIII 313

veliyy-i zamah C. VIII 43

veliyyullah C. XI 22

Ve'1-Ieyli C HI 102

Ve'nsekka'l-kamer C. XI 44

vera" C. XI 95

vera' kapisi C. VIII 204

verasetC. VII 166; C. X 207

veraset-i muhammediyye C. Ill 309, 355; C. IV
507, 508; C.X 341; CXI 293

veraset-i Suleymani C. VII 336

vera-yi hicab C. IV 281

veremC. X613;C. XI115, 128

verese C. VI 58

verese-i enbiya C. I 439; C. Ill 360; C. XIII 289

verese-i kamilin C. V 599

verese-i kummelfn C HI 70, 258; C IV 36

veresiye C XII 257

vergiC. XI 172,284

vesavis-i §eytaniyye C III 365; C. V 334; C. VIII
38,39

vesfle C. II 223, 224, 226, 235; C. V 362

vesvas C. II 1 15, 314; C IV 43; C. VIII 505; C. X
351; C. XI 255; C. XIII 183

vesvese Bk. vesavis C. I 331, 386, 423; C. Ill
180; C. IV 47, 100, 226, 244, 246, 249,
419, 424, 426; C. V 67, 74, 327, 580; C. VI
284, 307, 431, 432, 436, 438, 441, 514,
592; C. VII 139, 232, 337, 524; C VIII 264,
504, 505, 609; C. IX 62, 64, 408; C. X 174,
230, 276, 277, 351; C. XI 204; C. XII 72,
73, 76, 230; C. XIII 184, 279

veted Bk. evtad C. IV 38 1

vetediyet C. IX 596

veylC. XI 461

veylu ve§t C. XI 271

vezinC. I461;C. XI66

vezir Bk, vuzera C. I 179, 226; C. HI 279; C. IV
267; C V 155; C. VII 339, 340, 348, 358,
360, 363; C. VIII 261; C. IX 528; C. X 312,
328, 329, 358; C. XI 1 18; C. XII 357, 358,
474

veztr-i akil C VII 361

vezfr-i rasid C Vll 362

vezir-i hilekar C. I 183

vezfr-i mekkar C. I 180

vezirlikC. XI 117

vezn-i salimi C. 1 53

vicdan C. IV 165, 166, 172; C. IX 439; C. IX
474; C. X 287

vicdan azabi C. Ill 457

vicdani C II 94; C VHI 305; C. IX 642

vidad C. XIII 52

vifak C VIII 622

vika' C XII 573

viladet C III 480

vilayet-i can C II 49

vilayet-i Islam C. XIII 250

vfrane C. Ill 318, 324, 326; C. V 302; C. VI 60,
350; C. IX 44, 250, 387; C. X 409; C. XI
120, 329-331, 390, 533; C. XII 372, 522,
598; C. XIII 104

vird Bk. evrad C. V 105, 106; C. VI 165, 179; C.
VIII 119, 122; C. XII 168

visal Bk. vuslat, vasl vusu'l C, I 72, 74, 85, 88;
C II 425, 495, 508; C HI 35; C. IV 220,
265; C V 283, 380; C. VI 211, 271, 294,
452, 499, 524, 607, 614, 626; C. VII 126,
452, 552; C. VIII 422; C. IX 298; C. X 540,
579; C XI 278, 317, 584; C. XII 110, 111,
242, 246, 311, 569; C. XIII 180, 181, 235

visal hazinesi C. XII 471

visal sarhosjan C. XI 587

visal sarabi C. XIII 89

visalden sakinin C, II 495

visal-i Hak C. XI 587

visal-i ilahf C. XI 279, 584; C. XII 471

visal-i mutlak C I 72

visalin nihayetleri C. XIII 235

vitriyyet C I 548; C III 332; C. VIII 553; C. X
322

vuhus. C. X 88

vukaf-i zevkf ve vicdani C. VII 230

vuslat bay rami C. VI 394

vuslat Bk. visal, vasl, vusul C I 74, 80, 85, 204,
535, 550; C. HI 459, 463; C. V 380, 381; C.
VI 217, 294, 384, 398, 464, 517, 520, 523,
528, 588, 597, 601, 602, 604, 605, 613,
624, 631; C. VII 253, 254, 451, 455, 499;
C. X 95, 460, 523, 580, 616; C. XI 176,
214, 323, 563; C. XII 242, 247; C. XIII 31

VUSlat-l Hak C. Ill 252, 433; C. IV 20; C. VI 356,
598

vuslat-i ilahf C. II 230

vuslat-i yar C. VII 454

vuslat-i zatf C. IV 191

vuslat-ilallah C. VII 455

vusul askiC. VI 217

vusul Bk. vuslat, visal, vasl C. I 47, 56, 120,

*£P?

fr

MESNEVt-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVt-6 •

136, 528; C. II 237, 240, 245, 327, 556,
557; C. Ill 365; C. IV 265; C. V 264, 300,
378, 379; C. VI 589; C. VII 34, 84, 199,
217; C. IX 15, 17, 19, 482, 531; C. X 54,
440, 479, 492, 510, 540, 580, 582, 583; C.
XI 205, 254, 256, 403, 478; C. XIII 222,
233, 274

vusul halkasi C. IX 651

vusul talebi C. V 265

VUCUb-i zatf C. II 276; C. Ill 324, 328, 376; C. XII
404

viicud Bk. varhk C. I 73, 83, 230, 359, 455,
496, 499, 512, 520, 521, 523, 530, 568,
569, 570; C. II 71, 239, 358, 426, 427,
462, 508; C. Ill 16, 181, 239, 265, 427; C.
IV 191, 346, 414; C. V 17, 429; C. VI 57,
69, 115, 336, 470, 530, 539, 546, 617; C.
VII 21, 386, 400, 488; C. VIII 12, 85, 126,
204, 215, 268, 281, 340, 341, 371, 427,
451, 515, 540, 566, 567, 585; C. IX 69,
185, 205, 206, 213, 214, 259, 263, 282,
299, 335, 362, 364, 398, 412, 430, 516,
580, 584, 585, 639, 640, 643, 645, 646,
651; C. X52, 74, 199,257,270,271,314,
374, 380, 445, 456, 479, 480, 539, 585,
594, 605, 606, 635; C. XI 65, 84, 151, 201,
237, 475, 476, 480, 505, 527, 528, 553,
589; C. XII 64, 79, 121, 149, 166, 251,
271, 302, 335, 399, 403, 412, 542, 565,
575, 606; C. XIII 84, 128, 139, 140, 161,
204, 264

viicud ayn-i rahmettir C. XII 272

viicud birdir C. II 66; C. V 272; C. IX 647

viicud da'vasi C. II 539

viicud giine§i C. VI11 566

viicud Hakk'indir C. U 526; C. VII 326

viicud halkasi C. IX 650

viicud iklfmi C. V 328

viicud kokusunu koklamak C. XII 520

viicud ormani C. Ill 396

viicud ve sifat benimdtr C. IV 384

viicud ve varhk birdir C. V 271

viicud vehmiC. VIII 281

vucudat-i izafiyye C. I 134, 158; C. 11 212-214,
219, 319, 477, 478; C. Ill 105, 106, 191,
192, 423, 424; C. V 136, 262, 340, 636; C.
VI 617; C. VIII 302, 406, 540, 546; C. IX
82, 141, 254, 536, 551; C. X 121, 253,
372, 373; C. XI 23, 169, 221, 285, 335,
346, 348, 452, 524, 526, 527; C. XII 40,
42, 82, 101, 105, 134, 193, 272, 382, 398,
425, 582; C. XIII 44

vucudat-i kesife C. X 373

vficiidaM mevhume C. I 158; C. II 163; C. VIII
118; C. IX 213; C. XI 29; C. XII 120

vucudat-i mukayyede C. I 231, 455; C. XI 59

vucudat-i unsuriyye C. I 232

viiciiddan kurtulmak C. II 307

viicud-i abdani C. II 18, 20, 40, 51, 196, 307-
309, 337, 411, 476, 503; C. Ill 234; C. IV
205, 281, 338; C. V 152, 166, 308, 594; C.
VII 174, 411; C. VIII 79, 82, 85, 91, 117,
238, 281; C. IX 60, 339, 341, 343, 436,
437, 643, 646; C. X 67, 96, 97, 211, 309;
C. XII 110,404

viicud-i adem C. VI 405; C. IX 532

viicud-i alem C. Ill 299, 300

vucud-i amm C. I 231, 536; C. X 556; C. XI 59

vucud-i ayni C. IV 381; C. Vll 167; C. VIII 341,
342

vucud-i ayni ve hand C. Ill 299

vucud-i ayni ve izafi C. IV 382

viicud-i ayni-i harici C. VI 183

viicud-1 berzahi C. Ill 305; C. X 403

viicud-i be?er C. Ill 397; C. VI 60

viicud-1 camid C. 1231

vucud-i cismani C. IX 287; C. X 602, 606; C. XI
235; C. XIII 45, 276, 278

vucud-i e§ya C. V 578; C. VII 348

viicud-i hadis C. VIII 341

vucud-i Hak C. I 359, 449, 519, 538, 544, 545;
C. 11 34, 88, 272, 281; C. Ill 281, 477; C. IV
255, 387; C. V 136, 337, 353, 564, 567,
578; C. VI 347; C. VII 79, 489; C. VIII 12,
92, 450, 508, 566, 586; C. IX 178, 278,
333, 363, 365, 501, 644, 647; C. X 304,
315, 422, 456, 581-583, 604, 624; C. XI
151; C. XII 145, 543; C. XIII 17, 69

vucud-i Hak aynasi C. XII 1 1 7

viicud-i Hak gtine§i C. V 339, 340

viicud-1 hakiC. 1X144

vucud-i hakiki C. 1 51, 75, 79, 80, 82, 86, 213,
214, 234, 235, 352, 359, 528, 532, 534,
548; C. II 152, 159, 162, 242, 243, 266,
276, 307, 308, 323, 324, 329, 471, 480,
529; C. HI 16, 34, 49, 69, 71, 105, 106,
114, 191, 231, 290, 308, 313, 314, 328,
332, 366, 379, 449, 460; C. IV 35, 220,
298, 373, 464, 501; C. V 136, 142, 159,
161, 253, 262, 268, 271, 304, 306, 335,
338-340, 344, 349, 358, 389, 595; C. VI
69, 102, 116, 182, 200, 261, 266, 297,
309, 314, 347, 399, 447, 451, 467, 468,
471, 473, 493, 539, 561, 597, 617, 622; C.
VII 41, 106, 137, 163, 185,227,242,260,
262, 285, 425; C. VIII 52, 118, 179, 209,
216, 238, 240, 247, 302, 334, 338, 406,
431, 460, 508, 553; C. IX 13, 69, 117, 245,
246, 278, 334, 335, 340, 343, 347, 348,
350, 360, 365, 371, 404, 430, 436-438,
508, 522, 545, 551, 580, 587, 618, 620,
639, 645, 648; C. X 34, 35, 38, 50, 74, 75,
96, 163, 180, 181, 184, 199, 215, 253,
271, 283, 314, 322, 340, 371, 372, 374,

^cSP?

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER lNDEKSl

395, 456, 457, 462, 474, 480, 581, 615,
624, 625; C. XI 22, 27-29, 34, 39, 41, 50,
51, 59, 62, 92, 94, 97, 151, 153, 201, 217,
220, 221, 232, 233, 245, 247, 248, 255,
257, 259, 279, 282-285, 287, 288, 315,
323, 341, 475, 478, 480, 482, 483, 487,
525, 527-531, 533, 580, 605; C. XII 39,
81, 82, 122, 134, 149, 168, 193, 232, 272,
278, 280, 299, 310, 355, 382, 394, 403,
411, 425, 462, 467, 520, 521, 537, 538,
543, 552, 562, 568, 575, 582, 583, 589; C.
XIII 24, 38, 45, 46, 54-56, 68, 77, 128,
204, 244, 276, 277, 278, 280, 333, 334
vucud-i hakiki askt C. I 171
viicud-i hakiki birdir C. V 246
viicud-i hakiki deryasi C. Ill 3 1 3; C. XII 1 1 3, 24 1
viicud-i hakiki felegi C. XI 94
viicud-i hakiki gune§i C. XII 381, 494
viicud-1 hakiki hakikatii'l-hakayiktir C. XII 93
viicud-i hakiki-i Hak C. V 242; C. VIII 424, 430;
C. IX 253; C. X 25; C. XI 212; C. XII 93,
116,120,402
vucud-i hakiki-i namutenahi C. XI 23; C. XII 81
viicud-i Hakk C. VIII 301; C. IX 207
viicud-1 hakkam C. II 20, 40, 196, 307-309,
319, 337, 411, 446, 476, 503, 510; C. Ill
45, 367, 436; C. IV 338; C. V 25, 152, 166,
594; C. VII 127, 174, 543; C. VIII 85, 117,
238, 281, 339, 531, 533, 537; C. IX 60,
343, 373, 420, 437, 643, 644, 646; C. X
67, 96, 97, 127, 211, 309, 311, 440, 601;
C. XI 223, 224, 286, 287, 587; C. XII 150,
227
vucud-i Hakk'i isbat C. XII 196, 592
viicud-i Hakk-i Mutlak C. X 348
vucud-i halk C. VIII 450, 508; C. IX 501
viicud-i harici C. II 94; C. VII 386; C. VIII 240; C.

XI 34
viicud-1 hayalT C, XIII 45
vucud-i ilmf C. I 436; C. Ill 299; C. IV 199, 381;
C. VI 183, 336, 598; C. VII 167, 480; C. VIII
240, 341, 342; C. XIII 230
viicud-i imkani C. VI 169, 176; C. VIII 531, 566;

C. IX 122; C. XI 12, 31; C. X1II93
viicud-i insani C. I 226; C. Ill 398
vucud-i insani memleketi C. VIII 171, 261
viicud-i i'tibart C. V272

vucud-i izafi C. I 119, 153, 158, 210, 213, 361,
436, 534; C. II 16, 152, 324, 343, 396,
432, 471, 481, 482, 540; C. Ill 192, 193,
194, 215, 328, 473; C. IV 35, 117, 192,
196, 220, 297, 298, 373, 374; C. V 101,
138, 145, 242, 253, 359, 456, 473, 576,
595; C. VI 103, 109, 115, 182, 257, 261,
288, 314, 324, 328, 330, 347, 369, 397,
447, 451, 467, 470, 471, 561, 568, 589,
592, 593, 598, 608, 612, 617, 638; C. VII

17, 21, 38, 160, 163, 285, 386, 393, 401,
403, 411, 491, 492, 501, 506, 519, 522,
537; C. VIII 87, 118, 135, 168, 175, 186,
216, 217, 221, 225, 239, 240, 320, 321,
432, 460, 529, 542; C. IX 81, 120, 141,
175, 215, 238, 244, 245, 246, 253, 267,
277, 332, 334, 347, 348, 382, 437, 438,
472, 473, 501, 506, 517, 527, 587, 588,
601, 613, 617, 623, 639, 648; C. X 23, 30,

33, 34, 35, 53, 54, 74, 154, 181, 215, 253,
256; 258, 266, 272, 338, 344, 347, 348,
373, 374, 442, 462, 531, 537, 549, 571,
579, 615, 625, 627, 629, 635; C. XI 27-29,

34, 35, 91, 94, 97, 136, 198, 201, 214,
224, 245, 255, 314, 333, 360, 361, 404,
449, 452, 453, 454, 456, 467, 475, 477,
481, 553; C, XII 82, 101, 103, 113, 178,
241, 242, 355, 381, 382, 394, 400, 403,
413, 463, 485, 537, 538, 572, 583; C. XIII
24, 46, 55, 56, 68, 69, 139, 204, 218, 276,
277, 311, 317, 326, 331, 333, 334

viicud-1 izafi alemi C. VII 1 75

viicud-1 izafi argi C. IX 528, 529, 530; t. XII 536

viicud-1 izafi gemisi C. XIII 38

viicud-1 izafi-i beser C. XI 563

viicud-i izafi-i halk C. XIII 45

viicud-i izafi-i kesif C. IX 644

viicud-1 kadim C. IX 438; C. XIII 128, 244

viicud-i kesif C. Ill 16; C. V 342; C. VIII 229; C.
IX 645, 647; C. XI 168, 264; C. XIII 277

viicud-i kesif-i izafi C. IX 350

viicud-i kevni C. IX 348, 527; C. X 74

viicud-i latif C. Ill 477; C. V 338; C. VIII 229; C.
IX 205, 647; C. X 373

viicud-i latif-i Hak C. 1 530; C. II 160; C. IX 349,
644

viicud-i latif-i hakiki C. I 35 1

viicud-i la-yetenahi C. I 433

viicud-i mahdud C. XI 248

viicud-i mahz C. IV 297; C. VI 561 ; C. IX 62 1 ; C.
XI 452; C. XII 82, 272

viicud-i rnanevi C. vm 612, 613; C. XI 324

viicud-i mecazi C. I 539; C. Ill 183, 447, 486; C.
IV 35, 165, 184, 192, 193, 419, 420; C. V
53, 159, 161; C. VI 331, 601, 609, 616,
618; C. VII 127, 260; C. VIII 504; C. IX 69,
71, 245, 246; C. X 38, 54, 199, 579, 630,
631; C. XI 325; C. Xll 41, 117, 122, 177,
467, 583; C. XIII 54, 193,326

viicud-i mecazi ve izafi C. X 609; C. XII 583

viicud-i mevhu C. I 52

viicud-i mevhum C. 1 63; C. II 91, 319, 322,
359; C. Ill 27, 45, 365, 366; C. IV 230; C. V
456, 473, 474, 475, 563; C. VI 254, 498; C.
VII 326; C. VIII 227, 236, 238, 334, 338,
525, 529; C. IX 206, 345, 363, 600, 617,
618; C. X 54, 159, 163, 171, 179, 184,

C £P?

MESNEVf-1 §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6 .

186, 497, 601, 606, 625; C XI 151, 258,
430; C. Xll 64, 111, 119, 120; C. XIII 45,
153, 339

vucud-i mevhum-i abdani C. IX 420

viicud-i mevhum-i izaff C. VIII 508; C. IX 438; C.
XI 258

viiciid-i mevhum-i mecazi C. VI 598

viicud-1 misaliC IV 451, 468

viicud-1 muhayyel C. XI 478

viicud-i mukayyed C 1 231; C. XI 284; C. XII 82

vucud-i mutlak C I 46, 209, 230, 231, 250,
261, 359, 448, 450, 454, 456, 471, 474,
512, 514, 516, 524, 535, 536, 538; C. II
33, 37, 40, 42, 67, 93, 160, 208, 214, 255,
279, 281, 396, 477, 543; C. Ill 16, 32, 73,
191, 199, 231, 240, 254, 275, 325, 377,
460, 482, 499; C. IV 118, 151, 191, 219,
281, 381, 396, 420, 451, 452, 453, 479,
514; C. V 17, 18, 24, 120, 161, 253, 501,
635; C. VI 23, 86, 327, 397, 405, 463, 539,
568, 592, 593, 617; C. VII 184, 301, 317,
334, 381, 393, 403, 410, 488, 506, 520,
537, 553; C. VIII 90, 91, 106, 107, 111,
239, 247, 436, 473, 570, 589; C. IX 25,
244, 336, 347, 364, 499, 502, 506, 509,
512, 545, 580, 621, 622; C. X 314, 372; C.
XI 48, 59, 243, 258, 284, 287, 343, 524-
529, 563; C. XII 137, 282, 355; C. XIII 94,
95

viicud-i mutlak-i Hak C. I 214, 361; C. Ill 230,
477, 478, 491; C, IX 335, 360, 365; C X
347; C. XII 117

viiriid-i mutlak-i latif C. I 395

viicud-i miimkin C. II 208, 426; C, III 328, 331;
C. VIII 571; C. Xll 404

VUCUd-i mustakll C. I 455; C. IV 298; C. VI 347;
C. VII 242; C. IX 214; C. XI 452; C. XII 82;
C. XIII 94, 128

viicud-i nefsu'1-emr C. VIII 447, 450

viicud-i rahman C. I 550

viidid-i ruhant C. IV 42

vucud-isirfC. XI 527

viicud-i surf C. XII 404, 405, 408-410

viicud-1 sehadi C. IV 451

viicud-1 tabii-i arizi C. Ill 366, 376

viicud-i tabii-i aslt C. Ill 376

vucud-i unsurf C. II 331; C. V 217; C. VIII 371,
571; CXI 505

viicud-1 vacib C. II 208, 426; C. Ill 328, 331; C.
VIII 340, 531,554,571

viicud-1 vahid C. Ill 240, 281; C. IV 137; C VIII
531, 554; C. 1X87

vucud-l vahid-i Hak C. 1 358; C II 330; C. X 258;
C. XI 284

viicud-1 vahid-i hakikiC. I 361, 419, 432; C. Ill
427; C. IV 224, 346; C. VII 184, 241; C. IX
254, 506; C. X 152, 256, 257, 316; C. XI

221, 480, 481, 598; C. XII 335, 413, 552

viicud-1 vahidiyyet C. VI 539

viicud-1 vahidu'1-ayn C. VII 41

viicud-1 vehmi C. II 158, 245; C. Ill 236; C. IV
191; C. V 27, 246, 456; C. VI 266, 312,
589; C. VIII 148, 236, 525; C IX 206, 287;
CXI 77, 179, 354; C. XIII 95

viicud-1 zahiri C. IV 42; C. V 457; C. VI 400

vucud-l Zllli C. IX 371; C. XII 82; C. XIII 31 1

viicud-i zilli-i halk C. IX 253

vucud-i zulmani C. XIII 277

vucudiC. I 108

viicudi feylesof C. 1 53

vucud-i hadis C. IX 438; C. XIII 128

Viicudiler C. I 50, 51, 52; C. XIII 93

viicudflik C. I 50, 51;C.X11I83

viicudun ash C. I 457

viicudun niizulii C. I 536, 537

viicudun vahdeti C. XII 166

viicuhBk. vechC. XII 109

vucuh-i Hak C. XII 168

viicuh-i ilahiyye C. XII 168

viicuh-i te'sirat C. 1 339

vucuh-i CibrilC. 1X511

vucuh-i te'sirat C. X 53

vuzera Bk. vezir C. II 260

Y

ya C. IV 435; C. VII 453; C. X 40; C. XI 233, 234

ya Htt C. XII 442

yaRabC. X11I109, 112

ya Rabbi CHI 335

yaban adami C VII 230

yaban esegi C VII 307, 308; C VIII 606; C XII
362

yaban kavunu C. V 156

yaban okiizii C. XII 362

yabanci C I 336; C. Ill 340, 341; C. IV 459; C
VIII 598

yabani meyve C VII 210

yadda§tC VIII 142

yag C. VIII 176, 177, 362, 366; C. IX 21; C. X
319, 395,411

yagma C X 590, 591; C XII 294

yagmur C 1 1 15; C II 43, 48, 50, 51, 55, 56; C
111 458; C. IV 301, 515; C. V 185, 342, 634;
C. VII 297, 507; C. VUl 27, 322, 355, 459,
547; C. IX 56-58, 62, 85, 515; C. X 106,
131, 352, 473, 631, 632; C. XI 321, 357; C.
XII 89, 90, 259, 429, 587; C. XIII 294

yagmur bulutu C. IV 509

yagmur suyu C. II 226, 230; C IV 516

yahni C. IX 125; C XII 187, 188

yahudlC. I 176, 205, 269; C IV 276, 277, 317;
C. V 122, 335; C VI 213, 332, 558; C. VII
112, 113; C. VIII 86, 197; C X 164-166,
182, 347; C XI 214, 306, 308-310, 337,
341, 344; C XII 156, 157, 164, 165, 167-

csep^a

TERlMLER, DEYlMLER VE BAZl KELlMELER iNDEKSl

172, 174, 175, 176, 186, 187, 189; C. XIII

154, 155
yahudi vezir C. I 182
Yahudice C. VIII 84
yahudfler C. I 175-177, 270; C. II 555, 556; C.

HI 235, 392; C. VIII 48, 212, 615, 616; C.

XI 129, 599; C. XII 177
yakaza C. IV 307; C. XI 122
yakin C. VIII 342
yakinhk C. II 206; C. V 195, 196, 197; C. VIII

566, 567; C. XI 232, 571
yaki§ikh C. XI 235
yaki§iklihk C. XI 241
yakin C. I 1 70, 220; C. II 73, 275; C. Ill 43, 242;

C. IV 288; C. V 29, 30; C. VI 453-455; C. VII

425; C. VIII 194, 204, 306; C. IX 109, 110,

413, 649; C. X 182, 183, 381, 535, 536,

577, 582; C. XI 73, 74, 395-397, 599; C.

XIII 100, 266, 343, 344
yakin ayinesi C. IX 641
yakQt C. IX 441; C. XII 236, 507, 508
yalan C. I 144; C. Ill 184; C. IV 248, 249, 294,

473; C. V 44; C. VI 245; C. VII 95, 307; C.

VIII 361; C. X 19, 59, 566; C. XI 179; C. XII

104, 267, 330; C. XIII 68, 123, 124, 126,

308, 319, 320
yalan kokusu C. X11I 319
yalan soz C. XII 212, 213; C. XIII 319
yalanci C. 1 186; C. VII 86; C. XI 128; C. XII 104,

105
yalanci miiddef C. I 174, 175
yalanci mur§id C. II 106, 108, 109, 119, 122; C.

V 75, 76; C. VII 493, 527; C. IX 495; C. X

231, 381; C. XI 507; C. XII 204, 205, 212;

C. XIII 42, 43, 134, 320
yalanci padi§ah C. II 120
yalanci sabah C. X 533
yalanci sufi C. X 504
yalanci §eyh C. II 109-112, 120, 124; C. V 76;

C. VI 50, 51; C. VII 367, 495, 498; C. VIII

54; C. IX 479, 480; C. X 341, 382; C. XI

216, 426; C. XIII 133, 134,250
yalanci ve riyakar §eyh C. VII 320
yalanci yuzii C. IV 463
yaldizC. VIII 105
yah C. XII 626
yahn ayak olmak C. I 104
yaltaklanmak C. IX 226
yalvarmak C. VI 375; C. IX 520, 521, 524; C. X

610, 611; C. XI 594; C. XIII 112
yamali elbise C. V 113; C. VI 32, 378
yanakC. IX 140
yangin C. II 488, 489

yanmak C. Ill 484, 485; C. VI 483; C. XIII 47
yaprak C. V 530; C. VI 272, 526; C. VIII 214; C.

X 20, 154, 472; C. XI 429, 580; C. XIII 47
yar Bk. ma'§uk, canan C. I 74, 83, 191, 248; C.

Ill 20, 22-24, 45, 59, 60, 305, 306; C. V
125; C. VI 364, 365, 371; C. IX 67; C. X
145, 355, 462, 537; C. XI 16, 173, 177,
178, 181, 200, 209, 213, 372, 518; C. XII
137, 207, 232, 233, 250, 251, 261, 311,
544; C. XIII 53, 55, 56

yara C. XII 220, 221

yaradihs C. XI 405

yaran C. I 248

yaran-i salih C. XIII 343

yarasa C. II 224, 471; C. Ill 28, 222; C. IV 52,
79, 85, 405, 502, 503; C. VI 320, 321; C.
VII 256; C. VIII 108, 109, 110; C. X 536,
537; C. XI 48, 74, 77, 238, 401; C. XII 57,
99, 402, 462, 463, 467, 473

yarasahk C. XII 472, 473

yardim C. IX 489; C. X 91, 92; C. XII 69

yank C. IV 299

yanm gun C. XII 370

yann C. Ill 352; C. XII 256

yan§ giinleri C. VIII 308

yar-i acib CXI 212

yar-i cismanf C. XI 169, 170

yar-i gar C. XI 207, 363

yar-i hakikf C. Ill 21, 61; C. V 522; C. VI 365,
382; C. VII 308, 335; C. VIII 209, 422; C, IX
397; C. X 462, 579; C. XI 218, 327, 372; C.
XII 120, 121, 531; C. XIII 53, 93

yar-i haric. C. Ill 195, 196

yar-i kamilC. XII 251

yar-i ma'nevi C. VII 540

yar-i muhalifC. 11124,25

yar-i sadik C. VII 173; C. XI 173, 181

yarin aim C. XII 232

yarin gdlgesi C. Ill 20

yarin sirnC. I 132

yarin visaii C. XIII 102

yasakci C. VIII 595

yasemin C. Ill 458; C. X 126, 445; C. XI 195; C.
XII 258

Yasfn okumak C. XI 189

Yasin ve En'am okumak C. XI 186

ya§ C. XIII 258

ya§amakC. VI 291; C. XI 597

ya§hk C. Ill 450; C. IV 485

yavru C. VII 449; C. XI 583

yay C. I 234, 420, 421, 495, 498, 509; C. Ill
361; C. V 473; C. VI 257; C. VII 505; C, VIII
486; C. IX 139; C. X 634; C. XII 12, 13, 16,
146-148, 151, 152; C. XIII 77, 162, 180,
219,285

ya-yi hikaye C. X 207

ya-yi hitab C. X 207

ya-yi liyakat C. VII 179; C. X 71

ya-yi ta'zim C. VII 503

ya-yi tenkir C. VII 474

yayik C. VIII 362

cgXStf

MESNEVM §ER?F §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

yaz C. II 291, 375; C. IV 300; C. V 112; C. VI
307, 352; C. IX 58; C. XI 318, 464, 582,
588, 596; C. XII 577
yaz mevsimi C. VII 22
yaziC. XI 50, 133, 183,602
yazime§kiC. IV 14
yazi yazma C. VII 374
yazmak C. XIII 328
yecuz, la-yecuz C. XI 102; C. XII 194
yedi Bk, seb'a C. I 44; C. V 560; C. VI 472; C. IX

316
yedi adam C. V 527, 542
yedi agac. C. V 528, 540, 542
yedi arslan C. V 542
yedia'zaC. 1272; C. XI 582
yedi ba§ C. XIII 248
yedi ba§U ejderha C. XIII 248
yed-i beyza C. Ill 303; C. IV 129; C. V 333; C. VII

335, 551; C. VIII 182, 458, 519; C. IX 501;

C. XI 231; C. XII 396; C. XIII 178
yedi bin sene C. VIII 554
yedi cehennem C. II 438; C. XIH 229, 230
yed-i celal ve cemal C. IV 227
yedi deniz (derya) C. HI 445, 446; C. IV 449; C.

X 205, 631
yedi evsaf-i hamtde C. XII 278
yedi felek C. I 476; C. II 334; C. IV 381; C. VIII

493; C, X 67; C. XI 49; C. XIII 223
yed-i feyyaz C. II 128
yed-i Feyyaz'da buhl yoktur C. VII 275
yedi gok (yedi sema) C. I 264, 325; C. II 212; C,

VII 284, 285
yedi Gunes. C. IV 381
yed-i HakC. II 301

yedi iklfm C. II 376; C. Ill 229; C. IV 363
yedi kapih cehennem C. I 272
yedi kat arz C. II 386
yedi kat semavat C. IV 382
yed-i kudret C. Ill 107; C. VII 312; C. XI 136; C.

XIII 218
yedi kuru basak C. XII 278
yedi letaifC. Ill 213
yediMushafC. X 551
yedi okuzC. 1X317
yedi perde C. VII 220
yedi renk C. XI 353; C. XII 314
yedi semiz okiiz C. XII 279
yedi sene boiluk C. XII 278
yedi sene kithk C. XII 278
yedi seyyare C. Ill 446; C. IV 449; C. VII 220; C.

X444;C. XI49;C. XI1341
yedi sifat-i zemime C. XII 278
yedi gem' C. V 523, 525, 527
yedi tabaka C. IV 424; C. X 197, 198
yedi tank C. IV 382
yedi velfC.V 542
yedi yesjl ba§ak C. XII 278

yedi yildiz C. II 505

yedi ytiz yil C. XI 379

yedi zayif okiiz C. XII 278, 279

yediginden yedirmek C. XIII 29

yedinci C. IX 371

yedinci did Mesnevi C. XI 16

yedinci felek C. IV 452; C. VI 36; C. VIII 241

yedinci gok C. Ill 430; C. VII 441; C. IX 372

yedinci kat gok C. VIII 531

yedinci kat yer C. Ill 449

yedinci mertebe C. VII 441

yedinci tabaka C. IV 438, 439

yedullah C. IX 53

Yef alii ma ye§a' C. XI 24

yegah perdesi C. II 137

yehudC. VIII 615

yeis C. Ill 428; C. X 507

yel C. VI 607; C. VII 59

yelken C. V 83; C. VII 59

yem C. X 203

yemek C. VI 354; C. VII 136, 137, 551; C. IX

455, 456; C. X 229, 236, 244, 408; C. XI

377, 542; C. XII 396; C. XIII 248, 264, 340,

341
yemek ve icmek C. IV 332, 442, 443; C. V 450;

C. VII 552; C. IX 59; C. X 545
yemek yemek C. VIII 3 1 7
yemfn C. IV 90, 91, 92, 279, 280, 283; C. IX 51
yemi§ C. IV 387; C. VII 14; C. IX 478; C. XI 582,

583; C. XII 409; C. XIII 209
yemisH agac C. XII 409
yemm C. XIH 334
Yem§i miikibben C. XII 221
yenabf-i hikmet C. VI 45
yenbu'-i iiahf C. II 367
yenge C. XIII 24, 25
yenge hanim C. XIII 25
yeni C. IX 388
yeni misafir C. XII 505
yenilik C. II 96

yer C. VI 531, 533; C. VII 297; C. XII 525, 526
yerhamixk' Allah C. IV 223
yeryuzu C. HI 411; C. XII 91, 186, 249, 261,

384, 386, 411, 438, 557; C. XIII 163, 278,

287
yeryuzu melekleri C. VIII 321, 322
yeryuzunde gezmek C. XII 223
yeryiiziinun yetimleri C. IX 83
ye'sC. XII 138
yesarBk. sol C. XII 126
Yesteftihun C. VIII 616, 617
ye§b C. I 212
ye§il C. Ill 213, 442; C. V 60; C. XI 324; C. XII

171,314
ye§ilba§akC. 1X316
yesjl dal C. I 409
yesil libash C. VII 286

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER tNDEKSt

ye§il olum Bk. mevt-i ahdar C. X 38, 501; C. XI

255
ye§il sahra C. VI 302
ye§illenmek C. XIII 47
ye§illik C. Ill 373; C. VIII 463, 464; C. X 146; C.

XII 153, 259, 311; C. XIII 134, 208
ye§im C. 1 212, 373

Ye§rabun C. XIII 15; C. VIII 421

yetim C. IV 153; C. V 39; C. VI 426, 593; C. XI
185, 186; C. XII 299

yetim mahni yemek C. II 444

yetmi§ iki C. X 348

yetmi§ iki firka C. II 381; C. X 182, 264, 271

yetmi§ iki millet C. II 380; C. VI 616; C. X 182,
347; C. XI 179, 533, 603; C. XIII 45

yetmi§ ug firka C. X 182; C. XII 187

yevm-i ahiret C. 11 455; C. VIII 555

yevm-i ba's C. II 540; C. Ill 395; C. V 105, 467;
C. VI 119; C. VII 395; C. 1X494

yevm-i din C. II 377; C. HI 48; C. V 433, 468; C.
VII 363; C. XI 463; C. XII 316; C. XIII 203,
267

yevm-i hisab C. V 433

yevm-i kiyamet C. II 377, 381, 409, 438, 441,
458, 466, 540; C. Ill 98, 298; C. V 472,
572; C. VIII 323, 415, 524

yevm-i nu§ur C. II 540

Yezdan C. Ill 100, 106; C. IV 235, 237

yd C. VI 146, 147

yilan C. I 269, 300, 442; C. II 102, 103, 123,
124, 130, 184; C. Ill 56, 59, 60, 88, 170,
171, 237; C. IV 23, 28, 31, 34, 39, 128,
298, 432-434; C. V 28, 29, 261, 264, 268-
271, 277; C. VI 46, 102, 109, 154, 237,
275, 280, 290, 313, 314, 366, 425, 437; C.
VII 189, 415; C. VIII 194, 209, 298, 525,
576; C. IX 112, 113, 185, 216, 461, 501,
503, 544, 619; C. X 118, 166, 175, 176,
224, 368, 543, 544; C. XI 25, 57, 98, 99,
397, 430, 446, 447, 457, 458; C. XII 75,
77, 80, 81, 90, 125, 153, 251, 252, 364; C.

XIII 64, 65, 66, 150, 191, 248, 340, 346
yilan tutucu C. V 284

yilamn efsunu C. II 123

yilanin gozunu kor etmek C. VIII 576; C. XII 364

yildmm C. XII 89, 100; C. XIII 294

yiidiz Bk. necm C. I 342, 523; C. II 155, 288,
473, 474, 481, 505; C. Ill 241, 291; C. IV
307, 382; C. V 156, 245-248, 387; C. VI
399, 446, 473, 551, 597, 598; C. VII 138,
141, 146, 162, 180, 182-185, 280; C. VIII
297, 484, 485, 491, 543, 550, 577; C. IX
238; C. X 38, 151, 181, 215, 289, 405,
406, 479, 606, 632, 633; C. XI 12, 43, 44,
45, 46, 47, 48, 50-52, 75, 77, 216, 237,
256, 281, 314, 316, 317, 387, 460, 519,
520, 555, 556, 558, 560, 620; C. XII 233,

275-277, 281, 303, 342, 359, 363, 366,
367, 386, 392, 393, 397-399, 445, 478,
540; C. XIII 63, 161,345

yildizlar Bk. nucum C. I 263; C. IX 19

yddizlara kamilin batinindan imdad C. VII 176

yildizlann aglamasi C. VII 280

yildizlann te'siri C. I 342; C. VI 552

yddizname C. II 305

yirticiC. X200, 201;C. XII 422

yirtici hayvan C. 11 78; C. X 87, 88, 200, 201,
229, 230

yirticilann sultani C. X 246

yigit C. XI 277

yine gel C. XI 400

yirmi dort avaze C. II 87

yirmi dort makam C. II 87

yirmi dort §u'be C. 11 87; C. XI 540

yiyecekC. XII 551, 552

yiyici-yenilmi§ C. V 25

yok Bk. ma'dum C. I 233; C. II 43, 508; C. Ill
355; C. VI 324, 561, 568, 597, 598; C. VIII
1 13; C. IX 214, 350, 363, 373, 375, 501; C.
XI 288, 438, 451-453, 455, 456, 478, 582

yok gorunen var C. Ill 195; C. VI 581

yokolmakC. X601

yokluk Bk. adem C. I 358, 520, 569; C. U 242,
266, 267, 323, 359, 483; C. Ill 48, 49, 191,
192, 215, 312; C. VI 169, 561, 598, 599,
601,616, 626; C. VII 126, 174, 175; C. VIII
146, 148, 157, 262, 460; C. IX 189, 344,
346-348, 419, 430, 621, 622; C. X 440; C.

XI 92, 94, 96, 97, 453-456, 484, 485, 498,
503; C. XII 19, 129, 149, 204, 271, 404,
520; C. XIII 27

yokluk atlC. VII 175

yokluk dertizi C. XI 457, 483

yokluk irmagi CXI 215

yokluk yolu C. XII 19

yoksul C. Xll 126

yoktan higbir §ey gikmaz C. II 242; C. Ill 312

yoktan var olmak C. HI 477

yoku§ C. VIII 146

yol Bk. tank, tarikat C. II 293, 295, 300, 302,

425; C. Ill 343, 358, 365; C. IV 57, 171,

197, 361; C. VII 421, 453; C. VIII 296, 428;

C. IX 13, 14, 373-375, 379, 382; C. X 522;

C. XI 29, 175, 178-181, 416, 524, 566; C.

XII 551, 582; C. XIII 31, 68, 75
yol gocugu C. IX 430

yol ikidir C. XI 566

yolkesiciC. Ill 365; C. IX 171

yol vurucu C. VII 189; C. XI 179, 524

yolcu Bk. salik C. I 59; C. HI 35 1 , 365; C. IV 393;

C. VI 65; C. VIII 456; C. IX 619; C. X 468;

C. XI 170, 171; C. XII 164; C. XIII 68
yolculukC. XII 157,274
yolda§ C. IX 354; C. XI 175-178

c^P?

MESNEVI-t SERfF §ERHI / XIII. ClLT • MESNEVl-6

yoilar C. Ill 304

yolun topragi C. XII 410

yularC. IV 382, 383; C. VII 381

yulan gamtnazm eline vermek C. IV 437

yumurta C. Ill 276, 277; C. VI 289, 290; C. VII

336, 551; C. X 152, 208; C. XII 396, 479;

C. XIII 178
yumurta tavuk C. VI 383
yumu§akhk C. XI 21
Yunan feylesoflan C. XII 345
Yunani C. VIII 566; C. XI 480
Yunanice C. XI 576

Yunanller, Yunanhlar C. IV 360; C. X 459
yundku§uC. 1X21, 162
Yunus kavmi C. IX 524
Yusuf-i hakiki C. V 265
Yusuf-i Muhammedi C. V 334
Yusuf~i run C. XII 34
Yusuf-i sahib-kiran C. XI 427
Yusufun gomlegi C X 358
Yutahhirakum C. IX 62
Yut'imu ve yiiskfm C. II 494, 495
ytibuset C.^ VII 547; C. IX 273; C. XI 567
yuk C. II 423, 424; C. XI 254, 380; C. XII 421
yiiksek bina C. VII 425
yiiksek tazyik-i nesimi merkezi C. VII 54
yun C. Ill 49; C. VIII 400; C. XII 162
yiirek C X 246-248
yuruksemaiC. HI 156
yiirtikusulC. Ill 156
yuruyen bir olu C. XI 260
yiisrC. Ill 171
yiiz akligi C. XII 35
yuz Bk. vech C. II 247; C. IV 463; C. XI 56, 95;

C. XII 312
yiiz dilliC. VIII 31 1,312
yiiz gonulluliik C. XI 603
yiiz goz olmak C. XII 241
yiiz giizelligi C. XI 101
yiiz renkli iplik bukikii C. XI 603
yiiz renkli kup C. XI 597
yiiz renklilik C. XI 603
yiiz suyu C. X 266; C. XII 35
Yuzlikune C. IX 179
yiizmeyi bilmek C. II 264; C. XII 618
yuzii san olmak C. Ill 304
yuzucuC. XII 618

yiiziik C. II 464; C. Ill 370, 371; C. VII 364, 366
yiiziin rengi C. I 391
Z
zabita Bk. polis C. VII 36, 37, 49, 51, 52, 66; C.

VIII 82, 83; C. IX 190; C. X 293; C. XII 492;

C. XIII 119, 120, 122,263,264
zabt C. VIII 142
zafer C. V 73, 74; C. VI 557, 558, 571; C. XII

574; C. XIII 156
zafer giinu C. IX 597, 598

zafer riizgan C. VII 60

za'feran C. II 177; C. VII 316, 318; C. XIII 52

zafer-i ma'nevf C. X 579

zahid C. I 57, 325, 341, 342; C. HI 260, 364,
410; C. IV 510-516; C. V 436, 441, 446,
578; C. VI 512; C. VIII 262, 431, 432, 438;
C. IX 212, 41 1; C. X 46, 50, 53; 56, 93-96,
107, 108, 110, 111, 115-117, 120, 121,
124, 132, 133, 140, 141, 159, 160, 161,
163, 170, 172, 184, 185, 230, 231, 234,
406, 411-413, 416, 417, 419-423, 426-
429, 431, 434, 435-439, 445, 493, 498,
506, 537, 580, 581; C. XI 155, 163, 173,
174, 176, 184,. 186, 193, 612; C. XII 61,
302, 606

zahid-i abid C. X 52

zahid-i fakir C. XI 182

zahid-i hu§k CIV 511

zahidimkiblesi C. XI 612

zahidlik C. XIII 25

zahir C. 1200, 304, 305; C. 11 236; C. Ill 280; G.
IV 164, 332; C. V 149, 153, 633; G. VI 458,
486, 487, 491, 497; C. VII 45, 298; C. VIH
247, 313, 314, 317; C. IX 99, 155, 254,
335, 336, 364; C. X 201, 374; C. XI 70,
221, 245, 286, 355, 381, 430, 435, 437,
442, 454, 515, 516; C. XII 24, 57, 149,
160, 193, 310; C. XIII 153, 234

zahir goriicu C. XII 417

zahir gozii C. I 186; C. Ill 173, 249; C. V 551; C.
VIII 476, 522

zahir, batmin unvamdir C. V 221

zahir-bin C. VIII 433, 439, 451; C. XI 372; C. XII
305, 338, 401; C. XII 341

zahirde teklif, batinda tekvin igindir C. VI 278; C.
XII 249

zahire degil, batma nazar C. VII 510

zahiriguzellikC. X 391

zahiri kuvvet C. XII 167

zahir-i §er' C. IX 607; C. XII 57

zahir-i §er'e muhalefet C. IX 14

zahir-i §eriat C. V 599; C. X 35; C. XII 240

zahir-i §eriatle amel C. V 598

zahiriyyet C. IX 53

zahir-perest C. Ill 444; C. VII 309; C. XI 353,
612

zahm C. XII 570, 571

zahmet C. IV 15, 121; C. XI 570; C. XII 152

zahmetsiz nzik C. V 394, 399, 400, 629; C. VI
34

zahr C. I 60; C. V 499; C. VI 490; C. VIII 360

zaika C. II 228; C. HI 28; C. IV 368; C. V 265

zailat C, II 270; C. V 17; C. VIH 302

zairC. IV 107, 108

zakir C. II 425, 426; C. Ill 91, 156; C. IV 97; C.
VII 140; C. XIII 51

zakire-i miifekkire C. XI 65

«^^>

TERlMLER, DEYtMLER VE BAZI KELtMELER lNDEKSt

zakire-i miitefekkire C. VIII 142, 143; C. XII 496

zakkam C. VI 279

Zal C. VIII 419; C. 1X243

zalC XII 411; C. XIII 242, 243

zalam C. XI 264

zalim C. I 179, 400-403, 480; C. II 123, 150; C.
Ill 391; C. IV 9, 10, 13, 15, 284, 412; C. VI
14-16, 19, 22, 26, 28, 29, 32, 164, 298,
301, 591-593, 602; C. VII 43, 44, 52, 350,
415; C. VIII 189, 191, 224, 228, 494, 562;
C. IX 570, 571; C. XI 163, 289, 356, 444,
513,514, 602; C. XIII 270

zalim hakim C. Ill 390

zalum C. VI 14, 70, 119, 601, 602

zaman C. I 498; C. Ill 65, 69, 188, 333; C. V
308, 482, 547, 548; C. VI 147, 298, 317,
405, 539; C. VIII 556; C. X 429; C. XI 92; C.

XII 256, 368, 476-478, 581; C. XIII 66
zaman ve mekan C. I 433

zaman ve mekan kayitlan C. X1I1 78

zaman-i dunyevf C. XIII 76

zaman-i hal C. II 279

zaman-i saadet C. VIII 290

zamamn aktari C. XI 92

zamamn tsa'si C. II 384

zamansizhk C. V 548

zamin C. XI 495

zamir C. II 313; C. Ill 100; C. VI 20, 21, 316,
317; C. VII 210, 211; C. IX 92, 93, 100,
533, 574; C. X 238, 477, 555; C. XIII 39,
325, 326

zamfrin resulleri C. I 36

zamfrini bilmek C. X 226, 229

zampara Bk. zen-pare C. Ill 220; C. X 528

zan C. II 72, 73, 422, 460, 464, 503, 504, 512;
C. Ill 143; C. IV 360; C V 406, 407, 417,
419; C. VI 453, 455, 522; C. IX 110; C. X
577; C. XI 73, 74; C. XII 210, 277; C. XIII
70, 71, 166

za'nC. VII 12

zan ve tahmin C. II 407

zandakaC. IV 118

zani C. Ill 395; C. IV 103; C. X 530

zaniye C. Ill 220

zann-i batil C. XIII 124

zar C. VII 275

zarar igin tasarruf C. Ill 315

zarar-i arami def C. XIII 120

zarar-i hass C. Ill 220; C. XIII 120

zarf C. I 168; C. X 368; C. XI 227; C. XIII 93

zarfiyet C. XII 367

zaruret C. Ill 153; C. VI 215; C. XI 185, 186; C.

XIII 253

zaruret-i tabiiyye C. XII 566
zaruret-i vezn C. II 388, 398
zat C. I 88, 155, 234, 246, 279; C. II 199, 200,
241, 255, 277, 341, 426; C. Ill 32, 214,

239, 241, 268, 375, 491; C. IV 115, 116,
265, 266, 346, 397, 452, 481; C. V 17, 78;
C. VI 358, 494, 503; C. VII 348, 488-490;
C. VIII 238, 364, 443, 444, 564; C. IX 61,
248, 516; C. X 23, 92, 314, 372, 380, 384,
402, 480, 518; C. XI 29, 48, 65, 168, 197,
199, 348, 384, 527, 530; C XII 100-112,
120, 172, 189, 282, 542; C. XIII 27, 31,
327

zat cennetleri C. I 59

zat gune§tC. 1X241

zat i?in ziyadelik ve afat yoktur C. VII 488

zat mertebesi C. II 241

zat-iahadiC.I134, 196

zat-i ahadiyye C. Ill 473, 494; C IV 220; C. VI
116, 397; C. VII 77, 78, 79; C. VIII 360; C.
X 314, 624; C. XI 244; C. XII 324

zat-i ahadiyye-i Hak C. Ill 478

zat-i ahadiyyet C. IX 499, 502; C. XU 272; C.
XIII 216

zat-i baht C. 1 108, 109, 213, 250; C. Ill 491; C.

IV 265

zat-i Hak C. I 382; C II 101, 210, 242, 270,
543; C. Ill 48, 469, 494; C. IV 375, 479; C.

V 460; C. VI 246, 305, 322, 330, 581, 589;
C. VII 25, 490; C. VIII 81, 83, 342, 439,
443, 566, 570, 572, 573; C. IX 123, 214,
243, 302, 323, 363, 422, 563, 617, 618; C.

X 38, 92, 214, 383, 402, 459, 480, 520; C.

XI 244, 256, 366, 429, 500, 528; C. XII
100, 109, 467; C. XIII 128, 235, 317

zat-i Hakk'in nuru C. XII 373

zat-i Huda C. VIII 569

zat-i ilahi C. XI 430; C. XII 399

zat-i ilahiyye C. II 329; C. Ill 38; C. XII 1 10

zat-i Kadfm C. VIII 570; C. IX 612

zat-l latlf C. VI 617; C. VIII 431, 439; 572; C. X

371, 372; C. XI 168, 197; C. XII 307, 576
zat-l Lattf-i Hak C. I 359; C. IX 206; C. X 373,

375, 402; C. XII 577, 583
zat-i mukaddes C. VII 242
zat-i mutlak C. 1 126; C. II 93, 254; C. V 635; C,

VI 598; C. IX 614; C. XI 39, 224, 232; C. XII
572

zat-i mutlak-i Hak C. Ill 425, 450; C. X 374; C.

XII 594

zat-i musemma C. X 402

zat-i sirf CHI 450; CXI 527

zat-i uluhiyyet C. Ill 39; C X 337; C. XII 79, 80,

561, 562; C XIII 76, 234
zat-i vahid C X 23
zatiyla muhit C. XIII 165
zat-maa's-sifat C. IX 613
zatullahC.V168;CVII521
zatu'l-yemin C II 356; C. HI 428
zatu'§-§imal C II 356; C III 428
zaviye C XII 61 1

<^T&>

MESNEVf-i §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

zayifokiizC. 1X316, 317

zebani terk etmek C. XI 586

zebaniC. XU253

zeberced C. VII 162

zebh C. V 567; C. VI 396

zeMh C. HI 255, 257; C. VI 448; C. XI 320, 447;

C. XII 184; C. XIII 33
zecrC. XII 217
zehab C. I 334
zeheb C. I 334
zehirC. IV 11, 12, 294; C. VIII 91, 92, 276, 278;

C. X 200, 221, 367-369, 480, 635; C. XI

25, 26, 98, 115, 116, 227, 447, 457, 472,

523, 537; C. XII 251; C. X11I 14, 15, 67,

128, 146, 156, 226, 227
zehr-ab C. X 370; C. XI 79
zehr-i katil C. X 635
zehr-i ma'nevi C. XI 1 77
zeka C. I 251; C. Ill 145, 250; C, IV 93, 349; C.

VII 159, 160; C. VIII 19; C. XII 193
zekatC. 138, 115, 116; C. Ill 268, 337, 464; C.

IV 16, 415; C. V 143; C. VI 277; C. Vll 461;

C. VI1I^27, 191; C. IX 73-76, 96, 463; C. XI

66, 123, 246, 351, 613; C. XII 69, 192,

247, 519, 600; C XIII 191
zekat kapist C. VIII 204
zekat-i irfan C. XII 508; C. XIII 16, 332
zekavet C. VIII 234, 471, 476; C. IX 66, 151,

229, 232, 234, 235; C. XII 155, 156, 194
zeka-yi surf C. IV 349
zeker C. X 393, 481-483; C. XI 114, 128, 470,

472
zekiC. 11 191; C. X 253
zekiyy-i mutlak C. VI 52
zelil C. II 224, 309; C. V 39; C. VI 368; C. VIII

276, 463; C. IX 284, 285; C XI 192, 194
zellatC. IV 391, 392
zelleC. Ill 18; C. IV 405; C. VII 106, 111; C. VIII

489; C. IX 186; C. X 560, 592; C. XI 448; C.

XII 466
zellet C. X 558

Zellet nefsuhu C. VIII 467; C. XIII 308
zelzele C. I 393; C. II 180; C. V 1 19; C. VI 592;

C. VIII 437, 577-579; C. IX 262; C, XI 166;

C. XII 89; C. XIII 297
zemheri C. VII 297; C. VII 480; C XI 318
zemherir C. VII 368; C. VIII 210; C. XI 33, 588;

C. Xll 88
zemm C. I 560, 561; C. HI 250, 481, 482; C. V

408; C. X 503; C. XI 367; C. XIII 48
zenadik C. IV 439
zenb C. I 470
zenbilC. X 194
zencebil C. II 449, 450
zencefre C. VII 162
zenci C. IV 41 1; C. VI 206-208, 272; C. Vll 78,

414; C. VIII 200, 394; C. IX 282; C. XI 258,

259, 354, 355, 603, 604; C. XII 133; C. XIII
186,205

zenci kole C. VI 198, 204, 209, 219

zencfr Bk. zincir C. HI 386

zendeka C. Ill 364; C. XII 121

zeneb C. II 561, 562; C. XI 320; C. XII 277

zeneb ukdesi C. XI 319, 320

zengf Bk. zenci C. XI 603

Zengfler C. II 439

zengin C. I 1 15, 358; C. II 127; C. VI 32, 67, 68,
164, 478; C. VII 85, 240; C. VIII 397; C. IX
284, 285, 300; C. X 189; C. XI 503; C. XII
69, 370, 445, 499, 505, 518, 519, 599; C.
XIII 247

zenginlik C. IV 17, 47; C. VI 234; C. VII 84, 444;
C. VIII 396; C. XI 104; C. XII 126, 557; C.
XIII 103, 113, 116,289

zengule C. XI 540

zen-pare Bk. zampara C. XIII 180

zeplin C. XII 228; C XIII 255, 261

zerde C. VI 587; C. VII 317; C. XIII 52

zer-i Ca'fefi C. VI 457

zerkC. IV25;C. VII307, 483

zernih-i ahmer C. VII 162

zerrad C. VI 457

zerre C. II 170, 171, 502, 503; C. Ill 390; C. V
24, 25, 522; C. VIII 599; C. X 395, 396,
443, 445, 627; C. XI 26, 27, 28, 152, 153,
281, 487, 531; C. XII 161; C. XIII 220, 243

zerrinkase CXI 613

zevahir Bk. zahir C. VIII 523

zevahir-i e§ya C. XII 375

zevc C. II 280; C. VII 297; C. VIII 228

zevc ve zevce C. XIII 25

zevce C. II 117, 118, 279; C. VII 297; C. VIII
228; C. XI 241; C. XII 546

zevkBk. ezvak C. 1 297, 296, 517; C. II 33, 233;
C. Ill 336, 476, 477, 483, 487, 491; C. IV
65, 165, 166, 339, 378, 399, 416, 417,
463, 464, 496; C. V 338; C. VI 80, 170,
210, 290, 310, 329; C. VII 148, 203, 209,
311; C. VIII 386, 446, 509, 510, 515, 521;
C. IX 163, 165, 178, 436, 439, 474, 634,
648; C. X 63, 97, 339, 362, 380, 411, 438,
442-444, 446, 449, 450, 601, 621; C. XI
94, 128, 201, 264, 285, 472, 517, 531,
553, 572, 583; C. XII 412, 468-470, 473,
474, 489, 554, 557, 567, 580, 581, 582; C.
XIII 42, 43, 44, 334, 348

zevk ve nur-i hal C. X 632

zevkan mii§ahede C. VII 140

zevkan ve kesfen C. V 460

zevk-i isneyniyyet C. II 199, 516; C. IX 436

zevk-i ma'nevi C. V 96; C. IX 251

zevk-i Musevi C. I 360

zevk-i mu§ahede C. IX 412

zevk-i rii'yet C. V 338; C. IX 297

TERtMLER, DEYlMLER VE BAZI KELlMELER iNDEKSl

zevk-i vicdan C, IX 475

zevk-i a§k C. I 125

zevk-i baki C. X 446

zevk-i batin C. VI 456

zevk-i batinic. IV 417

zevk-i can C. IV 415

zevk-i cima C. VI 325, 326

zevk-i cismanf C. X 449

zevk-i fani C. X 446

zevk-i gunah C. X 63

zevk-i hakikf C. II 418; C. XI 558

zevk-i hal C. VI 350

zevk-i haram C. II 1 92

zevk-i hayal C. XII 582

zevk-i Iblisi C. Ill 178

zevk-i ilmf C. VIII 564; C. XII 293, 295

zevk-i iman C. XI 75, 76

zevk-i intikam C. XII 215, 216

zevk-i irfan C. I 171; C. VI 164; C. VII 461, 462

zevk-i kazib C. XI 558

zevk-i kesret C. X 36

zevk-i ma'rifet C. VI 501, 543

zevk-i Muhammedi C. I 360; C. Ill 1 78; C. V 459,
636; C. XII 1 77

zevk-i mu§ahede C. VIII 215; C. X 443; C. XI
385

zevk-i nefsanf C. IX 160; C. XI 1 15, 128

zevk-i ruhani C. 1 226, 4 1 0; C. V 620; C. VII 1 98;
C. IX 160; C. X 143, 449; C. XI 181

zevk-i suhudi C. VIII 215; C. IX 639

zevk-i tenasul C. VIII 394

zevk-i tenzih C. I 519

zevk-i tevhid C. II 460, 470

zevk-i uluhiyyet C. VI 544

zevk-i urnid C. X 363

zevk-i vahdet C. II 138, 516; C. V 335; C. IX 84;
C. X 36, 408

zevki ve vicdanf C. IV 501

zevk-i vicdani C. 1 126

zevk-i visal C. HI 458

zevkte ittihad C. XI 38

zeyne'l-abidin C. XIII 67

zeyrek C. VIII 282; C. XII 155

zeyreklik C. VII 403-405, 409; C. XII 155

zeytC. XIII 173

zeytinC. VII 185

zeytin yagi C. II 161; C. VII 136

zeytun C. Ill 425

zibik C. XII 344

zidd Bk. ezdad C. I 358, 440, 568; C. II 33, 190,
284, 326, 357, 358, 359, 360, 529, 534,
562; C. Ill 348, 427, 428, 445; C. IV 88,
411; C. VI 337, 358, 534, 628; C. VII 388;
C. VIII 269, 335; C. IX 217, 288, 304, 345,
437, 438, 645; C. X 200, 350, 368, 385,
400, 401, 449, 577, 578; C. XI 21, 25; 27,
30, 31, 33, 194, 257, 258, 443, 500, 525,

527, 528, 554; C. XII 72, 81, 84, 159, 238,
243, 447, 492, 517, 518, 521, 575; C. XIII
312

ziddeyni camiiyet C. XI 500

ziddiyyet C. II 280, 285, 326; C. VI 332; C. XI
31,32, 599; C. XII 161

zidlar muctemi' olmaz C. Ill 328

zilal Bk. all C. VI 540; C. VII 488; C. IX 214

zilal-i sifat ve esma C. XII 278

zilal-i esma C. II 158, 255, 475, 480; C. Ill 290

zilal-i esmaiyye C. VII 395

zilal-i sifatiyye C. XII 562

zill Bk. zilal golge, saye C. I 315, 520; C. II 160,
219, 257, 432, 474, 475, 508; C. HI 101,
195, 265, 270, 290, 294, 295, 310; C. IV
216; C. V 460; C. VI 57, 463, 464, 589; C.

VII 386; C. VIII 83; C. IX 116, 259, 323,
333, 334, 347, 613, 614; C. X 314, 347,
348, 446, 624; C. XII 572, 594, 595; C. XIII
299

zill-i esma-i ilahf C. VIII 279

Zlll-i ilahi C. I 196, 426; C. II 509; C. X 347

zill-i zail C. V 430, 432

ziman C. V 372

Zindik C. I 442; C. II 293, 466; C. HI 363, 364;
C. VI 116; C. XII 613

Zirh C. IV 509; C. V 397, 488, 489; C. VI 267,
268, 270; C. X 194, 403; C. XI 464

zirh yaptcilik C. VI 30

zirnikC. VII 441

zifaf C. II 38; C. VII 34

zihafat C. I 53

zi-hayatC. V272

zikir Bk. ezkar C. I 84; C. II 63, 68; C. Ill 90, 91,
1 12, 192, 459, 472, 473, 493; C. IV 9, 31 1,
413; C. V 67, 69, 70, 107, 297, 430, 431,
480; C. VI 127, 165, 230, 437,' 446; C. VII
139, 140, 520; C. IX 111, 204, 396; C. X
521; C. XI 57, 432, 485; C. XII 206, 580,
591; C. XIII 49, 51, 105

zikr u fikr-i ilahi C. H 347

zikr-i cehrf C. VIII 416

zikr-i cell C. VI 437

zikr-i ciiz ve irade-i kiill C. Ill 199; C. IV 203; C.

VIII 25, 376; C. XI 491; C. XIII 258
zikr-i hat! C. VIII 416

zikr-i Hak C. I 295; C. II 124; C. HI 212, 417; C.

IV 390; C. V 65; C. VII 140, 169; C. IX 131;

C. X14
zikr-i ilahi C. IX 476; C. XI 224
zikr-i kill, irade-i ciiz C. VII 545
zikr-i musebbib C. XII 224
zikrullah C. I 399; C. Ill 21, 90, 181, 417, 418;

C. IV 505; C. V 66; C. VI 436, 620; C. VII

140; C. VII 171, 219; C. VIII 194, 237; C. IX

323, 430; C. X 230
; zikrullah meclisieri C. Ill 162

c^ga

MESNEVI-i §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

zillet C. I 236, 278, 520, 573; C. II 224, 329,
360, 410, 483; C. Ill 87, 309, 339, 340,
414; C. V 180, 306, 354, 457, 529; C. VI
368, 384, 543, 544, 558, 559, 561, 562; C.

VII 105, 444; C. VIII 63, 277, 464, 468,
470, 489, 491; C. IX 238, 285, 357, 390,
431, 432, 617; C. X 30, 191, 192, 208,
210, 343, 357, 358, 410, 434, 456; C. XI
94, 96, 97, 124, 390, 486; C. XII 145, 174,
517; C. XIII 18, 105, 109, 147, 289

zillet-i fakr C. VI 543

zillet-i mahmude C. X 459

zillet-i mezmume C. X 459

zillet-i nefis C. VII 172; C. X 459

zina C. I 115, 116, 218, 267, 529, 572; C. II

120, 192, 254, 255, 256; C. HI 219, 220,

395; C. IV 103, 250, 412; C. VI 274, 275,

361; C. VII 67, 96, 198, 303, 329, 403,
■ 425, 539; C. VIII 27, 480, 486, 527; C. IX

135, 374; C. X 166, 359, 525-527, 530,

561, 613; C. XI 114, 128, 134; C. XIII 18,

189
zina isnad etmek C. II 444
zincir C. II 348, 369; C. Ill 371; C. VI 549, 578;

C. VII 325, 326, 471; C. IX 606; C. XI 97,

211,267,277
zindan C. I 318, 410; C. II 331; C. Ill 176, 177,

225; C. IV 344, 451, 452; C. V 108, 123; C.

VI 124, 157, 158, 302, 563; C. VII 519; C.

VIII 56, 59; C. IX 551, 552, 554, 556, 565,
578; C. XI 276; C. XII 220, 277, 278, 376,
468, 469, 491, 613; C, XIII 259

zindam C. I 318; C. Ill 167; C. V 560; C. XII 465

zindaniler C. IX 21

zindanhk C. VI 299

zfnet C. VIII 463

zfnet-i dunya C. XII 498, 499

zinet-i zahire C. V 267

Zinnureyn C. Ill 258

zir C. VII 222

zfrubemC. XI 301; C. XI! 126

ziraat C. HI 267; C. V 631; C. VIII 349; C. X 634;

C. XIII 287
ziraat gunleri C. Ill 351, 352
ziraatsiz harman C. XIII 316, 317, 327
zfrefkend-i buziirk C. II 87
zirefkend-i hurd C. II 87
zi-ruh C. I 287; C. Ill 373; C. XI 59
ziya Bk. i§ik C. VI 528, 536; C. VII 24, -25, 26; C.

X 347, 348, 352, 531; C. XI 218, 243; C.

XII 195, 445, 461; C. XIII 51
ziyade C. XIII 226
ziyafet C. XII 163
ziyan C. VI 230, 248
ziyaretC. IV 107
ziya-yt ma'rifet C. XIII 74
zf-zill C. II 480; C. Ill 294; C. VI 57

zuhur C. I 53, 234, 520, 521, 543; C. II 239,
328, 329, 378, 480, 481; C. Ill 214, 291,
299, 300, 311, 324, 326; C. V 271, 471; C.
VI 347, 530; C, VII 242, 386, 400; C. VIII
126, 215, 247, 428, 438; C. IX 639; C. X
207, 314, 430, 517, 519, 520; C. XI 232,
244, 245, 287, 528; C. XII 33, 120, 148,
272, 275, 324, 473, 560; C. XIII 24, 83, 84,
229

zuhura tneyil C. XII 324

zuhura muhabbet C. XI 245; C. XII 306

zuhurat C. II 38; C. XII 582

zuhur-i Adem C. Ill 273

zuhur-i ahkam C. XII 300

zuhur-i be§er C. XI 196

zuhur-i esmaf C. II 520

zuhur-i e§ya C. Ill 450

zuhur-i Hak C. Ill 239

zuhur-i hakikat C. IX 127

zuhur-i kemal C. HI 14

zuhur-i taleb C. XII 368

zuhur-izatC. Ill 214

zulmani C. IX 645; C. X 21; C. XII 369

zulmani hicablar C. Ill 23 1 ; C. XI 6 1 8

zulmani perde C. Ill 230

zulmani ve nurani hicab C. XII 31 1

zulmanilik C. IX 647

zulmaniyyet C. Ill 294

zulmet Bk. zulumat, karanhk C. 1 357, 359, 373,
387, 570; C. II 187, 475, 529, 542; C. Ill
22, 41, 72; CIV 391; C. VI 119, 120,398,
402, 479, 481, 534, 554, 591; C. VII 131,
132, 136, 146, 184, 298, 362, 368, 487,
488, 498; C. VIII 497; C. IX 25, 26, 437,
547; C. X 347, 366, 416, 417, 531, 537; C.
XI 157, 237, 517, 599, 603; C. XII 81, 369;
C. XIII 68

zulmet yakici C. II 484

zutmet-i be§eriyye C. II 484, 485

zulmet-i cehil C. Ill 304, 482; C. IV 310; C. VI
415

zulmet-i Celal C. IV 246

zulmet-i dunya C. Ill 298; C. XII 301

zulmet-i fena C. VI 398

zulmet-i hayal C. X 537

zulmet-i isyan C. XI 197

zulmet-i nefsaniyye C. VI 604; C. X 404

zulmet-i tabiat C. II 475; C. Ill 317; C. IV 80,
324; C. V 184, 185, 193; C. VI 149, 514,
638; C. VII 145, 182, 189; C. VIII 412, 459,
467; C. IX 13, 14, 19, 429; C. XI 267, 296,
387, 397, 434, 465, 517; C. XII 161, 297,
363, 462; C. XIII 300

zulmet-i tabfiyye C. IV 38, 219, 220, 221, 225,
234, 464, 502, 503; C. V 283, 576, 582,
586; C. VI 592, 635; C. XI 264, 318; C. XII
310, 561, 562, 567; C. XIII 61, 75, 116

*$%&>

TERiMLER, DEYiMLER VE BAZI KELtMELER tNDEKSt

2Xilmet-i tabuyye agaci C. XII 563

zulmet-i tabfiyye-i be§eriyye C. IV 18, 19

zulmet-perest C. XIII 75

zulm-i azfm C. VIII 345

zulum C. I 211, 291, 387, 400, 402-404, 456,
514; C. II 128, 183, 185, 515; C. Ill 350; C.
IV 10-13, 15, 26, 27, 457; C. V 12; C. VI 13,
15, 16, 19, 20, 23, 28, 115, 164, 186, 274,
275, 280, 298, 301, 376, 572, 575, 591-
594, 596, 597, 602; C. VII 51, 350, 351,
362, 425, 480, 481; C. VIII 154, 191, 198,
291, 345, 358; C. IX 211, 367-369, 407,
543; C. X 57, 274, 315, 323, 326, 327,
560, 617; C. XI 289, 444, 445, 464, 490-
493, 509, 514, 550, 609; C. XII 84, 182,
211, 216-218, 391, 427, 428, 494, 508; C.
Xlll 187, 202, 204, 205, 270

zulum son dereceye gelince C. I 292

zulumat Bk. zulmet C. II 285, 291

zulumat perdeleri C. XI 62 1

zulumat-i cismaniyye C IX 261

zulumat-i kevniyye C. V 41 7

zulumat-i neseb C. XIII 307

zuliimat-i selase C. Ill 463

zulumat-i tabiat C. XI 98

zulumat-i tabuyye C. IV 276; C. VI 604; C. VII
421; CXI 114, 116,231

zunun Bk. zan. C. VIII 268

zurna C. VII 220

ztibde C. X 207, 440

ziibde-i alem C. Ill 360; C. VII 243; C. IX 36

ziibde-i cihan C. Ill 335

ziibde-i ehassul-havas C. I 472; C. IV 430

ziibde-i kainat C. IX 297

ziibde-i mevcudat C. IX 595

ziicac C. Ill 425; C. IX 428; C. XII 366

ziicaciyye C. XI 347

ziigurtC. XIII 190

Ziihal C. II 505; C. HI 68, 1 16; C. IV 452

Zuhal'in ruhaniyeti C. XII 34 1

Ziihd C. I 204; C. HI 409, 410; C. VII 74, 75,
437, 438; C. IX 411, 456, 457, 525; C, X
50, 55, 137, 141, 159, 171, 172, 231, 246,
412, 420, 426, 427, 430, 494, 525, 580,
581; C. XI 104, 155, 163; C. XII 60, 61; C.
XIII 20, 26, 229

zuhd-i band C IX 88; C. X 94, 1 15, 1 79

ziihd-ihakikiC. Ill 409

zuhd-i husk C. X 94, 132, 133; C. XI 166

zuhd-i surf C. X 94

Ziihre C. I 129, 264; C. II 60, 505; C. Ill 1 16; C.
IV 452; C. VII 543; C. IX 166; C. X 38

zu'l-akl C. XII 116, 117

zu'l-akl ve zu'l-ayn C. XII 1 16

zu'l-ayn C. XII 116

zti'l-cenaheyn C. IV 455

zulf C. VI 108, 358, 365; C. IX 140, 606; C. XI
211

Zulfekar C. Vffl 477

Zulfikar C. VIII 92, 477; C. X 136, 137, 528; C.

XI 497; C. XII 441, 470
zu'l-hubukC.XII132
Zu'l-kuvveti'l-metin C. V 17

Ziill, ZUl C. VI 561 , 562; C. XIII 147

zumriid C. VI 46; C. VII 259; C. VIII 575, 576; C.

IX 619; C. X 176, 177; C. XII 364, 607; C.

XIII 343
ziimrud-i anka Bk. anka C. II 241; C. VI 87, 609
ZUnnar C. II 558; C. IV 513, 515; C. XI 254; C.

XII 369
ZiirgibbenC. XII 241, 244
zurriyet C. IX 103; C. X 532
ziirriyet-i cismaniyye C X 532
ziirriyet-i ruhaniyye C. X 532
zurriyyat C. VII 243
ziirriyyet-i beser C. VH1 188
ZuyyineC. VI11413

cg^g,

LUGATQE

Lugatge

A

Ab: Su.

Ab u gil (kil): Su ve camur.

Aba: Yunden yapilmis, kaba elbise.

Abad: Mamur, bayindir, §en.

Abd: Kul, kole.

Abdani: Kula ait, kul ile ilgili.

Abdiyyet: Kulluk, kul olma.

Abdullah; Allah'in kulu.

Abdii'1-cah: Makam, mevki kulu.

Abdii'I-Hahk: Yaraticmin kulu.

Abdii'1-mal: Malm kulu.

Abdii'n-nefs: Nefsin kulu.

Ab-i Hizr: Ab-i hayat.

Ab-i revan: Akarsu.

Abid: tbadet eden.

Abusii'l-vech: Asik suratli, surati asik.

Acaibat: Acayip §eyler, §a§ilacak §eyler.

Acal: Eceller.

Acib, acibe: Taaccub edilecek; §a§ilacak.

Actb: Taaccub edilecek, §a§ilacak, tuhaf.

Acul: £ok aceleci.

Aculane: £ok acele olarak, acil §ekilde.

Acz: Acizlik.

A'da: Aduvvler; du§manlar.

Adab: Edebler; terbiyeler; usuller.

A'dSd: Adetler, sayilar.

Adalat: Adaleler, kaslar.

Adavet: Dii§manlik.

Add: Sayma, sayi; ftibar etme.

Aded-i ezman: Zamanlann sayisi.

Adeden: Adet olarak, sayica.

A'del: En adil; en dengeli.

Adem: Insan; adam.

Adem: Yokluk.

Adem-abad: Yokluk iilkesi.

Adem-i: ...in yoklugu, ...sizlik.

Adem-i icabet: Icabet etmemek; cevap ver-
memek, kabul etmemek, razi olmamak.

Adem-i muhadara: Kar§ihkli olarak hikmet-
li konu§ma yoklugu.

Adem-i nza: Rizasizlik, razi olmama.

Adem-i rii'yet: Gdrmeme, gormezlik; goru§-
suzliik.

Adem-i tenahi: Nihayetsizlik, nihayett olma-
ma.

Adem-i vusul: Vasil olamama; eri§ememe.

Ademiyyet: Yok olma hali, yokluk.

Adem!: Ademoglu, insan.

Ademiyyet: Adem olu§, insanlik.

Ademii'l-adem: Yoklugun yoklugu.

Ademu'l-viicud: Varligin yoklugu.

cxeg^,

MESNEVl-i SERlF SERHt / XIII. CtLT • MESNEVi-6 ■

Adeten.- Adet olarak, ahsilrms olarak.
Adeti hark etmek: Alisrimism iistiine gik-

mak; tabiat kanunlan disma cikmak; hari-

kulade §ey yapmak.
Adgasii ahlam: Kan§ik riiyalar; tabire gerek

olmayan, manasiz riiyalar.
Adimii'Wmkan: Mumkun olmayan, imkan-

siz.
Adl: Adalet; dogruluk.
Adu, Adiiw: Dli§man.
Afak: Ufuklar-, insana nisbetle di§taki varlik

alemi, dig alem, ctsmahf alem.
Afaki, afakiyye: Afaka ait, dis. diinyaya ait,

maddf alem ile ilgili,
Aferide: Yarattlmi§, mahluk.
AM): Giines.

Afitab-i felekf: Felege mensup gufte§.
Afiiw: Daima affeden, merhametli, bagi§la-

yan. .
Agah: Bilgili, haberdar; uyanik.
Agahi: Agahlik; bilgili olma.
Agalit, Egaltt: insam yamltacak hatali sozler,

§eyler.
Agaz: Ba§lama.
Agdiye: Gidalar.
Aglal: Boyuna gecirilen zincirler, prangalar,

kelepgeler.
Agleb: Daha galip, en galip; daha kuvvetli, en

ustiin.
Agmez: En gamiz, en kapali, en giig, anlasd-

masi en zor.
Agna kulubena: Kalplerimizi zengilestirsin!
Agniya: Zenginler.
Agraz: Garazlar; maksatlar.
Agsan: Gusnler; agac. dallan, budaklan.
Agyar: Gayrler; Hak'tan gayri olan §eyler,

masiva.
Ah: Erkek karde§.
AMd: Birler; birden dokuza kadar olan sayi-

lar.
Ahad: Bir ; kisj, kimse.
Ahad: (Esma-i husnadan) Ikincisi olmayan

bir ; yegane bir ; sayidan olmayan bir,

sonsuz bir.
Ahadis: Hadisler; sozler.
Ahadiyyet: "Ahad" olma, sayidan olmayan

birlik.
Ahadiyyetu'1-cem': Cem'in birligi.

Ahim'1-emr: I§in sonunda.

Ahiz: Ahz eden, alan, ahci.

Ahize: Alici.

Ahar: Diger, ba§ka.

AhcSr: Hacerler; taster.

Ahdar: Yesjl.

Ahdas: Hadesler; pislikler; yeni peyda olan

§eyler; delikanhlar.
Ahd-§iken: Ahdinde durmayan, ahdmi, so-

zunu bozan.
Ahfa: En gizli; insanlarda bulunan yedi latife-

den biri.
Ahf&iyyet: En gizli olma.
Ahir: (Esma-i husnadan) Her §eyin varhgi

kendisinde son bulan, her §ey son bulun-

ca sadece kendisi var olarak kalan.
Ahir: En son, son.
Ahir: Son, sonuncu.
Ahirin: Sonra olanlar, sonrakiler.
Ahkab: Seksen yillik siireler; uzun yillar, pek

uzun rmiddet.
Ahkam-. Hukiimler.
Ahkem: En cok hukmeden; en saglam, en

kuvvetli.
Ahiaf: Halefler; birinin yerine gegenler, son-

raki nesiller.
Ahlak-i hamide: Oviilen, begenilen ahlak.
Ahlam: Tabir edilmeyen manasiz riiyalar, rii-

yada goriilen §eyler.
Ahlat-i erbaa: Dort ahlat: Safra, dem, sevda,

balgam.
Ahmal-i sakfle: Agir yiikler.
Ahmer: Kirmizi.
Ahsen: En guzel, daha guzel.
Ahsen-i takvim: En giizel suret.
Ahval: Haller; durumlar.
Ahvel: §a§i.

Ahyanen: Ara sira, bazan.
Ahz: Alma, tutma, elde etme; muahaze etme,

ceza ve miikafat verme.
Ahz u i'tS: Alma ve verme; alls. veri§.
Akab: Arka, ard.
Akamet: Verimsizlik, netfcesizlik.
Akarib: Akrepler.
Akd: Baglama, dugiimleme, birbiriyle birle§-

tirme; sozle§me, uyu§ma, nikah.
Akdem: En kadim, en once, ilk.
Akdes: En kudsi; en mukaddes.

^

LUGATCE

Akil: Akil sahibi, akilli.

Akid: Akd eden; diigumleyen, kuran, diizen-

leyen.
Akif: tbadet eden, sebat eden.
Akil: Yiyen, yiyici.
Akile: Yenirce hastahgi.
Akim: Kisir; netfcesiz; semere vermeyen
Akl-i maad: Manevi ve ahrete ait meseleleri

idrak eden akil; fizik alem otesini, metafi-

zikle ilgili §eyleri kavrayan akil.
Akl-i maa§: Dunyai§lerini ve tabiat alemiyle

meseleleri idrak eden akil.
Akrefr: En yakin.
Aks: Aksetme, yansima.
Aksa: En son, son, en uzak.
Aksam: Kisimlar.
Aksam-i.erbaa: Don kisim.
Aksam-i nas? insanlann kisimlan.
Aksa-yi emakim Mekanlann en uzagi.
Aktab: Kutuplar.

Aktar: Taraflar, ydnler, bolgeler; gaplar.
Akva: En kavf, en saglam.
Akval: Kaviller; sozler.
Akvam: Kavimler; topluluklar; milleder.
Akvam-i maziye: Gegmis, kavimler.
Akvem: En dogru, en Mil.
Al: §eref sahibi ve biiyiik bir kimsenin yakin-

lan.
Ala: lhsanlar, nfmetler.
A'la: En ustiin; daha iistiin.
Ala-derecatihim: Derecelerine, mertebeleri-

ne gore.
AlafcBinler.

Ala-hidetin: Tek ba§ma, aynca; tek tek.
Alaim: Alameder, nisanlar.
Alaka: Pihtilasmi§ kan.
Ala-kadri'1-istitaa: Giig yettigi kadar.
Alakat: Alakalar, baglar, ilgiler.
Ala-kulli-hal: Her halde, her hal u karda.
Alam: Elemler.

Mam-i guyub: Gayblerin isaretleri, isimleri.
Ala-ma-hiye-aleyh: Oldugu §ey iizere; oldu-

gu gibi, gergegi iizere, mahiyeti uzere.
Alamat: Alametler.
Ala-melei'n-nas: Herkesin oniinde; goz

oniinde.
Ala-merfitibihim: Mertebelerine gore.
Ala-merri'1-edvar ve'1-kurun: Devirler ve

asirlar gegtikce; devirler ve asirlar boyun-
ca.

Ala-sebili'1-umum: Umumf.yolda; umumi
bir §ekilde.

AlSfc Aleder, vasitalar, araglar.

Ala-tariki'l-...: ,..yoluyla, suretiyle.

Al§-tariki'l-i'cSz: f'caz yoluyla; mucizevf bir
§ekilde ifade etmek suretiyle.

Ala-tanki'1-ihata: thata suretiyle, kusatma
yoluyla.

AM-tariki'1-ilham: llham yoluyla.

Ala-tariki'1-ma'rife: Marifet yoluyla.

Ala-tariki'1-mufia: Hisseleri aynlmaksizin;
hisseleri ayn olmamak suredyle.

Ala-tariki'l-ver§se: Veraset yoluyla.

Ala-tariki't-teemmul: Teemmiil yoluyla;
derin diisunme suretiyle.

Ala-tariki't-tenasul: Ureme yoluyla.

Ala-tariki't-tesav!: Mtisavf, esjt bir surette.

AlS-tariki't-tevbih: Tevbih, azarlama sure-
tiyle.

Ala-vechi ... : ... vechi iizere, .. suretiyle.

Aia-vechi't-tafsil: Tafsil suretiyle aynntih
olarak.

Ala-vechi't-tamam: Tarn bir surette.

Ala-vechl't-teselsul: Teselsul suretiyle, zin-
cirleme olarak.

A'la-yi illiyytn: En yiikseklerin yuksegi.

Alayi§: Debdebe, gosteri§.

Ale'd-devam: Devamlilik iizere, devamh ola-
rak, d&ma.

Ale'1-ade; Adet uzere, tabif olarak, tabu, ba-
yagi; alelade.

Ale'1-amya: Korii koriine, gormeksizin, iste-
meyerek.

Ale'l-ekser: Ekseriya.

A'le'l-gayat: Gayelerin en yuksegi; neticele-
rin en yuksegi.

Ale'l-haktka: Hakikat iizere; gergekten.

Ale'l-itlak: Itlak uzere; mudak surette; umu-
mi olarak, umumiyetie.

Alel-infirad: Ferd ferd; birer birer, ayn ayn.

Ale'l-kSide: Kaide olarak, kurala geregince,
usulen.

Ale'1-umum: Umumiyet iizere; genel olarak.

A'lem: En alim, en.gok bilen.

Ale's-seviyye: Miisavat iizere, e§it surette,
seviyesine gore.

*$%&>

MESNEVf-t SERIF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVt-6 «

Ale't-ta'ytn: Ta'yin etmek suretiyle, belirte-

rek.
Ale't-takrib: Takriben, asagi yukan.
Ale't-tedrtc: Tedncen, derece derece, dereceli

olarak.
Ale't-tevali: Arka arkaya, birbiri ardinca.
Alef: Yulaf; ot, saman, hayvan yemi.
Alem: Nisan, alamet; bayrak, sancak; ozel

isim.
Alemiyan: Aleme mensup olanlar, insanlar.
Aleyhi ve alihi's-salatii ve's-selam: ve

ali iizerine salat ve selam olsun!
Aleyhi'l-la'ne: Ona lanet olsun!
Aleyhime's-selam: Selam ikisinin iizerine

olsun!
Aleyhimu's-selatm Selam onlann iizerine

olsun!
Aleyhi's-selam, (a.s.) : Selam onun iizerine

olsun!
Aleyhine:* Onun iizerine, onun hakkinda;

ona kar§i.
Alt, aliyy, aliyye: Yiice, yuksek.
All: Yuksek, yiice.
Ali-cenab: §erefli, yuksek; comert.
Alihe: tlahlar, tannlar.
Aliyy, Alt: (Esma-i husnadan) En yiice olan,

kemal sifatlannda en iistiin olan.
Alim: (Esma-i husnadan) En gok bilen, bilgi-

si ezelf ve ebedf olan, her §eyi her yoniiy-

le bilen.
Alim-billah, Alim-i billah: Allah'i bilen, Al-
lah ile bilen.
Ama: Korliik.
A'ma: Kor.
Ama': tnce bulut; ahadiyet veya vahidiyet

mertebesi.
Amal: Emeller.
A'mal: Ameller.
A'mal-i hayriyye: Hayir amelleri, hayir ile il-

gili ameller.
A'mal-i taliha: Uygunsuz, yaramaz, fena

ameller.
A'maliyye: Amellere ait, amellerle ilgili.
Ameliyyat: Ameliyeler, i§lemler.
Amik, amika: Derin.
Amil: Amel eden, isjeyen; sebep; vergi topla-

yan memur; devlet memuru.
Amilin: Amel ediciler.

Amtzi§: Kan§ma, geginme.

Amm, amme: Umiimf, umiimu ilgilendiren,

genele ait; avam.
Amme: Umum, avam.
Amme-i mii'minin: Muminlerin umumu.
Amuden: Dikine olarak.
Anasir: Unsurlar.

Anasir-i basita: Birle§ik olmayan basit un-
surlar.
Anasir-i erbaa: Dort unsur.
Anen-fe-anen: Bir andan diger ana; gittikge,

gitgide, siirekli.
An-i gayr-i miinkasim: Pargalanamayan,

en kiiguk zaman dilimi.
An-i vahid: Bir an.
Anifen: Biraz once, yukanda.
An-kanb: Yakmda.
Anhiim: Onlardan.
Anhuma: ikisinden.
A'raf: Cennet ile cehennem arasindaki yer;

adetler, usuller; sirt, tepe.
Arais: Gelinler.

Aram-i dil: Gbniil sukunu, rahathgi.
Araste: Bezenmi§, siislenmi§.
Arayi§: Sus, ztnet; siisleme.
Arayi§-i guna-gun: Qe§it ge§it sus.
Araz: Iki zamanda bakt olmayan ve varligi

kendinden olmayip ba§kasindan olan §ey.
A'raz: Arazlar.

A'ref: En arif; en gok irfan sahibi; en gok bi-
len.
Ariz, ariza: Anz olan ; sonradan gelen, gelip

gegici olan.
Anzi, anziyye: Sonradan gelen; gelip gegici

olan.
Art: Ciplak; soyulmu§.
Arif: Bilen, taniyan.
Arif-biUah, Arif-i billah: Allah'i bilen, Allah

ile bilen.
Arif-i muhakkik: Tahkik sahibi arif, bir seyi

hakikatiyle bilen.
Arifan: Arifler.
Arifan-i billah: Allah'i arif olanlar, Allah ile

bilenler.
Arifin: Arifler.
Ariyet: Odiing, igreti, gegici.
Ariza: Kugiikten buyuge yazilan dilek yazisi;

dilekge.

<^S^

LUGATQE

Arus: Gelin.

Arus-i ziba: Suslu; guzel gelin.
Arz: Geniglik, en; enlem.
Arz: Gosterme, bildirme.
Arz-i ubudiyyet: Kullugunu sunma.
Arzan: Genisjik olarak, genisjigine, enine; en-
lem bakimindan.
Arzl, arziyye: Arza mensup, arz ile ilglli, yer-

kiiresine ait.
Arziyyat: Arz, yeryiizii ile ilgili §eyler.
(a.s.): (Aleyhi's-selam) Allah'in selami onun

iizerine olsun!
As'ab: En zor, en giig; daha giig.
A'sab: Sinirler.
Asakir: Askerler.
Asamm: Sagir.
Asan: Kolay.

Asar: Eserlen te'sirler; Fuller.
Asar-i aliyye: Yuksek eserler.
A'sar.- Asirlar, yuzyillar.
Adsak: En sadik, en dogru.
Asfa: En saf, en temiz, en halis.
Asgar: En kiicuk, daha kiigtik.
Ashab: Sahipler; sohbet arkadasjan, arkada§-

lar.
Ashab-i cibayat: Vergileri toplayan memur-

lar.
Asim: Koruyan, gunahtan muhafaza eden.
Asi: Isyan eden, emre kar§i gelen.
Asl, Asil: Esas, kok, asil, temel, prensip,

kaide.
Asl-i fasid: Bozuk esas, prensip.
Asl-i sahih: Dogru, saglam esas, prensip.
Asl-i sani: lkinci asil.
Aslah: Daha Salih; en iyi, en yaki§an, en uy-

gun.
Asliyye, asli: Asia ait, asilla alakali; esasli.
Asliyyet: Asli olma, asil olma.
Aslu'1-usul: Astllann ash, esaslann esasi.
Asnaf: Siniflar.

Asnaf-i a'mal: Amellerin siniflan, kisimlan.
Ansam: Sanemler; putlar.
Asuman: Sema, gok.
Asvat: Savtlar; sesler.
A§r: On.
A§erat: Onlar.
A§ikan: A§iklar.
A§iyan: Yuva; mesken, ev,

A§k-bazhk: Sevgi . gosterisinde bulunma,

a§ikhk.
Asufte: Delicesine seven, perisan bir halde

olan.
At'ime: Taamlar; yemekler.
Ata: Verme, bagislama; ihsan, bagi§.
Ata-bah§: Bah§i§ veren; bagiste bulunan.
Ataullah: Allah'i atasi, hediyesi, bagi§i, ihsa-

ni.
Ataya: Anyyeler; hediyeler, armaganlar.
Atbak: En mutabik, en uygun.
AtesTn: Atesten, ates, halinde.
Atf: Egme, meylettirme; baglama; dokunma.
Atifet: Kar§ihk beklemeden gosterilen sevgi;

iyilik severlik.
Atil: Bo§, faydasiz; tenbel.
A'tiyyat: Anyyeler, hediyeler.
A'tiyyat-i esmaiyye: Ilahf isimlerin bagista-

n.
A'tiye: Bagi§, ihsan, ata.
Atiyye: Hediye, armagan, bagi§.
Ati: Gelen, gelecek; gelecek zaman.
Ati-i kartb: Yakin gelecek.
Atik: Eski.
Atiyyu'z-zikr: Zikri gelecek olan; a§agida

zikredilecek olan.
At§: Susuzluk.
Atf an: Susuz.
Attar: Guzel koku; igne iplik vesaire satan,

aktar.
Atyeb: En guzeL
Av'ava: Havlama, uluma.
Avaik, Avayik: Engeller.
Avakib: Akibetler, neticeler.
Avalim: Alemler.
Avalim-i sehadiyye: §ehMet afemleri; goru-

len alemler.
Avamm: Halk, umum insanlar; arif olmayan

kimseler.
Avaid: Gelirler,

A'van: Muavinler; yardimcilar.
Avariz: Anzalar; sonradan olan §eyler; engel-
ler.
Avayik, Avaik: Engeller.
Avdet: Donme, donii§.
Avene: Yardimcilar, destek olanlar.
Avn: Yardim; yardimci.
Ayan: Belli, agik, asjkar, meydanda.

*<&&?>

MESNEVl-1 §ERIF SERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6

A'y^n: "Ayn"lar; hakikader; maddeler.

A'yan-i sabite: Degismez, sabit hakikatier.

Ayanen: Asjkar bir §ekilde.

Ayat: Ayeder, alametler, ni§anlar.

Ayatullah: Allah'in ayetleri, isarederi.

Ayine: Ayna.

Ayn: Goz, kaynak, ge§me, asil; hakikat, zat,

ta kendisi, kendisi; cisim, madde.
Ayne'l-yakin: Gorerek kesiti bir §ekilde bil-

me.
Aynen: "Ayn" olarak.
Ayn-i basar: Gorme duyusu olan goz, ba§

gozu.
Ayn-i basiret: Basfret gozii.
Ayn-i bu'd: Uzakligin ta kendisi.
Ayn-i can: Ruhun zati, ruhun bizzat kendisi.
Ayn-i cehil: Cehaletin ta kendisi.
Ayn-i cem': Cem' mertebesinin hakikati.
Ayn-i fesad: Fesadin ta kendisi.
Ayn-i hayr: Haynn ta kendisi.
Ayn-i hicab: Hicabin ta kendisi.
Ayn-i inayet: lnayetin kendisi.
Ayn-i mer'i: Goriilenin hakikati, goriilenin ta

kendisi.
Ayn-i me§galiyyet: Me§guliyetin ta kendisi.
Ayn-i mukarrebin: Mukarreblerin ge§mesi.
Ayn-i rai: Gorenin gozu, gorenin hakikati.
Ayn-i sabite: Sabit, degi§mez olan hakikat.
Ayn-i savab: Savabin, dogmnun ta kendisi.
Ayn-i sual: Sualin ta kendisi.
Ayn-i taat: Taatm ta kendisi.
Ayn-i vasl: Vuslatm ta kendisi.
Ayn-i vahide: Tek bir "ayn"; tek bir hakikat.
Ayn-i viicud: Viicudun, varligin ta kendisi,

viicudun hakikati.
Ayn-i yakin: Yakfn gozu; kat'iyyet ve kesin

bilgi gozu.
Ayni, ayniyye: "Ayn"a ait, "ayn" ile ilgili.
Ayniyyet: Ayni olma, hakikati ile aym olma.
Aynu'd-dtn: Dihin kendisi, dinin zati.
Aynii'l-yakin: Yakin gozii.
A'yiin: Gdzler.

A'yiin-i nazirin: Bakanlann gozleri.
Ay§: Ya§ayi§, ya§ama.
A'za: Uzuvlar; organlar.
Azaim (ilm-i): Tilsimh sozler ilmi.
A'zam: En biiyiik, daha biiyiik.
A'za-yi saire: Diger organlar.

A'za~yi viicudij'ye: Viicudun uzuvlan, or-
ganlan.

Azamet: Biiyukluk, yticelik.

Azar: Tekdir, incitme; kinlma, kinklik, kirgin-
hk.

Azb: Tatlihk; tatli, §irin.

Azhar: En zahir, en agikar, en goriinen.

Azim, azime: Biiyiik.

Aztm: (Esma-i hiisnadan) Azamet, ululuk sa-
hibi, gok yiice, gok biiyiik, sinirsiz ve ka-
yitsiz buyukliik sahibi.

Azimet: Gitme, gidi§, ydnelme; niyet etme,
kasdetme.

Azimu'1-kadr: Kadri, kiymeti, derecesi bii-
yiik olan; serefli, ulu.

Azimii'§-§an: §am biiyiik olan, yiice olan.

Aziz: (Esma-i hiisnadan) Izzet ve yticelik sa-
hibi, maglup edilemiyen, her §eyde galip
olan; her §eye giicii yeten.

Aziz, azize: lzzet sahibi; muhterem; degerli,
krymedi; sevgili.

Azizan: Azizler.

Azizu'l-menal: Eri§ilmesi degerli olan.

Azm etmek: Niyet ve kasdetmek.

B

Bab: Kapi; fasil, bolum, mevzii; husus,

mes'ele.
Bab-i erbain: Kirklar babi.
Ba-gare: gare ile, gareli.
Bade: §arap, igki.
Ba'dehu: Ondan sonra; sonradan.
Ba'de: ...den sonra.
Ba'de'l-: ...den sonra.
Ba'de'1-fena: Fenadan sonra.
Ba'de'1-ilm: llimden sonra; bildikten sonra.
Ba'de'l-imtizac: lmtizacdan, kan§madan

sonra.
Ba'de'l-intlsab: Msabdan sonra.
Ba'de'1-mevt: Olumden sonra.
Ba'de'l-miisaade: Izin verildikten sonra.
Ba'dema: Bundan sonra, bundan boyle.
Ba'de's-suret: Suretten sonra.
Bad-i semum: Semum riizgan.
Badi: Sebep olan, sebep.
Badi-i nazar: Ilk baki§ta.
BSdiye: £51, kir ; koy.
Bagban: Bahgivan.

c £P> a

gj^" LUGATCE

Bagteten: Birden bire, ansiztn.

Bagy: Azginlik, asmya gitme, serke§lik.

Baha: Kiymet, deger.

Bahhas: £ok bahseden; bahsi seven; gok

arasuran; gok miMka§aci; iddiaci; cedel-

ci.
Bahfl: Cimri, eli siki.
Bahir: Belli, agik, apagik; parlak, i§ikh.
Bahr: Deniz.
Bahr-i muhit: lhata eden deniz; ku§atan de-

nlz; okyanus.
Bahri, bahriyye: Denize ait, deniz ile ilgili.
Bahs: Bahsetme; ara§tirma.
Bans: Bagi§, ihsan.
Baht: Oz, halis, sirf, saf.
Baid, baide: Uzak, irak.
Bais: Sebep olan; gonderen; icap ettiren.
Bais: (Esma-i husnadan) Sebepleri yaratan,

oluleri dirilten, peygamberter gonderen.
Bak: Korku, gekinme, kaygi.
Bakara: Sigir, inek.
Ba-kemal: Kemalli. (Cemal-i ba-kemal: Tarn

ve mukemmel guzellik.)
Baki, bakiye: Geriye kalan, bundan baska;

baki olan, devamli olan, daimf.
Baki: (Esma-i hiisnadan) Daima var olan,

sonsuz olarak varligi devam eden.
Bal u pal: Kanat ve ip; kol, kanat; giig kuv-

vet.
Bal: Kanat; kol; boybos; iist, yukan.
Bala: Yukan, iist; yiiksek, yiice.
Balater: Daha yiiksek, pek yiiksek.
Balig, baliga: Biiluga eren; vasil olan, eri§en,

yeti§en; son mertebeye ula§an; yekiin.
Bar: Yiik; defa, kerre; meyve; izin, miisaade.
Baran: Yagmur.
Ban: Temiz ve saglam bir nizam uzere yara-

tici.
Barid: Soguk.

Barid-i ratb: Soguk ve ya§.
Barid-i yabis: Soguk ve kuru.
Barigah: Qadir, yiiksek divan.
Barikat: Barikalar, §im§ek ve yildinm panlti-

lan.
Bariz: Asjkar, agik.

Ba's: Gdnderme, sevketme; diriltme, dirilme.
Ba's-i Muhammedi: Hz. Muhammed'in pey-

gamber olarak gonderilmesi.

Ba-safa: Sarah.

Basar: Gorme duygusu, gorme. gpru§.

Basar-i ma'hud: Malum, bilinen gorme duy-
gusu, bilinen gorme.

Basira, (kuwe-i) ... : Gorme duygusu, gor-
me giicii.

Basit: (Esma-i hiisnadan) Lutuf ve rahmeti
yayan, hayirlar vereri; nzik, nes/e, rahatv
lik ve bolluk veren.

Basir: (Esma-i hiisnadan) Eksiksiz g6ren„go-
rucii olan; gorme duyusu veren.

Basit: Miirekkeb olmayan, birlesjk olmayan.

Bast: Yayma, agma; uzun uzun anlatma, ge-
ni§ge anlatma.

Bast-i sabik: Yukanda gegen genigge anlat-
ma.

Batil, batile: Gergekligi olmayan, gergek ol-
mayan; bo§, beyhude, abes.

Batm, batine: tg, gizli.

Batin: (Esma-i husnadan) Gizli, varligi gizli
olan.

Batmen: Batm bakimindan; igten; ig yttzun-
de, iginden.

Batmi-i mahz: Sirf batinf; tarn manasiylaba-
tinf.

Batryy, Bati: Yava§, agir hareketli.

Batn: Kann; ig.

Batn-i mader: Ana karni.

Battal: l§e yaramaz; cesur, kahraman; pek
biiyiik.

Bayi': Bfat eden.

Ba'z: Bazi, bir kisim, bir parga, birkag.

Bazu: Pazi; giig, kuwet, istfdat.

Beca: Yerinde, uygun, miinasip.

Bed: Kotii.

Bed': Bahama.

Bed-ahd: (Ezelde) sozle§mesi kotii olan; so-
ziinde durmayan, verasiz.

Bed-ahlak: Kotu ahlak.

Bedayi': Benzersiz giizellikler.

Bedi': (Esma-i husnadan) Esj ve benzeri ol-
mayan; her §eyi en mukemmel yapan,
yaratan, hayret veren guzellikte icad
eden, var eden.

Bedi', bedia: Giizel.

Bedibi: Akla kendiliginden gelen; delile gerek
gostermeyen, apagik.

Bedir: Dolunay.

MESNEVI-t §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

Bediu'n-nizam: Nizami e§siz derecede guzel

olan.
Bedter: Daha kotii, gok kotii, beter.
Be-gayet: Pek gok, son derecede.
Behaim, Behayim: Behfmeler; dort ayakli

hayvanlar.
Behemehal: Herhalde, elbette, mutlaka.
Behlc: Guzel.

Behime: Dort ayakli hayvan.
Behtmiyyet: Hayvanlik.
Behremend: Behreli, hisseli.
Beht: Hayranhk, hayret.
Beka: Bakilik, devam, devamh olma, devam

etme, sebat.
Beka-billah: Allah'la bakf olma.
Bel': Yutma.
Bela: Evet.

Beladet: Akilsizlik, budalalik, aptalhk.
Belagat: lylve guzel soz soyleme.
Belahet: Bonluk, alikhk.
Belaya: Belalar.
Beli: Evet.

Belid: Ahmak, budala, aptal.
Bend: Bag.
Bende: Kul, kole.

Bendegan: Bendeler; kullar, koleler.
Bende-nevazhk: Kulunu, kolesini taltif edici-

lik.
Bende-perver: Kul sever, kul besleyici.
BeraMn: Burhanlar; deliller.
Ber-aks: Aksine, tersine.
Beray: Igin, maksadiyla.
Beray-i: ...igin, ...maksadiyla.
Beray-i hiiccet: Hiiccet maksadiyla.
Berazih: Berzahlar.
Berd: Soguk.
Berdaberd: "Savulun, gekilin!" diyen kimse;

muhafiz.
Berd-i kurb: Yakinlik soguklugu.
Berere: Hayir sahibi kimseler.
Ber-giizlde: Segme, segkin.
Ber-hayat: Hayatta.
Ber-heva: Havaya gitmi§, ugurulmu§; kay-

bolmu§.
Ber-hordar: Hayirli bir i§in kar§ihgim goren;

mes'ut, mutlu.
Beriyye: Halk, insanlar; gol, kir, sahra.
Berk: §im§ek.

Ber-karar: Karar uzerine, daimf, devamh.

Ber-mucib-i: ...geregince.

Berr: Kara, toprak; kit'a ve genis. kara parga-

si.
Bern (Esma-i husnadan) Kullanna kar§i §ef-

katli olan; ihsan edici, ihsani butiin yara-

tiklara yaygin olan; iyilik, giizellik ve ba-

gi§i fazla olan.
Ber-takrib-i: Tahmin uzere, tahmin suretiy-

le; bir yolunu bularak.
Ber-vech-i: ...vechi uzerine, ...suretiyle.
Ber-vech-i at?: A§agidaki gibi, ileride gdriile-

cegi uzere.
Berzah: Iki §ey arasmdaki fasila; iki §ey ara-

sim ayiran ve birlesriren hat.
Berzahiyyat: Berzaha ait §eyler.
Berzahu'l-berazih: Berzahlann berzahi.
Besait: Basit olanlar.
Besait-i adediyye: Basit adetler, sayilar.
Besatet: Basitlik, basit olma, murekkep olma-

ma.
Bess: Yayma, dagitma; meydana getirme.
Be§a§et: Giiler yuzliiluk.
Be§ere: Cildin sathi, dt§ deri, deri; vucudun

zahiri.
Be§Ir: Mujdeleyen, mujdeci; guleryuzlu.
Betalet: I§sizlik, avarelik; cesaret, kahraman-

hk.
Be-tekrar: Tekrar tekrar.
Bevatwi: Batmlar.
Bevl: tdrar.
Bey': Satma, sati§.
Beyaban: Kir, gol.
Beyn: Ara, arasinda.
Beyne'l-: Arasinda.
Beyne'l-be§er: Be§er arasinda.
Beyne'l-kiittab: Katipler arasinda.
Beyne'l-mufessirin vel-ulema: Mufessirler

ve alimler arasinda.
Beyne'n-nas: Insanlar, halk arasinda.
Beyne't-tecelli ve'1-istitar: Tecelli ve istitar

arasinda.
Beyne'n-nevm ve'1-yakaza: Uyku ve uya-

niklik arasinda.
Beyninde: Arasinda.
Beyt: Ev; beyit.

Beyt-i kazer: Hela, yuznumara.
Beyt-i mal: Devlet hazfnesi.

*$%&>

LUGATgE

Beytutefc Geceleme, gece kalma.

Beytii'1-mal: Devlet hazihesi.

Beyyin, beyyine: Agik, a§ikar.

Beyyine: Delil, sahit.

Beyza: Beyaz.

Beyza: Yumurta.

Bezl: Bol bol verme, sagma.

Bezl-i mechud etmek: Olanca gucunu sarf

etmek.
Bezm: Meclis.
Bi-: ...siz, ...siz.
Bi-: . ..ile, ...yoluyla, ...suretiyle.
Bi-aram: Durup dinlenmiyeti; rahatsiz.
Biat: Kabul ve tasdik etme; hukumranligini,

ba§kanligmi kabul etme.
Bi-bak: Korkusuz, gekinmesi olmayan, kay-

gisiz.
Bi-behre: Behresiz; nasipsiz, yoksun.
Bi-cevahiri kelamihi'§-§enf: Onun §erefli

soziinun cevherleriyle.
Bi-gare: Caresiz, zavalli.
Bi-gigune: Nasilsiz, keyfiyetsiz, niteliksiz.
Bi-gun ii gira: Niginsiz ve nedensiz,
Bi-gun: Emsalsiz, e§siz; niginsiz.
Bidar: Uyanik, uyumayan, uykusuz.
Bidayet: Basjangig.
Bi'd-defaat: Defalarca.
Bi-dureri makalihi'l-latif: Latif sozuniin in-

cileriyle.
Bi-fikr: Fikirsiz.
Bi-flkret: Fikirsiz.
Bfgane: Kayitsiz, ilgisiz; yabanci.
Btganegi: Yabancilik; ba§kakk.
Bi-gayat: Gayetleri, nihayetleri olmayan; so-

nu olmayan.
Bi-gu§: Kulaksiz.
Bl-haberi: Habersizlik; bilgisizlik.
Bi-hadd: Hadsiz, sinirstz, pekgok.
Bi-hakkin: Hakkiyle, tamamiyle.
Bihar: Denizler.

BT-harf ve savt: Harfsiz ve sessiz.
Bi-hasebi: ... hasebiyle, bakimindan, dolayi-

siyla.
Bi-hasebi'l-be§eriyye: Be§er olmak dolayi-

siyla.
Bi-hasebi'I-esma ve's-sifat: ilahf isimler ve

sifadar bakimindan.
Bi-hasebi'1-hace: ihtiyaca gore.

Bi-hasebi'1-hilafet: Hilafet bakimindan.

Bi-hasebi'1-kasd: Maksada gore, maksat ba-
kimindan.

Bi-hasebi'l-mlinasebe: Alakasi bakimindan.

Bi-hasebi'§-§uunat: llahf se'nler bakimin-
dan.

Bi-hemta: Benzersiz, e§siz.

Bi-hicab: drtusiiz, perdesiz.

Bi-his:. Hissiz, duygusuz.

Bi-hod, Bi-hud: Kendiliksiz, kendinden geg-
mi§; baygin. olmaksizin.

Bihter: Daha iyi, pek iyi.

Bi-hud, Bi-hod: Kendiliksiz; kendinden geg-
mi§; baygin.

Bi-hu§: §a§kin, sersem, kendinden gegmi§,
suursuz; akltni kaybetmi§.

Bi-ilac: ilagsiz; garesiz, tedbirsiz; tedbfr ve te-
davi olmaksizin.

Bi-kaderi'1-hace: lhtiyag kadar, ihtiyag mik-
tannca.

Bi-kadr: Degersiz.

Bi-karar: Kararsiz.

Bi'l-: ...ile.

Bila-: ...siz, ...siz.

Bila-cebr: Cebr etmeksizin; zorlamaksizm.

Bilad: Beldeler; memleketler, sehirler.

Bila-eb ve umm: Babasiz ve anasiz.

Bila-ihtiyar: Segmeksizin, iradesini kullan-^
maksizin.

Bila-kayd: Kayitsiz.

Bila-maslahat: Bir maslahat (i§, yarar) ol-
maksizin.

Bila-perva: Perva etmeden; korkmadan, ge-
kinmeden.

Bi'1-ahire: Sonradan, sonra.

Bil-asale: Asaletle, asaleten, asil olarak.

Bila-tefaviit: Fark bulunmaksizin.

Bila-te'hin Geciktirmeden.

Bila-tekelliif: Kulfetsiz, zahmetsiz; tabu ola-
rak, ozentisiz.

Bila-zahmet: Zahmetsiz; mesakkatsiz, sikin-
tisiz.

Bila-zevc: Kocasiz.

Bila-ziyade ve la-noksan: Fazlasiz ve ek-
siksiz.

Bilciimle: Butun, hepsi, ciimlesi.

Bi'1-farz: Faraza, farz edelim ki, diyelim ki.

BiffiH, Bi'1-fiil: Fiilen, gergekten, haktkf ola-

*$$&>

fp-

MESNEVl-t §ERIF $ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

rak, "kuwe"de veya ftibarf.olmayarak.

Bi'1-gayr: Gayr ile, ba§kasiyla.

Bi'1-hikme: "Hikmet ilmi"ne gore; fizik ilmi
bakimindan.

Bi'1-hilafe: Hilafetle, halffe olarak.

Bi'1-ictinab: Sakinmak suretiyle.

Bi'l-ikmal: Tamamlama ile; tamamlayip.

Bi'1-insaf: tnsafla.

Bi'1-intihab: Segmek suretiyle, segim ile.

Bi'1-irade: trade ile.

Bi'1-irgad: trsad ile, ir§ad suretiyle.

Bi'1-isbat: Isbat ile; isbat etmek suretiyle.

Bii-istimdad: istimdat ite; medet dilemek su-
retiyle.

Bi'1-kabul: Kabul ile, kabul olunarak.

Bi'1-kimya: Kimya ilmine gore.

Bi'1-kuwe: Kuwe olarak; kabiliyet ve giig
halinde; bi'1-fiil olmayarak.

Bi'l-kiilliyye: Kullf olarak, kullf siirette.

Billah: Allah ile, Allah tarafindan.

Bi'1-muhalefe: Muhalefet suretiyle.

Bi'1-mukabele: Mukabele ile, kar§ila§tirma
suretiyle, karsriik olarak.

Bi'1-miiracaa: Muracaat ile; bas, vurmak su-
retiyle.

Bi'1-miizakere: G6rii§mek suretiyle.

Bi'1-vasita: Vasita ile, vasitah olarak.

Bi'1-verase: Veraset yoluyla.

Bi-meze: Tatsiz tutsuz.

Bi-mikdar: Degersiz.

Bi-muhaba: Qekinmeksizin.

Bi-murad: Muradsiz; muradina erismemi§,
istedigini elde edememi§.

Bina: Goren, goructi; goz.

Binaen: ...den dolayi; dayanarak.

Bi-nefsihi: Nefsiyle, zatiyla.

Bi-neva: Zavalli, garesiz, fakir, nasipsiz.

Bi-nihaye: Nihayetsiz, sonu olmayan.

Bi-payan: Nihayetsiz, tiikenmez.

Bi-perde: Perdesiz.

Bi-renklik: Renksizlik.

Bi-sa'y: Qali§masiz, gayretsiz.

Bisat: Kilim, yaygi, yere serilen §ey; hiikum-
dann etrafinda bulunan vazffeliler,
me'murlar.

Bi'set: Gonderme, gonderilme.

Bi'set-i seniyye: (Peygamber Efendimiz'in
peygamber olarak) kutlu gonderilisj.

BT-tab: Gugsuz, kuwetsiz; bitkin, yorgun.

Bi-tarik-i evlS: Daha iistun, daha uygun yol
ile.

Bi-tarik-i suret: Suret yoluyla, suret baki-
mindan.

Bi-tariki'1-i'caz: Olaganustii bir yol ile.

Bi-tekelliifi: Teklifsiz olma, teklifsizlik; kiil-
fetsizlik, sikintisizlik, tabiflik.

Bi-tekeyyiif; Keyfiyetsiz, niteliksiz.

Bittabi': Tabiatiyla, tabu olarak.

Bi't-tebaiyye: Tabi olmak suretiyle, tabi ola-
rak.

Bi't-tebeddiil: Degigerek,

Bi't-tedric: Tedric ile; azar azar, yavas yava§.

Bi't-teemmiil: Diisunmek suretiyle, ince ince
dusunerek.

Bi't-tekarriir: Tekarriir etmekle, karar kila-
rak, yerleserek.

Bi't-tekasiif: Kesifle§erek, yogunla§arak.

Bi't-tenasiil: Dogup ureyerek.

Bi't-teselsul: Zincirleme olarak.

Bi't-tenezzul: Tenezziil etmek, inmek sure-
tiyle.

Bizar: Rahatsiz, bikmi§, usanmi§; kiiskun.

Bi'z-zarure: Zarurf olarak.

Bi-zatiha, Bi-zatihf: Kendi zatiyla, kendi
kendine, baskasina ihtiyaci olmaksizin.

Bi'z-zat: zat ile, kendi zauyla, kendi kendine.

Bud: Varlik.

Bu'd: Uzaklik.

Bu'd-i suri: Surete, maddeye alt uzaklik;
maddf, cismanf uzaklik.

Bud u na-bud: Varlik ve yokluk; var ve yok.

Budela: Bedeller; abdal; Cenab-i Hakk'in sec-
kin kullanndan olan yedi kisL

Bu'diyyet: Uzaklik.

Buhl, buhul: Cimrilik; kiskanma, men etme.

Bulug, Biilug: Balig olma; akil yasmda olma;
yetkinlik; eri§me.

Burhan: Delil:

Burhanii'l-istifa: Seckinligin delfli, segkinlik.
delfli.

Buruc: Burglar.

Butlan: Batil olma, batil olu§; sagmalik.

Butun: Batin olma, gizlilik; batinlar.

Buy-i musk: Misk kokusu.

Buyut: Beytler, evler.

Biika: Aglama.

*$%&>

LOGATQE

Bu'I-aceb: Qok tuhaf, sasriacak.
Biilega: Beligler,- belagat sahipleri.
Bulend: Ytiksek, yiice.
Biilug, Bulug: Balig olma; yetkinlik; eri§me.
Blirudet, Buradet: (Dort tabfattan bid): So-

gukluk.
Buruz: Belirme, a§ikar olma, meydana gikma.
Biizurg: Biiyuk, ulu.

Ca\ Cay: Yer, raevki.

CSdde-i §eriat: §erfat caddesi; §erfatin genis.

yolu.
C&fT: Cefa ederi; eziyet eden.
CSh: Makam, mevki, Mbar.
Cail: Ca'l edici, kilan, yapici, vucuda getirici.
Cabim: Cehennem.
C§iz: Cevaz verilen; olabilir, olur.
Ca'l: Yapma, kilma, te'sir etme, vucuda getir-

me.
Ca'li: Yapmacik, sahte.
Calib: Celbeden, geken, gekici.
Came: Elbise, gama§ir.
Cami\ camia: Cem' eden; toplayan, bir araya

getiren, birle§tiren.
Cami': (Esma-i hiisnadan) Cem' eden, birle§-

tiren, toplayan, bir araya getiren, icine

alan.
Camid: Donuk, donmu§, cansiz.
Camiu'l-ezdad: Zitlan toplayan, zitlan bir

araya getiren.
Canan, Canane: Sevgili, dost.
CSnib: Taraf, cihet, yan.
Cann: Cin.
CSri: Cereyan eden; akan, gegen, yuriiyen;

yiiriirliikte olan.
Cavidan: Ebedi.
Cavidani: Daimi, ebedi.
Cay-i hande: Giilme yen; giilunecek §ey.
Cctzim: Cezm eden; karar veren, kestirip atan.
Cebanet: Korkaklik;

Cebbar: Cebr edici, zorlayici, zalim, zorba.
Cebbar: (Esma-i hiisnadan) Qok cebr edici;

gok guglii ve kudretli; dilegini yaptirmaya

giicii yeten, kendisine kargi gikilamayan.
Ceberut: Cebbarlik; biiyiikluk, azamet, Kibri-

ya; pek ziyade kibir; alem-i ceberut.
Cebr: Zorlama.

Cebren: Zorlama suretiyle.

Cebri: Cebriye mezhebine mensup olan.

Cedd: Dede, biiyiik baba.

Cedid, cedide: Yeni.

Cedvel: Su arki, kanal.

Cehd: Qalisma, cabalama, gayret.

Cehele: CahiBer.

Cehil, cehl: Cehalet; bilgisizlik.

Cehir: Yuksek, agik (ses).

Cehl, Cehil: Cahillik, bilgisizlik.

Cehl-i rmirekkeb: Bilmedigini de bilmeme.

Cehr: Yuksek sesle sdyleme.

Cehren: Yuksek sesle, agik bir §ekilde.

Cehudr Yahudi, gifit.

Ceh«l: Qok cahil.

Cel§i: Parlak olma, passiz olma-, tecellf, zuhur,
goriinme; zat-i Hakk'in kendi zati igin,
kendi zatinda zuhur etmesi.

Celadet: Yigidik, kahramanlik.

Celal: Btiyiikluk, ululuk, heybet.

Celalet: Biiyukluk, ululuk.

Celb: Cekme, kendine cekme; gagirma.

Celb-i ervah: Ruhlan gagirma.

Cell: Asjkar, apagik, meydanda.

Celil: (Esma-i hiisn&dan) Celal sahibi, biiyiik-
luk ve ululugu yiice olan.

Celflu'l-ism: lsmi Celil olan.

Cells: Kendisiyle birlikte oturulan, birlikte
oturan; arkada§.

Celle celaliihu: Onun Celal'i gok yucedir.

Celle zikruhu: Onun zikri gok yucedir.

Celse: Oturu§, oturum.

Cem': Toplafha, bir araya getirme, birikme;
cem' mertebesi, makami.

Cemadi: Cemadlik.

Cemadiyyet: Cemadlik, cemad olma.

Cemal: Guzellik.

Cemal-i ba-kemal: Tarn ve miikemmel gu-
zellik.

Cemd: Buz, kar; donma.

Cemel: Deve.

Cemi'-i ...: Butun, ctirnle, hepsi.

Cemi'-i ahval: Biitiin nailer, durumlar.

Cemtl: Cemal sahibi, giizel.

Cem'iyyet: Cami' olma; esma-i ilahiyyenin
hepsine mazhar olma; topluluk; tefrika ve
fark mertebesinin ziddt olan cem' merte-
besinde bulunma.

<^g>

MESNEVM SERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVt-6

Cem'iyyet-i esmaiyye: tlahf isimler toplulu-

gu; esma-i ilahiyyenin hepsine mazhar ol-

ma.
Cem'iyyetli: §umullu, hepsini igine toplayan.
Cem'u'1-cem': Cem'in cem'i mertebesi,

makami.
Cenabet: Cunupluk.
Cenan: Gonul, kalp.
Cennat: Cennetler.
Cenub: Guney.

Cerh: Quriitme, red, kabul etmeme; yaralama.
Cesamet: Buyiikluk, irilik.
Cesim, cesime: tri, buyuk.
Cevab-i §afi: Yeterli cevap.
Cevad: Comert; cud sahibi.
Cevahir: Cevherier.
Cevamiu'l-kelim: Birgok manayi cami olan;

birgok manayi kendinde toplayan.
Cevarih: El t ayak gibi organlar.
Cevdet-i akl: Akii ustunlugii, olgunlugu.
Cevelan: Dola§ma, dolanma, gezinme.
Cevelam Dolasma, gezinme.
Cevf: tg; bo§luk.

Cevhere: Bir tek cevher, cevher tanesi.
Cevr: Haksizhk, eza, cefa\ eziyet, zulum.
Ceyyid, ceyyide: lyi, ho§.
Ceza: Karsrtik verme, karsriik.
Ceza': Endi§e etme, sizlanma.
Cezb: Kendine gekme, gekme, gekilme.
Cezzab: Qok cezbedici; gok gekici.
Cibal: Daglar.
Cibayat: Vergileri toplama.
Cidal: Mucadele; karsihkh kavga, sava§.
Cidar: Duvar.

Cidd: Ciddiyyet; gali§ma, gayret, sebat.
Ciddin ciddi: Kemal-i ciddiyet, tarn bir ciddi-

yet.
Ciharen: Apagik olarak, cehren.
Cihat: Cihetler.
Cihat-i sitte: Alti yon.
Cilve-ger: Tecellf eden, gortinen, zahir olan.
Cima': Cinsf miinasebet.
Cinan: Cennetler.
Cinnet: Delilik.
Cirm: Cisim.
Cisr: Koprit.

Ciyadet: lyilik, giizellik; yenilik, tazelik.
Cud: Bir kazang ve talep karsdigi olmaksizin

bagista bulunma, comertlik, ihsan.
Cumhur-i kavm: Bir toplulugun butun fertle-

ri, toplulugun hepsi, biiyiik ekseriyeti.
Cumiid-i beseriyyet: Be§erf sifatlann don-

masi, donuklugu.
Cu§: Cosma, kaynama.
Cu§i§: Cosma, kaynama.
Ciibn: Korkaklik.
Ciida: Ayn, aynlmi§.
Cuhhal: Cahiller.
Cuhiid: Yahudi
Culud: Cildler; deriler.
Cuius: Tahta gikma.
Ciimle: Butiin, hepsi; topluluk; sistem.
Cumle-i asabiyye: Sinir sistemi.
Ciimle-i vShide: Bir tek butim.
Ciindi: Asker.
Ciinud: Askerler, ordular.
Ciinud-i rmicennede: Saf saf, sira sira dizil-

mis. ordular.
Ciir'et-yab: Ciir'et eden; cesur, atilgan.
Curiim, Ctirm: Sug, giinah.
Cxist u cu: Arasfcrma, arama.
Ciiyug: Askerler, ordular.
Ciiz': Kisim, parca.
Cuz'i, ciiz'iyye: Pargaya ait olan, parga ile il-

gUi; biitiine ait olmayan, kiiguk, ufak, kis-

mf.
Ciizur: Kokler.
Cuz'iyyat: Cuz'iyyetler, ciiz'f §eyler.

Cah: Qukur.

£3h-i hizlan: Sefil ve zelil olma gukuru.

£aker: Kole, kul.

£akeran: Kullar, koleler, cariyeler.

£alak: Qevik, eline ayagina gabuk.

Carh-i idare: Idare garki.

Cemenzar: gimenlik, park.

Cerag: Mum.

Cerh: Qarh; felek; gark, tekerlek.

Cesm: Goz.

Gesm-i basket: Basfret gozu.

Cesm-i hisst: His gozu; be§ duyudan biri olan

goz.
Cevgan: Cirit oyununda kullanilan degnek;

ucu egri degnek.
Culha: Dokumaci.

*&$&>

LUGATCE

£un u $ira: Nasil ve nice.

Dabbe: Hayvan; yefde yuriiyen hayvan.
Dad: Verme, vergi, ihsan; adalet, dogruluk;

veri§, sati§; feryat; kismet, nasip.
Dade: Verilmi§; ihsan, vergi.
Dafia (kuwe-i ...): Defetme, uzaklasttrma,

savunma giicii.
Dahik: Gulen, gulumseyen.
Dahk: Gulme, gulu§.
Dahuk: Cok gulen.
Dai: Dua eden; davet eden, isteyen.
Daimu't-tecelli: Tecellfsi daimi olan.
Dair, daire: Devreden; donen, donucii.
Dairen-ma-dar: Qepgevre, firdolayi.
Daiye: Arzu, istek; iddia.
Daiyye, dai: Davet eden, isteyen.
Dakayik, Dakaik: "Dakfka'lar; incelikler,

anlasdmasi giig ve dikkat gerektiren §ey-

ler.
Dakayik-i nahviyye ve liigaviyye: Nahiv

ve dil incelikleri; gramere.ve dile ait ince

bahisler.
Daktk: tnce; anla§ilmasi giig.
Dalai: Dalalet; dogru yoldan sapma, sapiklik.
Dili, dalle: Dalalette olan, sapan, sapik.
Dall: Delalet eden, gosteren, delillik eden.
Dam: Tuzak, ag.
Damen: Etek.

Dana: Bilen, bilici; arif; bilgin.
Daniste: Bilmi§, bilme.
Dani§: Bilgi, bili§.
Dar: Ev, yurt, yer.
Daraban: Vurusjar, darbeler.
Darb etmek: Vurmak.
Darb: Vurma.

Darb-i emsal: Meseller, hikayeler soyleme.
Darb-i mesel: Atasozu.
Darb-i misal: Misal verme, misal getirme.
Dareyn: Iki ev; iki diinya; diinya ve ahiret,
Dar-i hayevan: Hayat evi.
Darib: Darb eden; vuran, dogen.
Dam (Esma-i husnadan) Elem ve zarar veri-

ci §eyleri hikmetinin geregi olarak yara-

tan.
Darr: Zarar.
Daru'n-naim: Ni'met yurdu, cennet.

Darii'l-bevar: Yok olma, mahv olma yeri; ce-
hennem.

Da'va: tddia.

Da'va-yi teferriid: Tek olmak, benzeri olma-
mak iddiasi.

Da'vetullah: Allah'm daveti, Allah'a davet.

Daye: Dadi, siitnine.

Dayin: Alacakli, borg veren.

Deavat: Dualar.

De'b: Adet, usul, tarz; gelenek.

Debur: Bati riizgan.

Defa-i vahide: Bir defada, bir seferde.

Def aten: Bir defada, birden.

DeP-i cu': Aghgi defetme.

DeP-i mazarrat: Zararlan defetme, bertaraf
etme, uzakla§nrma.

Deft: Bir defada olan.

Dehan: Agiz.

Dekayik: Bk. Dakayik.

Dehr: Uzun zaman, zaman.

Delail: Deliller.

Delalet: Delil olma, yol gosterme, alamet ol-
ma; iz, i§aret.

Dele: Kakum, sansar, dag kedisi; beyaz tilki.

Delle: Vaktiyle Misir'da kan§ikhk gikaran
meshur hflekar kadm; hfe; fukaramn giy-
dikleri salkim sagak hirka.

Dem: Kan.

Dem-be-dem: Vakit vakit, daima.

Denaet: Algaklik, Milik.

Den Kapi,

Der ii dtvar: Kapi ve duvar.

Der-agug : Kucaklama, sarma.

Derc: Sokma, koyma, arasina sikisttrma.

Derecat: Dereceler.

Derek, Dereke: Asagi dogru inen basamak,
kat.

Derekat: Derekeler.

Derekat-i sufliyye: Asagi basamaklar, kat-
lar.

Derek-i esfel: (Cehennemin) e^ a§agi kati.

Derek-i nar: Cehennemin kati.

Derine: Donuk ve pasli olan.

Derkar: Malum, asjkar, belli.

Derk etmek: Anlamak, kavramak, idrak et-
mek.

Dermeyan etmek: Ortaya koymak, ileri siir-
mek.

S*P?

MESNEVf-t SERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6

Der-pi§ etmek: Goz oniinde bulundurmak.
Derrak: Qok gabuk idrak eden, kavrayan.
Derurt: tg, batm.

Desais: Desfseler; hileler, oyunlar.
Desatir-i esasiyye: Esas dusturlar.

Dest: El.

Dest-baf: El ile oren.
Destgah: Dokuma aleti, tezgah.
Destgah-i tabiat: Tabiat tezgahi.
Dest-gJr: Elden tutan, yardim eden.
Dest-i icad: Var etme eli.
Devabb: Dabbeler; yerde yiiriiyen hayvanlar.
Devai: Daiyeler; istekler, arzular, sebepler,

bahaneler; davalar, iddialar.
Devai-i §anka ve garibe: Insanin iginde do-

gan ve batan, kaybolan istekler.
Devair: Daireler.
Devat: Divit; igine kamis, kalem konulan ve

ucunda hokka bulunan alet.
Deveran, Devran: Donme; dervisjerin ayak-

ta donerek yaptiklan zikir, devran.
Devlet: Buyuk saadet, zenginlik; baht, talih;

biiyiik riitbe ve mevki.
Devre-i fetkiyye: Yanlma ve aynlma devre-

si.
Devre-i kiilliyye: Kiilli devre, biiyiik devre.
Devre-i maiyye: Su devresi.
Devre-i nebatiyye: Bitki devresi.
Devre-i nariyye: Ate§ devresi.
Devre-i ratkiyye: Biti§me devresi.
Devre-i saniyye-i ilahiyye: tkinci ilahf dev-
re.
Devre-i tiirabiyye: Toprak devresi.
Devren-ba'de-devrin: Devirden devire, de-

vir devir ; her devirde.
Devri, devriyye: Donus ile ilgili; devr edici.
Deymumiyyet: DSimilik, daimf olma.
Deyn: Borg.
Dihk: Gulme.

Dil'-i eyser: Sol kaburga kemigi.
Diyk: Darlik, dar; sikinti.
Diba: Renkli, dokuma motiflerle siisiu bir ge-

§it ipek kuma§,
Dibace: Basjangig, mukaddime, onsoz.
Didar: Yiiz, gehre.
Dide: Goz; gormu§, gorme.
Digeran; Digerieri, otekiler, ba§kaian.
Dfger: Baska, oteki, diger.

Dil: Gontil.

Dil-aram: Gonul dinlendiren; gonul ok§ayan.

Dildar: Sevgili.

Dirayet: Kavrayi§, zeka.

Dirig: Esirgeme; men' etme, onleme; eyvah,
aman, yazik.

Disar: Uste giyilen kaftan, elbise; yatak gar-
§afi.

Dlv: Dev; §eytan, cin.

Divan Duvar.

Divit: lgine kami§ kalem konulan alet.

Diyanat: Din ile ilgili seyler.

Du^ar: Ugramig, tutulmu§, maruz kalmi§.

Duhan: Duman.

Duhul: Dahil olma, girme.

Duhur, Diihur: Dehrler; zamanlar, devirler.

Dun: Asagi.

Dune's-sema: Semanin otesi, asagisi, ilerisi.

Dur-bin: Uzagi goren; ilerisini goren, gelece-
gi goren.

Dur-endi§: ilerisini diisunen, uzagi diisunen.

Diihur: Dehrler; zamanlar, devirler.

Durd-amiz: Tortu kan§ik.

Diirdane: lnci tanesi.

Diirre-i beyza: Beyaz inci tanesi.

Durretii'l-beyza: Biiyiik ve beyaz inci tane-
si.

Diirust: Kaba, sert, kati.

Diist&r: Kaide, kanun

Diigvar: Zor, gug.

Eamm: Daha umumi, en umumi.

Eazini: En biiyiikler.

Eb: Baba.

Eb'ad: Buudlar, boyudar.

Eb'ad: En uzak.

Eb'ad-i selase: ttg buut; ug boyut.

EbatU: Bahl §eyler; bo§, faydasiz §eyler.

Ebda': En bedf, en giizel, fevkalMe, hariku-

lade.
Ebed: Gelecekte sonu olmayan zaman.
Ebeda: Ebeden; asla, hig bir zaman.
Ebeden: Ebediyyen; asla.
Ebedii'd-dehr: Dehr bakf oldukga; zaman de-

vSm ettikge.
Ebedu'I-abad: Ebedlerin ebedi; ebediyyen;

asla, higbir vakit.

c^^

LUGATQE

Ebeveym Baba ve ana.

Ebhar: Denizler.

Ebhire: Buharlar, bugular, dumanlar.

Ebiyye: Kibirli, onurlu.

Ebna: Ogullar.

Ebna-yi emr: Emr ogullan; Hakk'in emrine
ba§ egenler.

Ebr: Bulut.

Ebrac: Burclar.

Ebrar: Hayir ve ihsan sahipleri; iyiler, ozii sd-
zu dogru olanlar.

Ebsar: Basarlar; gorme duyulan, gdzler.

Ebtan: En baton,- en ig, en gizli.

Ebtan-i butun: Batinlann en batini; gizlilik-
lerin en gizlisi.

Ebter: Zurriyeti kesik ve hayirsiz (kimse);
faydasiz, netfcesiz, bo§.

Ebu'l-alemeyn: Iki alem sahibi; Seyyid Ah-
med er-Rifaf hazretlerine kutbiyet ve gav-
siyet makamlanni; ve batin ve zahir ilim-
lenni kendi zannda toplamis. olmasindan
dolayi verilen unvan.

Ebu'l-ervah: Ruhlann babasi.

Ebvab: Bablar; kapiiar.

Ebval: Bevller; idrarlar.

Ebyat: Beyitler.

Ebyaz: Beyaz, ak.

Ebyen: En agik, en belli; en agik ifSdeli.

Ecdad: Cedler.

Ecel: Vade, dmriin sonu; blum.

Ecel-i miisemma: Vakti belirlenmis, ecel.

Ecell: En celil; en yuce, daha yiice.

Ecilden: ...den dolayi, ...digi igin.

Eel: Sebep, ...den dolayi.

Ecla: En celf; en asjkar, en parlak.

Ecma': Daha, en cami'; en toplayici, en birle§-
tirici.

Ecnad: Cundler; askerier.

Ecnas: Cinsler.

Ecnebi: Yabanci.

Ecram: Ciriraler; maddi seyler.

Ecsad: Cesetler.

Ecsam: Cisimler.

Ecza: Ciiz'ler, pargalar.

Ed'iyye: Dualar.

Ed'iyye-i hayriyye: Hayirli dualar.

Edib: Edepli, terbiyeli, nazik; edebiyatgi.

Edffle: Deliller.

Edna: En asagi, en algak, daha asagi.

Ednas: Kirler, pislikler.

Edvar: Devirler.

Edviye: llaglar.

Edyan: Dinler.

Ef al: Fiiller, isler.

Efal-i insaniyye: Insanin fiilleri, insana ait

fiiller.
Ef ai-i muteaddiyye: Muteaddf (gegi§li) ful-
ler. '.
Efai-i kattale: (Mdiircu engerek yilan'an.
Efazallahu aleyna min envaiihi: Allah

onun nurundan iizerimize yaysm!
Efdal: Daha faziletli; daha iistiin, en iistun.
Efdaliyyet: En Faziletli olma, en iistun olma.
Efgan: Figan etme; inleme, bagnsma.
Ef i: Engerek yilani.
Efkar: Fikirler.

EfkSr-i faside: Bozuk, bozucu fikirler.
Eflak: Felekler; her bir seyyareye mahsus

olan gok tabakalan; yoriingeler.
Efrad: Fertier; tekter.
Efrad: "Kutb"un idaresinden bagimsiz olan

gayb erenleri.
Efsurde: Donmu§, donuk; kansiz, gayretsiz,

duygusuz, durgun.
Efzayi§: Artma, gogalma.
Efziin: Fazla, gok, a§kin.
Egalit: Insani yamltacak hatah sozler, §eyler.
Ehabb: En sevgili, en sevilen.
Ehaff: Daha hafif, en hafif.
Ehakk: Daha hakli, daha miistehak, daha la-

yik, daha gergek.
Ehass: En has, en hususi, en segkin.
Ehibba: Dostlar.
Ehlen ve sehlen: "Hog geldin!"
Ehl-i azaim: Ufurukguler; hastalara ge§itli til-

simlarla okuyup iifieyen kimseler.
Ehl-i ezvak: Manevi zevk sahipleri.
Ehl-i hey'et: Astronomi bilginleri.
Ehl-i hikmet: Hikmet ehli; fizikgiler.
Ehl-i huzur: Hakk'in huzurunda bulunanlar;

ilahi huzura ermis, olanlar.
EhM siiliik: Manevf yolculuga gikmi§, mane-

vi yolculugu yapmis, olanlar.
Ehram: Piramit.

Ehval: Hevller; korkular, deh§eder.
Ehven: En zararsiz; daha kolay, daha ucuz.

*$%&>

MESNEVf-1 §ERiF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVl-6

Eimme: Imamlar.

Eizze; Azizler; muhtereraler.

Ekabir: Biiyiikler.

Ekalim: Iklfmler, memleketler, diyarlar.

Ekall: En az, daha az.

Ekber: En buyiik, daha buyiik.

Ekhal: Gozu dogu§tan pek siirmeli olan.

Ekl: Yemek yeme.

Ekmel: En kamil, en miikemmel.

Eksef: En kesif.

Ekser: £ogu.

Ekser-i ukala: Akil sahiplerinin gogu.

Ek§ef: Ke§fi daha gok olan.

Ekvan: Kevnler; kainat; variiklar, alemler.

Elf u elf: Bin bin; milyon.

Elfaz: Lafizlar.

Elfaz-i mu'tade-i hitabiyye: Hitabette ah§il-

mis. lafizlar.
Elhan: Nagmeler.
El-iyazu billah: Siginma Allah'adir; Allah

esirgesin, Allah'a sigininz.
Elkab: Lakablar; unvanlar.
El-murad: Dilek, istek; dilegim var!
Elsine: Lisanlar, diller.
Eltaf: En latff.
Eltaf: Lutuflar.

Eltaf-i latif: Latifin daha latffi.
Eltaf-i eltaf-i latif: Latifin daha latffinin en

latffi.
Elvah: Levhler; levhalar.
Elvan: Levnler; renkler.
Elyaf: Lifler.
Elyak: En layik.
El-yevm: Bugiin, gunumuzde.
Elzem: En luzuralu.
Em'a: Bagirsaklar.
Emakin: Mekanlar, yerler, mahaller.
Eman: Eminlik, giiven; yardim isteme, aman

dileme.
Emanat: Emanetler.
Emanet: Emin olma, guvenilir olma; guveni-

len kimseye btrakilan §ey.
Emaret: Emirlik, emir olma.
Emir: Bir toplulugun ba§i, bey; devlet yoneti-

cisi.
Emiru'l-mu'minin: Mii'minlerin emiri.
Emlak: Miilkler; memlekeder.
Emmare: Emredici, cebredici.

Emn: Eminlik, giivenlik.

Emr: \§, §ey, hadise, husus.

Eraraz: Marazlar; hastaliklar.

Emreyn: Iki emr; iki i§, iki §ey.

Emr-i hatm: Yaptlmasi gerekli olan emr.

Emr-i iradi: llahi irade ile ilgili emir ; Allah'in

bir §eyin oimasi veya oimamasini diledigi

emir.
Emr-i teklifl: Allah'in kulunu bir §ey ile mii-

kellef kildigi emir.
Emsal: Misiller,- benzerler.
Emsar-i kibar: Zengin ve ileri gelen kimsele-

rin oturduklan semtler.
Emsile: Misaller.
Emvac: Mevcler; dalgalar.
Emval: Mallar.
En'am: At, deve, sigir ve koyun gibi hayvan-

lar.
Enaniyyet: Benlik.
Eneas: Necsler; pislikler.
EndSm: Boy.
Endaze: Olgek; olgu; tahmin, takdir; mertebe,

derece.
Endi§e: Du§iince, fikir; vesvese, kaygi; gam,

keder, §uphe; korku.
Ene: Ben.

Ene'1-abd: Ben kulum.
Ene'1-Hak: Ben Hakk'im.
Enf: Burun.

Enfa': En nafi'; en faydah.
Enfas: Nefesler.
Enfus: Nefisler; ig alem.
Enhar: Nehirler.

Enhar-i cariye: Akan nehirler; akan sular.
Enniyyet: 2at, hakikat mertebesi.
Ensar: Yardimcilar.
Enva': Neviler, gegitler.
Envar: Nurlar.
Envar-i selase: Og nur.
en-yef ale: Yapmaklik; aktiflik.
en-yenfi'ile: Yapilmaklik; passiflik.
Enzeh: En nezih; en temiz.
Enzel: En a§agi.
Erbaa: Dort.
Erbab: Rabler, sahipler.
Erbab-i fikir ve nazar: Akli dii§unce ve go-

rii§ sahipleri.
Erbab-i kemal: Kemal sahipleri.

c^^,

LUGATgE

Erbab-i miiteferrika: Ayn ayn rabler, muh-

telif rabler.
Erbab-i ukul: Akil sahipleri.
Erctil: Ayaklar.
Erfa': En yiiksek.

Erham-i nisas Kadmlann rahimleri.
Erhamu'r-rahimin: Rahmet edenlerin en

gok rahmet edeni; merhametlilerin en

merhametlisi.
Erkan: Riikiinler; direkler, siitunlar; esaslar;

niituzlu kimseler.
Erkan-i erbaa: Dort rukiin: Hararet, biirudet,

yubuset, rutubet.
Erkan-i tabtat: Tabiatin riikunleri: Hararet,

biirudet, yubuset, rutubet.
Ervah: Ruhlar.

Ervah-i nariyye: Ate§e mensup ruhlar.
Erzak: Riziklar.
Esami: Isimler.
Es'ar: Fiyatlar, satis, bedelleri.
Esaret: Esirlik.
Esb: At, beygir.
Esbab: Sebepler.
Esedullahi'l-galib: Allah'in galip ve muzaf-

fer olan arslam, Hz. Ali.
Eser: Tesir etme; iz, alamet.
Eser-i reyy: Kanrmshk, doymusluk alameti.
Esfal: Testi, tabak pargalan, sifaller.
Esfar: Seferler
Esfel: En safil, en asagi.
EsfeH safiliti: Asagilann en asagisi; tabtat

alemi.
Esflii'l-vech: Uzun, parlak yuzltt.
Esfr: Eter.

Eskal: Agirliklar, yiikler.
Eslaf: Selefler; oncekiler, gegmisjer.
Eslem: En selametli, en salim,- en emin, en

saglam.
Esma: Isimler.
Esmak: Semekler; baliklar.
Esman: (Semen: Baha, deger, bedel'in gogu-

lu): Bedeller, degerler; bedel, deger.
Esmar: Meyveler.
Esna: En yiiksek, en yiice.
Esna-yi...: ...esnasinda, ...sirasmda.
Esr: Esir alma, esirlik.
Esrar: Sirlar.
Estar: Ortiiler, perdeler.

Esvab: Sevbler; giyecek seyler; giyimler.

E§'ar: giirler.

Egbah: §ebahlar; §ahislar, cesedler, karaltilar,

cismanf varhklar.
E§bah: §ebihler; benzerler.
E§car: Secerler; agaglar.
Egedd: En siddetli, en kuvvetli.
Egerr: En §erli ; en fena, en zarar verici.
E§has: §ahislar.
E§i'a: §ualar, i§iklar, i§mlar.
E§i'a-nisar: Isiklar sagan.
E§kal: §ekiller.
E§kar: Kizil, kirmizi.
E§kiya: §akiler; §ekavet ehli.
E§mel: En samil, en sumullii, en kaplayici.
E§ref: En §erefli.
E§ya: §eyler-, varhklar.
E§ya-yi hasise: Degersiz, bayagi §eyler.
Etba': Tabi olanlar.
Etemm: En tarn; kusursuz, eksiksiz.
Etfal: Tiftllar; gocuklar.
Etibba: Doktorlar.
Etkiya: Takiler; muttakfler; Allah'dan geki-

nenler.
Et-tahiyyat: Selamlar, hayir dualar.
Etvar: Tavirlar.
Etvar-i hilkat: Hilkat tavirlan; yaratih§ mo-

daliteleri.
Evail: Eweller, baskngiglar, ilk vakitler, ba§

taraflar.
Evamir: Emirler.
"Ev edna": "Yahut daha da yakin" (Necm,

53/9)
Evfer: En gok, pek gok; en bol, en geni§.
Evham: Vehimler.
Evkat: Vakitler.
Evkat-guzar: Vakit gegirici.
Evla: Daha uygun, daha iyi, ustun.
Evla-bi't-tarik: En layik, tercihe §ayan, en

iyi, en miinasip, en uygun.
Evla-ter: Daha da ustun, daha da uygun, da-
ha da iyi.
Evrad: Virdler; okunmasi adet olan dualar.
Evrak: Yapraklar.

Evsa': Daha vasi'; en geni§, daha genis.
Evsaf: Vasiflar.

Evsal: Mafsallar, oynaklar, eklemler.
Evsat: Orta, ortada olan.

c £p?

MESNEVl-t §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVt-6 •

Evtad: Biri doguda, biri batida, biri kuzeyde,

digeri.de guneyde bulunan dortbuylik ve-

Ii, Allah bu bdlgeleri bu kullari aracihgi ile

korur.
Ewel: (Esma-i hiisnadan) Her §eyden once

olan; varhginin oncesi olmayart; her§eyin

varhgi kendisinden ba§Iayan.
Ewelen: Ewela, ilk olarak.
Ewelin: Once olanlar, oncekiler.
Evza': Vaz'lar; vaziyetler, durumlar; davra-

ni§lar.
Eydi: Eller.
Evza-i na-beca: Yersiz, rnunSsebetsiz vazi-

yeder, davrani§lar.
Eymen: Hayirli, talihli, kudu; sag taraftaki.
Eymin, tmin: Emin, emniyet iginde, giivenlik

iginde olan.
Eyser: En kolay, pek kolay.
Eyser-i §ey: En kolay, pek kolay §ey.
Eyvan: Dfvanhane, ko§k.
Eyyam: Giinler.
EzS: Eziyet, incinme, incitme.
Ez'jif: Bir §eyi birkag misli.yapan fazlahklar,

katlar.
Ez'afiyle: Kat kat daha fazlasiyla.
Ezciimle: Bu cumleden olarak.
Ezdad: adlar.

Ezel: Gecmi§te basjangici olmayan zaman.
Ezell: En zelil, en asagi; daha zelil.
Ezelii'1-azal: Ezellerin ezeli; ahadiyet merte-

besi.
Ezfer: Guzel kokulu.
Ez-gayr-i ta'yin: Tayin etmeden, belirtmek-

sizin.
Ezhan: Zihinler.
Ezhar: Qigekler.
Ezkar: Zikirler.

Ezkiya: Zekiler; anlayish kimseler.
Ezman: Zamanlar.

Eznab: Koleler, hizmetkarlar; kuyruklar.
Ezrak: Mavi, gok renkli.
Ezvac.Zevcler.
Ezvak: Zevkler; tadmalar; tad almalar; haz-

lar.
Ezyed: En ziyade, en fazla, daha fazla.
ez-Ziddani la-yectemian: Iki ztt bir araya

gelemez.

Fa'al: Cok i§leyen; daima harekette bulunan;

gayredi, gah§kan.
Facir: "Izhar eden, agan"; dogrudan sapan;

fucur sahibi, gunahkar, yalanci, sefih.
Fahhar: Qomlek yapilan kuru camur.
Fahis: Miibalagali, taskin, ahlaksiz, ahlaka

aykin.
-FahmtKomur
Fahr: Ogunme.
Fahsa: Cirkinlik ve kotuluk; me§ru olmayan

§ey.
Fahz: Oyluk; bacak.
Faide-bah§: Fayda verici.
Faide-mend: Fayda, menfaat elde eden, ya-

rarlanan, kadi.
F&ik: ...fevkinde bulunan, ustiin olan.
Fail, raile: lsteyen, yapan; aktif; ozne.
Fait: Fevt eden; kaybeden, elinden kagiran;

kaybolan.
Faiz: Feyezan eden; tasan; feyz bulan.
Faiz: Nail olan, elde eden, basan kazanan.
FSka: Fakirlik, muhtag olma, ihtiyag duyma.
Faka-i umumi: Umumi fakirlik, yoksulluk,

muhtaghk.
Fakd: Yok olma, bulunmama; kaybetme.
Fakid: Mevcut olmayan, yok olan, bulunma-

yan; kaybolan, kaybeden.
Fakih: ZekT, anlayish bilgili; fikih ilmini bilen.
Fakr: Fakirlik.

Falan ibnii falan: Falanin oglu falan.
Faraziyyem Farazi olarak.
F5nk: Fark eden, ayiran, ayinci.
Farig: Bos. kalan, i§ini bitiren, vazgegen.
Farig~i battal: Eli bo§ ,veJ§e yaramaz tembel

kimse.
Fart: Asm gitme, ifrat, taskinhk.
Fasahat, Fesahat: Fasih olma; guzel ve agik

konu§ma.
Fasahat-i tamme: Tarn bir fasahat.
Fasik: Fisk eden-, gunah i§leyen, kotuluk

eden,
Fasid, faside: Kotu, yanh§, bozuk; fesada

ugrayan, yok olan.
Fasih, fasiha: A§ikar, agik; fasahadi; guzel

ve duzgun soz soyleyen.
Fasfle: Aile, familya.
Fasl, Fasil: Ayirma, halletme, neticelendir-

o^^

LUGATCE

me; bolum, aynnti; mevsim.
Fasl-i bahar: Bahar mevsimi.
Fasl-i hitab: Hak ve batili birbirinden tefrik

etme; belagatte kemal saliibi olma; sozle

kesin olarak hiikmetme.
Fasl-i ibad: Kullan tefrfk etme, birini digerin-

den ayinp haklannda hiikum verme.
Fasl-i rebi': tlkbahar mevsimi.
Fasl ve vasl kaidesi: Kelime ve ciimleleri bir-
birinden ayirma ve birbirine baglama ku-

rali.
Fass: Bir§eyin hiilasasi, zubdesi; yiiziik ka§i.
Fatan, Fetan: Zeka, akil, aniayi§, kavrayi§.
Fatir: (Esma-i hiisnadan): Yaranci.
Fatiti: Zekf; akilh, uyanik;. kavrayisji.
Fatir: FiiturlU; durgun, bezgin, usanmi§, bik-

mi§.
Fatir: Mayasiz sac ekmegi, bazlama; olma-

mi§, heniiz kivamini bulmamis. §ey.
Fazahat: Edepsizlik, algakhk.
Fazail, Fezail: Faziletler.
Fazil, Fazl: Fazilet, ustunluk, iyilik; fazla,

fazlalik.
Fazil: Fazfletli; fazla olan, artan.
Fazl, Fazil: Fazilet, ustunluk, iyilik; fazlalik,

fazla.
Fecere: Facirler; gunahkarlar, sefihler.
Fehm, Fehim: Anlayi§, idrak, anlama.
Fekahet: Fakihlik.
Fekk: Bozma, gozme, kaldirma.
Felasife: Feylesofiar; felsefeeiler.
Felek: Gokyuzu; alem, dunya; talih; gok ta-

bakasi; yoriinge.
Felekii'l-hayat: Hayat felegi.
Felsefi: Felsefeye ait, felsefeye mensup, felse-

fe ile ilgili; filozof.
Fem: Agiz.
Fena: Yok olma.
Fena-ender-fena: Fena iginde fena-, fenadan

da fani olma.
Fena-fi'r-resul: Resulullah'da fani olma.
Fena-fi'§-§eyh: §eyhte fani olma.
Fena-fillah: Allah'da fanf olma.
Fena-i salis-i mahk-i kiilli: Kulli yok olma

demek olan ugiincii fena.
Fena-pezm Fena bulan, yok olan.
Fenn: Ilim, san'at, marifet.
Fer': Bir asla ve koke dayanan sey; sube, dal.

Feragat: Bo§ olma, i§siz olma; istirahat, din-

lenme; vaz gegme.
Ferag: Vazgegme, terketme: bo§ olma, bos,

bulunma.
Feraset, Firaset: Anlayi§, sezme, sezgi.
Fere: Avret yeri.
Ferdi (Esma-i husnadan) Tek, yegane, e§siz,

ikincisi olmayan.
Ferd: Tek; gift olmayan.
Ferdani: Tek olan, teke mensup olan.
Ferdaniyet: Tek olma.
Ferdiyyet: Teklik.
Ferdiyyet-i selasiyye: Oclii teklik.
Ferheng: Bilgi, turner, akil.
Fer'iyyat: Fer'f §eyler; tali, ikinci derecede

olanlar.
Ferman: Emir, buyruk, buyrultu.
Ferman-ben Aldigi emri yerine getiren.
Ferman-berdar: Aldigi emri yerine getiren,

fermana uyan.
Ferra§: Dogemeci; hizmetgi, supiirgeci.
Feryad-res: Feryat edenin imdadina yeti§en.
Fesad: Bozulma, yok olma; kotuliik.
Fesadat: Fesatlar.
Fesahat: Bk. Fasahat.
Feseka: Fasiklar, gunahkarlar.
Fesih: Geni§, agik.
Fe-§iikran siimme §iikran siimme §iikran:

"Sukiirier olsun, tekrar sukiirier olsun,

tekrar sukiirier olsun!"
Fetanet: Fatfnlik; zihin acikhgi; gok zeki ve

kavraytsU olma.
Feterat: tki vak'a arasinda gegen zamanlar,

fasilalar; uyusukluklar, zaaflar.
Feth, Fetih: Agma, agili§; beklenmeksizin ge-

len bagi§, yardim, hediye gibi §ey.
Fetk: Kirma, yarma, ayirma, gatlatma.
Fetret: lki §ey arasinda gegen zaman; uyu-

sukluk, zaaf.
Fettah: Agan; feth eden.
Fettah: (Esma-i husnadan) Pek gok agici, her

turlu giigliik ve sikintilan ortadan kaldi-

ran, kolaylasttran.
Fevaid: Faydalar; faydali bilgiler.
Fevat: Kaybetme, kagirma, elden gikma.
Fevc fevc: Boliik boliik.
Fevk: Ost.
Fevkiyyet: Ust olma, ustunluk.

<^p

MESNEVi-I §ERlF §ERHl / XIII. CiLT • MESNEVI-6 •

Fevt: Kaybetme, kagirma; blme.

Feyezan: Ta§ma.

Feyyaz: Pek gok feyezan eden; ta§an; bol bol

veren.
Feyz: Suyun ta§masi, zuhur; ilham; ilim.
Feza': Korku, urkiintu, urkme.
Fezail, Fazail: Faziletler.
Fikarat: Fikralar; omurga kemikleri; pargalar,

paragraflar.
Fikdan: Bulunmama, yokluk, kitlik.
Fiknullah: Allah'in ftkhi; Allah 1 ! bilme, Al-

lah'i bilme ilmi.
Fikhu'Mhi'l-ekber: Allah'm en biiyiik fikhi;

Allah yolunu anlamakta en biiyiik anla-

yi§-
Fisk: Hak yoldan gtkma; giinah isjeme, isyan

etme, ahlaksizlik.
Fitnat: Zihin agikligi, siir'atli kavrayi§.
Fitrat: Yaratih§; mizag, tabiat.
Fitri, fitriyye: Fitrata ait, fitratla, yaratihsja

ilgili.
Fi: ...de, ...iginde.
Fiil-i lazim: Gegi§siz fiil.
Fiil-i muteaddt: Gegi§li fiil.
Fiili, fiiliyye: Fiile ait, fiille ilgili.
Filizat-i nakisa: Eski kimya ilmi bakimindan

noksan addedilen maden kulgeleri.
Fi'1-hakika: Hakikatte, hakikaten, gergekten.
Fi'l-hal: §imdiki halde, bu anda, hemen, §im-

di.
Fi'1-vaki': Vakia, hakikaten, gergekten.
Figan: lnleme, (aglayrp) sizlama, sizlanma.
Fiilen: Fiilf olarak, gergekten.
Firak: Aynlik.

Firak-aver: Aynlik getiren, aynlik veren.
Firar: Kagma, kagi§; civa.
Firar-i mukteseb: Elde edilmi§ olan civa.
Firaset, Feraset: Anlayi§, sezme, sezgi.
Firaset-i hikemiyye: Nazari, akli, felseft, hi-

kemi firaset.
Firaset-i ser'iyye: §er'f, dint, manevi firaset.
Fira§: D6§ek, yatak.

Fisk, Fisk: Hak yoldan gikma, gunah isteme.
Fisyolocya-yi tefekkiir: Diisunce fizyolojisi,

beyin fizyolojisi.
Fiten: Fitneler.

Fi-zamanina: Zamanirmzda, giiniimuzde.
Fuad: Kalb, goniil, yiirek.

Fudala, Fuzala: Fazillar, faziletliler.

Ftthum: Fehimler; anlayistar.

Fuhum-i kasira: Kusuriu, kisa, dar anlayi§-

lar.
Fukaha.* Fakihler.
Fukara: Fakirler; dervister.
Furkan: Tefrik etme, fark etme, aynlma; Hak

ile batih tefrik etme, temyfz etme.
Furkani, furkaniyye: Furkan ile ilgili,

furkana mensup.
Fusul: Fasillar; mevsimler, boliimler.
Fiita: Pe§temal.
Futur: Yanklar, gatlaklar.
Fuzul, Fudul: Kendisine diismeyen sozler

soyleyen.
Fuzul: Liizumsuz, fazla §ey veya soz; bos,

§eyler, bo§ sozler.
Fiiccar: Facirler,- giinahkarlar, ahlaksizlar.
Fiicur: Dogrudan sapma; gunahkarhk, ahlak-
sizlik.
Fiicur-hane: Fiicur evi; gunah ve ahlaksizlik

evi.
Ftilk: Gemi, sandal.
Fiiru': Fer'ler; dallar, sjubeler.
Fiiruat: Furu'lar; dallar, subeler.
Fiirug-bah§: l§ik bagisjayan, parlaklik bah-

§eden.
Fiishat: Geni§lik, agiklik.
Fiishat-seray: Genis, yer.
Fiituh: Feth olu§; agih§; beklenmeden gelen

bagi§, yardim, hediye vs.
Fiitur: Zayifhk, bezginlik, usanma, bikma.
Fiituwet: Yigitlik,- comertlik, el agikhgi.
Fiiyuzat: Feyizler.

Gabra: Gri renk, boz.

Gadr: Hainlik, vefasizlik; zulum, merhamet-

sizlik, haksizlik.
Gaffar: (Esma-i husnadan) gok affeden, gok

bagi§layici, giinahlan ortup bagisjayan.
Gafr: Setretme; ortme, magfiret etme.
Gafur: (Esma-i husnadan) Qok magfiret

eden, giinahlan bagisjayip affeden.
Gaib: Hazir olmayan, yok olan, kayip; goriin-

meyen.
Galat: Yanli§, yanilma.
Galatat: Galatlar, yanh§lar.

c 33ps a

LUGATCE

Galebat: Galip, ustun gelmeler, ustunlukler.

Galebe: Galibiyet, ustiinluk.

Galiben: Saglam bir ihtimale gore; galiba, bel-

ki; daha ziyade.
Galit, galita: Yanilan, yanlisa du§en.
Galiz, galiza: Kaba, girkin; seffaf olmayan,

kalin.
Galizu't-tab': Kaba tabfatli.
Gamam: Bulut.
Gamerat (-1 mevt): Oliim aninda gekilen

zorluklar, sikintilar.
Gam-gin: Kederli, tasah, uzuntiilu.
Gamiz, gamiza: Anlasrtmasi gtig, kapali, zor

anlasjlan.
Gammaz: Goz kirpan; ka§ gdz isaretiyle bir

seyler soyleyeri; munaftk, kogucu, fitneci.
Gamz: Gdziinii kirpma, gozunii kapatma.
Gamze: Siizgiin baki§.
Gani: Zengin; mustagnf, ihtiyaci olmayan.
Gani: (Esma-i hiisnadan) Higbir §eye ihtiyaci

olmayan; higbir noksam ve eksigi olma-
yan.
Gar: Magara, in.
Garaib: Garibeler; sasrtacak §eyler, §a§irtici

§eyler.
Garaz: Maksat, gaye, istek, meyil.
Garbiyyun: Baalilar, garplilar.
Garet: Yagma, gapul.
Garib, garibe: Yabanci; garip, tuhaf, §asila-

cak.
Garib, garibe: Gurub eden; batan.
Gariban: Garipler.
Garib-nevaz: Garibi ok§ayan ; garibi teselli

eden.
GarM, gariziyye: Tabff, fttn, yaratilt§tan.
Gark: Bogulma, batma.
Gark-i zikr: Zikirde, hatirlamada ve anmada

gark olma.
Garni': Ak, parlak, guzel, gosterisji, §atafath.
Gasib: Gasbeden; sahibinden izinsiz zorla ve

hfle tie alati; zorba, yagmaci, gapulcu.
Gasil: Gusl eden; yikayan, yikanan.
Gasl-i siyab: Elbiseleri yikama.
Gassal: Gasl edici; olu yikayici.
Gatt: Suya batma, suya batinlma; kararma,

sislenme.
Gayb: Gizli, gizlilik, goriilmezlik, gehadet

mukabili.

Gayb-dan: Gaybi bilen.

Gaybet: Gaib olma; kaybolma; kendinden

gegme.
Gaybi, gaybiyye: Gayb ile ilgili.
Gaybubet: Goz dniinde olmama.
Gaybu'l-guyub: Gayblar gaybi.
Gaye-i safa-i nebevi: Peygamber Efendi-

miz'in safanin, safhgm son mertebede

olusu. ■
Gayet: Nihayet, uc, son; gok, fazla, son dere-

ce.
Gayetu'l-gayat: Gayelerin gayesi; nihayetle-

rin nihayeti.
Gayn: Perde, drtu.

Gayr: Baska; Hak'tan ba§kasi, masiva.
Gayr-i kabil: Kabil olmayan, imkansiz; kabul

edici olmayan.
Gayret: Qalisma, gabalama; kiskanma.
Gayr-i balig, baliga: Balig, olmayan; biiluga

ermemis. olan.
Gayr-i mahsus: Hissedilmeyen; duyularla al-

gilanmayan.
Gayr-i me'nus: Alt§ilmamis.
Gayr-i mec'ul: Yaratilmami§.
Gayr-i mevzun: Duzensiz, dlgusuz.
Gayr-i muayyen: Belirsiz, belirtilmemi§.
Gayr-i muhdes: Yaratilmami§ ; hadis olma-
yan; sonradan meydana gikmayan.
Gayr-i munkati': Kesilmeyen, kesiksiz.
Gayr-i mumteni': Imkansiz olmayan, muhal

olmayan.
Gayr-i miinhasir: tnhisar altina ahnamayan;

simrlanamayan.
Gayr-i mutehayyiz: Fezada bir yer isgal et-

meyen.
Gayr-i miitenahi: Nihayet bulmayan, sonu

olmayan.
Gayriyyet: Gayr olma; gaynlik, ba§kalik.
GayruIIah: Allah'in gayri, masiva.
Gayur: Kiskang; gok gayretli; gok galiskan.
Gayz: Hiddet, dfke, kizgmhk, hing.
Gazi, gaziyye: Gaza ait, gaz halinde.
Gazub: Qok gazapii; gok oflteli.
Gazubane: Qok gazaplt bir surette.
Gene: Hazine, define.
Germ: Sicak; tyi, tatli.
Germi ve serdi: Sicaklik ve sogukluk; yumu-

sakhk ve sertlik.

^cSP?

MESNEVt-1 §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVI-6

Gevher: Cevher.

Gilaf: Kilif, kin, mahfaza.

Gill: Gizli kin, garaz, diismanhk.

Gill ii gi§: Garaz ve hainlik; garaz ve kan§ik-

lik; kin ve hile.
Gilzet: Galfzlik; kabahk, kahnlik, sertlik.
Gma: Zenginlik; muhtag olmama; nagme.
Giriv: Feryat, giglik.
Gi§&': Perde, ortii, zar.
Gi§avat: Gi§alar.
Gifave: Perde, ortii.

Gi§§: Kan§ikhk, hile; saf olmama; hainlik.
Gita: Ortii, perde.

Giriftar: Tutulmu§, duskiin, ugrami§, maruz.
Giriz, Giiriz: Kagma; kagan.
Girizan, Giirizan: Kagici, kagan.
Girye: Aglama, goz ya§i.
Gulam: gocuk; kole.
Gull: Mahkumlann boynuna ve bileklerine

gegirilen demir halka, pranga.
Gunagun: Renk renk, tiirlu tiirlu.
Gunne: Genizden gelen ses.
Gurub: Gimesjn batmasi, batma.
Gusn: Agag dali, budak.
Gussa: Keder, kaygi, tasa.
Gu§: Isttme; kulak.
Gu§-i hu§: Akil kulagi.
Gu§i§: Calisma, gabalama.
Guya: Soyleyen; sankt,
Guyiib: Gaybler.
Giift ii gti: Dedikodu; soylenti.
Giift u §inid: Soyleme ve isjtme.
Giiftar: Soz.
Giiftar-i §eker-nisar: (§eker sagan soz):

Tatli soz.
Guher: Gevher, cevher; degerli.
Gixlistan: Gill bahgesi.
Gulnar: Nar gigegi, nar agaci.
Giilzar: Giil bahgesi.
Giiriz, Giiriz: Kagma; kagan.
Giirizan: Kagici, kagan.
Giirizgah: Kagip sigimlan yer.
Giiruh: Cemaat, topluluk, boluk. .
Giizaf: Beyhude, bo§.
Gxizide: Segkin, segilmi§.
Giizidegan: Segkinler.

H

Hab: Uyku.

Habais: Kotu §eyler, kotulukler.

Habasefc Habislik; kdtiiluk, algaklik.

Habbe: Dane; bugday vesaire danesi.

Habib: Sevgili.

Habir: (Esma-i hiisnadan) Her §eyden haber-

dar olan; gizlilikleri bilen.
Habir: HaberdSr olan; tecrube ile bilen, tada-

rak bilen.
Habis, habise: lgreng, kotu, pis, algak.
Habisat: (Kadm igin) Habisler, kotuler; kotu

§eyler.
Hab u hor: Uyku ve yemek.
Habs: Habsetme, hapis olma.
HScat: Hacetler; ihtiyaglar.
Hacer: Ta§.
Hacer-i mukerrem: Tekrim edilen ta§; §eref-

lita§.
Hacib: Kapici, perdeci; padisaha en yakin me-

mur; perde, ka§.
Hacir: Hicret eden, gogen.
Hacis: Ilk hatir, kalbe gelen ilk hitap; kalbe

anz olan endf§e.
Hadd ii payan: Sinir ve nihayet.
Hadd: (Kur'an'in haddi): Allah'in murad etti-

gi mananin sinin veya manadaki hiikmiin

olgusii.
Hadd: Tarif, tamm; hudut, sinir, nihayet.
Hadd-i fasil: Ayinci hudut.
Hadd-i zatmda: Zaten, esasen, ashnda.
Hadeka: Gozbebegi.
Hademe: Hizmetgiler, hadimler.
Hadira: §ehir; §ehirli, bir yere yerlesmi§.
Hadira-i hassa: Hiikumdara has olan §ehir,

hukiimdann §ehri, merkez §ehir, ba§ §e-

hir.
Hadi: (Esma-i hiisnadan) Hidayete erdiren,

dogru yolu gosteren.
Hadid: Demir.
Hadim: Qck hizmet eden, hizmete pek siki sa-

nlan.
Hadim: Hizmet eden, hizmetkar.
Hadim: Yikan, hedmeden.
Hadis, hadise: Kadfm olmayan; sonradan

var olan.
Hadisii'l-viicud: Varligi sonradan olan.
Hadis: Soz; yeni hadis.
Hadis-i nefs: Nefis sdzii; nefsani soz, nefis-

<^g>

LUGATQE

-nqg

ten ileri gelen soz.
Hadra: Ye§il, yesjllik.
Hadraii'd-dimen: Fena bir muhitte yetismis.

giizel kadin. ,
HafS: Hafilik, gizlilik, kapahlik.
Haftd: (Esma-i husnadan) Kendisine boyun

egmeyip kar§i gikanlan rezil ve perfsan

eden.
Hafiz: (Esma-i hiisnadan) Koaiyan, muhafa-

za eden.
Hafiz: Koruyucu.
Hafi, hafiyye: Gizli, sakli.
Hafid: Torun.
Hafiyyii's-savt: Sesi kapali olan, algak sesle

konu§an.
Hafiz-. Mahfuz; muhafaza oIunmu§, korun-

mu§.
Hafriyat: Kazilar.
Hahi§: lsteme, istek, arzu.
Hahi§-ger: istekli, isteyici.
Haib: Mahrum, iimitsiz, me'yus; zarar ve zi-

yana ugrayan.
Haibin: Haibler.
Haib ix hasir olmak: Higbir sey elde edeme-

mek, eli bo? kalmak.
Haif: Korkan.
Hail: Mani, engel.

Hair: Hayrette kalmi§, hayret eden, sa§irmi§.
Haiz: Malik, sahip, ta§iyan, elinde bulundu-

ran.
Hak: Toprak.

Hakayik, Hakaik: Hakikatler.
Hakem: (Esma-i hiisnadan) Hukiim koyan,

emir veren, hiikmunii icra eden.
Hakeza: Boyle, bunun gibi.
Hakika: Hakikat.
Hakikat-i vahide: Tek hakikat, bir tek ger-

gek.
Hakikat-ittisam: Hakikat damgasi vurul-

mu§, hakikat damgasi ta§iyan.
Hakikatii'l-hakayik: Hakikatlanh hakikan.
Hakim: (Esma-i hiisnadan) Hikmet s^hibi,

her §eyi yerli yerine koyan.
Haklm-i ilahi: Hikmet Allah tarafindan ken-
disine verilen hakim.
Hakim: Filozof.
Hakister: Kill, ates. ktilii
Hakk: (Esma-i husnadan) Varligi hig degi§-

- meyen, varligi yok olmayan, gergek olan.
Hakk: Gergek, dogru; dogruluk.
Hakk-i mu'tena-bih: Kendisiyle ilgilenilen

§ey hakkinda.
Hakkiyyet: Hak olma.
Hakki, hakkiyye: Hakk'a ait, Hakk'a men-
sup, Hak ile ilgili.
Hal* etmek: Tahttan indirmek.
Hala: Bos. olma; boshik.
Hala ve mela: Boshik ve doluluk; bo§ ve do-

lu.
Halavet-amiz: Tatlilik, hosluk ile kansik; tat-

h ve ho§.
Halaif: Halifeler.
Halat: Haller.
Halavet: Tatlilik, hosluk.
Halayik, Halaik: Mahluklar, yaratiklar.
Halecan: Qarpinti, titreme.
Halel: Iki sey arasindaki bo§luk.
Halel-dar: Bozma, bozulma.
Halet-i mahviyyefc Mahvolus. hali, yok olu§

hali.
Halik: Halk eden, yaratan.
Hali: Tenha, bos.
Halid: Devamli, ebedi.
Halifetullah-fi'1-arz: Yeryuziinde Allah'm

halifesi.
Halik: Helak olan, yok olucu.
Halik-i muhdes: Helak olucu ve sonradan

ortaya gikmi§ olan.
Halil: Dost, samfmi arkada§.
Halite: Zevce, nikahli kadin; dost.
Halim: (Esma-i husnadan) Hilim sahibi; yu-

mu§ak davranan, ceza vermeye giicii yet-

tigi halde acele etmeyip cezalandirmayi

geriye birakan.
Halis, halisa: Saf, kansik olmayan.
Halisan-lillah: Ailah igin halis bir surette, Al-

lah igin temiz bir yurekle.
Halk: Yaratma; mahluk, yaranlmi§.
Halkan: Yaratth§ga.
Halk-i cedid: Yeniden yaratma, yeniden ya-

ratilma, yeniden olu§.
Halk-i mahluk: Mahluku yaratma.
Halkiyye, halki: Halka ait; yaratma ile,

mahluk ile ilgili.
Halkiyyet: Yaratilmis olma, yaratili? ile ilgili

olma.

*$%&

MESNEVl-I SERfF SERHI / XIII. CtLT • MESNEVI-6

Halki, halkiyye: Yaratihs. ile ilgili.

Hall: Qozme, gbziilme; eritme, analiz.

Hall: Hulul eden, giren.

Hallakiyyet: Yaraticihk.

Halledallahu miilkehu: Allah miilkunu da-

imr kilsin!
Hall-i miiskilat: Muskilleri gozme, gugliikle-

ri gozme.
Halvet: Yalniz olma, tenhaya gekilrrte, yal-

nizlik; tenha yer, tenhalik.
Ham tama'hk: Ham tamahhk, olmayacak

§eyi isteme.
Ham: gig, pismemi§, olgunlasmami§.
Hamakat: Aptalhk.
Hame-i mesnun: Yillanmis, ve koku§mu§ ga-

mur.
Hamel: Kuzu.

Hamele~i ars: Ars/i ta§iyan melekler.
Hamiz-i fahm: Asit karbonik.
Hami-i mani': Engel olan koruyucu.
Hamiz-i kibrit: Asit sulfirik.
Hamid: Hamd eden, oven.
Hamid, hamide: Ovulmeye deger, begenilen;

oviilen.
Hamid: (Esma-i hiisnadan) Qok oviilen, ov-

giiye deger sifatlarla kendisine hamdedi-

len; ovulmeye layik olan.
Hamil: Ta§iyan, yiiklii, haiz, sahip; gebe.
Hamilen: Hamil olarak.
Hamis: Besmci.
Hamiyyet: Taassup; namustan, dolayisiyla

bir §eyden gekinip ar etme, izzet-i nefis.
Hamir-kar: Hamur yoguran.
Hamis: Besjnct.
Hamisen: Besjnci olarak.
Haml: Ta§ima; yuk; isnat etme, atfetme.
Hamlen: Haml ederek, edilerek; isnat ederek.
Hamr: §arap.
Hamra: Kirmizi, kizil.
Hamul: Qok tahammullu.
Hamule: Yuk, tasman §ey, yuklenilen §ey.
Hande: Gulme, gulii§.
Hankah: Tekke, dergah.
Hanuman: Ev bark, ocak.
Harabi: Harap olma, haraplik.
HarabM-biildan fl ahiri'z-zaman: Ahir za-

manda beldelerin harap olmasi.
Harac: Musliiman olmayanlardan alinan ver-

gi; vergi.
Hararet: (Dort tabfattan biri): Sicaklik.
Hararet-i gariziyye: Tabu sicaklik, tabif isi.
Harekat: Harekerter.

Harekat ve sekenat: Tavir ve davranister.
Harem: Zevce, e§; ba§kasina haram olan.
Harem-i zekiyye: Temiz e§.
Harfen harfen: Harf harf olarak; birer birer.
Harf-i ta'rif: Arapgada isimlerin basma gelen

(elif ve lam) harfi ki, o ismi belirli kilar.

(Fr. Article deflni).
Harig: Di§anya gikan; di§, di§an.
Haricen: Harigten; di§tan, di§andan.
Harici, hariciyye: Harice ait, disanda olan,

di§ta varhgi olan.
Harif: Meslekda§; arkada§, dost.
Harif: Sonbahar.
Haris: Hirsh; diiskiin, gok istekli.
Haris: Ekin eken; iyi amel isjeyen.
Hark: Yakma.
Hark: Yirtma; bozma, gigneme; alisrtrmsm di-

§ina gikma.
Hark-i adet, hark-i adat: Fizik kanunlann

otesine gegme; ahsrimism disma gikma,

olaganustu.
Harr: Hararet, sicaklik.
Harr: Hararetli, kizgin, sicak.
Harr-i ratb: Sicak ve rutubedi.
Harr-i yabis: Sicak ve kuru.
Hars: Ekin ekme.
Has ii hasak: Qorgop, kinnti.
Hasais: Hassalar; hususiyetler, niteliWer.
Hasar: Zarar, ziyan.
Hasb: Mikdar; ...gore, geregince.
Hasbeten-Iillah: Allah'tan ecir ve sevabini

bekleyerek; Allah nzasi igin.
Haseb-i sinn: Yasa gore, yas, itibariyle.
Hasebiyle: Cihetiyle, dolayisiyla, bakimm-

dan, gore.
Hasen, hasene: Giizel, iyi.
Hasenat: Giizellikler, iyilikler.
Hasene: lyilik, iyi hal.
Hasf: I§igi sdnme, ay tutulmasi; yerin dibine

gegirme, batirma; yere batma, atgalma.
Hasil: Husule gelen, husul bulan, olan, peyda

olan, iireyen, biten.
Hasili tahsil: Elde olani elde etme.
Hasir: Hasr edici, tahdit eden, simrlayan.

G$XSg>

LUGATCE

Hasib: (Esma-i hiisnadan) Hesiba gekip kar-

srtigim veren.
Hasirin: Hasirler; merarmna nail olamayan-

Iar, eli bos. donenler.
Hasis, hasise: Kiymetsiz, degersiz, bayagi,

algak.
Hasm etmek: Kesin olarak halletmek, kesip

atmak.
Hasr. Munhasir, mahsus kilma; dar bir sinir

igine alma; tahdit.
Hasret-ke§: Hasret geken, ozleyen.
Hasr-i muhdesat: Sonradan var olan §eyleri

tahdit etme.
Hass, hassa: Mahsus, hususf; segkin, segil-

mi§.
Hassa-i hassa: Hassin hassi, segkinin segki-

tit.
Hassasiyet: Hisse, duyulara sahip olma.
Hassaten: Hususf olarak, ozellikle; yalniz,

ancak.
Hass, hasse: Hissedici, duyu sahibi olan, du-

yan.
Hasse-i basar: Gorme duyusu.
Hasse-i sem': t§itme duyusu.
Hassiyyet: Hususiyet; te'sfr, kuwet.
Hasud: Hasetgi; gekemeyen, kiskang.
Hasudan: Hasetgiler, haset edenler.
Ha§a ve kella: Kat'iyyen, asla.
Ha§a: Asia, kat'iyyen, higbir vakit, Allah gos-

termesin.
Ha§ak: Qop, siipruntu, gorgop; Piir-ha§ak:

Qorgop dolu.
Ha§a-lillah: Allah gostermesin, asla, kat'iy-
yen, higbir vakit.
Ha§em: Matyet, hizmet igin yaninda bulunan

kimseler; aile.
Ha§i': Hu§u sahibi.
Ha§iye: Bir §eyi §erh ve fzah eden not veya

kitap.
Hagr: Oliileri diriltip mahserde toplama.
Hata-alud: Hata bula§mis; hata dolu, pek

gok yanh§i olan.
Hatar: Tehlike.

Hataran; Itibar ve mevki bakimindan.
Hatarnak: Tehlikeli.
Hatem: Miihiir, yuziik; son.
Hatemu'n-nebiyyin: Nebilerin hatemi.
Hatir: Kalp, gonul, zihin ; kalbe gelen sey, il-

ham.
Hatira: Kalbe gegen §ey, ilham.
Hatir-i su': Kalbe gelen kotu da§iince.
Hatir-i zaif: Kalbe zayif olarak gelen §ey ; za-

yif du§iince, zayif ilham.
Hattat: Hatleler; giinahlar; yanh§lar; suglar.
Hatie: Giinah, sug.
Hatim: Sona erdiren; muhiirleyen.
Hatime: Son, nihayet; netfce, bitirme.
Hatir: Yiice, ulu ; muhatarali, tehlikeli.
Hattn: Muhurleme, tamamlama, bitirme, so-
na erdirme.
Hatra: Zihne gelen bir dusunce.
Hatt: Qizgi, yazi.
Hattatiyet: Hattathk.
Hatt-i istiva: Ekvator.
Hatve: Adim.
Hatve-endaz: Adim atan.
Haiilai: Sunlar, bunlar.
Havadis-i ekvan: Dtinya hadiseleri.
Havai, havaiyye: Havaya ait, hava ile ilgili.
Havali: Etraf, gevre, yore.
Havank: Harikalar; olaganiistu seyler.
Havas (ilm-i): Buyii ilmi, tilsimlar ilmi
Havass: Hasslar, segkinler, ileri gelenler; arif-

lerin segkinleri; hassalar, hususiyetler.
Havass-i...: Hassalar, hususiyetler, keyfiyet-

ler, hasslar, segkinler.
Havass-i umumiyye-i ecsam: Cisimlerin

genel hususiyederi.
Havass-i...: Hasseler; duyular, duygular, his-

seden organlar.
Havass-i batine: tg duyular.
Havass-i hamse: Bes duyu.
Hawass-i hamse: Be§ duyu.
Havass-i saire: Diger duyular.
Havass-i zahire: Di§ duyular.
Havassu'l-havass: Segkinlerin segkinleri.
Havatir: Hatiralar; kalbe gelen §eyler.
Hava-yi nesimi: Atmosfer.
Havayic: Hacetler, ihtiyaglar.
Havf: Korku.

Havfen: Korkarak, endise ederek.
Havf u reca: Korku ve limit.
Havi: thtiva eden.
Havl: Gevre, etraf; sene.
Havsala: Mide, kursak; anlayi§, idrak, akil,

zihin.

ti^^a

MESNEVl-1 §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

Hay u huy: Giiriiltu, patirti- gigjik
Hayal {kuwe-i...): Hayal giicii.
Hayalat: Hayaller.
Hayal-endi§lik: Hayal dusunuluciik, hayal

kuruculuk.
Hayal-i tank: Geceleyin yildiz gibi parlayip

kaybolan hayal.
Hayat-bah§: Hayat veren, hayat bahgeden.
Hayir-hah: Herkesin iyiligini isteyen, hayir

sever.
Hayl: At, at siirusii; ziimre, takim, giiruh,

topluluk.
Haylulet: Araya girme, engel olma.
Hayrat: Hayirlar.
Hayret-aver.- Hayret veren.
Hayret-bah§: Hayret verici.
Hayru'I-umuri evsatuha: lsjerin hayirlisi

ortasidir.
Haysiyyet: Itibar; bakirn.
Hayvan-i natik: Konu§an ve diisunen hay-
van.
Hayvaniyyet: Hayvan olma, hayvanhk.
Hayy: (Esma-i hiisnadan) Hayat sahibi, can-

h, hig olmeyen, hayati daimf olan.
Hayy: Canh, dirr.
Hayy'ale: Ezanda okunan "hayye ala's-sala"

"haydi namaza"dan ktsaltma.
Hayyat: Yilanlar.

Hayyiz: Taraf, meydan, mekan, mevki.
Hazain: Hazfneler.
Hazan: Sonbahar.
Hazarat: Hazretler; mertebeler.
Hazarat-i hams: Bes, hazret,' bes. mertebe,

bes. varlik mertebesi.
Hazarat-i viicudiyye: Viicud, varlik merte-

beleri.
Hazer: Sakinma, korunma.
Hazi': Ba§ egen, algak gdniilluliik gosteren,

huzu' sahibi.
Hazik: Ismin ehli, usta, mahir, eli uz. .
Hazime (kuwe-i...): Hazmetme giicii.
Hazir, hazira: Hazir, goz oniinde bulunan,

huzurda bulunan.
Hazirun: Hazir olanlar,
Hazin: Hazfne muhafizi, hazinedar.
Haziz-i esfel: En asagi gukur.
Haziz-i evhed: En asagi gukur yer.
Hazm: Kat'f karar verme, sebat, direnme;

dogru ve saglam goru§.
Hazret: Mertebe, derece, riitbe; yiiz yiize ol-

mak, mukabil bulunmak.
Hazret-i iktidar: Kadir olma rutbesi; iktidar

mertebesi.
Hazret-i kalbiyye: Kalbe ait mertebe.
Hazz: Nasip, hisse.
Heba': Gayet ince toz, zerre.
Hecr, Hicr: Hicran, aynlik, aynlma.
Hediyyeten: Hediye olarak.
Hedm: Yikma, harap etme.
Helak: Mahv olma, yok olma-, olme.
Helekat: Helak edici §eyler.
Hemm: Gam, tasa, kaygi; endf§e.
Hem-ni§in: Birlikte oturan, celfs.
Hem-raz: Sirda§.

Hera-renk: Ayni renkte; ayni vasifta.
Hemsfre: Kiz karde§.
Hem-zeban: Ayni dili konu§an.
Hendese: Geometri.
Herise: Ke§kek yemegi.
Hervele: Ko§ma, yiiruyu§.
Herze: Bo§ lakirdi, sacma.
Hest: Vardir.
Hesti: Varhk.
Hetk: Yirtma, yarma.
Hevd: Hava.

HevS: Istek, arzu, heves; sevgi;
HevScis: Hacisler; kalbe gelen ilk hitaplar;

kalbe anz olan endfsder.
Hevesat: Hevesler.
Hevl: Korku.
Hey'et: §ekil, suret, hal, gorunu§; astronomt

(ilmi).
Hey'et-i atika: Eski astronomi.
Hey'et-i cedide: Modern astronomi.
Hey'et-i mecmua: Tamami, topu, hepsi.
HeySkil: Heykeller; cismanf suretler, cisimler,

cesetler, bedenler.
Heykel: Cismanf suret, cisim, maddf kalip, ce-

set, beden.
Heyula: Ilk madde, ilk cevher; her §eyin ilk

maddesi.
Hezl: Alay, §aka, latffe.
Hibret, Hibret: "Zevk" ve tecriibe ile bilme;

bilgt, tecriibe, ilm-i zevkf.
Hiffet, Hiffet: Hafitlik; hoppalik.
Hifz: Muhafaza etme; koruma, saklama; ez-

c^^>

LUGATgE

berlerrfe.
Hikd: Kin tutma, 6c almak igin firsat bekleme.
Hill: Helal olma, helal.
Himar: E§ek.

Hiref: Hirfetler; san'atlar, meslekler.
Hisn-i ser'i: §enat kalesi.
Hi§im, hi§m: KizginluVofke.
Hiyanet: Hayinlik.
Hiyel: Hileler, oyunlar, aldatmalar.
Hizane, Hizane: Hazine.
HibetuUah: Allah'in hibesi, bagisL
Hibret: bkz. Hibret.
Hibreten: Bizzat tecriibe ederek, deneyerek,

tadarak, "zevkan."
Hicab: Perde, ortu.
Hicabat: Hicaplar.
Hicr, Hecr: Hicran, aynhk.
Hiddet: Keskinltk, ofke.
Hiddet-i nazar: Bakigi keskin, keskin baki§-

h, gorii§lu.
Hidemat: Hizmetler.
Hlffet: Hafiflik.
Hikayat-i selef: Daha once yasamis. kimsele-

rin hikayeleri.
Hikem: Hikmetler.
Hikemiyyat-i ilahiyye: tlahf hikmetlerle ilgi-

li sozler.
Hikmet: Ftzik (ilmi).
Hikmet-i tabiiyye: Fizik bilgisi.
Hil'at: Suslii ve kiymetli elbise, kaftan.
Hilaf: lhtilaf, Fikir anlasmazligi, farkliligi, zit-

hgi; kar§i, zit.
Hilim, Httm: Yavashk, yumu§aklik.
Hilkat: Yaratma, yaratih§.
Hilye-i §ertf: Hz. Peygamber'in §ekil ve va-

siflan; bunu anlatan yazi veya §iir.
Himem: Himmetler.
Himmet: Bir §eyin elde edilmesi, meydana

getirilmesi igin kalben ve ruhen gosterilen

gayret, cali§ma; kuwedi istek.
Hfn: 'Esngsinda, vaktinde, ...ginda; an, za-

man.
Hin-i da'vet: Davet vaktinde.
Hirasan: Korkan, korkak.
Hisset: Cimrilik, tamahkarhk, nekeslik.
Hiss-i miisterek: Ortak duyu.
Hfta: thata, kusatma.
Hitabat: Hitaplar.

Hitam: Sona erme, bitme.

Hizane: Hazine.

Hizb: Kisim, boliik, taraftar; bir miktar dua.

Hod-perest: Kendine tapan ; kendini bege-

nen.
Ho§-avaz: Hos. sesli.
Huban: Hublar, giizeller.
Hubb: Sevgi.
Hubbi, hubbiyye: Hubb, sevgi ile ilgili, sev-

giye ait.
Hub-rii: Guzel yuzlfi.
Hubs: Kotuluk, fenalik.
Hubut, Hubut: Yukandan dii§me, ini§.
Huciib, Hucub: Hicaplar, perdeler.
Hucub-i zulmani: Zulmanf hicaplar; zulmanf

perdeler.
Hud'akar: Hflekar, diizenbaz.
Huda: Tann, Allah.
Hudavenda: Ey Allah'tm; ey efendim, ey sa-

hibim.
Hudavendigar: Amir, hukiimdar; efendi.
Huddatn: Hadimler; hizmetkarlar.
Hudud: Haddler; simrlar; tartfler.
Hudud-i erbaa: Dort hudut, dort smir.
Hudud-i ger'iyye: §er'f hudutlar, §eriat sinir-

lan.
Hudus: Hadis olma; sonradan olma; sonra-

dan var olma.
Huffa§: Yarasa.

Hukema, Hukema: Hakimler; filozoflar.
Hukub: Seksen senelik sure.
Hukuk-siken: Hukuka riayet etmeyen.
Hukuk-ginasan: Hukuk ilmini bilenler; hu-

kukgular.
Hukuk-i idare: Idare hukaku.
Hulefa: Halffeler.
Hulel: Hulleler; elbiseler.
Hulf: Sdzunu tutmama.
Hulk: Tabiat, huy, ahlak.
Hulkan: Tabfat ve huy itibariyle, ahlakan.
Hulki: Hulk ile ilgili; ahlakf.
Hulkum: Bogaz.
Hulle: Elbise; belden asagi ve belden yukari

olmak uzere iki parcadan ibaret elbise.
Hulle-i beha: Guzellik elbisesi.
Hulud: Daimi olma, ebedilik, daimi surette

kalma.
Hulul: Girme-, gelip gatma; Allah'in insanin

MESNEVl-I §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 -

bedenine veya bir seye girmesi.
Hulve(t): Tathlik; tafli, hos.
Hulve(t)-i hazret: (Diinya) mertebesinin

nefse hos gelen tatlihgi.
Hulviyyat: Tatlilar, tatli seyler.
Humaka, Humeka: Ahmaklar.
Humk: Ahmaklik, aptalhk.
Humret: Kirmizihk, kizilhk.
Hums: Beste bir.
Humud: Diisme, zayiflama-, soguma. soguk-

luk.
Humum: Hemmler; tasalar, kaygilar, gamlar.
Hun-alud: Kan bulasmis-, kanli.
Hunnak, Hunak: Bogmaca, bogaz iltihabi.
Hunriz: Kan dokiicu, kan doken.
Hur: Huriler.
Hurafat: Hurafeler.

Hurre: (Cariye ve esir olmayan) hur kadin.
Hurrem: §en, sevingli.
Hurub: Harpler.
Huruc: Qikma, gikis, di§an gikma; tsyan, ba§

kaldirma.
Huruf: Harfler.

Husama: Hasimlar; du§manlar, muhalifler.
Husran, Hiisran: Zarar, ziyan; yokluk, mah-

rumiyet acisi.
Husuf: Ay tutulmasi.
Husul: Hasil olma, peyda olma.
HU§: Akil.

Husu': Goniil algakhgi.
Hu§unet: Ha§inlik.
Hutam: Kuru ot, gorgop.
Hutam-i diinya: Dunyanin gegici, bo§, de-

gersiz §eyleri.
Hutur etmek: Hatira gelmek.
Huveyn: Kuguk hayvancik; mikrop.
Huzemat: Huzmeler; demetler.
Huzu': Tevazu, algak goniilluluk.
Huzur: Hazir olma, hazir bulunma, mevcut

bulunma, ilahf huzurda bulunma.
Huzuz: Hazlar.

Huzzar: Hazir olanlar, hazir bulunanlar.
Hiiccet: Burhan, delil, senet.
Hiiccet-i baliga: En yiiksek mertebedeki

hiiccet.
Hiiccet-i katia: Kesin, kat'i hiiccet.
Hiiceyrat-i dimagiyye: Dimagdaki oyuklar.
Hiida: Hidayet, dogru yola ir§at, dogru yolu

gosterme; gosterme.
Hiikema, Hukema: Hakimler, filozoflar.
Hiikkam: Hakimler.
Hiikumet-i cumhuriyye: Cumhuriyet idare-

si, halka dayanan hiikumet.
Hiikumet-i megruta: Me§rutiyet idaresi.
Hiikumet-i mutlaka: Mudakiyet idaresi.
Hiikiimdaran: Hukumdarlar.
Hiikiim-ferma: Hukmeden, hiikum suren.
Hiimam: Himmetli, azimlt.
Hiiner-mend: Hiiner sahibi; hunerli.
Hiirmet: Haram olma, haramlik.
Hiirre: Kole olmayan, hur kadin.
Hiisn, Hiisiin: Giizellik; iyilik.
Hiisn-i ahlak: Guzel ahlak.
Hiisn-i endSm: Boybos guzelligi.
Hiisn-i netice: Guzel bir netfce.
Hiisn-i re'y: Gorii§, dli§unce guzelligi.
Hiifyari: Akillilik.
Hiive: 0.
Hiive'1-Hak: Hak'tir.

I

Idlal: Dalalete du§urme, saptirma, §a§irtma.

Ihzar, ihzar: Hazirlama, hazir etme.

Ikal: Bag, kostek, diigum.

Iktifa: izinden gitme, izini takip ederek pesjn-

den gitme, uyma.
Iktifaen: Iktifa ederek, izinden giderek.
Iktifa-i isr: Izinden gitme; uyarak pe§inden

gitme.
Innin, innin: Kisir, iktidarsiz.
Isbi': Parmak.

Isga etmek: Kulak verme, soz dinleme.
Israh: Sarih kilma, izhar etme; a§ikar ve belli

etme.
istifa: Segme, en temizini segip ayirma, seg-

kin kilma, ayiklama; Fr. Selection.
Istuah: Terim.

Istilahan: Isaiah, terim olarak.
Istilahat: Istilahlar; terimler.
Istina': Yapma, isleme; segip ortaya koyma,

giizelce yapma.
Itlak edilmek, olunmak: Denilmek, isim ve-

rilmek.
Itlak: Mutlak olus, mutlakhk.
Itlak: Sahverme, serbest birakma; kayd ve

hasr etmeksizin mutlak surette kullanma;

°$%g?

LUGATQE

...diye niteleme, ad verme.
Itlak-i idare: tdarenin mutlak olusu, mutlaki- .

yetle idare.
Itma': Tama'a du§urme, tamah ettirme.
Itnab: Sozii uzatma; liizumsuz tafsilata bog-
ma.
Itriyyat: Giizel kokular, giizel kokulu §eyler.
lttila': Ogrenme, bilme, tamma, vakif olma.
Ivaz, tvaz: Bedel, kar§ihk,
Iyadet: Ziyaret etme, hastayi ziyaret, hatir

sorma,
Iyal, iyal: Bir kimsenin gegindirmek zorunda

oldugu kimseler; aile.
lyan: Asjkarlik, goz ile gorme.
Iy§, Ay§: Ya§ama, hayat, dirlik; mai§et, ek-

mek.
Izhar, Izhar: Zahir etrne, zuhura gikarma;

a§ikar etme, meydana gikarma.
Izmar: Gizleme, kapali olarak soyleme.
Iztirab: Titreme, titre§im, dalgalanma; lztirap.
Iztirar: Zarurilik, mecburiyet, garesizlik.

i

iare: Odiing verme.

iba: Cekinme, kabul etmeme; razi olmama.

ibad: Kullar.

ibadat: lbadetler.

ibad-i salihin: Salih kullar.

tbadullah: Allah'in kullan.

tbaha: Mubah kilma, helal kilma.

ibarat: Ibareler; ciimleler, if&deler.

ibda': Omeksiz olarak en giizel §ekilde yarat-
ma.

ibharm Kapali birakma, gizli tutma; sozun
anlasdmayacak §ekilde kapali olmasi.

ibka: Mevcut halinde birakma.

iblag: (Haberi) Ula§tirma, teblig etme.

ibram: Israr etme, iistune dii§me, zorlama.

ibraz: Gosterme, ortaya koyma.

ibride: insanin viicudunda rutubet ve biiru-
detin galebesinden ileri gelen rahatsizlik;
iisume.

ibsar: Gorme, bakma; hissedilen §eyleri gor-
me.

tbta': Geciktirme, gecikme, geg kalma.

tbtal: Batil kilma; hiikumsiiz birakma; boz-
ma, bosa gikarma; lagv etme, fesh etme.

tbtida: Ba§Iama, basjangig; oncelik.

tbtila: Mubtela olma.

ibzal: Bezl etme; bol bol verme.

icabet: Kabul etme; muvafakat etme.

lead: Viicut verme, var etme.

Icad-i maani: Kiyas yoluyla bilinmeyen bir
manayi ortaya gikarma.

kale: Cevelan ettirme; gezdirme, dolasnrma.

kale-i basar: Goz gezdirme.

icale-i basiret: Basiret goziinii gezdirme.

icbar: Cebr etme, zorlama.

tclal: Saygi gosterme.

tcmal: (Tafsilin ziddi) Toplama, kisaltma, hii-
lasa etme; hiilasa, 6z.

icmalen: tcmal yoluyla; kisaltarak, kisaca.

icmali: Tafsilsiz, toplu, teferruatsiz.

icra: Bir i§i yapma, yerine getirme.

ictiba: Segilmisjik, segkinlik.

tctihad: Giicu yettigi kadar gahsma.

ictihSdat: igtihat.

ictima': Toplanma, bir araya gelme, birikme.

ictinSb: Sakinma, gekinme.

ictisar: Cesaret etme.

Ida': Emanet olarak verme, tevdf etme.

i'dad: Hazirlama.

i'dam: Adem haline getirme, yok etme.

idame: Devam etme, devam ettirme.

iddihar: Biriktirme, toplayip saklama,

idhal: DaM etme; girdirme, sokma, igine
koyma.

idlal: Nazlanma, naz.

idrSkat: ldrakler.

ifadat: Ifadeler.

ifaza-. Ta§acak derecede doldurma-, feyz ver-
me, feyizlendirme.

ifaza-i vucud: Vucud verme, var etme.

tffet: Arlflik, temizlik; namuslu olma.

ifna: Fanf kilma; yok etme.

ifrad: Ferd kilma, tek kilma, ayirma.

ifsad: Fesada ugratma, yok etme, bozma,

ifsah: Agik soyleme.

iftikar: §iddetli ihtiyag, muhtag olma.

iftiras: Avlayip pargalama, yirtip pargalama.

iftitah: Agilis, agilma; ba§lama.

iftitak: Yanlip aynlma.

tgfal: Gaflete diisurme, yamltma, yanhs. i§
yaptirma, aldatma.

iglak: Kapama; sozii muglak, kapali, anlasri-
mayacak §ekilde soyleme.

*$%&>

MESNEVf-t §ERfF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6

igmaz-i ayn: (Kabahat ve kusura) goz yum-

ma; gdziinii kapatma.
tgna: Zengin etme; muhtag halde birakmama,

nuistagni kilma.
Igtida: Gidalanma, gida alma.
igva: Bastan gikarma, ayartma, §a§irtma.
igvaat: igvalar.

tgzab: Gazaplandirma, ofkelendirme.
ihanet: Haksizhk etme; horlama, hakfr gor-

me, hakaret etme, tahkfr etme.
thata: Kusatma, sarma; tarn kavrama; geni§

bilgi.
ihatiyye, ihati: Ihata ile ilgili.
ihbar: Haber verme; bildirme, anlatma; ogret-

me.
thbarat: thbarlar; haber vermeler.
ihbat: Asagi indirme.
"ihbitu": "tniniz!" (Bakara, 2/36)
thcab: Perdeleme, hicaplama.
ihdas: Meydana getirme, ortaya gikarma.
Ihfa: Gizleme, saklama.
ihkam: Muhkem kilma, saglamla§tirma.
ihrak: Yakma.

ihraz: Elde etme, kazanma; erisme.
ihsa: Sayma.
ihsa (esma-i ilahiyyeyi...): llahf isimlerden

her bir ismin hukum ve eserlerini sahsm-

da tahakkuk ettirip zahir olma.
ihsas: Duyurma, hissettirme; duyum.
ihtar: Hatiriatma, dikkatini gekme, uyarma.
thtafSt: Ihtarlar; uyarmalar.
ihtibar: Bizzat tecrube ile bilme; deneme, si-

nama.
ihticab: Hicaplanma; gizlenme, ortiilme.
ihticac: Delil gosterme, §ahit getirme.
thticaca salih: thtiyag duyulan §eye uygun.
ihtifa: Gizlenme, saklanma.
ihtilac: Carpinti, garpinma, titreme, segirme.
ihtilaf: Muhtelif olma; ayn ayn olma, farkli-

hk.
ihtilak: Uydurma.
thtilat: Kansma, katisma, birbiri arasina gir-

me.
ihtUatat: Ihtilatlar.

ihtimal-i eza: Eza ve cefaya tahammiil etme.
ihtirS': Ke§fetme, feat etme; ke§if.
ihtiraat: Icatlar.
ihtirak: Bir gezegenin giine§e yakla§masi,

gunesje bir burgta bulunmasi.
ihtirak: Tutu§up yanma.
ihtiram: Hiirmet, saygi.
ihtiraz: Qekinme, sakinma.
ihtisar: Kisaltma, kisa kesme.
ihtisas: Tahsis edilme; has kilmma; seckin,

segilmi§ kilinma.
ihtiyar: Segme; hur ve serbest olma, diledigi-

ni yapabilme; trade.
ihtiyaren: Segme suretiyle, irade ile.
ihtiyar-i kizb: Yalani segme, yalam tercih.
ihtiyar-kerde: lhtiyar edilmi§; tercih edilmi§,

segilmi§.
ihtiyat: Sakinma, tedbirli olma.
ihtizan: Hazfnede toplama, toplanma.
ihtizar: Can geki§me.

ihtizaz: Titreme, titresjm; sallanma, hareket.
thvan: Kardester; ayni tarikatte veya meslek-

te olanlar.
ihvan-i ba-safa: tgi temiz, saf kardester.
thvet: Karde§lik, arkadashk.
ihya: Yeniden hayat verme, diriltme.
ttiya-yi leyh Geceyi ihya etme; geceleri zikir

vs. ile me§gul olarak geginme.
ihzar: Hazirlama.
ik'ad: Oturtma.
tka't Vukaa getirme, vuka buldurma, oldur-

ma, yapma, yaptirma; diisurme.
ikab, Ikab: (Takip .etme) , ceza, cezalandirma,

azap, sikinti.
Ikad: Ate§ veya i§ik yakma.
ikame: Kaldirma, ayakta durma, meydana

koyma, yerle§tirme, makama getirme; ye-

rine koyma.
ikamet: Kaim olma, oturma, bulunma,
ikan: Yakfni bilgi; kafi ve §uphesiz bilgi.
tkbal: Talihli olma, saadetli olma; baht, talih,

gozde olma, bir mevkide bulunma.
ikdam: Gayret ve sebatla galisma, devamh

galisma.
ikffl: Tag.

iklim: Memleket, ulke, bolge.
ikmal: Kemale erdirme; olgunlasnrma; ta-

mamlama.
ikrar: Tasdik etme, kabul etme, dogrulama;

evet deme.
iksar: Cogaltma.
iktlbas: Odung alma, alinti yapma, alma.

*&$&>

LUGATQE

iktibasen: Iktibas suretiyle.

iktida: Uyma, tabi olma, birini ornek alip ha-

reketlerini aynen uygulama.
iktifa: Yetinme, yeterli bulma.
iktiran: Yakla§ma, yanina gelme.
tktisab: Elde etme.
iktisad: Asm gitmeme, itidalli, adaletli dav-

ranma; dengeli olma, orta yolda olma.
tktisar: Kisa kesme, kisaca soyleme, munha-

sir kilma; hasr etme.
iktitaf: Meyve toplama, devsjrme.
iktiza: Gerek; gerekme, lazim gelme.
tktizaat: iktizalar; gerekmeler.
Ma: Yukseltme, yiice kilma.
tia-gayri-zalik: Ve bundan bagkasi, vesaire.
ilahi'n-nas: Nasin, insanlann ilahi.
ilahiyyat: ilahfler; ilahla ilgili hususlar.
ttahiyyet: Hah olma; ilaha ait olma, ilahlik.
i'lam: Bildirme, ilim verme.
i'lam-i ta'lim: Ogretmek igin bildirme.
Mam-i tenbih: Uyarma igin bildirme.
fla-ma4a-nihaye: Nihayeti olmayarak, sonu

gelmeyecek §ekilde.
ila-ma-la-yetenahi: Sonu gelmeyecek §ekil-

de.
ila-nihaye: Sonuna kadar.
ilbas: Giydirme, biirundurme.
ilel: llletler,- sebepler,- hastahklar.
tlel-i mevani': Mani olan illetler.
ilel-i sariye: Bula^ici hastahklar.
ilhah: Uzerine dii§me, israr etme.
ilhak: Katma, Have etme, ekleme.
ilka: Birakma, koyma, atma, telkfn etme,-

vahy etme, ilham etme.
ilkaat: Ilkalar; telkfn etmeler, telkfn edilen

§eyler.
ilkah: Dolleme, a§ilama.
ilka-i Subbuhi: Ahadiyet mertebesinden va-

ki olan ilka.
ilkai: (Cenab-i Hak'tan) ilka ile vaki olan;

Vehbf, vahiy veya ilham ile.
Hka-yi sem': Kulak verme, dinleme.
ilia: Ancak, sadece, ...den ba§ka.
illet: Hastalik, sebep; bir §eyin var olmasini

saglayan sebep.
illet-i gaiyye: Bir §eyin varolu§ sebebi. Fr.

Cause Male.
illiyet: Illet olma, sebep olma.

miyyimilahfemralemi.

ilm, ilim: Bilmek; bilme, bilgi, ilim.

flm-i ebdan: Bedenler ilmi; bedenler ile ilgili

ilim.
ilm-i edyan: Dinler ilmi; dinler ile ilgili ilim.
ilm-i hey'et: Astronomi ilmi.
ilm-i lediinni: Allah taraflndan verilen ilim.
ilm-i maant: Dilbilgisinin gozulmesi gug ve

ince mes'elelerinden bahseden ilim.
ilm-i nahv: Gramer ilmi.
ilm-i nucum: Yildizlar ilmi; astronomi.
tlm-i rasih: Saglam ve koklu ilim.
iltibas: lki §eyin, bin oteki samlacak derece-

de, birbirine benzemesi.
tltifat: Yuzunu gevirip bakma, goz ucu ile

bakma, nazar etme.
iltihak: Katilma, kan§ma.
iltika: Kavu§ma, karsda§ma, rast gelme.
iltimas etmek: Istemek, aramak.
iltiyam: Kapanma, biti§me.
iltizaz: Lezzet alma.
ilzam: Susturma, cevap veremez duruma ge-

tirme; birinin tarafini tutma; gerektirme.
im'an-i nazar: tnceden.inceye ara§tirma, gok

dikkatle inceleme.
imad: Direk, siitun.
imale: Meyl ettirme, yoneltme.
imata-i eza: Sikintt veren seyi uzakla§tirma.
imate: Oldiirme.
imdad: Yardtm, yeti§me.
Imin, Eymin: Emin, emniyet iginde, gtivenlik

iginde olan.
imkan: Varligi ve yoklugu miimkun olma,

zarurf olmama; varligi ve yoklugu du§u-

niilebilir olma.
imrar: Gegirme.

imrar-i hayat: Hayat gecirme, hayat surme.
imsak: Tutma, elinde bulundurma, vermeme;

bir §eyden el gekme, kendini tutma.
imtidad: Uzama, uzanma, uzun surme, ya-

yilma.
imtila: Mide dolgunlugu.
imtina': Miimteni' olma, muhal olma, imkan-

sizlik; gekinme, geri durma, sakinma.
itminan: Nfmet, ihsan, bir §eyin kar§ihgi ol-

maksizin verme, bagisjama.
imtisal: Bir ornege gore hareket etme; uyma,

itaat etme.

c^P?

MESNEVl-i §ERtF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVI-6

imtisalen: Uyarak, itaat etmek suretiyle, dr-

nek alarak.
tmtizac: Mezc olma, kan§ma, uyu§ma, uy-

gunluk.
imtizacat: imtizaglar.
in'am: Nimet verme, iyilik etme.
in'amat: ln'amlar.
inas: Kadinlar; disjler.
in'idam: Adem haline girme, yok olma.
in'ikad: Dugiimlenme, baglanma, akd edil-

me.
in'ikas: Aksetme, yansima.
inan: Dizgin.
inayat: Inayetler.
inbh Haber verme, ihbar etme.
inbat: Bitki gibi bitmesini temin etme, yeti§-

tirme. z

inbias: Meydana gikma, dogma, ileri gelme;

gonderilme.
inbisat: Bast edilme; yayilma, genisjeme,

agilma; ig ferahligi, ig genisjigi.
incaz-i va'd: Va'dini yerine getirme.
tncila: Cilalanma, parlama, a§ikar olma, go-

runme.
incimad: Donma, buz gibi olma.
incimaden: Donmak suretiyle.
incizab: Qekilme, cazibesine kapilma; gekme.
ind: Yan, kat.
indallah: Allah katinda.
inde'l-: ...yamnda, ...katinda.
inde'1-hace: ihtiyag halinde.
inde'1-icab: fcap ettiginde, gerektiginde.
inde'I-ifaka: tyile§me, kendine gelme esna-

sinda.
inde'I-iika: Kar§ila§ma, kavusma esnasinda.
inde'l-muhakkikin: Muhakkiklar katinda.
inde'n-nas: Insanlar yamnda.
inde's-sema': Dinleme esnasinda, musikf

dinlerken.
indifa': Mundefi' olma; ortadan kalkma, def

olunma.
indimac: Birbirine gecme, biri digerinin iginde

olma, biri digerinde gizlenme.
indirac: Derc edilme, munderic olma, iginde

olma.
infak: Nafaka verme; gegindirme.
infaz: Yerine getirme, yapma.
infial: Bir fiili kabullenme, bir §eyin yapilma-

sini kabul eder olma; pasiflik.

infial: Gucenme, kinlma.

infikak: Munfekk olma; aynlma, gozulme.

infilat: Kagmak, kagip gitmek.

infirad: Tek olma, munferid olma.

infisah: Fesh edilme, kaldinlma, bozulma.

infisal: Aynlma.

ingi§a: Ortulme, perde gibi gekilme.

inhidar: §i§me.

inhilal: Qozulme, dagilma,

inhiraf: Sapma, yoldan aynlma.

in'idam: Adem haline girme, yok olma.

inkibaz: Sikilma, sikinti, gerginlik; kabz ha-
linde olma.

inkihar: Kahra ugrama,- helak olma, mahv
olma, yok olma.

inkilab: Kalb olma; degisme, bir halden bir
hale girme.

inkilabat: lnkilablar.

inkiraz.- Cdkme, yikilma.

inkisam: Taksfm olunma, pargalanma, bd-
lunme.

inkita': Kesilme, arkasi kesilme, tiikenme.

inkiyad: Boyun egme, itaat etme.

inkiza: Sona erme, nihayet bulma, bitme.

inki§af: A§ikar olma, agiga gikma.

innin, Innin: Kisir; iktidarsiz.

insikal: Cilalanma.

insilab: Kaldinlma, giderilme, soyulma, yok
edilme.

insilah: Soyulma, siynlip gikma; tecerriid et-
me; aynlma, kurtulma.

in§ad: Ahenk ile okuma.

in§ikak: Yanlma.

in§irah: Agilma, ferahlama; kalpten perdenin
kaldinlmasi.

in§irah-i sadr: Gogsiin agilmasi; kalbin fe-
rahlamasi; kalpten perdenin kaldinlmasi.

intac: Netice verme.

intia§: Kivam bulma, hali iyi olma, kalkma.

intiba': Basilma, izi gikma, iz birakma; §ekli,
sureti gdriinme; izlenim.

intibah: Uyanma, uyaniklik; gdz agikligi.

intifa: Faydalanma.

intiha: Son, nihayet.

intihab: Segme, segim.

intihak-i meharim: Haram §eyleri yaramaz
hale koyma, haramlan hige sayma.

cr^

LUGATCE

intikad: Tenkit etme, edilme.

intikai: Bir yerden bir yere nakl edilme, geg-

me.
intikas: Ba§ asagi donme, tersine donme,

terslik.
intizam: Nizamli, diizenli olma, diizen.
intizar: Bekleme.
intizaren: Bekleyerek, gozleyerek.
inzal: tndirme.
inzar: Uyarma,

trad: Getirme, soyleme; gelir, kazang.
irae: Gosterme.
lraniyyii'1-asl: Iran asilli,
tras: Sebep olma, verme.
i'raz: Ytiz gevirme, sakinma.
irbah: Kazanma, kar elde etme; kar, kazang.
irca': Dondiirme, gevirme.
irca'-i nazar: Baki§i gevirme.
ircii: Bana don!

irda: A§agi diisiirme, algaltma; helak etme.
irdaf: Ardi sira yurutme.
irkab: Bindirme.

irs: Veraset, varis olma, mfras, soy.
irsal: Gonderme.

ir§ad-i dall: Yolunu §a§irmis olana yol gos-
terme; dalalete du§eni irsad.
irticac: Calkanma, kabarma.
irtidad: Geri reddolunma, geri donme; islam

dinini birakip ba§ka bir dine donme.
trtifa': Yukselme; kalkma, kaldinlma.
irtihal: Gogme, dime.
irtika: Yukselme.
irtikab: Kfltu bir is isleme.
irtikab-i kebair: Biiyiik giinahlan isjeme.
irtikab-i sagair: Kiigiik giinahlan i§leme.
irtikam-i emsile: Misallerin yazimi, yazilma-

si, isaretlenmesi.
irtisam: Resimli olma, resim gikma, resmedil-

me.
irzak: Riziklandirma; nzik verme.
isaet: Kotiiliik.

is'af: istegi kabul edip yerine getirme.
is'afen: lstegini kabul ederek.
Isal: Ulasnrma.
tsar: Tercih, ikram, comertlik; bol bol verme,

kendisinin ihtiyaci oldugu halde verme;

ba§kasini kendine tercih etme.
isbag-i vuzu': Tarn olarak abdest alma.

isbat: Sabit kilma, var kilma; bir §eyin var ol-

dugunu soyleme.
iska: Sulama, su verme.
iskat: Diisurme; yok etme, hiikumsiiz birak-

ma, ortadan kaldirma.
iskolastik: Ortagag Hiristiyan felsefesi.
islam: Teslimiyet, teslim olma, boyun egme ;

musltiman olma.
isma': Isjttirme, duyurma, dinletme.
ismar: Meyve verme, meyvelendirme.
ismet: Masum olma, temiz olma, kotiiluk ve

gunahtan korunmus olma.
tsmet-i miisehhere: Me§hur, bilinen ismet.
isnad: Bir soziin "sened"i belirtme; nispet et-
me, atfetme.
isneyniyyet: lkilik.
isr: lz, gidis, eser; meslek.
isra: Geceleyin yurutme; isra,
israren: Gizleyerek; "ism-i Batin'la alakah

olarak".
istitla': Anlamaya, bilmeye galisma, bilme is-

teme.
istiane: Avn isteme; yardim dileme.
istib'ad: Uzak gorme; ihtimal vermeme.
isticabe: Duayi kabul etme.
isti'cal: Acele etme.
isti'dad: Kabiliyet.
isti'dadat: lstfdatlar.
isti'dad-i gayr-i mec'ul: Mec'ul olmayan is-

tfdat; yaranlmamis, olan istidat.
isti'dad-i mec'ul: Mec'ul istidat; kilmmi§,

yapilmis, istidat.
istihalat: tstihaleler.
istihfaf: Ehemmiyet vermeme, kiigiik gorme,

kugumseme.
istihzar: Hazirlama, hazir.etme, huzura getir-
me.
tstikbal: Kar§ilama.

istikbar: Kibirlenme, kendini biiyuk gb'rme.
istiklal: Miistakil olma, bagimsiz olma, ba§-

kasina bagli olmama.
isti'la: Yukselme, iiste gikma, ustun gelme,

kendini ustun gdrmek isteme.
istilam: El surme, opme; "Hacerii'l-esved"e el

siirme, ok§ama, uzakta el surme isareti

yapma.
isti'mal: Kullanma, kullanilma.
istinad: Dayandirma, dayanma.

*!&$??

MESNEVI-1 §EltfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

istinad-gah: Dayanma yen.

isti'zam: Buyuk gorme, gozunde biiyiitme.

isti'zan: Izin isteme.

istiab: Igine alma; tutma, kaplama.

istiarat: tstiareler.

istiare: Edebiyatta: Bir kelimenin manSsim

ba§ka bir kelime yerinde kullanma.
istiaze: Sigmmak isteme, siginma.
istibsar: Basfretli olma, basfretle hareket et-

me.
istibta': Gecikmesini isteme; gecikme, agir

hareket etme, gecikmedert dolayi iizulme.
isticab: leap ettirme, gerektirme, vacip gor-

me.
isticla: Zat-i Hakk'm kendi zati igin mazhar-

larda zuhur ve tecellf etmesi.
isticlab: Celbetme, gekme.
istid'a: Yalvararak isteme, dua ve niyaz et-
me.
tstidam: Devam etmesini isteme.
tstidame: Devam ettirme, surdtirme.
istidbar: Arkasim donme, yiiz gevirme.
istidlal: Bir delfle dayanarak netfee gikarma;

bir seyi delil yoluyla elde etme; akil yuriit-

me.
tstidrac: Derecelendirme, derece derece ilerle-

me.
istidracSt: istidraclar.
istidrak: Onceden, pesjhen gorme,- bir yanh?

anlamayi duzeltme.
istifa: Ele gegirme, tamamen alma; yerine ge-

tirme; tatmfn etme.
istifrag: Farig olmak isteme; bo§ olma, bosal-

ma.
tstifsar-i hatir: Hatir sorma.
istifta: Fetva almak isteme, fetva sorma.
istigfar: Magfiret dileme.
istigna: Mlistagnf olma; muhtag olmama;

elindekini yeterli gorup bir §ey istememe;

yiiz gevirip bakmama.
istigrak: Bir §eyin igine dalma, gomulme; bir

§eye kendini fazlaca kaptirma.
istihale: Bir halden bir hale gegme, hal degi§-

tirme.
istihdam: Hizmette kullanma.
istihkak: Hakki olma, hak etme, hak kazan-

ma.
istihlaf: Halife kilma.

istihlak: Helak olma,- tiiketme; harcanma, tii-

ketilme.
istihlal: Helal sayma.
Istihlal-i dem: Karuru helal sayma.
istihrac: Netfce gikarma, mana gikarma, yeni

bir §ey veya mana gikarma.
tstihsal: Hasil etme; meydana getirme; elde

etme; iiretme.
istihya: Haya etme, utanma.
istihza: Alay etme.
istikra: Bir cinsin fertlerinin gogunda goriilen

bir keyflyeti digerlerine de isnat etme; pek

gok arastirma, inceleme.
istikrah: Kerih gorme; igrenme; begenmeme.
istikrax: Karar bulma, yerlesme.
istikgaf: Kesf etmeye gali§ma.
tstila: Yayilma, kaplama; ele gegirme, hukmii

ve idaresi altina alma.
istima': I§itme, duyma.
istimale: Meyletmesini isteme, meyl etme.
istimdad: Medet dileme, yardim isteme.
istimta': Faydalanma.
tstinaf: Yeniden basjama.
isttnas: Unsiyet kurma, ali§ma, yakinlik igin-

de olma.
intinsah: Niisha gikarma, bir suretini, kopye-

sini yazma, gikarma.
istin§ak: Abdest alirken buruna su gekme.
istirhamat: tsttrhamlar; merhamet dilemeler;

yalvarmalar; istekler.
istishab-i amel: Amel lie birlikte olma.
istislam: Boyun egme, teslim olma.
istisna: Ayirma, ayn tutma.
tstisna ile soyleme: Bir sozu "insaallah" (Al-
lah dilerse) ciimlesini soyleyerek soyleme.
isti§had; §ahid getirme, sahit gosterme.
isti§mam: Koklama, koku alma; sozu gelism-

den artlama.
istitaat: Takat, kudret, gug.
istitar: Setr olunma, ortunme, perdelenme.
tstitrad: Asil mevzudan olmayip munasebet

dolayisiyla soylenen soz; ve boyle soz

soyleme.
tstiva: Miisavf olma, denk olma;- duz olma;

kaplama, ortme; ortada ve tarn bir derece-

de bulunma.
istiva-i §ems: Giinesjn insanin ba§i iizerinde

oldugu vakit, gunesjn ismlannin yer yu-

<^P?

LUGATCE

ziine dik olarak geldigi vakit.
istiva-yi zahr: Sirtin duz olmasi.
istizan: tzin alma.
i§aa: Yayma, duyurma.
ig'al: Yakma, alevlendirme.
t§arat: tsaretler.

i§aret: Dolayli olarak bildirme; sembol, remz.
i§<iri: i§aretle ilgili; sembolik, remzli.
t§fak: §efkat etme.
t§kal: Mu§killik, gugluk; gucjestirme.
igkalat: t§kaller; miiskiller, giiglukler, zorluk-

lar.
i§rab: Bir maksadi kapali olarak anlatma; igir-

me.
i§rak: Giinesjn dogmasi; aydinlatma.
igret: Ya§ama, gecmme; arkadashk, dostluk;

i§ret.
t§tial: Yanma, parlama; (sagi agarmak).
igtidad: Sjddetlenme.
i§tigal: Me§gul olma.
if tiha: Meyil, istek, arzu; i§tah.
i§tiha-aver: l§tiha veren, arzu uyandiran, is-

teklendiren.
i§tihar: §6hret bulma, meshur olma.
i§tikak: Tiireme; pargalanma, boliinme.
i§tikak-i arabiyye: Arapcada kelime turet-

me.
i§ tira: Satin alma.
i§tirak: Ortak olma, ortaklik.
igtiyak: §iddetle arzu etme, ozleme.
i't&: Verme.

it'ab: Yorma; zahmet verme.
!ta': Cignetme, bastirma.
itab: Azarlama, paylama, danlma.
it'am: Yedirme, doyurma.
ithaf: Hediye olarak verme, hediye gonder-

me.
i'tibar: tbret alma; goz oniinde bulundurma;

tahmin, takdfr; kabul edi§, farz etme, kiy-

metbigme; izaffolma, rolatif olma.
i'tibarat: ftibarlar; kabul edi§ler, farzetmeler.
t'tibari: Nisbf, izafT, rolatif.
i'tidal: Dengeli olma, orta olma, a§in olma-

ma, olcululiik.
i'tikadat: Itikatlar.

i'tila: Yiikselme, yukan mertebelere eri§me.
i'tilaf, ttilaf: Olfet etme, birbiriyle anla§ma,

uyu§ma.

i'timad: Dayanma, giivenme, guven.
i'tirazat: Itirazlar; bir fikri, bir hukmu ciirut-

meye kalki§malar.
i'tisam: Temiz olma, gunahtan sakinma; tut-

ma, yapisjna.
i'tiyad: Ali§kanlik.
i'tizal: Bir tarafa cekilme, aynlma.
i'tizar: Oziir dileme, ozur beyan etme.
itmam: Tamamlama.
ittiba': Uyma, tabi olma.
ittibaan: ittiba ederek, tabi olarak, uyarak.
ittihad: Birle§me, bir olma, birlik.
ittiliaz: Edinme, kabul etme, itibar etme, say-
ma, tutma.
tttika: Sakinma, gekinme, korunma, korkma;

takva.
ittisa': Genisteme.
tttisal: Biti§me, dokunma, kavu§ma, yapi§-

ma.
ittisam: Damga vurma, siisleme, damgalan-

ma.
ittizah: Vazih olma, agik olma, meydana gik-

ma.
ityan: Getirme, getirilme.
ivaz, ivaz: Bedel, kargihk.
i'vizac: Egrilik, egri btigrti olma.
iyadet: Hastayi ziyaret etme.
izaa: Zayi' etme; kaybetme.
izae: I§ik verme, aydinlatma.
tzafat: lzafeder, nisbeder.
izafe, izafet: Baglama, bagh kilma,. alakali

kilma; isim tamlamasi yapma, Have etme;

izafilik, izaffolma.
izafi, izafiyye:. Nisbetle olan, bir §eye gore

olan, nisbf; rolatif.
izafiyat: lzafi §eyler.
tzale: Ortadan kaldirma, yok etme.
izam: Biiyiikler. Peygamberan-i izam: Bu-

yiik peygamberler.
i'zam: Biiyutme; liizumundan fazla ehemmi-

yet verme.
i'zam: Yollama, gonderme.
iz'an: Anlayi§, kavrayi§, akil.
tear: Belden a§agiya orten ortii; pestemal.
i'zaz: Aziz kilma; saygi gosterme; tkram et-
me, agirlama.
izdihara: Kalabahk, yigilma.
izdivac: Cift olma, giftle§me.

*$%&?

MESNEVI-I §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6

izlal: Zelil etme, hakfr kilma, algaltma.
tzmihlal: Yok olma.

tzz: Deger, kiymet, yucelik, kudret, saygi.
izzet: Aziz olma, yucelik, ululuk.

J

Jeng: Pas.

K

Kaba: Uste giyilen elbise, ciibbe.
Kabayih, Kabaih: Kabfhalar; girkin §eyler.
Mbe kavseyn: tki yay arasi.
Kabiz: Kabzeden, alan, tutan; kabizhk veren;

sikan, geken.
Kabiz: (Esma-i husnadan) Her §eyi kudreti

altina alan, her §eyi kudret eliyle kavra-

yan; her §eyi emri altina ahp tutan.
Kabiz-i cibayat: Vergileri toplayan, tahsildar.
Kabiz-i harac: Harag toplayan.
Kabih, kabiha: firkin, kotu.
Kabil, kabile: Kabul eden; bir i§i, bir fiili ka-

bul edici.
Kabil-i ta'dad: Sayilabilir.
Kabil-i tecezzi: Ciiz'lere, pargalara aynlabi-

len.
Kabil-i tecviz: Cevaz verilebilir, caiz gorulebi-

lir.
Kabiliyyat: Kabiliyetler.
Kabiliyyet: Kabul edicilik; kabiliyet.
Kable: Once.

Kablel-mevt: Olumden once.
Kable'l-vusul: Vasil olmadan once.
Kabz: Eli ile tutma; avug igine alma, kavrama,

sikma, sikilma.
Kabza: Penge, avug; §iddetle, sikica tutma.
Kaddesallahu bi-sirnhi'I-munir: Allah

onun nur sagan sirnni takdfs etsin!
Kaddesallahu esrarahum: Allah onlann sir-

lanm takdfs etsin!
Kaddesallahu sirrahu'1-aziz: Allah onun

aziz sirnni takdfs etsin!
Kaddesallahu-sirrahuma.- Allah ikisinin sir-
nni takdfs etsin!
Kadem: Ayak, adim.
Kademeyn: Iki ayak.

Kadem-nihade: Ayak basmi§, gelmi§ olan.
Kader-i ma'lum: Malum, belli bir mikdar.
Kaderi: Kaderiye, Mutezile mezhebine men-

sup olan.
Kadh: Kotiileme.

Kadim, kadime: Oncesi olmayan; eski.
Kadim: (Esma-i husnadan) Kidem sahibi

olan; eweli, oncesi olmayan.
Kadimen: Eskiden beri, gok eski zamanlar-

dan beri.
Kadir: (Esma-i husnadan) Pekgok kudretli

olan, her§eye gucii yeten.
Kadir: Kudredi, gucu yeten.
Kadr: Mikdar; derece, rutbe, kiymet.
Kadr-i mu§terek: Ortak riitbe, derece; ortak

deger.
Kaffe: Biitun, hep, ciimle.
"KaP'-i hitab: Arapga'da muhatabi bildiren

"sen" zamfri.
Karl, kafiye: Yeter, yeterli, yetecek.
Kafir: Orten, kaplayan; karanlik gece, karan-

lik deniz.
Kafiran: Kafirler.
Kafirin: Kafirler.
Katur: Beyaz ve yan seffaf, kolaylikla parga-

lanan kokusu kuvvetli bir madde.
Kahhar: (Esma-i husnadan) Kahr edici, yok

edici, kendisine kar§i direnilmesi miimkun

olmayan.
Kahil: Hareketi agir, gayretsiz, tenbel; dur-

gun; orta yash, 30-50 ya§ arasinda olan.
Kail: Soyleyen; kanaatini ta§iyan, dii§uncesi-

ne sahip olan.
Kaim: Ayakta duran; var olan, varlik bulan;

birinin yerini tutan, birinin yerine gegen;

bir i§te sebat eden.
Kaimen: Ayakta olarak, ayakta.
Kaimiyyet: Kaim olma.
Kaim-makam: Bir kimsenin makami temsil

eden; halife, kaymakam.
Kain: Olan, meydana gelen, var olan; bulu-

nan.
Kainat: Kain olanlar; var olanlar, mevcudat.
Kal: Soz.
Kal'a.- Kale.

Kale: Buyurdu, soyledi, dedi.
Kala: Kuma§; sermaye.
Kalb: Degi§tirme, gevirme, bir ba§ka kaliba

koyma.
Kalb-i a'yan: "Ayn"lan, hakfkatlan degi§tir-

me,

Sg^

SSF^

LUGATCE

Kalb-i hakayik: Hakikatleri ba§ka bir kahba

gevirme; A'yan-i sabitedeki hakikatleri

degistirme.
Kalb-i maadin: Madenlerin ba?ka bir made-

ne gevrilmesi.
Kalbi, kalbiyye: Kalp ile ilgili, kalbe ait olan.
Kalem-i ma'hud: Malum, bilinen kalem.
Kalen: Soz olarak.
Kalib: Kahp.
Kaffl: Az.

Katflu'I-hareke: Hareketi az, az hareketli.
Ram: Emel, istek.
Kam': Ezme, kirma, zaptetme.
Kamer: Ay.
Kamet: Boybos, boy.
Kamilan: Kamiller.
Kamiltn: Kamiller.
Kamin: Gizli, sakli.
Kan.- Maden ocagi; kaynak.
Kane: Oldu; (bir §eyin var oldugunu bildir-

mek igin kullanilir)
Kanitin: ttaat ediciler, muffler; bas, egenler.
Kar: 1§; kazang.
Ka'n Dip, derinlik, nihayet.
Ka'r-i zemin: Yerin dibi.
Karabet: Yakinhk; akrabalik.
Karatis: Kirtaslar; kagitlar, sahifeler,
Kari': Okuyucu.

Kari'-i fatin; Zekf, akilh, anlayisb okuyucu.
Kartb, Karibe: Yakin.
Kartben: Yakinda, yakm zamanda.
Karih: Kerfh gdreri; nefret eden, igrenen, is-

teksiz olan.
Karin: Yakin; arkada§; birlikte olunan kimse.
Karin-i hass: Segkin, gok yakin arkada§.
Karn: Yiiz yillik zaman; vakit, zaman; ya§ta§,

ya§it; boynuz.
Karnen-ba'de-karnin: Asirdan asira, yiiz-

yildan yuzyila, asirlar boyunca.
Karye: Koy.
Karz-i hasen: Faizsiz ve kar§ihksiz ddimg

verme, borg verme.
(k.a.s.): (Kaddesallahu sirrahu); Allah sirnni

takdis etsin!
Kasaid: Kasfdeler.

Kasas-i enbiya: Peygamber kissalan.
Kasem: Yemin, yemin etme.
Kasir-nazar: Goriisu, dii§uncesi kisa olan;

gorii§u kusurlu, kit.

Kasir, kasira: Kusurlu; aciz; kisa.

Kasiru'l-fehm: Anlayi§i kit.

Kasi: Kati, hissiz, ta§ gibi.

Kasir: Kisa; az.

Kasr: Kisaltma, kisalik; azaltma; kisaca soyle-
me, kisa kesme.

Kasr-i mufrit: Asm kisalik.

Kasvet: Katihk, sertlik; sikinti.

Kastf: Kesfeden, ke§if sahibi.

Kat': Kesme; bigme; halletme, sona erdirme;
yol alma, gegme.

Kat* etmek: Kesmek; bigmek, halletmek, so-
na erdirmek; (yol) almak, gegmek.

Kat'-i badiye: Col kat' etme; gol gegme.

Kat'-i evsal: Viicuttaki mafsallar (eklemler)in
kesilmesi.

Kat'-i me'lufat: Ulfet edilen §eyleri kesme,
terketme.

Kat'-i menazilr Menziller kat' etme.

Kat'-i merhale: Merhale kat' etme, konak
yerlerini gegme, yol alma.

Kat'-i mesafat: Mesafeler kat' etme, yol al-
ma.

Kat'-i ruus-i a'da\- Du§manlann basjanmn
kesilmesi.

Kat'-i visal: Kavusmaktan kesilme, vuslata
mani olma.

Kat'a, Kat'an: Kat'iyyen; kat'i surette, kesin-
likle.

Kati': Kesici, kesen; kesin, kat'f. ,

Katfat: Kesilme, takatsiz kalma.

Katim: Ketm eden; sir saklayan.

Kati; Oldurme.

Katl-i gulam: Kolenin olduriilmesi.

KatuI: Qok oldiiren, gok dlduriicu.

(k.A.v), (k.v.): (Kerremallahuvechehu); Al-
lah onun yiiziinu, vechini zattni §erefli ve
miibarek kilsin!

Kavabil: Kabiller; kabul edenler.

KavafT: Kafiyeler.

Kavaid: Kaideler.

Kavaim-i Ar§: Ars/t ayakta tutanlar.

Kavanin: Kanunlar.

Kavi: Kuvvetli, saglam.

Kaviyyen: Kuvvetli olarak.

Kaviyyii'1-aded: Sayica kuvvetli.

Kaviyyii'1-inad: Inadi kuvvetli, gok inatgi.

=$3^

MESNEVl-t §ERIF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6

Kaviyyii'l-muhaFaza: Muhafazasi kuvvetli;

kuvvetle muhafaza eden.
Kavl, kavil: Soz.
Kavlt: Sozlu, soze ait.
Kavliihu Teala: Allah Teala'mn kavli, sozu,

buyrugu.
Kavm: Topluluk, ahali; millet.
Kawal: Qok soyleyen, geveze, genesi du§iik;

okuyucu. Sema meclislerinde kasfde vs.

okuyan kimse.
Kayd-i ihtirazi: Ihtiyat kaydi, gekinme payi.
Kaynak: Sirt etlerinin but etlerine yapisngi

yer.
Kayyum: (Esma-i husnadan) Kudret ve ira-

desiyle ba§ka varliklan kaim. kilan, ayak-

ta tutan, variiklar kendisiyle kaim olan.
Raza: Hukmetme; ffa etme; sonradan yerine

getirme.
Kazaya: Kaziyyeler; hukiimler; onermeler.
Kazdir: Kalay.
Kazf: Atma, atilma, firlatma.
Kazib, kazibe: Yalanci.
Raziye, Kaziyye: Hukiim; onerme; dava,

mes'ele, i§; ciimlecik.
Kazm, Kezm: Ofkesini, hirsim yenme.
Kazm-i gayz: Ofkeyi yenme; ofkesini, hirsint

tutma.
Kazurat: Pislikler; insan pisligi.
Kebed: Karaciger.
Kebir: Buyuk.
Keenne: Sanki, guya.
Kefere: Kafirler.
Keff: Avug.
Keffar: gok ortucu.
Keffaret: Bir giinaha kar§i olmak uzere veri-

len ceza.
Keff-i yed etmek: El gekme, kan§mama,

vazgegme.
Kehl: Olgunluk yasmda olan ; otuz be§ ya§in-

da olan.
Kehriiba: Kehribar; (miknatis.)
Kelal: Yorgunluk, bikkinlik.
Kelam: Soz; kelam ilmi.
Kelam-i kudsi-i vacibii'1-iman: lnanilmasi

gerekli olan mukaddes kelam.
Kelam-i mu'ciz-nizam-i Mesnevi: Mesne-

vfnin mucize duzenli kelami.
Kelam-i nefsi: Zata ait, zat ile ilgili kelam.

Kelamullah: Allah'in kelami; Allah'in sozu.

Kelb: Kopek.

Ke*l-ewel: Ewelki gibi, onceki gibi.

Keffl: Yorgun, bikmi§, zayif; (Dil hakkinda:)
soylemeyen, gok az konusan, konu§mak-
tan kaginan.

Kelim: Kelimeler; sozler.

Kelimat: Kelimeler.

Kelime: Cenab-i Hakk'm nefes-i rahmanfsi ile
zuhur eden her bir varlik; varhk aleminde-
ki her bir mevcut.

Kelimetullah: Allah'in kelimeleri.

Kem: Kag, ne kadar?

Kemal: Olgunluk, tamhk, miikemmeliyet.

Kemalat: Kemaller.

Kem-bidaa: Sermayesi kit, bilgisi az.

Kemmiyet: Nicelik; sayi ile ilgili olma.

Kemter: Daha asagi, haktr, ftibarsiz; eksik,
noksan.

Kenz: Hazihe.

Kenzu'l-ervah: Ruhlar hazfnesi.

Kenzu'l-kunuz: Hazfneler hazfnesi.

Kenzu's-sifat: Sifatlar hazfnesi.

Keramet: Kerim olma; biiyiikluk sahibi olma,
hiirmete layik olma; kerem; ikram; kera-
met.

Kerem: Comerdik, lutuf; asalet.

Kerh: Istememe, igrenme, hosjanmama; zor-
lama.

Kerhen: tstemeyerek, zorla.

Kerih, kerihe: Fena, pis, igreng.

Kerim: Comert, kerem sahibi.

Keriman: Kenmler.

Kerime: Kiz evlat.

Kerremallahu vechehu (k.a.v), (k.v.): Al-
lah onun vechini §erefli ve mubarek kil-
sin!

Kesafet: Kesifltk, yogunluk.

Kesafat: Kesafetler.

Kesan: Kimseler.

Kesb: Kazanma, kazang.

KesM: Kazanilan, gahsmakla elde edilen.

Keserat: Kesretler; gokluklar.

Kesib: Kumlann bir araya yigilmasindan
meydana gelmi§ tepe; kum tepesi.

Kesif, kesife: Sik ve tok olan, seffaf olma-
yan, koyu, kahn; yogun.^

Kesir, kesire: £ok.

<^&>

LUGATCE

Kesiru'z-zulmet: Karanhgi gok, gok karanhk.
Kesiru'1-afv ve't-tecaviiz: Affl ve hataya

goz yummasi (cezasiz birakmasi) 50k

olan.
Kesirii'1-aile: Ailesi kalabalik.
Kesirii'l-heves: Hevesi gok, gok hevesli.
Kesirii'l-inkilab: Degi§mesi, bir sekilden bir

ba§ka §ekle girmesi gok olan.
Kesr: Kirma.
Kesret: gokluk.
Ke§ake§: Qeki§me, munaka§a; bir §eyi iki

ucundan gekme; gam, keder; felaket.
Ke§fen: Kesjf bakimindan.
Ke§f-i gita: Ortuniin, perdenin agilmasi.
Ke§f-i istidlali: tstidlal, delil yoluyla bulma,

meydana gikarma.
Ke§fiyyat: Ke§ifler.
Ke§fiyyat-i fenniyye: Fermi, ilmi fcatlar, ke-

sjfier.
Ke§kiil: Hindistan cevizi veya abanozdan ya-

pilmis. ganak.
Ketb: Yazma.
Ketm: Gizleme, saklama.
Ketm-i adem: Adem, yokluk gizliligi.
Kevakib: Yildizlar.
Kevkeb: Yildiz.

Kevn: olu§, meydana gelme; varhk, kainat.
Kevn-i cami': Her §eyi cami' olan, her §eyi

kendinde toplamis, olan varlik.
Kevn-i sabik: Onceki, gegmi§teki olu§, daha

once olmusjuk.
Kevni, kevniyye: Kainata ait; maddf varlik

alemine ait.
Kevn u fesad: Olus. ve yok olu§.
Keyd: Oyun; tuzak, hile.
Keyfe: (On kategoriden bid): Nasil.
Keyfiyyet: Nitelik; husus.
Keyl: Olgme; hububat olgegi, olgek.
Keylen: Olgme bakimindan, olgek bakimin-
dan.
Kezm, kazm: Ofkesine hakim olma, hirsini

yenme.
Kezm-i gayz: Ofkeyi yenme, ofke ve hirsina

hakim olma, tutma.
Kezzab: Yalanci, gok yalan soyleyen.
Kible-gah: Kible yeri.
Kidem: Kadim olma; evveli olmama.
Kidemu'l-kidem: Kidemin kidemi.

Kidvet: Onder, rehber, kendisine uyulup ar-

kasindan gidilen.
Killet: Azhk, az olu§.

Killet-i bidaa: Sermaye kitligi; bilgi azligi.
Kiraat: Okuma.
Kirtas: Kagit.

Kis-ala-haza: Buna kiyas et!
Kissa: Hikaye, fikra; vak'a, macera.
Ki§r: Kabuk.
Kitaat: Kit'alar; ulkeler.
Kital: Vurugma, savasma; oldurme.
Kivam: Durma, duru§; direk; bir §eyin isteni-

len durumda olmasi.
Kiyafet-name; lnsanin fiziki yapisindan ah-

lakf ve manevf §ahsiyeti hakkinda hiikum

gikarma kitabi.
Kiyam: Ayakta durma, var olma.
Kiyam-bi'n-nefs: Kendi kendine kaim olma,

varhgi kendisinden olma.
Kiyam-i leyl: Geceleyin kalkip ibadet etme,

namaz kilma.
Kiyasat: Kiyaslar.
Kiyl: Kavl, soz; "denildi."
Kiyl ii kal: "Denildi ve dedi"; dedikodu.
Kiyye: Okka, dort yliz dirhem.
Kibar: Biiyukler, ulular; ince, nazik.
Kiber: Biiyukluk.
Kiber-i sinn: Ya§ buyiiklugu.
Kibrit-i ahmer: Kirmizi kukurt; eski kimya il-

minde altin elde etmeye yarayan madde.
Kifayet: Yeterli olma, yeterlilik; iktidar.
Kilab: Kopekler.
Kils-i bakir: Bakir ta§i.
Ktmyagen Kimyaci.
Kimya-yi atfk: Eski kimya; alsjmi.
Kimya-yi sun: §eklf, maddf kimya.
Kinaye: Bir diisunceyi kapah bir surette soy-

leme; dolayh suretle soylenmis, soz.
Kinn: Ortu, perde.

Kirbas: Bez, kuma§; keten ve pamuk bez.
Kirdgar: Tann.
Kisb, Kesb: Kazang, i§, gug.
Kisve: Elbise, kiyafet.
Kitabet: Yazma.
Kitab-i hafiz: Muhafaza olunmus. kitap;

levh-i mahfuz.
Kiyani, kiyaniyye: Var olu§a ait, kainatla il-

gili.

<»^

MESNEVI-I SERIF §ERHI / XIII. CtLT • MESNEV1-6 ■

Kizb, kizib: Yalan.

(k.s): (Kuddise sirruhu); Onun sirn takdis

olunsun, onun sirn mukaddes olsun!
Rubh, Kubuh: girkinlik, kotiiliik.
(Kuddise sirruhu): Onun sirn mukaddes ol-
sun! Onun sirn takdis olunsun!
Kuddise sirrihu'1-aziz: Onun azfz sirn takdis

olunsun!
Kuddise sirruhii's-sami: Onun yuce sirn

takdfs olunsun!
Kuddus: (Esma-i hiisnadan) Her gesjt nok-

sandan mukaddes ve miinezzeh olan; gii-

zel sifatlan sebebiyle ogiilen.
Kudret-yab: Kudretli, giicii yetebilen.
Kulub: Kalpler.
Kunut: Taat, dua, ibadet.
Kunut: Omitsizlige kapilma.
Kurb: Yakinhk.
Kurbet: Yakinhk; Allah'a yaklasmak igin ya-

pilan ibadet, amel.
Kurena-i su': Kotii arkadasjar.
Kurret-i ayn: Goz nuru, goz aydinhgi.
Kurs-i kamer: Ay kiiresi, ayin goriinen yu-

zii.
Kurs-i gems: Giines, kiiresi.
Kurun: ^aglar, devirler.
Kusur: Kasirlar; ko§kler.
Kusur-i cinan: Cennetlerin ko§kleri.
Kut: Gida, azik.

Kutb-i a'zara: En biiyiik kutup.
Kuteh-binan: Kisa goru§lu kimseler.
Kuud: Oturma; namazda secdeden sonra

oturma.
Kuva: Kuvvetler; duyular; kuvveler, giigler.
Kuva-yi vahime: "Vahime" kuvvetleri, guc-

leri.
Kuwad: Kaidler-, kumandanlar.
Kuwe: Kuvvet; meleke, giig, duyu; fiile gel-

meyip tasavvur, du§iince halinde olma;

kabiliyet ve giig halinde olma.
Kuwe-i akliyye: Akil giicu.
Kuwe-i ani'l-merkeziyye: Merkezkag kuv-

veti.
Kuwe-i basira: Gorme giicii.
Kuwe-i cazibe: Cezbetme giicii, gekim giicii.
Kuwe-i dafla: Def etme, uzakla§tirma giicii,

itme giicii.
Kuwe-i flkriyye: Fikir, diisunce giicu.

Kuwe-i gazabiyye: Gazap giicii.
Kuwe-i hafiza: Haflza giicu.
Kuwe-i hayaliyye: Hayal gucu.
Kuwe-i hazime: Hazmetme, sindtrme gucu.
Kuwe-i ifnaiyye: Ifna edici, fani kilici, yok

edici kuvvet.
Kuwe-i lamise: Dokunma giicu.
Kuwe-i masike: Tutma giicii, tutucu giig.
Kuwe-i musawire: Tasavvur giicii, tasvir

edici giig.
Kuwe-i mutasarrife: Tasarruf edici kuwet.
Kuwe-i miifekkire: Du§iinme giicu.
Kuwe-i sSraia: l§itme giicii.
Kuwe-i §amme: Koklama giicii.
Kuwe-i §eheviyye: §ehvet giicu.
Kuwe-i vahime: Zihinde hazir olan §eyleri

tertip ve sarfetme gucu; vehmetme gucii.
Kuwe-i zaika: Tat alma giicii.
Kuwe-i zakire-i miifekkire: Hatirlayici du-

§iince giicii.
Kuyud: Kaydlar, baglar.
Kuyudat: Kaydlar, baglar.
Kiibra: Buyuk, en biiyiik.
Kiidurat: Kuduretler; bulanikliklar; kederler,

tasalar.
Kiiduret: Bulaniklik; gam, tasa, kaygi.
Kiifr: Ortme, kaplama; karanlik gece ; inkar.
Kiihl, Kuhl: Siirme; goz ilaci.
Kiihule: Gozii siirmeli olma.
Kiilhan: Hamam ocagi.
Kiill: Hep, butiin.
Kiille §ey'in: Her bir §ey, her §ey.
Kiitlen; Kiill olarak.
Kiill-i muhammediyye-i muhita: Hz. Mu-

hammed'in her §eyi kusatan kulliyeti.
Kiilli, kiilliyye: Kulle ait, kiill ile alakali; uni-

versel.
Kiilliyyat: Kulliyetler, kulliler.
Kiilliyyen: Kiilli olarak; biisbutun, tamamiy-

le, toptan.
Kiilliyyet: Kiillfolma, kullilik, umumilik; uni-

versallte.
Kiimmelin: Kummeller; kamiller.
Kiimm-i gayb: Gayb ortusu, gayb gomlegi.
Kiimun: Gizlenme, gizlilik.
Kiin: 01!

Kun-fe-yekun: 01! (der) derhal olur.
Kiinh: Asil, kok, hakikat, 6z.

LUGATQE

Kiinuz: Kenzler, hazineler.
Kiire-i haki: Yer kuresi.
Kiire-i nari: Ate§ kuresi.
Kiireviyyu'§-$ekl: Kure §eklinde.
Kiiriibat: Kurbetler; tasalar, sikintilar, keder-

ler.
Kiisuf: Gunes, tutulmasi.
Kii§ad: Agma, agili§.
Kii§ade-dest: Elini agmi§, agik el.
Kii§ade-ru: Agik yiizlu.
Kii§ayi§: Agtlma, agili§; ferahlik.
Kiitiib: Kitaplar.

Kiiriib-i miinzele: Indirilmis, kitaplar.
Kiitiib-i nefise: Nefis kitaplar, pek giizel ve

degerli kitaplar.
Kiitiib-i tefasir: Tefsir kitaplan.

La (olmak): Yok (olmak).
La-ale't-ta'yin: Belirtmeksizin, rastgele, geli-

§i giizel.
Laanehullah: Allah ona lanet etsin!
La'b, Laib: Oyun.
La-bidayet: Ba§langici olmayan ba§langig-

siz.
La-biidd: Lazim, gerekli, kaginilmaz, suphe-

siz.
La-cererrt: §uphesiz, elbette.
Lafza-i fuzul: Gereksiz, bo§ soz.
Lagv: Faydasiz, beyhude, bo§; yanilma, atla-

ma; kaldirma, hiikiimsuz btrakma.
La-havle: "La havle ve la kuvvete ilia billah"

(Kuvvet ve gug ancak Allah iledir) cumle-

sinin kisaltilmis. §ekli: Bir sikinti ve bela

vukuunda sabnn tiikendigini ifade etmek

igin okunur.
Lahik: Luhuk eden; bitisen, eklenen, bagla-

nan.
Lahika: Katilan.
LahT: Gafil, dikkatsiz.
Lahm: Et.

Lahza: Bir an goz ucuyla bakma.
Lain, laiha: Parlayan, parlak; hatira gelen.
Laik, laika: Layik; yara§ir, yaki§an.
Laim, laime: Levm edici; kmayici, ayiplayici.
Lain, lame: Lanetlenmi§; nefret kazanmi§,

istenilmeyen.
La'l: Kirmizi renkte degerli bir ta§.

La'l-gun: Kirmizi renkli.

La'n: Lanetleme.

La-mahalete: Qaresiz, ister istemez.

La-mekan: Mekansiz, mekansizhk.

La-mekani: Bir mekana ait olmayan, mekan-
siz.

Lamise (kuwe-i...): Dokunma duyusu.

La-nihaye: Nihayeti olmayan, sonu olma-
yan. ■

La-niisellim: Teslim etmeyiz; kabul etmeyiz.

La-radde lima kuziyet: Kaza olunan §eyi
reddedecek, geri gevirecek yoktur.

La-§ey: Bir §ey degil, hig, pek degersiz.

La~§ey'-i mahz: Mutlak surette olmayan

§ey-

La-taayyiin: Taayyimsuzliik.

Lataif: "Latffe"ler.

Latif, latife: "Kestf'in ziddi; yogun olmayan;

gozle goriilmeyen; yumusak.
Latif: (Esma-i hiisnadan). Kullanna yumu-

§aklik ve lutufla iyilik eden, merhamet

eden; gizliliklere niifuz eden ve vakif olan.
Latife: tnsandaki "ruh," "kalp," "sir," "haft,"

"ahfa" gibi cismanf olmayan latif §eyler;

manevf melekeler, giigler.
La-ya'kil: Akil etmez; suursuz, akli ermez.
La-yemut: Olumsiiz.
La-yenfekk: Aynlmaz, bolunmez.
La-yenkati': Kesilmeksizin; kesiksiz.
La-yetecezza: Pargalanmaz, bdliinmez.
La-yetenahi: Nihayet bulmaz, sona ermez.
La-yezal: Zeval bulmayacak, yok olmaya-

cak.
Layih, Layih, layiha: Parliyan, asjkar, mey-

danda; hatira gelen.
La-yuad: Sayilmaz, sayisiz.
La-yuhsa: Hesap edilmez, sayilamaz.
Lazim, lazime: Gerekli, gereken.
Leb: Dudak.

Lebib: Akilli, zekf; akil ve zeka sahibi.
Lediinni, lediinniyye: Hak tarafindan ilham

edilen.
Leheb: Alev.

Leim: Qok levm edilen; kotii, fena.
Lemha: Bir goz ati§, bir goz atis. ani; panlti,

parlama.
Lemha-be-lemha: Vakit vakit, anbean; her

an, her goz atisto; parga parga.

<*#%&>

fr

MESNEVt-1 §ERIF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVl-6 •

Lemha-i bank: §im§ek gibi bir an goriinen

panlti.
Lems: Dokunma.

"Len-teranf": "Sen Beni goremeyeceksin!"
Lerzan: Titreyen.
Lerze: Titreme, titreyi§.
Lerzendegan: Titreyenler.
Le§ker. Asker.
Letafet: Yogun olmama; gozle gorulmeyecek

durumda olma.
Letaif: Latifeler.
Levahik: Lahik olanlar; biti§enler, eklenenler,

ilaveler,
Levazim: Lazimeler; lazim olan §eyler; bir

§eyden ayn dusuniilmesi imkansiz olan

§eyler.
Levh: Levha.
Levh-i mahfuz: Muhafaza olunmu§, levh,

korunmu§ levha.
Levh-i rahm: Rahim levhi, levhasi.
Levm: Kdtuleme, kmama, ayiplama.
Levn: Renk, boya; sifat; nevl, gesit.
Levs: Pislik, kir.

Lewame: Levm edict; kotuleyici, ayiplayici.
Leyali-i mukmire: Mehtaph geceler.
Leyl: Gece.
Leyle: Bir gece, gece.
Leylen: Geceleyin.
Leyyin: Yumu§ak.

Lezaiz: Leziz §eyler, zevk alinacak seyler.
Lezazet: Lezzetli olma, lezzetlilik.
Lezzat: Lezzetler.
Lezzet-aver: Lezzet verici.
Libas: Elbise, ortunecek §ey; ortu.
Li-ecU'1-muayene: Muayene maksadiyla.
Li-hikmetin: Bir hikmetten dolayi.
Lika: Kavusma, yiiz yiize gelme, kar§ilasma.
Lillahi'1-hamd: Hamd Allah icmdir.
Li-nefsihi: Kendi nefsi, zati igin; kendi zatin-

dan dolayi.
Lisaneri: Lisanla, dille, sdyleyerek.
Lisfin-i kal: Soz dili.
Lisanii'l'Hak: Hakk'in dili.
Li-vechillah: Allah'm vechi igin.
U-ya'buduni: Bana kulluk etsinler diye.
Li-ya'rifuni: Beni bilsinler diye.
Liyakat: Layik olma; iktidar, fazflet, hiiner.
Li-zatihi: Kendi zatt igin, kendisi igin, kendi-

liginden.

Lu'b: Oyun eglence.

Luhuk: Lahik olma; Have, eklenme, birlesme.

Lii'ni: "Ihtiyag olmaksizin verme"; kotii olma,
algak olma; ash yaramaz, algak, bayagi
olma.

Liibab: Bir §eyin iyisi, igi, ozu, segkini.

Liibb: Oz, ig.

Liigat: Dil, lisan.

Liigavt: Liigatle ilgili; Ma'na-yi iugavi: Lii-
gat manasi, mecazt olmayan gergek an-
lam.

M

Ma: (Farsga) Biz.

Ma': Su.

Maa: Beraber, ile, birlikte.

Maa'l-feraiz: Farzlarla beraber.

Maa'l-hakika ve't-taayyiin: Hakikat ve ta-

ayyiin ile birlikte.
Maa't-teessuf: Teessiifle; yazik ki.
Maad, Mead: Donulecek yer, ahiret; doniis,

gaye, son.
Maada: Baska, ba§kasi, gayrisi.
Maadin: Madenler.
Maa-haza: Bununla beraber.
Maa-izahat: Ag\klamalar ile.
Maalim: Izler, ni§anlar, alameder.
Maaliyat: Yiiksek ve derin fikirler.
Maani: Manalar.

Maani-i liigaviyye: Lugat manalan.
Maaric, Mearic: Merdivenler, basamaklar;

miraclar.
Maarif: Manevf ve tasavvuff bilgiler; marifet-

ler.
Maasi: Ma'siyeder, isyanlar, itaatsizlikler.
Maa§: Yasayi§; geginecek §ey, gegim.
Maa-tafsilat: Tafsilatiyla beraber.
Maayib, Meayib: Ayip sayilan §eyler ; kusur-

lar, ayiplar.
Maazallah: Yegane siginacak yer Allah'dir;

Allah esirgesin, Allah korusun!
Maba'd: Sonu, sonrasi.
Ma-beka: Geri kalani.
Mabeyn: lki seyin arasi, ara.
Ma'bud: Kendisine ibadet edilen.
Ma-cera: Cereyan eden §ey; olup biten §ey.
Macid: §an, §eref ve kemal sahibi.

*$%&>

LUGATgE

Ma'cun: Hamur kivaminda olan §ey; hamur

kivamina getirilmi§.
Madde: Cevher, maya, unsur, asil, esas; hu-

sus, is, keyfiyet.
Madde-i filS: Ilk madde.
Maddiyyun: Maddeciler, materyalistter.
Ma' den: Menba, kaynak; masdar, men§e,

asil, ocak, hazme.
Mader: Anne.

Mader-zad: Anadan dogma,- dogu§tan.
Madih: Medh eden; oven.
Madrub: Darb olunr^s; dovulmu§, vurul-

mu§.
Ma'dud, ma'dude; Addedilen, sayilan.
Ma'dfim', ma'dume: Yok, mevcud olmayan.
Ma'dumetu'l-ayn: "Ayn"i, hakikati yok

olan.
Ma'dum-i sirf: Mudak yok olan.
Ma'dumiyet: Yok olma.
Madun: Asagi, asagida olan, a§agisi.
Ma-fat: Fevt olan, kaybolan, elden cikan §ey.
Ma-fevk: Ost taraf, ust.
Ma-fevka'l-Ar§: Ar§'in iistiinde olan.
Ma-fevka's-sema: Semanin iistiinde olan.
Ma-fi'I-bab: Bab igindeki; i§, mes'ele ve

mevzu iglndeki.
Ma-fi'1-isti'dad: Istidatta olan §ey.
Mafiha: fgindeki §ey.
Magbun: Aldanmi§, §askm.
Magdur: Gadre ugrami§; haksizliga ugrarm§.
Magfftr: Magfiret olunmus, affa mazhar ol-

mu§.
Maglata: Zihin kanstinci, sa§irtici soz.
Magmum: Gamli, kederli, uzuntulu.
Magmumane: Kederii halde, uzuntulu ola-

rak.
Magnem: Menfaat, ganfmet.
Magrem: Zarar, borgluluk.
Magrfiren: Magrur olarak, gururlanarak; al-

danarak; inanarak, giivenerek;
Magrus: Gars olunmu§, dikilmi§.
Magz: Ilik; ic, 6z.
Magzub: Gazap olunmu§, 6fkelenmi§, ofkele-

nilmi§.
Magzfibiin-aleyh: Kendisine gazap olunan,

gazaba ugrami§.
Mahbes: Hapsolunma yen.
Mahbub: Sevilmi§, sevilen, sevgili.

Mahbuban: Sevilmisjer, sevgililer.

Mahbuban-i ilahiyye: Allah tarafindan sevi-
len kimseler.

Mahbfibat: Sevgililer; sevilen §eyler.

Mahbube: Kadin sevgili, sevilmi§, sevilen,
sevgili.

Mahbubin: Mahbublar; sevilmister, sevgililer.

Mahbubiyyet: Sevgili olma, sevilme.

Mahbub-ter: Daha sevgili.

Mahbiis: Hapsedilmi§.

Mahcub: Hicablanmi?, perdelenmig, ortiilii.

Mahdfid: Sinirli, tarif edilmi§, belirienmi§.

Mahdudiyyet: Mahdud olma; hudutlu, sinir-
h olma.

Mahdudu'l-efkar: Fikirleri sinirli olan.

Mahdudu'1-fehm: Fehmi, anlayigi sinirli
olan.

Mahdudiil-fikr: Du§iincesi sinirli olan.

Mahdudu'l-mikdar: Sinirli, belirli, belli bir
mikdar.

Mahdum: Kendisine hizmet edilen; efendi.

Mahfi: Gizli, sakli.

Mahfuf: (Qizme ve mest gibi seyleri) giyin-
mi§, ayagina gegirmi§.

Mahfuz: Hifz olunmu§; muhafaza edilmis?,
korunmu§.

Mahfuziyyet: Mahfuz olma; korunma.

Mahi: Mahv eden; silip yok eden.

Mahiyyat: Mahiyetler.

Mahkum: Hiikm olunan; hakkinda hukum
verilen.

Mahkumiin-aleyh: Hakkinda hukum veri-
len; iizerine hiikiim verilen; bir hukme
muhatap olan.

Mahkumiin-bih: Kendisiyle hiikiim verilen..

Mahlukat: Mahluklar, yanlmisjar.

Mahmedet: Medhetme; ovme.

Mahmud, mahmude: Kendisine hamd edi-
len, hamd olunan; oviilen.

Mahmudat: Mahmud seyler; oviilmeye deger
§eyler.

Mahmuh Yuklenmi§, yuklu; atfolunmu§,
haml olunmu§.

Mahmuliin-aleyh: Kendisine hamledilen-,
miisned, haber, yliklem,- hamal.

Mahmulun-bih: Yiik.

Mahmur-i Iika: Kavu§ma mahmuru, sarho-
§u, sersemi.

<Wj>3(^>

PF^

MESNEVM §ERIF §ERHi / XIII. ClLT • MESNEVI-6

Mahrec: Huruc edecek yer ; gikis. yeri, kapi;

bir harftn agizdan giktigi yer.
Mahrek: Hareket edilen yer, yoriinge.
Mahrus, mahruse: Muhafaza edilen, korun-

mu§.
Mahrflse: Buyiik §ehir.
Mahrut: Koni.

Mahsub: Hesap edilmi§, hesaba dahil edilmi§.
Mahsiir: Hasr edilmi§; simrlanmi§, kusatil-

mi§, inhisar ettirilmi§.
Mahsus, mahsusa: Tahsfs edilmi§ ; husust,

miistakil, ayn, ozel.
Mahsusat, Mahsusat: Hislerle, duyularla id-
rak edilenler.
Mahsiis, mahsuse: Hissedilmi§; be§ duyu-

dan biriyle idrak edilmig; hissedilebilir.
Mahgun Hasj olunmu§.
Mahtid: Mizag, asil, tab', oturulan yer, bir se-

yin bulundugu yer.
Ma'hud, ma'hude: Ahd olunmu§ ; bilinen,

malum; sozii gegen, sozii edilen.
Mahuf: Korkulu, korkung.
Mahz, mahza: Mutlak.
Mahza: Sirf, sadece, ancak, yalniz.
Mahzen: Esja saklanacak yer.
Mahz-i hayr: Sirf hayir.
Mahzul: Hor, hakfr, peri§an.
Mahzun: Saklanrm§, gizli.
Mahzurat: Mahzurlar; sakincalar.
Mahziiz: Hazlanmi§, haz almi§, ho§lanmi§.
Mai: Mavi; suya ait.
Ma-i hayat: Ab-i hayat.
Ma-i mehin: Zayif, bayagi su.
Mail: Meyilli; egilimli.
Maiset: Ya§ama ve geginme.
Maiyyet: Beraberlik, beraber olma.
Makabin Makberler; kabirler.
Ma-kabl: Oncesi, eweli.
Makadir, Mekadir: Miktarlar.
Makal: Soz.

Makalat-i asere: On makalat; on kategori.
Makalid: Kilitler; anahtarlar; hazfneler.
Makamat: Makamlar.
Makam-i kiyl: Soz makami.
Makarr: Karar edilen yer, durulan yer ; karar-

gah; baskent.
Makasid, Mekasid: Maksatlar; niyetler, is-

tekler.

Makbuliyyet: Kabul olunma.

Makbur: Kabirlenmi§; kabire konulmu§, go-

mulmu§.
Makbuz: Kabz edilmisj yakalanmi§, gekilmi§,

tutulmu§; kabzasma girmi§.
Makdur-i be§er: Be§erin gticu yeten §ey, be-

§erin elinden gelebilecek.
Makhur: Kahra ugrami§; bozguna ugrami§;

gazaba ugramis?.
Makiys: Kiyas edilebilir, benzetilebilir, ben-

zer.
Makir: Mekr eden; hile ve oyun eden ; alda-

tan.
Maklu': KaP olunmu§; kdkunden sokulmu§.
Makrun: Biti§ik, yakin, ilgili; kavu§mu§, eri§-

mi§.
Makt: Kin, hiddet.
Ma'kul, ma'kule: Akilla idrak edilen, akilla

bilinen; akl edilebilir.
Ma'kulat: Akil ile idrak edilen §eyler.
Ma'kus: Ters gevrilmi§.
Ma'kusen: Aksine, tersine olarak.
Ma'kusiyyet: Tersine gevrilmisUk, aks, tersi-
ne olu§.
Makzere: Di§kihk.
Makzi: Kaza ve takdfr olunan §ey; hiikm olu-

nan §ey, hiikm olunmu§.
Mala-mal: Dopdolu, gok dolu, agzma kadar

dolu.
Ma-la-nihaye: Nihayeti olmayan, sonu ol-

mayan.
Ma-Ia-yutak (Teklif-i...): Takat getirilemez,

giig yetirilemez teklif.
Maldar: Mai sahibi; zengin.
Mali: Dolu.
Malik: Mulk sahibi, bir §eye sahip olan; hii-

kiimdar.
Malikiyyet: Malik olma, sahip olma.
Maliku'1-mulk: (Esma husnadan) her seyin

tek sahibi; var olan §eyler kendisine ait

olan ; her §ey uzerinde tasarruf kendisine

ait olan.
Ma'lul: Hasta.
Ma'liil: llletlenmi§; illeti kabul eden, varligi il-

letle olan.
Malum: Bilinen; ayn-i sabite.
Ma'lumat: Bilinenler; a'yan-i sabite.
Ma'Iumat-i esasiyye: Temel bilgiler.

c^p^>

LUGATQE

Ma'lumiyet: Malum olma, bilinme.
Ma'mel: Amel yeri, isjeme yeri; i§, isteme.
Ma-melek: Malik olunan §ey.
Ma'mul: fmal edilmi§; yapilmi§.
Ma'mur: Bayindir, fmar edilmi§.
Ma'muriyyet: Mamur olma.
Ma'murii'l-kalb: Kalbi mamur olan.
Ma'na-yi lugavi: Lugat manasi, dildeki ma-

nasi.
Ma'nen: Mana ftibariyle.
Ma'nen ma'nen: Birer birer mana olarak.
Mani', mania: Mani olan, engelleyen, engel.
Mani': (Esma-i hiisnadan) Her sey kendisinin

emir ve korumasina bagli olan; istemedigi

§eyin olmasina imkan vermeyen; mani

olan.
Mansib: Makam, mevki.
Mansib-i kaza: Hukmetme, hakimlik mevkii,

riitbesi.
Mansib-i sehadet: §ahitlik etme rutbesi,

mevkii.
Mansub: Nasb edilmi§; dikilmi§, getirilmi§,

konulmu§, tayin edilmi§.
Mansur: Kendisine nusret eri§en, galip gelen,

muzaffer olan.
Manzar: Nazar edilen yer; bakilan yer; gehre;

g6runii§.
Manzume-i semsiyye: Giines. sistemi.
Manziir: Nazar edilen; bakilan, goriilen.
Manzur-i fakir: Fakfrin gormus. oldugu.
Manzurun-fih: Kendisine bakilan §ey nazar

edilen.
Mar: Yilan.
Maraz.- Hastahk.
Ma'raz: Bir §eyin arz olundugu yer, goruldii-

gii yer; sergi.
Ma'reke: Sava§ meydani; meydan.
Mariz: Hasta.
Ma'ruf: Bilinen, bilinmi§.
Ma'rufiyyet: Bilinme.
Marzi, marziyye: Kendisinden razi olunan;

begenilen, hosnut olunan.
Ma-sadak: "Tasdfk ettigi", "dogruladigi"; uy-

gun, tipki.
Masdar: Sudur yeri; kaynak, temel, men§e',

asil.
Masdar-i bina-i merre: Bir defa olu§ bildiren

mastar sigasi.

Ma'siyet: Asilik, itaatsizlik, isyan, giinah.

Masike (kuwe-i...): Tutucu, tutan gug.

Masiva: Hak'tan gayri olan §ey, gayr, agyar.

Maslahat: I§, husus, madde; dirlik diizenlik,
iyilik,

Masnu': Sun' edilmi§; yapilmi§, meydana ge-
tirilmis.

Masnuat: Sun' edilmis. §eyler; san'atla yapil-
mi§, meydana getirilmis, §eyler.

Masru': Sar'a hastahgina yakalanmi§, sar'ali.

Masruf: Sarf olunmu§, harcanmi§, kullaml-
mi§.

Mass etmek: Emmek; emerek igine gekmek.

Mastur: Satirlanmis,, yazilmi§.

Ma'sum: Korunmu§; ismetli kilinmi?; kendi-
sinden giinah sadir olmayan, giinahsiz.

Masun: Siyanet olunmu§; korunmu§.

Ma'ser: Cemaat, topluluk.

Ma§ita: Gelin yuziinii siisleyen kadin.

Ma§iyen: Yuriiyerek.

Masnk, Mesnk: Dogu, giinesjn dogdugu yer.

Ma'§u§: Kan§ik, hileli; saf olmayan hileli pa-
ra.

Mataim: Yemek yenilen yerler; yiyecekler.

Matar: Yagmur.

Matbu': Muhiirlu.

Ma-tekaddem: Gegen §ey, gegtigi §ekilde.

Matiyye: Binek, binek ati.

Maria': Tulu' yeri; dogus, yeri; basjangig;
(Kur'an'm mada'i): Kur'an'm kapali olan
mana ve hukumlerinden her birinin, asil
kasdedilen manaya vakif olunabilecek it-
tila' yeri.

Matlab: Talep edilen §ey; istek, maksat; ba-
his, mes'ele.

Matliib: lstenilen, arzu edilen.

Matlubun-li-gayrihi: Ba§ka bir §eyden dola-
yi istenilen.

Matlubun-Ii-zatiht: Bizzat kendisi igin iste-
nilen.

Matrud: Tardedilmi§, kovulmu§, uzaklasnnl-
rm§.

Ma'tuf: Atf olunmu§; gevrilmi§, yoneltilmi§.

Mat'umat: Tadilan; yenerek jadina bakilan
§eyler.

Mavera: Otesinde, arkasinda.

Ma-vuzia-Ieh: Kendisi igin konuldugu §ey ;
ne igin konulmus, ise o §ey.

MESNEVf-i §ERIF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVl-6

Ma-yahtacu-ileyht Kendisine ihtiyag duyu-

lan sey.
Maye: Maya; asil, esas; para, mal; iktidar,

giig; bilgi.
Mayi': Sivi.
Mayiat: Sivilar.

Mayiiyyet: Akici olma, sivi olma, akicilik.
Ma'yub: Ayiplanmi§; kusurlu.
Mazahik: Tuhafliklar, giilung §eyler.
Mazarrat: Zarar, ziyan.
Mazbut, mazbuta: Zapt edilmi§, kayda gegi-

rilmi§.
Mazhar: Zuhur, tecelli yen; ilahf zuhur ve te-

celliriin vaki oldugu, gorundugu yer.
Mazi: Gegmis. zaman; gegmi§.
Mazmaza: Abdest alirken agiza su verme.
Mazmun: Zimnmda olan mana; mana, mef-

hum.
Maznun; ZannoIunmu§, zannolunan; kendi-

sinden suphe edilert; samk.
Ma'zul: Azl edilmi§; isjnden gikanlmi§.
Ma'zul etmek: Azletmek; i§ten gikarmak.
Meal: Mana, kavram, anlam; netice.
Mebadi: Basjangiglar, evveller; prensipler.
Mebahis: Mebhaslar; bahisler, konular.
Mebani: Binalar, yapilar; temeller.
Mebde': Ba§langig, ewel, asil, prensip.
"Mebde' ve maad": Var olu§un basjangici ve

doniilecek yer; bastangig ve dorm§.
Mebguz: Bugz edilmi§, nefret edilmi§, sevil-

meyen.
Mebni: Bina olunmu§, kurulmu§; ...den dola-

yi-

Mebsus; Yayilmi§, sagilmi§, dagilmi§,
Mebsut, mebsuta: Bast olunmu§; genisjer.il-

mi§, agilmi§, yayilmi§.
Meb'us: Ba's olunmu§; gonderilmi§.
Mebzul*. Bezl o!unmu§; bol bol verilmi§.
Mecalis: Meclisler; oturumlar.
Mecanin: Mecnunlar-, akli olmayanlar.
Mecari-i feyz: Feyzin akis, yollan.
Mecari-i fikr: Diisunce, fikir mecralan.
Mecaztb: Meczuplar.
Mecbul: Yogrulmu§, yaratilmi§; yaratili§tan

bir sifat ve hal ile olan; bir sifat ve vasifla

yaratilmis, olan.
Mechud : Cehd olunmu§; gayret edilmi§, gali-

silmi§ ; kudret, giig.

Mechulii'n-nat: Tavsifi, nitelenmesi mum-

kiin olmayan; bilinemeyen, anlattlama-

yan.
Mecid: §an ve §eref sahibi, ulu.
Mecid: (Esma-i hiisnadan) §an, §eref, buyuk-

liik ve kudretiyle yuce olan.
Mecla: Tecellf olunan yer; gorunme yeri,

mazhar, ayna.
Meclub: Celb olunmu§; getirilmi§; nitkun.
Mecluw, mecluwe: Cilali, parlak.
Mecma': Cem' olma yeri; toplanma, birle§me

yeri.
Mecmu', mecmua: Cem' oIunmu§; toplan-

rm§; toplam, hepsi, tamami.
Mecra: Suyun aktigi yatak; bir isjn gidis, ve

olu§ yolu; yol.
Mecruh: Cerh olunmus/; yaralanmi§; giirutul-

mii§.
Mec'ul: Ca'l olunmu§; kihnmi§, yapilmi§, ya-
ratilmis, viicuda getirilmi§.
Me'cur: Ecirlenmi§; ecir kazanmis.
Mec'ulen: Mec'ul olarak; yapilmi§, yaratilmis,

olarak.
Mec'uliyyet: Mec'ul olma, yaratilma, viicuda

getirilme.
Meczuban: Meczuplar; ilahf aska cezbolun-

mus, kimseler.
Medar: Bir §eyin uzerinde dondiigu, devretti-

gi yer; yoriinge, etrafmda doniilen nokta,

merkez; vesile, vasita.
Medaric: Medrecler; basamaklar, merdiven-

ler; yollar.
Meded: Yardim, imdat.
Mededkar: Medet edici; yardim edici.
Meder: Kuru gamur, kerpig; koy, mahalle.
Medhal: Dahli olma, bir i§te te'sfri olma; giris,

yeri, giri§.
Medhu§: Deh§ete diismu§.
Medid, medide: Cekilmi§, uzatilmi§, uzun,

gok uzun.
Medine: §ehir.

Medluh Delalet olunan-, gosterilen, anla§tlan.
Medlulat: Medluller; kendilerine delil getiril-

mis, §eyler.
Medrec: Basamakh yol, basamak.
Med'uw: Da'vet edilen; kendisine dua edi-

len.
Mefasid: Fesathklar; ifsat edici §eyler.

c ^^

LUGATQE

MefStih: Miftahlar; anahtarlar.
MefMh-i uvel: tlk, ewelf anahtarlar,
Mefhurrt: Fehmedilmi§, anla§ilmi§; kavram.
MefkQd: Kaybolmu§, yok olan, bulunmayari;

kayip.
Meflcadiyyet: MefkQd olma.
Mefluciyyet: Felc olmu§luk; hareket edemez,

i§lemez hale gelmi§iik.
Mefruzu'l-kiraa: (Namazda) Kiraati, okun-

masi farz edilmi§.
Mefsuh: Fesholunmug, hukurnsiiz birakilmi§,

hukmii kaldinlmig.
Meftuh: Agumi§, feth olunmu§.
Meftun: Fitneye du§mu§; gonlil vermi§.
Megib: Gaib olma, gayb; kaybolma, yok ol-
ma, bulunmama.
Mehabet: Heybedi olma; azamet, ululuk.
Mehamid: Medihler; ovmeler, ovulecek §ey-

ler.
Meharim: Haram kilinmis. §eyler.
Mehasin: Guzellik.

Me'haz: Bir §eyin ahndigi yer; kaynak.
Mehbit: Hubut yeri; inilen, inilecek yer.
Mehcflr: Terk olunmu§; aynlrm§, ayn.
Mehin: Hor, hakfr, bayagi, zaff.
Mehleke: Helak olacak yer; tehlikell yer.
Meh-rii: Ay yiizlii; giizel.
Me'huz: Ahz olunmu§; almmi§; odimc alm-

mi§.
Mekadir, Makadin Miktarlar.
Mekaid: Hileler, oyuniar, aidatmalar.
Mekanet: Mertebe, derece, rutbe.
Mekarih: Mekruh §eyler.
Mekide: Hile, diizen, aldatma.
Mekkar: Mekr ederi; hfle eden, oyun eden,

aldatan.
Meknun, mekmine: Sakli, gizli; dizili, dizil-

mi§.
Meknuz: G6mulmu§, icinde sakli, hazinede

sakli.
Meknuzat: Meknuz §eyler.
Mekr*. Oyun, tuzak, hfle; aldatma.
Mekren: Mekr olarak; bir oyun ve aldatma

olarak.
Mekruh: Kerih gorulen; fena gorulen, bege-

nilmeyen.
Mekruhat: Kerih gorulen §eyler.
Mekrullah: Allah'm mekri.

Meks etmek: Bir yerde durmak, bulunmak,

beklemek.
Mekrumet: lzzet, §eref, kerem.
Mek§uf: Ke§f olunmu§; agilmi§, agik.
Mektub: Yazilmi§.
Mektum, mektume: Ketm olunmu§; gizli,

sakli.
Me'kulat: Yenilecek §eyier, yiyecekler.
Mekzub: Yalanlanmi§, yalan yoluyla vaki'

olmu§.
Mel'abe: Oyun, eglence.
Melaike-i tabiiyyun: Tabiata mensup me-

lekler.
Melfuz: Telaffuz olunmu§, lafizla soylenmi§,
Mettmz: Miilahaza edilmi§, du§unulmu§; ha-

lira gelen.
Mellk: Mulk sahibi, malik, hukiimdar.
Me'luf: IJlfet edinilmi§; ah§ilmi§, alismi§.
Me'luh*. llahi olan, ilah edinen; kul, mahluk.
Me'luhiyyet: liahi olma.
Melul: Mahzun, huzunlu; melalli, usanmi§,

bikmi§.
Mel'un: Lanetlenmi§, lanete ugrami§, kovul-

mu§, uzakla§nnlmi§.
Mel& Col, sahra.
Mela': Cemaat, topluluk.
Melabis: Giyecek §eyler ; elbiseler.
Melahi: Oyuniar, eglenceler, bo§ §eyler.
Melalet: usanma, bikma; sikilma, sikinti.
Melamet: Levm etme; ayiplama, kmama.
Melbusdt: Giyilen §eyler.
Melee': lltica olunan yer; siginak.
Mele-i a'la: Buyuk meleklerin toplandigi yer;

buyuk melekler toplulugu.
Melek-sifat: Melek vasifli, meiek nitelikli.
Melekii'l-berk: §im§ek melegi.
Meleku'l-cibal: Daglar melegi.
Melekii'r-ra'd: Gok giirlemesi melegi.
Meleku'r-rih: Ruzgar melegi.
Melekii's-sehab: Bulut melegi.
Melhame: Kanh sava§.
Melikl'n-nas: Nasin, tnsanlann meliki.
Melikii'l-emlak: Mulklerin meliki.
Melul: Usanmi§, bikmi§, bezmi§; mahzun,

uzulmu§, uzgiin.
Melzum: Liizumlu kilman; gerek.
Memalik: Memleketler; ulkeler.
Memduh: Medh edilmi§; 6vulmu§, begenil-

r^

MESNEVt-1 §ERfF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVl-6

mi§.
Me'men: Emin ve guvenilir yer; sigimlacak

yer.
Memerr: Miirur edilecek yer; gegilecek yer;

gegit, yol.
Memerr-i nas: insanlann gegecegi yer.
Memleket-i insaniyye: tnsan memleketi, in-

sani iilke.
Memlu: Dolu.

Memluk: Birinin miilku olan ; kul, kole; tebaa.
Memnu': Yasaklanmi§, yasak.
Me'mul: Umulur.
Me'mfln: Kendisine emniyet edilen; giiveni-

len, emfn.
Me'mur: Emr edilmi§, kendisine emrolunan

kimse.
Me'murun-bih: Kendisiyle emrolunan §ey.
Memzuc: Mecz olunmu§; kansmi§, kan§ik.
Memzucen: Kan§ik olarak.
Men: (Farsga) Ben.

Men: (Arapga) Kim, kimse, o kimse ki.
Men': Yasaklama; mani olma.
Menabir: Minberler.
Menabir-i ukQl: Akillann minberleri.
Menafi'i'l-a'za: Azanin faydalan; organlann

vazffeleri.
Menazir: Bakilan yerler.
Menazil: Menziller; duraklar, konaklar.
Menba': Kaynak.
Menfaat-bah§: Fayda verici.
Menfez: Niifuz edecek yer; delik, yank.
Menfuh: Nefolunmu§, uflenmi§.
Menh: Bagisjama, bagi§, ihsan.
Menh-i vehbt: tlahf bagi§, Allah vergisi.
Menhi, menhiyye.* Nehyedilmi§, yasaklan-

mi§.
Menhus: Ugursuz.

Menhusiyyet: Menhus olma; ugursuz olma.
Meni': Sarp, getin, erisjlmez.
Menkabe: Guzel fiil ve iyi davram§.
Menkuha: Nikahli kadin.
Menkul: Nakl olunmu§, nakledilen; anlatilan.
Menku§: Naks, olunmu§, resmedilmi§.
Menkugen: Naksolunmus, surette.
Men-lehii'I-emr: Emretme kendisine ait

olan, emretme hakkina sahip olan.
Menn: thsan etme, bagisjama.
Mensi: Unutulmu§.

Mensub: Nisbeti olan, alakasi olan, intisap et-

mi§.
Mensuc: Dokunmu§, 6rulmu§.
Mensuh: Nesholunmu§, hukmii kaldinlmif .
Men§e': Nes/et edilen, meydane gelinen yer ;

esas, kok.
Men§eii's-siva: Hak'tan gayri olan §eylerin

ne§'et ettigi yer, esas, asil.
Men§ur: Ne§rolunmu§, yayilmi§; ferman;

prizma.
Menut: BagU, merbut.
Men'ut: Na'tlenmi§, sifatlanrm§, nitelenmi§.
Menzil: Yoldaki konak yeri; konak; mesafe.
Menzilet: Derece, riitbe, mevkf.
Merahil: Merhaleler, menziller.
Mera!: Riiyada gorulen §eyler.
Meraret: Acilik.
Meratib: Mertebeler.

Meratib-i hakkiyye: Hakk'a ait mertebeler.
Meraya: Mir'atlar, aynalar.
Meratib-i kevniyye: Olu§, varolus. mertebe-

leri; kevne ait mertebeler.
Merbub: Rabb'i olan; Rabb'e kul olan; kul.
Merbubiyyet: Merbubluk; Rabb'i olma; kul

olu§, kulluk.
Merbut: Rabt olunmu§; baglanmi?, bagli, bi-

tisjk, ekli.
Merbutan: Merbut olarak; irtibatli olarak.
Merci': Riicu' yeri, rati' olunan yer, doniile-

cek yer.
Mercum: Kovulmu§, lanetlenmi§; recm edil-

mi§.
Mercu'un-ileyh: Kendisine riicu edilen, do-

niilen.
Merd: Adam, insan; erkek; yigit; er.
Merdan: Merdler; yigitler, erler.
Merdud, merdude: Reddolunmu§; gen gev-

rilmi§, geri gonderilmi§.
MerftV: Ref olunmu§; kaldinlmi§, ortadan

kaldinlmi§.
Mergub: Ragbet edilmi§; begenilmi§, isteni-

len, sevilen.
Merhale: Bir gunluk yol, uzaklik.
Merhum, merhume: Rahmet edilmi§; rah-

mete ugrami§, merhamet olunmu§.
Meri: Yemek borusu.
Mer'i, mer'iyye: Rii'yet edilen; gorulen.
Mend: lnatgi, dikbash.

LUGATgE

Merkeb: Binek, binit.

Merkub: Uzerine binilmi§; binek, binit.

Merkum, merkume: Rakm edilmi§; yazilmi§,

adi gegen.
Merkuz, merkuze: Rekz olunmu§; yaratili§-

tan kendisine verilmi§; konulmu§, dikil-

mi§.
Mermuz: Remz olunmu§; isaret edilmi§, fma

ile soylenmi§.
Merreten-ba'de uhra: Defalarca.
Merreten-uhra: Bir ba§ka defa.
Mersul: G6nderilmi§.
Mersum, mersume: Resmedilmis.
Mersum: Yazilmisj bahsi gegmi§, mezkur;

an'ane, gelenek.
Mer'us: Bir refsin idaresi altinda olan; yoneti-

len.
Mervi: Rivayet olunan.
Merzat: Razi olma, nza, hosnutluk.
Merzuk: Riziklanmi§, nzki verilmi§.
Mesacid: Mescidler.
Mesafat: Mesafeler.
Mesail: Mes'eleler.
Mesalih: Masiahatlar; ister.
Mesalik: Meslekler.
Mesavi: Fenahklar, kotiiiukler.
Mesbuk, mesbuka: Sebk etmi§; geri kalmi§,

gegilmi§; onde bulunan, gegen, gegmi§.
Mesbuku'I-icad: Kendisini lead (var edilme)

gegmi§; var edilmeye mazhar olmu§.
Mescud: Secde edilen, secde edilmi§.
Mescun: Hapsedilmi§, mahpus.
Mescur: (Kizgin atesje veya su ile) doldurul-

mu§.
Mesdud: Seddolunmu§; kapanmis, kapali, ti-

kanmi§.
Mesel: Niimune; dokunakh ve manali soz; hi-

kaye, ornek, benzer.
Meserret: Seving, §enlik.
Mesh: §ekil ve suret degi§tirme, ba§ka bir su-

rete biirunme.
Mesken: Sakin olunacak yer: oturulacak yer.
Meskenet: Miskinlik, fakirlik.
Meskut: S6ylenmemi§, sdylenmeden gegil-

mi§.
Meslek: Siiluk edilen, girilen, tutulan yol ve-
ya i§; metod.
Meslek-i irfan: Irfan yolu.

Meslek-i miifid: Faydali yol.
Meslubu'1-iman: imam selbolunmu§, yok

edilmi§.
Mesmu': Dinlenmi§, i§itilmi§, duyulmu§.
Mesmuat: Iskilen §eyler, dinlenen §eyler.
Mesmui: lsftme, duyma veya dinleme ile ilgi-

li.
Mesnevi-dan: Mesnevf bilen.
Mesrurane: Sevingli olarak sevingli bir halde.
Mess: Dbkunma, temas.
Mess-i nisa: Kadinlara temas etme.
Mest: Sarho§.
Mest-i la-ya'kil: Hig dusunemez olmus sar-

ho§.
Mestur, mesture: Setr olunmu§; 6rtulmu§.
Mesturan: Mesturlar; ortulmuster, gizliler.
Mesturiyyet: Kapali, ortulii olma.
Mes'uliin-fih: lstenmis. §ey, istenilen.
Me§agil: Me§galeler ; me§gQliyetler.
Me§air-i asere: On hasse; on duyu.
Mesakk: Mesakkatler; sikintilar.
Mesamm: Koku alma duygusu.
Mesarib: Me§rebler; igilecek yerler; igecekler.
Me§ayih: §eyhler.
Me§ayih-i kadime: Eski §eyhler.
Me§ayih-i riisum: §eklen §eyh olanlar.
Me§hed: Mu§ahede yen, suhud yeri; §ehit

olunan yer; §ehit mezan.
Meshud: §ahid olunmus, miisahede edilmi§;

gorulmu§.
Meshude: Goriilen, gorulmu§.
Meshun: Doldurulmu§, dolu.
Me§ime: Ddl yatagi.
Me§iyyet: Dileme, isteme.
Me§mum: Koklanmi§, kokusu duyulan.
Mesmumat: Koklanan §eyler.
Mesrebe: Su igecek yer ; yaratili§, huy, tabfat.
Me§reb-i §ehiyy: Arzu edilen, istek uyandi-

ran me§rep.
Me§ru\ mesrua: §erfatin izin verdigi, striate

uygun olan.
Mesrut, mesruta: §art kihnmi§; sartii, bagh,

bir §arta bagli.
Me§ub: Kan§ik, kan§mi§; lekeli.
Me§y: Yuriime.
Meta': Mai, e§ya, sermaye, elde bulunan var-

hk.
Metalib: Matlablar; istenilen §eyler.

c^^,

MESNEVI-t §ERtF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6

Metbu': Kendisine tabi olunan, uyulan kimse.
Metbu'-i MuhammedT: Hz. Muhammed'e

manen mensup olup kendisine uyulan

kimse.
Metln: (Esma-i hiisnadan) Kuwet ve gug 50k

olup kendisine hicbir is, zor gelmeyen.
Metruk: Terk olunmu§ ; birakilmi§.
Meunet: Yardim.

Metteanallahu: Allah bizi faydalandirsin!
Me'va: Siginacak yer; mesken, yer.
Mevadd: Maddeler.
Mevadd-i miiteaffine: Fena, pis kokulu

maddeler.
Mevahib: Mevhibeler; ihsanlar, bagtsjar.
Mevaki': Mevkiler.

Mevakif: Mevkifler; durulan yerler, duraklar.
Mevalid: Maden, bitki ve hayvanin iigiine

birden verilenisim.
Mevalid-i selase: lie. mevalid; cemad, nebat

ve hayvan cinsinin iigiine birden verilen

isimdir.
Mevani': Manlier; engeller.
Mevarid: Mevridler; viirud yerleri; varid olus.

ve gelis, yerleri.
Mevasim: Mevsimler.

Meva§i: Davar ve okuz, inek gibi hayvanlar.
Mevatin: Mevtinlar; menziller, duraklar; yer-
ler.
Mevazi': Mevziler.
Mevc: Dalga.
Mevcud, mevcude: Var olan, viicud bulmu§

olan.
Mevcud-i §ehadi: §ehadet aleminde mevcut

olan.
Mevdu': Tevdt olunmusj; emanet edilmi§, us-

tiine verilmi§.
Meveddet: Sevme, sevgi.
Mevfur: Qogalmi§, gok, bol.
Mevhibe: Hibe, bagi§.
Mevhum, mevhume: Vehm olunan; tahay-

yul edilen, zannedilen; harigte hakikaten

varhgi olmayan.
Mev'iza: Vaaz, oglit.
Mevkif: Durulacak yer, durak.
Mevlid: Dogum yeri, dogum zamani.
Mevlud: Dogan, dogmu§.
Mevrid: Viirud edilen yer; gelinen yer.
Mevsuf, mevsufe: Vasifianrm§, sifatlanmi§.

Mevsul: UIa§tinlmi§, bitistirilmi§, fsal edilmi§.

Mevsum: lsimlendirilmi§.

Mevt: Oliim.

Mevtin: Yerlesjlen yer; makam, menzil, du-
rak, mertebe, derece.

Mevt-i lztirari: Tabn dliim,

Mevt-i ihtiyari: Iradf oliim; olmeden onee
kendi iradesiyle nefsin kotiiluklerini ifna
ederek fani olma.

Mevt-i sari; Suret olumti; bedenin oliimii,
maddi oliim.

Mev'ud, mev'ude: Vadolunmu§; vadeli, za-
mani belirli.

Mewac: Qok dalgali, gok dalgalanan.

Mevzi': Vaz' etme yeri; koyma yeri.

Mevzu': Vaz' olunmu§; konulmu§; konu.

Mevzuii: Vezinli; diizgiin.

Meyelan: Meyl; egilim, yonelme.

Meyl: Egilme, egiklik; sevme, gonul verme.

Meyvedar: Meyveli, meyve verici.

Meyyit: Olii.

Meyyite: Olii hayvan, hayvan Ie§i.

Meyyitu'n-nazar: Baki§i olii; olii bakish.

Mezahib: Mezhepler.

Mezahib-i hakka: Gergek, dogru mezhepler.

Mezahir: Mazharlar; zuhur ve tecelli yerleri.

Mezak: Zevk alma; tadma; zevk, lezzet; da-
mak.

Mezamin: Mazmunlar, manalar.

Mezamm: Zemmetme, kotiileme; kotulenen
§eyler, mezmum §eyler.

Mezbele: Supriintuluk, gopliik.

Mezc: Katma, kansttrma.

Mezcur: Zecr olunmu§, zorlanmi§, yasaklan-
mi§, men'edilmi§; eziyete maruz kalmi§.

Meze: Tad, lezzet, gesni.

Mezellet: Zelillik, horluk, ftibarsizlik, a§agiltk.

Mezheb: Gidilen yol; benimsenen inang ve
gorii§.

Meziyk, Mediyk, Mezik: Darhk, dar yer.

Mezid: Artma, gogalma; artmi§, gogalnlmi§.

Mezkur, mezkure: Zikr edilen; amlan, hatir-
lanan.

Mezmum, mezmume: Zemmolunmu§; yeril-
mi§, kotulenmi§.

Mezmumat: Mezmum §eyler.

Mezruat: Ekili §eyler; ekinler.

Me'zun: lzinli, izin verilmi§.

=£P?

LUGATCE

Mezur: ZiySret edilmi§, ziyaret edilen.

Misbah: Kandil, gira, me§'ale.

Misdak: Bir §eyin dogru oldugunu ispat eden

§ey; kriter, olgii.
Miat: Yiizler.
Miftah: Anahtar.
Mihekk: Mehenk; mfyar, olgek.
Mihekk-i nazar: Aklf goriis. raehengi.
Mihnet: Zahmet, eziyet; sikinti, dert; bela,

musibet.
Mihr: Gune§; sevgi.
Mihver: Eksen.

Mikdar: Kisim, parga; derece; olgii; kiymet.
Mikdaren: Mikdar olarak; kiymet bakimm-

dan.
Mitel: Milletler, dinler.
Milket: Sahiplik, malik olma; sahip olunan

rnulk.
Mi'mariyet: Mfmarhk.
Min-: ... den.

Minah: Bagisjar, vergiler, ihsanlar.
Min-ba'd: Sonradan.
Mln-cemii'1-vucuh: Butun vecihlerden.
Min-ciheti'1-Hak: Hak tarafindan.
Mine'1-ezel ile'1-ebed: Ezelden ebede.
Min-gayr-i iltifat ve la-ma'rifet: Iltifat ve

marifet olmaksizin.
Min-gayr-i mu§afeheti'l-ernr: "Kun" (01!)

emrini soylemeksizin.
Min-gayr-i siyasetin: Siyasete riayet etmek-

siziri; gelisj giizel.
Min-gayr-i ta'yin: Tayin etmeksizin; belirt-

meksizin.
Min-gayr-i teessiin Miiteessir olmaksizin.
Min-gayr-i temsil ve la-his: His ve temsil

olmaksizin.
Min-gayr-i tevakkuf: Durmaksizin, hemen.
Min-gayr-i tevil: Tevil etmeksizin.
Min-haysu'1-hakika: Hakikat bakimindan,

hakikat itibariyle.
Min-haysii't-taayyun: Taayyun bakimin-
dan, taayyiin itibariyle.
Min-haysu'z-zat: Zat bakimindan.
Min-indillah: Allah indinden Allah katindan.
Min-lediin: (Allah) katindan.
Min-Iediinni: (Allah) katindan olan.
Minni: Benden.
Min-taraflllah: Allah tarafindan.

Min-vechin: Bir vecihten, bir yonden, bir ba-

kima.
Min-viicuhin: Vecihlerden (bir vecih).
Mir'at: Ayna.

MirSran, Miraren: Defalarca.
Mirrih: Merih; Mars.
Mirsad: Rasad yeri; gozetme yen, gozetleme

yeri.
Misak: S6zle§me, anla§ma.
Misillu: Gibi, benzer, e§.
Misk-i ezfer: Giizel kokulu misk.
Mi'sam: Bilek, nabiz yeri.
Misliyyet: Misil olma; benzer ve e§ olma.
Misliyyet-i liigaviyye: Liigat manasi baki-
mindan misil olma.
Mi§kat: lgine lamba veya kandil koymak igin

yapilmis, oyuk, hiicre.
Miyah: Sular.

Mi'yar-i ilim: llim olgiisii, olgegi.
Mizac: Huy, tabrat; sihhat.
Mizac-gir: Nabza gore §erbet vermeyi bilen.
Mizan: Terazf, tarti.
Muabberiin-anh: Kendisinden tabir olunan,

bahsedilen, soz konusu olan.
Muabbir: Tabir eden; ruya yorumlayan.
Muaccel: Tacil edilmisj acele olunmu§; pesjn

verilmi§, hemen ddenmi§.
Muadil: Musavf, denk.
Muahaze: Azarlama, gikisma, cezalandirma.
Muahhar, muahhara: Tehir edilmi§, geriye

birakilmi§; ahirde olan, sonra olan; gen.
Muahhir: (Esma-i hiisnadan) Her §eyden

sonra yine var olan; diledigini geri koyan;

sonunda sadece kendisi var olarak kalan.
Muakab: Cezalandinlmi§.
Muakabe: Cezalandirma.
Mualecat: Mualeceler; ilag yapmalar, ilagla

tedaviler; tedaviye yarayan ilaglar.
Mualla: Yuce, yiiksek.
Muallak: Talfk edilmis; alakali, bagli; bir §eye

veya sarta bagli.
Muallem: Talim gormu§, talimli.
Muallim: Talim eden ; ogreten, ogretici.
Muamelat: Muameleler.
Muammer: Ya§ayan; gok yasayan.
Muammer olmak: Omur siirmek, ya§amak.
Muarefe: Bilisme, tamsma.
Muanz: Muaraza eden; kar§i gelen.

*£«>

MESNEVl-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVt-6

Muarra: An, giplak, soyulmu§.

Muarrif: Tarif eden; bildiren; te§nfatgi.

Muasir: Qagda§.

Mua§aka: Sevi§me, birbirini sevme.

Mua§eret: Birlikte yasama.

Mua§ir: Muaseret eden; birlikte ya§ayan.

Muateb: Tekdir edilmi§, azarlanmi§, ayiplan-

mi§.
JViuattal: Tatil edilmi§; faaliyetten ahkonul-

mu§; nefy olunmu§.
Muattar: Itirh; guzel kokulu.
Muavaza: 'Ivaz, kar§ihk olarak verme.
Muavenet: Yardim etme, yardimlasma; yar-

dim, destek.
Muavin: Yardimci.

Muayene: Gozle gorme; gozden gegirme.
Muayyen, muayyene: Tayin olunmu§; belir-

lenmi§, belli.
Muayyinf Tayin eden, belirleyen, belirten.
Muazzam: Tazim edilmi§, hurmet edilmi§;

ulu, miihim, degerli.
Muazzeb: Tazib edilen; azap goren, azaba

ugrayan.
Muazzib: Tazib eden, azap veren, azap gekti-

ren.
Muazzi: Taziye eden, tesellf eden.
Mubahat: Mubah olan §eyler.
Mubalat: Aldm$ etme, kaygilanma, endfse,

sikinti.
Mubsarat: Gbrulen §eyler, goriilecek §eyler.
Mubsir, mubsira: Gosteren, gdsterici.
Mubtil: lbtal eden; hukumsiiz birakan, batil

ktlan, bozan.
Mucib: leap eden; gereken, gerektiren; sebep,

vesile.
Mucib-i melal: Sikinti ve bikkinhk gerekti-
ren, veren.
Mucib-i tatvil: Sozu uzatmayi gerektiren.
Mucibince, Miicebince: Geregince.
Mucid: icat eden; viicuda getiren, var eden.
MMa'; Tevdi edilmis; emanet verilimis.
Mudga, Muzga: Bir parga et; kiigiik et parga-

si.
Mudill, mudille: Dalalete dusuren, sasntan,

yoldan sapuran.
Mudill: (Esma-i hiisnadan) Dalalete sevke-

den.
Mufarakafc Aynlma; uzakla§ma.

Mufassal: Tafsil olunmu§; tafsilatli, aynntila-

n olan.
Mufiz: Ifaza eden; bol bol veren; feyz veren;

ta§iran ; gokga yayan.
Mugaddi: Besleyici, besleyen.
Muganni: Teganni eden; §arki, kasfde vs.

okuyan.
Muganniye: §arkici kadin.
Mugayeret: Gayri olma, gaynlik, baskalik.
Mugayin Aykin olan; gayri olan.
Mugaylan: Deve dikeni.
Mugayyebat: Gayb ile ilgili §eyler ; gizli, go-

riinmez §eyler.
Mugayyir, mugayyire: Tagyir eden, degisti-

ren.
Mugfil: Igfal eden; aldatan.
Mugni: Zengin eden.
Muhabbetullah: Allah sevgisi.
Muhaberat: Muhabereler; haberlesmeler.
Muhaddeb: Tumsekii, di§a dogru siskin; di§-

biikey.
Muhaddes: Kendisine soz soylenen, ilham

olunan.
Muhaddid: Tahdit eden.
Muhaddis: Hadis alimi.
Muhadese; Karsilikh konusma.
Muhadeseten: Konu§arak, soz soyleyerek.
Muhafazaten-li'1-mille: Din ehlini korumak

maksadiyla.
Muhakat: Hikaye soyleme, sohbet etme,

soyle§me.
Muhakkikan, Muhakkikin: Muhakkiklar.
Muhakkikin: Muhakkiklar.
Muhakkik: Marifette tahkfk ve tahakkuk sa-

hibi olan; bir §eyin hakikatini bulan; e§ya-

nin hakikati kendisine munkestf olan.
Muhal: Olmasi mumkun olmayan, olmasi dii-

sumilemeyen.
Muhalat: Muhaller; mumkun olmayan sey-

ler; olmayacak §eyler.
Muhalelet: Dostluk.
Muhalifin: Muhalifler; kar§i olanlar.
Muhaliyyet: Muhal olma.
Muhalled: Daimi kalici, surekli olan.
Muharremat: Haram kihnmis, §eyler.
Muharrer, muharrere: Tahrir edilmi§; yazil-

mi§.
Muharrik: Tahnk eden, harekete gegiren, ha-

ff^^D

LUGATQE

reket veren.
Muhasede: Haset etme, birbirini gekememe.
Muhassala: Hasil editen, elde edilen §ey.
Muhassalat: Muhassal olanlar; tahsil edilen-

ler, elde edilen §eyler.
Muhat: thata edilmi§; ku§atilmi§, gevrilmi§.
Muharris: Hirslandtran, hirs attiran.
Muhat: Sumuk; siimuge benzeyen yapi§kan-

h nesneier.
Muhatab: Kendisine hitap olunan.
Muhataba: Birbirine hitap etme; soylesjne,

kar§ihkli konu§ma.
Muhatara: Tehlike; zarar, ziyan, korku.
Muhatib: Hitap eden; soz soyleyen.
Muhavere: Kar§ilikli olarak konu§ma.
Muhayyel: Tahayyiil olunmu§.
Muhayyelat: Muhayyel olan §eyler; hayal-

den hasil olan §eyler.
Muhazi: Birbirinin kar§ismda bulunan, kar§i

hizada bulunan; paralel.
Muhbir: Haber veren.
Muhassis: Hissettiren.
Muhbit: Husu ve tevazu sahibi; gok algak go-

niillu.
Muhbitin: Muhbitler; gok miitevazi olanlar.
Muhdes: Sonradan var edilmis, olan, yaratil-

mi§; ihdas edilmis?, hadis olan.
Muhdesat: Muhdesler.
Muhdis: Ihdas eden; sonradan var eden,

meydana getiren.
Muhikk: Hakli, dogru; hakki yerine getiren.
Muhibb: Seven, sevgi besleyen, dost.
Muhibban: Muhibler, sevenler.
Muhit: ihata eden; ku§atan.
Muhkem: Saglam.
Muhlis.* Ihlash olan; halts, kattksiz.
Muhlis-i battab Amelsiz muhlis-, ameli olma-

yan ihlash kimse.
Muhrez: ihraz olunmu§; elde edilmi§, kaza-

nilmis,.
Muhsi: (Esma-i husnadan) Her §eyin sayisi-

m her yoniiyle bilen, gokga veren.
Muhtaciin-Ueyh: Kendisine ihtiyag duyulan.
Muhtar: Serbest, hur; segilmi§, segkin.
Muhtaran: Muhtar olarak; irade ile, segerek.
Muhtasar: Ihtisar olunmu§; kisaltilmi§; kisa;

ozet.
Muhtass: Tahsis edilmi§ ; mahsus kilmmi§.

Muhtazar: ihtizar haline gelmis, olan; hazir

edilmi§; olmek uzere olan, can geki§en.
Muhtazir: Bk. Muhtazar.
Muhtefi: lhtifa eden; haft olan, gizlenmks,

gizli.
Muhtelif, muhtelife: CesMi, farkli, degisik,

kan§ik.
Muhtelifu'l-egkal: §ekilleri muhtelif, §ekflle-

ri farkli.
Muhtelit, muhtelita: kan§ik, kansmi§.
Muhtell: Ihlal edilmi§; bozulmu§, kansmi§.
Muhtemil: Ta§iyan ; ihtimal iginde bulundu-

ran.
Muhtera': thtira' olunmu?: feat edilmi§.
Muhterik: Yanan, yamci.
Muhtezir, Muhtazir: Can geki§en; olmek

iizere olan.
Muhyi: (Esma-i husnadan) Hayat veren,

canlandiran, dirilten.
Muid: Hoca, muderris yardimcisi.
Muid: (Esma-i husnadan) Yaratilmisjan yok

ettikten sonra tekrar yaratan.
Muil: Coluk gocugu ve bakacak kimsesi gok

olan.
Muin: Yardimci.
Muinii'd-din: Dfnin yardimcisi.
Muizz: (Esma-i husnadan) tzzet veren, ikram

eden, aziz kilan ; §eref sahibi.
Muka'ar: £ukur, oyuk; konkav, icbukey.
Mukaddem: Sunulan; onde olan, onden gi-

den; ... gelen, onceki; degerii, ustiin; tak-

dfm edilmi§; one gegirilmi§; once.
Mukaddema: Onceden, once, onceleri.
Mukaddemat: Mukaddemeler; on bilgiler;.

*'Kiyas"ta "kaziyye"nin birinci boliimu;

onculler.
Mukadder: Takdir olunmu§, kader olarak be-

iirlenmi§, yazilmi§.
Mukaddes: Takdis edilmi§; mubarek; temiz

ve art kilinmis,.
Mukaddim: (Esma-i husnadan) Her §eyden

once olan; diledigini one alan ; maddf ve

manevf nfmetler verip diledigini yuksel-

ten, one gegiren.
Mukaffa: Kafiyeli.
Mukallid: Taklitgi, taklit eden.
Mukallidin: Taklit edenler, taklitgiler.
Mukarenet: Yakinhk, ili§ki.

GgXStf

MESNEVM §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

Mukarin: Biti§ik, yakin, beraber olan.
Mukarreb: Yakinla§tinlmi§; yakin.
Mukarrebin: Yakin olanlar.
Mukarrer: Kararla§tmlmi§, kararla§mi§; anla-

tilmi§, bildirilmi§; §uphesiz, saglam.
Mukassir: Taksfr eden; kusur eden, kusur i§-

leyen, hata eden; giicu yetmeyip yapama-

yan.
Mukatele: Sava§ma, sava§.
Mukatil-i a'da: Du§manlarla savasan, vuru-

san.
Mukawim- Kivama getiren; egriyi dogrultan,

diizelten.
Mukayyed: Kayith, izafi, ftibari; bagh, bag-

lanmi§; sarta bagh, mutlak surette olma-

yip bazi §eylerle baglanmis, olan (Mutlak

ziddi).
Mukayyeden: Kayitli, bagh olarak.
Mukayyediyet: Mukayyet olma, kayitli,

bagh olma.
Mukayyid: Takyfd eden ; kayit koyan, bagla-

yan.
Mukbil, mukbile: Gelen, gelici, yonelen; ik-

balli, bahdi.
Mukinin: ikan edenler; kat'f ve §ubhesiz ola-
rak bilenler.
Mukirr: tkrar eden; bir §eyi kabul ettigini, be-

nimsedigini, dogruladigim soyleyen.
Mukini: tkamet eden ; yerle§en, yer eden, otu-

ran.
Mukit: (Esma-i husnadan) Her §eye muktedir

olan; her yaratiga ihtiyac, duydugu kuv-

veti ve nzki veren; nfmet ve yardimlan ile

imdat eden,
Mukmir, mukmire: Mehtaph.
Mukni': tkna edici; inandinci.
Mukri, Mukri': (Kur'an) ktraat eden, oku-

yan.
Muksit: (Esma-i hiisnadan) Dogru hareket

eden; biitiin isjerini yerli yerinde, duzenli

yapan.
Muktebes: iktibas edilmi§; alinmi§.
Mukteda-bih: Kendisine iktida edilen, kendi-

sine uyulan.
Muktedir: (Esma-i husnadan) Giicu her seye

yeten; her §eyi diledigi duruma getiren;

her §eyde diledigi gibi tasarruf eden.
Muktesebat: Kesb olunmus. §eyler; kazanil-

mi§ §eyler.
Mukteza: lktiza eden; gerektirilmi§, gerek.
Muktezayat: tktiza eden §eyler; gerekler, la-

zim gelen §eyler.
Muktesid: Orta yolu tutan, mutedil olan, fti-

dal saliibi.
Muktezi: lktiza eden; gerektiren.
Muma-ileyh: fma olunan; isaret edilen, adi

gegen.
Munfasil: lnfisal eden ; aynlmi§, ayn ; bitisjk

olmayan.
Munis: Unsiyet edilen, kendinde iinsiyet bu-

lunan; ahsrian,
Munkabiz: Kabz olunan; sikilmi§, sikilan; in-

kibaz halinde olan.
Munkalib: tnkilab eden; donen, degi§en, ba§-

ka bir kaliba giren.
Munkatau'l-i§arat: Herhangi bir i§arede be-

lirtilmesi mumkiin olmayan.
Munkati': Arkasi gelmeyen; aynlmi§; fasilali;

kestlen, kesilmi§.
Munkati' olmak: Kesilmek, son bulmak, ay-

nlmak.
Munsabb: Ddkulmu§, kansmi§.
Munsarif: Geri donen.
Muntabi': tntiba' eden; izi, goriintusii, §ekli

beliren; kahplanrm§, isjenmi§, basilmi§.
Muntahk: Birakilmi§, sahverilmi§; kurtulmu§,

serbest kalmi§.
Muntazam: lntizamlt, siralanmi§, tertiplen-

mi§, diztlmi§.
Muntazar. tntizar olunan*, beklenilen.
Muntazir: lntizar eden; bekleyen; gozleyen.
Murad: hade olunan; istenen.
Muradat: Muradar; dilekler,.istekler.
Murad etmek: trade etmek; dilemek.
Muradullah: Allah'in muradi, istegi.
Muradun-li-gayrihi: Ba§kasmdan dolayi is-

tenilen.
Murakabat: Murakabeler; gozetme ve goz al-

tinda bulundurmalar; kendi ic, alemini go-

zetmeler.
Murakib: Murakabe eden; gozeten; kontrol

eden.
Murassa': Kiymetli tasjarla bezenmi§.
Murdar: Kirli, pis.
Muris: Iras eden; getiren, veren, kazandiran;

miras birakan.

«^e^>

LUGATQE

Murtabit: Irtibat eden; baglanan, ilgili, bag-

lantih.
Musaddak: Tasdik edilmi§.
Musaddik: Tasdflc eden.
Musaffa: Safla§mi§; saf.
Musahabet: Arkadas, olma, arkada§likta bu-

lunma, sohbet etme.
Musahhah: Tashih edilmi§, duzeltilmi§.
Musahhih: Tashih eden; dtizelten, sahih ve

dogru kilan.
Musahib: Musahabe eden; birisiyle sohbette,

arkadashkta bulunan; arkada§.
Musalla: Namazgah; namaz kihnan yer.
Musallat: Hiikmunu gegiren; sata§an.
Musannafat: Tasnif edilmis, §eyler; yazilrms,

kitaplar.
Musarrah: Tasrih olunmu§; agikga soylen-

mi§, belirtilmi§; apagik.
Musawer: Tasvir edilmi§; suret verilmi§.
Musawerat: Tasvir olunan §eyler; suret ve-

rilmis, §eyler.
Musawir: (Esma-i hiisnadan) Tasvir eden,

suret veren.
Musaykal: Cilalanmi§, parlatilmi§; parlak.
Musil, musile: Isal eden; ulasnran.
Musirr: Israr eden; israrli.
Musirrane: Israrli bir sekilde.
Musib: Isabet eden, isabetli.
Muski: Su veren.

Muslih: Islah eden; iyile§tiren, diizelten.
Mustalah: Isaiah olmu§; lsulahli; terim ola-

rak konmu§.
Mustatil: Uzun ; dikdortgen.
Muta': Kendisine itaat olunan, boyun egilen.
Mu'ta: t'ta olunmu§; verilmi§; kendisine ata

edilen.
Mu'tad: Itiyad edilmi§; alisilmig.
Mutabik: Uyan, uygun.
Mutahhar, mutahhara: Tathfr edilmi§ ; te-

mizlenmi§, temiz.
Mutalebat: Talepte bulunma, isteme; dava.
Mutalebe: Talepte bulunma; istek.
Mu'ta-leh; Kendisine ata ve ihsan edilen,

kendisine bagi§ta bulunulan.
Mutalib: Talepte bulunan; isteyen.
Mutarraz: Naki§lanmi§, i§lenmi§, islemeli.
Mutasallib: Tasalliib eden; sertle§en, katila-

san.

Mutasarraf, mutasarrafe: Tasarruf olun-

mu§; kullanilmi§; idare edilen.
Mutasarnf: Tasarruf eden; idare eden; kulla-

nan.
Mutasawife: Mutasawiflar.
Mutavaat: Itaat etme; ba§ egme.
Mutavassit: Tavassut eden; ortada olan, or-

ta.
Mutazallim: Tazalliim eden, yapilan haksiz-

liktan §ikayet eden.
Mutazammm: Tazammun eden; igine alan;

kefil olan; ustune alan.
Mutazamr: Zarar goren, rahatsiz olan.
Mu'teddiin-bih: Kendisine deger verilen,

inanilan, sayilan.
Mu'tedilin: Mutediller.
Mu'tekad: Kendisine ftikat edilen inanilan,

inanilmi§.
Mu'tekid: Itikad eden; inanan; baglanan; bir

kimseye bagli olan.
Mu'temed: Kendisine itimad edilen giiveni-

len.
Mu'tena-bih: Kendisine itina edilen; kendi-

siyle ilgilenilen §ey.
Mu'terif: ftiraf eden; kendi kusurunu kabulle-

nen.
Mu'teriz: Itiraz eden; kar§i gelen.
Mu'teriza: Parantez.
Mu'ti: (Esma-i hiisnadan) l'ta eden; veren,

bagi§ta bulunan.
Mu'ti: l'ta eden; veren; bagista bulunan.
Muti', mutia: itaat eden, boyun egen; bagli.
Mutlakiyet: Mutlaklik, mutlak olma.
Mutlaku'1-inan: Yulan saliverilmi§, ba§ibo§.
Mutmain, mutmainne: ltmi'nan bulmu§ ;

tatmin edilmi§; §iiphesi kalmami§.
Mutnb: galgi galan.
Muttaki: tttika eden; sakinan, gekinen.
Muttakin: Muttakfler, takva sahipleri.
Muttali': Vakif olan, bilen, haberi olan.
Muttasif: tttisaf eden; vasiflanan, sifatlanan.
Muttasil: lttisal eden; bitten; araliksiz.
Muvacehe: Yuz yuze gelme; kar§i, on.
Muvafakat: Uyma, uygunluk, razi olma.
Muvafik: Uygun, yerinde.
Muvahhed: Tevhit olunan, birlenen.
Muvahhid: Tevhid eden; birleyen; Allah' in

birligine inanan.

S£p?

MESNEVf-1 §ERfF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVf-6

Muvakkafat-i ukul: Akillann basardigt §ey-

ler, vakif oldugu §eyler.
Muvakkat, muvakkate: Vakitlenmi§; vakit

vakit olan; gegici, siiresiz; igreti.
Muvazabat: Me§gul olma, bir isje datmf ug-

ra§ma.
Muvazene: Tartma, tartilma; denk olma,

denklik; denge.
Muvazzaf: Vazifelendirilmi§, vazffeli.
Muy: Kll.

Muzaaf: lki kat, kat kat, katmerli.
Muzaf: izafe olunmu§; ait kihnmi§; izafet ya-

pilmi§; bagh, alakali; katilmt§, eklenmi§.
Muzahat: Mu§abehet; benzeme.
Muzahi: Mu§abih; benzeyen, benzer.
Muzhar: Izhar edilmi§; agiga gikanlmi§.
Muzhir: Izhar eden; zuhura gikaran, meyda-

na gikaran, gosteren, zahtr kilan.
Muzirr: Zararli.
Muz!': Ziya veren; i§ik veren, parlayan, par-

lak.
Muzlim, muzlime: Zulmetli, karanlik.
Muzmahill: Q6kmu§, yikilmi§ ; yok olmu§.
Muzmer: Izmar edilmi§; gizli, gizlenmi§, di§a-

n vurulmami§.
Muztarr: ...zorunda kalan; zorlanmi§, garesiz

kalmi§.
Muztarran: Muztar olarak; garesiz olarak.
Mu'minin: Mii'minler.
Miibaderet: Bir i§e giri§me, bir i§e giri§mekte

acele etme.
Miibahase: Konu§ma; bahse girisme; muna-

ka§a, tarti§ma.
Miibaseta: Bast hali iginde olma, teklifsiz

davranma, goru§me.
Muba§eret: Bizzat bir ise giri§me, basjama.
Miibagir olmak: Miiba§eret etmek; bizzat te-

sebbus etmek, giri§mek.
Miibayaa: Biatla§ma; bfat etme-, satin alma.
Miibayaat: S6yle§me ; bir §eyhe miirid olup

baglanma; satin alma.
Miibayenet: Aynlik, ba§kahk; zitlik.
Miibayin: Farkli, zit.
Miibdi': Ibda' eden; fcad eden, benzersiz, ve

glizel surette vucuda getiren.
Miibdi: (Esma-i hiisnadan) izhar eden; zuhu-
ra gikaran, ortaya koyan, var eden, yara-

tan.

Mubdil: Degistiren, bir §eyin yerine diger bir

§eyi koyan.
Mubeddel: Tebdil olunmu§; degistirilmi§.
Miibeddil: Degistiren, tebdil eden.
Mubeddilu'l-ahval: Halleri degistiren.
Miiberra: Ben kilmmi§, temiz kihnrm§; mii-

nezzeh, pak.
Mube§§ire: Teb§ir eden, miijde veren; rii'ya-

yi sadika, dogru ve gergek gikan riiya.
Miibe§sirat: Mube§sireler; sadik rii'yalar.
Miibeyyen: Tebeyyiin etmi§; meydana gika-

nlmi§; agiklanmi§.
Miibin: Beyan eden, ayiran, agiklayan; agik,

apagik.
Miibrem: Kagmilmaz, onlenemez; vazgegile-

mez.
Miibger: Sevinen; miijdelenen.
Mubtedeat: Mubteda'lar; ibda' edilen §eyler ;

yaratilrms. §eyler.
Miibtedi: Yeni basjayan; tasavvuf yoluna ye-

ni girmis. olan,
Miibtela: Duskiin, tutkun; "bela"ya maruz

kalan.
Miibteni: tbtina edilen; bina olunan, kurulan,

yapilan.
Miibteni: Ibtina edilen; bina olunan, kurulan,

yapilan; dayanan.
Miicahid: Mucahede eden; cehdeden, cihat

eden; savasan, ugrasan.
Miicalese, Miicaleset: Birlikte oturma, bera-

ber bulunma.
Miicalis: Ayni mecliste birlikte oturan, meclis

arkada§i.
Miicamaa: Cima; cinsf miinasebet.
Miicanebet: tctinap etme; sakinma, gekinme.
Miicaseret: Cesaret bulma, cesaret etme.
Miicanis: Ayni cinsten olan.
Miicaveret: Miicavir olma; komsuluk.
Miicavir: Civarda bulunan; komsu.
Miicazat: Kar§ihk verme; ceza verme.
Miicella: Cilalanmi§, cilah, parlak, parlatilmi§.
Miicenned, rniicennede: Siralanmi§, saf saf,

sira sira.
Miicerreb: Tecrube edilmis, denenmis.
Miicerred, miicerrede: Tecrit edilmi§; soyul-

mu§, kan§ik olmayan; soyut; tek, yalniz,

ancak.
Mucessem: Tecessiim etmi§; cisimlenmi§.

c^p?

LttGATQE

Mucib: icabet eden; cevap veren, istege kar§i-

lik veren.
Mucidd: Cah§ip sebat eden, ciddf olan, gok

gayret gosteren.
Mucmel, miicmele: tcmal olunmu§; toplu,

topluca.
Miicmelen: Topluca, toplu olarak, toptan.
Miicrim: Clirm i§leyen; suglu, gunahkar.
Miicrimin: Gunahkarlar, suglular.
Muctehiditi: Muctehidler.
Muctemi': Bir araya gelen; Cem' olmu§; top-

lannu§.
Miictemian: Toplu olarak, bir arada, beraber

olarak.
Miidafaaten: Miidafaa, savunma suretiyle;

savunarak.
Mudahalat: Miidahaleler; kan§malar.
Miidara: idare etmek; yiize kar§i iyi davran-

ma, hosjukla muamele edip Idare etme.
Mudavemet: Devam etme; devamlihk,
Mudbir, miidbire: idbar eden-, sirttni gevirip

donen, giden; talihsiz.
Miiddeayat: lddia olunmus. §eyler; iddialar.
Miiddehare: Hor ve hakfr kihnmi§, algaltil-

nu§.
Miiddei: lddia eden; davaci.
Miidebbir: Tedbir eden; idare eden, gekip ge-

viren, yoneten.
Miidewer: Tedvir edilmi§; ddndurulmu§; yu-

varlak, degirmi.
Miidhik, miidhike: Guldiiren, grilling.
Miidillin: Nazlananlar.
Miidrek: Idrak olunan, idrak edilebilen, olun-

mu§.
Miidrik: Idrak eden.

Miieccel: Tecil edilmi§; sonraya birakilmi§.
Miieddeb: Te'dfb edilmi§; edeblendirilmi§,

terbiyeli, edebli.
Miieddi: Sebep olan, doguran, meydana geti-

ren.
Miiekked: Te'kid olunmu§; saglamlasunlmi?.
Miiekkid: Te'kfd eden; saglamlasuran.
Miiesserun-fih: Mtiessirin tesirini kabul

eden, tesir alan, muteessir olan.
Miiessir: Tesir eden; etkileyen.
Mueyyed: Te'yfd edilmi§; desteklenmi§.
Miifad: Mana, kavram, ifade edilen §ey.
Miifahare: Ogunme.

Miifaz: Feyzi kabul eden, "feyiz" lenmi§.
Mtiferrik, miiferrika: Tefrik eden; ayiran,

"tefrika"y a dtisuren.
Miiferrit: Tefrit eden; gereginden az yaparak

kusur eden.
Miifessiran: Mufessirler.
Muffd, miiflde: trade eden, manah; faydali.
Miifred: Tek kihnmi§, tek; yalmz; birle§ik ol-

mayan; tekil; terim.
Mufredat: Miifredler; birle§ik olmayan basit

§eyler, tekler.
Mufirit, miifrita: Ifrat eden; a§in giden, simn

gegen; a§m.
Miifsid, miifside: Ifsad eden, fesat gikaran,

bozan.
Miifsidat: Miifsidler.
Muftekir: Ihtiyag duyan; fakir, muhtag.
Miifteraz: Farzolunmu§.
Miiftezih: Rezil ve riisvay olan, olmu§.
Miiheymin: Gozeten, koruyan.
Miiheymin: (Esma-i hiisnadan) Gorup goze-
ten, her §eye §ahit olan, varhklar uzerine

emin olan, her §eyi koruyup saklayan.
Miiheyya: Hazir.
Miiheyyem, muheyyeme: Hayrete gark ol-

mu§, §a§kin.
Muheyyic: Heyecan veren, co§turan.
Muhezzeb: Islah edilmi§, duzeltilmi§, temiz-

lenmi§.
Muhimmat: Miihim §eyler ; luzumlu §eyler,

liizum duyulan §eyler.
Miihlik: Helak eden; helake siirukleyen.
Muhmel: Ihmal olunmu§; birakilmi§, bakil-

mami§.
Muhr-kii§a: Miihiir agan.
Mxihtedin: Hidayere ermi§ler.
Miihtezz: Ihtizaz eden; titre§en, §i§en.
Miikaleme: Konu§ma.
Miika§efat: Muka§efeler.
Miikedder: Bulandinlmi§, bulanik; azarlan-

mi§; kederli, iizuntiilii.
Miikellef: Teklffe konu olan, teklife muhatap

olan; yukumlu, bir §eyi yapmasi kendisin-

den istenilen.
Miikemmil: Tekmil eden,- kemale erdiren.
Miikerrem: Teknm edilmi§; hiirmet ve tazime

erismi§; muhterem.
Miikerrer: Tekrarianmi§.

s im?

MESNEVl-i §ERlF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

Miikewin: Tekvih eden; olduran, meydana

getiren.
Miikeyyifat: Keyif verici §eyler; sarhoshik

verici §eyler.
Miikezzib: Tekzib eden*, yalanlayan.
Muktenif: Ortunen, gizlenen.
Miikteseb: Qalismakla kazamlmi§.
Miilabis: Muttasil, bitisjk, 15 ige birlikte olan ;

burunmii§, giyinmis,.
Miilahaza: lyice dusunme; inceleme, goz

onunde bulundurma.
Miilahazat-i agyar: Agyan, Allah'tan ba§ka

seyleri dusunme, goz onunde bulundur-
ma, dikkate almalar.
Mlilahhani: Etli, sjsman
Miilakat: Kavu§ma; birle§me; goriisme.
Mulaki: Bulu§an, kavusan, karisan.
MiilSki olmak: Kar§ila§mak, bulu§mak, ka-

vusmak.
Miilayim: Ho§, yumusak; uygun, muvafik.
Miilazemet: Bir i§le devamh me§gal olma.
Miilazim: Sanlan, tutunan, yapisan.
Miilaziman: Bir yere veya bir kimseye bagh

bulunanlar.
Mulemma': Parlak; renk renk, bula§mi§.
Miilewen: Renkli, renklenmi§.
Miilewes, miilewese: Telvis edilmi§; kirle-

tilmi§, pis.
Mixlhak: llhak edilmi§ ; katilmi§, birlestirilmi§,

eklenmis.
Miilhid: Dinsiz, imansiz.
Miilhidin: Miilhidler.
Multebis: Giyinmis/, ba§ka bir §eyden ayirt

edilmez durumda olan, §upheli, tereddut-

lu, kan§ik.
Miiltesik: Bitisjk, yapi§ik; birbirine baglan-

mi§.
Multezim: tltizam eden, luzumlu kilan, ge-

rekli goren, gerektiren.
Miiluk: Melikler; hukumdarlar.
Miilzem: Hzam edilmi§ ; susturulmu§; luzum-

lu goriilen.
Miimail: Meyilli.
Miimaleset: Benzeme, benzeyi§.
Miimarese: Ahsma; ahsma icin yapilan gah§-

ma; eksersiz.
Miimas: Temas eden; dokunan, degen, ili§en.
Miimasil, miimasile: Mii§abih, benzer, e§,

andiran.
Mumasilen: Benzer olarak.
Miimessel: Temsfl edilmi§, sembolik olarak

belirtilmi?.
Miima§,at: Yolda§hk, beraber gitme; goz

yumma.
Mumatale-. Savsaklama, uzatma.
Miimeyyize: Tefrik etme giicu.
Miimidd, miimidde: Imdad eden; yardim

eden.
Mii'miri: (Esma-i husnadan) Emniyet, guven

veren; suphe ve tereddiitleri kaldiran.
Mumit: (Esma-i husnadan) Oldiiren; mah-

lukata oliimu takdir edip bu hiikmunli uy-

gulayan.
Mumkin: Yoklugu ve varhgi zaruri olmayan;

varhgi ve yoklugu dusuniilebilen.
Miimkinat: Mumkinler.
Miimtaz: Ayn tutulmu§, aynlmi§; segilmis,

segkin.
Miimtedd: Uzayan, yayilan.
Miimteni': Olmasi mumkin olmayan; olabil-

mesi du§unulemeyen; muhal.
MiimteniatrMumteni'ler; olmast miimkun ol-

mayanlar.
Miimtezic, miimtezice: lmtizac eden; kari-
san, uyu§an, kaynasjan, kan§ik.
Miinada: Kendisine nida olunan; seslenilen.
Munadi: Nida eden; seslenen; dellal, muez-
zin.
Miin'adim: In'idam eden; yok olan, yok.
Mtinafi: Nefy edici; zit, aykin, mugayir.
Munafikin: Munanklar.
Munakeha: Nikahlanma.
Miinakiz: Nakz eden, muhaltf, zit; birbirini

tutmayan; celi§en, geliskifi.
Miin'akid: Akdedilen; baglanmi§, kurulan,

yapilan.
Mlin'akis: In'ikas eden; akseden, yansiyan.
Miinakkah: Ayiklanmi§, temizlenmis; iyisi

segilmi§; gereksiz sozlerden temizlenmi§.
Miinakka§: Naki§lanmi§; nakish, islemeli.
Miinasebat: Miinasebeder, iliskiler.
Miinasebetdar: Miinasebetli; ilgili.
Miinasib: Uygun, yaki§an.
Miin'atif: Atf edilen; yonelen, yonelmi§.
Munazaa: Ceki§me, agiz kavgasi.
MunSzara: Munaka§a, tarti§ma.

CsQ^p

LUGATCE

-^§|

Miinazin Munazara eden; miinakasa eden,

tam§an.
Miinazi': Miinazaa eden; kavga eden, geki-

§en.
MiinbaiS: lnbias eden; ileri gelen, dogan.
Miinbasit, miinbasita: Agilan, yayilan; ge-

ni§, agik.
Miinceli: Parliyan, parlak; meydanda olan,

asjkar.
Miincemid, muncemide: lncimad eden,- don-

mu§, donuk.
Muncemidii'l-kalb: Kalbi donmus, olan.
Miincer: Cekilmi§; bir tarafa siiruklenen; va-

np sona eren, neticelenen.
Miincezib: lncizab eden; cezb olunan, geki-

len.
Miindefi': Def edilmi§; savu§turulmu§; atlatil-

mi§, 6nlenmi§.
Miindemig: lgtnde bulunan, iginde yerlesmis.

olan, digerinde gizlenen.
Miinderecat, Miindericat: tgindekiler.
Miinderic Derc olunmu§; iginde yer alan.
Miindericat, Miinderecat: tgindekiler.
Miinderis: Eseri, izi kalmarm§.
Miinebbeh: Tenbih olunmu§; uyanlmi§.
Munebbih: Tenbih eden; uyaran.
Miinecces: Kirli, pis.
Munefflz: Tenffz eden; naflz kilan, hukmiinii

icra eden.
Munekkid: Tenkitgi.
Miinewer: Tenvfr edilmisj aydmlatiimi§.
Munewerii'1-fikr: Aydin fikirli.
Miinewir: Tenvfr eden; nurlandiran, aydin-

latan.
Miinezzeh, miinezzehe: Tenzih edilmi§; te-

miz, pak, an, uzak.
Munezzih; Tenzih eden.
Munfail, miinfaile: Bir flili kabul eden; bir fi-

ilden etkilenen; pasif; Gucenen, giicenmi§,

ahnmi§.
Munfehik: Yayilan, ta§an, genigleyen.
Miinfekk: Infikak eden; aynlmi§, aynlan, ay-

n.
Miinferid: Infirad eden; tek, ayn olan; kendi

basma.
Munferiden: Yalniz, tek olarak; ayn ayn, tek

tek.
Munfesid; Fesada ugrayan, bozulan.

Munhafiz: Hifz olunan; korunan, korunmus.
Miinhank: Hark edilen; yirtilan, pargalanan,

bozulan; tabu olan seylerin disma gikan,

olagan tistii olan.
Miinhasir: Inhisar eden; simrlanmi§; yalniz

bir §eye mahsus olan.
Miinhemik: inhimak eden; bir isin ustiine

gok dii§en, bir §eye dii§kun olan.
Miinhezira: Hezimete, bozguna ugrayan.
Miinif, miinifej Yiiksek, ulu, biiyuk.
Miin'im: (Esma-i hiisnadan) In'am eden; m-

met veren.
Miinkad: inkiyad eden,- boyun egen, itaat

eden.
Miinkalib: tnkilab eden; donen, degi§en.
Miinkariz: lnkiraz eden,- biten, riikenen, yiki-

lan, arkasi kesilen.
Miinkasim: Kisimlara aynlan; boliinen.
Miinkati', Munkati': Aynlan, ayn kalan; ke-
silen, kesilmi§.
Munker: tnkar olunan; reddolunan, begenil-

meyen, ho§ goriilmeyen.
Munkerat: Munker olan §eyler ; §eriat baki-

mindan yapilmasi hos, goriilmeyen §eyler.
Miinkesir: Inkisar eden,- kinlan, kinlmi§; kir-

gin, gueenmi§.
Munkesirii'1-kalb: Kalbi kink, gonlii kink,

gonlu kinlmi§.
Miinke§if: lnki§af eden; ke§f olunan, agilan;

gorulen.
Mitnketim: Gizlenmi§, gizli.
Munkir: tnkar eden; kabul etmeyen.
Miinkirin: Munkirler; inkar edenler.
Miinsarif, Munsarif: Geri donen.
Miinselib: Selb olunan; yok edilen, kaldinlan.
Miin§erih: Agilan, agilmi§; sikintidan kurtu-

Ian, sikilmayan.
Miin§i: tn§a eden, yapan; guzel yazi yazan.
MiintafT: S6nmu§, sonen, soniik.
Miintakim: (Esma-i hiinsadan) tntikam alan;

cezaya garptirmaya gucu yeten.
Miintakig; Nak§ olunan.
Miintakil: Intikal eden ; gegen-, mfras kalan;

olen.
Miintavt: Intiva eden; toplanmi§, diiriilup bu-

ktilmu§, bir araya konmu§.
Muntefl: Nefy olunan; yok edilen.
Miintefi': lntifa* eden; faydalanan.

Csg^

MESNEVl-I §ERtF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

Miinteha: Son bulmu§; vanlabilen en uzak

yer, son, ug.
Mlintehab: Segilmi§, segkin.
Muntehi: Nihayet bulan, sona eren, biten;

son; bir §eyin nihayetinde olan, o seyi ta-

mamlayan.
Miintegir, miintegire: lnti§ar eden; yayilan,

dagilan.
Miintezeh: Tenezzuh yeri; gezinti yeri.
Miintic: tntac eden, netfcesini veren; sebep

olan, meydana getiren.
Munzecir: Zorla boyun egip yapan, itaat

eden.
Miinzel, munzele: Inzal olunmu§; indirilmi§.
Miinzilu'I-hikem: Hikmetleri inzal eden.
Miinzilu'l-maarif: Marifetleri inzal eden.
Miinzilu'I-ulum: ilimleri inzal eden.
Miiradif: E§ anlamli, e§ manali.
Mtirahik: Biilug gagma ermi§, yetiskin gocuk.
Miirai-i antil: Riyakar olarak amel isteyen.
Miirde; Olu; cansiz.

Miirebba: Terbiye olunmu§; terbiye g6rmii§.
Miirekkeb: Terkip edilmi§; bir veya daha faz-

la §eylerin birle§tirilmesinden meydana

gelmi§; birle§ik.
Miirekkebat: Miirekkeb §eyler.
Murekkebat-i fahmiyye: Karbonik birlesjk-

ler.
Murewic: Tervic eden; taraftar goriinen, tu-

tan, destekleyen; itibar eden.
Mxirg, Murg: Ku§.
Miind: trade eden; dileyen, isteyen.
MiiridSn: Murfdler.

Miirsel: irsal olunmu§; gbnderilmi§; resul.
Murseliin-bih: Peygamberle gonderilen, risa-

letle getirilen §ey; din, vahy, kitap.
Miirselun-ileyh: Kendisine peygamber gon-
derilen.
Miirsil: Irsal eden; gonderen; peygamber

gonderen; elgi gonderen.
Miirsile: Verici; gonderici
Murtabit, Murtabit: irtibat eden; baglanan,

ilgili, baglantih.
Miirtakim: Irtikam olunan; yazilmig, yazilan,

gizilmi§.
Murtefi': Ref olunan; yukseltilen, ula§tinlan,

yuksek olan; kalkan, ortadan kaldinlan.
Mxirtekib: lrtikab eden; kdtii bir i§i isjeyen.

Miirtesim olmak: Resmedilmek.
Murur, Murur: Gegme, gegi§.
Miirur-i sintn: Senelerin gegmesi.
Miirur-1 zaman: Zamanin gegmesi.
Miiruwet: Mertlik, yigitlik; comertlik, iyilik

severlik.
Miisab: Sevap kazanmi§, sevaba nail olmu§.
Miisademe: Qarpi§ma.
Miisadif: Tesaduf eden.
Miisadif-i nazar: Bakisa tesaduf eden; gdze

garpan.
Miisahhar: Teshlr -olunmu§; boyun egml§,

itaat etmi§; amade.
Musahhariyyet: Musahhar olma; teshir

olunma; boyun egme, itaat altinda olma.
Miisaraat, Miisareat: Sur'at ve acele etme;

hemen girisme, te§ebbus etme.
Miisavaten: Musavi, e§it olarak.
Miisaviyu't-tarafeym tki tarafi musavi, e§it.
Mlisebbib: Sebep olan.
Miisecca': Secili, secili duz yazi, ig kafiyeli

nesir.
Miiseccer, miisecccere: Doldurulmu§, tasml-

mi§; atesj artinlmi§.
Miisedded: Dogru yola sevkedilmi§; onii ti-

kanmiij.
Miiseddid: Dogru yola sevkeden; devlet isje-

rinde vazffeli me'mur; dogrultan, ukayan,

sedd yapan.
Miisellah: Silahli.
Musellem, miiselleme: Teslim olunmu§;

herkesge kabul olunmu§.
Miiselles: Uglenmi§; uglii, uggen.
Miisellesat: Oggenler, ugluler; trigonometri.
Miisemma: tsimlendirilmi§, isimlenmi§.
Musemmeyat: Musemmalar; isimlendirilen-

ler.
Mxiserrah: Tesrih edilmis, birakilmig, mutlak.
Musewa: Tesviye edilmi§; diizeltilip son §ek-

li verilmi§; duzgun hale konmu§.
Musinn: Yash.
Muslim: Miisluman.
Muslimtn: Musliimanlar.
Musmi': l§ittiren, dinleten.
Miismir: Semere veren; meyveli; faydah, nec-

tfce veren.
Miisrif: Yukselen, gikan; etrafi gorecek §ekii-

de yuksekte olan.

*<&$&>

gf^ LUGATCE

Miistahikk: Hak kazanmi§, hakki olan, hak

eden.
Miistahlefun: Miistahlefler; halife kilinmis.

olanlar.
Mustakbeb Gelecek zaman; gelecek olan.
Miista'li: Isti'la eden; yukselen, iistiin gelen.
Miista'mel: Kullanilmi§.
Mustagflr: Istigfar eden.
Miistagni: tstigna eden; ihtiyaci olmayan;

tok gozlii.
Miistagrak: Gark olmu§; dalmi§, batrm§, bo-

gulmu§.
Miistahfl: Olmasi miimkin olmayan; muhal,

imkansiz; bo§, sagma.
Miistahkem: Saglamlastmlmi§; saglam.
Mustatilef: Halife kilinmi§.
Miistahlif: Yerine halife koyan.
Mustahrec: istihrag edilmi§; gikanlmi§.
Miistahsenat: Begenilen, gtizel goriilen §ey-

' ler.
Miistaidd: IstTdath, kabiliyeti olan.
Miistakarr, Miistekarr: Karar bulmu§, yer-

le§mi§; karar edilen yer, karargah.
Miistakill, miistakille: tstiklali olan; bagim-

siz; serbest, kendi basma olan, ayn.
Miistakim, mustakime: Duz, dogru.
Mustakzerat: Def-i hacet yoluyla vucuttan

di§an atilan §eyler.
Miistashib: Beraber bulunan, birlikte olan;

arkadashk eden
Miistatfl: Dikdortgen; uzayan, uzun.
Miistean: Kendisinden yardim istenen, yar-

dim beklenen.
Miistear: Ariyet olan; odting olan; igreti; tak-

ma.
Miisteb'ad: lstib'ad edilen; uzak goriilen, ola-

cagi sanilmayan.
Miisteban: Meydanda, agik, a§ikar ; agik ola-

rak anla§ilan.
Miistebid: istibdad eden; hukmii ve idaresi

altinda olanlara soz hakki ve hareket ser-

bestligi vermeyen.
Miistecab: Kabul olunmu§.
Miistecabii'd-da've: Duasi makbul olan, du-

asi kabul olunan.
Miistecmi': Kendisinde toplayan.
Miisted'i: tsteyen, dileyen; dilekge veren.
Mtistedar: Daire §ekline getirilmi§.

^

Miistedtr: Daire §eklinde olan, dairevf.
Miistefad: Anla§ilan, anla§ilrru§; kazamlmi§.
Miistehasat: Mustehaseler; fosiller.
Miistehikk: lstihkak eden; hak eden, kaza-

nan.
Miistehlek: Helak olmu§; yok olmu§.
Miistekarr, Miistakarr: tstikrar bulan; karar

bulan, yerle§mi§; karar edilen yer, karar-
gah.
Miistekmii: Istikmal eden; ikmal eden, kema-

le erdiren,- tamamlayan, bitiren.
Miistelzim: Gerektiren, gerekir,
Miistemi': i§iten, dinleyen,
Miistemir: Siirekli, devamh; istimrar eden,

devam eden.
Miistemirren: Siirekli, araliksiz, devamh, bir-

biri arkasina.
Miistenbat: Istinbat olunmu§; gikanlmis,, ga-

lisarak rneydana gikanlmi§.
Miistened: Kendisine istinad edilen; dayani-

lan, dayanak.
Mustenediin-ileyh: Kendisine dayanilan.
Miistenfir, miistenfire: Urken, urkup kagan;

miicadeleye davet eden.
Miistenid: Istinad eden; dayanan.
Miisteniden: istinad ederek, dayanarak.
Miisterih: istirahat eden; rahat bulan, gonlii

rahat, kaygisiz.
Miistersid: lr§at edilmek isteyen.
Miistesnk: Parlak, aydinhk.
Miistesrik: Dogunun din, tarih, dil vb. yonle-

rini arasunp inceleyen yabanci bilim ada-

mi, oriyantalist.
Miistetab: Hos. ve gtizel bulunan; begenilmi§,

gtizel.
Miistetir: Istitar eden; ortiinen, gizli olan
Miisteva: tstiva edilmi§; kaplanmi§, ortul-

mus, kusaulmis.
Mustevfa: Kaff derecede olan, yeteri kadar,

tarn, miikemmel olan.
Miistevflr: Borcunu, ba§kasinin hakkim ta-

mamen odeyen.
Miistevi: Istiva eden; kaplayan, orten, kusa-

tan.
Miistevli: tstfla eden; ele gegiren, yayilan, her

tarafi kaplayan; salgin.
Musabehet: Benzerlik.
Miisabih: Benzeyen, benzer.

ppr

MESNEVI-t §ER?F §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVf-6

Miigafehe: Yuz yuze konu§ma, karsji kar§vya

konu§ma; "Kiin" (01!) emrini soyleme.
Mii$ahed: Miisahede edilmi§; goriilen.
Miifa'tyyet: Hisseleri aynlmamis. olma, his-

seleri birbirinden ayn olmama durumu.
Mii§akil: §ekilce benzeyen, aynt §ekilde olan.
Mii§areket: Ortakhk.
Mii§arik: Ortak.
Mu§arun-ileyhim: Kendilerine igaret olunan;

adi gegenler.
Mxi§erref: §ereflendirilmi§; §erefli.
Mii§ewe§: Kan§rm§, kan§ik; igi kan§mi§, igi

altiist olmu§; diizensiz.
Mii§'ir: t§'ar eden ; haber veren, bildiren; his-

settiren.
Mu§tak: §iddetli arzu duyan, isteyen; i§tiyak

geken, ozleyen.
Mii§takk: lstikak eden; turemi§.
Mii§tebih: Benzeyen, benzer.
Mii§tegil: istigal eden; meggul olan.
Mti§teha: lstiha duyulan §ey; istenilen, arzu

edilen.
Mii§teheyat: istah geken, nefsi cezbeden lez-

zetli §eyler.
Mii§teki: §ikayet eden.
Mii§terail: §umulune alan; ihtiva eden, igine

alan.
Mii§temilat, Miigtemelat: Bir §eyin §amil ol-

dugu, igine aldigi §eyler.
Mii§teri: Jupiter gezegeni.
Mutabaat: lttiba' etme; tabi' olma, uyma.
Miitalaa: Okuma, inceleme; diisunce.
Miitaliin: Miitalaa edenler; okuyucular.
Muteaddid, muteaddide: Taaddud eden; co-

galan, gok, birgok.
Miiteaffin: Taaffun eden; fena kokan, pis ko-

kulu.
Miiteahhirin: Sonra gelenler, sonrakiler.
Miiteal: (Esma-i husnadan) Yuksek ve yuce

ve a§kin olan; pek gok yiice olan.
Miiteallik, Miitealhk: Taalluk eden, ilgili,

bagh.
Miiteallikat: Miiteallik olanlar; yakin kimse-

ler, akraba.
Miiteallim: Ogrenen, ogrenci.
Miiteatti§: Susami§, susuz.
Miiteayyin, muteayyine: Taayyun eden;

zahir olan, meydana gikan, belirlilik kaza-

Miiteazzeb: Azap geken; azaba dii§en; sikin-

ti geken.
Miiteazzir: Giig, zor.

Miitebahhir: gok bilgili, engin bilgisi olan.
Miitebaki: Geriye kalan, bakf kalan; artan.
Miitebeddil: Tebeddiil eden; degi§en, ba§ka

bir hale giren; kararsiz.
Miitebeyyin: Tebeyyiin eden, meydana gi-
kan; anla§ilan.
Miitecanis: Bir cinsten olan; homojen.
Mutecaviz: Tecaviiz eden; a§an, gegen; fazla.
Miitecella-leh: Kendisine tecellf olunan.
MiitecelH: Tecellf eden.
Miitecezzi: Ciiz cuz olan; pargalanan, parga-

lanna aynlan.
Miitedeyyin: Bir dfne bagh olan; dfnine bag-

h olan ve gereklerini yerine getiren.
Miiteeddib: Edeblenen, edepli.
Muteellim: Elem duyan, elemli.
Miiteessir: Tesfri kabul eden.
Miiteeyyid: Teyit olunan; desteklenen.
Miiteezzi: Eziyet geken; sikilan, incinen.
Miitefattm: Tafattun eden; anlayan, kavra-

yan, zekf.
Miitefavit: Birbirinden farkli olan, ge§itli

olan, ge§itli.
Miitefazil: Birbirine nisbetle daha fazil, iistiin

olan.
Miitefekkirin: Miitefekkirler; fikir ve dii§un-

ce sahipleri.
Miitefelsif: Filozofluk taslayan.
Miitefennin: Fen bilgini.
Miiteferresun-fih: Anlasilmak, idrak edil-

mek istenen §ey.
Miiteferrik, rniiteferrika: Ayn ayn olan, ay-

nlmi§; daginik.
Miiteferrisin: lnceden inceye anlayip idrak

edenler.
Miitegaddi: Tegaddi eden; gidalanan, gida

alan.
Miitegayir, mutegayire: Birbirinden ba§ka

olan, farkli olan.
Miitegayyir: Tagayyiir eden; degi§en.
Mutegayyiru'r-nh: Kokusu tagayyiir eden;

kokusu degi§ip bozulan.
Mutehakkik: Tahakkuk eden; gergek olan,

gergekle§en.

eggsp

LOGATCE

Miitehakkim: Tahakkiim eden; hiikmunu

gegiren.
MiitehalHk: Ahlaklanan.
MiitehaUi: Tahallf edert; siislenen.
Miitehallil: (Halel'den) Tahallul eden; ara-

ya giren, niifuz eden.
MutehalM: (Hall'den) Tahallul eden; hulul

eden, giren.
Mutehammilat: ihtimal olan §eyler; ihtimal

verilebiiecek §eyler; tasmilan §eyler.
Miiteharrik: Hareket eden; hareketli.
Miitehassil: Hasil olan; meydana gelen.
Miitehawil: Tahavviil eden, degi§en.
Miitehayyel: Hayal edilen.
Miitehayyile: Hayal kurma (giicii); vehme

tabi olan dusunce gucu.
Miitehayyir: Hayrete. kalan, sasuan.
Miitehayyiz: Tahayyiiz eden; mekan i§gal

eden, yer tutan.
Miitekabil: Kar§isinda olan; kar§ilikli olan.
Miitekabite: Tekabul eden, kar§isinda olan,

karsriik olan.
Miitekaddim: Tekaddum eden; once gelen,

gegen.
Miitekaddime: Gegmi§.
Mutekaddimim Oncekiler; eskiler.
Mutekasif: Kesiflesmi§, yogunlasmi§, kesafet

kazanmi§.
Mlitekebbir: (Esma-t hiisnadan) Buyukliik

ve azamet sahibi.
Miitekebbirane: Kibirlenerek, kibirli bir §e-

kilde.
Miitekellim: Konu§an, soyleyen; kelama.
Miitekellimin: Mutekeilimler; kelamalar.
Mtitekessir, miitekessire-. Tekessiir eden,

gogalan, gok.
Miitekewin: Tekevvun eden; varolan, olan,

olusan.
Miitela§i: La-§ey olan; yok olan, mahv olan.
Miitelewin: Renkten renge giren, renk renk

olan, renkli.
Miitelezziz: Telezzuz eden} lezzet bulan, tad

alan.
Miitemekkin: Temekkiin eden; mekan tutan,

mekanlanan, bir mekana yerle§en; temkin

sahibi.
Mutemekkimn-i ekabir: Temkin ehli biiyuk

zadar.

Miitemenm: Temennf eden.
Miitemerrid: DikbasU, inatgi miinkirler.
Miitemessil: Temessiil eden; baska bir suret

ve sekle giren; cisimlenen, cisimlenip go-

riinen.
Miitemessilen: Temessiil ederek; baska bir

suret ve §ekle girerek.
Mutemeyyiz, mutemeyyize: Temeyyiiz

eden; farklilasan, farkh.
Miitemmim: Tamamlayan, bitiren.
Miitena'im: Tena'iim eden; mmedenen, nf-

met elde eden.
Mutenalaz: Birbirini nakz edici; geli§en, geli§-

kili.
Miitenassih: Nasihat kabul eden, ogiit dinle-

yen.
MutenaviV. Tenavul eden; yiyen.
Mutenebbih: Intibah eden; uyanan, aklmi

basma alan.
Miiteneffk: Nefret eden; tiksinen.
Muteneffis: Teneffiis eden, nefes alip veren.
Muteneffizan: Miiteneffizler; nufuzlu, sozii

gegen kimseler.
Mutenewi, mutenewia; Qe$it gesjt olan.
Miitenezzih, miitenezzihe: Nezih, temiz

olan, temize gikan; tenezziih eden, gezi-

nen, gezintiye gikan.
Miiteradif: Es anlamli, e§ manali.
Miiterakim: Terakiim eden; biriken, topla-

nan.
Miiterakkib: Gozleyen, bekleyen.
Mutercem: Tercume edilmi§; ifade edilmi§, di-

le getirilmig.
Miitercim: Tercume eden; bir manayi dile ge-

tiren.
Miitereddid: Tereddud eden; iki §ey arasinda

gidip gelen, kararsiz.
Miiteretteb: Siralanmis; ait olan, fcap eden,

gereken.
Miiterettib: Teretttip eden; iistiine dii§en, ge-
reken.
Miitesaddi: Tasaddf eden; bir ise giri§en, te-

gebbiis eden.
Miiteselsil, miiteselsile: Zincirleme giden,

pes, pe§e olan.
Miiteselsilen: Zincirleme olarak, birbiri pesj

sira.
Miitesemmt; Miisemma olan, bir isimle isim-

c^^

MESNEVI-i SERIF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEV1-6

lendirilen.
Miite§ebbih: Te§ebbuh eden; benzeyen, an-

diran.
Mute§ebbis^ Te§ebbus eden; yapisan, ili§en;

bir i§e giri§en.
Mtitetabi': Birbiri ardinca gelen, pes. pe§e.
Miitetabiu'1-vurud: Gelmesi pes. pe§e olan,

gelisj birbirini takip eden.
Mutetali, mutetaliye: Birbiri ardinca suriip

giden.
Miitevaggil: Tevaggul eden; me§gul olan,

ugrasan.
Mutevakkif: Tevakkuf eden; bir §eye bagli

olan, ancak o §eyle olabilen.
Miitevali, miitevaliye: Tevalf eden; pe§ pe§e

gelen, birbiri ardinca gelen.
Miitevari: Gizlenen, saklanan, gizli.
Miitevaris: Tevariis eden; kendisine mfras

kalan, mfras olarak gegen.
Miitevatit: Tevatiir yoluyla nakl edilen; pek

gok kimse tarafindan nakledilip soyleni-

len.
Miitevaziane: Miitevazi bir sekilde.
Miiteveccih: Tevecciih eden; bir tarafa do-

nen, yonelen.
Muteveddid: Muhabbet gosteren, dostluk

besjeyen.
Miitevelli: Bir isj iizerine alan, bir isjn idaresi

kendisine verilen, yonetici; miiteveccih,

yuziinu geviren.
Miitevellid: Tevelliid eden; dogan, meydana

gelen; ileri gelen.
Miitevellidat: Doganlar; meydana gelmi§

olanlar.
Miitevessil: Tevessiil eden; sanlan, ba§ vu-

ran, yapisan.
Miitevessimin: Anlayip kavrayanlar.
Miiteyakkiz: Teyakkuz eden; uyanik olan,

daima tetikte duran, uyanik.
Miitezadd: Birbirine zit.
Mutezahir: Tezahur eden, zuhura gelen, go-

riinen.
Miitezallim: Bk. Mutazallim.
Miitezayid: Tezayiit eden, ziyadele§en, ar-

tan.
Miitezebzib: Kararsiz.
Miitezellil: Tezellul eden, algak gonullii, gok

mutevazi.

Miitezelzil: Titreyen, sarsilan.
Miitezevvik: Zevkini tadan, zevklenen, tadi-

ni tadan; bizzat tecriibe edip bilen.
Miittaki: gekinen, sakinan; takva sahibi.
Muttebi': lttiba eden; tabi olan, uyan.
Miittefakun-aleyh: Uzerinde ittifak edilmi§,

anla§ilmi§.
Mixtteflk: tttifak eden; birle§en, anlasan;

hemfikir olan.
Miittehem: Ittiham edilen; tohmet altinda bi-

rakilan; suglanan.
Miittehid: Ittihad etmi§; birlesmi§, bir olmu§.
Miittehiden: Ittihad etmis. olarak; birlesmi§

olarak, birlikte.
Muttesi', miittesia: ittisa* eden; genisjeyen,

geni§.
Miittezih: Ittizah eden; izah eden, agiklayan,

agik hale gettren.
Miivaneset: Unsiyet peyda etme; beraber ya-

sama.
Miivekkel: Tevkil edilmi§; veki! kilinmi§, me-

mur.
Mtivekkil: Vekil tayin eden; birini kendine

vekil eden.
Miivelledat: Tevlid edilmis, §eyler; cemad,

nebat, hayvan ve insanin hepsine verilen

isim.
Miivelledat-i erbaa: Dort muvelledat.
Miivellidu'I-humuza: Oksijen.
Miivellidui-ma: Hidrojen.
Miiverrih: Tarihgi.
Miivesvis: Vesvese veren; kuruntucu; kurun-

tu eden.
Miiyesser: Kolaylastinlmi§; kolay gelen; na-

sip olan.
Miiyesser olmak: Kolay olmak; nasip olmak.
Miizahame: Zahmet verme; aykin olma.
Miizahim: Zahmet veren; aykin olan, kar§i

gelen.
Muzahrefat: Supriintuler, pislikler.
Miizehheb: Akin suyuna batinlmi§, yaldiz-

lanmisj tezhip edilmi§.
Miizekka: Tezkiye kihnmi§ ; temizlenmi§,

pak.
Miizekkir: Zikrettiren, hatirlatan, andiran;

zikreden, hatirlayan.
Muzewir: Tezvir eden; yalani telleyip pulla-

yan; arabozucu.

*$%&>

LUGATQE

-^

Miizeyyen: Tezyin edilmis; suslenmi§, suslti.
Miizill: Zillete du§uren, zelil edici.
Miiznib: Giinahkilr.

N

Na-balig: Biilug yasma gelmemi§, biiluga er-

memi§.
Na-beca: Yersiz, yerinde degil.
Na-bud: Yok, yok olan, muzmahil, musteh-

lek.
Na-bedid: Gorunmez, belirsiz, kayip.
Na-bekar: Hayirsiz, i§e yaramaz.
Na-^ar: Qaresiz; ister istemez; ...zorunda kal-

mi§; zavalh.
Na-dan: Bilmeyen, cahil, bilgisiz; kaba, terbi-

yesi kit.
Nadint: Pi§man olan, nedamet duyan.
Nadirii'1-viicud: Varligi nadir olan.
Nafe-i mu§k: Misk kokusu.
Nafi: Nefy edici; yok edici.
Nafi', nafla: Faydali.
Nafi': {Esma-i hiisnadan) Hayir ve fayda ve-

rici §eyleri yaratan; fayda ve menfaat ve-

ren.
Nafiz: Niifuz eden, tesir eden ; bir §eyin igine

isjeyen.
Nafizii'l-basira: Basireti nafiz, niifuz edici

olan.
Nafuh, Yafuh: Bingildak.
Nagah: Ansizin.
Nagehan: Ansizm, birdenbire.
Na-giifte: Soylenmemis. soz.
Nahif: felimsiz, zayif.
Nahs: Ugursuzluk.
Nahv, Nahiv: Gramer.
Nahvet: Kibir, gurur, bobiirlenme.
Nahvi: Nahiv ile ilgili; gramerci.
Nahvullah: Allah'm nahvi; Allah'i bildiren

gramer ilmi.
Naib: Vekil; birinin yerine gegen.
Nailiyyet: Nail olma; eri§me, ele gegirme.
Nairn: Nimet, cennet.
Nairn: Uyuyan.

Naime: Kemiksiz, yumu§ak, kilgiksiz.
Naka: Di§i deve.
Nakais, Nakayis: Kusuriar, eksiklikler, ayip-

lar.
Nakd, Nakid: Akge, maden para; kalp olma-

yan gergek para; servet, kiymedi §ey.
Nakd-i ceyyid: lyi akge, kalp olmayan para.
Nakdiyyet: Nakd olma; akgelik, akge olma,

gergek para olma keyfiyeti.
Nakid: Bir §eyin iyisini kotiisunden ayiran;

tenkit eden.
NEikis, nakisa: Noksan olan, azalan, nok-

sanlasan; kusurlu.
Nakisatii'1-akl: Akli noksan, akli kit, anlayi-

§1 kit.
Nakisu'l-isti'dad: Istfdadi, kabiliyeti noksan,

eksik, az olan.
Nakisa: Eksiklik, kusur, ayip.
Nakiz: Nakz eden; zit, kar§i,
Nakkab: Nikabi, perdeyi kaldiran.
Nakl: Bir §eyi ba§ka bir yere gotiirme; aktar-

ma, gegirme; anlatma, soyleme; terciime

etme.
Naks: Noksan olma, azalma.
Nakf , Naki§: Resmetme, isjeme; siisleme.
Nakz: Bozma, kirma; bir sozlesmeyi bozma ;

geli§me,
Nakz-i siyam: Orug bozma.
Nakz-i vuzu': Abdestt bozma.
Na'leyn: Bir gift nalin; bir gift ayakkabi.
Nam: lsim; un.

Na-mahdud: Hudutlu, simrh olmayan.
Na-ma'kulat: Makul (akledilebilir) olmayan

seyler.
Namat, Namt, Nemat: Yol; yatak ytizii; ge-

sjt, sergi; §ekil, tarz, usul, uslup; topluluk,

hizb, parti.
Namdar: Namh, iinlu.
Name: Mektup, kitap, mecmua.
Na-merd: Mert olmayan, algak; korkak.
Na-mesru": §er'an uygun olmayan.
Nairn: Niimiivlenen; buyuyen, yeti§en, yer-

den biten.
Nan-. Ekmek.
Nan-pare: Ekmek pargasi, bir parga ekmek;

geginmeye yarayan §ey.
Na-pak: Temiz olmayan; pis, murdar.
Na-pesend: Begenilmez.
Na-pesendide-. Begenilmeyen, makbul olma-
yan.
Nar: Ate§; cehennem.
Nas: Insanlar, halk.
Nasayih, Nasaih: Nasihatlar.

<^p,

MESNEVf-1 §ER?F §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

Nasb: Tayin etme; dikme.

Nasb-i nigah: Bakismt dikme; dikkatle bak-

ma.
Nasih: Nasfhat eden; samfmf, saf, ihlasli olan.
Nasir: Yardimci.
Nasiye: Aim.
Nasraniyet: Hiristiyanlik.
Nass-i kati': Kesin, kat'f nass.
Nasi: Ne§'et eden; ...den ileri gelen, dolayi,

otuiii.
Na't: Sifat, nitelik.
Natik, natika: Soyleyen, konusan; idrak

eden, dii§unen.
Natika: Diisuniip soyleme giicii; duzgiin soz

soyleme.
Na-umid: Umitsiz.
Nazar: Bakma, baki§, goru§; diisunme, dii-

sunce.
Nazar-i akli: Akli goru§, aklf du§iince.
Nazar-i fikrt: Akilla elde edilen fikn gorii§.
Nazar-i tiz: Keskin gdrii§.
Nazar-i ula mehafeti: Ilk bakism (harama

rast gelmesi) korkusu.
Nazari: Nazarla ilgili; akli, teorik.
Nazariyye: Teori.

Nazentn: Qok nazh; narin, ince yapili.
Nazir: Nazar eden; bakan.
Nazirin: Nazar edenler, bakanlar.
Naziki: Naziklik; nezaket; incelik; guzellik,

zarafet.
Naztt: Niizul eden, inen.
Nazfr: Benzer, misil, e§.
NebStat: Nebatlar; bitkiler.
Nebe': Haber, (Peygamber'in getirdigi) haber.
Necasat: Necasetler; pislikler.
NecSset: Pislik, pis olma.
Necat: Kurtulma, kurtulu?.
Neccar: Marangoz, diilger.
Necdet: §ecaat, cesaret, yigitlik.
Neces: Pislik.
Necm: Yildiz.
Nedamet: Pismanhk.
Nedem: Pi§maniik.
Nef : Yarar, rnenfaat, fayda.
NefSset: Nefisltk, nefis oima; kiymetlilik.
Nefaz: Gecme; sozii gegme.
Neffas, neffase: Ufurukgii.
Nefh: Ofleme, ufiirme.

Nefha: Ufiirme; esme; nefes; giizel koku.
Nefi'lendirmek: Faydalandirmak.
Nefir: Bagngma, giglik, baginp cagirma.
NeRs, neflse: Hosa giden, begenilen, giizel.
Nefs, nefes: (se harfi ile) Ufiirme, ufleme,

nefes etme.
Nefs-i ...: Kendisi, bizzat.
Nefs-i fakr: Faknn kendisi.
Nefs-i miitekellim: fill gekiminde birinci sa-

his, "ben".
Nefs-i miitekellim maa'1-gayr: (Fiil geki-
minde) Biz, birinci cogul sahis.
Nefs-i natika: Ruh-i insanf, insanf run.
Nefs-i ruhi: Ruhf olan ufiirme.
Nefs-i seb'iyye: Yirtici, parlayici, kahredici

nefis.
Nefs-i vahide: Bir tek nefis.
Nefy: Siirme, uzaklasnrma; isbatin ziddi; ne-

gatif (olumsuz) hale getirme; yok etme.
Negamat: Nagmeler.
Negam-i kari: Okuyucunun nagmeleri.
Neh&r: Giindiiz.

NeMren: Gunduzleyin, (zahir olarak) .
Nehc: Yol, usul, iislup, tarz.
Nehr-i cari: Akip giden bir nehir.
Nehy: Nehy etme; yasaklama.
Nekal: Azap, i§kence.
Nekbet: Talihsizlik, bahtsizhk; duskunliik, fe-

laket, musibet.
Nema: Artma, gogalma; buyume, gelisme.
Nemekin: Lezzetli, tadi tuzu yerinde, ho§. .
Nesak: Tarz, sekil, iislup, yol.
Nesc: Dokuma, orme.
Nesh: Hukiimsiiz birakma, hiikmunii kaldir-

ma; bozma.
Nesim: Hafif riizgar, riizgar.
Nesimi: Hafif ve latif esen riizgarla ilgili.

"Heva-yi nesimi: Hava, atmosfer.
Nesnas: Yansi insan, bir eli ve bir ayagi olup

sekerek yiiriiyen hayvan; goril, §empanze

vs. maymun cinslerinin adi.
Nesren: Nesir olarak, nesir §eklinde.
Nes'e, Nes'et: Hadis olma, meydana gelme,

var olma, vucuda gelme.
Ne§'e-i nefsaniyye: Nefsani nes/et; nefsani

yaratili§.
Nes/e-i ruhaniyye: Ruhanf nes/et; ruhanf

yaratili§.

*&$&>

LUGATCE

Ne§'e-i uhra: Ahiret nefeti, sonraki ne§et;

ruhun bedenden aynlmasi.
Ne§'e-i ula: Ilk nes/et; ruhun bedene taalluk

etmesi.
Ne§at: Seving, ne§'e, §enlik; canhlik, §evk.
Ne§v u nema: Yetisjp biiyume, suriip gikma;

yeti§me.
Netayic: Nettceler.
Neuzii billah: Allah'a sigimnz.
Nev: Yeni, taze, korpe.
Nevadir: Nadir seyler; az bulunan §eyler.
Nevafil: Nafileler; ziyade ibadetler.
Nevahi: Nehiyler; nehy edilen §eyler.
Nevakis: Noksanlar, eksikler, kusurlar.
Nevazi§: Oksama, goniil alma, iltifat.
Nevbetr Nobet.
Nevm: Uyku.

Nevm-i siibafi: Kis, uykusu.
Nevmid: Umitsiz, umidini kaybetmig.
Nevmidi: Umitsizlik.
Nevzad: Yeni idogmu§.
Neyl: Nail olma, eri§me.
Neyyir: Nurlu, pariak, i§ikh; gtine§.
Neyyirat: I§ikli clsimler; gunes, ve ay; eski

kimyada: Bakir ve gumu§.
Nezaret: Bakma, baki§, etrafl seyretme; se-

yirlik olma.
Nezd: Yan, taraf, kat.
Nezih: Pak, temiz.

Nezfr: Korkutucu, uyanci; peygamber.
Nezr: Adama, adak.
Nikmet, Nakmet: §iddedi ceza, bela.
Nisf: Yan, yanm.
Nisf-i kutr: Yangap.
Nisflyyet: Yan olma, yanda bir olma duru-

mu.
Niam: Nimetler.
Nida: Bagirma, seslenme.
Nifak: Munankhk; iki yuzliiluk.
Nifas: Dogumdan sonraki lohusalik hali.
Nigah: Bakis.
Nigehban: Gozcu, bekgi.
Nihad: Tabiat, huy, yaranh§.
Nihal: Mezhepler, inanglar.
Nihayetu'n-nihayat: Nihayetlerin nihayeti,

sonlann sonu.
Nihle: Mezhep, inang.
Nik: lyi, ho§, guzel, begenilen.

Nik ii bed.- lyi ve kotii.

Nikab: Grtu, perde.

Ntk-ahd: (Ezelde) sozlesmesi iyi olan; sozun-

de duran, vefali.
Nikam: Nikmeder; sjddedi ezalar; belalar, in-

tikamlar.
Nikmet: Bk. mkmet. .
Nik-nam: iyi nam kazanmisj, iyi un sahibi.
Nim: Yan.
Ntran: Cehennem.
Nisa: Kadinlar.
Nisbet: Mensup olma; kiyaslama, olgu, bagli-

lik, ilgi; oran.
Nisbet-i batiruGoniilden intisap, goniil bagi.
Nisbet-i kevniyye-i muhammediyye: Hz.

Muhammed'in cismani varligi ile ilgili nis-
bet, mensubiyet.
Niseb: Nisbeder.
Nist: Yoktur, yok.
Nisti: Yokluk.
Nisvan: Kadinlar.

Nisvan-i ecnebiyye: Yabanci kadinlar.
Nisyan: Unutma.
Ni§ane: lz, alamet, belirti.
Ni§ter: Ne§ter.

Niyabet: Naiblik, vekalet, vekillik.
Niyaz-mend: Niyaz eden; yakaran.
Niyyat: Niyeder.

Niza': Munazaa; gekijme, kavga, munaka§a.
Nizam-pezir: Nizam bulan; diizene giren.
Noksani: Noksanlik; kusur, azalma.
Noks&ni-i ziya: I§igin noksanlasmasi.
Nuhas: Bakir.
Nuhuset: Ugursuzluk.
Nukaba: Nakibler;.reisler, vekiller.
Nuku$: :NakisJlar.
Nur: Butiin varhklan nurlandiran; butiin var-

liklann nuru olan; nur veren.
Nuru'l-envar: Nurlann nuru.
Nur-bah§: Nur verici.
Nurun-ala-nur: Nur iizerine nur.
Niish: Nasihat etme, opt; samfmf, saf, ihlas-

lt olma.
Nusrat, Nusret: Yardim.
Nusus: Nasslar.
Nutfe: Meni, sperma.
Nutk, Nutuk: Soz soyleme, soz, soz soyleme

giicii.

<^p,

MESNEVi-1 SERIF §ERHJ / XIII. CtLT • MESNEVf-6

Nuut; Na'tler; sifatlar, vasiflar, nitelikler.

Nuzzar: Nazir olanlar, bakanlar.

Niibiiwet: Peygamberlik, nebilik.

Nubiiwet-i tefri': §erfat koyan, getiren pey-
gamberlik.

Nucum: Necmler; yildizlar.

Ntidbe: Agit, bluye aglama.

Niifus: Nefisler; canlar; insanlar.

Niifus-i miiterakkiyye: Terakkf eden, ilerle-
mis, yukselmis, nefisler.

Niihuset: Bk. Nuhuset.

Niikr: Inkar etme, tanimama.

Niimuw: Yeti§me, biiyume, geli§me, bitme.

Niisah: Niishalar.

Niisha: Yazih §ey t yazili bir seyden gikanlan
suret, kopye.

Niishateyn: tki niisha.

Niizehat: Niizhetler; gezip eglenmeler; ferah-
Uklar.

Niizul: Nazil olma; inme.

6

Omur-giizar: Omur gegiren.
Orf: Adet, hukum, gelenek.
Orf-i ser'i: §enat bakimmdan adet olan hu-
kum.

PEidisahi: Padisaha ait; padisahlik.
PSkan: Pak kimseler, temizler.
Pay: Ayak.

Payan: Nihayet, son, kenar, ug.
Payidar: Saglam, devamh, surekli.
Peder: Baba.

Pejmurde: Eski puskii; daginik; pensan.
Penah: Sigtnma, siginacak yer.
Pend: Nasihat, ogiit.
Per ii bal: Kanat ve kol.
Per, pern Kanat.
Perest: Tapan, tapman.
Peresti§: Tapinma, tapma.
Pergar: Pergel.
Perran: Ugan, ugucu.
Pertev: l§tk, nur.
Pertev-fesan: Isik sagan.
Pervaz etmek: Ugmak.
Perverde: Beslenmis; terbiye edilmi§, biiyu-
tulmu§, yetistirilmi§.

Perverdigar: Besleyen, terbiye eden, nzik-

landtran.
Perveri§: Besleme, beslenme; terbiye etme,

yetistirme; ilerleme.
Peyderpey: Birbirinin ardi sira; yavas, yava§.
Peyk: Uydu.
Peyrev: ...arkasi sira giden, takipgi, ...izinde

giden.
Peyveste: Bitisjk, muttasil, bagli; daima.
Peztr: Kabul eden, kabul edebilir; bulan, ka-

zanan.
Pindar: Bobiirlenme.
Fir: YasU, ihtiyar; §eyh, pfr.
Piran: Pirler.

Pisva: Reis, ba§kan, onder.
Pud: Dokumada enlemesine atilan atki, iplik;

argag; Tar ve pud: An§ ve argag.
Piilad-i Hindi: Hind geligi.
Pute: lginde m&den eritilen tava.
Put-§iken: Put kinci.
Puyan olmak: Ko§mak; dalmak, batmak.
Pur-taksir: £ok kusurlu, kusur dolu.

(r.a.): (Radiyallahu anh); Allah ondan razi
olsun!

Rabb: (Esma-i husnadan) Terbiye eden, bes-
leyen, malik, sahip.

Rabbena: Rabbimiz.

Rabbii'l-erbab: Rablerin Rabb'i.

Rabbii'n-nas: Nasin Rabb'i.

Rabita: Bag, munasebet, alaka, iliski, ilgi.

Rabi': Dorduncu.

Rabian: Dorduncii olarak.

Rabt: Baglama, baglanma.

Racih, raciha: Ostun, once gelen, makbul
olan.

Racim: Ta§lanmi§, lanedenmi§.

Raciil, Reciil: Adam, erkek; er.

Raciiliyyet, Reciiliyyet: Erkek erkeklik, er-
lik.

Radde: Mertebe, derece.

Ra'de: Titreme, titreyis.

Radiyallahu anhiim: Allah onlardan razi ol-
sun.

Rafi': (Esma-i husnadan) Kaldiran, yuksel-
ten, yiiksek.

Ragib: Ragbet eden; isteyen, imrenen.

o^s^

LUGATQE

Ragbet: tstek, arzu; begenme.
Ragbeten: Arzu ederek, dileyerek.
Ragib: Ragbet eden; isteyen, imrenen.
Rah: Yol.

Rah-i savab: Dogru yol, dogruluk yolu.
Rahirti: (Esma-i hiisnadan) Merhamet edici,

rahmet sahibi.
Rahm: Merhamet; esirgeme, acima.
Rahman: (Esma-i hiisnadan) Pek gok mer-

hamedi; her §eye rahmet eden; pek gok

rahmet sahibi.
Rahmeten-li'1-esma: (Ilahi) Isimlere rahmet

olarak.
Rahmet-i rahimiyye: Rahfm ismi ile ilgili

olan rahmet.
Rahmet-i rahmaniyye: Rahman ismi ile ilgi-
li olan rahmet.
Rahmet-i sagir: Kiigiige merhamet etme.
Rahmetullahi aleyh: Allah'in rahmeti onun

iizerine olsun.
Rahm-i mader: Ana rahmi.
Rai: Goren.

Rai: Gozeten; goban, guden.
Raiyye, Raiyyet: Siirii; hiikumdann idaresi

altinda bulunan halk.
Rakayik, Rekaik: Rakik §eyler; incelikler.
Rakim: Rakm eden; isaretleyen, yazan.
Raki': Ruku edici; egilen.
Rakib: Binen, binici.
Raktb: (Esma-i hiisnadan) Murakabe eden;

goriip gozeten; her §eyi kontrolii altinda

tutan.
Rakik, rakika: tnce.
Rakik: Kole, kul.

Rakk-i men§ur: Ne§r olunmus, sahife.
Rakm: Yazi, i§aret; yazma.
Raks: Oynama.

Ram olmak: Boyun egmek, teslim olup ermi-
ne itaat etmek.
Ran: Masiyetleri isjemekten dolayi kalbe ge-

len perde, kararma.
Rasad: Gozetme, bekleme; gozleme, olcme.
Rasas: Kursun.
Ratib: Rutubetli; ya§.
Ratk: Yirtik ve yank §eyi yapisurma.
Rauf: (Esma-i hiisnadan) £ok merhamet

eden, miisamahali ve yumu§ak davranan.
Ravaih, Ravayih: Kokular.

Rayat: Rayeder; bayraklar, sancaklar.

Rayic, Raic: Revagta olan, suriimii olan.

Rayiha: Koku.

Raz: Sir.

Razik: Rizik veren.

Raziyallahu anh (r.a): Allah ondan razi ol-
sun!

Raziye, razi: Razi olan; ho§nut olan.

Razi', razia: Siit emen gocuk; siit karde§.

Reaya: Raiyyeler; bir hiikiimdann idaresi al-
tinda bulunan halk; butiin halk, vatan-
dasjar.

Reca: Omit; niyaz, temennf.

Recfe: Sallanma, sarsilma; guriildeme, sarsil-
madan ileri gelen ses.

Redd: Geri dondiirme, onleme.

Redi, redie: Kotu, fena, bayagi, algak.

Ref : Yiiceltme, yukseltme; yukan kaldirma,
ulasnrma; hiikiimsiiz birakma, kaldirma.

Ref-i derecat: Dereceleri yukseltme.

ReP-i isneyniyyet: Ikiligi ortadan kaldirma.

Refakat: Refiklik; arkadashk.

Re'fet: Merhamet, acima.

Refi', refia: Yiiksek, yuce.

Refiu'd-derecat: (Esma-i hiisnadan) Derece-
lerin, mertebelerin en yiicesi; kullanna
yiiksek mertebeler veren, mertebelerini
yiikselten.

Refik: Arkada§; refakat eden.

Reftar: Gidi§, yuruyii§, hareket.

Reha: Kurtulma, kurtulu§.

Reh-niima: Yol gosterici.

Reh-revan: Yola giden, yolcu.

Rehvar, RahvSr; Sarsmadan yiiriiyen, rah-
van at.

Reh-yab: Yolunu bulan, yoluna girebilen.

Rehzen: Yol kesen, yol kesici.

Reis: Ba§kan.

Reisii'l-kamilin ve'1-mukemmilin: Kamil-
lerin ve kemale erdirenlerin ba§kani.

Rekaket: Gev§eklik, zayifiik; kekemelik, dil-
de tutukluk.

Rekz: Yere saplama, dikme, kirma.

Reml: Bir gesjt falcilik,

Remy: Atma.

Remz: Isaret, isarede anlatma; gizli ve kapali
soyleme, ima; sembol.

Remzen: Ima suretiyle, isaret yoluyla, sem-

c^^

MESNEVf-1 §ERtF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVl-6 ■

bolik olarak.
Rene: Zahmet, eziyet, sikinti.
Rencide: lncinmi§, kinlmi§.
Rengm: Renkli, parlak; guzel, suslii.
Re's: Ba§.
ResSil: Risaleler.
Re's-i bu'd: Uzakligin ba§i, ba§langici, esas

sebebi.
Reseb: Tortu.
Resm, Resim: Arazlara dayamlarak yapilan

tarif.
Resul-i mersul: Gonderilmis. elgi; gonderilen

resul.
Regadet: Dogru yolu bulma, hak yolda yiirii-

me.
Re§id: Dogru yolu tutan; iyi hareket eden; er-

gin.
Re§id: (Esma-i hiisnadan) Dogru yolu gbste-

ren, dogru yola ileten.
Revabit: Rabttalar; baglar, miinasebetler; sir-

lar, diizenler.
Revan olmak: Gitmek.
Revh: Rahat, goniil rahatiigi; rahmet; canhlik;

riizgar esintisi ve serinligi.
Revi§: Giri§, yuruyii§; tarz, iislup, yol.
Revnak: Parlaklik, guzellik, tazelik, sus.
Revs: Fl§kl; pislik.
Re'y: G6ru§, diisunce.
Re'yu'l-ayn.- Gozun gdru§ii.
Reyahin: Reyhanlar; feslegenler.
Reyb: §ekk, suphe.
Reyhan: Feslegen.
Reyn: l§lenen bir giinahtan dolayi kalbe gelen

ortii, kir, pas.
Reyy: Kanincaya kadar igme.
Rezail: Reziletler; rezaletier, rezillikler.
Rezele-i nakisa: Kotu ahlak, kotii huy ve

vasiflar.
Rezm: Kavga, sava§; bogusma.
Rezzak: (Esma-i hiisnadan) Bol bol nzik ve-

ren.
Ridvan: Razi olma, hosnutluk; cennette bir

melek.
Ridvanullahi aleyhim ecmain: Allah'in n-

zasi onlann hepsi tizerine olsun!
Ridvanullahi aleyhim: Allah'in nzasi onla-
nn uzerine olsun!
Ridvanullani Teala aleyhim ecmain: Al-

lah'in nzasi onlann uzerine olsun!
Rifk: Yumu§akhk, yavashk, tatlihk.
Rikk: Kolelik, kulluk; boyunduruk.
Rizvanullahi aleyhim: Allah'in nzasi onla-
nn uzerine olsun!
Ribat: Zaviye, tekke; kale, han.
Ribh: Kazang, kar.
Ric'at: Riicu etme; geri donme.
Rical: Reculler; erkekler; erler.
RicSl-i ecnebiyye: Yabanci erkekler.
Rical-perest: Erkeklere tapan.
Rida: Belden yukan kismi orten 6'rtu, hirka.
Rih: Riizgar; koku.
Rihlet: Gog etme, gog.
Rikkat: Rakiklik; incelik, merhamet.
Risalet-i tesn': §eriat getiren risalet, pey-

gamberlik.
Riyaz: Ravzalar; bahgeler.
Riyazat-i §akka: Megakkadi, zor riyazatlar.
Riyaziyyun: Matematikgiler.
Rizan: Dokulen, akan, yagan.
Ru': Sadir; gogiis, kalbin tabfat alemine do-

niik yiizii.
Rub': Dome bir, geyrek.
Rub'iyyet: Dortte bir olma.
Rububiyye: Rububiyyete ait.
Rubiibiyyet: Rabhk; sahiplik, efendilik, ma-

liklik.
Rubude-i elest: Elest bezmine, meclisine

meftun, miibtela olan.
Rufeka: Refikler; arkadastar.
Ruhaniyyiin: Ruhaniler.
Ruhbaniyet, Rehbaniyyet: Rahiplik, ke§i§-

lik; evlenmeme ve miinzevf yasama.
Ruhsat: lzin, musaade.
Ruhu'1-emin: Cebrafl.
Ruhu'l-ervah: Ruhlann ruhu.
Ruhu'1-kuds: Cebrail.
Rukum: Rakamlar; isaretler, yazilar.
Rumuz: Remzler.

Ru-siyah: Siyah yiizlii, yiizii kara.
Rusuh: Muhkem, saglam olma; bir ilmin de-

rinligine erisme; maharet.
RusiibSt: Tortular.
Rusiil: Resuller; elgiler.
Rusiil-i emani: Dilek ve istek elgileri.
Rusen: Aydin, parlak; belli, a§ikar.
Ru§ena: Aydin, parlak; belli, meydanda.

*#$&>

LUGATQE

Ru§enahk: Aydinlik, parlaklik.

Rutubat: Rutubetler.

Rutubet: Dort tabiattan biri; yashk, nem.

Ruy: £ehre, yiiz.

Ruy-i zemin: Yeryuzu.

Ruyun: Reynler; kirler, paslar; i§lenen gu-
nahtan oturu kalbe gelen perdeler.

Riiz: G in.

Ruzgar: Zaman, devir, diinya.

Ruz-i elest: Elest giinu; "Ben sizin Rabbiniz
degil miyim" hitabinin vaki' oldugu an.

Ruz-i ceza: Miikafat ve ceza gunii.

Ruz-merre: Her giinku, gunliik.

Riicu': Geri donme, geri domi§.

Riichan: Ustun olma, ustunluk.

Riiesa: Reisler; ba§kanlar.

Rtikn, Rukiin: Temel direk, siitun; niifuzlu
ve kuvvetli kimse; dort "erkan"dan her bi-
ri.

Rusum: Resmler; madde aleminde zuhura ge-
len fiil vs. gibi §eyler, torenler, adetler.

Riisva, Rusvay: Rezil, itibarsiz, bayagi, asa-
gihk, haysiyetsiz.

Riiteb, Ruteb: Riitbeler, mertebeler, derece-
ler.

Riitebi: Rutbelerle ilgili.

Ruus: Basjar.

Rti'ya-yi sadika, saliha: Dogru, iyi rii'ya;
gergekle§en riiya, dogru gikan riiya.

Ru'yet: G6rme ; Allah'i gorme.

Ru'yetullah: Allah'i gorme.

Rii'yet-i ihsan-i muhsin: Ihsan eden kimse-
nin iyiligini gorup (takdir etme).

Saadet: Allah indinde makbul olma; ebedf

kurtutu§a ermis, olma.
Saadet-simat: Saadetli.
Sa'b: Zor, giig.
Saba: Dogudan esen ruzgar.
Sabavet: Cocukluk.
Sabb: Dokme, bosaltma.
Sabik, sabika: Once olan, onceki; one gecen,

ileride bulunan, gecen; gegmis,.
Sabi: Qocuk.
Sabi': Yedinci.
Sabian: Yedinci olarak.
Sabih: Yiizen, yuziicu.

Sabit, sabite: Degismeyen, degismez; var
olan, mevcut, isbat edtlen.

Sa'bu'l-murtaka: Qikilmasi, erigilmesi zor
olan.

Sabur: (Esma-i husnadan) £ok sabirli; hig
acele etmftyen; isyan edenleri cezalandir-
mada acele etmeyip kullanna miihlet ve-
ren.

Sacid: Secde eden.

Sacidln: Secde edenler.

Sa'd: Kutluluk, ugur.

Sadakat: Sadakalar.

Sadaret: Sadrazamlik.

Sadat: Seyyidler; Hz. Hiiseyin soyundan ge-
lenler; efendiler.

Saded: Soz edilen esas mevzu.

Sadef: istiridye.

Sade-i kade: Onder seyyidler; rehber efendi-
ler,

Sadik: Dogru soyleyici, dogrucu.

Sadir olmak: Sudur etmek; gikmak.

Sadir, sadira: Sudur eden; gikan, ortaya gi-
kan.

Sadir, sadr: Gogus.

Sadie, Sazic: Sade, sirf, halis.

Sadis: Altinci.

Sadisen: Altinci olarak.

Saduk: £ok dogru; dogru sozlii.

Sara: Saflik; berraklik, temizlik.

Safahat: Safhalar.

Sail, safiye: Temiz, pak, an, saf, halis.

Safil: Asagi inici; a§agi, algak. ,

Safir: Islik, ince, guzel ses.

Safra: San, 6d; dort tabiat veya ahlat-i erba-
adan biri; oddeki yesjlimsi san sivi; safra.

Safvet: Saflik, temizlik, halislik.

Sagtr, sagire: Kugiik, ufak.

Sahabet: Arkadashk; beraber bulunma; sahip
olma.

Sahi: Hata isteyen, yanilan.

Sahib: Arkada§, dost.

Sahib-i re'y: Diisunce, fikir, gorus, sahibi.

Sahib-i tabi*: Muhurdar; muhrii ta§iyan kim-
se.

Sahif: Zayif, hafif, gev§ek, akli az ; bo§ gev-
§ek.

Sahih, sahiha: Sihhatli; gergek, dogru, sag-
lam.

^cSP?

MESNEVI-t §ERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

Sahihatii'1-fena: Fena hali sahih olan.
Sahthii'l-ayar: Ayan sihhadi, ayan dogru.
Sahihu'l-beden: Bedeni, viicudu saglam,

sihhadi olan.
Sahir: Sihirbaz.
Sahiran: Sihirbazlar.
Sahk: Dogme, ezme, dogup yumu§atma,

surtme.
Sahrmc: Sarrag.
Sahv: Uyaniklik, ayik olma, suuruna s&hip

olma.
Sai: Sa'y edici-, gahsan, gayret eden-, kosarak

yuriiyen,
Said: Saadet sahibi, ahiret saadetine ermis.

kimse; Allah indinde makbul olan, ebedf

kurrulusa ermi§ olan.
Said: Suud edici; yiikselen.
Saik, saika: Sevk eden; yonlendiren; sebep,

gerek;. surukleyen §ey.
Sail: Sual eden; soran; isteyen; dilenen, dua

eden.
Saim: Orug tutan, oruglu.
Saimiyyet: Oruglu olma.
Sair, saire: Diger.
Sair: Ate§, alevli ate§.
Sak: Agag govdesi, agacin dali budagi.
Sakale: Cilali olanlar, parlak olanlar.
Sakata: Istemeksizin, bile bile istenmeyen

kusurlar.
Sakf-i hane: Evin tavani, gatisi, darm.
Sakit: Du§en ; hukum ve ftibardan du§en, hii-

kumsiiz; dii§uk.
Saktl: Agir; sikinti veren, can sikan, girkin,

kaba.
Sakim: Hasta, hastalikli; yanh§, sakat, sag-
lam olmayan.
Sakin, sakine: Oturan, mukfm; hareketsiz

olan; hareketsiz, sessiz.
Sakit: Siikut eden; susan, suskun, sessiz.
Salah: Duzelme, iyilegme, iyilik; rahadik, ba-
ng.
Salahu'1-hak ve'd-din: Hakkin ve dfnin sa-

lahi.
Salar: Basbug, kumandan, ba§, en biiyiik

amir.
Salat: Namaz; dua.
Salavat: Saladar; dualar; namazlar.
Salavatullahi aleyh: "Allah'in salan onun

uzerine olsun!"
Salif, silife: Gegen, gegmi§.
Salih, saliha: ElverisU, uygun, iyi; dinen

makbul, iyi, yararli.
Salik: Mur§idinin ir§adiyla manevi tekamulu-

nii elde etmek igin Allah yolunda yuriiyen

kimse.
Salikin: Salikler; tarikate siiluk edenler.
Salim: Sag, saglam; eksiksiz.
Salis: Ugiincii.
Salisen: Ugiincii olarak.
Salsal: Yapi§kan, ozlu gamur; silikadi gamur.
Salsala: tki §eyin surtiinmesinden ileri gelen

ses; ginlama, guriiltii.
Salsala-i ceres: gingirak sesi.
Samed: (Esma-i hiisnadan) Higbir §eye muh-

tag olmayan; butiin yaratiklann ihtiyacini

kar§ilayan ; her turlii istekle kendisine

basvurulan, kendisinden iistiin bulunma-

yan.
Samem: Sagirhk.

Sami': isjten, dinleyen; musikt dinleyen.
Samia (kuwe-i.,.): Isjtme duyusu.
Samiin: Dinleyenler, dinleyiciler.
Samitn: lg, 6z, asil, merkez.
Samit: Susan, sessiz.
Samt: Susma, siikut.

Sanadtd: Ba§kanlar, ileri gelenler, buyiikler.
Sanayi': San'atiar, zanaatlar.
Sanem: Put.

Sanevberi: Qam fistigi kozalagi §eklinde.
Sanevberiyyu'§-§ekl: gam fistigi kozalagi

§eklinde, §ekli kozalak gibi olan.
Sani: tkinci.

Sani': Yapan, yapici; yaratan.
Saniyen: Ikinci oiarak.
Sank, sanka: galan; hirsizlik eden.
Sari, sariye: Sereyan eden; sirayet eden; ya-

yilan, niifuz eden.
Sarih, sariha: Agik.
Sarihan: Agik bir sekilde.
Sarir: Cizirti, gicirti.
Sath: Satih, yiizey.

Satir: Setr eden; orten, kapatan, perdeleyen.
Satvet: Ezici kuwet; zorluluk.
Savab: Dogruluk, durustiiik; dogru, durust.
Savlet: Saldirma, sjddetli hiicum.
Savm: Orug.

°^ps a

fF"

LUGATQE

Savt: Ses.

Sa'y: Cali§ma, gayret; kosma, yuriime.

Sayd: Av; avlama, avlanma.

Saye: Golge.

Sayha: Haykirma, bagirma,

Sayyad: Avci.

Sazic, Sadie: Sade, sirf, halis.

Seadi: Saadete mensup, saadetli,

Seb'a: Yedi.

Sebak: Ders.

Sebeb: Eski kimyada: tksir.

Sebfl: Yol.

Sebflullah: Allah yolu.

Sebk: tleride, onde bulunma, once gegmis. ol-

ma, ileri gecme, one gegme.
Sebk etmek: Gegmek.
Sebkat: One gegme, gegme, ilerleme, ileride

olma.
Sedad: Dogruluk, hatasizlik.
Sedd, sed: Kapama, tikama; engel olma; en-
gel, mania, perde.
Sefk-i dima: Kan dokme.
Sena: Ihtiyag halinde fazla ve noksan olmak-

sizin verme; comertlik, el agikligi.
Sehab: Bulut.
Sehabe: Tek bulut.
Sehab-i a'la: Yuksek bulut.
Sehab-i muzi: Ziya veren, i§ik veren bulut,

parlak bulut.
Sehab-pare: Bulut pargasi.
Sehafet: Hafiflik, zayiflik, akilsizhk, bozuk-

luk.
Sehare: Sahirler; sihirbazlar.
Sehavet: Comertlik, el agikligi.
Sehhar: Buyiicii, buyuleyici.
Sehv: Yanh§, yanilma.
Sekamet: Sakfmlik; bozukluk, sakatiik, yan-

lishk.
Sekenat: Duru§lar.
Sekene-i arz: Yeryiizii sakinleri; yeryuziinde

oturanlar.
Sekerat(-i mevt): Can gekisjrken gelen bay-

gmlik, §iddet, sikinti halleri.
Sekinet: Karar, sakinlik, dinlenme; rahathk,

gonial rahathgi.
Sekir, Sekr: Sarho§luk.
Sekran: Sarho§.
Selam: (Esma-i hiisnadan) Eman, sulh, sela-

met; her turlii eksiklikten salim olan; ba§-

kalanna sulh ve selamet veren; selamete

ulasnran.
Selase: Ug.

Selasiyye: Oge ait, ug ile ilgili.
Selatin: Sultanlar.
Selb: Kaldirma, giderme; nefy etme, yok hale

getirme; kapma, zorla alma; inkar etme,

menfflestirme; Fr. Negation.
Selef: Bir is veya yerde once bulunan kimse;

eski, eskiler.
SenT: tskme, dinleme, kulak verme; i§itme

duygusu.
Sema': t§itme, dinleme; musikf dinleme.
Sema' ve elhan meclisi: Musikf toplantisi.
Semavat: Semalar; gdkler.
Semavat-i ula: Yuksek semalar.
Semavi, semaviyye: Semaya mensup, se-
maya ait.
Semaviyyat: Semaya ait §eyler.
Semen: Kiymet, deger, baha, fiyat.
Semerat: Meyveler.
Semere; Meyve.

Semere-i vahide: Bir tek meyva.
Semi: (Esma-i husnadan) l§itici, i§iten; isjt-

me, isjtme giicii veren.
Semiiyyet: Semf olma; isjticilik.
Semir: Geceleyin kendisiyle sohbet edilen ar-

kada§.
Semm: Zehir.

Semm-i kadi: Oldurticu zehir.
Semum: Sam yeli, sicak riizgar; zehirli §ey.
Sena: Ovme; takdir etme, begenme.
Sened: Kuvvetli delil olabilecek §ey ; hadfs-i

§erifleri Hz. Peygamber'den nakleden

kimselerin isimlerini ihtiva eden kisim.
Seneden: "Sened" bakimindan.
Sene-i kamile: Tarn bir sene.
Sent, Seniyy, seniyye: Yuksek, yuce.
Ser: Ba§.

Serair: Gizli §eyler, gizlilikler.
Serapa: Bastan basa, tamamiyle.
Ser-be-ser: Basbasa, bastan basa.
Sereyan.- San olma; yayilma, nuriiz etme.
Ser-fiiru: Ba§ egme, itaat etme.
Ser-gerdan: Ba§i donen, sersem, saskin; pe-

risan.
Sergerde: Qete ba§i.

G ^p a

MESNEVl-1 §ERtF §ERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6

Sergeste: §askin, basi donmiis; pensan.

Serheng: Qavus, kavas, yasakgi.

Seri', seria: Sur'atli; gabuk.

Serian: Sur'atli bir sekilde, gabucak.

Sefir: Taht.

Seriu'1-meyl: Yonelis. ve egilimi gabuk.

Seriu'z-zeval: Zevali gabuk.

Seriul-hisab: Hesap gormesi sur'atli olan.

Serkesane: Itaat ettneyerek, dik baslihkla.

Sermedf, sermediyye: Daimi, siirekli.

Sermest: Sarhos.

Ser-riste: ip ucu, tutamak.

Server: Balkan, cinder, reis.

Setr: Grtme, perdeleme.

Setr-i uyub: Aytplan ortme.

Settar: Ayiplan, kusurlan ortucii.

Sevad: Siyahhk.

Sevad-i miifrit: Asm siyahhk.

Sevahil: Deniz kiyilan.

Sevb: Elbise, giyecek.

Sevda: Sevgi, istek, arzu.

Sevda: Siyah; doit tabiat ve ahlat-i erbaadan

biri.
Seyahat-i bahriyye: Deniz yolculugu.
Seyf: Kihg.

Seyf-ale'1-Hak: Hakk'a karsi gekilmi§ kihg.
Seyfeddin: Dfnin kilmci.
Seyr: Yiirume, yolculuk.
Seyran-gah: Seyran yeri, gezinti yen.
Seyr-fillah: Allah'ta seyr.
Seyyal: Akici, akan; mayi.
Seyyanen: Bk. Siyyanen.
Seyyarat: Seyyareler, gezegenler.
Seyyi', seyyie: Kotu, fena.
Seyyiat: Seyyieler.
Seyyid: Efendi, sahip; Hz. Huseyn soyundan

gelen kimse.
Seyyid-i sadat: Seyyidler seyyidi.
Seyyidina: Efendimiz.
Seyyidii's-sadat: Seyyidlerin seyyidi; efen-

dilerin efendisi.
Seyyie: Kotiiluk, fenalik.
Seza: Layik.
Sibyan: Qocuklar.
Sida': Vurusma„kinlma.
Siddik: Pek dogru, sozii dogru kimse; zahir

ve batini birbirine denk olan kimse.
Sidk: Dogruluk.

Sifat: Nitelik.

Sitat: Sifadar; nitelikler.

Sifat-i ma'neviyye: Manevf sifadar, mana
sifadan: Cenab-i Hakk'm hayat ilim, ira-
de, kudret, kelam, tekvin gibi sifadandir.
Siibuti sifadar da denir.

Sifat-i nefsiyye: Nefsine, zatina ait sifadar:
Cenab-i Hakk'in vucud, kidem, beka,
vahdaniyet, muhalefetiin li'l-hav&dis, ki-
yam bi-nefsihf sifadandir. Sifat-i zatiyye
de denir.

Sifat-i saire: Diger sifadar.

Sifat-i semaniyye-i ilahiyye: Sekiz ilahi si-
fat.

Sifatullah: Allah'in sifatlan.

Sifru'1-yed: Eli bos, mahrum.

Siklet, Siklet: Agirlik, yuk.

Sinaat: San'at, zanaat.

Sirafet: Sirf olma, halislik.

Suf: Halis, sade; baska §eyle kan§ik olmama.

Siyam: Drug tutma.

Siyanet, Siyanet: Koruma.

Siyt: lyi olarak anilma; meshur olma, un.

Sia: Genislik; bolluk.

Siba': Yirtici hayvanlar.

Siba'-i adiye: Bayagi yirtici hayvanlar.

Siccin: Tabiat alemi, halk alemi.

Sicillat: Siciller; kutukler, dosyalar.

Sigar-i sinn: Yas kugukiugu.

Sihan: Kahnlik, igi bos seylerin gapi;

Sikl: Agirlik.

Silk: tplik; sira, dizi, yol, meslek.

Sim: Gumu§,

Sim-ber: Gumus goguslu.

Simsime: tbare ve beyana sigmayan marifet,
bilgi.

Sine-i esrar-i gencine-i derya: Deniz hazf-
nesi sirlar dolu gogiis ve gonul.

Sinin: Sender.

Sinn: Yas.

Sinn ii sal: Yas. ve yil.

Sirac: Isik, kandil, mum.

Sirac-i vehhac: Yanan, panltih, alevli kandil.

Siret: Bir kimsenin ig hali, ahlaki.

Sirkat: Hirsizltk.

Sitayi§: Ovme.

Sitemger: Zulmeden, haksizlik eden; sitemci.

Sitte: Alti.

sse^)

LOGATCE

Siva: Gayr, baska; Hak'tan gayr-i sey.
Siyadefc Seyyidlik; efendilik.
Siyak: Soziin gelisj, itade §ekli; uslup.
Siyak-i beyam Ifadenin gelis. sekli.
Siyaset: Memleket idaresi; politika; terbiye

etme, yonetme, idare. Oliim cezasi verme.
Siyyanen, Seyyanen: Esjt olarak, musavi

surette.
Sohbet: Bir kimse ile birlikte bulunma ve

onunla iilfet ve arkadaskk etme, arkada§-

Iik.
Sii': Kotiiluk, kotu, fena.
Sual: isteme, dileme, dua.
Sual-i mukadder: Sorulmasi muhtemel veya

kagimlmaz olan sual.
Subh-i sefld: Beyaz sabah vakti.
Sudur: Sadir olma; cikma, meydana gelme.

Sadirlar; gogiisler.
Sufiyye: Sufiler, tasavvuf ehli.
Sufiyyun: Sufiler.
Sufret: Sanhk, san olma.
Sugra: Kugiik.

Suhriyye: May, alaya alma; maskarahk.
Siihte: Yanmi§, yanik; softa, medrese talebe-

si.
Suhuf: Sayfalar. Dort ilahi kitaptan baska ba-

zl peygamberlere gonderilen emirleri ihti-

va eden eserlere verilen isim.
Suhulet, Suhulet: Kolaylik; yavashk, nazik

muamele,- elveri§lilik.
Su'-i ahlak: Ahlak kotulugu, kotii ahlakhlik.
Su'-i hulk: Kotu huyluluk.
Su'-i isti'mal: Kotuye kullanma, kotu kullan-

ma,
Su'-i karin: Yakinin kotulugu, yakin arkadas,

kotulugu, fenaligi.
Su'-i tefehhum: Yanhs, anlama, kotu anla-

ma.
Sukut: Diisme, dusu§.
Sulb: Kati, sert.
Sulb: Ziirriyet, sulale.
Suleha: Salihler.
Sultan: Kuvvet, kudret, otorite,- hiikumdar,

malik, galip; sultan.
Sultanu'l-muhlisin: Muhlislerin sultani.
Sultanii'l-enbiya: Nebilerin sultani.
Sultanu'z-zakirin: Zakirlerin, zikredenlerin

sultani.

Suniif: Siniflar.

Sur: Diigun, ziyaret, §enlik.

Sur: Israfil'in ufleyecegi bom.

Sureta: Gdriiniiste, suret ftibariyle, zahiren.

Suret-bin: Sureti goriictt; sadece dis. sureti

goren.
Siireten: Suret bakimindan, suret ftibariyle.
Suret-i tesviye: Uzlasma §ekli.
Suret-i umumiyyede: Umumi olarak, genel

olarak.
Suret-pezir: Suret kabul eden, suret bulan.
Sur-i vucud: Vucud bbrusu.
Sun, suriyye: Surete ait, goriinu§e ait; mad-

df, §eklf.
Suubet: Zorluk.
Suud: Yukselme.
Suver: Suretler.

Suver-i berzahiyye: Berzaha ait suretler.
Suver-i hayaliyye: Hayalf, hayal guciindeki

suretler.
Suver-i ilmiyye: llmf sureder.
Suver-i tafsfliyye: Tafsili suretler,
Suzan: Yanan, yakici.
Suzis: Yanma, yakilma, yiirek yanigi.
Siiada: Saidler; saadete ermister.
Siibbuh: Pek cok tesbih eden.
Siibbuh: (Esma-i hiisnadan) Tesbihe en layik

olan; en gok tesbih edilen.
Siibha-i vech: Cenab-i Hakk'in vechinin ce-

lali, vechinin yuceligi, nuru.
Siibuhat-i vech-i vahdet: Vahdet vechinin

yucelikleri, nurlan.
Siibut: Sabit olma; meydana gikma, var olma.
Sufera: Sefirler; elgiler.
Siifl: Asagi, a§agida olma.
Sufli: A§agi, asagida olan; bayagi.
Sufliyyat: Siiflilikler; bayagihklar, a§agiliklar.
Stikkan: Sakin olanlar; oturanlar.
Sitkna: Oturacak yer, mesken.
Siikun: Sakin olma; dinme, dinlenme, suku-

net iginde olma.
Sulale: Qamur; soy, dol.
Stilus: Ucte bir.

Siiliisiyyet: Ucte bir olma, ticte birlik.
Sum'a: G6steri§, riya.
Siinen: Sunnetler.
Siinniyye, sunn!: Siinnet ile ilgili, siinnete

mensup.

c^P?

MESNEVf-1 §ERIF SERHt / XIII. CtLT • MESNEVf-6 ■

Sunuh: Akla gelme, ige dogma; zuhur etme,

vaki olma.
Sunuhat: Kalbe, ige dogan §eyler.
Sxirh: Kirmizi, kirmizi miirekkep; kirmizi mii-

rekkeple yazilmis, konu ve bolum bashgi.
Siist: Gev§ek, tenbel, zayif.
Sutun-i hannane: Ses gikaran, inleyen, ozle

sesleri gikaran direk.
Siius: tdareye ve siyasete gok vakif; gok siya-

sf, gok idareci.
Sxivare: Binici, bir binege binmis olan.
Siiveyda: Kalbdeki siyah nokta.

§abb: Geng.

§abb-i emred: Tiiysiiz geng.

§ad olmak: Memnun olmak, sevinmek.

§adan: Sevingli, keyifli.

§adi: Sevingli olma, memnuniyet, goniil ho§-

lugu. *
§afi': §efaat eden; sefaatgi.
§afi: §ifa veren, sifa verici.
§afiim §efaatgtlar.
§ah (He ile): Padisah, seh.
§ah (Hi ile): Parga; dal, budak.
§ahen§ah: §ahlar sahi.
§ahi: §aha, hiikumdara ait, saha mensup,

§ah ile ilgili.
§ahid-baz: Guzel oynatan, guzelle oynayan;

sevgili ile oyna§an.
gahih: Cimri, eli siki; haris; kiskanan.
§ahne, §ihne: tnzibat me'muru, emniyet

me'muru; zabita, polis.
§ah-rah: Buyuk yol, ana yol, cadde.
§ahs~i vahid: Tek bir sahis.
§ahsi, §ahsiyye: Sahsa ait, sahisla ilgili.
Saibe: Leke, kusur, noksan.
§aki: "Satd"in ziddi, bedbaht; Allah indinde

makbul olmayan; ebedi kurtulu§tan mah-

rum olan.
§akile: Yaratih§, tiynet.
§akird: Talebe, murid; girak.
§akk etmek: Yarmak.
§akk, §akka: Zahmetli, eziyetii, giig.
§amil: §umulune alan; igine olan, kaplayan.
§amme (kuwe-i...): Koklama duyusu.
§an = §e'n ; §ani olmak: tsi olmak, ona ya-

ki§ir, yara§ir olmak.

§a'r: Sag, kil.

§arab-i memzuc: Ba§ka §ey ile kansik ige-
cek.

§ank, §anka: Dogan; parlayan, parlak.

§ari*: Din ve kanun vaz'eden; serfat getiren,
koyan.

§a'§aani: Parlaklik, panlti.

Satane ve futunen: Uzak oldu ve uzak ol-
mak.

§ath, §athiyyat: Hakayika muteallik ve an-
la§ilmasi giig sufT sozleri.

§atir: Nes/eli, keyifli, §en.

§ayan: Yaki§ir, deger.

§eb: Gece.

§ebab: Genglik.

Sebah: Cisim; heykel, kesif cisimden yapilmis.
suret; sahis.

§ebeke: Ag.

§ebih: Benzer.

§ecer: Agag.

§ecere-i kevn: Kainat agaci, varlik agaci.

§>ecere~i menhiyye: Yasaklanmis, agag.

§eci': §ecaadi, cesur.

§edaid: Sikmtilar, mesakkatler.

§edtd, §edide: Siddetli; sert, kati, siki.

§edidu'l-ikab: Cezalandirmasi siddetli olan.

§ef : gift.

§efekaten: §efkat eser-i olarak.

§efekaten li'I-ibad: Kullan esirgemek igin.

§ef iyyet: gift olma, giftlik.

§ehadet: Gorme, goriilme.

§ehadl, §ehadiyye: (Alem-i) §ehadetle ilgili,
sehadete mensup.

§ehevat: §ehvetler; a§in istek ve arzular.

§ehid: (Esma-i husnadan) Her seye sahit
olan; hakkiyla goren.

§ehvet: Asm istek ve arzu; §ehvet.

§eka: §akf olma-, §ekavet, §akilik.

§ekavet: §akflik; "saadef'in ziddi; Allah in-
dinde makbul olmama; ebedf kurtulu§tan
mahrumluk.

§ekk: §iiphe, tereddiit, zan.

§ekur: Qok §ukreden; gok siikre layik olan;
§iikredenlere fazlasiyla kar§iligini veren.

§ekva: §ikayet.

§em': Mum, balmumu, gerag.

§em'a: Mumlu fitil.

§email: Huylar, tabiatlar, tavir ve davranis-

c^^

LUGATQE

lar, ahlak.
§emm: Koklama, koku alma.
§ems: Giine§.

§emsii1-hakika: Hakikat gunesj.
§e'n: I§, fiil, yeni olarak ortaya gikan i§, hadi-

se, vakia, keftyet, durum, hal; tecellf.
§e'nivyet: §e'n olma; gergeklik.
§er': §enat.
§erafefc §erefli olma.
§er'an: §eriat bakimindan.
§er'-i mute§erra': Vaz' edtlmis. §eriat,

kanunla§mi§ kanun.
§er'iyyat: §er'f §eyler.
§erait: §artlar.
§erare: Kivilcim.
§erayi, §erai': §ertatler.
§eref-sadir: §erefle sadir olan, gikan.
§eref-sudur etmek: §erefle sadir olan, orta-
ya gelen.
§eref-varid oltnak: §erefle gelmek.
§ereh: Tamahkarlik, aggozluliik, a§in hirs.
§erh: Acma, ayirma, agiklama, yorumlama.
§erif, §enfe: §erefll.
§erik: Ortak.
§enta §erita: (§artlan) birer hirer...; (madde-

leri) birer birer...
§erli: Kotii, hayirsiz.
§ermende: utanmi§, mahgup.
§err: Kotuluk, fenalik, kotii i§.
§errii'n~nas: Nasin, insanlann §eriisi.
§er'ullahi'l-ezher: Allah'in en parlak yolu;

Allah'a goturen en parlak yol.
§e§: Alti.

§etat: Aynhk, dagimklik.
§evket: Buyukluk, heybet.
§eyatin: §eytanlar.
§eyatan-i racim: Ta§lanmi§, lanetlenmis. sey-

tanlar.
$eyhui-me§ayih: §eyhlerin §eyhl
§eyhu'§-§uyuh: §eyhlerin §eyhi.
§eyhuhat: Yashhk, ihtiyarlik.
§ey'-i vahid: Bir tek §ey.
§eytanet: §eytanhk; uzaklik, uzak olma.
§ihne, §ahne: Inzibat memuru, emniyet me-

muru; zabita, polis.
§ikk-i ahar: Diger §ik, diger taraf.
§iar: Alamet, i§aret, iz; ayinci isaret.
§ibh: Benzerlik, benzeyi§.

§ibh-i be§er: Insana benzeyen.

§iddet: Fazlalik, sik sik olma, pe§pe§e olma,

sur'at.
§ifa-i sudur: Goguslerin sjfasi.
§igerf: Guzel ve latif; iri, kahn; iyi ve yaki§ik-

h; ulu ve muhte§em; sasrtacak §ey.
§ihab: Alev, ate§ pargasi, kivilcim; akan yil-

diz.
§ihabl, §ihabiyye: Kivilcim ile ilgili; akan

yildtz ile ilgili.
§ikar: Av; avlanma; avlanan hayvan.
§ikem-har: l§kembe yiyen; obur; bogaz tok-

luguna hizmet eden hizmetgi.
§iken: Kiran, kinci.
§ikeste: Kink, degersiz.
§ikeste ve beste: Kink dokiik, §6yle boyle.
§imal: Kuzey; sol, sol el.
§im§ir-i Hindi: Hint kilici.
§intd: tsjtme.

§i'r-i garra: Parlak, giizel, satafath bir sjir.
§ir: Sut; arslan.
§irar: §eriiler, kotiiler.
§inn-mader-zad: Anadan dogma tatli.
§irk: Ortak ko§ma, ortakhk.
§irket-i mii§aa: Hisseleri aynlmamis, ortak-

lik.
§ita: Ki§.

§ive: Naz, eda; tarz, tavir.
§6hret-gir-i Sfak: Btitun alemde sohreti
., olan.
§ua': Bir i§ik kaynagindan yayilan tel tel i§ik-

lar ; ism.
§ua'-i afitab: Gunes, i§im.
§ugl: I§, me§guliyet.

§ugl-i battalm: Tenbellerin, eli bosjann i§L
§uhh: Cimrilik, eli sikilik.
§uhud, giihud: §ahid olma, rmi§ahede etme,

gorme.
§ur: Tuzlu; kekremsi; samata, gurultu.
§ur-engiz: §amatah, guriiltulu.
§uride: Pen§an, daginik.
§urrah: §arihler.
§uru', §uru': Bahama.
§urut: §artlar.
§uun, §Mn: §e'nler.
§uunat: §uunlar; §e'nler.
§uuniyye: §e'nler ile ilgili.
5uyuh: §eyhler.

*$P?

MESNEVl-t §ERtF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVf-6 ■

§tibuhat: §ubheler; supheli §eyler.

§iica': Cesur, yigit.

§iihud, §uhud: §ahit olma, musahede etme,

gorme.
§ukren-li'n-niam: Nfmetlere §ukiir olarak.
§tirb: tcme.

§iirb-i hamr: §arap igme.
§iirefa: §erifler; Hz. Peygamber'tn torunu Hz.

Hasan soyundan gelenler.
§iiru\ §uru': Basjama.
§uruk: Giinesm dogmasi.
§urur, §urur: §erler.

§uun, §uun: §e'nler, fuller, tsjer, hadiseler.
§uyu': Yayilma, sayi olma.
§iiyuh: §eyhler.

Taab: Yorgunluk: sikinti, eziyet, zahmet.
Taacciib: §asma, hayret etme.
Taacciiben: Taacctip ederek, §asarak.
Taaddi: Sinin asma, oteye gegme; saldirma;

zulm etme.
Taaddiid: Qogalma.
Taaddud-i zevcat: Birden fazla kadinla ni-

kahlanma; zevcelerin coklugu.
Taaffiin: giiruyup kokma.
Taahhur.- Geri kalma, geride olma, sonra gel-

me.
Taakkul: Akletme, akil erdirme, dtisunme.
Taakub-i tezelzulat-i arziyye: Arzda zelze-

lelerin pe§pe§e olmasi, birbirini takip et-

mesi.
Taalluk: Alakasi olma; ilgi, ilisjk.
Taallukat: Taalluklar.
Taalliim: Ogrenme, bilgi edinme, ogrenim.
Taalliiv: Yukselme, yiicelme.
Taam: Yemek.

Taammiim: Umumf olma, umumile§me, ya-
yilma.
Taamiil-i kimyevi: Kimyevi olusum, tepki-

me, reaksiyon.
Taanniid: lnat etme, direnme.
Taarruf: Ogrenme.
Taarruz: llisme, satasma; saldirma.
Taaruf, Tearuf: Birbirini tamma; tani§ma, bi-

li§me.
Taaruz, Tearuz: Birbirine zit olma, muhalif

olma.

Taa§§uk: A§ik olma.
Taat: Taatier; itaat etmeler; ibadeder.
Taattuf: Esirgeme, actma, merhamet et-me.
Taattu§: §iddetle, fazlaca isteme, arzu etme;

susama.
Taayyiin: Zahir olma, belirme, meydana gik-

ma.
Taayyiinat: Taayyiinler, meydana gikmalar,

belirmeler.
Taayyii§: Yasama, gegnme.
Taazzum: Kibirlenme, buyiikluk taslama.
Taazzuz: Aziz ve §erefli olma; kendini aziz ve

serefli addetme.
Tab: Gug, kuwet, takat; i§ik, parlaklik; hara-

ret.
Tab': Tabiat, huy.
Tab'an: Tabiat itibariyle.
Tabakat: Tabakalar.
Tabakatii'1-arz ilmi: Jeoloji.
Taban: I§ikh, parlak.
Tabayi': Tab'lar; tabiatlar; (dort) tabiat.
Tabh: Pisjrme, kaynatma.
Tabh-i taam: Yemek pisjirme.
Tabi': Uyan, boyun egen, bagli kalan, birinin

emri altinda bulunan.
Tabib: Doktor.
Tabib-i hazik: Usta, isjnin ehli doktor; hakf-

kf mursjt.
Tabii, tabiiyye: Tabiata mensup, tabiatla ilgi-

li.
Tabiiyyun: Tabiatgilar.
Ta'bir: Yorumlama.
Tabi§: Parlayi§, panldayi§.
Tabl: Davul.

Ta'cil: Acele ettirme, one aldirma.
Ta'cin: Hamur yapma, yogurma, hamur hali-

ne getirme.
Tacin Tiiccar.
Ta'dad: Sayma.

Ta'did: Sayisini arttirma, gogaltma.
Tadlil: Dalalete diisurme, dogru yoldan gikar-

ma.
Tafassul: Fasillara aynlma, tafsil edilme, bo-

lumlenme.
Tafazzul: Faziletli olma; ustiin olma, iistun-

luk.
Tafdil, Tafzil: Ustiin tutma, daha faziletli ad-
detme, ustiinluk verme.

<^&=

LUGATgE

Ta'fin: Taaffun; guriiyiip kokma, kotu koku

gikarma.
Tafsilen: Tafsil itibariyle, tafsflf olarak, mu-

fassal olarak, teferruath olarak.
Tagi: Tugyan eden; asi, azgin.
Tagttt: Kayiptan haber veren buyucii; §eytan;

put.
Tagayyiir, Tegayyiir: Degi§me, ba§kala§ma.
Tagdiye: Gidalandirma, besleme, gida verme.
Taglit: Yaniltma; yanlismi gikarma.
Taglitat: Yaniltmalar.
Tagyib: Gaib olma; kaybolma, kaybetme.
Tagyir: Degistirme.
Tahaddiis: Hadis olma, sonradan ortaya gik-

ma.
Tahaffuz: Kendini muhafaza etme, koruma;

korunma, sakinma.
Tahakkuk: Gergeklesme; tahkik suretiyle el-

de etme, hakikatine eri§me.
TahalK: Siislenme.
Tahalluk: Ahlaklanma.
Tahallus: Halas bulma; kurtulma.
Tahalliif: Degi§me, degisjk olma, ba§ka tiirlu

olma; geride kalma, arkada kalma; uygun

gelmeme.
TahaMl: Halel bulma, bozulma; araya glrme,

niifuz etme.
Tahalliil: Hulul etme, girme.
Taharet: Temizlik.

Taharri: Arama, arastirma, arasnnlma.
Tahassun: Mudafaa igin kaleye gekilme, is-

tihkama gekilme.
Tahassiil: Hasil olma, netfce olarak ortaya

gikma.
Tahassiir: Hasret gekme, istedigi §eyi ele ge-

giremedigi igin iizulme.
Tahattur: Hatirlama.
Tahattut: Qizgi gizme, plan gizme.
Tahawiil: Bir halden baska bir hale girme,

degisme.
Tahayyiir: Hayrete dusme, hayranlik.
Tahayyuz, Tehayyuz: Yer tutma, mekan i§-

gal etme.
Tahdid: Hudut tayin etme, simrlama.
Tahdis: Bahsetme, soyleme.
Tahfif: Hafifletme; yiikunu azaltma.
Tahir, tahire: Temiz.
Tahiyyat: Selamlar; namazda okunan "et-

Tahiyyatu" duasi.

Tahkik: Gergeklegtirme; gergegini, hakikatini
aragtirma; hakikatini ele gegirme, hakikat
ve ashna erme.

Tahkikan: Gergekten.

Tahlfl: Analiz.

Tahlis: Kurtarma.

Tahlit: Kanstirma.

Tahmid: Hamdetme.

Tahmik: Ahmak oldugunu soyleme.

Tahmfl: Yttk yukleme.

Tahric: Cikarma; Hz. Peygamber'in hadfsini
kitabmda riyayet etme.

Tahrif: Degi§tirme, bozma.

Tahrik: Hareket ettirme.

Tahrir: Yazma.

Tahris: Hirslandirma.

Tahriz: Kiskirtma.

Tahsiyn: Kale gibi saglamlastirma.

Tahsfl: HSsil etme, ele gegirme, elde etme;
ogrenme.

Tahsin: Guzellestirme; giizel bulma, takdir et-
me.

Tahstnen: Guzel bulup takdir ederek; bege-
nerek.

Tah§iye: Hasjye yapma, not dugme.

Taht: Alt.

Tahvff: Korkutma.

Tahyfl: Hayal ettirme, hayal ve fikre getirme,
tahayyul.

Tahzir: Sakmdirma, men' etme, yasaklama.

Tai': Mat eden boyun egen.

Taib: Tovbe eden.

Taife: (Mutasawif vs. gibi bir meslege men-
sup) topluluk.

Taiin: Tai'ler; itaat edenler.

Tain, taine: Ayiplayan, kusur goren; iftira
eden.

Tak: Kubbe, kunbet.

Takalltib: Baska bir kaliba girme, degisme,
donme, gevrilme.

Takalliis: Kasilma, biizulme, sertle§me.

Takarriib: Yanasma, yakinlik, yakinlasma.

Takavvi: Kuwetlenme.

Takayytid: Kayitlanma; bir kayit ile bagli ol-
ma, baglanma.

Takaza, Tekaza: Talep, istek.

Takbih: Kabih gdrme.

o^^

MESNEVl-t §ERtF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVl-6

Takbil: Opme.

Takdir: Kiymet bigme; bir deger tayin etme.

Takdis: Mukaddes kilma; temiz ve arf kilma;

Cenab-i Hakk'i zatina layik olmayan §ey-

lerden tenzih etme.
Taklib: Kalbetme; gevirme, dondurme, degig-

tirme.
Takrib: Yaklastirma.
Takrir: Anlatma, anlati§; yerlestirme; sag-

lamlasurma.
Taksim: Bolme, kisimlara ayirma.
Taksir: Bir §eyi eksik veya kusurlu yapma,

bir §eyi yapabilecekken yapmama; kusur

etme; kusur, sug; kisaltma.
Taktir: Damla damla akitma, dokme; damit-

ma, imbikten gekme.
Takyid: Kayit ve §arta baglanma, mukayyed

kilma ("itlak"inziddi).
Talakat: Guzel konu§ma, duzgiin soz soyle-

me; giiler yiizluluk.
Taleb: Isteme, istek, arzu.
Taleben: Talep ederek, isteyerek.
Talih, taliha: Yaramaz, faydasiz, kotu.
Tali': Tulu' eden; dogan; talih, kismet.
Talib: lsteyen, murid, talebe.
Ta'lik: tlistirme, baglama, asma, takma, tesbit

etme.
Ta'lim: Ogretme, ilim verme, bildirme.
Ta'm: Yeme; tad, lezzet, zevk.
Tama': Doymazhk, aggozliiluk; hirs.
Ta'mik: Derinlestirme; esasina varacak §ekil-

de inceleme.
Ta'mim: Umumilestirme.
Tamm, tamme: Eksiksiz, noksansiz, tarn,

butiin; olgun, mukemmel.
Tammu'l-hilka: Hilkati tarn; yaratih§i tarn ve

mukemmel olan.
Tammu'1-a'za: Uzuvlan, organlan tarn olan.
Ta'n: Ayiplama.

Tar u pud: Qozgu ve atki, an§ ve argag.
Tar: tplik; dokumada uzunluguna atilan iplik.
Tarab: Sevinglilik, §enlik, coskunluk.
Tarab-engiz: Nes/e veren, costaran.
Tarac: Yagma, talan; yagma etme.
Tarafeyii: lki taraf.
Tarassud: Gdzetme, gozleme.
Tarattub: Rutubetlenme.
Taravet: Tazelik.

Tard: Kovma, siirme, uzaklasurma.
Tareyan: Tan olma; anz olma, ansizin ortaya

gikma.
Tarfetu'1-ayn: Bir goz agip kapama muddeti.
Tarh: gikarma.

Tarh-i kibir: Kibri gtkanp atma.
Tank: Geceleyin parlayip hemen kaybolan

isik; sabah yildizi.
Ta'rff: Ogretme, bildirme, tanitma; tarif.
Tart olmak: Anz olmak; ansizin ortaya gik-

mak.
Tarik: Yol.

Tariyyat: Ansizin gelen §eyler (bela vs.)
Tarrar: Yankesici.
Tarz: §ekil, yol, suret.
Tarziye: Radiyallahii anh, anhiim... (Allah

ondan, onlardan razi olsun!) duasini sby-

leme.
Tasaddi: Giri§me, basjama, te§ebbus.
Tasadduk: Sadaka verme.
Tasaddur: Ba§ koseye oturma, en baste otur-

ma.
Tasallut: Musallat olma; satasma; hiikmu ve

tasarrufu altina alma.
Tasalliib: Katila§ma, sertle§me.
Tasannu': Yapmacik.
Tasannuan: Yapmacikli olarak, gSsteris, ya-

parak.
Tasarruf: Idare etme, kullanma; sahip ve ma-

lik olma.
Tasarrufat: Tasarruflar.
Tasa'ud: Yukan yukselme; buharla§ip yiik-

selme.
Tasawur-pezir: Tasawur kabul eden; ta-

sawur edilebilir.
Tasfiye: Saflasnrma, temizleme, anndirma.
Tashih: Diizeltme.
Tasbihat: Tashihler; duzeltmeler.
Tashih-i niishateyn: lki nushayi sahih kil-
ma; iki nushayi karsUashrma.
Tasi': Dokuzuncu.
Tas'id: Yukan gikarma; isitarak buharlastir-

ma.
Taslit: Musallat etme; hakim kilma, tasarru-

funa alma.
Tasnf: Yapma, uydurma, yakisnrma.
Tasnifat: Tasnifler; tasnif edilmis. eserler.
Tasrif: Tasarruf etme, idare etme, (fiil) gek-

<¥$$&>

LUGATQE

Tasrir: Sizildama, sizildanma, inleme sesi; gi-

cim vs. gibi ses.
Tastir. Satir haline koyma-, yazma.
Tatahhur: Temizlenme.
Tatbik: Uydurma, yaki§tirma; kar§ila§tirma,

mukabele, mukayese; uygulama.
Tathfr: Temizleme.
Ta'til: Durdurma, faaliyetten alikoyma-, muat-

tal kilma, nefy etme, yok sayma; Allah'in

sifatlanni nefy etme.
Ta'tll-i §eriat: §er'i hiikiimleri yok sayma.
Tatlik: Bosama.
Tatvll: Uzatma.
Tatyib: Ho§nut etme, gonliinu alma, iyi dav-

ranma.
TatyTb-i hatir: Gonliinu alma.
Tav': Gonullii olarak yapma ve itaat etme.
Tav'an*. Isteyerek, gonullu olarak.
Tavassut: Aracihk etme; vasatta, ortada bu-

lunma.
Tavazzuh: Vuzuh kazanma, vazih olma;

agiklanma.
Tavil: Uzun.
Tavile: Ahir, tavla.
Tavr: Hal, durum; Fr.: Modalite.
Tavran-ba'de-tavr: Bir tavirdan bir tavra,

bu tavirdan sonra ba§ka bir tavra.
Tavsit: Vasita kilma; araci kilma, vasat kilma.
Tavtie: Anlatilacak §eyi destekleyecek §ekilde

onceden bazi §eyleri soyleme.
Tavzih: Agiklama, vazih kilma.
Tayaran: Ugma.

Ta'yib: Ayiplama; ayipli ve kusurlu hale koy-
ma.
Ta'yin: Belirli kilma, belirtme.
Ta'yin: Tayin, erzak, mai§et.
Ta'yib-i serine: Gemiyi kusurlu hale koyma,

delme.
Tayyib, tayyibe: Guzel, iyi, ho§, faziletli, te-

miz.
Tayyib: Guzel, ho§, iyi, faziletli.
Tayyibat: Tayyibler; iyi ve ho§ §eyler; terte-

miz kadinlar.
Tazarru': Tevazu ile yalvarma.
Ta'zTb: Azap verme, eziyet etme.
Taziyane: Kirbag, kamgi; vasita, sebep.
Ta'ziye: Ba§ sagligi dileme.

Teaii: Yukselme, ululanma.

TeSmi: Gormeme, kor olma; gormez gibi dav-

ranma.
Teazzuz: Aziz olma, kudret ve iistunluk.
Tebadiir: Ansizin akla gelme.
Tebahhur: Buharlasma.
Tebahhurat: Buharla§malar.
Tebaiyyet: Tabi olma; uyma.
Tebaud: Uzaklasma.
Tebdil: Degi§tirme, ba§ka bir hale koyma.
Tebeah: Tabi olarak, uyarak.
Tebeddiil: Degisme, ba§ka bir hale girme.
Tebelliig: Anlayip alma, kabul etme.
Teberriid: Soguma.
Tebewiil: l§eme.

Teb'td: Uzakla§tirma, uzaga surme.
Teb'iz: Pargalanna ayirma, kisim kisim ayir-

ma, pargalara bolme.
Teb§ir: Mujdeleme.
Tebyin: Beyan etme; agiklama.
Tebzir: Sagma, sagip savurma.
Tecavuz: Otesine gegme, a§ma; ileri gitme.
Tecdid: Yenileme.
Tecdid-i vuzu': Abdest yenileme.
Teceddiid: Yenilenme, yeniden olma, taze-

lenme.
Tecelli: Goriinme, zahir olma; zuhur.
Tecemmul: Guzelle§me; siislenme, siis.
Tecerriid: Mucerred olma, tecrid edilme-, so-

yulma.
Tecezzi: Ciiz' ciiz' olma, cuz'lere aynlma, bo-

liinme, pargalanma.
TechH: Cahilligini ortaya koyma, cahil oldu-

gunu soyleme.
Tecliye: Cililama, cila verme.
Tecrid: Mucerred kilma; soyma.
Tecrih: Cerh etme; yaralanma; curiitme, red-

detme, kabul etmeme.
Tecrim: Suglama, cezalandirma.
Tecriibeten, Tecribeten: Tecriibe ederek, si-

nayarak, deneme yoluyla.
Tecsim: Cisimlendirme, cismanfle§tirme,

maddf bir viicut verme.
Tecvif: Oyma, oyuk hale koyma; oyuk yer,

bogluk, igi bo§ olma.
Tecviz: Caiz gorme, cevaz verme; miimkiin

gdrme.
Teczie: Cuzlere ayirma, pargalama, parga par-

nqp?

MESNEVf-1 §ERfF §ERHl / XIII. CtLT • MESNEVl-6

ga bolme.
Tedabfr: Tedbirler, gareler.
Tedabur: Arkasini dbnme.
Tedarik-i lafz: Soz arasnnp bulma, soz yeti§-

tirme.
Tedbir: idare etme; yonetme; tasarruf etme,

kullanma; gare, yol.
Tedbirat: Tedbirler.
Tedebbur: Bir seyin sonunu, hakikatini dii-

§iinme.
Tederriic: Derece derece ilerleme.
Tederriis: Ders alma, ders alarak okuma.
Te'dlb: Edeblendirme, terbiye etme.
Te'dib-i nflfus: Nefisleri terbiye. etme.
Tedkikat: Tedkikier; incelemeler, arasjtirma-

lar.
Tedlis: Asil durumunu gostermeyip saklama;

saklama, ortme; aldatma, hile.
Tednis: Kirletme.
Tedtic: Dereceleme; derece derece Uetfleme,

ilerletme; azar azar hareket etme.
Tedricen: Derece derece; yavas, yava§.
Tedrici: Derece derece; yavas. yava§.
Tedris: Ders okutma; ogretim.
Tedvir: Ddndiirme, gevirme, degirmi, yuvar-

lak §ekle sokma.
Teemmxil: Etraflica diisunme.
Teenni: Yavas. hareket etme, yavashk; dik-

katle ve acele etmeden davranma.
Teessiir: Tesirlenme, bir tesfri kabul etme.
Teewiih: Ah etme, inleme.
Teewul: Te'vil edilme.
TeeyyM: Te'yfd olunma; kuwetlenme, des-

teklenme; saglamlasma.
Tefahhus: Arasorma, soru§turma, inceleme.
Tefahhusat: Tefahhuslar; inceleyip ara§tir-

malar.
Tefahiir: Ogunme.

Tefakkud: Arayip soru§turma, ara§tirma.
Tefasil: Tafsiller.
Tefasir: Tefsfrler.

Tefattun: Idrak, anlama, -kavrama.
Tefaviit: Farkli olma, degi§ik olma; fark,

farkklik.
Tefazul: Daha faziletli olma, iistiin olma;

farkli olma; iistunluk; daha fazla olma, zi-

yadelik.
Tefazzul: Fazil, faziletli olma; iistunluk, us-

tiin olma.
Tefetxug: Farig olma; kurtulma, vazgecme.
Teferruk: Farkli olma, farkhlasma, aynlma.
Teferriic: Agilma, ferahlama; gezintiye gik-

ma, gezinti.
Teferriid: Tek olma, yalniz kalma; benzersiz

olma.
Teferriis: Firasetle anlama, derinligine kavra-

ma, 'diisunerek dogru bir §ekilde anlama,

sezme.
Tefessiid: Fesada ugrama; bozulma, yok ol-
ma.
Tefessiih: Curiime, kokusma.
Tefewuk: Fevkinde olma; ustun gelme, iis-

tiui olma.
Tefluym, Tefhim (Hi ile): Buyiik sayma,

ululama, tazim etme.
Tefhim (He Ue): Fehm ettirme; anlatma, bil-

dirme.
Tefnd: Ferd kilma, tek kilma.
Tefrtd-i vticud: VarligL ferd (tek) kilma.
Teftik: Ayirma, secme; farkli kilma, farkli ol-
ma; "fark" ve "tefrika" haline koyma,
Tefrika: Farkli olma, fark; aynhk; aynlma;

ikilik, gokluk; "Cem' ve "cem'iyyet"

mukabili.
Tefrit: Ortanin asagisinda a§in gitme (ifratm

ziddi), gokazyapma.
Tefti§: Sorup arastirma, inceleme, muayene

etme.
TeMz: Havale etme, uhdesine verme.
Tegabiin: Bifbirini aldatma, aldanma.
Tegaful: Gormemezlikten -gelme, goz yum-

ma.
Teganni: (Musikf eseri) okuma, soyleme.
Tegawut: Biiyuk abdestini yapma.
Tehabbiiben: Sevgiden dolayi, sevgi eseri

olarak.
Tehaddiis, Tahaddus: Hadis olma; sonra-

dan meydana gelme.
Tehalliif: Muhalif olma; uygun olmama, de-

gi§iklik gosterme.
Tehewur: Ofkelenme.
Teheyyii': Hazirlanma.
Tehi: .Bo§, bosuna.
Te'bir: Geriye birakma, sonraya birakma, ge-

ciktirme, gecikme.
Tehiyye: Hazirlama.

*£»>

LUGATgE

Tehlfl: "La ilahe illallah" deme, kelime-i tev-

hfdi soyleme.
TehzTb: Islah etme, diizeltme, temizleme.
Tekabul: Miitekabil olnta;< kar§i kars/iya olma,

kargilikli olma.
TekaKfi Teklifler; mukellefiyetler, sorumlu-

luklar.
Tekalliib: Ba§ka bir kaliba girme; degi§me;

donme, gevrilme.
Tekamiilat: Tekamtiller, o!gunla§malar;

geli§meler.
Tekarir: Takrirler; anlatmalar, yazih bildirme-

ler.
Tekarriib: Yaklasma.
Tekasiif: Kesifle§me; yogunlasjna.
Tekasiil: Tenbellik etme, tenbellik, ilgisizlik.
Tekayyiid: Kayidlanma; bir kayit ve §arta

baglanma, mukayyed olma, mutlak olma-

ma.
Tekaza, Takaza: Talep, istek;
Tekbire-i ihram: Namaza basjarken ahnan

iftitah tekbfri.
Tekebbiir: Kibirlenme; buyiiklenme.
Tekeffiil: Kefll olma.
Tekelliif: Zorlama, yapmacik, ozenti.
Tekelliim: Konu§ma.
Tekessiir: Qogalma.
Tekewiiu: Olma, olusma, var olma, meyda-

na gelme.
Teklif: Miikellef kilma; yapilmasini isteme,

yukumlii kilma.
Teklif-i ilahi: Allah'tn kuldan yapmasmi is-

temesi, yukiimlii kilmasi.
Tekmil: Kemale erdirme; tamamlama, bitir-

me, olgunlasttrma.
Tekmil-i niifus: Nefisleri kemale erdirme.
Tekrir: Tekrar etme, tekrarlama.
Teksfr: Kesir kilma; gogaltma.
Tekvin: Viicuda getirme, var etme, yaratma.
Tekzib: Yalanlama.
TelafT-i ma-ffit: Elden kaginlan §eyi kar§ila-

ma; kaybedilen §eyi telaff etme.
Telaki: Miilaki olma; kavu§ma.
Telakkf: Alma, kabul etme; ogrenme.
Telattuf: Latif olma, Iatiflesme; lutf ile mu-

amele etme.
Telbis: Suret-i haktan goniniip aldatma, hile

yapma, supheye siiriikleme, kan§tirma;

bir §eyi oldugundan ba§ka gosterme.
Telebbtis: Giyme, giyinme.
Telef: Yok etme, oldiirme; bos, yere harcama.
Telewiin: Renkten renge girme, renk degi§-

tirme; kararsizlik; temkfn halinin ziddi.
Telezziiz: Lezzet alma.
TelSk: Birlestirme, toplayip bir araya getirme.
Telhis: Hiilasa etme, hulasa.
Te'lif: Uzla§tirma, bagda§tirma ; ban§tirma ;

toplama.
Telkih: A§ilama, a§i yapma.
Telkin: Soz soyleyip anlatmak, ogretmek.
Telkinat: Telkinler:
Telvin: Renk verme boyama, salikin bir hal-

den bir hale girmesi, degismesi; ziddi;

Temkfn.
Temasiil: Benze§me, benzeyi§.
Tema§a-gah: Tema§a yeri.
Tema§a-ger: Tema§a eden-, seyirci.
Temdid: Uzatma.
Temeddiih: Kendi kendini medh etme, ogiin-

me.
Temeddiihan: Temeddiih olarak.
Temekkun: Mekan tutma, yerle§me.
Temelluk: Miilk edinme, kendine mal etme,

sahip olma.
Temelluk: Yaltaklanma.
Temenniyat: Temenniler.
Temessiil: Bir gekil ve surete girme, cisimlen-

me; benze§me.
Temettu': Kar etme, kazanma; kar, fayda.
Temewiic: Dalgalanma.
Temewxicat: Temewiicler; dalgalanmalar. ,
Temeyyuz: Farkli olma, farkhlasma, farklilik,

aynlma.
Temhid: Bildirme; yaygiyi yayma; bir §eyi

diizeltme, isl&h etme; bir eesjt onsoz.
Temlik: Miilk olarak verme, miilk sahibi et-
me.
Temsil: Bir suret ve §ekle buriindurme; ben-

zetme; ornek verme; sembolle soyleme,

sembol.
Temyiz: Ayirma, tefrik etme, aynlma.
Ten: lnsan viicudu, govde, beden.
Tena'um: Nfmetlenme; nfmet iginde yasama.
Tenahi: Sonu olma, son bulma, bitme.
Tenakus: Azalma, eksilme.
Tenakiir: Birbirine yabanci olma, birbirini ta-

*$$&>

MESNEVl-t SERIF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6 <

mmama.

Tenasur: Yardimlasma.

Tenasiih: Ruhun bir bedenden diger bir bede-
ne gegmesi.

Tenasiil: Dogup ureme, tiireme.

Tenasiil-gah: Ureme yeri.

Tenaviil: Alip yemek.

Tenazur: Birbirinin karsjsinda olma, birbirine
mukabil olma.

Ten-diirust: Saglam vucudu, saglam.

Tenemmiiv: Geli§ip biiyume.

Tenewii': Nevilenme; gesjt ge§it olma, degi-
sjk olma.

Tenewii'-i emakin: Mekanlann degisjk ol-
masi.

Tenewii'-i evza': Vaz'lann, durumlann de-
gi§ik olmasi.

Tenewii'-i ezman: Zamanlann degisjk ol-
masi:

Tenezziih: Gezinti; nezih olma, temiz ve pak
olma.

Tenezziih-gah: Gezinti yeri.

Tenezziil: lnme; alcalma.

Tenezziilen: tnerek, inmek suretiyle.

Tenezziilat: Tenezzuller.

TenRr: Nefret etttrme.

Tenfis: Nefes verme, nefesi disan verme, ne-
feslenme, nefesini teneffus etme.

Tenfiz: Nafiz kilma; hukmunii yiirutme ve
yerine getirme.

Ten'ini: Nfmetlendirme, nimet verme.

Te'nis: Unsiyet verme, ah§tirma.

Ten'it: Sifatlandirma, tavsff etme.

Tenkir: Tamnmayacak hale getirme; bir keli-
meyi nekre yapma, yani harf-i tarifsiz ha-
le getirme.

Tenvi*: Nevilendirme, nevilere ayirma.

Tenvtr: Nurlandirma, aydinlatma.

Tenzih: Noksan ve cjrkinlikten berf kilma; Al-
lah' 1 her turlu noksanlardan ve yaratil-
misjann vasifianndan berf kilma.

Tenzihen: Tenzih olarak, tenzih suretiyle.

Tenzih Tedrfci olarak indirme, parga parca in-
dirme.

Ter ii taze: Yas, ve taze.

Teracim: Terciimeler.

Teracim-i ahval: Hal tercumeleri; biyografi-
ler.

Terakki: Yiikselme; ilerleme.
Terakkiyat: Terakkiler, ilerlemeler.
Terbiye-kerde: Terbiyesi altmda bulunmu§,

terbiye edilmi§.
Tercih-i bila-mureccah: Kendisine tercih

edilen olmaksizin tercih etme; sebepsiz

tercih, sebepsiz ustun tutma.
Tereddud-amiz: Tereddiidle kan§ik; tered-

dudii; kararsiz, kararsizlik veren.
Terehhiib: Rahib olma, ruhbanlik.
Terekkiib: Murekkep olma; kan§ip birlesme.
Terekkubem Terekkup ederek, birle§erek.
Terettiib etmek: Ait olmak; alakadar etmek,

du§mek; gerekmek.
Tergib: Arzu ettirme, isteklendirme.
Terkib: Birlegtirme; sentez.
Terkim: Yazma, isaretieme.
Tersan: Korkan, korkak.
Tersim: Resm etme, resmini yapma; §ekil

verme.
Tesamum: Sagirmis, gibi davranma duyma-

mazhktan gelme.
Tesanif: Tasnif edilen eserler, kitaplar.
Tesavi: Miisavf olma; esh olma, esjtlik.
Tesbih: Allah'i imkan alemine ait nitelikler-

den tenzih ve takdis etme; "Subhanallah"

deme.
Tesbihan: Tesbih suretiyle, tesbih olarak.
Tesbihat: Tesbihler.
Tese'iil: Isteme, dileme, ditenme.
Tesefful: Asagi inme, asagi olma.
Teselsiil: Zincirleme gitme, zincirleme.
Tesettiir: Ortiinme, gizlenme.
Teshif: Aklimn az oldugunu soyleme.
Teshil: Kolaylasttrma.
Teshin: Isitma.

Teshir: Miisahhar kilma, emrine amade kil-
ma; emrine alma, boyun egdirme.
Te'sirat: Te'sirler.
Tes'id: Mes'ud kilma.
Teskin.- Sakin kilma, yatiswma.
Teskin-i at§: Susuzlugu yatisurma.
Teslik: Seyr u suluk yaptirma; yola koyma.
Teslim: Selam verme, selamet dileyerek dua

etme.
Teslimat: Teslfmler; selam vermeler; selamet

dileyerek dua etmeler.
Tesmiye: Isimlendirme.

cs^p^

LUGATQE

Tesniye: lkileme, iki kilma; ikili olma; iki, iki-

lik.
Tesviye*. Duz etme; diizgim yapma, diizelt-

me.
Tesviye-i cidan Duvann diizeltilmesi.
Te§ a'ub: §ubelenme, §ubelere aynlma, kolla-

ra aynlma.
Te§bih: Benzetme,- Allah'i yaratilmi§lara ben-

zetme.
Te§did: §iddetlendirme, §iddet ve kuwet ver-

me; artirma.
Tegebbiihen: Benzemeye cah§arak, benzeye-

rek.
Te§ebbiis: Yapi§ma, giri§me.
Te§eddiid: §iddetlenme, artma.
Te§ekkiilat: Tesekkiiller; meydana gelisjer,

sekillenmeler.
Te§ettiit: Parcalanma, dagilma.
Te§ewii§: Karmakan§ik ve daginik olma, ka-

n§ikhk.
Te§mi': Bal mumuna batirma, mumlama.
Te§mil: §amil kilma, sumuiune alma; yayma,

icme aldirma.
Te§ milen: Te§mtl ederek; §umulune alarak.
Te§ne: Susami§, istekli, arzu eden.
Te§negan: istekliler.
Tegnelik: £ok istekli olma.
Te§nt': Ayiplama.
Te§n': §enat koyma.
Te§rif: §ereflendirme, §eref verme.
Te§rih (ilm-i...): Anatomi.
Te§rihan: Anatomi limine gore.
Te§rik: Ortak kilma; §irk ko§ma.
Te§v?§: Kanstirma, bulandirrna? kan§iklik, ig

kan§ikligi.
Te§vi§at: Te§vf§ler.
Tetali: Pe§ pe§e olma; araliksiz birbiri ardin-

dangelme, tetabu'.
Tetebbu': Inceleme, genis, bilgi edinme.
Tetemmiim: Tamamlanma.
Tetmimen li'1-faide: Faydah olan bu kismi

tamamlama olarak.
Tevabi': Tabi olanlar; bir merkeze bagk olan-

lar; peykler, uydular.
Tevafuk: Uyma, uygun gelme.
Tevaggul: Bir i§le ugra§ma.
Tevahhu§: Yalmzliktan korkma, urkme.
Tevakki: Sakinma, gekinme, korunma.

Tevakku'-. Bekleme, umma, arzu etme.
Tevakkuf: Durma, bekleme; bagh olma; bir

konuda hukiim ve kanaatini belirtmeme.
Tevali: Birbiri arkasindan gelme, pe§ pe§e

gelme, devam etme.
Tevaliid: Dogma.
Tevarih: Tarihler.
Tevariis; Mfras yoluyla eline gecme; miras

yoluyla birinden digerine gecme.
Tevatur: Pek cok kimse tara&ndan rivayet

edilme.
Teva'ud: Vafd etme; cezt ile korkutma, tehdit

etme.
Tevazzu': Vaz'edilme, konulma, konulu§.
Tevbih: Tekdtr, azarlama.
Tevcih: Yoneltme.
Tevdi': EmSnet etme.
Tevecciih: gevrilme, yonelme, dogrulma; gu-

ler yiiz ve yakinlik gosterme.
Teveddud: Sevgi, dostluk.
Tevehhiim: Vehm etme; var zannetme.
Tevehhiimat: Tevehhumler; vehm etmeler;

var zannetmeler.
Tevelli: Idare etme, yonetme; idaresini yiik-

lenme, yonetimini uzerine alma.
TeveUiid: Dogma.
Tevessu't Genisleme.
Tevessuk etmek: Vesika ile isbatlanmak.
TevIRk: Muvank ve mutabik hale getirme, uy-

durma; Allah'in muvaffak kilmasi; ilahi

yardim ve hidayet.
Tevfir: Oogaltma, arnrma; cokluk.
Tevfir-i akil: Akil coklugu.
Tevhid: Bir kilma, birleme, biriestirme.
Te'vfl: Bir ayeti zahir ve acik manasindan

baska bir mana ile tefsir etme; yorumla-

ma; aslf manayi elde etmek icin yorum

yapma.
Te'vilat: Teviller; yorumlar.
Tevkf: PMisah fermam, buyrugu.
Tevkfat: Tevkfler; fermanlar.
Tevktl: Vekil kilma; havale etme.
Tevkir-i kebir: Buyiik olam ululama, biiyuge

saygi gosterme.
Tevlid: Dogurma; meydana getirme.
Tevlid-i misl: Benzerini meydana getirme.
Tevsi': Genistetme.
Tevsim: tsimlendirme, ad koyma.

^

MESNEVl-t §ERlF §ERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6

Tevsit: Vasita kilma, araya koyma; ortalama,
vasat kilma.

Tewab: (Esma-i husnadan) Tovbeleri pek
gok kabul edici; kullanna tovbe imkani
veren; tovbe edenleri bagi§layan.

Teyakkun etmek: lyice bilraek, kesin olarak
bilmek.

Teyakkuz: Uyaniklik, dikkatlilik.

Teyh: Hayran olma, hayret.

Te'yid: Kuvvetlendirme, saglamla§tirma, des-
tekleme, dogrulama.

Tezahiir: Zuhura gelme, zahire gikma, mey-
dana gikma.

Tezayiid: Ziyadele§me; artma, gogalma.

Tezebziib: Kararsizhk, tereddiid.

Tezehhiid: Dunyadan yiiz gevirme, zahidlik
etme, ibadet etme.

Tezekkiir: Hatirlama.

Tezelliil: Kendini hor ve hakfr gbsterme, al-
galma, kugulme.

Tezeyyiid: Artirmaya, gogaltmaya gayret et-
mek.

Tezeyyun: Siislenme; sus.

Tezeyyiinat: Siislenmeler, siisler.

Tezkir: Hatirlatma.

Tezkire: Hatirlati§, dusundurme; padisah ve-
ya basyezir tarafmdan yazilan ferman,
mektup, yazi.

Tezkiye: Temizleme, temize gikarma.

Tezkiye-i nefis: Nefsi kbtiiluklerden temizle-
me-, kendini temize gikarma.

TezlTl: Zelil etme, algaltma.

Tezvtr: Yalan kan§tirma ; hile ve yalan kul-
lanma; yalan dolan; kovuculuk yapma,
arabozuculuk yapma.

Tezyid: Ziyadele§tirme, artirma.

Tezyif: May etme.

Tezyin: Siisleme.

Tiba': Tabfatlar; yaratili§lar.

Tibaat: Kitap basma.

Tibb: Tabiplik, hekimlik.

Tifl: Qocuk.

Tiyb: Giizel koku, guzel kokulu §ey; ho§, ho§-
nud.

Tiyn, Tin: Qamur, balgik.

Tiynet: Yaratih§, tiynet.

Tiyneten: Tiynet bakimindan.

Tiyn-i Iazib: Yapi§kan gamut.

Tilmiz: Talebe.

Timar: Yara bakimi, tedavi; bakim.

Timsal: Suret, resim; sembol.

Tiryak: Panzehtr.

Tiz: Keskin; sik; tez, gabuk.

Tiz-fehm: Anlayi§i sur'atli; gabuk anlayan.

Tufeyl: Dalkavuk.

Tufuliyet: Cocukluk, kugukluk.

Tugyan: Tashnhk, azginlik; ilahf emirlere
kar§i gelme.

Tuhme: Mfde dolgunlugu, hazimsizlik.

Tul: Uzunluk, boy; boylam.

Tulen: Uzunluguna; boyca; boylam bakimin-
dan.

Tul-i mufrifc A§m uzunluk.

Tul-i dmn Omiir uzunlugu; omiir boyu.

Tulu': Dogma, dogu§.

Tu'm: Tad, ge§ni; yiyecek, azik.

Tuma'ninet: ttmi'nan, siikun bulma, tatmfn
olma.

Turuk: Yollar, tarikader.

Turuk-i aliyye: Yuce tariklar, buyiik tarikat-
ler. ■

Tuti: Dudu ku§u; papagan cinsinden bir ku§.

Tuyur: Kusjar.

Turab: Toptak.

Tiirrehat: Sagma sapan sozler.

U

Ubudiyyet: Kulluk.

Ubur: Gegme; diger tarafa gegme.

Ucale: Acele yapilan i§; acele yazilan kitap.

Uded: Malzeme, muhimmat, teghfzat.

Udul: Sapma, yoldan gikma, geri donme, vaz
gegme.

Ufkt: Bit yuzeye paralel olan; yatay.

Ufkiyyen: Ufkf olarak, yatay olarak, yere pa-
ralel olarak.

Uffll: Batma, kaybolma, gdriinmez olma; di-
me.

Uhra: DigeT, son.

Uhud-i baide: Uzak ahdler; uzak devirler.

Uhuwet: Kardesjik.

Ukala: Akiller, aktl sampled.

Ukde: Dugum; zor ve kan§ik i§; ig sikintisi.

Ukubet: Cezalandirma, ceza.

Ukul: Akillar.

Ukul-i selime: Akl-i selfmler.

^

LUGATCE

Ukus: Akisler.

UlS: Ilk, ewel, onceki.

Ulema: Alimler.

UlemS-i billah, Ulema-billah: Allah'i bilen

alimler; Allah'la bilen alimler.
Uluf: Binler.

Uluhiyyet: ilahlik, tannhk.
Uliim: ilimler.
Ulum-i mixrewece: Revagta, ftibarda olan

ilimler.
Ulum-i riyaziyye: Matematik ilimler.
Uliiw: Yukseklik, yucelik.
Ulvi, ulviyye: Yiiksek, yiice.
Ulviyyat: ulvi olan §eyler; ulvilikler.
Umk: Derinlik.
Ummal: Amel sahipleri; amiller, mutasarnf-

lar, valiler.
Umran: Mamurluk; bayindir olma; §ehir.
umur: iskr.
Unsur: Miirekkeb, birlesjk isimleri meydana

getiren basit cisimlerin her biri; element,

madde.
Unsuriyyun: Unsura mensup, unsurla alaka-

si olanlar.
Urefa: Arifler; Allah'i pek iyi bilenler;. nakib-

lerden sonra gelen reisler.
urefa-i billah, urefa-billah: Allah'i pek gok

arif olanlar; Allah'la bilenler.
Uruc: Yukan gikma, yukselme, mfrag.
Usat: Asiler; cenab-i Hakk'a asi olanlar, itaat

etmeyenler.
Usret: Zorluk, gugliik.
Ustukuss: Sicaklik, sogukluk, ya§Iik ve ku-

ruluktan ibaret dort tabiat, dort rukun.
Ustukussat: Ustukusslar.
Usturlab: Yildizlann arza nazaran yukseklik

derecesini bulmakta kullanilan alet.
Usui: Asillar.

Usul-i hendese: Geometri metodolojisi.
Utarid: Merkiir.
Uyub: Ayiplar, kusurlar.
Uyun: "Ayn'lar, a'yan; gozler, pinarlar.

t)

Udeba: Edipler; edep sahipleri.
Uftade: Du§kiin, bfgare; a§ik.
Ulu'1-azra:- Nubiivvet ve risalet vazffelerini
biiyiik bir azim ve kuvvetle yerine getiren

peygamberler kin kullanilir. Bunlar: Nuh,
Ibrahim, Musa, Isa ve Hz. Muhammed
peygamberlerdir.

Ulii'l-elbab: Lubb sahipleri; kalp, akil sahip-
leri.

Ulu'1-emr: Emr sahibi.

Ulii'n-niiha: Akil sahipleri.

Umem: Ummetler.

Umem-i maziye: Gegmi§ ummeder.

Umem-i muhtelife: Muhtelif ummetler; ge§it
gesjt ummetler.

Umem-i sabika: Gegmi§ ummetler.

Umem-i salife: Gegmi§, eski ummetler.

UmenS: Emin olan kimseler; emanete ehil
olanlar.

Umera: Emirler; beyler, devleti yonetenler.

Umid-var: Omitli.

Umm: Anne; asil, esas, prensip.

Ummehat-i erbaa: Dort ana; dort esas.

Ummehat-i esma: liahi isimlerin anasi, ana
isimler, asil ve temel ilahf isimler.

Ummet-i merhume: Rahmetle mujdelenmi?
iimmet.

Ummt: Benim annem.

Ummu'l-kitab: Kitabin anasi, esasi, asli.

Umniye: Temennf, limit, istek, niyet,

Unf: §iddet, sertlik, kalabalik.

t)ns: Unsiyet; ali§iklik, yakinlik.

Uns-i billah, Uns-billah: Allah ile unsiyyet.

Unuset: Miienneslik; di§ilik, kadinlik.

unvan: Bashk; isim.

Urcufe: Yalan, uydurma soz.

Usbfliyye: Haftalik dualar, virdler.

Usera: Esirler.

Usniye: Su yosunlan.

Uzn: Kulak.

V

Vabeste:...ebagh.

Vacib: Zarun olan, olmamasi du§unuleme-

yen.
Vacib bi'1-gayr: Ba§kasiyla vacip olan; ba§-

kasmdan dolayi gerekli ve zarun olan.
Vacib bi'z-zat: Zatiyla vacib olan, varligi

kendi zatiyla zarun olan.
Vacibetii's-subut: Siibutu vacip olan; sabit

olmasi zarun olan.
Vacibu'l-viicud: Viicildu vacip olan, varligi

c^p^

MESNEVf-1 §ERfF §ERHl / XIII. ClLT • MESNEVl-6

zarun olan; varhgi kendi zatmdan olup

baskasma muhtag olmayan.
Vacid: (Esma-i husnadan) Var olan, her §eyi

var eden, varhgi kendinden olan; diledigi-

ni istedigi anda yaratan; kendisinden hic-

bir §ey gizlenemeyen..
Va'd: Miikafat verecegine soz verme; soz ver-

me.
Va'd-i imdad: fmdad etmeye soz verme; yar-

dim etme vaadi.
Vafi, vafiye: Yeterli, elverir, tam.
Vahdani: Birlige ait
Vahdaniyyet: Birlik.
Vahi: Bo§, manasiz, bo§una.
Vahib: Hibe eden, bagi§layan, bagi§layici.
Vahid: (Esma-i husnadan) Bir olan, zatinda,

sifatlannda ve iglerinde ortagi, dengi ve

benzeri olmayan, vahdet kendisiyle kaim

olan. *
Vahidiyyet: Vahidlik, birlik.
Vahidii'I-ayn: "Ayn"i tek olan; hakikati bir

olan.
Vahidii'z-zaman: Zamammn yeganesi olan.
Vahime: "Vehim" duyusu.
Vahf: Yabanf, insandan kagan (hayvan).
Vaid: Ceza ile tehdfd etme, korkutma, yildir-

ma.
Vakfiyyet: Vakif durumunda olma.
Vaki', vakia: VukD bulan,- meydana gelen.
Vakia: Gergi, her ne kadar; gergekten.
Vakia: Riiya.
Vakif olmak: Durmak; bir §eyden haberi ol-

mak, bilmek.
Vakten mine'l-evkat* Vakitlerden bir vakil,

herhangi bir vakit.
Vakt-i merhun: Suresi bilinmeyen belirli bir

zaman; bir §eyin gergekle§mesi igin takdir

dilmi§ belirli bir zaman.
Vakt-i zeval: Zeval vakti; ogle vakti.
Vali: (Esma-i husnadan) Mahlukati idare

eden, yoneten.
valid: Baba.
Valide: Anne.

VSlideyn: Valid ve valide; ana ve baba.
Vallahii a'lerrt: Ve Allah en iyi bilir.
Vallahu'1-hadi: Ve Allah hidayet edendir.
VSreste: Kurtulmu§, serbest, rahat, iliskisiz.
VSrid, varide: Gelen; harigten insanin kalbi-

ne gelen §ey; Hak'tan kula gelen feyz, il-

ham.
Varidat: Varidler; ilhamlar.
Varid olmak: Gelmek, eri§mek.
Varis: Mirasgi, kendisine mfras du§en.
Varis: (Esma-i husnadan) Varliklann gergek

sahibi ve varisi olan.
Varta: Qukur, ugurum, tehlike.
Vasat: Orta.

Vasaya, Vesaya: Vasiyetler; tavsiyeler.
Vasil: Eren, eri§en, ulagan.
Vasilan: vasillar; erenler, ermisjer.
Vasilln: Vasillar; erenler, ermi§ler.
Vasi: Bir olunun vasiyetini yerine getirmeye

memur olan kimse; bir yetfmin veya za-

yif, hasta bir kimsenin malini idare eden

kimse.
Vasi': Geni§.
Vasi': (Esma-i husnadan) GenisHk veren,- ge-

ni§ olan; bagi§lamasi ve rahmeti gokgeni§

olan.
Vasiu'r-rahmet: Rahmeti geni§ ve bol olan.
vassaf: Vasf edici, niteleyici, oviicu.
Vaz* etmek: Koymak.
Vaz\ Vazi': Koyma, konulu§; durum, duru§,

tavir.
Vaz'-i yed: El koyma.
Vaz'-i haml: Hamileligin biti§i, dogurma.
Vazaif: Vazffeler.
Vazi': Vaz' eden; koyan.
Vazih, vaziha: Agik, a§ikar.
Vazi': Algak, bayagi.
Veca': Agn, aci.
vecbe: Dii§en bir §eyin gikardigi ses, gurultii;

kaynayan ve siirtunen bir §eyin gikardigi

ses, fikirti; gogiiste meydana gelen fikirti.
Vecebat: Vecbeler; fikiralar.
Vech: Yuz, cebhe, yon, suret, §ekil.
Veche-hu: Onun vechi.
Vech-i mesru': Me§ru §ekil, hukakr bir §ekil;

§erfata uygun suret.
Vech-i §ebeh: Benzeyis, yonii.
Vedud: (Esma-i husnadan) Qok seven; gok

§efkatli, gok muhabbetli, gok sevilen.
Vefa: Kaff gelme, yeti§me ; odeme.
Vefir, vefire: Pek gok.
Vefk: Uyma, uygun gelme, uygunluk.
Vehb: Hibe, bagi§lama, hediye etme.

LUGATQE

Vehbi, vehbiyye: llahi bagis. ile ilgili, Al-
lah' dan olan,

Vehhab: (Esma-i hiisnadan) Cok hibe eden;
herhangi bir hakki olmayana da bol bol
ihsan eden, bagisteyan.

Vehim, Vehm: Ihtimale dayanan zayif bilgi;
duyulara dayanan ciiz'f bilgileri saglayan
giic.

Vehle-i ula: Ilk anda, ilk once.

Vehleten: tlkin, ilk baki§ta, birdenbire, ilk an-
da.

Vekayi': Vak'alar, olaylar, hadiseler.

vekil: (Esma-i hiisnadan) Vekalet eden; ken-
dine siginanlan idare eden; idaresinde hig-
bir kayda ve sarta bagh olmayan.

Veladet, Viladet: Dogum.

Velayat: Velayetier; velilikler.

Vela etmek: Sahiplik etmek, idare etmek, te-
vecciih edip tasarruf etmek.

Veled: Gocuk.

Veled-i tabii: Nikahsiz kadinlardan dogan
cocuk.

Velev: Olsa da, bile, hatta, ister, isterse.

Veli, Veliyy: (Esma-i hiisnadan) Emir sahibi;
muminlerin dostu, seven ve sevilen, yar-
dim edip dostlanmn i§lerini yoneten.

Veliyy-i ni'met: Nimet sahibi; nimet verip
besleyen.

Velvele: Guriiltu, patirti.

Vely: Yaklasma.

Vera: Ote, geri, arka.

Vera': Haram olup olmadigi §upheli olan §ey-
lerlerden sakinma.

Vera-yi zahr: Sirtin arkasi; arka,

Verese: Varisler.

Vesait: Vasitalar.

Vesatat: Vasita olma, aracilik etme.

Vesavis: Vesveseler.

Vesaya: Vasiyetler, tavsiyeler.

Vest', vesta: Geni§, bol.

Vesvas: Vesvese veren; §eytan.

Vezer: Siginak.

Vezn: Tartma.

Vicdan: Bulma-, ig duygu, denlni idrak.

Vichet: Vecih, yon ; zat, hakikat.

Viladet: Veladet, dogum.

Vird: Tarikat ehlinin belirli zamanlarda oku-
duklan dua.

Visal: Vuslat, kavu§ma.

Vitr: Tek.

Vitriyyet: Tek olma.

Vizr: Agirhk, yuk, gunah.

Vukuat: Vaki' olan seyler; olanlar, olup biten

§eyler.
Vukflf: Durma, kalma; anlama, bilgi, bilme,

vakif olma; haberli olma.
Vusul: Vuslat; ulasma, varma, erisme, yeti§-

me.
Vuzu': Abdest.
Viicub: Vacip olma, zarun olma, gereklilik,

zorunluluk.
ViicM: Varlik, var olma; bulunma; beden.
Vucudat: Viicudlar; varliklar.
Vucud-bah§: Viicud bah§eden; varlik veren.
Viicuden: Varlik olarak.
viicud-i elem: Elemin var olmasi.
Viicud-i aynt: Maddeten, cismen var olan

varlik; "ayn" halinde varlik,
Viicud-i zilli: Golge vucut, golge varlik.
Viicud-pezir: Varlik bulan, varlik kabul eden,

varlik kazanan.
Viicud-pezir olmak: Varlik bulmak, varlik

kazanmak, varlik kabul etmek; meydana

gelmek.
Viicuh: Vechler; yuzler.
Vukela: Vekiller.

viirud: Varid olma; gelme, varma, yetisme.
Viis'r Gug t kuwet; bolluk, geni§lik.
Viis'at: GenisHk.
Viizera: Vezirler.

Y

Yabis: Kuru.

Yad-i ahiret: Ahireti anma.

Yakaza: Uyanikhk, uyanik olma.

Yakin: Kat'i, kesin ve suphesiz bilgi; kesinlik,
kat'iyyet.

Yakinen: Kat'f surette; kesin ve suphesiz ola-
rak, kesin bir bilgi halinde.

Yakzan: Uyanik.

Yakzan-i fehm: Anlayi§i uyanik.

Yari: Dostluk.

Yar-§inashk: Dostluk.

Yaver: Yardimci.

Yecuz la-yecuz: Caiz olur, caiz olmaz.

Yed: EI.

G ^^ 3

MESNEVt-1 §ERiF SERHi / XIII. ClLT • MESNEVl-6

Yedeyn: tki el.

Yed-i beyza: Hz. Musa'nin mucize olarak

gosterdigi parlak el.
Yed-i faile: l§leyen el; aktif el.
Yed-i kabile: Kabul eden el.
Yed-i miinfaile: Fiili kabul eden el; passif el.
Yed-i tula sahibi: Qok genis. bilgisi olan.
Yed-i yemin: Sag el.
Yeganegi: Bir olma; teklik, biriciklik.
Yekdiger: Biri otekini, birbirini.
Yeknesak: Tek duzen, degismez,- tutarh, ken-

di icinde ahenkli.
Yekta: Tek, e§siz, benzersiz.
Yemin: Sag el, sag taraf.
Yemm: Deniz.
Yenbu': Kaynak, pinar.
Yesaf : Sol el, sol taraf; zenginlik, varlik.
Yeslr: Kolay, az miktarda.
Yetim: Yalniz, tek, e§siz; yetim.
Yevm: Gun.
Yevme-izin: gun.
Yevmen-fe-yevmen: Giinden gune.
Yevmi: Gunliik, giinde.
Yevm-i ba's: Oldiikten sonra dirilis gunii.
Yubuset, Yubuset: Dort tabiattan biri; kuru-

luk.
Yuhyt ve yumit: Diriltir ve olduriir.
Yubuset: Kuruluk, dort tabiattan biri.
Yiimn: Ugur, bereket.
Yiisr: Kolaylik, rahathk; zenginlik.

Zabit: Zapteden; diizene koyan, cjzen; iki
kolla cah§an (alet): pergel.

Zabt: Tutma, yakalama; kaydetme, not etme.

Zacir: Onleyen, yasaklayan; zorlayan, zorla
yaptiran.

Zad: Azik.

Zad u zahire: Azik ve yiyecek.

Za'f: zaytflik, acizlik.

Za'feran: Safran.

Za'f-i piri: Yasjihktan ileri gelen kuwetsizlik,
acizlik.

Zahib: Giden; bir fikre uyan, kaptlan, benim-
seyen.

Zahid: Diinyadan yuz geviren, dimyaya rag-
bet etmeyen.

Zahife: Suriingen.

Zahil: Unutan, haberi olmayan, ihmal eden.

Zailat: Zail olanlar; sona erenler, yok olup gi-
denler,

Zahir, zahire: Gdrunen, agik, belli, asjkar;
di§, yiiz.

Zahir: (Esma-i hiisnadan) Gorunen, varligin-
da hicbir §iiphe olmayan; varligi her§ey-
den a§ikar olan.

Zahir: Yardimci, arka gikan, destek olan.

Zahir-bin: Zahiri, di§i goren.

Zahiren: Zahirde,- di§ gdruniiste.

Zahir-i kavl: Sozun zahiri, soziin di§ ve agik
manasi.

Zahiri, zahiriyye: zahirle alakali, zahire ait.

Zahiri-i mahz: Sirf zahiri; tarn manasiyla za-
hiri.

Zahir-ter: Daha zahir; daha a§ikar.

Zahr: Arka, sirt.

Zahr-i gayb: Giyabinda, arkasindan.

Zaid, zaide: Ziyade olan; eklenen, artan, lu-
zumsuz, fazla; matematikte: Arti (+).

Zaif, zaife: Zayif, giigsiiz.

Zaifen: Zayif olarak.-

Zaika (kuwe^i...) t Tatma duyusu; tad alma.

Zail, zaile: Zeval bulan; gegip glden, kaybo-
lan, yok olan.

Zair: Ziyaret eden.

Zakir: Zikreden; anan, hatirlayan.

Zakire-i miitefekkire: lnsamn dusunme gu-
cii aklin hiikmiine tabi olursa bu guce
"zakire-i miitefekkire" denir.

Zakire-i miitehayyile: lnsamn dusunme gii-
cu "vehm"in hiikmiine tabi olursa bu gu-
ce "zakire-i mutehayyile" denir.

Zalim: Zulmeden; karanlik olan.

Zaliman: Zalimler.

Zalum: Qok zalim olan.

Zamair: Zamfrler; gizli olan diisunceler, sirlar.

Zaman, Ziman (Dad ile): Kefalet; garanti,
tazmin etme, tazminat odeme, diyet.

Zamime: Ek, Have, ekleme.

Zamir: lnsamn gizli du§uncesi, sakladigi sir;
hatir, gonial, kalp.

Zamm: Katma, ekleme, artirma.

Zanin: Esirgeme, kiskanma.

Zann-i galib: Kuvvedi, ustun zan.

Zarar-dide: Zarar gormu§; zarara ugrami§.

Zarfiyyet: Zarf olma; zarf gibi igine alma.

c $^>

LUGATCE

Zari: Aglayip sizlama.

Zat-i hiive hiive: Kendi kendinden ibaret

olan zat.
Zat-maa's-sifat: Sifatlarla beraber zat.
Zatullah: Allah'm zati; zat-i ilahi.
Zaviye: K6§e, agi.
Zayi' etmek: Kaybetmek.
Zeban.* Dil, lisan.
Zebaniyye: Zebanfler.
Zebh: Bogazlama, hayvam kesme, kurban et-

me.
Zebun: Zayif, giigsuz, aciz.
Zebun-ku§: Kendinden zayifa giicii yeten ve

yiiklenen, diisjuinu ve zayifi ezen.
Zecr: G-nleme, yasaklama; zorlama, sikisnr-

ma.
Zeferat: Zefreler; teewiihler, ah etmeler.
Zehab: Gitme, gidi§; bir dii§unceye uyma, ka-

pilma; zihnen bir yola sapma.
Zehab-i omr: Omrun gegip gitmesi.
Zeharif: Sahte zfnetler, susler, yaldizlar.
Zekavet: Zekilik, gabuk anlayi§.
Zeki, Zekiyy, zekiyye: Zekf; temiz, pak.
Zelfl: Hor, hakfr, algak, asagilanmi§.
Zelle: Kugiik hata ve gunah; siirgme.
Zemim, zemime: Kotiilemen, begenilmeyen;

kotu.
Zemm: Kotiileme.
Zendaka, Zendeka: Zindiklik, dinsizlik, ka-

firlik.
Zen-perest: Kadma tapan.
Zer: Altin.

ZerYEkme, tohum sagma.
Zerka: Gok, mavi.
Zerrafc Zerreler.
Zerrin: Altindan yapilmi§, altin.
Zevahif: Suriingenler.
Zevahir: Zahirler; zahir olanlar, goriinusjer.
Zeval: Zail olma; sona erme, gegme, yok ol-

ma.
Zevat: Zatlar.

Zevat-i kiratn: Muhterem kimseler.
Zevc: Qik; e§.
Zevce: Kadin e§.
Zevceyn: tki zevc; iki e§.
Zevi'l-ihtiram: Saygi sahipleri; saygi deger

kimseler.
Zevk: Tadma; manevf idrak, anlayi§, tecriibe

etme.
Zevkan, Zevken: "Zevk" yoluyla, bizzat ta-

darak, yasayarak, deneyerek.
Zeyl: Etek; kuyruk; ek; son.
Ziddan: Iki zit. Ez-ziddani la-yectemian:

Iki zit bir araya gelemez.
Zilal: Golgeler.
Zill: Golge.

Zill-i memdud: Meddolunmu§, uzatilmis, gol-
ge.
Zillt, zilliyye: Golgeye ait, golge ile ilgili.
Zimn: lg taraf, ig; dolaytsiyla anlatilmak iste-

nen; gizli maksat.
Zmdik: Nur ve zulmet kendilerinden zuhur

eden iki yaraticiya inanan kimse; uluhiyet

ve ahirete inanmayan; munkir, mulhid,

dinsiz.
23-: Sahip.
Ziba: Guzel.

Ziba-endam: Guzel viicutlu, yaki§ikh.
Zi-hakk: Hak sahibi.
Zi-hayat: Hayat sahibi, canh.
Zi-iktidar: Iktidar sahibi.
Zi-kiyem: Kiymetli, degerli.
Zkkiymet: Kiymedi.
Zikr: Anma, hatirlama.
Zikr-i mahal irade-i hall: Mahalli (yeri) zik-

redip halli (0 yere gireni, yerde

bulunam) kasdetme.
Zikrullah: Allah'i zikretme.
Zillet: Hakirlik, asagilik, algaklik.
Zimam: Yular, dizgin.
Zinde: Diri, canh; ding, saglam.
Zindegani: Hayat, ya§ama, yasayi§.
Zinet: Sus.
Zira': Dirsekten orta parmak ucuna kadar

olan bir uzunluk birimi (75-90 cm)
Zi-ruh: Ruh sahibi; canh.
Zi-§an: §eref sahibi, §erefli.
Ziya: l§ik.

Ziyadar: Ziyah, aydin.
Ziya-pa§: Ziya, i§ik sagan.
Zi-zill: Golge sahibi.
Zu, Zii: Sahip.
Zu-fiinun: Fenler sahibi.
Zuhr: Ogle.
Zuhur: Zahir olma, zahir olu§ ; goriinme, or-

taya gikma.

5^^

MESNEVl-t §ERlF SERHt / XIII. ClLT • MESNEVI-6

Zulem: Zulmetler; karanliklar.

Zulm, Zuliim: Bir §eyi konulmasi gereken

yere koymayip ba§ka yere koyma; zuliim.
Zulmant: Zulmete, karanhga mensup, zul-

metle ilgili.
Zulmet: Karanhk.
Zuliimat: Zulmetler; karanliklar.
Zu'ra: Zannetme, zan; yanlis. kanaat.
Zunun: Zanlar.

Zur: Yalan, asilsiz, sahte, uydurma.
Zii'l-ciheteyn: tki cihet sahibi; iki yonlii.
Zii'l-vucud: Vucud, varhk sahibi.
Ziiak: Tatsiz, herhangi bir tadi olmayan.
Ziibde: En segkin, 6z; ozet, hiilasa.
Ziibde-i havassii'l-havfis: HavSssin havas-

smm hulasasi; segkin velflerin segkinleri-

nin en segkini.
Ziicac: Sirga, cam.

Ziihal: Saturn.

Ziihd: Diinyadan yuz gevirme, dunyaya rag-
bet etmeme.

Ziikur: Erkekler.

Ziikurefc Erkek olma; mtizekkerlik.

Zii'l-celali ve'I-ikram: (Esma-i hiisnadan)
Celal ve ikram sahibi.

Zii'l-ftkarat: Omurgahlar.

Zii'l-kuweti'l-metfn: Pek getin kuvvet sahi-
bi.

Zull: Algalma, algaklik, horluk, hakirlik.

Zii'l-viicud: Varhk sahibi.

Ziinnar: Papazlann bellerine bagladiklan ug-
lan sarkik, ipten orme kusak.

Ziinub: Zenbler; giinahlar.

Ziirriyyat: Zurriyetler; nesiller.

Ziiwar: ziyaretgiler; gormeye, ziyarete ge-
lenler.

qsq^o^

SAYFA / SATIR YANL1§

DOGRU

SAYFA /SATIF

YANLIS.

DOfiRU

347/14

iSjr*

<Jjx*

515/30

emr una"

emr una [:uniye]

351/27

jLi. jIjl,

_T* jl-Arf

515/30

una emr"

una [:uniye] emr"

359/11

ixi

s£i vi

523/14

iji r

\jSy

366/14

Oiuf iatji

!Xfl/ ve Tfir <kj|i

523 / 29

<$>

<ui

378 / 22

"huda" (ijjb-)

"huda"' (tU^)

526/5

ouij

OL~. Tj

403/16

mucmemi'dir

muctemi'dir

544/17

tfjjW*

.jjUb

406/31

Bebatu'n-na'§

Benatu'n-na'§

548/24

Uiu^

ui

410/30

S^tjnk'a

S^yyuk'u

555 / 25

'tJUljj

*»JLJijj

434/7

"Tirgf", ( U T»

"TiregT, (,/>)

556/18

^v

v^

434/7

"tirgT [J J

"tiregi" (^-)

557/23

Ji* j

ji* ji

451/18

"hannet" (s^)

"hanne(t)" (aL)

557/23

Aie ^

-^ j'o- 5 '

465/9

"Yaktaki

"Vaktaki

561/6

OJJlj

JJJGlj

465/14

Is^J

fj^j

571/26

larafama

tarafina

476 / 30

gayn

"ayn"i

572 / 25

Jj*>

AT JJ^\i

482 / 13

"Kerbas"

"Kirbas"

573 / 29

Wb

h'h

482 / 25

muhtazann

muhtazann

578 / 23

sifatiyyesine

sifatisine

[:muhtazmn]

578 / 23

efaliyyesine

efalisine

488/8

y- 3-

s*-

590/8

^

J*

493 / 28

eime!

elmel f)Jol sor.'J

593/31

hakiketler

hakikatler

503 / 20

°J^

'^f

604 / 12

"Penda§ten"

"Pinda§ten"

510/7

"Der mifet"

"Der me-yuft"

619/10

Ol*-*i«j u

ju^iu

510/28

'/

•>

622/7

fws

^

511/1

"Ferih"

"Firih"

627/11

[ti ile]

( jiuij) [n ile]

12. Cildin ilk baskisi igin YANL1§-D0GRU CETVELt

SAYFA/SATIR YANLIS.

DOGRU

SAYFA/SATIR YANLIS,

DOGRU

18/26

>jj^

j jji/

129/2

muhakkik

muhakkik-i

19/17

"Can-giizar"

"Can-giidaz"

139/1

va

ve

26/18

knla^inctan

muWiahnilan

139/27

tahtnda

tahtinda

34/19

olan olan

olan

144/17

Ceyhun

tjiiz Ceyhun

34/26

barlik

yarhk

147/11

be-gu

bi-gu

35/1

iL~,l

iU-l

149/18

ddail-i

delM,

35/16

nasibedar

nastbdar

153-/13

J

J

39/24

hazreterine

hazretlerine

154/1

Ojj*

blj*j

43/19

%Mn

Talekan.

162/17

x yy}

\yy

43 / 21

"Talkan"

"Talekan"

177/15

neskien

nesukdan

43/24

Talkan

Talekan

205 / 17

<*J

aT

48/2

"Garre"

"Girre"

208/24

"Tul muddet

"Tul-i muddet

51/12

Serhindf

Sirhindi

214/3

"Kern hara§"

"Kern hira§"

51/17

Serhindi

Sirhindi

214/28

muriaza

muriazi

55/15

mertebebsine

mertebesine

221/5

IsA

^

56/2

unsiruyyun

unsuriyyun

226/19

kiiruvu

kiifvu

56/18

J-^»

'^Xi

232 / 25

tjtimw

keunin

56/21

"Muntames"

"Miintamis"

244/4

l>

0*

56/21

olmak

ol[an]

244/7

"Dira"

"Dera"

57/8

gclijel naks

gUyd-i naks

246 / 24

"Ca§engah"

"ga§tgah"

59/23

Serhindi

Sirhindi

254/19

rL«

J-Lm9

62/6

hin-i zamanda

hin-i zamaninda

254 / 20

«.u~«

;c

67/21

"Leb-i hu§k"

"Leb-hu§k"

255/10

"nigiristen"

"nigeristen"

72/26

mas

inasi

259/17

wLJ* fj

O^i yj

74/23

"gariden"

"gurriden"

260/17

Jtoj

4&lj

93/2

"La-edriye"

"La-edriyye"

263/15

uflet

ulfet

100/3

aS"jJG

is-jjjN

267 / 30

Oj^jjf

o^^jf

101/27

gibidir

gibidir.

276 / 29

r^^

^

105/9

uMiifelsefien

JMiJelsijkn

278/7

<L&> *i

Jm

105/11 Yanli§: "Miifelsef, ism-i mefuldiir.

280/18-19

cismamiyet

cismaniyet

Dogru: "MufelsiP, ism-i

[faildir].

302 / 29

O-i 1 *

U^i

105/11 Yanh§; "Feylesofla§mak

317/18

hos havdssin

hos-havdssin

Dogru; "Feylesofla§mi§ [ism-i fail olarak

317/20

"Ho§ havas"ten

"Ho§-havas"ten

felsefe yapan]

322/7

fegeniesi

fiaendesi

128 / 22

hihina

kavline

322/9

Fegende-i

"Figende-i

SAYFA/SAT1R YANLI§

DOGRU

SAYFA/SATIR YANLIS.

DOfiRU

341/1

>4

s~ :

487/25

rS

rS

343/8

biitundiigu

burundiigii

490/17

tuzdan

iozdun

348/16

jGiiii

ouiui

490/19

"tuz"dan

"toz"dan

349/15

Irak'ta

Orfde

490 / 20

tuzlanndan

tozlanndan

349 / 23

>-y^ bu kelime birinci misrann

■ 491/4

"hakkan"

"hakka"

sonunj

i gelecek ^j*~ jl*jl

491/8

hakkan ki

hakka ki

354/11

^jjii

^jj* 1

493/8

v~.U

^i

367/5

^-r

Wy

495 / 26

&\s/

&\*f

370/25

>?*?.

>

501/11

dalalat

dalalet

373/14

*J» ^

*¥**

504/14

Cirds

Cercis

375/21

be-purs

bi-purs

504/16

Circis

Cercis

375 / 25

j*z.

j^"

504/18

Circis

Cercis

384/21

nursun.-

nursun ki

504 / 24

Circis

Cercis

393/18

^~*y

C^rsSy

510/4

derem

direm

404 / 35

"tfn-i

"tryn-i

510/8

dereme

direme

415/9

fihum-i

fuhum-i

510/15

deremi

diremi

422 / 20

j'

W-jl

514/1

j*

j*

422 / 30

safrusi

sofrasi

519/22

'tsyr

isLj*

424/27

'-r~& JJ

^ ' d;jj

538/7

"Tehf-rev"

"Tuhi-rev"

426/11

"be-ist"

"bi-fst"

543/10

\&

\W

428/19

"Feru

"Furu

543/13

"Hata"

"Hita"

432/10

^f-jfy.

C^-jiy

543 / 23

Hata

Hita

436/2

Amili

Amuli

544 / 19

Hata

Hita

436/32

LS^

Lr"

545 / 22-23

Hata

Hita

438/17

^

^

551 / 12

VUia

DIM

440/13

ma'nevf nezdine,

ma'nevf, nezdine

551/13

Hata

Hita

445/4

"Muntekim"

"Miintakim"

558/5

Hata

Hita

449 / 23

buyurulnus,

buyurulmus.

570/11

(jaMir

tjdiz&u

452/8

cjiin&iiz

(jiiniiiz yokun

585/6

rek'at midir?

rek'at midir? Acaba

466/25

j* j ^ lj

j**jb

bu dort rek'at midir?

472 / 14

'J*

°^f

586/2

dzdin

iedik

480/9

015- V.

^0*3

604 / 28-29

§uara

Sura

481/10

j*

JiJ-

618/1

"gez pey §e§

"kez pey-i se§

486/21

'&

'A

618/1

"gez pey heft

"kez pey-i heft

487/12

varan

man

618/4

bis* u'j

jir£

11. Cildin ilk baskisi igin YANLI§-D06RU CETVELl

SAYFA/SATIR

YANLI§

DOGRU

SAYFA/SATIR

YANLI§

DOGRU

13/19

girizandir

giirizandir

179/22

do^l

jOU~>»il

17/18

zimmmda

zimmnda

180/1

urJ

<ss 0*'

20/5

£

>

180/16

erdim

erem

33/24

degidir."

degildir."

181/17

j*

j^

37/7

A

&

186/13

iyulir, ve

iyidir ve

63/2

JLi

r-

187/5

u"r~* y

Oj_il

68/3

r^

r^

200/10

rakasinda

arkasinda

74/27

k

^

200/17

j jt^

S jr^

79/11

tasfili

tafsfli

210/29

murad, dahi

murad dahi

79/16

Ji>l

J\Ja^>

212/2

Wyhk

fip!ak

82/29

"Caiz ki,

"Ve caiz ki,

217/28

tebabet

tababet

83/1

Ols-o

Oli-o

227/11

dli§erur

du§uriir

88/23

§uttar"

§uttar"

230/11

vafs-i

vasf-i

93/22

"hifzeden"

"hifzeder"

230/28

thtilat-i

Ahlat-i

94/27

Gavnevi

Gaznevi

233/18

u;

j*

103/13

OJji

CJjj

249/3

f^<s

f^s

126/1

AAJ^

^JL?

250 / 26

"Hey muri"

"Hey mori"

126/27

0^

Jr-

251/11

fcl*T jl

j^ ;'

130/11

tpkmaiji

goniil fakma^i

254 / 27

'menu'1-ahir"

"mennu'1-ahir"

136/4

"Dest hu§"

"Desthu§ [:have§]"

255/14

mitnka

mttraka

137/4

giriz

giirfz

257/29

ilallah

illallah

145/10

JLi

l£-Xi

262 / 29

tasfflati

tafsflati

146/25

J***

j~*>.

269/31

CULij

cji^^tj

147/2

keniinden

fjiine$ten

277/26

>jU Oi 1

>jU d* J

147/3

Qolqenien

flbtyeden

278 / 14 Yanli§: aglamak ve

matem tutmak

159/5

^aylak

pfak

Dogru: aglaman ve matem tutraan

162/13

koynnun

knyunnn

278/15

lisanim

lisanini

162/15

koyunun

kuyunun

279/9

ferohltk

femihluk

167/1

L^

<0

289/28

bocugii

bocegi .

167/1

J

4j

290/5

"Sevdager"

"Sudager"

173/10

*>»

tepj

294/4

J'j^ J

J'^^

176/20

*7*>

±&

309/19

on diken

onu diken

176/25

"Nehbe"

"Niihbe"

321/28

jtj*

jjJUJ

177/10

"E§tiir

"0§ttir

326/16

ji-^r j Olsr

r -^r Jl*

178/4

4jT

*£T

334/1

y^i

J^.1 tjj^,

SAYFA/SATIR YANLIS.

D06RU

312/1
312/10
316/22
320/13-14

321/15

321/24

324 / 20

329/27

329 / 30

330/3

332/13^

335/4

336/27

337/12

341/7

348/5

349/28

349/29

3517 1

355/3

355/27

362 / 24

366/12

377/21

378/13

380/11

380/30-31

395/16

403/9

403/14

403/21

413/12

413/14

422/11

433/1

Yanh§: ["Gizli sir, "Yazilan yazildi, ka-
lem de kurudu" kaynagmdan
bir su gibi co§ar, davul ile bay-
rakla meydana ?ikar"]

Dogru: ["Gizli sir, ceffe'l-kalem

cihetinden, boyle davul ve bay-
rak su fi§kinci olmu§dur."]

"Gustah-ru"

gun

Yusufiyye'dedir

SAYFA/SAT1R YANLI§

DOGRU

J jo J

akabe
Onu
■^

alanine

iy§

kokunii
*?>

"Giistah-rev"

kole

Yusuffdedir

433/1

433 / 15

433 / 15

450 / 22

460/16

461/23

479 / 20

489/1

489/3

496/18

511/11

525/22

541/8

555/1

563/6

574/9

579/20

589/5

589 / 24

591/8

597/6

602/11

602/18

603/5

603/5

609 / 22

611/10

611/12

611/13

614/3

622/1

624/16

627/11

629/3

631/29

632/5

632/6

636/5

korkar.
senien

kilmtdi, ve

fecelln
dururhi

Yanll§: i>u vatandan henim e$yiim
Dogru: hu vaian henim etyiimldan]

vatamndan

nefsaniyyem

"Ben nefis

Adem ise

ivujla gibi
tugla gibi
Akil tugla
Cunuidi'l-

vatani

nefsaniyyem [de:

, nefis

Adem isen

Dikkat: Bu kelin

ayetin sonuna gele

^-^ [•>**■] ^

lherpi$] gibi

[kerpicj gibi

Akil [kerpig]

Cumade'l-

10. Cildin ilk baskisi igin YANLI§~DOGRU CETVELt

SAYFA/SATIR

YANLI§

DOGRU

SAYFA/SATIR YANLIS,

DOGRU

15/27

ffjj*

Mf*

184/4

musahebesinden

musahabesinden

19/28

r*f?J

r*j^j

186/3

iyr j «li

}y>- »li

32/25

icra et, ve

icra et ve

187/12

ASjfjl,

**/&

35/2

hamlann

haslann

190/3

i^S^'

^

35/27

t _j*Jij ^jiij

JtUlJli- jl»Jl i_*JUi

193/19

We liMh

sei/' lilUh.

41 / 22

J-'jW

o-ow

194/15

\^'}\

\Jj,}\

45/29

WM*

\ ti \u.ii

194/15

h^s-

>J>

51/25

OiJ^

JiJ J^

195/5

hall

ym.

51/26

okuAu

okvulun

204 / 29

^Jij>

C— ~jLijJ

51/27

oUti.

oil

204 / 30

$inule

^enide

52/7

beyitte

[2185.] beyitte

209/12

c-l^

c-~»

63 / 14-15

azmederse

[avdet] ederse

216/7

y i '«>

y '">.

74/11

JL.L

aw^

221/8

>

J^

79/24

* ;'/>

j 1

228/17

tenkih

lenhiye

85/15

tehi

tuhf

228 / 20

"Tenkih"

"Tenkiye"

87/19

faideler

[faide]

237/25

l$\ *-0 y

My

87 / 23-24 Yanh§: "Ocra",

lugatte "bah§i§ ve faide"

239/2

vereciligine

vericiligine

ma'nasina olan "cervr' kelimesi-

247/21

j^^j

j^-'j

nin cem

'idir.

247 / 22

riistahizi

resihhi

Dogru: ["kri"], lugatte "bahsj§ ve faide"

247 / 24

"Rustahiz"

"RestMz"

ma'nasina olan ["icra"'] kelime-

248 / 21

Jj.

Jy

sinin [imale olunmu§udur].

258/24

ate§kede

aktyede

92/20

"Kuftar"

"Keftar"

261/8

jl

JJ

100/27

CS)

a*

263/3

^Jj

J4

101/16

yazah

pfc

263/4

" Dta$a

"!7tS?e

126/13

Dinkn

Utoien

271/32

haiaiji

hilabi

126/16

"Huten

"Hoten

275/14

"mev"

(y) "mav"

142/28

{fiyJi)

Uj^)

275/18

mev mev

mav mav

165/24

j\~>.\

j\^-\

275 / 26

Male.

delMe

167/27

eri$mi$tir

eri$memi$tir

275 / 28

"Delale"

"Deflate"

168/13-14

Binaenaelyh

Binaenaleyh

280/20

gozlugiinden

guzelliginden

171/3

oUu

oUnm

287/15

degildir

degildir. [Akile

171/22

j^^

J^ji^

bir i§aret kafTdir]

172/24

yakh

j/cpfi

296/4

£~>\J?jjt

^~~f->jj*

173/15

yetirdim

yetiriin

300 / 22

*j>.

>*

175/12

"guriden"
y.y

"gurnden"
s s-

307 / 27

,- ~«<

178/4

308 / 20

*j*

180/28

beyenmedi

begenmedi

310/15

"bayist"

"bi-ist"

9. Cildin ilk baskisi igin YANLI§-DOGRU CETVELI

SAYFA/SAT1R YANLI§

DOGRU

SAYFA/SATIR YANLI§

doC:

14/20

u^l j* «U» U

iSjA cf *& ^ J

143/8

soyteijetjim

soyleyei

14/30

beyan-i aliyyeleri beya[nat]-i aliyyeleri

143/11

soyleyeyim

soyleye

20/5

mahzar-i tammi

mazhar-i tammi

147/9

ti_,b tijljJi J J

tSjL

20 / 12

^i^i^i

jJ-UL^i. (j\

152/16

hikme-i tabuyye

hikmet4 1

22/20

"Kamuran"

"Kamran"

154/5

*>

JU

23/6

"kflian"

"kihan" (V'keyhan"]

165/29

6 <*T

*<-<

23/7

"Keyhan"

"Geyhan"

168/29

tali'-i ezelmdir

tali'-i eze

23/11

y.^

<Sjf ,Ji*

172/23

uhyor

%

24/1

Jl IjIIp!

'J\ \Jjj.\

173/8

uhiyor

6%,

35/12

"berden"

"burden"

175/28

"Ba-efdaT

"Ba-if<

38/5

*\**J

<»J

175/31

efdal

ifdai

42/17 Yanb§: "Oc'ibn Avk"

176/20

jiU-

^u.

Dogru: "Oc ibn Avk"

[:"Unuk"]

177/6

Juipwian

km/iida

44/22

oltirsiizuz

olursuniiz

180/23

olurdu, ve

olurdu i

46/4

"Ser §uden §eb"

"Ser §iiden-i §eb"

181/1

"damen ke§ten"

"damen ke^

47/29

ft.^

'»>,

188/5

liigatin

la'netii

49/27

taX&-

'«j^>-

188/29

"el-melika

'd-miill

58 / 25-26

teravette

taravette

189/3

"El-melikii

"El-mull

60/8

\^}\

\^)"\

189/5

"Melik kisirdir"

"Mulk kisi

71/8

f*<sjt

j»<Jj\i

200/4

<J-a~*- >J-

J« J<J"^

81/10-11

temziliklerin

temizliklerin

202 / 26

y/ utj

yj^,

82/17

t*i—j

•«-,

218/11

azttkm

azabm

82/17

(.Ai™iL!

*«»~ili

224/7

<£\j~-* \j>^> -j\

(j\ j>~* i

106/26

"zift"

"zeft"

234/6

ti>.

<Sj\i

117/9

y>

}J

235/7

r^

r+y

117/25

^Ji^

iJLOW-

235/25

eder, ve

eder ve

120/30

§ah

§an

236/14

r^

rs**

120/31

"Sjkuh"

"§ukuh"

236 / 22

ij> OL^r

>f. Ol~*

126/1

r\>£

r*j*

238/13

, Fatir 35/15)

>J,,

126/29

edeUr

a/erler

238/13

j)i J\ i\'j&\ JJsf,

tljiijl ^

130/31

Otjss-I

Olj*l

242/5

tV

J^

134 / 29-30 Bu beyit anlami italik olacak

242 / 24

j>Iju

ju:

135/16

"Sarvet-i taleb"

"Safvet-taleb"

248 / 31

*\*

*&

139/25

^

^

253/7

4J>t*^

Ji>j^

9. Cildin ilk baskisi igin YANLI5-DO6RU CETVELi

SAYFA/SAT1R YANLI§

DOfiRU

SAYFA/SATiR YANLI§

doCru

14/20

<SjA 'jt. «& u

iSj* ! j* «Ui U,

143/8

sbyleyeyim

soylej/emcm

14/30

beyan-i aliyyeleri beya[nat]-i aliyyeleri

143/11

soyleyeyim

soyleyemem

20/5

mahzar-i tammi

mazhar-i tammi

147/9

tfjb eSjUi Jj>

^jijjj

20/12

jJ-i *W-> » &

jJ-UU>^

152/16

hikme-i tabfiyye

hikmet-i tabfiyye

22/20

"Kamuran"

"Kamran"

154/5

c>

ju

23/6

"kihan"

"klhan" [: "keyhan"]

165/29

&*i&\

*«J

23/7

"Keyhan"

"Geyhan"

168/29

tali'-i ezelmdir

tali'-i ezelmindir

23/11

y^

i^jS ^

172/23

uhyor

aliiyor

24/1

01 ijliti

l)i ijlipi

173/8

uluyor

oliiyor

35/12

"berden"

"burden"

175/28

"Ba-efdal"

"Ba-ifdal"

38/5

*^ J

^

175/31

efdal

ifdal

42/17 Yanh§: "OcibnAvk"

176/20

jiU

^U

Dogru: "Oc ibn Avk"

[:"Unuk"]

177/6

kayulan

hijfttian

44/22

olursuzuz

bliirsunuz

180/23

olurdu, ve

olurdu ve

46/4

"Ser §tiden §eb"

"Ser §iiden-i §eb"

181/1

"damen ke§ten"

"damen ke§fden"

47/29

»•*>

■ '«>,

188/5

liiijatin

la nelin

49/27

fi-U>-

'(uUsi

188/29

"el-melikii

"el-mulkii

58 / 25-26

teravette

taravette

189/3

"El-melikii

"El-miilku

60/8

\j^j\

i>ji

189/5

"Melik kisirdir"

"Miilk kisirdir"

71/8

S*<JjU

js*i*jfc

200/4

^■a~" u«

yj J LT*- ^

81/10-11

temziliklerin

temizliklerin

202 / 26

a/ Cf-J

JO 5 * -^ ji j

82/17

J«U*-J

•*^j

218/11

ft2atin

a2akm

82/17

(41t~~* <\J

*4i™iU

224/7

i£\j>~> \f^> jil

<jl ^>w J.I

106 / 26

"zift"

"zeft"

234/6

iSj\

lijl*

117/9

/

^

235/7

r**

y-j«

117/25

JL JL*

■JUOb-

235/25

eder, ve

eder ve

120 / 30

§ah

§an

236/14

fJ T*",

ff^ t

120/31

"Sjkuh"

"Sukuh"

236 / 22

j^OL*-

iy_ OL^-

126/1

r*^-

r*-£-

238/13

, Fate 35/15)

, J„,

126/29

edeler

a/erler

238/13

Jji ji t r>ii ^r,

t,\jl*5\ jrilj

130/31

Jij*i

oi_^i

242/5

JL^

J^

134/29-3C

) Bu beyit anlami italik olacak

242 / 24

jLu

jlji

135/16

"Safvet-i taleb"

"Safvet-taleb"

248/31

«0

*A

139 / 25

^V

*/i

253/7

4^u

4J>t*-

SAYFA/SATIR YANLIS,

DOGRU

SAYFA/SATIR YANLIS,

DOGRU

253 / 20

.IT

>if

345 / 26

nebat, ve

nebat ve

258/15

-LO,

J*J«

347/16

esma-ilahiyyenin

esma-i ilahiyyenin

259/23 Yanll§: % cihanda

ve o ahanda

349/13

jw

ijlJu

Dogni: Hu. cihan da

ve o cihan da

353/19

^jji

dJ

2bbl\7

horozun, ve

horozun ve

357/26

stJifwl

soK&ei

265/18

kazin, ve

kazin ve

358/5

sihhati

sohbeti

269/21

tebdil dah

tebdil dahi

358/16

binaenaleyh

binaen

270/14

yaparsm, ve

i/aparsin ve

366/22

c~^s>

c-V

272/23

J\C>\ji

Mj

372 1 15

jW

^

273/4

u.

A&

372/18

"cehdu'l-mukil"

"cuhdu'l-mukill"

276/28

b

&

373/17

A~~fc

O-^-jj

287/12

u"y^

a*j*~

373/19-21

Bu beyit anlami italik olacak

287/13

. j^r

J^

375 / 18

sadamn

mei/rkatn

287/13

sjJLlus-

dLt*

375 / 23

_Lj <^

-^

288/18

'.if

•ir

378 / 29

K'

288/18

*\f

.ir

388 / 23

-hamuza

-humiiza

289/4

r^

r^

390/13

^ J

J b LS>

291/11

ouvir

ouVir

395/27

"pisteh"

"piste",

293 / /4

jj>.

jjj

401 / 22

c^Ji

.- «:.*T

300/6

^'

^^*

402 / 26

o-iU

juiU

300/24

Jb>-

Obr

408/4

DL-Jl

OU-Jl

301 / 13

cl^'

C-* j,

408/5

emsierden

iastterjkri

302/9

temniyesinden

tenmiyesinden

409/2

&*•**

t^

310/9

ur"^

<rr^

412/11

•Js->

jy->

321/6

l^JJuw

(j^;-^

412/12

ydbxd

^ftahud ley aid}

327/30

perestij

peresti§

412/12

nzerine

nzerine [9$ $>$

330/7

&j

S)

427 / 22

^-m£

c^J-

332/19

*j

6

429/21

c*

£*

335/8

kan, ve

kanve

429 / 25

"Umya"

"Amya"

335 / 14

zahir, ve

zahir ve

432/13

bahs-i cidalde

bahs u cidalde

338/13

^

/'

436/1

Amili

Amulf

338/13

j*^ y

Ss

436/21

juii

JUi

338/19

ib j^

il* j j >u

437/20

ui

ul

338/28

ji Jf ir

oi^ir

439 / 27

**

J J«

339 / 28

\j^J\j

>A/j

444 / 2

**

J>r

339/28

(Madid, 57/18)

(Muzemmii, 73/20)

451/21

A J3

A j*

344/9

c-L-

1* *;,--*

460/16

olur

oliir

SAYFA/SATIR YANLI§

DOGRU

460/18

olur

olur

462 / 15

j <L*jjJ

A^iJ

462/23

m

M

463/1

hakki, ve

hakki ve

463 / 12

bj^./

tro*

466/5

c^S

c-aT

468/12

sun urran

san aim

468 / 13

sun'unun

san'atinin

468/21

miirtMerin

mer&lerin

470/1

JL

JL

470/21

oitir /

j*\ff

470 / 28

^

J*

471 / 25-26 25. satirdaki ayetin ba§ tarafindaki

AJ\ji *-?l>

•liiji iiii ciimlesi, 26. satirdaki ayetin

sormna

gelecek ve §dyle

harekelenecek

Ajlji ^Jli

MJ fitt

478/18

479/9

485 / 21

486 /U

487/15

488/27

491/18

495/4

499/14

499 / 29

507/5

525/3

526/13

varivt

s

"Ata-yt zatiyye"
Sisfde

-^

O'kr

A
f

"Ataya-yi zatiyye"
§fsfde

SAYFA/SATIR YANLI§

DOGRU

535/12

536/3

556/9

557/4

557/9

558/6

JK

"Sevgend
oldu

J*.

"Suvgend
oldii

559/17 Yanli§: cjt) b/jji (Al-i Imran, 3/170
Dogru: cjt'} Oj»j> (Al-i lmran, 3/169-1

565/18
573/21
575/5
580 / 28
581/8
581/9
584 / 12
592/1
592 / 22
595/5
595 / 24
596/5
598/18
607/13
624 / 30
628/8
634/18
642 / 26
642 / 27
642 / 28

fwsir ve huyuk
kissa midir

ayHtnlik
&

Sever-i
Muhamedfye

V^i }
>

gun u ?ira

damarlanmdaki
yara
yaram

fwisir hiiyiik
kissaiir

ai/imlilt [iimwJi,

Server-i
Muhammedtyi

gun u gira

damarlardai

yai

yatim

8, Cildin ilk baskisi icin YANLI§-DOfiRU CETVELI

SAYFA/SATIR YANLIS,

D0GRU

SAYFA/SATIR YANLIS.

D0GRU

19/7

olup

kor olup

160/16

yif

y ** J"

21/2

oldu, ve

oldu ve

162/17

J

6

22/23

cism-i unusurf

cism-i unsurf

173/6

biU'iin

n hiii"an

31/24

jyS j Ob'

jji? «itj

184/25

huy-t ^Rab

huy-Wab

32 / 15

akh, sen

akli sen,

184/25

O'nan

onun

34/18

^S d£~ J\ '<u*i

^S *5vjl *<u*i

186/2

J-* 5 j j*

J^ J ji

37 / 28

J^

J*

188/6

Halik-i Teala

Hahk Teala

39/16

gariden

gurnden

188/26

"sebelet"

"sebelet (&)"

43/11

"Ser-hod

"Ser-i hod

197/20

j>

j j

52/9

jAi^a

JUis»

204/5

muhtezir

muhtazir

52/10

9es

He*

216/10

j^i-^

J*>*

54/1

*-*/

C — i jf

222/3

"DesteribevT

"Destenbuy"

54/2

2020.

2020.

222/16

muhassenat-i

muhassinat-i

54/8

2021.

[2027]

2021.

224/16

>^

j**

[2027]

226/11

Vi£

'J&

59/5

cs-j

Cf-J

226/25

y-y*

jyr

60 / 21

kumar-esken

hmar-ifiken

239 / 20

60/30

humar-esken

huniar-i§ken

239 / 20

'ol'j

'c^j

63/25

OLi^ l^Ji

<l>Liuy, tSl+Ji

249 / 9 ■

pj*

^j

63/30

gul huraia

F 1

251/2

vathx, ve

varlvr ve

63/32

"Ariz",

"Ariz", burada

252/9

'j>.

°ji

66/30

Orm soz aldw&i,
*<>

Ona soz elverdi,

259/13

ki ondan

hi, ondan

70/13

W

l^'i

259/15

"Ne-purdazr

"Ne-perdazf

70/14

'J&

'^i

259/15

"purdahten"

"perdahten"

75/21

Amilf

Amuli

259 / 30

vermi§dir ki onu

vermi§dir ki, onu

80/28

filhakfkada

filhakika da

260/9

miieyyed

mueyyid

113/1

"Dem zinde zeden"

"Dem-i zinde zeden"

261/8 Yanh§: Et-Tedbiritii tlahiyye

120/9

J^- J^JS

ch~" i J3

Dogru: Et-TedbimtuUlahiyye

126/5

V

<3>f-

264/16

aleu

tduvv

126/6

JU*

lSj^.

269/13

*&

«r

133/25

&

>

273/2

"§ah-i gin"

"§ah-cjn"

142/2

havaniyyede

hayvaniyyede

273/13

olmamamisdvr

olmamiylir

145/21

ona ta'hir

ona akil ta'hir

275/27

>* jyj

>y.j*j

148/4

rU»

<J>\

277/6

"kuge"

"ku cj"

152/27

habuki

halbuki

280/7

ii— Jilsil

C— -.-ilal

154/15

C)ypJ

^

280/10

"Oftad nisf'de

"Oftadenisfde

SAYFA/SATIR YANL1§

DOGRU

SAYFA/SATIR YANL1S,

D0GRU

309/5

"ondil"

"ondil (Jjfj)"

499 / 22

ionstin

ionstin

323/19

satjkahi tevjiki

saykal tevfdii

506 / 25

Oy?J

dy-

326 / 24

"Cuban"

"Ceban"

514/10

<SJ

<s)

329/18

jurf_J

i>^~~i

515/18

4ti?tit, ve

iitjfii ve

335/20

jb jljJi Ja

jUi»

519/22

vuraram.

vumr."

341/27

f ,T

r J k

524/16

.A.,

./*\i

353/13

bozdumve

bozdun ve

532 / 16

ij* 3sr

1j* 3'f*

358 / 26

j>

j>

557/15

1^»iU

\#£\

371/28

j>

>jh

557/21

4jt*£

5>p

381/6

js&j iS^j

u^jisu^y-

558 / 14

mahz hayalden

mahz-i hayalde

383 / 26

Ui

hM>i

567/3

c^*Z

c--^ir

385/16

oliim, ve

olam ve

571/16

*<~&

■*.■ i-4V

386/23

l_^U

<_**'•

575/8

gordiin

gordum

387/21

*w*

bL.

577/2

ne derler?

nedirler?

388 / 26

OiAj

■Wi

583/11

iSj t

tf/li

388 / 26

c^r

J*

593 / 14

vij

V^j

389/5

akdUrtn

ittetlerin

596/12

[Eymin]

[:Eymin]

389/13

j}±j jUi I;

*£" <j jU-5> U

600/8

^y

<Jj»;

391/14

"ta bemand"

"ta bemaned"

608/3

"Naz-ho§"

"Naz-i hog"

407/7

"ta nemand"

"ta nemaned"

614/27

M)rin

gei>rin-

407/9

"tSifiir

"6eW

616/22

onWi

onlann

416/30

ist'dad-i

isti'dad-i

618/12

gordiikleri suret

gordukleri sfi

420/33

Bu numara

* Bu numara

619/26

geldi, ve

geldi ve

432/4

JU^*

J.XZ&.

620/18

iinden

denulen

443/13

*ij*

*ij$

620 / 20

miizevirin

muzewiri!

445/10

fy-

*s-

620/21

miizevirin

miizewirii

448/18

j^i

j-i-*i

620 / 23

muzeviri

muzewiri

457/25

gecmez, ve

gegmez ve

621/3

miizevir

miizewir

458/19

birak, ve

birak ve

621/10

muzeviri

muzewiri

462/7

olVi

^

621/23

Js

Jy

462/16

"bayist"

"bi ist"

467 / 27

"Hasbfden"

"Husbiden"

362 / 28

s.»ij>

'«*

475/15-16

tjeni ve eski

tjeni eski

362/28

*•**

"Hy.

478 / 23

.p.

«^£ji

362 / 29

ttiy.

'*zy.

479/1

"SJkuh"

"§ukuh"

412/16

f.»i\j

'oilj

485/1

"Ber kerden ser"

"Ber ser kerden"

7. Cildin ilk baskisi igin YANLI§-DOGRU CETVELI

SAYFA/SATIR YANLI§

D0(5RU

SAYFA/SATIR YANLl§

DOfiRU

9/10

muk_bele

mukabele

167/11

Jj^j

J/4 ^ J

9/17

muk_bele

mukabele

167/14

o-*

C-J

10/17

muk_bele

mukabele

180/11

■Vr-jt

-^ji

13/10

tLii

llii

181/23

ailiyesin

Hileyesin

14/16

bekleyicidir;

yenileyicidir;

194/22

/

f

27/31

uzak it!"

uzak tut!"

202/9

meltk-

miilk-

36/18

Slwanliklan

iSAvanltktan

204/2

damarhkian

damarlhjliktan

36/22

awanltfckn

avanliktan

204/14

"Dereng"

"Direng"

37/2

awamn

avamn

204 / 15

"Bi-dereng"

"Bi-direng"

37/17

awan

(wan

218/4

bW

1ft

37/26

awani

avanx

218/10

OUly^

oui^

37/26

awanHan

amnion.

222/21

su gtbi saf

sugibilattfvesaf

37/27

"Awan"

"Awan" (o\y.)

232 / 22-23

gikiralana

gikanlana

38/1

awani

avam

237/2

tere

tera

38/2

avvandan

avandan

241/20

j»*-u

ji~i;

39/17

u

A

248/12

^'aT

*r'*r

49/17

awan

avan

248/12

'aT^

<f j&

50/1

*\j\s-

<sj&

254/18

IjiJUe-l J

\y^\ }

51/14

awan

avan

259/23

»L

*b

51/27

hirakmamahlvktir

hirahnahlikhr

260 / 22

"(j&^Si

'jili^oS

51/28

awanlardan

avanlardan

268/17

jr"

s* r

51/29

awanlar

avanlar

270/10

sil

>j? J 1

52/26

avvanlik

avanhk

272/12

•kj**

C-Jji*

67/15

M-i

Mi

287/9

*/

j/

81/8

tarahon

tarahon (o^u*)

296/14

u^"

<ss

82/21

o->

ifj^

297/26

"iimmuhat"

"ummehat"

93/8

^

u^l

299 / 24

J J <jO

JJ o*J

104/12

>J

tfj/

303/7

c^,to

C~i^\3

107/1

ta ki seni bu

ta ki bu

303 / 13

VjU^I

V ->UV!

117/31

^f~"

£\j~A

304/8

eni§e [an§]

eni§e (*£*i) [=an§]

147/9

bt*i j

liLki JkU j

304 / 10

eni§ [an§]

eni§ (^1) [=an§]

150/12

"Ab ve ktt"den

"Ab ve gil'den

314/18

^fj

166/27

Vtfl>-

*^>i>-

315/9-10

Jul** 4JL** Jjs*- L$J&«

l^li* Ai-w. is— » *l^-

SAYFA/SATIR YANLI§

DOCRU

SAYFA/SATIR YANL1S,

DOfiRU

328/1

y'j

J^J

453 / 20

faSji

r-^j*

329/11

'Jiara komiir senin

nirsinian kor oUu;

454 / 28

gelir.

flelmez.

Ijior] senin hirsiniar\

i ikura komiir] oUu;

472 / 21

miintekillin

miintekilin

476/21

ediriz;

ederiz;

340/10

f b

^

478/16

ihtiyar

uhyar

345 / 26

kimde

kerimede

478 / 23

rahm&ir.

radmdir.

35 1 / 22

t^jl-*r{

lSjI-A~J

485/19

girfzandir.

gunzandir.

353 / 10

r^

r*-*

489/17

aledleri

aletleri

353/11

maijjienem

mujjtenem

490/19

Uii ii^-

Ui .^ylLf.

375/24

(Maide, 5/231)

(Maide, 5/31)

499 / 29

(kuta') vaki'dir; ve

"kuta' "

375/24

v 1 '

of'

(kata') vaki'dir; ve

"kata' "

376/25

j\j>*j

JjPxJ

509/8

indallahda

indallah da

387/21

* J*

sf*

529/4

liJU«J!b

JjUaJl

395/13

\ji~te

\tfr~A

530/9

C~~~^-

C^~~*

400/17

UTjl

f J '

530 / 24

Kulziim, ve

Kulziim ve

401/5

Jj-JLu

DjLmJ

530/31

eni§i

eni§i (^i)

434/11

satir tamamen bozuktur

535/3

>

-.>i

Dogrusu

: Bu surh-i §erifin yukanya suret-i rabti

542/19

j^

^^

budur ki: Yukanki kissada vazifesi-

545/10

babasi, ben

435/4

*j

\f

babasi:

[Eger bana bunami§ demezseniz] ben

436/20

mahz

mahz-i

551/10

tl~— ajuL«

il— «JJL«

439/16

hayvandir, ve

hayvandir ve

555/9

W*- 1 -

La *L«_i

449/11-

J*f

J»f

557/1

iyii Oy?

V\^*^

451/3

bibirimize

birbirimize

557/26

iJuU

^JuU

6. Cildin ilk baskisi i?in YANLI§-DOGRU CETVELt

SAYFA/SAT1R YANLIS.

DO&RU

SAYFA/SATIR YANLI§

D0GRU

11/14-15

Seitar'mm

Setidr'lt^min

98/1

^ypi

^yt

12/8

&

6

107/24

L$J-1

*Sy*

15/3

kesen, ve

kesen ve

108/27

un^>.jy

uhWjjj

15/5

o taraja

Uav&il tarafim

109/6

indallahta

indallah d<

16 / 4-5

111/23

mesel

meseller

27/3

jV

j*

120/5

jf

jS

28/10

keyi pontile Hii$er

ke§ji Aii$er

120/8

s^*

S**"*^

33/4

CMiy^

J^.y-

120/11

or* «*J

lT-^J

33/14

pne

neye

124/5

LiU— i^r

'■* <l .*■ ■*■

34/20

kazujKX

kaz\a

131/29

kl-t»xi

Oi*

41/5

t^Si

j^i

132/3

la-yiinfek

la-yenfek

45/30

yjozun

okiiziin

133/23

^

ol-*t

47/3*

her dilinde

her dilin de

134/4

cJj

r->

48/18

on&a&ir

evinaeair

137/17

senden surf

surf

51/27

Vesfe"

\usfe"

142/21

c$U,i

%£

51/29

"Reste"

"Ruste"

145/24

'jfrJUll/,

(Bu iki kelime a;

52/4

"reste"

"ruste"

sonuna gegecel

54/11

JA

y-

'ujJbJl

^>j Js- 1)1 ^yA 0)

)r'\ 'j. «jk 'pkXJ 1

58/18

hwxeii

sohheli

147/11

•y&4

•jH*

59/23

^^

V«i

153/25

(Tevbe, 9/493)

(Tevbe, 9/49)

60/27

ft«jlyl

'ejljjl

155/14

fi

y

63/21

&.

&

155/14

<J\»>/

*s

68/12

^

■w

158/20

C^ t±>

ij— -Aj

69/24

&j>

U*j*

158/31

lrf

Lrf

70/8

jU*b

j^

163/22

J*^

Jbl 4J

71/29

o revayi

o na-revayi

169/9

(JLj

^

74/16

iS&x^j*

ci-^-Vj^

169/19

*JS*j~~!

*>l*S»Ji

75/4

jU»L-

^

169/26

<&j~/>

^Lf*

75/4

Juiw«

•^Lf*

172/13

o kin,

o km

83/25

^

}J="

175/24

Ju>

4*

85/10

j»jj\

tfr*

177/23

diye sorar,

diye sorar;

88/15

C->,3j

^.jj

179/8

hende-niivd-z

henie-nevaz

89/28

gbzii

s'ozH

180/24

4i_J

4^**o

90/20

♦ Mj. jLf

*«ji J^

183/17

* j*

t**"

91/26

jj

*jj

194/18

ennine

fennine

97/3

4j*

0*

195/13

{•**£

r'A*

SAYFA/SATIR YANLI§

DO&RU

SAYFA/SATIR

YANL1§

DOGRU

197/15

"Siturg"

"SMrg"

337 / 20

suliantn

o sultanin

206/26

u5^ J _r~rf

<^,lji J J-LSi

338/19

i>\*/

iW/

215/9

oleydim,

oleydim

343/1

±Ajj>-

■Vo^

216/1

ijr**^

vibe

345/7

i£j J 1

^ji 1

216/8

r*

r*

345 / 15

^f

J^/

216/11

-^

-tei*

348 / 25

219/18

t£

^

Jli J jjL. y>

c-/Tj!c— -f

vib t>l 0U/>- jy- C — f jjr

232/21

AiU-Jli

fU> pJU

C— f j^ villi >

s^Lw y* c~ ^fT jl c— «f Jj oT 0U/>- j^

233/6

J-Mj

U^j^-j

349/22

^

/*

237/26

hiwetitulen It,

kuiuwian. in-

366/2

iji I*)

^JJ^

247 / 5

C ^UJI J* ^

c*>'>

372/17-18

6i^ 6^

o aj f

249/18

J l J

u^

382/8

War.

W»r ^uler.

257/ 16

is «jjj

V^j

383 / 14

^ ^

/

257/16

l*«M

VJU.L

383/16

stijjrmzl"

sjjraiz.'" iel

257/29

Ij jlo^

17 JJi^

385 / Dipnot

okunabilir.

okunabilir (M.Tahrah).

262/10

C-i- ab

C«!»- Oj^-

388/11

^-j

•^j

262 / 10

yj

/j

391/1

4i^

%

262 / 23

iS^f.

i-S^

392/21

tirinde

yerinde

263/1

<Uj

4-j

397/15

f^jT

&f

274/10

*f

**/

411/14

U>^ *i*

l^j**

275/1

^yr

VJT

416/24

*SvA$JLj

*^V*

276/23

•V, ^yr

-°-j4 *&_??■

417/1

^J

OJukj

280/3

'cSj^

S^^w-

417/23

J*

J%

281/7

bji

b>

417/26

S1C1

sanci

286/6

lemme-i

liimme-i

418/1

J^J

^jAj

288/17

jX>\

jjuvr

418/21

UjL-

u.>

289/16

4-i-j JJU

Ajtjj 4{ JJU

418/21

u>.

U^l

290/17

^Jj

Jji

418/25

c-»f

C-iU

298/11

jljl

iijT

419/1

^

bli

300/4

tr 3 *

u^"

419/2

(A'raf, 7/3)

(A'raf f '7/34)

301/29

^y^r

AjdZr

420/2

cJ**.

c^.**

304/21

-u-j

-^

426/18-19 uii ^ ^ '^Ji

^ t& j^-Jl Utt

311/10

^^>

J^

427/25

'(Jr/Zbu

^P>

311/11

sufc

saddak

429/3

b

J^

311/13

kemalat-i" ruham

kemalat-i ruhani"

431/11

c^/

^,/

319/17

jl_j^-

d)i_j-»-.

435/8

4_J»

jU s~"

322/16

bU

(^aU

435 / 22

Ojj~-

°jr"

327/7

C-~*b

d~*U 4j

436 / 19

£'->*"

c'j^-

331 / 26

C^

i^-~-J

438 / 13

"eune"

"a'viine"

SAYFA / SATIR YANL1§

DOGKU

SAYFA /SATIR YANLIS.

DOGRU

439/8

"Tamtirak",

"Tamtirak",*

561/3

C^jji

*~»jp

Dipnot: * A. Avni Bey "Tumturak" kelimesini "tamtirak"

562/21

azadlt^tnciandir?"

azaMtfjitulaTuli

olarak harekelemi§ ve oylece agiklami§tir (M.Tahrah).

568/8

bab

bam

440/1

j^r

y?

569 / 22

Jl**

-U*

440/13

U^ij

Lj^ij

569 / 24

"Amed"

"Umud"

442/6

j*

j**

572 / 13

r* j*"™-

<S j*»~.

446 / 22

miieyyed

miieyyid

572/13

O y^s^jtj

i}j*3*iij

446/25

<j±

iSM

573 / 12

tagi

tagi

447/10

c~->T

'c-IsjT

573/14

"TagT

"TagT'

458 / 27

muhassenat-i

muhassinat-i

573 / 24

Ol j oTa*-^

OUj OT^Ij:

459/28

lSjj

^jj

575/2

"miinhazim"

"miinhazim" {f

486/5

sadeltk

sade-dilin

575/27

galabeden

galebeden

491/2

muhassenat-i

muhassinat-i

578/13

^jA

ObjW

500 / 26

J-*".

J~&i

578 / 25

J^.Oi ]

St". *J Oi 1

502/7

JUL-

£

579/11

OLij'-j

OLi^-j

504/. 15

cJ£-

cJf

580/26

olmii?

olmu?

505 / 28-29

582 IU

c^>

C-^Jbr

sifaHanni

hulacaklarikr.

sakallanni yolamkiarilir.

584/5

eitin,

etiik

514/23

l$U^

J^

588 / 25

^

u-*

515/1

&

^r

592 / 10

y

y

515/17

Js

J^

592 / 12

"safd"in

"safed"in

517/10

r^.

ayi.

595/11

u

/*

522/1

C~*y

C~*s ly

596/25

"Kazaranden"

"Kaza rant

522/1

C~*y*

\l~m\y

• 597/13

eJSjj^.

>^.yr

526 / 24

^j

**}

598/7

<jki^

^U-yL

528/9

vnsl-i ciL

vasl-di

599/6

ju-j

«^-j

531/6

et-TedbMtu

et-Tedbiritii'l-

605/22

vela

vely (J.

535/12

Toprak

Can

605 / 24

vela

vely (J.

537/6

AjX*

\^r

609/9

ziimrud-i

zumriid

542/19

,j&jJ\

eJ&jJ\

614/16

a§kttir

a§ktir

542 / 22

"Gede"

"Kede"

615/4-5

"Diihya

"Diinyj

542 / 22

"ate§-gede"

"ate§-kede"

620/6

^i

?ji j-^ 1

543/2

kaibinde

kaibinde

627/1

(jLfi_j>.

tjU^

543 / 29

Filhakikada

Filhakika da

630/11

cSUOjJ

(jUcJj;

548/19

h

fix

632/10

«L^

aX*j>-

551/5

^

eA

633 / 30

dizum

gai/rim

551/15

t»A

U 4j Lj-

636/19

J^

^tiiX

5. Cildin ilk baskisi igin YANLI§-DOGRU CETVELi

SAYFA/SATIR YANLI§

DOGRU

SAYFA/SATIR YANLIS,

DOGRU

11/6 *U1 ij^r Mljsr

19/9 hakkaniye Hakkanrye

21/13 Z Z
25/18 semirden (Oij-~.)[?] semirten (Oij--)

34 / 1 jysj ^_^

34 / 26 dair bir

37/6 tfji ^.ji

38 / 23 b> 3>

39 / 25 yetimdirler, yetimdirler;
44/14 if in, ve if in
51/22 Binaenelayeh Binaenaleyh
51/25 A A
56/13 J *r

60/16 \y&'j i^*i J

61/28 /u ^' u

62/12 delalete dalalete

63 / 5 JLaif JtsiC

63/15 c ^i>^ £*>'>

67 / 8 '"Utu" '"Utuw"

67 / 30 pesiman pesjman

72/14 Jsj jU'ifi ^Uj J/>i jLJlfi

72/16 Hak [yuz gevirir ve] Hak
83/4 Yanli§: jJ u 'f!^ »usi £ ill jl£,

Dogru: ^ £ ilii j^, (Ibrahim, 14/27) ve
1 j £ '^ [4Jioi] (Maide, 5/1)

2eru'(Jo ziiruda

jirar mezar

84/1

84/1

85/13

87/23

87/24

89/2

92/13

93/7

eder?"

eder"

96/14

96/24

99/6

100/ 1

100/2

100/3

100/5

101/9

101/22

105/5

107/5

113/1

113/15

114/28

123/21

127/19

132 / 20

133/29

137/13

141/15

141/20

143/3

146/12

147/16

147/18

151/2

152 / 18

161/13

168/26

172/3

183/23

183/25

191/11

evzak-i

Salik'

kar§i, ve

)j*

tiiz ve mutiasil
ciiz' ve muttasih
CUZ' ve muttasih

bilmezdiniz, ve

u#

(Abese, 80/70-21)

ban Teala

35*

ezvak-i

Salik,

kar§i ve

diz'-i muifosi
ciiz'-i muttasi
cuz'-i muttasi
bilmezdiniz v

(Abese, 80/17-:
Ban Teala

"Sozumuzii
dineyen

"Girs"
eymin-ahaA

§ey

"Sepes"

6/vre-
"Ehremen"

"Sozuniizu
dinleyen

"Gars"

§eyh
"Sipes"

eirri-
"Ehrimen"

SAYFA / SATIR YANUS,

doOru

SAYFA /SATIR

YANUS,

D06RU

192/28

(Lamarluji

iLmarliMfi

311/5

Jb (Jljs-L-

Jb cS^U

205 / 28

J^

J*.

316/8

Olj-iAJ

oi"ji aw

214/7

^\3j

^j>

319/26

C— Ua>-I

^U*^

216/4

u*J

L^J

325 / 13

Oljlj

^j'j

219/23

r&s^j

r^*/^ j

325 / 25

^'.ji

v 1 ^

231/19

g

6

330/9

Jl~0

-L-J

237/25-26

^ikem-harlarm

$ikem-horlann

331/21

(j\+ks~*

iJ^Ajj^J

237/32

lopculerin

liipgulerin

337/16

"-J

C_i-i

238/6

0-L_ijj»«j

JjJUJ* J>*J

352 / 28

J-ijr

LfH^

239/2

jjS jl

j^fji

364/17

% ftu/r-i

TJtt kiifiir

244/10

iirkttu

urktu

372 / 13

c3U>

JtUo

250 / 26

Xopftiiersituz

£iip$iilersiniz

372 / 27-28

sahm

sahm

250 / 28

"Tabla-har"

"Tabla-hor"

372 / 28

liibbii

kbi

250 / 28

lopgii

lupgu

392 / 14

C— jj'j^

^~.<jj\^

253/5

ve geceden

o geceden

392/14

^

J^

254/5

CJ>Cj

C*J*J

392/17

"munbil"

"menbel"

256/12

oijT

d\j\

393/4

"Mulf zengin

"Meli" zengin

258/1

hakkanf

Hakkanf"

393/5

i***-^

FT-*

263 / 27

CJ^

f>*

393/11

J.4ii^ij

Vsiji

277/26

Uj!j

Ujlj

393/11

u

/>

278/4

**ij

jz&j

394/12

>f

^

282/14

^

o»j'

395/18

J^y***

lT 51 ^**

284/20-21

oJmn?

olmii?

398/10

"kufte§"

"gufte§"

284 / 25

olmu§

61mu§

402 / 27

u

s>

284 / 28

olmu§

olmu§

403/5

A*i

/■*.

287 / 19

J

4j

404 / 20-22

291/13

giri§me

kiri§me

Yanh§: '#,* y $ £ j ui "^ 'fi.

j Uju !^i* j&> (An-

293/6

muaHim

mwllem

kebut,

29/25) ya'ni "0 erbab-i i'rikadin ba'zisi,

294/28

l1aP

^^ .

ba'zisini tekfir; ve ba'zisi ba'zisini tel'in eder; hal-

298 / 20

■kS

*?S

buki onlar icin yardimci yoktur"

298 / 22

"Pi§-i ahenk"

"Pf§-aheng"

Dogru: 'ft Cj jLJl 'fiij L. j uJ ,Xiiu

o^ j j^< (£**■ &

299 / 31

4i~_w

„■„.,*■

&s* Cf

(Ankebut, 29/25) ya'ni ["Ba'zmiz ba'zi-

303 / 19

miieyyed

mueyyid

nizi tekfir eder; ve ba'zimz

ba'zimzi tel'in eder;

306 / 12

eymin

fmin [.-eymin]

varacagintz yer cehennemdir

ve sizin hig yardim-

309/12

o^

*-*

ciniz yoktur"]

SAYFA/SATIR YANLIS,

DOGRU

SAYFA/SATIR YANLI§

DOfiRU

,JJli

0!>-

T'e onkrin
"remeh"
"Me tu

./

re§k-hored"

Obji
JlsiJ jl

ontarta
"reme"
"Meh tu

'*•" ' >"r

muntea$

404/27

407/9

408/7

408/15

408/16

410/14

411/14

414/4

420/20

426/7

427/28

436/25

444/12

452/3

455/1

464 / 10

465/3

466 / 29

488/4

491/5

491/17

507/13

512/14

514/15

516/8-9

Yanli§: ["Pir de, miirid de, derd de, deva da benim! Bu so-
zii agik soyluyorum; §ems de, huda da benim!"]

Dogru: ["Benim pirim ve benim mundim, benim derdim
ve benim devam! Bu sow apk soyluyomm; be-
nim §ems'im ve benim efendim!"]

518/1 ^y/ i**W

521/12 [: gormii] [: gonlu]

Cf-i

U sji
JuU

'J*

re§k-hard"

529 / 20

529 / 23

529/26

536/31

541/8

546/2

550/18

558/4

558/4

558/5

558/6

558/12

594/1

594/1

596 / 27

599/1

599/18

599/19

604/5

606/3

607/3

617/6

617/25

621 / 24

621 / 30

622 / 13

623 / 12
623 / 12
623 / 32-33
627/18
636/31
638/4

gulling

Ofttt

cehdini

"Cehd"

cehdu'l-mukilli

vM

J
alemleri

yj

gordiiro

«!/

[giile?]

Offl

( >^
JL.7

ai/uJumt

"Cuhd",

cuhdii'l-mukilli

y
alimleri

Qormeiim

f'j

Mubdf-i Feyyaz'dan mebde'-i feyy

Nebiyy

Nebf
<&7

2. Cildin ilk baskisi igin YANU§-DOGRU CETVELl

BEYlT NUMARASI

YANLI§

DOCRU

BEYtT NUMARASI

YANLI§ .

DOGRU

1972. Beyit Farsga
1975. Beyit §erhi 1. st.
1975. Beyit §erhi 4. st.
1997. Beyit anlami
2006. Beyit §erhi 10. st.
2010. Beyit Farsga
.2059, BeyitFarsga
2066. Beyit §erhi. 5, st.
2078. Beyit Farsga
2085. Beyit §erhi 3. st.
2118. BeyitFarsga
2139. BeyitFarsga
2187. Beyit §erhi 7. st.

2225. Beyit anlami

2226. Beyit anlami
2226. Beyit §erhil. st.
2226. Beyit §erhi 2. st.
2226. Beyit §erhi 6. st.
2226. Beyit §erhi 6. st.
2226. Beyit §erhi 8. st.
2275. Beyit Farsga
2283. Beyit Farsga
2318. Beyit Farsga
2352. Beyit §erhi 10. st.
2356. Beyit Farsga ■
2365. Beyit Farsga

§erif
mueyyid

1170

■ iS>s*

estigi

i

omre
omiir
omiir
omiirden
omiir
omriin
omiirden

1— «-* , ^*"*^ L.-n-'j'^'j

haline hale

§erT

mueyyed

rengi

ibi

.(•■•)

estidigi

«*/

i J
^Iji!

Omer'e

Omer.

Omer
Omer'den

Omer
Omer'in
Omer'den

2370. Beyit Farsga
2402. Beyit §erhi 2. st.

2417. Beyit Farsga
2439. Beyit anlami
2457. Beyit sdii 4. st.
2476. Beyit anlami
2494. Beyit §erhi 5". st.
2509. Beyit§erhi 1. st.
2513. Beyit §erhi 5-6. st.
2521. Beyit §erhi 3. st.

2523. Beyit Farsga-

2524. Beyit Farsga
2548. Beyit §erhi 7. st.
2553. Beyit Farsga
2598. Beyit Farsga
2650. Beyit §erhi 2. st.
2687. Beyit anlami
2694. Beyit §erhi 4. st.
2696. Beyit Farsga
2711, BeyitFarsga
2739. Beyit §erhil. st.
2750. Beyit serhi 8. st.
2758. Beyit §erhi 7. st.

o

ji
ola.

olmak

ev

j>
ole!

olmek

muteayyine miiteayyene

seyr-i fillah
hey'et-i

>i

Allen

C
"GiivahT

miicennes
if*

cy

u*^,

seyr-fillah
hey'et-

f

>i

Allah

"GevahT
miinecces

2784. Beyitin ustundeki bashgin 2. satinnda ij> J^> den
sonra . a j>, J* ^ b f.fj ■ -^j 1 j>j f-/ '^
edilecek

BEYtT NUMARASI

YANLI§

DOSRU

BEYtT NUMARASI

YANLIS,

DOGR

2786. Beyit Farsga
2795. BeyitFars?a
2808. Beyit Farsca
2846. Beyit §erhi 4-5. st.
2848. Beyit anlami
2859. Beyit Farsga

2865. Beyit Farsga

2866. Beyit anlami
2869. Beyit Farsga
2887. Beyit anlami
2896. Beyit §erhil.st
3004, Beyit Farsga
3008. Beyit Farsga

3047. Beyit Farsga

3048. Beyit Farsga
3078. Beyit Farsga
3078, Beyit Farsga
3095. Beyit Farsga
3097. Beyit ustiindeki basjik
3143. Beyit Farsga
3173. Beyit Farsga
3216. Beyit §erhi 2. st.
3230. Beyit Farsga
3301. Beyit anlami
3308, Beyit Farsga
3447. Beyit Farsga

kimseler kimseler
rahmeti

giilune

j j

dedik
adididir

f-y

IS-

'j'ti
/

rebati
J, J J*

JJmjJ

kimseler
zahmeti

kulliine

diktik
adidir

/

Jk

J*

gonderdim
ribati

3489. Beyit §erhi
3492. Beyit Farsga
3494. Beyit anlami

3501. Beyit Farsga
3538. Beyit anlami
3548. Beyit Farsga
3548, Beyit Farsga
3581. Beyit Farsga
3591. Beyit §erhil.st.
3618. Beyit anlami
3625. Beyit Farsga
3697. Beyit Farsga
3741. Beyit §erhi 2. st.
3805. Beyit §erhi
3829. Beyit ustundeki ba§lik
3837. Beyit Farsga
3837. Beyit Farsga
3905. Beyit Farsga
3922. Beyit Farsga
4011. Beyit §erhi 2. st.
4017. Beyit Farsga
4026. Beyit Farsga
4032. Beyit §erhi 12. st.
4034. Beyit Farsga

ne vakit Hu'dan ne val
hevalan

falak fakal

seblet
gemeyen

Aliyyu'l-

J

seblet
gelmey

OU
Aliyye

J

BEYiT NUMARASI

YANLI§

DOSRU

L ;

Jli y> 4J

2786. Beyic Farsga

2795. Beyit Farsga

2808. Beyit Farsga

2846. Beyit §erhi 4-5. st, kimseler kimseler

2848. Beyit anlami rahmeti

2859. Beyit Farsga ^y

2865. Beyit Farsga j>y~

2866. Beyit anlami giilune
2869. Beyit Farsga j>
2887. Beyit anlami dedik
2896. Beyit §erhi 1. st adididir
3004. Beyit Farsga f.y
3008. Beyit Farsga jy

3047. Beyit Farsga j^y

3048. Beyit Farsga Isy
3078. Beyit Farsga j£\k
3078. Beyit Farsga /
3095. Beyit Farsga Vi^j
3097. Beyit iistundeki basjik j&\
3143. Beyit Farsga *£
3173. Beyit Farsga y
3216. Beyit §erhi 2, st. j
3230. Beyit Farsga j*4\
3301. Beyit anlami rebati
3308. Beyit Farsga y jy
3447. Beyit Farsga j£\sJ

tim

jj»yj

kimseler
zahmeti

kuUiine

adidir
j^y.

J"*
f

Jr

gonderdim
j^
ribati

yj/

j* Oil- 1

BEYtT NUMARASI

YANLI§

DOfiRU

ne vakit Hu'dan ne vakit
hevalardan

3489. Beyit §erhi
3492. Beyit Farsga
3494. Beyit anlami

3501. Beyit Farsga ^^

3538. Beyit anlami falak

3548. Beyit Farsga ^ *i

3548. Beyit Farsga ^ *

3581. Beyit Farsga &&

3591. Beyit gerhil. st. seblet

3618. Beyit anlami gemeyen

3625. Beyit Farsga ^U^

3697. Beyit Farsga uy-

3741. Beyit §erhi 2. st. *M

3805. Beyit §erhi Aliyyu'l-

3829 . Beyit iistundeki basjik jb

3837. Beyit Farsga c— I ^

3837. Beyit Farsga c—1 ^

3905. Beyit Farsga c— «i-ll»

3922. Beyit Farsga y

4011. Beyit §erhi 2. st. ^

4017. Beyit Farsga fl^

4026. Beyit Farsga cijij

4032. Beyit §erhi 12. st. jy

4034. Beyit Farsga J

fakat

seblet-i
gelmeyen

Oli

Aliyye'l-

ji ji

c^Jlli

1. Cildin ilk baskisi igin YANLI§-DOGRU CETVELi

SAYFA/SATIR YANLI§

DOfiRU

SAYFA/SATIR

YANLI§

doGru

19/21

tal'ati

tal'at

144 / 30

miilakl

miilakl

26/7

gibi §ekilde

§eklinde

149/11

JUjv

Jl-V

35/29

'>

■6y

149 / 27

Esb-tazi

Esb-i lazi

35/30

cUwl

c~* Ujji

150/11

sui'1-kaza

suu'1-kaza

37/10

kudsi

kudsf-i

152/17

o akil, cariyesi

o akil cariyesi,

37/12

evvel-i

ewel

159/13

DMn-i Kerbir

DMn-i Kebir

37/24

a

176/12

•^

tfrfji

38/27

mu'ciz-nizam

mu'ciz-nizam-i

183/23

olsayili

olmasayii

38/29 ■

nemegin-i

nemekin-i

195/14,18

iohmunii

tohmuna

45/14

muverrici

murewici

207/3

&>

j*W

48/10

j 1 ^-*

ii^~-A

209/10

/

f*

48/29

i<>

%

215/10

J 1 ^

J 1 ^

59/25

zebiinmr

to^oamkr

217/14

me§e'idir

men§e'idir

59/25

semailer

semaviler

217/27

mesetti

messetti

59/26

kwlelerin

hMekrin

226/3

JM

SuUi

63/15

>jy, ( \f %^

ijji^/ijL*

226/27

^

tr-s 5

66/27

f**j

p*v

226/28

cam Osu

can Ds&'si

69/18

Urmu

[Urmiye]

234/1

Bunu gibi

Bunun gibi

78/20

isti'dad mazharlanna

isti'dad-i fitrilerine

239/21

ISj^i

JjW

79/6

ji

j5

240/17

Diani

Diani [sdfittl

94/13

Hafe

Hafs

241/21

alahsi

alameli

94/19

itlim, bea

'dim, [neij gifcij hen

246/1

u

/>

101/26

-gerd-

-gird-

249/21

h

hk

104/23

h z

h&z

252/26

i^

I?

119/3

r

. <&

253 / 24

K u

&

119/29

jJv

^

256/11

r

uJ

121/9

razi olnw$

ran ohmmu§

259/14

-U

tP*

123/3

jf

Jr

264/10

&

C*

123/3

J

J*

269/4

yj*

jj*

126/23

nev'i insam,

nev'i, insam

273/23

efs-i

nefs-i

130/30

tpnul

fgun

282/3

£**)

C^

SAYFA/SAT1R

YANL1§

doGru

SAYFA/SATIH

YANLI§

DOGRU

285/31 ■

tfW

tf*JI

440/4

alkima

akhraa

285 /31 :

iLp^JI

JLPji

■442 / 1

•j*>

. sfi$*

293/19

miirehkebini

mertalitru

444/4

§ey'un" yerine

§ey'in" yerine

298/11

y*

3j*

444/4

"maff

"mafihi

304/5

&J

c*;

444/8

U>3

Usjai

307/26

keduret-i

kiiduret-i

445 / 25

C—*' 9 jL»

C^tjL'

310/20

J**

J^

446/22

hazximn

kaziamn canmn

310/28

<•>}

j*

452 / 10

jjjii^J

ll)jjAC«J

314/18

] k

, u Jj^

452/30

merteb-i

mertebe-i

326/14

^

Quv

454/21,25,28

Diakem

Ui\kem

326/15

haneler

[daglardan] haneler

468 / 14

/f*

At*

330/19

j/j?

iff-

472/1

OJjX4

ci>J

334/26

jlji»u

Olj!>

473/3

\\£\

iiii

341/11

^

JjifJ*.

479/7

C/}-

j*)-

346/13

O

Aj Ci*-

480/23

i?>

c^

348 / 22

<f

'j

496/20

j>

?

350/13

sure!

S1I

498/25

^>s*

Jf

351/2,3

miieyyed

miieyyid

510/29

^y

^V

352/9

J/j

J/N

519/10

Jf.

^r

353/8

'J

>

525/23

J*

y

369 / 18

<ul>

liU

526/5

Jiiirvt hahamm

Kun-feft/wmtzi •

381/10

\j~*

^

527/9

lit akd

ha akd

384/16

ot^y

ilif

528/25

jij^

Jt-jr* ,

396/4

Miirde rik

Murde-ng

532 / 14

muvafik

demek muvafik

397/26

rekab

rakab

534/22

t*JU

U*JU

397/29

Wffo

hazh

536/27

canwan

caiurukn

398 / 23

JuJj

jL> i oij

545/29

OUT

our

412/5

W

W

552/4

V,

i

419/11

jJlif

^

555/3

J

J

422 / 10

ku§d

ku§ed

556/13

ho$ca~(jizl(ir

ku$caflizlar

423/7

^

^

558/19

JZ\xAi

jdxJi

423 / 10

jit

Jli

564 / 10

\iy>

LijA

423 / 14

kesffim

kesffimin

567/2

-JllpliL.

oir s jLiL.

423/16

/ &

^

'4

570/5

oLjk«

oljk»

423/20

J ^

J ^